p. v || disputatio a anima sepa’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'su s vt deplu- ribus...

24
p. ,B. V. s. I. B. ; , I. s. ;; V || DIsPUTATIO PN EU MATO LOGIC A ANIMA sEPA’ R A T A. J^jtarrLs Approbante Amplissima F acui- •7*\ jr; | s.« K /% |• \ » * t *' tare Philosiophica, in incluta ad Auram Academia-*, sub o P ; R 'iTs I D lipJil ;! 0; Viri Praclarissimi i ii -'-^0 Dn- M- JACOBI : FLACHsENII, JLog. & Metaph. Prof» celeberrimi ut Fautoris & Fromotoris sili certissimi jita sincero gratoque r an«mi x ' affectu jugiter proscquendi. " Candido Eruditorum examini publice submittit NICOLAUs, CRUCELIUs, suderraannia-svccusr*, In Auditorio Maximo ad' diem ,v ' J Junii, ' Anni 167 g. A B 0 JE y Excusa a P etro Hansonio Acad.Typogr,

Upload: others

Post on 09-Mar-2021

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: p. V || DIsPUTATIO A ANIMA sEPA’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'sU s vt deplu- ribus ijsqueclanssimis sacra: scripturae tcstimoniis» animaeexistennara apertissimeajstruentibus»

p. ,B. V. s. I. B.;,

I. s. ;;V

- ||DIsPUTATIO PN EU MATOLOGIC A

ANIMA sEPA’R A T A.

J^jtarrLs

Approbante Amplissima F acui-•7*\ jr; | s.« • K /% • |• \ • ■ • » * • t *' ■tare Philosiophica, in incluta ad Auram

Academia-*,sub o P ;R 'iTs I D lipJil

;! 0; Viri Praclarissimi i ii -'-^0

Dn- M- JACOBI : FLACHsENII,JLog. & Metaph. Prof» celeberrimi ut Fautoris

& Fromotoris sili certissimi jita sincero gratoquer an«mi •x ' affectu jugiter proscquendi. ‘ "

Candido Eruditorum examini publicesubmittitNICOLAUs, CRUCELIUs,

suderraannia-svccusr*,In Auditorio Maximo ad' diem,v

' J‘ Junii, ' Anni 167 g.

A B 0 JEy

Excusa a P etro Hansonio Acad.Typogr,

Page 2: p. V || DIsPUTATIO A ANIMA sEPA’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'sU s vt deplu- ribus ijsqueclanssimis sacra: scripturae tcstimoniis» animaeexistennara apertissimeajstruentibus»

VIRIsdcEcclesia Christi & Republ. literaria optim&meritxs

Ven. ConsiH. Holm. Frdesidi AmplisimoDn. OLAO sVEBILIO

ss. Th. Doct« Celeberrimoj Urb. Holm* Pastori Primario;Nec non_«-

Adsejjorihm Gravisiimls'D.M. Olao Bergio|

ad s. Claram Pastori. -

D.M. Ghris.BetzelioEccl.Germ.Past.Prim.

Dn. Car. Caroliss.Th.Licent.&rad s.Mar.Past, 1

D.M ysiGID.sTRAUCH.| Eccl. Germ. Past. ■D. Nicolao sjnlwg

EccLFinnon.Pastori, -

|D. M. Mag. Pontinoad s.Jac.Pastori.

D.M. Dan. Dus^eoEcd.Ridderholm.Past.

D.M. Magno Dur^oad s.Catharinam Past;

D.M. JoN& LilleEccl.Kongzholm.Past,

D.M* :JoN.i£ e|csGonsist. Notario.'

ut &

D. Ivaro Leusstadio D. Johanni Amnelio*»’' sj ' 1’»

‘'‘ ; I . * ‘tJ ' ■ad s. Claram Verbi divini Comminislris.

Dominis , tJAcscertatibus ,! Patrona , Fautoribus$

Promotoribws suis devota mente jugiterprose-quendis exercitiabacae accademica cum votomulta proceritatis

humilime dedicat se osserr*

Author.

Page 3: p. V || DIsPUTATIO A ANIMA sEPA’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'sU s vt deplu- ribus ijsqueclanssimis sacra: scripturae tcstimoniis» animaeexistennara apertissimeajstruentibus»

I. N. J.Di/putationts de Anima separatsLu

THEsIs I.

Ivin& adfulgentegratte, argu-mentum hoc lublimeprorlus,ideoq, intellectu dissicilimumenodaturis in frontispicio &

priusquamdiseursus nosiri ve*la laxius explicuerimus,- neconcepto vento in ignotum

quali pelagus errabundi seramur,paulo accuratiusintrospiciendum. An detur in rerum natura Anima ;

ara si non datur, quid opus esT: littus arare-, quidattinet de non ente disputare? cum de illo nulla sitDoctrina, ut essatum sonat philosophicum.*.

