pagpapasuso
DESCRIPTION
BREASTFEEDINGTRANSCRIPT
PAGPAPASUSO(BREASTFEEDING)
KAHALAGAHAN NG PAGPAPASUSO
Nagbibigay ng food securitySagradong pagkain ang gatas ni Mommy kaya
perfect Maaaring maging impok ng mga Nanay para sa
pangangailangan ng pamilya tulad ng pagkain, edukasyon, bahay at iba paang P42 bilyong kita ng mga Milk Companies bawat taon sa Pilipinas
Sa ekslusibong pagpapasuso sa unang anim na buwan, hindi kailangan ang:
a. Tubig d. AMb. Tsaa e. Bitaminac. Juice f. Ibang pagkain
MGA DAHLAN NI MOMMY KUNG BAKIT NAGPAPASUSO NG DALAWANG TAON O HIGIT PA
Malusog dahil sa antibodies Bihira magkasakit Emotionally secure (panatag ang loob at matatag, hindi matatakutin) 40% ang sustansyang maibibigay ng gatas ni Mommy sa malaking
Baby Matatas magsalita Mapayapa hindi bugnutin at hapunghapo Ganado kumainsi Baby (2, 3, 4 years old) na sumususo kay Mommy Ang batang sumususo sa bte hindi developed ang good eating habits Ang breastmilk ay buhay Ang breastmilk ay sagradong pagkaing likha at espesyal na regalo ng
Diyos, walang kulang Ang breastmilk ay bagbibigay ng buhay at gamot Ang breastmilk ay walang kapantay
SOLUSYON SA WALANG GATAS, KONTING GATAS, KULANG ANG GATAS NI MOMMY
SA LOOB NG SUSOKung makikita mo ang laman ng iyong suso, isang kamangha-
manghang makinarya itoMaliit man o malaki, anumang sukat o hugis, sadyang nilikha
ang mga suso ng isang babae upang makapagpasuso ng isang sanggol
Ang pagpapasuso ay 90% gawa ng utak (psychological) at 10% lamang ang pisikal (physical)
GAWAIN NG MGA HORMONES NA PROLACTIN ATOXYTOCIN SA PAGPAPASUSO NI MOMMY
Prolactin – gumagawang gatas bago at habang nagpapasuso para sa maayos na pagdaloy ng gatas
Oxytocin – lumalabas ang gatas pagkatapos sumuso at gagawa uli ng gata para sa susunod na pagsuso ng bata
SOLUSYON SA WALANG GATAS, KONTING GATAS, KULANG ANG GATAS NI MOMMY
LOVE HORMONES: Pang-alis at pag-aalala Sa tuwing si Mommy ay nagpapasuso, dumadaloy sa katawan ang
oxytocin, isang sangkap nanakakatulong upang si Mommy ay makapag-relax. Mararamdaman niyang unti-unting gumagawa ng gatas sa dibdib at napapanatag ang kaniyang kalooban.
Kailangan ang love hormones na oxytocin para gumana ang pagdaloy ng gatas
Kapag sumuso si baby, may lumalabas na patak-patak na gatas sa kabilang suso.
Ang pinakamaasahang palatandaan na gumagana na ang pagdaloy ng gatas ay ang pagbagal ng pagsuso ni Baby: malalim at regular na lunok.
