Pak de risico's van nanomaterialen eindelijk eens aan

Citation for published version (APA):Walhout, B., & Est, van, R. (2011). Pak de risico's van nanomaterialen eindelijk eens aan. De Volkskrant.

Document status and date:Gepubliceerd: 01/01/2011

Document Version:Uitgevers PDF, ook bekend als Version of Record

Please check the document version of this publication:

• A submitted manuscript is the version of the article upon submission and before peer-review. There can beimportant differences between the submitted version and the official published version of record. Peopleinterested in the research are advised to contact the author for the final version of the publication, or visit theDOI to the publisher's website.• The final author version and the galley proof are versions of the publication after peer review.• The final published version features the final layout of the paper including the volume, issue and pagenumbers.Link to publication

General rightsCopyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright ownersand it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights.

• Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain • You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal.

If the publication is distributed under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license above, pleasefollow below link for the End User Agreement:www.tue.nl/taverne

Take down policyIf you believe that this document breaches copyright please contact us at:openaccess@tue.nlproviding details and we will investigate your claim.

Download date: 25. Nov. 2020

https://research.tue.nl/nl/publications/pak-de-risicos-van-nanomaterialen-eindelijk-eens-aan(bb2fe066-cd01-4784-b4ef-b68d23cec4b5).html

Pak de risico¿s van nanomaterialen eindelijk eens aan! - opinie - VK

http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/2448010/2011/02/16/Pak-de-risico-s-van-nanomaterialen-eindelijk-eens-aan.dhtml[6-10-2011 15:55:11]

AANMELDEN

de site van

15:54:49 DONDERDAG 6 OKTOBER 2011

Pak de risico¿s van nanomaterialen eindelijk eensaan!

5 MEEST GELEZEN1. Minister maakt gehakt van Kamervragen PVVover NRC

2. 'De grillen van Jobs moest je maar op de koop

WEER VERKEER BEURS VIDEO FOTO VKbanen

NIEUWS OPINIE CULTUUR SPORT ECONOMIE REIZEN SERVICEVKSHOP

Bart Walhout en Rinie van Est − 16/02/11, 15:27

Nanomaterialen moeten met spoed in kaart worden gebracht. Weweten niet eens precies in welke producten ze zitten.

Nederland moet ‘verantwoord verder’ met nanotechnologie. Die conclusie trokde commissie die het afgelopen jaar onder de naam Nanopodium eenmaatschappelijke dialoog heeft georganiseerd. Maar de vraag is of dat gaatlukken, want het meest heikele punt, de bescherming van werknemers,consumenten en milieu, is nog steeds niet goed geregeld. Morgen debatteertde Tweede Kamer over nanotechnologie. Wij dringen erop aan dat de overheidmet spoed het gebruik van nanomaterialen in kaart brengt.

NieuwNanotechnologie, de wetenschap en technologie van de wereld op moleculairniveau, belooft een reeks aan nieuwe innovaties met belangrijke kansen vooreconomie, duurzaamheid en gezondheid. Van computerchips zo groot als eenpostzegel tot goedkope zonnecellen, vleesvervangers of slimme medicijnen,Nederlandse nanowetenschappers draaien al jaren mee in de internationaletop. Logisch dus dat het Kabinet dit jaar opnieuw in nanotechnologie investeert.

Vorig jaar werd een maatschappelijke dialoog over nanotechnologie gehouden.Grote beloften roepen namelijk ook grote vragen op. Mogen we mensenverbeteren of kunstmatig leven maken? Het kwam allemaal aan bod. Maarburgers maken zich het meeste zorgen over de veiligheid. Terecht, wantwetenschappers uiten al jaren hun zorgen over mogelijke risico’s. Berichtenover koolstofnanobuisjes die lijken op asbest of bacteriedodend nanozilver in

ACHTERGROND

Rens van Tilburg

Profiel DeJaap.nl

Profiel René Cuperus

Profiel Overheid 2.0

Profiel Aleid Truijens

MEER OVER

Opinie

Hans Wiegel: 'Sorry mevrouw Ploumen,mij is dat allemaal ontgaan'

'De grillen van Jobs moest je maar op dekoop toe nemen'

