PARKİNSON HASTALIĞI

ANTALYA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI OLMAYAN HASTALIKLAR VE

PROGRAMLAR ŞUBESİ

BU EĞİTİMDE NELER PAYLAŞACAĞIZ?

PARKİNSON HASTALIĞI

Parkinson Hastalığı Nedir?Belirtileri Nelerdir?Kimler Risk Altındadır?Tanısı ve Tedavisi Nasıldır?

PARKİNSON HASTALIĞI NEDİR? Beynimizde kimyasal maddeler

salgılayarak hareketlerimizi kontrol eden hücreler bulunur. Bu hücrelerden salgılanan kimyasal maddelerden birisi de dopamindir. Beyinde dopamini salgılayan hücre gruplarının zamanla işlevlerini kaybetmesi sonucu ortaya çıkan titreme, yavaş hareket etme gibi bulgularla vücudun dengesinin bozulduğu hastalığa PARKİNSON denir.

NASIL BİR HASTALIKTIR?Beyinde hareket merkezlerini etkileyen

hücre kaybı vardır.İleri yaş hastalığıdır. Genellikle 40-75 yaş

arasında sıklıkla da 60 yaş üzerinde görülür.

Genç yaşlarda(20- 40 yaş) ortaya çıkanlarda aileden gelen faktörlerin etken olduğu düşünülmektedir.

NASIL BİR HASTALIKTIR?Belirtiler başlangıçta tek

taraflıyken, sonra bütün vücuda yayılır.

Sinsi ve yavaş seyreden bir hastalıktır.

İlerleme hızı ve belirtilerin ağırlığı değişkendir.

İlaçlarla belirtiler önemli ölçüde ve uzun süre baskılanır.

Bulaşıcı değildir.

İLK BELİRTİLER NELERDİR? Sıklıkla ilk belirti elde

titremedir. Nadiren ayak titremesiyle başlayabilir. Yazı yazarken harflerde küçülme, donuk yüz ifadesi, bir ayağın içe doğru dönük halde kasılması ilk belirti olabilir. Belirtiler genellikle tek bir beden yarısında ortaya çıkar, zamanla karşı beden yarısında daha hafif olmak üzere görülür. Öne eğik durma, yürürken kolunu sallamama gibi olağan dışı hareket ve durumlar olabilir.

TEMEL BELİRTİLER NELERDİR?

TİTREME

HAREKETLERDE YAVAŞLAMA

KASLARDA SERTLEŞME

DURUŞ VE DENGE BOZUKLUKLARI

TİTREMEHastaların çoğunda vardır. Sıklıkla elde ve

ayaktadır. Nadiren çene, dil, dudakta olabilir.Başparmakla işaretparmağının para sayar

gibi hareket ederek titremesi tipiktir.İstirahatte titreme varken, enerjik hareketler

sırasında ve uykuda hafifler veya kaybolur. Titremenin ritmi saniyede 4-6 kez, salınımları

geniştir.

TİTREMEBazı olgularda titreme ve kas sertliği vücudun

yalnız bir tarafında görülür ya da daha belirgin olur.

İnce, duyarlı hareketler titremenin belirmesine ya da artmasına yol açar. Dolayısıyla hasta örneğin el becerisi gerektiren hareketleri yapamaz ya da zor yapar.

HAREKETLERDE YAVAŞLAMAHasta sorgulanırsa titremelerden önce belli

belirsiz hareket güçlüklerinin ortaya çıktığı öğrenilebilir.

Hastalık, hareketlerin gittikçe daha sınırlı hale gelmesine ve bir hareketten öbürüne geçişin belirgin şekilde zorlaşmasına yol açar.

Tipik olarak hastanın yüzü maske gibi ifadesiz, duyarsızdır.

Göz hareketleri yavaşlamış, konuşma monotonlaşarak düzensizleşmiş, mimikler azalmıştır.

HAREKETLERDE YAVAŞLAMAYürürken kollarını sallayamaz, bacaklarını

sürür ve kısa adımlar atar. Başladıktan sonra kısa, yavaşlamayan, tam

tersine gittikçe hızlanan adımlarla yürür. Hastanın harekete geçmesi gibi durması da

zordur; bir kez yürümeye başladığında bazen bir engelle karşılaşana kadar duramaz.

Hasta geri geri yürürken de aynı sorunlar ortaya çıkar.

HAREKETLERDE YAVAŞLAMAHasta günlük işlerini yaparken zorlanır.

Yemek yerken, dönerken yavaşlama söz konusudur ve bunlar güçlükle yapılır.

Sık görülen bir durum bradikineziyle çelişkiliymiş gibi görünen hızlı harekettir (paradoksal kinezi).

Hasta olağan hareketlerin büyük bölümünü yavaş yaparken, koşma gibi bazı hareketleri şaşırtıcı bir hızla gerçekleştirir.

KASLARDA SERTLEŞMEParkinsonlu hastanın gövdesi katıdır.

Parkinson hastalarında kas gergindir. Yürümeye başlarken, sanki harekete geçmesi

engelleniyormuş gibi güçlük hisseder.Muayenede hareket ettirilen özellikle

bilekteki sertleşmiş kaslar aynı anda değil, aşamalar halinde gevşer; buna dişli çark belirtisi denir.

Boyunda da hareketin bütün evrelerinde eşit bir direnç saptanır.

DURUŞ VE DENGE BOZUKLUKLARIHasta sürekli öne doğru eğik durur. Yerleşmiş Parkinson hastalığının işareti olarak

dik duruşu koruma ve vücudu dikleştirme sağlanamadığından sık sık düşme görülür.

Yürürken gövdesi, kendi ağırlık merkezinin ardından koşuyormuşçasına daha fazla öne eğilir.

DİĞER BELİRTİLERYazı titrek ve genellikle küçüktür. Hastanın konuşması belirgin biçimde bozulmuştur. Sabit bakışları ve maske yüzü konuşurken

değişmez ya da çok az değişir. Sesi monotondur, genellikle zor işitilir, iniş

çıkışları yoktur. Paradoksal kineziye benzer şekilde cümlenin başlangıcında yavaş olan konuşma gittikçe hızlanır ve son sözcükler anlaşılmaz mırıltı halinde çıkar.

Konuşmada bir sözcük ya da cümlenin çok kez arka arkaya yinelenmesi tipiktir.

DİĞER BELİRTİLERSık rastlanan belirtiler arasında yağlanma, tükürük

salgısının artması, inatçı kabızlık ve ayak parmaklarında kramplar yer alır.

Ruhsal bozukluklar genellikle hafiftir. Kavramada yavaşlama, dikkatte azalma, bunaltı (anksiyete), hastalık hastalığı (hipokondri) ve ruhsal çöküntü görülebilir.

Hezeyan ve bilinç bulanıklığı ortaya çıkabilir. Hipotansiyon (tansiyon düşüklüğü), terleme, yutma

zorluğu, koku duyusunda azalma veya kayıp, uyku bozuklukları, sık idrara çıkma ve cinsel sorunlar görülebilir.

KİMLER RİSK ALTINDADIR?Genetik ve çevresel faktörler suçlanmakla

birlikte yeterli veri yoktur. Parkinson nedenleri arasında başlıca üç

çevresel etken üzerinde durulur. Bunlar virüsler, travmalar ve zehirlerdir.

Aile öyküsü özellikle genç yaşta Parkinson hastalığına yakalanan kişilerde belirgindir.

Bazı kimyasalların Parkinson hastalığına neden olabileceğine dair kanıtlar vardır.

KİMLER RİSK ALTINDADIR?Kuyu suyu kullanımı, kırsal yaşam ve tarımda

kullanılan bazı ilaçlara maruz kalan kişilerde Parkinson hastalığına yakalanma riskinin arttığını gösteren çalışmalar vardır.

50 yaşından önce başlaması çok nadirdir. Yaş ilerledikçe sıklık artar.

Erkeklerde kadınlara göre yaklaşık olarak iki kat daha sık olarak izlenmektedir.

Esansiyel tremorlu hastalarda ileri yaşlarda Parkinson hastalığı gelişme sıklığı daha fazladır.

KORUNMAK MÜMKÜN MÜ?Parkinson hastalığından korunmak pek

mümkün değildir. Yine de bazı maddeleri daha fazla kullanan insanlarda Parkinson hastalığının gelişme sıklığının daha az olduğu bilinmektedir.

Sigara içenlerde Parkinson hastalığına yakalanma sıklığı daha azdır. Bu durumun nikotine bağlı olduğu düşünülmektedir.

Kafein tüketen kişilerde de Parkinson hastalığı riski daha düşüktür.

TANISI NASIL KONUR?

ÖZEL BİR YÖNTEM YOKTUR

LABORATUVAR YA DA RÖNTGEN

TETKİKLERİ TANI KOYDURMAZ

UZMAN NÖROLOG

HASTADAN VE HASTANIN

YAKINLARINDAN ALDIĞI BİLGİLER

MUAYENE SONUCU TEŞHİS

TEDAVİSİ NEDİR?

AMAÇ OLABİLDİĞİNCE BAĞIMSIZ YAŞAMAYI

SAĞLAMAKTIRSOSYAL DESTEK

SEMPTOMLARA YÖNELİK İLAÇ

TEDAVİSİ

SEMPTOMLARA YÖNELİK CERRAHİ

TEDAVİ

TAMAMLAYICI TEDAVİLER(Fizyoterapi

, Hidroterapi, Refleksoloji, Yoga,

Masaj vs.)

ŞİFA YOKTUR

TEŞEKKÜRLERSAĞLIKLI GÜZEL GÜNLER