pie magazine issue 15
DESCRIPTION
PIE online magazine CREATIVE WORKING AND LIFESTYLE IN BKK THAILAND pieeveryday.com [email protected] www.facebook.com/piemagazine2013TRANSCRIPT
ISSUE 15dEfInItIon of thInkIng
| CREATIVE WORKING & LIVING LIFE STYLE IN bANGKOK| FREE & ONLINE ONLY | PIEEVERYDAY.COm | FACEbOOK.COm/PIEmAGAzINE2013 |
aftErwordSarIn tgamol tExtIlE dESIgn
yEUngS’tUdIomanIta SongSErm
oat montIEnatElIEr 2+
mar
2 0
15
02
WEl com E
to
PI E
2 0 1 5
03
En jo y
y our
rE a d I ng
tI mE
04
สรเชษฐ ศลปบรรเลง PIE MAKER
EDITOR’S TALKสวสดครบ และขอบคณทตดตามอานนตยสารออนไลนของเรา ในชวงตนปทผานมาน มนองๆ มาขอฝกงานกบ PIE กนหลายคน นาเสยดายทตองปฏเสธไป เนองจากทมงานเรามกนนอยมาก (สองคนนเรยกทมไดไหม) และยงไมมออฟฟศทแนนอน สวนมากจะทำากนทบาน เลยคดวา นองๆ นาจะไปฝกงานกบบรษท หรอสำานกพมพทมออาชพ ทำางานเปนระบบกวาเราจะดกวา เอาละครบ วากนอกเรอง ในปนมโครงการในหวเยอะมาก เรมจากจะปรบใหนตยสาร PIE เปนรายเดอน (ดไหมครบทกทาน) อกอยางกอยากพมพ PIE ออกมาเปนเลมสกเลมหนง อาจจะรวมผลงานและบทสมภาษณจากทผานๆ มา หรอไมกคดจะจดกจกรรม Workshop Meeting แลกเปลยนมมมองความคดสรางสรรคกน ใครสนใจหรอมความคดเหนอะไรนาสนใจกบอกตอมาทางเพจเฟซบกของ PIE ไดนะครบ ปนเรายงไมได ออกไปหาผสนบสนนใจด ถาทานใดสนใจเปนผสนบสนนกตดตอไดอกเชนกนนะครบ (หวเราะแหงๆ) สดทายน ขอให สนกสนานกบการอาน และหวงวาทกคนจะไดรบแรงบนดาลใจ ดๆ เอาไปปรบใชในชวตกนนะครบ ขอบคณครบ
05
contents
issue # 15
pie online magazinewww.pieeveryday.com
PIE ONLINE MAGAZINE100/99 ChAIyAPRuK VILLAGE’SOI 55 SuKAPIbAL 5 ROAD,O-NGOEN, SAIMAI, bANGKOK, ThAILAND , 10220
sarin tgamol
afterword
TEL : 08 0233 5492E-MAIL : [email protected]/piemagazine2013IG : PIEONLINEMAGZINE
manita songserm
yeungs’studio
oat Montien
atelier2+
07
สำาหรบผชนชอบบทเพลงลองลอยแนว Post-rock, Instrumental และ Ambient ทางคายเพลง Newlights Production (นำาทพโดย ฮอน-ณรงคฤทธ อทธพลนาวากล แหงวง Hope the f owers) มอลบมเดดในนาม Being A Light To The World #2 มาใหฟง อลบมชดนปนการรวบรวมวงดนตร สายดนตรบรรเลงจาก ทวโลก หลงจากครงแรกไดรวบรวมวงจากฝงเอเชย แนวคดททำาอลบมนขนมา เปนเพราะทางคายมความเชอวา วงดนตรในประเทศและตางประเทศเอง กอยากจะเผยแพร ผลงานใหคนทวโลกไดรจกในผลงานของตนเอง และนกคออกหนงชองทางทอาจจะชวย อาจจะไมมากทจะทำาใหวงดนตรเหลานนเปนทรจกมากขนในโลกใบน โดยในครงน มวงดนตรทสนใจและเขารวมมากมาย มดงน
Anoice from Tokyo, Japan Pray for Sound from Boston, United State This Patch of Sky from Eugene, OR, United State Mental Architects from Sofia, Bulgaria Then They Flew from Lisbon, Portugal Under The Big Bright Yellow Sun from Banduang, Indonesia Monoceros from Tepic Nayarit, Mexico Waves from Munich, Germany Hope the flowers from Samut Prakan, Thailand sugar analog from Lopburi, Thailand Sound Awakener from Hanoi, Vietnam
เขาไปฟงกนไดท https://newlightsproduction.bandcamp.com/album/being-a-light-to-the-world-2www.facebook.com/NewlightsProductions
Being A Light to the WorLd #2BY neWLights Production
08
LoLo : the cAPsuLe Kitchen
หองครวนอยสดกระทดรดนารก LOLO The Capsular Microkitchen ออกแบบโดย Aotta Studio จากมอสโคว ตใสของในหองครวขนาดเลกอเนกประสงคทำาดวยไม ทนารกดวยการเพนทใบหนาลงบนตสสนสดใส ซงเขาจดสรรพนทในการวางสงของและลนชกเครองครวไดแบบ all-in-one ไมวาจะวางจานชาม ถวยกาแฟสดเก ไมโครเวฟ ฯลฯ สะดวก ประหยดพนท และนารกขนาดนตดตามไดท www.aotta.com
09
Kiss: FAce PAcK
เปนทรกนอยวาสาวๆ นนรกสวยรกงามขนาดไหน บางคนตอง มาสกหนาทกวน โดยเฉพาะสาวญปน Isshin Do Honpo Inc. เขาเลยไดไอเดยสนกๆ ทำามาสกหนาเปนลายเพนทแบบตางๆ ซะเลย ซงกอนหนานกมมาสกแปลกๆ ใหเหนกนแลวเชน มาสกรปสตว หรอ มาสกหนาละครคาบก ทไดรางวล Good Design Award 2014 ตอนนกเปนควของวงอเมรกนรอกระดบตำานานอยางวง KISS ทโดงดงมากๆ ในญปน ม 4 ลายดวยกน เก เทสดๆ สาวๆ คนไหนอยากเปลยนสไตลเปนชาวรอกกลองกนดได แตอยาเผลอหวเราะเชยวเดยวหนาจะเหยวไมรตวนะ ตดตามไดท www.isshin-do.co.jp/facepack
010
011
coLorFuL MArKet in chinA BY richArd John seYMour
ภาพถายแผงลอยรานคาในตลาดของเมอง Yiwu ประเทศจน ทเตมไปดวยสนคาสสนคลเลอรฟลเรยงรายอดแนนอย เตมราน ไมวาจะเปน รานดอกไม รานขายของเลน ตกตา ฯลฯ ผานเลนสของชางภาพเมองผด Richard John Seymour และนเปนเพยง 10% ของรานคาทงหมดทมอย เหนแคภาพยงขนาดนถาไดเขาไปเดนจรงๆ คงมนนาด กแตละรานของเขาเยอะละลานตาสดๆ ตองงงกนบางละ สนใจกเขาไปดตอไดท www.richardjohnseymour.com
012
tYPogrAPhic hirAgAnA in gAchAPon
ตหยอดเหรยญกาชาปองเปนทนยมมากในญปน มทงฟกเกอรและตวการตน นารกมากมายหลายแบบ เปนความสนกอยางหนงของญปนเลยทเดยว และนเปนโปรเจกตจบของ 4 นกศกษาของ Musashino Art University ทพวกเขา ไดนำาตวอกษรญปนมาใสไวในตกาชาปอง ซงใชตวอกษรฮรางานะตวแรกในภาษาญปน ตว あ (อะ) โดยใชฟอนตตระกล Mincho และ Gothic โดยมทงแบบตวความหนาและบางใหเลอกลน (จะลนไปทำาไม) อนนชาวโอตาคคงจะเฉยๆ แตดไซเนอรนาจะกรด
013
อกครงกบโคมไฟสดเกททำาจากกระดาษเพยงแผนเดยว ไมใชใครอน YOY สตดโอออกแบบสดเทจากโตเกยว โดยตวโคมไฟนนทำาจากกระดาษขนาดโปสเตอรไซต A2 เพยงแคกรดกระดาษตามแบบ แลวใชเทปตดไวกบผนง แถมยงสามารถออกแบบลวดลายลงบนตวโคมไฟกระดาษไดเองอกดวย ไอเดยเกเทแบบนตองลองเอาไปทำาเองดบางแลวละ หากสนใจกเขาไปดไดท http://yoy-idea.jp
