pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · pacjent w centrum uwagi –...
TRANSCRIPT
![Page 1: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/1.jpg)
Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym
Zbigniew Gaciong
Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Hypertension Excellence Center
![Page 2: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/2.jpg)
Pacjent w wieku podeszłym - charakterystyka
![Page 3: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/3.jpg)
• Oczekiwana długość życia • Różnica wieku chronologicznego i biologicznego
• zespół słabości • współistniejące choroby • zaburzenia poznawcze
• Mniejsze znaczenie czynników ryzyka chorób układu krążenia • „Konkurencja” pomiędzy poszczególnymi terapiami • Zespół słabości może nasilać objawy niepożądane leczenia • Ryzyko niekorzystnych interakcji lekowych • Częściej nasilone objawy ze strony układu ruchu czy OUN w
przebiegu terapii
Osoby w wieku podeszłym jako pacjenci
![Page 4: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/4.jpg)
Odden MC, et al. Rethinking the association of high blood pressure with mortality in elderly adults: the impact of frailty. Arch Intern Med. 2012;172:1162–1168
Zespół słabości w większym stopniu wpływa na przeżycie osób starszych niż nadciśnienie
![Page 5: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/5.jpg)
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
od 18 do 39 od 40 do 49 od 50 do 64 pow. 64
Narodowy Test Zdrowia Polaków Znajomość ciśnienia tętniczego według wieku
Nieprawidłowe Nie znam Prawidłowe
![Page 6: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/6.jpg)
![Page 7: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/7.jpg)
Połowa osób po 65 roku życia ma co najmniej 2 współistniejące choroby
![Page 8: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/8.jpg)
![Page 9: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/9.jpg)
![Page 10: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/10.jpg)
Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum, St. John's wort)
![Page 11: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/11.jpg)
Osoby w starszym wieku - stosowanie leków kupowanych bez recepty
• 2- 3 leki/dz nie zalecane przez lekarza (p-bólowe, przeczyszczające,
wielowitaminowe, ziołowe)
• 33-50% osób - leki przeczyszczające
• objawy uboczne po dostępnych bez recepty: NSAID,
przeciwhistaminowe, uspokajające, H2-blokery
• potencjalne interakcje z lekami
• Gingko biloba: efektu przeciwzakrzepowego ASA, NSAID,
warfaryny, tiklopidyny, interakcja z iMAO, SIRS
• Hypericum perforatum: indukcja CYP3A4 – werapamil,
simwastatyna, teofilina, cyklosporyna, przeciwkrzepliwe, SIRS
Batty GM i wsp. Postgrad Med. J 1997;73:720. Hanlon JT. I wsp. Drugs Ageing 2001; 18: 123. Ackman ML i wsp. Ann Pharmacoth 1999;33: 674
![Page 12: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/12.jpg)
Albert BB, et al. Fish oil supplements in New Zealand are highly oxidised and do not meet label content of n-3 PUFA. Sci Rep. 2015 Jan 21;5:7928
Zawartość kwasów omega-3 w suplementach diety
![Page 13: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/13.jpg)
![Page 14: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/14.jpg)
![Page 15: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/15.jpg)
Większość osób w wieku podeszłym nie spełnia kryteriów włączenia do badań klinicznych w nadciśnieniu tętniczym
Messerli FH, Sulicka J, Gryglewska B. Treatment of hypertension in the elderly. N Engl J Med. 2008; 359: 972-3;
![Page 16: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/16.jpg)
Czy zmiana stylu życia ma sens?
![Page 17: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/17.jpg)
![Page 18: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/18.jpg)
![Page 19: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/19.jpg)
W ciągu 6 miesięcy obserwacji w grupie osób ćwiczących: Poprawa stanu czynnościowego (m.in. MMSE, skala depresji,…) Zmniejszenie liczby interwencji lekarskich 2,4±2,9 vs. 1,3±1,4
![Page 20: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/20.jpg)
C Gellert et al. Smoking and All-Cause Mortality in Older People Systematic Review and Meta-analysis. Arch Intern Med. 2012;172:837-844
Korzyści z rzucenia palenia dotyczą każdego wieku Meta-analiza 15 badań epidemiologicznych
![Page 21: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/21.jpg)
21 Tim Stockwell et al. Do “Moderate” Drinkers Have Reduced Mortality Risk? A Systematic Review and Meta-Analysis of Alcohol Consumption and All-Cause Mortality. J. Stud. Alcohol Drugs, 77, 185–198, 2016
Współczesne badania epidemiologiczne nie potwierdzają korzyści związanych z alkoholem
![Page 22: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/22.jpg)
Gary SF et al. Marked spontaneous improvement in ejection fraction in patients with congestive heart failure. Am J Med 1990;89:303
Abstynencja normalizuje frakcję wyrzutową u pacjentów z niewydolnością serca
![Page 23: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/23.jpg)
Czy prewencja pierwotna ma sens?