Thesis II. ;

super qui tamen quadtione longo verborumapparatu prolixe disquirere de necessitate non vi-detur,cumanimas existentia,quamvis non adeo Ipriori,! posleriori tamen,operationibus sc. pras-claristimis,solemeridianoilIustriorevadat;acceditunanimis saniorumPhilosphorum consensus, quosenumerat Aristoteles L. i. de Anima, eorumqueassertioni ibi,sicut etiamL.z.albumadditcalculuargumento I potentia animas se ipsam movendi

Page 4: p. V || DIsPUTATIO A ANIMA sEPA’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'sU s vt deplu- ribus ijsqueclanssimis sacra: scripturae tcstimoniis» animaeexistennara apertissimeajstruentibus»

deductio, dicens: 'sU s vt de plu-ribus ijsque clanssimis sacra: scripturae tcstimoniis»animae existennara apertissime ajstruentibus» ni-hil dicam 5 adeo ut in D Ruvij delcenderesenten-tiatn non verear, qui se nesciresatetur, habeat neille animam, nec ne,qui se illam habere non co-gnoscit vel dubitat: maxime cum te brutum assir-met» qui animam tollit intelligentem_».

Thesis III.Hisce ita prtemistis paulatim ad animae definitio-

nem nos accingimus, quas vel nominalis vel realis*In observamus Etyraylogiam, Homo-nymiam,&synonymiam. Descendit vocabulumanimas quod alij quali arspe* seu ventum vel spiri-tum dictum volunt, ab animando, etymo ab ejusoperationibus vel estedtis desumro, quod scilicetinformando vivisicet corpus organicum eique vi-tales operationes communiceo.

Thesis IV.Esi quoque vocabulum hoc nunc ani-

mam significans vegetantem, qus forma diciturplantarum, stirpium sc arborum; nunc sentien-tem,qute brutorum; nunc intelligentcm seu ratio-nalem, qua: altera pars est hominis esTentialis, sen-tientem & vegetantem tanquam facultates sub secomprehendens; accipitur eoam nonraro vox a*

Page 5: p. V || DIsPUTATIO A ANIMA sEPA’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'sU s vt deplu- ribus ijsqueclanssimis sacra: scripturae tcstimoniis» animaeexistennara apertissimeajstruentibus»

11111132 pro toto composito mexsaMnusi quae(ppj.<ru; senmodus loquendi sdansto in senpturis familiarissi-mus est. Thesis V.

stsopiet pro varietate lingvarum variat: Ebraroidiomate Nephe/ch, Neschamah vel Ruach dicitur,Graecis^, &c. Latinis Anima, spiritus, Animus,Mens,Memoria,Ratio, &c. Ab estestu seu opera,tione transeunte una eademque subssantia spi-ritualis nuncupatur,unde D* Augustinus in lib.delpir,& anima cap.ij, Dicitur anima dum vegetatspiritus dumcontemplatur, sensus dumsentit , Ani-mus dum lapit, dum intelligit,Mens; dum discer-

ratio; dumrecordatur memoria j dum vult vo-luntas* Cum quo verbotenus sere conlentitlsio-dorus xx.Etymol.7

4Thesis VI,

| Triplicem deindecum D.Bernhardoserm: 107.8c omnibus orthodoxis, anima: rationalis consti-tuimus statum atque conditionem: primum incorpore corruptioni obnoxio: secundum sinecorpore inoerrupt-i-bdi; & tertium in corporeincorruptibili & proinde totuplicem consideran-.di modum, ultimo, utpote qui omne ingenii hu-mani acumen longe transcendens ex revelatio-ne solum haberi potesl: divina, ad Theologiam ;

primo vero adFhyficam, tanquamfora propria ac

Page 6: p. V || DIsPUTATIO A ANIMA sEPA’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'sU s vt deplu- ribus ijsqueclanssimis sacra: scripturae tcstimoniis» animaeexistennara apertissimeajstruentibus»

competentia, remissis; de intermedio imprassien*tiarum, adspirante divina benedictionis aurtl, qua-

tenus scilicet animarationalisTub conceptu quid-ditativo spiritus ell lumine naturas cognoscibilispaUCIs aduri* FUlt dvosia,To\. sequitur TT^y^oL-v'.

Thesis VI l#

De quidditate Anima: variae variorum sueruntopiniones atque sententiae: alii illam esle volue-runt sanguinem humori admistum ; aliusquatvor primarum qualitatum; alius ignem , aliiveroaerem; non nulli quoque animam aliquid exatomis conslatum putarunt; alii aliter senserunt ised quodhia plana veritatis via aberraverint, nul-lum nisl Jietveiat laborantem, sugere potesl;nos itaque sobria Philosophia cum sacris literisconjuncta melius innutriticumaliis redtius sentien-tibus talem animae separatae ponimus definitione tAnima separaca est spiritus finitus incompletus, adcorpus hominis informandu,naturaliterordinatus.

Thesis VIII.Quicquid in universa rerum natura esl, aursub-

sla nriaesl aut accidens; in familia accidentium anFmae locum adsignare cum aliquis vix sibi praesu*mat,substanria sitoporret,quae vel corporea velin-corporeaseu spiritus: si anima sit corpus, simplexenc vel millum: at neutrum, E. Demde,omne cor-

Page 7: p. V || DIsPUTATIO A ANIMA sEPA’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'sU s vt deplu- ribus ijsqueclanssimis sacra: scripturae tcstimoniis» animaeexistennara apertissimeajstruentibus»

porcum, secundum Aristot.lib. B.auscult.Phys.c.4«text.2B. seipsum movens, duobus consiet neceslecst: uno quod moveat & non moveatur, alteroquod moveatur & non moveat: sed homo semo-vet, movens autem iri ipso est anima,quod move-turcorpus: anima igiturnori esi corpus, alias cor-pus a corpore informaretur, quod absurdum.