one PAPer WALL LAMP
014
FLAsh : LennY KrAvitz
ใหรกนไปเลยวาชวตทวนๆ โดนระดมแสงแฟลตของรอกสตาร เขาเปนอยางไรกน จากโฟโตบกเลมใหมของ Lenny Kravitz นกดนตร, นกแสดงสดเทชาวอเมรกนทเกยวกบเสนทางรอกสตาร ของเขาในชอ FLASH ภาพถายแนวสารคดในมมมองของ Lenny ทเขาบนทกไวในโฟโตบกเลมนมทงภาพการใชชวต ทวรคอนเสรต ภาพการบนทกเสยงทหาดไดยาก ภาพถายแฟนเพลง และทเดดคอภาพของเหลาชางภาพ แฟนเพลง และปาปารซซ ทกำาลงกดชตเตอรถายรปเขาอยในขณะนนอกดวย จะสวยงาม นาสนใจขนาดไหน ตดตามไดท www.lennykravitz.com
015
016
ดเผนๆ เหมอนเปนหมบานหลงเลกดสดใสนารก แตนคอ Yui Animal Hospital โรงพยาบาลสตวขนาดเลกในเมองคโนกาวา ประเทศญปน ออกแบบโดยบรษทสถาปตยกรรม Architects roote ทภายในมทง รเซปชน หองตรวจ หองพกฟน ฯลฯ เรยกวาอดแนนดวยฟงกชน การใชงานกวา 20 หอง ในพนทเพยง 150 ตารางเมตร แถมยงออกแบบใหสงกวาระดบพนดนเพอปองกนนำาทวมจากแมนำาใกลๆ อกดวย ทงเกไก ดด แถมจดสรรพนทไดคมคานาชนชมอกตางหาก ตดตามไดท www.roote.jp
Yui : AniMAL hosPitAL
017
izABeLin house : Mirror house
izabelin house บานพศวงกลางปาเขยว ทดเหมอนตวบานลอยอยบนอากาศกลางปานออกแบบโดย บรษท REFORM สถาปนกจากประเทศโปแลนด บานสองชนสดเททรอบตวบานชนลางตดกระจกบานใหญสะทอนใหเหนปาสเขยวทรายลอมอย ชนสองเปนทรงสเหลยมสขาวเจาะหนาตางบานใหญมองเหนดานในทตกแตงโดยใชไมสนำาตาลเขม ตงอย รอบนอกของกรงวอรซอ ไอเดยเกเหมาะกบคนรก ธรรมชาตปาเขาสดๆ เขาไปดตอไดท www.reform architekt.pl
018
rAuL LeMesoFF’s: ‘WeAPons oF MAss instruction’
แคมเปญ ‘Feels Good to be you’ ของ 7 UP รวมกบศลปน Raul Lemesoff สรางสรรครถหองสมดเคลอนท ‘weapons of mass instruction’ ประดษฐรถถงจำาลองขน แตอาวธของเขาไมใชปนกลบเปนหนงสอทรายลอมอยดานนอกตวรถ ซงเตมไปดวยหนงสอจำานวนกวา 900 เลมสอดเอาไว ไมวาจะเปนนวนยาย บทกว วทยาศาสตร การเมอง ฯลฯ Lemesoff ขบรถตระเวนไปทวอารเจนตนา แจกใหกบผคนทผานไปมาไดเปดใจอาน และเอนจอยไปกบมน เหนแบบนแลวกรสกฟลกดเหมอนชอแคมเปญเขาเลยจรงๆ
019
WorLd cLocK BY eLevenPLus
“ทลอนดอนตอนนกโมงแลวนะ” หนไปมองนาฬกาทฝาบานกคงไมชวยอะไร และไมตองนงนบชวโมงกนใหเสยเวลา เพราะดไซนสตดโอ 11+ แดนกมจเขาไดออกแบบ World Clock นาฬกาฟงกชนเททสามารถปรบเปลยนเวลาไดถง 24 เมอง 12 โซน เพยงหมนนาฬกาไปยงชอสถานทซงเขยนไวดานขาง จากนนกกลงไปมา กลไกของมนจะปรบเขมบอกเวลาไปตามโซนสถานทนนๆ ฟงกชนเก ดไซนเรยบงาย เกาหลเขาไมไดมดแคซรสจรงๆ คลกเขาไปดไดท www.elevenpl.us
020
dEfInItIon of thInK
021
22
23
pie talkafter word
คนไทยอานหนงสอปละกบรรทด?... อนนเรากไมร แตทร แนนอนคอถาหนงสอในบานเราเมองเรามความหลากหลาย มากขน และมหนงสอทแตกตางจากในตลาดเพมขนอนน ตองดแน วนนเราเลยมาคยกบสองผกอตงกลมระดมทนสรางสรรคงานหนงสอในชอ after word โดยม คณหวง-กตตศกด ปญญาจรกล และ คณแพรว- พราวพรรณราย มลลกะมาลย สองคนทำางานทกำาลง คอยๆ ชวยขยบวสยทศนทางการอานของคนไทยใหกาวไปขางหนาไปอกขน
After word Befo re A Bo okS
24
25
ชอ after word
ตอนนนกคดกนอยหลายชอ แตคนเคยบอกวาถานกอะไรไมออกใหลองเปดหนงสอ เรากเลยลองเปดหนงสอดจนเจอบทสงทาย หรอ “after word” เรากชอบชอน เหมอนเราอยเบองหลงตวหนงสอ และคำานออกเสยงคลาย “afterward” ทแปลวา “ในภายหลง” หรอ “ตอมา” เพราะนอกจากทเราอยากทำาหนงสอแลว เราอยากรวาหลงจากหนงสอเลมนนจะสงผลอะไรตอไปในสงคมดวย จงเลอกชอน
จดประสงคของ after word
อยากใหนกเขยนและนกอานมโอกาสมากขน นกอานกมโอกาสในการอานทมากขน นกเขยนกมโอกาสในการปลอยของมากขนดวย เปนโอกาสใหมๆ ทนอกเหนอจากกำาแพงของการพมพและการจดหนายหนงสอในปจจบน
ทำาไมเลอกใชวธระดมทน ทำาไมไมเปดสำานกพมพไป
เลยละครบ
สวนหนงเรากไมมนายทนหรอรำารวยอะไร แลววธการทำาสำานกพมพเรากตองมงไปสระบบหนงสอแบบเดมทไมไดใหอะไรใหมมากนกในเรองเนอหา แลววธการระดมทนนมนสามารถทดสอบสมมตฐานบางอยางของเราเกยวกบวงการหนงสอดวย ไดเหน
รจกกนไดอยางไรครบ
เรารจกกนตอนเรยนทมหาลยวทยาลย Stamford ทอเมรกา เจอกนในคลาสเรยน Transformation Design เปนวชาทเกยวกบการปรบเปลยนพฤตกรรม ของคนในสงคม บงเอญเปนคนไทยสองคนทลงเรยนวชาน เลยไดรจกกน หลงจากนนกแยกยายกน แพรวกกลบมาทไทย แลวหวงทำางานอยทโนนประมาณ 3-4 ป กกลบมาเมองไทย
แลว after word เรมขนไดอยางไรครบ
ชวงทแพรวกลบมา แพรวมาเปนอาจารยทมหาวทยาลยธรรมศาสตร เปนชวงทเราตองเรมคดแลววาจะเปนนกวชาการเตมตวหรอจะไปทางไหนแน แพรวสนกกบการสอน การอานหนงสอ หรอการทำาวจยนะ แตตอนนนมนเรมมเรองตำาแหนง เรองความรบผดชอบบางอยางทเราไมแนใจวาอยากจะอยตรงนน กคดอยนาน ในทสดกตดสนใจลาออก มาเจอหวงทเพงกลบมาไทยพอด เรากมาคยกนวาอยากจะทำากจการอะไร สกอยาง ทเกยวกบการทำาเพอสงคม จรงๆ ประเดนปญหาในประเทศเรากมเจอทงเรองการศกษา เรองคนพการ เรองสภาพแวดลอม แตเราสองคนกตดใจเรองประเดนหนงสอ ซงเราสองคนกชอบอานหนงสอกนอยแลวดวย
26
ฟดแบกทรวดเรวกวาการทำาสำานกพมพ ซงวธนในหลายประเทศทวโลกเขากไดลองใชมาบางแลว ทงอเมรกา องกฤษหรอแมแตสงคโปร แตกตองปรบใชไปตามบรบทของประเทศนนๆ ดวย ซงจากทเขาทำากน มนกมทงหนงสอทระดมทนไดบางไมไดบางตามธรรมดา แตแนนอนวาสงทเขาไดคอเนอหาใหมๆ หนงสอทแตกตาง นกเขยนนกอานทแตกตางไปจากทองตลาด
มภาพในหวกอนไหมวา เราจะเลอกระดมทน
หนงสอประเภทไหน
ในตอนแรก เรากมองกวางๆ ไวกอนนะ อยากไดตนฉบบใครสกคนมาลองระดมทนด แตหลงจากเราไปพดคยกบคนในวงการหนงสอเยอะมาก กไดเหนชองวางของหนงสอบางประเภททนาจะ เหมาะกบชองทางในแบบของเรา คอหนงสอสำาหรบเดก ซงเปนหนงสอทคอนขางมนอยในตลาด อาจจะดวยเหตผลเรองของกำาลงซอของผปกครอง หรอเหตผลทางการตลาดททำาใหหนงสอสำาหรบเดกไมคอยมในบานเรา เราเลยพยายามใหหนงสอประเภทนมมากขน จรงๆ ไมไดจำากดแนวของหนงสอนะ เราดจากตลาดและความตองการของผอานดวย
