pedanii dioscorides

825

Click here to load reader

Upload: 6755kdp

Post on 21-Oct-2015

227 views

Category:

Documents


106 download

DESCRIPTION

Latin version of book six of the famous herbal De Materia Medica by Dioscorides (from 1552).

TRANSCRIPT

Page 1: Pedanii Dioscorides

?fr D AN *& •Li

i>

DIOSCORIDIS ANA/zarbci, dc Mcdicinali materia Libri

fcx,Ioannc Rucllio Sucfsio-

ncnfi intcrprctc.

Cuihbet capiti buitu fecund& editioiiU additA Annotationes , erudita

& compendiari<e,efe[efttori Medicornm promptuartoiciim triguita

lcontbutfttrpiumncdum delmeut.tru, qu04 buiufee hbrifnudabit»

cr*jp

< i

\

W**'

L V G D V N I,

Apud Balthazarcm ArnoUctum»

M. D. L I I.. I

X

oCum Priuilcgio Rcgis ad quinquenniu

m

Page 2: Pedanii Dioscorides

II eft OCrmiS * Ba^^azar Arnoullet ,maiftre Impri-

a meur delavilledc Lyon , d^Imprimcroufairc imprimer , cxpofcr & mcttrc cn vcntc , Diolcoi ldc tranf-

latede^recen latin j & de latincnfran^ois , aucc les Annota-tio> adiouftcesdenouueau.Etccen vcrtudu Priuileqeobcenu

du Roynoftrefire, tantpour lcdit Diofcondc que pourplu»

lieursautresliuresmentionnczcniccluy , Aucc inhibition* &C

dcffenccs a tom autres Libraire.s Sc Imprimcurs,dc n'imprimer

ou fairc impnmcr,& cxpofcr cnventc lcdit Liurc cy deffus

mcntionne, Iufques a cinq ans prochaincmcnt vcnans,a com-ptcr du lour& datte de V impreivion dudit Liurc. E t cc fur pci-

nc dlamende arbitraire , de confiication defdifs Liurcs , & des

dommages <3cintcreftsdudit Arnoultet , Etautrement.commcplusampfement cft contenuaudid: Priuilegc, Donnea Fon-taincbleaulcdixiefme lourde Feburicr. Lan mil cinq ccns

quarante ncuf. ParleRoy,

I?Euefjue de Bayonne Maiflre des Hequefes

ordmsure dejbn hojielprefent.

Hlirault.

EtfeeUe de Ore Uune afmjfk quene

Page 3: Pedanii Dioscorides

PRAESTANTISSIMOperaeque eruditiisimo viro,

D.Francifco Sangelafio,

Engolifmeac eccle/

ET

fiae Decano»H. b. r. Medi S. D.

e

9

V^iND QJPIDEM idaElutum dpud

mejldtuerim,utr ornatifime, prx otbm exp

tendu, ut ablegata protefis machmis tgnauta,

eo memet tndufirtx dedere, quatenm erg*-

ntm et ieporu ratto prabuertnhfuturu ut ad-

mouentimann-.nonufqua (jtyp tlludtnJubJidiumaccurratcO"

pertnde idiamdiu non uulgartbm tndtajs coceperim ad iatrtct

probe natum &> effi£ium,necfecm decreuh unt me fiudto £Toper£permittere,qHo Cr naturapropellerer,<&* dtutim inge-

ntum exercutjfem.^ctenim quo met amtafitmii,hutm rei nthtl

arte difitmulans,quinzrexerta er breuimam argumentum

pr&beremyUifum eji rudton tntttom auratprorupere, quopau-

lattmad edttioraJubueherer.Nec ignoras quantum tdego ho-

minum genm pro nihtlo ducam,qut fublata lampade^ necdumpermeantepr&ton& bucanxJonitUjuiresJuas omnes marenamipftm^ dtjcrtmen protjctunt3cumquefufferendo asiut tmpares

ftnt,antnondumpr&btto defefyectmtne,aut non expe£latapr<c

t

Jefe e carcertbmtngenttfuo dedecore fubduc

fyerabundt docl tgentta nullo deleflu perfequun

tur, er quodaperto marte non audent, td occulta

ne O-fubdolps machmametis quapoJfuntfubruut,no robujlos

qitofque,at deltcatulos quofque tmpctentes^donecper tepm pcr-

utrfttate propalata.unk er a propo/ito zrabextfiimattonc

conctd44 z

Page 4: Pedanii Dioscorides

fonctdunt. Etfane ea mihi caufa fuitfu/iinenddS aditionis fcho*

ltorum,qu£ ^ingoltfm^tnxdtbmtttistnfyluam congefferam*

Ed Lugduntfcholiaftenm Diofcorulem agens, m compcndtum

redegt,depreffo ex mduslriaftylo,quo imperttiores, cjmbw hdc

fcrtbebam, <y medtctnamfa£lttant,adftudtose legendum Dio-

fcortdem accenderem^quo ab tndtltgenttd quo fumme premttn

tur ueterno excitatt,fctant dum h&c rudiora legunt,qud(impli

cta cmuit exprompta, qu& ignota, aut alia quauis rattone non

fatis perfl?e£la,qudque,Cr quo loci perqutrenda.Porro hoc in

ne^octo non extemporarmm dicaslem egi,uerum in exprtmen

disfimpltctumfacuitatibw eyforma^ G&lenumfecutwsfum:in

priuata uerofimpltctum ccnjura, extmium tllum Cr erudttto-

ne Cr perfyeila dtltgentta Matthtolum reddtdi 7practpue cum

in cenjendo Dtofcortde htc& operanauartt fingularem,atq

ddeo Colophonem addtdcrtt. Verum emmuerojur dottbm tn-

gentj omnibmprdcellentx^tme\cum te ut tottmphilofophuyita

Medicm*. jludtofum penittwgfenferim^ac candoris tut memor,

quo mey ectfzjtf k^ Ip acnzlJli, exceperis, tdomnino commtt

tendum duxt>ut h&c mduiirtd tnttta ttbtdedtcarem yquo te nu-

himanumporrigente,chord<euice,uel/ine cortice, in amphfit-

mo hoc tatrtcesfinu^ pernatem amvJlvvctTi, adtpfim portm an

ufltat* lamiam tnim Dco duce ad reddendos Lattnttate ^Xra-

esacangor* quosa barbane £r mendis queis fcatent affer*

tos, idappungam difcermcuh qua cum Cracis uana aut dmcr-

fajcrtpjere 7 tottfquc Cr uelis Cr remisenttar, ut doflif tllo-

rum Leflto a Galentca er Htppocrattca mtntmu difitdeat. Tti

tntertm pr*cellentif.v.H<cc tmita bont confule, abeo ntmtrum

profetla.qutm Itterps per tefupramodum promoutffe tesiatur,

uatum quantunque efl hoc Dtofcortdtsfholton Cr tttere,Cr

lege. Vale Lugduni, fexto a Ltberalibm dte. i 5 $ o •

Et Hora C^gento.

Inlex

Page 5: Pedanii Dioscorides

INDEX OMNIVM oyDiofcoride continentur.Pr

numcri librum,Pofterior

caput indicat»

3.25 ^Aerkfos.Brotonum.

Abfinthium . 3-13 Aerugo rafa

sscbfinthtu martnum. 3 . 24 tXfr#?o Scolecta

Abfinthiu santomcum. ?. 24 *•#* usium.

t.ioo *&/<

t . 1 14 Aetites lapis.

^Agallochon.3.17

*Acacalk.

^Acdcia.

Acanthm9

^Acanthmfy lueftris,

^Acanthium.

^Acetum.

^Acetum Mulfum.

^Acetum Scdmum.

xAcetume Stcechade. 5.36 ^clcea.

Plovts.

3.17 sAgancum.

3.16 *AgeratQn.

$.\z ^Aiuga.

5.15 ^Alabraflites*

^Achilii

*Ach

ea.

ras.

*Aada muria.

+Acmos.

^Acorum.

sAcomtum.

^Adarces.

s omnts.

4.2 8 ^yflabiadion.

^ilcyontum.t.t|i

$.1} ^dyfma.

3-4-t ^flltum.

t.z ^tloc.

4.66*7 7 ^ilfine.

5.84 ^cithta.

2.68 sA-lnmen.

umen^fdeps Sampfucht. z.6& ^tl

^idianton. 4.120 ^lyjfon.

lAgtlops. 4-i*3 ^Cmaracum.

sAtwfyuamnM. 5,44 ^tmbrofia.

44 t

5-4J

5-45

5-4*

5.4*

4.90

t.*t

4.49

3-»50

5-9$

3.1404.zt

*.S*

3.1442.145•'22-

4-7$

5.7*

5-7*

3.87

3-to 9tAmtan

Page 6: Pedanii Dioscorides

I N D E X%AmidnlH6 Idph. $.93 ApiumAmmuAmmomdcum.AmomumAmpelttis terrd.

Ampeloprdfon.

Amphishdnd lElm

3.59 Apocynon.

3.80 Apollmdris

3.6%

4.69

4-592 3<?1.14 Apn tecur.

5.94 Apum iBh* curdtio. 6.40

2.143 Aqud

rdtio.

Amurcd.

AmygddlAmiTum.Andgdllis,

Andyris.

Anchufd.

Androfi

Aqudfrtgidd.

6.38.40 Aqud martnd.

9 Aqud mulfd.

tdpk

i.ti

i.i?8 ArahUH6

2.93

2.171

3-14*

Ardnew.

ArbutH*.

ArBton.

4.21 sArcton.

dces. 3.127 ArEluron.

AndrofmAnemoneAneth

3.148 Arend.

2.169 ^gemone.

5-9

5-8

1-U74.9

4.924.91

5-9*

2.170

i

um 3. $6 Argentt recrementum. $*}i

AngutumfeneftH** 2.16 Argenttfcond

AnfuAnonis.

55*55*3.54 ArgentiJfumd.

3.1 8 Argentumuum.$*6o.6.% 8

Anfertnw ddeps. 2.68 Arifdrum.

emts.AnthAnthyllis.

AnUpdthes.

Antirrhinon.

Antijpodd.

Apdttne.

3M\3-i 30

Ariftolochtd.

Armentdcd mdld.

$.86 Armemmldpis.

4.117 Aron.

5-4i Arrhenoronon%

dCd.AphApidjtrum.

/0/.

3.86 Artemifid.

2.142 Arundo.

3.99 Ajkrum.

4.157 Afclepias.

2.160

3-4

1.130

5-55

2.159

3.120

3.108

t-9tf

1.9

3.88

Afyron

Page 7: Pedanii Dioscorides

I N D E X:

rAfyron. 3.*4

7

xUitapiftrinarid. 2.34,

^AftmUpis. $.8 8 Bitton. 2.110dUtm. 1.19 Botrys. 3.110

^Cjfdrdgm. 2.ti 8 Brdfiica. 2.113^Afilenon. 3.118 Brafiica marina. z.tt%^Ajftdis ibtm noU er tura- Brafiicajylueftm. 2 .1 1 4.

"°« 6*38.48 Bntanmca..4-z

^ifter ^Atticm. 4.1 05 Bromm. 4.12*ftragalm. 4.52 2?rjo». 1.20

amanticum. t.} Buccina. z.jera - 2.84 Bugloffum. 4.112,

*yaraitytu. 3.89 Butbm efculentm. 2.162^Ctramentti librarium. 51*96 Bulbmuomitonm. 2.163^Atramentumfutoriu. 5.64 i««o». 2.109.4.11«.^Ctnplex. i.tn Bupreftis. 2-53.6.3^Cuellana nux. 1.141 Buphthalmos. 3 . X39^Auena. z.8 6 Butjrum. 2.64.^AuncuU muru. 2.176 Butmfuligo. z.64.+Auripigmentum fiue ^Crm- /~* ^ccalta. 4 . t o 8

2!** 5.70.6.29 V^Crfrf/»/*. 5.40sAcc&lauri. 1,89 Crfc/Zr,

54ff/? 3.4* 6.38.40Balaufttum. 1.126 Calamm odoratm. %. t yBaliote. 5 . 9 8 CaUmtntha. 3.34Bdlfamum. t .,g calcifi-aga. 4., 61BarbuUhyrci.

.

z.t?7 Calxutua. 5.80.6.29^////a /tfa* , »ote i er <•«>*- cancamum.

tl°- 6.38.48 CVwm. a .pBdellium. % .68 Canu rabtofinoU. 6.1$£eta' 2.116 C4»tt rabiofi morfm curatio.

Betomca. 4., ^J/f«i»«i. ,.8* «4 4 C4««

»•»3

Page 8: Pedanii Dioscorides

I N D E X.

Cdne demor.uiSl.ratio. 6.117 Ceruinumfcuum.

CannahU.

Canthartdes.

Capnos.

Cdpparis.

Cardx

Carda

Cdrdu

3.141 Cerujfd.

i % $z.6.\ Cejiron.

4.95 chatcttn.

z.166 chama.

momumnuna. 2.121

chamaaEle.

chamaajjos.

2.6$

5.53.6.22

4.1

5.65

x.6

4-155

4 .110

m.

Garpdfifuccw.

CartoU.

Carum.

Cdfem recens.

Cafem equtnw,

Cafra.

Cadanea.

Cdftortum.

CaUnance.

CaucdUs.

Cedrm,

3.14 chamadaphnc. 4 •* 3 *

6.1} chamddrys.

1.124

3^cl

Chjamaieoleo albw.

Iumaieo mger.

2.63 cl

2.6} Ck

«iamd

lama

peuce,

fitys.

1.12

1.121

2.22

cham&fyce.

chamalea.

3-94*

3.8

4. iii

3.150

4.151

4-*5*

Cheltdontum mdtw . 2.173

4.1 18 chelidomummtnw. 2.184

2.xa chtta terra.

Celticum Nardi

1.88 chryfantemon.

um. i-7 chryjocolia.

Cechrt tcl.not.rem.6. 38.40 chrjfocome.

CcnUurtummagnum. 3.6 chrjfogonon

Centaurium mtnw. 1*1 Cicada.

Cepa.

Cepaa.

Cera.

Cerdfid.

2.144 Ctcerfdttuum.

3

.

1 4 j Ctccr ^Artettnum.

2.75 Ctcer fylueftre.

1.128 Ctchorton.

Cerdftdtctw,noU,curdtto.6. Ctct.

Cicuta.

2.36 Cimicfs.

*.$o Ctmo/ta»

38.40Ceruigentuh

Cermmm cornu.

e.

5-94

4.485-54

4-454-4^z-4-3

2.96

2.9626

4*454.67.6.1*

2.12

>94

2.1

Page 9: Pedanii Dioscorides

• 4

Cy^arifias.

Cmisjarmenuttm

Cmnaharis.

Cinnamomum.m

Cionia.%

Circaa.

Circmm.

Clftw.

Cttrta mala.

clematis.

cltnopodton.

dymenon.

Cnicm.

Coagul

I N D £ X.

4.146 CosNoxtd*

5.82 Coftns.

$.$y Cotonea maU*

3-114

Crateogonum

Crithmum.

Crocodilwn.

4.1 o 4 Crocomagma

1 . 1 o 8 Crocum.

1.150 Creton.

4.6 l

1

um.

3-9

4.11

4.1682.67

fattum.

fyluejlri.

mfatiuut

mfyluef

Coccum Gmdium. 4*154 Cuntla.

CoccummfcBortum. 4.59 Cuprejfi

Cochlca.

Ccerul

Colch

z . 8 Curmu

etts.

%.%S

1.130

3***9

3.10

1-25

4.14J*.! 272.128

4.13^3*5*7

3*58

3 .23

1.85

2.S0

2.156

/ttM*.

Colocajia.

Colocynthis.

Colymbades ole*.

Conyzjt.

CoraUtum.

5.56 Cyclaminmuna.

4.72 Cyclaminm altera. 2.157

2.98 i

4.158 c?»/<<

1.100 Cjwor

3.116

5-86

1

0/1

Jorchu

5-tg

4.1704.1704.113

3.121

Cortandrum. 3.60.6.9 CyfanfmTtthym. 4-34<£

Cor/rf ueteramentarta.% .116

Coriarimfutex trm

Coris.

Coronotmt,

Cormti.

Corrudd.

1.1 2 3 O/?

.149 Cytmm

2.123 Cytfm.

1.24

1.4

1.126

4.98

I*t3l

*.n8 D ^Amafcend. 1.136

Damafonmm^.Mdd 5 -P'

Page 10: Pedanii Dioscorides

Daphnoid<moiaes.

DaUtut.

Delphtnnintum

I N D E X.

4-Mi Eleofeltnon

3.67 Eltchryfon.

3.68 Empetron.

3.6i

4-+'/

4.16*

Dedrotdes Tithyma. 4.146 Ephemeron. 4.73.6.$

$.$ Eptmedion.

Epimclis.

Epipadis.

3*}t

3>3i

Deuterta.

Dtclamnum.

DiElamnum Cretenfe.

Dtphryges.

Dtpfacum.

Dipfadk morfm , notx , cura- Eretrta terra.

$.6$ Eptrotica mala.

3. 11 Equifetum.

I

tto.

Dorycmon*

Draba.

Dracomartnus.

6.38.40 Ertca.

4 . 64.66 Ertnacews.

2.149 Frtnet.

2.12

4-*7

f«1£'2

4.94

4-^8

5.94

1.99

2.1

1.14^

Z> raconis martnt^iBw^ reme-

dtd.

DracuncultM.

6.40

2.158

DrymtiEtH4,noU. 6.38.40

Ertnw. 4-*5

Eruca. 2*134

Eruca olerum. 2.5*

Eruca Pinorum. tf 5J

Eruum. 2.101

Dryopteris.

Dulcis radix*

Bemta.

Ebulum.

4.167 Eryngtum.

3.5 Eryjinon.

1 1 1 o Eupatorium

4 »55

2.48/w*r. 2.1

Echtnm terreftris.

Echt

2.150

4->*

3.78

2-97

Faba sAegyptia. 2.98

//«#.

Elaphobofcon.

Elat

Elatt

erton*

2 . t Jiex".

4.23 ?<*£«*.

3.64 Fartna crafttor.

4.136 FeL

tne.

Eleflrum.

EUomsb.

4.32

1,92

f.51

Ferrt rubtqo

Ferula.

Fefiuca.

5-79

1.120

2-83

2.7O

?.7*

4.125

Page 11: Pedanii Dioscorides

hrini tefi>

FtCH*.

Ftcwfylueftris.

FictM Ltxtutum.

Fthcula.

Fthx tHM.

Fthxjcemtna.

Ftmum.

Flos ^Aerps.

I N D E X.

2.12 Galton.

1.144 Galtopjii

1.144 Garum.

i.*4$ nttah

4..166 Genttana.

4.165 Geranion.

4.165 l Lapw.

fali

« •

Flc _ ____

Flosfylueftn

Foeniculum.

Fceniculum erraticum.

FoenumgrMum.

Fraxinnt.

Fultgo e Myrrha, l{e/i)

race.

2. 72 Gmgtheris

5.43 Gingtdton.

5-77 Gnh.

x.xz6 Gladtolm.

1.126 Glans.

J.65 Glanslouis.

3.66 'diana

4-8t

4.802.30

2.36

3.111

59?2.15Z

2.131

3-75

4.181.120

1.121

1-121

2.94 Glans unguentarta. 4.1411.91

gO liqutddtp

1.72 Gld

laftumfatiuum

Ujiumfy luejli

Fultgo ftEl

Fultgo rejii

Fultgo Thi

Fumarta.

Fttngt. <

1.79 cla

5.95 Glutenpifc

1.76 Ghit

1.72

4-9* h

iphah

4*11*6.2$ Gramen.

^Xgates Laf?

Galbanum.

Galertta.

Galla.

Galltna.

Gaihm cerehellum

lap,

5.92 mdindi

Parnaji.

2.177i.177

4.1245-843.8$

3.11 2.

2*2 3

4*2£

379 O2.46 Gypfum.

1.122 H&maittes

4**6

5-81.6.24

2.41 /y^wo

2.41 #&&<*

hohnotd

5. 90

2.8S

iftiSi

Page 12: Pedanii Dioscorides

I N D E X*

Hdhcdcabum Soidnum.*\.6\ Hirundines

Halr,mn6. l.lO 2 Hirudo.

Hartmdo.

Harundo Cyprtd.

%.c}6 Hordeum.

1.96 Hormmum.Hdrundo uailatorid. t.o>6 Hydcmthu*.

Haftuld regid.

Hedera.

Heicmum.x.

2.161 Hydromelt.

Hydromelon2.172

HeL

i.z6 Hydropiper.

emum dlterum. 1.26 Hyofcyamus* 4 • 5

9

Helio/coptm 4.146 Hypecoon.

W\ehotropiumdgnum^.xq\ Hypertcum

Hehotropiumpdruu. 4.171 Hypocisiis.

1 * Heiieborum aibum. 4*131 um.

Heiieborumntgrum. 4.134Helxme.

Hemerocdliis.

Hemiomtis.

Herhd Sdhind.

Hieractum mdgnum

Hterdaumparuum.

Hippace.

Htppocdmpus.

Hippogiojjon.

Hippolapathon.

4-* l -743.117

3.129

1*87

3.6x

2.63

2.1

4.H62.IO7

4*4?

erts*

2.476.32

2.78

4-53

5.8

5.19

* 6.15

4-5 8

3.146

1.108

3.26

i-t47

Hippophdes

Hippoph&fton. 4.144Htppopoidmi tefies.

Htppojel

Hirci harhuid.__

Htrcmumfduum.

Htrcuitit.

mon.

3.2

1

3.62

1.7

/dtfcl nu&tf• /.46

liex. 1.120

Induum. 5-57

Injrumalk* 4.105

Intybtu. 2.125

Irio. 2.150

Iris. 1.«

ifopyrum. 4.106luddicm Ldpu. 1 5-9*

luncus. 4.42luncua odordtm. ».16

Iumperns. 1.86

Im ptfcium. 2.3*

1X14. 3*8. 6.21

^xhrum Veneris. 3.1

1

Lahruftca 5-t

irff

Page 13: Pedanii Dioscorides

LdC.I

Lac codgulatum.

Lac humanum.

Lacerta.

LaElucafatiud.

I N D E X.

2.6 2 Lepm marinns. 2.17.6.30

6.26 Lepm terreftris.

2.62 Leucacantha.

2. 56 Leucanthemon.

2.129 Leucas.

LaElucajylueHris. 2.130 Leucoion.

Lalixnum.

w.

a.

Lagop

Lampjand.

Lana.

Lana cremata.

Lanaria herbd<

Lapp

LafiXthum*

Lafer.

Laferptuum.

Lathyris.

Lauer.

Laurm.

1.109 Lichcn.

4.15 Ltgnorum marcor,

2.108 Ltgufitcum.

2.6f Ltgusirum.

2.6$ Ltltum.

2,155 Ltliumfy luefire.

4,122 Limomum.

2.107

5.76

Ltnpula bubula.

LwozjDtts*

3.76 Ltnum.

4.14 S Ltthocolla.

1.12 O Ltthojfermon.

1.89 Locufia.

Laurw ^xlexddrtna. 4.

1

1 o Loltum.

Laurt baa&.

Lemnta terra.

Lens.

Lenspalafiris.

Lenttjcus.

Lennfctna refind.

Leontopeidlon.

Leonumpifigutd.

Leontopodwn.

Leptdtnm.

Lcptocarjd.

1.89 Lonchttis.

$.63 Lord.

2.99 Lotttedrbor.

4.76 lotns ^Cegyptid.

1.74 Lotm fylue/iris.

i.j6 Lotmurbdnd.

3.92 LtipmmJatttiHS.

2.68 Lttpinmjyluefiris.

4.115 Lychnis ccronartd,

2.167 Lychnisjy luejlris.

t.i ti Lycium.

2.17

3.19

3-9$

3184.431. 95

3.491 .1 o£

3.973.117

4.14.

4.112

4.169

2.95

5-93

J.442.9

3.138

1-133

4.994-974.962.lO 2

2.10 2

3-9^

3.96

t.ttj

Page 14: Pedanii Dioscorides

I N D E X.I

Lycopjis. 4-tz MedulU. *.6?

Lygos. 4-u$ MelPonticum. 2. 74«

Lyncu urma. 2.7} Mel. 2.74-

MLyfimdchid. 4-3 MelSdccharunu *-74

^ccr. 1 .9 J Af## Siirdounu 2 • 7 4-

_ Mdnd. 2.37 Mel Herdchon. 6-74

MdTties. 5-93 MeLmpfithium. $•$

MdLbdthrum. 1.11 MeLnterid. 5-^7

Mahcorum. \.\x6 MeLnthium. 3-75

Mdlud* 2.iit Melidterrd. 5-94-

Mdlum. 1.130 Meldotos. 3-3 9

Mdlum ^Crmenidcu. 1.130 MelimeL. 3-130

MdlumCotoneum. 1.130 MehJfophjHon. 3*99

Mdlumdulce. 1.130 MehtitesLdps. % 5-9*

MdtumEpiroticum. 1.130 MclomeL. 5- lS

Mdlum Meduum. 1.130 Memphttcs. 5-9

5

Mdlum orbiculdtum. 1.130 Menthd. 3-3 &

MahtmTerfuum. 1.130 Mcntdjirum. 3-3 <*

Mdlumprdcox. 1.130 Afro#. *•*

Mdlum Punicum. \.\i6 Mercurtdlis. 4.169

MalumfyLeHre. 1.130 MeflnlM. »•***

Mdndrdgord. 4.65.6.16 Mthum. **%9

Mdnndlhuris. 1.71 Mtllefohum. 4.100

Mdrcor Isgnorum. 1.95 Mdlcpcdx. **33

Mdron. 3- 40 -W//). 5.66

Mdrrubium. 3.100 Mituh. *• +Marrnbiumntvrum. 3.9$ Molj. 3-45

Mjjluhe. i-74 Molybddnd. 3*5°

Meconium. 6.17 Molybdotdesldpis. 5 .48

MedtcamaL. 1.130 Mdrochthm. 5 '9

3

Medion. 4.16 Morm. M4 Z

Page 15: Pedanii Dioscorides

MuUiM.

Mnifum.

Muralis herba.m

Murta.

Mures.

Muris ^uricula.

Mu* ^Aranem.

Muris ^Aranei ittns

I N D E X-

% . z o Nepeta.

5*7 Nttrum.

/

4-74

2.6t

2.176

Nitnjf?uma.

Nux auellana,

ATnx wgians.

Nux Pinea*

i.6o Njmphaa.

ratio.

Mtifcw.

Mufcm marmns.

Muftela.

Mjagron.

Mjofotts.

Mjrtca.

Myrrha.

Mjrrha Boeotica.

Mjrrhis.

Mjrtidanum.

Mjrtmfauua.tjyiue/his.

^Aphtha.

Napm.

Narcaphthon.

Narciffm.

Nardigenera.

Nardttm Celttcnm.

Nardum montanum

Nardtnum ungucnti

6.38.40 o ch

1.2 O Oenanth4

4.84 Oejjpum.

2.23

4*1022*176

1.98

\.66

olea.

h iue{it

oiex dthtop,

oiei utres.

\.66 Oleum arn yqdahnu

N

4.10 1

1.1 271.127

4-129

tjgaaunum.

Oieum Baianinnm.

oiettm candidum.

oieum Carjnum.

oleum Ctcinum.

t . 84 oleum Gntcmnm.

5-73

5.78

1.141

1.140

*-73

3.126

5-58

Wt 4.243.H$ .$.3

2.66

1.117

1.117

1.117

11171.27

»*33

1,54

1.28

1.32

2.10 41.22

4.142

I#27oieum commtme.

oieum e Cmdtograno. 1.35

ofcj

%*6 leum Launntim

.

1.7 *

fi

Zim

1 . S olcum Mafltchmti

U t.6$ oieum Metanthvn

2 . 1 4 7 Uum Myrteum.

6-38»4o 'jjlnejl

1.38

139

1. >6

t.i3

oicttm

Page 16: Pedanii Dioscorides

I N D E X.

oleum Omphactnum. 1-27 Pduwm^

olcum Picmum. 1.7$ Palma

Oi nm P^aphm

amnnm. 1.3$

olcum Sejaminum.

oUumSicyomum.

olcum Smapinum.

Omphacinum.

Omphacium.

1.34

1.2 9

W51.27

Pdlma Elate.

Palma rhebdic*.

Pdndces^CJclepi].

panaces chiromum.

Panaces Heraclium.

5.4 Pamratton.

4.1033.18

3.125

2 7.5.93 Papduerja

2.145 PapauerJJ

5.9? Papyrw.

4-55

1.18

Omphacomelites. $* 20 Panicum

Onagra. 1

Ononis.

Onojma.

Onyx.

Ophwfcorodon.

Ophites.

Opium.

Opobalfamum.

Opopanax.

Orbtculata mald.

Oreojelmon.

Qnvanon.

Origanumfylueftr*

Ormthogalum.

Orobanche.

Oru a.

ofiracites.

Ojyrls.

Oi nna.

Ouorum natura.

Pdpauer cormculatu

$6.6.1%

Pdpauer errdticum.

1.124

1.12>

1.124

3-473.48

3.462.1*5

2.90

U 4*

dorumpmguid

hia.

3.4.6 Parthemum.

Pafimaca herba

%Ji\ndc%

&

1130

Z-6%

3**8

3.28

2.138

2.136 Pepo.

2.87 Pertclymenon.

5.93 ?**/?*

4.126 Perjlca mdla.

2.175 Perfonata.

2.42 Petajites.

Oudiumjauum. 2.68

^Cconia. 3U4ofehnan

\danon

4-54

4 5*

4-5 7t.97

2.68

4.443.132

3.50

2.18

6.38

4.150

4»492.12 3

4.12

t.146i.ijo

49J3.62

3.-4

Page 17: Pedanii Dioscorides

centx*

phdlangium.

phdLngtj i6lm

6.38*40

phdLris.

jphafioh.

phrygtm.

phu.

phycmmphyW

phyteumd*

Piced.

Ptngutd.

pinornm Eruc.

Ptnm.

piper.

Pijfafihaltos.

PtjUctd.

Pttydes.

I N D E X.

3-*

on.

PiX ttqutdd

pixficca*

Pl

pLtyfhytlos

plumbdg

plumh

o

unwum elotun

nftum

Pntgttis terra.

Polemomd.

poiton.

licnemon

PolygdL.

PolygonatHm.

Polygonon.

P olyfodton.

Pompholyx.

4.3$ Populm alld.

5.87 Poptlmntgrd.

3.136

2,100

4-5

4.44.1665.4*

1.92

1.92

t.10

4-8* Lcd

yttdtum. 2,143

3*120 Potamogeton

4.114 Potericn.

1.73 Propolis.

t.6o Prunm

6.$$ pfeudob

pruna.

t.z P/oricon.

2 * x $ l Pjyllton.

t,8 3 Ptarmica.

t- '/i/eg.

i«73 Pumex.

»147 Purfjurd.

1.78 Picnocomon.

»•80 Pyrethrum.

2. ti 9 Pyrttes.

Pyrorumgtneri

2,117

4.86

2.761.136

4*1095-6$

4.60.6.10

*.t 543.30

5-742.3

3.69

5.89

1*131

5-5o /"\ Fet

5-47 V/548 O5-94 JLV4.7 H*M

>CM. 1.120

Qjttnauefoli

^AdicuL

Kadi,

3.105 i{anapaLjlrt

3.90 Ranunculum

U

2.155

2,105

2.24

2.168

Hdpum

Page 18: Pedanii Dioscorides

I N D E X.

j{ecrementum ^Argentt

Hefina uartx.

2,105

1

Salamandt

saltx.

nhamnm*aphantM.

J{hodta radix.

J{hododendronf

Jthw.

Htctntu.

J{ofa.

^ofet pafltHi

%ofmartnws.

J^ofmarmum^

J^ubeta.

J{ubta.

Xubtgoft

Jtubrtcafabrtlis.

fubrica Stnopica^

Xjtbns.

Jtyb

Kubtu idatu.

%umex.

Hufcum.

J^uta.

Rutafylueflris.

^icra herba

errt.

H6 cants.

±j sagapenum.

Sat.

Salisflos.

Salisfhuma.

1.76 Saluta.

3* Sambucns

t # ioi Samtaterra.

2.10$

4-374.70

fji

f

h

t.izj Sangutnarta.

4,145 Sangmnartafa

1.111 Sang

1,111 Sang

HtS

Sapphtrtis.

illa.

dtandglandi

donta.

3.70

6.31

3.4.6 Sarmentttm cints,

$.6x Satureia.

z .$4-6.4.

1.1 \6

3*3*

5-94-

5-94-

$.6t,6.ty

4.4.

na. 4>4*

2.6%

6.6%

$-9*

j.81

5.61 Satyrton.

4,29 Satyrtonl

1.10$ Scammonta

ryth

4.30

2.107

4.1293*43

3-444.51

3-77

5-75

and

htfi

htft

tx.

um lac

os

scilli

fend

M216.14

5-8*

3.36

J.12 %

4**5*

2.91

2.1642.13

pendrx tfltst

tto.

dt

5.77 Scorodoprafu

5.75 Scortaferrt.

6.58.40

3.106

2.14*

5.46Scort4

Page 19: Pedanii Dioscorides

plumb

Scorpiotdes.

Scorpw marinttf.

Scorpws.

scorptj i£lH*,noMt

58-40Securtddcd.

Sedum mdgnum.

Selenites Upvs.

I N D E X«

5.48 Stlurm.

4.171 Stiybum.

2.u sindpt.

2.10 Ston.

ttto. 6. Stfcr.

Seltnujtt

Sempert

Sempen

Senetld

3.124 Stjymbriumutrunq

Smdrtdespifces.

SmiUx hortenjts.

SmiUx drbor'. a*.6\

4-77

5-94

4-774-77

4.140

2.120

2.106

e. 2.UIz.z6

2*140

SmtldXd

udnz

Senecio.

Septd.

Seps.

SerU.

Serptllum

z.%6 Smyris Upis.

4.82 Smyrnton.

2.1 Unum hortenje

Sertula campdn

Serum Ld&ts.

Sejamd.

S&Jdmoides.

Sejeli.

Sejeli ^Cethiop

Sefeli Creticum

9*-57

2.125

3.37

3 39x.61 Sory.

2.91 Spdrgdm

4** 3 $ Spartton*

3.51 Spondyli

3.51 Spmddct

3.$z sptna dlba

mmmamcum.uLmumfommfermnnchus.

rba.

4.1x74.1 2 S

4.^1

Jf/*li Peloponnenje. 3.51 ^/#4 +Arabtca

Stcyoniumoleum. 1.29 spongia.

4.27 Spongiarum

Spuma ^Arg

dd,

1.124

5.68

4.1393-7*

1.104

i.tj

5-8*

5-93um. •\.\16

qUd

2.83 Jp«ma Nttrt.

\.\i<) spuma Salts.

bb x

5.78

5.7*

.fo«4?»

Page 20: Pedanii Dioscorides

I N D E X.

Squdmmddris. 5.44 Tejiif.

Sfuama ex dcie decujfd 5.44 Tefticulut cdnis.

Stdchys.

StdBe.

Stdphisu dprid.

Sttbtum.

Stmmt.

St&be.

Stcech

%

3 . 1 o t Teucrton. Teucrts,

%.6t Thaldjfomelt.

4.» 3 7 Thdhclron.

5.49 Thdp/id.

5.49 Thldjft.

at.

Stomomd

Strdtiotes.

4.10

3-*7

5.44

Th

Th

Th

Idpit*rauas idpis.

unnm.

m.

4.87 Thuris cortex.

Strdttotes Millefohum. 4.88 Thurisfuhgo.

Strtqmenta balnearum. 1 . 3 o Tmris manna.

Stngmetagymnajioru. 1,30 Thyttes Lapis.

StrtgmentapaUfincd

Strobdr.

Struth

1.30 Thymdlea.

ton.

Styrax.

Suillus adeps.

Sutllm Pulmo.

Sulphur.

Sycomorm.

Symphtton.

^Xmartx.

1.7* Thymoxahne.

a.tJ5 Thymm.

1.67 Ttha.

2.68 Ttthymah.

z.jf Torpedo ptfcis.

5 • 7 j Toxuon.

1.43 TrdgdCdnthd.

4.8 7>tfg

1.98 Tragortganum

tum.

Taxm. 4.68.6.1* 7>4£ox.

/0/3.

TaurorumpmgmaTeleph

Telhnd.

Terebmthm.

TCTTd.

Terrdforndcum.

2.6S TnJbultU.

2.178 Trnl omdnes.

Triphyllon.i-5

1.75 Trtpolton.

5.94 7r///4£o.

5.94 Trtttcum.

$-9+

3>yt

5.10

4-83

4.138

».148

2.29

1.69

1.70

x. 7 x

t.71

4-1545.14

1.108

4.1462.146.20

3.10

4.40**92.85

4.121

3.104

4.119

3.94-

i-77Tuler

Page 21: Pedanii Dioscorides

her.

tfiilag

I N D E X.

2-1*9 Vtmtm Cyl

3 . t o 7 Vinum Daucites.

v Enenata,

bth

6.34.

7 3

bafc

b

Ib

waca.

Vermes terrenu

Vefydrum iZlm cura

Vini natura.

Vinum sAhfmthitt

5-34

Vimm acorites.

Vmum adynamon.

Vmum alhum.

Vtnum anetbtnum.

Vtmm apijtes.

Vinum aromatites.

4-'JJ

4.134

4.894.50

2.59

Vinum DtElamnttes.

Vtnum ex Faniculo.

rtnum t tlorc saIx.

Vinum Helleborites.

Vinvm Hyjfopttes.

Vinum ex Irtde.

Vtnum iunipertnum.

Vinum LentipHnum.

Mandragorites

5 39S-S6

$395*9S-39

S3S5-38

5-3*

3.27

3-*3

VmumMardth5 . $ Vtnum marinum.

Vinttm e Mdrrub,

Vinum Melttes.

Vtnum Melttites.

Vinum Melomelt.

Vmum e Myrrhd.

Vinum Myrfinites

S39S-S

SSS-39

$.%x Vinum Myrtites

S-39

5.17

5.18

5*5.t8

5-3 8

$.%6

5*5

*5-37

5.38

Nardojylueftru 5.

3S

Vtnume Betonicd. $-36 VimmmttdVrnum Biimtes.

th

S36

b

tf>h,

ites. 5.38

thtnum. 5.2*

cttes. 5 •

5

'drtn

rdritt

?ftrtt<

5.* 95.3*

5-J»

Vmum Ortvamtes.

Vmum PaTmeum.

Vtnum ranacites.

$.36 Vtnum phthortum

Vtmtm

chamxdrytes. $.36 Vinum Picatum.

ecbamalea. 5.30 VmumPmeum.bb 3

S-36

5.28

5-39

5-39

5335-3»

Vtmm

Page 22: Pedanii Dioscorides

I N D E X.

Vmttme Pspere. 5.38 vlmm. t.94

Vtnumrefmatum. 5.J0 Vmbtltcm Veneris. 4>78

Vtnum P.hodstes. 5.24 Vn^uentorumratto. 1-40

Vtnum ^hcetes. $.%% Vng.^cbrotontnum. 1.48

Vnum Salut^^m. > -3 9 Vng.^tmaracmum. t .5 6

rwum e Saturesa. 5.36 Vng.^nethmum. 1.49

VmumScammomtes. 5.39 Vng.Csnnamommum. t.6%

Vmum scillmum. $.\6 Vng. Crocmum. t. 5 *

VtnumStachadttes. 5.36 Vng.Cyprsnum. 1.5 3.1 06

VmumStrobilites. f.jt Vng.Elatsnum. l«4 l

F//i*m e Sycomorif. 5.29 Dfg. Gleucmum. t.$$

Vmtm e Syrtaca Nardo,Cel~ Vng. Hedycroon. 1 . 5 8

tsca yMaUbathro. 5.38 Vng.Irsnum. 1-54

fteMW» Terebsnthsnum. 5. Vng.MaUbathrsnum. 1.64

2 7 fOi^.Megabnum. t .5 7

Vsnum rhymstes. $.%6 Vng.MeUnum. 1.43

VmumeThymeUa. 5.39 Vng.Mendeftum. %.6o

Fmum Tragoriganttes. $.;6 Vng. Metoptum. 1 • 5

9

VtoUalba. 3.18 Vng.Narcsfsnum. t-5t

f/oii purpurea. 4-170 f«£. JVardsnum. t . 6 3

Vsper* sclHt,notd,curatto. 6* Vng.Octmtnum. t.47

38.40 FH£. OetLUiihtnum. 1-44

Vtperma carnes. % . 1 j /^.Xofaceum. t .4

1

Vtrulentorum icluum curatio. Vng.Sampfuchtnum. t .4 8

6.39 Vng.Sufsnum. t • 5 O

Vtjcum. j.8 5 Vng.Teltnum. 1-4*

rftrx* i . 1 1

5

V*giw odorattu. 1 •7VttKalba. 4- 16} Vrma. *7JVttHmgra. 4.164 Vrfsnmadeps. *-*8

Vttkfyiuestrk. 4.1 6 z Ftattfc 4*79Vttt* utnifera. 5.1 fua. $•*

Vu*

Page 23: Pedanii Dioscorides

I N D F X.

Fudpatfd;

Vulfinut pulmo.

5 • 2 r 'f Ed,JetiJemm*3$ /LjZopfid.

*\f ^Anthion. 4.121 ZjtumAa

2.84

t.gt

a-79irts. 4-2Q

F I N I J

hh 4

Page 24: Pedanii Dioscorides

I N D E X.

Rcrum quae in fcholijs coni

in{igniorum,£lcnchus.

Brotani > r? Abjin~ citts nomen ufurpent. 47*thtj facultates diucrfz A^labafirttis dtft

pag. 349 *Akeddifcernuulum. 4^3AsAbJtnthtj difcerntculu. 348 sAlctbtadtfacultM. 49+^AcactA dtfcerniculum. 1 o 9 Alcyontj dijcerniculum. 709

^Acantht dtfcermculum. 339 A^lfmjt, notttiduarietdt,ettv%

Acantht^ a carduo Bcnedtfto cuplantag.dquat.diu. ^66

dtfferenitd. 33 7 sAloefactdtM. 34*

\Achtlled, k Strdtiote MtUcfo- Alftnes facultas. $$0

Ito dtxerfa. $oz A,lthfi&faculta4. 463^Actnos y ab Ocymo Caryo- Ah<mtnh dijcernieulu. 699fhylldtodiuerju*. 369 Alyfiidubianotitia. ^Ar

\Acorm,a Gdldngd dtffert. 9 nAmdrac: dtfcerniculum. $66

lAcorusyin tttumta nafatur.9 Ambrofta natdles., 434

Acorpn^uidhodte. 9 A^mbrofia of.Polcmo. 434lAconttiaifcemiculum. 541 A^mmtignotum. 38 6

^Aconttum. 3 . db herba ParU ^Ammontaci dele&ttt. 410dtuerfum. 541 ^tmomt a ^oja D.M&ri* di~

lAdtpts omnii difcerniculum. uerftas. * 4r

197 .Ampcloprdjindtdles. 281

sAdunit dtfcerniculum. $%$ ^Amplwbena uemcura. 730

lAegtlops , ab Auena dtjjert. Amurcdtfacuhas. 1

1

4586 *Amyqddldrudmdfi

±Aethtopis>tgnot&. 90 %AmylidJcerm.Cr f*c 111

AgaUochtnatales. 31 ^nagallis ab aurtcula murts

xAganct natales. 319 dttterja. 309Ageratt natdles. 5

19 ^xnagyris ptturd , O* facul

xAgmfaculus. xxo tau 4-6$

sAiuga quid , Gr qua faifo Anchufarumdfcer. 4-9*

Andro

Page 25: Pedanii Dioscorides

***

t3X

I N D E X.

+AndroJaces ignota. 450 ^Aqua efloribws Myrt^Androfemt difcernicul. 469 ^Aqua e limontbws. 128^Anemone, Fapauerjyluefire, sAqua efoltjs arbutt. tjzduterfa. 307 sAqua eftercore humano 1 o 3

*Ancthtfccultas. 3 S 3 *Arabict Ltpidis not£. 717*AnguiumftneElu4,qu:d. i $ $ sAraneorumgenera. 180%Anonis, I{efia bouis tde. 340 ^Arbuti dtfc

%Anontdps utres. 340 *ArcijfacultM. $6$sAnthemtdis dtfcerniculumy ^Artltj dtfcerniculum. $6$

ZTfacultas. 454 %Argemone,abagrtmontadi*

sAnthyliidh dubtanotio.^$% uerfa. 307xAnttdotm rheriacalis Mat- ^Argenti recrementi dtfcerni-

thtolt. 733 culum. 6Sz^Anthtpathis Coralnot. *jxz ^ArgenttJpumd dijcer. 684sAnttrrhtm natales , O* fa- ^Argttt utui dijcerntculu.691cultas. 5 8 1 tArtfart natales. 297

lAparinesfaculta*. 414 ^ArtflolochtA long& CT ro-

*Aj?haces difcerntculum. 1 4 * //W<* natales. $t6

lAPtaftrtfacultat. 4*5 ^Ariftolochta clematidi* non

nAptos ubt nafcatur. 6zz comperta notio. 3 2 $

sAftj difccrntculum. 390 ^Armemf lap.note. 687sApocynontgmta. 543 ^Arimixtura. 297*Aqua qutntejjenttalis Mat- ^Arrhenogonon7

Theltgonon,

thtolt. 7 j x phyllon, Mercurial#9tdem*

sAqua ex dro. 297 4-44+Aquae Gentiana. 321 ^Artemtfiarum difcernieulu.

+Aqua efiortbmMy rti. 123 ^zi^AquaFlammoUltal. 480 sAjartdifcemiculnm. 18v^tfrf eflortbm Sabuci. 618 ^Afclefnadts ab Hedera terre~

^Aqua e fiore Diciamni Ita* firt , cr* Ftncetoxtco difcer~

itct. 357 mcuium. 42*££ * *Afy

Page 26: Pedanii Dioscorides

I N t> E X.r

^£fcyridifcerritctilum. 469 lum. &*

+AJij Up.notd. 713 BUttaru difcermculum. \66

^Ajfalatht 4 j{hodio ligno di- Blttt dtjcermculum* 243

9 Botrys dtfcerntculum. 4 ? 5

^fjfaragorumfacultas. 255 Braficd dtfcermculum 0~fo

tjftenidifcermculum. 451 iw*t* 24S

sAfiidis uenem ammaduerfto

.

Bntannicd k Biftorta dijcernt*

^ifierts difcermculum. 574 culum. 4rlAr

^tjtragal* difcerntculum, $xt Buglofit difcermculum. 579^AJlrtftio tn Diojcortde, pro Bulbt efculentm CT uomtto-

acrimonia. 197 rimtgnott. 300

^ftra&yltdis a CartamoJyU Bumj natales. $ 7 °

uejlrt dtuerfitat. 4

1

6 Buprejlts ueneni animaduerjio

^trtpltcisfdcultas. 245 Buphthalmt difcermculu.455*Auellan& nucis dtjcemi. 136 Butyrt facultas. 1 8 8

^Cuenafacultas. %%6 f^ ^fcalta ignotd. $76^Aurtpigmentt ratio. 699 V^ Cadmid ammdduerfi

^turtpigmentt uenent antmad 663Itd uenent cautio * 707

^Xccharisab ^ffaro CT CaUmtnth* ammdduerfto.

Caprtfolio difcernt. 369 $6%BaUuflij difcermcuium. \%x Calcts mu& ammaduerfto.

Bdliote dtfcermculum. 4x4 Calcantht difcerntculum. 69}

Balfamt difcerntculum. % 9 Cancamt dijcermculum. 3 2

BarbuU Htrctfacultat* 274 Canis rabtdt uenenum et caw

£ajihfct uenem antmaduerfto. tio.

Bdelltj difcerniculum. 64 Cannabimfe.utres. 464Beudtfcerniculum* 250 Canthartdum uenerit cautio.

JSetontcd difcermculum.474738ijfafthakt , Mu- Capparumfdcultas. 303

Ndphths difcerntcn- Cdrddtnomi dtfcerntculu

C*r

Page 27: Pedanii Dioscorides

I >I D E XCarduoru dtfccrmculum. s$6 GhamAtonis nigri dtjiernictt

Carpajijncctcautio. 746 lum. 331

Cartfaculus. 3S3 chdmdpeuce difcermcu. 578Cdfetdtfcerniculum. t 8 2 chdmeUd er rhymeUd dt-

Capd er cinnamomi difcer Jcermculum. 618nuulum. 2 3 chryfanthemi dtfcemtculum.

Caftanearumfacultas. 1 1 6 5 »

8

Caftoret dtfcermculum. 160 chryfocolld dtfcemiculu.6*6

Catanance ignotd. 582 chryfocome objcurd notttnu,

Caucalis dtfcerniculum. 170 516

C^r/ difcerniculum. 8 8 chryfogonon ignotd. $\6

Celticd Nardt dtfcerniculum. Ctcaddrum dtjcerntculu. 1 7 *

1

6

C/Vew difcermculunu iz$

Cenchriueneni Cdutio CicuU dtfcerniculum. 542Centdurjj mdtoris dtjcernicn- CtcuU ueneni cdutio. 74 $

lum. 327 Ctmtcumfdcultds. 1 65

Centdunj minoris difcer.329 Ctnndbdris dmmdduerjio.

Ccpdd dtjcemtculum. 465 689Cer&fdcultas. 208 Ctrcddtgnotd. 4*8Cerdjiorudtfcerniculum.114 C«|$f dtjcerntculum. 5 7 *

Cerdftd ueneni cautio. Cijii dtfcerniculum. tof

Ceruigenitalis mres. 167 clematsdis utriufque difccrni*

Cerumt cornu, er o/S& Cmtf^ ot/W. 480#/ dtfcerniculum . 1 7 6 C//#o^W/yfacultas. 4*7

Cerujfit. antmaduerjio. 74 * clymenum tgnotum. 485chalcttis dnimdduerfio. 696 Cnict difcerniculum. 6$t

cham&ctfit dtfccrntculum. Ccchlearum dtjcermculum.

577 *5o

chamddaphnes difcernicu* Cdruleianimdduerfio. 6Sylum. 592 Colchici difcermcutum. 547

chamdleonis albt dijcer.3

1

9 Colocynthtdisfacultds. 62 $

Coni

Page 28: Pedanii Dioscorides

I N D E X.

dtfcerniculum. 439 Elaphobofci (ftfcerniculu.il 9tj dtjcermcidum. 600711

tf.uttltai.3S 7.744 EUomeliratto. 40i dijcermculum. 130 Elecluariumtnuenena. 759

eo£o*o» tgnotum. 44 3 Eltchryft'djcermcuium. 5 »7

ynitdtfcermculum. 258 Empetrt dubia nojctta. 6nfaiultas. 34 Emphemertuenemcau.^^

rbitarudifcerntcu. z6* Eptmedtumignota. 49°JyLdifcermculum. Eautfeti utriuj^ dtji tt

600 Ertaedubtanojcitatio. 96233

D

Cuprefidtfcerniculum. 84 Eruidifc

Cymx dijcerntculum. 63$ Eryngtj difcermculum. 34r*

Cynogtoffon^Lycopfis dtuerfa. Eryftmt dtjcermculum. »87

$ 7 ^ j

Eupatortj dtjcermculum. $06

Cyptrt dtfccrniculum. 12 Euphorbtjfacultas. 40*

Cyttftdifcermculum. 569 V"1 ^barumfacult.a. 227

^«« dtfcermculum. i* Fabxagyptitnat. 218

395 Felvt difcermcuium. 200

Dtclamnt difcermculum.357 J*m rubig.ammaduer.677Dipfadit ttenent cautto. 788 FeruU dijcerniculum. 40»

Dorycmj dubta nofcitatto. FtUcis dijcermculum. 6x<y

537 FilicuL dtjcermculum. 630

Dorycmj ueneni catttto. 788 Fosmculi dfcermculum- 394Drabadubtanofcttatto. 286 Ftxnigr&afacultai. 225

Draco.mar.diJcernicuii*.x$z Fraxtm dijcermculum. 90

Drac.mar.ue.cautio. 788 Fumarudijcermcuium. 567

Dryoplertt dtfcernuuiu. 630 Fungorumdifcerntcuiu. 545

cermculum.xos Fungorumue.cautio. *lf>4r

difcermadu. \ 7 5 • * «•<£<*WChmi difcermcuium. 144 \J[ Upidiiammaduerjto.

hu difcermcukm. 495 Gatydtfccrmcuium. 55 7

Page 29: Pedanii Dioscorides

I N D E X.

ffis dfcerniculum. $$6 Hyacmthidijcerniculu. $2%tan* difcerniculum. 3 2 3 Hyofcyami dtjcernkulu. > 3 z

lan&ffes^Cruciata. 3*> Htppecoi dfcerniculum. $30dfcermculum. 4.36 Hyjfopi dtfcermculum. 350

Gtngiberis dijcerniculu. 289 Y *?dici ratto. 688Gmgtdtj a chdrefoho dtuer- X Intybi et CondrtlUdefc

oa. 268 ptto. z6xth difcernicutum. 403 Irtdis dtfcerniculum. 7

GladwUdtfcerniculum. 491 Iunct difcerniculum. 514Glandis unguentarU dtfcerni Iunci odorattdtfermculu. x 6

culum. 60$ lumpert dtfccrmculum. %$

Glauctifacultas. 411 Ixuuen.cautto. 7$*Glaux dubte nofcitatur. 587 T ^ibri Veneris dfc

GluUnanttametatltca. 412 J , culum. 313

Gramtnis difcermculu. 498 LaStis ratto. 185fkaueteruro. 217 Laflis coagulatiuen.cau.7$6limi dubta nofci. 9 8 Lacertaru dfcerntcutum.m.%3%

acultas. 3$ Lagopi dfcerniculum. ^89ttotropij dtfcerntcutu. 63$ Lampfan&dtfcermculu. 108

Hellebort difcermculum. $$6 Lanaru herbda Saponaria dt

Helxines utnufque dtfcermcu- fcerntculum. 292lum. 504 Lapathi dtfcemiculum. 241

Hemerocaltis dtfcerni. 340 Laferpitij dijcermculum. 405Henuomtidis difcermc. 452 Laueris dtfcerniculum9 z$6

Herbd sabind dtfcerntcu. S 6 Lemntd terr* antmaduerfio*

Htppocapi dtfcernicutu. 145 692Htppogloft dtfcermcutu. 580 Lentis dtfcerntcutum. 230Hippopotami deltntatto. 158 Lenttfa defcrtptto CT j^rof/-

Htrudtmue.cautio. 761 tas. 74Hordei dtjcermculum. 212 Ltgufttcum a Leuifiico dtffert.

Hormmi dfcermcutu. 447 377

Page 30: Pedanii Dioscorides

I N D E X.

ij dubid nofcitd. 488 MufielL difc

hofj?ermt dtj

dtuerfd

nchitis difci

Pfeudomclanth

221

±61

dis uartd nojc

Myrtca dt/t

Myrrhdi dtfcerntcuium

Mjrrhts ad ^tngelt.di

Myrtt dtfcerntculum.

^trafihdijcem

%6t

9*6$

113

lyftmdchu dtfc 606

M ^certs dfc

9 1

MdLbdthrt dtfcern

Malud dtfcermcuim

Mdiorit dfcermcuL

Mdndragord dtfcer

Mddrdgora uen.cdi

Marcoris Gudydci u

Mari difcermcuium

Meconij uen.cdutto

2 o

Nardt dtfc

Natncis tu

Nerii dfc

*5

789544

244 Njmph^dt/cen

chrd difc228

5*9 o •maiirt dijc

lnm. 45>6

• 9*368

749/<

tnthea FtlipenduL

u

h'ps difcerntculum.

m rhertacale Matth

4*97

Medij dubtdnojcitdtto. 489 01

MedulLru dtfcermcuitt. 198Mellis dt/cerntculum. xo6 Origant difcernicul

7543St

M ellis Her&ciij Cduito. 743Mellott dtfcermcuium. 367Met difcermcuium. 1 o

McJJhIi dijcermculum.

Mdlejoltj dfcerntculum. 5 7

Mfy>MeLntertd, Sory dtjcer

hogdlt diji

dtjcernicutum. 17 1

9t

tsteonidi di/c

dtfc

difc

ofc

120

116:

ntculum. 6<y6 Pdpauerit dtfcermcuium.) 2 7

Molybdmd , sitmmi, Pium- Pdpyrt drb.fi 94bhCr ei co)gnatorum

fcermcuium.

Mon dtfcermculum.

dt-

6St

U7tftt

hcnij df

Peuccdam Ojf.adi 4°*rhyili

Page 31: Pedanii Dioscorides

I N D E X- i 3tU< oh

thyUitidU difcerriuulu. 416 Salisfiorisyfyumd,Nitripim dtfcernuulum. 72 Sambuct dtjcerriuulum. 6i9Ptperis delmtatto. 288 Sandarach^ ratio. 69 9Ptthyufediferriuulum. 613 Sandarachauen.cautio* 75

S

p lantagtriu dtfcernuulu. 255 Sardonu ueneni cautio.746Polemoriu dtjcermculu. 4 8

1

Satyriones uix agnofcuntur.

Polygonatt difcerniculu. 479 447Polygom dijcerniculum.477 Jry^ dijcerriuulum. $ozPompholygis Cr zhutu ra- Semperututdtjcerriuulum.5$z

tio. 6*1% Sejeltdtjcernuulum. 38*Populi dtfcerritculum. 9

1

Stderttis dtfcernuulum

Propolit dtfcerntculum* 208 Stltquarum difcernuuh

tjcerntculu. 744*533 ^ris dtfcerniculum. 239Purpurarum defcrtptte. 146 Stfymbrij dtfc 257

Qthrtdtfcermculum. 397 Smtlax ajfiera C?* Uuis, quid

dtfcermculum. 714 589'tnquejoltj 4-$e- Smyrntj difcerriuulum. 392»

r/«. 508 Solaritdtfcernuulum. 535Qjnnquefoltj a Tormenttlla dt spargamon a Cotula fcettda

*. 508 dtuerfum. 401crementt argentt ra- Sphragts dgos CT Lemma ter~

tto. 6$z ratdem. 69 2J{e/inarum dtfcerriiculum. 7 7 ty//w<f argenti ratio. 684lihapotictdtjcerntculum.il o Squammarum *.rh Cr ferri

nhamntdifcernuuium. 97 #/m. 674^hodtdrad.difcermcuiu.so^ stcechadis dtfcerniculum.

J{ubiginis er ^Xerugtnis ra-

tto- 677 styracis difcerntculum. 66Xub; difcerniculum. 503 suiphuris dijcernuuium. 702

352

*f

^igapem dtjcermc. 407 483^

r<*xj

Page 32: Pedanii Dioscorides

I N D E X.

^ixiuen.cautto. 745 Trtfolij difcerniculum. 4*9Teievhtum ,fabarta dt- Tripoiu ammaduerfio. * 8 $

316 Trtjfajrinis difc

binthi difcerniculum. 75 Tufilaginis dtJcermcuiu.A 1 *

'efttcuiorumcanisdtfcerntcu- Typhje antmaduerjio. 437lum. 447 "\ T Bneni k cibo dtuerfi-

•1 Vnofcttatur. 419 V ta, 73°

ihapfu dtfermculum. 603 Venenorume yuatuor quali*

"hiafbi, Burfa paftorui dtuer- tattbw noU. 7 1 *

285 fenenatorTt ah^uot remed

Thractj Idpi. GagatU,CT alto* Ferbafct dtjcerntcuhtm. $63

dtjcernicuium. 719 Venem k cane rabtdo catttw.

Thunnorum delt, f,

ihuris animaduerfio. 70 Vua pajfe antmaduerfu

Ttthjmaiorum dtjcerntcuium. ^\/* Iphtj dtjc

6\xXlphtj 1

491Toxictuene.catttio. 751 Xmdis ammaduerfio. 492Tmgacantha difcernicuium. ' S £a,spelta idem. 4 *454

1

X J Zoplfjd , & rtcii ra-

Tnbuh difcernkulum. 487 tto. 801

F I N I S.

Page 33: Pedanii Dioscorides

PEDANII DIOI

SCORIDIS ANAZAR-bei>demedicinali materia Libripri-.

miPraefatio. IOAN. RV-E L L I O Suefsioncn-

fi intcrprctc.

Huic prsefationi 5: toto opcri appofitx adnotatio*

ncs & do&x, & compcndiofac.

Vanquam^w/a^/W ^€rcc, con

res non uetcrum modo ,fed recentiorum

quoaue de mcdtcamentorum compojitto~

ne, umbm atqucprobatwne commcntati

jununobis tamcn nec uanum, nccaratto-

ne abhorretcm tmpetum antmt adhoc o-

pm inccftffe , tibi oftendere tentabtmm: quodeorum nonnuUi

abfolutttm mhdadtderut, altj quamplurtma,qu& audttuper-

cunElando dtdtcerantfcrtptis tradtderunt.Stquidem Bithynm

lolas Cr Herachdes Tarettnm, omtjfaprorfmherbarum tra-

Hationcremftne quampaucisperfrtnxerunt.NccLuero 01

ncs illi de metalltcis quicqttam rebm aut odorametps memo\

prodiderunt. Crateu&s autem herbartm, C?~ ^tndrcas mc<

ddtgcnttm hac in partc uerfatt utdentur,radi

ppnme utiieis,herbat£ yhaudauaauam adn

Itquerunt. Vcruntamenprfcorum Jubjcrwerc oportetfenten-

ttjs:quos,etfipauca tpfts referantur acccpta,magnam tametm*

pendiffe dtltgenttam confat. Iumortbm mtnm affenttcndum:e

qutbm Iultm CaJfm^Cr Ntceratm,Cr Pctromm Niger, CrDiodorm^fcleptadd, omnes,medtcmalemmatertam uerna-

I culam

Page 34: Pedanii Dioscorides

% PRAEFATIO.culam cognttamque uulgo, dtgnam cenfuerunt qu& abipfs litt

risexafte madaretur:Cr ut medicamentorum uircs probatto-

nescL curjim complextyjic nulio expertmeto edrum efJcElm col-

ligentes, tnam uero reddendarum caufarum fludio uerbafun-

dentes,ahapro alijsfcripiitando, remm aceruum congertem^

controuerfiarum exttderut.Siqutdem qmmtereos egregtm ha

beturNtger,euphorbtum>naJccntis tn Italia chameU<tyfuccum

cffe contendit ; androfamond eandem herbamcumhyperico

ejfe:qutnettam aloentnlud&afoftlcmnafci, Crpleraqueh

Jimtliaexponit,reclamateeutdeua,quxprorfus uerttati refr

gantur . Qjubm comeSlura colligipotefi , ea non oculatafde,

Jed narrationepotm abalf accepiffe.ln ordme ijdem tpftaber

raruntyfartim eorum dtfcrepantes>nuUaque cognatione cotun-

fiasutreis colitdentes:parttmper elementa itterarumfcrtptamordinem dtgerentes,quofactltus memoru mandarentur,gene

ra Cr corum ejfefiufafua cognitione difiungentes . Nos uero

ab meunte , ut ita dicam, muenta , tugt defiderto cognofcend&

materu alle&i,pcrmuins regionibm peragratis (nec enim ne~

Jcis nosmditanm uttam exegtffe) tuo hortatu commetattonem

tnfex Itbros contultmusy quodopm ttbidtcamm, ^Cree^antmt

gratttudme obfequentes,ob eum qno nosprofequeris afjctturn.

Etenim natara citm in omneis eritdttione excultos,tum ucro tn

eos qutbm cum ttbi etufdem artis nccefotudo intercedtt,pronm

damicttiam effefoles:mnos ctntahquaniop4

paruum prdbet tu£ probitans argumentum , opttmt

titri Ltctntj Baft/inguUrts erga te amtcttta: quam una, nobtfctt

deaentes noutmm3cum mutuam tnter uos bcneuolenttam &tnu~

iattonewmtam mtueremur . ^xdmonttum autete ueltm , eosq^

qutm hojce commcntanos tnadent 7 ne tn uerbisfactutatem no

Jham djlimetisyfedpottpcs adhibttam rebus cumperttta curam.

Etemmphmma uifu ipfiexafltpme cognommm: qudda etiant

cx eA

Page 35: Pedanii Dioscorides

PRAEFATIO: ?

fx ea, de qua inter omnes conuentt, htjioria, PercunSiat

rerum apudfngulos uernacularum dtltgenter acceptmm.

mmtgitur operam, utdijferentt ab altjs ordine tradtto^enera

medtcmamm utresque defcrtbantur.Quodatitem neceffariajit

tnedtcamentorum ratio , nemo ejijerme qui ignoret, q> ea Cr*

toti contunttaftt, untuerfsj^ etm parttbm ejftcax admmiftret

auxtltum. Qjtareper medtcamentorum compofitiones ataue

tntfturas,C^faEla in morbispertcula extendt , Cr incremen-

tum capejfere potejl , quampiurimum conferentefingulorum

medtcamtnum cogntttone.Quinetta uernaculamfamtltaremq^

matertam completlemur, ut perfettafit,qu* a nobis reltnque*

tur doclrina.Verumtmprtmis curam impedere oportet, utfuis

temportbmfingula Cr demetantur,Crrecondantur:certepro

horum ratione aut ualent utrtbm , aut euamdo nuliod munere

funguntur. Serena tgttur calt conftttuttone demetanda funuMagntJiqutdem refert tnter colltgendum>fi' uelfqualores uel

imbres tnfefttjint:quemadmodumfi loca,tn qmbmprodeunt*

cltuoja,cr uentis expofitafint Crperjlata ,Jrtgtdaque Cr 4-

quis carentta.tn his entm locis utres eorum longe uahdtores tn-

teI/jguntur.Contra,qu# tn campe&rtbm, rtguts,Cropac't6,c<*

terisfy loctsa uentofilentibm enafctmtur,pleruque degenerat:

Crmtnm uirtbm ualenUmultod^ magis,finoJuo tempore nec

eportune colitgantur,autfiper tmbectllitatem mtabuermuNeque tgnoradumfepepro pecultart loct natura, aut anni clcmen

tia,maturim autfertm adolefcerc.Nonnullapropria ut,hyeme

fiorent , Crfolta partunt : quddam bis anno fiortfera.

cm tn antmo efi hortim penttam ajfequi: necejfe eii eum PrtmA

germmationefolo emergettbm,adultis Crjenefcet&madejfe.

Naqtupullulantt herb* diitaxat adfitterit, adultacowiofcere

nonpoteft : neque qut aduitam tantu tnjjexertt , nuper erum-pentemnofcet . Qjfofit , utpropter mutatamfohorumfactem,

a x cau

Page 36: Pedanii Dioscorides

4 PKABPATIO.{auliumproceritates , ftorumjeminpsfy ma^mtudinem, Crid

gentt* altuspecutiarcs notas^nonnullt^iu oiim has rerum uaric

tates nonperfiexerunt,magno in errore uerfentur. Qjf* catifit

etiam nonnuttisfcrtptortbm tmpo(uit,cjm herbas quajdam,uer

btgratta ,gramen, qutnquefolium^ cr tuftlagimmemttterc

florem,fiutfum,zr cautem,negant. Ergo fit Jtpiws adutfen-

das herbas Cr earum natalesje cotuLrtt, earum cogntttonem

maxtme confequetur. Sctre etiamnum conttentt,fola ex herba

tepsmedicamintbti* Veratngenera,mgrum,mquam, CT can^

didum multis edurare annis : reliqua a tnmatu mutilta. Q^ud

$terofiuttcofafunt,ficutstoechasy Tnxago, Fobum, ^(broto-

num,Sertphium,^bfinthium,Hytfopvm, er alta tdgentufe-

tnme prdgnantta,demetatur.Flores quoque antea,quamfion

tefua *deadant :fiuBw autem , ut maturt dccerpantur necefftc

Crfimina,ubtficcart eaipertnt, prtm qukm defi

'umfuccpu Crfoltorum ettct debet^germmanttbm tumpri

\m cauttculu. Lac cr Uchrymx exctptantur, mafopcrjum

madotefcentuuworemcaute. I(adices,zr liquamenta,cor

:sue Ht recondantur^extmerc conuentt, cum herbtjuis Joitji

tuntur* Stccantur ettam expurgaU tmbt, tocis affergtnem

v redolentibws.fed qtu tuto auiputuerefunt obfit&>aqua e~

lut debent.llores Cr omnta qtt<z tucundttm odorem efflant, arm a m* m\ mm M* * —

cutis ttliaceis, nutiofitu obdticlu,reponatur.Nonnunqud ch

ta autfoltjsfimtna,ut perennent,dpte inuohmntur.Liquidps mc

dtcamtmbm denfior materta,araentea,uttrea,autcornea con~

uemt.Ftclttis ettamfimodo rara nonfit,accommodatur\ &**

gnea,prxjeritm e buxo .feddnea uaja ocuUrtjs medtcamentis

bquid*S£L?et ommbm tjs qud aceto,picc liqntda>dMt cedrta cotn

ponuntur. ^dipem autem CT mcdullutfiagnets uafis recon*

dtconumit.

^cnno

Page 37: Pedanii Dioscorides

9

ANNOTATIO IN PRAE'cedentem Diofcoridis Praefationem.

Nimucro cumfummus ille3 & in tracianda plantarum& medi-

Cinali materia omniumfacile princeps Diojcorides , ntltn Itac pra-

fattone pr&tereat eorum , qnageneratim in plantis conftderandafunt;

ifi

candi

nJTrnm&sjllbeopbrajli opinio

, quihbrode ?lantarumbijl>

fcribitfententiam.Hell

' : Arijlolochia in auinque^velJex.Vernilago

lentaurea minor in decem aut duodecim , qmtumin quinque aittfex : y itis Mjtefkrk

)d denfaftt& crajfa

modo nonfiabtlts euadat>ac in vmbrafeponatur,alids enim putrefiet,

& intotum reddetur inutilis. ldem eodem loco Elaterium qub yetu*

Jlius,eb melius ejjefribtt. ?rxtereafeafde digno accepijfe > qttiajjeue-

raret ducentornm annorum Elaterium apudfe habere , quod pretioji

vtcemonilts acceperat. Qjtin & efficacia. fuijfeftngnlaris , caufam af~ C

fert : Ingentem qu&in ipjo ejl

'Jlimonium ej]< m V

annorumdnterna admotum eam nulla mora extinguat>H&cnectgno-

raffe DioCcoridem dicemtt* ,nefas enim.ncc ab tpfojlattm Umine voluijfe

a Theoplnrafio dtjjentire,jed quod veraftmilius violatum eJfeaUbrarys

volumenetus Grdcum : rcs non infequens etiam in probatijiimis au*>

thoribus*Qubdft ita,vt vulgb legitur,fcripfit3idfane cauit ne prodita

aje multorum diutnmitate annorum , herbariorum bona pars ( qui

vani funt O* nugis vendundis geniti') impojiura anfarn abriperet%

Quod ab extmjis literisfaclitatum in Vharmacopolijsvidemsss 3 qt*<e

mcnomina,necmedicamentorum compo{itiones,ntftmancas& mutdas*

queadeoconfp

'Mxlara in<?ema

* $ Irx*

Page 38: Pedanii Dioscorides

€ D I O S C ORIDISCAP'I

NOMENCLATVRA.Gr&cc,1gis.LaUneyIrii

GalliceV Flambc

ltdlice, la Iridc.

UHJS a ca

fiis arcus fi-1 mditudine n<>

liafertglddioltyjed

>pt1.

Jloresa cauL

Crpmjruiord

e <eqMuterfefidcsjs dtfi

m^uaru :fiquidem candtdt,

paUentes,lute'hfurfurehdut

coerulei confiictuntur , qud

diuerji colorisffecte , yud'

dam cceUttis arcm tmago

reprdfintariutdetur. Kadi'

cesfuhiacentgentculatdty dt*

rd , odoraUy fuxfiufi,•

dtjfefld y in umbraficcan-

tur,Cr traietla, lino reconduntur. Mehor efilUyrica vMactdonicd:Z? inter h*s latidarifiima, qud fumtla fire CT dcnfd

tonfiat radice,fiangentt contumaxjubrufo colorcgufiu amd*

TQ,odorefer yuamjyncero3tta utmUumprorfinsfitum rcdoU*

at : ejua dum tundtturyfiemutamcntamouet . Secundum loc»

hahet ^ifrtcana , candicans , cufiufy amara . Teredincs vt

«etufiatefenv.unty tunc tamen odorattores reddifolent. Vtf otn

nibtu excaIfac[orta,extennans, cotra tufim efficax.humartt»*

1M

Page 39: Pedanii Dioscorides

LIBER PRIMVS. *

yw dtgre reijciuntur crafttiem Mgerunt, hilem crafiamquep-Ahydromelite drdchmisjeptem effbu , furgant,fo _

y

num coahantylachrywM auntjtormimhMmedentur . Eadem '

pu ex aceto auxdiamrfer^enuum ittihm, henojis, conuuljis, .

ferfi£ltombH*> horronhw> CT ^mbm gemtura efjlmUmefes

ex mno t>oU vellunUDecoElum earumf&minarum fotihm uti

liter imt>omtur>dd emolliendos locos, laxandayue m eisuena-

\JfiracuU:ifchiadic^ acf

plet.iudicesex mellegLndismodoJubdiUj fartm extrah

quin etiam co£t& C? uliU,ftruma$ , ueteresque durittas emoU

liunt.$icc& quoque ulcera reftent,cr cum mellepurgant,nuda

ta ojfa corbore o^eriunUDoloribw capitif, cum aceto CT roja-

ceo magna utilitate illtnuntur. ^tdrmu cum alho ueratro CT

duahusmeUisfamhus,tenttgtnes&}

uitia cutisinfaae afole

contraBa emacuLnt:pejfo, maLgmatis,er acopis mferntur.

lnuniuerfum,magniadommauJm.

Nter lllyricasfeti Sdauonkas Irides ea melior eft,m& fianeftit,n£

qu& in albedine KapbanZ refertJonge inferior ejl. Ea in Italiapro

u*nit,&ex eiusfucco hydropicit remedmmparatur,qubd nonnifi fic-

ca lris eb afieratur • Vewtijs qu* videtur Sclauonka Jris ,J]>ettacula

tfi,non parada medicin*. Ver<& Iridis radix calida &ficca eft infecudi

gradtisfine,& terty prinapio.Habet iddotis prxter eas,quas ei afii*

gnat T>iofcorides,Comanducata orisgraueolentia aufert, &fi ex eius

decotlo colluantur dentes,doloremfedabit.Kadixgargari^atafauciii

hftefius difiutit.ladem& eiusfuccu5coleramfoluunt,fkgma,& a-

gfueum^quimcorporeeritfUmhabitushumorem.Si cnmaceto biba^

turwntmsomnibus aduerfatur: Attrattus narsbus juccus,flegma po>

tenter elkit e cerebroStomacho nocet , e*$ de caufa cum ftica ojferen*

da><? hyZromelite-Habet hodtalia,rt no pluuiofovere,herbas pro-

ducat,qtt£ non inferiores ijsfint> qu£ e Candta ajferantur ^QwoJmIride notontingit-Ham iritbi non nifi SclauonicayaUns efi-Quo ma~

gis nobss om ad Septentrionem -vergtmm danda opera erit,vt e nati*

uo loco Iridem habeamus,fiquidem eiuafacultates aptare medicm* y*

IsHrimtts. Profert VaUrius Cordns homo m annotando Vhfioride du

a 4 hgns

Page 40: Pedanii Dioscorides

8 DIOCORIDIS.*

li*cns,& dcuti,& folertis in perpendendis plantis tngenijWrtie i

mankam:hanc & odore& gratia inferiorem \llyrtcafacit ,fup<

rem acrimoma^t cjua grant Gnidu modo fauces exurat , atque

fieri vtguflu. molejlafit.Sed quod ad odorem &fap]

Kmtntiu4aquam illafi

x-1

Acorum C A P- II-NOMENCLATVRA.

Gr.hMffpp* Ldt.^Acorum. Itd.t^Acoro

Gal.Grande Galange.

Acorum.

Corumfolid Iridis

hdhet , dnguftord

tdmen:rddues non dtfitmt*

lesjcomplicatttt , nonm re-

£lum ,Jedohhquum d6lu4,

Crjummo cejpitc jparfd*,

geniculis tntercepds, dlht~

Cdntes,guftu dcres,odore

non ingratj*. Optimum ejl

denfum,cddtdum^Unum,

cdne non exejum , odord~

tum , aaujmodt Colchtdt-

cum CT Gdldticum , quod

+Afj>k tion dtcunt %ddt-

tilm cdlfdflorid. Decoflu

fotn ~\rindm at:prodefiUteris dolorthw, Cftoano~

rts dtque thordcis: itcm tor

rmnthm yuuljts; ruptis: lienem dhfumit:urtn&fliUtctdto,ZTJer~

fentum iclthutduxtlidtur : infidentthvs ad muhehresdffeau*

tridts modo mhter imponttur : oculorum calmnesfucco dtfcu^

tit:d*

Page 41: Pedanii Dioscorides

DLIBER PRIMVS. 9

\dotis radtx tndgno ^fu commifcetur.

ofcoridU Acorttm noneffe Gladioluifulgarcm hincpattt.Quii

Pfi

fcrt.tfecGaUngaelfe Inncclaret.E Synaadnos Galaga ajftrtur fnca

adeo& exuccayVt Acori necntfolia habtat Atjudicare no pojiis. Namde radice quam candtcantem efjem Acorofcnbtt Diofiortdes,aliam tf

fe in Galan*a,quam ruffam tntus &fori< non pofiis dicere . A dde hh

tjlum in A coro acrem requtnt Diofc

Tutejl.DeindenuUaamaritudmis parttceps Galanga efl

facultatis effe Galenm ofttndtt. Pojtremofi re

fis& de Acoro& de Galan-

ga capitihus traclauit.Qubd /? omnturn longt tntrattando Diojioride

acuttfitmo Uatthwlo Senenft credimus ,tuietiam fubfirilnt Valerius

Cord*s>veram Acorum effeputabtmu4 yquodOjjicmt9Calamus Aro~

maticus nommatur . Merlus mcdicns qu% multo temport medidnam

fchumLituanitfattitauitMatthtoloconjlanteraJti

mt,multamapudLituantam Acorumgigmju^manibus t terra t-

uulftffe ommbus deprebenfts dotibtts>qua* in Acoro defnlerat Utofcori-

f$

fifide& authoritate,refi

tidtm aromaticus nobx barb.tr ie temporum deperient.

Meum. C A P I I 1«

NOMENCLATVRA.Crace.^Anc\/ A0ar^*yf/*<5y.la.Meum.Ita.ilMeo.

Gal.& OtKFocniculustortuofus»

Eum, quod ^Cthamanticum uocanty m Macedoma et

Hifyamaflurimumgtgmtur,anethofoh]s &rcauleji~

milejedeo cra&iw,binum ferme cuhitorum altttudine attolh~

tur>fharfisin obhquum re&hmque radiabttoylongk* tenuibtts*

odoratisMnguam excalfacienttbm. Quaferuefact* ex aqua9

ueltnta eitra coclionem? fracluforum renum , uefica^ farcia

4 f mtu

M

Page 42: Pedanii Dioscorides

te DIOSC O RIDIS.l>itiaj?otuleniHt. Frin&dif

fcultati medentur Stoma*

hi mflationes difcutiut. Tor-

bHd,ajfefld ~)?uIu&,ayU~

dolorihm , ataue flu*

c

bmt>e$

auxiltanmelie tn ec

tur.Sanguinemper menflr

pellunt , defefionibu* ferue*

fatta. Infantibm aute illiU

imo l>entrh ~}rmat mouent.

QjwdfiplpK y quam decedt

cx hi* bibatur , cajtut dolore

afftaunt.

MEum nonejfe radicuUs 'tl

las amdidas qu& pafim

fro eo oftetantur,'tpfa Dtofcortdit

defcriptio abundeplanum facit,

nec altas itidcmqux huttts no-

tnine ignarU& medict* &jpetiarif's a yulgo herbariorum obtrudun-

tur3cumnecy'tresnecnotaconfenttant.KarumfuiJJe in Italia Meum

fuo tempore Pltntut teftatur,adeb yt medtctfercre cogerentttr. Nec ho-

die prouenire in ltalia prtcellentifltmus yir Matthiolus afierit>proin-

de nec in Gallijs,rtecin Germania.Meiloco Galeno authore, Myro bala

no,qu*metiam Uucem ynguentartam yocamus , & qUA nthtlaliud

planeeft,quam Benynguentariorum,yt'tpoJ]umHS-CaluU funt Met

radtces tertto ordtne&ftcc*fecundo:fi tamenplns iufto admoueantttrt

tapitis dolorem excttant3quodcum in eisftccitas a caliditate yincatur,

tertam quamptam humidamcrudttatemcapttifubinfert.quAyvitof^

€*itditattiun{Jainocumenticaufa eft.

* Mcum

yperus CAMIIINOMENCLATVRA.

Grdce.Kv*€tg©'9L4t.&' offuCyfirwf\elCypru£>

ita<

Page 43: Pedanii Dioscorides

IIBER PRIMVSIM.ssCnrolofo odoraio qionco.

Gal.Souchet.

%i

m \C Tferttt9 quem dhqtf

eryftjceptrum,ut djftd

Idthum dPpelldnt,foltdJert

Porrdceisproxtmdyjed lon~

qiord CT exihcrd : cdulem

odordti mnct > cuhttdle aut

mdiorem3dngulofumy in ctt

tm dcumine mmutdfohd ch

femme exortuntur: rddtces3

qudrum inmedtand eftu~

im,coh^rentes tnterJe,oleif

ohlongisjimtles, dutroiun*

%W& '^Mf^ d$j nigro colorefuaui cdo -

W^ re, amdro gustu . In Lcu-

g \ nofts^dlminhm CT cuItif

^kZ^ ft^E^^v^ enafcttur. Opttmd efi grd-

Cypcrus uijitmdy denfdyfdclu contti

max,plcnd CT djf>era>odo-

ris cum quadam acrimonia ittcundt,quahs eji Ctltaa,S)rtdCd,

Cr qttd a Cjcldd&HS tnfulis petttur.Hutc cdltda uts tneft. Vc-

ttdrnmjft?aculd IdXdtyUrmdm ci£t>dd cdlculos, dqudm^fuh-

tercutem utthftime hthitur,aditerpsfcorptonumtUm rcmcdto

eft:perJritlionth

mmjcs. Contrd

etpit ejftcax eft. MabtgmatM cdlfacsentthtHy CT unguentorum

fttjfamenii* bcneddijctfolet. ^cluid Cypen genm trdduntm

ladia nafa , gmgiheris cjfgte , quod manducdtum croci utm

reddtt ?guftu amarofentttur , Crillitum prdfcntcmpftlothri

~yt9&

Page 44: Pedanii Dioscorides

ti DIOSCORIDIS.ttim exu

Valeriut Cordus ebfacit bttcrfe difiiiere Cyperidem& Cyf/erm

JLum iuncum Angulofum CypcriJem vocat,cuiu4 radtces long* fui

Cyperum vero, cjutfmiles Oliu<c babeat>ac(ibnnuicem ttmcxas. E

rtaCyperuaajfertur mfiroltngc odorattor.htc tamenfi deficiat,n

fhratevti pofjumia.Kadix quxfub nommz Curcuma adms ex Ina

deportaturMatthiolo pntatureffe fecuda tlla Cypertfpecies,c]uam c

Jcrtbtt Dtofcorides eodcme loco tranjportari , acgtngtberU jpeciem ?

ferre,& comaducatamcroci odorem reddere cum amaro g»ji* • Q«verumfaneeft.Namomnesrefpondetnota.Anthjua patrum barb

ries Curcuma Cheltdomam effe putautt,falfi Serapioms fuperfcripti

ne,quicapitidc chehdonia tituiu impofuerttCurcuma. Cypen rac

ces calefaciendt& deftccandi virtutcm habet.Vnde O* vlcertbus pr

funt,qu&,quod nimium humtda fmt,coire no poffunt.Profunt & or

ficus taltum vlcerum ctuod aftrtfttoms mfe quipptam habeant.Uect

/

inctforiayirtute carent.

Cardamomum. CAP- V-

NOMENCLATVRA.Gra-KafJlafiofio^.iat.C^offi.Cardamomum.

Jta.ilC'ardamomo .Gal.G rai -

ne dc Paradis.

sArdamomum oPtimum eji , auodex Comagene, ^fr-

mema, Bofyhorod deuehtturdn Indta quoque CT *Xr<*

bta^rouentt.Ehgt debetflenum,frangentt contumax, occlu~

farctumj^ (quodemm hutufmodi non ef.exoietum tudt-

>pntans+EX-') ®*guftH ^crefubamarum^C7 odore caput

calfactonam l>im habet, Potumque ex aqua facit adcomttia*

les,tfchiadicoSy tuffes , nernorum refoluttonem : item ad rufta,m

>ulfk,tormina.latat uentti* tineas excuttt.Ex uxno autem po-

tumyremh-^Jifficultati unnd, afcorptone tclis,ncficnon om

nibxs ttenenum uibranttbw auxdto eft.Cum cortice radias (40

rt epota drachma calculos commmuiUpartvufnffitu enecat:fc&

biem

Page 45: Pedanii Dioscorides

LIBER PRIMV S. nhlem ex aceto iliitum adimtt: Et ad ^nguentorumjfrijfamen-

ta addtlur,

Qcmloco ctuo ftbi pr&ftantes yiricopugnant.quoru yterque in

adnothdo Vhfcortde egrtgtanauautt opera.Matthtoius emun-HCto iudicto,V alcnus Cordm nntda breuuate.Amborumego opintone

rscttabo,tum factle ertt non obefiz narls homintbus , hac de refententla

ferre.Vakrms Cordus repudiata Manardi& Antonij Mufiefentetia

qui nos ycro Cardamomo carere cenfuerut > T)icficoridem ait & Sera-

piomm,integrosCardamomifruc{uifui6confertos granis defcripfijfe.

At nobts foU grana,qubdfaporis& odoris eximtj Jutt,inyf*u firua-

ri,corttces yero auod iignof& 3nulloqucfapore ac odore pr&dtt& fint>ab

i*it. Vorrb duo ad nos Cardamomtgenera afferri,mains& minut. Maiusfru£ium habere lignofum,tuglandufere magmtudtne, intus angu

lofts& aromattas ^ran^,malipumctmodoplenu& conferrii y&fra*

Clu contumacem.Minu* yerofruclumferretAueiiana multo mtnorem»

trtquetrumj& minortbusgranisrepletUjetuJdemquefaporis & odo-

tuljed aua yehementuts hnguam penetrent. Maius ad nos hodie par-

cms adferri,propterea inum locum quofdam grana Varadifi fubfii*

tuiflho* Cardamomum matus appeiiafjhtmproprie tamen & mate.

Namfaporcquopipcrifimdiajunt, & odore plurimum a Cardamo-

mo dtjjerre* Fn um yerofigura aliauam habere cognattone, qui oui

toiumbtntmagnitudtm ccf^uiatur* & Cardamomi modo granuan-

gulofis repietus fit.Grana etiam ipfa Melligette yocantur,auod a re~

gno Melli aduehantur.T otaque crrareyia aut Ktgell* citrina femenCardamominomtne dtgnantur.Hxcpene ad yerbum Yalertu* Cor-

dus.Videamus autddtcat h\attbiolus,quem t ihufcis in Latium pro-

feram.Jgnotum noftro tempore Cardamomum ejl,nec yerum a merca

tortbus qtii fimpltcia alta ad nos aduehunt defertur. Efi apud ecs Cardamomum matus,NtgelUJemcn,& Melitgette , quorum trium nuiiu

ejl Cardamomum,yei Gr*corum>yel Arabum.Altud entm pro Car-- damomo acupiunt Gr£U> ahud Arabes .Serapio aui Gracos omnes in

fimpltctbm redduitt,Cardamomum,Cordumcnnm appellat:& alio i-

ttdem capiti quod ex mente \Jaacbfaat+tituiu deCardamomo impo-nttyquodfualtngiiatSaicolamaiHo & minus yocat*quod omritno dtf-

ferta Grxcorttm Cardamomo,quodfub nomine Cordumeni defcrtpfe-

rat3atq ?<c a b omntbus tllt*,qxa m ojjtams repcrntntur . Hxc yero nonejjc Diofcortdisfemtna htncappar.t. V^rum dcnfaftint,factle rumpun-tur,mc comanducat a tnguJiu a?iiar.iudinzm ±:uamptamreiwquut ,

Page 46: Pedanii Dioscorides

»4 DlOSCORIDlSlttdket s.c[utts lt£tor,ego in Matthioltfcntetiam actedert malim. Vect*

fq'itdtm O" longahomitus cxpcrteatia probatamfidem ajfcrt.

Nardum. C A P- VI*NOMENCLATVRA.

<7r.N<y^(§r. Ldt.0* offMdrditm.ltd.il N"drdo.

Gal.du Nard.

D mddtg

appellatur , no qtiod

Syrtaprouentat^ fedquod

otityin quo orttur,pdrsu*

t adsyrtos , fars alterd dd

dos fieftitur. Ex h

rtactgencre fr&cijjuu eft re~

ccns cr leue,Lrgamgerens

comam^fiauim colore, per*

quam odoratum, dc Cyperu

redolens^breutjftcd, amaro

Jkpore hngudm (iccate^quod

dtumfuaodorisgrdtid per-

maneau Ex Indtcis dutem

Nardum Nardum quoddam Gdgt

uocatur,afuuio Gage,af

m enafcitur, montempr£terf/ucnte . qucdgenm ob mt<

\in quoprodit, ul/ginem, uinbm mfirmtMS eftatqueprot

ddoleJat,pluresfcrensJficasdb untcd rddue comojas, un

d

fP

grautter oL

dore Cyvdotes. Ejl Crgenw quoddam

s** hd

Page 47: Pedanii Dioscorides

LIBER. PRIMVS. i?

tndidit>ft'iitice breiu, m magnasfcfyarvensJftCM 3 cadtdtorem

terim medto caule,htrcorum ~ytrt^Jupra moduredolente^quod

improbatur. Madefa&u uendtjolet : quodmtium ex eo depre-

henditur,quodcandtdafttJj?ica, CrJquahdaynuUo^ pduere

ohjtta.^cdulteratttr(idno cum aqtta>autyalmeo ~\ino, inftijfd

tionderisL cauja wfyirato.Intueriautem ofortet, [ilutum

radtcibm mjideat, cr in cermculop

mambtt* utdem . Vtm babent excaifaBonam <Cr extccantem.

Vrtnam mottent, aluumfotujtjlunt, utdu<zprofluuta,Jantemfy

appojttajupprimunt. N auje* ex aquafrtgtda auxtltantur, C^ftomachtrofontbw,tnfUttoni,iocimrt,regtomorbo, renu ui

ttjs. ^qu&auteincoEl&fotuadtnfeffum>unlu& tnfi

ntbtismedentur: ^xdgUhras oculorumgenas ualentjtqutdem

addenjiorepilum reducunUferfuJishumore corporth

ffarguntur. Mtfcenturanitdotk^ mfi&tlinonpcato ad

larta medtcamentareconduntur, tritatnfarmam>0~ cum

pafttllos coatta

fedSyriacaex hlexandrta ajfe

iRlmam fe \enetifsytdif]e blatthiolusft

NArdHfnQttlquam odora,

fcant tgitur mercatores deleftum,ne temerl <&firiia*,& altjs illudant.Spka Nardi nofummitas,fed ipfa eius radix e/h

Qtfod ei expcdittjfrmepatebit,qsnfam'd'tanm fibt Galenum effecerit,

Nardum Cekicum. CAP. VII.NOMENCLATVRA.

Crxce. KiS\iH.k Nce^A©*.Lat.^ardum Celticum.

Ita. ^ardo Galtco.Gzl. Nard Gaulois.

Elttcumnardumnafcitur tn Uguriz ^tlfthw>Jaliuncd

patrto nomtne apf?elIatum,prouenttquem ijlrta. Extgue

fiucltficat,Cr cum radtcthtx tn manualesfafctculos comvom-

tur.Foha hahet ohloga,colore mflauum languido?florem U~tam

Page 48: Pedanii Dioscorides

»s DIOSCORIDIS-O"

dtcum duntaxat ufn* eJI,CT

odoris juamtui : unde prtdie

fafcuulos aqaa ahluere expe

dit,cr txempta terra,paui-

tofolo atque humett (Juhte-

fla charta) reponere, pojln-

die repurgareftjuidem uti-

le3 cu acerofo altcnoque pro*

Ver humoris uim,non excu*

^cdulterdtur tmpvfid

herbaJimtlhqH* h

cdtur y ah odori* grduttate:

fedfdctli* cognttio : ndnqut

herhd cdndtdtor eft,Jine cd»

ltculo,mmorthH6foltjs, rddh

ce neque amdrd, neque odo*

ratd, uti uerum Ndrdum eji. Itdque rddtces dtque cdtdtculhdb

ic&xfoltjs trttifecernuntur,uino exctpiuntur, digeruniurfy tn

fafitllos, er itd fiflili nouo dthgenter operto djfcrudri dehenU

Nardurn Cclticum

Ldud h odom,rddtcenumero

htrensyplemmynecfrdgile. ^fdeadeaud Syridcum polletfed

uehementiM urinam cit,Cr fiomacho uttlw eft.Injldrndtto*

mhti* loctnoru, (^fellejujfiijis dttxtltdtttr. Contrdjhmdcht i*

fUitones,cumdbfinthpjduo£to hthttur.ttem ddueijw itenem,

renum er uejicd uttta,C^ ttcncnatosictH*,ex utno . ^fddttur

^ottones^ cdlfdctentid ung

&tfc

ljtrta*Carmthia,0' Ij annoma.Lauenduldfeu maiore tfeu

ftm,nd ejje Nardu Celttcd hoc vno arrumcto batet.SoU in\iatet

& iauUsmedKinufacmnt^namfhres C7* fi

Hardo'Cd

nu!!o rfi*

funt.

Page 49: Pedanii Dioscorides

LIBER PRIMVS* ir

funt:\n Lauendula >foliflores &firadtcum,& caulium nuUusfit yfits*

*Montanum Nardu* CAP.VIII.

NOMENCLATVR*,Gr.Ogi*H vagj

1©: Lat Nardum montanum. Ita. Kardowntano. Gaiik £r off.incogmtum. ' -

lumNardumy^uodabaltqmbm thylacitis £?*

ippellatur y in Ciluia G^ Syria nafatur yfurcula

Crfobjs eryngiofimihbti4y mmoribw y mintme tamenffmofis

tffterps fyHddictbnt binp5ntitturyautplunbmy ntgris^ odorati

:eu hajhUregix yfed longegracihoribm y Crtonge mmori~

hn*.Keqttecaulemynequefruflumynequeflorem Profert. <xd

M

$ademadqu& Celticum efjii

M

Afarum#

Ontana Hardus qu&o-hm e Ciltcta coriatcts fac

culis adferebaturnon tn medtci-

na tantum yfumfed quo ettamobfuaueolenttam igmbus tnu'~

ceretur , hodie ad nos non affer-

tur7nift (quod cafu& rarofit)

cum alijs merctbus afportetur.

\n Ciltcia abundeprouentt» yn-de £r Ouidio, Spica Cylifja yo-catur. hiontana HarduxnontAherba efi,<ju&funkuli modo per

terramferptt , yt<*u& nutlo nec

fapore nec odore praditafit*

Afarum.

CAP. IX»NOMENCLAT.Cr. Airdfop. Ldt. Cr Ojf.

^Arnm.ItaL^faro.

h cd.

Page 50: Pedanii Dioscorides

19 DIOSCORIDIJ

AGal.du Caba

Sarttm,tjuod Cr ipjum ahauijyluejlre Nardum affel

lant> Hedertfoltjs ,mmoril?u* multb y rotundionbm^

jioribm cytmo Hyofcyamifimilibm y purpureit, interfohaf

xime raduem emuantibpUjodoratKjn autbutfmen acmofum

radtce$numerof*s,gemcHldtM>tenueS) obliquat, Crammtnon

dtftimiles, longe tamengractLores,odorata$>excalfaaentes,O*

u Itnguam uehementer mord:nt. ExcalfaElonam uim hd-

it,urtnam cit , hydroptcis O" uetujio coxendtcum dolortpro*

defi. Radicesjents drachmk ex aaua mulfa poU , menfes trd~

huntjCr reratrt albt modo purgant.In unqueta add>

brofsmont bm prouenttfedpl

Uruo,Cr itdltx Iujltntenfagu

Dlucrfafunt Afarum,d?quo bicfcribitDiofcorides >& Bacchari*

de qua in tertto,maleq; a&uab eU tft^ui Baubarisjn Afari cd-

putrctulerut.Sedreuera Afaru»&accbaryulgareeJl9 notlla Eaccbaris*

Phu. c A P. X.NOMENC LATVRA.

Cr,<p9. Ldt.vhu,O* Nardumfyiuefire.ltal.phu.

yf.ralmana. Gal.la Valcricnne.

3 Hu>1u°d £?* dliejuifyluefire Nardum dppeildt , ndfctM» Potofoito olufatriydut EUpbobofct3

cdule cubttdit3aut

dtttore,Uui,cdito,molli3infurourdm uerqenteygemculu tnter~

<epto,floriL Narcttfo f>roxtmts,maioribH4 tenerioribw, CT^dtbtcante purpurets ; radiceftpertHs addtgttt minoris craftW-dtne

, ex obitquo utiiofd tn ntgrt yerdtrt aut Iunct odoratt mo-

du.cafnltamettsmmcem contexin,fiduefcenubm,odordtts3cumyuada odortsgrauttdte Nardum «muUntibiu.Excalfdctt,un~tidm mottet,Jifccapotut detur. Decoclumeddemprtfldrefo*tefttddUtcru ettam dolorem efficax, menfes at, dnttdotts tnfe-

ritt<r

Page 51: Pedanii Dioscorides

LIBER PRIMVS. »9

Valeriana.

ritur^dulteraturraMce^ciammiflaJedmalefcm defr

henditur:quontam hac dura eft, erjrangentt contumax ,fo

ulla odori*gratia.

faleriana efl.non iUa quidem minor,fed maior :& quodt

_ ifiiflorem attinet>corruptm hic Kuellio O* Matthiolo D*

fcoridU efl codex. Valeriana minorjubtiles hahet& intrkatas radit

recenJuitCordus*

fcrmus induntur,Hanc non ejfc

Malabathrum* CAP* X !•

NOMENCLATVRA.GrdMa\acfia6£op*Lat.£r off.Folium Indum.

Zrfohum MaUhairiAta.foho Indico,

»

Gal Fueilk dlnde.h z M §

Page 52: Pedanii Dioscorides

*0 DIOSCORIDIS.

%

M ^ilabathrum arbttrantur ahqui effe Jndta Nardt fo

hurn.falftauadam odoris cognattone : permulta enm

j^ardum olent quemadmodum phu ^farum Niris.JecH* au

temresjehabet. HanqucMalabathrufolmmfuigenem ejl.

quodlndic&gignunt faludesylentpspaluftm mod<

O"

quispneradice.ldcolleftumjiattm Imo tranffHitur:Cr ficca-

tum recondttur.Traduntficcatis dftiuo feruore aquis humum

aridisfruttctbw un:quod ubinon euenerit:ne amftiu* qutdem

f renafct . Laudatur recens ex candtdo nigrtcans:mtegrum : nec

fragile, odore caputferies:quoddtu injuaui odorepermaneat:

Crnardumfaforetmttetur nullofaUsguftu.Infirmuuerb O*

tnmuttm contujumfrafertimjj cartofumutrm olet >utttofum

efi.EaJdem HardoforttturutresfedefficactH* omnia praftat.

Frmam mhementtw cieUMflomacho magtsprodefi Malaba

thri uis.Ltpptufinibw inflammattontbus^trttu Cr in umcr

uefattum comtnode tllimturfubditum Imgud oris halitu

fuauitatem commendat. Vefiium quoque odorem mterpofitum

Jeruat:Cr ab erofione tuetur.

"Kn Alabathrum,quod antiyuisTolium 3fiqHidemfolinmejl,&nil*• *-pr*terea,f?aludibu4'mna(cm$,Hodiead nos non afftrtur .VolU

Cafi* huiH*fub(lituiiturloco,quaprofe£lo ignotA arborhfunt: Satiu*

trtt,fi Galcnumfecuti, Malabathri yice,nullo penculo Cafia ytamur*

*nt Syriaco vdlndico Nardo.

Caffia. CAP. XII.NOMENCLATVRA.Cr.Kecavla.Lat.Cr Ojji. Cafta.

//4.CV*/w.Gal.laCaflfe.

^ffta^cutm copiurafuntgenera tuxta odortfera .Ara-

btamgtgmtur> crafi corticiiJarmeto,foltjspipern. Ek-

L-VAw geda ejtfuluefiens,pulchn colorU, corallt Atnuk, per^uam an

gufia, longa, crajfa, Cr fiflulofa,£uj}n mordens, O"auatt

Page 53: Pedanii Dioscorides

L I B E R PRIMV S. %t

quantoferuore adfringensydromatica, uinojo odore;cuiufmo~

dt ejlyjud ab tncolis ^Achy appellatur, ab ^xlexandrU negc

ctatortbm DaphntttsMutc prafertur craffa,purpured> er ni~

grtcas,Ztgir cognomtne,qu& rofam odore imttatur3 pr&cipui

dictna uftM.seeundu locu tenet antedtEla. Tertia,cui Mo

i

jyhttco bla(io,td ejf,germhti cognomen eft.%eltqu& uiles ,%? *)

qud ^yCphemum dtcttur>nigrajnJuduis,cortice tcnui,ac rimojc

£r qua Ddrcd,& Citto uocitatur harbaro nomme . Stmihot

buic eji pfeudocafa,tjuam nt exphcaripoftt:qu£gujlu coar*

guttur,cum nec acris, nec odoratajitjhareniemj^medullacor^

ttcem habeat. Inuemtur ettam lata ctu&dafiftula, moll^Jeuis^

furculofa> qux antediElaprafertur. Damnatur candtcans,fca-

bra, hircinam utrm redoles^ CT qu& tenutfjiula Zrfcdbrantejtt.Vtm obtinet calfactendt urtnam ciendifccandi

yer leui

ter afrtngenduConuenit admedicdmetd oculorum ,quapr£-

Jldnda ckrttatis gratta concmnantur,ZT admalagmatd

ttgmes tolltt cummelle tlltta,menfes trahtt, contrd utperarum

tBuspota auxtltatur:aduerfu6 intejitnas tnflammaudnes om^nett,er renu uttta,pota profictt. Fczmtnij infolto defdettbw^

dutfufftmentts^prodef dddtldttonemuulu&.Ed duplopodere

dtcdmetis mtxta^Ctnnamomi uice fuppletfipjumdeft:na

\m effe6lmprabet,adplnrimaperquam ut\

Cinnamomumu C A P. X 1

1

1#

NOMENCLATVRA.Cr.K hyccpofiip.Ldt.CT offtc.Cmnamomum*ltalCtnamomom GaLCinnamome.Innamomigenera plurd,pdrttumfibtnomen uedicatia.

Prdferturtame Mojjhttcum^uod CaJi&,cHi Mojykti

nomenefidhquam referateffigiem.Sedm eogenere recens^

* tgrum 3 ex utnofom cmereu uergens,Uue,%enutbH* ramulk,

b 3 acfre

Page 54: Pedanii Dioscorides

tx D

tf

tcfrequentibusnodis cin&umjper quam iucuXe olens.Opttmt

fere indtciu,iucundi odorispropnetate conjiat. Inuemtur entm

€U opumo yeoj

}quodpecuiiare efi , odor %uta aut Cardamo-

mo proxtmus. Injuper acret mordens >crcu calfatltone qua-

dantenusfaifumyquodnon ctto confricanitafj>erum,autfrtan-

ti Unugtnofum,ieutbus tamen mternodusdppareat . St certtor

fien uoles uelltto ab radtcefurculufactits efthutufcemodi pro-

hattomam^Jragmeta mtfcelUnea quadaejfe utdentur .Qu*

dutem meltusjftrantfuo halitu cum naresprimum confulun-

tur,olfaclu explentia,deterioris dignottonem tmpediunt .Ejt

ettamnum montanum,craffum:pumtlum,{uluefcens admodu.

Tertium a MoJylitico:perquamfuautter olet: mgrum>ffuttco-

Jitm, paucis mtercedentibusgentculis.Quartujungofim,can-

dtcans,afjeclu tuberofumtuile acjrtabtie, magnam habens r*

dtcem.qua Cafiaplane reprefentat.Qutntugenus,odorend-

resfertens,fubrufum:Cr corticefuiua Cafii* fmtie:tangett fir

mu , mtnus neruofim,denJa radice frmatum. lis qua ihurts

CaftA Mtrtt aut ^Amomt odoreJfiratxminusfuauitatu tnejt.

DcUgttofcabrum album rugofim.at Uue,& Itgnofum circa

radtcem.ut tnuttle,reucito. Efi ettamnumjimile aliud:cut Pjeu

doctnnamomo cognomen ejt.uile tnualtdi odorisJolutarumjj

utrtum. Vocatur tdetta Ztngtber,cum tamenftt XyUctnnamo

mum,prabens quadam cinnamomtfactem.Eji auteltgnofim

Cmnamomu farmeta Unga robufa(iferens,odore loge Ctn»

namomo infertore.Sut qut Xyioctnnamomu a Ctnnamomogenere dijferre dtcant,quoda natura etus ab horreat.CtnnamO'

mum omne excaifaat,emollst3w concoquit.urtnam ctet,tam

mefes quampartuspoiu aut exmyrrha tmpofitupeUit,contrd

bejtias qua utrus etaculantur:uenena<i conuemt.caltgtnepuptl

iis ocuiorum obuerfantem dtfcutit:cralittiem extenuahienttgt-

GT utM cutts mfacte ex melle illitum detergtt.cotra tujfe i

Page 55: Pedanii Dioscorides

LIBER PRIMVS- ij

Aefiuxhnes dquamfuhter cutemfufam, remmuitU, Zfurm*

difficultatem efficax efi : unguentis preciofis mjertjolet : Cr in

Jumma>magmadomnia ufiw. Trttum umo exapitur, umhraa^

ficcatum, quoddiutm eduret ,reconditur. Efi £r quoddam

Cinnamomum , quod aliqui Pfeudocinnamomum appellant,

ferquam denfb atque crajfofitrmento , longe tamen muahdtm

Cinnamomoy er odor e Crguftu.

Annotario in Cap.X

I

L 6c X 1

1

LDe Cafsia 8c Cinnamomo.

^ Ognate adeoptiufunt Cafiia& C'tnnamomu,yt perfette Cafftxramo$intot£Cinnamomo(tmiles Galenus yidertt ,necfecus

Ctnnamomi ramos Cafitapro maxima partereferre. Atftquis CaneU£yulgo yocatam ddtgentius expenderit,ac Offcinarum qui illacotinent

faccos euoluertt,omnes repertet Cafita defcriptas a Viofcoridefyecies. E<*

tnim mercatorum natura eft,yt bonas mercesftbipetere veltnt,quo pe-

iores dtuendat . Caftia dun? \qrV tt ™/*»>pr- Xylocapiainudatacorttce,

Cafiia Syrmx^qubdfiftutam reprafcntet dicitur,buinsyke cortex lon-

go tempore deportata ad nos radtcit, <ju& amarum , non aromatkufa*

forebaberet.NucfedraroaUquaeiusJpectesajjertur* Arabum Cafitx

fftula quamfolutiuamvocant, omntno alta efta Gr&corum CafliapZ

Jlula. Siquidefruftu* eftprocera arboris qui in India& Zgypto naftU

fur,qux & Faba Egypttadicitur. Cinnamomi multam futfte penuria

Galeni tempore conftat.Qj}bdfi imperatortbus ipfts quibtM tum omnia

parebant cbara hdcplanta erat,intatum ytpro tbefauro afjeruarent*

nihtl mirumft noftrofeculo incognttaftt& rartfiima.

Amomum- C A P« X 1 1 1 1.

NOMENCLATVRA.Gr.&ncpep.LauCr Ofjic.iAniomum.

ItaL^fmomo, Gal.incognitum*Momum exiguejrutificat, ex hgnofe conuoluens in ra-

cemi modum,Jlorc,ceu candida rioUfaruo :foltjs uitis

dlh&fimiltbm. Laudatur ^uammaximc ^Xrmemacum ,fuluo

durt colorcjwnofubrufo, ualde odorato. Medtcum > quontam

m camftefiribM Cr ayuofis tnafcitur>tnfirmm ejfc confiauifi

b 4 autem

Page 56: Pedanii Dioscorides

S4 DIOJCORIDISdutem mdgnum,fubutrtde,tdflu tenerum, frutice uenoJo,odi

igant. Ponttcum uerofubrufum,pdruum,jfrdgtle, racemofo

fruhu turgens, £7" odore ndresfertens. Dcttgtto reccns cdndtdu

Ifubrubrum^auodnec dfrtttum coh

JedJolutumd$jpndaturJemin:splenumyuux

ue>odoratum, modo cariem non contraxertt, dcre,guftu mor*

densyfimpha colore no euartante.Vim habet ealfaaendt,afirut

gends,extccandt.Somnum allsat,Cr itiitumjronthdolorisjen-

fum aufertjnflammationes Cr meltcertdas cocoquthdtjcutit^:

iuuat auosJcorp'tH*percufiit,ex Ocimo tUitum , Crpodagrtcis

cofert, tnflammationes oculorum uifccrumc^ lenttex uuapajfa:

aduuluarum uitia in peflis^aut mfeftontbm uttle efl, decoflum

ieetnortsenibnsrfodagr^potu conuemt:^(nttdotis tmmtfcetut

Crprcctojifltmis unguenttt. ^ldulteratur herba^Amomo fu

tntlt,aua Scmomis uocaturyJedftne odore ,finefruftu* Nafct*

turin ^Crmenidiflore Origani. Quarein hutujmodt probatto*

tttbmjrdgmentdfugtendxjunt : eltgenda dutem , qu& dbuMddtce mtcgrosjt

A in ltalia> ddigetifiirm

Jcatur,nec[ft ea planta , quam Kofi

efe

fi

ejt odorif^tantifter dumyero hmomo carebtmus (jiam Vartugalhno*

ita prUttm verumex Indta aduehert caperunt) authort Galeno cit*

yice Acoro vtemur. »

Coftus. CAP. XVNOMENCLATVRA.Cr.K if@r. Ltt. Coftnt. Ital. Cojfo,

Gal.&T Oflf.Incognitus.

X^ccUit ^crahicH4tcandidm, leuis, eximid odorisfu

tate.Secundum locumfik uendicat IndiCHt,leui*,ulrt

Page 57: Pedanii Dioscorides

LIBER. PRIMVS. **

ferula niger. Tertm eji SyrtacH*,grauis,colore huxem,Q* odo

refertens. Opttmtt* eft recens,alhHt,ahunde plem0,denjks,ori~

dm,k teredtnthw no erofas,Jtnegraueolentia yguftu caltdwac

rdens. Fps et excalfatto*

ria y urtnam ctet menfespel

at mH miuam matelua

hahentytam impcfitu,yuam

fotu CrJuffttu auxtltatur.

Contra utperarum morftta

fextantem hthere prodejt:

item aduerfiit peBoris dolo~

Ifa, tnflattonesfyex

O" ^AhJinth

xuljbjitmulat.

yrorwns ex oleol

efi

aquapelltt,hor

ntefehrm

Cr

Coftu

foluttonthm ohltnttur : uittd

cutis tn facte , cum aqua uet

meUe tllitm emendat. tstd-

dhur in antidota Cr malagmata* Sttnt qtu admifk Heleny

Comagempradurts radiabvx,adulterent,quoddeprehcnfufa-

ctleeb e(l,fiquulem ncqtiegujlujcruet Helentum, neque uaitdi

dorem mhrat,ut caput tentare pofiit.

Ojlum vtplhrimum Ofjjanx habcnt.amarum , O* dulce. Sed

lm mnlocjmtur Vlinita^aHt Diofiorides>at dc alho titum. Pa

ab hitKannis yertts \enetijs ajfertur. Indefibi comparentpharn

oU9neQ dtutius in antiquo erroreinueterajiant*

Odoratus iuncus, CAP.XVI.NOMENCLATVRA.

Cr,XIt&.LatJHncM odoratm O" rotmdm.

I 5 itdi

Page 58: Pedanii Dioscorides

*tf DIOSCORIDISItal Gtonco o^onrto.Gal.Pafturc a Chamcaux.

iff. Squmanthum.

f,in ^fjrica, £7* ^trabia nafcitur. 1

datifimnsex Habathxa :f>roximttf ^Crabicw, qodUjut Babylomum cognomindnt , ahj Teuchitin :pefi

^fjriqud. Ehgendm efi rufM^recensjjioribw refertw , tenuU*

ruhentibutfvAgmentis , qui mambm conjricando rojk odorem

emittit, ignex morddcitatisadlinguam. floris, culmorum rd-

dtcifify eji ufm. yim urin* ciundxbabet , menfes pelltt , difutit

infiationes,caput agrauat,modice aftrmgit , commmmt, exco*

quit , ac uenarum ftiracula laxat. Flosem in potu utilkfan-

guinem reijcientibw, doloribnsftomacht^pulmomstiecmortf,

Cr renumymifcetur anttdotis. Radtx aftrmgentior eft,ideofa-

fiidijsftomachi , hydropicis , conuulfis , drachma una cump&ri

fondere fiperis ,per dies aliquot datur. VecoBum uulua tfr

Jlammatiombm9addeJidenttumfotPi4 uttle eft.

x* » Scfuinanthum OffcinU vocatur , vt

XOivi ccpQ@r9ynde yox integra prodit 2,ynvav&

**nthum quaft

a*ffertur,fedfitpites tantum ,&,frlia,G' radices. luncus odaratuifch'

>idtu efi reuns,nama vetere odorommt G-fapor abeunt.

Calamusodoratus. CAP*XVII«NOMENCLATVRA.

Cr.KctXctft©' apa>ti<xftk.@'.L4t. Calamus odorattti.

Jtal. Calamo odorato. Gal.& O ff.Cala-

mus aromaricus.^tUmta odoratmm India nafcttur,me\ior eftfulutu dese

gentculatns, Cr qut affulosefrangttur , flena araneorutn

fiftuL,alkcansJentnsm mandendo,Gr ajfrm?ens,ac cum alf

yuataacrimonta amartts. rnnampotu ctet,auare cumgramt-

ms aut aptjjemme coclus, m a^udfuhercutemfufd morhoy re-

num

Page 59: Pedanii Dioscorides

LIBERPRIMVS. 17

nnm uittjs,J}ilhadto urtn£,ruptisq3,comode btbitur:menfcs Cr

potuCsr appo(itupelltt,tufiJuJfitttmedeturperf,aut ex re/f-

na terebmthtna^hauffo per arundtnemfumo> ad muliebresm

Jejfus decoquitur,CT clyfertbm imponitur.Sujftttontbm , ma~lagmattsti odortsgratta commifcetur.

Alamus Aromatkus,canna odoratipima,qu& quibufdam maioris Afidi Lacubtts^dumficcantur) ena/citur,ad nos hodie non af

fertur,fedhuiusloco acori radtXyqu&folaex Acoro medicmam fautl^minCalamaodoratoyfuifitaruniojnonradix.

Balfamum. CAP. XVIII.NOMENCLATV RA.

Gr.B«\«f^<^. Lat. ©* offic.Balfxmum,

Gal. Baufme.

^fljamu, arbor alb* violx, Lyctj,fue Pyracantha ma~gnitudine cofttotur. Folium ruuproximum, longecan-

ebditu, prepetuo utrens.ln IucUafolum quadam ualle cr ^Ae-gypto najces. his dijferens modis,fcabrttta, proccr'ttate,gractU~

tatc. Quodtgttur tenui Cr captllacea coma eft, rhertjtum uo-

cant, quajidemeftle:fortafii* quontam obgractlitatemfactle

demetatur. ^AefttuUfub ortu Canisardorwus:arbos ungutbmferreisincidttur,mmat^ cplaga fuccu6,quem Opobaljamumuocant :fed tam cxtguoftllatu,ut annisfngulis,neplures quudequamfe ntjeptentue cogtj cogantur.tntbtq^pondw duplo rr-

fendtturar?ento.Succiprobatto efl,utftrecens,ualtd$ odfynccrm,non adacorem uergens,dtlmfactlt6,Uuis,aJirmgcns

dtce mordes guftu.Scduartc uttiatur,mtJlo ab altqutbmbtntht,CypriyLenttfci,Balam ungueto:iicfuftno, metopto

melle,aut Cyprtacera l*qutda,quodmalejictumfactle deprehc

dttur.Nam% mcrrnm laneam uefiemfujus>neqw maculafi**•

<*»

/

Page 60: Pedanii Dioscorides

** DIOSCORIDIS.cit,ne<jue (ieluatur , noiareitnquit:uttiatti4 auteinh&ret : O*lac tnjitllatm coaguiat,quodaduiteratm no ejftctt*Qutneitam

fyncermtnaqua aut Utie ceierrtme liquatur colorej^ UBefctt,

utttatm uero oleimodo tnnatatfe conuoiuens,aut mfiella mo~

audtffundes.Syncerwsfenefcenscraffefcit, dcteriorA reddttur.

Haiiucinanturqut aqua concretumpejfum tre7CT adimafide-

re arbttrantur, poJieadifipatumJupernatare.E hgnt genere,

yCdffm: fuod Xyiobalfamii uocat,j>batur reces,fermeto tenui yfuluu,

odoratttm,quadamtenm Opobalfdmumffirans. ^ecejfartm

etiamfemmis erumptt ufm,quare eltgaturfiauum,pienu,gU"

Cm^hJ^m t : "eyponderojum^mordensjrujfuferuens tn ore,modtce OpobdU

' famum olens.^tdulteraturfemine hypertcoJimth,quod a Te*

tra oppido deJertur.Sed coarguitur magnttudme,tnamtate,ut~

tium tgnamaJaporePiperis.Efftcaciftmauis ineffucco,0*

quam maxime calfactens^abjiergit qu& tenebras ocuioru pth

piilMeffundunt,medeturperfri&ionibwuuluiZ,ctim rofaceo cc

rato appojitmjnefes quoquefecudits^partm extrahtt,hor~

rores tiittu difcutit y ulcerafordtda expurgat, er cruda co nco*

futt^urtnampotuctet^grej^tranttbmprodeji.datur m USlc

contra ^conitum haufum,autferpentiuiElm,mifcetur acopis

maUgmatifjCr anttdotis* Infumma,pr£Ctpua authorttasjuc-

to,fecundafemtnt,mtntma hgno.Semen commodepotm datur

doiortbm Uterps:pulmonuuttijs, tufi,tjchiadicis , comiiiabbte

ueritginofis:orthopnotck^urm& dtfftcuim^^

pentum morfibm,admuhebresfuffttmper quam utile ejl:uu

appertt in defefiontbm bainearumdecoBum,Cr humo*

rem euocat.Ltgnum eafdem habet utref,ahquaio mtnores. £**qua potum cTuditatibm,torminofis,uulfu,Henenatorum i£h~

bm opttuUtur,urmam ctt,adcapttis uuinera cumjicca Iricon*

uemtfqHamm44oftumextrahit,zr ad unguentorum ffiff^

Uuam

menta additur*

£dl

Page 61: Pedanii Dioscorides

LIBER PRIMVS. 29AlfamiiSyriaca arbufculaan tgfpto nonfccus ac olim nafcitur,

fed frncenu tim liquor ad nos non affertttrZarpobalfamum,Eal

famifcuttus:yidobalfamum,Kalfamieflli£nHm.\\&c adtdterata in

Vbarmacopolus yi~duntHr.Y\&t dduunt incoU ad medtcinam & vn-guenta.tu vmbus defiltuta hgnofam fubfiantuinobis obtrttdut.Eal-

fami yxe,Stacle vttlicebtt^qui Uquoris e Myrrl?a eltcitt fiosefi . Lcc#

Xtlobalfamt yiolarum radue,quas Chetri offtan& yocant.

Afpalatus, C A P- XIX.NOMENCLATVRA.

Gr.AcnrxXctT©'. Lat.^ifyalatmMa.

,Aj}aL:o.Ga\L3c OffionomeaLatinum vfurpant.

SpaLtU4,alijsErjJifcef>tronfrutex eji furculofw, mul-

thfpims horrens, nafctturm iftro yNtfyro, Sjrtay&*

E^odtorum infula7quo adunguentorum Jfitffawcniapigmen-

tartj utuntur. QptimM e(i grauis y d

purpurauergens^ denfw, odoratm , guftu amarm. ift CTaherumgenm candidumfignojumfne odore^quod deterim

hahetur.Vim calfaciendt cum aftntltom ohttneUunde decoclii

cum utno adtetra oris ulcera colluenda conuemtyadnomasge

nttahum y zrjordtda ulcera mfundtturfubieclu in Peffo,t?ar~

tum extrahtt;aluumfj}it etm deco£tum>€rfanguinis reieftio

nemfotu cohibeUurma dijftcukatem mflationesa^ dtfcutit.

ASpalatus non tila arbufcula efi,au& Khodi nafcitur Oliuafirofi*

mlUs,patrum memorta. pro Agallocho vfurpata,& equa preca»

rtj orbuuhfiunt,mgri autfiauifub corticecoloris,non rubrt aut purpmrafientis,quod recjutrit Dtofcorides.Ac'de hu>in re medtca Afbbalat*raduts corttce tantum yttmu>r,in Khodto ligno/tpfum hgnum medtca-mtntarem ytm c^odo) em babct.

Muf

Page 62: Pedanii Dioscorides

jo diojcorioisM ufcus. CAP.XX^NOMENCLATVRA.Gr&fvtp.Lat.MufctM.ItdLMoJco*

Gal.Moufle Offic. Vfnea.

Btyon>idefi Mufcwfa auibufdam Splachnon appellatur:

m Cedro arbore:populo alba er Quercu muemtur. Opti

mum ej} cedrmum:proximumpopuleum:m quogenere cands

dum &odoratiM4pr&fiat>nigricansimprobatur. ^tfinngerm

uim habet. DecoElum infidentium uuluis utde.unguento bmnmoy oleitfy tnjfiffandigratia infentur:thjmiamatum>acofo-

Tumti compofitiombm conuemens.

TC7T Vfeu*feu yillofa tlla arborum canities,non pro eo hic acctpiW

<* *qmhn quauUarbore nafeaturfed tatum qui in cedro, ?opu

ha,?tcea,Quercu,Larice> A biete prouemat acftt odoratus»M ufc

garuAndta animahs pus eft.Qui dihgentioresfunt; juo bac clan

(linguant,tRum mufeum,mofehum bunc appeliant.

Agallochum. CAP* XXI.

NOMENCLATVR A.

Gr.Ayctfaetfp.Lat.Cr offi. ^Cgtlloehum.Itd

i

A«/4rgo//or/ro.Gahnomeri nonindiderunt.

Gallochum > lignum eji quodex India atfy ^ArabiAde

portatur, rhueia ltgnofimde>macuLtH>odoratum>g»*

fiu afirmgens>cum quadam amaritudine>cute uenu*> qua cor~

Uce uefiitur>aliquantuluuerficolore.Mandttur>autdecoBo#

€ollmtur>commendandt halitwgratta.Sudorcs arcet toto cor*

fon mfiarfum:pro thure adfujjmeta fubfiituitur: radtx efo*

U drachma uniwfoderejoumidajlomachi uitia CT imbecm

tateferuoremj^ mulcetfilateri*>ieanoris ue dolor excrucUh

Jidjfemeria,mtormmamfefiant,exaaua bibere prodeft*

^gallo

Page 63: Pedanii Dioscorides

LIBER P R I M V S. 31hchum>Xiloaloes>feu lignum aloes , referentibu* Vorturall*tfula Taprobana nafiitur,fuauifimi odoris etiam f non -»ra-

tffertur cjuod probatifSimum efi. Agallochum talidu&Jiaum eft infecundograd

Narcaphthum, CAP» XXII.NOMENCLATVRA.

Gr.NetfHeKpQgp.Lat.Gdl.off.Ararcajjhthum.

Ital.Nercaphtho.

^frcaphthum ex India defertur corticofum yjimile Sy~

comon libro, quodtucundt odorisgrattafufficttur. Mufcetur thymiamatis compofitis : confirttltonibm uuka fujfitu

Nfrodeft

1/N fymbrum,autpotius7tgname,quodl>lan£mlaliud ejl

Thymiama.

hum aut hodie ignotumj aut Storax eflfu

Cancamum, CAP.XXIII.NO M E N C L A T V R A.

Gr.K «ntecney. lat.Cancamum.ltal. Cancamo.

off.Lacca.nec almdnomen habet.

^€ncamu ^irabici (tgni lachrima efi , myrrh* yuoda-

modofimtlis, utrofigufttts, quam adfuffimenta ufitrpatrefles eojStyrace er Myrrhaaddttisfuffiuntur. Vtmprodttmbttnere extenuandt obefos ,fi termm obolorum pondere e*

tfo aceto plufculos dtes ebtbatur:ltenofis dat

bua zrfufymofis : menfes cum aqua mulfapellit, oculo-

ifefitm emendat : uino madefaftum medeturundem hebetudtmbni, aduerfmfingiuas humore Prdg

doloresfy dentium^nonattudemcaciw.

Can

Page 64: Pedanii Dioscorides

3 x DIOSCORIDISU affertur.NcccJl

lludfptffum £r tranJparens,cjuod Laccam rocat> nempe

fufft tlyc odorem prxfefcrt , quod im Cancama repertri

fcnbit Dtofcortdes*Ktenim muip.de Cancamofiipfum confundtt Sera-

pio,qui dicat: Laccant t coclo fuper arbores Mann* m modum deciaere,

& ex eiusface Carmefmum tn tinEtorijsfieri. Cauedum proinde ne />r»

& minu* DiaUccamaccipiamtu* hfir

&Ciphi CAP^ XXI III-

NOMENCLATVRA.Gr.Kvfi -Ldt. Cypht.Ital Ctphu

Gal.&Off.Cypheos.Tphi thimiamatif compofttio e/i dicata dijs, <jua abunae

^jb ^eppttjfacerdotesutunturJnanttdota mtjcenfoleuj^

jjnrtofis datur mpotu.Permulu componendsrattones, quarum

una hdc eji : Sumtto cypendtmtdiumjextanum,eumpart bac*

carum luntpert aduiu modo:uu<epaJfie ptnguis,exewptis HinA*

£eis,mwa* duodectm:reJin& repurvata mtnas qutnyu? Calartf

Cr lunct odoratoru.Cr ^fbalathtfmvulorum mtnam:Mj>r

rhd duodectm:utni ueterisjextartosnouem7cum duabus mcllu

rntnis:uuapajfam detraftis uinaceis tufam, cum uino Cr Myr-

rhajubagtto : cdtera tuja Cr cribrata adijctto: dtc tmo humo*

rem combtberejimto ; detn melcoautto, dumfibtgtuttnis ajct*

Jcat crafttttdimm.ehquatam reftnam accurate permtfceto cm*

reltquts dtitqenter contritis^Cr mjichle ua* recondtto.

A Dteitittum quibttfdam boc effe capttt Dtofcortdts yidctur t<juod i*

JL\ anti<]uiA exemplartbtu non rcperiatur. At cum Cypht ampW*Aetttts menttonemfccerttjtd certbfiatuere non attdeo.

Crocum, C A P. XXV-NOMENCLATVRA.

Cr. K(oh©: LAt.Cr OjJ. Crocum.Ital. Zafftrano

Gal.Saffran.Ct*

Page 65: Pedanii Dioscorides

LIBER PRIMVS. 51

Crocum

%ocumy opttmumme

dendx ufu Coryceum,

recens Cr boni coioris, pau-

lum candtdigeresin capreo*

lo, obiongum , omntbnsfuis

parttbm confians^ nonfiavi

Uyplenum, a quo detraElum

efi nihd , quodmadefattum

manns mfictt^ necfttu redo-

let,aut cartefenttt yfubacre:

Jin humgeneris non efi^aut

uetusy aut humoreperfufum

creditur. Secundm Iochs da-

tur Coryceo , e traElu Lyct&

contermtno. Tertiws Lscto e

mbte olympo, dem ex ^tc~

gtbns ^Cetolta. Cyrenatcum

Cr Centurtptnum mter sictlica omnia utrtbm mjirmmefi

Ommu natura oleaceaJtah tamen objucacopiam , £r coloris

uenufiatem,ttngendis mortartjs dtcauerut:<juibu4 de caujis magno uendttur.Ftiltfiimummmeduma quodante dfcrtpfimm.

^fdulteratur immtfio Crocomagmate tufo,atct ettamjap&fu-

hlitu:conirtta . qtiopondm adtjctaturyftmulargenttfyuma, aut

plumbagmefedmaleficmm decUratinfidenspuluu, pr&jcrttm

Jidefiutumm odorandofubolet. rheffalm tpfumtantumodo-ratu ejfe uoluiU^dij exttiofumjrtbtts drachmis ex 4quapoti$.

Proculdubto uim coquendt, emolltendt, atfy fubfirmgendt ha-bet:urtnam cit,elegatem colorempra(lat:qut expajfo bibcrapulam nonfcnttenUoculorum fiuxtones tllttum cum huma-no laEle,cohtbct : additur mpottones, qtu tntcraneornm caufa

Umper*tur:aduulti£ ettajedisl catapia{mata uttlttertndstur,

ertnt

c ucne

Page 66: Pedanii Dioscorides

34. DIOSCORIDISueneremjitmulat.uergentcs adtgnem facrum wjlammattona

mulcetyAuricuhriji colleEliomlw tiitle. Qjofaalm contcratur

tncaltdo fcldtfoleftccart oyortet , celerrtcr^ uerfart. yrtnam

mouet radtx ex pajjo pota. Fit ettam exfrcftis unguentt croctm

odoramenttt,cr tnforma* digefiUy^uod Crocomagma uocaU

Opttmum ejl odoratum, modtce myrrham oLns, graue, nigru,

Itgnt expers,Uue,fubamarum , quodmadefaSltm Croctcolo-

rem reddtt ,guftatum% uehementer dentes ac linguam tnficit,

tnultisduransannts , yualeefi , qmd* Syrta defertur. Hakt

Jtta* utresaddelepda tju& caltgmem oculis obnerfant : urmam

at, calfactt , coejuit , Cr emolltt. Ftres Croctproportwnequ^

danxenw reprdfentat,cjuando^utdemplurtmam Crofipartem

fibt Crocomagma uendtcat.

Jc

iGimu, &mipfoftrt*. maximi i? Vtennt territorio. A bunde qutdfit

deducet Vtojcorides.lota CroufubjLnta procedit infe

tisgradum& ficcitath primum , eaq; de taujd -vim h

cui/ubfdiariaejlajirifiona qua parttcipat yirtui.

Helenium- CAP. XXVI*

NOMENCLATVRA.

Cr.EKivicy. Lat. Helenium.Ital. EnoU

Gal. 6c Off.Enula Campana.

H Eleniufolt* habet Verbajci angufiio isfoltj, A^nord>

blogtxAute ^uibufdain locis non emitttt.radtcsmpj.

Page 67: Pedanii Dioscorides

LIBER PRIMVS. 3*

Hckn

alhtda,tnterdumJuhrujam3

odorata,Juhacrc\ ucgctam,

marna^cx qua aqnat&gtia *

gtnes liltoru autan tnodo Jc

rtltur. Motthn* tn umhrojis,

Jiccoj3(olof>roucntt . Fodttur

ajiate radixj farttculattmj,

dtffeElaJiccatur. Potu radscu

dccoElum menfe

ciet , tfjkifo tn cclegmatc ex

mellejpdeft tuft, orthoVnoea

rujtttsjoutiljisy tnJUttonthm

ferftenttum morfihus, In

fumma excalfactens . Fcl/a

Itter ijchta-

dtcisdhnutur.Helcmum fto -

macho utdc tn pajfo condtt.

Jiqitidemfalgamartj paulu

lumjit

c

•t

decoElam , CrJrtgida aqua madcjaclam >tnjat>

ijm recondunt. Tntaipotaque ad

ttoncscjjicax cji. ^tlterum Helenij genm tn ^XegjMo gtgni

Cratcuastradtt. Herhaeft cuhnahbm ramulit,Sert>ylumodo

fer humu repcntthmfolijs LenttcuU ctrca ramosjed Longiort-

hus crehrijque* radtce paltda,digttt minorts crafitudinc yp tmatenutfiiperne craffajorttcc ntgro.KaJctUir m marttimisjCollt-

hufquc.i{adixmam tuno epta.contrajer^enum^m auxilhi

tur*

Nulafe» Helcnium.ex Htlen* Luhrtmis nitajum Canofi ?*-bernatommorumdefin^uflcx^cftras nulU r.cncognn^MgJ

}tu,qu*bumtl» VcoronartaeJl.*ioJ}rat» radixwnjlattmaguft*

C % e%ca

Page 68: Pedanii Dioscorides

Jtf DlOSCORIDlSexczlfadt,ytpiper ni»rum,0' album-fuperfui enim humidd tjt. Itf-

TttgttureU£iuari]iinfcritur tqu&futadcraj!osO' yrfcofos humorei

tpettore O* pulmone educendos-

Omphacinu,olcucp.c A P.XXVIL

NO MENCLATVRA.Gr£cc$>MMy upcTgi&tsjyu EKaiey u$U*\i>

LdU Omfhdcinum oUum,Cr oleum commun(.

luiolio Omphdctnoe uolgare.Gzl.Huylc

d'0 liue. Ojfi.Ldtmo utuntur nomtne.

o Leum quod

liuk cxpri-

mitur, dd muhos ujw reBe

ualentibm dccomoddttQtmu

Omphacmum td appelldtur-

Prdflxt recem , odoratum,

tfuodnonmordedt. Taleun

guentorum compofAiontb^

tdoneum mtelhgitur . Stoma

cho uttle ejl , quod aft

gat

tcs

mgiuas contrahu.de,

fim ore ,Judores cohtb

quo uetuJliHS dcfingu

dd medicamentd dptm eu

OmphacinumIumt

dtcdntur , omne oleum cdl

^moUaMentrem^ferfiOion^ cor^tnetnr, iffimj

pront

Page 69: Pedanii Dioscorides

LTBEKPRIMVS. j7

from^iim adoheunda munera reddtt>aluum emolht :ulcera~

ttumuenenorumutrespermtftum hebetat:contra uenena dd+

tur>dfttdue ^otum reddttum^ uomtttonthm%>foluitaluum hc~

mtndmenfurd cumpdrt pttjdnafucco dttt dyudpotum.ad tor*

mind cahdu fxmul decoftd rutatribnsjextarijstnpotuddtur;

nentris antmaltafelht,tdem maxtme ilei tntcjitni morbo labo-

tantibm tnjundttur>uetm magit calfacit Cr uehementtm dt-

fcuttt,oculorum clarttattfublttum conjert. si uetufii nonjit oc+

caJio,tn uafe decoqmtur ddmellis crafitudmem^ut uetufiatem

reprafenteU

Okum (ylueftris oliuae.

C AP- XXVIII*NOMENCLATVRA.

Gr.t* rnt ZyfUf l*.*i*$ "iKBioy.Ldt.oleumJyhteJlrm

ohudAtdil Olto chejifd delle ohuejaluattche.

8c Offi.communc nomen

omucant

yuodjylueftres oltua fundunt , uehementer ad~

Jirmgtt,cr adfanorum ufmfectmdum fibi locum uen-

dtcat. tndolortbtn capttis utiliter pro ^ofaceojubjhtuiturjudo

fluentes capillos tnhtbctfurfures ulcera capttts

nanttafcabtem leprat^ abfler?tt,tardtHt camttem fenttut, aui

quottdte f&ungutur .CanZdum oleumft hoc modo . ^d~bnm colore^nec anntculo uetuflitu ,m nouum ficltle orUpatuli

fundttur,eentum hemtnaru mefura,wfubfolem medta qua<£dte concha refundttur,ex aito^demitxrtur,ut aftdua deuolutto

ne, t&ujj agttatum refftm^ t,otlaua dte fcenum grxcum mun~dum qumquagtnta denartorum fondere,caltda aaua madefa-ftnm donec emollefcat , inftpradtclum oleum deqcttur , tta ne

* $ txttl

Page 70: Pedanii Dioscorides

33 D I O S C O RI D IS.

extillet aqiia - Poftea tedx p-<zf?inguis fncc* afuLttm eajk

*aua le pondtts adijcitur,CT tranfaftis ofto dtebw,oleum con-

?4 mouetur.vbi candore contraxertt,w uas nouu ucttre utne

affufum recondtdcbetjubftratis fertuU Capana corollis dra~

rnM undeampendentibH6,cumpan Irtdisponderefn mtrntt

ruvfnsfolt madandum,C^ tdem munns obeundum,ufque dum

malbefcat.

. Annoratio in Cap.xxviv xxvin*Ol.€umcumpmpliciter dicimm,tilud mtelligimus,quod exfatitfk

OUi4:Ompbaunum3 quod ex immatuns Olcitexprimitur. Cani t-^t .:' /•• _ 1' *i~ J ^ r i ~. f i •>/ ;-

£

ificiendi rationem docet Dtofcorides *Cand

Ckyonium. CAP. XX I X*

NOMEHCLATVU.Gr^iKtoviGyXaUSicyonmmJtal.Siciomo.1.0

Galli & Officince carenc.

Icyontj componendi ratio hac eft.tn lebetem oris lattfian-

no mduclum,funditur olei albi auod crudx oltud reddide~

runt,cogm unw:aqiujemtcogiH6.Lemidt£ne coquttur , leni*

termouendaatubtbpsefferbtitt, grfubtraflo tgne refrtxtty

mnatans oleum concha decapulatur,£r adiecla noua atjua co

feruefcit , Cr rehyws ut dtxtmmpraElu^retomturAn Stcyo*

mamaxtmefiertconfucuit,Sicyonyinde aaepto cofnomuic

CalfaVtorta adquendam ufque modu utm habet. Vebn acner*

uorum utttfsprode/}famin*adcommcndandumfactci mtore

eo utmtur.

N Sicyerre VcUponenft yrbt i c*ndido oUo,freparalatur tlcum

g ofcnlit Vhfcoridcs mide.Hoditferi deji;t*

&

Strt

Page 71: Pedanii Dioscorides

L I B E R PRIMVS. 33

Stfigmeta balnearu. CAP.NOMENCLATVRi

-

Gr.Vv7t%- $ctKccvuu\>,H&. Vv7ii^r iu. th$ urctkaiqfctf*

Lat.Strtgmenta balneArum Strtgmentafalejlrica.

ltaLhe rafure de t bagnt.Le rajure dellapale-

Jira.Hxc anttquorum,non noflratu ufm.

Trtvmenta k balneis calfactunt,molliuntydtfcuttunt:adJe^

dis ntnsjyCr condylomatatUmuntur.llld utro ejtiA expa^

lefirisfuluerem filt afctuerunt, tnfordisfbiLtem redafta, arti-

culorumnodos tmvofta adtuuant : tfchtadtcis tn fotwaut ma-

lagmatis locumjahda comn>o£efufficiuntur.Derafdgp!mna-

fiorttmpariettbpufmulacriftjjordes calfactunt,tubercula, qu&

dgre adcofltonem fcrducuntur > dtfifant , defquammatit CT

ulcertbwfennm profun t.

A Ktiquhu* Oteo corporibwm balneo pmmtluifudorem Oleo tni-

xtumfermyel publtci-vel prmatijlrigdibus eradebant. idftrig-

mentumvocatumeft.Luclaturntidan tuuene» Oleo perungebantur.

ln palejlra,detn puluere oblintbantfefe. Canofa iUa crajstiies crua W *

ludo eradebatut in balneium yfas rncdttiii& cedebat*

Elaeomeli. CAP. XXXI*NOMENCLATVRA.

Gr.&\atcui\hUt.El*omeLltal.Eleomele<

I{es noiiristncognttdCr ofjicmps.

NPalmyrisSjrid^uod EUomelt uocat, tx tjundacaudia

manat oleu,meUe craftm,fapore dulci. BtlemyCruditatesj^

Jetrahitjextano chma a^u& hemtna datofed gjumpfertytor

c 4. fefcunt

Page 72: Pedanii Dioscorides

40 DIOSCORIDISpeftunt,Cr utrtbw deficiutur:quodmtmme ucrcn oportet, uc*

rttm crebro excttarc, ne ueternoprefitjomnos cdptcnt. Ftt CT

olctie ptnguttudinc (urculorttm oied:opttmumuctm, crdjfm,

ptnqucnonturbtdum. Cdlfdcit,pnudttmj3

caltgmtbw oculo*

tllttur:leprds,neruorumj3dolorestL dat

\fjertur.QuodeQjiercMttm CT BetnU-

m vetuftit truncu ftmtfap

mtat ad naufiam 0* yomitum HkomelhV laxat aluum.

Cicinu oleum- CAP.XXXIlNOMENCLATVRA.

Gr.KiHivop IXxtey.Ldt.Cicinum oleum.ItdlPoho

Hjcino.hoc Ojf.nonpdrdnt.promde necdpud

Gallos nomcn habtt.

Icinum oleum hocmodo temperdtur:Mdturi ^ictnt, f&uoles qudntttdtctorridofiolefidcccfcut, Cr oudrum mo~

re mjirdti tdnttfyer mfoUntur, dum ueftiens cortexfidfltvde*

adat:cdro colitgttur, £r conieftd mpiUm dihgentcr tundttur:

fofled tn lebctcmfidnno tliitu , amd^udm hdbcdt, dcmtttttuu

fubte&ofy igntferuefiunt:Cr ubt infitum pror/ns humorered'

dideruntyjubldto ab tgmuafe, mndtans oleum concha tolltM*

Zr recondttur.Sedm ^tegypto yubi Urgtor tncrebmt ufaM"gcJccHtfieriJolct. Nam repurgdtos /(tctnos mold mdnddnt (?

dccurdte molitosperfifortuUm torculo exprtmunt. Tum q#m

dem ematuruerunt Kicmhcum contmentWH* orbtcuhs exunn-

tur.^id pfiras,C^ ulcerd capttu mdndnttd udlet, prodcjlfiw

mfiammattombusjuuluu conuerfis dtd prdriufis : itcm tndcCQ"

ris cscdtrtctbm , Cr aurtudolortbw empUfird efficdctordred'

Mt dddttum.potu acjuam dluo extrdhtt,ucntris dntmdhdpeW-

T T Oc okum hodicfit/hb mmint Ofa d* ^rnafin Qatapuaa w*~

X 1 *0iw Arabttm.

Page 73: Pedanii Dioscorides

/

LIBER. P R I M V S. 41

Amygdalinum. CAP. XXXIII.NOMENCLATVRA.

Gr.hfivyJlacXive^ fXtcfep.Lat. oleum ^AmycrcU-

hmm. Ita.Poiio delleMand0le.G2tl.Huw

le d'Amendcs. Ojf.oleHm.amy~

S>dalantm.

AMygdalmum oleum , tjuod ahcjui Metopum uecant,

hocftmodo : Semodimex amaris nucihw repurgatij

ficcatisj^ , mpila hgneo pifttllo leniter tunditur in offitSyaqu*

^uaferhueritfextarim adijcitur, Cr uht dtmidia hora humo-

rem haufent, uehementtpps qukm antca tundttur, mox tahellie

fremiturycr quoddtgttts h*fit, concha exufntur.PrefZknuci*

hm rurfum hemma aqua inftergitur,Cr poftquam ehthermty

idem optu frofequendum. StnguLtt hemmas redduntfinguli

modtj. Contra uuluarum dolores5 (IrangulatH* y conuerfiones*

Cr eorudem iocorum mfammationes effcax efi:uittjs renum,

calcuiofisydtffictli urm&fuftmojis^liencfisfy froficit:dolores ca-

fitisygraustatem audittuyfonos mcertosy tmnttMcL difcutit:ma*

culas cr uitia cuttt tollit f facte,©~ eam erugat cum melle, ra

dice Lilij>£r Cyfrta cera3 aut rofaceo cerato:er oculorum he-

hetudmes emendat, ulcera captts manantia, CT furfures cumusnoahflergtt.

T/7 hodie ex Amygdafa dulcihus O* amarit oleum tKprimatur,

Satim tamenagct , qni Uqq in mgooo Mefne praftrtptwntm fo-

iuttur.

Balaninum. CAP- XXXI III.

NOMENCLAT VRA.Gr.1*\mvuny thJxi9y.lat.0UHm BaLnmnm.

Page 74: Pedanii Dioscorides

4* DIOSCORIDISItd.Poliodt tfftf/Gal.Huylede Ben. off.oleumdeHcn.

Imilimodo fit Balantnum oleum , qttod repurgatmAW'

Lit, lenttgtne$,uaros,er cicatrices ntgras:aluumJolutt,f

macho dduerfatur,contraaurtum dolorem,fonos, Cr ttnntM

auxibo efl,cum anfcrmo adtpe mfitllatum. Stmilujcjamtntrit*

tio. Ftt ettam e nuce tuglande oleum , quod carytnumuocdnU

Eandem utm habet quam balamnum.

OLeutn halantnum, cjuodt Glandt vngucntariafit ,& Oleutnt

Ken dtcttur,ajmd I talos yut*arc>nobit fenc intognttum quodd

bonttatem attintt.

Hyofcyaminum. CAP* XXXV.NOMENCLATVRA.

Hyojctamtnum, Gntdtcum oleum,Cmctnum okurn,

okum ^dphantnum.Ital.tolto dello lujqutd~

tnofdel Grano Gntdto,delCartamo,

delqafano.O&cinisSiprQ'

parentur,nomina la-

tinahabent*

ToJcydminumJtcftSemen candtdum, recensdcjtccu»

X tundttur , er calidd afyergttur aqud , ut tnamygckh^

<bxtmw:dumcfe tnJolatur,Jiccau,qudjub manujunt, partesc»

reltqua majfdpermtjcedntur : hoc dutemferi oportet dtM*1'

grejcdt , C^grautter oleat : moxprejfum atque excoldtu& fC'

conditur.^fddurtudolores efficax eji,pefps mtfcetur,adcm'

hendum uttle. Ftt CT "egrdno Gntdwpurgato Cr tujo. V**

dluumjoluerepotu* Konjecw Cntctnum oleum temperaW'

futfdatltdt eddem ef mt£ fdfto e Gntdtograno,uerumtnm'

H

dtor. nhaphantmm e %hafiamjeminefierifolet,c£teroru'*

tnore. phthmafesmaU uaieiudint contrailai toihu Sc^10

10

Page 75: Pedanii Dioscorides

LIBU PRIjMVS. 4fcutis tnfacic emcndat . x./€d obfoma utttntur ^tepyptu.Melayi

thtnum tdem quodpjoaphantnum potejl. TrtUim Smapisjemc,

CT cahdaaqua madefafium,adiefio pofica oieo exprtmttur.

idad dtuturnos dolores ejjtcax efi,transjert humorcs qmtn abqua parte concreucrunt.

Ommodim noftro tcmporc tritum & calefaclum Uyofcytmife-

mcn cogitur okum reddcre>aua olim madcfadi ajna . Idcmftin Khaphamno cy Stnapino,C vctuftus mos deftjt.t Grano Gnidt

ohum exprimitur, quo ruftici itah adfepurgandos ytuntur . O/cj c

Carthamo G* Ttiigella rarus aut nulius eft yfus.

Myrteum* CAP^XXXVLNOMENCLATVRA.

Cr.Mv^iveXcctc^.Lat.Mjrtcum. Ita.l7

oiio

Mtrthino.Gal.Huylc dc Myrtcs.

OfhOleum Myrtinura#

Trtttfiuicdi ratto hdc efi:E Myrto nigra(yluefiri,aut

fatiuafohoruramoihfitma qudque tuja premntur,fuc

copares omphactnt oht porttones adtjaunturjubtecitjque car-

bombus tnferuejcut donec cocoquanturjnnatans oleu deradi-

tur.Sed longefictuor hdc compofif:o:tcnera folta contuja cc-

quuntnrinoico O" aqua, cr quodmnatat extmttur . Frtua-

M

lij detccia tn oicumfoha tnfoh

tnj?lJjdm ^tehccr;o,Cupreffo

y Cypero>zr lunco odorato. Effi

cactm eflamarugujiuyQr oleoJum3Hirtde,transluces>£p' olcns

Myrtu.^Aflrtngtt Z2* tnduraUtdeo medtcametis mtfcctur,qud

acatrtce obducut,prodefi uiccrtbmm captte mananttbm, am-hufits tgm:z?papuUrum erupttombm.Facttad attrtta er fur

furesjedis rtmas,cddylomata,articutos iaxatos,corporisfudo-

fejctt,et omnta qud adfirtfitone 'tnffiffationed defiderat.

feplafia Myrtinum oleum auam DiofeoridesA Mcfue prdferipferiut.Etfane mchw ccdctfip

nco bi*ri&,& cnm oleo Qmphacmo.

Latt

Page 76: Pedanii Dioscorides

4* DIOSCORIDISLaurinum. C A P- XXXVII»

NLdurmnmAUyt*oh

yledcLaurier.

ojf. nomcnUtmuminufh

sAurmum ft hoc modo.Laun Iacca cu nutturdfnU

m atjua co<juuntur:fiquidi ex obduElo cortuc yuartam

fm^Httudmem reddunt 3qmt mani^Ju^aEla^comlu tXCtf*

tur . ^cltj omphdanH ^rim olcum Cyf>ero,lunco odordto,(?

Calamo infyijfxntydande tcnera Lattrifoha conco<juunt:dty

ttum laccu4ydoncc olcum odorcm contraxent,alif Styracc&

Mytumaddunt.OpimaLaurvuddid lattfolta Cr motMi*

Oleum Laurtnum utilint auo rcccnttHi , QUqJl uiridiu* color^

dmarifiimutCr dcre.yu eiex calfafloru, emollicns , uinff*

$tracuU apcritjdfitudmes difcHtityomnibuc neruorum mtijh

algoribiU ydefdUtionibH6yaurium doloribus,malti rcnump'

gorc tontra&u , illitum , non ahudiuuantm, dttamcn fotti*

tidufeamparit*

OLeum Laurtn£aliteraMefueparatur,alttera \Yiofcortde,ah&

ab Ojftcmu.lnqutbut ^uieru^tne ajmtfcet ymale agiit.Ei*ru*t

tmm trugo ola temperamentum. Probi prxpuratum pr* ter utres **#

tttribtiit Dtofortdes^ualetdolon ttcpatts, Hemtcranea prouentittt*

* caufafrtgtdaMloriJlomatbtJclort cobco,matrtcH, CT }}lcntu

Lcnrifdnum. C AP.XXXVlH 1

NOMENCLAT V R A.Cr.r^/viTiatcp. Lat. Lentijcmum.lta.t olto del

LcntrJco.^lHuylcdc Lentifque. Of-fcma Caiharum rarum aut nullum Lcn-

ttfcmumhabcnt.ndh Lentifcmtratio.N-am t maturofruclu tempertt*}

*8»ptmftiffameiu,utm Laurmo dmmm:hocJtd"itm*

Page 77: Pedanii Dioscorides

L I B S R P R I M V S. 4 f

iumentorum canumj^fanatyUttliftmum peRis , acopU , C~ U-prarum medtcameniisfubdorescohibct.NecJecm Terebintht~

numfcnfolet^uodrefrtqerat O" aftrtngtt*

Ol.eum Lenttfmum tnpluribus hodii Thufcta parttbu* paratur,

& tncomttatu Senen(i*pr&ctpueminfulisHelba&tGi+lio ,fit

to patloiSumunturfruclus Le?ttifct faltquot ante dtebus ex arbore de

cerptunumero& pondere qmfatis ejje videtur/tmmittuntur in aaua 9

bulliunt lento igrii,& cum crepare tncif>tunt>tum torcuUriimmittun*

tur3& nonaddtto altero oleoyex ets oleum exprimttur ,namfatiffu-

pera; exfeje reddunt. fLuftki cjui eo vtuntur in ctbojaudant vt iralens

remedtum ad acuendu ytfum.Oleum cjuod € Ttrebtnthojit ad nos non

afferturyproinde nec in yfu efi.

Maftichituim- C A P- XXXIX.NOMENCLATVRA.

Cr.Matfxfo***?-Ut.Maflichmum.Ita.f olto dtMafltct.

G al.Huy le dc Maftic. Offi. oleum de Mafitce.

^xftchimm e trttaft Mafiuhe , quod contra omnta

uttlua maU efficax eft,mediocriter calfacit , afhmgtt,

Cr emolltt.^dtterji&prommrtesjlomachidurtitas, cceliaco**

YumAyfentericorumct crucidtws utilefaciem emaculat,cr co~

lorem mtidumfdcit. Optimumm chto infuh compomtu

htioparadiolei l\aflichini,quodfit ex Majliche qu& Letifeirefi

na ejl,recltusdoCtor* hominuiudtciocualabKoyitreoparabitur.

Vnguentorum compofaio.

CAP. XI.NOMENCLATVRA.

JvSitnt ftvgup.Ltt.ynguentorum compoJttio.TU.

compojitione de gli unauenu.G2l.8c Ofti'cinae,hxcii pra-parancnomina

vt lubuitimponunr.iguentorum confeqtmer traflandii exifii

Mr.

R

D E

fuandoyuidecam nonnullu corporu nttus.

»»t

Page 78: Pedanii Dioscorides

4* DIOSCORIDISaut medicamentis mtfia,aut corport perflJa.Mt ndrtbmoht*

ilarflurtmum ProfmtJn auorumprobationtbtuconfuleren^

res oportet3an ea oleant

yex autbas temperantur. Opr.mum U

nfcemodt tudtcium:qiiodin qutlijdamplane obfruanno^

teJiypropter ea.}qu& admtfcentur^odore c&teris pr&iialcntid : n*

in sAmaracino gr Croctnoy Teltnoy C^flertfquc ahjs^ud crt

hra ctrca hdc medttanone experm conueniet.

D\ofioride$ abhoccapite xl.adlx irij.de yn«HcntU traclatjon

ilUs plagiarijsjed odoratiuqux plam ml-d ahudfunt qua oleb

rnaterU cutpiam aromatk* permixtaiOlea yero (hnplicittr cum dutt>

Oleum efrutltbus & ftmintbm arborum exprcjftim intcihgttjmd*

torius mtflione olei*

Rofaccum. C A P. X L I»

Rtunu

NOMENCLATVHA.^vc^.lat.^ofaceumJta. l

%

Fnguento Rofkdo,

oficeum fcfit:lunciodorati quinque hbrascj bejf&

tundtto> <^rfuba£la$ aqua in mfmti olci libris er fUn'

fubtnde mouedo ^coqutto:dumc^ercolauen^ W olei

b

m

uginti , cr qumcunce,adijcito fxoja* no madcfaElas ***

meromdUye? mantbvumelleprunilis tdcttdem wcueto.M'

terdiHfnrcmesfintto nocle tota macerartrfofiea exprtmito:C?

ubirecrementHpefliimiertt,mutato ttaje.m crateremmelU^

tum rccodtto.Catemm Rcfas qud anteapref[kfuerut,in lah^

lumdemtttttOyCr ajfufiso&o Itbm Cr quadrante fitjfktioti

^terumfrcmito.eritcjjecundariitm tUum,Q^odfitcrUM uf\ '

yuartafue ferfufioncs mfundens exfrtmere uolesjecund

jtetyUrttarium,^ quartartum unguentum.Sedquottesid^ceru^uafa melle obltnt debent.St utrojtcudam tnfufionem t»

fatuereUbetjnexprejfum oleum,numerofartrecentes FKofimlio humQrembuitsmijcttQ.-mantbwmelle ftramadefdh

>+

Page 79: Pedanii Dioscorides

L I B E R P R I M V S. 47agitanspremito:^ iterumAtrUo Cr cjuarto ,ftmdtmodo ca>

pnmeusfacito > toticsj^ recentcts J{ofa detraclis unqiubm im~

tnittito :jiet entm tta olenm multo ualiditu : namjepttes oieum

rofarum mfujioncm admtttit , nec amphw. Tr&lum metle pcr-

ungatur,oteum kjucco dAigcntcrJecerm oportet , namjimmi-

mum qutdrclinauaturjmgucntum corrumpet.^cltj autem de*

trattis ungutbus , Kofas tantum oleo macerant mjole.h

do:Rofd aHafaltbram ponderc &qv.mLjn

?o madzfcut, Cr ufque adterttampcrfuftoncm quadraginta

dtebw wJoLntur,0~jic oteumrecondttur. ^[lij CaUmo^ aut

^AJjfalatho prm olci Jftffamcnta facmnt. ^yCl^ coloris caufa

^Anchufam admijcent, crJalem,quo mtnw oUat.Vim aflrtn*

gendi £r rejrtgcrandi obttnct yfomcfitis o~ cataplafmattbns

utde.Votumfolutt ahtum ,fiomacht ardorcm reftrmgit,ulcera

caua replet,£7" mulcet,qua cacoethe uocantur:ulccnbw in ca~

ptte manantibm , atquc feruidts eruptionibns tllinttur : caput

dolens co perfunditur : dmtcstnter imtta doloris colluiprodejf,

adgcnarum durttus lUttum effcax cfl , ad laceQtta mtcranca

CT concitatM uuIhm Htthfiimejubtjatur.

v lentum Kofatamf prohefiati prsfcriptione Mefuc, ;

cedet illhQuem Dtofcortdes ojlendtt. Koftras e Mcfue, tnJL

ftftitj congrcgat,tonfortat,fpifJat,%j* probtbet curfum t

dcajjecloslocos. Potum valet tn dyfntcriam. V nlneribu

btbet.

ftrmat , C7*

Elatinum. CAP. XIII.NOMENCLATVR.A.

tV*9tal.

Fraftd

Page 80: Pedanii Dioscorides

4« DIOSCORIDIS%d£td Eldtetufd CrJcd)ifcdtd,in Lbclium deijcitUYtom-

phdcmunt oleum trtduo mfundititr , mox per jportuldtn

txprimiturwerum pares ejfe delent utriufquc portiones , dem

mundo uafedd vfw reconditur. VmbHs ^ojaceo proportione

reJf>ondet,dLuum tamennon molitt.

X \ Latinum vngutntnm anticjuttHffebat e tarnofo iadylorum cor-

JEftkcaui Elate GrxcU duttur.Qua diEho quonuim etiam hbtettm

fonat yquidametiam ex fi hiiU Mnritt fLlattnum ohum.Jedmdli.

Melinum, C A P. X L 1 1 1.

NOMENCLATV RA.Cr.lAH\iy§^.Lat.Melmum.ltaitVnquento Meltno.

MEunum hoc modo temperatur : olei conetus, dectnt

*<ju*Jextartjsadmjcetur. ^cdtjcttur elaupalmarum

fracl* <juadrans,cr Junct odorati ttncia, qtu dte uno macerd-

ta coquuntur,mox tn um orispatult oleum excolatur,Cr tndt-

ta arundtnacea crate,aut uetufta tegete , Cotonea malajuper-

fonuntur , er ueflimentis operta tanttfycr tmbt rejident , dunt

malorum uiresadje oleum ailiciat. ^tbfui Cotonea , decet»

wcrumftaao opertmentismuoUunt,ut conttneatur odorisjua'

mta4,nec euanefcat.pofrea btduo macerata oleo exprimuntmoleumjj reconditur. idmm refrtgeratortam Cr afirtngentem

habet.ContraJcabtofaulcera £r cjuaferpunt,acfurfures,per'

munculosjj cffctlumprabetycxulceratit uuluis mfunditur,aU-

^nturinamfifltttnjujumjudores cohtbet.contra canthartcUf*

buprefiim,ptnorum eruc*4 , btbttur. Laudaturmaxtme quoi

maL

M iguentum f t

f>articuLfconcifo,tum tnckum ompUuanum mmiffb* -

^bonafucctporttont^ojhtmom Ubttum Maru wfufiifuft

Oettattthh»

Page 81: Pedanii Dioscorides

L IB E R PRIMVS. 49

Oenanthinicompofitio. C AP.XLIIIL

NOMENCLATV.KA.Gr.oiv<tvQivcy.L<it< Oenanthmum.ltaL

Pynguento JEnanthmo.

Enanthe e Labrufca, optime olensfoftquam emarcuif,

deteclam Omphacinum oleum mouetur9uolmtura^ZTomm btduo manjerit , exprtmitur , £?~ reconditur. ^tfirmgit

froximumrofaceo ejfeftumprabens :fedaluum non rejoluit,

aut mollit.ProbauJZimum efi quododore Oenanthen refert.

D quamuis nonparetur,i[>fa tamtnverbafatti ojlenduntj aua e re,

parari debeat.Nam ytres non dejunt*

Telini componendi ratio.

CAP. XIV.NOMENCLATVRA.Gr.TiiXivtp-Lat. Tehnum.ltaL

t Fngutnto Tehno.

Oenigrdd hbrd qumfyealdmi Itbra una, cyyeri librd dudolet itbris nouemjepteni* dtebm macerantur, quotidte ter

mouentur, poJteaf>remuntur,C?* reponuntur. ^dtejuifro Ca-lamo Cardamomujubfiituunt,^ Cypenloa Xjtobalfamummacerant. ^lij oleo antea his odonbtusfyijfato, Fcenumgrdmmacerantes exfrtmunt.Hoc Teltnum abjcejfa emolht, crcoxcoquttyommbta mduarum dunttjs mamofere conuemt,fcemt-nts dtffialepanentibm Jubijcttur , ub?prd excretis humortbtu

loaficatatem tontraxermt,Jedis infiammattones icmt, tenef

Mo.

Page 82: Pedanii Dioscorides

,o D r O S C O R I D I s

tnojubditumprodefijdcera capttismanantiaftrfuresjj exptt

bufits O" perntontbns addita ceraprofictt,uttta cutk

lendat , ptgmentk adconcUiandumfaoci mtorem tnj

portet recen$y quod non uehpmenter Tcentgr*

w

odoremprdtfejerat, Cr mamu abftergat ,Japore ex d

amarum inclmato :talc emm optimum tudtcafur.

fe.u Tftnugrxcinum vnguentum vulgo e Jrcnigrtcift

incotfa, veladjolem macerato,paratur.Qj*tfit y* y

Dtofcorulit lehno non refpondeant > Nam aromatum vtm /w»

ifcjuc omnibHifpntw ejl vftw.

Sampfuchini compofitio.

C AP. XtVlNOMENCLATVRA.Gr. l aft7i4>vxlp*i'

m ^t^SitmpJuchinHm.

itaLtVnguenio delsanjucco.

Erpylk, Cafu,^(brotamfioru StfymbrijfiondtumM)U, Sampjucht ,JinguUportione$ qtiadampro umbw ipjo*

tum conieUationt\unk tuaduntur,atque is ornphactm oiei mo-'

dm adtjcitury qut madentium uires non eutncat. hdcpofl qu*~

tnduum exprtmmtur : dcnuonoua alta yfimtlt menjura Odquahtemporemacerata premuntur ,ttacntm uaitdtud redat

Joiet. Ehgt oportet Samfjuchum colore ex atro mrtdt ,plttrt*

mum redolens, medtomtcracre. Vtm habttacrem > calfaflo-

riam, extemtantem. ^cduerfns uulud prtclufiones, conucrfto*

nesfy ejfcax efi , menjes Crfecundat QT parttn extrahtt> uuU

u*ftrangu!atw recreat , itimborum mgumumj^ dolorcs lentt,

Jedcummelieutteopr&fiat, quandoqutdem uehementt afirt*

\ tndurat.lajhtkdma iilitum dijckttt:m optfihotoflh

iorum.uulforum^ cataplajmata utiitfiime adcLtur.

dtone ltone locos

Page 83: Pedanii Dioscorides

LIBER PRlMVl ?1

- A MA Viaracm Gahno>& ?ai<lo,non iRe eft Amaracu* > tjuem Theo-J7\phraftt<s , ntofcorides £? Plimtu SampfuthS vocant3fedMarfi,CUW vero diutrfis Diojcorides traflauit capitibus de -vn^uento SampfutbinOi& dernguento Amarachwftd dudbus rattonihurmotus cffe~

6t.Vrimafidt.Sh Amaracini& Sampfuchini compofxtionei cgnferas,

longepreuofiti* & odoratius iudicabis Amard&num : & idcrrcovt

eius-excellentiamfeparatim notamfaceretfeparatum^tiam *ffi»na,~

mtcaput>& AmaracmHVocauit.SecundafuttSdmpfuchum^t pa-teteproprio in tertto ttbro capite ) Amaracum diciturCix.ki, vndefe~hcliffimul)ocynguentumexportatur 3 proinde auoniam optime Ci-xicem idfuum componunt Amaratinutn,nome Diojcortdes mutarc »#

luitycuwdefripttcne i CtQco ntukrattt *

Ociminicompofitio. CAP-XLVIINOMENCLATVRA. .-

Cr .Ok/'fuvtp.IM . odmmum.ltal.

rVnguento delBafilko*

OCminum oleum f,t ut Cyprinum. Oamifolia decerptd

hhrarum undecim er befiispondo,die noflu^ uiginn

olet hbrismacerdtopremho, colato.xumque exhaujeris qual-

lumjurfws pdrem oleimodumfundito^ expritmto . Voca-

turautem idjecundarium,ndm tertU perfufonisno ej} capax.

Deinde recens Ocimum &qualtpondere>uttn rojaceq dtxmiwy

turfvus macerdturyO* cufn tanto temporh fyacio maduerit, ex

prtmituryo* oleum reconditur. Qjiodjlm ammofuertt ter aul

quater madefacerefemper Ocimumreccs addes.Poteflex omphaano conficiJedtUomodo mehm , idem quod Sampfucht

numpote^yfedinefftcacm.

Abrotonini compodtio,

CAP. XLVIILNOMENCLATVRA.Gr.A&gfl0viyop.Lat.^brotontnHm.ItdL

rVnguentodeirAbrotano.d 2 Olei

Page 84: Pedanii Dioscorides

%%, DIOSCORIDIS>^ /^\£-ei Cyfnm odoribm tmbuu LbiU noue'er qofohoru ^ibrotom libras oclodie noElua madefaclasi

premtto. Quodfi m lonqum temppu oleumueUs afieruart,eie~

Elt* prtortbmfol^sjnoua appones,£r macerdta expnmes.Cal*

faat ydd uulud duritias pr&cluJioncsj3efficax eftjnenflrua £T

fecundas pellit.

Anethini compofitio.

CAP. X L I X.NO MENCLATVRA.Gr.Kvvfiivoy.Lat.^inethinuniMd.

Vnguento detl* ^Xnetho.

libris oflo er dodrantcJlorum ^Anetht hbras un-

im cr beffertijnaccratMm oleo dic una,mambutofremtto,£rrecondito:quodJitteritmt>eifundere \

*Xnethtjlores cojimthter madefactto.fuluarum durtttas er,

bt,uenarumftiracuL Lxat,contra horroresfehnu circuitk

deuntes auxihatur. Calfactt emm,Cr Lfitudmes dtfcuttt,f

deji arttculorum dolortbm.

Sufmum. CAP. L*N O M E N C L A T V R A.Cr. 7.0vaivop. Lat.su/inum.ltaL

Pvnguento de t Gtglt.

Vftnum,quod altj Lthnum appelLnt', ftc temperatur: ok+

^hhra nouem cum qumcunce

3 CaLmt hlr* qumq}CT f

u*dras,Myrrha uncta qutnquefmtxto odortfero utno decoauu**r,vcoLtooleo

3cardamonn tuft^ cceleftiaquamadeja£ltttbr&tres wJemU maceranturpremuntur<L tres hbra cumfi^'PM^olaafumitur.nulie uhadecerpttsfo/us m Ltuno

tamen

Page 85: Pedanii Dioscorides

L I B E K PRIMVS. : jj

tamejpfundu, labellu demittuntur: mteElu oleuy mantbm mel

leperunclts agttatur: die noEluq^ conqutefcut,Cr tnpyxidema

tutino exprtmutur, quoddejiuet oleum,prottnm ab aqua: qux

Jimul extoreffafuerat, colo tncernt oportet (non emm ut rojaceu

moram tolerat, nam cocalfdElumferuet Cr computrefctt: qua

rejkpim decapulandum) uafa melle illinenda, tenutsjal inffar

qendm , wfi quajordes colligttur eximenda . odoramentis

tam exprefps ex quafilom labrum transfufis , rurfum oletpn-

w> odonbm tmbuti , quodprmum pondm dquet ,& Carda-

momi tufidrachm* decem conijctuntur.Hac mantbmjcttepref

Ja,tnterteEla breui mora exprimuntur: quodprofiuit, repurga-

tur.Tertio eadem tnfunduntur^adtetti* Cardamomo Crjale,

Cr mantbm melle madefaElts.Lon^e opitmuertt, quod prtm

exprimiturfecundu quodjequttur:Utttu locujibt ucdicat quod

noutftmu ^dit.Denuo tn mdle Ltlta euulfisfotys cxpffitm prt-

tno oleu mfunditm:tum eaderattoneproJequedum,tdemqJa-

ttendu ut prtm,addito CardamomoMtn expreJfo,£T quojrc

quettm recetia Ltlta macerauert*,eo unguentu ualtdtm efjtcies.

DcntiL cufatlu abiide utdcbttur,[in?ult$ copojittonibm mtfce-

reconuenttMyrth& quam opttm&dua* &Jeptuagtnta drach

mas Cr Croctdece,CardamGmt qutnque Crfeptuannta:Cro

auero Cr Ctnnamomt pares porttones tunduMury CT cnbra~

td in lutrem cum aqua demittuntur, exprejfumque prtmo un-

fuentum infundttur,cr paulbpoji exctpiuntur uafculis jiccis,

M)rrhaautqummianteaperJufts,Cr Croco,melle Cr aqtta

madefa&is.Eademfuntm altera aut tertta exprefiione.^tlt-

qutfimplex ex Balantno , altoue oleo, Cr Ltltjscomponut.Op

ttnium ejfe cofiatin phcenice,mox ^Cevjptofatlum^Sedcnm

frimis laudatur quodulta redolet.Excaifactt, emolitt , uulua

pracluficnes,Cr collecltones aperit 3 uttlifumumadmultebrta

mala:ulceram captte manantta,ferutdai enipuones,uaros,fur

d 2 fort*

Page 86: Pedanii Dioscorides

5* DIOSCORIDIS.fxresquc emcndat^mbices cicatrtcefque celerrime adcolonrc-

ducitytta utjapefallant.injumma extenuatypotum bdem f&aluum extrahit^urtnam tittfcdjiomacho aiienum cft^nMfeam partt.

Annotatio in cap.xl vn.xlvii>xlviii).l.

Larafunt b* compo(ittoncs,ncc nwuu jicwarumparandi mo

dmAtctp multo tncjjtcaaor:vidmntfccrctt tudtaj medat,ytm

hn prtuattmrtantur.

Narcifsinurn* C A P. L I

NN O M 1 N C L A T V K A.

GrWctgKianvoy. Lat. Narofitnum.

Itait Vnguento dcl Narctfo.

^trcifim oleijfiiffamenta ita funtfcx hbrd ^ffnA*

lati cumjextante tunduntur,olei cloti Itbr&feptuagtnU

cum unctjs <juin<jue aftumuntur.^fyhalathM aqttamadefa-

flusintcrtu oletparte co<juitur,quo cxepto, Calamtu quin$

Itbris er bejfe adijatur,cum Mjrrhapleba contunditury trh

bramj^ ac uino ueten odorato tmmtftHs decoauttur :JimuLtc

autecum tjs efferbuertt,eximitur:refri£eratu oleum excold-*

tur^etHt portw in labellum mittituryJiores Narcift quamplwmi eontjauntur,cjM btdutJfacto,utm Suftno dtclum cji.permo

ttcxpritmmtur. oleumjubindedecapulandumfyuidcm celcr

rtme putredinemjenttt. Valet hoc ademolhedaa uulua durttiM

fracluftonesfyjcdcapttis doioresfaat.

~Nqmbufdam Diojlortdii iodiahw habttur, Ajpalathumfolurnco-qutndumam ttrtta oletpartc SuptruacHHfamfuerttJeptuagtntS

Ubrai oltifumcrt, <& pojlea ttrtta tatu partt **J , ntft duamm . Ajf*lathum cu ttrtia olet partc conco&u

m

, iptjjamcntu cjfc prtmiV fra*fuu un.mti Narajunt : tufccuda olct parteibtjjan Calamo V Mjf"rha. Pofirtmofftffamitum tcrttu ficri, cu, Harafh

i

T"~ Jtrm»>&ijJ*mctHm ttrt tujicri, cii KarujhJlonbtu e* tertU ttf

°l" Parte,<jMod Grtca attcti Ugnti fatts dccLtrat. NaafW 1**>»mnu,nou«JjUcitrMm tatum t!Um mLhU» ionfujtomm refen»*tMr,Jea adtotam compojittowm.

Crott

Page 87: Pedanii Dioscorides

1 TB E R. UIMVS. 1f

rocinum. CAP» L I I*

N O M E N C L A T V R A.

Cr. Kpcxivcp.Lat.Croctnum.ItaL

l*yngnentodel ZaJJarano

.

Vm Croctnu coponere uoles,pnw olet (ut in Sufino dixt-

mm)fjtfametafacies etfdepoderibn* cr men/arpSy cutm

olei libras tr$s etjemtfie, Croci uncia una ajfumes^tdettde quo-

iidie moueto>etfexta die quahocafitduopereqerisoUua Cro-

co colis tncerntto.etde Crocopare olei moduadtjctto, moue tri-

duo> dem cotufa Myrrhx atq^ crtbratA drachmas quadragtnta

permtfceto,&- inpda apttatu recondito. ^xltqut oleo aromati-

bmad Cyprtnu tmbutom Crocmi copofittone utuntur. Opttmit

efi quodabude Crociijfirat>m mededi ttfu cxpettiu. Proxtmii

q$ MyrrhareferU Calfactt,fomnu alltat : quare perjkpephre-

neticps fubuentty perjujum>aut nartbtts admotu> aut tlittumpu*

tnouetyulcera puroat>contra uuIua dtmttas atquepraclufiones,

O^ ktcera qu& cachoete uocatur>^defi>cu Croco,ccra , meduULt,dupttcato oleipodere:concoqmt enim,emollit, humettat Z2*

dolorelemt.^dd oculoruqlauatates ex aqua iRinttur. Hutc au-

teproportwne rejpodet Eutyrtnu,onychtnu C^Styractnu 3qu^

Cffinommdws dijiant>utrtbm or copofittone cognatajunt*

Cyprini fpifTamemu, CAP.LIII*NOMFNCLATVRA.

Cr. Kv7rpipx sv*^i$. Lat. CyprmifitJfamcnttm.ItaL

Pvnvuento Ltquftrmo.

Lei Omphacmt eloti pars una> aqtta ccelcjlis tantundem

cuJemiJfe^cutM unaparte olett ddmtur>altera adijctedis

odoramentis ad>ntfcetur>dem affumptts ^fihaiatht Itbm qu%

Crfemtffe}caUmi hbrisjex crfemtJfe>myrrhaltbraHtta>car

4.damo

o

Page 88: Pedanii Dioscorides

1& DIOSCORIDISdamomi librts tribtu £r dodrante,olet itbris nouem,Cr uncip

jutnyue. ^f^haUtta tufu* Cr aquaperfufu* decoqutturm o-

leo , donec conferuejcat : Myrrha autem mno uetere odortfm

fubacla contujm^ftmulCaUmm dtgeruntur m offuLs yud

exempto sXfthaUtho tmmtttuntur, Cr ubt effcrbuertntffab*

iato ahcno , oleum pcrcoiatur. Cardamomum tufum reltqux

dqua afterfummjnndttur^atha agttatur,nulU, dum refi-txc*

rtt , mterpellatione. Po(l hac coUto oleo ,m utgtnti otta hbrdt

oletjfons Ltgufln^uodcyprtum uocantyJex Cr quadragtnte

Ubr& cum bejfe tnJttlUntur, qu&Juffcieter madejath perjfor-

tuUm exprtmuntur.Quodficoptofim dtfideretur,idem recen-

ttumforumpodm tmetlumjimilimodoprematur, Cr iterum

aut tertto,Jiifui* ueltt, madefactat, Cr tta reddetur cfficactHt*

Eltjrt oportet bonum , quodcum odoris fuauttate nares fertdU

^tttqui CmnamomumaddunLCalfactt,emolltt,ora uenarW*daperit,uulud neruorumj^ utttjs conuenit :pkuriitci6,fraBis^

perfe,uelcerato tmmtflum.maUgmatisimponifilet , qua ofrt-

fthotontcis : angtna Uboranttbm , mfUmmaitontcL tngmnumopttuUnturittem tn acopa adtkttur.

Irini rpifTamentum. CAP. LIIII*NOMENCLAT V R A.

Gr.lQivtsttv-l.s.Lat.IrimfotflamentHm.

tv igHento

Path* qukm mmutifime cotufefex lilra* cu bejfe, in

^

\>m Zrfeptuagmta libris Cr ^mncunce olet , areo « „

adattisdecem aqua hamtnis tncocjutto, cjuoad odore'accepcrit

foftea tn capuUm melle oblttam colato : ex eo aromattbui tm-buto oUo,irmumprtmo teperatur, irtde ex oleo tmftfato md*

rata,t,t(c~r,pfaytu. sedalta eji componemtgma Llns £r qur,cuncetX^lobalCamt dtcittm eji.

tjep

4

Page 89: Pedanii Dioscorides

LIBER PRIMVS. 17

tfiyblnra*, qumque Crfextantem excocjutto :pofte<i<L

lalJamo;noue'

hbra* CrJextantemadimtOyCr Mrrrlglebam uetere uifto odorato ferfufam > ©- in olei ita odortbmtmbuti quatuordectm librisytottdem tuj& Irtdis, bmis diebntac

ftoEltbHsmadefacitOyfirenuh £r uehemeter adftrmgtto. QuodJiuis ualidiHsfleri, tarpodm tterum ac terttojimtltter macera-

:prtmtto. Longe opttmum eft quodfolam Irtn ol

ejlm Perga PamphtlidyCr Ehde ^Cchat* natum.Vim babet

calfaftortam atque emolhentemycrujf^s adtmit^fordida ulcera

Crputridapurgatycofertfoemtms uuiu* caufanjsjtem tnfiam~

matiombm eiujdem atqueprdclujtomb^ypartm eijcit>hdmor-

rhotcLvs recludttyCotra aurtumjonttm ex aceto, %uta Cr ama*ris nuctbmyfrodejl^dtuturm dtfttUationtbm , nartbns tllttum»

Cr contragraueolentta earum ulcerayquas o7enas Hocant,au+

xthatur , aluum purgat cyathm epotus yfacttad tlei cructatns,

urmam mouet,dtffialeis uomtttones adtunatyperunElis eo dun-tts Cr immtftis^uel tjs <jh<z aduomttum ctendum tnduntury an-gtnx ettam tllinttur y aut exaqua mulja gargan7atur : ttem

contra arterujcabrttiem datur tjsyqut CtcutamyCortandrums

dut ucnenafungorum hauferunt.

Annotatioin C AP.LIL LIIL LIIIL

A Pertafunt qu& dt Crocmo & Liguflruio tradtt Diofcm motio prAfararipoterant , ea VbarmacopoU fuo moreconf

tmnt.Cum tamen de Indepnuipit Diofcorides, radicem mttRirrt, noi

fiorem , nempetjui mgratum odorem afpiret,cuitu contrarwm reperitur mradtce.Qjiodyerb optimum Irmumfieritraditm Eltde Achaix

Elidc„j—w ... —..^.

fid in A rcudtam referunt

Gleucinum. CAP. L VNOMF. NCLATVRA.

LdU Glt

l".Vngtttnto Mtfieo*

d < Glt

Page 90: Pedanii Dioscorides

5» DIOSCORIDIS.Leucimmabjolute conftat ompbacmo olco , lunco odo*

ratOyCaUmojeluca wardo,Spatha, ty£jpaIato, Sertuk

Campana,Cofto,Cr mujlo : circmdatkinterun Hinaceis uafh

qtiodaromata , uinum cr olcum conceperat. Tncems diebnh

bistn die monetur , poflea expreffum oleum reconditur. Cdlfa-

at,emoUit ,remittit : horronbw Cr neruorum mluafy Mtf

auxiliatur,onmi acopo iuuantim,auippe auodemoliiat.

/

AttfKof, auodGtditU Mufttim ftgnifcat , huk tngnento nornc*

detla 3w CHIU6 tradendafacultate dinerfttm faf?w*tjnnc Columd"

la o» Vliniw.mde Diofcorides& Galenus.Qjtomm tjfrigHSrfiiM^rem indmere uidxent. Sed GaUnn* , aui yinacea lento tznt. decoqttUr

non amf>loft*mario,idemfentire quod Diofcorides yidetur.

Amaraciriurm CAP. L V I-

NOMENCLATV R A.

Gr.&nccgiKivOfj.Ltit.iAmArdcimtm.ItaL

Fngumto ^Cmartctno*

Mdracinum lo£e ofttmum tn Cyzjcoferi folet ex om-

fthacmo CrBaLnmoJjiJfametu e Xylobaljamoodorato, cr CdldmofdCl^cond/tHfy ^€mdrdCt,CoJrh^<m0

'

miyNdrdh Cdjix, Carpobalfanu Cr Mjrrhx odonbm. JVquiycjuo preaofntspat,Cmnamomitm addtcnt. Melautem&umu ajfumuntur:iilndin uafortt illitionem hocad cogendxsWforum aromatum ojft-s, ^Cmaracmum calfactt ,foforemw^^t,uenarumJftraculddfent,emollttyJeruorem excttat ,

urtntt

ctt, putrilagtmbiHacflhtltsper qudmutde.nec no Immentth*herntjs, pojfyudm metUcamanm opcramjuam tmpedertt:crtt

fltts, C?- tetra ulcera, yu* thertomata uocant , rumfnt : dtffi^urtna, tlutajede , cutn* £r tnflammationtbm auxtltattir : hfr

f»orrhoidastllitujolmt, uuluxfubditum menfiriios turjt

U.

dijcuttt,tudner&tts nenw, m!4jc*

dtcemddifdciu Cr tmpfi«*•

sar*

Page 91: Pedanii Dioscorides

L I B E R PR.IMVS. jsYpra in sampjuchmo diximut qu&res Diofeoridem monerit vt fe-

paraitm tta aret cU Amaracino <£r Sampjtuhino vn^uenits. Tradit Galenusfui temporU vnguentarios cum Amaraunam CXtkmormxompojitwnem velient imitaruamaraci loco, Marum quo ma«is ajbira

Tti nmifcuijjtfe vero cnm A maraco parajfe , m qua vt odorn mtntts

ita vtrtuti nihil drmmutum,

Mcgalimun. CAP. LVILNOMENCLATVRA.Gr.MtyxKtToy.Lat. Megahnum.lta.

Vnguento Mcgahno.

^(Elitabatur ohm Megahnum,Jedmtc compjitio exole*

mt Crfrorjks obhterata eft.Cuim adhiftorid compleme

tum memimjfe nonfuit ahenum.Miftura cu ^maractno eade

eratjedre/ina cxuferabat, hac tantkm ratione dfferes* Qjt4

re lemter emolht.R^efina ungueiis,neque tuteU neaue uolupta-

tisgrana adtjaturjed coloris crajfametique cauja.ea tantiftcr

coqmtur dum definat olerccum cocjuend* ratio declarabttur,

d:tm de reftna diffcret v

X iporeificnur , & deperat fieri VioJcorid<

Hcdychroum, C A P* LVIII

Q.jbirat.

NOMENCLATVRAGr.\te<j[\))^ooy.LatMcdychroiidtdL

tvnguento Hedichroo.

d H&dychroon uocat,m CofiertJolet:ctfdefrdStu

ibm cr mift:tris,<juibfx ^itndraanumJedJumiM

St Ued^chroon vnguetum cutus compofrtionem hic tacet Diofto*ndcs. N oftro eti.i tepore no pr&paratur.Sunt etta litdjdrroi pa-

ftRz,qut mgredmnturl htriacen A ndromachi, £r quorum confcun-dorum raiionem tradit Galenmm Ubro de Antidotu.

Metopiurn. C A P. L I X.NOMEN CLATVRA,

Grd

Page 92: Pedanii Dioscorides

** DIOSCORIDISGr.M^\como^.Lat.Meto^tumMa.

IVnguento Metopto.

Itm ^€egypto unguentumyauodMetofton fatrto nomint

afteliaturjrofter GalbantmtJitonem:nam hgnutnf*

Gaibanam enafcttur>Metopon uocauconjlat amaris nuctfa

omphactno oieo^Carda?nomo,odorato Iuco^Caiamo.melle^

no>Myrrha>Balfamifemine,Gaibano Cr rejinaprobaturjit*

gue,graut odore^quodmagis Cardamomum Cr Myrrhw>

quam Gaibanum reapiat.Calfaat uehemeter,Cr adurtt^

extrahit,ora uenarum aperit,ulcerdpurgatyextrahitfy:adfTt

iifosneruos>cr mufculos^adhermat humore contratiM-, ct»

trodentibn* medtcamentis efftcax ejt.ceratis Cr malagmM

tnferttur:horrortbu*,coHulfisfypr*Jertim qutbm cerutxmft

pulas detefta* CT retrorfom cotratla e/iyuttie habetur :f<dort*

ctet>uulu£J]?tracuL reciudtt^ etufdem durtttas laxat:tnj*#

ma,mo lltendi naturam habct.

Mendefturn* c A P* L X*NOMENCLATVRA.

Gr.MtpfHM. Lat.Mendeftum Jta.

tFnguento Mendejio.

Tuconjiat Balantno oieo,Myrrha,CaJidj CX r(

^lt{jMtemenpoji(ingulorumf)oderA3Cmn<uW

mi cxiguum addunt,nullo compendio.nam tjud /tmulexcofl*

nonfuere?uim nullam exhihet.Similem Metopiomm obtmth

Jedmferiorem muitb.

HAnnotatiom Cap.lix.& lx.A«J«°l>r<uedetut(ai>iu,/atisdaraJunt,0' m bn fatijf*p*tJtiff-m exfomt Diojiortdes .Hotnorfatmtnr m %***#•

« tacfte.oracte. c AP. LXl.N OMENCLAT V R A.

Gtt

Page 93: Pedanii Dioscorides

UBER P R I M V S. 6

1

*MStorace hqutda. Ojj. Styrax Itqmda.

Tafle uocatur finguitudo recenthMyrr ha, cu exifua a-yua tufk, er Origano dein exprejf*. Ea yerqua odorata*

acfrectoJaejtMcjue unguentumprJefacttyqHodstaUe nomtnatur.Mtxime probatur qu&nullam olei mifionemadmiflt^

CHW miriima portio compos eft uirium plurimarum. Vim calfa

£toriamMjrrh<eCr caiidu unguentps rejfondentem habet.

Kaphice pingtt Diofcorides quidftt Stac~}e>-vtnoalio opus fltfer-

none.Dijferunt tamenStyrax hquida.O- Staclefttiuide dtuer*

fafunt arbores,Styrax& Myrrha.Sta&e e reccti Myrrha in aaua refol

uttur.Styrax liqu!da>eStyraceCalamita antea oleo & ref,nambuttttxprimuur.Myrrbx reczntu inopia > Stacles ittdcm penuria pnrtt. Jif-

ferturex Orientefedparumfyixera.ZfelcBifimatamen Myrrbafe-ripoteft.

Cinnamominum. C A P* LXILNOMENCLATVRA.

Cr.K tvva^cofzivo^ Lat.Cmnamominum.Jta. Vnguento del cinnamo.

Innamominuconfite Balamno oleoy Cr Xylohalfami*

Iuna odoraufyiffametps^atque Cmnamom:,c^JemirmBalfaminifuauitate conditur^quadruplaa Myrrhdad Ctnna*

tnomumporttone,meladcogenda omnta adtjcitur . Laudaturnonacre,molh odore,piane Mjnham redokns,craffum,odo-

ratu,guflHperquamamaro.ldnon a refmafcdMytrha3crafJitudinem olotinutt:refma emm neque amaritudine pr&betjie-

fte ullam odortsgratiam adijctt. Vim habet admodum acre,amaram,Cr caljacientem. Itaque ora enaru apertt , calfacity

difcttttt^dijfunditfhumorei CrftmM attrahtt,caput aggra-uatjotra uhIha mtta cZduplo oleo,cera,CrmedulU ejficax*jl. Ita emmjere multu acnmonu exoUfcit^Cr <puda emol-

litndi

Page 94: Pedanii Dioscorides

£C% DIOSCORIDISbendi uis contrahitur^aho cjuiadxrit

yCrprd ommhm crdfb

unguentU mdurat. Facit mirum in modum adfijlutaA £r ufo

ra><ju<et)utredmi<uitiumfenfewnt:itemad bernm bumtdto*

res>carlunculos,febrmm horrorcsjremoresjgangrenatfy cu#

Cardamomo:aduerfusfertjentium mor\m illimturJcorpioMt*

CTfbalangwrum lElibut cum trittsgrofht imponttur.

Nardinum. CAP^ L X 1 1 1-

NOMFNCLATVRA.Gr.NxfJliveppvgcp.Lat.Nardtnumunguenturn-

lta. Fnguento delNardo.

^€tio Nardini faaundt uariat.Naaut Malabdthrm

folw,autfine eofit.flerun^ue aute BaUntno oleo , **[

omphactno.Iunctts odoratttsjptjsamenttgratid adtjcttur:jkW

propter odortsfuauttaU,Cofttt«,^Cmomum, A'ardu,Mjrrk

Balfamtt.Laudatu/r tenuc,non acre,N ardt artda dut ^Cm<0

odorem referens. Vis ei extenuans,acris:expurgat , excdfiti

*bfiergithumores>rarefaat.Hoclt<juidum efi,nec hdhetfr'

gmenti crafitudmem,nift refmam rectpiat. Ftt etiani ftrfifti

<x ompbacmo oleOyluncojCaUmOjCofto O* Nardo.

Malabathrinum.C AP. L X I U *

NOMENCLATVRA.Cr,Via\aB«^ivey.Lat. Malahathrtnum.ltd.

t'Fnguento MaUbathrtno.

M^cUhathrmumfiifameta Nardmt habetjnfyWrhapUfculum addttur;qua de caufa calfactt, CrocM

aut ^cmaracmo uirtbtts refbondens.

Iafimmum. CAP. LXV-NOMENCLATVRA.Hoc caput non efim Gracocodice.

'

Page 95: Pedanii Dioscorides

LIBER PRIMVS «3Pud Perft4Jit,quodUjminum cognommdtur , ex etlhis

fiortbitf VioU : auorumjcxum, in Itaitcum [extartumSefamtm oiei demmtiur , uiolk , utin Liitno dixnnm , uiciQim

fermutatis. <Xpud perjas mter epuLndum ujurpatur odoris

cauja. Ndmtoticorponconuemt yprdjertim cum in halnea*

defccnjum eft.Sed hts opttulatttr corporibu6yqu& calfaElwnem,

Lxationemjj defiderant>grauw* enimJJ>iratyquam ut libenter' ~

r1 ^i— r-

He rtapiatur. * *

um prxccdentium capMum co-nfe£liones dar&funt. Vorro Zx>.>.cui titulu* \afminumi?ngmntuni 9innouiJime eiitnexem-

fLtribMgrxci* non hahctur- Quidarh cnm floribus quos lofjeminos -vo

cant cimpetuni. Qjtod noneffe e mente Dtoficndi< faall{ftq utdem hcc~

caput non adietlutum ejt) cum Matthtclo CBnceJJenm.lafminum Gr&~c'k<,¥ioUtum I atmts redditur. Ktenim de \m V toltt inte n2<Tendum,qu£

Arabice Kemdtcuntur. Vorro radjce$?caults ilongttudo,dcnfitd>s, rami,folia , ct» plertquc alti partcs Jojjeminornm longe abjunta Vhlarumalbarum ddmtatione.

Myrrha. C A P. IXVI.NOMENCLATV R A.

Gr.Zpugva.Ut.Cr OjJ.Mjrrha.ItaL Ld

Mjrrba,Ga\*\& Myrrhc.MTrrhalachrjma e(i arbensy qu& in ^frabiagtgnitur»

^CegjpUaJ^tnx no dtfimilis;e cutm uuinere dejiutt L*chryma tnjubteclas tc£etes:alta ctrcum caudtcem cocrekit.Di-

atttr ex hts altqua Pcdtajimos.prxpinguis^qua txprefjayStaEle

tmnutur:Mia Cabirea pmgu}ftma,Uto Crpmguijolonafces,

ea coptojamfudat StaUen. Vmntuprtmaefiqu* Iroglodittcd

appeliatur:accepto cognomme a locojn quoprouemt,fpledens,

JtibHiridssjac mordens. Qutnetia legitur tenuis qu&dam^ qud kTrogiodnicajecunda eji^sdeltj modo moiits, uerum odorcgra

tjcuU^apncts nxfcens. ^cha Caucalxcognomtnatur>ptdter

modum exoleta, ntgra,^ retorrtda. Ommum detemma q**>

Etga r

\

-t

Page 96: Pedanii Dioscorides

*4 DIOSCORIDIS.Zrgdfima dicitur:pingut cares,Cdno (itu obdufld,dcris,adgttm

tnt imtgirie'uerges,cr mribm eimj>ximd,improbatur ^tmi-

nca cogtiomme.Fxijs pdfiitlifiiint,jedep/ngitibm,p

odaratt: ficcioribm,hdudquaqudmptngu odorepotlet , qtu oleum non admifit>cUm inpafiittos dig

battir. ^idulteratur maceratogummi aaud,m amaduerti. Eltgenda efi recensfquaiore obfitd>teu/s>undt^ con-

color , qud conJrdEla nenas ungmum modo candtdasV Ittto

ofiendat,minutisglebis,amara,acris,odordtd,calfaciesjnper'

nacua Cr /nuttl/sefi ponderoJa,cotoris p/ce/. Cdifdc/t^cohibtt,

Joporemgignit,glutmat,ficcat, afir/ngtt, ttttluam emolitt>Vprdclujam apent,menfes er partm ceieriter extrahtt, cu <At>'

finthto,Lup/norum cremore,uetJucco Rtttfi ddmotd : tubercw^

Fabx deuordturm uetere tufi/,orthopnoed, in lateru'pe&orif$

dotortbm>indlttijfluuio>C^ dyfenterta:horrores dijcuttt^

hm horis antefebnum accefiiones,fabamagmtitdmepotA cn»

P/pereV aqua :fubdita ttngn* tt^uatadjcabrttiearteru&fotit,obtufam uocem expedtt,uentr/s ttneas enecavcontrdg*'

uem oris hatitum madttur, Cr adtterfm alarum udid, cum &*

yado aiumine ilhmturgmgiitas £r dentesflabiiit.collnto ck"1

mno er oleo ore.uulnera capitis tli/tuglutmat t medeturfi^aurtbm,ac ofitbm niidatis,peru£ta cum cochlea carmbiti^furulentis atmbm

i

Glattcto:adudros aut,

nfiammatii£ cum Mecomo , cafiorto, C

ttem cum cafia er metle iltm/tur:/mfcV§'

nesex aceto purgat : defiuentes capittos cum Ladano CT ol">

mjrtco ttt/ta,firmat : diutnrnxs defiitiationes tenit, ilhttspcn^

naribm: ocutorum tdcera camplet, atbugines totltt, caugne*

dtfiutitfcabntiem Lnigat.F/t t Myrrha,pennde at% thurtfi

itgo, Cr^tpoftea o/iendemm, ad eadem conuemens. B«ottd

Mjfrrha, dijfefla rdd/x efiarboris cmujdam inBzoM ndfi**'

te. MeUorefi f«* Myrrham odore reprdcntat :m et tJf^

1ilor*

Page 97: Pedanii Dioscorides

LIBER. PRIMVS. tjf

florid ineft:emoUit ydt(cHtitfyJuffimetis comodifiime mfentur.

X A Yrrhafeletttfitmapautaadco quantitateadnos ajfertur ,yt

1 V J momU< pottut fit ^ke^quam aromatU. V ulgata hacmyerha no

hdeUtumeft,vtet patebttijut. caputde RdeUto Diofcoridu di

hgernibuicq; -vulgarem nojlram Myrrham contulerit. kdulteraba

Myrrha Galem tanpore cum UquoreCarpafuarborH venenof*& r

tali* , quum qm tta prtparatam ( etuxm ihcrtaca immtxtam ) fu

pfjflet , proculdubio monebatur. Caterum extrmfecu* apphctta multi

mainvfuierat. Vtdeant pharmacopolavt Myrrhamfebgant , Mate

rudtftaf^uequapoteruntur^eanty t>t feletttfltmam Myrrham hUxandri* comparent , ne infcicntes remedu loco , venenum exhibeant

Arbor Myrrh* qmnum eftcubitorum dltitudmt*,non fmejpinis caudi

€t duroC intorto,craJTiore quam thurU,cortke Umi,fimUiq; Vnedoni

folio OUu*,fedcriflnore& aculeato. Myrrha excalfacit& dcficcatfi

cundo ordme, amara ejl ,& abfterforia. Myrrha vbi deerit, CaUmu•doratHsfubjlituetur.Laclyrymam cJ]'e,Myrrham Bxotkam qu* e ra

Jice mcognit* nobu arbom diftillet ,fatts Itq uet : atjiplura dtcere t «

lu€rtmm,aut infomnui,aut mcndaaa proftrenda.

