paydaş katılım planı güney akım açık deniz doğalgaz boru ... · boru hatları ile petrol...

Paydaş Katılım Planı

Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı – Türkiye Bölümü

Belge No: URS-EIA-MAN-201962

Harici Belge No: Paydaş Katılım Planı Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı – Türkiye Bölümü

Düzenlenme Tarihi: Haziran 2014

Ekler

Ek A ÇED Sürecindeki Halkın Katılımının, Türkiye Cumhuriyeti’ndeki Yasal Çerçevesi

Ek B Belirlenen Paydaşların Listesi

Ek C Tamamlanan Paydaş Katılım Faaliyetleri

Ek D Görüş ve Geri Bildirimlerin Özeti

Ek E Kamu Duyurularının Kopyaları

Ek F Örnek Görüş Formu

Ek A: ÇED Sürecinde Halkın Katılımı Aşamasının, Türkiye Cumhuriyeti’ndeki Yasal Çerçevesi

1. ÇED Sürecinin Özeti

Türkiye’de, ÇED raporunun hazırlanması ve paydaşlarla ilgili katılımları yürütmek için gereklikler aşağıdaki mevzuat dahilinde tanımlanmıştır:

• 2006 yılında 5491 Sayılı Kanunla değiştirilen Çevre Kanunu’nun (1983, No. 2872) 10. Maddesi; ve

• 2872 Sayılı Çevre Kanunu’na (1983, No. 2872) dayanılarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB) tarafından yayımlanan ÇED Yönetmeliği (03 Ekim 2013 tarih, 28784 No) (Ancak Proje’nin tabi olduğu yönetmelik Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı’nca yayımlanan mülga ÇED Yönetmeliği’dir (2008, RG 26939)).

Bu mülga Yönetmelik uyarınca, önerilen projeler Ek 1 ya da Ek 2’deki projeler olarak sınıflandırılacakları bir seçme-eleme sürecine tabi tutulurlar. Ek 1, ulusal öneme sahip veya potansiyel çevre etkilerinin önemli olduğu değerlendirilen büyük ölçekli projeleri kapsar. Ek 1 kapsamındaki Projeler Bakanlık düzeyinde değerlendirilmektedir. Ek 2, ÇED gerektiren veya gerektirmeyebilecek olan daha küçük ölçekli projeleri kapsar. Bu Projeler İl Müdürlüğü düzeyinde değerlendirilir.

Projeler ÇED Yönetmeliği Ek 1’e uygun olarak değerlendirilmektedir. Ek 1 (mülga) uyarınca Proje için değerlendirme süreci aşağıdaki adımları kapsar:

• ÇED Başvuru Dosyasının (ÇEDBD), uygun formatta ÇŞB’ne sunulması. Bu başvuru dosyası Proje’nin olası etkileri ve başlıca tehlike azaltma önlemlerine ilişkin detaylı Proje bilgilerini içerir;

• ÇEDBD’nin ÇŞB tarafından incelenmesi ve kabulü ile dosyanın bir nüshasının ÇED sürecinin başladığının halka duyurulması için (Projenin geliştirileceği/ ilgili olduğu illerde) ilgili Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne (ÇŞİM) gönderilmesi;

• ÇŞİM/ÇŞB tarafından ele alınan Projeyle ilgili olarak ÇED sürecinin başladığı hakkında Halkın Bilgilendirilmesi. Tüm ÇED süreci boyunca inceleme yapılması ve görüşlerin ÇŞİM/ÇŞB’ye gönderilmesi için, ÇEDBD internetten erişilebilir durumdadır;

• ÇŞB ilgili bakanlık ve kurum uzmanlarından oluşan bir İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu (İDK), kurar. Bu komisyon ÇŞB ve ÇŞİM’lerle birlikte ÇED süreci için yetkili değerlendirme organını oluşturmaktadır;

• Proje Sahibi ile ÇŞB/ÇŞİM arasında Halkın Katılımı toplantıları kararlaştırılır ve Proje Sahibi tarafından en az bir ulusal ve bir yerel gazetede/ ilgili her bir İl için il gazetesinde toplantı(lar)dan en az 10 gün önceden duyurulur (aşağıda Bölüm 2’de daha detaylı bilgi verilmektedir);

• Halkın Katılımı toplantısından (toplantılarından) sonraki bir hafta içerisinde ÇŞB tarafından bir Kapsam ve Özel Format Belirleme (KÖFB) toplantısı yapılır. KÖFB toplantısına İDK üyelerinin görüşlerini yazılı olarak talep edecek olan ÇŞB başkanlık eder. İDK üyeleri görüş bildirmeden önce, Proje sahibinden, Projeye ilişkin ek detaylar talep edebilir. ÇED raporu Özel Formatı İDK üyelerinin taleplerine göre belirlenir ve Proje sahibine ÇŞB tarafından ÇED Raporu’nun izlemesi gereken içindekiler tablosu şeklinde sunulur;

• Proje sahibi ÇED Raporu’nu ÇŞB’na Özel Format’ın teslim alınmasından itibaren bir yıl içerisinde Bakanlığa sunmak zorundadır. Taslak ÇED Raporu’nun Bakanlığa sunulmasının ardından, taslak ÇED Raporu ÇŞB/ÇŞİM tarafından halkın görüş ve önerilerini almak üzere on işgünü görüşe açılır. ÇED Raporu’nu incelemek isteyen paydaşlar ÇŞB’de ya da projenin bulunduğu ilin ÇŞİM’inde duyurulan zaman sınırı içerisinde görüşlerini belirtmek için raporu inceleyebilirler. ÇŞİM halkın görüşlerini İDK’ya gönderir. projeyle ilgili karar alma sürecinde bu görüşler, Bakanlıkça dikkate alınır. Taslak ÇED Raporunun sunulmasının ardından, ek Halkın Katılımı toplantısı düzenlemek için yasal bir zorunluluk bulunmamaktadır. Ayrıca ÇŞB, taslak ÇED Raporuyla ilgili İDK üyelerinin resmi görüşüne başvu rur.

• ÇŞB tarafından, Taslak ÇED Raporu hakkındaki geribildirimlerini sunmak amacıyla İDK üyeleri ve Proje sahibi ile bir İnceleme ve Değerlendirme toplantısı düzenlenir. Bu toplantının sonucuna göre ÇŞB, proje sahibinden, ÇED Raporun eklenmek üzere, ilave bilgi sağlamasını veya mevcut durumun veya etki değerlendirmesi ve sonuçların yetersiz bulunması halinde, ÇED Raporu için, ilave çalışmalar gerçekleştirilmesini isteyebilir. Ek çalışmalar gerçekleştirilmesi halinde, başka bir İnceleme ve Değerlendirme Toplantısı gerekebilir ve bu durumda taslak ÇED Raporu yeniden Bakanlığa sunulur, kamuoyu tarafından değerlendirme ve görüşe açılır ve İDK üyelerinin tekrar görüşleri istenir.

• Bakanlık, proje için, nihai ÇED Raporunun sunulmasının ardından beş işgünü içinde, İDK üyelerinin rapor hakkındaki fikirlerini ve halkın görüşlerini dikkate alarak, , "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" ya da "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumsuz" kararı verir. Bu karar, proje sahibine ve ilgili kurum ve kuruluşlara yazılı olarak bildirilir. İlgili Valilik, alınan kararın içeriğini, karara esas gerekçeleri ile şartlarını ve halkın, Nihai ÇED Raporuna yansıtılan görüş ve önerilerini, uygun araçlarla halka duyurur.

2. Halkın Katılımı

Halkın Katılımı (HK) toplantısı(arı), KÖFB toplantısından önce, Proje sahibi ve ÇED danışmanı (ÇED Raporu’nu hazırlayacak kurum) tarafından, Proje alanında (veya ÇŞB tarafından belirlenen özel bir yerde), teklif edilen Proje hakkında halkı bilgilendirmek ve görüş ve önerilerini almak amacıyla, düzenlenir. Toplantının (ların) tarihi ÇŞB ile birlikte kararlaştırılır.

Proje HK toplantısının (larının) yerleri, ÇŞB ve Proje sahibi tarafından belirlenir. Toplantı yer(ler)ine karar verirken, projeden en fazla etkilenen yerel halka ulaşılabilir olunması gözönünde bulundurulur.. Proje sahibi HK toplantısını (larını) toplantıdan en az on gün önce, tarih, zaman, yer ve konuya ilişkin bilgiler de dahil olmak üzere, ulusal ve yerel gazetelerde duyurur.

Paydaşların HK toplantısına (larına) katılmaları için davetler, ÇŞB/ÇŞİM’ininsiyatifine göre yapılır. HK toplantısına (larına) ÇŞİM İl Müdürü veya onun görevlendireceği bir yetkili başkanlık eder. Halkın Katılımı toplantısı (ları), Proje sahibi ve proje ÇED danışmanının, halktan soruları almadan önce Projeyi sunmaya davet edildiği, açık oturumlar olarak yürütülür. Projeye ilişkin ek bilgiler, HK toplantısı (ları) sırasında, broşür gibi promosyonel araçlar aracılığıyla halka duyurulur. Toplantı tutanakları ÇŞİM tarafından tutulur ve ÇED Özel Formatı’nın belirlenmesinde dikkate alınmak üzere, ÇŞB’na gönderilir.