คนไทยไมชอบอานหนงสอเครยดๆ
นกอานหลายคนจะอานหนงสอคอนขางกวางแตนอยคนทจะอานในเชงลก อาจดวยเวลาทมจำากดและมสออนๆ มาดงความสนใจ การอานหนงสอมนเลยถกมองขามไปบาง แตถามองวาชวตคอการเรยนร และเชอในเรองการพฒนาตวเองและความคดมสวนสำาคญ หนงสอในเชงลกหรอหนงสอทอานยากๆ กมสวนจำาเปน เอาจรงๆ การอาน มนควรปลกฝงตงแตเดกๆ นะ ในเรองความผกพน หรอประสบการณรวมทมกบการอานหนงสอ มนตองมการคลกคลระดบหนง มอยครงหนงทไดคยกบนองๆ นกศกษาเรองการอานหนงสอ (หนงสอในวชาทเรยนอย) เขากบอกวาไมอยากอาน มนยาก อยากใหหนงสอเขยนงายๆ อานงายๆ ซงบางอยางมนเปนไปไมได ทำาไมเขาไมขยบตวเองขนไป แตกลบจะใหสอขยบลงมาหาเขา
เรองความอยรอดเปนอยางไรบางครบ สำาหรบ
after word
เรากกำาลงอยในชวงทดลองกนอย ทงเรองวธการนำาเสนอ เรองเนอหา เรองการตลาด ในชวงนเรากรวาเราตองมโปรเจกตเพมขนระดบหนงถงจะอยได เรากพยายามกนอย ทจะคดเลอกหรอพมพ
27
28
29
หนงสอออกมา มการวางแผนอยตลอด และดวยจำานวนหนงสอทเราพมพไมมาก มนกพอจะมทางในการขายอยบาง ซงในตลาดบานเราเขากบอกกนวาปราบเซยนมาเยอะ หนงสอทนาจะขายไดกลบขายไมไดกม
after word เรมมานานหรอยง พมพหนงสอออกมากเลมแลวครบ
เรมมาประมาณ 9 เดอนแลว ตอนนกมหนงสอทพมพออกมา 4 เลมแลว การจดจำาหนายเราฝากขายทรานคโนะคนยะ, ศนยหนงสอจฬาฯ, ศนยหนงสอธรรมศาสตร, มจำาหนายบนเวบไซต after word และเรากอยากไปจำาหนายตามรานหนงสออสระตางๆ ดวย
ถาไมมเงนแตอยากสนบสนน after word ทำาอยางไรไดบางครบ
ชวยประชาสมพนธ ชวยกนตชมเขามากไดครบ ชวยสงตนฉบบกนเขามา ซงบางคนอาจจะไมใชนกเขยนกได แตมเรองราว เนอหาทนาสนใจ มประเดนในการเลาเรองทจดประสงคชดเจนในเรองสงคม ซงในบางกรณมนกเขยนเขามาพดคย เรากตดตอบรรณาธการท นาจะเหมาะกบงานใหประสานงานในสวนตางๆ ในการผลตหนงสอ เราอยากใหเครอขายของคนทอยากเสนองานดานหนงสอเพมขน ในชวงนเรากจดกจกรรมอยเสมอ ทเชญคนในวงการหนงสอทงหนาใหมและระดบอาจารยมาพดคยใหความร กมารวมกจกรรมกนได
30
31
การทำางานแบบ after word เปนงานเพอสงคมหรอเปลา
การทำางานเพอสงคมมนกมนยามของมนอย แตเราอยากจะมองตวเองวา เราใชเครองมอทางธรกจในการแกไขสงคม แปลวามนตองใหประโยชนทงในสวนรวม และตวเรากตองอยไดดวย และเรากอยากพสจนวามนทำาได
www.facebook.com/afterword.cohttp://afterword.co
32
Swe et thing about Change wit h
Sarin tgamol tex tile de Sign
33
pie talkSarin tgamol
ภาพงานออกแบบสงทอหรอ Textile Design ในความคดของหลายๆ คน กคงหนไมพนการออกแบบลายผา ปกเลอม ทอไหม อะไรแบบนน แตในระดบสากลมงาน Textile Design ทนาสนใจมากมายทงเรองเทคนคทซบซอน วตถดบทนาสนใจ รวมถง คอนเซปตทลำาลก วนน เราเลยมาคยกบศลปนนกออกแบบสงทอ ทผลงานของเธอใชดอกไมมาตกแตงบนผนผา และเทคนคหลากหลายแบบเลาเรองราวของการเปลยนแปลงของธรรมชาต ลกหน-สารน ทศนเทพกมล ณ สตดโอทเพงเปดมาไดปเศษในชอ Sarin Tgamol textile design
34
35
ตวเอง เลยลองไปเรยนทอผาด จรงๆ สนใจมานานแลว แตยงไมมโอกาสไดลองจรงๆ จงๆ ทลกหนไปเรยนเปนคอรสสนๆ ทสวเดน ไดไปทอผาแลวชอบมาก ชอบบรรยากาศทไปเรยนดวย เปนชวงหนารอน ของสวเดน บรรยากาศดมาก เลยตดสนใจลาออกจากงานและไปเรยนตอท Konstfack University College of Arts, Crafts and Design
PIE : การไปเรยนท Konstfack University
College of Arts, Crafts and Design
ชวงปหนงเขาจะใหเราไดลองเรยนทกอยางเลย เรยนรเทคนคตางๆ ในการทำางาน ตนเตนมาก บางคนทเรยนสงทอมาแลว เขากจะทำาโปรเจกตของตวเองไปเลย แตเราไมเคยเรยน ลงเรยนหมดทกอยางเลย ตงแตถกนตตง ทอผา ปรนสกรน ยอมผา เพอนๆ จะรเลยวาไปเรยนวชาไหนกเจอเรา (หวเราะ) ชอบมาก ตนเตนไปหมด
PIE : ตอนทำาสถาปตฯ จะมโจทยจากลกคา พอ
ตองมาทำาโปรเจกตทตวเองสนใจมนตางกนไหม
ชวงแรกๆ ยากมาก ยงไมแนใจวาเราชอบอะไร กนแน แตพอไปอยทสวเดนสกพก ลกหนเรมสนใจเกยวกบสงแวดลอมรอบๆ ตวมากขน เพราะอยทโนนเรองสภาพอากาศมนเกยวโยงกบชวตมาก จะออกจากบานแตละทตองเชคสภาพอากาศกอน
PIE : ลกหนเรยนจบทไหนมาครบ แลวทำางานอะไร
มากอนครบ
เรยนจบภมสถาปตฯ ทจฬาฯ แลวไปทำางานทบรษทของพดวง-ดวงฤทธ บนนาค กไดทำางาน Landscape Architect สวนมากตอนนนจะไดทำางานพวกรสอรท เปนงานทสเกลใหญหนอย เพราะลกหนไมเกงเรองลงรายละเอยดเทาไหร พดวงเลยใหลกหนทำางานสเกลใหญหนอย พเขากใหโอกาสเราเยอะ แตชวงทำา Landscape งานเยอะมาก รสกไมมเวลาใหตวเอง ไมมเวลาหา ไอเดยใหมๆ ความรสกเรากเรมเปลยน เรมเปน การทำางานเพอรอวนหยด แรงบนดาลใจมนเรมหมด ลกหนเลยอยากหางานอดเรกอะไรสกอยาง เราสนใจเรอง Textile อยแลว บงเอญมพทรจกเขาแนะนำาใหไปทสวเดน
PIE : ฟงดตอนททำางาน Landscape กดจะ
ไปไดดนะ ไมเสยดายเหรอ
มนมวนหนง ตอนททำางาน Landscape Architect อย เรามองเพอนรวมงานทเขานงขางๆ เรา เขาดไมเหนอยเลยนะ เขาทำาไดเรอยๆ ทงทงานเขากหนกเทาเรา ดเขามไอเดยใหมๆ ตลอด ทงทเราเหนอยมาก และไมมไอเดยหรอพลงในการทำางานแบบนน มนกเกดคำาถามวาสงนมนเหมาะกบเราจรงหรอเปลา เหมอนยงสงสยในความชอบของ
36
37
38
เพราะอากาศหนาวกหนาวมาก ตองเตรยมเสอกนหนาว ตองมการเตรยมตวตลอด ฤดกาลแตละ ฤดกาลของทนนสภาพแวดลอมกตางกนมาก ทงหมะ ทงสของใบไม ไมเหมอนตอนอยทเมองไทย เพราะทเมองไทยทกฤดจะคลายๆ กน ไมตางกนมาก เรากเลยไมไดสนใจ แตไปทโนน ลกหนชอบหมะมาก แลวเราไปเรยนในประเทศทหนาวหกเดอน ตอป ลกหนชอบสงเกตเกรดหมะ สงเกตเวลาทมนละลาย ดการเปลยนแปลงของมน เลยเอาเรอง พวกนมาทำางาน
PIE : เหนมงานทเอาใบไมมาเปนสวนประกอบดวย