Thesis IX/Relinquitur itaque animam effo spiritum, quod

praeter ejus originem seu creationem, quam perinspirationemesTeconsiat Gen.a, 7. & hodiernampropagationem,quas independenter sit & materistper traducem j de quibus in Physicis* facileierunt operationes ejus inorganica Intellectio 8cVolirio, qua; iri Deum etiam cum cadant, a ma-teria secundumrem ab aetas & planeimmateria-les esse sequitur* Intelligendo certe anima corpo-raliaqUasq, longe transeenderisipsiim spiritum in-finitum, Intelligentias, imo se ipsam admirandoacumine scrutatur:sanetant£: esi subtilitatis, ut adintimas etiam rerum quidditates, penetret, velad minimum penetrare contendat, a minimis esse-ctis ad summam causam progrediens diseurrendo:quin etiam multa quae nec sunt nec esie posium,apud se singere, variosque modos atque habitudi-nes inter illaexcogitare valet* Hxc cum caulae ali-

Page 8: p. V || DIsPUTATIO A ANIMA sEPA’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'sU s vt deplu- ribus ijsqueclanssimis sacra: scripturae tcstimoniis» animaeexistennara apertissimeajstruentibus»

cui materiali originem sua debere non pos!unt,se-quitur animam non corpus esle sed spimu : modusenim operandi modum edendi necesIario sequitur.

T h esis X*Quin autem sit-sprritus nullus insicias ibit, cum

non modo esTentiam i spiritu infinito distimstam,verum etiam ab illo suam agnoscat dependentiam:quicquid jam ab alio tanquam causa effective de-pendet, non potest nonelle finitum. Eo tamendementia: atque impietatis prolapsi sunt Carpo-crates, quemadmodum prodit Irenjeustib.». con-tra Ha:res. cap. 24. Cerdones,asserenteTheodor,Iib.de decretis divinissitemGnoflici Manichaei, &Priscillianistae, teste Aug. de Haeres. cap. 4 6. ut ani-mam humana particulam crederent Eslentia: divi-na:; quae sententia quoquePhilonis Judaei suisle vi-detur,alicubi dicentis Deum corporibus humanisnon nihil de suo Numine superne inspirasTe , scPlutarchi, qui inter sua (cripta etiam hoc reliquit tAnima mentis particeps sadta, non sidum Dei opusest, verum etiam pars, nequeab eo, sed de eo, &exeo sadsa est. sed horum errorem,cum adeo sit pal-pabilis ut neminem latere potesl, recirasle esl re-turasle; quod st anima divina mentis eslet particu-la, aut Deus eslet mutabilis quod a divina natura

maxime abhorret; aut anima omnis mutationis

Page 9: p. V || DIsPUTATIO A ANIMA sEPA’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'sU s vt deplu- ribus ijsqueclanssimis sacra: scripturae tcstimoniis» animaeexistennara apertissimeajstruentibus»

expers, quod Falsum esle experientia rerum magi-ffra, maximo, proh dolor, cum noffrodamno, exiapsu protoplastorum luculenter commonffrat.

Thesis XI.Fecimus quoq; in data definitione mentionem

incompleti, non sensu Logico, necPhysico, sed Me-taphysico: non ut arguamus animam desectionisvel imperfectionis qua ammajedranone compo-tiri, hominis scilicet, cujus pars estesTentialis, natu-

raliter ad corpus ordinata organicum, ut cum illounum conssituat esso completum j quare etiamad redunionemcum corpore naturaliter est pro-clivis, necspeciem absolvit perseitam, nec caditsub rationem suppositi, nisi per analogiam quan-dam & reductiva, ut independenrer subsistatnon sussentara ab alio. Diximus deinde animamhumanam spiritum incompletum ad diffinitio-nem ab Angelis, qui entia sunt completa, contraerroneam Origenis sententiam, qui,reserentibusThoma&Conibnceniibus, discrimen illud speci-sicum L. i. omnino tollere voluit; & Greg.Vener.qui fframineis prorsus adductus argumen-tis, animam angelo digniorem multo ac nobilio-rem asfirmare non dubitavit, de Harm. Mundi,Cantio, 3. c. 2. Et haec ad explicationem Definitio*ms ductile sufficiant. Cum autem immortalitas ani-

Page 10: p. V || DIsPUTATIO A ANIMA sEPA’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'sU s vt deplu- ribus ijsqueclanssimis sacra: scripturae tcstimoniis» animaeexistennara apertissimeajstruentibus»

inae rationalis basis hujus diseursus sit atque funda-mentum, paulo altius de illa esse solicitos forte ere erit nostr|. y ; y j

