plan zadań ochronnych - regionalna dyrekcja ochrony...

Plan zadań ochronnych

dla obszaru Natura 2000

Chłodnia w Cieszkowie

PLH020001

w województwie dolnośląskim

Wrocław 2012

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-186/09 „Opracowanie planów zadań ochronnych

dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski” współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego

Infrastruktura i Środowisko w ramach działania 5.3 priorytetu V.

Plan zadań ochronnych dla obszaru Chłodnia w Cieszkowie PLH020001

2




Wykonawca: EKOZNAWCA IWONA GOTTFRIED na zlecenie: Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska We Wrocławiu

Plan Zadań Ochronnych został zaktualizowany w RDOŚ we Wrocławiu zgodnie z aktualnym w IV kw. 2012 r. stanem prawnym i merytorycznym. Autorzy Iwona Gottfried – redakcja, ekspert chiropterolog Krzysztof Zając – GIS, oprawa graficzna


3




Spis treści:

1. Etap wstępny pracy nad Planem.............................................................................................4

1.1. Informacje ogólne................................................................................................................4

1.2 Ustalenie terenu objętego Planem.........................................................................................5

1.3. Mapa obszaru Natura 2000..................................................................................................6

1.4. Opis założeń do sporządzenia Planu....................................................................................7

1.5. Ustalenie przedmiotów ochrony objętych Planem...............................................................9

1.6. Opis procesu komunikacji z różnymi grupami interesu.......................................................9

1.7. Kluczowe instytucje/osoby dla obszaru i zakres ich odpowiedzialności...........................10

1.8. Zespól Lokalnej Współpracy..............................................................................................12

2. Etap II Opracowanie projektu Planu.....................................................................................13

2.1. Informacja o obszarze i przedmiotach ochrony.................................................................13

2.2. Ogólna charakterystyka obszaru........................................................................................18

2.3. Struktura własności i użytkowania gruntów......................................................................24

2.4. Zagospodarowanie terenu i działalność człowieka............................................................24

2.5. Istniejące i projektowane plany/programy/projekty dotyczące zagospodarowania

przestrzennego..........................................................................................................................25

2.6. Informacja o przedmiotach ochrony objętych Planem wraz z zakresem prac terenowych –

dane zweryfikowane......................................................................................................28

2.6.1. Typy siedlisk przyrodniczych...........................................................................................29

2.6.2. Gatunki roślin i ich siedliska występujące na terenie obszaru........................................30

2.6.3.Gatunki zwierząt i ich siedliska występujące na terenie obszaru.....................................30 3. Stan ochrony przedmiotów ochrony objętych Planem.........................................................33

4. Analiza zagrożeń...................................................................................................................41

5. Cele działań ochronnych.......................................................................................................55

6. Ustalenie działań ochronnych...............................................................................................57

7. Ustalenie działań w zakresie monitoringu stanu ochrony przedmiotów ochrony.................63

8. Wskazania do dokumentów planistycznych.........................................................................66

9. Przesłanki sporządzenia planu ochrony................................................................................67

10. Projekt weryfikacji SDF obszaru i jego granic...................................................................68

11. Zestawienie uwag i wniosków.............................................................................................74

12. Literatura.............................................................................................................................75


4

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-186/09 „Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski”

współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w ramach działania 5.3 priorytetu V.

Dokumentacja Planu Zadań Ochronnych obszaru Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie PLH020001 w województwie dolnośląskim

1. Etap wstępny pracy nad Planem

1.1. Informacje ogólne

Nazwa obszaru Chłodnia w Cieszkowie

Kod obszaru PLH020001

Opis granic obszaru W załączonych plikach *.shp

SDF Plik PDF SDF stanowiący załącznik nr 1

Położenie Województwo dolnośląskie, powiat milicki, gmina Cieszków

Powierzchnia obszaru (w ha) 18,70 ha

Status prawny Obszar zaproponowany jako OZW w kwietniu 2004 r., a zatwierdzony decyzją Komisji Europejskiej

2008/25/WE jako obszar mający znaczenie dla Wspólnoty (decyzja Komisji Europejskiej z dnia 13 listopada

2007 r. przyjmująca na mocy Dyrektywy Rady 92/43/EWG pierwszy zaktualizowany wykaz terenów mających

znaczenie dla Wspólnoty składających się na kontynentalny region biogeograficzny – Dz.U L. 12 z 15.1.2008)

Termin przystąpienia do

sporządzenia Planu

22.04.2011

Termin zatwierdzenia Planu Data wydania zarządzenia RDOŚ.

Koordynator Planu Iwona Gottfried, ([email protected]), +48668692618

Planista Andrzej Ruszlewicz (e-mail: [email protected]), +48721468852

Sprawujący nadzór Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska we Wrocławiu,

pl. Powstańców Warszawy 1, 50-153 Wrocław

tel. (+48 71) 340 68 07, faks (+48 71) 340 68 06, www.wroclaw.rdos.gov.pl


5



1.2 Ustalenie terenu objętego Planem

L.p. Nazwa krajowej formy ochrony

przyrody pokrywającej się z

obszarem

Dokument

planistyczny

Uzasadnienie wyłączenia części terenu ze

sporządzania PZO

Procent powierzchni obszaru

pokryty istniejącym

dokumentem planistycznym

1 Brak. Brak. Nie zachodzą przesłanki określone w art. 28

ust. 11 ustawy o ochronie przyrody, które

uzasadniałyby nieobejmowanie całości

obszaru projektem Planu, a mianowicie:

1) dla którego ustanowiono plan ochrony, o

którym mowa w art. 29;

2) pokrywającego się w całości lub w części

z obszarem parku narodowego, rezerwatu

przyrody lub parku krajobrazowego, dla

których ustanowiono plan ochrony

uwzględniający zakres, o którym mowa w

ust. 10;

3) pokrywającego się w całości lub w części

z obszarem parku narodowego lub rezerwatu

przyrody, dla których ustanowiono zadania

ochronne uwzględniające zakres, o którym

mowa w ust. 10;

3a) pokrywającego się w całości lub w części

z obszarem będącym w zarządzie

nadleśnictwa, dla którego ustanowiony plan

urządzenia lasu uwzględnia zakres, o którym

mowa w ust. 10;

4) znajdującego się w obszarach morskich.

0


6




1.3. Mapa obszaru Natura 2000


7



1.4. Opis założeń do sporządzenia Planu

Założeniem planu zadań ochronnych jest jak najszybsze rozpoczęcie działań niezbędnych dla skutecznej ochrony obszaru Natura 2000

Chłodnia w Cieszkowie, celem uniknięcia pogorszenia stanu przedmiotów ochrony poprzez podjęcie działań odpowiednich dla potrzeb ich

ochrony, służących zachowaniu lub odtworzeniu właściwego stanu przedmiotów ochrony. Obowiązek wynika z zapisów art. 6 (1) Dyrektywy

Siedliskowej (Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory – Dz.

U. UE. 1. 206 z 22.7.1992 ze zm.). Obszar Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie PLH020001 decyzją Komisji Europejskiej z dnia 13 listopada

2007 roku został zatwierdzony, jako jeden z obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty i składających się na kontynentalny region

biogeograficzny.

Obszar Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie położony jest na Wysoczyźnie Kaliskiej, w województwie dolnośląskim, w powiecie

milickim, na terenie gminy Cieszków. Rozciąga się na obszarze leśnym, na płn.-wsch. od miejscowości Cieszków i zajmuje 18,70 ha

powierzchni. Swym zasięgiem obejmuje jedno z największych zimowisk nietoperzy na terenie Dolnego Śląska oraz las stanowiący najbliższe

otoczenie obiektu. XIX-wieczna chłodnia położona jest około 250 m od skraju lasu i około 310 m od najbliższej zabudowy Cieszkowa.

