pdf 02kap gizarte politikako oinarriak
TRANSCRIPT
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
1/100
2. INGURUMENAREN
PROBLEMATIKARIBURUZKO GIZARTE-
-POLITIKAKO OINARRIAK
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
2/100
1. INGURUMENARI SARRERA
Ingurumenaren definizioa:
Gizartearen (gizarteko elementuak, giza baliabideak)eta naturaren (naturako elementuak edo baliabideak) elkarreragineko edozein eremu da
ingurumena.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
3/100
Bi osagai:
Ingurune fisikoa
edo naturala:naturak eta natur baliabideek
osatutakoa.
Gizarte edo giza
ingurunea: gizakiak biltzen ditu, baitanatur baliabideak
aprobetxatzeangizakiak burutzendituen jarduerak ere.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
4/100
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
5/100
INGURUMENAREN OSAGAIAK
INGURUNE FISIKOAAIRE-INGURUNEAUR-INGURUNEA
HONDAKINAK NATUR BALIABIDEAK KUTSADURA AKUSTIKOA
ETAB.
INGURUNE SOZIALAINGURUMEN-HEZKUNTZAGIZARTEA JABEARAZTEA
INGURUMENA ETA OSASUNAHIRIGINTZAETAB.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
6/100
Iraganean nolabaiteko oreka egonkorrari
eusten zitzaion.Egun desoreka dago hauek direla eta:
Populazioaren
hazkundeaBaliabideak
zentzuz ez erabiltzeaKutsadura
handitzea
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
7/100
Naturak ez du bere burua araztekoahalmen handiagorik
Gaur egundegradazio-egoeran
bizi gara.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
8/100
Ingurune fisikoarekin lotutadauden arazoak
• Airea - atmosfera:- Planetaren berotze orokorra.
- Ozono-geruza agortzea.- Euri azidoa.
- Barneko guneen kutsadura.- Industriako usainak.- Zarata.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
9/100
• Lurra:
- Gazitasuna: ureztaketa-sistema gaizki erabiltzea, lurrak trinkotzea eta drainadura txarra izatea.- Gehiegizko larratzea: higadura-prozesuak, lurra
galtzea.- Deforestazioa: gehiegizko baso-mozketa, lurrarenkalitatea galtzea.
• Ura:
- Atmosferako kutsadura.- Isurketek lurrean eragindako kutsadura.- Baliabideen kalitatea galtzea.- Baliabideen kantitatea gutxitzea.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
10/100
• Flora eta fauna:
a) Flora:- Deforestazio masiboa.- Euri azidoak eragindako degradazioa.- Gehiegizko larratzea.- Espezieak galtzea (biodibertsitatea).
b) Fauna:- Ingurumena hondatzea, giza asentuak.- Kutsadura-toxikologiak eragindako
hondamendia.- Gehiegizko larratzea, gehiegizko arrantza,gehiegizko ehiza.
- Espezieak galtzea (biodibertsitatea).
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
11/100
• Baliabide mineralak:
- Kutsadura eragiten duen erabilera irrazionala.- Baliabideak agortzea gehiegizko ustiapena dela eta(ez dira berriztagarriak).
• Energia-baliabideak:- Berriztagarriak ez diren baliabideak agortzeagehiegizko kontsumoaren eraginez.- Baliabideok erauzi, garraiatu eta
eraldatzearekin lotutako oso prozesu kutsagarriak.- Baliabideen erabilerak eragindako kutsadura.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
12/100
• Hondakinak:- Hondakinen baliabideak gutxi aprobetxatzea.- Hondakin kutsagarriak eta osasungaitzak gehiegi
pilatzea.- Hondakinen kudeaketaren kostu altua.- Beste eginkizun batzuetarako beharrezko lurrak
hartzea.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
13/100
Giza ingurunearekin lotuta dauden
arazoak - Guneak, lurrak, etab. gaizki erabiltzea.
- Ingurumen-hezkuntzarik eza.- Gizarte garapen txikia.- Herri osasunaren arazoak.
- Gosea.- Pobrezia.- Demografia-eztanda.- Gatazkak, deserrotzea, gerretako etaingurumeneko errefuxiatuen hazkunde
geldiezina...
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
14/100
1972 Erromako Taldearen Lehen
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
15/100
1972. Erromako Taldearen Lehen
Txostena• Hazkundearen mugak aztertu ziren: BALIABIDE
MUGATUEKIN EZIN IZAN DEZAKEGUHAZKUNDE MUGAGABERIK.
• Hazkundea mugatzen duten faktoreak ezarri ziren:- Populazioa (demografia-eztanda).
- Nekazaritza-ekoizpena.- Naturako baliabideak.- Industria-ekoizpena.