'Apple-fanboys verliezen hun messias'

javascript:void(0)http://www.volkskrant.nl/http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2824/politiek/article/detail/2950641/2011/10/05/Minister-maakt-gehakt-van-Kamervragen-PVV-over-NRC.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/2824/politiek/article/detail/2950641/2011/10/05/Minister-maakt-gehakt-van-Kamervragen-PVV-over-NRC.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/8487/steve-jobs/article/detail/2953347/2011/10/06/De-grillen-van-Jobs-moest-je-maar-op-de-koop-toe-nemen.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/opinie/rss.xmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/3437/weather/application.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/2764/verkeer/integration/nmc/frameset/verkeer/verkeer.dhtmlhttp://z24beurs.e24.com/?PARTNER=vkhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/2704/video/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/2734/foto/index.dhtmlhttp://www.vkbanen.nl/http://www.vkbanen.nl/http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2664/Nieuws/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/2676/Cultuur/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/2698/Sport/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/2680/Economie/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/2702/Reizen/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/servicehttp://www.vkshop.nl/http://www.volkskrant.nl/vk/nl/8144/Rens-van-Tilburg/article/detail/2945160/2011/10/03/Rens-van-Tilburg.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/7544/DeJaap/article/detail/2875090/2011/08/01/Profiel-DeJaap-nl.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/6484/Rene-Cuperus/article/detail/2457958/2011/06/27/Profiel-Rene-Cuperus.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/6164/Overheid-2-0/article/detail/2455554/2011/06/21/Profiel-Overheid-2-0.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/6263/Aleid-Truijens/article/detail/2455562/2011/06/21/Profiel-Aleid-Truijens.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/2/home/707974280/Opinie/actualiteit/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/2953584/2011/10/06/Hans-Wiegel-Sorry-mevrouw-Ploumen-mij-is-dat-allemaal-ontgaan.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/2953584/2011/10/06/Hans-Wiegel-Sorry-mevrouw-Ploumen-mij-is-dat-allemaal-ontgaan.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/2953584/2011/10/06/Hans-Wiegel-Sorry-mevrouw-Ploumen-mij-is-dat-allemaal-ontgaan.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/2953347/2011/10/06/De-grillen-van-Jobs-moest-je-maar-op-de-koop-toe-nemen.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/2953347/2011/10/06/De-grillen-van-Jobs-moest-je-maar-op-de-koop-toe-nemen.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/2953347/2011/10/06/De-grillen-van-Jobs-moest-je-maar-op-de-koop-toe-nemen.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/2866181/2011/10/06/Apple-fanboys-verliezen-hun-messias.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/2866181/2011/10/06/Apple-fanboys-verliezen-hun-messias.dhtmlhttp://www.persgroep.nl/cookieshttp://www.persgroep.nl/cookieshttp://www.persgroep.nl/cookieshttp://www.persgroep.nl/cookies

Pak de risico¿s van nanomaterialen eindelijk eens aan! - opinie - VK

http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/2448010/2011/02/16/Pak-de-risico-s-van-nanomaterialen-eindelijk-eens-aan.dhtml[6-10-2011 15:55:11]

THOMAS VON DER DUNK FERRY HAAN

RENS VAN TILBURG DANIËL SAMKALDEN

AMANDA KLUVELD PAUL BRILL

toe nemen'

3. Bezuinigen, hervormen en Griekenland. DeFinanciële Beschouwingen ...

4. Steve Jobs kende ook flops: zeven missers opeen rij

5. Gullit: Spijt van weglopen WK 1994

sokken en tandpasta roepen direct vragen op over welkenanoconsumentenproducten er al op de markt zijn en of daar risico’s aanverbonden zijn.

OnduidelijkheidTot verrassing van de commissie die de dialoog organiseerde leidt openheidover de onduidelijkheid die bestaat over de risico’s niet tot een afwijzendehouding ten opzichte van nanotechnologie. Burgers hebben oog voor kansen,accepteren dat honderd procent veiligheid nooit te garanderen is en beseffendat de mogelijke risico’s van nanomaterialen slechts betrekking hebben op eendeel van de nanotechnologie. Maar burgers verwachten ook dat overheid enbedrijfsleven die risico’s nauwkeurig onderzoeken, dat de overheid nauwlettendtoeziet op de veiligheid van producten en arbeidsomstandigheden en dat zijgeïnformeerd worden over de producten waarvoor dat onduidelijk is.

Het zou dan ook een grote misvatting zijn om de genuanceerde houding vanburgers op te vatten als een groen licht voor nanotechnologie. De discussieover risico’s is geen zaak van perceptie maar van actie. En daarvan is deafgelopen jaren nog veel te weinig terecht gekomen. Om de enormeachterstand in wetenschappelijke kennis over risico’s in te lopen wordt daar inhet nieuwe nationale nano-onderzoeksprogramma meer dan vijftien procent vanhet budget aan besteed.