Thesis XII.Omnibus sere retro seculis non desuerant, qui

animae immortalitatem impugnare non erubue-runt, utpotesadduczi* teste Josepho deantq. Jud.Ii bsig* c. 2. & de bello Jud.lib.a.c. 7. quinec relurre-(stionem mortuorum creduntMatt, 22, ec/pia-tum Ast.23.sub quorum signo minus augusto nu-merosie militarunt haereticorum turmae quarumnumerum inire placuit Augstib.de hserd.Epicurasi,quibus mundanis turpiter immersis, voluptatibusprima ventris cura fuit, quorumcastra quoque le-qvuntur Galenus & Plinius qui anima; immortali-tatem multis irridet, lib:7. hist. nat. c. 57. nec mul-tum ab hisLeo X«Pontisexß.omanus abhorruit, quiaudita aliquando insigni luper immortalitate ani-mae disputatione, magis sibi placere aiebat illumCornelii Galli ycrsiculum •

‘'

yEt redit in nihilum quodfuit ante nihil.

Animo dubii suerunt Clemens VII. dicente Ger-hard. loc* Theol. tom. 8. & Ambracotta Cleora-brotus, sicut narratCicero Tuscul. 4. de contem-ptu mortis, unde etiam spontanea morte derei ve-ritate certiores fieri voluerunt.

Page 11: p. V || DIsPUTATIO A ANIMA sEPA’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'sU s vt deplu- ribus ijsqueclanssimis sacra: scripturae tcstimoniis» animaeexistennara apertissimeajstruentibus»

Thesis XIII.Verum enimvero, quamvis ex scripturl sacrl

pariter ac orthodoxorumPatrum documentisani-mx humante immortalitas illustrisCmddie clariorrefulgeat; impnesens tamen utphilosophi, ex di-clamine redte rationis, paganorum exemplis,acPhilolophorum laniorumscriptis illam facile evin-cere conabimur.

Animam este spiritum superius in thssi 5>- sarisprobatum dedimus, spirkualitas autem a corru-ptione maxime est aliena. Unius praeterea corru-ptio alterius eslgeneratio,ut loqui amant Fhysici»ubi tamen anima suam ob (implicitarem alicujusgeneratio esle nequit. sicut omnis materialitascausaest corruptionis, sic independentiae materiaimmortalitatis, unde argumentor: quicquid necin fieri, nec in esle,nec in operari & materni de-pendet, illud omnino est immortale, at Anima &c.E. Justitiam deniquetollitdivinam qui animae ne-gat immortalitatem j Providentia divina omniagubernat atque moderatur, experientia tamen di-cit impijs atque atheis hominibus ut plurimum inhoc mundo omnia ad nutum fluere & ex animisententiH succedere, initium autem de do-mo Dei sumi; quod si posl: hanc alia nonessetex-pc&anda vita, quando promistionem suam Justi-

Page 12: p. V || DIsPUTATIO A ANIMA sEPA’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'sU s vt deplu- ribus ijsqueclanssimis sacra: scripturae tcstimoniis» animaeexistennara apertissimeajstruentibus»

tia divina, reddendi cuique secundum merita Tua*esFedtui dareo?

Thesis XIV.Gentiles etiam ex lumine naturali &pnndpijs

connatis se esle immortales pulcherrime nove-*runt: sio Thraces, secundum Herod. infantulumrecens natum, ob mala ipsi vitam ingredienti oc-currentia, lamentationibus exceperunt &lacry-mis,hominem vero mortuum perlusum aeque lae-titiam terrae mandarunt, cunctus siudtuantis hu-jus maris cempestates desunctum omni felicitatebeatum rati. Idem de yEgyptijs, Chinensibus,Pervanis,Indis,alijsque Barbarorum plurimis, Hi-storiographorum est judicium. Huc facium;Ethnicorum Philosophorum testimonia ac di£taprorsus praeclara: Non recte existimant, inquitsocrates, qui mori malum esse arbitrantur,cumto mori mhil aliud sit, quam illuc migrare ubi vi-vant, qui juste vixerint. AristoCeles asfirmat In-tellectum « L. t. de anima, & L. 3. ipsumstw» k$u»ol%v kiJioy. si L. 2. de gen. animal, dicitmentem extrinsecusaccedere,ips3mquesolam di-vinam elis* Piato in Phaedro, Phaedone, in Phi-leto & Timaeo# nec non in L. io. de repub. & alibimulta dislerit, ex quibusimmortalitas animas nonbbscure intelligitur j cujus argumenta sele&iora