O wyjątkowym charakterze chłodni w Cieszkowie decyduje nie tylko liczba hibernujących nietoperzy, ale również różnorodność spotykanych

tu gatunków. Chłodnia stanowi schronienie dla nocków dużych Myotis myotis (1324), nocków Natterera Myotis nattereri, nocków rudych

Myotis daubentonii, mroczków późnych Eptesicus serotinus oraz gacków brunatnych Plecotus auritus, gacków szarych Plecotus austriacus i

mopków Barbastella barbastellus (1308). Nietoperze spędzają w chłodni zimę, ale również wykorzystują ją jako schronienie dziennego

odpoczynku oraz jako kwaterę przejściową podczas wiosennych i jesiennych migracji. Mimo niewielkiej powierzchni ostoja Chłodnia w

Cieszkowie odgrywa więc kluczową rolę w ochronie nietoperzy w tej części Polski. W mroźne zimy spotyka się tu nawet 240 osobników tych

ssaków. Obrączkowanie nietoperzy przy chłodni w Cieszkowie wykazało, że w ciągu siedmiu lat badań (lata 1999-2005) schronienie to

odwiedziło niemal 1300 osobników, w tym zdecydowana większość (ok. 80%) to mopki. Obiekt ten ma połączenie z innymi, znanymi

schronieniami nietoperzy. Zaobrączkowane w chłodni w Cieszkowie osobniki spotykano zimujące w piwnicach pałaców w Radziwiłowie koło

Ostrowa Wielkopolskiego i Miliczu oraz w Ostrowie Wielkopolskim a nawet w Fortach Nyskich (odpowiednio: 10, 25, 30 i 150 km w linii

prostej od Cieszkowa).

Przedmiotem ochrony obszaru Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie jest nocek duży (1324) i mopek (1308). Lista gatunków stanowiących

przedmioty ochrony obszaru może ulec zmianie na skutek jej weryfikacji w toku prac nad projektem planu.

Projekt planu zadań ochronnych ma służyć wyeliminowaniu lub zminimalizowaniu zagrożeń poprzez podejmowanie właściwych działań

ochronnych i tym samym ochronę obszaru i przedmiotów jego ochrony. Jest to dokument dotyczący całego obszaru Natura 2000 Chłodnia

w Cieszkowie, a jego ustalenia powinny być zrealizowane w ciągu 10 lat.

Plan zadań ochronnych to projekt działań na 10 lat. Ustanawia go Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska we Wrocławiu w formie

zarządzenia. W dokumencie tym formułowane są niezbędne wskazania do zmian w studiach i planach zagospodarowania przestrzennego.

Zmiana w planach zagospodarowania przestrzennego może być wprowadzona tylko wtedy, gdy skutkiem realizacji planu zagospodarowania


8



lub studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin byłoby istotne negatywne oddziaływanie na obszar Natura

2000 z punktu widzenia celów ochrony obszaru, a więc istotne negatywne oddziaływanie na przedmioty ochrony, naruszenie integralności

obszaru lub jego powiązań z obszarami sąsiednimi. Ustalenia planu zadań ochronnych mogą dotyczyć organów administracji samorządowej i

terenów administracji rządowej, ale również właścicieli i użytkowników gruntów rolnych i leśnych, oraz wpływać na prowadzenie gospodarki

wodnej i leśnej. W chwili zatwierdzenia planu zadań ochronnych obszaru Natura 2000 będzie możliwe kontrolowanie działań prowadzonych

niezgodnie z ustaleniami planu, nakazanie wstrzymania działań zagrażających przedmiotom ochrony i podjęcie w wyznaczonym terminie

czynności niezbędnych do przywrócenia poprzedniego stanu obszaru czy chronionych na nim gatunków i siedlisk.

Aby podjąć właściwe działania, zgromadzono i zweryfikowano informacje o obszarze Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie istotne dla ochrony

i przydatne do opracowania planu zadań ochronnych. Obecnie chłodnia jest zabezpieczona. Wciąż jednak, choć sporadycznie, zdarzają się

włamania do obiektu. Nielegalne wejścia do chłodni, zwłaszcza w okresie zimy, są obecnie jednym z głównych zagrożeń dla nietoperzy.

Należy więc regularnie kontrolować obiekt i sprawdzać jego zabezpieczenia. Kolejnym zagrożeniem może być uszkadzanie obiektu przez

korzenie drzew. Cała chłodnia pokryta jest ziemią i porośnięta roślinnością. Rosnące drzewa mogą wraz ze wzrostem powodować uszkadzanie

stropu a tym samym prowadzić do jego osłabienia i ostatecznie zniszczenia obiektu. Należy więc nie dopuszczać do nadmiernego wyrośnięcia

drzew i usuwać selektywnie starsze okazy. Dużym zagrożeniem dla chiropterofauny może być zmiana warunków mikroklimatycznych

panujących wewnątrz obiektu. Należy dbać o drożność kominów wentylacyjnych usytuowanych w stropie obiektu, które zapewniają wymianę

powietrza. Dzięki nim wnętrze może się wychładzać w okresie zimy i zapewniać odpowiednią temperaturę do hibernacji. Dla ochrony

nietoperzy duże znaczenie ma również otoczenie obiektu. Nie należy więc dopuszczać do odsłonięcia chłodni w wyniku wycinki lasu. Ważne

jest również utrzymanie połączenia obszaru z innymi terenami leśnymi oraz kontrolowanie sposobu wykorzystania obiektu jako atrakcji

turystycznej.

Obszar Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie położony jest w obrębie sześciu działek ewidencyjnych. Działka gminna nr 125/11, 122/10 leży

na terenie lasów (oddział leśny nr 11, Obręb Cieszków, Nadleśnictwo Milicz), działka nr 62 jest zalesiona i stanowi własność prywatną.

Marginalnie obszar Natura 2000 zachodzi również na działkę nr 63, która stanowi własność prywatną oraz fragmenty dróg (działki 113/1

i 475). Tak więc obszar ten nie ma złożonej struktury własności gruntów, co powinno sprzyjać podejmowaniu skutecznych działań ochronnych.

W celu uzupełnienia wiedzy o obszarze oraz ustalenia właściwych działań ochronnych planowane jest przeprowadzenie spotkań dyskusyjnych

(warsztatów) z udziałem zainteresowanych instytucji, osób prywatnych, podmiotów prowadzących działalność w granicach Obszaru lub

w sąsiedztwie terenu chronionego. Informacje o postępach prac na projektem planu będą zamieszczane na publicznie dostępnych kanałach

teleinformatycznych (BIP, Platforma Informacyjna), gdzie będzie również możliwość zgłaszania uwag i wniosków podczas całego procesu

planistycznego.


9



1.5. Ustalenie przedmiotów ochrony objętych Planem

L.p. Kod Nazwa

polska

Nazwa

łacińska

%

pokrycia

Pop.

Osiadł.

Pop.

Lęgowa

Populacja

Migr.

Ocena

Pop.

Ocena

St. zach.

Ocena

Izol.

Ocena

Ogólna

Opinia dot.

wpisu

Z1 1308 Mopek Barbastella

barbastellus

100-200 os.

populacja

zimująca,

50 os.

populacja

przelotna

C B C B

Gatunek

regularnie

stwierdzany w

Obszarze, uznany

za przedmiot

ochrony.

Z2 1324 Nocek

duży

Myotis

myotis

15-25 os.

populacja

zimująca,

1500 os.

populacja

przelotna

C B C C

Gatunek

regularnie

stwierdzany w

Obszarze, uznany

za przedmiot

ochrony.

Symbol: Z – zwierzęta.

1.6. Opis procesu komunikacji z różnymi grupami interesu

Na stronie internetowej (Biuletyn Informacji Publicznej) i w siedzibie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska we Wrocławiu (na tablicy

ogłoszeń) oraz w Gazecie Wyborczej o zasięgu wojewódzkim, dnia 1 marca 2011 r. ukazało się obwieszczenie Regionalnego Dyrektora

Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 28 lutego 2011 r. o zamiarze przystąpienia do opracowania projektów planów zadań ochronnych dla

11 obszarów Natura 2000 w województwie dolnośląskim (w tym dla przedmiotowego obszaru). Obwieszczenie zostało również przekazane

w celu jego upublicznienia do Urzędu Gminy w Cieszkowie. Pierwsze spotkanie informujące samorządy gminne o przystąpieniu do realizacji

projektu POIS.05.03.00-00-186/09 „Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski”

współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w ramach działania 5.3 priorytetu V odbyło się w dniu

4 marca 2010 r. W trakcie spotkania poinformowano wójtów, burmistrzów i prezydentów miast o założeniach projektu, liście obszarów oraz

zasadach współpracy.

Ze względu na położenie obszaru Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie na terenie Nadleśnictwa Milicz, Leśnictwa Zwierzyniec w Cieszkowie,

Gminy Cieszków i działce osoby prywatnej kolejne kroki skierowano do tych instytucji/osoby. Podczas spotkań w czerwcu 2011 w siedzibie

Nadleśnictwa Milicz oraz Gminy Cieszków ustalono grono osób potencjalnie zainteresowanych działaniami planowanymi na obszarze Natura

2000 Chłodnia w Cieszkowie. Stworzono listę, na podstawie której zawiadomiono 15 różnych instytucji. Z dziewięciu placówek zgłoszono

osoby, które weszły w skład Zespołu Lokalnej Współpracy, będącego grupą roboczą pracującą przy powstającym planie zadań ochronnych.


10



Zorganizowano dwa spotkania dyskusyjne Zespołu Lokalnej Współpracy, które odbyły się w Gminnym Centrum Kultury w Cieszkowie

w dniach 8 wrzesień i 20 wrzesień 2011 r. Termin spotkań ustalano telefonicznie z przedstawicielami instytucji, a następnie rozsyłano do

wszystkich zaproszenia zarówno drogą mailową, jak i pocztą. Celem spotkań było zweryfikowanie przebiegu granic obszaru, ustalenie

przedmiotów ochrony obszaru oraz wypracowanie spójnego planu ochrony obszaru Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie. Spotkania miały

charakter otwarty i mógł brać w nich udział każdy zainteresowany. Listy uczestników spotkań oraz notatki z ich przebiegu dostępne są

w siedzibie RDOŚ we Wrocławiu.

Wszystkie informacje dotyczące przebiegu i postępów prac nad planem zadań ochronnych publikowane były sukcesywnie na stronie

internetowej RDOŚ we Wrocławiu, tak więc każdy mógł zgłaszać uwagi i wnioski podczas procesu planistycznego. Po spotkaniu 08.09.2011,

w którym brał udział dziennikarz „Głosu Milicza”, informacja o tworzeniu projektu planu zadań ochronnych obszaru Natura 2000 oraz o

przebiegu spotkania pojawiła się również w lokalnych mediach (załączony artykuł w wersji PDF).

Końcowy projekt Planu udostępniono – w trybie art. 39 ust.1 pkt. 1, 2, 3, 4 i 5 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji

o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz.

1227 ze zm.), w związku z art. 28 ust. 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn.

zm.)- w celu składania uwag i wniosków przez wszystkich zainteresowanych w siedzibie Urzędu Gminy Cieszków i Starostwa w Miliczu, na

stronie internetowej (w Biuletynie Informacji Publicznej), i w siedzibie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska we Wrocławiu (na tablicy

ogłoszeń) oraz w Gazecie Wyborczej o zasięgu wojewódzkim w dniu 16 listopada 2011 roku.

1.7. Kluczowe instytucje/osoby dla obszaru i zakres ich odpowiedzialności

Instytucja/osoby Zakres odpowiedzialności Adres siedziby instytucji/osoby Kontakt

Marszałek Województwa

Dolnośląskiego

Planowanie przestrzenne, polityka

regionalna, promocja regionu

ul. Wybrzeże Słowackiego 12-14,

50-411 Wrocław

e-mail: [email protected]

tel.: (71) 776 90 00

Starostwo Powiatowe w

Miliczu

Planowanie przestrzenne, zarządzanie

gospodarką przestrzenną, nadzór nad

gospodarką przestrzenną w lasach

prywatnych, ochrona środowiska na

obszarze powiatu, udostępnianie

informacji

ul. Wojska Polskiego 38,

56-300 Milicz


tel.: (71) 384 07 04


11



Gmina Cieszków Planowanie przestrzenne i ochrona

środowiska na obszarze gminy,

zarządzanie gospodarką przestrzenną

i planowanie przestrzenne, udostępnianie

informacji

ul. Grunwaldzka 41,

56-330 Cieszków

e-mail: [email protected],

tel.: (71) 3848182

Rada Gminy Cieszków Uchwalanie studium uwarunkowań

i kierunków zagospodarowania

przestrzennego gminy oraz miejscowych

planów zagospodarowania przestrzennego

ul. Grunwaldzka 41,

56-330 Cieszków

e-mail:

[email protected]

tel.: (71) 3848153

Regionalna Dyrekcja

Ochrony Środowiska we

Wrocławiu

Nadzór nad obszarami sieci Natura 2000,

prowadzenie działań w zakresie ochrony

przyrody na terenie województwa

pl. Powstańców Warszawy 1,

50-951 Wrocław

e-mail:

[email protected],

tel.: (71) 340 68 07

Regionalna Dyrekcja Lasów

Państwowych we Wrocławiu

Nadzór nad gospodarka leśną,

prowadzenie działań w zakresie edukacji

ekologicznej i ochrony przyrody

ul. Grunwaldzka 90,

50-950 Wrocław


tel.: (71) 377 17 00

Nadleśnictwo Milicz Prowadzenie gospodarki leśnej oraz

działań w zakresie edukacji ekologicznej i

ochrony przyrody

ul. Trzebnicka 18,

56-300 Milicz


tel.: (071) 38 09 303

Leśnictwo Zwierzyniec Prowadzenie gospodarki leśnej w Lasach

Państwowych

ul. Grunwaldzka 36/1,

56-330 Cieszków

Szkoła Podstawowa i

Gimnazjum w Cieszkowie

Prowadzenie działań w zakresie edukacji

ekologicznej na terenie gminy Cieszków

ul. Grunwaldzka 3,

56-330 Cieszków

tel.: (071) 3848146

Polskie Towarzystwo

Przyjaciół Przyrody

„pro Natura”

Prowadzenie działań w zakresie czynnej

ochrony nietoperzy oraz edukacji

ekologicznej

ul. Podwale 75,

50-449 Wrocław


tel.: (071) 343 09 58

Fundacja EkoRozwoju Prowadzenie działań w zakresie

turystyki ekologicznej, promocja regionu

ul. Białoskórnicza 26,

50-134 Wrocław


tel.: (71) 343 08 49


12



1.8. Zespól Lokalnej Współpracy

Imię i nazwisko Funkcja Nazwa instytucji /grupy interesu,

którą reprezentuje

Kontakt

Andrzej Ruszlewicz Planista, moderator, przedstawiciel

RDOŚ we Wrocławiu

Regionalna Dyrekcja Ochrony

Środowiska we Wrocławiu


tel.: 721468852

Iwona Gottfried Koordynator planu, ekspert ds.

chiropterofauny

Firma „Ekoznawca” Iwona Gottfried e-mail: [email protected]

tel.: 668 692 618

Zdzisław Musiał Przedstawiciel gminy, sekretarz Urząd Gminy Cieszków e-mail: [email protected]

tel.: 609 231 791

Karol Sołtys Przedstawiciel gminy, radny Urząd Gminy Cieszków tel.: (71) 384 81 53

Grażyna Góral Przedstawiciel PGL LP RDLP we Wrocławiu e-mail: graż[email protected]

Wojciech Mazur Przedstawiciel PGL LP RDLP we Wrocławiu e-mail: [email protected]

Bernadeta

Mikołajczak

Przedstawiciel PGL LP Nadleśnictwo Milicz e-mail: [email protected]

Zbigniew Dyrcz Przedstawiciel PGL LP Nadleśnictwo Milicz [email protected]

Jarosław Bełza Przedstawiciel PGL LP Nadleśnictwo Milicz, Leśnictwo

Zwierzyniec

[email protected]

Agata Bełza Przedstawiciel Placówki

Edukacyjnej

Szkoła Podstawowa w Cieszkowie

Małgorzata Wrona Przedstawiciel Placówki

Edukacyjnej

Szkoła Podstawowa w Cieszkowie

Leszek Półrolniczak Przedstawiciel Placówki

Edukacyjnej

Publiczne Gimnazjum w Cieszkowie

mieszkaniec wsi

Biadaszka

Właściciel gruntu Osoba prywatna

Sławomir Pałasz Przedstawiciel mediów Prasa lokalna: „Głos Milicza” oraz

„Rzecz Krotoszyńska”


13



2. Etap II Opracowanie projektu Planu

Moduł A

2.1. Informacja o obszarze i przedmiotach ochrony

Typ informacji Dane referencyjne Zakres informacji Wartość

informacji Źródło dostępu do danych

Materiały

publikowane

Gottfried I. 2009. Use of underground

hibernacula by the barbastelle (Barbastella

barbastellus) outside the hibernation

season. Acta Chiropterologica, 11(2): 363-

373.

Opracowanie wyników

wieloletnich badań dotyczących

wykorzystania m.in. chłodni w

Cieszkowie, przez mopka w

okresie pozazimowym

wysoka Plik PDF

Materiały

publikowane

Ekiert T., Dolata P. T. 2009. Pierwsze

stwierdzenie stanowiska rozrodu mopka

Barbastella barbastellus (Schreber, 1774)

w Wielkopolsce oraz zimowiska tego

gatunku w powiecie ostrowskim.

Nietoperze 10 (1-2): 75-78.

Stwierdzenia mopków

zaobrączkowanych przy chłodni w

Cieszkowie i zimujących w

stanowiskach oddalonych od

chłodni o 25 i 30 km

niska Plik PDF

Materiały

publikowane

Gottfried I., Szkudlarek R. 2007. Off-

winter activity of Barbastella barbastellus

(Chiroptera) at a hibernation site.

Nietoperze 8 (1-2): 13-25.

Zestawienie wyników wieloletnich

badań dotyczących pozazimowej

aktywności mopków przy chłodni

w Cieszkowie

wysoka Plik PDF

Materiały

publikowane

Dudek I., Furmankiewicz J., Kohyt J.,

Postawa T. 2005. Sex albo jedzenie - wybór

należy do ciebie: zależność między

aktywnością nietoperzy podczas rojenia a

zmianą ich masy ciała. Materiały XIX

Ogólnopolskiej Konferencji

Chiropterologicznej, Pokrzywna 2005: 14-

15.

Prezentacja wyników badań

dotycząca aktywności nietoperzy

przy schronieniach podziemnych

poza okresem zimy m.in. przy

chłodni w Cieszkowie

średnia Plik PDF


14



Materiały

publikowane

Dudek I. 2005. Po co mopkom Barbastella

barbastellus podziemia w okresie

pozazimowym. Materiały XIX

Ogólnopolskiej Konferencji

Chiropterologicznej, Pokrzywna 2005: 13.






średnia Plik PDF

Materiały

publikowane

Postawa T., Furmankiewicz J., Dudek I.

2005. Fenologia i znaczenie rojenia nieto-

perzy w południowej Polsce. Materiały

XIX Ogólnopolskiej Konferencji Chiropte-

rologicznej, Pokrzywna 0205: 23-24.






średnia Plik PDF

Materiały

publikowane

Dudek I., Wrona M. 2005. W Cieszkowie

zimują … nietoperze. Dolnośląskie ścieżki,

2005 (10/11): 35-36.

Publikacja o chłodni w Cieszkowie

będącej zimowiskiem nietoperzy

niska Plik PDF

Materiały

publikowane

Dudek I., Paszkiewicz R., Szkudlarek R.

2004. Wyniki obrączkowania nietoperzy w

chłodni w Cieszkowie w latach 1999 -2004.

Materiały XVIII Ogólnopolskiej Konfere-

ncji Chiropterologicznej, Toruń 2004.


przedstawiająca kilka lat

obrączkowania nietoperzy przy


średnia Plik PDF

Materiały

publikowane

Adamski P., Bartel R., Bereszyński A.,

Kepel A., Witkowski Z. (red.) 2004.

Gatunki zwierząt z wyjątkiem ptaków).

Poradnik ochrony siedlisk i gatunków

Natura 2000 – podręcznik metodyczny.

Ministerstwo Środowiska, Warszawa. T. 6:

363-367, 381-385.

Poradnik zawierający podstawowe

wiadomości dotyczące ekologii

gatunków nietoperzy, w tym ich

siedliska i propozycje działań

ochronnych gatunków i ich

siedlisk

średnia http://natura2000.gdos.gov.p

l/natura2000/pl/poradnik.ph

p

Materiały

publikowane

Postawa T., Furmankiewicz J., Dudek I.

2004. Swarming behaviour of bats in

southern Poland. Proceedings of the

International Bat Research Conference,

Mikołajki 2004, Poland.






wysoka Plik PDF


15



Materiały

publikowane

Dudek I., Paszkiewicz R., Szkudlarek R.

2003. Wstępne wyniki zimowego

odczytywania obrączek mopków

Barbastella Barbastellus i gacków

brunatnych Plecotus auritus zimujących w

chłodni w Cieszkowie (powiat Krotoszyn,

Polska SW). Materiały IV Ogólnopolskiej

Konferencji Ekologii Behawioralnej

Ssaków, Siedlce 2003.


przedstawiająca kilka lat

obrączkowania nietoperzy przy


średnia Plik PDF

Materiały

publikowane

Gubańska A., Paszkiewicz R., Szkudlarek

R. 2002. Zimowe spisy nietoperzy w

południowo-zachodniej Polsce w latach

1993-1999. Nietoperze 3 (1): 137-153.

Wyniki wieloletnich badań,

dotyczących zimowania nietoperzy

w znanych zimowiskach w płd.-

zach. Polsce

średnia Plik PDF

Materiały

publikowane

Szkudlarek R., Paszkiewicz R., Hebda G.,

Gottfried T., Cieślak M., Mika A.,

Ruszlewicz A. 2002. Atlas rozmieszczenia

nietoperzy w południowo-zachodniej

Polsce – stanowiska zimowe z lat 1982-

2002. Nietoperze 3 (2): 197-235.

Prezentacja wyników wieloletnich

badań, dotyczących zimowania

nietoperzy w zimowiskach w

południowo-zachodniej Polsce

niska Plik PDF

Materiały

publikowane

Dudek I., Szkudlarek R. 2002. Aktywność

nietoperzy przy schronieniach

podziemnych poza sezonem zimowym. –

Materiały XVI Ogólnopolskiej Konferencji

Chiropterologicznej. Błażejewko 1999.






niska Plik PDF

Materiały

niepublikowane

Gottfried I. 2007. Wykorzystanie

zimowych, podziemnych schronień przez

mopka Barbastella barbastellus (Schreber,

1774) poza okresem hibernacji. (msc.)

Praca doktorska wykonana w Zakładzie

Ekologii Ptaków Uniwersytetu

Wrocławskiego.

Praca zawierająca 5 lat badań

mopków prowadzonych m.in. w

chłodni w Cieszkowie.

wysoka Zasoby Zakładu Ekologii

Ptaków, Instytut

Zoologiczny, Uniwersytet

Wrocławski


16



Materiały

niepublikowane

Szkudlarek R., Paszkiewicz R., Gottfried T.

2002. Działania Grupy do Badań i Ochrony

Nietoperzy PTPP „pro Natura” na terenie

województwa dolnośląskiego w roku 2002.

Realizacja Programu Ochrony Nietoperzy

na Dolnym Śląsku. (msc.)

Sprawozdania dla Wojewódzkiego

Konserwatora Przyrody, dotyczące

działań mających na celu czynną

ochronę nietoperzy i ich schronień

m.in. chłodni w Cieszkowie

niska Zasoby Regionalnej

Dyrekcji Ochrony

Środowiska we Wrocławiu.

Materiały

niepublikowane

Standardowy Formularz Danych dla

obszaru Natura 2000 Chłodnia w

Cieszkowie PLH020001.

Dokument stanowiący podstawę

opisu obszaru oraz przebiegu

granic.

średnia Plik PDF

Plany/programy/

strategie/projekty

Miejscowy plan zagospodarowania

przestrzennego wsi Biadaszka, gmina

Cieszków uchwalony Uchwałą Rady

Gminy Cieszków nr XI/60/07 z dnia 28

grudnia 2007.


planowania przestrzennego w

Gminie Cieszków.

średnia http://bip.cieszkow.pl/conten

t.php?cms_id=346||menu=p

14

Plany/programy/

strategie/projekty


przestrzennego wsi Cieszków, gmina

Cieszków uchwalony Uchwałą Rady

Gminy Cieszków nr XI/59/07 z dnia 28

grudnia 2007 r.


planowania przestrzennego w

Gminie Cieszków.

średnia http://bip.cieszkow.pl/conten


14

Plany/programy/

strategie/projekty

Studium uwarunkowań i kierunków

zagospodarowania przestrzennego Gminy

Cieszków zatwierdzone Uchwałą Rady

Gminy Cieszków XIII/83/2000 z dnia

09.03.2000

Studium określa cele i kierunki

polityki przestrzennej prowadzonej

przez samorząd.

wysoka http://bip.cieszkow.pl/conten


14

Plany/programy/

strategie/projekty

Program Ochrony Środowiska dla Gminy

Cieszków (projekt). Cichocki Z., Urbańska

K. 2004. TRIWALOR Inżynieria

Środowiska Sp. z o.o., Warszawa, lipiec

2004.

Określa politykę środowiskową,

ustala cele i zadania środowisko-

we oraz programy zarządzania

środowiskowego w gminie.

niska http://bip.cieszkow.pl/conten


10


17



Plany/programy/

strategie/projekty

Plan urządzania lasu dla Nadleśnictwa

Milicz na okres od 1 stycznia 2006 r. do 31

grudnia 2015.

Określa zakres działań gospodarki

leśnej realizowanej na terenie

Lasów Państwowych oraz program

ochrony przyrody.

średnia http://bip.lasy.gov.pl/pl/bip/d

g/rdlp_wroclaw/nadl_milicz

/plan_urzadzania_lasu/czesc

_opisowa

Plany/programy/

strategie/projekty

Wojewódzki Program Ochrony Środowiska

Województwa Dolnośląskiego na lata

2008-2011 z uwzględnieniem lat 2012-

2015.

Określa politykę środowiskową,

ustala cele i zadania środowisko-

we oraz szczegółowe programy

zarządzania środowiskowego,

odnoszące się do aspektów

środowiskowych, które mają na

celu poprawę jakości życia czło-

wieka na terenie województwa.

niska http://bip.umwd.dolnyslask.

pl/plik.php?id=13616

Inwentaryzacja

gminy

Indyk F. (red.) 1991. Gmina Cieszków.

Opracowanie faunistyczne.(msc.) Arch.

Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu.

Inwentaryzacja przyrodnicza

zawierająca informacje m.in. o

chiropterofaunie gminy.

niska Zasoby Regionalnej

Dyrekcji Ochrony


Ekspertyzy

przyrodnicze

Studium przestrzennych uwarunkowań

rozwoju energetyki wiatrowej w

województwie dolnośląskim.

Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne we

Wrocławiu. Wrocław 2009, str. 121.

Ocena przyrodniczo-

przestrzennych, prawnych i

technicznych uwarunkowań

związanych z możliwymi

lokalizacjami farm wiatrowych w

województwie dolnośląskim.

wysoka http://www.wbu.wroc.pl/plik

i/Tekst%20Studium.pdf

Ekspertyzy

przyrodnicze

Furmankiewicz J., Gottfried I. 2009.

Ekspertyza chiropterologiczna dla

określenia przyrodniczych uwarunkowań

lokalizacji elektrowni wiatrowych na

terenie województwa dolnośląskiego.

WBU, Wrocław.

Dokument zawierający informacje

o planach związanych z rozwojem

energetyki wiatrowej na Dolnym

Śląsku i oddziaływaniu farm na

populację nietoperzy.

średnia http://www.wbu.wroc.pl/plik

i/SEW_ekspertyza%20Chiro

.pdf

Ekspertyzy

przyrodnicze

Szkudlarek R., Paszkiewicz R. 2002.

Zimowe stanowiska nietoperzy w

województwie dolnośląskim i potrzeba ich

ochrony. PTPP „pro Natura” Wrocław.

Dokument zawierający informacje

o zimowiskach nietoperzy na

terenie województwa, potrzebie i

metodach ich ochrony.

średnia Zasoby Regionalnej

Dyrekcji Ochrony



18



2.2. Ogólna charakterystyka obszaru

Specjalny Obszar Ochrony Chłodnia w Cieszkowie PLH020001, włączony do sieci obszarów Natura 2000 w 2007 roku, w całości leży na

terenie leśnym. Najważniejszym obiektem leżącym w granicach tego obszaru, z punktu widzenia gatunków nietoperzy stanowiących przedmioty

ochrony obszaru, jest dawna, przypałacowa chłodnia. Obiekt pochodzący z XIX w., zajmuje powierzchnię 0,08 ha. Na szczególna uwagę

zasługuje też skład gatunkowy nietoperzy korzystających z tego schronienia. Chłodnia niegdyś służyła jako magazyn a dziś stanowi jedno

z największych zimowych schronień nietoperzy na terenie Dolnego Śląska i jedno z najważniejszych w skali Polski dla mopka. Chłodnia

w Cieszkowie to obszerna, ceglana piwnica, cała przykryta ziemią. Do obiektu składającego się z centralnej, komory (około 10 m wysokości)

otoczonej dookoła biegnącymi korytarzami (około 4 m wysokości) (rys. 1) prowadzi jedno wejście (fot. 1).

Rys. 1. Plan Chłodni w Cieszkowie, rys. Tomasz Gottfried Fot. 1 Wejście prowadzące do chłodni,

01.10.2012, fot. Iwona Gottfried.


19



Chłodnia położona jest około 250 m od skraju lasu i około 310 m od najbliższej zabudowy Cieszkowa. W roku 1997 została zabezpieczona

przez Nadleśnictwo Milicz przy współpracy z Grupą do Badań i Ochrony Nietoperzy Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Przyrody „pro Natura”

z Wrocławia. Wprowadzono szereg zmian w strukturze obiektu, których zadaniem było poprawienie warunków mikroklimatycznych tak, by

stały się one optymalne dla nietoperzy. Zamurowano część wejścia, zabezpieczając pozostały fragment metalowymi drzwiami z otworem

wylotowym dla nietoperzy. Postawiono również ściankę działową wewnątrz pomieszczeń, zamurowano część otworów i ustawiono basen

z wodą, co poprawiło panujące tu warunki mikroklimatyczne (fot. 2-3).

Fot.2. Wnętrze chłodni – korytarze boczne, 17.11.2006,

fot. Dawid Błaszczyk.

Fot.3. Basen z wodą zwiększający wilgotność powietrza, 01.10.2011,

fot. Iwona Gottfried.


20



Położenie i krajobraz.

Teren ten zajmuje powierzchnię 18,7 ha i w całości leży w regionie biogeograficznym kontynentalnym. Administracyjnie położony jest w

regionie wrocławskim (PL518), w województwie dolnośląskim, powiecie Milickim, w gminie Cieszków, na działkach ewidencyjnych 125/11,

122/10, 113/1, 475 oraz 62 i 63 (obręb ewidencyjny 0001, Biadaszka). Jest to obręb Nadleśnictwa Milicz, Leśnictwa Zwierzyniec w Cieszkowie

(oddział 11). Biorąc pod uwagę przynależność fizyczno-geograficzną, obszar ten położony jest na prowincji Niżu Środkowoeuropejskiego

(31), podprowincji Nizina Środkowopolska (318), makroregionie Nizina Południowowielkopolska (318.1-2), mezoregionie Wysoczyzna Kaliska

(318.12) (Kondracki 2001). Rzeźba terenu Wysoczyzny Kaliskiej ukształtowała się w wyniku peryglacjalnych procesów denudacyjnych.

Denudacja ta silnie zniszczyła występujące tu pokrywy morenowe. Miejscami zachowały się jednak ostańce moren czołowych. Takim większym

i wyróżniającym się w rzeźbie terenu ostańcem jest m.in. wał Wzgórz Cieszkowskich, przebiegający przez całą gminę z poł.-zach. na pół.-wsch.

Maksymalną wysokość (182,6 m n.p.m) omawiane wzgórza osiągają na wschód od Cieszkowa, w okolicy chłodni. Jeśli chodzi o położenie

geobotaniczne, to obszar ten leży w państwie Holarktyki, obszarze Euro-syberyjskim, prowincji Niżowo – Wyżynnej, Środkowoeuropejskiej,

dziale A – Bałtyckim, poddziale Pasu Wyżyn Środkowych, krainie 3 – Północne Wysoczyzny Brzeżne w okręgu 3.1. Kaliskim ((Szafer 1972)

zmodyfikowany (Matuszkiewicz 1993; Kuczyńska 1997)). Natomiast uwzględniając podział zoogeograficzny obszar Natura 2000 Chłodnia

w Cieszkowie leży w państwie Holarktyka, podpaństwie Palearktyka, krainie Eurosyberyjskiej, prowincji Nemoralnej, obszarze Europejskim,

regionie Środkowoeuropejskim, podregionie Środkowym, okręg Środkowopolski, podokręg Wielkopolsko-Podlaski (Starkel 1999). Według

regionalizacji przyrodniczo-leśnej omawiany obszar Natura 2000 leży na terenie krainy III – Wielkopolsko-Pomorskiej, w dzielnicy

Krotoszyńskiej (III.8) (Trampler i in. 1990).

Gleby i budowa geologiczna.

Na terenie obszaru Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie zaznacza się dominacja utworów piaszczysto-żwirowych w strukturze litologicznej

podłoża co decyduje, o przewadze gleb lekkich, bielicowych.

Wzgórza Cieszkowskie, na których położony jest obszar Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie stanowią fragment ciągu moren spiętrzonych

w okresie stadiału Warty zlodowacenia środkowopolskiego i zbudowane są z naprzemianległych utworów trzeciorzędowych reprezentowanych

głównie przez iły plioceńskie oraz czwartorzędowych wykształconych w postaci glin morenowych oraz piasków i żwirów. Miąższość oraz

zasięg poszczególnych utworów trudny jest do określenia ze względu na silne zaburzenia glacitektoniczne tych osadów. Utwory

czwartorzędowe, pokrywające obszar Natura 2000, to przede wszystkim plejstoceńskie gliny zwałowe, utwory akumulacji wodno-lodowcowej.

Utwory morenowe wykształcone są głównie jako twardoplastyczne gliny piaszczyste i pylaste, natomiast utwory fluwioglacjalne

reprezentowane są przez piaski, pospółki i żwiry. Są to utwory zlodowacenia północnopolskiego i środkowopolskiego.


21



Klimat.

Obszar Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie, tak jak cała gmina Cieszków położony jest w zasięgu regionu klimatycznego śląsko-

wielkopolskiego znajdującego się pod wpływem oceanicznych i kontynentalnych mas powietrza (z przewagą tych pierwszych). Wyraźnie

uwidacznia się tu wpływ czynników geograficznych, jednak podobnie jak w całym regionie klimat w głównej mierze kształtują wielkoskalowe

procesy cyrkulacyjne związane z obiegiem ciepła i wilgoci w atmosferze. Pogodę kształtują całoroczne ośrodki baryczne Niż Islandzki i Wyż

Azorski, a także sezonowy Wyż Azjatycki oraz wyże powstające nad Europą Północną. W ciągu roku dominują wilgotne masy powietrza

polarno-morskiego (46%), podczas gdy powietrze polarnokontynentalne stanowi przeciętnie 38%. Klimat regionalny gminy można

scharakteryzować podając kilka parametrów:

usłonecznienie średnioroczne ~1600 h (należące do najwyższych w woj. dolnośląskim) > 3700 MJm-2

temperatury średnie wieloletnie: średnia roczna 7,5 ºC; nieco wyższa temperatura października niż kwietnia wskazuje na przewagę wpływów

oceanicznych (cieplejsza jesień niż wiosna);

średnia roczna wilgotność względna – 81%;

suma średnioroczna padów < 550 mm;

liczba dni z pokrywą śnieżną 50-60; średnia grubość pokrywy śnieżnej 10-15 cm; maksymalna – do 40 cm;

klimatyczny bilans wodny: od 0 do -20 mm; gmina należy do najsuchszych rejonów województwa;

dominujący kierunek wiatrów – W (22%) i NW (16%).

Na tle województwa dolnośląskiego klimat gminy wyróżnia się względnie wysokim usłonecznieniem oraz większą suchością.

Wody powierzchniowe.

Przez obszar Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie przepływa ciek wodny, który łączy się z ciekiem Borownica, uchodzącym do Rowu

Śląskiego. Ten wpływa do rzeki Orla, która jest dopływem Baryczy. Wał Wzgórz Cieszkowskich stanowi lokalny wododział oddzielający

zlewnię Śląskiego Rowu od zlewni Baryczy.

Na terenie omawianego obszaru, po obu stronach drogi leśnej prowadzącej od skraju lasu pod chłodnię, są obniżenia terenu, które

w deszczowe lata napełniają się wodą tworząc płytkie, okresowe zbiorniki.

Istniejące i proponowane formy ochrony przyrody zlokalizowane na terenie obszaru.

Na terenie obszaru Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie nie ma innych form ochrony przyrody. Również nie przewiduje się objęcia obszaru, czy

jego części inną formą ochrony niż sieć Natura 2000.


22



Korytarze ekologiczne zapewniające łączność z sąsiadującymi obszarami Natura 2000.

Obszar Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie położony jest na terenie lasów poprzez, które łączy się z większymi fragmentami lasów m.in. ze

Specjalnym Obszarem Ochrony Natura 2000 „Dąbrowy Krotoszyńskie” oraz Obszarem Chronionego Krajobrazu Dąbrowy Krotoszyńskie

Baszków-Rochy. Poprzez stosunkowo liczne zadrzewienia śródpolne, szpalery drzew zachowuje łączność również ze Specjalnym Obszarem

Ochrony Natura 2000 „Ostoja nad Baryczą” i Parkiem Krajobrazowym Dolina Baryczy. Ponadto, w strukturze użytkowania gruntów gminy

Cieszków lasy i grunty leśne stanowią 33,2%, zajmując powierzchnię 3 342 ha. Jest to nieco więcej niż średnia w województwie dolnośląskim.

Dodatkowo na powierzchni 43 ha występują zadrzewienia i zakrzewienia. Liniowe elementy środowiska (aleje, szpalery drzew), jak również

obszerne fragmenty lasów, służą jako korytarze migracyjne dla nietoperzy, stanowiących przedmioty ochrony obszaru.

Rys. 2 Korytarze ekologiczne zapewniające łączność z sąsiadującymi obszarami Natura 2000


23



Przedmioty ochrony obszaru.

Obszar został powołany dla ochrony występujących w nim gatunków nietoperzy wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG

mopka (200 osobników) i nocka dużego (10-15 osobników). W SDF obszaru stan zachowania obu gatunków określono jako dobry (kategoria B),

podobnie jak parametr stan siedliska (zimowiska). W świetle zebranych nowych, aktualnych danych stan zachowania populacji mopka określono

jako niezadowalający (kategoria U1 według opracowywanej metodyki ogólnopolskiego monitoringu gatunku), ze względu na spadek liczebności

gatunku na stanowisku spowodowany najprawdopodobniej pogorszeniem warunków mikroklimatycznych wewnątrz obiektu. W przypadku

nocka dużego stan gatunku oceniono jako właściwy (kategoria FV według przyjętej metodyki ogólnopolskiego monitoringu gatunku). Z kolei

parametr stanu siedliska (zimowiska), w świetle stanu wiedzy o biologii mopka jest niezadowalający (kategoria U1), natomiast dla nocka dużego

określony został jako właściwy (kategoria FV według przyjętej metodyki ogólnopolskiego monitoringu gatunku). Ze względu jednak na

możliwość dostosowania warunków mikroklimatycznych wewnątrz zimowiska dla obu gatunków parametr perspektyw ochrony zarówno

mopka, jak i nocka dużego określony został jako właściwy (kategoria FV według metodyki monitoringu).

Poza wymienionym wyżej mopkiem i nockiem dużym, w SDF obszaru Chłodnia w Cieszkowie PLH020001 uwzględnione są również

gatunki nietoperzy zamieszczone w Załączniku IV Dyrektywy Siedliskowej: nocek Natterera, nocek rudy, mroczek późny, gacek brunatny

i gacek szary. W toku prac na sporządzeniem planu zadań ochronnych dla opisywanego obszaru Natura 2000, zebrano dane o występowaniu na

obszarze czterech kolejnych gatunków nietoperzy: nocka wąsatka, karlika malutkiego, karlika większego i borowca wielkiego. Za wyjątkiem

nocka wąsatka, są to gatunki, które jedynie sporadycznie spotyka się zimujące w obiektach podziemnych na terenie Polski. Nie stwierdzono ich

w okresie zimy w chłodni, jednak w okresie pozazimowym pojawiają się na terenie omawianego obszaru Natura 2000. W lesie wchodzącym

w granice obszaru znajdują żerowiska, schronienia dzienne, a borowce wielkie również schronienia dogodne na założenie kolonii rozrodczych.

Obszar lasu również pełni dla nich funkcję korytarza ekologicznego i umożliwia migrację.

Działania gospodarcze w Obszarze.

Obszar niemal w całości leży na terenie lasów. Tak więc głównym działaniem prowadzonym na tym terenie jest gospodarka leśna, realizowana

przez Nadleśnictwo Milicz i na niewielkim fragmencie przez osobę prywatną. Nadleśnictwo Milicz sprawuje również opiekę nad chłodnią

stanowiącą zimowisko nietoperzy.

Działania edukacyjne.

Od roku 2001 prowadzona jest działalność edukacyjna mająca na celu informowanie społeczności lokalnej o nietoperzach korzystających

z chłodni w Cieszkowie, a w późniejszych latach o obszarze Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie. Dzięki współpracy Szkoły Podstawowej

w Cieszkowie z pracownikami Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Polskim Towarzystwem Przyjaciół Przyrody „pro Natura” z Wrocławia

zorganizowano kilkukrotnie festyn „Nie tylko gacki”. Impreza miała charakter cykliczny, odbywała się raz w roku (lata 2003-2005), a udział

w niej brały dzieci i młodzież z Cieszkowa oraz delegacje szkół z terenu powiatu Milickiego. Od roku 2003 dzieci i młodzież (z powiatu

milickiego oraz delegacje ze szkół we Wrocławiu i Oleśnicy) uczestniczą w prowadzonych przy chłodni badaniach naukowych. Biorą udział


24



w odłowach, jak i zimowych liczeniach nietoperzy. W roku 2004 powstała pierwsza tablica edukacyjna pt. „Królestwo nietoperzy”, którą

sponsorował Urząd Gminy Cieszków. Przy jej opracowaniu zaangażowana była społeczność lokalna. Została ona postawiona na granicy obszaru

Natura 2000, przy szlaku turystycznym wiodącym z Cieszkowa przez Trzebicko na Stawy Gadzinowe, a jej uroczyste odsłonięcie odbyło się

przy udziale przedstawicieli Nadleśnictwa Milicz i Urzędu Gminy Cieszków. W roku 2009 stara tablica została zastąpiona nową, wydrukowaną

na trwalszym materiale (PCV). Informacje o chłodni w Cieszkowie, jako zimowisku nietoperzy oraz o obszarze Natura 2000 znaleźć można na

stronach internetowych, oraz w przewodnikach turystycznych po Dolinie Baryczy.

2.3. Struktura własności i użytkowania gruntów

Typy użytków gruntowych Typ własności Powierzchnia użytków w ha % udział powierzchni w obszarze

Lasy Skarb Państwa 17,4181 93,112 %

Własność prywatna 1,2371 6,613 %

Grunty orne Własność prywatna 0,0043 0,247 %

Pastwiska trwałe Własność prywatna 0,0009 0,005 %

Inne Skarb Państwa 0,0462 0,023 %

2.4. Zagospodarowanie terenu i działalność człowieka

Typy użytków

Typ własności Powierzchnia objęta dopłatami UE

w ha

Rodzaj dopłaty,

działania/priorytetu/programu

Lasy Lasy Państwowe - -

Lasy prywatne - -

Grunty orne Własność prywatna - -

Pastwiska trwałe Własność prywatna - -

Inne - - -


25



2.5. Istniejące i projektowane plany/programy/projekty dotyczące zagospodarowania przestrzennego

Tytuł opracowania Instytucja odpowiedzialna

za przygotowanie

planu/programu/wdrażanie

projektu

Ustalenia

planu/programu/projektu mogące

mieć wpływ na przedmioty

ochrony

Przedmioty ochrony

objęte wpływem

opracowania

Ustalenia dot. działań

minimalizujących lub

kompensujących

Miejscowy plan

zagospodarowania

przestrzennego. Uchwała

nr XI/59/07 Rady Gminy

Cieszków z dnia 28

grudnia 2007 roku w

sprawie uchwalenia

miejscowego planu

zagospodarowania

przestrzennego wsi

Cieszków, gmina

Cieszków.

Gmina Cieszków

Uwzględnienie „zabytkowej alei

lipowej”, która łączy obszar Natura

2000 z parkiem oraz przeznaczenie

terenów rolniczych do zalesienia.

Nie uwzględniono obszaru Natura

2000 Chłodnia w Cieszkowie ani

chłodni jako stanowiska zwierząt

chronionych.

1308 Mopek

1324 Nocek duży

Zbędne, wpływ korzystny.

Uwzględnić podczas

aktualizacji w miejscowym

planie zagospodarowania

Gminy Cieszków obszar

Natura 2000 Chłodnia w

Cieszkowie

Miejscowy plan

zagospodarowania

przestrzennego. Uchwała

nr XI/60/07 Rady Gminy

Cieszków z dnia 28

grudnia 2007 roku w

sprawie uchwalenia

miejscowego planu

zagospodarowania

przestrzennego wsi

Biadaszka, gmina

Cieszków.

Gmina Cieszków Przeznaczenie terenów rolniczych do

zalesienia.




chronionych.

1308 Mopek

1324 Nocek duży


Uwzględnienie podczas

aktualizacji w miejscowym

planie zagospodarowania

Gminy Cieszków obszar


Cieszkowie.


26



Studium uwarunkowań i

kierunków

zagospodarowania

przestrzennego Gminy

Cieszków zatwierdzone

Uchwałą Rady Gminy

Cieszków XIII/83/2000 z

dnia 09.03.2000.

Gmina Cieszków Uwzględnienie ciągów

ekologicznych i granic korytarza

ekologicznego.




chronionych.

1308 Mopek

1324 Nocek duży


Uwzględnienie w studium

uwarunkowań i kierunków

zagospodarowania

przestrzennego Gminy

Cieszków Obszaru wraz z

zaznaczeniem jego granic i

zamieszczeniu informacji o

występowaniu na Obszarze

przedmiotów ochrony.

Program ochrony

środowiska dla gminy

Cieszków. Projekt.

Warszawa, lipiec 2004

Gmina Cieszków Nie uwzględniono w programie

Obszaru Natura 2000 ani samej


chronionych.

1308 Mopek

1324 Nocek duży

Uwzględnienie obszaru


Cieszkowie podczas

aktualizacji lub

opracowywania nowego

programu ochrony

środowiska.

Plan urządzania lasu dla

Nadleśnictwa Milicz na

okres od 1 stycznia 2006

r. do 31 grudnia 2015 r.

Nadleśnictwo Milicz Uwzględnienie lasu leżącego w

granicach obszaru Natura 2000

Chłodnia w Cieszkowie - obręb

Cieszków, oddział 11d. jako

przyrodniczo cennego.

1308 Mopek

1324 Nocek duży



27







Nadleśnictwo Milicz Planowane cięcia rębne i przedrębne. 1308 Mopek

1324 Nocek duży


W nowym PLU można

przewidzieć prowadzenie

gospodarki leśnej bez

zrębów zupełnych w

granicach obszaru Natura

2000 oraz stosowanie w

promieniu 50 m od chłodni

w Cieszkowie odnowień

pod osłoną górną

drzewostanu (odnowień

podokapowych)





Nadleśnictwo Milicz Planowanie zwiększenia udziału

drzew liściastych m.in. dębu i buka.