Sa unang linggo ng pagpapasuso, ilang minuto muna ang kailangan bago gumana ang pagdaloy ng gatas kung ihahambing sa isang Mommy na bihasa na sa pagpapasuso
MGA HADLANG SA PAGDALOY NG GATAS NI MOMMY (MILK EJECTION REFLEX)
MAAARING MAKATULONG Panatag ang loob ng may kakayahan magpasuso May gumagabay sa pag-unawa sa bagong panganak at paghikayat sa tamang pagpapasuso Nakahiga habang nagpapasuso para makapagpahinga si Mommy
HINDI MAKAKATULONG X Emosyonal o pisikal na krisis
X AlcoholX DrogaX PaninigarilyoX Sobrabgb kape o softdrinks
MGA HADLANG SA PAGDALOY NG GATAS NI MOMMY (MILK EJECTION REFLEX)
PAGKHAKAB (LATCHING) NI BABY MALING PAGHAKAB
X Sumususo ang Baby sa utong lamangX Malayo at hindi gaanong nakabuka ang bibig ni BabyX Malayo ang baba sa susoX Ang pagsuso sa gabitong posisyon ay nagdudulot ng sakit o kirot sa suso ng Mommy
TAMANG PAGHAKAB Malaki ang buka ng bibi ni Baby Mas maraming itim na bahagi (areola) sa itaas ngbibig ni Baby kumpara sa ilalim ng bibig Nakalapat ang itaas at ibaba ng abi ni Baby Ang baba ni Baby ay nakadikit sa suso ni Mommy Walang sakit na nararamdaman sa paligid ng utong habang nagpapasuso
MGA HADLANG SA PAGDALOY NG GATAS NI MOMMY (MILK EJECTION REFLEX)
LAPAT NA HAKAB (ASSYMETRIC LATCH)Sa simula ng pagsuso, ibinibigay sa babang
labi para masigurong agad susunod lumapat ang itaas na labi
Sa hugis Pinoy na suso, pwedeng di nakadikit sa suso ang ilong ni Baby. Ngunit sa malaman at malaking suso nasa ibabaw ng suso ang ilong at nakadikit ito.
MGA HADLANG SA PAGDALOY NG GATAS NI MOMMY (MILK EJECTION REFLEX)
DAHLAN NG MALING PAGHAKAB KARANASAN NG SANGGOL
X Bago, ganap na nakapagpapasuso sa tsuponX Pansamantalang pagbigayX Maliit o mahinang bata
KARANASAN NG NANAY
X Unang anakX Kasalukuyang nagpapasuso sa bote (mixed feeding)X Utong na hindi nakalabas (nakalubog ito)X Paninigas o pamamaga ng susoX Hindi agad nakapag-umpisang magpasusoX Kulang sa suporta ng pamilya at komunidadX Kakulangan sa kaalaman para sa tamang pagpapasuso ng doctor, nurses at mga midwives
MGA DAHILAN KUNG BAKIT HINDI MAKAKUHA NG SAPAT NA GATAS ANG BABY SA SUSO NI MOMMY
MGA INIISIP NI MOMMYX Kulang ang tiwala sa sariling kakayahanX Pag-aalalaX Ayaw magpasusoX Pagtanggi ni Baby sumusoX Karanasan sa karahasan
PISIKAL NA KONDISYON NI MOMMY
X Pidoras para di mabuntisX PagbubuntisX Kulang sa pagkainX AlakX Sigarilyo
MGA DAHILAN KUNG BAKIT HINDI MAKAKUHA NG SAPAT NA GATAS ANG BABY SA SUSO NI MOMMY
MGA DAHILAN X Hindi agad nakapagpasusoX Hindi madalas magpasusoX Hindi nagpapasuso sa gabiX Madalang na pagpapasusoX Maling paghakabX Botelya at pacifierX Pagbibigay ng maagang pagkain sa bata
KALAGAYAN NI BABY
X May sakitX Hindi hubog ang kaisipan o kakulangan noong isinilang
PALATANDAANG TAMA ANG PAGPAPASUSO
6-8 basang lampin sa isang araw (kasama rito ang pinagpawisang damit sa init ng panahon sa Pilipinas
2-5 dumi sa isang araw (sa mga unang lingo)Maaaring maramdaman ang pagkakaiba sa suso bago
(mabigat) at pagkatapos (magaan ang dibdib) sumuso si Baby
Isang lingo pagkatapos ipanganak, pangkaraniwang bumababa ang timbang ng sanggol ng 5-10%
Pangkaraniwang dagdag na timbang: 100 – 200 gramo o 4 – 8 ounces sa isang lingo; 500 – 800 gramo o 1.1 – 1.8 lbs. buwanan
PAALALA: Ang World Health Organization (WHO) ay may makabagong Growth Standard para sa mga Breastfed Babies noong 2004. Iba ito sa pagpapasuso sa bote.