- Kutsadura.• Neurriak: hazkunde demografikoa gelditu, elikagaien
kontsumoa eta lehengaiak mugatu eta industria-ekoizpeneko kutsadura eta gehiegizko kontsumoageldiarazi.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
16/100
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
17/100
1982. Brandt Batzordearen Txostena
Egungo gizartea mendekotasunak dituensistema hauskorra dela azpimarratu zuen(bereziki ingurumenari, energiari, ekologiari
eta ekonomiako eta merkataritzako arloeidagokienez); hortaz, gizartearen arazoak
nazioarte-mailan soilik konpon daitezke.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
18/100
1984az gero. Worldwatch-en txostena
• Worldwatch Institute-k urteko txostena egiten du1984az gero “Munduaren egoera”ri buruz.
• “Munduaren egoerari buruzko 1997ko txostenean”salatzen zenez, Rio de Janeiroko Lurraren Goi Bileraegin zenetik bost urte igaro ondoren, mundu osoko
gobernu gehienek ez dituzte betetzen ordukoeskakizunak.
• Konpromisoak ez betetzea leporatzen zien txostenakzortzi herrialderi (Amerikako Estatu Batuak, Indonesia,Txina, Brasil, Errusia, Japonia, Alemania eta India);izan ere, munduko populazioaren %56, gure Lurraren
basoko eremuen %53 eta CO2 igorpenen %58 herrialdehorietan daude.
1987 Bruntland Txostena
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
19/100
1987. Bruntland Txostena
• Bruntland txostena NBEko Ingurumen eta GarapenerakoMunduko Batzordeak aurkeztu zuen ”Guztion etorkizuna”izenburupean; Bruntland txostena deritzo Batzordearen
omenez.• Txostenak dakarrenez, munduko ekonomiak populazioaren beharrizanak eta igurikapen legitimoak bete behar ditu,
baina hazkunde horretan Lurraren baliabideak betiko ezdirela hartu behar da aintzat.
• Hala, Garapen Iraunkorra esamoldea sartu da; egungobeharrizanak hurrengo belaunaldiek bereak betetzekoaukera arriskuan jarri gabe betetzeko garapenari
deritzo.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
20/100
1987. Montrealgo Protokoloa
• 46 herrialdek sinatua.• Ozono-geruza agortzen duten substantziei buruzkoa izan
zen. Honako helburu hauek finkatuko zituen protokoloak:- 5 CFC-moten kontsumoa %50 murriztea XX.
mendearen amaierarako.
- Hiru haloi-moten kontsumoa ez igotzea.• Garapen bidean diren herrialdeentzako epealdia hamar
urtera luzatzen da.
• Protokoloaren ezaugarri nagusia malgutasuna izan zen;ondoren egin diren aldaketei esker, finkatutako gehienezkoepeak murrizteko modua izan da.
Lurrari buruzko I Goi Bilera (1992):
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
21/100
Lurrari buruzko I. Goi Bilera (1992):etorkizunerako estrategia
• Lurrari buruzko lehen goi-bilera 1992an egin zen Riode Janeiron (Brasil), Ingurumenari eta Garapenari
buruzko Nazio Batuen Konferentziak antolatuta(LGMBK).
• 179 herrialdetako goi-agintariak izan ziren gailurrean, baita zientzilariak, enpresaburuak, GKEak, etab. ere.
• Munduko agintariekin antolatu den biltzarrik handienaizan da.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
22/100
• Lurrari buruzko Gailurrak bi adierazpen eta ekintza-
-programa eman zituen:- Ingurumenari eta Garapen Iraunkorrari buruzkoRioko adierazpena.
- Programa 21 edo Agenda 21.- Basoei buruzko printzipioen adierazpena.
• Goi-bilerarekin batera, 179 gobernuetako gehienek
sinatu zituzten bi hitzarmen negoziatu ziren(adierazpenak baino indar juridiko handiagoa dutenak) :- Klimaren aldaketari buruzko Nazio Batuenereduzko hitzarmena.- Dibertsitate biologikoari buruzko hitzarmena.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
23/100
• Ingurumenari eta Garapen Iraunkorrari buruzko Rioko
adierazpenak garapen iraunkorraren oinarriak ezartzendituzten 27 abiaburu biltzen ditu.
• Programa 21 ekintza-programa orokorra da, etagobernuentzat, agentzientzat, Nazio Batuen sistemako
programentzat eta erakundeentzat, GKEentzat,irakurleentzat eta oro har herritarrentzat da. Estrategiaorokor baten barruko lehentasunezko 7 ekintza edo gai
proposatzen dira, baita Programa 21 aplikatu ahal izatekonazioek izan behar dituzten oinarrizko baliabideak ere.Jarduteko 7 oinarri ezarri ditu:
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
24/100
Hazkundea garapen jasangarr iaren araberako
ir izpideek in indartzea
B izi tza iraunkor ra
Biztanle-guneak
Baliab ideak eraginko rtasunez erab il tzea
Gizakien partaidetza eta eran tzuk izuna
Bal iab ide orokor rak eta tok ian tokiko bal iabideak
Produk tu k im ikoen eta hondakinen kudeaketa
PROGRAMA
21EN
7 JARDUKETA-
-OINARRIAK
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
25/100
• Oihanei buruzko adierazpenak deforestazioaren
arazoaren kontrako prebentzioari buruzko zenbait neurri jaso zituen.