Styrax. CAP. IXVILNOMENCLATVRA.

Cr.X rv%*\.Ldt.StyrdxJtdl.Lo Sttrdce.

Oifrc.StoraxCalamita,

Tyrdx U(hnmajft drhoris malo Cotontd Jimilif

JUuhs , refnofm , Cr dlhtcdnuhttdgru~

mu,qH4m flurtmum mjud odorugrdtidpermdnens ; qm dummolLtur.meUeum hquorereddit : audlk e Cdtdhdllis,?ifidtd,

©~ Cilictddeuehitur. Deterior ntgtt,furfurofm>fridhiU&, cd-

noj^JitHohdu&H*. Cdterumlachrymd muentturgummiu ji-

miiitHdjneyperlucidd,Gr Myrrhd dmuld : uerumgfducd md-nat. ^idulterdtur ligmjcohe, qHduermtcuh erodentes excujje-

rut,melle,cr mdt*Jedtmento,er tfuthufdamdbjs.^flij ceram

dutddifem odonhm tmhutHm ,jUgrat$imu foiihu* cum Sty-

rdcejuhtgunt, cr fer Lxd crihnjoramnd mjrtgtdd aqua uer

c mtculos

Page 98: Pedanii Dioscorides

*ff DIOSCORIDIStmctdos exprimtityHenuddntfyStyrdccm huc,quoniZm uermu

fulortifyecie cotrahdtyScolecitecognominat, que tatjuaJyncc*

ru imperitt approl;at,no animaduertetes ddprdcipua odoritfri

grantia,Jt<]t!ide aceradmodu e(l,<jui adulteratiow uitio caret*

Styrax calfaat^emolln.Cr cocoquit,mcdeturtufthdefttllAtio-

mhtu, raucedtm,erauedmt,Cr tntercepte uoci, uulu*pradufi

durifiaue laborati couenit,cit mefes potu avvojttu^

moUivJiexiguHCureJina terebinthmd catafottj modo deuorct.

JMtfcetur utiliter difcutienbm maldgmatU, acofiscfc ^fdoleW

dutem C^ igm torreturyutfat ex eo,uelut ex thure,fultgo,d

eade couemens ad tjua rhuritfuligo:exeo etia mSynaStyU-

tinuoleum compomtur,<juodcdl{acit uehementer^Cr emolkt:

fut dolore affcit,aggrauatfy grjoporem adferU

iewt.Calamitd*#'

yifimplicM recenftni

tf

beriacem, Styracem laudat vtpr*ft<

tfferretunidanfam prtbutt, yt Cairet. Qj+od vero iuncep reliquit frdftaret, demceps vfitafum medtcti* *Styractfemper Calamtt* nonten adiun«eret , nimirum quo exceUentto*

rt defignaret. Qubdverb legitur m textu. Diofcoridis {Qjtalv ejt Ca-

tabalUs) Ugendu e Plmioeft QQualts tjt Gabahtes)qui dicat Stjracem

n*fci in Syria ludedj>xima,iuxta Gabala Maratbunta,&' in Seleuat

mote Cafiio. Vulueruleta ideo Stjrax eft y$ arborl extdut yermUn^

Bdellium. CAP. I. X V 1 1 1*

NOMENCLATVRA.Gr.iftMdftut.BdeUium.ital. Bdtllto.RtsG al . in~

cognJta.OflF.nomincvtuncurLatiiio.Dtlitum,alu Boicho aftellant.aiij Madeicon ': Lchryn*

J_J efl Saranica arhorts.Prohaturguflu anurum, tranfhci'

^Uurmi^luunummorem ,mtmpngue u*uefcens factte*

%nt acjordu expersfuffitu odoratum,unaui ftmde. ifl ett**»'

"» Bdelbfgenmfirdsdum , mgwhenorihm rtehttm ojf#

&

n

Page 99: Pedanii Dioscorides

LIBER P R I M V S. tf>9

eonuolutu^AfyaUtht odorc,ex lndid adueflum.Defertut

a Petra o^idofccumyrefmofumdiuefcensyfedjaculutefecun^

dum .^idu lteraturygumt:fdtta uiUatu ndperindeguftutamarttHdinemrepr*Jentat y

nec ufijucadeo Juffitiowbpu odoratum

Cdlfacit Cr emolltt durituu^cr turgettdguUurA^humicUs her

m#s dtfcuttt cu temndfdhud dilutum^uulud^traculx Uxdt df*

fofitu erfuffttUtCr fdrtus humtditatcstL omneis extrahit:cal

eulospotu commmt^urinamoueUO^ tHpetihw^aferfeteper^

euSis,utibfime ddtur:udlet ddruptd,HHlJd,Uterudolores, C?+

difcurfdntesJpiritHs:mdUgmatts injerttury aua contrd durtiut*

ZTneruorum nodos projunt : contufum rejoluitur affufouinti

dktdcjudcdlidd.

ms Viyrrha depr*uatarv*nijt5ef>lafijs rarum,&dienfe Edelhii (Keapolttann Cefaglioni) ?almx

fouramycubito no ampuu4>4ltum*lencrmn CrfaptdHmfemitiyplurim

buifeptum inHolucrii>edendo eft,

Thus. C AP. LXIX-NOMENCLATVRA.

Cr.Ki&av&.ut. Thm.ltdl. Incenfo. Ofj.Ldt.nomt»r,Gal.Encens.

gtgnttur ^€rdbtd><jud thunferd eognomutd-Atum tenet tn eogencre mafculum , Stagortiai

naturd rotudum.taU dutemmdiutduum efi

eandtdum cumfrdngttur,intu*pingue,mfuffttufldttm ardes,indjcum uerofuluejcit,Cr colore Uuetfedrotundummdufrnxfaclttant.namm quadranguUrcsformas dtfeclum , fitltkbMuerfantjonec rotunditatem contrdhdt.Verum etufmodt fhustcmporejlduefat

, tjuod ^tomum ,m Sydgrum dffelUnt.Secundum locunt habet ^frdbtcum,Cr Stmilo nafcens ,

quoddfiyui Cofnfcum uocdnt , mtnus mulio Crfulum.lf €Tge-

t x nt*

Page 100: Pedanii Dioscorides

68 DIOSCORIDISntu altud^cui sXmomita cognomen cft aliocfui candidum:f

diimollitur,maftichemore digitH cedit.^cd

4

tjina O^gummi^uodjacite deprehend* ftoteftfiqutdem

JufJitumgummtfUmamnoneiaculatur^ £r refinamjumm

euanefcn.thw ueroftatim ardeUtdem malcficium odorfrodiU

x/Cdcalfaaendum £T uftrmgendum pnem dtjcutit

ycaua ulcera complet, O" ad cicatncem ferducn

truenta uulneragluttnat.mfrenat^ cuntt&Jangumv eruptio

tficerebrt mebrams effluat:ulcera qu& cacoeth

tur,CrJedhCr reliyuarum partium permuket tritum cun

€o CT lattc linamentumformicantes uerrucat inter imtta imf

tigtnefque ex aceto er fice illitum tolltt,dmbufid tgnhfernio-

nejfy cum Juillo ddtpe aut anfermo , C?- ulceram cdftte m*

nantta cum nttroJiinfricetur.fdndtPdronjchijs cum melle, #

rtbutfrdtlpt cu ptce^medetur^ddreltquosdurtudolorescu d*

tfundttur :tnflammau afk

CT rojkceomagna uttlttate peritgttur : addttur ad artert* ttife

rumj^ medtcamenta.prodeftJanguinii excreattoni fotHtnjj^

aua

otum tnterfictt.In ficltli mundo Thm cremdtur,jl*'

ranteglcbuUjucceJum k lucernd,donec exurdtur:pofi perfi

claujltonem opertre oportet:ufque dum refirmgdtur ,ficenm

tn cmeresnon redtgttur. ^flnjut ollulam xneo uafecam cirU-

medtuperforato ctngunt ad exctpienddmfultgmem,utm e»*

menttone mox ofiendcmus. ^fltj crudofifltlt tuto obltto,V '*

fornacem tndtto,cremant. Ftttili ettdm nouo utudctbut pr»n*

torreturdumnoamdiiti bullet , aut pinguttudtne udporetn*

cmittatfactle entm commtnuttur quodperufium non efi.

Thuns cortex. C A PLXXNOMENCLATV B.A

Cfd

Page 101: Pedanii Dioscorides

LIBER PKIMVS. *jGr.fKctct \i0arts.Ut. er off.Thum cortex.Itd. Cortejia

dcllolncenfo.QdX.V Efcorcdde PEncens.Xdfertur thuris cortex crajjks,ptnguts> odordtm,recens%leuis,mmtmefCdber,fine mebrdnts.^idulteratur ddmi~

flo Pint dut nucis etns corttctfed horum tndex tgnis eftfiquide

reUqtiicorttCesfufftttnec^ua^uamtncenduntur ,fed fine odore

Jumum etu£idnt:rhurp$ uerh cortex drdet^ tum odorisfr*

granttd udforem etdculdtur. Thuris modo urttur,^ uis eade

jud rhurtjed udlidtor dfirtngenttorj^ . QudrefotH cruetts ex

credttontbt^,uulufsfluxtone idbordnttb$46,m pejfo cofert,dd ci

cdtrices oculoru , cr cauafordescL cfftcdx efi:tofimfcdbrk Up*

ptudintbtu duxtlidturi

1

Mannathuris. CAP» tXXLNOMENCLATVRA.

Gr.wfam \i€cnr*.Ldt.Mdnnd Thurps.ltdl*

Mdnnd dello tncenfo.

^Xnnd Thurisprohdtur cdndore,micdrum frequcntid,

CT puritdte.rim habeieandem qudm er Thm,fedm

UdbdtufcuUm.Sunt cjut crtbratd Ptnt rejind, dc folhnc, dut cor

tice Thuris contujiadulterdnt , fed h&c igne defrehendmtur.

Netyentm dquefuffitu aerium uaporefedfubgmojum CT im-

furum exputt,&rpermifiumfuducoietid hdittm mrm hdbeU

Thuris fuligo. C A P- L X X 1 1*

M

NOMENCLATVRA.Cr.h*6cc\n \t§m>o\8.Lat. Thuritfuhgo.ltdL

Ldfultgtne <L ilo tncenfo.

Fiigtne Thumjicfdctto: forctptculd,lucernis dcccnfiujm

guldttm Thurisglebasjn noudficltleoLLxcbcdudtmpom-

to,CT dreo uaje tn medt<fpfordto,deterJd dtligeterjordc , ohti

gtto:dUerd ddmoueto,ex dltcrdem pdrte aut utrd^ yJubte&ia

Page 102: Pedanii Dioscorides

*o DIOSCORIDIS.quAternn dtgitoru altitndme Upillts^uo (actltss* f>erfj>ici queat*

Jluratnr : cr qm locus cafax fuern^glebula^ atsatjHffontto,

Crantea ytiamprorfiuprtorglelrd rejtrtngudtHr,dlta impo~

mto:donecjHfjtcientefultgitieHtdedris coegt(fe:Cotmuo tdmtn

exterm ardmenttpdrtesjpongtd.dtjuafrtgtdd mddefdEld^db

Jfergdntur:itd entm teperdto dwferuore,fuligo omnis tnhart

btt>qu& dlioqutper lemtdte dectdud. l\)urts ctnertbw ddmtjcc*

tHr.Derafdttdquefultgtneyctnts cremdtt rhurisjeorfum fuh~

Jtrdhedm eji.lde'opHt^quoddfdtnfdElpt iibi mdebttm,obeudu.

OculorH mflammattones mtttgatJlHXtonesJuJpedtt3Hlcerdpur

gatycaudexplet^carcmomatafifltt.stmiltmodo e Myrrha/cft

ndyfljrdcereliquisfy Idchrymisfulipo excipttdd edde couentcu

Annotaticin Cap. lxix. lxx. lxxj lxxq.TIAusSlbumcortex TburisTAanajGrThumfuligo exrna cadt

q; plata prodeut ac ideo no aiienufuerit de htt etidJimul tract&

Tt.Acprimo de tpja Tburis arbore>qu* licet in ArabiafoUnafcatur,»o

rbtuU tamen>fcd in medtofere regni Sabeoru,ybi A tramita habitat*

Solu tdrubru elacleo tradtturfyettas ortusfolii ajltuh rndtq; terr*

arpnoftcruJtaceaq;,raritfonttbnsacnitroftsperMineosproximuP^

gu iuehitur tramite anguJlo.SoU treceufamilU ius inlhura habiu

O* ob tdfacrx vocatur,& cii arbore rulnerat,nccfaminaru congrtff*

necfumru polluutur. Duplcx eiu* rmdcmia. Vrtor naturaluq; canu~~

tu fiagratifiitnit tfttbw corticequi pr&gnas et tenuif&mus tediturM

xatoplagainoadeptoAndlffdttf^umapinguU^ cocreta defaturM*loa natura pofctt tegetepalmea exciptete.altubt area ctrcupauita , f*

m

rtHs illomSjid hocpoderofius^Qjtod hafit inarboreferro dcpc&tuh &*

ttcofum. Sattcsas arbores nemo cuftodit.Cotra,Alexadrtd rbt Thm r#

dcinterpoUaturrenouaturq;,mhiltutuafure,Autuno quofa legitur

partu ajltuo>hocpurijiimu& caltdu,Carphe*t» rocattSeques rinde-

miareripa,mcifisphyeme arbortbus rufZboc exit,nec coparadu prior*

dathiatum appellant.Quodex eo rotuditategutta pepedtt , mafculi

roc*tur,cufere altas no vocetur mas,rbi nofitfemina . Keltgioni tri-L"+~ ne alterfexw vfarpetur.Mafiuluputat a/pecie tejltu dtclu*?**

gratta mamofo, m mb&rete Uchrjma prtore cojecuta altafem'**

fiuttStnguU hacmmm implebat cu tardim depeftifctur.Grda hoc tno

St*

butu,

t»a

Page 103: Pedanii Dioscorides

IIBER PRIMVSi TtStagoniam& Atomum ihusrocant ,minores guttat Orohiumap-peUant. M tcas concuffu ehfas Hannam vocamus. In mfulis etiam IhustuxfciperhthetDiofcortdes ,recenttores addunt nehulofas effe infnlas acmorbidasyatquc adeb In has ablegarifontes^ub cittuspereant ,net mer-catores a contagio innoxios ft propius accejfertnt.Thuru cortex cum U-chrymaarcfaciadepeChturtCrcum-lhureajfertur. V altntim auamThus ipfum, aflringtt& deftccat. Qjtidfn Manna ihurvs fuperim (cVlinto) dtximusft quis rudtm mality pulutfculus efl £r poliem mafwU7huri5 qui dum mutcem atterunturgrumi, refoluttur. Manna illafo-lutiua rofctdxs efl e caloferuenttftmts ytplurtmmm , dtebus notte deci-dens humor,nunc ingrumos coatlns.nuncm mel eliquatus, yt cognat*cum calo eruntfupra qua cectderit. Defultgine ihurts plura dtcere fu~perfiuumfit,ipfe enimjibi tnterpres eji Diofcoridcs.

Picea & Pinus, C A P* L X X 1 1 1*

NOMENCLATVRA.Gr.nifus.iM.Pww Cf Ptcea.Ital.ilPezQ Cr ilpino*

Off.Pineae.Gal.Pin 3c Peiie.

/»w Cr piceageneri etdem afcrihuntur,fedquadamfld-gttantftecterum dtfttncltonem , arhores uulgo cogniU:

guarum cortex aftrtngit , frodeft tritm Cr tUttm Tntertrigtm*ulcerthmjnmmu conm occUfatthm i amhuftis^cU^uma ar*gentt Cf manna. vlcera deltcatulorum acrtmomam recujan-ttum,ceratoMyrtino exceftm,ad ctcatrtce ferduciutritm cumfutorto atramentoferfentta cohthetfuffitufartm CrfecundasetjetUfotmakum (ifttt,unnam mouet.Foita eorum trtta erhta tnfiammationes lentunt, uulneraah tnfla

trtta aute Cr decoftam aceto ,ferueti collutione detiit dolores

muiceuhefattcis uttbajunt,drachm*foderem aqua autmulj*fota. Ptnea nucts cortex Crfoha fottt tdefraftant. Teda earu

ftrtuulattmfetlafiin aceto coquetcr decoEio des coUuat, do=kres leuat. Ex his etiafitj^athnacoforufefforuj^ cofojittom-

»4 hm

Page 104: Pedanii Dioscorides

*x DIOSCORIDIShm idoned. Quin etiam earum crematarum fultfo ad hbrdrij

atramcnti confefltonem exaptur. Ea circumlitiombm efficd-

ctfiime imponttur , qutbnapalpcbw ornant : coloremti men-

Uuntur. Calltblephara Graa uocanU sArrofts oculorum angv

iis y calloftsgLbrKtLgerits, Cr coUachrymattombw opttuU*

tur. Pttytdesappellantur Ptnorum Ptce<zquefruElu*,qutin co*

ni* muentuntur.Vtm ajlrittortam habent,£r aliquantum ex~

£aljacientem,tufo CrpeElorh utttjs auxtltantur,perje , aut tx

tnellc fumptt. Nuces Ptnea cum repurqau manduntur , aut

eumpajfo aut cucumerUfemme btbuntur , urinam ctcnt , acrt*

rnonta* tn rentbn* Cr ue/tca hebetantyjtomacht roftones U*

ntunt,dat£ cumportulacafucco,utrtum tnfirmttatem roborat,

torruptorum quocjue humorum labem obtundunt. Ptnea nucct

tntegrd recenter arbonbm decerptdm pafiofranguntur , O*

decottx uetufla. tufiiac tabttudtm conferunt >fquottdie cx t*

Ityuore ternt cyatht btbantur.

lcea Gracis Veuce:Vinuf, VytU :fiJponteproueniat> Vinaficr,nam

VtnmcultHramrecipit.Coni Vice& & Vtntinterje dtJjerunt.Un*

gH4 ejl Vice* contu>tta craffus vt manutn compleat :fquama* habtt tt~

nues,0' afefe refolutatfic vtfubfijuamis nuces vidert queant, Kthrt-

uiorlatiorq; ejl Vintconus>& Vyramidaltsfi^une> craftor >Ugnofor,& compafttor, ytytderinonpofiintnuces. V erumfr tncahdo *jlu*r*

habeatur> aut adferuentcmfobm exponatur, dtfitlient,fyargenW^ingeticumfagorenHces.?inifylHefirisC Vke* plureseflejpcctes, U*'

ha teftis eft& A Ipes, nam Viceafiigortbnsgaudet. Hps cognauJ*nt

arbores > Lanx> Abies* Tada. E Larueextrahtturliqutda&fumnt*

yirtutis refina, qua Terebintbma yocatur , <jubdm tim locufHtceffirtt

^ua olimiTerebintboparabatur.Jnctdttur Larixadmedullarfq»*'

T»"ltpofiea*fiatediJltIlatincertayafae Vtceacorttce confcfta* Viced

tfinam edtt duram>& intra corttcem condenJatam> dtfiilkt tameafcuando& truncusAtquidamfimdem Lartctna. Vrofert Abtes liquorc

unc txceUenttptmHmsutH* nulta apud yeteresfit mcntt*> yocaturqui

^lftf/wLachrimovel Oliod^uezzo. Errantqui bunc putantLartctn* refinaftorem ejfe. ColltgttHrenm U l^uor e corttcetum tri#*

tnm

Page 105: Pedanii Dioscorides

LTBER PRTMVS. 75tum ramorum,aferientibui fefeyeficU quib»fdam:qu* turgentes *Wi-cant bunc eo loci ejji hquorem , <jui enatus reperitur corticem inter&cortttem.YLfi htc Itquor limpidH4,cUrut, & tranfparens, oderatus , gramarus.Hic odor& amaritudo in Laricina reftna non reperiutur.V e-

tns plwanno flauefcttab illa fua tranjparentia , & induratur ali-

uantum.Carnem inducit:emundat»dtfcutit3confolidat. Votus vento-os humores difcutit,tutif?imumq; remedium ejl laterum doloribus,0*

adpurgandos aremulis rencStgr adarcendam horumgenerattonem.ln

eibofumptutyprodejl doloribus neruorum>*y iunfturarum-Confolidat

nuRo negocio plagas,maxime capitts.

Lcntifcus- CAP* LXXIIILNOMENCLATVRA.

Cr.Z^7y®-.l4MfnttfcmJtal.Lentifco. OjfreswfogmM.Gal.Lentifqye.

Entifcns notd arhor

cfl, cuim toti inefi d~

firtngedtfemmi entmfolto,

rdmo,cortta,rddicibu6£ co-

gnatd infunt uires. Ltjuamc

tum dHtem Udfierijolct:Fo~

hdycortex , et radix in dqud

coyuuntur, Cr ubt dhundc

cottd refrtgerdtd^ funt>fo-

itd dhtjciuntur : aqud denuo

coquity donec meliis hdbcat

crafiitudtnem. Lentifcmfud

ddftrmgcndi dofe, ualctad-

uerfmjangumis reteB

Lcnrifcus

dlui frofiutud , O" dyft

fotu. Itemcotra

ftionemJkngumis e mCr etufdtm dutjtdu preadentid intotum ^icdci* €r Hjfo~

c 5 vfihtdi*

Page 106: Pedanii Dioscorides

T4 DIOSCORIDI9ctfthidis uicem repr&fentdt. idem facitfitcctt* e trttitfohjs. D**

toftufotu caua explet, Crjratla ojfaftrrumtnavuHludfluxio-

nesfiftity nomM arcetyurtnam pellit, motut dentium toButtoni

ftabtlit. rtrentesfnrcult calamulorum utct dentthm refurgfin*

dps affrtcantur. Ftt tjtmme oleum , quod prodeft cumtjutd^

jlringi opu* efl. LenttfcHt refnamgiqnttyqua Lenttfcma cogno*

minatur , cr ah aliquibm Mafttcbe. Pota uttlv eftfan$uinM

teijcientihu6,zx'tuft ueteri :Jiomacho auxiltatur ,fedruMffl

mouct. ^Additur in dtntifriua Cr tlltttonesfacitt ,admtorem

cutt conctltandum.Palpebras oculUincommodas reflicatjnM

ducata halitum orts conimendat , gtnqtuas contrahit. Oftim&

Ksr copiofifimatn tnfula chto prouentt. Prdfertur (nttedm

modo)reffledefces, Cr candore Tyrrhentcd ccrtJtmilU, ddul^

t4,retomda,frtabtlU,odorata,(}ridorem ddens. rtridUautem

infertor efi.^cdulteratur rhurU, reJtndfypineanucUmtfard*

LV.ntifcut refmifera arbor, kniufolqu in Ualiu tum altbi > tum i»

Sena maritimU nafciturJn ruinarum Komanarum macerifS > <?

toto illo maris Tyrrhtni tratlu , Caietam vfquc , & ctrcd ^eafohm-

lbi& procerA& humtles nafcuntur. Vrtduat Lentifcn* in Jtalia M*~

Jhcbem ,fed non ea abundantia qua in chio& Creta tnfulis- Lentt*

fius defccatfecundogradu, velmitio tertij: in caltditate &fig&t***prope tqui tempiratus.Ajlrtngunt omnes eius partes.ltidemfuLC&ft~Uorum viridmm aftringit* Majlkhe alb* ajiringrt & emollit , *****

facit Cr defccatJecmido ordme.

Terebinthus* C A P- L X X V-NOMENCLATVRA.

Gr.yiffitrQ&.Ldt. Tereh1nthu4.ItAl.Tt-

rthntho.GzLSc Ofticinae Tcr^benrinam vocant.

ErtUnthm cogntta arhor eftyCmmfoIU, wfcmcn, <?cortex aftrtngunt, ©~ ad eadem ad cjtu Ltnttfct* *****

^mtkfarata modofamftaj^ FruftmejmaPM tft > f*i

'

Page 107: Pedanii Dioscorides

Ll B £ K PRIM V S. 7fjlomacho aduerJatHr :cxcalja ctt^ urinam tnoutt,uenerem exd

fthaUngtorum morfas comementer in uino bibitur.

Rgflna etti6 ex ^irabta petraa def

d&a^Syria^Cyyroy^hrtca Cr CicUdibmmfulis.Sed prdua

Itt candida, perluctda,wtreo coiore $ C?° in caruleum uervete

Qdorata,Terebmthum olenuTerebmthma rejinai omnes <tnu

cedit,proxmaLetiJcmayGr e pim,0+ ^biete.Hasji

e CrPmeknuabm reJtna.Natura ommbm calfa

dtfcutere,exp nrgare.Tuft ac tabi couemuntperje aut

m eclegmate ex melle.mtta fetto ris expurgant

cruda concoquunt>uentrem emo//iunt.Palpebrt

me replicantfeprai tolLunt>cum arugme acjutc

mtro^aurwMAfiniem emanantibm cum melle er ol

fruntugemtaliiim utiles,malagmatis,acopis4j admtjccntur,Uterum doloribntperfeMtu cr appo/ttuauxtltojii

T uemAjia minore, Afrka,& ludia naficns,nafcitnr etiam in Itali*,

mmontecajlriTridentini,ybilHhu4 Mexandrmus lAtdku*, MathioUsntca non yifam oftendit^utm totum Theophrafii Terebtntho re-

frSdcret.Vidit& fofiea Matthioltu m plunbm altjs locu , yt af>udJhuftosinmontcquem eorumlm+ua Baldo nominat , & malio,cui

JatitCarfo. \enetijs non itapridcm ajferricapitfed

'iqi ejjwfc

Refinx alix. CAP, L X X V VNOMENCLATVRA.

J^e/inxaita.it.i* ^cltrt ragte.

Itjtud* re(ina epnu etpcca,a Gallia et Hetruria coueht

Jolet,atfy oiim a Coiophonepetevat.htnc colophoniajibi

ygnometu uedtcauit.^A Gaiha cjuojjubalptna au

oie ktnce afflellat tcoLc. Eam iinclutet^fe t ma

h9

Page 108: Pedanii Dioscorides

vs DIOS C O RlDlStufit uetert.Colore interfe<&

ftdhjt quidealta candida eji,

alta oleoja.aha mellet Itaw

litudtne , ut Lartgn*-

Cufrejfm ettam Ittjutdafnn*

dtt rejtnam , qua ad eadem

foliet . Qjut, uero at

genert afcrtbunlur, ^uaditm

L

ex Ptnettnuabu4,ait

bte te + ah* PtceX &Jt-

Larix.

exterut.Ebgt debet lage orfi

mum odorattjitma , transw*

cens,non retomda,netjue dt

luta quandam cer* Jactttn

prdbens, ^frtabtln . E &'

ceaCr^fbiete rejind caterti

>di >d

funt, atque Thas odore imitatur. PrdJIattores a Pstjuft tnjuli

deferuntur, qudJecundu HtJ^amamJita ejt < Sed qud e Ptcett

nuctbvus Ptness ^T Cuprcjfo manarunt, mhiladtll,

turibntpottuntur . Veruntameneorundemeratia auorum O*

ilUJumtfolentXentiJctna Terebtnthmd rejfondet .Vrttur rtf*

na omnis Ittjutda in uaje yuadrupld capacttatis ad humorcrfi

ijm injundttur . Itaejue rejind congtvu,mduobus acjudp^l

coqtaturfubteElts leutbti*prunis:rejina ajidue mouetur, doneC

omnts odor aboleatur, grfrtabtlis Cr retorrtda reddatur, OC

dtgttis cedat . Cdterum ubt reftxtt,m fiEtile nouptcatu* cjHod

dxomtum uocant, tdefi, non tllttum, recoditnr* Ftet ettam eXJ*

mtj candoris ,/irefna omnis eltquata prdcoletur, quofacuUta

Jordes excernatur . Vruntur ejuoqueftne aqua ,prtmnm lento

ignc> er nbt cotre ccepermt , maior carbonum Jiruesjuppom*

tur§

Page 109: Pedanii Dioscorides

UBER UIMVS. 7ftur, CT trtduo cttra. tntermtftoncm dijcoquuntur % ujauedum

mtcdiBa* ndtur&JHtt netJA exuermt,mox ut dtflum ej},repo*

nuntur\sArtdtounm dteifydcto decoxtffefttis eji. Pflx odora

tU malaqmatibuA^z? acofns y £T unquetorum coiorationtbns

magnopere uttlesJunt.E rejina pertnde atquc Thurefuligo ex*

opuur,ad circumttttones tdonea,quihHS palpebr'asfucat

loremmctiuntur. Prodejl qiabrisgenvsjoliachrymattonib

%qulisyex caftt atramentumfwptortun

zrco-

H funt Keftnarum nomina* Re/?

\fuccefittfrtgtdtiinlodi ?uea reft

Atfiuhe>e Le;ui/c

»i

*funtrtpaulopofi tradtt Dtofiortdes . C

jrecoloraufuerunt nfim . Rep<

efie Hajltcbe.modne enimafi

efi.Caterarum potentifitma ejl T erebtnthmay ajlrtngtt emm & amaraefi,& ob tdplui Miafltibe dtgerit\Qj*inettam afiergtt etusamari-

tuda. ?tni refina luet lerebtnthtnafip acrtor^nonpluyi tame attrahtt

ant dtgertt.Medixfuntinter ha* Vkea & Abtetts refint.Vtentm rtfi-

naTerebmthma acrtoresfunt.itanon perindeatres*?im£r Cuprefit

refinu.^molUt refina Tfrebmthmafeumdo ab hac ioco Lenttfuna:ha4

dcrtmontafuferat Cuprefima.

Pix liquida. CAP, IXXVII*NOMENCLATVRA.

Cr.n Ttioaat vyftcLat. CT Ojfic.Ptx liqmda.

ItA-Pecehqu/2t.Gal.Poix fonduc

lxltquida^uamaty Conumuoc<tnt,e ftnguifimis Ptni

* Pueaj^Lgnis cogregatur. Qpttmaeftjflendensjjyncera,

Uuis.Contra ucnena>phthtfim,t>urulcntam excreattonem, tuf

[cs ,JuJptrta, O" fcElorts humorcs,qui diffude extufituntur>ef-

fcax cf^cclcgmaic cjatht menjura cum melle dato. Tonfillar*

er uu*

Page 110: Pedanii Dioscorides

v 9 DlOSCORIDlSCT uu<t tnfiammdtioneSyangmdq, utditer perunguntur.pum*

lentis auribws mfunditur cum rojaceo,er tllimtur cum trttoji

lejer^entium mor/ibui.adietla ueropdrtcera fcabros mgwirxtrtcat^mpetigmes^ emendat.uuiud durtttas acjedts tubercn

ladtfcutit.cumfarmaj^ hordeaced ©~puerttmpubts urinddi*

cofldjirumas rumptt.Cohtbet ulcera quaferpunt , cumpmco

cortice,autfulphure,autfurfunbw illtta. Caterum cu Tburis

ntanna Cr cerato profundos ulcerumfinu* conglutinat , rtmu

fedis eypedum,magno auxilto tllinttur,ulcera replet,CT

meIL

Crputri

purgat. Qutn cr cum uuapaffa Cr melle carbunculoi

itrida ulcera emargtnat,dijrumpitd. Erodentibui mcdi

quas Septas uocant,probe immtfc

Picinum oleum. CAP. LXXVIIINO MENCLATVRyi.

Cr.7riff^t\etic^.Lat.PicinumoIeumJt.t olto delU

Pece.off.nonprtparant.

fit quodptfJeUon appellatur,feparoto liquore aa

fi><]uijupernatat Pict,ficutferum laElt. Namexpenf^uandtuPtxcoquiturfupracortmamuellera pura madefcut

tcceptofy hahtu ettts exprtmuntur tn uas.Qjwsptx ltquida,pr*

l>et utiltt ates.^clopecias captllo replrt,cum fartna boU .

illttum. qutbus er Ltqmdk Ptx mcdetur^tumetorum ukctafiwtinjj emendat,

Fuligo liquidce picis.

C A P. LXXIX.NOMENCLATVRA.

Ufutd* Picts.ita.L Fuitg

Cr Offi. Fultg

Gal.Suye de poix fondTfi

Page 111: Pedanii Dioscorides

UBER P P. I M V S. 79It hoc modo e liqutdd ptcefultgo : In lucernd noud qu* el

lychntum hdbedU nonmhiiptcis tncendtto, lucernam^fi-

itth uafe in cltbdnt ftectem conformato ^fuperimm dflquftumforntcdto 3tnferiu6perfordto, utcltbdntejjefolent : opertto, Crtdolert fintto , conjumptoque Itquore nouum infundtto y quoddfuffctentem ufutfultgtnem collegeris. vis ^dflrtngens^dcrisa.

Vjm efl dd ptgmentd quibtn pdlpebrds hnunt Cr uenufant,Cr ddctrcumltttones.Itemubtgtdbrisptlos rejlttui oportet, ddtmbectlles Uchrjmofosfy oculos :tnfuperdd eorundem ulcerd

non tnuttlis efi.

Pix arida. CAP, L X X X.NOMENC L A T V R A.

Cr.\tt^cc matra.Lat.zr Off.ptx anda.ltal.

la Pecefecca.G al.Poix fcche.

Llyutda Ptx decoEla inftfam coit , yuant uocant aUquiPattmpifam^uo mgenere quadam utfct modo lentefat,

Bofcas cognomtnata : aheraficca ejr. Probatur pura , ftnguis,

odoratajubrufa,re/tnoja. Talis Brutta er Lycta, picis reftnatr

(tmulnaturam habentes.Calfaclortam utmhabet:dura emol-btypwmouetytuberculapanosyue dtjcuttt^ulcera replet, uulne-rartjs medtcamtmbm commodepcrmtjcetur.

Zopiffa. CAP. tXXXI.NOMENCLATVRA.Gr.zotmae*. Lat.o- ital Zopifa

Page 112: Pedanii Dioscorides

So DIOSCORIDIS.bet : quontam martnofale maceratafit . ^Altjftneam refnam

ho\ nomtne

Ognata bacquinque capitafunt,C aperta, ideo priuatim tra>

dartnondebent.Ltqutd&picUautnullu4,aut raru* bodte tnme-

dtctna ejl vfu*. Oleum Picinum noftro tempore nonpraparatur. E pta

tamen&rtfma peralembtcum refttUi dtfttUaretur. tuligo quabter

txctpi debeatfattffuperque oftendtt Diofiortdes incap. de T hure. Stcci

pix nullt non nota ejl . Vtfiatpluresruftut inhymnta fylua norunt.

\ffa aua&Grtcii Hypochyma,Latinu,Pix naualU,fiebatGr*M

ilinendas naues e refii

ft,*uH-fafphaton, id efl , Ptctbttumen copiose habetur. Vtxfiaa excalfi

deficcatfecundo ordtne , plu$ tamen deftccat, quam caUfaiiat. Contr^

rium acctdit in liquida. Ethqutda& fiaa ptx>*ftergunt ,maturant*

dtgerunt,& cumguftantur, amarafunt,& acres. ?ultgopict* defi*

eat, qua c Terebintho <7 Myrrhaeadcm factlttate abftergtt ,q** eS

qu* e ihurefit. ?lus tamenpoteft,0' plu* acrimonia habet <jua e StJ*

race » O* hacplus quaepice liqutda , hancque fuperat refina Ccdrffl*'

Mttlesfunt oculorum morbi*.

Bitumcn. CAP. LX X X 1 1»

NOMENCLATVRA.Gr.kafct\7Qr.Lat.Bttumen.

ItaLBitume.

Bltumen Iudascum cateris anteponttur.Cumfrohdtto tft*

utpurpur*. modofi>lendeat yJttd ponderofumyac uakdv»

edorem uthret. Nigrum autem Cr fordtdum > utttofum *§-

^xdulteratur ptce. Gtgnttur in ph&ntce^Bahylone, ZacynthQf

Cr Sydone. Uqutdwn muenttur tn ^Aqraganttno Stcikd,fon'

tthtu tnnatansy quo utunturad lucernarum lumma , olet utcc-

Hattucinantur qui id Suilicum oleum nominant: nanqHt»*

quidi h ttHminpsgenm effe confiat.

Piffafphaltum. CAP. LXXXlH-NOMENCLATVRA.

Page 113: Pedanii Dioscorides

L I B E ^ P R l M V S. ftGr.n /7\*<rv*\T%• Ut.Pijfajphdltum.

Itdl.piffdfihdUo.

NsXfatur in ^tppolloniatarum agro circa Ipidaurum,

qu& Ptfiaffhaltos appelUtur. Ea Ceraumjs montthw dtuolutdyimpetufiummis rapttur, afiuquem Uttm expuitur ^ilUi

cotta inglehasymtfiam Bitummipicem redoleu

Naphta. C A P.

LXXXIIII.NOMENCLATVRA,

Cr.N*$$*. lat,Itdl.C7*

Of(ic.Ndphtd.

N^€phthdm uocdnt Bdbylotuj, Sttummis cold

re cdndidnm.muemtur ettdm mqrum.vii ei

tott

igrwn. vts ei igmu

paxyttaut exffacto protmusin eamtranfiiiant. *scdJuffufio-nes oculorum,Cr alhugtnes uttlis, situmen omne dtjcutit^glu-

tmat^moltit, ah infiammatione tuetur:uuluarumproctdentia,

firangulattonesque olfattuyfiiffitu>impofitu emendauconutialcs

moYbosfitffitum deprehedit,Gagau Upidumore, purgaiiones

multerum cum umo Cr Cafiorio potum eltcit:tupmueterem9Zranhehtum adiuuatjerpcttum morfihu* , coxenduum Ltc-

rumque dolonhu* auxihatur>dalur cxltacism catapotio deuo*

randum cum dccto:potum dtfcuutjangutncm concretum.djfin

tericis cumpttjana hquatutnfunditur : dcflilLtionthiMfuffitto-

nc medetur,mtttgat denttum dolores ohlttum.ratemm pilosmcomodosficcum repltcat^ectUo tmpofitum. Concalfaflum d*~

i

s icm

Page 114: Pedanii Dioscorides

t% DIOSCORIDIStem Cr cumfarina hordeacea,mtro Cr cerd illttimtfodagM

drttculorum dolorit>§u , tctbdrgcMfyprqdeJl. ntfaftbdltosci'

dem,qu<£ pix Cr £itumen7Jimifceanti<r,potej}.

Annotatio in Cap. Ixxxii. lxxxit}- lxxxiir).

Uumcnquod Ajphaltos cft Graciupmguit eftccuterrxadeps,cok'

re Crfubftanttaptcu, ijttifi ytfaciUttnct^nemconciptat. y«*0

ftitumcneft ludaicum,auodelacu,CHtmarimortuonomeneft ehcttur-

Eft& hqutdum c StctLa bttumen,<juodcttam tn Gottbta& Saxont*

prouenit.Hoc Barbariax€S*ngunt,& iumetorum fcabtemihocett^

luccmarumlumina iccendunt! Vtffafphalton Bitumen eftPkipeV*

cctum , quodapnd Appolloniam najatur , C nunc m Tranfjlu^

fuminum impctulmonttbm defertur,<juod Germani pur*at, &&adccra craftttudmem coxertnt,adfaccs proccra ytuntur. Arabes dutf

toumixjpeciesfaciunt.Vnam aux yerum eft Dtofcortdu VitfafltbaUo*

alteramhs:tm , quayeracft Mumia. Pcrrawra Mumia eft, qu* t Myrw •

Aloe , Croco , O* ex humtditate qut ex cadaueribus humanU rejuw

tonfttitur. A tenim cum in Afia dtuitum tantum& principum corpor*

ad eum condiantur modum, pauperum yerbcum Afphalto& Vtcc.n

tnercatoribui diuitum aufcrre corpora fautlta* fit : reflat yerarn no

M umtam non habcre , cum paupcrum tatum cadauera ad nos afterdn-

tur. Bttumenyerum excalfacitO deftccat fecundo "radu. Kap

oiim c Varthia afterebatur,bituminofm li<juor,fen yt cjutdam yotun >

tltquatttm terrafeufaxioctulta natura , httumen, & in oleofam W+

htU

ttnam refolutum7yulgo oleum pctra,feu Vctrolcnm yocatur

CAP* IXXXVNQMENCLATVRA.

Gr. Kvxetgiffj^. Lat.Cuprefni.rtal.Ciprefa.

°Jj'"-ztMQ nomine.QH.dxx Ciprez.

Vfrejfm rejrigerat , O" djiringit. Cnm folia ex f4°

J^ex%uo Mjrrh*pot*,ueficx rheumatijmisC urir>4

*fficuluu auxiUntur. PtUU autecx mno tuj* tn djfentcr*

Page 115: Pedanii Dioscorides

L I B E R PR.IMVJ *l

Cuprcflus Chamaccypariflus.

d ;a THj$hZr orthopnctd,dutfi reijciturfkngH»,™»

btkintur.EdrumdecoElumcojdem prdhet cffe

Elus. Tujk cttmfico duriim emolliuntyndrmmj^polypo medcn

tur.lnaceto cocld,Cr cum lupinis detrtta,fcabros ungues etj

aunt.Hcrmas intcfltnorum proUpJu erumpentes tllttu repri

adem prdftant.PtluU cnm arboris coma fuffiU i

bt?cre exiftimantur. Folta \pofi\

congiuunantfanguinemfupprimunU capiliuex aceto ting

illmuntur perfe aut cumpolenta tgntbus facris, ulcerthm^

ferpunt,carbunculis Cr oculorum i nfUmmattQmbw3 *dm

ftomachum corrohorant

f % Cupre

c

Page 116: Pedanii Dioscorides

«* DIOSCORIDISVprejfusprocera arbor>&frondefemper virefcenU>fruflw{nt<

pe ter ln anno)feraLiftima,-vo{.antur m globubpibtU,& nnceu

tolhguntttr menfibus lanuarto,Maio,Septebrt.Semen habetadeo mi-

nutum vt etiam rtfui imponat-M traculo naturx efh tam extguoftmi*

ne>mgentem adeo arborem procreari. Kulla yetuflate lignum enM cer-

tumpitur.Cuprefit lachrtma liyutda eft,Langn* ftmilts,du guflatm

idmodumferuem.

Iuniperus CAP.IXXXVL

N O MEN C L A T V R A

Gr.AfKwHts.Ut.O* 0ff.Itmiftrt4a.ttdh

Gmefro.Gzl

ipertgenerd Auo.sA*

lumptrus

tera rnaior alterd minou

Vtrdj^ dcris eftexcdlfdcittf

urind mouet, dccejd Jerpetd

fugdt. BdccdrunonuUdnuc^

tugUndts mdgmtudine nofl

nunjut grdndejcere,dit<£ n*

cem Ponticdm dqudre mt*'

ntuntur,rotuddt, > odordtdJ*

mdndendo dulces,fubdtndrt

tju£ sArceuthides etidm t*

eft, bdcca luntpert, notntn^

tur . Modice cdtfdount Cf

afirmgunt, fiomdcbo ttttkh

contrdpeclons usttd , «/**'

tnfUttones,tormindyCrfr'

fentmm tclm ejjudctfw*»

Page 117: Pedanii Dioscorides

LIBIR PRIMV !, «ftuntur:urmam aent,tmde ruptisycomulfis^ mluafirannlatutfubuemmt . Folta acrimomam habentMeo tamipfa ati

torumfuccm ex uino contra mperarum morfia illim aut bibi

frodeft. Corticis ctniscum aqua illitm lepras exmut. J^amentd

Ugnt deu

bferuata proportione refi

ejl& hurniUs, acparemfi

ftmilemMaJ}iche,hanc$andarac4m,£r y {

niceJcriptoruAiuerftJiimumt^menaSandaraibaquam qutnto hb\

defcribit DiofcQrides.Sandarathah&crecens, lucida eji , alba,0* tran~

fparens* Jedvcterafiedo ruffefeit.t Sidaratha& ligmfemineft Vernix Itquida vtilti eft ambuftu^ exlmij remedij indolores& tumo-res hxmorrhoidi.Sandaracha cahda &Jicca ejl in primogradu. Oieu)

quodcum duobut vafts ftbt mutcemoppojitisvelcum Vttrco alembica

fit e luniperi hgm admodumJiuojdoLown dentium a figtdttate C4~

tarrhiftfttt.

*

Herba Sabina. C A P*

LXXXVILNOMENCLATVRA.Gr.Y>%*Qvt*Lauzr offsabind.ital.sauina.

GaitSauinier*

tA&ind duorumgenerum tfl:unafolijs Cuprejfo fimilisffli

nts horrtdtor^rauiter olens,acris Crferuens. ^rbor efi

toafla breuitatis^qudjefemagissn lantudinem fundit , hmmfolijs nonnutltprofuffitu ututur.^ttera TamartctfoltoJimttss

tfi.VtnufquefoltanomasJifluntyCotlecuonesilktu mtttgant

€?cummellemgritiasJordesaue repwrganucarbuncuios cum

*tnofota rumpuntfangutmm per urmam ekaunt :panm *p-

Page 118: Pedanii Dioscorides

is DIOSCORIDISpofita extrahunt, &/"$'

tu tdem prafiant. rnguentti

calfaaentilm tmmtjcenW)

Wprtuattm cleuctno.

A bina rtray& ea qut W_ prtfit ftmtlttudme refert, ff

tjua Tamaruutn ltalta v*lp

flanta nota eft - Hajcttur &»Galltjs,Jedno adeo w_*M-*Itgoquadantcntufoltji Sabw*

refert.non perinde odoreW Jf*

pore.Sabmaexcalfacit & dtpc-

cat tertu, ordtne , & de t*m

eji medUamentorum nftnerf

qua fitbttlifSimit conjl

tjfos bumorcs d'f$

gat,& concoyuft

Sabina.

Cedrus. CAP.LXXXVIII.

NOMENC LATVU.Gra.Kify&.Ldt. Cedrm.Ital. Cedro.

Gal.Cedre.Offi.lgnoca.

Edrm arhor magna cfi,ex tjuaptcem colbgunt', <J**

cedrta uocatur,Iimtpen modo baccas partt : baccarum

Mirtt magnttudtne^rotiidas.Cedria opttma efi craffa,perkd'

da,grauts odom ,^ua du effunditur\guttattm no dtftpata (f-Cut ca uis tnefi.ut defutfA corpora coferuet et umetia corrupat

Qjta ex caufa mortuoru uita,a(i% appeilaucre. Feftmieta ^

*

uo

Page 119: Pedanii Dioscorides

LIBER HlMVS. 97

ijue& pelles extnua calfactendt Crjiccadi ctote,corrut>it.M4-

gm ad ocularia medicdmeta ufn*. Quippe illtta ocnUs claritate

dfferualbugines acatrtcesj^ detergtt:mjttlLta autecumdceto>

uermes aurtum necat:cu hyffoft decotto tnfufa,fonitn fibilosa^

JedatyCduis dentium indita eosfrangit , er doibres leuat :>tdem

ftcit cum ex aceto colluitui

alortiuHmfen conjiat. ^Angin* edferungmtttr

infidmmdtionibpts auxdio eftdendespedicalosqHe ilittu enecat,

Ceraftd morfthtf* cumfdle tmj)ofitajubuemt,contra haufta le~

^oris marmi uenend:inf?aJfoJumpta2atixiliaturJn eleohantid.

aut Itnfttt ,aut perunfltone profiat : pulmonum ulcera Purgat

Crficyathw etwforbeatur >ferfanat : uermes Cr tinedtfub-

termdttanecauCT yartws extrahit.Ftt cr oleum,a Cedriafe*

paratum>dum co^uitur y ue{leribH6fi*prd halitum eitu expdnfis,

ut iri Pue , eiufdem dd omntd ufa. Vrtuatim uehementerfer-

mEtum,fcdbtem <juadruf>edum> camm, houmttferfanatfm*

rxrerites rictnos enecdt , ulcerd qu<& ex tonfura acceferunt , ddaatrices perduat.Cedrides Cedrifruftns uocdntur. Cdlfdflo-

rtdn utm hdbent,ftomdchd aduerJdntur,duxiltojunt tufiucon-

uulfi-ruMiu (Irdngurtdy menfes cmnt > expolltne Fwerit poti.

Contn haufium le^oremmarinuminumofumuntur. Serpen~

Xcsfugniw y pcrnnflo ex adtpe cerutnoy autmedulla,corpore,

m antttitd ddduntur. TuhgtnerH, quomodo ex ftce,congeri

oportet; atjg edndem tjuam ftcedfultgo mm Prsbet*

C1 ^ir* lunipero in totufimtlu. Nec bacc* 3 baccis luritperi difiimi-

§ Us^prpun<s.MHes3adorAtdL3efiulentK,0' magrittudo eadem.Ma-*au4mno3yerHm prmfquam maturefcant recmtes baccaspro-

iacunt. Qtfit ,yt id temportim Cedroytfantur& noui &rete-resfrufltM.Gudet Ctdrus lp&fi~igidis vfaxofis, ac monttbus mirun*inmodttm dettjtnr* Uafeuntur Ccdri m Ijiria , a t eos bahentinco-

Upro luritpes . Georgtw Weffnger Dotfor Medicin& tamum don*dedit Matthio, quaquauerfum Racch , onujlnm, purpnreis, kutbus*

tioraWi <? u+mtudint Myrtrtorttm. lamiam idnotum auhd d*-

~ .-»

Page 120: Pedanii Dioscorides

98 DIOSCORIDISrifiimum efi Cedri li+num , & ca taufafuit antUjok ex eoftatvd* ttn*

fciendh <juodferenniores futarent,eit qua e lafide *el metaRoferenU

Nafcuntur etiam Cedri inaureii ltali* horti*,in rifis Tyrrbtnimam

lacu Benaco,qui yulgo dicitur taco dtguarda. Cedrw duarum ejtfye*

cierum.Vna quafmtlts eft lunifcro,ramofu4 cjl O* breuit,hltera,M-

bor efi iufta altitudmU.Xtraquejfecies caltda &ficca eft tertioferi#r

dinc.Ccdria quartum ordmem atun*\t,intantum calida ejt3&fafod'

inJuisfartibHs.Corfwrajnortua deficcatyO* illorum bumiditatemdfh

fumitttorforafoUdanonattingit.

Laurus. CAP. LXXXIX.NOMENCL.ATVRA.

Cr. Letfvn.lAt,Gr off.Laurm.ltal.Lauro.

Gal.Laurier.

^Xurvu quada tenu

folto conftat,alten

lattore. ytraque excalf*

ilortam natura habet ,$*

emolh

Qttm earum

rnde di°'

in mu0rei

ifejftts additum , uult* CT

ejica mttji comtentuZSZS'

Uafenfimfubftn(ut:

rum apnmtfo iftil>t °fltu

Lmr. Eademcinfolem

Crp \lkta, injwvmdtto*J

$gMtfJsL

Laurus

nem omnem mwtJlomacbuzffiwb

Cr Homitiones*oHcnt.L6*

bacca ma?$,

r. .. ™tl «. ,„~£, fttam foh

tfacmnt, Erp in eclegmate trita cum melle uefajfo frofm

tdbt

Page 121: Pedanii Dioscorides

LIBEK P R I M V S. 89uhi, orthopnaed, Cr ornntlm thoracis rhcamatijmu. Contr*

fcorptonum tflus ex mno bihnntur, uttiltgmes tmaculant. Siu-

ch4 haccarum uttltfltme aurium dolort e?~ grauttati mfiilU-twycum utno uetere , Cr Hofaceo. In medtcarnenta autem ad-tjauntur , qu* neruorum Ufittudtnes reficwnt , acopa m&nt:Gradunguenta qu& calfacmnt Gr dijcutiunU Cortex radtcss

calculos rumpit,partut necat,hepattcis prodeji , trthds ohoUsmumo odoratopotHS.

kurm odoratifiima arbor,& Apollini dkatd ,pacem prfififtrt*

juemadmoJumoliuaykfulmme nonpetxutitur.Vtm habettxje-

fcproducendt ignU. Siemm bacilla duo e Lauro ftcca ,/uperpofito ful-pbure muicem magna agtlitatt conficutrU, confeft

fuclnt Lauri potenterdefaant& extalfaciunt>plus tamtnfruclns (juamfolia.Cortex radicis minns infi acrimoni* &* calora 1*4+

itffid amarttudmUmagu,C altquantum aftringit*

Piatanus. CAP. XCNOMENCLATV K A.

Gr.n"K*lca>@;Lat.Platanm.Itdl.pLtU-

m.^€rbor Ojfctnis mcoqmtd.

Gal.PJan.

Enerrimd PUtamfoliam uino decotla, mox iUita,ocu-

iorumfiuxionesjifiunt, tumores &- infiammationesU**nt.DecotliKcortcxtnaceto,dentes tndolore collutt. Vm~despikUm uino fQU,Jex(entium morftbw duxiltantur.exce-

fta autem adtpe , igm ambufiafanant. Inftdensfolwrumplu-krum^ Umgo,oculos cr aures offendtt.

Platanus OruntalU arlor ,gratiam ex y>mhra , amplitudine ,&amcenttate merutt,eamy ob caufam ohmm Italtam aductta. Vla-

tam non longe anoflroauoinj taliam aftortati,non in altam proceri-tate tncreuerestttameflriffum cortkemgignunt. Medta in teperament»*Jt Natanm mterft^tdttate,V humtditatv.deficat cortex ttfuTt»'.

f }fraxt

Page 122: Pedanii Dioscorides

jo DIOSCOK.IDIS.Fraxinus. C A P. XCLNOMENCLATVRA.Gr.Mt\'a.Lat. Frdxinu» . Ita. Frafttno.

Gal.Fraifnc.Off.Vtlacinis.

Rdxtnm arbor nota efl y cmh* foltorumJhccm j <T tffi

pernnila,atH ex uinopota,uipcrarHm ifltbtH auxtltanm

Corticx cints ex aqua lllttm lcpra* eximtt. Ugnt ramentejc*

bcm^potupemtctemafferre tradunt.

FKaxnms arbornotifhma, duas babetJJ>ccies,proeeranlem, ^tranque armandts hajtihbus aptipmam- FraxwtuM*

tibm i&mka,rt nec cius vmbramfujlineant. Ccmpofita vn* * ff!t fraxinijrondibw corona>& propter extruclo igne,'m mcdio colloa-

tusfirpcns , pcrigncmpottus , quamper Traxineasfrondespertranpm. frHtlumfert Vraxmus auium linguUfnmlcm , buiufqueww$ona eft i>fus,fub nemine,Linzna auts.

Populus. CAP. X C 1 1*

, cy huw-

M^ulmalba.ltal.Popolo b

Trcmblc. Offi

quas Oculos

P

Yj Otut alba. Pnpult cortex unct& uninspandi

X dc urtn&

& Poputt cortex unct& uninspondere , ifchadit*

fttUicidio prodefi. ^cbortiuum ftert tradunt ,}

mo L,L*» t-t.

.

t.-J * ^. a *.„r/rdttiptum mulno rene btbatur.folta <juofte cum mno poftpurgdtt

nespota,tdem pr&ftareproduntur. Tepensfoltorumfuccui^Itter attrium dolort tnftillautr; Pilul&tjua primo foltortip*rt*

txtttuntyimucum mette,ocutorum hebetudmimedentur. M*'

ntoru prodtderut,corttcem a!b& Popult O* Ktgr&,

parUculf

tlmyfim,(^jutcisftercorans mancUtum, omnttempore^

- 'duUsfungosproferre. Popult mrr&folia cuacelo ttltta

s1i

Page 123: Pedanii Dioscorides

LIBER PRIMVS. S>t

gM utilitdte fodagricis doloriltu diinuntur.I(ejtnam Popuim

Jundityqudm maUgmata additur.Semenpotum ex aceto co-

mitialibm utile eJl.Lachrymampoputoru commemoranty qu&

m Paduamncm dtfluatAurari>ac coirem Succinu , quodEle

flrumuocant,alij chryjophorumdd attritu tucundum odorc

fptrat,ZT aurum colore imitatur stritumpotumq^Jiomachi ucn

tmq^jlux/onesjtfit.

Opulu* alba &* nigra eo tantu interfe differunt,qnod alba inin-

MTferion partefolia candtda habeatSucunumfen Ambrafulua nonc PopulodijtilUttveriiincertismaris Septentrionafe infulis nafcitur*

Id antiquitu* Germani Glefum yocarunt,cjuod quidam eorum quiciCdfare Germanko erant,eo temporis quo tjsm rcgionibut res ageret>

Glefariam 3eam qu& plus abundaret Succino,mfulamy$cau*rut.lHminfulis Succmum nafcicertuejlidifiillatcccrtisarboribnsqud VmUn*jlratibus multumfunt adffmtles,0* m terram decidit-Cum<[; inibi cot%

gelatum duritiam conccpertt,raptumab yndts qua$ eb mfames yetujt

4ctt*lerit>in Germaniam pojlea defertur*

Macer. CAP- X C 1 1 1.

NoMENCLATVRA.GrMaxtq.Lat.MacerMa. Macero.

Gal.&Off.Macis.

MsXctr ex Barharia aduehiturjortcxfUuefccns, craf-

fustguftu per quam ajlrmgens>qui contra cruentas ex*creationes>djfemcn*6,er almfluxiones bibitur.

JlJcvs ^raoum mterje diJtare.Diofcorides,GaU?iu4i& Vaulmnmfw Mufcat* nuJLt habita mcnthnccorticem ( yt ycnfimtle cfi)non *-gnorunt.Porro Macer Galeno,cortex ejl \ndu:us

ymodtcc acrts t odorm,t£r admodumacerbusMacu nofier>os £rguttur potcntcr yclltcat>ak

•dorc dcfncat,amarore[7cne infenftbilhfecunda clajfc cahdm& ficaaz

tumfuus Galenofrigidumintcr <? caltdum tcmperctur. Qjicdrca r*

noficr M4<#, Gr&cns non cfiiita net 9llorum,n*fier efi.

Vlmm

Vob &

Page 124: Pedanii Dioscorides

•** DIOSCORIDISVlmus. CAP. XCIIILNOMENCLATVRA.K

Gr*vri\sa. Lat. vlmw.lta,. olmo.

G al.Ormc,O ff. Inufkata.

V Lmt Crfolia,er cortex, er rami,uim hahentJftjftUh

dt.Fohatrttaexaceto ad lepras ejficaciter tlltnuntur:

ttulnera giuttnantyfed multo magis corttcts Ttlta ,fifajai

loco mtorqueatur . (nam in lon moremfietli potefi ) crafiot

cortex tnumo aut aquafrtgida unctattmpotu4,pituitas trahit.

Iracla ojfa celeritttfotideJcuntJidecoBofoliorum corttcis dui

radtcufoueantur.Humor mfolitculis enafcens,prtmagermtnii

trupttone,cuti ilkm^mtorem inductt,faaem% frlendtdtorrt

?r*fi*t:jutdumficcatur,w ammalta abtt,qua cuitcum forn*

germt.Fotta citm tenerefcunt cocla.olerum more ad olforni

njurpantur*

& yulgo tornita.Vefu

tfiqrides,opem adfert fu

Vlmm ingentarhoi

ter eas quat ei attr,r

iZiM<r" l""1""?*&*** eftruptum^tumlw^cus, pottn*

e fcvicstf ruptura adalUptur.'

Lignorum marcorC A P. X C V .

NOMEN C L A T V R A.

n»f tv\Gsp.LauLignm

dell

Utrgnof

l*

Page 125: Pedanii Dioscorides

LIBER PRIMVS. stX Cdudicihm Ugmfque ueterihm caries congeritur , audfdrin* modomitd>ulcerdpurgdt><zr ad cicatrtcem per-

ducit,ferpenttd cohihet.ficum pdn ^xnijo o- Hmojuhatta,ifquc imfofttdytlhnat

v 'es arborum carics ^exiliens erodentihus t>ermibus yelutfc><& tamen-vlceribm mire vtilU.sedlongc pr&ftantior qudferturycolletta e Guayaco in cura Ueapolitani morbi . D<

ficcatenit ^ __<IU£ ca in malo prodeunt inpudenditM

Harundo» C A P. X C V I.

NOMENCLATVRA.Gr, KaXafL&.Ldt. Hdrundo.ltd.Cdnnd*

Gal.Roleau.m.

NHarundinumgenere c^uAdam Na(los3 ideJi3farc~tior uo

catur,ex quafagittdfaclitartjoient.^cliajamina, qua tt-

biarum ItguUs ejfaunt.^flta quhd fijiuits addiclaftt , Syrtn-

gtas,cut multum tneji carnts3crebrts cmElagenicults,ad itbro-

rum confcripttonem accommodata.^cha craJfa3concaua,apudomnes na/cens^ua k qutbufdam Cypna,ab atijs Donax appei

latur.^ciiaphragmifcsfeu uailatorta,gracilts,cadtcans,uutgo

cogmta.cum trita radtxperfe,aut cum bulbisfuts tlltta,ffictt-

Idaculeosj^corporeextrahttduxatadumborumjj doiores ch

acetomuicet.Vtrenttafolia tufa o~ impojitatgnibttsfacrisme

dentur,Cr cjtterts tnfiammattonibtts. Corttcts cincre peruncidcum aceto alopect£fanantur,PamcuU iamgojiaures mtraue-

nt,ex(urdat . Eundem ejjetlum tmpiet Harundo3 qua Cyprts

dtatftr,

Papyrus. CAP. X C V I I .

NOMENCLATVHA.Cr**

Page 126: Pedanii Dioscorides

* DIOSCORIDISGrd.Tl x7tu(><&. la i. Papyrw. Itd. Paptro.

Papyrum offtcwa non norunt.

^4pyrm qua charujiuntynullis non cogntta,praafMtn

_ medtctna uulttam ad laxandas fijinlasrmadcfacla un*

in uoluitur\ufjuc dnm tnariwrtt.coflrtclaemm atcjue iinmifj*

m htatumhumnre complctttryCr tntttmcjcendo fiflnlas aptn^

9

Hahetncjao cjutdaUmcnu radtxntaque ^gypttj cammM*

duntyfuccum tanutm dcuorantes, e?" manfam exputwUtpfr rd

dtabnsprolignoutuntur. Crcmata FdpjrrtanisydepajcenttA

ulcera cum omntumparttum, tttm oris maxime^cohibetrucrn

meliusidcombujla chartaprajlat.

Annotatio i\\ cap.xcvj . xcvrj

Aput xcvi. txfefe apertu e/r. Vapy rtu,arbor triquctra,gr*dff'

nufjuam tame decc cubttn altioraiafcttur certt* prope Sut*m «

ch,>6/ acfu& pojl tnundattonem reftagnant.Tlurcs produat^queif^

<juitus corolU tcxebantur dijs,nullum tamen autfruch*m,autfcM*

producit.Nafatur c? inSyria ?apjrni,code ' <juo Calamu* odoratM

l*cu,0* eoimbimhilpraterfunesfit,prouentt (f tuxta Euphrdtc*

Myrica. CAP. X C V 1

1

*'

N OMENC LATVRA.ft

f

Crd. Mvqixti.Lat.Myrica ucl rumdrix.Itd.Tdmarigw.

Cjal.Tamanc.OfF.Tannarifcus.

Tncdfeu Tamarix^drhor uuUo cogmtx e(l,tnmA¥^mgras o~ flagiltes a<tua> enafcaiur ^frucltim f4*

floremfer is.compage mufcofum. ^CejnptM SyriA^ dlttra*

gg^mkmeahfibefhrt caierdflmUem.Fruitumf#it0»

kproximumsnafudltteraflrint item qufttt,quocomieniMr

utimur uice GaiUm medicamimbm ocutoru or^.datnr tt»

enuextrcattomi*fm&* cceitacis,Qr contra proftuui*f"mmsr**'

M

Page 127: Pedanii Dioscorides

LIBER PRIMVS,minarum » h

91

CT fhalangiorum morjns

lUiim tumores inhihet.Cor-

texm eojdem ufus aclhihe*

tur. DecoElum Johorucun

umo potumjicncm ahfumit

*stddolortm denttu. in col

lutiomhHsfalutare^C^ mulierihHs^fiuxioniuulu^ ot>

ftortunvs m dejef hlonwm.

phthiriaji ledthpssa^

Jujum frodeji. ^hundan-ttam Jkmtnarum Jijitt im-

fojitiu arhom crnts. Poto-

kenojis

datus %n h

DMyrica potnsprofi

$&

fios &'fi'uftus, quos (imiUs Galldi non producit, vt domtfii

fohtano malo daotlto radids Tamarku pro Guayacofubfi

marix abfiergit , inctdtt ,& cumpropemodutn ml deficca

ifir.

Erica. C A P. X C I X-NOMENCLATVRA.

Gr.Ep&kti Lat.Erica.Ita.Erice.Huinsufum OjJ.non

^/^tf/.Galli>putant cfle^quod di-

cunc.Bruyere.

Hicafruticoja arhor , Myru* fimilis , longe minor , cmmJlore apes reprohxm mel effmunt. Tam Jios atikm com*

Jerpentium iftthws tlittu medetur*

Erus

Page 128: Pedanii Dioscorides

96 DIO SCORI DIS.Kka arbufcula hfo &G ratia propria , bvs in ann*

forefcit. Vrodtdit HermoU»* »

Ualta nafci.&Cordtu i* l#*

bur+enft folttudmc. uk htrtt

Matttiiolut > tum qubd e*y«'

boru breuitate a Dioftorids k-

Jcripta ejl> yt iuduadirattonet»

abjiukrit > tum quod non d*

modum rejponderc vtdctuf.

Acacalis,

CAP. CnomenclaT.Cr. AuJtuec\tf.Lat. Jt*

calts. Ita. ^fcacaltde.Frw

flm off.tncognitus.

acaltsJrutltu ef#

rfentts m ^Ctyf

Jruttcis , feminis MyricA quadamtenmJtmtlis ; cuim af*'n

qua maduertt, adcoUyna additur , qu* adexatandam ocido'

'm conuentunt.

Rhamnus. C A P. C I.

NOMENCLATVRA.Cr. VfyvQ.. Lat.Rhamnm. Jtal. R*

Bourg Efpinc. OrT,

Vuacrifp, *

Hdmnmjr, Ucattnfephm, ramosferens reftos, CT *'

Ujfrna modumfQhjsfaruis,ottongtsfw>'^Ui,ye"er^terum etgenm cadtdtm. Terttum mff^hwi fofy ton/fat , o~ quadamtenm ruhentM

nbm iat

Page 129: Pedanii Dioscorides

t T B E R P R I M V S. 97cutws ramt qutnttm cttlt

rum longitudinem tmple,

fftnojiores <jutdemyfedmjmiortbm mtnpusj^ rtgettbu*

aculek. JruEittm ^dtt Utu,

candtdum 7 tenuem y folli

acro

lartJfecieyuertictlloft

Omnittm folta tgn

Crferpettbpts ulcertbtts y effcautertllinutur. FamaeJ}9

ramos numsh ualUS6

jrrifue tmpojitos , uencfcta

depeiiere.

Hanus albus O* niger co-

^ piose m l talta apud T hufcos nafatur, yocaturq; yulgata

eorum hngua Marrucbi , nec

efl Spiniu merlus ihufeorum*aut Logobardorum Spwtts cer-

mnus.Quod hic lar<risfitfolijs,& mbaccUfruclumritgrumpro

fimikm Uguflro y yuo-ptclores ytuntur ad ytrortm bcilifiiwum

cendum:au*reineutt(juamcuiyoks Khamno conucnmnt. Khamnu*

Rhamnus.

ifmat& digeritfecundo ordmc, £r mfeigidat infe>fe

"

Halimus. C A P. C I I.

NOMENCLATVKA.Gr.AXtfit&.Lat.Haltmrts.Ita.Haltmo.GzL

Blanchcpure.Off.invfu noneft.

<xltmnsjrutex eflfepmentis tdoneHtftmilis Ej?amno 9

fneJftms ,foljjs oicd yfed lattonbm , nafcttur mfepttbus

C7" mantimt*. Folta decoqmntur ctborum fratta. Radtx con-

*HijayruptaytormtnaiL mtttgat^ drachma poderem aqua mul-

£ f*>.

Page 130: Pedanii Dioscorides

HS* DIOSCORIDISJa foU eddem UBU uberUtemfActU

Khmu4 de eammgenere plantarum ejl, de cjtia autbores iuut*

fifiime fentiunt. Quidam arbufcuUm cum Dtofcoridefentiunt,

uidamjaljijajjorpfberbamqux. m littore marts nafcitur.Cratw#

erbartty nafiifub bedera,nec aUbtJongu & birfuttffolijs yodore^'

modum Cuprejjum referentibusSohnws nafit in Candta,acfolo dem**

fufamemftdare. Arabcs Holocbiam & Atripltcem marinum voctnU

*cco apparct berbam eos put.if]e,nonarbufculam. Kuellius fiancef&ta

fancHam profertuuimfiondes edendo effe f>ofiint,ea tneUgratafaif-

tudo ineft : Matthiolu* berbamfitlfum qu* \n Venetiarum litMt*

fdtur,cui nornen vulgo htdoneeft, neutcr tamen <tffimare audet,f^

froducitf>Untam tHalimumej]e.Satius igtturfutm , lAahmum^tmognitum duere,quam Halimum ncfcio <juem Proferre , auiV #***

nonperindeyfitatMj&ftt medtcin& non vtUtSi

Paliurus. C A P. CIH»N O M ENCLATVRA.

Cr. TlccXiovf©'. Lat. Pahurus.ltdl.Palturo.

G3I.Aubepin.h0e Off.nonvtuntur,

"T^ ^diuruafiutex cognofcitur aculeatsts , durtu , ctuusji

JL ">">ftngue £rfuligmofummuemtur , quodfotumt\

, ue(ic£ cdlculos comminutt . (erbenttum iftibwd-ofitulatur , ueficA cdlculos comminuit ,Jerfentmm«erfatttr.Folia £r rddix afincloriam utm hdbent,quorum k'

coftum fotu dluum fifiit,urmam trahit, contra uenen* crfrfentium morjws duxiltatur. J(adix recentu tubercuU , t***

res% omneis difiutit,tntd £r tmfofita.

~\JA rtant ttidtm authores in htfiorta palmri , Viofioridiif iut*

V diuafut tjlab eo qutm dtuerfts genmbus dt/mbtt lhe°fhr

f/h*. ?«h»nlhe phraftidtHtrftfunt*beo quan annotat Agatltod»

Agatboais FaUurtu ab to difcryat auem ddtniat Vlutarthta-&*'

t*nbt tudtm Paburu* ab ommbtt* altjs dtffert. ln hac ftntent'*'»*

JlTtT' '

"rtHm1uti fi*tucre *™r*rmm fuertt , mfi t** M

tlnoto^«luttUntarumfrnofarum nomeneffc, <J«* ***f*fi*Prattone regtonum. JJ l

Page 131: Pedanii Dioscorides

LIBIR. P R I M V S.

Acuta fpina. CAP. CIIH.N O MEN CLATVRA

Cra.O \vetnatf}*. La. ^cutafiina.Ita. Oxiacantha\

Gal.tfpinc vinctcc. Offi. Bcrberis.

3D

Cutdjfina, quam fyrmam aut pithyan-

then abyut uocant , arbor

esi pra.fio Jimilts , Jj>mofik

ualde^mmor.baccasp

fi enas , rubrat,

fra£iUs,Cr tntns nucleum

ccm multtfida , alte de-

fcendente. Huihs baccdbotn

*

bo^alut proflu

fi

ilxta aculeos

bundant

fiftu,

CrfiicuL extrahtt : db

Jitri trxdunt ,fi ter r*

Acurafp

dutp

oerun

tftnjim ft

xgatur.

berim#

JylueJlri,coU4tH muuefc

Ttr Mf" l"clocrtd'm'«>°xt<"«th* erit *rber ,U* jimoj*,q$™ 7™J"r*W™™r,tmaJ

,trHaco,<orti(e t&r*mii ¥yo fylueJjrtJm,h*tJl,qHef*a Imguavount Bog*i*,& m Trtdentim* tnomi*us AmperU,o> ?*nei'Or(o,& af,HiforHm,*Ur,.RaraKKO b,*to.*ot**emm omnes h*bet,quxs Oxuttanthaattnbuit Dioftorults. H*ft &J»"yresCrefpmHm,JeuBabes,*ul-roco7n,tM net quttqu*»

„^?r^^9*^^^.Jk«t««V««^«*^rt \u* m*r,n*.

mbi~

rhdk

* <]**¥> pr* ditA rjl dotibm,^Hd feti ex A>j]»nt . Oxiaantha Galtno fjri fyluej

% €

Page 132: Pedanii Dioscorides

i»9 DIOSCORIDIS.ftecies^arejque & infeftC infruttibuA yires babentjicet Vyi

jtritfruttus m totuftipttcus & aterbu* : citm Oxiacat b&ftuth

terid<juodfttpticH* esl tipartium etiamfubtiUtateinctforiuift

emm quodadformamatttnet, Oxuc.it luftuclui ad MyrthH

ftfylueftri*ftmdttudinem accedit.

Rubus canis. CAP. C V-nomenclatvra.

Gr&.Kvviff$a\Qr.L<it.I{uhii6Cttnu.ltA.I{<i

i.

fansodeur. Off.

faiyli

FRutex esl arboris infiarjubo lonqe mator;foha> ert **

to Lttora myrto,firmis arca ramot ftmtsfiore candm

fruBu oblogo>nucleo oliuafimilhqut per matuntatefuluejoh

Crfiocculostntua contweL liuBmexcmptis interioribw}*

faElusyatuumfiftn.feruefattt emm tj in umo ,mox f^t

ftu Cynojlatum non effe Kofam fyluejlrc™ ^y*

ncntts.foha no habet Kofafylueftri* Myrtofm^

arteriaminfeji

frucim habet longe grofttores Oliua baecvs* iheophrafto Kubu* QASi

HHifruilumftrt purpuraftentem , ftmtlem malo puntco , & mas

tudtne medinm intereum quem fttrpesferunt,& pumca maltu 'J°

TrtticifimtUa.idoftenditquantum KofaJylueftru d Kttbo canmodijj

ratjatcjue adeodtuerfts capntbus dceu traftatnra Dtojiortde*

Liguftrurru C A P- C V hNoMENCLATVRA.

Grd.Kvr>[email protected], LtgtfirumJta. Ltguftro.

GaLThrocfhc.Igufirumarbor esl oliudfoltjs circum ramosjitnthb^

LtiortbH*,molliGribw,CruircntiQribH*:florc candiw

™*ftofoMoratoJcmmeJambuaynigro.Opiirnu

nope cr ^Jcaione.Foba afirittoriam uim habcnt:^ate co#

fftanducata ulceribnswk mcdentur, t/I/uferutdismfum^

Page 133: Pedanii Dioscorides

LIBER P R I M V S. toi

tlonibm > carbunculisd pro*

funt^decoElo eorundemtgni

am bufia fouentur:capdlum

rufanttntafolia^ua in ra^

dicuUjucco maduermt . Flos

ex acetofronti illitus capitis

dolorcm fedat . Cyp

oleum f d

tlfacit

Uos : (i aua fen

pr*dttajint,ajfi

4>ftrm

uoa ex eo tit odora-j<

Mrfepes nafiitur>fio

rttineuntt ytrt>& tftatK ini-

tio.Sermus Virgilij interprts,

tigujlra niall interprttatus tft

toHoluub fiores>Nec rninu* falfi

Liguftrum. ^Zt«f™*:^»1»*

A*? . Arabum efle caprfolutm, qno4

C VII*Philyrea. c A P.

NOMENCLATVRA.jfr*.fi}tots t*.lau Ttlta , Ita. Phtllerea.

^al.Til.&Troefne,

Htjjtea arbor eft Iguftrt magnttudmefoltjs ole*,nwrkrtbm <T. Uttorduefiuitu lenttjct^maro/fubdulctface^

matm coharemc^erismtfcitur, HmMifotia aflrmgunt: adeadem uttha ad qua oUafier/um afirttlione ejt oVu*:maxtmc

ttttudm ac menjes ctent

ducata,a4t (idecotlo coUuantur : v

£ *xulU r'

* i•

Page 134: Pedanii Dioscorides

lOt D IOSCORIDIJefi inttr 1 htophTafium O" Diofeoridem c*ntr$atrfi*rau ,... . ,

fcondtsfuigmtrn arborem.quam abundtdtpmgit-tt vt fcribit H#

hortofuonobtUju

Cift

O" crefe.

'jaxofis O" montauii,*nde exitllentifiim>n«

ttbiuo tranjUantauu eam.qu* bodte Vtnttf

us. CAP. CVIIINOM ENCLA TVRA.s.Kts&.Ldt.CtJiui.Itd.CiJro.Offi.LdtinHm

ufurpant,

iflttt tquem dlif

tharon , dutdjf*

yfnifr,1

fed improcertti,folioftu ,]*'

xofis lotis ndfcens >fofyr0

'

dtSydccrbx, htrfutff ,flei

tndfculoyUt mditpuntcd,fe

unde flores in ttino d*

hts tn diepoth profitntdwrJe m

hibent : uetuftdtt «f*

CT tgni dmbufhs

O~nomj4p

fltStorohethri

JQpOtf

Ciftus.

nonnulits coqnommati 1 1*:

U cifii rddtces ndfcttur , fl>

fumctfimtlitudme .Q**

%jy

- •* V *******J********

***~***'1~ - Jm*~*

**mftdud,dlter4herl>dced,tertidcadid4.bfu*tHr dcdctd **do.^iUqm tamen exiccantfrathmj, mdcerant, CTmtof&rtltfUA^utin

LyctoprofcjHuntur.rtrtidCdadhdbet, *****

tltqudnt*c

Mev*V V- -

)

Page 135: Pedanii Dioscorides

non

LIBER P R I M V 5. tO|

dliquanto magisficcdt , Cr aftringtu Prodeji dyfentericis, cct-

iidcisfangmnem excreanttbu4:fcemmarumprofiuuto Cr pota

Grmditd* ••.

NAfcutur Ciftu* & bypociflU in ^luribus tufeU locU , quinetiam

abunde prouentuntm ajperrimu gr maxime faxofts Apennini

locb . Deberent igitur quorum eft munus, indt fibi ttmm labore&gentia con<juirere,prAcif>ue cumfim yero hyftocifie confici iheriacu

que*t,nec alia item medkamenta quibtts quotidie nobis in mediana eft

epns.V bi yera hypotifits defuerit>vera Acacia, Aut halaufitorumfucc*

Trtipoflumus. Afiringtt priuatim CifiuSyfolia deftccant& afiringunt:

yalentiores funtfiores . Sicfrigidus efi Cifim , yt etiam quippiam injt

tepidt catoris habeat. Plus afirmgit trypoctfits.

Ladanum. C A P. C I X»NOMENCLATVU.

Gr.\H<Ac^.jjtu er off.Lddamm.itd.Ldddno.

St Cr dlterum txfiigemu , Udon a nonmllis dppelUtum,

frutexfmils modo ndfcensjongionbmfolijs, Gr nsgrio-

rwus , qud uerno tempore qutddam contrdhuntpmgue. Folio-

rumm dftrmges,dtfy effeftns afoprdbens. Fit ex eo quod Ld^ i^U^danum dicttur:Stqmdem cum cifttfrodes^dfcmtur CdPrd, hir- jV*^ ^1**

ai ' ¥mgMtudintm confyicue bdrbd carfunt y Crfuo lentore 7VV^

wliofis crunbm ddhdrejcentem refort<tnt:qudm defeftetes tr^/coLyCoLntesfycoguntm offas,C^ ita recodunU ^xbj uero dt-

""1- -

traBisfuniculi6,mfidhemfruttctbt46 lentorem dbfiergunt,con-

glomerant^in Ldddnum.MdXtmc probdtur odordtumfubus-rtdeyfdctle mollefcens , pngue , quod arenasnon collegit , n*t

fqualore obfitum eft, refinofum > qudle in Cyfro gtgnttur. .

^frabtcum uero Ltbycumj^ uilint. Naturd ei flnffandi , cdlfd- * * ^€iendi,molhendi:ord uenarum pdtefdat^ c^Uumfiuetem con^ f*tmet, dddito utno , myrrhd , Cr myt teo oleo : cxcamctbm dc-

corem reddsUcu umo ilhtum, medeiur durtum doloribm, cum

g * b**

Page 136: Pedanii Dioscorides

»«4 DIOSCORIDIShydromeltte aut rofaceo infujum :fuffituJecundat eijdt. Pefi

tmmtftum,uulu£ durtttemfanat.ln medtcamenta qua doloreffl

tuftmjjiniunt,O- malagmata utilitcr tnjeritur.^ikumjp

cum utno ueterepotum,cr nrmam ctct.

A tis apparet e Diforide ymA ftt Ladanum. Galenui dtferre q«i-

dem mhilumfpetie h Cifto,cjui to vbi tum viucbat naj>.eretur,dtcit:

regionUgratta qu& calida [tt B cxcellentiti* effc. ld proutdcndumyt

adulteratum , Ced-verum LiAanum babeamu*. V enettis probaUyfedverumLidfmumfedpaucU in locU haletur.i •fedulo ludicio eji

Ebenus. CAP. C [email protected].

Gal.PEbene.Benm optima habetur ^Xethtoptca Cr ntgrd, nullos fa'

bcns uenarum dtfcurfm fatltttj cornm Uuore. Cumfr®

gttur denft apparct,mordens guftu , atyue aftrtngens. Snjfi*

tucundo odorcjupra carboncsfnefumt tddto. Hecens autem&ignem prokta, obptnguitudincm acceditur, er trtta adcoW»

fiauefctt. ^stltera eft IndicAjnternatufegmehtit candtcantib**

CT' modtcefuluis ,ttemfrequenubm maculn :cdterumpri°r>

bomtatc antecedtt. ^cpud yuojdamfcfamtna , autftmea li^

cofimtltapro Ebeno Udneunt.fuoddijcermturex eo^uodfi^

gofajunuz^ inpurpureas aJfuUs rejoluutur , nthtlmordactH'

tn mguftu,nec rcdotiud infujfituprdjercntta. Caltgmem **lorttm abftergtt : ad ueteres defiiUattoncs ,puftul^ mirum '»

modum pollet. St <jwfttamfacla ex eo cotn ula coUyrf utatur»

tncbmprofciet. ^cdoculorum medicamenta ejficax eft,fif'

bcs ramentaue utno chto dtc noclu^ macerata ,m cofyriak'

gerantur.UonnuUtprttrtta tpja cxcolant, reliejuatjueeundt»

mmodum peragunt. ^proumoacjuautuntur. rnturtnfcltlt nouojonecm carbones redigatur.Ltuaturplumbt uftt

**'

do*

Page 137: Pedanii Dioscorides

LIBEK PRIMVS.do ,£r lta ftccis fcdbristi Itffitudimb

\bftni partena/c

lOf

t

fi

lenusficcanottj:

ifinititrunciret

torum itulem offictnis cjut orbkulos horanos faHitant Efce-

ftta € fubtihbas partibus * yirtutem habet abfierfortam

'• Q**d*m Guayaium xLbemj])ectein putant , tjlud necaffir-

ifim , cum a nullo yeterumfcrtptorum pr*.di£tumf\t t

%uahafoUa>flores> &f

Rofa. C X I* CAP.NOMENCLATVRA.

Cr.Vohp.Ut.C7* off. Hpfi. G al .Rofe.

ROfa reftgerat £r *r fy*!^%

finnoit .fed ficca muL ,Jlrtngitjedft

to magk. Shcchs recentibm

folijs expnmttur , deJeElu

forfice unguibm (fic affeUUntur cadidafoliorumpar-

XL tes) rehquum in fdafremi

& * CT teri debet in umbra, do*

w

tfj^

^ neccogatur,o~itaadocu-

lorum arcunUtiones recon-

di. Siccantur ettamnumfo~ ^f^L^tlia rofarum, conttnuo uerja- |

•" c ^

Rofa.

ta,ne muceant , neuefitns tj,

tnfideat. tsCridurofczrm .

utno decotlu exfreffnt h~ D c

quor y facit ad dolores capi-

Wy aurium, ocHiorHygtngi-

**rum yjcdu, recli mtejlini, ac uuludypenna ilhtm aut mfuj#*<

g f£ad

Page 138: Pedanii Dioscorides

totf DIOSCORIOISEademfine exfreftone tufa,fr&cordiorum infiamfndtiontm

humtdpsfiomachi uittjs , ion% jacro iUim frodeft :fi\

femina afierguntur. Miften foler\t Hulneranjsanudotis, rtf*

^ofitionibwyquas^Anth

^fZlr^ j^hbiefhara.Tlos qmin medtjs rofistnuenitur,ficcam,g^^

<Xl>\it

T u.

fiuxtonihmejficaciter infiergttur. Capta fota citam

uum,Cr cruentas reiettionesfifiunt.

Rofei paftilli. CAP. CXIl^NOMENCLATVRA.

Gr.VM<&.Lat.Hpfet pafttlli.Ital.Pafiilit delle

^o/^.OfF.Trochifci diarhodon.

}J?£Uf -T3 ^tftiUhjuos nhodtdes uocant , hac ratione conftciunW-

Xojarum uirtdmm , qux nullo antea humore madefw*

extabuertnt , draehma quadragtnta , Indica nardt drachr*^

dece,myvrh* drachm*jex,irtu dtgerutur mpafitHos, fti M*

obolorumpondm ^uentjiccati^ tn umbra mfttlttt nd-ptcdfOt

dtque obturato recanduntur. ^aIij adtjctunt cofttdrachffM

duMrirtdis I&jricA totidem, ©- utnum chtum cum melie*lh

Jcent. Muhenbm montltum utee colio circundato ujutjunh**

retundendumgrauejttdorti mrm : trtiis eliam utunturad w~ttones ©* dtapafmata^utfiunt adjudores coercendos,tta ut*

balneu tnarefiant corporaJemJrtguL atjua abtuantur.

Annotatioin Cap. cx}. cxivMVlttfunt Kofarum differentta , rubm tamenplu* in trtedici»'

vtimurjecerptii nodumfefc aperienubtu calathti. &ofeip<tJi"~

h>quos trocbifcos de Kofts PbarmacoboU yocant, non to quo apud DH'J"rui<m tonfiimntur modo.

ycium. CAP. C X 1 1 1.

nomenclatvra.er~A&* *y . tat.O- 0ff.Ljeium.Ital.L) cio.

Page 139: Pedanii Dioscorides

LIB ER P R I M V S.

qui Pyxacanxhan uocantyarhor efij}>$ ^*~£~>

tfajanw trium cuhitorum aut logtoribws.folus huxi

\fis;fruElu piperis,wgroJdHhamaro,d€riJ6J;corticep

nondtfitmih Lycio madefaEtoyradicibu6 muitx ohiiquts h?

Jii:Nafatur^lurtmum m CapadoaajLyaajCr PlerisJ

cisy 4

*

radi

ifcrd loca amat.Succi extrahendi ratio hdtc ejt:l{amr cum 1E^\+~SLridu tuftjcr ante per multos dies maceratt coquuntur.tHm

^^/

4 ptudofiat.^tduitc J\attt abfinthtj Jucco, (

hieitis bfnis itide Itauor^donec rm

ratur td Lyciu>adtecla decocttom amur

autfelle auhulodnnatasjpuma mtercoaucduexcept

medicamentu additur,rehquo adaha utuntur.Simth modofitr+>»-Jemme expreJfo Cr tnfolato. Opttmu quodnrifotejt

Jiintlumj^ rubenteftumam ojiendtf.giebis extrinfecm nigris, (j/^mtm cumfrcgerts rufs,odore mmime utrofo, ch amaritudmeafirmgens,crocmo colore,cumjmodi Indtcu efi,cateris prafta»tius. Lyaum aftrmgiucaligme oculoru dtfcutit^genariifcabie, &frurtttiiyueteres.yiuxionesfanat . Faat ad puruientas aureis.

'Xulceratxigingmas, tofiiLsJabioriififurasJedst rim*s,attntmj

3tliitii. Cceiiacis,dyfentencps potu indttu

gutne excreattbm ettufit,ex apa^trq ratioftcanis morfu.%n cataootio demrat,aut tn a<j»a CiSif.Flauosfactt pilos,redu-

uijs, ulceribm yua ferput aut putret.medetfammaru jfluutAappofitujtftit,rabiojoru ttltbm ex meiie potu,aut mce catapotij

deuoratiiyauxiltatur. Tradunt Indicufien Lyciu,ex f>

ttut^ramos re

d

hitideappeiiato,ea/jrtnarug

bens ternu cubttoru i6gitudine,maioresue,rubo crafiores,a

jjesjratlus cortexrubefcttfoita oieafimtua,Hcr-ba tn aceto decofia prodttiterw tnfiamatiombmcr regto mort>omedcn,<3-fxminarupurgattones eltcere. ^Affeuerat ettam

crudatn potu,eojde ejjeclmprafiarefeme cyathodmtdio poti

pttuttam expkrgttre.uenenss auoauc auxtii mQffi

^C

Page 140: Pedanii Dioscorides

to 3

oDIOSCORIDIS

Vfcinarttm Lyctum adulterinares efl i plurtbm fuccU confcl*

_ f ncc ad nos hodte c l.ycia affertur. Pyxacanthx vnde verum **j

trahtLycium pofl\t,inLyT*rt* Aiptbn* prouentunt,fed adeo rnodnt

curamm qu* ad vfttm mtiidttd fauunt,vt ignoremm ea etiam , qui

fpontenobpsknaturaofferuntur^DefcknteLtito kmurcaolei qux

vaJe&reococldftvtamur,autSHmaf.hoAiauwabhincanms Yj*A*

tanthfifntctns ptpertfmiles in Italtamex Alexandrta aduthuntM*

Acacia.C AP« C X 1 1 1 1-

NOMEN CLATVRA.Gra. ^HctKi*. Lat. ttal.&* °J}-

<sCc*c'*'

Caaa tn ^Cegf19

_ nafatur,jj>ina m}*

borisfrtiticoja i nonfi

•ttrectum attol floretnh^

andidumyC^femen^

fmojimile in Joliiculis ,tt

quo fuccu6 exfteffa ficU'

h llturojeminejubrufu* eX #*

rtdi.Eligatur ntodtce rnj#

CT odoram , utm hdc tf"

bore effefotejt * ytltpi***

fiimuntex foltfs crfm^Juccum .M4nat CT ff**

*

ex ea (bma. Vis ei adfajr*

dum^rejrigerandum^

eax.Succu^oculorum tnw'

utilss, ualet adignemfacrtmt,ulcera ftajerptt^^fterygut , Cr orts ulcera: froadentes oculos refrin&l

jokuzLcL 'Amffjit: f ufxpfrimiiyautfotm autJubtermditH6,c*fiUos deniff*

truomaqita^tnox ejjufo<J

Lauatur ocu L ru medican iuo

(90

Page 141: Pedanii Dioscorides

LIBER PRIMVS. 100 L *\JtI A r,

PV^XUconcreucratydonec pura extet aqua

yC^ U<t cogitur tn fdfttllos. L-

yriturctidmin cruda fidelta,donec jiftile jorndcibn^ perco-

quatury torrcturcLin carbonum haUtuperfldta.Spnddecoctum

Jolutos drtH6 fotu committit • Prdfertur eius jfina gnmmt,

quodmuernuculorumffccicmcotrdhatur&mtrimodotoer- J 1

luceAtJijrm expers.Proximum efi candidum>fordidum uerowm exp __

dc refinoJum,inutile.Cutis medtn* oljirutt ,er mcdicdmento-

rum->quibut admijcetur^ dcrtmomam hebctdt . ^Ambufiib ex

cho iIlitumpuftuLi non pdtitur erumpcre . ^iltcrum ^Acaci&

genmtn Capddoaa Pontoa^prouenit3^<enptuffinxJimili-

tiidweJonge mmu67teneriH6,humileydcuLeoram udlio mum~tur^fobd habens ruU,Jemelcnticuld mmti^fert autumno ym lo

cuUs conmxhyternum quaternumue cdtdctbm.Succmeim d~

JhmgityUiribm mferior, <cr ocularibm medicamentis muttlis,

ACaax fucctis apud nos nonnafcentu arbori^ t hodte non affertur,

fed Imtus loco fuccus prunorum fylucjtrtum ^ulgo juccefitt.

Aptiw tamen huius vicefolus Rhou vtcemur* C liqutrt am efolxSI enttfitO1

hypoafltdosconficitttr. V ocat Scrapton Acact* gommamp

Arabteam +ommam <ju* efua dcf rtpitone alta ejlab offctnarumgomma Arabtca.Htccntm ntlfitmle habet cotraclts vermtculw.at arenof*ejr,4]u£ resfatucoarguttnosarabicagomma,& pertndcjucco carere.

AeicLijlihtica efl ey afiriclorta.Arabicagommalentt& aperit > C7*eam obcanfam vc tmplers autftrmgere poros carnis poteTi >quoditigomm.:jhtnx Agypnx requiritDtofcortdcs.V ulgarts /mc arabtcago-ma Mattbtolo egaUno ea cslgomma, cjuam GrActfimpltcitergomma' ocanty c? mtxtto e dtuerfts acborumgommisad quod corum tudicta

contrartum e±l,quivbinomen£omm&fimpliciterapud Gr+cos T>i4e-

rtntmon altam,auam Sp:n& Agypttxgommam intelligunt.1 vlerabt*

Uhs dntt poterat gummaTracacanth&jftadnos yera Acaaa afjerrc*

turfed Itac dejlittttt,<juigommam habeamusi Vcrx Acact* fuccus dc~

fiuat tcrtio ordine , cr e!o:'a)frigtdiu eTi infccundo^purns m prtmo .

Vitcx. CAP. CXV.NO MENCLATVHA.

GM

•v

'*- VI

Page 142: Pedanii Dioscorides

\s

no DIOSCORIDIS.Gal.& OfF.Agnus eaftus.

Hexftue lygosfrutex eft tn ar bore ajfurgem , MJcitti

tnflumtnum rtpis^aJferisiL locis,ac torrettum aluetsrt

nosgeritpraiongosfrafluperuicacesfoltaoitud-jedmciliortt'

Duogencra eins:yna harumalbumfiorem mttit citm Wf

Vtantumpurpureum,0"Jemen,utptp $

k

""•'niHHimHmpurfiureitmjt^rjemenwvwer.zxiayw

<*i uireshabet^ adjlriciorias.Semen etus potum uenerutt*

ttbns^aqu* qua cutemjubutjtenofts^auxtitaturjj.

enjes ctet,drachmaponderem umopotum,gemturafut tentat,wfoporem ajfert. Decoitum herbd CT fo»°*defeftone\multertbm uuIua malo opportunn opttuiatur

ifUmmantiombutypurgationes mouetjemen cZpulegtopot*>

*t}^nj^]jtHu^^oJhu:capttis dolore dtjfoluit tlL

lur cu aceto cr oleo capitim lethargo 0~ phrenitide . F«b*

Jujfitu antfubfiraclufugant uenenata.itltta quofyferpentw*morftbws auxiliantur,tejhum durtttas cum butyro vfify

»'

tmm emolliunt. Kjmasjedisfemen cuaqua tiittu *uttg#&

cumfoljsmedetur iuxatis,uutnertbw^.Vttgam <jm mam t*>

neatdu tterfacit,negatur mtertrigmemfentire. ^fgnu , f4dtcas caftum.uocant Cract^uontam matrona tn riefmopho'

11 aemenf":m "ft"*'e>n cujtodtentesfolus hum cubm

fbtfernunuz^iygonquaftuimen,proptcr,tnutclamfirc r*

tnorumfiexitatem.l

'\r Itexf™ AS"»i *"fit«te >*rborumfirim* verefioreU*U* &

HilJ^V"? ord,ne'&lmu^f^tMW parubm cotnpoft*«$»v* cr alba abundt tn ltali* b»—-i—. r

<A I,ix - C A P. C X V IN O M E N C L A T V R A.

CrtrU Lat. er Off.Saltx. Ita.Saltce.G al. Saul*.<£& ttuigo nota efl. CutusJemcnJotta, cortex a>fi«*fpAandt utmhabet. Trttafoltacu^kuoptpereCr^

!

Page 143: Pedanii Dioscorides

LIBER P RIMVS. iii

foUytUioJisJithuemtit :Jt

ftaper/e C^fiant multertb

r

ptant. Saltgnuftmen mpotti

fan*mnem exfuetibm fro-defi. Cortex cofdem pr&bet

V

maceratm

clauos £r callos toUtt.Exfo

bjs Cr cortue fuccm cu ro-

faceo tn calyce pumct calfa-

cim > auriu doloribm auxuliatur, DecoElo eoru Poda-

grxsfouert uubftmufurfu-

furgatm corp•

Salix.

ptt/trJ,

ijioret^excijo

inuenitur, tjut adpurgandafUgaenim cotretus humor

. „ IMofyitntoculHtfuaiamprAet.AJax midtarum^cceru 0- cogntta arbor.fuccos c Phno trts confi-at.\num

(/ «i c trunco refudat mmodum gomma ; Seutndum qutJjt tuttfi cortur.lertmm cjtu inafi, f>er autHmnum trunw. \uhare\lJrondes trfiorcs Saktu tgrtffimnum concdtarc.

olca. CAP.CXVII.NOMF.NCLATVU.W*. Ut.C? OjJ. Olcajitr Crjjlueflns olea.

ktoJ*l»4tico. Gal.OUukriauuapr.

TUeftrts oied, auam aliqut oleaflrum appellant,altj

hiopicam oltuam,folia afnngunt

^Ct

fu*tgnemfacrZ>ulcera audferpunt, epmyeltdat, carbunculos,reUuuiaf, nomatj^ cohibent, cruJtM tmargmxnt cnm melle d-

hta

Page 144: Pedanii Dioscorides

/ (

Jlu

III DIOSCORIDIShta. Qumeitamfordil

l

>purgant:infiammdtto<

panos^ mell\

po/tta dtfc

ptte uulfi conghtindnl

oris btu crprmtm

>f<

commfflducM

acm

dentur. SucM CT d«»

mcofdcm habent efr

ti>tionp\

MM

£tu6 :Jang

bre frofiuHium

Sylucftris

_ bet

yufiulvfyfri

erd £7* ueteres defi<

tfifitt:cjuaf?rof?tcrtn

t addttur , adgcnan

fiones peryuam uttlis

}

fokt»primiturfuccm tufisfolijs^affufo uino aut a^udficcamjj1

faftillos dtgerttur. Sedlotige ualtdior ad rtcondendumfo(C

hahetur^ut cnmumo^uam cum a<jua exprejfta eft.ji^

Juhuenttfiue uherenturjiuepw ejfiuat. Tolid conuententer tt'

liacis cum farinahordeaceatlimuntur. rruntur cumfioriW

filia, utftodij meem cmis prsfict tn cruda olla , ohhto ore h'°>

"'

" • -'*> rurj*ufquc dumfiglmum percocjuatur : reftmc~la<i uino , <

Jitbdcldycodemmodo uruntury poftremo ceruJA mod>

guntttrm pafttUos. Hutufcemodt cmcremm medtcantentn «cr

lorum conftatfiodto non cedere Jedetjdem un ihm fl'*&**

puundum eft. Foliorupt/atitue olea eadem uis mtellig>t!tr'

fidaliytunto mfmor.twde ocuLribut mcdtcamentis ohj»**

mttiorem utm conuementtor eji. Sudor liwo uirentt *ctt*P

nanansJditujanat Uclmus jurfttres &Jcabem, oleitgt**9

feittt*

Page 145: Pedanii Dioscorides

IIBIK PMMVJ. tij

Jcmcn tUttum medeturfurfuribu4>Cr ulccrtbtity ati£ depafchnt

uoranttL: quodaulemmtranucleum e/f ,cx adipe Qr fartnx

Jcabros ungues excutit. Colymbades trtta ©- ambufiis ilittd

fufiuUsgtgniprohibentyjordtda ttlcerapurgant. MuriaJuccHS

collutasgtngtuas contrahit > O* motm denttum firmat. oliud

jiaua Q* recensjromacho uttltor cft, uentri dtjfictlis:ntgra au-

tem £r matura corrupltont opportuna efi ^fiomacho aduerja-

tur , ocults non conuemt,capttis dolorem moucU ^ArefaBa tlli-

tu dcpafcentta uheraftjiit , Cr carbunculos emarginat. oleum

Jylueflris olttta gtngiuis putri ultgtne Lbcranttbw coliuttttr, r

/

dentium mobthtates (iabtlit , calfafli fottu>gmgtuisfiuxtont

Lboranttbptdfttttis e(i : lanam cmmffecillo ctrcunltgatam olco

madefaccrc oportet , ZFgmgtuit admouerc , donec aiba fft*Gcntur*

Lachryma Aethiopicx oleae*

CAP. CXVIII.NOMENCLATVRA.

Qr. A«jt^i/#^i ritc ii$wm*»t i\«txt. Lat.lachrj-

ma ^Cet htoptca ol a. ltai.Comma delt oltuo

ctlthtopta. Off.Gummi Elent.

sAchryma yuam ^fethiopica oleafiilUt,scammontojmtlts ^uadantenus efi,Juka,fiilUs extlbm coftans, mor*

dtx.Qju aute\xmmoniact autgummtfimilitu^ncrefert,co'loremgrieas,necguflu mordensjiiperuacua cft.Noftrates ole*oleafirij^ , /tmtlem lachrymamjudant, qu* comode adoculo-rum hebetudtnes tUinttur, cuatncesaibHgtnes^tHitu emendat,*rmam O- menjes aet,cauis dentium tmprejja,addolores ejfi-

<Axefi. Inttr uenenajcrthttur , partuspeUtt, lepras Cr tmpett-

h gnt*

Page 146: Pedanii Dioscorides

wl

«4- DIOSCORIDISgwesJinat.iXftellatHr autem ^tetbtopca Cr agrefis 0u&

Amurca. CAP. C X I X»NOMENCLATVRA.

Gr.A[ic(>yn-Ut.cr off.^Cmurca.ltal.

LaMorcadeWolto,

Murca expreffk oltum. recrementum efi. Decotla 1

_ _ f>reo uafead crafitudtnem mellis aflrtngtt, uterosf

hens Lyctj ejfeclm.injuj^erdenttum dolon Cr uulnerthus,^

aceioyuino aut muljo commode tllinttur : addttur tn mcdic*'

menta ocuUria , Cr meatm induBuJuo objlruentta :uetujw1

melioremfiert confiat. Ftthter infunditurJedis,£enitdlJuw')#

uuIua exulcerationi. St uero citm omfbacmo recaqudM #

j melits crafitudtnem , cartojos dentes extrabit. Jumentoru»

fcahiem cu decotto Luprit cr cbam&leonte tlittujanat. Crv

Cr recentt ^imurca yodagras articulariosjj doloresfouen^

Itfimum :feruntta tn utlloja^elle; CT bydroptcis tm[>ofit<t>*

morismolemreprtmtt,

Annotacio in Cap. cxvrj. cxviij. cxix»

... .onenfis GalliaOleaJtris itidemvt OliuU abudat.Jnttr

^. 4 ua<jr Qjfercii mortahs eji mmicitia. Emoritur Oltuf Q?* -

applantata. Gommafyluejirutm aut Aetbioptcarum OliuaruVt , .

ad multaftt vtilts.nojho tamen tempore vju deftit, mtfane n0t* ^

coUigaturnecne.Amurca olei,teJte Catone , calct mixta induccndtt }?

tina qua pannosfertceos contmeant vtilis eft. A raneat enim autWaut quofuss vermiculos nonfufimet,&• ab bumore muros tuetut.

Oiiercus,Glans,Fagus,Ikx,

C A P. C X X.NOMENCLATVRA.Gr.Afjvs-Lat.zr off.Quercm.ltdU

Uuercta.G al.Chefne.

Page 147: Pedanii Dioscorides

IIBER PMMVS «f

Quercus.

QVifcum quercinurru

djfriEloriam uim habet , frafertim li

ber fut cortia c?~ ligno tntercedit : numetiampntammtgUnMsfubie&a.Decocfum ex tjsdatur dyfentencis

auacts,Jan?umem excreanttbus. Tritam pejfofamunisjlineuuka Uboranttbusfubucitur. Glandes eofdem effetlm i

hibentyurmam ttunt,captis dolorem C^Jtatns tn ctbumfufta fariunt,refj}unt efnaU uenenatorum ttltbHS.Decottirumcr corttcts cum Ltle uaccino potum prodeji cotra tox

h.

uda, tnfUmationes tliitu teniimt.ad luocant

fc/

fica ulccra cujalfa axugta couemut.llt

gUdes uiribtts QucrcHsantecellut.Fa?us cr llex,Qjter

genenapgnatur,& cofmilemunus obeut. ilta

ua coilm dftmoliiM intab-fc

h * &t>t*

Page 148: Pedanii Dioscorides

ttS

A

D I OSCORIDISs,aenigrat cafdlos^frm cimoiia terrajturgatos. Folido*

Uufa cr trita tnmoribuafrofmt^Cr imbealla* memfa

partes corroborant.

Qu-at Qjterctt*frondtbu*,tum cum primu prodeut tenerrtrmi

per Alembtcumdtfltttata,potuJanatfluxu> hepattcos Jiptllosrt

omminuit,^ <db'* muliermn flitxiombus medetur. VagtJeluiJ

cata,labra& jtngmas Agrasfanant.tx aduftiVagt cwerel»*

tumf.

)j}endat.Qj4ercui Ktctni,u s ftmtles quosfyluejbres R*/>

ducuntftcct& tn puluerem redatti potcnter ajlringut ,& ob id

c

hm corporisfiuxtbu* commodant,& alias ybi reftntttone eftopm

Caibneae.C AP* C X X I-

NOMENCLATVRA.ifianed.'ltal. Cafiagne.

Gal.UiacaigneOfcN

^Xrdiandglandestf**

aliqm Ca/lanetf > &lopima autglandes loun *j>

pellant.adfirtngut >fimtlfy

ejfeElus prabent yprajtrt^

tunica que carnem cr%U

his qmephemerHm biher^

rf.

C aftanea?

GAftarA manducat* $**

raltus dolorem, captt'* £ducut,flatusgenerant , obJHp*

torpus,& dL+ri dtreruntt*r •$«

qux torrcnturfub cinere,ti-*

qutppid de nocuwto ,ft f°)u*

cu Pipere & fale aut ci Saa#*

mandu<entur . Rcuera q******

nutrtant corpus 3 tamen w**

Honfunt. n

Page 149: Pedanii Dioscorides

LIBER PRIMVS.Galla. CAP. CXXIInomen clatvra.

»1»

,IU

Noix dc

t

^Uafruftua e{t Qj*ercnt.^€hqud Omphdcitis appeUaiparua quidemjed tuberoja,folida,nulloforamine per-era pland,ieuU ferforata.Ekgi debet Omphaeitis , qu*

rjj:cdctor eft: vtnus .£ uis uehemeter dfnngere. Tntd excrejc

tia in carne fluxionesgingiuaru O- uux, atque oris ulceratto-

nem cohibent.N ucleut dentium cauerms3tndtim doloreJedat

Cremau carbombua donec tgneflagrent , ty umo aut acetodut acida murta extmcld fangumemJupprimunt . DecoBumquibus mftdere expedtt3effcdx eft,&r contra uuluas proctdentei,fiuxtoneJque:captliosdenigrat,acetodut aqua macerat*djjentertcis cabacijque cu uino aut aqud tritd conuemeter ilit

nuntur^aut bibuntur,objomjs dddi debent,dutintegrdtn dquaiprdcoqw,m qua nonmhil excoquendum ejl,quod his ajfetli-bm conferdt. l

nfummaJots utendnm ad a(trtngenda*ntjicc*-da qua opHsjunt.

ulis vtglam nafcitur.Vroueniunt& infolijs gidtt

oftores,fiattm vt dectderint,fla«efeunt; GalUt O»-^««"srntaicammtum

tfi potenter acerbu ,& matorf exparte ttrrtjtrH &frlgi<L,£r w eafatultJte diftccat& repercutttfluxut : afirin&*t*m*&mm>br*lHX4ta & langtda mpnorem habitum refii-futt.Grandn GaLia deftccat.fangutnem yfia refimgit.

Rhus.C AP* C XX III.NOMENCLATVRA.

Grd.v8s.Ltt- Xhu*. Ital. l{hoe.

Gai.&Oft.bumach.qud objomjs d$ergitHr>a,b dttquihm Erythros df

fclUt*,JcmciftcorurqprHtici*jjic uocati i

h z rnm

Page 150: Pedanii Dioscorides

»5 fc I O S C O R. I D I 9

ru infetlores eo utatur ad tnfptfandM pelles. ^trbufcula tnpe<

tris nafcens,hmum cubttorum aitttudineyfoltjsoblongit\fibr*

hntibw,inambttujerraw ,acino uuarum gractttum denfo,

mafnttudmc Terebmtht,auadantentu lato:Cum corucofa»

nicaperyuam uttlts efi. Fotta uim habent ajlrmgedt, CT ***

€U ejfeelwprabent.Decotlum captllos demqrat. Dyfenteni*

infundtturyey inpotm eoruinfejfufaue aducttur. InflilUtut i»

nbm purultntk>gangi anas <y pterygta cohibentfoha,e%Mto aut melle tUtta.Uauamentu n fit ex artdtsjblifs,adcraftt^

dtnem melltsm aaua decoc1ts3adcadcm,ut Lj e:tm,c6ue>»ens.

Semeeojdeeffea^exhtbet.Coebacoru dyjentertcoru^ okjo*

ntjs infpergnur.fraclajefauamatajtuida.jj tlbtu exajua

,4

injtimattone utndtcat.ltngua afferttates cum melle abjhrf-

candidafaminarumprofluuia/tjittyhxmorrhotdasfinatcHnf

querno carbone mtrito admotu . <Aquam quafemen madM

decotla cogttur > cott^ effcaaor ipjojemine . Cummt dej

yuoddentium cauis tmprtmitur^addoloresjiniendos. ^RH«m cuttts fruilum Letifmtlem.Sumach VbarmacopoUv°ca '

nafcitur in I talia in plurtbus Apptnnini locU,<um itotu omm^

yuas et trtbmt DioJiortdes.Frutlus&futCM r/wb plurtmutn i»)*

fiert habent,& tdto deftaant ttrtio,& infrtgtdantficundo ord*nt>

Palma. CAP. CXXII 1 1»

NOMENCLATVRA.Gra . fo (vt\ . Lau palma.

Gal.Palmier.Off.Datf:yli.

P^xlma in ^eryptoggnttur.Eamedio matwrtUtti%

re3autHno decerptJolei,^CralnciMyrobaUmfin^ ;

matis co2nornme,coloremridi Cr odoremalt Cotonehj* JtinAit? ivv riurruri£jt u irU f c ntr tcu s^/ vuurr rrtni.* v* w~—- -^ .

ad maturttatem peruenirejtnatxr, phoentcobaUnit* ?cUl .

mx acerha eft c^ adftrmges. Contra aluifoemtmrtim^ ).

HktyW wno atiftero bibitHr,h&morrhoid*t jij}it,uuinzr*£> .,r

Page 151: Pedanii Dioscorides

ttBER PRIMVS. ri9

nat illitu. phanicobalan „centespiu* ficcis adftringunt

capttis dolorem afferunt, co-

ptofiores in cibo tnebriant:

Jiccioresjangumem excrean

ttbmfiomachicisO dyjen-tertcu Htdesm ctbo : ikmun-

Th

Palma

turcum Cotoneo O**cenanthino uejica. mtij.

riotapraferttm efit,fa

afoeritati medentur.

batcaru decotlupotu aflua-

ttonemjedat, uires recreat

cu hydromeltte uetenjum*ptum, ctbo tdemfactunt. Fit

ex eis uinum ad eadem con-

Decofluperfi p,&g<Lrgartzjttione magnopere afirmgit , &* cohibet. Nucleifdlmarttm

, caterorum more cremati m crudoficltlt ,O utno"JMhanereloto^odtjutcem

ejfictunt, mtjcetur^uem CaLMefhara.Quodfinon tuflam ufltonem accepertnt,denuo cre*»*»dt. vtm adfirmgendt habent , Zrjjtracult cutisobdutt»J«o ckudunt. Contra oculorum uuam cypuflul**, palpebra-rm defiuma,cum Nardo effeclumprabet, corporis excrefcen-«*am utno reprtmunt

9 ulceraad acatrtcem perducunu Sedwer prtma* uttles ex Palmis humthUs ^egyptta.

Palma,elate C AP. CXXVNOMENCLATVRA.

ihJcrti. Lat.Palma.Elate.

deUa Palma.Gzl.VEkorcc duh 4 Talm*

Page 152: Pedanii Dioscorides

lao DIOSCOMDI5.sXtmA^uam aUcjtn Elaten aut SpathamajfpeHdntfjr

dhttcflorentium>inHolucrum eji cahxj.

quo injpijjamenta twgumtartj utuntur. Optima habetur odo*

rata^ftrmgenstponderoJayp-dcluJdiWtMf pmguityui* et adjtrt*

^ionajiftu ulcera qu& depaJcunt,taxatos artut commitUU trt*

ta msjcetur cataplafmatps c^ malagmatu , prodejipracordtjh

tmhectlli fiomacho s cr tocmon aJjeSlo mifta confercnd*

\pUjmatis* Eim decotlumjubmde deterfum, captliosdent*

grat,datur bibendum conqrue,renum,ueficXy Cr uij

ttfs.Hulud ac Hentmfluxioncsftflit Jcabiem cum reftna €T d*

rafanat^Jiutgwtt dtcbns recens apponatur. Inuoiumj^ tn tl

EUtcfruBm, quemfuoamplexHfouet, Elate et/am HQcarifo*

tet,Crab akquibu* Boraffiu. ^cdflnngit, Cr Spatha ejjefh*

prxflat,nonflc unguentis expetitn*.^iiba medulia caudtcit rt*

amm ctbo^ aut decoBa,eademfaat qtt* Eorajfa.

Annotatioin Cap. cxiiij* Sc cxv,

hlm&fuElw paruuli hodit CaryoU ,& olim Dafljts yud>&*

tur. E Syrta , Venctijs afferuntur ,& Ncapolt cx Ajrka& &*T*

haria. Palmamhabet Italia tfcdJruBum non produat. JnHij}1*"*4

jruftum procreat >fed pcrfcciam maturstatem non atttngtt* Adh#*

ptrucntuntvtcHnqutftutttu ?alma Crctenfs : at fm nthtl dmft q»**

Cyproproucmunt ,palmuU qtta$ Ntcolaos yocat Vltntus quatuorc^

hitorum longttudtnem tquant. Dtfttllat ex Indtanarum palm*T**

trunco& ramtt , liquor qu* mcoU vice vmi ytnntur. Hoc tta coflf*

€*unt. Arboremtfc A ugufto ab tncolU mcifojtquorftatim dcftuttq^

€ertufuts vafis exctpiunt , hunc dccoquunt ( (jmppeftnon cvquatMf*

>Ura tcrtium dtem vigorem noncxtcndit , quiti&rttfttmum ftt*&

tum)coquo nos muftum,fap*. tonftctendji mod^MkfitJuautfttm^mcl ,quodpoflca m aqua dt/Jeluunt ,& dterZZtvlgmf Jp^cto

&t*

yuadam ipfirum (olcrtta idpcrcolant,qHou}qucprolc]Supttr^t^<X bent clarum tuadat , ac tnde juauttnmum cuadtt tnymum , q»'

d

*** affermtuf. * *

Page 153: Pedanii Dioscorides

L I B E 3. P R I M V S. tit

Malum punicu. CAP. C XX V I.NOMENCI. ATVRA.

Cr. qict. Lat.Maium Pumcum.Iial.Pomo Gra- h Mmmnato.Gzl.G renadicr.

M v:^sflum Pumcum omne bomjucei efi yfiomacko/utile,

perexiguum fufficiens aiimentum. DuiciA ftomach» l-LA.habmtur,fedaUquantulum in eo calorem £tgnunt,m- -'

fiationespanunt , *Wf m fchri abduantur. Sccida adftrm- r*~'*tftuAntifiomacho auxiiiantur , ct~ muito magis contra-

*e urmam ctent, oragingmas^ Udunt?ymoja uero me~diamjortiunturnaturam.Nuclei acmorum acidtPuma tnjole fl*. c

fi«at^objomjsmftarfi,clw^iue,fiulntemaluumfichum^fijhnt

:

eaiefttaquamadcfcunt, kbunturj^ commodcfangmnem excreantibt4i:addefe(fi^ dyfentericorum,famma-rum^uefiuxione uulua- iaSoTanuum uti^j^ ^^^. >„., ,.„- ^ c<.

\juccuicoauitur cum mell<

ktra,nomaf,reduMd*,Cr ea qu& tn corpore extuberant

C- narium uitia,prdJert:maadorum. Huitufio*ZF<• » y.jum uoeantur,qm adftrmguntficcaM^cohibent,jangut-noientaglutmant , yuas Pumcum , praftant utditates. humidxgngwarum uitia mobilesaue dentes decotlo colluuntur : her-*tAm prolapfu mtefiim erumpentem catapiafmate repeliunt,

Memoria tradunt , qu: tres quam mmimos Cjtmos deuoraue-W,nkliam eo anno Uppttudincm pajfurum. Ebcjuatur Hypoci-

jttdtsexempio.Malicorsum, ajjerum eftmaU Pumciputamen

fpeliant. id jpijjandimm babet , Crprthctufm. Decotlum racltcup tmea*

f*m y o- eafdem tuocat. Baiaujhumjyluefirts Pumci fios eft,

tOttoofimtlifiCMMt complnragenera repenuntur, candtdum9Pwkm , coUre rofacn :juccm ex eo exprtmttur , Hjpoafiida

h % modoi

Page 154: Pedanii Dioscorides

uz DIOSCORIDTSmodotcul ddflriSloriA uts mefl , tadem fluiens qu* fffpoaf»

Cr Cytmui.

«• PVnica mala atontmtit multUin fe gr*Ht, Granata vocanw*

Qua acida erut in du lcia rertentur,fi eorum radki portinum, />«-

manumvt letamecum -vrtna multit afferuata dtebtti affofucrvs.Sq»*•

la arbort aj,pUntata,facit nefi-uclus tn arbore Stffindantur.Seruatur

ntalaVtintcacontortoinarborepediculo. Variter fi creta inducMi»»

>tra tcperata . Cr pofieaficeamiafolt txpona*. Idtm faciesfiaqu* W-

-,nti immerfirn ,& tum f>tr oHo aut decem dtei dtficcaueru adfoUm-

Cytintu Dtofcorkk, malt Vunict domtfiictfiosefi : Balauftium ,fles «f

juem fyluefirU produut. C.ytinw Vlinto , Vnnict mali tam ««V*ymamfjlurjlrK flos tfi , modo non fit apertns : Balaufitum ,

vtrtuft

fior,cjui aftertus ftt.Optimt domefikorumfioresf>urf>urtt,fiammet,&

vtttidtcoloris.Vtneujs bodte ex Orknte,Cypro,0' Candta 4*»***'

vifuiadmodumgrati, &fingularU tnfua facultate tffcatia iftj

Itaharttficioficeaprodtrecogunt.vtnihdum cadant extraneu.

dtonGrawMdkorium Latinvs.mah Vunki cortex efiimmatum-

Myrtus. CAP* C XXV II-

NOMENCLATVRA.GrMvgriwt. Lat.MjrMJtal.Mnto. off*

MjmllhGal.Du Murte.-

MTrtmfaitua nigra uttltor efl medictnd>quamcdnaiddf

CTm hocgenere multo magk montana yfemcntm&

imbeatitHtpam. rtsCrMjrtt erfemtnis adftrmgtt. Scfn&

utride autandum in cibo daturfanqutnem excreanttbm >&

ueftc^erofiombm. Succm utrenttbm bacch expre(fttt> cojd^frefti

Weffc&HsexhtbetyJtomacho uttlu>ur%nam ctUfrodejl contrdfh*

iangtj morJum,C?-fcorptoni< i&mm mero. Semtnis decocttf*

capflum ttngtt- Im decoElim utnoulcera in extremismemb^

natajanaty ocnlorum tnjUmmaUones tllitum cum politne'ftoU*

Utentt, contra MgifojH* iHtmtttr,crafHUm arcetprafumftHn*

xmum , quodferuefaElo alnjuantum etmfemtne exfrtma^

Page 155: Pedanii Dioscorides

IIBE R P R I M V S. 1X5

*k*s enim dcorem contraheret.PrxjlatidcmJtminis effeclnty

wleproctdenti* tmluarum in deffepombwjedk uttijs, Z^faminhfluxtone uulu* labordnubns yf>urgat furfuresyulcera cap

tis manatta^atfy eruptioespapuUmfluentcs capdlos cotmetcad

ditur auoauem medjcamenta,qua6 bparas uocant , utt oleum

qttodexfolqs ciHsfaftum efi . DecoBumfoltorum addefefoo-

nes balnearum conuentty^r contra laxatos artns, £T malejo-

lidefcentes;eo frafla ferruminatiom repHgnantia utdtftme fo~

uentur^uttiltqtnem emerulatypurulentis aunbpus tnfunditur>ZT

capillos demqrat. Succut eadem efftctt. Trttafolta CT *x dqua

Ittta humidts ulcertbiK ^yparttbm omnibmfluxtone laboran

tibm,c(zliact6aprofunt:Cradmifto Omphacmo oleo,aut ext-

guo ^ojaceo cum mno,adulceraferpentta>tgnem facruy teftin

mflamattanes, epmycltdat, G^ condylomata. ^trentiumfo-

iiQmfanna utiUterwJfargttitrparonychtjs^pterygtjs , Crco-

tra alarumfeminumti perfufiones,cardtac orum f*dores cohi^

bet.Folta crudafeu cremata curn cerato ,ambuflis.paronychij,

ttery%l

js% medentur.Exprmttur foitjsjuccm adfufo uetere ui

no auiaaua coeleJlt,cmm recentu ufu4e(l: na extccatu* plane

cartemfenttt, CT uires amtttit. Myrttdanum dtcttur,adnatum

tn&quabtlcucrrucoJumjntumefcenstL*£r concolor>quodpcr~

mde quajtmanu6,myru caudtcem ampieclttur . Magts quam

Myrtus ajirmgtt. Tujum addtto auftero umo reponttur , coa-

flxmjjtnpafttlios /sccaturmumbra:mtdth effuacim Cr foh^

<rJeminc,cerato,pe8is,inJefitombM >catapty

*bi ajirtngendum auqutd eji.

M Yrtidomeflicx vtraqueftjecteSi&fyfaeflris itidejn tota tnarm

lyrrheni nf?a,m Genuefibt*s 7£f Komamtfiuutjsjn omni Ne*

o reg;io,natura abilde prot+entt.Omniii fiores albifunt& od*fohtano regno,nat ura abudef>

rferi,perf>lacetque ynguetartjsaquz ex ijs alibico dtflillata.Alba&nigr*. Myrtt domefluA.baQcasferHtoblogasJereflmdes ohui*fylueftri-

busjtd maiores.JUdatlis mt>ni»erifrmdibw Vjimm* baccar» Mjr

Page 156: Pedanii Dioscorides

«4 DlOSCORlDIStijsfuccurrit qui fun^os multfcos manJtHarmt . Viyrtiianum rrt

notieft>VyHlgarHyljinafiu?tturl yti.Vita multcribus I

frutUbuirtientibus & maturn , &ex*xli m*Utk conditum. HQi

dmaceruatur,acgutur .

iftui non mwcmium eflft rnm X oftis carmbus e<U<

^ii.MMfAiei d^ftnten * & (lonaJncu, & ftf*Confertetiam ftuxiomhm dyftnten » O' ftonaJncn, O ffl*

fiuh fttminarum mmphmMyrfm e dtuerfts compofttafubftantus,ym

icntnm mfe habet quahtatem fr^tdam & terrcflrem^metta >*•

ttiium ejtpartium.w caitda. t ob .dpottnter dejiccat.

Ccrafia- C A P. CXXYlH'N O M F N « LATVRA.7r£.K(pctat ucl xtpatcricp Ldt. CeraJi

Cireg

tjiddl

Jl uiridtdfu

>kf«*

dcm Jiccdtd , ilidm ff

Cummi quod Cerdf refuii

di

hJIa medddt > mjt

tppetenttam Ui

j?otHm>cdUulofu

Cerafla

Ceraftapn

ex uino

xiho eft

Erafta i Vonto prinum

_ m i taliam aductl* >*>**

ImchUhs yaloria contra W4

thndatem fotnuseft ,mult^

rum funt generum , q** JecUth

dumjfccic» yj*, mJbmm n*m

dicinayariant.XullodtoUt**

mmcgaudet Cerafta,^»*™l"ramorumyutammc ,<{uos ctrtm

radm mfodcrtJcm terra operf

1

Page 157: Pedanii Dioscorides

UBIR PRIMVS.**f

C AP C XXIXNOMENCLATVRa.

€ra. Ki(XTi<z.Ldt.SilicjudJtd.Carobe uel Carobo- *!&£«**» £**

lc.Gdl. Carouge^O ff.fru&us

Xiiocara&a.

lltqud recentcs fto*

cho aduerfantur, aL

foluunt:e&dem fiuat#jij

jiomachoq

Jed prxctp

qu& umaceii condiuntur.

lhqu& LatinittCcratia Gne-w , auod co»mbu4 ftmiiia

f

Siliqux

do. m regno Neapclitauo &*tota yia Appta yifcntur . F/o-

rent in ipfo jlatim mitio £y /f-

neyeris,frucltfm ttidcm runt

tota £Jlate,ey per omnem autti

num .Cum primnm ex arbofc

Urtmtu-fyprorfui mgrati juut,

O* guflmhorrifici, at ftcci dul-

& Srati.o

M d C A P- C X X X.

NOMEN CLATVRA.Gr<£.M9f\tccMv\t Ldt.MalH4.Mdli

pnor diElto arb t em>JcctmddfrH<-

tlum defi^atjta. MeU*

Cal.Pommes.

k

fotU

Page 158: Pedanii Dioscorides

tlS DIOSCORIDISflores 0*germ

im omniiM& /U<

\xtme Cotonea, adjirt

gunt.Pomis acerbis ddfirt

gtndtuis tneft,mdturts ut

longefecus.Ex tjs uernd b

qiqnunt ,neruos omn

duntjnfUtiones partunt

tf

'tsU

tonea ho

*

Mala

tiora habentur.projunt «e-

lacisjjjentertcvs .purulet*

extufrenuhws , cholertc^

trdjertim cruda .MdcerdtO'

rum ltquor,commodi

machtaut uentrisfti

bttspotn,

dorum affumpttts orthopnoicis falutaris eft. Decotfofo»enW

ttultt£,zrfedesjt proadant . Cotonea qua melle condittnW>

urmam mouenUmelautem ftbt confirmgentem tllorum ta

Cr- mfpijfantem afcifcit.-qua cum melle coquuntur ,flomdcno

a : 7 - - gratiorafuntfedminm injpijfint. Cruda catapiap

tts adtjctuntur^ad cohthendam aluum,aHtjiftomachua dftvU

autin Homiiiones effundatur, ad mdmmarum infumattonth

frdduros iienes, Cr cond) lomata.Ftt uinum ex tpfi t»fiseX~

prefitsyfed quoperduret^auindecimfextarijsjucct unM mcu

iun$}tur,dioquin m acorem degenerat . Prodeft ad otn*

hclafmt.Fu o* oleum ex tfs,quod Mehnum &*****

uttmur tjuottes aftrmgenti oleo eft opm . Eugl cf

oT*

^udfane funt rotunda , parua , Cr odorata : jH

4dm

nero Struthia dscHntur,magna ^uid.niftmtfed .....

Page 159: Pedanii Dioscorides

LIBER PR.IMVS. \tf

%>Flos CT umdis O^Jiccw ca

ta^Ujmaxh tm^onttur , tj

conueniens qu& ajhtBto

dejiderant , tnJLi

bmb Jmg contra

ata aluum,er menjium tm*

^etm , tn urno btbttur- Me-ItmeU uentrem molltunt9

Cr ab co ammAia expel-

lunt , Jlomach nepottum%ot

htbent,dfuofa. E&mul

i duicta MaU uocantur

^trotica MaU, qu& Lattm

)rkculata dtcuntur,ftoma

cho utilta,fft

PerGca muaMalis tamen

Itdtora. SyL

ejirta MaU Jimtha fu

*ernis> %r ddfiringunt.Sanein huncufi

ofusfunt. Perftca Poma matura tam Jiomacho quam uentn

Mttlta funt : acerba aimm cohtbent ffidjicca uehementtm:

decoflnm e (iccts alutfomachique fiuxtones fifitt. ^Arme-

ftiaca , cjiiji k Lattnis pracoaa dtcuntur , mmorafuntjuvradt*

clis , er Jiomacho utiltora. Medica Mala aut CedromtU,

yu* Latini Cttria uocant , nemtnt non cogntta. ^frbor tpji

^nnibmannttemforibHSfomtjera > altfsdtctduK, altjsjulna-

Jcentibpu. Malum oblongum eji> rugofum

,

tans , cumgrauttate odoratum ,femen hab

fotum uentms rcftfttt^Uum mouet> orisfu

4

Col nu~

^PV^^^*^^

Page 160: Pedanii Dioscorides

ti9 D 1 O 5 C O R I D I S.

Jatjccofto am eoHutcdutfucco.Efrurm malacid muherih

ttejiiarus tmpofitum ab erofionss uttio uefies umdicare exf

ntatur.

T \m multa funt M alorum .UfferentU *t nulla nonre^to, m*

>rbs,nullum opp>dum,nulh<m cafleilumftt,ouodnonpr>»<tt*

ytandamfuam aut onrtntm,aut inptionem ofientet. \nfimttc* *

ft optris.fptties omnes dejeribert. Kota omnibus Cjionsa :h\el'tn^

meUeodttlcortnomenfortita funt. Qjtid VpiroticamAa P-nt4 "

mtts. Agrtflta Mala& vbm» nafcuntur , &fuaf& dtuerfa* W»*>

fbtcies. Perfics Mala,&ex earum pntre Armeniacaqnx Ab™°

pocantfatunota funt. mtdtt* mala',Cedromela, Citria ,oual,

Jc™

funt,Ltacarne,fuccoacetofo,eorttietitrino:h*.cnept!trcfiantin*<>'

deiacerMofepeliuntur.VtrtHtembabentm-»tnenacmma&p^af

femen. limones , Aurmttam Medtcorum Malorumgent»

Atmt. Aqua qus per Vitreumal mbicum e Limombus educttir, pn

idquodfummamm faciem expoht& erugat, impttigtnemfaMt.

fufa Syrupifiardoremfcbrium eompejht. ?otapueris,ytrmes ttttat-

Pyra. CAP. C X X X I*

NOMENCLATVRA.Gr. Aar.ffSh Ut.Pjrw.Ital.Pera.

GaLPoirkr.

PYrortm multd generd, qudt tdmen omnid dftrtng**1'

frotnde dddtmtur conuententer m refellenttd c*td[l*r

matd. Decottum e ftccU ,& crudd tpjd dluumft(lunt ,w*»*\

efttdta Udunt. ^Cchras pyrdftn getrn eft > quod tdrdftntt

emdturefctt. Vtm Pyro dftrtngentiorem hdhet , C>~ ddedde**

eomtsntt. Strtngunt tttdm ettnfoltd. Ugnt Pyrorum ctM ?Jr

tdctter lm duxutdtur^uos fungtftrdnguUnt. ^ituntFungo $

fijyluefttid Pyra cum tu coaudntur9mnoxio$fterupyrortf1

Page 161: Pedanii Dioscorides

LIBERPRIMVS. %%$Yrorttm itidem vt mahri btfiniu diJferttUfuntyqnarufaculta-

te$ efapore& guftu deprcbedemus.Vyraftomachogratafunt,&dejiccat. ?lus aftringHtJylueftria, ideb inftuxibm valettora domefticis

Mefpilus. CAP^CXXXIl/NOMENCLATVRA.C7r. MiffTtLkoy. Lat.MejbilnsJtaL

/sr^o/a.Gal.Meslien

{K ^f}du4,qanonullis ^Aronia uocai:tr,Jiinofaarhoreft

V ifoiio Oxiacanthtfert PomiiJuaue,exiauu,trthHs wttt1eficulis quaex caujatdnonulli Tricocco apPeUauere:tard,

tureJcit,efuafiringit,fiomachogratue^duu

teruMef^iligenmin Italia n*Jat,q#T

alicj Setamu, alij Epime-hda uocat. ^Arhorfoltjs mali, fed nunonbu6>pmufert rotun-

dii,efaaptH,umbilico latiore,quodaJ}ringit,Jero^ maturejcit.

MEfpillum tricoaum ea eft arbor quamltah Ax.arolo nominat.Porro Oxiacantlm repofuimm ,\uod A ^.arolo Apy folia ha~

ieat,& Pyxacantha huxi qu&fibi nonconuenirenuUus nonvidet*At Oxiacantha iheophraftt teftimonio Apijfolia habet

,proinde con-

ynientitu k<*eturfolio Oxtacantha.Kpimelt* vcl Sitanion vulgo notcifunt. Epimeltdes autem nominantur quod iuxta fylueftrta mala ad~najcatur: Vnedones,qttodniJivnum nuilus deuorare pofit priufquamtoottefcatiadeofaucesaftrtngit. Ynedonis h^cvoxeffictt Galeno,vtMefrtilo arbutt vitta trihueret.quodfant vendicare non pojfumns, nifidxamut dealto eum Mejfrtllo quam Diojcoridem intellexijfe.

Lotus arbor* C AP- CXXX III.NOMENCLATVRA.

Gr.Aco]&. Lat. LotmJta.Loto.G^X. Aliiier.

LOtut arhor ef udfta magnitudmis,ferens haccam pipere

maiorem,dulce, cibisgratam? fiomachofacilem. ^aIuuJtfttbacci*. Xamentorum hgnidvcoElum fiuepotUjfue infu*'lmt

> djfentericis ac fyminis fluxione uulux laborantibxtau*Uo 'fi^fatcapiUosjCitamalHum coUh

t Lott0

Page 162: Pedanii Dioscorides

LDIOSCORIDIS

C

wninatyGallH cufuo frutfu notiftima eftino multu aftringt ,

fubtdihut partibus compoflta , defucatoria eft , & ob id rafura h

tlet adfiuxu* menftruos,addyfintcriam,&fluxHsftomachale$*l

ntur adeum cfftSium modo i* acjua, modom rino,i>t res cxiget,

\n tantum perclyficrcm infundctur ,fid ipfa ettam dccoiho btbeM

Cornus. CAP. CXXXIIIINOMENCLATVR A.

KfGal.Cornciliicr

Ornm duraarboreftMccaffcrem oliud modo obfy»

qudpnmumret, demper matuntaterubefcunt, autcen

colorem reprdfentant. In cibo aftrtngunt , profiuuioalut dtf

dyfenterUfaluUres,fmem eduhoftue in defruto exhibeanW

cMuridjUtok.

T

folia tor-

\fudarunt, wpetf

mienter tlltnttur.

eofibrajlHS Corm«*

fumtnafacit ,'

futt* eutaue dotes afi

fufiiiut'**

etiim fiattm rt fif5

-pferintJtipHlfaf*r.L>i„r*Aontauf,n

"'

&

&>

lata ium ^uaharo , l***?*1

td q undgrat*juntg4»\ ' {..

fidiit etiifiuxUruhm dyfi»'™

(U ,& tedudantihui menjit""

Sorba- CAP'

Sorba. cxxxvX*

Page 163: Pedanii Dioscorides

LIBER PMMV!. :

NOMENCLATVRA,***

er itaUorha.GaLCoYmcsl fZ*+4l ^hd coloreiuteu referetid Prtus qua mdtureft Zlfefld

Zrfolefo cata mandutur,ut aluumfiftdt. Eadeeft ft

torumfarm*:/!polentx locofumatur auod CT decotlum

m inpotupr&ftat.

)rba duorufuntgentru.Wa aut rotHJa,& alus dulciora,& fati

lorafuntiautoblbgaparuorii Pyrorn inmore\pradi£iU afpenoraerbiora. Prttcr hxtfunt <&fyluefhria gufiu non ingrauC Quaafhrmgunt, ft mmatura deftccentur.

Prunus C AP- CXXXVINOMENCLATVRA.

t._-Cr£. KcHKVfttiXia.

Lat.PrunM.Ita.

Sufino.

GaLPrunier.

Runu* arhor eft na~

td)Cui$i6pomum eftur,

fed ftomachum male ha-

het y aluum molht . Syriaca

Pruna £r fractpue qut

Damafctgignuntur , exic~

Prunus.

cata ftomacho utiha funt,

dluit aftrmgunt.Polid Pru~

mtn mno decofla collutio-m

ne C?~ gargarizjttu uuam9

gmgwd* 3 Cr tonfilLu fhi~

xione lahoranteis repri*

munt . Vrdftant idem fyl^

i z ueftrtu

Page 164: Pedanii Dioscorides
Page 165: Pedanii Dioscorides

LIBER PR.IMVS.

AMygdal

• 9

£dmdr<£ ra-

dicutntaru decoEtu,

facie corrigitjl

liU nuces tdem munus pr<£-

faUmefesddmoU ciut^cdpi-

tis dolort auxtliantHr3 ilLtA

frontt dut te^orihus cu aceto

uel rofaceo , epymttidatfd-

patyfx mno tteputrefcctta ul

yu&JcrpHt,er mor

Jm canu cii. melle:edt

efu doloresfintutur:^aIi

emoHiutfomnufdctunt,

na oet,cotrafanguinis i

ttwnes cuamylo djfui

J{enu uitifs CT fulmonu mAmygdalae. ftamationibu* ex aqua mpoiegmate cu rejind Terebinthina datur.Calculojis diffi

yaffo auxilidtur>?j illmflu cu melle ©~ t

hepAUcH,tufiiy CrinfUtionibu4 coli ynuc'u sAuellanAmagnMdwe* Qjitni^JepteniJueprdfumptis ehrietdfe nofenttut potores.

VulpesJi cu quada efca eas uoraHerintyemonutur.Gummi eim

calfaat er afringiUre^cihihmfanguine^otu duxiho e(t:$m-

fetigmcs qudfummum corftus occupdrutyillitu cu dceto tollit»

tup uetuftx cu diluto uino potu medeturycdlculofs cu ^affo ht-

*erCjpdej}.E nuahus Gr&cuMdces ciho idone&fedmulio minns ualetm remedijsyqua amard dttame extenuat yurma ciuU

%£centmm efu cumfuo putamtnejlomacht mtia emendantur.

YAygdaU dulcesfttnt ,aut amar£.H& calidtores/ut & yaletim

deficcdt, AmygdaU <juantum velu dulces,de amarore tamen oc

wkato duUort ah^uaiu participatjatiod procefft* teporis agnofcu**»

Page 166: Pedanii Dioscorides

»34 DIOSCORIDtSPiftacia. C A P- CXXXIXNOMENCLATVRA.Crs.U^ccKtic.Ldt.PiJlacia.Ital.pifidchi,

Gal.&Otf.Fifric

I/iacia^ux coflat in Syrtagigntpineis nuctbusfimilitfi

Wfomacho amtca.Tnta cum mno contrafcrpenm»

itlpu pro/unt ftue edanturfue biba

V for Syrialegatnsfubprima JyberijCdf

Vtftana in Italia, intultt* Vtfkactoru pUta V enettjsytfuntur

<& Seapoli.PiJiacta maturatdeniHt.rtfoluHt.coferHtputrid^

orit»& tttfi

i infuja*

Nux iuglans. CAP*NOMENCLATVRA-

cxt£<xfi\txa

Nuccs lugiade.

Nuxiuglans.

Gal.Noix.

Vces lugtades q***9

, nulls Perjicsu *«*

funtdifjictles cocotlttjlo**

choimmfoMcf*>ffw

lorc inferetes3tufiettb**&•

mks , er uomtturis ttttt^

tn ctboapu3cum Hut* ^\

CT fios pr&fumpu > &fummo ctbo.uenents reW*

nec mmusjia tteneni h&r

comedantur : Urgtus efi^*

tmeas lataspellut. fla***.

mammarum mjUmnf^dfcefilmsjHXtVili* *?

Page 167: Pedanii Dioscorides

IIBER, P R I M V Sr ij*

hs ejtiguo Cr Ruta:cum Cepdautemfale& Melle, canis ho-

mmitj^morfiii proficiunt :tormtna, cum calycefuo ^erufidti erumltuco admou ^fedant. Putamen comhuflum trttumd in

oleo £r mnoy tnfantium captteperunElo, nutnt capillum , a(o-

pectas replet. Siftunt menfisnuclet ufii ,fi

triti ex uino admo-

ueantur,ijdem e ucteribH4,tlltti carhunculis,gangr&nis Crdgu*

ioptjsmedentur , alopeajs commanducati gr impojiti prdfenti

Junt remedto.NuctbiM tufis oleum expnmitur. B^cetesfoma-tho tnnocentioresfunt utpote[uautores,ttdque ^fllto mtft& exi

tnunt acrtmoniam.liuores in corpore illitu tollunt.

NZaflringHntyvmdes& recentes mllam ojienduntfi

faftt , & ajlricloria. Indka nuces calids.funtfecur

(imphciter, N«x Kcgia, Tuglans, Glans loul*, Nux Pcrfi

fi

gtntrantfi

Nuces auellansc» C A P.

CIXLNOMENCLATVR.il.

Gr.tenicKacgvcc.Ldt.Nucesauellant.Itat*

Jtfocciuolle.Gal.Noykttcs*

Vces auelland , quas Cr Leptocarya uocdnt ,ftomdch*

mfefidfunt : tpjk tamen trita , Cr in aqua mulfa potd*

tufit ueteri mcdentur.tofla cr cum extguo Pipcris pot&,defitU

tdttonem cocoquunt. Crematarum cims cum axungta aut adt-

p wfipcrunUm alopecijs captllum reddit.^Cmnt nonnulli uft*

edrumputamma, crm cmcwffeaem redaEla, cu olea,cafio-

rwi ocuiorumpupilUsmfdntibm dcmgrare,ferfufoJineipttc*

* 4 ^?

Page 168: Pedanii Dioscorides

Utf DIOSCOR IDIS

t?

Auellananux*

NAuellanafylueftris.

VcesSa Vonto^nde <iftortaU,domefik&funt &fylu*fir#- D#

Jmefiicarum alU oblongafunt ,alu rotund*. Oblon££>fMm0t

gnftv.'E& tardius ^uam rotund* maturcfaint.

Morus. CAP. CXtH»NOMENCLATVR/.

Cr.Ue^iet h Znt«f/,vi«. Lat.Meras.Ital.Moro. Gat-

Meurier.Off. Latino nominc vfurpatur.

MOths ArhornotAtjUmutfruttu* aluumfohit,^^

cho inutilU eff, 'cPfactle corrt^ttcnemfcntit.Hoctdt^

frdtflat MortJuccHs:decohnsautem ajjo uafeatqu?^J^^ddjlrtngenttor reddttur. Factt ddfaxioncsy nc?&4i* ££j$fl

.

larum mJUmmationes , addito mellif exigito. Sed mosefctt

*m ddteclofafiU ^ilum%e,CdMa, Sco 0" Mjfrhd t**

*9rii*

Page 169: Pedanii Dioscorides

LIBER PRIMVS. »37

'.femme Irt,£r Thu

Mon pomaficatntur , tuJaJ

hfonijs mtjcen- \

JL

E^di

Crpotnsaluum rejt

havfi

tineas excutit:hi

lujh

Morus

tgm medentiirjmquntA ca-

piilum y uitium Cr fici m-gr& frondibni fimul coElis

tn aqua coelefti.SuccHtfolio* ''

rum cyathi menjura potxs,

phalang

fm auxtlioeft. FeruefaSli corticisZyfoliorum turedentes aptif

Jtmem dolore colluuntttr. %adtX ctrater mejfem mctja yfa&9tn ambttufcrobcfuccum emtttit^utpoftridie concrettu mueni*folet.lsm dolore dentium ejficax eft. Tubercuk dtfcutit

,

iunmpurgat,

igra nunc Gatlus coniu fu

ifirmgunt, Moraalba,quam nigra , mmfz admodum &*Mnifejli c

t**>mmatura ( ficca) afirmguntManducata ante omnemcibumjla-tm eflomacbo defitnduntMam cibU tjui ea tonfequunturpardtiaubdfabako cibo edantur,&fc& aliurn cibutn corrumpent.

Sycomorus* CAP. CXLIII-NOMENCLATVR A.

' s €rd*

u

^v/-\

/

Page 170: Pedanii Dioscorides

ij8 DIOSCORIDISGr.ZvKc[xcfcy. Lat.Sjcomorum.ItaLsiccmcro.

Gal.&Off.incognicaarbor.

Tcomorum aXtqui ettam Sycaminum, tdefi, Morum, uo<

cant , cuimfiuttwSjcomorum ettampropter mgufium appellatur:arbor e(i magna,ficoftmtlps,fiorMfi,m^

to iatt: abundans^foltjs Mori. Pomum ter aut quateranno

fert,nonramts, utfcntjedcaudtcetpfo, Capnfico non difimt-

U,duLiH*grofii6 yfine granis tntcrtorthm ,qnodnon mafflt*

fctt , ntfiungueautferrofcalpatur. Nafcttur pLrimummOrta, fadojoctsj^ non multi trwctferactbHt , ubt prouentufa'

cundo reftibtlt^ muamentum adfert , ctim annonx caritMf*'

mtt. Pomum aluo uttle cfi,fcdper<juam exilemprdbetaliW

ntam.Stomacho aduerfatur. Succnsptimo uere tenera arbofh

antequtmfiuflttmfirat, eximttur, laptdit ifiufummo corttcc

defquammato :fienim altioreplaga utoletur cortex , nthilcj-

fiuet. Spongia aut ueitere, Uchryma exctptur, qu&ficcata O*

mpajhllos coaElafi&tli uafe reponitur.risfacct emoHthuH^

ra congluttnat,dtfcutit colleEltones coEltomrepugnantes. Bw*

tur eitam aut iUtnitur contra ferpenttum morjus 5duratos #'

/iomachi dolores , CrperfitEttones , celernme teredtne*

t. Gignttur Cr tn Cypro arbor oenere dtfians yqud cutnp

vimH*,pr&dita tamen efifoitjs SycomonfuEiu Pruntmaff1'

tHdine,mulio dulctorcffitpradtElis cdterafimtl^.

HA bet idproprium Sycomorm ( propria Aegypt o arbos ) ?* &rwidis perfifiat 9 necficcetur , priufquam m aquam imrmttat**'

Hanc Aegypttam,fednecCypreamcog?ioJiimus, acproindefup^fi^fatiusjquam plura dmre.

Rci. CAP. CXLIIII'NOMENCLATVR.A.

Page 171: Pedanii Dioscorides

LIBER PRIMV S. *}*

Gr*.Z h

Gal.Figuier /VFla matur* recentes jlo' * # .

machum UdunuaLuum >A **

Joluunt yftdfa

fluxio fifittur,fudor

nt fapuUsfy yjttimji

\ant tfmgunu

Ifaaendi* Jt

uunt.Jcd fitim magJhmnlant. ^fluo utiU^rhe

maUjmii uentris Cr fiomt

thi contrana :guttun i

4rteri&}rembpi4 > uefic£;

ijsaiioslonva uahtudo

C^

% borwm

Ficus

dropicis,com!t:abb:*s atufa

.22*. Feruefatt* cu HjJJopo ^*<JL

CTpoUjthoracem Pttrgant

%fitueten , diuturmsa pul

\

tttjs conuenitint:aluum moiliunt tujk cum Kitro CT

CT tonfilUrumfU

AU~u

^tiombu^gargariTjxtuprodefi.Cumhordeaceafarina caU J>/i&*<t

flajmatis mifcentur;Cr in mubebnsfotm cum Fcenttgr&coZT

ptfana.Cdternm cum Futa coEldtorminibH* mfunduntur:c*

#«£ lilitza duritias difciitiiit^arouda* C7'furmcuios emolliut^

fanosadmaturationeferdKCut^maxime Nitro y In aut caict

tddita.Crudazficnmdntediciis tundantur,eadem effiaunUcu

MalicoriOyfttrygiafurgantuum atrametofutorioMpioratii C£L*r.±;ljtre nbiarumfiuxiombm , £F cacoethias uiceribw medctur. ^3^Qum et ch umo decoflx addito ^bfinthto ct hordeaccafarm*

rndtgt

t

Page 172: Pedanii Dioscorides

»4<> 'DIOSCORIDIS.7y

m

**{ jailipime hjdrofycis iUinuntur. Crematd cum ceratofinatf

E-**^*^ - mone$,pnirmncs,fomtpt6<L (icruddtcratur,Cr sinafih^frimgincs,JQnttH4(L

. * '*% 4^H0 cxcepU Aurihu* tnfiilletur. Tamfylueftr^ fitamfi

—*Hvj f^.tma Fici Ltteutfuccm coaguli modo lac conirahtt/ocretm^

^"y*****— " di[foluit,ut acetu:exulcerat corpora, meatm aperit yfowd-

njmluam recludrt cum detnta Nucegr&cafotw, meftrHi

cum luteo om appofitm^aut Tyrrhenica ccra:podagricor*

tpUfmatis cujanna Fcemgraa Cr aceto utilu ;lef?t

w

:

,&*

Itmeijmm cutn injacicpforas, ulceram capitemani

V j***+*^ ua^curnpolenta expurgatJnflillatm pUg^,pei cufti ajcorf

neyuenenxiQrutBthm^ZSr rabiofi*can'ps morfihm auXilMW*

t>%*U :& [^Prodefi denttnm dolon Lana exceptm^Cr cauis eorumd^

tM yuerrucarum informicatwnes tolttt cum adipe , circuUU#

amhitu carne.HoctdeprafiatJuccm e tenerts r&mit fyUeft*

Fici,qui laclepr&gnatcsflente adhuc oculo tufi expnmut^

t^fccatmm umhra repomtur.Etlaccrfuccm tmponuntuf

t<%**fcxu!ceratortjs medicamentis.Decoili cum huhults carnw&r

tnulifcidmfacilcmafferunt dzcottionem.Lac efjictunt <J***

tnagtsjoluatfimter coquendum Ficulneofurculo^atha loCOt

i moueatur.

s hodic triumfpeucrtiabextrancU ajferuntttr.Tlau* >J}*rtt

\

hibus compaflt.Alt* mcijlts>mterfirat>s Laurifulvs.lert**

7>\afilicn(i promncia veriiunt mmutu <7 turbinatisfparms cofbl

inclufc.Parux bz funtfed admodum fuaues . Car.»~- peculutre j***

babcregenm cefmt Hermelans m corollario.Htcapertafunt.

Grofsi- CAP. CXLV'NOMENCLATVRA.

Grt.cMvQa. UUGrojiultA. Fichigrofl.

Gal.Les^ros.

Hofi^KJi Erwei nonnulhi ttocanturyCotl^tU^r^

m.ti nodosfy omntit tmolltunt. Crnd<tformii# tU<T^

Page 173: Pedanii Dioscorides

X

L I B E R P R I M V S. i41

td4 CT thymos,nitrofartnaj}addttis

y tollunt. Foha eadem pof-Junt.lHtta cumjale er aceto utceratncapttemanantia

, epiny-

fttcLts £r furjures Janant.ijsjicofd extuberattones, Cr cenaru

Jcabntu perfricatur.Ntgr* Ftcw folijs caultculisa candid&td

ubqtnesperungunturfactutad Canum morjns, crulcera qux€trid

y tdefifauos^uocant. Groft cumjyluefiris Papauerts ioiu

cjfa extrahunt sfurunculos cum cera dtfcuttunt,contra muris a-

Tdnetmorfiisy crjcolopendr* uenend,cum Eruo Crutnotl/tt*

tuxthantur. Ftt excmereFicwtamfylueflrisquamfxUu&lixi

uium, crematis ramorum cauhculis, quodjubtnde macerari o-pH6 efi cr tnueterafcereiftqutdeinter caufitca intefligtiur . Gangrtms prodef:nanque expurgat ZT confumtt qu£ excrefcunt:

cofy/ic utendii eJi:Spongiaafodue hocLxtmo tmbutaJuperponitur.lnterdum dyfentertcis,Cr tnfluxtones uetufias,CrJinH*cuniculattm exedentesy magnos^ inftiliari conuenut. EtemmpHrgat, congluttnat, carm replet, er oras commitit,nonJectts

atque tmpla\ha,qud cruentis uulnertbtu mjjctuntur.enama uocant.Btbitur ad difcuttendumfangutnem concretun

frdcipitationessuptd, conuulJa,cum cyatho aqua recenter col

tum yaddito oltt extguo. Calidcts,dyfenteriCHperfe cyathtts dtwprodcfl, neruoruuitijs, conuulftontbws . Commode tUtnttu

tx oleoyutpote quodfudores mouedt.^Adnerfm Gypfpotum t

fhaUngtorum morfiu btbiiur.Hdc eadem frrdftant reltqua L

xtuidyprdfertim quernum,omnta tamen adfringunt.

Pcrfca. CAP.CXLVI.NOME NCLATVRA.Gr£.Ilt£?i*.Ldt.Perfed.Itd.Perfeo.

GaUOft.ienota.

', C7- cotrd

Erfta drbor efi in ^egyptofuclumferens cibo idoneu*

fomacho uttlem,m quopbdldnjna cranocolapta nomtne

tnuc

Page 174: Pedanii Dioscorides

»4* DIOSCOR.IDISfrajerttmm rhebatde.^fridafolidmf

datldjllitufanguinK cruftionesfij ^irb hanc prok

derv.nt aiiqui m Perfde exitio\am ejje,trdnslatamj3in«4*ff

ftum ymutata naturam abos receptam.

PfLrJea Aegyptia.no efnoflra Vetfi

ducia. Perfna in fri*tdis re?tontbus rfif-tgidisregionibm j> rJ -

ti rerione ytxflorem e mittit. Perfeam Jcrtkit Galtnu* mdhg*am *>

vfammPerftdcafbortatatn Aegyptum hac malitia dtf»*'*o>

Ib C AP CXLVHNOMENC LATVRA.Grd.lfitfis.Lat.lberts. Ita.iberide.

Gal. ChaiTe ra#e.

BerU ftue Carddm&^

_^ folta habet Nafturt^'

re uirentiora.caulem cwj*

lem,aut minorem,tn intw

nafcitur.-tftate latleum ft

rempromtt}quo tepore ef'

(dcior eft.Rddtces duM #*

ftttrtto ftmtles hdbet ,(*¥

ctentesp" ddurentes • lp*

entm Ifchtadtcis cit fty**'

xungta emplaftn modo rtf

les,qudtern't5 hcris aBigd*

ut dem tn balneas dejctnU'

tur, crpofted oleo cum w*

locxsp

<i

erunvatttr%at.

fj

Iberis.t>

**_ idem ejje r» Uf^&l-.- —* ^fequenti hbrotddxclitium foc caput non tmuria £}]*

yUi

**r. Qjti0mm acru herba cum arbor* mferte?

Page 175: Pedanii Dioscorides

*4-f

PEDANII DIOSCORIDIS ANAZAR/bci,de MedicinalimateriaXi'

ber fecundusJoanne Ruel/

lio Suefsionenfi iri/

terprete,

Adpun£fce annotationcs do&ae &compcnciiofa^

PRAEFATIO.N PRIMO, chartfime ^Cree, Lt-

bro>quem de medictnali materia condub*

miityde aromattbu6, oleis, unguentis, ar~

boribn*, Cf nafcentibiu ex cpsfuccis , U~chrymis yfemmtbx4ci differutmus. In hoc

autemjccundo de antmantibu6ymelle, U-

&e,adipe,frugibM<s,atqHe olenbm exphcabimH6,Jubnexis her*

bacets, tjud acri pradttajuntfacultate, utpott qua cumtpjisco* (

gttttone imftafint : qualia ^tlhum, Cepa,Sinapi, inteUigun*

^-idirideo^ne cevnatorum utres dtfiunxtjfe utdeamur.

Echinus,(iucErinaceus. CAP. 1«

NOMENCLATVRA.#'*©• 9a7Jcr\i^ Lat.Echinwma

JtaLn^cctomarmo. GaLHeriflor

demcr.Porccfpic,

.

{ r-*>

Mxrmm

Page 176: Pedanii Dioscorides

•4* DIO SCORIDU

^Crinm Echinmftomacho uentri^ uti& eft >*"**

hum tefla cruda tnajjata , commode medicarntmMddmifcetur , gha fforat tbflerg

[oriiii

**** » .xpurgat, luxunatem carnem reprtmit. 7>.re\trti

t.tcetconum combufium aloyectjs cum Pice liquida aftf

Imttur. ^Apccatum corpns, er aceto muljopotum, t

ttts auxilio eftyttem ayud qua. cutem fubijt, conuuljtor,

phantu Cr mafe habitts,quos cacheBos uocant, uiJcerumF

ifdem tecurfcttiijoltkn excoBo arejdl**

i

btu

a ojdem ujm utiltfime reconditur

* vt«r#»., xy*«f t *rt* i«»r •^*v»»«^ *** ww~ ^j - -' - ^ -

faretur.~pmii,orbiculatimconuolutHS,pedi

I

e

Chinm Harinmjpinofiu tft,rotundas , Zcbino terreftri at#'j^

- ..milit , nlfi cjuodftin* nigrtores & breuioresfunt .Cruftarrt >

^ab acule<<,cochlearumforma, £? in huius connexo carnem , P**

'

" " #cjlnonmgratnsguftuimodortdtcetf

mlocogradttur,eoqu

^qu*d longius hhttore capttur.Hunc Echtnometram yecant.tr& /^tnm omnt>i anit abftrrgttJtgerit,atirahit- Zcbinas terrtftr**"*

eft fatis cognltum,nunc cantno ,nunc porctno ritlu. Noflu tantu _

tebra dit.frigidaeiuf natura, multsquehui&fuperfiuttates^^

trkndisfertHhnt acukis* Teftes habet nmbmauium moreaftr^ *U

Page 177: Pedanii Dioscorides

LIBER SECVNDVS. %Afifiimw ejl m coitu. VerterrefatiuspiU in modumfife contra-

fuberunflaaqua , difi

eftris,& digefi

Afikanum& Indicum ammaUex TLrinaceorum efigcnere.

Hippocampus* C A P* II*NOMENCLATVRA.

Gr.l7nroitacp7iQr .Ldt.Hippocdmpus.

Itdl.Hippocdmpo.

Ippocdmpw mdrinum dnimdl eft exigutm , cuiud cre~

mdti cmis exceptm , citm liqutdd pice dut dxungid fen^fmencmo unguento illitHS,dlopccid4 replet.

^dicathacditlio Hippocampu* pragrandem Erucam, quod vnWd-ibut mdiorfit , ideoque riihil mirum

fthanc exiguum animalvocet

fcondes.Xam aiditam (Hippo) dulionem.GrxcorumidiomafactUimalculum e[i mediocri Gambaro, & corpore grforma (tmiUypr^quam <juodbranchio4 bifidas non habet,coUo& capite oblenro,&

adfimileX m?ro rubefcensjubq; terram in hor~delitefiensac herbarum & fi

_ _ -,

*i* deficcat& refol

Purpura,buccina,eorumqj voluta?.

C A P. III.NOMENCLATVRA.

Gr, H*£<pvf><x Kfigvl Kiopict. Ldt.Purpurd Buccind.

Ctonid.Itdl.Porpore Buccme Ciome.

o-

Vrtiurd uftd exiccdtydhesdhftergit,cxcrejcetid* in cdrne

cohibetyulcerd purgdt,C^ddcicdtncem perducit.Eddemptftdnt cocrentdtd Buccind,feduehcmetiH4 urunt. Si quisfdlis

P^tfittih crudo ddurdtydeuficio coueniut^ dmhuftis utiltter

^mtur^qmhtuJolm medtcdmentu non oporteUndpofted^m*»lnm acdtnce duxerity tpfumm teftd modu mduratumftten-l*Jud dtcidet.Fit etidm calx e Buccmis, utmem meniione de*

monftr

Page 178: Pedanii Dioscorides

gratdfunt Crjiomacho Htitesjed aluu

t4<T DIOSCORIDIX.monftrabimut. cioniauocatur Purfruraru Buccmoruj^mtdit

partesy circa cjuas tefia uolumen cUuiculatim mtorquew, cre-

matafimtumodo , maiore purpurit buccinii^facuitateurtm

'«nJequuntur,qHoniaafprmedtnaturamobtmeLBuccinor\M' ' " ""

no molltunt-

PVrprtdmtf*^

tefia, <7 ">/{

liquore $»*

tonttntnt >«

quo fiptM

iU yeftes#piqmttu /»

gebatur- V"

quoremi"*'

LbetvV.dtdagutttt*

fedcum ipfofpiritu euantfctt ty

auo viuas tapcrent, eo artifcto pifcatorts vtebantur. Etl ?urP*n\ <»

lua dtgttah hngitudme ea durttta vt cmufuu ofiractorum gt»

auorum carnt pafiuntur ) tefiam perforet. Hutw ret gnarip>J<*

capttsm Uttore ofirtit, naffarumformam e iuncts mtextts °ltTe"'-

t

ttebantur M ac longofune alltgata*m mare prouctebant.lam» j

i

f,tipmeemortua,vtJenferantaquam,fiattm aperubantjeje , %.

aaurrentespurj>urxrtindcpajctrentur,duram illam hng»*» I

inferebant . E* pungiJefenitentes, occluft tefia,ac inter duo> tt*Tptf

tts linguam l'urpurarum oppreffa , pifcatortbu* viuas ofiereba

autnquaginta dtes extra aquaviuut Purpur* ,folafuam nu ^fi r\*

purpurarumfunt &ucctn*>uanuniupat*,qu0dcornumattar. ^

n*m referant.Maioresfunt purpurt, ci longo canalis in™od"m^ynde Unguaexerht.ld totu eftinofis circulu &<°Mt

f

.ffi*iriifa

tmnonreperttur. tt purpur&& Bttccma tot habent mdorjot

QHQt yixere antm. Bucctnafolis affguntur <J>reperiuntur mj&f

X 71 ' 1 *

Mituli c a p. iinNOMENCLATVRA.

Crt-

Page 179: Pedanii Dioscorides

MLIBER SECVNDVS. t4T

Ituls LducLttfiimi in Ponto.Cremati eundem Buccinu

tfftflumpr&benVfriHatimflumbi more elothoculoru

nedicamentis cum melle uttles habentur, generum craf&tudi-

nsabfumHt^albuginesfurgantyCr c&tera qu& ocuUs calicnne

offnndutvarnes eorum ad canss morjm utuifiime tmfomtur.

Teliinac- CAP. \.NOMENCLATVRA-Gr. Ttfajvcu. Lat. Tcttm&.Ita. TelUne.

Ecentes Telhn& aluo utilesjedmaxtme iua carumfoU-U uruntur> trild^ tn cinerem er cum cedria inftillau,

amlfosplos renajcinon fatiuntur*

Chamx* C A P- VLNOMENCLATV R.A.Gr.XNf4ai.Ldt.chdmdJta.chdme.

Hamarum ConchuUrum^ in exigua a^ua deco&arum

m^aluum ctet.tdcum umo ajfumitur*

Annotatio. in Cap. iiij. v* vj

CVm dwerfis incaf>it'tbu4 de htituUs& TeRinUfcripferit ho&tx*

loco Dtofcarides,e]r Galentts Itbro defacultate fimpttau in cap.

totyytrattrattetde MitHlis:& de leUmtfpropriecapite.acfecnUareBtm&C- ituerfas ab alterutrofacultates afiignet,nec abter egetit Vam•* Atginetafideli* ytrtus^; tmttator3coftat noyna^ytqutdayolutyHdtuerfas efl'tO(heorn'fi>ecies $ Mitulos,& Teflizm.E* notijfimxfittfltOfortorZft

maxtme R.oma** ab arena furgata,gufiMgrat&fmtMttulas nullsts eft <jm delm't€tK& f>roculdubto*aut noref>ertuntur,aut hoznomtne nobis funt tntdgni

**-HiatuU ea ejfepeffunt fua ciUm teftd3af>crt* in Adriattd marm*** rtpertuntur.

* r*l

Page 180: Pedanii Dioscorides

14.8 DIOSCORIDISVnguis odoratus. CAP. VII*

NOMENCLATVRA.,U. Vnguis odorattu.lt.rnghia odorata.

vJal.& OfF.BlattarBifantiae.

VNguisfme onyx Conchtltjtegumentueft, eiftmile fW

furfura mtegttur:ejuod in Indix nardiferis kcubw »•

Hewtur.fuauemideoJJHrans odorem,tjuodconchjliamihntf

dipabulo uefcantur. Coiltgttur foftcaquam jiagnantes af*

ifqttMloribm tnaruerunt.Laudatipmws qui a rubro tni

defcrtur,candtcans,ftnguis. Babylontcns nigrefctt,atf<nu

nor confficitur.^Cmbo odorisgrattafuffiutur.Jedaliquaten^

Cafroreum olent.lidemjuffitu excttantfaminrts uulu&ft^

latu oftreff*s,comitialesLfoti uentre moiliunt,Crematuton'

chyltumeadem efficit,qu,£,purpuraZ? Bucctnum.

VNguitodorattts,<juodvnguisJpeciemreferat,Biatta BtJa»^

(/>er Arabes ) Ojficmis,vtf>lurimum dum vrttur,mgrat»o•

remjpirat. Res multumab illa prtjlantia dtjsidens,<juam eitncMp^

do tlrjmiamatefacra etiam trtbuunt Utera. Excellente vidit M*y

'

lu»,Jedrarum:ldeo btcadmonendi PbarmacopoU,vtoJficinas »«r

cnerent copia^uam certo& modico jf/ecterum deletlu.

Cochlea?, C A P. V 1 1*

NOM ENCLATVRA.

tcrreftrx cr marmaJta. chtoccioie terreftn

Crmarmc.Gal.Efczrgots*

Errefires Cochle* flomacho ttttlesfunhCrnofdCilt

rumpHmur.optimxSardonicd ^4fhncan4,^(y)tA

Page 181: Pedanii Dioscorides

LIBER SECVNDVS »0

hebetudi

t*,CT qua tn Stcilta ac chiogignuntur £r qu<e in Liguria al

ftbm.Pomatujde^opercuUres.cognominaU . Marmafio-macho tdonea, crfactle aluo excerntturfiuuiatilis uirm oleUQua uero ueprtbmfrutetis^glutinata coharet, quam uocant

nonnulltSefilonyuentrem er fiomachum turbat y uomiuones

exatat.CremaU omntum tefia, excalfaaendt £r urends na-turamfortmntur:purgant lefras,uttiltgtnes y dentesfyemendat

i acatrices,^ mtta cutis mfacie,albugines , ac uifm

usficum carnefua ufta trtuj^ ex melie tllinantur.

Crudx cum tegumentit tmj>ofiu,aqu<z mter cute tumores exugutfednon antefoluantur\quam omnis hauriatur humor.yo-dagrtcastnflammationes lentut,imf?aflos corport aculeos tlltU

*tiocantymenfes triu Cradmou ciunu Carnes earu cum rhtt

nO Myrrha tlltU,cum uulnera alta,tu maxime ^ua nerui

tct^eruntjconglnttnanutrtu tn acetofangutne nartbm erumfentem mfranantiutua corpm,ZT prafertim ^iphrtcandt y cuaceto demratumfiomachi dolores mtttgat:trtta cumtefiay ui~

no ©" Myrrhafiextguum mde bthatur,coliuefiCdc^cruaatm

J*n*t .Terrefirispdos tncommedos repltcat ,ft quis abrafo acu

kntore etm,ptlum atttng

i Coch

Page 182: Pedanii Dioscorides

•f* DIOSCORIDI5.tpud yeteres adeo exquifttusfuit

ijjeruareta; O" nutriret- Terrejl

>nli

fecundum eas quibus pafcutur herba*guftui «rat&,aut mgratdJM•

Nam qua CaUmetubo,Origano,aliffyeftmUibu* herbu pafcetur, t*

ntmo recufabit.Cotra quain Lacubus>canu:qu* mfluutjs,ytru4r^

lebut.Concharum omnegenw lemter cocauas cruftasfeu teftashabtu

uibus aptnundis& claudendis naturapotentesfunt.Karu eftm^

vufdaynka& latiujcula cocba tegi.A t Cochlearuftecies omnes vn&

<? cotinua tefta coduntur,qua(domus vke occlufa) cum incedut m*ppatfam poftfe trahunt.Spiras babet hae tefta planas,conexAS,

t^

mata*,acummatas.Tejlas,qu* proprie Ltmacesfunt,non habentffl

\*Ia atioqui nigra aut lutea mftgnes.Uabent e£,vt vulgus optnaW

trtum in capite lapillum, qui tertianU remedio eft,\iuunt opacts V

tdis inlocU ex ets ver alebicuaaua varatur decorad*. mulieru U&

Cancri C AP IXNOMENCLATVRA.

.K?fft/V** 7to[«nUt.L4t. Cancrtfluttiattlc.

<fc/?w«.Gal.C«incrcs deriuicr<

h

exttftoruft

ctm 9 ffduo tocW

rU exfltf

adetlo dt-

rm

cii

Mo rd>

Gentt**

n& modoytriduo fotns cum umo>mdgnopere frodcft can^ r

hiofimorfthwmmMfedumyfedk^ermunculos, CT car(tTmataycu decoBo melle lemt.triti crudt.poti^ ex aftntno U"c>

OHxikatur contraferpentmfhaUngwrH^ morfnt, 4t$utfc°r

'

po>

Page 183: Pedanii Dioscorides

LIBEH SECVNDVS- tyt

ftonHmi£tw:decoftt atttem Cr cumiure efitatt, tjsprofunt qui

tahe confictuntur,aut leporem martnum hauferununecantfcot

ponestrittyCr cum Octmo admoiu Pojfunteademmartni^ue*

rumtnefftcactHS omntapr<eftant*

Ancri quos hic defcribit Diofcorides , Aftaci autgammari 3 quas

Galls ( Efcremj]es)yocant,nonfunt:Jedfoluni tx cruftaceorumgt-

nerecaudacarens, & rotundo corpore, quod locuftis &JquiUu oblon-

gumeft.

E/J mter Aftaxum tamen , & Gammarum difterentia> qubd

Aftacus mannusfit & craffus pifeis:Gammarus yulgnrit fit Zfcreutf.

fa,aut marma, aut fluuiatUis. Mrrant proinde medici > quiincanisra*

bioft morfibus, ptnlnftcii ye curandisxum Cancrorum yfum Diofeoride$

& Galenus pr&{cripferint,Gammaris ytuntur. fkecentes medici, lapiU

los qui in Gammarorum cabite reberiuntur,in puluerem redirunt* bi-

#Terreftris (corpio, CAP» X*

NOMENCLATVU.Gr.XMgm©* xt%tTeu<&-Lat. Terrefiris scorpio*

TErrefiris Scorpo trttm £r imfofitpu >fu& fke& reme

_^ dtum efi:qmn eftur ajfatt46>ad eadem.

ICtus Scorpy tereftrii locisfrigidtonh

xiu4eft .Uullibi ^entiumyenenatim

s

igis <? mortiferi Scorptf,qu

'um cuiufi

jrigidifiima regione brutis etiam ad porcos yfq

\beum,cineriuu,ferrugmeu, yiridem, fuluucucauda nigra»

fum,albu & fumeum. Qj}i in caudafeptinodes, rnaps alsjs yene-*

Cinlsfcorbionu quiyiui ambufti erut, illis proficiet, quibns yrtna

M

M

ionem>aut lapidtm qui in yeficafii

fcorpio. CAP* XIVNOMENCLATVRA.

r.XHo§7tt^Sa\cicfai^Xat.Marin$0fcor^it4S^

^Artm Scorpomsfelconuentt adfujfufiones oculorum,

4gines,CrJ hchetud

multa

lijs yiuui elemeti*

xjrfeorpurs

4. S<d

Page 184: Pedanii Dioscorides

%cv DIOSCORIDISSedtjnon fathnott.Sam quas \talt Storpcnaifeu StarptnssvtUrt*

nontfftmartnoslcorpiostx Athcrut & Artjlvtclu dejcriptiont u*

tendtt Ma hio\us,ty dubttans proponn.ptfiem qui ltalu ^a^nod^

turfitrtpojft ytfrt Scorptus. II abtt htc in dorfojpina* quafdam Q»h*

tramfigtt,ytntnatas t ttidcmC Scorptna,qucu non raro& epunttth

ntptftatorts tonftot.

Draco marinus. CAP» XII*NOMF NCI. ATVRA.

Cr. &f<xnep (ja\cuu*<&.Lat.Draco marum.Itd*

Draco ftiir/jio.Gal.Dragon marin.

%aco marimu dtffeflns <y apertns im^oftMcjue

Jfiindju* audftrit,mcdela efi.

\8*DDKocontm dcfcribunt marinum Vltniws & hlbertm ingen*"*

ptfum,fcrpentu effigte,alu nonampUortbus amam qud adn^

tandumfufficiantytjs yirtbus £? vtlocitatt , rt pauctfimc ttmp°rt0'

gtntia martsjpa:ia tranjcurrat. Vttunata bcjlta, <juodutt ptjitumj

animaltsgtnus,ftmul atque dmte atttgerit ,morti tondonant-V 1]**1*

rum arte tapta,flatim ytm arcnamfefe protrahtfenfertt,fofj^mtxa"

uatqua ouultetfeft. Atficxatlum tllud JAatthtoittudtaumJeq^

dtltgenttr yerba Dtofcortdts expanderimus,aUnm ej]e Vlmu Ct ^^tt Draconem marinum, altud Dtoftortdu reptrumus, duabus hi* &**'

Hurtstmott. VrtmatJt,Dracomarinui Diofcoriduftrittumvtnauu

Jptna yfectus& appofitus plagafujt rtmedto ejl : £/ tlla tngens bcd*A>

foladentenoxta tjt. Sccunda eJ},paucU yerbts meduum hutus aflfflw*

nagoctum explttat Dtojiortdes. ipfejuo ytntno remedto tft.Quod tyr

vlltmum apparct m pragrandt bellua. Qut fit yt Dtojiortdt* VrX

marmus ,ajuptrtorc dtfjerat , tjutn O1c mtnutu ftt ptfctbm, q»°s **

.

bttoraks numcrat Artjlottles. VotertteJJe Draco marmus,y»crn.

tUe eximtus aft vtfum defcrtbttJongus tn morem ptjcts quem SornM*!)

Itali vocant capitt& roftro dracoms ptcultart , pcclort arcuato»

&

TS

fptna m gtbbt modum fubrcita,totm c capttt ad taudamptrrtli**1

ytroqut lattrt Uneasjptnojus. sptn*ptrcaptt;< mcdtum eieuaU» &1* ,

Jptutm prtbtnt* SecdtjpartbusJJnnu toryut* fignractn£ttur(oli»m *

qmbus Imt* m Lttum pcclortsproudtt.H^c duarum rnedta ejty^r%u*q*t laterepeflns mjimdunt. i

Page 185: Pedanii Dioscorides

I

LIBER SECVNDVS. ijj

Scolopcndra* CAP» XIII.NOMENCLaTVRA.

Gr.Zxo\QTxvJ[%ct QctXacslct.Lat.O' ltaL

Scolopendra marina.

Q Colopcndra m olco decoclafi tlhnatur, auellit capiHosyfed

^3 contaftupruntutfaat.

Colopendra martna ttrreftri (rcfcrcnte Vlinio)fimilU*ftatim a dc-

uorato hamo tntcflma omnta cuomtt,ac mdi extra{io ,rurfus ta

innocui rcuomtt, tyfani bella cfftt huiws ammalts anatomta,fi qutsc*

potiri& nofcere artifctum pofJet.Siolopendra terreflris, Jtalu, Ccnto*

gambcinfectumfpadkij'colori6,mtnimt digttt longttudme, cum tnhu-

meclofolo rcpit, CscinduU inmorcm rnuat , di^ttis attreclata , pruri*

tum yt Scolopendra excitat. Amat humcntta *dium , Cfalfaa horto~

rumarcat,0* &ftuofatpaludes.

Torpedo pilcis- C A P- X I I 1 1*

NOMENCLATVRA.Cr.Hct^Kn GacXattrjicc.Lat. Torpedo marma. ItaL

Torped/ne marina. Gal.Turpilles.

^Arma TorPedo diuturm: cafntis dotoribus admota,

cruaatm uehementiam mulcet : eadem appofita cuer*

fanfedemfrociduamtL coercet.

Orpedo ptfets ab effeclu nomenforttta , quodper medios hamos,

fctx5,cr haftam pifeatorutm yu ettu ptrtranftens,ftupidam red*

du manum, tnmfubinde £? totum pifcatorvs corptts , dorfo eft in rubt-

dmtmytrgentcfupra ouod dsftinfla* habet notas, nigrefientcs , otulk

nondtfiimtlesttnteriQncQrportsparte albtfett.lLxptnentta didtcit G*-knns

j mtapitis dolortbw , eutrfa& procidua fedt non mortuam ,fed

ytuam Torycdtncm admouendam. Hunc ptfctm Venett Ircmolo •*•-

**nt,<juodaftupore membrhtremorem inducat : B>oma*u Zattspotta*

&fatttriria.

Viperc. CAP. XV.NOMENCLATVRA.

5 CfS.

Page 186: Pedanii Dioscorides

V

1*4 D I O S C O R 1 D I S,

Cr.E^/^a/.i,!/. nperd.Itdl.ytpere.

GaLVipcrcs.

Iftrind carnes /tcofl* edantur yclantatem ocuhs

runt, neruorum mttjs auxthantur , tncrefcentcsfirun^

refrtmunt detrafla autcm cute,cdput caudaj^ , tjuentam tf*

uacanuamyutart dehcnt : yuippc commentiuum cjlrfHodfrt'

ctptturfccrtam utrmque mcnluram praadt oporterc.Rckf^

uero corpm excmptts mteranch elotum dtjjectum^ dijco^

tum oleo, utno,JaUs extguo ,& anetho. ^Ciunt tjs cjut uift^

ejttent ,pedtculos procredn , quod plane a uentxte dbhort^

^Xdifctunt ahqut longamfenetlutem agere^ut eo ctbo ucjc^

ificituryjcd mejfcactor eji

tem mpera inficltle nottum demtttttur, adijciunturJdh* t#f\

rum^ tritarum,JinjruLttm qumquefextart^mellis cydtmP'

tnoxficlths operctdum luto ohlmitur, CrfornacibtMtndj}^

donecfaltn carboncs redigatur,qutpoftca trtttu in puluerti)*'

item , reconditur. plerunque , ut ort gratior fiat , tmrmjcti

Nardtfytca,aut Fohum,autMalabathrt monuntum.

.*>

MAhmteHtclM Artfloteles dotlrfimU etta yiruerrort^y^ rvftruxtliNoenim id uJenftt,V ipertnos f artm nb nsft necdt*

tre nafetjedeos qui tardtui exeunt(St<]Uidi- nonplus yno>dte tutp

mordtmpatientes troderequacbtineiiturpeUkulam, <juo cits** fT([

tn lucem. ltaltctrcunforanet,qtuferpenttbui alenduqudftuMt*11

yibcras tn cabfulu o(}cntant~L*t'h"* rAvnitAtAj.SY ntautcauai* &f

kd* tffcca efl, an^uillarum m morem condita , nempe currt olco >)

anetbo.dr porru. Vtperamcurape totum corpus per tutt* poros***

•» Afta& Mtfra bommiexperuntiaapprobat dcnut, outeU^*

tfuab haufto ytno t cut immortutfuerant V tpera , cddcntibu* f»)'fanit*4

*''

Ufaf. HUander £r Gdenw abundi yip

CT

^

Page 187: Pedanii Dioscorides

hlfc

LIBER SECVNDVS.nuenti multU parttbuitConfciemlx Theriaat

Mf

Sene&aanguiumXAP* XVI.NOMENCLATVHA.

Grx.TnpaS $9*®: Ldt.Semclddnguium.ltd.Spo~

giid deiie Serpi.

EneftmdnguiumtnumodecoBd dolort durium , tnfuju»

Cr dentium coiiuUoneyduxtlio efl.^tddunt eam tn medi

camentd oculorumfedprdapue uiperindm.

Enetta anguiumfeu Vernatio nota res fncmpc cuticidaquafef*

languesprimo yeree terraprodeiites cxuunt 9jkxk aut fiirpibm

affricato O* reflritlo corpore.

Lepus. CAP. XVII.NOMENCLATVRA.

GrA.\acytoof dcc\a(TJi@m ^u %[email protected]>Mmd-

rmm CT tereftris.lt. Lepre mdrma CT terrcjhe,

Gal. Lieurc de ccrre 8c de mer.

Epmmari-

nus *Lohgi-,

nipdruA (imi

wejtrfMper

fefe trttm aut

cuurticd mdrmdtlistm,CA

IItuos euelltt.

Terrefirts Le

porid indfUto

.1//

tcrc

)

/4

»

/

;

Page 188: Pedanii Dioscorides

**«" DIOSCORIDISccrchrum mxndttur,tuudndts trcmoribw tjut ualetudsne co*

traEltfunt:ajjrtcluaut ctbofactlc tnfanttl^ dcntttionemf*

Jfat.cxuftum caput C7- curn adtpe urfino aut aceto tllstumA' ,

fcctarumtnanttattbm mcdctur.Lcpormum coagulumpoftt*

duum * concubttupotum, conceptum *dsmere,partM^$m *

tercipere proditur,uulux CT alut) orcftfittyComtttales ****

iontra uencna exaceto btbttur^rafcrtim aduerfm concrctu*

iac,Cr Viperarum morfm.Sangm cttufi cdUdmtliin^^

tia cutts tnfaacuttdi^incm , lcntsotnctdfanat.

LEpus martnut 0» hdrut mari t efi ijuadam retut carniff^

tu!a,Lcportfotocol<jrcfinu!tsfed<juiin \ndia yntur^het CTcorpH* longc maiu* -1 ertiam Lcpork marimjpcuem P^rf'!hertut cxtcra reltquK pifiibtufimdem prttercaput quod leponp**

habct> fttnamdor rubram Sullum atumaltum ,e\cepto Kf

terreftn>coacuUtm habetjn vcntrc S»perfactat ittdem yt l**&*

ejHodtantnm horum coptafactt,non quod hcrmaphrodtttfint^t^

damcxtfiimant.Caro LcporucraffumfangHinegtgnit* huntorrt**

s

lancoltcos^C dtfficultcr di^erttur.Vrodeft tamcn dyfinteru ttt&^

tofiaSictatum tecur,iecmorofos muatfibtbatur.TotHt cxuftu* 1* 1

^

y feprobe operto^alet ad prorttanAam vrtnam^tdcalcHlos rcnttrn^

*efic*.Tel Leporn %jKthar$ miftumfioccHlos albos cjututfum ojJ

l*»fert.Stercu4 I eports natura mHlterum tmpofitum J fiu.\us m*r

potcntcr Ttframai^ matrtccm dcficcat.

Paftinaca marina.C AP. XVU 1,

NOMENCLATVRA.GrA.Tpvyctp $x\acrcrlx.Lat. Paflmaca marma.

Gal.i .lorin.

MsXnna Paftmaca radtw^ui ctm cauda cnrttu dd#r*

ftsfjuamis rcjlcclnurjcnttum dolorcm miU^:n0franett £T

," eft latutC cartrfa+mof$n,rt Ray

a

,T orpd* *&

W mfupcrtort caudx partcrobnftum ^^frtransfi^endo prifentamum a rt rcrtenu'*#$

A

#8*

Page 189: Pedanii Dioscorides

LIEER SECVNDVS. MT

iferum,vt Aetius tejldturftquidem vifud ncruos yfjJpafmum,& poTr,mortem mdutit . Vaftmac*. ctn a

ijl*s,Ju*plag£ remedio ejl — ^- mJ ^mm* • ^»^ w m mr- * w w , mr

rjfcClus.Edttur Pajlfublata e dorfo cum aculeo illo mortifero , parte omnt tliafiCrocofmUis ejl

ud

Sepia C AP XIX9 NOMENCLATVRA.

Gra. ztim*.Lat. cr Itd.Sepia.

Gal.Seche.

Ef>i£ cotta du eflur atramentu,agre cocoqmtur ,aluum ol

ln collyrijs e tejlafa&is cbuenietergenarufcabntia perfri

f*MHr,ufti mjua tejia doncc idquodcrujiofum efi abjcedapojiea tritu cxpurgat mtdigmesfu rfures.dcntes, C?~ mtia cutisinfaae.£lotHm medicamenta oculorum addtJoletycotra albugwes,oculu lumentorum ejficaater mj^iratur: pterygia oculo -

^tbjumitjcumjaletritum Crmie&um.*pu Poltpu no abftmtles,prxterquaquodampltori fmtt corpore»O* plures babetptdes. JnGalluscualibhtumapud Xanttones co

o -***Ojfe<dbo qtiod tn dorfo repentur,extertm dur», Uue; mterim^rHfungofumAenttcrrudcJubtdiJiimis <j tntortn hntametispU-n»'Manuloru furfurc ytutur aurtfces,et ex eo medtct dUtfictafaClttd**£?**H4 efi tllud et tuxta verii de Septfs,q4efe m aqua mgrorepro-*»Jo ttattfter yifnmfruftratHr>dnJepnmi fenferut.Sed ea nec ej} ho-

mtmm

Page 190: Pedanii Dioscorides

If* DIOSCORIDIS.foltr

Mullus pifcis.

atrumetu.ntc Torpedint W-

por mc I ohgtni marcor fj>-

fmt .qnommut m ftttft»*

nmu yeniat , Valhibut fi°**

cl,ft>robedfrerutur StfM«•

dtfcuherftrmrat.Ccrf'

humorcigcmrat. Sep^tumalhatd(<juayoc*»t)al'

lattbut mandH»(Kr,aH<>f>M

itorcifmtadtottum,

Cap. **N O M F. N CLATVU.Cr.T((y-Ka.LAt.Mullw.Ud.TrigUo.

Gal.Barbcau.t

Mvllorum afiduo aho acti oculoruhehetan conjp-

martm Dracons6^ranei,acScorptoms mrjam

deturStcrudmatquedi^ecimadmoueatur. ^

X A VU quttatoptrt ob caput dmplu,<ffapidu *"'"*].

^

MWa»quttatot>ertvaiMYm"""t"^'^ i~/— ,. u.umptttutre.yth^apifctsltbradrjrtnuptdtrtntMdt^

Craco nommt.Trtgh* yocaUquiptft, tji marmtu.coloretabu ^

mti.ft* eu quetUi, VauoKXano yocdnt.Sttnt tllt qut Baro .

mw.inctrtum-.fiuutdttlutftfttcts Ae marmttiutut mpjctn

na*m coloniam dbdua**.Qj*od a noflro Barbatoahmu tjt'

riglia*,Sparotyocant

.

Hippopotamus. C A P* XX*'NOMFNCLATVRA. . r

Cr. Ofrts ',7tm7ii\ct(*ct.L4t. Teftes htppopotamt.Ita. ?

9

de hiippopotamo.Gal. Cheuaus marins.

ippopotami tefies extccatt ac triU>cotraferfentti#>

Jus bibmtur.HH \ppopotamu* pijiU c Vlinio& t\riflottk>mag< q»« a *^

ptfcatartbtis agnitus>corportaftnii >™exuolUyiuba*dorj>^

iexprimitcoHdaapri. hutrfu* mtrat mfc^etc.Sth *p)-Ja *tueqfmexjmmit

Page 191: Pedanii Dioscorides

LIBER SECVNDVS. *19nem.prauh humorihus diftentior , acuminatU iuncit elicit. Tlucntecumvifum eft, cano aut algafuptrpofitufiftit. Cute eftgUdio tmpenetra-bilhex eaqucfcuta& thoracesfiunt. CinU corij ilUtHS cum aaua # m*nosfanat. A dcps rigoremfebrium eleuat.

Fibei\ C A P* XXIINOMFNCLATVRA.

Gr.Kx<jC(><& cgxtt-Ldt.Ftbrt tefttcult.IuL Tefti-

coli dt Caftoreo. Gal- Bieure.

er ancipttk uitdt dnimal^lerunquc cuptfcibm& Cdn-cris ex d<jud utElu cdpefitt.Hutm teftesferpenttum uenenif

adnerfantur :fternuUmenU mouent , C7~ tn umucrfum uartos

obttnent ufmfiqmdemenfes ac partm ctunt, duabm draxhmis

'ecudatti euctunt,contra tnJUttonts,tor-(ujwlegto pott:

^^dfmgultm^tencndyixiddcx dccto btbuntur, i.cthdrgtcos*

O" utcun^uetcrno obdormtfcentes cxcttdnttnfufi :cum aceto

dute rofaceoyolfaflu £r odorisfuffitu, tdcfdctunt :pott C?*

htiprofunt trcmulis, conuulfiontbm , Cr omntbm neruorumU!lij!'mfumma,Cdlfd£tortdm utm hdbent.Ehgt debet tefies tjui

*x uno ortu conextjunt (Jten enim no jtoteft,utgemtmfolkeul*m und

Page 192: Pedanii Dioscorides

itfo DIOSCORIDISmunamembrana comuncli reperiantur ) liptore intusutm

eerofo.odoregraui ,Cr uirm redolente^uflu acri mordenU tt

fridb:li,naturalibm tunicti arcudato. Quemjraude alicjui cor-

rumpunt,conijcientesinfollemgummh aut ammomacuma^

fangutne Cr caftortofubaflum, Cr ita exiccantes. yanm$

1uodt

Ur

raditur, teftesab ipfiseuelli, crdfifcabtja, cumuen0

rgenturfiquidcm tangt ncqtieunt,ita,utmfueftibftrtctuO\t*

rdautemprettttm eftdiufa pelle melleum liyuorem cumtnt*

fiiente tumca dffumere,Crfccatum potut dare

Aftormfertori Germtmd & Catltd notum animaLq»* rM*

nwt Rhenus,& Danubnnfluunt* tamen Kuflru & \r

»ZfrU'

emphibiutji interra & niaqu* viues,Lutr* ftmile^prdterqua^

alujuatum maiorejt.Qui fit yt tnter medicos quida>\.utrd te(tes»f

taftoreuvfurpent.Vtroofiimu& acutifiim^eftdentibus^uibui tf**

tos arborum di[fecat,a<lparanda in cauernis tugurta. A demorfoi*

bro dentes no prius aufert,cjuam tuforu ofiium crepiti* fenferit. Ca

reum caltdu eft& ficcum. Cum infpafmo, tremore', ftomachi /&£*V

paralyft,abundantia humorum t ienda, ac deftccandu eft,tum Caj

reum mpotionem , aut exteuus impum apphcabitur* Qjod yer\ *^

mftmaximo detrimento poteft, cjutbusfpafmus eftcca quatttattfrQ*

nttex humoru & alimentidefecluymordacitate^elacrimoma.n^ l

grauufapor <? odor,corpori nthilum nocmtftprobt apfliccntur^

Muftela. CAP. X X 1 1 1-

A.

M.Lat.MuflelL.ltal.DomoU

Gat.Herminc.

rftela quAm domibm noftrts oberraU dm huft*exj1

'

ratfr, Cr mueteratafale,m umbrajiccatur. E*iWdrachrnis cu umopota, aduerfus cmntdferpeuum ucnenaf

fintdneo cftremedso. TQXtco,fimtltfumptd modoy refiftUV

uentrtculm Cortandrofarcltu tnueteratm^percufps <*fer^

U,O- comtttalihmpotu auxtliatur.Cremata mjittthfo**l>*

*firt,cwerc ex aceto illitofxngumeuc perunfidfl*i*

Page 193: Pedanii Dioscorides

1CTIl I B F. R. SECVKDVS.uantur^ ccmitialihtts etiam prodeft.

MXftella Latints Grata duonomhia reprxfintat , ntbty&\fr«*t/*f Galartifpeciesfunt, b\uftetla> qu* Ucetgtmris [Jt n&m

tameidptopril anim.ilftgmficat ,quod Galli Wermina* yotat.X uij

yulgari*eftfouintu.1?retra,& I attnuViuerra,efl qui futonenunat-fdnt.Domeftsc* GaUfunt V uifeUtiHermtn* ct ^retts. (ylueftres.lclt-dutnttide duofunt genera. Vnuquod biadrafi* Mardru yocat: hke-ru,qttod Gallt quodputeat,?utoys yocut. Muftellx nome\tn /;*c qutttq;

P rotedltur.Y)imicaturjr cu ferttettbus + Ruta. fpfe aAht>Vu ™,,* ,,.., r ...

/ferpettbu5,R utafefe

Ransc

itw>capitiprodcft iO>

oculorumfuffufx

C A P. XXI I I \.

NOMENCLATVRA.Cr*KxT{ce)pi.Ldt.E^n*z.UaLl{ant.

Gai.Grenoille*

ferpentium uenenaPro antidotofh

tftexfdle &* oleo decofla edatur,tH<sj3earuuidcj

**Atur;contra inueteratos tendmu rtgorespoUentnllitm ear

frofuietisfangutnis impetmfifttyexpledis alopectaru vmtmh qMddptceiUmuur. Firuuii JUnaru cruor auufosgems pdosrenajaprohibet ,tnucfttpia euulfomm m(i

tH6..jDecoel<*

I

tn aecto era-

tjua, dentium

dolores collu*

tione lentunt.

iKter %jmm*tnar'm*tft*-

uiattles , palu

ftresrectptutur:

t y&tt-

n.itx fitnt. Ka-

nigrh

titntum

fiuntur

I

Page 194: Pedanii Dioscorides

tcr* DIOSCORIDIS*& minutU carneU portinnculis 3 e qucis totum detncepscorff*

ittur y cum antea nihtlaliudefjent y <juam ocuh& caulu V«-

hodie ranarum okum,exPetittim m podagritfuclumnontf'

> Qjforundam experientta compertum fkanarum fangiu*

tffe effeBu^uem dejcrtbit Diofcortdes.

Silurus, C AP- XXV-N O M E N C L A T V R A.

$(§r.Lat.silt

vJaMgnocus.

ilurtu recensm cibo nutrit, Crfaalemfr<cbet aluum:jw

j uerotonditMy mimmumjiippedstataltmentum >drttri^

'purgat^ CT uoctm expeSt. lllitajaim caro , acidcos CTWxdcorportfficukextrahtUMuria ew inapientibusd)]^

rtfsprodeft ,ftm deftdentium fotas ddijcidtur sfiuxtoMSpf*

dcm adjitmma cutis cticit,iJchtadiCK tnfuja medetur.

SJlurum nonejfeS toriontm ex A rtjlotele& Vltnio conJlat,qVc

alterrobujluadeodenttbui Sdurumfcnbit , rt ferreos *****_

mos comminuat:alt?r inualentes etjuos inuaderexumStoriones J

uu pragrandes, edentes tamenjjnr. AmbofiuuiatdemSdurutn J"

bunt : atStor$omart, quamfluuijsfrcqucntior. Stlurus Matthi**'

Vngaruc Danubto nafcttur, & ab auotts Acchia norninat«r:nec4 ^

inGcrmaniqabaccoUs Rbeni B oItcb . Qbutum omne antmal suU ,.

ferociptmii eft dentibu* , huuqueopmwm afhtpulatnr flM* 1ui

Silurum in Kheno &* Danubso najli.

Smarides- C A P- X X V !•

NOMENCLATVKA.Cr .Z^ui^tf.Lat.Smaris.ItaLsmartd: . Nonfatit

degalkcQnomme conftat.

Mdridis pijcps caputexuflum , excrcfcentes ulcerurfi&

puimllos^ rcprtmity nomx* cohibet, thymos ciauos^ ty

mtt, carononJecMdt^ueJalfdmentumprodeft ajcorpiontf*

cufifjduta cam demorjis.Jii

Page 195: Pedanii Dioscorides

LIBER SECVNDVS. ts$

Maenae.CAP. XXVII. -~NOMENCLATVU.,

,

^\

Gr.Msuvx.Ldt.Mdna.Ittd.Mend. r{

Pifcis nonfdtis nobts coqnitm.

^tendrum ex cdfitibu* cinisjitllmdtur, CdUoJkiJedis ri

mas dbolet.-eita etiamgdrum oris putrildgines collutio

Gobius. CAP, XXVIII-NOM ENCLATVRA.GrXe$i©'.Ldt.GobiniItd.Gobio.