Page 13: p. V || DIsPUTATIO A ANIMA sEPA’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'sU s vt deplu- ribus ijsqueclanssimis sacra: scripturae tcstimoniis» animaeexistennara apertissimeajstruentibus»

sicuc etiam Aristotelis enumerat Pererius t. d.Phys. c. i$, 8c 19-

Thesis XV,Ec ut de alijs nunc altum sit silentium, unus pro

omnibus nobis sufficiat magnus ille seneca, quim multis suis, quse posteritati reliquit, scripris e-gregie nostris savet partibus; Alia, inquit Epist,-102. origo nos expetat,alius rerum sictus. Non.dum coelum nisi ex intervallo pati postumus. Pro-inde intrepidus horam isiam decretoriam prospi-ce> non est animo suprema sed corpori. &, diesasae» quem tanquam extremum reformidas,ster-ni natalis esi. Et in consoiatione ad Marciam:Animus nititur illo, unde demisius: ibiillum ster-na requies manet» pro consusis crassisque pura 8cliquida visentem. Hinc Epist. uy. generoso quo-dam nisusese extollit,dicens: Major sum&ad ma-jora genitus quam ut mancipiumsim corporis mei;quod quidem aliter non respicio quam vinculumlibertati mes circumdatum. Quid ergo jam ob-dat, quin cum D. Crylcstomo concludam, eos,qui de anima* immortalitate hfrent, dubitare et-iam posse in meridie ne sit dies.

Thesis XVI.Immortalitatem sponte sua sequitur separabili-

tas & corpore utpote corruptibili. sed simi qui in

Page 14: p. V || DIsPUTATIO A ANIMA sEPA’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'sU s vt deplu- ribus ijsqueclanssimis sacra: scripturae tcstimoniis» animaeexistennara apertissimeajstruentibus»

anima; mortalitate adstruenda invidiis se argu-mentis superatos esTecum cernerent, ne errori lo-cus deesiet, ue7t quandamfinxerunt, h. e.transitum animarum prioribus e corporibus so-lutarum in corpora alia humana vel beluina, &idquidem juxta vitae anteacta; rationem j libidinososin porcos mutari, crudeles lupos fieri atque leo-nes, a*(lutos & callidos in vulpes degenerare, mu-sicos in lusciniasaliasque aves cantatrices transsor-mari somniarunt. sic Empedocles se olim piscemfuisse perhibuit. Pytagoras se Euphorbum,;inbello Trojano a Menelao occisum, fuisse asebat.Ex falla hac hypothesi ortum est dogma illud Py-tagoricum»quo esum carnis bubula; inssar gravi£simi (celeris, severissime prohibitum atque inter-dictum resert Tertullianus in apologetico contragentes cap. 40. ne quis incautus carnem roderesavi sui vel proavi. Hujus quoque sarina; suisTe Ma-nichaeos docet Aug. de.HaeresiTaliss4 Ovidiovidetur piacuisse Metam. ■ is. ii-si^dise

Morte carent animae» semperquepriore relißd :

sede*) nol>ts domibus "pisunt habitantque recepta.Er paulo pedis' Animam sic femper eandem

Esse sfeci in varias : doceo migrarefigura*, *

Thesis X V ll.Transanimatio vero haec si & morali-

Page 15: p. V || DIsPUTATIO A ANIMA sEPA’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'sU s vt deplu- ribus ijsqueclanssimis sacra: scripturae tcstimoniis» animaeexistennara apertissimeajstruentibus»

ter intelligatur, sine aliqua'absurditare facile po-teli: admitti, de transstu aurem physico & realiin-telle&a, ut absurda plane &prorsus salsa, damnan-dam atque reiciendam censemus. Nam praeter

quod de side certum sit & (impliciter verum ani-mx post separationem slatum esse separatum, /»«-

tali pohta, nulla daretur inter animas ho -

minum & brutorum distindstio specifica, nec ali-quod ratione dignitatis discrimen, cum tamen exhi creationis, has ex eadem materia, qui cor-pora, illas vero per immediatam inspirarionemcreatas, adeoquelonge nobiliores esle, notum sit.Forma praeterea uni materiei proportionata plu-res informare nequit, sed requirit in sua materiainformanda dispositiones adtibus I se exercendisaccommodatas, quas anima intelligensin corporebeluino vix inveniet. si denique anima rationalis,quae antea hominis alicujussuit, in bruto daretur,etiam & illic intelligeret, cuminteliedio naturalissit atumx operatio, & ultimo, anima brutorumdicenda esler immortalir*.

Thesis XVIII.i Concludimus itaque animam humanam a cor-

pore suo quasi e vinculis liberatam instatu quo-dam consicere separato. De statu autem illo variaevariorum extiterunt & etiamnum existunt opinio.

Page 16: p. V || DIsPUTATIO A ANIMA sEPA’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'sU s vt deplu- ribus ijsqueclanssimis sacra: scripturae tcstimoniis» animaeexistennara apertissimeajstruentibus»

quodque jam naturali sertur appetitu inilludquodipsi naturale est» qui appetitus in anima, nonestaccidens aliquod ipsi superadditum sed eslentialisad informandum capacitas. Quamvis in diver-sam abeant partem Plato &Origenes exsalsa scili-cet hypothesi, animas nimirum ab sterno exi-slentesin pcenam ante natum hominem admissi(celeris in corporis ergastulum detrusas, unde de-mum solutae redunionem non modo non appet°tere, (ed potius manibus pedibusque, utajuntjsu-gere, positam tamen sentennam, tanquam tutis-simam desendimus, quicquid demum oggeracscotus cum universa sua familia, cum ejus argu-menta facilimo negotio dilui possino.

