Napredna informatička pismenost 2

MS ACCESS – 1

Karlo Bala

karlo.balla@ff.uns.ac.rs

2018.

2/18

Sadržaj

1. Osnovni pojmovi

2. Osnovne strukture

3. Povezivanje tabela

3/18

Osnovni pojmovi: baza podataka

Predstavlja kolekciju međusobno povezanih podataka

Omogućava efikasno čuvanje, brzo pretraživanje i ažuriranje velikih količina podataka

Telefonski imenik Red vožnje

4/18

Osnovni pojmovi: podatak i informacija

Podatak je tekst, broj, datum, slika, zvuk, itd. - činjenica koja se može obrađivati pomoću računara

Podaci bez interpretacije u nekom kontekstu ne znače puno

Informacija je interpretacija podataka (značenje podataka u kontekstu u kojem se koriste

br. naučnog kartona

prezime ime

5/18

Osnovni pojmovi: dizajneri, korisnici, administratori (baza podataka)

Dizajneri

na osnovu potreba korisnika identifikuju podatke i dizajniranju bazu

Korisnici

obavljaju unos, ažuriranje i pretraživanje baze podataka

Administratori (dba)

zaduženi za održavanje baze podataka

daju prava pristupa korisnicima i vrše oporavak baze u slučaju otkaza ili grešaka

6/18

Osnovni pojmovi: sistem za upravljanje bazama podataka

Program koji omogućava upravljanje bazama podataka (DBMS – Database Management System)

Program Vrsta

Oracle Database vlasnički softver

MySQL besplatan

Microsoft SQL Server vlasnički softver

DB2 vlasnički softver

Microsoft Access vlasnički softver

SQLite besplatan

LibreOffice Base besplatan

7/18

Sadržaj

1. Osnovni pojmovi

2. Osnovne strukture

3. Povezivanje tabela

8/18

Osnovne strukture: tabele

Osnovna struktura baza podataka koristi se za čuvanje podataka o istoj vrsti objekata

(studenti, pisci, knjige,...)

predstavlja mrežu polja organizovanu u kolone i redove

svaka tabela ima jedinstveno ime u bazi podataka

kolone i redovi su neuređeni: nije važan njihov redosled (zamena redosleda kolona ili redova ne utiče na podatke)

red 1

red 2

...

kol 1 kol 2 ...

9/18

Osnovne strukture: kolone

Svaka kolona opisuje jedno svojstvo objekata (ime, prezime, datum rođenja, itd.) svaka kolona ima jedinstveno ime unutar tabele

redosled kolona nije važan

podacima u kolonama pristupa se pozivajući se na ime kolone

svaka kolona ima domen (skup mogućih vrednosti)

domen se određuje izborom tipa podataka (broj, tekst, datum, itd.)

10/18

Osnovne strukture: osobine kolona

Tip podataka (broj, tekst, datum)

određuje skup mogućih vrednosti

Atributi

određuju karakteristike podataka (podrazumevana vrednost, dužina, tačnost, format, opis, itd.)

za različite tipove podataka postoje različiti atributi

Tip podatka Atribut

broj broj decimalnih mesta

tekst broj znakova

datum format

11/18

Osnovne strukture: redovi

Svaki red sadrži podatke o jednom objektu (jedno ime, jedno prezime, itd.)

redosled redova nije važan (redovi nisu numerisani)

tabela ne može da sadrži identične redove!

svaki red tabele jednoznačno je određen preko vrednosti primarnog ključa tabele

primarni ključ čini jedna (ili više) kolona tabele (prim. ID)

vrednost primarnog ključa u svakom redu je jedinstvena (jednoznačno identifikuje svaki objekat (jmbg, br. ind.)

12/18

Osnovne strukture: redovi

Zapis (slog, record) predstavlja konkretne podatke iz jednog reda tabele

podaci zapisa su smešteni u polja

svako polje (svaka kolona) treba da sadrži nedeljive podakte

1 Milutin Milanković 28.05.1879.

1 Milutin Milanković 28.05.1879.

13/18

Osnovne strukture: indeksi

Mehanizam koji ubrzava pretraživanje tabele na osnovu neke kolone

bez indeksiranja - sekvencijalno pretraživanje (skeniranjem tabele slog po slog - N poređenja)

sa indeksiranjem – pametniji algoritam (prim. binarno pretraživanje - log2N)

ID Ime Prezime Odsek

0 Milan Jović Sociologija

1 Ivana Nedić Filozofija

2 Petar Subotin Sociologija

3 Tijana Nedić Žurnalistika

4 Ivan Lazin Nemački

5 Anita Novak Mađarski

Indeksna tabela

ID: 0 Jović

ID: 4 Lazin

ID: 1 Nedić

ID: 3 Nedić

ID: 5 Novak

ID: 2 Subotin

14/18

Sadržaj

1. Osnovni pojmovi

2. Osnovne strukture

3. Povezivanje tabela

15/18

Povezivanje tabela: veze između tabela

Cilj

minimiziranje ponavljanja podataka

podaci koji se ponavljaju čuvaju se u posebnoj tabeli

16/18

Povezivanje tabela: veza “jedan prema više”

Različiti redovi u referencirajućoj tabeli mogu biti povezani sa istim redom referencirane tabele (obrnuto ne važi!)

Primarni ključ (ID) referencirane tabele postaje strani ključ u referencirajućoj tabeli

Moguća interpretacija na jednom odseku studira više različitih studenata

jedan student studira samo na jednom odseku

∞ 1

Referencirajuća Referencirana

17/18

Povezivanje tabela: referencijalni integritet

Mehanizam koji obezbeđuje ispravnost veza između tabela vrednost stranog ključa može se uzeti samo iz

skupa već postojećih vrednosti primarnog ključa referencirane tabele

spoljni ključ referencirajuće tabele je u direktnoj vezi sa primarnim ključem referencirane tabele

baza podataka neće dopustiti da se unese student sa nepostojećim odsekom

∞ 1

Referencirajuća Referencirana

18/18

Povezivanje tabela: veza “više prema više”

Svaki red jedne tabele može biti povezan sa više redova druge tabele i obrnuto veza “više prema više” realizije se dodavanjem

pomoćne tabele (tabela povezivanja) primarni ključ tabele povezivanja sastoji se iz

stranih ključeva tabela koje se povezuju

Moguća interpretacija svaki pisac može biti autor više knjiga svaka knjiga može imati više autora

ID Prezime Ime

1 Kernighan Brian

2 Stroustrup Bjarne

3 Ritchie Dennis

4 Wirth Niklaus

ID_P ID_K

1 1

2 2

1 4

4 3

4 1

ID Naslov

1 The C prog…

2 C++ in depth

3 Modula 2

4 Software tools

Napredna informatička pismenost 2

MS ACCESS – 1

Karlo Bala

karlo.balla@ff.uns.ac.rs

2018.