NHÀ XUT BN TÔN GIÁO PL 2550 - DL 2006
Pht Hc Ph Thông
Mc Lc
QUYN 1
Khóa Th Nht Chú trng v Nhn tha Pht giáo (10 bài)
Khóa Th Hai Chú trng v Thiên tha Pht giáo (10 bài)
Khóa Th Ba
Chú trng v Thinh vn tha Pht giáo (10 bài)
Khóa Th T
Chú trng v Duyên giác tha và B tát tha Pht giáo (10 bài)
QUYN 2
Khóa Th Nm
Lch s truyn bá Pht giáo, 10 Tôn phái và v tr,
nhn sanh (10 bài)
Khóa Th By
Khóa Th Tám
QUYN 3
Khóa Th Mi Hai Kinh Kim Cang và Tâm Kinh
--- o0o ---
Li Nói Ðu
Ðo Pht truyn vào Vit Nam ta ã trên 15 th k cho nên phn ông dân chúng nc
ta là tín Ðo Pht. Dân chúng thng nói "Ðo Pht là o ca ông bà", hay "Nhà nào có t hng, u là tín o Pht c...". K v s lng thì tín Pht Giáo Vit Nam tht
là ông o; nhng xét v phn phm, thì chúng ta cha có th lc quan c.
Tình trng phm ít, lng nhiu y phát sinh vì nhiu nguyên-nhân phc tp:
- Có ngi theo o Pht vì truyn-thng ca ông cha (ông cha theo Ðo Pht, nên con cháu cng theo).
- Có ngi theo o Pht vì cm-tình i vi thân bng quyn thuc, hay i vi cái Ðo ã chia s nhng phút vui bun, thnh suy ca t nc.
- Có ngi theo o Pht, vì mong cu c tai qua nn khi, hay cu ca, cu con v.v...
Pht Hc Ph Thông – HT. Thích Thin Hoa
Ngày nay, vn bit có mt s ông tín ã hiu úng giá tr cao siêu và li ích rng ln ca Ðo Pht, nhng cái s y không phi là a s, nu em so vi cái khi tín hiu
Ðo mt cách nông cn, hay sai lc nói trên.
Vì không hiu mt cách thu áo Ðo Pht, nên lòng tin không c chc chn. Mi khi gp mt lý thuyt nào l, mt tôn giáo nào mi, thì h ùa hòa tin theo, nh cây thiu r
cái, gió thi phía nào thì ngã rp theo phía y, tht áng bun thng.
Tình trng bun thng y có th b cu c, nu chúng ta có mt chng trình dy Pht Pháp bng ch Vit. Dân tc ta là ngi Vit, t Vit, n cm Vit, nói ting Vit,
mà kinh sách bng ch ngoi quc; c pho trit lý cao sâu ca Ðo Pht cn còn nm nguyên trong 3 tng ch Hán, th hi có my ai c c? Nh th thì bo tín làm sao hiu bit
giáo lý cao sâu ca Ðo Pht và lòng tin làm sao vng chc cho c?
Nóng lòng vì tình cnh y, chúng tôi bo dn và c gng son ra chng trình "Pht Hc Ph Thông" này, mong giúp tín mau hiu giáo lý, thy c ch quí báu ca Ðo,
cho lòng tin c chn chánh và vng bn.
Chúng tôi t bit mình c bc tài s, cha kh nng làm vic v i này. Nhng nu do d và nhún nhng mãi, ri sut i cng chng làm c vic gì. Chi bng c c gng
hy sinh p trc con ng t, cho các bc có tài c sau này sa cha li, ri cán á và tráng nha.
Chng trình "Pht Hc Ph Thông" có mc ích xây dng cho tín có cn bn giáo lý, hiu bit Pht pháp t thp n cao, ly Ng Tha Pht Giáo làm nn tng.
T khóa th nht n khóa th t, chúng tôi ã son ht Ng Tha Pht Giáo. Khi tín ã hiu giáo lý cn bn nói trên ri các khóa sau, chúng tôi s m thêm b rng và xây
thêm b cao ca tòa nhà Pht Giáo. T khóa th V n khóa th XII, tín s tun t hc v Ði cng Kinh Lng Nghiêm, Viên Giác, Duy Thc Lun và Kim Cang, Tâm Kinh.
Chng trình này, chúng tôi ã son t nm 1953 n nay và ã xut bn thành tp, t tp Pht Hc Ph Thông th nht cho n tp Pht Hc Ph Thông th 12.
Công vic trên ây là c mt gánh nng, mà ng li dài, chúng tôi khn thit yêu cu nhng v nhit tâm vì o, t quý v i c Tng Già cho n các hàng C S, k công
ngi ca tip sc vi chúng tôi (hoc giúp sáng kin, tài liu hay tài chánh), cùng nhau xây dng cho hoàn b mt chng trình Hong Pháp nc nhà, hu b cu nhng khuyt im
và dp b nhng tình t trong Ðo Pht t trc n nay.
Chúng tôi chm dt trong s tin tng lòng nhit thành vì Ðo ca quý v c gi xa gn.
Thích Thin Hoa
Pht Hc Ph Thông – HT. Thích Thin Hoa
Chân thành cm n o hu Tâm Diu ã gi tng phiên bn in t tp sách này ( Trang nhà Qung c, 02/2002)
Khóa Th Nht
Mc Lc
Bài Th 1 -Ðo Pht Bài Th 2 -Lc S Ðc Pht Thích Ca (t giáng sinh n thành o) Bài Th 3 -Lc S Ðc Pht Thích Ca (t thành o n Nit Bàn) Bài Th 4 -Quy Y Tam Bo Bài Th 5 -Ng Gii Bài Th 6 -Sám Hi Bài Th 7 -Th Pht, Ly Pht, Cúng Pht Bài Th 8 Tng Kinh, Trì Chú, Nim Pht Bài Th 9 -n Chay Bài Th 10 Bát Quan Trai Gii -Ph bài s 10
Khóa Th Nht
Pht tri kin.
I Ðnh Ngha
3. Sao gi là Ðo Pht
B- Chánh Ð
III. Giáo lý Ðo Pht nh th nào?
-Tiu Tha.
- i Tha
C - Kt Lun
A-M :
Pht ra i vì mt nhân duyên ln: "Khai th chúng sanh ng nhp Pht tri kin".
Ngi i thng nói mt cách hi ht cho qua chuyn, "Ðo nào cng tt!". Li nói y, hoc vì xã giao cho vui lòng khách, hoc vì cha rõ b mt trong ca các Ðo khác nhau th nào, nên mi ra nh th. Tht ra v mc ích thì o nào cng có giá tr ca nó,
chng qua ch hn nhau v tng bc cao thp mà thôi. Nhng mc ích tt dù sao, cng cha . Ðiu quan trng là làm sao thc hin c mc ích y, và em li ích rng ln cho i. Th hi nu o nào cng có giá tr nh nhau, thì sao trc ây 2500 nm, trong lúc x n
ã có 94 th o ri, mà c Pht Thích Ca còn giáng sinh làm chi na?
Chng qua các Ðo tuy nhiu, mà cha c toàn "chn, thin, m", nên c Pht mi ng thân th hin, dy cho chúng sanh o Vô Thng Chánh Ðng Chánh Giác, ngõ hu
Pht Hc Ph Thông – HT. Thích Thin Hoa
gii thoát khi kh sanh t luân hi, c t ti vô ngi nh Pht. Kinh Pháp Hoa chép, "Vì mt nhân duyên ln, Pht mi xut hin ra i".
Nhân duyên ln y là gì? -- Chính là: "Khai th chúng sanh ng nhp Pht tri kin", cho chúng sanh c nh ó mà i mê ra ng thy tánh t tâm, vt sng khi cht, lìa
kh c vui.
B.CHÁNH
Ðnh Ngha
1. Ch Ðo ngha là gì? Ch o có ba ngha: Ðo là con ng; Ðo là bn phn; Ðo là lý tánh tuyt i, là bn th.
a) Ðo là con ng, nh ngi ta thng dùng trong nhng ch: nhân o, thiên o, a ngc o, ng qu o, súc sanh o. Phàm là con ng thì có tt, xu, có thin, ác
v.v...Theo o Pht, h còn trong vòng i ãi, thì không th gi hoàn toàn rt ráo.
b) Ðo là bn phn, nh ngi ta thng dùng nhng ch: o vua tôi, o thy trò, o v chng v.v...Phàm là bn phn thì thng chu nh hng ca phong tc hay tp quán.
Phong tc và tp quán ca nc này không ging nc kia. Vì vy, ch Ðo là bn phn cng cha úng vi ngha ch Ðo mà nhà Pht mun nói.
c) Ðo là lý tánh tuyt i, là bn th, nó lìa nói nng, không th ngh bàn. Ðc Lão t nói: "Ðo mà nói ra c, không phi là o". Xa có ngi hi mt v T S: "Ðo là gì?".
T s áp: "Trc Pht Oai Âm Vng, không có tên Pht và chúng sanh, lúc y chính là Ðo".
Ch Ðo ca nhà Pht chính là ng ngha vi bn th vy.
2. Ch Pht ngha là gì? Ch Pht, nói cho úng ting Phn là Bouddha (Pht Ðà). Ngi Trung Hoa dch ngha là Giác Gi, (bc ã giác ng, sáng sut hoàn toàn). Giác có ba
bc:
a) T giác: Ngha là t giác ng hoàn toàn do phc hu và công phu tu hành, khác vi phàm phu là nhng ngi còn mê mui, b luân hi trong cõi trn lao, kh hi.
B) Giác tha: Ngha là mình ã giác ng, li em phng pháp giác ng y dy cho nhng ngi tu hành c giác ng nh mình. Ngi tu theo Tiu Tha không th có c
giác tha, vì ch lo gii thoát cho mình. Ch ngi tu theo Ði Tha mi có c giác tha, ngha là giác ng cho ht thy chúng sanh ang chìm m.
C) Giác hnh viên mãn: Ngha là giác ng hoàn toàn y cho mình và cho ngi. Nhng bc B Tát, tuy ã giác ng cho mình và cho ngi, nhng công hnh cha viên mãn,
nên cha gi c là "Giác Giác Hnh Viên Mãn". Ch có Pht mi có * c gi là Giác Hnh Viên Mãn.
Ch Pht là mt danh t chung gi nhng bc ã t giác, giác tha và giác hnh viên mãn, ch không phi là mt danh t riêng gi mt ngi nào nht nh. Ai tu hành c
chng qu nh ã nói trên u c gi là Pht c.