• Klimaren aldaketari buruzko hitzarmenaren xedeahonako hau da: “negutegi-efektuko gasen
kontzentrazioa halako mailan egonkortzea non klimarensistemako interferentzia antropogeniko arriskutsuakeragotziko baitira”. Ildo horretan, bereziki karbono
dioxidoaren (CO2 ), klorofluorokarbonoen (CFC) etametanoaren (CH4) igorpenak kontrolatu nahi ziren.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
26/100
• Biodibertsitateari buruzko hitzarmenaren helburua biodibertsitatea zaintzea eta biodibertsitatearenosagaien aprobetxamendu iraunkorra lortzea da, baita
energia-baliabideak erabiltzeak dakartzan onurakzuzentasunez eta berdintasunez banatzea ere.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
27/100
1997. Lurrari buruzko II. Goi BileraNew Yorken
• New Yorken egin zen, Rion hitzartutako konpromisoak berrikusteko (bereziki Programa 21).
• Oso akordio gutxi egin ziren orduan, eta aurreko bost
urtean hitzartutako konpromisoen betetze-maila txikiaizan zela onartu zen.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
28/100
• Kiotoko Protokoloaren xedea Negutegi efektuko
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
29/100
• Kiotoko Protokoloaren xedea Negutegi-efektukoGasen (NG) igorpen orokorrak % 5,2 murriztea da
2008-2012 aldirako, betiere 1990eko mailekinalderatuta.
• Legezko nahitaezko helburuak ditu, herrialdeindustrializatuek 6 NG antropogenikoen igorpenakmurriztu ditzaten hala nola karbono-dioxidoa (CO
2),
metanoa (CH4) eta oxido nitrosoa (N2O), industriakohiru gas fluoratuez gain:
hidrofluorokarburoak (HFC), perfluorokarbonoak (PFC) etasufre-hexafluoruroa (SF6).
2002 Lurraren 3 goi-bilera
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
30/100
2002. Lurraren 3. goi-bilera(Johannesburgo). Ondorioak:
• Ura: erdira murriztea ur korronterik eta osasunzerbitzurik ez dutenen kopurua2015. urterako. AEB kontra agertuziren baina azkenean akordioa onartu
behar izan zuten.
• Energia: energia-iturri berriztagarrienerabilera nabarmen handitzea eta pobreei iturri horiek baliatzeko erraztasunak ematea, betiere jakineko eperik
eman gabe.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
31/100
• Osasuna: Merkataritzaren Munduko Erakundeak
patenteen gainean hartutako erabakiak ez du galarazi behar herrialde pobreek herritar guztiei botikak ematekomodua izatea; hori lortu egin behar da, funtsezkoa baita
HIESaren kontrako botika garestiak ordaintzerik ez dutenherrialdeentzat.
• Kiotoko ituna berpiztu egin zen goi-bileran, Errusiakituna berretsiko zuela iragarri ondoren.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
32/100
• Espezieen galera 2015. urterako “nabarmen murriztea”.
Arrain espezie gehienak merkataritzako kaletan berreskuratzeko akordioa 2015. urterako.
• Merkataritzaren Munduko Erakundeak ingurumen--eraginari buruzko itun orokorrak baliorik gabe uzteko
modurik izan ez dezan.
3 INGURUMENA EUROPAKO
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
33/100
3. INGURUMENA EUROPAKO
BATASUNEAN
•Maastricheko Itunak (1992) erkidego-ingurumenari
buruzko politikaren oinarriak biltzen ditu, garapeniraunkorraren eta honako sei printzipio hauen arabera:
• EBren ingurumenari buruzko politika Ingurumenaren
Erkidego-jardunerako Programetan biltzen da 1972azgero (PACMA). Programaren ardatza unean unekoarazoak izan dira.
A t
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
34/100
Arreta
Prebentzioa
Zuzenketa
Kutsatzaileak ordaindu beharra izatea
Erantzukizun konpartitua
Subsidiariotasuna
EBren
ingurumen--jardunaren
printzipioak
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
35/100
Lehen Programa (1973-1976)
• Krisialdi ekonomikoko eta gizarte--ingurumenaren arloko jabetze-mailahandiagoko aldian diseinatu zen. Gai
nagusiak:- Kutsadurari aurre egitea.
- Produkzio-sistemarentzako kalteak (kutsadura eta hondakinak sortzea).