Gal. Gouions.obita recens injuilium uentrem conieBu4,ficonfuta ri-

mdm duodecm dquafextdrtjs donec duojuperjint decor^excoUm wfubdtuo refrtgerdtw

y])otmdetur,alut*s{i

leftta detjcitur,ilhtus contrajerpentium canumque mor-Jus duxilio ejt

Marides& Mtnapifies nonfatU noti. M atthioltttnon afftuerattrtamejimile Mtnaprofcrt pifie.aut Italis HenoledicitHr.HecerrA

« ttnfit eos qui Smartdes putarint,minutos bofce pifciculos.qui ManuJtmiUsy enettfs Wjo Giroh vocatur.Gobiutfieyutits in VenetiarutnWnn prouenit,&fetificat. QuodnofictttfcribnAriJloteles Gobt»

"KTtntslittoralibus, £r >b,paucafit aqtta lacunit deltttari . Venett~9yout4nt.GufiuperJuauesjunt,factledigeruntur,probinutttunt.i^^tquiinarenofis&faxofuUttortbtts&fcopulUcapuitur.Ciui»Vtnjlituys& lacubitt Gobij reperiuntur.ob iccoriisfapore tn pretto****xmt ouis onujh, htf$ perfaciii digcrttntur.

Thunnus.. C A PXXIX.NOMENCLATVRA.

Gr.Qvvv&.Ldt.rhunnHt. Jtdl.

Tunno

l % Con

Page 196: Pedanii Dioscorides

%S4 DIOSCORIDISOndttanei rhunm caro,quam Omotaruhon uocantf**

pta ijsauxiitatur^quos uipera, nornine Prejter momow

ru:jed oportet uinu quampiumnumjubmde cogantur haurirt^

ita ut uomttiom reddatur. Contra acrimomas ejitatormtM'

xime ualet; canum morfibm utiiifiime UUmtur.

THunnus crajfu* C/ pulpofu*pifwtpono ftmtinfubmefetn M*"

ex Oceano per fiumnat l-i erculi* tn 1 hyrenum& Aegettmi**

ria,m ampltjsimas partttm turmxsfugtentt fimtlisprocurrxt,puiJw**

ngenti ptfce,tjuem vulgoSpadu yocant,cjuod ort tnjidentemhabeatm

irtfitmum O* acutijitmu os,enft perftmtie,<juo demergitO1 perferatn*

ues.Thunnorum fuga,Gadttants vrjfeclaculum pr*bet,&proMtuJK>

Vijcatum enm totusaccurrtt popuius,cum mgenttjhepttu yocttmt]^

panorum,&fcoptetariorum.Stoltdum& pautdum antmalThunn#>

hoc rumorefupefailus,m terrtproxima yada deuoluitfefe,&w™ x ®

retta prAgrandta tnctdens,pr*.daft,0* <juaJ}us* Dtcbus cantiular^

perceU.itur a yermtculo,e cjuo infurias abat\u* , tota4 naues prtterM*

lat,nec id temportsgratus ejl ctbus.Thunnom ptnguttudoguft»tjat,l'

facttjlomachum ojfenditiContra carogujlui tngrata,non^eliot^'

tho molefla efi. Ingentes tj ptfces carnejunt dura,t

rum nutriunt,fuperjluoscreant humorts,obidcjuefaluiprobtoresx^'

ttbta j duritta& yifcofttate afaie confumptu .

Garum C A P* XXX,NOMENCLaTVRA.

Gr<z.r<xpgop. Lat. Garum.ItaL Garo.

GaL&Ofr- Ignotum.^€rum omne , rjuodexpijctbm carmbus^ falem^f

tPi hauamenefiyfi ex ectfotus fiat,d?pafcentia ulcef^r

J}it:morJi> a caae medeturidyjentencvs atrjue ifchtadicis mj&*

ditur^non/iuiips ut exuicerata adurauaiijs autcm ad iaccjj^

yua uicera nonjenferunt.

lus piicuim. CAP* XXXl'NOMFNCLATVRA.

Grt.zfytt n*gZ}, tx^v^.lMnlm recenttum pfo10'

Page 197: Pedanii Dioscorides

LlBER SECVNDVS. tgfItal.Srodo de ipefafrefchi.Gz\ • Le brouet des

Poiffo

ntiumptfaum im,modo perfe^modo ex uinopotuwt

tfubduat. Priudtim dd hunc ufum confxutur e phy*ttdibm Cr Scorpiontbm>£?* lulide,e Percts,Cr recettbm altjs

faxattlibm , nec utrm recipientibmyfmpltater cum acjua qUqCT ^Cnetho.

rum antiqui votauere,cjuod ex ptfci* Gari interdneU,macera~

& dtffolutu citfale conftcerent. idpoftea V ex Scbbrofailum

tft-.fritoltm Garumcoplurimorumciborumcondtmentum, De tsio ta-

tnenontntellexit DiofcortdeSifedgeneratim de ommbtn ptfcium O* car

ntZJalfametU. lus pifcium efculentufatis ab ipjo auttareexpltcatu eft.

Cimiccsle<aularfjX A P. XXX 1 1«

NOMENCLATVRA.Gr.KuQeig. Ldti. cimices. ItdL Ctmicu

GaL Punaiies-

Clmtcesycjutin cubihbm enafcuntur >tduU frbdrum inch*

fhftdntefebrtumfigntficdtionesfeptent deuoretur,<jUdr-

tanu duxdtoJunt:Cr atrdfabdsjumpti,percups abdjptdtfro

funt, uuludrum exdnimdtiones olfdclu reuocdnt. Pottcumuinoaut dceto>ddh&rentesJa.nguJuqds dbtgunt. TriU Cr tmna-*

fftuU impofttyurmd angttft

I mex nodurnu& mteftum animal nofuremedlQ. V iua.<. Ahttht <tnr recpntpi mp/Itsi

Jcrtbtt Diofeorides.Mattbiolo iimagi* placet quod l motudio qutmg^italtfufcnantMm yrmx expultrtum prontent.

Millepeda. CAP. XXXIIINOMFNC LATVRA.

[email protected]. ^xfellnajMillejfeda. Ital.

•*,

//efc.Gal.ClopI

/ * mA

Page 198: Pedanii Dioscorides

i*e DIOSCORTDIS.

M lHepedd qudfub dquano uafeflabutatur,anmdlslfiti

X multttpedibnt mtentu ,qua cotacla mdnu,contrahi^

tur m orbem. Ha ex umopotx dtjfuilli urmd, cr regto mot*

bo duxtbatur. Millepeda* iliint anrtnis cum melle uuliSm^

trttxcrtncorucemals Pumci calfat~la,doloribu4 durtumd

dtto J\ojdcco,conuentcnter tnfiilldntur.

Blatapiflrinaria* C A P*

XXXIIIIN OME N CLAT V K A.

Mde tmuhn

Lat. Bldttdptfi

LdtUeiusqu&m pifirmis tnucmtur ymteraned

U noti antmalculi ytres apcrte defribtt Vtofcortdcs.f>W

lemfatU nota. Veruntamen nonfunt yulgarcsgrtuir»

frefttore corpore ,&fubtiltortbus peni araneorum in mortmf^

,

& ob tdincurfum yelowjftmd* Mtrum in moduluce odtre, loccs anuu

humtdos.»

Pulmones. C A P*

NOMENCLATV R*.€r,HvivfiwyQacKct0Vi&.Ldt. Pulmo mdrmu*.

ItaL Pulmone mdrino.C al-Chap*peaux de chair.

oddgr.cspernionefjue emenddt Pulmo rndrmm rettftl\

tntm cr tllttw.Suillmcr agnmm urfinujquepuhnot»

fofitu,attrttm a calccamentis contrxclos,ab mftdmmdUont»*tkT. Vulpmm uerofiarefaElmbtbatur ,JufiirtofosadsuUU

ePWlue bfteft&m mfufml aurh doloremfntU

stdm*

Page 199: Pedanii Dioscorides

tTBER SECVNDVS. tS 7

Vlrtto marinus %oophyton>yt Vrtica,SteUa,cumfupcryndat ma-risfertur , tempejlatem denunciat.Si ex eU haudi atterantur § lu-

men tedarum tnftar reddunt. Reltquaplandfunt*

enitale cerui. CAP.XXXVI-

NOMENCLATVRA.Gr.KtJloicp *X<rpfr. Ldt. Genitale cerui.ltaL

LrergadelCeruo.GzlAaVcr-

s dVn Ccrf,

rjis duxdidtu

CT in mno fotum , 4 uipcrd de

A ris Ceruigenitale yalet ad retentam yrhtam j ad dolores colU

cos,probe elotum, haufiaque lotionc. Qjitdam ficcatum& tri^

tumm puluercmproponunt in dyfenteria, ajferentes efpcacipimum ejfi

rmtdium.

Vngulaafinu C A P.

XXXVII.NOMENCLATVRA*

rttm

Gr.ovvpM.Ldt.mgfdd ^tjint. Ital.tFnghie del-

t^cfmo. Gal.FOngkdVn Afnc-

NguLrum dfim cints per dies multos htnis cochledrtbm

potH4,prodttur comtUdles d(kuudre>eddem olcajubdfls

Jtrumat dtfcuitunt : CrtHiUferntontbmmedentur. Cdfrtnd-cmereperunfld ex dceto alopecUjanantur.A/w, £7* Vacca. ynguLu producit*& muU : has ad inhibtndumconceptumMaA ad tac pecoriprouocandum.

Lichenes cquorum. CAP*XXXVI II.

NOMENCLATVRA.Cr.Aftfriytf ftnrai* Ut.JJchene.

/4 ItdL

Page 200: Pedanii Dioscorides

icjS DIOSCORIDIJItaLcalli deUegamhede i Caualli. GaLCal des

iavnbcs dcs Cheuaux.Ichenesfunt in cjuorum gcmbits > Crjiiper ttngt*

flexu harumpartmm irJurati callh <jm triii Cr m

poti^comitiaiihm meden traditntur.

locincra. CAP.XXXlX.NOMENCLATVRA.

Yfr*] WVia.itnt.ri?

Fovcs.

siniiecur inajfatum efu comtttaubtts prcdefi > *|*

_ _ mtn tetunts cdendum prxctpttnr. Cdprx ucro *»

deaduajaniejnungt lujciojosprodefi,Cr dum co^uttur, i-f'

tos oculos hahtu cim uaporart :prodefi tn ctbo tojrumd «*

dem. Tradmt hircini tocinoris abo comtttales deprehen•

^Cprimm recensJiarcfaftum teratur , ex uino potunt centr

Jerpentium ttolucrumj^ mo*fas auxilio efi. Iecur canis, fiir

bie exagttatur tofium <£r in ctbo ab emorfufumptum ,ne t(»

tentnr metu acjua tueri creditur. Vtuntur autem ad drcend

dau&pauores dente eo , yut cantnns dtcttnr : hunc a canej

momordit exzmptum, Crfolliculo indttum,pro amuletovrf

thio xdneclmt. inueteratum autem jale mcrgt tecur ,ex #)*

dromeUU Itnis ligultspotum,fecundaspelltt.

Kllosm puluenm tritos prodeffe dtctt Plmiut , dolori dtnti»**

n aures tnfundantttr cum Oleo. Galenut C Vduluf ,ad oftit*

Itt morjum. Satif/e/e m tocmortbus cxphcat DiofiorideS'

Coria uctcramcntaria.

C A P. Xt.NOMI.NCLATVHA.

Cr. K<x rfvftccra. Lat. Cornt neterAmentarid.

ltal.scarpe uecchte.r

retcr*

Page 201: Pedanii Dioscorides

L I B E R SF.CVNDVS. t*9

Eteris cortj crematiillitm cims ambuja tgnijntertngt-

ncs,necncn cdUcamentorum dttritusjanat.

Eternm cakzctYncntcrttmcorium, tarboniltt* tmpoftum , hauft*

fumosm: um m modum mtditrts a matrhtfufiotatas rcfcallat.

Ixftlltt hiefumm ftrptntts , non e domtbus tantum » at i corportbus

ttiam,auod exptrtumm Viptra t(t.

Gallinac. CAP* XLLNOMENCLATVRA.

Gr*K\w-to£iJlt$.Lat.Cal!tn<£.ItdLnon

diW.GaLGeiincs.

\

iffeBdgdUindyCr ddhuc calentesdf>poJitd>JerpenttH

morjibm auxiluturjcd tdentidem aha*Jttjpcere op

mor*

'lellttm in utno bibendum datur contrajerfcn*

ttttm morjnt .Janaumem a cerebrtmembrana frojluentemJi<

fit.Qu* intertore uentncuitgaHtJinu rejidzt membrand,Je&

w Umtnas cornmJieatJimtUs(ed uero mter coquendum abtjt

folet)Jic{Attir, trna.yn uino couementtftmeftomachicis ddtu

mfotn.lu5et:etere£dllmdce.odluum deifcit\ ^cbie&u itdqu

ija cfortet ,& conf

vgntifixtanjsjqtfct, donccadtres hcmmas redtg

i 5 td

Page 202: Pedanii Dioscorides

«*° DIOSC ORIDI5/drefri«er&tumfub duio, ddtur. ^Ahauuncoquunt

dos hnmorti

L

(rafosfy atrarn hdtm,Cr flngmtntd eliOt : prodefi lt

yrtbH4,fuJI>irijs,drtiCHLrij$morup

Vi Galhnarumfimpltx >aj}rir H corptu, quamuU \m ycterum^

lorum longo ttmportcumfatt tncoihrum t foluat. V ul^atunfd >

brart ftiti GatLiMrum . &pldg* ytttcnatorum appontrt i<;«• j*^

ttntnumtxuvant . \ .ttnr

mam tn modumfyr m Atchnattonc ftbriutft ad tmenil.indoi M»

rti.Ttfltt*aU,o,um« mi$ bauAAum adtmjforum,yalcincr lapfi*

res rtparanttC *Ato htcltoi datuur^ lon»o tnorbo txttmatts.

Ouorum natura. C A P* X L HNOMENCLATVRA-Crd. Cl0p.Ldt.Ouum.It4l.FoHo.

Gal.Oeuf.

OFum moUtculumflm dlttjorhtli, Cr durumflus*l

h. Luteum QMjContrdoculorum doloresuttleeft-'"^'

Jdtum fedis tnJUmmdtiomim frodeft > cum Croco <f Xfr

ceo ; cr condytomdtii , cum Meliloto : cummd dutemf1*"*

€tm, quem Ejood dtcunt,dut CalU , mfdttmsfigtm'>*

t*.

bo aluosfftatferje ettdm ojfernfolet. Candtdum eut crtd*

rejrtgerdt ,$tr*mentd cutts occludtt , mfiammattones ocw*

rum mfufum lemt,dmhuftd,ftfidttm eo ftrungantur ,fnjw*

nonfenttuntyfdctem ajolis adufitone tuetur ,

frontimfof^cum rhurt Jluxtonts drctt , autrttta] ; tnJUmmattonts

***'

rum Und exceftum , dddtto J^ofdceo , Mtlle C7 ntno, n»%&Httliter contra hamorrhotdts lerfentss mcrftts crudumfr**'l** fumme teftdum^frodeft ueficd rofwmbm,rcnum **»*'

WontltmguttKrvJcalmtnt, reiet~liombmJangmnuM»*'ttonibm,cj- thoracis rheumdtiinw. ,'

Page 203: Pedanii Dioscorides

GLIBER. SECVNDrS. t 7 r.

A Wmarum ouafapojre& guflu omnibus altjs prtftant. A b 1ri$

Ottdum<& ?hafianorum.Anatum,anjerum<&altorum aquatiltumouaftomachumgrauant> trajfosgtgnunt humorcs* £r dijjicuU

ter digtruntur.Cahdafuntcolumbarum>V pl*** nudkmamqmam a-

bumreftpiunt.Damnanturm totum pauouts& Jlruthij. laudanturoka, trtmula , qu&prefit laiiis moretrcmant. Albumu.c C ytttllo

ftmul cumolcorofatocontritis yttmurad tnfiammationts palptbra-

rum,at4rium,mammarum,quauts i rattone prodtantiCubtthdigitorii»

fbrarum,iunclurarum manuum O* fedum. Incofla aceto Crm.indu-

cata.ftuxm corporis ftftunt,&f txalento tgntftnefumo,cum fimpU-

ciquopiam aftrtclorio,yt Khoe, Gallts.fiore C? tefta malt Vuma> co-

chleucum teftisexufty,atti altquoftmikumauMantfimtm tumftoma~cbalesjtum dyfntertcos.ln mtdktnh qua hunuditatcm dtjucant, tltxa

fmt oportet,ftixa,aut toftaicum tn ets qut litos* & yifofos petloru &fulmonis humores mctdunt,aqu& incoqttenda ftnt, qttoufqueproht ca-

loTtmtonceperint,usquenonjecus ytendummcamia gutturts afprctudtnt,t mmta damorcaia humorum deftuxuconuliata. Quodcxouo-rumyitthuolmm cxprimitur, ptrftUt primum tnpattlla torrtfatl»,

ptruncluprodeft cuttfcabr*,'tmpettgmt >fuft'u tabas> mantbus, pedi-

bus,&fedt: V alet ad dolentia innClnrarum, acommum ntruofori

worumylccra.adaurwmqut dolorts & ylcera. Xnguutur eo yttU~toamoufti tgne,& mirandum m moducontufas certbrt membr :as9

*P*rtibusfanis fegregat, quodfummofuo cuhonore& agrorum em*Imtnto expertu*

eft diutnut ille Matthtolut. Hipocratts Anftotebco-

tu&«i>Qrtatur(inqutt)phllusiyttcil0, nutrttur ex alhumine>cupulius a ftmimt, tx ouo,extrailm,magna corportsparte yttello tmphataMmperiatnr .leftudtms oua ttft m aijua buttiant>nnnquam tamen co

dmfantnr, yiteilo itcet duriftmo, cr repcrtt teftudtncmMatthtolm»lkm

fcf>ttm outs tefta obdutttsm yentrt. id antmalium alto nuils c«a*ttgtt.

Cicadx C AP- XL I I I-

NOMENCLATVRA.Grx. Tf\tyts. Lat.Ctcadx. Ita.Ctcalc,

GaL Cigalles.

Icada qua mafjata manduntHr , uefic* dolorihm pr§

\mt.

Ctcd

Page 204: Pedanii Dioscorides

TTt dioscor mni

Cicad, ltu

ifzuntur* relociuf f

f

tneffet namptfcauda tcrrdftrod*cla,fictificant, & inv#*

ifrturam aluntur. Vt pnmum a p.trtu.e terra prodW**lorumjpecttm refi

}af< (bljlittum no<k

voUndo proftlsunt.Kore >tuunt >0* ~. . ..-.--

ibrt} cjuarorrm attrab»nt.("Staefl hdCiana tr»at****r*

tHmm mtxtum £r mtrundum edut.< ue 7 nji t.at jueadcoorrm*

trhortbmABfrtt&Tqrikmyhmmmpn

n pr* dtnt.Dolores c<

tf<jha yfsu c parox ifi

- K rtiottleifuiutp

fed /' V

Locuftx. C A P. X L I I I hNOMENC LATVKA.

Cr.Ax°ifts. Lat.L0cuft4.lta. ttidem.

Gal. Sautercllfs.

odoru fuffitu urtna dtfftculutes ddt*ad*tt f*Jerttm auafrmtnjs malehabent : earnm carnesnn^

Junttnufu Eflv juoddamgemu Locu(l*,au* tAJ*** *,

Ouos dicitnrfme pennujxtiongts cruribm. Extccata a*U*?tx utno lnUturi(6traJcorponx morftts majrnopcre frofa**

Page 205: Pedanii Dioscorides

IIB ER. S E CVNDVS. 27J

hac abunde utfcuntur <Aphrt y qui Leptin incolunt.

Oc»y?* mares , mawres fccmtnisjtt defxa in terram cauda , cua

partununt,e c[uei*poftea nafeuntur -vermuuhttnui mcbranacodm,qua rupta Locujrx procreantur^ ahda4 amant regtone> tnec tcmt

rcinfrigidM repertiitur.fcx * fivofis cjuandoqucm Europam tranfuo*

lant>Quod*tate Vltnij contigtt » O1 non ita prtdcm anno.iq 41.£yrenatci,Lemnu\0' Syru, turmattm bi*,ter vepannu ad vaftandos

^ocullarum nidos,& cum cdit&junt cunficienda* profictfcuntur. Indi

te trium pedum longttudineimordacts admodumfunt.

Ofsifragus. C A P. XLV.NOMENCLATVRA.

Gr&Alvx. Lat. OpfragttUta.

ofijtavo.

Enter eiusauis cjuarn Latua oRifragum appellatjartt-

cnLtim potHo-jCaculos tum lotiopekereproditur.

OSfifragum ex Aqnilarumgenereefje confiat^ui «arumpullosffdtttone mctbo excttata, ntdo expuljos , foueat ad perfe^innf

folatum. Vltnius Altett ( AquiU marinx)pullum , nec propnam

wfpectemfedex Aqutladiuerfts martbus ad/nijja.procreari . Ai&er****** tquattcam auem effe contendu y

agno matore, oblongo roflro , cw-w

* pars mfertor facajpectem prdfeferatyHtquam 1?. nium pijcium numerum occulit,ijuos pojlea paulattm degiuttat.tto* vulgus yocat des

Herons.Erudttorum nulius efi,<juifupenore$ duoscognoutjje con iter

Galerita. C A P. X L V I.

NOMENCLATVRA.Cr*>Kcgv<fafc©-.Lat.Galerita.Ita.Lod(>U.

t^aL Alouctichuppcc.G^ilenta autcula ejiparua , apuemm uertue , pauoms

^odo.gejians^tu ajfam ubojumpta, calmcos ad-un*t.

^altri

Page 206: Pedanii Dioscorides

174- DIOSCORIDISiptftrcs diusjA*

\ur ttrrAJtmaw*

M*re> arvitucanum ,.intufhj; f>rim£,Asht .m cantu f>rdfigwnt '**'

$ aucs adto i>cra:inr,rt Sftrukri ty Smcnhfcrocs yolatu urr^'

n homtnu fiHum,.ifyUi lococonfugutnt*

Hirundincs- CaP-XLVH-N O M E N C L A T V R A.

Grd.xi\iJleri lAt.HtrundincsAta.Kondtnt^

(Jal.Arondcllcs.

Jffeclis crefcentc luna puli. I hrundims, qui pntnof'

,_, tu cxclufifunt, m ucntre eorum laptlios ojjendcs.c <j

bns duos^unum colore uarium, dlterum purum extmcs^f1)

^u^m. ^mah iMiAMiMi MtiiMiMMMi^MiM *•** ccrutndpwt

"

hto aut collo dda&tgdti,comitidhbM prodcruntyC^Jdptf1

fmeos recrcabunt. Hirundines, uttfceduU, m ctbo,dctc

mtdtcamentumprabet.tam pullorum quam matrwntn

*lia crcmatarum anisci mellcobUtm , oculit cUrttdtet»

Df

m

fert, anjrtnx eo commodc ptrunquntur . uud O* tonfM

inpdmmationtbHd hoccinerefuccurntur.cr tpfa &pw»**

catt, fidrachmaponderc ex aqua bibantur,hos tuudnt f^"gtna morbo confiBdntur.

Hlrundtnumyjtajpeetes dcmtbtii noTtruriidosftgit. kltcrA'7

^florum edtficiorum murosMuernulas %ey montium ftopw*

fetit. Terttafiuutorum rtpasftclatur.Vt pnmo aquinoilio froat^

^

tum >t antumnaltfexdant . reparandoy fuU» vjfiA cW*^mqutratjt, nuli$ nonin iomperto ejh SoU auium, non rapdti» fn* a

nes edunt.

I bur. CAP. X L V I 1 1-

NOMFNCLATVRA. I

Cr. EMfccr\@r Mcv\@- qwttrftx. Lat.lborM

Jcobs.lta.La Lmiatura deii* ^uono.QdX*

La fcicurc dc Uyuoire* ,,

Page 207: Pedanii Dioscorides

LIBER SECVNDVS. 17fEBomfcobeillno paronychiafinatur. Vm ddfirmgeudt

Ehur obtwet.

rum funt dentes , tjuod yt alias fi

ofero f&culo preticpjStmum. TLb fal

marinorum#

qrirneridtanum orbcm lujharimt^falijjuperoueferipferint ,fuperua~cancum miht yifum ejl hac de re cartam onerare > at Jlohdam hanc exhomtnum mentibu4.opinionem optarim exttrpan , nimirum conttnu*tjjepedtbus 9 cum noftratis etiam temports homines ytdermt , tn Hexiitngenua pcdibws , & in h&cprocumbentcs ,/olem& lunam adorare»'S.bmt, porphyrij (quem yocani) plamtie wtrttt , ctnis , yalet adfiu-%u* albos frminarum , potumm lackfemmu lacluc* , cum aqua ftr-roextinc?a>extrattt.

J '

Suillus talus- CAP. X L I X.NOMENCLATVRA.

Cr. A<?£a}*x<& vcs.Ut.SwUmulwsJtd,Talone delporco.G al.Talon

<Je Pourceau.

Fis tdtu eomhuritnr, dum e nigro alhejcdt : qm tritm O*fotwjnjkttomhns coh.longti^ tormtmhw mcdetttr,

Ccruinum cornu.

CAP. L.

NOMENCIATVRA.Gr.E\atfit nffas. lAt.CcrnimimcornH.ltdL

\ CornodclCerito.Gal.Lacor'

nc de Cerf.

€trm

Page 208: Pedanii Dioscorides

,7 tf DIOSCORIDIS.bmh hgults-epotMfrol

^>fenttrKis*xcrc*ntilm (dngumcm t*iuu ,rcgiom>

bo , cr uefic* dolortbm tmn trdjstmk* tfttmtmp^

uu{u.tlaboranttbmJcttmlt/j:tore

cornu contufum, crudoj tt& luto arctmuto ,<T mfvxnm

tndito itrttur donecalbejcxt. U Ca.lmix modo elotum,*&*

bm oculorum Cr de/UxtombmftluUre cfi ,injhtittm *»»

rj

xt.Crndtc, nHJHf$ttn:dor*jerffrtesfaMtur:}r''

facltim m aceto.ftco cnn^ x mlluamiir, maxiuai

Uone dotorcm adtnut.

PT anum eft xltx.caf- tUttd tamen fuendum . non omnu ***^

os m tunclura pcdum habtrt , talmm rocant. Q**df*

C" ^lirnt , Vulamnum l»jrbam tijtimik vttlem fagHt* tnCrct* ^mamfeftofelle,& iecare carent, tjuemadmodvm apih afim, mU

*

ktM*

meli , CT ptfuum, vtttdm marinus ,& dclphtnw. iwiw " ^'vitefttnaftarfas habct.m qut» j itrfm

tftbftm tfl

^uo i****

^

$mm uttrufclmtpatttr , & ea tft caufa amtrtru , %mF$^gJir-

rum m carnc fentitur. V hriik<J

i »i id*i* httmor ,mortr r,{

\fc.

tur. Sanguu Ctr*i tm* oltoattntHf , tlyftcri* m modum rM€* ^Ta&antiiiHO$tnteftmorumfiuxKs,f>otustn rmo,ad fagt*

^nata* prodcjl. Ctrebrum,ncruorum CT lun.iaru^nabjccfj^errJ^

ftortium^

cuctt. Ccruorum tuuenum cornua piloconntftita , tn porttun *

fecla , -raft teftaceo indita , quod poftea probe coopertum &fi

iit0#4

dobrct coh s,ftcum Ptpirc £/ \jtrh*prabtantur .Wm ,

uim txmta m omnut ve na mort tfera virtuthcft

: & >**"*

tmrrcmcdutfQUd mpcfttmftnnt.

Ertica. CAP. UNOMF Ncrnv R'a-

Cr. Kafinn.Lat. F.ruca.ltal Bnichi.

(Jat.Uheniiks.

&

Page 209: Pedanii Dioscorides

L 1B £ R XKVNDVS, t*f%ucis qmm olmbvu gignuntur, cum oleoperunEli,* ue-

nenatis befttjsjeriri mganiur.

Riufolijs nafc

hortueijciet^uieqtu cramum adpalum horti mtdio Jujhedtrn*•em efjitittfluuiattlu canctr. S* arbufcuh, qttem Sangutn yocant, ra~

^QuLahtrb^ <? caules attmgdntur,non dijparfequetur tjftilns.

Cantharides* CAP. L 1 1-

NOMENCLATVRA.Gr.Kxvdaf IJlts.Lat.Cantharides. ltal.Can-

tarelle.Gal . Cantaridcs*

Frumentis congeft* canthandesadrecondendumidoncd

funt,quafittili uafe nonpicato conduntur,cr raro Itntcc

Vagatoore, £r deorfum conuerfo fufyendunturfuper dccti

feruentis quarn acerrimt hahtum , donec dfiu exammentmfofteahno transfixd reponuntur. Fotcntifiim&omnes uaruluteis hncis, ^uasm pennis tranfuerjas habent , fromtffod co

pre craffa , ac Blattarum modoperpngues ifcdincrtcs

occilld^u&ummfimt coloris.

Bupreftes,8£pinorurn erucac*

C AP- LIILN OM ENCLATVRA.

Gr&Xxzgiqas^ m\uojtif4zrai.Lat.Buprc(Ics ©~pinorum erucdJtal.Buprejli,Cr Bruci dc Pmi.

miUmodo reconduntur Buprejies, genera quadam Can~bartdum,Cr pinorum Erucdiejudjupra cnbrum fufyen-

fumferuenn cmerc paulijjter tntojia.rep

Qud de cauja ad"nfcentur meciicamentis,tjud lepras,ferdfque luhenas Crunonvttdfxnattmenfes aunt,pcfes cmoUtentihns addttd. ^ttt-%ui Cantharid&antidotis impofita*,dqHdfubtcrcHtcdHxthart

m frodi

Page 210: Pedanii Dioscorides

17 s DlOSCORlDISprodiderunt : drgumento y quodurtmm moueant. <Atijf

fedes^ contrapotdrum uenefiaa,remedio efietradiderwt

»/•dti»-

Jtalia

fidtceret, fufiUosfcarabeos. Efifi debent vtgatv«*""'

befiunt,& in vjum medicinajunt«^•/^^je,

fimile ,fublattt fedtbttiMtra cimtcesfixtidum, eofi

fi ( C ordo ) fc

fiondes &fi»

ficit.TeLquafefemuoluuntpinorumerua*}^

gendofanTuiniTalet . Medtcorum yulgusex Htffocrate ( vt?u'*",

tnprtbmdis Cantharidtbtts cafut.alas, 0- fedes abqcttmt,ptrn ^

in duobus Uydroficts , quemadmodum narrat Galenus, exetnp « »1

fauas pofi dtebnsafumfttsttaCantbaridtbus fcriere

- htn°n^L.menstlifpocratit, caput,alas , <? fedesauferendosjedfompr

dum fnuatim corftts, fofi

caftit,alas, & fedes, & nottcorpus ^.mttattbus abieilu , nam ita friuarentur remedio ,<juod ciso v

m.j.lM*».* «-.tura d.itum efi.Cerotis& emfiafirts mdtttfiabr "

iferuntur& medicamentis qux. Ufram &jcabit

? i „ ».*'-. £.-*.„«*. intfit

ttant

,

utmfti

tfirif

zfi.

fianttores fttnt q** ttttrtt

t.

.rfefa.HxciGaktiod*':

Salamandra»

capTliiii.NOMEN CLATVRA.

Gr,X*\£}xSbJl£*.Lat.£r Ital.salamandra*

GaitSalamandre.

S^tlamandra UcerUgenm eft,iners,uarmrn. f**'/"^creditnm efi tgntbm non urt.Vim habet erodentemM^

Bortam,exulceratem. ^idditur,ut Cantharis,mmedtctt#

ta , juorum uts efi exejfe,er Uprat abolere ,JimtUjjm°

,

Page 211: Pedanii Dioscorides

L I BE R. SECVNDVS 179

ur. Li-

quefofta tn

oleofotlos euei

ht.Exentera

ta , detra&k

H6

captejn mel

Jeruatur

eundem

Alamandra tempore pluuloful initium veris& autumno confft

™*eft>atcalente&siate&frigefcenteadmodum yere3raro exittm*>*™™alcftcorporelaurtUftmUt>pr&te^^Pjte& corpore,althribtu pedtbus,& breuiore cauda, adcurfumtar-dipim*. Colorefunt nigro& ruffo,yirgis adeb adytuum a natura e>

M"5 *'** « artefumana attritu dixerts.Aliquanto temporeprofuifigdiUte inigne Salamandra perduratfi dtutamenperfttterit,abfi""tur. uarem autfemmam Salamandra non habetfed eputrefattio^Zwratur.Venenatus

eftharum morfns 3 0*fi quafru&ut aut her

** *ttigerint,faliuam quampiarehnquunt3qux proculdnbio mortJ€r**ft>quodmultifuo damno expmifunt -

W '

Arane C AP LVnomenclatvu.

Gra.fyaxyn.Lat ^Craneusdt.^agno.

AGaLAreigne.%*neH6,<juemholcim,dlij Ijcon.tdcfi, lupum uocantyJhUAh* cufi>lento,Cr knteo tlltttt* y frohtus^ utrkj^

t***j>orilnu autfirontijerttanos ctrcmtmperjanat. TeU etm tmWlt

*S*ngHinemfiftitjUulnera qu£ fummam cutem occupa-ru*t* L xj . . . A . v n 1

tnjtammauoms tnturia utndtcat . EJt cr alterum

* a temem , denjamque telam^ranei genm qut candtda

m % ord

?

Page 212: Pedanii Dioscorides

t8c DIOSCORIDISorditurtfuemm aluta kgdtum,Cr Lcerto dffenfumtfMrU<

nts circHitibHtmederinarrant.decottH* ex rojaceo &infuj#>

durmm doloribm auxdtatur.

Ex Araneorumfub Vhalangij nominegcncra defcribit Aetius.fn

mu cjl &hagtusfcu actnofus,acino uua ntgra (imilis,& inde nofflt

fortttas.os habet inucntrismcdio, & pcdes quaquauerfum breuifh

mosSccttndum LupusJnc in cibum captat C conpcit mufcas. largum

tjl tllt corpus& yoL*bik,& inctfa partes coUoproxima.lertiu Porm

<arius,quodformagrddesformicas refcratfultginij cji color\6,fehtu

macults,notatocorpore,& practpue dorfo.Quartum , Cranocolaftts»

figura corports oblonga,colore utrtdi,adtacente colloftina qua tramf

git.Quintum Sderocepbalus,captte ejlfaxim moramduro,corf>ortil>

neamentis in totum FarfalefmtltbHS.Sextum $colctiHS,yermtattnt*

& maximc circa caput adftmtlc. Vbalangtos in Italta nafcincgat Pfl

niutyEJttamen tn hpulta Kraneigenm quod Tarentolcvocant.U^

fere,horrtfCe,Ot yaric tttos aft&at. Qjuod c diuerjis & yarijs tum *

mmantts, tum tflorum natuns prouentt* hnimantium horurnventit*

muftcafono mitefcit . A t cej]anteJbno,pattlatim redit moYbtts•&****

caujam yfitatumefi mujicorum tnjtrumentorumfonum non antettf

>qmnparttercejfct ettam morbas. Quodlongutfonus CT defult&^

elictto periocumfudore3yincxt tandem yeneni maltt'tam,tatumpt1h

terim dumfonus hicperdurat,ofjeratur Agro iberiaca& hUtb^*

%um,<&generatim qua ad morfusferpmtium & ajpidum yalent>

Lacerta. C A P. L V I»

re

NOMENCLATVRA.fg*.Lat

GaLLilarde

^XcerU caput mtritum er afflofitum,aculcos& offl*"

corpon tnfixa extrahtt,uaros,formscantes uerruats }&fenfiUs, quM acrochordonai uocat,tolht.lecur exefis denM>*

€*m,FK^~-<fim.ssdmulja admoueatur,ttlssaJcorf<>«

ijt

Sf

Page 213: Pedanii Dioscorides

LIBER. SECVNDVS. mSeps. CAP. LVILNOMENCLAT VRA.

Crd.Z"4 'Lat.Seps. It .Sepa.

Eps,yuam ahqw lacertam chalcidicam uocaruntfm uino

pota morfmfuosfanat.

AcerU,cjuas hkdefcribit Diofiorides, Lacertis yulgarihm yt plu

rtmum fimiles,oua ytferpetes pariut,cochleis immiciftima. In cali

hsregionibusgrandiores quam in nojiro orbe reperiuntur, Hicander

ChaludieasLacertas neflrUftmdesejfecontendit-Gftcialiquando Lactrtampro Ccrajlefeu Sepeyfurpant,& h*c confundunt nomina,aV%

^andoSatiron.aliqnandoCeraflen genus facientes .Kom& LacertAgignuntur dorfoflellis notato^qM quodfub terra lateant>Terrantoleyocantur,tamatrociyenenoytChakhidk4L haberi pof?int,aut Jaltt

*ntiquorum Stelliones.Seps ftnepedibus ferpens^yipera fimilit,a Chalidtca lacerta diuerfa efljjednomina apud auttores confunduntur.

Scincus- CAP* L V 1

1

1#

NOMENCLATVRA.Cra. XniyH@>. Lat.Scincus.lt.Scincol

Cmcu6 aut sXcgypi^aut Indu.aut ruhrimaris alumntu,

quamui* tnuematurm Lydia Mauntama.EJi autem ter-

rtftw CrocodiU$fuigmer'ps,faie inmteratm cum Nafturtto.

~*tent carnesjCfitx renes amfletlantur,td [ihi mrtum uendtcaf

S*M fidrachmapondere Ubantur\ucnerem accedanUFerum«ttotto lentis cum Melle autfemme LoBuca cu ayuapoto, uc-**'* cupiditatesmkbentur. ^cddtturm antidota.

m 3 Mtrtni

Page 214: Pedanii Dioscorides

t8* DIOSCORIDIS

ifort*

fpeciem reft

Mhrini Stinci quie rm

tur,liat crocodiloruTnjyu.w > <j <• »«~ >'"-» ^rrandes Laeertas noexcedut,fijuamisfunt albtsm luteu^""Tcum cafia a capite ad caudam Imea.Hanc crocodili non habent4W^

nim naturafunt liuido. Paufanias in Lybia nafitfiribtt duutn u>

Officin*fiuuiatilibtts citm marini defunt ? tuntur, non f*

Terreni vermes. C AM»*NOMENCLATVRA.

• %y\t(ce.Lat. rerremuermes.lt.rermt delia terr*

Gal.Vers de terre.

tffiti

Erreni uermes impoJttt,frxcifis neruosglutmat,tt*

nas difcutmt. Decoclt cuanfirino adtpe, €T tnfufi >TMrtbns medetur.cum oleo autem decettt ,fiw^f^.^

trem mfitllentur,dentium dolonbHsfrafiantauxtltum-

potu,expaJo,urmamaunt.p

Lurnbriwftoleum^adneruoforum locarum ,& *urK. ^

Aandos dolores.Verniprtparandi modus m balneo ™ar^ 9

.

inde humor& y>irtusextrahitur,mbilumambuJ}o aut torrej^

Uo>yel Lumbriw.ldokHm podagrx caltdx m»itumprodeji ,/*

Page 215: Pedanii Dioscorides

LIBER SECVNDVS. tS^

loco ybifentitur dolor,deinfupra illitis yermibm incoclis,

niftis cum Aquali pondere ceroti>quod triapharmacum

brici probe in yino eloti , acpojlea in yas yitreum ddiren-

uemputmhumoremyertuntur , quijolns neruorum & inteftinoru plaga*

confolulat. Atprtftatius operaturcumokogummi Larkit,aHt Abie-

tino oleo,<juodmirum inmodumrecentes omnesplagas confoiidet>pr&-

terquam capitit. Kmbufti& infubttliftimum puluerem redutti Lum+brici, potiaue cum aquis McrrubijO' Abjlntbijjftericos iuuanu

Mus araneus. C A P. L X»NOMENCLATVRA.

MH6 araneus. Ital. Tofi

rag

drdtiepto diJfcElm Cr im^ojitm ,fut morjut ueneji-

Ih

ift muft<

dcfmente 3m hoc altrinfe

mMi:dentium habet,tmues*acutos y cauda quam mm breuiores. Iluiusmor^fus quibufdam in locis innocuus 3quemadmodum &fcorpu\

Mures- CAP* iXLNOMENCLATV R A.

Gr.Mvts.Ldt.MHres.UaLrofh

GaLRatz.

MVres,qui in domibm oberrant , concijosJcortnontm

fUgis Htiliftime imforu ym confejfo eft :JtmaJJktos in-

'fantes edermtyortsfaliudm exiccart^romtttmu

DOmefticiJunt ,Jylneftres ,& montanimures ,Jitnt& terrejbres

& marini , de domeftitis tamen loquitur Diojcortdes* Murium*deps retraclos neruos& mniluras remottit.

Lac. C AP. LXI I.

NOMENCLATVRA.Gr.ra\et.Lat.Lac.ItAl.Latte.

Laidm 4 Ldc.

Page 216: Pedanii Dioscorides

f»4- DIOSCORIDISsAc gencratsm omne bons fucct eft

, corpm altt,dlHm

emoUit,ftomachum CT tnteftma mftattone uexat, utrm

tameditutim aftiuo habetur , Cr c uiridtpabulo aluumm^

emot/tt. Probatur autcm candsdum, Acjuatt craftttudinc,f&ungm snflst/atum coaititr. ^duum mmws tetat Capnmnh^

mampecsu hoc adfrmgenttbns pabulss, Kobore, Lcnnfco,0*

olcaginitfrondibH*, cr TerebtnthomagnapartcucjctW^

dcftomacho accommodattfumuredds fottt. Oustlumautc^

tth

cccraffum, Crpr&psn^uc, non ufjueadeo utsteftomacho, W-

butum tamen,^4fmmum,Cr Etjusnum, uentrt magtttdonth

fedtpfum turbant.Qmbmsn locu pceoraScammontam,VtH>

trum,cUmattdem,aut Mercurialem pafcuntur,Uc omnc **

trem CT(tomachumjubuerut^uale tn Iufttnn morsttb^ $*

nobis prodttum e(t. Ssijutdem Caprd qutbm candsdumuttW

pabutofuerttprtmo fottorumpartu euomunUCT coru Idchw'

ftum naufeam crcat,Crftomachit tn uomtttones effundttJ

trem adftrsngst tac omne decoftum, pracspued cadcnubw [

cuUs marsnis exuftum : Cr tnfumma , omnwu* auxshaW1

tcrnps cxulceratsonsbw, praferttmfauctum, putmom,M(er'

neorum,ueftc£ Cr renumfons uero cotraprurstumcuW,tf

ptsonespaputarum, Cr' utuatos corporssfuccos.rcccs cnmm*

crudo , addsto fale , datttr cxifrttd acjua dttutum. Mtnm inr.

fuodcHnaueJemclferHefachm.decoflum cum calcultsm^n

addsmidiM,Hlcerof*$ uentrisftuxsones adsuuat.UC <juodcW%

fcrum contsnct smplscstum^uodubs dsfccfista UElc, multof'

tenufsmum ad purgatsones reddstur : datur yutbu*fa*

'

acT.

*

montauolumm descthonem motsrs, ut melancholscts, com^

hbm, lepns,elephanujs, er crumpcntsbm toto corporefAf*'

£x omni laBefit^uodschsftu,sde(l,fciftsle,appeli^t. t*00*

tc*njiflsltnoHofcruet,ramo<LjicHlneo rcccnts moucturjnjf*'

fis,poftjuam bvasit ter efferbsicrst 3 totsdc acctsrmtftcy^

1

Page 217: Pedanii Dioscorides

LIBER SECVNDVS. ts?

yuoi Jimt hemtn* uBis. Ita enim Jerejcens hquidum ab eo <is-

uiditur ynodtn cajeum concreuit :JedcumferHet, nejkperfun-

datur, conumttt fhongta exfiigtda cottnuoficlritt labrumde-

tergercJextarwm<L argenteumjrigidd acjU&plcnttm demttte-

re. Bibitur hemims per mterualiajingults, ttjquead<jutnas> ttd

nt intercedenttbu* Jfactjs potantes ambulcnt.Lacautem recens

efficax eji cotra rojiones, ufttonescL ab exitiahbws medicamen-

tufaElas uti a Canthartdtbus, autSalamandra , Buprejie, aut

pnorum erucayHyoJcyamo,dorjicwo, ^Acontto, aut Ephemc-

ro.praferttm Bubuium adtdeximie conferf.gargarizjttur au-

tem extdceratisfauctbm,tofillu<r. ^ifininum peculiariter col-

lutos dentesgingiHftsjjftabilit.fluxiones alutfiulccrajentian~

tw> tenefmosJ , outlltim , bubtdum aut caprmum cum martnis

Ufnilu deco£lum,JiJlit :perfeautem Cr cuni hardeacea Pttfk-

na,aut Hahcaceo cremore mjufum magnopere tnteflmorum

tofiones mitigat : exulceraU uttkx tmmittitur. Humanum lac

dulafimum efi,Crmaxime altt.mammis autc exuchm,pro-dejt tabi,Crjlomacht rofiombm:cotra haujittm Leporcm tna-

rwtmprdfidio eft : oculis crttore ex t£tu fuffufs 3 cum Thurk

folltne mfltllatur : podagricis tttde efl cnm Mecomo Cr cerato

tUttum, Lac omne reftncndum felenicis , Hepattcis , comittali-

°M,uertigtnoJis,Cr neruorum uttto laboranttbus:febrtculofis,

*> captte dolentibw : mfifi auts interdum purgattomsgratta,

w ftendtmus3SchtJIumpr&beat.Tnmtpar& canis Ltfteperun-

ftosnarrantglabrejcere.potum contra uenena , antidott mcemobttnet abortHs,mortuos expeliit.

Xo nunc-vttmur tac aut humanum ejl,aut Caprinum, aut Te~acprtnum, aut Xacctnum aut Bufaltnum , aut Afmmum anti^ui

*tt*m equtno& cameUtno ytebatur. Eft Lac bumanum omntbui fr**rAntiuuquodin tnbusfuu quaUtattbiis temperatum pt . Porro omM*-*c tftfanguU bt* cotttufe cajeo compoftttu>btityrc, Cffiro. Cafrmmmfyuitnrmomm fua fnbflantiatcmperatum. Spt

}u efrpt&rmum*

Page 218: Pedanii Dioscorides

iS<r DIOSCORIDISO* pra alui minw habet

fptffum,tum Utiris craj

\feri,plu$ca[e>. Yaccinum & Zufalhtumtu»

jiuiejl. Kftmmnum plus habetftri,minmW

ft. Lactu bonttas colore,odore,Japore Cfubjlantta dtgnofcitur. C«#

fummtalbo, J^lendtdo, cLiro, & nonltutdo. Odorefrmero,aromaM

non hombtlt.Sapore dulci,non acerbo,non acerofo,nonamaro^runr

fo.Subjl.wtta tnedta interfj>t(fum & tenttcmftc rt yn^ut£»ttaj»f\

pofitJ,noftar tnrfcd tn fe coalhx permaneat. F ximmmquod^t

modi$toptimumfangutnem:hUd$imt»mtoresgenerat , corpus i Jlomachttmfurfum deorfum yolutt. f

tirnH

lac canflantn atati* bomtntbtii conwnit ,tjutnatttra fr{V"

tnon1

*'

coUnauecltcu , cxtenuatu , C mfumma ybtjlomacbns mu ,%9

prauu humon' m. E t c dtuerfo febrtbus nocet, dolort capttu.maU /

(h ocult<,paralyftx,J]>afmo,dej1uxiontbH4, laptllts, oppdatwmM^

bus ,gtngtuu ,'tum ntbus,f{e^mat'tci<,C tn totum, qui tdacwop^

ruit, O* ebplui nocet, quofttfiius eflfubflantta- Vrdter hacquofp

Lachuic tndendum modtcum ^ucchart aut meUis,4juo non coag»,

tnftomacho. Kon offeratur potutaut ctbo,cum ptfctb us ,rthu* *u r

necin tanta cjuantttate,yt dt^ercre aut euomereflomacbusnonf ^

'

Utuno etiam btbendum, nec altusfumendus ctbus hoc non pertoct**

mentem qutctumflare oportet,non dormtre, non btberea vim 'fejue denttbus&gtngtuu noceat,ab ettu potu , ytno aut aqua tfi*

cscoUuendum.A ctbofumptum,multu inrtbus nocet .Optintutn

rebrum auget. Humeclat& incrajjat corpus . Ve&sts lentt , &<juamtuj?tm. Venerem excttat ,mult'tpltcatoJpermate. Vrodejta

>rina , corpora macilenta rejlaurat,

generatprohum ftnginnttf^ X

altmentum. HmoUtt& colorat corpus. Stattm canucrtttui'**rno|

B€m,& carncmadauzeto

Cafeus. C A P* LXlHNOMENCLATVRA-Cr.Tvgfo. Lat.CajeHS.ItdLCdfao.

Gal. Fourrnagc.

ho aiSf 4\i

tmn

*Afest6 recensftnefaleftimpttu altt,jiomdc,— -^jdctle in memlra delegatur,corfPt4 dHget,dkw>

HtUdltm tamc alwpraJJatwr , pro ndturd Idflts * f ^

Page 219: Pedanii Dioscorides

MBBR SECVNDVS. %t f

ficitur.DecottM autem Cr cxpreffn<f,demde inaffxtu* , aluum / j

fi(tit:illitH6>octdornrn tnflammationihm C^ fugdlaris prodeft.

Qut uero recemfalitnt eft,minu* alimenti pr&bet, corpm apt

minmt,Jiomachoaduerfatur,negotium uentmnteraneuct <

hibetiuetuftiore Jijlitur aluus.Sero quoda cafeo manauit^

optime canes aluntur.Quod Hippacen uocant,Cafem efi e*ji

1 ,nm:eamrmredolet>mainoperealit>hubulodproportionere^ &+^ r 1 1 r

-/311} ;l

<

JpondeUNec defunt qui Hippacen,eqmnum coagulum appeL

* r

J.

rint.

fl

tfdatn eftgratuv.cft

tamen omniumpeRimmfanguinem intendtt>fttim tnductt, dtffi

digeritHrJapillos in rentbus O* yeficagenerat,iecHropillatsreftrinpt

*orpHs,colicamrenerat,0' melancohcos J>uynores,& maximtm torpo

rihm quifuperfiuo calore abundant.Et cjuauit caltdttati* ratione ex-tenuandis humoribus conuentat,ea tamen pofteafequuntur intommo-

da,ytplus dublonoceat3quam iuuet.Cafeus medt& atatu , nonprobatus ducitnr*auamuisminu$ noceat>auam yetux.CAteris firAllantwr

xGior,& matoris eft nutrttnentt,at.dtfjt

\,probm:yettts 3 omnmm pefsimuu

U4

Butyrum, & eius fuligo*

C A P- L X 1 1 1 1.%

NOMENCLATVRA.Gr&.ftavTVQop.LaLBMtyrumJta.Boturo*

Gal.Bcurre.* Laclepmguiftmo probatumfit Butyrum , <juah OmU

ti efifit cr ex Caprino,agitato in uafu Ucle,donec pin*

gnfepdretur. Butyrum natura oleofum efi3Cr emolhens : m-«e largw epotum>uentrem refoluit:prodeft ubt olettm no dd-

fartt^ontrauenena.Cummellefi mfrtcctur,denUtwnes dd-

*hMt:gingw<arumpruriM , C^ ons ukera mfantxbm emen-

dau

Page 220: Pedanii Dioscorides

iS9 DIOSCORIDISeUuUitum foris capactora altmcntorum fkctt corpori* G»

dlbtdh puflui»per/ummajcatentibii* afertt.Contra infU^

ttones C^ duritia* uuluA^quodnccutrt^ reftptt}necutt

fenut,But)rHmefficaxej}:djJenteria5,V coli exulcerm*

bus mjunJttHrm meduamenta addtfolet tjuapw moncnt^

lcpra/crttm cum nertu^aut cerebri membrana, ueftca cer >

uulnera accepennt. idautepurgatjeplctjamem crcdU

tdcpcrcu/in uttltfitmc tmpomtur. ^ccens obfontjs ddjW*

t utcempenfat, QT adtpis utccfungitur tn bclUrtjS. Colltgt

ex eofultgtnis ratio h*c efi.Butyrum m luccrnam nouam^Jium auenditHr,fiEldify operculato quodfuperne inMf^jfieaem dcfmat.Cr mfimapartecHniculosclibanimodoM

i

*

atycrcmatur^ Crfultnde altud m abfumptt locum Jttjj 7»

dum coaceructnrfnhqtnis modvu,qucmfaceretn/titutrti:\

poft dcradttur adufm.Eim effefl** eftm^cmtnW^rumycxtccarc cr adflnnqercfuxiones cohtbet, 0"w*

lcnter adcuatncem perductt. .

BVtyrum maturat& d^erit m his tantum corporibuf* <f* ^di4ntmtermQlle&durum,&tdeonon maturat abr%^

Junt mcorporibu^duris.Fer osfumptum.confertfulmonhdijj^^ ;

Anheln us\£r alijspeXori* morbUSolurn mandueatum fl*m '

cum mette vcro £* amygdalit amarU yalentiwftutum eduit ,v I

ce llenttuf emundat.1

McdicinalanarumC AP- L X V»

NOMFNCLATVRA. .

Grd.Efta atwxsngct tpa xix.aipiva.Lat,StiCCld<&

L*n<* cremat&.lta. Lanafucadajana brtfciaU*

Gal. Laine furgc. Laine bruslee.

VecidxUm molles e collofomimb^^^f^f^tnr.s nbttemut mter imtia HHmeribni^ercHft4 }

aejj.

Page 221: Pedanii Dioscorides

I

LIBER SECVNDVS. l8 ^matisylmidis^oftbmfraElis,aceto,oleo aut uino imbHU:(iqui-

demfaalejuccos combibunt quibns immerqunt:zT obpecudufordem,fic emm KJypum uocant,emolhut:cafntis,jlomachi,a-

harumfyparttum doloribu6,cumaceto er Kofaceo efficaciter

mponuntur,Crematarum lanarum cwisyCruftas obduat^ex-

crefcentias in carne cohibet, er ulcera ad cicatricem perducit.

Mundaautem Cr carpu,in fittili crudo y cMerorum more,

wmtur.NecfectM fimbriati marinarum Purpurarumflocculi

^emarifolent.^cliqut cumfordibws lanas carpunt , er melle

wngant,eodemfy modo urut . ^lij mfitttlt ortspatult uerucnU interfe diftantia componunt,Cr conceptas carmmatxsd la-

nuoleo ttafujfufasyut ne(itllare qmdepofint,atfults tedajubttttiSyzr eijdem.Lntsfypermutaum mterfirattsjeutterfuccen

^^ufiastollHt.Quodfie Tedaptx,pmguttudoue utla propHxit,coHeEt4, reeonditur.Lauaturad oculorum medicameta.Ctnerem in labellts,aqua addita,mambua confricant^ con*

^derepatiuntur^d^fdpm^mutantes aquam donec Unguam*d$rmgat,nec mordeaU

Oefypurru CAP. IXVI.v NOMENCLATVRA.

<*<• o«wv&.Lat. Oefrj-um.lta.SordtdagraJfer?a, delUU0**.Gal.Lagrefledela lainefurge.

zfypum uocant GrxchfucctcUrum Unarumpnguitudinem:CutH4 paradt ratio h&c efi.Suatdd moUes.radicu.

* noncuratx, caltda ac^ua lauantur,cr yuthufcuque forMm'W'^m t*MUm orts amplt contea^aqua tnfunditur.m*£*oympetu liguU,uti re/j>umet,dgttalur, aut Uanea rude

TpCf Co»^rUturfquo UrgtutJordtdUftuma colitgt f>of

\Tlm*rmit refiergttur:v conftdeteptngui auodjuper

««batsolUtloj, tn alterofitlth uafejenuo a*u* tn Ubellum

fufi

Page 222: Pedanii Dioscorides

ȣo DIOSCOMOISfufa agitatur.Jjxtma tterum mart pcrfundstur,& demum t&

mttur.Hoc tanttjptrfi > ijotet,dum confumptapmguitudine»

lul jtrorjmjfuma cxu oilcflum Oeffum mambm emoh

Utr,Zjfiquainfeditj}uunu,conj hmdemitur.excluf^F

Jim omm aqua.recentt^ aj}uj.t,mambm mijceatur ,dontcd-

motum Ingu*, Oejyfum ajtrtngat leuitcr, nec mordeat ,4tf*

fingiu c.in£dumfyjj>t£lctHr,tum inficldt uafe condttur. Vf*

omnta feruidojoi tnt. Xonnuils excoLtum pmguepW"'

yuaetuunt, > ibM,nonJecmatqueccratummukn^

Jrtcant it.i i tm candidttts redditur.^cltj clot» iants CTJor-

l>H6<]utl>ur uque cxemptn,ac lento tgm tn dnco uajeex^

dctotln,fnngue quodjuyernatat coiicdi't,aqua,ut dixtmW,

mnt loUtum-ymjidiie i>ateiUm,qua caitdam acjuam tet^

neat.hnteo ofcrtunt,aUjucfoii mandant.donec candtdumf*'

Jatn crafum.^flij btdutfpacio aqua ejfundunt, no^adijaunt.Mettus ejl Lue,radscuL non cnratum,quoctJncO

'

rum uirus oieat,crfimanu tn conchafrtcetur cum 4W#<L,albefcat,mhtl tnfe durt aut concrets habens,uektt fod«

rato aut adtpe aduiteratur. Oefypum excalfaahexpktJ>

a

CT emolitt,j>r<tJerttmjedu ac uuiuA>cum mehioto CTW ;

ypojitum.menjes crpartm

modojanat,jedo~ genttaltum cum anjenno adi^conira^

Jos angutos ocuiorumjcabtojos^ ^gena* qux occatiuerunt,

ciitoru defiima,ejjnaxcjf.lntejtanouatorrer,donec r«»

tn ctnertmpinguttudweamittat.Kx eo etiamfuttgo toMg»

)J}rauims*s,q iocuioru medicameta comodeadeuj

^,

L pjf t voc.t»! ^]i*o ab Hyflopo^udm pari corrupteU Jffl'

in£»>int,j. Umfttrm a Dtofiortde dcfirtpta,nthUad/)ct pofiu

Coagulum. CAP* L X V I &NOMENCLATVRA-

Page 223: Pedanii Dioscorides

LIBER SECVNDVJ. , 9t

Gr.Ui7vcc.Lat. CodgtdumJtaLcagito.

Gal.PrelTeure.

Eporis coagulu tribm obolis ex utno^uenenatoru morfi^

bu4,c<zlidas,djfenterntf,cr fccmmtsfiuxtone uuiua U-boranttbm,ac retecltontbus apetfore, duxilidtur :fan^umemgrumosconcretum dtfcutit. Foji menflruaspurgattones dppofi-

tum uulux ch Butyro,prdftat multertbm ut comtptat:potu uero

fartm enecat,Cr apucrperioypariendtfyem adtmtt. Fqut coa*>

gulum,qua Hippace altqut uocat , prtuatim coeltacis dyfentcrt-

t^chentt.Hoedh^gni^Htnnuh.Capredlattcornts, et Dor-toj ^fprt, Cerut, Vitult, Bubaltj^ coagulafimtles natura* fortiu*

tur:cbtra aconttipotu}in umo,et cocretu lac,tn aceto,cottenten-

^^umutur.Hinnuliprtuatim trtduo a purgatwnibm admo-

^artmffemerciptt. Fitultmarmi, Cdftorawresreprdfen-

^^omituhbmfiraguldtisuHlutSypotucoferre extftimat. Sedfifit Vttuh mannt,hoc expertmetu eft:dqua mfpergtt y qua pau

ft tu anerimammam;tu prdctpue %s£*n* coagulu, madt

nt:nafierttfynceru,fidtim hquefcitm aqudfm minm, cofin

tepermanet. Exctpitur auie catulis, qut nodum natare pojju

tofitmmdycoagulum omne difiipata cogtty Cr cvatta dtjjbh

Adcps. CAP* LXVII I.

NOMENCLATVRA.Gr.XTtaf.Ldt.iStdeps.IuL Graffo.

Gal.Greffe.

A D eps ^Tnfcrmm aut Gallmacem recens etfinefale con-

*Y dttm,aduulu<z uitta proficttfaU inuettratm,Cr % tem-ports^acio acrtmontaconceptUuulud intmtcm eft.%eccs excm-ftt* membrank mfifltlem ollam demtfim, qud altero tantope-

Kfapaaorfit, quantmfit modm adtpts, qaem airdretnjhtuc-r">*bflruttQddigent*r uafe , fiagranttfitmo fi& expomtm

ehan

Page 224: Pedanii Dioscorides

i 5 i DIOSCORIDISthquefcem inde humor mficlile altcrum excoiatur >

donetd*

deps omnts abfumatur , mox loco uchcmenter fitgtdo recondi-

tur,er adujm dtgerttur. ^cltjfitltlejulauntfuper aquamuii-

dam, aut tenue CT eUngutiLm prunam , quajolts uictmftn-

jet. EJlcraltacurandt ratto :l xcmptis membrams tentuh

tottSlnsd m oU thquattir,adietlo mtnutijalts momento,m*

lineo colo tramfufa rcpomtur. ytthlcrin medicamentaaddi-

tur , qu* Ufittudmcs CTfattgationcs leuant. sutllm adeps (T

I rfmtts hoc curatur modo: Hecem,prapmguts, rembutpotfi'

mitm dctra£lM*,m Urgtoreaqua ccelejit tt ejukmfrgidtp***

extmptis tuntcisydiligctiftmemambm confitcatur, O^ exfi'

mendofrmejiccaturjubmde^ noua aqtta abluitur :uttr

f*

fitltii capacitaitsdupUinditns,inaquademergttury CrM-

tis Uutbt44prunisf^Atha mouetur, ehquattuty coU transft»'

tur tnaquam.ubi uero rcfitxtt, Crguttatim aqua omnem

cluftt yin pralotumficltle demittituryCrinfufa aqua

lenitcrtu-

quandebet, Cr manudepnmi , q\iofactlimf&cuientumM#

pe(fum eat.pofiea inptUmfiongta madefaEiam tramfundim[

ubt coire cccpit, refdes tn tmo/ordet tximitur.tertio citra dj*

ehquatm ,repurgatusfyfictth bcne operculato, perquamjrig'

dts locis reponttur. Hirctnttmfeuum , Ouillum ,cerumumjj 1

curato:Elotum ex his quodcunque,tuntc'ts, (ttt mfutUimenii°'

ne dttlum cfi)cxemptu,ptU emoHtendum tradtto, ac mant

frtcato,affuja pauUttm aqua, donec ne amphm qutdemtr^

tum utrns excernatur , aut ptngueahquod tnnatet ,Jcdni

ftecictur. Deinde m ollamfitltlem contjctto , GT adtetla * #1

utjfipcremwcatjeuipruna lnjuefacto,Cr moueto,at^e

fuam colato : cumcurefrixerit^tteru m lotofEldtchjtidto,

quAantc dtximmfacito.tcrtibjtne aqua ltquefdBum,tnftr]

Jam Uquorepilam colato, reftgeratum^ut tnfutllt rattone

xsmuo^recondtto. Bubulum autemfeuum.rembm maxirf"

Page 225: Pedanii Dioscorides

i

IIBER SECVNDVS. igj

traf!um,exemptis membrams y aqua marina tx alto petita

elumdum eji, mox mpila tundendum ddtgenter , affufa marts

^u : cum uero dijfolutumfuertt , mfittttem oUam conuacn-dum

> o* martna aqua , qu& non mtnns dodrante fuperemt-n?tt>frolHendum:decoquendum donec omnis aboleatur odor,

^daitlsadfmgHixsjeui ^xtttcas mtnds , quaternts TyrrhemcAceudracbmts excolatumque^ detraflts qu&peffum terantfor-

wbutjinnouoficldi reponendum.-opertumquejoli mitrdiu crc-

«wdHm,utadcandoremreducaiury ii

JM.PriHatim Taurorumpinguefic curartdebet.J^entbw cuuU

PnftngHeprofluente amnts aquaablmto , detrdilistL tuntcts,

MiinoHo pofiquamextguumfdlem tnflterferu, Itquefactto,

m mtentem aquam cxcolato , Cr ubt concrejcere cceptt*

m*wmterum confitcando uehcmenter lauato ydquajapimmH&> refujaq^ donec quamoptime elotum utdeatur. ^urjm m"aamf>drimodo mntodorati decoquito, Cr tnmtterum efi

JwMritJempto ab ignt uaje, ibtdemfimtopernoftdrt:pofirt'lcfigramter adhuc oleat , noua olia repetttum , utno odoratc

tpmdatur : eadem qudprtnsfiant , dum omne utrnteuane-M Colliquatur cr fme Jdle ,prdJerttmdffe£lionum edrumC(UiJ* , qHibutfaladuerfarifolet ,Jedttd paratum non magno*rrtalbejuu Eodem modo fardorum ac leonumpinguiaiura-

^ortet. Taurinumautem Cr Vttutinuynp\ngue,necno Cer-u!*um

>

ftqtic etiam huiws ammaUs medulla , odoramenw imMHrhdc rationc.TingHe quododoratum reddtdebet, dem<

i*^«o diximtu modo , membrams , etotum £r mno quan

°M*fiimo , nulla wmk dqud dtluto,feruefdclum,pernofld

no

J l wr: alterum id genns utnum cddcm menjura tnjtmdi

y ° iquatu).>- exqutfiie coldtur, noucmque etm hemintt*

**" .ArabictjLptem drachnu adtjctuntur. Qjwdfi tpfurn

or*t fidgrantiornfim Hol€i % quadrdgmia jioru tiujdem

n dr*

Page 226: Pedanii Dioscorides

4

,9 4 DIOSCORlDISdrachm*,cumpartbm Palma, Calami, Cr Cafumodtsd-

duntur,V Xyiobaljamt^ftaLthtftnguL drachma, CM-

momt,Cardamomt,cr Nardt,fmguL uncia.omma exactm

tunduntur , Cr affujo umo odorato.in uafe operto ,auodjufti

'trbones firmiter collocatumfit. Ter ejjcruejcunt ,crfemoio

mbt?m uaje mtbipcrnoclant.rofiridit umU ejjunditur, ahudj,

gcnerts etufdcm aduatur. Tcr ftmtit modo bcne conjemW

Dcinde matutmti exempto adtpc utnum cjjundatur, Cr 4* *

to uafc Jt^utdtmo Jubfidcns haftt , dctergatur .-pofirento^

auatumpm *ue Cr excoLtum,aduJm reconditur. tiot40

modo odoramentts imbuitur , ^uodantea curatum ejl, uerHt»

4nfc ditlapnm ,nJj>tJfartfolent , tjuojaoltm fibtodoramento-

rum utrcs adjafcant. ltaque ajfumens quodcunque hor^'

les.cum umo feruefactto, impojitts una Myrti ramults, SerJJ

lo,Cypero,ttcm ^aLthopicntm ttfo.^tliqui^tnA& '

ufum,uno duntaxat horum contcntt junt.cum autem tcr ejj

huit,exemptum ientter,Cr hnteo coLatum,aromatt>,«ne.?

fium efijmhuttur. Mtptbmfcjfamenta fcfiunt (f*»W

acceperts , oportet ut recens tundatur ) Syncerm CT J***^

txpersadcLreltquas hahensnotas, qu^pe retuhmu*, .

j

lamnouam demtttitur, tnjufo utno alho, "t'''* *"" '*

femipcdi* altttudtncmfuperet : lento '^'/'"«fa^Lfr,cuim odorahoUatur.pLneque umum redoleat.ac «*<V^uafe refitxtt, dua adtpts mtna tn olLm mittuntur , & ,

etuJdemfcxtartj,CrJcminuLoticiminquam,CH,me %^dtcra tihta fachtantur , tuft mtna quatuor ^cntntur,

igmjubtndc mtjcendo dccoquuntur , cumque odorts tur ,

nucrtt excoLtusquc adeps refitxcrtt , una contujt ^J ^ I

mina , cum ^imaractm fiorts mmtsquatuor ,CT ue e

Jnhtgttur : nnfic und hac odorem raptunt ,lomhlbm

\ „>jtndte mfichUm oilam tncongiaUm ea omma ct,m a >p ^

Page 227: Pedanii Dioscorides

LIBER SECVNDVS. f9f

Bd,additisfextarijstrtbm utnt una ferucfcunt y quoufque o~utrn& odoremjftijfamentorum adeps tpfc contraxertt,qut clt

quejcens collatur,%r reponttur • Qupdfi matorcm odorujra

-

gr<tomeffUcntes,drachmM oclo quamptngutftmAMjrrh*

Mnotnaccratd,aHodmuttos in annos afferuatum cfi , mtjceto.

Galhnaceus ^AnJertnwscL fic odortbtu tmbutfolet:Cutufuis co

wrnpercHrarifcxtarpj duofiEltlt olia cxctptuntur, Eryftfccptrt^

X)lobalfamt,Palm& elatd,ZT Calamtpiane contuft'ffmgulo*

tkmfejtunua admtjcctur:utm Lcsbij ucteris cyathns unws adtj-

utkr^ea ter cjjeruejcunt prunts , mox uajefublato ab tcmc

,

n^irefngerantur:pofirtdtc hquatapcr Imteum craffum,

nwndHm tn um cxcolantur. vbt ucro adeps cotertt,concha ex-

ttpituryjiclilij^ nouo denftm aperto perjrtaidh locts reponttur.

fybcrnotemporetdtnftttuere oportet ,dflatc ftquidem ptn-

$>m non coguntur.Mec defunt qut 7} rrhentcx cerx momen-im

*diptant^quofactlttutnunum corpm omnta coalcfeanul*demrattoneSutllws adeps^T Vrfinut,catertqucid gcnus^

^ramentts tmbmnttir . VcrUm Sampfucht odorem adcpslfl* refrdfentabtt hocmodo:Curatt quamopttmc adtpis^pr&-

JWtin Taurtm,mina una,tempe(iiutque Sampfuchi exqutftthmy*&tJtJqHimtna mifccntur^ er mfyerfo iargtore utno dt-

gvmurm offcvs ,qtm m uafe cooperto nofle qutefcunt : ma<*

tUtm mficttli olU leutujculo tgnttajju/a dqua , leuttcr co-

"Hkntur>dumquefuumadcpsodorem exuertt, defdcatm ac

^o^ertm, nofte tota pcrmanct : pofiero dtc dcterfafordc

1H*t*flkm terat,Sampfucht,ut dtttum csl,contu/itterumfef

lHlmnApriortpafltllo adijcnur,eodcmque modo m ofjm cogt-

Cr colatur , er/*

doloco recondt-

r '

alljs qu*dix!muspcraftti decoquttur , c

V^mdo hdfitfyurcitta,dcraditur 9 crftg*

n % tur

Page 228: Pedanii Dioscorides

i$G DIOSCORIDIStur.si quis tamenmcuraUtadipem ^Cnfertnum, Callinaceu^

aut Vttutmumfaputredtne tueri ueitt^ttafactedumeji: Qjmuis adtpem ddtgenter elotum Crftccatum in umbrajiijtercrh

brum,per Lntea munda manibu* uehementer exprtmat lino^

confutum umbrofo tn iocojujjendat, c?" poji midtos dies wMtharta inuoiutumfrtgido loco recondat. Ptnguta autem wdito

tnelle mndicantur a putredtms uitio.Vk omntum eji excalfac

rc,molitre, rarefaccre . Taurmu* adeps, bubulm tjuttulinM

altauantum adjtrtngunt.Earundcm utrtum compos leomnM*

nam refifiere eum atunt tjs,qut tnftduvs moiiutur. Cerumo, Eit

phantmo^ perunclosjerpentesjugtut. ^Adflrmgenttor ef O-

prtnt46,(jua ex caufadecocta6cumpolenta,^hoe Cr Cafojj

fentertcis datur,O^ cum Pttfanajtuco mfundttur . hts decoclt

fhthtficis mforbtttontbm prodefi.Datur quodutiiitcr^f1

Canthar tdum uenena hauferunt.Htrcinua,tit uattdtftme tbft

ttat^podagrtcis auxdtatur^cu (imocapra, cr Croco tmpojiffl*

Hutc proporttone reffondet Oudlm.Suiiiw> uero contra H'M&

Cffedts uitta tdonem e(i,ambuflis tgat medetur;efue uetujtju

mus qutjquefale condtm excalfaaf, £r emolltt,elotm MnQ

fleurtttctSjpdeJi.-ctnere aut calce exceptm mflamattotbtts,fP

Us,ac tumonbu*fuccurnt.^ifimntim tradut cuatrtces corport

€oncolores reddere.^Cnfertnu* Gaibnace^aconuemuntm^ItebnbH* maips,Cr adlabtorum rtmas,ad mangontzjndw

faciem,cr contraaunum dotores. Vrfmum conjtat raptosuttto

alopecu captiios rejittuere,perniontbH*[Hbuemre. yuipm^ mi

deturaurtum doloribus. fiuuiattitum ptjctumptngunhperuw

oculn clarttatem afjerunt,fimfoie kquefcant,vr melitddm^

/ceantur. Ftperd adeps cotra oculorum hebetudtnes fufjufoncs

que efjtcax eji^addtta Cedna,Melle ^tttcOyCTpan oteoVtere.ptUos alis euulfos perunllts radtctbw reccns \J~pcj* $®*obltterat, atque renafctnonpatitur.

^iff

Page 229: Pedanii Dioscorides

LIBER SECVNDVS. i<> f

AT>eps omnisin vniuerfum bumeSlat& excalfacit m corporibu*

humanu(plus aut m\nuW)prout natura eft animahum O* ob id

adefts porci pl#s humeclat,no tame excalfactt,yt oleu : humanoenmiincaliditatefuxftmik efl.Taurinut adeps calidtor et ftcctor porcino.Vi

tdlmw inferior eft caliditate taurino& tapri adeps cedtt adtpi capraz

Mpr£adeps,lHrctno:taurtnu*,leonino.?otetiMemm eft tfyaltdtus di

^rit.quotquotfunt adipibus ammabu quadrupedu,yt pote admodiiulidtts & tenms^idzocouemt abfcefiibu4,yeteribu* nodofts,& in-

i»rati<,£r &que retracTts neruis. Taurtnm tqutdtftat a Leotnno O*t*riwQ>vtenim buciahdttatefut)at,ita yktfsim ab tllofupatur.tt oblimdu:arnh>< yeteru abfcejfu» tnclt non altter qua leonmus poteftiiti

i* in niedkamttii tetrapbarmaco,qni ftttt c cera,refma,pvce,Kj' adtpe*nii^refeTt,iftrutaurtnu^iteUi7%H>btrctnu,can**'Mpomnus magu coueniet tnfvitibxiyfximnit,Cr tjsquirnoliifut

Urne.tatirinus ruJhcis^O3 qutbus dura efl caro.aut quod ita ,uiufmt+*" t(}uodeviuendiratione ul {vncoqutficrint.Omnx adcps quo yetut

J tor>eocahdiori tenuior,& plus deftccat .\\'tcfummopere adnertcdum,

ttduit Dtofcoridcs caprmuadtpe ma^w aftringere porcino,n£ de aftri-me

Pariqua ^ixanteliigendnyfedfortioreo^acutioreMalias

0*faporeaJlriF}oriH, ?ypem,?yretbrh^mpborbu\Cepe,Altftoacre dntre debuerit,^ aftricloriu* propriefttm Gallis, B alaufttjUQ^&Hypocij%e^ft}eiHyiperm^ adtpis que nofter aclor profert

9

^obhteradis radicibusfnb.dari^pdoru,^ curadafujfufione,tmpro-4* Q* Ienj<$,expcrietta ajftrmans no ita effz* ?orctnus adips omxubus*" s

'ntmdius,itideplus molitt& maturat,& ea caufa eft cur infentrFgmoiiH emf)Uilr'n:m tjs yero quterodente & mordace dolorem

J^4t mmteftino fedts,aut colo,caprino m clyfteribu* potius quapor^emutmon quodm^ts repercuttat,& yalentius mordacttatem

/ln£Uatporcino(efui entm naturaporctnti)fed ideo quod cufptffum

^l^^timcogelatur.CT ad?lutmatur patientt locoiat porcmi

^ftllc\^dum,forasprodtt,yt oi n t lj: appLtquatur tn dyjcnteria

Qu^'m0%httmrH ^p^^nntsfubftuttx rattone,plui repercuttfo

J uIrfia 3 Q' ybimali altius eft inftxii inprofundo corponr.liquui*

fad,t**^*tti**Q corrodat humort mifcetur-r.aderem tro

*l" SlC

iH*erunt tnalto corporiSyplus repercuttet adeps anfersnus

*ieTf*^10* forcmo > c

luos tn^nudtat adeps gallmaceus.Manum

q^j P€r'fewiwno caltdior e,l:ca(lratorum mtntt s caltdta ifftctu*

j° tafo'anficmtnart*m naturam referat.Adeps antmaltum m ctb^

r^danguidnm reddtt (lomacbum,opptlat , augmentat Jiegma,

n % paruum

Page 230: Pedanii Dioscorides

*9» DIOSCORIDIJ '

faruum nutrit,deprauatumfitnguinemgenerat,infimtdtytm ttt

trUeJlomacht, dyjintericos O* quojuis ahosfiuxm tncorfore,cxc\t

/atiat nonfumpto leritimo ctbo,fenJus& intelleclum obtundit,fi

uertit.

& cahdumfiomachum in btlem& yaporesa**

Medulla- C A P. LXlX^NoMENCLATVRA.i

Grd.Mu§\<&. Ldt.MeduU.lt.MidoU.

Gal.Moellc.

L^Cuddttfimd efl Cerutnd,mox rttulind, pojl hac T&

rtndjem Cdprind, er OuilU. Colligutur djldtts exto

tum dppettt dutumnm^qutppe cum dlijsmm temponbuA *+

irementHmJdngumis,cr ueluti tdrojrtdbilit* tn ofiibwmhc*

ntdtur,necjdctle cognofct poteft , ntqm edm oftbus extrdbdt

CT reconddt. Omnes medulU molltunt, cdlfdctunt,rdrefdc^U

ulcerd explenUCermndperunBos uenendtd fugtunt .CurdV

recetes,ddtpis modo,dqud refterfufuhdB&yfeleftis^ ofltbtuM*

tiftcr elotd,CT in linteum expreJfd,donec dqudjyncerdcrn*'

neter deterjdfordepenndfcjudinndtetjiqudtdin duput^

UdJeinptUm exprtmuntur , z?ubi coiere,omntfdce 9f*ima (idit>derdfd,fiftili nouo reponuntur. Qjfodfthbet tncutA'

tds reponerejdcito omntd,tjud de ^fnjerum Cf Cdlhn^

ddipe demonftrautmus. .

MHdulla ammahum duritiam omnino emoUit/tn mufcuw*** ,

bw,fibrtsJ0' tntcrioribws.Vreftatifiima eflceruina,ab hac •

iuuenum,& yiluhna.\itrcina,taurina,robnftior eft,mordacxot *

ficcior,Quifit yt durtttas nodofas non emolLtat. E ceruina& ylt*.

fejitfiunt ad emolhendas matricis durittas,yngutur& muliebrt

adeundemefeclum.MeduUaijpmaitideytex ofitbus anim*»»'

trahitur , quamuts qud ejjnna eduutur , durtorfit& ficci°r\

-nm quo e muco&fitu mtegras MeduOas afferuaretfubyerituu

ter Laurtfrddesficcts tnxdtbus reponebatAnfiate^fiate^,tPl ^

gidiujiults,& quo Aquilo nonperuaderetfeneftellu tn diurnuC

ilurnum euri Jptramentum apertis . Cahdis entm locis futr^^'M

Page 231: Pedanii Dioscorides

tlBER SECVMDVS. ***ftum iotrahitiinhumidis yerb& terrd propinquH,mucum. Qu& edi~

tur efyina medutla,flegmagenerat &Jpijfis humores, diffculter digc-

Titytiocetjhmacho, naufeam prouocat,(t tame yalentem digeftionijlo-

fnacbum repererit ynbn tmprobate nutrtet. Qj*& ex ofiibns educitur>li-

ctt tt ipfa m cibo naufeam proritet>&flegmagenetet , attamenfx di~

&™tHtf>robi 3 nutrit& gufluigratior^uamf^inaUi efl.

Fei GAP. IXX.NOMENCLATVRA.

Cr.^cxH.Lat.^eLltal.Fielei

Gal.Fiel.

\ne curatur hoc modo : J{ecensprdltgato ore foSiculi

tndtu demijfum tnferuentem aquamy dum quisfya-tltvntrmmftadtorumf>ercurfaret , mox exemptuftccatur um-brofo loco y ajfergmemnon redolente. Sed quodad oculorumMtdicameta adijctJolet,ttgatum Itno in uitreum u*s> quodmelwbeat, immtttitur y circunuoluto ad os uafis hmprtnapto, Crycrto uafe recondttur.Eft enim uis omnium acris Cr excalfaiimu

totenfis tamen Cr remtfis ttirtbm dijferunt. Stqutdem

f^Jtantim in effeftu effe mdetur Felmarmt Scorfnonis>Crfi-faqut Calitonjmm appetiatur, marina Tejtudtnis, Hjdntfoltern Perdtcisy^fqutU*, Galiin* candtd^CrJjlueftris Cafrl,

^dpmattmprodeft contraJujjuJionestnctptentes,Cr oculo-

tgtnes^argemasjcrgenarum fcab"wtno, atque Vrftno> Taurtnum multo effcacim. Felie omni

rU^nem^rdJerttm tnfantibm, detettionem quts molteturjiWinetHeo tometuautJimbnafediJubijctat.Prtuatim Taurmo

£m* iHmelieperunvuturfedt$ uicerafanaUCr adctcatrue

}%ferductt. ideauribmfra&s Crpuruietts ch multebn lafle

Caprtno mftiiiatum medctur , Crftbtlo earundem exptJKco,

^tdmtfcert infueutt^uulnerartjs emplaftris Cr ctra

n 4 hm

Page 232: Pedanii Dioscorides

aoo DlOSCORIDlS.ImiUoniltu, qud contrd uenendtdpardnturyphagedMtcu ulcc

nbm,cohs Crfcroti dolortbm,ex melle prode/} : ieprdSjfrrfu-

res cum nitro C?~ terrd ctmoltd qukm opttme purgat. OuiHum

£r Vrfmum cotrd eddempollent, uerum mefficdctmhdcpr^

fiant. rrfinum ecleqmate comitiales ddtuuat. Fel tefiudtnum

dngtnisyCrm oreinfantmm nomtt, prodefl . nanbm mditum

comittdlesersgtt. Sjlueflrtum Cdprarumfelic pecultartterfer*

untlt lufaofijanhtur. Hsrctnum idtm obit munm:thjmta aw*

let C?~ luxunantes elephanttcorum cxtubcrattcncs tHsturepru

mit. Suillum autcm contra dursum ulcera , reltquaque omnM

mdjnto ufu djfumstur.

Ehpfffihna ammalium ejl btlt<, £r humorum, quosinfecontinent

_ cahdijhmum. Cuiufun ammalu naturafclplus m tnnfu e caltd**

tffctt.lrelquo U<]utJi$44,0' magt< mpallorem deucrgens ,eo mmtM cau-

dum,*ll0 qmfptfJHs efl,C coloratus.Habet tdarm mftUt lapidem^

potus veftcx Upidemfangtt* Js trttw C nxnbu* afftatns, yif*****'

pedtt, & acjua m oculos defcenfum inljtbet , cum dtlatantur tunic*> I»

puluerem lentnpondere rtduclus ,& naribns attraflus cum fucco Be-

t*,prodeft malo caduco.Tel huraU ptfcuA ucu ,f'erdios,&'GalLiWtn V enerefamtnas oblettant*

>

F

anguis. CAP» LXXI*NOMENCLATVRA.Cr.A tft* •Ldt.sangutsMdlllsdngue.

Gal.Lefang.

SsXnguU ^OiJerif, ^ndtis Cr HadiyUtiltpme in dnttdo-

td mtjcentur. Pdtumbt autem , Turtum cr C*bm***

necnon Perdicis , oculn cruorefuffufts , cr recenttbm c°r0if

uulneribw Jujanofisd tUtnuntur : peculsanter Columbdj&*

guv, cruorcm membrams cerebrt crumpcntem snhtbet. Hir(h

Cdpr*, Cerut C?~ Leforisjangu mafjatmfartdgme, dyj^ruts Cr cmlttuorumfrofimadJiJht:m usnopotm contrdtoxtt*

e/fitax eji.Leformmjdnguis ttd ut tepet sllitm,usUd cutv tnf*~

Page 233: Pedanii Dioscorides

I I R F K S E C V N D V <. xoi

oe, Untijnnessjue emacuUt. Canihu* commode al fm bthttur%

<j»os efferata in rahtem beftta momorderit : contra epotttm to-

xicumauxdio efl. Teftudmvsterrefirpsjangutnem epotum tra-

dMtprodeJJe comttutlthu4:martnd autem Tcftudinu cummnoCTLepow coagulo Cummoque contraferpenttum morjm^^sr

haufta rnhetd uenenayconuententer hthttur. Taurmns cumpo-

KMtiuitHSyduritiMdifcuUt , emoUitiL Sanguu cejuarum an*

^mijjHramexpertaJunt ,m meduamenta additur <ju£ cro-

wnt yfeptica uocant. Sangume chamxlcon;<gctutrum pdlpt-wm euellt creditum efi.Hoc emm uirulium H^anarum

j^ume

frtjwur.MenftruHtJanpujsfheminarum, circunhtu coceptum

treexifttmatur.autjiomntnomulicrmcnjirudfupcrgre-»hibm

"Wur.Leuatpodagrd dolores,Cr tgncmJacrum illitut.

Mprobat Qalenus totum hoc caput de (anzutne , fr nc >/,/<.'/;* wo-t*P* J /* ,*•

twiutjeexfjertanHqujm remcdta reliqutffe, m tk yterctur, «;/,;

nmtuvtetur cjuije arcunuentum nonjcntiat. \pfa m locct t> pe-l m recentem columb* fan^umem caltgmt oculorum prodifjc , (Jf

*"*if*ngume multos %n hiftortji lcgtmusfuf) \\attlnolm i G*uto]iQnAu caputhoc tmendat ,0* idA habetur, Ranarumjangut-

£en<trum[>alpel>ra6 er4ellt,U ndum putat t \nc\U ranarum ngut~&***» tJHtdeadennt palpebrasnon rcnafa. \tidtm >ybi legAnr,

l * rii>nf4nguit>legendumi€mif]ariorumJar,gui$.

Fimum. CAP^ LXXILN O M P. N C L A T V R A.

Gr*t\7t'c7t<x\<&.Lat.Fimum.Uai o Sterco*

(Jal.LaFientc

Atyentaru Bouisfimumfirecensddmoueatur, uuln

r ^ "fammattones mttipatJolus autem wuoluttur,rr 'm mttigatjoltfs autem muoluttur,cy caUs

^lHcin<:rc

fcruenttfuferpomtur:co cruaatm fotu comrM iUttum tx accto durtttxs^anos CT ftrumai dtfcuttt. Prt-*Um

f»ffitufimiy <juodamafculo Boue reMtHefi >l>roctden~

^^^re^rtmumur7accenfimdorecuhcesahtguntur.ltmum

rd

Page 234: Pedanii Dioscorides

*o» I) I O $ C O n I D I S

Caprarum , praferttm m monttbus degenttum, potummmregtum morbum emendat.menjes cit cum odoramentn httujm

Crpartu* euocat. Trttummfarmam,CrtmpoJitumUntsa»

Thurefammarum profiuutafilht .cateros^Jangumtsmf»

ex aceto cohtbet.Medetur alopecjs exufium,Cr cum acetot

oxtmeltte tUttum.cum axungta uero tmpofttum , hts amfo *

gra tentatur,auxtlto eji. Cavrtllum m aceto decotlumtm^

\urferpenttum morfibus, ulcertbm cjuaferpunt, igntfwW

parottdtbm. rttlem tfchudtct uftionemhunc tnmodum^

ftunttn eo tntcrjiitto ubtpoUex brachialt comittitur ,caitttt'

luti lacunajubftdet,tn yua lana oleo imbutajubftcrmtur,^

<ieftgtUattmjeruentesjiercoris Capnnt ptUuUm^omnm^

\porper brachmm adcoxamjentiaturpcruentre, CT'nif

«4•Dar-

ittgare : adujito tdgenm ^trabua app

Gutllit ex aceto tUitufanat epmjfltdai, clauos, peftksW •*-~

thymos £r ambu(iatgm,rofaceo cerato exceptum.FirnumJ^

fyluejlrts artdum,tnajua aut umopotum,reteHtonesJim^

Jifitt : uetuflum laterts dolorem muicet : ad rupta CT c*n#J

ex aceto btbttur:luxat'u cu cerato rofaceo mcdetur. Tarn i

norum <juam Equorufimumfiue crudumftue crematu, *

aceto,fangutnu erupttones cohtbet. ^irmentartj,quthtr f

fcitnr,ficcumfimum Itquatum tn Hino,moxpotum,contrdp^

ponum tclmmagnopereauxtltatur.Cobtmbinum uc ^,Cr cxcalfacttCr urtt.cum hordeaceafartna mixtumj

r,

ex aceto diJcutit,carbunculos emargmat, trttum cum mc*>

... femtne er oleo , ambujits tgnimedetur. GaUinaceum

cmnta eadem,fed efficactm prajiat.-pnuatimtamen co»tr ^

nena fungoru , er colt cructatttt ex aceto aut utno w*1*''

tont*fimum,fiex aejua haurtatur , comttialtbmprodejj

dunt. rutturtntfimt mdore partus excuti produntur.Mur

detrttum cum aceto,Cr iUttum,alopecf medetttr :cum

Page 235: Pedanii Dioscorides

LlBfeR. SECVNDVS. * of

ITinulJo calculos expelUtftbdiU infantiltM mufccrdd , alui

dwttionepromouent. Caninu quod,flagrantifiimo eantsfydc

refuent exceptum,cum mno autaquapotumfjiit aluum.Hu-fMMmflercM illitum^uulnera abinfkmationc utndtcat

> CTwerintumefcere nonpatiturfedea ftatimglutmat :ficco ex

Melle angmx, peruna' ^maJ»/^

dilltfimum, Crocoddeauocant^qudt mulieril

r/fc

•faicwtoremjj feruat. Optima efl candidifiima Z?fri*~vim

j sXmyb modo,mmime ponderofajn humorcfatim elt-

tfuefcens>quA cum terituryfermenti acorcm nuadantenns re-

jert'XdulteranteamStKrnorumfmo,auoscaptos Ori?a pa-

fiMjipjHmjHenon dtfiimde uendunt.^clij ^tmylum aut Cjmlum mtfcent, Cradfato ^tnchuft coloreper rdrum crihrn

\Mwmexpnmunt,utfe contrahatm uermiculorumJ}ectem;

^ficcatipro Crocoddea ueneunt.Inter omnes conuemre inuenioMm<mumflercH6 canmumque vutun impojitum , angmts

IRfe ammantiumfli

& buius mirahilt ejjetlum recitat,ft

crm

mo"WHcetur.Aqua eftercore bumano peralembicu extraCta,valet adrJ»w,aderodentia vlcera , V <]»* dtjjtmlter coagmentantur, ady ^capitUmanantia^ad albugmtm oculorum*adcancros,extraap

tjlad

dtjt

Vrina. CAP- iXXIIINOMEN C LATVRA.

*

Orma

<JaU'Vrinc.

HVmtoamnrinamfuacMquc hihcrccotra Fipcrdmo*

fa,4c ucnena,maptentemque a^uamtercute prodcnt*

Cr/i,yP

Page 236: Pedanii Dioscorides

JH DIOSCORIDIS.Scorpiom4,Viperd marmorum, Draconua morfaed conut*

nientifiimeJoucntHr. Cantni *dperfundcdos canis morfa \h

nea eJhpruntus cr lepras mtro addilo cxfurgat.-feduetus^

ccra capitn manantia 7Jurfures,pforas, crfewd.ts eruptionty

multo magis abflcrqit:nom.is, zr praapucgemtahum , coh'

bct.aunbm tnjufa manaspns fuppumtt.decoclaaue tn chd)(t

mali punuijaru ucrmiculos a > ^it.Puen impubis rejorptaurt

na^orthopnotcPsauxdtatur.dccocU in ai co uafe cumellcemM

dat cuatrica • r arqcma^caligmejque^x ca - cupro tdonv*

aurifermmen confiaunt. Qjtodtn urnia juijiditytllttHignc}^

crummittoatferucfaBuili Cyprtno,indulluquc^uulua dolo^

rcs mulcvt,j}ranautatH4 leuat,ocnas dcteraet,oculorum ctcdtfl

dohcesexpurgat. 7 aurtna,fi cum Mjrrloainjttlletur^aurium

res lcntt. ^ipnna umbws etjdem prddita eji ; prtuatim cotniM

nuit uefcd calculos, CT potu expellit.Caprma adaquac^U&temfubtjt^cum Nardifyua quotidie bmis cyathis cum aqMw

bitur.urinamaueper aluu extrahtt yauriudoloribus mjhlwt

tnedetur.^xfinma traditur renum uittjsmedcrt . Lynasurm^

qua Lyncurium appellant Jimulac cxcei nitur^glaciart cotreM

m calcult durittamyuulpo crcdttum efl.quare quoddc ehfroix

tum eftyuanumejfe conutncttur.EJi cnim quodu nonnuw^'

catur Succtnum Ptcryqophoron 9idco dttlum quodpcn^^r

alliaat. idpotum ex aqua,j}omacho aluddfluxtone labortw

conucntt. j

AHtmal$Hrrina,vt eorunatura.plus mmus re calida tft^Omm

debthor , C mtnm calida , ejl bum ina,butc proxtma porct**

Aprt acmeft.Ex haclhufctmixta twm oteo,actnfua vefic.i rcht**r

adfumum appendcrtnt , yuoitfqfhijsttudtnemellt* contrahat>wy

t

mes tnfanttum vtuntur ,pert yntes ea nares Cf cirpum»ac m» ^

rabtlvfequttHreljeftus.Galenus Diofcoridufcntenttx no s/lipd****

Vnnutt mtui tuuare aflmaticos.O* autbusjlrtilu csl f>ecl»J '

#

tyncurm fpectes efl Snccint <jua paleas attraha & plumas.no**yT

*a l ynctstn terracondtnjutajconcretm lapu.lapts Lynctiq»amC$i'

Page 237: Pedanii Dioscorides

LI B F R SECVNDVS. xof

ojlores vendunt,necejl l.yncurmm Sm*mi,mt ylla Vtai pro*

Jlihdi (juiiam opmantur.<fi

McL CAP. LXXIIII.NOMENCLATVRA.

Crd.M&t-Lat.Mcl ItaMcL.GaLJMieL

^mcipem locum obttnet Mel}quod ^Atttcx rcgtoms ctt,

prmpuc cx fij mttto,mox Cj cLdtbu* mfid* > C7 c Stct-

™,coj>nommc Hjbleu.l igt*p>robaturdulctH4<jr aire,odo-mwJHbjt4u:tm,ncc hunu clumgrauc, CT mtnimc jluxum;

fwobjeyuace lcntittam nonfauleab) umpttur, traflumd rc

J^tl^digitos tMelabj}crgcndtuimhabct^ora ucnaru apcrtt,

tomores cuocat.qua rattone injotdula ulcerajinujquc t < mo-rme

m

fwduur.Decottum ataut impo(itu,abhcdentc ca>iiem

quc impojii

^winat.Medetur impctigmt coclum cum bqutdo alumt

ne>&" dutum.ttem aurinm jomtut C^ dolonycum fofthjale

tafoj tepidum mjhlLturAendcs vjccda capttu ammaha diitueeAt:nudaglande recutttps opertt , prxfa tim qua, ctrcuajionc

ptano cfiyjiMclleprAbutiu a baitneo trtgwia diehua cmol*tl*r:oculorum cattgtnd dtfcuitt fauabm,tonftiln^angtM col

ff^gargari^atumuc medeturjtnnam t tct>*uxtltaiur tHj >

T *jtrpemc pcrcufiisxontra hauflnm Mcconium>cnm J{ -

0CAWum*]fiimitur;aducrjH4u ncnaYungorum, s rabto-

Ijanis morjnt iintlumautpotum profctt.crudum tamcn .

2 Mjufim Lccflit,cr ca de re aijpumau ujm apttor cji. J > t

m tenet ln mellugencre uernum,deiru> > . 'Ituum > hjbvr-Hero>"tpoie quod craftm confiet letcrrtmum rcputatur,

*ltfwhaUtHm expirat . Quodm Sardtma vnjnitur Mel,

-meJr><7ttonum tMmtn abjmihto ucj^antur ; quo ui-

ttytiru

i

Page 238: Pedanii Dioscorides

loff DIOSCORIDIS.U4 cuiU infacie Cr maculd aptifiime fterunguntnr . fferdtui

m Ponto qutbujdam anm temvorsbHSjrotirta qttorund&mfr

rum doteymcl cafUtur^qtwd aui cdere^mmtc aLihenantur^

Judore diffluunt. %emedioJunt>e(iuu J\uta,£rJaiJamet<t,Atf

wotu mt{lfkm,reJumptd:auoties uomitione reuciiiturfdcreiuU

*J}>Cr olfdtlujhrnutdmita mouet.Quodcu cofto liiiUif^

narum cuteemedat , cr CH\aieJugiUdtiones rapit.Ejldlivdw

* ireti Mtiitsqenm,cjuodSaccharon nommatnr . Jn IndiA ntw

) cr/eisa ^Arabia m arundimbns mucmturJaUs modo coiu*

tft,dcntibiM>utJaLfraQile , aiuo idoncu, C^ftomdcho utdty

qua dilutu bibdtur.uexdtd uejica rembufq

MdiJcttUt,quA tencbras ocuiorum pupilits ojp\

>fi

tjfum a Diofcortde.Duo pr&cipuenocitiori* W^S^

tfim

itiHs>quod Acomto O* .Nery fiortbus coloctnutrtatur.\ngensw

entcs meduos eft cdtroucrfia,$tt ne td Saccarum quodfub nteiisjt*

Diofcondes O* Galenus definbut nafct in ]ndta f & Arabiafr^

ifr4

tdem cum noflro Saccbaro^O' ab eadem ne planta prodeun

ftrofecuto e bAederaJoriunatt* tnJulu,G' altfsmultisloctSi

denfatur,Etfani anticjuorum Saccbarum ejt tpjarummet pUntarm

hquorextracannam,vtgnmmtex arbortbus erumpens,acp^ for

refudanStO* poftea efoleJupracondenfatHs.Necentm Dtofcortdcs a»

Galenus td melm ramos velfrondes dectduum i COtlofaci*ttttfe*^Knistnftdens.Accedttadb4.C€juedcuDtofcortdes t C;alenH4C^ Ph^ 1

Saabarialbufalts m m$re,cUrumJhabtiedefirtbant,fatts declar^

noneffezx rore concretumjed ctuodivt foti vtfcofum) adb*reret &'

ms,vbtpoftea a joiecoaynentaretur^eo artifiuo ouo a nobu iffti

yutt»r>vt tJludfrt$aabarumfaLltimanatura,noftrumJrte&*d .

fraparatum . Et ijuod ad Vauli Aegtnetam O* Autmcnnant *&

dant adfiabra'& ficcalt?i^uam m acnttp**

ftbrtbus ,pofttjHamJjbi

%mfi

(tort* S#

cutm locum reccntihus mcdtwjuucfin cjuod Candtcu

ofciid.$cabr* cmm ifwtatclmgu* muUuprodejhetttjj

Page 239: Pedanii Dioscorides

L I B E R SECVNDVS. 107t.udini pettoris

, maxime fi dftate in vafis mUbi violati confiuatur:Ayuafiquidem,®' violaruminfufio>rtm bumeitadi lenundii^ au^i t~

Cera. CAP. L X X V.NOMENCLATV RA.Gr.Knflt . Ldt.Cera.ltal.L4 Cera.

Gal.Cire.Era opttma

efifuifulua,fuiptnguis , pura, odordtd, O*halttum quaddntemu mclleurefcrens , ndttone Pontiea,

*M Crettca :Jecundum locu oiunet cadtcdnsyCr fuapte natura

pngm^candidafit hoc modo:Excd rddunt aliuJjncerumsL

**% transfundunt tn uas , quodfatps haieat martnd ex altopc*tlt*>w/]>erjofynitrtmo?nento decoquuntrcumd tttrum tcrttdue

rfnbuihjeparatkm uat refiigerant, ac QerdpafitUu extmunt,«eterfaJQrdcfiquaforte ddhtfit : tu denuo tndttd noua mdris

*W<tferuetyutt reudimw.Cr uafe dcmpto ex tgnefundum ol-

^^xa^udfitgidamadefaflum^ tn Ceramfummajuffefammiiinhngunt>qHo celcrtu* cocrefcdt,Cr quam mmtmapor-l0€x

^ahatur.Jufceptoprtmo Cerxoritcuto, ttcrum ua/is jmii

tfrigeratuytanujjer tn ceraimmtttt deb

itcult hno conftittyinteruacatejfatiofnjjendunt

^m^rdiH,continiiofuifoleynotlufui iuna dfyergunttir,

Jferfecte aiiejcaf.uerum fiextmtm tUe cador dejidere,

WefaflitartyCr tdcntiderecoqut operaprdtmefi.Nec dejunt

7l

pro marina,m murta qua dccmmajcmel aut tterum exco-

^WydemLguncula tenui,rotuda,anJam hdiente y extrahut

f°m orbicuTosfuiftrato affattm cefhte herbojofwfolant, do-

waorejummu cotraxertt. PraaplHt hoc obeundumunM'(re

>cuJolrem?jfa uehemetia humorem par\at,ut nonjactle h*

7 ^r.Cera omms molltt,caliaat,modtce explct corpora.Da-lnJorbtUone djfcntenca . 4 Itltj magnttudmcdeccmgra*

tftajac tn nutrutiits non patixnUtf codg

Cera

Page 240: Pedanii Dioscorides

aoS DIOSCORIDIS.EraC knomedid intercalida,fri»ida,hum: i,&ftccd.SM'

fcanttx rjljpiflx , & rjuadantenrtnfcofd- Ef ob idnondefmt

tutta nuaptam operatione humcclat corforaW'\fedetia rc

#j ~fdi* tnjcrta ,<]uam tf

I * fumpta.pa <illum hahet rtrtutn caitds. digejloru:,^

uo illa abundatfupereft.

Propolis. CAP. LXXVlNOMI NCLATVR/.

Cr. n§cm\tt . Ldt. rrojwlts.ltd. rropoli. U al.&

OH.noniin. I.uino vcuncur.

Hopolif etigt debetfidua, odordtd , Styracem referen^ |

^ xehementi andttate molUs,Cr Mafluhes morcdnW

rnopere calfacit &" cuocat : aculeos £T omma 'W*^pon extrahtt.tn uctere tufiifuffitaproficitjimpeUgtnes

toStt.ed in alueariorumjoribw ceroja naturx tmenitnu

ntui

<ulrntft

lopoh< Diofiortdi <ST M. Varronipr* fonbmalueartorumj^

ttur,jeurt plamu* dicam,pra ftiraculn e <]ueti tntrat& e^apes. Ybmm crujiam crafiiorU iam materu addttU floribui i

nQ

tamcn Cera,fedJkuorumJlabiiimentt'tn , rjua omnetfit«orvaut^

^rt* adttm obflruuntur,odore etiamnum$raui>rt (ju-a pfo**f f*

Q'

banortantur. Vopnh firunt mfolus guttam , e> uaapc> irof

faciunt. Atcn/m >\ctys quam cruftamfaut faporuamart,pri

^

dem eftanap%btu 9operH jutuUmentum^ecundum. itf]'ocero$,y{/

J /^

eamvcmat,pu \ttum modo ,<cu dttutt Xertium ['ropow* ,

xfctrrU ropolu^uam attrahatSubjianttaconJlat tcn»h&

°

finejttundi

Triticum. CAP. LXXVllN O M F N C I. A T V R A.

Cr. n v£et' l*t, Trtu cum. ItaL Crano.

C»al.l ronieiu.n»

Page 241: Pedanii Dioscorides

LIBER SECVNDVS. 109

Trimeftre« Triticum.

Pttrna e Trxitct genenbm adfecund* ualetudmis ufm

mbentur, qux recentia cr tamperjefth adulta y eolo-

**• Inteum referunt.detnfequuntur trtmefirta , qua nonnull$$

SUmnommantur.ltaquc crudam ctbts teretes ttnea^gtgnut,

tjtoum morfibmprofunt, mafa Cr tmpofta. ConfeElm eorum

y^gtnepams.plmalitquam abartm. E trtmeftriumfartnd

utorem ctbum prabet,CT qm factlem membra deman-

Fanna eorum cum Hyofcyamt fucco tlltmtur aduerfmdet

lfluxtoncs , q beumatfnc°ntrAmteraneoriim mfiattones, lenuqtnes ex aceto muljo tol

!*Furfures autem in acrt aceto decotfhturgentcs mammas fe-

*****^perarumtEltbmauxtltantur, Cr tormtnofts projunt

*rm*ctumfermcntum calfaucndi extrabendt^ utm babet

o r

Page 242: Pedanii Dioscorides

*

%io DIOSCORIDU.friudtim callospedum, cLuos^ extenudt, Cr cdterd tuhercuk

furunculosfy tx fdle concoqmt , CT dperit. Siuniorum f#aU

contrd uenenatos icln* cum dccto aut uino commodifiirne itiffl

tur. Fademfdecoflam glutim modum delmgdtur ,crucnW

txcredtionibws ,frodent : contrd tttjitm Cr exafterdttf #tt>

riM , cumMentha Cr butyro decotid , ejficdx ejt. TriMifol'

len,J$ex dqud muljd,dut hjdreUo decoquatur, omnemdip-

Ut infldmmdUonem. rams Cr crudm Cr coBm cumAf*

muljd mJUmmdtiones ommis tUitu mulcet : cum emollidt ,

qudd&ntenws refltgeret :Jed htrbts Jucctsue huic rci accoffiw'

ddtis ddmijcedtur. FeM panu aridH6,adiettit conuenientAm

atdm diuum cohibet : recens , muna mdccrdtut , miMueWj

impetigwesjdndt. clutinum ex fimdagine &* pollme yf*

thart* glutinantur,Janqumem excreantibm prodeJt,ji bf

'

dnm actepdum cochleam menfura dcturforbendum.

TKitkum , quod granum ob exceUentiam votamtu&y 1*

tum,ommbtt* notumejlildin Lohum pluuia <jf admoduW)'^

gida annitempeftate degenerat. ¥it i Tritico wter duasUm^dict igmtaijlrtclo oleum, quodfijluln conuemt , cutt a$er&, Cyn

yux ex ftgore prouemunt.Trsttcum extrmfecus apphcaturn e% 1

frimogradu , £r quamun nec deficcet ncctnftgidet 3quadanten

men vtjcofum ejl,0" optilatorium. idemfcocium manducetur^

jtomachum>caput yento& yapore compkt.

Hordeum. CAP. LXXVH 1

NOMENCLATVRA.Gr.KqM.Ut. Hordeum.ltdl. Orzj).

Gal.Orge.

Ordeum optimum ej} candtdumpurumfyi* mnViJAtmicum altt.Fttfam tamen ob cremoremw dtcol *

rectdit» '

rtw

K

Page 243: Pedanii Dioscorides

LIBER SECVNDVS. nt

reddttum ,f?lw a limentibrs.

bet, qudmpotetdex Horde

fdfld.Contrd dcrtmontds at

quegutturtsfcdbrttuvs , exui

cerdttonefquefollet.qmbus e

ifana prt/idi

ej},fedplus dht , mdgisi

ldc

peditdt,ficum Focntculifi

f«P

i

decoftdforb

bftergtteum urindm

tfldtionem pdrtt , jiomdch

rfi

Hordcum.*fl

IhonescL dtf

hordcdccd deco-

Ifd dqud cum fi

ttfmd O* fmo columbdrum cocoqutt:cu Meltloto duteCrftueris calyce doloresfmt.qui Idtws excructdnt.^cduerfh

tnfldttones cum Ltni femme,Foenogrdco , er -

firumds cuptce ltqutdd>eerd,oleo 3£r tmpubis1

perductt : CT cumMy

Huts

pue~

MdUcorio , dutfyluefrtbm Fjris,dut rubo, dlui proflu-

fifttt : podagricis infldmmdttontbtu , cum cotonets autd-

prodeft. DccoEld tn dcrt aceto , modo quo hordedceum

is medctur . Cremor uero

e* Aqudydtque ch vicc £T oleo deco&nsypun mouendotp.cum dcetofubdflH6ittdem,crcumpice:contrd drtuulo*rum

fl»xionesf>rodeft.Fdrtndcx hts dluum cohtbetjnfUmm*Uon

«imtttgdt%

# x M*l

c*t*f>Lfmd,Cr cdltdd tmpofitd,lep

Page 244: Pedanii Dioscorides

%x% DlOJCORIDlJ

JVl^Xttf»r#lW4,f4nM,gr mjtcUr*(U,matus Ung* &"*

jra.Sptcarum alu*ranorum ordinesduos habent,alu tres,aluqns

tHor,Crpoflremumalta auimjue^Vfix.Ad bdo \\icarum f"1**^dfunt CT rard,quxdam breues &&*** rtfitd:q*dd**

****

ajl s f>rotenf*,aUx humdiores &f*Uj$ propm<jux.r\ft & p***)9*

difcrtmaiftjuidem ail>aC rubrajunt.ex auibus maiortanntcofui,

auam ex dllm col ttur.l n rranaa habctur llordeu mundumsW*

inhro excu(Ju*n mundum exeat , Vcrtitur ].olium ufdemde caujtSj

1utburi ntuum. I iordmmj lum CTftccum tnprimo ordme,(7*

qmantutn abflerjormm. Vardtum ijuouis paSlo f lordcum nibiMnm*

g*exc*lj deftccat at>. liU4,(i primnm t)rrcatitr,exeo<]Hef>oe»'

a fat humellat cumeo Jit Vttfana.Kcccntcsmcdtcicu I ****/*

Itm o* anth/uorum prfferipto rationem mire non pojjcnt ,Horaei

optimi decotjueredocuere.cr dctndi m vafe Idpideo contrttum ,JeM"

(ytdicunt )panno traducen,ftrobilofjuefaccarum,acatny(;da^rur»

Ucaut papaucrnjemen adtungere. fds l i ordcaceus Jlotn^nu on

rat frigtdos C7* crajfos humoresgiyiit,modtcc nutrit^yentupTOtrt

funttamen qttidtcant podagr* prvdejji.

Zitum. CAP*

IXXIX.NOMEN CLATVRA.

Grd. Z<^©- .Ldt. Zytum.lU. Zitho

Gal.Bicrc

EX flordeo fotns fit,cm Zytho nomcejt.v urmdm oUft

ncs cr neruostentut membranu, frafertim cerevra^

^fltennbm,officu,infiationem parit^mtiofum fuccu&*#>***

fh^ntiafingigmt Perfufum Zjthoebur> obfe^uwpmopen tr*8dlHle redditur.

Cnrffii-

Page 245: Pedanii Dioscorides

I

tlBER SECVNDVS. *fj

Urmu CAP* L X X X.NOMENCLATVR.A.

Crd . K8(m . Lat .Curmt.

Gal. (JcruoifeIt Cr ex hordeopotm^uem Curminommant,eo^He fk~pepotupro utno ututur^uerum do/n recapitts mouctjna-ifuccum gigmt

ynerm nocet.ConJimiha ettam potmoene-

**ex Triticojierijolcnt,mlberia>qH4 occtdcntcmj]>e£\at,Z?*

Zrttanma.

Ytum& Curml apud yeteres yftata quibufda rc riontbuif>*

t*lafuere,c[Hd taman dijjerut a ceruifia& btera nojlra ttbm<

Zea,fcu fcmcn.

C AMXXXLNOMENCLA-

T VR A.

Grd.%ei&. Lat. Zed,feuje~

men.Ita.spelta. GalEfpcautre,

Ea duorum

Curmi.

generuni

f/i:unajtmplex,alterd

mgcmtms putamtmbus grd-

na bma tunfldgertt.ob td Dt

coccos appellatur;plns yutm

hordeum altt.ortgratd, dige-

riturtn pdntficta >mmm qua

trtttcum dlens.

* t zja

Page 246: Pedanii Dioscorides

xi4 DIOSCORIDIJ

z tpftfima eft Spelta,& ex ea tn l%neo tnortarie tontuft

fiebat antiauU haltca. Zea Gakno, medtumtenetloi

inter Triticum & llordeum.

Crafsior farina*

-

C A P- L X X X I I.

NOMENCLATVR*-Grd.KgifiPep.Ldt. Crtmnon.lt. Crimno.

GaLCimouIedefroment* .

Kimnon crdfiior eft ex zja trittcoaJdrind,ex qud^

factunt.^cbunde alitJaciPe conficitur: dluum mhemen*

ftringitji^ea,ex qudfit,frim torreatur. ,

Rtmnus craftior Zea taut Iriticicrafiorfarina eft,<\***d*P

u

conftctendam anttquttus ytebatur, id dtu locumpanutenut .

Siligo. CAP. LXXXH*NOMENCLATVR.A.

Gr£.e\vfa.Lat . olyrd.Itd . ohrd.

Gal.Efpece cTEfpeautre.

isiligo ddfcrtbituryfidminui

dlitjudnto*»*

\,ut ^ea^cogttur. Fityuofy e sikgnn ^T°fdrma^uam Grdci Crimnon uocitdnt. . *

#|:Us medtf temperameti inter Trltkum& &or /

tjlrum Secalefiqutdem ex Olyra dulctftmm fit

J

a'

'

t Secali amarus& hnftpidm,&frmtbcU tantum ytd*:K" *****

tiquorufthgo,i quu antiquitHs fieret candidtfimus& leutftM*?Jnts,& ex OlyraMlcH.Qutn&spfi Galeno.yox baC XAfW'^m XatimftligQ dtvturgraca non eft diflt^ncc yUam Gract habent> ?

o ff»

Page 247: Pedanii Dioscorides

LIBER SECVNDVS.tnomen exprimant. Quodprofeclb diilurm nofuerat, fi Oi

wn reddidiffct.Hx his apparet Olyram,Siligin€m9Secale,jr

iftecies ejfe diuerfiftimat.

Athera, CAP. LXXXIIII.NOMENCLATVRA.

Gr.hUfct.Lat.O" ltal^Cthera.

Gal.rcsignota.

"f

*

A Thera ex 7ea fo te~

nuifitme mohta. Ejl

autemjorbitto, quafi liqutdx

pultuula , mfanubns conue-

mens , cr cataplajmattseffi~

cax

AT herd forhittunculaftcun-dum dtuer/os authores , ex

Tritko , Yfordeo O Amydo fieri

potejt. \d pultU genus germaniedendum panis ytce , non laElan-

tthus tantum Mpponunt , fed in

ipfas etiam menfat euocant. Id et§

fit efarina,U£le cy hutyro :vul-

"0 td dicitur de la bouillte.

Tragos. C AP.

Tragus. ixxxv.NOMENCLAT.

Gr-TfayQr-Lat.Trdgn* cerea.lts.mL Trago.

Gai.Blc Tursnict.

o 4 Trago$

Page 248: Pedanii Dioscorides

llfr DIOSCORIDISK£go$ yiumdam HdUcdJrug gtrtt mbo tnt

habut

T\orim confiatHr^alHHnuij mag

fi

ijil

u C ,n,ac„, ^t «»« multa plantarum gtntn

florente impenotx Oruntt aflercbantur ,atf

A uena. CAP. LXXXVIN O M E NCLATVRA.

Cr. hgwj*© . LAt. ^tuena . ital.U rcna

Gal.Auoine.

JlipuU

4

Aucnauenacc ,fi

ytna gemcula f*'

dam hahet : foho V

trtticum tmitatur,V'tmmhus dependcnW

paruuUs ueUtt locufaj>f

desgent,tnymhm/«*'

con'

tmetur,uuleadcatapl4^

uti hordcum. Pulte hw#»'

umfflitur ,prodejt tupe**'

htis infarUtioneficcHS.

ESt Auenafiumentifi^

tftAucnaflcnhuV»»"»-

dem cum hordeo babtt ,m**

tmplaftru digertt , atuj**-"*

aftntlorta , yt Ltxum corp""-

ftm^uat. Gakno commodo tt»

porc Auena tdtturcum rmod*

ci fapa aut vtno mulfi- ^4"^

totUtfarma t\utnatta&«*<*

. ontf

Page 249: Pedanii Dioscorides

LIBER SF CVNDVS. xxr

Oryza. CAP. IXXXVII.NOMEN CLATVU.Gr.oqvlct- Lat. Onzjt. ItaL I{ijo.

Gal.duRis.

Ity^a frugum gencris ejt , in pdlufrtbm rigttifqtttna±

fcens.Medtocnter dlitfed dluumjupprsmit.

^yx^a cut temperatum barbaries BJKJ nomenimluht >modtct cor-f * f

tmaximc ft vt Uahca cnauatur , dtjpulim tarnm

m nutnt,atqueadco *ffig»ft* mfuauioreJL

Halica. CAP- LXXXVIII-N O M E N CLATVRA.Gr.XopJlf©'. Lat.CTltdLHdhcd.

Gal.Cimoulc dc Speautrc.

iXhcdft ex 7edqndm Dtcoccon appellautmud:pli

Oryzjtydluum mdgis cohibet,f}omdcho lon-

l* nubor. Decofldm accto illituque Upra* tollit^ ungutumfca-

mtus extricdt,mcipienubu4 dgtlopijs mcdetur.DecoBum dy~

fotencH,quos excructdt dolor:mfufitm fidoneum efi.

Plmim quo paclo antujuitus Alica ficret , docuit. T undebdtur i»

tdahgtteadonecgranum h tuntcis fcvrnerctur : tundebaturrur-

Wijktuja crtbro fecerneb.itttr.pars fubtilu a mcdia, medtaa crafiori.at(jMadeum modum tres Ahc* Jbeuesfebant , atque huic pojhremum

ftfiulai Vuteofcaf

andum ejlnonex

nducaf]'e yeteres autm *jt«4 medicinsfumpftijh. Sufuidem manducatum gypjnm, -viasfytrt-

u*>» opdat tgt (ujjocat. Vromdt -retercs A hcam lauahant, y% hodteft

**&gunberc , <juodetcrra rubra , cjtta tUitum vt duretMuitur- Altc*

nlen*ftumcnttff>eu<>eftj>ahdtfiima,rifcoft

turn!ct,aut aujlero, aut oieo,

ita, cKprodejl <]uip»»-

o € Ihones

Page 250: Pedanii Dioscorides

%\B DIOSCORIDISclionesfentiunt in inttfiini*,aut ob humores btltofos,aut quautf'ab&k

<aufa. H*c fcripft non tnfcim h licam diuerfn af?ud antiquos jrumenti

fpecttbmferi,fed \mcenumerare, cum ea yti defjerimusfuperuacaneK*

fuerir,ratu*fat'tt ipfam apertins deliniajfe,quando apud authoresMf-eqttensfit mentio.

Milium. CAP. L XXX IX*

NOMENCLATVRA.Cr.Kfyx§©"' L*t.MtliumM<tl.Miglio.

Gal.Millet.OfF.nomine

Latinovtuntur.

*r

Sorgu Milium

ikummpanescoaftum, minm ctfcrpsjrugb&wW

ftit pultefua akum.Vnnam ctt* Torretur M*b****L

ucns^ mfaccofomtur? ut iormmibm^rcltqukj^. ut^

Page 251: Pedanii Dioscorides

LIBER S E C V N D V S. ti*

uutur^ ciuxiliojit.

lltum Harudineisfolijs & iubafrigidum eft primo ordine,&*

fiuum tertio,aut in fiijefedidi-Minus nutrit quouis ahofrumtMti

tzenere,deftccat O* afiringtt corpus,cahdti extrinfecus infaccuhsap-

flitatum 3m&rbos dtfcuttt s qui mordactbus medicamcntis nontgeant.

Dtfiaat ilhtii empiiftri modo:atemm adeo detrita& ficcafarina , >f

^tCHherliquoribus mifceatur.Y. Mihopanis aridus eft &friabtUs,a-

nnt&cmerifnmhs, fuiuidecrafjumed Mthum , & ahquantu Vtfco

f»m>&uft:cianth]uituiedebat Mtlijfarinzm lafli permixtam,& 110

ftro hocfcculo carbonarij in valle Anania tantv.mfe(yt factunt) labo

rtmferrenonpojfc Matthiolo nullo aho cibo aftirmarut, quam eo qui

tMtlijfartna CT lacleconficitur.

Panicum* C AF- XC*NOMENCLATVRA.

GrA.EtoftQy.Ldt.Pdnicum.

itd.Pamco.GzLPaniz.

i

js5 £n

i^Antcttm frumentdceis

Jemintbus annumera* )yi+»~*l^c

MilioJimile.Eodemqut >~u£todo m panes fubigttur a

ojdem hdbet ufus7 mwu* ta-

un cr nutrit 3 Gr Jirwgit,

+-m

£

O» ignotum eft Vanicum

Mihofimdc , & quod ad

Panicum.

N . ..

eius facultatem attinet ^modtct

nutrit& deftccat3luxus corpo-

ris[tfttt,yt Mihum,& extrinfe-

cus apphcatum , refrtgerat& dc

ftccat

SC/I

I

I

Page 252: Pedanii Dioscorides

i

\

a»o DIOSCORIDISefama. CAP. X C I*

NOMENCLATV R A.

CrA . iHaaptp. Ldt.Cr Offt.SeJamnm.Ita.Stfimo.

Gal.Dclalusliome.

F.famaflomacho mutiiU cibwhaliM grauttatemf^U

quottes tnter mandendum commtffurts dcnttum inhtp**

neruorum craftttem ttlttu difcuttt.meddtir aurtbt^fracl^

bufliSyinfUmmatiomLM) colt dolortbutycr cerajh moffib*

cafttis doloresyqut afluattone concttatur,ex rofaceo lemt:tW

ejfcttherba decoEla in Mno:pr&ferttm injlammattonihm #»

lorumdoloribufque prodeft. Ex ea fit oLeum^quo ^£)f'f

tttuntur.

Zfamifemen notum ejt oJftcinU y& non pe rinde ipfiapLmta>^

\taltaferttur,quodterrasadmodummactlettores reddaf.t^

affertur& Veloponnefo. Qutdamfiumenthqutdam kguminnh.l

ri adnumerantjculmo eJifcrulaceo,foltjs finguvus, ftmmecaw >

quodyafcuhs yt papauer cottnetur.radtccfimpltci& alba-AtjM

famaquadraginta dubns maturatur aflore.Sefamifeme prxpm^

tdeoa; conditumoleofamcontrahitnaturam.quapropteryejccn

fejhm tmplet,<& redundanttam parit ,fiomach j; m yotmtionv f

ftmditaarde co;tcoquttur,pin£uc mintflrans altm:nturn:nzc t&

firmat,nec roborat>£r cum crajjb conJtetfucco,nec dejcenditfa^>n

permeat rarusfohus yfas.Melli tamcn crudo permtfcetur,yt tnf^

ta* concrejcattcju* Grtits Sejamtdes appellantur.Caltda prxdttvr» q

natura,quam ob caujamfitt mandentes excructatj JLpiphoru ocn*

& dolortbus Ulmttur decoila m ymo herba.

Loiium. C AP. XC II.

NOMENC LATVRA.Grd.Alpec- Ut.Lohum.Itd.GJogtio.

Lial.Vuroyc.toh^

Page 253: Pedanii Dioscorides

LI B ER SECVND V S. mjolmm quodtnterfegetes nafaturymoluti y illitn nomat,

putrejcentia ulcera.gangrenasj^ emarginat.San.tt cu l{4

pnariujale Cr aceto feros bchenat : CT ex aceto erfulfure

mho, lepras:[irum^s quoaue difutitycumfimo columlmo CTbnifemine decoEtum in umo rumpit qud agrtua ad cofltonem

\whcuntur.DecoElum ex aqita muifa uutiftme ifchiadicts iU

"MurficumpolentayThure,Myrrhayaut Crocofijjtatur, con

«ftionem admuaU

Oluim.LatinU degeneran* frumctum,Y)iofioridi inter bordeacc*

•^&trittceafatanaJaturAerrahumidtorefaut^erepluuiQcyfri-rt40, l

J

fi-'Hdomelantl)iumA,oltitmnoneflcexcapUe de Vhicmtequarluitf0appant.\bidtctt Dtofcortdes, Vhicnuemjptcam proferre I olio fimiem><\uo clam Loltumfptcamtnoncaputyautcalyccmproferrcvt Vfeumdmhti4mA>a^iHtr^fimtlid.Loltum ebrtetatem& fomnolen-larn "dtiVt.Calidum ejl terttj ordtnts tntUo,Crftccum mfmftcundt.

Amylum. CAP. X C I 1 1.

NOMENCLATVRA.Grd.hjx{,\9p9 iat.^xmydum. Ita.^mydo.

Gal.Amydum.

appcllatttm eftyquodfne molafiat.Optt-

tftrijnatione Creticnm aut ^Aegypuum.

facmndt otniyli hac ef:purgatum trtmefire trtticum

jwjcit quwquiesdic, crffuri poteft,no£le:ciim emolhtH

/

hr ' i 7 > >

bi molltfitmum efjt

pedibw culcuri oportet:rur[its mfo.

^ntesjbifurff

(fortufy

Page 254: Pedanii Dioscorides

zzz DIOSCORIDIS.JfcortiscL (iccitii wgttUs nouls conjeftm torreatttrflagranttfi*

tno tnjolemamquejipauliffer ttdum maneauacoremconu^

Contrafiuxtonesoculorunhpufula^.caua^ ulcera efjiaxtp

jangmms reteBiones potu cohibet. Fxafferatasfauccs lcmtM*

Elmtque ohfonijs admtjcetur. fit ettam ^Cmylum ex Zea^u

rnaceratur ac elmtur uno autaltero die^fubaBdfanum^

do mantbt^fthigttur^refa^feruentipmo infole.utanterttt

ltmi46yextccatur:nulltM tn medtctna ufm.adaita tamenco^

ntens.

ft x-it <v> O B/cfrt«m Amylum(qued Amydum officin£rocat)probaturk*M

yVw

w

v^ te,Uuore9atquevt recens fit. Vltnius etus inuentionem Chioty*

^±~- trtbuit. Vit ex omni tritico& filt?me>& maxime trimeftri. A wj**^^ AUuiz**

±

^*i : Galenus ex tritico eonfici tradit , yiribtt* partes exajperatas lemga

** *wr/^ follere9quod ab arida conftringente acrique profiafcitur corpMtt*'

4*

cjuod obeundum ofnu,d'tluta quxdafaculta* qumritur omnts qttattt-

tts expers. Amylum fimdem elotis paritbus natnramfibiyenatutP

lendfi maiort tenuitate prxditttm:nec tame apertlcalfacitfiatt *tf

/ 4 + *JfA

tuspanis>quodtamen alifs eft donaium pantfictjslkmylum &'«*

jf [^ • 1 ft >macerataayuad* yelbtduo,0' axungUinftarmambusirnfrcjj'

7%

£ " nec nonaccernmo in fole rcficcato. Lft& placentx «enut Atnjl** 1

^

bocmhilad Diofeoridem. Amylum membrorum ajperitudines U&&'

j(£itjtfuum,&fanguinolcntamexcretionem.Daturin dolorib# y9

t&aUquantum calidum 3 dtmtdiataynci* pondere9cum ouoO

Fcxnunigrsecu. CAP. XCl^ 1 '

NOMENCLATVRA.Cr£.Tti\t$.Ldt. Cr offi.Famtmgr&cum.lt*

teenogreco.GzX. Sencgrc.

Oeni$rm{arina utm habet emolliendt dtfcutieftdijr'

tn*'

jua mulfa dccocla aduerfus tam mternas,quhm extff^

inflammationcs effjcactter lUimtHr.iienem cum aceto CT^txtenuat. succus decocti eimfoemmatum mahsfibvt**

u' C?

Page 255: Pedanii Dioscorides

LIBER. SECVNDVS. 7,1?

Jiue tumor, fjueprdclufiojit

mlua > fouentur , e^r infi-

dent. Fcentgr&ct in aqua

decoEli cremor exprejjfo,

capllos ,furfures , Crrna-

nantta, captis ulcera pur- r^^Ygat:locos dilatat Cr emol-K ^.1

Fanumgrsecum.

Itt y fi cum anferino ddtp

peftt uicejubijaatur.jzitide

cumaceto utilifiimum im-

bectllthm locis , er ulcera

fenttcnnbm.DecoclHm etus ^-^

/

prodejl aduerfm tenejmo

jatidamJL dyfentertconim

troluuiem. Oteumquodex

eo exprtmttur _ CT Myrto,#&&*

Mrices dfrergit.

captllos CT genttahum a- (/

VVlgan& notum officinis Tccnigrtci femen. Vanumgrtcum ca-

hdum eftfecundo ordine* & ftccum pnmb , ideoq; abfcefiibm ca-

Idullttum, amfius incendit. Ebfitvt mmm calidv>& dnrtonbu*

tonumiat*

Litium C AP XC V-

NOMENCLATVRA.Gr.&lvc\s.L<Lt.LinttmAuLDno+

Gal.Lin.

Inum uulgo notu efl.cumfemen eaJd^qUM Tcenumgrd-

^enm utres babet.DtJcuttt Cr etnolltt omnem tntmforis

^JwMmerftiAtilletoieQ, exiguaj^aqua decoflit, autMe

#

co8*

Page 256: Pedanii Dioscorides

**4 D I O S C O R I D I SI

« i

coflo exceftum:mtu

J.mc Hdrosa mm

f^r

l dijcuttt.ulcera fu>

puntyfauosfydeco-

purgdt : unguesfc

broseximit^cumfi

Nafturtij Cr melh

pcclorts extrahit ,fi

/4t

*p

fiimuUififarina Ptftr» V

Mclteexctptum,frofIdti*

l

larqtns adfu

ecoctumd-

L uxjj erofiombtu tmmttnm

alui excrementa euocti :

»

uulud. mfiammaitonesm dejfefitombmperyuam uttle.

OLeum fmmk Uni mtrabtb eft efftil* mMmum - Vf*„nt.

emoUtendas neruorum& tun&urarum durtttas > conrhmfedts malk , 0> <t»ros fcemtnarum locos molht. ZlotMmCTJtrl

j

Kofarum aut Utnupharis , admodum prodeft amhuftn,<7 a c

cruftatemargtnanda*. Suntquim Uterisdolorebibendumpn

tnum aut ivtatuor draihmarum pondere , mirabdt efteCi»'?*'^

tum reunsdatur,& ineunte morbo . Semen \ tm. cabdum eft\trt

?

ordtne,& mcdium tnterftccum cjr humtdum.

Cicer. CAP. X C V I*

nomenclatvra.Gr.Ef i&ivS<&. Lat. Ctcer.ltal.Ce»»

Gal.Cichc. -

ff

Page 257: Pedanii Dioscorides

LIBER SECVNDVS. ii1

Jatiuumalt

m eft, urma\

injUtionem parit , colorem

cemmendat , menfes acpar-

twexpellit yiacauget. CumEruo decoElum iUimtur ad

infiammattones tcjiium, uer-

rucofas informtcationes , ad

fcabic, ulcera capttismanan-

tia>impettginestL Cotra car-

anomatd,Cr ulcera qua ca-

coeihe uocantur,cu melle C7*

hordcoprodeft. *4ltgr.u&g

nm sAriettnum nomtnatur:

utruML ctt urinas, ddto , cum

fiore marmo, hydropirisdut

rejno morbo laboranttbm,

eorum dccoElo* L&dunt ea

txulceratam ueficam , Cr reneutn uerrucarumformtcantium

Prfkum^gtnere.prtma lunaJingulisgranisJinguLu tangut,

f^grana Itnteoto deltgata abijcipojijeprdcipnmt, tta dect-

« tuarbitrantur.Sylueftre Ctcerfoltfsfattuoftmtle eft,odo-TtAmJedfemtne dtfcrepat.tdem quodjattuum pr&ftaU

S* ^tcercandtdum, cui etlam Columbino nomen eft. Tji ruffum,~ <

?Wo<* Vinereum dtcttur, & idco extttdd* vcnert cjutbufdaaptum

<*»»-. Zftmgrum o* paruum,<]»od ab ArittmiutpitUfimthtudtn*

ullUnHm ilcitur

' ldZenus *bfterfori*fdCultati<ftint,&fa!n< poten-

j°J

€St ren«ks lapiUoi rumpunt <& comminuunt. Syluejhe Ctcer man-^m Uxat yentrem , fed ventum trocrcat , O* tntejltnorum dilo-

Cicer.

i

fi

tftruaJac ey ftcrma copiofe ^enerat.Orobtni attra-

iUr"unt. taproptcr tecur $Unem,re~

tna

Page 258: Pedanii Dioscorides

%x<s DIOSCORIDISnti ,/iabUm ,C impetiginan emundant. Dtfcutiunt qui fuhdxrw*

tnafcuntur ahfcefjm ,m duritiat tefltum atyue adto tn vlura. mnlip*

fotentesfunt.

Faba. CAP.XCVILNOMENCLATVRA.

Gr.Kva{i@:Ut.Fdbd-1tdl.U FdHd.

GaKFcucs»

dl4

^chx mjldttone

tut , dgre concc

nultnojdjomntafc

tjcrt, curnem gtgt

frigidt^ i

>tuffli

c]a in po/i

fuo cortice efitdtd ,#**'

rtM cr cceUdcortim $r°r

fifi

conuententtr mandttur

fiatto leutor contrahmr,?

f\k*

4,

atnjctatnr, umduf^Hho exhkt , tna»'ufhmach

7t i-paril

CrpcrfcW

F 1*840*polenta tilitnm , i»j

ttones fktt uulnm t*t*0

mitig4t,cicatricei cocoloresfacityturgetesgrHmojola(lerri

mai.ethifi tnftummatione tententur^adwuatjac refling"1') „

TunculosJugtlLta^arotttUijiCiim fcentgractfarm* <f*

Page 259: Pedanii Dioscorides

LI B E R $ E C V ND V S. ti»iifcutlucurn ^cfa autcm rhure O* out candtdo , proctdentes

oculoSttumortSyHUM^ refrtmit.fubaEtum uino ,Jujju/iones CTittw oculorum recreat.ManducataJine cortice Faba,ad auer^

tend^sfluxionesfronttiUtmtur.Deco^ainuino tefttum colte-

^ioncsfanatycjuo tardiw pubes erump4t,t>Herv ima uentrt tili-

Wur^Hitikgincmpurgat.Fabarum cortuedlttt cat>ilb,aut poji

tmlfxontm renajcunturyoractlejcunt ^ crmmm ahmentt ca-

ftfiunt.-cupolentajajfo ^clummc^ruetere oleo tmpofttt tor-

tutSyflrumas dtfcutiunt:deco£lo earum lan<c tnfiauntur. fabx

<tyfo corttcetntllatpartet* dtuifajn quasjuapte natura Jandt

^ytm^Qmfoletfan^uimsdefluxionibmay htrudtne conata^

^nanque easJupvrtmit,JiJemtfcEla aPprtmatur*

\funt a temperamento Jefi

Ui cfhfacu

^ntHmaftnclortxfuntparticipcs . Q^fatuofam tame (vt ptifana)aualttdtem

IsVaba coquantur,

[vt pti/ana)qnalitatem non exuunt.Tabarum fub-PWianadcnfaeft nccgrauu , at fungofa& Uun 9 <? ideo abflerfb-r*4maliquantum -»t ptifana,vimbabcnt,fordibusquecutu cluendu,

folwidis £r mandandu corporibusjeu virorumjeu fucmmarum , pa-rttn*fum o* gradum obtmet,quem Narumfyuma Nitri.O* abfier-

fona quauu aha res Alltt&faciei ttidem vt ptifanaAentt^tms miculas

'fokwuraSias^O- omne o-cnus pufl ulas tollunt.Tahfacultate Yab*

rfs <y denfis contin"it,tn nucu mhil abjlerfc

*

fi

fi

^ totocQrportgroj]umnutrtmentum£t£nuntAlu*reientC5 & tm-nttnr* eduntur,muhum bumi di nutWmentt procrcant,<j obidmd-torem

faptrfluttatum cobt*m nanmvus tantum altmcntarium& u*

f

fi

ifiClortA. c/ dcfi

flatuofo

t * nhd

Page 260: Pedanii Dioscorides

%%9 DIOSCORIDISFabaAegyptiaC A P. XCVIH

NOMF NCLATVRA.Grd.kiyu7t]t<& k.u*(x&.Ldt.Fdbd <stenptU.Itdl.F4M

EgypMfi

ptoplerunejue prouenttym ^xft^

yfep

Ih6 tnuenttur. Foltd haUt dmpld , ettdmfidddrborumfrom

compdrentur.cdulem cubttdtm ydtgtti crdfiitudtnefioremr^

feum.dupU Papdueris dmplttudtne, cr ubtfiore exmtnr Jert

folltculos uefpdrumfduufimtles y in qutbn* Fdbdfuprd ofteroh

lumfulUnm dmpull&modo.promtnct. Ctborton tdco noW*

ndnt,tdeft,drcuUm,quontdmfcrdturtpfd>humenttgleb&wAm

ddta, &itd in dcjudm demtjfa . Rddtte firmdtur hdrundine

crafitore^ux crudd cocluue eftur,et Colocdfi&nomen ejt^ f*

bd utrens mdndttury £r exucdta ntgrefat.uulgdremmAg&^

dtnefuperdt.^cdfirtngendifdcultdtem obttnet , crjlom^

uttlem.DyfentertCKyCcekdcvdprodeftytnfterfoypcIenM *&\

menio :ddtur quocjue in pulte. Cortnes tn utno mulfo decoctw

ternt tnde cjdtht btbdnturymdm profctent. Fdctt ddduriu*

'

lorem,quodtn edrummedio utrtdcjbecldtur>gufiuarnarnffly

tritum C7° cum B^ofdceo coElum tnjittletur.

Sa hegjptia nihil nojlratu Fab* prtter nome referen$>Cow

li

ftake*

\fi&& CUia* lacubui , prouemt reft

ipud VenttM4,0* Neapolitanu hortv

*

*>Jlrutil>

Lens. CAP. X C I X»NOMF. NCLATVRA.

Crx. <p«H@r. Lat. Lens. Ita t. Ltnttcchte.

4Jal.Lcntilles.JJB»

Page 261: Pedanii Dioscorides

L I B £ R SECVNDVS.Ens fre luenti ctbo

aaem oculorum ob-

tund\

y dgre concoquttur .

Stomachum male habet ,

eumj^ Cr tntejlina tnjlat,

aluum cum cortice co -Jed

ftjltt . Prdfi

factlltme coquttur m-// atriin macerattone red

dens : uim /; adtrtnKdt^uaexcauja aluum cok

bct,(i detratlo antea corti

• \Lens

qtiatur accuratc>prtma<L

aqua tnter coquendum effun-

datur (qutppeprtmum tdde-

coElum uentrem rejoluit ) /o-

Uni

truu^ac pulmont inuttlissmeltHdfuofungetur munere co-Hlfwxtones,addtto cuaceto Intibo^aut Portulaca,aut Bt

tgr*>aut baccis Myrti , autputamtne Punta>aut aridis ^o -

lu^Me^i]My SorbisueyPyru rhebants.aut malss Cotoneis,m Ctchorio aut Plantagme,aut Gallts mtegns^qua pott decomt*bifciHntur,ueluuarum J{hois,qu<eobfomjs tnjjargutur:

Ktmacetum cumeo ddigenterperco<juidebet,ah**alHUCo-

jwat.Cotrafubuerfionem ftomacht,trtgtntagrana lentis de-

mAdeuorariprodcrit.Dccottacum]>olenta>Cr tllttd,po-

lr<t* lenttyfnus cum Mellegluttnat,cruft*s rupit.ulcerapm

&*. Decofiam aceto durttt^ crflrumas dtJctittU Cum Coto-e°Aitt Meltloto medetur tnflammattontbt46 oculorumfeduL

t0 Kofaceo.Jed tn ampioftnu aut tnfiammattombudjcdts

.

1u*mAiMrcmediH extgut , cu putamtne puntct,acftccps J{ojss

Page 262: Pedanii Dioscorides

iio DIOSCORIDIS.ddieclo MeUcdecojHitnr.nomu qiu mgdngrdndm eutfertd,

ddumEld mdrit dqud^uftulis^ Cr hts qud Jerpunt y igmficn

fermomhnscfo , ut dntea dittum cft : contra mammasmfthUcmqrumouout^ Cr prd mmidfui copid profundttur 3 coSi

uCr illitd duxil

T.ntcs ttmptrjmrnto funt fi

,k

<ft

hthti ,ft detraclo antea corttce difco<juatur accurate p rtma q,acjua tn-

ttr Coqnenii effundatur t cjmpp>t prtmu ittud deeoSlum ventrem refit-

uit. At Gatenni.Cortex(inqutt) Lentiu vehemetcr aftringit >cartiti

tenuiterfubftatta t<ju*& crafitfucct O* terrcftm eft.Succus forro U»

tu afhringentttft contrariu*. Quoorca ft eltxa m acjua tufculumjau

garo toUoq; cond itii btbat ur,aluu detjciet.Ad <juodex budecocia l**

teferculum apparat ur tcotranamfuuo vim obtmct.Sam>au4 vtnW

obuenmnt fiuxtottes>depccat>os vcntricuh>tnteftina > & totum dent$

yentrem corroboras . Quaobrem caliacu cy djfentertcu aaomodat**

ctbus.Lens vero decorticata,vt tlla aftrtngendt vehemenUa*tw<n%

fba *1. r

ejftcjtur > crafjum prauum<j;ft

deftccat,vtt ea <jua cortictno eftfpoltata.B^

ftbiex diametro cum pugnent>tameex QaUm fentcntta ftandum^

<juem £? doctrtna darum>& cxperietia eximtum reddtt. Porroj»

ad LcntUcthum atttnet, tpfatantum Galent verba defcribam-So

futbus vttwfa efl habitudo>ob a<juam hi carne dijfufam> Lensctbo *»

Itter f>r*b*t»r,cenaridis O* fjualientibus admodum damnose.lt***

ob caujam vifum mtegru& mculpatum hebet atammoderateexiccai>

ftvero <jut contrario modofe habet>humidtort vtdeltcet ,opttulat^

lUc cumfcnbat Galcnm>cjui Lcntu cdultu tcmcreiumpferit,i\wm

ijtcui e mala habttudmc

>y<

Phafioli CAP. C-NOMFNCLATVRA.

Gr*. tttai \<&.Lat. phaJioL. ltal. Fdgtttoh.

GaLPhafcolcs. '

'

Page 263: Pedanii Dioscorides

LlfcER SECVNDVS. 23*

Hafio lt mfiant , fiiri*

tm aent , *gre co~

quuntur y uirides cibo <_/-

uum emolliunt, aduomttto-

nes idoneu

Vnt Vhaftoli in Italia yuUgares , & dtuerftrum Jjtc*

cicrum. Sunt enim oandtdt , ru-

bcfcentes,fulut,eytdiucrftsco-

loribus varie^ati.Catidtdt ijui-

*fl>fi

fitk

manturUgummum mo -

>ubeftentcs,fiaui,C >a-

ferunturm hortts, aluf

$$

fuum f

Phafiol

foU

dunt, fuis ttiam muolucris , ac

fcquaci capreolorum reptatu,

cameras, domunculas, pergulas

l.upuli,

RrJon^'er,clymem,pUnU^ alU, qux arbonbu* &Jepibtttfefe<

Uraueni v^ :__ . r » i .../J.

_/,..__. _*. <r.ti«_ _•_.__/_»_£-_ 7. __*ff7_j

con~

Qak

llhrn

tfe horten/cm , Smtlacem^ eundem hortenfem , Doltchos efft

theophrafto, ttu\Cap.-vtu.Ub. dt Vlantarum htjUria, O*

facultatcahmtntt

ntm Doltcht id Vtfim Ue<ltoUnenft territorto Kom4ione ,& dhbi , Krabeta , quarn fub

JW nomme deftrtbit Calcnus . VI darct eo quem modo cttautmus loco.

^boccaptteUiofcortdtsdecandtdts VhaftUs aut Vhaftol» locjrn^

^aui^rl VbaJeltfunt.SujutdemaUjs Jijltn&ttoloribus, DolubtO*hml

*«sleuesftuefattux dotlts habtntur^ ccrumfl^ux Lobt.

Eruu rru C A P. C I

NOMENCLAT V R A.

l>*

Page 264: Pedanii Dioscorides

%l* DIOS C ORIDISGr. o^. £@*.Lat, iruum.Ital. Qrobo.

(Jal.Ers.

Huum paruwfrnM

)gmmb

bruum.

omnwm co

mgujlofolio,tenukfen*

#4 m uAuuiss habens >t

*

auibttsfarma jit ,notnmt

Erutna % ad medendtufi*

conucntens. Iruumcaf®

onerojum cfl , aluum ejt

turlat , fangutnc fetWnam extrarnUelixo botttt

Jkgmantur. Paranddfr-

rtndratjohaccft.-rbertc

ra grana candidaj^ dcit*

guntur , pcrmtfcendo^

aqiia refferguntur, doncc

Jufficientcr cobtbanufoft-

ea torrentur , ufyue dftfH

htans cortex JiJrumfdW:

molitaj^ farmano cribra inccmuntur ;pofircmofartnarccch

dttur. Hac aluo uttlu eji , urtnam ctet , mettorcm coloremefp^

ctt,fanguinem per uefuam aut aluum cum tormtntbm eltctt ,fi

LrgiH* m cibo aut potu affumatur , ulcera cum mellc purf^

lenttgma Gr uitta cutism facte , cr macuUs > iotum^ corf^

emcndat : nomas, ganarMASydurittdsejue ferpere nonpattW-

fnammarum durtttas emolltt.atra ulccra yud jiicrtomata *o*

eant, fauosd cmargmat.carbunculos rumptt.cum uinofubacld

tllitu morflbm mperarum,canum,hommum^ medetur : u'in4

dtfjjcultatcs , ten efmos^ ex accto nutigat. Fruum tabtdss , fl

aUmentum mnfmtunt, tofittm , &" tdnucit maqrittudsnem

0W

Page 265: Pedanii Dioscorides

L I B F R SECVNDVS. xj|

meBe exceptum , fumptumque , conuentt. Enu cremorpernio-

nes,Crpruritnsm toto corpore,fanatfouendo.

EX Alexandrta V tncti.ts adf rtur Orobi flmen Vicitfimtlcfedtd

procultlubio non eft yerum < "robt femcn . F. ruum non tlla efx , ouaItalu^rt dixtmns) Kout^hone dtatur,<]uam Galcntu ,1 lxof}br*tpHi ,

& Paulus Ocrum \ocant , nuUa nempe tntafentttur amarttudo , tue

tjttantumuH manducata , fangumem per vrinam extrahtt , <ju* tn

Qroboyerorecjutrunt Dtojcortde$& Gak?w< <^robu< intcrfumcnta

nafatttr ,feda pauci< nojatur. Dtofcortdes fartmm cx Trutcandtdn

&*& elt^it, at Gaknuf candtdos in medutna , ruffis CT paRtdi* ttfim

ftoresfaut. Orobusprtmo ordtne excalfactt* £r dcficcat tnjinefcunds,

& tjua amarttudutc abjlergit ,tmtdtt , O* apertt . Sumptt* cum mellt

*f*gmate ®*grojfa humortbus peilus cr pulmoncm cmundat*

tipini* C A P. ClltNOMENCLATVRA.Gr.QtffiQ-.LdUtdLc?' Off.Luptm.

GaLLupkis.

S^iHKslupintMnotHteft. Cuihs fanna cum Mefle de/in-

"HjdutpotU) uentris antmaltd expelltt : ipfi quoque mdce-utt>OcumJua amaritndme ejitdtheadtm effciunt. DecoElueorm

*(temmknH6prdftdt, cum R\utd CT Ttpcrepotum:cjudrcen

°Jisprodeft. Eodem ulcerd U tra , <j:u Thertomata uocdnt,

&™&rxnM,mopientemfcabiem,erupttonespuftuLrum,ulcer*^captte manantid , utttligmes , mdcuLsfy fouere uttltjstmum

*enjes ©-partm extrahit , cum Mjrrha Cr MelleJuhditum

mH€Uere.Eott<mfdrtna cutem Ituoresd corrtgtt:tnfLmmdtto~

ne$ ct4mf>olenta o~ atjtta miti tuUrcuL , cr coxendtcum

ir»ciatti4 ex aceto lemt : ftrumasm dceto cotla ilhtd^ dtfttpdt,

tfbuncHlos rtttnptt. Decoclt cmiefttdaud , donec tn cremoremkntc

rtdi

'lc*wKlaaem dbftergmt : medenturpccorumfcdbtet ,

tum* "gri chamtUontH , tta ut tepente decotlo ahluantur.icem

P iCit

Page 266: Pedanii Dioscorides

**4 DIOSCORIDIS•adt

fratu dtdcejctre cccpermt ,

»

aceto poti ,/afiidium detrt-

hunt , Cr cibt auidttttei*

faattnt. GigmnM&ftsejlres Lupmi , fit™ f*.

ks, fedommno mmonhf

eadem <judfatrutpoft»t.^

Vpmi notum lcgumi if

i Dwfcortde dtpft^

nihil ampborit annotatmm^

auirtt , praterqua» <l»™a'

rum fartna omms «*«<•»"*

tjftiluf rcddtt.

Rapum»

cap. cin-

:fi

Lupini.

NOMENCLATVRA.Cr. Tcyyv^H-Lat.^afum.ItaiLe I{Afe.

Gal.Raue.

tfa Hapt radtx altt , mfUitonem parit ,hurntni*

iJ}/muUt:de<

dagraferntones^ fouentur.contrttoj^ J(apo atque ttnfoj

uantur :JtexcauaU radici Rojaceum ceratum adtgaW :

feruenti cinere eUquefcatyexulcerattsperntontbmprofcieUJ

mx eim decocidL manduntwr. cd~ urmam ciunt. Sernenan

cr

CT thertacts , praferttm qu& fenfum dolortt auferunt,

na uocant,tdoneum e(i:potum cotra uenenajalutareejt

d*°-

nerem concttau Kapum murta conditum, mmm abm***-ijft

fr

Page 267: Pedanii Dioscorides

L I 6 F. R. S£CVNDVS. *Jf

Rap mm^dmuttomagis appetentiarecreat.Sjlueftre ^afummar

^uJntitr,frmcoJutnjn cuhtti altttudinem afurgens^ramo

Jm>kue:m cacummefobajtrt leutd, digttalt latttudtne y aut

yiwacrfrHflummfikfHts calyculatts.cumfy eorum inuoln

'f^itintur,aba intwfdiqudfoeftdtur.qud quandam cdft-Ui#Wemt>rA jeminafaruula conaptuntur,fc

&*>mtH6 dlba.^dditurm meduamenta epahm ad detergen

m cute ln facic,totofy corfore utimur, frajerttm qua ex Lu*ftom Erm, Tritui aut Lokjfarina>fiertJolent~

Tj Ap&dom?ftk* triufuntgencru,craffaM«a,rotuda.Qua *(tdte

l^rru>KurimmHniareddutHr a bruiiioru O1 erodent i£ animalcuf* l

Jliuria,cZmixtafatienu teporefimimfuhgine,aut maceratoficr

+}j*f*&> te%jHjemine.CMumeWa tdvt re experta afferif.hicobfe

*ufi$*$r*fTHttnftn effe Sjtj>hanoJyUiepi,&'aLu

rama

Page 268: Pedanii Dioscorides

**c?

njt.

DIOSC ORID 1$

lateraftargerejn quew lutei flores,nafc,

lollicemcrajfa: At Kabhanumfyluejirem

Napum, C A P- C 1 1 II

NOMENCLATVRA.Grd.h&ri&.Ldt.Ndpw.Itd.JVdgori

GaLNaueau.

Napum. Napum SilucCtrc

OSla Nafi radix inflat,modicum alit . Semen eii* f,

uenenorum utres hebetat'. antUotk admijcetur .C°

turfaU radix.

A'<f

Page 269: Pedanii Dioscorides

NLI BER SECVND V5.

iflm& VImiu* plurafadut genera

13?

N flro tempore candtdi tantum& crocei reperiatur.Crocei crapi&

™ iicet,0' ochIU magu adblandiantur * infuauiores tamenguftu funttendidH.AegybttJ e Naporumfemine oleum conficiunt*

Radix C A P C VNOMENCLATVRA.

Grd.fepavt&.Ld.Cr offi.B.dd^x^hd^hdnw.

Gal.Refort.

Khaphanus. Rhaphanus iylueftris

Rv*dix,quA Gr£cis nhdfhdnm dscitar , excdlfacit>fl

tm Qgmtyonfudtw ejl , fedfiotnacho aditerfatwr, r

,

clet^rinapelli^aluo dpUoryfnmmo tdmeabofumi deU

7 ° »142u tim dilirtbuttonem ddtuuet;cH dutem frdfnmit^mJHj^ndit,^Hdre mmitnris commodtfime ddtur antc

um

Page 270: Pedanii Dioscorides

\pecu<Adfnlutnrt*

**3 DIOSCORIDIJhum.Senfuum actan cxcitatdccoEld conti

0~ pttuttd. crdfuttem inpdiore , ejfcax tf\

mttlfo^ celcrtm uom ones mouct;hydroputs comntodtji

bmttiryhcnofn utibsfugtlLu cu . . fle rdfh>&"nom##*

btur:contrdutperdntm IwauviL itur,al^

duarjenti^tnes cum Lohdcedfdfma. cmenddt : hit cjMf^ftrtngni tr,tdmnbo juampotu/aluurtseJi.Scmenuom'

ttonesfacitykrmam motiet,mcnfcs at,bcneextcnuat, cm&m

to tibtumgdngrxnai ualtd me emdrftrut, coBum tum ite

to mulfo ^angtnts percjuam uttttter Qdrgartzjitur.CottdC^

Jhs morfna,pQtuex utno,duxtbo eji. Syiucftri* fhdphm f*

Romant ssirmordaauocdt JobdJdttuoJimihdJcdm^L^

pfanum tmttunturjddtxgrdciihs,tcnerd,[uhacrts . Tamfw*

tjuam rddtxtn olcrd rcctpttur,Sedhdc excdl;>totjUriMfflCtf'

cttdt, djiuojd eji .

RHaphantuquiepradtx.O KaJiemU latbu*Jifo%*iil*

*

herba Unaria radtcuU^ma ettam KadtcuUfimphcttcrdtat* f

Grtt»Jiruthton,a Kbaphanodtuerftfisma.tft Rhapban&fit&W

<PS

i efl tertto ordine.fKCtujecundo-.Armoraaa m bu duabus^*

fuperemtnet.Semen totapUnta potenttus eTl.DtmityobtdjM

m ir

ftnt KadicuU cjotus agmofi

*Jlata radtu,mtnorem etta acrttnof^a

Sifrr, CAP^ C V

I

NOMENCLATVRA.Grd.xlcragop.Ldt.siJer.lta.Stfaro.

Lral.Chcruy.

ifcr uulgo cognttum,cutm radtx dccofld ortgrdtdcsh

flomdcbo uUM,urmam ctct%er dppetenttdm tnttttdt-

Page 271: Pedanii Dioscorides

LIBER SECVNDVS. *J*

Sifcrf;atiuum. Siferfyfucftrc

C Ifir omrimm radtcum qua eiemh funt faluberrima. I Unc Tybe-n™ prin&ps flagiubat ommbus ann* a Germama nonnthtlama*

1 lm™maj}ricTtonepaucareftptt.Kadtx^ Vrinam

*™rn*t-Q<ilenofecundi ejl excalfacienttum ordinu. ?aulut in tertium

untUmt&ftm *n tenutum efjepartium , £r dtfcuttendt naturd

**reM idcofngulnentibm £r tormmofts ex ytno dart.

Lapathum , fiue rumex.

C AP. C V I I

NOME NCLATVRA.Gr.Xanafap.Lat.Lapdthum.Ital.Homhce.

Gal.Oreille.

gtneribut rumtctf, OxyLpAthu uocat, ejuodtn acutum

^wtfrtdura, hal/es cxtremA,no ntfipalujinlnn najces.

Page 272: Pedanii Dioscorides

»40 DIOSCORIDIS

Lapath

omac

^luus efiJdUt'.us,illi JifHd

lii. Terttumgtnui Jfikejht,

paruum , plantagtni fro:

mum , humtle cr ttntrm

Qjidrtu eft,auoddlij Oxili-

da , dlu ^Anaxyidd ,aut U-

pathon uocat. Folid tim\f

uejhi ac exiguo I{umicif-

ntiU > caule non nugno,^

mmc fuhacuto,rubcntt,ain,

M cauleC agnatu dfltj

cilus emicxnte.Ommm^

cotlo olere aluw emok^

cmdi iliitumeliceridcs,^

faceo aut Croco adtetlo, k'

CHtiutnr.Sylueflru <TWn acutum . lapathy,Creius attam Q&

lida nomtnant , fen***

iliterUiturccntradjfentertas,^^

hi fafitdia ,fcorpionum tflws : auodjif**

fffeflni Kpotuprafumat,nihilmolefiiexiclupattctur. Kdd

<ofla>,aut illita cruddjepras, impetigmcs, C"fi^rofioiun

^Jferjanant :Jed antea locus aceto cr Nitro infole perfrilM

eji. Pruritns corports dccoElum carumjcdat, fifonedtuh*»^

folus lalncarum conftcetur. Cotla inumo cr mfiillatf>**'

rtum dentiuma^ dolorem mulcent ,Jirumas parotid.^ 'J

ttunt Lencmtumacetoextcnuant diquiamouendu ft

radtcum gejiamme utuntur , eas collo appcndentes: tnt*

admota fammarum profiuuta fifiunt : cum uino autetnf

J

*gio morbo mtdentur , calculos ucfii* wmnw—; ^

cunt , fcorpionum tElibm aux/Untur. HiffoUf^

Page 273: Pedanii Dioscorides

L I B E H SECVNDVS. 241

Iweft mdgnum,in faludthtu nafcens : eafdem habet tures,

fupradifla rwnicisgenera

Tenera

paluflribns nafcens , tncacumtnc acutiora duraq; folia habet, obidnojlrates

offlctns. Lapatium acutum nucupant. Altcrumgenus bor-

^fiMtdifiimile.Tertttnnfylueflre^paruumiVUntagtn^fi^ura^mol-

k,humiltter fiutlicans , Acidula aut mtnutaOxalts vulgo dtclumQuartumgenus alu Qxahdem,alij Anaxandem , altj Kumtccm fyl-Wicumappellant. H utusfolta fylucfhi O* cxtguofimtltafunt* taults

ter*sfefi]Hicubttum ahus,Jeminc rubro tn mucroncm acummato , cjuod

piiacmyeflitur tnuolucro ,faporeacrt , cfcapo adnafccnttbus caultcuUf

^Hr^p^tte.]dparttmferitur tparttmjpontesninculttiproucnit-<)mn$-

bu**xploratumt(]uodpUruntjue turibu* mcoclum valct, O* in aceta-

T

fj

s ^dumJtn^uUremhabcat^ratiam.Qjiintttm,carnibHfmtin^cn-

"jwiviriduacrementumfubminiflratsiccahud in obfonus matortm

''^ndicattitautboritatcm.OmnesferCyqubd^ratumacorcmpaUto)npnfentet

, Aceto/am cocpcrunt appcllarc. Gallicum vulgut oxaltm* )HC "WjtionegrjLcanuncupat,alu]ui o%.ellam,alu vtnctam.Huui*Jemenrubrkm tn mucronem emtffum deftntt tcateraq; Diofcortdu ptflu-

JuJJ rag*>itur,c[uare nemo Kumicem acctofum td cffegenus , ibttinfi-

j k/r (? HypoUpathum olus ma*num , officmxgrandcm oxtlUm,

famdtarc \.apat\mm dtfeuffori*

tfl. OxtUpatbum mtxtas fib

ifl

naxtme Oxylapathtmamfeflc conflringit, itavt dyfc

>fluuto medeatur.

Lampfj

T

ana- CAP. C V I I I*

N O M E N C L A T V R A.Cr. Accfi^ctv n. Lat, Lamvfana. ItdL Lafana.

Cal.Sanucs blanchcs*

L^mfanajj Ittcftre oUsefl

:plm aht quam Humex, OJtomacho tttiltns.CkiMfolia cauUsj^coquuntur mabo.

I npfana, Pltnto, olusfylucflrc cfl , pedahs altitudtnu , trtumfa-

Xhrr ^l1^ N ^'' ^miiltmortfm > ntftcandtdtorcejfentflorc. hacfe apud* »m vtxtjfi mtiitcs iulto Cajari, im tnumpho,ioas mthtartbm

qcxpro

Page 274: Pedanii Dioscorides

S4* DIOSCORIDIStxprobraueruttt. Kura hacfauuas alba* yocant,quafrf)luefirartaf^

Vulgares Lampfana flores amictfiimos aptbus crcant , &fdMrum&

ra* exuberant. lncibo noxium bumonm treant. Ittita dctergmisi^

iutiendtque naturam habcnt.

Buniurru CAP. C I X.

NOMENCLATVRA.

B

Cr.levvttp.Ldt.BumHmJtaLlistnio.Gau

Hcrbc a charpcnner.

Vmum caulem emitttt quadrangulum y Crm eofoliep

j^ ramulosytenues , prdtenuibns joltolis crfofcult^Jc^

tcs, lonntudtne digttalt :fohapropter radtcem* ^iofimm

fedmmio temiora , Cr <ju* modo quodam folta Tribidi mt-

tenturfiores ^fnethtfeme odoratHm,mmH4 Hjofcjtam -

&'

ealfaot l?umum> urmam ciet^fecundas detrahtt > Itertt >rena*

CT uejicx uitle. Eo humenu artdoue Htuntur , exemptorw*

Cr cauhbmfHcco^ex aqua muifa.

Vwumyulneraria berbaejl, C yulgo carpentarta dtatur^

yulneribui efecurt& dolabra acceptpsfubttb medeatur.

Biitum. C A P. C X.NOMENCLATVRA.

Cr^\Hi\c^lat.BlttumJtaLBtedont.Gdl*

Porrcc rouge.Off.idcm cumbetafaciunt.

Lttum efiur oleris modo.aluo Httle ejl : mUtwi* ntt»'

naufm.

Litum rubes efl& album fytrunque notum, iners olu4, *yn

^porety acrtmontavl!a>nullo tn medtctna momento*U* tur .

qutdemalut detecltonem moliripotefi . nullum tamen acrentcnt^

'

Page 275: Pedanii Dioscorides

LTBER SECVNDVS. *4*

nitrofnmye pofiidet in^enhtm»

quo valeat mteftma ad tujlam

ex cretwnem lacejjere.

Malua. C A PCXI.

NOMENCLA-T V R A.

MA w.uai Maulu<

JJZBl M ^tlua fatiua efutl

qe apttor Jyluejl

Jtomdcho aduerfatur, aluum iuuat : Jedmuito magk Cr uejic* utdis .Cruda fouacumjg*o nmducata

> tgdofat ex mellefiTlcm tT*here coepermt,ea demum citra falvm utendum eji,

Co*tr**culeatos apium uefpammque iElus,tllitaeffuax est

Mnncruda ckm oleo trtta perunttt

^^iamcaptte^furfurejque cum urinafanatjacrts sg

*CT ambufis deco£}afoltajritaqHc,utdipmeex oleo im-Pmur. Eim decoflumuuluatwjepone mollit:prodeft ero-

I™ H:ftc* y O* intcftinorum,uulu£,fedis% djftcrc wfu-

l

% !t4* decofl* cum radtce juajontra omnta uenena au- /

*tl*r>Ji contmuba bibentibm reuomatur . Contra rhx- '

nilmm rnorjw remedio eji 7 lac euocat . Scmcn m uino

a 1 fotum

Page 276: Pedanii Dioscorides

»44 DIOSC ORIDIS

M alua fariua. M alua vulgaris

fotum, addito LotifylueftrisfemineyUefi*

tH« u^aftseft& (itueftrts. Zftetiam Kofam rferenS ^z,noftro tempore tn horttsfre^uentiftimaMalua^tkA ,

nfem voearutrfene nulhbtnoftra incuria colttur.Galetio -

u

ifesfjlueftrtbw humtdtore's,promdeytfcofum q»Wldm -<

m w

(um altas tamen non tardent.

oindeyiftofum

tfeftd noninfi

oleo &faie c/< defi

Jlh

Atriplex. C A P* CXUNOMEN C LATVRA.

Grt.ATfatpafa.Ut.^tripUxJtd.^tripbtt'

Gal.Arrouclics.^rylict

Page 277: Pedanii Dioscorides

LIB ER SECVNDVS. *4*

Satiuus. SylucftriSt

Triylicem aliqui chrifoldchanon uocat,cognltum oIhs

tft-Duo eimgenerafyiuefire CT fatmum . CoElu eftur

Ht *lw.^iluum motltt, panos dijcutit,ftue crudumfme coflu

wnatkr.srmpnru*» a^ua *%wlja, potum, regtum morhum

lidi infecundi ordtnU medio, & fri

dfimdum corpus fauat, permeat celeri

fm

rfortumtSl AtripltwfiVem

ftgm*t»oppiUatioprocrearit,vomtt»euocat,&foluit<»rf>us

Brafsisica. CAP. CXIIItNOM ENCLATVRA.Crx.Kg&pfa.Latf£rAfic<t.lt,

Cattolo.

g4-

Page 278: Pedanii Dioscorides

*A* DIOSCORIDISGal.Choux.

BrafsSecundutn

P^icdftiud dluo eft tdoned/t modo lemterfem

eddturndmpcrcocld dluumfiftt :fedmultomd^*"

Ctd,dut tju*m Itxtiao coquttur) ftoma( hum dutem »** '

let:dcriore/l*Jliud./n ^Cegypto propter smdrttudtnti»

eftur.Cdcutientibn* cr tremutisctfeprodefr.fummociW

ftd crdpuUm dift uttt, C7 utnt noxdm reftingutt.MeWf^

cUo f>mdfeddcnor,& dd cicnddm urmdm udlidior-Z* ^dttafiomdcho mtmtcd efl , dluit conturbdt.Crud^f^

10

Nitro Qr Jri deuoi dtm,aluum cmoUit:iHUinoquodm tf

inpcrt^,

Page 279: Pedanii Dioscorides

LIBEK SECVMDVS. 14T

Tertium* Quartum

«pwvtnwi mor/ibtu auxiltatur , cum Fantgrda \artnd , pd^

kgii o- arttculorum tuttis tllmitur. Prodeft Crfirdtd

tmhui

,

O- tfts , illtttu , caput pttrgat nartbtta mfufu

m™fes extrahtt , cum LoUceafarma mdttut. Foltaperfeft

"tAiMt cum polenta tntd conferunt tnfiammattontbm

nonbusjHt, Epmycltddiy ignemJacrum , leprksftefanant:

f*rhmculos exfale rumpunt ,fiuentes captOss rettnent , coBa.

*^"o melle , aduerfiu deftafcentia ttlccra ,gangrAnasj*eM-"*t

: Lenojisjj ex aceto cruda profunt. Manja , deutratojuc

t0> retuftm uocem mjlaurant. DccoElum ettupotu, aluum Cr

torfcsctet. flos pofi conccpttonem tn pcfjo fubditm ,par*

prajerttm qu* tn *A<i

1 4

Page 280: Pedanii Dioscorides

x4* DIOSCORIDTSgypto nafcitur,potum ttnea* repellit:tn anttdota thenaciddk-

tur,faact cutem lcnttetnesque expurgat.Vtrcntes cauhcultcm

radice crematt,Cr adtpe porci uetujio excepti , dtuturnos Uto

rum dolorcs mtttqant.

Brafsica fvlueftris. C A P-

C XI I I I.

NOMENCLATVRA.Gr.KQ&ft&ti aypia. Lat.Braptcajylueflris. Ital

Cauolojaluatuo.G al.Choux fauuagcs.

Tluefirts Brafiica , marittmis praruptn^ locts tndg»* l*

^parte gtgntturjatiua fimilis,fedcandtdtor,hirjuttorf>

amara.Cutm cyma tn lixtuta cotta,ort no mjuauis. FoM '»

uulnera cogluttnant, O" infiammattones tumoresfy atjtvtfto

'

Brafsica marina. C AP.CXV*NOMENCLATVRA.

Cr. K$ccn$n QaXattraix.Lat. Brafica m&rtM.

ltaicauolomarmo. Gal.& Oft*

Soldanclla. -.

M^Arina Brafica ajattua prorfa ahhorret > quoafi^

ferat rotund* ^injiolochue, pr*longa,tenuta :f*ff

* ramults rubenttbm exeunt , finjrulari 7 ut Hedera ,pcw* '

albo fuccopradtta efi Jedpauco Jaljo gufiu , Cr altf^t0

amaro 3 pmgtu concretu. Herba m totum fiomacho W0l >

4crts : uehementtfitme aluum ctetym ctbo cocla. CoqutWf

fteracrtmontam cumpmqut carne<

$Kapica <ju*& CauliuCrambe gr&w,multorumeftgener^

*

Tulgarn , eftcrifpa, tjua Kppiana Catomduitur, eftcafit

fijJite. Efttmm caulu mterfoUa Rapi m moremfubmde crajjejca >^mundatm edendo eftvtrapum. Crambe Vlmio Jpeciali n°mneC^tftUuuparua. rotunJa, ramUfoltjsypirmultK conditajatw*'

du>r,fu<jco aJpero9CT mftar muUcamenti amaro. Brafitca ctbo r*

Page 281: Pedanii Dioscorides

LIBER SECVNDVS. *4*rius applicata auantumvM non admodum acris , defxccat » ac quiddam

abfterjorixfacultathconttnet. Succasfua quapptam Vt expurgat , ntc

alia rationetota eiusfubftantia c ftccitatefua reftringit , £T ob td cumlaxandum hraf.ka corpu* , aau& pauxtUum immergenda tum modtdincocla , probe«m oleo&fale condita tedenda : cum yerbfiuens alumttflringendus , cocls. adfecundam ebullttioncm , proiecla priore aaua*

ultdam oportet fuperinijcere , & ad cum decequere modum yfque dumKtkrefiat. brafitca marma ea eft, quam Soldamllam officmfi yocant.

Beta, C A P* CXVLNOMENCLATVRA.Gr.TtvT\o\).Lat.BctaJtal.BietoU.

Gal.Porrcc.

Bcta. Bctanigra.

&* duorumgcnernm eft , e quibas nigra coquitur cum

LentichU;Ht umtremjiftat , quodmagis radue eim pr*~

1 i Jtatur

Page 282: Pedanii Dioscorides

*<o DIOSC ORIDISflatur. Candida aluo uttlis efl. VtrAtjue tamenproftev

nitrofm

humorem,<juem habetmJe,noxijJucaefi. rndejuccusetm

cum melie nanbm mditm,caput purgat, aurium doloribmM-

xitiatur.Decotlum radicis CT fotiorum,furfures lendcsfev-

terget,permonesfotu mittgat. Crudtsfoiijs uiti!igtnes,wtrotn'

tt pcrjrtclm : alopeciarum inanttaies yjcalpcllo prmt exa^i-

t*s,atque depajcentta ulcera, iltmi prodefl. Eruptimbmf^

Urum,tgmJacro,ambufiisL,coBamedctur,

StOetdmgrkdHtibm e Vurpura folijs.lUcmgrayocaturU^

ttis,eim radiccs Kapisma^nitudmeO-formafimilesfwtt-Ct*

da pratertjuam colore, quemjolia eius m candido ymdem habe»t>

grtjimd». tft& qutdam rujfa radue, ?afiiiuuammahfm&W*.

Jk qualuaus ejt fseta,& ideo difciitit& abfiergit,tandidamt^^

tugra.Jed eo coclapriuatur.Jiquidem ntgra afiringtt ,maxime t* *

E Liene male ajjeclss.medicma potius cft,quam cibus.

Portulaca» C A P* C X V I l*

NOM ENC LATVRA.Gr.a vJloitLvti. Lat. Portulaca.Ital. Procacchia.

Gal.P.

Ortulaca uis aftringit : capttis dolonbm, inflamtntttio*

bm oculorum,cateris^, cumpolentatmponitur:aror

tmacht,facro igm, uefica dotonbm,auxiho e^'Cf'

l

f^

ducata^dentiumfiuporesjedat.flomacht Cr tntefimoru *}

'

ttonem^fiuxtones^ mulcet.renes Cr ueficam adiuuat,eti J^

erofionemfentiat:uenerisimpetmexoluit. SuccmepoMj

effeclu prode/l.mfebrtbm ualens. Contra teretes uentrtstm<>

truentam excreattonem,dyjentertam,hdmorrhoidaf,€rf

fiuuiafangumss, percocla efficax efi. Item eontrdjep* *>*>'

OcuUnbm meduamettsuttitfitme commifceiurimterane^f

Page 283: Pedanii Dioscorides

LIBER. SECVNDVS. *?*

!

fyl

laborantibus9ataue uuluamm erofionihtn infund

Portulacafatiua.

/llimtur.

Contra dolores^uos jjIh* excttauit.caput ex fioface

fwttur.-eruptionespapularummcapite, tum wno

vdneribus qu* adjyderatwnemffeclant expolenta

OrtultUynoU herbaAemperamentum.ftigidum <j aqueumeft,

ftuxiQmn de aujlero partiup*s.Vl»xtte rtftrmgit& prtap*e bi

kofos& cahdosjquidem tertij eftmfrigtdantiumordinis.C hume-

"vxiumfuundl Wirum nutrtt mtibUM poti kumida,fngtda,e?vi

fafi-Stuporem dcntwmJedat,<juod vifcofa,nonpungat.

AfParaput>CAP. C XV III.

NOMENCLATVRA.Cr*.A <nr*f*y%.Ut. ^fjparagns. Ita.

Page 284: Pedanii Dioscorides

DIOSCORIDIS.*s$arago.GaLAfp

dafiueJylucjh*

^cfparagU6 Mo

bo coBi ueturem emolw,

nnam ctent. %adicu dcfr

bm contra urtna dtjjum

m* regtum morbum, rtn*

tta , C^ coxendicum cn»

potu

utno autem

rfib.

phalangiQVtm

co&ifuccMjuper dentetw

neatur,etns dolori medet*.

Semen potum ad eadem ***

let. Canesjut atunufi det*

flum bibant , emorMU**

^Ajbaragum ettam ndlaf

l

\ufis,atque defofiis: quod,quantum equtdemfenttOjplancdM

^ttate abhorret.^cltilh autem ^AfiaragHS multis ramkfi&

:at,foltjs F&ntcuhjongis, numero/is.radtce rotunda,??***'wfiongtam habente\Hhih6 tenen cauhcuh trttt in ntno albo>rt

*

num doloresjedant^ffns autem co&Hsue,urm* fttllictdtunh

8 Jt dtflicultatemfoac dyfenteruis mtttgat.J(adix cum umo atif*

jrio coclajuxatos artns muiceuDecofta cumficts aut acertP#>

v* JHmpta,regtummorbumJanat;coxendicis cructatmjTr&S**

nam^ leuau^litgata radix yaut haujiumemdecoBum^ceptum adimtu CT fiertUtatem adferU

ASparagttottehus.A

Page 285: Pedanii Dioscorides

LIBER SECVND7J.h

*S5hiititt aut frigiditate. Grati funt flomacho , vrtnam proritant ,&tjmmuu paruum prtftcnt aUmentunhplus tame nutnunt,quam au*tmdu Ixrbarumcymx.

Plantago* C A P* C X I X.NOMENCLATVRA.Gu.t\(vcy\c<rer*p.Ldt. plantdgo.Ita.PidB-

tog/ttf.GahPlancain.

Haior. Minor.

r tginis generdiminorfolid hdbet angufliord

CT tenutord:cdule angulofo

ttrr* ftph.-flonbm fdlhdis:feminefumm'ps cdulibx*

' ^Otcra mdiorjdtior^uirenttorlylatis eonjiansfolf

<&

Page 286: Pedanii Dioscorides

M4 sianoosoia* *

I1 "

A*^?fc

.

Aq M eJia

ceigemrts:cuius cuulis cubiti altituJinempMt&g^J*aduerttcemtenutje

nmtur tcncrtSyhir(ut'ts,canAid:s,digitum crafiitudine *

btu.Mafitturin Lcunofis fiftbua er iocts humtdts.Mu

lior magna efi.Ftm habentfoha ex;ccatoriam,coflrMg

vitnv

Tiart »mmbtu maltgnts ulcertbtu, crfiuxiont offortum J

tUphiaciiforduLsyllsu frofismifto^mfi^^^*j

\'a ferpunt ,

effinyhtdii^arbuculoSynomasjjCohibent.u

uiura &" mx^uaita acatricc obd:icunt,chtron:afanunUp

crmgUmat: morfibM canrs, ambufits tgnt,mflummAtioW^pantsyfarotidibwfirumis ,agtloptfs,u acum fale proju»

'

tiumct-.mAcetotzrjaleolnsd) nternn ,(itliamjjj^l

^Jubuemt.&atur ©- tn kti.tn BcU cum Lcnttcula (ottu»»j

Page 287: Pedanii Dioscorides

LIBER SECVNDVS. xff

tdaauam inter cutem > cui leucofhlegmatid nomen efl , datur

O" herba decocU poftanda* epulas yfic ut media antecedat.to-

miudihm Crfujftmofisdataproficit. Foltorumjuccw, colluta

filnnde oris ulcera>yurgat:cum Ctmolta aut Cerufa tgntjacro

medctur.fiftuUs mfufitsfrodeft , liffitudinibtu Cr aurtum do-

lonhm tdemfuccm tnjitliatur. ^iddttur quoque moculorum

coHyria. Gmgtuiscruorefufjufis, Crfanguinis reieBtonibns^

fotu confert : clyfiere dyjentertcis tnfundttur^contra tabem da-

turmpotH : aduerfm flrangulattones uulua , tn uellerefubtjci-

t*r> etiamfiuuluafiuxtone laboret. Semen ex utno fotum alui

faxiones Crfangiums excreationes fiftit. Decotta radix CTto4nducatH,Cr colluttone^ denttum doloresfedat : eadem cum

J°"j s> iucenbn* renum Cr ueficd tn pafft

bm umt cyathts ,Crfart aqu& mod

fycuiienilisft

E

aut radtctsgefi<

rumts utantur.

^tVUntago latifolia , qttamvulgips berbariorum maiorem

W* Yfi angufitfolia , quji mtnor. Tertta Lattfolidfrmtlps prai

n ^uoifoltjs confiat longe mmoribm& leutter hirfutu. \Jlan

lx toconjiataefi temperamento:aaueum eritm (jutddam,&

fi-

>at<jue adeb aufierum obtinct- Qj*andoquidem terrefiri efi,fi

^&pccafubfiantiayobidtytnfitgidantis& deficcantis natur* ord*n^n tertium yfurpat. Porro QU6i yna tnfitgtdant & afirmgunt , vkeXl»u4mali*rit<> dyfenteri* » O* omntgmis ylcertbus & fifiuUs projuntttln ^ofrtnupemlocum tcnet VUnta^o^amefm temperamentt pre

rttioHetdeficcam.nonmorduatiwJYtgidanSinQn

Laucr,feu Sium. CAPCXX.NOMENCLATVR.A.

Gr.J.(e\).LAt.Uwr,lul.Sio*

Gal.Bcrlc.s.*b

Page 288: Pedanii Dioscorides

*f<? D I O S C O R I D I S.

ron tn aqms tnuenitur ,jruttce pingut , rcclo ,foltjs Uw>

olufatro fimdib^if^dminoribui, Crodoratu. Qudcfr

dacoclaque,efu calcuios rumpunt,,atque exurmmf.mw

aent,menfes crpartus extrahunt.dyfentertcism cibo <wxm-

iur. De Sto Cratcua* tradtt , hcrbam ejfejruticisJ}ecte,f*M

johafcrentem, rotunda, matora quam Mentha, nigrd,£rA&

Erucam acccdentta.

N~9H

hfatur Stumfonuhut gflate

f

rfgftfij Jyetnecahd

Aptj fjl fimthtudine, "lareofu CT perenmbm rutt

>ftc*rtiUt*t**Cr*fii<M

'

&

Zruufoltum txtum , auoA.ib Apu folio ItjM**

n.dtcat , Shm Crefio>#»*

eJJi.Stum Galeno quatenmn®-

mlul aromatts gujlutrtft^

tenus excalfauUt naturam^

tttur. Dtfiutit autem ,vr'1*

cet.renumctlcuhsterit.rt"»'

ratos menfes pellit'

Syfimbrfum.

C AP. CXX*

N O M E N C L A-

T V R A.

brwn. luiMcnU Rorn^

* r

f

Gal.Mcnccaquati4u£'

Sium.OfficMciuarubca.

tIfymlnum , al:j serpyllumjylucflre uocant , infob*fto nafitur, Menthx hortenjufiwlitiuline, odorJtu*'

Page 289: Pedanii Dioscorides

L I B * R> SECVNDVS. *?*

Uorejolto.lnjeritur eoronis:

calfaacndt tum habet. Con*

tra ftilltcidta urin* , calcu-

loitLJemen ex umo bibitur:

torrnina Cr fingultu* fe-

y dat. Folta tn capttts dotore,

jronti aut tem^ortbm tllt-

nuntttr. Item contra uejfia*

rum avtuma. tEltt>i:uomitto-lP %

*Sifymbrium.

nespotucohtbet. ^kerumStjymbrtjqcnws , auod alt-

qut Cardamtnam , alij Ston

appeliant : ea herba rtguts

gaudet y CT etjdcm m locts,

qutbu* Ston yprouentt. qu&

tdeo nonnullts Cardaminx

nommatur:quod gufiu CarA i >«4^/< AMJX4V w^ — .--..-«-.--.-.-- — V "7 — — w

**mumyu{ eji

y N~afturttum,repr*fentet. Foltaprimum rotundx

tr°deunt

y adulta Eruc£ modofinduntur. idexcalfaat, urtnas

.

m°*tf> crttdum eflttr , purgat lenttgines , cutUq^ uttta tnfacte,

n^lwmpofitumymatutims^detraBum.

V ]fymbrium hortenfe Matthiolo , Balfamita cfi offidnarttm ,& e*<]t*am Mentham Komanamyocant , tum quod delmcattones re-

Jr untytum qubd factlltme. non arttficto exculta tn Mentt m de?e-ret

- At(]ueadeoDiofiortdi$Sifymbrtum£]u

tirvf)0rUl;

fi SifywLrtum vnam& eandcm efle,plantam. Etpertn-tofcoridi< Sifymbrmm , non eum effequem pmgtt ihcophrafltH.

^m

ff >im res eflent:dcgenerante%non exculto Sifymbrioan campefin-

lQ'nona^r(juam m Mentham permutatum , repcrtrctur , cum e*

ftoffi**] 1* 1 colat.Stfymbriumq; acjuatitum non altud effca Cref-

yulSar^acrtfapor iutfimulcumSiomacjui<nafcatur,foluipri-

tfiJ* 14

!^1* ' & ****** m ^rucaformam laantattt,parHmq; t?f**& **or€ * na(lurtto dtflmttatdda Vlmij opintone non dtfcrepat

r Stjjm

Page 290: Pedanii Dioscorides

t<8 DIOSCORIDIS.Sifymbrium tertueft inter deftccantta & excalfacientia orimMf*

in fmgultu & tormtmbuf bibendum prabetur cum W». Mm'

num, nempequod Hafturttum referat , calidum ejl &fccum ttrtn*

dtncC viride ettamfetundum non excedit.

Crithmum. CAP. C X X I h

NOMENCLATVRA.Cr.KQi8fUfi.Ldt. CrtthmumJtal. Fmocchio

manno.

Gai.Fenoil marin.Offic.Crc-

ta marina.

Xtthmttmjeti totm, ut ahqm, Crithamonfiuticofi<?

undtaucJohofa herbulaeji.cuyiualutudmm^r

tens. Nafctturm martumts , Cr fetrofis .Jolus Mgutbm,*

merofis, alUantiU , uelutt Portulau, lattortbw& *»$

ribvsJalfogufiH.fiorescandtdtJunt, Crjemen, ceuZorij

rmt,odoratHm,moUeirotundum, quodficcatumrmW>

betmm trittctmodo nucleum : radtces dtattt^fi'udme\

4ut qnatuor :qrati odortt Cr tucundt. Jiadtx ,Jemen J

U£c*£U*£,fot**rbu dtfficultau^to morbo

Uantur : menfes ctent. Efiur crudum cotlumue m olere ,J

tur etiam m muria.

Latints RatUjuplexeft. ^na marina,^

tft berbitla, cubttum vnum alta. Uafoturm mru

petrofts. Hac cret I.

quamVitniut AJJ> otoribus ad quotidianos vfus conftta nlnnufquam

jpetlatur^r^

dtJfe.Vulgus bacilias qttaft batuulas abltatu vocart dldlc"-^Mapud Italos Ftnoccho marmo nuncupatur. \n hortostr*du '^dtfan Pietro . BafU empttron non eft.btlem entm autfiegm ^^ttt.Jedntc bydropicorum aquam , quodm tmpttro rtqm

^

dtu V,atts herbafalfoguftu,& quadanttnus amaro ' 3W* £>•

deftccatona& abfttrjortx tftfacultatts. Hanc tamtndeprj

ktt,quam aUa qua tn amararumgtnut tranftunt. ^

Page 291: Pedanii Dioscorides

LIB ER SECVND Vi. %f+

Coronopus. C A P#

C XXI II-NOMENCLATVRA.

Gr*.Kcf)coirc7i<&.Lat.CoronopH6.1ta.Serptntin4.

Gal.CorncdcCcrf.

Oronopus oblonga her

bula eftyper terram re-

pensififisfobjs.cocjuitur in o-

lere:raduem habet tenuem,

adftringentem , qu& m abo

c&liads factt.Prouemt tn ag-

geribu6,Z2~ locismcultis, CTJeC146 UIM.

Oronoptis, patrum nollra»

rummemorta, Kanunculi

fpecies habitaejl.Nunc i>erb co-

gnofct in acetartum olm , <& feri

suepit.Herba Jlellaab \taln nuncubatnr . Foliorum figura apud

quofdam Cornu ceruini nomert

dedit.

Sonchus •CAPtC XXI III.Coronopus.

NOMENCLATVRA.Gr£.iey>x@- . Lat.Sonchiu.ltA, CtcerhitA.

Gal.Laceron.

On&iduo generd:[yluepior quiddm eft,er mdgUftink"orret.dlter tenerttAte tjuddam moliefctt,tthis exfettm%

^guofb uule,inani,tnterdum rubente.foltjs tn dmhttuferm-Ur*dk dtjfeclis . rtriufyue nis refrtgerAt , modtce Adjirtn-

r * &•

Page 292: Pedanii Dioscorides

affo DIOSCORIDIS

^PXl

Sonch Sonch

git.unde ajiuatiflomacho^ mfUmmatiombm illttt pP/

ftomachi rofionesforbittone mttigauUc^ciun

uellere afpofim?fedn ac mlu& colleBtonibm opttuUU

herba quam radix illita uibratit k fcorpwne tEltbm f

erS ^ tenertor,arhoris wftarjatis confiansfouj

folta diftmgMMijedadeadem f

foltjs& radiubus olui^utdem

ntudo & dnlcor »ratumgufluiprdibet

Seris,fiue lntybus. CAP» CS**NOMENcLATVRA.

Gr4.it£if. Lat.Seru.lta.Endiuid.

Gal.Endiue.str*

Page 293: Pedanii Dioscorides

LTBER SECVNDVS. %6t

Scrisfariua.Scrisfylucftris.

duu. qenerum eft: alterafylueftru,qu& vicris cr Ct

hO chorion uocatur:alterajattua,UttortbHsfolijs conftat,fto-

"wcho quam hortenfis uttlwr.Qju tterum tn duatfpectes dtg?fi}

folio Uttore prodtt, LaElucartifi*

&uftioreeftfolto,crcruftuamara. Vtraque refrtgerat, cr^-

Fmgit,ftomacho utiltfima:aluumfifttt cofta, ficu aceto adfu

m*iHr*Sylueftresftomacho meltores , tjuandocjutdem &ftuan*

Ur*ifjum,<£r cjuem imbectllttas uexet,ctbo lentunt:cardiack

Pr fc,aut cum folenta,unlner illtnuntur'.* foda^rps , CT ocu-

rum trfUmmaitombiM auxiltofunt herba cnm radice tili

U$*nufosefcorptonefubucmt:t7mJacro cumpolenta mvde>*T -s*tc»$cumCeruja Cr aceto,ualetad

fo&rauonem deftdeiant.

* 3

Page 294: Pedanii Dioscorides

\6% DIOSCORIDIS.St ^ntthusfatiuns,efi MueftrisSatiiiw noflro

uia dtcitur Itafa tfylueflnpr£terft

funt fmilu Sylutftris qui Cichoreum, Vkrti>Kmarago G*fi

UtlOTi

^armacopol^.fioribus efb cceruleis,qujfefe mfobfyi-

rfumfi

fl

Condrilla. C A P. C X X V I-

NOMEN CLATVRA,Grd.KxtyifcH.Ldt.Cr Itd.Condrtltd.

Gal. bfpecc dc Cichoree.

drdtd^qudm dtiaui Cichorion,dhj Serin dfftllM

ftores er fotta hdbet Cuhoriofimiltd:q

Jdnonnuittfylueftrps Intubifpeciem effefronunttdruntyu:rn*

tenuwr totd eftun cuim rdmuli*,*ummt Mdftichesftmdhmh

tuberculo FabdinuenirtJolet:cjuod cum MjrrhdtntHt»?W

itnteo dfpofitumym/tdr oliu&famindrum menfes trdhtt . T»J

bm hcrbd,ddieclo melle, dsmdit

JtVttro ddmtftt uittltgtnes emdc:tlant. Cummi tnordindtosp

replicat:quoditem tenera radtx efjtctt,fimttn£ldfucco tcffljf

ddmouk

Lontrd utperd* in umopotuprofcit.Sttcc^

€o&£,m utno.dutperfefepotHs.dluuftfttt. ^iltudhdbeturL^

drtiUgenmfotiumferem oblongum,ctrcunrofum > httmtff

Jum,cdulemfucco mddentem Utteo:rddice tenut ^rotuddp^

ttegctdyflduefcentefuccofa. Cuiu6 er cdults crfoltdconcoj***

dimm habcnt.Succuotncommodos pdlpebrdru filosrejlcC

jtsrafaturm Utis £r cuitn,

COndnlla Jnty bacei7*nerU infihdo&'gjffifi

f

ola^TjjSchoreo tenerwr,£? mtnor.florem altqutbns ter»leo>i» aty

s

dido* A Itera CondnlUfpeaes luteofore, finguem& lutofim *g*

& precipue hordeaceum campum amat*ChcHttf*

Page 295: Pedanii Dioscorides

LIBEH SECVNDVS. i<rj

Cucurbita. CAP. CXXVII.nomenclatvra.

Gra.Kc\cKvvQot.Lat.Cucurhtta.Itai,Zuccat

Gal.Courge.Off.Latinumnomcnhabcnt.

hita efui aftd:cruda,tritd illitu tumores, Cr dhfcep

fu mitigat. Ramenta etm infanithu* contrd capiti

rtTn^u<tmfyriafin uocant, mftncipite

fonmmones podaerasiL refrtgerant.

Ui

tfii

fvfe y aut cum Kofaceo tnfttfiu, aurtum dolorthn* auxiliatur:

**t*lliones cutvsm ardenttfehre tllttu ddtuuat.totttuferuefaSl*

^exjireff&fuccits , cum melie extguo Cr mtro potut > aluum

Wer refiluit. Vtnum in Cucurbitam recentem excauatammH*m, ftmtjiumfuh dttto tenedtur,potu alttum lemgahtt.

r 4 CttcurhttA

Page 296: Pedanii Dioscorides

a<?4 DIOSCORIDIJCVcurliU femen medictnale eft , fv.clw cjttan t<U mdtontn

J*

; n m, tamt.i *vt plurimum ai't lcngi unt, autlattGjf

U* . K^cuKtttrfmefemint, qutpereudic qu*m tcrr* mandentur**

fejammo tmmaduertf.i.

Cucumcrfatiuus. CAP.CXXVItt

Cr

NOMENCLATVR*.r Sf(itf<&-L4t.C9tcumerfaUKH6.Itdl

ro domefttco.Gal.^oncombre.

^itrullus. Gucurais manniJ*

^Atium Cucumis aluo Crjlomdi hopertjuam utm»

tur. rpfyifTPrsit.rnrrtttitmnPtn nn lentlt,UeltC& prodejt, I*fyigerat>corruptionem no/enttt>ueftcdp

autpajfo, utjh

auent. Semen modue urwum

cai exulceraUombmfibmniU

0'

(0

Page 297: Pedanii Dioscorides

LTBER SECVNDVS z<r f

Cucurois fatiuus. Pepocmm° folta , morfw canttm fanant > Cr cpinyflidas , cumme

M-Pef?oniscaro in ctbk^urtmxm aty Infiammationes oculo-Hmi^tafedat. %amenta etmcontra aditfltonem mfanttum,

f^njyridfin uocantfincwiti tmponuniurifrontt admota^ocu-°rHmjMxionesauertunt. Succm cumfemme > adtecia ftrma,

J mtm mfole cogttur in fmevmata > au& faaem repurgant,** nttoremafferimt. Kadtx ficca , Cr* ex hydromehte poUracbmjzpondere, uomttionem moueU Si qmfquam moderateWmimn ccenam nomere cuptat ^geminis obolis ptcontentw.*n*t qnoejue rfhta cum meiie ulcera concreta tn modumftutM

f*< cena uocant.

P/F

!?;::5 nomtne Gr4Cl& Cucumeres C Mellones& Citrios inteU

ufmtu E

J* Italu hntnrm Cnamirkgmm9mtUjmk GrA.c* ( *t

«Vnimfmtm) imtgmtmm

r 5 id£l»

Page 298: Pedanii Dioscorides

%s 6 DIOJCORIDISLactucx. CAP. C X X I

X

NOMFNCLATVRA.Cr.Qf lJ[cc\ Mfttf^.ut.LdclucdJdtttut.off.lttdem

Ital.Lattuga domejitcd.G al.Lai iftuc

^Jd^.

Crifpa. Capitata

^tSlucd fdtiu* , ejwlus ndturd refrigerdtrt*mKmdchogrduhdbeturfomnucociudnt, dluumeW

Uc euocdnt uerum dccotlx mdC[isdlunt,fiomdchictsi

i

frodefr. Fpotum femen ,dft£di ItOtdtnum tmdgindti^

fomno compefat,cr ueneri refrdgdtur. Ij>fd uerofieflien^'-

, „. „,. officiut:infldmmdtioniL

#f7''<T

htufdcris optuUntur,murtd condtuntur.Cttm tn cd»u»t%

tho, cUrtrttdtt oculorum

Page 299: Pedanii Dioscorides

LIBER SECVNDVS. i6fnnlyum cjuandam ndnajainturjucco aut LEliJjlueJtris Ld-ftncdfimikm.

Laftuca fylueftris. CAP.CXXX*NOMENCLAT HA.'Jl<x\aygl<x. Lat.laflucaJ) lueflris.lu.UttHg4

>»M/;u.vJal. Laic~tuc la

Otf.

O

STlutJiri* Laflucdjai

Hd fimilis eftjed tonncauhs, CT Cdndidiord Joii

qraaliora , C" ajperwra

maro guftu cfl , ZJ mrib

U),undeld6li

dliaui Mccc

Pdpducri (11

ptrmtjii

rt.^Cquam per dluum eh

potwsin dceto mulfojuc

chs ad uos b 0$ dr

i "?>«&«'

roem&

O*kvlucftns.

ddujhones tjjnuciter illrni-

tur cum UEle muUerum . In

fummdfomnum dlitat y dolo

ris leuamentu prjzftat , men~

Jes ttahit.contra Jiorpionum

^ngiorum iBwsbilitur .Scmen ,non alitcr auamf

tj*inauoneswJt

grri*'1* *Aeadan udtetyJeduiribu4infitmior. Heponitur

frwnotto Ui eius.anteajutmalus iiquamimbm moru ejt,

iji

Page 300: Pedanii Dioscorides

%CS D I O S C O R I D I S.

U Citi»a,tft fjlntlm \..iJuta,<]»* Strrtola ftut Scariok ItA

quodftU- . i txttnor.ferrx m mortm, u^erajtt.lntotum,^

tentrttucitnt.Uuorc, crcandorc dijlant.

Cmoidiutm CAP. C XXXI

NOMENCLATVRA-

fcdfalfo

Ingidi

pltrunft »4C0,

herhuia J)Ittcp Hp*

fimd^tenmor cr^parnAf

l

amara . Olus hoc crd»*>a

i

<?

* Gingidium.

itapridtm yi i Uw ciepit adferri

mtur-

.... Decotlum ex tunof0nejicd prodejl.

Clrtfohumin^"lt.Lp„,^e,tG

dnnn.no,> .*nm$»$*«»'

ntudmem gufi* «r*at acnmoniarn f>ott>*> > ° ^m.it tcum .uion.ii. dMx ' ^ruftcuit,r,hck.M^

UoajuiLujdamCamdOl

Page 301: Pedanii Dioscorides

L IB E R SE C VNDVS. %G9

Scand CAP. CXXX I I

NOMENC LATVRA.Cu.ZKavJlil.lM.scandix.lta.ScdnJice.

Gal.non perinuc noca*

OrT.Daucigenus,

fed falio.

CanJix , fyluefire olu*

efi amarum > fnbacre ,

7dcrucl tluuou cruaum coctumuc ma-

ditur , flomacho CT umtnutde.Decoctum inpotu , ue-

Jicd y rcmbm > cr seanori

conjert.

' Candtx Galeno>ftpore efl d-

marotO* ahquuntum acrvs§

2£ rt infineftt jecundi cxcalfacien

tiurn O* dtfccantmm ordiniu

aut tn terttj prmctpto . At cnm

taltt nenfit , qua. pro Scandict

profertur , fequttur Scandictm

nonejjegeminam.

*Scaruux.

Caucalis. C A P

C XXXIII.NOMENCLaTVRA.

Gys,

Jaiuatuo. ojf.Pimpineila hirfu

tfell

fau

uauc*CdHca

Page 302: Pedanii Dioscorides

*y DIOSCORIDIS*

ueftre DwiMHou!,

hculo cji doi

pio f!i

jMirjHiofi

tcr M kjft

m **% nr>jk{ umbcllajt

du cotlumut

nammoud.

CJ

F

Caucal

idlnna terra foiu^

- v odoratt» »• **

quam Dauco

Eruca. CAP. CXXXH* 1 '

NOMENCLATVRA.Crd . Et/ 1<*uoj. Ut.Eruu . tUU Fjtchett*.

*

ual. Roqucuo

c)\uJd Frucd utnerem Lrftore abo conataUet»»1J

rjfeilu f>rodeJ}:urw.tm cit.concoEltontfrod((i,M[

lr*

^ukm commodau.Semmeadcondimenta utuntur ,

Jm /ongnm tcmfm dfitueturjAcflo Lcleaut Aieto

, £ „

vtfajitllos . GtrmtKr ctumnumjjlucjlrti £n<u jm**1**

ibttb

Page 303: Pedanii Dioscorides

IIBER. SECVNDVS. 171

Satiua. Sylueftris.

weriwtyju* ocadentemfyeElat , cuimjemtnepro sinapiincoU

Mwur.rrinam uehementiH* pelltt,muliofauua acrior.

^caacetartjs \talkU,& fatiua &fyluejlrii omnibm notifiimd.fadicinakm eius vfumabunde docet Diofcortdes.

Ocimum. CAP- CXXXVNOMENCLATVRA.

Gr.oh ifiop. Lat. Oamum.Itat. Bajiltco.

GaLBaiiiic.

Ctmum iudgo cognitum. idcoptofiore cilo oculorum

. -- Miem hcl?etat,aluum mollttj^mtu mouet, urmapclltt,mc****grc tamcn confuitur. lllitu cZpollwepoienta, acc-

t*

Page 304: Pedanii Dioscorides

*7* dioscorihis6

Ocimummcd Ocimum

toV ^ofaceo^pulmonum infiammationibmaitxfa f/^

conts marmt er lcorpionis tlltbmperfeprodeft :CT

^chto oculorum dolonb*. Succm m(m caltgmem *FJ.

Defttllationes exiccat. Semen potnm c onuenitatran* ^gnenuU, dijftait urmd, mfUtul tnmbm i"»H*»>j

utfterKutamenta.^uodidemkrbaeffat.fedoCUiOf ^fttm eft , cimfternutamentum urget. Snnt rjut tttt

duam m cenj ant , quandoqmdem manducatum » ^fofitum, uermtculoscrtat. ^tplrtautemadijcnmtj.

ncc

/iorpwncatii Ocimum ederint,nullo conjkEUrt do o

$ut O^imn,f>ro rationtfiu4

ignit ft-

hfi s\j

Page 305: Pedanii Dioscorides

LIBER SECVNDVS-fi

excalfacientium ordine , {?Juperfin

*73

imtinet humidttatem.

Orobanche. CAP- CXXXVLNOMENCLATVKA.

Gal-PaindeLicurc.

^ohanche eduheu-

im eft feJqtupceU*O.lit i Cr tntcrdum rnator,

fubruber y hirfutm , tcflcr,

JtncfoliOy ftnguis:florefub-

dlbido , Crm lutcum MTm

gente : radtce digttt crdfi-

tudxne , er cum artditdte

Jidccejcit cdulis , fftulofd.

Hdnc mter qudddm lcgu-

mmd nafci conftdt , cr ed

ftrdnguldre, unde Orobdn-

che Jibt cognometum ufur*

fdutt. Efiuryut oim, crudd,

Cr in pdtinistdjfidrdgi mo-

do , decoftd. LegumentU

Orobanchle

rdre credttur.

O^ohanche , quam quod truumfirangulet , iheodoru* i» Theo-

phraflo , Mruergam nommamt , caulem profertfnefolijs, &r ry-

mmMdocrafuorem,Ytwnmiuri* Ylmio,Cynomorion, quaftfimtli

fuddam gemtali canu nommetur-

Barbula h C APC XXXV II.

komenclatvkai Grd

Page 306: Pedanii Dioscorides

* r4 D 1 O S C OR I D IS.

Gr.r^etycr.aye^. Ldt. BdrbuU htra.Ital.MM

dt bmo.Gal.Barbc dc Bouc

.

^CrbuUl'na }auddbdlijtComeuocdtHr,breuieflctUtk

, folijs Croa.rddtce longt, dula,Jupna,magnofu?erc&

calyce , e i wm Jummo Jcmen mgrum deftndet ,undeno-

men tnditum ej}.Uerbd cft.t dftd eji.

Ornuhogalum. C AP. CXXXVlH-NOMENCI. ATVRA.

Gr."zvtQcy«\cv.Ldt.Ornnhogalum.ItaLormlU'

^/o.Gal.Churlcs.

Jtmthogdlum cdultcultit ejl tener , cand,QRrutbog&ium cdultcultts ejt tencr ,ta»""»""

ffautftddlts , tnbtu dut audtuor m cdcumwemoW

gdndtts.d quibttsfioresprodeuntJoris herbacchCrcnmh^ddnatti.-a quiirHsfioresf

fe fandunt , Lclct utfunlur : inter quos dijfeltum ,cm

^do,cafttulum emic.it. Coauitur curnfdm, ut MclanM

dtx bttlbofd,crudd Cr cottd mandttur. .

R htHr.lpfaherbafoUahabetCroa.Ur^oratamen^ -*.

flortm luceum .Aa»a ber alembtcum ex ta edm ia,rece>tte> » '

gM mirat

ouoAchumulto ca(l

du

Tubcra. CAP- CXXXlX»NOMENCLATVRA.

Cr.vfvce. Ut.TttberdMdl.Tdrtuffh Gal.

Truflcs.Off.Ccruibokti.

yberd rotundd rddtcesfunt,fnefolf3fMltntii

fodtiintur,crudd 0~ cotld cdnntur. p

;0

Page 307: Pedanii Dioscorides

L IB E K SEC VNDVS. 171ibtrafecreta quapiam vi ternc agglomcrantur in abum:Galt

__ io,humoresgenerant crajjhs & mtlanchohcos omm plus aho n-voyatyadeo paralyfrm apoplcxiam,£grt dt»eruntur,tygrauant fio-mackum.Na de terrtjlri magt$ squa dt aqueafubftantta parttcipant*

Smilax hortcnfis. CAP. CXLNOM ENCLATVRA.

Grd.XptXctg KvnJi* m Lat.SmiUxhortenJtsJLt.StniUce de

gUhortt. Gal.Fafeoles.Off.FafcoIi.

OrtenfnSmdaxfruteXyCuimfemena nonnullis Lobtd

ttocatur.foha habct Hedera,molliora tamen.tenues cau

™&upeolosuicini$fru£libw cirtumuolutos^qiu tantu adokpfctytf toptariasfcenas rcprafentare tiuleantur .filtquas Fcemguiprojertjongiores cr torojioresjn quibus feminarc-numfi*niuayfedm*quah colore recluduntur: qua quadam ex

\mtf"luefcunLSdiqua coEla cujemine tn olenbus, *A$aragimdo.efiur. Vrinam ckt>&r tumultuofafomnia factt.

^ Mitxcem hortenfem iam fuperws dtximusefji Dohchum , tum Ita^wyocat Vao-iuolo Ttmhefcbo.nemui qui tttam Yhaftolm dicttur,

Medica. CAP. C X L I-

NOMENCLATVR.A.Grx.Mvc/liK»- Lau cr lta.Mcdica.

Gal.Foindebourgoine.

M Edica titm recenter prodijt.foljs (y cauIc Trifolo

^Attnfifimtlis eft.procedens uerofoliA contrahit, cau-

l^mfsmen Lentis magnitudine dependet . id ficca-

rjy"iCHn^' fyoritgratia , coditaneo fali admifcctur. Vi-

' e' 1«iks refngeraiiom opus eji , dhttt fnjfragatnr,

S X UtT

Page 308: Pedanii Dioscorides

irS"

HerU toU p;

Italtam

DIOSCORIDISaut pcora

,fi

i •

iumctttorum

fi

$ \ia frepuens ,&a rujii

-rr—Aphaca. CAP. C X L 1

1

NOMENCLATVU.Gr&.&fctnn.Ut.^ftihaca.Ita.P^cfidca.

phaca in aruii ndj

tur,altiorLentc,t<'

Vefli

bm fohjs:JiItftus V?U matoresfert , tn fd*

ma qttaternauefemiM*-

\dftring

>.\&

acht alutj, fltxioml

Jifrcja lentis nW *•

quantur.

ATbace Matthhk n»»

vtt,a,rer»m kfft^T

.fc^S liii Vitu fimUm,m^

imfyluefirem T***?

ofi

*

Porrum capitatum

CAP. CXLIHNOMENCLATVRA

Gtt

Page 309: Pedanii Dioscorides

LIBER SECVNDVS.Gr&Xtfecvty KtfaXcclfy.Lat. Porrum cafitatum

Ita.Porro Cafitato.

GaLPorreau.

*77

Porrum capicatumJ Porrum fcAiuum*

^Aptatum Porrum inflationem facit,noxium fuccumcreat, tumultuofumfomnumfarityUrinam ciety aluo ac%

€0fm9*o<Utur,extenHdtyOCulorHm aciem hebetdUmenfes fcl*

vwladttexulceratamuejicdmsenesir: cumftifana uerb coUm

>efupe£towuitia extrahit:coma eiusmaqua maris CT

*«o coSla^n dcfefiiQnibns^ddp&clufiones uulud CrdurtUdt,mt

*»Abetur.Porrumbts dcjudmutdtd coftum, tum frigidx

^^Hm^dulcefcit,^ multb mmus mflat.Semenacrm efl,

* i &>

Page 310: Pedanii Dioscorides

* 7 t DIOSCORIDISCr auanddm adjirtcloriam tum habet.QuarefuccHitsmM'

to,addtto rhure aut Manna:fangutnis proflttuta /ijttt,m&

mefinartbm crnm;-at . uenerem fitmuLt ycotitra omnuw*

cts uttta tabem^pro deltnclu efficax esl,artcmm tfu m*Jedflajltdtte tftur,usfm obfcurttatem inductt,flomachod^

Jatur. Succm ex meilepotm,aut tiistm , contr* befttaru morfi

Attxilio esl . Ipjum auoaue ch acetoaut TuriipoiintUctt^

J(r,Juceo,utiltter aunum doiortbm, wjoniM mjhlkw -&

rostoliuntfoiiatibtacumuua %l)oit , aua adobfontauMW-

cpjmclidt medttur,cruffas exfaie tiiiu rumpunt^ueteresj^

ntfreteciionescohibet,fibinisdrachmis, <T 4qua\iU«®

Myrti pondere bi bantur. ^Cmpcloprafumflomachoma^^

uerfatur, ZTpim Porroexaifactt . Vrsnam CT menjesttt

menttm ctet.ldcontraferpenttummorfm ejfe conucntt:

Cepa. CAP. C X L I I 1 *

NOMENC LATVRA.Cra. Kfcfquwp. Lat. Cepa. Itd.Le Ctpolie.

Gal. Oignons.

F,p4Unga acrtor eii qukm rotunda , item fl## f

candidassflcca qukm utrtdis, O" cruda qttam co >

fale condita . Omnes tame mordent,fiatmgig**#'1?

tentiam inmtant,fitim mouent,Cr cxtenuant ,JaJttdiu !

rntnt, crpurzant, altto ttttiesfunt. E4 detraBn $#&*

tvsin oieum comc&4, h^morrhotdM, reitauosfy txcrci t

cxttm referantfubdttapro balanu . Succm cum Mefc' £

oculorumhebetudtnibm.argemis^nubecuUs ,&'^im(LfuflufionibuiAuxiliatHr, angtn4 eodemperunguntur^^

fos menfes pciiit,capntpurytt, nartbm mfufm £****"*>^

cum aceto, t\uta^Melic tiimitur.cum acetoautemf ,

Wt

Page 311: Pedanii Dioscorides

t IB E R S E C V N D V S. it^

tnfole tuultgtnesfinat , CT cum pari Spodto,fcabras lippitndi*

nesfedat, uaros ctmfiie reprtmtt : contra calcedmentorum at-

tmm}cumgalhnaceo adtpe utths eft,aU aluo prodefl. In auri-

™fomtHmacgramtatem emendatiad purutcnUs aureu y c^wctenim carundem aauam,uatet : alopecu cartmfuccoper*

pctntur^ui ceitrim aukm ^ictontum ptlos euocat. Largto\

tm Ctpa capttis dolores ciet, co£laj$uehementMurmam pc

« Eoslethargtcos effxctt, am uatetudtnibm aduerfts , ea ctuxm

<Mi^lw 4yH0 ucfwntur, clixa , Cr eumpaftis uuis C7" Fsco

$^McrcuUco?ico^utt,Cr celerrtmt rumptt.

Allium. C AP. CXLV.NOMENCLATVRA.

/-

Cr,Xkifchy. Lat.^dkum. Ital. ^fgHo.

Gal.AiL

Almm quoddamfitiuum atqtte hortcnfe hal er, quodm ^egypto,finguUn , ut Porrum, capite conftat> duU

^f^pureumuergensyparuum : reltcjua uero fatgiU C?

**wda,expiunbm coagmentatur nucteis, quos agltt4*,tdcfl,

Y^Guanommant. ^kudcftfylueflre, quod Ophwjtoro-

°*>Jefi, *Ang;unum,uocant. Fi* Jtity acns eji , excaifictt,

r> txcrrmt, atuum turbat , inJUttoncsfacU, fiamachum

* ^fitmgtgnitjftatumpermouctfimmam corpo; cutcm

^Wtaaemocutorum efu hcbetau £ojdtxicffeZlt4spr*

if

ijtn&a*nm, tjuodcr liaphofcorodondtcttur , Uus uen-

HlneM in ubojtmptum abtgtt

yurma4 detrahtuccnird utpe -

m lcilt4>Opnuatim hdmorrhot, prodefi, ttd ut non aliud

Vy cm uma lu^itcr ajfnmatitr^ aat tntum eodem eltba-'Cotrar

diojorumorfn« f&tllttn Cjr ci\>o Halet.magn* C~

' 4 ^(Uf

Page 312: Pedanii Dioscorides

*9o DIOSC ORIDIS

Alliumhortenfc* Sylueftre

~xAUio unlitates contra aquarum mutationesy uocemclarifcdtf

ueterem tufitm crudum coflimue Unit,potum autem cum Orh

gam decoBo , peduulos O* lendes enecat. Cremati cimmt#

fugilUtiomhm cum melle , £r alopectjs cum Nardmo un^ne,medetur:eruptionespapularum cum oleo Crfalefanat,**'

tiligmes, hchenas, lentigmes , ulcera capitis manantia , lefr&i

Crfurfures , cum melle eximiU Cum rhure Cr Teda deco*

(lum,denuum dolorem leuat,(im ore contineatur. Contra uc*

nenatos muris aranei morfiu , cumjicuineidfiondtbH* &* Cu*

efaft* com* ms ,fc de/efi

gratiaJn^nfes crfecundos partn* extrahtt. ^iUmm t*V"

igra ohua

7uod

Page 313: Pedanii Dioscorides

IFBER SfCVND V S aS»

Sylueftre. Vrfinum.

fcis Mile

P&ktum

cant, efu cit urinam, ora uenarum patefaat,

corodoprajitm maqnitudme Porrum aquat

G" ^fliu particeps : unde promifcuat fw

Wf

»* Htro1He nendicauit, efjeflns ^Allij hr Pomprakn

tmlm t4men

' Cott"™'^™ f»odo , dukefcit , GTmdm*M tranjii

"Do^»fpeciesommbut noU.nam f»b eoAemgenere1 **<», V

If,

ym^t,,yum. Vf,

wn,ATnpelof>rafi

«««h

^ait. Cepa nota ejt. Son ignotum ijl

jj>ttam nonhabet . miaor ejl domejhco9

, ajlruh* fotys , tauUJubtiU cuttucy-

rfUt.Scorodoprafon non ejr S(

Page 314: Pedanii Dioscorides

X$l DIOSCORIDISdfui «-cneri* berba efl ) at tllud ex A llio & Porrolatifo

* ' & —vj;

,fic artec cultura produt:Siquidemf

ejl

Sinapi. C AP. CXIVINOMENCLATVRA

Cr.z fvn 7:1 • hat.Stnafit.Ital.Senape,

Cal.Scneuc.

&m$ Inapi hortenfi , dt

ipiuocant. £ug

bet adultttm , ualde ntfi

tgnopere ftccum J»

quodfiatlum interne uirc-

Jcat,cr ueluii quodamp'

(o madeat,c<tftum colort-r

quidtm reces tdgcnu*>tent'

fefltunhabetur. ^fdcdfi'

aendum, exienuadum, e*'

trahendum , efficax efi:

»

eliaendam captits fimu»

iftli

S

ur.Contrapimu

rum tum ores, M ,ie'

brtttem,fucM ex aqttA&Melle conuementcrgrg'

n7atur :fiernutamet.

triturHZ?ndribnsadmotum:comitiatibH*quofie auxu

femm<u uukiA (tranguUtu offreffiu excitat.LethargiW

rafo capite, ittinitur* cumficu admiflum, donec rubcfcdt

Cr f dtcttm cruciatm tmpofittm , ad lienes , 0"°

i

Page 315: Pedanii Dioscorides

U B E R S E C V N D V S. x«*

pwdolomcmfertjum pcrmutdtuU udlctudinii cdtfd,cx

^ouuticxirJj.mUfunt.^clopecijs dlitimi medetur ,fducm

Prg&tfiigilUu cum Mellc>ddipc dut cerato raptt.ferd impeti

fr£yeo cum aceto pctunguntur. Conlrdfeb

'ihibitxr ,ant potuhpolcntd modo^ mfpdr\

t wpUjlusfcdbicm.i cxt ttbm > uttl

tfifa*7Yitim,ffdwtdti durtum cr Jomtut.cumfi

«/.

^mprQde^MccMddhcbcUultncsoculorHm, O* gcnar*

wmmgid utiliUUe ilbnitur . EXprefjm rccenti femmtk^infolet

nan>*xprimit,terti*m m Br*C4 folnm Ucinidtur . tst GalL

^nlStntJUicJtMuftardabljn J nnr.t . Qmod Iructfmr

firt>muftoquod nondum cbullicru mduumjulcedtnem mU*kmt*pu*[>rowat.

^fetiimu CAP. CXLVII.NOMENC LATVRA-

Cr*'K*%Jl<xii«V.LALN*ftuTUiim.ltd.^€gretto.

Gal.Crdion dc iardin.Off.Laano

nominc vtuntur.

i vi^miHm opttmum conjtatejfe Bdbylonuum. OmnW"*» eft dcre.excdJAat.fiomAcho aduerjAtHr,aIhu.

k•Meas pdrtm exmimdt

u'Utn

^entl^mnUt, SMdfH zr FmcxjitmU tntelbgttm

(

^'^«»pf/;|WtJ Ablierget. llittumium melU,iienc ex

m cx?

!iW>p~ !-mo~num mtu extrdhttforkttombu

iufJ

m ' Sert!m'nm ****** potum reftfit,dtqueed4fHJfi

imft:U

tlll° m dcflmta, cohlbtt drbunculos ddfuff*ptrdhat, qt rumpu ; coxcndtctbm cum p

iom

Page 316: Pedanii Dioscorides

184 DIOSCOR.IDIS

Nafturtium hortcnfe. Sylueftre

comode ex aceto tlitniturytumores colleBtonesj^ dtfcutit, en^

tttfuruncubsMlitumcummurta.Herbx Adomma cadcm ejjt-

flusjtcetmmor.

NAjlurtmm Cr&fiio horlenftanusfeu mauU Alenoyfa f***gntfu*9medicin*patentcDiofcortde,Galcno,0' ?ltnio»

Thlafp CAP. CXLVlHNOMENCLATVRA.

Grx.OXoccon. lat. rhLfii. Itd.Hdudalitcr.

Gal.Rafle.Ofr.incognita.

THldfthherhuh angvfitsfoltjs, dtgttalt longttudtncMt*

ram uerfs,fHbfingutbu6^m cacumtne diutjisw**

Page 317: Pedanii Dioscorides

LIBF. R SF. CVNDVS. i?r

*Latifolium.

i

Anguftifolium.

^m

^mculo,tenut,nonJtne adnafcenttbm ramis:Jrk£lu

p/«» totum,ab extremo in Uttusje pandetcfemtne .V«i-fat,^l^utfoylenttciiU uafs efftgie } nijifiod mjnngitur,unde

Sti ?"Zfrfks <tll>icat. Najcilur injemit», Crjefthmjof-

[^mta

fperig^^xcaljaaes.Ucm utrtnqtu extrabtt

^PoTfHl mtn rA:

froi^ >fthiadtCK,mfuJum,Jangui-

krtu* '*' '"^"^foppurationes rumpit,menfes aet.Jed

HitneCAt

'^terum ThUfri tradtt Cratcuas^uod altqm

KT S!

"T ""«''ktnfolussadictl/Hs ma tmsjttU tjJna*> ^ufiont.

^,^v' **rfam paftorU eyifttrnant perperam tudicaffe cf»i-

^idkcrr 7 % tlfmf llor" rn htbit* » tumgujlato femtne , CT e*u*

^itua *Hra ' ]ian( hcrbartj HafiurUum t %ms& ** **»

y*C4nt.

DrJi

Page 318: Pedanii Dioscorides

%%S DIOSC ORIDISDraba. C A P- C X L I X*NOM ENCLATVRA.Gr&.Lpx&n.ldKDrdbd.Hd.Drdbd.

Gal.Draue.Off.incognira.

DR\dbd herbd ad cubiti dltitudinem dffurgttytcnms fiff*

gens ramoSyCr ex utroquc Uterefcltd ceu Leftdijjtd

molhord,Cr candidiord.m cdcumtne ucro Sdmbua umbtU

gent,Cdndidosflorcs hdbentem.Herbd hdccumfttftnd tof*

turjn Cdppddocidmuximc. Scmedrtdumpro Ptpcre objotty

ddmtfcetur.

Erapium^Araba^Orientate facit Kafturtium, acritftporisfem"*'

^r rjuodnoreperiens m jdanta awam in valle A naui* k&lt ™ at,

lw ftmilem kraba , vt tpfc de illa dubitat , fn necne yera Viopr^

Araba,itaincertos not ejje co^tt.vtrum nafcatur in Gailtjs>vt R*"

bni extflimat.

Irio. C A ? C t-

NOMENCLATVRA.Grd.Zpujiftcp.Ldt. lrioJtd.lrtonc.

Cal.Torcellc.Offproprium

nomen non haber.

Imon, Ldtim Irionem uocdntjuxtd urbes ,rttdt* >

hortos^ ndjctturyfoltjs Erucd Jylueflris:cdtdtculistn^

modum lenits CT obfequiofis:floribi4,s lutettfiliqui*m cdcu***

negrdcilibtUyUt Fcenogrccoycormculdik:Jemtrje XfdjhrtifS'

guoyurentiiguflus.Contrd ihorddsfluxtones tffiCdX cjt, &J

furukntd extufiuntur: regio mcrbo cr coxediabtts ^rodep-

totrd uenend in delmclu cu melle datur . ilhmtur ex tt^ **

tnelU utditer Cdcis,cdrancmdti5,fdrotidibm, durtttjstrsdrnf

rum^cr teftium mfidmmdtiombxtyin totum cxtcnuat,

fd U Mttms multo dd clyftcres fietf dqud mddcfcdt dt$t°r*

wdtursiellmteodligdtumpnfitdfdrind oblitum f&*jr

Page 319: Pedanii Dioscorides

LIBER SECVNDVS. x$ r^o7htcphrajlofumentiefl«enm, Sefimoflmile. Vlinituliuicopi-

*i'niacuJit 7*O'\0.Cdp.hb. %$.& if.capite. zi.ltbr.ahhfartaVioftoridiS defcnlit. Xecaliter facit Galcnut ;*j hbro defacul-bttfimplkmm 6. mteracrcs herbu >t NaJ}artium cr Smaficonnuntrat.lt de ahmctrtorttm fuultatt frimo , huic locum aj *natinterftinma. httcmenfumentarias , fton caefl herba, qnamltaltVer-KWonemmcupant

, non enim rej}ondet ?l&tf m Zrjfrm* defef tio-

i**iformcntoney rubenttft caule , vonfolus : (J cum eo non mul-

***imatimgi*uf pafcuur ,daiumtjl nihtlum Stfamum rtftrre.mklw Irionem herham

, frqutdem apuA Ualoi nafatur , tam efft

^^ in ^&^spubUiin par-"~ "

fiH

r

m

^Mmacrifjuforu

per. C A P. Cll.NOMENCLATVRA.

Cr'niZiStj.at.plpcr.Itai.Ptpt.Ga\.PoY^

ure.Oftic.Larinum nomcnrctcncuni cft,

ter& Indta ttafct 5 brtitt&rlsrt traditur : qu&inttrmt-tyr*lo^umfiufi^ utlmfih^uamfronut, quodlongft

mpt fft

inm *kqriA ***** Mihoftmdcfioii tandcm

pJ!d!*

Cl

-

m*-P*.***&toAld*temfim ttmportbm dch/fiens,

% rfe racemcs tmtut,ff499d fcrentes qualta mdetnm.a tierb& tn-»A J r ^

» t t-

mij ,

'^midl^ Pifcrfaciunt^apiumocularWHsremedtis

thert

*^ mc^lCAmi*^bm , qud contra uencnata yarantur:

«ton*

U0C*n!tLon

S!tm HCro nehemcnim mordct :

Cr quo-t m a*am,*»„>^fC4t^ r^ }.fabamarureimc^mi

ththertdcu mtdicamtnibm txpttttn.Ni^

fiiyodoratuef}"wofu"MWMiHt ioucuuju,9aora

^ fc7

hiU

fcriM>W ort prstsm, ncnona

* ^^m^adfmmaccrbuucr^

j

Page 320: Pedanii Dioscorides

*SS DIOSCORIDISf jirmm eft. Eltgi oportet grawpirnum , flmum>nizrum yftne

rnultis ru^k^ recens , mimmefiirfurofum , Inueniuntur eti<w*

num ingencre nigrifemina nutrimento defeEla , caffa, inmh

mmtmicfo pondem , quodnocant Bra/ma. Vi$ omnium excd-

faat,urmam cia,concoquit,extrahit, difcutit:abfiergetuty'

ncm iferuatur. Piberfehrium horronk

Te^ennbmfiue potu ,fiue illitu ,fubuenit,ferfentium morfo

^artm extralnt , concept

tim 4 concubttufuppofitum.tufihomnibwjj f>e£torisurtffm

eclcgmate, ftue potu yfuccurnt,anqin& eo CT melle cenHcnte^

terperunguntur. Potumcum recentibus laun folijs,towM

difcutiucumuua paffk mandHcatumpttuttam k capte ehaUM*

letudmem tucturdoloresfimt, appetenttammouet :concotw

nem admuat,ddwtmflx* efculentorumadditum :firum^c0

pice djfcutit,uitili^ines ex nttro emacuUt.FsElthnouo,ut^

Kon ef} hutn arborU radtx Gffig™

utaltcjuiexipmauere,ficuti pauto poji oftendemtu. N*nfPipcru radtx Qoftofimiltsefl, ora guftantmm accendit>r'

$tam ciethdc lienem repnmit^cum aceto illita, aut potd:t*ff

ttiampurgat, maducaucumfemine PedicuUrtsherbd><iH0

Staphtdem agriam uocant.

O v mare Kthlantkum , Orientem

Jhmmm Piperit eff-ies. V*«**L

bs. Vtti qutfepibtit prorcpitfimtUm , racemofof

& -vt tn Ugujlro coaceruato. Hoc rotttndum,quodMgW* •&^jTtft fiper : tottigmtmt, expanftsfub (oUpabne* te*etibu*> ha*>

yuampla)icnt£refcantanibireltf^ i

c0*um,<]utcompacliles callos racematnn coeuntes producat ,p<*

rl

^,

nitct< ponuca tulo forma. Sunt Seipolt ?tper» futices Jurtt 1**?

I talt* loc*. Efi cjr tn eadcm regtone fiutex qut Vtper ractm^l^rat

, fimHi, pUnu quam vulgtu Ktbes putat , nempe V**"*

horto Maplwa MaphaoMedta dartjhmt ,jr*d» ttj«* <? °d°

Krjaporem expnmentt. t^

Page 321: Pedanii Dioscorides

G

UBER S F. C V ND V S. i! 9

Gingibcr is. CAPCLII.NOMENCLATVRA.

Gr.Ticyifafttt.ut. Gtngtber.lul.Gcngeuo.

Vjal.Gingcnbrc.

IngherisfuigenerispUnU efl ,m TrofU

farte najcens.yua utrente,admulta, pe\

wtttptencs t\uta,utuntur,crprimispottbm £r edulijs a.mFnt. Humraducs, Cj/pertmodo,parua funt,c*ndtc .tntes

n°M*,4t<]!.>: Piptrjapore imitantur. fltgtdcL M qn/t

m tton noucrunt. ^i mutt. tamcn ol id condiuntur.

I^ritercartemfcntrant. FiHthlm mltaUamaJJ>ou.ui• Gmylnrif ctlo conucmens e/i,Cr cuttu ctndtmcnto ajfu-tlff

- Excalfaflortam uim ey cxcoyuentem halnt ; aluum^o&t

>Jlomacho ut,ltse(i:efficax aauerfm ea^ut^uh^inem offundunt. InanttdoUaddt Jolet. in jumma,fnsmlnu re/jondet.

$ram

fi* r*ndmacea foUa L'u tcrut m anno prcgcrmvtat , txiht

f*fti&° focHim. Adnostx ArabuiC? Aegfptc adfer

^'pnttjmuiQrn.

HydrojMpcr, CAP.CLIILN O M E N C L A T V R A.

Gr^fy^ir.^L jat.Hydro^cr.Julrefe<*y*4f/ro.Gal.Poyure

dcriuicrc.

H , .

nm^^^^nt.caulcmedtt gemtuUtum ,pradurum,Co»cau;im:foLa :hh*,nutor*,molitora,candidto-

Tdrot"t><r apudajHxt nafatur,ejuajia^nant, Aut mpi-

i raque

Page 322: Pedanii Dioscorides

19 DIOSCORIDISra<fue:guflu Pipem*crt,d

tr4 tame ulldtn odorts gu-

iiam :jru£tu acrcm, tnf#

culpsparuis 3 propefoUn-

(etnatim coh^rentem. Fo-

lia cumjemtne tlltta^ tumo-

res ueteresd durtttM atfc*

ttunt Jugtllata delent : jk*

poflyuam maruermi , ttj*

pro Piperetn obfowfSAfaf

Jcentur. qadixpamM'

l?M4m medtcma momentu

HYdroptper ?fe»de»?*'

torium non ejfe h» *f'

paret argumentU. ?fende*t*'

toriumfoltjs cficannabi^

rU>pilofu>g*fku amar*,&mn

yt Piperti acrtbut :Odoreejt

nonvulgari.nuttahabetf*

tppareant internodta,ftmen non profert racemofum,ipfumc^******

*fi,nonacre. Hydropiperftyft>iamnafeatur,iUa eftPerjicaritft**'9

qua in alteritu difcrimen , nsrra nota infigmtur. NamfoiifS efiM»-

Hydropip

dtf^aribm nota.quas Hydropipcri aftignat utofc

Ptarmica. C A P, C L 1 1 1 *

NOMENCLATVRA.

Cr.UrecgpUn Lat.Ptarmtca.ltal. oliuelU*

Caai.Herbe a efternuer.

PTarmicafrutex eftjitrculos hahensparuos,multos CP1'

tundos , ^chrotono no diRtmilcs:er circa cosfoh*out'

Jlor;

Page 323: Pedanii Dioscorides

LIB£R S E CVNDVS. x$r

lon^multAyC^m cacumine cdpitulum3uti ^tnthemtdis^par^

nmjotmdum, quodjuo acrt odorefternutamentum excttat,

^denomenaccepit.Foltdcum flortbtt* tllitd,fugtlldttoncs ra-

fmu Flores fternumenta cjftcactfime mouent. Nafcttwr tn

miihm cr yetrofu.

?t*rmica,auaOliueUam Jtali voc4ntfcof>dfiunt,mc huiut apuiwaliiu ejl yfw.Trmptramento ejl calido& [tcco . V irtdu calkta,

I^&fccaordmetertti.

Radicula, feu lartaria hcrba.

C A P. C L V.

NOMENCLA-T V R. A.

thutm. Ita.xadi-

cetta.

9

^Uk^nichium.u»*foluit. Eadcm

Gal.Herbcafou-lon.Off.Sa-

ponaria.

Truthtum herla uulg

notdy qudpurgandis ld-

rits utuntur , aut cas cluunt.

Huiws radix eft acrk , wr/-

ndm ctety prodcfx tufit> toct-

norofis t orthopnaed ex meUlcfumpta , cochlcaru men*

cum panace O* Capparts radtce

t x €dl

Page 324: Pedanii Dioscorides

tPV DJOSCORlDIScalculQsfrdngitrGr cumurma. exturhat.duriUem lienudhfi

piiUmenfesimjpofitd trahit,f>drtH* efficdater enecdt. Cum p.

lentd dHtem O" dceto tti/tdjepru* tollit,tubemtU dfc

3

fdrmd hordedcedy er tnno decoEld. Mifcetur &maLgCr oculdribud collyr/jSy claritatis caufa.Sternutamdai

fer ospurgdt,tritd cum MeUeyZ^ndribm mfufd.

HErba Lanartaobfrccjuentcmaui meluendn Lanuvfutn antt»

cjhh cn'rniuf>tma,I)Qcabolno>0' vna eiwt cognofcendi iudtctum

decepit.ArabumfntarijQondtfinominantMatthwlHihanc inltm

tfct nen audet aff$ifo.

tnero tn \>r*fcri[ tio/ia medtcas, >.w receptas -vocant Idatur. Q**"

tttam Snfronartam non ej]c:nam hx c folta fett j/lantagwu Uuta :M-

dict*U foU/c tcaulem Uucmtnternodus dijhnclum,C7 nonlanu^tnofuntj

faporepenc inftfjido..'

Cyclaminus. CAP. C L V I

NOMENCLATVU.©•

t

Tclaminm folta habet Hedcr&jurpurea^uAria, infh

j bmfupra tnfrttcfo albicant macuU.caule nudoy/juitter-

nos digttas dttjuante.Jlortbns tneo purpureis, Hojartt efftgW-u'

dtce ntgra, Cr alt^uatu lata,ut %af>um utdert poftt. Q»* cu,n

hydrometttepotajttwtamaquam^ detrahumefespotu 4ff*"

fittiue ctet. Tradunt,Jipr&gnas radtcem tranjgredtatur, ^°r"

tum fiert. Partum appenja accelerat: contra uenena, prtferm

leports marmt,ex utno btbttur .illita cotrajerpentium tc1w,re'

medto ejf.immtsta utno tnebrtat,regtum morbum dijcutit> tth

bui dracLmtspota,cumpajfo aut dtluto mulfo. Sed oportet eu*

$ut ebtbtt,multts ueftibw conteBum, toco cahdo, Cr *¥erl1i

fttiQmbus tuto recumbere,^uoftcitiw exudeUeteftt antemj»*

nsfettetcoiore tnttentuntur. Succut etus ad pureandum (#f>

Page 325: Pedanii Dioscorides

LlBEK SF. C V N D V S. l*t

nanbmmb

da

ifsmduur.xtd detjoe

i excremcntd

umufediJubyotur

CT

xarum tenm^ aluum emolbt^

Cr abortum ejjtot jufjuftom

bmy CT retujd oculorum a-

aciyoLktH* cummcllefucmprodefl : medicamcntu abor

tum mjtrcntibm admifcetur

dhtm, tt

Cyclaminus.

itduam fedi

frimitur tu\x radue fuccw*

l fnellh e?.r >:><.^mem

decoqmtur. J{adixautempur

Pat,eruvtionespapularum rc~

prtmtt

o

F /em cum Melle mcdetur ; Itemm abfum , uttta cutts mj Sp* dopecuu emedat. Ftm decoflo luxata, podagra*,ZT

J5

fjMkferniohesfyfouert congruum cfi; tpfa^m ole

^^t^fa^a,dlno'oleoyulceraadctcamcempnductt. Ca

^^mx oleo exfL ^, Cr ctnere ferucntt tmpomtur, adie~

ii^^ Tyrrh*ntc£ cer& momentoyutftrtgmenn crafet*

m

k

*gkentum contrahat,cum prinm uukfcrwcmbm.fxa l* modojconofa rcpomtur. xarrantadamatona affu-

row*/<a», cr mpasitllos dsutfam. Xafcuur m umbrofis,

Al Cyclaminus.

C L V I I

C AV

N OMENC LATVRAt S

Cr*

Page 326: Pedanii Dioscorides

*5>4 -2 DIOSCORIDU

Ita.Panftorctnommore.GaLScau d

dame.Off.Sigillum M_ -q — ,*

f CT rf/fcr* CycUmmm, quam Ciffanthemon 4ut Cjr

phyllon uocant.folijs Hedera,fed mmorihm:

gentcih

Tatis caulthm,craffacfrCirca utcinas arhores^capreolorum m^

do,fe uoUentihm:flore candtdo,odorato: acmis Hedeumo^

Uhm,lentiguilm,aliqHantuUm acrit.radice fuperuacua:up

tur tn afperts. Hutm acmt,drachm& untmpondere poU>cum V

nialhtcyathu duohm,quadragmtadtehm,licnemper utt*0

CT aUum ahfumunt. ^cd orthopnceam hihitur. %ehfM* '

partupurgat.

CYcUirttnn5qntm Panem porcinumyocant^nota&^ 1^ J

pLinta,Altcnn$ Cydamin:,yfu*, & cogno(ci dcfqt- Minor »

Mefue>Vanemporcinum}yidit b\atthioltu coftofum tnyallt &&***

radu* AueUanx.

Dracunculus. C A P*

C LVIII.NOMENCLATVRA.

Grd.Jl^aci<cu}i0^. Lat.DracuncHtH4.lta.

jyragontea. Gal.Serpcntine.

Off.Scrpentaria.

%aamcnlmfoho consiat Hederacco, magno, cdflMl*

\_J notK infigntxaulc rcBo,htcuhttali,uerftcoloreyn$dC^

reftcrfopwrpwreu,tta utanguempUne referat,hatuli cra^m

yfh$£lmfummo caule racemattm coharet j coloreprtm^

herhaccoycr cum ematurutt^croceoyguiiuferuens^morddX^

rtdicc ahquantuUm rotunda,hulhoJa, ^tro non ahftmthy**

nm,ohduha cortice.&afcttur tnfeplhm umhrofis. SemtnisjM*

cm cum oU* tnfhlUtm^aurtum dolore mrttgahnanhus ctt#»

lan*

Page 327: Pedanii Dioscorides

UBER. SECVNDH. *9t

D^cunculi.t.fpccics* Dracunculi.t.fpccks.

^ofttM^o^tuahfumiucarcmormttAiUituJifr,n l4»4 i

lm"mgrana. ,/i'infofcs bthantur , abortm infertmt. od<r***u fofie* ijuam flaccidi flores emarcuerunt , conceft*

J ^wro;WMH , j^,- excdfactt , orthopnoeis > rwjtftf,

mfts > <«jft > deftiUatiombiH auxiliatur : humores fefloris «c-

*«»M* *46t , /W co&* fofiaj, cum melie , aatftcrfefet<khtr

>fiucfarwa etus ex melle deltmatur : urtnamfelltt, ue-

t i*xtl

lAt'cum mno fot* 'phagcdanas ulceru', Cr tju* ca*

*T* Uoc*tur,trtta cum melie <y~£ryon:a alha exfurgat,Crjftocempereluat. Collyrtaex iffaadfifluUiCr eucten-

i*t*rtm

fitn folent . Qut radtce fuasmantts ferfhcuerunt

,

*ttr*feriri negantur. iliita ex accto , utttltgtnes emaculat

folta

*rtm

4

Page 328: Pedanii Dioscorides

XpG DlOSCORIDISbtu uulneribw linamentorum uice y

imvonuntur. DeCoEla m umo ^erniombm appojuiffe prodefl,

Cafepu foltjsmuolutm , aputredme d mditur* Succm rdm

ddnsibecula>s,aibugines7£r ocutorum caligines, comemU Hd

dix cruda coBaue , ad fanorum ufus pro olere recipitur. I>

Gymnefijs tnfuUs , qua Baleares uocantur > coflam radicen

tummeUe multojn conuiuijs placentarum loco offrunt.HAdix

menfibw effoditury lotaquejruftattm conciditurdigno traiem

Jiccaturm umbra,cr

M DracuncttLi >cdulii& ptritts berbx noU fi

fbcvcs,~ptdn Matthtuhn. Ymmutro Bijlorta,Drac

*JJc nonpottft,cum b&cftgidojUa calidoconfl

Arum. C A P- C LIXNOMENCLATVRA.

^CrW

Ctg

deChicn.Otfi.P£S

Vituli.

Xon ,apudsjroj

Lupha uoatatih

foiia emittit Drdamcm

k,Jed lotigiord,Cr^cionlHi dijtmEUmM*

hsccdulemfutyurpure*

dodrantalem,^tcie,e quo croceumje^

exit , radtce Drtcuttc»*

Wa^uadecotlaeji^4

pote

Arum.jl-

fit. niia ad ejum con-

diuntur, CT ariddptrJt

detoCm

Page 329: Pedanii Dioscorides

LIBER S E C V N D V S. »$?

&>otti,mtndunti4r.l{dMx, femen CrfoltA, DrAcuncuU utres

mtnt. Prmim radix exfimo bubulopoddgrt* tUmitur , cy

Lncunculimore repomtur. lntotum,obmiUoremettu *cn-

nnim>m cibum expetitur.

Arifarum. CAP. C L X.NOMR NCLATVRA.

Gr-ktjifxfoti.Lat.^rifdrumJtAL^frifaro.HcrlfA

nonpertnde »o/4.G.il.& Oftic.

fyftrum exigua herbuU efi, cum radix olc* mAgntt*-

dmetmpiet, lonie maiorn qiutm *AronAcrtmom*:un<.,

,.\ge mAiorts q«iannoniM

fifi,t. Fiunt collyrut ex ca , AdfiftuLu tfficAciA.

«mn&cit,gemtale animaln M*fc**tLmpermciem Agitur .

»« hronota plantamuhenbm a<j>u C hxmium m.fnitfii-

""""kiqueiserwratamC/tandtJam fatitm nJUtUt. Sujnulem*«« <7«47» \tuU Cerfat-ocant , rmrum m medutn carnijplendorem

QunioremcontiUat. AnfaronMatthiolo ojlen.iu Vtnetv^Xrtnuf-mV<ltl pharmacopold . F.f A/m»>«j Komanm herbarim hoc m nego-

*£*/&»«, Uhkfapiut affrmauitfe m confmtbHt Koma topiojumknfa»rtper,fft .

"

Haftularcgia. CAP. CLXI.NOMENCLATVRA.

Gr.Aoycfi\<&.LAt.HA(ruU regtA.ltAl.

^mphodtllo.Q al .Aph rodilcs.

Oftic.Aphrodili.^JiuU regia uulgarti notwx efi ,foiiji mdioru Pom:Unle Uutferente tn cAcummejiorem ,juem anthertco»

^^raditesfubtaceMobiongA,rotundA,gUndibtufimi-

H4*«cres, qu* txcAljactunt. i tnai CT menjes cpoU

j'*te™doloribti4,ruptM, conuuifts <crtufiibmt drAihmz

Pjtrtfouex Htnoy medentur. laucro umttioneiAdiuH&t,

^Crt

tettmagnitudinc comm.wducAtA: .t jcrpcnte demorjutltr

"Ptifime,uernm tiium drAchmarum pondei c, fo»i > pr'

'

t 5ului

Page 330: Pedanii Dioscorides

*9* DIOSCOMDI5/nb-M O* radicc cx uino , morfm iUimre oportet. Item ulceri

JordicU Cr depdfcentia , mammdrum ejuotjue Cr teftinm w*

jixmmxtiones y tuhercula^ furunculoscjue deco&u infatemU

Lullns : recentibws mjlammatlombm ex polentd auxtliAtwt*

Vilici^fuccm adieflo uetere uino dulct,Myrrhd CT Crocode^

totjuitur y fitd perauam uttle oculu medicatnentum :AapHrti*

lentdA aure» perfccum rlmre,melle, mno CrMyrrbdtriM

prod m conirarnxm aurem tniujm , denttum dolorem miti*

gat. Cinu r radtce ilLitua , alopectas adpilum reducit. okm^

excauat» radutbm iqm decoclum illitu exulceratts ,perntont*

Lpu , c^ amluflts tgnt> conducit .Jurdttatt 3infttUdtumtn^

rcm , iiuxilidtur. Candidam uitdiatnem , Iwteoanteafrdjri*

llam tn fole>illita radtx emendat. Semen foresjue tn utnofo'

ttyfcolopendr& crfcorpionum uenems mirum mmodumrej^

Jlunt:aluum purgant.

VVl^drU ltali* Afthodelut,& numerofaradice, Vdlumio^

humfett Grteorum HemerocaUis non eft , cum AfthodeltU F

niafit radictbus,& HemerocaUu Ultf,qu* nullam c»m ¥**»#*!?*"

tatem habent

Bulbus efculcntus#

C AP. C LXILNOMENCLATVRA.

\&c$ iMi^r.Ut.Bulhtis efculentmdul

"utho cheJiman£ta.Qz\.}zichAottc*

hESeulenttts Bulltu mlgo cognitus,a nobis eftur,fiomac

C7- aiuo utilu,rufHt,fti cr ex ^Afhnca defertur:#"*'

rtu uero c?" Scilltnpts\Jiomacho af>ttoreJl,Crcococ1toner»*d'

tuuat.Bulht omnesacrimmtam hahentjxcalfactunt^uener

fimuUntJinguam tonftlLa^ cxafter*nt,multu*hmtn tfr*-

bcntt

Page 331: Pedanii Dioscorides

L I B E R S E C V N D V $. 199

bent,carnes creant, inflaiio-

ncmpdriunt,luxdtisjrdclis9

drttcnlorum dolonbus cjficd

ater ubnuntn 1\fficuld cxtrd

bknt ,eangrxn>u cr podd-

ra* ex melle dut pct fife >

yydropicomm tumorcs , CT

Cdnum morfus cummcllcct

prpcrv polline illti cohibcnt^

fudorcs compejc unt , ftoma*

thi do\orcsmitigant,furfu-

rcs C7~ utccra, aud m Cdptte

mandt,cum toi lo Nitro db-

ficrpuifuQiUiV.t HdrostL pcr

Jedut exoutluteo, Itnti-

ftnci cum melle utl aceto >

.t

- - - « „. cmenddnt fiuElis aurtculss

/S*Hsi>expolenta mcdentnr.Iidem cdltdv cmenbus torrc-

£wmtjicustitem cum cmere c manarum cdpttibus,impo~

^rcmanuerh &> Cum ^clcyomo mish,uttia cutsstn facte,

cfflaCdtnm infole M"*, cmacuknt. Fdciunt ad ruptd,fi

Wococli cdantur.Scdcopiofiorc corum cibo dbftmcn-'m

>1»w*tnneru stentdnt.

tn

Bulbuscfculentus.

Bulbus vomitonus.

cap. clxiii.N O m F N C I. A T V R A.*rd. li\fc ip{rix@. . Ldt. tulku

L

jd uomitdre*

Bul

Page 332: Pedanii Dioscorides

joo DIOSCORIDISvlhm quem uomitorium uocat,folta hahet lentioramub

th c lon?iora,ciuam Bulhm efculentm : radicem ftnw

lem,corUce mgro. Ea radix manfa, aut decoflum etwfotumr

ueficx malis medetur.uomitwnes mouet.

Vcmadmodum qm cdcnde cfl P>»lbti4, <& yomitorius Uk$ftm6

CT vvtcnbu*fnerc cogwttjiirni, aque hodiereccnttbm mti&

C <juoi<jttot rem hcrbariam traflant,funt ignotifimt.Ql

Scilla. CAP. CLXIIIl»NoMF. NCLATVRA.

Gr*. X*/A\*. Ut.SctlU.Itd.-7 Off.SqutlU.

Vial.Oignonmarin*

Cilla uim acrem <Af

fertuntem hdbet , &f

tumad multa uttlioremejfe

consiat. Pollme ad crnslu»

fubac1o,aut luto obltuM

hanum contjcttur,aut cttrfo'

ntbm obruttur, donecobdu-

cens crutfafufjtcienterW*

ftafuerit:qua exemptdijt*?

emollefcat, altero folhner

mili,aut luto arcunltnMh

CT cadem qu* prntt* p.

tjfatur,

»

noxtA tfi

Scilla.

teranets maxtme

Torretur item tn olU, tiw»

operculo,quamfurnumd^

Sumt

odmaxtme e(i mcdtum,direftemuotenm tumcwq» *P

Jiattm confcHum coquitttr,mutataJipm aqua, donecifo

7

m0

Page 333: Pedanii Dioscorides

LIB E R SECVNDVS. roi

tmdritudmcm,ncc acrimoruamhabeat, tratefl.ifyLni fru, . t

ficcMur mumhray itaut ne ulU quidempartefe conttn(

mimhm ad oleum^ utnum, aut acct*m f im

Mmur.^fdrmdspedum,tnternapars crudd salU tn o: r-

*f*cl*>dut cum rcfina ltquefa£}a,tmponttur. Pecoffa tn a >

™*orfn 4 mpera catapUfma eft:adfinguht affd Pdrteis , ad'c -

woflonutoffi falu.cochlearunum aut altcru damm tet

dtmo&cndam aluum.ln potuautcm Cr odoratis mcdtcamn O*(juihu6urmaciereuolumH6. hydropi

<<fc(yftoma

htio morboytormimh tuetm

f"f}>iriofis,O orc retjcientibtu trcs o h

te&fmpfijfc fdtK efl. Coquttttr cum Mellc,CT cftur corundc

$to&>mdxme ut concofhonem adtuuct.stngmctapcr lunm

WthiLCofla O-fimiltfitmptam >do,eoficm pr* i fjcEltu

.

WMedtsolUtifHd lusrfut mtcsUnuJcnttunt ulcm.^td pcn

wmrucM cr perntones Jofta cjftcacttcr lUtmtur. Tritumje***>&*m Cdrtca aut MelU deuoratum,aluum emolitt. SaiuM*m ^tnme idnuajujhenja, mali meduamcnti noxam arceu

DePancratio. CAP-CLXV-NOMEN CLATVRA.

Gra. 7utvHf>xTt0y. Lat. Fancratmm.Ita.

SjuilU miflorr.Cal.Squillc baftarJc.

)ff.SciUa mmor.

nndtium>aHodaltqui SalUm appc!Lit,radicc efi ma<

yl*i &ulli,fubrufo colore dut fulpurp

loT :folils tyJd longiortbmJtttis mn> er fr*f*r*r

2"* "dttsodcmji fondercm morUs cfftcactter fumttur:

mfam digeritur tn pafttllos,qui hydroptcvfjtUuu / <L cum

hydr*

Page 334: Pedanii Dioscorides

joi DIOSCORIDIShydromelite,commoeltj?iffte dmtur.

Vrilit mtOtitm Scilla,nemptfmequa hona& vera ihemcaco»-

fia nSpefit. Pancratto vtinoflro hoc tempore defttum ejt, «ff*

adeo quidnam ftt antmaduerti,fiert entm potejlvtin Appuba, vbt t

Scitlanafcatur.HuiHsplanunegleclumparitfi-e<juensthunlot.tiSif

U prouentw.vt potc qua candtdafit& mgra.quas fancratij locoj»

medtcim ccrehri& neruorum mfirmitattbiupJlituunt.Uojlrx*

TtdU,SciU.arn crudam, m mmutafiuIU toncifam, » vat vttreuntmjj

plenum muuunt,ac tota aftate vafe So'i expofito.tumfu'»»"'cumdm

fi

\faaunt txccUwtiJ?*

Capparis- C A P- C L X V I

NOMENCLATVRA.Grd. Ka7i7r*£if. Lat.Capparis.lta.Cdppdro.

Gal.Cappres.

n

uo

^tpparis acuUatmfrutex eft,qui in terraftrdtu* 7tndg

m orbem eHagdtur:ftm<u,ut R^bm,habet,m hdmtmo

dum aduncatfoka ma.li Cotonc* rotunda:JrtiSlum oledfi^

lcm>ejmcum dehtfcenspanditur,florem candidumpronttt:^

iffo,nonnthdgtandts oblongdfigura muenitur^quod^er*

tumgranaacmis Pumcorum fimdta offendtt,parua,rdtcu^

da.radtces hgnofasjfargit^grandesnumerofoi^. TenutjoloA*

wj^ locis,m infults er tuxta rudera mjcttur. Cauhs CFy*

ucibigratta condmntur: aluum turbat,ftomacho dduerjt'

fitimgigmt;coBa tamenftomacho auam cruda utthoreju

Bm drachmu duabtu in uinopotK6,£juadracnntd diebttffl

bfitmtt, £r urmam cructtimci excrementum entttttt^ w*

bitur utdifmein coxarum dolortbm^Cr neruorum rej

neyitem ruptis Cr conuulfis:menfes act,caputpurgat.UenM*

doloremfedatfemen exaceto decoflum,collHto tnde ore.^f00

Page 335: Pedanii Dioscorides

I I B E R. SECVNDVS. *o;

mrddicisccrtex adeademprofctt : ulcera omnta uetera, crfordida ; o» cp{& occalluerunt , expurgat : Itenojts cum Jartna

horda illimtur : dente demorfa , dolon etm auxtltatur : cum

MlotnttyMilimesalbas ahftergct. Radtxjoliayueintrita,

pmusacdmtw dtJcuttunt.^Xurtum uermtculos tnfufujuc^

Mtnecat. sAfhrtca,Cr prjfertim Marmartca Capparis, uc-

hwntermflat. ^fpula uomttH* factt , Cr qu& a Ltlyco , <£?-

fimro mari dejertury mtrum tn modum acris eft.Jiautdem

^fujiuLtiexcitat ,gmgtuasaue ojje tcnmcxeji : quarc mc^nondredamnatur.

Ahxandrini Cappares , nojlratibw magn oculu adhlanAtuntur,

^&fftugratioresfunt. Sale conditi adnos adleruntur. Elotifc

^twfalufaftorabeatiCumfjauctfiirnofint nutrimento tfunt cor-

tn Mubut o* medicina. Stqutdemmorantein appetuum reuocant»

^pgmalatertbusflomacbi impafhm euctunt, objlrutitonibu*

r »C Ucnis profunt , modo pr&ponantur omm abo acetariorum^cumoko& aceto,yelcum oxymehte.

Lepidium. C A P* CLXVILNOMENCLATVRA.

Cr-AintJliop.Lat.Lepidtum.Ital.Leptdio.

Gal.&Off.Pip*ritJS,

jtydtHto aliaui Gtngidium uocant^ herhula uulgo nota.

*m*m cum LaEleferuatur.Vtsjohorum acris Cr cxulcc-

^fropter tfchiadtcis trtt4,prdfentifomum cft auxtlmm,**~

tj radice, yuartaparte hord > tlltnatur : Uenojisf

odeji : leprat cxtmtt. Radtx appcnf* col!o> dolon

'4*

**** hlerare extft

-HiHm & i£crw yna & €aitm pldntlXftmtMatthiolo Diofc

*T? * LeH'«m Ualtd tViota : Vbmj l cpidium , ?*(<rttH , <]**

^crelU.

JtanHfl

Page 336: Pedanii Dioscorides

J04- D I O S C OR I D I S

Ranunculum. C A P»

C LXVII I.

NOMENCLATVRA.Cr.tar^xxtc^.Lnt.R^mtKultti.Ital.PieCoruino.

Ual.Bacincs.OfF.Pcscorui.

Primum gcnus Ranunculi. Sccundum genus.

Omplurd Xanucult ^enerd, uts tdmeomntbm und,dcr^

rr uehementer exulccrans, Nam unum Cortandrtjo ?

conftat,Utiortb^fJubalbtdi5,pingutbt46,fiore luteo, tnterdu0

purpureo:caulegracdi,cubttum aito.radtce alba,extgud,dmr

rdfuejm$lik captllamcntis^HeUebort modofibratd:ndJ(ti*r *n

Lmiubm humtcLs. ^ilterum UnugtnopH*, longiort cdule> f"'

Page 337: Pedanii Dioscorides

I. I B F R S E C V N D V S. JOf

*Priroafpcdes.

^foi

Sccunda fpccics.

'orurn incfuris , plcrttnquc in Sardtma prouentcm,

]***frrw»w» y quodfy lueftre %Apmm appellant. Tcrttu

m

faTn'°^r? ^Ml * fiore *ureo * 8jiar:um lmc fiwky

Un^e°' F°lia

' flora ®* CA^tculi rccentcs , tllttu cxulce-

i 'vcruJTunon fincdolorc vtonunt: nitarc unvues fca-

feti>Jcal"rm extmunt y fngmata dclcnt^ormuan-

hcas, O~penfilcsalopccusque, paulfherillit , /o/Zwir.

a'

Loaopr™tQncsfouentur. StccaraiOx y trtta^ fter-

iZ^4 a€t >***rtlH* admota : denttum dolorcm appcnfa

W«tmcnfr4ngst.

^rts

ri^^f^^f^fh^ - f*** **«£*• ^***1 D*^«*

u ^^/HiffVm

Page 338: Pedanii Dioscorides

%QS DIOSCORIDISAnemoneXAP*

C L X I X.

NOMENCLA-T V R A.

^ Crdt. KvtpMn*Lat.OJ'Im

^Anemone. Gal. CO'

quelordes. Offic*

Herbavenci*I

%era,Vmf)^4nj

<m tn culsn naJcens.Ofi

uluffectes^unafi

fiorem proft

Dluri

USm

Anemonetpurpureum : harttmfik

t>

cotrtiled:

husprope terram diuiftris : caules lanuginofi.

Jiores ut Papaueris ,c in medio capitula ntg

radtx ole& magmtudtne,aut amplw pautograndefcitferme^

gentcubt qmbujdam cmgttur. Sylueftriamplitudoprorfam*'

tor^Uttoraj^ folia,Cr durtora.oblongimcaput :forepufflM*

C multis radtcum captlLmentis. ^fcrior efl

-ih*gra habetfolta. v'u utnufque acris : ea de caufafuccm nari**

i

tfuJM , purgat caput. Lommanducata radtx pdecotta mpaffo cr tlhtt , medetur oculortm wfiat*

mu.ctcatrtccs corundem cr hebetudinesemendat ,fo

€craabfiergtt. FobaCrcaules ftcum ptifanadecohndant^

*optaU£li5prdbem,mcf}rua ctunt,ucllerc appoftta. llltta f°fr

leprM extmunt.Sunt qut errore duflt, ^Argemonem notnW*

£»p*tQriumputent:quomam 4fjln*firt ^tnemone^tg***

Page 339: Pedanii Dioscorides

LIBER SECVNDVS. JO <r

**n> (?* Pupauer, cjuod [{haada appeSant (de yuo tnter i~ftmu genera refcremnd ) propter colorum cognattonem mpribn, diilmguere non poffunt. Verkm Papauer Cr *sCrgc**one colore mnm faturato ftc£lantHry &- utraquc tardtm/wtf. Qmetiam ^froemone croceum Juccum,guftu admo-kmtcremtrcddtt

: KhzatHero candtdtorem CT acrem. Inju-

Pr<Ancmone o- R^oeadtcapttula fyluesiru Papaucru fimt-nmjmufedm ^Cnemonefuperne craftufculum, in nhctadtJnWHsiw. ^Anemonei gencra necjuccum remittunt , necl*tyun*hent,fedquafi ^iftaraot cacumcn. Inaruu sllafd-

f* Mfcuntur.

A Nemo>* Ptpaueriifylucslrnformam cjuamptam rcfcrtfed nom

7 ^™ **^"* f>lant&funt.l)tuerfts cmm iapuibm dc hvt a DWw*-^atumcjl.

Argemone. CAP.C LXX.

N O M E N C L A T V R A.

Cr*<A(jyii4covn. Lat.^trqemone.It.non

aliter.^>a\.Sc Off.non

benenota*

A Kgemone intotum fluefin Papaueri fimiU* cfl :foltd

i r ™et ^<nemoneudtuifa:florempumcettm:cat>Httn cati

Ptpauerts ^(Eadps^oblongtWy^jumm^partwmU^• *wem rotundam}fuccum croci colore,acrem> dtmitttt.

f0^4 °" n^eculaf expurgat. Fohatlhtu mfUmmattones

p^^mnen^ononlocoincaf>tT}r,bmlhHfcu ntftttur, tum hi*

*«*,£!"""" 1"** " *ttr'l""' Vto /cortdts

. Q»4 mtdnorumV$*-

fynj*t^nBr*ntlaeJi

> 1m hailtnttt Kr'amnu Uto f.upatonum

{"»'».tuod Agnmoniam Tmia/lt.

A

Page 340: Pedanii Dioscorides

$q9

AnagDIOSCQRIDIS,is. C A P. C L X X h

NOMENCLATVRA.Gra. Avaya>\ts- Lat. ^Cnagallis . Ita.

^^///^.Gal.MorgellincOff.Morfus gallinae.

*Anagallismas Focmina

dfrDVo ^<nagallidisgenera,quatantumflo,^Tqu* eceruieoflore eftfomma dicitur.mas qud fr

01

<eo.Fruttcesfuntparut,in terra tacentes,folijs in quadraj*9

caule pufilttsJubrotZdts,ad&elxm<efo/ta accedentibmf^rotundo. rtra^ mtttgandi utm habet, inflammationetn #ctU

adaclos co rport acuteos extrabtt, nomas cohtbetcuffU

gargart^ttupurgat,<&mnbw mfufm, dalora dentw» kfiit>

Page 341: Pedanii Dioscorides

LIBEK SECVNDVS.durfa

4 1

_, jww,rr „m vm »»>iu»»m . twj^iwi» +mrrr rriCllc ^yfttlCOemefmt>retkfA ocriorumacm auxihatur. Contra uiperarum

^Mwmomzrremm uitt*,Jiex umol\\>atur,yr*dcft.rmnteam

yyu4 cceruleum azditflorcm^roculuamfedem rc-

fritore:ju£ uerophcemccumjllitu euocare.A %& qHi& Mor/tv Galiinx.ma* & famina notafunt,fnh

fafjem ttme aurkuU m»r\s no iadunt>nu tum ta confundenda*

Hcdcra- CAP.C LXXII*

NOMEHCLATVRA.

Hedcranigra. Helix.

^ra.VLlffo^.ut.HcdcraJtidcm It.

Gal.Lierre.Hcdcrd

Page 342: Pedanii Dioscorides

ji® DIOSCORIDI5

H Ederd dtfferentiat multaa injjectefortiturJummMM*

tem penere treis. Ndm ejuddam candida ef, altera nt*

gra,terttd heltx. Cdndiddjruclum jei t candtdum, NtgtJ"'

grum, aut Croct dmulum,audm uulgua Dtontjiam uocat. Ht*

lixjrutlum nongtgmt, fcdalbxt habet utticuLs, CT folttfV

*d,dnguloJd, cr conctnntora. Hedera omnis dcrts efl,CT **-

firmgens, neruos tentat. Flos trtum dtgttorum carjttufdCitM

JyJentertcos,in utno bts dtepotua.dmbuifa cum cerato trttm*

linttur. qecentiafoha ex aceto cotla.aut cruda cumpdne detri'

tajtenes/anant. Fottorum cr corymborum fuccua, cum IrM

unguento, Melle aut Nitro,naribua tnfundttur: Cr contrimres capitis dolores,caput eo cum aceto Cr B^ofaceo perfrndt

&

le e/f.purulentis aurtbua^aut dolentibua,cum oleo medetur.Xf

grd Hederdjuccua, aut epott corymbt, corpua mfrmanU***'

temfy turbant largiuajumptt. ^fctnt ejutnque trttt, calfacttif

in Punict malt corticecum]{oJaceo,JitnfttllenturacontrdrtA

dure: dolorem denttum mittgant: demgrant captllum, ilbtt (0*

rymbt.Folta tn utno deeocld,tl/tnuntur omntum ulccrumg»*'

rt,ettdm ficdcoethe ftnt.uitid cutts tnfdcte CTdmbusldj^f

tttt dnUd dtximuajecottd: mouent menjes trttt wJubAtU co*

rymbt./jdempott,poj}purgattonesfceminarum,drachmdpofh

dere,conctptendtJ}emadtmunt.Pedtculi4afoltorum Melk trn*

gdtua, dc uulud tndttua, menftrud £T pdrtua extrdhtt.ml'

UttaaJuccuaputrtdd tddtd ndrtum,grdueolentidmj, emcruUtt

Crfdnttdtt rejtitutt. Ldchrymd Hederd P/tiothrum ejr:tw*

pediculos enecdt. Succm rddtcum tn dceto potua, contrd (»**

UngtdprodeJ}.

Hedera nota efl,& eim yires abunde de/crtbtt Diofcorides.

Chelidonium. C A P*

C L X X 1 1 I.,

Page 343: Pedanii Dioscorides

LlBER. SECVNDVS. jUNOMENCLATV RA.

Cr.%i\ifciwp (xiy«- Ldt.cheltdomum ma.tm.liAU

chetidoma. ld nomen etidm offic.

Gal.Efclcr*.

Hcltdomum maim,

caule eft gractU > cu-

bttah aut altiore > adnatis

foltofis : foltjs Ranuncult,

multu, molltortbm tamen,

CT colore Cd(ijs:flore Vtold\

dlbd,fecundumfinguldfo

+

lia prodcunte : tn eo fuccm

Croci morddx , acru > O*altaudntulum fubamarm,

gramter olens.rddtxfuper-

ne finqularts , mferne mmulta crocea captllamentd

fibratur :filtana,ccu corni-

culati papaucris , tenuis, in

tnctd fiinra longa :m aua\

'U^ c*n *um » Jemen Pdpduere mdtm rt-

(L

UTt SHCCH6m drco u*ft>cum Mcllcprums decotlm , ocutis

tt.4tem

**f*rt. Folus,cdule,rddice,Juccm exfrimttur tneun-

? Ve>Oficcatm tnumbra dtverttur tn pafltUos. Radtxwerttur

^mJ°W nino albo pota tmedetur regto morbo,ulcertb^

Ttrl*Pjnt:m

t flU cum Mno au* manducata, dentium dolo-

kw*''Hocnomtn fibimdetur uendtcdjfe ,auod dducntu

f*nt U^ *Xorutur>^ dtfccffu cmarcejcat. Sunt am nar-

*<h

irm^m m4tres cxcdcdtn pullts , ddmotd herbamjum

» 4 Chck

Page 344: Pedanii Dioscorides

,ii DIOSCORIDUChclidonium minus* CAP»

C LXX I I II.

NOMENCLATVRA.Grd.~Xt\iJlivio)i piK(9p.Ldt.chelidoMimmtim*

Itai Fauejcelo. ( ,al. La pctire fcickre.

Ofri.Scrofulana minor.

CHehdoMiim minws^uod Triticum fylueftreaHf^cufarunt , hcrbuUfedicultsab radicefendensjtnec^

le :foli)s Hedcrd, multo rotundwnbws Cr minortbm, tt*&>

Crlubfmguibm : radices habet ex eodem caliocomfwr^

fiUxt j mgranorum Tritici modum aceruatim congeftas : f'

rum tres aut quatuorm longitudmcm exeunt. luxta aau^

Lch6 najatur. Fts et acris,cr ^xncmones modo,[urnm*m

tem exulcerat, ffora* Crfcabros ungueseximiU Succus r*

cibtu exfrefftu adfurgandum cafut , nartbtus infunditttr. V*

tottum eii46 cum mellegargarizjttum , magmfice ta fr*y

Cr omnia pdlorts uitia extrahit.j

CHelidonium quodfub aduentum hirundinum eruf*pdt,&1u

eab-rundtnts amtjjum pulinytjum refhtuant ,ueme»*cc f

*

Maiui Cbelidomum yiujuetutftitur, & notum eft. M mtv ioch a<j

tun prouaut . M ira butut tnJanaiidnJcrofuUi ytrtus > Scrofulart*

men tmpofuit.

Othonna. CAP- ClXXV-NOMENCLATVRA.

Gr.o6ovv*.Lat.Crital. Othonna.Resnobis

oO ojficmts non comferta,

rhonnam aliejuimatom chelidonufuccumeffeAmnl

^uidam gUhcu.^iiujuccum (ieribt* cornicuUuPaCuerts

Page 345: Pedanii Dioscorides

terkei

LIBEK SF.CVNDVS.ffoi. ^Cli{ pernuflos cccrulcd ^Ana

5'S

CT Pdfaucnsjuccos, effe contcndunt. ^ilij Troglodj-

totcmfdtm hcrbajuccum , nua\ Othonna uocatur , nafcs/jue

wntneo ^Cralu traclu ,quiad*A um Jpcflat. Othon-

tofolijt Eruca, ferforatss inlri modo , <U~ uclutt a tmea dt-

Jhfjualore oljttts , faucss :fore Croajattfolto, qttare <jui-

"MAnemonesJpcctem cffefutauerut. EXtrd8mJ*£U»o"'

J^medtcmcntis adlfatur , ult furgare tjl ofm. Mor-

lmrn O*<tlftcrgtt omncm caligmem , <ju* oculss ojjun-

*• Tradunt humorem tjitendam ex herba cmanare , /jta

tM'faotis calculss ,m faflillos ad eadcm digcrttur. ^iU-

Ftancn ajfrmant , laptdcm efje ^Cenpttum ,m rhcbatde

nafccntcm , extgua magnt-

tudme , arco colore , guflu

cum fcruore cjuod.un C7*

adjlrttlione mardaa.

o

Auriculan. ans

Thonna non tninut anti-

tiunfuit incogntta,quam

nunccftnobis»

Auricula muris.

C A P- C L'

XXVI.N O M E N C L A-

T V R A.

Cra, tovct o>t<x. £dt**4k*

rtutla mwrk* Ital.Orcc-

thta di topo. Gal.

Mourrcn.

5tura

Page 346: Pedanii Dioscorides

IU DIOXCORIDIS

M rris durtculd, quam Myofottdd uocant, herhi tfi (***

ttbudflurtbtps y ab una radice , aliouatenm ab imo rw

bcnttbn* , c?~ concauh :fotijs anguflts , obiongvs , dorfo acuto,

etato, nigrtcanttbits, fer mteruaUa afiiduegemtmtvs, ittjHrt

mucronem definenttbn6,ey- tenuibm caulicults ex alarump

prodeuntibtts.fiore,ut anagaUidts,coeruieo:radix digttdlt crtj'

fitudme , muttts captUamcntifjibrata. Kadtx tUtta agty1*!**

nat.Sunt ejut ^tifinen,murts aurtcutam uocitent,

Xemplariorumyarietaa htc probl a dotlisviru dtftinclatji^

nuilthtnon najcttm Aurtcula murn.Cr ptrtnde a feriM »<T*

tatur

Glaftum. CAP*CLXXVHNOMENCLATVRA.

Gr.lv&rtt.Ldt. Gldftum.ltdl.GuddQ. Gal#

Gucfdc.Offic.Indtcum*

^Attuum Gldfium , quo mfeclores Undrum utuntttr ,p*

_ Itum hdbet PUntdgmtJimtlewrkmpmgutuintgriitSf1'

cuttu cdults duum cubitorum altitudtnem excedtt. itht* ]»

tumores omneis dtfcutiunt, cruenta uulneragtutinant ,f*ȣ

ul'

Crproxima

nues, multtfidos , cjudddntentM rubentes : in quorum cacumi^

foUtcult muitt drpendent , juartdam imgudrum effgtem r^\

rentes,in quibnsfemenfiore tenuuiuteo.F.adem qud Crfif4

#

Page 347: Pedanii Dioscorides

LIBER SECVNDVS. ?»f

SylucftrcGlaftum. Glaftum.

Jj^/atwa GaRucognita Karhoncnfr, & alijt GaUtarum tratti-

^l^^ft^f01* ***** al> alia <tijfcrt)vtuos m tmgtndH l*

fa^i °mnts 7"^w mifcctur ajfcruat. t+utdm mtdu.ina pojut Dtu

^Galcntutradunt.

Telephium. C A P-

CLXXVIII.^OMENCLATVKA.

r

**'h*ti0p.Ut. Telcfhmm.Itd. Fdudgrdfd.Gdl.Lapeuce loubarbc.Ojflticccbrdmwor.

.

Ehht4m htrbn PortnUcd fimdu et caule £T folijt, hd-

knt

tni&emn* tubrcuL ta\fingHl» rdduum gemcub* enx

*" alHil>mT4rmjemJcptemHejrHtiCdnt,d rddtce referU

iar*

Page 348: Pedanii Dioscorides

3I<T DIOSCORIDI S

*Telephwm alburrz. Purpurafcens

Jido.cceruleisfoli]s,crafiis, lentisy carnojts :fl<

Majcitur, C7- loas cultis uere mter uites. Foltd fents horps tw

dlbdniuitiluTinpni QtiJnt-fp/] t)/\(ip/iVif\rA/trp/L fdrtnd tUtMM

bt ?maruerunt,abs~lerguntur.

ijole utihgi Muntfii

T.'Elcphium quidam cffc putat,quamfabam inuerfamfu*fa *

A craffamjierbarij -vocant,cum tamenguslut nullamreprdjv

qualttatem,qua ftccum& abslerforium iudtcari pofiit,auodin

phiorequirtt Galenu*,<& folta Vortulaca longe maiora Pr° !'„rattontbus Pabartam non effe Telephtum contcndunt.il ocfi ita

eJ.'

bts ignotwn iliudertt TeUpbium. Siftridem quodin Aix.Qi

m'mQT*

ptte Ub. 4 .reccnfetydtttcrfum ab tslo eft.

Fmts Libri Secundt.

Page 349: Pedanii Dioscorides

PEDANII DIO-SCORIDIS ANAZAR/

kei de medicinali matcria, Li/

bcr tcrtius, Ioannc Ruel

lio Sucfsioncnfi

intcrprctc.

/

Adpun&xannotationcsdo&a: &compciKliofx.

P R AE F A T 1 O.

VP E RJOF^IB VS, chartfiime * <4ree,

[1 commcntarijs,tradidtmH5 de aromattbu*,

ungucntis, olcts, arboribm^earumfudt-

bns Cr lachrymis.ttemde ammaltbt46,cc-

realibtu, olcracets, cr hcrbts acrimoniA

fraditts.In hocautcm tertioradtces,fuc~

**,Cr qu& ucrnacuh cy mterfe cognata cen-^hm^hcrb*»>}««

j [lurib^Jcatcnt remedusjrofcquemur.

Agaricum. C A P* I*

N O M R NCLATVRA.Gr*- ^fi^.iat.cr OjJ.^Cgartcum.Ita,

^gtr/t-o.Gal.Agaric.

ifcrmtij fimtlis.fedj

&»*:fi

M torc,Jun<zofocL tota contextu. Duo etwi

</<

tonslat

Page 350: Pedanii Dioscorides

§!* DIOSC ORIDIJconsiat,mas rotunduscfitf

undicjuc comfaclior. Vtnft

gusltts m mitio dulcii ,mox

m amantudinem trttnfu. Gi-

gmtur m Sarmati* regom

qud. ^garia dtcttur .Suni

cjm radicemcjfeflanu4r'

mcnt : altj ut funw tup *

arborum caudicibu4,f^

futredme: Gtgmturin GW

na ^tfu, er ahad,m &dmjedfiiabdc & »fa*

^cMrmgendt calfaaendii

naturam habet . gfi** ?

contra tormma ,crudttW*

Crrupta.prodefitttdem^

tnfis , cy ab aito deuolm

'

datur duobn* obol* tn *»Agaricum.

mulfo yfebrim non fenticntibm: febnculofis utrc>,m afam *

fa.^Crauatis quofyfufjmofts, locinoris renum^ utttow*r0~

Ubt46,d)fenterict6:itemfi urtna dgre reddatur'/t uulu*fir*nb

latMd urgeat,ppallormembra decoloretjrachma una dartjo

let.fi tabes mj'eflattex pajfo.fitten negoctum

exhibeUeX^

miiljoftdijfotuttojiomachi efitta ut cibi tenax nonftt,™***

tur,crfine uila humoruforbittonc deuoratur:ftmtlitnodot

da ruclanttbtis propmatur. Sangunss reteilionesfistit,r

obolitexaauafumptum.Facitadcaxedicum, €r drticu o

dolora, &* comituitcs morbos,(icum aceto mulJo,p4rtf° .

*JJumatur:menJes cietftmtm< juas tnjlatio uutua ueXAt,u

ttr dauati modo datur.horroresjotutt datum antejebrium**

Page 351: Pedanii Dioscorides

LIBFR TERTIVS. 51*

Qponis: ilmimpurqai drachma una aut altera ,ficum aaua*Woib<ttur. Vcnenorum antidotum efl denartj t?ij!ar , cum*mifotioneJumptum

:fi Jerpcntcsiflum utbrarunt , mor-

im%lwjixerunt , tnbsu oboUs ex umo,potum mire auxibx-

^'^Jmma,tntcrnts ommbuvs mtijs conuemt,pro uirtbm Qrttttd&tnm, nuncex aaua , nunc ex utno , tjs ex aceto mulJop

J<x <ujM mulfa.

A Oarkum F««£i genu* , non in I artce tantum prouetut ,f*A mtynntbuietumgUnHifertiarboribut. t\ere* tj terrea/ubjlau-

^h^mcdidit^cxilemreddiderit.

Rhaponticum* CAP. II-

NOMFNCLATV R A.

Cr.p* lat. Kjjaponttcum.Ital.KhapontiCQ.

ojj ^Gal.Ignotum.

ihaponttcum uocant , proue-_

RHtAtaunitm tjs auajupra Bofihorumjunt Kgtowlws, ex aut-

AWTtn>1{adixntgra,Centaitrio magnojimilts,Jedmmor

. ^P^f^oJa.atiauamum Idkid fine odore.Optimum ha-

^'Wodtcrcdtnes nonfenfiufi^latu cumnmtjja adfiri-

wtefcat , manducatumd colorcm reddat paliidum , aut

cli

^'"'"^"Mtw-tdepotumjacit admfiationes, flormt-

r fni™*tem,p- omnegenws dolores,ad conuulja, heno-

k

s ^^^ormmayad rcnum,mfuA, Crp om uttia ad*

""WeMafrAcordta,-?? uuiud maU,coxenduum dolores,

ti*"

1" excreutl0H">JuJ}"ru Jui^xdtm, d)JcnteriA6,Gr ca-

T?mti^M contrafeiriuni \ncuitm , Cf ucmnatorun*

fil*'

Dmrmftngu^ uaLtna.nilw eodem <juq ^anci

*k>C7§ tUm e

'J^tm L'f^ortbm:fiJebrt I areant,iii mutjo.fm

txttar^U<t niuliA :fl u ^m ex

lH

' 1**"* cx PUA°:f*

Uemicn

>m*cetomulJo,fi ,^uo cfifio»Uiln,id<fuit\m Cibt

temtx

Page 352: Pedanii Dioscorides

$to DIOSCORIDMtenax non cft, manditur, cyjinejorbiiione uLU deuoratur : h~

ucntia luhenasejue tollit , cum aceto tllitum : inflammattones

omneis uetcres ex daua oblttum dtjiipat :Jumma em uu d-

flringens,cumaliquanto calore.

Rllaponttcum, quod Khcuponticum offlcina vocant, a kba Vontt

fluuto iuttu m rtfU coptos '[;ttur,nomefortiti<m eft.1'autisao

hwc amm captt uerum a[}>ortari,(uperioriftqutdcm tempore Khapon-

tuiloco, Centaurea maioruradix vfitrpataeft,quodctiamnumbcdte

ft, t medtcu O* fj>c«arus qu nubnnven % haponttct notitiaft-

t u :t . A hm ittdem proba 1 1 fdci & doc \rtnx medicos errorhttept ,ota

putarmt{t:emp\ obnon adhncvifnm fuo tempore Kbapctict:m)&M*'

barbarum,Diofeoridii tffe ^hapor.tunm. Quo vifo a prifima <lfw:t

(tntcntta.Y. quorum numeto extmtus tllc &fing#taru trmttionum'

dtcus Wanardm cxttttt , quemadmodumaus epiftoU G-id\ fecua

CT f.vltimatefiantur.Vatihhli^ ipft VeiUtijs non rarbverum RM-

pontt.i.m toemit,nthtl'a Dtofcor - deliniationedifitdens.Atentmw

Galenusa veteres Gnet nullam Khet-h.irbannoftri^tU mcogw)

rationem hahuermt , -A raies confufante ^hettbarharum ,ipfononunt

CT vtnbtts cum kbapontico confundunt. tbfit vt ineis legend* ad »-

bcnda fit tautio.nullibique non perpender.dum.qua dercO' *****..

perfpecld,fertbant. Rbenbarbarum nojhum Vaulus agnouit , 1- r'

% i.cap.intompofttiombitf, DiacoralUon, Snztdott Agdptli» C? An

dott Ataflos :fedpernebt:i.im,(!ijutdc/n idfoiutiuttmfactt,necam

Khapontuo txtfimat.Nam primi Itbrt. 4 j.ca.cudicitTerebintur>»

Taba warnttudme dormtturt< ex htbitam , corpusfoiuere ,quodjt

pliu* it.\ .xndum eft , pauxtllum adtjttendum e radite Ponttca, p*r c.

Kheubarbarum foluttuum wtelligcnt. Atentmeorum opinu>'iern l

frafiaSa tdcmejje Vibeuiarbarum & Khaponticum contcndttnt >

altb dtftare , qnam Vonttct cali rattone , qttod Aqudonare,odorffl

^

Khaponttco aufert, qui m ?\heubarbarogratus fcwpitur , iW "Jj '

^

*tt Matlhtolus. Si ita res hab>;t,plant* uatura odortfera » q»* m \

'

ptrntrtone perxqut vt tn Ortente cj* Meridtc prouentunt ,*****

,

ptcvtrtonalibu*jftrarmt odorem.Ojtodfanifalfum eft.^am etji f' 1

modiplanta , qua tn Septentrione nafeuntur , ob cltmaUsjl

'[V ,

tmbeaUim& rcmtfhm aflnrent,^/ vi^eant.non tamen t/iranltiVj"

dotibutaj. 1 ore nudatur,vt tntotum •arum CT nottua&V*6'

,

nefiant, ahoqut rcgionum fnTtdttai vntucrfam eart.m qualttate

Junuret, mimuiaret fpcttcsj nu qua efjent agnofeerentur.Spua Ce

^i

Page 353: Pedanii Dioscorides

1 I B F. * TF.RTIVJ. , i,*u*tGtrmania adftrtur : Acorus » <juo ftodtt pro Calamo odcratoyt '-t^w,0'elttuama,lartaria, c~ Vonto txportatur, yiuum aut-ttntfamcrmamfeftum odorem , autm I igufttCM >tl \ftrna\ spicai-Uiu,M Kcorta Orttntatn non ajftrant , ab tilo tamtnauodam

/««C naturalt odort non deptrtunt. Qutfit >r &haponticumnonob^'owfynfjednuoda Khetibarbaro diuerfa pltnta fit , odort prt-**. Accdit*dk*cradicum tflaru dtfpar facultat. Soluit Khtubar-irum, denfum tjlfubjUnt i.i .colort eft admodum croctc , £wft* amarmytcantt

, fjonderojum. ht ^haponttcum nulio tft odort ,iorpml

*t>lt>tantumabtftyt foluat ,nttamarum. nec artdum,at mutila^i-

n°iHm [$raHrnoneJ} ,fed Itutjiimum. Khaponttcum ttmjrr.itur^ tftxt*tfn*id C terrejln,cui tjuippiam caliditatn adtunilum efl.CT

^«rtaejfubtthfubflaittta parttctpet. Aftrtiiortum ef]t ojiendtt

^mtn

fr^umJpHtofan^uin^,fluxibHtfiomaihalibu4 <j- djfen-

Ucubarbari nota c\irei a M efut petenda , nam hn ta pcrjc-r1 * JwUi auclor non trailartt.m ammo non tft.

Gentiana. C A P. III.NOMRNCLATVRA.Cr-TtfltxvH.UUtal.OJfiGentiund.

^al.Gcatianc,

ttfigndtur Centio ittyrioritmre-

^ Acl**cognomcntum\)Abuit. foltjs parttmfroxtme rd*

MgUndi PLtUjrtntue fimtbbm, fubrubrss.pArttm * mc-*° fWf <"> * /

'/ I rr rl t

^ >y prdjcrttm tuxtA CACumen.pAuium dijjeclss : cdule

*iioT ^&ltl cr^pttudtneygentcuUtOyCr ex tnterudlln

4fo7W^dt0

' l>mi4mJ*f< cubttorum .Jemtne tn cdlyctbm

^tTnim

" Ai^° MiS "* sPhonJJ ll

i femen Acce(iente:

hnl

°n * ^^^^ajfdydmdrd.mfcttur infubltmt-

f^mHmiu&u *Hm l>rofii locis ,d<juofts<fr rtsrddntsexcdt-

*<ch*'

°~**$***&*** •' contrd morfmjerpentium ,

dudbm

fijjf "f"*!*

1 PtV"e> RutA Cr mnopotd^uixdiAtur. Extrd-

""m*)Uterum doLortbm , Cr exfubiimi deturbd*

tts.

Page 354: Pedanii Dioscorides

Jl* DIOSCORIDIS

Gentiana. Gentiane fpccies

tis3ruftis er conuulfis.frodeft ; hefattcis crftomachtcPhf

cum aaua jubuentt. J^adix coUjrij modofuhdtta,fartui ^'

omlps infiammattone laborantibpu iUimtur:fro Mecornoco J

tmfofita t ut Lyctutn , uulnerana eft , Cr ulcerum chWCuW1

defafcenttum medeU. Succus frtctfue eodem ejjettu fr°

rtjs acrtbiw tmmifcetur. R\adix uttilivmem abfterget.Sttcc t

trahendt ratio hdc ejl : Contufa radtx tjutnfy diehn**fAm

ceratur : poftea tn eadem tantijfer decoquttur , dum cxtcn

dices:CT uhi refrixit aqua,ltnteo excolatur : moX dijcof

dum mellu craJ±itudoJiat,ficlili<L recondttur.

Intiana planta vulgarii notitix. HH temperattorib** ^

locit nafutnr, {? alttortbtu tuxta Xrtdentem montibm 'e^y

>alU Ananta adtaccnttbus radtces extrahuntur ,hommu v>

G

Page 355: Pedanii Dioscorides

L IB E R TZRTIH. »11«J&mw. Ex hk radtctb-.ts pcr bahtcum Maria (tjuod vocant) aqual MHr,qite miro cjuopumgenic febres fanat,qua ab oppdattont prm-Mw-mmes t>ipue. .-um corportbus confiat^cuncla^q; faciet macu-^'''UcoRtatur.ablhryt.Cruuata nont^nota hcrba,v$, altera efft

Ptf Gentitnt j-eaes.Valet tn peTiem crrenmaJemorfuiCj' pun-KVim

^nen,toruanimahum. tmplaflrt modo tfUta,pucrorum torpo*

^^occidn^fcrofulasfanatfuperpofita.

Ariftolochia. C A P. I I I I.

NOMENCLATVRA.&d> Ag.^A^ur. Ldt. ^CrtflolochtdJtd.

W Ojjut.^trisfologid.GA.

Ariftologie.

A tyftolocma nomeex eo ftbi ddoptdutt,quod exifttmetur

j;*°PtlnefuerferssofttuLri. Tridetmgenerd trdduntur.

T [{n^hftd fcemma uocdtur, fotijs hederdcetsjrdfrdnn odo-Hm

^imonid,ynQlubm4ulrotundvSy mulusdbund rddtce

JJjS prtlongu^ falmitibws,foribm cdndidts,ptUifu

yj ,

ine>m f^bm jttod rubrum efl > ordutter olet. Longd,

j^'*utt*lLtur,nonnulhs Ddtlylis,longiore qukm rotun-

J yenudK4ramtdisJodrantdhbHt:ftorepurpureo,grd'

H jimdi

t*ii

Xr,

0tUnii*im 0)^em conglobdtd, I{dfi modo. Longd uero

?!o/^* cr4

P'Utdfnem } er dodrdntss longitttdinem implety**m

f'-*m paulo matorem . ^Cmbd colore mtws buxeo,

i2mUr0(:^&raUi

' ; fl etutmnttm terttdlongd^udCje-

tni^li°CmrSltmutoi k*b** tcnucs

:refertosfolu<fubrotudis

n^1SetopettuHoftmilibt44:flores qutd.rddtces (ongtores, tc-

; &j4

' fr^ f0rr;fC0^or^^^ ucfltt*s,prtuattm unguentorum*mm" 'onxcntentes . J{otunda cdtcris ucncnss rcftihu

J.on

Page 356: Pedanii Dioscorides

*l*r DIOSCORIDIS

Ariftolochialonga. Ariftolochiarotundavcra.

honga uero aducrjiu angucs Cr uenena , drachmd fondere

€x umo hthttur , O* tllimtur. Pota cum Ptfere CT Myrrhd,

tnenfcs , fartw y £r omma mluarum onera cjjcit : eddem ejp-

€it fuhdita m fejfo. t^otunda adeadem fotlet :wjuferJing^

ttht46,fuj}>irtfs^ horror/hw, Ucni,conuulfts, laterum doloriw*

fota cum atjua,JinguUriter auxihatur: aculcos Cr ftculdt&

trahit : ofi/umjyuamas tUitu adimtt : ulccra futnda excfr u

Jordtda exfurgat , caua cum Irt Cr melle exflct : g»gmAi

Cr dentes cxtergtt . clematitis ad cadcm follcrc crediM'

k/r/hm tamen mjertor ejf. . -

Page 357: Pedanii Dioscorides

IIBER TERTIVS. ixf

AfostolochUylonga,& rotunda Matthtolo in ItalU notif?muouantumuU coptofior tn Gorttianocomttatu rotunda reperta-

tor-lbidtm longa& rotunda a florefruflum emtttun t cault -rtrtdt tn-tuti*otntem,nuciysridi tmmatura adfnntlem,f>ari tn amhsbm forma»y^odlon^Aylongiorej} : & rotundx, magu orbuulat ut . Umatit

^olochufolusSemperuim minon*, <? t\uU floribu4,etdcm«f>ud^ntts medtcos non efl yfitata, quandoquidem nullm ejl qut eam m^oVttndat.Wanctamen Valerius Cordtu fimphciterlon*am,**o~

^l Fibit,nemjie rahce ,farmenti yttu more , longijuma. MtrumftwoyaltdHm <& tnfoltdum pent fententtam e ^ermamcU nomtnt-w $rtnti, tres Artslolochu fpectes pat uermt , <y vn* (nemf>e Cit-

^y^atthtolum perlbtcaccm C fedulumhomtnem^prAtcrhacej»^Utuertt.

Dulcisradix. C A P- VNOMENCLATVRA.

Dulcis radix.

Ldt. Duicis rddix.

Itd. Xogoliu*.

Gal.Rayga-liffc.

D rlci* rddtxplurtmd* ^

ftpnttur tn Cdppd~

docid CT Ponto : fruticofk

eff, rdmis htnum cuhitorunt

dltttudtne dffurgentihus:fo~

lijs lentifci, ienfn , pmgut*

hm , tdclufygummofis:ftore

3 *V«

Page 358: Pedanii Dioscorides

D

1iG DIOSCORIDIS.Hyacinthi.fiucluplularum plaunt magnttudinis,dfherwf,

qui Jiliqua* Lentium modo habet rufas C^ faruas :t•adtctm

longit,Ht Genttana,coloris buxetjubacerbu er dukibm, <jt<f

denfanturmfuccum , Lyctj exemflo. Is tn arteria jca britta ejji-

cax habetur:uerum ofortetut hnguafubdttm eli^itefcat.M'

jluanttfiomachojhoracrac tocmort conuvmt:fanat mfu&\cA'

iiem,C^ renum dolores,cum paffo fott+s. idem eiitjuam ftum

Jedat. Vubiertbta tlbtu* accommodatur : commanducatM ort

[rode(i:rcccntis radictsdecoctumadeadem conucnit. lirjdfl»

fartna pterygtjs commodtftme tnffargitur.

VUU radtcis viuaplinta, qtut muli ii in locu bodieferittir,mani-

,ftitm ft error VUnij^ui GlycirrlwK.am ,echinattftfeH acukat*

folus proJicfii,falfus literaru morrupto riofcortdu codue mitdtb^*

mutato.(rinl,q»ih&erlt tx'w,Pro oxivoi,quoUntifumf%r*'

uit Diofcorides9mmfolijsfmiUafunt Glycirrhm*folta.

Centaurium magnum*

cap. y hNOMENCLATVR.A.

Grd. VLiv}ct\jpLoy nlycx. Lat. Centaurtum magnum.lt*

Centaurta ma^g orr.Gal.erronec,Rheiis

pontic.GfF.perperairijRheu

poncicum.

CF.ntaurium magnumfolia habet iuglandis\oblongh»•

rtdi BrafZtcarum colore,ferrata m ambttu : cauletn^*

^ummsybtnum aut ternum cubttorum, rnultts ab radtce aw*^

tii, tn qutbns captta, ceu Papauerum, m rotundttate oblon^-

Jlos coeruletts.femen Cntcofimile> ceu laneis ftoccn <jUjbftJ«Am

inuolutKradixcraffa.grauitJohdaJripedahsJuccopr

cum adstricitone aliaua Cr dulcedme acris, CT rubejc^'

^fmatfolum ptnguc cyaprtcttm, acjyluas cr colks. Cof

Jifima ejrm Ljcia O* Peloponncjojn ^{nhadta, tfebde&

Page 359: Pedanii Dioscorides

t I B E R. T E R f I V S. ?%?

&$**&, flunbiHiLlocu ctrcd pholoen,L)cta, O' Smjrnam.tydix conuemt ruftK^conuuifis,flcurittcU,j^irandt dtfjiculta-

ihutterttufi .Janfutncm exfucnttlm , drachmts duabtu trittt

Mitr;fi'febrisfu,tn aqua:c&tcrh,tn mno.ltem adtormtn.i ,o~m^dolores. J^amenta eimm coU) rtjformam uuludjubdna,

^h&tcjuefartuscxtrahunt .Juccna cddemfrdfiat:uulneru

'*frode/t:nam recem tuja,aut artda ante mddefatldsdglu-tm &" comungit. Carnes coaifcunt >fi tufdfimuldecoqud-tHr,In L)"*Juccum exprtmunt,quo fro Lycto utuntur.

( £flt<*urium maitis,mhilflane .iliud ejhquam HUtflm $Ua radix,

^f^nantiquierroris feclartj , Kheufontuum yccant. Ua/atutentauriitmmatusinmcnte Ajultt Gar*ano (S. Angeli yocitant)

rIT"-omn 'uu' *}«** ei attnbntt Diofondes. Vrouemt & tn montt

.*^0iJ"pra l.acum qnem ytdgo Garda rtcant , ytrum nontquc ytPwamaturefctt. Caucndumtameneft ,m butut locoacuftatur,

I ttojaukcubitm alto,e quo btnafer ordmemfolia froitdunt ,fu~r y 'rhtl

<t>fubtercandtcantia,faliciniifimtUa ,fiorc vtttido& rubro,1° tot 'fiiaDiofcoridisCentaurwmaiorealienum eft , & Lyftma-mk*Mtntiui.ConfHndunt mattu& mimu Centaunum MefufWtnna, ideoxum iwitcto legendt. Ef ferxqnc Serafton,qui mtno~

J"nUtesmaiori *ttribuit. Vltniui ytrafque flanta-s duUesfimulO9

iraif<tcit,cnm amantudo /olitu fit Centauru minoris.

^ntauriumminus. CAP. VII.NOMENCLJVTVRA.

Gr*Kty]*xvgiep fxtH.($^.Ldt.Qentaurium mtnHd.

itdl.BiondclU.Q2\. Fkl de tcrre.OrF.

Larinum nomcn fcruacur.

f £nt*t*rtuni , Ltmncfton aliqm uocaucre, cjuontdm rigud

V-»«a« loca : herld Ongant aut Hjfertctfimils<,caule an~

*l0J° 3fdlmum excedente :fiore Lichmdtl , e funtceo in fur-

J**m ttergente:foltjS J(utd

, frdlongps cr faruu :fiutlu tn-

^imh : radtce fuftlU , lem , er Jufcruacud , qud gu~u

*»**rtiHdtncm ddfcrt. Herhd recens tttfd , Juo imt»

4 "*

Page 360: Pedanii Dioscorides

f*« DlOSCOfclDI*.uulnera congluttMtmltn

ulccrapurgat, O-cicatntt

obductt,bUem crajfosjj m-

moresperaluum exigtt,f

decocla deuoretur. lutdc-

coflt tfchradtcis comcmcri'

ttftme tnjunditur : trahtt

emm fangumem,Cr dolo-

rem leuat.Sucm oculortM

med/cametis pcrquamtit*

lis./iauidcm cum mellc u*

Itgmem oculorum exfw-

gat : m uellere appofiv*

menfes crpartutextrahit:

' epottu pccultanter ncruo'

rum Mttjs fuccurnt. Suta

extrahendi ratio :UgMherbdfemmeprdgnds, <?

ttcbui auinque mddefdEld , decoquttur donec fuperemtncti

daud.mox ubi rejrtxtt, linteolo exprimttur , Cr cicfld bcrbAt

Uerum decoquttur , ufaue dnm melik crafttudinem h&htti*

NonnuUi eam recentem grautddmd contundunt , atquefic'

cumfifttlt nonptcato exprtmunt , Cr tnjole , Itgnea rttdc af'

due mouentes, mj^tfantrauhdfautdconcretumfductbtuuap

ddhxre/cdt , derddunt , rettaudaue humort permijcent :notl*

dihgenter opertunt , namauerosnoclurnw Uauores codlcprt

nonfmtt. Qsu dutem ftccu rddictbm dut herbts bauamcnt*

expnmuntur, dicofla.ut tn Gentiand mettone rctultmutf^

Centaurium rninus.

Mandrd

mtdis,dut contufn

r/i , coguntur :fic i

unH

Page 361: Pedanii Dioscorides

L I B F. R T F. R T I V S. 9 i»

HsrHtlligoekcitHr. Lycittm tamen, Cr ^xhfynthium, Hypo-l]\™Wconfmika,dcco£la,co quo dixtmiu modo,coguntur.

Clntaurium minui , Mondella \tah* dicitur , quod ctus decficlio

femmarum fautf.entes reddat captllos. De bac Vapix peculuxrrm

tWitumfiripfit Galenui.hvccorpui laxat.non matm , >* ArabumWffommant.

Charrurlcon albus. C A P.

VIII.NOMENCLATVRA.

^.XifieuXh^ \Aruct-.TM.Cr Offchd-malconalhuyt. Ital.Carlina.

Gal.Carline.

f famdeon alhm ixta tdeo alujuihw uoeatur, tjuodqui-

\jbumm m locu uifcum ctrca radicem etm tnueniatur

;

j*> fro Mdffuhe utuntur muheres. Folta hahet Siljho aul

/r Ho

fim,ka, afytriora>acutiora>nigrocL chamdeone uah~r*' c*H"m *onpromtt

i uerum ex mediofiinMy echint ma-

jj4w Cin*r<e modo , engit.flo rcs p:trpureos,uelutt papporum

(r /WW emi"ttfemen Cniaftmitc : radtcemm Uus coRthus

Wjn montofis uerograuitorem , mprofundo alham aL*

Uen"*rom*ticam,grautodorc,du(cem. Qu* Votaaceta-

^"KnfnrA

, Uus mtrraneorum tinea* pelltt , Bthiturautcm

itolp*

HPm*>CHm 0rtgamfcrM{a^lfHCC9 ' hydroptcis com-

hlfi!*?'*^""*m mno^tur

> ****** eos '-

rttci*katem urmjc decotlum propmatur. Haujlam utno,

Jp^^^reffliLocctdn canes wfucs.murcsttemm-

a* cttm polcnu aut acjua,cr oleo tn.utefatla.

[^^^'^^oum^arhnam lta!i>ocant ,quod Carolom.t.

4 ^tvwLJinjtjtLn-eMtJMmgpcnjafit^uacauJaejl.ytqui-

xtenuat. Con-

x 5 Lujdan*

Page 362: Pedanii Dioscorides

?1o DTOSC ORIDISb ufiUm m idpernitieifumm opere valere creda tur* Quidain M arifc

num Carduum autumant,fedfaho. Sttjmdem deflttuitur Chatntlco»

alhus , hicfua proceritate homtnem non raro fuperat ,pr&ttrta ndt

Jcnjiti odorcqutm Chamxieonegraun eft.

Chamxleon nigcr,

C AP- IX.NOMENCLATVRA.

GY.Xcmtuhto}) futXtxf. Ldt.chdmdleon niger.

JtdLchameleone nero . Gal.Char-

donnette.Offic.Car-

dopatium.

mmdleonmg<r>fi'

lijs Scotymo fm&

effet , rtifi mmoYd ,tcnM*

Ydqne , dc rubro dipncti

uiderentur : cdulemenutttt

dodrdntdkm , crafitd»*

digttdltjubrubrum:^^

umbelld {loresffmojos,^

es , HydcmtU #»»&>

rfcolores , radice erdff*'

mgrd , denjd ,interd*»

exe/d , <jHd dejetld f*+

Jcit , commdnducdtd mor-

det. Prouentt tn cdmpefr'

Ih6 , ficcps : CT cbHofts tr+

Ihbw , Gr mdriumv- Wdix tntd, dddito dttr*r»<*

tt futoYij extguo ,cedrnfi

•l<o,Craxun<rid,fcdicm diyt.EA<Um/imjihjuT'?*

^ & Irtti0

nues

HCY

Chamxleon nfger.

Page 363: Pedanii Dioscorides

L I B E R, TERTIV5. ,jr

kmn dfauitjO- cociam aceto tlhtutur. impetigincs abfltr-

gt.Dccoclum colluuone dcntium dolorcm mtti rat» Cum pari

Piprtzr ceraoblita radix, doleMt dtnU auxUiatur: radsct

tonctfaty' tn uccto decotla}dentesfouentur: eos auoquc pan-

gt>[iJcr;ptorio /ijlofcrucns admoucatur. Vitia cutu injacie,

MtynsjjCumJiilphiuc cmendat : crodentibto mcdnamen*tawnijietur

:fktgedxn.v, tctraj, ulccrailbtu\anat. Qjtare

^mdeo uocciur, a uariet.Jefouornm cut mt : mntant cntMm tma colorem : hic umdiajllic albicautia,aliubi carulea9tomjaum rubrainucmuntur.

f Hmaltoit ulger (er t< t tm } taliam rtftritur»& i» montihm\JWiollil>M yaUu Kn*nu> ctm notn emnthm aum eiajitgnat

^twdes.SiGaUno credtmut » < bamxleon btc ntger e ut,f>otutye m

(fai,n

j

l0flminon *M**> Itqutdemmortifkrum QUtfpUtmttm radt-

l**°*exultmat. \robi mtficttirmedicinu ijua itg runt V emoU

ktn

^f™$£&*&• ordme,ficcu4 tcrtto,t\rabumfc1artj C mtma»

^m ^amdea{]ui^\e^x,et eone\l)c'ofi4ndunt.\>i^n'oin ( ba-

l^rlttantHmal

^'fid eiiam in m^rore^entur, quod iff I andia.

^'riiplitrtmainytroquead artuumvfus toHigttur ,CAterun%

^T^tJuiyenenum.

Crccodilium- C A P- X-N O M E N C LATV R A

.

Cra. KpcjtcdlitXioy. i^at.Crocodihum.lta.

Crocodilio. Gal.Falib,

Carline.

P \ocodilion chamaleoms mgnfiguram habct.Nafcitur

^ ,nJ)l«ofo}radicc longa, Uui,ali<juantum Uta:odurc y

ut

,yr!l«cuto.Ferucj;tclatn aqua ctpota radtxfangumc r*.

n**2 naretspcllit. Datur lienofis.tos cmdcter adtuuas.Scme

^ntimejl, dupl >x utifcutum, qttodf ~>>tpte ui urinam ciet.

IK °COlitlu*m met aiujm ctt Cbamtleone ionfundat,do:iorum ta-mtn ,lonunt>m mdtot plama ell noiu adbuc^nota.

Vipf4

Page 364: Pedanii Dioscorides

II* DlOSCORIDlSDipfacum,fiue Labrum Veneris

C A P. XI.NOMENCLATVRA.

Grd.&l^cLX&.Ut.DiffacHt.Ita.ubro dt uenerc*

Gal.Lhardona cardcr.

Dlpfacum acuhtA-

rumgenertsep^lemhdetdttHmyjfmuhor'

ttdumJoltjsuSlucd,^

fis , btnts gentculd ftnff»

comflctlenttbm, frdlongH

ccu quajdam bullas tnM

CT extrd aculcdtas,m dor*

fi medtohabentibHt,concf

ho alarumfinuftn fofhcr aut ros affeructur :m*

DtfJdci^udfifitientt5,nom

trdxtt. in cdcumme cM*>

fingula fircuUs cdfttuU t£

funt, oblongd, tchndtdfr

n»,«udarefac1a,cadid*ftfantHridtjfecldj, mW»tcnH4,Hcrmtculos ofini»*

1

;

Sanat rtmdsjedtsy0^if

Dipfacum fiuc labrum

Vcncris.

fitufa Cr decoEtdm uino raJix,*fy dumftt crafittudo cet&»

mtttatur. Medtcamentum area fyxtdc rccondcndum- jv*

formtcattomhm, uerrucH^ fenfilibm rcmedto effc* Ver1fcafttulorum tnfoUtculo alligati,collo dut hrachto affcnfhf

duntur quartdniAfchnhm rcmcdto effc. r.

Page 365: Pedanii Dioscorides

LIBER TERTIVS. mNOtumtjll.abrum Vener'u,feufatiuum,tjuo tn yeUtcandn pan-

niifuhnum arsytitur.O" (ylueslre quodpdfstm prouemt . At^mcjuamuiffepld^syocetur.VtrgdpaTionf matort Serapton tamtn(7 kwtmut pro Volyronio accipiunt,0" ob id non ex Krabibtu.fed

'[tdnuiicupationiicommcntt funt> Viffactrddix defucdtfecundo ©r-

**>& alujuantum absierforta efi.

Spinaalba. C A P- XII.NOMF.N CLATVRA.

Cra.AkM* tevttti. Ut.spma alba. It.spma

£/4W4.GaU:fpncblanchc.

Off.Bedcguar.

SPma alha nafatur mmontibsa Crjylnofts:

foliafert albt chamaUonss,

angufttora, er candidtora,

altquatum htfytda, er actu

leata.cautemjupra bma cu-

bitaaltum^polhcart autam

pbore crafitudine, albtcan-

tcm,wtu4 cauum :m cacumi

ne capitulum mefi frmojum,

echmt marmt Amulum yfed

mmH4 9cy oblongum,flores

purpurei , tn quibn* femen

ceu Cmcumjed rotundsm.

lium radtx fota tcceltacss,

JiomathuK , CT tjsjut cru~

enta extufuunt yejjicax efl:

itrtnam cit: tumortbm tlli-

nitur . Vccoito tim derstes

tnd*

sPina alba.

Page 366: Pedanii Dioscorides

3J4- DIOSCORIDISm dolore collui prodcft.Zpotumfcmen conuu!JismftnUM,(?

a ferpenfe dcmorjis auxtltAtur:gc'slatum pro amttletoferfentts

abigerctradintr.

nam alham ,juam Telegar ArabtsvocanCcjuidam Cardum

?ntdulum,al hnam, altj Carduum tUmn <juo c.i uaguwsU vtunturl uf.t,.dtj altam (ariuifjlutThuJpeuemputan^fO'

rtitn nndii* tfl t]ui tmpm^ens ntaheeret a tanua.Sunt qmtertna cjjt

futnu rduum dlumfylueflrem,cjucm vufrus.Cardutim M^.C/

JtsittJyerbjdclUtteujuoJcrebr+macnUfupcrioriJoliorumpaTteaffer

Jadeudtn Utlu uotasfrAferant. Entmuoolm Cardum m plan^"

eampeshtbns.vt aducrtenttvidere licet : cjrftma alba, Viofcoridi

»

mvittbtu &Jjhmfh nafutur. Adde hk ijuodjoltaprodmitiuptom^

hrafntdmn mmora Ch-.mdeone albo. Hukeenfrra praefi Mattatt

iudtctum, ijui in alttotibm valLu A nantx tnontibus vtdtt \J l*g* f*

n.im albam ommlus tnjhmtam notht* cjuaabea bocex capite no

runtur. Hnnc fepUporum tminerieerieUam non m pitmufedtn nton

bus Sptnam alb.tf:ndiofcper,ji:i.sre,ncmptpar'tfturojticc:)jU- k?

autem Sptna albaAtalorum C ... dutis tjucm Vrefur.nn vecantJtmj?

hmcpatet: Vrcjurafcrttur tn htrttf,foha Ltbetalbo Chamakeat*J'

%oraJ)utufcjue capit nla Eihmo longe ampliora funt- Spina dbxrai».

dejiccat,& altjuantum afirmgtt. semenfubtth efi/ubfiantta,&j^h

taie calidum. Votu conuulfis conucmt.

Spina Arabica. C A P- X 1

1

J*

NOMENCUTVllA,Crx.AkavSa A*a{5txH.Lat.:pina ^Xrabica.Jt.eodem

fiomine.^ja]. 8c Off. ignora.

jubicam fbinam naittra alba fbtnaftmdem effi &f*, - JI

, „ , ,Jf n •»/»«-

\ffa fiamJem ftrtngit . ^[Jfanguims rctccliones :m^'

finm dlundantiam,cAterMij ftuxioncs radtx etiamnum^

Prnuentt trt afferts. ,

~~ ' mort, h fiortdts vt retandem nonffitts repetat, **

-

___ I W —————— ----— - ^

ttfio Krabkabatftmaattrmgt £r dejh<at,<ueade,feiy^ tl° rt f

Page 367: Pedanii Dioscorides

L I B F. St TERTIVS. mftmulha faultate. Ymmuero quando hanc ex OrtentfiUbm noftr*faUnM bdmmjnum vneftma albajubftttucnda.

Carduus. CAP. X I I I I.

NOMENCLATVR.A.

Gr.Xni\ lLi@' .Lat.Carduns.Ital.CardQ.

Cjai.Arucliaulr.OrVkin.

Amcocalus.

Cardum

C^Xrdum , Gta-

ct Scoljmon uo-

cant , foiia chamxlco-

nu habet , ant aibafti-

nx , mgrtora , crajsto-

ra : cauiem lonqu edit,

foltojum , capite fjnno-

fo : radtcc mvra et craf

Ja , nitx tlltta , orauco*

lenti.tm aUrum toltma.

fnLit.ttem

Di ntno biba-

orfons emfidecocla

tnr : coftojam autem

urinam fvtnLim.L ex-

pcliit. Herba tum re-

M tenere/at , tn ole-

ra , tAjfatatri modo,

tranft.

Cardni

Page 368: Pedanii Dioscorides

11

6

DIOSCORIDTSArdui fylucflrv plures & diutrftfuntftecies ,<{t'.amuu Vlmaa

.duat tantum enumcret. At domejruorum & bortenfium ,qm

tna-na hodie dtltyntta txcoluntur , ouos Carduos fttuhm nommt,

CTltaU Cardon'tvocant,primarium locum tenent. Htfm^ulartartt-

fcioalbtO-n^nftmt.Cma^naexparte beUarij loto cum ?ipert&

fale in boflremum catutrumferculum offeruntur.Cardum ouem Qri-

ti Caflon vocant , hodte ad tlmfcos e Keapolt& Stctha dtportM-

Succtdimt quos Arttcocetvocamut ,(r UaltCarcioffe horumqauUn

cculeati comprefit.Cr apertt : altj non aculeatt, rotnndh Ungu^rtu

V clauft, funt tnter hos quifineae nuces referant. BafcunturftVf»

Scolymi, fifimmnm acumma priufjttam tcrrtmandenturjaptd»*-

trtttt retunlvitur. idemfitt, fi deUbrataradtcelacluca >fm£"fartuidas dijfetla , ftnpoL fminafv.i^ mdtta fe«mmibw obruan^

tur. Stmtne ptr trtduum rofarum fuuo ,autalto cjuoptamjuam

vlcntc madefaclo etmdrm odorem adulta planta rtftret , ?"w "?*?

a femtnt abforbtw. Ytwlnew *mt,fi»U*mJkre*e, lana raduib»#-

uo\uta,muresaradicumerofone,QUAifummopereappettint,t%t

^itet. Scolymi fub fictmdtim deftntntem ordtntm , aut terttj mltl0tX

'

ealfactunt , &fecundo defiuant. Khmentum prabent nonpron •

nempt melanchohcum.

Poterium. C A P- XV.N OM ENCLnvRA.

Cr.naJNf tcp. Lat.Potermm. ItaL Potcrio.

Gal.& Off.Isnotum.

4fiutuat

lis longi*, moUihwi , lentis , tenuibua , nagacanth*froxt**'

folusfarttisfrotundis:fiore cxiguo,candidi caloris :femin<w^

......... ... . *.col/tbns. ^adices demittit btnum ternumue cubitorum >

n*7H

f<* O-firmas.^tufroxime terram rectfa,dantfuccum^m

ftmilem :tnfaz , frdcifis neruis Cr uulnertbu* glutinand* '

nuntur,decoclum quoqueem ncruorum afjecltbmfrodc?»* * patertu*

i

Page 369: Pedanii Dioscorides

tlBER TERTIVS.POterium nuRui efi qui in me

dtum producat , nem Italu»

quidem s necnift Aquoiure mtert-rnotM plantat reponetur , cumtnplana Diojcondu htfioria,nuU

Im fttqui non mire implicatnt,

fettefeab hoc extritct.

Acathium. C AP.XV I.

Potcrium.

N O M E N C L A-TVRA.

Grd. Aa&r-Stcp. Ldt. ^Acdn-

thtum.ltal. ^icanthto. Ual.

Chardon bcnit.Off.

Carduus bcne-

dictus.

ACmhium albdftind fimile ,foltjs aculeati* per extre-

mutes^o» lanugtne araneofa obduEtu,ex qua coRetld

Wtntfles Lomkyciws fimtles texunt. Fohd tui radtcesaJ

^opfihotom libuntur.

hvefl

4^*' ^Utm * tnt^um ™<*nt y Unugme collecla& netaP

Wftk^a™ f,rml« >• "x* ™>* f>°ITe cl*rum cjl

,t? pertque

fa"?* Carduum beneditlum non eflc Uecfecut , cum no \ rd hoc

piJP^ttfcrtilipitantum l,anu*i»cnullaobducatur .fatcri co~

^m^nobu Kcanthtum.

Acanthus. C A P-

XVII.Nomf. nclatvra.Gr-kK*v$«.Ldt.*Acdnthtum.ltdL

j ^Acdntho.

Page 370: Pedanii Dioscorides

*3» D I OSCORIDIS

*Acanthus hortenfis* Sylueftris

*

^rf^o.GahBranchevrfine.Off,

Brancha vriina.

Canthnt,Hpnum Vdderotam uocant,nafatur fflhor

"\ pctrofis,Cr riaukfoliahabetmulto LflucacetshW*'

I I ,- l.utA ' CttuW_ lonqiora, ErucA diuijiira>nwric<itid,ymgMaMWA lt*

bmum cubitorum, dtgitali crafiiudme, Unemyfr-ofeucr,

ex tnteruallu circundatum joltoln > ceu nucamenta f***

oblonga referennbut,fi>mofis, e qiubwflosfroiitalW-e

oblongum,lnteum:cafut thyrfifiecie. ^adicibwnMMlonh\

mu<ofis,rubr'i6>0~glutinofis.ciuA ufiis igm Crlf*xa^^fH

^

Page 371: Pedanii Dioscorides

LIBER. TERTIVS. **9

wtifuhemunt. Pota urinam cmnt, fed aluum cohilent. Ru-

pit>conutilJis, tabemfentienttbua, mtre profunt. Nafcttur C7-

l)wft™ lAunthMyScoljmofimtlu, aculeatU6y breuioryukmjtiiutu, cr is <jtu in hortis proucmt : cmna radsx ad eadem ad

^fuferior effcax.

ACanthum effe Rrancam vrftnam cum ex alijs notU apparct, tum

luodjuAhumi procumbunt em\>Ufnmafolta,arcarum\ uiUos

^WMcjue adeo ci mfit facultas om?u< <ju.tm Acantbo attnbuit

Horidts.Vorrode Rrancayrftna mtelUzendum,<jUJC Komana dnt-

^MtJtymbclUrer.i hcrba^uamKicanJer O* Vlmttu Hupleuron,

*to«Gr<r<i RupreUtm apptUanmt . hgrtH* Acanthmnon pertnde

W*w. Fo/,4 modKcdt-crimt,radtx dftccatorut Cr niujvrta eji,e te-

^mtbus ccmfofiia.

A C AP-XVIII-

N O M E N C L A-

T V R A.

*i tXHO

rA nisMa.B0naga.G2X.

% Bugraucs.Oft.

Acutclla.

ahi

4.Anonis.

AKonis, ejuam aitqui

Onontdaappellant yrd

mos habet Jrutuojos , do-

drantc maiorcs , fre<]ucntt-

I.lia nrmruhs CtntloS » COUIS

ifnU.

J Rut*

Page 372: Pedanii Dioscorides

J40 DIOSCORIDISJRuu dut frdtenfis fyou foltd dccedeulti6,Juhhirfut'pi,oiQHtk

non imucunde olenubna. Murid conditur ante ejuam Jfmoft

fat,cthisgrattftma. J{amt acutionhm ftmit >Cr uelittijfl*

culufrmtoribtu horrent. ^adtcem mittit candidam, au t$

calfactt,Cr extenuat. Huitu cortex ex utno potwurmam att,

calculos commmuit, margmes ulcerum crodit. ^adix cum de-

coqutturm pofca, dolorem denimm collutione mitigat. Dtco'

£lum eim fotu hdmorrhoidaAfanarc credttur.

NAfcitur OnotU incultii& incultiuaque ramts &• radicefeft tti

tro tmpltcanttbui, aculeatuq; fptnis, queit bouespungtt, &«»

bouit

reum

*f*> rcrrmrrn ycr rrirtam iiuterncr aiirantt , atifttc aacu lurrtnt""— j

itlius ytas obTiruant. Puluis cum ytnoebotus par remedtutn tn f«'

rtfijue confich. Hec defuit cjuiab bernia carnofa magnitudintf non rnt-

du>crn , defperanttbtts medtcu ntft ferro boffe curari.butu* ope fan*'

tus ftt. Onontdn radtx excalfactt tertto ordine, abTUrgtt, inctdit,v^

nam f>roritat,renum lapilios ejfringh. DecoclumcollutotndeoreJi'

ierem denttumfedat.

Leucacantha. CAP» X I X*

NOMENCLATVRA.Gr*. \tuka)t*v&a. Lat. Leucacan-

tha.Ita.Btanchafbmd.

Gal.Off-

Eucacantha pradttaefl radtce Cyperi, ualtdd 0' Arn''

ra : quaz manducata dolorem denttum fedat: ueteri Utc

rum dolor^atcjue tJchiadtCH prodcji, decotlo cyathti trtw<*

umo poto. Eadem ruptts conuuijis medetur. Radicis cfottU p"

€m eofdemprahet efjeclw.

Page 373: Pedanii Dioscorides

LIB E R TERTIVS. , 4 <

Llntacantba& Sfnnaalbade quafupertm traftatu , non eademfatplanta.Nemplprttertdcfubdfeparatim ea* Vtofeortdes CT

Gi/flw dtfmbitntfecretas etiam a b mutcemfacultates afiignant. A f-

**mdduuatitneca Diofcoride nec a Vhnu>,folus,cduU,fiore, femi^ncdcanthtJwd faalc fit tudtcare <ju* hodiepUnta fit Uucacan-WAatthjolmhxH bafitans, hanc Carduum Marta dtci poffe cxtsli-mt

Mcmtnft(ientes pragrandibus foltjs UcUamacuU 1 cucacanth*^inderepotuerunt, *y quhd > Utda ftt Cr amara radtce. Uucaytrtdtxamaracjlcr-tnctfona. Indefntantiumeflordme tertio,6WlfMitnttumfccundo.

Tragacantha. CAP. XX.NOMENCLATVRA.

w-7(>ccy£ H<x ygam LAL Tragacantha.Ita. Gommadraganti. Gal.&T Off.Dragan-

tumgummi<

i^gtcamhaz radtx Uta Cr ltfnoJa,fummo ceftte nttt-

l t"r,undefurculos humiles,robHilos,latifiime fundtt ,mI *wnutafolia

y multa, nonnunqudm tenma exortuntur^

M"fi]l>ina*dli,4s,re£l*4 CT firmas occulunt. Eftettamnu

mV ^rJim4 >']t4* uulnerata radice manans concrc-' ^felluccns.gracilis^UuisJynccra cy^Jubdulcts.Cutii

^,>utgumfm>ol?(irMt.Huit44 mcrcbuitufUiadoculorum

^J^^tdtHfimsxaJpcratas fattccs,rctufas uoccs,catc-

iir^tloncs>c* mcUeindclmclu.fuUita quocjue lingud

W-Q-mpaJfo madefafla,drachm*ponderc btbitur con-^m dolorem, cr ucfica rofiones,mtxto cornu cerm utto

hr^HlrCt^tnx,<1""f*rro t»ci(a£ummi diT1tll.it,<juod Cumip**tfcifii alumints momento.

k$i ten\UU '* 0Q'lt*

t,mt m ^ndia l Achata,Morea,0,

q^'»fl*trn

<?£u^!"nafc,tl*r.Quam1>abcmui,e Candu adnos cxportatur

W, IkJraZacantI>*f'»>dcm "ummt yim babet,& t>art modo de-

*******<wmmH3 $ *y»g

Page 374: Pedanii Dioscorides

24* DIOSCORIDMEryngium CAP*

XXINOMENCLA T V R A-

GU. ttfiyy^. Ut. T.ryngjum.lta. Tringo.

Gal.Panicault.

ERyngion tculetW**

oenerit efi.C*»fr

l,a tn prmciptcfale t***

mcibosreciptunturltt*^

temfunt, Cr txtrtm*»

bm 4tr*>gti» *r;f",

ca.tryngio,cumaio^

complures ramulornmF"rubent,mquorumf^tibmglobofa capttula, i#l

rumacuitpmarum^-

rum ambitu fchttm «"

cumallantur , f•«**/*'

mterdum carule*****

tur.radixoblongaMt

ns mgra , mterne cani^

pollicis craptudtne, od**

U.NafaturmafferisGr campeUnbm. v'm habet rf/*

riam. Pota menfes er urmaspeUit,tormina infiationes.%\'J^

tit : contra tocmorum uitta,ferpentium morfUs, O" niU

mna.:cum umoprodcj}. Bibilur aduerfus plurima}cM»J

* Eryngium.

t>ro

Page 375: Pedanii Dioscorides

LIBER. TERTIVS. j 4 j

froiitttr. Pota cum hydromelite rddtx , ofifthotonicis O* co~

mitidihm medetur.

fyngum Jpeclanda foltorumforma , C eapitulorum fitu , ean-Jtda, pallida, & urulea conjpiciuntur , curduorum omnium

wvfimum ,radtcet habet qua Jtccata faccbaro cottdtuntur. Adnafci-t^natryngij

fyecies marmh littortbuf ,foltjs montano matortbut,Ww r"dices teneriores C? lon^iores , ad condtcndum m.i idoneAN- Huidem dico quod marit mri iftittf r'-ryngij nullim Viojcortdei

**tumem fuciat . Il/c fubmonoidi krabum Jeclaru , ne Seraptonu"orHmueMauritanorum Sccacul(plantam Graett i.icognttam)Kryn-

lm *fitputent. nufquamenim Scrapioc I tofiorideO Galcno m«-Mur

> vbi non Ulorum pariter nomen apponat , ncc partbus ytribuitooantur. Vromdenonprohc dgimt <juiV.rjn°u radtces cum Sac-*To m*tteconditus

, adveifcmcntius mcttandam rcncrem offerunt*

j° Urapio Secacul , fuo nobis ignoto , attnbutt. 'Eryngium paulu*m

^hditate'a tcmper.it ura fecedtt ,fubttlis tamenetus [ubftantia§%V*T«mfmtatemhabct.

Aloc\ C A P. XXII*

NOMENCLATVRA.Gr.\*on.Ut.&ltAl.^lo'e.Ga\.AlocS4

Perrocjucc. Offic. Alx he-

paciculum Succo-

trinum.

bh fohum Satld fmtlitudmem hdtei , crdffum,

fVm£we , modicc- Utum , rotundum , rctrorfns pdfi*

* •* foiia utrintjue gcrtt ex obltnuo Jftnoft , rartufute

J4'*

> breuia Cr curtd : cautis emittitur non difiimtlit

**"<*:fios Mm : frutl* haftuld regtd cogndtm:

y 4 ff*»

Page 376: Pedanii Dioscorides

3*4 DIOSCOR IDISgraui tota efi

odore : O*

guliu amartfiima : rdi-

ce una , ceu palo , tn ter*

J radepaEla.PlurimAprt-

pinguis^ m India ggrn*

tur : ex qtta coatltufuc^

cwaffcrtur.NafciturM

m ^ifiaCr ^irabii^

locis quthujdam numfr

mis : Cf m tnfulu (ut m

^Xndro^nonuaUcfuc^

extrahendo tdonca ,fi*

adglutinadauulnertfi'

nequamuttltsjtdctrtti

illmatur. Duojuccignt-

ra : quoddam arenofum,

quod Jedtmentum fif"

fime ejfe utdetur. J*'rioeinoris imagtnem uergit. Eltgt debet hont odortf,

Jyncera , qtta nihitdoUjenfit, ntttda , calculorum expers, rujt

coloris ,fiiabtlis ac tecinom modo cotla,factle Itquefcens, efr

mta amarttudmis : improbatur ntgra Crfiaclu contttmdX*

Cummt eam adulterant : queddeprehenditur£ufu,am^it^

dme,Cr ualtdo odore : coci argumento,quoddigttisfitAUn

admmima ufque frufia rcjoluttur. Nec defiuntqui .Xcaa^

immtficant, Naturaem cfiJJ>tffare,cxtccare,JomnumMtcer

Cr corpora denfarc , aluum rejoluere. Stomachum refur^

bmum cochlcartum menjura,in aquafitgtda aut egekdaf•

Sangumis retecltones ftjiit : regtum morhum purgat,trt

obolts ex aqua , aut drachm*. pondere inpotu. DeuoratAC

refina,aut cum aqua uelmelle coclofumpta,al^J°*

Aloe.

rum ad

aqf»rg

Page 377: Pedanii Dioscorides

LTBER TERTIVS. j*f

hrgdtionisferfefl* caufa, tribiia dr achmisfumitur-,alus fur-

$'#

r 1 ^w m J

Mtiricemftrduat, colnbetaue.eademfcculiariter exulceratis

gmtMus mtdttur : di/ruftd futrorum frdfutia mngit : con*

^mtasmtufyfidis ex faffo [anat : htmorrhotdum abun-

Iwim Crfangumis trumftwnes fifiit :fterygia ad cicatn-

"toduat: hnorts Cr infigmta, ex melle tolltt .friuatim fca-

m hfpttudmes , frurigtnefqui angutorum fermulcet : dolo-

rtmc*pt'ufcdat , temfonbm crfiontiillita exaceto Cr Ro-

WouapiIlHmfluentem contmet,cum umo:ton/illis,gingiuis9

& «nmbui orts ulceribm, cum melle cr umo froflcit, oculo-

^wdicamtntis torretur, m munda cr candentt tefia , fen-Hf*fKhmde uerfatur, utfofiit&qualitertorrcrt. Lauatur, ut

V*lfn arenofiftmum , tanauam mutile fubfidat , CT lcttc ac

^fiwrnajfumatur.

KMoedthgenda adhtbendus eftdelec1us,fiquidem magna ex parte

wlterata repentur. Vlanta Aloes nomtne , tn \taha nottfttma

^'Motdefccantium eftordnmterttj : &jub definentem excalfa-

2m Primum > atttficundt tmtio. Kepercuttt ftmul <7 dtgertt.

Mf

Um dfterfirta eft , Jed modict , yt yulnmbus nthilum mo-

l

Abfinthium. C A P* h

XX III-

NOMENCLATVRA.CrMiv6io^Ut.^bfmthiumMal^€ffan^9.

^al.Aluync,Ablincc.Offic.

Lacino nominc.

j $ ^kjf*

Page 378: Pedanii Dioscorides

% A* DIO SCORIDIS.ABfinthtu, alifi U*

thypuro, htrba uhI>

go cogmta. Prdsiantim k

Ponto O* CafpadociA,®

monte Tauro nafcttnr. Vt»

habetcalfaaUiG<4m'

gendi.btlem expurgat, ft*

crftomacho cr uentn m*

h hd/ir.urmamctt, CT^plam prdfimptum arcet.M

infbtiones uentris , Cr ft'Mcr

Abfinthium.

tum :fajiid>a Jbjcutit^

arquatosJanatmadeJS^

lutZ,autJecoc1n>u>foU'

' '

nfi"

u { V

menfes cit potu,aut cum melle dppoptum. CotrafangoruprW

guLttones conuementer ex dceto btbitur.^xdnerjatur ixt*

nenis cum utno, iteCicuU,Cr muris aranei morftbu4,Crr

com manno. ^Cngm* eo cum melle 0~ Nitropenmgutur,

eptnjcltdes exdqud. ^idfugtllata Cr ocutorum cdttgn**'

,

melle tlltmtur.item aurtbMfimanatfanies.DentmmMrtm^

dolores decotlum uaporis Jujfitu copefctt. Decotlu tn pajjo*•

lenttbm oculss obltnitur.item pr&cordijs cr toctnort, trttn c

cerdto Cyprtno.Jiomacho quoque longd ualetudine labortf *

cum Kofdceo : cumficss dutem , dceto Cr loltaccdfartna, rff

tnter cutem, Itenofisd fubuentt. Vtnum ex eofi,yuodsA f

l

L /

Cr Thracta quo

\mm dfiatepropi

eferunt. InJfcrj*

^cbfi

/

Page 379: Pedanii Dioscorides

LIBER TERTIVS. $4*

jbfinthnmy uefles ab erodcnttum tnturia umitcat : cultces

txoleo permSltm abiqtt, C^ k corporc arcct : atramentum

ttwimddutoeins tcmperdtum 9 Iterd* k murtum crofione

tmw. Exislimatur Itjuamentum eofdcm frdtfare ejfcflu*.

Mmen potiontbm tmprobatur, ejuoniamjtomachum malc

Wrt,o- capitts ctetdolorem. Sunt qui cotta amurca, Itqua-

"Mtmadulterant. '

Marinum Abfinthium.

C AP. XXI I I I.

NOMEN CLATVHA.

Gu. K^iyQtep i<x\bafic\i. Lat.^fbfinibtum mari-

num.ita.^cJJenTo w4>v«o.Gal.Bar-

botine. Ojj.Barbotina.Mors

uermtum.

C7~

Yj*jp ^regyptt gi<Tnitur,t]uo I/taci pro otiua r

.ytefttenutSy^rtrotont paruiftmtlitudine,refe

aorauiter(Hm

<jn<tdam cdfaclione adjhtngif.perjejcaut cum Oryxji co-

(

*}in

f

er*neorum ammaliajeretes^ ttneasyadict1omclle,enc~

*Wto»m lcmgu; cum ^„//0 autem uel unticula dcco£la,ca-

^MUrepoteft. Pecora maxtme pmgucjcunt boc vabulo.

t

miHmgenu4 ^ibfinthioafitgnatur, .juo Gallia alptbmfiru-m*fatet

. t4 patm nommc Santontcum uocant,rcgtomsm

1"

Page 380: Pedanii Dioscorides

J4* DIOSCORlDIS€jua, najcitur cognometo^bjlnthionon difitmile, uerumfii'

amarum efi , non adto femmitfacundum* Eadem aU Seri*

fhium potc/f.

TKta Abftnthij »encrafacit Diofcorides,Vulgare,Serif>hi»m> &Santomctim, quodin Galha Cifilpina nafcitur. Vrtcipuum e#

Vonticum ,fecundum Santonicum, tertium Seriphium. Abrotonutnal-

bum,ncnefl Vonticum Abfmthium: ficut nec Cypreflu* herba, marina

tfl hbfmthmm.SertiyhtumfiuemarmumaSeripho tnfula nomenaccc

ptt. Etusjemenajpettarui Alexandrinum femenvocatur< Semenja

tlum, Itaiif semmx^ind, <? Semefanto,cju6dconditumcumZuuhiT9

fucru vtcndum datur ad conficpedos ycrmes,martni Abfmthij (nemf>e

extltus)femennoneJ},fedherbxqux in monte Gargano nafcitnr,Cr

Abfwthto nosiro vulgari fimtlis eft. Marinum Abfmthtum in Itaha

pluribui manttmu iocis prouenit. A bfwthium fimulamarum eji, a>

tlortum,®' acre,Cperaque excalfaat,abs~lergtt,roborat,C «ep#•

Cahdum efiprimo ordme,ficcum tertioi&Juccus herba calidior.

Abrotonum, C A P. XXV*NOMENCLATVRA.

Gr& % K^irovo^. La.^Abrotonum.lta.^Abro^

tano.Gal.Auronnc.Ojf.La-

ttno nomine.

JamttrhA Srotonum duorum efi a-enerum. Fcemina cfuadam ttrf

JLx. fk fi>eciefiuticas,canaicat,circum ramulosfolijsfertf

modo,mtnutim incijis .'fiortbns referta efi,comanttbftiwjurn

"

moyfulgore auri,corymb'ts:quod fer aflatemfroiijufi^1 '

olety cumgrauttate ejuadam,Cr amaroguftu. idgcnut Stcu *

iffe consfat.^flterum ma4 uocaturJermetofum,gractltbusrfr

mulnuu^tbfinthmm. plunmumm CafpadoctagtgntM'

Galatta ^cfiattca,atquem Sjrid Hierafoli. Crudumfimen&

tum erferuefatlum ex aqua, mfotu auxtltatur orthofnotc^

i onuulfis,ruftts,coxedtciim,urmx anrufiustmenfibutfipH'

*

Page 381: Pedanii Dioscorides

LI BE R TERTIVS. 549Jisyaut rcmorantibtu. ln m*nofotum exittaltum uencno

rum anttdotum efhorrori-

but ex oleo tllinttur:jerr-cn*

tcs cr Jubfiratu <Cr nidore

Jugat.contra tclua eoru tum

umo potum prodcfi,priua-

tim cjficax contra (corpto-

num CT phaUnqiorum ue-

nma : oadi.non wjlimm.i-

¥3jLt tionibm commodc tllinitur,

cum cotoneo cocto,autpane:

tritum cum jarma hordea-

cea > decoflum/i , tubercv.U

difcutit : trtm compo/itiom-

bm admtfcetur,

Abrotonum m&s vulgarit

ejlnotttia, O" itidem A-

Ml? • $^fKCantlum <? e.xcalfauentium ordmtulerrenx ejl

%T*'^ ^ muh° calore fubttlt* euafit. DigeritC uv.td.tt plus

turJl0,

°j lnoremmrn,rtim acerbitatem, quaguTlu dcprebendi-

*km'^ ^0m 'ul 'omimKum flr^fSeripbium:cumldtuerfo Abjin-

Abrotonum.

Ue-

ytn

fa[J^Vm 'amKum *&' '"btlnoceatflomaibo. Amarmetoum fa-

ty4 /m*i ')0 mtotum tncommodat : Contra amuijtimtn au^'

*m.."*^ A**rittoriuA, Vorro tn diuerfx qualttatu planta,ea

^ttnttorfrertt.*

HyfTopum. C AP. XXVI-^OMENCLATVRA.

GuXr<r<i7ros.Lat.Hjfopum.lta. Hifopo.G al.

Hiilopc. Ojf.Latmo nomine.

Hyfo

Page 382: Pedanii Dioscorides

350 DIOSCORIDIS

Hyflopum.

d.

TJfopum3herhanS

non cogntta, annm

ecnerum efl:montanum CT

bortenje. Optimumejl Ctlt-

cium. Vim habet extemffl'

di Cr calfaciedt. Decoclum

cum fUij ayud ,MefaW

%ut4ypotumfy peripnenmo'

niWydiutuYnfitrfi^fp"'

fis,dettiUatiombHa,V«~

thopnoicpi auxtliatur: tm*

enecat. idem factt ,f cum

melle dekngatur . Cf4mhumorem pcraluumem*

hitjecollum exacetomuU

Jo epotum: CT adfubductn*

dam aluum : cumfcis utrh

dtbtu deirtth mandttur:u<-

hementim, addita Irh <***

Jamomoydut Irioneydetjcit : coloremm corporefouet.uenbV

aqu* mter cutem,cum Fico Nitroi , inHammAtiontbmf°fe

ex umo tUmitur.cumferuente aqua tmpojttum,Jugtum »j

ttt.cum decoclo ficorum, opttmc angtms gargartzjtur. Vec0'

Bum cttm aceto^dentmm doloremm coUutwneJedat :injut to~

nes aurtcularum uaporisjuffitit dijcutit.

Nf.quicquam dubitanium l lyflbpum noshrum **fr,r

''*X,<*"# l ljjfof>um,vt non in \ lyjjbpum montmm ea ducen

foquem hcrb.tru Gratta DehO1 UaU>ttanta cau >

notmrutt. 1"

<?paludofti nafcitur, palmo pauxtllum aktor, latU *l tn l^l°' Jejn

1« t >jlort alliQ autpurpurafientcqui mtcrfoUa pcr totump^ V

Page 383: Pedanii Dioscorides

LIBER TERTIVS. ?"t

'wt. Sttmmt in gttfiando amaritttdtn:< , quacum ftiptUum auit-wfentitur. Vtanducataaitt poia choleramCfegma folutt mno- /

mut,

panfeniirur.yianciucataantp^ ,_. v _. ,_., „__ati

' ^'dda in puluercm , plagas (mfycr^a) brcut temporecoagmei:-te-

tyflopus tertio ordme excaltactt & dejlccat , C tenmum efk

Stocchas, C A P

XXVII*

NOMENCLATVRA.

Stccdus.

Gr. ?.tIx*S - £**- Stoechds.

jtdl.Stechd.Ga.\.8c

Offic. Scicha-

dos.

Tccchds,iuxtd Gdlltdm

m mfults etufdem no-

mtnis e regtone Mdfiltd

ctqnitur , unde copnomen-

tum dcceptt. Herld tcnni-

bw furcuUs , comd 7'hy-

nu, lonvtore folto, fubdmd-

rd gujtu , CT alirjuantum

acru.Cum decotlum, Hy\-

Joft modo , ddpcclons utlid

ejficdx efi. ^Cntidotis mt-

fcctur

Page 384: Pedanii Dioscorides

If* DIOSCORIDIS

Spica, Laucndula.

cy*

nudt.

Tacha* in Narhoneft fiu\ncia,et Stttchadthtcf infttlU cjud t* &*uer'

_ fo Mafittia fitafunt,ey in A rabia nafcitur, ynde maximatxpar-

tecum klexandrinU mercihtti Venetia* importatur. Nafiitur & m

Gargano Apulta monte , Narhonenft tameney Arahtca inftriofSU-

chasguftu amara e(l,& modice aftrm*it. 7errenafuhftantnt,pg«A*

aftritloriamialia terrena,fuhttln reddita,C denftor,amaram tffd*'

OnVanum. CAP.XXVlH 1

NOMENCLATVRA.Cr.Oftytxv^.OvHTit.hyficfiyav&Sdt.Ori^tinm'

niris.Origdnnmjylueftre.ltdLorigdno.

Page 385: Pedanii Dioscorides

L I B F. R T E R T I V S.

Orute. Ortgano faluattco. Gal. Ori-

gan.Offjc.nomine

Latino.

i<*

Origanum.

HU*l

OHtganum Hera-

cleottcum , quod

Cr Cumlam uocant ,fo-

lium babct Hyffofo non

difitmilc , umbellamyuc

nonm rotd jjtectcm orbu

citlatam ,Jed ueluti mul-

tifnUm yjemme mjnm-mis mrqps baudcjuatjuam

dcnfo. Excalfaat : unde

decoflum cum umo fotu,

demorjis a Jerfente con-

uentt.St CtcutamautMC"

comon baujerunt, exfaf-

Jo :Ji Gyffum aut Efbc-

merum , cx aceto mulfb

frofmatur. Huftss , con-

uutfis, bjdroftcts y cumfi-

menjurafotummaquamul-

iT" /

^Umores ftrtktw» cxtrabtt : mcnjes ctet , Cr tujst

"nllc unflum medetur : adfrurtgmem , fform, regmm^

£Hm

> decoclt tt44 tn balneti frodeft. Succm uirentss tonjil*

u Hrn> &* °™ uicerafamt:CrfcrrLtres,ex oleo Irmo m-

vt-durtum dolores cum Utle mulcet. Conftaturf*<o,0«o«/

'*?"*&* Kbots fiuttce , quo aa ovjoma mmm

fal°ri

?fn m«t'(amentum, &hu ommbm m cttfreouaf

es °* mcenosmfoUtis , dum cantcuUfydmfiagrat. V*

y

c

<, b*

Page 386: Pedanii Dioscorides

m DI05CORID15UaHtemfubfiratuferpentesfugantHr. Qju Omtk affiMur,

candidtore eftfolio.tr Hyfjopo fimdior. Semen «tkttcmah

llos corymbos habet. Vts et Ortgani Heracht ,Jed multo mef

ficactor. Sylueftre Ortganum , aliqut Panaces Herackn,

^Cttnilam uocant, ex quibtt* eft

Nicander Colophonw :Fdf

eft Origam , ramts temtbtu , dodrantem altit , in quibmum-

hcll* ^inetht mfunt ,flores candtdt : radix temts, fufU-

ufi

t

tllo 01

Traooriganum, CAP»

NOMENCLATVRA.Crd. Tqaycfirav©*. Lat. Tragortganum.iul

rr^or/^o.Gal.Maiuc.OfF.

Hcrba Mafticina.

TKdgorigamm tenuisJrutex efl, fylueftn Sti

Ortganoftmtii6,folioC^ramulps. Qjttbujdan

Uupps uirentiwj. tnuenitur , CT lattoribpps foltjsjdtts

Jum. ^iiterumextlibppsfurcuips, actenuibppsjoLus, fodwr

Praftum uocauere. Ofttmum ejl Ctlicium , Cr Cretenje ,

Smyrneum, Cr tn chto Coofy proueniens. Omntd exUA^ciunt , urmam cient,aluo accommodantur , decoflofoto

i

deuctuntjtenofsexaceto btberefrodeft,contrdfotdtxt -

nenam uino libuntur , menfes trahunt:fertfneumontc^

fientibpn, ex mellem eclegmate dantur. Grata ac mitu eo

fotto efl:quare ctbumfaflttitcttbtM Crfomacho acidafW^

ti,tmbectllol tradttur. ltemfiamarmaia£lationendu\'>

'luttno-

i

Page 387: Pedanii Dioscorides

LIBHR TERTTV5. 1K&w frAcordiornm cxcitetur : tumores uero cum polenta ilh*

fc Aijcntiunt.

Otevanum Ueracleotkum & Oiitte in Italia nonnafe'ttur,forfi-

tonnecinalijs Zurop* lotu.(.\uod autem yulgo Origanum dtci-

te>f)lnejtreefl Ori^anum^ncm^e quod tnfylui<,nonfatum,prouentat.

lCtndiaficcum Ortganum ajjertur,jlorealbo,acerrimi& odcratig»

h>Ulragori«anum duct poteft, qtiantumuu proyero Ortganoin'lrfo yenundetur.Siquidem Jcribit Diofcorides "Xragoriganum in

^wu Choo,cbio,Candta,Ot Smyrna nafci.Quodno pertnde de He-Wwkodicit.Origani defucant,mcidunt,& excaljactunt tertto ordi-

^fittrea. fragortganum adTlrUlortum efl.ltaltco Ortgano,m 4/10-

nmm**myictm\ Matthtolo yttpoffumut.

Pulegium. C A P. XXX»

Pulcgium.

NOMENCLA-T V K A.

Gr.y\HXar''Ldt.Pulegium.

Ita. Pulegto. Gai.

Pouliot.Off.

Latinono>minc.

vlcvium herba uul-

arts notttta. Extc-

nudt,Yalfdcit,deco<fuit:men-

ftrua Jecttnda* acfdrtu* eij-

ctt ,pulmonu uttta ex mel-

le Cr sAloc potum cxtra-

h*t , Cr conuullis auxtlta-

tur , naujeas fiomachtque

^ x tntcr

Page 388: Pedanii Dioscorides

%%6 DIOSCORIDISinterci/iones,cxpofcdpermulcet : atram bilemperdluu cxigt.

Bibttur tnuino utiltfime contra ferpentium morfm. Dcfctlos

animo recrcdt, cum aceto ndnbm obietlum : gmgiud* drefaat

ctnere corrobordt: illitum cumpolentdtnfldmmdtioncsomm

fedat.-podagrisperfc fubucntt, impofttum ttfque dum rukp

locm : cum carato udros extinguitdienofis cumfdle utiMMj

mtur.Decotium eim ablutasprurigines mittgdt.conuerpunl'

uascorrtgit,contra tnflationes duntiasj3U*lud,m dcfiftones

conuenienterddijcitur.Vocdntdliqui Blechond,auontdm W*

fioret pufldtum k pecortbm, bdldtum conutdt.

A'

St Vuleyum maiflorealbcfamina rubeo.X.tfatur tnUA *'

j<J Gallusfcd pracifualaut n qui m Prouincia Kcm*n*J-

't.Eftylrimas tantum reperiatur. Jnyalle Anania,,&pr_"F^

GermanU UU in hortu ferttur,cum ambns altjs k™*****-*uenit

uu

bet Xef>et£ (imilia : acri gulh efi & amariufiulo. Ad htt f*l

J

excalfacit& deficcat.

Di&amnum- CAP* X X X I*

NOMENCLATVRA.Gr<t.Jl!Hlccft@'. LdUDittdmnum.ltd.Ditdmo.G&

Gingembrede iardin.Oft.

Diptamum.

Dlclamnum.aliquibmfluejlre Pulegium uocdtur.W'

tcnfts herba eft,aau,Luu,Pi^^^^JfJbm folijs , ejua tomento quodam Jftffa^

Unugne pweJcun '

Floremnutlum dutfemenprofcrt. Prafiat omntd qu<tjAtlu

Pulegmmfed ejficaam multo,nonpotum modb,Jedd[f°J

quoqhe dutj' tum,defnnSlospdrtm ctjat. Produntm

cdpras ftgittis percutfas, hutm herba paftu exs excuttrt.»

gandi utm kabetji.ccm, illttm, aut cum polcnta triw- &"'

Page 389: Pedanii Dioscorides

LI E ER T E R T I V S. $ <7tmfiBos feiibmrcli^juoue corfon aculeos y illitu refigit.^cdfaw dolorem efftcdx habetur.ftjutdem iffum imminuit.Me*tHn

t*ft<tteO"autumno. ]{adixetmgHsIucalfacit y partH4 ac^

wtrat.Srtccwcum uino potw, contraferpentium morfnsprd-

l^firanta herbdfocultM cft,ut olfafla abigat btttuu^uAHnenato ittufmiant, appenjatj

}contath cxanimet. Vulnen-

wjerroillatif,<& Henenatumor(ibH4,infufu4fuccM frxfen*

UmeJlremedio,fietiamab inHilUttone /latjmtnpotuatfu-

m

(

Alm* 8l°d PfeudodtElamnum uocant, mulus tn territ na-

^Wedicloftmdetfed mmu4 cjuam illud acrc. FofdemW^frdetfed tnej}icaciu6multo. Defertur a Crcta altc-

uiclamm genws , fohjs Stfymbrtj , ramis maioribm : in

7w Jtores Jyluettris Ortgam, mgrt, molles : odorfohorum

mj*

r SlfMrium er Salutam iucundifitmpu. Efltcax ad ea-m\Hmtnu6 nares ferit. Mtfcetur cmflattrts Cr medtca-

.

mrfu<& aduerfu* ferpentium iniurias confin"untur3 rhc-

^uocant.r *

H betyera 'Diclamnus Vnlegij folia,denfaytrinque lanugmt

^ar^V^&wfolu medtcmamfacitjignofasradties quaru ra-

%l* * 7Udtyt4ig in ftplifip Viflamnu* habetur,fiaxineis

rjj

i

V ,&°rUjblis radicibus medtcatur. Qjtb apparet nosyera Di-

t!iiJCanre ' Cum tamen conslet yeram Diclamnum c Creta Yene-

Krn?n lcen'ti fummoperedebcnt pharmaccpoU,yt nonex alio-

g^^^tproprtjs mtx deprehenfum & atmant,& m fuas

^ mue

J)ant>t)ittamnHs ltalica,quam albamyoc.it , & qutdam

'i"l°rUm Pm,l,^me,Vrafinello,fiores luhetflagranttftmi

Hut vT*** yaZ0S:rad,cem amaram,& ideb inteslmomm yermes

$Uuk'

L Ur ^xcv^nt "yencnatU quorumut* ammalium mor

'tn^Vd)0Prodeft^ «/"<•< llrtclumejtpeclus. Aquaqux tflore,

tr4tl4*eoco,,fc,tur'^fy eo quododons efl eximu, nanbm at-

UH*ntU

lUACaPlt'"fwditaU

&&T l'

HleZttimcftf»b?lantia, cxter.: fimtln. VjeudodUlamnu-s,

ttntkan

m€?f'

S ln^amnt^adnos uon ajjertmturjtcet fmtqui dt-ncPoslnmam3yulgarcm noslrum cffe Ditlanmum.

^ 3 Sabda,

Page 390: Pedanii Dioscorides

57* D IOSCORIDISSaluia. CAP.XXXII-

NOMENCLATVRA.Gr*. EXiXiwaK©-. Ldt.o* itd.Sdlwd.

Gal.baulge.Off.Lati-

no nomiuc.

Saluia maior. Saluia minor.

S^cluta ftueEleltfihdconfiHtexefirdmoJm:lon^\

ga* haiens quadrangulaiy CT canas fohd mdU Coto

*ff'gie,Jed longiora, afiertora, crafitora, Cr rAMV^tnurum tjuafiuettiHmJcabruiem rejerantMjutdjM*

1 j'

feryuamiucundo odore,fedgraut.Jemen Jummtsm C0

jy/ueftn OrminofimilegeriUndjjewndfatur. Mt*fi*^

Page 391: Pedanii Dioscorides

LIBER T E R T I V S. 3f*

mrus,iccoflumfoltorum ramorum^fotum.fartHS extrahit:

lAJliMu marina iflihm auxihatur. Cafillos demgrat^uulne-

rmjangtunem cohilet , tetra ulcerafurgat. Tcfiiumfruritn*

ft<kntramifoliaaue,fideco£}o eorumfoutantur.

SMmanota eft planta , domefttca cjuam framam vocant , & fyl-

"tjtris qu* candidior eft , C m totum hiftfidiof. Uec tamen tlla eft,

^iuisfattatur ,quam offcmaCentrum galliyocant. InCandta CT

^uot regnl Neapohtam loci* > frutlum Saluia producit colore cafto,

&k furema fmditudme. Saluta mamfefte excalfactt, C Umter

dftrmpt.

M C AP. XXXIII-

H«ntafatiua. Mcntafatiuaaltcra.

NOMENCLATVRA.Cr.Kdvocrfx©'. Lat.Mentha. ltal.Menta.Q-A

Mcntc.Off.Latino nominc

z. 4 Mentha,

Page 392: Pedanii Dioscorides

jtfo DIOSCORID15MEntha 9

cogntta herba eft.Caljactcndt, adftrmgA

atjuc extccandi itim halct. Stftttjangutncm^oton

dcetofucco , ttneas tn ncntrc terctes enecat , ucnercm ftmuk,

ftn^ultm , uomitioncs, cholcr^ fcdant term ramuh cum+j. — .- ... f. „-.: ^ rlifrutit . fl cum polentdil'

fi

fronti ycapitis

tendantur, aut lacle turgeant compejctt : cumfale canummor*

film illmttur : aunum doloribm cum aqua mulfa Jubutnit:

uhIua ante cottum admota , concepttont rcfjltt : Itngu&ftW'

ttcm confrtcla leutgat : cotre lac denjartj, tn cafeum nonptf

turjtjoltapottontlptts laSlts tmmcrgantur. Injumma ,fton^

-'scfttCrtn condtmentts pccultarcm gratiam

hAbct.

* Menthd. . LdtttttMcnthalirumuocant,htrjuttore ejt

rfti

CrprorjH*

idf

MZntha &> Mentbaftrum noU Junt planta ,Galeno& D' >

ridt ad accendendam Yenerem valuU , Acres& "m *yordmc > quamun cultura bumuhorem domejlicam reddat-

amaratCraltquantumacerba^CrJuhtUfimt* conftat parUbiu*

Calamintha- C A P-

XXXIIII-NOMENCLATVRA.;a\*pb8n-L*t.0f£cr ltal.Calami

Gal-Calament.

'fi

os,purpureum florem. ^Cltera Pulegto Jimil» eft, J

mator:cju tmjy lucjlre Pulcgmm tdco appellarimt > qu0

.

re tpjum amulctur, Mepetam Latim uoatant. TertiaM&

Page 393: Pedanii Dioscorides

ilBER TERTIVS.

Calamintha.

flro cogndtd eji , folus ol/-

longiortltts , cdule Cr rd-

mu mdtortbna qukm fufc~

riorii ,Jcd utribHA wefjicj-

aor. Omntum folid guftu

tmfcnjcjcrucntid Cr dcrid:

rddtx Jufcrudcud. Ndfcitur

m camfeftnbus djferts CT

dntiofis. Potu dut ilhtu de-

morfis ujcrfcntc ofitulatur.

Dccoclum fotu menfes O*urmds cxfcllit : ruftts, con-

uulfis, ortlwfWTd, tormmt-

Lus , cbolerts , horroribtuty

duxtlidtnryregtum morbunt

cxfurgdt : frxfumftd tn ut-

no uenents rcfijiit.tmcxs cd.*

tcrkauc mterdncorum dnt-

^cmfiU o- Mellefotd,cnccdt:nccfecH4 cotld crudduc

™«*. Ekphanticos efitdtdddiuudt,ftfoftcdfcrum lalti

j*'W. Folta detntdftin uellcreJubuctdntur , menjesextrd-

^&fmm enecant. ^iccenfd dnt jubfrdtd Jerfentcsfu*

j?;

*ip* "catnctbtu candorcm reddunt, tn utno cotld, CT

|

k >faihta tollunt. Calamtnthd tjchiddtci* tmfomtur ,ut

* "Hn*oreseuocct,fummdmcutcm cxurcns. Vcrmcsnc*tAt

^**Hrtbu*inJ}iUdtH4.

jM Attfciofe, \n gfapgfc yatii, A ttanix mottubus Hefetam mon-

fHn}tanam

fi-fqucnter coUegit ,fil*S Ocymo ftmiUbus CJT mmmt9

tU" 4HV lof,s>prei>Hrpur)o,£r mtpfavallcterttHmzenus Mw-

^«&*ttm,Jkdatrim , cr magtuiuanum. Uemcaltariam her-

'V* lt*k>lUrba«atta,f«HndHmJfdMCtertmm. VltftUgt-\

l >ntu

Page 394: Pedanii Dioscorides

3*1

nut

DIOSCORIDTS-U4 nonejfecontendit , cjnod berba cattariafoltjs conftet in totum Vr-

XtU cy Meltjfopbyllt, <& non , Vukgtjjylueftris. latina yox eftN«/»e-

ta, GracaCaUmmtha. Videant Hcrbarij& f>harmacof>ok vt b#

NtpeU *clCalamentbxft>ecics,probe C e DtofcoridediJcemant.tif-

tafnbtil-.tfuLftantU, ficca& cahda eft tertio ordme,*uftu mi»&*tjttantum amaro. Montana rctiqui* yalentior.

Tliymum» CAP»xxxv.

NoMENCLATVRA.Gr.Ov(*@, -Lat. Cr off. rfymm.Ital.

rhimo.

Gal.Mariolaincd^Angk-

terre.Thym*

Tffjmum ttb otmh*

cognofcttur ,$fitf»>

fi$jhtttAxihhmfofy*»

tis Cr angufa ctrumdtw:

Ufftutis m cacumine , firt

pnrpureo refertis. GrW lrlo er pttrofo proueniU ft»

habethmcHtcumjdeV

acetopotumyfituitMW*1'

uum detrahat. Vccotli

prodeft orthofnotctt >&

atthtUtorihttt : W* uen"

tm txijrtt : menfet^Cr Jtcuntbs pellit :

»«n#

ctet : cum melle& ctltg^

te : factles factt excre^

nes : recentes tumores dip'

Ut , cum aceto tBttum :(*»

trttumJaneumcmdiffoluit.-HerrHCM rhjmtcoloremredJ

«

Thymum.

Page 395: Pedanii Dioscorides

LIBFR TERTIVS. %*%

tts^nfilesj, tollit, ijchiadicit cum umo W folcnu imfojitum

fe^mv.hebctibm ocul»m cibo frodefl.Percjuam utilepro co-

^intojuntaxat adnjm eorum qui retle ualent.

Ttymum duarum efifbecierum. Sfk(h*h nuod fiore tfl fmf^1 n ,nechoc>mb*t mftrtt», <j»od album fiorem proftrt. ltaU

W»mf»mmof,ere ^tmant.C andiAnumfttc.it« <ficapitultt.V odu

*f*pantijimo.llqmum arom.it tcumfeflafi* vocant.1 hymumfu-

twmalidum cjr mctforium efi.

Saturcia. C A P-

XXXVlNOMENCLATVRA.

reia.ItaConielld.

GaLSar-riccc.

^Xtureia tnuialU

w ti&cft:gigniturma]lc-

rit locx,V tenutjoloy Tny-

Saturcu,

moftmilvsmnor tamen

tenenor. Dcfertjficamjlo-

rum flenam, colorh herba-

cei. Eadem fotefl <]u* rhy-

mum,fimodo confmtUjum

ptitetur . ^CftH* Janu ufm.

Eftetiamnum auadamfati-

uaJ)lueHriprorft46 mtnor,

aud frofter mittorcm dcri-

montam, commodim in ct-

«/gjum

Page 396: Pedanii Dioscorides

3CT4 DIOSCORIDIS.QVamGr*ciTbymbram,Latini Cnmlamyocant.htc domislici

efl,<j-fyluci~lm. VcmeThca tantum, Satureta dicitur. Sylue-

flrii odoratior ejhgus it* acrtor, Tbymoyproprio ejfeclu- yalidior : S*

tureia yero imbeciiitor,fed cibtt aptior.

Serpyllurru CAP*XXXVII-

NOMENCLATVRA.

Gr<£. fyTJvtoL©'. tat.CT Offic.Serp

ltd.Serpillo.G al. Ser-

poullet.

dlum,

*s*K ^

Serpyllurru

SErpyllumduorum^rum eft.

Hortenfe odore

fcf Sdmpfucbum imtdtm <*f"

mcoronasaMJolehcutafir

pendo nomen mditum tf:

quomam (i qud eim pdrtic*

Uterrtm attingAUtwhiT*

dices demtttct. Foltd &&mulos OrigdmhdbeuftdcAn

Miores : m mdcertjs «&*

frocerim dffurgiU Sjb'""'

Zygps dfpelldtum ,nonj*'

ptypdmaltitudmemtncrt-

fctt , rdmulos adens ***

furcu!ofos,folijs refirtos bfgionbm quam Rutd,<s

Page 397: Pedanii Dioscorides

LIB EH TERTIH. ?6<

tionhttSjanguftu.-flores tucunfe olent, guslantt acres : radtcis

touMufw.tfafatur tn petris.fitmo efficacmsyatejue magts ex-

wfMens,cr admedendt ttjum aptttts. Menfes trahit, urmamptu cieutormimbm ruvtis,uuljis, cr locinoris inflammattont-

w duxiltatury waduerfusftrfentesfotu illttme* Capttts do-

wtsmulcet coclum.adteclo %oJaceo, CT madejaclum tn aceto:

mximeuerofhrenittcis CT letharqicu conuentt.Cruentos uo-

mmfeiatjuccmydrachmts quatuor ex aceto potw.

Tfonperientia docct [atiuum Serpitlum non fcrpercfid t Vlmio in

tdmialtitndimm fefefuhrigere. fe/? fylueftre Ser; um nutii non no

^'rffcrpit.Kbfitytmuerftfi Diofcoridn ttXtWtfft r.katur. Calt-

****$& acreSerpyllum.Satiui inrcns efi apud xLufoi copta,eye*dtiuttJ**rr<int,qmid Vulegwm noUrum e)]e ftttanp.

Sampfuchum- CAP»XXXVII I<

NOM ENCLATVKA.Gr&. X&u^vxcp. Lat.samffitcum.lta.Cr

Off Maiorana.G al.Ma-riolaine.

^mffuchum in Cyfro & Cyzjceno Uudattfimum :fi*

tcnndum fili locumuendicauit ^egyftium. ^Cmardcun^

8*S**U& Cyzjcena affeUaUHerL eji ramofa, per terra

'TpHijscitu Calamtnth£,<jua tcnutfoltoconftahLepto-huos

Afpcllatur, htrfutis cr rotundts. Suautftmum0.

'

tiPUJdco coronk tnferttur. Vts ettts excalfactens.Succtu

'fotM,couenit #^l^^rmmaexcrucuxt.llhta ex melle mdtfoltafugUSmiHn

t:mlfcsfubdiU tn feffotrahunt:cotrafcorftomsiclumtx

*ceto ^jtte^mHm . foxatis tumonbiuji ccrato excefta

tmponun

Page 398: Pedanii Dioscorides

3 6C DIOSCORtDIStmponutur.-aduerfm oculorum inflammationes, tumoresytmi

falbne polentd illtni prodeft. ^CcopHmalagmaWJ,idljaciemb

cratia>commifcetur.

SKmpfuchw dr Amaracmtdemfunt. Sam quoddediuerfis u/*

bus a Galeno et Pdub tratiatur,ea caufa eji <juodf>er Arnaracm,

^art'minte\\%^unt,fmdequidcmSam\fucho,mfu^odamanwt\i0

*faatim:&CiKJtctl\ar*mt SmdrdtHty*tdbatur.$amtf*t^

ium cnpart,-uw,t,auLLIfedtzerit,de(ia*t,&' excalfaut. Porro ktn*

MO*,G*JflM V P aulo ,non abundeHarumejl,qnamecodicumcorr

ftela,(rtdo£l*rum luduium eft)m queit alsqua fimaracus mjcrf^

ybt Uiarum efjedehuerat.

Melilotos,fiue fcrtula Campana.

C A P. X X X I X.

NOMENCLATVRA.Grd. Mt\i\i*l&.ldMertuU campdna.Ita.SertoU

campana. Gal.Coronnede Roy.

Ojj. MeklotM.

ErtuU Campana laudatiflima in ^ftticd, CT CjUc0>®

^, chalcedonc nata : cmm odor uicmHt eftCroco, bont o °

rss.Nafcttur crtn Cdpaniacirca Nolam>coloretnlutenrn

guefcente,odore tnfiTmo. Vim hahet adfinftoriam. mflarnm

Uonem omnem emollityprdfcrtim ftd in oeulis,uulua,Jc&>a

teftibw erumpatftexpaffo cotla iliinaturfmtcrdumasste *

to oui tuteo affato^aut Foenigract fanna, Unijcminc,ant]>

ne, capttulu Papauerts, Intjloue. J{ecentes mcltceridM f#J

cum ayua, c> uli tra manantiam c apite,iliita curn creta'

umo aut Galla (anat. Stomachidolores et cruda Cr cotta <«

aliquo ex ante diclts ieuat: dolortbm aurium mittgandn ****

Page 399: Pedanii Dioscorides

LIBE R TERTIVS. 367

Mdilo tus. Melilotusltalica.

J(4°iriflillutur : m aceto ant rojaceo madefafta, captit do-

foa» Itmt.

tytinarttm Meh!otut,vera ejl(qu.tm cjuarto Itbro defcrtbit Dio-

J-tyoruta) UttK vrbana, Vrxccttens Mehlotus mregnt Hcapolita-

T ^«w m«/f i6 m lodi nafcttur , mdea; fimen &flos tn alias re-

ftTyerunt exp°rturt.M txta eflfacultat k ,cum altcjuanta adjlri-

l£ i

ltUmm^ matHrat \fl 'it,l^€rnca^^t tncoJubfiantia>fi-

y*kntior efi.Hmtufemen ^eraoiont m vfum medtctna ccdtt*

Marum. C A P. X L*NOMENCLATVRA.

Qu. M*g«{/. Lat.Marum. Ital. Maro. Gal.

^roprium & ccrtum nomcunon habct. Off Lat.

nomiuc.Marum

Page 400: Pedanii Dioscorides

3*3

Mdioscoridis

^(rum hcrba coffUU uulgo,furculofi,floreOrigt-

1T> 3 folijs mukobngortbm ,flore odorattore. mhabet Sifymbno conftmtlcm. Subftrtngtt cmm CrtnodtceU'

facit : rjua de Cdufi illituferfcntia uhera ffttt , CT tn cehiM

illittones additur. iuxta Magneftam Cr Trallees coftojtpim

fffftttur.n:

MArumGdleno&Vlinio feregrm* herba,huic ^ffP^Afiatua cr Cixjcmd : hocfuldam makranam ™P"f*

tilanfa mkmtamfueam , yerwm am ?Unm ^^t^VT. ^.memmeeemfeae , ve banenon m v.uropa emf^ ereiamm,]e^*

ro , Marum , »1 iam dtxi, Amaraco amarin* & odorattusejt- ^men Mart yicem , hmaracum nojlrum mmutum >J* [>

f

lere \m

potcrit.

Acinos*

C AP-XlI'nomencla-

Cr. AM&' Ldi'CW0 '

jtal.^ino.G^^iilicmcnu.On".

Jgnota.

Ctnos aut^onos

x ^k Grtcis&»*

nut ftccocjueramulo ber-

Li,OamoftnttltsM^

tafedhtrfultor f^'

obtortU &.*+«rmkmt"Jr*PAcinos.

Page 401: Pedanii Dioscorides

LTBER TERTIVS. f6;>ftoos ignmcjuefdcrumfdndt.

AOnosOijmum Caryopbtllatum effet, ni Plinius dietret , Acincnnulliimflorem producere, at nofirum boc Ocymum floretfub au-

tmriunitmm. Adde ln<, Acmos, ramultf eyfolus hirfuttor, ey odort

tymemferiorefi. Manardta & Matthtolus tn tUufiranda medtcmaM*»tesviri

t (sitjuidem Aanos tnltaha nafiatur} herbulam efle

r*ntur.,i]ux magrorum Umitthui <&femttu nafeatur , htrfutam,™<juantum odoratam ,cm a .iuibufdam Bafiltci (ylueftris nomen

^'tumefi.l

\

Baccharis. CAP.X LI I.

N O M F N C I. A T V R A.Gr

*'l&kXagfie:.Lat.Bdccharis.Ital.£accbara.

Gal.Liancdc nofrre Damc.

BOff.lgnora.^ccharii hcrhdjruttcojd^uaim coronat dddttur : (Htm

fou*afl>erdfunt,mcdtA yioU Cr Vcrhdjci magmtudi-•tdulis angulofm , cuhiti dltitudmem fetcns , altquantulum

Tr>»on fme affcndiahm adnatu :florc fttrpurco Juhalhi-m

*Morato:radtctli44 rcratro nigrofimilihm, ejutlm odor

vCinnaniomo froxtmm. ^fjjrcrum fqualidumqucJolum

Tfl-^x m a

1MU ^ecoc a"f*" » m&s

>ex *k° f

rda¥tU-

^^^fficultathJaUtaris. Item dtuturna tufit, Cr uri-

fl$c"l:mwfesfellit:contraJcrfentiHm morjm uttlifimc

tkrmumo. p^cccns radix affojita , fartum cxtrahtt. Pucr-

j^

m bcoSum i» defefiiomhm frodeft. In dtafajmata uti*

ninImtur, tucundi odoru Qratia. Folta utfotc ejua adfirm-

\J**fki dolorthm iUitufrofunt : oculorum mfUmmattont-

\™TmS tumentlt»««f*rtu, aqilofui tncificntihm ,tgnt-

Bifaru duxiliantur. odorjomnumgtgnit.

i^*h* r»™*idac pons,noe(t Afarum, cutm haclenut *fct B*f-****/*< uicrebutt. Ruellms, Dtua Harta cfnrQtlxcM^nam htr-

^i hacjl

Page 402: Pedanii Dioscorides

$70 DIOSCORIDISbaefthocapudGaUosnomine)eJJeputatMntihioluieorumo'^cntm

jmprobat, <]M Baabarcm Gafrfolmm cxiftimant, herbam paOfc

cmu Matnh\lua, & 1 taUs ScarkjyrM domeftica rocatur, nempi radi-

dem radiubus conft*. . ~. ~w* - tV •.. -

conua diffcde ejje , Haccharcm m i tulia rcpcriri. Q&dje G4Offff

randum^u-x magU adfcptcntrionem yergnnt,eam ne berbamp*

cere , auam Qalenm dicat odore < ihnamam* fimiU ,monarm* u

acrtm 1 Conferant,quiUmatofunt ludicio^fentenliamjerant.

Ruta, C A P- X L I 1 1*

NOMENCLATVRA.\nHyavay.LdUta/.Cr0ffic.Fsuta.G2.lRuc.

ru tnontandfil**'

jl^Jfr^Jatiuaethor^

tcn/I acrtor ejl , cr * «*

dJndta:fatiuduerof^J^

Fuudrboreenafatur,m^

mabosadmittmr.rtuft

unt3cd!faat,exulcerat:urh

naaet,mtfr«d?StA^^itpotuabiucddaliamc'

dtcdmentortidntidotumett,

ftfemen cx uino ,acclM*

me»/urd,ebibatur. foliaf

fin\

ces uenenoru uires red^s

Cuta. mere conuemt.^enituraa

co diCocld ttorm:nafcdat.^'potuue extmguit.cu\/€nethofii. - - ,

ddpeflorv latemm^ doloresJtjfcidtdtemfprandht^F

Page 403: Pedanii Dioscorides

LI B E R T E R T I V S. $7t• ' rf—

iffi

nfebrm circmtu repctetts,pota ut ante diclu eft. Item ad mfla

^scoiimlH^recli^ntefimt^cuoleodiCoiLi cymfufa. Fce

totoMKiiluaftranjrulatn iibcrat,fikgemtaiifedetenui cu mcile

m\cmur. Fcruejafla ex oico y crpota, uentns tmeas excutit:

Mcwrtjs dolortbus cx relle>at]ua tntcr cute cuficii il/mitur.

£lfleinf>otuauxiliatur,decoflam tttno addtmtdiaspartcs,crwiu. Cruda coditad ctbo Mifusaaem excttaudolores oculo

iL^j^..?i /J

•• - r ^. :nwcufoieta ienit,doionbws capitvs cu Fjjacco ey~ aceto uiita

*xik*tKr:profiitt?te naribH^Jancntine fisiit,trtta CT mdita.te-

Cr crup

^Urucu Myrto Cr cerato prodeft. Cupi^ ,

Unro*ffrtcla,aib*uitiliginimcder. Cucijde tilita,formicatto

totolut^uerrucas qua rhtmtflorc reprafentat: cotra tmpe

(p»« cu alumine ct Melle uttltfiime tmponitur.Succmm maii*Wi caljce calfaElu6,aurm dolori efficactter tnfundtt:hebetu**mh yuifenferc, Ruta cu Fcentctdifiicco ac Melie peruncli

^M^gnefacriitulcera quaferput>autin captte manat ettacekKtficco ti Cerufaperjanat. Maja allioru ccparu^ acrimonia

JM-Afotana ficopiofim e(iur,tnterfictt.Duflore promtt, et4

miiri^colltgitur,cuteinflat:a' ruborc quodainfictt,cupru

T

^cu^cmhiinfidmatione.Oportet itd% eaunftps antea mam O-facie coiligere. Tradimtfiiccugaltmaccispuiits tnfbar^

ftjnvcere.^dmut eanua 1 Maccdonta circa llahacmo

'Fodeai^omcdetes intcrimcrc.MontoJu* aute * locu4,ut

^htet.semeeim fotu,cotra tntcflma uitta efftcax efl.m an°fc comode addilcoira incbtinetiaurma tojiujcmcfeptems

* *pof«, datur.^adix hwu* montanu Moiy uocatitr. Sj ItM

^^iuafimiih eft. Prodejl tomitialibus Cr coxcnduii^

* ^^mcftrua mouct,partu6 enecat.^Ccrtor eft uirtbtts qtta

0rtenJJS>O uaitdior.Syiuefim,utpote noxia, ctbts abdicatur.

^C z Sylne

Page 404: Pedanii Dioscorides

|7* DIOSCORIDISSilueftrisruta. C A P.

X L I I I I.

NOMENCLATVRA.Grd. Xivyccfxcu Syftcy. Ldt.Sjlueftrit ruta.HA^.

Jaluattca. Gal.Rue fauuage.

v1

#-

OffHarmela.

Ocant etiamnumfjltteftrem I{utam,4Uodin CAflw-

cta Cr Galatta ^tfidfntttma Molydtcitur.mtexf

%na radice multos emttttt caultculos :folijs multoM*r jiutd longioribtu^tcnertoribittfaodoregram:^

1

candtdo : cafttulx m cacumine fauio mdtoribw,auamjatt»*

KuU,ejua tribtu maxtme farttbtts consiat.tn qutbmtrtan^-

htmjemen,jubrufum,guslu amarum recludttur, cutttt eji nfi-

Semenautumno maturejcit : quodcum mctleutno, Croco O

Feentculijucco, acgailmaceo fcliey tertturcontra retufam ocih

lorum actem. Sunt qui eam Harmalam uocent, Sjth £#**•

Qm Caffodoctam tncoltint, Moly ,quontam quandam cnm

Molyjeruetftmibtudmem.radtce mgra,flore candtdo.In co h

bn4,w Utojolofrouentt.

Moli. CAP. X L V*

NOMENCLATVRA.Gra. M«\v. Ldt.MolyJtd.Mok.

Gal.OflF.& Ger.

ignota

M Olyfolia habct Gramtnis lattora, humiff^rfa :florern

albx rtoUftmdem,fcdmmorem, lattct colort* :^

Page 405: Pedanii Dioscorides

L IB £ R TERTIVS. j 7 *

wcdndidum,eji4dternum cukitorum,m cuiH4 Cdcumine ine/l

^fudauod^Htjfieaemreferat. J(ddtx pdrud, hulbofd,c]u&

wrumm modum udlet dd dpenenddt uiiludtji tritd cum Inno

^ntosnpefofutycidtur.

KVte& bortenfts <? fylucliris noU cuiuvtfunt plantd.Sylucshit

(nondt hacloquorcui 4,4..Cap.peculiare fa.it Dtofeortdes) infpesmm nafcttur,& montibm iuxta Montem Veffulanum , &^MkorihtuGaUtarumlocU.\tali£ inmonttbus Dtui Valentmt,wgano, &> Gorttiano comitatu. DomeTitca fimtlit efl , ntft quod

"toor&odow grauiorit. Kuta fylueslrn in excalfactentiumeft ordi-

1mt0>demestica tcrtto.Uerba non acres tantumfcdctiam amara.?pvM,Q> potcnter deftccant. Kuta in yenena ytrtutem noucre M »-

^wfautdernfc praparant cum ferpenttbus dtmicatura. At Kuta

^^dequafiparathn traftat Dtofcortdes ,cuiufque natales pe-

-R^facttAtfJcrta Kutafylueftrt,cutus pracedenti capite mctionem}^GaU™>r*faeeflnigra,florclai}eo. Keperttur tn GalLta N^rfco-

^^momntbm notis,qua* ab ea Diofeortdes exposiulat. Prater has

&rU r$*""' eft ettar" &ut£ caprarta, quem ltali Galegdyocant,

*'"> Lauanefi. Nafeitur in ipftsfoffarum fummuattbus, Forwo-

^r^-Uuicmirandamyim mpesiemattrtbuunt, inyenena,<?

^*lmf*rpentmm,cibofumpu,feu tU.ita morfui. Potafcmiunciapon*

^Puero^natepilepttcos,Attamcnhac Kuta caprarta,non

eftPo-

jjj"*;Mo

(j Homero,ad excuttendas fafetnattones yalentifltmum,

h f?M€ramo tribuitur,radtce rotunda nt»raq;>magnitudint Ce-

^lioScyUt.florc canduio,Gracu altjs luteo. Vlimw M olyfibt allati

'«*,«* Campaniatgrt tnter dijpcultatesfaxeas effofuradtcc tri-4N« longa,acnc\ flcquidem foltda, fedabrupta. Molynoslrir <ne

'

l

&ot»m.neccfl,qui e locts ybt nafettur,profcrat.

Panaces- c A P- X L V I-

NOMENCLATVRA.Cr** Tlocvaats Hg&>t\etoy.Ldt. Pdndces herddeuiH*

It*. Pandce heracleo. Gal. 8c

Off.ignotum.

Page 406: Pedanii Dioscorides

574 DIOSCORIDISP^inaces nonmdlts Heracleumdicttur, exquo Opofmx

coli/giJoLt.Piurimutn Bczotid O* in phocide ^iradtf

ndfatur-.ibtcL (omfcndij & (judsiu*, OMi ex eo iiquorc frctiU-

tur^rdtidjiudiose coiitur. Folijs efi dffcris.tn lcrra tAccntthm

hcrbacei colorts, multumadflculneaaccedentibus, m amw

fuimfuepdrt.to dtuip.s:cduie,ut FeruU,aitiftmo, fii Unugnt

rjuadam tncanefatfolus ettam mtmtiortbu4 obfitus^mvJ^V1

ceu IXnethiytn cacummefore luteo, Crfcminc odoratojeruen

tejrradtceshabetmuin4 ab ortgineuna, candtdas,grAiwM~

byayCr Mdcedonia. r.xafiturfuccpumafd rddice,recenuw

hum fullulitu:e4 candidumfuccum emttttl^uiflccdtu6, mjl(jn

md cute croccum colorem contrdhtt. Fjjiuentem autemj^um

exctftuntyfolus excduatofolo ftrdtss,qu& (tccata tollunturSmt

li modo cauie mefiibtta tncifo,frofluentcJuccum extmunt. S&*

horesex radicibH4,dlbd,rigentcs,dss~ientdfyJiccdtaudcdrtei

nonfcnuant,aromaticdferucntesguflu. Fruclut exmedtajer

U al?o idonesa sfl.fcdex Agmiufloionibus, ab ufu cibario Ab>

fjorret. Maxtmem hocjuca cenereprobdtur ftam 4m#W

mn6,tnterne dibua,autJnbfuluH4,for;s ad Croct colorem mctt<

nam,Uiiis,fmgv.ihfiabiiis, tencr,fidtim in dftd cliftej^

grdut odorc. Ntger tmfrobatur,dc mollts. ^tdulterdtur -4

momaco aut ccra. Sedfynccri expenmentum efi,fldtg®

a<juafriatU6 refoiuatur, cr iacicfat. Excaifactt, moliih^

nuat : horrortbu* fcbrtum circuitibus^, uuifls,ruftu> wtr

dolori,torminibu6,ftiliiadto urtna conuentt. Contra ucjictj

btcm ex arjua muija aut uino btbitur:menfes trdhit,J(£Wm

cat,tnjlationcs qud uuiuam male habentJuriUMfyicxme

l*tm,itfcu:n. iff. i imtur, acofss Gr cafttu medtc^'

mbm ddmifcetur,carhiculos rumptt, fodAgnascumuft^

tmfttbnemu '

>loi c dcn -. hbcrat,catus mdttut3oworU

AOtrfl

Page 407: Pedanii Dioscorides

L IB E R T E R T I V S. *7*Km illitn exc;tut. Ex eo CT ftce optimttmfit emplajiru , coiu

*notftimtm morjtts,qu&m rabtem efferantur. J^adtxm ra-

wnu confcij[a,uulua admota,partm extrai aduetera ulce-

r* effic4xeJ},nudata eJJa,corfore ofcnufi mta cum meUctUi-

ww. Semen cum ^fbfinthto fumftum , menfcs felltt : cum

^rfolochia prodeft aduerjm ammalta , tjiu uenenum etacw1 wtur.Et contra uuhdzjiranguutM tn utno btbttur.

Panaccs Aiclcpij* C A P*

XI VII.NOMENCLATVRA.

^ivants aotCkvm&.lAt.Vanates ^ffclcfuMal.Pd'

nuect^cJciepio.Galdc OffIgnouim.

IJ^naces ^cfdcpij, caulem kfolo ermtttt tenuem , cubttd-

1 ^geniculatum , circa qtiem folta Fantcuitfunduntur^Umai^. -._/ ,. '* I .___. ___./._,/'.u

Cr acruguftw : radixparud

habmtfiores cr Jemma,con-

Cr tubercula, /t trita cum /\

pntptpx: umo btbuntur , GTl

*Wur.^dicjtu vanaccijylucflre Onganttmuocant.alij Cwkm:de qua tn Ortgani mcntione dixtmtu.

Chironium Pahaccs, C A P*

XLV I 1 I.

NOMENCLATV R.A.

Gr.ztivcoag xetp&vMp.Ut.chtrcntum ranaccs.

ital.Panace chtronto.Gz\.6c Otfio

Ignotum. .

^c 4 c/"r#

Page 408: Pedanii Dioscorides

*<7<> DIOSCORIDISHiromum Panaces in Pelio monte maxime prouemt.

Foltum eiit* ^maracofimde :flos aureua:radix f*rM,

ejuaz non alte demittitur , guflu acris. Potaradixferfentium

ueneno re/ijiit. lllita coma,eadempraflat.

PAnaccs ah inucntortbui a«nomen fortitum ,nemf>t frimum*

Hercule , fecundum ab Aefeuhfto, tcrtmm a Chirone , iffof*»'

mine morborum omntum rcmeiUum polltcctur. Vanaccs Hcnntey

ftontctn Ualtaproucmt,maxime m Apulia, in Aftnnmii«g»>V™

montcc]uemfibifroximumSenenfes,Ar£enUoyocjnt.Serttur&f

nbm m horii* , •JUniationh Cr pubtici ftecUcuh gratia. Attmm»

nuUo I talia loco extrahitur i* Uquor , qucm Opopanacem yocant.&

Vcnetus cx Alexandria affcrtur,ma£na exfarte adulteraW,re}*>

tHrtamcnquandoquefingularitwtidui&fmcerHi. Semen&rdi*

Panacis ad nos hodtc non ajjertmtur ,quantumuis htcfant necejjarvi'

Ideb dtligentcs Chtrurgict ad inducenda qua carne nudata funt o})^

radkum fagmenta magna fedulttateinter condenfatumgummtf '

quirunt,queif fuluerem in id remedtum effciant.Ofofanaxqf*n J

fitradkcvcltaule Panacts Hermlei,excalfacit,emoUtt, & &&'*>'

tioque excalfacientium eft ordine,& dcficcanttum fccundo.^ ^cortex caltda ejrficca eft , mimus tamenfucco , yt qua dHMntif

u(ierforiafit. Vanacts AfclcpiumC Chiromum nemoejtqus cji^

autm Europam afjerat.

Ligufticum. C A P. X L I X-

NOMENCLATVR*.Gr.Aiyvcjixop.Ut.Ugufticum.Ital.Liguflico.

Gal.Liucfchc.OffLcuifticuiri.

Igufluum , yuod alsj panaceam, altj Vanates mU*

. flunmum tn Ligurta nafatur , m monte sAf**® '

v ~Ifibm conterminoy undcnomen traxtt. Panaccs tncola

ab re affellant , ejuomam cr radice Cr caute ,fferacuo i

Panacifimdefit : %sr mrtbm eifdem praditum, GtinttU

[^

Page 409: Pedanii Dioscorides

L I B E R TERTIVS.

*Ligufticum.

377

alttfiimis Ajjcristi montt-

Im , ac umhrofis , maxtme

tttxta fittenta. Cauluulutn

Jirt ^Anetht, gentculatumy

tenuem, ey m circuttufoha.

SertuU campanaymolliora y

odorata,prope uerttcemgrx

aliora, cr ionge magis di-

Utfa : tn cacumtne mujea-

rmm , tn ^uofemen depen-

det ntzrumfolidnm CT ob-i /

longum , janiculo proxi-

mum , guftann acre , Cr

aroma olens : radtx candi-

da, HeraUcotta Vanacisfi-

milps , odorata. H\adicis fe-

mtnisque uis excaljaclorta,

concoauens. Prodefi ad tn-

Jn^lores,tHmores,concoBionesMemadmjiatiom

^l^Hsftomachu* turgeat : CT contraferpenttumiBm:

J»CT menjes potu trahtt. Eofdem prafiat effeEim appofita

*' Sc*>ien cum rtdtce oxyporis C7~ medtcamentts deco-^m tdmtjcctur : ort perauam uttle : auare pro Ptpere

*fw to mdigena adobjonta. ^tduiteraturjemme quodamj

^k^odfaaleguftu dtfcemttur.amarum emm efi. **tyfi-

nr**icultautsejelis admtfcentes Ugufitcum dolo wltanU

\ {ttficum.a U<rurut vbiplunmumna/utur, Galeno Ithjfitcum,

t^neP U:"fi'cum yulgare. Sujmdem l.eutfitcum non mft in bor-

*££**' Caulmifacit UHptmum , concauum ,& craffum, & non

^'"ttdefuonarrat Dtofcorutes. Vaha mhUadSertuLmcamp*-«"duntrtt yt Afu mctfa, crathora tamen& maiufcula. Semen

Page 410: Pedanii Dioscorides

37S D I O S C OR I D T S

Itcet Vccnktdo proximttm , tamenfolidum non eft,necaroma oUm,fei

fiabite , &f<p*amofum. Vorro chmrertm Liguftkutn GemM&f*

totam Ligt \m eop/ose nafcatur , & iniht femen m ctborum condt-

mentum veniat , publice tam-n m alias Italtx partcs nonexpc-rttt*'

TLtus ettam fumma abundantta eftin allip'imisyalln Anam*(? Gl'

rtttant comttatm montibm.

Paftiinaca» CAP» L»

NOMENCLHVU.iratpvXiv©- ccygi&.Lat.PaftmacaJjfofi

Jtal.PaftmacaJaluatica. Gal . Carrotes

fauuages.Off.Latino

nomfne.

Paftinaca domeftica. byiueftn m6

Page 411: Pedanii Dioscorides

LI B E R T!RTIVS. 379

P^slimcafylucfrrpsjoli.i Gingidij hdbetjatiorafnbamal

ra,mlm retlum jcdbrii:umbelta?njtmilcm ^Amtht,in

<jujlQres infunt canduli.ettn mcdio pnrpureum qtuddamjer*

ricroceum.radtx diqtti crdfiit:idinc,dodratalk<>odorata, ft<t / n^mnditttr.Semen fotum ucli}npofitum,menslrud mouct.

teconuemt mpotione,qttos unruz dijfcultas torquct,aut laterx

^lorexcrucidt,aHtftaq!taciitemJi^

wMdntifyprodeJl. Prtjumcntes idnullddfficttwuridafer-

/

\tihi

>meremJtimulat,parMappofitAetjcit. Foltatrttd, Crlm

Md(eimpo/itd,pbagcLn.is ulcerum pnrgdnt.Sdtiuddd

^npollettwejjicactor tamen,CT ctbo dpttor.

JWhwm domesliea O" fyh trts,rtra$ nofiro tempore in horten-

X fa*otaefi.Kectamc» VasimacadcmsThcaCarota cjl, nimirum

^inuUsynquamfcripfirtt, ?a7hnacam domefticam,radi(.e purpu-

7*t

®'f*nguinea.Eodem mcrrore ver,a:iur,quipro Vauco yfyluesirt*

^'^femenaccipnttJetllaloquorqux in vmbett* medio paruum

Wto&pnroureum produat. Zt quamutt Vauci&VaTtmacafyl-*?"•»

fi< vwes conuenuqtt, v: vmna pro altero vfurpari queat , non-

°fi$mur i,itm cffe Dattcu „ & Patlmacarn fjluestrem. Bac m^tmeniuvalmtior.prattuuefemm cr radix>& absterfi- c

***£*&am contmet.

Sefcli. CAP» L I.

Nomenclatvra.Cr*- Urih ty*#rx\*&Ti*$p Lat.SeJelt MafiltenJe.

ItaLcodcm nomine.G al . : c r mon tain.

Ojf.Siler montanum.

*$ MafiiUenJe foltd Fccmcult habet,crdfiord:edulcm ue

HP u***m:wnbelLm ^l thij* quajemen oblongttm, an

tr^m.detpum iicre: uuiix l ngd eji.tucundt odo-

***5 et radtx excdlfauUt tttm habehpomjlranguria.cr

ortho

Page 412: Pedanii Dioscorides

1 So DIOSCORIDISorthopnce^ medentur:Jujfo-

catwnibns muherum, comi'

tialtbm^ profunumenfesVpartw trahunt:adomnwn-

terna malapollent, tt|6w*

terem janant . Semen cm

utno fotum , concojuit , O*

tormina dtfcuttt : eputh ft*

g* bnbm uttle, Cr contuf

\ fiiEltones m itinenb^cm

Ptpere C7* utno btbttur :tif

frts, c*terisj3fecudibui <U*

turm fotu, qm faciiiusfw

ffxtmemtatur.^ethofcv.m

Sefelt , folta habet ffeier^

mmora,CradPencl)ment

modumoblonga.futexnt*

^ricat.falmitibmtnbiU^

Lttaextenfts/amtifefff'

dalib^capitulo ^Oiethi,Jemmem tritictmoremdenfo,nigr°>

amaro,Mafilien/iodoratiore,cr dcrtore^multumfuAUi. r

fonncnfe folid habct Ctcut<£,ldtiord,crcrdfiord:caulemjufr

Mdfitlienfis mdgmtudinem,feruldceum, CT latam tn cdcti» 1'

ne umbellamjn qudjemen ldtius,odordtum, CT carnojurnj

det.Etfdem uinbusfrdditum eft. Ndfctturm dfferis,ng# "

toUibut,inuemtur ctidmnumm mfults.

Crcticum fcfclu C A P- U 1 '

NOMF. NCLATVRA.

Mafsilienfe Sefeli.

Grd.TofMxic-tJ.Lat.TordiliumJta.rordilto.Gd'

8c OtiF.non facis cosnitum.Tor

Page 413: Pedanii Dioscorides

LIBER TERTIVS. 3$t

Crcticum fcfeli.

•&»«»

TOrdyliu, tjuod ahqia

Creticu Sejelt uocaut,

mxu Ciltctam ^cmano mote najcttur, herbulafurculo-

Jkjjtmme duphct,rotundo %

Jcutulorum cjfwtc^ odorato,

Jubacri. Contra urin,t dijji-

cultaieb'.bitiir,potn at mtn~

Jes. Succojcminis caidtsa ui-

rentis, ternis obohs ex pafjo

decedicbius hauslo,renesJu-

nantur. Efjicax cji radix ad

cied.is petloris excrcatiohcsy

in dcltntlu cum mclle.

SY.felli Ma[?:!icn[c tnm in vi-

cims Majiilix locu , tum tn

ommbus T rulentnw montihut

enafcitur, O" jpecianx qnamuquandoque prubatum.habct ta

hbrtj**' ^U0<*

^

tneatt0Kt Moftondu nonrefpondcat,inquo m-t^/p^^^^^^O-ciwicwwor/o^myenf/^^r Ufeh Acthtopi.

ento

l0?0ntfactim >O' Qrettcu?nad nos nonaffcuntur, ac proindc

*>tma depertjt.Cerux a partu Sefcltfe purgant

.

Sifon. c A P- L I I I.

,NOMENCLATVRA.*

h T*'LaU,f°n - n*'Sifone.Gal.nomm noit

S

nabct^Off.pcrpcram fcmen Amomi.

j

0a WgituJimen ejt,msyru ndtu,^Cptofemtle,»i°rum,

f<ni^j& cotra lienss uitta bibttur ,urmd dtjficultate

kt** ^"noraJos mefes citat. (Tuo in codimetts cu cucur-

QvSf^S"* tituni.ln cacumine granuU multa qerit.

* * ftmc illud quod pra \momifcminc ojftctnx oJlcJ.tt,eadcmVl

*?*trofeUm vulgariiforma,colorc puUu,cu tundnur odora-

wn

Page 414: Pedanii Dioscorides

3$z

tum

DIOSCORIDIS.

tat.kt ignota mbUplantaiqui tandem defeminejtdtmre fojjumw

fiec enim exbedttum bifde rebns titdtctum, <juetf\e futipfMjrartes $>mt& depttl& no nftt n t

.

A fum. C A P. L I I 1 1-

NOMENCLATVRA.wp.Ut.^iJitm.ltd.^niJo.Gal.Aidt

Oflf.Latinonomine.Nijitm wjitrnfi

cdlfdut,exicut:cns

balttu iiicundiore ftcitjoio^

ris leuamentu frasiAt,urtni

Ciet.-dquiqtufubljtCUtU-f1

fdt. Potum fitimMet,0t

mdliHusnenis aduerfdffl,»*

let admflatwnes,dku &*h

bdfommdru proflmafsltt,

ldcddmdmdtetiatyuemrer»

ftimuLt:dolorescapw»*#>

fupr^arths.Curoficiotn

LMmedetur.MchMfcrnf

fi

Anifum.

CumMorefSdnsMttrf

md Uuddtum ejl C*#»froximo loco Miffflft

gm

AN//7& pUnta Cr fimen yulgat* funt notitU. h*r&<**dum ejt.air ,c/ am.irufuium > ctuutura adesuwnia^

a'

terttx caitdorum tZrjiccorum clafiU.

Carum. C A P- IVNOMF.NCLATVRA.

Gr*. .Jf@*. Lat. Carum. Ita-Caro.6*1

Page 415: Pedanii Dioscorides

L I B E R T F. R T I V S.

Gal.&Offic.Carui.

S3

sArnm ,fmen cft uvAgaru hotitu. Excalfacit5 ttrinam

Kjconuut, [iomacho utile , os commcndat , concociioncm

wmtjiiuhttr mifcetur antuiotu pr oxjporti , ^imjliuccmF™i.fydtxco£l4

i Pajlmacd modo nuuuutur.

hr*W prattnfn btrba cum fcvnncnotacft. ]d Gcrmani paw-totmmntimt

, eoquc in c: rttm condtmentum vtuntur, vt nos'jt-Tmtofcre ordmc excalfacit , & dcficcai, & modtcam ammo-

*«» nfoit .

J Jrejtpit

um. CAP. L V I.AnetfiN O M E N ( L A T V R A.

Qr^nh».Lat.^nethum.ltal.^Cnctho.Qi\.

Anct.Off.Latino norninc.

A Xuli^Xnethtcomdfc*

[\ mtnhcL deco&um^o-

tu tac euocaty inflationcs,

tormihaj 1 t, aluum 3 ttomt-

tionestr /tftit,urina* cict,ftn-

qultns lenit, oculorum aciem

hc%eiat,£cnitura reftuwut,

aftdue votum. Ftzmihk uuU

ux malo opporinnis , ad dc-

feftt \utile. ConJylomata

tllittts etw cmii tolltt.

Anetl ium.

Atittbi tolantafaniculo ad-

fhnilti , lattm tamtnft*

mtn. ( at i cji A nctbum (iib

Jin lirradm^tut mtun -

tetertio. Xftumcalidnm 0'fiC"

iwncftt*. jordtrjt.

cnmin

Page 416: Pedanii Dioscorides

? S 4 DIOSCORIDIJCumimfm fariuum- CAP- LVIL

NOMF.NCLATVRA.Cr. Kvtaivc» SJtiff^. Lat.CumiriumfdUuum.nal.Ciminodo-

^///co.Cal.^umin.Off.CuminumromanuiTi.

rt*** f.A

•' fea>*"^ w4<?

;;^f/^-

ficum quod Hiffocrdtes rcgtudffeHduit.Secunittmio^

tenct ^Cegyfttum , rctiquafequuntur. Prouemtm CdldtUyin

^f/id, Oltctd,cy Terentta, CTflerisjj atys tratlibtu. ixcdl-

facit , adftnngit , exiccat. Mtormina injiationes^ comcnit,

cotlum cr cum olco mditum,aut cum bordcaced lanrUi^

Orthofnoicisddturtnfofcd.demorfs dferfentc,m uino. Ttp

cotteflionibws duxiitdtur , tmfofitum cum uua fdffd ,#* l0

7

fartna cerdtotte. Menfium abuttdanttam tnhibeU Contnturn

autcmm aceto, er nartbm obtcBumJanguiriPsfrojiuuiA^

Colorem bibcntium,autferunclorum,mutat tn paUorem.

SylueftreCuminum. CAP.LVIII*NOMENCLATVRA.

Cra. Kvtuvcp aypcp. Lat . Sjluejlre Cumtnum.ltd.Omm

/^//ro.Ual.Cornucce.OrF.Confolidarcgalis.

srfficauutfytn Lj/cia

ijfamagigmt :fr

\ule,ac tenui,quai > nk dut qmmsfolu

Cr Gm cida dmilura. 1» cacumine u

ibnAiM

dut lena hdbet, moUia,roturida , in qmbm eftjentendceroji*>

gi. tjattuo dcrtore. Nafuturtncollibm. BtbiturjenieeXtj*

aJu i ; fm tormma inJhttonesjfite cotra uenenat.n beftt#>

no.fi, ulttu exacetofeddt :Jiomacljo utde^que httrttor*ex

fugillaca toliit ,ftmaducatum C% Mellc cr uuafafjd ^in

^.Teflm tnjLmmattcmbm , adtcchs etjdeilittu medetur. Ef

Page 417: Pedanii Dioscorides

t r B F. H TERTIVS.

Ammi,

to*

lisjloribus penjiliafromtt

tornicult y m quibm jc-

mcn eft MeUnthto Jimt-

lc : yuod potum ommumJerpenttum morftbmpra:-

Jtdio efl. Calculojis C7~ tjt

qm urtnx fliliictdio uc-

xantur , aut concrctum

Jangutnem cum lotto red-

dunt, duxtbdtur.jed ^Aptj

JcmenJcrucJaBum po/ica

btbendum eft.

CVmmum fatiuum fo-

lus ell famcuh , cauU

ynuo , t ijuo plmres ramuli

prodeunt : jlorefat m umbel-

lam, Crex ea lopiofifimtum

ftmcn tmntit. Kadtce tjl c.i«-

dida» fubrotunda, quaji bul-

bofa. Kafatur tn putribus

riu* Cordus vtrunque Cu-*3&** ** KueUiu1 & Yale— - —-*- -mIx 7 *tHM m Conf°M* ng*b » C/ Cornuta nofettant. A t

&M]ncutritm ln ^talta reperirtfcribit , quode luta.Gahtia,

txui}* y^ fumm* ">/"** nakuntur nonaiJerantur.Cjmmumm

mntiHtnordtnii e}jit>.rtu\

Ammi. C A P. L I X-N OMPNCLATVRA.Cr A^t.Lat.Cr ltdl.*simmt.\JaL

&Offic.Ameos.

4.

mt ^hioptcumCuminumdppelldnt:plerique hoc

M%m ktMrJum ab illo extfttmant. Vul^o notum eft fe-

£ mcn

Page 418: Pedanii Dioscorides

•jSS DIOSCORIDISmen txile,multo mmiu Cummo, Onganum rtfipiem. £/<£«-

dum eji purum , mimmefurfurofum. F» ei excatfatloM,fer-

uens cr exiccans. Facit adtormma , urm& diffculutem,Jer-

pentwmitlm cum umofotum : menftrua aet : mifcemrdtro-

dentibut canthandum medicamentu , <ju* ecdoria u°cant,«

tnde exort» unn* cUfftcuhatiU refiftat. Sug.Uata cmWtoUit, colorempotuaut iliitumutatmpallorem. Sujpmcm

uua pajfa aut refma.uuluoi purgat.

AVLmi Matlh.olo« aulhontate D.AW^ ^omaniJ»JjJJ

SmfUcaru txcelUntifm, m UaUanon nafatur,e<j<* r

„trfi fjtnibu*\ua Kmmt nominehjW^JJ1 quodvtrum Amnu jem

firat. I d nat,rap*»ffucum tjt , & m»W*

fucumm tertu or£»>P».

Coriandrum.

C AP L*

NOMENCtA-T VR A -

drum ** Ccr,an»m;"'

Cor mdro.G&yriandrc. O^

CorundrumLarinono-

tninc

Cort**

Page 419: Pedanii Dioscorides

LIBER. TERTIVS. $$7

COmndmm aut Conanum, uulgaris c(i notitia,mm rejri

geratoriam habens. Qjtare tllttum cum pane aut polen-

^mlpusfacrif, cr ulcenbws yuajerpunt, medetur : eptnj-

"idacum Melle uel uua pajfa,testium injlammationes, car*

wculosfyfanat : cum Faba Jrefa ,ftrumts Cr tubercula ds-

m : tmeaf mteraneomm expcllttfemen , cum pajfo potum%

C'gnituram adaugetylarqias tamcn fumptum , mentcm

Mnfa fenculo mouet . quare continuo , CT copiofiore uju

Mwnendum. Succut cum Ccruffaftumdue arf*" 1 •**—

*ttmendat.

iflam

VTOfttm eftCoriandrum, & eius femen quod in condita cedit.

^ReT»a.if>fdtff<!ntiA amara habet plurtmum,atjuet humtdtte-rn

^ parum, asiriflionit tanttllum ,-vt ab ea reftgeret , quemad-

° m tx «marore , excaifactt : deter+et , dtrertt , V tenmum eft

1

Hieraciuirw CAP»

L X I-

NOMENCLATVRA.Gu.

I(fik/rp piy*. lat.Hicractum magnum.

Ita.Hicraao JtMfg/orf.tJal.l-icho-

reciaunc.OffXicho-

rca lutca.

toacium magnujaulem cmtttitaj}ert4yfuhrulrii,$t-

* 1 noJ^nt,cauu:jolta cx tnuruallts ranujculc diuija,jimilta

i % Soncho

Page 420: Pedanii Dioscorides

|M DIOSCORTDIS

Hieracium.

Soncho fcr amlitum : h-

teos fiores in oblongis tt-

pitu/is. Vim refrtgcudi

habet,C modicejnkfctfc

gendi: undc iUitumJonu-

cho djluanth mfLtmmno'

mbm^frodefl.SuamrO'

fionem flomacht flrkto-

ne mitigat. Herba cum n-

due illiu y wkm dJcor'

fione itlibm auxhtnr.

Hteracium fdruum,foM

ex mteruallts habet ,£»*

fa m ambitu : cadiculostt>

neros , mrcntes , tn f^luiei fiores orbcmarf^

tes,cmicant.VimJuM'd

tadem ad yudjupertor impendit.

HUracium Vltnto tx accipitrihus nomen accefit tcjttod e,iii J

coyn^utUus elmto, oculos acalt~tne expcdtant. Herod

tum Soncho ftmtUs ,& ruUtcn noU : maius Cichored l^cl 'mt

lntubt fylueTfrn nomtne. Uarum nuliam Galenutattt VauhuM

ttonem factunt.

Apium. C A P.

L X I I.

1 NOMENCLATVRA.

Grd. crtKivy. Lat. sAptnm. Itd. *Ap°caI

Page 421: Pedanii Dioscorides

L IB E R tEHTIVS, *gj

Gal. Perfil. Offic.

Latino no-

minc.

km

H^njis^fpuherbaadcadcmadqui, Cortanum con*

nentt: inflammationibus oculorum ycum paneaut po+

ntilwnitnr:&f}HantcmftomA(hum mulcet: mammArum du-

mm ex ktle concreto contrAtlAm reprimit.urmam ctetyfiut

^^JiuecoclumcdAtur. Vecoclumeint rA^cssa^potum^ue

^mnoxa refhiit^auum uomittones excitct : Aluum cohi-

tJemen uehementm urmam pellit.contrAjerpentium uenc*

^efotAmargenttftumam auxiLatur.infUttones dtfcutit.

miMurmedtcamentts qutdolorum leuamentapraslant,er'Acu cjiioque

, ac tuflis remcdijs. Fleofehnum m humtdis

Jltnr

>l*UuogrAndM^adeadem efficax. Oreofeiinum,caulei odwitem alto, al radice tenut exeunte : pcr cmm ambi-

nmi c?- cApttula Ctcutd, multo tAmen tenutorA :femme

Hmnt ->otiongo

y acri, cr odorAto,tenui . Nafctturtn petro-

'^monnhiu. rrinam ctet,jtmmeac radtcetn utno potis:f8/« trahit. ^Cntidotis, nccnon mcdtcamenus urtnam ucn~

f

®* excalfAclortjstnfcritur. Nec halluctnan nosoportet,

* 'Mintes Oreofclinum effe, <juod tn faxss prouentt : altud

.^Jt Petrofilmum. Petrofclmum m Maccdoma proucmt,

J***"?*"loctsyfcmtne ^Ammij,odoratiore,Japore acri,aro-

mfLVrmam ut ac mcnslrua , contra (lomacht CT c<>li

J tioncS) cy tormmA prodeft : latctum, renum , CT uc-

^£nln«inpotuJitl>Mcwt. Mmtjcetur antidotu urmam

C Hlff°J^num , LAtmt olufitrum AppelLn: , ahqui

****>fkmmk aliudftt quodpropric Smymion dicttur,

Page 422: Pedanii Dioscorides

%0O DIOJCORIDISutpaulopofi refertmm.u

,§ autem maiw etJatmo J'~'~- h pio candiim : caule d»>

cauo, molliy habentcef

luti ImcAi:fofysUtioriy

m pumceum uergcntiw'

coma Horifmarmhflorttr»

plend, depedentthwin t&

mme corymhts,dn\tf^

deflorejcdt. EdJcmmtW

gct mgro, ol>lon£o,Un>

Jolido yaromatico . J(f*

dimtttttur tenui* > o^r0'

candtda , qua cs comm^

dat. in umbrofis CT f*'

Jfnhm enajatur: olerum^

ncr'h ,ut apmm. qadixcrn-

dacotlaueeftur.FoliAf

caultbm decotla m*nWApium.

tur, CT perje aut cum pijcibnaprApdrdntur^rudd^ ntuna con*

diuntur. f im hanc habet^utpotofemmc ex muifo utno, mcj

acat : al^entcs calfaat potu aut tliitu : unna ftiiitcidtoan&

tur.t\adix cojdcmprdHat cJJccIm.

M tdicorum bonapars rtj lapfam m barbariammM^rnr^

tutre, A pium domeUicum antiquorum, > ulgjre nojlr»^

Jeimum ejjecontendunt. 1'orro Apium quodoffciits f>ro Ap"> ^€oobtr$,duntt Apium eftpalus{re,domc7iicom.nus.

Attamcnno

*ft<]uod Italt Materonevocant, yt m fecjuenti de Smyrm°f'-ire1&tebtt. Sammultummterfedtjjerunt Mactrcne, Apium Ml

*l '$,

llippoJelmum.MtntdnumApiMmnenJcmtl Matthiolo eYt"** _

Page 423: Pedanii Dioscorides

LIB E R T F R T I V S. i*i

tonnotuommbuscjUMeiafiignant iheophrafiuf C Pliniui ,nempc

^ttfolijs.radtcegracilt.caule V ymbella hnethi. Qjtodad Vctro-

!<kum Uacedonicumatttnet ,eonOi CAremmt. ttcum VctrofcLm fc-

Mn,hmmiocandido & mtntmo femmicomparetur , Offtcmarum}e-

*®"hd*randc , & m^rumOreofelini (emen effcnonpotcfi. Atemmyttfubhniuinomme fiittuum tn hortnvtlitur ,iulturamanfucfa-

^Uwjpecicmprsfcfert. lltppofelinum Katthtolo Uuifiuum efi

^fcre , ncc cjl Haccronc , qucd Wtppojelinum radtceftt taiidida ,&Miteronemvra. (luvdr.utcni m ht\\orid Wi^jofelmt non ftbiconuc-

^lhcojybrafitii cr Diojcortde, , vtdetur I heophrafiu* de alio tjuam

Mondes llippofelmo tntcllcxijje .ntmtrum de ^myrnto ,maximc

«nZaUntudtuti qutbufdam nthdum tnter fe di\\erre Wippojamum

Vtyrntum. ValeriM Cordu4 ftmen \uod pharmacopolid pro l'«-

^noMacedontcoyenditant^OlufatriefJecontendit.

Smyrnium. CAP»LXIIL

NomenclatvrA.Gr^ipvgpn^ Ldt.Smyrmon. Itdl.Mdccronc*

CJal.Lcucchc non probe\

Off.Angclica.

tymto , ejuodtn Ciltcid Petrofehnum uoCdnt , fdfrmm^^munomonte mnttur. Cdulem hdhct^fU, crjlolo-

^tosjoUUttordJuLpmgHtdtdrj ^re medicdto

, cum audd&m dcrtmontd ttucundd t colorc

Yu«nUguefccnte:cdftnlti* cdulium orbtcuLt», ut ^Anc-

Nmtne Brdfic* , rotundo , nifro , dcri , Mjrrhd jafore*

lt^dterum dltertu* loco cedut.rddtx quoquc odor.tu.gujt

ej~ collw*

lurbd Cr2» ^}tit?dlbidm. Adjctturm Jdxo/ts ,

Jf*M*,C?- Imuutm terrcmu V* rddic», .

p^re.Folusmurtd mdcerdtvddobjontd utuntur :dluurn

W*** Kddicem contrdjcrfcntium ttlm biherc conucmt,tufc

* 4-

Page 424: Pedanii Dioscorides

»

39 z DIOSCORIDI5Cr ortbopnaxi mitigat , urmd diffcultati medetur ,recentet

tumores ycoOecltones duritusj^ dtfcutit. illita, uutnerad citi-

tncem perducit , parttu abortu uitiat ^fifcruefaclafufyciAtttr.

Semenjia . renum _r ueftcd uituifrodejr.menjes Crfewn-

JLvifclitt, commode datur tjcbtadicis tn uino.inflationesfiomi*

chilcmtjudoreiciet.crruclm. reculiartterdaturhjdropc»

m potu, Cr contrAfebnum circuitiu.

i

Myrnion Matthtolo U herhaefi .quarn jhufciMacerone^'

_ fujuhlemcaulem halet ApiofimiUm , (lolones multos,fol« W>

fubfnnvMia , m terram rnfatla ,^uadantenm dcrta ,

p*W* > 0(l0'

remedicato:caputcauliumorbicuiitum,yt Anethr.femen Br^j" •

F t rrhriua pn-taue nota , O* ytres Diofcondii delineattom reftonM*

%m Smyrnmm i n tamfinefcente [>lnno,hodse<]uein Italtap' «^

Trrantqm Wttfofdmum ,fyltteftre Smyrmum effecontendH"t '"

mtnui haUucwantur , tfui tdefft autumant , plantam qua ymg°^

peratorut yocatur. Valeriw Cardns Smyrnum, AngebcamfuU*»^

slUm yulrrarcm , fedaua in VomeramaC Bnf^oia ^f"^f"for* radtct. Kamyu\gam,Myrrh%iQHibHJdamysdctHr,<l»^

«nat Matthioltu.

Llaphobofcuirw CAP»LX I I I I*

NOMENCLATVRA.ctfQ$ocrx$y. Ldt.F.ldphoboJck

llajthobojcbo. Gal.& Off.

Gratiadci.

Ldphobofcofctmculacem cduUs efr, aut J^rimarinof^

Us >gemculatH* : folijiduum dtfftorum latitudiney ut '

rebmthi,prxlnnrn^aUquantumaffen< ctrcunfraclts : **

multa babctjmiia umbcllxs ^Amtk /im/ks,Crfcmi^<*$

E

Page 425: Pedanii Dioscorides

L T B E R. T F R. T I V S. $9%

Mmforcmfihlutcttm.raJiceternum dtpttornm lonoitud <%

0* crafitttctmts v.tiim , candtda, dulci , ejui apta. Cautis tcncr

^dercmandtturXontra fcrpentmmiflns , daturfcmcn tn

m- f*maMcm cft , hocpaluto ceru.uferpentium morfibm

rtftjhre.

T^Uphobofcum hancnonejjc Uerh.im , ,jHtm hcrbjry Gr.ttLim ciet

X^yocant, Cequa (uinomtmi vn*ue;itttmi itur , hocconuci-

^ciuod^itt.i dei,fmtlu ]]j]'of>o fit , & nonfrniculo. V uUt M.*f-1 m foyaRe AnaniACr m lomttatn Gontuno plant.tm tntamtm

Utphobofco ftmtlem , >f ounm ouo non ma+n accoii: xcslfac,twphobofium vt potc e (ubtdtbut partibui compolitum , 0* dtfk>

«fandoordme.*

Foeniculum> CAP.L.XV*

y,

F<Kniculum.

NOMENCLA-T V R A.

Gr*.M*g«6f0r>. Ldt.Fcrnt*

culum. Itat. Fmochto.

Gal.FcnoiI.Off.

nominc La-

tino.

FOentcutumftherba ecU

tur,aut/cmcncumpti-

/ana btbatur,mammas Ltle

rcptct. Comd decoclum mrcnum dotoribm Jubdttum

proftcit,quippe fjuodurtnam

excttct. Contraferpentmm

tctmm utno cbucmenter bi-

B 5bttur

Page 426: Pedanii Dioscorides

_ <?4 D I O _ C O R IDISbttur,mcnfes aet.Infebribmndufedm Cr ftomachiferuorem,

ex ajua fit^tda potum , fedat. ContriU radicesW cummelie

illit£,morfibm canum medentur. Succm cdtde wfolf <*'

pnmitur, crm foteficcattu,m mcdicamenta adtjcmr, aud

exatandam oculorum actem commode temperantur. ExM

httur fuccm adeadem ualens , etiam femtne umdi ,umm^

Cr radtabtHprtmdgermwattonetnafts. inlberidaudoi'

€identemjfeclat,fuccum reddttgummtftmtlem. Caulemm^

dtumjum herbafioret, rufiicidemaunt^nia^ admottent^o

faalitit ut caloris exudansgummt remittat:auode(ficaafflft(m

co efi,admedicamenta oculorum.

Foeniculum erraticum,(me HipP'

maraihrum- C A P* L X V hNOMENCLAT V R A-

Gr.lTJrtcpctfaSgou-Lat.Htppomarathrum.ltdlJi-

nocchtofaluatico. Gal.F enoilfauua'

ge.Offlgnotum.

ESt Crflueflre Fcemculum , magnum:ficrt dutemfiW

Cachryifimdey cmm radix tucunde olet ,potaatiel r

£t*rtd medetur, menfies tmpofita aelyucntremfifi*

•' rd c,

femtne poto contra ferpenttum morfw auxilidtnr , f*femtne poto contra ferpenttum morfi

commtnmt , C7"m^

Mmfactt. Decoelumfioltorum haufium,famma4ap^ f

'

£dt. TradituraltudHtppomarathrtqenm,lonQp, extu>v

e?~ Htrtbm fcemculo rej}

nfi fubre-NVUinonnotumfamculumfatmum^ffi^ft^'^^^^

riitnmum apnco £r modictfaxofo loco.men/efibruario.p^

non mmus condtendt* cibt* qultm mtdicin* ytdn. Vaniculutn no• ^

^rtftrptnttsAum ab tiu<guftujentclam txuunt,ac obt»jam *

Page 427: Pedanii Dioscorides

Ll B E R T E RT I V S. j<>?

Kmthufuctonficinut. Qjio perjpetlum caligincm in nominiltu di-

finti. Potenter txudfaut £anicttl*m>ncmf>e tertio ordme, Cr deficcat

fttoQ.Hippomaratbrum valentins cjuhm domejlicum deficcat. E/l £r«W Hipffomaratbri TtntU ,femme acri £7 rotundovt Cortandrt,

ntaliojimile, Jed tUhilmn obera.

Daucuni. CAP. LXVII.nomenclaTvra.

Gra. &<xvk@: Lat.DaucM. rta.Dauc0.G2X>

perpcram,Carotcs fauuagcs*

ojj. Princifij errorc,Caro -

tajylueftrif.

D^Cucum ahqui Daucutm uocant. Creticum folijs Ftrni-

citlojimilc,mmorihws cr tenuiorihnsrcaule dodranta- t\ o^

wmbdla Coriandwflore allofemme atriycandido,hirfuto9

famfimt odoris in mandendo: radtx digttalt craftttudtne CT«drmis longuudtne adolefcit. Infaxofts nafcttur,cr locisfo-

uutmratu.yxhudeitugcmufilHeftri ^fptofimile,acrc^odo-Wm,aroma olenSifcruetisgusfus.Prohat/fimum Cretuum.Tmtum afi^naturgenusfohjs Coriandnfflorthus alhis,capi-

u Vfwwe <Ancthi>muJcdrio Paftinacaffemine ohlongo,ceuCtiwm,acn. Omnmmjemen cxcalfaat. Potum unnam, men-J(s^partusextrahu

3tormimhus liherat,uetcrem tufitm mt-

&*' ph'dangtorummoifihm fotumtn utno auxihatur. Ta-

^dhtudifcutit. SermnU duntaxat tn alus ^enenhusmua-«« ufus:w Creuco,euam radnis,quamaxtme contra uenena-

tom mmriamm utno hihitur.JfJ bauuimpro ?aTimaU fylue?tri,et veteres <? tffi

Vtoftoridesi

^upiant, anjite adeoreneraipfum Daucum Pajhinaca fylueslrU

ri****** ideo tamen Vfffa ejl ValtinacafylueftrUStqmdevt dmerfti

yy^pitibustraaauereDioforuLsetGalentii.CreticumaJ}ortatur

^^•'iL^dvzrofmdeci} Vuftmac*>mScntfi terrttofto C mult*rW«4 locis najcttur.lerim zenw folijs Qorudri etftmine Cumm*

Page 428: Pedanii Dioscorides

D

*** DIOSC ORIDIJinnwltU Ualixloctsprtu t. Vaucum cxc.ilfictto' deftccat. Kadiz

ymtoftm ^uidmfe h.ibet, & vtmrtmproritans.Semtn ipfahcrbayi

ttts. Cordo,I rmania umnes \)auiijfeites,j'ub PimpinelU normat

j ru.lucn. R*fUio, c.rtticum Dawtmfaeji herba qtktmiCdrotamjjfk

UtShtm vocant. Sccundum O1 tertium Dauu 9tmf0» ApnmtW*ab herbarui nomtm inftgnmntur.

DclphJBiufii. Cap- lxviii-NOMENCLAtyif

Cra. At\(p!yto^. lat.Delfhimum. Ita. pclfhmio.

dal.nonprobate, 1 rompetiere.

OjJ. Buccmana. /~ '

F.lfhiniumfurculos cmittit a radiceuna feji[t<tfedales>

aut maioresya ejtubtu jolta exeunt farua>tenuui>aitafi>

fralonga.cjua Delfhimriejf.giem refra/entat: undetramm

nomen eft.flos VioLaib* non difimitis :furfurc^: rsfim m

Jiltftis Miltofroxtmnm>auo n'o altudutilint btbi fotejt Ajcof*

ftone fcrcufa. ^Ciunt emm obietla herbafcorfioncs refolnh

*t(h%muos torfejcere.Jemota uero ea,ff recoliigere. Ptoue*

mt in aj]>erid ey afnctt.^clterum cji Deifhinmm^uod HomA

m Buccmum uocantjufcnonfimtlcjed folus CT tanm w£*

graciliHi.P'iribH6 etjdem folietyJednon ita e\{icacioUt.

OcJ* Delphmto capnt, MatthioloCr Cordo adkcltttum W<-

tur,ijuod Galenm Cr V.vdm nttliim hutus in rtanfonejmf'•

eium menttonemftciant, <iuos Dtofcoridem imitajfe nullinon comp

tumefl. Adde hiujuod td antiquatxemplarianon habenf.necv

\>iofcoridifuijfccauftm,cur filujtujeranhvmbeliiferit herbts PtWF*

ret,m, titutojuo tompugnans.

Pimhrum. CAP. L X I X*

• NOMENCLATVRA.Cra, zigtOf^. lat.Cr OJf.Pyrethrum.Gd*

Pfcd u Alcxandre.

H

Page 429: Pedanii Dioscorides

L I B F R T E R T I V S.

Pyrcthrum

197Trethrum fdiuarem

tiocantyfolut caulcmj

cmittit ut Dducum fylucflre

et Fcentculum : umbcllamci

^Ahdln , arcmxtdrotundi-

tdtis. Haclsx lon pd efl > pollt-

cts crdfhtudine->qu> Itt fcrut-

difiimo.Pituttam cluitjdco

m dolore dcntium , decoBd

m dccto,coliuto mde oreyau

xdixtur.Manfapituttdm cx

trahit. Sudores cietyperun-

Elo ex oleo corpore ; dtutur-

nis horrortbni efficdx, con-

tra pcrJYiBionci membro-

rum y rejolultonesa eximie

conduat.

J retbrunt radice tantum pharmac§polijs cognitum , quamun tn

ffnuflam Itdlid montibta nafcatur, nonca tamt efl acrtmoma,

1^'dquod \cnettjs ex oricnte affertur.V idit Mattlnohu dum apudtrmano

*<t£eret,inhorto D>Bu%y shaijrer prACc!knti< mcdici, radt-

^&folia 9*1 ryrctlm dcfcnfniom reifondcrct, canle tamen mfum*° hntht mufuno mnomato. Ntr alitcr dc Gailico Vyrethro Me(-

r' <"dtt,qninciiam 'wtrunqut flora canuimlL produiit . r.xcalfa-

*P«wt m tertio,0> ijtnbujdam in qnarto abfccflu.

Roimarinus- CAP. L X X-

NOMENCLATVR.A.cr ojf.zpfi

rutn ujn carent.

>Jf-

Vuo

Page 430: Pedanii Dioscorides

555« DIOSCOR.IDIS

DVo Honfmdwv nnera. Vnumficcndum fiugifcrumfcuimftmc Ca rji uocdtur. Folid FanuuL b&hetdnf

fiora CT latiorajn rr>tdjfecicm,humtffdrjd, tucunde olcnM,

tdulcm cubiti altttudincdut mdiorem.multts concdimm rffo»

tdtumme umbclldm,in qudfmcn coftofum, candtdum,Sphf

djliofimtlc,rotundum,dn^ulofum, refmdceum,cjUod m*&

dendo bnguam exurit./(ddix /hm reAolct,can<kdd,ptgW'

J». hfi O" dltcrum ommno confimilcfemcnferensLum^

grum utiSfhondjlion.odordtum.mmime exurcns,rd\ct\^

mgrd, mtmfifiangatur, alha. Verumid fiodfierile dtciM,

illorumplanefimiljtudinem refcrt.Jcd ncque cduicm.ne^'

rcm tnejuefemenfromit. Ndjcitur m/dxofis Cr *ffertf'W

ommum hcrbd commumtcrhamorrhoidum frofuuutfipf"

0$ tnfUmmationcs &- condylomata mittgdt,cocoejuitftrum^

CT abfctffm, cjui ad maturdtionem dgri perducuntur.Siccd

diccsycu Melle ulcerafurgant: tormimbm medcnturcum^

fotdt:£r contrdjerfentium morjm conucnmnt.mcnjes O

nas cienttueteres tumorcsillitu difcuttunt. Tdm rddicts f*

e

Ujuccm,ddieclo Mclle tliitm,oculorum dciem cXdCUtt.Tot*

fcmen dd cadem follet: ficomitidlc malum [entidtur, A'4UW

fcElons utttum yauxilto efl:rcgio morbo LbordntibuA cum

CT ftfere ddtur.fudorcs mouet,cum olco feruntlum:rufi

tonuulfts frode(i:foddgrisycum lolidccdjdnnd CT Aceto

illtnttur: furgdt uitilt^incs,addito dceto tjuam dccrrtmo-

mfottombm utcndum>eim qutdem tjuod Cdnchrjn j

\qHtffcilludjuddcrimoniddrtcridmexdfferdt. K3)m

cum Irica ndjihfolus laclucdjjlucsfrtsamdrd #'r/0f/^tdtdioribmpradict breui, rhcofhrdflm diithor Vft*^'

tfjum alterutrafartcfurgdre. Cdnchrysum hdbet eXCAJ

di,o~ uchcmcnter cxiccandt^uare abjhrgentibmme

tk mfcrttur. Contrd oculorum jtuxiones cdfiU tllinituht

nc

rdt

Page 431: Pedanii Dioscorides

UBER. TERTIVS. I9 pttrtiodiefolnatnr.

Rofmarinum coronarium.

C A P. LXX I.

NOMI-NCLATVRA.CrAi£avcZl{tsipctvt£(t*JiJti. Lat . Fpfmarinum co~

ronanum.ltal. I{njm.irino coronario. Cial.

Rofmar i n .O ffio Ro£mannus.

Ofrnarmum quo coronanj utuntur, ramos mittit tenues,

9" ftra foj /0//4 minutd , denfa , /<>«£<* > exilta yfultcrmn

*>fil>ernenircnti4y£rdui odore. Fxcalfatlona utpradi-tm

*$' ^glHrn fanat morbum , fidccotlum in acjua , antc

txvciuttones bibatur.Cr ubi laborans excrcttatiom [e credi-e%mbalnea defccndat,cr merumpotct.acopisMucmoauem

ntoadmifccrifolct.

D Ofmarini primum »cnus Venctijsyifttur inhorto D- h\aph*ia

Itf

M^'wo m^cUr!f;imi,emncm referens Vtofcortdt< efp<rtem,vt

V* */ert Mattlnolm. fcf pcnndefc ahiidgeni« M ) tulta non Vtdtf-

£ ^Wtolmidgmm rulgaru mcenjartaef. Kofm.trtnmfeu I 1-

*««cor«>>Mru , W^o Mm£i ISwrtlM^ mangenio ( »fw/>e topiaru)

Q$m*- KafatHrftotnc quibufd.tm Ualttloa* , c/ » K.trbonenfl4 t

*'&ofmartnt omites vtm habent abjleijonam CS inujorum.

Spondylium. C A P. LXX I 1.

NOMF NCLATVRA.Cu. IfcvdlvXtc^Ut. Spondj Uum.ltalsphon*

^o.vJaU-Aulmicc.Off.

Oftrunum.Sfon

Page 432: Pedanii Dioscorides

400 DIOSCORIDfSPondyliumfolia yuadantemu platam cr Panacis halct,

caulcsfcentculaccos, cub:talialtitudine yant anifhm^r*

jrentcs,m ejnorum cacumincfmen duflex,SefeltJimile,Jedk'

titts, cjnd/d/#s,C?' mapisfjlfacium^grauH odoris,fiorestM

;';,Autpallentcs, radfe f^apham, candida. Najatur mftk-A

Jlribm Cr acjuofis. Potnm femln fttuitamfer alimm extiA-

hit : medetur locmons uitijs , rc9io morbo , comitialim)°r'

thofnoicts , uuluarum firAnguUtioni. Vetcrnojos Juffttureao-

cat. Cum olco commodc tnfundtlur cafttilus fhrenitnorM

Cr lcthargKorum , ttcm cafitis dolortln*. Cum J{uta ikw>

ferfentiA tilcerA cohibct. Datur radix contra rcgium morbm*

0~ tocmoris uitia : circumrafa eadcm Cr intclla ,callosjijtH'

larum dcrodtt. R^cccntisflorisfuccw exulccratis aunbm>f*&

lentis^accommodatur : qui cdterorum fuccorummorecxjri'

mi,dctn recondtfolct,

VonAyhum, M attlnotofiequens in pratU A nanU faluAofs> n¥'

turO^tUmaximt ijuamonttbutprosimiora yuam pUntMrh

'

Kuctlio Gall« Vanata eftfylutftr». Acre eftSfondylium & mctfir^

Fcrula. CAP. L X X I 1 1-

NOMENCLATVR.A.Gr.N&f>9vlJ.at.FcruIaJtal.FeroL.Gdl*

&Off.ignota.

Vindi FeruU medullafou , uttlts cftadcruentasexcre^'

tmncs , caltacosd : contra uifcrArum morjuatn uinoM'

lur , erumpcntemquc naribin fAnguinem mditA ffttt.Semt

fotum tormmofis Auxiliaturjudorcs ciet, uncio cx oleo corfo*

re. cahUs , ftedantur, CdfttM dolores faciunt : muriA coruit^

tur. FeruU itaque caulemfrojcrt ternumjafc cubttoruffl-li

E

tftertora £r

Page 433: Pedanii Dioscorides

L IB F R T E R T I V S. 401NAfciturferula copioftfitme in Apulia campeflrtbm , & Komatf

patrimonio, regiones tnter,nuxs vcrnaiula Itn^ua, Corneto CTWMnelUnomtnant,& tn terrttorio Senenfi. R ferulu cum primumtopntur, meduUam quamptam paftores eltciunt , vttello oui perfimi*

^utcaru obuoluta ,C ctnenbw tncocla ,gratt(?tmn4 profeclo cfk

u>cum \'ipcre Cfale manducata, <y tn -penerem mtre aaendn. Ff-

^fvnmexcalfactt& ^efiuat : yerum medulU aJlrUloria alujuan-

^trtutncjtparttccps.

Peucedanum. CAP.LXXI I I l.

NOMF. NCLATV R A.

Gr*[email protected].£r off.Peuccdanum.G*\.

natiuumnomennonhabec.

IJ Eucedanum caulem emittit tenuemygracilentum, Foem-

l ^lofimtUm: comam habet ftaum k tcrrafoliofam^ffif-

Wfyflore luteo.radice nigra,crajfa,plenaygram odore,fucco-

]fPlt*rin mottbtu opacis. Tenera radtx cultello cocidttur,

yJ-

m%epUgafuccua umbra mandat.m [oleftcjutdem con-

^euanefctt. Colligttur captte pnt46 et nartbw rofaeeo pcr-

td*u?ltl5 ^olorpremat , Cr uertgofenttatur. ^tffaUoni

fr^J^ufit. Tam iac cjuamJuccH6 radice <y caubbm ex*

.

lwt, ftcuti e Mandragora : uerum tnefficaciorfucco la-

*)m »*beturycr udociua exptrat. Interdum etiam cocreta

TltHr^ryma , rhurisfimthtudme , cauhbws radtcibm^

CrSarn

g**m yfcruensguftu. F.x oleo Cr HoJ

tnlimProJe

ft tethar£ias,pbrenmct3 yuertieinojts,com^

*«V

W °"o* c

*tttis Jol "!""* rejolutiu lfcbiadtcH, con*

^ornntlium untuerfum uitus neruoru yex oIcq CT aceto tL

yroitf- Eim olJaFiu rejj>trat uulua frraguLtH6 fCr ueter-

rcttoc**tur. IncenjumJerpentes abtgtt. ^furium dolort-

C ^M

Page 434: Pedanii Dioscorides

4o% DIOSCORIDISbw comenienter ex j\oJaceo injltllaturycaucrnisdentmm init*

tum, miii?At dolorem : contra tuftm ejficactfime exotto ajfth

tHitur,fujftrtjs,tormtntbfa Cr tnflaitonibuaJubuemt : uentrem

lemter cmoUit , lienem abjumit , difficilesparM mire adiHuat,

Factt adueficA cructatpu , & renum di/ientioncs potum>uitl*

uamapertt. Kadtxadeadem utdts efl,Je.dmeJficactor:eMde*

cottum btbttur. Fartna cwfordtda ulcera purgat, eyuetert

ctcatrice obducttftjuamas ofitum extrahtUn cerata <F cdj^

cientiamalagmataadditur. /{adtxe/tgt debet recens ,quAfr

riem nonfienjcritjfirma, odorisplena.Sucm adpotiones mt-

ris nuctbns,<tut l\uta autpane calido aui anetho rcjolmtur.

REperitMattbiolufmvdllit hnani& montibus ,qtiosi^mujn

pulcficrrimorum fimplicinm theatrum pofn dicere, VeuceJaMt»

radice crajfa ,grauu odoru , &-f*ccoft. A t VeuctdanipharmacofoW'

rum radices 3 prtter id qubd riigr& ex timo cortict nonjnnt, odoretny

dtbuerant grauem non referunt. kdde hls quodradix iUaftcca,nop'

tandt efe Veucedam rationem inire non aueat. Qjti ddigentiores erun

e Sardmiaf>ctent,ybi copiofi:m>& Dwfcondi probatum nafcituh ^ *

lentior in Vcuccdanofucctu , radice, & liquore, hicque excalf*&>«>»'

coqnn,'mcidit,eydeficcat> Herba ipfaftcund* e(l excalfacientiumcUJ'

Jis,0J tneuntK tertix,

Githfcu Mclanthiu.CAP.L*XV-NOMENCLATVRA.

Cra. MtXxvStop. Ut.Melanthwm.ItaLxtgelta-Gd*

PoiurettcNiellc.OfF.NigclIaKoniana.

Ith exMwJurculisftuticatJape binos dodrantesexc«

^^ densjolusutsenetionismmutis,fedmu/totcnuiorw'

capttnlo tn cacumme tenw, paruo, ceu Papaueris, oblongo,*f' , i t

l. t ' w .t.Ji^ntorH*

exIrinotetmJufu

nftargit. Capttis doi

ites oculorumjujfufii

rttoreij,

Page 435: Pedanii Dioscorides

LIBER TERTIVS. 4QJ

Mehnchiumfatiuum Sylueftre.

w ">c«?& «e/fre wrw^ unpofitum.denUnm doloribm^ deco-

J*^ *Cfr° CT Tedajrodeft.teretes uentrps iimtu exfellit,

°r*alUU "wkfoo.-deftiUatione lahorantes adtuuat.tri

wlmteoO olfaclum, urtnam Cr menftrua ctet,multis

tun*^™9 °~ kcextrahit.dtjficuliatemfitrandi cunt

hSUT^U*t:fi^ancVorum morfibns ex aqua drachm*

1

e

!e "*«#«»! auxdiatur: mcenfo ferpentes fuqantur. Tra-

*m U fg»* epotum enecare.

jy|tnthiurn

domcflica C? bortcnfts herba,ea non efl qua tnfege-

*Wfm «^ & hngofoliOtty purpureo fiore proucnit.Melan-

^onZlr°rclme Caltdu™& dcfucatonum tft>& efuhtthbm parti-

tytr* jm effey*detvr,pott»S4i remediumyhi imtdereopus e(l,

V-Wuwertxulfactri.

C z L*ftr

Page 436: Pedanii Dioscorides

404 DIOSCORIDISLaferpitium,&: Lafer, C A P,

L X X V I.

NOMENCLATVRA.Pra.ffl\(pic^Lat.Laferpitium.Ita.Lafemtium.Gil

& Off.Llcnioin.& Aflartctida.

f>/v//^W SyridxArmenm, Medta,&UtyWcaule ferulaceo (jue'Maffetum uocant) fobjs Jif

j,rnlu^Mtolemme.!{adixexcal}ac>tJncihi5^econcof'

~tHr3ueftc&noxta,Jugdlat» tllita cum oleo,&flrumis,ac tukr<

cults cum cerato,medetur:tfchtadtas conuemt cu Irtno aut Cy

pnno cerato: excrefcenttbws ctrcafedem tollendtstlhntW,cM

putamtne mah Pnwa,& aceto decoEla:uenenispota rtfipM

commendautbtsautfaltpermtfta. Lafer e radiceatfe cmlt

Jcanficaus colltgttttr. Prafertur autem rufum,tramlucens,M)f

rba <emulum,no porraceum,odore ualensJuautgujlu,fodh

lutumfaale albefat. Cyrenatcumfi^uts deguttarit,humortt*

toto corpore aet, blandtfitmo odore : adeo ut ne os qutdemg?

Jlantt ntftpaululumfftret.Medtcum CT Syrtacum mtnus W**

b»s ualenl,er ma?ts utrofum reddunt odore. lafer omne

tecjukmficcefcat adulteratur Sagapeno,aut Fabx lometo, f°

malvftaum deprehenditur^u/lu,odore,ufu,(Crdduttone.C^

lem altqui sdphton, radtcem Magudarm, Crfolta M

Hocauere.Efficaaftmum Lajer.moxfo/tafoftremo cai

crem utmhabet:tnfiationesfactt:perunc~la4 cumaceto,<T_

Cr utno alopectMjanat yoculoru aciem exacuit, ejtnttpte *

jHffufwnes,illitum cum mellejtjlipat:cauermsdentmmtn

^lore mdnur, aut cum rhure tn linteo arcumltgatttr, dHt 'H

.

Hj(fopo,fic» coclts m pofca,os colluttur.ljs prodeft,foS^tn rabte ejjerata momordertt, uulncrtbm immtpm- »*

Page 437: Pedanii Dioscorides

LIB E R T E R T I V 5. 4 oftitrjM ucnena tclorumyey animalta omnta cju* uirM eiaculari

torfotumAHtiUitum.Scorpionumplagts oleo dilutum ctrcun-

mur. Gangrtnu prdtcoercitts immittitur.cr cum Ruta, iV>-

froO" Melle,uclpcrfc,carbunculi4: clauos callosfypntu ctrcu-

tA[osuelut:cerato autaridorum ficuum carne prdmo/ttum, re-

«ntes lichenas cx acctofanat, CT excrefcenttam carney poly-

n>fi*ufaot diebtu cum atramentofutorto, aut arugtne tllt-

Mlir -extuberanttacumjorfice extrahit. Vetertbtti fauctuni

Jwrittjs opitulaturygrauemfubitoj^ irraucefccntem uocem, di

mm a<]M forbitione cofcfttm cxpcdtt : uuam ilLitum cu melleTfi»tit:angmis ex aqua mulfa utittfimegargari^atur: uefcc

^Utiore colore mangontzjtt.tufii commode mfirbili oudda-kr^fleHYitic'tSyinjorbitionibH4:infelliffujfufionc, CT aquA

mer icm,cum artdtsfcis.borrores difcuttt cum umo, Piperei

Thurepotum, ncruorum contraclionibits, opifthotonici*£

W oboliffondere deuorandum:harentesguL htrudinesygar

&iri?jUum cum aceto decuttt:ad lac intns coagulatum btbttur:

^mialihtu ex accto mulfoprofictt:meJes ctet, cum Pipere C7*)rrha potum: coeltacos adiuaat, tn acmo utufumptum : cuni

xjotutempQtw datum, repente conuulfts ruptt*fy prodeft.

«fottones refoluitur,nuctbn4 amarts,aut Ruta.aut calido p<t

^'F°liorumfucco adeademprofictturjed multo tnefficactu*.

^nccto mulfo manditur^adexpedtendamarteriam,maxi-ttf fm uox retmditur. E o cum Lattucts utuntur9

exttj, tn ut-

'^Eruu.Ftrtur <& altera MAgudans in ubya nafct : radtx

mnio ftmilKfid mtnti6 craffkyacrts et fungofa, ex qua non

Mwfuccw.etufdem cum Lajerefacultatts.

A K*bt"»fitlarij Afj'am{qua eu cft Y.aferpttmm) mfvetMm ,&rtn^

*eram * l»dunt*\d ipfi ttiam \ho(iortdesintUiat t t*m Cy-

ttrnTcU^*'1^™ 1 0lior 'u Medicumreroo' isyiatumvtrofom odo-

kr 2 rtc^atur-Ludouta ^omam patruij Aethioptu, Acgyptt*.

* l

*l<*kii& dejerUySytauAndtumtra -rcl extra Gan^cm na*

q • utgationis

Page 438: Pedanii Dioscorides

4o<r DIOSCORlDlSttigationU biftoria abundc oftenditftnccrmn ct yerum Eehttinum U~

ferem efle odoriferum, itidem vt Affamfvctidam,fcctidum laferem- U

fcxti libri capite nonoAndica vrbit (Tarnafari)mctionemfaciens, qu*

rattone defunclorum corporaeomburant,Beltyint hu verbu ntentiotf

facit:(,Hmcomburuntmortuorumcorf>ora,omnifariamodoresinro«»

tontjunni ,Aloen videlicet,C idgenui arbori<,cuiutgummie[e^anti,

tnu illudvngucntu gig?iit,<]uod vulgo BelsLOf nucupatur, Laferptn»

erudttiores abarbon iferis dicunt\\& decimo quarto eiufde'libricaP'

mercatorcs dicit Chrislmnos SarnareJndtca ciuitatis mcolaf,i»'*r e

Bangella ref>enri,qui prtter ea qua vclut in emporium eb conuehunt,

1~aferemettam,e quogummi quod Bclx^uinum vocant efluit,imfor*

tm.Jtt decimonono elujdcm libri cap:te,dum Sumatra infuU m**nemfacit. I Uic conjpiatur(tnquit) La/er,gummij?roducens quod Uj^

j>itiumaf>f>ellant,& vulgb Y>cl^uinum.tbftvtfelettiftimumte^

num Matthiololiquor fit Cyrenaici Laferit i O' AffafotidaMqMr l*

ferisMedici^Cyriac^Etqudeiifatt<fiatquiSill>hiumferulacei^

ru herbam O* nonarborem effe contendunt,Ferula ipfa arborumgen -

rt adfcribitur,quoniam temritudo eiw proceflu tranftt in ltgnii>Q2°

idemm Silphio contingcrepoteft. Vulgarn Angchca, veh Sancltjj'tr'

tut radix,Ruellio,Laferj>itinm eft Gallicum.

Sagapenum. C A P- LXXVlI'NOMENCLATVRA.

S

Grt.trctyoc7twop.Ldt.SAgdpenum. Itd.Seraptno.

Gal.& Off.Serapinum.

^CgdpemvmferuLced herba>fucct*s eft, f*<** Me^^

_ ^fcttur. opttmum eft3translucens,fuluoformfecwcolort,(?

intm alhofiefuo quidmtcr Lafer er Gdlbdnum redolens,^'

fiu dcrt. Prodejf Ltcru o~ peclorts dolortbw, tuftibm**m*>

eonuulfts er ruptts. Craffampulmomspiiuitam expurgat.D'

tur comnidlibtiAyOpiHhotonicii, lienofis.ltem contrdt""'

refoluttonem ^perjricliones, erfebrtum circuittu>in t°m*

*nguentaprobeddmittitur:mcnfespclltt,fedfmm

cum hydromeltte pottim. Prodeftex Htno haustumj"?' tntm tcltbxs. olfaclum ex aceto uuluarumftwuldM

<**"'

ruorutft

Page 439: Pedanii Dioscorides

LlfeER TERTIVS. 40*ttulorurn acatrices, offujam caltgmem^ hebetudmes ,fuffujtd-

Mjue detcrga . ^efoluitur ut Lafer , Ruta , aqtta , Cr amaris

*mbw,m Melle.attt calido pane.

P&oflatVenettjsSa+apenum felcfhfiimum ,cjuantumttis imhi &vtneat ingens adultcratt copta. Qjt* Sagaptnnm produatferula,

ndiquot Italia locis , (y prxctpuc in Apulta proutmt , yndt iam Sa-

lytnum cuepit exportari ,fed oncntali m honitatc tnfertut. Sagape-«•m litjuor calidus <£r tenmbus partibw conftam,aliquantum abfter*

fa»mejl.Jpfa tamenplanta in totum tft mutdis.

%Euphorbium* CAP»

LXXVIII-NOMENCLATVRA.

Cr.^o^i^.Lat.Euphorbtum.Itat.Euphorbio.

Gal.& Off.Latino nomine*

Vphorhtum Ltbyca arbor efl, FeruUffeciem halens,quA

^ m monte ^Atlante tttxta Maurttaniam , muenitur. —torrimofucco turaet , cutm extmtum feruorem expauefcentes

intn). -...11s

1 / • ._;;-_. .—

ifeftimfy e plaga , perm

ptofu* taclps humor effli

P^humi^arfum^umm etaculatur. Duofucctgenera. Vnu

^imagnitudme , SarcocolU modo emicat. ^tteru m uen-

tafcfc concrejctt, atquc tutreumffeblatur. Ettgendn eji tranf

w^o-acrc. EuphorbiuadulteraturSarcocolla crgluttm

^oncjeddiffictie quidem expenmcntum : qutppe cnm leui

l*Kos acJenjum diu dctmcat,adco ttt jutcquidort obtjctatur,

fW Eufhorbtum refipiat. nm mHentiotempore IuUregis

uh* cognita extitit. Sttccm tllttu \uffuftonet dtfcuttt.Potm/0-

£ w * V L w J V W% W w ^r WW V w * I 1 * r ^ * ^

HtrtdeUt. Coxarumdotortbmprodefttn odortferapottone

h*uJiM.s<juam*5 oBium eadedieeximtt,uerkm eo utentcs,nc<>

C 4. <#.

Page 440: Pedanii Dioscorides

4o9 DIOSCORIDIS

4tflh

Mcjnuntur. ^yiunui mcmott* yroutua'»ru,

f* n">ii*»".r'f—

nthilmole(iipaffuros,fimaJa ojje tennt capitis cute^mtrtm

JuccHd mjundatur,uulnti4^ poftea conjuatur.

E\phorbiumfepUffjsnotum,faWq; pcrfpSa liquorit acrimom»

ab luphorbtolubarcgt* J.ybta medtco,^ Muja Augufiidfam

tnedta ,fiatre , nomen acceptt . \trtutem tlUus foluttuam ab Aetu &Acluarto didtcimui,quajlegma,V aquam maxime per tnfewra^-

gat. choltcudatur ,& corportbm figcfach. Cum eo tamen,jem»

«juodptam aromattcum apponendum. Vofis tres ( non amplttujooo

cum hyUromelite. luuat& mcatapotys m melie coclum. QuartoM'

Jceffu caltdum& ficcum eft.

Galbanum. CAP»LXXIX.

NOMENCLATUA.GrS**0*vn.Lat. Galbanum.ltal. Gaibano.

GaJ.&OffGalbanum. .

^lbanum fuccm eft najcentts in Syrta UruU,f\

nonmllt Metopium uocat. Maxime laudatur cartua^

w^j^,merum, ihurn effigtem prabes ,pmgue,mmme ltg>

'

Jum, retmensnonnthiladieclijcmmts er FeruU>£rauiodore,

neque uaide humtdum,neque mmis aridum. ^idulteritu

bafreJa,Kefina et ^Ammontaco. Gaibanu excaifacit, urit,eX'

trahit,dtjcutit:menfes acpartus trahtt appofitu ueljufftu:lcn^

gmesaceto Cr Nttroperunclas tollit. Deuoratur adtufiim

tercm,difficuiutcm /Jtrandi,JuJ}iria,rupta, conuuija.^jatur toxuts , potum cumumo cr Mjrrha .ftmtii

moaojum

ptum mortuos patiud extrahtt. Impomtur laterts dolort >

CrJurtmcuUi. Comtttales CT uuluajhanguLw,0" Htre>

G

ijael

perunftos Jertri non patttur :ferpcntes cum oieo CT tfJ

^dj/o circumpofttum,necat. Denuum dolorcm obutum> *

Page 441: Pedanii Dioscorides

LTBER TERTIVS. 409unernis mditum

yymtigat , unna diffialiprodcffc exiftimatur.

tylolmturadfotiones amans nucibm,atjua,aut Ruta,aut cah-

fof*ne,mulsaue .altasAfeconio, are ufio, autjclle Uqutdo. si

ptfire Galbamim uolcs,inferuetcm aquam dcmittito .namc^

cm'i<jkefaflumfuerit , ctmjordcsfiuitaiunt : quat hoc modo

fmjefarakii : mundo Itnteo raroyue alligatum mfittilt aut

"Ufyxide UafendcatyUt imum uafis ne ungat : opcrto^ uafi

toferuiiam aquam demittito.fic entm/jna rum,uclutipcr to-

^^uejcet,<cr lignofum m lintco vemanebit.

Vtwifsytrum& non adulteratum Galbanum Seplaft* ma»UtntnomU habent, quam vt r*ncat. Quod vulgo vendttur par»

""hrietbomtatt, quam ex eo rtqutrtt Diojcondes , nempe Jexcenm

mxUombns oppUtum. Ddtgentu erit pharmacopoU aut Jincerumtm

i>*r<tre , aut eo quo Diofeondes docet modo expurgarc. Mqutdem eo

? °

*

ona CQrrupttonU pars eruetur.Excalfactentium tertis. ejl cUjsn»

IwndAdefinentKtO' deftccanttum meuntisJecunds..

Ammoniacurrw C A P*

LXXX.NOMENCLATVRA.

Gr.Afifuplauoti.Itai.CrOff.^rmoniaco.

AMrnoniacnm JeruU fuccm e/i , quam tuxta Cyrenem

^fhricagtgntt , cuimfiuticcm cum radicc sAgajyuim*°c**t. Probatur bene , coloratum , tigm CT calculorum cx-

K rturufimditudine , minutu gletss ,denfumjjncerum,

n

^hrdefJHrcatum,cajloreum odore tmitas,guftu amarum.

^pniu 7hraujma , id eji ,fitaturam appcliant : quoduero

*«» Cr calculos colicgnyphyrama. Gigmtur tn ^cphrtca

lii

^^immoms oracutum Juccumjlillantcjcrulacea arbore.

2JJ'WmJk calfacit : tubcrcula duntiasj, dfiutit. Potum

'««nfoluit .fartm extrahit, lienem conjumit, drachmxpon-rec

»maceto haujium. ^irtuuloium coxcndicum^dolort-

C i b"

Page 442: Pedanii Dioscorides

4*3 D I O S C O & I D I S

bua hberat : auxilto ejl anhelatorilm, orthopnoiw; comitkli'

bns* ltem qmbw humor mpeclore coit ,ficum Melle delingi*

tur , aut cumptijandfuccojorbeatur : cruentam urinamfek

albugincs oculorum ahfterqct ,gcnarumJcalritimw^'

Tritum autem cum aceto, cr tmpoftum, tocmoris Item^o»-

ntt^fedat : dijcutit tofos , qui m artubm concalluerunt,cm

Melle aut cum Pice ilittumdafiitudines er coxendicum Aolortt

eoperungi utile efl,cum Nitro O^ Cyprmo oleo,uiceacofu

*

OuU AmmonU in Lybia delubrum , iuxta ftbd ingens Hetty *

_/>m , yndeU colligitur liquor , Ammomaco liquorinomendeditA»

hocitidem feltgendo iudtcium apponendum. Quod bakmttsnruV

laptllu immtflum, Vbyrama,non Traujma effe yidetur.

Sarcocolla, CAP* L X X X I*

NOMENCLUVRA.Grd. XafKOKcfca. lat. Cr Ital. Sarcocollt*

Gal.&Off.codemnomine.

S^Crcocolla, lachryma efl arbormn Perfide najcent^

Itm rhurisftmtlts , rufa,gu/lu amara. VnlneU^»J

oculorumfluxionesinhibet : emvlajlris inferitur.^Adulter

ddmtflopummt.

NOn adulterata Sarcocolla nojlro tempore affertur > cum ff^Arabico & alijsgummi. Atenim non prafente guP

ut *m#

adulteriumdeprebendetur. MefuefolutittamfacitSarcocoll<im>i^

yirtutem augeri , Gingiberi , C Cardamomo perwiftam*^fJ^c yifiofafubftantiaC pauxillo amarore compoJitas,Cob t p

duatione deftccat.

GUucium. c A P- L X X X

I

**

NOMENCLATVRA.Gr, VhctvKio^.Lat. Glaucium.ltAU

C ojf Memithe. j^

Page 443: Pedanii Dioscorides

LTBER TER.TIVS. 4"

Ltmm,ficcm cfi herba e/itd ad Hterapolim Syris. nd

JatnrfilijsferecormcuLti papdueris,fmguioribu6 ta-

*^terram$arps,odoris teih^fim aman.tota croceojuc

«"Hdet. FobainolU0ibfimfitgidudbdm^cdlf^ *-

^ufftedumpcccfcant , dctnde contufts fuccum exprt-

*tomm cfl ufm ad oculorum mcdicamenta,tttpote cum m-

teinin rejrigereh

QVodmmcmyfi$

ejl C,laucium,ficcic hcct diuerfim f<t, +"&*$

tamenejr mtisfatUreftteet.txpirientMficiMdem eSfertunh

^bstlfefalutare.Cttmyeroex tcrrca & acncafubfiantia, ytraq;

P&fmttxceffu tamen*ompanatHr,aqu*f**tH eonferripottfi.

Glutinum. CAP. LXXXIII*NOMENCLATVRA.

Crt.Mfcet. LdUClutinumfiugluten. Ita.CoM.

Gal.Collc.Ojf.wow»!? Latino.

*# mitdum efl Cr transluces. Ntgrum uero mmiuprobd

^Wittumm acet0) impettgmes lepratj, cut# delet, ambn-

nm ex a«uA rJM A.iutum dHtumLpuflulds erumpereno

^r.rKkeribn4frodefi,Melle autaceto madefaUum.

Gfotmu pifdu. CAP. LXXXIIILN O MEN C L AT V R A.

G".I)S»*!>*«.Lat.O'Off.Ichthjocolla.Ita.ColU

dtfefce. Gal.Colle debouche.

ch'hocolU,glutenf,fctum,ucter eftffm ceractt.PrtSiat

»*liunsMtumc pbttcum,fubaj}erum,mmtme fcabrum,

°'1«od celernme hauejct. Vtde tmflaftns,cafitts 0- lefra-

r*% **&t*mmhmt& tttanothns, <ju<e cutemfactei tru-

l'nt CT extendtmt. , -Glute

I

Page 444: Pedanii Dioscorides

4!» DIOSCORIDISl.aten notitm efl , ittdem C Uhthyocolla,quamcohm Mor-

**£,& collam bucc* yoc, t , f.ntm vero aurum ^lutinatfantem,

ferrumargilla,*ri< mtcas cadmta,V.amtnas alumen, tramentaftap**

0r+mtmmfl num,m.trmorC plumUuynrefma,flumbmni^rumH

quod aibum cji,plumbumalbumfetpfum.

Vifcum. C A P. LXXXV.NOMF. NCLATVKA.

Cra. \\cs. Lat.Vtfcum.lta. Vifchio.Gzl

du Guy.off.Vtlcm.

qHerctrwmd

ifcum oftimum 4

T recensfmm^

ceum, extra fuluum,f*afteri mhil, aut f"j*f(tceperit.FitacmumZol»

te nafcentihm,huxeo^-

(Kfolw.ContHfHmtc'»»»

uant.Vfofiedintf^

coauunufunt qmcomm^

ducUo iffum ejfcmt.0>

vmtnr quoque m f'

bonbm: auinetitmm^-

turm «uorundamf»<>«"»

radictb»4.EmoflitMf

extrahit.ParoudatM11'

cula , cateraij, coMf,dmaturattonem^f

Refma i»ten>« <•"Vifcum.

Page 445: Pedanii Dioscorides

LIBER TERTIVS. *i*

u\Ari,efinyfltdMtn fylenio fanat. fetcraulcera ahfefusj^

poiUcoethesHocantyCX Tnure molltt.ltene cum ralce, Gaga-

kjttsAfto Ufide coflum c? tmfoftum ahftmit.cum Sanda

wUm ,Aurtpigmeto tllitum,ungues extrahit.Mtftum cum«fo CT umifecefuam utm tntendit.

l/c«m nuncjuam m tcrranafccns, fimpcr inarbore prouenicns,

pnfertm <lucrcu,\\obore,\Uce, Vyo Malotjuc fylueftribu* ,54-

™&tula,Cprylo,hbKte,Cal}unca,.it<iueadcovite. Fif vifcum pra-

^&icorticeradtw planu <]uhm W.v/i hgrifoli:& exarhufcu

"WnfjdemLantanaCr Yntt Jevocant.qualbevpbraUi Ylutda

't-Vifturn t fubsiantia , rea& aquca & paucftmaterrea compom-Mr

>ilfwitimollu,extra1nt,tonco l ,uit.

Apannc* CAP.L X X X V I

NOMF.NCLA-T V R A.

Gra. Azrxgtv». Lat.^fpari-

ne.lta.Speronella.Gzl»

#>/•

L

Aparine*

Partne ramss muJH

%j paruis y tittcat ,

aferis , tjuadranguUs , per

mterualla orhtcuUto folo-

ru amhttu tut m Ruhta:fhs

alhvus.femen durum,rotun-

dum,concauum,alhum , um

hiltci fqura : aftcrttate *f-

fium tenact.Ea faftores co-

li uice Htuntur,adextmcn-

dos

Page 446: Pedanii Dioscorides

4^4 DTOSC ORIDI5dos i Uclepilos.Semims,caulium,acfoliorumJuccm,fotucotrA

uipcrarumphaUngtorum^ morjm auxdtatur : mfrfiAwm

dolori mcdetur.Herba cum ^txungta tnta ftrumas difcuttt.

AVarine dJpretndineyeUtbnt tenacifirnladhjirens,noUfl^

abjlcrjorta £r defccat or\a eJ},CT tenutumaliquatumfartw^

Alyfliim. CAP. LXXXVH'NOMENCLATVHA.

Cr*.A\varct>.Ut.^tlitfnmJtd.llubbtammorc.G&

Rubeaminor. Ofj.Materfjlua.

ALyffonfrutuoft hcrbnU ef,unicaults,fitbaJ}erd,rcM*

dtsfoltjs.fruBu duplictumfcutorum tfftffc^n fo cftfi-

men quodantenns Utum:m monttbns Cr ajperts loctsemtdt.

Itw decoElumfingtdtMfine film, Potu dtjcuttt. ldem effcttjt

yuis eam aut teneat,aut odorctur. Cii Melle trtta, mtkta» in

facte, cr lenttgtnes emendaf.contufa tn eduho} rah:eicantstnc

dertputatur. Domtbus appenfafalutaris eftfecreditur^ n°m

ntbws atqueammabbnsJafctm amuletum. Purpureo Imteo cir-

tumltgata^ecorum morbos abtgtt.

ALiJJbn ]>linioKubideJlminor:Aetio,Sider>t»heracled,W**

ba Kobertiana tfi.Galtnw lAarrubtofimilmfuitf^^ajpcnore infummocaule.kuellm* hcrbarwrum rnftkam CdJtd t ,\

tat. ln hacjenttntiarum diucrftatc cjmdfro certo Jtdtuetuturn /'

video.mfi {quodcertim ejl) . lcnojUndum ejje dicamus. !W«£

matioms hnim herba, Matiluolo tesle ,f>er totam ttaliam V*l

AijJJbn modice deficcat CT concoquit,^ aU^nantumabster^t-

Afdcpias. CAP. L XXXV H I#

NOMENCLATVRA.Grd.AcTKXnzjtcis.Ut.^fclepiM.Ita.^

non probate, Le Lierrc rerreitre.

Off.Hirundinaria. wf

Page 447: Pedanii Dioscorides

L I B F. R. TERTIVS. 41*

AScleptds,rdmos emtt-

ttt longos :foiid He-

derdy longd : radtces nume-

roJx4, tcnues, odordtds :flo-

ris utrus qrdue :femen JV-

TuruLcd. Ndfcttur in mon-ttbws. R\ddtces ex umo t>ot&

tormmibns duxittdntur,C7-

contrdfirpenttum tElua. Fo*

lid diuerfws uulu& mdm-Lult

' *

*Afci pias

maruma ulcerd yaud cdcoe*

tbe uocdnt,tllimmlur,

FAUuntur qul f>ro Kfde-

piade, Hederam terrejlrem

acciptunt. Nam prtter, td qubd

AJdepiadem non dixit per ter-

ram ferpcre ifolus Hedera lon-

a- . gioribus , non rotundtohbu*l

• ruchfto Afdepias V incctoxicum ejl, at Matthiolu* coUatU notu'J*tH refrondere optnatur , quemadmodum & hauddummyaUcHa y'* l

IJet>fipeJ'umma curaperqutfitum.

Atra&ylis- C A P*

L XX XIX-NOMP. NCLATVRA.

Gr'&r(<x*lv\ts iTtfa.Ldt.iAtrdttylis dlter.ltdi

^trmtle.Gal.non probate\Char-

donbcnit.Off.Carduus

bcnedictus.

fttfylk ,Jj?ind efl Cmco ftmtlis ,foltd mtdto lonitorA

JerMs mftmmis uirqts , mdgndpArte nudd 3 djf>crdque>

quA

Page 448: Pedanii Dioscorides

4\C DIOSCORIDU

AtraAylis.i AtraAylis.2

jUdfemm* fro fufts utuntur : capituU m cacurmne l}mh°^

rcnt :fos lutem.^utUjdamm locts purpuremmmmm^Umm , fuperuacua. Coma,fcmcn Crfoud cum pf

"J^,nn kttmtmr tulifemi contra lcorptonumtclm:ptrc»}l

os

Juntrj md eateneaturherU.nullumcxpcrirtdolorm,

ip/umtL depoftta (lattm recrudefccre.

TraOytut'* um t/ft Cartamiifytuejlrem e Tmfhr*J*^icap.4.M YUntarum hiflon* tUret . yhfiparatmsj

• • - —' tr*n«,&/h>gdmmmjmmt** J

r* non Cartamn uttrtbutt.

AKtraihluli

Poly CAP. XCNOMENCLATVRA.

Gt*

Page 449: Pedanii Dioscorides

LTBER T E RT I V S. 4 i T

Cr.U.*\vKv>ific^.Ldt.pol)cnemon.Itdl.Poljcncmone.

GaL&Offlgnota.

Pol)cmmon yfrutcx eflfurculofmyfolijs Origani.cduU, u

Pulegij ygemcuLs multis mtercepto ,fine umielld tenui

twtnmcacumine corym\>o,bom odoris <y~ dcrn. rulnenbm

^Unandu reccns , 4ut artdum cum 4qu4 , efficdciter iUtm-

kT:Hjumto(Le folui dclet:4d urtnd flilliudi4 ruptaquc,

tvnmnobivitur.

tcuemon '40

X npotutur , doiucex.i 1 qufyum plantarum cenjor huitptrftt-

^mojjeret.

Clmopodium. C A P. X C I»

N O M I N C L A T V R A.Cr-K\iyo7rc</liop,Ldt.Clinopodjon.It4l.ClMopodio.Ga\*

Poulioc dc montaigne. O ff.Polhl montanum.

Cbnopodion frutex efl folus Scrpylio Jimilu , lurculojm,

dnum dodr^ntum alutudme. N4Jctturm petrofls .fiores,

^«ijf modo , ex tnterudUu diflintli Jfectem lecli pedum

\tlumn\{x 4ranguriM

tferpenUum ii\m : menfes CT pdrtmpelltt,

ferfles uerrucMyqud4 4crochordonds uocdnt y

eijcttydlt<fUot

'wpotum. ^luumftjht decotlum dd tcrtids,potumfyfift-

C

]r*\mtunt,tx 4ji44y4lto<]um ex utno.ltnof>odmm m mtU&m Vdik AnanU cofioft ndfttur ,fo!*S

i(j

nons<rprtot.mtumf,m,lr..ttctiam< <e>,to montano.Tjub-

*P*rul>uieompof,t»mcxialfautCr*l<Jiccdt tertioabfctfju

Leohtopctalon. CAP.XCllNOMENCLATVRA-

Gr*>Atrf<37tiTa\0p.Ldt.I.fontopetdlon.Itdl.I(d-

/"/ow.tjai.^atc dc Lyon.Oft.

Pata Lconis.

Page 450: Pedanii Dioscorides

4i8 dioscoridisEontopetalon caulem emitttt dodrantalem , iut ritio*

rem , plurimis atts concauum , CT m cacummefenttm

farua duo aut (ria , m filiejuis , Ctcerts modo :fiores ^Anemo-

Tutftmiles , pimiceicolorts :folta Brajitca ,fed Papauerum-

Jura : radicibitsntgris, J(apa /imtltbus,ftrumofis.N4cimin

aruts crfegctilpu. R\adtx auxtltaturJerpentmm iBAus^

uino pota , nec alia res celerm dolarem jintt. Mijcetunpit*

um clyfieribm.

Omeftkum Lcontof>oJinm Vtfttur in multU Italid borWi&J)

'

ueftre Matthtolo mulin t» Tufihia Ucu nafchur. Udt* «"»w*Dqmt,excalfacit,0' dcficcat tertia clajje

Teucri CAP. X C 1 1 1*

NOMENCLATVR^

* Teucnum.i TcucriuflMCr*

Page 451: Pedanii Dioscorides

T

LIBER. T E R T I H. 419

Cra. Tivxfiicy. Lat.Tcucnum.lta.Teucrio.

iHcrium, fiue ut atijsflacet, Teucns,herba eji uirga re~

"trenseffigiem,Triffagmpsfimiittudme,tenui Jolio, non

touhumaCicere aheno.Hacm Ciliciaiuxta Genttadem Cijfa

b*% ubertim frouentt. F^ecens cum foJea>aut artdaferuefaC

**>fotit lienem fotenter abJumtt:ltenofis cum aceto O-ficts ilii

Mv.ltemfcrpentium morfibm ex acetofolo,JineficK.

tfcinarum Germanicartim C bamadrys Cordo Tcucrium rflip»

- tUHr.Tragw VeromcamTeucrium facit. Verttm Teucrmm m^^naniadeprebendit Mattbtoltts.trrant tjut tdrfaha nmerjam,til

^nt.\midit,cr tertto ordme deficcat.Cr calfacitfecundo.

Trixago. C A P*

X C I I I I.

NOMENCLATVRA.*>ra. X*n<uf£ Vf. Lat. TrtJJago.Jta. Quercwota,

GaL Gcrmandrcc. Oft.

Chama^dreos.

yHam4dry$Gr£CK,al>js chamadrofs: UitnU Trijfago

^ucttnr. sunt qttt eam Teucnon a^ellauere, froftcr eamP*»ckm Teucnoferuat ftmtlitudtnem. Nafcttur tn fetrofis

*h™*rutexdodrantalti,folta habens extgua,amara,

turf^ ^utfHra Qjtercw.floreparuo, fcnefurfureo.Carft-

netntnefragnans. j^ecensm aqua deco

rcla,fotu lufobw, m-

Cl°hurmd ^fficultati, mcifiennbtus hydroptcts, auxi-

K ^ men 5\ ?*

rtH* extra,}tt - umcm ex aceto fota con*11'^duerfw jerpenttum uenena ex umo , potu tllituqut

D * '#'

Page 452: Pedanii Dioscorides

4*^ DlOSCORlDlS

* Trixago. t Trixago. *

efficdcifotmd. Tntd digertturmpdstiUos ddfofrdditld. P^ulcerdycum Mclle.cum oleo illitd, Cdl/gmem oculorWdp

t! '

Ndturd eiH6 eft cdlfdcere.

TKiffa^o Jtato herbafebrium dkitur, cjubd contin**

«

!fiot

^tutmnepotadtcolho.a terttana Itberet.lhufc* acctar1™

s

meTWapeTiefecurosreddtt. Amara <jualtt*4(f******,

\*^fr.tumastrm«at)ymcit m Irtjfa^tne. \ertij eJtcxcalfaciettWV

pccanttum ordtttn.

Leucas. CAP. X C V-

NOMFNCLATVRA.Gr*. aiukxs. Ut. Leucas.ltd. Leucd.Gd*

& Off.ignoca. U*

Page 453: Pedanii Dioscorides

LIBER TERTIVS. 4ii

LBucm montana, Utionbm quam urband fohjs , femtnt

acriore,amariore,on ingrato,efficacior tdtnen ejuamfd-

^haletur.utrdqueexuinocontrd ammalmm uencna,prd-

nfHemannorum ofritulatur.

Lltmittttr htrboAnoftrof&tuhiniOgmtAS rtpontnda* Siquidtm

nihilhabnt commune cum Mercurtah ytnacea.

chnis. CAP« XC VI.'

NOMENCLATVRA.Avxyh cjipwunxliKH. Idt.lychnUcoron

Ita.Lychmdecoronarid.Gal.Paforok.

Off.herbaTunica<

Lychnis fatiua^. Sylucftris.

Page 454: Pedanii Dioscorides

*it DlOSCORtDlSTchnis corondrid,fiore efi dlbd noUfimtlhjuo coroU

fdflttantur. ContrdfcorpwnumiclueJemeninwno fo-

tum duxilidtur. lychtm /;jtris,omntd urbdndfimilis:Bih

per dluum detrdhtt, femme dudbux drdchmis poto.ttlisd fcor-

pioneJubuemt. ^Amnt huimherbddppofitufcorpwnestor^

fcercy C7- snertesprorjn* rcddt.

D~~Ifft Um r fh l ydmidm reperircquamu'» nattbultuft '»&

ticn bortn berbam eff-te \ ychnidt perfmtlem ytdtjfe F**'

quA etiamfilutfhtm vngencrem babtat. Calida e^ficcaeprdaa^

tundo defnente,aut meuntt tertto.

Lilium. C A P- X C V 1 1-

N O M E N C L A T V R X-

Cr.Kgtvtp.Ut.Lilium.Itdl.Gtglto.GzlLis.

Off.Latino nonune,

jlid corondmentis fe dedunt , Lirtd d auibufkm^'

K fiibm unguentum temperdtur, tjuod dltaut Ltrmn^

„.j oufinum dppcUant, neruos etprtudtim uulud durtti^"

hens. Fobdherbd ikhtd contr*ferpenttum tilm dux^ofictunt.dcetocondstdulccnbvof^

Lntur. SuccH* adietlo Mclle dut dceto , in xreo udfe cof10-

f/o uetuftdtt ulcerum , CTtd rece*

uulnerd. Indffdtd rddix Cr ex Kojdceo tritd ,^1^1

[0ndt,uuludm cmoliit : menfes ciet, ulcerd ctcdtrice obdMt-

Melle detritd neruss prdcifts , luxdtifejue medetur:'*Q~

furfures Cr lcpra* cmenddt, ulcerdejuctncdpitcm^An

'

'

'I fdacm 0* erugdt. Terttur tn dceto

hr fdmid tritichmulccndss teftm»*$*

L

eonucntenti

Hjofcydms folus , Crfir*jojcyamj[Oiifs,wjar tn«>T ttn;^ j r^fatf

matiombm. Scmen potum morftbuA Jerpentiuma

tgntbwjacrtsfemen 0~ folid cum uino ikhnuntur.Tr *

rubra effe ulid. In rid dutem O" rfidtd Pdtnph)^JJ

cifiima unguentis najcuntur. rjfa

Page 455: Pedanii Dioscorides

LIBER T £ R T I V S, Artt

Lllia notafunt,& ytpur-

pitrea prodcant raiioncrti

docuit VlinitiStJatif nojlro tcm*

pore pcrj^eclam. lloc t.tmett

mlocodc albis Diofcoridcs in-

tcllijrit. I iliorumradix pnm*dtter^cnttum *Jt clajiit , mo-

dice emoU.it , C tonco<juit, flot

frbjlanltaconjlat mtjlaexie-

nut , tcrrca , O" aquea. Collsu

cx olco mollit O" otra morfrm

digcrit.

Ballote*

Liliurri

C AP*XC VIII*

nomencLatv k a>

teto.fln-Ut.Gr off.Mdrrultummgrum*

Itd.Mdrrobionero.GzAAc JMar-

rubium noir.

oten, nomme dlio nigrum Mdrrultum uocdnt :CdU*

lit quddrangulos, mgros,Jubhirfutos ycomflnrcsc*

:fohjs mdtoriU qukrn Mdrrubu, htj}td»,mterce-

itntcJ}*t'o,jHl>rotundts

yqrducolcnttbtu , ^Cftdfhro froxt-

^todedtqut ^ptdjfrumcdm uocduerunt. Cdndtdtfloret

^rfiumtctllato dmbttucdulem corondnt. nsem cjficd*

"ftjolu ,M tondjl*kt** cum Mellc.

foltjs exfale tllitts. FerueMt cmen

omata reprtmant. Turvanl Crfc

D + sall

Page 456: Pedanii Dioscorides

4*4- DIOSC ORIDIS

BA Uotc adcu Afiaflro ftmilem profert effgiem , yt mfi odor ingrd-

twi trrorcm proderct , attento etiam oculo imponertt. Ealloteaaif

ejl.O^abflerforta.CumJaU ralet ad morfutcanis rabidi.

Apiaftrum. CAP. X C I X.

NOMENCLATVRA.

Cr.Mt\tatr:'fv>^.ci,.Lat.Melifoph)lIon.Ital.Cedromk

Gal.Mclifle.OffMelifla.

MckiunaM4>

^aftrum.tdjtbimrmn

ujurpamt , fnomam af

ipja herba delcc1itura0-

luuliCrfohaBabtt,it

*ua paulo anti dtxm*,

fimtUa ejfint,$$##*>

tenmorad,nccttahrJnM

Jbcclarhttr. Cttreummi-

lumolent.FoliacHmun*

pouauttllttaprojuntcon-

tra tclm phalan^f'

fcorptonumLntmt^'

Jm cams morjum. D^clo eorunJem£*M>t*„,proJeft:dcJe?>f«

Jcemmaru adounio^

fcs conuemt. D<»'«J°

dem m dolore cotluuntur. Dyfcntcricu injunditur.^u

J?rangHlat<ondMJoli«,add,ioMtrcpotu OMXtbantur-^

Apiaftrum.

Page 457: Pedanii Dioscorides

LIB E R TERTIVS. 41*

dm O* orthopnoicis , Jefmtlu . iUita citmfile ftrumas Jifc*-

tl^t>ftlcerapurgant,articularios Jolores illitaJeJant.

A Viajirtm adpafitones cordu muhurn effcax , AnicentiA caltdum

r\.C ficcttmfecundo ordme. Mirum m modutn UtifcatC roborat

**fafi<]UuUmgr4tm*hftipdns facultas, & difcregans deoftlatto,

^momniaetiamnum vtfcerafaciunt. hac vifolutt , fed quatentu

fcfoadexoluendos ab hurnordms melancholtcn fpiritus , cjui tnfan-

fmconfiut. Hx MelifloplnUi dote$tGaleno , £r CAterts tWM*fuertmt

Marrubium. CAP. CNOMENCLATVRA.

Gr&(«~i*p.Lat.Marrubium.Ital.Marrubio.G2\*&\l

Marrubin.Off.Marrubium album.

^frrttbiHm ,ptttex eji ab radtce ramojm , candtcans,

jMtrJutns, cjuadranguLribw ramis :fohum pollicem

Hm>^brotundum,htJJ>tdum,ru^ofim,guftu amaro .Jemen* f4*Ww, C7- ex mtcruallis.flores uerticillato ambitu, ajjert.

tywkrpropter adtfcta,ruin.cs,Crrudera. Hmuafolta ficca,

(tlmfiminedecocla tna<jua,aut uirtdtum fuccH6 datur cum

Mtv'J»l}iriofis , tufienttbus , C~ ad tabitudtnem redatlis.^

Cr4*m e peclore pttttitam , cum ficca Irt eucit : muberibw a

P4r

'« nonpurgatts ditur , ttt menftrua cr Jecundas extrahat,

**m dtfficu partu , Cr ht< qut ucnena haufcrunt , aut afcr-

M«, demorftjunt.reftcam renesfte Udtt.Folta cum MtU

'J^turjordidis ulccrtbvt* furgandts , ftcrygia nomasjj Jt~

WtMerurn doiores mtttgant.Suumjolus contufts exprejfnt,

^coaclH4t adeadcm polleU Cumumo O* Mellc illitHt,

°W°rum clarttatem adiuuat. Nartbtt* rcgtum morbum ex-

?*&* • aurium dolortbws conuemcnter inlhllatur , per fe aut

Page 458: Pedanii Dioscorides

4%<S DlOSCORIDISMArrubium notius , quhm yt manifeftius quidpiamaViifcw*

JeA quo yirtutes cim f>atcntJicmJ«mftt. Calfacimimm hf\-

nentu efifccunda daftti,& deftaamium media,aut defnentis tertw

Stachy s CAP. CLNOMENCLATVRA.

Crd.XTcexvS'L4t.Stachys.Ital.St4cbi.G2ihSaUgc

tcndrc.Ofl.norncnnonliabenc.

STdchysfutcx cfi Mdrrubiofmitis ,Jcd longior .-fiufi*

rensnumeroJa,hrJutatrdrd,frddura,cdna>odQrHimn'

dh Cr complures uirga* ab raduc cxeuntcs ,Marrubio cm>

diores. Ndfcttur mmonttbw Craffreris. rim habct excAlj^

Ooriam Cr dcrem. Foliorum decoflum^otufcllitmenjM

Zjfecunddi, .

r racbys hiden non **%»

trouerfueft.BerbaMarr^

mih*,S*ftn*er*&<**»>*

tio ordme excalfaot.

Phyllitis.

CAP- ClJ'N O M E N C l A-

X V R A.

itaipbllittdi.G^

Offic Lingua

ccruina-

«, Crmi&or*,f*"*>''

ptena, retla, l»*?*'"?,'

rtore L>M cernunW ,* "Phyllitis.

ofi s

Page 459: Pedanii Dioscorides

LIBER TERTIVS. 4if

Ufu (f opacis hortorum locis emicat, guftu acerbo:ne^ cau •

kwefyflorerthnefyfcmenprofcrt. Foltatn uino pota fcrpcn-

tm morfthus aduerfantur: atuidrupedtbnspcr os inftfa auxilio

/*0"fi'dyfenterta aut rcfoluta alumexercet,potm datur.

Q^ifiduloDiofcortdunotUindclimanda Vhyllitide animum ad-

m uerteritjhinc vt proculdulno cam,<ju& -vul^bAm^uaceruinA

^'^eljeco^nofiet: tta haflcnus fiilso, f>ro Scolopcndrto, ijuod Ar.i-

wnfetlarijsCeterach nuncnpatur^vjurpatam. Kr ijuodad joliorum

numtrumattinv>multas ridereefiplant.tf,contra Viofcorid* fenten-

tumcum quintjuagintafoltjs,qucts illefex tantum afii*narit: ac ex-

totloeterra Un£U£ceruinfic<Jj>ite,joliorum multttudincme numeffarttceprodtrc mamfclUm efi.

Phalanfjium* C A P*

C I I I.r

NOMENCLATVRA.Gr<> iaXiyytty. Lat.phalangium.Ita.phahn-

gto.Htrba hodietgnota.

Halangium a cjutbufdam phalangites uocatur :ramult

Jmt ei duo , aut tres.plurefue, m diuerfa tendentes : flot

(««U*y Ll(t0 ftmdps.mulus mcifurxs habensjemme mgro,

^Adunhcul+AtmiA-At* ZcruYAmmulto temtwre : radicc

(«Uu4%l

tr'fcorp

Swmnu

hjlorisdumaterra eruitur. rroue,

lenjios cum utno pota,auxtltanti

igtoruma^ ittua : tormma quoq

pH4/4«^wm ifi^tiUlw & deftccantthus partihus.noaliteraVli-

* m° y>am a Diofcortde defiriptum,mter tgnotas plantM rcfcretu-r.

W »« tn \talia rcperttur. •+rTrifo

Page 460: Pedanii Dioscorides

4x3 dioscoridisTrifol CAP. CIlH-

NOMPNC LATVRA.T/lfvtoiy. Ut.Trifohum.JU.Trifo^o

[ 1. 1 rcflc.Off.inufitatum.

m ' n

Trifolium. t Trifolium

M

t

TJUfoLum, CrMti Tribhjllon, aiif ^J"T'—-,' fr

n^nthe^lij tfilM»«***"*%*»

JertmuLrei enaJmniurappenJicuL.in^1'^ >Jn0

termiMtionilm exeunt fol,a tLoto^wtJmU*-'!^

en*tu Huu odor me/t. uti Autem doleuerunt,M» ^

florem edit purpureumjemen ^udmcnu* l*tm"

^

,

Page 461: Pedanii Dioscorides

LIBER TERTIVS. 419

fJmgmns : radix tenun, longa, uahda. Semcn cj-foua m4^potaplcur/ti(i<

3urmadjfficultatJ, commalilvu, f? jjs aui

*f*intercutcmt>rjncipjafentiuntyfa:mtnts auoaue uuiuauitto

^'mts.auxiitaniurymenjes ciunt: terna dra.hms. c femmewidebentycfolijs uero auaterns.Contra fcrpentium idu* tri-

uf fo>0*cxacetomul/opota,pr*f;djo(unt

m'Mtcjdcjnorfu& . Qjudam terna folia aut jc-

mn*mtertiani*,cMn umo potut dedcre: Crm tjuartams,aua-(rn*> ut auafelrium cjrcujtw difcuterent. ludtx amidotkHrnttir.

^ufuntTrifoltj «cncra.Vnnm Menyantbes yocant Graci, alij

^jpbaltton, Arcbt^enes Ajpalttttm,maiorefoho,cjuo coronarij

rur ' A 'ter'Macuto,Oxytr!i>b)lloncognomtne.Tcrtmm mmutif-

"ntx otnnibws. Trta bac renera Galltca C \taltca prata nouere,gentra

nut '*r

l

l

rott*n^ii& ma+ntufeciidum,lono!<:tertiHm,rotuiiiU< CT mi-J° ys, Hacmenfs \\ .uofiore ahas purpureo, ahas albo ysfuntur.

•9u

im?T'

lf°ty !P^ies,cjucm Tnfohum acctofum,tr f>amm cuculi

^nt:

I<f>laft* t a lUluy.t.] rtfoltum odoratum,ijuem Komant Tribolo

4iTfantt^lofcori(U ' (jiCyttfui.Arabum An'luoca,ecjuo oleum fit

f„(

° ore,n & trcmore membrorumXotui cftfylucslrK ty Aegyptia,

tlli

,n 'CrlUentthbro mcminit Dtofcortdes.Y.rrant ijui c Trtfoho yulga

°lemco»fictum. l erttoabfcejfuc* faat & dcficcat.

Poliuim. C A P- C V-N O M INCLATVR A.

Grd - Q^p. Lat.Polium.Ita.Pouo.GaLPoMot.

Ort. Larino nominc.v°gcnera potij. Afnntanum, cui rhcutrjo nomcnefi,

&* CMJ*s eji ujw. Tenuisjiutex cfi, candulw^ iodran-

talts

Page 462: Pedanii Dioscorides

45 o DIOSCORIDISulufeminc refertw:ca\ntulo m cacumine qukdam coymbcm

ffecte frdfeferete,farHo,canu hommis capillisfimilhffAuiter

olente, non fine quadam fuamtate. ^ltcrumfiuticofm^n

ufqueadeo ualens odore, er uinlw mfirmiw. Potutnfernej*-

fli iw auxiliaturjerpentium ittibw i hydropicii,morborem,

Cr henofu ex aceto .fiomachum male habet : cafutdolodm

afficit.aluum cr> menfes ciet :JuktratumJuffit!tmM>PW

dbiptt.uidnera conflutmat.

vya

£rum Vohumlbujcua Gattu Karboncnfis »'»ri^TV tund fttfiu acre& amarueft,atquemeo,mmas,I^p

#)*

lettw.Nefe terttj defccantm ordm»,V excalfactentiu tnfW

s CAP. C V I»

NOMENCLATVRA.HcgAop. Lat.w Ojf.ScordiumMa.Scordio.

Gal.Chamaraz.

* Scordium, AUiaria

Page 463: Pedanii Dioscorides

LIBER TERTIVS. 4$ t

CorJium in montibm ey paluflnbm nafcitur ,foltjs Trtf-

H&gmis y maiortbm , nonficin ambitu diuifis , ahejuantum

A uulibus :fubrubrofiore. Herba tum excalfatloriam ha-

't:nrinam cit. Cofla recens^ anddue cum utno , aduerfws uc-

*»ttosferpentmm morfiu bibitur : ad (iomachi quoque rofio-

% iyfentcriam £r urina difficultatem 3bmis drachmis cum

klromelite:craffamenpurulenttimpcc~lore expelltt. Faatan-

**f*rma aJ uetcrem tufiim : rupta , conuulfa ,Jicum Naflur-

^melle e^ refinamifceatur mcclegmate. lnflammatamo-«k frxcordia , cerato excepta,recnat. Cum aceto acn aut

tya , fodagris conuenienter ilkmtur : menfct impofitamouet,

^hera congluUnat , uetcra ulcera purgat , £r ex melle cica-

^mperJuat. Sicca excrefcentias m carne cohibet, Succhs ad****m Mta bibitur. lnter pnma efficax Ponttcum hatync,CreticHmjue.

Zwdinm non itapridemcocjfit agnofd , & perinde defat Attium^Jywjlre iitis loco vfnrpAri. ScordiumChamxdry ftmilc , odore A/-

n!rrfcretu>inf>alujlribus prouemt,V ta de caufa $j>mani$,1rij]'aga

r*fir'u dicla eft. Galeno optimum ejl Scordium Creticum. Ama**

*fi *cordiHm,acerbum,ey acrimomafatu ad A tltum accedens.

Tufsilago. CAP»C VII*

NOMENCLATVRA.&*&Hxioy.Ldt. Tufitlago.ltal.Fnghta di

"uwiZo.Gal.Pas d' Afne.Off.TVngula Caballina.

^Agmifoliafunt mamfcula qua Hedet&Jex autfipte

* r*dice>fubalbida 4 terrdfipii uireti4,inplures angu-

los

Page 464: Pedanii Dioscorides

4ii DIOSCORIDISlos excuntia.caultspalmum a!m,fios lutews :m uere ,fion CT

caule confefiimcxmtur : indenonnullihis ucare exifimM-

runt. Kddsxtenuts efl eyfuperudcud. Ndfcitur mmtsws V

rtguss. Fotia ex Melle trksh tgntftcro Cr ommbmmfim^

ttontU illitit mcdentur.^rsddfismmpcr tnfundibuiumJ*

cre rapm , bos finat «uificca tufii atftc ortUpmdW*

tur : peilorit uomicas rumpit. Eundcm effetlum prM /#'

adix. Dccotla tn hjdromcute,W pota.emortuos^rtmf^

TVffiUtO vnbmm CT nota ejl planta,caulc &fioreW*riZtU r.forejlonvfurn* mora.ft bulunm. lUrn^

locZvnwrfumcaZlcVjlonbuif,^^

fronAe tyJoUyircfi<re,v,M^*caufa

rtauiamu atam cauh saclura no mj}exerunt,ex^ment.A*

ba.O- arjHCtfubftantta.mmu* tamen,ymduUamnuV te*T

ta.Kuficca -XujitUginUfolM acr:orafunt,cjuam *lM'aatr*

£ ra4tceUn*extrJ>>tHr,qu*taraiaacctndendoi«nitdonta}>

Artemifia. CAP*C V I I I-

NOMF, NCLATVRA.Gr.ASTtnmcc.Ut.Cr

offlMtnonomtne-

Gal.Armoife. j^AlUemtfta mavna ex partc in marwmss n*fr

tlif

j r

ftnthtjmodofrHticofa,matorib* &Kmf^Llus,ramisj : \mm c,mdemgenerd duo: unum Usms »*

JJ

folMtmroZjL Utwrtl>Ht:alhnUenum,fioreparuo,tcm^

dido,grducolcntc:dfidtefiorct. Suntaui m"f

1"**]^ <?

caulis nomtne dppcllent , tenuem hcrbuUm ,fimpba^^mmutOyfioriliM fcdtcnte tenuibm ,flauo colore :

hdt ^auapracedcs effiat odore. Vtra^ *xc*ll*aU€Xte^foufji&£1* commcnterm multebres dejeffnt ddtjcmntur,

ad ^dos menfes.parmJecuntLs^ : item dprdtUfi**"* ^eiufdem infiammationes.calados commmuuU

rcmor ^

Page 465: Pedanii Dioscorides

LIBER TUTIVJ. 4JI

Arcemjiiamaior. Minor.^m nyient ,menfes pellunt pubt illitd. Suceu* uulu* inditm ex

')"»*>eadem qu£ irfefiio trahit. Coma trtbm drachmis eo-nruier

*ediicendorumgrati4 btbitur.

A *tcmifi* trUgemrafacit Diofcorides , inter qtta prima duo non.

*fji/^nJta

' maiort<C mmort* hrtemtfu nomme fapore O* colore

fa^vfitniliytantMniiijjtTuntfuTCuhTum C foltorum,florii, C

n^MH^, N ,f cenftn(ium fecundam Arttmifu jpecitmejfe

<*n*i

l*m,1M* xrumeft Diofcondt* Vartlxmum.ntctertta, ectdem

mfa *'*"*['*feu Tanaceto ducend.t nam vnicauh< .Dhfcortdt, Arte-

^ninHacetl4m

' **&* tx vna radice ey valtdn conftatftondihus.

W*1*"* **"#*&* A rtemifu caput a doclortbu* exfunhum , tum

#*<*

Ui1U anteamtu^ntm ftcertt ,tum<jubdm anttquu codtcibui

ttm^^iatur. Matthiolo tertia Artemtfta ftccies Itaha noftro

S»oU.

Ambrofia. C A P. C I X.NomencUE

Page 466: Pedanii Dioscorides

4J +

*

DIOSCORIDUNOMF. NCLATVRA.

Crx.Af*0§ *s'm-Ut. ^imbrofiaAtalUtmo

ftommt. Gal. Ruc de vigne.

Off.Rutavinacca.

AMbrofiatenussfiutex t^ramofiu, trmmfm^mm

folus H.uu, crca tmum caulemex^cauku^

rJt.odore Zmofi, fuau,:rad,ce tenm, jefr?M, CJ

tur ea Cappadoccs.Wem rcpnmcrc ac repellere,&M»

firmgerclmmorcs.funalsquamfartemmcumbunt.

AHbr.ftam <tr*uV **« ?"•""« """"'''^dZ^0.oJcor,dci.K<?erc»„t & r^r<m,,.H« r»ft» ^

Ztut >],<ni,mt *» 4 A*

'brojla.JcdVolcmomo-

Botrys. C A P>

Ital.Botr,G^H

men. Ofc-

„,«« 4^M >•

Botrys

Page 467: Pedanii Dioscorides

LIBFR TERTIVS. 4Htotefnduem odoremfbirat:quare ueffimentis interpomtur. in-

W«rm torrentum ripis, Cr conuallilni. Pota orthopncea*

nwet. Hanc Cappadoces ^imhrofiam uocant , alij ^sCrte-

nfum.

BOtrys Kuellioea eft,cjuam rustici in corbtbu* portantes , Vymenmagno damore dtnuntiant, probe adaptato nomme, nam ft pra-

lr-tns[uo liquorepremeretur, mgummi lentefceret, ex Je pt«mcntartj

*°™ yice yngucntum efjiaens. Inadfimtlmm racemulorum hor-Unyhirba, quantumuit fummatim racemuh dependeant, non tameatn^mulorum omnium ambitu,yt in Botry.mnajcuntur.

Geranium. CAP»C X I.

NOMENCLATVRA.

G«ranium. t.

XGeranium. i

Grd

Page 468: Pedanii Dioscorides

M6 DI O S C OR ID I S

Grd.ytfctvujv. lat.Gerantum. Ita.Gerani0.G2i*

Aguillc dc bcrgier.Off.

j^Acuspaftoris.

G~~F.ramonjoltjs ^AncmoneSydiuJuris longtorihut:'rakt

Jubrotundd,cttm cllttrdtdci:Qud drachma foniert m

mno fotd.uulud mfldttoncs dijculit. Gcranmm alterum,^

1>H6 rmnut» crjtlofisJcJjuifedahbu4:JoltjsMalua:inJ^m^

dlujurjumjfcdatiagruum cafttuta inJunt,cumJuuroJh^

tamnt dentcs.Nulktu mmedicinaufu*.

Tflfi GtranuJ\>ccsts,Vna Lttmorumjua Gucorum. Vhfl^

»or»m,Gtra»*um,cfl<]ua Utrbanorurul^uu KoJbrutnGr^

Hoftrum Ckoma, £r Acum mufcatam nomtnant. VnmamQricon

Gtran» Jfeittm rtdtt mnjemei Muttbtolus,tnra!le Anama.qut^

mtn ta non f,t,quam Acumpajlerh di:unt,vt cjux radtcemnullamro^

tundamjaua!,nccfQltf>ftt Anemonts JtuifumUngwtfa* AJ*tum frmdktjt, Vlmu, I atmorum Gcramo. CJjW tamen UffMeji,ntmpt Imtmftparattm mtmmit VUntus Ltbrt yicefmi

auartijt*

capitt.Secunda t(l t ?es columbtntu yulgarit,

Gnaphahum- C A P- C X H-

NOMF. NCLATVRA.[

Grd. ywatfaXtoy. Ldt. Gnafhalium. Ita. Cndfhalio.

(Jal.Lmdepr^Ott.Ccnrumculufli.

JMdfhdbjfolus molhbna minuttsa\fro tomento&*W

LBibnntur efpcaciterfoltd m utno aufero ad hient**^

f \ Hdfhdkmn pauptrum oUmfutt bcrba, c qua ob moutierft

V^ nugtnan tuUttratfaruebant

.

Typha. CAP»C X I I I

NOMINCLATVRA.Gra. rvfn. Lat. 7)fhd./td.Afa^ford4'

Gal.L^licrbcanjaflc.Otl.non

pcnndcviuata.fA4

Page 469: Pedanii Dioscorides

LIBER TERTIV5. 41*

Tpha folium edtt Cy+

__ peridi flmile : cdulem

albitm,leucm^quabile:flo*

remmacumme ambientem,

denfum, qui in pappos foiui-

tur, quod Pamculam aliqui

nominant. Hutm herbtflos,

fudlo adipe eloto exceptm

,

ambutttsmedctur. Gtgmtur

in plauslrtbtu Cr aquis fla-

gnanubtu.

TYpha nota eft planta, faludtbm yftagnn , lacubus

innafcens , Vtaxjxji forda Italkt

t£^_ dtcitur,quodfurdos reddat quo-

rum aunbm indatur eit*s lan-^

t<M

Typha. go. Hx tim Lanugine pojhn

fortn hommes apud Italos, Mat-'^Kia (vtyoeant) conficiunt : yafayinaria,ntmptvul_arts flafea-*»# mulitbm tatbttlra4,buiuifolus conttxunt CT mutftwnt-

Circxa. CAP.C XII II*

NOMENCLATVRA.Gr*. lat

Gal.&Off.ignota.

Clrc**> juam Cr Pircaam altqui uocanhfolijs efl hor-

,

U»F" Solam,agnahs crebru.flore mgroypuflllo,copiofo:

^Mifynafatc m quibnfdam Heluti iornmlisidodrantaU

Z 3 r«»

Page 470: Pedanii Dioscorides

4J* DIOSCORIDISrddtce, tripliciferme dut quddruflta, cdndtdd,oJordtdt

txedlfi

ciente.Ndfctturm dpnctsJdXM, CT tiento perfldtts. R^dicuWpondo <judtuor,mJextdrtjs tribH6umidulcps,ferdiem Wno-

Hem mdcerdtur,potuJ trtduo uuludtcxyurgdnt.Semcnmfoi'

1 ... ^.1 ... /.. / :/ »..^,.M«.v.h/wmdmm

t

C AP

unijnadtnu w.iltf!cyi injiruirtt-

Oenaruhc.

C X v.

NOM ENCLATVRA.Grx.Oir&vSn. Lat.Oenanthe. ita.Enanthe.

Gal.non probate W

xifragc rouge.0"*

pari.Fil»p«n-

dula.

Oimnth fib j*

rem cUdum: caulem ct+

fHm , valmt alutudme :f-

men Itmfhu •>**

majrnamm muk* rotm"

c^tuUextuherantem.^

JcL m fttrk. C*f(*

Ocnaiuhc.

'JtlL

(onuentt.Ocn

0tht

Page 471: Pedanii Dioscorides

LIBER TERTIVS. 41$Otnanthe nihtlum ampliut a nobU quam Cirua agnofatut.

^ecVdipmdula in pratnnafcens , O" non inter Jaxa : £? <juo&f*dicemma*nam non producat , nec fimen proferat Atriplict ftmile,

^tmOenantherecjuirunt Diofcortdes O" Vlmius>eadtm tum Qenan~

^Untaejfenonpotejt.

Conysa* CAP» C X V I.

NOMFNCLATVRA.Gr.K*vu\*.Lat. Conizjt.ltdLcr off.PuhcarU.

Ual.Herbes aux pulces.

COnyzji duogenerd : tjudparud uocdtur , oJore prdftdrt**

tior efl : mdtor uero fiutice alttor Cr folijs Idtiortbua^

gwodore.rtrtuftiiefolid oliudfimilta, hirfuta,pinguU. In

more cauUs btntim cubttorum altttudinc attolhtur. ln mmo-Hpfitm&qntt. vlosfragilts, lutet autfulm coloris,qut tnpappu

wt.rndtcesfuperuacud'. Sufftu fubfiratuquefiutex totwfcr^

tm^fugdt,culicesabtgjt, Crpultccsnccat. Foha conuenien*ltTl

ttmunturferpcntiumplagis, CT tubcratUs , ac uulneribtts.

florcs O~foua,cum uino ad menfes partus^ ajctcndos btbun-

tHr' Item contra urmdfttlltadia, arquatum morbum, Cr tor-

^comitiales pota cx accto adtuuant.DccoElumm defefio-mm medetur uulud maUs. Impofttm fuccui abortum facit.

** oleoefficacttcr horrortbtu obhnttur. Cdpitis dolores tcnuis

yttfitndt. Efttertmm Cony^dgcnii6,canlc crafiorc, ac mol-lQY' f tyquk^mparuamdiufcuUs,mintmepm^uis,armatortore

y

rn,nor> nullo grautons odoris CT iniucundiorts ,fed mefficd-

ilor^ottenitloasnonrtguis.

fy °n't*.aeiuf<iUc[)>eciesnon mco^nitd , auM m mtudo ,fohrbi

y^* n*fc-untur natura^ odorn «rauitas nutlo ne«ocio dtfcrimmai

***** ***** & mmor pan ,facultate & tempcramcnto ,gu(l» *-m«°rem & acnmontam pr*fe ferunt. 1 n txcalfaciendoC dtftccanda

Page 472: Pedanii Dioscorides

M© DIOSCOKIDMtUffem fibi ttrtiam a/afcunt. Tertia harumft>eats,odorifgrauimtf

yirtutH ab alu.s mtucms eft.

Hcmerocallis,fiue Lilium fylueftre.

CAP. C X V I I.

NOMFNC LATVRA.Cr.hftfgoKaMit- Lat.Hemerocallis.Ital. GighoftU

hmuo.u al. Lis fauuage.Off.Falso

Afphodelus fiue Hia-

cinthus.

__\abetuH\>f

r~acco colore , fiores m um

j>er fmgulos cxortm ,<w*

aut quaternt erumfunt,^

lij dimfira, futia ctthijc"

re capcrunt, colorefcrf*»»

auc bullofa : <jM f°« • 7cnm Mcllc cr *»*» t®

apnofiu , aquam 'duc" *Jangmncm.foha tritamff

maru mfiammationes<tf

tu contratlai , oculorivnf

toMiones mtt##-}ir*

Crfolsa ,&m ambuf»*+.

f

H*Hcmerocallis.

ZmtrootllHftu fylueftrt lilium nuUi™f"uWt*^,n**

pro HemtrocuUe , UUum yoVtnm conuaUsum *vp ^

Page 473: Pedanii Dioscorides

t I B E R. TERTIVS 34*M* non confentiunt. Nec ftuius fentiunt , qui verum Aftbodelumtxijtimant

, cum buius radtx nec amara Jit /mc acru. HemcrocaHu non§£K tantum,fed yirtute etiam Lilmm expnmit.

Leucoium,fiue Violaalba.

C AP- CXVII I.

NOMENCLATVRA.Gr.\o%kcie^.Lat.Leucotum.Jtal. Vtola biancd.

Gal.Giroflccs.Off.Kcyri.

Lcucoium lutcum. Lcucoium purpurcum.

1 E«coion uulgaris efl notttidJed tnfioribm dijferentid

r+ W^a.m.namtjue aut carulei,aut albhautpurpuret, auttUin

ncnmthr. Lhtcumucrb vrdctputmmedicmdujm. Huim

£ $ artdi

Page 474: Pedanii Dioscorides

4 4* DIOSCORIDIS

Leucoion Luteum. Purpurafccns

artdtfloresftruefacltm Jejeflonih* , ualent ContrsJ"*

flammaitones,Cr menftrua exfehnt:fanantorts uiceri >

Melie:cum cerato,rtma4fedit.Semen duum drdchmdrumf^

iere ex utnopotum, aut cum Melletnditum ,menfes>PH

_

Cr parttts extrahtt. Xadtces cum aceto tllttd ,beneM \

munt, er podaqrtcos tuuant.

VVlgarts tam t[ft cotptrunt Uucoij M* omnt\^fZm^'mcrau , prater carultas tfiqutdtm hantc >» "'V^y&rf

lutt* magit ad mtdtcinalts tfits acctdunt. VioUorn^ #$&&

abfttrforta,Cr ttnmbmt partibmcomponuntur. Inhttpo

ytrtdts ytrtuttpractllunt.

Cratxogonum. C A P- C X *

nomenclatvRA. cr4i

Page 475: Pedanii Dioscorides

L I B E R. fERf IVJ. 445

Cu. Kgx\ciieyovi\). Lat.Crat&ogonon.lta.Crateogo-

no. Gal. non probate, Curaige.

Off. Perjicana.

CtaUogonum ftue,ut altjs placet, Cratxononfoltjs Me-

Umpyrojimtle e(i3multis calamii ex una radtce emican-

^multornm^gcmculoriim, femtne Milij.NaJciturm opa-

toVfritticoJisJummrtere acre. Tradttum eji qutbufdam,hoc

finwtetimo ore,ter dtepojl menfes purgatos,tribns obolis,i*

^maqtu duobus multer, ante conceptum quadragtnta dte-

m:Q»Mr modo confimtli, tottdem dtebm antt cottum hau-n*t>turilts{exmpartum futtmim.

Ct4tmgoni ignotaeft pUnta,necfecunda VerftcarUJpecies eft,re-

f*tfb&m notx.tft etiam boc nomine arbor lbeopbrafto,quem

"'M^Hifoliamyocat.

Phyllum- CAP» CXX.NOMENCLATVRA.

Grx. piM.#p. Lat.phyllum.Ita.Folio.Gal.

&Off.ignota.

tyHum,<juod EUophyllon uocatur, infaxojis nafcttwr%

l kmgcnernm ejl, quodautem rhelygonum appellanU

^^betfiortbwolexfimtlcsypallidiorestamenfolijsitidem**H$:uulz tenuhbreui.radtce cxilifloremalbumprofcrvfe**n

H\>*Heris matujculum. Sed ^irrhenogonon c&tera, huiC

^folofytiElu dtsl.it: habet emm racemojum qmddam de-

^fmtbm olcvs non dtfimile. ^Crrhenogononpotu,mafcuk

JexH6f*cerepartHs, ut ihelygonon frmtnei,proditur. Horum

*** wthor eft. Sed huiujmodi hiftonatenm miht prodn-0<t

Folium

Page 476: Pedanii Dioscorides

444 DIOSCORIDISOlium,nulliH4 herb& peculiare efl nomen A tenim ingentinoimt*

le/lia itberat,jbeophra(}ideplantaru hisioria librinontcab.19-

Quoloct herbam pontt duarv.mftecuzrum.Vnam hrrhenogone, <pt)i

maJculos,Alteram,Thclyoonun,e]uodepota{(rminx-scktptfwat.PoT'

rocum Dtofcortdn Fhylionm ArrhenogononO-lbely+ononetfirtW

ntCrriribu.id,.{rtbnatur,co at demeffe Vtofcoridi Vh^on^ud

ibcopbrasto nta^tum Arrha,o«ononO'\ hAygorondtuidatur.

AlenimcHm\'by\ionnu\Uimhabeat\rofrmmgemtuatmmkir^

nogonon C ibtfaowm voo tur, necefje tftytfubaitonomme Utut-

cfuodclarum tuad t.

qm Mercnriahs l>:Jhriam& yires abhm '»'

llored>fcr,pta4,Lumlheophr. tArrhenogonoetlhelygonocon^

Stqmdemvna O* cade plantafnnt Krrhenogonon,Thelygonon^'

lon,et Mercurul <,<.,*,*, dutjtmtU ectes,yt pofleafuo patebttloco-U

ttuai herbarttu.eatcnus friofcortdt (c cums fcrtpto nobts hxc prodM)

tmpofutt.nectamen ob ui de tuntt homtnnfide dubitandurn.

Tefticulus. CAP- CXXI*

NOMENCLATVRA.

[X* • fctf- refticufa cdnis. Itd. reslicolodi cW-

Gal.Couillon de chien. ojf

Ldtwo nomme.

^..C*bhf*m Gtdci Cynoforchin HocdnUWm

cdulcmmolln olcnfimtlibMytn tcrrdftrdtis,i°gorl

^Hftiortb^Umb^cdulcdodrutdlt^^

. MbofdMgd, Obtu modo dngujld.dufluior^J^rc,au*flcmor cft: tnfcnore, ftd mollior dc rugofior. .

tddiccs coclj.ut Lulbt:cx ejUibKtfimdtonm^ni^^gcncrart dtcutur :ftminoremfxmin£3

dltcrunif^^ ^m rhejjklta mo/lrm muhcrcsm Uclc cdfrmo btbcrc, a J^Undos coitiiS.driddmucrOyddinhihndos^Altcru^

* ^

foturcfolui.NdfciturtnfctrofisctfdbHleW. TeftM1**^

dncu

Ct

Page 477: Pedanii Dioscorides

LIBER. TERTIVS 44*

Orchis. Cynoforchis,

•»* Serdphu,^Cndred dutore,uocdtur,auoma rddixdd muUttunlt,

fcfify eft Porriy Utioribwi, oblongis, fingubm, ex

Jr»toftnu mflexis:cdulefdlmeo:floribmfenefurfureis: ra-

*» fcfficafc fimjih auA tUttt tumores difcutit, ulcerd furgdU

®fer?eree<tdem non fdUtur.^boletjisluU*,&illrtumfu>n

^ones lemt. ^cndd rddues noma* mhibent.fdndnt^ futredi

^jC^ oris ulcerdyCdcoethe-dluumftfiunt e umofoU.De hdc,

m 1"* de TeHiculo cdnis ,fr oduntur

:

Satyrium- C A P- CXXIL ]

NOMENC LATVRA.Cr*. 2«>f'V Ldt.SdtyiumAtd.Sdtyrio.G^.

duSatyrion. ojfut.nomme.Sdtjf

Page 478: Pedanii Dioscorides

44* DI O S C O R I D I S

Satyriuro Trifolium. Bafilicum

S^ftyrium altqut Tnfolmm uocat, quoniam tmfer f

adterrammfracla, ^umtciaut L'*'/^4'^,*me,ac rubra.caulemcubttalem^nudum^orem^IMJ^Xdum.raduem bulbofam,Malt maqnttudtncfriu&m,

'

ouum candtdam.guftanu dulccm yCr ori nonmg*mJ

tn umo nwroauftero btbere conuemt, contra oftjthoton\.VM

Aum ea aum comHmuenui //» efilcuptdttdt/tquidc

res ad ucneremfiert affirmant. *fialterum Satyrm ^

thromumfme Srjthraicon, td efi,rubrumjemtncV > ^

re.durojeui^lendentc^odfirturndfc^atq^

btdintm excture. Corttcc radinsgracifoufvtntutM ^

mcltidtturjaporcdulct.noningrato ori. Inmontopst^

•nafatur.Vcncfcutpoduntjiomnmo manutcneA » ^

Page 479: Pedanii Dioscorides

LIBER TERTIV5. 447fmttlat.-eoyue md?is,fi btbdturm urno.

EKrant qmleftiatlos canis & Satyrioncs pro eodeducttt.Namdif-

fimtli cffigte, Ucet non admodnm imparibusfint virtbus. Vm Sa-tjnones vtx bodte reperiunturfed horu loco Tefiiculis cants ytimur, £Tn\talia no nafct Matthiolus tefiattir,id(]\cradicecognoJci,quA in Te-

ftolucanti btf)da,uifut nommis tffiTJ*,M Satyrtone vmca , maUm r*

tot»nda,fulua,intitf rt ouum candtda.Qjpnque Tefiiculus can:<fubfe

fl>(uscotinct, prtter cas,au&, quud manuihotsfimiles, ValmaChnfti

^odtcuntur,®1 A«icemjx,I)it

';if» atrtm. lltc plantaduarZejljpt-(ln»m,maior& mtnorivtraque Seplaftjs cognita.Mmoris flores dcftc^

m\n\enuneum dyfenteru remedtum afierut , idem ejfiaet atjua exm?vakmbicum extracla. r\adices Auitenna laltda&ficca Juntft-iu»<b>abfceflu. Semen maioru , tnatittinif nottem continuts , nranattm

tr*um invinoy&> epotum , medetur morbo caduco.\dem effiaet radicn

fooclioffqm ea mi

ftmi{ vmo vtatur.S triuff, tefticuU tanis radtces

ytn*tekabetcaiida& humtda,etguftu dulcore qtu) u prxferut. Sa-^n°teperameto eftcaltdo et hitmtdo,et ob id mamfifU dulas eftguftu.

HorminuitL CAP- CXXIILNOMENCLATVU.

Cr.o^uivt^.LdtMorminum.ltdl.Hormmo.

Ormmum htrbd eftjoltjs Mdrrubtofmilts, cdttlcfemi-

wbitalt , tjuadrangulo , circd quem emmentu fihquisHwtn recluduur : ftqmdem mhlnefin ro tundum,fufc

C^

TmmjlirnuLnddm,cum umo bibi uolunt. ?urgdt cum mel-

'rgmat dlbugtnesquc lllitum ex dqud tumores dtjcuttt :co

'*** txtrahuntur dculei cx corpore. idem effecln* efl illit*

p*« Sylueftrc mdgis umbm pollct : quare ungutnus ,J>rt-

jmi*n Gleucmo>permtJcetur.

^^inurndomefthumyul^beaduciturtfftpUnta^quxddmo^

^ 1 5» odorata Sclarex aut Scarlcggtt nomen accepit Sylueftre rer*

1H« Salhtrtclw aut Cetru gallt nuncupant. At ci ridcrept butuf-

modt

Page 480: Pedanii Dioscorides

44» D I O 5 C O R I D I S

modi piitasfdpe m duucubitoruaititudinemfubrigi folijs Mairuw

fradtortbtis.filiqu^ incyma>Cf nBmradtceftetfatibiu^osproculiu-

toerrare.qmttacZfent noabs re fcrtlit )A*tihiolui> maxtmt cu icmt

ftica & fyluejtr» Sclare.tfcmfroMlprofer.fc&novtyultViofio*

dcs,fylucf}rt<fit rotimdu Atcrtm oblon-u. A dde h» cjuod yerofmdt

fi

feortAe / \ormtm,no agnofu* ~' • • -» -— -- „,

Vtrfm^*miiUi9d^t*itf**r»pMmM fnmTrttbUkakeratorr*

fynat, I \ormmu Vorrt,<? nortdcbuerat, Marrubufoifdehuutt.

ILft cttalbcopbrafto, Vhnto, et GaUno llormtn&interjhinuttg**

Securklaca. CAP^CXXIlH'M O M E N C L A T V R A.

Grd'Ilt\t*?p& iAucrafoy.Ut.Pelecwn* hedyfiron-

/w/.//^74ro.Gal.FcbuedcLoup.

Edyfaron, unguentartj Pelecmum, idefl, SecuruUa*

uocant.futicoja eft,foltjs Cicerisfemerufummpbf*

fert, cormculorum modoaduncis, <juod ancifitefecurtmsm**

Utur : unde nomen acceptt , amarum guflu. Stomachoun ti

fotu. Mdttur manudota. CummeUeantecoim f»»**10*

conaficndtftem ddimit.Nafaturmfegctibtt* Cr hordtu.

HVJyfaronfeuSccurtdacamruftict Gallt, GrauamyocAnUf

trttico C hordco cum yabus aUtur Juo complesurnoItjtaj-

lenti mtmtca Aparine, non Secundaca, rt putat Vlmim :IketO \i

Aphau.qut Victx/pcctcs cf},mortem mfcrat.

H

Onofma. C A P. CXXV*NOMENCLHVR^,

Gr. ovocr^et.Lat. Onofma.Italeoiem nomine.

Gal.&Off.Ignota. ^ ,

ONofma, ohlonga folia habet, ^fmihudme^^fxAongitudtne quatuor dtgttorum CTm*f"ufct

moIU,m terra tacentiajme caule,fmefemme,ftfcfore

- ^

Page 481: Pedanii Dioscorides

LIBER T E R T I V S. 44$nnitur \onqa, tenui , tnfirma , ruhefcente. Gignttur in afyeris.

hUmumo fota partu* extrthunt. Pragnans Jicamjuper-

pedtatur^ahortumfacere dicttur.

Ymphtapaluftrii &lacuftr't6herbayulgatifima yfub Nf»«-

pharncmtne notttt*. Nymph**.femen&J radtx deftuant fme

"<"/«• Valenttor efi cjujl candtdam radtcem producit, yt in abfterforta

faltatepotentior,qu& ntgra radtu conftat.

Nymphara. CAP- C X X V I.

NOMENCLATVRA.Gra.Nvp<peuct'Lat.Nymphaa.Ital.offic.

&Gal.Nenuphar.

Nymphaealutea. Nympharaalba.

Tmfhaanafatur inpaludthm Crfiagnantth* aqu'ts9

f°fy Faha^enpM, mmorthm, Cr longtonhm ,ah)s

^1f tnjum

Page 482: Pedanii Dioscorides

4?o DIOSCORIDIStnfummd daud, dhjs demerfts flunbus ex rddice edJm fru

deunttbmftore LtltoJimili,dlbo, Cr m medio crocos klente,

cum defloruent,ut rotudum Mdlum,dut Pdfduerucafut, «-

tuberdt.m iofcmme,denfo ryUtodcntiffisius.CAulu^k-

m^niger^mimmt iraJfu*,ciborto cogndtm.rditx ntg*,P'

brd,cUudfimtlts,<jud dutunofecdtur.Stccd CHwnofoUcttfc

iHydyfcntertcHfyduxtltdtur, Itcnem dbfttmit. Pfdix fimdch

*c ueficd doloribm tUtn«ur:tatili°tnes ex dftd emcndat:m]o<

fttd cttm ptcc, dlofectjs mcdctur.cddem contrd ucnerutnJwM

lilitonfifwJecapror/hdJsmitirotddfiM

genitaiewfirmaudemjemenpotum efficit.NjmpbddnoM*

fibi uendtcdjfe utdetur, auomam dauoJddmeLPknmdim^

turm Eltdcjn ^Cnygro dmnc, CTm Baeottd ^diarto. EfCr

dlterd Nymphdd^cmmjlos Blefhdrddtcttur, foltjsdntedit^

radtce dlldJcabrd,flore luteo,mtente^fmlUul^m

Cr radtx contrafcsmtnarum proflmaa efficdcitcr exmgro libuntur.Nafciturin Thejfaha>amne Peneo.

Androfaccs. CAP^ CXXVH'NOMENCLATVR.A.

Grd. hvJlfocraKiS' I.at.^fndrofdces.Jta.^ndrO'

y^.Gal.&OiF.ignoca.

AM fjdrgens iuncos,fa

tmetur. (Jtgniturm Syrtd maritimu. £d

^

rac'}rft

^rri M.umopotdycofiofdm hydroficis urindm ctet.ldem ejjcc J

Nroto,CT herhx 4ccotto:poaa«ri5 uiuitu >""""

ein in&$*

fhp tcmporc AnArofaccs c Syria nonafjertur,^*

t *rum bcrbarum claffcm rtponctur. *fjlj

Page 483: Pedanii Dioscorides

IIBER. TERTIVS. 4 a

Afplenum. CAP»CXXVIIL

NOMENCLATVR.A.Gra. hcntKwoy. Lat.^tffllcnttm. Ita.^Jflcno.

Gal.&Off.Citcrach.

ASplenum,altcjut scolopendrion uocant,altj Splenion, altj

Hemiomum.foltjs eft multis,jcolopcndrx ammaliJimtU*>™ r*dtce unaprodeunttbm.NaJcitur in panettl/m,Jaxid^

rp^y^opacis:neccatdem^necfiorcm,necfemcnhalet.Fo-iFl

MnUmododtuiduntur>fitl?ter flaucfcentia hirfutad,fk-

^utrtdia.Vimhanchabcntfolia tnacetoferuefatla3ut per*lfiadragintapota licnem abjumant: qutbuA etiam contntisj*e ex utno tllini oportetftranquriA CT regio morbe prodeft,Jin

^mfedat,calculostn uefica commmuit. Conceptumadt-m*r*

"edtturjerfefcaut cum muli liene appenfa. Tradunt no-H>fiente luna,hutu4 ret gratta effodtendam.Y>tntz prifct fxcuh barbarie,iamiam agnofcicocpit, Kfplcnum,

W plantam quam SeplaftxCcterach nommat,et non Lmguam

ln

Ulnm'lU£ Vtofeoridu efi VhyllitU, vtfupra ofienfum efi. NafcUur

rtri*>t>arietibufijue opacu,humidii.Laudat'tfsima m Creta,ybi rc-

rHm ' ltrt*t*iui affirmat circa Poterumamnc, cjui duasrrbes Gno-

W C,°rtynam lnt<rl*bitur,parte (jux ad Cortynam fpcc~\at,pccori-

Gftof

*neinf*e>*t"><iuia hcrbam ham roderent,altera parte qua ad

lJo)lefi>^nern habe;itibus,,,ui.' ibi llerba illa nonappareret. Sco-

Tndnacaltda tamen non1 l4

lHai*tumuiifubtilibni partibus consict

,

'dlapillos comminuit,0' Itcnem abfumit

.

ttemionitis. C A P- CXXIX^NOMF. NCLATVRA.

***• HtttovtpZJif.Lat. Hemtonttis.lta.Hcmionite.

v^al.& Off.nou probate,Lin-

guaCcruina.f 2, Hemt*

Page 484: Pedanii Dioscorides

4f* D I O S C O RI D IS

Emionitis,ejuam aliaui Splemon uocantfolium emttt\\

_ _ Dracuncuiiylunatu.radicibm cohdret multis, tenmbm:

nuncjuamflores,nequcJemcn yneque caulem gigmf.in fetrofes

nafcens,aufIcrofapore.Ea ex aceto fota lienem abfumit.

lyUtttda lm'r<4*effe cemmamjam mcabitede Vhyllittde patuit,

HJl crpermdc iumiomttda non cflt Linguam ceruina. Bemionttu

Imgua ctrmna diucrfa.coftofa in tcmtorto Womano n afeitur,fodpde

di\m fmphciarij M atthiolo conflantcr affcuerartmt,qu*etUmfojM

indc tranftofitamjHH bortn buplantaruM. Ptiniui reucrum J&

miomttda,diucrf.ti planta4,confnndit.

Anthyllis. CAP^ CXXXN o M E N C L A T V R A.

Grd. Aj>6vfo.ts. Lat..AnthyB.lta.^nihiMa&&

dc Otf. prima ignora. Secunda,

non probatcjua non

mufcata.

ANthyllis duplex eft.Quddam enim lentifimilhmtfoty

moMit6,re£lis rdmulis,palmi altttudme : raahcef^

tenm. Nafalur mfalfisterrH,WdfoleiUtMgustu. ^cltera eftfolijs ramultsl ^Ltugd fimsbMJ^"tamen,breuionbm Cr aflcrioribM.forcpurpureo,

odor»

modum^rauis.radice Ctchortj. Pota drachmx quatnor, ufl

dtfficultatisembwfyplurimuprodejt: tntd uulud fitniM t

Uunucum Xofaceo cr laftc tmpofitd.Vulnenbmmcden

^

Qud dutem ^iiugdpmibtudmcm refert,prdter AM,f°u

dcetomulfo.comitialesfanat., ^fi

NEutra AnthjUidvftecitsqud ficlnrd Vwfeor'd» r^" ^

hauddum m Italta vidtjje.homo attentm, &* Ua, SalfeU

dtctna natusMatthiolH* testatur,nuaui< Kuetlita dlcatyJi^ y^•^ } /--fifr—i— „-;., *.*»Atntmu't.Cordo>Mll -J

dk$ Ai\abtvocat. VarHmdefeccatvtra^; AutlyV*»*1.fi

Page 485: Pedanii Dioscorides

L I B E R TERTIVS. 4ff

Ai*j* /?mi/» efl tnays tenuium cfl partium> ideofa in morbum cactn-

tmprofcit,®' potentitts abftergit.

Atithcmis* CAP» C XXX I*

NOMENCLATVRA.Cta, hyQfpls. Lat. ^fnthemis. chamdmelonJtd.

CamomtUa.G al« Camomille.

Z% Je ®w-Amfv

r

iaM^m^w^

Chamomilla fatiua. Chamomilla uulgaris*

:midisgenera trid,tantumflore dtstantta: ramt do

Aranulesjruticofi^alK multis concaut.tenudwfoltolit,

?rofis:rot7tdps cafttuh:forihu6m medio aurcufo-

tculato ambitu candidps,melmit,autfurfHreis:md-

^orumRutd. mfciturmaj}eris,et iuxtdfemitd*.

F $ Colltg

P^

(ptodi,

Page 486: Pedanii Dioscorides

4*4 DIOSCORIDMtur uere.Vtm habent radicesjlores er herld exalfi

extenuandt^. Pottt& tnfe(Sione,pelIunt rnenjlWjW

tH6,unnam,calculosyaducrfm mflattones,Cr ilei tormut *

buntur,btlemfuffufam expurgant,toctnorum uttiAfaunt.Dt

cofto edrum ue/icafouentur.Ex omntbtu hisgenenbmm ctt

culos efficdctftmd efi,qudflorepurpureum hdlet, c

tudo maiufculd e/f. Hdncproprie Herdnthemon uocanUU

Leucdthemo nomen efl,ttem cjua chryfanthemon dicMt,

hementm urtnam ciunt.^CegiloptjsiUiU medentur:comm0-

ducdU ulcerum erupttonesm orefanantrnonmS tn cfyjM

ex oleo utuntur.TnunturmfartndmMabtgedosfebrmor^

cuttmMores zrfo/ta recondt debent,typrtudttm,

cut

fntpartes herbd ddrt,modoflorts dut rddtctspars un^modo

f<>

tra,flowpartcs dud, er herb* und,permutdttm &r'*jf°

dere,dlternis dtebm.hibere dutem oportetm utnom40jdl1^IHter hmhemidtsgenera tria,adcalculoseficacijlimamfa

lt

Jrides team qujiflorem orbiculatapurpure* habef.at fhArrn

j^^idfoium noueregenut, cmnifiorts m medio aurei, P

eram "1^*Sicjuidem idgcnwfvequens,alia rara, O1 muenttt dtffcdta.

h "

Q%

deftuantmm& excalfacientwmpnm* ejlclaf^s^tenmumf^

cenuit,cmollit,rarefactt.

Parthenium. CAP- CXXX' 1 '

N O M E N C L A T V R A.

Crd.na^ivto^.ldt.Pdrthenium.Itd.^ntdreUa^

JMacncaire.OfF.xVlacricaria. ^(

^Arthenium.aliaui ^imdrdcon uocdntfoty tjf°

dri,tenuibn.floreper dmbttum dtbo,tnm*'^^£ f »~t,faporeamdro.Siccatiiy

cumacetomulfoAutftelt

nonfecmdt^ F.ptthymum^ btlcm <ZTpttuttarndetrd •

ffmofis prodefl cr melancholtcis. Herbaftne flore * <* ^Cranhelatoribmniiondtitdttdtebilitur.ywtM' r^

Page 487: Pedanii Dioscorides

Ll B £ R TERTIVS.

Parthenium.

Hiinfldendum in duritid uul-

uarum , CT mfldmmationi-

hu6 iUtmtur,Jdcro tjrm , O*colleElionibws cumjiore.

PArthenium quod 0* Ama-racttm , Matricaria cft ,&

fecuda Artemtfiaff>ecies, ingrati

odoris. Errant pariter qut td

Cotulam effeputant. Nam buie

foliumfamculi , Vartbenio Co-

riandri trtbuitur.Sapor in Var-

tbenio amarusefi, in Cotula no

item. Varthenij nuncupationem

Vlinius, VartetarU attribUit.

Buphthalmum»

CAXXXXIII-N O M E N C L A-

T V R A.

Crd^iv<p9a\fit@: Ldt. Buphthdlmon.ItdL Occhio

dibue.GiA.&C Offnonfatisproba-

te.Cotula non foctida.

rphhdlmon^utddm Cdchlduocdnt,tenuesemittitcdu~

U kculostmollesfyfolid Fosmculi.luteuflorem, ^Cnthemide

^orcm, ocuuflmilitudme, unde nomen trdxit. Circd oppidd

Hmr, o-in cdmpeftnbns. Flores cum cerdto triti , tumores

wnusJ difcutiunt. ^Amnt epotdm pofl exitum k bdlneis > re*

8*toorbb correftisycolorem trdilu temporis reddere*

T\ V* funtplantaquibus hupbtbalmt nomen Jed falfo tribmtur.

*r* V*M cubttalU m prati< najcens, & ctrcaftta, modtcafoltoru tn-

*>f

r*>flore tntrinfecus crocea,forinfccus per ambttn tadtdo,longe quam

^mtmeU maiore. A Itera Cotula efi,nonfatida. Harn vtraque hcet

**°f'tjloretambi€s per ctrcuttu habet vallu^elut cadtcas. Quofifipt

ntHrZuphthalmo, aua efi dUtretht, no id prttermtffur** erat Viojco.

F * Pdon

Page 488: Pedanii Dioscorides

A$G DIOSCORIDISPsconia. CAP»CXXXIIIl-

NOMENCLUVRA.Crd. TVeuovix. Ldt.Pdonid. Itdl.Peonid.GzX^

uoefne.Off.Latinonornine.

F

^Ceontd fiue Gl)0'

fidcGrdCPsdhfl*

Pentoboron dtcitur :j^

qut idtosddSyUr^Pdonidm uocdnt.Cdum^

tttudtne JeJjMiped**&*•

fat>comititthmmm*'

lombm<. Humdmgtf*

md4yfoUdiugUnMM

m fizmtnd uero > snt^t

mon dtutduntur. sum**

cdulefityudt emttut,*b»

ardCM nuces : m fW*auum debtfcut,m»Hr"

luldrnbrd,dcm»m«'

rumftmtltd muemutuh&

dutfex, purpure*. Kddix mdris tenuis,dsgttdl crdfitt*/>

Pxonia.

.gufiu djtrtngens , dlbd :f******

gid. Faminis ifdrtM non furgdtis Jtccd rddtx******'*

Ht.

Jes nucss Grdcd mdgnttudtnefotdftc uentnsdoloribut c ^

\ ra/et contrd re^tum morbum,&nnH,no duxthdturbtn-

teu

Page 489: Pedanii Dioscorides

LI B F. R. TERTIVS. 4*7

twmenfes/ij}unt,decem uelduodeam pota in umo auftero Cr?'gro

:/tomachicis £r erojiombm ea cjje prodcft.apucrispotA

toMdcalculoriimeximunt. Granamgra auxilianturJuppref

fiwihuinoclurms, mluajiranvulationibm, Crmatncpsdo-

w&MyCjumdeamnumeropotaymaqua mulja,autt<ino. N&~

Ptonnaltifiimu montibm Crprjruptis.

Kuentu antiquifiima Paonia ,retento AuthorU uomine.Vamina

toninfiequens. Masnon tta perjpccltu ,ftqutdern pancts tn locis re~

tyntnr. Multebrt<folta Myrhham redolcnt , O* denftorajunt. Kadix[txtntoclo glandtbtis conftans vtdctur. Mas glandofam quoque ha-*tr*(bumperinterualla torofam ,palmi altitttdtne, dtgitum crafjam6'tft&fa» fftsmma numerofiorem. Vaomaradtx lcmter aftrtngitiH'*<jHadam dulcedtne,at fi exa6lecommanduietur,acrem quampiamm*ritttdtnem proferet : dtftccatoria ettam tft. Galeno pueri cormtiali

*°rl>Qcorrepti, hanftu ettis mtegrum conualefcunt , modo radicemgc-iW 4 collo inpeclus propendentem.

Lithofpermum* CAP.cxxxv*

NOMENCLATVRA.Gr.AtSccnrtfttott.Lat.LithoJpermumJta.

Gal.&r Off.Milium folis.

l^hoJJermon a feminis duritia nomen acceptt , foltjs ejt

Olea longtoribm,Cr htioribm,mollioribm nacent hu-

*> <j«* ab radice exiliunt : ramultsJttrculoJis,re£li*,tenuibm,

&**> crafitndme acuti lunct,m quoru cacumine btfdt exor-tH* c^licuiorHmJJectem exhibent :Joltjs longisjnter qua par-

^h^rotundum.EruimagnitudmeJurttia lapidea Na-Wkrm ajjew C^ ddttis locis.yim hanc habet, utjcmme cum

. f $ UM9

Page 490: Pedanii Dioscorides

4*8 DIOSCORIDIS

Li thofpcrmon maius. Minus.

utno albo poto calculosjrangatjeffatejue urtnam.

Phalaris. C A P- C X X X V 1<

NOMENCLATVR^Crd.*£\*{it. lat. phalaru.ual phaUride.

Gal.& Off.nonvulgonota.

ads

tcmittit^edculmH/irniies,*»'' ^jl ~T ;/>**, multosjuumpalmorum^^hs cmclos,gractltorestamcn

yacdu(ces:Jtmenc4»didi*#>>

longnm , A/7fy magrutudtne. Tunditur , Crm df* ^ll^

rfflcax ejf

#tu

Page 491: Pedanii Dioscorides

L I B E R T E R T I V S. 419

Sfylafuduo Lithofpermi ynera o7ic}ulHnt,mai:>.< & minm.Kafii

turmacrofololoci< emtmn(ibm.\ lant inter onmes plattttts admira

toeft flinim: Litbofpermo» maim uattbiolo prouemt tn multis ihu/w kat,mmm per totam baftm 1 1 atiant.Lh hojpermon minm Vbala-

ntfffpoumfi cauliQnloi culmis ^exfimiUi ewnteret.

Rubia. CAP. CXXXVII.NOME NC LATVRA.

Gr*.tyvfy}Jl<xVoy tLat.ErjthrodanumJta.l<\ollid.

GzLGzrcncz.ofl.l{ubcatinElorum>

Rubiafatiua. Rubiafylueftris.

U fyhrodanum radix rulraejl,<juatmgunturlan*. VnA

^fmc^roHcmt9alurafmtHriutinlhcbana Calb*, Cr

fyiUCW

Page 492: Pedanii Dioscorides

<*G DIOSCORIDISHdHenna Ualunn Cdridtnteroleas, uttndruitjolo crekuu

Hanc nonjine cjudj}ujerunt:ndmcjue maxinmm ex edfentiM

fr< tum. ^iffrcrt cdulcs Cr cjuadranguliylongh ^riuno

dij>imilcs,robuftiores,et mnlto frorjm mdioresjoltjsfertntff'

ualU certd circum drtuulosJieHdtim decuffdtis. SemeneMi*

tundumjntcr tnttia mride,mox rnbru.posled cum enutnrnity

nt^rumrddtx tcnutsjongd.rubrd. Vrtn~actet:cjua de cauja re-

gto ?norbo opituldlur,potd cumayud mulfd:itenuJchidiwV

rejolutts.crafftm.coftofdmj^ urmdm pctltt, nonnurujuatnV

Jdngutnem: bibentcs tdmen yuottdte lauan oportct,Cr^mentorum qua redduntur differenttamJjteclare.^Mrr

penttum morJ»s,rAmulos cumjohjs.utno btbereprodejt.Sffltn

exdcetopotum.kenemdbfumtt.ImfoJttarddixtuhitftrM*

menjesjecunddtfy.^lb* uttiltgim tlltta ex dccto medeM.

RV hia tam Jomeshca ejuam fyluefirt; non ignota, m Gauv v

Ibufaa najcitur,m tcrntorw maxtme Sen~efi,&fatrimonio

niano.ltaltctjemituijolys CT cauhbus nempedjferis c?rudibv y

^Jla^nea ferfur^ant et zxfoUnnt . A mara ejlC acri radice &*W*

Ity u*. etttt ytres e Dtofiortdefatent.

Lonchitis. C A P»

CXXXVIII*NOMF.NCLATVRA.

Crd. Ac?xPt ,t. Ldt.Lonchttif.lta.Lonchite.G^

6c OfF.non pertndc nota.

Onchttssfolta hdbct^>^^^f^ip , radtcem ctrcumJrdZla.ueluti tn terrdfrocumbenU&J

€d ih CduUytn cjuoJlore^ceugdlcrtcukJjunttbHscomiM

nkjhmlts,nsgrt,c> rtCtudtbdm excrentesuelutlm^i

*didbrum tn(ertH*j?ecJet.Jeme» tnuotucrH<WHmJCt

*

*n>ic,trianguLt<m>undcJibi cognomctuArrogduit.ty*tX ^

Page 493: Pedanii Dioscorides

LIBER TERTin. 4«Ji

^Nifatnrin fitientihm& dfferit. ^xdix ex u:no pota uri-

Mmuet.^lteraeJ} Lonchttis, attdm dlicjin afferam Lonchi-ft» duunt :foha fcolopendnj emitttt ,fed afferiora maioraa^

tomltomagisdiuifa. Vidneribm mtrum mmodum prodeft,

meuitnfUmmationesexatan nonpatitur. Pota exaceto lic-

Wtowfimit.

P^maLoncbitnftecies KuelUo co*nita,ea effedttcitur,quam Gatli-

* upMrhNfrroscapetns yocant. kttameneoi monem infr-

*»jWiJeamdam Lontbitiijpeciem, burfam paTiortatn autumant,

rj4 * rtlc* foliis,0' non Scolopendru yifatur. Stcunda bsc Jjactes

J}

noniSnot*>eff?;ic eft medta inter Scolopendrtum& Polyfw-,m-V(ruyn emm yero Viatthioltu nullam imre rationem pottnt,

V*}

*ftif>erJ},eCU ejfent, atque adeb ytranque inter incognitM htr-

Althxa. CAP»C XXX IX-

N O M E N C L A-

T V R A.

Gr. A\8*fx. Lat.^flthxd.

jta. Maluamfco . Gal.

Guiinauuc.o//.

Maluaufcm.

Lthfd^uamaltj ihi

fcumuocantyinfylue

flruim Maluarum gcncre

eft,cut folta tit Cydammo,

rotunda, lanuotnecanefcut:

florc rofacco.bicubttalt cau-J

lc.ra

Alth aca.

Page 494: Pedanii Dioscorides

4<ri DIOSCORIDISle.rddtce lentdfmM aiba. ^lth^aappeliatur, quoimtct jnr

m*4 fit utdis,& plunbm policat remedtjs. Decofta emmmw

710 aut aqua mulfa, <sr ferfi ciampomtur tuft yeffcax eftct»-

tra uulnerdJtcm adjhumxjyparoud^,abfceffus,mdmm,irm

mjlammauoncsfiaEla fedk >mjIationes>neruoru ngowftf

dem difcutn.Cr excofut,rumpit, CT adacatruem ferM

C tn diElum eflM^loJmllo adtpcautdnfertnojercoin-

ti aucnt maLmatis ientorfatfactt aduulus. tnfmm^

nes^raciufones^inpe^fuUtta. Dccoclum eodemft^

munerejnera uuU*:reltfHw£ a partu extrahtt. DecoCi^

esi6 ex :uno potHtfuccurm urm4 diffictdtati,cdlculoforum&

fauikmJxf^cet dolorem,cum aceto decoEla, coliuto tnde ore. Vir^m

.

ftccumj3tritum,utttligines in fole perunElas emeniat. EoJ

cum oleo cr acctoperuncli, a uenendtss non fertuntur. V

eotra dyfenteridm Crfangumis reietliones, aiuijjproff11

^In pofca aut utno decoElum hibnur , conird omnes

uejpr >

apum, fimihum^ aculedtos itli*. Folia cum oletmmnt°\c(

ftbrn,cr ignt amhvSl* lihnuntur. Consldt djuamtrtti r

additdfub diuo addenfdri.

Alcea, CAP. C X &•

NOMENCLATVRAjfik

Herba Simeoms.

4

AUH fjlueflrmm mdudrumgener,dpg»*W.

[

btt jtmjd, rtrbout* proxwu.ciufo trt»* f^twtttt(anaakno uefthosptem K°f<> /"W""

w;uy*,

Page 495: Pedanii Dioscorides

L I B E R TERTIVS. 4<T*

latdt y ejmnque aut fex,

cum plnrjmum cubttales:

quA cum umo aut aqua

pot<£, dyfentericis rufttsj^

medentur,

Lthaa eju£ LatinisA V m , grxco no-

* Alcea,

tnine fe medicam herham cffe

proftetur, mtmrum ob in-

*entcm tn mcdicina yfum.

Dfgerit partibus fuvs omni-

btts, laxat > phUgmonem le-

uat,mitigat CT" excoquit ah-

fceffus coiiu dtjjictlcs , adipi-

bus incotla Crfubatla. Ka-

dice & fetmne tenutum ejl

partium , & his amjylitts de-

ficcatC' dcterget. Alcea bif-

malua efl fyluejlris. Manar-

dus eam effe putat, qtta Ita-

lis,herba Vnganca vocatur,

'^«riherbariorumiAlcea, diuerfa. Htc Mthaa locumJutfletM*

''faiendifacultasreqmntur.UuiHsfteciatim nonmemtntt GalenHf.

h«lw Aegmeta pares et cum Diofcortde nres attributt*

Cannabis- CAP. CXLLNOMENCLATVRA.

Cr*-K*vv*0is .Lat.Cannabts.ltal.Canape. Gal.

Chanure.Off.Latino nomine.

C^nnabufaiiua plata magm in utta ufaadrobufttfimos

f^esfaclitadosfolijs F raxinhgram odore.cavlibtHjfce-

"VHnlmfimmc rotudo,® larriore cibogemturaextmguiu* 6 SHCM

Page 496: Pedanii Dioscorides

4*4 DIOSCORIDISSucm ex ed recente , comc-

nteter aurtu doloribtum^

laiur.SjlueftritCanduw.

gasfert ^xlth/aftmiles }m-

nores , ntgrioresCT^rcs.cubitialtiludmUf^

. tcs.-foltofattua^rioree^

^ ftertore:fioreL)chnM>S»b'

rubro:l<mme&uhtfth^Vecotlardx^mfiammattones rnulcd >^'

ntoresdtfcutthtofosaru*

rum dtfrpat. Hw* <orteX

torjuend» funtb*#«>

modatw. „. .

Cannabis. -e1

linU operatur. Nam rt hominumgemturam cxttn;uir.

lhll ,tt

Um< manducatum ,generandorumouorummtram]acu ^^cum aliaa byemcu* producendts penc mertes ftnt. Cann ^Lumbrtcorum cauerna* inteela

,

foraf exire compeUtt. ie rjj

t.

muUtrcuU , <jua femtn» Cannab» decoihonem tUyJJCa0^

runt .Uam ul en non parum incommodat -\n eltgendaj)<

J ^

luduo & deleclu opuxcftfnjuidim paucts tnlocis vtrap

Anagyris. CAP. G*V* h

NOMF. NCLATV R A•

Cr.Avwv(is.Ldt.^»*pMMa/.£geloMV-

Boyspuanc.Off.Malua

AaVdgyrx 9jh**X ejl arlorU tnjt,

•XgnijurgisjiJlQre Braptcxfa

Page 497: Pedanii Dioscorides

L I B E R. T E R T I V S. 4^w

ffffth ^Jubrotundum,frmum , uerficolorifacte , fimile

ttnihfu.yuod dure/ctt uua maturefcente. Tenera folta trita tu-

tooresillitu reprimunt : fipdrtHi htreat , Crfectmdd menjes/J

townturjrachm&fondere btbuntur in pajjo :fic ey~fuJjnrto*

fcd<totkr,cr contra capitU daloresm umo.Difficulter partcn-

w* adalligantur , tta ut a partu ftattm aufcrantur. J{adtcis

tortex concocjuendts dtfcuttendisdadhtbetur.Semen comman-wutim uomittones uehementer ciet.

ANtfgjfji inommbu* Iridcntin* wrijditltonisjyluit prouentt, iu-

ft* proceritatU arbor. H oc Ugnu tntrtnfectw prape medullam «i-

ptnforinftcttiefi luteum,in morem Quaiact ijuodex lndia affertur.

mrttftici vineaticos palos confimnt , nam fohdiortm materiam ob

n(r»oritm robur non reperinnt. A na+yris facultatu efi maturantU £-7*

^ >M<* vtpote humtda minus acriafunt. Stcca inctdunt& defic**nt

'^diwcorucespar\yirtuteprAdit&. Sementenuium efipartium.

Cepa»a* CAP. C X L 1 1 I»NOMENCLATVRA.

Gr, KnTtMic. Lat. Cepta.Ital. Cepea,G al. 8c

Off.non probe cognira.

*f*A Portuldc&fimdis efiyjedmgrwra habetfolia 3 CT

\jrddtcem tenuem. Foltain uinopota,urin*JltUicidio , O**fit*Jcabie Ubordntibti6 opttulantur : maxtme td praflat , /!

^ ^coflo radtcum ^fraragt etna , quem Mjacamhon, hoc

'J^orrudam uocant,bibatur.

P £/><* ab bortU nomine dffumpto , in httoribus tamen arenofit

^ *#it»rs& bortenfs non eft,at potius littoraitt Portulaca.

Alifma. CAP. CXLIIH-NOMENCLATVRA.

Gr-A\t<Tfta.Lat.cr ital.^ihfma. Gal.non proba-

^Hantainderiuiere.Offcodenier-

rore, Fiftula paftoris,

G " +4ltfo4

Page 498: Pedanii Dioscorides

16<S DIOSCORIDISAltfma^J Damafonton apfellat:folia et plaumk^f

angujitora efent, Lctniofa, conuexa^m terum :tftf

Impltctter tenut,cuhttoalttore:capttthu* thyrfifioretem^

'dtdo> fdllefcente ; radtcthns tenuihtt* ut Feratrt ntgn, amb*

t>dorat*,moMce pmguihtu : a^uofos amat traclut. KfdixJ

drachma una dut dliera, htha lur, his comemUaui leforem^

num deuorarut,aut a ruhetts rams demorftfuntA* Tj*'

ferunuormtnth* ata dyfenten*,perfe,aut cum panmtof

mims DdHCtjotut datur. Conuulfts,& contra utttau^rdefl

Dhmafomum quulim fiflulam paftoriam'*$^'J%£,

Hantagmem aquaticam. Atcmm cum Vlantagmt <w

nota Damafomjnoncoutmunt. Sitjuidemfoliuftrt Ar»'SJ

*

Jii«4,terr* mftratum, cauUm vmcum& graakm: At-piant 6 ,

ticafolus eft Arno^loffograndianbus ,<ju*h^"^J^

tiajurfum verfin a(beclant:cauUnon conftat rntco, atft* ^tradiceprodeuntibui. Y.bfitrt magnofitndo Df^^T^**taulijhiriudiiiumfit .donecccrti quidfiam ab homim )"'»

mtrA [t

txpenenti*& dotrrin* nobi< obutmat. Vtnra Vam*M*^€oV(o(jeCordWfcribit,ftdfirib,t

ta»tum,&remacuooi> ,

titlionem Vamafomj laptllos rtnum commmttere , ifj* • X

Calenum docuit.O* idto abfterforium eft.

Onobrychis. CAP* CXL^NOMENCLATVU.

Crx.Ovfy tkis.ut. Onohrtchts.ItaLOnobrtcV.

Gal.& Off.nonnota, ^ONohrychts,fobahahetLent»,%"'^ ,"^

dqdrantaiem :fiorem pttrpnreum :radiCemJ

t(l^Najctturm ttltgtnofls& mcultts. Herhafiapte tth {' ^natur, tuhercuia dtfrfat.cum umofota,firanfftrta^J

Utex oleojudoresmouet. ardoq^

J-

Gnotarum plantarum dafti Ooobrkbu afiibinda,**'

flltutt a Matthioio t>tr<iuifit*,t» Ualia repcrt» **Htfj

Page 499: Pedanii Dioscorides

L I B E R T E R T I V S. 4CTt

Hypericum. CAP. C X L V I.

NOMENCLATVRA.Grt.Y7rigM0y.Ldt. Hyfertcum.Itd. CT OjJ.Perforata.

Gal.Millepertuis.

Tfencum^dlij ^XndroJknton^hj Corton^dltj chdmxfityn affelUnt quontdmfeme odore J^ejinam tmttdtur,

hr^UceoJ}utice,dodrdntdlt,rubente,folto J{uU:f!orc alb&

VioUylnteo^ui digitu tritwsjdnguineumfuccum remitttt^qua.

txcAuftt ^tndroj&mon cognommdtur :JubhtrJutd Jihqud, CTttr%hordetmdgnitudtne: femine tntnsnigro, refinojiodorit.

topiturm cultts Cr dJJerps.Vnndm ctt:menjirudfellit appo-

PtHm:terttanis,quartdnisd cum utnofotum liberdt.Seme qud-dr*gmt<tdiebH4 hduftum,tjchiddtcis medetur.Foltd cumjcmi-* lfa*>dmbuslaJdnAnt.

Afcyron. CAP- CXIVILNOMENCLATVRA.

Cr'h<?M(ot/.Ldt.^fJcyron.Itd.iAfciro.Gal.E[pccc

demillepcrtuys.OrEHype-

riconis fpecics.

Atyrumfiue ^€fcyroide$,HyfericigenM ejl, mdgnitudi

ne dtFtans,fiuticoJitt*,mdiorcs hdbens ramos,furculofior

^r"lwtesyfoha tenutaflores lutcos,erftu£tum refinofum,

Wrico non dbftmtlem:cu\m dttritu dtgittfere crtCetdtur,quAec<uU ^cndrofemon uocduerc. jfusjemmead tfchtddtcos,

^ybdromelitisjextdrw.-ndm btltojdrccremcntd dmflifi-

*j

ra^'fedafidue ddre ofortct,donccfdmtdti reffttudn-

^mnttur o* ambuflis cffcdcttcr.

C % \xndr

Page 500: Pedanii Dioscorides

4 *8 DIOSCORIDISAndrofomum. C A P»

cxivniNOMENCLATVR.A.

CtA. kihic* w.Ut.^ndrof*monAU.^ndro*

>»a..,ul.^utrcclpcccdcMilicpc*

tuis. Orfic.Hypcriconis

fpCCKS.

ANdrofimond HV

oenco„AfcrV\firt,

^odfimcetn^

U, triflo autq*W*"

co manant :com^habetmcaammc^f

m com* trM r<J<»°J.

odoremreddmt^"'

,um drachm» **+

dytum cxorbere oforteU Herbd. tmbuifa &**m '

ncribmjanpuincm cohibct. £$r

Androfaemon.

Page 501: Pedanii Dioscorides

LIBER TERTIVS. 4<?$

Coris- CAP.XXLltNOMENC LATVRA.

Gra. Kcpif. tat.CoM> rta.Cori. Gal. Efpece de

Mille pertuis.OffHyperi-

conisfpecies.

Ow,c]Hoddliqut Hypencon uocantyfrutex eftfoho Eri-

^<J^ruhro}pinguiore,ac mmore^non alttor dodrante,fua+

^^doratus^acm.Potumfemen menfes trahit cr urma<s:con~

^halangiorum tnor((ujfchiad:cos <& opifthotontcos ex ui-

ni>?otum auxilto efi.horronbttsex Piperejed optilhotomcis

tx °ko3 4ptifimeillinitur. Radix umodecoEla potafy defeElis

opwferre creditur:fed laborantem tnterpotandum qukmopti

toecooperin licet :ftquidem corpm totumdefudabit,ex quart

Ffttmm agilitatem recuperabit.

HYpemumtKfcjrttrrtiCt Androfamum eiufdemgenerU funt,fobt

tncaule& folijs eft differetia,quatenw,3ut caules &folia am-

P"f't*rf*rd& yirore pdrtttipant, <& vt eamagnttudo <? parui

^hfcrtmmet. ht quodConvocatHr,mtnus ad Hyperuum accedit,

V*m Afyrum& Androfxmon. Cori id normmi baSutt, quododons

^'^ttodvresimitetur. Baaas profert iunipen Uccts non abfmiUs,

'^estamen^tta rnacumfolusdttrrtd, mediummter luntperunt,

»W»Cr cimices odorem remtttunt ,ahoqut non moratum. Hypertc»°n**rliuiw y uSem»iecumborJeomaturefc>t,fiquidemhutu4jub

r**f^Mmfi$i mertem lultum matumatemcontiptt.Hyperim'xcalfaat& dejfcsat, O' tenntum eft

parttum.

Aiuga,fiuc Chamxpitys.

C A P- C L-

NOMENCLATVRA.*ra.X^atTjlrvs.Lat^iugd.Ita.chamepitto.

Gal.luc Archcciquc.Off.lua

Archeiica.

hn

Page 502: Pedanii Dioscorides

470 Dt O SCO R.I DIS

3t H>

Chamsepitys Cham3epitys '

A/jum^rk Ml /w* «p«M, incurudfimtlis :f°ty

ferutut mtnoris, mtdtH, multo^f*^^fmmiQribHtyarcHm rdmosdenfisyodorePtnHS.j

o

teo>Helca»Mdo:r<tduibH6 Cuhoru.^UH/eftm^

foU rcgio morlo mcdentur: CT quddrdgtnta dicbt*• ^

mehtc^/chtddtcos/dndnt.Ddnturfecultartter^

tibi46y leanorps er renum uttus:tormtnofisfrofint. ?ii0l

rddcam Ponticdm.fcrtndedtqHC dnttdoto contrd .

utuntur, bibcntes decoclum. ^iddntedttldtlltnttur*0»r^

td mre decofltfubdcld. Trttd tn/drtnam, Cr'*m^ -^

lulis fumptd. dluum emolltt : excepta melle> 'umi ain0J * . . « n .. L.*.tiMdcxtr4*>ti-

T

Page 503: Pedanii Dioscorides

LTBER TERTIVS. 47*m kelle illita, cohibet. ^ilterum eftgenw ^fiugA cubttali-

ow ramis , in anchor&jheaem incuruatps , prdtenuibtts , com&fyrditt&:flore candtdo :feminentgro.H&c etiam Pinum re-

dolet. Tertia mas nominatur, paruula,folus exthbu4,albis,fca-

Iris : caule affero , candido : luteisfloribm ,femme wxta alas.

\fyitO*h&c Vinum. H& diu uimfnpmoris obtment,JeJ

n°ntifjHeadeo efficacem.

NOndifpari'merroreyerfantur,quiCbam£pUyn,qu£olimLatUms omnibus kiuga , aut kbtga dicebatur , aut Chamapeucem,

Mtprimamfi<i«iitisfl)eciem , aut Cham&irin effe contendunt .kt re-

*»"* Chamtpytis illa efl b&rba, quam \uam cognomine Viufcatam

ty*ft*nomMant tnon illa,qu£ itlts cfi,Chamapytis. Tria eius baben-

tur difcrimina. Vnnm fifqmpedahbus furcults , flore VinusC odorcz

Mterum hreuius , & incuruum : tertium folijsfcabris, digitali cauhs

^ttudine. Uira fimihtudo mter luam , & yerum Vohum *fibi ta-

^nnonfuccedanca.

Tmis Ltbri Tertij.

C 4 Pedan

Page 504: Pedanii Dioscorides

4*1

PEDANII DIO-SCORIDIS ANAZAR'Jbti Pc nudicinali matcria,Li'

bcrqu ftusJoanncRucI/

lio Suefsiortenfi in/

tcrprctc.

Ac!punc"hTannotationcsdoftx&

compcndiofx.

PRAEFATIO.ftisrs dnie hlrt< , amantifmeUt* >

***

jdtdmms odoramenta, olea , artores ,

ungnentd,

Unimalia ,fumenta , olera, radtces,fuccosM'

JU ,femmaj

;. ln hoc autem Qudrto difirctn*

de radutlw, C7~ cv qiu reftant herbn.

Bctonica. CAP» I*

NOM! NCUTVRA.Cr*.K i s(oy. Ut* Ital. Cr Ojf.Betomca-

c.al.Betouic. . .

I firon Pfychotrophon uocitatur , tjuonidmfngku?

mucniatur,IMim Bctontcdmdppellant.herbaeltcaueir

^dratumjo^jirens Unucmuuliti ahitudme,dut mdiorcm,c]UdraAct

1lH€rcH4,moUJd,longd,mdmbitu diutfa.odordtd.prof

nsAiordinfummis cauhbwfcmcn ueluti SdtHreidJjic***V*

DwrpurmiHsfohdficcantvlurtmosadufa^^

m ucrdtriitenuibm^nd cx h)dromchtcm potH,pttuito}^

Page 505: Pedanii Dioscorides

L I B F. R Q_V UTVS 4-r*

Bctonica.i £etonica.x

^tionem euoeant. Folia dari debent ruftis,conuu!jts, ntutUru

yuma malo offortunss , Cr ad laxados utcriftranguUm,

en*r*j fodere cu bydromehte. Tresm uimjextarw drachma,

°ntr*ferpentium. morjm ebibuntur. Hcrba magna utUitate iL

!U * fafente mlnenbm iliimtur : aduerfw etia uenena dra-

** *X uino pota conuenit.prajumfta caji uenenum hauria-

^'hilnocebit. Vrmam cictMuumJubduut, medetur CXOHU

*«*« cr mjanu , pota ex aejua : cr wctnom , An*£ uitijs,

Hi"m*fondcrem aceto muJn yconcoflwnem adiuuat,fi<]uts

AmW< maqnitudinc jecundum ccena I nm mclie coth deuo-r*rit-modo confimdi acida ruclantibm propmatur. Stomacht-

'*»* manducarc C^Juccum deuorarefrodent ,fipoftea di-

turn«toumJo;beatur.D*tur}anguinem cxcreantibmytnbm

G % oboiy-»

Page 506: Pedanii Dioscorides

47+ DIOSCORIDISohol um dtluti uim egchdt cjatho,ifchiadicls,rcnum (?*<-

fic*dolori!>H*,ex4e]H4:aijHd tntcr cutem hims dmhmutx

hydromcinc yffchrtcttant : fm alitcr , cx mulfo i rcgto morh

Lborantcs rccreat , mcnfcs fctltt , drachmd fondcrccumum

fot.t : aluum furnant draclwut ejuattiorfota , m hjdromelM

Jeccm cjathu. v/ cum Mellcad tabcm Crfurulcntm^

ireationem.FoLafuca tritajuefulilt uafercconduntur.

AUtommMufaA^^^^^^^^tcultau volumen. o prtcellcntcs iffim rtrtutes«^^

tontityi mcjutt Vltmui.m h^antacamtnumm-^mGam

tttca,A,:,tur,m Jta1jaScrral»!a,antecunclatlaudat,f»ma.V.)j<

sbfmtli,jpeac d,uerjacft , <],<am Vaulm ^Z,Mta^H^J,

Vultgij ramul,< tftd tenutortbm,gujtufatuo,mpetroj,s{erenaj

Inojort* ytrtutn cji Ketonna,amara,Cr modiuactu.

}

Britannica. C A P- H-

R

NOMF. NCLATVH.^aviHH.UtMaiCroff.BritannU

Gal.Naciuumnonhabet.

ucaaut rctomca Johahalcthyflr*

rtora, o~ denfiorA

uth

tcnuem CT breuem.cauicmfaruum cmittn. rw i ^jucctu,qut tgntdut fole cogttur. t'im ^hctf^^frttiatimdcfafccnttlmorts CT tonftllarum ulccri *

motbtum. > 'aJiimm 4drelt7**,9

mh* *#"***'J^

Vrm.tntca, berbaejl Briiaun, V^^V^^&^.crmamcm rtt *&* .oflcderetn malt^f^f^^f

f,am potu contraclum , fM dcntcs tntra ht^m deCU y $<tl*'

pftjuem «embmJolutbrtnturAdmorbimedtitMoma ^ylM*rbcn vC t. KucUto ltab< Vtttamana ilcttuTt

$**„,„ oflcnf^;

hom,u,f.l?.ictcJcuriofopLntarumtmU:atort,»<i ,^Sonjccm trrant , t banu htftortam effe

extjitmanh ^

Page 507: Pedanii Dioscorides

LIBER CLY ARTH. 47fhtJiorta, folia producat La-

patbo fylueslrtfnmha.attamen

nec nt<rra , nec ptlofa fed Uuta,

cyfuperiori parte purpurafcen-

tui , tnfertori ufta. Kadice iiri-

tannica conslat tenui £r breut:

btslorta craffa eft , rubem, rjr

ferpenttt in modum contor-

ta. Writanntca , ewfque fucctu

asirm£unt,cxtera c Dtofcortdt

patint.

Lyfimachia*

C A P.

III-

* Britannica.

NOMENCLATVRA.Gr*. Avnn&xiov- lat.Cr itd.Ly/imdchia.

Gal.Lyfimachic.Offic.

Salicaria.

Tfimachid, qudm dltqui Lytron dpfclldnt, cdules emiU

-^ tn cubitdles, dltiorefue .fruttcofos, tcnues ,frodeunttbtu

g*"uldt!mfolijsy tenuibH4,Sdlicisfigurd y

guslu ddsinngentt-

°*,flore rufo,dut dureo. Gtgnttur tn dquofts ct fdlujiribm.Fo-

wufuccw ddjlrt^entefud m fimgmnis reieclione fupprimit:

tyenterictspotuiddtur,dutmfmditur:menfiudbuddnt^lnMQ:f^gumHfroflHmoJnbHemtffimnsu herU obturen-

Page 508: Pedanii Dioscorides

4-xr D I O S C O R I D 1 $

1

Lyfimachia. Lyfimachia. *

dctrrmi mdoremfiffi

&'mu[c*iinicrficit.

1

Iy/iMl i+1mm*mlrfm*d»tV ^ff^L*wUmntft, *» ^m*^V"^mti^

tlort. >tnntur,C q* 4 I i ™m *•'Torel^oJ

1'

%€$U *4*tt!>ialm, r tmk <>> »°" **Ut»tp* Jfa

mme.vt m mh cttAfantt '" Pr0

,

uen','Jjtu>»

iimo

m Uiorti

m umnonf ff«mfta ttmf»

>f*rfmM. hthu fu, ~m** G^9

< •mcri-w -\*< ""»*' lHtttbre

'*'

jmmtm^ vm&m&mf*m. 0*>]>t wtU****r &%

Page 509: Pedanii Dioscorides

LIBER CLVAKTVS. 47 t£U5ttmftt,ncc Lyfmathia. Planta etiamnum ah i oftenditur, cju* m1u*drangularcmcauUm affur+U>foUj$ SaltWtfUr* rvfo A f outdtemm^ducata,nullam^ujlin a\\rtc\ioncm expromat,\yf;mai> ;»

ptefl-Hu dulus rattotuhus b\atthtolus I yfim ichiaM veram, uoUronoctemporc, m ItaUa non repertri conduda , MC Jaui duco> m Gai

^o,?ell,b fa,yeracjt I yftmathta.

Sanguinaria^Guc Polygonum.

CAP. I I I I-

NoMENCLATVRA.Cu. noXvycvty. LAt.rolygoni(m.Ita.&' oJf.Cor-

ttgtoL\ eial.Corrigiolc *

Polygonum mas^ramos halct tcneros £r mollcs, ficficn

uUugemculH cint1os:<jui perterra, ut Gramcn frqmnt:

folut R^ujcd molliora longtorajyfemmejnbfolijs turgef ctc:

^marcm appellart uolunt :flos ew candidm, aitt pumccnc.

^ ef°tiJuccteftJj>iJJare,ac rcjrigcrare: prodeft trneta-exirca-

tlo^cholera,aluijiuxiombt44,ct urtmt (lilluidto: urtnaapcrte

^cnm utno potu6,contraferpcntium morjn* auxtliatur. Pa-[

^mfebribmperhoraantcftgmjicationcs, Ftrmmarum pro-

jflW impofitu ftflit.idem ftica* puruientU aunbm imliUatur:

/*£« mmie adgenitaltttm ulccra; cnm utno, adictlo Melle, de

'^Stomaclnfertiorijanytinti reiec^iombm yulcribm <]ua\

^^,tgnibmfacri^co(lccliombm,tumortbm, CT rcrctibta

^nenknfolta illinittur mnarta foeminajruwat uno cau~

yrundini tcner* ftmtli,dcnftsgeniiuhs,et mjc tubarum mo*d*f*rtt».^{rtieiilostn orbemcmgitapiccsfohoUs Picedfimi-

"l**iici5 nulltu ufw.NaJaturtn rigun.Hutc yuoftc jftjjandi

^rancb^naturaMeadcmualnsJcdmefficacior.

°h^onmx3,campeflru & yu\gar< pUta t?oly+ononf«mina.

* tonAyri papmf-eautM & coptoJa.Somcn ytn t 4 p «j*m***

Vn«u lorum,4HtJcmtm< multttudmcMas yul-oCt^i.nodia: Fumtn.t

Page 510: Pedanii Dioscorides

A7 9 DtOSCORlDlSCaU^AauaikairnuuSacjueeainhumi^fuclica^

A,n ntr* fnmii, denfs V»***» » fi *»°*™» modofarB*,q*m

l mttefrliafmm m orbcm mtfurito nuUim yfi* Vnrm$ JM-

Ju>uh rfftg<rarubji.$*d imbeciUior infamma

i> CAP- V-

N OMEN < L AT V U.f. n«Xi7*'»«/*f • Z*. Poljgondtnm. HA.mjime^

La Ui-nouillcc.Offlc.Siginum Salomoms

Poly<ronatum mas. Farmina.

Pohqomtum nafciturm montibmfrtttice mhli°[c0.

folyUurt> Utionbw 0~ IdmnUJdporei» '^

nct.aut PunutyCHm tjuadam ddftrii1ione:florespcrjoi^s

Lorum exorttHpromtt,cdnJidos,foltjs numeroftoresf t

j^radue fuPMdtioncrddiccm hdbet albm>molLcr*H '

y

9

Page 511: Pedanii Dioscorides

LIBER CLYARTVS. 4T 9wo^emculatam , denfam,graueolentem, digitum crafiitudi-

»e aauantem : cjud uulnerwtM ejfcaciter iliinilur : qutneiiam

MdcuLsinfactedelet.

POlygovatum (ic ditlum , quod radix fiequentibus genkulorumnodis perinterualla tumeat. Ex eitts radice mulieres aquam , earH

bxiiufspeculwem , effciunt. \tenim Volygonatum , non eft Secatul.

nmqut Serapio Stcacnl defcribens, nuUam Diofioridis mentionemfa-W»V« mon< tfiyttm quippiam ex bocautbore mutnatur. AdUtc Se-r*l>iofuo Secacul, pifcllorum, non \.a\ir\ folia attnbuit. Vorro ipfs. vi-

j« nonconfinant . Siauidcm polygonatum, grxcis, matuUi nifaciedc-» •" c«w A rabum Secacul,J'cnien,0' venereas vtrcs adaugcat. 1'olygo-

Wmfacukatii efl miJU,binc c modtca afcritlione& acrimonia-.mdc1Itfidiendoguftu , quint exphcan cjutdem pofiit. V.fthac in plantam* & fccmma , e \r akrij Cordi mduftna. Errant tamcnqut hanstm Vttvnno ejr lUlieboro albo confuudunt.

Clematis. C A P* VI*N O^M ENCLATVRA.

Grd.K\nfi<xli$ JIccqivcaMs. Lat. clematis Daphnoi-

des.itaLprouenca.Gal.Petit Liferon.

O tf.Vinca Peruinca.

Lematis humtferpit.Uto, pingui^Joloprouemt, utttcu-

LiftaroQns trafittuLne v.tnchextguus :folio Laurijigu-

*O cotore3multo mtnora. Ea cum caulibaa in utno pota,alui

fr°fittuu o~ djjentcriasjcdant. Subdita inpejfo cum lath CT

yj<iceo} ai(t Cypr:no,cruciatibm ttuliu mcdetur.DoLores den-

lm corn*nanducutafinit : impojita Jerpentium morfibm , iu-

Hr*entum pr&ftat .jcrtur etiam contra afyidum iBtu exaccto

tot* opitulart. Gigmtur m tcrrems. EJi Cr altera clematu,

1"*m"nloJum cmtttit ramulum , rubejcentem , lentum :fo-lkm

luftu admodum acre, ac exulcerans : reptt per arbo*

^'WSmiUx. Semen tritum,pituitambilemquedeirahu, m*l***ut hjdromehtepotum. FoUemdhta lepras purgant.

Cnm

Page 512: Pedanii Dioscorides

4i*

Clonatis.

DIOSCORIDISCum Leptdio con&Md

dbos.

CJ<TruU<afki<}or'!4>&

ea ctua de frim to

JcrtbitUofcondes.eaprotd

dubt.tji^ tncaptrwil

Wic/mr.NftM**

Ynmm* \ Cfa^TItureoUueer.t,^*»**

Um CJmuitmU chm '

Selund.u LernatxM™>

Galh \'lornam *** >*

ace.xuktraHtojVJ

,nucl»r «t?**!

iHmdConmaluHh.iutusflosrudioru Ul* fig»™m "*

.

[UTj.

HbMmfti* . f attm* t mbaUru. 4 tmbahrum tjfig* ' ^torum nrodtturtrror.qHi Stttmnt^am, <[***lumd-torum t>rodtturtrror.qui V ittmnt^ram, ?«-'

u

ftri :»t \mtm Itifi fintm , dtjcrthit .Jtcundam Clcmattda jj^^mm adtCtm taput dfHtntrtmu \**m Uah

,

*Umm f^mit.

U fUrt.Jtmtnt . CT ptracrtJaporu a C.ltmattdenona ^,dtt.rtut %n arbom tjr dum*ta no rrptrt.ftdcaultscuo' ^tuxa. tlu .ntoItrandtacnmonta.B^unitnbain^omj^

Imtptd nom d>fcrrpantt aertmoma hUtttool* r^fut n*n .ntprobdto fuatj]u.

«*""*" ^tdt

uarto QrdinttxcaljacttO' dtfiaatSta^^ ««*'

tattbu* t>r4ua*et

/wrtdrntm

Vlat to ,

. ,f tafflt»'ia

t

4 . IH

mordn >fl

Qalm htrb*

Page 513: Pedanii Dioscorides

L I B E R QJV A R T V $. 48 i

nfltyteratab authore, collecatam, acprocejfu a curtofo quobiam, iUi

tjfrKlom Clemattdt nullo tudtcio comunclam.

Polcmonia- C A P* VII*NOMENCLATVRA.

Crx.Uc\(f4avic^. Lat.Polemontd.ltal.eodem no-

w/«c.Ga].Saugcfauuagc.Off.

Bclicnalbum.

olemonumalij phtlatertam , Cappadoccs chikodyna-

mm appcllantyramii exilibit*, utrmcL pinnatu.folus pau-

1Ha,n Huu matonbn4yac longionbm, Calammthd Sangut-

Hn^proximiu^uibm mfummtt uelut corymbi dcpcndcnt,nt'

6roJenme:radice cubitalt,albicante, radicuLjimili. Nafciturmm

°ntofts o- afyeris. Bibttur tn umo Radtx contra ferpentes

Vvjenteriam.-cr cx aqua^aducrfw urmd difficultdicm 9 C7*

wtndicum cructaiw.Datur ex aceto drat hmdpondere heno-*l:e

*demfiorptoniipLfd aliigatur. Tradunt, cumquiradt-(em£et}auerit , afcorpionc nonfenn : cumj^ fiicliu fit , mhil

®i(ltl fAjfHru7n:denttumdolorem manfa mttigat.

yldn Volemoniam Mjtthiolm inalttortbtu& afperioribui >al~

t

V k Anania monttbm^rault& quadratosaule,florefcre Kepe-

y0>na torymbacea > nigro refertamfimtne , radtce longaC candida.

Jam

^cjuaeflmodej}ta , nonafflrmat. Atemm Kutamcaprariam,

}an

Qale5u frafri »on cfleconflanter per affeuerat , rt qus. omm,fua

^V*»*Mgr4t0m referat, nec corymbos tncyma producat,fedf0t. i-

"7«eM rubeficns femen tmluditur . C natales non conuemumt.

VWiut, ijuam Kuellttu pro Yolcmom.iprofert, Cordoa*{tdextor-

M rJ" lV <? radncocul.tta expertcntta dtuerfis. Voletnonta tc-

^pJrttbtts conftat ,C tnctjorta virtntu eft.

Symphytum,fiuc Al

V 11 !•

NOMF. NCLATVRA.Qu^M^Tat\paifiu.Lat.S^mphjitumpetrdum.

H ltsl

Page 514: Pedanii Dioscorides

4t» DIOSCORIDISjul.Symphitofetreo.GalRuglt&Sznidt.

Ofhc.Prunclla.

byniphitonPctrxoa«:rJ0

_tenUut,pdruii,Ori£dnofimiL^:cdpituluThjmJ^

Ufitm totttm,odordtum,guftu dulctJMiuam atnt:1*K

te.Jubrufd , digitdh crdfiitudmc pccottxmm 4f* ^fotum , pulmonit mtiafurgdtifdn^umem

reucientibm>^^num mdtu, tX daud datur : dddjfentemm, rubrty I

' i d j—j& uero cr r*r.

mifi&

bm,& "'

iia

:tiim:aJconiintfaiiero

Cr commanducatum

ioalefamt. £jl&dkerkmSjmphyton,qHoaau''>

tant ; dcdukm emttn buuktatem^it maiorcm, « JJ

ftcrn

Page 515: Pedanii Dioscorides

LI B E R Q_y A RT V S. 4 s*

nem}dnguloJum,ut Sonchi tnanem, circa quem brem tuterua-

unte jjxttio:folta exeunt anguJ}a,BupIoJfo proxima,oblonaay

nirJHU:caulcfecudum anfndos quofdam ftrtato:foltjs tenuibus

ex<tUrum/inu prodeuntibns,m quibuafloies lutei etctrca cau-

umuelut Verbafcifemina emtcat. Tam caulis quamfoha, afteu mugine horrent^a&u^pruritum conatant: radtces demit

tMturforunigrajntws candida,mfcofa:quarum eft ufu4. Tri-

tttrfotdcrucntisexcrcatiombnsjruptisfy proflctunt. J{ecen-

tumdnera tUiu conrlutinant: carnes quoque fi concoquantur,

togmt addita.tnflammationibns prxjcrtimjedis,cum Senecto-

n»folijsutilitertl!inuntur.

imphytum Petrtum in Italianoftro tempore non videriait Mat-thtolus,ncfcio

ftm Galltjs : quamuts ttaejfe Kuellius affeucret. AtVjod[ccurfdo locoponitur Symphytum, nulli dubtum eft, cjuin ilia ftt

' ma >quamConfohdam maiorem yul^ui herbartorum yocat. IntHtunafcttur,ftoribns non croceU tantumjed rubcfccntibut etiam O*A

^l^,ynlformibus tamen. JLrrant quiConfoltdam minorem, Sim-rytum Vetrxum ejfe contendimt ,ftquidem dtucrfijttma funt effigic.

^famori iuduto,erit Confoltda media, nua foha profert fupramo-*»» urulea,et Italis Laurentma.Sencnjibm, Morandola dicttur. Vua* ?l«nu Gracis £T krabibws ignoU,pr^iantiamodernM remedta

^r°ftr**nt,fcdquxfednl6 pratereo,ne prolixior,Ot quod m manmo-?"'Mm ^nermt,qui bxc ad vn^uem prodidennt.Gcrmam tnter Con-J° ^as Sanniculam etiam reponut ,<//*>« duorum eft

geiterum. f.ft ettamonf° llda regaluAtalu, Sperone di caualierc.Zmpiricu ha planu, ea-

^HpcrJ^aaVtres.SymplrytonexcalfactentiuJeftccantium, & con-

^nttum ordtntseft fccundu

Holoftium. C A P-

I X.

N OME NCLATVRA.H * Grd,

Page 516: Pedanii Dioscorides

484- DIOSCOHIDIS

HCrd. o\teioy. LM.Holosiium.ltd.Holcsuo.

^al.&Oil.ignota.

Oloflion <]uddrdntdl» hcriuUejlJjumirefens.jolijUiu

UcuIm^ Coronofodut Grdmintfroxmw:gufluddjlrin

gentsUm : rddsce dlbu .frdtcnui, ujauem cdfilUmcntijfecicm,

Longttudmc <]Udiuordi£ttorum. NdJaUtr mcolltbm tencn**

fjm eiuo ddruftdyin mnofotd : ndm CT cvncs cogfflM*"'

cochontbmddditt ..

HOL ttm herbanon yul«hco^utdMefudHSt^JfdlisHdttWh

lm nonco-nont.l H t Kuellto Gdlltcorun, Denliculuican^

M*r..utdmenyu. nUofeUd n*n eft.Sdmq, cuv- ieCom'^

mmusftmdi* ysmwreptdmU hdbituconformi*,foki bdbttftt '

uaU femimmm copulata,obtuftori qmt tn < Ir.tmtne mmoM'^L

n

ma. ^s.mUcnlUloft^con^nitAUtlofeUmtmicdfecor^j £rendtytm.ytabetm p.tsfu prd nimid aUrtfitonecommortant»,

Tj^ r„_ ____ t... .•_ ___ r«M ti4 idoneA.^Krumndit

deftuat i

S

Stocbc. C A P* X*NOMFNCUTVRA.

rd. Ztoi0h. Ld4.St.rbe.Itd.Stebe.Gdl.l3-

S,.iNieufc.Off.Scabiofa-

__/„_•_,«4 „,,.„_ ,,„^ r<>m*» rrfok* ftrinl

untt

<r : durtbm f°~t WO"_ 7

__f

decoili drfentencss tnfunditu

uefuruicnt» m h lUtuT. lllttd foltd oculss db tftu crHcnWf

crumi .( i i*>rti'\ iiir? /<»'»]' Hf/iri irn t>i irwj i w~---~ .Mttit"

i mbe,aua cr Vhiemn i mWdfa4k^>fr*?$<^U£_ Jeytfolto.dcuUutHi.molu [emkmey ru\»Ao,UAMj^Jm[tt*

grat md,nonalii>t<ju,tm tnayuaticK nafcens.l> xCnten

&Aut>

*> itmdttaberrarteoui"* hosm, yuijrartm ^dbtoftmejje co.

eUm cdh t.foboejl riia, Imwmstt,fi*ty^>" ^£ll#'>orr fiorejj.eaojQ.diuturiiotdrulcicolorK.ey c* Cdjtod ^^ ._

_W?

%eneratotahj< mmfiinM.Kntrdubmptft{tru*'»lwtuT,W ^

Page 517: Pedanii Dioscorides

crum

LIBER QJARTVS. 43*triltu horU,hac lue defungitur corpus. StocbesfolU <7 fullu4 y

a7lrtn+

imtiC nihtlum mordtcant .Dcftccatfub ttrttj ordmu imttum.

Clymcnum* CAP. XI*N O M R N C L A T V R A.

Gr&. K\vpiyep. Lat.clymcnum.Ita.8c OfF.Sa-

ponaria.v il.duStcgo.

Lymenum caulemfert Fab&, quadratum :folia planta-

gmisfollicuLs fuprd caulem mfefe mflexis,utin polypo-

cirrlns. Probattflimum efi e montilws. E fiuttce toto cum

ttiicefnccM expnmitur, qui adfanptums reiechoncsm potu

tfflcaxeji.Czliacossubrafyfxmmarumprofluutayrefiigeran

k nfrenat .fangutnem nartbsu crumpcntcm fupprimit. Trtta

fw>Mfiuqu*recennbn* uulnenbw impo/iu, ea ad cicatri-

^ferducunt.

V^notarum plantarum claffem imbtt Clymenum. Voterat quidem

jyideri,Saponaria,ft ea rtfoltjs VUnta»me,ttidem cau\e,^ut rotun-

**<$ <7 nodofus-.Crflore^ut dtftar eft,Clymenum reftrret.

Periclymenum. C A P- XII*NOMENCLATVRA.

&*• itt(iit\vntvp\i. Lat.Periclymenum.Ita. Vmci-

bofco. Gal. Vincibofque.Off.

PCaprifolium.I ndymcnori, fimplcxfiuticat,ex mteruallis parua folia

habens tpfum ampleEientidtfubcandida, hederacea.mter'm

*fircultexetintftn quibm bacca.hcderdfimilcsfios Faba,c^w3 altquantum rotundus.Crquafimfollum procum-

bens:femendurum,cr quoddtfficile cueliatur.radice rotunda,

CrA!F*>Mafcttur tn aruts acfepibm,couolucnsfe admtmculispro

?ter *fidenttbi46.semen etwpoftquam ematuruit colletlu, CTlnu

^braficcatum,fidrachmiCponderedeturm uino quadra-

&to diebw,bcncm abfitmtt.Ufsitudmcm dtfcutit,fed urmam

H 3 <"'

Page 518: Pedanii Dioscorides

d9<s DIOSCORIDISctetflatlm afcxto dtc cruentam, orthofnx* 0* finfuhm p-

dcft.fartumaccclerat. Foltafunt ctfdcm umlwf*df* 'fl

uncln ex olcofclrtum algorcs abigunt*

t'

Qlrum txamt

\ emadmodum erudttorum confenfuu ?erulymenon& U^f"

/ tm.tn yn.tm & tandtm plantamcoputauttMaemund^

<n, Caprtfoltum. a Matrtkylttafe^autt.SiquidemOfn

folwm, I <fcoriMi yrraefl lixyacattha. [anma yk» ChirmP»

Calent Ubro dt fimpbciumftcultatcoclauo.MamjJjluaminttbur»

ylccra commendat* A t td.ytcx hocloeofatet.nonfcripfttGalemts-

Tnbulus. C A P- XIII-NOMENCLATYU.

Cra. Tf!/S*\©'. Ldt.Tnbul^.Itd.Trtbolo.Gal

Macres.Saligotz.OffTri-

bulusmarinus.

T ^bulsgenm unumumUn£fy*J4&*"Vt

'<,tenmor,kuMticHlti,mtmaflr»W :$«">/<*.'

,di*,pr*duns.IuxU amnetV rudera nafatur. 1}

dltcrumgcnt^,aautsfamtliare, auodmflumnih*n*tu

fitma crafii

ta rjuddamjftcea.femen durum,ab altcro n°^j^^<jue rtftgtrd** Cr mftijfantts tfi

natttra :tito m?

ttones omncss cataflafmate adiuuat. rlcerd tnorc ^r^

tta^utredincs^tngtuds^tonftll^jjfcrfanat.Succ

gttur adoculorummedscma6.Scmcn dumrccens ' '

,j,

culofts tuudmcntumdffcruDrdchma tcrrcflrtsTrtW TV*

(ttduesclos* Htfera recreat: contraucncnacum^ojr^

fr sty>

Page 519: Pedanii Dioscorides

L I B E R. Q^V A R T V S 4S*frymona amnem hahitant y uirenti Trilulo eqtios faqinant$

CF i dulcifmine £r ejculento panem quo uefcunturfactunu

TKibulus tcrrejiru T>iofcoridi , yntUi , Theopljraflo & Vlinia

duumeflgtnerum. \ni CtcercuU folia , alteri aculeata : hic <?fniiufioretma+uq; fepta obfidet villarum. Semen ei rotundtus ,ni-

£rum , inftliqua. foltum idem habet fecundumjpinam , alteri acana-

ctm, & Sefama fgura. Aculeatunt hoc tribuli genut , noftro facufo

tkntatflincognita. Atquifoltjs Vortulacamrefert, \enctijsvtfttur.

Fyterdiui Uicclai cathedram. Calcatreppa , qux Italis Cacatrepola,

Wtculos nullos ,fed nec fdiquam qua femcn tncludatur ,producens,

««m Tribulo fpinofo non admodum facit. Aquaticui tribulut In lacis

bdttuanoj <& Yerrartenft nafcttur , & Venetijs m lacunU,maritimi*

kwadUctntibus.Edtturftuclus, caflanejiftmtlu,cimri caltdo incoflus.

^bkluscomponttur parttm ex ejfentta. humida , pauxiUum ftigida,

partim eftcca, nonmoduefttgi-

da. \n terreflrt ejfentia , fttgi-

dum terrefiri prAualet , in rf-

quatica,aqmum terrejbre.

Limoriium-CA*

XI III-

Limonium*

NOMENCLA-T V R A.

Gr&. \ciftaricp* Lat.Lmo-

nium. Itai Ltmonio. Gal.

ReparecdepnLOf-fic.Pyrola.

Imonium folia habet

heu , tenuiora €?*

4 longtort

Page 520: Pedanii Dioscorides

453 DlOSCORlDfS

dejuaicm , fcmimba* rubris fcatentem , <jta gufiaM mdlhuv>

f*nt. Scmen tritum , c^ ex mno acetabult menfura efotum,

dyjentcruu cciUa,jjprodeft : rubra faminarHmjrojk*uip>

Jii/./.j/iitur mprdtis C paluftribw.

Llmonium ftkoh , B*4 'ftfjlutfrx . fjuam tfomoidem AfH

Aam-ootart Jcribit AtCaltnut libro tU fatultatt altrruntom

fttunio, nutiam Y.tta]j\ur\\r^^ttu\magnojcit .mfifortetxtUM-

mitem </wn tntrlU^at. (luifit.>tfui£tntru htrbafit Umonium.m»

mftijutnt ,i MatthioU m yaU» knanu paludibui anirruM1

\**,[>t nttnt Kutapratenfts, aut fttnarum Pjrola, tudmtn^

ttlmeiuo.inrtmtd$a,LimontumatttabuU mtnfura ojftrtndum.

Lagopus.

CAP^XV

Lagopus.

N O M E N C l A-

X V R A-

cr.wn*t. la-ujf-

dclieure.Olfa'

non nota.

^tmm hcrU #<

_ Jmm m *» P*o*mfi*** t*tf*--

tt

Mm*fegttihm.

Page 521: Pedanii Dioscorides

LI B R R CLY A R T V 5. 4 5,

NVttaml.ncopi ffji<*iem Diofcorides exbibet. Jd nobtseiufeogno-

fccndicertmn toiltt ar+umcntum. b\atth*.mfyluaticm, Caryo-pyMtam effeputat. Sed eim opinto .1 nullo pene recipitur , tjuodea in

mont>ousn:fc/.tur,noninfegctib:ts& aru:'.Ruellio,ca dt<cttur,fjuam

*ri*it4ttm, vulpu vocat. kempe Imimlk Trifoltj renw, infegetibus

(?*ru'uenatt. Gcrmam pro Lacopo berbam oflendunt , cauhbm ro-

tunw<7 hirfuti<,folifs Lotipratenfts , femmc mpanicuUs mufcofts U-nu&*ofisq;

,pcdt lcporino admodum ftmiltbut. lUc guflu aftrmgit,

Vtxtccantttejtfacultatis.

Medium. CAP. XVI.NOMRNCLATVRA.

GraMUliop.Lat.Mcdnim.Ital.Mcdto.

Gal.& Off.ignota.

MEdionm faxts ZT opacts nafatur. Folia habet IriMs:

caulem trtcubitalem,Crm eoflorcmgrandcm,furfu~*W»j rotundum.femine Cma,mmuto:radiccmdodrantalem,

ftfitkdme bacult,guftu accrbo. Qua trita mfarmam, C?~ exM&decoc~la, rubrosmenfcsfcemmarumfiftit, eclcgmatcfer

1Hot <kesfumpto.Scmen m umofotum,men/!ruafellit.

\

XtmpUrium diuerfita*, in depingendu Medij folijs,cum htc Jrtdi

'fadia , alta Seridifaciunt , fatU cxtricarmon poteft. Vlmimqui

^ilhiUAfimtUadepm^it,Seridem mtellcxtflcvidetur. Kam Iris

uphrnflo culturam non deftderat. Sed b*t Delio natatoreindigent.

«ty ndix.auftcra efl, CT refenatfluxus, etiam muliebres. Contra!mQl

>ncnfcseliut,nempe tenummpartium V incijortafacultatu.

Epimedium. CAP»XVII-

N O M R ir C L A T V R A.

Gr<HntHt</licp.lM. 1 mcdtum. ital l fimcdie.

(ual.&Oil.ignota.H $ *F™

Page 522: Pedanii Dioscorides

4PO DIOSCORIDISEPimcdiumyCMtlti eft non majrnw,HedcrxfolijsjMil<

qtte duodcn*,ne,<iHcflorem,neficjrHttumfert!M : tMt

tenut,* .t,graut odorc^ufiufatuo. Nafatur m hum&fo'

1/4 cu leo trita > imfofito cataplajmate , mamm^mcrepf

nonfnunt. Radix concejitum adtmit .Folia mufmwthm ofi mnfirud*purgatwncs qumque dtchmm umofoU,

praflant mulicnbm ne conciptant.

THmrmfhcrU ptmcimm,f*m ^*#>r^VTlJ r»!t Qordu, hZ ItM****** & fi*"»ff*^Jium^anleO-florcdeJhtnttHr. Vr£tcrbsc,»Qt*aht,&*

fnfcntiunt.

Gladiolus. CAP. XVIII-KOMENCLATVR-A

#•

Xiphion

XtvhtonJttlGm*-

Gal.Glayeul-

iplnon , JjH'

tontommGlM^

quoi folmmM rf

Qn~et tlt OW*purpurct Jiores , m

Page 523: Pedanii Dioscorides

L I B E K OV A R T V S. 431

toido fimmrradiabua vemints, una, bulborum modo,fupi

dtcummjtdente : ejuarum infenor graalit efl,fuperna ube-

tor, Nafcitur in aruis. Supenor atm rhure iDita, admtflo ut-

to>$iculao*aculeose corporeextrabit,panos cumLohj fa-m O" hydromelite difcutit : ejua de re huiufmodi empiasiris

inJtrifolet.Menfes impoftta trahit.Supenon radice ex mno po-

toiUncTemJtimulariiCr tnferiore /umptaftcrilcfcere tradunt.

tofmorem quo^ utiluer infantium cnterocehs, cum aqua po-

tndmpraapiimt.""""

^heteres omncs herbas.cfueii "Luholi*ftmile effetfolwm, Gtadio

hsvocauere,vtlris,Si>ar?amum, hcortts, Xirie, & ali*. E/fc ta-... . f

. . _ 1 _________ _•-_«me» fcgcnem herba,GladioLs,q:!em Graei Spha^anon,Xiphion,0'

^'•'wnionappdLnt . llicinlhufctainterfegetcs nafatur,nulla re-

faS*ntenota.*Lorcs ihufcisMonacHccicdicuTitur. Vlmu Gladtolustn

htntdu nafcens,U Gladiohts cffcvidctur,quempro Acoro,vulgus yfur

frt-KuraGallica verum Gladiolum, Spatham, aut Segetalem Gla-

m «ppcllant.&adix GUdiolt maxime fuperior,attrahtt }cencoquit,

Vtcfmat.

arganium- CAP» XIX.NOMRNCLATVRA.

Gra. ?7tce(>yctvio\j. Lat. sparganium. lta-

lis Sparqomo.&wpw _f _r

7* lomanodoco artem Jolpa.vocant,vbtrupettm Alumen confic*-

^radtces mo»r.<, V.oconncnuncupanh confntttnttbm notts omnt

*-befic:atomm efi Sparzanion.J r «s XyYU

Page 524: Pedanii Dioscorides

40* DIOS O R I D l 5

X I ls. C A P- X X.

NdMFNCLATVRA.***** » *V/ tf

Xrriufoii^""-d,i,iatiora, ***

bmm mucrorMi :1»»^

mtiio twl» nifa crt^

fKbuil*,ex poflir"h

bmvurvurm flos,»*ffumccm: femcnmfok^

fimde FeJ», rot*ni»»>*

yrHm,scrc:rdixlonm<-

mMu,r*f*.Con*'f

atr* moleflu cxtrM^

faflor» *r»terM^lr«Lu, Ce»tM« * **

anmta. rnmoribits

y

clmnilmsillita (um aceto medeturCttontbus tUtta (um aceto meaeiur. ^w* { » . QM

****!/*, r*ptd, coxcndtcum doloret, fird*gtrtm& Ufuuu. cmcn tnbio clot»pot*m,*rmdm

uehcmenU l

Itt Cr (um iUctoJienemalfomit' »,

XYf* >n vdrui It^iA loc». in 1 hwfud. O°^£^wJ*m/i SpatuUm fniJ.tm yocant-SH m ^.

V **t* I mm f i<du u. % jr* *m Imbet abfergtm ' *

^ftu***\mmr*im untum.ftdampUm ttidmfl*** ^

Page 525: Pedanii Dioscorides

LIBER. QJARTV5. 49 j

Anchufa. CAP. XXI.N ( i \ N C L A T V K A.

' r<£ - Ayxffv?* • Lat. C^ Ud.^imhujd. Off, Buglojfd

rul/ca. Cjal.Orchanettc.

Nchufd, aux alto nomme Calyw aut Onoclid dppelld-

tur,foba ha bet Uclucdjdcttmcftl idid , htrfutd , ajfer

fn^raymultd^uomtouerJttm humiJJ:: fd JJtms horrula.ra-

"Cl craptudo dtgttdLs, jud dsldte protu t.de mamu tnjtctt

ItogMneocolorc.LdtoJolondJcttur.^ddiXddjirmgttidddmbu

h O* uetcrd ulcetd, ex olco ct cerd ejficdx eft. igntjdcro cumfwnti medeturjepris cr uttihqtnilw tlltmtur ex aceto, pdr-

^txtrdhit^uulud tndtta. F iu6 dccoclum rcnum uitusjtent, CT

fjfiffrf* ddtur.cr ftfcbnsfit,ex dqud mulfd.MJiunt dluumr ttnutno potd.Qddtce ptqmcntarij utuntur ad ungttentorum

Wfmmd.Efia^^lterd,<]uamdlttjui ^clabiddion,dut Ono

jwtppellarunt.HdC apnore di[tdt,ftodmmorahabeAtfo-

^Hfmtli modo affcra: ramulos extlcs : florcm purpureumfwitcum unrrcntem.radues rubr.ts,oblon^M,cjUd mefiibtts

^neumfucciimfundunt.lnjabulvjtsnajcitur. lris ctfohjs^

%<jUd contrd utrns ittm relinuorum fcrpcnttum,tum maxt-le^fQrdru, duxthctur,Jiue cilo, fiuepotu,fiue dlltgdtu. xam

TJlMdm mandcns, tn fcrpcntts os tnfyuat, cum nccabit. F.ft

14 "Htc hduddijhmih< ,jcmme punueo,mtnore. Cuiwje-en todnducdtum

, ftinferpcnus fduccs tnjfudtur, edm mtcrfi-

V-fyitx dcetdbult menjuxd cum HyJJopo £T Ndflurtto pota,

*****&* tmedscxcuttt.

M 1 r^ihufx f9drtugtnm f.tctt ?U*im*frimigtMridim§i* diftmt

1Ham pfiuddiKbi ,n xoc.tt. A tnum hacrfrmui birftittor eji

Zli^^' ' minuf /HJ*>/Wj4 conU.tt nruciliortlm f Ung»?

W ^'^Utll 'o fftmUmdmfcmtuu armofis mnafeitur, & mefibu*^Htnet*mhnmoremexudat. Matthwlotffeuddiiclwfdnon *******

^tnchu

U

Page 526: Pedanii Dioscorides

4*4 DIOSCORIDISAnchufd gmmt trta a Diofcondedefcri^ta, m multn & tdrfi &*k

t0€uJ*fr**trit,f*Xm<l*<ex earum radtce,per aftatem,rubenteextr^

9cmt. A ndmfd omnet ,jlores f>rr totum caulem \>rodn t.etafo prp

nkentes fcneforma vul^arU Hn%loJ?i,fed rubent, & txfk&nt**

Knchufarumradtccl rttiorufaculut*,<? dMrsfint,iaff

ant,Qr absier^unt^olia hcet mmm fopint, defucands tamen&t-

ftrm?end. ytrtite nonj>riuantur. I ycopfis in aThtchone. OnodeW

lentiot. Akiliadton aut Onocbtle.fJu* W re mcdica poteffifm

ftataacnoreft.

Licopfis. C A P. XXII'N < M I-. N C L A T V R A-

Grx. \vxe4<t. Lat. Ljcof/ts. Itd. Licopfidc.

4Dngua carns.

Tcopfts^ttdanonnllts ^(nclmfduocdtucfolf^

longwrtU, dftcnorAus, LtUorAwL«f^^tdfnt rectdcnliU : cattle longo, retlojcdlro, kf«*"mu[th,cubttdliU:fLorefdruo,fur^ureo:rddiccrubu,0^

firmgenle. Ndfttur tn campeJlrA*.Cum oleo rtdtxW ^ncrXn medetur:CT cumUrma hordedcedSgmbwJW

'

dorcsperunil.t moitet,ddicc1o oleo

Ecfaium. CAP- XXlH*NOMENCLATVR*-

Crd. %x*¥ . ut. Echmm.lU. Echio.GzlB^

gloflcfauuagc. ojf.Bu^lof

fa\ uulgdris.

Chionfoud hdbct frdlon^Mg^f*SS. ^Cnchufdfroxtma y

mmord ^hfubrubrd^f b

ftmulii tambm horrtduUcdultculosexdaff^t^tdji utro^uc Utcrcfolid,cxfdnfd, fmndtdfr »%

H>l 7^

Page 527: Pedanii Dioscorides

Q_V ARTVS. 49f

V££N l'f

Echiondomefticum. Sylueftrc.

UH«mmu(cula:floresfecundumfoliaparpureos, tn £juibmfe^

mn* caFltl Mperarumjimitia wfunt. Kadix mgricat,digito te-

*ttlor >yu4non percufis modo k ferpenttbtu ex umo prodefi,

M*os cjui antea bibmnt , fertrt non patititr. Folia Crfemen1

l

tmpraflant munm. Lumborum dolores fetfat. In umo dut

jorblt'onefumptd,lacextrabtt.

Wmm htdt nomine accepto , <j« bdfemine ftt yiperarum capit tbus

**n*bfmili>et pojht m eartim morJu4:fiqutdcm, Echis,rr*C* V*-

fjffi»*** Alabit<s\dormtcns in pn*4 \ tpcra dcmorJUs , Lwfto

T1J"iC0

>«t>f>ltcatA<juc morfui berba quamexprejJeratyCtim tx mfrc-

^""««^fct^uodflantA butmefftt remedium oJUmlti. ?imh

^^gcncrHm.\numVule>rio{tmde,coronatHmfolus.SlterumM'nu

?tne

C4-Wi

: $*%*^Jfl**f**»* capttulafunt utpcrx. llocproculdubio,

kU

4-

H,rtOM«A > tjuamfi yocant,quodconJlet,etus pabulo bircos

***%^eclan.KaJdtur non m l talta tantt<m,fid etiam m Gallus

.

Ocima

Page 528: Pedanii Dioscorides

40 6 DIOSCORIDIS

Odmaftrum. C A P. X X I II I.

NOMF.NCLATVRA.Gr^riKV^CiJltt. lat. Oamoides. hal.Bdfilicofd-

uatico. Gal.Ijafilicfauuage.

-^j- r - - -* --.------- ^ _ .. _ _ _ _ __.__. _

Cr r^wo; dodrantales , hirfutos , /£

fotiafe

_ P

flmtlcs,femmc,ut Cith,ntg»ofrxvnantes.nm haketfi»'**

umofotum , fKrf uifcrarum cdterarum^ ferfentmm morft*

medcdtur,Ddtur ijchiddias cum MeSc;uino^MjrrmW&

ferc.P^aduemtitur tcnut crjufcruacua.

0( tmaftrumfeu baftbconJjlu*Jte,eaeJtlKrba,quam^

tuUnam nomtnant , cjuodft^ua , f>octUorumauAm^*

i-Jftm,«^ re/era«*. Hamque Stliqua «J^** ^«»£ *,„,r*yf»«,-rfl» vafcubfauctbus,& Uutterper atnbttm

ticuUtiu w quibm Githjemcnocculttur. \n Oitmajtnconjtm* ^Matthtolo V ^eliio, Cordm uotas dtjcrcfarccontemltt,at}

tur verbU.

Erinus. CAP. XXV-NOMENCLHVKA.

Cr.E(<r&'Ldt.Frwu4Jtdl.Bd/iLicodfanco.

GaLBafiUctfcstir.

^ntundfaturdfudfontes Crfiuuiosjolijs 0cl"j *^

L nortltu, fartefufernd dm//is^utntsjcnifucMrdn

jwJurcult<:ftorec*ndido :Jcmtnc n^ro, GTdcerh^

caulcs latleofHCco tur^ent.Semendrachmtsduabw^f

Melits cjatlns ollitum, ocnlorum fluxionescohbet.

cumjulfhure& Nitro mfliUattt49aurium doloresfeM'>^Rinum . Zchmnrn vocat CaUnta , frout etum i» ^^ehViofioridncodicibuihabebaturAlerbaJuccomanatla ^

iore^umduLedme.yndel.aciari^nomenapudvu^mutua

<*nentenuiumfartium,deftctatfmtmorfu. Gf0*

Page 529: Pedanii Dioscorides

L I B E R QJV ARTVS. 4*7

Gramen. CAP» XXVI*NOMENCLATVRA.

Grd.Aygcurif.Lat. Gramen.ltal. Gragmma.

Gal.Dentdechien.

GJ^amen geniculatis

ferpit ramulis , a

qmbn6 crebro radices jf>ar

gtt dulces , articults pr&-

cmtlat :foha dura, <jr,ut

Gramcn.

^ArundinU tiaru&yUta,mexilitatemjaftigiaturyea^

tumenta O** boues pajcut.

trita radix tllitu uulnera

cogluttnat. DccoBum etns

mpotUy tormmtbHsmede-

tur y Cr urtnd dijjicultati'

bw : calculofa ettam ue(t-

ca excremeta comminmt.

ijl Cr arundmaceu Gra-

men , prtore multo maiw,

quod tumenta necare tra-

dttur , prajerttm m Baby-

lone : tdj3tuxta utas najci

T'Mocim Parnafo monte gtgnttur , denjim Jruttcat :jolus

r

e

Jr*Cf"'fiorcodorato, candido .Jemmeparuo, nonmuttU;

^cibus cjuims autfenujtgttali crafctudme, candidu, mollt-

*> O"admodum dulubw. Succwfm utno cum Mclle pari,

**.M3irrh*dimidio decojuatur , adtjctanturque Ptperssa*

^Hruterttapornones,probatt^imum ertt oculorum medtca-

1 mentum*

Page 530: Pedanii Dioscorides

49t DIOSCORIDHtnentum. id m vca fyxide reconditur. Decoflum ukh

idem Tiod btrki prtpt. Scmen uchementm urmtmim,

fclltt , aluum Homitionesjj fftit. Natum m cdicu Gnmh

ijuodimoU Cimmm dffclUnt, loucs infl<tmmt,fnoMM

jdtfcfdjcdntitr.

NOtum tfi trmum Cramh >mua Dioforide ty¥>^

VUm** rrm • : acuUatt Grmnm^ct l)M'Olony0can

['^.

^cummeacuit. >t . vluumum amni. tUClhufi*^tun)"/^

mclU . MlCfwM. kttcrmm Mxjm fimde ,yto ^f.TL^

gmum, V itim meuatroexcreuit.ytuntur: \ico\ pion

jjics, iMuJ,~n»medc*t*r. 1 mtmwgetm^^' w,*tnrmf, mnu & tctt »•« umfimt *» »W« %l[nt

Syfr/crpunt. Kadtx Cra, ttnera mandendotfi. &<««", V*

Cjrfnta . farummorda ,tenutbm fartibmconfiat t ^uam f

tftcomn mt.

Sidcritis. C A P

XXVII-

NOMENCLATVRA.

Crd . XiAnfns. UUSidenUultul

Stdente.

Crajj

M.fUUh**QjccrcwMt

*emi*tmmor4tame», ^rajjc,*. "-»'' >>

u0tiitnf,

mum j*pc exccdcntU , non num undi &»Jtm > * * LU)tuLH*.*».-;. .« . .-./•«- *~ m**t IhttA arbunM**'* Mu

Page 531: Pedanii Dioscorides

I I B £ R. Q_V A R T V S 499in Marrubto

yJj>eclantur,Cr

Jimen tn ets nigrum. Najci-

tur tnfetrofis. lUttafolsa,JuA

fte ui , fine tnfiimmahoms

fertculo mngunt. ^fltera Si-

dcrttn bmum cubitorumyra-

muUs exiltbu*:fobo Ftbcts^

numerojo, utrmq^fer oras dt

tttfb: fedtculo lonqo,frodeun

hbns efummo alarumfinu

Jurculss, lonqts,tenuibm: ca-

fttttlo tn cacumtne orbtcula-

to,afj>ero, tn quojemcn con-

hnttur , quam BeU rotun-

dttu altquanto,ac durtHt.Hu

tsu uist fo/torumq,ad uulne-

rafractftta eji. stdertttnaba

ejfe tradunt, quam CrateuMvttleam uocat,tn macertjs er usness najccntemjolus ab una4 cf mnlttt,Cortandrofimibbm, ctrca caultculos dodratales,

ros>kues,Jnbcandtdos atquejubrubtcundos: florefuntceo,

'

Uo> lu*t*ntt amaro, CT tcnto. IJuim ea un efi, ut quamuts

eCentl Hubtert tmfofita,fangutncmfuffrimat.

Sideritis.

j4/ . wfWfn attmet .ifuam uunc Marrnbt;i,nttnc QMercat&MM

\^ j!mibt*dm$ Dtofeortdes reprtfentat, ita mtelh^endum : Quj

% * a^ s^w'*» 'jua/upernc hir/uta & candtda, ad Marrubu 5

1Ut p*r ambttum tnafa, ad Ouercmfohorum fimthtudmem aeie-\uercMfohorum fimtht

1 2 dcrc.

Page 532: Pedanii Dioscorides

fo* DIOSCORIDISdere.Toexpltcato.non dtfficile erit, tna h*c»eneraf€Cr<:timdgnit4<

l rre.e.tm.juenon m prtmumduwtdam *cnuf,<]** fpi^oijhn

, cauUum cacumme, & nonm ipficauh, rt Marrubtum produut.

lnfclJWMsmhmtm autptrUerban \udatcamXruuminteh^

t*eorumtrrorem<oirruit.qutU.im Untimejfecontendunt. Qmi

fperllcrham Xuda w.tjuam CJ Vaxanamrocant.eabUnumt^

<ratur.cut vul;u< %\ ^aaurr* nomen tmpcjHit.efl V&& **rt* «*

rulxnti.h,* n cul.torum alto.C non mfeamnter fmblmmt^

MbCrimm&tfitmOtiHdinMunt, orUuUum dluuU mnmp

tmifa-^ .nfuperi.riparteUu,, floret profert tnfummocauUt

m ,(ti tan unomilU) **ni cohi jui ^ imAtmfmcatot mptmnet tame* mmwmtumj mwrw »w»-ny rctminp.1pf.01 cj rcntoi abeunt. U httc, pnmum Sul:rin

- ^m\ ^potejt.sule.ttv facultatu eji ahfterforu .matort tamenex^rti

dm.V modi eJi,4Ct*l$quatUum apmgit.

Achillca. CAP.

xxviii*

NOM ENCLATVRA.

O*

jj. MiUi-foltum mam ,

UgrandcMiI-lducillc.

hillca^uibufdam ^fthillea SidcrttisAo^^m**resrerit )<afoufuforum tffigi,

1^"'""^Itjs circunJatos, crcbris mUtmjokoriM}ethoniM> ^drtjimilitudinc Jubfuluo colorcodore multo, non f

J^'00dtcato o~ ^luttnoJo.-ttmtelUm cacumtnc rotunda,]

^

didiupurpuras cr aurum amuUntibHd.Prouentt W°J

™. Jutmst, CTdhnjLtm,rJQtlH

Page 533: Pedanii Dioscorides

L I B E R CLy AKTVJ, fo j

culo tttetur. Erumpetemjan*

quinem mhihet, CT cruentd

uuIua frojluuia. , m uellere*

Decotlojauoque mjidentfos

mmd, fiuxionc mlu£ Lbo-

runtes*^d dyfcntertam bulitur.

AChillea inplantarum in*

cognitarum clafjem rele*

gabttur. Nam ft notas,quas hoc

tncapite AchiUeaattributt D/o

fcortdes , cum eiiquas Strdtiott

Mtllefolio(quod nojlrum eftvuL

gare M iUeJohum") idem duthor

huiufct hbricap. SS.aftignat,

yel ojcttanter contuleris, mmtri

tandem plantam non ejji cogna

fces. F.rrori anfam prabutt P/i-

nins,qui x$.Ubri,cap.<i- latini*

MiUefolium yocari fcrtbit . Std

ytyidetur, Achilltamto locina

tfripfcat Viofcorid» Myriophyllon. Quoapparet, quanarera ejfet

M»tit<idubttafje ?hntum,& tdeofoltdumtx coargumentum aujerri

*°nP°fc-Serapio Acbtlle* fuuum.qut rubens ab ea exprtmitur(<& co-

Weyulgari Millefolto ftmihm noneduct) Sagutnem dtaconis dpellat*

£** locum tn feplafus ommbtM adulteratus habttur,cu reftna,hyrci

^^SorbtsftccU^fexcentUalusmixturis.Cordo Acbtlleta Mi/-

^ognatapldnta GcrmamsXcldtgarbe dicttur.hacfttne<nt,Ofp*

*m Mtllejohum maius,pla>ie ajfirmare non audeo.

Achillca.

Rub us. CAP*XXIX-

NOMENCLATVUCrS,~

Page 534: Pedanii Dioscorides

J*2 DIOSCORIDI5. E*7©-. Lat.off.Hulw.hA

(Jal.Ronce.

ybmnotiUA mlgf

dieudslmgendixdpb»

mgit. Ramornm decoclur»

potualuumfthh&f»

narum proflma: F&«*morjui accimocUtipmm:

oinotuas firmat. Or» rtf

folia comanducatamcd^

tur.cohibent ukerdf*F

puntyulcerUmc^

nanubm^iP^;utm remediojunt:tori)>

matts Cr hamorrhotd^

foha illmuntur : tfff*>.

Crjiomacht doU

Rubus. (cmenter

'*$*»

tur. c autes cumfolsjs tunduntur,exprtmtturjJuccua^oX

cogttnr,fmPuLri remedio contra omnta qua mododt *J

^Monm fculo nafcentts yuam opttme maturtfuccus,*

or^

dicamenta conuemt. Silhtur alum pramaturt cibo ,n

florem utr,nopoto.

Rubus IJxus. CAPXXX-

NOMFNCLATVR^Cra. txrcs }J[ala. 10. Kubu* ld*m.n*J»P

mole. Gal.Frainboif* \l0

Page 535: Pedanii Dioscorides

LIBER. QJ/ARTVS- joj

IDau& tybus dppefldtu* cft , cjuonidm pdfitm in idd proue-

niat. Eft dutem longe tenerior priore , dc minonbvaJpmishorrens

, quanqudm ryjine fyinit inuenidtttr : injuper eddem

f^fiat cjiid fuprdditlm. Caterum Jlos cum melle oculorum

^lleiliombm commodiftme tllmitur. Ignem Jicrum extm-

guuflomdchiwd exdqud btbcndm datur

.

RVbi tres maxime funtfpeties. Qjtidam , feucletafepes & arbo-

res infeendit. A hus hnmtits > tubttum ytpltmmum altus ,fptms

^rrentecanle , non rarofmguUrieft ,feuclua Solftitio maturo. Ter-

twperarua& humi ramulufeuriticulis aculeatis repit, Vko% Gr*-

tottmmabms, ®> Theodoro Gax.*.* « iheophrafto, Humirubus in-

ter!>ret4tt*r. Nafeunturinommbuslridcnto adtatenttbus monttbus,

Kobiqui morafme nutlets produtant , quos rufttct Ampomole rotant,

*raSliJimiha,guJlu,per*ftatem*dmodumgrato. Hos putonoftras

Wftambofiias* ldtus Kubus patriam defignat,quidam jrambofiiamyu&rm exiftimant , qu& hbere in dumetts eyjyluufetb ymbra en~

W>Gallico nomine mde mutuato, pquidem ld*Ui ertt htt Kubus,illa

™ l<l*opuerointolon'tam deduclweft.Kubiomnesrim babentaftrtn-

gndi. Fo/m tenera& retens nata , & gemmuU , aqueum quiddam

«J* *ftriclinu pofitdent. Temperamcnto funt hmt e feigtda & terrea

fWa compoftto : tnde ex ejfentia aqtiea tepida. Truclus tum matu-

JfcfcWi temperatus,nempe dultts : boty ttquore, & aftrtcltone mft-

""grattueft <rttftui. \mmaturws terreftre quipptam tontinet, nempe

«erbus& defictatorius. Vlos etufdem eft rirtutts.Kadix aftringtt,<?

**»l*>neft partiurn.

Helxinc- CAP*

tJOMENCLATVUiCrai.^Kllyn-Ldt.Helxme.ItdlElfme.

Off.Fotubtli*.

HElxine cognomento Ctffampclos, foltjs eft Hedcrd, mt~

nortbns , rdmulx extltbm ,q*ihm dmpleSttur ,

quod*

knl«* contwem admtmculum. Najcitur mjepibm,mnetts,

/4 «£

Page 536: Pedanii Dioscorides

10 4 D I O S C ORIDISilmfilwrttmjM'

CH6 potu detjctt dmm.' -ElxmtCyffamfielosfi

^ m ue V itU tiederacea,C>-

uolHuliautvolabibiejlftetto

fed qu* , Jdtis non jlatut fh

teft,mficdfit,qu*4*mr*;

didds capanulds produat.K*

florem Seruius m VitfjJ**

Urulrrum perperam efle f+

tauit. Ift V & ****

qud Vdrietdrid ,M»«w*

& Vtfibwm imtm,**

rietibm, muris , &f»*t*»

dusndf.es. Alfmes,m**«-

finitaudmfyluinafiM*

iudonprobeinfecu^lbrumaqmbufdamtranftt

tumducttur.Vlm^inii^

bri,Cdp.^6Xdrdu»«r;

ddmdefcnbens,maUhu*M

xines nomen indidst > q

Theophrd^ I xinem reddere debuerdt hdnck ^orm .C*

pmeam snterfretatur.H elxtne dtgerendsrm hdbet.

Helxinc minus.

Elatine. CAP.XXXII-

nomenclatvM

rc tcrrcftrc.OffHcdera.

u

>fi fibofr

& trtfanr inJegttb» <T <" ,,

ry»

Page 537: Pedanii Dioscorides

L I B E R. QJf A R T V S. SOf

polenta trttis O* impofttis.

Eadecotlaforbitwnis ufa

dyfenteriamfiftit.

RVellius dum tAatmtm

campeftre Kapiftrt*, ru-

fticU nommari feribtt , non id

tamencum Rapofylueftricon*

fundit , fed eo rura Vt Kapo

fylueftri in vernit acetarijs vtu

Hlatine modice deftccat**~ "

figidat.

m-

Eupatorium-

C AP.

*Elarine.

NOMENCLATVRA.Gr.Evnxlcgicy-Ldt. EupatoriumJtal.Eupd-

torio. Gal. Aigremoine.Off.

Agrimonia.

EVpatorium fiuticofa herba eft , unicum cferens cdulem,

bgnofitm, mgncdntem, retlum, tenuem,hrfutum,cubi-

«U, mterdum ampltorcm ,foltjs per mterualla Qmn^uefobl

m Cannabv magps fimthbws, qumftepartito ampbrn dtmfts,

ni^icantibM,per ambitumferratis :femcn medta caule erum-

Ptylojumjeorfumfteaans, quodfucatum ucfttbm mharet.

Co»tra humfolia,Cr cumfuillo adipe tmpofita yulcertbm qu*

'Zre"catricemtrahH»t,mcdcntur .

Herbddutfcmcnmuim

l t fotum

r

Page 538: Pedanii Dioscorides

50C» dioscokidis

<

N

Eupatorium

potum dyjenteria , iocinorH

uiup , crjerfenttmMiti*

liberat.NecdeJnntpitlxr-

rantes >^rgemonm ha

appeliarmhcuMtamenlong

aiiajihutiexfofuimut.

fnt tanJtm ytm" l*~

. „ pator.um tn SgP"»

friorLt fim» <W<* Zol.m pri l»t«°«°

**»ipf,lhmUm tfi

A*« W,

Arr.moma . & *""""" *L

notltm m umo albomfi^nt (*J ocaJenJosr£*0**

tibm hbenJam #""".1.

fura, 4tbm J.miJiu* cum miranJotjftclu.M^ffKpHfc fubmomnJ, Arabum ftilan, ,yt m^pf'

oa'Tm

"1«».:

m C.ratorum . AgrmvmU. tupatormm ttnumm tfi(artmm

trmftea n txcaifaiior,.,,mc,J,t,& tmunJat.

Quinqucfolium. C A P»

XXXI III.

NOMINCLATVRA-Crt. n f rf«f£M«{/. Ut. QtttntjuefoltW- **

Qum^uejoglio .G al .Qu in tciueiJlc

Ott.Latinonominc ^,

Page 539: Pedanii Dioscorides

Ll B E R OV

CL*37

Vmquefoltum ra-

fos fertjurcula-mn

Qj

ceosytenues, dodrantales, m

quthm femen : folia Men*

thd* quina Jingulis pedtcu-

lts>raro plura,m amhitufer-

aJtx rata,florem ex luteo palle-

™^ fcentem, aun amulum. Na-

fcttur m riguis, 0" aquarus

dufttbtts .Jubruhram hahet

radiccm, ohlongam , Vera-

tro nigro crafitorem. pluri-

mispollet remedijs. Ins radt-

P\^T>i ™ decocla ad tertiat^fim

ore contmeatur, dentium do

loresftdat. Putnda oris ulce

ra,collutioneJiftit. ^ArtertA

fcahrttia6,gargarizjttu leui-

oat.Contra alui profluuia,et

— wwwm* »rtA<WMUU.i»C«f»(l»»lt"» l,W*«.w»»vr»r.--^

totm.Cotlam aceto,Cr illitajerpentia ulcera cohtbet:ftru-

m<">tmores, durittas, abfcefw CT colletltones dtfcutit , tgnes

^hreduma4^codylomata,pfora6^fanat. Tenera radtasfuc-CH6

>contraiocmowpulmonumq}uittaprodeJ}. Item aduerfum

Me^na.Cum hydromeltte autc uel dduto mnoy CT Ptperis ext-

l«Q> hihunturfoLa, contrafehnum circuttm^m quartana qui*

^qnaternttm ramttlorum:m terttana uero,ternum:m quoti

d«n*>umH4.Ea quoqucfolta,trtcenttpota dtcbiujomtttaUbtu

Mint.FolioruJucau^tnlrH* gathtsaliquotdtespotw, celem

reOln mnrhn wioAot.iv rllttA ritwi Hfelle ( fale,tam uulnert

tfttnt. tQU

Page 540: Pedanii Dioscorides

eoS DIOSCORIDIS

cXj>.4;ioncs,cdJ}imonw,V mcantdmentu mciditur.

VHdmnecampUui,V>it>fcoridet^ t^tTujucfoUfJpeciemfaciUumti

mtn t uor t,H4lj i ft m I talia perjptcldcdepm^«"

tWw.J U, „m mtx.ma.ipfumtft Viofeoridu ^lum^tfohumMc^

da.pnmx mmlsbfnmwfrttmj** fuudfimji Vjum untkfr I*

$ia,fxnmUr*rvtflmriMcn^Hnmn^Qj^^s^^*a< ,u, ,m,, i Juu«qHc\taUfuaUn^u.t )

U,apenfutO'^*

U> mtmsmtmt.Profti , boc <Jutnunefobu tum m caultu cacumm.w»

rmmufeuUi muUs.C?\ Im.aui e vndi undejiunt,

fa^naw

<o ntln ^mradHeccnftartjUbrubraiquodalujutbusn^

k tpernwkfitmmmGertofeffaLro mdmrth Hdttmohm docmt . E t peraque ytrum QmfrV '

Jormcntiuam non effe.Kam lormentilla, rartjhmt minufiqmmjP

Umeu ynopuUulofolijr.iluimjuefoUHmmfequenter 1"'"*'*^

repentur. Qnmauefobum r.tdtcejtcet craJstort,rtJert Belle or*

menttlU hreu ma ejl, crafltufcula, C nodoja. Safeitur Tormtn m

locJhnUbHi.VedniJitmu monttbu*. Qj&rf^^J^tfluxtaa juaauctue.^ermam i.wrurgiu, jw""»/rr~" ^- *

pQt§

MpL>;adintrimfecas.fiftuld4, C yhnun^ueunJoUddteeJtop »r^

mmijtrant. Verumid QumquefolMm,noniL\tcftSdnnunld*q^j

rando mUuradrt,fic,o,connexueft'm nodum rai*tb.

tu *fynoUu. 'm.QumquefdlijrddiX yalenter deficcat,ncmf>eten

fmc morjn tamcn,tenumm eftpartium.uUdd ddfenfum rj(

l

Pliccnix. C A P-

XXXV.NOM ENCLATVRA-

Cr/. 90U4.W. rh^ix.lU.Lo^ofilMM"-

(Jal.Yurayefauuagc

u*mxfolu batet HordcfidlrcHiori,f?Sf*%tficam Lolto fmiltm.calamoi digttorW

l<™> r^

Page 541: Pedanii Dioscorides

L I B E R. CLV ARTVS. 505

Uoltttos:feptenas oElonafiiefyicat.Jn aruis teftisj^ recenter ittnis

n&fatur, harum uirium comfos, ut mumo auftero fota,alta

frofiuwumjO" emanantem uulua fanguincmfi$tat>urm* im-

fitminfrenet.Sunt cjuiadalligatamfumceo uellere Crfufpen-

S^fanguinemfuffnmere frodant.

Pttcenix <p* bcrbdrijs, Kuena flerdu, dicitur, cognttu non pcrtnde

^ffcili<,\JlmiQ,Murumliordeumyocatur.

idxaradix- CAP» XXXVI.NOMF. NCLATVRA.

Gra. iJleciic (>\{a> Lat.Jdca radix.Jta.J(adtce idca.

IDaa radtctfoltafunt ea cju& J[ufco:adhxrent his ueluti exi-

g^famfiniyincjmhpLsfios.^adixf^iffandinaturam habety

wconuentcns quibu* adfintlione ofm efl.Pota ycttam atttum,

ums-s

y^&aradtx incognitarii plantarnm ccturiam jubtbit.Vlhnas idtamlhetbam nommaf.ei folia funt oxymyrfm*. Adbarevt tis ycittti

^^nuinc^uibmfloi.

Rhodia radix, CAP- XXXVII.NOMF. NCLATVR.A.

Grx. goficcfil*. lat. nhodia radtx.Ita.

J\ad/ce I^jodia.

Igmtur J^hodia radix in Macedonia, Coftofimilis, td*

[uiorjn*quabilts,e]U£Contritasof4,sredolet. Vtdtfttma

Ca[ttudoloribnijjimadefaclafionti cr temforibm cum Rofa

Ul}*°mentoimfonatur.

U Hodia radtx,(juantum cfobolu enafcentia.qud Goritix m hor-

l*<;toftto r ro[ilut,c mijjo Vctrt Saltcett mcdtct, dcprehendtt biatthto

" *<"" 7«*

»

yt Dtojcortdcsyha c&tert fdnitw prtterterc, nojutari

« v*« ^ddtx hs.bodtajCduUs ptoduat rotundos, qttddantenM cbcauos»

fdlmtsm

Page 542: Pedanii Dioscorides

Vo DIOSCORIDIS

Rhodiaradix.

palmum aut cubitum altos>e

queisfoha prodeant lonpufw

la,acummata,craffavt Port*

lacx ,minntmq; fcr ambitm

incifaien af.itur mctulium W*

mmt vmbella vmdit,vtTitlrf'

mahfidhxcafiorerubefiit.U

dix <jlindqtMk,*rolftrtO-

flhUu^C qiureccns^lcn^

daefforu,mtm candM^yeroMui<:mtmrubes,V!lM

mofaforK.CommanducataJft

tr ^ofasodorufuamt&ttf

uocat.vndeet KbodtAM»1"'

I-Uc omnium radicum vi*#>P

ma^amlterraedutla,^'

cum non admodum liccum rtf«'

natur,amultumen(tbus^

l>LwtatJ,re^ermiruttAnedUij'

fmk montibm nafatur^"'

fs,etf,rxrut>w:t>r*af>»i'ffM'

f&ns**S^!**£intantum per amhitum txigud, vt vtx affgtnds. ftttfftt-

Cere *

rohorat odori* rratia.tcnuiurn, tflpartium : m digerendo& eX'

Utttdo fecundt ordwu tfrdefincntu, ant tertu tneuntu.^tm^ Vmemtnit .quode nouo (quam vocant) orbe a/portatum, tritnm

•rhem dcrafum,rofarumfuaueolentiam exprtmit, queis cuntdcc

& tucunduatt vtnat.llocprcc.trtj orbauh fiunt-

EquifcturrK C AP-

XXXVIII-N O M 1 NCUTVR^

Gr*. l7i7tou(it.Ut. Fcjmfctum.Itd.CocUdt (*«#<>>

Gal.Queuedecheual. offi

CauaU eqttmd, ^

Page 543: Pedanii Dioscorides

L I B E R QjT ARTVJ. yu

Qmfetum tnriquis O^fcrobtbmnafcitur. Cauhculipro-

^datntinanes^gentcuUtt, tnfefarBi , rubcfcentes ,fcabri,

O-imceacirca eosfolta,crebra, extlia. Infubhmc Eqmfctum

mliuur, mcmos arborum caudicesfcandem, obuoltttumfydc-

ftnJetjomu multisymgris,ut ejuorum cauda. l(adix hgnofa,

Am. Vu herb&ff>tffare : ftarefangutnem nartbta crumpen*

tmfucctii tpje fijht. Prodcji djfcnteriwinuinofotws.Vrinam

ttt. Sangumolenta uulneraglutinantur , tnttsfotys , Cr tllitts.

^iixcumfua herba tttftm , orthopncewi , ruptaj}adtuuat.

fcfipm .«.jttapotts , dtfjeEliones ucficA £r mteflinorum , ente-

^U^in tmam coalejcerccogici feruntur.^dterum Equife-

tucAuiiseft recln4,cubttali5,aut ntator, tnanis, comu fer tnter*

m* bnuiorihm,cand,tdioribws,Cr molltoribpt*. id cum aceto

tritum,uulnerthu4 remedto efiycademfyfungtturfacultate.

<X}»feti rrenera duo a T)tofeoride defenpta,non incogmta feunt.

\-*$am primb qttod Itali Ajjrellanommant,etus r*gionis mulieres,

hV10 ftlendorem & mtorcm coitahant t hatfe matenarij feabri li-

&*<tm peclmum, tf* aliorum minulorum opcrum jcabritttm erttde-

rnnt& expoUunt. Ex aluro quod cauda equtna proprie dtatur, pene

famn emeryt, gcrmen enajaturg rojfum & tenerum,a Scncnfebu*

toritkm Vatiufeattnuncupatum. HeC quadragtfima m ctbosvtun-

tkr> t>rimutneUxo,pol} farwa mduclo ,ac demum patelU infeitlo.

l1ufcttimvm habet cum amarttudmc afertclortam : bacy de caufet

^n^o-fmcmorfudcfmat.

Coccuminfc&orium, CAP»XXXIX.

NOMENCLATVR.A.Gr*. Kik.*©- gaviXH.La-t.CoccH* BafhiCA.ltaU

Id£r4/w.Gal.Vcrmiilon.Off.

Granarin&orum,Occum quo tnfetlorcs utuntur ,frutcx efi Jurculofa,

'[Mutt , cui gran* ccu Lcntcs adhtrent , qud elecl*

congc

Page 544: Pedanii Dioscorides

nxi DIOSCORIDIJ1

ton^cruntur. Oftmum ggnitur m GdUttd CT ^rmtnid,

demdc ^iftd Cr Cibctd , ultmum ex omnAm Htfymm*

rk hm ftijjandt , uulncrthuA nerui^ frdafis ,comementet

ex aceto trttum tujnttur.Xafatur quoqttc tn Ctltctd,e Quem

U.coihUdrum cxtltumfmtlttttdmc, quodtllmregiom^

licra orc lcgunt,C~ Coccum uocildnt.

QVtmu» Coccum ttnclonum , res ftnon '™2nita >

'

ltf!T*

fiutex,atn tdproduot , mnfiu» prjW*.^^fipLlU .rotundum frofirt Vanum,C tntrtnjccm yatHutu. V*

jtrrtt Imm ttlud , .md ?&m m A f,a* Atnu nafcens ,

«4n£

wnJUmJk muLnu modtdco ScoUoon y«am«t.tmftiW£

Imuui faru* fimtle. IU larlonenft froumca ,fbt FJ <

Vermtlmmnrocant. Falluntur^ChpiJ^Jtant , amd VimptnctU rnlgdm radtctbm ajjixa^^L^Serapto per Chermts .grasutcjna GrtoCcccum """*'"'Jmqut totum hutut cafutex hoc Dtofcoridtf exccfjtrtt. r.tj

tempon Cftmfimm, ex eo etttmfitgrano,V»*»^™^trouentt , yerum td non concludtt , Chermes Coccum ejje tnju

Uf4cultatUefiafiruloria,(^amaratmutr^;mordtcan •

Tragium. C A P- X t-

NOMF.NCLATVRA..Grd.Tfiyt^ Ut. Trdfnum.ltdl. Trdgo.

(Jal.&rOff.ignotuni.

€** ti Ucltnt,tnmminon di^milu. Stmtn.JoUU* J.

tliilu fbiiuU tcortort tHciunt , omnu ^uoijUt corfo /

euocmt , poujir^uru mtdcntur , cMculosueJ^F^

menfa trJmtMtmm» fumpnonteftMcbm* <">. ^

/y/:,elhe, ctvrM fantk confojfu.tm''«"P^Jfi^Cralterum / ra^mm, '[>«"• • '-$-

n J,0,

exnt, tjjW'

Page 545: Pedanii Dioscorides

L I B E R CL.V HTVS. f,|tei«fl&

, candidam , auam crudam uelcoElam effe dyfentericts

frodeftjo/id autumno hirci utrna olent.extndejibi Tragtj,no-mw*doptauit.Prouemtw montibw C?~ praapitijs.

VmTragium^uodbicprtmolocoa Diofioride pingitur , infola

Qreta nafatur, nullacjueplanta, k Jecundt generts Iragio, Sco-

Jtndru foltaproferat,ambx non imuru iuterincopmtasplantas re-

fantitr.

Tragum. CAP» XLLNOMENCLATVRA.

Gra.Tcay@- . Lat Tragos. off yermuuldris.

JtilL Trdgo.

Stctiamherla Tragos, tjuamdliqui Scorpion aut Trd-

martttmtsEm**K*mpltor

9jruticoJd,hwntlx,oblongd,forc<iram

osaanis,rufis mulits,mdvmtudme triuct^acuto cacu-me>gHftumultumadf}rmgente. Rdcemorum actnt decem ex

'n°?othC(Eliacis, &rfceminisJluxtone uulttd Uborantibn*

'"ukntur. Tundunturaplertsty Crtnpajlillosdigeftiaffer-

^r^uibw utuntur ciim opua eft.

y&agos ?Umo. quibujdam Scorptondtcitur,fimiptdtalta,jruti-

* (0f<** finefolysi pHpUts racemu, rubtntibud, grano tritut , acuf

,„*m"*' 0" lta N maritmu nafttns. Rac indtdtm ab Iftrbari/s trui-

nJHnC° mmnofi™'lU , £r ob tdab eU non aliter quam luncu* man-*#*'«»-. c.ordo \taUs,Vegnoladuitur, quodobumgittutacmi,

]£*" folV h*bet , VtntU nucleu ftmiUs jint.HuiusyocabuU no.i

t%mn M *nbiolu* , attamenfub Ar^enUt montis radtces, in mart-

ij^^fi^nafii firibu lumum puftllum,confinticnttbu4 cum ?U-

'V'ofiortde omntbui noiu.

Iuncus, CAP. XIII*NOMF.NCLATVRA.

Grd.Zxfv©-. Ut.lunctu.ltdLcmnco.

Gal.Ionc.jc^ Itmti

Page 546: Pedanii Dioscorides

fl4, DIOSCORIDISynct duogenera. Vnum lauu nommati, alttrum tculhf

j. m mucronem fajiigiatur . Cuim tliam duo a$tgw*t ff

ncra,unumf}cnU,rekquumfert(emenmgrum,romnfam,o'

traptore confiat calamo , carnofiorcL Tertm efi lunmf

uocatur oloJchanos,pnor,bm camoftor, af$crtora\, uftmilM

fipradiCtofuClumm cacummepant.SemenutmJfttoJ»

tx dduto umopotum , fiftnaluum, Cr rubrafammmr

Jiuma.urmam c,t,capit»i doloresfaat.Qjtaproxtm^

dscfolia tenera , conutmenter tllmuntur adtterjmrh*Un£

rum morfi*. ^fcthtopta lunct (em-nefomnm alkctwfii

imm potione feruandn* efi,nefoporfiat.

Tk,f,Ux <fimntn. Eft l«w« moU, atumint

,

»»«f•/" ».

1

hL Gud , *fo*» Uan.iocant. Ahm »f^ff.fflgu,..& tnfi-sendo y*h*ri aptat. mucr.nc. *^*«;Tert,* Trand,.r, m lacubu4& fiagnufroum,t.

G«« •Vi >

latmi, Manficum nommant. lunci ttmpcrammto "»1™''? ^.tfftntm ttrrcna , m.d,ci fi,g,da , & fart,m t* "9"M'*8

A.

Oxyfikan,fic»nd*lb«*,fitmtnf.m,,umpro»oc4t,»»«»»

eatta

Lkhen. CAP- X t HNOMENC L AT V* A.

Gra.Acixiy.Ut.Uchen. ital.Pulmonartd.

Gal.Hcpatique.OfcHepanca.

lchen jutfdXK cft fa

>U-

iftcrgmoftsfetnsddhdrct, utm»ft#- ^TgJ.gutrw froflHHtdfijiit, tnfldmmdttones drcct , !»P

eU&*^ fr

tur.lHHdt rcgio morbo corrcftos,cum Melie tlHtm. o

gHddeftuxioncsmhilct. Mti^^f4^'

lchcntndenom^neacepto.qubd Lichenas& mf*faprf**

aftergmofts btretjax», vt mufim 'fr^H^Lvkr*ftmtitartttr tncumbente. Matthhlocdubculosejaxup

f

t..yjt&

ftUacjuapiamacetabula exeunt , & ftddful nunje.

^bfadmodum Aifumfc ^uam Vulmona, tam ,C *fimUt fa

Page 547: Pedanii Dioscorides

LIBER CL.V ARTVS 5*f

Lichcn. Pulmonaria,

h rf %[f» humano pulmonc,& e remedijs qu* huius vlceribus, &fangui-

^reieclwnibus affert,nominauere.hdC admodu ficca et afiricloria efl.

Paronychia- CAP- X L I I 1 1-

NOMENCLATVRA.Cr*- Xioc^vl^et.Ldt.Pdronychid.ltd.Pdronychtd.

Tj sAronychid extguHtfrutexjnfetrisndfcenSyPeploJimi-

1 lu>mmor longitudine^mdioribtidfoltjs.lllitd fdronychtjs

4tl»e durittjs3remedio efl.

Pbronychiam yidit Matthiolus,'mingeti illafylua,quaeLubiana

Goritiam tturjaxii imminentem,C ficcu arborum trunttf, ?aro-

^* ytrttts,tenuiumeftparttumideftccaty fme morfu.

Ch come. C A P. XLV.NOMENC LATVRA.

Grd.xgvffeHCftn-Ut.chrjfocome.Iu.chrificome.

K z Chry

Page 548: Pedanii Dioscorides

1%4 DIOSCORIDISHryfocomepalmi altitudwe fiuticat,comaJ}ecie corjm?

bortiy Hyffopo fimili.radice hirfttta, Veratri nignmok

tcnui,Cyperum tqudte:guftunonimucundo,exaus~lero duk

Inpetrofs opacxj, nafcitur.^adix excaifaat, cr ddfhringt,h»

CQUcntens y<]iios iccur autpulmoms mflamauo mate habet. Con

c) Hryfocome in Katur* hortum releganda,neftnosopumjuam

^J domtnos ^'ecerihm^l!bipecubarepofiuleatX.wdHStamm^

racemcam Mentham, quam Gratt recetiores,Coftumherbamyo^

vt Chryfocome cognatam exprom\t,obaureos,quifummtscauhbus^

ftdenCcorymbos^ auedentes ad vcratrum nigrum radtces,C odor-

tamcurnpLantaradiccm.^ueUtoadeamaccedtt?uU%um,quoatxt

rtj montanum yocant.Sed e neutra,yera nobit chryfocomepattt.

Chryfogonum. C A P- X t V I*

NOMENC LATV R A' rGr£. Kgujcyovcp. Ut.chryfogonumJta.Chrfo^ono.

OffioCaryophyllara.

Vryfogonum denscfuucat, fccrnisfoltjs•:

fore'Corotr-

H rcrbafa:radtx ut RapHextuberat,mWruberrm^

foris nigra. Qudtritacumaccto.atqueimpofita^ruar

morfil?H4 auxihatur. /W*<&-

cH

t?H4 aHXUlUlUT. -y

Aecetiamplantawfecrctifimo Katura horto.nojbrej

litefttt.nonfecus ac alia lomplurima.

Elichryfum. CAP. XtVH'N O M E N C L A T V R *• - ^

chados citrin. Off.Srichasidrriija. ^ELichryfon cjmdam chryfanthemo,ndnulii& .. ^

ranton uocdt, yuo deorumftmulachra cf°»

d^ceJt*

lum habetcanMdum,uirentem,rec^um,frmH:fo^^^uhnsftatus anguftaArotanofimilta: comadure*

>^

Page 549: Pedanii Dioscorides

t T B E R. QJP A R T V S.- -

*i?

ElichryftimV Elichryfum. i

WyUmhcHd rotundd ueluti pccis corymbis dcpendcntibu*:rd-l

^ttnui.Ndjaturin aftens,Cr torrentium dluets.ContrdJcr

t^umiclm.coxendicumdoloreSyUrtnAJlillicidid^^** e mno poid opttuldtur. Ciet menjes. Sdnguinem concfetum

^isAcueJtcx dbfiimiUpotd cum mulfo,ieiunis 3trium obolo-

'"nponderejtfit deftilldUones,datom uino dlbo dtluto.uejli-

^feritur.ut eds db erodentium inittrus tuedtur.

LT Uichryfon Matthiolo inlhufcta nafcitur, notts omntbus quas ei

* **ftignatUiofeorides,nihilumeuariantibtis.l?losin longumtemr* afcruatur, & ideo yere cum flores defictunt,

thrjfi

flore Hehchryp ficc*

Italt-vocant, Porro He/J-

jffcinamm,^ Vatde A maranthusyocd-

tcts Gallis,Chamefum maiusrocatur.^ueUto rusl

?hryfanthemum. CAP- XLVIILNOMENCLATVRA.

Grd*

Page 550: Pedanii Dioscorides

?1S DIO SCORIDI5Crjt. XfucvwStpiy. Lat.chryfanthcmum.

JtkL chryfanthcmo.

HryfinthemoM d\

tha (nonnullis *$•

thalmos) herba, eft***

fruttcofa,leuesproferensct*

les^multtfdafok.frts

fipra modumpeJentts: It^

teos (orbem ocult munttu

unde Suphthalmt nome W

***) propteropptda naft*'

Cutm caules olerism **

duntur.Florescumcerttotn

thjteatomatddfcutereffi'

duntur^egiomorUt^

ptU,colorembrcutreM»ni>

fifequente longo bti* *fr

poftexitumebibinM*¥4 J Akrim Cord* cbft

V themon cum B-gW

mo eonfrndit.Sed Matthhlo amhas candeeffepUntanopU^.

tionihus.niofcorides diuerfts upitihus de Buphthalmo&^W^mo nofrerat traclaturus^mfidmerfMcenfriffetefje t

Unf\ffcJp

huphthalmonfoliafrrtfimilia Vaniculo.yu* capillactajun . ^

thtmon.multifda.chryfanthtmi caules,oltris r"t mandutu«^Zuphthalmotacuit.RuphthalmonfloreshaktAnthtmui^ ^

men chryfanthtmofimiUs. Chryfanthtmonhtrbatf ?*" ^fa,tophtST m* "» BupthalmidefcriptioneprAttrit.Quantuytr

'

^t<sCeffe{lu*attinet,flores duit Buphthalmi, tumoresu ^dijtutere(ingenua CT certu loques) cu cera tumores & a

fA^ptfti

re.de chryfanthemo rerb.cum cerato tritos,fteatomataJ^ ^^

^

tuUtim O duhteperfiribens. idcaufrfrit yt v<**fes^-

%l^m^%

B uphthalmonC Chryfanthcmon vna& eandepl*" ^^tt

quscqutd de B uphthalmo tertio librofcripftt VsofioruUSt ^

Chryfanthcmum.

Page 551: Pedanii Dioscorides

LIBER. QJ ARTVS. ;t#

Uanftortarlnt. Qjtodfaclueode eflpatto,in &.uta (ylueflri,& Hype-

rko : necficus, in Afaro , C Baccbare. Etf de re id caput obelo dtfttnxi*

MatthioU cenfuram [equens , Chry/antbemon cofihfum idem yidit,m

yioniu nigri temtorio,quoi 1 [luflriftma Senenpum efl ditionU,in t<t-

tumfimik fnfturx huiut emenltti capiti* > Hdt ah indigenis editur , vt

*et&*Sf>in4cta,\irafitc*,cum Rupbthalmonin Jtaltanonytderit. Ate-

nim ex eo patet errare eos, qui cbryfanthemon eam Kanunculiftecient

fa'»t,qu*ihf>ratisnafeenstf(>liaf>rofert hpij,C luteosflores-

Ageratum- C A P. X L I X.NOMENCLATVRA.

Gr,kyH$x[o$.Lat.^Cgeraton.ltal^Cgerato.

AGeratonfiuttcofa herba efl , falmart longitudine affuU

gens,fimflex,humilis , Origano maxime fimdis :um*

lellamgerit,m quaflos bulli* aurets emtcat, zkchryfo mmor.

Xomen a tnditum efi, quoniam diutifome flos in fua coloris

focie conferuetur.yU decotltferuens-Hmm ufl* nidor urinam

**,&* hhIua duritias emollit.

AGcratumper totam ihufciam naftitur,eaule &flortbus Origa-

m,ymbeUa tamen minutUC amei*floribuireferta.\nflamma*to*s leniterconcoquit& dtgerit*

Verbenaca- CAP» L*NOMENCLATVRA.

GKHtgwp&p \r£\[email protected] retta.

Ital.Verminacola.

Eri(tereon,fiue Verbenaca,nafcttur in aquofis.Nome eX

eo duxiffe mdetur^uodcolumba circa hancferauam U-

°wer uerfanfoleant:dodrantps alittudine,O*mterdum am~

fi* adolefcu :foha e caule frodeunt mafa crfubalbtda :ea

fi%*Uri ramo,radice% foU conflarefafm inuemtur.Foha tu

fmo adife recentt,aut Rofaceo tmfofita,uuluaru doloresfintre

tritur. ignefacru tlhta ex aceto refrmiUfutnda utcera cohi»

ht^lneraglutinatiueteralexMelle9

adcicatru^

p

Page 552: Pedanii Dioscorides

1%q DIOSCORIDISSacraherba* CAP. L I.

NOMfcNCLATVRA.Cr.Hp$i\av*. Ut.VcrbendcdJufmd. Ital.BerbcMfmM

Gal.ConfolcOff.Confolidamcdia.

JicrdherbiytjuO'

Ptrtfiereo ncmimm

ramulos emiltti c*kuks>

aut matujculos , an^lojoh

tn qutbm ex wteruS>lia Querw , Jed nunori

angujitora^ , ctjdem fa

Jur» m ambitu , colort fr

quatentK cafio : radixmXd,tenuis,fioresfHrWh

grdciUs. Folta cum ukl

mumopota,tllMe,dducr<

[mJcrfcntesfottent.W*

drdchma fondere cu Tht^

rkobolutnbm*»*»*;

Scris hcmma , <pd*g*

J,ebm,iemnoore,contr*

rcgtum morbumM»**

Vctercs tumorcs Cr infldmmditoncs miugdntJordtda h

purgdnt. Totdm umo decocla , tonftlldrum crufias^um^

cmnomo* qargartzjitu Cohibct. ^i*rtfiq"Jrr&**

clintum , aua maducrit , latiorcs conutc1*4fen.V^turf

dumm artummfibrtbt» , tcruum a terrdgenttutum cumj^

cireunddntibw.judrtdnis ,quartum. Sdcrdtn uocant

cjuontdm multum ddamulctd,cxptdtioncs^«"""^rf~ Nter Verhtnacam rtclam &Jpinam 9ndaliuddperenttAj^

<pU tUa raio cfi tauicCr rarwAvfoluy.hacrtJ»?»»™j ^

Sacra hcrba.

Page 553: Pedanii Dioscorides

LlBER <Xy A R T V S. 5-21

«* > &foliofa : nec aliudfoltorum autjl$rum efh difcrimen , quamuU$-*wufdam Verbenaca recla , florem croceum producat , quod nec D/o-pndesdtcit nec Pltnius. Qjftngr hic tn commum ytrique pitlura,

tfwtifloris tnmimt.

Aftragalus. CAP. L 1 1.oNOMENCLATVRA.

i Cra.A^pctyctX^.Ldt.^XftragalHS.Ital.^cftra*

galo. Gal. Ciccs fauuagcs.

Stragalus, paruns a terrafrutex, foltjs Cr rdmis Ctceri

ftmilis :florepurpureo,pdruo : radice rotundd, Rdphdni

'"v«w, grdndi , quA adnata* appendicesftrmas habet , mgra*%frtdurjtjHeluti cornud tnterje tmplicatas.gufiu adftrmgentes.

Mtfctturm uentofis,opacis,C^ in mualibvts,eo Memphis *Ar-(w*fcdtet* ^xluum Jiftit radix tn uino potd , urmdm mouet,

*toftis ulceribm,ficca ejficdciter mjjjargitur Jangumemjup-

trimtt,egre,propter durltidm,tunditur.

AStragatus in yallu Ananta monttbus ttafcitur ,& in comitatn

Gortttano,quo loci radtcibm ytuntur adprouocandam yrinam.

Wagah rada.es aflringunt , & yalenter deficcant , Gallii c KucBo»

*»fiknm efi Ctcer:quil>Hfdam,fylueftris Ccrra.

Hyacinthus. C A P. L 1 1 1-

NOMENCLATVHA.Gr.yiKivSt&.Ut.HydcinthM.Itdl.Ctpollecdnine.

Gal.Vacict.Offic.ignotus.

lJ Tdcinthutfohd hdbet Bulbvdodrdntdlem, mminto Jt-

•*- 1 gtto tenutorem , herbacei colorts : comdm procnmwtmifiorumpurpureorumplenam,mcuruam : radtcem bulba-

ce*tn> attd. ut creAnuY. hturL cum umo albo ilitta, pubertatemcum

pdtitur crnmpere :Jiftit dluum pota

Page 554: Pedanii Dioscorides

jZL DIOSCOR.IDIS

Hyacinthus. Hyadnthus.*

iwimqm morpH6 auxiHfr-Se**

*!&bmw^

dat,cnm hmo potum.

HYacinthmflore& radice hulbaeea,mcamptflrtb^^

tes, CT i» nemortbm enafcttur ,& ea cauja /*" rndn s\sr-

lem aut agreftem cepam nuncupandt. Vlortt cum TtotoJ»J ^tij.tf April»mitium.LongiuJculeperdurantflores,a» 7 ^tejcant. ihuJtU , Ctpolle umn* , ^>f^'^"^ifc*,b&Hyact

tttamnu

hent

mrdtne,{jr mp-tgiaannumjcciirtattuciir**"**'— JueinttTelm lemier abjleryt& aflrtnpt > deftccat^ ttXtVi °ra*

tattm crfigiditatcmfert mtdw. ftf*

mthm, non tUe t(tpoetarum , qut Ifangumt ^"'cAhiiU)Vnum huim nomen refert. Uamy ( tt

eorumhjLnt>»*

4

J*

Page 555: Pedanii Dioscorides

L I B E R QS AHTVS. m

Hyacinthus. * Hyacinchus. ^

£**o,

Papauer crraticum.

CAP» L 1 1 1 1-

NOMENCLATVRA.Gra. Mhxcu 5 (ci£$. L4t.Papattererraticum.ltd.PA-

pauerofaluatico. Gal.Coquclourdcs.

Off.Papaucrrubrum.

\ ^fpauer errdticum , quod B^oeada uocdnt , uere qut-

„ „ruis cum hordeo nafcttur ,flore protmm deci-

V nomen apud Gracos acceptt.Folia Eruca, aut Or$

- ' ' * ' n -$antur,Jedlongto-

itbitalis>a$cr:flos

% albm : ollongum

i l

ifr

Page 556: Pedanii Dioscorides

f*4 DIOSCORIDIScaput ,fed quam Jxtn*

ncs mimufemtn rufrmM-

dix longa,fiball>idi,mm-

rii digm crafitudmt,^»

amara. Huim capiufi

MtJex , in umt ejath» m-

bua addimidia* dtcofap

tmdabpsquibusfomnm»-

trcendmtfi. Stmmtn^.

bultrnefutaexaaurmf

pota , aluum lemttrtf

Uunt.Midemr^,meUiWflacentidu&^

aarus libu admift»'»'*'

lu cum caljcibm tStt,*

fUmmatwnes fi*#-f*J

i\4m_ . rundemfotua-Papauer errancum.

JomJdlcm.

Papaucr fatiuum. C A P<

NOM£NCLATVRA.

lv

Gu. M»'««f H/af©••lat.PapautrfatiuumM^

paucrc domeftuo. Gal.Pauot.

O ff. Papauer.• , I

ESatini pabautrkgentre, quodhortenfe'M1**^ -,

ntm denfatur, <,u,fan«m ufufit. U <«**<* '

Stfama utunturjhylactm uocant : captutumm l^

K7jemtncAndtd»m.SjlutJcrtmo,ca?utinfdMa #

Page 557: Pedanii Dioscorides

LIBER Q^V AR T V S. ?i*

CT nivrumfemen,quod pi-

thitis nomtnatur, nonnttilis

tamen Cr tpjum, Rhcea* dt

citur, quomam etas fcapo

lafteutfuccM cmanat. Tcr-

tium magisfylueftrc, £r ad

medicirt.v> ualentwf, muito

his longtm,producltore ea-

pttulo. Ommum in com-

mune natura refitgeratrix.

Qjure ficapita ipja &fo-lia decoquantur in aqua,

fomnum fotu concthabunt.

Btbitur dccotlum contra ut

gtlta*. Caljces cum polenta,

tritp, cy cauplafmatts ad-

mtfti,ignibit4facrts,ccr m-

fiamationibns projunt. Tttn

dtmtur quoque tarides , O*^runturmpafitlios^quificcatiadujum reconduntur. Capita.

^ueperjem aqua coqttuntur addtmidia*, iterum^ adtetlo

Mclie,dumhumorcoeat m eclegmatis lentorem.ld medtca-

"xwumm tufit, artert<tfiuxionibns, cr caltacorum aJjeBuy

Worij leuamentum pr<zbet : efpcactw tamen reddttur, addi-

toHypoajitdtsjucco er sAcacta. Papaueris ntgrtfemen tri-

tuYi* _...__ ' t i • r _-.__ _ r _-_•-___»«-•&«

Papauerfatiuum.

trnn Cr

s r"^, •» r»* »n V / /****** *- f' r t' vr w** wt~ k3 '"— ' . j

tyumemmagii rejrigerat^inJfitfat^ficcatfy.Sumptum Erui

m«gmtudme , dolorem fintt , concoqutt,W (omnum allicit,

Xu{il ^quecccltacorumualetudimauxiliatur. Verum fi copto-

w* h*uriatur,nocet, cum lethargicos efficiens intenmat. ^fd

doU

Page 558: Pedanii Dioscorides

f i<yDIOSCORIDIS

lort , cum sAmyg

efficax cft

°fi

ttrit CT Croco. Sommm accerfit JiUtum ftit fnW*Opt.mum haletur qraue, W denfum^uiiuamarmM^

fopor,ferum,auod'fiule aaua ddmtur, Uuc, cand,dum,ntf

aberum, nelue trumofum, auod mter coLnium non«

totat, Cr mjoledijfundatur: dem aJmotumlucernu.mn"'

luceat flamma : extmtlum demaue odoru mm w»jj*

Opion cUucio, Pum,,aut fjluejim LaQucafucco^,

yerum cUuco fucatum ,m ddutione Croct «*""£".

LAtlucaceofucco ficlum, exiliterfiirat, CT^trmff .

£umm, u,t,atum,flendefc,t, wmfirmumeji. NU«fJ^

to dementix deuenermt,ut adipcm ei admijcerent.P '

torretur ad ocnlorum medtcamenta,im molliw ttt

a<tfu

Cr aurmm mtus »/

tjuomam u,fm acem hebetaret, wfoforem l'gner

,ttlf.

dit ^tndr^AUm tofrothm cxucan,finon^ ,

Mntfidtmm ufum duntaxat olfailandi probamt, ?>

; , r A,n»ui nobvrt noX'

fi

QJL)jutcommcntitia ejje, exfciw" -i , 0l:

$&*$, uirium hutufcemeMctmnUpW^auarc nonalienum fuerit fcriftts

mandare,fon ,

exciftatur fuccvs. ^thpi caftta tffa foh*^^J^exfrtmuntjerentes^inmortarto^eruntmf^ ^conmmtiocatur.multum Ofio tgnautu*. porr

°J/At

ratio hjtc efi : Cum ros m co cxaruent ,cultro J ^

(ielLu , pcnitm aditatur , cx ohitftom reB*mJ"» ^

Page 559: Pedanii Dioscorides

LIBER CLJVARTVS. f*+ttmmadcre oportct , lachrymam exeuntemdigito m concha

tftergere , nec multo fofi redire , ut concreta inuematur. Ete-

tim aua tumyautpoftero dte etiam ofj?nditur,in uetere fnta te-

nielet^ infaftillos cogi. Cumtameninciditur,retrQceden-

hmeft3ne ueflibMJuccw deradatur.

NOn ignotumeft Vapauer erraticum , in campu& fegetibut in~

naficm. huiusfiores fua mpuluerem redacit, peShrts dolores fe+

kntqttos Vontia,\tah vocant. Vrobefttccedens expertent*ta,medicos Su-

^txeoconfitiendi rationtm docuit,ex horum nempe nuninCuC.^. , » .. „ \ a. — •«.. n... 1.

medicos Sy-

nuncfucco,nunetnF

l *xeotonpaendi rationtm docutt,ex borum nempe nuncjucco,nunc

trfufione, quod belltjstme &grts cefttt. Tridentma rufticx herba Vapa-

"VHtrratia m abum abutuntur. Quod vfitatum fuit Theophraftitm

P°re. Zmmuero hocincapitedeprauatus eft locus , qui de foliornm

pclura agit. Nam Khaadtsfoha , perferam Origani CT Thymi confc-r*nt*r. Uabet enim Khaas, trucxfiue Chtcorij modo tncija, a quibus

"^&fami abfunt T kymi& Origamfolia. Zrroreorum,quitd Vapa-%vr^apauercornutum,0' Glaucionextftimant,fatu,non rejponden-%x^notts,apertits

efi.Vapauerfatiuum,m hortenfe &Jylueftre,cmus

*Ha6faitfteciesfa Diofcoridediutduntur.Tres tamen hafteacsjome-

^funt. Siqunlem <& olim Vlmij tcmporeferendo erant , <& nuncal-bum> quod ipfum cft Papauerfatiuum tngentt copia in Tujcia nafatur:

f*f ntgrifteaes, quas illeJylucftres vocat, m Lombardta& Triden*t,n« monttbus,ftaaofis aruis,fabts mferUJemmantur: tx eorumfe-

*!mep»lmentaria ab incoltsfiunt ,qua Vaucretcjiommant. H*c cu ad

fauntatem tderint,mhdum fimnolentiores euadunt.Quod Matthto*

£*'UU,quod ets mcifts manat , cum aqua hordet in ardentifitmufe-

T^w quci< permoleJ}xvt>Tili*,vttretur,pauore defunttus,qut era me-

«Wngerebatur. idlachquoreft Vapaueru,^ Opmmvocatur :fuc-

««yero, Meconmm. Opium quantumuts quarto ordmefigidumfta-

*atur,fitamen e f.tpore temperamentum , O* ejfeclns agnofcuntur,

°/"*>» {qtiantum deprehendere potuit b\atthtolus)gufiu amarum tft,

&'* retentum Amguam exulcerai. Quod mamfefte ofttndtt ,non

^hocrem tUt cahditatem tnefie , & id tpfum coargutt ,qut tx eo pro-

^^uo-grautfiimusodor. Hactamen tnrequtjqueV fuamattt-**m>t»mcruditi9nem,tumtucbcMm conJuUt. Siqutdtm ta facultas

Page 560: Pedanii Dioscorides

ftt DIOSCORIOISma%natx partt adulteratur cum GUucio . Opium ,

pottrit «&*

tjuoH i dtlutione nafctur, nam tumm aaua croceumrefert. U^*•mnu refrigerandt naturam babent.

Corniculatum papauer.

CAP. L V I.

NOMtNCLATVU.GtMUf »p\int> Lat.PapauercormcuUtm

Ital. Papauere cornuto.Off.Pzp*'

uercornutum.

™.

^tyaucr Ctrm

ideftycorntc^

fohahabtt ani^M'

Juta > uerhfcofpv,<*

amUtufMhti"Fr* mtveJerHU,**"

d,fmdt,M4UaZtyculo F«ni&

4» '#

\ruii

Cornicularum Papauer

tur.femne psfdt^

!

d.wroft^P

mefi , ui mf d

crtujanet. Ff"*^

craffa tjuadamiaftera, aut arenofa cum totto rtM^^lentter purgatfemen , atttabulo tn aquatnv) { ^

l

Page 561: Pedanii Dioscorides

L I B E R QJV A R T V S. S*9^T^nantyillitA ex oleofolia.fiores^ ^Crgema ac nnbecuLsimentorum pcrunflas abfiergunt. Sunt cjhi Glaucmm , hocP*f>dHcru genere faflitari extfitmarunt ffalfiquadam folto-ntncognanone.

umeum papauer» CAP* LVII.NOMENCLATVRA.

Grd.McKoyy poi#s.Lat.Papauerfiumeum9

Ital.PapaueroJpumeo.

LmdpaftaueritgenHS ssfphrodes,ide/t,fiumeum uoca-

tur, ab ahjs Hcracleum , caule dodrantaii cfoltjs admo-

ym f*rui6,!{adicuUfimih[?ti4

;fiufluinter ea candido. Nam

wmU alba eft, crfiumea tota ; radicemfnmmo cefyite. Le-

gn«r *l}atefemen, cam integre adolemt y deadity extccatum.DAtmacetabuh menfura in aqua mulfa,uomitione expurgat:

trmtim huiufmodifjurgatio comittaltbm frodefi.

\^pauerCornutum magna copia in maritimo Scnarum tra£\u na*fcttur,tiempi in temtorio Groffeti,Orbetelli,& Herculisportn,&

rHipue inpluribus montis krgentan locis , &fub Trteftinam vrbem,

Jtt* non admodum a littorc marts dtftat, vere magna abtmdanttafa-^tnpUntata termtur. Seruntttrm altjs Jtal:£ locis adpubltcumfpc-c #»fom,>t in raris& non admodum vulgartbitsftmplmbwfaftitA-

pCo*TH*Mt. Vapauer Cornutum , virtutis eft inci/orta& abjhrfort*.

afauer]}umeum noftro xuo incompertum,mcognttarum plantarumm*n*adftribctur. Vlinins dum tn Vapauerc fbumeo Theophraftum

"'W^hbrinonicap. 1$. perperam Vapamrtsjolta, ftecicm pafferum

*Pr*fentaredefa*tbtt, ac defuo addtdit , quo ampltoremfidcmfaceret.

'Proc»lintueari<:Nam Vapauertd, Struthu b*rb* folus comparan-tirnflimfque per *ftatemfpUrJorcmnonaddtt,quod$truthijyfcuLa-^proprtum

eft. r.rror bincfluxit* cjitod pro Struthio , quod Ikddi-iUkmfonat tStrutIwn,quipajfereft,mteBexcrit.

ypccoum. C A P*

LV III.Z KomencU

Page 562: Pedanii Dioscorides

*,o PIOSCORIDISNOMFNCLATVRA.

Gr.X7tHxocu.Ut.Hypecoon.Ital.Htfecoo.

HTpecoony alt*ut Hypopheon uocant. Najaturmfegtn

bm aruuj, , folus Ruu, exihbm ramts. Namui**

qud Japauertsjucco.

HYptcoon Hatthtolo ofltnfum ,fub luttfyW» <f*^(„am non >mpU»u ui nonum< htrburijmitdtre)^-

ta pUnta,fol«tftrt Kuu. tault ttnero t? Uut.cmtu &/*Wbm.lnftgidanttHmordmHtftttrtujauxiUma l'aj>autre «j

Apollinaris,f.ue Hyofcyamus.

CAP. LIX.NOMENCLATVRA

Crt.Yotncbaft&.Lat.Hyofcyamm. Jta

autamc.Ga.]. Hanebanc.Ofr

Iufquiamum.

Tofcyamm.flutex efi caulesemtttens (rA^°\^

deunutanauam Tumcorum cytintJcutuhsfcf}'neprodeunt,t*n<juam runicorumcynm^^j i ^plenu.ut Papauer». Tres etm Jtfferetu :

unafemmen% >}

rtbmpene purpuress , Smtlacvfolf,cyttmfradurssu IT

fts.alterimfemenjubflauu,ut Irtomi,flores iutet^r««^j^

judfimpliuores. .Ambo mfantam^unt^J^^/* communt ufu damnantur. Terttumgenm,ut

fo^yt

rffet,medicirecepere^tn£uc,Unugmofum,molie,W ^

jemtms^tnmdrtttmnrHdertbm^naJcens.Cuiutoc• .

ddfit, rufumufurpart oporfft. Ntger,ut hternm*]Ltur. HeccntiJeminccauubmfolusL tuftsjuccm*JM^e,caulsbmf>luuL sujis,,^ . „

humore,uJm adannum"Jf^L^tur.cr

fdabc corruptioncmjentit. ExtrMtur ettam **? J ^

Page 563: Pedanii Dioscorides

LI B E R Q_y 53*

parattmm aqua calida lujo,

£r exprefo. Lttjuamentum

autem,fucco lafleo prdtttan-

ttm efi,£?" magts dolores /?-

nit . Contufa herba recens,

addtta trtmefirt fartna, dt-

gerttur tn pafitilos,c^ recon

/••

CT quodaficcoji

emptnm efi y coll

ilorisfenfum aufe

vdfitme mjert Joi

xtones, dolifl

Hyofc^ amus. *

uuiux mala , projunt

:

fartna autem aut polent

oculorum , pedum , cdtet

ruma parttum wfiamma

placant . Semen eadi

at«

Mrt. rupt , deiTtllattombm.oculorumfiuxtoni, Z?h

ificax. Contra menfium abundanttam, CT erumpentem

^ftngutnem, obolt pondere cum Papauerisfmtn:, £r

'{fa, btbttur. Vodxvris Jubuentt . Tefltbm tnfia

i

i0^e cataplajmattf, qu& dolorps leuamentum pwn JoUt. Folia omntbm mcdtCAmentis doio:

H

i<

m

*iiu

ftrfeje,£r ex polcnta,tittlifitme tmponuntur

Xl«*ternaue potd,jan<tnt aigtdus febres fus Eptalos uocant

Cofta olerum modo folta,fi acetabult menjura manduntur

^vocrem mjaniam gtgmmt. idem efficcre tradunt ,ft , col

ulcL % H4

Page 564: Pedanii Dioscorides

<9» DIOSCORIDISulcmfentiente 3 mfundantur. Radttt mactto Jt

tn dolore tolluuntur.

R.Vtllmfic Wofvjamum MimffHf.rffM m Dhfc<rid<?rW

tflra*.», lufqutamum m^umyoatur berbartf. <&'&*

i, tfl »tMT«. Imfyuuumm fiauum. i& tertij, tlbm-h (*#

ruienbH* .foflu .CTcrca opput.t Hpff* nafatur- »«»»»£

myjhmm&fl&m mm m}nM»wM *** *******foltrttrmUUu

.

qm o? c H.ntmmtm tnua.t.U» « bm*

fi

4hI»

Pfyllium. C A P. tX

nomenclatvu.

cw.tyTtMv .ut.rj) Bimm W>ifl*G alt

Hcrbc a pulccs. Otf.

Pulicaris-i

pW»V Coronopo mnJfimBmWf' **£

farmentojafctm modo,m totwn herbuU-<

conuolut» m cacummc cafttuk m h^ftmtne^^J>0i

pJkMmfimk^

cjrigtrandum , mfiitfandum> CT mo&

uemrns . ^Artuulorum morlu ,parotidibtH >

t c'

mortlm , uulfu, ilhtum auxdiatur. lmponitur >»*° ^1« , cum fiojaceo, aqua, aut aceto .

Knteroceb t»? ^promtnenti mmmjtto, ,L:tumex actto medctnr. / ,^[rf!l

,t

i>uh menfur^Crm dqua. aariomadsfaclu*»,» h

Page 565: Pedanii Dioscorides

t t B E R QV ARTVJ. jj|

aquafiUmttur :fiquidem ue-

hementcr refiigerat , CT mferuentem aquam deieElum

lCAiorem reprimtt Contra

t

Ltces s&

Pfyllium.

*lt> nmkum quarto ordine cah

***»eJtfmen,rtcMndi mfrifitf

fio temperattim

ignesfacros efficax efi. Fa-

ma eft, fiuirensdomum tm-

porteturynonfincrem eafu-

iqm. Cum adipe tu-

Jumjordida ulcera, CT qu£

cacoethe uocantur, expur-

qat. Succhs uermiculofis au-

ribws,autfiuxione laboran-

tibm,ex melleprodefi.

X^^xSylltum feu ?ulkarU,-pbu^

prouenit, & nota efl plan-

ta,nominea LatinU indtio,e fe-

minky cuius color& ma^nitudaOpulici Jimilia ftrtt. Vfylliuni , ea

lege fumptum, quam ei tnbuit

Mefue yproculdubio yenenum

dum& ftccum. Galeno 7fumme prom

ifigtdantium gradu* , in humetlando &

\

Hortenfe Solanum*

CAP* IXLNOMENCLATVRA.

Gr*. SlgixMf KHnM&Xdt.Hortenfefolanum.Ita.SoU-tro hortoUno.Gal. Morellc.ORSolztrum.

Ortenfe SoUnum,fiutexcibU tdonemy extl^,pufiUm,

multw concaum atis :foLo ntgro, maiore quam Oamh&l*tiQte:jrHziH rotundo, umdi, fd fofi

matuntatem mgn-

L 3 CAh

Page 566: Pedanii Dioscorides

f?4- DI O S C ORIDIScat, autfuluefa

notcttsguflut.

Jrtacrandt.^refolta

bmfa

fiuJerfrhCrtg»-

pollwe polentx tlanunw.

trtu CT tmpofttaferJcfi-

nant,dfluanttflomAch<>Ur

„V> xilsanlurrfarotuluM1'

<£% U detrtta ,dt» tfati*

ralct fucctu cm akff

tonemfacramatft^

cjiufcrpunucm certfv*

fueo& argenttp»»'»

tgtlofd* : cumfW »

'f"

num tfy

uJin uotant,cum Xoftceo perfufm profictt. In colijirij

om utcem exhtlet,contr.« acutxijluxionesihstm.^»m^

lort snsltlLtmprodeft. Menftumabundanttm

$

U*a*Q

fubdttm. «ecmjuluojrallinarum coruhumfmojub^-

Isntto atJDofitm.dfftlotins prdfenUneo efi remedto. TftC

l

Un

\m u((mJuluogaUinaTumcorUUumpm»j"- ^^anofttm,<gtlotusfr4entaneo eft******* p.um, quod }>«u{tart nomtne HaUacabon>tay> ^

rtam.autl U Itda uocant ,foltfs antedtclo ^"7* 0.caules, poftea/uam aAolcutrunt, frona terram T ^frtulti orhiculatiufulHo tntm 4tino,uc/iculifJi>»«'>^Ju

morhnm pnr^dt, Jeminefoto, CT urinm f*un '

^erbaJHum cxtrahitur^ut/iudM \n umwh

dd cadcm ualcw.

coron4rijHtu>,tur,(

oLm hdbettUerum

\k#>

s*h00

Page 567: Pedanii Dioscorides

L I B E R CLV ARTVJ. mSolanum fomniferum.

C A P. LXII.NOMENCLATVRA.

Gr&.XTQvxycy vme\iUC^.Ldt.Cr Off.Soldnum

Jomntferum.Itdl.Soldtrofomntjero.

oUnumfomniferum,dli^ui ettdm Halicdcabon appelLnt*

ft4ticat multis ramtSy denfis^ cdudicofis,frdflu contumdci*

wyingutkmfoborum, Cotonedj3mdltfmilium plenis :fiore

"wndiyrHbro.-jruttu mfoUiculps crocdto : rddice longd^Juhru-

>ro cortue ueftttd.Ndfcttur tnftxis,nonproculd mdri.Sgduis

C0Ttex , m mno drdchm* ponderepom ,fomntficdm uim hd-hn

> Opto mttiorem. Semen uehementer urmdm cit. Corymhi

«uodectm hydroptcis ddnturftqutdnumero ddtjctdtur, dkend~tlonem mentis fdctunt. ^emedto eji dtjud copwjd mulfd , potui

** l*> Succu6 pdfitUps mjerttur, Cr medudmentis qu*. doloris

™*mentumpr&bcnt. DecoBum uino ,fi m ore contmedtur,

hmum dolortbtu duxtltdtur : rddicisJuccws cum Melle tUttmp

^oTHmhebetudincstollit.

ManicumSolanum*C A P*

LXIII.NOMENCLATVRA.

iatofunofi

ifurtofu

oUnum mdn'tcon,dltqui Perfton,altj Thryon dffeltduere,

> Huicfobum£ruc*ftmtU,mat»sdli<]uato,fatss ^icdntho,

T«Pdderotd uocat,dccedens. Cdules a rddtce proceros emttttt

*f«« dut duodeam.ulnx dltttudme ddoUjcentes : caputm cd-

l 4 cumtnt

Page 568: Pedanii Dioscorides

f§* DIOSCORIOUcumtne ohud ftgurd ,/cdut pldUm ptluld , hnfutm, mtm

matm Uttm^ :fiorem mgrum. Pofttjuam co exuttmrdcem

extt rot idw}nt?cr y

derw dut duodcnt* dctnii conftm,fiw»'

im Hedcrd cor)mhu>ut uud molhbH6.t\dMccjirmdmcdd'

dd>crd(fd,cdHd,cubttdlt. tenttur m monnbw,uentoprfaitu

CJ~ pUtdnet Hddt drailmt unm fondcrc foU txmh

J ttfycnci umMptmdtmiSJi non iwucundud objcmrvjdfa

pLcdtm hu modm.dJtre* ufrjuc dtet mcntts dhcnauonem 4/-

jert ftudrupltcdtm , tntertmtt. KcmedjoeftdfdmuljACof^

fimpotd,O" uomtttone rctefla.

EX / tmatuor UUnt *entr>l>m , dxo frtmd tdntumnemfe^

ttnfe , & <i*oJ lai cAbonJeuVlyyfuluiAycmt.notaj^

Somntficmm &furtofmm tnco^mta , nec magnopere prajtttent i

gno(JeJetrinunttma^ii tcfmamrtiUtatt<a^turaMerba^ \^obfohori4mfrmihtmdincm tSoUtrtgenm, anti**» tncognitt^

jj£tttJem ^tnu m terntorto TnJtntino rtfertt MatthioU* ,fr*W)

*

lon*mm.fat1m contt,max,canJtdmm,fUxiU,quoJ Vertcljmem^-

ttm proxi «je <jmtbmfUbet mmotmtt /folus ejl SoUtrt,mjfz^

men , contraclwrtbm , Umtonbm , & fl** '» mucrontm#^^fo$ ep pmrfurtm,tx hii ractmtgenerantur* longmfcuh, rubf^

ff

t*f*£*ft» » tueru magmtmJtnc : hormm f*<cm ralenter r*pg

defiua {ijmod f>ertmejl *Utthtolm)maU&nar\uTd><?\^rnm tnfUmmatioms. kimd eji l laltcacabtgcnm ,

<}*°d j' **^

mrrm.O-aJrmmapr tconmejlit.foh !*»&&'™$s'Pntyfi#,

ytfrm HaUacabi . m fmmfimm canJtJmm& rotundumw^^ejmoJrnat parte corJnuffgttmtxprtmtt^coUrun^r1 '

. ^Jtafltctm raUnttm efje htrbamcommonflrat , rt *d'»"' myt^'stmen rtptrtm* <.i tbm frmtle. Vmlgata tttdem hortn Si'm

nU.

U*mmrtftrt>fm(lmrtrtJt. rotmmU.ttr<amtJtumaUa**ntu

^

** tyftemf: foU ^oUtrt . oJortOpu. fortbmcjmbdUrumj

fuamt iiJore lilsmm referentthm.

Dorycnium. CAP. L X 1

1

*h

N > M E N C l. ATVRA.

Page 569: Pedanii Dioscorides

*|7LIBER Qjy A R T V S.

cnton Crateuxs Haltcacalon,aut Caleauocat. Fn

olea prodennttfimili*. Nafaturm petris, noproa

**Wt>ram& atltto minortbpt4,folijs oleaftmdtbmcolorcn

mfalts} firmiortb&Sjprtter modumfcabnsJlore candido.fth

ftiincdcumincy ceu Ctceris, denfis, rotundts, quimstntt&at

\trtoftmmibH6>e> m Frinmagnttudtne,Luibt4<s,firmis,Hcr

fcolonlm. ]{adixaddiaiucrafittudtne£r cubttt iongttudin

dolefatyidjomnijcrumcffe cojht. Coptofitts bauftum mortcn

dftrt.Nec defucrc qut dtccrcnt,femcn tn amatorta cxpett.

'fthaUcacabifyeucs , cjuimfupenm , mfi

ifigietn rcprtftthl^>nonprxtcrttttrHsft ita putafiet.

Mandragoras. CAP* LXV*NOMENCLATVRA.

Gr&. M*vAg*yegxt. Ldt.

MandraoprM. off.ItaLMan

dfoj70r4.Gal.Man-

Mdegloyre.

^Andragoram ai

^tnttmalitm :alij

Mandrago

uam uocat, quontam utdca-

tur radix ad amatona codw

cere.Duo etm geriera:nt?cr,

autfemma extjiimat Thrt-

daajts appellatm^angujitori^

bm foltfs , ac mmortbm qua.

Latlucd ,graueolenttbm , *»

tcrrafyarfis.MaUgcrtt Sor~

htsftmtlia , falluU, odoratd»

m (jutbmjemenuelutt Pjro-

rum. Kadtcibm tnharc

L 5 * nu

Page 570: Pedanii Dioscorides

fjt nrojcoRinunc ma rrnif

, hiitk , terntjuctntcr /e conuolulis. :.igrit forts, tntnt

4ll>M,(rMJfo corttcc ucjhtu : uerum u Mad'agora memu

rft.^t .tdidm,<jHima4d1c1tur.nonnKliuM0r.cn»<>(&*

tm. //uimfolia mayta, ail>a, Uta, Uuia ut tcta :mMf»

aitmmdufio maiora.coioretn CrocHminclmnU,mHdem

gAwiMt qu*<Lm oicntiA. Horumfom rum ubojltp***

itontijoforantnr. Radix , altcnmfimtin ,ntAior V<W

or , orLuu caule. Succmft > corttce rccentts radtat ttj»> 9

frtiu fubicth rju, tnjoUtm uii concreuerit,fchi'«(*«*•

Mnlm luoiucjiucm defromiturjedaltfuantog**"^trAturradtx , & trateclm imo cortcx , ad ujum/^«*"

r'

+Au<jm radica tn utno ad terttM cojuunt , CTdeJuM*

Jcriunt : cjathoi uno uiuntur tn feruigtysV dolorW'

euttejccliones ujhonts^, nejentiantur. Succm JMob**9 '',

mulfofotm^tt ircratrum,fcr uomttiones bilem atraf»t*nt

extrahtt,uerumfotu Urgiore,mta adimitut:Medtc&t

Lnhm,& hts qu* doioresfnntnt, pejbf*}cmdefj

etdmijcetur.scmioboltfondere tndttm,ftrfe menfes CTf

exfeiitt. Suiditmfedifro baUno,fomnifcmtft. ^'\(-

tmoiltre fertur, cjutjtnts horts cum co decottaft:O

fttndam.^uam tjfngtrt oftauerts,formam, iff«mjili

jj^Jiat. roiurecentia conuementcr oculorum mPmm4

!!°\[ll

!,

caiieflioniirm atut uiccra titarunt, CHmfotentatliwnM'

ycukdffDwtttidi omnen,Juffurationcs,ftruma* O" tuberc j

ftignuuafmc cxulterdUone delent , fiauinufewfie < ^

fimfcrfntctur. Foiia (eruanturm murifs eo emf!^eX

yk

radix i^nibm (acris r v accto , CrJcrfenttum itllb*^Lt:

sut oUo,medetur:firum* attjue tuoercuU ,cnmftjjp

atrtiiuiorumirucutm, cumfoientajedat. Fit("rA(0 £num c corttce radtcu,ad hunc modum: Ti >* min

*"''

ajt.

(u mctreum contfcutntur . Vantur ex eo ternt cjat t>fjJj

Page 571: Pedanii Dioscorides

LIBER Q^V ARTVS. „ 9

UriMdmbun deboit^ut ante diEtttm eft:Jtjuidem nuUo tunc

tffktmttr dolore, fed uettrno auodam prefihtorpeJcunt.MaU

ffredffermi olfaflu,et etiamjtmandantnr, tteexprefw ex

wfuccHt.mmjQ tame odorc percufii,obmutefcunt.Semcn Malo

ntof>otum,Hulu.upurgdt:af>poJttumfy cumfulphurejgncm na

KftrtQsubrafemmarum profuHiajijlit.Scarificata punclis^

twtifaria aperta radice, erumpens lachryma cauo uafe rccipi-

^LtfHmettm autejucco lacleopraftantiM efl :fednon ubi-

f*#\ expenentia docet,radtces UElcum fuccudekchrymant.

^hm tradnnt effe Mandragoram,nomme Mortonjn opacis

HxUfiecn cnatiiyfolijsaibi Madragpr*>minorihiH,albi6jo-

ktotakbwjadtccm ambientibtit: qua mollis eji Cr candtdd,

H^ nutior palmotpollicemji crafitudtne tquat. Tradut eam

mt*n*>offa obfontouedrathm<*ponderedeuoratam> ufum rx

bonumterapere. obdormtfcitemm homo,eoferc quo comede*

wimlklk jenfm tmpos>term$ quaterntfue,ex quo data ejt,ho-

r". Hac medict utuntur^cumfundcndt, urcdtj^ necefita* adejl.

?ffe uolunt radtccm,cum manicosoUnopotam.

fP-Gar*ano 3quod

u corttcts kjs vvTTtt* wt+Li&s iraitK *€^io ,m

ritSfrhn***^. t,:r.... *- ... ;.—*:. K'.*H»litAnrA^amanif*Veneti4,0'

Mnnaragtr* prtma wjecHnaaijpvo* '""*»" -"•-

tmnajwniurt& maximitn Apttiia <7 monte

-***g*Uy$ut,& tnie herbartj corttas & pomainah

frectes tn -vmbreft

t,noflrum fictdum non a-noJat.Tertto ordme mfigtda

?ra,C4Uuh$dtu tamen & humidttati* particeps^adiMtor

tJ?tma tnon mfi£tda tantttm>fedetiam deftccat.

conitum. CAP. IXVI~.-.„Jv1oy-Ldt.^fco»itum.OJ}.r»*>*ei

AComtum,abaiu Pardabanches,dij Camoron,alif Tbe-

bphonon,ahj Myotlono»,dhj rheriophom wcant.Fo-

"Uet CjcUmm,,aut Cucumeru, tna aut quatuor, mmors

^Mnjuta.cauUpalmo altu, raduScorjfl cauda*m»U-

\ ,t*r.

Page 572: Pedanii Dioscorides

T4<> D I O S C O R ID I 5

tur, C'

i

* Aconitum.

jcUSn imitf

jflcndtt. Torfefcmt,ut/<-

rr.A eft, fcorponesadmoti

tdkt , ftftnti•'f*

fum Hellebor t contd**

ciUMur. Oculorum mk-

Uam ler.ddidolcrup

omncfs m «rnth **1'

clum.F.JrCralterMJ'»

mlum , ttuod dlif0*

BononA Ljcotloncnf

pciUnt . HuiHi£cntrtj«"

tri*r*mi»«**?n4tores , tJm *» * **

fuum tterteremedtci-tf'

U termm , fod V»

cum nomtnatxr,jrlurttn

000m 1ulis,monti\tm lusitnk exiiit, a prttre Asiw>f*^

foitd fd(i4t t• ^ie pUtant, (relrtorc dtttifurd ,

Mg01 '.

muito ntgrior4 (Aulem Ftitt ,icuemfiyUmjubtU

*

ne,4ut ampLorem fcmen infilttjuk oblongk rctonty >\j

m modum Sriutti* mannd orrborum ntgrefcunt, <f"V

/ r J.~ irudiS C0*urrutioncm iuporum utuntur. InjerUjHjtudem wim ,cr deuordtdjufos ene<4nt.

AComtum PmrdtLi

7oi I tepMKU+&SL

itnte&•».—»——"»; ••/ r„ ( ,JU. Trl«w"

h*tj;ytuntmr^u, EU«M & KttpoLco ciendM l»f*')' i^j^

r*m nsmit.a «-» kngtUpmU non mftqutnttrrali

y rifrt

TmU^miihitA hpotco «n('r. '»' N»»"^ Mtt if>»f> ftmtMkk ttrtia \tomti tjlfttcui.ntmft

r*nt '*fa

Page 573: Pedanii Dioscorides

LIBER CLV ARTV5. r4i

kntmif, herba dclla Volpe, quod yulpcs, qut hanc carnibu* intritam

ptitrintyfjerimat.Hxc folta habct plunbtu quam Vlatantts tnct -

/wm diuifuy caulem Vdtci<, luteum florem, Kanuncult figura, radtccs

Kpu. At (jua proTlant radtces,e candulo fiauefcunt, Vcrum etitm

"Krotertta Acomti fbcctes, non ea cjl : lanta, cjuam ynlgh» herba ta-ni>vouta;:t,c]uodt.\ hmus l)erbAnoti< liqttet ,?naxtmc cum hac radtct

torfetcapillariticandidofU^eLen^ttuHaij, uiud k jcorpwnnforma,aut

*klm7lrij])le>idor tn eav *tur. N.*m td m Acotntc requtrtt D/o/co-

^hdhxc Aconutfoltai 1 heophraTloXttcumcri {? Va»i porcwo

fmkjnn tnmediocaule cna(cuntur,quod i htrha Vartsaictdit fiti

"[ -tjlattma radtce prodeunt- Semen trtttco adfnntlcnccjput^ n-

^\wi>p\ur\mum abhcrba Varu dtTlat. Auttennx tttdem Kapetlus,

honttum non eft. Siautdem U author fccundo Itbro ii dnobn* A cotu-

^Mf#,0* horum ynum,ftra?i«ulato"cm Adtp, alterum jlrarrru-

WonmnormnaJtt l.copardi,eodemilhftgmficato,quo G« ,\ ycotlo-

^O1

ls

arda!tanJ)cs,£/ poftea proprtumcaput Kapelloattrtbutt, aolwditKrftim. Yt quod ad apelluonfechoncm atttnet, tdadco co; r*-

mtRipotun,vtcxtra detrtmcntumftterit.Vel Napclltnovnnc mu>

**inteliigt9 quii radicc HdptBi refutwr, in alt» An.viix monttbu*

m jmel a Maitl)tolo pcrfbctlum, autque ycrum cjl anttdotnm non

*t€fctantum,fed totiu> ettam yencnt.

uta. CAP. IX V T I.

N O M F. N C i A T V R A.

TA, Ku>VCiO\?- Ldt. Ojfi <CT ltA. Cicuta.

GaI.Ci£UC.

ChnU caulem editgemctdattim,ut fccntcult,grandemjn

(acumrneramofttm:folia FtruU,angupora,graut odo-r^nmt,mox umielU.mfummo prodeunt.Jlorts quo^ albi-

"•'<«, O-fcmcn ^Cmfo canduhm t r* ce non alta, com sua.

£*«« leule uenenum efi,Juaj}ui refrtgcratorta nccat. )(eme-

"'" nwi meraculi potus.Succta exprtmttur contufts caciunmi

^Mquamfi .n»ut cr com*fuccfcant:<]MpledtnJaturtn

WMos. Mnltm ad medendt ratton? ujm tfl andt. Commodt

H<«» col/jrtjs^ux UuamU d-Aortspattx ttmptrati.r. Ignti

facroSy

Page 574: Pedanii Dioscorides

f4* DIOJCORIDUJacros , cr tclccri fufa

ftmt,iliitHrcf}ingut.HtM

(umconutrita.&tcshiii*

itrtumlilAkhiknw m*f

Jctt.feJg

J<

tjok

'?

tt

twrperarum mtani* ffiu cxtm^mt: W utrff^

mamm* cocrccl, V**

Jctrt non fdtitur. V**P

(tAi.Htcorumtcjltc^

non Jcntientes ,mtM^

Mei*n*fi****"**?

m cho& ohcMf'

mort.frroe^mth^

tAut& rrytnnm& Lo< nottnti,r.rt At Partl .<V'*' ^mtr hmCtmm. '<!>«" w "*$*«*

H/c aftm nu»A*t*U**rmr* inttmtnm tom « m l >,,&i— / Uiat iptttm ^tr.ihi.nonftntumtratmr^o x^

nmJctn»» "«*' *******,P^/iMw Uuannbum affnmft*.

Cicu

mtt*9ft$

• » t ,t

m *r»

•• *

Taxtis* C A P.

I XVI 1 1.

3 M INtlATVM.

x>

Page 575: Pedanii Dioscorides

L I B E R 'CLV A R T V S. f 4JMiUx a Gracts^ Taxua k Lattnis dppelldtur,drbor ^cbtc-

vJ tis majrnitudmc,Cr foliorum eiufdemfiqurdjn Itabd CrXmonenfi Gdlltd Htfidntd contermmd nafiens. ^AuicuU

f*. Itilux Taxt baccM deuordnt , demgrdntur : Cr qm cde-

Weajdcm homtncsjdiit profiuuio corrtptuntnr. Narbont,

^tfrafcntis eji uenent , utfitjui dormtdntJub ca , dutm etus

m^ajulfideantjddanturyCr fapcnumcro mortantttr. Qjut*

nk Taxo hxc trdduntur,ut dl ed cduedmn*.

hjfert a SmiLtceajperdf& l*-

*M« quihtuJuperiw* di\jmu*J>anc<jueuUc> in vencnatas plan-mP*°farides abtgamt f quoqmd einfdem natur*,fuo mvre,ctum*ptrmifccret. Ex bacarbore materta fit m quottdtanos vftt* ele-

imi$Vna.$rQudinmfumut mu-cs metdt*

Apocynon- CAP.LXIX.

NOMENCLATVRA.Gr^k7icnvvc^Ldt.^{pocynon.Itdi^€pocmo.

Poc})ion,fiue Cynocrambe, Brafiicd canina , fiutex efi%

Mtculis confians,maie olcnubm,lenUs,utttltumcL modo

^Vi10fihfraflu fere inutflis : fotto Hedera,molltorc tamen,

Ferexttemum dcutiorc , lento ,orata odorc : tdluteojuccor

&et'Suit]Hdyccu FabarumJoUtctdartJJcctc,diqtu Longttudi-

PVtndunturfiemtne mtm albo,duro,paruo.Folia cum dds-

rtoftoescoafla, canes, lupos, uulpesyCrpanthera4cnccdnt,

ln ,^ f .jpos y uutpcsy crpa,

Clb°diita,o~prottnHi corum coxcnduesrcjotutmt.

A Voynon, Cy?u>e7*mh,dut I\rafitcacanina,yenenata, & ittxtd

iynco+n

,

u pianUtQ x ictWi fioncanes tantum letiam t*p§>&

fNtrmnh

Page 576: Pedanii Dioscorides

f4 4 DIOJCORIDI5NcriuniJcu Rhododr.idrum.

CAP. LXX.N O M F. NCt A T V R A.

Cr.N ifWy.IM. Ntrmm.ltd. oleandro.Gil

Koi .;Miic.0ff.01candcr.

NFrto dlifU M'dtplmn ,4e

dodmdron MotdHt > ft*

,fluhIh™ noUM, lon^

ty

C

i

Rofam confomM '.f*

Ncnon

mcuLto , f> H"3*

cuUxm Lnoftm ***

Ifitndst ,#»»"fll

dum plurtmts

kommlm Htro tontr* ftrftnttwn morfMfrdfdi

/4

rocnmrAirrpcmiHmmvij^f—j ^u.

kHUdUtU. !mh*nlUtt**<^W\^co mdfis i\kU**dtU. /mbcnUAenam*

CT (4pr4 fi Aqutm Uh*M m jhAJou

mortHntur

N tnsct

nafi.tur.Crmment, Kr itoitrcan "f/S n"

*dm»4mm Jta.tnm maxim ,/«» "»V >^#

Page 577: Pedanii Dioscorides

L IBEH QJf ARTVS. f4 ,

S*leno,extra tUita, vim habet dtgermdi,per osfumpta, yenenum eft,

tonbommi tantumfid etiarn brutis. idquod Dto/cortdt& Vltnto nontoncinit,ntfi dtcamus Ncrton,ferpentium morftbus medicarhhaudfecu*

*£*ntharides,cam< rabioft morftbus profunt, Y.upkorbtumfcorpionii

woHs,qtwi cr pUraque vcnena, diuerft generu yenents medicandis in-

f**km,n itifexto Itbropatebtt.

Fungi- C AP. LXXLNOMENCLATVRA.

Gr.MvkOlis.Lat.Cr off.FungM.ltaLFongho.

GaLChampignorn

VngoYHtn differentia duplex : Mt cnim manduntur , aut

fcmaalesjunt. Multis de caujis uenenojigignuntur > uli

hcet clauisferretu,m quojit rubigo , aut panm marcor ad-

f"trit:autJituxtdfcrpentu cauernam,arl;oresue,<ju4f>riuatim

ymmnoxiosj}'uElu4,erumpant. Continentqui talesjtmt^ne^

wiuodftrtgmentum, concrctamquepttuitamy terraque eru-

u ><jtiam celerrtme computrejcunt ^atquemarcore uiuantur.

s*fykiHeneno imbuti non funt ,Juauem m turibtit grattam

*dent : Ur?m tamenfumpti nocent,et dgrnu (oncottifi***-

&knt,aut choleram morbttm citant. Remedto eft NitnpiFemedio ejt Nitnpotw,

Wbxmim cuacida muria, autferuefa&a Satureu, aut Ort-

&** iufculum:dt' bellantur ctiamgalltnacei fimi potu ex aceto,

"ttinjdem delmtlu cum Melle multo. Corpm alunt ,fed agre

H^mturycum magna exparte mtegn ipfijHtn recrementis

Vngorum non malus efl ctbus , fed ft temeri mandantur, indtfcri-

m*nadducunt : nam CT nocenttum,& probatorummulu,& di-

*f»»tJfccies.Horumplui pr* tot* Italta ferax efi TbuJaa.Siqut-

"***nis (mgtm a prtmo Aprtlts tmbre mcrgmnt, odorecxmto,gu-

*gWipum§& tnnotnt. Wos lrt*nolt tncoUvoant.Sutlltprtmom-

^lu»niuraau*,poi\fii»untur.vlneM** mbor apparct,ra \dm aftcclutjtutdt» tntus eolor, rmto/ajtna,

Wdmpr ambttum Ubrstm. luttftm* qui rubent catlo ,mtnusdt-

1 M b**

fi

Page 578: Pedanii Dioscorides

11* DIOSCORIDISUtotjuam holetUrubore.C1 ijmirubii & carduis vtrc ntti.rotitnji-

tatt tlufiU.V.os Spmulos, Vrunulos, 6"

C

ardeolos apftilant ,

Ksrubi,

Puftoi.CamftJhes , Cl ifitW Ufi- fun»! mnocentiorts arhorumra»

mtutftuntur. \twmti Seafohlafides,quiJefofi,V ttrraahau^

•ptrti,tnmfufertt{Ua.,uatefida,,ntra(]u.itriduumfun-osoroiu

rtnt.it tam ob taufamjumma ttUftmtU afftruantur. ftmf* «p

/i?m/«< V bumtim , tun :am habttfatuluumvtntnW* m'

tram tfmtjl

c C APLXXII

N O M I N C L A T V R A.

fCc\ vihcu . Ldt. ColcltCHtn.lulColtk

off

dadtyl

Colchicum. ». CohMCuiii,%'

Page 579: Pedanii Dioscorides

LIBER CLV A RT V S. 547

olchicon3ali<juiEphemeron,funt qut agrefiem Bulhum

uocant,autumnt exitu ftorem edit Croct, candicantem:

noeotemporefolta Butbt,fedf>mgutora:caulem palmo altuyn,

ferentem rufumfemen.raduemforis e ntgra rufefcentem, qu&

dehbrata , candida O* mollii ffeBatur , latleo fuccomadet,

ttfteguslatudulcismucnitur.Bulltvseiws mcdiamhabet rt-

mmfffuramfytjuafhs erumpit.plunmum inMeffema, £r

Colchts enafcnur. Ea comefa, Fungorum more ,fltangulando

tnecAt.Hanc autem depinximw,nea quoftam tmpudenter

fro Bulbo dcuoretur: mtrum emm in modumfapons uoluptate

«tfentos allicit . j^emedioftnteadequa Fungts, bubuluetiam

kcpotkm auxiltatur. Uaque cum adfuerit,non aliud dejidera-

iHrauxiltum,

EpHcmerum. CAP.L X X I I I

NOMENCLATVRA.Gra. ifu^i^cu. Lat.Efhemeron.lta. Indefalua-

ttco, Gal.Lisfauuagc.

Phcmeron,altjuifylueftrem Irimappellantjolta hahet

ulu,fedtenuiora:caulemparem:florem candidum, ama*

r»m>feme mo!le:radtcemunam,digitalt crafitudmejongam,

4slnngtntem, odoratam. Kafatur infyiuts Cr opacts. Huiim

r*<l'x denttbm pr*cipua,ftdecot1o colluantur. Folta tn tttno co-

c\ dfctttmnt tumores,& tubercula, qu& nihiladhuc httmt-

*' contraxerunt.

Erhemerum Colchicum.l Colchtde .Tfhcmeri inde v.omen fim-

tftxjuodprxftntanto ttiti fttytntno.-wt mfi yntus dtet ffa-"u*n homintm ,n,„t. p fl rr„ P *l„merum Colchtcum, tbftim efi

Ojptt-

'trmodailylum. Offi

iTylum: ituodquevt

M x lon&

Page 580: Pedanii Dioscorides

,*s D I OSC O RIDIS

JammumpnbMtStraM»

tonfuu dt tphtmero V »•

modacljlo todtm ufittff»

tUtUcf<t tnulmnndit.lt

Hermodadylo. &** Gw*«

^txtucUl^ntn^Inodt/ldtnommaJH"'"*

taiuihwtucUutre.

J-klxineJdcft,

Muralis hcr/

ba. CAP«

MOMENCLA-T V R A-

Epl

\ !vn. Lat.Hclxu

Jarftoirc.Off.

HElx.ne nafaturm faneunU, fepih»&^'e

n MercunaUs»f**l*^^tirca eos uclutt femma aftera, adharenua *<F

b"'*° J

gerandtftifiands^ naturam habcnt,^ **WJ ^ .

,

Jjrros t^nesMusta.condylomata^anos mf^yji&snfUmmationesj. Succm cim cum Ccrufj*,

tpnt J.

tme

cum hirano adspe, aut cerato Cjfrtno. "" C

ndat tnttar cyath, haujtm.Tonfdf» inflamm*,

utthtcr crgargarnjttur, CT

Hojateo tnjhlUtm leuat.

o Lfr.tur:^rmm

JP

Page 581: Pedanii Dioscorides

LIBER. QJT A R. T V S. t*9

Alfime. CAP. LXXV.NOMENCLATVR.A.

Cra. AXeivv. Lat.Cr off.^clfine.lte.Ctn-

tone.Gal.Mouron.

Alfine. Alfinc minor'.

lfinen , altqui ^Cnthyllton, nonmlli Myofota uocant,

uoniam mafculorum auresfolta imitantur. Lucis opa-

tK%gaudet, unde ^llfine dttla efi.Hac erateadem yutHelxtnt>nfihumltor effet,Zrfoltjs longtonbns,nec htrfuta:cH tert-

'"''tdorem cucumis reddit. Ftm refitgerandi aMnngcndify

°««w. Oculorum tnfUmmationibm cumpolenta illtnitur .Suc

****rim dolonhw tnfmditur, Qwn& emedat omnta

M J Helxf

Page 582: Pedanii Dioscorides

1,t> D I O $ C O R I D 1$

Dirjjelitwnralii herba.

ftrt bat Htlxmt.-jna M*r«& & Varltiana

nptlo.AtautipUnm nomrna Jiflcrtntum p' 7 Y

hfitr^mlt afi

,f., rr.danti toniuntli. A Ifm plurtsfitafp

i,.umJaaatDtofiondes.E^mepcu

lnlxint Jdcnttutiu

Lcnspaluftris. CAP-LXXVI.

NOMF. NCLATVRA.GrJt.***hfM ruy TiXfitlcett.Ut.cr Off.ltmf^

firts.M.Lenttcularta. Gal.Len-

tille de mer.

LFmfaluilris muentturm aqua nonfitente,mjo» '

ttcula ftmtlts .rejrtgeratort* natura.Profterfo*

ntentercoUeatomhw,tgmfacro, Crfodapts tlkmW

Cr polenta. clutmat erproctdenttafuerorum tntera»;^

fm,pftUU V a?lr^folut,ftmint Unttm reftrtns,0F,

fecundiejtordtnit.

Scmperuiuum, fcu Sedum.

CAP. LXXVH-N O M F N C I. A T V R ^ .

Cr*. Ailhc? (tfy*. L*t. off.Semferutuummtm

Ita.Sempreutuo mdggtore.G al.

IoUbarbe. . ^.- Fmferumum magnum tdco nomtnatur,

quont* jjyJfolautreantLu* caulescubttt^f^

mterdum excedunt , ftngues , crafttudtnefolbt >

fm.

haracta Ttthymalt modotnficlv^fm^^gttudmefoUtcart.in cacumtne Imguaftmh**«*

>

co*

Page 583: Pedanii Dioscorides

UBER QJT A R T V S fft

Scmperuiuum. Paraum.4

> alu tn captte ftantta inutcem, ita utambttu efjipiem tmi~Mur

ocutt.iVctfatur tn montibns,O* teftacets. Supra domtci-cwnjeruitr. Eim uis rcjitoerarc,C^ aftnngere : medentur

6lfaro,no>?w

7 ulccrtbu* quaferpunt, oculoritm tnflamma-1

™>AnibuftKiom,podapnsper(e,£rcumpoicntatllitA

fajcatltl

^ m doloribns, cum polenta aut Hp/aceo per-ltHr*Datur in potu contra phalangtorum t6lt46, dyjentc-

mhi^ projluuia. Terctes tineaspotrnm umo excuttt. Sub*m u?lierc>multerum abundanttamftfttt.Succtus oculorum

tfll*dintbt4tJdngutn is uttto ccncepUs , tnungitur. semperut-

r*ruum tn pctns, partcttms,Cr macerijs,necno fcrobtbtavf;"ufatur^iultbm ab una radtce multts, tenutbu*, erebro

fc

^jh:exi

hltusfolijsyrotundis, pmguibu*, mucronattt:caulek

etn'caate,palmum alto,umleliam herbidos^ fiores CrM 4 tenuet

Page 584: Pedanii Dioscorides

ffl DIOSCORIDIS

Aizoon Minus

temesgerente. Folu etfdem cum priore umbm ?"**!,

%

rcMc. roua eijacm cnrn prw * »» ~~~ r ,

mdcttir ScmfcrMHigcnH4,qMtn ahjM^* l«

tut Tclcvhton uocdHcrunt,ltoMdmlltccekdm:fr

^ra^m^cfohjsMrfuMf4x*. rueiexcdljaHorid, acr», exulccrans. llkw*»»

gMyfhumM dsfii

funttAm&

fi l»*fl

» rocatur : mtnn* » v nmwm moremprafertluteumjoltaf^

duriora: bacpromareLbetur. Ahera,folj'sconftatlon^¥ ^riufiuln , C crafimfiulU .ftore candtdo t

hat frmm['^^c*'Semperumtjpeites non ommbtu cogntta.Hanc^^^yyyttt^

Vjolam ex ommbm At^ot^enertb^caltdum.

eramentum nec effe Xermtcularcm afjeuerat

talia demonflrata ,quamt

trujpeacs nntiwi non Pcrfb f»ii

Page 585: Pedanii Dioscorides

I T B E & Q_V A R T V S. 551

Vmbilicus Vencris. CAP*LXXV I I I-

NOMENCLATVRA.GrX*[vXnJlc\[.Ut.<y off.Vmhtluti* Feneri*. Ital

Ombiltco dt ftotrf.Gal.la Rondclctcc

Otyledon ,ftue Vmhtlicm Venerts ,folio eft m acetahuh

formam tornato , tneuidenter concauo , hreut tn medio

wlicuio,m quofcmen tnefl : radice oltud modo rotttnda. Suc-

t*cm tiino ctrcunltmftnfliUattifueyConteElagenitalta nudat

^pmmationthtss, fitcm ignthua ^ftrumu , pcrntonthtss , tliitu

toxdutur.ftomachiardorcm refrtgerat.Foltd cum rddtce eo-

***[*, calculosfrangunt , urtnam ctent , hydropicis ex Mcll<

kntf*tor. Herha utuntur ad amatorta. Ejt Cr alterum gentsd

^fitmyCymhalton altqui uocantyfingmhwfoLjs, lattorthtss,

fyvUrum modo denfis , circa radtcem medtum ocub amhttum

kfahtnuhtu, ut tn matore Scmperutuo, adflrtngentisgufttss:

^tuio tenui , in tjuoflores Crfemtna Hypcrta : radtcc md-

*M*. Factt eadcm qu<e Semperutuum.

VMhUcHt Yenerli copiose peromnem Thufiiam murUyctufli*&ftxis mnafcitur , huimfoha > quod opercults yafculorum ftmihd

fvincoUCupertiouole yocant. IIudoSli ijuiptam Cymbalariam pu-

^Jtdfdfi.Kamq; htccomamodol panttibm dependet,cauUtcnui 9

Pfohtdermo ,plunmumperambitum mucronato. CotyltdonU alte-

*W , Cordtu Craffulam maiorem putat . craftu CT carnofn eft

^V Mkoo matonbm, ijua per hyemem ftmul cum cauUcxareJcunt.

^hlicns Vencns mfigidat,rcpcrcutit yabftcrgit>& dtfcuttt.

Vrtka. CAP. L XX I X*NOMF.NCLATVU.

Gr<t.AKx\'i<pti.Ldt. nticd.Ital. Orticd.

Gal.Orciegriefche.

M $ I>*9

fe*

Page 586: Pedanii Dioscorides

114 D I O S c O R I D I 5

^fec

V Vrt«<a

Dr.^^^m^^^f^^ra , mtnftJ/Jntne. Folta utnufre f&U , "»*J>ra,cr 4U4 cacoethe uocrtur,ttcm luxata,^nos, t»

r,

roU^/uppuranone^Janat.uenofr,^"%%fc&Facmnt adprofluuia nanum, cumj^ co tnta, €T

. r^ta .Menjes ctunt eadem ,detrita cum myrrha,CTtj

odcntcs u»lua*,recentta contatlu reftltre '•gmt'* J^exFaf0>

Hcnerem/iimulat,uuiuaorap^cjacst.U' ^Utlum.orthopnax ,

Uterk&t^cnmtT*l^Mfrodcjhthoraccm expur^t. Trodenttbu* medtc ^Jcctur. CoiJacumconc^JvU^luumo^Lr^^ ^

Page 587: Pedanii Dioscorides

L I B E R QJV fff

tpLmmationesdifcutiunt, decofta cnmptifana^ uitta ptxtrahunt^ Mulierum mcnfcs euocant 7

cum Myrrha n

Jtt. Inflammatione turgentcm uuam,gargarizjttw/u

mt tzptmit

V*tiUpWHt490 fatit bbfttriitip qntfiuk not

ta*« ItaLa nafiitm cr tertium^iias, fol />

***'Hic,tjuam alix dH*,vthancntnv .idunt. Bft etn

twtyuam Cardiacam vocant. VrtUafemtn excalfa

ft*tikm,conco ljnit,0' cxpurgat.

Galiopfis. C A P

L X X X-

N O M ENCLA-T V R A.

Gr*. yahlo^it* Lat. Galic

pfis.lta. Oritcafcetida. Gal

Ortiesmortes. Ojf.n

tica mortua.

.xliop/isfr

crfi

Galiopfis,

habet fJtica , leuiora , Crqua grauem odorem trtta

reddant: flore purpureo, te-

nui. Nafatur ctrcafepes,ddi

fcwrum areas , ac femttas

ubique. Foha,caules>femen>

JuccMfy , durtttas Cr car-

cmomata dtfipant : ftru -

mas ,panos , cr parott -

das difcuuunt • Oportet bis

die

Page 588: Pedanii Dioscorides

DIOSCORIDH

foucre. . <d j:itreJcentiA,^an^rdnai,V

cjitter luinuntnr.

AtcSitepidtm ex aceto cmfUfm* tmfonere ,CT etmmm

'.. ,1 * (,.n ,,A **tu,r*nM.C7nomM&mjMf

L«n^W' v ^autiunt.uaodorttji «£*^

W »*;» «/< ScrofuUnatnttUtxtflt.tiatakttttamnon^

ifepet.*difuor*mare**€jtmit«.Kutllio,Gal»pJ'>>\

fujjotattoiwji.

Gallion. CAP'

NOMENCLA-T y R A-

Pgucc

tuxthfod a'

co*

It0

Gallion

traTendo^fi

Ubet Sf*«»*PTpretlHm.-jloremin^

Page 589: Pedanii Dioscorides

L IB l R QV U7*w*itcnucm

y<lenfiin$,copiofHtn 9 odordtum. Flosignidmh

w&nitur.SanguwK proftunidfistit. Cerdto Rofdceo Ga

"MfuturymloUtum ufaue dum dlhejcAtJafittudincs refic

f

Ndfaturm ftKi

fi

m Itcrh* . tuutm , Yrtfur I f j/« yotant ,>i

Pli:»>t qm ufeumdulte conficmitt. Vir» habet HcftuAndt , tum ak

^W'» •itrimoma.

cnccio. CAP.LKXX I 1«

NOMENCLATVRA.

Ldt

lul.CardoKcero.i al. 2>c-

tf-

SFnecutstij*

fhruhro.falijs con-

!< .diHifntd Frucdyfvdtm

hm multo : luteis fiori-

hm% quuchrucrdi[s

f» nue

Scnccio.

cfcuntinpdpp

o fihs uendicdutt , tjuonum

ores cdptHorum ritu , uere

cdnefidnt.rddice fuperudcud*

Ndfqtnr mdxtm< mnuut-

rijs y CT ctrcum oppuli. Vol/d

l ufionhm refiigerdnt. Qud

re iliitd cum umt modno, uel

per fcfejefiium Crjedi

Page 590: Pedanii Dioscorides

5f S DIOSCORIDISflammattonesfanant. Qmn crex ***** rhm t***

<um rehr Hulneribm,tum ys fu nerut *cccferunt. Mft

Jecumacetopapp^demmun^praU^rumr^f,

firan^uknt.ToL cau%,f o \m* f*fifouuW*

4oloresaUcontrAaosperj<t»*t. ^^Imao.ybiq. tttam m ytttrtbm nturtt najt

pt.f*arit*»f9

fi tam; .virrA.jHiijuad tcntts Jtprtnt*-

Thaliarum . C AP- tXXXl^'NOMFNCLATVU.

Ar&ntinc. qficii*/**:

Hahtlronfoha Conandr, halet,F£""*£i falem ^fmfr&^&jSfr

adcicatricemperducunt.K.tfcmirm*xtmemcaji

Tl ululron Afgmti**mfit#Kaff*cr*rej*« £W£MatthhlmjicorimlmiamCemanadt^^

mtramtnprammtist.Hatrmjlicim ****nt4,

ma**Z*k m» !(J

nnllo adiutore medico.Na t <

m'nt immt. Triumtiw r-enerti

rfi

rlmiomfefiribmfr

d,fcrt»t«>i<r<W,,}i

Marinus milfcus» C A p '

UXXIHI;;«. faa» SaMartcp. UtM*!'*»""*

'

coralhn*. Gal.CoralUi* ^^ (M^i na, >.ur tnfcopu. ^^cfmarupacu

,<*\>l^e»>i?,*Li*r^fM ... , tl , ,

fi W/« ercolIcEliona cohibcndh <T

f

I

t

Page 591: Pedanii Dioscorides

L I B E R QJV ARTVS. 5fjl

Oraf!ina,cjua adconficiendosin infanttbus vermes rttmtur, -ve^

rus efl Mufctcs marinm. Nam ruptbus O1

tefiis adlurens,& or-tumplicitus corallo , haudaliter quam mufcus cortici , ey arborum ra-minnexus,reperitur. E terrca & acjueafa

*

" -

*

V^figida^uodgufium in eo afiriclortum

hfi

ucusmarinus* C A P^

LXXXV*N O M E N C L A T V R A.

GrAvzQr Gcx\ocmc{

j.Lat.rhucH4 marinns.Ital.

2kuconidr:no.G2\.Yuti\\zt&zrntr.

Phua marimgenertlrw, qttoddam latum, Cr alterufub

i longjHSyo riibens.tertiitm candtdum, nafcens in Creta,

fimdumtuildcy cjuodnulU corruptionis lahe polluitur. Omnia

lm h^ent rtpiqeratoridmynon^QcligrA modo,fedetiam m-f^ndtmmfm

, tn cataplafmatts efficaciier utilem. Verum tjs

fm hu™td:f comiHn , prtufykam exarefc ant. lsrtcandery

ieum*ducrf:4tfierpentesdciht. Hocfuco qiudarnputantmuhe-

rKfuum colorcm mentmy ciim tamenft radicuu emfdem no*

mn^affefucant.

IjHucusmarintis, Afc* ncbis tKCognitx genus.Nempe non ittd efi

yt

* l?>t>cju£ v enet <%:s,-vitrt> ,ncrumpantur/mterf>rttur. Vhucustt.%

>*ntidttsefi,e mart extraclus,kc:ndo ordtne dcftccat & mfitgtdat»

4cCi"i;^J uantum mfe conimet.

Potamogeton. CAP. LXXXVI-N O M E N C L A T V R A.

^^^o^^eyr^cc^Lai.Fontalis.ltal.Potamogeto.

Qtamogetonjoiwm £ct£ftmile,htrfutum, paululumfu-

^

ptremincns extra aquam. Refigcrat £r mftffat:prurt-

tP*1*** uttle ,O contra ueterum ulcerum nomas. Nomen ext0 todnum cjl^uodpaluftribM £r. aquofn enajcatur.

Fotamo

Page 592: Pedanii Dioscorides

ytfo D I O S C ORIDIS

Poramogcto

Otamt*ttonUc Yj+

hdtbttf puuu* - r"

W ytfitur. iJ i» A«*

Stratiotcs.CA.

NOMENCIA'

<7r. JifflJl***'notes.mUtrM^-

Tratiotes tndf*

VM "«* *

Jhut anmbm , ?ouftjlunt : uulnera <ju*mfl»*"^nuntur , mtttmcfccrc nonfmunl : t$nibm}«w u

rx 4ff/o tUmuntur,t

ntum,»*, «imtim "'^Ztrn*'^Tratiotrm

Aeryf>totantumm*nfHptruuLJntHmjiitrn.Atx.o0ftmdi^Unta

StratiotcsmillcfoliuiTi. C A

LXXXVlH'N O M E N C L A T V * A

' 0*

Page 593: Pedanii Dioscorides

LIBER CL.V A R T V S. 9gt

x\ttorti$ o xtXictpvfc®*. Lat.Stratiotes MiUefo-

n.ItaLstratiote Millefoglio. Gal.Milie-

fueille.Off.MiliefoIium.

)tes MiUefolium exigut^fiutex , palmi altitudine,

nplins affurgtt y folsjs amcularum penna* imttanti-bu*>breHiadmodum dijfeElodfoliorum exortu* Folia fylue*

h Cummum fimulant,pr/fertim hreuitate atque fcahritta,brMorapauloJ,enfiore umhella,zrplemore.Surculosm cacu-

mntgern exiguos,crcapitulam modum .Xnethufiorespar-

^cmdidos. Nafcitur tn afycris agris , prAcipue circafemita4.

Zumif ufm adulcera uetera,recentiaque, profluentemfanaui-

**>&-J$mUs.

\Tmiotes Millefohum , incultU innafcens , Jubtbprocul ea planta,^^mnuU.ibinon Millefolium yocant , nimirum nullaejl cjha re-yt&turnota.Nam hfmmum Daucum, Verulacea& vmbelltftra ber-^thilumad Strattotem MiUefolium accedtt. Kquaticus Stratiotes,

rpdm eft0> bumtdus,terrejlrit leuiter aflringit.

Verbafcum- CAP. LXXXIXNOMENCLATVRA.

Gra.iXcft©*- Lat. Verhafcum. ItaL Tfiffo harhato.

Gal.Bouillon.Off.Taffusbarbatus,

Erbafcum differentias fummxs hahet dtus , hoc ni

grum,illudalhum :m quo mat Crfoemma mtejligitm

** igiturfohafunt Brafic* , pilofior4 multo,Cr lattora

j«l<l*:cauUs alhn6,cuhttaUs,aut ampltor,fuhhirfutPt* :fiore

Uutev'uteopallefentesfemen mgrum.radtx longa,gufi

Ccrb*>crdfiitudme digiti.Nafatur in campcjlrihu*. Verbaji

^m^appelUtur,oHongiH6,alhfsfol/js,Crang

* c**le.Scdnigrum prorfus alhofimde ejjety m/inigriore U-

jfi CofiaretfoLo.Sylue(trefoliafertSaluu,alt^ mrgM cr*

& f**>O* circa eas ramulos quales Marruhiu :jiores luteosy

isr auri

Page 594: Pedanii Dioscorides

ftfi DIOJCORIDU

^fc

Verbaf(bafoim

K

pm msulos. Sunt CT Phlomsdts dud, htrfuU,^jlhumtUs.Ttrts* Vyhml»A]PthtHr,*h*hi'»il*[ Ufiiyterm.mtfmttrm ,

^*^^'^' j*

4fU «L iuternarum tmm*KfV^luiiin*

fmcMilnnijut ,

duarum viflrmgitHu.trt fHodmdgnitudif» — ^^

dtcjHtt.tn niut yrojluuso (onutmtntertx uno itf«J ^ruut» ,canuu.f» ./>4&**Mtf* tufatuxtliaM' '

»^UcmttsUuttontmtttCM.^rUhtutposdurt^J^

httm CT ^mtmme dljaatur , Uft* <»J<'fj^fld^mfoiamiutrjm tumores, mtUmmasiono

«'- ^r*u U tTM , ex umo CT MtUt slimuntur ,

tum T^

uuintnlm medentur. Contr* Jcorfxonml,iJ

,0li

Sjmefitujoiu msbufiu i£nsjunt ntAflW***-

Page 595: Pedanii Dioscorides

L I B EK QJT ARTH $*t

Verbafcum* 3 Vcrbafcum, 4.

isetH*>tj[Udmf<zmindm dicimtu, drulosjicM omnino non pu-

Ktjurc.

Xj Zrbafci gtnera tria : duo domeslka , & ynum fylutslre, quoi

V foltjsconslat SaluU,floribtisaureU*mmbiMnotafunt>Vhlomi^iutUtZr f TifUif» j„ \t.1h.1U1uAAnmd. Matthiolo perfpctla.ls

ifirmat,ccnfentu Vhlomtdes,duas tUasefl

uih & YrimuUveri* dicuntur. Kam ft'

*?**** +*hat$m lonza fuut, Verbafi

?ua

i$

shrinnutii, dcft

N t sAeih

Page 596: Pedanii Dioscorides

«Sa D I O SC O RI D I 5

Acthioois. CAP. X Cnominclatvra.

Grd. Ai6*9tt. Ut.^Cethiopis.ltaL^ethwfiilt.

AMthtofnfoh* habet Vabafcoftmth^ewm^JcnuLmorbcmur«r*J,tmmamreM*:cdm

IvJrMMmm./mlrum ,fimltm^iroMjM*r+

t* conctum Jk : femtn rut ms£n,:udtnc,

^ttnmtm^

concevutulo tslt« ab eodcmttpt numtroJ»,lon^

ftnt m£rt. Plurmu tujt tturm iJLt montc*^faj£

ftnUL^atxil*l»pH>*Unt»extnattomW

'utH^nufttlnityMtfUTsJiXCrp"(epndUfutccmprdbet.

. JfM

F,Um^. nvrnofiitur.ntttx Ktthtof»***

tfjtmd.tdc&

fi

13ardanc.Offi.Lapp

Arction, CAP. X C I-

N MINC) »TV*A»A,h\m¥ .

Ut.^tlton.!t4.^rc1to.^>

Htln**h*mpoM* ^rtlttron ^cantJ^J Lbofco fol«t, mft cjuod htrfuttoU C ***" %

fMie lonco,molh:Jtmtnc Cumnt,paruo.radtie te ^

duUp. necotUom fmm rodtx"%££^muUetJconttneaturoredecotlum. »

f**mm p.ucntur codcm. Bibttur oducrjm coxtndttum

dolortW)

turtdm.i uiho. _ .

CinrM 4 **

\ rdtjjtmtm iciimimm ejtf>

Qmofit vt ijj*"

modiU Mtttti - I*

Page 597: Pedanii Dioscorides

L I B E R QJV A R T V S. 56f

Perfonata,Gitc Lappa- CAP^XCILN O M E N C L AT V R A.

Cr<e. Af netfy. Ldt.Verfondtd.ltd.Ldppd mdggiore.Gzh

Gloteron.Off.Bardanamaior.

Erfondtd folid hdbei

Cucurbit&* tndiord et

hirfutiord, Crcdulem dlbtcdm

aukm Cr interdum uidud

cdule reperidtur : rddice m-

tm cddiddyforls mgrd. HdC

drdchma unnMponderepo-

td>cum ptneis nuctbm^ furt*

lentd Cr cruentd extufiien-

tibu6 dux

ht

rflombm

ytllitufedi

erd

li

ntiq \cerivmbmtl

Lappa

tflh, ipfe Viofc

?Jl,(jua rufitci ltalhcum fub ar

trttnratypdtos quo tjlumfalla

)flmilem

i -~».wmgo \taltcoatcttur9 acwter i

W9f4*u kquet.Arciondtgerh & deficcatdefu

Petafi CAP. XCIIINOMENCLATVRA.* nilcurhns- Lat. Petajttes. ita.Petap

ir 3 PetA

Page 598: Pedanii Dioscorides

fCC D I OSC MDH

ne

l ufuts ftdunlm t*

hiio mwrtujd-

'polliw.afopirffik

folium , gtSm modo

flum, cettfttttff»Jtfak

Contrx phagtJwS *

ttrx <jtu acoctht w*&

ejfruater iSautttr.

Efitfm n*n tfi<*WrumribU •*{<*«>F**i

XutUtm diutfibim <&»

UM,& r»n»t,Bsrltttt*

itrtm ntmtnAri'

* Pctafitcs.

Epipaftis C AP

xc iiii-

NOMENCLATVRA.

itd. i ptfitliAe.

PipM*, tm% Helleborme,f*rmt^SL,0mfolV.Iocmon,HttyHul»,Cr(°»"'

HC'gfc

Page 599: Pedanii Dioscorides

L I B E R. QJ/ 16

f

Vf<

piosi nafc

fua effiri

*

Capnos , fcu Futnaria

CAP. X C V,

NCdjmo. Gal.Fi

Off.Fumus

ymariafruticofa her*

buU eft ,prttenerA*

Cortadrt ftmtln : foltjs can-

didioril?H4> undtque nume^

rojts, ctncrucei colori*:ftort

purpureo. HutudJuccmcU-

rtutem factt ocuUs , deU-

chrymttttonem^ : ui

m^tr^Xtt.lUiMiUfi

IjMpAipehrA

Ja prohibet. Comt

utd herU htitoja

trahtt*

i&e*a

nam

Capnos,feuF

CApnos , Vumaru nomett

accepit , quod hutu* fuC-

eus cUrttatem oculi* taciat.

\eropportu.ium legend* F**

10. Ad catidum temptrunur^

d tam<nf,Vdtt» infntt , dom,n<turl,«t,n txt<-

N 4 trat.

Page 600: Pedanii Dioscorides

f<?$ DJOSCORIDIS'tratA axat xonfurtat*& fraparai l?alstatit ejl anuti,&{&&

4CTH

Lottis vrbana. CAP.XCVLNOMF. NCLATVRA.

Cra.Au>T& fyi(&. Ldt.Lotmurl>dnd.ltdl.Lotoio-

mtfluo.QlL rretleodorifcranf.Off»

Trifoluimodoratum.

LOtum urlanam, ahj Trtfoltum uount. tofi***»

m, Fxtraiimjuccm , addito Mtlle, oculorum^

nnlccuLhCtttrAi^ caligwei dijcuttt.

Sylucftris Lotus. C A P.XCVH-

NOMF. NCLATVRA.Cr.Xuris fy.&.Ldt. SjlutfirU LotM.

Itat. Lotojaluatico.

Tlutjim Lotm , tjuam Trifolummmm dflthnU^

mumm LyhiAggmtur , cdult buubitdl, VJf*??*Im mulm.foim Tnjotufrdttnfu.Jcmmt Fcrmgrdct,m

to'

nore ,gujiu mcdudto. Fim Cdifdatndi Cr Itmttram~oktntt. nttd cutu mfdocmdcuLify^M^t"* jl

fmya rrttd^rftftdutcHmMdLdJmtm,tnwno^P

bibiiur dptijiimt comra doiorts,aut utftcdmmdlt bdbt» .

Unfat luafloribut.praflantijimum& iuxta"fjjj^ (d-

oltum tn tottHi torporti Cpraofui mnilurarunt » *£ '^ioi -ntnti, quod A ndatocaftcut & htrbam, Arabts reca '^^Lm», gnw . /m mm intoyutum ,/iquidrm txotaumg-<^LtUa iM/um. Lnmfatiua modtit dtgtrtt,& dtfuahtt*! ^

Page 601: Pedanii Dioscorides

t I B E R Q_V ARTVJ.&* fiigida. Lybic* femen,cais-

dum ejl fecundogradu 3 O* ali-

quantum abjlcrforium.Htc Lo-

tm> Ojfidnarum ejl MelUotu**

Cyticus. CAP*XCVIII.

NOMENCLA-T VR A.

Gr.KvTtctol&Ldt.Cji-

ttfm.IuL Tnfoglio

cauallmo.

*ftris Lotus

TiifHs > Jrutex eft d-

bm in totum > ut nhd-

# cub,

lonqiores , in qutlm folta

i%r*ci} aut Loti trtfolt^minord, dorjo medio prommente,

uudigitts tntA Erucdm olent ,gtt(tdtdque CicerJdpmnt.

nfitgerant. Tumores tnter mitid dtfcuttmt ,ft cum pdne

^tntur.Decotlumpotu urmdm ctet. Nonnullt,quoddp

hWiprope dlueariaferunt.

Ytifuitopioftfime inUalia nafcitur , tffigiem referens piSlurA

Viofcortdn& Vlmij.ltalorum qutdam.l rtfoglto caualltno:alu

.

y&olo Hommant. Surculos profcrtfiutex cubttales aut maiores.quetf

MHfuperemtnent, wi Irifolu fmtlttudtne, dorfulo in mtduspromt-

**. I j« color candtdm, & trttis Eruca odorfubolef.C commandu-rapor profdtt ctcerum rtccnttum. flores incant& mufioftpropen-

""» raicmorumforma , autbufdam lutei.alijscandtcantes. Is tnGal-

V «m» prouemt*nfegettbuipracpue hordeaceis.Satto autumno rel

k

Page 602: Pedanii Dioscorides

f?« D r O S C O RTDIS~rt fitri pot<jl.r<m,n,f»ha folo,V tn **» dt^tflo.Si

l

tft,mm-

n t u wnuntur , ,ta rt auojuoutrfu* quatntr ptdum ftttu *jW

'

Itrramjhrnnttam JtftdtrM .Siflunta non mttfjmt.ripndm0*

Lotus Ac^yptia. CAP.XCl^N O M \

NCLATVRA.

ltal.Lotod%

Egytto.

>k>

St Crm ^egyfto l.oM, p*#WF**"? ltufroucntt , i aule FaU .jlorcfaruo, undtdo ,

l)»l

mtl,,qutm traduntocadentejotecomfrimt, old™1^'

tmm autcm aperm : adduntfte caput iffum uefftra *f ^dttCrddexortumjol» emenere. Cafut cjualc /»<*** '

tmgreuu ceu Mdu,<ju* Aifffl<*"V„ ij^^JhlhahetmaUCotcna^

xtmum.Cr

tn fanetcogunt. fadicem Lotm hxt habctmaUC

Ltudme , qu* cruda cottacjue mandttur :daocU*

fuautatem exhihet

WjM,4 ftrtgrina CT nofiro t<tlo tncog*

om tum duobmjufra itjcnpt» I etu ,»nd.

fimtnt tufo oltum e> pnmttur ,cjuo * rabum}(

mtt .' S'*

F x huimjtmtnt tufo oltum rxpnmnur.y**...-

- .^rtt imOmrmrmm ytuntur. I d tamtn tiw 7« tflor

wmj j,rrbsna tlsatur, vtrtutm non txttnuat.probato haCttn j

Millcfolium. CAP« c '

NOMENCLATVRA.

MTrtofhllumJtue Millefohiim ,^&t^Ur»,um«mxm radtce :fbtnmn^ dk

Page 603: Pedanii Dioscorides

LIBER Q_V ARTVS. frt

ftmilihnt : unde nomen dcceptt. Cdttlis fiduefcit uariw , ac

n ex indusirta dcbmattu. Ndfatur in pdluttrtbtts. Vulnera

ntta ah tnflammdtione umdtcat,fiue uelutride, uel/iccum

'ceto ohlmatur.Pracipitatis tnpotu. cudftd Crfdle ddtur.

\Mohttm hoc , admoduma Stratiote Miilefi"

.s

idfc

fberis 4gris*& circa femita* nafi

l ilhusfolia

Myrxhis. CAP. C I.

NOMENCLATVRA.Cra. Mvfos . Ldt.Myrrhx.Ita.cr offic.Ctcutdrid.

Gal.Perfild\Afne.

TnhisfimillimdefiCicuUyCduleyfolijsjj. ^ditxei oh-

>ngd,mollis,rotund.i,ctbo non infuduk. Qju potd tn

"h»o, PhAldngtomm morfthus duxtlidtur. Ctt menftrud, Cr

fMfufecnndos, purgdtj, a puerperio fsmtnas. Suhuemt Cr

Mficx coeld tnforbittone. ^ttunt quoquc eandem bis dte

tirttef>otdm,exumo,mpesttlenttdfdlutdrem effe, vrntmorbi

tontayafenttantur,ohftare.

MYrrbtsCtcutarixaftudberbarios nomen fumpfit,*uoifig»ra

proxtme ad cicutam accedat.Hafatur inter arbuTta,ideoq; ft

not"recauendi,neeiM Uco,balufiris Cicuta,q»a morttfera eft,acctpta

^hterumfallhtur qui knrehcam yulgo dtila,flantafro Myrrhtd*

'«?'«" .Stautde Anrehcafohafert Vafiinaca domeslkafimshaMyr

^Ctcuu. KecvcriftmiUeJi,r< Diofiondi lAyrrhis Angetca futfau

tx"ntumi!lum& Kromattcum,auem Angehca radtxtxhalat.odor*

fcntio f>r*teritur»m.C*ter»m cum Charepbyttonfupra demonitra-

**** ejfe Gmgtdson,fa\l»nt»r aui iUudMyrrbsdem ext, liment.

Myaprum. CAP- C 1 1.

NOMENCLATVRA.Cra. Mfatyg®-- Ldt.Mjtdgrum.ltd.M4gr*.

Sjal.Carmehnc,

um

Page 604: Pedanii Dioscorides

*- - DIOSCORIOUMTdgon, gJtj* McbmpronHocAnU htrMftttvk

ud.foltjt J^tbu^dtlicL, tr^cdanca.Scmcn oltojm

r nopxtoftmile.Quod contujum ignt torrtnt$m*&»%*

gMdkluterndrumiumiM Muntur. HotfmgaJtWtMt»'

ffoi it lcM7dri,4l>/ur cxpolt

bd

rptrdt.ftttm <p tamen

H ludu» itmtumprofrrrf. SftyM okm CamtlH faraHu»

dhondJtmtiempcrtiu* ^mtd obucnut -

Onaj»ra. CAP- ClHN O M F N C L A T V R A-

O*ayz*.Ldt.CrItd.0ndg*.

OJVdgrd, fmc Onotherd, dut Omurit ,frHtcX eji

torty vk

_ dtf: ntlt.ftore Kofdceoyrndgno:rdue<f*W uftccdtde^utnumolente. Xafcttur tnmonttb*-^

h

rddix mdducrit,mt>otu d*td,fer* fttfgft& OCm J

Ltu rjuofjue tetrd ulcet

Otidgrd (jnantumti

rtilstdttmalldtur

**d*i»f**V?

fmn t ,nuUm tftmtnq*'»*-&*

Cirfium. CAP. ClH 1 '

N O M E N C L A T V R A.

Crd. x«>«?. Ldt.Orfmm.ltd.Cirfo.L,*>

LaBugloflr.Oftic/

Clrfitm ,CdM& efi tcncrjuorum^"^'"JUfnim dhtmo foLoU, ftofdjfcttem f^Jr^'

noj;,, rinterudUdmoiles:fol,dBu0oftmtbA,^ Qt00t

tdnttuU.motttt. hirjutd.fdrtiLmeXtremtidtHU ^cdutM orbtc*ldtum,h,fiJum,,n«HO

«f'tUAJ0tld$'

Joluunturm Unugina . Hddittm hnm* ,toto W ^

Page 605: Pedanii Dioscorides

LIBER Q_V ARTVJ. 17t

gdtam, dolores uartcum Jc-

dare ^yindreasjcripfiu

Yrfton, ftmplktarioru?

_ bonapar$>yulg*trcm B

loflam exi$hmant>fed obTtai*

'caulu rotunAui, <]ui m Cirfto

auadran^ularu eji : Skut nec

foliola ab imo , Kofarum fpe-

ae , ffmofts anguli* productt

»

yerum longaO* continua : ncc

flores tn Unugmem filuuntur,

fed integrifere deaduntjucti-

fi

frllkuli* fe

ui

cere

* Cirfium.

Aftcr Atticus, fcu Inguinalis

CAP. C V»

NOMF. NCLATVRA.

k<THf afjtxcs. btt.^cfler ^ttticw.Ita.^efier

^itttco. Cal. La pctite

Afpcrgouttc.

ASter ^Atium uidicnluA hgnofvjtorem m cacumine ha

lem furfureumdutetimuCy Cr tn ambitu diuiJum,^C»

tntrnidii fitulum :fed ea fU caulem ambiunt Jc

blonga,hirJnta.FerHrfiJlrum

Page 606: Pedanii Dioscorides

- • DIOSCORIDHrum mfLtn

cidujtfedt,*

htuauxili*

«

M,fn-

pnreum florem ,Ji

U KiomiUAitmdmp^-hm.opttHUn.lngmm»

fum.

firutmr

ASttrtm AtticttmiAitr

Aftcr Atticuslng

t1f>Unt*.n4j1n*rj, mdfbtr

dl

lf€pLtntam. Afi

ir.qubdwipf**

fttBA

folijsfntmbitu»

J

/ rtumfi Vjih

t0&fn. M/ tmtft 9 >ti R«

m" cxicxm . nanpt>ttmwmftr B ai^tru cxw . ihp^ 7 - -

/jw.«»MCordntin iontext* ctpn !tvit .fiortm purpurtum

V ^4:»trfitatr ntti*jtiu.im fi

4*fruftrsnt ,ftA<j*oAytru»<jut tolortm Jimui * J

,

j)tJ

i

I(b| yrutvu CAP. CVI'

NOMI NCLATVM.

Page 607: Pedanii Dioscorides

L I B F R CLV A R T V S.

Sopyronaliaut phafiolon ob JimUitudmem uocant,t

niam folium cjuod eft ^ArnJofimuempampinostorqut

Cd^ttuUjimtm fummo caule ttnuia , plenajemmps , Me% Sufinm imitantu. Contra tufiim , cr cdtera peftoris j

Jemenex acjua mulja bibitur : hePattJs , CrJangumcmvtmibiM utiie.

17f

tyyrum horlie imo^nitum.naturafui hortifcpibus indufit, bicyu*

mfic4prQdentL',adntumdc itefett.

Violapurpurca* C A P*

C VI I-

NOMENCLATVRA,

Violapurpurea

Cr*. iop. Lat. viola. Ital

Mammola.Gzi.Vio-letes.

jola alba purpured

foltum habet Hedc-

ra mtnm , tenuins , ac m-

qrim , mc mutto dtfiimile.

Caultculu* a radue medim

prodit, tn quojlojculwjua*

utter olens purpuren*. Opa*

cts G? 4$*™ nafcttur. Rc-

jrtgerandi naturam habet.

Foliaper Je CT tx polenta

iUmuntur aptifitmejioma~

cho djhanth Crtnflam

Page 608: Pedanii Dioscorides

f D I o S C O R IDIS

mjUmmdlMmlm,f€tii<jMf froadtnti.

E XfUrmmf*r > uridTwm f*nt <prv yt 'miks

.nulloluetoionf

LsVtLt t t~*s$ THtmiU r«^h^fllfern ,m plmrtmmmsd V*L* tmrfmrtmMul

0t0*tr* s4 >dmhbwtri4»~*Uribnt

. ^mmtum^mumm umUmU t>t*m, }*> fl«* fn*nWU'^m

~t*t*< umrnulfHmftTtum tmtfit Immd,***"* .

> 4*m».lM Imrmm U> t.mfsfmt uftttt^cm^ *H

jZftmmt,* . Umiuttfumm . fmfm . , mmwim+*»Wfhmt<;.cr*lm>ftRm**j* !>m.<j*4tmrTtuu.

Ca jliJ. CAP. C VIH'NOMENCLATVU.

Cr.Ks**, * Ut.CAcdU.Off.bltMmcoHMtutm.

Gal

*X(dltd

imaud Uonttccuocdtur,fo^^f^

^ummm^dimcmhsemedUreclm.dlUf^J^KpipndMt oUdftmtltm. Sdfctturtn monttbm. %* ,

mdJrfdfld.dmt TrdtdCdnth deUnclu,dUtmmnd»t4t>

CMfUluM. L*Lr,tH,*rttr,d . mcdrlur.CrMUatutfcjcCX »

tmt

Lm.ftdl tyidrtrrid.mtar,mr.v—- 7 _, ^fi

fm.nnAfcmtmtrttd.crtHmtcrdtotlkd^ctcm &

<y cutem extendunt.

gf~> Attlutm.vt mppurtt.m,i,tnrmm

rftrum irui mtntmimtrt

Bunium. C / v Ci*N o M E N C L A T V R *;

C t V 4 *Ut.tnmum.lUNttuonefm(^

ixaucliarpcnncr. ^

Page 609: Pedanii Dioscorides

liht.k oy trrVnion caulcm cdit cjtuidrangHlumyffrocerum>digjti craf-

fttudine , m <jtto ramult mmutisfottjs ac JioribuA fcatcnt:

fa*f>roxime radtcem, ^Afnofimilta, loi

«wuproxtma :fiores ^tnetht : femen odoratttm yHyoJcyamomnm

- rmam ciet, excalfacttjecundas euocat , hem , mftct,nnibH6 utile. Tam humtdi quamficct,expreftcj jucct cauhbut,

i^hradictbm^ , ujm tnualutt ex ayua mulja. rjeudobumon

fiwtaitttkdmcputicat m Cretayfolta ramulosj; Nafnfcrens,*crigujlu. Torwwa

3atrjuc (iranguriamyittcrumj^ doloresja-

n*m f^term ramt autpotim ayua.illiti ejuoquc cumjalc Crmo>tepcmes

yJ}rum*> dijcutiunt.

Vninm m mrtm imultu nafcitur,pracipue<j; inUcitfigtdii.Vfeudo-

*»*nium CrxtcpcculiarispLinta,nthilmimmftnobt4 tgnota cjl.

Chamxciiliis. CAP. CX»NOMENCLATVRA.

Grd.x<zft<u Ktar&.Lat. cham*offm.ltal.cha-

mcaffo.^zl.Licrretcvreftre.Off.

Hedcra tcrreftris,

CHAmactJfosfoho e(i Hcdcrt, tenmorc , longiufculo , ra-

mttUs a radice qmm$fenuuc,dodrahtaUbm yfoUofts :fio-rt rt°U albafimds , candtdiorc, ac tcnuiorc ,guffufuj>ra mo-ur* <*maro : rad/cc tenm , candida , tnutdi. Nafctturm cultu.

bount conuementtf^mc ifchtadtci folia , mbm obohs tn aqu£

0*4; mbmjriccnk cjuadragcntfue dtcbm. Eodemfota mo-

°Jtnts mfeftam dsebm yrcgtum morlumfurgant.

Htmtoflis aut humilv I leAcra , non ca ejl planta ,<jua Seplafta

todtm nomtneMedcru tcrreftrt< t«ppellatur 9

maxtmeaim dcft*-

* '**w Dio/camfci, cr noU ftU tnuucm non rcftondeant.

Clumxlcuce. C A P* C X !•

q NomencU

Page 610: Pedanii Dioscorides

f*i DIOSCORIDUNOMENCLATVR.A.

/UmApcuct lumlorum dolortbmfrofttu 4,htrk*

rfntMKrmsfohfhfnrailMfcflortRojiceo.

U^fmai^maa^d^ rl,n,.U^nim)&^

^ ,.,.,» t< toXn JuttCorif^J/.bjimcndumfarumptrdtt^

i! Lingua bubula.

mmLi , fUrt T.jt.JHHttnmtdm

r>ui>iofrumjt

C AP. C X I I-

N O M E N C L A T V R A.

»*i?A«uw-y .Ut. Bu^lojfm .lUl.Borr%

Borrach

cr

Bugloflum.

miuns Imff"-&

uta4*1*

Page 611: Pedanii Dioscorides

L I B E R QJ/ A R T V S. S79Vgloffumper Apuleium Lucanis, Corrago dtcebaturjB.in,Cme-

tatheft. fttd rerum eft> B orra^tnem vu l^arem.tpftftmum effe B

u

ibjfum.liMKs RorraginHJpecies eft,cjuam Ojficw* Buglofllim vocat.tottur nojfro hoc temporetn horti* }taUcis,BttgloJ?i genuiallatum cx™ft>anu y(juod ftugloflum domejlnum *ocat,magis ad Dioftoridis de-

Pytionem accedens, nuam Rorrago bortulana. Buglojfum tempera*m*ntoeft ultdo ey humtdo, & ytno mteilum animo Utt&am G* yo~

hptatem partt.

Cynogloflum. CAP»C X I I l

NOMENCLATVRA.Cu, KWcy^ooM^- Ldt.CjnogloJfiim.Ita.CjnogloJfb*

Ual.Langue dc chicn.Offic.

Linguacanina.

Tnoglojfon foha latifolix pLntdgmis habety arfliord,

™<nora,lanugtnofa:caHle uacat,cr humtftermtur. Pro-

**Mm fabuletis. Folia cnmjuillo adipe ueten,medentur mor-

fou c*num,alopeaj$,e& ambufas. Emollit alttum, decottumberL ex umo

p0tunt9

[»oglojfam Yrdere cj} in macritper GaUias,& arenofts lodumul

*»> * Seplafta dtfitdcntem.ramufeult* btcubttaUbu*,flore purpn

"*>jmm m bppaceuymbtltcK rufo.cr «*• trrant qui lycopftn

tyntgloflam, pro eadcm planta acapiant.

Phyteuma. CAP- C X 1 1 1 1*

NOMF. NCLATVRA.Crd. tvTivp*. Lat.cy Ita.rhjteuma.

tyteumxfoha habet ^tdtcuU.mmora : cofioftmfeme,

L t"foratum:radscem varttam, tenuem, perfumma terrd

Tt(j<]tterun(.

tnnnlltfcrtpti

z phy

Page 612: Pedanii Dioscorides

,,* DI OS COMDfS

\pd* PTQfno*€rm *

Lcontopod C AP

C X v

fiux^ i;^--^

kt*

r :tau4m tradunt appenftm Ad *mMomf u

jnilJa^mmmvi nptdma noUntJW!)

Hippogloilum. CAP'

c X v I.

N o M I N C L A TVUo/y.fW^wAial.Languc

Crjpnofam comam, CT mj*

fHfttC$.Ld[>ltt<Mf

tfflit*

{*AtaUfmat» rdJixJmmi^mtJirt^ ^

U*n..U(ion^nuiUm*m *****.„ £

fUntmmmtur. I ItppngUffon raUnt.juma m ***** .„ 'go^

i

Page 613: Pedanii Dioscorides

LlBER Q_y A RT V S fS»

fcntaneum eft remedium. HdChem.tx» tntesimo infcrotum de-

cidentt>eximtefubuenit, haufto

fub ortentem folem, huitu cum

camium iurc puluere>yerum in

teTiinii prtmts dicbta ex hernia

erupturum ytdeturyfed poTiea

tonfolidatur > CT in prtsltnum

ftatum redtt, ideoq; bracci* h*C

extertor eruptio coercenda^la*

ftsettamauxtliatur.

Antirrhinum*

CA-CXVII*

N O M E N C L A-T V R A.

* HippogloiTon» tirrhtnum. It. sAntirrhino*

GaLL*Oeildechat.

ANtirrhinon.alij ^Cnarrhmon uocant,herbam Cdule&foltjs ^cnagalkdi Jimilem:florealba VioU,purpureo:

^ojjyUeslris ^ma^aUis nommata efi.Jemme uttult nartum

f"»'d.Tradimtperunflos ea,ium oleo Ltlmo, uenufiioresfert,

<ffi

LdtpoJfcftquisappenJumgesleU

llmt ejl quam Kna^ilhsf»lijs,c*terafn

tftrnt najutur. TatuUate Afteri Attt,

Catanancc* CAPCXVIII

o $ Nomtn

Page 614: Pedanii Dioscorides

NOMFNC LATVRA.Cr*. Hi[a**yxn. Ut.& lu.Cr.inmt.

X rooeHcremuJoudCoronoft hMlon^ttm,

-, lun modo,rrdtememcdfituldfcnd,fcftcuiu^f

U f ru,fm n i» >jt. <refcmm ler, amfich», <7*«*

trdhit ddfrettcm untmum mibu exdnsmdti.^ltcrdMW

u* mdrmtodsncm eXfUt, rdd,ce exigu oku mff**folu, LuneOhu, olore,C7-huU,moUrM^folut ouomte Olsux colore, rpfuu, mouivm, ».,

/„ -„/,.< (nr^,n,haA ocrtufum. nrinqnentn»torutmnku fordmuubm fertufnm. 1'trxno

mtutortx cxfctt. Jtxjfduxd muucrcs bu* trmmnW.

-T- I ufik, tomom. yomfojt **** <*%y£&tte, Cuput, tmroX,* I bnun mthunttefm bdkutdmt |

Tripolium. C A P«

C X I x.

N O M F N C L A T V B. A.

Gal.&Off.Turbirh.

Tm&m « Miii »<>/" toVrf"^ >£

demj, d,m,tt,t^ne tn *'">^IJ ,^>«dtmco cdule,m mncrone dmff

tM,, gprmt4'

res 'colorcm ter dse mittdnt.mdm c*ndsds,mcrt Ugfim

fommctemA mntur rdd,<e dlb*Mf^'

.*&Qmt drtuhom dudlmm mnofotd^.,, *r'^>

,

mcdiumcntddir \*rp* *<ntnsetf

Page 615: Pedanii Dioscorides

LIBER Q_V A R T V S.

<& Auicennxl urbtth : ( quodipfumeft

th Offctnarum.Hamltcet hoc candtdumfi

j«*

jia*rantiam, necguftui acrimoniam reddtt . Mefut

Tmbab,tx AtluartoMypi eft radtx, atque adeo tpfum lurbtth, qut

bodie Uplafiaytmtttmr. Quodvtrbex S- Angeltmonte lurbith af-

f»tur,1 hapf,x , & per atluarium , Vityufa eft radtx.Vroindevernm

Dnjundii Jripoltum & pcrinde SerapionU & Auhenn*. Irtbtth,

n»bu erunt mcogntta. Attamen Inpolu radtx, temperamtnto eftter-

tniiordmeairiercalido.

Adiantum. CAP. C XX.NOMENCLATVRA.

Gr,sAiia\o)} . Lat.^Adiantum.ltai^idtanto.

off.CapUtt* feneris.

Adiantum. Polytrichon

o *r^dk*

Page 616: Pedanii Dioscorides

r#4 niojcoRinuDitmton,Pol)t cho,fH0U oa tt foudfr

d> m fitmmo maJHT» di»tl*:cinlic»k<l

tgro fUrt niitnt.frdtenHes^lmHmalttrdccJ^

tnd.neattmUm^uej^Hm^ejHtfUrtmprojtr'^

ir, Ia fotnm , frodtfljtrdndi dtfftulttittj^rioju

frntimlmorfiimtmx^oefl.Contrdflomsilni^

*> Uitnr. SttnntLt cict , CT mtnfrnn. SttnfHtnis**"

mklet Contraferpen ^ morfm cruddheM^ftciM dtnfjtjrum^ d>fcHtit,fHrfurt,,C~

m*n*t» «P\

ttr* t itximo emendtU. DefUentest^huontmti^

tUno <jr Mjrtmo, Cr SuJmcdHt HjfjofO"»%•»#eim tnm Lxihio,cr umo mfuJim,,dmfrdftat.Omm

£Jmuteo~ore, fdt.t ,mf"'^™^rrAu uti/tttuufecornm ctrtd ouilut. Vmbro\ts,ty j

mtd^rictHm^ngmei^fonUHmjftcmtMfrm.

lilicula/cu Trichomanes.

C AP CXXI.NOMrNCLATVRA.^

C TfixCrtartt.Ur. 7r,thom4*esM/m

m^.oa.Folytnchon. ^^TFuhomdne, ndfatur ajdemm lot*, f"«* ^

FiuafimtUfedexihm :foltfi^''^J^d.mm h:> .nque dijreflti , dduerfumje , m t ^n*,crl,M ,fHftocoUreJ}U*dt*liom. Eddtmqu**

frjtfijrepojje tonfl

Qlv, ifc^yW^^P^'^^^^rum ftfti <fi

m,j"rLLhr<<&frimt ^rtmdtfrtUniti.qm kAioou, ,j*od,»<°

feplaf;4?"

f-Jmm trnm. 1 r. ,mtutS.fm rdmtUmfstidt, 1* {JMtkf*l]trm.l,tn. \ttnm Adtd

Page 617: Pedanii Dioscorides

fykfu p

L ! B F. R Q_S fS?

Jblcnd

Hirr

m*w*& fiuuiorum caucrnuUi& bumentibus tumulis innafittur, fo-

tysm viridi obfiuru , minutim mcifis , <? per lutexs in infertori parte

cihan yirtdtcandicantefirmo O*fiexthAd

, .iltj Saxifiagiam vocant. Ncc ob id tamm

'rjaxaernmpit. Snjutdtw ¥.[>uliymofimi-

fo>caf>iPacc4 m totum efifionde , nuodmultttma candido Adianto di-

fttt.Adiantum mcdio ejt mtcrfii+idum& calidum temperamcnto,de-

fa*t tamen, difcutit <& dt*erit^iUcuU ,g"ft* *ft>**

**n * ^ulcs &*m*ropermtxto>Ot mradueacerbo.

Xanthium,(TucLappa. CAP^CXXIL

NOMENCLATVRA.Gr.^ctvQioy.Ldt.Xdnthion*

Lapp

uerfa.

^Anth

Off-

tum

Uto er pmguifolt

cr

Xantl

cubttalt , angulofo , fineut,

frodetmtibn* ex eo crebr*

dlu. Foba ^Ctnpkcv habet,

tnjctta , Nafturtium odore

imttantta :fruElum frrandts

oltus. modo,rotundum, C?*

ut pUtantftluU , fttnojum,

am contatt* tiefttbw adhd-

ejat.ls ante colleEtm quam

perfefte fcccfcat y ttm£tt

O $ er

Page 618: Pedanii Dioscorides

tte D I O $ C O RIDI5Cr fi&ih ua(c raondnur. fUmoi4uttmftdt cdfMos jdtffl-

mtL mfidr Ufidd 4qtu nudtfcAt,mox ufttt, xnro antefctjr.

dum Jm SS9 mm*ot»nmu«,<L M m'^dpcfumc tumc kmimpontti

lm .. wUmy *e mnerAm >\^J*S£/\ jut m lh*f*AMMm Gslmi ««

dt i nbttit

Acgilopi,fiuc Fcffuca. C Af-

CXKIHN O M F N C L A T V R A.

_ , A lyM.Ut.^lofs.uJ.E^

ylof, hrrbMkfoU tntici ImmW ,fd«^J\ fummo Ufttffemm4 bitu ttrnkufr^f ^mtufiuf&ut* rxemtt.lllit4 cum ftrtM herU,WJ1<Utur.du,,tu< mjcutit.succm fu-itu Admixt«FJjf

,k

rundcm grttu refomtur. Bromm htrbA^SJJ^ ^,

*xu<4torum mmh^oens , dttoqmw cumJuAr

^

*ltrrum, cr mrt cobtof4rmodmMet***/<**

\0O.

^mtur.dMm^mMAltu^^itiUopt.mtc^^rt imLtum,& tunom mditum,contr4gr4uco ^

A&£_= '&S&3&&. „t +„m4»*4tfieeomiA>V ^^^Lmeto-^

j «mJ.ltr.nf+tlutzrfmo, toiontuUvt ,m*^^Uit*'^bsketJn Ui.imi *fi*

#**««'"** '

Glaux. CAP. CXXH 11 '

N O M L N C L A T V R A.^

Page 619: Pedanii Dioscorides

L I B E R. Q_V ARTVS. fBr

Gr*. y\av\. Lat. GlauxJtd. gUuco. Galli-

cum nomen non habet.

Lmx Cyttfi CT LenticuU folijs /lmik, qu& fiipeput ui-

rem.auerfa^ candtdtorajfettantnr.-ramuli aterra ext

hm (jumt femue, tenues ab radtce, dodrantcm altt :fcres cet$

YioL albdjfurpnrei exeunUmtnores tame. Nafcitnr tuxta mdn.Cotjuttur cum hordeacea farma,fatc O" oleo tnjorbttione,

dreuocandam extinch latUs ubertatem.

GLaux yRueIlio,yt apparet,C Cordo cognita, buicque non in ms

rltrmts tamum nafihfedmjiais ttlam>& apncis mcntibw, &druptit yijs inu-emturStdcum nznter yernaculum nomtn proftrat,t

^uelUocamJfit M*»»1UaW aLi»f A» U*rh* auam ImJj, Gateram, <T

*on raro bkubitalesfuntiw nat.des dijfi

Jutur, Qalega abunde ybuiutprouemt.

bftant <? ramuli,qmi

.J.nt-k- tti maritimis ns

Polygala. CAP. C X X V-NOMENCLATVRA.

Gne. -atWyecKO)) . Ldt. V Itdl. PolygdU.

olygtL fdlmi dltituJmempetit.folijs lentuuU,gufu d<l

ftrtclo. Qjyepota,Uflis abuncUntUm fdcit.

<^lygaU,mft altquo prodente nenurto,inco^mtain lafttoorb*

dchttfcet. Uam Htofcondts& VUnii in ta de/cnbenda brtuttas,

QCy

fi

iris. CAP CXXVINOMENC LATVRA.itueig. ut.ofyrir.iu.er off.i

OSjrisf-Htex eftniger,ram*Iosfere/u tenues,lcntos,frA

tlu/r contumaces:v tn Usfohd, qudterna, qutnd ,fe

wrd m tmtto, dcm tolorc muUto rubejc

potum.Jfi

Page 620: Pedanii Dioscorides

'

I* I ' S C O R !D IS

O 1*«dt.tuUc f»L iMumtxprimat.UniruyouM.i

nru miul mtm t Dio/cortdtt^ tJmttMtm^7rmmjr.i,}] finit .CT Uxai

Alpcra Smilax. C AP

NOMENC L A T V R A.

Crjc. | T£*xy* it.smikxA^

«M Ux$trA,^l

t\k

4ut PdltmacuIcauM^

fcuUit , *!> vm dp«*

«rrcmmfc conuok^

fcrtrdccmoicxhf^

tm rubcjMt^V'nttcr mordcnt. *#»*

an.CrantcO-pM

ucncnorum & J«Bi

HCrn r/w ""-]

h*

i Smil.ixafpc

xibh

ttntur.

per tn luccm <dt*f"£

Actmcnt* , q«h»r

Page 621: Pedanii Dioscorides

LIBER. QJT ARTVS jSp

Lacuis S C A P

I CXXVIILNOMENCLATVRA.

\?giore. (Jal.Pommcs dc

h

mcrucillcs

^Aeuts SmilacU foL

Hcderd fimilttudin

hdbent^molitora>Uuiora,te

horrcntjl

ijS

borth Vrtor rff

Luv,

^rum^extguum^forth

ndi

perpetu uli 5

ftfl

fattitatur. Foltapcrautum-

num dcctdua. Semtne cum

Dorycntopoto, termsfingt*

C^

Sumlaxlocuis.fi

ofk tn fomnti ol

SMik* aftera,Uedera *enw e(l,<~ iliua co^nommcimportata ex ea

Hrra m Craaam. Abundi tn \hufaa nafittur,£T mjylu»frequem

^boribmciraimbltataccrnttur.tiecminoriabundantia Smtlax Umt

mhujda prouemt. I \±coffu»arum ejl V olulnltf. 1

1

tc admonendt le-

Boresme Dtofiortdcm & ext» Gaknnm errorn tnfimuknt, quod dua*

»** dtucrjas tmm vna fmt,flanta>futant. Uetektemperamentt acjua-

<"<«< lontendant , aut Galenum m eouiHtufc exiTtimtnt. Vf w»'S

Page 622: Pedanii Dioscorides

DtOSCORlDlS

I

rtmrrptUm.Vltaffli tAtf.^ -_-.., ra:._ __,

tt Imt

y c__Ut.\ »«

.

tttrt Ttm__mm_ lt?mmmmm mortpt 4m^Jirunttr.Kim>

r • %m»tttr inbtrtu 'adjrmtlmm Vf**nt, ,mi wrp>co_nh«Cond-nt,aM

(4T,m*ltlmr0 t.mtm* ttmr.n f.nt.Smd-x Wr#«.

f

./, . 4»/. i«*«T# dtmtr/s Am » *k* «J?n"'

f*

',

<1ZL»2W __td,t.^f^r «immt _u.tm_l_ ttkn».m4*t_tt-m***r™r~>

ttmm mtimmt kmmt: h, C tdt O Cahmm oLUf^

tffmm\._tm t t__» mt_mSm._ttc, b*»F"- 4 r<w frAi «•« <• .mMmitmomftrtaml «*

Rufcus. CAP. CXXI^nomenclatvra.

toft._,_\.Hovx.Ojj.SruJcm.

STluifiru Mjrtm, _h<jmhm Otymyrfmt, tutM««*

tlntOmm* Rujci AftftlUtur.Fohum^V*f-rmiUme* mmronatum. Bdcuftr m-tmritdtf» " J

rotumb,* medto/oho depemtentes, o/feommnucUo.

le, r_mul» 4. r_J_cc c.tmt, uilthum modo lcnthjr*

mXHmttti foltofi rtdtcc tsrtmmifirmh, ACtrhd^J

ioI/4 tJmUUM mnopotd urttM »« citnt,menjesje

*a

M dngmt./li. ounntmtl t*'*» ^y,j iAni, cr re^ium morltnm. ln Aj/ert- r f

^tttf'

etm/ctimr.V tmr_dii tn«inofotu>n,eoji<tn

.J^yr:

dm.iUuhtu recento .%rAgorummc:,mW i

m*_n _»tcm <nt,Jed» ammoittnt. -uf(m

g

Page 623: Pedanii Dioscorides

LIBER QJARTVS. fi5l

mfpinofiim plantam , Italtab effeclu, Von*i topiyocant,

dfibults carni falfa arcumpanfili<,foliorum aculeato mucront

fi

r<

fi

irus Alcxandrina. CAP.CXXX.NOMENCLATVRAi

Grd. Accfvv a\t\ctM$(>eta. Ldt.Ldurut ^tlexdn-

drind. ltdl.Lduro ^Alcxdndrtnd. Gal.

i aurtcr

d

1A lcxandric.

ufurws sAlexdndrindjoho ejl J{ufa , matore , moUtore,

JLjO cdndidiore :fcmtne mterfoltd rnbro>Cicert$ magnt-

tUme : ramosjlarqttm terra^ dodrantalcs, tnterdum longto-

rcs 'radtceJ)lt{ejhi Myrtofimilt ,mdtore , moliiorc yodorata.

fotteMur tn montojis. Dtffiales fartm accelcrat ,rddice potd

Jexdrachmdrum pondcre tn umo dula, C ~jttlht idio urtnx du-

XiuAtur:Jedjangumem extrahit.

^quidem Yaurns Alexadrinaey Jlippogloffum, rnam&eandemplantam duxtffet Diofiortdes , mhd ntctffc fuerat fecrett* & adeb

tT*p*nqui$ tapitihtu traclaffe. Adde hk quod juamtm ytrtufijtte foha

^fcontaioradeferibat , Htppoglojfum tamcn fmgtt fptnofacoma, 0"m lummo ceu bgttUs efolijs cwergvtes. Ktm lauro AltxandrmanuU

^UguUrum e folcs pfodeuntium mettonemfaat , cum tam dicatfo-

T«y/e Kufio mafonbw , moHiortL , V carultdionbuu {? mmosptrttrram

Jpargerc dodrantales, interdum maiores. forroprhhttim l **-r° MtxandrtnjCi radtct trtbtttt Kttfco m.norem, ttneriorc, Cir odorata,

fwuiauelerado ,»ropttun: ytjuoddtutri^ tfleplantas, Htppogloflum

® ^iurum Ai uinam.of dit iHdtthtolm qui Utppogloflumm(cnutatus GorttixmontibHi-vtderit , I aurum Mtxandrtnam ytramt03n

**onjlrantc fn non inuenit.Uac calula^tijht acriucr atnaraefi.

i3aphnoides. C A P- CXXXLN O M E N C L A T V R A.

Grd^axvK€.Jlt^ut.l>dphnctd0MaLLdureoU.

Ddfhrjol

Page 624: Pedanii Dioscorides

99 t D I O 5 C ORIDIS

o^utofis^tmltss, mdcjurjum uer^fik^

forru modum utfcoju* ramos ucjitt .folta um,g«**i*>

mo&ar*.fr4a»toM*mjet4tfMor™i*ilW"'<r}M*

ccndHniur:florcscmAdi:b«cx,tumem*MM^

muttlx. Ndfcitur m montofts. PttuttM extrahtt fobm n

ueUrtdumtnpotu ymcnfes «ct, ZT uomm^ttnmU^

numducatum ,Jlernut*mcnu mouet. Bacu fiato»? '

dluum rejobtunt.

Chamxdaphnc. C A P»

C XXX II*

NOMENCLATVRA-

mafchio.OjfUureoUntas.

imxdaphne uirgas cmttut cdttalcs^j^^jeomflemtes, reil», tenucs,lcue'

:ff*U»r

'

„**

Uusors muUo ,ac utridtorajemcnro^dum^v, >*

folsfs. Mnuntur uptt»Jolort^trn* fol>*f2J '

dfedaJdatormtna,cumutnob^Lfcs^urtn.mact.ldcmfMn^)fuUH4,mcnfc

MtA***

urtoU notifr

msakundant

mflipmtant.Sam nnjnrn***»™*-'-'}' Mm&W^ ,

qmarotnndam ^Mamrfpaunt.^at^JLdepromat. Et oh ,d eam nonnuil, Yaurcoia *4*

..^f»matulcm.pnmoLbro* l»o/corultdtfinpta^<*„^Troutmam , >eram $t DtojcoruiuChWat t f*

Page 625: Pedanii Dioscorides

L I B F.R OV 19%

Vmcaperuinca tribnit Pliniut hbri xx.tap.w.cumeis ioUaU,qu*s

tf

d,f

fijfe reperiat,necfoltorum laur ,fimtlit

Veratrum album. C A PCXXXIII.

NOMENCLATVU.Efct&cg&.Ldt. Verdtrum dlbum.ItdlEUk

borobianco. GaLVeracre.Offic.

Elleborum album.

HelUborum

H Elleborum album,

Ldttnt

bum uocant,fertfolia Plan

tagtnis > aut Beujylueftris

Jimtlta , fed breutora > &*

nimora, rubefcentta : cau*

lem cauum>quadra»tdtem,

tumcis couolutum cum are-

fcere ccepit : radtctbm mtt*

turmultts, tenuibw>abob~

longo er extguo capite ex-

cuntibm , Ceparum modo

fibratis. Nafctturm montt-

btuetaflens. Hadicesmef-

fibm colltgendd. Optimum

habetur candidum , frta-

bde, carnofum, m

Uic u Zi* f9

{

P tentum

/

-J /n M

c*? ut*

Page 626: Pedanii Dioscorides

f , 4 DIO $ C OMDIStentum, neeUmtn lunct modo mucronatum ,ftaif^

puluertm emttut, cr tenucm habet meduUam,$**»+

modum ftrutm**f*fahuam fubtndt aens ,hmfctm^

tem (IranruUt. Prmutmn Cjrenaicum tcnct. GmW»*

tem <?> Cappadoacum. candtd^CT ^lucrc^'ta , celersmfiran^uUtmmouent.

romttttmeatttmtt^

trahst humores . '<V*<*****^TZXds/.uUunt . p.rtm smpofstum necat ^^J^,mtnu exaut : mures tnterfat , cum MtUe crf* ^iimn : alfumtt ctrncs jco^atur ma. Daturpg»

c ,cum **su mulja , autpuitt , aut <juau» *»J

^Jpant, O* sU tnUffatu,MauUocor^

ttm pottont ftrsftstarmt , tum maxsme a

Enntnft,cm nunc ajfentsmu, QjWffi*™**kuprttfcrttm ttdtutme dt^mafsmultnedu^

(

Uon<mtX?oner,Dantr>*nnu«»nfu^jo HaUc* cremorc . autpaucum antea^WLjfiattm Vtratrum ojjermt^ralerum,£%*.,*jHfhuwmmtne^ut ualetudo

^rpm^rmatJi „

prftsue mtditamentum corporsbm offcratur. r

atantjubdsu ex eo baUm,cum actto.

Veratrum rtigrum. C A?'

cxxxm 1 *

NOMFNCLATVHA-

Page 627: Pedanii Dioscorides

L I B £ K QJf ARTVJ. S9S

Vcratrum nigrum. Album.

Ita.Elleboro nero. off.Eliebortu niger.

Elleborttm nigrum appellatur Melampodton^uontam

caprarum pa]tor,nomtne Melampwsffurcntcs inje Prce

prtmmpitrgajfe,etfanaJfefertur.Eolta etutrtda, platani

flm^ta,mmora, fohjs Sphondjltj proxtma,JubaJJ>era,ntgrtora,tknbus diufnns tnaja: caulisaJf>er:Jlorespurpuretycandidi, ra

oharentes:Jemen Cmci,<juodin ^fnticyra SeJamo$-

mto deietlioncs molttintur. ^adtctbm coharet nigris,

t€n^bwJcapitulo Cepajimtltconfibratis^uarum efiujns. In

Cr ftticttbm locis enafatur. Optimum eji

des

*x huiujniodipetit

Wifiimucwnitut

^Xnttcya. Ntg

bet corpulcntum&pl

mwt tro

**mjk medulk, acre gurtu,ferucnsj},CMuJmodt efx

P x cone,

Page 628: Pedanii Dioscorides

<o<S DIOSCORIDISfone yPartufo,C^ ^etoltanatumMtamen Hthtmmf*

eellst. feratrum ntpumpurgat ucntrcmJetrMt blt**l»

U^datumperjcautcumScammoma,V trtbm ohhf*

drathma fah: DecocjuttHr cum Lentt& tufatk f*Hp

ttoms- caufajumpuuntur . Prodcfimorbu comiu^mm^

Mc», mfvuemlm trttcuLrusdolonbm^ reJokuM*

Jcs mdttum trahst.partu, nccacpuytt fisluL»mrfmh

tcrtta dse detraclum.ltcm tontragrautUiem auditminW»

demttutu rMa.m aherum aut etxm tertmm dtcm tfjtjt»

Scabsemfanahtllttumcumjhure^tccra^p'^^

no ito: utuhgtmbsti, lepru, impetigmib

drnuum dolorem colluttone mstsgat,crodenttbmmtk^

Us commsJcetur.Hy drofncorum uentrs^fmomfom^

clum ex eo,farma hordeacea, V mo, cataptftf»»

proxsmeradscesusttum,umumpur^anMfacultattdom^

,m refbarfu domos exptart arbttranUir.^arcmttrjodttm

Jiantes, ^poUtnem,^cfcuLptumj,prccantur, actmm^

f

U utLtmfaduoLre entm nonftnc pcrtculo *<***£4H» effoRsontm Hcllebors confexertt,mortturum

ftt}*»

tuourtum efi.CeL rtter efjodtatur oportet, cjuorstmWpu aurauau QuaprttPter, ad td arccndm ,

o$mJ

^t^eoCr^LlsnetonJmm^M^ f

tunt redduntur. feratrs atbs modo cmcdulLtur. ^*ll» VerJtr, >n,ca,c*m mtr, trcs d,ucrJt\,M n ^

<Vlbr>b,t \Mofcor,dts)JlortConUM purpmto. ^T^^fff7 WtU <n y,rul, lytto. I m Ujptocs.vtjjorcttxt' ^,r.uione d.Htrf, >nt.Uam pojlerwrum dturum n» t &

(* moJ ,pft JtprtbenJ.tMa,th,oim,c*mif>y

d

0TU^f*ta >Umur. A t purpmeo, pofl \mgam i^rtan ^,Jympos praparat.onm,, med,o Vj ;«¥'«• ""•£(„ m*fiem L,t.Stdnec> l^^i/^eJirMJZnfr,^fP*r«ns(nemp<M*,»f»jio>st)iu*mm*

^icrmrmm.j t ^

Page 629: Pedanii Dioscorides

LIBEH QJ A R T V J. <*yfcmdaw fanaret. Necaliter in melancholici*, fer albi infuftonem fuc-

nte incommodo. qUod Tridentini fortafiis vtfyidttcoth caufa conii<nt,& quodprobi correttum,fiorent tres h& ni-

[pecies menfe HartiOypurpuretis maxtme, infylu

A ifh^ ^ ^

diorestalu's qtu cxrtdex )@'fubalbidtfunt. Veratrum nigrum quadru

fdes confjut talbo eis innocuo. Veratrum jiatim e terra erutum,pur*

ne(tprimum,& cjuicquid tfh cauhum cradendum.tum inym-

..tndum&feponendum* Vuluis yalentior infuftone,fed non nift

toohTIu offeredum.Dofts,kSluario>tres obolhplus aut minus, pro Agr*

totwm habitu. Veratrum alhum & nigrum excalfacientium & de-

fountitm tertufuntordin^yCumni^rum.guJlucaliditatem amplto-

Urn>albumamarorcm maiorem pr&ferat.

Sefamoides magriurrt* C A P#

NOMENCLATVRA.CV*. ZnactpoiJltf. Lat.SeJkmoides magnum.ltd*

Sijamoide maggtore.

ifamoides magnum,m ^fnttcyra Helleborum uot

uamalbo reratrotnpurgationibtumijceatur.fimilc eji

stntooni aut ^uta : longofolto:fiore candido : radicegracili,

^itua.Jemenguslu amaro,catera Sefama ftmile.Ventrem de

irthitjatur trttum ad biliipttuita^ deteBtones, quantu tnbtts

tytis capttur, addtto Veratrt aibt fefijutobolo,exlaquamuU

fc> Seftmotdtparuo caultcultfunt dodrantales:folta Coronopt,

n,l»ora)hirfutiora:C7- tn cauhculorum cacumtne capttula,fio-

fmpene purpureorum^medio eorum albo.femen Sefama,fuU

UHr»}amarum:radt.\: tcnuts.Detrahit btlempituitasjjemen ex

l mulfapotum ditmdto acetabulodUttum ex aqua,tumores

bercula difcuttt.Nafcttur in ajj>crtf.

Vm Sefamoid» rtruque gtnus in fola Antydra nafcatur, nihil

mirumf, boc careamus, at tdeo mtognitorum fimoliaum

ordma

P 3 eenfi

ii

Page 630: Pedanii Dioscorides

f o9 D I O $ C O R. I DI S

hitur. r±j,am»,< C*ri»,Stfmoti* minorif.yires

UmtAUontm rtftrrep»trt.<j*.im ftpUfts S&nht, />

Trtn.Ui4ntAt nJtaUiob){j»l.

Sylucft CAPC X KXVI

NOMFNCIJTVU.

jaltuuco. Gal.Cocomorc

fauuage.Off,

Arcumvfi^*'tlufoloM^uIf

nere^umleW?'

U4>.ucfirm^P""r

ro

Cucuimrfyi€?* iliiu. }im decotlo dctc

llltu cxfohtir&

rcm omncmtutnore»

t,t:mfofu**tf*L

to,cr itiJtd. hm dccocio acw *n ***»' • -.

oC0ttw

ndimpcttgmllrprdsct wnhgmcsdl>/ttrgtt>^

colorereddit,V 'nfatu mddiUs cXfurg^W ^

Page 631: Pedanii Dioscorides

L T B E K CLY ARTVS. 19$

fiiQholitfondcre , ZTitem cortex, dcetahuh qudrtd^drte , ht<*

kmpituitdmjj detjCMnt>frdfertiminhydrQfiCH : (deieBionet

mm citrdltomdcht miuridm mouet ) rddii.it Jelibrd ,m uim

frtjertm Ltbyct hcmina conterttur , dantur^ ex eo term cya-

th triduo, dum tumor abunde deprtmt cernatur. E fiuclu hu-

tufce Cucumeris ,fitmedicamentum quod lUtertum nocatur,

Adhunc modum : Decerptt Cucumeres , qut tatltprottnns exu

hnnt ,Jeruantur notle una : poftrtdie impofito Jupra craterem

rmore cribro,utrtJque manibwprehenfiJigiiUtimJupino cuU

trojnrfum nerjm aciehabenteji»duntur:at^ per cribrum hu-

*»or mjnbietlum uas cxprimiturjimuljj carnofum quod hajit

'"bro, quofacilius exctdat,etiditur : quodttaprejjum eft,reju

krefmitur, atquem utctnapelum demittttur : coaceruata au-

Hm tn cnbro ,Jegmma , dulct aqua perfunduntur , Gr denuo

fretfa abucmntur : humor mpelut agitatur, ©" hnteo opetM,

M expomtur , dumjj ftetertt , totdjupernatansaquacum hu-

toore concreto,eJfundttur : hoc uero identtdemjicrtJoiet, dontc

txtjies aqua ItquefcaUquafttliattm cxhaufta ,Jedtmentu mor-

tviojujapitur , cr contcrendo cogiturtnpafttilos. Sunt qutad

n*uriendam protmmjucct abundantta, crtbratos ctneres humi

toftargdnt , cr medtum cauantes , trtplicatum tmteum obten*

^Mj per quod elatenum cumjua humidttate dijjundut,Jicca-

toHfrin ptla,ut dtilu eft,coterunt. ^cltqutpto duLt aquama-

r>»umperfundentes,tta eruunt.^ittjm nouijl

ffergunt. EUtmum opttmum ejfe confiat

nonponderojum, cum cadore ientter humet~lu,guftu amdrtfit*

***, quodj, lucerndrumkmtmbm obtetlum ,jactlejUgrct.

torraceum tamenfcabrum^ftturbidum^eitetur $ atq,Erta

^nerii^pUnuftugrauc CT utttojum efejoiet. Ncc dcjuntqut

Cucumtsfucco ^myltm tmmtfceat.ut candore tfjumcrlern-

'«to» mttcntttr.^. btmatu addecenntu deteatontbtu uttte cft.

P 4. lntcger

Page 632: Pedanii Dioscorides

, DIOSCORIDM**"&crmottm

-<>' ~l lmt(t:mtmmmjtmtobol*:?«™>^

fauuUm coMofim , PtruHiumdfcrt.Btlm * f*"

m?4rtecxtr4 t. Opnm^fujftrtofsefim^o.^

fit deiftltonem moiin , ddi

jm>d< olo, , c (ufftim , ex«i»* Emmtf^tp'eUto.Poften cj4thmH»m qtut ttftdtforkmr

j»tt

t4rmmttom,t,onn 4«u4 d.lntnt Elstmm.J^W

T4rttiPtmttStmctinn4oblmtto. Quodff**"

,T*Lmlt , oito 4uL*ut»to trtno rtfoluttoJtmmm^Porro lm rjm cxtmtc mummi*r*omtim**i»*f

ot

r, tonmmt , etcmm nomtndo rtfrtuuntur. Q*P"" ,

nuubtm dtnfmdo emoUovtt^^^rmm menjcs V4rtm tntc4t ,

tn pejjoJubdtUtmI - . * . J. ******

t

'mTdtTnZumZtTtn4r,lm 'mfr* ,<T***"^ior,U U\,«4t. Effuapmvgtm&n*w>«*

m

AftIIe,4Ht ftUt t4urmo.

v IdterimV,">c,i

Vcmmtr Anrinm ApnsnofmfntUugnstm.™airti^a'

tmmtrmfylo*ftr,< tfttmm»*%*«*.« mpptu .u%t U-

txt u.£m r <flL,.r* rlMcrmd^olcg^J^ttrrurmm lumtmbm obiefl*m

|

4<sUjUgrtt itS' mym*

r.4i .dqoti 7hf,phrafl,4H,h*rtutt. Qf ,'ad^^''mrf de/tr.1 », "Vn" ""^rlter,** <<»'

t ,or*4t ImoJ.f/mm&Pl,»"»"!1*>"r - *,

tgt>tdaut

<*UstMttftp4rUomr*Um»Am*ror,<.c**r*m ,„

rtft.r.mm. Ktsdu»&f^rmm • mtomtro aertt ,

,m .fed mmtlnim mttft. "'^'^Lnijm<l,rfotmJ*efiori4.0>m,o1lK»*C*ri

*** >

n*<**

$m»f* *Oj,rrj0r*,ti>xirw™,%s ——vVlI*

Staphisagria. CAP. CXX*V

N O M F N C I A T VRj- ^r«4.^al.i'H<rbcaupouIx.Utt.m sjg

Page 633: Pedanii Dioscorides

L I B E R QV *oi

i

Taphis agrt*,Jiuchpecbculaw y foiia ha.be

rufca j diuifa : C5~ cauh

cuios rea <& x&Fertjlorem gUJIi : Crfi

cr> h trtdng

fcdhrum : cx ntgrojuh

fuluejc\

guftu dcrem. Grdnd qtimdc-

ctm , Ji trttd m aqua mulfk

dentur , craffum humorcm

per uomttum purgant , Jed

hauferunt, amhuU \e

attcn-

>portct 9 ct aquam mul

fam conttnuo potut quontar

pericuUftranguUtionpsmftStaphisagria.

«W* Ofauccsadurunt. Trita^Crcx olco iHita,phthiridfi

frodeft.itemprurtgtm crpforis. Cttplurtmam pttuttamcom-

Wnducata : coBa tn aceto , denttum doiori colluto orcjubue-

nn> rheumattfmum gtnqtuarum (ifltt. Vlcera oris mananM,

tm Mellefandt.Frcnuhu6 maUgmati* impowtur.

TaphU apia^us.& VeAtculirx<,(? Vituitaria, in Apuleia Cdld-L m

tfcitur. Hoc tn apophlegmatfmos CTr**i~fi* ^t^hUt* An-rtj.* (ummddcri*ni:^entap

rfo

M

Thapfia. CAP. CXXXVIII-nomenclatvra.?r*. Qa^ta. UU Offc. Ital.rhapji*

i> 5 ihdffu

Page 634: Pedanii Dioscorides

*o% P 1 Sr ORIDISTHmfunomentleoMceftUamdtn^M^'

msnistnJuU.frm. ntnucuft. ToU*»*> »*»

UfmuUtft nmhmtmk h^s Fantcu^k^

m cmnmnJftn^uUjur, um•^*?**£F<rnU,Umn.J<dMm,nmo m,nm.,^or«n^nW»

smbtt*fcroU

/„mtrvW*

tfUu

i fbtttem tnlt cxcmuu coofvrtlut , f»

LmTkJmJu* Lj,cmUJ>«»-""SKi

cnQm&m qui J.

\AUdior numjicm»**j-»— -, i^ #.

„ f tousmtemextrMcimexutmW^ttrt^

rumjrnttt. ^Juccum^-^££Z*„»******** dtes tfrtcm eft,

Cr'*»*£%£ *mS#- *,r,*.nmwm Utits uchementer mtumtjttt ,^* '

,,,dinmonum

vmmUntfufinU . em ul feim bfmh tertto CT

muLefmtetJbnmt ,&> lUmumn^^T^tf

mtM.nnnmfuccm.fnreim mm hahent. Lfem

J, u^tm^Ifotm,utrtnue%bmcxtr^t.^^Jmmoicum teihnjmmm ^nclh, drtthmu'&%£*

HmnfmoMfmtnuotomttmtJnfmoJts^ Jfi

ioUrslm , Leii.omU.j, . dmur m tJm«j£JUmjfutUfitnom<r<. T*m rndsxfmm><<"<

\ fri*^fmet tnmm usrcs4defujunt,usm h'«« y&nlio .ubscxtmo *U*u>deuo«ndmn

eji >**mm ^nUo tenmfeetmU eftund* Jultm im™"»"' Thrt

frJtmdfe. 1 1 exfUnt. luMxjmcmj,cnjm ^yt

fmnomL.Jnf.lUt* bmtts^ uJbsm :Jtdno»t» ^

Page 635: Pedanii Dioscorides

LIBER QJARTVS. ffoj

Itmtuntur:locws deinde aqua marts cahdafoueatur. Vstia cu-

tis mfacie emendat,cum melle tllitusfuccus, lepras tolht,tuber-

culxdtfcutit, p;runclfMctimfulphure,indtuturnii pulmonum,

kerum,pedum,ArticulorumjJuAletudimbui utiliter illimtur:

uilet adintegendam colisgLndcm, tjs qutnAturA, non circun-

tiftone,curttfunt:tumoreemm exatAt,quipinguium fotu emol

ktus, prapnttj lAcluram refirctt.

Tllapfu herba nomen tndidtt T hapfut infuU .vbiprimum reptr

taefi. I Uc nofiro ttmpore ItalU non ignota.non tn Apulia ta»

t»m,q H0 louferuUcea planU nafiutur.prouenit.fedinmarttimu ttti

tonenfibus. Yadua& Xcncttjs in hortit ytfttut, TcruU adfimiltt. Qjft

^otannuex kpuU.tveniunt herbarij .ihapfiaradices ehbrant.aa

poflea lurbithvtct hos corticeseuendunt- 1; adeadem qua Turbttb

yalent.Thapfa acris& pottnter caltda,& perindt humtda t(l,fiq»t •

dtncitarnrruynhit-u*

Spartium» CAP»CXXXIX.

NOMENCLATVRA.Cra. eitttfay. Lat.Spartion. Ita. Ceneilra.

Gal. Gencft.

Partionfrutex eft longus;fet ens uirgxs,finefoJijs,firma

lfAclu cotumaces,quilui mtes umauntur:feme Lenttcul

mfoUiatlis phAjiolorum modo ndfccns:fiorem, ut alba Viol

heum. Vurgantpcrfupernauehementer, Hellebort utce,atrd

fenculum flores zrfemmA, ftmss obolism aqua mulfa pota.

Semen deiebltonem mouet. Kamis in aqua maceratU, mox ttf

fi^xtratluifuccH4,ifchtadicss CT angma laborantibut auxt-

u«tur,fi9athi modumieium btbant. Quidam marma aqua.

alunt,tr tnfundere tfchtadicss clyfiere-flrigmenu

htiSparton

Page 636: Pedanii Dioscorides

#04 D lO SC OMOlS

_ ma fUnU, dttm ijtjn*

rum.SamyntmfinKittr^

t„r,vl>4CCorbtittxHt»r,S»«

ttra valubmb*"onst4ty<r?

f>

<fi

finult

>mw& Tir"

Sparton

Silybum. CAP-

CXl-'

nomenc^*X V R A.

bon.M.Sihbo.

"^^;?.^rwi/ cum•JtleoUoj, cott4eft»r.t*b«fi«"

fonJcrc potm,Homttiona ctct

f Hamprim,t&*m in H*,*r< Urtum,tmf*»^ '

J 4blt£*bu »r,t*m tlU yol*tnt.nofiuand*m.

Glans ungucntaria. C A P-

C X L I.

NOMENC I ATVRA-

itd.chidna HngucntA"*\

y&

entdrt*

6*.

Page 637: Pedanii Dioscorides

LIBER Q_V ARTVS. so$

L&m unguentartayJrtdlf44 eji arboris Afyrictftmtlis,

magnttudtne ^Xuellan* nucisycuim nuclepu qr&carum

itocnm more tritm,humorem reddttyquo adprccto/a ttnguentA

poolcoutuntHr. Najcttur m ^tethiopta, sAegyptq, ^Crabia,

fTPetra opptclo fectu Iudaam. Prafertur plena>recens, candt*

MifUdfaale dehbretur. Eadrachmapodere pota yltenemab->

fanut. Cum Lolij fartna er aqua mulfa , podagrtcis lUinttur:

PJoras lepratii decocla tn aceto: mtihgtnes &' ntgrjt ctcatrices

tm Nttro>emedat:Cr cum lotio, lenttgmes, uaros crpapulasln f<icieyZF cutis uttia tolltt. Vomtttonesmouetyaluum cum hy-

womelite rejoluit.-jfomacho aduerfatur. oleum quod ea expri

miter><duum potu ctet. Cortex etm magis adflringtt,uerum tu-

J*0*expreffzJnccH4 ab/iergenttbw medicamcntis adtjcttur^

Jfcc adtterfna prurtgtnes Crfcabrttta* tdoneafunt,

Vx vnguctarta, cjuam Grtci Myrobalanon,& Balanen Myre

pficon vocat,no(iro tempore copiose m Hijpania nafcitur,apudq;yn$uentariosirifitt4r, hen nomine. Fruclus intotum VtTtacijsfimilis

r aplior tamcn,certicc candido ,fartlo admodum nucleo,craJfo, & oleo

J**<Jt*ooUum, quod Renvocitant extrahttur, nttUi fenio aut mucor'%

Wiitum. ]d maxtme ducitur ab vnguentarijs,ad disiemperandos odoUs;Ofitnduntur nofirofaculo radtces,Been rubentu,& candidi cogno-mn*, c]uo4 fcplaft* m medtcinas cordiales vfurpant. Sed neutra, vera

^ncjlradtx. Nam Serapioni Becnradtces,Pashnic* mtnortsftmtles,Co*toru, od>>rata,cr commanducatu vtfadx,ex krmcmaafferuntur.n°ftr*0-ulo&vtdtslant.

Narcifliis. CAP. C X L I I.

N O M F. N C LATVRA.Grt. vxfx.nro©'. Lat.NaraJfn*.lta.NarciJjfb.

N^Orajfum funt <jut ut Lilium, Linum appelUrmt,folia

Porrojtmikl,tenuia,multo minora,ZT angupora: cau

feCrJinefolifsJufirA dodrantem attolliM: fi<

m<M

Page 638: Pedanii Dioscorides

€o* DIOS OPIDISmtm crocem,m mmmjiLmfmfmmxsmx.mdi^dt , Uhoftfemcn uelut ,n tumca^rHmJon^.Pro^f

mm ntUtimm monlibm,fiuutodore.CttertW"»fJ

tnr#f* herhvcumunm olenl.*Jx cofafr££jhtl*r,H<mitoTU eft.^imhuiln tgufrodeft, cnm

'«>mtnuunmtfmm^m^mmV Lxxmn^'Z*m* mucubrum dolortvm trtutx M^tJtmffxf

enucuUt.CHm rnoty MelieAcerumfordctex^rJ

frffm rumftt tonco&om refxgmleu InjixA corfor

. 11/14tum Lobifitnna& Melle. .^u

*M#A»mr<Mmm«m«v^^^^&*

£H ^? mttTdhlt.

Hipp c ap

C X L I I I

N O M F N C L A T V R A-

LmLmlm#*mM<^f™^im*Lt^o foltjt

oleM,tongiorivm,molkonl>mj,

fm ' " '""}

[onj>iortl?m,moiuo> lv—j, jJLMiX*

fioret Hedcr* corjmv«fmtlet,r4ccm4t>mmh**> ^

tmmm,Cr moUeuxnMdt, <*f'rU r*W"*'''l «**'

tmco m^<t,cr4A,moll«,Am*rAg>ti*»u - EX 1 * jdh

Page 639: Pedanii Dioscorides

L I B F H (VVARTVS. ^of

Thdffid, [uccn6extmttur,quiferfe, Cr cutn Eruifdrindfuhd-

ficcdturyO~ *d ujum reconditur. Stncerutpituttdtyb

vuedetrdhit, obolifondere: Eruiuero fdrmdfuhd8tw3

or obolit , cumdqud mulfd dimtdtd hemtnd tritm ddtur.

t CT herbd liquamentum depromitur,utt m rhapfid.

tn purgauombw modm cftdrdchmd.

Vtbeplant* ncbis into*ntt*,ad C.hironU centauri palinge-

nefiam , rcmanebunt. Ham ipjnm nomen , equorum natur* ac~

nmodcitasoftendtt.

Hippopharftum. C AP- CXLIIII*NOMENCLATVR a.

Gr.\z7tctpcu^.Ut.Hippophdfton.ltdl.HtppopheJio.

Ippophdflon, id cjuoddltqut Hippophaes appeSant , ttd-

Jcitur etjdcm locis cjmbm Htppophacs , eftj^ fymdfullo-

genrn , humtlis herbd ,fme caultculo , fine fiore : tnantbm

>tum capttuUs :foltjs paruis,jfmoJis: rddtcuUs hdbensmol-

. (raJJM. Succm radtce ,foltjs er capttulo exprtmitur , C7*

tcatnr.Da!m,ctttuolcs,trtbm obolts,tn aqudmulja,acjudr»

tttasJ detrdhtt. Prmatim comittdlibm morbts ,neruorunf

C?~ orthopntzdconucmt htuujcemodtpurgdtio.

"icinus. CAP. C X L V.NOMENCLATVRA.

loo\m^. Lat. r\utnm.ltai Fdgtuolo Turthefto.

Gal.& Off.Palma Chrifti.

ut Croton,nomen dcceptt d I^tmi dntmdltsfimtlttu-

. ^Crborprouemt pdrud Ftcm dltttudme ,folto pld-

tonhmatorcUutore,C^ wgrtore:rdmii, tdudtttbm^ tduts,m^Crundmis morem./emmem uuts a$erK,<juodtortuibm exu-

tom,Humum animal reprdjentat.ex yuo oleum,nomme Cttt-

*»»t,expnmitur ,ttbts ftcdum, lutcrntt emplaftrtsduttle.Grd*

* trtgnta numeropurgdtd , tntd fotu,pttMtdi>biUm,d<judm

Page 640: Pedanii Dioscorides

4<f9

R

•f»inh*rtm , ntn prt

ftdilmanumm

nroscoRiDUtjue ftr u\am extrdknt,

uomitwnti moutnt ,JU *>

tucunds tdmodum efl >&

moleft* furffUo ff^flomdthumHthtmtttrpO'

mut. Tuf* V >¥'U>,

ustu tutn tn fdoe ,

**ft

exwff*. Fd*cum f

lorum, tumortsfeh^

rtienttsmwmvakM

etdemex «eto tllM >>g*

fdcros rejtmff**'

A jmtk. U *>***'*

rum a «tcrtrm 1»

lum,n4.Upmr^t,mfndat.^«S j,*Unmft*Jlmrrn*rmm Umtn*.\apmr^»t,^-j

„ m elprnnunr cltnm .ummum UiUdm& hum>U« f

tdmft Vdltnttr itgtnt

Tithymali CAP

C X LVI

k o m f n c i a r y * *

^.^ual.HcrbcaU^ rk

Page 641: Pedanii Dioscorides

LIBER. CLV A R T V S C09

Tithymalus. t Tithymalus.*

Ithymah qenerdfepte',quorumdfadns , chdrdciasdp-

pellatur, dh dhfttbus ^cmjgddloides : alter, Myrtites.

'fatmma exifltmdtur , eumfy Myrfmttem aut Cdryttem ho<

"tertw, Parahns , ejuem Ttthymdhdddpfcllarunt :altu.$i

'hfcoptnj : mttnttM, Cypdnfiia* :fextM,Dendroides:fepti-

d,'i V fup

brijdtleo fucco dtfte dcrt mddentes :fc

s. Anrrufiiortbns,V lon^orthns : rddn.„ ,„.iguflioribnf,C>~longtr*!fidtgnoft .- pendetm cdcumtntht*s cduhum,comd tunct,fnh

f< CAi-coU foholts hulnedrum ftmtles , infohm femen conti

"ttur. mfciturm dfferis cr monttbut. Succut dluttm purgat

**»itpituttam bilem^ , btnis oholistnpofcd fumptts :©- cun

*?»< mulfd>Uomitiones mouct. ^lppctcnte utndt

QL,portt

Page 642: Pedanii Dioscorides

tfto D I O S C O R ID I?

W£P fore , fuccmconpjt

muU , tnox#&Udfe conckfts ,

exa

^ltaui Jtjcmntja

Erm, CT i»/W*%

ttksue

cum l

f

tjiM : f

^ njm reconhnl

"eumtufntMfbtf*

\orro m *+**ncrjue fo ucnt» f>Jj4re

auenf^f

>

Tithy Jfehnte<\

g*t,cor^>ftymf

& ' i \*mr*

afsllos euclL.t ,ren* *,,

Melleohhmfd.reii,Cr

'ficot , frnrgat

oleo , perunclos tnfote C4p

J

yum oUHt .toiltt t&m "T^L'-*

r y 9ti , earUmHlos, ft*g<a* M^tm

eUHmM^dolons^fedceraentcsoVum^^^

HCJTki.i pt

Page 643: Pedanii Dioscorides

L I B E R QJT ARTVS. tfii

ficcantur. Semen Cr folia lacletfucct effeftum pr£-

'imidta aceubulo pota. Sunt (jut tnueterant , admtfto

Lemdio,cafco cotufo.%adix drachm&pondcrem hy-

iromehte pota,per inferna trah

doloridurt/f^tur m/J//tn nrp. f/ Mjrfy

Ctryiten uocarunt , fimtlts fuapte natura Daphnotdi : folijs

tyrtiyfed maiortbm^firmts^ tn-cacumme acutts^Cr pungen-

t!^:ramulosab radicc mittit dodrantales:fructumfcrtalter-

iwannis, Nuct fimtlem, mordact gusiu. Nafcttur tn afyeris.