Thesis XXI.sed cum omnino otiolum esie naturas maxime

contrarietur spirituali* animae separatae operatio-nes sicco admodum pede nec praetereundas me-thodi ratio jubet. : Photiniani» Arminiani, alijqueHaereticorum '; non pauci» quos enumerat D. D.MeisiDisp. i. destat. an sep. parag.?. animam post:separationem & corpore otiosam prorsus »atqs tor-

pentem elle', & instar-gliris altissimoisepultam so-mno deliteicere. Nos autem asfirmativam cumgravissimis autoribus tuemur, praesertim cum ni-hil sit vita .vitale quin vitales edat operationes.

Page 17: p. V || DIsPUTATIO A ANIMA sEPA’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'sU s vt deplu- ribus ijsqueclanssimis sacra: scripturae tcstimoniis» animaeexistennara apertissimeajstruentibus»

Nec nobis obstat tritus Philosophorum canon:ACtiones sunt supposxtorumt nam ad illa quoquequaerationem imitantur atque slatum suppositi eslresltingendus; sio calor in igne calefacit quamvisnon sirsuppositum, &c. sunt vero operationesanimae separatae nobis naturaliter notiores tres:

IntelleCtio, Volitio, & Variatio Ubi; quamvis sa-cultatem sensitivam & vegetativam quoad acturaprimum, propter identitatem illam quam habentadanimarnUpli non praescindamus» etiamsiobde-lectum organorum in slatu separato in aCtum se-cundum producere non valeat.

Thesis XXII.Intelledlum animae separatae non tribuere non

potesl reda ratio tanquam operationem ipsi ma-xime propriam : deadualiautem cognitione nuncstatus eslcontroversiae. Contrarium quidem (Va-dere videturPrincipium illud Philosophicum: Ni-hil est in Intelledlu, quod non prius fuerit in serisu:nani, tesle Philosopho, ipsi sensus ipecies formantintelligibiles, quibus deinde phantasiae beneficioad se delatis Intellectus res intelligit; Anima; jamin statu sepatato inflrumentis hisce corporeis ca-renti intelligendi competere non videtur.Verum cum grano salis haecregula esl accipienda,nam non omnis rerum cognitio ex sensu haberi

Page 18: p. V || DIsPUTATIO A ANIMA sEPA’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'sU s vt deplu- ribus ijsqueclanssimis sacra: scripturae tcstimoniis» animaeexistennara apertissimeajstruentibus»

potest, ut manisestum elt exemplo Intelligentia-rum & sp. Infiniti 3 quin & nos Deum, Angelos,Animamrationalem, &c. quaesub sensum non ca-dunt,intelligimus. Intelledio itaque cum sitadusplane inorganicus & mere spiritualis, adeoque abanima non corpore tanquam scaturigine sua pul-lulans, omnino animae tribuenda^.

Thesis XXIII.Intelligit autem anima separata per species iri

statu conjuncto sensuum beneficio acquisitas isiq;illum statum transportatas, qua: quamvis in fieri,non tamen inconservae & senssbus dependent, necentiras illarum tam debilis esl ut perpetuo caulaeefficientis egeat influxu, quod apparet in somniis,übisensibus exterioribus ligatis, interni tamen inapprehensis speciebas.negotiantur, Dari autemtales species intelligibiles in anima separata arguitrecordatio atq;reminisc£ntia,qu2:sineillis eslenonposTunn De side quoq; certum estsandtss animascum angelis, Deum sine collaudare,quod sine prae via cognitione o dopossit sieri IEt.cum hic i ntelie6l u polleat in corpore, cur nonmagis ibi omni mole libera l-imqmodqldnge per-se(stioreintelligis,quodveleorumexemploproba-bile,. qui edlalin patiuntur, quod multo excellentsibra & diviniora intelliganr? quam mente sensibus

-

- . -----*— . ’ ‘ : l*"- ■’ T, 1 ’

Page 19: p. V || DIsPUTATIO A ANIMA sEPA’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'sU s vt deplu- ribus ijsqueclanssimis sacra: scripturae tcstimoniis» animaeexistennara apertissimeajstruentibus»

depresta: quin edam Deus anima: novas quoquespecies infundat non est quodrepugnat, sed potiuspotesr probari de animabus infantum» qua: aliasnullas ederent operationes. Cavendum tamen nejusto majorem animas tribuamus cognitionem, si-cut namque dignitatis gradu ab angelis disserunt,sio etiam intellectus uni versalem in terris notitiamanimabus concedimus, particularem autem nonitem. Voluntas sequitur mtellebsum (non sub-stantialiter sed relative considerata) quod enimintellectus vere bonum judicavit, anima non po-test non amare, qui actus e(t voluntatis. Hinc re-quirar Dei sine mtermissione collaudatio, undetion inconvenienter locutio animabus adsignaripotest non quidem organica, sed analogica, qua:sit per mutuam conceptuum communicationem.