Ek B: Belirlenen Paydaşlar Listesi

Paydaş Grubu Paydaş Departman/Alt Kuruluş

Merkezi Hükümet

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB)

Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü

Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü

Endüstriyel Yatırımlar Çevresel Etki Değerlendirmesi Dairesi Başkanlığı

Dışişleri Bakanlığı (DİB) Enerji, Su ve Çevre İşleri Genel Müdürlüğü

Denizcilik ve Havacılık Genel Müdürlüğü ı

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü

Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

Tersaneler ve Kıyı Yapıları Genel Müdürlüğü

Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü (İlgili kuruluş)

Deniz ve İç Sular Düzenleme Genel Müdürlüğü

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (Bağlı kuruluş)

Transit Petrol Boru Hatları Dairesi Başkanlığı

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) Genel Müdürlüğü (İlgili kuruluş)

Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi (BOTAS) Genel Müdürlüğü (İlgili uruluş)

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Türk Standartları Enstitüsü

Türk Deniz Kuvvetleri Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı

Türk Silahlı Kuvvetleri Sahil Güvenlik Bölge Komutanlıkları: Sahil Güvenlik Karadeniz Bölge Komutanlığı

İl İdaresi Sinop Valiliği Sinop Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü

Sinop Halk Sağlığı Müdürlüğü

Sinop İl Özel İdaresi Genel Sekreterliği

Sinop Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

Sinop Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü

Yerel İdare Sinop Muhtarlık Bürosu


Balıkçılık ve Deniz Alanı Kullanıcıları

Ulusal Su Ürünleri ve Balıkçılık Kooperatifi (İstanbul)

Su Ürünleri Kooperatifleri Merkez Birliği – SUR-KOOP (Ankara)

Balıkçılık Kooperatifleri Merkez Birliği (Ankara)

Doğu Karadeniz Balıkçılık Kooperatifleri Birliği (Trabzon) (SUR-KOOP’a bağlı)

Trabzon Merkez Su Ürünleri Kooperatifi

Arsın Merkez (Trabzon) Su Ürünleri Kooperatifi

Araklı (Trabzon) Su Ürünleri Kooperatifi

Beşikdüzü (Trabzon) Su Ürünleri Kooperatifi

Yomra İlçesi Merkez (Trabzon) Su Ürünleri Kooperatifi

Kirazlık (Vakfıkebir/Trabzon) Su Ürünleri Kooperatifi

Balıklı Köyü (Sürmene/Trabzon) Su Ürünleri Kooperatifi

Fenerköy (Çarşıbaşı/Trabzon) Su Ürünleri Kooperatifi

Of İlçesi Merkezi ve Eskipazar Kasabası (Of/Trabzon) Su Ürünleri Kooperatifi

Akçaabat Merkez (Trabzon) Su Ürünleri Kooperatifi

Akçakale Kasabası (Akçaabat/Trabzon) Su Ürünleri Kooperatifi

Darıca Kasabası (Akçaabat/Trabzon) Su Ürünleri Kooperatifi

Mersin Kasabası (Akçaabat/Trabzon) Su Ürünleri Kooperatifi

Salacık Köyü (Akçaabat/Trabzon) Su Ürünleri Kooperatifi

Söğütlü (Akçaabat/Trabzon) Su Ürünleri Kooperatifi

Yıldızlı Kasabası (Akçaabat/Trabzon) Su Ürünleri Kooperatifi

Çarşıbaşı (Trabzon) Su Ürünleri Kooperatifi

100. Yıl (Trabzon) Su Ürünleri Kooperatifi

Akyazı Kasabası (Trabzon) Su Ürünleri Kooperatifi

Çınaraltı (Trabzon) Su Ürünleri Kooperatifi

Büyükliman (Vakfıkebir/Trabzon) Su Ürünleri Kooperatifi


Samsun Bölgesel Su Ürünleri Kooperatifleri Birliği *

Merkez Su Ürünleri Kooperatifi -Samsun

17 Kooperatif

Sinop Bölgesel Su Ürünleri Kooperatifleri Birliği *

Merkez Su Ürünleri Kooperatifi -Sinop

Abalı (Sinop) Su Ürünleri Kooperatifi

Korucuk (Sinop) Su Ürünleri Kooperatifi

Ticaret ve Ticaret Odaları

Ticaret ve Sanayi Odası Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası

Sinop Ticaret ve Sanayi Odası

Limanlar Alport Trabzon Liman İşletmesi ve Nakil Lojistik A.Ş

Samsunport Internasyonel/CEY Grup

Çakıroğlu Sinop Liman İşletmesi A.Ş.

Akademik ve/veya Bilimsel Kuruluşlar

Ulusal

Sinop Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi

İstanbul Üniversitesi, Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü

Türkiye Deniz Araştırma Vakfı (TÜDAV) (İstanbul)

Türkiye Sualtı Arkeoloji Vakfı (İstanbul)

Sualtı Araştırmaları Derneği (Ankara)

Karadeniz Teknik Üniversitesi, Deniz Bilimleri Fakültesi (Trabzon)

Karadeniz Teknik Üniversitesi, Maçka Meslek Yüksekokulu, Su Ürünleri Bölümü (Trabzon)

Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Deniz Bilimleri Fakültesi (Ankara)

Trabzon Merkez Balıkçılık Araştırma Enstitüsü


Balıkçılık Teknolojisi Mühendisleri Derneği (BTMD) (Trabzon)

Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Konseyi (TÜBİTAK)

DERİNSU Sualtı Mühendislik ve Danışmanlık Ltd. (Ankara)

Uluslararası

Uluslararası Karadeniz Araştırmaları Merkezi (Atina)

Karadeniz Üniversiteler Ağı (KÜA) Uluslararası Daimi Sekreterliği (Köstence)

STKlar Ulusal

Bölgesel Çevre Merkezi (Ankara)

Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF) Türkiye (İstanbul)

Yeşil Barış Örgütü Türkiye (İstanbul)

Trabzon Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Derneği

Karadeniz STK Ağı

KADOS, "Kadıköyü Bilim, Kültür ve Sanat Dostları Derneği " (İstanbul)

Karadeniz Çevrecileri/Doğal Çevreyi Koruma Derneği (Trabzon)

BAKÇEP Batı Karadeniz Çevre Platformu (İstanbul)

Türkiye Çevre Koruma Vakfı (TÜÇEV) (İstanbul)

Tabiatı Koruma Derneği (Ankara)

Türkiye Çevre Vakfı (Ankara)

Türk Deniz Çevre Koruma Derneği (TURMEPA)

İstanbul merkez ofis ve Samsun şubesi


Türkiye Çevre Mühendisleri Odası (Ankara)

Türkiye Anıt, Çevre ve Turizm Değerlerini Koruma Vakfı (İstanbul)

Tarih Çevre ve Kültür Mirasımızı Koruma Derneği (TAÇDER) (Istanbul)

Su Ürünlerini Koruma ve Islah Vakfı (İstanbul)

Arkeologlar Derneği (İstanbul)

ÇEKÜL Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı (İstanbul)

Türkiye Doğal Hayatı Koruma Derneği (DHKD) (İstanbul)

Su Ürünlerini Koruma Derneği (İstanbul)

Uluslararası

Uluslararası Karadeniz Kulübü Daimi Sekreterliği (Varna)

Hükümetlerarası Örgütler

Karadeniz’in Kirliliğe Karşı Korunmasına ilişkin Komisyon

Daimi Sekreterliği (İstanbul)

Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEİÖ)

Daimi Sekreterliği (İstanbul)

Karadeniz, Akdeniz ve Atlantik Alanında Deniz Memelilerinin Korunması Antlaşması

Daimi Sekreterliği (Monako)

Avrupa Komisyonu

Ek C: Tamamlanan Paydaş Katılım Faaliyetlerinin Özeti

Paydaş Katılım Faaliyetlerinin Kaydı (Mayis 2014 sonu itibariyle)

Tarih Müzakere Yöntemi Paydaş İsmi (leri) Kısa Tanım

28 Ara 2011 Gelen mektup Dışişleri Bakanlığı İzin gereksinimleri

7 Mart 2012 Toplantı Dışişleri Bakanlığı Tanıtım (Giriş) Toplantısı

11 Haz 2012 Toplantı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇSED / ÇED ile ilgili Tanıtım (Giriş) Toplantısı

6 Eyl 2012 Toplantı • Dışişleri Bakanlığı • Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇED süreci ile ilgili ortak takip toplantısı

15 Eki 2012 Gelen mektup Dışişleri Bakanlığı Veriler ve izin gereksinimlerinin teyidi

5 Kas 2012 Toplantı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇED Başvuru Dosyası kapsamının tartışılması

8 Kas 12 Gönderilen mektup Dışişleri Bakanlığı Yetkili Türkiye Cumhuriyeti yetkilileriyle iletişime geçme talebi

12 Kas 2012 Toplantı Karadeniz Komisyonu Daimi Sekretaryası Tanıtım (Giriş) toplantısı

20 Kas 2012 Gönderilen mektup Karadeniz Komisyonu Daimi Sekretaryası 21-22 Kasım 2012’de düzenlenen Yıllık genel kurul toplantısı sırasında Karadeniz Komisyonu üyelerine dağıtılmak üzere gönderilen proje bilgileri ve sunum

28 Ara 2012 Toplantı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Taslak ÇED Başvuru Dosyasını görüşmek

11 Oca 2013 Toplantı Dışişleri Bakanlığı Dışişleri Bakanlığı ile iletişim kurmak, ÇED prosedürlerini netleştirmek ve KMÖ ile ilgili olarak, MEB dahilinde, Türkiye’nin pozisyonunu netleştirmek


7 Şub 2013 Gönderilen mektup Dışişleri Bakanlığı Proje alanında bulunan KMÖ’lerin bildirimi

7 Şub 2013 Gönderilen mektup Kültür ve Turizm Bakanlığı Proje alanında bulunan KMÖ’lerin bildirimi

7 Şub 2013 Gelen E-posta Dışişleri Bakanlığı Dışişleri Bakanlığı’nın, Türkiye Cumhuriyeti’nin diğer yetkili kurumlarının ÇSB ile iletişimini koordine edeceğinin teyidi

25 Mar 2013 Gönderilen mektup Dışişleri Bakanlığı Türkiye’nin Espoo ile ilgili durumunun teyidi talebi

28 Mar 2013 Gönderilen mektup Karadeniz Komisyonu Daimi Sekretaryası ÇED/ÇSED güncellemesi

22 May 2013 Teslim Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇED Başvuru Dosyası’nın Teslimi

23 May 2013 Toplantı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇED’in sonraki adımlarının görüşülmesi

24 May 2013 Teslim Dışişleri Bakanlığı ÇED Başvuru Dosyası’nın bilgi amacıyla teslimi

5 Haz 2013 Kamu Bilgilendirmesi Halk ÇED Başvuru Dosyası’nın ÇŞB Bakanlığı internet sitesinde yayınlanması

12 Haz 2013 Toplantı Dışişleri Bakanlığı Su altı KMÖ için yetkili kuruluşu tartışma ve netleştirme, teknik normları görüşme ve prosedürleri netleştirme


13 Haz 2013 Gelen mektup Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇED Kapsamı ve Özel Format Belirleme toplantısı daveti

13 Haz 2013 Toplantı BOTAS (Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş.) Dizayn kodlarını (standartları) görüşmek için giriş toplantısı

13 Haz 2013 Toplantı Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) Türkiye MEB’inde petrol ve doğalgaz aramayı tartışmak için giriş toplantısı

13 Haz 2013 Toplantı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Halkın Katılımı toplantısı detaylarını tartışma

14 Haz 2013 Toplantı Sinop Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Sinop’ta Halkın Katılımı toplantısı organizasyonu

21 Haz 2013 Duyuru Çeşitli kuruluşlar Sinop’taki ÇED Halkın Katılımı toplantısının ayrıntıları

2 Tem 2013 Toplantı • Çevre ve Şehircilik Bakanlığı • Sinop Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü • Sinop Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü • Sinop İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü • Sinop Halk Sağlığı Müdürlüğü • Sinop İl Özel İdaresi Genel Sekreterliği • Sinop halkı

Sinop’taki ÇED Halkın Katılımı toplantısı

3 Tem 2013 Toplantı Dışişleri Bakanlığı KMÖ ve araştırma verilerinin teslimi görüşmesi

4 Tem 2013 Toplantı • Çevre ve Şehircilik Bakanlığı • Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) • Deniz Kuvvetleri: Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Dairesi • Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı: Transit Petrol Boru

Hatları Dairesi • Sinop Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü • Sinop Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü • Sinop İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

ÇED Kapsamı ve Özel Format Belirleme Toplantısı


12 Tem 2013 Gönderilen mektup • Türk Deniz Çevre Koruma Derneği (TURMEPA) • Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) • Türkiye Sualtı Arkeolojisi Vakfı • Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF) Türkiye • Yeşil Barış Örgütü Türkiye • Karadeniz STK Ağı Türkiye ofisi (KADOS, "Kadıköyü Bilim,

Kültür ve Sanat Dostları Derneği”)

İstanbul’daki ÇSED Kapsam Belirleme Müzakereleri’ne davet

12 Tem 2013 Gönderilen mektup • Türkiye Çevre Mühendisleri Odası (Genel Merkez) • Bölgesel Çevre Merkezi (REC) • Türkiye Çevre Koruma Vakfı (TÜÇEV) • Sualtı Araştırmaları Derneği • Doğa Koruma Merkezi (DKM) • Su Ürünleri Yetiştiricileri Üretici Merkez Birliği (SUYMERBİR) • Su Ürünleri Kooperatifleri Merkez Birliği (SÜR-KOOP)

(Ankara)

Ankara’daki ÇSED Kapsam Belirleme Müzakereleri’ne davet

12 Tem 2013 Gönderilen mektup • Doğu Karadeniz Su Ürünleri Kooperatifleri Birliği (Trabzon)

(21 kooperatif)

Trabzon’daki 1.ÇSED Kapsam Belirleme Müzakereleri’ne davet

12 Tem 2013 Gönderilen mektup • Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası • Trabzon Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü (SUMAE)

(Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü)

• Balıkçılık Teknolojisi Mühendisleri Derneği (BTMD) • Karadeniz Teknik Üniversitesi, Deniz Bilimleri Fakültesi • Karadeniz Teknik Üniversitesi, Maçka Meslek Yüksekokulu,

Su Ürünleri Bölümü • Trabzon Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Derneği

Trabzon’daki 2. ÇSED Kapsam Belirleme Müzakereleri’ne davet

12 Tem 2013 Gönderilen mektup Sinop Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Sinop’ta görüş kutusu koyulması talebi

17 Tem 2013 Halkın Bilgilendirmesi Halk Türkiye ÇSED Kapsam Belirleme Raporu


17 Tem 2013 Görüş Kutusu Sinop Muhtarlığı Görüş kutusu koyulması

17 Tem 2013 Paydaşlara gönderilen Kapsam Belirleme Raporu

• Türk Deniz Çevre Koruma Derneği (TURMEPA) • Türk Deniz Araştırma Vakfı (TÜDAV) • Türkiye Sualtı Arkeoloji Vakfı • Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF) Türkiye • Yeşil Barış Örgütü Türkiye • Karadeniz STK Ağı Türkiye ofisi (KADOS, "Kadıköyü Bilim,

Kültür ve Sanat Dostları Derneği”) • Türkiye Çevre Mühendisleri Odası (Genel Merkez) • Bölgesel Çevre Merkezi (REC) • Türkiye Çevre Koruma Vakfı (TÜÇEV) • Sualtı Araştırmaları Derneği • Doğa Koruma Merkezi (DKM) • Su Ürünleri Yetiştiricileri Üretici Merkez Birliği (SUYMERBİR) • Su Ürünleri Kooperatifleri Merkez Birliği (SÜR-KOOP)

(Ankara) • Doğu Karadeniz Su Ürünleri Kooperatifleri Birliği (Trabzon)

(21 kooperatif) • Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası • Trabzon Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü (SUMAE)

(Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü)

• Balıkçılık Teknolojisi Mühendisleri Derneği (BTMD) • Karadeniz Teknik Üniversitesi, Deniz Bilimleri Fakültesi • Karadeniz Teknik Üniversitesi, Maçka Meslek Yüksekokulu, Su

Ürünleri Bölümü • Trabzon Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Derneği

E-postayla ve basılı şekilde

17 Tem 2013 Gönderilen mektup • Samsun Su Ürünleri Kooperatifleri Birliği (17 kooperatif) • Türk Deniz Çevre Koruma Derneği (TURMEPA) Samsun

Şubesi

Kapsam Belirleme Raporu ve e-postayla ya da basılı olarak gönderilen rapor hakkında görüşte bulunma imkanı


• Sinop Su Ürünleri Kooperatifleri Bölge Birliği (SÜR-KOOP’a bağlı) (13 kooperatif)

• Sinop Ticaret ve Sanayi Odası • Sinop Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi

17 Tem 2013 Gönderilen mektup Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇSED Kapsam Belirleme Raporu’nun bilgi amacıyla sunulması

17 Tem 2013 Gönderilen mektup Dışişleri Bakanlığı ÇSED Kapsam Belirleme Raporu’nun bilgi amacıyla sunulması

22 Tem 2013 Toplantı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇED Raporu kapsamı ve içeriğini tartışma

23 Tem 2013 Gelen mektup Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇED Özel Formatı alındı

30 Tem 2013 Kapsam Belirleme Toplantısı

• Türk Deniz Çevre Koruma Derneği (TURMEPA) • DERİNSU Sualtı Mühendislik ve Danışmanlık Ltd.

Kapsam Belirleme Müzakeresi - İstanbul STK’ları

30 Tem 2013 Gelen Görüş Formu STK Kapsam Belirleme Rapora yapılan görüşler

31 Tem 2013 Kapsam Belirleme Toplantısı

• Su Ürünleri Yetiştiricileri Üretici Merkez Birliği (SUYMERBİR)

• Doğa Koruma Merkezi (DKM)

• Su Ürünleri Kooperatifleri Merkez Birliği (SUR-KOOP)

• DERİNSU Sualtı Mühendislik ve Danışmanlık Ltd.

Kapsam Belirleme Müzakeresi – Ankara STK’ları ve Su Ürünleri Organizasyonları

Yok Gelen Görüş Formu Sinop vatandaşı Kapsam Belirleme Raporu hakkındaki görüş


1 Ağu 2013 Kapsam Belirleme Müzakeresi

• Karadeniz Teknik Üniversitesi: Deniz Bilimleri Fakültesi • Trabzon Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Derneği • Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası

Kapsam Belirleme Müzakeresi – Trabzon Akademik ve Araştırma Enstitüleri

2 Ağu 2013 Kapsam Belirleme Müzakeresi

Doğu Karadeniz Su Ürünleri Kooperatifleri Birliği Kapsam Belirleme Müzakeresi – Trabzon Balıkçıları

4 Ağu 2013 Gelen Görüş Formu Sinop vatandaşı Kapsam Belirleme Raporu hakkındaki görüş



13 Ağu 2013 Toplantı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı: Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü

Veri toplama ve ÇED Başvuru Dosyası görüşünü netleştirme

15 Ağu 2013 Toplantı Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı: Transit Petrol Boru Hatları Dairesi


15 Ağu 2013 Toplantı Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) Veri toplama takip toplantısı ve ÇED Başvuru Dosyası görüşünü netleştirme

15 Ağu 2013 Toplantı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı • Tersane ve Kıyı Yapıları Genel Müdürlüğü • Seyir Emniyeti ve Deniz Güvenliği Genel Müdürlüğü


21 Ağu 2013 Toplantı Türk Silahlı Kuvvetleri: Sahil Güvenlik Karadeniz Bölge Komutanlığı


22 Ağu 2013 Gönderilen mektup Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı: Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü

ÇED Başvuru Dosyası’yla ilgili görüş isteme


23 Ağu 2013 Toplantı Kültür ve Turizm Bakanlığı: Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü

Projeyi tanıtmak, olasi KMÖ buluntularını, kaçınma (uzak durma) kriterlerini görüşmek ve ÇED Raporu gereksinimleri için görüş ve öneri alma

30 Ağu 2013 Gönderilen mektup Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) TPAO faaliyetleriyle ilgi veri talebi ve Proje aktiviteleri ile ilgili bilgi

20 Eyl 2013 Gelen mektup TPAO Petrol ve doğalgaz arama verileri ve tavsiyeleri

20 Eyl 2013 Toplantı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇED Raporu’nun bakış açılarını görüşme

20 Eyl 2013 Toplantı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı: Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Türkiye MEB’i için geçerli çevre yönetmeliklerini görüşme

27 Eyl 2013 Toplantı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı: Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü

Proje hakkında bilgi açıklama ve 22 Ağustos 2013’te gönderilen ÇED Başvuru Dosyası Görüş mektubunu görüşme

30 Eyl 2013 Gönderilen mektup Çevre ve Şehircilik Bakanlığı: Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Çevre yönetmelikleriyle ilgili ‘resmi olarak açıklığa kavuşturma’ talebi

30 Eyl 2013 Gönderilen mektup Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) Boru hattı güzergahı düzenlenmesini ve optimizasyonunu açıklama ve tasarlanan işletim güvenliği açısından kullanıma kapalı bölgeyi görüşme talebi

1 Eki 2013 Toplantı Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) Tasarlanan İşletim Güvenliği açısından kullanıma kapatılan bölgeyi görüşme

1 Eki 2013 Gelen mektup Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı: Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü

ÇED Başvuru Dosyası görüşü talebine yanıt


3 Eki 2013 Gelen mektup Kültür ve Turizm Bakanlığı: Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü

KMÖ’lerle ilgili ÇED Başvuru Dosyası görüşü

7 Eki 2013 Toplantı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı: Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü İlgili çevre yönetmeliklerini görüşmek için takip toplantısı

7 Eki 2013 Gönderilen mektup BOTAS (Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş.) Boru hattı güzergahı düzenlenmesini ve optimizasyonunu açıklama ve tasarlanan işletim güvenliği açısından kullanıma kapatılan bölgeyi teyit talebi

9 Eki 2013 Toplantı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü’nün ÇED İDK’ya davet edilmesini görüşme

21 Eki 2013 Gönderilen mektup Dışişleri Bakanlığı Rusya Büyükelçiliği vasıtasıyla açık deniz araştırma verilerinin teslimi

7 Kas 2013 Gönderilen e-posta Dışişleri Bakanlığı ÇED ile ilgili durum güncellemesi ve açık deniz araştırma verilerinin paylaşım prosedürü

15 Kas 2013 Gelen mektup Çevre ve Şehircilik Bakanlığı: Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü ÇED Başvuru Dosyası içeriği ve ilgili Türkiye atık yönetmelikleri hakkında görüş

20 Kas 2013 Teslim Türk Deniz Kuvvetleri: Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Dairesi ÇED gereksinimlerine uygun olarak Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Raporu’nun teslimi.

26 Kas 2013 Toplantı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Taslak ÇED Raporu teslimini görüşme

28 Kas 2013 Teslim Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Taslak ÇED Raporu

29 Kas 2013 Teslim Dışişleri Bakanlığı Taslak ÇED Raporunun bilgi amacıyla teslimi

5 Ara 2013 Gönderilen mektup Karadeniz Komisyonu Daimi Sekretaryası ÇED/ÇSED güncellemesi


19 Ara 2013 Kamu Bilgilendirmesi Halk ÇED Raporu’nun ÇŞB web sitesinde yayınlanması

19 Ara 2013 Toplantı Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) İşletim Güvenliği Açısından Kullanıma Kapatılan Bölge

20 Ara 2013 Toplantı Dışişleri Bakanlığı İşletim Güvenliği Açısından Kullanıma Kapatılan Bölge

26 Ara 2013 Gönderilen e-posta Dışişleri Bakanlığı İşletim Güvenliği Açısından Kullanıma Kapatılan Bölge

8 Oca 2014 Toplantı • Çevre ve Şehircilik Bakanlığı • Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) • Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı: Transit Petrol Boru

Hatları Dairesi • Sinop İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü • Türk Silahlı Kuvvetleri: Sahil Güvenlik Karadeniz Bölge

Komutanlığı • Sinop Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

ÇED İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu Toplantısı

9 Oca 2014 Toplantı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇED Raporu’nu nihai hale getirmek için atılması gereken adımlar

17 Oca 2014 Toplantı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇED Raporu için Çevresel İzleme

20 Oca 2014 Gönderilen mektup Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) Toplantı talebi ve boru hattı güzergahıyla ilgili teknik bilgi

20 Oca 2014 Gönderilen mektup Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Deniz yakıtındaki kükürt içeriği teyidi

22 Oca 2014 Toplantı Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) Boru hattı güzergahıyla ilgili teknik toplantı


7 Mar 2014 Gelen mektup TPAO Eşzamanlı operasyonlar hakkında görüş birilğine varma

4 Nis 2014 Giden mektup TPAO Boru hatlarının 420 m’lik koridor içine alınmasının teyidi

25 Nis 2014 Gelen mektup Dışişleri Bakanlığı Türk MEB’i içinde 420 m lik boru hattı koridorunun tahsis edilmesi ve gerekli şartların yerine getirilmesi

1 May 2014 Giden mektup

• Doğa Koruma Merkezi (DKM) • Su Ürünleri Yetiştiricileri Üretici Merkez Birliği (SUYMERBİR) • Türk Deniz Çevre Koruma Derneği (TURMEPA) • Karadeniz Teknik Üniversitesi, Deniz Bilimleri Fakültesi

Proje hakkında güncelleme

9 May 2014 Teslim Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Nihai ÇED Raporu

15 May 2014 Toplantı Doğu Karadeniz Su Ürünleri Kooperatifleri Birliği Proje güncelleme ve ÇSED yayınlama planlaması

16 May 2014 Toplantı Samsun Su Ürünleri Kooperatifleri Birliği Proje güncelleme ve ÇSED yayınlama planlaması

23 May 2014 Telefon görüşmesi Sinop Su Ürünleri Kooperatifleri Birliği ÇSED yayınlama planlaması

23 May 2014 Kamu Bilgilendirmesi Halk ÇŞB’nin internet sitesinde yayınlanan Nihai ÇED Raporu

Ek D: Görüş ve Geri Bildirimlerin Özeti

Ek D.1 Yetkili Resmi Kurumlardan Alınan Görüşler

Görüşler Değerlendirme ve Yanıt

Onay ve Yetkililerin Katıl ımı

İnceleme verilerinin Türk resmi kurumları ve bilimsel kuruluşlar ile paylaşımıni netleştirme.

Proje tarafından elde edilen tüm araştırma verileri, ilgili Türk makamları ve kurumları ile paylaşma yetkisine sahip olan Dışişleri Bakanlığı’na sunulmuştur. Aynı prosedür, bundan sonra toplanacak araştırma verileri için de geçerli olacaktır.

Kültürel M iras

Proje, tespit edilen herhangi bir Kültürel Miras Öğesi’ne (KMÖ) zarar vermemelidir. Türk yetkilileri, araştırma veya boru döşeme faaliyetleri sırasında belirlenen potansiyel KMÖ’ler hakkında derhal haberdar edilmelidir.

Türkiye MEB’indeki 2 km’lik araştırma koridoru içinde tespit edilen tüm potansiyel KMÖ’ler, Proje tarafından, Dışişleri Bakanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bildirilmiş ve ilgili veriler bu kurumlara sunulmuştur. Proje, bilinen tüm KMÖ’lerden en az 150 m mesafe bırakmayı ve böylelikle bu öğeler üzerindeki potansiyel olumsuz etkileri sınırlamayı taahhüt etmektedir. Bu, uzak durma (kaçınma) stratejisi hakkında, Dışişleri Bakanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlığı ile iletişime geçilmiştir. Kültür ve Turizm Bakanlığı, bilinen KMÖ’ler için 100 m'lik bir tampon uzak durma mesafesi önermiştir. İnşaat sırasında, varlığı önceden bilinmeyen bir KMÖ’ye rastlanması halinde, Proje tarafından Tesadüfi Buluntu Prosedürleri uygulanacak ve ilgili Türk yetkilillerine haber verilecektir.

Proje Dizayn ı ve Zaman Çizelgesi

Türkiye MEB’inde İnşaat Aşamasının süresi sorulmuştur.

Türkiye Bölümü’ndeki inşaat faaliyetlerinin 2015 yılı başından 2017 yılının ortalarına kadar devam etmesi planlanmaktadır. İnşaat için öngörülen zaman çizelgesi ÇSED Raporu Bölüm 5 Proje Tanımı’nda verilmektedir. Bu çizelge, Türk yetkililere bildirilmiş ve ayrıca ÇED Başvuru Dosyası, Kapsam Belirleme Raporu ve ÇED Raporu’nda sunulmuştur. İnşaat için öngörülen çizelgede herhangi bir değişiklik söz konusu olması durumunda, ilgili Türk resmi makamlarına bilgi verilecektir.


Boru hatlarının nasıl döşeneceği ve boru hattının deniz tabanına sabitlenmesi için herhangi bir ekipman ya da malzeme kullanılıp kullanılmayacağı sorulmuştur.

Boru hatları, doğrudan deniz tabanı üzerine döşenecektir. Boru döşeme tekniği, Türkiye Bölümü’nde herhangi bir kazı veya dolgunun (deniz tabanına müdahale) gerekli olmayacağının teyit edildiği ÇSED Raporu Bölüm 5 Proje Tanımı kısmında açıklanmaktadır. Bu bilgiler, Türk yetkililerle iletişime geçilerek paylaşılmış ve ayrıca ÇED Raporu’na dahil edilmiştir.

Bir gaz sızıntısı halinde ne olacağı ve sızıntının nasıl tespit edileceği sorulmuştur.

Boru hatları sürekli olarak Rusya ve Bulgaristan'daki kıyı yaklaşım tesislerinde ve Amsterdam'daki kontrol odasında gerçek zamanlı olarak izlenecektir. Olasılığı düşük de olsa, herhangi bir sızıntı olması durumunda, boru hattı derhal kapatılacaktır. ÇSED, gaz sızıntısı gibi beklenmeyen olaylardan kaynaklanabilecek potansiyel etkilere ilişkin bir değerlendirmeyi, ÇSED Raporu Bölüm 13 Beklenmeyen Olaylar kısmında içermektedir. Bu bilgiler Türk yetkililerle iletişime geçilerek paylaşılmış ve ayrıca ÇED Raporu kapsamında sunulmuştur.

Boru hattındaki onarım çalışmaları ile ilgili prosedürlerin neler olduğu sorulmuştur.

Doğru şekilde dizayn edilmiş ve döşenmiş boru hattında arıza olması olasılığı ihmal edilebilir düzeyde olsa da, South Stream Transport, Güney Akım Açık Deniz Boru Hattı’ndaki herhangi bir hasar durumunda uygulanmak üzere, Boru Hattı Acil Durum Onarım Stratejisi oluşturacaktır. Bu konuda daha ayrıntılı bilgi, ÇSED Raporu Bölüm 5 Proje Tanımı’nda bulunabilir.

Çevre Koruma (Deniz Ortamı)


Proje, Karadeniz’deki ticari balıkçılık faaliyetleri ile açık denizde göç hareketlerinde bulunan pelajik balık türleri üzerindeki potansiyel etkilerini değerlendirmelidir.

South Stream Transport, Projenin Türk balıkçılık faaliyetleri üzerindeki etkilerini değerlendirmiştir. İngiltere kökenli uluslararası bir uzman firma, Proje için bir balıkçılık araştırması gerçekleştirmiştir. ÇSED sürecinde, balıkçılık ve balık göçü ile ilgili konuların değerlendirilmesi amacıyla, yerel balıkçıların, konusunda deneyimli Türk balıkçılık uzmanlarının ve Türkiye Cumhuriyeti Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın görüşüne başvurulmuştur. Balıkçılık araştırması, ticari açıdan önemli balık türlerinin göç yollarını incelemiştir. Önemli balık türlerinden sadece hamsi türünün, söz konusu Proje sahası içinden geçerek göç ettiği bilinmektedir. Projenin, Türkiye MEB’inde gerçekleşen balık göçü ve/veya balıkçılık faaliyetleri üzerinde, önemli derecede etki oluşturması beklenmemektedir. Daha detaylı açıklama, ÇSED Raporu Bölüm 9 Sosyo-Ekonomi’de ve Ek-9 Balıkçılık Araştırması’nda bulunabilir. Yukarıda belirtilen bilgiler, Türk resmi kurumları ile iletişime geçilerek paylaşılmış ve ÇED Raporu’na dahil edilmiştir.

Türkiye MEB’i içinde oluşan veya Güney Akım Açık Deniz Boru Hattı’nın Bulgaristan ve Rusya bölümlerinde oluşup, sınır aşırı olarak Türk MEB’ine etki eden herhangi bir kirliliğe karşı tazmin önlemleri mutlaka yer almalıdır.

Güney Akım Açık Deniz Boru Hattı inşaatı ve işletimi sırasında, Türkiye MEB’i içinde veya sınırı dışında, olması düşük ihtimalli önemli derecede kirlilik oluşması olaylarında, Türkiye’nin, Türk MEB’ini ve bölgesel sularını ve kıyılarını da kapsayan karasuları yetki alanı içindeki hasarının karşılanması için, ilgili makamlarla koordinasyon sağlanarak, gerekli önlemler alınacaktır. Yukarıda belirtilen önlemlere ilişkin taahhütler, ÇED Raporu’nda yer almaktadır.

Yukarıda belirtilen türde olayların oluşma ihtimalini en aza indirmeye ve bu türde olaylara müdahaleye yönelik yönetim planları ve etki azaltma önlemlerine ilişkin detaylı bilgiler, ÇSED Raporu Bölüm 13 Beklenmeyen Olaylar ve Bölüm 16 Çevresel ve Sosyal Yönetim’de bulunabilir.

Karadeniz’in deniz habitatının özel statüsü sebebiyle, Proje tarafından, atıkların mutlaka ilgili ulusal ve uluslararası mevzuata uygun olarak bertaraf edilmesi sağlamalıdır.

Proje dahilindeki gemiler, MARPOL şartları ve ulusal mevzuat ile uyumlu olacaklardır. Bu uygunluk, ÇED süreci sırasında ilgili Türk makamlarıyla görüşülmüş, onaylanmış ve ÇED Başvuru Dosyası, Kapsam Belirleme Raporu ve ÇED Raporu’na dahil edilmiştir. Detaylı bilgi ÇSED Raporu Bölüm 12 Atık Yönetimi’nde yer almaktadır.


Proje süresince, çevre üzerindeki potansiyel etkilerin kontrol edilmesi için, izleme faaliyetleri gerçekleştirilmelidir.

Proje için izleme faaliyetlerinin gerekliliği, bu ÇSED Raporu’nun teknik bölümlerinde açıklanmaktadır. Projedeki izleme/kontrol gereklilikleri, aynı zamanda ÇED sürecinin bir bölümü olarak, ÇŞB ile değerlendirilerek görüş birliğine varılmış ve bu gereklilikler ÇED Raporu’na dahil edilmiştir.

Sağlık ve Güvenlik

Proje tarafından bir Acil Durum Müdahale Planı, ilgili Türk yetkililerle koordine edilerek hazırlanmalıdır.

Acil Durum Müdahale Planları (ADMP’ler), Proje için inşaat yüklenicisi tarafından hazırlanacaktır. South Stream Transport, yüklenicinin ADMP’lerinin South Stream Transport tarafından hazırlanan ve Proje’nin tamamını kapsayan Acil Durum Hazırlık ve Müdahale Planı gibi Proje’nin diğer müdahale planlarına entegre edilmesini sağlayacaktır. Bir Acil Durum Risk Değerlendirmesi de ÇŞB’nın talebi üzerine lisanslı bir Türk enstitüsü tarafından hazırlanmaktadır ve bu değerlendirme ÇED onay sürecinin bir bölümünü oluşturacaktır. Bu plan Proje’nin geniş kapsamlı Acil Durum Hazırlık ve Müdahale Planı’na dahil edilecektir. Daha detaylı bilgi, ÇSED Raporu Bölüm 13 Beklenmeyen Olaylar’da ve Bölüm 16 Çevresel ve Sosyal Yönetim’de bulunabilir.

İnşaat faaliyetleri başlamadan önce, yaşam, eşya, seyir ve çevre güvenliği ile ilgili gerekli önlemlerin alınması için ilgili resmi kurumlarla koordinasyonun sağlanması.

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Türk Deniz Kuvvetleri dahil ilgili denizcilik kurumları ile, Proje hakkında bilgilendirmek ve gerekli seyir önlemlerini ve prosedürlerini belirlemeye yönelik geri bildirim almak amacıyla, katılım faaliyetleri düzenlenmektedir. Bu katılım faaliyetleri tüm inşaat süresince devam edecektir. İnşaat konumu ve aktivitileri ile ilgili olarak, resmi denizcilik kurumlarına düzenli bildirimler yapılacaktır.

Projenin konumu, güzergahı ve alternatifler

Boru hattı güzergahının Türk MEB’inden geçmesinin nedeni sorulmuştur.

Türkiye’deki önerilen boru hattı güzergahı, Rusya ve Bulgaristan’daki kıyı yaklaşım tesislerinin ve kıtasal eğimlerin konumlarından etkilenmiştir. Anapa’dan (Rusya) Varna’ya (Bulgaristan) Türkiye MEB’i üzerinden uzanan güzergâhın ticari, çevresel, sosyo-ekonomik ve teknik kriterlere göre en uygun güzergah olduğu kanıtlanmıştır. Türk sularında önemli bir mühendislik, çevresel ve sosyal kısıtlamalar belirlenmemiştir ve bu direkt güzergah, başta tercih edilen koridora adapte edilmiştir. Güzergahın Türkiye MEB’i üzerinden geçmesi ayrıca, Türk ve Rus


Hükümetleri arasındaki çift taraflı iki sözleşmeye tabidir. Bu sözleşmeler Proje’nin inşası ile ilgili sağlanması gereken koşulları belirlemektedir. Bu konuda daha fazla bilgiye ÇSED Raporu Bölüm 2 Politik, Yasal ve İdari Çerçeve ve Bölüm 4 Alternatiflerin Değerlendirilmesi bölümlerinden ulaşılabilir.

Karadeniz’de patlamamış muhimmat (UXO) yerleştirilmiş alanlar bulunmaktadır. Bu alanlar, Karadeniz çevresindeki ülkelerin askeri güçleri tarafından bilinmektedir. Bu alanlar, South Stream Transport’un Proje alanı içinde bulunmasa bile; Proje bu alanların yerlerini bilmeli ve inşaat aşaması sırasında uzak durmalıdır.

Proje, askeri bölgeler ve patlamamış muhimmatın bulunduğu alanlar ile ilişkili olarak, ilgili Türk denizcilik makamları ile iletişime geçmiştir.

South Stream Transport, Proje güzergahında herhangi bir patlamamış muhimmat bulunmadığını teyit etmek amacıyla, boru döşeme öncesinde, Türkiye MEB’indeki güzergah boyunca bir inceleme yapacaktır. South Stream Transport gerekirse, uygun zamanda ve ilgili resmi kurumlarla yakın işbirliği halinde bir patlamamış muhimmat temizleme planı geliştirecektir.

Petrol ve gaz ruhsat sahalarından geçiş ile ilgili konular; ve özellikle muhtemel arama ve sondaj faaliyetleri konularındaki handikapları.

Projenin geçtiği petrol ve gaz ruhsat sahalarından Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) sorumludur, ve bu konuda TPAO ile iletişim tüm ÇED ve ÇSED süreçleri boyunca devam etmiştir. TPAO’nun boru hattı güzergahının genişliği ile ilgili ortaya koyduğu görüşlere cevap olarak ve TPAO’nun isteği doğrultusunda, Proje’nin kapladığı toplam alanı 420 m’ye düşüren dört boru hattı ve en dıştaki boru hatlarının her iki tarafındaki güvenlik alanını içeren bir güzergah düzenlemesi yapılmıştır.

İnşaat sırasında, Proje ile olası askeri tatbikat sahaları arasındaki etkileşim değerlendirilmelidir. South Stream Transport, tatbikat dönemleriyle ilgili bilgilendirilmeli ve ilgili taraflara deniz/seyir güvenliği açısından gerekli bildirimleri yapmalıdır.

Proje’nin belirlenmiş bir askeri tatbikat alanından geçtiği bilinmektedir. İnşaat sırasında, boru hattı gemi hareketlerinin bildirimleri, düzenli olarak ilgili Türk resmi kurumlarına yapılacaktır ve bu taahhüt ÇED Raporu’nda belirtilmiştir.

Ek D.2 Halkın ve Diğer Paydaşların Görüşlerinin Özeti


Çevre Koruma (Deniz Ortamı)


Su ürünleri kuruluşları, özellikle Karadeniz bölgesinde avlanan balık miktarlarına bağımlı olduklarından, ticari açıdan önemli bazı balık türlerinin göç yollarının önemini vurgulamışlardır. Planlanan inşaat takvimiyle ilgili ve Proje’nin hamsi türünün göç dönemini ve Türkiye’deki balıkçılık faaliyetlerini etkileyip etkilemeyeceğini araştıran sorular sormuşlardır.

South Stream Transport, Türkiye’deki balıkçılık faaliyetleri üzerindeki potansiyel etkileri değerlendirmiştir. İngiltere’den bu alanda uluslararası uzmanlık sahibi bir firma bu ÇSED Raporu’nun Ek 9.1’inde anlatılan ayrı bir balıkçılık çalışması gerçekleştirmiştir. ÇSED sürecinde, yerel su ürünleri kooperatifleri, su ürünleri alanındaki Türk uzmanlar ve Türkiye Cumhuriyeti Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile paydaş görüşmelerinde bulunularak, balıkçılık ve balık göçü konuları değerlendirilmiştir.

İnşaat takvimi ve hamsilerin Proje alanından geçerek göç etmeleri arasındaki potansiyel etkileşim ÇED ve ÇSED Raporları’nda değerlendirilmiştir. Bu çalışmaya, hamsi göçü üzerinde sualtı gürültüsünün potansiyel etkilerinin değerlendirilmesi de dâhil edilmiştir. Türkiye MEB’inde, balık göçleri veya su ürünleri faaliyetleri üzerinde önemli herhangi bir etki öngörülmemektedir. Balıkçılık üzerindeki etkiler ÇSED Raporu Bölüm 9 Sosyo-Ekonomi’de, balıklar üzerindeki etkiler ise ÇSED Raporu Bölüm 8 Biyolojik Çevre’de değerlendirilmektedir. Balıkçılık çalışmasının sonuçları, ÇED Raporu’nda da paylaşılmaktadır.

İstilâcı türlerin Karadeniz’e girmesinden kaynaklanacak potansiyel etkilerin değerlendirilmesi ve Proje balast sularının Karadeniz’e deşarjının yönetilmesi konuları gündeme getirilmiştir.