VertragingPrachtig, maar de start van dit programma heeft inmiddels jaren vertragingopgelopen. Voor de bescherming van werknemers zijn tijdelijkereferentiewaarden ontwikkeld als richtlijn voor de maximale hoeveelheidnanodeeltjes waaraan werknemers mogen worden blootgesteld. Dat is beterdan niets, maar het dreigt nog jaren te gaan duren voor deze waarden ook opwerkelijk gezondheidskundige inzichten kunnen worden vastgesteld. Maar hetmeest problematisch is dat er nog steeds geen volledig beeld is van hetgebruik van nanomaterialen in producten op de markt.

Wat moet er dan gebeuren? Natuurlijk is het lastig om snel de achterstand inkennis over risico’s te dichten en de veiligheidsbeoordeling van nanomaterialenop adequate wijze te reguleren. Daar is internationale afstemming voor nodig.Maar het aanpassen van wet- en regelgeving verloopt wel erg moeizaam,zeker op Europees niveau. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het EuropeesParlement bijna unaniem vraagt om het gebruik van nanomaterialen tevermelden op de etiketten van consumentenproducten. Niet dat een etiket deveiligheid kan garanderen, maar het signaal is duidelijk: als de overheid haarverantwoordelijkheid als toezichthouder niet waar kan maken, geefconsumenten dan in ieder geval de vrijheid om te kiezen.

DaadwerkelijkBelangrijker nog is dat nu direct gestart wordt met het daadwerkelijkbeoordelen van risico’s van nanomaterialen en -producten. Op basis vanbestaande kennis is het namelijk al mogelijk om onderscheid te maken tussende toepassingen die zonder problemen door kunnen en de producten enarbeidsomstandigheden waarvan de veiligheid eerst nader moet wordenbeoordeeld. Als dat onderscheid niet op korte termijn kan worden gemaakt,

Marcel van Dam: 'Wat mensen Cohenzien doen, bevalt ze niet'

Dominee Gremdaat: Job Cohen moethangen

Jan Mulder: Green deal

http://www.volkskrant.nl/vk/nl/6178/Thomas-von-der-Dunk/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/6178/Thomas-von-der-Dunk/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/6171/Ferry-Haan/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/6171/Ferry-Haan/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/8144/Rens-van-Tilburg/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/8144/Rens-van-Tilburg/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/6199/Daniel-Samkalden/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/6199/Daniel-Samkalden/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/6175/Amanda-Kluveld/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/6175/Amanda-Kluveld/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/6277/Paul-Brill/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/6277/Paul-Brill/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/8487/steve-jobs/article/detail/2953347/2011/10/06/De-grillen-van-Jobs-moest-je-maar-op-de-koop-toe-nemen.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/2824/politiek/article/detail/2950020/2011/10/05/Bezuinigen-hervormen-en-Griekenland-De-Financiele-Beschouwingen-van-minuut-tot-minuut.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/2824/politiek/article/detail/2950020/2011/10/05/Bezuinigen-hervormen-en-Griekenland-De-Financiele-Beschouwingen-van-minuut-tot-minuut.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/8487/steve-jobs/article/detail/2953281/2011/10/06/Steve-Jobs-kende-ook-flops-zeven-missers-op-een-rij.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/8487/steve-jobs/article/detail/2953281/2011/10/06/Steve-Jobs-kende-ook-flops-zeven-missers-op-een-rij.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/2698/sport/article/detail/2951262/2011/10/05/Gullit-Spijt-van-weglopen-WK-1994.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/2952988/2011/10/06/Marcel-van-Dam-Wat-mensen-Cohen-zien-doen-bevalt-ze-niet.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/2952988/2011/10/06/Marcel-van-Dam-Wat-mensen-Cohen-zien-doen-bevalt-ze-niet.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/2952988/2011/10/06/Marcel-van-Dam-Wat-mensen-Cohen-zien-doen-bevalt-ze-niet.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/2726/Binnenland/video/detail/2951423/Dominee-Gremdaat-Job-Cohen-moet-hangen.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/2726/Binnenland/video/detail/2951423/Dominee-Gremdaat-Job-Cohen-moet-hangen.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/2726/Binnenland/video/detail/2951423/Dominee-Gremdaat-Job-Cohen-moet-hangen.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/2726/Binnenland/video/detail/2951423/Dominee-Gremdaat-Job-Cohen-moet-hangen.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/2726/Binnenland/video/detail/2944980/Jan-Mulder-Green-deal.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/2726/Binnenland/video/detail/2944980/Jan-Mulder-Green-deal.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/2726/Binnenland/video/detail/2944980/Jan-Mulder-Green-deal.dhtml

Pak de risico¿s van nanomaterialen eindelijk eens aan! - opinie - VK

http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/2448010/2011/02/16/Pak-de-risico-s-van-nanomaterialen-eindelijk-eens-aan.dhtml[6-10-2011 15:55:11]