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
36/100
Bigarren Programa (1977-1981)
• Gai nagusiak: aurrekoak eta- Flora eta fauna zaintzea.
- Ingurumen-eragina ebaluatzeko guztientzako
jardunbiderako proposamena -IEE-.- Jarduteko eremua handitzea, landaguneak,
hiriguneak, mendi inguruak eta kostaldea bereizita.
Hirugarren Programa (1982 1986)
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
37/100
Hirugarren Programa (1982-1986)
• Zuzenketari utzi eta prebentzioa landu zen.Guztientzako IEE jardunbidea ezarri zen. Gai
nagusiak:- Natur-guneetako fauna eta flora zaintzea, galtzekoarriskuan dauden espezieak babestu beharrean.
- Natur baliabideak kudeatzea.- Ingurumen-industriak lanpostuak sortzen dituela
erakustea.
- Energia berriztagarriak erabiltzea.- Ingurumena zaintzeko finantzabideak sortzea.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
38/100
Laugarren Programa (1987-1992)
• Jarduketa osoa egitearen garrantzianabarmentzen zuen. Berrikuntzak:
- Kutsaduraren tratamendu orokorra.
- Ingurumenari buruzko politikaren jarduketahorizontala bestelako erkidego-politiketan.
- Ingurumenari buruzko politikarako bitartekoak sortzea.
Bosgarren Programa (1992-2000)
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
39/100
Bosgarren Programa (1992 2000)
• Garapen iraunkorraren kontzeptua hartzen du.• Ingurumenari buruzko gaiak ez dira arazo gisa
aztertzen, kudeaketa txarraren adierazle moduan baizik.
• Helburuak:- Garapen iraunkorra aplikatzea.- Ingurumenari buruzko politika gainerako erkidego-
-politiketan erabat uztartzea.
- Rioko Adierazpeneko eta Agenda 21eko printzipioak
garatzea.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
40/100
• Arlo hauetan diseinatu ziren hazkunderako
estrategiak:- Industriaren arloan- Energiaren arloan
- Garraioaren arloan- Nekazaritzaren arloan- Turismoaren arloan
• Jarduteko lau bitarteko-maila ezarri ziren:- Lege edo arau-mailako bitartekoak
- Merkatu-legeetan oinarritutako bitartekoak - Laguntza emateko bitarteko horizontalak - Finantzabiderako bitartekoak
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
41/100
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
42/100
Seigarren Programa (2001-2010)
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
43/100
Seigarren Programa (2001 2010)
Ingurumenaren Erkidego-jardunerako azken programaren printzipioak Bruselan ezarri ziren 2000. urtean. V.Programaren jarraipena da, eta honako hauek bete behar ditu:
• Hurrengoatozen 10 urteetarako oinarri estrategikoakfinkatzea.
• Ekosistema naturalak eta bizi-kalitatea hobetzea.
• Osasun eta ingurumenaren arloko gaiei erantzuna ematea.• Ingurumenaren arloko arazoak lehenestea eta aplikazio--egutegiak ezartzea.
• Ingurumenaren egoerari buruzko bitarteko ebaluazioa sartzea.
• Eskuragarria izatea herritarrentzat.
4. INGURUMENAREN EGOERA
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
44/100
ESPAINIAKO ESTATUAN• Gaur egunean, 74.000 hektarea lur daude euri azidoaren
eraginpean.
• Egin diren zenbatespenen arabera, gutxi gorabehera 60.000milioi ontzi daude egun estatuko merkatuan; hortaz,
asimilatu beharreko hondakin asko dagoela erakusten dukopuru horrek.
• Desertifikazioa lurraren kudeaketa okerrarekin, urarekin etalanda guneetako biztanle-galtzearekin lotzen da. Lurraldeerdiak jasaten du arazo hori, eta guztizko eremuaren % 25egoera larrian dago desertifikazioa dela eta.
• CO -igorpen guztien %15 EBko herrialdeetan biltzen da %22
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
45/100
CO2 igorpen guztien %15 EBko herrialdeetan biltzen da, %22Estatu Batuetan eta %2 Japonian. EBren barruan CO
2 igorpen
gutxien duen herrialdeetako bat da Espainia. Hala ere, urrun dagoKiotoko konpromisoetatik.