ชวงนนเปนชวง Winter Blue เปนชวงทเครยด หดห ไมรจะทำาอะไร เลยเอาใบไมมาปก เพอเปนการบำาบดจตใจเรา ซงมนกชวยได มนจะมงานทลกหนเอาใบไมทเกบไวกอนจะเขาหนาหนาวมาปก ซงเราใชดายสเดยวกบใบไม แลวใบไมมนกแหงไปตามกาลเวลา สของใบไมกบสของดายกจะคอยๆ ตางกน มนเปนเรองการเปลยนแปลง เหมอนเราตอง ยอมรบในการเปลยนแปลงของทกสง งานนมนกขยายมาเปนงาน Nothing Ever Stays The Same
PIE : เรยนสองปมองธรรมชาตตางจากเดมไหม
สงเกตมากขน พยายามเขาใจมากขน เมอกอนลกหนจะมองธรรมชาตแบบรวมๆ มากกวา
ททำางาน Landscape Architect กจะมองเรองโครงสราง เรองการจดวางวาปลกตนไมไวตรงน มนจะโตแคไหน หางจากกำาแพงแคไหน รากมนจะชนกบอาคารไหม มองเรองการใชงาน การใหรมเงา เหมอนเราไปเขาไปจดการใหเขาสวย แตพอเรมมาสนใจรายละเอยดของธรรมชาตมากขน เรากเรมมองความสวยงามแบบทเขาเปนมากขน บางทเรากไมตองไปปรงแตงอะไรมาก ธรรมชาตเขากมความสวยงาม อยางเวลาทธรรมชาตคอยๆ เปลยนแปลงมนมความสวยอย งานดอกไมทลกหนเอามาใชทำางาน กเปนดอกไมทหาจากธรรมชาต ทออกดอกตามฤดกาลนนๆ ดอกไมตอนแรกทเอามาตดกเปนสสดใสตามธรรมชาตของเขาเลย พอเวลาผานไปสของดอกไมกเรมเปลยนไป
PIE : ทำาไมกลบมาเปดสตดโอในบานเรา
ตอนแรกกอยากทำางานอยทโนนสกพกเหมอนกน แตลกหนไดไปฝกงานกบอาจารยทานหนง อาจารยคนนเขาทำาพรมทเอาของเหลอใชตางๆ มาทำา โดยใชเทคนค Textile หลากหลายเทคนคมาก อาจารยเขาเกงมาก เขาบอกกบลกหนวา ถาเขาเปนลกหนเขาจะกลบไปทำางานทบาน (เมองไทย) เพราะในบานเราเปนแหลงวตถดบทดมาก ใกลกบอนเดยและอกหลายๆ ประเทศทเปนแหลงผลตผาทใหญมาก ลกหนเลยกลบมาเปดสตดโอทน
39
40
41
42
43
PIE : ปญหาทเจอในการทำางาน
เรองเวลา อนนปญหาหลกเลย เพราะไมวาลกหนจะหาขอมลในการทำางานจากอนเตอรเนตหรอหนงสอกตาม ลกหนจะตองเอามาทดลองทำากอนทกครง เลยจะมเรองเวลามาเกยวของ ซงถาขนตอน ใดผดพลาดกตองกลบมาเรมใหม ซอผาใหม เตรยมขนตอนตางๆ ใหมทงหมด แตกโชคดทคอนขางจะมลกคาทเขาใจ วางานของเรามนตองทดลอง ตองใชเวลาในการทำา ลกหนกทำางานทกวนนะ เพอนๆ กถามวา แบบนมนตางกบเมอกอนตรงไหน ทำางานหนก ทำางานทกวนเหมอนเดม แตสำาหรบลกหนมนตางนะ ตอนน เหมอนเราทำางานอดเรก ถงมนจะเปนงานหลกทใชเลยงชพ แตลกหนรสกแบบนนจรงๆ เวลาเราทำางานอดเรกเรากสนก อยกบมนไดเรอยๆ
PIE : เรองวตถดบละครบ ไปหาดอกไมมาจากไหน
มเรองการหาดอกไมมาทำางาน ลกหนไมไดใช ดอกไมทซอจากราน อยากใชดอกไมทมในธรรมชาต ของแตละฤดกาลจรงๆ พยายามไปเดนตาม สวนสาธารณะ แตกไมเจอเทาไหร เพงรวาใน สวนสาธารณะบานเราไมคอยมดอกไมเทาไหร เจอทสวนรถไฟจะเยอะหนอย (มชวงหนงไปสวนรถไฟบอยมาก จนพยามเดนตามมาดวาเราทำาอะไร เขาคดวาลกหนจะเอาดอกไมไปทำางานสงคร เลยมาชวยเกบให...หวเราะ) ดอกไมทใชกเลยมทง ดอกเขมจากหนาบานเพอน ดอกอญชน
PIE : หมายความวาในประเทศเรามผาทม
คณภาพพอสมควร
ใชคะ มคนถามเยอะเหมอนกนวา ทำาไมลกหนไมไปซอผาจากตางประเทศมาทำา เพราะเหนลกหนเดนทางบอย แตเรากลบคดวา ในประเทศเรามผาทมคณภาพใกลเคยงหรอบางอยางอาจจะ ดกวาในตางประเทศดวยซำา ในราคาทถกกวามาก มนมเรองคานยมดวยวา นเปนผาไหมอตาล นเปน ผาจากญปน ซงจรงๆ คณภาพอาจจะสผาททอมอจากชาวบานตางจงหวดของเราไมไดกม รวมถงเทคนคงานทอทองถนในบานเราทบางอยาง หาคนทำาแทบจะไมไดแลว และพวกของตกแตงเลกๆ นอยๆ อยางเลอมหรอลกปดโนนนนน เรากมเยอะมาก อยางทสำาเพง ลกหนไปเดนแลวซอไปฝากเพอนทสวเดน เขาชอบมาก บอกวาถามาไทยใหพาไปซอดวย ซงเรากอาจจะซอมาจากจนแหละ แตมนกราคาถกวาทางยโรปมาก
PIE : เปดสตดโอ ทำางานอะไรบาง
กเปนงานของลกหนเองซะสวนใหญคะ แตกจะ มงานอนๆ เขามาบาง เปนพวกงานนทรรศการตางๆ อยางท TCDC จรงๆ งานจดนทรรศการหรอหลายๆ งานทไดทำา กถอวาเปนประสบการณ ใหมของเราดวย บางงานกไมมนใจแตกรบทำา กไดประสบการณใหมๆ แลวกมงานออกแบบลายผาทกำาลงทำาอย แลวกเตรยมงานนทรรศการของตวเองดวยคะ
44
45
46
47
จากรวบานเพอนอกคน ดอกดาวเรองจากขางทางทขบรถผาน ญาตๆ ทเขารวาเราอยากไดดอกไมมาทำางาน เขากไปเดดจากบานเขามาให อยางทบอกวาตองใหเวลาในการทำาดอกไมดวย คอการหา การเอามาทบทำาเปนดอกไมแหง ในตกจะมดอกไมททบไวเยอะแยะเลย
PIE : แผนในอนาคต
ปนกตงใจทำาโปรเจกตของตวเองใหเสรจ และอยากจด Workshop คะ เพราะถาเปนการพดคยเฉยๆ ไมรคนเขาจะ อยากฟงเราหรอเปลา แตพอเปนการทำา Workshop คนทมาเขาจะเรมถาม พอมคนเรมถาม ทกคนกกลาทจะพดคย ซง เปนบรรยากาศทดมากๆ คนทมาเขากไดของทเขาทำาเองกลบไปดวย ทกคนเขาดจะมความภมใจกบสงทเขาทำา
PIE : คดวาตวเองมนสยอยางไร
คนชอบบอกวาหนาดเหวยง แตตวลกหนคดวาตวเองใจเยน ใจเยนมาก (เนน) ทำาอะไรชามาก เมอกอนททำางานสถาปตฯ ทำาอะไรหลายอยางพรอมๆ กนน สบายมาก เดยวนไมไดเลย ทำาอะไรกตองทำาสกอยางหนง ถาอารมณเสยนตองหยดเลย ไปอานหนงสอทำาอะไรอยางอนกอน เปนคนททกๆ อยางมผลกบอารมณ วางๆ กชอบไปเดนซอดอกไม เวลาไปซอดอกไมทปากคลองตลาดจะมความสขมาก
48
49
www.sarintgamol.comwww.facebook.com/SarinTgamol.textile.design
50
COM p Os e
I N My
sp AC e
51
pie GALLeRYMAnitA SonGSeRM
ในฉบบน PIE gallery ขอเสนองานของกราฟฟกสาว นองใหม-มานตา สงเสรม งานหลายชนของนองคนน มเพยงตวหนงสอและการจดวางท พอเหมาะลงตว ทางเราเหนงานนองใหม จากโปสเตอรของหอศลปกรงเทพฯ BACC หลายชนทสวยจนอดใจไมได ทจะมาหาตวคนทำาและขอผลงานของเธอมาโชวกนในวนน
COM p Os e
I N My
sp AC e
52
PIE : เรยนจบคณะอะไรและตอนนทำางานทไหน
เรยนจบคณะศลปกรรมศาสตร นฤมตศลป เอกกราฟฟกดไซน จฬาลงกรณมหาวทยาลย ตอนน เปนนกออกแบบอสระและไดมโอกาสทำางานรวมกบฝายนทรรศการของหอศลปกรงเทพฯคะ
PIE : เหตผลทชอบงานดานกราฟฟกดไซน
งานกราฟฟกสำาหรบใหมคอการใชภาษาภาพ ภาษาของตวอกษร ทผานการคดรวบยอดเพอสอความหมายแทนคำาพดของเรา มนเหมอนเปนงานทใชแสดงความคดเหน แสดงตวตนของเราอยางหนง และยงใชแสดงเอกลกษณของสงทเราจะพดถงไดดวย