PALATANDAANG TAMA ANG PAGPAPASUSO
BAKIT UMIIYAK SI BABY PAGOD: Inaantok, Maingay. Maraming bisita, Magulo HINDI KOMPORTABLE
May dumi o basa ang lampin Mainit Malamig May nadaganang laruan o bagay May usok
SAKIT Sakit ng tenga Kabag Sakit sa tiyanMay impeksyon Malapit nagkalagnat May sugat May turok ng ineksyon May kumagat Natusok ng kung anumang bagay May halak o plema
PALATANDAANG TAMA ANG PAGPAPASUSO
GUTOM Konting gatas ang nakukuha dahil sa maling hakab Growth Spurt- kada 2 o 3 buwan nagbabago ang pangangailangan ni Baby. Mas
madalas, malakas at matagal sumuso si Baby kasi mabilis na siyang lumalaki. Dito nagkakaroon ng haka-haka ang Mommy na kulang ang gatas niya.
PAALALA: Nakasalalay sa madalas na pagsuso ni Baby ang paggawa ng gatas sa dibdib
GINTONG ARAL: KUNG MADALAS, LUMALAKAS! Kapag madalas pinapasuso si Baby, mas darami ang gatas ni Mommy Kapag madalas pinapasuso si Baby, mas maraming makukuha si Baby Mas panatag si Mommy, mas kuntento si Baby MGA GABAY Nakasalalay sa iniisip at nararamdaman ni Mommy ang daloy ng kanyang gatas,
siya ang magpapasya Mahalagang lagging magkasama sina Baby at Mommy, sa araw man o gabi.
Matutulungan nito si Mommy na maging kumprtable sa pagpapasuso Nakabatay rin sa paraan at dalas ng pagsuso ni Baby ang pagdami ng gatas ni
Mommy
MGA GAMIT NA MAKATUTULOG SA PAGSUPORTA SA KATAWAN NI MOMMY AT BABY HABANG NAGPAPASUSO
Nakarolyong tuwalyaUang matigas (ang unang malambot dumudulas)
MGA TAMANG POSISYON
PAALALA: Dapat lumapit sa suso ang sanggol at hindi ang suso ang
lalapit sa sanggol May espesyal na disenyong gawa ng Diyos ang ilong ng
sanggol para makahinga itio sa suso (nose bridge)CRADLE HOLD (PADUYAN O PAHELE) Maayos ang likod ni Mommy nakalapat ang likod sa upuan
sa tulong ng unan, nakasalo ang puwet ni Baby sa kamay ni Mommy at pataas kupkop nakadikit ang tiyan ni Baby sa tiyan ni Mommy
REVERSED CRADLE HOLD Relaks ang paghawak sa Baby, hindi naninigas ang bisig
ni Mommy lahat na katawan ni Baby nakadikit kay Mommy malaking tulong ang matigas na unan kay Baby at sa tiyan ni Mommy panangga sa tahi lalo na kung operada si Mommy ng caesarean birth
MGA TAMANG POSISYON
CLUTCH HOLD (SALUKIPKIP) Nakikita ni Mommy ang posisyon ni Baby habang
sumususo si Baby nakahiga sa bisig at kamay ni Mommy salumkipkip ang katawan ni Baby nakadikit si Baby sa suso pati tiyan sa katawan ni Mommy maaaring gamitin ang posisyon na ito sa mga Mommy na caesarean birth o si Baby na may bingot
PATAYO Nakasalo ang puwet ni Baby sa kamay ni Mommy at
pataas ang kupkop nakadikit ang tiyan ni Baby sa tiyan ni Mommy maaaring gamitin ang posisyon na ito sa mga Mommy na caesarean birth o si Baby na may bingot
LAID BACK POSITION (PAHIGA) Sa mga bagong silang relaks si Baby na nakapatong kay
Mommy Gumamit ng damit, kumot, tuwalya na nakarolyo at mga unan (pangsuporta sa mga braso at binti ni Mommy)
MGA TAMANG POSISYON
SIDE-LYING POSITION (PAHIGANG NAKATAGILID) Pinakarelaks ang mag-inang nakahiga si Baby nakasalo
ang likod ng unan, nirolyo na tuwalya o damit si Mommy relaks ang mga paa sa unan .