% 8Hiriguneetako energia-kuntsumoa(berogailuak)
% 9,5 Nekazaritzaren arloa
% 22Garraioaren arloa
% 25,7Industriaren arloa
% 29,4Energia produzitzeko eta
transformatzeko prozesuak
CO2 (ehunekoa)Prozesu kutsagarriak
• Uraren kutsadurari dagokionez, Europako Batasunaren
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
46/100
g , p betekizunen araberako ura jasotzen duten espainiarren
ehunekoa igo egin da. Izan ere, 1995ean % 40,6koa zen eta1997an, berriz, % 44,7koa, baina oraindik betetzeke dagoenehuneko altua falta da. Era berean, ur-premia handia dago
oraindik ere Estatuko toki askotan.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
47/100
INGURUMENAREN ARLOKO LEHENTASUNEZKO
JARDUKETA-ARLOAK ESPAINIAN
• Desertifikazioa handitzeari eta lurren
kutsadurari aurre egitea• Uraren kalitatea eta uraren erabilera
optimizatzea• Industriako, nekazaritzako, abeltzaintzako eta
hiriko hondakinak
• Hiriko ingurumenaren kalitatea
5. GARAPEN IRAUNKORRERAKO
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
48/100
INGURUMENEKO EUSKALESTRATEGIA 2002-2020
Ingurumenari buruzko diagnostikoaHauexek dira une honetan presiorik handiena jasaten ari direningurumen-faktoreak:
- Lurraren erabilera- Uraren kudeaketa (erabilera eta kontsumoa, tratamendua)- Hondakinak sortzea eta kudeatzea (ez toxikoak)
- Airearen kalitatea- Hiriko ingurumena- Lurreko ur naturalak
- Itsasoko ingurumena eta itsasertzeko ura
Ingurumena - Garraioen arloa
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
49/100
Ingurumena
presionatzenduteneragileak:
Garraioen arloa- Energiaren arloa
- Industri arloa- Nekazaritza arloa- Etxeko arloa
2004ko egoera: garraioak, energiaren kontsumoak eta
hondakinek Euskal Herriko garapen iraunkorrageldiarazten dute.
Epe ertaineko eta epe luzeko aurreikuspenak:- Garraioak, industriak eta kontsumoak eragiten duten
presioa areagotzea.- Energiaren eta lehen mailako arloen egonkortasuna.
Ingurumen-adierazle nagusien
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
50/100
bilakaera
Iturria:
- Itsasertzeko eta lurreko uren kalitatea
- Hondakinak sortzea eta kudeatzea- Negutegi-efektuko gasen igorpena (NG)- Energiaren kontsumoa
- Euskal enpresen ingurumen-kudeaketa
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
51/100
Aguas continentales: ríos = Lurreko urak: ibaiak
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
52/100
Aguas continentales: ríos = Lurreko urak: ibaiak Evolución del índice BMWP (Comunidad Autónoma del País Vasco) =
BMWP indizearen bilakaera (Euskal Autonomia Erkidegoa)% de estaciones = Araztegien %
Limpias o no contaminantes = Garbiak edo kutsatzen ez dutenak Algún efecto de contaminación = Kutsadura-efekturen bat dutenak Contaminadas, muy contaminadas o fuertemente contaminadas =
Kutsatuta, oso kutsatuta edo guztiz kutsatuta
Aguas estuáricas y costeras = Estuarioko eta kostaldeko urak EVOLUCIÓN DEL INDICE BIOTICO GLOBAL = INDIZE BIOTIKO
OROKORRAREN BILAKAERA% de estaciones = Araztegien % No contaminado = Ez kutsatua
Contaminación ligera = Nolabaiteko kutsadura dutenak Contaminación media, fuerte o extrema = Kutsadura ertaina, handia edo
ikaragarri handia
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
53/100
Hondakinak sortzea etakudeatzea:
GENERACION DE RESIDUOS URBANOS POR HABITANTE (Kg per cápita)= HIRIKO HONDAKINAK BIZTANLEKO (Kg per capita)
Objetivo 2012 (CAPV) 2012rako helburua (EAE)
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
54/100
Objetivo 2012 (CAPV) = 2012rako helburua (EAE)561 Kg per cápita = 561 Kg per capita
Nota: En el gráfico se recogen los Residuos Urbanos, incluyendo los residuos deorigen doméstico y los Residuos Industriales, Comerciales e Industriales
Asimilables = Oharra: Grafikoan Hiriko Hondakinak agertzen dira, etxekoak eta
Industriako, Merkataritzako eta Industriako Hondakin Parekagarriak barne.