PIE : ผลงานของตวเองทชนชอบ
CROSS_STITCH เปนโปรเจกตแรกททำาหลงจากเรยนจบ เปนนทรรศการทรวมศลปนรนใหม เรากถอวารนใหม (เดกใหม) พอทกอยางมารวมกนเลยเปนงานทชอบมากๆ เปนการเรมตนทำางานชนแรกทสนก ใสทกอยางทเราชอบลงไป
Media/Art Kitchen Bangkok งานนไดทำางานรวมกบควเรเตอรทงไทยและญปน เปนงานทเราเรมรจกปรบ รจกลด เรมมองเหนแนวทางของตวเองทชอบจรงๆ การออกแบบทมแคตวอกษรกบพนทวางของการจดวางเทานน
Future เปนนทรรศการทไดแสดงงานของตวเอง
รวมกบนกออกแบบเกงๆ หลายคน โดยใหออกแบบ โปสเตอรทสอถงคำาวา Future ในแบบของเรา ใหมชอบงานนทสด เปนโปสเตอรชนเดยวแตใชเวลาคดและรสกกดดนในตอนทำามากๆ เราเคยแตออกแบบเพองานของคนอน แตชนนคอตวเรา กเลยพยายามทจะดงอะไรกตามทเปนเอกลกษณของงานเราขนมาใหได สดทายกเลยออกมาเปนโปสเตอรสขาว-ดำา ทมตวอกษรเลกๆ คลายบทกวแบบ Dada จดเรยงเลนกบพนท ใหอารมณแบบ Sci-Fi หนอยๆ มทงความสบสน แลวกสงบอยในโปสเตอรเดยวกน
PIE : ชวงนสนใจงานกราฟฟกแนวไหน
ถาชวงนจะสนใจเกยวกบ Typewriter Art เปนงานกราฟฟกผสมกบศลปะ ลกษณะจะคลายกบการเรยงตวอกษรดวยเครองพมพดด แลวทดลองไปเรอยๆ จนอกษรทเรยงมการซอนทบกนจนเกดภาพใหม แลวดวยความทชอบเกยวกบงาน Typography อยแลว กเลยทดลองนำาวธนมาปรบใชดกบงานของเรา แนวทออกมากจะมความเปน Neo+Geometric+Digital บางทกใหความรสกแบบวทยาศาสตรผสมดวย
PIE : นอกจากกราฟฟกดไซนหรองานดาน
สงพมพมความสนใจงานดานอนอกไหมครบ
ชอบงานเกยวกบภาพถายคะ ชอบดภาพ ด องคประกอบ ดบรรยากาศ กพยายามฝกตวเองอยเรอยๆ คดวาถามโอกาสกอยากลองคดงานในแบบ
53
Conceptual Art ทใชแคภาพสอความหมายผสมกบงานกราฟฟกในแบบฉบบของเรา
PIE : บรรยากาศในการทำางานทชอบ
ชอบอยแบบเงยบๆ เวลาทำางานเปนคนทจรงจงมาก จะไมคอยเลน ไมคอยพดกบใครเทาไหร แลวเวลาทำากจะจมดงอยกบงานไปเลย แตถาเปนเวลาเรงดวน บรรยากาศแบบไหน สถานทไหนกทำางานไดหมดจรงๆ คะ :D
PIE : กราฟฟกดไซเนอรทชนชอบ
Wang Zhi-Hong เขาเปนกราฟฟกดไซเนอรไตหวน งานสวนใหญจะเปนการออกแบบรปเลมหนงสอ ทนาสนใจคอ หนาปกหนงสอของเขามแคเพยงตวอกษร และมองคประกอบทนอย แตกลบดงดดมากๆ สทใชแทบจะเปนขาว-ดำาไป 80% หลงๆ มานจะชอบเขาไปดงานในเวบไซตของเขาบอยมากทสด
PIE : มความคดเหนอยางไรกบความรความเขาใจ
ดานงานดไซนของคนทวไปในสงคมประเทศเรา
เคยมโอกาสไดคยแลกเปลยนเรองนกบนกออกแบบ รนพหลายๆ คน คดตรงกนวา มมมองของคนทวไปในบานเรางานออกแบบยงมความจำาเปนนอยมาก คอไมไดใหความสนใจหรอเหนความสำาคญในสวนนเทาไหร บางคนเขายงไมรเลยดวยซำาวางานแบบนตองทำาอะไรบาง นกถงตอนสมยเรยน ทเคยตองตอบคำาถามวาเราเรยนอะไร
มนคออะไร แตกไมไดนอยใจนะ เพราะคดวาบานเราไมไดเนนเรองความคดในเชงสรางสรรคมาตงแตแรกอยแลว
PIE : ในความคดของนองใหม ถาจะใหงาน
ดไซนของเราเปนทรจก และเขาใจมากขนใน
วงกวาง ควรเรมจากอะไร
ตองมพนทแสดงงานของตวเราเอง แตกอนใหมเคยคดเหมอนกน ถาเราอยแบบเงยบๆ ทำางานแบบเงยบๆ นจะเปนยงไงนะ แตกบงานแบบเรา งานออกแบบ หรองานศลปะทงหลาย มนเปนงานทตองแสดงออก และยงในสงคมบานเรา งานประเภทนกไมไดเปนทนยมอยแลว พนทแสดงงานแสดงความคด และตวตนของนกออกแบบสำาคญจรงๆ เปนสงทเขาถงไดงายสำาหรบคนทวไปทสด
PIE : มแผนในอนาคตอยางไรบาง
ถาในแงของชวตตอนนมหลายๆ อยางทยงตกนอยในหว ยงอยในชวงวเคราะหตวเองอยคะ แตถาในดานการทำางานกอยากทจะเรยนรเยอะๆ ไดทำาในสงทชอบแบบนไปเรอยๆ อาจจะ ลองทำางานรวมกบศลปนนกออกแบบคนอนๆ ทหลากหลายมากขน
PIE : งานอดเรก
อานหนงสอ อานการตน ฟงเพลง ดหนง สวนใหญจะใชเวลาอยกบตวเองมากทสด
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
66
Hon g ko n g
Sce nce
f r om
ZIneS m Aker
YeungS’tu dI o
67
pie talkYeungs’tudio
PIE ไดรจกกบ Yeungs’tudio จากการทำาหนงสอทำามอและแลกเปลยนตามประสาสงคมหนงสอเลกๆ จนถงการไดพดคย นนทำาใหเราไดเหนความนาสนใจของนกออกแบบจากเกาะฮองกงซงกำาลงอยในสภาวะทางการเมองทไมสดนก วนนเราเลยอยากมาถามไถถงงานออกแบบ วสยทศนและมมมองทมตอชวตในเกาะฮองกงกน
68
69
งานสงพมพ ชอบงานทจบตองได การทำาหนงสอทำามอกเหมอนกน เราไดมสวนรวมกบหนงสอตงแตตนจนจบ อยางการใชตวอกษรเขยนมอจากพกนหรอดนสอในงานของเรา ในชวงทเรยนมหาวทยาลย เรากพยายามคนหาการใชตวอกษรในแบบตางๆ จนมาพบความเปนธรรมชาตในการเขยนมอ เราพยายามใชทงการทำามอและคอมพวเตอรมาผสมผสานกน
ทำาไมคณถงสนใจเรอง Zines เปนพเศษ
ทำาไมเหรอ?...เราคดวา มนมเสนหมากในความอสระในโลกของการทำา Zines เราไดเหนการทดลองใหมๆ ในงานของคนอนๆ และไดเหนความเปนตวเขาจาก Zines ทเขาทำา เราทำาโปรเจกตการแลกเปลยน Zines กบศลปนทวโลก นนทำาใหเราไดพบเจอเพอนใหมมากมาย และในเวลาทเราทำา Zines ของเราเอง เรากมความสนกและสดใหมเวลาไดทำา มนเหมอนสงทชวยเพมพลงของเราจากงานทนาเบอและหนกหนวงในชวงสดสปดาห
แนะนำาตวหนอยครบ
เรา Yeungs’tudio เปนกราฟฟกดไซนสตดโอ ทผมกบคหมนเรมทำาในป 2014 ทฮองกง เราชอบในงานออกแบบ การเขยน และกำาลงสนใจเรองการทำาหนงสอทำามอ (Zines)
สตดโอคณมนยามวา “Dream fulfilled
is a tree of life” อธบายใหฟงหนอยครบ
ประโยคนเปนคำาทเราชอบจากในคมภรไบเบล ประโยคนทำาใหเรารวาความฝนไมใชเพยงความนกคดทลองลอยจบตองไมได แตเปนสงททำาใหคนเรามชวตชวา มพลง เราคดวา ชวตเราสามารถสรางเรองมหศจรรยไดมากมาย ถาผคนฝนและพยายามสรางสงนนขนมาในโลกแหงความเปนจรง ไมแนนะ บางทการ ไลตามฝนทเราทำาอย อาจจะเปนโชคชะตาทเราถกลขตมาเลย ใครจะร
สตดโอของพวกคณทำาอะไรกนบาง
เราทำางานเกยวกบสงพมพซะเปนสวนใหญ มงาน Idenlity Design บาง เราสนกกบการทำางานสงพมพและหนงสอ ชอบสมผสของ
70
I belIeve lIfe cAn be
wonderful And
fulfIllIng wHen
people ownS A dreAm
And trY tHeIr beSt
to mAke tHeIr
dreAm comeS true.