Pht Hc Ph Thông – HT. Thích Thin Hoa
3. Ðo Pht ngha là gì? Theo nhng nh ngha v ch Ðo và ch Pht ã nói trên, chúng ta có th gii thích ch Ðo Pht nh sau: Ðo Pht là con ng chn chánh, hoàn toàn sáng sut a n bn th ca s vt, là lý tánh tuyt i, lìa tt c h vng phân bit, mà các ng giác ng hoàn toàn ã phát minh ra. Ðo Pht gm tt c t li và li tha, t
giác, giác tha và có công hnh mình, ngi c hoàn toàn thành tu, rt ráo viên mãn.
B- Chánh Ð
Ðo Pht có t lúc nào? có hai ngha: Ðng v phng din bn th mà xét thì Ðo Pht có t vô th (ngha là không có u mi, không có gii hn trong thi gian). Vì Ðo
Pht là bn tánh sáng sut ca chúng sanh, nên có chúng sanh là có Ðo Pht; mà chúng sanh ã có t vô th thì Ðo Pht cng có t vô th. Ðng v phng din lch s và hn cuc trong th gii này mà nói, thì Ðo Pht ã có t 2501 (1) nm nay (tính n nm 1957), trc Thiên
Chúa Giáo 544 nm.
Ai khai sáng ra Ðo Pht?
Tín Ðo Pht cn phi bit lch s c Giáo Ch ca mình.
Di ây, xin k s lc nhng im chính ca i c Giáo Ch, ngi ã khai sáng ra Ðo Pht, tc là c Pht Thích Ca Mâu Ni
Ðc Pht Thích Ca Mâu Ni, nguyên là Thái T nc Ca T La V (Kapilavastu) x Trung n Ð, Ph hoàng tên Tnh Phn Vng Ðu Ðà Nà (Sudhodana); Mu hoàng tên là
Ma Da (Maya). H Ngài là Kiu Ðáp Ma, xa dch là Cù Ðàm, tên Ngài làTt Ðt Ða (Shidartha). Còn ch Thích Ca (Sakya), Tàu dch là Nng Nhn: Nng là nng lc, Nhn là t bi. Mâu Ni (Muni) ngha là Tch Mc: Tch là yên lng, không b kh vui làm ng tâm;
Mc là lng l, không b phin não khuy ri, mình ngi, công c y .
Lúc nh Ngài có trí tu sáng sut và tài nng phi thng. Ln lên nhìn thy nhân sinh thng kh, th cuc vô thng, nên Ngài cng quyt xut gia tu hành, tìm ng gii thoát
cho mình và cho ngi, ngõ hu a tt c chúng sanh lên b giác ng.
Sau sáu nm tu kh hnh trong núi Tuyt (Hymalaya), Ngài thy tu kh hnh ép xác nh th, không th t c chân lý, nên Ngài i qua núi Koda, ngi di gc cây B Ð
(Tt Bát La, dch âm theo ting n Ð) và th rng: "Nu ta không thành o, thì dù tht nát xng tan, ta cng quyt không ng dy khi ch này". Vi chí hùng dng cng quyt y, sau 49 ngày t duy, Ngài thy rõ chân tng ca v tr nhân sanh và chng o B Ð. Sau khi thành o, Ngài chu du khp x, thuyt pháp sinh, chúng sanh chuyn mê thành
ng, lìa kh c vui. Sut thi gian 49 nm, nh mt v lng y i tài, xem bnh cho thuc, Ngài ã dt dn chúng sanh lên ng hnh phúc và vch cho mi ngi con ng giác ng
gii thoát.
Ðn 80 tui, Ngài nhp Nit Bàn thành Câu Thi Na, trong rng Ta La (Song Th). Lúc by gi, nhm ngày Rm tháng 2 âm lch.
Giáo lý Ðo Pht nh th nào?
Pht Hc Ph Thông – HT. Thích Thin Hoa
Giáo lý ca o Pht gm trong 3 tng kinh in là Kinh, Lut, Lun.
1. Kinh: Kinh là nhng li ca c Pht Thích Ca ã nói khi còn ti th, dy chúng sanh dt tr phin não và t n qu Nit Bàn.
2. Lut: Lut là nhng gii lut mà Pht ã ch ra cho các t, các t rn cha các iu d, tu tp các iu lành, trau di thân tâm cho thanh tnh.
3. Lun: Lun là nhng sách phn nhiu do các t Pht làm ra bàn gii rõ ràng ngha lý mu nhim trong kinh, lut hoc quyt oán tánh, tng ca các Pháp, phân bit
nhng l phi *chng cam chánh o và tà o, khin cho ngi i khi nhn lm phi trái, chánh tà.
Tam tng kinh in li chia làm hai loi là Ði Tha và Tiu Tha.
Ch Tha ngha là ch, có ch cng gi là Thng, ngha là c xe. Tha hay Thng u có hàm ý ngha là: Giáo lý ca Pht có công nng nh mt chic xe, a chúng sanh t ni
cõi trn lao phin não n cnh gii an vui thanh tnh, t bin kh luân hi n Nit Bàn, gii thoát.
Ði tha nh là c xe ln, có th ch nhiu ngi trong mt lúc; trái li Tiu Tha nh là mt c xe nh, ch ch mi lúc mt vài ngi mà thôi.
S d giáo lý Ðo Pht chia ra làm Ði Tha và Tiu Tha nh th, vì cn c và nguyn vng chúng sanh không ng nhau. Nhng hng ngi nào nhn thy mình ch sc gii thoát cho riêng phn mình mà thôi, nh chic xe nh ch c mt vài ngi, thì theo giáo lý
Tiu Tha.
Nhng hng ngi nào t nhn thy mình có th va gii thoát cho mình và cho ngi ra khi sanh t luân hi, t nguyn mình và ngi cùng i n Nit Bàn, nh mt c xe ln, cùng ch trong mt lúc c nhiu ngi, thì theo Ði Tha. Hng ngi này rõ bit
phin não, sanh t nh huyn hóa, nên không chu sm an vui qu v cui cùng ca mình, mà thng sanh không bao gi bit mi mt; và vì nhn thy chúng sanh còn au kh, thì
mình cha có th an vui c.
S Truyn Bá Ca Ðo Phât:
Sau khi Pht Thích Ca nhp dit, hai v i t ca Pht là Ngài Ca Dip và Ngài A Nan thay Pht hong truyn Pht pháp n . Ðó là thi k th nht. Thi k th hai do
các v T s Long Th, Mã Minh và Vô Trc lãnh o. Thi k th ba do các v T s Long Trì, Thin Vô Úy và Liên Hoa Sanh m nhim.
T n Ð, Pht Giáo lan truyn vào các nc lân cn, ri toàn cõi Á Ðông, và cui cùng toàn c th gii. S truyn bá này i theo hai hng: mt hng v phng Bc và mt
hng v phng Nam. (Xem Lch s truyn bá Pht Giáo khóa 5)
V phng Bc, thì gi là Bc Phng hay là Bc Tôn Pht Giáo, hay Ði Tha Pht Giáo, gm có nhng nc: Tây Tng, Trung Hoa, Mông C, Mãn Châu, Cao Ly, Nht Bn,
Vit Nam v.v..
Pht Hc Ph Thông – HT. Thích Thin Hoa
V phng Nam, thì gi là Nam Phng hay Nam tôn Pht Giáo, hay Tiu Tha Pht Giáo, hay Nguyên Thy Pht Giáo, gm có nhng nc: Tích Lan, Min Ðin, Thái Lan, Ai
Lao, Cao Miên, Nam Dng v.v...
Nhng hin nh s giao thông tin li và kinh in c trao* di khp các nc, nên s chia r gia Bc tôn và Nam tôn không còn c rõ ràng nh trc: trong Ði Tha vn
còn có Tiu Tha và trong Tiu Tha vn còn có Ði Tha.
S Li ích Ca Ðo Pht:
Mc ích ca Ðo Pht là em li nhng kt qu p sau này cho chúng sanh:
1. Chn thng: Chúng sanh trôi ln, ln hp trong bin sanh t luân hi; chúng sanh sng trong cnh vô thng, khi tr khi già, khi lành khi m, khi sng khi cht...Ðo Pht em
li cho ngi tu hành mt qu v là không bao gi b lut vô thng nói trên chi phi.
2. Chn lc: Chúng sanh ang sng trong cnh gii ti tm, bun ti, kh au; nu có vui cng ch vui c trong chc lát, nh ngi khát, ung nc mn vào, khát trong chc lát, ri v sau li càng khát hn lúc u. Ðo Pht có mc ích em li cho k tu hành mt s
an vui toàn vn và bt tn.
3. Chn ngã: Chúng sanh b không bit bao nhiêu nghch cnh chung quanh chi phi, ràng buc, nh k tù ti b giam hãm trong ngc tht, không bao gi c t do hot ng theo ý mun ca mình. Ðo Pht có mc ích làm cho nhng ngi tu hành c gii thoát
hoàn toàn ra ngoài nhng trói buc nói trên, làm cho con ngi y nng lc thc hin ý nguyn tt p ca mình, và sng mt cuc i an nhiên t ti.
4. Chn tnh: Chúng sanh ang sng trong cnh gii ô trc, lm láp trong bùn nh ca cõi tc, t trong tâm hn cho n ngoài th cht. Ðo Pht có mc ích làm cho ngi tu
hành gn lc c bao nhiêu ô trc ca cõi i, c sng mt cuc sng trong trng, tinh khit, không vng chút bn nh ca trn tc.
Không phi ch trong v lai, Ðo Pht mi em li li ích cho i, ngay trong xã hi hin ti, Ðo Pht cng em li nhiu li ích quý báu:
- Ðo Pht, nh tinh thn T Bi, làm cho xã hi, nhân loi thng yêu nhau hn.
- Ðo Pht, nh ánh sáng Trí Tu, làm cho xã hi, nhân loi bt si mê lm lc, thy c âu là giá tr tht, âu là phnh ph, gi di.
- Ðo Pht, nh tinh thn Bình Ðng tuyt i, san bng c nhng bt công ca xã hi, nhân loi, và làm cho cnh gii Ta Bà này c sáng sa, an vui hn.
Ðó là nhng li ích mà Ðo Pht em li cho cõi i.