ALLE ARTIKELEN

ADS DOOR GOOGLEZonnepanelen Vergelijken Snel en gratis offertes vergelijken van zonnepanelen leveranciers www.zonnepanelen-leveranciers.nl

Nu 2,90% Spaarrente Een nieuwe ondernemende bank voor particulieren en ondernemers! WestlandUtrechtBank.nl

Nuon Power Deal Stap nu over naar Nuon en ontvang elk jaar 1 maand gratis stroom! www.nuon.nl/Power_Deal

Besparen op Energiekosten Zonnepanelen Geeft Waardestijging van Uw Huis. Bereken Online! www.atama.nl

OPINIE »

SCIENCEPALOOZA OVERHEID 2.0

DEJAAP

| | BevAanraden

betekent dat een groot risico voor de gehele nanotechnologie. Onder dehuidige omstandigheden kan een incident op slag leiden tot eenvertrouwensbreuk die in een keer de complete ontwikkeling vannanotechnologie ondermijnt. Hopelijk kan de minister de Tweede Kamermorgen geruststellen.

0

http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/actualiteit/index.dhtmlhttp://services.google.com/feedback/online_hws_feedbackhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/actualiteit/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/actualiteit/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/6185/SciencePalooza/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/6185/SciencePalooza/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/6164/Overheid-2-0/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/6164/Overheid-2-0/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/7544/DeJaap/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/7544/DeJaap/index.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/studieboeken?utm_source=vk&utm_medium=autodep_eco_2&utm_campaign=studieboekenhttp://www.volkskrant.nl/vk/mailFriendForm.do?language=nl&componentId=2448010&componentUrl=%2fvk%2fnl%2f3184%2fopinie%2farticle%2fdetail%2f2448010%2f2011%2f02%2f16%2fPak-de-risico-s-van-nanomaterialen-eindelijk-eens-aan.dhtmlhttp://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/2011/article/print/detail/2448010/Pak-de-risico-s-van-nanomaterialen-eindelijk-eens-aan.dhtmljavascript:void(0);javascript:void(0);http://www.addthis.com/bookmark.php?v=250&winname=addthis&pub=orange&source=tbx-250&lng=nl&s=hyves&url=http%3A%2F%2Fwww.volkskrant.nl%2Fvk%2Fnl%2F3184%2Fopinie%2Farticle%2Fdetail%2F2448010%2F2011%2F02%2F16%2FPak-de-risico-s-van-nanomaterialen-eindelijk-eens-aan.dhtml&title=Pak%20de%20risico%C2%BFs%20van%20nanomaterialen%20eindelijk%20eens%20aan!%20-%20opinie%20-%20VK&ate=AT-orange/-/-/4e8db2363c8339d5/1&frommenu=1&uid=4e8db23686411e92&ct=1&ui_cobrand=%3Cimg%20src%3D%22%2Fvk%2Fimages%2Flogos%2Fvk_logo_mini.gif%22%3E&pre=http%3A%2F%2Fwww.google.co.uk%2Fsearch%3Fhl%3Den%26q%3DPak%2Bde%2Brisico%2527s%2Bvan%2Bnanomaterialen%2Beindelijk%2Beens%2Baan%26meta%3D&tt=0http://www.addthis.com/bookmark.php?v=250&winname=addthis&pub=orange&source=tbx-250&lng=nl&s=linkedin&url=http%3A%2F%2Fwww.volkskrant.nl%2Fvk%2Fnl%2F3184%2Fopinie%2Farticle%2Fdetail%2F2448010%2F2011%2F02%2F16%2FPak-de-risico-s-van-nanomaterialen-eindelijk-eens-aan.dhtml&title=Pak%20de%20risico%C2%BFs%20van%20nanomaterialen%20eindelijk%20eens%20aan!%20-%20opinie%20-%20VK&ate=AT-orange/-/-/4e8db2363c8339d5/2&frommenu=1&uid=4e8db2369947db0c&ct=1&ui_cobrand=%3Cimg%20src%3D%22%2Fvk%2Fimages%2Flogos%2Fvk_logo_mini.gif%22%3E&pre=http%3A%2F%2Fwww.google.co.uk%2Fsearch%3Fhl%3Den%26q%3DPak%2Bde%2Brisico%2527s%2Bvan%2Bnanomaterialen%2Beindelijk%2Beens%2Baan%26meta%3D&tt=0http://www.addthis.com/bookmark.php?v=250&pub=orangehttp://www.persgroep.nl/cookieshttp://www.persgroep.nl/cookies

www.volkskrant.nlPak de risico¿s van nanomaterialen eindelijk eens aan! - opinie - VK

RlbGlqay1lZW5zLWFhbi5kaHRtbAA=: form3: searchValue: zoeken op vk.nlinput2: