pertemuan ke 3 sifat-sifat fisik tanah
TRANSCRIPT
PERTEMUAN KE 3
SIFAT-SIFAT FISIK TANAH
MEKANIKA TANAH 1TKS 21212
Disusun oleh:
Tim KBK Geoteknik
Prodi Teknik Sipil FT UNSLab. Mekanika Tanah FT UNS, Jl Ir Sutami 36 a Surakarta
Sifat-sifat tanah meliputi
1. Sifat sifat fisik
2. Sifat mekanik
3. Sifat hidrolik
Sifat-sifat ini sangat tergantung pada berbagai factor spt:
Mineralogy, water content, void ratio, soil structure, pore fluid
characteristics (Ion concentration, valancy of ion , dielectric
constant), temperature, drainage condition, strain rate, umur, dll
CATATAN: Pada Pertemuan kali ini hanya dibahas sifat-sifat fisik tanah
Apa itu sifat-sifat fisik tanah?
Sifat fisik adalah sifat yang mengidentifikasikan
JENIS dan KONDISI tanah secara fisik
Diantaranya adalah: warna, texture, ukuran,
berat jenis, porositas,angka pori, kepadatan,
kadar air, derajat kejenuhan, dan konsistensi.
Vs
Vw
Va
VolumeWater
Gas
Ws
Ww
Wa
Weight
Solid
Water
Gas
Solid
Bulk of soil Fase Diagram
MODEL
DIAGRAM FASE TANAH
Hubungan Antar Fase
100%vVn
V
v
s
Ve
V
1
ne
n
1
en
e
6
Sistem Multi Fase:
Hubungan antar fase
Porositas, n: Angka pori (void ratio):
Hubungan antara porositas dan angka pori:
Derajat Kejenuhan, S:
100%w
v
VS
V
HUBUNGAN g, e, w, Gs
HUBUNGAN g, n, w
UJI SIFAT-SIFAT INDEX
1. UJI KADAR AIR
2. UJI BERAT JENIS SPECIFIC
3. UJI BERAT ISI
4. UJI DISTRIBUSI UKURAN PARTIKEL
5. UJI BATAS-BATAS KONSISTENSI
6. UJI KEPADATAN RELATIF
Standar Uji lab untuk sifat indeks
Jenis Uji Tanah Standar
SNI ASTM BS Aust. Stdr
Kadar air 1965-2008 D 2216 - 05 BS 1377:1975
Test 1 (A)
AS 1289.2.1.1-
2005
Berat isi 03-3637-
19941377:1967 Test
5 (B)
Berat jenis 1964-2008 D 854 -06
Batas plastis dan
indeks plastis
1966-2008 D 4318 - 05 Test 2 (A) (B),
(C), 3
Batas cair 1967-2008 D 4318 - 05 Test 2 (A) (B),
(C), 3
Analisis butiran 03-1968-
1990
D 422 BS 1377:1975
Test 7
Hidrometer 3423-2008 D422 AS 2026-2003
1. KADAR AIR
Kadar air adalah perbandingan berat
tanah kering yang dikandung dalam
sampel
Dimana Ww = berat air, Ws = berat
tanah kering
W =
Hampir semua pengujian mekanika
tanah memerlukan data kadar air
Prilaku mekanis tanah tertentu
sangat bergantung pada kadar air
2. BERAT ISI TANAH
Berat isi adalah perbandingan berat
tanah asli terhadap volumenya.
Umumnya digunakan satuan g/cm3,.
Di lapangan umumnya digunakan
satuan kN/m3 atau ton/m3
1. Specific gravity (Gs) merupakan salah satu
parameter tanah yang mempengaruhi sifat-
sifat indeks tanah lain
2. Specific gravity digunakan sebagai salah satu
parameter untuk menganalisis gradasi tanah,
berat isi, dll
3. UJI BERAT JENIS
DEFINISI
Specific gravity adalah perbandingan antara
berat isi butir tanah dengan berat isi air .
Dengan kata lain, adalah perbandingan antara
berat butir dengan berat air pada volume yang
sama.
ILUSTRASI
ILUSTRASI BERAT JENIS
Berat solid di udara Berat solid di air
𝐺𝑠 =𝑊1
𝑊1 −𝑊2
ILUSTRASI
Typical Gs beberapa Jenis Tanah
Apabila data data tanah terutama berat jenis (Gs), kadar air (w), dan berat isi (g), sudah diketahui,
MAKA
sifat-sifat fisik tanah yang lain seperti porositas, angka pori, kepadatan dan lain-lain akan mudah diketahui dengan menggunakan ilustrasi diagram
fase diatas
RELATIONSHIP SUMMARY
DAFTAR PUSTAKA
Das, Braja M., Endah, Noor, Mochtar, Indrasurya B. 1985.
Mekanika Tanah (Prinsip-prinsip Rekayasa Geoteknis) Jilid 1.
Jakarta: Erlangga
AKHIR PERTEMUAN KE 3
Tim KBK Geoteknik
Prodi Teknik Sipil UNS