C - Kt Lun
Nhng li ích nói trên quý báu nh th, nhng s không bao gi n vi chúng ta, nu không hc và hành theo Pht.
Pht Hc Ph Thông – HT. Thích Thin Hoa
1. Hc Pht: Ðc Pht mc dù là mt ng xut phàm, thông minh xut th, nhng khi xut gia Ngài cng phi hc hi êm ngày, hao tn sc bit bao nhiêu, mi phát huy ra c
cái giáo lý nhim mu li cho chúng ta. Vy chúng ta mun tr thành mt Pht t chân chính thì trc tiên là phi hc hi nh Pht. Chúng ta không ch hc trong giáo lý ca Ngài
mà còn hc qua i sng, c hnh, hành vi ca i Ngài na.
2. Hành theo Pht: Nhng hc mà không tp, không hành, thì chng khác gì cái ãy ng sách, ch ngha kinh sách cht cha tht nhiu, mà chng có ích li gì c. Vy nên hc phi i ôi vi hành. Chúng ta phi c gng thc hành cho c nhng iu ã hc, làm cho c nhng iu mình thy là hay là phi. Pht ã làm gì, chúng ta phi tp làm li; Pht ã có nhng c tánh T, Bi, H, X, Hoan H, Tinh Tn, Thanh Tnh...chúng ta cng c gng
thc hin cho c nhng c tánh y.
Có nh th, mi khi h vi hai ting Pht t và mi gi là n áp trong muôn mt, ân c sâu dày ca c T Ph Thích Ca.
Hòa Thng Thin Hoa
Khóa Th Nht
Bài Th 2
Lc S Ðc Pht Thích Ca Mâu Ni (t Giáng Sanh n Thành Ðo)
DÀN BÀI A. M
Ði Ðc Pht Thích Ca là mt tm
gng sáng mi ngi soi
chung. Vì vy chúng ta phi hiu
tng tn i Ngài
Thái T Tt t a
III. Tài Nng Và Ðc Hnh Ca
Ngài
cha dùng ngn cn chí xut gia
ca Ngài
VI. S Xut Gia Tìm Ðo
VII. Thành Ðo
C. Kt Lun
và mnh m trong s tu hành,
xng áng là ngi theo du chân
Pht.
A-M :
Ði Ðc Pht Thích Ca Là Mt Tm Gng Sáng
Bt lun mt tôn giáo nào, v giáo ch bao gi cng là mt tm gng sáng cho tín soi chung tin bc. Nhng trong các v giáo ch ca các tôn giáo hin có trên th gii
này, không có mt v nào y ý ngha cao p, mt i sng sâu xa bng c Pht Thích Ca Mâu Ni. Mi hành ng, mi c ch, mi li nói, cho n mi im lng ca Ngài u là nhng bài hc quý báu cho chúng ta. Nu chúng ta hc giáo lý ca Ngài mà không hiu rõ i sng ca Ngài, thì s hc hi ca chúng ta còn phin din, thiu sót. Ði Ngài chính là nhng biu hin giáo lý ca Ngài. Ngài nói và Ngài thc hành ngay nhng li Ngài ã nói.
Ði Ngài là mt bng chng hin nhiên ngi i nhn thy rng giáo lý ca Ngài có th thc hin c, ch không phi là nhng li nói suông, nhng không tng, nhng lâu ài
xây dng trên mây, trên khói.
Vy cho nên khi chúng ta hc hi i Ngài, chúng ta không nên có cái quan nim hc cho bit tha mãn tánh hiu k, mà chúng ta cn phi tìm hiu ý ngha thâm thúy ca i
sng y em áp dng cho i sng ca chúng ta.
Làm c nh th mi khi ph ý nguyn ln lao ca c Pht khi giáng sanh xung cõi Ta-Bà này và ã cam chu bao ni au kh, gian lao trong kip sng nh mi ngi
chúng ta.
1. Ðnh Ngha Hai Ch Giáng Sanh
Thng trong danh t nhà Pht, khi nói n s hin din ca c Pht Thích Ca trong cõi i này, ngi ta thng dùng ch n sanh (ngha là mt s ra i vui v, làm hân
hoan, xán ln cho cõi i); hay th hin (ngha là hin ra bng xng bng tht, cho con mt trn ca chúng ta thy c); hay giáng sanh (ngha là t mt ch cao mà xung mt ch
thp sanh ra).
Ba ch y u có 3 ý ngha khác nhau: Ch n sanh dùng ca tng mt bc tôn quí ra i; ch th hin hàm cái ý Pht bao gi cng có c, nhng vì mt ngi không thy c, phi hin rõ ràng ra mi thy; ch giáng sanh hàm cái ý c Pht mt cnh gii cao hn, tt p hn mà h xung cnh gii phàm trn này. Ba ch y mc dù khác nhau, nhng u có th dùng ch s ra i ca c Pht. Trái li, khi mt ngui phàm ra i thì gi là "u thai". Ðu thai có ngha là b nghip báo hoc thin hay ác bt buc phi luân hi chu qu
báo lành hay d. Còn giáng sinh hay th hin thì không hàm cái ngha b nghip nhân câu thúc, mà do ni lòng t bi, mun li ích cho chúng sanh, nên t nguyn ng thân xut hin ra i trong mt thi gian cu chúng sanh; xong xuôi thì thâu thn tch dit, t ti vô ngi
ra ngoài sng cht.
2. Hoàn Cnh Và Dòng Dõi Ca Ðc Thích Ca
Ðc Pht giáng sinh x Trung n Ð, bây gi là nc Népal, mt nc ven sn dãy núi Hy Mã Lp Sn, là mt dãy núi cao nht th gii. Phong cnh y rt p; n mùa xuân c nc m bông ny lá nh mt vn hoa v i. Dân c x y rt là thun lng.
Pht Hc Ph Thông – HT. Thích Thin Hoa
V vua tr vì là Tnh Phn, mt v vua thuc dòng Thích Ca, là mt dòng h ln ã my mi i ni nghip tr vì t nc này. Bà Hoàng Hu Ma Da, cng là mt ngi thuc dòng vua
chúa ã lâu i. C hai ông bà vua Tnh Phn u là ngi ã nhiu kip tu hành, có c hnh ln, xng áng làm cha m muôn dân.
Mt hôm, trong thành Ca T La V, là kinh ô ca vua Tnh Phn, có l vía tinh tú, vua tôi cùng nhau m hi n chi. Hoàng Hu Ma Da, sau khi dâng hng hoa cúng kin trong
cung in ri, ra ng môn b thí thc n, mc cho dân bn cùng. Khi tr v cung an gic, Bà nm mng thy mt con voi trng sáu ngà t trên h không xung, ly ngà khai hông bên hu ca Bà mà chun vào. Bà em im chiêm bao y thut li cho vua Tnh Phn nghe. Vua ra lnh mi các thy oán mng. Các nhà tiên tri oán rng: "Hoàng hu s sanh mt quý t tài c song toàn". Vua Tnh Phn rt mng r, vì ngôi báu t ây s có ngi truyn ni.
Ðn sáng ngày mng tám tháng t âm lch (trc Tây lch 624 nm), ti vn Lâm T Ni, cách thành Ca T La V 15 cây s, Hoàng hu Ma Da ang ngon cnh, trông thy cành hoa Vô u mi n, thm ngát, bà a tay phi vói hái, thì Thái T cng va xut hin ngay
y.
Ngày n sanh Thái T, trong thành Ca T La V, cnh vt u vui v l thng, khí hu mát m, cây c u m hoa tr trái; sông, ngòi, mng, ging nc u trong y; trên
h không chim chóc và hào quang chiu sáng c mi phng.
Vua Tnh Phn vui mng khôn xit mi các v tiên tri n xem tng Thái T. Trong s y, có o s tên A T Ðà tu núi Hy Mã Lp, tiên oán rng: Thái T vì có 32 tng tt xut hin, nên s tr thành mt v Thánh. Nhng vua Tnh Phn li ch mun con mình làm mt v vua ni dõi tông ng mà thôi. Vì th, Tnh Phn Vng mun i s mnh con
mình, nên t tên cho Thái T là Tt Ðt Ða (Siddartha) theo ting Phn, ngha là: "K s gi chc v mà mình phi gi". Chc v mà Tnh Phn Vng mun ám ch ây tc là ngôi Vua.
Ngài không ng rng chính tht chc v ca Ngài là chc v Pht.
Hoàng hu Ma Da sau khi sanh Thái T c by ngày, vui thú quá vì thy mình ã làm tròn nhim v cao quý, và ã ra sch nghip báo nên Bà trút c xác phàm và sanh v cõi tri Ðao Li. Vua Tnh Phn giao Thái T cho em gái Hoàng hu là Ma Ha Ba Xà Ba Ð
nuôi dng.
3. Tài Nng Và Ðc Hnh Ca Thái T
Thái T mi nm mi ln, thì din mo càng thêm khôi ngôi, tài nng càng phát l gp bi. Ngài có mt sc khe hn ngi, mt trí thông minh xut chúng. T ngh vn cho n nghip võ, Thái T hc vi ông nào thì trong ít hôm sau, v giáo s y phi xin cáo thi, vì
không còn sc dy na. Cho n ông thy danh ting nht thi by gi là Sn Ð Ð Bà cng chu khut phc Ngài luôn.
Nhng, mc dù tài sc hn ngi, thông minh xut chúng li trong a v cao sang quyn quý tt bc, Thái T không bao gi t v ngo mn, khinh ngi. Ngài có mt thái rt hòa nhã ôn hòa, vô t, bình ng. Lòng thng ngi, thng vt ca Ngài không ai sánh
kp, h có dp giúp , thì dù khó khn bao nhiêu Ngài cng không t nan. Bi th, Ngài c trên Vua cha yêu quý, di thn dân kính trng, n vì.
Pht Hc Ph Thông – HT. Thích Thin Hoa
4. Nhng Ràng Buc Ca Tnh Phn Vng Ð Ngn Chí Xut Gia Ca Thái T
Càng thng yêu, quý trng con Tnh Phn Vng li càng lo s con mình s không li vi mình, mà s xut gia tìm Ðo thành mt v Thánh, nh li tiên oán ca o s A T Ðà. Nht là khi nhn thy càng ln, Thái T li càng có v suy ngh xa xm, và nét mt Thái T li không c vui ti nh thi th u, Vua Tnh Phn li càng lo s rng li tiên tri xa s thc hin. Bi th, Vua cùng triu thn ngm ngm sp t mi k hoch ràng buc Thái T li ngôi báo. Ngài truyn xây dng ba tòa lâu ài nguy nga tráng l Thái
T thay i ni n chn cho hp thi tit quanh nm, và chn tng trm cung phi m n có tài àn ca hay, múa gii gii khuây cho Thái T. Nhng chng y cng cha Ngài còn làm l thành hôn cho Thái T vi mt Công chúa con vua Thin Giác là Da Du Ða La, mt
Công chúa tuyt p và c hnh vô cùng.