71
72
73
ผมเหนขาวการเมองในฮองกง มความรอนแรง
มากในชวงปลายปทผานมา ในมมมองของดไซเนอร
คณมความคดเหนยงไงบาง
เรองมนยาวและซบซอนมาก แตทเราเหนชดเจนคอเราเหนรอยแตกสองรอยเดนๆ ในสงคมฮองกง หนงเลยคอรอยแตกของฮองกงและจน อยางทสองคอรอยแยกระหวางคนจนและคนรวยในสงคม แมสวนตวผมจะเปนคนมองโลกในแงรายหนอยๆ แตกยงคดวาดไซเนอรนาจะ
ในฮองกงวงการหนงสอทำามอมจำานวนมาก
นอยแคไหน
มคนอยจำานวนหนงทสนใจเรองน แตยงไมไดรวมกลมกนเทาไหร ยงแยกๆ กนอยและยง ไมไดผลตงานตอเนองอยางในยโรป อเมรกา หรอชมชนหนงสอทอน แตเมอเรวๆ นในฮองกงกมการทำาหนงสออสระเพมมากขน เราคาดวาในอนาคตอนใกลจะมคนสนใจและทำา Zines กนมากขน
74
เขาไปมสวนชวยเรองนไดบาง โดยการสรางความนาสนใจและสะทอนปญหาหรอประเดนตางๆ ไปสชวตประจำาวนของเราทกคนได ใหคานยมหรอแงคดบางอยางเขาสสายตาของผคนในสงคม พยายามปลกฝงคานยมทดลงในวฒนธรรมของเราผานรปแบบตางๆ ในงานออกแบบ
คณมองวาอะไรเปนปญหาสำาคญของสงคมในฮองกง
ปญหาใหญๆ หลายอยางในฮองกง เกดจากผลกระทบทางเศรษฐกจจากจนแผนดนใหญ เชนปญหาหลกๆ อยางเรองความเปนอย ทสงผลมาตงแตนโยบายเรองการเงนและอสงหารมทรพย ทสงผลใหทดนในเกาะฮองกงสง ซงเปนภาระทงทางดานการอยอาศย การทองเทยว และยงสงผลกระทบไปถงชวโมงการทำางานทตองเพมมากขนของคนใชแรงงานดวย เลยเปนเรองยากมากทชาวฮองกงจะสรางความสมดลในการใชชวตและมสวนรวมกบกจกรรมทางวฒนธรรม ในสภาวะเศรษฐกจแบบน
In generAl, I cAn See tHere Are
2 mAjor "crAckS" In our SocIetY.
tHe fIrSt one IS between Hong kong
And tHe mAInlAnd cHInA And
tHe Second one IS between
tHe poor And tHe rIcH.
75
76
77
และทกคนควรมสวนในการรบผดชอบ เราตองแจกจายความสนใจ และอทธพลในการออกแบบของเราไปสสงคมดวย ไมใชแคสนคาหรอบรการ อยางเรองวฒนธรรมทองถน และการสงเสรมงานออกแบบเพอสวนรวม
งานอดเรก
ทำาหนงสอทำามอ อานหนงสอทำามอของคนอน เขยนไดอาร วาดภาพ ปกตเราจะชอบทำาของเลน ใหหนแฮมสเตอรของเราเลน นาเสยใจมากทเธอเพงเสยชวตไปเมอตนป เรากำาลงมองหาสตวเลยงใหมอย
นกถงฮองกงในป 2020 คณเหนอะไร
อกหาปเหรอ...คงเหนระดบความมเสรภาพและความสนกของเราลดลง แตอยางไรกตามนาจะมกลมคนทพรอมจะลกขนมาสเพอประชาธปไตย กลมคนทมฝนยงคงทะยานอยเหนอพาย
อะไรเปนขอด และขอดอยในอตสาหกรรม
ออกแบบในฮองกง
ขอด : เราเปนเมองทมความเปนนานาชาต, เรามระบบการศกษาทดอนดบตนๆ, ผคนทนสนใจงานออกแบบ, ดไซเนอรรนพทมชอเสยงระดบโลกของเรามการใหโอกาสและผลกดนดไซเนอรหนาใหม, มหนงสอดๆ จากจน ญปน และทวโลก รวมอยทน สวนขอทไมคอยดคอ เรองชวโมงการทำางานทมากเกนไป, ระบบและขอจำากดบางอยางของรฐบาลยงทำาใหงานสรางสรรคออกมาไมเตมท และเรองคาทอยอาศยทราคาแพงทำาใหนกออกแบบหนาใหมทจะทำาสตดโอมความลำาบากอยพอสมควร
ตอนนคณสนใจงานดไซนแบบไหน
ตอนนเราไมไดสนใจงานออกแบบในเชงตวชน- งานแบบเดยวๆ มากนก เราและกลมเพอนๆ นกออกแบบใหความสนใจการออกแบบเพอความ เคลอนไหวเชงสงคม เชงจตสำานก ซงนกออกแบบ
www.yeungstudio.hkwww.facebook.com/yeungstudio
78
79
However,
more And more
people wIll be
AwAken And fIgHt
for democrAcY.
A generAtIon
of dreAmerS
wIll StIll SoAr
Above Storm.
80
pie talkOat MOntien
คณโอต-พฒนพงศ มณเฑยร ถาดจากการทำางาน เขาเปน ทงนกวาดภาพประกอบ นกออกแบบ ศลปน นกเดนทาง นกเขยน อาจารย และคงมอกหลายอยางทตวเขาจะเปนได แตวนนเขามาในฐานะ นกเลาเรองและเรองราวทเขาเลากำาลงจะออกเปนหนงสอรวมเลมจากคอลมนในนตยสาร a day ในชอหนงสอ London Scene เราเลย ขอมาถามในจดเรม และความผกพนของเขาในเมองท เขาเรยน เมองทเขาทำางาน เมองทเขาตกหลมรก
The Lond on
PicT u re
of oaT
MonTien
81
82
ศลปะเลย เขาสนบสนนหมดแตเราตองมโจทยใหกบตวเอง ตองหาตวเองใหเจอ อยากสอสารหรอพดอะไร เตมทเลย สนกมาก ดใจทไดไปเรยนทนน
ชวงนนกบฏกบอะไร
คอโอตคดวาการทำางานใหหลด มนตองมความแนนกอนถงจะหลดไดนะ อยางเรองดนตรพงก เนย ทมความกบฏ เขาตองรกอนวาเขากบฏกบอะไร เขาตอสอยกบอะไร สกบการเมอง สกบการตลาดหรออะไร สวนตอนนนเรากแอนตหลายอยาง (หวเราะ) เรองเซกซและเรองความเปนตวเอง ซะเปนสวนใหญ โอตจะทำางานทตอบคำาถามวา เราเปนใคร ยงเราปนคนทเดนทางบอยตงแต เดก พอเปลยนสงแวดลอม เปลยนวธการใชชวต บอยๆ มนกเกดคำาถามวาเราเปนใคร จดยนของเราคอตรงไหน เลยมงานทกลบมาเมองไทยบาง ทำาเรองวฒนธรรมความเชอ เรองครอบครว พยายามหาความเปนเรา อยางหนงสอ London Scene นกเหมอนกน เปนการตงคำาถาม โอตอยทลอนดอน ทคนเรยกกนวาลอนดอนเนอรเนยมนคออะไร อยนานสกหาป สบป เปนลอนดอนเนอรหรอยง หรอวาตองมเพอนฝรง ตองทำางานทน ตองจายภาษ ไอสงทคนเรยกกนเนย มนคออะไรกนแน
ทำาไมตองเปนลอนดอน
ชอบประวตศาสตรความเปนมาของลอนดอน อยางนวยอรกโอตกชอบนะ มการเคลอนไหว ม เพลงแจส คนเดนเรวมากๆ แตสำาหรบโอตรสกวา ลอนดอนลมลกกวา เรองเลามนเยอะกวา แลวศลปนหรอบคคลทเราชนชอบหลายคนกมาจากเมองน อยาง Paul Smith, David Bowie, Oscar Wilde, Vivienne Westwood มทงความเทและความเปนกบฏ ยงพอไปอยโอตกยงไดเหนความเกาทมความเกาอยในนน ซงตางจากเวยนนา หรอโรม
การเรยนท Central Saint Martins
ตองหลดมาก ขนาดเรากคดวาเราหลดจากกรอบมาระดบหนงแลวนะ อยางการวจารณงาน อาจารยทโนนเขาใหไปวจารณกนในผบเลย ดงานกนกอนและพาไปดมกนในผบ เพอใหทกคนกลาทจะพดกลาวจารณ พอเบยรเขาปากนวจารณกนมนเลย เราไปเจอรสกวาวธสอนแบบนมนลำามาก แลวโอตทำางานเนอหาลอแหลมมาก เรองเซกซ เรองเกย คนมอะไรกบชางเผอก เรองผ อาจารยเขาไมวาอะไรเลยนะ เขาปลอยเราเตมท การเรยนภาพประกอบทนนกใชวธคด วธทำาแบบงาน
83
84
85
86
แลวเรอง Life Style ตอนอยทโนนเปนอยางไรบาง
เปนคนสดกบทกอยาง และดวยความทโอตไปอยลอนดอนไดสกพกกเขยนบทความสงมาใหทาง นตยสาร a day และไดคดเลอกจากพกอง-ทรงกลด บางยขน เรากคดวาชวตเราตองพคเลย ตองสด (หวเราะ) จะไดมเรองมนๆ นาสนใจไปเขยนในคอลมน พพธภณฑกไป ปารตกไป Playboy Club กไป แตงหญงกแตง เอาทกอยาง รวมกจกรรมทกสงอยาง เลยกลายเปนแนวคดของเราทคดวา ควรใชชวตใหสนกในทกๆ วน แลวลอนดอนเปนเมองทมอะไรใหตนเตนไดตลอดดวย