Generación de Residuos Peligrosos (Toneladas) = Sortutako HondakinArriskutsuak (Tonak)
Toneladas = Tonak Objetivo CAPV 2006 = EAEko helburua 2006rako
Recogida Selectiva de Residuos Domésticos (Toneladas) = Etxeko HondakinakGaika Biltzea (Tonak)
Toneladas = Tonak Papel-cartón = Paper-kartoia
Envases = Ontziak Vidrio = Beira
Resto recogida selectiva = Gaika bildutako gainerako hondakinak
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
55/100
EMISIONES DE GASES EFECTO INVERNADERO EN LA CAPV
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
56/100
EMISIONES DE GASES EFECTO INVERNADERO EN LA CAPV,
UE Y ESPAÑA = NEGUTEGI-EFEKTUKO GASEN IGORPENAKEAE-N, EB-N ETA ESPAINIANIndice 1990 = 1990eko indizea
Objetivo Kyoto 2008-2012 = Kiotoko helburua 2008-2012
España + 15% = Espainia + % 15Objetivo Kyoto 2008-2012 = Kiotoko helburua 2008-2012UE – 8% = EB - % 8
España + 40% = Espainia + % 40
CAPV + 28 % = EAE + % 28UE – 3 % = EB - % 3
EMISIONES PER CAPITA DE GEI´S EN LA UNION EUROPEA =
NG-EN PER CAPITA IGORPENAK EUROPAKO BATASUNEANToneladas equivalentes de CO2 por habitante = CO2 tona baliokideak
biztanleko
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
57/100
Energiaren kontsumoa:
CONSUMO FINAL ENERGETICO POR SECTORES = ENERGIARENAZKEN KONTSUMOA ARLOEN ARABERA
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
58/100
Indice 1900 = 1990eko indizea
Servicios + 128% = Zerbitzuak + % 128Transporte + 74% = Garraioa + % 74
Primario + 86% = Lehen mailako arloa + % 86Residencial + 75 % = Egoitzakoa + % 75
Industria –1% = Industria - % 1
COMPOSICION DEL CONSUMO FINAL ENERGETICO SEGÚN FUENTEDE ENERGIA. 2002 = ENERGIAREN AZKEN KONTSUMOAREN OSAERA
ENERGIA-ITURRIAREN ARABERA. 200228 % = % 28 3% = % 34% = % 4 3% = % 3
40% = % 40 22% = % 22Combustibles sólidos = Erregai solidoak
Gas natural = Gas naturalaEnergías derivadas = Energia deribatuak
Derivados del petróleo = Petrolioaren deribatuak Electricidad = Elektrizitatea
Energía renovable = Energia berriztagarria
Euskal enpreseningurumen
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
59/100
ingurumen-
-kudeaketa:
ISO 14001, EMAS eta Ekoscam dituzten enpresen kopuruaEnpresa-kopurua
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
60/100
ISO 14001/EMAS Egiaztagiriak dituzten 516 enpresa
Ekoscam duten 562 enpresa2006rako helburuaISO/EMAS Egiaztagiriak dituzten 600 enpresa
Borondatezko akordioak dituzten 124 produkzio-zentroUztaila
Euskal ekonomiaren ekoeraginkortasuna (1990 – 2002)1990eko indizea
Energiaren kontsumoa + % 20 NG % 28,5BPG + % 45
MGB + % 27Azidotzaileak + % 7
Langabezi tasa - % 49Energiaren kontsumoa + % 20Energiaren azken kontsumoa
Substantzia azidotzaileen igorpenaBarne Produktu Gordina merkatuko prezioetan. Prezio iraunkorrak
Materialen Guztizko Beharra (MGB)Hiriko Hondakinak sortzea (HH)
Langabezi tasa
Aurrerapena
Ingurumenarenarloko xedeak
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
61/100
arloko xedeak
2002-2020
1. Aire, ur eta lur garbiak etaosasungarriak bermatzea:
1.1 Ingurumenean isuritako eta igorritako substantziaarriskutsuak eta kutsagarriak murriztea.
1.2 Lur azpiko eta lur gaineko uren, kutsatutakolurren eta elikagaien kalitatea hobetzea
Iturria:
2. Naturako baliabideak eta hondakinak
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
62/100
erantzukizunez kudeatzea:
2.1 Baliabideen karga-ahalmena ez gainditzea etagarapen ekonomikoaren eta baliabideen erabilerarenarteko lotura desegitea
2.2 Azken hondakinak murriztea eta garapenekonomikoaren eta hondakinak sortzearen arteko
lotura desegitea
2.3 Azken hondakinak modu seguruan eta
hurbiletik kudeatzea
3. Natura eta biodibertsitatea babestea:
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
63/100
3.1 Ekosistemak, espezieak eta ingurunea zaintzea
eta babestea
3.2 Ekosistema, espezie eta ingurune naturalakleheneratzea
3.3 Biodibertsitatea ikertzea eta horretaz jabearaztea
4. Lurraldearen orekaren eta mugikortasunarenld k ik i b k
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
64/100
aldeko ikuspegi bakarra:
4.1 Lurraldearen erabilera iraunkorra lortzea
4.2 Erabilera eta jarduera ezberdinetarako
erabilera iraunkorra bideratzeko modukoirisgarritasuna lortzea
4.3 Garapen ekonomikoaren eta motordungarraiobideen beharra handitzearen arteko loturadesegitea.
5 Klimaren aldaketan dugun eragina mugatzea:
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
65/100
5. Klimaren aldaketan dugun eragina mugatzea:
5.1 Negutegi-efektuko gas-igorpenak mugatzea 2020. urterako
5.2 Karbonozko hustubide gehiago jartzea
Iraunkortasunean aurrera egitekobeharrezko baldintzak Euskal Herriko
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
66/100
beharrezko baldintzak Euskal Herrikoeremuan
1. Ingurumenaren aldagaia gainerako politikekin uztartzea.
2. Indarreko legeria eta horren erabilera hobetzea.
3. Merkatuan pizgarriak ezartzea ingurumenaren alde jardun dezan.
4. Herritarrak, administrazioa eta enpresak gaitzea etaerantzule bihurtzea iraunkortasuna bultzatuz lan egindezaten.
5. Ingurumenaren Ikerketaren, Garapen Teknologikoareneta Berrikuntzaren arloko ahalmena handitzea.
6. INGURUMENAREN
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
67/100
ERRONKA HANDIAK
Gizakiak berehala egin behar die aurrehonako arazo hauei:.
- Demografia-eztandari.- Produkzio-sistemei eta horiek ingurumenean duten eraginari.
Demografia-eztanda(eztabaidarako gogoetak)
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
68/100
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
69/100
Miles de millones de habitantes = milaka milioi biztanle1000 d.C. = 1000 K.o.1500 d.C. = 1500 K.o.2000 d.C. = 2000 K.o.2500 d.C. = 2500 K.o
Año = urteaPeste negra = izurrite beltza
10.000 millones = 10.000 milioi9.000 millones = 9.000 milioi8.000 millones = 8.000 milioi
7.000 millones = 7.000 milioi
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
70/100
Mundu ezberdinak (Lurraldeen sailkapena
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
71/100
(Lurraldeen sailkapenaerrentaren arabera)
Herrialde garatuak :• Oso industrializatuta
• p.C. Errenta altuak• munduko populazioaren % 21• Munduko aberastasunen % 80• % 15-20 pobreak
Garapen bidean direnherrialdeak :• Industrializazio txikia• p.C. Errenta apalak • Munduko populazioaren % 79• Munduko aberastasunen % 20
• % 90 pobreak
• Familia mantentzeko nahikoa ez den partzelazio txikiagotua
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
72/100
Herrialde pobreetako
demografia-
-hazkunde
ikaragarrihandiaren
ondorioak
• Lurra agortu arteko nekazaritza intentsoa
• Deforestazio handiegia energia eskuratzeko
• Lur gehiegi birgaitzea laborantzarako
• Landa inguruetatik hirietara emigratzea
•Delinkuentziara jotzea bizimodua ateratzeko
• Herrialde aberatsetara emigratzea aukera bila
• Miseria gorrian bizi diren emakumeak eta haurrak
Miseriaren gurpil zoroa:
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
73/100
Demografia--eztanda
Miseria
gorria
Ingurumenarendegradazioa
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
74/100
Konponbiderik ba al du demografia-eztandaren arazoak?:TRANTSIZIO DEMOGRAFIKOA.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
75/100
I. fasea: edozein modernizazio baino lehen, jaiotza-tasa altuaorekatzen duen haurren heriotza-tasa altuan oinarritzen da
egonkortasuna.
II. fasea: modernizazioa dela-eta, lehenbizi behera egiten du
heriotza-tasak; jaiotza-tasak, berriz, maila altuari eusten dio.
III. fasea: garapenean aurrera egin ahala, jaiotza-tasak ere behera egiten du eta hazkundea atzeratu egiten da.
IV. fasea: azkenik, egonkortasuna lortzen da: heriotza-tasaapala jaiotza-tasa apalarekin orekatzen da.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
76/100
Tasas absolutas de natalidad y mortalidad = Jaiotza-tasa etaheriotza-tasa absolutuak
Fase I = I. fasea
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
77/100
ase . aseaFase II = II. fasea
Fase III = III. faseaFase IV = IV. fasea
Estabilidad primitiva = antzinako egonkortasunaTasa de crecimiento demográfico = hazkunde demografikoko
tasaTasa de nacimientos = jaiotza-tasaTasa de muertes = heriotza-tasa
Tiempo desarrollado = igarotako denboraEstabilidad moderna = garai modernoetako egonkortasuna
Tiempo = denboraDesarrollo = garapena
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
78/100
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
79/100
Alivio de la pobreza = pobrezia gutxitzeaAlfabetización = alfabetatzea
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
80/100
Más capacidad de obtener ingresos = sarrerak eskuratzeko gaitasunhandiagoa
Mejor administración de recursos = baliabideak hobetoadministratzea
Protección del medio ambiente = ingurumena babestea
Mejor salud y nutrición = osasun eta elikadura hobea
Menor mortalidad infantil = haurren heriotza-tasa txikiagoaDeseo de menos hijos = seme-alaba gutxiago nahi izateaPlanificación familiar = famili plangintza
Educación y servicios = hezkuntza eta zerbitzuak
Menos hijos = seme-alaba gutxiagoEstabilización poblacional = populazioaren egonkortasuna
Miseriaren gurpil zoroa hausteko gakoa
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
81/100
EMAKUMEA
Kudeaketa-arloak
Hezkuntza
Osasuna
Familia-plangintza
Sarrerak
Baliabideak
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
82/100
Produkzio-sistemak eta irtenbide teknologikoak:IPPC Zuzentaraua eta BAT direlakoak.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
83/100
EB - 5.