SkcM) radix Jemen yfolia , conftmtlem antcdiBo fortiHntur

f*witate;fedad cttandas uomttiones tnuahdior hac eji. ^Ahud

ippeHauere. Nafciturtn marttimisy ramtsfub

palmum akis , nutms femji r b

Hf Lim^angusits3 fdrms,oblongis3m tterfns quofddm dt-

grftis : tafittm cacumtne orbtculato,m quojemen ut Eruum,

"trio colore emtcdt. Flos dlbtts. Frutcx tottu cttm rddtce Idttea

faco turget. Stmtles ad ujm recondttur. Heliofcofttts dtcttur,

folijs Portulacdt, tenutortbtts , rotundionbmj^-ramults fro-

^nntibuda radtce, tjUdtuor aut qtimquc, rubenttbmjodrdn-

**& nlntudme, tenuibtts, latlis cofioji flenis : cdftte ^(nethh

bnme uelutm cafitults mclt>fQ.Heliofcoftjnomendcccfit,fto-

nt*m comas cum fole ctrcumagdt. Ctrca offtda nafcttur, fottf-

fmm

m

rudtrihts. CoUt^iturfucctuJemm^utaliorum.E^-

e*n fjux Jufenoribtii uires,non tamen ujque adi

kdrantalem , uel maiorem , ft

>,ft>

C^ tcmiiora :C tn totum najcentem

tur, unde nomcn traxtt: cundidofucco tnadct, ctu eadem uts

1H*fufertGr;bti*. ln fetrts najcens ,Dendrotdes cognommd'

^amfhter ofdcat.m cacummefondojamftdrcenscomam,

(f z fucct

Page 644: Pedanii Dioscorides

itit tamtn

n%4

0t% DIOSCORIDUfntco UBeo f>rdgnZt,cMha*lts Uenithm. Folf 40*«»

rtefrnilu cImxacu. Ftufdem tfftc1ut,CHmfpcr,orcs,fm^

tmoJo reconditur Utjfi) llos, VerUjcojmk tf.^-em$CrfoUptr mfcrr. trahmt mfmu PijctsMuUpnV

AfM wJJ>4rfH*.J(chfU4 TkbiMtorumgnerA fufftP'

hkniHi dem effiamt.

»LI»< crdttum TlAjmmm fcr.Ut T*tf»*>> Qjjjgtbtimmfmim, emH Mefne <7 hmmmm mmmAf

rum unt romtrfyi emtrXtrt,ejuam tmrtt aftc **>&»

mmmltrt.rcrroTttlo mmCmmmm^Vmmm^f^'repentmr. My, mtti itemfrmtna.pmn^enttbm& *V*£''Ut.frmcln nuatfauraaKauifamaaz

mmTfmmmJjm1 V Us» rU yluntur,,amhlceftCjr^

Tadutreunttisf™ immiffa ad confc^st^f^kAphySutafoltorum Ui.tndine, ,n eundem vfrm a 1^fj^ fc*

vfmrpaturMnc^ut TortumagUo voeant.ufdcn <l'"bui

rfy*prodtnntem. lULo/tcptm.amodfolemfuorotat»

conica_

nafatmr .panfrtM.pUntaefi amam ^fiT^Ci^vZdrotdeitJtra Xerra tnam vtdtt ^tmth^tntra^ J.fpeL,.mannc Uttori tncumh nu< .arborefcentt#^fe*W$lomMb9mmfatTeifmnt,Mltdi.CramaTi.lnti<plm*Pp

tlm &flor< i .fecundofun tloto,l>u,mfacultatatJtradtX,J<

bidttr.Qjtartttxta utentiumfrntordtnis.

Pimifiu c ap. cxtvii'1 NO ME NCLATVM"

Uma ort.

thjfmtdorit j^enert afrtgneW. CAultsfrf.faftp*

m ttjfurgu temcHUtmfolf nce^ACttWtcXtU^f ^

Page 645: Pedanii Dioscorides

LIBER Q^V A R T V S. €ii

^lutpurpureo.femtne inftar LenticuUJato:radice crajfa ycan~

^hfucco referta. Qutbufd7iin locisfrutex hicpr*

Kwitnr. Detrahit per aluum radix^ drachmls dtu

*f>x mulja : item femtnts drachma. Succi cum farmafubatli*

tochlearium tn catapotto datur.Modutfoliorum drachmx tres*

P^thyufamhdaliud ejl,quam Officinarum Efttla maior. Hutus ra\

dtces berbartj quie monte Gargano prodeunt,pro Turbithyendi*

t*nt,n- dner <juam de Thapfuifupertus dtxtmus.Ka caufafuit AtluaTlofirtuendi,Turbith album, A lypr.mgrum vero ,radtcem effe Fityufd*

Qj'« mtelltgit intenorem ommmJubftantiam,C notenuem & •#**-

nonm illampelitcuUm,qH&rufa*nigroremftccandocontrabit. Vorr*

m*nfejlum prxbet argumcntum Serapio Yityufam&fulameffemaio*fcm

qU£ Alfebram & Sebram Mefuc& AmcennA dtcitur,yt quitn-

ugTHm de Pityufa Dtojcoridts, in Sebram caput tranfpofuerit* Qjtare

Mjtbram maior ArabunuT ithymalus latijoltu* efje nonpoteft. Nafci-

fw telfafi* Vttyuja, EfuU mmoriQi&cCypartJtias eft Tithymalm)

mfi quod longe maiorem profert caulem, ramos,foha,

n,& radicem. Multism low, yt in hpulta, arborefcit*

;opia inpltnitie Vcroneft,in qua tamen quod macrum

&*ridHmftt folum,non admodum excrefctt. Vityufayulgoyocatur,

lurbnb demonte S. hn^elh & a medtcti vfu repudtatur,nifi incorpo-

fa tdrusttca yelrobu?Uza obfuccum cum Tithymaltsparem, eorum

Pn*ru ducnur.Ztfane purgat,& ijfdemyirtuttbus eftpr&kta.

Lathvris- CAP^ CXLVIII*N O M E N C L A T V R A.

Gra. A*0i/£/V. Lat.Lathyns.Ita.Cataputiamtnore.Gzh

Expurge.OftXatapucia minor.

L^Cthyris.quaaltqut fithyma\uappelUnt,eam^ Ttthj-

malorunumero adfmbunt,cauUemttttt cubiti altitudt-

^^digitahcra^tudine.mane. Gignuturm cacummeaU,

^folta incaule oblonga, amygdaltm proxtma, latiora^

ktuora.Qu* auumfummk ramulis exterunt.mmora conp-

tn

fi

_^Crislolochui,<iutohlong*HederAJig

'fiHttHmfHmmiiJurcHlKWihtrylici locukmeto wf&

JL *rotnn

Page 646: Pedanii Dioscorides

nt oscoridisi

rotnndum,

mo grana tm mltraij*

ubmmemlrm**«**'

fimclxconuntmlrwM

tiabm txmnt* •***

ittfu duh

Latl

UckofutcoM^V'tb»x!*.cr4»fi*"r

ptem:ncaU?otmf«*t

CH 4ilt p4MM} «

iutcm bdem,r?mt

a^.stucm Ttth^

lexceptmM$*prAet.Cnml&#*

Uribwfobd dccoquMturadeofdem tffetl.

Penlus C AP CXl^NOMF.NC L ATVRA- .

ilal.KfUcillcmatindcvignc^^^

plosjrutcx c/rLdoJ*ccifUnm,Wf*^LoLtwUm.rorUt comaferedodr^lYJ paulo httonlm.rotmk comafcnfff™»^

UftmmeiolyrotMo,mmor<aMtA»duhTq*L^

L Atct4Hxdm:Hmcaradue habet,fHper«4o<*>e*L Sll(t

Mjatur mtcr uttcs, <T m hortv, coh^iHrmj ^

m umbra,V cotmue Hcrjatur. frtOm t*J**Ty^i-oditHT.Btl» acpttnita dctrahttur, acctabu.o^ ^;t. c^th.poto.olfonfinfierfau *****»; ' rfh

Page 647: Pedanii Dioscorides

L I £ E R CLV ARTVS. 6tf

Peplis. CAP. Ct.N O M E N C L A T V R A.

Gr. Ui7s\is. Lat.Peplts. Itdl. Peplto.lgnota,^

PEplu, quam altftifyluefirem Portuiacdmuocat,ffippc

cratcs Pcplton, tn marittmU maxtme nafcttur, lateopacd

frutuctandidtjixci pieno.foltjsfattua Portulaca,rotundts ,m-

ftrne rubenttbm.Jcminefubfolijs rotundo.utitn Peplo,fi

teguftn.- radtccfingidari,fupcrudcud,tenut. CollighCrreponi

uti Peplos^fdle condirtfolet.Edfdem hdbet utres.

Chamzcfke, CAP. CLLNOMENCLATVRA*

lctutusvKVi.Ldt.Chdmtftce.ltdlchdmeftce.Ignotd.

Hdmaficem altqut Sycem nomrndt. %amos emttttt qua->

ternum dtgttorum , teretes,fuccofos , m terram deteclos:

folia Lentts,parua,Peplumplane referentta,tentua,quA a terrX

non attollunturfeminefuy folijs rotudo,ut tn Peplo:nequecatt-

lem , neque fiorem tromtt , radicefirmatur tenui Juperuaca-

*tea. tamt ex utno trttt uulud doloresfedant , m pcffo appofitt.

Tollunt tumoresdc uerrucas omntumgentrum illiti.DecotlorH

«bo aium refoluttur.Succutfimtli effeBuprodefi.llitmcontrd

Jcorpton» tcium auxtltatur,aduerjm caltgtnes ocuiorum utiUs

O hebetudtnestmaptentesfuffufiones , mbcculas ,

ctcatncr

tttm Melle tnunflHs.lnfjualtdts pctrofts^ nafcttur.

Scammoma. CAP. C L I I*

NOME NCLATVRA._

cr

ab

^ multosjtnzttes,Cr **J nonnthil crafttudtwpraje ferat:

Jolus ffeixtna%it hederace^moiltonbustamen, htrjta», uT

***tk:fl*rc candtdo trotundo ,«• calatht modumcauo

Page 648: Pedanii Dioscorides

CiS n TO x c O RI DTS

frducolentc radtcc pralon^d ,crdfmdinccukdu,unUi,

rrduj odore,J.

^rdtadd. Leytur dd hunc modmjucc*:

Cdftte c cmpto , radiX m Ufmhm ffeciem cultro tXt*#»>

fuofitMm cauum tonfluatjuccm , f*conclm demum txtfr

tur . ^fiifftroln m terra cocdmcrdtofinufodiHnt,inpf,p-

utlu wiandmm folji ,frofunduntfuccum,fiCdtum^tU-

hunt. Uudatur dutem Scdmmonmm lcncmtidum, rAtum^

iolorc auamfin. num tdurmogUum ,fu»gofum,tcn*W

fifluL iHdteexMyf regtone ^ifu deportatur.NeUttt»*-

i- folum pa r efl.fihngu/tdtlu albcfcdt (hoccnm euemt**

terdto , Ldddmifoft TithymaUU^fedlongcmm^

tcdtutrratiultemfinonuchemcnteriingumexurat,^

mifii Tnhjnuharsum um cfl'. Kattone autem5J™"

ludMCum dc/errmd habrntur.grauid, den[d, £m^Lhytrulo uttuta. uccm dracbmdumm dut quAternm

^lorum pondert haujtm,ex dqiupurd uelmuifdfr

tnjern

tem Crtntmum extrahtt.MrefoUcndamakumhn^

lo, cum Sefama uefemme,fumfftffefatu<ff""W

purgdttonu cauj ^rcM,cum^vgrt.Cr.ytloc* drachnu una. Fmntpurgatorum * ^tgmn fucci Scammonu ,

m /<"«Jf**™',^*

ttoru

ntert

icm, trtd

gat,cum ui qiu

Coamturm accto .& cum hordedcedfarma tcritu ,^i

mtte . dl t utth. Pdrtm cnccdtjuccm, tmbn'*

' j

ditm : tubenuU difcuttucum Melle aut oleo i<M»*"

eueto .pcruniU icpra dbiguntur.diutum cdfiwdo»

to Cr rofaceoferjunduntur. _

.. ^ g*f

Cfmmtgnnescxpo tmrofiligmd**

naadln

>truLat*u . i>inmri4:dd»lni*'*>yc'JiV dtppTQMlA //;?« tf***rkf

Page 649: Pedanii Dioscorides

MBEK QJT ARTVS. €\7

umdorum onm. Necmirumxum hacqua k mercatorihw emitur, Sy-

mc4t& ludaica frt,zraui<JenfuT.ruifarina, & litbymalo vitiata,

quam dcterrimam Diojcorides alfcrit. \dparu animadnertentes phar-

mtcopoUiScammoniam prohatamextftimxnt, qu*Jaliua tcmperata*

tonfejlim laclefot , Diofcondt non concordes ,quiid geims e TithymaB

Uck adulteratum extflimat.eo deprehcnfnm^uodvehementer Imgu*

txurat. Kapropter Medici ftproli &fa*£$ fua funfiione vtirelmt,

fro Vmbusfuum quifcjue pharmacopolam perurgcbit, vtfelcchorem*

& i Dtofcoridufigura (quo planius dicam ) quahficatam apudfc

ba-

tatf - Nam cum Scammomafolutiuorum elecluariorum bafis ft etfun-

iamentum^m hancptrperam& adulteratam immittunt tmultis exi-

tijcaufafunt. VorroScammomam aduheratamey T tthymalo immi-

xtam bmc patet.Deiem,aut admaiu* quwdecim^ranay aluumfoluut

<l»aml£pifume,cufyncer*>eo operiMx vnadracbmafufficeret. quine-

tiamfi,per Diofcoridem,advnkam purgationem, Veratri albi du*,&

Moes vna adderentur. Scammoma plantam Ntapoli pharmacopoU

iv$iam,fibiex Apuh& Gargano aUatamMatthhlo commonftrauit.

H«i«5 nuUam mentionemfaut Qalenm. Mefuefolutiuam medicmam

furiofam nominat , ac quinquteius nocumcnta recenjet, cuiuis mcdta-

n*candidato non ignota.Vorro cum DioJcorides>Scammoniam, Helxi-

*"folus depinn-at,non ?arietaru>fed CyJfampeU, aut Conuoluuhf*.

«<f* tollatam,exiftimandum.

Chamelxa, CAP. C L 1 1 1.

NOMENCLATVRA.Gr*,x*fu\*ca.Lat.chameUa.ltdl. chameled.

Gal.Boysgcncil.Off.Oliuclla.

HameUafurculofafuticat , ramU dodrantalthtu. ToHa

Olea (imilitudtnem hahent , tenutora Cr amara, qu*

itfata Imguam mordent, cr arteriam deradunt. petrahttpt-

twam Idemtfue, foltjspraferttm tn catapotta deuoratis : nam-

y«f du*, ^rtfmthtjpartes,adte£la chameltA una,hydromch-

te exciptuntur , vr m catapotia coguntur : ea aittem tn uentrt

»e» Itquefcuntftauidem auotauotfuere deuorata,regeruntuu

fohjs cum MelLe trttk Jordtda ulcera et cruftofa repurgantur.

iThymc

Page 650: Pedanii Dioscorides

tf.t I) I O S C O RI D 15

TiViiu . C AP. CLIIH'NONENI f AT V R A.

GrSmrtm+U McLu.iulrqcmonwo&W

Hci u Li (j

rjt , jM4 CTAnum «b M%"-• »< '^"*S2 S

I

i /f mor<£ . «f«r ,-yforrm*^ •/*'*^f .

r../,»& ,m mttr imtu mret ,y-unJcmrubcjcit.

t ,»m lm durum ,Joru mgrmmmtm alkmMocf

«4 hltm ,fitmt4m ,4^ue detrMt J"8*8~&rarsintcrna btl>4tur : mrumf^Hces^durit.Mf*

1*,

4utpolcnu, 4ittmUM actno (Urt dtbet, 4»i i

c

Bum dcuorun. Qm axfft defudmUtntofcmtnc «"»S^

4ict0im*nzutur.holi4 qu*peculsaritcr Cncornm^ .

frr meffcs»mX, dclent vficuUm^T£*aUtc Ucat , 4MC4 tundere , cr neruos exmcrc ^tum «euUU modo cum diluUumfotioncAf* »^jLUjuKtmfmg* ,*Mu lcnte

^tU^tcontrn

rhymrU* i^.rumu 4 rUjuuo <*cfW^Lwdma HcrU flortui ho ujejt4. ?4rtm«f^' &,

tur mmontiU cr sfrru. t/JUt**** f<

imti umr4 ch*m€U*exsjhm*nt,dc<V

Lorurn /ii

ifrfi**

K* *91 r

\mmgtmtm mmw ^>*?"£*m^*Z

li ,mA»Ji *Atom*m ftr4t*ttm* ^ti»

ris.ifA mmt* „Hbti*mittt >»«'»'« d6i"t> f*(0ti>>rJ tf

Page 651: Pedanii Dioscorides

L I B E R Q_V A R T V S 6-5

iftrtifym yenarnm ortbtts.Quod ad natales attinct,vtvaque magna

almndantla, m v, A nania qm Trtdentinmfimt imrifdtcltonk mon-

ttbusenafertur>ajnbxq;(idtKetm chameUa prtttrserit Dhfiorides)

f-uclum Mjri ino fhntlcm producunt, fnamuh rhymelx* frtn s, ali-

quantum lonpor 7 magk ad OUnapguram *t it^ruHus hl pri~

mo txortu yindes,r»bentcs dum maturcfut,po(lrcmum mgrifunt. \n

<fi ix rufttch Vtper montamm , votant* auo famfto dum medtcx Cr

ftedai I ntgotium (rt futant^faetfftmUefaaftbu nontilis, meduma

tenm*t.Ebfat1umrtno»dhsn>Mexm^* r r w - _ - - - - - -

tjrtnata, qttafaptrfi

QJ

dnMefae.

friridiomm mixttoneft

Sambucus* CAP^ C L V-

NOMENC LATVRA.

Gr&* Ak7k. Ldt.Sdm*

bucta.lia.Sambu-

ro.Gal.Su-

fcau.

*Ambb

£cnerd.

tff*

git,[urculosj}argens arunds

ndcccsjcretes,cdtios, candt-

cates,proceros,foU mgUn-

dv terna auaternaue, ex tn-i

\ # . - _ _ _ ___ _

b

Sambucus

qrauia odore , mmuum

ambitufecla: crm ramu

rum cacummibm caulta

ki circmaU umbelU

Page 652: Pedanii Dioscorides

*x-> DIOSCOMDIJflortm tand:dmnfdrtHnt,moxdCtnum TctclmtUftmtlcm

din./ulrtntrjTUTrnm , rdcemojumJi

j Aitctumju nt m Hocatur, HomM

eUmmUm btut *encriaftg

U ijuaAta' puIo pi lUCkUlo.fdiji ^Amjg

l$tt bmtf datimt »/'• • t

,nnmth>&™uomm

aml »j muJ<4rio,A fMa,jloreo~ac'»oMjdM:r*

Hjm sluodctralcnsaf * , ftomacbotmtik:W

rm morc coauuntur,adpitiutam biltmfy dttrdhtnd*.

latcm wm iutoBi,tdJtmejfuiunuK^nwM^

^inctbutLufodropicos ddtuudt. Prodef uifcrmm^'

film,t*Umtou*m>Jo.ru!H*enull,tinf>denU^^

t *tit earuiH l}trdiuU,& Hitutorrtgtt.^ciminMOJ6

dtm fkttguntur munere:dentgrdnt capikos uutufiwW

ncrj acmol/id exfoUnu tUinantur,infldmmationcmnM-

dmiujh, CT cdnu morftlm iu'ttuftroJunt. vltera f***l

fflmu,agvLundnt:y<imi>oddgAtcntaitmtm?n

nodut m moprofunttui.ifnotafimt. Apafif.

I

mbu onuanl,cataM\ortcafi^ftiat,t cal

„JoCJtAutxmi tortmt raditt tUatu ma~n* »' yotnttutn f ^

pKorum^uam, purfat.Ucm l>r*(laira.ltc< h°»' / .

. Immort, luntlurf tbaat- . bulijtmmt' •' *g« "' ,,-

,jftrat*r,f<trituotAH buluH.draihm* piitrt.f,mmmi \mrsr, ' CUUuim *rtt miuoat - £*?"""?'„'!*>h radn , fuuttt.au t ftaatm dtgtruurm paji

r*$»r ikmm cr *rim cr hnba > defia*^ *a&

comum. CAP« CtV*NOMENCiATV^ 0*

u?n dr^fTmW

Page 653: Pedanii Dioscorides

LIB EH QJV ARTH. CTii

Picnocomo.IgnoU

hnocomon conftat erucdtfoiijs^acrioribm.fcabrh et craf-

fis:caule quadranqulojiore Ocmujcmtne Marrubii: ra*

due mgra^ant pallida,rotunda,cxtjrui maltfigura, tcrram re-

doknte. Inuemtur injaxojis locis.Scmcn grauta fomnta Crttmmltuoja factt , drachmd iristar potum. Tumores dtjcutit3

Umm cum polenta Jjtcula yadactos^corpori aculeos, ext>a-

kit. Foha ilhtu tubercula > pMosj3drfcuttunt. Radtx etm tn

tfttdmulfaduum drachmarum ponderc^ aluum folutt o" &-hmextrahit.

lcnocomum i*nota planta&atura horto colenda, O* dignofcmda

ttlinquetur^quando O* iseas cohibet qu^spcrj^eci^s arbitramur.

Aipios. C^P-

C LVII-

NOMENCLA-T V R A.

Azrt®*. Lat. y^ip

u ^Apio. Gal.no-

mincisnoca.

* Apios#

Ptosiuncot dewsfue

tres fftrgtty rubros^

ttmts y QMi a terra parum

attoltuntur:folijs /{utx, ob-

lonrtoribHf tamen 7cr an-

i Uin

Page 654: Pedanii Dioscorides

Gl% DIOSCORIDI5

i

oitftiorihm,hnUceis :femine p*rv.o,raduc ffdsltiU rcgum

forwam Pyn turbmata:rotundiore tamenjuca frcunda, m-

tm habet corpmcandtdum,extracorttcesmgros, Sufenorpars

ern* uomtitone bilem fitutt^ extrahtt : mfimr fer almm.

Tota utnnque mr&Umtt moUei. Succumfthbet txmtrt, tu-

fa radtx mficU mergttur,^ agnata afta,qHodftfcrnatai

pinna CeMum, extccatur. Purgat utraque farte isjuccmjcj-

tiuioboLo potiit..

.

.,utM

l r AfiLm ttaBa Aftos,m*m /Uyk. »#f™ Pr ™'<ZN primo vcre prodeunt^rocc^ vcro tcmpo as e Itnea cambd-h

& yommonefiom.uh^etpur^ttonealuum tn.tntens^roju

Untcumetsageret^uitaproctbo vterentur.

Colocynthis. CAP. CLVIXI-N*0 MENCLATVU. .

Sk.Lat.Colocjnth

ucU. Gal.Coloquinte. Off.

quintida> •

Olocynihisjarmentafoltajjfatiutcucumcriscmitttt,^

terram rej>entta,diHtfa,fuctum mftcciemmcdtocrtsft-

Uc1n,lomeratum,uchementeramarum^uemlccerc oporteb

cumczpmttn palltdumcolorcm fermuur, McduUjncg

purJonam uvn habet,ft quatuor obolt cum 4f* *4*

YM% co£to, Myrrha CT Nttro exctftantur^ *£*•cataPoUHm.^reJa^fiUterunti^

funtneruorum refoluttoni, coxendtcum dolonk»,ctcolt tu^

utatt* bttem,pttuttam CTfirtamenta, mterdumettam

una rePHraetur,Crluto obhta cum aceio & miro

f™f"hoci txrtdecofh dcntes colluantitr. St aqtut mutja autfj

Jummc, itncoquatnrtWfubdtuorcftgeJca^

humorcm -ftngmenta alut detrahct.Stomac*offr*r>>

Page 655: Pedanii Dioscorides

LIBER CLY A R T V S. <Tl$

dum dduerfdtur. Suhditd

ex ea bdldno 3 dlm excre*

mentd etfauntur. Virenti*

Jucco utiltfitme tfchiddici

perfricdntur.

Olocynthis , 'vulgdris

notttta. planta quan-

tumuis tn dinerfos morbospol

leat, cordi tamen, ioctnoriyO

fiomacho aduerfatur. "Et fane

guftn amara efl , at epota,

amarorctlium maritfeflo pro-

dert nonpote\\ , ob purgato-

ri& "virtutu robur , aua e cor~

porc ante humoresfecedtt,V i-

riixfitcctt* ifchiadkos tuuat.

Colocynthis

Epithymurru C A P- CLIX.NOMENCLATVRA.

Crd^n^vuc^-Ldt.EPithymumJtalE^nhimOf

Gal.Tcigne dc 1 hy n.

thymon,fios c{l e rhymo duriore Sdtureu fimtlhCdp

tuid habet tennid.

hit Pttuitam

ft

hhli

rfernd. Fnuattmprodefimcldnchonc: r, f&mfi

nenfurdydd attdtuor drdchmM>cum Meiie,faL

to.Flurimumm Cdfadocid jT Pmfabdgig w m

Epthy

Page 656: Pedanii Dioscorides

6*4 DIOSC ORIDISEPithymum,non ihymifosfniuidem is iamprtdem detcclus error.

bdC*fcHU7hymo inmftmu Q£* ihymbrx adrufuur, Ifi-

thymbrum vocatur. Eptthymum etujdemcum ihyno virtutu ,ttrt*

clajje dcftccat& excalfactt*

Alypurru C A P. CLX.

ANOMENCLATVRA-

Gr.k\V7tc\>.Lat.^tljpum.ltAl.^cl)po.%

Lyponfurculofa herba ej\,fubrubra,gracihbm

tenutbn4folijsfioremollijeuh & CT°J° : r<tdi

eferta,acrtjucco,femme ipithjmi, Gtgmtur"

bu,auam Urqi^ima^uAnfiAm ahb

tlunmaprouemt. Semen, atram btlemdetjcitJtmenjurA ty-

thymo pari cnmjaie& acetofumatur :uemmmterane* Um-

9 ter exulcerat.

ftalb

%

ALyfiex Ailuarioradtx, Turbtthejtaioum, T^^TT .-

fertur ,r6qnt yulgo ytuntur ofjtctn^.lamjufenmdcjcrt;

radKumcortKa.quAfroTurbtthyendnnmr. .-•

Empetrum,feu £alcifraga,

C A p. cixi.NOMENCLATfH A. ,

Gr£.*lAmTW.Lat.Empetron.ltal.CAlcifrdgl>

Mpttvm altqui phacotdes uocant. Najcttur tn montib

«/

£r manft^is >Salf° Vilf*:^m?"?""

fbuurixsfentiiur. Tralnt BtUm'fttiut*mtGr *!»*»>>'

\r tn ture ahauo,aut hjdromehte.

Mf>etronherb* effgtem non dcfcribens,Ocdtpt fihctt^

rtam prxbutt* Uacje mokflta exoluunt, qut imfetro^^ j^tamarbitrantur,quam herbarijfxniculum marmuni :0 <^^dt S. rvrro nomtnant. ?orro htcverum ejl Dtofcoridts Cf

n '

[g^qutdem prtter notx-s qux concmunt^uantumu^ coptosec *

tam tamtn& a<auam non educet. ,r^jg

Page 657: Pedanii Dioscorides

Vi-bis Sy Pv e.btti . (Zb.CL^U

(jitiatS - (V . cLxhi .

J¥i> cu viyid • g.b. cL/ vi 11

.

ifaa&au (S«m'«*. .(2p C/-XU-ftdXo rttrbiwm (Zp . C LX/T

O0^ -' CLXAJ^armbVMj. CL,W

Jkf-JL

Page 658: Pedanii Dioscorides

G.<p n 9c4W «t^

o

. Y*W*.Q^*'

'- -ftfJ

•.,,, MM&h&tf^

Page 659: Pedanii Dioscorides

IIBER. QJT INTVS. «-41

Omnia tamen adftrtnvunt, er pulfa reuocant. Factunt aduer-r •

**1 1

jusuenena cju* extdcerando necantyex oleopota, cr uomttto-

nihm reddttn. Contra cicntas, Mecomum, pharuon, Toxica,

Cr concretum ingrumos lacltem cotra renum , ac ueji*epru-

ntutjroftones, ?xidcerauonestymflant tamc,Crjlomacho ad-

uerfantur. P; luattm frodefi Melampfiihtii :fiuenter rhcuma-

tfmumfentiat ; album, magis c£tcw emcllit aluu. Gypfo con-

diiujieruis oJfcit,cafut a^grauat, er incedtt, ac ueficd aduer-

f*tur;contra uenena c£iem aptiu*. ricata y aut rejinatd, excal-

JMunt^cocoquuntyfanguineraexcreanub^ tntmtca. Qua ue-

ro ^iparachyta uocant,ut qu& admiftam Sapam rectpnmt, ca-

pttmplentytemulenttamgtgnunt,£grtmm halitum expirant>

ftomachummale habenu Inter Itabcatuna TaUrr.um prtnci-

f*m locum obtmet,quodmueteratumperquamfaciU coquttur:

plfm exujatat,aluu adJlnngityJlomacho uttle ,Jed uejicd no-

c*t 3 ataue ijs qut m/iis hebelvMncmfenUunt : Cr adpotm cre-

^osmtmme tdoneum.^Aibana craftoribm conftant parttbw,

AnLhi^ftumachumtnflant, uentrem emolltunt (fedconcoflto-

n*m non tque adiuuant) cr neruofa mtmu infefiant : uetufid-

*e>eadem aufierumfaporem conctpmnu Cecubum/umfit dul*

*ft&~ ^clbano crafiw. Corp#s Cr colorem alu : xgrc ta-

nen coquttur. Surrentmum , uaidc aujierum efi: quaremtefiu

norum Crflomachtfluxtones cohibet, Cr cum ttnuefit .caput

wnut tetaUmueteratumfuaum redditury Crfomachouttk.

^dnanum Cr Mamertmumm Stctha <eque crafips parttbm

llgnuntur. Modice adfirmgunt, Cr ocyjitme mueterantur,

mnttofy obfuam tenuttatem , neruos tentanu Tar&tyftanum,

?W ex ^idrtattcofinu defertur, odoratit ac tenrnu efi : qua~

*e bberabter epotum falitt : dtuferuat ebrtetatem, Crfoporern

«Ifert. Hlrtcum Par&typianoftmtle e(i Jedurinam uehcmen-

ttnpeliiu clnumtamearttedtfamolltHtfCraptHmpotuttfi:

S Bcne

ct

Page 660: Pedanii Dioscorides

r4 «. DIOJCORIDUBene akt,cr nnnm inebriat,finxtones cohibet,ocuiorum me*

dtcamentis uttle. Lesbtumfactie membrafubtt, chio ieutm,cr

aiuo tdoneum. fphefium eandem utm habct , quod phygehtes

nomtnatur. Verum ^ifianum e Tmolo monte , Mejogitesap

fellatum, capttis dolores cttt , Cr neruos Udtt. Coum uero CT

Clazjtmenwm , quomammuitam fibtmaris aquauendicant,

faciie corrumpuntur.fiatm mouent,aluumturbant,nerun off-

tiunt. Vimm omne {ut reltqua tn commune dicantur) merum

ttcjyncerum,wfua natura aufieru, excaifacit,jactte tn mem-

Sra dtfirtbuitur.fiomachum adtuuat, appetenttamctborumtn-

mtat,mres aiit,ac roburaugetjomnum concii/at,Cr commen-

dat coiorem. Potum itberalim auxtiio eft cotra afumptam O-

€Utam,Cortandrum, phartcum, lxtam, Mecontam,^trgenti

fbumam, Taxum,^CconttayFung6fue:contraJcrpenttum mor-

/m, Cr omntum tclm qua refiigerando necat, autfiomachum

tnuomittones effundunt. Factt adlonga* infiattones, rofionescy

pracordiorttm,ac diflenttonesfiomacht refoiutione, Crfiuen-

ter auttnteranea rheumatiJmumJenttant.ConucnwntJudato-

nbm , CT qutbm corpm tmmodtcofudoredtgerttur ,

maxtme

aiba,uetera,CT odorata.Qua tamen uetufiate duicejcunt

g

„eficx accomodattora redduntur.Vulnenbm,tnfiam-

bm^tnfnccidalapaimponutur. Tetraukera ^P^*Jiuxtcntbm obnoxta , commode perfi

"

,CT

Qua martnam non recepertmt , auftera , cr alba,adjanorum

ittm ufurpantur. In hts,prafiant ltaltca,Falemum, S;—"*""

um, Cecubum, Stgnmum, erpermuita Campanu,

ttyptanum ab ^fdrtatico ftnu , cr Sicuittm qttod Mumappeliatur.Ex Gracis chium,Lesbtum y

crphjg

phejo. Crajfa uero Cr ntgra ,fiomacho negottum ex

ijiAttonemparmnt , corpmaugcnt. Tenuta tamen Craufier*

htb

ftomacho projucr

Page 661: Pedanii Dioscorides

LIBER CLV INTH. <T4,

CT candtda uehementim urtnam ciunt,C^ dolores capitis mo-uent,neruos^ Urgnu pota tentant.In media dtate,utaJeptimo

Annoypottujaluberrimafunt. Modmautempro atateyC^temforeannt^ confuetudine, CT qualttatc uim definiatur . Nonfitire, crmodiee ctbos prolui, optimum eji pr&ceptum. Nocet

wrietat omnis 5 &maxime afiidua,fiquidem objeffos neruos

quotidie remitttuUrqiorcL potm, aattorum morborum adfert

wttia.Mediocris tame uinolentta^altquot diebm,maxtme pofi

AfUpcitmjitibA:namque modo quodam ex alto euocat,Jenfi-

^sj^xpurgat excrettts, O^per c<cca corporis ducitfitracula:

fcdaquam pofi uinolenttdm bibere oportet.fiqutdem ualetudt-

nu*hcuiH6grauafaft& temulentt*, remedium affertfitgida.

°mphacttesnomine pecultartter Jit m Lesbo ,ficcatafole acri

Vu<t,paulo ante maturttatem decerpta, triduo aut quatrtduo,

donec racemt in rugas contrahantur^exprejfumq^ Vmum cadis

nfoUtur.Vim adfinngendi habet. Prodejl dtjfoluti*,(iomachoy&* tlei dolore Uborantibus. Item pr&gnanttum maUcta, Crtffc&f. Inpejiilentta quoq^ forptum auxdtart dicttur.Huiufmo-

™ Vina non ntfi poji multos annos bibt pojfunt. Lora, quamDmertam,alq Pottmonappeilant,fiertJolet,adieElis metretis

tr&H6aqu£,in uinaceay qmbm trtgtnta Vtnt metreta extraelx

fi-ermt , calcatis uinaceis, exprejfo^ decoElo adterttas parteis,

*dditis in fingutos congtos modt eiwsqui remanfit, bmis falis

fxtarijs: poji hyemem transfundttur in uaJa.Lora tntra an-

n"m utendnm : etentm celenter exolefctt. Conuentt dgris qut-

bwtimemusnoxam Vmt,coacitfiepedefidertjs eorumobtem-

t^are.Jtemaiongauaietudmeje recolitgentibu*. Fit Cr ui-

n«m quod^cdynamon uocant,Lord uires habes hoc modo: PaTe* aqtidt C7- mufit menjurd coquuntur moilt tgne, donec abfu-

*»*t aqua:quod,ubi refrtxertt,elutriatu$tcatouafc recoditur*

**ty marin*& cczlefits aqu*,mellts et muppares mtjcetpor-

S z Uones

Page 662: Pedanii Dioscorides

DIOJCORIDISttt ,dtUftfUnt,CT tjUddrdptntd dtchm tnfoldnt ,<juo dddn*

nmnutuntur ddomntdeddem. Vtnum efylueflrt Vudmgrum

nngt. irodtfl dl»o Crftomdchtfiuxiomlm : ©~ cdttris

ubm conftrttltonc cj conlrdtltone ofm eft ,

Vinumnulmtcs. C A P VI.N O M * N C I.ATVU.

7

Crd.fUXn (tm tl.AUtititft. Itd. Vtno

;.:tu> I il.Vinfauft lumouft

dcgros vin,&dc Micl.

llittti duturm lonqitfelrilm, qu*(lomdchum mfi

mdrmtt.Ndti^utdiu mollt: , urmdctttyftMmdchum txfurgul ,

Prodefl drttcuUrto^ morlo , rtnum uitijs.

tmt>tii!lo cMfritCc multerihm dhflemut. odorutumji^uidtm

eft, c corfnm dltt. Dtftdt k Muljo ruodfa e Vtno uetere,duffe-

ro ,V A fefle extgto. Mtlttttes dtttem ddtetlo dd

ciosduficn MufthMcBm congio&fdltscj/dtho , corttnts md~

nu, <juo mdg» dd cfferuefcendum locm fdtcdt tfierioportct,

nftm d&crJofdle:tum% ejferuere deftent , m dltd udfd tnnj-

1

mtUf

Mulfum. CAP. VII-N O M N C L A T V R A.

Grct.lir':pi\i- Ldt.Mulfum.Hd.Vtno Mulfo

VJal.Mixtiondcgrosvmviculx&dcMicl.

Tl ,r Flfumeutttrt Vmoduflem^cy yonoMcllefdciunt

_ . ^ prd/crtur mmmemmfum uen tm,corfm dbt.medtd dtdtcdluo frodeft,•**

fc 4jUumm kjumftum nocet <jr tnter imtid potum,

»

ndt dmdttdtcm rcuocdt . /// Mulfum d*db#flet , dttn dfftttmm* mmmifMtcmrtmuif • • " ,-,

VPtt mttrctti^dmixtd uru McQa.^tU^ui.duoccUrimf1

rtf°f

Page 663: Pedanii Dioscorides

L I B E R OJ I N T V S. fr4j

ripoffit^Melcum rino coquunt, Cr ita transfunduttt.^ilij uti

litattsgratia,adfextartosfex mupfcruentis^ unum Mellis adtj

<Cr ubiferbuerit, uafe recondunt:dulce autempermanet.

Aq mulfa- C A P* VIIINOMENCLATVRA.Gra.tiiKiKgalop. Lat.^Cq

Gal. Mixcion &'Eau 6c dc MielQua mulfa eafdem quat Muljum uirespopdet Cruda

utimur, tum molm deseBionem. aut uomitionem tnct-

tare uolumw:ut ljs qui uenena hauferuntjx olco.Decotta da-

'twrimbealfa, er honnmbm elanguefientispuljm, quostllidi-

xere microfphyclos:tufiiennbm, penpneumonicis,^ tjsqui

immodicofudore digeruntur.lamparatum coditiuumtL > quod

no

Tydromehproprte uocantjnedta atate </cdy

disuiribn* rcjftondet, Crjimih

wpifatur.Quare inflammatiombw altctimmtmbnplm qu£lora prodejl. imeterau tamen ufm damnatur mflamatis,aut

tonftrittxfed laborantiftomacho,aut abumfaJliMendifuda-tortbusue conuenit . Fttduabmpluuuaqu£ ueteris adunaMelwpdrtem additis, <zrtnfoiati4.*silqfontanam aquam adfjaut

& tdtertias parteis decoquunt, er iurecondunt.Necdcfuh

fu Hjdromeh appellent,quoda Melle eiutis aquafauk tonjii

acfcruarifoleatf:d meracm tonfieri conuemt . ^iltq

fib

^rearotanttbw noxium ejt, quoniamplurtmum teragi

Aqua* CAP- IX.

NOMENCLATVRA.Crt.vfyccp.Lat.iXqua.IUftAcquA

Gal.fcau.

s % i>9

Page 664: Pedanii Dioscorides

D

G4G DlOSCORlDrSE *Aquis in untuerfum decernere,propter locorumpro-

prietates, O" pecultares natura$,coelum, crakaptera-

dtjfictle efi. Magna tamen exparte opttma efi duku,fyn*

cera , nulims omnino quahtatis parttceps , Cr qu& nt minimo

quidem temporeinpracordijs commoratur. ^idh^c, qua O"

faali uiafertur, Cr citra moleftiam, nec tnfiattones creat , O*

mtntme computrefcit. <yfqua maris caiida eft^acris. Stoma-

ho aduerfatur,aluum emm conturbat.Pituttam expclhtfiue-

ro calida adfotm adhtbeatur>ekcit £r dfcuttt. Neruorum ut-

rijs, Cr perntombw,ante ulceraprodefi. Mifcttur cataplafma-

tk ex hordeaceafarma, er emplaftris , er dtfcuttenttbm ma-

lagmatis. ^idmouendu* deie&iones tepefafta mfundttur ,ad

torrmna:cahda,pforasypruritPt6,impettgines,lendehCr mam*

mas rigentes.foueriuttle eft. Liuoresfotu dtfcuttt. sAduencna-

tostctH4,qui tremorem CT nfrtgerattonem adferunt^falutaris

inteUigitur,maxtmefcorpionum,phalangtorum,aJftdumque^

Ettamfiquism caltdam defcendat\mxtkatur : CT malo habt-

tu confeBts lamdm corportbns, neruisque, balnea ex ea uttles:

hydropicos, capttts dolores, anrtumgrauttates ,feruentis uapor

leuat. syncera , Crfinepotabtksaqu^mtftwnercpofii

deponiu Suntqusettampracoquant, zrttarecondant. JDatur

adpurganda corporaperfefe , aut expofia , aut cum Vmo, ***

MeUe :xuerum pofldetetttonem,dantgalknd autptfctumW**

la,addomandam morfw acrimontam*

Thalaffomeli. C A P- X*

NOMENCLATVRA.Gr.9«\*aru>fAt\i.Lat. ThalaJfomeliJtal. ThaUjfomele.

Gal.Mixrion d*eau de mer 6c dc Miel.

Vod ThaLjfomeli uocatur, uehementerpurgare eon*

Jiat. Temperatur aute <eaui$portwm&w, maris>M"-kf><?

Q.

Page 665: Pedanii Dioscorides

LIBEK QJ I N T V X. tf 4 #lm Cr imbris ex alto^dcfdcatisy Crpicato uafeper canis aftus

mJoLtis. ^dij ad bina* marin& cofltfinguLs Mellis adtjatmt»

**fe codut.Hmufmodi moderatwt efi aqua marina,er mitiM*

Acetum- C A P. XLNOMENCLATVRA.Gra.O [email protected]. ^Ccetum. Ital. sAceto*

Gal.Vinaigre.

Cetum refiigerat, Cr adftnngit. Stomacho utile>dppc-

tentiam excitat. Erumpentem undecunquefangumemMpotu infefiuuefiftit. Prodefi aUifiuxionibn* coElum cum cibit.

Cruentis uulncnbm mditur. injlammationesarcet^ in fucadis

bxms autfj>ongia impofitu. Reprimit proadentiafedis,uulu&c^:

ttcm abfcedentes gingiua* , ZXfangume manantes* ^xd no+

mtey er ignemfacrumyulcera qu&ferpuM,tepras,tmpetigines%

peryg tjl, phageddna*

d fotu continuo cohibet. Podagruts calidofo\

Mjure auxiiiatur.sugillatwnei rapit,cum JMelli

tra capitts ardores cum Rofaceo infuccidis mfteribu* , autfyon-

gi* imponttur. ^fdaquam mtcr cute.grauitatem aurium,er

fomtH5,fibilosd3,feruentis uaporprofiau Inftillatum quoc^ au-

nuuermes necat. Panos cocrcet tepidijotnt, autfiimbuta ace-

to J}ongia admoueatur. Pruritns permulcet. Contra uenena*

tosferpenttum iBhs^ui refiigerando nocent,cahdum commo-

defwttur;£rfiigidum,tjs qud exurensuiriu eiacuiantur. Ca-

kdum potum atque uomitiombu* redditum , aduerfns omntx

*enena efficax eft,praferttm contraMecomum , CT hauftam

Cuutam, conglobatum tn uentrefa

Fungos, Ixiam, Taxumcfc cumjale hauft

fiforbeatur,eijcit, tufiim ueierem mttigat , CT recentem lacefi

fiuin orthopncea calidum commotiJorbetur. GutturisfmxiQ-

& 4 mi

Page 666: Pedanii Dioscorides

S4.8 DIOSCORIDISnesgdrgdrixjitumtnhibet.^Xngtnk £r uudfroctdentt com

ntUContra denttum dolorem^cdltdum colluttur.

Acetum mulfum* C A P. X 1 1*

NOMENCLATVRA.Gra.olvftt\i.Ldt.^€cetum muljum.ltdl.

^iceto melato

.

Cetum mulfum : quod Oxjmeluocdnt , hoc modo tet

ferdiur : ^cett hemina^ quinqueJalts marim fond

mellisminas decem , aqtidjextarios qmnque fartter coqutt

dectes efferuejcente cortma.-ata^ ubi refftxertt,dijJundtto. Sum-

ftum crajfos humoresextrahere, cr tjchuubtx, comttiaubw*

CT arttculorum morbo conjh&dti* frodejjh credttur. Contrd

morjum eins Viferd , quam Sefa uocanty haufiummeconthn

ixidmue>duxtlio efi,^Angtnis uuUtergargaruyttur.

Acida muria* CAP* XIII-NOMENCLATVRA.

Crd.olccTifiti Lat.^cada murid.ltdLsd~

Idmoma dcetoja.

cidd rr.urid^uam Grdci Oxdlmen uocdnt^ contrdtto~

matfotUy futrtda ulcerd > Cdnum morjtt*, CT uenenatos

itlns duxiltatur. SangumisJluxtonesfoft exafos caiculosfiftty

Ji(ldiim caltdam ttuLnttsimjaatur.ProaduamJedem refrtmtU

Dyjentertcis 7Jincm^sJentiant > infundttur. Ofortetautetn ex

UEle mfitllare. HtrudznesJorbitione aut ga?garizjttu necat.

Furjures cr mananita cafttis ulcerd exterget.

Thymoxalme. C A P. X 1 1 1 !•

A

NOMENCLATVRA.jrd.QvpcfahfwLa:.Thymoxalme*

Italjhimoxalme.rh

Page 667: Pedanii Dioscorides

LIBER CL.VINTVS. 64 9

fi

mt%

d bno morbis , Cr mfLCrajfos humores, atrosd trahtt. Hoc modofaBitatnr : Thjntriu acetabulum

y falts tdem modns, Jtyt£,pulegtjy polent&,fih

^torttmextgudporttonesin tus contjctuntur , aqu& terntfi

xtanj,cr aceti termfunduntur•, £T ctrcumpofito linteofub di

toadejcimt.

Scillinum acctum* CAP^XV*NOMENCLATVRA.

Gr. Zu.i>\h tik ey c|©*.!4/. ^AcetHmfctiltmm.

ltal.^CcetoSalltno.

SCilltnum acetum hoc modofit:Sctlla , qti& candtda fueritl

expurgataconaditur , tratefldque itno fegmenta modtcis

Weruailx nefe contmgant yficcantur in umbra quadragintx

^btia.Mtnaeorumtnacett bom fextarios duodeom tmmer-

gtmr,CT uafe dthgenter opertofeptenis diebm tnfole madcfeit.

*oft eumnumerum dterum^Salla extmttur, ©** exprejfa abtj-

Kur.DefAcatumacetumtransfunditur, Cr reponitur. ^xh^ui

SeiU<e mtnam , quinque acettfextartjs mtfcent. ^fltj cttra cxtc*

t^ionemrepurgantes yparem menfuram adtjcmnt, Cr fenis

nenfihHsmaceraripAttuniur. idmulto magts humorum lentt-

tiM di&ent, nnqtua* humore pr&qnantes coUuttoneflrtngttjir-

ftttque ,crmotosdentesftabilit,putredtnes ons, Crgraues

wlthx toliuy duratfauiesfiorbtuone , Cr c*Uefit*faaty uocem

*xpedtty Cr lymptdamcanoramquereddtt. Daturflomacht*

<li> agre abum concoquentibm , melancholuis , comtuahbtu*

*erttgmo/is , mente captis : ttcm uuluarumflrangulattontbiM,

*tn cremento laborantiltts, ijchiadfWff Imbecittosadmo-

**m rtc,\at,corpt^famm reddthC^ bommcolorcmprdflat

S S Qculortm

Page 668: Pedanii Dioscorides

<r<o DtoSCORlDUOculorum daem exacuit , tardttatem quoaue aurnm tnfufio-

nepHrgatJnfumma,adomma efjicax. Cduendum lamenm-

ttfhnps exHlctraUombm,m Cdpttjd dolore , aut ncrttorum uitijs.

Datur qmtidie leiuntsfcrbmdum , mter miua exguttm, pau-

Utim adatt?endo,adcyathum ufiue. Nonnulit btnosdant nd*r t

^ J

thoSydut largittd.

Scilhnum vinum. CA^XVLN O M F. N C LATVRA.

Gr.ZKifanrM©* oh@*.LdUVm&n Scillinum.

ItaLvmo SaUtno.

, Q CtUmum utnumft hocmodo : Diffeftdm , Uti dttlum efl,

Sctliam,GrfoleJiccdtdmcontundtto,mwdm etw tenui vru

bro mcernito^et Imteo raro iUtgatdm, m utcenosfextdrws mu-

Jhrecentisdcbom demergtto. vbi trtmeftrt ffatio maduertt,

eUtrratum mnum , obftrutlo dtiigenter udfe , recondito. Ltcet

juoquefic humidd SalU utt : ln orbtculos > Rapt modo , dtffe-

ftam duphcdtopondere , quddrdgintd diebus tnfolart oportet,

CT uaide• mueterdfcere. ^itdpdrandtrdtio.SctUd diffeaA&

repurgdU tres mtna* , m Itditcam metretdm mufo demittito,

CTjenos menfesm uafe obftruflo macerari fintto :pofi tdtem-

pws defacatum £T excoldtum utnum recondtto.Vtde cji contrd

crudttdtes, er ciborum corruptiones : item tjs qtn reuomunt ci-

bum* ^rfipttuttdm uentre , dutjiomdcho cotertt. Prodeft ItC'

nofisymale habitu corportbw, aqudinter cutem,regto morbo,

dtffiab urtn&,torminofis, mfiationibm, refoluttont neruorum,

horronbu* iong^,u:rttgmofis,C7 uuifis,menfespeiiu :mtnimc

neruos tnfeftat. Hoc utnum uetuftate fit meUw. CaHcndut t#

febre Hfu6:autftmttraned ulcwfentiant.

Marina- CAP» XVII-NOMENCLATVRA.

Page 669: Pedanii Dioscorides

LIB.ER QJ' I N T V S. tfji

Grt. 6tc\xr\io teivot. Lat. Vma ma.rim.ltd.riniI

mtfturati con acqttd manna.

^Crind uartefatfnantur. ^cltqut entm ftattm quu de-

„ cerpufunt uuA,dqudm maris ddmtfcent. ^cltj in arex

Jolefuxk:qutbm cakatis,mar;nam adjcmnt. ^clu paffas^

frius uua-s tn doltjs marina aqua macerant^mox cdlcatas expri

mimt.ld mdgts paftgeneribm adjcnbttur.Qju tame aufierto-

registu temperantur.contrdfebrmm aduentantium induta ux

tcntftmodo mehora non adftnt.^clitumfubducunuprojuntpu

rulentd extufiientibHe,dutJidurd aluw exercedt.Qju ex sA-

mutk uaiifiunt,cdpttt tentai,fiomdchodduerjdnturfidtns cre

m.rerhmquopleniorhdbcd!nrhifiorid,ijsquihuiHsjlttdiote

nerenturjion tnuttle exifitmdmm udrias utnorum compojitto-

nes ddferre, non quodfrequens eorum dttt neceffariws extftat

tffusjedn: qtttd omtfiffe

tjsfatl,

fendLqu* cddmtm ufiu:ntt qu& ex Cotoneis m*Us,rjjmSiU

^ommtur

Cyd C APXVIII

NOMENCLATVRA.Ldt

Cotog

Tdomtes,nomme alto Melites appeUatur,Cr ttdfiert co-

^Jueuif.Mdk Cotoned exempttsfemmtbm,fiufldtim %apt

ntolo,fcmduntkr

,

CT duodectm mmarum pondo,m mufit me-

tretam,tmmta dicbm macerantur , poilea defecatum umunt

reponttur.^cliafaciends r*:io:Oportetadfin%ulosMeiitsJexU

ruu\denosfucct Cotoneorum tuforum prefforwnqM adtjccre,

Page 670: Pedanii Dioscorides

tf ? t DIOSCORIDISCr iid recondere. Vinum hoc ddftrin^it,prodeftftomdcho 7

dy

fvnteri<£,bepatias,rermm mttjs, cr urmx dtfficultatt.Melome

lirfitod Cr CydonomehnomtnantJicfitXotoned malafemt

ntbmfiis caftra!d,in quaplimmum Melipsyquo^enttm demer

fa conte?antHr,contjatmtHr.ldpof}annHm mttefat, mtdfo no\

dtfimtle. Pr<£jl2t eadem qtufupertor comjiofi

Hydromelurru C A P

NOMENCLATVRA.>Jjp

Hydromelo.

It Hydromelon dndbw menfurisdqu& cofld, 0*fol> tm*

cuUfydmmfoldU \ dddttts ad undm Melomelttis Jattt

^otoneps. Vithmw eddem efl.

Omphacomelites, C A P* XX*NOM ENCLA T V R A.

Crx. omphacomeli. Lat. omphacomelites.

acomo

oIta. Omph

Mphacomelitisfactendt ratio hac eft:^Ccerb* utu ad-

huc mmaturd, er tnbm dtebu* infoUutxynmuntur

,

adternasfuccifartes^Meliis optimt deJfumattfinguU par-

te% aduountur: Cr mfolaturin uafe transjufum. Vim refrtmen

dt ac refitgerandi habet.Stomachicis cceiiacnjj conuemt. Vf**

foji annum eft.

Apijtes, CAP- ^CXI*nomenclatvra.

Grx.A?rir»s.Lat.^{j>ijtes.lta.*4l>Hte.

Page 671: Pedanii Dioscorides

LIBER Q_V INTVS. e^ItCre Pyris^ermdeatque Cotoneis,uinum,^fpijtes no-

\J minefedita ut Fyra non magnopere maturefcant.Ex si-

(^iuisetiam, Mefj?i\is, Sorbis^fmilt modo temperatur.OnmiA

n&cgenera acerbajuntyC^' adjhmgunt.Stomacho utiliajnnt,

*t% tnteflmasfluxiones cohibent.

Oenanthinum. CAP. XXII»NOMENCLATVRA.

Cra. oivewGtv©-. Lat. OenanthinumJta.Enanthino.

It eferaci tutejylueftrtrfuoduocatur Oenanthmum : sicci

floresmints duabm mujh cado macerathpofi tnginta dies

MHtantur^mox colatum umum recondttur. Facttaduerfm [io-

m*chiimbeciliitatemycibifas{idia>c(e.liacos Cr dyjcntertcos.

Rhoftes- CAP. XXIII.^NOMENCLATVRA.

Gr£. p£mi*. Lat.qhoites.Ita. Vmo de Melagrani.

It e Puniceis malis maturis^uod %hoiten nominantfucco

exprejfoabacints eorum, quibis hgnofm nncieua abefl^

^pyrena uocant,ae decoclo ad tertus yCr ita repofto. Efficax

efi contrafluxiones internas,O^febnm cum alm profiuuio ex*

Mam.stomacho uttle.^ldfiringit aluum>0*' urmam moueU

Rhodites- C A P*

X X I I I I-

NOMENCLATVRA.Gra. \9<Jlim$. Lat.^odttes.Ita.Vtno B^ojado.

Hoditcsficfit; ^pfarumjiccarum tujarumj^mmam hn

teolo dciigatamjnfextarios oElo mu&tdemergito, c

f°fi tres menjesydefecatum uinum transfundens recodito. Fttk

V quifebn carent,Cr adjlomacht cofltones, cr doloresa a-

Page 672: Pedanii Dioscorides

6-^4 DIOSCORIDISbo potum,0" contra humtdas aluos, Cr dyjemtridt. F/tfto.%

exfitcco Rofarum,addito Mellcftod %hodomd:uocanhftod

arterUfcabritijs conucnit.

Myrtites, CAP. XXV.NOMENCLATVU.

Gr&. ^riUs. Lat.MyrUtcs. lia.Vmo deUe

bacchedel Mirlo..

MTrtites &J*ut**igA> y* maturttatem excefermt,

tuL ^or.anoexpre^.^utad «•»<*«*

^ibctr^A tonek ^f^£2£S£jJpofieaexprtmunt^Jeruat.Afagno^

tejltn* ulcerattones,CrFoJluuia.DcnWat captkos.

Mvrfinitcs. C A P- XXVI.1 NOMENCL ATVRA.

Gr*. ^trirnt.Lat.Myrfimtes.lta.rtno Mtrteo.

MTrftnttesftc theratur:%ami mgr* Myrttcnm fitt Bac

7£% tuidecemmtnammfodo,mtrtb,mj*

congtjs Jeruefelldonec duo fuperftnt,aut«**^j~*

&1 - y» recondaur. Contra fiirfi^ ulceram

tapttemanantu,ertfttonespaptdarum,gtngtuas,tonJM

furulentat aureis efficax ej}.Sudoresfis ttt.

Lentifcmum bC Terebinthinum.

C AP. XXVII»NOMENC L AT V RA.

Cr*.trx!p»& Kat S r*wiAtv<&.Ut.Lenttfamm&

k

ifch

Le»

Page 673: Pedanii Dioscorides

IIBER Qjy I N T V S. 6 f f

Entifctnumjimibter utMyrJinttes temperatur^ necfcctu

Terebtnthtnum. Nanque bacctfen eorum ramtfumi de~

bent.stmiles mfunt utres. ^tdjirtngunt, ftomach

tur,cr defiuxiombpK tntefiinorii,ueJic£,crftomacht,zrJa

gutnisprojluuto.picera oynniajluxwmbm obnoxta,futu ad

\

catrice'pcrducunt.Fluxtones uuluaacJedi5,tnfefione cohtbe?

Palmeum- C A P. X XV III,NOMENCLATVRA^

Gr4.StwLKiTy1s.Lat.ralmeumJtal.rmo de i Dattoli.

P^dmuLsmaturas,qnas uocant chyddasjn urceolutt

pertufum, cr o bJiruElum ptcata arundtne,demitttto:L

foramenfit obturatum 3 CT quadragenkJextartjsternos aqi

congtos infundtto. Quodjitpjum ita dulce ejfe non Ubeat.qut

fte congios tnfudtjjcfatis eft.Pof decem dies delra&o ab aru

&ne lmteo,affumtto tiinii crajfum cr dulceyCT rcpontto. Sua

illud quidem,fedcaptti noxtu. Contraftuxtones.propter adfl:

tt^rtam utm,efficax.Stomachtcis,ccEUacx,fangtimcm expue

t&us conuentt. ^ibqut tdcaddtta aqua tterum captunt, er te

^,quarto,qutnto,Jextoucfactunt, quodtadcm acore utttatv

Catorchites* CAP* XXIX*NOMENCLAT\RA.

Gr.Kcclcgxryis.Lat.Catorchites.Ital.nnode Ftcchtfecch

C^Atorchttes^ahqutbm Sycttes nocaturftn Cyprofiuita

Palmeum.SedhoctntereJ}, qnontampro aqua tantun

^umoris adijctitt,tn quo recetcr prejfa mnaceamadu

M

gra maceranturjiit dtximvus, er pofi

pellantnr , pr jtjt

ptur : atque tterum aut tertto , tdcm modu* aqua tn qua utna-

*** maduermt inftmditur. Simdi modo tntcrcedente$atio,

qumo aut qutnto affuwtiur.Demaccratarum Itquor^onjcnii

acorem

Page 674: Pedanii Dioscorides

616 DIOSCORIDIS'acorem contrahit,cr acett ufumfrxbet.ldtenuecJr.FlaMg^

gnit ,fiomacho aduerfatur ,fxjitdium pxnt , aino tamenfro-

deft,urinam ciet,menjes trahttjacits ubertatemfacit,utUo]um

fangumem creat , er eiephantiaftn adfert , utfotto cjuem Xy-

thon appeiUmm.^utJex amphoru,dec7faipsfextanos ad-

ijctunt.^citj murtd amfhoram^uodnonfacde uttutur, zjal-

uo idoneum fore cenjent. ^chj rhymum& FantcuLm mo

f*htpmt9V Cancxsfuferfonunt : cr tta ttiufiim, donec uat

expieuerint. Ftt Cr e Sjcomoris eodemodo utnum ,fedm ate-

tumacredegemrat,fiomamno:itixfr£uaiet w eorum 3ut

fiuentis bquorisduicedtmm retinere poftt.

Refinatum- CAP. XXX»NOMENCLATVRA.

Gr.VnTivWtts-Lat.ReJlnaium.ltaLrino reftnato.

Efmatum uinumpopuUttm fa&ttari Joiet. Coftofumtn

L ^ Galatia : qnomam uinum tiltc coacefcat, uua non mxtu-

efcente, ob cccii algcrem, mftPicea reftna temperetur. Rcfma

dutem cum cort/ce tunditur y cr amphorx dtmtdtxta hemtna

permtfcetur. ^tltqut uk efferbutt,excoUnt,Jeparates rejtnxm:

altj rclmquunt. Hac utna ttetufiate duicefcunt. omnta caftttf

doiorem , Cr uerttgmes facmnt. ConcoBionem tamen adue

udnt.urtnam cient, tuftentibvs, ac defltliattone ucxaiis conue-

: Jtem cxltacis , dyfentencis , CT hydroftcis , Grfam>»*

mc uuiua Uboranttbu*. ^rftis exuicerarombut mjundi-

9 hoc autemgenere mgncans,magu aibo conpm^'

Strobilitcs. CAP. XXXI»NOMENCLATVRA.

Gra.Zrgcfii7ihnS.Lat.Strobiiites.Ital.

yino delie I-me. ...

Sirobtu

Page 675: Pedanii Dioscorides

CEclrUlity

L I B F. R CLV I N T V S. *frbdites ftmaceratts in mufto nuubm pineis >recenti-

, frattx , prabetj^ refinati ejfcflm. St quis madefaBasnucespmi mufto decoquat, potum ajfatim comemt tjs qui tabt-

tudine confctuntur.

Cedrinuni- CAP.XXXILNOMENCLATVRA. v

Gra.Kifytv&.Lat.Cedrmum.ltaLymo del Cedro*

rmumyIuniperinum y Cuprefimum, Laurmum, Ptneu

^Abiegnum,ftmih rattonefiunt.Diutfos recenter ra*

toos>cumJ}'u£tum *dunt,aittJo{i,aut balneo,aut tgm,admoue-n oportctyUtt confudcnty congtod uim mtnam unam permifce-

n, Crpoft dstos menjes transfundere,ZX antequkm recondan-tkrjnfoUre.Fa£litiorum umorum uaja implert debent : namcLnonpitms uafis y umd in acorem coi rumpuntur. Medicata au-ttm uwa>reBe uaientibm mfaiubria. Omma excaifaciunt. Vrt-

*4m cient, Crfubftringunt. Laurinum tamen uehementim ex-

wfaat.Ftt quoque efruElu Cedri matoris utnum 7congio mufti

«diefta tufarum baccarumjelibrajtebm quadragmta mjoiari

dtbet,zr deftcatum in uaja transferrt. Fit etiam uinum e bac*

te Imtpenjion aliter quam CedntesyCr adeadcm uaies. Ce-dntes hoc modo fit. Cednam duia aqua lauant , Crfinguiat

amphorasfinguUs cyatlm dUuunty Cr itamufto replent. Hoc

gtnutuim excaifaat , extenuat. TufiianUqua uttlefine febre,1

^clons iattrumd doioribm , tormimbm , uentri* Cr tntera-

n*orum uiceribm,puruientis excreattombm, mulienbm uulux

^tifarijsjoydropiipsch. Facn aduerfm uentris ttneas Cr horro~

*». Contra uenenatos iclm auxtitatur. Serpentes necat. sAtt~

rtum doionbm mfhliatum medetur.

Picatum. CAP. XXXIILNOMENCLATVRA.

y Grd*

Page 676: Pedanii Dioscorides

ff»DIOJCORID1S

UiAfhtjs. lat.picatum.ltal. Vtnoimpectato

Plcatum tx t^utda ptce cr mufto tcmperatur. Ptcem dtt>

tcm pnmum martna aut muria tantfyer ehtere oportet

4um tnalbuertt.etjyncera maru af<a defiuat, moxaqua duU

proluerula. Congip otlo mup.unaa ptcvs una autaltcra adtj

tur.vU efferbutrtt C^ confliterit>m ua/a dtfuna,"»* **« *

«m uim exid!facit,conco<]Hit,purgAt,abj{er<nt.V

pec1orx,alHt,tcanoru,lten*& mlua , ftfinefebreftnt,ueter*

rheumatijmo , exulcerationtbm tn altum recedenttbm, tufr

Jujftrf,concocltonibmtard^tnfiationtbm, Cr iuxain^

Jerttm mjucada lana tmpofitum.

Abfinthites, CAP- XXXIIII*NOMENCLATVR.A.

CrMM-nt-m.^ifmlUM.lMlyn-i^S'""^-

ABfmthtu faaunJ, ratio tmmt. ^%« emm J«°J''

LmtuJmUjexuru, Itahurum amfhoraru,udm-

«um Ihfilthutonua Uram Jeeoejumt«* »««"'

» ,""

%Jnt.^hfinth^mmammam,hor.mJem^

fJmi,& r-.ro Imtto Jet>gatam,m uJo mujt,mi'"f

n'^

cJnamom, , Cafia.floru »»" °J°'*"' l'^' <r»'*J<»

y,;,j,„lo,(exu,esmuauntm metreu rn^Jh,£-*£

Nard> Jrathma, ?««»f

maru,m«ulos)<xL<te, muaum >» "•••• •••• - ' ,, ifo,

U,mm ?,U, olftruclo uafuj^raeulo >*""» ''""S"

ZVudiJelJt.fofteaJef.utJu.numW^-W^addmt in muj}

V, cr Jftnthu drachmm ^uadragtnta ,

Itnteo uu*j«*

poji tHdragejmum dtem elutrtant , ^HH mjeno , v

Page 677: Pedanii Dioscorides

L I B E R. QV INTH. € 1fi

rios mufth^Abfinthtf hbram , Crficcd Pim refin^efixtantem

mmittunt,Cr poft dectm dies excolant, CT recodunt. Fule ejl

fiomacho.Vrinam atjardam concofltonem accelerat, hepatt-

usjregiomorbo>et renum uittjs auxthatur,fafttdia dfcutit. ijs

frodeft qmba^fiomachm negotium exhibet.Vaiet contra lon-

gdmpracordtorum dfientionem,£r mfiatwnesjeretes^ uen-

tmtmeas,zrremoratos menfes. Contra hausla Ixix uenena

^amplunmum potum, CT uomitwmb^s redditum,auxikatur.

Hyffopites- CAP» XXXV.NOMENCLATVRA.

Gr&. \wvtrm. Lat.Hyfopites.lta.VmofHtJfopo.

Tffopites e Cilicw hyffopo maximt laudaturfit^fimiU-

terffolwrum Hyjfopi tuforum hbram amphoram mufii

twiettaMnteolo raro,cumquibufdamlapilH*,foha muoluun-

tur^ut degrauatm pondufculofafctculmfidat. Vinumpofi qua~

dragmta dies defacatum elutnatur. Contra pefloris, laterum,

O~pulmonis uitia yueterem tufiim, ^fuj^maprodcfi. Vrinam

fk TormimbmCr horroribmfebnum circuttu repetennbm

tuxiliatur.MenJes mouet.

Exdiucrfis platis fa&a. Ca. XXXVlJNOMEN CLATVRA.

Cne. hm (| 7toiKi\*\) <pvToy Tjizoiti^voi. Lat.Vtnd

cx diuerfis plantisfafla.lt. Vmifattt

di diuerje piante.

uli modo chamddrjitesjieri folet. Excalfacit, difcutit,

wuulfis, regio morbo, Hulu^mjktwmbm^tarda conco-

&ont,tnapienti aqu*. inter cutemfubuentt.InHeteraJcens me-

l*m redditur . StmhaJutes non fectu temperatur . Congtjsfix

T i Stcech

Page 678: Pedanii Dioscorides

^o DIOSCORIDISStczchadii mindm adderc oportet. Crafiitiem, mfidttoncm, U-

terum,neruorum^ cruaatm,^ perjrtilionesdfcutu. Cemitta

itbm comode daiur.cum Pyrethro C^ Sagapeno. FU adeadem

acetum e Stcechade hrba,utpado ante dtxtmm,accto macera

fo,auodeofdemtmplet effeclm.FU utnume Betomca, <jua Ce-

ftron pfychotrophon appeliant. Herbam femine mdturo pra-

gnantem,tumfim ramuits mtna pondo,cong]s duobm uwt ma

eerant^poftfepttmumenfem transfrndut.M multawte-

raneorum uitta, utfrutextpfe,poUet. Etut m untuerfum dtcd-

tur,fa£l>uaumaftbt miiiurarummresadfcifcunt. Qj^re non

dtffictle fuent,us aut iUarum naturai normt,umorum mes co-

teflura etuadam confeqHi.VerHntamenuworHmuJmftbncdn-

tibm abdtcandm.FU ettamnu e Betonica acetum adeddem ui-

tia mtle. Tragortgdnites fit«uatcrm Tragortgdm drachmts

Unteoiocollt£aU*,m auatemos mufo Jextartos conteths, CT

poft tertmmmenfem tranfufts. Prodefl tormtntbm, mdftsy ru-

pteM™™ doionbm fitrttuum djcurjattomagns concotUo

ntbm.E Napts fit utnu, nomme Bunttes, drachmts duabm tu{t

Napt tnjextanos duosmuttt addttts, cr tatem eodemmodo

fatLprodeftfiomachtcu, er dimtcattone, aut longo eqHttatn

fatt?aUs,Diclam drachmas quatuorymacerato,

auatemtsmw

%fixtariis.Fdcitaduerfmflomachtfaflidia:menfes,^p^gamauapauHfuydiuit.ManHbii

aduiufoUatundito:<!rl^'

rtosoiiom rmisb metretamdemittuo^reiiaHatonftmtUter

facuo. ConuenU hoc utnum petior» uttus,& omntbm ^mMarruUm. rlym tuficr cnbrdti unctas centum Imteo cou

gatus,:n amphoram muflt aductto. Falet contra agrai tottio

Ms,fajUu,dy:rUenam,neruorum CT prxcordtornm dolore,

hybernos aigores,£r uenenata ammalta, quornm mor^^em tnjeqmtttr,aut putrejcit iocm. Simih modo e Sdturetd Htn

fit.auodeadeaux ThjmttesprxsU.SicauoaHeQrt^mtes^

Page 679: Pedanii Dioscorides

LIBER CL_y I N T V S. sgi

eracleotico Ortgano confictturfimihtef cumfupradttto. Facit

dsqux rhymttes.E Calamtnihd,Pulegto,<zr ^ibrotonouu

finnt eodem quo rhymttes modo. Frojunt ftomdchtcis,cibit

faftidientibmSy et regto morboyf

e

S#<

Aromatites. CAP. XXXVII.NOMENCLATVRA.

Crd, k.§a{i«liTr)f. Lat.^fromatttes.rtd.^fromatite;

Komdtttes ttafit:Pdlmx,^alatt, Calami, Ndrdt Gal

ha,Jingulorum quatuorjextariosfumttorfoftquani co-

trtuemjajfojubigito: coatlis ingenttbut offis, CT tnjextartos

duodeam dufien muflt dcietlis, oferculato uafe, quadrdgtntx

iiehns quiefccrefimto.demde ubifiece expurgdtum fuertt, re-

condtto. ^flta etm ratio:Calami uncta, Phu drachmt Jeptem,

Cojii drachma du&,Ndrdt Syrtdct drachmsfex, Ca/ia unaa,

Crou drachma qudtuor, ^Cmomt drdchmx qutnque, ^Ajart

drachma quatuor.ommafimul trtta Cr hnteo colhgata tn ca-

dm muslt demerguntur,£rpofiqud utnum dejerbuent ,tr*nf

fondttur.Facitadpecloris,CrUterum ,wpulmonttdoUret.

Di{ficihurin£,horroriyu4,retardatismefibi*s,atqueHi qut fer

ftigora iterfacmnt,potum couemt fttuiu crafitttem extemat,

Colorem aht, fomnum conctkat,dolorem fintt.renum CT nefi*

»

x

*

diirerfts odoramentis facfta

CAP. XXXVIII»a

x\oJ*«p . Lat. Vtna ex di

rfii

rft odoramentuJT 3 &

Page 680: Pedanii Dioscorides

Ctft DiOSCORtDUCr uinum addcfttlldtiones,cruditates, tufim, mfL

4 -

nts,ttfthumor tnjlomdc ho coijt. M) » r/?* rf«* drachmd,

Pivcris cdndidt drachmduna,Irtdis drachmdjcx, ^tntfi drd-

chmx tresy ommdflentHt tufd CT imteolo inuolutd in fex umi

fcxt.irtos ccntjauntur:tunumf>o(l truluMxycoldtur, crm Ugt-

nartconditur.Datur poji deambu/ationtm,mtracuium,cjatht

umui mtnjura. lit auoatie NeZUntcs ex Ihtcnio herbd, radt-

teficcapondo qutrn^ drachmaiuimteoio cothata, &tn con-

gosjex mujrt dddtu,Cr poft tres menfes effujd. Fdctt ddftom*

(ht CT Pecloris utttd. Frtndmp.llit. E syrtacd Nardo,& Cel-

ttca,Malabathroa\ umumfatlttdturM rattone :Smguiorum

feltbrar< tn bmos mujit con^tosmutiio,poftmenfesduoscolato.

Datur cjtthus unm cu trtbm aaua.Hoc umum efftcax ejtcon-

trauttiarenum hepaticot,regiummorbum, Cr urtnddtjjicu

-

Utem.rrodefrJiomachtci< iataueijs 1

uospalUdecolorat.^Uf

unctam autjextantcm ^fcort^ Cefocd Nardt auadrantem,

Jrtf

tfttamphoram adijciunt.^Jan auadrantcmtnj

H)d\

fui*,Cr rtqto morbo labordntibmSepaUc^tfchtadtc^con-

uemt.Zdduvjylucam Ndrdt rtctnt*& trttd crtbratd^bej-

ftm tn connn muUt con,jcito yduosmtnJesauttfctrtJintto.rm

eji htpattc^dtjjiait urtnd.mfationtbmftomachicps.

Exdiuerds hcrbisfacfta-Ca.XXXlXN O M F N C I. A T V R A.

Crd. etvot t\ ravixj\ap/k7<K «f>.Lat.VindtxtU-

uetjis herbh.Ita.Vtntdi dtuerfi

fortt d*hei be.

^Cdicts Dauct contufddrdchmdifexfm muftt amfhord

^. , impomto,etfimihtertransfundito.¥acit addolores tho

raciffprdcordtorum, Crmiud. Menfcs pellit, ruclmciet,&"

UTn§

>

Page 681: Pedanii Dioscorides

L T B E R QV IMTVJ." 'vci

Hrmam.Prodeft tufZt, ruptis, uuljisj^. SaluUunriain muftiam-

phoram^quodidem cum ceramto eft.mitttto- Valet cotra renu,

uefic<ey& laterum dolores,rcie£ttonesJanguini$, tuftim,rupta9

*nlfa,&'foppreJfos mefes. Panacts unctam mufh congiu mittt-

to,C?~ trasjundito.Prodeft rupt'i5,uul(is,cotufis,orthopnoe£,lie-

ni* crafimemextenttat.Cotra tormina^coxendicudolores,efji^

c<tx efl.tard^ cocoEltones accelerat. Menfes Cr partm extra-

htt. Aquamtercute, CjXjerpenttuiBib

Cr duici radtce coftmilt modofut. Oportet enimjingulo-

ru uncias oflo tnfenos cogios mittere:trtbu6 mtfilm macerare,

mox in uat trasjerre. Factut adpefliM, £r Utera,et urinamo-

toent. Semtnis *Apu recetis, maturi CT cribrati uncta mucm ntmteo coHtgau tn mufti amphora demtttdntur.Appetttu exch

t*t. Stomachtcis,et dijficih urtna auxdiatur. Factlesjftritmfa^

tit.Ex Foeniculo,^Anetho CT PetroJelltno,utna eodemodoJiu t

CTadeade ejftcacta. Ftt Cr efiorejalis umu,mulfo adpurgan*

dum efficaciM,quam uinuaqua martna teperatii.Fauces ueftt

renes crftomachuinfeftat:quarc nec^ injecunda^ne^ aduerfa

ualetudme prodeft. Ftt etta tunu quod phthortu uocant,quom

pmu6 necat,etabortmfacit^ Veratro aut Scamorita,autfylue-

ftn Cucumere, iuxta radtces uittufatofquide uitesfibt tilorum

toresadfcijcunt.ldumupartpts enecat.Datur teiunis multeribns

qtiaante uomuerutjyathoru oElo mefura dilntu.^amoru Thj

meU& cujuisjoltjs epfruttu trtginta drachmas mtttttom con~

gtostres mufthZT leut tgne coqutto,donec congtj duofupcrfint%

defacatiify recodito.Aquofa purgat excremeta, CT lieneabfu-

»*tt. chameUadufloret,cujoltjstufazrcribr4tadeLedrach-

marupodere tn mufli cogm addif. Pofl duos mejes , utnu tn uas

e

trasfertur. ^fqua inter cute^ hepaticis, CT ktfi

rfficAx eft.Iterumulieribu6:quakpartu tgrepurgantur. Cha-

tpitymum ftmili modojit 3 ad cadem conuemens : urinam

T 4 ?*o%

Page 682: Pedanii Dioscorides

C<T4 D'OSCORlDISquoque ciet.Lthram radtcis MandragorA conctdtto ,fegmenfd

Lino tratjctto , qttod felibram aquat tn mttfti cadum demtttito,

ibuLeffefimto admeps trets,detnde tramfundito. Medtapotio,

hemtnx dimidtnm. Bihttur,paffo m duplum addtto.^fiunt he-

mtnam umt congio mi/ram.patufoporeadfcrre. Cytthm untts

ctifextario umt potm,cnecat : Mediocris ufm etm, dolorisjen-

jum aufert,luxattones incraffat. olfaclu, potuj3, ejr cum tndi-

tur,tdem prafiat.In congium muflt aqua martna dduti, drach-

m.ts duodectm nigrt Veratrt trtti in Unteo mundo, mtttttoJujj

efferhuerit}tnmanna aqux congios qttatuordecim aut quinde*

ctm,uhi pleniufculefregeris,wtjcito. Poft altquotdies colato,Cr

utttor. Dato cyathum unum exaqtta halnetmpoiu ,adaluum

foluedam tjs qut emmuerunt a ccena. ^llt* ratto :Veratrt dt a-

chmas utginti,lunci odorati unctas duodecim,fftc&Syrtau un-

ctas tredecim}crthratas Cr Itnteo coHigatas,tnfeptemMint Cot

Jextanos, dtchm quadraginta macerandas tndtto, pojlmodum

colato.Dahism potufcfqu,heminam.^cliter:DecoBa martnA

acjud ex altofettU /extartos duodecim , Vcratn candtdt librat

fex, inmufit amphora quadragejtmo die qudm madefecerts,

colato,cr utttor.^rfia ratio : Veratrt drachmas duodenas,CT

aphromtn quaternas mfcnis muflifexiarijs,dtehm qutntfdents

ntacerato, mox cokto.crfcmeflrt exac7o,utttdr.lduintgenm

ahortmfacit, O- partm necat.^tut uuas infoleficcatas,impo-

nttom muflt metretam (implet autemetreta cogios duodeam)

Crgypfum,m umum mtttito, pondo drachmarum utgintt,0*

htduo refidere fimto , contjcito Veratri ntgrt drachmas tr-""-

tajunct odorati,Calamt :fngulorum drachmas trtgtntaMC'

carum luntpenfextanos auos Cr tncntem, Myrrha O" Cj°~

a fingulorum drachmam , tnuoluens tmteolo dtehm quadra-

ginta appendtto ,poflea colato. Dahis kemtnas treis autdu

dtlutas. Pur?at a partu Cr ahortu famtnas. Fcetm extrahtt.

* [ - - QQ n

Page 683: Pedanii Dioscorides

LIBER Q_V INTVS. *<rf

ContrajirangulatHA uuIua efjicax.Scammomtes ftc fit, ^adicis

Scammonufer meffes effoffihtrtt^ C^ Unteo cotli^atd drach-

mas auinque in mnfit cogiam mitnto.addws trtgmta* ^Aluum

fur^atjbikm Crfituhxm exlrahtt.

rS T uerfk pro ceeli &fiii rattone vitu dtfferentU. Has reunfere non

<* Jmodum adremfecertt , & ex Vlmto& iheofhraflo fotent

turtoftu lefior haurtre , quo vel morofc cuptditatt Jatisfiat. Labrufca

\demctm w.teefl ,mft quodnon colttur ,fulo hoc difiermculo abtlla

iifftdens. wuaspaffas, Galenus & v-teresomnes,non puftllas hastan-

tum vuas trtettiTit*qu* ex Orknte& Grxda venetijs afjeruntur,fed

$,farinx^fi\

fie?rum,Candiacum, Cyprium vu* faffk numerumJubibtt .vuapajja,

ffa,cum actno aftringtt : \m priuata , kmt , wb qus, ntlpeneprater

Quod ft lenitudo ex hts

m

f

fiue aci tur. Hoc tamen in negotto cauendu,ne vuapaffa acerba

aut aufterafit ,quod c*,& cnm, & fine acinis,f'tgtdtoresfunt, corpu*

*'h'v<rui}t,ftomachum roborant, & farum nutrtunt. Oenanthe,Ji~

tondi Labruji&generts,jlos yfulchri & abjolute a Dhfcoride defcrtbi-

tur.Thafi* aut Aminex loco ,nuncv uls immaturisad Omfhduum ton~

ficlendum vttmur.\mi natnra,& vfus tum commodus,tum incommo-

ilus Multu defcrtbtus. Hoctantum dtxtffi&dusfitisabhocauihore

fuffia.it, Galenum vmi per aftatem,arte prof-tgefi

fejl

amenpmef[u,Jtib ineuntem feneclutemje prodtt malum,acm~

iunclurx,^ intenora Uftonem [entiunt,qut aut nullatenus,

i admodumcuretur.vmum Melttttes, & Mtdfumrarbet fau-

is paratur.Meltcraton,Jeu Aqua mulf ** temforeft3ex melle

& aqua mulfa,ex temporefit,ex meUe& a.jua ftmplutter. Hydrome-

U yltra aquam & mel.adduntur <j*d dtuturnttattm coctltent. Aqua-

rum natura cum* patetfe ccelhjolt, finxm* bonttate vel malttts conce-

fta. Idettamtndigenarttm vultns coarguit. Qut fuperfunt capttum

contextusje Acett& vm rarta conjethone, clartJunt ,etJane magnA

pars noftro tcmpore nonfaratur , qu* tammftpararentur autfrtua-

ttstndomtbtisaut jeplafijs ,td maxtmum mmUum agru fropceret.

Qiuafrofter ea MatthtoltMto eft,\inum i Itgnojanciofitgtdts W*r-

T %•*

Page 684: Pedanii Dioscorides

€*& DIOSCORIDIShr<ma<>;n4 facilitate tgros exolucre ,perpello inccmplnribfU fimU

redditufucceffm argumento.

Metaliica omnia,&: primilm Cadmia

CAP. XI.nomfnclatvra.

t

Gr.n*S X tf©• fitTaMiH&yi&i zr£\cp nccdffttua.iat,

AUtaUica omma , Z? pnmum Cadmia. Ital. TutteU

Pietre Metalin he CTprimo delia Cadmta.

X Cadmu qUgenertlm optima efl Cjfrta,B otriW nomtnt>,

denfa,moduigrdmt,Crm k-uifatem mag» declmas^

temofajacie,colore Spodtj, qutfraB* cmeruUnta ejf, 0~ ***

omofa. Vroxima halelurforu carulea, mtm canaidtor, mtcr-

tiatis uenarum Ajcurjibm , Onychita Uptdi fiml» >t*iuJmo<U

juntf«* e netenbm metati* effodiuntur.

Qu^m etu,n rU~

codessdefrsruftofa, duitur, fegmenth ^utbufdapertnde^

Z^onts cmfla,ob yuodeam zjtnitim appellauere- ^u* r

tis nomtnatur, praalis , er magna expartenigra Sc qua -

fiaceamfaciemhahet, terramamplexaefr.^F^T^lda . Ocnhrum mcdicametts Eotryia nomme, 0~ 0t

'

Us.relt^ua ad empiajfra , o~ farinas qui. cicatrtobm i» "n'

dis tnfparguntur. ^ideadcm Cypria prodeft. E* ***** °

uerh,lhxacia &~ Hiftanta deUta,improbantur.Cadmiaejje^

&m afbringerc,caua cxplere,fordes expurgare^extccare,

-

forts meatm mfarare , excrcfceniiam came eoercere ,cru}

€rcare,c^ ulcera qua cacoeihe uocatur,adcuatnceper

Gtgmtur Cadmia ex are mfomacibu6 candentcfuhgwecg -

fiaflatu,Cr Lteribtt* cameri*jornacum mharente. rrd£.det autem acferreajunt rudes,ab offianis appeUat*^i€

Jr

ferjumma fafiigia connexA er concameraU , ut cjua *

K&antHrjurjHm cotpufcuU cohtreant , C^mh detm^tHU

Page 685: Pedanii Dioscorides

L I B E R Q3r INTVJ. es-r

Qju cimjftfiius injidentfm corpus concrefcunt,0*modo ge-

nus unuetusjnodo duo,modo omnta perfictttt.Extrahitur C7*

Cadmia tn Cypro c monte quisolts tncumbtt , crcmato Uptde

oa Pyrita cognomen esl , in cjuo etiam monte quadam quaji

uena chalcit'u,Mifyos , Soreos,Melanteru, Carulet, chryjo-

coUx^tramentiJutoru.Diihrgu^ muemuntur . Nec defunt

qut Cadmtam tn lapidum fodmts muenm tradantjalfi qnada

iapidum cognattone. QjtaUs tnuemtur <& apudCumas iap

nuliamfut uim oJlendens.Jt eo depnhendutur.qucdjunt Cad

mia leuiores,nullumfy altcnum madcntibwJapcrcm exhtbent

Comandu+tus item lapisJentes oJfendtt,Cadmia,utpote cun

cedat,efum non reffuit. ^clto autem difcerm poffunt a\

Cadmta infarma detrtta, C7- acetofubatla ,atque mjole Jicca-

ta,coit;quodm laptde non acctdit.Jtem tntus cr igmappofitus

Upis,profiitt,CTfumum igmfimtlem eiacuUtur:Cadmia uero)

quteta manet , fuliginemjj luteo colore aut areojflend.ntent

expuit,uario Zonaritmdtjcurfu.InJuperlaptsign.m expcrtus,

>ratus colorem mutabit , ac leutor multo fiet :feJ

_ feuar';at,nifiqi<iseammulti» dtebus cumauent»

O*m arrentifoniactbus candtdtor,ac minusponderoja.fcd

ttiribut nequaquam comparandaArana.Vtttur Cadmtafupe-

riorcarbontb*i obrutajonec transluctdafjetletur , crferret

Jtercoris modo bulict.Mox extingutur u:no ^£mm*c,qua ad

empiajfra praparaturfdqua adpforamm medtcamenta pr*-

faratur , aceto . ^tltj hoc modo exuftam contertmt tn utno,

rurjum^ fitlih crudo torrent, donecpumtcofa uideatur : tte-

rum% trttam ex utno,tet tio urunt,donec prcrfus tn cincrem rc-

dtgatur, mhilfcabritu retmens . Hac Spodtj uire utuntur. U-ttatur autcm tn mortarto trtta , effija Jubtnde aqua , dunt

fordtdtmi mhti emergat , Dem (oacIa m pafiiUos repom-

tur»

ai

Page 686: Pedanii Dioscorides

G6$ DIOS CORIDI S

C .fc

& ndtura fodmi* innafc

atur, fummo, in majjte

fu,mmccru\\acca*,aliMltneare$,aut tefiace^.eocjuo Diojcorides per-

fnbit artificio& lapidejnfyiffatur* Qj*o veroy hmcCadmia, mdc *s

coufiatt*r>mhi[ mtereft terram anlaptdem voces. Vtt CT ex A rgentifo-

di ufecretts matertarum parttbtts. Hatiuafinefornace. ohmm Cypro

reperiebatttrjjxcq; impu.nl vocart laph potefi. ) d lapidisgenus, a Gale-

no Cyprt tum agente,'tn montibas & torrentibtts tnuc?itn>peritiorum

titempori* i»dtcio,prdUtemCadmij>palma. tultt.Cremau Cadmt*

vna botrytk,<jHA tenmortbus,kltera ?lac'ttes,ponierofiortbus partt-

bus confiat. Trtdenttntfomaces tn ?tr%Jto€ (jk locumfufonumvocat)

C-r tn Shox.K.0 Germuna,vbi tngens xrU copia,excolatur. W^cea e tj

cum Ihutta Alexandrina^uafalfo pro vera T butia habtta>WP™Viofcortdts efi Cadmta. Xec mtrumfi nomen illifui deperW*

cumjlw-

fioridU frcuto Spodij vtctmfuppleuent, quodC ipf»m ^"ma eJm *

perfecla,& praterea mhtU

Pompholyx, CAP- X L I-

NOMENCLATVRA.Gr&. nwtoj. Lat.PomphohxMa.PomphoUge. ;

Ompholyx{feciefila,nongenere,a Spodio dtflauStq

dem spodos mgrtcat, er plerunque ponderoftor eft,ftb

jjflend cjuaft'

furgamentum qnoddam, quodabdrarl

tffianarum fammentis &-fornaabn4 euerrttur : Pomf *>./-

teropmguis eft, er candida,ufaueadeo leua.utm aHraie"^

ut

lorem

h

t <?>—

»

'ji t

. . fofitt. Cuim duo fittxeruntgenera : Vnum aa.

uetgens.fubfmgue: ^therum magnofere candtdum,J«mma%

lemtatem naclum. Candidaft Pompholyx^uotmmperjum»

fabrtpraftaniioremfacere uoletes,detr<tamCadmtam

ttm mffarfermf.naque tenutfiimafautU . q**ejfertur,

emcoit.CaterumPompholyxnonexarismo-

-. . „ fabrtlt mduftrtafaclitatur-fedexCadmta £*-

fue;adgtgnendam ipfam,eximiefolltbm froflata.Cumja -

und& ratio hac efi:In domo,gemma conttgnatwne ofertdyjor-

nax extrmtur,iuxta quam medtocrtsfeneftra adtabulatum

Pomph

Page 687: Pedanii Dioscorides

N

LIBER Q^V I N T V S. cs 9

fupnisparttbtM pateat. Domtalij partesforndctproxtmWytenui

foramme ad fomacem ufquc perjoretur, adexctpiendam follis

narcm. ofttum mediocre habeatpro exttu tn^rejfuj^ arttfictsfa

bncatum. Domuncuia altera hmc contuncla fit , in qua crfolles Crfiatorfuo munere fungantur. Deinde carbombns mcammo fuccenfis, apdensarttfex Cadmiam particuiattm fra~

Bam infharaitjk locpsjupra tnfurmbulum extruftis.ldem nego

aum obtt tnferne arttficis mtntfil

erfimulj^ cdrbones adtjaty itfy

dummdtta Cadmi* copia prorfus abfumatur.Itaque egejiajuf

ftHjenuispars Cr leuis materiA, tnfummam domum ettolat,

O partettbu>s,te£ltf,forntaque adh*refat:confiatum autetnde

corpm^inter tnitta erumpenttbws aquarum bulltt /imtleprod/t,

pofteamtnm incrementum capeffens,glomufcuits uelierumfimi

iereddttur,ponderofim autem in ima locafe reaptt.Sedhocfor

nacibm ofJundttur,iiiuddommpautmcto cohcret.quodtenuto-

extftimandum eft,tdeo quodmuitttm tertot cotiege-

rrtttA tn Arpru,±t'mn/> reforctdttir. Stmt aUt r)0C mo-O-A\fiert Spodium arbttrantur, de qua antedtftum eft

Optima creditur Cjprta, qu^acceptoaceto haitu &rU pr*fi,

colore ahquantum ptceo,Japore ccem horrtdo^fifiaudcm no

expertafiagrantt carbone tnferuefat,aercum colorem centra-

htt.^ntedttlts autemnotts dthgenter attendendum eft,Stqut-

dem a nonnullps aduiteratjaurtnoghtttne.outilopuimone, aut

marino^aut cremattsgrofis^ qutbujdam coftmtitbm.Quod

faafe cognttufnerit.qutppe nthtl tn ijs probandx tnuemetur eo-

Sajunt. Pomphoiyg

rt oportet:Ltgatam hnteomundo ?nodtce^raro,autf

a fterf

CT huc atqtie tiiucjafacuium deferens, tmn

tooftpars etws ac uttiu cffiuet,**? omnejedi

rcmavebit.Poflea refdere /tnens, aquam cn

ntto,

Page 688: Pedanii Dioscorides

*70 DI OSCO RIDISmto,&> nouam infundens,agitato:(y effundtto : mutata tan-

ttfyer afia, cr coUtaJum arcnofimhdfidat. Demttm dfiam

exprimtlo,^ficcatum ctnerem recondtto. ^Altj quanttm ma-

xtme fien poteji ftccant, er manibu* tnaqua conterut?t,dum

Mellu crajfamentum tmttetur. Demde linteofauctbm exceptu

tjis obtetojditt Uxihs tlltgato>colant , Cr fiofi h

feat,wfuftper linieum Urgiore aqtta, cmere'conturbant. AfoX

jfumofum^ttodtrateElum efi: Cffipematat ua/i, concha ex+

ctptunt: crfcltlt nouo ad ufi* recondunt. Ouod uero rejedity

Jenftm crtbratu, tn altuduas transfmdut, reitcio arenojo quod

feffumterat. Rurfm lapidojaftdere pattuntur, crtnuasaltud

excoUnt.Hoctderttidtm factunt, donecctnismerus cr arenx

fxpers muematur.^ltj pauUtim wtcgram tn aqua rejferguty

arbttratt arenas Uptlios^fuo podufcuio degrauatos, peffum tre,

ftlosautem Crpaleasleuttate fuatnjubltrneattolli. Caterum

ctnerem mcdtumfeparant,cr inpiLm cote£lum,ut Caamtam,

eluunt. £ utnetiam Uuatur umo chto aqua martna dduto.tno-

dis yuosfupra dtximws : er tta reddtur adslrtngenitor, ^uam

ac/His elota. vk Popholygt* aflringere,ref'tgerare yexplere,pur

gare,objlruere, Cr aliquatu extccarennter mcduameta nume

ratur^ujt lentter crufias obduciit. guodfispodto torrere hoeU

ddtgentertritam e^irrtgciumaqua cohtgesm pafttUoSyfittt-

h^nouo ^ fubteCns leutbwprunt*, orbiculos contmuo uerfabis,

dumafitccatt fuluefcant.Nefte tgnorandum, exanro, argen~

to,plumboj}fiert Spodton.ueriim po(l C)prium plumbeum ma

xtme commendatur. Qjwntd Spodtos fxpenumero deftderatur:

tteceffe eft oftcndire, qu& fimtli utrtutepollcint, ut tn Spodtflo~

tumfujfiapofimt, ^nttfyodta uocat, quo% modofumt debeat.

Foha tutjne Myrtt cumjlortbw jr bacat tmmaturis, tn fittt-

k crudum comccla, tndtto operculo conttnuafioramtna haben-

U^uriintwrfornactbtM^ donccfigltnumpercoyuatur. Itcrumtn

Page 689: Pedanii Dioscorides

L I B E R QJV INTVJ. * 7»

fiflile altudcrudum transferuntur:quodubiferaffatum fuerct,

exempta lauanturadujm. jdem quojuefit e termueJyluefirif

Oltu&fihabeatur :finjecHtfatiu<£ cumjuisfiortbtes, aut malis

Cotoneis dtfjcElh^Z^- detrattu ofitbu6>aut Gallts^autUceratii

unteoliss/tem ex Moris tmmaturvs^ tdeft candtdis,wJole pint

drcfaEtis>aut Terebintho yaut Lenttjco^Oenanthe ,aut molltbu*

^ubtfoltjsy uele Buxicoma, uel Pjeudotjpero cumfiore. ^citj

ficulneat fiondes m Jole antea Jiccatas , eodcm modo parant.

^thj taurtnum qluten. ^dtjjucada* lana* ajfer^^ptce aui

Melle trrigatas^ gux omnta tn Spodij uicem ujurpantur.

THutta vulgarit, cjua eadem cum Cadmia eft, LaptdU duritiem

contrahtt : pompholyx leutfttma fauillaeft. Porroinipfts Aemfuftoriibns atque adeo Cadmia fornaci tniecla 9 bull* emergentcs te-

nutftimarum ac leuifitmarum fauillarumejfgit, cjua fummisforna-cum cacumtnii adh^rent 3 pomphoiygcmfactunt. Spodtum yerb , pom-pholygU extiniUfauilla eft^uA. pondere denu o decidtt^O1 tircajorna-

cem panimentumaut colltritur.C ttcrv.m -vera jhutiayQuod anttjpo*

dtum vocamus , vtmparem cum Spodto obtinet , neutrum tamen mtra,

lorpus fumttur ,& pertque arabum Spodtum , hepatt non eft confor-

tando.Elota pcmpholyx valcniifiimum, inttr ea cju^ftne morju deftc-

<4nt,rcmedtum eft, ey tdeo phaged^ um O* mabgnu rlcertbu* conuentt.

Collyrtjs indttur> in oculorumftuxus& puftuLas* Sedts <?gemtahumTrhenbusfumme prodeft.

Acs vftum. CAP* X L 1 1 LNOMENCLATVRA.

Grx.Kut*vkutv(&x*\K®-.Lat.^Ces ufium.

ltal.E^me abbrufctato.

Es ufiuprobatur rubru y Cr quodcotrttu colore Cinna*

barumimttetur. Ntgruuero plufcjuadeceatexujii

Ftt autee clauitfolutaru nautufiVidt crudo copofitn ^ubfferfQ

Jnlphure cumjalepari > omntbm uic/ftm tnjfarfis :fiftile, ctr*

cunlito figulari crcta Jfiramento ^fornacibu* mditur , donec

figbnumperco^uatur. Qjudamprofdphure Z?Jale ^ilum^n

Page 690: Pedanii Dioscorides

67% orjrunt. ^Ahj fine fuiphure acJaieyficJiis multosdi

+Xiu fuiphurefoio uiuntnr. Fuligiticm tamenexcutmnt. ^llif

obiitosjcjitii ^iiumine clauos , cumjuiphure CT aceto ^fitliU

cntdo crcmdt. ^iajm jtnea oiia accto rejjerfos urunt,Cr -teru

ac tertto idem effiaunt, pofied recondunt. Prinapem locum te-

net,in Memphtde combuftum:proximum,tn Cypro. ^Ad(irtn-

£tt,exiccat,repnmtt,extenuat, attrahtt, uicerapurgat, €P* ad

acatricemperductt , mtia ocuiorum cmendat , extrejccnua m

carne conjumtt.nomas cohibet.uomttvti ciet, Cum htdromeltte

potum,aut cum Meile deitntJu, ili,

^Xeris recrementum,fi

donecnuiia prorjw /ordes emergat.

des

Jeq

CT eandem utm,Jedimbeciihorem,habet

Mtm duct poterit Aes vjlum offcmarum ,quod mgr

,flwnem repr*fentet,fnque non rubens,yt pojiulat Dwjc

m-

,fi

emendabit ddtgentta, qu* Diojcortduprtjcrtptto

confciendo , vetu* quodlibet Aes , cuprurnre Jujj

*un naulum daui.auo tonriui perdurent ,eferro <

fcmntur.Aes vfium acre ejl,& adJiriCtorii<m:at elotum^

tatrices mductt.quod etiam antelotionem maxtme »» carn

fusf.elotum tamenm carne moUiprtJtantiiu operabitur.

Flos. C A P- X L I 1

1

N O M E N C L AT V R A.

Gr AG\<& K*-Au<&.LatFlos,ari{.Ital.Fiored>

<f

1„ „,„,^ _ Muorum ueterum ffegma, q^fi

fiegmen Amjegmentum.nominarunt,opumm efipidbi-

tps,in ainiu fuiuefcens.Mtlij effigie, CT numero,brems,pcnde-

rofH4,modnef]>lendi'ns,att[ue confirmgens,qmd:iimatamd,rss

Jcib>:m noreccptt, ^uajxpe aa.uiteralur.Sed idjaaiedeprehen-

d.iuruitm dcnttum tiltju, diiatantur ramenta. Fttdutem,cum

bmfujum , m receptacuia dtiaktur : per coiafifin*'

pemnentm. Tum hmc negotio addttli mintpi :Jor-

*

Page 691: Pedanii Dioscorides

I I B E % dJT I N T V S. *7tdes exfwrgantes , dquarn clarifiimam infundunt y refrigerandi

propofoo.Itaque rebentino concretu>ae addenjkttone^uelut ex-

fmtur er erumpit antediftttefios. ^cdftringit, Cr excrefcen-

a

titcoercet. offhfam ocidis cahginem emendat ,Jed magnopere

mordet. Qjutternum obolorumttondere datH6,crajfum humo-

rem extrahit. Carnoja nartum Crjedt* uttia abjumiueruptio-

nes papularum cum uino cohibet. Candidvu contra dmtumai

mum gramtates mtm , in easperJijlulam fiatu tmpellitHr.

ru&m3tonfiU<vscL remmtt,farina etm cum melie admota.

Loris Aerts afecoUcflhbanc rationcm tradtt Matthiolus.Statim a

percolato Aere,in receptacula tlli excipiedo prAparata , prtufjuam

wfecoalefcerety lympidx &gehdifiim&aqu*fituUmingentemfuper-

inijciebat,acmde confeftim tngentt cum ftagort ex Kert prodeunti

prtdenfofumo, tantijper dum hic yapor &fumus perdurant , palam

frper Aes,a<jua ajfufum,continebat-H£ccumdeftifJent,palamJuperne

totam minutifttmUC rubenttbusgramsy Aescotore cum quodafpkn-

forereferentibusfaclum compertt* ideofaclumeft, quodper vaporem

fmraCla mfubUme tenuiore metalliparte , cum ob aerU ftigidttatem

*» minutiftima grana congelafceret , in inferiora dectdens ,pal* ferreA

fiperincumbebat. Hocfemper apudfe retinuit : quhdfeplaftp etus ykt

btrugo , & non flos Aertsyeneant. Atrts flos JubttUorts , <juam Aes

yftum,aut Aer'ufquamma,ejfenti* eft.

Squammascris. CAP-XLIIIL

NOMENCLATVRA. *

Gr.Aints.Lat.Syuammd drts.ltal.Squama deljfame.

Quamma&m; excujfd ex Cjprtjs OJfictndrucUtw.crdJft

cjuidem tpft, prdfidnttor, tjux Helttts , tdeji clduaru, no-

toinatur.fedex mltpromtfcuo^ *re,aut cdndtdo,mtioJd tntellt-

gtturvquam,ut pote tenuem CT tnudltdam, damnamu*,mdxt-

»' dpprobdtes crdfldm,ruffdm,pr£fertimjidcett rejjerfu,dru~

gmm contrdbat. ytm hdhet adflrttforidm, cxtenuantem,re~

y frmen

Page 692: Pedanii Dioscorides

tf?4- DIOSCORIDISfrimentem , O" erodentem. Nomai co'ercet,ulceraad cteatrt-

cem ferductt. Pota ex aqua mulfa,acjuam trahtt. ^chautfan-

nafubatlamjantm catapotto.Mdtturad oculorum medica-

menta. Genarum fcabnttam abfumtt , & fluxtones exiccat.

Lauatur hoc modo : Sicca ansfquamm* exfiurgau Jeltbra,

citm ntttda acjua m mortarto manu tbligentcr conturbatur,

nufque fefjum tertt.^lbtjatur quodjubftdit,CT effitfa afta,

.. >mtna catleftk tmbru adtjcttur, Cr diftenta manu,fftamma

yuafidejrrtngendafit , uehementer confiicatur , dumj,

rem emtttere fent,aqua fenfim adfex hemtnas ufueftfei

i,lV» uA&Sauamma ad iatut mortanj cobginfundtturjerendoualtde.Sftamma

tur, ibidatfrtmttur. QuofaBo , exfreffm humorfjxt

dre ruvrob

uah

facla , cxcmtur. Hoc eft entm uelutfiosjftamm*,

itm, Cradocularta medtcament I cmfrm* ef

le tmbectUuml *uodfuperefi , lauatur donec null

/3 x .*. / j_ ._ ~*<*^ntg~

diturfrorfit* lentttiam excernat, V linteo opertum btd,

fcercftmtur,effufa% cxtante aqua.ubtficcatumertt,r

pyxtdtcula. ^luut Cadmtam lauant, CT reponunt.Sftam-

ma, cx acte , aut mucrontbm decuft , f**m uocantftomoma,

adem uis. Lauatur modoftmilt,Cr reconditurfed admolien*

dam alut deieftioxemjnefficauor efi.

Quama Aer»,c,».< ex tufo& detrito Acrcprcflit.medubia rtti*

eft. &ef>entur& ferrifquamma ,C Stomor.

defucatjcjuamun duterse profuo qutquemodo.S

tentttu deficcatyCfttodeffcniUfu tcnutor.it.acmjt

ffi

jylfcf polleant ,auam Aerifjcpuirna. Hac carmm ccnjumn o ^ .

&maximt Heiitc SquammjiomneSymagnayebeminti^rn^dica^

Quiliquct qua confituuntur effmtiam , non t^nuemefjefedfotu^

fim.Stomomanonex Aere aut firro prodit fed ex Chalyue, que

-„ . —i-l -!*-- fuHcrtncuAc tunditnr,conpCten<

bt&§ti*,& ruft StoW

Page 693: Pedanii Dioscorides

L I B E R CLV INTH. <T 7 ?

loma nonftrrum,Jid Cbalybemfonare*

Aerugo rafilis. CAP* XLV*NOMENCLATVRA.

Grd. l£ Ivqop. Lat.^rngo rafilis.Erugme raftle.

Erugo raja fit tjs modts : ln cadum , aut altud conjii

uas acetum cjuam acerrimum mfundttur. Superponttur

tnde tnuerfum dneum uj4,ptdferttm concameratumfm mtnns,

fUnumftd ob(lruElum,nullumque habeatjj?tramentum, ex-

empto,auo deliolum obturaueris operculo. Dectmumpofidiem

infidens ^Cerugo deradttur. ^4ut dris lamma tn cadtsjuper ace

tm itajuj^endttur,ne tpfum atttngat,CT tottdcmpofi dtes ra~

ditur. ^ut majfula dns,aut Lmina unapluresue, umacets non

tuentibpusjediam accfcenttbm conduntur,crfmthmodo uer

fcntur. Qjanettam ex deiimata drisfcobe ^Cerugmem facere

kcetynecnon e lammis^utbus brafled aurt conclujd nutUeo du-

wnturfquis ea* aceto rejfargat,Cr ter aut quater uerJet,do-

n*c ^Cerugtnem contrahant. Tradunt ^Cerugmem in Cyprtjs

^tctalltsgigm , laptdtbm qutbujdam nonmhtidrts habenttbm,

^uibns ^Cerugo ejfiorefctt: adduntj^ per camcuU dttm e auo-

damj^ecu manarc :feddlam paucam cr opttmam effe : hanc

fyeluncis effiuentem,copioJam qutdem,^ boni coloris,Jed ui-

*'oJam,quodUptdes muttoscollegent. plunbmauie modis a-

dnlterant altqut Pumtceadmiflo.alij Marmore,altj ^itramen

toJutorw.SeddeprehendemH* Pumtcem aut Marmor,dumpol

licefmiftr* manm madefafto, ^Cerugimsporttunculam altero

^tenmwfqutdem eam dtjjundi conjlat.Marmoris autem p

partes mumj}tra&attone creb

Cfhumom complexu dealbefcunt, qmn CT denttum appreffu:

fiqutdemjyncera cedtt.Uuis, CT fine ajjerttate. ^Ltrametum

Krojutortum ifne coarjruttur.Kamaue(ijitt

^Ceruotne illi»atur,0~feru?U cmcre aut carb

y z tncale

Page 694: Pedanii Dioscorides

676 DIOSCORIDISincalejcdt akerutrttm, mutabttur, rubefcetque td cptod ^itra

tnentumJutorium accepertt, quodiduiium ,fitdpte ndturd td-

lemfortitur colorem. ^Cerugtnis qttdm uocant Scolecidm, duo

jitnt genera. QjtddamfojMiseft,alterdfat~lttiaadhunc mo'

dum.ln mortdrio Cyprij aris dimtdiam heminam dceit dlbi a-

criffopiftillo cupreo contertto,donec ftngmenti crafiitudinem

imttetur : deinde alumtnis rotundt drachmdm unam,citmfaUs

fojltttj,translucentis,aut martm quam albtfitmtfohdtfyaut cer

iecum Nttrtpdrtpodere,teritoinfoleydftuofifiimisdiebw,Jub

fydm cantcuU,donec colorem ^Aerugmis contrdhdt, CT con"

eretuftrigmentofumfiat.vbi autemje tn uermtculorum Kpo-

diacisftmilmm (feciem coegerit, recondito. ijficax, CT ualde

honi coloris redditur,fi duasparteis urinx ueteris,cum unddce

U ddtecerisy Gr alta qua dttlafitntjeregeris. Sunt qui ^Aeru-

ffnemrafilem,quainappardtunonreJpddtt,gummtmisJodt-

gerant tnformas,Cr ttd uenddnt.Quodgenns,ut utttofum,tm

probdtur. Ftt £r juaddm ^Aerugodb durtfictbu6>mortdrio

er ptftillo Cyprtj aris,cum urinapuert impubis, qttd aurumfer

ruminant. ^AntedtSla ^feruginum generay uslo art ommno

reff>ondent,fedmagis effetlu ualent. Sctendum fofilemScole-

aam pr&ttanuftmam ejfe: derafamfetjuhpofbemo locofatli-

iiam,mordaafima tamen efi h&c,er magisadtfringens.iAU*

rtficum autem arugo raft reffondet.^Cerugtnes omnes adfirin

gunt,extenuant, excalfactunt. Oculorum ticatrtces emendant*

lachrymas cient,nomasfiftunt,tiulnera ab infiammatione tuen

turyulcera ex oleo cera<L ad acatrtcem perducunt,callos crjor

duLulcerdpurgant. Cummellecotla, callumfiftularumero-

dunt,cum <Ammoxiaco,collyrij modo,tneas adatld. *A<*g n'

giuarum autem excrefienttas, er extuberationem ittues.MA*

gnopere extenuantgenarum crajlitiem, cum Melle tllita. I c-

ritm pojltlhuonem fhonvta ex aqtta cdlidd locwfouendm eft.

";--* *lefina

Page 695: Pedanii Dioscorides

LIBER QJ I N T V S. €77^sfma terebmtbmd except£y

cum *re er nilro lepras dbigunt.

Fritur ^yCeruqpyaudcunque uells mmutifiimefrdEtd3commmu

tAfymfiElihpMMayflAgrdnnbm • uerjaturj^

donecje mutet, CT colorem cmereum conopiat. PoJIea refrige-

rata reponiturad ufurri. Sunt qm cruda oliaeam urant, uti di-

&Hm e{l:fednonf>rorfiu eundem colorem cremdtd reddit.

RubiVo ferri. C A P- X L V I

7

NOMENCLATVRA.£. lc<^M^o}) mLd.I^bigofmiMA.^ffne delForro.

vbigoferri reftringit. Ssftitfcemmdrum profluuid dd

motd:potuLprdfdtne conapant. llhtd ex dceto,igni

btojacrh^ CT papularum e

lii adfcabritiu4genarum,reduutds, Cr fteryg

tis.prodefl,gingMd$firmdty foddgras illitd lemt, alopeaas re

$let. Vmum aquaue,m qud cdndensferrumfit refim£tum,foti

cotlidcps,dyfentenci6^Uenofis,cholerd Idbordntibm, er dijfolu

tisflomdcho auxdidtur. Stercm ferri, qudm Scorutm uocdnt^

tddem fotefl qu& ^ubigo,Jed wcfficdcm. ^Cconito, ex dceto

nwlfof?otum,of?ituldtur.

'Emge.qua Aeris rubigo eft: vt inferroferrugcfeplaftjs& re-

centibus medicis, viride Aeris > magna abv.ndantia in omnibtts

pharmacopolijs habetur, Ucet fyncer&ftt parum, adulteratx ingens a>-

'fta.Kam cum Aerugo,autfofrli* ftt, aut fattitia:fof!ilis quodfodmts

i*nafcatur>& qubd non raro vermilorum fpeciem contrabat, Gracit*

loyfcolex nommatur.hUcex Cypro noTiro temparzin Italiam non

«jfertur.fattitU prAparanda multifunt modi.Nam& e ^ammis art*

deraditur,& derafa in majjosformatur,acinde Grtcu, lon xiton dui

'«r. Uodie cum optimicopia nonftt, medtocrivtimur, qu+d cum aceto

ft <& yinaceU.Kam Scollccia noftro auo hauddum in vjus receptaftcut

GermanicafofitltsVerrug

ferri rubtgo* Cftercmferrtjeufcoria res nottfttmtfunt, caueant tarnt

^perttiores^efquammam^ m maffamynp

Page 696: Pedanii Dioscorides

€7 9 DIOSCORIDIS€xiHjtrurfutindipotejl,cum{tercorefeii recremento conft4nd>tnt> J«fbuma eft,eferro igritto exilkns.

Plumbum elotum. CAP. XLVII-nomenclatvra.

Cra. Jireftfyw©- fiA<j8A©-. Lat.plumbum clo-

tum. Ita.Plombo lauato.

LO/«rvt plumbtfcft.In mortariumpLmbeum aqua tfMf-

aens,ptfti!loplumbco tentojcncc mgrejcat A^ua,Cr U-

tmmodo crajfefcat.aut luttilenta rcddatur. Lmtcolo detndcco-

Uto }a^amJupermJundens, fio factlms f«/<W eft rejobetu

tncerntpoft.Hoctterumfactto,uJfucdumJatts ttbt habuiffe ut

deatur.vbt conjedent^rtore^ua effuft, nouam adtjcenstu

CadmtamlauatoJonecnuliaextctntgrtua.Pofteampasltllos

co?ens3reponito. Qutdamfcobem tnundt plumbt hma r*fu

tam,mortarto ptfttllo^ Uptdess terunt, autmantbmium tf*

panlattm adtetlaftcant,donec mgrefat3mox ubt tdpejjum *>

rtt,effufaacrtta,colitgunttnpalitlIos.mmtrttumuehemente^

Cerufit ftmtte reddthr. ^ltj eltmatafcobt modtcam Plumba*

Stnem aductunt , affrmantes tta elotum plumbum prastan-

%H6 ejfe. Poteji reftgcrare3adftrtngerctnducere, molltre,ex-

plerecaua,fj}ere oculorumfuxtones, Cr tdcerum excrejcen.

tta. Santmnem fufprtmtt,prodefl contrafedvulccr*,condylo-

tnata,V> htmorrhotda^x rofaceo . Item3 ad ea quatgre aca_

trtcem ducunuv in totum spodu efficlnsprabet, mfiquodno

obductt crufta*. Syncerum plumbum^aftriclH, martnt Jcorpto*

nis dracontitj. plagts auxtltatur.

Plumbum vftum. CAP- XLVIII^NOMENCLATVRA.l-KifiJl&u.iuctvniv©: Lat.plumbum uit>

Ita. plombo abbruaato.pritur

Page 697: Pedanii Dioscorides

L I B E R Q_V I N T V S. €79

VHJtur plumhumfic:Superquam tenutfitmasplumbi U<>

miMSjfiftui nouo indttas,fulphur mjfargtto : addttis^

alijs rurfim laminis * mteriettofemperfulphure, ufijue dum uas

expleueris ^fuccendtto. llagrante autem plumba^ferrea rude

uerfato , donecperfefle redtgaturm ctnerem^ nihdj^ e Plumbo

non ujium hdferit : tum demum , objirutlis nartbw , eximito:

alioquin haittmplumbtnoxmfientitur. ^Cut ehmatamplum-

bifiobem tn oUafulphure urito. ^xltj lamtnas mfifltlt crudo,ut

diclum eft,imponuntfornaa>autfoco, Cr arcunltnentes oper-

culum, dato extltjfiramento , urunt. ^fltjprofulphure Ceru-

fitm aut Hordeum tnJJ>argunt. ^iltj integras laminas mponen-

tes3acrtgtne utttntur,Cr ruduulaferrea contmue mouent,dum

m ctneremfioluantur. Seddtffialps hutufimodi ujito,CrJiuehe-

menttm uratur , contrahuffum& argentt colorem , Magts ta~

men nobisplacet prtma urendi ratto. plumbu ujium lauatur ut

Cadmia , C~ recondttur. Eofdem effettw habet , quos Plum-

fidwtimum efiy denfumyJr

rufampiariereprafentans, mhtlplumbofthabens, quodadlu*

teumcoloremaccedti, Cr uitnJflendorem trmtatur. Eadem

qu& plumbum extffiumpotefi,fid magis adfiringit. Lauattn

ui mortartjs tnfiufia aqua, Cr refufafumma aqua, parte,qud lu<

teum colorem duxjt:td^fkp^,dum recrerncntumabfitmatur

Detn ubicofederu crafamentum, aqua effufa, dtgertturmfa*

fitilos. Moljbdoitesldpisa plumbifimibtudwedi£lH4,rejf?Qn*

dentem recremento utm habet^& eodem modo lauatwr.

Stibium. CAP.XIIX.

NOMENCLATVRA.btum

y 4. Sttmmt

Page 698: Pedanii Dioscorides

tfSo DIOSCORIDISTtmmi optimum , quodfjlendtdtfiimum efi, modo^ ntte

_ dularum emtcat , conftaBu crufiojum , nthtlterra autjor-

dtdt habens,frtabtle,quodsttbt appellarunt,al^ Platy ophthal-

mon. Vis etua adftrtngere, meatm obfirucre , refrigerare, ex

crefcetiatn carne cohtbere, ulceraad cicatnce pcrduccreforde

CT ulcera oculorum expurgare. Stfitt &fangumem e cerebr

membrana profiuentem. £t ut tn untuerfum dtcatur , uts ttfit

flumbojimtlii efl priuatim,ambufta tgnt,tn puftula* erumpen

nonpatttur, cum adtpe recentt tllttum , cruftoj» exuUerattone.

tdctcatrtcemperduat , cum cera cy exigua Cerujd. Torretur

pmfttajarina ctrcumhtum, et carhombtu obrutum, doncc car-

bunculetur crufta,exemptum% reftmgutturmuberts laBe,qu4.

marem pepertt , aut uetere utno. Vrttur ettam carbombm Juc-

cenfis efflatum,quoad tgnt deftagret. Sienimpdttlomagt> con-

(remeturyplttmbumft.Lauatur3utCddmia CT ds.Sunt aut ui

plumbtrecrementum eluant.

Molybdscnc , feu Plumbago.

CAP. L-

NOMENCLATVR-A.Cra.MoXSAcuvet.Lat.Plumbago.

Itai Ptombagtne.

Molybdtnd opttmd eft fiaua , argentedft>umd dmuU,

modteefilendens : ckm ter,tur,ruja. Decotla cum oleo

iounori< colorem trahtt. Vtttofaefi, qud aerem aut colorem

plumbeum refert. Gtgmtur ex ^Curo Cr ^Crgento.lft etutm

ftudamfofiUs , adsebafttam O" Corjcum tnuenta. Quo tn

genereprobaturyqua Upidojd nonftt,aut recrementofajednu

tens C2~ /Uua. Vim habet fjuma ^irgentt , attt recrcmenta

Pbtmbifmuitrn. Vrttur lauaturq\ eodem modo. Mtfceuacon-

mmenttSimc mtdtcamentn *ua Lttara> uocant, ataue cntpt*~J '

irti

Page 699: Pedanii Dioscorides

LIBER. Q_V INTVJ. *$%

rls mimme mordentihm. Carnemrecrcat, cr ulceraadcica-

tricem perdaat. Glutinantibu4 tanien medicamentis 3 aut ab-

jtergentibpfis non conuenit.

Lumbum nigrum eft,& candnhtm. A t elotum Vlumbum , e nigT9

ftt tajitum. Vorrb Vlumbiretrimentttmfeu fcoria , non ideft onodcum liqv.efttplumbum , imo va[rs inftdtt cu nthil ahudflt quam Vlum-bum, quod ( vt tta dicam ) calcinariincipit , &facilc in plumbt natu-

ram rediret, vt mifto Lithargyrtoftt :fedfpuma illa , qu&juperne ex-

puitur , tum cum in fornace ingens fojiths Vlumbi maffa percolatur.

Htcdenfa cft,dura,rubefcens ,vitri tranft>arentia,viftturquee Triden*

tinisO' GermantcisfQrnactbusmagnisaceruisametallicUeieBa. Vlumbarius lapis fft Marqueftta vulgaris non eft lapU, eft profetlb , vt bona

fnnpliciariorum parti vtdetur, e quo Vlumbum excoquttur. Hft etiam

argentiftmul& plumbtferax vena. Stibium, quod hrabumfeclarijs

Antimonium in GermanicismaximefodmisJn ItaUcU& GaUictsetia

teperitur. Stibium cum quo lubuertt nsetallo invafculo fuforio permi-

xtum ,etiamftferrvm ftt aut chahbs,celerins ehquandi materiampra-

bet. Laudaturfiinttlanstjragile^quodin lov.gasftffuras rumpitur, nonin rotundas parttculas. idfoeminavocatur. Matverbj aridtus& ma-gi<

eftfcabrum , minufque ponderofum & fiintiUans , & arenoftus.

NumbagofaflitiaeftjCr natiua. Vaclitia infornacibtu procreatur, in

Jueis A urum& A rgentum eliquantur , ncmpe cum fodma non tan~

tuminfi Vlumbtcontineant, quantumeis percolandis fufftciat ,vbieis

yena Vlumbi 3aut Vlumbumpurum adtjcitur,nunquam non infornd-

titfundo Vlumbumcakinatum,ftmtle Lytbargyrioreperitur. NatiuaM

taplaneeft vena,qua Argentttmftmul& plumbum conttnet.

rgcnti recremcntum. CAP» LI*

NOMENCLATVR*.Gr.Kfyvpt imcfice.Ut.^Argenti recrementum.

ItaLscona dJargento.

Ecrementum ^Argenit^quodScortam uocant3autHeU

cyfma , aut Encauma , Moljbdanamm habet. gudre

tmpUftru <ju*sphaas aftellant,addttur> acmedtcamentn auA

(Hatrtcem obducunt,ut pote cttm adftrtngat,extrahdtaue.

y $ ^trgenti

Page 700: Pedanii Dioscorides

Ae$t DIOSCORlDtS

Kgentifcoriafeu recrementu,fi8itio, Tfmalto,e vitro (fic iicuO

fimtle,ac dtuerforum eft colorum.Qjsod eiientt rbi argentifodma

ntes habeat aliorum metallorumfodi)ias,maxima tamccxpar-

ra eft.taruleisC yiridibus Uneii dtjlm&a, quamtusV atuiam

*m cwrule/cqutdam vmdcsftnt,vt slfmaltum.ferluMx.

Spnma argenti, CAP. L 1 1*

NOMENCLATVRA.Gr*.Atfi*pvg@'.Ldt.Sjntm4 ^irgentu

ItAl.Lith.vgmo.

Puma ^frgeti quadamgigmtur ex arena, fudm '

, diUnuocant,infornacibm confiatajcnec ferfeclt?ignn

defcat.^iliera ex argeto, Tertta ex plumbo. ProUuJn

efi ^ittua.Secunda Htjjamenfis. H^Jeqtntur cjUdfit Dtc*

chu,td efi Puteoixs, Baijs,tn Cafania,V Siciluflurtma en

htjce locis efiagranttbm lamtntsflumbeitggmtur.Qjudjt*

colorefflendet, chryfttis affellatur,ommu ofttma :fum^Lrgyntis:quAex argento, Calabritis. K» aute adfi"

gere^molitre.exflere caua,excrefeentiam carne refrimtre,aa.

cicatricem ducere,refitgerare,Cr occhtdere.Vntur argettjfu-

ma, confiaBisfartibm ad magmtudinem lugkndium,frun*

fuferfofitts.tta accefafolitbm3ut cofiagretyabfiergtturinfidens

fturcttu^Cr reconditur.^xliqui ter aceto aut utno reflmguen-

tes, rurfm urunt, <£r eademfrofequutt , refonunU Lauatur ut

Cadmu. Vt ^CrgyrtttdinommaU,aut,fi deftderet,alterican-

dor detur,ea mfartets magnttudmefabarum cofiacla, chctW

cis atitcA m?fura,fifltu nouojuferfufa aqtta.addtto cadtdt Trt-

ttcifanfondercfriuatmjjfugillo Hordet,linteolo f*ro>raro,

anjuUs uafisaUigato,coqmtur,donec Hordeufiatlumdtjibdt:

demde omma m nouum craterem orts amfli tramjunduntur.

Tnticum abtjcttur ^ffiunu ^Crgett uehementer mdnibtts djjn-

cando infufa a^ua iamtur^afiiccataytn rhebdtco mortanote-

Page 701: Pedanii Dioscorides

I

t,

LIBER Q_y I N T V S. 493

tunajfufafertiete aqua,donccfolutafattfcat. Excolata aqua,

criitota dte teritnr,& ttejfvri tnfuja catidaaquafimt. Manc'//* cxcermtur.altii mfHndttnr.at^ tcr die excolatur. idjcptc

cbmficrtfviet.Foflca additis adfnguLs mtn^sffuma ^Arg

^iumsjalisfofilps drachmisjnfujai^ calida aqua, ter die tcrt

ry ty addtta acjua excolaturicumc^tnalbuerit, cahda wfufa,

^facitoydum nulla prorfasjaljedtne reftpiat.Dcmu drdetif&+

oJoleftcCiXta^ieBopnm humorejeconditur.Sin mtnw, mi-

tjfuma ^rojriudv ddigeter tn itnr\additoJalefcf'tli trtto,

tpiicatopcndcrc>mfiElile ncuii conijatur,acjua mjunditur,tta

Juperemtncat.Mcuetnr qi.oudtc mane £r ncfferi.acjuaj^ fit

pcrfundii\pricrc nequacjuacfjufa.Hocft tngtnta dtebm : natfe

riifimoueatur^rafjtjcit.ujfie tn duriticm tefla.Fcft h&c effuja

lenitimwria,tn rhehaico mcrtariojfuma .Xrgcti tcutur^o^

tcttad in fifltle acjua ccttnes,manibm ddigeter agttatur, muta

tafubtndc aaua,donec nultiifalfugtnis mdtau prabeat.Dewdc

quodex argetijfuma cadidu apparct,m uas altudiransjertury

?dafiuinpaJitlIos, piiibeapyxtde coditur.^AlijfJuma ^Ar

tnfabaru magmttuhnes cofsaElajn uentrejutllo crudo ex

acjua cocjuut,dum wjcn* elicjuejces cotabejcat. Exemptam^ cu

falepari terut,Cr utfipra ditiuefJauat.Suntquijatis iilram

una, crjfumd ^Argett taniunde,inJolcterat,aqua cotinue mtt

tata,dit cador et detur.^Alta ratio:Sumito quaiuuis ^ArgetiJfts

ma.ubi lana cadtda muoiueris,fiBih nouo tndtta aejua,cu pugtl

lo fabaru recetturepurgatarittf decocjutto. Cuife fabadtjrupu

'dehtjcet. lanac^ no dcn\greiyexepta ^Argetiffuma,et altera ia~

**tnuoiuta,tterucoquito, cjathu aqud ZTparefabarumodu

*dijct?s.Fadetertio,cjuaJupra,JaatoJnjHmma^

na tam nd tnfaalur.lnjup transfundesm mcrtanu.adfii

faiufofiuj lilras,adiicno cfiogemtsffuma .Argett dm*Attic*<> ettertto:wicrmtttestjy

NitriquaalbifmitHacjHadk-

gnt

Page 702: Pedanii Dioscorides

e

«4 DIOSCORIDISInti drdchmM quddragintajeptetrt tndito : ttertm terttOydone

Jktls candoris contraxijfe uideatur. Ita dHtem fnndens eam e:

alto inficuk oris ampli,adie£la largiore aquajibi cofidere de

jierittCohito.Tum nouamfuperadtjcteni aquam,mambmprob

uerfatamyjimto ut conJidat,acrurJUsper colum ddijctto.^tlter^

nit eadem projequere,dumpura aqua dulasj^ ejjiuatj C? nuua

ftlfdmem pr&feferat. Pojlremo mfiftile nouum trans,

colatojen/im omnt humore,Jolt quadragtnta dtebwfub

Ujydn* expomto^C^fi

Uyrta prodcffe> Crad i

fiat ad

tollen-

dasyddrugo/Mjactes,Cr' ctcatricoJas>Ucerat*sfy CT^cula

rumplenas.

A^gtnti^umaautUthargyiumftmfornaiibm ybt hrgetum

dep»ratur,e plumbo nigro,a co(ho»is dtuturnitate>& metallo-

anreus velarg

forma

l Auriyel Argentijpuma profiiit, ytfefla

fip Vifwm eftffed ytplm^mmufye Aerisjefuando Argento* immitta

^tur.Namfimaximapars Aesft,aureocohreLitbargyriu imouetuu

fm modicum,aut nihilum ftt Aeris, argenteo inducetur. It re uera Li-

thargyrium,nihilaliudejl, quam Vlumbum Aeri, aut al^uande Ar*

gentojepurantium indiUgentiapermixtum*

Cerufa. CAP. L 1 1 1-

NOM ENCLA TVRA.Gr<e. -littfttdt*?. Lat. CT Ita. Cerufa.

Erufafit hoc modo : Infitfom ttrceum om lati, autfitttle

Ubellum yttam acerrimo aceto, lammamflumbeamfit-

trafittiltsJjnraatlttmfubteElapuu arundmea tegete,{irmato:

jHperutTufyueLtmtmbMjte hahtum exptretacetum,ubt refok

tafueritjefittensfydectderthhumorempurum adfumma dela-

tum colatojcrajfamentumjj transfundtto.Debet quoqiteficcari

tnfole,mox trujatth mok tert, aut altas trttum crtbrart.Pofiea

quodjuperefi dttrtjn tenues partesredigendum cnbranditmfy

*

Page 703: Pedanii Dioscorides

L I B E R Q_V I N T V S. <>3f

yicifim eadem tertto quartodfactenda.Me/tor3qu<eprimo cri

hrata efi, Cr medtcamentis ocuiorum affumenda.Secudum lo-

tum tenetfeques,O" reltqudfuo ordme.Nec dejitnt qut Itgneas

afe appendant, er derafo ceu fitu tmpojii

ut acetum non contmgat,tndttocL operculo circumlmetes dimtt-

tunt.Pof dtes decem,laxato ohturamento utfunt. Cumj^ refolts

ta matertafuertt,reltqua,utfupra dtxtmm,exequuntur. Si au-

tcm qnis tnpafttllos ueltt dtgerereyaceto acrtfubaEla, dtutdttur

mpafttllos, quttnfole/iccantur. ^Cefiate tamen Jupradtclnm

opm obetmdum e(i : tta entm candtda atque efficax reddttur.

Quinettam hyeme paratur,urceiffuprafttrnos3 l?alnea,autfor-

naces tmpofttis : afcendens entm calor, tdem quodfol pr&Slat.

Laudattpmamfieri putant Rhodt, cr Cortntht,aut Lacedd-

tnone ^proxtmam Futeolis. Torretur hocmodo : flagranti-

hu6 tgnt carhonibpto,fifltlt nouo, maxime ^Atttco trttam Ce-

rujam imponito, cr aftdue uerfato^cumque anereum colorem

traxtt, eximens reftgerato , Cr utttor. EJl CT altud vrendt

genns : Trttapatmis nouisfupra prunas tmponttur, Crferula-

cea rude mouetur,donec colorefmtlis Sandarachazfiat ; extra-

ftaque adufm mintflratur. Qua. uero ttaparata eft, Sandjx a

qutbufdam dtcttur.Lauatur Ccruja Cadmu modo.Vu et refri-

gerare,occludere,emolltre,explere, extenuareque:infuper ex-

crcfcentta lemterrcpnmere, C?° adctcatnam perducere. Mi-

Jcetur ceratps, er emplafiris quxLtpara, uocantur ^pafiillisj^.

*ft autem letalis eita pottn.

tf*

tftacerrimi aceti halitum craffa

in pollincm rejolutu.

ifum colorcm imbuat, Scandiumfacit . Offi

x3vna& eadem resfunt*

Chryfocolla. CAP. L I 1 1 I.

NOMENCLATVRA.<?r<*.

Page 704: Pedanii Dioscorides

CSS DI OSCO RIDISMvXM.o7b.cc. Lat.chnjocolla Itd, Borrace.

Hryfocolla laudatifima ^i

fimtHtme reddcns.Secundum locnmfibi uhhcat Maccdo-

er Ptaxm* Cypna,<juo ingcnere praferturpura :dam_

aua terram,aut cakuhs cotkgmt. RatioW. hxc efi

-.<

7^w m/i/> afia,mortarto cxpajjxmmuaipu

ter fricatoyVrflatim quamconjedait.coiato.^

Jeis*a*mt.r*rf*m*«<*#* vcfimprofefterejonecp

fjncerai fhetletur. Demficcato tnfoie, O" *duf* re^to.

OuUftJrere uolueru,ex ea terens auodjaus ejje uekmg

££ fupra carhones adpomto, <r<U f*°jo f» t»*£mm.L Chryfocclla admmUm cuau.es tm*gm

pm mordcndo exefi. Inter meduamenta tmdhgt»^*

twnes concitant,CT necem mfetre pojjunt.

%n krn-enttcauerms, reperttur. ^y rpertotum veris

pLefacU.Ofpanarum Borrax.na ^ C^ ^X^te.non

in %m* obfcuro,ytparerat. Quinettam m.^u»t«W U«lum.neru^nvns^arntenucof^yocant. Pl«* de vtrore coc^t, ?« ex^"^Z^ luro irrumtcau.rntr.albedtnem.an, ex Ar-evtjodn^ ^denfa^^L^«anJo^ea^aurtjodtn^r.tjU^^

Lapis Armcriiiis. CAP. IV*N O M E N C L A T V R A. ,

|

©• xtf©*^irmava.

^rmt

Page 705: Pedanii Dioscorides

A

L I B E R Qjr I N T V S. e$ 7

A^memm lapisfr&fertur Uuis, colore cobruleo^erquam

dquabtlis y calculo carens y €r frtabilis. Eadem qtt&

chryfocollafirtftatijedinefficaaM.QuineUam ufum habetad

os mpalpebris alendos.

Rmenins Lapiscolort cbryfocollam refert. SeleSlifiimus efi qui

fummi ytret , & prope ad c*.fium accedtt. Qui in plurtbus Ger-

mania. locts reperitur lapts, conficiendo colort quem proprte , c ytridi c&-

fntm yocantMatthiolo yerus efieducttur,ArmeniuslapU. Necobftant

natales. Stquidem manifepo yidere eft ,Jeplafi]S Cadmiam , ihutu:

Spodijydiuerfa Antijpodi* : C fioris £ris,yiride *rUyicemreferre:cnm

tamen h&c fmgula tn fodinis repertantur. Vorrbfiis lapis in officinis nem

reperttur , non ftatimjequitur in metaUkisfodtms non reperiri. Lapis

trrnenitt* perTralianum humores melancbolicos expurgat ,mipune,

necdijpartabElleboroalboyirtute. Ver hettttm pueris confert quibm

ftrtcttim efipettus, prouocandoque yomituipeculiarts. In eptlepftafine

noxa ad terttam yncix. partcm ojfertur ycum decofto C entaurij mino~

*». Galeno lapis armenius yirtutis efi abfierfortxcum leui quadam

4trimonia 3& leuifiima yiaftrtfloria.

Cocruleus. CAP. L V I.

NOMENCLATVRA.Gr. Kvojv<& .Lat. Cccrulews. Ital.Lapis Lazjdi.

Oerulci oriqp ex tranjs metallis in Cjfro > copiofior ex

arcna htorali :fecundum quofdamfub cauatos ffecws

inuenitur y am maqis probatur. Eltgi debet tnebriatm.

' ut chalatts. Lauatur ut Cadr.ua. Vtm habet refrtmcn-

iquot

quod

tem,er modice erodcntem. Crufiasgtgnity £r exulcerat

COeruleus, f!ue Lapis LaK.uli , probatifiimus qnifcintilltSA

aureis emicct. Arabuftclf:rt: Cccftlleu , t*r armevni lapid

y*adamtnm cognatifur.tMnhtx Cr ficcie cofundunt.Etfane in Ger-

toanidtfodinis intncem & inyna fipenumero maffa adnatireperitm-

**r,ab eaq; colorts proptnquitate, cadem& yim <& pretium apttdplc-

* ^eobtinere.Attamen Lapts l^XJdsyentm&W noneft,jee perMa-

^i-diizdil^eter clotus,purgat innox:hhvmvreprscipuemelarJ?olku,

isttantvm

Page 706: Pedanii Dioscorides

fftS DIOSCORIDIJquantumuU jKukmyux putrefsMortum dicat. SiqniJem acrimonU fu-

trefacityquam lotio commoda emendat.Vorrb Germa?iic*fodtn*, auro

notatum nonprocreant , namquejk diftmflumm aurtfodi/u* tantum,

& e quibus argentumfmulV &s extrahuntur,& ahbi nafciturnuf

quam. Quocircabonitate& fretto prjicellenttfimus laph La^uli,

qui ex aurrfodinaeduotur,quoquc yltra mar$num(fii vocant)Ax.*-

rurnft. Marttimunttoribusnmaftens, injpijfauarenfinonabfimihs*

yix,aut nuUatenm3noftro duo reperitur-

Indicurn- CAP» LVII*NOMENCLATVRA.

Cr.Jydlik&XiS^LatJndtcumJtaLlndico.

Ndici dnogenera. Vnumfuafyonte nafcitur^umquam^

ma,germtnatwne lndicps arundxnibm exuns. ^Alterum m*

fettorid dant ojficin* : €r ejlflumapurpurea mnatans corti*

nu,<juamdetraftamartificesficcanL Ofltmum exifiimatur,

auodcceruleijJecicmpr^betyJuccumJuumforbeUCr leue. M-

ter meduamenta eft ^ud lemter adftnngunt,C^ inflammatto-

nes,tumore$que rumpunUPurgat CT refrimit ulcera.

Unianum Indicum , quodin infeflortjs offcmh e VurpnrA fj>***

conferifcribit > almd efi a nofho , quodex ifatide ,ft*Quado ph

jue piclores vtuntur indu<endo(fic loquuntur) caleftt objcuro,

hu* tfilarihuA . *r auod ku-rmrmento permtxtum > colonm ***-

pdem pukbemmum faat :& ptrindek Diofiortdu lndito diJcrtfM

quodjpumamfaat,ex lndicarum aruudinumgtrmmAtiont.

Ochra. CAP. L V I 1 I.

N O M E N C L A T V R A.

Gnoxfa.IM.fP* Ital. Ochra.

chram leutfttma, Cr ommno luteam eltgere opertct.

faturatamjio Lpidofam^friabilem, natione „4ttt<***ofritur hxc,cr Ltuxt Cddmt* modo. t '.: etm adftringcret

ero-

dere,ccHecliones Cr tubcrcnladfopare. ExcrcfcentUW c*rne

refrt

Page 707: Pedanii Dioscorides

LIBER (LV I N T V S. <T3j>

reprimit , caua cum cerato explet , Cr arttculorum tofos com-

tntnutU

ijr

tfa c&dens > e caueniofo fo-

ifi.

Cinnabaris* C A P« L I X*NOMENCLATVU.

Gr.Kivvx£oc$i-Lat.cinnabarisoltaLcinabro.

^fHuctnantur aut Ctnnabarin Minio eandem effe

ftimant. Mtmum emm tn Htfyanifs ex laptde quodam

<tr<rente£aren£f>ermifto,teml?erartJolet> altoqumnon dtg

Jcitur. Fornactbw autem tn fiorentiftmumflagrantifitmumfy

colorem fermutatur. In metallis uero (irangulantem halttum

truclatyttaquefaaes tncoU ueficis obuelant f ut per t!Usj]>e£tetf

nec rejfarando noxium aerem attrahanU Eo pElores adjum-

ftuoja vartetum ornameta utiitur.Cmnabans uero ex ^fphrt-

ca defirttfr,£r magno conftau Hatienu* tnuerittur>ut utx uer-

fitolortbmmBorumltnevsJatisJactat. Intento colore necdtluto

fraditum : quare qutdamjangmnem effe dracoms extfttmaue~

runt. Vtm habet Cmnabans H&mattu laptllo eandem. Con~

»emt adoculorum medtcamenta^uerum ejjicaam,magi

aiftringit,wjangumem cohibet. ^Cmbujiis tgnt, Crpmiombm cerato excep

I nabarit auofeblafu & piclores ytutur, longc diftata T)>of«>~

Ik Cinnabart. N.Z mfltr &fa£Utitu eft,&foftAs.venautu»,

t> txitiofin. kt Diofcoridit Cinnabaris ex Aftka afttrtur ,modics

l*atitate,yieadtm qua lapu Hxmatitts,nofortt tant»appUcttM,ftd

*tiam intracorpusfumptM. Qjfod vulgari noftro Cinnabart non con-

»tnit,mmft erodenti, exuluranti, venenato , oculorum actntmorum

intmico. Plmiusfan^uinemputatejfedraconisin^nacum elepbante

«ntufu Std idfalfum eft.?er Cadamoftumm affrtcana na»ijat,on«

Page 708: Pedanii Dioscorides

tso DIOSCORIDIShiftoria Cdp. 4. San&utt VraconU , lachryma eftgummofa &qut ex kfiicana arbore difttllat , colore purifstmt&fummc 1

Jangumu.t&ic hodte \talu dicitur,Sa

U quo maiorftt copta,corttcemferro tnctdunt ,& coUetto Itquore, *be-

nit ignt incoquunt.&fangutttem Draconu vocat. Liquor htt ex Afi-

ea allatw , pauca quantitate, inpiBorum vfus inducendh vmbris ,&Mtntendo rubro claro, ivt vocttant) adde \m (juod expcrientta ccgnt-

tus efi Hdmatitt vtrtute confmtlts,& aflrtttortus, non dubtamfdem

factt, Diofcortdti Cmnabarin , idcm effe cum hoc Afitcauo hquore. Ca-

terum CmnabarVfofitlts.rubens eftlapu,nonextrema durttie.at pen-

dtropftimuf.O-non raro argento viuo intantumfarBus vtjfonte ex-

tiUet,haud altter, auamarte& vi ignu educttur. faclitiusfit ex ft r-

3-ento vtuo £r fulphure per viam fubltmattonts .Mintum q-d »°'

tzpitefcribit Diofiondes, nofterefi CmnabarU fofitlu.Mtmum vulga-

re,nthtl altud eft,quam Sandix.

Argentum viuum. C A P» L X»

NOMENCLATVRA-Grt.Yfytyvct&.Lat.^Crgentumutuum.

Ital.^rgento utuo.

A KientummuumfitexMmio^uodabufiueCtnnabdru'

J\<£citur,pat,n»fiMb»t, tmfofttaferrea concba Ctnna-

barm continente,V caltce cooferta,drgikafuferhta,carboni-

hm fuccendunt. Siqutdemdeterfafuligo, <jux cakimjtde> re-

irtgerata in ^rgentum muum cott. Qumettaminuenitut m

arienttfodtnarum tetlv ,fltllattm concretum. ^ik f«W m

m1taUtsmuemntradunt.Seruaturmuitrei6,autfiumbct6,aHt

fiagnets, aut argentcts uafisfyutdem altam matenam otnnem

exedtt , cr defiuere factt. Potum uim pernicialem ^etjuj

entm fondere tnterna exefi. Zcmedio eji lac midtum fi^e

fotum.a- uomiiiombm reteaumy aut utnum cum^CbJmWm

aut ^cptj decotlum,antJemen Ormmt,aut Origanum,uelX)J'

Jopum cum umo^urt umatiJcobsMcfi, ramentumquam te-

nuifitmum,epotum,mirabilt eji auxilto.

Page 709: Pedanii Dioscorides

LIBER CLV INTH. 6<?t

Kgenti viui vena,&fola,et cum marmore reperitur.Montes aUquotcjttia Goritiavmusdiei interuallo distant, caueas habent

minerales,vbi abundatifima copia reperttur. Huius confciendi facilis

*ft ratio.Cinnabaris foftilit, longeamphtu Argentum viuum exudat.1d phdofopbiaLhimij}* metallorum omnium feme '& origmemfecere

;

camque caufam efje cur condenfarinonpofit. Attamen contraeorumcpinionem,argc?Jto & aurcquamomnialio metallo cttimvnitur. Si-

<juidem metalla omnia qux Argento viuo immittuntur/mnatant,pr£teraurum quodiUkofundumpetit3quodeicj:teriscitius implicetur.

Rubrica Sinopica* CAP* L X I.

Grx. fttXT©* jivczfiKH. Lat. CT Ita. ^uhrica Sinopica.

vhrica Sinopis maximeprohaturgrauis,denfa,ad loci-

noristmagmem uergens, calculorum expersj concolor,

tHmdiluiturimpendioJuJilps. Ejfoditurm CappadoaayJJelun-

$H cjuihujdam^expurgatdcfe dejerturmsinopem urbem> in qua

uenditur:unde cognomcntum accepiu Vim hahet exiccatona,

quafi mducendo ohfirucntem Cr adHrifloriam. £uapropter

nulnerartjs emplafiris^cr paftillis exiccatibw, er adJinSlor^s

commtfcerifolet. ^fluumjiftitjn ouofumpta aut clyftere mfu-

fa.Datur iocmoris uitio lahorantibws.

Rubrica fabrilis, CAP* L X 1 1»

Cr£. (xt\7(& Tifiovixfi. tat.ltybricajabrilis.

Ita. Xubrtca fabrile.

Vbrica fabrilis, adomma sinopide mferiorejl. Optima

V s^€egyptia Cr CarthagtnenJis,Upidum exper$,friabilit

Gignttur etiam in lberiayqux adocctietemJJeElat^ Oc hra ex-

uft*, er dcgenerantem fiubricam.

V brica Smopica, vt ex Diofconde apparet f oIim e Cappadocia

afferebatur,Nuncverb3eiu4 vfus perift.Kubrica fabrilts rufa efi

Zleba tquam Bolum noftroxuo nuncupant.

emnia tcrra, CAP» L X I I !•

Grd. \npvict pt* Lat,Cr lta. Terra Lemnia.

X x Lemn

r

Page 710: Pedanii Dioscorides

69 % DIOJCORIDISEmnia terra,cttniculofo infyecu nata,e Lemno infuia, pd

^_ lufiri ioco defertur,mtbteiecla, ^r caprinofangumt per-

tmfla:^uamcoUcoguntmpafiiUos, ertmagine capraftgnant

unde cr Sphragtda agos, hoc efl, StgtUum capra, appellauere.

Vim antidoti habet contra pernutofa uenena fingularem. Pota

cum uino,Z? pr*fum)j>ta,euomi uenena cogtt.Cotra tfltts mor-

fuit*anima(ium,qus, extttale utrm etaculantur^predefi. ^Cntt

dotssfamtltaris. Stmt qut hac adfacrtfiaa utantur. ift CT dy-

fenteriatttilk.1 1

mmit infula, yndeterra Lemnia ottm cxf>ortabatur,yul*o M'

leStalimenedtcitur.Quxnoftrotemporefigtllo tmprejfa T*«*-

*, Terra f.gtllata ad nosajfertur, yeranoncfl &*f23KLlemnia, cum b<cc fuframodumfit rttbens, terra^HJT^Crubeat,quod cum alu terra mnitomm toarguit. Vorro t dociorum M

mmumcenfura,quem Bolum armemum OrientaUm vocant,

tnjucau

& madulter.ta e(t,Lemnta terra.Nonenimexarmcma,ybtyeruso

Gncertt* Bolwreperttttr.i, BoltttafferturJedexLenoinfula.Stqutdm

Bol«* armenms Ochr* tnmortballefctt, nirubet.U Lemntenfu mena

fiiflumfaciuttf.hacyeromi-

•jendtumfaciunt.

9

Atramcntum futorium. C A P*

IXIII I.

N O M E N C L A T V R A.

Cra. ,*<*Xx«*'fy/. Lat. chalcanthum.Ita.retnolo.

ATramentum futorium genere qutdem, unum CT iden

ejimoleV concretum: fed tnfiecie differentm trets^

bet. vnum namque humortbm JiiiUtimm cuntculos ^uojdan

coiatps3concrcfat;<juare ab tjs jut Cypria metaiiaperficmnhjt

Utttium appeiiatur. peteftut tpfum Ptnarton uocat, ahj Sta

£ltcon,idejt, jitllatiuum. ^dterumftmpltct rattonefit mfi<lHi

cis.pofteatransfufumm excauatos fcrobes, concrementnmt*

1pejii\

Page 711: Pedanii Dioscorides

L I B E R QJV INTVJ. 6$ t

fefit,quod Peflon,id' efl>cocrctitiH, frofnenominatur. TerttU

diatur coflilcO* in Ht$amajierifolet:fedinutUe ac tnualidtf-

fimum effe conflat. I{atiofarandi h*c e(t, ^tqua madefailum

decoquunt, mox infijcinas transfundunt, CT rejidere patiUH^

tur.Hoc certisdiebns coa\efatyin complureis jorrnuUsdigeflu,

teffer<irumfyectemreddentes,<ju£raccmatim mterje cohtre*

fcunt.Opttmum effc crcdttur,ca?ruleUrrt,grdue>c'ocretum,tranP

lucensumufmodi fiHaittium eft,ab ahjs Lonchoton nomtnatu*

JProxtmum^concretttutm. Coclile uero adtnfeBw crdemgrd

Uones,aptiH4 cdteris effe compertum efl. Sedadmedtcind ujuni

mualtdim ejfe,exf>ertmetd docent.yalet&dftrmgerejalfacere*

er CtufUs mducere. Ldtas uentris ttneM necdt,drdchmdponde

re deuoratum, aut cum melle linftum. Vomitite ctet : aduerfm

haufafungorum uenena,ex aqud fotum auxtltatur.purgat cX

fHt,dyud dtlutum,Cr tn ttelierendnbm tn&illdtum. Vntur ut

faulo foft in menttone chdlcttis oftendemw.

Alcathum3quod Atrametumfutoriumeft,& vi

duum e(l in Italtajpeaerum. Vnum natiuum^uod Coppam rofi-

fam yocant,id yahdtus eft.Alterumfatlitium.lftud efadtms,& nati

«' loci natura,plus mtmijue robufttas eft-Komanum,quant*muis hui-

dius,faclittorum validtftimum eft.Secundum ab eo locum obtinet Cj+

priacum.Nam Germantcum,colore hcetftt pulcberrtmo,c*ruleo,ocuhq;

*nagu adblandtatur,attamen cum ex eo,aut educenda a<juafort*,aut

inficiendt panni, re tpfainuahdtus proditur. \itriolum ejjama foftili

<um alumtne conuenit. Mordet gu$lu,ajp€rtim eft, pungtt,& asbrin-

^n,operattone,aliimen:acrimoma.Salnttrum,ftccitateJa^

Huitv fodina non longc abftmta Uaffa , mantim* Senenftum^rbe.

Kuius minera terram potnts, quam lapidan refert, colortsm cdfto /*-

uefcentis , & maudts ahauando\rnvnets , ahquando rtrtdtbus, vtri-

dts^mmorem.ExhacJubtenanelfattdtfttmzps & aterrtmu, odor

*xhalat,fnlpbun ftmtlis , ob idq; cauea aperta eftodnur, ahoqut breui

ptriturumetaUtcUopcrarijs. Kecemconfckndisttriolt rattoaGalent-

** diffm. Ifta c Gakno patet, iUa quottdte yifttur.ld umenfctendum,

Zjprium Galem Qakanthum>materiameffecoahtam,equefubulton-

Page 712: Pedanii Dioscorides

Gs>4 DI OSCO RIDIShusChakitUyMifi,Vfarki,& AerU partibas comf>ofitam,Qj}odyvt co

uenit, intellefthm 9 Galennm fattffuperque ab maduertentta tuttur

Coppa rofa quamnatiuum Cbalcantum diximnt,fzpenHmerofuprt

tnonres fodina VitrioU congelata ref>eritur>corttcis iristaEtn* effgien

referens. Acemmii,(juod per alembtcum, a vitriolcoUnmextralntur

&]>ariterCoppa rofa,pr*parata autdiffolnta in aqua rofata,colata

UrquatQrueinfyiffamentorepetitQy-valentinmultQS m medicinavjM

quos mysia norunt^am amyTlUfacra prodere nefaa*

Chalcitis. CAP. L X V.NOMENC latv Ra.

Gr&. xaXnTlig. Lat. chalcttis. Ital. chalati.

HalcitUyr&fertur fimiUsdri,frtabdi<s, nec laptdoft, net

^^imcterata^mtenurjanttbns oblongis ttenis ,Jflendentt-

hus^.Hutc abfierfiria uh tnefi,& excafacient,& cruflMuU

certbm obducens.Purgat yudoculis er eorundem angults hd-

rent.In genere leutter exedenimm ejr. ^cdigncjacrum, crul-

cerd qu&fequnt^ efficdx efi.sanguinem e uuluaz? nartbu

erumj>entem,ettmfucco Perrt /ifiit.Gingmarumuttid, depafic

ti4ulceratton0as^,eiu4farinacompefcit.ufla, O- tum melu

trita, oculorum medicamcntis longe utilior reddttur. CaUu.

genarum Crfiabntiam abfumit, abjtergetfyFtftulas toUtt}c

Ijru'modo tn eas adacla.Ftt ex chalctte medtcamentum, amd

Pjonccn uocantyduabus cinsfartibus cum una Cadmta addttts

Cr ex aceto tritis. Oportetautem tn jiciilt obruerefimo, diebus

yuddraginta,per cantcuhe ardores: ftc enimfit acnus.ide yuod

ChalcitK fotefi. ^clij frares utrtufijue forttonesm utno tertmt,

CT eademprefijuuntur.rrttor chalcttisfitltlinouoiuiuiscar-

lombtuJuperpofito.Afodus autem ujiionism humtdiortbw efi,

dnmtpfa chalcttisbulLisexcitaredefierttyCrferfecle tnaruc-

rit.m relitfuis uerojum mutata infiortdum coloremfuertt, C7*^

Janguinem autmmiatum colorem contraxertt,tumdcmum ext

menda efiinfidcns autemjfurtiua,fiatu cx£eUendd>mox refo-"~ "

nenad*

l

Page 713: Pedanii Dioscorides

M

L I B ER QJ I N T V S; S$ffienda. Torretur etiamnum perfiatis carbontbu*, ujquedum lu-

teo colore paUeJcat:autfiBittJubditis candentibx*prunts,Jub~

inde uerJata,donec tgnt confiagret,C^ colorem mutet.

Mify- CAP. tXVI.NOMENCLATVUi

Gr. Mirv.Lat.MtJy.Ital.Mifi.

ijy ajfumendum natione Cypnum > ^Curifimile , *//*-

m rum , qitodfiiando ^Aun colorem tmitatur , CrfiellA

tnodo JJflendet. Vim habet er u(iionem cum chalcitide ean~

dem^r&terquam quodpjortcum ex eo non conficttur,cxceffus

defvBusque ratione tantum dtjferens.^Cegypttum autem c*te~

risprafiatjutpotk quod ejficactpu habeaturjedadocularta mc~

dtcamcnta muttojupradttto inferins.

Melanteria* C A P* L X V 1 1.

NOMENCLATVRA.Gr&. Mt\**fv{j«. lat. CT Ital.Melanteria.

MElanteriagemtna efl ortgtnis.Qjudam infauctbtu cu+

ntculoru,qutbtos as eruitur,Jalts modo concrefctt.^Ab*

uero tnjummafactefupraditlorum locorum cott , qua terrens

efi. Qutnettam tnuenitur tn Cthcta, Cr altjs qutbujdam regto-

mbtss,fofiiltsquadam. Fr<tfiatyquafulphuns coloremtrahi

Uuts^pura, aquabtlts, cr qua contaftu aqua conjefttm ntgre-

fctt.yim caujiicam eam obttnet^quam er Mtfy.

Sory- CAP. LXVIII-NOMENCLATVRA.

Gr.Xwgt-Lat.Sory.Ital.Sort.

ry extfiimarunt altqui Melanteriam ejfeyaberrantes. si~

Htdemjutgeneris efiSory , etnon abftmtle. uerum Sorei

- X 4- WTirt

Page 714: Pedanii Dioscorides

G$G DIOJCORIDUttirpu ineftgrdue,Cr naufedm moues.Inuwtut etiam 'sAtgl-

ptOyCr altjs qmbufdam regiombm^ut tn Ltbjtd, Htftdnta, CrCypro.Prdfertnr ^Aegypium, cjuodquejriati nioriu* apparet,

in multafordmind dehtfcensJubptngue,tnfuferddftringes,Cr

olfdttu denordtioneque mdgnum utrm olens , ttd utfomachui

in uomttiones effundatur. Quodautem ftdtum fcmtillas Mt~

fyos modo non emttttt^ Cr altermgeneris ejfe, CT inudbdum

cenfendumeft. Ftm £r ufttonemJupradiflisfmilem habet.

Dolon denttum cauernis tnditum medetur > eos^ labantesfir-

mat. ifchiadtcis ex utno tnfufum auxtliatur. lllttum cum dfua,

uaros extingutt. Medtcamentit admtfcetur squ& caftllos dent-

granu Htcautemfere omnta Cr alta qu* ufitonem cxperte

nonfunt, feruftis ualtdtora effeextflimantur,praterfalem CT

umifxcem, Nitrum calcem^ cojimtlta, <ju& cruda remtfio-

rajunt.combufta entm,umbw ejficaciora redduntur*

Halcitis,M'tfy,Sory,inItaltam, &proindtin GaEiam non affe*

runtur. QutnM atthtolut afferit , fe in fodtnts G ermanius rnde

Aes effodttur, hts repertundts plurmtum laboraffejedftuftrata opera,

tton/ucccdente ejftttuinulloqutfeftpromente yeftigio.Mtlanteriam ut-

rb in cuniculorum faucibus G* cautrnisfept yidtfft , quam tamen mt-

tallici optrarijnon animaduerttrtnt. Vorrb iam dtttftus eorum trror,

qui Mify , vitrtolum Komanum putauere. Siqutdem vitriolum colort

gtureo non conjlat , nam friatum non in aurum ,ftd in -vitrumfctntil-

lat. Porrbi Galt>iittfttmonto,MtJy mmeraletft,c[uodaftJeftontittr-

rx yifceribus innafcttur , nec faflttium eft. ldemq; de Chalcttt& Mtfy

tfft ex eiufdem Ubri noni, T)tfacultatefmplicium>capittdtChakanto>

Jubftntm,tnteUtgitur. Item ChalctttminMify tramformari* mWfj*in Chalcittm. vttriolumq; Komanum yttuftattinChaktttm tranftrt»

eb tdqut Mify tfft nonpojfefedpotiu* adSory naturam accedtrt :quoi

qutmadmodumChalciti* inMtfy transformatur , ita Sory in Cbalct-

tim conutrtitur. Tria luc medtcamentaSory* Chalcttts, & Mify^f'

dem ingtnere facultatU& natur&funt , effentia tamtn ttnuioris aut

craftioris dtffertntiamforttta. Sory omnium crafiiori tft tffentia , Mify

tenuiori , has inttr medta ChalcitU. Adh&c Mify incorporibusduru

Chalctti (ntmpi ob tcnuttate partium) plut mordet , cumqut ambs.ni

dccociio

Page 715: Pedanii Dioscorides

LIBER CLV I N T V S. <r*r

Jecoflionibus dtffoluantur , magit tamen ChalcitU , quam Mify. Sory

noneliquatur ,-vtquod compatliuf,phu ad faxi naturam accedat:

Ytaud aliter quam Mifyj per naiiuum calorem extenuatum 3 ob idaue

Chakiti fncim nonfaule Uquefit.

Diphrygcs* CAP.LXIX-

NOMENCLATVRA.Gr.A lf$vyi$.Lat.Dtphryges.lta\.Dtphrige.

rphrygis tria genera ejfe creduntur. Qjtoddam enm

wetallicum efi , quodtn Cyprojola gignttur. Lutofun

nanque extrahttur, ex luto cuiufdaminibiffecws ; extraBum y

fole ficcatur , mox ctrcumpofitis farmeniis uritur. Diphrjga

ideo uocatum efl , qttod Cr kfolc er afarmentis uratur , are-

fiat, O-fermetorreatur. ^clterttmperfeEliarps, quafifubfi-

D

fex eft. siquidempoftfitgtdd aqua effufionem , utfupr

defiore aris dtffercremu*, fublato dre,fornaci

ima parte cohtrens td genns inuenitur y Cr adfiriEiionem CT

guftum &ris habens. TerttttmficfiuLapidem Pyriten,ut calcem

multos diescremant in camtno.cum^ coUrem Hubricd contra-

xertt^eximentes recondunt.Qjtidam tradunt hoc, exfola md-

teria> qu& lapidem *risgtgmtfiert quando in dtSlk areis affa-

ta, O- mfcrobes trafiataperuntur:tunc enim ambtentemfcro-

bts locum comprehendit , Cr exemptis lapidibm mhilomtnm

muenttur. Trafertur quodfaporem <eris reddtt, erugmisfy ad-

ftringens,Cr uehemcnter extccans hnguam. Qjwdftbi exufitl

Ochranonuendtcat,qu£ cremata Dtphrygis mce uantt.Vis

em adfirmoere ^ficcare excrefcentia : confumere ,ulcerafer-

pentta, er qu* cacocthe uocant, adcicatrtcemperducere.Sup-

purattones, Terebtnthtna aut cerato exceptum difcuttt.

itattuum O* Cyprinum Viplxyges , noftro tempore net affer-

uunec ojiendnur. A tjccundumgenfts3qucdperjeclt^ristnjtM

X $nactbm

Page 716: Pedanii Dioscorides

ffpS DlOSCORIDISfi

/Qj.'

#•jignltnx crct£ efpgte,!ent* £T plutmoficjubfl

cef paulatim expuatnr>eo tamen emcrgit impttn , vt etiam laptllos

prodiemjurfum attollat , natura &facultate Mijy rejjtondens. Hani

natiuum & Cyprium tUe Dtphryges exijtimat.

AuripigmenturrL C A P* LXX*NOMENCLATVRA.Gra. AfoipixciJ . Ldt. ^€uriptgmentum

Ital.

AOTflgmcnto.

Vripigmentum in eifdem metaUis > (juibus Sdnddrdchd*

— —&&***** °fumHm exiftimdtur cruftofum, dureo colore

rnuans.nullt matendpermiftum, infqudmmatjtfitle : qualemMitya HeUeJfontindJcitur.Hum duogenerafiuxerunt.rnum

JupradiElum ej} : alterum glandts ejjigie ,paUidum er colore

Sandaracham tmitans,glebofum y ex Ponto Cr Cappadoctd

defertur : quodctiamfecundum locumtenet. Torreturm tefid

noud mtm carbonibiAsfubieBis , aftduo^ uerfatur , donec igne

fldgret+cr nmtet colorcm.demde rejftgeratum, trttamque re-

conditur.Vim habet ddftrtflortam , Cr erodentem. Cruflas

tum uehementt uredine , cr uiolento morju excttat. ^epnmtt

ftt£ excrejcunt,Cr capillos euelltU

Sandaracha. CAP» LXXLNOMENCLATVRA.

Gr&. *L*vJlag*X** tdUCT Itdl.Sdndarachd.

^Xnddrdchd probdtur ruffa, Crjdturdtior,CT dltend md~

tertd uaca$,ffiabttJ6, Cmnabaris colore,fulphuris utru6 rc~

dolens.Dos eadem cr ttftto,qu£ ^Cunpigmento.Explet dlope*

ctas y reftna excepta. Sc&bros ungues cum pice

m **

Page 717: Pedanii Dioscorides

L I B n r. clv INTVS. CSP

phthiriafin exoleo effcax e/f. Tubercnk cum adipe difcutiU

LProdeft adnarium oris^ uicera,Cr c&tcru pap.

nes cum rofaceo: ttem codylomata. Datur ex mulfo, purulenu

extu^ientibm.Suffitur auo^ cum refina, aducrfm ueterem tufi

fim,rapto perfifiulam mdore.Vocem expedit,cum Melle delin-

<?,fufiiriofis cum ^e/tna in catapotio

V riptrmentum & San.iar.uhamt» . .

natur* (unt.nttaliodtfierunt^uaqttodynttm maffi txattlum

tjl,alterum mm«t,p*tamn ytfacultatt ynum alterofubtilms. Yrotn-

dt Sandaracha.mbil aliud ejl quam A uripigmttum,quod t» terrs. rt-

fimbm ampliorem& coEltonem <? utoretn contraxerit.Qjtodeofa-

tet. Anribirmentu.nin ttfiaceoyafe fuper carbontsincocliim.fumme

O-fammeumapparet.qualu reueraeJlSandaracha,eoq; ma-

gH,qtiomaioremartifit.~.~.—-— , y .

Venettjs inter Aurt}>igmentiportiunculas,Sandarathafummt ruben^

inuenitur.Quam Vernicemfiriptorumyocant,gummiejlluntptrt, no

Sandaracba.ZrrorefeatJtSlio Sandarax.qua A rabibm tsiudeflgttm

mi.Eaprobterrbi abud Arabes Sandaratha legttur. Verntx Jcrtpto-

rum intellirenda.yt in Grxtisauthoribm,id.de quoagimm.mmerak.

Sandarac* <n> Sandkts nomina, auidam pro Cemfa yfla, quodadmo-

dum rubida f«;accipiunt,C hac nthihmtnm,ipfum eftSeraptoms Mf-

nmm,& maxmeetmpars.qua bodtefeplafuvttmtiir. Ctterum Arjz

nkumcnlalltnum & album,nonex hurtptgmtntofitjtrJ-Mtmatto

ntm, vtal.qtit oUtnanttir, atttfdem ex fifiqut» Auriptgmertum 0>

Sandaratha cauw mnafiitur.Ktfagalltim ptrfubltmationtm Jtt, *<?*

tistx Arfinko <& Aunpigmsnio parttbm.

Alumen- CAP. LXXII*NOMENCLATVRA.

^xlumen.Ita.-AU

oCr*. Tv7t[np

t

4

,.. ^ihtrmmsgcnmferVrn ^egypto.crmei/Jcme

Bsinuemtur.FAemmfifitle^ddlr.afifiosglebofi

Gtgmtur &•m ahjs qmbufdd locis,inMeL

Lwaw,Sardinta,Hierapoh Phrygi*,^tfr

bt*rt(a.Ahis rwombmMcutet Zubrica.Phunm* cimmaudyttpUnjq ahjs revwnibmfu

ffecteurmtJmedidt usu,Jctfitle,rotudutctUpid* expetunt.

Page 718: Pedanii Dioscorides

7 oo DIOSCORIDI J

Oftimti cflfctfiilc>pr<zferttm rccensycandidiftimu,guftuper qux

o o ...lose copa£lu,fidfigillattmm cap

pcrsynec oiebuiose autajju

htfcens, quale efi quod Trichttes, quaficapdiare nommatur

'&y?t0 nMHm.qeperitur quo^ iapi* htuc ^flumtm perfi)*stc

guft^iudicto digno/cttur^ubdnon adjirmg

turm rotundigenere^ quodmanu confitlum eft :Jedexfigur<

deprehenditur. ^/Cjfumendum autemjuaptcnatura rotundum

bulhs turgens^aWo propim.atque ualidim adftrmgens, prdter

ea nonnihilpallom cum quadx pmguitudmefrajeferens.fim

aremsfitabilcnatione ^Ceppttumyaut ex mfubt Melo.Uquv

diprobatio.utfit lymptdumjafleum, dquaie, zrfemperjucu

madensfine kptdibm,atque quendam colom tgnicuium expt-

rans. Vim habent excalfactendhftrmgendhCrexpurgadt.qtu

caltginem pupilli* oculorum ojfundunt.genarum carnem,cate-

ratl cxcrefccnita* extenuat. Sctfitte rotundo efficactu* mtellig

c^ chalcttidts modo debent. Putrefc

ra compefcunt.Sanguintsfiuxtones mhtbent, gingtuashumore

pragnates comprtmunt, motm denttum cum aceto CT mellcfir

mant.Profunt cum mellc ulcertbm oris,erupttontbmpapularu,

Crfiuxiontbm aunum, cu Sangutnalts herbAJucco.Lefrts co-

uemuntcum Brafitc* folijsaut Melte cotla. Item pruntut,®-

ungutumfcabrittjs,perygtjs,cr fermontbm, dftcrja cu acjua,

Valentcum acetifece,cy Galla,?anpondere cremata,adfea-

gedtnas ulcerum, £r cumjalts duabm f>artibm,dduitia qua

fafcunt. Furfures cum Eruo QT ftce illita abjiergunt. ^cd len-

des,pedtculos,ambuJia,cum aqua tllita auxilio junt.Contra tu-

mores,zrgraue alarum tngumum^ uirm,tllinuntur. Ex Me-

lo autem adueflum^muttertbmprajidt ne conctpat , ante cottu

ort uuluaindttum.Partm quoc^ extrahtt. Gtngtuis3ficaro ex-

trewtiM& ac tonfilUs accommodantur. ori3aurtbm .J* ueren-

dis

Page 719: Pedanii Dioscorides

ILIBER QV I N T V S. -701

f | 1 JLiatantum AluminU gencra recenfet Diofcorides, noTiro vera

temf>ore complunbm ytimur, Nempe alumine rupeo , alumint

plirm£,d!uminefacU,aluminecatiuo>aluminefquamofe,aluminex.uc-

cherino.Horum omnium nullum ad Diofeoridts dejcriptionem attingit,

pr&te; alumenpluma,quod ipfttm eJlDiofcoridU,omnibux conjcntknti

buntoti<,alumenfctfide,Maltirncnrupeum,idnoneJl,qtiodalumcru-

peum vulgo dicitur.jdenim non e terrafit ltqutda,fedpr*dt>ro ex lajn

de,qtun;quo magis rubefcat,eo durior (it. Quod cx cof.t alumcn .pliti

alijs rubet,maiort acrtmonia pr&dttum. Tit etiam e lapide exim can-

fi-tabdtort O* tcneriore.quoqtte alumenfit candidum, cry-

ftalltm morem tranjb

lif

menrupeumfnuo Hali ?umaimbutum,nigroremnoncontrahit:al h*

*f

fbarentior euadtt,magi<q; cryflallum refe

fytcuum vitrum epceat.e cincre herba,qu& Tbujcis, SoaaMatur, * mSeit& maritima nafcitur,ct loco qv.t extra vcncttas, Lto vocatur.tx hac

fi-

f*cefi t

fauamofum,effit lapide,(Specchto \?aftnol hufci nuncupant)ambufo igrihautfu-

*aigmta*frri lamina*.

ulphur. CAP. LXXIII.N O M F. N C L A T V R A.

Gr&. Oiiip. Lat.Sulphur.lta.SolJo.

Iphur optimuex/stimatur utuum,quod\Apyron uocant,

teduU modo /Jlendtdumferiucens, mtmmt lapidojttm.

Trohaiur mgenere Sulphurii ignem experti,<fUodturct}acprx

pingue jfettatur. plunmum in Melo CT Liparagignttur. Su-

pr&dtblum Sulphur caljacit,dt(cutit,et celertter concoqmt.proj

defl tupbmJujftrtoJis,purulenta extuficttbns,m ouojumptu,

autjujjitum.prxterea partm,ujtt ntdore extrahtt. Leprasyliche

nas} Jcabros ungues3

cum refina Terebtnthina miftum, t

CUM

Page 720: Pedanii Dioscorides

voz DIOSCORIDISCum aute^itum^adlcprds efficax efi> Fiulmncs tollit:Jcorptc

ni* iBtbu6,ddditd refina.medetur. Cudceto uero,draconis ma-

rim fcorptonisdplagdsjanat. Prurttmtoto corpore erumpetes,

cum Nitro deter[umfeddt.I{egium morbum emendat, injj?ar-

Jumfrontt cochlearis menfura,aut mjorbdi ouojumptum. Fdcit

adgrauedmem y £F desiillattones. Sudores quoque confyerjum

inhibet.Fodagricis^cum dqud CT Nitro tllitum,conducit. Grd-

uitdtem duditm,fuffiti nidore rdptimperjifiuldm hdufiojdnat.

Lcihargtcosjufjitu excttdt.Erumpentem undecunqueJdngume

Jtslii.ContuJts durtbm,cum uino aut melle tllitum,medetur.

>hur,foJ?tle efl 7%otiJ?imttm,ex ejfentia procreatum terrejl

)fa tvaUde calidajrniadprime conftmtlt. Naturtji

,vn-

& ftccitate prspotentt, rt tamen in miThone aha humulttate ml ei Jtt

opus.Sulphurvim babet attrafloriam.Temperamento ejlcaltdo, & te

nuiumpartium ejjentia.

Pumex. CAP* IXXIIILNOMENCLATV R A.

Crd. HtaniQiLf. Lat.Pumex. Ita.Pumtce.

Vmtcisprobaito^ ut magnopere [euis,fi>ongioJi#,/cifitM

_ nec arenofipsyitem tertjdcilts,O* candidm. Cremdtur fld

grdntifiimis Cdrbombm obrutns:Cr ubt cdnduerit, extra&m,

uino refttnguitur odoratonterumj^ inecnjxs extinguitur:ct ter-

tid ufftone exemptw^rperje refrigeratm, ddufiu condttur.

Vis eim ddflnn^cre gingtuM abftergere. Purgat cum calfaclto

ne,qtix caltgmem pupttlis offundunt: explet tucerd, Cr ddaca-

tricem perducit. ExcreJcenUd cohibct. Ftt exfitrinaem denvjri

aum.Corportcruffam obducit.^Cuellendts cdpiilis dptm. Theo

fhraflm antorefi Ji cjutf^uatn bullientemurccumutnij Pumi-

cem miecentyferuoremfiatimjedari.

PVmex,nulli non nottc^ambujlus eJlLtf)U,evaporeflamm£ a mon

teh€thm*,Gt Vefnuio Campanix proftliens.Htcmons ncJlro,non

dliter

Page 721: Pedanii Dioscorides

LIBER CL.V 1

ikterattam Vlinij' temporettotus arfi<

modo. Yumex man propter fubftant

ternaui?anttbu*,fedfalsb,ft>uma mar

<70$

Sal CAP. LXXVNOMENCLATVRA.

Gr.A Xf.Lat.SaLtal.Sale.

^dfofiim efficacior efi. Comumter,fieftcandidtt6,calculii

uacans, C?perjftcum, denjm,£quah copage. Pecultartter

^Cmmomacm natwne laudatur,/i modofindifacile pofitt, Cr

m reflafegmcta diduct. In manno Sale ehgendm efi candtdm,

*quaUs,dejm.Probattfimm in Cyprofit,& Saiamtne Cyprt,

C?~ Megaris,tn Sicilta et ^fphrtca.Sedtnter dtfta Saitsgenera

lacufirtsprafertur :fed multo uaitdtfimm eft phrygtm, nomu

fie Tapem,aut TnUm,aut GanUW.Saitsnaturamcommune

feryuam utilts eft.^cdfiringit,abjierget,expurgatjififat,re'

pnrmt,extenuat fCr crufiat mducit.Sedhocintereft,quodalttu

alio fitprafiantior. Qum C7 aputredine umdicat.Mmfcetur

medicamcttspforasabftergenttbm,excrefcentiam ocults repri-

tmt,%rpterygia cofumit,caterasjj carnts exiuberatwnes toiltt.

Clyfienbm infimdit. Dtfcutit iajiitudmes ex oleoiiiitm. CotfA

hydropicoru tumores auxthat.Doiores mfacctsfctumiiigat,e\

pruntmfedat,ex oleo et aceto mfhtlm adigne.donecfudet. Jti

h:nat, leprxsrfforxaL <s*ng

leu LfH Meiie loftm.uUenb.

gmctuis auas humoruexat, etphagedanisuUeruycupoUtajre

mam lUimt. Muerfmfcorponu t£lm,(tm limfemine.cotra

Jerpe(iumorfm,cuOrigano,MeUe, Hy$opo:aduerfm Cerajte,

cupice.autCedria^utmeiieauxili^cotrafcolopedrxmoifm,

cuMeiie er aceto:adnerjm uefparuit1m,ct teredtncs,aibid^

capttts pufiuU<,thymos 0* tubercuia^nfi

af>*p,MtJmllo adtj>e,ar,i mcllc chjcutiU Tefi

res

Page 722: Pedanii Dioscorides

*o* DTOSC ORIDISrescum Origdno Cr fermento maturiut concoquit. Crocoddo-

rum morftbm auxdiatur, tritm, tn linteo , Cr intinBm acetoy

ttd ut uwcults locd conflringantur. Prodefi ad befliarum mor-

fM,Jugdlationes infdcieyex Melle.Contrahaufium Opium Cr

Tungos,cum dceto muifo btbitur. Luxatk impomtur cumfarmd

C^ Mclle. <s£mbujlu igni cum eleo impofitus,pufluUs erum-

tere nonpatitur. Podagricis ittdem impomtur , er aurium do-

lonbn* cum dceto. Ignesjkcros , £r ulcerd tju&ferpunt , cum

aceto aut-Hyffopo tllimfijlit. Vnturficldi , ddigenter opertu4

ne exiltdt,conditw<!Lprunk>uJquedum efferuejcat.^chquifoj-

Jilcmjubdfio polline oblmiunt y Cr cdrbombm fubqaunt , uf

quedum etm crufld exuratur. Solet er Sal commums hoc mo-

do un : ^Cqua femeiablmtur , er ficcatm m ollam coopertam

tntttiturfiubdito igne^moueturtLdonec iam non exdtat.Spumd

Sdlis,JJ?umojimaris lanugo (iue rdmentum efi , m exilbmpe-

tr'nmuentum,cuiuh eadem qu<z Salh

Muria- CAP. LXXVI.NOMENCLATVRA.

Crte.A\f*n.ut.Muria.ltal.Salmuota.

Vria effeElm salis prtbet, abflergitfr Dyfentericis m-

funditur,ettamJinome inteflma corrifnu&tfchtadscu

uetenbm.^idfotm}aqu& marm* ujmfraflat.

Flos Salis. CAP. L X X V I I*

NOMEN CLATVRA.Gr*.A\@- avQ&.Ldt. Flos Salu.ltal

Fior delsale*

Los Salisflunune isrilo defluit. Ldcubm tamen quibufdam

mnatat. ^fjfumendm aut crocet coloris efl,odoremgrato,

teugart. Interdum ionge magismrm olet,guflujj mordactory

M

Page 723: Pedanii Dioscorides

LIBER QJINTVS. ^oy

Zrpinguiter lentm. Fucatm autem /{ubrtcd 7 dutfcrupulofm>

tmprobatur.prdtereafyncerm non ntjioleo refoiuttur : adulte*

uiia exparte > ettam dqua > dtiuente fa£h>

^cd uicera qua cacoethe uocantur > C7~phageddn

um nomat> Cr purulentdsaurcis, ejfi e

ibugtnes/L tollit. EmplafirU unguentts^

coloris cauja>ut F oJaceo^mtjcctur.Sudorem cit.^luum turbat,

tn umo aut aqua jumptw.Stomachum male habet. ^Xdditur

acopts crjmegmatity quddlbandtcaptlitgratiacomponuntur.

£t tn umuerjum acns efi> Grferuentts natur&jit SaL

Nitrum, CAP- LXXVIII.NOMENCLATVRA.

Gra.N(rgcp.Lat.Nitrum.ltai.Nttro.

H&fertur Nttrum leue>rofeo colore, aut candtdo>infora-

mina dchtjces>per'tnde quaftffongtrfum qutdda,quale ex

£unts ajfertur.Humores euocat>qut in aito cocreuerunt.Spuma

Nttri optima effeputatur leut@ima,glebofa>jrtabtlis>colorepc~

nepurpureoyautffumoJa,Crmoraens>qualis ex phtladelphtd

Lydid dcfertur :Jecunda eji ^Xegyptta. Qum Crm Mdgnejid

Cartd gignttur. yim Cr uflionem Sahs habet y tam Nttrum^

quamffuma etm:pr&terea Nttrum tormtnafedat^fitrttum cu,

Cumino bibatur,m hydromelite y autjapa y autaltqutbm qud

tnfiattones dtJcuterepoffunt,uti Egta>uei ^Cnetho. Febnbm ctr

cuitu redemtibm ilitmtur 3 antefuffeBaacceftonem. Mtfcetur

*mpUftris,qudextrahuntyzrdiJcutiunt,extenu<tnt, CT Upras

tbjiergunt.Cum aqua autem caitda>aut utno mfufum,tnflatto~

*es,purulentds auretsyGrfonitm earundefanat.Sordes expur-

gat,cum aceto tnfitliatu > canum morftbm ex aftnino adtpe aut

Jutito medetur.^eftnd Terebtnthtna admtfttmfurunculos ape-

rtt. ^Cqud tnter cutem cum ftco tiitnttur : octdis ad clantate ut-? J

T f"

Page 724: Pedanii Dioscorides

<joS DIOJCORIDIJjMcumMelle fuccumt : Cr uenenis Tungorum , ex pofcdfo-

tum : autjt Buprcflts momorderit> ex Aqua. : tjs uero qui uuri-

numfknjrumem Ubcrint>cx LaJcrpitio:ifs£ cjm cihum nonJen~

ttunt, uhliter obducitur : opiftbotomsj^um rtmtjltoribm > C?"

iuxaris, cum certto. In refolutione kngu* , pant commodcfcr-

mifcetur. ^fhquijupradifla urbombm urunt Jubtettu prim

tefta noUit>donec mcandcjcant

N TjpumaSitri , quorumapudrctcrcs ampltfimusfuit

ffmynecj+nofiuntur^nccafferunturhod.c.Sal-

n, quo in bombardarum pulucrts,>tuntur , & confomiatm

n fortcm , ad dttyegandum ab auro argcntum, -rum non cfx

beophrajlus , Vhjcortde*, Galcnuu CT fbrim dcfc rt , >i ei

)S dtlt ntcr lcrertt ,/tfofi darefcct. A tenmi «uidfuu ^utbujddm

\u$* NttrofitftimieM tamen audacU non prHidemtum , >t ra »

m medtctnafuccedaneumfactamm.

Fscx. CAP. L X X 1 X.NOMF NCLATV R A.

Gra.7fv\.Ldt.Fax.ltAl.Fe(cid.

LigctuLt Fax maxtme a umo uctere,ltabco:fn mtnm, db

atio conftmth. Fdx dcett taribm longe acrtor efi. Crema*

l^clcyontum,dnicdiiigentcrficutd suntauinouatefl*

iqm Urgo urdnt,ufauedumpemtua tnccndatur. ^bjum< car-

tombtu Facii glebam obruunt , Cr tdcm ofm frofeauuntur.

jExpertmentnm efi leghma ufttonts,ut dcrto mtore tndlbejcdt,

inguam^ tatlu urere utdeatur. Iddem urendd Facu dcett rd-

tto. ftset/upramodumureWiCrabjlergens. jicaaddctcd-

trtcem f>crductt:ddfrringtt,uchementer exeft.fccataue.Sedre-

eentt utendtim eft.quomacelertter exawmatur.Protnde no mfi

nditorto,Cr uaje abauo rcpom debet. Lauatur.ut Pom-

fholyx. j^ua ufitoneexperta non eft, tumores0"~ perfeje,

cumMjrto cohtbct. ycntrtsfiomdchujxfiuxtoncs tllttA fifi

Multebreprofiuumm, tmo uentrt autgcmtakbm tmfofi

ti z*t.

Page 725: Pedanii Dioscorides

L I B E R CL>r INTVS. -707

tigat. Panos difcutit nondum exulceratos, Cr tuhercula. ^igen

tesmammas fuiJ laElts tmpat/entesycum aceto peruntfa exttn-

gutt.Crematauero,unguesfcabros cum %ejina aufert, addito

Leniifcino oleoMita nocic tota,rufat captllum.FJota oculi

bji

Spodos,adijcttur. Cuatriceseorum er caltg

ffupra commonflrauimns>Alumen V*iit. Porro reftna bdc <jux va~

inarijs adglutinatur, qttam Itali GrcppoU yocant.Jolmt aluum.

\npuluerem reda£la,cum modica quanptate MaJlUbes, & Sacdia~

thsuri raUw* infumpta leuemfubdutltonem moVLitur^Votentim opera

fttftofi

V

Calxviua- CAP^ LXXX-NOMENCLATVRA.

Gr£. A0&7©*. LaLCalx utua.lta.Calanautua.

.Xlx uiua hoc modofit: Marmorum Buccmorum tesla

lem condito, autferuenti chbano,noEle dtmstttto:poftert

tndtdtpm^fuertnt, extrahito :fin altter, iterum urtto

ufyuedum uehementer tnalbuertnt.Detn ubi in atjuam frtgidi

mmerf&fuerintyinfittilenouuconijcitOy Cr exaclepanms op

nensjioEie una conquiefcereftmto^ maneeam extrahens. vbi

pcrfeflo omm opere elaboratafuerit Calxyrecodito. Ftt CT * ht

twalibws caicuiu tgne crematis,nec non e utlt Crfufaneo mar-

*nore:yu£ caterisprafert.Vts omm Calcim comune tgnea,mor

dts,adures7 et cruft>t* tnduces. Ombujda altjs tmmifta^t adtpt,

deo,concoquedi tHm affumit,moilit cr dtftpat. vlcera ad cica

trtcem perductt. Effcaaor extsiimatur reces,nec afyerfa aquU.

CKlx yulgo agnita. Vrtuatimfit e Purpurarum, bucctnorum,Co-

cblearum,Oftraceorum,& Ouorumteslu, yariante operattomt

mdo.Vultua & pnuatatdificta, idgemu Calcefinnt,in tota Germa

nUmaritima. Qvtyero ex albo laptdefit,feu marmore quoptam vi-

W, primum extincla, poft fdfitis aqua figtda elota,& pojhcmum

*m a%ua Kofacea, mirum in modum prodtjl tmmiffa yngumtt* yice-

T 1 rum

Page 726: Pedanii Dioscorides

-yoS DIOJCORIDU

dummahgnu.

Gypf

ftne morfoJeficcatorijs* Proinde Vngu

renuabkm, C? maximi Gallka&lijfo

um. CAP. IXXXLNOMFNC.LATVRA.Gr&. rw4©-. Ut. Gypfttm. Hd. Gejfo.

C?Tfftrn uim hdbet dds\rtngendt y obfiruendt. Sdngutnis

l eruyuonesfudoresjj cohibet.SedpotumJrdnjruldttonif

tnodo tujrulat.

C>Vpfum& Itaba& CrdU^s nottftmu,trtum eftgeneru.

Vnum

J iniammasfoptle^-iodnonaltudfUtteJt.quamAfhoJeUnus.

0*t tpfeefrSpecuUrt* Ufu. Alterum, tn ptclinas oblongosJafttU. Jer-

,tum,mmgentescoalefcensgUbas. Hutut mtntraUfueftalbus,Jqud-

moftu,confictendi<i;J'.tt» nota eft ratto.

Sarmentitiuscinis. CAP- LXXXII*nomenclatvra.

Gr*.ri?e<tK\nptf!v>f.Ut.CmisSdrmerittttH*.

Itd. Cmere dejdrmentt.

^Ctmentorum cinis urendiwm hdbet.CttmdXMgiddute

ueloieo ilUMi/rdtl» neruis ,drttculotum collt/i*onibtu>0*

*m nodts tnodefr.CHm Nttro Cr dteto ,""'9". -

fcroto reprtmtt. Serpenttum cttnum^ morftbu* tUitm/11/ 9 l y§ w>rwm»m m ±j * f y+ ¥9**™***- ~~- "

fj w%

ditur. CruiU ohducenttbm medtcdmenttsddmi

Jcetur. Fit ex eo lixtumm cantrd prdctpttdttones,CT Fung

uenend t urn a.cctoJdle cr Melk.

^JUtmajnm vfmU inm ccontrarus auaUtatums& Jubttant^

w

ftat.Hamq»*dametM fartes terr*Ajunt,qu*dafuUgt»oJ*-l*e

funt efjcntut /•'.. utdm ctntre aqua madefaito posiea coUto,tum aq

(tttdunt,& resiat W anercttrrelirtstjfentia.tmfacubdsomnutaltaa^

Crfubtilndefcrut.i nm ommuuttra inutumftmdu, naturdmjeq

tur matert+e qua prodijt. «

Page 727: Pedanii Dioscorides

1 1 B E R Qjy INTVJ. 7QfAlcyoniurru CAP- LXXXIII.

NOMENCLAT V^R A.

Gr<&. AXkvcncp. Lat.^ilcyomum.Ita.^Alcionto.

ij qutnque effe oenera compertum

L

J^tffum^acerbtJaportsy^ongtofafacte. Item tctrt odowM

ponderofum^Z^ptce oiemy quodplurtmum tn Itttortbtts tmeni

tHr.^dterumpinnuU oculovum autjfongufimtle>fiftulojum,

CT leue, odorem al?<z referens. Tertium uermtcultforma , CTcolore maqpipurpureum^quod Mtltfium qutda uocant. Quar~

ifucadtt uellertbtts non difitmtle>multi5 manttattbm btans,

\Qj4intumfgtira> Ftm^tfine odore>afterum:parte tnterna

quodam modo pumtcoJum,forts Uue,acre, quod plurtmum mProponttde tuxta infuUm Besbtcon appelUtamgtgnttur ,patrto

nomme Halos achnen uocant- Duo prtora mfamtnarumjme-

gmata affumuntur. Contra lenttgtnes% bchenas3leprat, utttltgt-

nes^mgnttM,CTmacuLs mfatie reltquo^ corpore- Terttum qs

qut dtffialt urtna uexantur, aut arenuUi m uefica colltgunt,

tdoneum eft* Item rentbw afje&ts>aqn& mter cutem,henuvftt

dutem>Gr ex utno tlittum alopectas replet. Poftremudcalban*

dit dentibvus aptum efi. In altafmeqmata, pfilotra^ affumttur^

€umfale miflum.St qutfquam ^tlcjontum cremare ueltt, cun

faletn crudumfiSitle mtttat,Cr obltnens uafisJJtraculum UtOj

ttafornact mandet, er cHmfiglinum ptrco&umjuertt, extra-

hens adufus recondat.Lauatur ut Cadmta

\Jpumx martn*gtnu4> multipltx vtex Dtoft

Tirtmum tantumztnu* mALcyoniut

ttt. Hui

tftortantur. Aicyonij omnes tmundantCT digtrunUCahdtjunt &*crcs,plus mtnujue,quatenut ttnuioribus consiantpartwu**

Adarces. C A P. LX X X 1 1 1 1*

NOME NCLaTVRA.Crd. AAie^fJt. Ut.^idmes. Itat.^td*rce.

Page 728: Pedanii Dioscorides

7io DlOSCORlDlS// in Cawadocia quod ^darces appeliatur.Eft autem tat

quam concrektfaljilago^humidis er paluffnbw lociijic

cttate emerge.ns:0* arundmil?H4 ac herbis agglutinata, colon

jlori Uftdtt ^cfij (imilUj Cr omm forma molh ^dcyonio

Cr ahquantum cauo proxima , ut uidcri fojiit lacuflre ^cl

cyonium. ^ycd eueilenda* lefjras, lentigines, luhenas, er mtta cutis mfacie, CT Jimiha, accommodatur. Et infumma

rumorem euocat qui m alto concreuit, O* ifchia

IfilavinU concretst +enus,Cordo ideffe

di cis prodejl.

ADarces fItati ?aw „>~,:~ j n

thioltu, & ltalHS> nullum qui m ltalia hdarccs commonstra-

rct,repererit.

Spongix. CAP- IX XXV.NOMENCLATUA.

-

Crd. Z-ucrr©-. Latspongia.lta.Spugna.

* -

Spongtfs aHas mares a^ellauere,tenuififiula,j}ijf^:1u^

rum dimores Tragos nommarunt. Fcemin** autem qUA

tontrariM dotes habcnt. Vruntur e* ut ^cjomum. J{ecentes

fnepmguitudmcuulnerariafunt, Cr tumoresrefrimunt. %-

cenua mlnera ex aqua pfcaue congiuimant. VeteresfinM ex

decofto Melle iungunt. \etufu autem muules .^(ridd hgaU

iino,fi'pemcS modo adiganturtocckfa

ulcera,cafos^ laxanU

StccA recentes er uacuaJemlsa ulcera, <ju*fluxionc Uborant,

aut cunicuLtim exedunt , impofitu ficcant. Sanguinis proflu-

uiumfiftunt. Crematarum cmis ex aceto, and*. tipf/ttudmt au-

xiisatur er ubi <jmd abfiergere,aut adfiringere ofns efi.ftt-

Um, in oculorum medicamentis iauarc ctnerem. Ommum cmis

cum Pice cnmatarum, Proflucntem fangumemfifiit» Ca»dtd*

--' " curA

Page 729: Pedanii Dioscorides

LIBER QJ/ INTVJ. *«turdfiunt , e molbfimk recentes > per djim tinEldfalit$umA%

qu& petris coharet : infoLntur inuerfa, hoc efl, parte cauafur-

Jumfieftante,Cr qua abfaflk,fucrunt,deorfum. St uero &fliux

fercmtate adlunam fiernantur , perfufxfalitfluma , aut mark

aqua^maxtmum candorem referenu

VottgU aut rartfunt , aut denfa& compatla , aut qu& yccdntur

Acbile*. Lapisqut inSpongijs reperitur,renales Upillos commi-

t.ls diffolHtH-sJafiifimikmjHCCHTn emittit. Quopateteumfme w-

manifejlb cxtcnuare.

Corallium. CAP. LXXXVI.NOMENCLATVRA.

Gr.Ko(Jtfo.iet>.Lat. Cordlltum.ltdl. Cordlio.

OrdlLum , quoddfu Ltthodendron dffeHdrunt,mdri-

num ej]e fruttcem confiat , qui dlto extrablm , duratur

fiattm dtque emergtt,tan^udm offufidereprotmtu concrefcdU

plunmum muenttur dd Sjrdcufas , mpomontorio cm Pdchy- *y

no nomen efi. iAuddttfitmum , rubens , colore ^ntherictaut

Sdndyc»fdturdU , necftcm terenttfdctle cedens ,tqudbtU uf-

auequaqueconcremento,rurfm alg& autfuct martnt odore,

quam ramofiftmum , forma ftuttcis , Ctnnamomt dmulum.

ouodautem tn Umdts durtttam cotufcrufulofum .matu.QT

la7unofum,utttofum extjrtmatur. Mfinngtt, Cr refitgerat

medtocrtter. Excrefcentta coercet , oculorum ctcdtrtces dbjter-

m, ulcerum cdud, Cr ctcrtrtces explet.Contrdfdngmmrete-

atones mdgnovere efficdx cfi. Vrtn* dtjficultdtt duxthdttcr,

.utn^Potumexdqudhenemdbfumtt.QuoddnttfdthesHo-

cant,Cordlltum efe drbttrdntur,fiectetantum dtftans .

EjUu-

tem colore ntgr0)arb°r»fig»ra3ramefum magts^tresfuprd-

di&ih&bet. '

^AufiLmOrallsum marinus& la^fcensfutiX , tfa»r»££%£maw tbjrr** trriAm.™n rtffi*****& m&j*«™

Page 730: Pedanii Dioscorides

*

?i% DT O $ C O R ID I 5

candidifiimi colorU,verutamtn quod tale ejl, rubro minus& pondere-

fum , & intas confttfjatum,j}>ongiofum magt* & Uue, qutnetiam. \i

caufk rt eo potius vtantur medtci , cum infrigidandt fefe offert ocufio.

Corallium cumex acjua extralutur mufiofum efl totum , nec rubrum

cernttur, at arnfcum induflrta perpolitur O* nttorem acquntt. Fnx-

gmcnta innumtr&ctndtdiW nigrt Corallij Heapolt rtfuntur.Occult*

quapiam vi epilepfu medetur , medicina tft cordiaht , (iqutdcm tngen-

tem in animis letitiam parit.

Phrygius lapis- CAP- LXXXVII*NOMFNCLATVRA.

Crd.AiG®' fovyi® .Lat.vhrygtm lapit,

Ital.Ptetrapbrigid.

