plan zadaŃ ochronnych -...

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-186/09 pn. „Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski” współfinansowano ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i

Środowisko w ramach działania 5.3 priorytetu V

PLAN ZADAŃ OCHRONNYCH

obszaru mającego znaczenie dla Wspólnoty

GRODCZYN I HOMOLE KOŁO DUSZNIK PLH020039

w województwie dolnośląskim

na lata 2012-2021

(projekt)

Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039

PROJEKT PLANU ZADAŃ OCHRONNYCH

1

Spis Treści 1 ETAP I WSTĘPNY ................................................................................................................................................................................................................................................ 3

1.1 Etap wstępny prac nad projektem .................................................................................................................................................................................................................. 3 1.2 Ustalenie terenu objętego planem ................................................................................................................................................................................................................. 4 1.3 Mapa obszaru Natura 2000 ........................................................................................................................................................................................................................... 5 1.4 Opis założeń do sporządzenia planu ............................................................................................................................................................................................................. 5 1.5 Ustalenie przedmiotów ochrony objętych planem (dane zweryfikowane) .................................................................................................................................................... 6 1.6 Opis procesu komunikacji z różnymi grupami interesu ................................................................................................................................................................................. 9 1.7 Kluczowe instytucje/osoby dla obszaru i zakres ich odpowiedzialności ..................................................................................................................................................... 11 1.8 ZespóŁ Lokalnej Współpracy ..................................................................................................................................................................................................................... 13

MODUŁ A .................................................................................................................................................................................................................................................................... 15 2 ETAP II OPRACOWANIE PROJEKTU PLANU ............................................................................................................................................................................................... 15

2.1 Informacja o obszarze i przedmiotach ochrony ........................................................................................................................................................................................... 15 2.2 Ogólna charakterystyka obszaru .................................................................................................................................................................................................................. 22 2.3 Struktura własności i użytkowania gruntów ................................................................................................................................................................................................ 26 2.4 Zagospodarowanie terenu i działalność człowieka ...................................................................................................................................................................................... 26 2.5 Istniejące i projektowane plany/programy/projekty dotyczące zagospodarowania przestrzennego ............................................................................................................ 27 2.6 Informacja o przedmiotach ochrony objętych planem wraz z zakresem prac terenowych – dane zweryfikowane ...................................................................................... 33

2.6.1 Typy siedlisk przyrodniczych ................................................................................................................................................................................................................. 40 2.6.2 Gatunki roślin i ich siedliska występujące na terenie obszaru ................................................................................................................................................................. 73 2.6.3 Gatunki zwierząt i ich siedliska występujące na terenie obszaru ............................................................................................................................................................ 76

MODUŁ B .................................................................................................................................................................................................................................................................... 79 3 STAN OCHRONY PRZEDMIOTÓW OCHRONY OBJĘTYCH PLANEM ...................................................................................................................................................... 79 4 ANALIZA ZAGROŻEŃ ...................................................................................................................................................................................................................................... 87 5 CELE DZIAŁAŃ OCHRONNYCH ................................................................................................................................................................................................................... 103 MODUŁ C .................................................................................................................................................................................................................................................................. 106 6 USTALENIE DZIAŁAŃ OCHRONNYCH ....................................................................................................................................................................................................... 106 7 USTALENIE DZIAŁAŃ W ZAKRESIE MONITORINGU STANU OCHRONY PRZEDMIOTÓW OCHRONY ........................................................................................ 137 8 WSKAZANIA DO DOKUMENTÓW PLANISTYCZNYCH ........................................................................................................................................................................... 140 9 PRZESŁANKI SPORZĄDZENIA PLANU OCHRONY .................................................................................................................................................................................. 140 10 PROJEKT WERYFIKACJI SDF OBSZARU I JEGO GRANIC .................................................................................................................................................................. 141 11 ZESTAWIENIE UWAG I WNIOSKÓW ..................................................................................................................................................................................................... 150 12 LITERATURA .............................................................................................................................................................................................................................................. 150 13 ZAŁĄCZNIKI MAPOWE ............................................................................................................................................................................................................................ 151



2

Projekt planu zadań ochronnych obszaru mającego znaczenie dla Wspólnoty Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039 w województwie dolnośląskim

Zleceniodawca: Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wrocławiu,

pl. Powstańców Warszawy 1, 50-951 Wrocław

Wykonawca:

URS Polska Sp. z o.o. ul. Rejtana 17, 02-516 Warszawa

Zespół opracowujący: mgr Wojciech Lewandowski – Koordynator planu

dr Katarzyna Żuk – ekspert w zakresie entomofauny

mgr Michał Smoczyk - ekspert w zakresie siedlisk przyrodniczych

mgr Mariusz Pawluć – specjalista GIS



3

Zamówienie prowadzone jest w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-186/09 „Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski”

współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w ramach działania 5.3 priorytetu V.

Dokumentacja planu zadań ochronnych obszaru mającego znaczenie dla Wspólnoty Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039 w

województwie dolnośląskim

1 ETAP I WSTĘPNY

1.1 Etap wstępny prac nad projektem

a) Informacje ogólne

Nazwa obszaru Grodczyn i Homole koło Dusznik

Kod obszaru PLH020039

Opis granic obszaru Numeryczny wektor granic GIS przekazany przez Zamawiającego

SDF Plik PDF SDF stanowiący załącznik do projektu planu zadań ochronnych

Położenie województwo dolnośląskie, powiat kłodzki, gmina Lewin Kłodzki, Szczytna

Powierzchnia obszaru (w ha) 287,9

Status prawny Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty zatwierdzony decyzją Komisji Europejskiej2009/93/WE z dnia 12 grudnia 2008 r. 2009/93/WE

Termin przystąpienia do sporządzenia planu

2011-07-14

Termin zatwierdzenia planu -

Koordynator planu Wojciech Lewandowski, [email protected], 728 942 176.

Planista Regionalny Andrzej Ruszlewicz, [email protected], +48 713406839, + 48 721 468 852.

Sprawujący nadzór Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska we Wrocławiu, pl. Powstańców Warszawy 1, 50-951 Wrocław



4

1.2 Ustalenie terenu objętego planem

L.p. Nazwa krajowej formy ochrony przyrody

pokrywającej się z obszarem Dokument planistyczny

Uzasadnienie wyłączenia części terenu ze sporządzania PZO

Procent powierzchni obszaru pokryty

istniejącym dokumentem planistycznym

1. Góry Stołowe PLB00006 Brak

Nie zachodzą przesłanki określone w art. 28 ust. 11 ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 ze zm.), które uzasadniałyby nieobejmowanie całości obszaru projektem planu, tzn. - dla obszaru Grodczyn i Homole koło Dusznik nie ustanowiono planu ochrony; - obszar nie pokrywa się w całości lub w części z obszarem parku narodo-wego, rezerwatu przyrody lub parku krajobrazowego, dla których usta-nowiono plan ochrony; - obszar nie pokrywa się w całości lub części z obszarem nadleśnictwa dla którego ustanowiony plan urządza-nia lasu został poddany ocenie od-działywania na środowisko

1,

- nie leży na terenie obszaru morskiego

Nie dotyczy

1 W związku ze stanowiskiem Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska z dnia 20 lutego 2012 roku, w sprawie realizacji projektu nr POIŚ.05.03.00-00-186/09 pn. Opracowanie

planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski, planem zadań ochronnych objęto cały obszar.



5

1.3 Mapa obszaru Natura 2000

Mapa obszaru została przedstawiona w załączniku do projektu planu zadań ochronnych.

1.4 Opis założeń do sporządzenia planu

Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty jako Specjalny Obszar Ochrony siedlisk Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039 o powierzchni 287,9 ha został

zatwierdzony decyzją Komisji Europejskiej 2008/25/WE z dnia 13.11.2007 r. jako obszar mający znaczenie dla Wspólnoty. Obszar jest położony na terenie

gminy Lewin Kłodzki i Szczytna, większość powierzchni jest własnością prywatną.

Obszar obejmuje południowo-wschodnią część Lewińskich Wzgórz, w pobliżu przełęczy Polskie Wrota. Teren jest pokryty głównie przez bogate gatunkowo

górskie łąki kośne, murawy kserotermiczne oraz ekstensywnie użytkowane pastwiska. Łącznie siedliska przyrodnicze z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG

(13 typów) pokrywają blisko 60% obszaru. Najistotniejsze z nich to priorytetowe murawy kserotermiczne Brometalia erecti, bardzo rzadkie w Polsce, z licznymi

zagrożonymi gatunkami roślin, m.in. storczykowatych (Gymnadenia conopsea, Platanthera chlorantha, P. bifolia, Orchis mascula, Dactylorhiza fuchsii,

Dactylorhiza majalis, Listera ovata, Epipactis helleborine) i innymi, rzadkimi bądź zagrożonymi (Galium pumilum, Lilium bulbiferum, Orobanche elatior,

Gentiana cruciata, Gentianella bohemica, Carex davalliana). Istotne są również górskie łąki z Phyteuma orbiculare, Crepis praemorsa, Colchicum autumnale

oraz wilgotne łąki i młaki z Carex davalliana, Epipactis palustris i Valeriana dioica. Na wzgórzu Homole występują niewielkie, lecz dobrze zachowane płaty

jaworzyn miesiącznicowych Lunario – Aceretum pseudoplatani oraz buczyn ze związku Fagion.

Przedmiotem ochrony na tym obszarze są następujące typy siedlisk: murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea) [kod 6210] - priorytetowe są tylko murawy z

istotnymi stanowiskami storczyków, górskie i niżowe murawy bliźniczkowe [6230], ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne

(Convolvuletalia sepium) [6430], niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris) [6510], górskie łąki konietlicowe użytkowane

ekstensywnie (Polygono-Trisetion) [6520], torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea) [7140], górskie i nizinne

torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk [7230], wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis [8210], kwaśne

buczyny (Luzulo-Fagenion) [9110], żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion) [9130], jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach

i zboczach (Tilio plathyphyllis-Acerion pseudoplatani) [9180], łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae,

Alnenion) [91E0] oraz gatunki: modraszek telejus Maculinea telejus [1059], modraszek nausitous Maculinea nausithous [1061], goryczuszka czeska Gentialella

bohemica [4094].

Obowiązek sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 wynika z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie

przyrody (Dz. U z 2009 r. Nr 151. poz. 1220, ze zm.). Projekt sporządza sprawujący nadzór nad obszarem Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska we



6

Wrocławiu. W toku prac nad planem ustalono m.in. metody poprawy lub utrzymania obecnego stanu ochrony poszczególnych przedmiotów ochrony w obszarze

wraz z ustaleniem podmiotów odpowiedzialnych za wdrożenie niezbędnych działań. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska we Wrocławiu ustanowi w

drodze aktu prawa miejscowego w formie zarządzenia, plan zadań ochronnych dla obszaru Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039, kierując się

koniecznością utrzymania i przywracania do właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony

wyznaczono ten obszar.

1.5 Ustalenie przedmiotów ochrony objętych planem (dane zweryfikowane)

Lp. Kod Nazwa polska

Nazwa łacińska

% pokrycia

Pop. Osiadł.

Pop. Lęgow

a

Populacja Migr.

Ocena Pop./Wzgl.pow.

Ocena St.

zach.

Ocena Izol./Stop. repr.

Ocena Ogóln

a Opina dot. wpisu

S1 6210 Murawy kseroter-

miczne Festuco-

Brometea 1,28 C B A B

siedlisko priorytetowe, kluczowe dla obszaru, od

czasu tworzenia SDF zweryfikowano

rzeczywistą powierzchnię siedliska

S2 6230

Górskie i niżowe mu-rawy bliźniczkowe (płaty bogate flory-

stycznie)

Nardion 1,07 C C B C

od czasu tworzenia SDF zweryfikowano


S3 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe

Molinion 0,03 D

wystąpienia w obszarze są nieistotne

(reprezentatywność D), od czasu tworzenia SDF

zweryfikowano rzeczywistą powierzchnię

siedliska, siedlisko nie zostało zdefiniowane

jako przedmiot ochrony,



7


Nazwa łacińska

% pokrycia

Pop. Osiadł.

Pop. Lęgow

a

Populacja Migr.


Ocena St.

zach.


Ocena Ogóln

a Opina dot. wpisu

stąd w dalszej części nie jest rozpatrywane

S4 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzecz-

ne

(Adenostylion alliariae, Convolvulet

alia sepium)

0,05 C B A B



S5 6510 Niżowe i górskie

świeże łąki użytko-wane ekstensywnie

Arrhenatherion

elatioris 0,42 C B B B



S6 6520 Górskie łąki konietli-

cowe użytkowane ekstensywnie

Polygono-Trisetion

32,37

C B A B



S7 7140

Torfowiska przej-ściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślin-nością z Scheuchze-

rio-Caricetea)

- 0,05 C B B C



S8 7230

Górskie i nizinne tor-fowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i me-

chowisk

- 1,00 C B A B

siedlisko kluczowe dla obszaru, od czasu

tworzenia SDF zweryfikowano




8


Nazwa łacińska

% pokrycia

Pop. Osiadł.

Pop. Lęgow

a

Populacja Migr.


Ocena St.

zach.


Ocena Ogóln

a Opina dot. wpisu

S9 8210

Wapienne ściany skalne ze zbiorowi-

skami Potentilletalia caulescentis

- 0,01 D

wystąpienia w obszarze są nieistotne

(reprezentatywność D), siedlisko nie zostało zdefiniowane jako

przedmiot ochrony, stąd w dalszej części nie jest

rozpatrywane

S10 9110 Kwaśne buczyny - 2,59 C B A B



S11 9130 Żyzne buczyny - 1,5 C B B B



S12 9180

Jaworzyny i lasy klo-nowo-lipowe na

stromych stokach i zboczach

Tilio platyphyllis

-Acerion pseudoplat

ani

0,27 C A A A



S13 91E0 Łęgi wierzbowe, to-polowe, olszowe i

jesionowe

(Salicetum albae,

Populetum albae,

Alnenion glutinoso-incanae,

0,65 C B B B





9


Nazwa łacińska

% pokrycia

Pop. Osiadł.

Pop. Lęgow

a

Populacja Migr.


Ocena St.

zach.


Ocena Ogóln

a Opina dot. wpisu

pR1

4094 goryczuszka czeska Gentianella bohemica

96-150i B A B B gatunek priorytetowy, kluczowy dla obszaru

Z1 1061 modraszek nausitous Maculinea nausithous

7 loc. C A C B


rzeczywistą powierzchnię siedlisk gatunku

Z2 1059 modraszek telejus 2

Maculinea teleius

6 loc. C A C B

nie odnaleziono gatunku w obszarze, wskazane

poszukiwania w kolejnym sezonie

Gdzie symbol: S oznacza siedliska, R — rośliny, Z —zwierzęta (w tym ptaki). Uwaga: Siedliska i/lub gatunki nie wykazane jako przedmioty ochrony w SDF w momencie

przystąpienia do sporządzenia PZO, a kwalifikujące się do tego o czym świadczy dostępna wiedza zaznaczamy indeksem „p " w kolumnie L.p. i wpisujemy kursywą.

1.6 Opis procesu komunikacji z różnymi grupami interesu

Pierwsze spotkanie informujące samorządy gminne o przystąpieniu do realizacji projektu POIS.05.03.00-00-186/09 „Opracowanie planów zadań ochronnych

dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski” współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w ramach działania 5.3

priorytetu V odbyło się w dniu 4 marca 2010 r. W trakcie spotkania poinformowano wójtów, burmistrzów i prezydentów miast o założeniach projektu, liście

obszarów Natura 2000 uwzględnionych w projekcie oraz zasadach współpracy przy tworzeniu projektów planów zadań ochronnych (PZO). Następnie 1 marca

2011 r. na stronie internetowej (Biuletyn Informacji Publicznej) i w siedzibie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska we Wrocławiu (na tablicy ogłoszeń) oraz

w Gazecie Wyborczej Dodatek Dolnośląski o zasięgu wojewódzkim ukazało się obwieszczenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z

dnia 28 lutego 2011 r. o zamiarze przystąpienia do opracowania projektów planów zadań ochronnych dla 11 obszarów Natura 2000 w województwie

dolnośląskim (w tym dla przedmiotowego obszaru). Obwieszczenie zostało również przekazane w celu jego upublicznienia m.in. do Urzędu Miasta i Gminy w

2 Ponieważ w trakcie prac nad planem nie odnaleziono gatunku w obszarze, zapisy w dokumentacji i w propozycji zmiany SDF pozostawiono jak w obowiązującym SDF.

Konieczna jest weryfikacja obecności lub braku gatunku w obszarze.



10

Wołowie. Następnie w dniu 30 listopada 2011 r. na stronie internetowej (Biuletyn Informacji Publicznej) i w siedzibie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska

we Wrocławiu (na tablicy ogłoszeń) oraz w Gazecie Wyborczej Dodatek Dolnośląski ukazało się obwieszczenie Regionalnego Dyrektora ochrony Środowiska we

Wrocławiu z dnia 29 listopada 2011 r. informujące o możliwości zapoznania się z projektami 6 planów zadań ochronnych, których wykonawcą jest firma URS

Polska Sp. z o.o., w tym z projektem planu dla obszaru Natura 2000 Grodczyn i Homole koło Dusznik. Obwieszczenie zostało również przekazane w celu jego

upublicznienia m.in. do Urzędu Miasta i Gminy w Szczytnej i Dusznikach Zdroju oraz Starosty Powiatowego w Kłodzku.

Do sporządzenia planu Wykonawca przystąpił 14 lipca 2011 r. Wykonawca planu zidentyfikował na podstawie uzyskanej wiedzy o wartościach przyrodniczych

obszaru i uwarunkowaniach społeczno-gospodarczych związanych z zachowaniem w odpowiednim stanie ochrony przedmiotów ochrony, wszystkie strony

(podmioty prawne, osoby fizyczne) potencjalnie zainteresowane ochroną obszaru. Listę stron przekazano Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska we

Wrocławiu, która informowała listownie wszystkich interesariuszy o planowanych spotkaniach z odpowiednim kilkudniowym wyprzedzeniem. Na obecnym

etapie tworzenia projektu PZO zorganizowano dwa spotkania z udziałem kluczowych grup interesu w tym zarządców i właścicieli gruntów położonych w

granicach obszaru.

Pierwsze spotkanie odbyło się 18 sierpnia 2011 r. w Urzędzie Miasta i Gminy w Polanicy-Zdroju. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele lokalnego samorządu

oraz Nadleśnictwa Zdroje. Na pierwszym spotkaniu poinformowano kluczowe grupy interesariuszy o przystąpieniu do opracowywania PZO, trybie jego

sporządzania i zakładanych do osiągnięcia celach związanych z powstaniem planu. Odpowiednie poinformowanie i zaangażowanie przedstawicieli samorządu

lokalnego i struktur terenowych PGL LP w proces sporządzani PZO jest kluczowe dla powodzenia procesu tworzenia dokumentu i zaplanowania odpowiednich,

skutecznych działań ochronnych dla poszczególnych przedmiotów ochrony obszaru. Spotkanie przeprowadzono właściwie, osiągając zakładane cele polegające

na przybliżeniu procesu sporządzania projektu planu i zaangażowaniu kluczowych grup interesu w proces tworzenia projektu planu.

Na drugie spotkanie, które odbyło się w dniu 25 października 2011 r. w Urzędzie Miasta i Gminy w Polanicy-Zdroju, zaproszono poza grupami uczestniczącymi w

pierwszym spotkaniu także przedstawicieli lokalnej społeczności oraz użytkowników i właścicieli gruntów położonych w granicach obszaru. Uczestnicy spotkania

utworzyli Zespół Lokalnej Współpracy, który uczestniczył w dalszych pracach nad sporządzeniem projektu PZO. Udział w zespole był warunkowany indywidualną

zgodą uczestnika spotkania. Na spotkaniu zaprezentowano zweryfikowaną w trakcie prac terenowych listę przedmiotów ochrony obszaru wraz z podaniem

najważniejszych zagrożeń dla utrzymania lub poprawy ich stanu ochrony oraz listę koniecznych do podjęcia głównych działań ochronnych. Przedstawiono i

przedyskutowano z uczestnikami spotkania projekt zmiany granic obszaru wraz z podaniem merytorycznego uzasadnienia dla proponowanych zmian.

Trzecie spotkanie odbyło się 30 listopada 2011 r. w Lewinie Kłodzkim. Koordynator planu na początku omówił strukturę PZO oraz wyjaśnił związki przyczynowo-



11

skutkowe między jego poszczególnymi częściami (od analizy stanu zachowania poprzez identyfikację zagrożeń do listy działań ochronnych). Zaprezentowano

także projektowaną zmianę granicy obszaru. Członkowie ZLW otrzymali w trakcie spotkania komplet map prezentujących omawiane zagadnienia.

Poinformowano także o sposobie i zasadach aktualnie prowadzonego procesu konsultacji społecznych projektu PZO. Po przeprowadzeniu części seminaryjnej

zorganizowano wspólną wizję na terenie obszaru Grodczyn i Homole koło Dusznik w celu zapoznania członków Zespołu Lokalnej Współpracy z przyrodniczymi

wartościami obszaru oraz najważniejszymi problemami jego ochrony. W trakcie spotkania skoncentrowano się na ukazaniu problemowych zagadnień

dotyczących ochrony siedlisk i gatunków w obszarze Grodczyn i Homole koło Dusznik.

W załączniku do projektu planu zadań ochronnych umieszczono protokoły z dotychczasowych spotkań przeprowadzonych w ramach opracowywania projektu

PZO dla obszaru Grodczyn i Homole koło Dusznik.

1.7 Kluczowe instytucje/osoby dla obszaru i zakres ich odpowiedzialności

Instytucja/osoby Zakres odpowiedzialności* Adres siedziby instytucji/osoby Kontakt

Starostwo Powiatowe w Kłodzku zarządzanie gospodarką przestrzenną, realizacja polityki ochrony środowiska na terenie powiatu,

udostępnianie informacji i promocja regionu ul. Okrzei 1, 57-300 Kłodzko

74 8657523, [email protected]

Urząd Miasta i Gminy w Szczytnej planowanie przestrzenne, realizacja polityki

ochrony środowiska na obszarze gminy, promocja regionu

ul. Wolności 42, 57-330 Szczytna 74 8683305

[email protected]

Urząd Miasta i Gminy w Lewinie Kłodzkim

planowanie przestrzenne, realizacja polityki ochrony środowiska na obszarze gminy, promocja

regionu

ul. Nad Potokiem 4, 57-343 Lewin Kłodzki

74 869-84-28, [email protected]

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych we Wrocławiu

nadzór i planowanie gospodarki leśnej, użytkowanie siedlisk stanowiących przedmioty

ochrony w obszarach Natura 2000, edukacja ekologiczna i promocja

ul. Grunwaldzka 90, 50-357 Wrocław 71 3771700

[email protected]

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wrocławiu

zarządzanie obszarami Natura 2000 i innymi objętymi ochroną na terenie woj., promocja i

udostępnianie informacji w tym zakresie

Pl. Powstańców Warszawy 1, 50-951 Wrocław

71 3406807

[email protected]

http://mce_host/cms/artykul/%5C%22mailto:[email protected]%5C%22

mailto:[email protected]





12

Instytucja/osoby Zakres odpowiedzialności* Adres siedziby instytucji/osoby Kontakt

Dolnośląski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych

zarządzanie wodami, planowanie i realizacja zadań z zakresu ochrony przeciwpowodziowej, wdrożenie

RDW ul. Matejki 5; 50-333 Wrocław


Nadleśnictwo Zdroje

nadzór i planowanie gospodarki leśnej, użytkowanie siedlisk stanowiących przedmioty

ochrony w obszarach Natura 2000, edukacja ekologiczna i promocja

ul. Krótka 5, 57-330 Szczytna 74 8683314

[email protected]

Polski Związek Łowiecki Zarząd Okręgowy w Wałbrzychu

prowadzenie gospodarki łowieckiej i monitoringu łowieckiego, wspieranie i prowadzenie badań z

zakresu łowiectwa na terenach leśnych ul. 1 Maja 158, 58-305 Wałbrzych

74 8425062 [email protected]

Powiatowy Zespół Doradztwa Rolniczego w Kłodzku

doradztwo rolnicze w zakresie rozwoju wsi, rynków rolnych, w szczególności bezpośrednie wsparcie

rolników w ramach WPR w obszarach tematycznych: zdrowie i dobrostan zwierząt,

zdrowotność roślin, ochrona środowiska, upowszechnianie programów rolno

środowiskowych i zasad cross-complience

ul. Okrzei 6, 57-300 Kłodzko 74 8673801,

[email protected]

Dolnośląska Izba Rolnicza Kłodzko

reprezentowanie rolników, działalność na rzecz rozwiązywania ich problemów, doradztwo w

zakresie rozwoju gospodarstw rolniczych, różnicowania ich działalności, pozyskiwania

środków finansowych

ul. Wojska Polskiego 18; 57-300 Kłodzko 74 8671450,

[email protected]

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa

wsparcie finansowe rolnictwa, wdrażanie w rolnictwie i na obszarach wiejskich instrumentów

współfinansowanych z unijnego budżetu oraz udzielanie pomocy ze środków krajowych

ul. Harcerzy 6, 57-300 Kłodzko 74 8653174

Prywatni użytkownicy działek użytkowanie gruntów, podejmowanie i wdrażanie

działań na terenie działek - -


mailto:




13

1.8 Zespół Lokalnej Współpracy

Imię i nazwisko Funkcja Nazwa instytucji /grupy interesu, którą

reprezentuje Kontakt

Andrzej Ruszlewicz Planista regionalny Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we

Wrocławiu

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wrocławiu, pl. Powstańców Warszawy

1, 50-951 Wrocław [email protected], 71 3406839,

721468852

Dorota Janic - Bora Przedstawiciel RDOŚ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we

Wrocławiu

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wrocławiu, pl. Powstańców Warszawy

1, 50-951 Wrocław


Michał Smoczyk Ekspert ds. siedlisk przyrodniczych Niezależny biolog [email protected]

606224681

Wojciech Lewandowski Koordynator planu Wykonawca [email protected],

728 942 176, URS Polska Sp. z o.o., ul. Klecińska 123, 54-413 Wrocław

Katarzyna Żuk Entomolog Wykonawca

[email protected];

664 083 987, URS Polska z o.o., ul. Rejtana 17, 02-516 Warszawa

Grażyna Góral Przedstawiciel PGL LP Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych

Wrocław

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych Wrocław, ul. Grunwaldzka 90,

50-357 Wrocław, [email protected],

Nikodem Strzelecki Przedstawiciel PGL LP Nadleśnictwo Zdroje


Krótka 5; 57-330 Szczytna

74 8683270






14



Anna Pogońska Przedstawiciel PGL LP Nadleśnictwo Zdroje


Krótka 5; 57-330 Szczytna

74 8683270

[email protected]

Tomasz Woś Przedstawiciel administracji Starostwo Powiatowe w Kłodzku

ul. Okrzei 1, 57-300 Kłodzko,


[email protected]

Andrzej Gut Przedstawiciel administracji Urząd Gminy Lewin Kłodzki

Urząd Gminy Lewin Kłodzki

Nad Potokiem 4, 57-343 Lewin Kłodzki

[email protected]

Stanisław Tobiarz Przedstawiciel GDDKiA Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i

Autostrad Wrocław Rejon Kłodzko

Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Wrocław Rejon Kłodzko

ul. Objazdowa 20, 57-300 Kłodzko

74 8672262, 72 5235523

Zbigniew Słatyński Przedstawiciel organizacji łowieckiej Polski Związek Łowiecki Zarząd Okręgowy w

Wałbrzychu

ul. 1 Maja 158, 58-305 Wałbrzych

74 8425062, 695895807, [email protected]

Sylwia Rogalska Przedstawiciel administracji gospodarki

wodnej RZGW Wrocław Nadzór Wodny Kłodzko

ul. Krakowska 49, 48-385 Otmuchów, 77 4315172

[email protected]

Romuald Grenik Właściciel gruntów Zielone Ludowe Osoba prywatna [email protected]

Arnold Różewicz Właściciel gruntów Zielone Ludowe Osoba prywatna [email protected]

Anna Sadowska Przedstawiciel ARiMR Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji

Rolnictwa Kłodzko

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Kłodzko

ul. Harcerzy 6, 57 – 300 Kłodzko

mailto:



15



74 8685244

Anna Łakoma Przedstawiciel ARiMR Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji

Rolnictwa Kłodzko

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Kłodzko

ul. Harcerzy 6, 57 – 300 Kłodzko

604622437

Zbigniew Dąbrowski Przedstawiciel DORD Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego

we Wrocławiu, Powiatowy Zespół Doradców Kłodzko

Powiatowy Zespół Doradców Kłodzko

ul. Okrzei 6, 57-300 Kłodzko 74 8673801, 607306797

[email protected]

MODUŁ A

2 ETAP II OPRACOWANIE PROJEKTU PLANU

2.1 Informacja o obszarze i przedmiotach ochrony

Typ informacji Dane referencyjne Zakres informacji Wartość

informacji Źródło dostępu do danych

Materiały publikowane

Smoczyk M., Gołąb Z. 2010. Goryczuszka czeska Gentianella bohemica Skalický. W: J. Perzanowska (red.). Monitoring

gatunków roślin. Przewodnik metodycz-ny. Część pierwsza. Biblioteka monito-

ringu środowiska. GIOŚ, Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa. ss.

230-244.

wymienia stanowisko w obszarze (Zielone koło Dusznik-Zdroju) jako

Gentianella germanica, opis biologii gatunku i metodyka monitoringu

mała

powszechne;

Pliki PDF, JPG, tiff, Word, shp, png, itp. obejmujące całość łub

istotne wyciągi z punktu wi-dzenia celów ochrony obszaru oraz linki do stron interneto-

wych



16

Jakubska A., Smoczyk M., Kadej, M. 2005. Kruszczyk błotny Epipactis palu-

stris (L.) Crantz na Ziemi Kłodzkiej. Przy-roda Sudetów 8: 3-12.

stanowisko Epipactis palustris w S części obszaru koło Przełęczy Polskie

Wrota, zdjęcia fitosocjologiczne Caricetum davallianae (siedlisko

7230)

średnia powszechne

Smoczyk M. 2010. Rzadkie i zagrożone rośliny naczyniowe Pogórza Orlickiego (Sudety Środkowe) – część 1. Przyroda

Sudetów 13: 53-70.

podane z obszaru wiele stanowisk gatunków roślin podlegających

ochronie oraz znajdujących się na krajowej i regionalnej czerwonej

liście, m.in. stanowisko Gentianella bohemica wraz z opisem populacji,

informacje o występowaniu niektórych siedlisk przyrodniczych

(7230, 6210, 6520)

mała powszechne

Smoczyk M., Wierzcholska S. 2008. Wyniki badań botanicznych jako podstawa do rozszerzenia sieci

obszarów Natura 2000 w zachodniej części Ziemi Kłodzkiej. W: M.

Furmankiewicz, B. Mastalska-Cetera (red.). Problemy wdrażania sieci Natura

2000 na obszarze Sudetów. Muzeum Przyrodnicze w Jeleniej Górze, Jelenia

Góra. ss. 101-117.

ogólny opis obszaru, informacja o korekcie granic w części S obszaru w

2007 – włączenie płatów siedliska przyrodniczego 7230

średnia powszechne



17

Kwiatkowski P., Struk M. 2003. Szata roślinna Wzgórza Homole i otoczenia (Wzgórza Lewińskie). Ann. Silesiae 32:

67-101.

podane z obszaru wiele stanowisk gatunków roślin podlegających

ochronie oraz znajdujących się na krajowej i regionalnej czerwonej

liście, tabele fitosocjologiczne

mała, niektóre stanowiska

podane błędnie lub

pomyłkowo, a część zdjęć

fitosocjologicznych

wątpliwej jakości

powszechne

Mikyška R. 1972. Die Wälder der böhmischen mittleren Sudeten und

ihrer Vorberge (Pflanzensoziologische Studie). Rozpr. Čs. Akad. Věd, Řada

Matematických a Přírodních Věd 82(3): 1-162. Academia, Praha.

1 zdjęcie fitosocjologiczne lasu liściastego ze wzgórza Gomoła (siedlisko przyrodnicze 9180)

mała powszechne

Pokorny J., Pasoń M. 2007. Flora wybranych zbiorowisk roślinnych otuliny Parku Narodowego Gór Stołowych. Ann.

Silesiae 35: 75-88.

stanowiska gatunków rzadkich i zagrożonych z rejonu wzgórza

Grzywacz i Słoszowa

mała, niektóre stanowiska

podane błędnie i

omyłkowo (pomyłka w

oznaczeniach?), część

stanowisk nieprawdopod

obna geograficznie

powszechne



18

Procházka F. 1977. Květena. ss. 337-402. W: Z. Roček (red.). Příroda

Orlických hor a Podorlicka. Státní zemědělské nakladatelství, Praha.

informacje o występowaniu rzadkich gatunków roślin naczyniowych oraz torfowisk węglanowych w rejonie Słoszowa, pochodzące z lat 60.-70.

XX wieku

mała powszechne

Smoczyk M., Jakubska A. 2004. Rozmieszczenie storczykowatych Orchidaceae w polskiej części Gór

Orlickich i Pogórza Orlickiego. Przyr. Sudetów 7: 41-54.

kilkanaście stanowisk storczykowatych z obszaru,

informacje o występowaniu muraw kserotermicznych w obszarze (6210)

mała powszechne

Ocena stanu zachowania gatunków zwierząt w regionie biogeograficznym

kontynentalnym. Bezkręgowce. Projekty raportów do Komisji Europejskiej. Moni-

toring gatunków i siedlisk przyrodni-czych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk

Natura 2000. 2009.

przedstawiono ocenę stanu populacji i siedliska w Polsce dla modraszka nausitousa, telejusa i

czerwończyka nieparka

przydatna http://www.gios.gov.pl/siedliska/pdf/ocena_stanu_zachowania_gatunkow_zwierzat_con.pdf

Buszko J., Masłowski J. 2008. Motyle dzienne Polski. Nowy Sącz.

przedstawiono rozmieszczenie motyli dziennych w Polsce, z

uwzględnieniem granicy zasięgu, a także informacje o biologii gatunku

przydatna



19

Materiały niepubli-kowane

Smoczyk M. Grodczyn i Homole koło Dusznik. W: Krzysztof Świerkosz (red.).

2006. Opracowanie rozmieszczenia siedlisk przyrodniczych Natura 2000 w

44 proponowanych Specjalnych Obszarach Ochrony na terenie

województwa dolnośląskiego - raport zbiorczy. Zleceniodawca Instytut

Ochrony Środowiska w Warszawie.

ogólne kartowanie siedlisk przyrodniczych w obszarze oraz

ocena stanu ich zachowania i zagrożeń (warstwy SHP)

średnia, georeferencyj

ne, granice płatów i ich lokalizacja

bardzo ogólne, niekiedy błędnie

zlokalizowane w terenie na warstwach

SHP (wynika to z

niedokładności procesu

digitalizacji oryginałów

map papierowych)

materiały własne

Plany/programy/strategie/projekty

- - - -



20

Raporty

Smoczyk M. 2011. Wyniki weryfikacji terenowej i kartowania siedlisk przy-rodniczych sieci Natura 2000 oraz ga-tunków roślin i grzybów w obszarze

Grodczyn i Homole koło Dusznik

kartowanie płatów siedlisk przyrodniczych i ocena ich

parametrów stanu zachowania, kartowanie uzupełniające stanowisk

gatunków roślin naczyniowych, mszaków i porostów w obszarze

duża, georeferencyj

ne mapy rozmieszczeni

a siedlisk przyrodniczych

i gatunków flory i bioty,

warstwy wektorowe

SHP zgodne z SDGIS

udostępniony przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska

Opinie - - - -

Waloryzacja przyrodnicza

(województwa, gminy)

W. Jankowski (red.). 2002. Inwentaryzacja przyrodnicza gminy

Szczytna. „Fulica” Jankowski Wojciech na zlecenie Wojewódzkiego

Konserwatora Ochrony Przyrody we Wrocławiu. Wrocław [Mscr. w

archiwum Urzędu Miasta i Gminy Szczytna].

stanowiska gatunków i wystąpienia siedlisk przyrodniczych w obszarze


ne (mapy rastrowe),

granica gminy przechodzi

przez obszar

udostępniony przez Urząd Miasta i Gminy

W. Jankowski (red.). 2002. Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Lewin Kłodzki. „Fulica” Jankowski

Wojciech na zlecenie Wojewódzkiego Konserwatora Ochrony Przyrody we

Wrocławiu. Wrocław.

stanowiska gatunków i wystąpienia siedlisk przyrodniczych w obszarze


ne (mapy rastrowe),

granica gminy przechodzi

przez obszar

powszechne



21

Ekspertyzy przyrodnicze

Smoczyk M. 2009. Zintegrowany moni-toring terenowy siedliska przyrodni-

czego 7320 (3 stanowiska) w obszarze Grodczyn i Homole koło Dusznik. Na

zlecenie Instytutu Ochrony PAN w Kra-kowie (Monitoring gatunków i siedlisk

przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów

ochrony siedlisk Natura 2000 – faza trzecia).

2 monitorowane stanowiska w obszarze: Słoszów, Przełęcz Polskie

Wrota) i jedno w sąsiedztwie obszaru (Żmijowa Łąka), ocena stanu zachowania i parametrów siedliska

na poszczególnych stanowiskach oraz w obszarze.


ne powszechne

Smoczyk M. 2007. Monitoring szczegółowy siedliska przyrodniczego

6210 murawy kserotermiczne w obszarze Grodczyn i Homole koło

Dusznik. Na zlecenie Instytutu Ochrony PAN w Krakowie (Monitoring

gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem

specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 – faza druga).

3 monitorowane stanowiska w obszarze, ocena stanu zachowania i

parametrów siedliska na poszczególnych stanowiskach oraz w

obszarze.


ne powszechne

Wójcik G. 2009. Zintegrowany monitoring terenowy siedliska

przyrodniczego 6520 w obszarze Grodczyn i Homole koło Dusznik. Na zlecenie Instytutu Ochrony PAN w Krakowie (Monitoring gatunków i

siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów

ochrony siedlisk Natura 2000 – faza trzecia).

2 monitorowane stanowiska w obszarze: Homole I, Homole II,

ocena stanu zachowania i parametrów siedliska na

poszczególnych stanowiskach oraz w obszarze.


ne powszechne



22

2.2 Ogólna charakterystyka obszaru

Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty jako Specjalny Obszar Ochrony siedlisk Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039 jest obszarem Natura 2000 mają-

cym znaczenie dla Wspólnoty (zwany dalej obszarem). Został zatwierdzony decyzją Komisji Europejskiej 2008/25/WE z dnia 13.11.2007r.

Smoczyk M. 2008. Formularze dla stanowisk Homole, Wapienniki. ss. 16

+ mapy + zdjęcia fitosocjologiczne. Inwentaryzacja nieleśnych siedlisk

kserotermicznych w Polsce 2008. Klub Przyrodników.

charakterystyka i ocena stanu zachowania siedliska 6210 w

obszarze


ne

Smoczyk M., Gołąb Z. 2007. Inwentaryzacja siedlisk leśnych i nieleśnych oraz gatunków roślin

Natura 2000 na terenie Nadleśnictwa Zdroje. Na zlecenie Nadleśnictwa

Zdroje w Szczytnej.

kilkanaście płatów siedlisk przyrodniczych wykazanych z obszaru (8210, 9130, 9180)


ne

udostępnione przez Nadleśnictwo Zdroje

Wójcik G. 2011. Monitoring terenowy (1 stanowisko) populacji Arnica

montana w Sudetach. Na zlecenie Instytutu Ochrony PAN w Krakowie

(Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym

uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000).

1 monitorowane stanowisko w obszarze – informacja ustna o

wstępnych wynikach od wykonawcy ekspertyzy

mała, georeferencyj

ne powszechne

Smoczyk M. 2011. Zbadanie stanu goryczuszki czeskiej Gentianella

bohemica na terenie obszaru Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039. Na

zlecenie GDOŚ w Warszawie.

1 monitorowane stanowisko w obszarze – wstępne wyniki ekpertyzy


ne

udostępnione przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska



23

Położenie

Obszar zajmuje powierzchnię 287,9 ha. Położony jest w regionie biogeograficznym kontynentalnym, w regionie wałbrzyskim w obrębie gmin Lewin Kłodzki i

Szczytna, niedaleko Dusznik - Zdrój, w powiecie kłodzkim, szczycieńskim w województwie dolnośląskim. Obszar występuje w południowo-wschodniej części

Wzgórz Lewińskich, w pobliżu przełęczy Polskie Wrota.

Biorąc pod uwagę przynależność fizyczno – geograficzną, obszar położony jest w prowincji Masyw Czeski (33), podprowincji Sudety i Przedgórze Sudeckie

(332), makroregionie Sudety Środkowe (332.4-5), mezoregionie Pogórze Orlickie (332.51) i mikroregionie Wzgórza Lewińskie (Kondracki 2000).

Mezoregion tworzy wspólny blok prekambryjski z Górami Orlickimi, opadający tektonicznym stopniem do kotliny Kłodzkiej. W północnej części Gór

Bystrzyckich, oddzielona doliną Bystrzycy Kłodzkiej występuje od wschodu Łomnicka Równina, której wierzchowina pokryta jest płytą kredowego piaskowca

ciosowego, o podstawie gnejsów. Na stokach i płaskich wierzchowinach występują lasy piętra regla dolnego.

Według regionalizacji przyrodniczo - leśnej (Trampler i in. 1994) obszar należy do krainy Sudeckiej (VII), dzielnicy Sudetów Środkowych (VII.II).

Gleby

Występują gleby brunatne i pararędziny.

Klimat

Klimat regionalny gmin charakteryzują poniżej przedstawione parametry:

- temperatury średnie wieloletnie: średnioroczna powyżej 6,5º C;

- opady: suma średnioroczna >550 mm; najwyższe sumy opadów występują w miesiącach letnich – w lipcu, sierpniu i czerwcu, zaś najniższe w styczniu

i lutym;

- wiatry: przeważają wiatry zachodnie i północno-zachodnie. Najsilniejsze wiatry wieją od grudnia do marca, a najsłabsze od lipca do października.

Mezoregion Pogórza Orlickiego cechuje klimat o dość ostrej zimie, z dużą ilością opadów śnieżnych, jednak niższej niż w sąsiednich Górach Bystrzyckich, Orlic-

kich i Stołowych.

Wody powierzchniowe

Występują niewielkie cieki powierzchniowe spływające po zboczach wzgórz w kierunku północno-wschodnim, np. potok Bramecka Woda (dopływy Bystrzycy

Dusznickiej) lub w kierunku południowo – zachodnim, np. potok Trzmiele (dopływy potoku Wyżnik – zlewnia Metuje i zlewisko Morza Północnego). Przez ob-

szar biegnie wododział między zlewiskami Morza Bałtyckiego i Morza Północnego.



24

Istniejące i proponowane formy ochrony przyrody zlokalizowane na terenie Obszaru

Obszar częściowo jest chroniony jako Góry Stołowe PLB020006.

Struktura krajobrazu Teren ten, z licznymi pagórkami i obniżeniami, ma charakter mozaikowy –występują liczne łąki użytkowane ekstensywnie, natomiast na wschodzie, zachodzie i

południu również kompleksy leśne.

Korytarze ekologiczne/ powiązania z innymi obszarami Natura 2000

Teren ten leży w korytarzu ekologicznym Gór Stołowych, który dzieli się na korytarz ekologiczny: Góry Stołowe-wschód, Góry Stołowe-zachód, Góry Stołowe-północ. Fragment obszaru jest wspólny dla obszaru Góry Stołowe PLB00006.

Uwarunkowania społeczne i gospodarcze oraz przewidywane kierunki rozwoju

Obszar w przeważającej części poddawany jest ekstensywnej gospodarce łąkowej. Jest to miejsce atrakcyjne krajobrazowo i turystycznie, przez które prowadzi

szlak turystyczny na górę Gomołę gdzie znajdują się ruiny średniowiecznego Zamku Homole. Jest to Główny Szlak Sudecki im. Mieczysława Orłowicza z Dusznik

Zdroju do Kudowy Zdroju (czerwony). Część łąk znajduje się na gruntach wsi Zielone Ludowe, gdzie dozwolona jest zabudowa.

Przedmioty ochrony obszaru

Siedliska przyrodnicze z Załącznika I Dyrektywy 92/43/EWG – przedmioty ochrony w obszarze-dane zweryfikowane.

Kod siedliska Nazwa Powierzchnia

[% pokryci a obszaru]

Wartości obszaru dla zachowania siedliska

6210 Murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea) - priorytetowe są tylko murawy z istotnymi

stanowiskami storczyków 1,28 B - dobra

6230 Górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion - płaty bogate florystycznie) 1,07 C - znacząca

64 30 Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium) 0,05 B - dobra

6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris) 0,42 B - dobra



25

6520 Górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie (Polygono-Trisetion) 32,37 B - dobra

7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea) 0,05 C - znacząca

7 230 Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk 1,00 B - dobra

9110 Kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion) 2,59 B - dobra

9130 Żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion) 1,5 B - dobra

9180 Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach (Tilio plathyphyllis-Acerion

pseudoplatani) 0,27 A – bardzo do bra

91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae,

Alnenion) 0,65 B - dobra

Gatunki flory i fauny z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG - przedmioty ochrony w obszarze

Nazwa ga unku

Stan populacji

Liczba os obników % popu lacji

krajowej Wartości obsza ru dla ochrony

gatunku

Rośliny

4094 Goryczuszka czeska (Gentianella bohemica) 96-150i B: 2-15 B - dobra

Bezkręgowce

1059 Modraszek telejus (Maculinea teleius)3 6 loc. C> 0 - 2 B - dobra

1061 Modraszek nausitous (Maculinea nausithous) 7 loc. C> 0 - 2 B - dobra

3 Ponieważ w trakcie prac nad planem nie odnaleziono gatunku w obszarze, zapisy w dokumentacji i w propozycji zmiany SDF pozostawiono jak w obowiązującym SDF.

Konieczna jest weryfikacja obecności lub braku gatunku w obszarze.



26

2.3 Struktura własności i użytkowania gruntów

Typy użytków gruntowych

Typ własności Powierzchnia użytków w ha % udział powierzchni w obszarze

Lasy

Skarb Państwa 54,62 19,03

Własność komunalna 0,00 0,00

Własność prywatna 0,00 0,00

Grunty orne Własność prywatna 1,47 0,51

Łąki trwałe Własność prywatna 120,50 41,99

Pastwiska trwałe Własność prywatna 82,91 28,89

Sady 0,00 0,00 0,00

Grunty pod stawami Własność prywatna 0,50 0,17

Nieużytki Własność prywatna 2,00 0,70

Wody stojące 0,00 0,00 0,00

Wody płynące Skarb Państwa 2,00 0,70

Grunty zabudowane Własność prywatna 13,00 4,52

Drogi Własność komunalna 10,00 3,49

2.4 Zagospodarowanie terenu i działalność człowieka

Typy użytków Typ własności Powierzchnia objęta dopłatami UE

w ha Rodzaj dopłaty,

działania/priorytetu/programu

Lasy

Lasy Państwowe wg jednostek wdrażających wg jednostek wdrażających

Lasy komunalne - -

Lasy prywatne - -

Sady - - -



27

Typy użytków Typ własności Powierzchnia objęta dopłatami UE

w ha Rodzaj dopłaty,

działania/priorytetu/programu

Trwałe użytki zielone Własność prywatna

dz. 75 pow. 1,76 program rolnośrodowiskowy wariant 2.1

76, pow. 1,45 program rolnośrodowiskowy wariant 2.1

74/4, pow. 3,85 program rolnośrodowiskowy wariant 2.1












Wody - - -

Tereny zadrzewione lub zakrzewione

- - -

Inne - - -

2.5 Istniejące i projektowane plany/programy/projekty dotyczące zagospodarowania przestrzennego



28

Tytuł opracowania

Instytucja odpowiedzialna za przygotowanie

planu/programu/wdrażanie projektu

Ustalenia planu/programu/projektu mogące mieć wpływ na przedmioty ochrony

Przedmioty ochrony objęte wpływem

opracowania

Ustalenia dot. działań minimalizujących lub

kompensujących

Studium Uwarunkowań i

Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego

gminy Lewin Kłodzki z dnia 25

lipca 2002 r.

Rada Gminy Lewin Kłodzki

2. Obręb Zielone Ludowe część działki nr 23 - tereny zabudowy mieszkaniowo-gospodarczej (symbol MP).

Teren ten studium przeznacza pod mieszkania z miejscem pracy, przy czym zagospodarowanie ma mieć strukturę mozaikowatą, sukcesywnie narastającą jako

dopełnienie i poszerzenie istniejącego zagospodarowania. Ponadto na tych terenach studium

dopuszcza m. in. inną zabudowę mieszkaniową i usługową, usługi użyteczności publicznej (szkoły,

ośrodki zdrowia, kościoły, administrację, itp.), funkcje rolnicze, usługowo-komercyjne, produkcyjne,

przetwórcze, naprawcze, magazynowe, składowe, bazowe itp. wraz z infrastrukturą.

2. 6520 Górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie (Polygono-

Trisetion)

powierzchnię z siedliskiem 6520 wyłączyć spod

zabudowy, nie zalesiać, utrzymać użytkowanie kośne

lub pastwiskowe



29

Tytuł opracowania





opracowania


kompensujących

3. Obręb Zielone Ludowe działki nr 9, 13, 16, 18, 10, 12, 15, 17, 19, 42, 43, 26, 24, 27, 21, 23, 63, 65, 169, 84/1, 87, 88, 99, 97/2, 97/1, 101/1, 103/1, 165, 166, 167/1,

167/2, 72 oraz części działek 89/3, 106, 195/1, to tereny pozostałe, w tym użytków i nieużytków rolnych

(symbol R). Studium dopuszcza na nich budowę stawów, zakładanie plantacji, wprowadzanie

zadrzewień i zalesień, inne formy intensywnej gospodarki rolnej (bez prawa zabudowy). Dopuszczalna jest realizacja urządzeń infrastruktury turystycznej (np.

wyciągów narciarskich, torów saneczkowych itp.), z wyjątkiem lokalizacji budynków. Studium dopuszcza też przeprowadzanie elementów liniowych infrastruktury

technicznej i lokalnej komunikacji wraz z lokalizacją urządzeń i obiektów towarzyszących.

3. 6520 Górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie (Polygono-

Trisetion) 6210 Murawy

kserotermiczne (Festuco-Brometea)

6230 Górskie i niżowe murawy bliźniczkowe

(Nardion – płaty bogate florystycznie)

6430 Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i

ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium)

6510 Łąki świeże 7230 Górskie i nizinne

torfowiska zasadowe. o charakterze młak,

turzycowisk i mechowisk 9110 Kwaśne buczyny 9130 Żyzne buczyny

działki lub ich jeszcze niezabudowane części z

siedliskami łąkowymi wyłączyć spod zabudowy, nie

zalesiać, utrzymać użytkowanie kośne lub

pastwiskowe (wypas do 0,5 DJP/ha);

na działce leśnej 195/1 prowadzić ekstensywną

gospodarkę leśną

działka 43 – nie meliorować, nie zmieniać stosunków wodnych, nie zalesiać,

utrzymać użytkowanie kośne lub pastwiskowe (wypas do

0,5 DJP/ha)



30

Tytuł opracowania





opracowania


kompensujących

4. Obręb Zielone Ludowe działka nr 189/94 została przeznaczona pod tereny lasów i planowanych zalesień

(symbol RL). Dopuszczono lokalizowanie na nich obiektów i urządzeń służących gospodarce leśnej oraz spacerom (ścieżki, ławki), a także – w ograniczonym zakresie – prowadzenie sieci, lokalizację obiektów i urządzeń infrastruktury technicznej i komunikacji.

4. 6210 Murawy kserotermiczne (Festuco-

Brometea 6520 Górskie łąki

konietlicowe użytkowane ekstensywnie (Polygono-

Trisetion)

w części pokrytej siedliskami łąkowymi nie zalesiać,

utrzymać użytkowanie kośne lub pastwiskowe (wypas do

0,5 DJP/ha)

5. Przez obszar N2000 Grodczyn i Homole koło Dusznik przebiega m. in. DK nr 8, prowadząca od wschodniej

granicy Polski do przejścia granicznego Kudowa-Słone. Studium przewiduje tworzenie warunków dla

modernizacji tej drogi, w tym poprzez wybudowanie pasów ruchu powolnego na odcinku Lewin Kłodzki -

Duszniki Zdrój.

5. 9110 Kwaśne buczyny 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i

jesionowe (Salicetum albae, Populetum albae,

Alnenion glutinoso-incanae), olsy źródliskowe)

7230 Górskie i nizinne torfowiska zasadowe. o

charakterze młak, turzycowisk i mechowisk

9130 Żyzne buczyny

na etapie przebudowy drogi należy wykonać rzetelną

ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na

przedmioty ochrony obszaru Grodczyn i Homole koło Dusznik i w przypadku

wystąpienia znaczącego negatywnego oddziaływania,

zaplanować działania kompensacyjne

2. Uchwała Nr XXXI/263/05 Rady

Miejskiej w Szczytnej z dnia 29

1. Obręb Słoszów działka nr 59/2 należącej do strefy buforowej omawianego obszaru Grodczyn i Homole koło Dusznik, oznaczona jest symbolem 2MN/UT20. Podstawowe przeznaczenie dla wyżej wskazanych

1. 6520 Górskie łąki

konietlicowe użytkowane

ekstensywnie (Polygono-

Trisetion) czemu tam

utrzymać użytkowanie kośne

lub pastwiskowe (wypas do

0,5 DJP/ha)



31

Tytuł opracowania





opracowania


kompensujących

grudnia 2005 roku w sprawie

miejscowego planu

zagospodarowania przestrzennego wsi Chocieszów, Niwa i Wolany

oraz Dolina, Słoszów, Łężyce i

Złotno

działek: zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna wolnostojąca lub bliźniacza, usługi turystyki

obejmujące: małe hotele, pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe, pola biwakowe, campingi, oraz obiekty związane z obsługą ruchu turystycznego. Przeznaczenie

uzupełniające: usługi komercyjne nieuciążliwe, urządzenia towarzyszące w tym: drogi wewnętrzne

prywatne, miejsca parkingowe, infrastruktura techniczna, obiekty gospodarcze i garażowe, zieleń urządzona, zabudowa zagrodowa - jako zabudowa

istniejąca i rehabilitacja istniejących obiektów zagrodowych, agroturystyka.

2. Obręb Słoszów, działki nr 62/1, 64/1 oznaczone są symbolem 2ZLp17 Działka nr 60/1 oznaczona jest

symbolem 2ZLp18. Działki należą do strefy buforowej omawianego obszaru Grodczyn i Homole koło Dusznik.

Podstawowe przeznaczenie dla wyżej wskazanych działek: tereny projektowanych lasów i zadrzewień. Dopuszcza się możliwość częściowego przeznaczenia

kompleksów leśnych na cele rekreacyjno - wypoczynkowe (ścieżki zdrowia, ścieżki dydaktyczne,

ścieżki rowerowe)

siedliska skoro to przy

granicy N2000?

2. 6520 Górskie łąki

konietlicowe użytkowane

ekstensywnie (Polygono-

Trisetion)

utrzymać użytkowanie kośne

lub pastwiskowe (wypas do

0,5 DJP/ha)

Decyzja

Burmistrza Lewina

Kłodzkiego nr

7/2010 ustalająca

Burmistrz Lewina Kłodzkiego

Obręb Zielone Ludowe działka nr 63 budowa stawu

6520 Górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie (Polygono-

Trisetion)

może wystąpić szkoda w środowisku jeśli zostanie

zniszczona powierzchnia z



32

Tytuł opracowania





opracowania


kompensujących

warunki zabudowy

i

zagospodarowania

terenu dla

inwestycji

polegającej na

budowie smażalni

ryb i stawu,

działka nr 63

obręb Zielone

Ludowe

1061 modraszek nausitous (Maculinea

nausithous)

siedliskiem 6520

Decyzja nr

13/2010 – zmiana

decyzji nr 7/2007

o warunkach za-

budowy i zago-

spodarowania te-

renu – budowa 2

domów jednoro-

dzinnych, działka

nr 89/3, obręb

Zielone Ludowe

Burmistrz Lewina Kłodzki ego

Obręb Zielone Ludowe działka nr 89/3 budowa dwóch domów jednorodzinnych

6520 Górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie (Polygono-

Trisetion) 6210 Murawy

kserotermiczne (Festuco-Brometea)

może wystąpić ryzyko wystąpienia szkody w

środowisku jeśli zostanie zniszczona powierzchni z

siedliskiem 6520 i/lub 6210



33

2.6 Informacja o przedmiotach ochrony objętych planem wraz z zakresem prac terenowych – dane zweryfikowane

Przedmiot ochrony Ocena

ogólna

Powierz-chnia w

ha

Liczba stanowisk

Rozmieszczenie w obszarze Stopień

rozpoznania

Zakres prac terenowych uzupełniających/

Uzasadnienie do wyłączenia z prac terenowych

Siedliska przyrodnicze

6210 Murawy kseroter-miczne (Festuco-Brometea)

B 3,68 ha 15 płatów

ID 2: Obr. Zielone Ludowe, działka 51;

ID 3: Obr. Słoszów, działka 111;

ID 4: Obr. Zielone Ludowe, działka 189/94;

ID 5: Obr. Zielone Ludowe, działka 144, 89/3;




ID 9: Obr. Słoszów, działka 97; 114/3, 114/1, 114/2, 227, Obr. Zielone Ludowe, działka 189/94; ID 10: Obr. Zielone Ludowe, działki 15, 14;

ID 11: Obr. Zielone Ludowe, działki 16, 17, 49/2, 51, 177/2;



ID 14: Obr. Słoszów, działka 276/2;


ID 16: Obr. Zielone Ludowe, działka 27; (ID 1 przy granicy obszaru Grodczyn i Homole koło Dusznik,

nie objęte planem)

bardzo

dobry

Szczegółowe prace nad roz-mieszczeniem i stanem za-chowania siedliska przepro-

wadzono w 15 płatach w czerwcu-sierpniu 2011 r.; dla

3 stanowisk wykorzystano dane z monitoringu siedlisk

przyrodniczych GIOŚ



34


ogólna

Powierz-chnia w

ha

Liczba stanowisk


rozpoznania



6230 Górskie i niżowe mu-rawy bliźniczkowe (Nar-

dion – płaty bogate flory-stycznie)

C 3,09 ha 5 płatów



ID 3: Obr. Zielone Ludowe, działki 168/1, 76;

ID 4: Obr. Zielone Ludowe, działki 24, 52;

ID 5: Obr. Słoszów, działka 74/2

bardzo dobry


wadzono w 5 płatach w czerwcu-sierpniu 2011 r.




ID 1: Obr. Słoszów, działki 106, 111;







ID 8: Obr. Zielone Ludowe, działka 170

dobry, prawdopodob

nie jeszcze kilka więcej

płatów niezinwentary

zowanych



6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane

ekstensywnie (Arrhenathe-rion elatioris)

B 1,21 ha 2 płaty



(ID 3, 4 przy granicy obszaru Grodczyn i Homole koło Dusznik, nie objęte planem)

dobry, większość prac

prowadzono po zabiegach

koszenia i stąd trudność

rozgraniczenia od siebie

płatów siedlisk 6510 i 6520


wadzono w 2 płatach w czerwcu-sierpniu 2011 r. Na-leży wykonać badania tere-nowe uzupełniające przed

terminem koszenia łąk w celu rozgraniczenia od siebie pła-

tów siedlisk 6510 i 6520.

6520 Górskie łąki konietli-cowe użytkowane eksten-

B 93,18 ha 26 płatów ID 2: Obr. Zielone Ludowe, działka 10;

ID 3: Obr. Zielone Ludowe, działki 84/1, 198/1; dobry,

większość prac Szczegółowe prace nad roz-mieszczeniem i stanem za-



35


ogólna

Powierz-chnia w

ha

Liczba stanowisk


rozpoznania



sywnie (Polygono-Trisetion)






ID 9: Obr. Słoszów, działka 73/3, 74/4;



ID 12: Obr. Słoszów, działka 114/2, 227, 114/1, 114/6, 114/4;

ID 13: Obr. Zielone Ludowe, działka 16, 18, 13, 14, 9, 189/94; Obr. Słoszów dz. 97;

ID 14: Obr. Słoszów, działki 88, 89/1, 267, 89/2, 268;

ID 15: Obr. Słoszów, działki 74/4, 231/3, 77/4, 78/4;

ID 16: Obr. Słoszów dz. 74/2, 94/4, 92, 94/2, 93, 275, 77/2, 78/2;

ID 17: Obr. Słoszów, działka 74/2, Obr. Zielone Ludowe, działki 105, 106, 129/2;

ID 18: Obr. Zielone Ludowe, działki 72, 165, 166;

ID 21: Obr. Słoszów, działki 81/1, 82/1, 84, 83;

ID 22: Obr. Zielone Ludowe, działki 134, 145, 87, 89/3, 88;

ID 23: Obr. Zielone Ludowe, działki 168/1, 91;

ID 24: Obr. Zielone Ludowe, działki 167/1, 65, 21,

prowadzono po zabiegach

koszenia i stąd trudność

rozgraniczenia od siebie

płatów siedlisk 6510 i 6520 –

część wykazanych

płatów siedliska 6520 może należeć

do 6510

chowania siedliska przepro-wadzono w 27 płatach w

czerwcu-sierpniu 2011 r.; dla 2 stanowisk wykorzystano

dane z monitoringu siedlisk przyrodniczych GIOŚ. Należy wykonać badania terenowe uzupełniające przed termi-

nem koszenia łąk w celu roz-graniczenia od siebie płatów

siedlisk 6510 i 6520.



36


ogólna

Powierz-chnia w

ha

Liczba stanowisk


rozpoznania



167/2, 166;

ID 25: Obr. Zielone Ludowe, działki 17, 51, 15, 177/2, 42;

ID 26: Obr. Słoszów, działki 95/2, 268, 95/1, 97;

ID 27: Obr. Zielone Ludowe, działki 24, 19, 17, Obr. Słoszów, działka 223;

ID 28: Obr. Zielone Ludowe, działki 176/2, 169, 27, 23 , 63, 52, Obr. Słoszów, działka 74/2;

ID 29: Obr. Zielone Ludowe, działki 103/1, 105, 131, 128, 104, 101/1, 97/1, 97/2, 133, 129/2, 99;

(ID 1, 19, 20 przy granicy obszaru, nie objęte planem)

7140 Torfowiska przej-ściowe i trzęsawiska

(przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea)

C 0,13 ha 4 płaty




ID 4: Obr. Zielone Ludowe, działka 108

bardzo dobry



7230 Górskie i nizinne tor-fowiska zasadowe o cha-

rakterze młak, turzycowisk i mechowisk






ID 5: Obr. Słoszów, działki 114/3, 114/2;




bardzo dobry


wadzono w 13 płatach w czerwcu-sierpniu 2011 r., dla

2 stanowisk wykorzystano dane z monitoringu siedlisk przyrodniczych GIOŚ z 2009

roku



37


ogólna

Powierz-chnia w

ha

Liczba stanowisk


rozpoznania








(ID 6 przy granicy obszaru Grodczyn i Homole koło Dusznik, nie objęte planem)

9110 Kwaśne buczyny B 7,47 ha 5 płatów

ID 1: Obr. Zielone Ludowe, działki 144, 84/1, 198/1;




ID 5: Obr. Zielone Ludowe, działka 198/1 – mały fragment w obszarze, dalsza część płatu poza ob-

szarem

(ID 6, 7 przy granicy obszaru Grodczyn i Homole koło Dusznik, nie objęte planem)

bardzo dobry


wadzono w 3 płatach w lipcu-sierpniu 2011 r., wykorzysta-no dane z inwentaryzacji na

terenach LP z 2007 roku

9130 Żyzne buczyny B 4,33 ha 4 płaty




ID 4: Obr. Zielone Ludowe, działki 84/1, 198/1

bardzo dobry




9180 Jaworzyny i lasy klo-nowo-lipowe na stromych stokach i zboczach (Tilio

A 0,76 ha 1 płat ID 1: Obr. Zielone Ludowe, działka 198/1 bardzo dobry Szczegółowe prace nad roz-mieszczeniem i stanem za-chowania siedliska przepro-



38


ogólna

Powierz-chnia w

ha

Liczba stanowisk


rozpoznania



platyphyllis-Acerion pseu-doplatani)

wadzono w 1 płacie w sierp-niu 2011 r., wykorzystano

dane z inwentaryzacji na te-renach LP z 2007 roku

91E0 Łęgi wierzbowe, to-polowe, olszowe i jesio-nowe (Salicetum albae,

Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy

źródliskowe)


ID 1: Obr. Zielone Ludowe, działki 173, 108;





(ID 2, 5, 6, 7 przy granicy obszaru Grodczyn i Homo-le koło Dusznik, nie objęte planem)

bardzo dobry




Gatunki roślin

4094 Goryczuszka czeska Gentianella bohemica

B siedlisko gatunku 0,66 ha

1 stanowi-sko

ID 1: Obr. Zielone Ludowe, działki 16, 17, 49/2

dobry, dynamika populacji nieznana,

możliwe duże fluktuacje

liczebności w poszczególnyc

h latach, wymagany coroczny

monitoring

Gatunek w obszarze odkryto w 2009 roku (wcześniej po-

dawany pod innymi nazwami i błędnie identyfikowany).

Szczegółowe prace nad roz-mieszczeniem i stanem za-chowania gatunku przepro-

wadzono na 1 stanowisku we wrześniu 2010 i 2011 r. Ze

względu na nieznaną dynami-kę liczebności w populacji

wymagany szczegółowy mo-nitoring, najlepiej coroczny.

Gatunki zwierząt



39


ogólna

Powierz-chnia w

ha

Liczba stanowisk


rozpoznania



1059 Modraszek telejus Maculinea teleius

XX gatunek wymaga dalszych

poszukiwań w

obszarze

10 potencja-

lnych stanowisk

ID 1: Obr. Słoszów, działki 73/4, 73/3, 73/1, 65, 63, 235, 67/1;


ID 3: Obr. Słoszów, działki 89/1, 88, 87;

ID 4: Obr. Słoszów, działki 101/1;

ID 5: Obr. Słoszów, działki 114/3, 111, 225, 112, 114/4;

ID 6: działki 109, 112;

ID 7: Obr. Słoszów, działki 95/2, 96, 97, 223, 224, 225, 106, 103, 109, 111, 27;

ID 8: Obr. Zielone Ludowe, działki 170, 91, 125, 83, 169, 63, 52, 27, 26, 24, 59, 171,172, 54, 60/1, 37,

38, 39, 41, 42, 43, 56/2, 50, 17, 60/2, 58;


ID 11: Obr. Zielone Ludowe, działki 199/1.

(ID 10 działka 106 - przy granicy obszaru Grodczyn i Homole koło Dusznik, nie objęte planem)

dobry

Szczegółowe prace nad roz-mieszczeniem i stanem popu-

lacji motyla i jego siedliska przeprowadzono w lipcu-

sierpniu 2011; nie odnalezio-no osobników modraszka te-lejusa –wskazane są dalsze

poszukiwania w ciągu najbliż-szego sezonu

1061 Modraszek nausitous Maculinea nausithous

B

7 stanowisk

+

3 potencja-

lne stanowisk

a

ID 1: Obr. Słoszów, działki 73/4, 73/3, 73/1, 65, 63, 235, 67/1;


ID 3: Obr. Słoszów, działki 89/1, 88, 87;


ID 5: Obr. Słoszów, działki 114/3, 111, 225, 112, 114/4;

ID 6: działki 109, 112;

dobry

Szczegółowe prace nad roz-mieszczeniem i stanem popu-

lacji motyla i jego siedliska przeprowadzono w lipcu-

sierpniu 2011



40


ogólna

Powierz-chnia w

ha

Liczba stanowisk


rozpoznania



ID 7: Obr. Słoszów, działki 95/2, 96, 97, 223, 224, 225, 106, 103, 109, 111, 27;

ID 8: Obr. Zielone Ludowe, działki 170, 91, 125, 83, 169, 63, 52, 27, 26, 24, 59, 171,172, 54, 60/1, 37,

38, 39, 41, 42, 43, 56/2, 50, 17, 60/2, 58;


ID 11: Obr. Zielone Ludowe, działki 199/1.

(ID 10 działka 106 - przy granicy obszaru Grodczyn i Homole koło Dusznik, nie objęte planem)

2.6.1 Typy siedlisk przyrodniczych

6210 Murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea)

Krótka charakterystyka

Siedlisko priorytetowe i kluczowe dla obszaru, będące głównym przedmiotem ochrony w obszarze. Występuje głównie w części zachodniej obszaru, większość

powierzchni i najlepiej zachowane płaty na terenie osady Zielone na grzbiecie będącym zachodnią odnogą wzgórza Grzywacz. Są to kwietne murawy kseroter-

miczne (podtyp 6210-3 siedliska) należące do związku Bromion erecti i cechujące się dominacją traw stokłosy prostej Bromus erectus, strzęplicy piramidalnej

Koeleria pyramidata (w przypadku zubożałych płatów także kłosownicy prostej Brachypodium pinnatum) oraz udziałem Centaurea scabiosa, Phyteuma orbicu-

lare, Carlina acaulis, Helianthemum nummularium, Salvia verticillata, Linum catharticum, Gentianella ciliata, Trifolium montanum, Carex montana, Coronilla

varia, Rhytidiadelphus triquetrus, Abietinella abietina. Murawy ze związku Bromion erecti są rzadkim typem w Polsce, występującym głównie na ziemi kłodzkiej

(wyłącznie w Sudetach), wykształconym tutaj na krańcach zasięgowych i z tego powodu ze zubożałym składem gatunkowym w stosunku do centrum zasięgo-

wego związku w południowej i zachodniej Europie. Mimo tego, większość płatów siedliska w obszarze jest priorytetowa, występują liczne gatunki storczykowa-

tych, poza tym murawy w obszarze są siedliskiem dla kilkunastu gatunków roślin zagrożonych w Polsce (w tym umieszczonych w Polskiej Czerwonej Księdze



41

Roślin) i na Dolnym Śląsku oraz chronionych, np. lilia bulwkowata Lilium bulbiferum, goryczuszka czeska Gentianella bohemica, pępawa różyczkolistna Crepis

praemorsa, zaraza wielka Orobanche elatior, podkolan zielonawy Platanthera chlorantha, gółka długoostrogowa gęstokwiatowa Gymnadenia conopsea subsp.

densiflora, orlik pospolity Aquilegia vulgaris. Związane są z podłożem węglanowym, które występuje w obszarze w postaci wkładek krystalicznych skał wapien-

nych (marmury, dolomity, utwory krasu kopalnego), zajmuje głównie dobrze nasłonecznione zbocza o ekspozycji południowej lub południowo-zachodniej, ale

także stwierdzono na zboczach wzgórza Grzywacz nad Słoszowem na zboczach o północnej ekspozycji (podłoże wapienne).

Ogólny stan zachowania siedliska w sieci Natura 2000

U1/U2 (U1, U1/U2, U1). Najgorzej oceniano parametr „specyficzna struktura i funkcja”. Zła ocena tego parametru wiąże się z obserwowanymi procesami suk-

cesji wtórnej związanej z zaniechaniem użytkowania muraw lub ze sztucznymi zalesieniami. Ze względu na częstokroć małą powierzchnię tych muraw, a także

lokalizacje w krajobrazie rolniczym o znacznie intensywniejszym użytkowaniu, są one również zagrożone przez działania prowadzące do mechanicznego znisz-

czenia tych siedlisk (np. modernizacja drogi lub linii kolejowej).

Ranga w obszarze

Bardzo istotna.

Stan zachowania w obszarze

Ogólny stan zachowania siedliska w obszarze jest niewłaściwy – niezadowalający (U1), jest to spowodowane przede wszystkim brakiem użytkowania (koszenia,

wypasu) i ekspansją gatunków krzewiastych i drzewiastych (powolne zarastanie – jawor, świerk, róża, głogi, w dwóch płatach obserwowano sztuczne zalesie-

nie). Tylko niektóre płaty cechuje właściwy stan zachowania (FV). W przypadku braku koszenia lub wypasu zagrożeniem jest wzrost udziału kłosownicy prostej

Brachypodium pinnatum i spadek bioróżnorodności w poszczególnych płatach. Zagrożenie stanowi również zalesianie gruntów. Poza jednym płatem, wszystkie

są na terenach będących własnością prywatną (dzierżawa), jeden płat na terenie administrowanym przez Lasy Państwowe (stary łom wapienia na terenie daw-

nej osady Raczyn).



42

Fot. 1. Murawy kserotermiczne na grzbiecie wzgórza Grzywacz. W tle masyw Grodczyna.



43

Fot. 2. Płat kwietnej murawy kserotermicznej ze związku Bromion erecti na terenie dawnej osady Grodziec.

6230 Górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion – płaty bogate florystycznie)


Rozproszone na całym obszarze, zwykle w postaci małych lub bardzo małych płatów. Największy płat stwierdzono na terenie osady Ludowe. Są to suche pod-

górskie murawy bliźniczkowe (podtyp 6230-4) reprezentujące związek Violion caninae (klasa Nardo-Callunetea), wykształcone na ubogim siedlisku i suchych

glebach brunatnych, miejscami silnie kamienistym płytkim podłożu. W płatach dominuje bliźniczka psia trawka Nardus stricta i śmiałek pogięty Deschampsia

flexuosa, występuje dziewięćsił bezłodygowy Carlina acaulis, goździk kropkowany Dianthus deltoides, wrzos zwyczajny Calluna vulgaris, izgrzyca przyziemna



44

Danthonia decumbens, jastrzębce Hieracium spp. i borówki Vaccinium myrtillus, V. vitis-idaea. Większość płatów jest nieużytkowana, w jednym prowadzony

jest wypas kóz.


U1 (U1, U1, U1). Spośród wskaźników specyficznej struktury i funkcji najgorzej oceniano: gatunki charakterystyczne, ekspansja krzewów i podrostu drzew,

gatunki ekspansywne i inwazyjne.

Ranga w obszarze

Istotna.


Stan siedliska w obszarze jest niezadowalający (U1). Płatów ubogich florystycznie i bez gatunków cennych roślin (chronionych, rzadkich regionalnie) nie zalicza-

no do tego typu siedliska.

Fot. 3. Płat murawy bliźniczkowej ze związku Violion caninae z udziałem wrzosu Calluna vulgaris na terenie osady Ludowe.



45

6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion)


Siedlisko stwierdzono podczas prac terenowych na potrzeby planu w roku 2011, nie jest wykazane w formularzu SDF. Jeden niewielki płat siedliska występuje

na północnym zboczu wzgórza Grzywacz na SW od wsi Słoszów w kompleksie torfowisk niskich. Jest to zbiorowisko łąki zmiennowilgotnej należące do zespołu

Selino carvifoliae-Molinietum (związek Molinion).


Na podstawie wyników monitoringu GIOŚ, przeprowadzonego w Polsce na 30 stanowiskach siedliska zlokalizowanych w obrębie obszarów Natura 2000, stan jego zachowania w krajowej sieci Natura 2000 w większości przypadków uznano za niezadowalający (U1) – 73,33%. Na siedmiu monitorowanych stanowiskach stan zachowania określono jako zły (U2) – 23,33%, a tylko na jednym jako właściwy (FV) – 3,33%. Wg danych GIOŚ (monitoring z 2010 roku) łąki trzęślicowe na polskich obszarach Natura2000 cechują się z reguły dużym bogactwem gatunkowym i znacznym

pokryciem gatunków charakterystycznych. Często natomiast są zagrożone inwazją drzew i krzewów a także ekspansywnych roślin zielnych, takich jak śmiałek

darniowy Deschampsia cespitosa, trzcinnik piaskowy Calamagrostis epigeios, a z gatunków obcych – nawłoć późna Solidago gigantea.

Ranga w obszarze

Mało istotna. Siedlisko nie jest przedmiotem ochrony w obszarze.


Ogólny stan zachowania jest niezadowalający (U1), ze względu na niewielką powierzchnię. W sąsiedztwie obecnych granic obszaru stwierdzono kolejne płaty

tego siedliska. Ze względu na niewielką powierzchnię występowanie siedliska w obszarze jest nieistotne.



46

Fot. 4. Łąka trzęślicowa Selino carvifoliae-Molinietum caeruleae z czarcikęsem łąkowym Succisa pratensis i mieczykiem dachówkowatym Gladiolus imbricatus w

dolinie niewielkiego cieku w Ludowym.

6430 Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium)


Występuje głównie na obrzeżach obszaru na siedliskach wilgotnych w dolinach potoków w postaci niewielkich powierzchniowo płatów. Siedlisko reprezento-

wane jest przez trzy różne podtypy: ziołorośla reglowe z parzydłem leśnym Aruncus sylvestris, ciemiężycą zieloną Veratrum lobelianum i różą alpejską Rosa

pendulina (Arunco-Doronicetum austriaci, podtyp 6430-1), ziołorośla lepiężnikowe z lepiężnikiem różowym (Petasitetum hybridi, podtyp 6430-2) oraz przez wil-



47

gotne ziołorośla wiązówkowe (zbiorowisko z Filipendula ulmaria, Geranio palustris-Filipenduletum ulmariae).


Na podstawie wyników monitoringu GIOŚ, przeprowadzonego na 14 stanowiskach siedliska zlokalizowanych w obrębie obszarów Natura 2000, stan jego

zachowania w krajowej sieci Natura 2000 w większości przypadków uznano za niezadowalający (U1) – 42,86%. Na czterech monitorowanych stanowiskach stan

zachowania określono jako właściwy (FV) – 28,57%, a na kolejnych czterech jako zły (U2) – 28,57%.

Ranga w obszarze

Istotna


Przeciętny stan zachowania jest właściwy, dla niektórych płatów określono jako niewłaściwy z powodu większego udziału ekspansywnych gatunków nitrofil-

nych ziół tj. pokrzywa zwyczajna Urtica dioica, świerząbek korzenny Chaerophyllum aromaticum.

Fot. 5. Ziołorośle lepiężnikowe z lepiężnikiem różowym Petasites officinalis w obszarze źródliskowym potoku Bramecka Woda na południowy zachód od

Słoszowa.



48

6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)


Siedlisko rozproszone w obszarze. Są to użytkowane ekstensywnie łąki na siedliskach świeżych. Charakteryzuje je istotny udział rajgrasu wyniosłego Arrhena-

therum elatius i gatunków łąk niżowych ze związku Arrhenatherion elatioris (np. pępawa dwuletnia Crepis biennis, kozibród łąkowy Tragopogon pratensis, bo-

dziszek łąkowy Geranium pratense) i niewielki udział lub brak konietlicy łąkowej Trisetum flavescens oraz gatunków diagnostycznych dla łąk konietlicowych ze

związku Polygono-Trisetion. Płaty siedliska 6510 kontaktują się często z murawami ciepłolubnymi (siedlisko 6210). Stan zachowania siedliska w obszarze oce-

niono na niezadowalający. Szczegółowe rozpoznanie terenowe płatów siedliska prowadzono w większości po koszeniu łąk, stąd stan rozpoznania zasobów sie-

dliska jest niewystarczający i najprawdopodobniej siedlisko zajmuje w obszarze większą powierzchnię. Należy dokonać szczegółowej inwentaryzacji siedliska w

czerwcu-lipcu, a w szczególności opracować kryteria rozgraniczenia między siedliskiem 6510 i 6520 w obszarze (trudność wynika przede wszystkim z przejścio-

wego charakteru łąk w obszarze między siedliskami 6510 i 6520).



zachowania w krajowej sieci Natura 2000 w większości przypadków uznano za niezadowalający (U1) – 57,14%. Na piętnastu monitorowanych stanowiskach stan

zachowania określono jako zły (U2) – 26,79%, a tylko na dziewięciu jako właściwy (FV) – 16,07%.

Ranga w obszarze

Istotna.


Stan zachowania oceniono jako U1.

Większość powierzchni siedliska jest stale użytkowana rolniczo (regularne koszenie, sporadyczny wypas bydła). Głównym zagrożeniem dla struktury i funkcji

płatów jest praktykowany czasem w regionie sposób przemiennej uprawy – zaorywanie łąk i uprawa zbóż (owies, gryka). Przy zaprzestaniu użytkowania rolni-

czego lub okazjonalnym tylko wykaszaniu następuje stopniowe zmniejszanie się roli traw i rozwój gatunków roślin dwuliściennych, następnie pojawiają się

siewki i podrost drzew i krzewów.



49

Fot. 6. Łąka świeża użytkowana ekstensywnie na zboczach góry Krucza.

6520 Górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie (Polygono-Trisetion)


Siedlisko występuje w całym obszarze, największe koncentracje łąk znajdują się w części środkowej i północno-wschodniej obszaru na gruntach wsi Słoszów i

osady Zielone-Ludowe. Są to użytkowane ekstensywnie łąki na siedliskach świeżych, niekiedy lekko wilgotnych. Charakteryzuje je istotny udział grupy gatun-

ków diagnostycznych dla łąk konietlicowych ze związku Polygono-Trisetion (konietlica łąkowa Trisetum flavescens, rzeżusznik Hallera Cardaminopsis halleri,

pępawa czarcikęsolistna Crepis succisifolia, chaber perukowy Centaurea pseudophrygia, dziurawiec czteroboczny Hypericum maculatum), przy niewielkim



50

udziale lub braku rajgrasu wyniosłego Arrhenatherum elatius. Płaty siedliska 6510 kontaktują się często z murawami ciepłolubnymi (siedlisko 6210). Stan za-

chowania siedliska w obszarze oceniono na niezadowalający. Szczegółowe rozpoznanie terenowe płatów siedliska prowadzono w większości po koszeniu łąk,

stąd stan rozpoznania zasobów siedliska jest niewystarczający i najprawdopodobniej siedlisko zajmuje w obszarze mniejszą powierzchnię. Należy dokonać

szczegółowej inwentaryzacji siedliska w czerwcu-lipcu, a w szczególności opracować kryteria rozgraniczenia między siedliskiem 6510 i 6520 w obszarze (trud-

ność wynika przede wszystkim z przejściowego charakteru łąk w obszarze między siedliskami 6510 i 6520).


Stan ochrony łąk górskich w większości obszarów Natura 2000 oceniono jako niewłaściwy U1, co zapewne dobrze oddaje kondycję siedliska w całym regionie

kontynentalnym. Siedlisko jest stosunkowo dobrze zachowane w Pieninach, Gorcach, na Babiej Górze, Pogórzu Gubałowskim i w Rowie Podtatrzańskim, gdzie

w dalszym ciągu jest użytkowane w sposób zbliżony do tradycyjnego. W ostatnim czasie, dzięki programom rolnośrodowiskowym zainteresowanie wykasza-

niem łąk znacznie wzrosło.

Ranga w obszarze

Bardzo istotna.



Większość powierzchni siedliska jest stale użytkowana rolniczo (regularne koszenie, sporadyczny wypas bydła lub rzadziej kóz). Głównym zagrożeniem dla

struktury i funkcji płatów jest praktykowany czasem w regionie sposób przemiennej uprawy – zaorywanie łąk i uprawa zbóż (owies, gryka). Przy zaprzestaniu

użytkowania rolniczego lub okazjonalnym tylko wykaszaniu następuje stopniowe zmniejszanie się roli traw i rozwój gatunków roślin dwuliściennych, następnie

pojawiają się siewki i podrost drzew i krzewów. W niektórych częściach obszaru zaobserwowano intensyfikację wypasu bydła (grodzenie łąk i użytkowanie jako

pastwisko z obsadą kilkunastu sztuk), co prowadzi do przemiany łąk w zbiorowiska pastwiskowe ze związku Cynosurion cristati.



51

Fot. 7. Mozaika siedlisk przyrodniczych w obszarze Grodczyn i Homole koło Dusznik: górskie łąki świeże (6520), łąki wilgotne i torfowiska węglanowe

(7230) – obszar na południe od wsi Słoszów.



52

Fot. 8. Wypas bydła na górskich łąkach użytkowanych ekstensywnie, wzgórze Grzywacz.



53

Fot. 9. Mozaika siedlisk muraw kserotermicznych (6210) i łąk konietlicowych (6520) na grzbiecie wzgórza Grzywacz (teren osady Zielone).

7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea)


Stwierdzono cztery niewielkie płaty siedliska w centralnej i południowej części obszaru. Rozwinięte tam trzęsawiska ze zbiorowiskami ze związku Caricion ni-

grae zasilane są głównie wodami wysiękowymi.


Oceniając stanowiska w ramach monitoringu GIOŚ, w 16 przypadkach (dla dwóch obszarów Natura 2000) wystawiono dobrą ocenę (FV). Stan pozostałych ba-

danych obiektów był niezadowalający (U1 – 34 stanowiska i 13 obszarów) lub zdecydowanie zły (U2 – 26 stanowisk i 5 obszarów). Dlatego proponuje się ocenę



54

ogólną dla regionu: U1 – niezadowalający stan zachowania, z zaznaczeniem, że sytuacja może się szybko pogarszać.

Ranga w obszarze

Istotna.


Płaty zachowane w niezadowalającym (U1) lub złym stanie (U2). W warstwie mchów licznie występują torfowce i mchy brunatne (Sphagnum fallax, Climacium

dendroides, Calliergonella cuspidata, Aulacomnium palustre), w warstwie zielnej turzyce Carex canescens, Carex panicea, Carex flava, Carex nigra, Carex rostra-

ta, sity Juncus filiformis, J. conglomeratus, wełnianka wąskolistna Eriophorum angustifolium, kozłek dwupienny Valeriana dioica, fiołek błotny Viola palustris.

Głównym zagrożeniem jest zmiana stosunków wodnych – osuszenie siedliska, które powoduje szybkie ubożenie typowego składu gatunkowego. Siedlisko wy-

kształcone fragmentarycznie.

Fot. 10. Niewielkie powierzchniowo wystąpienia siedliska przyrodniczego 7140 – zbiorowiska ze związku Caricion nigrae.



55

7230 Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk


Siedlisko związane z wysiękami wód gruntowych zasobnych w węglan wapnia. Największa koncentracja siedliska ma miejsce w obszarze źródliskowym potoku

Bramecka Woda na północnych zboczach wzgórza Grzywacz na SW od wsi Słoszów. Poza tym dwa płaty stwierdzono w dolinie potoku Jastrzębnik na Przełęczy

Polskie Wrota i jeden w obszarze źródliskowym potoku Trzmiele. Siedlisko bardzo rzadkie w Sudetach. Są to zbiorowiska o charakterze młak źródliskowych ze

związku Caricion davallianae (Valeriano dioicae-Caricetum davallianae) i Calthion palustris (Cirsietum rivularis caricetosum davallianae). W poszczególnych pła-

tach dominują zwykle mchy brunatne (Cratoneuron filicinum, Tomentypnum nitens, Palustriella commutata, Limprichtia cossonii, Climacium dendroides, Cal-

liergonella cuspidata, Bryum pseudotriquetrum, Campylium stellatum), warstwa roślinności naczyniowej jest w dobrze zachowanych płatach słabiej rozwinięta i

występują tam: turzyca Davalla Carex davalliana, turzyca żółta Carex flava, turzyca prosowata Carex panicea, wełnianka szerokolistna Eriophorum latifolium,

kozłek dwupienny Valeriana dioica, kruszczyk błotny Epipactis palustris, dziewięciornik błotny Parnassia palustris, świbka błotna Triglochin palustre, pełnik eu-

ropejski Trollius europaeus, mieczyk dachówkowaty Gladiolus imbricatus, skrzyp olbrzymi Equisetum telmateia. Gleba ma odczyn obojętny do lekko zasadowe-

go (w 4 zbadanych płatach pH 7-8).


Biorąc pod uwagę stan zachowania siedliska w badanych ostojach Natura 2000 wynika, że jest on zły (U2) aż dla 13 z 25 ostoi. Ranga w obszarze Istotna.



Głównym zagrożeniem dla struktury i funkcji poszczególnych płatów jest brak ich użytkowania, powodujący przemiany w kierunku łąk bagiennych lub ziołoro-

śli, bądź też ekspansję trzciny pospolitej. Część płatów podlega ekstensywnemu wypasowi bydła. Dwa płaty na Przełęczy Polskie Wrota znajdują się na tere-

nach administrowanych przez Nadleśnictwo Zdroje i są silnie zagrożone – w młakach węglanowych dokonano nasadzenia olszy czarnej (jeden z tych płatów jest

najlepiej wykształconym siedliskiem 7230 w obszarze), której szybki rozwój powoduje zanikanie gatunków typowych dla siedliska, wzrost ocienienia, drenaż

wodny siedliska.



56

Fot. 11. Płat torfowiska węglanowego Valeriano dioicae-Caricetum davallianae zalesionego olchą czarną Alnus glutinosa w rejonie Przełęczy Polskie Wrota.



57

Fot. 12. Struktura roślinności w młace węglanowej: kępy turzycy Davalla Carex davalliana i pomiędzy nimi dobrze rozwinięta warstwa mchów brunatnych z

osadzonym trawertynem, z udziałem m.in. Limprichtia cossonii, Tomentypnum nitens, Palustriella commutata, Bryum pseudotriquetrum.



58

Fot. 13. Błyszcze włoskowate Tomentypnum nitens – mech będący reliktem glacjalnym, typowy składnik młak węglanowych.

8210 Wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis


Stwierdzono 3 płaty siedliska na łącznej powierzchni 0,05 ha. Siedlisko związane jest z odsłonięciami skał węglanowych, w obszarze Grodczyn i Homole ko-

ło Dusznik głównie antropogenicznymi – są to zacienione ściany starych łomów wapienia lub ruiny wapiennika (na terenie dawnej osady Raczyn). Zbiorowi-

ska z rzędu Potentilletalia caulescentis budowane są przez zanokcicę skalną Asplenium trichomanes, zanokcicę murową Asplenium ruta-muraria (Asplenie-

tum trichomano rutae-murariae), paprotnicę kruchą Cystopteris fragilis, paprotnika kolczystego Polystichum aculeatum (Cystopteridetum fragilis), bodzisz-



59

ka cuchnącego Geranium robertianum i charakteryzują się znacznym pokryciem mszaków, np. Tortella tortuosa, Encalypta streptocarpa, Mnium stellare,

Rhytidiadelphus triquetrus.


Dla 15 z 34 monitorowanych stanowisk przyznano ocenę dobrą (FV). Dla 10 stanowisk ocena ogólna wypadła niezadowalająco, zaś dla 9 – źle. Szczególny wpływ miała na to wypadkowa dwóch parametrów, czyli „stanu zachowania struktury i funkcji” oraz „perspektyw ochrony”. Ranga w obszarze

Nieistotna, nie pozwalająca zaklasyfikować siedlisko jako przedmiot ochrony.


Przeciętny stan zachowania siedliska w obszarze oceniono na niezadowalający (U1). Całość powierzchni siedliska znajduje się na terenach administrowanych

przez Nadleśnictwo Zdroje.



60

Fot. 14. Ściana zarośniętego starego kamieniołomu wapienia na wzgórzu Grzywacz – siedlisko przyrodnicze 8210.



61

9110 Kwaśne buczyny


Siedlisko występuje w kompleksie leśnym południowej części obszaru, na podłożu zakwaszonym i niezasobnym w węglan wapnia. Drzewostan buduje prawie

wyłącznie buk, w płatach zdegenerowanych z większą ilościowością występuje świerk, w runie dominują gatunki acydofilne. Ogólny stan zachowania w obsza-

rze jest niezadowalający, jednak duży powierzchniowo płat kwaśnej buczyny na południowych zboczach wzgórza Gomoła jest zachowany w stopniu właści-

wym. Głównym zagrożeniem dla struktury i funkcji siedliska są zabiegi gospodarki leśnej niezgodne ze specyfiką siedliska: protegowanie świerka, odnowienie

dużymi powierzchniami zrębowymi ułatwia wnikanie gatunków obcych i niepożądanych w runo buczyn, takich jak niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parvi-

flora, jeżyny Rubus spp., trzcinnik leśny Calamagrostis arundinacea. Całość powierzchni siedliska znajduje się na terenach administrowanych przez Nadleśnic-

two Zdroje.


Siedlisko nie było poddane monitoringowi szczegółowemu w ramach prac GIOŚ. W Polsce, zgodnie z wynikami raportu na potrzeby Art. 17 Dyrektywy

Siedliskowej stan siedliska oceniono ogólnie na niezadowalający U1.

Ranga w obszarze

Istotna.





62

Fot. 15. Acydofilna buczyna górska Luzulo luzuloidis-Fagetum na południowym zboczu Grodczyna, widoczne obfite naturalne odnowienie buka w podszycie.



63

Fot. 16. Acydofilna buczyna górska Luzulo luzuloidis-Fagetum na południowym zboczu Grodczyna, widoczne obfite naturalne odnowienie buka w podszycie

9130 Żyzne buczyny


Wystąpienia żyznych buczyn, w porównaniu do buczyn acydofilnych, są bardziej rozproszone i zajmują mniejsze powierzchnie. Żyzne buczyny związane są z

żyznym i zwykle wilgotnym podłożem zasobnym w węglan wapnia, stwierdzone na zboczach o ekspozycji południowej. Drzewostan buduje głównie buk ze

znaczącą domieszką jaworu i jesionu w wilgotnych płatach. Ogólny stan zachowania w obszarze jest niezadowalający. Głównym zagrożeniem dla struktury i

funkcji siedliska są zabiegi gospodarki leśnej niezgodne ze specyfiką siedliska: protegowanie świerka, odnowienie dużymi powierzchniami zrębowymi uła-



64

twia wnikanie gatunków obcych i niepożądanych w runo buczyn takich jak niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora, jeżyny Rubus spp., trzcinnik

leśny Calamagrostis arundinacea. Całość powierzchni siedliska znajduje się na terenach administrowanych przez Nadleśnictwo Zdroje.


Siedlisko nie było poddane monitoringowi szczegółowemu w ramach prac GIOŚ. W Polsce, zgodnie z wynikami raportu na potrzeby Art. 17 Dyrektyw

Siedliskowej stan siedliska oceniono ogólnie na niezadowalający U1.

Ranga w obszarze

Istotna.





65

Fot. 17. Płat żyznej buczyny sudeckiej z udziałem jawora Acer pseudoplatanus na południowym zboczu Grodczyna, wykształcony na podłożu węglanowym.



66

Fot. 18. Lilia złotogłów Lilium martagon w runie żyznej buczyny.



67

9180 Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stromych stokach i zboczach (Tilio platyphyllis-Acerion pseudoplatani)


Siedlisko priorytetowe. W obszarze występuje tylko jeden płat siedliska na stromym północnym i północno-zachodnim zboczu wzgórza Gomoła. Wykształ-

cona tam na podłożu zasobnym w węglan wapnia jaworzyna miesiącznicowa Lunario-Aceretum pseudoplatani (podtyp 9180-4 siedliska) charakteryzuje się

wielogatunkowym drzewostanem liściastym (jawor, wiąz górski, buk, jesion) i ziołoroślowym runem, w którym dominuje miesiącznica trwała Lunaria re-

diviva i występują poza tym: podagrycznik pospolity Aegopodium podagraria, lilia złotogłów Lilium martagon, szczyr trwały Mercurialis perennis, czerniec

gronkowy Actaea spicata, zerwa kłosowa Phyteuma spicatum, kopytnik pospolity Asarum europaeum, niecierpek pospolity Impatiens noli-tangere i po-

krzywa zwyczajna Urtica dioica. Ilość obecność martwego rozkładającego się drewna jest średnia (kilka grubych kłód).


Siedlisko poddane szczegółowemu i ogólnemu monitoringowi w latach 2006-2008 na terenie całej Polski. Na 71% badanych stanowisk jego stan oceniono jako

właściwy (FV), na 20% jako niezadowalający (U1) zaś na 9% jako zły (U2).

W Polsce, zgodnie z wynikami raportu na potrzeby Art. 17 Dyrektywy Siedliskowej stan siedliska oceniono generalnie na U1.

Ranga w obszarze

Istotna.


Stan zachowania jest właściwy, mimo biegnącej przez płat ścieżki pieszej i szlaku turystycznego (na szczyt wzgórza do ruin Zamku Homole, jest to główne

zagrożenie dla stanu zachowania siedliska), która powoduje stałą penetrację płatu przez turystów i niewielką ilość drobnych śmieci przy ścieżce (ze względu

na stromość zbocza zbaczanie ze ścieżki jest trudne). Całość powierzchni siedliska znajduje się na terenach administrowanych przez Nadleśnictwo Zdroje.



68

Fot. 19. Wzgórze Gomoła z ruinami Zamku Homole. Północne stoki porośnięte są przez jaworzynę miesiącznicową Lunario-Aceretum pseudoplatani, a po-

łudniowe przez żyzną buczynę sudecką Dentario enneaphylli-Fagetum.



69

Fot. 20. Płat jaworzyny miesiącznicowej na stromym północnym zboczu góry Gomoła.

91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albae, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe)


Siedlisko priorytetowe. Występuje w dolinach potoków w południowej części obszaru w postaci pasów podgórskiego łęgu jesionowego Carici remotae-

Fraxinetum (podtyp 91E0-5). Drzewostan budują głównie klon jawor i jesion wyniosły, a w płatach silnie zdegenerowanych również olcha czarna. W runie

w dwóch płatach (nad potokami Trzmiele i Jastrzębnik) stwierdzono gatunek charakterystyczny zespołu turzycę zwisłą Carex pendula.




70


zachowania w krajowej sieci Natura 2000 w większości przypadków uznano za niezadowalający (U1) – 53,33%. Na pięciu monitorowanych stanowiskach stan

zachowania określono jako zły (U2) – 33,33%, a tylko na dwóch jako właściwy (FV) – 13,33%.

Ranga w obszarze

Istotna.


Stan zachowania w obszarze jest niezadowalający, a w jednym płacie zły (wtórny drzewostan z dominacją olszy czarnej). Ten sam płat wyróżnia także przej-

ściowy charakter między łęgami podgórskimi i niżowymi – udział czeremchy Padum avium w podszycie.

Podstawowe zagrożenia dla zachowania siedliska w obszarze

Głównym zagrożeniem dla struktury i funkcji siedliska jest niezgodne ze specyfiką siedliska prowadzenie zabiegów gospodarki leśnej (protegowanie olchy czar-

nej nad jesionem i jaworem, prowadzenie dróg leśnych w poprzek dolin potoków). Prawie cała powierzchnia siedliska w obszarze znajduje się na terenach ad-

ministrowanych przez Nadleśnictwo Zdroje.



71

Fot. 21. Podgórski łęg Carici remotae-Fraxinetum w dolinie potoku Trzmiele z licznym udziałem gatunków roślin górskich w runie.



72

Fot. 22. Turzyca zwisła Carex pendula – typowy składnik łęgów na terenach górskich i podgórskich, gatunek zagrożony na Dolnym Śląsku (kategoria EN)



73

2.6.2 Gatunki roślin i ich siedliska występujące na terenie obszaru

4094 Goryczuszka czeska Gentianella bohemica Skalický

Jest to priorytetowy gatunek z II Załącznika Dyrektywy Siedliskowej, kluczowy dla obszaru. Uważany za endemit Masywu Czeskiego. W Polsce obecnie znane są

4 aktualne stanowiska, z czego 1 właśnie w obszarze Grodczyn i Homole koło Dusznik. Gatunek występuje na jednym stanowisku w obszarze na grzbiecie

wzgórza Grzywacz na terenie osady Zielone. Areał populacji wynosi 0,66 ha, siedliskiem są murawy kserotermiczne ze związku Bromion erecti z licznymi

wystąpieniami storczykowatych (priorytetowe siedlisko przyrodnicze 6210). Płaty muraw z Gentianella bohemica podlegały monitoringowi szczegółowemu w

2007 roku – ich stan zachowania określono na właściwy do niezadowalającego FV-U1). Gatunek w obszarze odkryto w 2009 roku, wcześniej podawany był tu

pod innymi nazwami (Gentianella germanica, G. amarella, G. lutescens) i błędnie identyfikowany. Stopień rozpoznania dobry. Stan zachowania w obszarze jest

niewłaściwy – niezadowalający (U1), siedlisko jest typowe i dobrze zachowane, jednak nieznana jest dynamika liczebności populacji. Jest to roślina dwuletnia,

dla której jak wskazują wyniki badań, charakterystyczne są duże wahania liczebności w poszczególnych sezonach wegetacyjnych, co z kolei powoduje

niekorzystne efekty dla różnorodności genetycznej (np. efekty bottleneck). W 2009 roku na stanowisku rosło około 150 roślin, w 2010 roku 111, a w 2011 r.

stwierdzono 96 roślin, najprawdopodobniej zaznacza się więc tendencja malejąca liczebności populacji. Od 2009 populacja objęta jest corocznym

monitoringiem liczebności, a od 2010 również parametrów biometrycznych (M. Smoczyk).



74

Fot. 23. Goryczuszka czeska Gentianella bohemica w murawie kserotermicznej na wzgórzu Grzywacz – pokrój niskiego osobnika na przydrożu



75

Fot. 24. Goryczuszka czeska Gentianella bohemica – osobnik z wygryzionymi niektórymi kwiatami i uszkodzonym głównym pędem



76

2.6.3 Gatunki zwierząt i ich siedliska występujące na terenie obszaru

1059 Modraszek telejus Maculinea teleius


Gatunek posiada jedno pokolenie w ciągu sezonu. Motyle pojawiają się w lipcu i sierpniu, na ogół nieco wcześniej niż występujący w podobnych środowiskach

modraszek nausitous. Gąsienice żyją początkowo w kwiatach krwiściągu lekarskiego Sanguisorba officinalis, potem schodzą na ziemię, gdzie są znajdowane i

adoptowane przez mrówki z rodzaju Myrmica, najczęściej M. scabrinodis, rzadziej M. rubra i M gallieni.

Następnie przenoszone są do mrowiska, gdzie odbywają dalszy rozwój, żywiąc się larwami swoich gospodarzy. Przepoczwarczenie odbywa się w mrowisku,

które motyl opuszcza natychmiast po wyjściu z poczwarki.

Ma stosunkowo wąskie spektrum odwiedzanych gatunków kwiatów, należą tu głównie wyka ptasia Vicia cracca, sierpik barwierski Serratula tinctoria i krwi-

ściąg lekarski Sanguisorba officinalis.

Ogólny stan zachowania w krajowej sieci Natura 2000

Ogólny stan zachowania gatunku i jego siedliska w sieci Natura 2000 na terenie Polski jest niezadowalający U1, przy czym zasięg oceniono jako właściwy

FV, populacje jako niezadowalającą U1, siedlisko jako niezadowalające U1, perspektywy jako właściwe FV (na podstawie „Ocena stanu zachowania gatun-

ków zwierząt w regionie biogeograficznym kontynentalnym” w ramach „Monitoringu gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem

specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000”).

Ranga w obszarze

Nie rozpoznana.


Stan zachowania gatunku w niniejszym obszarze jest XX nieznany – występuje 11 stanowisk potencjalnych i licznie roślina żywicielska - krwiściąg lekarski,

mimo to podczas prac terenowych w 2011 roku nie odnaleziono motyli w obszarze.

Podstawowe zagrożenia dla zachowania gatunku w obszarze

Zagrożeniem dla gatunku na obszarze Grodczyn i Homole koło Dusznik jest:

- 101 zmiana sposobu uprawy – intensyfikacja użytkowania łąk (wcześniejsze i częstsze koszenie - koszenie łąk w całości od połowy lipca do połowy sierp-

nia powoduje znaczną śmiertelność wśród jaj i gąsienic), intensywne nawożenie (nawozy sztuczne, pestycydy), lub zamiana na grunty orne,

- 140 nadmierny wypas



77

- 403 zabudowa rozproszona (okolice wsi Zielone Ludowe)

- 950 ewolucja biocenotyczna – zarastanie łąki ekspansywnymi bylinami i krzewami w wyniku zarzucenia użytkowania eliminuje roślinę pokarmową,

mrówki i samego motyla,

- 954 inwazja gatunku – inwazja nawłoci olbrzymiej Solidago gigantea, spowodowana zarzuceniem użytkowania.

1061 Modraszek nausitous Maculinea nausithous


Motyle pojawiają się od połowy lipca do końca sierpnia. Gąsienice żyją początkowo w główkach kwiatowych krwiściągu lekarskiego Sanguisorba officinalis, po-

tem schodzą na ziemię, gdzie są znajdowane i adoptowane przez mrówki z gatunku Myrmica rubra, które przenoszą je do swoich mrowisk, gdzie gąsienice od-

bywają swój dalszy rozwój, żywiąc się larwami mrówek. Przepoczwarczenie odbywa się w mrowisku. Motyl natychmiast po przepoczwarczeniu opuszcza mro-

wisko. Odwiedza bardzo niewiele gatunków kwiatów. Najczęściej siada na kwiatach rośliny pokarmowej swoich gąsienic – krwiściągu lekarskim Sanguisorba

officinalis, rzadko na sierpiku barwierskim Serratula tinctoria i wyce ptasiej Vicia cracca.

Ogólny stan zachowania w krajowej sieci Natura 2000

Ogólny stan zachowania gatunku i jego siedliska w sieci Natura 2000 na terenie Polski jest U1 niezadowalający, przy czym zasięg oceniono jako FV właści-

wy, populacje jako FV właściwą, siedlisko jako U1 niezadowalające, perspektywy jako FV właściwe (na podstawie „Ocena stanu zachowania gatunków

zwierząt w regionie biogeograficznym kontynentalnym” w ramach „Monitoringu gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem spe-

cjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000”).

Ranga w obszarze

Istotna.


Stan zachowania gatunku w niniejszym obszarze jest właściwy FV – występuje 7 stanowisk oraz 4 stanowiska potencjalne gdzie nie odnaleziono motyli, ale

licznie występował krwiściąg lekarski. Niniejsza populacja znajduje się w granicach naturalnego zasięgu modraszka nausitousa. Dodatkowo stanowiska te nie są

izolowane, gdyż w Kotlinie Kłodzkiej zachowała się bardzo liczna populacja tego motyla.

Podstawowe zagrożenia dla zachowania gatunku w obszarze

Zagrożeniem dla gatunku na obszarze Grodczyn i Homole koło Dusznik jest:

- 101 zmiana sposobu uprawy – intensyfikacja użytkowania łąk (wcześniejsze i częstsze koszenie - koszenie łąk w całości od połowy lipca do połowy sierpnia

powoduje znaczną śmiertelność wśród jaj i gąsienic), intensywne nawożenie (nawozy sztuczne, pestycydy), lub zamiana na grunty orne,



78

- 140 nadmierny wypas

- 403 zabudowa rozproszona (okolice wsi Zielone Ludowe)

- 950 ewolucja biocenotyczna – zarastanie łąki ekspansywnymi bylinami i krzewami w wyniku zarzucenia użytkowania eliminuje roślinę pokarmową,

mrówki i samego motyla,

- 954 inwazja gatunku – inwazja nawłoci olbrzymiej Solidago gigantea, spowodowana zarzuceniem użytkowania.

Fot. 25. Łąka świeża z dominującym krwiściągiem – stanowisko modraszka nausitousa.



79

Fot. 2. Modraszek nausitous na główce kwiatowej krwiściągu.

MODUŁ B

3 STAN OCHRONY PRZEDMIOTÓW OCHRONY OBJĘTYCH PLANEM

Siedliska



80

Przedmioty ochrony objęte planem

Siedliska przyrodnicze Kod

Natura Parametr sta-

nu Wskaźniki (kardy-

nalne)

Ocena stanu ochrony na pod-stawie dostęp-

nych danych

Ocena stanu ochrony po we-

ryfikacji tere-nowej

Ogólna ocena stanu ochrony siedli-ska/gatunku

Uwagi

Murawy kserotermiczne Festuco-Brometea

6210

Powierzchnia siedliska

FV FV

U1

(FV 20%, U1 65%, U2 15%)

wykorzystano wyniki monitoringu szczegółowego

GIOŚ; rozkład procentowy na podstawie liczebności płatów w danym stanie zachowania

Struktura i funkcje

Gatunki charakterystyczne

FV FV

U1 Rodzime gatunki

ekspansywne roślin zielnych

FV U1

Ekspansja krzewów i podrostu drzew

U1 U1

Perspektywy ochrony

- FV FV

Górskie i niżowe murawy bliźniczkowe Nardion płaty

bogate florystycznie 6230


XX U2

U2

(U1 20%, U2 80%)

rozkład procentowy na podstawie liczebności płatów w danym stanie zachowania Struktura i

funkcje

Gatunki charaktery-styczne

XX U1

U1 Rodzime gatunki


XX FV


XX U1



81

Struktura przestrzenna płatów

siedliska XX U1

Perspektywy ochrony

- XX U1

Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne

(Convolvuletalia sepium) 6430


XX U1

U1 (FV 60%, U1 40%)

rozkład procentowy na podstawie liczebności płatów w danym stanie zachowania

Struktura i funkcje


XX FV

FV Rodzime gatunki


XX FV

Obce gatunki inwa-zyjne

XX FV

Perspektywy ochrony

- XX FV

Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arr-

henatherion elatioris) 6510


XX XX

U1 (FV 25%, U1 75%)

rozkład procentowy na podstawie liczebności płatów

w danym stanie zachowania; w większości płatów siedliska

6510 prace były prowadzone po pokosie więc powierzchnię

siedliska oceniono jako XX

Struktura i funkcje


XX FV

U1


XX FV

Gatunki ekspansywne roślin

zielnych XX U1

Obce gatunki inwazyjne

XX FV

Wojłok XX U1



82

Perspektywy ochrony

- XX FV

Górskie łąki konietlicowe użyt-kowane ekstensywnie (Polygo-

no-Trisetion) 6520


U1 XX

U1 (FV 50%, U1 45%, U2

5%)

wykorzystano wyniki monitoringu GIOŚ; rozkład procentowy na podstawie

liczebności płatów w danym stanie zachowania; w

większości płatów siedliska 6520 prace były prowadzone po pokosie więc powierzchnię

siedliska oceniono jako XX

Struktura i funkcje


U1 FV

U1

Gatunki ekspansywne roślin

zielnych U1 U1


FV U1

Struktura przestrzenna płatów

FV FV

Ogólnie struktura i funkcje

XX FV

Perspektywy ochrony

- XX FV

Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z

roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea)

7140


XX U1

U1 (U1 100%)


Struktura i funkcje


XX FV

U1

Stopień uwodnienia XX FV

Rodzime gatunki ekspansywne roślin

zielnych XX U1


XX FV

Perspektywy ochrony

- XX U1



83

Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak,

turzycowisk i mechowisk 7230


U1 U1

U1 (FV 20%, U1 70%, U2

10%)

wykorzystano wyniki monitoringu GIOŚ; rozkład procentowy na podstawie

liczebności płatów w danym stanie zachowania

Struktura i funkcje

Gatunki charaktery-styczne

FV FV

U1

Pokrycie i struktura gatunkowa mchów

FV FV

Zakres pH XX FV

Gatunki ekspansyw-ne roślin zielnych

U1 U1


U1 U1

Stopień uwodnienia FV FV

Perspektywy ochrony

- U1 U1

Kwaśne buczyny 9110


XX FV

U1 (FV 30%, U1 60%)


Struktura i funkcje


XX FV

U1

Martwe drewno (łączne zasoby)

XX U1

Inwazyjne gatunki obce

XX U1

Struktura drzewostanu

XX FV

Perspektywy ochrony

- XX FV

Żyzne buczyny 9130 Powierzchnia

siedliska XX FV

U1 (FV 50%, U1 50%)

rozkład procentowy na podstawie liczebności płatów



84

Struktura i funkcje


XX FV

U1

w danym stanie zachowania


XX U1


XX U1


XX FV

Perspektywy ochrony

- XX FV

Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stromych stokach i zboczach (Tilio platyphyllis-

Acerion pseudoplatani)

9180


XX FV

FV (FV 100%)

tylko jeden płat Struktura i

funkcje


XX FV

FV


XX FV


XX FV


XX FV

Perspektywy ochrony

- XX FV

Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum

albae, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy

źródliskowe)

91E0


XX FV

U1 (U1 90%, U2 10%)

rozkład procentowy na podstawie liczebności płatów w danym stanie zachowania Struktura i

funkcje


XX FV U1

Gatunki dominujące XX



85


Gatunki Kod Natura

Parametr stanu Wskaźniki

Ocena stanu ochro-ny

na podstawie dostępnych danych wg skali FV, Ul, U2

Ocena stanu ochrony po weryfikacji terenowej wg

skali FV, Ul, U2

Ogólna ocena sta-nu ochrony siedli-ska/gatunku wg skali FV, Ul, U2

Uwagi

modraszek te-lejus Maculi-nea teleius

1059

Parametry populacji względna liczebność XX

XX (100%)

XX (100%) w 2011 roku (oraz w 2007)

nie obserwowano osobników tego gatunku w obszarze

izolacja przestrzenna XX XX (100%)

Parametry siedliska gatunku

powierzchnia XX FV (100%)

liczba miejsc do rozrodu XX FV (100%)

stopień zarośnięcia stanowiska przez drzewa

i krzewy XX FV (80%, U1 20%)

dostępność bazy pokarmowej gąsienic

XX FV (100%)

Szanse XX XX (100%)


XX U1

Reżim wodny XX FV

Obce gatunki inwazyjne

XX

Perspektywy ochrony

- XX U1

Goryczuszka czeska Gentianella bohemica

4094

Populacja XX FV

U1

zgodne z wynikami zlecenia wykonanego w 2011 roku dla

GDOŚ; 1 stanowisko w obszarze

Siedlisko

Ocienienie XX FV

U1 Stopień zarośnięcia

przez krzewy XX FV

Wojłok XX U1

Perspektywy ochrony

- XX XX



86


Gatunki Kod Natura

Parametr stanu Wskaźniki

Ocena stanu ochro-ny

na podstawie dostępnych danych wg skali FV, Ul, U2

Ocena stanu ochrony po weryfikacji terenowej wg

skali FV, Ul, U2

Ogólna ocena sta-nu ochrony siedli-ska/gatunku wg skali FV, Ul, U2

Uwagi

zachowania gatunku

modraszek nausitous Maculinea nausithous

1061

Parametry populacji względna liczebność XX FV (100%)

FV (100%)

tylko niektóre płaty z krwiściągiem zarastają

krzewami, ale oprócz tego stan siedliska i populacji

modraszka nausitousa jest dobry

izolacja przestrzenna XX FV (100%)

Parametry siedliska gatunku

powierzchnia XX FV (100%)

liczba miejsc do rozrodu XX FV (100%)

stopień zarośnięcia stanowiska przez drzewa

i krzewy XX FV (FV 80%, U1 20%)

dostępność bazy pokarmowej gąsienic

XX FV (100%)

Szanse zachowania

gatunku XX FV (100%)

Oceny stanu siedlisk przyrodniczych 6210, 6230, 6410, 7140, 7230, 8210, 9110, 9130, 9180 i 91E0 dokonano na podstawie badań terenowych wykonanych

w 2011 roku we wszystkich płatach tych siedlisk występujących w obszarze (dane kompletne, stopień zbadania bardzo dobry). Stopień zbadania siedlisk

przyrodniczych 6430, 6510 i 6520 jest dobry, nie udało się w trakcie prac terenowych skartować i dokonać oceny stanu zachowania wszystkich płatów tych

siedlisk, ocena ogólna określona jednak została jako wypadkowa większości płatów w obszarze, stąd można ją uważać za wiarygodną. Dla badanych w te-

renie płatów siedlisk przyrodniczych nie określano szczegółowo wskaźników, a jedynie same parametry stanu. Wykorzystano jednak dla siedlisk przyrodni-

czych 6210, 6520 oraz 7230 dane pomocnicze w postaci wcześniejszych wyników monitoringu szczegółowego GIOŚ w obszarze, w których określono

wskaźniki dla łącznie 6 płatów.

Większość prac terenowych prowadzono po terminie koszenia łąk, stąd niemożność precyzyjnego typologicznego rozgraniczenia od siebie płatów siedlisk

6510 i 6520. Część płatów uznanych domyślnie za siedlisko 6520 może stąd reprezentować w rzeczywistości siedlisko 6510. Należy podjąć w przyszłości

szczegółowe badania przed okresem koszenia łąk w obszarze (czerwiec), mające na celu przypisanie poszczególnych płatów do konkretnych typów siedlisk.

Ponadto czynnikiem utrudniającym praktyczne rozgraniczenie od siebie w terenie płatów siedlisk 6510 i 6520 jest przejściowy charakter łąk między łąkami

niżowymi i podgórskimi/górskimi (w niektórych płatach znaczący udział rajgrasu wyniosłego przy obecności gatunków diagnostycznych dla łąk konietlico-

wych).



87

Oceny stanu populacji modraszków i ich siedlisk dokonano na podstawie badań terenowych wykonanych w lipcu i sierpniu 2011 roku we wszystkich pła-

tach łąk występujących w obszarze i na niektórych przylegających do obszaru. Nie udało się w trakcie prac terenowych skartować i dokonać oceny stanu

zachowania wszystkich łąk gdyż niektóre były już skoszone. Mimo to stan rozpoznania siedlisk modraszków oraz populacji modraszka nausitousa można

określić jako dobry. Osobników modraszka telejusa nie obserwowano ani w 2011 roku, ani w 2007.

4 ANALIZA ZAGROŻEŃ

Siedliska przyrodnicze

Lp. Przedmiot ochrony

Numer stanowiska

Zagrożenia

Istniejące Potencjalne

1

6210 Murawy kserotermiczne

(Festuco-Brometea)

2

A03.03 zaniechanie/brak koszenia A04.03 zarzucenie pasterstwa, brak wypasu - zaprzestanie użytkowania rolniczego [PS4] K02 ewolucja biocenotyczna, sukcesja – sukcesja wtórna w płacie nieużytkowanym [PS, SF]

brak rozpoznanych zagrożeń (nieznane)

3 K02 ewolucja biocenotyczna, sukcesja

– sukcesja wtórna w płacie nieużytkowanym [PS, SF]

A04.01.01 nadmierny wypas bydła– powyżej 0,5 DJP/ha [SF] C01 Górnictwo w kopalniach i kamieniołomach - płat na koronie dawnego małego łomu wapienia (obecnie zarośnięty), potencjalnie możliwe wznowienie eksploatacji

[PS]

4 K02 ewolucja biocenotyczna, sukcesja – sukcesja wtórna w nieużytkowanym płacie (korona starego kamieniołomu wapienia) – silnie zarasta spontanicznym na-

B01 zalesianie terenów otwartych - teren należący do LP, możliwe sztuczne zalesienie [PS, SF]

4 Oznaczeniami w nawiasach [XX] podano informację dla jakiego parametru oceny stanu ochrony odnosi się zidentyfikowany w tab. 4 rodzaj zagrożenia. Dla siedlisk

przyrodniczych: [PS] – powierzchnia siedliska, [SF] – struktura i funkcja, [SS] – szanse zachowania siedliska; dla gatunków: [P] – populacja, [S] – siedlisko, [SG] – szanse zachowania gatunku



88


Numer stanowiska

Zagrożenia


lotem krzewów i drzew, wzrasta ocienienie [PS, SF]

5

A03.03 zaniechanie/brak koszenia A04.03 zarzucenie pasterstwa, brak wypasu - zaprzestanie użytkowania (koszenia) [PS, SF] K02 ewolucja biocenotyczna, sukcesja – sukcesja wtórna w nieużytkowanym płacie (brak koszenia) – zarasta spontanicznym nalotem krzewów i drzew [PS, SF]


6

K02 ewolucja biocenotyczna, sukcesja sukcesja wtórna – murawa stanowi pas na brzegu łąki i zaro-śli i jest koszona sporadycznie, powoli zarasta spontanicz-nym nalotem krzewów i drzew [PS, SF]

A03.03 zaniechanie/brak koszenia A04.03 zarzucenie pasterstwa, brak wypasu - możliwe zaprzestanie użytkowania rolniczego polany [SF]

7 brak rozpoznanych zagrożeń (nieznane)

A04.01.01 nadmierny wypas bydła - nadmierny wypas bydła powyżej 0,5 DJP/ha [SF]101 Zmiana sposobu uprawy - możliwa intensyfikacja wypasu lub zaprzestanie użytkowania rolniczego [SF]

8 brak rozpoznanych zagrożeń (nieznane) A04.01.01 nadmierny wypas bydła - nadmierny wypas

bydła powyżej 0,5 DJP/ha [SF]

9 B01 zalesianie terenów otwartych [SF, PS]

K02 ewolucja biocenotyczna, sukcesja - sukcesja wtórna – większa część płatu jest nieużytkowana rolniczo o wielu lat, sukcesja zmierza do zarastania płatów

muraw, jeśli nie zostanie usunięte sztuczne zalesienie (wykonane w W części płatu siedliska) będzie postępować

rozwój drzew [PS, SF]

10 Brak rozpoznanych zagrożeń K02 ewolucja biocenotyczna, sukcesja

- sukcesja wtórna w płatach nieużytkowanych, tam ekspansja Brachypodium pinnatum [PS, SF]



89


Numer stanowiska

Zagrożenia


11 B01 zalesianie terenów otwartych

G01 sporty i różne formy czynnego wypoczynku, rekreacji, uprawiane w plenerze K02 ewolucja biocenotyczna, sukcesja

- sukcesja wtórna w płatach nieużytkowanych, tam ekspansja Brachypodium pinnatum [PS, SF]


A04.01.01 nadmierny wypas bydła - nadmierny wypas bydła powyżej 0,5 DJP/ha [SF]101 Zmiana sposobu uprawy - możliwość intensyfikacji wypasu, zaorania lub porzucenia

użytkowania [PS, SF]


A04.01.01 nadmierny wypas bydła - nadmierny wypas bydła powyżej 0,5 DJP/ha [SF]101 Zmiana sposobu uprawy - możliwość intensyfikacji wypasu, zaorania lub porzucenia

użytkowania [PS, SF]

14

K02 ewolucja biocenotyczna, sukcesja – sukcesja wtórna – płat stanowi pas na brzegu lasu i jest częściowo nieużytkowany (brak koszenia), ekspansja Bra-

chypodium pinnatum [PS, SF]


15 K02 ewolucja biocenotyczna, sukcesja – sukcesja wtórna – płat jest niekoszony, ekspansja Brachy-

podium pinnatum oraz nalotu krzewów i drzew [PS, SF]

A04.01.01 nadmierny wypas bydła - nadmierny wypas by-dła powyżej 0,5 DJP/ha [SF]

16 brak rozpoznanych zagrożeń (nieznane) A04.01.01 nadmierny wypas bydła - nadmierny wypas

bydła powyżej 0,5 DJP/ha [SF]

2

6230 Górskie i niżowe murawy

bliźniczkowe (Nardion – płaty

1 brak rozpoznanych zagrożeń (nieznane) K02 ewolucja biocenotyczna, sukcesja

– sukcesja wtórna – płat stanowi pas na brzegu lasu i jest częściowo nieużytkowany (brak koszenia) [SF]

2 brak rozpoznanych zagrożeń (nieznane) K02 ewolucja biocenotyczna, sukcesja



90


Numer stanowiska

Zagrożenia


bogate florystycz-nie)

– [SF]

3 brak rozpoznanych zagrożeń (nieznane) brak rozpoznanych zagrożeń (nieznane)


[SF] brak rozpoznanych zagrożeń (nieznane)


[SF] brak rozpoznanych zagrożeń (nieznane)

3

6430 Ziołorośla górskie (Adeno-

stylion alliariae) i ziołorośla nad-

rzeczne (Convolvuletalia

sepium)

1 brak rozpoznanych zagrożeń (nieznane) A04.01.01 nadmierny wypas bydła [SF]

J02.01 zasypywanie terenu, melioracje, osuszanie [PS, SF]

2 brak rozpoznanych zagrożeń (nieznane) A04.01.01 nadmierny wypas bydła

[SF]

4 brak rozpoznanych zagrożeń (nieznane) J02.01 zasypywanie terenu, melioracje, osuszanie

[PS, SF]


6 brak rozpoznanych zagrożeń (nieznane) [PS, SF]


8 brak rozpoznanych zagrożeń (nieznane) J02.01 zasypywanie terenu, melioracje, osuszanie [PS, SF]

4

6510 Niżowe i górskie świeże

łąki użytkowane ekstensywnie

(Arrhenatherion


A03.03 zaniechanie/brak koszenia A04.03 zarzucenie pasterstwa, brak wypasu [PS, SF] A04.01.01 nadmierny wypas bydła

[SF]



91


Numer stanowiska

Zagrożenia


elatioris) 2

K02 ewolucja biocenotyczna, sukcesja – zarastanie płatu w wyniku sporadycznego wypasu i braku

koszenia [SF]

5

6520 Górskie łąki konietlicowe

użytkowane eks-tensywnie (Poly-gono-Trisetion)

2 brak rozpoznanych zagrożeń (nieznane) A03.03 zaniechanie/brak koszenia

A04.03 zarzucenie pasterstwa, brak wypasu [PS, SF]


- Sukcesja wtórna w płatach nieużytkowanych lub użytko-wanych sporadycznie [PS, SF]

A03.03 zaniechanie/brak koszenia A04.03 zarzucenie pasterstwa, brak wypasu

4

I01 inwazyjne gatunki obce (niewielkie zagrożenie, Heracleum sosnowskyi) [SF],


[PS, SF] A04.01.01 nadmierny wypas bydła

[SF]




- sukcesja wtórna w płatach nieużytkowanych lub użytkowa-nych sporadycznie [PS, SF]

-







92


Numer stanowiska

Zagrożenia


9 101 Zmiana sposobu uprawy [PS, SF] A03.03 zaniechanie/brak koszenia








13 B01 zalesianie terenów otwartych

(świerk, buk, jawor) na części powierzchni [SF, PS]


[PS, SF]



15 A03.03 zaniechanie/brak koszenia



[PS, SF]



[PS, SF]140 Wypas -nadmierny wypas bydła powyżej 0,5 DJP/ha [SF]



93


Numer stanowiska

Zagrożenia





[PS, SF]


A04.03 zarzucenie pasterstwa, brak wypasu


[PS, SF]161 Zalesianie [SF, PS]




[SF]


A04.03 zarzucenie pasterstwa, brak wypasu [PS, SF]]



[SF]






[PS, SF]






94


Numer stanowiska

Zagrożenia


[SF]






[PS, SF]

28


[PS, SF]


[PS, SF]



6

7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska

(przeważnie z ro-ślinnością z Sche-

uchzerio-Caricetea)

1 brak rozpoznanych zagrożeń (nieznane) J02.01 Zasypywanie terenu, melioracje, osuszanie

[SF]

2 brak rozpoznanych zagrożeń (nieznane) J02.01 Zasypywanie terenu, melioracje, osuszanie

[SF]


[PS, SF] J02.01 Zasypywanie terenu, melioracje, osuszanie

[SF]


[PS, SF] J02.01 Zasypywanie terenu, melioracje, osuszanie

[SF]



95


Numer stanowiska

Zagrożenia


7

7230 Górskie i nizinne torfowi-ska zasadowe o

charakterze młak, turzycowisk i me-

chowisk

1

brak rozpoznanych zagrożeń (nieznane) J02.01 Zasypywanie terenu, melioracje, osuszanie [SF]

2 brak rozpoznanych zagrożeń (nieznane) J02.01 Zasypywanie terenu, melioracje, osuszanie [SF]



5

brak rozpoznanych zagrożeń (nieznane) J02.01 Zasypywanie terenu, melioracje, osuszanie [SF]








J02.01 Zasypywanie terenu, melioracje, osuszanie [SF]



96


Numer stanowiska

Zagrożenia



9 9110 Kwaśne bu-

czyny

1 J03.01 zmniejszenie lub utrata określonych cech siedliska -

Zbyt mała ilość stojących lub leżących martwych lub obumierających drzew [SF]

I01 inwazyjne gatunki obce

2 J03.01 zmniejszenie lub utrata określonych cech siedliska - Zbyt mała ilość stojących lub leżących martwych lub obumierających drzew [SF]

I01 inwazyjne gatunki obce

4 I01 inwazyjne gatunki obce - (niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora) [SF]

-

10 9130 Żyzne bu-

czyny


I01 inwazyjne gatunki obce - Zagrożenie stanowić może rozprzestrzenianie się inwazyjnych gatunków obcych np. niecierpka drobnokwiatowego w kolejnych płatach siedliska.



3

I01 inwazyjne gatunki obce - Inwazja gatunku niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora głównie w sąsiedztwie leśnych szlaków komunikacyjnych, ekspansja gatunków: trzcinnik leśny Calamagrostis arundinacea, jeżyny Rubus spp. [SF]

-



97


Numer stanowiska

Zagrożenia




11

9180 Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stro-mych stokach i zboczach (Tilio

platyphyllis-Acerion pseudo-

platani)

1 D01 Drogi, ścieżki i drogi kolejowe - ścieżki (szlak turystyczny) – liniowa antropopresja [PS, SF]

-

12

91E0 Łęgi wierz-bowe, topolowe, olszowe i jesio-

nowe (Salicetum albae, Popule-

tum albae, Alne-nion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe)



4

J03.01 zmniejszenie lub utrata określonych cech siedliska D01 drogi, ścieżki i drogi kolejowe- drogi w tym leśne komunikacyjne (centra antropopresji i wnikania gatunków obcych) [SF]

J02.01 zasypywanie terenu, melioracje, osuszanie

8

J03.01 zmniejszenie lub utrata określonych cech siedliska -

I01 inwazyjne gatunki obce (niewielkie natężenie, niecierpek drobnokwiatowy

Impatiens parviflora) [SF]

J02.01 zasypywanie terenu, melioracje, osuszanie [SF]



98


Numer stanowiska

Zagrożenia



[SF]

Gatunki roślin


Numer stanowiska

Zagrożenia


1

4094 Goryczuszka

czeska Gentianella bohemica

1

A04.01.01 nadmierny wypas bydła Nadmierny wypas bydła - powyżej 0,5 DJP/ha – powoduje uszkodzenia mechaniczne

roślin . A11 inne rodzaje praktyk rolniczych- Zbyt późne koszenie

muraw powoduje ścinanie pędów kwiatostanowych w trakcie ich rozwoju, a w konsekwencji obniża potencjał

rozrodczy populacji.

A01 uprawa

D01 drogi, ścieżki i drogi kolejowe

K02 ewolucja biocenotyczna, sukcesja F04 plądrowanie stanowisk roślin

L05 zapadniecie się terenu, osuwisko

Gatunki zwierząt

L.p. Przedmiot ochrony Numer stanowiska Zagrożenia


1.

3.

1061 modraszek nausi-

tous Maculinea nausi-

thous

ID 1,2,3,4,5,6,7,8,9,11

A02 zmiana sposobu uprawy

K02 ewolucja biocenotycza, sukcesja I01 nierodzime gatunki inwazyjne



99

L.p. Przedmiot ochrony Numer stanowiska Zagrożenia


A04.01.01 nadmierny wypas bydła

. Część płatów łąk przestała być użytkowana rolniczo i podlega sukcesji wtórnej, prowadzącej do stopniowego odtwarzania się roślinności zaroślowej i le-

śnej. Jeden płat muraw kserotermicznych został zalesiony. Dla hydrogenicznych siedlisk torfowisk węglanowych (7230) głównym potencjalnym zagroże-

niem jest intensyfikacja wypasu. Płaty siedliska 7230 stanowią niewielkie enklawy wśród roślinności łąkowej i intensywny wypas bydła na całej działce po-

woduje nadmierne uszkadzanie pokrywy roślinnej.

Dla siedlisk leśnych (9110, 9130, 9180, 91E0) wnikanie w płaty siedlisk gatunków obcych geograficznie (niecierpek drobnokwiatowy), a także ekspansyw-

nych (trzcinnik piaskowy, trzcinnik leśny, jeżyny).

Dla goryczuszki czeskiej (4094) główne czynniki zagrożeniowe są jak dotąd niepoznane, jednak prawdopodobnie istotny jest określony termin koszenia

(zbyt wczesny uszkadza szczytowe części młodych roślin i obniża sukces rozrodczy). Część areału populacji została również w 2011 roku zamieniona na pa-

stwisko bydlęce.



100

Związki przyczynowo – skutkowe między zagrożeniami a najważniejszymi przedmiotami ochrony (łąki i murawy 6520, 6210, 6230) w obszarze

Grodczyn i Homole koło Dusznik

Zniszczenie siedliska lub

znaczące przeobrażenie

Zmiana sposobu użytkowania

(101)



101

1. Redukcja powierzchni siedliska i obniżenie tego parametru

2. Obniżenie perspektywy skutecznej ochrony siedliska

Zmiana sposobu użytkowania

(zaprzestanie koszenia) (101)

Rozwój ekspansywnych

gatunków traw

Sukcesja wtórna krzewów i

drzew (950)

1. Spadek powierzchni siedliska i obniżenie wartości tego parametru

2. Pogorszenie wskaźników parametru struktura i funkcja

3. Obniżenie perspektyw skutecznej ochrony siedliska

Spadek liczby i liczebności

cennych gatunków

charakterystycznych siedliska



102

Inwazja gatunków obcych

(954)

Wycofywanie się gatunków

charakterystycznych dla

siedliska, utrata

1. Spadek powierzchni siedliska i obniżenie wartości tego parametru

2. Pogorszenie wskaźników parametru struktura i funkcja siedliska

3. Obniżenie perspektywy skutecznej ochrony siedliska

Inwazja gatunków obcych

(954)



103

5 CELE DZIAŁAŃ OCHRONNYCH

Przedmiot ochrony Numer stanowiska Stan ochrony Cele działań ochronnych Perspektywa osiągnięcia

właściwego stanu ochrony

6210 Murawy kserotermiczne (Festuco-

Brometea) ID 4, 5, 8, 9, 11, 15, 1

U1-U2

Zachowanie części płatów siedliska w

niepogorszonym stanie (co najmniej

niezadowalającym U1) i poprawa stanu

płatów siedliska ocenionych jako U2 (zły stan

zachowania).

Poprawa jego stanu poprzez ochronę czynną

– ekstensywne użytkowanie łąkarskie.

7 lat

6230 Górskie i niżowe murawy bliźniczkowe

(Nardion – płaty bogate florystycznie)

ID 1, 2, 3 U1-U2

Poprawa j stanu siedliska (z U2 na U1) –

poprzez ochronę czynną ekstensywne

użytkowanie 7 lat



1, 2, 3, 5, 6 FV-U1

Zachowanie siedliska w niepogorszonym

stanie (co najmniej U1). 5 lat

6510 Niżowe i górskie świe-że łąki użytkowane eksten-sywnie (Arrhenatherion ela-

tioris)

ID 1, 2 FV-U1


stanie (co najmniej U1). Poprawa jego stanu

poprzez ochronę czynną – ekstensywne

użytkowanie łąkarskie.

Lepsze rozpoznanie powierzchni siedliska w

obszarze (6510 i 6520)

3 lata



104



6520 Górskie łąki konietli-cowe użytkowane eksten-

sywnie (Polygono-Trisetion)

ID 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 21, 22, 23,

24, 25, 26, 27, 28, 29

U2-U1-FV




użytkowanie łąkarskie.

Lepsze rozpoznanie powierzchni siedliska w

obszarze (6510 i 6520)

5 lat

7140 Torfowiska przejścio-we i trzęsawiska (przeważnie

z roślinnością z Scheuchze-rio-Caricetea)

ID 1, 2, 3, 4 U1




użytkowanie.

5 lat

7230 Górskie i nizinne tor-fowiska zasadowe o charak-

terze młak, turzycowisk i mechowisk

ID 2, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 13, 14 U1-U2


stanie (co najmniej U1). 5 lat

9110 Kwaśne buczyny ID 2, 4 U1


stanie (co najmniej U1). Poprawa jego

struktury i funkcji poprzez poprawę struktury

gatunkowej drzewostanu

9 lat

9130 Żyzne buczyny ID 1, 3 U1-U2




gatunkowej drzewostanu

9 lat

9180 Jaworzyny i lasy klo-nowo-lipowe na stromych

stokach i zboczach (Tilio pla-typhyllis-Acerion pseudopla-

ID 1 FV

Zachowanie powierzchni siedliska i

utrzymanie we właściwym stanie

zachowania, w wyniku wyłączenia siedliska z -



105



tani) produkcji leśnej – zgodne z zasadami

gospodarowania w lasach będących

ekosystemami rzadkimi i ginącymi

91E0 Łęgi wierzbowe, topo-lowe, olszowe i jesionowe

(Salicetum albae, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe)

ID 1, 3, 4, 8, 9 U1-U2




gatunkowej drzewostanu 9 lat



4094 Goryczuszka czeska Gentianella bohemica

ID 1 U1 Zachowanie gatunku w niepogorszonym

stanie (co najmniej U1).

Poznanie dynamiki populacji i rozpoznanie głównych zagrożeń dla

liczebności

5 lat



1061 modraszek nausitous Maculinea nausithous

ID 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11 FV, niektóre płaty U1 Zachowanie siedliska gatunku we właściwym stanie ochrony (FV).

utrzymanie w stanie wła-ściwym FV lub niepogor-

szonym 5 lat



106

Celem działań ochronnych na obszarze Grodczyn i Homole koło Dusznik jest:

- utrzymanie powierzchni siedlisk stanowiących przedmioty ochrony oraz siedlisk gatunków rośli i zwierząt będących przedmiotami ochrony;

- zachowanie, odtworzenie lub poprawienie struktury i funkcji siedlisk przyrodniczych;

- zachowanie i wzrost różnorodności biologicznej związanej z siedliskami, utrzymanie i wzrost liczby gatunków charakterystycznych dla siedliska;

- ograniczenie udziału ekspansywnych roślin zielnych, gatunków obcych oraz drzew i krzewów na siedliskach nieleśnych, tam gdzie to możliwe - ich

wyeliminowanie;

- trwałe zagwarantowanie form użytkowania sprzyjających zachowaniu właściwego stanu ochrony nieleśnych siedlisk przyrodniczych;

- trwałe zapewnienie właściwej struktury i składu gatunkowego drzewostanu, bez gatunków obcych siedliskowo, o zróżnicowanej strukturze wiekowej;

- minimalizacja lub wyeliminowanie czynników pogarszających stan siedlisk.

MODUŁ C

6 USTALENIE DZIAŁAŃ OCHRONNYCH

Przedmiot ochrony

Działania ochronne

Nr i nazwa

Zakres prac

Miejsce

realizacji

Termin wykonania

Szacunkowe koszty

(w tys. zł)

Podmiot odpowiedzialny za

wykonanie

6210 Murawy kserotermiczne

Nr Działania związane z ochroną czynną



107

(Festuco-Brometea)

9. Przywracanie

właściwego stanu

siedliska

Zaniechanie stosowania poprawek i

uzupełnień w obrębie sztucznego

nasadzenia leśnego. Prowadzić

czyszczenia wczesne w celu zmniej-

szenia udziału zadrzewienia w obrę-

bie wydzielenia. Prace związane z

gospodarką leśną poza prowadzić

poza okresem wegetacyjnym tj. w

okresie od listopada do końca marca

- celem zachowania w stanie niena-

ruszonym struktury roślinności runa.

ID 4: oddz. 94h Nad-

leśnictwa Zdroje

O okresie obo-

wiązywania

PZO

-


3. Przywracanie

właściwego stanu

siedliska

Wykaszanie lub wypas i utrzymanie

w miarę możliwości fragmentów mu-

rawy w obrębie wydzielenia.


leśnictwa Zdroje

jednorazowe

wycięcie nalotu

krzewów i

drzew, usunię-

cie z płatu po-

zyskanej bio-

masy,

0,5 roboczod-

nia dla 1 osoby

Sprawujący nadzór nad

obszarem Natura 2000

w porozumieniu z wła-

ścicielem/dzierżawcą

terenu

6. Przywracanie

właściwego stanu

siedliska

Usuwanie nalotu drzew i krzewów w

okresie od 1 października do 31 mar-

ca

ID 4: oddz. 94j Nadle-

śnictwa Zdroje, gmi-

na Lewin Kłodzki,

Obr. Zielone Ludowe,

działka nr 189/94, ID

5: gmina Lewin

Kłodzki, Obr. Zielone

Ludowe, działka ewi-

dencyjna nr 89/3

(część północna

wzdłuż drogi grunto-

wej)

jednorazowe

wycięcie, usu-

nięcie z płatu

pozyskanej

biomasy

1 roboczodzień

dla 2-3 osób

Właściciel lub posia-

dacz obszaru na pod-

stawie umowy zawartej

z organem sprawują-

cym nadzór nad obsza-

rem Natura 2000 albo

na podstawie zobowią-

zania podjętego w

związku z korzystaniem

z programów wsparcia

z tytułu utraty docho-

dowości, a w odniesie-

niu do gruntów stano-



108

wiących własność Skar-

bu Państwa zarządca

nieruchomości w

związku z wykonywa-

niem obowiązków z

zakresu ochrony śro-

dowiska, na podstawie

przepisów prawa albo

w przypadku braku ta-

kich przepisów, na pod-

stawie porozumienia

zawartego z organem

sprawującym nadzór

nad obszarem Natura

2000.

Nr Działania związane z utrzymaniem lub modyfikacją metod gospodarowania

Działanie obligatoryjne

Zachowanie siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatun-ków stanowiących przedmioty ochrony, położonych na trwałych użytkach zielonych

ID 3: Obr. Słoszów,

działka 111, ID 6:

Zielone Ludowe,

działka 11, ID 7: Obr.

Słoszów, działka

103, ID 8: Obr. Zie-

lone Ludowe, dział-

ka 170, ID 9 Sło-

szów, działki 97,

114/1, 114/2,

114/3, 227, Obr.

Zielone Ludowe,

działka 189/94, ID

Cały okres realizacji PZO

- Właściciel lub posiadacz terenu

Ekstensywne użytkowanie kośne, kośno – pastwiskowe trwałych użytków zielonych

Cały okres reali-

zacji PZO -

Właściciel lub posiadacz terenu



109

10 Obr. Zielone Lu-

dowe, działki 14, 15,

ID 11 Obr. Zielone

Ludowe, działki 16,

17, 177/2, ID 12 Ob-

r. Słoszów, działka

97 (w częściach od-

powiadających wy-

różnionym płatom

siedliska)

Działania fakultatwyne

Utrzymanie i

przywracanie

właściwego sta-

nu siedliska

Koszenie działek, nie więcej niż jeden pokos rocznie, koszenie po 1 lipca, z

usunięciem biomasy poza teren siedliska w ciągu 14 dni od skoszenia. Nie należy kosić od zewnątrz płata do środka, koszenie na wysokości 10-15

cm. Korzystne byłoby stosowanie kosiarki listwowej lub o podobnej

technologii koszenia. Pozostawianie 10-20% powierzchni

niewykaszanej łącznie dla wszystkich użytkowanych działek z siedliskiem, co roku w innym miejscu, z pominięciem

powierzchni zdominowanych przez rośliny inwazyjne (głównie nawłoć), w

tym 2 - 3 metrowych pasów przy granicy działek z drogami, rowami,

wodami i zabagnieniami, zakrzaczeniem i zadrzewieniami. W

przypadku ekstensywnego użytkowania kośno-pastwiskowego pierwszy pokos w


działka 111, ID 6:

Zielone Ludowe,

działka 11, ID 7: Obr.

Słoszów, działka

103, ID 8: Obr. Zie-


ka 170, ID 9 Sło-

szów, działki 97,

114/1, 114/2,

114/3, 227, Obr.

Zielone Ludowe,

działka 189/94, ID

10 Obr. Zielone Lu-

dowe, działki 14, 15,

ID 11 Obr. Zielone


17, 177/2, ID 12 Ob-

r. Słoszów, działka

97 (w częściach od-

stale 300 zł/ha








zania podjętego w








nieruchomości w


niem obowiązków z





110

terminie i warunkach jw., wypas zwierząt po pierwszym pokosie od 15 lipca,

obsada do 0,5 DJP/ha, maksymalne obciążenie pastwiska do 5 DJP/ha.

Całoroczne użytkowanie pastwiskowe w obsadzie jak wyżej pod warunkiem

stosowania wypasu naprzemiennie z użytkowaniem kośnym (całoroczny

wypas działki nie częściej niż co trzeci rok). Przy działkach małych do 5,0 ha

możliwy stały wypas całoroczny

powiadających wy-

różnionym płatom

siedliska)




stawie porozumienia

zawartego z organem


nad obszarem Natura

2000..

Nr Nr Działania dotyczące monitoringu realizacji działań ochronnych

10.

kontrola admini-

stracyjna zabie-

gów ochrony

czynnej

kontrola poprawności przeprowadzenia zabiegów wycinki

krzewów i drzew, usunięcia zalesień -

ID 5: gmina Lewin

Kłodzki, , Obr. Zielo-

ne Ludowe, działka

ewidencyjna nr 89/3

(część północna

wzdłuż drogi grun-

towej);

ID 4: oddz. 94h, 94j

Nadleśnictwa Zdro-

je, Obr. Zielone Lu-

dowe, działka nr

189/94

częściowo także ID

9: Obr. Słoszów

,działki 114/1,

114/2, 227

stale koszty admini-

stracyjne RDOŚ


obszarem

Nr Działania dotyczące monitoringu realizacji działań ochronnych



111

-

Kontrola płatów siedliska w zakresie wykonanych działań ochronnych

działki nr 84/1, 76,

168/1, 26, 23 obręb

Lewin Kłodzki, dział-

ka nr 74/2 obręb

Szczytna

po 3 i 6 obowią-

zywania PZO 500 zł

Organ sprawujący nad-

zór nad obszarem Na-

tura 2000

Nr Zwiększenie powierzchni siedlisk / siedlisk gatunku objętych ochroną w ramach obszaru Natura 2000

Działania obligatoryjne

6230 Górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion – płaty bogate florystycznie)

Zachowanie siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatun-ków stanowiących przedmioty ochrony, położonych na trwałych użytkach zielonych

działki nr 84/1, 76, 168/1, 26, 23 obręb Lewin Kłodzki, działka nr 74/2 obręb Szczytna


- Właściciel lub posiadacz terenu


Cały okres reali-

zacji PZO -


Działania fakultatywne

Przywracanie

właściwego sta-

nu siedliska

Usuwanie nalotu drzew i krzewów w okresie od 1 października do 31 marca.

działki nr 84/1, 76,

168/1, 26, 23 obręb

Lewin Kłodzki, dział-

ka nr 74/2 obręb

Szczytna

jednorazowe

wycięcie nalotu

krzewów i

drzew, usunię-

cie z płatu pozy-

skanej biomasy,

0,5 roboczod-

nia dla 1 osoby








zania podjętego w








nieruchomości w



112


niem obowiązków z






stawie porozumienia

zawartego z organem


nad obszarem Natura

2000.

Utrzymanie i

przywracanie

właściwego sta-

nu siedliska

Ekstensywne użytkowanie pastwiskowe trwałych użytków zielonych Wypas zwierząt, wypasanie w sezonie pastwiskowym trwającym od 1 maja do 15 października, obsada do 1 DJP/ha.

działki nr 84/1, 76, 168/1, 26, 23 obręb Lewin Kłodzki, działka nr 74/2 obręb Szczytna

stale 300 zł/ha








zania podjętego w








nieruchomości w


niem obowiązków z




113





stawie porozumienia

zawartego z organem


nad obszarem Natura

2000.

- - - - - -

6430 Ziołorośla górskie

(Adenostylion alliariae) i ziołorośla

nadrzeczne (Convolvuletalia

sepium)


- - - - - -

Nr Uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiocie ochrony

- - - - -


- - - - - -

Nr Działania dotyczące monitoringu realizacji działań

- - - - - -




114

2.

6510 Niżowe i gór-skie świeże łąki

użytkowane eks-tensywnie (Arrhe-

natherion elatioris)

Działania związane z utrzymaniem lub modyfikacją metod gospodarowania

Utrzymanie sie-dliska

Zachowanie siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków stanowiących

przedmioty ochrony,

działki nr 12, 170 gmina Lewin Kłodzki

stale - Właściciel lub posiadacz terenu.

5.

utrzymanie jako trwałego

użytku

zielonego

położonych na trwałych użytkach zielonych. Ekstensywne użytkowanie kośne, kośno – pastwiskowe trwałych użytków zielonych. Koszenie działek w

terminie od 1 do 30 czerwca, drugi pokos od 1 do 30 września, z

usunięciem biomasy poza teren siedliska w ciągu 14 dni od skoszenia. Nie należy kosić od zewnątrz płata do środka, koszenie na wysokości 10-15

cm. Korzystne byłoby stosowanie kosiarki listwowej lub o podobnej

technologii koszenia. Nie stosować włókowania w okresie od dnia 1

kwietnia do dnia 1 września. Wypas zwierząt po pierwszym pokosie od 15

sierpnia do 15 października na działkach z siedliskiem: obsada do 1

DJP/ha, maksymalne obciążenie pastwiska do 5 DJP ha (2,5 t/ha).

działki nr 12, 170 gmina Lewin Kłodzki

stale

0,2 /ha /rok (przy jednym

pokosie)








zania podjętego w








nieruchomości w


niem obowiązków z






stawie porozumienia



115

zawartego z organem


nad obszarem Natura

2000.


- - - - - -


- - - - - - Uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiocie ochrony

4.

przeprowadzenie szczegółowej

inwentaryzacji płatów siedliska

w obszarze

zlecenie przeprowadzenia szczegółowej inwentaryzacji płatów siedliska w obszarze,

głównie pod kątem rozgraniczenia/rozróżnienia od siebie w terenie siedlisk 6510 i

6520, opracowanie kryteriów/wskaźników

rozróżniania dla siedlisk 6510 i 6520

cały obszar

jednorazowo w

latach 2012-

2015 (działanie

tożsame razem

z analogicznym

nr 12 – jedno

zlecenie)

2 (koszt wspól-

ny dla analo-

gicznego działa-

nia dla siedliska

6520)


obszarem


- -

- - - -

6520 Górskie łąki konietlicowe użytkowane

ekstensywnie

Działania związane z ochroną czynną

3. usunięcie zale-

sienia z płatu

murawy ciepło-

Zaniechanie stosowania poprawek i

uzupełnień w obrębie sztucznego na-

sadzenia leśnego. Prowadzić czysz-


leśnictwa Zdroje,

Obr. Zielone Ludo-

jednorazowe

wycięcie nalotu

krzewów i

0,5 roboczodnia

dla 1 osoby Nadleśnictwo Zdroje



116

(Polygono-Trisetion) lubnej i łąki czenia wczesne w celu zmniejszenia

udziału zadrzewienia w obrębie wy-

dzielenia. Prace związane z gospodar-

ką leśną poza prowadzić poza okre-

sem wegetacyjnym tj. w okresie od

listopada do końca marca - celem za-

chowania w stanie nienaruszonym

struktury roślinności runa.

we, (SE część działki

nr 195/1 gminy Le-

win Kłodzki)

drzew, usunię-

cie z płatu po-

zyskanej bio-

masy; uwaga:

działanie

wspólne z dzia-

łaniem 2 (ta

sama po-

wierzchnia)

utrzymanie jako

trwałego użytku

zielonego

Wykaszanie lub wypas i utrzymanie w

miarę możliwości fragmentów łąki w

obrębie wydzielenia.


leśnictwa Zdroje,

Obr. Zielone Ludo-

we, (SE część działki

nr 195/1 gminy Le-

win Kłodzki

stale -


obszarem Natura 2000

w porozumieniu z wła-

ścicielem/dzierżawcą

terenu

Przywracanie

właściwego sta-

nu siedliska

Usunięcie przy użyciu metod mecha-

nicznych lub mazaka herbicydowego

inwazyjnego gatunku obcego – barsz-

czu Sosnowskiego Heracleum sosnow-

skyi

działka nr 72 obręb

Słoszów, gmina

Szczytna

jednorazowe -








zania podjętego w








nieruchomości w



117


niem obowiązków z






stawie porozumienia

zawartego z organem


nad obszarem Natura

2000.


5. utrzymanie jako trwałego użytku

zielonego

Koszenie działek w terminie od 1 do 30 czerwca, drugi pokos od 1 do 30

września, z usunięciem biomasy poza teren siedliska w ciągu 14 dni od

skoszenia. Nie należy kosić od zewnątrz płata do środka, koszenie na wysokości 10-15 cm. Korzystne byłoby

stosowanie kosiarki listwowej lub o podobnej technologii koszenia. Nie stosować włókowania w okresie od dnia 1 kwietnia do dnia 1 września. Pozostawianie 10-20% powierzchni

niewykaszanej łącznie dla wszystkich użytkowanych działek z siedliskiem, co roku w innym miejscu, z pominięciem

powierzchni zdominowanych przez rośliny inwazyjne (głównie nawłoć), w tym 5 metrowych pasów przy granicy

ID 2: Obr. Zielone

Ludowe, działka 10

ID 3: Obr. Zielone

Ludowe, działka

84/1, 198/1,


działka 72;


działka 111;

ID 6: Obr. Zielone

Ludowe, działka

195/1

ID 7: Obr. Zielone

Ludowe, działka 11;

ID 8: Obr. Zielone

Ludowe, działka 26;


stale -








zania podjętego w



z tytułu dochodowości.



118

działek z drogami, rowami, wodami i zabagnieniami, zakrzaczeniem i

zadrzewieniami. Wypas zwierząt po pierwszym pokosie od 15 sierpnia do

15 października na działkach z siedliskiem: obsada do 1 DJP/ha,

maksymalne obciążenie pastwiska do 5 DJP ha (2,5 t/ha).

działka 73/3, 74/4;


działka 103;


działka 111;


działki 114/1, 114/2,

114/4, 114/6;

ID 13: Obr. Zielone

Ludowe, działki 9,

13, 14, 16, 18,

189/94, Obr. Sło-

szów, działka 97;


działki 88, 89/1,

267, 268;


działki 74/4, 77/4,

78/4;


działki 74/2, 77/2,

78/2, 92, 94/2,

94/4;


działka 74/2; Obr.

Zielone Ludowe,

działki 105, 106;

ID 18: Obr. Zielone


165, 166;




119

działki 81/1, 82/1,

83, 84;

ID 22: Obr. Zielone


88, 89/3, 134;

ID 23: Obr. Zielone


168/1;

ID 24: Obr. Zielone


167/1, 167/2;

ID 25: Obr. Zielone


17, 42;


działki 95/1, 95/2,

96, 97, 99, 268;

ID 27: Obr. Zielone


19, 24, 26, Obr. Sło-

szów, działka 223

ID 28: Obr. Zielone


27, 63, 169;

ID 29: Obr. Zielone

Ludowe, działki

97/1, 97/2, 99,

103/1, 104, 105




120

- - - - -

Uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiocie ochrony

4.

przeprowadze-nie szczegółowej

inwentaryzacji płatów siedliska

w obszarze

zlecenie przeprowadzenia szczegóło-

wej inwentaryzacji płatów siedliska w

obszarze, głównie pod kątem rozgra-

niczenia/rozróżnienia od siebie w te-

renie siedlisk 6510 i 6520, opracowa-

nie kryteriów/wskaźników rozróżnia-

nia dla siedlisk 6510 i 6520

cały obszar

jednorazowo w

latach 2012-

2015 (działanie

tożsame razem

z analogicznym

działaniem nr 9

– jedno zlece-

nie)

2 (koszt wspól-

ny dla analo-

gicznego działa-

nia dla siedliska

6510)


obszarem


- - - - - -

7140 Torfowiska przejściowe i trzę-sawiska (przeważ-nie z roślinnością z

Scheuchzerio-Caricetea)


1.

utrzymanie

obecnego stanu

gospodarowania

Utrzymywać jako użytek zielony

działka nr 97/2, 108

gmina Lewin Kłodz-

ki, 95/2, 96 gmina

Szczytna

stale

- Właściciel lub posiadacz terenu.


- - - - - -


- - - - - -




121

- - - - - -


- - - - - -

7230 Górskie i nizin-ne torfowiska zasa-dowe o charakterze młak, turzycowisk i

mechowisk


7.


1.

utrzymanie

obecnego stanu

gospodarowania

Utrzymywać jako użytek zielony

działka nr 43, 199/1

gmina Lewin Kłodz-

ki; 106, 112, 103,

114/3,106,109,111

gmina Szczytna:

ID 14: gmina Lewin

Kłodzki: działka 43;

gmina Szczytna, od-

dział 372h Nadle-

śnictwa Zdroje

stale

Właściciel lub posiadacz terenu.


działka nr 43, 199/1 gmina Lewin Kłodzki; 106,

112, 103, 114/3,106,109,111 gmina Szczytna:

ID 14: gmina Lewin Kłodzki: działka 43;

gmina Szczytna, oddział 372h Nadleśnictwa

Zdroje

- - - - - -




122

- - - - - -


- - - - - -

Nr Zwiększenie powierzchni siedlisk / siedlisk gatunku objętych ochroną w ramach obszaru Natura

- - - - - -

9110 Kwaśne bu-czyny


8.

utrzymanie

struktury i funk-

cji siedliska i po-

lepszenie stanu

zachowania sie-

dliska

Zapewnianie zasobów martwego

drewna, z dostosowaniem do konkret-

nych uwarunkowań lokalnych (wieku i

stanu sanitarnego drzewostanu, wy-

mogów przeciwpożarowych i zagrożeń

wynikających z wpływów antropoge-

nicznych) poprzez:

- nie usuwanie wywrotów i złomów,

- pozostawianie martwych drzew sto-

jących i nie usuwanie drzew dziupla-

stych i próchniejących,

- we fragmentach pozostawiać do na-

turalnego rozpadu, rozproszone pozo-

stałości pozrębowe (nie zagrażające

trwałości lasu), z wyłączeniem sytuacji

stwarzających zagrożenie zdrowia, ży-

cia lub mienia ludzkiego.


ID 1,4: oddz. 373f,

373i, 373j, Obr. Zie-

lone Ludowe, działki

84/1, 198/1; ID 5:

373m, Obr. Zielone

Ludowe, działka

198/1; ID 2: 374k,

Obr. Zielone Ludo-

we, działka 195/1, w

częściach odpowia-

dających wyróżnio-

nym płatom siedli-

ska

stale - Nadleśnictwo Zdroje


Przywracanie

właściwego sta-

Utrzymanie trwałości siedliska leśne-

go poprzez opóźnianie wieku rębności

Oddziały 373f, 373i,




123

nu ochrony buka oraz planowanie cięć rębnych

przy zastosowaniu rębni z długimi i

bardzo długimi okresami odnowienia i

długimi okresami nawrotu cięć.

373j, 373m, 374k 372g, 372c 373b, 373c, 373f, 373j, 374f Nadleśnictwo Zdroje; działki nr 195/1 198/1, 199/11 gmina Lewin Kłodzki

Przywracanie

właściwego sta-

nu ochrony

Preferowanie odnowień naturalnych

w siedlisku. W razie potrzeby stoso-

wać odnowienia sztuczne - wykorzy-

stywać w pierwszym etapie mikrosie-

dliska, w których obecnie występują

gatunki charakterystyczne buczyn i

stopniowo powiększać powierzchnię z

regularnym udziałem tych gatunków

w drzewostanie. Nie preferować mo-

drzewia w odnowieniach w siedlisku.

Oddziały 373f, 373i, 373j, 373m, 374k 372g, 372c 373b, 373c, 373f, 373j, 374f Nadleśnictwo Zdroje; działki nr 195/1 198/1, 199/11 gmina Lewin Kłodzki



- - - - - -


- - - - - -


- - - - - -

9130 Żyzne buczy-ny




124

8.

utrzymanie

struktury i funk-

cji siedliska i po-

lepszenie stanu

zachowania sie-

dliska







nicznych) poprzez:










cia lub mienia ludzkiego.


ID 4: Obr. Zielone

Ludowe, działki

84/1, 198/1; ID 3:

oddz. 372g, 372c,

Obr. Zielone Ludo-

we, działka 199/1;

ID 2: 373b, 373c,

373f, 373j, Obr. Zie-


ka 198/1;

ID 1: 374f, Obr. Zie-


ka 195/1; w czę-

ściach odpowiadają-

cych wyróżnionym

płatom siedliska;


utrzymanie

struktury i funk-

cji siedliska i po-

lepszenie stanu

zachowania sie-

dliska

Utrzymanie trwałości siedliska leśne-

go poprzez opóźnianie wieku rębności

buka oraz planowanie cięć rębnych

przy zastosowaniu rębni z długimi i

bardzo długimi okresami odnowienia i

długimi okresami nawrotu cięć.

Oddziały 373f, 373i, 373j, 373m, 374k 372g, 372c 373b, 373c, 373f, 373j, 374f Nadleśnictwo Zdroje; działki nr 195/1 198/1, 199/11 gmina Lewin Kłodzki


Preferowanie odnowień naturalnych

w siedlisku. W razie potrzeby stoso-

wać odnowienia sztuczne - wykorzy-

Oddziały 373f, 373i, 373j, 373m, 374k




125

stywać w pierwszym etapie mikrosie-

dliska, w których obecnie występują

gatunki charakterystyczne buczyn i

stopniowo powiększać powierzchnię z

regularnym udziałem tych gatunków

w drzewostanie. Nie preferować mo-

drzewia w odnowieniach w siedlisku.

372g, 372c 373b, 373c, 373f, 373j, 374f Nadleśnictwo Zdroje; działki nr 195/1 198/1, 199/11 gmina Lewin Kłodzki



- - - - - -


- - - - - -


- - - - - -

9180 Jaworzyny i lasy klonowo-

lipowe na stro-mych stokach i

zboczach (Tilio pla-typhyllis-Acerion pseudoplatani)


8.

utrzymanie

struktury i funk-

cji siedliska i po-

lepszenie stanu

zachowania sie-

dliska

Naturalna regeneracja drzewostanów

- wyznaczenie powierzchni bez wska-

zań gospodarczych (w celu zaistnienia

naturalnych procesów siedlisko twór-

czych).

północna część

oddz. 373c Nadle-

śnictwo Zdroje (N i

NW stoki góry Go-

moła)



- - - - - -




126

- - - - - -


- - - - - -


- - - - - -

91E0 Łęgi wierz-bowe, topolowe, olszowe i jesiono-we (Salicetum al-

bae, Populetum al-bae, Alnenion glu-tinoso-incanae, ol-

sy źródliskowe)


8.

utrzymanie

struktury i funk-

cji siedliska i po-

lepszenie stanu

zachowania sie-

dliska

We fragmentach wydzieleń w których

występuje siedlisko popierać gatunki

charakterystyczne dla siedliska (ols,

jesion, wiąz).

oddziały 372h-372m, 373a, 373j, 374f Nadleśnictwo Zdroje, działki nr 198/1, 195/1 gmina Lewin Kłodzki


utrzymanie

struktury i funk-

cji siedliska i po-

lepszenie stanu

zachowania sie-

dliska







nicznych) poprzez:











127




cia lub mienia ludzkiego..


Przywracanie

właściwego sta-

nu ochrony

Stopniowe usuwanie, na etapie zapla-

nowanych prac gospodarczych, świer-

ka - gatunku obcego siedliskowo




- - - - - -


- - - - - -


- - - - - -

Przedmiot ochrony

Działania ochronne

Nr Nazwa Zakres prac Miejsce realizacji Termin

wykonania

Szacunkowe koszty (w

tys. zł)

Podmiot odpowiedzialny za

wykonanie



128

4094

Goryczuszka

czeska

Gentianella

bohemica

Uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiocie ochrony

1.

przeprowadzić badania nad dynamiką li-

czebności ga-tunku.

zlecić coroczny monitoring liczeb-

ności populacji i stanu płatów

siedliska 6210 w których gatunek

występuje oraz rozpoznanie

głównych zagrożeń

ID 1: Obr. Zielone Ludowe, gmina Lewin Kłodzki działki 16, 17,

49/2

2012-2018 1/rok Sprawujący nadzór

nad obszarem


- - - - - -


- - - - - -



Zachowanie siedlisk przyrodniczych i siedlisk ga-tunków stanowiących przedmioty ochrony, poło-

żonych na trwałych użytkach zielonych

Północna część działki nr 17 gmina Lewin Kłodzki (korona kamieniołomu w obrębie płatu murawy kserotermicznej)


-




-



Koszenie działek, nie więcej

niż jeden pokos rocznie, ko-

szenie do końca lipca, z usu-

nięciem biomasy poza teren

siedliska w ciągu 14 dni od

Północna część

działki nr 17 gmina

Lewin Kłodzki (ko-

rona kamieniołomu

w obrębie płatu mu-

Cały okres re-alizacji PZO

300 zł/ha

Właściciel lub po-

siadacz obszaru na

podstawie umowy

zawartej z organem

sprawującym nad-



129

skoszenia. Nie należy kosić od

zewnątrz płata do środka, ko-

szenie na wysokości 10-15 cm.

Korzystne byłoby stosowanie

kosiarki listwowej lub o podob-

nej technologii koszenia. Po-

zostawianie 10-20% po-

wierzchni niewykaszanej łącz-

nie dla wszystkich użytkowa-

nych działek z siedliskiem, co

roku w innym miejscu, z pomi-

nięciem powierzchni zdomino-

wanych przez rośliny inwazyjne

(głównie nawłoć), w tym 2 - 3

metrowych pasów przy granicy

działek z drogami, rowami,

wodami i zabagnieniami, za-

krzaczeniem i zadrzewieniami.

W przypadku ekstensywnego

użytkowania kośno-

pastwiskowego pierwszy pokos w

terminie i warunkach jw., wypas

zwierząt po pierwszym pokosie

od 15 lipca, obsada do 0,5

DJP/ha, maksymalne obciążenie

pastwiska do 5 DJP/ha. Cało-

roczne użytkowanie pastwiskowe

w obsadzie jak wyżej pod warun-

kiem stosowania wypasu na-

przemiennie z użytkowaniem ko-

śnym (całoroczny wypas działki

rawy kserotermicz-

nej) zór nad obszarem

Natura 2000 albo

na podstawie zo-

bowiązania podję-

tego w związku z

korzystaniem z

programów wspar-

cia z tytułu docho-

dowości



130

nie częściej niż co trzeci rok).

Przy działkach małych do 5,0 ha

możliwy stały wypas całoroczny

Zwiększenie powierzchni siedlisk / siedlisk gatunku objętych ochroną w ramach obszaru Natura 2000

- - - - - -

Przedmiot ochrony

Działania ochronne


wykonania


tys. zł)

Podmiot odpowiedzialny

za wykonanie

6179 Modraszek

nausitous

Maculinea

(Phengaris)

nausithous



Zachowanie siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków stanowiących przedmioty ochrony, położonych na trwałych użytkach zielonych

działki nr 73/4, 73/3, 73/1, 65, 63, 235, 67/1, 81/1, 82/189/1, 88, 87, 101/1; 114/3, 111, 225, 112, 109, 112, 114/4, 95/2, 96, 97, 223, 224, 225, 106, 103, 109, 111, 27, 74/2 gmina Słoszów; działki nr 170, 91, 125, 83, 169, 63, 52, 27, 26, 24,


-




-




131

Przedmiot ochrony

Działania ochronne


wykonania


tys. zł)


za wykonanie 59, 171,172, 54, 60/1, 37, 38, 39, 41, 42, 43, 56/2, 50, 17, 60/2, 58; 199/11 gmina Zielone Ludowe


1.

koszenie -

utrzymanie struk-

tury i funkcji siedli-

ska właściwej dla

modraszków

Użytkowanie ekstensywne kośne, kośno-pastwiskowe lub pastwiskowe. Koszenie działek w terminie do 15 czerwca, drugi pokos od 15 września, z usunięciem ściętej biomasy z terenu siedliska w ciągu 14 dni, a w uzasadnionych wypadkach 21 dni od skoszenia (siano przed usunięciem powinno być złoże np.: w stogi lub zebrane w baloty). Nie należy kosić od zewnątrz płata do środka, koszenie na wysokości 10-15 cm. Korzystne byłoby

działki nr 73/4, 73/3, 73/1, 65, 63, 235, 67/1, 81/1, 82/189/1, 88, 87, 101/1; 114/3, 111, 225, 112, 109, 112, 114/4, 95/2, 96, 97, 223, 224, 225, 106, 103, 109, 111, 27, 74/2 gmina Słoszów; działki nr 170, 91, 125, 83, 169, 63, 52, 27, 26, 24, 59, 171,172, 54, 60/1, 37, 38, 39, 41, 42, 43, 56/2, 50, 17, 60/2, 58; 199/11 gmina Zielone Ludowe

kosić 1 lub 2 razy w roku,

od 10 czerwca do 25 wrze-

śnia (dla mod-raszków

optymalnie około 10

czerwca lub we wrześniu)

300 zł/ha

Właściciel lub po-

siadacz obszaru

na podstawie

umowy zawartej z

organem sprawu-

jącym nadzór nad

obszarem Natura

2000 albo na pod-

stawie zobowią-

zania podjętego w

związku z korzy-

staniem z pro-

gramów wsparcia

z tytułu dochodo-

wości



132

Przedmiot ochrony

Działania ochronne


wykonania


tys. zł)


za wykonanie stosowanie kosiarki listwowej lub o podobnej technologii koszenia. Pozostawianie 10-20% powierzchni niewykaszanej łącznie dla wszystkich użytkowanych działek z siedliskiem, co roku w innym miejscu, w tym 2-3 metrowych pasów przy granicy działek z drogami, rowami, wodami i zabagnieniami, zakrzaczeniem i zadrzewieniami. W wypadku ekstensywnego użytkowania kośno-pastwiskowego, pierwszy pokos w terminie i warunkach jak powyżej, wypas zwierząt po pierwszym pokosie od 15 sierpnia, obsada do 1 DJP/ha/rok, maksymalne obciążenie pastwiska do 5 DJP/ha. Całoroczne użytkowanie



133

Przedmiot ochrony

Działania ochronne


wykonania


tys. zł)


za wykonanie pastwiskowe w obsadzie jak powyżej pod warunkiem stosowania wypasu naprzemiennie z użytkowaniem kośnym (całoroczny wypas działek nie częściej niż co trzeci rok). Przy działkach małych do 5,0 ha możliwy stały wypas całoroczny. Wykaszanie niedojadów po 15 września.

Dla wszystkich powyższych sposobów

użytkowania. Przy pracach melioracyjnych i

konserwacyjnych zachowanie co najmniej

50% roślinności w rowach i ciekach.

Zachowanie zadrzewień i zakrzaczeń wzdłuż dróg,

rowów, cieków. Nawożenia poniżej 60 kg N/ha/rok bez stosowania

gnojowicy i gnojówki, ścieków, osadów



134

Przedmiot ochrony

Działania ochronne


wykonania


tys. zł)


za wykonanie ściekowych i dosiewania

nasion traw. Niestosowanie środków

ochrony roślin poza mazaczami

herbicydowymi do usuwania roślin

inwazyjnych obcych geograficznie. Dopuszcza się

włókowanie i wałowanie całej powierzchni w

terminie do 30 marca oraz w szczególnych przypadkach w termie późniejszym, jednak

wyłącznie w miejscach gdzie zostaną

udokumentowane zniszczenia darni

spowodowane przez zwierzęta lub procesy

erozyjne.


2



135

Przedmiot ochrony

Działania ochronne


wykonania


tys. zł)


za wykonanie


- - - - - -


3. uzupełnienie stanu

wiedzy o populacji

modraszka telejusa

potwierdzenie obecności modraszka telejusa w

obszarze bądź jego wykluczenie

cały obszar najbliższy se-

zon, lipiec-sierpień

1 Sprawujący nadzór

nad obszarem


4

przyłączenie do

obszaru działki z ID

10 modraszka na-

usitousa

ID 10 Obr. Zielone Lu-dowe, działka 106–

przy granicy obszaru Grodczyn i Homole

koło Dusznik

jednorazowo - Sprawujący nadzór

nad obszarem

Należy doprowadzić do użytkowania wszystkich płatów muraw kserotermicznych koszeniem lub alternatywnie wypasem. Koszenie muraw kserotermicz-

nych należy przeprowadzać w terminie od 10 lipca do 10 sierpnia w sposób nieniszczący runi roślinnej i pokrywy glebowej, przy nie więcej niż jednym po-

kosie w roku, połączone z usuwaniem biomasy poza obręb płatów muraw (zalecane wygrabienie). W przypadku braku możliwości koszenia można stoso-

wać ekstensywny wypas bydła (ale lepiej owiec lub kóz). W celu poprawy stanu zachowania kilku płatów muraw kserotermicznych, w których dokonano

sztucznego zalesienia lub spontanicznie rozwinął się nalot drzew i krzewów na skutek zaprzestania użytkowania, należy dokonać jednorazowego usunięcia

wszystkich drzew i krzewów w tych płatach i dążyć do jak najszybszego przywrócenia ich użytkowania kośnego (wyjątek – płat na koronie kamieniołomu na



136

terenie dawnej osady Raczyn należy tylko odsłonić aby przeciwdziałać sukcesji wtórnej i zacienieniu, przywrócenie jego użytkowania jest jednak niemożli-

we).

W przypadku łąk (siedliska 6510 i 6520) docelowo należy preferować użytkowanie kośne nad wypasem, który jest dopuszczalny tylko przy niewielkiej ob-

sadzie (nie prowadzi wtedy do szybkiego przekształcania się siedlisk łąk w pastwiska ze związku Cynosurion cristati). Pozyskaną z pokosu biomasę należy

usuwać z płatów siedlisk lub układać w stogi, kategorycznie nie składować jej również w sąsiadujących płatach innych siedlisk hydrogenicznych (obserwo-

wano przypadki zrzucania siana z łąk w zagłębienia terenu z młakami węglanowymi!).

Wszystkie płaty muraw kserotermicznych, muraw bliźniczkowych, łąk niżowych i górskich, trzęsawisk oraz torfowisk węglanowych powinny być zagospoda-

rowane jako trwałe użytki zielone. Niedopuszczalne jest w ich obrębie wprowadzanie zabudowy, stosowanie orki, uprawa zbóż, wałowania, intensywnego

nawożenia, stosowania środków ochrony roślin, podsiewania mieszanek traw, ani stosowanie ścieków i osadów ściekowych.

Wszystkie zabiegi usuwania zalesień i spontanicznego nalotu należy w miarę możliwości przeprowadzać poza okresem wegetacyjnym lub pod jego koniec

(październik-kwiecień). W miarę możliwości zabiegi odlesiania w płatach muraw i łąk przeprowadzić etapowo i rozkładać je na 2-3 lata.

Nie należy zalesiać żadnych fragmentów nieużytkowanych obecnie gruntów rolnych w granicach obszaru. Nie przywracać wydobycia kopalin w istniejących

w granicach obszaru kilku starych kamieniołomach wapienia. W granicach obszaru nie należy lokalizować żadnych składowisk śmieci, odpadów, gruzu itp.,

a ewentualnie istniejące dzikie wysypiska zlikwidować (nie dotyczy to ruin dawnych zabudowań i wapienników).

W przypadku siedlisk leśnych (9110, 9130, 9180, 91E0) należy w większości prowadzić gospodarkę leśną zgodną z wymogami lasów o szczególnych

walorach przyrodniczych (glebochronnych 9110, 9130, 9180; wodochronnych 91E0 oraz będących rzadkimi i zagrożonymi ekosystemami -płat jaworzyny

miesiącznicowej 9180 na stokach góry Gomoła), tj. m.in. zachowywać trwałość zbiorowiska leśnego i drzewostanu, stosować rębnie przerębową i

naturalne odnowienia, nie usuwać martwego i obumierającego drewna.

W celu lepszego rozpoznania stanu zachowania i tendencji zmian liczebności w populacji odnalezionej w 2009 roku w obszarze goryczuszki czeskiej

Gentianella bohemica należy zlecić szczegółowy coroczny monitoring liczebności tego gatunku co najmniej w okresie kilkuletnim, dodatkowo z określeniem

stanu siedliska (murawy kserotermiczne) oraz wytypowaniem głównych zagrożeń dla zachowania tego gatunku w obszarze.



137

7 USTALENIE DZIAŁAŃ W ZAKRESIE MONITORINGU STANU OCHRONY PRZEDMIOTÓW OCHRONY

Cel Parametr Wskaźnik Zakres prac

monitoringowych Terminy/

częstotliwość Miejsce


Szacowany koszt

(w tys. zł)

Monitoring stanu ochrony gatunku Gentianella bohe-mica (działanie 21)

Parametry

gatunku i

siedliska (bez

perspektyw

ochrony)

Wszystkie poda-

ne w metodyce

PMŚ (Smoczyk i

Gołąb 2010)

monitoring ogólny stanu zachowania siedliska

przyrodniczego zgodnie z metodyką GIOŚ

monitoring realizowany będzie

przez okres obowiązywania planu; wskazane

corocznie w latach 2012-2018,

najrzadziej co 2 lata; najlepszy termin: połowa września

(kwitnienie gatunku)

ID 1: 16.34669, 50.40625

Sprawujący nadzór nad obszarem

2/rok



138





Szacowany koszt

(w tys. zł)

Monitoring stanu ochrony i skutecz-

ności działań ochrony czynnej dla siedlisk przyrodni-czych 6210 i 6520

(6)

Powierzch-

nia siedliska

Struktura i

funkcje

Zmiana po-

wierzchni

monitoring ogólny stanu

zachowania siedliska przy-

rodniczego zgodnie z me-

todyką GIOŚ;

monitoring realizo-

wany będzie przez

okres obowiązywa-

nia planu; co 3 lata,

rozpocząć w rok po

przeprowadzeniu

zabiegów ochrony

czynnej, badania

przeprowadzać w

czerwcu-lipcu

ID 4,5,9: 6210:

16.34636, 50.40606; 16.34064, 50.40879; 16.33783, 50.41012; 16.35120, 50.40086;

6520: 16.34160, 50.40845;


2/jeden termin


ności działań ochrony czynnej dla siedlisk przyrodni-

czych 7230 (14)

Powierzch-

nia siedliska

Struktura i

funkcje

Zmiana po-

wierzchni

monitoring ogólny stanu

zachowania siedliska przy-

rodniczego zgodnie z me-

todyką GIOŚ;

monitoring realizo-

wany będzie przez

okres obowiązywa-

nia planu; co 3 lata,

rozpocząć w rok po

przeprowadzeniu

zabiegu odlesienia,

badania przeprowa-

dzać w czerwcu-lipcu

ID 10,11: 16.35409, 50.39713; 16.35483, 50.39691;


1/jeden termin


ności działań ochrony czynnej dla siedlisk przyrodni-

czych 7230 (15)

Powierzch-

nia siedliska

Struktura i

funkcje

Perspektywy

ochrony


przyrodniczego zgodnie z metodyką GIOŚ;

monitoring realizo-

wany będzie przez

okres obowiązywa-

nia planu; co 5 lat,

badania wykonywać

w czerwcu-lipcu

ID 1,2,3,4,5,7,8,9,12,13,14:

16.34347, 50.40583; 16.35250, 50.40876; 16.34803, 50.40891; 16.34307, 50.40898;


0,4/jeden termin



139





Szacowany koszt

(w tys. zł)


ności działań ochrony czynnej dla

modraszka nausi-tousa 1061 (działa-

nia 1,2 )

Populacja

Siedlisko

Względna liczeb-ność;

Izolacja prze-strzenna;

Powierzchnia;

Liczba dogodnych miejsc do rozro-

du; Stopień zarośnię-

cia stanowiska przez drzewa i

krzewy; Dostępność bazy pokarmowej gą-

sienic


przyrodniczego zgodnie z metodyką GIOŚ

monitoring realizo-

wany będzie przez

okres obowiązywa-

nia planu; od 10 lip-

ca do 10 sierpnia, co

3 lata

ID 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11

16.368682, 50.405525 16.364029, 50.407036 16.360520, 50.406375 16.356008, 50.398897 16.344296, 50.410078 16.348804, 50.410473 16.352068, 50.408954 16.350384, 50.405483 16.344546, 50.405558 16.346362, 50.403132 16.348505, 50.402208 16.363724, 50.401474 16.354009, 50.397123


1/rok

Planowany monitoring pozwoli ocenić skuteczność realizowanych zabiegów ochronnych i ewentualnie modyfikować ich zakres i lokalizację w zależności od

aktualnego stanu siedlisk przyrodniczych. Umożliwi także lepszy stan rozpoznania przedmiotów ochrony w obszarze.

W miarę możliwości prowadzić ponadto monitoring stanu zachowania pozostałych siedlisk przyrodniczych występujących istotnie w obszarze (poza oce-

nionymi na D) w odstępach 5-letnich: 6230, 6430, 6510, 6520, 7140, 9110, 9130, 9180, 91E0 – wg metodyki monitoringu GIOŚ.



140

8 WSKAZANIA DO DOKUMENTÓW PLANISTYCZNYCH

Dokumentacja planistyczna

Wskazania do zmian w dokumentach planistycznych niezbędne do utrzymania bądź odtworzenia

właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla których

ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000 (Art. 28 ust 10 pkt 5 ustawy o ochronie przyrody

Studium Uwarunkowań i Kierunków

Zagospodarowania Przestrzennego gminy Lewin

Kłodzki z dnia 25 lipca 2002 r.

Obręb Zielone Ludowe, działka 23 (przedmiot ochrony 6520) – część z siedliskiem przyrodniczym wyłączyć

spod zabudowy, nie zalesiać, utrzymać użytkowanie kośne lub pastwiskowe (wypas do 0,5 DJP/ha);

Obręb Zielone Ludowe, działki nr 9, 10, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 19, 21, 23, 24, 26, 27, 42, 43, 63, 65, 72, 84/1, 87, 88, 89/3, 97/1, 97/2, 99, 101/1, 103/1, 106, 165, 166, 167/1, 167/2, 169, 195/1 (przedmiot ochrony

6520, 6210, 6230, 6430, 6510, 7230, 9110, 9130) – części z siedliskami przyrodniczymi wyłączyć spod zabudowy, budowy urządzeń infrastruktury turystycznej i obiektów towarzyszących, budowy stawów;

siedlisk łąkowych, muraw oraz torfowisk nie zalesiać i nie meliorować; w siedliskach łąkowych utrzymać użytkowanie kośne lub pastwiskowe (wypas do 0,5 DJP/ha); w lasach prowadzić ekstensywną gospodarkę

leśną;

Obręb Zielone Ludowe, działka 89/3, (przedmiot ochrony 6210, 6520) - w części niezabudowanej nie

zalesiać, utrzymać użytkowanie kośne lub pastwiskowe (wypas do 0,5 DJP/ha);

Obręb Zielone Ludowe, działka 189/94 (przedmiot ochrony 6210, 6520) – siedlisk łąkowych nie zalesiać,

utrzymać użytkowanie kośne lub pastwiskowe (wypas do 0,5 DJP/ha);

Obręb Zielone Ludowe, działki 59/2, 62/1, 64/1, 60/1 (w buforze obszaru Grodczyn i Homole koło Dusznik,

przedmiot ochrony 6520) - utrzymać użytkowanie kośne lub pastwiskowe (wypas do 0,5 DJP/ha);

9 PRZESŁANKI SPORZĄDZENIA PLANU OCHRONY

Nie stwierdzono potrzeby opracowania planu ochrony dla fragmentu lub całości obszaru. Plan zadań ochronnych jest wystarczającym narzędziem do zapew-



141

nienia ochrony przedmiotom ochrony w obszarze.

10 PROJEKT WERYFIKACJI SDF OBSZARU I JEGO GRANIC

Plik zawierający projekt SDF po weryfikacji stanowi załączniku do projektu planu zadań ochronnych.

L.p. Zapis SDF Proponowany zapis SDF Uzasadnienie do zmiany

1.

w pkt. 3.1: procent pokrycia siedlisk w

obszarze 6210: 2,77

Repr. B, Pow. C, Stan Zach. B, ogólna B

6230: 4,22


(brak)

6430: 0,16


6510: 5,50

Repr. D

6520: 3,65 Repr. A, Pow. C, Stan Zach. A,

ogólna A

6210: 1,28; Repr. A, Pow. C, Stan Zach. B, ogólna B

6230: 1,07

Repr. B, Pow. C, Stan Zach. C, ogólna C

6140: 0,03 Repr. D

6430: 0,05

Repr. A, Pow. C, Stan Zach. B, ogólna B

6510: 5,50 Repr. B, Pow. C, Stan Zach. B, ogólna B

6520: 3,65


7140: 0,05 Repr. B, Pow. C, Stan Zach. B, ogólna C

korekta w wyniku zmiany ogólnych powierzchni siedlisk przyrodniczych w obszarze w stosunku do wersji przekazanej do KE – uwzględnienie danych z

dokładnego kartowania terenowego siedlisk Natura 2000 w 2011 roku, przedtem ich powierzchnię oceniano szacunkowo; dla siedlisk 6510 i 6520

zmiany proponuje się nanieść dopiero po szczegółowym rozpoznaniu zajmowanej przez nie powierzchni (działania ochronne 9 i 12) i na razie

pozostawić stare wartości. Podano również wartość % zajmowanej powierzchni dla nowo odnalezionego w 2011 roku siedliska 6140.



142

7140: 0,54 Repr. C, Pow. C, Stan Zach. C,

ogólna C

7230: 1,53

9110: 5,03 Repr. C, Pow. C, Stan Zach. B,

ogólna C

9130: 0,62 Repr. A, Pow. C, Stan Zach. A,

ogólna A

9180: 0,87 Repr. B, Pow. C, Stan Zach. B,

ogólna B

91E0: 1,30 Repr. C, Pow. C, Stan Zach. C,

ogólna C

7230: 1,00

9110: 2,59


9130: 1,50 Repr. B, Pow. C, Stan Zach. B, ogólna B

9180: 0,26

Repr. A, Pow. C, Stan Zach. A, ogólna A

91E0: 0,64 Repr. B, Pow. C, Stan Zach. B, ogólna B

2. w pkt. 3.2.g: -

4049 Gentianella bohemica populacja: 96-150 ind., ocena: stan

zachowania A, populacja B, izolacja B, ogólnie B

uzupełnienie danych o występowaniu w obszarze priorytetowego gatunku rośliny z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej, stwierdzonego w 2009 roku

3.

w pkt. 3.3 rośliny: Aquilegia vulgaris VR D Arnica montana VR D Aruncus sylvestris C D

Asarum europaeum C D Carex davalliana V A Carlina acaulis C D

w pkt. 3.3 rośliny: Aquilegia vulgaris R D

Arnica montana <150i A Aruncus sylvestris C D

Asarum europaeum R D Carex davalliana R A Carlina acaulis C D

uwzględnienie aktualnych danych o występowaniu i liczebności populacji i częstości występowania w obszarze roślin i grzybów prawnie chronionych i

zagrożonych. Usunięte pozycje: Dianthus superbus, Gentianella amarella, Gentianella germanica nie występują w obszarze, ich wcześniejsze stwierdzenie było wynikiem pomyłki; Phallus impudicus, Diantus superbus nie podlegają już

ochronie wg aktualnie obowiązującego rozporządzenia MŚ.



143

Colchicum autumnale C D Convallaria majalis R D Crepis praemorsa R D

Dactylorhiza fuchsii VR A Dactylorhiza majalis C D Dianthus deltoides C D

Dianthus superbus VR D Epipactis helleborine 20-30 D

Equisetum telmateia V D Galium pumilum C A

Gentiana cruciata VR D Gentianella amarella VR D

Gentianella ciliata R D Gentianella germanica R D Gladiolus imbricatus R D

Gymnadenia conopsea C D Leucojum vernum C A Lilium bulbiferum R A Lilium martagon C D

Listera ovata C D Orchis mascula VR A

Orobanche elatior R A Phallus impudicus R D

Phyteuma orbiculare C D Platanthera bifolia C D

Platanthera chlorantha R D Trollius europaeus C D

Veratrum lobelianum C D

Colchicum autumnale C D Convallaria majalis V D Crepis praemorsa R D

Dactylorhiza fuchsii V A Dactylorhiza majalis >100i D

Epipactis helleborine 30-40i D Epipactis palustris >2000i A

Equisetum telmateia V D Frangula alnus V D

Galium odoratum V D Galium pumilum C A

Gentiana cruciata 1-3i D Gentianella ciliata <100i D

Gladiolus imbricatus >100i D Gymnadenia conopsea >200i D

Hedera helix V D Koeleria pyramidata C A Leucojum vernum R A

Lilium bulbiferum >30i A Lilium martagon R D

Listera ovata R D Neottia nidus-avis V D

Orchis mascula V A Orobanche elatior >200i A Phyteuma orbiculare R D

Platanthera bifolia V D Platanthera chlorantha R D

Polystichum aculeatum <15i D Primula elatior C D

Trollius europaeus C D Veratrum lobelianum >50i D

Viburnum opulus C D



144

Vinca minor R D Peltigera praetextata V A

Cetraria islandica V A Plagiochila asplenioides V D Aulacomnium palustre V D Calliergonella cuspidata C D Climacium dendroides C D

Limprichtia cossonii R D Rhytidiadelphus squarrosus C D Rhytidiadelphus triquetrus C D

Sphagnum capillifolium V D Sphagnum fallax V D

Thuidium philibertii R D Tomentypnum nitens R A

4.

w pkt. 3.1 typy siedlisk występujące w obszarze

- -

8120 Wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami

Potentilletalia caulescentis, % pokrycia 0,01, ocena ogólna

B

6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion), % pokrycia 0,03, ocena ogólna

D

8210 Wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia

caulescentis, % pokrycia 0,01, ocena ogólna D

dodanie nowo odkrytego w obszarze w wyniku prac nad planem siedliska 6410 oraz zmiana oceny siedliska 8210 na nieistotną (D) w wyniku lepszego

rozeznania stanu siedliska w obszarze

5.

w pkt. 4.3 Obszar jest zagrożony

głównie przez zmiany w tradycyjnym użytkowaniu łąk.

Dla siedlisk nieleśnych głównym istniejącym zagrożeniem jest zmiana

tradycyjnego ekstensywnego sposobu gospodarowania użytkami zielonymi – w

ostatnich latach znaczne powierzchnie łąk kośnych i niektóre muraw

kserotermicznych zamienia się na pastwiska dla bydła, co powoduje

obniżenie ich stanu ochrony. Część

uwzględnienie aktualnie dostępnych danych, dostosowanie tego punktu SDF do obowiązujących obecnie wymagań



145

płatów przestała być również użytkowana rolniczo i podlega sukcesji wtórnej,

prowadzącej do stopniowego odtwarzania się roślinności zaroślowej i

leśnej, niektóre zostały sztucznie zalesione. Potencjalnym zagrożeniem

może być zmiana sposobu użytkowania, w regionie praktykuje się czasem

okresowe zaorywanie łąk pod uprawę zbóż lub gryki.

Dla hydrogenicznych siedlisk torfowisk węglanowych (7230) głównym potencjalnym zagrożeniem jest

intensyfikacja wypasu. Płaty siedliska 7230 stanowią niewielkie enklawy wśród roślinności łąkowej i intensywny wypas

bydła na całej działce powoduje nadmierne uszkadzanie pokrywy

roślinnej. Dla siedlisk leśnych (9110, 9130, 9180,

91E0) głównym zagrożeniem są niezgodne ze specyfiką danego siedliska

zabiegi gospodarki leśnej. Mimo zachowania tych siedlisk ogólnie w

dobrym stanie (B) i dużego potencjału regeneracyjnego, obserwowano zręby na

dużych powierzchniach, ułatwiające wnikanie w płaty siedlisk gatunków

obcych geograficznie (niecierpek drobnokwiatowy), a także

ekspansywnych (trzcinnik piaskowy, trzcinnik leśny, jeżyny).



146

Dla goryczuszki czeskiej (4094) główne czynniki zagrożeniowe są jak dotąd

niepoznane, jednak prawdopodobnie istotny jest określony termin koszenia

(zbyt wczesny uszkadza szczytowe części młodych roślin i obniża sukces rozrodczy). Część areału populacji została również w

2011 roku zamieniona na pastwisko bydlęce.

6.

w pkt. 4.6 Gołąb Z., Świerkosz K. - dane

npbl. IOP PAN red. 2006-2007 Monitoring gatunków i

siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem

specjalnych obszarów ochrony siedlisk

Natura 2000 msc, GIOŚ, Warszawa

- - - -

Gołąb Z., Smoczyk M.., Świerkosz K, Wójcik G. 2000-2011. Dane

niepublikowane. IOP PAN (red.). 2006-2011. Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze

szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000.

Mscr., GIOŚ, Warszawa. Jakubska A., Smoczyk M., Kadej, M. 2005.

Kruszczyk błotny Epipactis palustris (L.) Crantz na Ziemi Kłodzkiej. Przyroda

Sudetów 8: 3-12. Mikyška R. 1972. Die Wälder der

böhmischen mittleren Sudeten und ihrer Vorberge (Pflanzensoziologische Studie).

Rozpr. Čs. Akad. Věd, Řada Matematických a Přírodních Věd 82(3): 1-

162. Academia, Praha. Pokorny J., Pasoń M. 2007. Flora

wybranych zbiorowisk roślinnych otuliny Parku Narodowego Gór Stołowych. Ann.

Silesiae 35: 75-88. Procházka F. 1977. Květena. ss. 337-402.

Aktualizacja i uzupełnienie źródeł danych



147

- - - -

W: Z. Roček (red.). Příroda Orlických hor a Podorlicka. Státní zemědělské

nakladatelství, Praha. Smoczyk M. 2006. Grodczyn i Homole koło Dusznik. W: Krzysztof Świerkosz (red.). Opracowanie rozmieszczenia

siedlisk przyrodniczych Natura 2000 w 44 proponowanych Specjalnych Obszarach

Ochrony na terenie województwa dolnośląskiego - raport zbiorczy. Zleceniodawca Instytut Ochrony

Środowiska w Warszawie. Smoczyk M. 2010. Rzadkie i zagrożone rośliny naczyniowe Pogórza Orlickiego (Sudety Środkowe) – część 1. Przyroda

Sudetów 13: 53-70. Smoczyk M., Jakubska A. 2004.

Rozmieszczenie storczykowatych Orchidaceae w polskiej części Gór

Orlickich i Pogórza Orlickiego. Przyr. Sudetów 7: 41-54.

Smoczyk M., Wierzcholska S. 2008. Wyniki badań botanicznych jako

podstawa do rozszerzenia sieci obszarów Natura 2000 w zachodniej części Ziemi

Kłodzkiej. W: M. Furmankiewicz, B. Mastalska-Cetera (red.). Problemy

wdrażania sieci Natura 2000 na obszarze Sudetów. Muzeum Przyrodnicze w

Jeleniej Górze, Jelenia Góra. ss. 101-117.

7. w pkt. 6.1 Wpływy i działalność na

Wpływy i działalność na terenie obszaru:

Aktualizacja danych o działalności człowieka w obszarze



148

terenie obszaru: 101 Zmiana sposobu uprawy

B 90 - - -

141 Zarzucenie pasterstwa B 20 -

- 161 Zalesianie C 20 -

- - - - - - - - -

Wpływy i działalność wokół obszaru:

- - - - -

502 Drogi, autostrady A - 503 Linie kolejowe, w tym

TGV C - - - - -

101 Zmiana sposobu uprawy B 10 - 102 Koszenie / ścinanie B 40 +

140 Wypas B 30 - 141 Zarzucenie pasterstwa B 20 -

160 Gospodarka leśna – ogólnie B 30 + 161 Zalesianie B 5 -

301 Kamieniołomy C 1 0 403 Zabudowa rozproszona C 5 -

501 Ścieżki, szlaki piesze, szlaki rowerowe C 1 0

511 Linie elektryczne C 1 - 622 Turystyka piesza, jazda konna i jazda na pojazdach niezmotoryzowanych C 5 0

623 Pojazdy zmotoryzowane C 1 - 950 Ewolucja biocenotyczna B 5 -

954 Inwazja gatunku C 1 - Wpływy i działalność wokół obszaru:

100 Uprawa C 0 102 Koszenie / ścinanie B 0

140 Wypas C 0 160 Gospodarka leśna – ogólnie B 0

161 Zalesianie B 0 502 Drogi, autostrady B -

503 Linie kolejowe, w tym TGV C 0 421 Pozbywanie się odpadów z

gospodarstw domowych C 0 507 Mosty, wiadukty C 0

702 Zanieczyszczenie powietrza C - 810 Odwadnianie C 0

860 Składowanie śmieci C 0 954 Inwazja gatunku C -



149

- -

9. pkt 3.2 f Maculinea

nausithous 6 loc. Maculinea nausithous 7 loc odnaleziono 7 stanowisk gatunku

10

pkt. 1.6 instytucja lub osoba przygotowująca wniosek

Krzysztof Świerkosz- Muzeum Przyrodnicze, Uniwersytet

Wrocławski; Zbigniew Gołąb- Park Narodowy Gór

Stołowych, 57-350 Kudowa Zdrój, ul. Słoneczna 5;

Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków

dodać: Michał Smoczyk

Katarzyna Żuk, Wojciech Lewandowski – URS Polska Sp. z o.o. ul. Rejtana 17, 02-

516 Warszawa

należy uzupełnić wykaz o autorów wykonujących prace terenowe do celu PZO

L.p. Proponowany przebieg granicy na

tle istniejących granic obszaru Uzasadnienie do zmiany

1. załączona wektorowa warstwa in-

formacyjna GIS

Korekta granic obszaru poprzez dociągnięcie granic i punktów ich załamań do granic działek ewidencyjnych (katastru). Obecne granice są częściowo niezgodne z przebiegiem granic katastralnych. Korekta ułatwiająca

zarządzanie obszarem.

2.

załączona wektorowa warstwa in-

formacyjna GIS;

włączenie działek: Obr. Zielone Lu-

dowe, działki: 173, 174, 153, 155, 56,

187/2, 143; Obr. Wapienniki, działki:

21, 22, 24, 25, 26, 27, 28, 29

Rozszerzenie obszaru w części południowo-wschodniej o 27,1 ha o dolinę potoku i zbocza góry Krucza. W trakcie uzupełniających badań terenowych skartowano płaty siedlisk przyrodniczych 6210, 6410, 6520, 7230, 91E0

znajdujące się w bezpośrednim sąsiedztwie obecnych granic obszaru. Po ich włączeniu w ramach obszaru sieci Natura 2000 będzie zabezpieczona cała lokalna powierzchnia tj. wszystkie wystąpienia siedliska 7230 i 6210 i w

istotnie większym stopniu zasoby siedlisk 6410, 6520 i 91E0. Poza tym wystąpienia siedliska przyrodniczego 7230 w sąsiedztwie obszaru wykazał monitoring IOP PAN.



150

11 ZESTAWIENIE UWAG I WNIOSKÓW

l.p. Uwagi i wnioski Podmiot zgłaszający Sposób rozpatrzenia / odpowiedź

Moduł A - -

Moduł B - -

Moduł C - -

12 LITERATURA

Gołąb Z., Smoczyk M., Świerkosz K,, Wójcik G. 2000-2011. Dane niepublikowane.

IOP PAN (red.). 2006-2011. Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000.

Mscr., GIOŚ, Warszawa.

Jakubska A., Smoczyk M., Kadej, M. 2005. Kruszczyk błotny Epipactis palustris (L.) Crantz na Ziemi Kłodzkiej. Przyroda Sudetów 8: 3-12.

Kwiatkowski P., Struk M. 2003. Szata roślinna Wzgórza Homole i otoczenia (Wzgórza Lewińskie). Ann. Silesiacae 32: 67-101.

Mikyška R. 1972. Die Wälder der böhmischen mittleren Sudeten und ihrer Vorberge (Pflanzensoziologische Studie). Rozpr. Čs. Akad. Věd, Řada Matematických

a Přírodních Věd 82(3): 1-162. Academia, Praha.

Pokorny J., Pasoń M. 2007. Flora wybranych zbiorowisk roślinnych otuliny Parku Narodowego Gór Stołowych. Ann. Silesiae 35: 75-88.



151

Procházka F. 1977. Květena. ss. 337-402. W: Z. Roček (red.). Příroda Orlických hor a Podorlicka. Státní zemědělské nakladatelství, Praha.

Smoczyk M. 2006. Grodczyn i Homole koło Dusznik. W: Krzysztof Świerkosz (red.). Opracowanie rozmieszczenia siedlisk przyrodniczych Natura 2000 w 44

proponowanych Specjalnych Obszarach Ochrony na terenie województwa dolnośląskiego - raport zbiorczy. Zleceniodawca Instytut Ochrony Środowiska w

Warszawie.

Smoczyk M. 2010. Rzadkie i zagrożone rośliny naczyniowe Pogórza Orlickiego (Sudety Środkowe) – część 1. Przyroda Sudetów 13: 53-70.

Smoczyk M., Jakubska A. 2004. Rozmieszczenie storczykowatych Orchidaceae w polskiej części Gór Orlickich i Pogórza Orlickiego. Przyr. Sudetów 7: 41-54.

Smoczyk M., Wierzcholska S. 2008. Wyniki badań botanicznych jako podstawa do rozszerzenia sieci obszarów Natura 2000 w zachodniej części Ziemi Kłodzkiej.

W: M. Furmankiewicz, B. Mastalska-Cetera (red.). Problemy wdrażania sieci Natura 2000 na obszarze Sudetów. Muzeum Przyrodnicze w Jeleniej Górze, Jelenia

Góra. ss. 101-117.

Świerkosz K. 2004 Zróżnicowanie flory i szaty roślinnej Gór Stołowych [Differentiation of flora and plant communities of the Stołowe Mts.]. W: Fabiszewski J.

(red.) Wartości botaniczne wybranych pasm Sudetów [Botanical value of some ranges of the Sudeten Mountains]. Prace Wrocławskiego Towarzystwa

Naukowego Ser. B, 213 83-98.

INWENTARYZACJE PRZYRODNICZE – INFORMACJA O PRZEPROWADZONYCH INWENTARYZACJACH PRZYRODNICZYCH

Smoczyk M. 2011. Ekspertyza przyrodnicza wykonana na potrzeby opracowania planu zadań ochronnych Grodczyn i Homole koło Dusznik. Siedliska

przyrodnicze.

Żuk K. 2011. Ekspertyza przyrodnicza wykonana na potrzeby opracowania planu zadań ochronnych Grodczyn i Homole koło Dusznik. Bezkręgowce.

13 ZAŁĄCZNIKI MAPOWE

Aktualna granica obszaru Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039 Propozycja zmiany granicy obszaru Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039 Występowanie gatunków roślin w obszarze Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039 Występowanie siedlisk przyrodniczych w obszarze Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039 Występowanie gatunków zwierząt w obszarze Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039 Zagrożenia istniejące dla gatunków roślin w obszarze Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039 Zagrożenia istniejące dla siedlisk przyrodniczych w obszarze Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039 Zagrożenia istniejące dla gatunków zwierząt w obszarze Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039 Zagrożenia potencjalne dla gatunków roślin w obszarze Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039 Zagrożenia potencjalne dla siedlisk przyrodniczych w obszarze Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039



152

Zagrożenia potencjalne dla gatunków zwierząt w obszarze Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039 Działania ochronne dla gatunków roślin w obszarze Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039 Działania ochronne dla siedlisk przyrodniczych w obszarze Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039 Działania ochronne dla gatunków zwierząt w obszarze Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039 Wskazania do zmian w istniejących dokumentach planistycznych w obszarze Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039 Stanowiska monitoringu roślin w obszarze Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039 Stanowiska monitoringu siedlisk w obszarze Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039 Stanowiska monitoringu zwierząt w obszarze Grodczyn i Homole koło Dusznik PLH020039

plan zadaŃ ochronnych -...

Documents