Thái T b bt buc phi lp gia tht và có mt con là La Hu La.
Nhng, mc dù sng mt cuc i quá y : nào chc tc danh vng, nào lâu ài cung in, nào àn ca múa hát, nào v p con ngoan, Thái T vn thy lòng mình nng tru
bao ni bn khon, thc mc. Ngài cho cnh i Ngài ang sng ây không phi là hnh phúc chân tht, mà là gi di, mê mui, ch làm cho kip sng thêm nng n au kh. Ngài thy
cn phi tìm mt li thoát, mt cuc sng chân tht, có ý ngha và cao p hn.
5. Nhn Ra Bn Tng Kh Ði
Mt hôm, nhân ngày l h in, Thái T theo vua cha ra ng xem dân chúng cày cy. Cnh xuân, mi nhìn qua, tht là p mt, nào hoa lá tt ti, muôn chim ua hót; nào bu
tri quang ãng, gió xuân phi phi. Cnh tng có v thái bình, an lc lm. Nhng tâm hn Thái T không phi là mt tâm hn hi ht, xét oán mt cách nông ni. Trái li, Ngài nhìn sâu vào trong cnh vt và au n nhn thy rng cõi i không p an vui nh khi mi nhìn qua. Ngài thy ngi nông phu và trâu bò làm vic mt cách cc nhc di ánh nng thiêu t, i ly bát cm, nm c. Chim chóc tranh nhau n ti nut sng côn trùng
ang giãy gia trên nhng lung t mi cày. Cng trong lúc y, trong bi rm ngi th sn ang nhm bn nhng con chim kia, và trong khu rng gn y, bn h báo ang rình bt ngi th sn. Tht là mt cnh tng tàn tng sát, không phút giây nào ngng! Ch vì
ming n sng mà ngi và vt dùng mi phng k git hi ln nhau không bit gm. Ngài nhn thc rõ ràng s sanh sng là kh.
Mt hôm khác, Ngài xin phép Vua cha i do ngoài bn ca thành c tip xúc vi thn dân. Ra n ca Ðông, Ngài gp mt ông già tóc bc, rng rng, mt l, tai ic, lng
còng, nng gy ln tng bc ngp ngng nh sp ngã.
Ðn ca Nam, Thái T thy mt ngi au nm trên c, ang khóc than rên sit, au n vô cùng.
Ðn ca Tây, Ngài trông thy mt cái thây cht nm gia ng, rui lng bu bám, và sình lên, trông rt ghê tm.
Ba cnh kh già, au, cht, cng thêm vào cái n tng tng tàn trong cuc sng mà Thái T ã nhn thy khi i xem l cày rung, làm cho Ngài au bun, thng xót chúng
sanh vô cùng.
Pht Hc Ph Thông – HT. Thích Thin Hoa
Mt hôm khác na, Ngài ra ca Bc, gp mt v tu s tng mo nghiêm trang, im tnh thn nhiên nh ngi vô s i ngang qua ng. Thái t thy trong lòng ny sinh mt
cm mn i vi v tu s. Ngài vi vã n chào mng và hi v ích li ca s tu hành. V Sa môn áp rng: "Tôi tu hành là quyt b dt mi s ràng buc ca cõi i, cu cho mình
khi kh và thành chánh giác ph chúng sanh u c gii thoát nh mình".
Li gii áp trúng vi hoài bão mà Thái T ang p by lâu, nên Ngài khôn xit vui mng. Ngài lin tr v cung xin vua cha cho mình xut gia. Vua Tnh Phn không nhn li.
Thái T yêu cu vua cha 4 iu nu vua gii quyt c thì Ngài hoãn vic i tu, tr li lo chn dân, tr nc. Bn iu y là:
1. Làm sao cho con tr mãi không già
2. Làm sao cho con mnh mãi không au
3. Làm sao cho con sng hoài không cht
4. Làm sao cho mi ngi ht kh
Bn iu này làm cho vua cha bi ri, không gii quyt c iu nào c.
6. S Xut Gia Tìm Ðo
Vua Tnh Phn , khi bit c ý nh xut gia ca Thái T, li càng lo s, li tìm ht cách ngn cn, ràng buc Ngài trong "Cung Vui". Nhng mt khi Thái T ã quyt thì
không có sc mnh gì ngn tr c ý nh ca Ngài.
Mt êm khuya tha dp quân lính canh gác và cung phi m n say ng sau mt cuc yn tic linh ình, Thái T lén tri dy, khi nhìn v con ln cui, ri ánh thc tên gi nga
Xa Nc dy, thng yên cng, ri hai thy trò trn ra khi thành. Lúc by gi nhm êm mng tám tháng hai, và Ngài c 19 tui.
Sau khi dt b khi cuc i vng gi, Thái T i vào rng sâu tìm Ðo.
Ban u Ngài n tu vi các v tu kh hnh. Nhng hng ngi này sng mt cách kham kh, nhn n nhn ung, dãi nng, dm sng, hành thân hoi th mt cách ghê rn.
Thy cách tu hành nh th không có hiu qu, Ngài khuyên các v ó nên b phng pháp tu hành y, nhng h không nghe. Ngài ly làm thng cho h, bèn tìm i ni khác tu hành.
Ngài i ht ch này n ch khác, âu nghe có mt v tu hành c o thì Ngài tìm n hc; nhng n âu thì Ngài thy o ca h vn còn hp hòi, thp thi, không th gii thoát cho con ngi ht kh c. T y Ngài tìm chn tu tp mt mình, êm ngày nghin ngm n o gii thoát, quên n b ng thân hình mi ngày mi tiu ty. Mt hôm Ngài kit sc, nm ngã lit trên c, và c mt ngi chn c n sa cho Ngài tnh li. T ó Ngài nhn thy nu mun tìm o có kt qu, cn phi b dng thân th cho c mnh khe, ch
không b quên nó i c.
Khi thy mình sc khe chin u trong trn cui cùng vi bóng ti si mê và dc vng, và em li ánh sáng Giác ng, Ngài n ngi nhp nh di gc cây B Ð và th rng: "Nu ta không thành o thì tht nát sng tan, ta cng quyt không ri ch này."
Pht Hc Ph Thông – HT. Thích Thin Hoa
7. Thành Ðo
Thái T ã ngi nhp nh 49 ngày êm di gc B Ð. Trong 49 ngày y Ngài ã chin u vi bn gic phin não ni tâm nh tham, sân, si, nghi, mn...và chin u vi
gic Thiên Ma do Ma Vng Ba Tun ch huy.
Sau khi thng c gic ni tâm ln ngoi cnh, tâm trí c khai thông, Ngài ht nhiên i ng.
Trong êm th 49, vào canh hai, Ngài chng c qu "Túc Mnh Minh", thy rõ c tt c quá kh ca mình trong tam gii. Ðn na êm, Ngài chng c qu "Thiên Nhãn
Minh", thy c tt c bn th ca v tr và Ngài nguyên nhân cu to ca nó. Ðn canh t, Ngài chng c qu "Lu tn MInh", rõ bit ngun gc ca au kh và phng pháp dt tr
au kh c gii thoát khi sanh t luân hi.
T ngày y, Ngài c Ðo vô thng, thành bc "Chánh Ðng Chánh Giác", hiu là Pht Thích Ca Mâu Ni. Ngày thành o ca Ngài tính theo âm lch là ngày mng 8 tháng 12,
vào lúc sao mai mc. Lúc y Ngài c 30 tui.
8. Ý Ngha Cao C Trong S Xut Gia Tìm Ðo Ca Ðc Pht
Nhng chin s chin thng quân ch ngoài chin trng, thng c ca tng là anh hùng. Càng chin thng c nhiu quân ch càng c hoan hô là anh hùng cái th. Nhng nhng k anh hùng cái th y, nh Nã Phá Luân, Thành Cát T Hãn, Xê Ða (César), ã có ai chin thng c dc vng ca chính mình? Cho nên thng ngi ã khó mà thng mình li
càng khó hn. Ðc Pht ã thng c ngoi cnh ln ni tâm, ã thng c c gic Ma Vng ln gic Dc Vng. Ðc Pht tht xng áng vi danh hiu Ði Hùng, Ði Lc.
Ngài không phi vì quyn li riêng mình mà chin u. Ngài chin u vì tình thng. Mà tình thng ây cng không phi ch nm trong phm vi hp hòi ca gia ình: thng cha m, v con, bn bè. Tình thng ây là tình thng chúng sanh, tt c cõi i. Tình thng y nó rng sâu nh tri b, thit tha nh tình m thng con. Ðc Pht tht xng
áng vi danh hiu Ði T, Ði Bi.
Li tình thng y, Ngài ã hoan h lìa b ngôi báu cung vàng in ngc, v p con ngoan, àn hay múa p, mùi ngon v l sng mt cuc i kham kh, m bc, thiu
thn, gia rng thiêng nc c. Và mt khi ã ri b nhng th mà ngi i cho là quý báu nói trên, Ngài không mt phút giây nào hi tic, mun quay v hng th li. Bng c là Ma Vng ã sai con gái mình gi làm nàng Da Du n kêu gi van xin Ngài tr v cung, mà Ngài cng không chút ng tâm thi chuyn. Ngài xng áng vi danh hiu là Ði H,
Ði X.
Cho nên ngày nay, mi khi xng tán danh hiu Ngài, chúng ta không th không suy gm cái ý ngha sâu sc và úng n mà ngi i t xa n nay ã tôn xng Ngài là Ði
Hùng, Ði Lc, Ði T, Ði Bi, Ði H, Ði X.
C. Kt Lun
Chúng Ta Nên Phát Tâm Rng Ln Và Mnh M
Chúng ta ã c bit qua i sng ca Ðc Pht t khi s sinh cho n thành o. Bài hc ca i Ngài dy cho chúng ta nhiu ý ngha, nhiu phng din quý báu.