Thesis XXIV.j|| superesscjam ut coronidis loco de motionemx paucis mentem nostram explicemus,qua: Du-rando dist.ai.qvsest.* & Pico Miiradulano qva?st. uApolog: duraadmodum & admiranda videtur; (edpotius dura & admiranda illorum sententia, quip-pe qui animam vel animalculis etiam vilissimis vi-liorem faciunt, vel Deo consimilera obtecti scilicet nullo aliquo yrs circumscriptibilem_..Non plane nosfugit immobilitatem pariter.ac

Page 20: p. V || DIsPUTATIO A ANIMA sEPA’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'sU s vt deplu- ribus ijsqueclanssimis sacra: scripturae tcstimoniis» animaeexistennara apertissimeajstruentibus»

reliquorum spirituum esso asiedlionem, ledsensuphysico de motu locali,qui per gradus sit successivejhunc quidem animas competere no polle Fatemur,caretenim,obluam lpiritualitatem,tendetitiasiic-cessione & progressione. Hic loci aute lermo esi demotu disflo,vel, ut placet scheiblero, Metaph. cap. 19, pag. 27.Mutatio, quod in inflanti siat, quas Varirtio nonconsistit in motione aliqua locali, led lolummodoprassendas lubtradionej aliud jam est mutare locum& aliud mutare ubi. Motus animas necessarid ad-senbendus, ut Icilicet cum hic vel illic adesie con-cipiatur, alibi abelle intelligatur. Novimus ex su-perioribus animam esielpiritumfinitum: sscutjammobilitatem de Deo negamus, quod sit infinitaesiibstantiasjsiciilam de anima asfirmate polTumus,quod sit esienriae finita; nam si negatio adaequatacaulae!! negationis, asfirmatio erit asfirmationis,concedente Philolopho. De side deinde patet a-nimas in ipso separationis momento in Coelum veletiam locum oppositum,damnatorumreceptacu-lum, transmigrare ; & certum esl animam poslmortem non esle in corpore, quas absentia indu-bitato motionem dicit. Nec huic lentendas luntimpedimento lacrasscriptur£dicsla,quteanimasabangelisportari asfirmant, cum in illis lalteinnuatuc

Page 21: p. V || DIsPUTATIO A ANIMA sEPA’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'sU s vt deplu- ribus ijsqueclanssimis sacra: scripturae tcstimoniis» animaeexistennara apertissimeajstruentibus»

quam magni aestimentiir animae nostrae cora Deo *

dicuntur etiam homines manibus angelorum por-tari Psahyi: non desinunt tamen per seesTe mobiles*

Thesis XXV.P.osita sio in anima p'btentil:seipsam. movendi,

haut immerito' queritur an & alia posiit moverecorpora! spectabilis esl: asfirmantium ordo t Abu-lensis inMatth. Corninbricenses tradi, de an. sep.

art.2. jEiislachius,- Ebelius Coli. > metaph.pari* spec. : d:7. GeilsusiusConrempl Pneumat. xi.

thes.7.&c. Ne autem in fugienda Papicolarum& quorundam Gentilium,animarum reditum cre-dentium,castra transeamus,- qnamvis su perbae renihil sere certi a quoquam sit definitum hactenus,cum D. tamen in hujus quaestionis negati-vam sumus propensiores: nam non videtur posTeprobari inclinatio aliqua in anima ad alia corporamovenda, quamvis naturalem . habeat ad pro-prium propensionem. Ou od argumentantur a po-tentia angelica, id a baculo ad angulum procedit:scilicet, quia eqvus tot ponderum sarcinam por-tare valet, ideo & lepus. Dispares, ut puto, poten-tias dispares seqvuntur operationes, Et si quis exi-stimet se oculis aliquando usurpasle animas mor-tuorum, misere sallitur, diaboli ludibrium fuit, &

daemones desunctorum speciem mentientes.

Page 22: p. V || DIsPUTATIO A ANIMA sEPA’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'sU s vt deplu- ribus ijsqueclanssimis sacra: scripturae tcstimoniis» animaeexistennara apertissimeajstruentibus»

Certi tota. Tibi meditatio,

doste Crucell,- Hac triplex certa .vel penetratur acu.

- t 1 - • . -

Namque levas animum terrenis , inque [uperna-tTe penetras Anima:, quando solutn viget *\r:

Quare & Corporeis ;navis Tu denique, liber,,

Alipedum tempe visere jure,potes.Angelicoj certe visurus es.aeque triumphos, . -

Dum Te terrenis Mens pie dofta levet ! ; .scripsit L. Mq;

PETRUs ?;L,iAU BEC IU s,'■'■'■"

! Poes. Prof. Ordinarius.Eximio Dn. NICOLAO CRUCELIO,

Auctori hujus Disputationis, De Anima humana absoluteconsiderata, ingeniosistimo, sautori & amico

suo perquam dilecto ;

sPiritus humanus quid possit mole solutusCorporis, ecce doces, mentis & artis opt->.

Esl: pol materies in qua dulcedine mentissese exercebit spiritus iste tuus 5

Ergo tibi summus studiorum praemia tanta_ispiritus exhibeat, quanta Minerva cupio.

sic inter doctos specioste lumina mentisOctentare potes splendidiora tuae.

Non aliud tantis conatibus auguror ; annc_»

Et laurum & titulos, Turba novena, negent-.Qua: tibi scicelides, jam jam decernere norunt-.