![Page 24: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/24.jpg)
SRK Seshasai et al. Effect of Aspirin on Vascular and Nonvascular Outcomes Meta-analysis of Randomized Controlled Trials. Arch Intern Med. 2012; 172:209
Skuteczność i bezpieczeństwo aspiryny w prewencji pierwotnej Meta-analiza n=102 621, wiek=57,3±4.1 lat
![Page 25: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/25.jpg)
![Page 26: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/26.jpg)
Amerykańska FDA nie zaleca aspiryny w prewencji pierwotnej
![Page 27: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/27.jpg)
COX-1
AA
Śródbłonek
TxA2
COX-2
AA
PGI2
Aktywacja płytek Skurcz naczynia
Hamowanie aktywacji płytek Rozkurcz naczynia
eNOS
NO
Hamowanie aktywacji płytek Rozkurcz naczynia
NLPZ
Aspiryna
NLPZ mogą interferować z działaniem aspiryny
![Page 28: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/28.jpg)
Kwas acetylosalicylowy (aspiryna) powinna być przyjmowany co najmniej 2 godziny przed NLPZ.
![Page 29: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/29.jpg)
Brak danych o skuteczności statyn powyżej 80 roku życia
![Page 30: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/30.jpg)
PROSPER1
Prospective, multicenter, randomized, placebo-controlled trial to
assess whether treatment with pravastatin diminishes the risk of major
vascular events in elderly people (70–82 y); N = 5,804
HPS2
5-year, multicenter, randomized, placebo-controlled study to evaluate
the long-term effects of lipid lowering with simvastatin on vascular and
nonvascular mortality and major morbidity; N = 20,536
Mean LDL-C: Pravastatin: (147 mg/dL) ; Control: (147 mg/dL)
Time (months)
PLT
d S
co
re (
me
an
, S
E)
0 9 18 27 36 45 9.6
9.8
10.0
10.2
10.4
Picture learning test delayed
Placebo
Pravastatin
23,7 24,2
20
21
22
23
24
25
26
Statin Placebo
Pati
en
ts (
%)
Wit
h
Co
gn
itiv
e Im
pair
men
t
31 31
30
31
32
Statin Placebo
Pati
en
ts W
ho
D
ev
elo
ped
Dem
en
tia
Zaburzenia poznawcze w trakcie terapii statynami badania PROSPER i HPS
Mean LDL-C: Simvastatin: (131 mg/dL) ; Control: (131 mg/dL)
PLTd = picture learning test delayed
To convert from 1 mmol/L to mg/dL - multiply by 38.67
1. Trompet S, et al. J Neurol 2010;257:85-90. 2. Heart Protection Study Collaborative Group. Lancet 2004;363:757-767.
Simvastatin
Simvastatin
![Page 31: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/31.jpg)
Czy warto robić badania przesiewowe?
![Page 32: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/32.jpg)
![Page 33: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/33.jpg)
Tętniak aorty brzusznej – wskazania do badań przesiewowych
Mężczyźni w wieku 65-75 lat
• palacze (także w przeszłości)
• krewny I stopnia z wywiadem tętniaka aorty
![Page 34: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/34.jpg)
Ryzyko pęknięcia tętniaka w zależności od jego średnicy
Miesiące bez pęknięcia od pierwszego pomiaru tętniaka
% c
ho
rych
w o
bse
rwac
ji b
ez p
ękn
ięci
a
![Page 35: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/35.jpg)
Uwzględnić różnice wynikające z wieku
![Page 36: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/36.jpg)
Rozpowszechnienie przewlekłych chorób nerek (US NHANES III)
GFR Wiek (lata)
(ml/min/1,73m2) 20-39 40-59 60-69 >70
>90 86,0% 55,7% 38,5% 25,5%
60-89 13,7% 42,7% 53,8% 48,5%
30-59 - 1,8% 7,1% 24,6%
15-29 - - - 1,3%
N (mln) 82 55 20 20
![Page 37: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/37.jpg)
M. M. Altmann et al. Age-Dependent D-dimer Cut-off to Avoid Unnecessary CT-Exams for Ruling-out Pulmonary Embolism. Fortschr Röntgenstr 2015; 187: 795
Większa swoistość diagnostyczna wartości dimeru D z uwzględnieniem wieku
![Page 38: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/38.jpg)
![Page 39: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/39.jpg)
Ryzyko zgonu nie zależy od objętości wypijanych płynów Blue Mountains Eye Study
SC Palmer et al. Fluid intake and all-cause mortality, cardiovascular mortality, and kidney function: a population-based longitudinal cohort study. Nephrol Dial Transplant (2014) 0: 1–8