ตอนอยทโนนปวดหวกบเรองอะไรมากทสด
เรองทอยนะ ทอยอาศยหายากมาก คาเชาบานกแพงมาก ราคาขนทกป ชวงแรกทโอตไปอยบานเชาอยกบนางแบบทเคยเดนแบบกบ twiggy (นางแบบชอดงสดเกยคหกศนย) ซงตอนนกอายมาก หนเสย เลนยา จนเราตองยาย โห...สารพดเรองเลย ถาคยกนเรองบานทโนน สมภาษณกนไดอกเลมหนงเลย
“The Ex-Libris” งานแสดงศลปะครงแรกใน
ลอนดอนท The Book Club
ชวงนนเรมทำางานภาพประกอบใหกบนตยสารทโนน
บาง แลวมงานทำาภาพประกอบใหสำานกพมพทโนน กมโอกาสไดทำาพวกงานปกหนงสอ แลวเรามหนงสอทชอบ อยากทำา แตมนไมมใครพมพสกทเลยทำาเองซะเลย (หวเราะ) งานนนมนกมาจากการหา Idenlity ของตวเองอยางหนง เราชอบอานหนงสอ ชอบเพราะอะไร สมยเดกๆ โอตไมคอยเขาสงคม หนไปเกบตวในหองสมด สมยประถมเปนบรรณารกษอาสา ความชอบมนกโตมาจากตรงนน งานชดแรกททำากเหมอนอทศใหเพอนของเราในสมยเดก กคอหนงสอทเราเคยอานในสมยเดก จรงๆ งานนจดทเมองไทยกอนแลวผลตอบรบกโอเค เลยไปจดแสดงทโนนตอ กไปคยกบทาง The Book Club เขากชอบ เลยไดไปแสดงทนน
วงการศลปะทลอนดอนมความตางกบบานเรา
อยางไรบาง
มความเปน Collective เยอะครบ คอเขาอยกนเปนกลมกอน มการรวมกลมของศลปนทมวธคดใกลเคยงกน มนเปนรปแบบนมานานมากแลวสำาหรบทโนน อยางสมย William Morris ทเขามกลม The Arts and Crafts movement เปนนกปฏวตสงคม ทพยายามทำาใหงานศลปะไมใชของชนชนสงแตเปนของทกๆ คน เขากอตง Central
87
Saint Martins ดวย อยางโอตกอยในกลมทชอ TAIL (Thai-Art-Initiative-in-London) กลมนกจะคยกบหนวยงานตางๆ เพอเสนองานทมรปแบบความเปนไทยโดยศลปนไทย และเรองการทำางานภาพประกอบ ทโนนเขาม The Association of Illustrators ตงแตยคหกศนย ทคอยดแลนกวาดภาพประกอบ ทงเรองสญญา เรองการทำางานตางๆ ศลปนทนนทกคนพยายามจะรวมกลม จะพยายามรวมกนสรางความเปลยนแปลง ซงในบานเรา ยงไมคอยม ถงมกยงนอยมากๆ ซงนาแปลกมาก ทงทบานเรามระบบอปถมภนะ แตการรวมกลมลกษณะ แบบนยงนอย
88
4
89
3
Ex Libris Exhibition
A B
C
นทรรศการผลงานสวนตว ทมแรงแรงบนดาลใจมาจากวรรณกรรมเยาวชนอมตะ จดแสดงทกรงเทพฯ(Mellow ทองหลอ) และ ลอนดอน (The Book Club)
90
91
ทำาไมชอบวาดรปคน
เพราะคนมเรองเลาครบ มการแสวงหาตวตน มความสข ความเศรา เวลาวาดคนคนหนงมาเปนลายเสน ขนตอนมนกมความนาสนใจ เราเกบเขามาในชวงเวลาหนงในความทรงจำาแลววาดออกมา อยางในหนงสอ The Picture of Dorian Gray ของ Oscar Wilde เรารสกวารปทกรปทวาดมนควรมจตวญญาณหรอ เรองราวอะไรบางอยางทไมใชแคความสวย
92
หนงสอ London Scene
เปนการรวมคอลมนทเขยนให a day ชอหนงสอ London Scene มนมาจากชอหนงสอของ Virginia Woolf เปนชอนเลยเขยนในชวงป 1931 อกสบปตอมานกเขยนคนนกฆาตวตาย เขยนเกยวกบเรองลอนดอนนแหละครบ แลวเราชอบ จรงๆ กคดเหมอนกนวาเรองลอนดอนมคนเขยนเยอะแลว แตเรากคดวาในมมของเรากนาจะมความแตกตางอย คอลมนนเขยนมา 2 ป ม 24 ตอน คลายเปนพพธภณฑเลกๆ ในความทรงจำาของเรา เลมนทงเขยนและวาดภาพประกอบดวย กตนเตนทไดทำาโปรเจกตน
93
94
95
ลอนดอนเนอร ตองเปนอยางไรในความคดของโอต
เปนตวของตวเองนแหละครบ คนในลอนดอนแมจะอยในทเดยวกน แตมความหลากหลายสง ถาสมมตนวยอรกเปน Melting Pot เปนหมอทหลอมทกคน ใหเปนเนอเดยวกน แตลอนดอนจะเหมอนสลด ท เราใสแอปเปลลงไปกยงเปนแอปเปล ใสผกกาดกยงเปนผกกาด ทกคนยงมความเปนตวเองอย และทกคน กรวมกนนำาเสนอบางสงทเปนตวเองออกมารวมกนเปนเมองๆ น นอกจากสงทชาวเมองทกคนใหกบลอนดอน ลอนดอนกใหบางอยางกลบคนมาใหทกคนดวย ซงโอตกชอบทกสงทเมองนมอบให ชอบอาหาร ชอบผคน อยมาหกปไมเบอเลย กลบมาเขยนไดอารทกวนนะ มเรองประทบใจใหเขยนไดทกวน ใชชวตเตมททกวน พยายามตกหลมรกใหบอยทสด ยนปายรถเมลกไปคยกบคนใหเขามาเปนนายแบบวาดรป ลอนดอนเนอรมนคอ Inner มนคอทศนคต
www.facebook.com/pages/Oat-Montien/176257579144865http://londoniser.blogspot.co.ukwww.oatmontien.com
96
Ar t
C rAf t
A n d
desi g n
WitH Atelier 2+
97
pie talkatelier2+
วนนเรามาคยกบสองนกออกแบบ คณฟาง- อดา จระกรานนท และ คณตน-วรพงศ มนพพฒนพงศ ทงสองเปดสตดโอในชอ Atelier2+ คำาวา Atelier แปลวาททำางาน ของศลปน สวน 2+ นนหมายถงเขา ทงสองคนบวกกบเพอนๆ นกออกแบบ รวมไปถงทกๆ คนทมารวมงานรวมคดกบพวกเขา วนนเราจะมาดสวนผสมทลงตว ของทงสอง ทประสานงานออกแบบและ งาน Art ไดอยางลงตว จนกลายเปนผลงาน ทนาสนใจกน
98
99
ไปสวเดนไดเหนอะไรทประทบใจเรองดไซนบาง
ฟาง : เราไปเหนวางานดไซนมนอยในชวตประจำาวน ของคนทนนจรงๆ อยางฟางไปบานเพอนทโนน เขากไมไดรวยอะไรมากนะ แตแตงบานสวยมาก เหมอนอยในนตยสารเลย คนทโนนเขาคอนขางใสใจเรองการแตงบาน มโคมไฟสวยๆ พวกโซฟาทเราเคยเหนในหนงสอ แลวเขารวาเฟอรนเจอร ชนนใครออกแบบ รทมาของสงทเขาใช
ถามถงผลงานตอนเรยนอยทโนนหนอยครบ
ตน : ตอนนนผมมความสนใจทงดานสถาปตกรรมและเฟอรนเจอร แลวสองสงนมนมความตางกนในเรองขนาด ซงผมสนใจขนาดทมนกำากงระหวางความเปนสถาปตกรรมและเฟอรนเจอร เราเคยเหนคนทนงตามบนไดของตก หรอใชงานสวนใดสวนหนงของอาคารคลายกบการใชเฟอรนเจอร ผมเลยพยายามมองสงทจำาเปนในการใชงานของบานหรอหองทเราใชกน มาลดทอนจนเหลอสงทมนจำาเปนจรงๆ เพอลดขนาดของงานสถาปตย-กรรมลงมา อยางทางเดนเรากลองเอาวาไวดานนอก หรอรอบๆ ตวชนงาน หรอนำาฟงกชนการใชงาน
ทงสองคนเจอกนตอนไหน อยางไร
2+ : เจอกนตงแตเรยนสถาปตฯ อตสาหกรรมท ลาดกระบง พอเรยนจบกแยกยายกนไปทำางาน ฟางไปทำางานออกแบบภายใน สวนตนกไปเรยน ตนเขาไปเรยนมาหลายท ไปอเมรกากอน เรยนพวก พนฐานศลปะ เรยนถายภาพ เรยนวาดรป เปนคอรสสน แลวไปเรยนสถาปตฯ ตอทประเทศเนเธอรแลนด แลวคอยไปเรยนทสวเดน ตอนนนฟางทำางานทไทยประมาณสป กมาเรยนท Konstfack University College of Arts, Crafts and Design พรอมๆ กน
ไปเรยนอะไรท Konstfack ครบ
ตน : ทผมไปเรยนมนจะเปนวชาออกแบบภายในกบเฟอรนเจอรมารวมกน ท Konstfack เขาจะเนนงาน Craft และงาน Art มากหนอย ชวงนนกชอบดงาน Art ฟาง : ฟางไปเรยน Textile เราชอบวธการถกทอ ชอบโครงสรางของดาย จรงๆ มนกมพนฐานมาจาก การทำางานออกแบบภายในดวย เพราะฟางไมไดทำา Textile ทเปนเครองแตงกาย แตทำาออกมา ในแบบโครงสราง เปนการเลนกบพนทมากกวา
100
ตางๆ มารวมกน ซงตอนทำากยงไมรนะวาสงนจะออกมาเปนอยางไร ตอนนน ผมพยายามจะไมดไซนแบบสเกตชขนมา เองเฉยๆ แตใชการรเสรชวเคราะหความตางระหวางของสองสงทผมชอบ ใชขอมลตางๆ ทเรามมาชวยดไซนใหเรา และทดลองทำาโมเดลออกมาเรอยๆ จนกลายเปนชนงาน
101
ฟาง : ตอนนนฟางสนใจเรอง Structure ของการถกทอในงาน Textile ชนดตางๆ งานของฟางเปนการสรางโครงสรางขนจากเชอกทมาถก แลว นำามายดกบพนทนนๆ ใหเกดรปทรง ตางๆ จากทเราทำางานออกแบบภายในมา ซงจะใชเสา คาน ผนง หรอเฟอรนเจอรมาประกอบกนเปนโครงสราง เรากใชเชอกพวกนมา สรางแทน ซงเชอกกตองถกจากเชอกหลายๆ เสนเขาดวยกนกอน ตองมการวางแผน ทำาโมเดลกอนไปทำาในพนทจรง ตองคำานวณนำาหนกเชอก ขนาดของพนท คดเรองการยดเชอกในจดตางๆ เปนการเลนกบพนทและฟงกชนการใชงาน ผคนทเขามาชม เขากจะมาลองนงเลน นอนเลนบนโครงสรางทเราสรางขน
102
Atelier2+ เรมจากทำางานอะไร
2+ : ตอนแรกกลบมาเมองไทยกเรมอยากทำางานทเปน Art มากขนแลว เรมแสดงงานกอน ทไหนสนใจเรากไปจดแสดง แตเรากมงานทรบทำาออกแบบภายในดวย เราไมจำากดตวเองวาทำาแคงานออกแบบหรองาน Craft จากการแสดงงานไปเรอยๆ ในชวงแรกเรากไมมรายไดมากนก แลวพอคนเรมเหนงานของเรามากขนเรอยๆ เขากสนใจใหเราไปรวมทำาโปรเจกตตางๆ ทงงานออกแบบภายใน มการ Workshop งานแสดงศลปะ ยงพอเราไปเจอกบกลม Design Plant กมคอนเนกชน เรมรจกคนมากขน ชวงแรกๆ มนเหมอนจะแยกระหวางงานทอยากทำากบงานททำาเพอรายไดชดเจน แตชวงหลงสองสงนมนเรมจะรวมๆ กนมากขน
103
104
105
ตรงนน ตวงานตวนมนกยงคงแนวคดเดม แตผมกลงรายละเอยดทตางจากเดม คอเราไปทำางานทญปน เลยใชมาตราวดในแบบของเขาในการทำางานชนน อกอยางคองานของผมปกตจะเคลอนยายได อนนเปนชนแรกทจะลองทำาใหมนยดกบสถานทแบบเฉพาะเจาะจง ชวงแรกๆ ไปนชลลมาก ยงไมคอยทำางาน แตไปเหนศลปนญปนเขาทำางานกนจรงจงมาก นงทำางานในสตดโอตงแตแปดโมงเชาถงสทม มวนยจนผมกลว เราเลยตองขยนบาง
Trans x form At Aomori (2)
2+ : มนจะมอกสวนหนงของงาน ตอนไปอยทญปน ผมไปสงเกตเหนของในซเปอรมารเกตทโนน เขาชอบมของไซตจว ทเราเหนแลวมนแปลก เลยนำามาทำางานอกชนทเปนประต หนาตาง บนได เลกๆ นำาไปแอบตดตงตามมมตางๆ ทวอารตเซนเตอร งานนเดกๆ จะชอบมาก ถงจะใชงานจรงไมได แตมนชวยใหเขาไดสนกกบจนตนาการ สวนอกอนเปนงานสองมต ทเกดจากเราไปนำาเฟอรนเจอรจรงๆ ทใชทนน มาตดผวดานหนาออกมาเปนแผนบางๆ แลวนำามาตดกนเปนชนงาน ซงเวลาตดตงเรากวางเฟอรนเจอรตวเดมไวดวย
ผลงาน
Trees void, Wonderfruit Festival 2014
2+ : ในงานดนตร Wonderfruit เขาจะใหเราเลอกพนททเราชอบได ผมกไปเลอกแนวตนไมตรงท ตดกบบง อยากลองทำาใหเปนชองทมความเชอมโยงของพนท คลายเปนชองหนาตาง ททะลไป อกฝงได
Wallpaper* Handmade Exhibition 2014
2+ : ชวงนนชอบปลกตนไม แลวในโจทยของการทำามอ เราคดวาการทำาสวน การทำาอาหารมนกเปนการทำามอ เปน Handmade เหมอนกน เราเลยนำาการจดสวนในขวดมาผสมกบงานไม แตสวนขวดเปนการจำาลองสวนเลก เราอยากลองทำาเปน Landscape กวางๆ เปนภเขาทอยในบานได
Trans x form At Aomori
2+ : อนนมาจากโปรแกรมททางญปนเชญใหเรา ไปทำางานศลปะ ไปอยทนนสามเดอนท The Aomori Contemporary Art Centre เมองอาโอโมร ซงตนกไปอยทโนน (ฟางตามไปชวยทหลง) เขากใหไปด พนทในอาคารวาจะจดแสดงงานตรงไหน แตผมไปชอบพนทดานนอกทเปนตนไม เลยใชพนท
106
107
108
109
คณตนเปนอาจารยดวย มองเดกยคนวามขอเสยอยางไรบาง
2+ : ไมคอยรจกดไซเนอร อยางผมเชญ Thinkk Studio ไปบรรยาย เดกๆ กไมรจก ทงทงานของ Thinkk Studio กดงในระดบโลก สอเมองนอกรจกและใหความสนใจ ตอนผมไปเรยนทตางประเทศ นกเรยนทโนนเวลาเขาพดอะไรเขาจะมการอางอง วามาจากหนงสออะไร ศลปนคนไหนเปนคนพด เขารจกดไซเนอรกนเยอะมาก ในบานเราขนาดพดชอ Naoto Fukasawa เดกยงไมรจกเลย ตองบอกวาคนทำา Muji ถงจะร ทงทยคนมสอทสามารถหาขอมลเหลานไดไมยาก สงเกตอยางหนงวาเดกในเมองไทยมวชาเรยนเยอะมาก จนบางทเขาอาจจะไมมเวลาไปสนใจเรองดไซเนอร คอทำางานแลวพกผอนตาม life style ของเขากจะหมดเวลาแลว เรองงานแฟรทางดานดไซนในบานเรา
2+ : ในงานแฟรใหญๆ บางงาน (ไมขอใสชองาน) กระแสไมคอยดนก หลายคนกพดเปนเสยงเดยวกนมาสกพกแลว ผประกอบการและคนกมานอยลง ยงชวงนงาน Design Fair จดพรอมกนหลายประเทศ ใกลๆ เรากเยอะทงมาเลเซย สงคโปร ทำาใหผประกอบการออกไปทอนเยอะ งานในบานเรา เลยดมบทบาทนอยลงไปอกในเวทโลก ในสวนการพอารเรากยงไมเกงเทาบานเขาดวย อยางในสงคโปรเขากโปรโมทงาน ดมาก แตตอนนในสวนของดไซเนอรเองกมการรวมตวกนมากขน มกลมอยาง Design Plant ทพยายามจะจดแสดงงาน และใหความรวมมอกนในหลายดาน ซงนาจะสรางความคกคก ใหวงการออกแบบไดมากขน
110
111
คดวาการทำางาน Art ในบานเราจะอยรอดไหม
หรอไปตางประเทศดกวา
2+ : จรงๆ ไมวาในตางประเทศเองหรอในบานเรา การเปน Artist มนกยากดวยกนทงนนนะ ทงเรองมมมอง ประสบการณ อยางนองๆ นกศกษาทสนใจอยากทำางานทางนกถามกนพอสมควร มนตองสเหมอนกน พวกเราเองกมชวงททอบางเหมอนกน เคยคดไปทำางานอยางอนเลยกม กจรงอยทระบบของวงการศลปะในตางประเทศจะพรอมมากกวา ทงในเรองของคนซอ ทแสดงงาน การโปรโมท การตลาดทางดานศลปะ แตกยงมความยากอย และในบานเราตอไปกนาจะดขน ถงการเสพหรอซองานศลปะจะไมใชวฒนธรรมในบานเรา แตตอนนกเรมเหนกลมศลปนหรอคนทำางานทางนทจรงจงมากขน
แผนในอนาคต
2+ : คดวาอยากจดสรรเวลา ใหมเวลาทำางานโปรเจกตตางๆ มากขน อยางเรอง Design Plant กอยากทำาใหกลมมความแขงแรงขน มกจกรรมมากขน อาจจะม Workshop บรรยาย เราเรม สนใจในการรวมโปรเจกตกบคนอนๆ มากขน ทำาใหเกดกระแสทางการออกแบบ ตอนนกมการรวมงานกบสตดโอทำา เซรามก เตรยมไปออกบธในงาน TiFF 2015 และกำาลงเตรยมงานไปโชวท Milan Design Week ในปน
www.ateliertwoplus.comwww.facebook.com/pages/Atelier2/421261807966585
112
113
114
PIE TEAM : 08 0233 5492, 08 6918 6216www.pieeveryday.com
facebook.com/[email protected]
100/99 chaiyapruk village, soi 55, Sukapibal 5O-ngoen, Saimai, Bangkok 10220
SELF PUBLISHING PROJECT BYPIEONLINE MAGAZINE
www.facebook.com/PIEZINE
115
116
See You Soon