Hrygtm laftt^ $uo tnfetloresm phrygia utuntur, aaua

_ nomen acceytt, najatur tn Capfkdoaa. Opttmm hahetur

fallidm, modtcegrauis , nonfohda corforU compage, mterce-

dentthm alhUje^nentU,uttn Cadmta. Vrtturautem utno oftt-

ntoperfufm,uwrj3carhomhm ohrutm : ferfiatur afitduc folli-

hm , donec mutato tolore rufefcat. ^urjm extraBm eodemut-

tto refrtnguitttr. Hoc tterum er trmis utahm faacndum. ^(t-

tendendum tamen, nemmutim confitngatur , CT tnjuligtnem

tuaneicat.Vts crudo u(l6fte adfinclorta^xpurgans.rlcertbm

crttftos juadantenm mduat. ^mhufte cum cerato medetur.

Lauatur ut Cadmia.

YtnU Ubidtt nomintftfUfis duoUpidts proftant. Vrtmnt Un-

. tttefiC ttrtsjn mucrcntm dtfmtns. Alttr, tffgtt ttmgltbam

refeu, media inttr Uftdtm & ttrram tffenttafrfa tn pallido colort*.

I* acft frtum contraxtffet , candtdt, dijitnft**. Hunc-Vhrygtum laft-

n CordmextfiimatMatthiolufreroAtaUa. ttfttfcatur tmognttum.

Afiuslapis. CAP- LXXXVIII*NOMENCLATVRA.Grd.Kfi@- Xtf©*- Lat.^ifim Lafiif*

Jtal.Ptetra ^ifut.

^fm

Page 731: Pedanii Dioscorides

L I B E R Q_V I N T V S. 71

tdpit ajfumi debet Pumiat colore , leuts , fungojm

ijrtabilis ,ftifitlesuena4 lutei colorisadtmumaEta

habens. Eimflos .faljugofubflaua efi yfummo lapide tnfidens

compage tenut , colorem ahquibm albo 7 in altjs PumictfinuU

'Qente. ^xdmom hngua ahauantum

Vim habet uterque adflrifloriam,ZT modice erodentem.^fd-

mflm hqutdaftct, aut terebmthtna, tubercuU djcutiu Longe

uahdiorfiosexifttmatur. Dec&tero ftccatmflos , ueteraulcer*

Cr ctcatrtct repugnanttafanat. ixcrejcentta cohibet, tetra */-

cera Cr fungtsfimtha,cum Melle expurgat. rlcerum caua ex~

plet , Cr exvurgat cum Melle : depafcentia^ cum cerato fiflit.

Ftt cataplafma ex eopodagw,mt(tofab* lomento:Cr henofts,

exaceto cruiuacalce. vrodefiflosexMellephthificis hn8*.

Podagnci tuuantur,pedtbns mjolio ex eo laptde excauatom~

ditis. Fiunt quoquepuluere$,qut corpora erodunt,CT luxurian-

tem carnem,Cr corporum crafittem abfumut, cum utce Nttri

m balneoftarguntur.St kuare hbet, Cadmt<e modo lauatur.

Apis AfiMinXatur* mmeram amandabitur,non priusagw-

uam

Pyrites- C AP- LXXXIX.NOMENCLATVRA.

GrA.nv%ht>$.LAt.Pjritis.ltdl.PictraPhhe.

Trites Lpda genuA eft ,a<]Uo*s conjUtHr. Eugi dehet

^riifimtlttudmejdctlefcmullds ddens. mturfic :MeUe

igdtta molltpruna contmuo fiaturJoihhm , donec rufefcat.

%m multos carhones tgnt candentes , laptdem cofiojo MeOc

ferpjttm deuaimhCr uhi adfuluum colorem uergere csfent,

extrdhHnt.rffiatoa cinere,rurfu4 madefaclum cremanUdonec

^udbiuter afiuatm ,fiidl»l» redddtur.Ssqutdemfape facies,

Jummajolum untur.lta cremaimficcatui^reconditur.Sielo-

too^fitjauandehet ut Cadmuu Tamcruds ^uamujtt"~

------ T 5

^A

Page 732: Pedanii Dioscorides

714 DIOSCORIDISej},exc<tlfiicere ytiyflergere, offijkm oculis caliginem exft&gd

re y dmtm concoquere , Cr concoB.u dtfcutere. Rejina exce

ftmexcrefcentiam cArne cohthet ,fed calorem qttendx

adliriflionempartt.Ita Hftumnonrmlli Difhryges appellant.

Yrites Upisnonahtts eftquam Marihejita vulgaris. ln metallo*

_ rumfodmis diuerjaeffgte & colore rejteritur. Karo tamen>qtU

metalh magnam partem tontineat,eaque eaufa eft , yt i cauevs fodina*

rumin Germania,res yclutinuultseifiiatur, quantHtnm bacarisj »Ua

turhifta argenti quippiam infe contineat.

Haematites. CAP. X CNOMENCLATVRA.

Gr&.kipWrns. lat.Hamatites. itaLPte*

tra Hematitc.

H^ematttes opumu* habetur fitabiUs Jaturdto colon

ntger3dur™ O"fmptemgemo ^ualts, nulUjorde ad-

mtfia,nuUo^onarudtfcurfu. ytmbabet adfirmgente ,etex

<al\aclonxm altauantum,extenuantemfyOculorum cicatuce.

Jcabrtttam cum Melle purgat : cum iacleautem muUeta

^pttudmhfia&ts,^ocultscruorefiiffufiscouenH.B^tur

tradtjficultatemurtnx, crfiuxtones muherummutno.Eta»

is amfmwnem retecerunt.cumfitcco puntctmalt. Ftunt ex e*

JtcuU% coUyrta , oculorum utttjs apta. n*# ut Vbrygm,

Jineutno duntaxat. Modm ufitontsefi,ut modtceleutsjutt,cr

buUts autbufda mtumefcaUSunt qut Hamattten tta aduLterant.

Denfamgicbam rotUam^ Schfit laptdts, cutujmodtfunt qux

ein* radtces uocantur, tn urceumfigltmopem, yutferuetem ct-

nerem eommeauclduntjauca^ mtertetla mora eximunt,ex-

pertunturjj fitrttaadcotem H&mattU colorem reddat. Quo*

fitta resje babet,reponunt:fin minns,item obruunt, crfubtn-

de conftmentestpmcuUmfaQwntJttiuidhn (tneredm dtmf-

Page 733: Pedanii Dioscorides

L I B F.H CLV I N T V S. -71?

y*«, coloremuuto dtjftmdttur. Coarautturmale confitltis,pri-

mum (ctfaiibtts Henis:qutppe in reclos ttenarum difcurfns refrin

gitur* At Hxmdtnes longe fecmfein colore hxbet.nxmcjHe hic

fiondum reddit: hfdtmMUes uerofaturatiorem 7 atque Cmnaba

Smopica /{ubrica. Fit er

[pideyuehementer ambufio.In ^Aegyp

tfcitur

tfc,

l

t

Hkemautes LipU ht Italia maxime & Germania

ngnitui. s,tqiudem H&matitufyecies omnes a ?h

prtter yna(ber Cordum) in Herctina Saxoms. montibus reperiuntur

Schiftus lapis. CAP. X C I-

NOMENCLATVRA.Grx. Zxk©*• Lat.Schtfios. Ita. rietra sfeffa.

Schiftos lapts in iberia HiftaniAgigmtur,Tro\

me qui Croci colorem amulatur , frtabilii ,fu

fifiilu, concremento Cr allerno coharenttum uenarum dijc,

Ju,petlmum modo.^fmmcntacofalijimtiis. Vim exkbet Ht-

matiu,fedad omnia mfrmtorem. £urn er caua reptetmu-

liebn latleperfufpn.Mprocidentta,rupta,ttemgenarH crafi-

tiem. <cr unas oculorum,magnopere effcax eft.

Vm ScluTiw hod/e non habeatur: patifpe cum Hematite fit v*>

tut'n:fubjlit uiem loco fme noxa Hematites poteft.

Gagatcs. CAP. XCILNOMENCLATVRA.

Crx. T«yctrw Lat. Gagates. Ital.Pie-

tra Gagate.

Gagatarum lapidum genere , praferendttt yui ceteriter

accendttur,cr odorem Bttumims reddtt. Niger cfi'

plerm^'

" u-

Deprehenditfonticum morbumfujftm, recreatj, uul-^Jftaiid^crufiof^perqtialeuts.yis " moiUendi.a* dift

Page 734: Pedanii Dioscorides

?\<S DIOSCORIDISua firangulattones. Fugatjerpentes mdore. PodagricU medtca*

tmmbua, z? acopU additur. In Cilictanajci folet, qua tnfiuem

amnis in mare ejjundttur, pro xtme opptdum quod piaqtopoiU

dtctiur.Vocatur autem CT iocns CT amnn Gaeatjn cumfau~

ctbfn tj laptdesmuentuntur.

Alij plures lapides* CAP^ XCIII*NOMENCLATVRA.

Gr&. no7^0i *Moj Tiiffoi. Lat.plures alij Lapides*

Ita.Moite aitreptetre*

^Apvs ThraaatdtcippSynafatur tnfiumme quodam Scy~

tht*,cut Pontonomen efl.Vps ei GagaU. Traditur aquS

dtyCroleo rejimgut:quodin Bttumine acctdtt . Magnes

vpttmtu efiyqutferrum factle trahtt ^coioreadc&ruU

gente> denjws, nec admodum graux. Datur cit aqua mu

boiorum pondtre* ut craffo* h

Magnetem crematum pro Hamatite uendant. ^frabtcm lapit

macuiofo ebortfimtii*. Is trttm tttttu hamorrhotdas extccat.

JZih* cmis denttfricio opttmm. Gaiailncs appeliatur, quod la~

£leUfuccHreJudet:cmerei tamen eji coloris,acgufiu duicis. sXd

ocuiorumjiuxiones taduicera conuementer tUtnitur. Oportet au

tem tn aqua trttum,ptxtdepiumbea recondere.propterwmgiu

tmt, quodet obhant. Melitrtes omnia GaiaBtU fimdts. Hot

taninmtntereftj quod duictoremfuccum remttttL Etujdemut

Galaclites effeBm .Morochthm Japis .quem altqut Galaxtam*

aut Leucographtda uocauerunt,m ^Atgypto najcttur : quo, ut-

pote molti, crfaaie itquefcente* imeones dealbandt uefitbm

Utuntur.SptracuU corpons objiruere utdetur.conuentens tjs qui

fanqtunem expHunt,caekachyCr ue/icx doionbm ,cum aquapo

tm. Ittdemfiuxiombtto uuiudy Crtmuofitm ueiieri.MoiUbm

pcuiorum colijrtjs miJcetur.Expletemm caua,atque deiat hry-

mAtt*

Page 735: Pedanii Dioscorides

1 I B E R QJV INTVJ. ?tf

mationesjifttt. idem cerato exceptna, ulcera cju& fiunt in tene-

ris parttbm corpori*,ad ctcatricemperduttt. ^ilabastrttes uo-

catm 0nyx,crematH6>rc[tna autpice ajjumpta durtttas dijcuttt,

Jiomachi dolores cum cerato leuat,gtngtuas fcmprtmtt. Lapis

nomine Thytes>m^/Cethioptagigniturjubumdtcolorelajfid

tmttatm. Cumdmtdtturtamen ylacleumfuccum reddtt. Vehe-

tnentermordet: tenebras, yudpuptlli* obuerjantur, expurgat.

ludatcns Upt* tn ludaa najutur,glandis efJtqie,candtdH6,Jcita

admoducbjigurattoneylmetsdqualitertnterje dtjiattbtts quaji

tnduftrta dctomatis>SolutHS nullam qualttate mantfejfam gu*

Jiut reprafentat. Poteji Ctceris magnttudtne trttHtadcatem* ut

collyrtum}cum cattda aqud cyathts trtbns,potu dtjfcuttati urt~

n& auxiharhZ^ calculos tn uejica commmuere. ^miantu* la~

ptsin Cjpronajctturjjcttfo ^tlumtnt fimtlis: quo,utpotefitxtliy

teLvs Cr uela tantumjfeflacultgratta texunt> qu& tgntbnsm-leEla ardent qutdem, fedjlammts tnutfta (flendtdtora exeurit.

Sapphtrm lapisypercuftf a/corptone,potu prodejfe extfttmatur.

Contra tnteftinaA exutcerattones btbttur. Excrejcenuatn oculis

HitMfy Cr puJluUs inhtbety £?~ ruptat mcmbrana* cogtt. Memphttesm ^iegypto tuxtaMempfom inuenttur,calculorum ma-

gnttudme^pmguis,uer(icolor. Tradunttrtto Crtlltto,quduren

daautjecundatuntyjine pertculo obflupeJcere,tta utnonjen*

ttant cructatum.Seienttes lap^quem atiqut ^Aphrofelenon ap-

pellarunt , quontam noBu tnuenttur turtd tmagtnem reddere,

ua cum ea qutdem augetur Qr decrejctt. Najcttur tn ^Ara-

ta,candtdud,translucensy leuis. Huihs ramenta comtttahbm tn

potu dart tubent. EoceugeHammeadamuleta multeres utun-

tur.^frbores adalltgato eodemjrugtferd redduntur. lajjndum

qu&dam Smaragdum tmttatur,atia Cryslallum,coloreJimtlis

pttuiu : atta non dt(stmtlis drt, ob id uocatur ^CertzjtJa : aitd

uekufumo tnfefla9qu* Capnm ex argumento Hocatur.Qji*-

dam

Page 736: Pedanii Dioscorides

£

-713 DIOSCORIDISdam lineisalbis O" re/^lendcntibmpractngitur7 ^Ajfyrios dp<*

fellata. ^Alia Terebtnthtn* (imtlts qu& Terebinthizjja dict-

tur,aba colore Callaidagemmam dmulatur. Omnes amuleta

fje traduntur^ accderare partu foomortbm appenfa. ^cti-

tes iapis eft ueiuttpragnans, cum quatitury aho in uterojonan-

te:Grauidts continetvartm y tum lubrtc&fimtuuluA &*parum

tenacesjimftro brachto alltgatm.Sedparturtentibme brachio

amoucatur yO*fcemtntbm aihgetur,utjine dolorxbm parianu

JFurem deprxhendit,fi quis inpane conditum offeratfur emm

manfum deuorare non potertt. Qmnettam concocim ,furem

coarguit ; quippe decoBa cum eo, deuorare non potenu Trttvts,

Cr cerato exceptm. Cyprtno, aut Gleuano, aut excaifaacnte,

comittales magntfice tuuat. Ophiugemra multa. Qjtidampon

derofiu er mger.^lter cinereo colorejfettatur, punftts difttn

Elm. Tertim itneis qutbitjdam candtdts tnteranflu* cfl.Omnes

alltgatt contra capitts dolores^ ferpenttum iflmproJunt.Fc-

runtur qut itnea* habent^ lethargo, CT capttts dolortbx* anxt-

liari. Laptdes tnjfongtjstnueniuntur, qntuefiatcalculos rum-

funtytnuinopott.Lithocollagluttnum, quolaptdes coniungun-

tur.Conjlaturauteexmarmore,laptde Pano,Cr taurtnoglu-

ttne. Poteji candenteJfectllo admotum: tncommodos oculn pt-

los repltcare. ofiracttes teftd/imilttudwem habet, cruftojus, <2*

in lamtnatfifitUhquo multeres addetrahendos ptlos 7pro pumt-

ce utuntur. Menjes drachmd pondere potm ex umo , fisitt. St

quatuor dtebttt k purgattone btbitur ficdtct pondere>f<£mtnti

pr&lat ne conctptant: cum Melle autem tmpofum, mamma-

rum infiammattones lentt, cr nom>u cohtbet. Smyrtt tapis efty

quo annuUrtjfculptores laptdes expurgant, aderodendum Cf

urendumutiUs. Gtngiu'tsy quM humor uexat,prodefi. Dentt-

Jrtcto comedatur.^Orenae itttortbmjolefernefacla, hydropico

th tumores exugnfi capttc tenmm ea obruant. Torrertfolet ad

artd

Page 737: Pedanii Dioscorides

L I B E R Q_V I N T V $. 7t9*ridosfotH5,])ro Miho autJale.E coteAraxid, cjuodexdcuendo

ferro dcteritur , illitum alopeaas ad ptlutn reducit. Virgjnutn

niammas cohibct , ncc mcrefcere patttur. Potum ex aceto , Ite*

nem ahfumit , O" comitialtbmprodcfi. Geodes lapis aftrinqit^

ficcat y cahgmes oculorum difcuttt. lllttpus autem ex aaua > te~

Jiium mammarumquemfiammatwnesfedat.

Agates & Thracius lapis vi& ejfentia admodumcofimiles, hoc

interfe dtfcrimen habent.Gagates,cruftaceus:Thracius quaqua-uerfumftbi &qualis eft.Germani* montes GagatisJpecic produtiit, quofabri&rarij &ferrarif'pro carbonevtuntur. V ires,odor,forma,eJfen-

tta,Gagatem rcprtfentant.lhracius lapis,:pfum eft Sucanum mgrum.^agnesvt attrahendiferri praditus,vulgo notus eft, & in Germanianaftitur/m Mifnia monttbus,& Uercmia Saxonia,prope HarK.ibur-gttm,arccm mdiare Germanicum a Goftaria diftantem. A rabtcus Ga~kclites^MelititeSiMarochtusiignotinoftroxuofunt laptdes. GalaCtites

tamen,Cordo,HtldenI}emiJnaJcitur,fubftantta,forma,0' virtbus nt->

hila Diofeoridc difcrepans.Jn ewfdcm territorij montibtts Arabicus in-

uenitur,maculis & candore ebort perftmilu. Alabaftrites,htjsnctus efl

cmnibus qui magmficufignis& tdificijs infucuere. Thyites noftroau*

eft incognttus. ludaicus /eplafipommbus fumme eft famtliaris falicet

ad commuendos tn renibus lapilios,amtanius e Gyproafjertur,alumini

Jcifiilifimilis{fupertus demoftrauimus ipfum ejje alumenplum&)cadort

tameinfertor.ab igne,quantumuism eoperfiftat, integer extlit. Veno-fus eft ad:antus,ad ttgniforma accedes. Nfc deftmt qutflexilem prcdu-

catytnpe e quofila& tela cotexi queat.Jmpeftoru eft pilos Salamadradicere. Na mctanus ejl lapis.?rofertur& m laminasfifitUs amiantus,

fida Diofcortde prdterttus. Sapphirus nofter,notagemma, notisaureis

nonfjlende/cit yt vult Vliniuf, nttUumq; ahud difcernuuluhahet, qua*X.urrim{ytftc loquar)coloris rcfylendentta. Porro cu vfitatufit in me-dictnis cordtahlus, inftauratrutbus prettofsq; eieCtuarijs, ej.ua inpefie,

*cnena,0' ad vtgore cordi excitadum componutur, non Saf hiros tan-

tum^fedctiam Smeraldos&uhmos,GranatoSi£r Hiacinthos iwnntte-

rCy& pauc&fcplafis. vera.apudfegtwarumfagmeta habeantMedi-coru hacm re ncgottu erit fua artisperitos , G" probatafideigcmartos

tofulere , ac dem tn mmuttfitmupuluerefuper Torphjrto laptdereduce-

re.Siqttidcm eorum non toleranda ignorantia>fu potiusftcliditas,qui

Ccralltum in aris mortarus molttum , m vfus medicos transferunt,' r \

ncfcj

Page 738: Pedanii Dioscorides

?uy DIOSCORIDISnefitf brtttum hominum genus nihd effe quod aru& ferri naturam&fubftanttam magti infe contrahat, quam Corallium , quod miferandn

«rrit aut maturam,mortem,aut molefiiam amplioreimportat. h\em-

fhites,& Solenttesjapidesnobisabfirufi.hicin Arabiam.ille tn Mem-

phtm relegabitur,nifi dtcamut hunc SpecuUrem effe Uptdem.vt C ordm

fenttt . I afbtdttm dtuerfum coloratifunt. Quidam candtdt , rubeu notu

yaricn-ati, quidam toti rubent , altj tn macuYtsfangutmis vmdefiuiit,

du diuerforum funtcolorum,vtapudgemmartos vtdtre efi.Aetttesdt-

-terforumbodtecoloruminuemtur,magnitudtne,modofi»tguUri,modo

iXirua.I»AquiUquidemnidorepmtur,mnibttu/cens,fedinpr*cel-

fis montibws ,& rupium tdittptmarum commifjttrU•. Ophttes nofier,

Juriptmus efi Upvs. Vorphjrtj pene modo,tolore nequkquam mgrtcan-

te& candtdo , quodm Jtto Ophite requint Vhmut , at totus tn vtridt

cbfcurus , mafiults dtfcrimmatus m vtrtdt perfttcuis. Qj<o patet no-

ftrum,abanttqt,orum Ophtte dtfirepare. Spongurum teftacet Uptdts,

renaltbus Uptllvs ejfrmgendi< idonei . in colorts Utlct colorem re\oluun-

tnr. Quoctrca inctduntfme mantfefia cahditate. Clarum qutdftt U~

thocolUMafittur Ofiracites apud htldem hemium ,tefiarum Uternmf.

fubfianttam,& ajpretudmem referens. Vulfm non dtfiimikmfonttum

Adtt,bUn* , qua ftbi ipft interfertos ceu Uteres habet ,coagmentattcne

coahtttt. Smyrts mtrtcum Adamante proxtmttatis.fiquidem vtroque

& remm*& arma poltuntur: V ttrttm etiam Smyrts findit. Ocutt*

nunceft Kaxia. In Mifniagignttur, haudprocula DrefoU, & tn Sa-

tcotium Hildenshemma.

Terra. C A P- X C I I I !•

oNOMENCLATVRA.

Cr.Th. Lat.Cr Ital Terra.

Mnu terra admedendt ttfum recefta ,fummam et fumammmhabetrefitgerandiy meatm^ obducendi,oc-

hj :fedj}ecte dtflat.cum alta, adtunclu efutbujdam, **

aha fit utilis. Erstrtadcs duajunt. Fna , uehementer aiba efi»

altera Cmertaa. Optmia habeturadcmereum colorem uergts,

ferquam moilts , tjuxftfer sramenta tratltm ducatur, Itneam

moiacca refert.Uuatur ut Cerufa, adhuc modii : Teriturfeof

Jum,cr tUaquA,er ubifeffum iertt3humor UuiterexcoUM*

J

Page 739: Pedanii Dioscorides

L I B F R CLV I N T V S. * XI

ficcAtafohhm, tterum teritur tnterdtu , adsefla aqud ut uefhere

confidat antelucanis colo exccrnuur, cr demum mfole trtta,fi

ficrtpctefl^ chgeriturtnpaftillos. Quod fi tofia defideretur, pa-

falii magmtucLne Ctccrismjtclde peiforatuconijciuntur y ored

uafis hligenter olturato fupra carhones candentes contmenter

foUihud perfit\niHr\ vli ttcro cints m fatullas fe conuertit , aut

Acrcumcolorem contraxtt , exemptt recondnntur. Vtm hahct

tdjlrwgcntem> er rtfit$cratortam, leutter moUientem, caax

txplet,crpn<?!t>nolent.i congluttnat. Samtaprafcrtur candt-

hngujtglutims modo adhxrefccns , moUps^

Juccofa,fi'tabiU>> cuiujmodi eft.quam aliqttt Collyrton uocant.

Dux entmfyectcs ctm.ynam ante diximM:^cltera ^After ap*

pcllatur,crufiaccay Cr cotu modo prddenft. Krttur ac lauatur

ut Eretria>uimq}confimtlem hahet.Sangutnis retecttonts (iftit.

Fxmtnisfluxione tmlud Uhorantthm , cumflorejyluefirx Pu-ftica dxtur. Tefitum C^ mammarum mflammattones, ilbta ex

^ofaceo er aqua,rcfrigerat.Sudores arcct. Contraferpentium

niorfw et uenena,pota cx aqua auxihatur. Samttus lapts tn sa-

ynta terra inucmtur,quo anrificcs utunturpolicndo auro , ut re-

jflendeat.Prohatur candore,CT duritia .F» ci adfirtttorta yGrrcfitgerans. Prodefifiomachtcis potm. Senfu* hehetat. Vcriim

dfiuxtones oculorum Cr ulcera,cum UUe efficax efi

ut tradunt ^adhgatns accelcrat, c^' coceptMfamtnarum cufto-

^t.chta cltgi dehet candtda,uergens adttnereum,Sami*fimi-h*. ifiautemcrtiflo/a , alhaj

}, fcdfiflilijsformtsdijfercns. Vis

**demqua c^Samta. Extendttfactcm, 0*crugat,atfyfplen-

dtdam rcddit,colorem tnfacte Cr corpore toto commcndat. In

halneispro Kitro detcrgct.Fadempraftat Sthnufia : Maxtme

^datur,qu£uehememerrel}lendet^candtda,ftiahthsy et hu-

"tore dilut celerrtma. Ctmofta duogcnera,candtda, cr adpur-

^reum tnchnans. Opttma cxtfttmatur,qux tnnatam hahctpm*

Z gutm

Page 740: Pedanii Dioscorides

yV» pioscoridiscuitudinemMSI^uefigidafentitur.rtra^ue aceto dtluta,fd*

rottdMyW alta tubercuta dfcuttt. ^Cmlufia tgnt,ffdtimOmoltaoblwantur,pufiulx<nonfenttent. Tefiium dtmttas ,&totim corporis colletltones cohibet. Jgntjacro tmfonmr. m

fumma , utraque multum in medtctna commendatur ,fitncor-

^ptAongtnis^ecfburida^umatitr.Qjufwguhdicitur^^

*< Eretrt&fimtlss ef,grandtortbm HntumgkUs : manumft

mtis admoueat , refitgerabit. Taciu Itngua ufqueadeoglutino^

ja,utpenfllts hxreat. Cut effetlm tdem cjui Ctmolu :faulo ta-

tnen tnfirmtor. Hanc altqut pro Eretrtade uendunt. Forndee*

tefi* uehementer tofi<e,cruflas ulcertbm obducunt :quarefru-

rigmt crpapularumeruptionibmmedentur. Poddgrtcts fro-

Junt Jrumus dijcutiunt , cerato excefU. Fornacum terrd au

retorrtdafuluejctt, etufdem cum tefia effetlm.Mebacolorecu

neream Eretnam tmttatur, ajfera taclu. Ea digitisfitata , /

raJtPumicis medo crepttat. Vtm hahet aluminofam Jcdre-

mtfiufculam , tdfuodgufludeprehenditur.Modice Itngttdm

ficcat,purum corpm reddit , er colorem commendat,ptloseX'

tenuat,utttltgtnes Cr leprasabflergit.Ptclortbmufumfr*^

ut colores diuttmperennet. Emplafinsmrtdtbm,fU chlora-

cuntur,efficactter mfentur.Ex omni Melta terra& of7tn1*^tn uniuerfum, eltgi debet recens,moliis, non Upidofa,fiia '

**

jufi ckm httmorem attigertt,facile rcfoluatur.EX^m¥*

de terra, ^ua pharmacttisnomtne , tn Scleucta Syrtandfcttu ,

Ludatur in pnmis ntgra , Ptcea longos carbones referem ,an-

due affutofx,aquabiUpendorc^ua detrtta, accefto otee,P'

tim elfHeJiif, nttofa cenfetur candida, £r cwered, ?«<*

'

quorem non refoluitur. Vtm dtfipandt Cr reftgerandt ha

jiftdcaUlephura additur , ttngendts captBs

tdonea. Vfr'

fc

UmencLs uiteifubgerrnimtionU tempt#>utpotc

Page 741: Pedanii Dioscorides

LIBJER CU I N T V S. -rzj

Fuligo pi&oria, CAP. X C V*HOMENCLATVRA.

Cra. Ao^oXy. Lat.Fuitgo. lta.Fultgine.

Fligo qtia ptflores utunturyex uitrarijs officinis colligijo-

let:fymdemeif>*lma trtbiutar.fiseiad adjiringendumv> erodendum efficax. Fratta cum Qofaceo cerato adcicatri-

tm perducit.

Atramentumlibrarium. C A P*

X C V I*NOMENCLATVRA.

Cu. Mi\xjj a ^«cfOfitjj. Lat.^itramentum libra-

rtum.lta.^itramento librario.

Tramentum tjuofcrtbimtts. Fuligine e Tedis coatla colli

gttur. Inftngula* ltbrttsgummts, terna- Fuligmis unctx«dijciuntur.Fn ettam e rejinarum cr pt&orta Fultgtne,de aua.

faulo ante dtximus.^ijfumttur autem Fultgmis mina,gummisJejmltbra,gluttnts taurmi

y^ttramentiftttoru\jingulorumfe-ta. ^iddttur comenienttr erodenttbm medtcametisam-,ex aqua commode crapw tllmttur.Jednon antefolua-

t*r,qukm cuatricem wduxertt.sanatisjiqutdem ulcenbnsfuajfonte dectdtt. Caterttm habes,amictfime ^ireefere qua tra*

«enda duxtmwpro operis modo quem deftmaueramttt,erm*wxtltorumj^ mcdtcinaltum copia.

*nes ba terrarumft>ccies,-»t -vetertbw cogniu,& in medicame-a vjurfat£,tta barum,apatrum nosirorum memoria,ey vfits,v notitiadef>crijt.Cordotamen,t*\elia Htldensbemij inuenitur,for-

*«& Tirtbw tum Diofcortde contteniens.lttdem Ampetitis, ZutcanU,"> ^tfnis.fmbns,ex montibtts eruitur,et in tnferiori Germanta Aqutf

DiofttrtdKfi&

Qmntt Ltbri,

Z % Feda

Page 742: Pedanii Dioscorides

7*4

PEDANII DIOSCORIDIS ANAZAR/bei, De Venenis, Qiiocj modo

arceantur,vitenturcp,Liber

Sextus, loanne Ruel/

lio Sue fsion e n fi i n'

terprete,

Adpun£he annotationcs doftx &compendiofa%P

PRAEFATIO.

VPEHJORJBVS, dmiciftme ^frrt*.

Ubm, tradidtmm de ^lromatibm, olttf*

Vncuentts, ^irbonbm,& edrundemfn

Elihw , Ldchrjmujj : itcm ^immtbb**»

Melle; Ldtlt', S*m> Frumentis, olertbttt,

Berbti,Kddicilw,ltqudmet'ts,Vtm,M*m

Utijj. In hoc uero totim operts ultimo,facultatcsmeduamen^

torum recenjebtmm,ftdprodejfenobis,aut ofjicere pojfunt.V*

tdtdtgttur oratfontsprolixitate,opminslitutum frofeftamtir-

Hmujmodtauiem trdtlatm, ckm lifanam dtttrtbuM fi •'n

partem n>nendpr<ccduentem,itdut neftllantJumentes.\X« j

yuando per tmprudentiam dentur, ut tum quoque tnnox

fiant\tmtay Et tn rattonem u,

finttum.Vrtmum dtfferam dep

fuccurrendh qut tam noxw»

acauedtmodo,Q,uemcffeiiJ'

jUilUmum^kriii matorum arbttrantur, <juod dantescl

nena.

Page 743: Pedanii Dioscorides

L I B E R S E X T V S. 7t <

ttenaytta inftduts temperanty utperittfimum queque decipiant*

Stquidem Venenafuaamarttudineypermtjits dulctbmffoltdt:

C^graue odoris utrvusymtfura odoramcntorum extmunt.^d

tnedicamentaimmijcent, qu<& tuendctfanttatis gratia dan pu-

tentur:zrpr£fertimwualetudine, ui <slb(intbtum> Tragori*

ganumy Saturetamy

aut Hyffepum yquinettam rhymumyIrim>

ortganum, ^cbrotonum,Caftortumy ^tutftqmdmedicamen^tis purgatorijs cognatam habcre quahtatem mdcatur: aut potionibus tnferunt: ut mnts afferiiyturtbu6ypaffo ymulf& aqud, mu~fto y fuccisy uttn cremore lentisy polentis. ^Aut medicamintbm>*nt ali/syqu& ajfumuntur y edulijjfectemrefcrettbt44. Quare quiln t<tfH$icionefuntyconditos ctbosmtare debent> omnic* mten-J°f^poreydulctumyautfalforumyautacidorumyabJitnere:n^

ttbundt affatim bibereyaut efurtetes uoractter comejfc fcmperiitdfaporem horum dtltgenter attendere, prtferttmfy potuyfri-

gidamaquaprdfumere.Sattato enim appetituy quaiitates ager-nmepojiea concoquantur.In agris qutdemyfactle cauemu* po-tl°nes

yauxtlijprdtextu darifoUtM, quat offerunt tmprobiuenefictorum arttfices : Itaque ob tdjaborantes morbo, non pertndetudentium inumjspatent. Et hac qutdem> nefacile mcauti fe-wfttfy homtnes, captantur dolis uenefictorum> ratto efi Crfa~Wtte.Sedaltafupereft expedtttoryutfuf]?iciofialiqua pr&fumatqu* Venenoru mres hebetent> CT tnejfcaces trntascL reddant:cmufmodt Caric^funt cmn tuglandtum nuctbm mdducata, et

?** Cedromela uocantyideJiy Cttrta>feminisj^ Ndpt drachma

Cfi»*utnoyttefolta Calamtnth*yaut CretayquaLema Sphragis

*P¥fttaturyponderepart cum uino:^€ut Ruufolia er nucit iu-

^fadps nucleuyaut Cartcas du<vs> C^falts caliH ieiuntfumaty Q^^Hllo Veneni genere Udetur. ^Anttdota ex uinofumptayeunde

tffectum pr&bent:mter qu& intelltqtturmaznu Mtthridat

co>£r quodfangume temperatur. Qum zrfepc

Z 3 Vene

Page 744: Pedanii Dioscorides

^iff DtOSCORlDlSVenenii obfislunt peculiares quida corporuaffetim,tcrto cjM*

damodo consiitutoru,ciim quada cibtpott^ ytahtateM tant

copia tta teperatorum,ut cu ycnenisdifentiant.SttjUtdemgesit

enent mresjrangunt.atque tam priore altmentofarBu prx-Venent

£, lufisl meattbw,obfiat nc mcbratimper dt^ef nemftmetur.

Vertt emmitero,quomafortuna necefittM tnurduftmtbadifcn

tninaperegre agetibni affert,abjque ttliis mfidtjs homtnu,non-

nthtldtferendZmthiJe hac renecejfanu duco. lamprimu tgt-

tur,culmdappararelacofubdtait conuemt, abosty erpoMt»

humjcemodt loco (Iruere . Siidfert commode neqwt ,feturuU

ertt condttio hacapparandt apponendi^Jub teclo-Sed^ tumdtU

genter layuearia ammaduertenda.Freftenter enim afoperto-

rtbtta contabu/ametis animaita decidunt,exigua autdejedtju*

n6modtcapermctemohatur, ul phalangia, stelhones, CT a *

quadam reptilta. Porrb urnarta ttafa d/Itgenter tntuertoportet:

J^anquereptiltaodoreuimt/ktuntur,quamterdujorbedo,n<t

xtumrtu erHclarutjnterdituerb de/apfa tmmerfa%exptrarut»

Cr cxtttj caufMyhattrtettbm attuleriit. Sed'hac haBenm& *

Jint,ne cautt Crprouidtinfidqspateant. Quod'ft quifuaJJott'»

aui quorunda injidtjsfumpjerunhauxiliartpnmo pioquejettt*

fore nportebtt.Siqutdem dum comttesfinguloruuenenorunot*

expcBdtur,tmmedicabtIefituenenu, CrpauliJJer negUctoih

medtcametisagre cedtt. Qjtarefiquipro compertofeutrutp

ffiffe sntei/igant,O- fateantur.aut eorttqui aderahtepmottt

conitet,prottntt6 adtdonea remedia tranjeuntesfactlepecw*

natiuajj conslituttom refittuemw.Ne^ enim tjs ajfenttmurrf

p orfus auxtlta,tn huiufcemodhjrujlra adhtbertcotendut.^

emm modo morbhquorum caufa cxcajatetes^^f1^'^Jidet,medtctna admittut, Cr quaforinfecm incurrut fene '

m. °di rattone ajfernatur?^4.eque uerb omnesmorbhpr

Jarii tngrucitumagmtudmcpro^antecedeubw adfewont ^»

qualttattbm^,gbm fit opportunft corpta,HelmedttabiMF *

Page 745: Pedanii Dioscorides

tlBER SEXTVS. i%fhelnullis cedut medicametis. Quodfiquiforfan ohtumefceteip

*ut temulenti, attt nolentes ahoqui Venenum afe egeri^nullam

toobi* eim cognitione pr&heanty tuprottnm accedendum adea%JH& comumter epoiis ^hufcuque Vencnis, opitulan cofueuerut*

^oquinuUumagis tn omnia uales auxiltudaripote(i,<juam,

Mproximo loco>Virmforas exhaurtatur, priufjua imalefcat*

Qwrejine mora,caudu olcuex aqtia,autfcorfum , utuomita-r* cogatur

ydari connentt. ^Cutfi oleu natura locinegat, hutyris

CH™*f<acalida3autMalua,autLinifeminc,aut JYazo, Vrti-

c*> Fcenogrtco, aut Halica decoBo, uicem eim exhihehtUHactnimnon modo uomitionihm extgent, uitllafna laxatrice,aut

n<tnjeam ctente,fedaiuu quocjueJuhducet £T corporuinanttio

*e,ita <tduerjahunt,ut acrimonias Venenoruhehetent. idquodtmdenter huiufemodi argumento demhendere hcct : Efto,ut

luifqua uiua calce,uelface, aut Cantharidihm^ aut alio qkoUis*cn

, corpm exulcerarefiatuerit : isfiipfum oleo leniter tllinat^

txulceratione'non acaptet . ^Atqtuneque uehemeter adfiringi

corp^,necjuerefiigeraripoteritfianteaperungatur.Qjm

uomitm,no ohidmodo qi\oduacuel,0* noxmhumore cxcer~n^yiuuamentuadfert:jedquodaJfumptum Virm nonunquamedore,coagulatisgrumis,aut colotcprodat : Quippe cuodorc**t &maritudme,Meconiu:colore, Ccrufam, Gjpjumue.grumis,

**c,autjangume,antmalis reces mgulati^oficndat.Namgrauisdor regeJioru,Leporis marmi,aut Ruheta ueneficia deprchen*

»it,ita ut nonnulla ah ijs remedia peti pojsint , adidoneafingu-lorurnauxilia tranjeutihm* oleo etiam, Malua decottuadmi*

fctur,aut Glauctum,aut adeps anfermm, autpingum carmumlura> liximu lignornm cinerefaflu. vhi uero uomitm diligeter

Matmjuerit , ne qutdin uentre coierit, qu& hdferunt mtefimisrcj

l<]ri*>clyfiereacndeuocentur. Facit Cr Nitrum tritum^*« h'dromelitefumptu,uwa uetera liherahm opota,gaHtnaced

Z 4 i*r*

Page 746: Pedanii Dioscorides

7i9 DIOSCORI DISprtpingues pifces , uetnftd carnes pinguesj^ , CT f

»

* ^dtfe

na

aut recentt butyro parantur.aluum naj^ Jubducut, uti a\

Etfiomachu refolentia proniorem tpjum aduomtttone reMut,

CT Venenorum acnmonias hebetaU^it^ meatm obfiruenttdt

celerem uirtum penetrationem tnhtbent. Quinettam mediat-

tncnta dantttr , qu& commumdote projunt :ttt Lcmtttd terrd,

^fgancum,^£brotonum,Jno,radtx Ertngtj,fmen vaftiMC*

CT cakminth&,Nardu GaUtcum, Caftonum , FeruU umntts

meduUa,ftos nhododendnfuccm Marrubtj, Laferaut Lajerp

tium,Sagapenuw,Peucedanifuccm:autpandcis,zrrddtx,q

Magudanm appcUarunt , ^Cnftoiochia tonga ,Jylueftru Kut*

femen, Cr Betonic* , quam Cefiron nominant,foba.Stngula

cum utno, drachmspondofumt debent. Ejjetfumprabet Polij

dccoBum , er Sefeli , e>- hqmdaptx Imtla. Magntfice Jerunt

opem anttdota, qux tn calcejcnpta opemrebftmm. Commu-

ms rattoprtftadi auxtlij ttafe habet. Caterum ab tjs^ua cen-

fueuerunt euenire, communia remedtafumptttaripojfunt. Fere

entm , uircs Venenorum qukm plurimorum , tn ajjeilm conjt-

mdescorpm tadem redtgunt. Quamob caufimpiertftjuecorn^

muma conducunt auxdia. Vartacienimfunt Venenorumg'

nera:communes tamen,nec multi,ijdem affetlm onuntur.M^

fienpote(l,ut omnes concurrentes^ cafrn, quafymplomatd

e-

uo-

, unum Venenumfequatnur, aiioquinjuperuacaneajuijjt

Venenorumjingulorum tradttto,cum Juiiremedtjsabautbori

hvus defcnpta.Neque uero in uno eodem^proptum efttnuemrj

ut quUfiomach ,alui, intcfttnorum, iecom, renum, Cruej^

dolore uehementer cruciett:r,utfingultiat, erodatur,contrtrra-

fcat,refiigeretttr, oimutejtat, cotmeUatur ,pufmelanguefc*L

fimtua dtffuilufiat,ueternoprematur,uertigo obuerJtturM<

gentfenfw,firanguletur, fittat,fangu'ps erumpatjcbreconpf

cletur, tvre lottu, reddat,tormimbm uexetur , crebrouomttt ,

Page 747: Pedanii Dioscorides

LIBER SEXTVS. ?%$naufed prematur\rubefcdt,huorefugtfletur, pallefcat, defipiat,

fl?rtdt,mribus deficidt:^ pleraque aliafiiciat,patiaturjs.Sin-

fpk enm tngenerules affeflus deduBa.pduca numero,ct com~

jmgu-tnwia^ed demonf}rat,qu£ euentre cofieuerut. Qjure inji

fe quafupra dixtmtP5y nonfdcifefuent deuoratu ytru* co^

fiere.Nam oris cr lingtu erofio, ftomacht,uetri*,uefic4 ac rc-

num infiammatio uehemetis urinx difficultas,et tnterdu cruoris

cum eo exitus Unctndtto, er inplurtmisparttbm qmdam adu-

poniijenfws^non in Canthandibus moiibpotU repertuntur yfed

MErucis quoque Pmoru,Cr Buprefie,& Sdlamandra.Porrb*on modo eos qui Meconium hauferut, ueterno autfoporepre~

tohftertere^ Imorefugillari^ torpere^ refiigerari, ftupefcere,toto

torporepruritumfentirefenfupriuan conftatfedeos etiam quimandr*gora aut Cicutadeuorarunt. Deliriumno Hyofctamustdntu mfert > uerumetiam qud Toxtca appellantur. Itide^Aco-nttum,&r Melquodm Heraclea Poniicagignitur.stranguU-tto non rnmm in Fugis,quam infangmne taurtnoja&e, ^sico-

*ito,Cerufa,gypfo conftnatur. Infumma, difficileunuuni fe-*eno proprmm muentrefignum^quodhauftumguftatum^ ri-r"*prodere pofiit ; maxime > quodhdc uteroru etiam mtioru39#<em corpore exoriuntur,commumafequifolent.C*terummhis qux ulenter enecant,noxamfignuforfitan mdtcarepofiis3(ttdearejpexeris qu& fumus diBuru Sed in ijsqutad longaidgTltudmesjfettant,nihtlddmedendi rationem difficile^ dun-**xat quodperimedt ddind/cianoxd,utpote cum Venena,fia-tlrn

3 dtquepr&fentaneam uim lUamperdtderunt , tranfmutatdln wngos adfeElm,comttnta reliqucrum umoru remedta, com-P°fttioriesJ

3ftagitenty cu Venefica proprietd* non ampiim infiu

lUero lon^d fit affiElto,m altquoddiuturnorumorborugenmTendet^a qtubmfacifefuerti medendi ratione affumere. Seddc

$ fi&gmeraltter auxtUaturJfta&enut. Confequeter qu£ prt~

Z $ natim

Page 748: Pedanii Dioscorides

*?© DIOSCORIDISuatimfingulU^funt,Jcnpis madabimi&Jipriusfgiilattm ex*

fofuerimus:qu& exfnguiii ordimbm exitralem aut malefuam

tumfortiutur,ut medtctnafudtoftea caute obferuet,auaaarit*

ttone falutisfcnpta inuemunt,quodnonulla eoru autlus uttatt»

utnenvsfint commtfla. lncuna enim magna-s adjert noxat, C7*

J*pe continuo ufu eor^hcmo mj/ernicte agtt. Protnde ammaua

*jux exttiojammm habet, hacfmt.-Canthandes,Buprcfcja-

lamadra, Ptnorit Eruca,Ltfm martnm, Tubera,Cr %a»Af*'

UiftfK muta , deuorau Hirudmcs. Semmajunt : Hyofcyarr.m,

Coriandru, Cicuta, Gtth}Pfjliion. Lttjuameta : Meconiu, Opo-

tarpafon, Thaf>fi<zJuccHS,Elateriu, Madragoras. Radices,f>v

mittit chamdeoy^€conitH,Thaffia, yeratru>lxia, ^CgarM

wgrum, Ephemerttm, tjuodaliqui Colchtcum uocant, auodm

Colchide nafatur. Herb* olerafcSmilax, quam ahaut Tttby

malum appeMat 3 Romam Taxumjolanumanicum, ynodO*

Vorycniitdicttur.-Sardina herba,ju* RAnunculigenm-eft:cor*

mculatum PaPauer,pharicum,Toxicu,RutaJyluefiris, Ftmg*

*sfb animattbns taurmwjanguis reces, coagulatu lacmetW*

raclexm Pontogenttu.Metaiia, Gypftm, CeruJa,Calx,^t«ri*

p/gmentum, duo Sadarach&genera,Jj>uma ^Crgeti, ^Cdarct^

Plitbu, crq ^frgetit uiuu diat.E i/yuoribtts domejticu.ui»*

abtu&fojl balneaspotii,autpafum^Crfigida ajttajiuuuttr-

Vlnen» omne atttper osfumttur ,autvt extrinfeca noxtaadfert-

Qjp osfumitur,omnifua operatione cibo altmetari citTATWVNacibus.in fanguinecoutrtttur : partesfuas oes, mebrit qu<c

f>T'M '

irit.ftmtles effcit.Ucufubit eflentia, qua iugiterin noh* TtJ^jCotra venenn-.corpm et mebra amnia in quafubintrat:in}tbtpe- "

^venenata nat ura trafmutat,ejuouiflocofefeindidertt,deper<ijt«

Jupplet effentia:fedeaqut reftat& integra, re/oluitC corT"Pj%^mltterejuaignii, mometo, omnepalea cjjt-ntiainfeconuertit G ce

f^gSicfuidi totim corporh coahtio.C cofiftentiaveneno deflruutur.

^

venent* omne trium eft^eneru. Kut enim e planttuaut eXanttn u»r

«ut tx mmraUbtu.V numtjuoda; toru ab ta,c\*am (£vh "*bit'a^

nutrit

Page 749: Pedanii Dioscorides

LIBER SEXTH. *JJ

Ttntiadifcemitur- ld m plantis yidemus,TLlleboro, Atonitd, Napello*

Cicuta,Sardaniaberba,HerioAn antmahbus:^ tperis, Afi uhbHs,Rafi-

h]wAeporemarinoScorpiorie:?baUn£io:TarentoU:rabidisanimali-

bus:pifcibus <? carne toftu:&flattm in efcario vafie: pr&ckfit exbala-

tione:fufiocatis:mortianis:afulgure:aut a yenenatts& rabtdts antm*

hbusoccifis.ln mmeraltbus Argento vtuo, ArfieritcoSandaracha: Auri-

figmento : tAagntte : & ftmdtbus. Vencnatorum ammalium morfus:

tilus: ftbthtsuontatlvs: v:fus:morttfcra. \Aorfiu& transfxu occtdttnt,

Afi>tdes:rabtdicanes:$co,piones: Vhalangij-.TarentoU: Vafitnac*. man*&:&> confimilia.V tfu & ftbtlo B afiltfius. Etf& quod contattn ptri-

ma^-.vtcx kuizennA (crtptis app tret aui milttem dicat.cn lancea jlre~

nui bejha.n tramsfi 'jfet, proferpentc per baTiile yeneno,congciata pri~

mtiinmanudewde c? toto perfitclo torpcre:mortuum.ld pertqueno-

fttifiuuliexp .cntiatUruitm Jridentinocint. V enenaetiam odjra-

tu pertmunt.V entnornm et yenenatorumyariar.t efjcclus,pro c*li&fih ratione: & quemadmodum fumentes icli aut percufii : in fe totuz

O" inparticuUrtbus fiuts cr affeclibas £T qualttatibtcs coaluerinttytq;

aut caltda:^titfiigtda : autftica: aut humida fuerint. Cahda duobu*

toodiscoficnt. Autenim (umpta per os:excalfiadunt <& torrodunt adtpfumccr.quodex iLuphorbio :& Veratro continvit : aut extrinfecui

apphcata:ex£duntcarne:adoffa yfique:quodm Lepore martnofit.Tri-

gtdadiylici itidfm ratione necant. Kam uut ex ritmiafiua figtditate:

ftupidum ad eu modum corpus reddunt,yt cor etiam ab eu con^cUfcat

g«* Opijoptratio efi:aut anbehtum comprtmuntfiufiocant: &ftragt*Unt.quod i"hmbmnyftum,Ot Vungtmaleficiconfiaunt.Shca duphci-

ter morttfera. hut cmm qun tn tordt e(l,bumidam fianguinU qualttatc

*bfu7nunt:quodcalx yiitaconfnif.aut partescorporisab inuuemfegrcgant O* difpeniuntur:adinte*ram omntum membrorufieparationem*6^ infcCtilem dtuifiontm:adcor yfque:quod Ktfiagalliproprium e \d

pwfiubhmattonem fit : tquuparttbusex Arfienko O* Auripigmenio)

^midcquauisperfiuafum fit temperamentum nullum ejfe : quarttmhnmtto exceffu,s:eius tamenextmplo: cui (refierente Gtlberto Anglico)

brachio afamiliari quopia{quoplus infib dormicntem excttarcfjyali-

ti f

*sptruulfio:caro m terraputnfiatla iectdit:ofiibus inttrim.m totum***** «'idatir.extremx humidttatts yenenu tjfedocebtmurujua natura

Pr*dttt:$ftrp<:n± tlle norfurnus fuiv.qui mifierqndu illu ibfeat.Diofcori-

i^potm SaUmadra pultiir.tdem operatur. bXorfu* itcm Ceucr* fi<rpen~

te-Quwetiam Argentum yiuum:fiummafiua humtdttate: naturalem

^nrarocordh humiitutem abfumitivtmm Uquido confitatur, qui

Page 750: Pedanii Dioscorides

7?* D I O S C OR I d r s

huius vnSlnvttmturmmorbnm Gallicum percurandum. ktenim ant $

«/?#

r>

>fir»

f*

f/i.

funt,& non omma priuaft

(beciatim confo

vt Crocum& Hyacinthtts :alia cercbrnm,& caput, vt Smaragdus,

St£chas,Setonica:aliafiomachum,vt Coralltum.Cinnamomum, Gtn-

giber,& alia ittdem, aliacorpom membra. Smaragdus, Hyactnthus,

Gagates, Sapplnms m tenuifiimnm puluerem mohti , a morte qut-

dem, qui venena haufetuntUuentur, quod natura cordi fubuemant,

fcdfi <reiUntttrtantum,eademv'ts nmtft. Arabes invenena vahre

finbunt,CaJlamas, Mefvila, Ptsiaaa, Alium, Kaphanum,AueUa-

nas, optimam ihertacen.Ctterum qux calidi exccffus funtvenena,

breui membra omnia intertora infiammtnuferuentifitmam Jutm i«-

ducunt,flammeosoculos reddunt, maniam perpetuam,& conttnuum

fudorem exatant - Quod fi vltra illum calorts excefjnm ,corrodant

etiam & putrefaciant ,vte(l \rfentcum , Auriptgmentum, & B./-

farallum, punftones & dolores intolerandos , m ftomacho C mte-

fltnts, cum tottws corporU murmnre procreant. Hxc accidenttaJequun

tur fzpenumerb vomitvts , naufet,fudores modo fitgtdt, modo caltdt,

&varia fubinde colorum formx. Quxfi-tgtdafunt, profundtj^

fomnttm inducunt, vt vix extccentnr: Altas cerebrum adeum }t

J - ___.- _U__ Ami+Allt _ l

facmnt modnm, vt *£rifi

fi

'fitnjamre, aut eortj viaeanrur. n.u w/- - i

ritur,fudorefofi-wdt,faciei color liuidus & horrificus »

nU flupor. E ftccU venents, ingensin lingua ftccitas prouentt,fmjque,

anaextingui nonqtteat, %utturoccupat,fltfliptkum corpus,flcctta*

tnommbus membrU, & longifiimxvigHt* excitantur.Humtda,Je-

quuntur tandem profundtfitmi fomni,corporU fluxus, luxantunun-

tiura, laxantur nerut, vt dtduBU aliquaudo oculorum mujcultsvr

nerttU.forasextliantafeipfispenfiles, necrarbextremacorpons mebrA

futrefiunt.Quodverbad vtclas& medendi, mgenerc rattonem attt-

net,i Diofcoride patet. Antidotum tatum Hatthtoli, in omnta venena

Qjtintam ejji

in vtwnntmaximeft

^irrmm O* i&Xta nobilij^

turm

Page 751: Pedanii Dioscorides

Ll B E R S E X T V S. -„*™fchl*titeubarbari,Ciperi,<^in<iutfoly,lormnti1U

t Arino-tocftw rotuad*,Ptto»u,K£ut>o»tici -veri, Kadicts valeriana, A coriCCa-

Coft

llefc

V'ttUP*"d*b,Doronki,ZedoarUi2mpiKrit.Smgulorum.z.x.A*a -

J0.5.J

•Semw» Ce//r/, V /./«,, Iunij>eri,Cramfini,Praxim,Acettfa,

'^'"^«e/r/sNrf^N^WhAmmi Smgulorum.yi .Baccaru laurt, Uedera, Smthus aihera,*kbaru,S$ngulorum.3

'

'fXrondmm Scordij,Chamadryos.cbam*f3t'»s,Centaurea minorts,Stacbadit,Spica Celtica,< alimmthx,Kuta,

Jft»J*>Befo»/c„,Ver.e/M,SM./<>/^

(l

arrub^:K"t£capraru:SabmA :Ptm/>meaa:SmSulorum. 5 .i.Vi-™um

J«:corum,NucKcommums:Pisiatwrum Stngulorum. Z.^.Myra-

iTJ1*" ««beUkarum.^.florum cordialium: Kofarum-.Lauand»

alma: Konfmarmi. Smgulorum. 3.4. Croci.x. } . Cafia odorata

L!H!_"W'e ™""') 3" l o 'Caryopbylloru: Nucis mofcbata:'?•

uAloes-.Smgulorum.^. 1 .y?.

~>fiU cordis Cerumr.Scrobis E «ffMoru -» _> ^w "*» -•«_/•-/ ^._*/*-

/« ;::',4 -Terr<* Lew/jw.j.j.O/^f

3.1.J?. M*rj4WMTftm Or/e«.„-npagmentorum Smaragdi, byacmtbi: CoraUirubri,y\.fi. Cam-

tJ0r«-5-i.Maflichit:Tbiiris:Styracis:Gummi Arabici: refin* Terebm

Ut

n*

A

:Sa

fafe 'l,:OP Pa"^ts:LaJerp,t ij.Smgulorum.5 . 1

.fi.M »/« <,__-

i l^r^Sr'fia.Singulorum.^.x.Olei Vitrtoli.5. \.Specter»m cor-""

*" ~)uiW(tr2;ariti:i~)iamufcbi:Dumbr*:Eleclua-

ifc

-../?

MeM

fit

°rkm-$'6'Vtntreteruodorfa^

yfm toelL»M.o{h& dtmtdia. Omnibu* Imper^utfitU& dektits

th}T^lll^ntl ^ Tberiaca & Mi

r4***?W c°mpontmtur modo. Anttdotum hoc> diutna quapiam ope-etnyenena confert qua per os fumuntur : in mortiferos amma-

io- r°rJ us'& in pe

ftem m '*

r*nde operatur>& pwupue ad praferuan

1 tA°rt(^°^f1CHl m ammofuerit : ytpr^Jlntanee operetur :ftc a-

• JHmpta tibra ynafupertorts Anttdoti s yna Syrupi corttcum C/-:itftmo ymo confeft& _. &

ala

Page 752: Pedanii Dioscorides

T54- DIOSCORIDI J

4ilamhi;at£.yt Qj}intaeffenti.c(j>ecieminducat,omnia I

treum tndantur , capacitafs a rtbttt tnieclts dupU , obt*

" nma dcxterttate aaua ctt ckciuarto tandiu in vafe

fed

>fi

feb

fi

va*

rji.Quifietvt eietHuarium ptrfatHefi

r*

tontrafta.Tumaperto vafe,m vasa td limptd: a jua ba*UttmeJfu*

detur.ctttmoscmnceraO' membrana accurate obturabttur. kv.oqui

Atifbaoo apertumsmiM inftimum euanefcet.Habct htc J*a mUt»~

tttm vtrtttm,vt quatuor drachmarumjondcrecu-npanvint quantt-

tate,aut cumfitUttcta qtiahbet aqua.qM bnk nc*ocio cc em.it>aut

per (efumpta,a demorjo aut tilo ajhr.me venen to ammalt{q^tum-

ms nthiifLtat aut ioquatur^rum a longo vel.tfomno ?nttjfe-

aanmmadmtrattomjufatabn, acvom.tu rentem mseCtorum Im-

t .^ j ~^*«+« t>tnrnn?<cort)ornven4Sptr-

>fi4bttli*,effi

idoilrmaccnfebtt. VonbOleo mtfcendo ,ts >w

bJeruabttur.Sub tneuntem menfcm tAaimmJi

enturn annorum, autft minus fui JktmH vett

ffl' *<

tfum,tum opertum vas medium tnfubtiltfi

iprico& dtem totum mfoUto,acmibifmet

ifa

tfi

facl

>fi

leinjl

fiin

t(lea,colhur, 0"rt

acmtdcmbainenmtrtduocontt:uo rcponan: rtfSh extrahantur.

€xprtmanu<r>vtprimum,adeUq<i: modum teraut quaterpet jtorum

repettta mfufio.qnoufqueoUum rubtdmn euadat, itfangui*. H* ja-

Itofematttrex Hyperuoqtwd tam dejioruit, fubiatifqueacyma gra-

ms iSk vmd*bus>qu*t Hordeigram*fim>. fagffflM *ȣ cbtinet, mani-

paliex e* trestbfertieffciendt^quetitufts& vmo albo altquatumfuj-

f'*fts,tn oleum pr*dt:tum mfunduntur,& cum ajjueto raje tnjolanda,

/tf€

Page 753: Pedanii Dioscorides

LTBER SEXTVS. ?i9fepeUuntnr m arena diebm ofio continuU , & ab hU tridui fbatio inbalneum immittuntur,poft colantur,& exprimuntur, vtpnmum di-ttum

eft , terttum yel quartum reiterata ftmiii cnm diflojemine tnfu-fione, ad integre imbutttm colorem quifanguineus eft obfwrm* A b hocfomenda, Scordii recentis* CalaminthdL CentauriiminarU. c.nrAut /:*-

f,

f>

wntmuumAetn colmtnr,<? exprimantur vtfupra* Voftfumenda Ze-doarU, radicU di&amni albi, Gcnttan*, TormcntilU, Ariftolochit ro-

^ndx^Singulorum.^^.ScordijrecentU Manipulum vnum. lundan-tur

, infundantur , tmmittanturm balncum per triduum continuum,tolentur, & exprimantur. Infundantur denub StyracU CaUmitx,*dgoini(Laferpitium Gracivocanf) [mgnlorum.^.G\ Baccarum lu-^eri'5-4-N/£e//rf,5^^ 5.4. Squi-n*nLbi,Cyper'hSingtilorum.5.\.ft.Tu7idantur, infundantur, per tri*duum contmuum in balneum immittantur , colentur ,exprimantur95*o diclum

eft modo. Ah hUfnmanttir trecenttftorpiona yiui , dtebustamcularibuA colkfli , caltdo cineri in vafeyitreo fuperponantur , &Kjnecalortfndarmt& contraxerintfefefuperintjceomne iam dtclumekum,calidum,prs.cauendum tamen ne mmto calore yas dijrumpatur,Cconfeftim obturatoyaftsore , in balneum per tnduum contmuumm™"t*tur,coUtur,cxprimatur,pro^^ coclt, ac ttera-tom oleum infundantur, MeubarbartfelecUfiimt, Myrrhd commumuAbeshepatkd,SinSulorum.5.3.spiu Kardi.3. z . Crfd.5, i . Tfcerw-**Ucld

,Mnbrtdati perfelh .Stnguiorum.^fiK T'undantur , tnfvn-

**ntur,m balneum immittanturpercontinuum triduum, demum nontolando deinceps, ajferueturac ft eflit Balfarnum , nirnirum mirandi m^nena remedtj. A nttdota Mtthr,datium,i St$nco,& e Sa^n *ftr)lfnntts,tumq,iodeGaleno pateant ,tumquod©* torumfeleclifnmorum fimpltuum penuria , exacie conpctmdorumwwprd^nfcrit , doElorumqueinmedicUia hominufn ddigens indu-/ wad noftrifaculi cautionem > modum ,/ympathian , O^naturakm****** attemptrare poterit. Caterum nofcttandiyemniin <renere,pr*~

ferendujue auxtltj rationem , fatijj

foto tndicat. Vroinde ad partuuUria prod

Canth

Page 754: Pedanii Dioscorides

13 S DlOSCORlDISCantharydes. C A P* 1«

NOMENCLATVRA.Gr<£. Kav$fyiftf.Lat. Canihartdes.

Jtui Cantarelle.

ayiVm daufitnt Cantharides, figna euemuntgrautfi

ftma.^tl oreemm adueficam ufjue cttncla erodtfcn

tmntur. Pice3autfimt/equtddam cedru refiptunt.pextra pra-

cordtatnfiammantur. Vrtnamdgrereddunt, &ful::ide cum

lottofangutnem emtttunt.Strtgmenta non Jccttsat% dyjenter^

ci*,atuo deferutur.Fafitdta urgent,ammo Itnqutmm yaborta%

ucrtiwe conctdunt.Pofiremo menleabahenantur.Ergoantea

«ukm tate nonthilacadat, dato oleo , autJupradtHoruaU^

uomere cogantur.Mox uht uomtUone plurtmarcteceruuHals-

ttaut Ori^TragiantPttfandcremor, addecoBumMak*.

autfemtnis Ltni,aut Famwr&ct, aut raduu ^flthxa, f* Latu

nutfermo ibtfcHappeUtfcl^eretnfimdxtur.PrxtereaNttrt*

etfdem dandum , ex hydromehte , utfu flomacho adhuc aut

mteftmu adh*rent,ehendo excernantur, ac defcendant. Qjf*

ntfific dfcHttdntur,ingefla tn aluum ex Nttro aqua mulja, ua-

cudrtdebent. Deturdetndeutnuautpdjfum,inquoptneolt nu-

ileUut Cucumerisfemma contnta ftnt,aut ex latle,aid mulja,

aut anfertnm ddeps tnfajfo Isquefdttus. Inflamataautefartes,

Hordetfarma cum mulfa decoaaperungantur.^Lb intito aa-

mota catapldfmdta nocet,quod cttdtmdb eis calor, tUdpJum us-

rus tta remoratur, utm prtnctpesfeparteu tnfmuet. Tpja tamen

tempore, molefitfitmts tnfiammdttombusopttuMtir,

utpote qud dolores £T permulceant €T lenidnt. Tum ub

pus calfaaentc oleo tnunclumfuerttjnfoltum defcendere opor

tet,acUuare, ut per cutcmfumma , qud corporinoxidmhdj^

runt,ettam exccrnatur, cr detefttones mulufam moiin op"r

r tit,

Page 755: Pedanii Dioscorides

LIBER SEXTVS. *$7

tet.ne dffeSlm mfigdtur , Cr (idbthtdtemcdpeffdt. Gdllindceis

Cdrntbm CT h&dtnts , dtttfuiliis Cdtulis mdxtme pingmbm CTtenerrtmis, dc cum Ltntfemine coEHsuefct debent:fiqutdem dl-

unm cient,dtque uenennrnm dcrimonid* hebetdnt. Vtnum dul-

te liberdliws ehbdtur. Prodefi Thuris cortex, CT Sdmid terrd,

qu& ^tfler dppelldtur yfiqudtern& fingulorum drdchmx cum

pafofurnantur.Item Pulegtumexdqitdtritum.Irmumdut ra-

ftccum,cum I\uU decofto.J{eeentes uitis rdmult, cum pdjfo de-

triti. Longe ommum potcnttftme dnttdotd duxihdntur ^ cum

dqud muljd,drdchmis qudtuorpotd*

PinorumErucae* C A P. 11«NOMENCiATVHA.n7[

hodi

Is qut Eructspinorum hduferunt, tlltco dolor in ore O*p4~

Uto exoritur. Fehemens dlui lingtudc ftomdcht infUm-

runtio torquet.lntefttnd dolor eXcructdUjttd utfrungtnemfen-

iire uidedntur. Corpm totum exdfludt ,fd(lidtum tirqct. Qut-

bus eft fuccurrendum remedqs , qu& deuordtis Cdnthdrtdtbm

dantur. Pectduxnter tdmen profimpltci oleo £r Jrtno , Melu

nnm,quodc Cotoneispomis £r oleo temperdtur,dcciptemm*

Bupreftis. CAP^ I;i.JU

NOMENCLATVRA.

Q.

Ldt. BupreJlts.ltdL Buprcfi

rd-Vt Bupreftm btberunt , non dtfimtle Mttro utrw f*

ptunt. Stomdcht uentris^ uehemens dolor mfequttur.

\er qukmftomdchm mtrumm modumyut tn dqud tn-

Ur cutemydiffldtm inturgefctt. ymuerfd corporisfdcies contun-

^tur^urimfupprtmttur.Qmbm eddem qudpotis Cdnthdrtdt-

v/<* bm

Page 756: Pedanii Dioscorides

^,t DIOSCORIDISb*s duxilidnt. Priudttm pofl nomttw et udcudtwnes ,juas cly~

PribmmoUmur,drtddficwprofunt.needrudecof{ueX Mno,

ybiucro lamferefericuUmclmant, MdtcarufahnnUmm

abo.dut edrudetritdru,m mulfcdntUfcspotu,iuuatur.pro-

rum ettamnu omnegenw efle, Cr Uc humdnu bibere couentt.

IfacetiHquarthG' defccantiu fecudifunl

-, oratn», rt^-^-.Vratr**, & «odet»funt»atur*. J«#e-

cwvnn* nocet,&vn»arus meattbm. Nec tatumm per »/»»>*%

ia«)rt infcyaticafapphcau. ErH^tf^XwUtricefntV vcnenat*,qua vimahgnante,P^^^^tJuuntqnacunquepermeLt, eroftont?»feitd»t,gjgjrjjfvenU vrla redL *******»JjggJS^vtfica, coUoJubnafiuntur . acextoW^^J^Jfcreddxtur,tormtto& doloreno tolerado. Cedru oaor.e

Jmacho& ioanorenhmacahhtateUmonbus^ouont, g*»™gfffaporZimum, de,ngujlum <7 odoratu hfdk Dextrat^f*™,Ls mfiamatio.nde ontnr quoJm ***** » &«*»J^SS

r<&*

/or, iateterada inflammatio, quaf'

ifvluto$Hnt,& mfeBo vrtahfpmt

/im#/ diffohtis mft

Jrtsoquephofenfa, intelleclu ,& rauonemmfraunt Ume prafa

tioneLuimm ehaenJu (vcnenatoru mS™«* remeJto }vom,tum,£

acn clyftere Jeitciione mohenJa, qutU venenU e corport eltcttu, eXf**r

ttartmacctdenttZmtdicadtvim proferat. Porrotxttnonbm membns

& maximi vef,ca,ex,tUeratu,tnfiammat,f,C erof,s,profuntp^a.

rifcofa.O- vntduofa.Yrmda tnfiamm.ttiones refimgunt,V doloresjt'

Jant.Vncluoft.ventni acrtmomam obtuJunt. V ,fcofa,quodmttrantis

u-srlutinttur, non remeJtaru tantum v,rtuii » /"«lWM colnUcnr'

autn& tuentur membra , ,n qua nondum vU venempenetramt.j.^n

mntSoholaclmmanuexwf,sm.imkfuaumprobatur,b,rtyrumrebu»deglutttum. i\ueilaginu'femmU VfyMj.mah Cotonei, & h\alu*. .J-

ruphVtolatm, Henupbariiuu, Vapautrintu. Sucd, PortuUu,C*c«-

Page 757: Pedanii Dioscorides

LIBER SEXTVS. *j£l*te 1aclu rA,C'ttrijStacles ?apauerimfeminis,Heloni]\Citrini,Cucur

bertint, Utiucs, extracli cum aqua Violaru radtcmte A lth&*,aut HaIkacabi. Huius ittdcmfemtna numcro decem aut duodecim, deuorata,

prafentaneum remedium afferuntur,tantumfi prtmum in aqu* Portv

laca,aut Sordei macerentur.Oleum Amygdalarum dulctum potumdi

miiia hbrx pondcre.tio potentws Oleum e Strobilis recentibus:pot€ttf-

fimumfi duobtts hts permi7iu,conficiatur*Nam hoc pofterius pr&ter tn-

\fitttem,fpetiatim mflamatioms , O*

*fl

flammationes tollunt. DyfentericisafjeBib

*

ti*f* !]

oleimOmpbattnum>elotumcumaqua Vlatagini*,aut PortuUcx.At-

tmm Cordtales& Tberiacales medicinalper osfumpts,fumo cerebrum

infcendenttmedicantur,fiquid*mfua vi humorum putrefautonem co-

bihent,ad euque modumfucci& emplaflrafiigida,tommilfuracapitis:

quem coronalem vocant, &fi-onti appltcata* Extrinfectts verb, pcilen

imtngercoportet, teTiteulos, vtrgam,fiqua inflammationevexentur9

^empe Kofitceo& Ompbacino OleU,\iolato O1 Nenuphartnojtlloque

quief-utfibus conficitur, quos Itali, Balfamirit,& Caran^i vocant.

Vredeft etiam cumfy rm?d per vir<r<sL canalem immittere ouorum albu-

gtncs multum ante rudicula agitatas cum fupradtHis oleti* aut cum eo

quiifemtne fapaueris exprtmitur, aut cum fucco ?ortulaca,aut Seper

uiui,aut lattucx.luuat etiaa+ru immtttere in balneu decofltonis radi-

cu Althaafoliorii Maluxfioru V tolaru femirits mali Cotonei, P/yllif*

Tocnigr£ci,Hordei,fi-o?tdiu lufjuiami,huicquepertres horas infideat.

Cditaru quopemtus malu id eradicetur,L(?Jque mebris pnTitnn robur *

fubtnfinuentfeft

iflacioru,Z.fi* — _ . . — — _ ______ ___ j _

loniSyCucuYbiu,CitruyCuotmerts,?apaueris,Malu6.StngulorH, 5*4-torttcU Thuris,^.^.Margaritaru,Coraltf ySa?italtalbt.Stn^uloru, 5.1.

fi'Suctiliquirttia,z.z.\$accaru lumperi^.i .Gnmt Arabict,X.(i. Ter~

** LeW>j. <S".S«co haltcacabi, PortuUcA.Singulornm, g. 6 . tnfufioni*

V'ioUru^z.s .Muctlagini* femtnU Cotonet 3cuaqua V totaru confeih,**

4-Strupi \J ioUtJ,Nenupbarini,\3apauerint.Stngulorum,Z.io.JLx ht*

ornntbusfiatele!}uariiiartificiodtlt'reti& probato.Eocu Uclemulte-

Wlaprino dtffoluto, tn longnm tempta ager vtetur.

fimwUremvfum pondere, Vinorum CT Suprefl

^L* Z _M»l

Page 758: Pedanii Dioscorides

ff 4§ DIOSCORIDISSalamandra- C A P- 1 1

1

1?i , mmmr-

\

4

i

NOMENCLATVRA.Gra. ffxXapccvJlqa. Ldt.GT Itd.SaUmandra.

ISalamandramhatferunt, ImguAtnfidmmatio confef

lur.MensCrfermofr^edtiur.Tremorcum torfore,a

horrore quodam ac exoktioneaccedit. PariesnonmdU corf

r'u huortbns ctrcm^uaquefugilUniur:fafe^dttiUwtmmor*

uenenojutrefientes defiuunt. Qmbmfr&ftdkmm cunSia,f

potis Cathandtbm. Peculiarta uero remedta, rcfina Pinu6,a

Cdlbanum ex Meile Itntlum,V jfr%4 decoclum,'» <juo, -

clet Ptnei conterantur: rrttca. ftoftefolta, cum Ltltjs zroico

decoaa.Proftmt ettdm oua Tefiudim martn* aut terreftr», co

fla:ttem Kanamm tws,cum ^tbm Fryngtj fadix mcoclajtt.

ilamandracibo,morfu,fd,ua,ftuma,mucoquodeie toiocorpore

tfudat,co,,fctt.S,quldem&totsemortu.,f.,m,lu,qu^ancm <l>

tarint fttruo mcoP.um.au, ItgnU ea infttT» conc,hijjet.A ctio Sdaman

dra,praterT>)ofcond,i tiTna,canJtJumacuh totumcorpus mftcrgU,

auabreut rubent. & demum nigra, integrumbomman&egiabranU

Qj,od vero Dtofcorides eadem faut Salamandra{qua p-,gtdtf,ma o

hum,d,(sima ep cum CanthartJibm, («f«* taliJ,J?tmt ?}KU Junt)

meJtJtdtremedi.tJcgenerahbwmtelltgendum : Zempede thttendo^

Ijtomacbo O" intesinuf, per vomitum,O acrem dysterem,-r"">">-

Jhcriaca, Mithrtdatto.aljfque amtJot»,qu* coraluctU*

<lum O-generalU methoJus tn caftte primo tradenda ftnt,

tradttmfmgulaum traJuafaJtuitum pareret. A uuenna ,n>*ia,,>«~-

dram& Opium{nam eiufJcm tem?erament,funi)prsterjuprad,ita,

lauJat refmam Terebmtb,nam,Stjracem,Cupref,jiondes,& Vrtic*

femen. Incedunt SaLimandra in Qermama,w, perfyluas paiudojat,

pubUca,fupertort parte in Okfertctformim nigra,mjenortrubrx,que-

admodum in qmbufdam Italia lacubnt Stinc, vtfuntur,paru, ctmgru

ab hu admodum dtuerft, qut ex Ale.xandna a eruntur,& lacerU m

Arabta cubitum longa,0' tn InJtx monte K,Ja,Jiuerjko!ores, vigmtt

yuattuorpedum longitudme. Etin Vortumttarum t,,[ulif,ea,quam

Caprartam voca»t,mzcnti mazmtkdtneO topia vifuntur.r * * r

Eoheme

tuentur.

ie eadem

s

Page 759: Pedanii Dioscorides

EphLIBER SEXTVS. i+i

Lmerum» C A P» V»NOMENCLATV R A.

Gr*. epTjptpcjj. Lat.Ephemcrum.Ita.Ephemero.

Vmpto Ephemero,quod aliqui Colchicon, autjyluefirem

BulbumappelLtnt, pruritmin toto corpore excitatur, non

JtcH* 4tque ijs qiu Vrticd aut Salla laceffmtur* Interna rofionc

fentnmt.Stomachm ctm ingentigrauitate ex&sluat. Caterkm

mualefcente morbo,cruorfirigmentis admifiws,per aluum ext~

gnur. Qjabus,ut tjs quiSaUmandram haujeriit, uomttione aut

cbfteriLi*$auxiliari conueniet.Sed antea quam uenenuminua-

hjcat, dandtim eji decoEtum frondmm Qjurcm, aut glandt

*M Maiiconj. lac bibereprodejl, in quo Serpyllumfit decoft

Itcm fuccum Sangumalis herb^autramorum uths,aut J(ubi

autmedulLrecentis FeruL,autMyrti cumumo:£accx auten

Myrti tufie tritaj^,^dqua maccrau, ut hquor mdejumatur

opemferunt.Mcdid Cafianearum tumcula, fimilem effeElun

prabetficrudam altquofupra dtttorumfuccofumptitetur\ Or

ganum quoque cum lixtuio ebotum.Eximie tunantiir afii

lult calidipotu,etiamfiin ore coniineant: ita ut qui-

bu6 copta ia&is huim adfitynon ahuddefideretur.

Vhemm remedia plane defcrtbtt Diofcorides. Voflyomitus itaque

& clysleres, defcrtptis particularihus vtendttm » maximt aftmni

accino lacle,generalibu/que qua tam traditafunt antidotis,

Dorycmurm CAP. VINOMENCLATVRA.

Cra. fcgvKvicij. Lat.Dorjtcnwm.Ita.Dar!cnio

Oryanion,quod aliqut manicon Solanuni appellarunf9

epotum,LicltsJapcremingui1u refert: contmentesfin~

Page 760: Pedanii Dioscorides

'*4* DIOSCORIDISgultm ciet,humor hnguam uexat,fanguis confertm reucttur*

Mucofa fudam pertnde quaft dyfentencis , aluo egeruntun

Itaque antccjuam dltqwdex us ettentdt, auxihofunt anteditld,

uomitU4,clyjter,W qu&cunque potum uenenum cxpellere pof

funu Prmatim us opttulatur aqua mulfdjdc caprillnm, dut a[t-

mnumjulce utnttm,quod teptdum cu ^Cntfo btbatur,^imy

gdaU amarA>qallmaceapetlora decocla, quinettam CochyU

'

omma tam cruda qttam tofla ejfefalutare efl.ConuentuntO

GammarhZrpotaeorundemiujcuU.

EVbemeriremeditplanedefcribitDiofcorides. Pofivom,tus itaqu,

& clysreres, defcnpu, parttcuUribus vtendum ,maxime a\m

& vacctno Ucie^emraltbuf^ue <jh* iam tradttajunt anttdotu.

Aconitum. CAP. VII-

Aer%

NOMF. NCLATVRA.Crd. «nevTley. Lat.^ccomtum.Itd.^Ccontto.

Conttum ftatm in Itngua inter btbendum, cuaftntli

m quadam du!ceftt,Crfubmde,potifimtim cumex

gere conantur,uerttgines offcndtt.Lachrymts ciet. Grauttatt

petlort,er prdcordtjs adfert, ftmul^ crehri fftrttm deflan"

Qjtare Venenum uomittone dbtgt,dut c/yfiereperdh '

cpmeft.Vtimurintcrpropmadum, Origdno, %utd,Marru

uet^bfnthtj decoSlo, cum utno ^thflnthtte, ueiSempert»HV

uel^fbrotono, uel chameUa, aut ^Ctugd. Prodeji ef.amnut

Opobalfamtdrachma,cum Melle aut Ltle,cum CaflortOy Ptp

re,&- Rgtdytquisponderibm exuino. Coagutu hcedt, lep

aut htnnuhycum aceto. Ferrtquoqueflercm, ttem uinum tn juo

aurum,ferrum^argentumue candens retttnguatur,potum. Lt-

xtutaj^ cumgttlhna Cr utno decotla, aut carntum bubuUrw»

fr&pmvumni tura, cum umofumpta. Fertur C~ ^Atugapr.

ttm ipfsfuhuemre.

tud-

^icont

Page 761: Pedanii Dioscorides

tjBER SEXTVS; ~f{§AConiti, Vardalianches, Licoftonos , & Cino£ionosJpectc diuerfa,

idcm tamen ingenere remedium expoflulant. Aetio pr&ter Dio^fioftde infigntt > Votum kconttu a dulcore& afpretudine, amaror pa*nterin hnguafmfus oboritur,aftringutur poflea maxiU£,fulfequun±tur morfm & eroftonesflomachi,hi*(y

y fi non confeftimfuccurratur3 ca~kginoffjiunt oculi&fungui7iei,tremores,inflattonesq;,hydropicis firni~

les>toto cerpore excitantur. Medtcandtratioin Diofcortde perbetletra-dita. Prxterhanc Vetrm kbanusremedium proponit, Terram frgiHa^

tamjrachmarum duarum pondere>aqua caltds, impotam,dein curan-dum yt Ager vomat. A yomitu , Thertacum drachmaru duarumpon^dere bibendum invino,cui QentianA radix imoxcrit. Atqueadeb Aco*n*ti pracipuum ejje antidotum,long& AriflolochU radtcem.

Mel Hcraclisc* CAP. VIILNOMENCLATVRA.

Gr.M&i rc Jp hfctKX&x.Lat.MelHeracli*

Itai.Mele Herachotico.

MElm Heracha ponii ubi ^Cconitum gignifolet , inue*>

nttur, quodqui edunt)bibuntue,nonfecn* affii&antur,

quam qm ^icomtum ebiberunt. ijs eadem qu& poto ^Cconito

conuemunt. ^cdiuuantur in primi* continuo mni mulfi potu,cui

^utAfoliafmt adtetta*

E/ HeraclU ad nos hodie non affertur,& eo proinde medicand*

curA minimum impcndendum , maximeq; quod eandem cun*Aconito yenenatam naturamfortiatur.

Coriandrurru C A P* IX*NOMENCLATVRA.

Gra. Kcfiop.Lat. Coriandrum.Ital. Coriandro.

b odorem laterenon potef. Epotum autem

uocem exafeerat. Injamam adfert, a temulenttjs non ab

norrentcm. Qjttfumpjerunt, pudenda dtttu blateranty tottwj^

corporis odore y uenenum fatentur. Qjnbw pofi uomitionem

Inno oleo conatatam,uti retulimtt*>merum Crperfefe, er ex

^bjinthiopotum?auxihatur, tteoUum. Necfecm ouain eode

^sCa 4 *xm4

Page 762: Pedanii Dioscorides

*44 DIOSCORIDIStxindnitd yjt liejuefaEtamtnurix forbeantur. Et epotdmun

CT mfdlfum exgdllmd er anfere* Pajfum quoque cum hxt*

tttdfumptum.

AKabumfeclarij* magno errore ,& a Diofcoridi* opinione diuerfe

Cortandrtfemen Saccbaro conditum,ad inhtbendum yaporumt»

cerebrum mfcenjumJdqmroborandumMudtwpiili*, nnferando dele-

&*obtrudtmt. Siquidem necfccofemini, yindkytresdepereunt ,quod

in Vapauerino , lufquiamo ,& Ctcutx Jemint ytdereltcet :nec ttidem

fraparandt modus cumaceto Coriandttfemtnityittutemcnttuat, acn

tnonia amdem altquantum& mahgnitati*deponunt, cumfuam tpjo-

rumimmutare natttram non queant. Vrtter Dtofcoridts prtjcttpta.

Theriaca cum >#»* opftmo epota prodeft,efo hutrn anttdetum, togn^

£"'£tum&yttlrare, Vtncetaxtcum: l v _ ^r rv «-prtf',& peacrtproficua. A d cerebri Ufomm^eaes D>amufcbh Dtam-

bra,alia(]\ capttalta, cordtq; conuenienva.

Pfylluim CAP» XN OMENCLATVRA.

Gr*.ivto.to».Lat.rJ)U'um.Ital.rfilIio.

Sjtttum epotum , corpori toti frig» CT torporem cum

luttone Cr mcerore auodam affert , tta ut antmum

deJpondeant}cui omnta qut ex haufio conano auxtlia

PMter utojcormifm i-jyuio ,ndic'ta,]itanhelitmcomf>reJ?ior,Ccor

pus int»mejctt,ab hU tanta cordis anxtetas^t non rarofudorej

$ido *gricommonantur.Lad>m <p* in Coriandro meduandiratto.

Cicuta. C A P* XI.NOMENCLATVU.

Lat.Cr Jtal.

Icutapota uerttgmem excitat , oculisjj caitgtnem offun~

dtty tta utnemtmmum cernatur. Stngultm cteUMentem

turhat.ExtremtartusgeUntur.Dentque conuulJt,fupprejfo ar-

teriAJfirttUyjlrangHUntur, Quare mter mttta, utimrelttjuis,

Ctcutam uomitH excutiemw. Po/imodum detefttonem moue-wiur

Page 763: Pedanii Dioscorides

LIBER SFXTVS. * 4fnHrutquodadinteftinaprolapfumfit ^excernamtu. Tnmdc-tnumm meracam potionem,<ju<£ maximo eft auxdio^deueme*

mw. j{epetendumper interualla :m qmbmproderit lacafini-

twm, aut buhdumpotmdatum ~

3aut ^fbfinthium cum Pipere

ZFuinotcaftortOj J{utay Mentha cum umo,aut ^Amomi, Car-

ddmomhaut Stjracps uncia, aut Piperis cumfemme Vrtica C7*

uino, aut Launfolia. Item Lafer ex oleo Grpdjfo , grpajfum

ferfefe largimpotumprofat.TLtrtps Abanus laudatm Cicutamlheriacamfumptam *zddrach~

L marum duarum pondut, epotamq; m Diflamni decotlione 9 autmymojin decottione paris penderis Gentiana*

Taxus. CAP.XII»NOMENCLATVRA.Gr.j.{il\x\.Lat,Smikx. Ital. Taffo.

Milax>a quibufdam Tithjmalum,a Latinis TaxwsappeU

latur:frigu* umuerfo corpori,ftrangulati*s,Cr celercm m*

Dfert• Cui eadem

w? \

•fi

ifdem remedijs curetur, at obpatfionditi& cort

perpetuo virorefiondefiit,pinorum& abietum i

imaccedit.Tumbaccarum ingufiuU dulcor&

tfu nigrefcant, proculdubio oftendity Taxum cahdi ejji

toffw. Uqucconfpicuum eft qui Taxifi-uflus ederint , ob ftintuum&fanX»m'h mfiammatione,infebres {? ventrisprofiuuia decidtre.Qjioi

f*ne ex putrefaflione prodire non poteft,quemadmodum hii accidtt <ju*

*ftiuos aut autumnaksfiuElus autdius efitarint. ?orrb autumiUainxnigrorem tranjmutatio 3 aduftionem , yt in athiopibu* , defignat y non\

Vv^'<\uodproculdubio,nt(i mortificatU mcmbrU > mgrore no parcret**l*ccum Matthioloyacademtca dijiutatwne alus excutimdnrelinaua-

Carpafiifuccus. CAP. XIII.NOMENCLATVR.A.

Gta. Q7ic$ tt&$7ta<rif. Lat. Carfajifacctt*.

ItaLsucchio ddCarpajo.

^€d $ ZPotHi

Page 764: Pedanii Dioscorides

74«? DI OJCORIDIJPottts Carpafifttccm foporem , citdmfte ftrangulatw-

nem adducit. ^cdtuuantur autem mi hauferunt , epotx

Cuuta reme

tfm Galeno , mortife

le hicagit Vwfioride.

" '*>

cSardoniahcrba. C A P- X 1 1 1 l*

NOMENCLATVRA.Gra.I-tffovi®' aox.Lat.er Itai-sardoma herba.

^rdoma Zanuncult herb*gencrt aftgnatur,qu* uejc

Ih* mentem adimtt , er futdm neruorum dijtenn

LkamritlumtontrahttSitnJwfieacmprabeant

temaffetltoncdesardmto rtfu adagtum ,m uulgu* tnfaujh

cmtnemanautt. Poft uomttumpecuhanter^t^uam^

faCrlac, Itberalt* epota , rmgauo perun^ aptngu**

iedtcamentts , totum corpm excalfactenttb*.InuUdam

mun

Le defcendant. Sedtum multum{«?'"".%

1} Ftm fumma,curam omnem, <ju* conuulf*-%gere expedtt.Ettnjumma

eruorum adhibetur,exeqm oportet

:eto epota* Qnod aa neruuifnate-

*ppe!lant)d,fientionem attimt,bameum recens, l,

fe

*™£Zaentlum

2. paratumprodefi, cumfimpUuum^M\^^)& «nfor-&d*fiuantiumfuntcla{s<«,& q«*pn»*f*ftat nhum Jma,

hjfi

O- refocdlmt. H«c ifitufmodifunt ,Staxhas, ^WP Ca

vieg

<

,,Diclamnum,Candtacum, Camem,ua, * ~j-

«. <? Syrtaca, AJarum, Valenana, Ctf»"£ '

«tameftpojleriorpars capit»& nucha (Latm» /

m oleo.i Cafioreo,l lumbrtcu.e Cofio, tx Hjf/*"^

znto Arragonio, Agrippio,C~ fimntbtts.

Page 765: Pedanii Dioscorides

HyLIBER S E XT V S. 747

ofcyamus. C A P* XV*NOMENCLATVRA.

Cya. teoHU<xit@-. Lat. Hjofcjamud.ltaL

Hiojaamo.

Tofcydmumpotum dut comefum 3fimikm ebrijs abalie

natione mouet, fedfactle medicdmentis cedit.^AuxilMT

turaqua mulfd copiosc ddtdjdca^pr^fcrtim dfnimm.Si idde~

fidcratur, capr:IIum } uclbubulum, uelaridarum ficuumdeco-

ftum. Factunt adtdetiam nuclei pineu aut Cucumis femen ex

fdjjofttmptum, c^ urnum falfum cum adipe futllo recenthpdf-

focyitidem Vrticdfemen^aut Nitrum exdqud,&* Intubm er-

tdUcMy^r Smapis,Cr Nafturtium,%adix,Cepd>Z? ^Allwm*,

Ethdc fmgula cum uinofumantur : pofled fmendi ynejcere*

quemddmodum qui umum biberunt,ut excoquant.

ViofioridU fi<rna

,fefe lanctnant &gr

fatos arhtrantur, ftquidem cmollefiunt iunftur&y hngua in ab/ceJfM

*r<tnftt,fpumat osfcomprimitur anhelitusyhacc^ ab Hyofcyamoalbo no

xtt-Amgrojextrema perfi-tgefiunt>caltgant oculiyratio deperity occlt*-

duntur anhehttu mea'tui,fpafma,& fuffocatio. In huncypoft-vomitus

<? dyfttres,prodeftfpiuA fneracum btbereAac VaccttThnsy V'tper,Ca~

ft ?eumy&vtayMentha,Eel7Lui7wm,l.aurifolta& bacc*fapa,V rth*

femenyLaferpitij radtXyCardamomHm:Styrax,figillatim pr&bttatutn

ymo.Vrodefl& decofiio cortkts radicis M ort ,Balfamum cum UBe cpo-

fartna trtttciyino informataftnd(

ofcyamt Anttdotum.Vtslacia copiose efu

ManoWora* C AP. XV I.oNOMENCLATVRA.peutyaycgas. Ldt.Cr ltd.Mdndrdgord

Mdm

Page 766: Pedanii Dioscorides

? 4 3 DIOSCORIDIS

M ^Cndraqorafi bibatttr,confefiimjofor infecj

h

thdrgo.C

mu(jki>roderit.PofteA Nltrum& <./Ch

tjs accjdat,nomitt*s cy

paffofumantur.Caput rofaceo cy acetoferfundatur. Profi

ctt exatatto, cr niotm corforvs^ olfaclu* Eufator:j,cr P*

pcrv,Sinapis,Cdftortj,Cr KttU.tritorumm aceto : crjtfuri

ficis,& odor e lucemarum exu/Ttone et extinflu.Qjtpdpdm

.l ~»..* r0v,t„Y a.rvtutAnrntArnnuere.altisaAomunibM auxiitj

Huu conuentet.

M—Andra%

oraVtxfaUereedentemautbtbcnumpoteJl,fqu^em

h.ccoar^turodorcgratttfttpramodtl*»>*?""*'

ro Offiaat. I» cam Lindaturfe

&dft x ci tur, offerendum tnpotm Orig*

intm

>US

doi

llirjtur*

\bn*

poma,mat,ra.& fnefemtne.innocue eduntur:tmmatu-t

„ne,morti a.Ardortrtolerand^ omnemcorportsjuperpc

os,& h.trnamftcctta-sm^ens obtimt:^ ob tdapc • ore. *ff»

t cifi

adurit

i deftdit

f-

if*

tGimum remedi

aquacpota,ftqutdem momcntoab omnt moUfitaf«fl "

dtemft:uc:bot>erftnat,ac(ttbtndebtbatJeU^ftftat.acfubmde btbatJeUtuptmum *-—~»,.r ,r*r„r„ hnrant veril anttdotttitt t

aneO"mtm domesnumiprtuattm ixaatx vown j^. .- .

rnr^faUmandncatum.SedadtdquodprfrtbttDiofcor.destaputJo^

C aceto perungendum,idnon mnoxte agctur Cxforeo aut 1*?^-^^talido medicammto non addtto, maxime cum Gaienitsqut »

m Utltartp tnfsftonem Ulerat.ita ttnjet, modoft tttm bumotepg

J Mctd

Page 767: Pedanii Dioscorides

LIBER SEXTVS. 74.9

Meccmiurru CAP. XVII-NOMENCL A T V R A.

Gr&. (^mcivwjj. LM.Mecomum.ltA.Mecomo.

Poto Papauensjucco, quem Meconion uoatnu confeqtu-

pcrjriEiiQrte CT prurttu ueh

utfepe tnualefccnte ueneno, tanta ertimpatprurigo y ut homi

txcitet.Corptmdmedtcamentum olet.Pojl atatam oleo uon

tionem^ acres clyfteres auxthantur, acetumj mtdjum cumji

potum,aut Melcum E^faceo cahdo, meru cum ^xhfinthio a

Onnamomo coptofumyaut cahdumperfefe acetum^Nttrum

Oriqanum cum hxtutaaut paJfo,<*r Mgtd Jyluesld

fmen cum Piperejitno^ Panacc : Piper^

aceto mu!fo,uelcum Saturetd aut Qrivani decoElo cum umo,

ojxclthbua exatandi. oh cnatam prurtpincm in halne&s \

jcendat, Crfotteantur. Poft lauacmm prodejl turtttm pirsgui

*fa,cum tttno autpajfo.Medulla euam ex oleo pota.

Corniculatum PapauenCAP- XVI II-NOMENCL ATVR.A.

Gr£. fiHKCoy Mgctrins. Lat.CormcuLium Papauer.

lta.Papauere cornuto.

rod corntculatum Papauer appellanty CT potu Cr*

cihoeadem tnferre cortjueutty gu& PApaueris fuccws:

n*c ultjs expugnatur auxtltjs.

Dor ingrdtuA O\num ^zrzatii vt Mandragoraprodit,ideo<i; ra-

C>

ff

or**d.ducuntnr inftriores n:Jx:lU,perpetuns pnruhm redditur, intor*}'*ctur nafu6>pondui m hngua fenttturMuent Librj,prAiordia contra-

**X$Mr,frt£t0 oborituViComprmitut anhitUf4i,ytJHs impeditur >ccuol-

umtHf

Page 768: Pedanii Dioscorides

?fo DIOSCORIDIS

A»icenn*,Ca?toreum <J? Del^msim prodeft, Theriacafingulare

dtiimMithriiittiumcum Vmoicrrhmorum yfttof-eqHensiexctiandi ***

dernarn barba& captftU pertra{tts:pemttendtq;:1Ai*Jci:Ca(lorij: Brf-

^uim:& AmbrxodoratwtotumfceornmcorpH* mungzndnm cuoke

\.ilino:Coftino. PrxtereaQjthitaefoitia TheriacaUsHattbiolifufra

defcnj>ta:huicnegociofumme O* Aefiulapii profcit.

Pharicum- C A P- XIX»

QNOMENCLATVRA.

Crx. f<x§:*oi>. Lat.pharicum.lta.phanco.

Vodphancon Hocant, faporeJyltteJircNardumimita

x^_ tur. tefohaionem nerwrumpotum ajfert, cum conuui

finu Cr dehno.OPortetautempoftuacuationesumum^CbJtn

thitenpaw dare, cum Onnamomo, aut Myrrha> aut Narao

Ga&co,<,uedsenncnahquiuocauerunt:autJ}«*NXrdi etuas

drachm^et Myrrha totidem oboUcumpafo, *# *«*cttm

Crocoex mnojerajum^caput ilimire hordaceafannacum

aceto,0' trita %uta.

tum:fit neplanta Vharimm:an venemm diuerftsl rehtis tyfi

Quidam td nomim, a pharico fiehjltjhmo *««£» *"***

\rcad«<t Laconupharidcal^aphtralUfjah*.Ver»m «»-

ftlu*m non eft in re imerta dintttts immorari.

Toxicum- C A P. X X-NOMENCLATVRA.

Cra. Tc\i*.c\i. Lat. Toxicum. Ital. Tofiteo.

:icum ex eo nommari uidetur,auodbarbaroru Jagtt-

_ eo iUmebantur.Qm klennt, labtorum CT unguam-

fammatione torquentur. Incocrattti furor uanas tjs tmagnes

oUcrJxt. uxre uix medtcm* locnseft: rarojrfuihaujerunt,

lii eroo cohtbendt, ut utmm dttlce cum %oji

hbe

Page 769: Pedanii Dioscorides

IIBER SEXTVS. nthhtrty &* reuomere cogantur. I^apifemen btbendumcum uU

^^ •

no.Priuatim i]scQnuenit,QjuncjUefolijradix^& hircinmfan^

guistaut caprilIv6,eodem modofumptM . l{oboris,Fagt,aut lli~

cis cortex cum lafle tritm. Mala^ trita ejfe , aut cum Pulegio

T

CT aqua bibcre, conumieu ^Amomum cr Balfamifemen ex

tuno. Sedquiperuuli* defunElifunt^ diu leBuis decumbuntyZT

tibijurrexere>Jlupidi reliquum tempm degunt.r

' 'OxicumaTaxo aliqutdeduclu putant yUterarum a>ino>meta~

thefi^quafi Taxicu primtgenia origine.pofi Toxicum dtclumfit.

Scdcum anttquoru Grtcorum aut Lattnorum nnUus author idpriua-

tm proferat:nthil caufa efi:cur huic optniotu afibttiamtt4poMs:quamKfagemur^nimuero mitltafunt qua eorumJententiam infirmcf.qui

T>iofioridisT oxicum cum hrabn ^lapello idem ejjh contedunt. Sed hcet

fer Anuenna Napellu veneno fagitt&s inficiat : tmguam & labra in-

flammatione diJirticUt-.huicq; medtcado Kapifemtcum yh:o:fucciq; ra-

dicis ILobori*:! ri.lltcuq; conuentant :funt tamenalia indicia:&* not&:

qtiA Toxicum a Na-cllo vehementer difcriminent* Nam id experientitt

compert in hts qui Napellumfumpferinf.no incoercttas cnyartjs ima-Xmibus tnejfefurtas:qtt£ Toxici propriafttnt.Ad hxc Napellii:A uicen-

nji:oculo$ a proprijsjedtbus abj\rah%t:pr±ctpttem virwm lapfum : yer-

tigmem:& pedum imbectllttate inducitujuorujymptomatn nullummX)toJcoridis Toxico reperitur.Depule A utcenna : qui cx Napello reuale-

fcmn.in hecltca:pl>t1nfin:aut epilcpfram definereprxjcnbit.Vioforides

fapidos reliquii yita tempus degere.T)t\Jerut etiaToxkum O* NapcU*«ro mmeduddt rationc. Kam T oxi:'n:Diofioridi:utratur epoto cu ymQdulct &ofiicea:Qutnquefoltj radice-.hyrcino& caprtno fangmnt : maloCotoneo: AmomQ:& CarpobalUmo : At Auicenna: ^apeUo medkaturcu yino:butyro:mu[cho:Capparts radue:

O

1 cum eo Mure.qut cx tpfius

Napelli radtce yejcttur. H&c propalam eutncunt dtuerja efje NapellumCr Toxtcu:fummaria hac ettam prttcrjupradtcia rattone quodtn yc~

Kenorvt remtdtjs Autcena-.Diofioride pcne ad yerbu reddtdertt. Et ebfit

yttlleToxUu Diojcoridw.notn Napello,fcdineo quodTuJam nominattxpTejjerit:nepe in quo & notas& medicadi rationhnihilu ab eis qu&de Toxuo tradtt Diofi.orides:dtftdttes:inmedium produc^t. InToxt-tkm

: Napellum : quodutfque ahud yenenttm modo erodens nonfit : mi3u4:ej> auimalium qtiantituis ytnenatorumorftis fummh efficax ejl.

Qkumdefiorpionibus MatthioUm prxfattoms anmtaUQnedeJcriptuz

J1C9

Page 770: Pedanii Dioscorides

*** DIOSCORIDISf 10 in amtl(?itnU venenM boris fmguliu & in minas acuti*>femel terni*

h*rU,nonm regtone tantum cordU*fubtusfimjlram mamnnllam wga-

tur &ger>fedm temforum etiam,ynaiiuum&pedum puifwtM.

lxia. GAP. XXI»NOMENCLATVRA.

ia5.Ldt.lXtd.ltdl.jfld.

qtta rlophonon appellatur ,'mter potandum ahtjutd

ftmite gufiu CT odoreredolet. rchementem hng

mJUmmationcm excitat, mentem mouet, omnes excreme

ntm exitwJupprimit.Strepttum cumantmt dehquto ctet.lj

tefiina latrant , nec egentur qrncfi**. Pojl uomttionem

mmj3reJolutam,auxil:umpr£ftat aqua,m <jua ^ch/tntb

maduertt,exumo Urgtore, aut aceto mulfopota. *&*%$

firtsfemc.aut Lafens radtx.Item Tragongant 4

al

\li£~

„.<jttafuprddt£tomm, attt Uclc , attt refma Terehmthna ,dttt

Nardo,aut CdJiorw3autLdferpttio^uorumfnguh oboU

con-

ucmunt.Qutn CT nuces tuglandes ex mno,cum reftna ,Cajto-

rio , CT Zutdtrtu, tta utf.nguU drachmapondm tftent. ltt-

dem CbamcUtaut Thapfta dttt ^hfmthuJucaftcihcm ctm

aqua mftlftyZr dcetttm eahdnmpotum.

. A ,«, rfiofm eft bumonaui morufer& pernitiof*,*» Cbam^onu

I mrri rad,ce adghtinatm reper.tur.Hm«* remedia.prater ea«»**

Diofioride deferibnntvr ,Tberiac* vtl Mithndatt, potto *"?*?ttonici desoOieue , cataplafmata tordtalia , urdt regon»

apptu

Zonferu* BorrarinU& B»gloji.,t»m margaruwrall»,gtm-

fiazmentU .(bectebut cordtaltbus& mujcho tonfeZl* ,prtmjq;

#wto O* acctoftmul

Ccrufa. CAP.XXI!»nomenclatvra.GrA.ttputhcu.Ldt.Cr Itdl.CeruJa.

Ctrufd

Page 771: Pedanii Dioscorides

exci-

LIBFR SEXTVS. 7fiErufajuo coloreproditur. Sumpta entm , moxpalatum,gmgtux^lmguay er commtffurA denttum* candore auo-

dxm mfictmtur. Smgultw , tufitm, ac (tng

fat. ijsextremajrtgefcunt , memlahat > membra torpejcunt.

QjubM dare conuemt aquam mulfam, autficuum^aut Malu&decotium

, aut lac cahdum , aut Sefamam ex utno tritam3 uel

kximam ex farmentls factam. ^Xmaracmum oleum aut Iri-

*um. Perftcorumoffacum Hordei decotto. ColumbTnure, aut Hordet decoElo y aut Prunis , autgummi quod ylnwplorauit, aut humor quem rlmeafoha reddtdmmt , cumttpida aqua.Sedtum quoque uomant. Conuenu etiam rhapfiaJuccH4>aut ScammonidtyCum aqua muifa potnt

c Vtofcondv figna ifnbitum ymum lapfumj}retudmem ,jlom*cbi& corporis morfm , inji

'fitoncm^fidmem, v ru>am modo mgram, modo fangutneam 1 n id venem prodejlScammonea tum Hydromele pota , vrmam prouocantta , tgrum a.

J ™°*rcere,vomttumelicerec«maqHaMeUitncocla,CHm%Uarii{?in<>O* lihno o!en,alu's magvt probatur , vomttus tum atriphw er Kapa-r»m dxoclwne dKitut,clyfteres e ture Brafrc*& oleo,fmefale confecli.lnv.no btbenda o.jerre, Mnbridattum& jhertacam. Vrodefi& ytni*iot mera&hberalior batm.

O CAP. XXIII

F'

NOMENCLATVRA.Gr&. Mvkffltf.Lat.Fungt.ltal. Fonght.

rngorum ahjgenere,altj copta UduU Omnes tameft

gutatutfufpendtofimties concttant. Qutbuaconfeflwrrendum.Commumter ex oieo uomere coaendt. Mtrtfice»*t Uxwa exfarmentii aut Pyraftrt jurculu , epota cumjfojca cr mtro. Fru£lnsy autfolia Pyrafirt cu FungU decofla,

JtranguUntem tliam utm aujerunt y efitata%etfdem auxtltan-l***^iduerjH4 Fungosgaiitnacea oua cumpojcaprofictunt, ad-

B y tefl*

Page 772: Pedanii Dioscorides

y<+ DIOSCORIDISietia ariftolochu drachma. Item abfmthtum cum mno mel

leausJumptum>Cr ex aqua fotum. ^cpia/irum ex Nttro. Pa-

mciiradix Crfemen m umo. T*x mm cremata cum aqua

atramewmJutonum ex accto. fydtx, uelfmapu, aut najtur

fit projimt.

Junt m.ihficu^yencnati, inteft

{vi-ultm excitant , <7 morjtu , totum u>rr >

»

— --

nutant , ***** cohbcnt. A b bhfia^f^m .tremttr,H£

ZZSm , perfi&dvfudor ,& pofiremum mors.*%£%*fUrJanco^ciedIO romn^potuJuca^T^SSSmt

Gypfum. CAP- XXI III.

g mmttL mcttji o!a,m ex «f«

">»•>f»Jfio,u»,

««»

autf^o.Htque decoSlo Mttltuftoluendl

Clt,

a

.fumpto Gypfi

J^Yro,««umprouetan<l»s,a<r,« ~ ~-

;^ ^^

perLinpuluercepetum.cum vmoJrachm*pcndere. *"««".*•

laudat,ihsang

Page 773: Pedanii Dioscorides

L I B E R. S £ X T V S. 7USanguis taurinus* CAP^ XXV,

N O M E N C L A T V R A-

Gr&. AAficc rccvftitp. Lat.Sanguis taurwMJta.

Sanguc del Toro.

Ksturi recens lugidan fanguis yepotm,Jfiradi dtjfcultai

firanguUtumj^ concitat. Fauctu tonftUarnci meatu* cum"u difientioncprddudu.Lmguii rubejctt. Dentes inficiun-*

&dam concretiJangumU ueffigia^tnter eorum commtfforas reflant. Qjtare uomitum uitabimm.Sanguinis emmglobattraElu tllo mfubitme reUthma^UguU incuLcatur. Dari ergc

opm efl qu& concr etitfxngmnem djcutiunualuu vjubducuntGroft Ucleojucco turgentes expojca, £r Nitru perfife,auxi<

bantur.Necfecm coaguium omne cum aceto £r Lajerpitu radt

ce,ant Lajere. Itidem Zf Braftcd Jemen, Cr e cmerefculnec

Conyzj&foha cum Ptpere,ZT ^ubift

i

^Ctum rtfoluenda.ljs qutferuantur^fiercorofa cr flutda perjcgeri conJueuerunt.Stomachumaluumj^ hordeaceafi

m ex aqua mulfaperungere oportet.

TAt*rinusfan£ui; mfi recens O9 antccoagulationem hihatur, nfupramQdvmtjl nocmt4>nec nift a dcfpen:tx hihetur

,

ftquidetcraf:>iorKejfentU> quam vt nonperceptm baunriyel offerri fotitt. Rcwtdt* ex authore patent.

Lac coagulatum* CAP. XXVINOMENCLaTVRA.

vjiad)ipy<x\a. Lat.Cotg

Efchiato col '£

gulatum Lac hauferuntfrequensillicojirang

;—r ,

7^globulos qitojda Lac coaiejt^.

b

f<*tuuxndis pro antidoto y coagulum ex aceto damm y i

"zreJ&piiH cogimm. Damm er CaUmtnthafotia arid

J^cu^aut Lajerpitj radtcey aut Lajer cupofd, rhimii

b z no

Page 774: Pedanii Dioscorides

f j<r DIOJCORIDISno, Gr cum lulo fuo lixmUm. Sed nullx falfildgo okp

qnonmm mdgps Uc cotret,erm cafeum denfaretur.tfecj

w

yijimetns,jiran

:ftamdem concretnm UcfefemguU nngufi

tfioridestffolummode Lac intelli*it,quod cu

,_,_._ ntifperdumtemperetur.CrantequxmpLnc

7alefcat.porr6 quodtam coa^ulatumeditur, fepxratur confeThm: nce

deinceps coumtur. Qjod va-o jmperfecTe coaluit,cumaliqu.tntum m

fiomacho moram i»xent,inMem cox$»latur,t»m ex rattone tmpedt-

ta& muerfa concotliom homtmmfu-focat&fhanguLt,nonjecut ae

taurifanruls.Siciuidem hk,mn coagulxtus, nullam noxtam pant ne-

peefe»on%cnmatt*s,fiex coxittione.quam infiomichoelp.it : baud

auter operatur L*ccoa*»L(cens,c»m, aut, ftne coa^ulo cbtbttum , aut

alta quaM rationefefe conjptfxns. (ruod noraro accidtt.vb, Lac^roJ-

f*rJb!ianti*,(bomxch»m £> ucurojfenJtttsaturafupramoiumcaU^

0>7Z ZJmembmm tltorum%W« &f>«*«-^TV^humtiitxte.quxm in Lacle repererit,q»oicraffa efifuhsi

tfat& mftJlxt.idetixmx mtmhrorum tdorum mmta /r,

ocreaturJtmrumcompreffo quoi tenutum cflparttum.q

tGiomeffentiaconyLfcttMuific-Mquamiezixue_- t

dum mn mmilfo priusfxle aut Hede.quo notn (iomxJu,nnnlafc

fiuJlra Dtofcoriies pr*cipit,vt a Latle mec fal, necfxlfe

XxmqnemaimoiumcoaguioLxc primum coa^mmtatur, <ta in um

coajruLtum Lac tmmtffum-.ituerfam rattonemtntht. Zo pattojai antc

eoxtuLuomm tninum: coxUttonem impedtet, V ab hac tam confcJa

in iunttcm Lxc copuerttt.Quod cn cafeo recente rtiemus : cum fxlttur.

tpf

acetum

Argenti fpuma. CAP. XXVIINOMENCLATVR.A.

Crd. AiMpi>£©-- LAt.^Crgenti#um*.lU.Sp^

made t^Crqento.

Pumx ^rgenupotdfromacho, uetrt,& mterjtneagrd*

Utecu mazms tormtmbtti adfert,& normqiu foderej»»A

tnteji

Page 775: Pedanii Dioscorides

<A

tlBER SEXTVS. '

9 tf

fatcftwdMtherat, urwdm fupprmut. Corpu* intumet^flum^

veamj^ deformttate concipt. Qmhutfuhuenit^JecundHM uomi

tionc^otumfylueftris Hormmtjemei Myrrh* drachm* oElo>

hjimhium,Hyffofumy ^Afijfemenyditt Pifer>aut Ltguttn

fos ex umo,dridumfdlumhp5fimum>cum Ndrdo CT uino*

gentiimviuum, CAP- XXVIII^NOMENCLATVRA.

<zx>Jl<x^yv£c$.Ldt.*Argcntiim uiuum.lt.^frgento uiut

Hgentum muumfotum eddem qu&Spumd ^Argenti

ftrheijdem^ utendum duxilijs.Ldc copiose potum du,

* nfldt.Sedfofted euomanUqut hauferunt*<gentifyum&>pr&terfupra defcrtptas.not^funt: Arder3iunlA

fuffc

tfcoridepr&fe

tfi

utn'tt>quoruhtc drachmas tres 3 't!le tresoholos non excedtt. A yomitu,*fieTendtdyfieres3 cti hydromel'tte,& GaUinaaut anatis adipe. Vrodeftetiam oleum amygdahrum dulctum epotum,ficus recentes in ctbofumpti> ftomachum cumfucco Apij,&> yentrem cum butyro perungere3propriumc^ hutus mali antidotum Cherua femen, qus. Kicinus eft 3poiumdrathmarum duarumpodere.Vorro Krgentumyiuum^exceffufummtfttgidb & humido 3cordis naturale humiditati; ptftrefacit,eoq;fangui-nem vitalesfi>ecies3ipfamq; tordii effentiacongelat&mmuerb td in A r-gtnto yiuoammaducrtendum , Sitne ?urum:V.xtin£tumcHmfaliua,aut quouU alto liquore:Cutn aquaforti,& fme: Sublimatum ci krfe-nico,yt moris eft yyel fme Arfentco.Kam ynum alio pernitiofiuf,fingth*mrt quodbbet remedtum expoftulant^ethaltus3 Subhmatum, abhoc?r*apttatu„tertiumhcumobt'tnet falma, aut altoltquore exttnflum

fttfero excefjuinnocentim fi

fubTiantia fit fiuidum& graue3 non dtffii aiorpcrc per clyTleres eruitur: quodin alijs renenis nonauidtt^qutero^

fi

tfntntoUraudoanhtlitusfutort^quemadJ*

fiquidcmfi-igtditatU excejjuftcmachum £? ytcina

jsb $ mcm

Page 776: Pedanii Dioscorides

?1S DIOSCORIDISmembra pntrcfacit, A Subhmato tmgua &fauces extrcmaaftretuih

ne toramtuuaant acab immaturtforbt cfu.ldmah lenttur auferturq;

abfiJortorum rargarXatu. Quod /7 non ex prcmpto remedw,autm-

JrU,inftomachumd«mder«,m^a?ght t»amJe^^detq;,cii m<xtmZu,btl,fa& intokraU anguJtia.Affeaueturhngua

tumor^trtum lapf*,yrm£ retentio.cofrefuo anhehtus ™S»'*"f°ntacho et yifceribm dolores, tam yehementi erofanc rtyuadoq, per m-

Uslma yiam ftbt ad exttum confciat. Curatur yt Aftf &™f*f?ntftmagttaauantitatenoncoafctt,per inferiora profthens {adeoflut-

dum Zrgraue eft) anteauam longammjlomacbo moram duxertt.

Calx,Sandaracha,Auripigmentum,

CAP- XXIX.N O M E N C L A T V R A.

Gr*. Tfrccwscwfyax»-*!^1* !'-"t-CalX,sa

daracha,^'urtpigmentum.lta.Calctna,

Sandaraca, Orpimento.

^lx, sandaracha, & ^unftgmentu, fotaaluumCr

^mtefrtna cum uehementt eroftone excruaant.Prabenda

amtla^fuo admrftujlorum acrmomam^etant,ac°-

uuntjfaalem Mrtcamj, aluum reddunt ,cutujmodt lb,J»

CT Maluafuccm e(l. Natura emm utnnatte fer^r,cd'^dum decoBumJemtnU Ltnt.uelJemen Tragi herh*, uelOrtzjt

laci cum aaua mulfa copofum,tura pnguut,V bomjuca.

-\*tcr Dtofcorti, notas,* Calce, Sandaracha,& ^«J^fumttk.fi* tngens proucnit,afpretudo mS^'^.^

t*& yrJreUrttntuUuxu* oboriuntur^^SSfiKmalo yncluofameitcantur& Ununtia, epr.fcrtfto m CanthartdtO

annotato.

Lepus marinus. C A P* XXX*NOMENCLATVRA. #

Gra. AccyceGrfa**!-"®-- Lat.Le^mart^

nu4.lta.Upre manna.

Page 777: Pedanii Dioscorides

^^s»*

LIBER SEXTVS. 70Vi Leporem marinnm Ubernnt, pijctum hiths olenti

_ procedente temforc , ttlutu dolore affiatur. Vrmafi^

ftttur. Ftjiquando eam reddere contingai, purpureum colorcm

referet. Omnc pfctsgenu* aduerjantttr Cr odio hahent.F&ttdo

atgram fudore manant. BiliqfUs uornitu* > interdumfangmni

promifcuM,fHl?JeqwHir. His dandttm lacafinimm, uelpajfum

coniinue 9 aut radicis Malu& fohorlimsjue dccoBum : aut trttx

Cyclamini radix cum uino , aut Veratri nigri y autScammowj

Jucci drachma , cum aqua mulfa Punicij^mah acinit. Cedrtd

Sed

fjficaxej}. ^nferinn$fanguk,uttepebitj)

cum

cancris

percoquHM:cum£ dppetere Cr comejfepifccs caperint-Jn&fk

lutU mdicium htpw marinus izlerum hiducitfumptw totiwq; cerporU hahitumin luteum aut aureumcommutat ,vultum tumore dtftendit >pe-

bafisincendit^ pettw, pulmo , &jlatw obftdentur oculis interim

tbentibw. H*c affcflatur tuGUarida *f\>utum fanguinti 3 renum

faltis ab his inphthifri

tia Lcpw marmw pulmoni nocct. Ifi id mali a quibufda laudatur hu-

manwfanguU talidt epotw.Lac muliebre ex ippsfuflum yberibw,to**

P* yulpU caroy& iheriaca Diatejfcron pcr tridmimfumpta.

Rubeta& paluftris rarta»

CAP. XXXI*N omencLat v r a.

tfrd.tgvy&.Lat.Huheta.ltal. Botta*

vheta aut Kana palufiris ajfumjttajumcres ciet. PaUor

corpns uehementer decolorat, utplane hucceumJfeEle-

.Sptrandidtjficultas torejuet.Crgrauis halitm oris, fingul-

jj.lnMtamterdttmgentturafirofufio cofcqmtur. ^Adtuuan-

'Jecundum Homitione multo meri potu, er arundtnis radtcit

ih 4 hmit

Page 778: Pedanii Dioscorides

?6o DIOSCORIDISbmis drachmis , aut Cjpen tottdem. Bremter , cogendifunt ut

uehementt ambulationi cr curjui/e credant, ob torporem au»

tpiuntur.Qmnettam auottdie lauandijt

K ftnbus nocentiores funt : C? inter ed

fi-igsdtoribus& plut opaci* locis vtfiitcnt. E<c morft

*fc am ab ei< attatla pfharint , mifire interimunt ,protmU

ftearum pulut* tnciboautpotufumptut, remedtum nonad

lorem nempe& fccitatem excitant tn hngua.ftafmum, dy

fcnteriam,naufeam,vomitum:fyfuaufaueabeUmfeaapotufqueearHmJangu^tdtcamentumayo

mtttbui,lheriaca&mthrtdathqu£pertrduum mytnofumemur

telludtnum marmorum fanguU cum Cumtno,capr*coa%ulo , CT >•

Qumta effentta Theriacahs HatthtoU mirum m modum»>»»W''

f-od.fl.Smara^tfcrupul^ in vmo epott».*?222iES£\eratum mulum, ac intbt defdeat ad cadauert,*fiT*

a%%

dtdtftmo. Bahuumarttfciale, rt '7*//£**"'

maD,alacca:0> maxtmhlapuauttnRubctarum

puereptritur

Hirudo. CAP- XXXIINOMENCLATVRA.

Crx bJliK*. Lat.Htrudo.Ital.Magnate

udines ,Jtuentruuh ddhDEuoraU cum aaua Hirudtncs yJi on ucm,»-~>~

renuratltortepartm nonuUjuBtormtmagmcfrat

cmm areumento haufla Htrudo deprchcndttur. H*> murn

-butonctxcuut , er Cyrcnaicmjuccm , aut Lajcrfttu foUa

*utBeU,cumaccto,aut?otamu»glebuU,cupoJca.Nttrume>

aauazarsartzjttur , autatramcntumjutormm accto dilutum

Stjauctbm haredt, mieSIa Luftnorumjarma,aauajrtgtdaw

fc

Cr adeam exthcnt. Frouidendumttta

tfs^ua

catais

tftfercndi auxtlijgratta ti adantur,non mtnon

tnet. mruuUjafm tdfa .'• Quakafunt alb

tALTHtn

Page 779: Pedanii Dioscorides

LIBER SEXT V*$. <?si

rdtrum, zhapjjdy Elatmum, ^Agartcum nigrum : fiquidcm ea

ftrangidatw concttant,dut tmmodtca* deiefltones mouet.Qui-om ea medcntur qu<zm Fungorum menitone^Crfimtltbns re-tidimm.Kimtos autem deteSltonum tmpetws, medtcdmetis qu&

cxcnmentdfupprimuntjoercebtmut.Nequenegltgendd , qu&farum qmdem noccre utdentur^ tnterim uero mtdm in difcrtmi

mtm Qj^9m nuntwo funt fylueStris rutd, nou£ gldctes9

Gtth,pappt recetts:ftorcs dtttem funt ehujpma qu& CaElos dt-

tf

fumpftrtnt,fol

ffafatida lexiuuim cumfale& aceto. Kapbanifo

\folu$e&$tonfi

occidunt. Qjfodftguttur medtum ab Hirudine obfideatur^proderitle*xiuiofortirrarn-aruLarcaqua aluminU:aceto,modica VitrioViportiom

aquafalfaiZ?fmapi.affxxaHirudo gutturii radici:ficrt os attingat:inJirumento Jmurgico: quod Rosirum gruisyocanf.extrahi foterit:frobatm modo& expertmfitarttfex.

Domefticanobfs. C A P#

XXXIIINOMENCLATVRA.

Crd. Otkinx iffi&p. Lat.Domefitca nobit.Itd.C'ofe qud

Jono m ujo cottdiano.

AQj4afitgtdaabundef>ota,autmer<tcum uinum hber*~

Itw epotum, autpaffum, prajerttm k baineo, aut curfuydkt uehcmentt exercttatwne. (irangulatH* Cr dolores tnferU

l*t quibnsjangumu mtfijoprottnH*, C^ uatuatto, immtnmttdJoiuuntpericuia.Scd dt notn uenefiaorum,acremedtjs, C?~ ca~

uendt modo,haclenti6 dttlafint.SubtunqeremuA ettam anndo~ta ncctPurta, qu& pracUrc auxtitantur, qutbtu uttmur y qua~

*e Mnhrtdatium cjt Prajerttm? C^ quodfangmne, C^ quod

Bb 5 Jctnco

Page 780: Pedanii Dioscorides

?Gx DiOSCORIDU _ .

Sctnco temperatur : ncrnm quoniam ahjs in locis dihgenttftme

fcriptafunt,htc al eornm defcriptionefttperfedemM.m

cidentia mortifera panunt , fei arnes etiam& t« t»m

^fiipdn & hnmiinL affemau , ipfaqna F*#«^""T

w<iffem fubeunt, fi

fi

Wttro+mzrant* ventrhdcfl

'Oulutumvnanda oua nm*tMtfr*"*B»*^" lue.

funt& admodum morttfra.ln pifces lous rdu a»trU*tJdJtiTti,

Jhmatnntmma.lnfnfmtmirtdumm^^^ A yomtt„opumum& odoratum ytnum , cum CjJ-f * f.,_-- *

Venenata. C A P- XXX 1 11

*

NOMENCLATVRA-:. 1$*«. Ldt. Venenata. ItalVencnofi

animalt

D hejitjs qu* Virw eUcuUntur , CTexiMr , tdeofcribere dggredtmur

"~*~ ""~

«orumaue ratto aa umhthcum perducatur. St^tdem pars hac

nonmtL auam catcr* ah* , neceffartaejitjs^femM^

cam excrcet, utpote cum admimculo eoru «ux tntht*fMt"'

dolorthm,pertcuhs, et cruaattbt*, plunmvaatymaus hom-

nes hberart conuemat.Hac autem tnfummafafttgta *«°>Pm

abimttorelatuefi,dtfirtbuttur. Na qut defertsr™ inJt"e'"

tthmfermo dtjfcrtt, rhertacH* dtct/olet:aut uero deamoUena

renefctjs a akxtpharmacM : auo pnm tradito ,ftmul q**)-

1

Page 781: Pedanii Dioscorides

L IB E R SEXTVJ. *tfj

qutfigna eonftieueruntipramcwflrahinniA : tum qu& nonnthtl

auxthjferut. Omma auietnm promptu,Zr adnuxnum habere

arufxem oportct : propter urqenttmfdpcnumero neccfiitatem.

Siquidtm pauca e Vtneni* CF Viridentu ammanttbm^ tarda

C^grafjanuajenfimpertcula acnt,ita ut ddattone admtttant:

flerdj3ueroyjyrAJen:aneamperniaem ajjcrttnt. Homwum au~

tempartnn male ahjs cogttantes.tngenita prauitdte malefiaum

tta temperantjitjfaaum curantt Itberum non rehnquant:par-

ttmjceleris admijlt confctentia,aut trtfis aityao euentu opprejity

hauftoffonte ueneno ymorte fibt confafcere conatury qut pojiea

dcprehen(i:aut rejipientes, cr utia cupidi^ prafentaneam opem

pofait.Kon defant qm hojrtlesfagtttas tllmentesyjontes aquasj^

puteanas hac labepolluentes>certam Cr tneuttabtlem aduerfa-

rijsperntciem mohuntur:m qutbm tpfis etft malefictti nonjubi-

tOyfcdaltquanto pofl graffart naturafua comparatum efi, ta*

men nifl primo quoque tempore coerceatury cr remedtjs fub-

inde exapiaturyfitistra tandemfuccurrttury cccupatistam cor~

fortbm exittah ui Veneni.Vrctnde non uulgart tndustrta dtli-

gentta^inea re utendumejiyutquod tnalifs mcommodis ars

conjuemt^tn his quoquefaiutem mortahbm prabeat. Qutn erapudprtfcosgenm hocunum extfitmabatur effe etm partis,qu£

medtcamentts pugnat :fed recenttcresad tpfum dtjcreuerunt,

tiomtnantes yprjicauttcnemy O* mcdurn pracauentcm ,falu-

bris fanantpscj, medtum Jiatuentes y parua Cr leuifupramo-

dum pcrfiiafione deceptt. siquidem tret*m humams corponbm

conslilutiones effe coniendunt.Vnam>quafam de<nmm:^<dte*

ram} quafin?Jtra ualetudme corpora laborant:Ttrtta,qu&Me~

u? Ucufibi uendtcat.tn quapofittfanttaU

memntturfa, ilefim morbos crpericuut coctdut, ob uim corrw

ptrtce^qud c^rponbm noftrss tncubtt. Qjfeadmodum tjs utdcrc

+±.t,quos cxcandejcens rabte cams momordcnt, nccdu tamen

aqaam

Page 782: Pedanii Dioscorides

7ff4 DIOSCORIDISctiam horrcnt.in tjs qucque, qm Canthartdas hauferunt.fed

nondu Tnparttto tgttur

gen,triplicia ccrpom confiitnticni,mcnto rcfi

Sakibrem partcm cfje uolunt,cjuafa

UttueadentA. Prohtbente,qua olfia

no

i

li

udant:z? Sanatcm>qua tiitia dtfcutiuntur. Quibu* tta rcfiot

deripoteft. Q ucdprimum,ex tfta ratiocmattone,nontrets cot

fo rii tantum,fed cjuatuor habcri conftitntionesfatendt.m ejfe

Quippe ut altqui,Junt,qut necdumot bo laborat morbo tame

tr.axm:e ob tmpedete caujamfitmt obnoxtj.itajuntquuamp

re morbo defurShnondu tamefecudd ualetudmt refittuttju,

dqucdin tjs, qm a morboproxime feje recolhgunt,cernere

cet,qm mnum recreattoncm& robur deftderant. Sedquem-

admodum Curandtratioad partemedtcamentanampettmet.

ita Prtcautionem eidemfubtjci p*r eji. Mdrcendasemm ua-

letudinesuehemetibu6Uttmurauxiltjs,alttorefcarificatu,uHii

mb^amputationejerodettbw eptthematis,potiombwpernt

Ihs, erpleriffyahjs.rerumenimuerofunt ufq"

desnonnulLut ne remedia qutdcm appellent, qud morbot

arceant . Cuiw fententid inire rationem haudpromptum eft

etemm cum uerbum tpfum,Prdcauere,ttm agedimodM,omni

no auxtuareremedtariamj, uim prdfiJerunt.Mtrum ueto ntfi

etiamfua illa difinbutione parttum, eos completlttntur ,qut tn

pefidenu cceliftatu morbo nondum correptijunt , peflt tamen,

fropter obuerfantts deris occafionem, opporiunt , Cr tn morbu

from reddtmtur. Dicereforfitan qukpofetfdlubrit mjhtutto-

ttispracepta non altud ejje, quam arcendorum morboru ratio*

mm.Qutppe cumfirma redderc ccrpora, Cr mtntts utttjs obno

xia nttamur, ut mojjenfa uaietudtne degant,nec morbu conftt-

Betur. Neq. idfiientioprdtereundnm,quodmaximeprdcipuu,

Z?tanf,iacaputreieft3nonoporteremedicind vartium dtftrt*

-•-—--yHuon-

Page 783: Pedanii Dioscorides

LIBER SEXTVS. ^cTf

pttttonemjottdem corporis confittuttonthm reJJ?ondere,Jed na-

tur^jingulorumjuis notisfieorjumficrutart ac explorare,utfiuis

locis oftendimm. Cttm tjs tfttur nonplurthm agendujiiudmx-gtsadnotare conuemt, afifie&m qut a utruientps antmaithm ue~

P^nis^contrahuntur^nocart c£cosytdeJi, quorum ratio mini-

mcimripotefl. Qjan £r ea qu£ eifdem auxtitxntury nuili pa~

Titerfunt addictx caufk.Q^uapropter qu&fttomhm ohjeruxtonx

*rtts,%retm qu4 rationefulctatur, annumcrartfoient. Meqtte

prorfus ueru deprehcnditur,ajfeclm humfimodt c&os effe. :txmquodfemperfe profrahtt, C7" nuliu tn quihnfiixneceffxrf njkmcxhibct, haud facilt comettura colligipottsl:Etfitnatur&pro-

*pnetate prorfim cmos eos ejfeftm c6cedimm,qutahexnniuhm^renems,er xmmxntthm qud Vtruiento morfiifikuiunt >con-

trahuntur.Mamquodadopm nonmtilum ufitmprahet, dxtq^ntedendt occafiortemyneq^tmperceptthiie^ neqtte C£cum> nuluuzcxufx ohnoxium reputatur:Scdmigis ah tpfi quzs tmpidjm, dcmmjtrattonefie hahere, CT opintonemM ahdttorum cogmtto-nt',cofirmxrepotertt.Nxm etfijkpe minorxjunt , qukm utfcn*

fihmperciptantur,euid:nter txmeex tpjis mterfie collatps depre-

henduntur.Dtodes autemtn eo commcntxrto^quem pltjlarcho

dicauttjausmodosperjirtnxit, ad uerhu ttafcrthes : ATojphot poteji cnmtn aiijsnon paucis,tumtn Vtperis Cr.Scorpbm,o- reltqups tdgcnmjecum antmo reputans

guo (int corpore,uix% conjfeclutfuhtj

dfc

yms

crtmtnum ac doiorum caufits mJerunt:quorum nthtiprxt

quandam corpom extguttxtem,:um^ pr£ cdteris ammxntthdxtxm tilis,fxci[efiuerttJJ?eLtxre. Ouxnta entm ea moles corp

-pij iflH>Cr altoru tdg

ciat

fuconfiiciunt,xttingtiur?quorttm aitqux ueh

Mt9 CT putredines ctent, nec defiunt qih

itanUr.^€ut quxntuiu .>/ quodk phprtfwanea perntcte moitant^r.^Aut quxntuiu e& qu

iang

Page 784: Pedanii Dioscorides

7<ss DIOSCOR.IDISLnpf morfu ingentur^'uniuerfum corpnt excrttaatj Nequt

emm qttis magmtudtne ipforum dcprehedcre poffet, ctt prorfut

extgua mole confient. ErgoquodhdcadajfeclM rejera<dur,

con<ittit mter omnes.rerum ftodexacle deprehcnjum fn,um

q>.txnd,im ipjis ineff:,mortiferam,qu£ mfmuata corpenbua,mo

itfiiamm quAexonuntur,nojtscauJafit,tn confeffo efl , O*

emnut

tjenfu perjuxfum. Nec qttfftxmuenteiur ttjfteade

contentiom fhdtopgrans, qm aitundc exorin mifesUsap

uerct,q;iama mxteria mortfera, partem corponsattingente,

porro id erat. qnodinter nttlta artts opera m omm opere duere

oportutt,Qji^umresop^hoceffaat,ut mhdprorjmnos U-

daum comvrehenfa commums catfe, qu*p^f»f>r*m'

QuxndonMdcm tttm eutdenter mdtcartpof,

t

,cwn deprehenja

efildeo EraftframEmpmcoruperunaaamgratucautiUttO'

ne mceffens/^ ajfecM* ca»Jxs tftgnxutt-jujteutm ,hts, co-

munem& fupremd morborum cau\am,tncomprch:nJtbuem

rffe:&< hancm eo,qucm de caufnfcrtpfn,commcntarto,

apttj-

?me prodtdtt^ndtdoftgnatam laptllo. tfitferendoseosejje

cenfutt,qittfe dtcant tn q.ubufdxm, ttt m Venenvs ,Serpentttm

teltbu*,er c&terx idgenw, trtta medendi rattone coientos eje.

NeftefansfaEiurampbtobferuAUonem eam,ftx,ncattjartm

comprehenfionefeparata efi. Prtmum entmgenere comprehcn

dtfaalc pofftmt. Qjfodautemfit letfera tm,corporaj}permu-

tans,tta utpenmat,ex tjs qn*p:rqenus non per fteuem uxgan

tur.curxtionem mdicat^u h*c hebetare, <y prorJ-M exjptg^

re liceat. citm uerojubnmgtt. Maquam dtdce& fotui tdo^

neam ttenit quts,cr ante obferuxtionem,aduomutm,acjff*''

nerts dtUiione,addemorfe partisfuBum, cucurbttulxsadfiXtt,

partem tnctdtt,urentia mcdicamentx, aut ea qtu uim cxm

adipfcuntitr admou;t,pojtremo partem amputxuit :fectm rep*

uust medtcamma^uaperfummacutemferre CT appucanjo-

Page 785: Pedanii Dioscorides

LIBER SEXTVS. <?g<7

ktdjmmiJfaddinUmdperntciei repugndret. H&c itdd qu& difJermt ErafifirdtH6} ueritdti coJentdnedJunt>nec artt re/ragatur.

Sedmethodicos demtran licet^qui mortiferam uim y corporibii>s

illapjam^negQtiorUyCju* ipjdfdcefiit^ejje cdufam dtffiteant. Fe-rum rudiujcule nommi attedunt. A^a apud ipjospdlam tmmijjk

uis <p6o(JC7i0ic$, ideJi>mortJcrd nommdtur ; <pQoQ07toicy,dutem

nuiliHs oJfkijalfM eJfepote[l yquam cduja, sXtunt hdc nomind,

ftocgjizjz©' ei ccvecK.ct\v7i;\<\u, ejje reliqtus omnibnsfimiha>mqtuhite partes quddadtcltonu>nopro iurtute>Jednuda enunua-Uonc copieLenduntur. Emmuero quemadmodu in his uocibm

Hcc£(ji7i7>$§r et avaXuzil&frpartesneqae certosneque principes

retimifi<mificaimjicm hoc uerbo^ q&ogOTDOietyparteSjpduEtiQ

nisgrattay noprowrtutecoaluerut. Htncadcaufarudifferetids

tranfeut>ajp mai^caujtru altquas Euidetesejje, quddumad'uerJamuautiuunecreartltfiparant.CuiuJmod^

borydjhis^ fim:lta:quajda Cotmetes3quapmanetpojlquani

hoc eJt>qutbHSpr&fenubu6> et dffeilibm eoru

lecrejceubni 3 mmuutur:

lii dcperfemanenubws,efjettua quoque ipfimanet. Talta qutde'rceepufimajunt cdujd-

rum dijcrimtnd>qtwru nulii phihcroptfoJubtjcipotefi.Euidcns

tnwi cauja no efi>quontamorbm ipjepermanety nec ipja a cor-

perejrparatttr. Nec continens cauj.i dicipoteJ}> cttm mdgna exparte bic adftt. Qjiemadmodtiacctdit tjs>qut a rabiofo canefunt

dcmorfi. Qjwdjineque Euides caufa>neque Cotmesfuertt,ne*

quegje y neqttealterms cojonto caija erit qtffi a nuUa caujarn

djjaetid EtJihoropCcodeclucnepoJj:innps3cofequttur> utneque

c&tj&m efjifatcdrr>;:r.QjicddulL:

aJferMt, ttocabula qtudainf120 haberc p.trtex rerufignificatrices>fdnuda crjimpiicipro-

nunciationefi&a ejfe>faiert necejfe cfi. Verum ncn omma>Jedferpauca taicm nancjci cond.iiontm cxifimandum efi.Neque

cmm

Page 786: Pedanii Dioscorides

?62 DIOSCORIDISemm wieip,whocnomi/ic, <p$

i

p ie 4X<L

profertur, fed lonieprmc : >>e obtinetJigntficattone, Qjt

dumemm ffogsC, tdefi,corrupttonis , nomen , muu

n peim figntjicat,jic hoc uerbum nctetufumi debet, m

hilampliut ex eo^quodhancd^citonem, ffofx, [ecum hab

declaret.nequeprorjm tdfignificat,quod omnes paia

CT hutcjimtle reddttur, tsfJi iy&u Jll-^Qr- Si dant, a corru-

pttone,fitnis,fieri morbum,concedunt tuique,uimm hutufmodt

uerbo noieiyfubejfcjiquide aLquidejr,q

tfas qua corporwMfubvf

am effutt , ofienditur perfinguLi

'uammus qiu corportbus tngeruntur. Krumnonmhil

Jubtacere caufarudijferentusprodunt.^nettam aberrarunt,

non exaElam dtutftonem affumentes. Qut ueio fe Dogmattcos

trofitentur , caufam ejfe parttm Praparantcm , fdrt » Conit-

nentem aferunt : utmguimtm ulc*, 0~ ingumarixm febnm,

Cr qiu ajjecluttum ajStfiat, tit ttfajeparetur, ut afia fltspra^

apttatto.injumma quottes quipptamfuapte natura caufafuent

nec ulla dtutfione compreheditur, uttio/umtfi,

neque rdufa ad-

Jcnbitur , eorum qua tdemgenmforttuntur. Sedquod Pbtho-

ropceon,caufafit,nomen tpfum argumeto efi,CT tn qsqua cor^

tmgunt apertius ojknditur. Qjitdaiiudcaufdarbaru durejfe,

poft tmpreffum aferpenttbus {clum,quamexantmanteuim,

CT tUapfumm corpora uims f Neque emmjrtgus,™^dfium^

'

neq}Jetltonem corpons, ne^ cruditatem, neque auudfticf**

ftmde caujart pojfunt. ferum quomam caujarum dijjerentut

gaudent y Craitquat Conttnentes, alus , Emdmtes appeliant,

tpfis dicendum, utroque tfiorum modorum Euidentemqmdem

-Jfe , quodaffeclupracedtt, CT qucd corportsjubfian*

occupaf.Contmenumuero ,quodmorbtsprafenttt;**

Jeparau3reudunt3qud cum tpja euenerant.Sedde tft

hatJen

Page 787: Pedanii Dioscorides

L I B E R SEXTVS. 7G9haElenus. Statuendum ttacL mortiferam utm tntrinfecw mani-

fejitftmam ejfe caufam,tpJamj3princtpemJacerefcopum opor-

tct. Et antequam adima dccumbatmorbt^uartjs modis eji cer-

tadum donec uis tota corpcribns excuttatur. Modo tnim reuo*

cari debet eaparte,qttape{iis intrauertt,modb aliqua dha ypr<£-

Jertimprinctpatumnon obttnente,ante cocrceatur,quam aliim

trrepcns ufcera tangat.^Aul eimpemicies eiuatur,retudaturd,

cum iam membratim peruagatura cfi.Itaque Venenafihaujia

Juntycrebris UQmitionibwfimorfuimpreJfa^fcanficdtione, af-

fxis cucurbituHs,exu£lu>carnis circumjcripttone, nontmquamdmputatione cxtremdpartis euocantur. R^ettnentur ueromfu-

fione:C^ impofitu medicamentorum acrtumy cohtbentur. H&tfimulutique arcere utrw , Cr eluerepojfunt. ^efitnguntur c^tuincuntur mcraciorepotu,autpaJfo nulla aqua dtluto>ucUon-

trariorum efi , qu&acrimoniafintpradtta. Poflremb deieEito

ifudor, Cr aha

bratim demonflrabimus^auxtltantur.Verumenimuerbnon le

ttferam modo matertam, fed £T magnttudtnem > Crtempwprofcopo confiderare oportet.Etentm ab ijsremedia fumplurtmum dijcrtmen capejfunt. ^t majrnitudtne quide,Cum non

Cr Vtrofis ammaUb<Mp

^clta putredines dltas,aut extenores exatant. ^€lta,uehemen-

tifitmos dolores,aut Cdcos ctent : ^yilta utx medtcametis cedunt,

CT magis minlifue molefius excttat. Oportet autem ea,qu&pe-

rtcuUjerunttpefktcactortbns auxtlijs expugnart.Cr mtnu* tn-

Jejia , mitiortbw. Quippe abfurdumJuertt tngrauioribt^ , fe-

gnionbm medtcamentis hommes in dtfcrtmen adducereftn mi-nonbtt* uero, uehemenitum auxiltorumtniuria corptu lacejfe-

re. Ftnato a teporibH* m promptu eji. Hoc enim ,Jubtto tn pert-

cula Crprajentes molcfitas adducit : llluduero,fenfim, CT di-

Utasm dtem , longam aut brcutorem, productU Itaque tn acu-

Cc tU

Page 788: Pedanii Dioscorides

77 o • DIOSCORIDISrisquulem confefim.multdftmuldUxtUo reprafentdri oportet.

reltauk, fduktim. Hmquadam ariUformuk breuiter defim-

tdfint.Idm membrdttm remprojeyuamur.

Signa rabfofi ca.nis,bC dcmorforum

abeo- C AP. XXXV.

NOMENCLATVU.

Grt.ZwCt* WarcJinur^.laUStgnarabtofi

cants,Cr demorforum ab eo. Ital.Segnt

delcane rabtofo^ di coloro,che

fonofidtt morftddquello.

\e.

DErdbtoft CdnU morfu fermonem dlus fUfofitm

auodtddntmdldomefitcumacfieauens efconJueu,t

CT tnrLmJapm agttur , acfertt , ab eoaue"^f"inde pertculum tneuttabde homtnem manet, mftmnlw utatur

ratur: tnterdum , aLesfitgora tncefferunt. K*'»?™»fotum cr efcamalerjdtur. Ldrgdmfjummtepueftm^

lar,b* Cr ore frotpt. Torue Crjottto mfim tntueturin

omnes va&mfine ktratu trrmt. ^eauefira*homme^um

famtbares auam tgnotos merdet. Necfrotmmmjejum^

auam md,t,ntfi,ut uuins«,dolorem. Extnde morbm,Ue,am

Ib aauJmetu, Hydrophobtc*, grata efl uoce apfelkt»,con~

trahitur. Euemt autem cum djienttone neruorum,totm^cor-

fom rubore?fraJerttmfdciehcumJudore CTk»g«°" i

uodA^

Page 789: Pedanii Dioscorides

LIBER SEXTVj; 771iXuquiAhtaj]>lendQremfu£iunt>a.li] fine uUa doloris interca*

fedme uexantur.Sunt etiam qui canum more latratua <zdant,

CT ebuiamfaElos,morfu adoriuntur, acmordendo Jimili mtio

labefaElant. Proinde ex ip,qui hoc uiiiumJenfermt , nemmemferuatumuidimusjnfiforfitanex hiftoria^unumaut alterum,

euafijfe audiamm.Siquidem Eudemns Juperajfe quendem affi\

mat. Themifonem aliqut,demorfumm huncfurorem mcidijfe>

Cfeuafijfe fatentttr. ^clij $pfum^cumamuoaquam expaue-

fcentt moremgereret,& officiumexhiberet,quadamnatura-

rum concordia, fitmlcm contraxtjfe ajfeclum :fedpofi multos

tandem cructatnsferuatum extitiJfe.MoleftiJfimum itaquege-

nu* morbtjk quo multos^antequamipfam experirentur, umdi-

tauimm, er complures, ab ahjs medicpsJeruatos,nouimw.

Remcdia dcrnorforum a cane rabio/

fo* CAP.XXXVI.NOMEN C LATVRA.

Sra. dtgtcmta 7cop \va?cf**[&#. Lat.F^emedia

demorjorum a cane rabioJo.lta.Rjme-

di con cuificurano 1 morfidel

cane rabbwfo.

^Atio medendi duplex.Vna communis,qua utendum in

omnes morJUs,quos VirulenU ammantcs imprejferunt.

^lia pecuharis pnuataq^eorum duntaxat,quos rabiofi Canes

momordermt.qux nonnulUs qmdemjummam opem ferre co~

fuemt:ahjs uero tnuttlis,maxinie,qui ex multo u tepore,tclu ac

teperut.Qua. adhacpertinet.primucxponcmut.demde curfim

}ftnngemu4}quaad comunemedcdt rattoneperttnet. Cancros

*t<*qJltMatdes,mfermeti* alba uttts,cremare oportet^ ctnere

Cc * torum

Page 790: Pedanii Dioscorides

9r,i DIOSCORIDI S

forum,auamminutifimetritumy habere recondttum. Ittdem

Gentiana raduem tujam cnbratam^ reponere. Qwtiesautem

Cants rabtofmmorfum intulertt,m auaternos cyathos meract

mni bma cineri* cancrorum cochleana, unum^ Gentiana ton-

ijaantur. hfdcmpotenU ddutioris modumfubacla, auatrtduo

i,tbantur.Inierprtnapia,meduamentum hoc modo detur.^Ct-

auiftab tlUtomorfu, btm terniuediesfiuxertnty curattonem

lufhtcabtmura trtplicatoponderejtpra tdatwdab tnitto retu.

hmm. Opttmum hoc aduerfm rabtoforum morfm auxihum,

auodO" pUnfque,umm fatisfcctt^ofcum fduaa utt hcct.

Sed ut altjs ettamnum auxtlus,contra tneuitabdeperuulumm»

mamur,nihii ctterisutt prohtbet.Satimautemmulto Juertt,

ettam fitn unum rectdat, medicametorummhumanostolerare

cructatm,aukm per merttam acdefidtammdtfcrimen adduct.

Nec tta tn demorfis a rabtofo afumalt matora uulnera ueren

oportet,uttmtnora,wultufcults cuttsfimtha. Quippj matort

uulnere confertim cofiofmJanguh emanansfotejt nonthii utrtt

Untthauortsexhaurire-.quodtnmmoribmnonacadit.-qutna

mtnoribm abfcedentes cames htnc auferre , CT Ubta aaejca^

pelh arcunfmbere, Cr prehenfam hantulo,aut uuijelia, carne

amputare oportet. in utrtfque ctrcunflanttaloca,alttortbm uta*

ftulisfacnficanda,ut coptoftorfangutm uacuatto arceat,ne uc-

nenummembrattmmfinuetur. Cuau IhuU cum multa flarn-

ma ajrjrlHttnaU,tdiuuamenttpr*tfant>utuenemu»extraha*

tm. Cbtramrulentositlm, uftto expedtt&mum eji auxtlium,

utpote ch igntscaterautrtbmprafiet,fimulquoduirmdomett

&ferrtpentttm nonpatiatur.fimuiquodpars tgnemexperta,

pofiea no uulgarefundamentnm curattontfutura prabeat,ma-

nente dtuttws exukerattone.^intmaduertendum exeo temfo-

re cltm crusla dectdent, ne uiceris ora coaUfcant, Cr acatrtce

mduamurjedfifiert po tefiadmultumMjj praslitutum tepm,

Page 791: Pedanii Dioscorides

LIBER SEXTVS. * r j

mcetdtiones CrJordid.it adhuc Cr tnflammatione mtnantesi

prorogari couemt. Qjiod tnditum ijs falfamentum opttme pr<z+

ftahit, crjylueftre ^ilim detntumjtem Ctpefuccmfy prafer

tim Cyrenaicusydut qut Medtcm7aut ParthtcM appellatur. Tri

ttctgrana tam manfa,quam non manfa tmponantur.Stqmdem

JnhaEia ptsiaue aperfujione uulnera ddatant. Sunt qm a man-dentmm teiumo, fik aliqmd afctfcere arhitrentur, quodfuapte

natura reftsiat. Vcram td certum non eft:c*terkm tempefituiu

eorum ufa, mimme eft contemnendus: St uero, quod per fape-J j p . . 1 .

t J L racctatt, ante aiesprdpnttos ctcatrices cotrentjCommitterenturq^

manumpoftulahunt :namque eat dtducere, carnem^ fcdlpelio

ctrcinare , aut tterum inurere, expedtet. vhi uero propojitum

tempwpraterijtyulcu* ddctcdtrtcem ducendum,Cr empldftro,

quod e fdkhtu confiatur, iocm comprehcndendm ,nec multo

pofi Stnapifmo utendum.

Ratio vi&us in morfu rabiofi canis*

CAP- XXXVII.NOMENCLATVRA.

Cra. JliciiTti Tcip \wv£hktuij. Lat. ^atto utEim iri

morfu rahioft canis. ltal.%eggimento del

uiueredicoioro,chefonoj}attmorJi

delcanerahhtojb.

V& adpartem iftampertinentpraftdia^ itaje hahcnt*

__ Caternm utEim rattonem ex* tjs qua Veneno dduer-

fantHryconieciura quadam coiltgere oportetfmulnl Vcnent ui

res hchetct reiiinguatj ,fimul ut arccat,quo mtnw ad tntima

pemiciesdldhatur. Etemm affumpta,permciojarum utrium pe-

netrattom refjlunt. Quorum utrunquepraftare poteft utntme-

Moris,pa(it} et lattis potm. Qmppe qut hac omnid cdpiunt dd* Cc 3 curam

c>

Page 792: Pedanii Dioscorides

**774 DIO SCORIDIScuram,nonnthtlueneno obijciunt,quod omnem etm dcnmo,

obtundat.simth modo^itioru^Porrorum^C^arumjj ctbm,

attodea dtfftculicr confaantur,ui;cj3aboleantur. Ndm multos

dtes huim ctbi quahtatcs rcmancnt, quo tempore ,nec eumcun-

tur,necpermutantur k mortifera utfcd contrarqs itta utscxpu-

onatur. Cui rei anttdotorum ufm accomodatur, ey Thena-

ces3 Mtthrtdattj, Cr eim quod Eupatorto tcmperatur, demque

ommum qua magnam aromatum partemfibi uendtcant.Qjitp

pe^romataomniauirtbmcrfubflantijs agre pcrmutantur:

Quaremcorporibmeumcunt. ritlmratto hocmodo habct:

Nojfe conuemt,pauorem aqux nonfiato defmtoltempore exo

rmjlurtmum tamen ad quadrageftmum uhuedtemneglettts

differrt confucutt. Pojl femefire ettamnUullosmuddit.Quen-

dampofiannumaquamhorrutfeconflat,qtunobtsutfu tom-

pertafuere. Narrant Cr ahquos fofifeptenmum <"

futffe tentatos.Inter pri»ctptd,demorforum a cane ra

randt ratco talis efi. Verumemmuerofieaqua retuumm auxt-

ita,primtsdtcbmprxtcrmifafuermt,nccJcalprocarncmcirci-

nare,necu(lionemexpertrtopcr*pre<i»meft.Kon entm quod

tampertranfutjatts euocare poffent. NuIU utique tftm ret oc-

cafto aut uttlius fedtncajfum corpora dolonbmfiernctur.^

ter uero curatwntsmodm dtcedaU Deietlto magnumprabetm

uammtum,utpotc cum mouendo , corports habttum tranjmu-

tet. Et qua Colocynthtdem reciptt Htera, tkm idc Scbislum,

fuod/tmuldetecljonem moueat, Cr Vencmmdomare pcfi

ctbt acrcs,crmeracu!ipotm,qutbm ut> Venent uchemcntcr r*

tundttur,quotidtefumt debent, Caterimfudoresante ctbos,V

fofi ettam ctendt .Dropactfmt Stnaptfmi^ alternatmfcrcor-

pm totum adtjctendt.Sedlonge omntum ejficaafiimum auxtln*

Hellebortjmm cognojcitur,quo cumfducta nonfemeiatque t"

rumfedfiequenutt! ante quadt agefin m diem, uelpofi hocte

Page 793: Pedanii Dioscorides

LIBER. SEXTVJ. v 7 $

pMuti licel. TanUrn enim uehementUm hoc mxdium hahere

fertury ut quidam qniiAm aqux mstumfentirentyfitmpto HeUleborofimulacprtmum morbi impetum experirentu r,fuermt

fenutu Kxm er tam uitio tentatos, nemo unqttamferuarepo-

te(l. IUqucyrimum , curam contra rabioficanis morfm breul

fermone expofuimM.Iam adalia,qu£ Venenatis morfibHtfer-

mre confueuermt , tranfeundum : notas uno contextu , demde

di modum y aui omnihn* conuenire Pofi

*>f>licabimu4,curftfn deincepsfubiiigemH* ea, qu&paa proprie

te nonmJlts auxthumprJftare pojfunt. PoftrtmofubneBenr etiam uenenata^ua nullis cedunt remed/js.

C.±nts calidifiima &(lateyautfi'igidifiimo rere in rahiem >tgimtur9nempt quodtum teporis jftusautf-igus intenfum,/upramodum

txujto 3quo abundant,melancboliio humore, eum ctiam obiter condcn-Jat & mftiflat, quifityt meUnJ?oltct & rabtoft euadant. Kabidtca-nes dcmifit* aurtbus o* lento paffu inccndunt,ea capitUforma ytflupi-diVtderipofsint,obuios quofque nuKo deleclu,non bomtnes tantum,fedetiam antmalia demordent. Atentm non ob eam tantum caufamm ra~btem aguntur,fed etiam a putridarum efu carnium,a yenenatn beliuis

*xtfulgureccfeflarum,qutn ey iufiulorum exforbilatione, queUacri*nromata YiperGingiberincotta f\nt. Porro in canis rabtoft demorfmefjcrt Galenw, Cancrorumfiuuiatdium cmerem cum ihurc, vel Gen-tiana infpijfatam, & tllitam, quamms Gentiana cfficacior ftt. Yrodefl

<? Alifl$pului<,contirtuis quadraginta dtebuscum hydromcUtc epotns.

Vrodejl cr iapatbi acutt decocloplagam etuere , illita pofiea herba hu>-

lufque puluere infparfo.JuuatC Yotarmgcton cumfale morfut imp*-ftum. Ftcifylucfbriscortex trttn*,®' inaquaepotus. Xtentmbactnrtlaxart vena folutiuitue mciUcinu rti nobonum. Frofictet plagam di~

«neere, laniatami\; per ambitumcarncm aufcrrcfcalpettojubtndepro-

fundiu* tmmtffo , ynde pofea fanguis humorque , cucurbttulis yalidis

O mrudinibus detrahantur. Qjtinetiam fummc faluttferum reme~dium £fl,cauteriumacluale,irtutum,ferreum,argcnt£um,yel aureum,eaefjtclaplaga,qua breutcdmtttinon queat. Quodfi iimidm qutfyia

*4 *.;;tal; ^a.tertu retufct, caufhce mortuo ytendum:quo tn ncgocto no

Cc 4 tknd

Page 794: Pedanii Dioscorides

17 <S DIOSCORIDISttlmiprafianttm Sublimato,cttmynguento quopiam frigido, mfpifla-

to.ftquidem ab bocprodtens crufta m buluum decidit , modb afitdue bu-

tyrum fupra teneatur.Quad nulium ahudcauterium effidat. Quodfi

cum atluali aut potentiali cauterio operari non poptMigenttr prout-

dendum , tt plara dtdutla perduret, applkttuf»pr* emplaftru & a-

rotis valtdi attratlorjs , e ref.nagumi, &fmi m matmatAm com-

pofnU. I tem ne crufiacito obducatur, quo&i fat tdutemf» rcnen*

&ne chduOt pl*T* eru<ta, detrmtntum no medktnproJuat .I orro

tautertj aBuJis crufia detidet , iUita cum Vtm • .e hqutda ,cumout«

-

tc!lo,C- lutyroraut ftgUmus mtegrum dtm „t bntyro bamfU to tem-

-.faluttfe

fi

j[ofaceaC pofiremum ad lentum igitem deficcat t .Stqutdemc m*m

fUndoadfuperfictempotcnterattrahit.Qj}»df,—'***,^lutr

exercer

t

pZefiJnguentoindatur aut emplafiro f'foro-£

praep, pta-am coitineafur. SiqutdemmUaqm de profutdt,extra h,

& quam»« dtducenda plaga lempus ,n quadraSefim*m{«j£££

auo ccnfummatl quixquid tnefimahgnitattstdomne /"•*M *

Ltod ad yXlm rittonem atttnet fiuutattles Cancrt r™ 1""""""

viprandt* & ccenasintdyeneniparabuntGammartVHert^

rinircbqutqu*carnUtc,Krtuf,uUp,fics.*xtrmitatcsa

numaromatiteex Melievet Saccbaro KutcuU montam. qut !a"

Zeruntur& corpori laudabik ahmentumfubmtntfirant. \>'"""«

%quoferrumautchal,bs cxttntiafnt. Trxfixum tempm »°» h*™

quxtimor. Oritur auandoque pnmoaltas Jeptmoaltquanaq

JaXefnno tn oIm, etlm ab almo&m qutbufdam no antef*?"™"»

fiptodtdtt. Idmalinona cam< tantum morfn contagtofum 'ft'""^

homtms etiam rabidi confuetudme :ftut cantsfpumamdam**»*"

tinxerit. Jn sgru faluiu f,gnum efifua infpecuto effigtes "f"'*!*™

in -vrma reddttx carnu poruuncuU catulorum adjormattone. c#

& Sangutnca mantbu, donec incaUfcant attretlata tnrabtem a

a Quodfuperejl remedij e praclicifpatet. Namp

tfita O- ingemum ^feduUtatemexacuem

Notx corum. ciui a venenatis dcmor/

fifunc. CAP. XXXVIIINomencU

Page 795: Pedanii Dioscorides

D

LIBFH S E X T V S. 77?nqmencutvra.

corum qut k uenenatis dtmorfijunt.ltaisegnt

de i morfi,Cr de le punture degh

antmah nenenofi.

Emorfis a phalantrys locm qutdem ipfe,quafiab impa^

flo aculeo rubet,non intumefens, necper ambitum ca-

hdm efifed mediocriter humefat:Vviuero contrariorn occur-

fu refiixit, confequitur corpore toto tremor , diftentionespoph-

tum C^ ingmnum , conuulfiombm non dfimtles. In lumbis

colleElto cxoritur. Perpetua urm& hbido lacefiit, multdj^ red-

dendis excrementis colluftatio. Fniuerfa cutefiigidmJudor

cmanat. Collachrymant ocuhfojfufisj^ nebuhs cahgant. Si Sco-

lopendra aut ditta OphioElene,morfum intuhtjocmperambi-

turn huore fuggillatur, ©" computrcfat.mterdumj^, licet raro^

feculentm dttL ruber cernit. ^X morfu ipfo exulceran locm m-cipit. rlctt* idnegotiumexhibet ,fireremed:jsin:aflum. Prd-

tereatoto corpore prurigofentitur. Scorpionis mcrfn tpfiamari

fiatim tnctpit locm y cr mdurejat, ac intentm rubet 3 mafim^dolore premttur. MoXofiqmdem exdfiuat3 modojri^

patur. Labor repente fatiqat.^thauando mehufcufepatur. Labor repentefatigat.^thquando mehujcufehabct,ah-

oreoccu-

quando recrudejat. ConJequiturJudorJoorrorUJenJm CT trc-

mor. Extremd corporis partesrefiigejcunt. Ingmna extollun-

tur,perjedemj tm exeunt. Capilii ertguntur. Pallormembrd

decoiorat.Dolor,tan^uam ex pungcntc acurfer uniuerfam cu~

tem fcntxtur. Si marma Pafiinacapercufit ,protmm acadunt

mdefii dolcresyafidu& cor ulfioneSjlaf:tudo,C^ imbealhtas.

Mcnspercufiis labat , poffea obtumejcunt. Ocuh caugant. Per~

cujfiu antem locm m ambitu cum tucmis parttbm demgratur,

0~ tta o lj fctt , ut tangentem nonfentiat. Huncfiquispre~

rnat, atrajamcs, crajja Cr malc olens ccrnitur.^ mureara*

Cc s ncv

Page 796: Pedanii Dioscorides

y7 j DIOJCORIDU* -

neo percufik,arcd morfumm orhem injlammatto exontur,nt-

gra^puftulajtlutafante turgens ,exurgit . Proxmupartes it

uent. i\uptapuftula,de^tfcens uicm,no etdifimilc cuodjerpit

occupat.lntefitnoru quoque tormtna, dtfficuluvs urtfU, crpi-

?id*al}ewnH offufio confeqtmttur.Strtpera momordtt,cor-

pmtntumet^ehemeterarejcitjubaibtdum^doloremconctptt.

Santes a uulnere profund;tur,prt,»umJubpmguts,mox crueta.

PuJluL adufttsftmttcs erumput.Cr antea depafces uicu, quod

tn broxtma repcns,nonfumma modo corports,Jedtnttma qno-

Je corrtptt. Gtnguu tjs cruoreftffundutur. Inftammatto ctrcd

tecur erumptt. Tormtna CT btltofiuomitmJequutur.Soportre^

tnor,^ urtn* dtfficuius accedtt , etfitgtdmfudorojjundttur.

Conftmtlia ettentuntm qut k Cactita nomtne, aut .Ampntstu-

na LmorfiJuntsadtmX t«c auxtltantur. Quare hocuenenu

prtuau dejcrtpttonemjortttum non eft,ne%

utjum eftdtgnum,

7uonUalto,enerecZprehedatur.^Drytnomor[ts

pu(t

«ftti doltres tnctdunt , prajerttm quadtluufantet emtfartum

Jubeji. Qmnetu erofto,tormmaque cofequuntur. ^Cb Hamor-

thoo tclts uehementes cruciam acctdunt , qut angujiacontra-

tldque corpora ex contmuo dolore reddut. ExpLaga ,coptoJu4

craor effintt,cr quacuque parte corports ctcatrixuLa]uertt,eA

frnwne emanat.Excremetaper aluum crueta eqctuntur, pro*

fiutnsquefanXuistn£lobos cott. ^C pulmoneJangume extuj-

ftunt,lrm uomtttones effuft,ftneremedto comortuntur

Qjtps

ntpfispercufittJoLtt^acnociflri^tumorpremit^tttsq^

ufque eoperunax,utfattartnopoftnt, acftne ulla mtercapeat-

rte excructetccrftpotupleno ore affattm trahant,tUicom ean^

demftttm relabuntur. Protnde toto habttu fimtlesfuntqs

,q"

antea potm nthtl haufertnt. Qjureproptercotmuamfittm, O

Prefter, <& Caufon, aut Dtffu Ppelui. ^fb Kairtce demor-

fts ukm dtUtatur , O» » tdm ac meens euadtt. Samcs cx eo

Page 797: Pedanii Dioscorides

LIBER SEXTVS. 779mu!td>C^ atra, cr malc olens, nonfecm aUjue tjs qu& ferpunt

ulceribM,expmtur.C€nchrimorfum,qui Ftpermo iZliufimtlis

fi,putr:du ulcwfiqmtur. Carnes antca,utm aquamter cutc>

prdtnmtdjcdcfiuunt.Lctharjro cornpiuntur, Cr ueterno prefii

fomnos captat.Era/ijhatns eos ?ocmorey intefimo^ icutno coloj^

cohfaftart antorcfi.

OjuPpe dijfetlis ipfisyocsfere partes corru-

pt£ repertuntur.^CCeralie percufiis locus attolhtur,cum duri-

ttapufiulofips.E plagafantcsprofiuitjnodo atra, modo paliidt-

oryfcdtoto concretu uaricojH* tntumcfctt. Gemtale intendttur,

ntens labatyoculoram calioo exoritur,dentque rigore difienti

tommortuntur.^b ^Afiidctclis,uulnu4 exiguumprorfm^qud

fiah adatla acu citra tumorem confftcitur.Sanguis extgupu illc

jutdcmfedater deftillat. Caliqo uelox ocuUs olmubit, labor in

totum corpHs multtplex,cmntno leuis cr nonfifte uoluptate co

fequitur.ldeo Ntcander perpulchre cectntt.\Xt uirpertt ahfijuc

lahore,mrens atque dtfcolor. Medwcris ftomacht dolor dffictt.

Fronsperpetuo reuellttur. Genx cotremtfcunt, quafifine fenfu

tnfomno uauLet:hos mors tollit,addia tnente ncn dilata. Erd

[rfratH* in libro,quede Medtcamtmbn* et Venenis codtdtt,dc

mcato Bafilfco fcite ita refert: Cu hafihfcM momordertt,uul-

nH6 adaurt colore effUutfcitAtacL in plurtmis2 q Vtr&s eiaculan

tur^comitesnoU ttafe habet. Tranfeuntes *&g admcdendi rd-

Uonem,prtmii,utficripoteritM communtbm differemnt.

Communis curatio in omnes i&us

mrulcntos. CAP.XXXIX.

NOMENCLATVRA.Crd. T/j KCMH 7toy lc0cX<^t fcfctztfa

Lat. Commums curattom omnes ittm urrukntos.

Itd. Cura generalt de/.cputure deglt animalt uclenoj£^tducr

Page 798: Pedanii Dioscorides

7 8o DTO SCORI DIS

Duerfm quidenfomne animalts tclum, ejuod mnc\

_ uibrat,onsfuttio conuemt.fugentem uero oportette

Tffejcd er ctbuntfumpftffe,Cr uino os ablutfj. "ojha e.

gimm olei in ore contmens,plagam exugat. Locm tfifeon

fouendtps, detndefcartf.candm. Sedidcufatla ahtmtmprime

mu

dnrm

;pedtt,quo utrofa matertesprofunao ettocetm

...rms,Cr feclto Jcarificattone lcnge potentt

Namqab us duopecuhartaprafidta fiunt : Vnum

e ioco tolhtur.-^hcrum^odetm renen,pars,qu* «dinterto

ragraffatur}cttm multo copsofoj/angutne excermtur.Quod J%

loimfec1tonemnonadmtttat,CucurbituUcnmlargior,Jiam-

ma adhend£lunt.Sed,am de u/honejupram rabtoJvrn mor-

fu dtferutmm. S, uero ,clapars,utpote cxtrcma,eamfetttonem

commode noftreffuat,pr*rerttmtnomamSerpcnttum

'*"

fcMW ^fiMsfcerajlx, fumkmnfrproculdubto^ ,

eff. CouententtorafuoraMcltsauxthajunt,qu* Fpitbcmata uo

cant.Imponaturfarmettttus ctnts,autficulnm,cumbxmojtj-

Utittofubaclm,£ar ,<?< acrtfaifamcto.Porrt,Cepx, et ^cum

modo minuttfitme cotrtta tllmuntur,mo£o crcmata uuinertbm

mijctuntur. Omnetum d,ffeB, galhnarumpu , cum max,mt

tepent,percuffo loco apphccntur.Nec defunt fu hifcey tan<n«m

d,fcordta fuadamnaturahpugnat,bm,uuntm rerum brnrn^

rattonem tmrcfaciRtmumfucrtt. Galhnxemmcahda

pr*Mtdfunt,argttmcnto,quaddctioratum mfignc utru

ciHM,o>artJjfi,maft*q<iefcmtnaeonfumant.Ite nonunqua

arenas Upillosj, mgiumej t dcuoraiosjtfhunt.Itaqmam-

mantk admott calore,adtmmJfmtm, ab tclaparte tmpctuea-

pejfens,exthen^fecumuenenumextgtt. ecme nfudm

^fcgjptofier,foieat.Cuf}uas ^egjpU}metnnt,o!lapic»para

tam hjkbent,& appeI vnfafctamctuncemm maxuneferper,

^tnmrus expauefcunt, tumproptcr fitcilegtj tempm, tum j

Page 799: Pedanii Dioscorides

IIB ER S £ X T V $. 7$i

fipdcisfimHiabditdjfteluncis& caucrnis> denfoj^ armrum ce-

jf>tte dehtefctint.Moie(iiGtma emm animalia,Cr

tia,^€eg^pii^sm camp^jerre cojueutt. Vbiergoaut tnp

dktpartem aham,morJum inuderunt,qtii adjuntfafctam

lamptcis conijaut>&femel aut tterum brachtum aut crmplumfupra uidnm obhgant,CT artitfime duo eprdjenttbm di-

firinguntjocumcijecantes^qua circumaBtvs eji laqueuSjpkem

?njhiidnt,cumque uuinwjatis exceptjje u:detur,iaqueum reJoU

Capisahjs^ fupra memoratis dhmunt. Pratcreaptx

hqutda cnmfaie trito,£?ftruente tihta,prsfentaneo eji auxi-

bofmgiter innouctur.Conuemt C~ Ccdrta, e^fmumcaprarum tx uiko decotlum. Locum aceto cahdo, CaUmintha in io~

tto,mansaqua,autactda muna decoBa >foueri ftlutare cfi.

Qjtmcuam non dejunt empidjira uehcmenttfitma, cr cahdifuma.quA P

renenumehcere,e\pugnarc,CrdiJcutere poffunt7

Cunfmcdtfunt,qua exfale,aut NttrOyStnapt, C^ Caihrye copo-

nuntur. De qutbus confeauenti r ent traciandum. Erafijiratm

autc no tniufta rcvrchen/ione eos inceftt, qut tncoqnitas ad huc

xfumfacuhatesccnjcripjeruntjut Elephattfel, CrocodiUueJi

gtancouaj^ Teftudtms^cr confimtha.Naiutuuatia qtiddah-

tern tradidiffe utdentur3 piane in hxcJoLinctdenttbti* tmpojue

runt. Qjiarc taha deuttandajnnt3cum dijfoie, mftregtafacuUtate> perueftgari pcfmt: nc^ quo nojira fides tjs ob/irtngatur,

Jrequenu objcruattone >fkjficiens experimentum prasltterint.

. Qud aut adcommunem omnium ujum perttnent : qudtf factie

Juppcditari, & ommbuta Serpente percufts>auxthum ferre

queunt,Jub:\ingcnda utdentur. Intuhw ttaque> O* Ertca, CT~*JiragaUs,cum accto pota,contra oesjerpcnttu morjm auxt-

hantur. Itcm Eitumen,~s utrentes pLuamptocc s,ct Pahurtdc(o8um t raa ^Ar: olochrje y et Erjngij,

decccldettamLautibaccx,^ dcnor. £> PtperJ largiwe/na-

tum,

Page 800: Pedanii Dioscorides

ySt DIOSCORIDIStum, %(tU^<&tethutn3 cr CycUmtmts comd Porrorum priud-

ttm ex pxne,dUt ^cihum, aut Capejdijdment.t^ (juxm dcerrt-

ma. Origdni decotlum cum umo potum, Famcuu,Ptticgij, i tU

tninthdyPorrornmtrjiicctiSjCum meiie deforptm. Hdc futde a

pUntis conjutruntm: ^fb animantibtu uerd quadxm uttuter

fetifoient. GaUinaceorum eerebclL m cibo, Leportnum codgu-

Ittmcumumo^tidemCafiorijjextans. Tefiesmxrtna Tefiudi'

nkjumpti muhum prodejfe traduntur . MujieUJdle mueterx

ta tnter auxtltaria medicamenta eft.Commenddtur mpnnm

exentcrdtd,qu& Jaieficcefcem inueteratur : ex qua btn -ra-

chmas cttm utno btbtfejatis efi.Seddefimphctbm^uadarijo-

lent hdBenm.Percufits a Serpenteprodeft ahti detccitcdiffuut

fudor3urmd copiosc reddita.Smt cr compofiu <jiudxmpotio-

nes,<jU£miraremcdtdpolltceritrdduntur,ut& OfijCrMy-

rhtftnguh oboih Piperisfntitcum. Ea Meiie cxciptuntur, &mJldr ^iegyptufdbdddnturcum uinoMidemJyUefiris ^ttdje-

mtntst Gith, Cumint ^eihtoputt^frfioiochu,Gdibdni,Jtngit

lorttmpdresportiones trtu, CT cum Erucajucco Jubdtld,dige-

runturm pdfltllos,<jiu drdchmdpondm dquent. Ddnturcxtjs

term cydthi cum mno.Hdc hdbttt it communtbm a.txtif <\**

dicerem.Dcpecuhdrtbm rcmedijs contra bcftus^u* itenend ut

hrdntiConJe^ucnter efi dicendum.

Peculiaria remedia virulentorum

ictuum. CAP- X L»NOME N CLATVR.A.

r. tJUct Stoersnia ray va UfbXu-j M%HIdt.Pecuuxt.x remedid mruientorum iduum.

Ita. Curaftectdie de i morfi

de f*/ antmdit ue-

lenofi.

fnter

Page 801: Pedanii Dioscorides

LIBER S E XT V $. ?S$

Nterfcricntium VenenaiorunotM mhdde Vefjis W^Apt*hiit articuUtim congefiimtu> quodcoff>tcu& omntht*

CT mhdexceUensaut notatu dtgnumm )m ohferuarctur:mter

remedtu tameny earum memmtffe nonfuttaltenum t Igttur ad-

uerfiu utrarumj^ ittw prodefi tUtta Malua , cr Hordeaceafa-

rma cum aceto,Ftculneum Ucm uulnws tnfiiUatu : k murta,aut

rnaris aquafotm. phalangtoru tElihm Ficulneu ctnere^adteSlo

fxle trito et utno,tmponere oportet, aut raAicef) luefiris Vunicx

quam tcnutfime trtta,aut artftolochta, cum Hordetfartna £?*

acetojnhaEiam. vkera aqua maru prohieda,aut ^iptafirt de<*

coclojoltaj. ewjdem tUinenda. Lauacrtt pcrpetim utedum, C?~

proptnandum ^throtontJemeny^Anifum y^frtftolochtam, Ct-

ierfylucfire,Cumtnum ^Xethtoptcum^Cedrtdes trttas, platani

corttcem.c^ Trtfolta herhafemen. Prtuattm autem,finoulo-

rum ex tjs hinat drachmas dare , cum umt hemina conuemU

JtcmAfjricdfruflws, cr chamapttyos, C^ umdium Cuprcfii

fiUuUrum decoflum , admtfio utno. Sunt qutfluutattlts Cancri

rxprefitfuccum, cum Ufle , afumpto ^fptjjemtne , conjefiim

molejfys Lherareprodant. SiScolopcrulra morfum tnfixtt Jalqu7xieutfttmetritmexacetouulncrt wffergedua aut P\Utajyl-

uej}r;<fi4perponcnda. Loch6 actda murta efifouedua, Danda tn

fotu ^Crtfiolochta cm utno.autSerptUumy aut CaUmtntha, aut

I{utafj lucftris. Percufii* afcorptone , pjentt eji auxilio Ftculn

Ucm uulnua infttUatu. ScorptH* ipfe qut tclii uthramt, \rttm,CTpcrcuffo loco impofitU6,fu£pUga remeduefi,»h cacaquadamnaturaru (ut coftat) dtfcordia.qu*. ^Anttpaihia appeUai. Pr*~

tcrea tritm CT tmpofttu* cufale^ Umfemtne et ^ilth*a,Scor~

fuu couentt.Sulphur tgneno expertu, reftna Terehtnthtna ex*

ccptum, QT empUftrt modo adicclti auxthat : tttde Galhanum

*dsplenqformadu£lu,&* CaUmmth.x qua trttatUin

fartna hordet tn utno parata , m deccflo RhU. Semen Trtfoltd

herh*

Page 802: Pedanii Dioscorides

^S+ DIOSCORIDISherfa tfitmhCr fOtlnerj mtetlum cpttuLtur.HdCdddffeclu

lorum pertmenU Pofth*c qukm ejjicaafim» fottombm ute

&Cmufmodtfm ^n^lockd^djertimcorumbmdm

chmd cu m,w,t*fd Cettana,^ Pulegmmdecfum^**-

Ldun muco mmcro trtU,Cr CdLmmtha cu pofcaw qua **-

cnoplre dfcoaui Jekt. Cuprejf» cum umo,VP^U^cm

fucco utcndum.Efjicax eftpotmTYifoIy.cr Oam.femenM-

ium dutem ommum utcem penjat , idg* Luacn u^ .«***

fuior , CT diluu utmpottones. Et fm manna paftmaca tatur,

nftruntur,q

LtemSedrdronomaiexatd/u.yuiw ' i .

„«.,««J*,»' «hd*fi,m.s,d^'M l"umCZ; m-Jeflpaum

>«««-»«/•'" "'" fSX

Cr Tyrlthrim cm umo erd-l-W" ««***

Mfmt am burmmm monumenmtMrun,,<"!"'»'',

Janjmmm *fi«,Sm commod, U,. 02"»h'»°n"*

do,mmnumMnt.-» d,,nux., «»>«*' f"*™°""''

^tln .flimr*»,tmmfimmm ahm txuhmu,mfifr^

MmVMtmfim,, ttmfiaimu&mfiN*. S,np"»

Page 803: Pedanii Dioscorides

C HALC OGRAPHVSLcctori. S.

^l N tibi Lcctor , plantarum quaf-

da Iconcs , numcro tnginta , quas

%vltra priorcs omncs,ad natmamcffigicm proximcacccdctcs^fum-

ma fidcac diligcntia,nuncprimum c.Tlaui-

mus.Earumcxcmplarna&ifumusopcrala-.cobi Dalcchampi) y Lugduncnfis mcdici do-ftifsimi, qui non fcgncmm ca rc opcram du-dum nauauit. Ha^c tc idco monitum volu-

mus , vt fi quid cx his commodi

cognofcas. Xquc tui ftudiofos cti<

Ee

Page 804: Pedanii Dioscorides

ICONES, NVMERO TRIGIN* T A , STIRPIVM NONUVM DE-

liniitai um,quarum vircs kn hoc Diofco-t

jidis Ubro cxprcfTac funt,vt cx li-

bris &r capitibu* annou-tis patcoit.

MEVM. TEREBINTHVS.

libropnmo

Cap. III.

Libroprimo.

Cap. LXXV.

Page 805: Pedanii Dioscorides

CISTVS HYPOCAMPVS.

•Libroprimo.

Cap. CIX.

Librofccundo.

C ap. IL

Et z

Page 806: Pedanii Dioscorides

ASTACVS MA-IUNV5.

ORNITHO-GALON.

JLibrofccundo

Cap. IX.

Librofccundo.

Cap.CXXXVIII

Page 807: Pedanii Dioscorides

PTARMI-C A.

CYCLAMINOMvnuofolio.

Librofccundo.

Cap. CLIIII,

Librofccundo.

Cap. CLVII.

Ee *

Page 808: Pedanii Dioscorides

TRAGACANTHA,

RVTA SYLVESTRIS.

Librotcrtio.

Cap. XX.

Librotcrtio.

Cap.XLIlH

Page 809: Pedanii Dioscorides

PVLEGIVM* SESELl A£-thiioplcum*

Libro tcrtio.

Cap.XXX.

Lifero tertia

Cap. LL

Ee 4.

Page 810: Pedanii Dioscorides

AMBROSIA. HEMEROCAL-LES.

Libro tertio.

»

Cap. C IX.

Librotertio.

Cap. CXVII

Page 811: Pedanii Dioscorides

PHYLLONThclygonon.

HEMIONI-TIS.

Libro tcrtio.

C*P- C X X.

Libro tcrtio.

C ap. C X X I X.

£c $

Page 812: Pedanii Dioscorides

IIBANOTISSTERILIS.

LONCHITISPRIOR.

Libro tcrtio. Libro tcrtio.

Cap. L X X. CaP . cxxxvm.

Page 813: Pedanii Dioscorides

CHRYSOCO-M E

.

ARCTION'*

Libro quarto.

Cap. XLV.

Libroquarto

Cap. X C I.

Page 814: Pedanii Dioscorides

H E L L £ B ORINE.

CACALIA-

Libroquarto.

Cap.XCIIII

Libroquarto-

Cap. CVIII

Page 815: Pedanii Dioscorides

N ARCISSIduogencra*

NARCISSVSLutcus.

Librocjuarto.

Cap. CXLII

/

Libro quarto.

Cap. CXLII.

Page 816: Pedanii Dioscorides

CKAMESICE. CHAMELEA

Libroquarto

Cap. C LL

Libroquarto.

Cap. C LIIL

Page 817: Pedanii Dioscorides

THYMELEA.

ARVNDO SACCHARATA.

Libroquarto*

Cap. CLIIII.

Page 818: Pedanii Dioscorides

GRAMINISi.gcnus»

Libro quarto-

Cap. XXVI

GRAMINIS2.eciuis.

r

Libroquarto.

Cap. XXVI

!

Page 819: Pedanii Dioscorides

L I B E R SEXTVS. 78f

fum imprc(Sit,fimttm caprinumcumutno,ftudiose impofitum

opitutatur.ltem LaurM,<Cr ^Ahrotonum, Cr GalbahumSplc

nij locofuperiettum^ ZT Ortganum uiridc inditum. Pullt gatli-

narum difccrptt,^ cofefiim admoti.Eruifanna uinofubafta.

Kadtcis cortex ufque eo tufu6,utmpuluerem folutw abeaty CT

SalLt tofta, detrnum cham&melum^ Hordeacedfartn£ cata*

plafma in aceto mulfo pr&paratmn :fedlocti6 ante co calidofo-

ucatur.Hxc loco imponuntur.Contra ViperinostEltts I{ubu6 ch

umoprodeft, ^cliqut^Anchufamtenmfottoconftantem auxi*

hariprodunt. Leponni coaguhm utno terni oboli btbuntur, CrPorraceifuca hemirutin mero, Crfohoru ^Aptafirifuccm CrJylueftris %uta,Hac in umopotari deberit. Vinumfrequeter bt-

bendum,^cdta mandenda,<y CdpdyC? Porrtrccentes,fatfa-

mentaacerrtma.o^opipara.Stmpliciah^cfunt. Percufaa Vi

pera praclare auxiliatur medicamentum,quod Myrrh&, Pipc-

r'u,Cafiorif,fions Vortulacjifemimsa ydimtdio acetabulo con-

fiat. H£c omnia in Crctico paffo teruntur, auttn alio probato.

Eraftftratu4 in co Iibro, m§t Jlvvafil&y, ideft^de utnbm.infcri

btturjplcraque alia tradidity qux tctis a Vipcra auxihumferre

pojfunt. De ^sCmphisb&na mentioncm hoc tocofecimit4,quonia

fere remcdtjs ad Viperaifcriptis, percufstab ea admuanfeleat.

^fDrjtno tctis, conucntt ^friftolochia cum umopota> trtfoliu

hcrba, radix HaftuU regu fimditer affumpta, Cr fructut ex

omm Qjtercns genere. Tufdtlhcisradtces^Crilhupartt itt&

auxihantnr. H&morrhoi Dtpfadisd^ morftu^uelutimmedicabi-

U$,4 plcnfque matorum dcplorati rehnquebantur. Ouarefi

pecuhanbm conira Dipfadcm remedtjs egeamxs, comunta ex-

persrt operaprettum erti,protinx* autemfcarificatione uii, ufiio

ncmfiicere, o~fi tocm pauatur, extremoruamputatione opmcrit : confequenter quam acerrtma cataplafmata admouere, de

qutbttsfepcnumcro dixtmus.Ncc mcfugtt,acres abos?maxime

D d afalfa

Page 820: Pedanii Dioscorides

?%6 DIOSCORIDISkfdifdmentis,utties ejfe, Meraca pottones c* lauacrd profunt,

(jh£fubtnde tnterieBo breuijfdctodffumendafunt, pnujejukm

morbtgenm emerfertt,quofemei trrumpente, opem ferre non

poteft uild medm opera. In ttlu Hamorrhoi eddem projunt. In-

Jitper cju& in commune opitulantur, tttfcdrtficdUones, ufftones,

acres ctbt, merdctpottts, Cr qua nunc tn Diffdde defniutmm.

Qumetiam decotld uttisfoltd, CT cum Metle trttd. St morfum

Ndtrtx adegtt,prodeft Ortgdnum trttum,Cr dqud fubdtlum,

itxiutdcum oleo tndita, dut ^AnftolochiA cortex, dut Querna

rddtx mtnuttm contrttd, CT Hordetfdrma,cum aqud er Mel-

le colhqudtd. Btbuntur ettdm btna^Crts~iolochiadrdchma,tn

fotionepofca,cydthis duobmjetnceps Mdrrifyfuccm,ueide-

coSium dlterim cum utno. Faum recens ddtur tn aceto. Morfts

k CenchridtoduxiltdturLdtlucafriSmcumLtnifemine tlltt-

tm,CrSdtureiatrttd,eyJylueffris tyttd, crSerpylium cum

duabm HdttuL regta drdchmts, Cr tnbm utm cydthts, dut

^frtftoiochta rddtx. Item Cdrdamomum et Genttdnd.St Ce-

rdftespercufrtt,cttd pdrtis dmputatiofttffrdgdtur.Qjtare ftne

mord tcldmpdrtem amputdre,autJcatpro confefttm orcunade-

re.cr usftmilta confequi oportet. Vrentid tnfuper reitquusdd-

mouenddftcjuidem Ftrm hocueneno Bdftitjctftmile eft.Its <jut

ab ^cjftdefertuntur, quade Cerafiefcrtptafunt, auxtltd ddrt

debent. Ndm uenenum hoc ,quemadmodum Baftlifct,

aut Sanguis bubulm celerrtme tn artenjsfan-

gutnem cogtt. ^cd Bdftitfd morfum, ut

Erdftfiratm author eft,duxtltdtur

ortj drdchmd tn utnopo-

,ttem Pdpdueritjuccm,

$Buum

fe habent.

TrtA

Page 821: Pedanii Dioscorides

TtiBER SETtT V i. ***

Kta h&ccapita nihtlumfeparanda duximus3quodnot&> commii

nifque curaito demorfuumfeu vtrulentorum i£luum 3in ide ff>e-

flare videantttr. ?orrb venenum omne 3aut eflfumme acuttftimumi&defperati prolnde remedu',quodq; induas yeltres horas hominem con-

ftctat,quale eft Aff>tdisfurd£ 3& Ceraft* venenu. Secundu ah hocgra-

dum obtinet, quod mortem , ad fummum , in btduum protelat. Ter-

tium,quode fui velfumeniis natura 3perniticm productt.Jdaute mul-tas ob caufas obmmt 3 eis qui naturas rerum noucre, non ignotas. Et in

genus 3vt venenata 3vel homines 3ab anni tempore3 cali teperie, cbrporn

habitudtnemfumpferint,mortem 3& iUafubttam veltardam inferetz

& tstt.patientur.Siquideminter Aft>ides 3famin£ maribus nocetioresi

tuuenes 3quam fenes:grofti3quam graciles . Qjtiin ficcis, monttbus > jbi-

netis3&faxofts babttant>velocius occident, ijs qui in humidts, palutiri

bus3& littoraltbus degunt. Qjti etientem & meridiem incolunt ,fe-

ptentrionibuspernicioftores:fameltci 3quamfaturi:irritati y quaquteti:

*ftate3quamvere.Nonfectis venenum3non pertnde m hommem pene-trauerit 3qutftrtCltsf\t meatibus& vents^atquein eum3 quilargas habeat & apertas* Entmuero id ferpentium figtdttatem non coargutt,

quod vere tn catternis reperiantur3 Cfubter faxa, vt viperx 3 ad m-mobilttatem &fenfu* priuationemcongelaU.Uam vtftguuquod in

demorfts corportbus prouentt3ab alio non exisxtt* quam ex amiffo calo^

re naturahjqui a veneno vtclus eft : part ratione3ferpentes fttgtdi na-tura nonfunt,quantumu\s vere tmmobtles cernanturipqmdem id nonaliam ob caufam cont ingit3quam quodft-'tgus 3eorum natura, qus. cali-

dtfttma eft3aduerfetur. Nec dtftimtlt occaftone3ptfces naturafttgtdiy ex-tratti abaqua congelafcunt 3nempe quodfut contrariam 3 aer'ts naturatolerarenon queant. Jdeoyfitvt \efp& y qutcaltd* *y ftcctfunt, ye-re mortantur.Enmiuero cum ortsfuf\io ad venenati& iclum& mor-fumproftt,ea tamen cautio adhtbenda 3 ne qutfugent3 quoquo paclo osexulceratum babeant 3Modernue[t Gallin^ podtcem morfut infutlumapponere, & fubindi m defecla locum recentem fubftnuere. QjtintaeffcntiaThertacalts Matthtoli, oleumq; inucntionis eiufde, prxcelletiter,

veladntElum oculi,venemnatura & potenttaexigut. Vr&tareafum-tnopere arcendus afomno £ger,mq; omnesvenenatorumorfus, demptaAjpide, prodeft calx vtuaMeo& melli indtta 3 ad emplaslri formam.Kecettores ElLeboritmgriradictbHsftuftulatim tnctfts,ftusia in morfutn

inftgunt.Serpentarta cochlearts menfuraepota, & inctbufumpta,qui~

bufuis venenatorum morftbus auxtliabttur. q«x e Malta ajfcrtur ter~

rajO* Lemma,tnvencna profciunt.C&tcrum prudens& erudttm me+

Dd z dicm

Page 822: Pedanii Dioscorides

7 SS DTOSCORIDISfmplktum qus. m hanc rem qumque ftipertortuus ae mtamna»

•tia libris, pr&fcnptafunt, deletlum non ignorabtt ,quay arte&

<fi

<ft

ifitt, & confundi, CT poj

:dtzredior.Ad\(f:*>um

•nftermsfuperpofu

:to,0" aquafmut

fca trita,a1*<••'" tUtU,aoiorcm ioui.<u,w» .

UflbpiUum, Syfmbrtttm. ?lalangior»mremc Prvt

mUn ... & U8*** & medici,eafgtUttm perqutr

ra-s Oph,oclenes,tas mtelltgtt, qu* vencno adeo ktbabfi

mlerpentes confaant. E* totos pcpulos^tanta coptat

i futs ledtbus exegerunt,q«od A rUt*conttgijjeftrtbtt Ibt

fttti.Vifjctl

Jrtorem partem tmedtmt . 1 n hutus morlum prodeft un« cumact-

t0 tl«<,Sad?»lcgtnmepot»m,»^f^~2£Scorptonem i««*t,ptt»m Serpylli dtc a»m

;radtasf^^&

boflquodetiamtprumncens&crudumQnpot»)^J ?

m prafentanei leuat , Cocblea hortenfts trtta cum tefta

jfii

Vaftnactjernen. Oleumfc

<fi

Xtt!cttdraii?mxpo,iaere m ™«. . «j» *— - . .

Iol,aLa»rt,n*Lepataaddrachm*pondt«.,nV,per*,a«Xttiat«r

Mtum copiose aft»m , ab coq;merac, Ut.oris t^ h ^ngemoU«m

efttart .& meracum h,ber*. Zamtt q«* momordtt Vtpera,ca«da<?

iapttepr,ctfts,coc\aqut ang«tU m modum,tfttata;agr»m tx,mttj»b-

iLt.Venenum Jperapartter attrahet ,f,praafum caput ,parsyU

qua collo adgl»ttnat»r,plag*apphunt»r.Uetiam thaunt dtglabra-

u **\hnartmfedes,adj«aioncmqutvtdia»m efifuferpoftta. Yrode-

ritper ambitum inafafcalptUo plaga , m eafoUorum Vraxmt f»ce*

m

indere,e»ndemque tgropotandum ojjtrrt,ltem Echtffuccus tpjay **•

bamorfuifupcrpofta. Ampht*b*na,»m t^us ha»dm»lt»ma\ tjpa-

rum iBtbm dtftat,ideoq;partbm tneas remedtjs ytcndum.Vpmt ra<tt-

(»m Quercuum auoL,btc»bttaUsf»nt,farClt , ,ncejjus tardtJg^tjperrimts toto corpore armati. Zadem quaViperts remedutajperrimistotocorporearmati.t.adtm quai ipn» •*»"» 'J

acadenti»m proporttone. Htmorrhois , q»od nomtne exprtmtt:txje

„ ,.-.. .,_.. 1 *-. .„,.,.,, i,.„„., em.UnrttiBtm txtrudtt.Jangtanem

Page 823: Pedanii Dioscorides

LIBER SEXTVS. 7S9

Buic malo medicantur ante fangutnolentam vrinam yCOpiofus Attjj

efus->vu& pajja cum panejargior lympbati vini potio , quamfubdltta

fubfequaturvomittts. Morfura locmfrigtdaelHitur.veficaquefpongta,

caltdamttnclafouetur. A Dtpfade emorfisyeadem quaa Viperaconue-

ntunt. Cberfydra inde ncmen acceptt, quod primum inaquaviuens:

Hydr& & Natrtcii nomen habeat 3cumm terram prodit , iam Cberfy-

drayocatur. lnfalfis veneni natura inficnatur, eoque amplius crefctt,

quo magts td animantU tn terra degerit.rffigies Cbcrfydra haudaha,

quampufllo Ajpiditerreftrt,nift quod^racilius babet collumAn Cher-

fydram commumbm vtendum remedus : tbertacalibtifqne antidotis*mfpecicm Cuprefi:& Myrti baccarum ytriufquc drachma vna,fiatpo-

tio cum Mulfb,aut Melle Rofaceo. Oleum calce viua&fimilibm infpifi

fetur9& pldg* immittatur.Cencbridium/tta nuncupatum,quod luteis

maculis.nranorum Milueffigie^idCenchron Gracivocani) acfiminu-

ta ejjent puncltuncuU , diftmclum habeat corpiis. Ceraftes Afiicanum

virulentum:& prafcntanea mortis morfn , duobus infionte (Cochlea~

rum figura^) cornibm armatur : vnim& duorttm aliquando cubito-

rum : ventre fquamis compaclilibm infarclo , quetsferpendo perfirept-

tat ,folli< tn morem : tranfuerfum graditur. JKeger innonum diem mtorment'u:& expetita morte.quam tandem affequitur,perdurat. Ea-dem m nondum confirmato malo, qua in Vipera remedia: Ajpidis tria

funtgcnera. Vtyas,a fputo qttod tn homtmmfpiris conuoluens fefe eia~

culatur. Cberjxus quod terrx adglutineturmon altbi viuens : Cheltdo-

nm : quod htrimdinumm morem :fupra nigricansfitanferne albefcat.

lnajpidefalutt<fignum ,fi Centaurea epota non euomatur. Siquidem

yomitu reddita 9 mort'u indicium eft. V eneno iam totum occupante cor-

pm conueniet AlUum tritum cum xjtho ,ad naufeam& yomitum cpo-

tum> aut Opopanacum cum vtno lymphatofumptum. A vomitu , an-ttdota Tbertacalta,& nihtl non agendum>quo ager afomno arceatur.

BafiLfim bommem,atomne antmantt<genusyViutis ,folo vifu &fibUaconficif.mortuus^attaclu interimtt. Sibdoferpenttum omnegenus exi-

git : nonferpit > at fubreclus medta vtagradttur. Quocunque loco dc-

gat.pUnta.s& herbxs omnes deficcat, nonfolo tat}u:fedettam afflatu.

Laptdes vt nuttua commtnuit . Cum hoc tamen tam pefttfico animali

MufttUa confiigit : hofteque conficlo foetom tabe yipja commoritur.

Hatf<.nus pejhmximus quodccmpendtoin Dioftoridem perfcribendum

vifumeft. rlom negottofi argutulo leilori ftyllum deprefiijfe videor

fctat me rudwrtbus nonconfHmmatt< doflrin* vtris , bxcjcrtpfiffe. Nec

pudutt quj m< tUtf aptarcm : & ad legendum atque adeb memorta di-

Vd 3 fcendum

Page 824: Pedanii Dioscorides

*$o DlOSC. L I B- SEXTVS.fcendum Viofcoridem accenderem crafiiufcule yinum meUatum : &Aquam mellatam : quopiam loci pr^mbere: cum Latinis Viu\jum y&Aquam mulfam potuifiemdtjcemere:fimde quiJpiam nutriubu,sfaclt

hcla alumnorum^ocabuU procacius obgar

>fi

uttlata& defafla alumnorum vocabi

<td mterra& fohda prohyuenda confi

tfultto > maiora aujuro ,fi tantula b^c .

fmis Lihrifexti Dwfcondis*

Excudebat Vicnnae

Balthazar Ar-noullct.

Page 825: Pedanii Dioscorides

J

j -cts-tv-c u>'V*

an*/v :t<}> 0&S«4-s

f>a££t\)<A e<*l

t/*.*«Aja4±* n&v-t

y C t

)

ouk±al+<*r>vXA M »?« //!*/»•, ***&*& ©4