PACMA
IPPC
Zuzentaraua KutsadurarenKontrol
Integratua
GarapenIraunkorra
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
84/100
Enpresa kudeatzeko eredua
FLUXUEN ANALISIA:
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
85/100
Sartzen den materia (natur
baliabideetatik abiatuta)
Prozesatzen den materia
Energia eta kontsumorakoondasun bihurtzen den materia
Fluxuen analisian honako hauek hartzen dira kontuan:
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
86/100
Ekoizpen-prozesuaren faseak, banaka eta oro har.
Igorpen kutsagarrien eta kasuan kasuko ingurunearenezaugarrien arteko erlazioak kantitateei dagokienez.
Balizko kutsadura-transferentziak ingurune hartzaile batetik bestera, transferentziok saihesteko neurriak
ezarrita; ezinezkoa bada, uretan, atmosferan eta lurreanegiten diren igorpenak ahalik eta gehien gutxituko dira.
IPPC Zuzentarauaren arauetan honako arlo hauetarakoeskatzen dituen beharkizunak:
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
87/100
• Igorpen-mugak finkatzeko kontuan hartu beharrekosubstantzia kutsagarri nagusiak.
• Igorpen-mailen mugak finkatzeko irizpideak.
• Ingurumenaren arloan egon dauden teknikarikhoberenak sustatzeko kontrolatu beharreko neurriak
eta parametroak (MTD edo BAT, Best AvailableTechnologies).
• Industria-instalazioetarako baimenean jasotzen diren jarraibideak, egungoak zein gerokoak.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
88/100
• Administrazioko estamentuen arteko koordinazioa,instalazioak abiarazteko baimen bakarraren bidez.
• Informazio-gardentasuna eta herritarren parte-hartzea;horretarako, eskabideak, baimena eta aldarazpenak
herritarren esku jarriko ditu administrazioak.
• Ukitutako industria-jardueretako igorpenei buruzkoinbentarioak argitaratzea.
• Ingurumena babesteko maila altua lortzea oro har,igorpenak saihesteko eta murrizteko, betiere
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
89/100
kutsadura kontrolatzeko neurriak hartuta.
• BAT, ingurumena babesteko maila altua lortzekoteknika eraginkorra den aldetik; teknika horiengarapen-mailari esker, industria-arlo egokian aplika
daiteke BAT.
• BATekin batera bestelako zehaztapenak ezarri behar
dira, hala nola instalazioaren ezaugarri teknikoak,ezaugarriok toki baten finkatzea eta ingurumenarentokian tokiko egoera.
7. Natur baliabideen kudeaketa
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
90/100
Natur baliabideak : naturatik eskura daitezkeen etaantropogenikoak ez diren ekonomiaren arloko
ondasunak.
Baliabideberriztagarriak:gizakiaren denbora-
-mailan birsordaitezkeenak(basoko zuhaitzak,
itsasoko arrainak...)
Baliabide ez--berriztagarriak: ezin birsortu daitezke gizakiarendenbora-mailan; baliabidemineralak eta erregai fosilakdira (petrolioa, gasa, ikatza), berritzeko ehunka, milaka edo
milioika urte behardituztenak.
Natur baliabide berriztagarriak
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
91/100
• Ura
• Biodibertsitatea• Animalia basatien populazioak
• Arrantza
• Larreak
• Baso-baliabideak
• Lurraldearen antolamendua
Ah lik h d ki i i k i
BAT hautatzeko irizpideak:
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
92/100
• Ahalik eta hondakin gutxien sortzea eta arrisku gutxiendakarten substantziak erabiltzea.
• Prozesuan sortutako eta erabilitako substantziak berreskuratzeko eta birziklatzeko teknikak garatzea, etahondakinei dagozkienak ere bai, bidezkoa denean.
• Aurrerapen teknikoak eta ezagutza zientifikoaren bilakaera.
• Tratatu diren igorpenen izaera, ondorioak eta bolumena.
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
93/100
Ura:
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
94/100
Biodibertsitatea:
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
95/100
Animalia basatiak:
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
96/100
Arrantza:
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
97/100
Larreak eta abereak:
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
98/100
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
99/100
-
8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak
100/100