Ms. MEDEN F, FADRIQUELA SPA - NEU High School Department New Era, Quezon City

Pagwawasto ng Sipi at Pag-uulo ng Balita

Ito ay gawain ng isang

espesyalistang editor upang lalong

mapabuti at mapaganda ang istorya

at maging karapat-dapat na

magkaroon ng ispasyo sa

pahayagan.

MGA GAWAIN NG EDITOR SA

PAGWAWASTO NG SIPI:

1. Tiyaking tumpak ang mga datos sa

artikulo.

2. May wastong gramatika at

pagbabaybay ng mga salita ang

artikulo o akdang ililimbag.

3. Magwasto ng kaayusan ng mga

datos batay sa kahalagahan nito.

4. Tinitiyak nito kung mabisa ang

pamatnubay na ginagamit sa akda.

5. Pumutol o magkaltas ng di

mahahalagang datos.

6. Mag-alis ng mga salitang nagsasaad

ng opinyon kung ang

winawasto ay balita.

7. Magpalit ng mga salitang mahirap

maunawaan ng karamihang

mambabasa.

8. Mag-alis ng mga salitang walang

kabuluhan tulad ng bangkay na at

di humihinga, hawak ng kamay,

pasan sa balikat at iba pa.

9. Sinusunod nito ang istilo ng

pahayagan.

10. Tinitiyak nitong malaya sa

anumang libelong pamamahayag

ang akda.

11. Tinitingnan nitong ang

akda ay may mabisang

istilo at ulo.

12. Sumusulat ng ulo ng balita at

nagpapasya sa tipograpiya nito.

13. Magbigay ng tagubilin sa

tagapaglimbag ukol sa laki at

tipong gagamitin, kolum at bilang

ng ems.

Malaki ang papel na ginagampanan

ng isang tagapagwasto ng sipi sa

produksyon ng pahayagan.

Ang pagwawasto ng kamalian,

mapa-gramatika man o mapa datos

ay sa kaniya iniaatang. Siya ang

pinakahuling kasapi ng patnugutan

na kikilatis sa isang akda

bago ito iimprinta.

1. Lagdaan ang kopya sa dulong

kaliwa ng papel.

2. Basahin ang kabuuan ng istorya.

3. Kunin ang pangkalahatang

nilalaman nito.

4. Basahing muli ang istorya at

kunin ang pampamatnubay na

talata.

5. Iwasto ang kamalian sa gramar

6. Tiyakin ang kawastuhan ng datos

o pangyayari at alamin kung ang

istorya ay naglalaman ng lahat ng

mahahalagang impormasyon.

7. Tiyaking malaya ang akda sa

anumang bayas at libelong

pamamahayag.

8. Gumawa ng malinis na kopya.

9. Basahing muli ang istorya at

at tiyaking lahat ng

pagwawasto

ay nailapat.

10. Tiyaking ang haba ng artikulo ay

nagkakasya sa nakalaang

ispasyo.

11. Sumulat ng ulo ng balita.

12. Lagyan ng panuto para

sa tagaimprenta.

PANUNTUNAN SA ACRONYM

Ang acronym ay salitang binuo mula sa

mga unang titik o pantig ng ibang mga

salita. Narito ang mga dapat tandaan sa

acronym:

Kapag ang acronym ay binubuo lamang ng dalawa hanggang

apat na titik, lahat ay isusulat sa

malaking titik tulad ng WHO

para sa World Health

Organization at

MILF para sa Moro Islamic

Liberation Front.

Sa acronym na mahigit sa apat na titik, unang titik lamang nito ang isusulat sa

malaking titik tulad ng Asean para

sa Association of Southeast Asian

Nations at Unicef para sa United

Nations International Childrens

Emergency Fund.

Kung pantigan ang ginagawang pagbubuo ng acronym, unang titik

lamang ng pantig ang nasa malaking

titik tulad ng DepEd para sa

Department of Education, at

GenSan para sa General Santos.

PAGBILANG NG YUNIT

Ang pampaaralang pahayagang tabloid na may sukat na 12 x 8

ay nagtataglay ng limang kolum

na ang bawat sukat 12 ems o dalawang pulagda. Bawat laki ng istilo ng tipo ay may tiyak na

bilang para sa espasyong paglalagyan.

Kung ang sistema ng pagsulat ng ulo ng balita ay binubuo ng

malalaki at maliliit

na titik, ito ang mga katumbas na

yunit ng mga sumusunod:

Lahat ng maliliit na titik ( maliban sa j, I, l, t, f, at m, w ) ------------------------1 yunit

maliliit na titik na j, I, l, t, f --------1/2 yunit

m at w --------------------------------1 yunit

lahat ng malalaking titik

( maliban sa J I L T F M W )--------1 yunit

J I L T F---------------------------------1 yunit

M W ------------------------------------ 2 yunit

lahat ng bantas (maliban sa gatlang, tandang pananong,simbolo ng piso,

dolyar at bahagdan --------------1/2 yunit

gatlang, tandang pananong, simbolo ng piso, dolyar at bahagdan --------1 yunit

lahat ng tambilang mula 0 hanggang 9 (maliban sa 1) --------------------------1 yunit

tambilang na 1 ------------------------ yunit

lahat ng ispasyo -----------------------1 yunit

PAMAMARAAN SA PAGSULAT

NG ULO

Pagkatapos makabuo ng ideya para

sa ulo ng balita, ang kasunod na

hakbang na gagawin ng editor ng

kopya ay kung paano ito

pagkakasyahin sa nakalaang ispasyo

sa pahina.

Upang maisagawa ito, kailangan

niyang magbigay ng tagubilin sa

tagapag-anyo kung anong tipo ng

pagkasulat ang ilalapat sa teksto at

kung paano ito isasaayos sa

pahina.

Halimbawa: 3 20 TNRB

===========

Ang unang bilang na 3 ay para sa ulo ng balita na pagkakasyahain sa tatlong kolumn sa pahina. Ang bilang na 20 Ay laki ng tipo ng titik na gagamitin. Ang TNR naman ay para sa sa Times New Roman, ang tipo ng titik na gagamitin at ang B ay nangangahulugang bold

o maitim na tipo ng titik.

Ang dalawang linya sa ibaba ay tumutukoy sa bilang ng dek o linya ng ulo ng balita. Kung lalagyan ng kiker o panimulang ulo ang balita, lalagyan lamang ng bar pagkatapos ng B at ilagay ang salitang kiker tulad nito:

Halimbawa 3 20 TNRB/Kiker

===============