![Page 40: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/40.jpg)
Woda dostarczana
• Płyny 500 ml • Woda w pokarmach 800 ml • Woda ze spalania cukrów 300 ml
Równowaga wodna zdrowego człowieka
Obligatoryjna utrata wody
• Mocz 500 ml • Skóra 500 ml • Oddychanie 400 ml • Stolec 200 ml
![Page 41: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/41.jpg)
Mihai Gheorghiade et al. Relationship between admission serum sodium concentration and clinical outcomes in patients hospitalized for heart failure: an analysis from the OPTIMIZE-HF registry. Eur Heart J 2007; 28: 980
Związek pomiędzy stężeniem sodu przy przyjęciu a śmiertelnością wewnątrzszpitalną (Rejestr OPTIMIZE-HF)
![Page 42: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/42.jpg)
• Nadmierne przyjmowanie płynów
(polidypsja) • Upośledzone wydalanie wody
• Nadmiar ADH • Zaawansowania niewydolność nerek
Hiponatremia (Na+ ≤ 135 mEq/l) = wynik nadmiaru wody w stosunku do sodu
![Page 43: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/43.jpg)
Podwzgórze
Zmiana osmolarności
Jądra
nadwzrokowe okołokomorowe
Ośrodek pragnienia
ADH Pragnienie
Zmiana osmolarności
Regulacja wydzielania ADH
![Page 44: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/44.jpg)
Podwzgórze
Zmiana osmolarności
Jądra
nadwzrokowe okołokomorowe
Ośrodek pragnienia
ADH Pragnienie
Zmiana osmolarności Hipowolemia
Bodźce nieosmotyczne Baroreceptory
Regulacja wydzielania ADH: przewaga bodźców nieosmotycznych nad osmotycznymi
![Page 45: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/45.jpg)
Wydzielanie ADH w zależności od bodźca
![Page 46: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/46.jpg)
<120 mEq/l
• Zmęczenie • Nudności • Zawroty głowy • Zaburzenia chodu • Upośledzenie pamięci • Splątanie • Senność • Kurcze mięśni
• Obrzęk mózgu (?)
Objawy związane z przewlekłą hiponatremią
![Page 47: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/47.jpg)
Renneboog B, Musch W, Vandemergel X, Manto MU, Decaux G. Mild chronic hyponatremia is associated with falls, unsteadiness, and attention deficits. Am J Med. 2006; 119:71.e1-8
Zaburzenia chodu pojawiają się przy niewielkiej hiponatremii
![Page 48: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/48.jpg)
• Diuretyki tiazydowe/tiazydopodobne • SSRI • Trójcykliczne antydepresanty • Karbamazepina • Winkrystyna • Nikotyna • Opioidy • NLPZ • Cyklofosfamid
Hiponatremia wywołana lekami
![Page 49: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/49.jpg)
• Usunąć przyczynę • Ograniczenie podaży płynów (50-60% = <800 ml/dobę) • Podanie 0,9% chlorku sodu u osób z hipowolemią • Antagoniści receptora dla wazopresyny (ADH) • Zmiana stężenia sodu nie powinna przekraczać 6 mEq/l/dobę
Podawanie stężonego roztworu chlorku sodu • Tylko ciężka, objawowa (ostra) hiponatremia • Chorzy z SIADH
Sól fizjologiczna (Na+ 154 mEq/l) dla pacjenta z hiponatremią jest hipertoniczna!
Ogólne zasady leczenia hiponatremii
![Page 50: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/50.jpg)
-40
-30
-20
-10
0
10
20
Maronde i wsp. Response of thiazide-induced hypokalemia to amiloride. JAMA 1983;249:237
Bila
ns
(mEq
/do
bę)
Sód
Potas
1-3 4-6 7-9 10-12 dni
Utrata potasu i sodu w trakcie terapii tiazydami
![Page 51: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/51.jpg)
Czasami mniej znaczy więcej…
![Page 52: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/52.jpg)
![Page 53: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/53.jpg)
• U 64 pacjentów (średni wiek 83 lata) odstawiono 311 leków (61% leki hipotensyjne)
• Poprawa stanu czynnościowego ( w tym MMSE) • Brak powikłań typowych dla nadciśnienia tętniczego w
ciągu 2 lat obserwacji
![Page 54: Pacjent w centrum uwagi w oddziale kardiologicznym · 2016. 5. 20. · Pacjent w centrum uwagi – w oddziale kardiologicznym Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081620/610c90a70674a95817590dac/html5/thumbnails/54.jpg)
• Uwzględnienie współistniejących chorób • Racjonalna terapia • Znaczenie ogólnego stanu pacjenta i jego sprawności • Zalecenia na przyszłość (szczepienia, …)
Pacjent zawsze w centrum uwagi