Nhng iu quý báu nht i vi nhng k s c nh chúng ta là phi phát tâm B Ð rng ln, nguyn vì i, vì ng bào, ng loi mà tu hành, ch không phi ch vì li ích
riêng cho mi cá nhân chúng ta.
Chúng ta li phi phát tâm dõng mãnh, tích cc trong s tu hành; mt khi vào ng o, thì dù gp nguy nan, him tr khó khn cng nht quyt không thi lui quay gót. Chúng
ta phi tp cho c cái c kiên chí nh Ðc Pht khi ngi thin nh di gc B Ð.
Ðc nh vy mi xng áng là "chân chánh Pht t".
Hòa Thng Thin Hoa
Khóa Th Nht Nhân Tha Pht Giáo
--- o0o ---
Bài Th 3
Lc S Ðc Pht Thích Ca Mâu Ni (t thành o n nhp Nit bàn)
A - M Ð:
Trong bài trc chúng ta ã thy Ðc Pht Thích Ca vì mt i nguyn ln lao, vì mt lòng t bi vô b bn mà xut gia tìm Ðo. Ði nguyn và lòng t bi ln lao y là:"cu thành Pht qu trên n áp bn n sâu, di cu vt ba ng kh".
Cho nên sau khi giác ng, Ngài không vi nhp Nit bàn, mà ngh ngay n s mng ca Ngài là: Thay th ch pht i trc, tip tc chuyn mê khai ng cho tt c mi ngi.
S mng y Ngài bit trc không phi d dàng, vì cái Ðo ca Ngài thì cao thâm huyn diu, mà chúng sanh cn c li không u, và t muôn kip ã ln hp trong si mê lm lc, khó có th nhn hiu c ngay ý ngha cao thâm ca Giáo lý Ngài. Chúng sanh t lâu i lâu kip quen sng trong bóng ti ca si mê, ngày nay chc không khi choá mt, hong s khi tip xúc vi ánh sáng bng chói ca trí tu. Nhng Ngài xét bit rng mc dù sng trong tm ti, nhng mi chúng sanh u có mm Pht tánh, nh hoa sen, mc dù sng trong bùn tanh hôi, nhng vn ta nhy vàng thm ngát. Ngài cng-quyt thc-hin s mng ca mình.
B - Chánh Ð
I - S Hóa Ð Rng Ln Và Cùng Khp Ca Ðc Pht S mng hóa ca Ðc Pht, nh chúng ta ã bit, tht nng n và khó khn. Nhng nh trí tu sáng sut, lòng t bi rng sâu, nh tinh thn bình ng trit và nh ý chí dng mãnh không thi chuyn, mà Ðc Pht ã hoàn thành s mng ca mình mt cách viên mãn. Trong khi hóa , Ngài ã da theo ba nguyên tc sau ây:
1. Hòa theo th lp cn c. Khi bt u i truyn Ðo, ý ngh trc tiên ca Ngài là n vn Lc Uyn tìm my ngi bn ng tu vi Ngài trc kia thuyt pháp. My ngi bn y là các ông: KiuTrnNh, AùcB, ThpLc, MaHaNam và BcÐ. Bài thuyt pháp u tiên y là T-diu-. Nm v ny u c khai ng, và tr thành 5 t u tiên ca Pht. K ó Pht thuyt luôn ba tháng cho 55 ngi Bà-la-môn, mà ngi ng u là ông Da-Xá, 55 ngi ny èu xin qui y theo Pht, và hp vi 5 ngi trong nhóm ông KiuTrnNh thành 60 t, 60 t này sau khi gi úng gii lut, c Pht th- ký cho i truyn Ðo khp ni.
Pht Hc Ph Thông – HT. Thích Thin Hoa
Ðc Pht ri vn Lc-uyn i v phía Nam én x ulutnloa và hàng phc mt v t s rt có uy tín ca Ðo Th La là ông Ma-ha Ca-Dip và hai ngi em ca Oâng. Oâng Ca-Dip mang tt c ca mình là 1,250 v, xin qui-y theo Pht.
Nh li li hn xa vi vua Tn-bà-xa-la, Ngài n x Makità vào thành Vngxá cho vua. Vua Tnbàxala gp li Ngài, vui mng khôn xit, truyn xây ct tnh xá Trúc lâm, thnh Pht và ch Tng li thuyt Pháp sanh.
Trong lúc Pht tnh xá Trúc lâm, thì vua Tnh-Phn nghe tin Ngài ã thành Pht, truyn s-gi i thnh Ngài v thành Catlav. Nhng 9 ln 9 s gi i u bit tm, không tr li. Thì ra nhng ngi này khi n Trúc lâm tnh xá nghe Pht thuyt pháp, ã say mê quên smng ca mình và xin th gii xut gia. Ln th 10, Tnh Phn-vng sai mt cn thn thân tín là u-Ðà-Di, mi thnh c Pht v. Trên ng t thành Vng xá tr v Catlav, Ðc Pht ã thuyt pháp cho không bit bao nhiêu ngi. V thành Catlav, Ngài li 7 ngày. Mc dù ch trong thi gian ngn ngi y, Ðc Pht ã cm hóa tt c dòng h Thích và tt c nhng ngi trong dòng h này u xin qui y và mt s ln xin xut gia theo Pht, nh các ông: Nan-Ðà, A-Nan-Ðà, A-Nu-Lâu-Ðà, La-Hu-La...
Sau khi tr v thm gia ình và quê hng, Ðc Pht cùng các t li tip tc i truyn Ðo. Ngài i n thành Xá-V là kinh ô nc Kiu tát la, thuc quyn thng tr ca vua Ba-t-Nc. thành này có mt v i thn tên là Tu-Ðt-Ða, giàu lòng b thí cho nhng k bn cùng côi cút, nên c gi danh hiu là Trng gi cp cô c. Oâng rt ngng m Ðc Pht nên ã trút ht tt c tin ca vàng bc trong kho ra mua khu vn rng ln ca Thái t KÐà làm tnh xá cho Pht và t ca Ngài , thuyt pháp sanh.
Ðc ít lâu nghe tin vua Tnh-Phn au nng, sp bng hà, Ðc Pht vi tr v thm cha ln cui cùng. Thy ph thân bun ru trên ging bnh Pht thuyt v "L vô-thng, kh, không, vô ngã" cho vua nghe. Nghe xong ,vua lin dt phin não, gng mt vui ti, ct ting nim Pht, ri bng hà mt cách êm ái.
Sau khi Tnh-Phn-Vng mt, bà m nuôi ca Pht là MaHaBaXàBaÐ và bà DaDuÐàLa cùng nhiu ngi bên n giói h Thích xin c phép xut gia. T ó trong Ðo Pht ln u tiên có hàng TKheoNi.
Ðc Pht cùng các t li tip tc i truyn Ðo, i n âu Ngài cng c sùng m, tin theo và nhiu ngi noi theo gng ca ông CpCôÐc lp TnhXa, ct ging ng Ngài thuyt pháp sanh.
Nh th chúng ta thy Ðc Pht ã tun t hóa và kt np t, t nhng hn ngi cn trí d hiu thu giáo lý ca Ngài ri mi rng ra nhng ngi khác; Lp TKeo trc ri TKheoNi sau.
2- Hóa tùy phng tin. Trong sut thi gian i thuyt pháp sanh, lm khi Ðc Pht cng gp nhiu cnh gay go trái ngc do lòng k ca ngoi o, tà giáo, hay lòng ganh ghét ca ni thân quyn thuc gây ra. Nhng lúc nào Ngài cng tu phng tin cm hóa ho, và a h v ng ngay l phi. Chng hn, khi thì Ngài b cô gái con ngoi o n bng gi có cha dn gia Ðo tràng vu oan cho Ngài; khi thì Ngài b anh chàng
Pht Hc Ph Thông – HT. Thích Thin Hoa
Vô não ui theo quyt git Ngài ly ngón tay góp thêm cho s mt ngàn ngón mà nó ã git ngi ly, vì theo thuyt tà o, nó tin rng có làm c nh th mi chng qu; khi thì Pht b Ð Bà Ðt Ða, ngi em h hung ác, âm mu hãm hi Pht bng cách th voi say cho chy n chà p Pht, hay ln á to t trên núi xung è Pht.
Nhng tt c nhng âm mu y u vô hiu qu, vì oai c uy danh và trí hu ca Pht bao bc Pht, không mt hành ng xu xa nào có th thng Pht c. Ngài có phng tin khôn ngoan khéo léo, xoay chiu i hng d dàng, hoán ci c tt c nghch cnh tr thành thun li. Và cui cùng k khinh ghét Ngài tr li kính mn Ngài; ngi chng ngài tr li phc Ngài; k ngoi o tr thành pht t. Bng chng là: ÐBàÐtÐa cng c Pht th ký; anh chàng VôNão cng c qui y; by voi say cng c sám hi; Vua AXàTh cng hi ci và quay v ng ngay.
Nói tóm li, Ðc Pht có muôn ngàn phng tin thích ng vi mi ngi, mi vt, mi hoàn cnh hóa tt c nhng ai mà Ngài gp trên ng truyn Ðo ca Ngài. Không phi ch ngoài i, mà trong Giáo hi ca Ngài, Ngài cng tu theo cn c, tâm lý ca mi t mà áp dng phng pháp thích hp. Chng hn nh i vi ông NanÐà, mc dù thân ã xut gia, mà tâm vn mun ngao du, luyn ái bn bè, Ngài dùng thn thông ua ông lên cõi tri xem nhng cnh sng tt p, vui thú khác thng, ri a ông xung a ngc mc kích nhng hình pht au n, rùng rn hãi hùng ông so sánh hai cnh i trái ngc nhau mà t chn ly mt ng.
Còn i vi ông A-Nan, ngi hc rng nghe nhiu, nhng vì nghip duyên còn nng, nên mc nn "MaÐngGià", thì Pht li em giáo lý thâm sâu là Kinh Lng- Nghiêm ra ging dy cho ông A-Nan thy rõ c cái quí giá ca chân tâm mà lo tu luyn, ch không giong rui theo gi cnh na.
Xem nh th thì Ðc Pht ã dùng phng tin tùy duyên hóa , nh ông lng y gii tùy bnh cho thuc, ch không nht thit phi theo mt ng li c nh nào c. Ði vi k thân, ngi thù, i vi k thông minh hay ngi ngu n, i vi k giàu, ngi nghèo, Ngài u có pháp môn cho h khai ng và quy y theo Ngài.