MGA POSISYON PARA SA KAMBALDUET. Malaking tulong ang mga gumagabay sa Nanay para iposisyon sa bay ang kambal sa pasimula
TANDEM NURSING. Sabay pasuso sa maliit at malaking anak
ADOPTIVE BREASTFEEDING. Maaaring manumbalik magpasuso si Lola sa iniwanang kambal na apo. Patagilid ang pagpapasuso.
KAILAN LALABAS ANG GATAS NI MOMMY
Sa unang minuto sa pagkasilang ng sanggol ay may nakahanda ng gatas para sa kanya. Ang tawag sa espesyal na gatas na itoi ay KOLOSTRUM. Patak-patak lang ito ngunit tama, sapat at eksakto para sa sanggol.
Ang kolostrum ay pananggalang laban sa sakit dahil ito ay nagpapatibay sa baga (respiratory tract) at sa tiyan (gastrointestinal tract) kontra impeksyon.
Kadalasan, ang paglabas ng gatas ng ina ay dumadami sa pangalawang araw, normal ito, patuloy lang ang pagpapasuso sa bata upang lalo pa itong dumaloy.
KOLOSTRUM
Gintong gatas Malagkit at manilaw-nilaw ang kolostrum Patak-patak lang ito Konti man ito ay sapat na at eksakto pa (ang sukat ng tiyan ni
Baby ay kasinlaki ng holen o itlog ng pugo) Nasuso ng baby sa mga unang araw ng buhay Kumpul-kumpol ang kolostrum ni Mommy sa pagitan ng 10
araw pagkasilang. Humahalo ito sa putting gatas ni Mommy Unang bakuna ng sanggol Pananggalang laban sa sakit Kontro-impeksyon, diarrhea at allergies Ito ay may pamurgang elemento kaya nailalabas ang
meconium (medyo itim atb erde na tae ng sanggol) Kumpul-kumpol sa sustansya at bitamina Kumpleto sa tubig
BENEPISYO NG GATAS NI MOMMY
Kumpara sa artipisyal na gatas sa bote, ang gatas ni Mommy ay konti pero tama, sapat at eksakto sa sustansya at antibodies. Ang artipisyal na gatas sa bote ay marami sa tubig at kulang sa sustansya at gamot para ay Baby. Walang kapantay at kapalit ang gatas ni Mommy.