Upsalia atque Aboa , non sine honore Deas?I pede inosFenso;, queis sunt onerata serendo

Fata, viri laus est exonerare. Valc_>!

NICOLAUs CRUCELIUs,per anagr.

In cruce lauo oculis.In cruce , laus, oculis Christi, spectanda, paratuc_.,

comitatur honos non moriturus? agc_>!subito scripsit

JoHANNEs FLACHsENIUs.

Page 23: p. V || DIsPUTATIO A ANIMA sEPA’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'sU s vt deplu- ribus ijsqueclanssimis sacra: scripturae tcstimoniis» animaeexistennara apertissimeajstruentibus»

Praslanttfflme, Utemrum ac morum amabilitatepolitijslmes

D k ,NICOLAE CRUCELI,

PisTertationis hujus, de Anima humana separarim sumpta,auchos perindustne -, sautor & amice in paucis

sidelissime_j.

Milito maximampariem hominu,praterita, ettamnum bae/<*»•'

porum saeteo eo labora vitio,Unum nimirum altertiprosleqvu-tum suijse' odio, &aliena invidiae virtuti, nec non ipsum dignita-tis infregijse florem , amulando, vel ipsamet experientia magifraabunde testatur. Nec aliud hominibusfrequentius fuit familia»riusve, hoc detestando more. Quod probe animadvertens Hesiodus ,

Poeta moihjslma '(/pavitatis, (isui seculi ornamentum haud po-

stremo ponendum loco, sententiam hujus rei talem exstare nuua:dubitavit : & figulus figulum odit, & vicinus vicinum aemulatur.Chia verba &pulchre, vere ab ipso essata , indigitant ingeniamortaliumita inclinata effle, ut vel excoli aliorum possint ingenii,hoc esl ,

latione &ajsltdua lucubratione \ vel invidia, eminen-tioiibui adherente rebus , qua non exiguum nitentibus 'ad 'honoresaddit incitamentum i vel etiam admiratione, incitationem ad vir

tutem ateendente, quod tUnc prasertim evenit, cum quis modo reiclaritate, modo livore stimulatur , aliquemsili aquatum cernenspralattmve, tuise parem sentit, aut superiorem cupit. Pravi af-fectata quadam malitia dubii, \eo stultitia prdgrejsi sapiuscule, a-Hui industriam maligno intueantur vultu,seriantquc turpiter,

sc,- sua inertia optime consio , alieno honesto proposito minime re-spondent. Ex adverso, probitate insignes, reClitudine animi, ele-gantia vita ,

morum concinnitate, &pulcherrimis . eximiarum ar-tium dotibus 'exornati,'propria virtuti considunt, aliena debito ho-nore relido. Tales didicerunt affectuum tempesiatifrenos iniitere ,

superiores admirari,alios% agnoseere pares. Tacitus pratereosemi-dostos homines b. e. figulos, sartores, adjuncti! alijs ejusdem sari-na, animi sui impotentes prorsus, illis hoc connatum videtur, se in-vicem odisse, Pracipue, si unius, majorem mereatur laudem, al-

" * V ■ •

Page 24: p. V || DIsPUTATIO A ANIMA sEPA’ · 2016. 6. 15. · deductio,dicens: 'sU s vt deplu- ribus ijsqueclanssimis sacra: scripturae tcstimoniis» animaeexistennara apertissimeajstruentibus»

Teriut, industria. Hoc molcstijsimo circum seruns:animo;* Et ut viser* parentissu* ventre eroso ndscuntury itu Uvor exprava homi-num simulatione,

& internecivo odio ) contractus , agrotum lexeditanimpm, (s dolarem pro pabulo'habet,Mediam itaque viam', tMPrasantistime Cruceu, tenebas, operamque navabas, benefio £-

tnulando, amulae tuos amore prosequeris, abjecto omni odio. sicsit, ut eonsiirtium cum bonis haberepossis, Isvirtutis, cui unice stu-des, austite Deo, in dies incrementa laetabundus videas.

*

•i ‘i ■ • >•> > .i., • . ..... ■, .■ .... . i

Occupatistimus scripsitT.

Olaus gubntwss. 1. Pereximie Dn. studiose NICOLAE CRUCELI 3»Au >;;« Fautor pariter, ac Praeceptor multis nominibus %{.,v i«««\ w.W-,v.\il\\ honorande^.. i t%V'dVA

CUai mihi locas, licet exiguus, relictus sit, quem devo*,V->t3e.meae mentis gratulatione complere possim, occatio-nem praetermittere non debeo, quin Tibi, PraestantissitnePraeceptor,'ex animo gratulcr.ssimulque prosectus tuo-rum (ludiorum collaudem, quos bae egregia Disputatio-nis?Materia, haud bsiscuros offendere conaris. AltissimumNumen precibus sollicitare non desissam, dignetur Te,Tuosque hoDestbs conatus, Omnigenalfelicitatis aura be-nigne resicere, & ad felicem studia tua exitum dirigere, ut

vergere . possint in s.s. Nominis divini laudem,(

eraplqmsntum,& in eorum,quorum interest, solatium^sicgratijsma mente' vovit

Gll sTAV u s Unsist/ '

, Holmensisr’.