3 - Hóa theo tinh thn bình ng. Tinh thn trit bình ng là mt im son quí giá nht trong giáo lý ca Ðc Pht, cng nh trong tâm hn Ngài. Ngay t khi còn u th, tinh thn y ã c bc l trong nhng c ch cu giúp nh k bn cùng, nhng con vt lâm nn, nh chúng ta ã thy trong bài trc.
Khi thành Ðo, tinh thn bình ng y li bc l rõ ràng hn na. Ngài ã có nhng câu nói bt h, khin cho ngày nay, ngi ta vn em ra làm khuôn vàng thóc ngc, nh khi Ngài xin nc ca mt ngi thuc giai cp h tin nht n-, ngi ny s làm lây ô-u cho Ngài, thì Ngài phán bo:"không có giai cp trong git máu cùng , trong nc mt cùng mn. Mi ngi sanh ra u có Pht tánh và có th thành Pht".
Trong Giáo hi ca Ngài, Ngài nhn c nhng ngi thuc giai cp h tin. Nh ông uBaLy, mt t ca Ngài có ting tm v gii lut, li là mt ngi
Pht Hc Ph Thông – HT. Thích Thin Hoa
thuc gii h tin Chiênàla, làm ngh gánh phn. S thâu nhp y ã làm cho các v vua chúa bt mãn. Chính vua BaTNc ã bch Pht:" Ðng Chí Ton thâu nhn k hèn h vào hàng Tng Ð nh vy, không ngi rng á si ln ln vi châu ngc, làm mt giá tr ca chúng Tng sao?" Pht dy rng: "Ngi hèn h mà bit phát tâm BÐ, xut gia tu hành, chng c qu Thánh, thì quí báu vô cùng, chng khác gì hoa sen mc bùn ly nh bn mà vn tinh khit thm tho". "Mt ngi sanh ra không phi lin thành Bàlamôn (giai cp trên ht) hay Chiênàla (giai cp thp nht)m mà chính vì s hành ca ngi y, to thành Chiênàla hay Bàlamôn".
Ngài xâu giùm kim cho ngi mù, hoan h nhn hòn t sét mà a bbé ã nn dâng Ngài, th lãnh ba cm cui cùng do ngi th t than nghèo nàn dâng cúng. Chính vì s hóa bình ng nh th, mà kinh Ði Nit-Bàn ã tán thán:
-"Ðc Nh Lai không ch thuyt pháp cho hng ngi quyn quí nh vua BcÐCa, mà cng thuyt pháp cho hng ngi bn cùng nh ông uBaLy; không riêng th lãnh s cúng dng ca nhng ngi giàu có nh ông TuÐtÐa, mà cng th lãnh s cúng dng ca các hng nghèo kh nh ông ThunÐà; không riêng cho phép xut gia các hn không có tánh tham nh Ngài CaDip, mà cng cho phép xut gia nhng ngi có nhiu tánh tham nh ông NanÐà; không nhng thuyt pháp cho hng ngi an tnh không d vic i, mà cng thuyt pháp cho vua TnBàSaLa trong lúc ang bn rn vic nc; không nhng thuyt pháp cho hng thanh niên tr tui, mà cng thuyt pháp cho ông già 80 tui; không nhng thuyt pháp cho bà hoàng hu MtL, mà cng thuyt pháp cho dâm n LiênHoa".
II- Nm Thi K Nói Kinh
Tóm li, trong mt i ca Ðc Pht, tùy theo trình ca mi ngi mà thuyt pháp giáo hóa, mãi n khi Ngài nhp dit, cng là 49 nm. Nhng Kinh Pháp ca Ngài nói ra, v sau các t kt tp chia ra làm nm thi:
1.Thi th nht nói Kinh Hoa-Nghiêm
Khi Pht mi thành Ðo, ti ci BÐ, nói KINH HOA NGHIÊM 21 ngày. Vch rõ chân tánh, ch bày ch cao sâu mu nhim ca Ðo Pht, ch dích có hai iu: a) Dn dt các bc Btát lên a v Ðng giác và Diu giác. b) Nêu bày giáo pháp rt ráo ca NhLai, ch có Pht vi Pht mi hiu rõ mà thôi; Ngoài ra hàng nh tha ngi nghe nhu ui, nh ic, hung chi ngoi o,tà giáo làm sao hiu ni! Ðc Pht trình bày giáo pháp siêu vit tuyt vi y, là mun cho i chúng phi tu theo Ði tha Pht giáo mi c hoàn toàn rt ráo.
2.Thi th hai Pht nói Kinh A-Hàm
Bit rng: "Mun i xa phi do ni gn, mun lên cao phi t ni thp", Ðc Thích Ca y theo ch Pht mà nói pháp Tam tha. Vì vy thi th hai, Ngài nói Kinh A Hàm trn 12 nm, dùng thí d thc t, ch rõ chân lý cho hàng Tiu tha d nhn, mà lo b t tu và t .
3.Thi th ba Pht nói Kinh Phng Ðng.
Pht Hc Ph Thông – HT. Thích Thin Hoa
Ðo Pht chng nhng dy pháp giác ng phn mình mà Ngài còn ch bày phng pháp giác tha na, tc là khuyn khích t cái giác ng tiêu cc nh hp ca Tiu tha (AlaHán), tin lên cái giác ng tích cc bao la ca Ði tha Phtgiáo. Aáy là thi nói Kinh phng Ðng trn 8 nm, dn dc Tiu tha qua Ði tha.
4.Thi th t Pht nói Kinh Bát Nhã.
Ðn khi Ðc Pht xem cn c ca chúng sanh có th tin lên mt tng cao na là hp th c hoàn toàn giáo pháp Ði tha, nên Ngài ch bày Ðo lý chân không ca V tr, thuyt minh cái tht tng, vô tng ca các pháp. Aáy là thi k nói Kinh Bát Nhã trn 22 nm.
5.Thi th nm Pht nói Kinh Pháp Hoa và Nit Bàn.
S hóa mt òi ca Ðc Pht gn viên mãn, thêm thy cn c ca chúng sanh ã thun thc, có th gánh vát Ði tha Chánh pháp ca NhLai, nên Ngài bèn nói rõ bn hoài ca Ngài th hin ra i là vì mt nguyên nhân ln: "Khai th chúng sanh ng nhp Pht tri kin". Ngài phú chúc, th ký cho các hàng t, tng lai s thành Pht. Aáy là thi nói Kinh Pháp Hoa và Kinh Nit Bàn trn 8 nm. Ðn ây nhim v thuyt pháp sanh ca i Ngài ã viên mãn.
Tóm li 5 thi thuyt pháp C nhn có làm bài k nh sau:
Hoa Nghiêm ti s tam tht nht
A-Hàm thp nh Phng Ðng bát Nh thp nh niên Bát Nhã àm
Pháp Hoa Nit Bàn cng bát niên. DCH NGHA
Trc nói Hoa Nghiêm hm mt ngày A-Hàm mi hai, Phng Ðng tám
Hai mi hai nm nói Bát Nhã Pháp Hoa Nit Bàn cng tám nm.
III- S Hóa Ð Viên Mãn
T khi thành Ðo di gc cây BÐ cho n ngày nhp dit, tri qua mt thi gian 49 nm, Ðc Pht ã i khp x Aán rng ln bao la, ht nc này n nc khác. H ch nào có chân Ngài dm n là Aùnh Ðo Vàng bng ta huy hoàng.
Mi ngày Ngài theo mt thi dng biu, mt chng trình nht nh, không bao gi xao lng, gii ãi, t khi tr cho n già, t mùa ma cho n mùa nng. Mi ngày khi tri cha sáng, Ngài ã lìa khi ging i tm ra, thay i y phc ri vào phòng quán c cho n lúc mt tri xut hin. Sau ó Ngài thuyt pháp cho chúng Tng n lúc tra mi ngh th trai. Bui chiu, Ngài thuyt pháp cho Tín các vùng l6an cn n nghe; ri li ging gii nhng nghi vn ca các Tng v nhng vn mà Ngài ã thuyt pháp bui sáng.
Pht Hc Ph Thông – HT. Thích Thin Hoa
Mi nm, Ngài i chu du thuyt pháp sanh trong 9 tháng nng ráo; còn ba tháng v mùa h có ma ln (theo thi tit Aán ), thì Ngài li luôn trong Tnh xá an c kit h.
Ròng rã trong 49 nm nh th, ht ging Tbi c Ngài tinh tn gieo rc khp các x Aén. T Bc chí Nam, t Ðông sang Tây, t rng rú n ng bng, không ni nào là Ngài không t chân n, hay truyn t n thay Ngài hóa chúng sanh. Và âu Ngài và các t cng c, nhân dân, t vua n dân, t giàu n nghèo, t già n tr, t phái nam n phái n, xô ra ón tip Ngài, vui thú c tm gi trong ánh nng trí hu và nc T bi do Ngài ti xung. âu có Anh Ðo vàng n, thì Tà giáo và ngoi giáo lui xa dn, tan bin nh nhng làn mây, nh nhng bóng ti, tan bin trc ánh bình minh Ðang lên. Ging thuyt pháp ca Ngài có oai lc nh ting s t rng, làm cho cm thú phi khip phc, nh ting Hi triu lên, ln ác tt c bao nhiêu ting t tê ca côn trùng, chim chóc.
Ðo BÐ t ây ã n sâu gc r trên bán o Aán bao la, và tr thành tôn giáo chính ca các nc ln, nh thi by gi ti Aán. Ðc Pht sau khi ã t giác, ã giác tha và n ây giác hnh ca Ngài ã viên mãn.
IV- Trc Khi Nhp Nit bàn
1 - Pht báo tin sp lìa i.
Khi giác hnh ã viên mãn thì Pht ã 80 tui. Ðn ây, sc thân t i ca Ngài cng theo lut vô thng mà bin i, yu gìa. Nm y Ngài vào h rng SaLa trong x CâuLy, cách thành Balani chng 120 dm. Mt hôm Ngài gi ông Anan, ngi t luôn luôn bên cnh Ngài n và phán bo: -"A Nan! Ðo ta nay ã viên mãn. Nh li nguyn xa, nay ta ã có bn hng t: TKheo, TKheoNi, uBàTc, uBàDi. Nhiu t có th thay ta chuyn xe pháp, và Ðo ta cng ã truyn bá khp ni. Bây gi ta có th ri các ngi mà ra i. Thân hình ta, theo lut vô tng, bây gi nh mt c xe ã mòn rã. Ta ã mn nó ch pháp, nay xe ã va mòn mà pháp cng ã lan khp ni, vy ta còn mn tic làm gì cái thân tiu ty này na? A-Nan! Trong ba tháng na ta s nhp Nit bàn".
Tin Ðc Pht sp vào Nit bàn, lan ra nh mt ting sét. Các t ca Ngài i truyn giáo các ni xa, lc tc tr v cùng ng Giác Ng chia ly ln cui.
Trong thi gian ba tháng cui cùng ca Ngài, Ðc Pht vn không ngh ngi, mà vn tip tc i truyn Ðo. Mt hôm Ngài i thuyt pháp ngang qua mt khu rng, gp mt ngi làm ngh t than, ông Thun Ðà, thnh Ngài v nhà th trai. Ngài im lng nhn li cùng các t theo ông v. Ðn nhà ông Thun Ðà dn ra cúng dng Ngài mt bát cháo nm Chiên àn, thng gi là nm heo rng, vì ging nm này rt c ging heo rng a thích.
Th trai xong, Pht cùng các t t giã ông Thun Ðà ra i. Ðc mt quãng ng, Ngái giao bình bát cho ông A Nan và truyn treo võng lên, trong rng cây Ta-la (Tàu dch là cây song th, cây có hai nhánh ln chia ra nh hai cái nn), Ngài nm ngh. Ngài nm xung võng u tr v hng Bc, mình nghiêng v phiá tay phi, mt xây v hng mt tri ln, hai chân tréo vào nhau.
Pht Hc Ph Thông – HT. Thích Thin Hoa
Nghe tin Ngài sp nhp Nit bàn, dân chúng quanh vùng n kính ving rt ông, trong sy có mt ông già ngoài 80 tui, tên TuBcÐàLa n xin xut gia th gii Sadi vi Ngài, Ngài hoan h nhn li. Ðó là ngi t chót trong i Ngài.
2- Pht nói Kinh Di Giáo và nhng li phú chúc
Lúc by gi các t ca Ngài u có mt ông , ch tr ông Ca-Dip vì i thuyt pháp xa, cha v kp. Ngài hi tt c t và tín n quanh Ngài và dn dò mt ln cui. Ngài phú chúc nh sau:
a) Y,bát ca Ngài s truyn cho ông Ma-Ha Ca-Dip.
b) Các t phi ly gii lut làm Thy.
c) u các Kinh phi nên nêu 4 ch: "Nh th ngã vn".
d) Xá li ca Ngài s chia làm ba phn:
- Mt phn cho Thiên cung,
- Mt phn cho Long cung,
- Mt phn chia cho 8 v Quc vng AánÐ
Sau ây là li vàng ngc mà Ngài ã li trong gi phút cui cùng.
- "Này! Các ngi phi t mình thp uc lên mà i! Các ngi hãy ly Pháp ca ta làm uc! Hãy theo Pháp ca ta mà t gii thoát! Ðng tìm s gii thoát mt k nào khát, ng tìm s gii thoát mt ni nào khác, ngoài các ngi!..".
- "Này! Các ngi ng vì dc vng mà quên li ta dn. Mi vt i không có gì quí giá. Ch có chân lý cu Ðo ta là bt di, bt dch. Hãy tinh tin lên gii thoát, hi các ngi rt thân yêu ca ta!".
Sau khi ã dn dò cn k xong, Ngài nhp nh ri vào Nit bàn. Lúc by gi nhm ngày rm tháng hai ÂL (theo giáo s Trung hoa).
Rng cây Ta-la tuôn hoa xung ph lên thân Ngài, tri t u ám, cây c héo úa, chim chóc im bt ting hót. Vn vt nh chìm lng trong giây phút nng n ca s chia ly.
Các t tn lim xác Ngài vao trong kim quan và 7 ngày sau, ua kim quan Ngài vào thành Câu thi ti chùa Thin Quang và làm l trà t (l ha thiêu).
Tám v Quc vng ln Aán kéo binh hùng tng dng n toan tranh dành XáLi. Nhng ông Hng-Tích y theo di chúc ca Pht, ng ra iu ình, và nh th vic phân chia XáLi u c n tha.
C - Kt Lun
Pht Hc Ph Thông – HT. Thích Thin Hoa
Ðc Pht ã nhp Nit Bàn, nhng gng sáng ca i Ngài vn còn chiu sáng rc r trc mt chúng ta. Sut mt òi, trong 80 nm tri, không mt lúc nào Ngài xao lng mc ích ti thng là hóa chúng sanh ang trm luân trong bb kh. Khi còn ti gia, Ngài là ngi trong mt a v có dim phúc nht, cao nht ca ngi i.
Th mà Ngài vn không màng tng n; khi vào trong Ðo, Ngài là ngi trong a v cao chót vót ca Ðo, th mà Ngài vn không chu yên trong a v y, li vt v di rong trên mi no ng bu bm, gai góc a chúng sanh lên con ng hnh phúc an vui và gii thoát hoàn toàn. Lòng thng ca Ðc Pht tht vô biên.
1- Ngi i nên noi gng sáng ca Pht. S hy sinh cao c, lòng t bi rng ln, trí tu sáng sut, ý chí dng mãnh ca Ngài không nhng là bao nhiêu gng sáng cho riêng hàng Pht t, mà còn cho tt c mi ngi. Nu chúng ta quang nim Ngài là mt v nhân ca nhân loi t xa n nay. Nu chúng ta quan nim Ngài là mt bc siêu nhân, thì ó là mt bc siêu nhân cao hn nhng bc siêu nhân khác. Nu ta quan nim i Ngài là mt s th hin ca Pht, thì ó là s th hin p nht và y ý ngha hn ht trong các s th hin.
Cho nên không nhng i vi Tín Pht giáo, mà i vi toàn th nhân loi, Ðc Pht áng c tôn sùng và chiêm ngng.
2- Tín nên ghi nh nhng li di chúc ca Pht - Chúng ta , nhng Pht t, ai cng bit i Ðc Pht là p , cao c; bài hc ca i Ngài là quí báu, sâu xa. Nhng nu chúng ta không c gng hc tp, thì bài hc dù hay ho quí báu bao nhiêu cng vô ích. Ðc Pht trc khi nhp dit, ã dn chúng ta mt câu cui cùng:
- "Mi vt i không có gì quí giá. Thân th ri s tan rã. Ch có Ðo ta là quí báu. Ch có chân lý ca Ðo ta là bt di bt dch. HÃY TINH TN LÊN Ð GII THOÁT!"
Vy thì diu kin trng yu nht gii thóat là s tinh tn. Chúng ta ng bao gi quên iu kin y trong khi tu hành.
Pht Hc Ph Thông – HT. Thích Thin Hoa
Khóa Th Nht Nhân Tha Pht Giáo
--- o0o ---
A-M Ð:
Cnh gii Ta bà ca chúng ta là mt cnh gii y mê m và dc vng. Chúng ta ang ln hp trong b nc mt caau kh và bùn nh ca dc vng, sng trôi ln trong cnh y, chúng ta khó thy c bn b sáng sa, yên n li vào. Tht là áng thng cho thân phn con ngi chúng ta.
Nhng bn nguyn chúng ta âu có th! Chúng ta, t vô th, ni ngun chn vng lng, sáng sut vô cùng. Vì mt nim bt giác, khi vô minh vng tng, nên chúng ta b quay cung trong sanh t, trôi ni trong ba cõi sáu ng.
Vy thì trong chúng ta ai là ngi không mun thoát ra khi cõi en ti, su au này, dc tr v ngun trong sáng, an vui?. Nhng làm sao thoát ra c? Ai s là k r lòng thng a ng ch li cho chúng ta? Ai là ngi có phng pháp thn diu giúp chúng ta ra khi sinh t luân hi?
- Ðng cao c sáng sut và y nng lc y không ai khác hn làÐc Pht Thích Ca Mâu Ni, ngi ã chng qu bt sanh, bt dit; và ch có Giáo pháp ca Ngài mi cu c chúng sanh ra khi vô thng au kh.
Vy chúng ta còn ngn ngi gì na mà chng chu quy y Tam-Bo.
B- Chánh Ð:
I - Ðnh Danh Và Gii Ngha.
1- Quy-y ngha là gì? Quy là tr v; Y là nng ta, Quy-y là tr v nng ta ni mà mình ã vì si mê, phóng ãn lià b ra i, nh a tr kh di ã ri b cha m ra i trong hoan phá, bây gi bit s di kh do kinh nghim kh au, quay tr v nng ta li di bóng hnh phúc và yêu thng ca cha m. Ch Quy-y nguyên dch ngha là kính vâng hay phc tòng.
2- Tam bo ngha là gì? Tam bo là ba ngôi báu: PHT, PHÁP, TNG.
th gian, vàng bc, ngc ngà và danh vng là quí báu. Nhng s tht, vàng bc, danh vng âu có cu c con ngi khi kh, sng, già, bnh, cht, mà lm khi còn làm cho con ngi thêm kh na! Còn Pht, Pháp, Tng thì có nng lc dt dn con ngi ra khi nhng cái kh nói trên. Bi th, ngi i mi tôn sùng Pht Pháp, Tng là ba ngôi báu (Tam Bo).
Pht Hc Ph Thông – HT. Thích Thin Hoa
a) PHT: Ch Pht do ch Phn Bouddha phiên âm ra. Tàu dch là Giác Gi ngha là: Bc ã giác ng sáng sut hoàn toàn v ba phng din: T giác, giác tha, giác hnh viên mãn.
b) PHÁP: Pháp là do ch Phn Dharma mà dch ngha ra. Pháp là phung pháp tu hành mà Pht ã phát huy ra dit tr mi mê mui, kh au và chng c qu Pht. Ba Tng Kinh Ðin u gi chung là Pháp.
c) TNG: Tng hay Tng già là do ch Phn Shanga mà phiên âm ra; Tàu dch là: Hòa hp chúng, ngha là mt oàn th tu hành t bn ngi sp lên, cùng nhau sng chung mt ch, ng gi gii lut cu Pht, ng chia st cho nhau mt cách hòa thun nhng gì ã thâu nhn c, t vt chc n tinh thn.
3- Quy-y Tam-bo là th nào? - Quy-y Tam-bo là tr v nng ta ba ngôi báu: PHT, PHÁP, TNG.
Ti sao phi Quy-y Pht? - Vì Pht là ng hoàn toàn sáng sut, t bi vô lng, phc hu vô biên, c hnh viên mãn; - Vì Pht là ngi dn ng v i nht, ã có cái kinh nghim bn thân thoát ra ngoài vòng sanh t chng Ðo.
Ti sao quy-y Pháp? - Vì ch có phng pháp ca Pht là y công nng a chúng ta qua khi b kh, n b gii thoát.
Ti sao li quy-y Tng? - Vì Tng là ngi ã hy sinh gia ình, tin ca, danh vng... tình nguyn theo Pht dt dn chúng sanh trên ng Ðo.
II- Ba Bc Tam Bo
Tam Bo có ba bc: - Ðng th Tam bo, - Xut th gian Tam bo, - Th gian tr trì Tam bo.
1 - Ðng Th Tam Bo
a) Ðng Th Pht Bo: tc là nói tt c chúng sanh cùng ch Pht dng mt th tánh sáng sut.
b) Ðng Th Pháp Bo: tc là nói tt c chúng sanh cùng ch Pht ng mt pháp tánh t bi bình ng.
c) Ðng Th Tng Bo: tc là nói tt c chúng sanh cùng chu Pht ng mt th tánh thanh tnh, s, lý hòa hp.
2 - Xut Th Gian Tam Bo
a) Xut Th Gian Pht Bo: là ch cho Ðc Pht Thích Ca Mâu Ni, Ðc Pht A-Di-Ðà, Ch Pht trong mi phng ba i, ã t gii thoát ra khi s ràng buc ca th gian.
Pht Hc Ph Thông – HT. Thích Thin Hoa
b) Xut Th Gian Pháp Bo: là ch cho Chánh pháp ca Pht, có công nng làm cho chúng sanh thoát khi s ràng buc ca th gian, nh T-, Thp-nh nhân- duyên, Lc - v.v...
c) Xut Th Gian Tng Bo: là ch cho các v Thánh-Tng ã thoát ra ngoài s ràng buc ca th gian nh c QuánThÂm, Ði Th Chí, Vn Thù, Ca-Dip, A- Nan v.v...
3- Th Gian Tr Trì Tam Bo
a) Th Gian Tr Trì Pht Bo, là ch cho XaLi ca Pht, tng Pht c bng kim khí, chm tr bng danh mc, tô bng t, p bng xi mng, thêu bng vi, hay v trên giy.
b) Th Gian Tr Trì Pháp Bo, là ch cho ba tng Giáo in: Kinh, Lut, Lun vit hay in trên giy, trên vi trên lá buôn v.v...
c) Th Gian Tr Trì Tng Bo, là ch các v TKheo, TKheoNi tu hành chn chánh, o c trong sch, gii lut trang nghiêm trong hin ti.
III- S Quy y Tam Bo
Sau khi ã hiu rõ th nào là Quy-y Tam bo, tt nhiên phi thc hành s hiu bit y.Thc hành bng s tng cung kính, vâng theo Tam-bo, nh th gi là s quy-y Tam-bo.
1 - S Quy-Y Pht: Hng ngày chúng ta phi nh tng luôn n Pht, nim danh hiu Pht, chiêm ngng tng Ngài, và nguyn sut i theo bc chân Ngài, y là s quy-y Pht.
2 - S Quy-Y Pháp: Hng ngày tng c Kinh, Lut, Lun; sm hôm hai thi công phu, tìm hiu ngha lý thâm huyn ca Pháp bo. Khi c tng Kinh in tâm trí ta không ngh xn by, không nh tng nhng vic không hay, không bàn mu tính k li k, tn nhn. Chúng ta tr b c dc vng, tâm trí c sáng sut, an lành, thanh tnh.
3- S Quy-Y Tng: Th gian thng nói: "Trng Pht, phi kính Tng". Cho nên, nu chúng ta thành tâm th Pht bao nhiêu, thì chúng ta phi tht d kính Tng by nhiêu. Ngi thc hành s quy-y Tng, h thy ngi u tròn áo vuông, chân chính tu hành, gi gìn gii lut, thì lin kính n, quý trng, xem nh ó là v i din cho Ðc Pht. Làm nh th là s quy-y Tng.
Tóm li, th Pht, tng Kinh, gi Gii, nghiên cu Phãt pháp, kính trng Tng già chân chính, dó chính là s quy-y tam-bo.
IV- Lý Quy y Tam Bo
Lý là bên trong. Lý quy-y Tam-bo ngha là quy-y Tam-bo trong tâm chúng ta. Nu chúng ta ch thc hành s quy-y, ch dong rui theo Tam-bo bên ngoài, mà quên
Pht Hc Ph Thông – HT. Thích Thin Hoa
lý quy-y, ngha là quên Tam-bo bên trong tâm chúng ta, thì chúng ta cha thc hành úng ngha Tam-quy. Tht th, bên trong tâm chúng ta cng có Tam-bo. Chúng ta cn thc hành lý quy-y, hay Tam T Quy-Y:
1- T Quy-Y Pht: T ngha là mình i vi t tâm mình. T quy-y Pht là mình t tr v vi Pht tánh sáng sut ca tâm mình, - Vâng mi ngi u có Pht tánh, và u có th thành Pht. Ðó là li Pht Thích Ca ã dy. Nhng Pht tánh y b mê lm, vng tng che lp. Vng tng nh mây m, Pht tánh nh trng. Mây m có th che khut, ch không th tiêu dit c trng sáng. Pht tánh chúng ta b vng tng vô minh che lp sâu kín n âu cng vn thng còn. Vy thì sao chúng ta li b quên Pht tánh ca chúng ta, mà ch chy theo cu khn Pht bên ngoài; nh a "cùng t" có viên ngc quý, cha m ã giu sn trong chéo áo mà nó không bit, li i xin n cùng khp mi ni!
2- T Quy-Y Pháp: ngha là vâng theo pháp tánh ca mình. Trong tâm ta có tt c các Pháp: T-bi, Trí-tu, Bình ng, Sáng-sut, Nhn-nhc, Tinh-tn... chúng ta cn phát huy nhng c tánh y và hành ng theo chúng, tuân theo chúng. Nh th là T Quy-Y Pháp.
3- T Quy-Y Tng: ngha là vâng theo Thy trong tâm mình, Thy trong tâm mình là c tánh hòa hp thanh tnh ca mình, nh Tng già là hin thân ca s hòa hp thanh tnh bên ngoài. By lâu vì mình mê mui, không nhn thy c ông Thy trong tâm, nay nh Pht ch dy, mình nhn thy c ông Thy thanh tnh y, thì mình phi quy-y Thy ca mình trc ã ch!
Nói tóm li, mình phi nng ta, quay v vi Pht trong tâm mình là tánh sáng sut; vi Pháp trong tâm mình là các c tính T-bi, H-x v.v..., vi Tng trong tâm mình là s hòa hp, thanh tnh ca bn tâm. Nh th là Lý Quy-Y Tam-bo.
V- Nghi Thc Quy Y
Sau khi chúng ta ã hiu rõ S và LÝ Quy-y ri, chúng ta cng cn bit qua nghi thc ca l Quy-y.
1- Tróc Tiên Phi Gi Ra Thân Tâm Cho Trong Sch.
Quy-y là bui l quan trng nht trên ng tu tp ca chúng ta. Nó là cuc khi hành i n mc ích gii thoát, vì th chúng ta không th xem thng, c hành mt cách ba bãi c.
Khi mun quy-y, chúng ta phi y-phc chnh t, sm khay l thnh ch Tng n trai dng, nh l và cu xin ch Tng r lòng T-bi truyn trao quy-gii cho mình.
Trc ngày hành l, thân tâm chúng ta phi c gi ra trong sch. Ta tm ra sch s n mc chnh t. Ðó là v thân; còn v tâm thì ta phi ba phen sám hi, cho ba nghip c thanh tnh. Nh s ty gi c trong ln ngoài y, ta mi xng áng ón nhn Pháp thanh tnh cao quý ca Tam-bo.
2- Phát Nguyn.
Pht Hc Ph Thông – HT. Thích Thin Hoa
Ðn gi quy-y, chúng ta phi qùy xung; theo li hng dn ca ch Tng, chí thành phát nguyn:
- Ð t sut i quy-y Pht.
- Ð t sut i quy-y Pháp.
- Ð t sut i quy-y Tng.
Sau khi phát nguyn Tam-quy ri, ngi phát nguyn tin chc rng mình ã gieo ht ging gii thoát, th nào cng s gt c kt qu tt là thoát ly ba ng ác: Ða-ngc, Ng-qu, Súc-sanh. Vì th ngi quy-y lin nói tip ba ln:
- Ð t quy-y Pht ri, khi a a ngc.
- Ð t quy-y Pháp ri, khi a ng qu.
- Ð t quy-y Tng ri, khi a súc sanh.
Th là trn vn Tam-quy và Tam-kit.
Ð bo tn lý tng cao c ca mình và gi vng c tin trên ng Ðo, ngi quy-y t nguyn mt cácg mnh m và thành khn:
- Ð t quy- Pht, nguyn trn i không quy y thiên, thn, qu, vt.
- Ð t quy-y Pháp, nguyn trn i không quy-y ngoi o, tà giáo.
- Ð t quy-y Tng, nguyn trn i không quy-y tn hu ác ng.
Nh th là l quy-y ã hoàn tt. Ngi Tín ch còn vic làm theo úng nhng li mình ã phát nguyn và ã tuyên th trc Tam-bo.
VI- Li Ích Ca Quy Y Tam Bo
1- Khi i lc ng òi vào ni tm ti.
Nh chúng ta ã thy on m u bài này, chúng ta ang lng hp trong bin kh, ang b v lc lng gia êm ti mênh mông. Trong hoàn cnh bi át nh th, nu không thy c nhng phng tin i n, không có nhng bc Thy dìu dt n, thì chúng ta s quay cung mãi mãi trong bin sanh t luân hi. Cái ích sáng y là Ðc Pht, nhng phng tin y là Pháp, và nhng bc Thy dìu dc y là Tng. Khi chúng ta ã bit có nhng s quý báu nh th mà không nm bt ly, thì chng khácgì ngi sáp cht ui thy cái bè g trôi qua mà li di kh xua y nó ra.
S quy-y chính là mt cách bám víu vào cái bè Tam-bo mà Pht ã ch ra cu vt nhng k sp cht dui trong bin i là toàn th chúng ta.
Pht Hc Ph Thông &ndas