Boruların ve boru döşeme gemilerinin nereden geleceği ve eğer gemiler Karadeniz dışından geliyorsa, balast sularını Karadeniz’e boşaltıp boşaltmayacağına dair sorular sorulmuştur.

Karadeniz’de istilâcı türlerin geçmişte neden olduğu sorunlar göz önünde bulundurularak, South Stream Transport, balast suyu yönetiminin bu bölge için çok önemli olduğunu kavramaktadır. Balast suyunun deşarjı konusu, ÇED Başvuru Dosyası’nda, Kapsam Belirleme Raporu’nda ve ÇED Raporu’nda değerlendirilmiştir. Proje için çalışacak olan gemiler, gönüllü olarak IMO Balast Suyu Konvansiyonu’nu benimseyecek ve Proje için hazırlanmakta olan çevresel ve sosyal yönetim planlarının bir parçası olarak bir balast suyu yönetim planı geliştirilecektir. Detaylı bilgiler ÇSED Raporu Bölüm 13 Beklenmeyen Olaylar’da yer almaktadır.

Boru döşeme faaliyetleri sebebiyle deniz tabanı sedimanlarının bozulması ve bunun potansiyel olarak deniz ortamını etkilemesine ilişkin sorular yöneltilmiştir.

2011’de sediman özelliklerini araştıran araştırmalar yapılmıştır. Ağır metallerin ve kirleticilerin derinliği ve düşük konsantrasyonları ve ayrıca ekolojik alıcılara olan uzaklık nedeniyle, South Stream Transport su veya sediman kalitesi üzerinde önemli bir etki öngörmemektedir.

Borular doğrudan deniz tabanına döşenecektir ve Türkiye bölümünde deniz tabanı üzerinde herhangi bir müdahale gerçekleşmeyecektir. Boru döşeme sırasında dağılan sedimanlar, söz konusu derinlikte akıntılar zayıf olduğu ve sedimanların yeniden deniz tabanı üzerinde çökmesine neden olduğu için, fazla uzağa yayılmayacaktır. Daha detaylı bilgi ÇSED Raporu Bölüm 7 Jeofiziksel Çevre’de ve ayrıca ÇED Raporu’nda bulunabilir.


Bir gaz veya petrol sızıntısı durumunda deniz ortamı ve deniz türleri üzerindeki etkiler hakkında sorular sorulmuştur. Gazın yoğunluğunun sudan daha düşük olması sebebiyle, gaz sızıntısı durumunda yüzey deniz yaşamının (plankton, balık) etkilenebileceği görüşü iletilmiştir.

Bu tür olayların gerçekleşme olasılığı oldukça düşüktür. Böyle bir durumun ortaya çıkması hâlinde, uygulanan tasarım kontrolleri ve etki azaltma önlemleri, olası sonuçların sınırlı, geçici ve lokal nitelikte olmasını sağlayacak ve böylelikle deniz üzerinde ve altında, herhangi bir ekolojik tür üzerinde önemli bir etki meydana gelmeyecektir. Daha ayrıntılı bilgi ÇSED Raporu Bölüm 13 Beklenmeyen Olaylar’da verilmiştir.

Sağlık ve Güvenlik

Proje’ye ilişkin potansiyel gaz sızıntıları ve kazalar ve bunların kıyı nüfusu için bir tehlike arz edebileceğine ilişkin kaygılar dile getirilmiştir.

Proje’de beklenmeyen olaylara nasıl müdahale edileceği ve bu tür durumların yönetilmesi için ne gibi planlar ve prosedürlerin yürürlükte olduğu sorulmuştur.

Bu tür durumların meydana gelme olasılığı çok ufak da olsa, kazalara ve diğer beklenmeyen olaylara anında müdahale sağlayan tüm planlar yürürlükte olacaktır.

Türkiye kıyılarında, Proje’nin Türkiye anakarasına olan uzaklığı (110 km’den fazla) nedeniyle önemli herhangi bir etki öngörülmemektedir. Beklenmeyen olayların gerçekleşme riski, bunların sonuçları ve Proje’nin etki azaltma önlemleri ve yönetim planları bu tür olaylardan kaçınılması ve bunlara müdahale edilmesi, ÇSED Raporu Bölüm 13 Beklenmeyen Olaylar’da tartışılmıştır.

Riskleri azaltmak için uygulanacak emniyet ve güvenlik önlemleri ve boru hattının bakımının nasıl sağlanacağına dair sorular sorulmuştur.

South Stream Transport boru hattının katı kalite ve emniyet standartlarına göre tasarımını, inşasını ve işletimini gerçekleştirmeyi tahhüt etmektedir. Boru hattı, boru hattı endüstrisi standartlarına, özellikle Det Norske Veritas (DNV), ve gerektiğinde de ilave kılavuz olarak Avrupa Standartlarına uyumlu şekilde inşa edilecektir.

Boru hatları Rusya ve Bulgaristan’daki kıyı yaklaşım tesislerinden ve Amsterdam’daki bir kontrol odasından gerçek zamanlı ve sürekli olarak izlenecektir. Ayrıca bir Uzaktan Kontrollü Araç kullanılarak düzenli, görsel sualtı incelemeleri gerçekleştirilecektir. Pek olası görülmeyen bir sızıntı gerçekleşmesi hâlinde, boru hattı derhal kapatılacaktır. ÇSED, gaz sızıntısı gibi beklenmeyen olaylarla ilgili potansiyel etkilerin değerlendirmesini de içermektedir. Acil Durum Müdaale Planları da uygulanacaktır. Daha ayrıntılı bilgiye ÇSED Raporu Bölüm 5 Proje Tanımı ve Bölüm 13 Beklenmeyen Olaylar’da erişilebilir.


Bir sızıntı olması durumunda ortaya çıkacak gaz miktarı sorulmuştur.

Proje Alanı’nın belli bölgelerinde, boru hattının işletim basıncı çevreleyen su basıncından daha düşük olacaktır; bu nedenle, bu bölgelerde bir kaza durumunda gazın boru hattı dışına sızması yerine, boru hattına su girişi gerçekleşecektir. Gaz basıncının dış ortam basıncından daha yüksek olduğu bölümlerde ise, herhangi bir gaz sızıntısı geniş bir alana yayılacak ve su yüzeyine eriştiğinde ise atmosfere salınacaktır. Herhangi bir gaz kaçağı, boru hatlarının sürekli izlenmesi ve borularda kırılma/parçalanma olması halinde gaz akışı kesilmesi sebebiyle ancak kısa süreli olarak gerçekleşebilir. Sağlık, emniyet veya çevre üzerinde önemli herhangi bir etki gerçekleşmesi öngörülmemektedir. Bu konular, ÇSED Raporu Bölüm 13 Beklenmeyen Olaylar’da ele alınmıştır.

Karadeniz’in yoğun bir deniz trafiğine sahip olması sebebiyle, bir geminin batması ve boru hattına zarar vermesi durumunda ortaya çıkan tehlikelere ilişkin kaygılar dile getirilmiştir.

Mevcut durum değerlendirmesi, Proje Alanı’nın çeşitli deniz taşımacılığı güzergâhları ile kesiştiğini göstermektedir. South Stream Transport, diğer gemilerin inşaat gemilerinin konumu ve inşaat yayılımı çevresindeki kısıtlamalardan haberdar olmalarını sağlamak için ilgili denizcilik yetkilileriyle işbirliği içinde çalışacaktır. Proje için yapılan çarpışma risk analizi, inşaat sırasında bir çarpışma olması riskinin son derece düşük olduğunu göstermiştir. ÇSED Raporu Bölüm 13 Beklenmeyen Olaylar’da, bir geminin batma ve boru hattına zarar verme riskinin çok düşük olduğu açıklanmaktadır.

Ayrıca boru hattı tasarımının emniyet bileşenlerine ilişkin, Türkiye Bölümü’nde valflerin veya ‘kapama noktalarının’ mevcut olup olmadığı sorulmuştur.

Türkiye Bölümü’nde herhangi bir valf bulunmayacaktır; ancak boru hattının açık deniz bölümünün tamamı, bir kaza durumunda, Rusya ve Bulgaristan’daki kıyı yaklaşım tesislerinden kapatılabilir. Boru hatları emniyet bileşenlerine dair ayrıntılar, ÇSED Raporu Bölüm 5 Proje Tanımı’nda yer almaktadır.

Gece çalışmaları sırasında boru döşeme gemisinde kullanılan ışıklandırma balıkları kendine çekebilir. Bu durum, büyük ticari balıkçı gemilerinin avlanma amacıyla balıkları ışığın kaynağına doğru takip ederek, boru döşeme gemisinin çevresine gelmelerine ve dolayısıyla bir sağlık veya emniyet riskinin ortaya çıkmasına nden olabilir. Bu nedenle, balıkçı gemileri inşaat faaliyetleri ile ilgili bilgilendirilmelidirler.

İnşaat sırasında boru döşeme gemilerinin etrafında, seyir güvenliği için 2 km yarıçapında olması önerilen bir Girişe Kapalı Bölge oluşturulacaktır. Bu durum, Türk Sahil Güvenlik Komutanlığı dahil tüm ilgili denizcilik kurumlarına bildirilecek, ayrıca Türk resmi makamlarına boru döşeme gemilerinin konumları ile ilgili düzenli bildirimler yapılacaktır. Mayıs 2014’te su ürünleri kooperatifleri ile yapılan görüşmeler, bu bildirim prosedürlerinin gemilerin girişe kapalı bölgeye girme teşebbüsünde bulunmasının engellenmesi için yeterli olacağını ortaya koymuştur, zira balıkçı gemileri Türk Sahil Güvenliği tarafından kısıtlamalar konusunda bilgilendirilmektedir.

Türk sularındaki inşaat faaliyetleri başlamadan önce, resmi önlemlere ek olarak Proje, Proje faaliyetlerinden ve alınan seyir güvenlik tedbirlerinden haberdar olduklarından emin


olmak amacıyla doğrudan bilgi vermek üzere balıkçılar ve gemi operatörleri ile iletişime geçecektir.

Seyir güvenlik önlemleri ile ilgili ayrıntılı bilgi ÇSED Raporu Bölüm 5 Proje Tanıtımı ve Bölüm 13 Beklenmeyen Olaylar ‘da verilmektedir.

ÇED/ ÇSED Süreçleri ve Raporlar

South Stream Transport’un, Boru Hattı güzergahı boyunca gerçekleştirilen deniz incelemelerine ilişkin verileri paylaşması istenmiştir.

South Stream Transport, bugüne dek deniz incelemelerinden elde edilmiş verilerin Türk paydaşlar, özellikle de bilim camiası için taşıdığı önemin farkındadır. South Stream Transport, yetkili makamlarla veri paylaşmaktadır ve paylaşmayı sürdürecektir. ÇSED ve ÇED raporlarında verilen mevcut durum bilgilerinde, araştırmalardan elde edilen verilerin önemli bir kısmı yer almaktadır. ÇED ve ÇSED raporlarının hazırlığı kapsamında, Proje için kısa bir süre önce yapılmış olan çalışmalar ve değerlendirmeler, eklerde yer almaktadır.

Taslak ÇED Raporu’ndaki bütün taahhütlerin South Stream Transport tarafından gerçekleştirilip gerçekleştirilmeyeceği sorulmuştur.

ÇED ve ÇSED raporları, sırasıyla, ulusal ve uluslararası gerekliliklere göre hazırlanmıştır. Bu raporlar, etkilerin azaltılması için çeşitli taahhütlerde bulunmaktadır. Tüm taahhütler, Proje’nin Çevresel ve Sosyal Yönetim Sistemi planları çerçevesinde yerine getirilecektir. Proje etkilerinin azaltılması için, etki azaltma önlemlerinin ve yönetim planlarının etkinliğinin sağlanması amacıyla, izleme faaliyetleri uygulanacaktır. Detaylı bilgiler, ÇSED Raporu Bölüm 16 Çevresel ve Sosyal Yönetim’de yer almaktadır.


Mevcut durum verilerinin toplanması ve numune alım metodolojisi, özellikle biyolojik çeşitlilik açısından, etki değerlendirmesi ve analizlerin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Paydaş katılımı, bu sürece dahil edilmelidir.

Bu ÇSED Raporunun teknik bölümlerinde Proje alanındaki mevcut koşulların değerlendirilmesi için gereken numune alım metodolojisi ve kriterleri açıklanmaktadır. İlgili yerlerde, paydaş girdileri mevcut durum çalışmalarına ve etki değerlendirmelerine rehber olmuş ve mevcut koşullar ve etki değerlendirilmesine dahil edilmiştir.

Biyolojik çeşitliliğe özel vurgu yapmakta olan ÇSED, belli deniz kuşları ve deniz memelileri için Karadeniz’i kritik bir habitat olarak tanımlamıştır; bu nedenle biyolojik çeşitliliğin izlenmesi/araştırılması için ek bir gereklilik ortaya çıkmıştır. Biyolojik çeşitliliğin korunması ve muhafaza edilmesi için, ek fırsatların tanımlamasıyla net biyolojik çeşitlilik kazanımları elde etmek üzere, bir Biyoçeşitlilik Eylem Planı geliştirilecektir. Proje’nin izleme programı (özellikle kuşlar ve memeliler bağlamında), bilimsel bilginin güçlendirilmesini ve böylelikle koruma altındaki türler için koruyucu tedbirlerin tanımlanmasını sağlayacak şekilde geliştirilmelidir. Bu tür programların kapsamı, maksimum faydanın elde edilmesini sağlayacak şekilde ilgili taraflarla görüşmeler halinde geliştirilecektir. Detaylı bilgiler ÇSED Raporu Bölüm 8 Biyolojik Çevre’de ve Bölüm 16 Çevresel ve Sosyal Yönetim’de yer almaktadır.

Paydaş Katılımı

Paydaşların ve ilgili organizasyonların Proje’ye katılımlarının Türkiye’deki mevcut yasal gerekliliklerin üzerinde bir seviyede sağlanması gerektiğine dikkat çekilmiştir.

South Stream Transport, ulusal ve uluslararası gerekliliklerle uyumlu bir paydaş katılımı yürütmüştür. Bugüne kadar gerçekleşen ve planlanmış olan katılım faaliyetleri, Türkiye’deki minimum gerekliliklerin ötesine geçmiştir. Paydaş katılımı, ÇSED Raporu Bölüm 6 Paydaş Katılımı’nda tarif edilmektedir.

Proje faaliyetlerinden haberdar olmalarını sağlamak için, balıkçılarla iletişim faaliyetlerine devam edilmelidir.

Proje, ÇSED süreci boyunca, mevcut durum verileri ve Proje’nin potansiyel etkileri ile ilgili geri bildirimler toplamak amacıyla, balıkçılarla iletişim halinde olmuştur. ÇSED Raporu’nun yayınlanmasi sırasında, balıkçıları Proje hakkında bilgilendirmek ve etki değerlendirme ve uygulanacak etki azaltma ve yönetim önlemleri ile ilgili görüşlerini bildirmeleri için, bir olanak daha vermek amacıyla, tekrar iletişim kurulacaktır.

Gürültü ve Titreşim


Boru döşeme işlemini gerçekleştiren gemilerinden kaynaklanan sualtı gürültüsü ve titreşimin deniz türlerini etkileyebileceği ifade edilmiştir. İnşaat gemilerinin neden olduğu gürültü, titeşim ve aydınlatma, hamsilerin göçü üzerinde etkili olabilir.

Sualtı gürültüsünün deniz memelileri üzerindeki etkisine yönelik paydaş kaygılarına yanıt olarak, South Stream Transport bu konuya özgü bir sualtı gürültüsü modellemesi yaptırarak (ÇSED, Ek 8.1), oluşacak sualtı gürültüsü ve titreşimin potansiyel düzeyini ve bunun Karadeniz’deki balık türlerini etkileyip etkilemeyeceğini değerlendirmiştir. Sualtı gürültüsü ve aydınlatma çalışmalarının deniz türleri üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi ve önerilen etki azaltma önlemleri, ÇSED Raporu Bölüm 8 Biyolojik Çevre’de yer almaktadır.

Sosyal

Çoğu yumurtlama kafesinin Türkiye kıyılarından 1 km uzaklıkta bulunması sebebiyle, Proje’nin denizdeki su ürünleri yetiştiriciliğini etkilemesi olası görülmezken, yakından geçen inşaat destek gemilerinin veya bir gaz veya petrol sızıntısının muhtemel etkisi vurgulanmıştır.

Türkiye’deki limanlar kullanılmayacağı için, kıyılardaki su ürünleri yetiştiriciliği üzerinde herhangi bir etki öngörülmemektedir. Türkiye kıyılarını etkileyebilecek dökülme/sızıntı gibi olayların gerçekleşme ihtimali çok düşük görülmekte; bu olaylar, ÇSED Raporu Bölüm 13 Beklenmeyen Olaylar’da ve petrol dökülmesi/sızıntısı modellemesi Ek 13.1’de tartışılmıştır.

Proje Alanı’nda balıkçılık yapılmamasına karşın Proje Alanı yakınlarıında kısa bir süre önce Atlantik palamutu yakalandığına dikkat çekilerek, gelecekte bu alanda yine balıkçılık faaliyetileri gerçekleşebileceği ifade edilmiştir.

Balıkçılık faaliyetlerinin çoğunluğunun Türkiye’nin kıyı sularında gerçekleşmesinden dolayı, Proje’nin Türkiye kıyılarına olan uzaklığı (en az 110 km) düşünüldüğünde, ticari avlanma faaliyetleri üzerinde Proje kaynaklı etkilerin oluşması olası görülmemektedir. Yerel balıkçılık sektörü çalışanlarının, su ürünleri kooperatiflerinin ve birliklerinin, balıkçılık uzmanlarının ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na bağlı Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü’nün bildirdiği görüşler de bu değerlendirmeyi teyit etmektedir. Daha detaylı bilgiye ÇSED Raporu Bölüm 9 Sosyo-Ekonomi’de erişilebilir.

Proje’nin, Türkiye MEB’inde bulunan, deniz altı kabloları üzerindeki potansiyel etkileri dikkate alması gerektiği belirtilmiştir.

Proje Alanı ile kesişebilecek, bilinen ya da planlanan, bilinen herhangi bir deniz altı kablosu söz konusu değildir. Bu bilgi, Türk yetkili makamları tarafından doğrulanmıştır.

Proje tarafından, ne tür çevresel ve sosyal yatırım programlarının yapılmasının düşünüldüğü sorulmuştur.

South Stream Transport, tüm Güney Akım Açık Deniz Boru Hattı için, Toplum Yatırım Programları geliştirmeyi planlamaktadır. Bu programlara ilişkin girişimler, paydaşlarla geliştirilecek olup, henüz tanımlanmamıştır.


Paydaşlar, Proje’nin bölgedeki işsizliği azaltması yönündeki beklentileri dile getirilmiştir.

Türkiye’de South Stream Transport tarafından herhangi bir tesis inşa edilmeyecek ve hiçbir Türk limanı kullanılmayacaktır.

Açık denizdeki inşaat işgücünün önemli bir bölümü oldukça vasıflı, konusunda uzmanlaşmış kişilerden oluşmaktadır ve Türkiye dışından gelmeleri beklenmektedir. Açık deniz inşaat faaliyetleri sırasında işe alınan personelin yönetimi, inşaat yüklenicisi tarafından gerçekleştirilecektir.

Sınırötesi Etk iler

Son 3-4 yılda, Bulgaristan’dan başlayıp Batı Karadeniz kıyısından Türkiye’ye uzanan yeni bir hamsi göç kolu oluşmuştur. Bu iç-göç Şubat ayında başlar ve bu dönemde birçok Türk balıkçı gemisi hamsi avlamak amacıyla Batı Karadeniz bölgesine gelmektedir.

Bulgaristan’daki inşaat faaliyetleri hamsilerin Turkiye’ye olan iç-göçlerini etkilerse, bu durum Türkiye’deki hamsi avını etkileyebilir.

Su ürünleri çalışmasında, sınır ötesi etkiler dahil, Türkiye, Bulgaristan ve Rusya’daki balıklar ve balıkçılık üzerindeki etkiler değerlendirilmiştir. Çalışmada, Güney Akım Açık Deniz Boru Hattı’nın Bulgaristan Bölümü’nde hamsi göçleri üzerinde inşaat ve işletme faaliyetlerinden kaynaklı önemli bir etkinin oluşmayacağı, dolayısıyla Türkiye Bölümü’nde avlanma ile ilgili bir etki beklenmediği sonucuna varılmıştır. Balıkçılık çalışmasının sonuçları, Mayıs 2014’te Trabzon ve Samsun’daki su ürünleri kooperatifleri birlikleri ile paylaşılmıştır. Her iki birlik de sonuçlar ile onların Projenin balıkçılık üzerindeki potansiyel etkileri hakkındaki görüşlerinin örtüştüğünü belirtmişlerdir.

South Stream Transport, Proje faaliyetlerinden kaynaklanan etkilerin gerçek seviyelerinin ÇSED Raporu’nda öngörülenden daha yüksek olmadığından emin olunması için, Türk balıkçılarıyla sürekli olarak iletişim halinde olacaktır. Balıkçılık üzerindeki etkiler ve önerilen etki azaltma ve yönetim önlemleri ile ilgili daha ayrıntılı bilgi ÇSED Raporu Bölüm 9 Sosyo-ekonomi ve Ek 9.1 Balıkçılık Araştırması’nda verilmektedir.

Ek E: K amu Duyurularının Kopyaları

ŞEKİL 1: HALKIN KATILIMI TOPLANTISI İÇİN GAZETE İLANI

ŞEKİL 2: KAPSAM BELİRLEME RAPORU YAYINLAMA DUYURUSU, TÜRK ULUSAL GAZETESİ HÜRRİYET

Güney Akım Açık Deniz Boru Hattı Projesi – Türkiye Bölümü Kapsam Belirleme Raporu Yayınlama Duyurusu

South Stream Transport B.V., Güney Akım Açık Deniz Boru Hattı – Türkiye Bölümü Projesi (“Proje”) kapsamında yürütülmekte olan Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirmesi (ÇSED) çalışması için hazırlanan Kapsam Belirleme Raporu’nun yayınlandığını duyurur. Proje Hakkında Bilgiler Planlanan Güney Akım Açık Deniz Boru Hattı, Rusya kıyılarındaki Anapa kenti yakınlarından başlayıp, Türkiye Münhasır Ekonomik Bölgesi’nden (MEB) geçerek, Bulgaristan kıyılarındaki Varna kenti yakınlarına kadar Karadeniz boyunca uzanan, yaklaşık 930 kilometre uzunluğunda birbirine paralel dört adet 32 inç (813 mm) çapında çelik boru hattından oluşmaktadır. . Güney Akım Açık Deniz Boru Hattı, tamamlandığında Rusya’dan Orta ve Güneydoğu Avrupa ülkelerine doğal gaz taşıyacak olan Güney Akım Doğal Gaz Boru Hattı Sistemi’nin bir parçası olacaktır. Ticari işletim faaliyetlerinin 2015’in sonlarında başlaması planlamaktadır. Açık deniz boru hattının Türkiye Bölümü, yaklaşık 470 km uzunluktadır ve doğuda Rusya MEB sınırından, batıda Bulgaristan MEB sınırına kadar Türkiye MEB’si içinden devam eder.. Boru hatları Türkiye MEB’si içinde, yaklaşık 2.000 ilâ 2.200 m derinlikte, doğrudan deniz tabanına döşenecektir. Türkiye kıyılarında herhangi bir tesis inşası planlanmamaktadır. Proje, Türkiye, uluslararası ve Avrupa Birliği mevzuat ve standartlarına göre, yürürlükteki projeyle ilgili tüm emniyet mevzuatı ve uluslararası iyi endüstriyel uygulamalarla uyumlu bir şekilde geliştirilecektir. Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirmesi Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirmesi (ÇSED), finans kuruluşlarının belirlediği standartlar ve kılavuz ilkeler ile uyumlu olarak gerçekleştirilecektir. South Stream Transport, aşağıdaki konuları içeren bir “Kapsam Belirleme Raporu” yayınlamıştır:

• Proje’nin ön tanımı; • Proje Alanı’nın var olan (“mevcut koşullardaki”) çevresel, sosyal ve kültürel miras

özelliklerinin ön tanımı; • Oluşması muhtemel etkilerin yanı sıra, ortaya çıkabilecek olumsuz etkilerin engellenmesi,

bu etkilerden kaçınılması veya herhangi bir olumsuz etkinin şiddetinin azaltılması ve faydalı etkilerinin artırılması için alınacak önlemlerin bir ön değerlendirmesi; ve

• ÇSED Raporu’nun önerilen kapsamı ve içeriği. Kapsam Belirleme Raporu uluslararası ÇSED gerekliliklerini karşılayacak şekilde hazırlanmıştır ve planlanan ÇSED çalışmalarının temelini oluşturacaktır. South Stream Transport ayrıca, Türk Çevre Mevzuatı kapsamında bulunan ÇED Yönetmeliği uyarınca, bir Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) çalışması da yürütmektedir. Türk ÇED süreci, Mayıs 2013’de ÇED Başvuru Dosyası’nın Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na sunumu ile başlamıştır ve Karadeniz kıyı kenti olan Sinop’ta, 2 Temmuz 2013’de Halkın Katılımı Toplantısı düzenlenmiştir.

Kapsam Belirleme Raporu hakkında Görüşlerin Bildirilmesi Proje paydaşları, Kapsam Belirleme Raporu’nu inceleyebilir ve South Stream Transport’a görüşlerini bildirebilirler. Geri bildirim ÇSED Raporu’nun geliştirilmesinde göz önünde bulundurulacaktır. Kapsam Belirleme Raporu’na ve Teknik Olmayan Özet’e, internet üzerinden: http://www.south-stream-offshore.com/tr/csed-ve-izinler/turkiyede-csed/ adresinden erişilebilmektedir. Kapsam Belirleme Raporu hakkındaki görüşler, 16 Ağustos 2013 tarihine kadar, e-posta yoluyla [email protected] adresine veya posta kanalıyla aşağıdaki adreslere iletilebilir: ELC Group A.Ş. Çevre Grubu (South Stream Transport B.V. Dikkatine) Rüzgarlı Bahçe Mah. Cumhuriyet Cad. Energy Plaza No: 2/6 34805 Kavacık/Istanbul Türkiye

South Stream Transport B.V. ESIA & Permitting Team (ÇSED ve İzinler Ekibi) dikkatine Parnassusweg 809 1082 LZ Amsterdam The Netherlands

South Stream Transport B.V. hakkında South Stream Transport B.V., Karadeniz’den geçecek olan açık deniz boru hattının planlanması, inşası ve işletimi için kurulmuş uluslararası bir ortak teşebbüstür. Bu ortak teşebbüste, Rus şirketi OAO Gazprom’un %50 hissesi, İtalyan şirketi Eni S.p.A.’nın %20 hissesi ve Fransız enerji şirketi EDF ile Alman şirketi Wintershall Holding GmbH (BASF Group)’in %15’er hisseleri bulunmaktadır. Proje hakkında daha fazla bilgiye www.south-stream-offshore.com adresinden ulaşılabilir.

mailto:[email protected]

http://www.south-stream-offshore.com/

Ek F: Örnek Görüş Formları

Görüş Formu

Güney Akım Açık Deniz Boru Hattı Projesi - Türkiye Bölümü

Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirmesi

Tarih: …………………………………

Lütfen, Güney Akım Açık Deniz Boru Hattı Projesi ile ilgili görüş ve/veya endişelerinizi belirtiniz.

Çevrenin ve toplumun korunması için Projeye dahil edilmesinin gerekli olduğunu düşündüğünüz önlemler varsa, bunları belirtiniz.

Önerilen Projeyle ilgili genel görüşünüz nedir? Lütfen bakış açınızı en iyi tanımlayan uygun şıkkı daire içine alınız.

1 - Olumlu

2 - Tarafsız

3 - Olumsuz

4 - Bilmiyorum

Lütfen, yukarıda yaptığınız seçim ile ilgili nedeni buraya yazınız.

Size göre Proje hakkında bilgi almak için en uygun iletişim you nedir? (Sadece bir tanesini seçiniz)

1 - Yerel gazeteler

2 - Yerel Radyo/TV

3 - Yerel yönetim duyuruları

4 - Güney Akım Açık Deniz Boru Hattı Projesi web sitesine erişim

5 - E-posta (eğer bu sayfanın sonunda e-posta adresinizi verdiyseniz)

6 - Yerel toplum merkezi / yerel sivil toplum örgütü, lütfen belirtiniz:

7 - Ibadet yeri, lütfen belirtiniz:

8 - Diğer, lütfen belirtiniz:

9 - Daha fazla bilgi almak istemiyorum

Lütfen eklemek istediğiniz herhangi bir ek gözlem, görüş ya da endişeniz varsa belirtiniz:

İletişim ve Kişisel Bilgiler (Eğer görüşlerinizi isimsiz olarak bildirmeyi tercih ediyorsanız, bu bölümü boş bırakınız. İsminizi ve iletişim bilgilerinizi bildirmeseniz dahi görüşleriniz Güney Akım Transport B.V. tarafından dikkate alınacaktır.)

İsim: Cinsiyet (E/K):

Organizasyon/Kurum (mevcut ise):

Tarih:

Posta adresi: Yaş grubu: □ 0-18 yaş

□ 19-60 yaş

□ 61 yaş ve üzeri

Telefon numarası: E-posta adresi:

Projenin e-posta listesine dahil olmak isterseniz lütfen burayı işaretleyin:

Bu formu toplantı alanlarında/yaşadığınız bölgede temin edilmiş kutulara atabilirsiniz veya aşağıda belirtilen

adreslere posta yoluyla iletebilirsiniz:

ELC Group A.Ş., Rüzgarlı Bahçe Mah. Cumhuriyet Cad. Energy Plaza No: 2/6 34805 Kavacık/Istanbul Turkiye

veya South Stream Transport B.V., ESIA and Permitting Department, Parnassusweg 809,

1082 LZ Amsterdam, The Netherlands veya

e-posta ile iletebilirsiniz: [email protected]

Kişisel bilgileriniz, Güney Akım Transport BV' nin paydaş katılım/bilgilendirme faaliyetleri kapsamında veri analizleri amacıyla ve/ veya, ilgili yerlerde, Güney

Akım Transport BV veya Güney Akım Açık Deniz Boru Hattı Projesi hakkında daha fazla bilgi edinme taleplerinize yanıt vermek amacıyla kaydedilecektir. Kişisel bilgileriniz, Güney Akım projesine katılan diğer taraflar ile gerekirse paylaşılabilecektir, ancak satılmayacak veya herhangi bir üçüncü taraf ile

paylaşılmayacaktır. Kişisel bilgilerinizi güncellemek için dilediğiniz zaman Güney Akım Transport B.V. ile iletişime geçebilme ve uygun olmadığını hissettiğiniz durumlarda ise Güney Akım Transport B.V.'den kişisel bilgilerinizin iptal edilmesini talep etme haklarınız bulunmaktadır.

mailto:[email protected]

paydaş katılım planı güney akım açık deniz doğalgaz boru ... · boru hatları ile petrol...

Documents