Hayaan ang sanggol na sumuso hanggang makatapos, kusang bibitiw at sadyang matutulog na siya
Ang sangkap ng gatas ni Mommy ay nag-iiba minu-minuto depende sa pangangailangan ni Baby habang sumususo
Puno ng antibodies Pananggalang laban sa malubjang sakit Kontra-impeksyon, diarrhe, allergies, asthma, sakit sa puso at
iba pa
BENEPISYO NG GATAS NI MOMMY
FOREMILK (PANG-UNANG GATAS) Unang daloy ng gatas Pampatid ng uhaw ng bata Kakaunti lang ang fats/ taba Lusaw tingnan ngunit masustansya HINDMILK (PANGHULING GATAS) Mataas ang fats Mabigat sa tiyan Pampataba kay baby Pampatalas ng paningin dala ng sustansya Satiating effect o pampabusog
LACTATION MASSAGE (NATATANGING MASAHE SA PAGPAPADAMI AT PAGDALOY NG
GATAS)
LAYUNIN: Maituro ang nararapat na kagalingan sa pagbibigay ng Lactation Massage
KAHALAGAHAN NG LACTATION MASSAGE Isa sa mabisang paraan para maisulong ang pagpapasuso Sa tamang pagmamasahe nagkakaroon ng magandang
pakiramdam ang katawan, isipan at nakakatulong na maalis ang mga negatibong kaisipang pumipigil sa tamang pagdaloy ng patas
Sa magandang pamamaraan ng pagmasahe ng isang ina, nagiging komportableng makapag-isip na maipagpatuloy ang pagpapasuso
Nagpapadami ng gatas
LACTATION MASSAGE (NATATANGING MASAHE SA PAGPAPADAMI AT PAGDALOY NG
GATAS)
MGA DAPAT TANDAAN Kailangang malinis ang kamay at maiksi ang kuko Humingi ng permiso bago hawakan ang suso ni Mommy (mas
mainam kung magsimula sa likod papunta sa harap) Suportahan ang ulo
MGA HINDI DAPAT GAWIN X Huwag magsuot ng alahas habang nagmamasahe X Huwag alugin o yugyugin ang suso X Hindi magiging dahilan ng sakit
LACTATION MASSAGE (NATATANGING MASAHE SA PAGPAPADAMI AT PAGDALOY NG
GATAS)
MGA GINAGAMIT SA PAGMAMASAHE Langis ng niyog Langis na galing sa halaman Huwag gumamit ng lotion o cream sa suso
IBA’T IBANG PAMAMARAAN NG PAGHILOT Paghagod Thumb walk Presyur Pagdiin Painit Pagyugyog Pahaplos
SUNUD-SUNOD NA HAKBANG NG LACTATION MASSAGE
Simulan sa ulo. Hawakan ang noo. Masahiin galing sa taas ng batok (ilalim ng bungo) hagod pababa hanggang sa leeg para marelas ang kaisipan.
Pisilin ang balikat ni Mommy para mawala ang mga pagkabahala at kapaguran niya
Tanggalin ang bra ni Mommy Hagurin ang likod mula sa balakang paitaas sa balikat na
may bigat at hagod pababang walang bigat Diinan ang mga part eng likod at balikat na may namumuong
pagod Gamitin ang dalawang kamay, hagurin mula sa itaas ng
dibdib pababa sa suso at paikot (parang paru-paro)
SUNUD-SUNOD NA HAKBANG NG LACTATION MASSAGE
Masahiin ang ilalim ng suso pataas sa mga gatas na namumuo. Gawin nang dahan-dahan.
Masahiin ang suso paikut-ikot dahan-dahan. Bigyan ng suporta ng isang kamay ang suso habang minamasahe ito. Gamitin ang tatlong daliri sa pagmasahe. Ginagawa ito para matunaw ang mga namuong gatas sa suso ni Mommy
Mula sa utong sa gilid palabas magsukat ng isang hinlalaki. Gamitin ang hintuturo maaari paikot at bigyan ng konting diin
Mula sa utong pataas magsukat ng tatlong daliri. Gamitin ang hintuturo masahi paikot at bigyan ng konting diin
SUNUD-SUNOD NA HAKBANG NG LACTATION MASSAGE
Masahiin ilalim ng suso paikut-ikot dahan-dahan. Huwag yugyugin ang suso
Masahiin dahan-dahan paharap papunta sa utong para pumunta sa may utong ang gatas na natunaw
Masahiin ang areola sa pamamagitan ng hintuturo, paikut-ikot na maliit
Marahang pisil at konting padiin sabay ng dalawang hintututo sa pagitan ng utong para maalis ang mga nakabarang gatas sa utong upang tuluyang dumaloy ang gatas
Gamitin ang hinlalaki at hintuturo sa pagpiga ng gatas.