Uwzględniono obszar Natura 2000

Chłodnia w Cieszkowie i chłodnię

jako stanowiska zwierząt

chronionych

1308 Mopek

1324 Nocek duży



Studium przestrzennych

uwarunkowań rozwoju

energetyki wiatrowej

w województwie

dolnośląskim.

Wojewódzkie Biuro

Urbanistyczne we

Wrocławiu. Wrocław

2009, str. 121.

Wojewódzkie Biuro

Urbanistyczne we Wrocławiu

Zanalizowano przyrodniczo-

przestrzenne, prawne i techniczne

uwarunkowania rozwoju energetyki

wiatrowej na Dolnym Śląsku,

uwzględniając rozmieszczenie

ważnych stanowisk nietoperzy, w

tym chłodni w Cieszkowie jako

jednego z największych i

najważniejszych zimowisk

nietoperzy.

1308 Mopek

1324 Nocek duży



28



2.6. Informacja o przedmiotach ochrony objętych Planem wraz z zakresem prac terenowych – dane zweryfikowane

Przedmiot ochrony Ocena

ogólna Powierzchnia

Liczba

stanowisk

Rozmieszczenie

w obszarze

Stopień

rozpoznania

Zakres prac terenowych

uzupełniających/uzasadnienie do

wyłączenia z prac terenowych

Gatunki zwierząt

1308 Mopek B 18,5 ha 1 Załącznik 2,

plik shp

Bardzo dobry Termin przygotowania planu zadań

ochronnych (czerwiec-wrzesień 2011)

uniemożliwił wykonanie liczeń zimujących

nietoperzy. Dane takie są jednak zebrane,

gdyż prace terenowe nad liczebnością

gatunku w zimowisku prowadzone są

corocznie od 1998 r. a ostatnie liczenie

zimowe przeprowadzono 05.02.2011.

Wykorzystano również dane z lat 1999 –

2005 o populacji przylatującej do obiektu

poza zimą zebrane w ramach badań

naukowych. Do celu przygotowania planu

zadań ochronnych wykonano dwie kontrole

terenowe (11 lipca i 20 września) w celu

ustalenia aktualnego stanu siedliska i oceny

wskaźników zgodnie z monitoringiem

gatunków zwierząt GIOŚ. Stan ochrony

gatunku określono jako dobry. Głównymi

zagrożeniami dla gatunku są: gospodarka

leśna, wandalizm, drapieżnictwo, sporty

i różne formy czynnego wypoczynku

uprawiane w plenerze oraz urbanizacja

i przemysł.


29



1324 Nocek duży B 18,5 ha 1 Załącznik 2,

plik shp

Bardzo dobry Termin przygotowania planu zadań

ochronnych (czerwiec-wrzesień 2011)

uniemożliwił wykonanie liczeń zimujących

nietoperzy. Dane takie są jednak zebrane,

gdyż prace terenowe nad liczebnością

gatunku w zimowisku prowadzone są

corocznie od 1998 r., a ostatnie liczenie

zimowe przeprowadzono 05.02.2011.

Wykorzystano również dane z lat 1999 –

2005 o populacji przylatującej do obiektu

poza zimą zebrane w ramach badań

naukowych. Do celu przygotowania planu

zadań ochronnych wykonano dwie kontrole

terenowe (11 lipca i 20 września) w celu

ustalenia aktualnego stanu siedliska i oceny

wskaźników zgodnie z monitoringiem

gatunków zwierząt GIOŚ. Stan ochrony

gatunku określono jako dobry. Głównymi

zagrożeniami dla gatunku są: gospodarka

leśna, wandalizm, drapieżnictwo, sporty

i różne formy czynnego wypoczynku

uprawiane w plenerze oraz urbanizacja

i przemysł.

2.6.1. Typy siedlisk przyrodniczych

Brak typów siedlisk, które mogłyby być objęte projektem planu.


30



2.6.2. Gatunki roślin i ich siedliska występujące na terenie obszaru

Brak wyszczególnionych gatunków roślin, które mogłyby być objęte projektem planu.

2.6.3. Gatunki zwierząt i ich siedliska występujące na terenie obszaru

1308 Mopek Barbastella barbastellus

1. Status ochronny

Gatunek z załącznika II i IV Dyrektywy Siedliskowej, objęty ochroną gatunkową w Polsce. Na czerwonej liście IUCN (2010.4) gatunek

niższego ryzyka, najmniejszej troski (NT).

2. Krótka charakterystyka ekologiczna

Występuje głównie w okolicach lesistych, zarówno na niżu, jak i na wyżynach. Żeruje w lasach i na ich obrzeżach, na terenach zakrzewionych,

nad ciekami wodnymi o zarośniętych brzegach. Zimuje w podziemiach, dobrze znosząc niskie temperatury i małą wilgotność powietrza. Na

jesieni często spotykany w szczelinach mostów. Gatunek ten tworzy niewielkie kolonie rozrodcze składające się z kilku – kilkudziesięciu

samic, które na swoje schronienia wybierają najczęściej szczeliny w drzewach (także pod odstającą korą), rzadziej drewniane obicia domów

stojących w lesie lub jego pobliżu. Gody tego gatunku przypadają na późne lato i jesień. W tym czasie obserwuje się wzmożoną aktywność

mopków przy schronieniach zimowych i wewnątrz nich. Mopki są bardzo przywiązane do swoich kryjówek, zwłaszcza do zimowisk.

Największym zagrożeniem dla gatunku jest utarta schronień zimowych skupiających dużą liczbę osobników, gdyż jest to gatunek osiadły,

przemieszczający się na niewielkie odległości. Kryjówki zimowe położone są najczęściej w odległości 30-40 km od letnich, jednak część

populacji może odbywać dalsze wędrówki. Rekordowy przelot wynosi 290 km.

3. Występowanie w Polsce

W Polsce stwierdzany na terenie całego kraju, zwłaszcza na obszarach o dużej lesistości. Najwięcej znanych stanowisk to schronienia zimowe,

natomiast mało jest informacji o koloniach rozrodczych.

4. Stan zachowania siedliska w sieci Natura 2000

Stan zachowania zimowiska gatunku, jakim jest chłodnia w Cieszkowie, określono jako niezadowalający (U1). Wynika to z trudności

w zachowaniu odpowiedniego mikroklimatu wewnątrz chłodni w czasie cieplejszych zim. Prawdopodobnie w rejonie obszaru Natura 2000

istnieje stała, stosunkowo liczna populacja tego gatunku. Potwierdzają to wyniki obrączkowania mopków przy chłodni prowadzone w latach

1999-2005, podczas których złapano i zaobrączkowano 967 osobników tego gatunku. Liczebność mopków w zimowisku jest jednak bardzo

zmienna (10-193 os.) i w dużej mierze zależy od warunków pogodowych (temperatury w okresie zimy). Podczas okresów długotrwałych


31



mrozów, wnętrze obiektu wychładza się znacznie (do ok. 4-6 ºC), co poprawia warunki dla hibernacji mopków i liczebność tego gatunku

w zimowisku wzrasta. Podczas okresów ocieplenia maleje. Stąd tak duże wahania liczebności tego gatunku w okresie hibernacji, co ma

decydujący wpływ na ocenę wskaźnika stanu zachowania siedliska.

Chłodnia w Cieszkowie nadal stanowi jedno z największych zimowych stanowisk mopków (fot. 4.) (tzn. takich, w których w ciągu ostatnich

5 lat stwierdzono ponad 100 osobników), tak więc została wytypowana do listy obiektów, jako jedno z 17 najważniejszych w Polsce zimowisk

mopka objętych ogólnopolskim monitoringiem tego gatunku.

1324 Nocek duży Myotis myotis

1. Status ochronny

Gatunek z załącznika II i IV Dyrektywy Siedliskowej, objęty ochroną gatunkową w Polsce. Na czerwonej liście IUCN (2010.4) gatunek

najmniejszej troski (LC).

2. Krótka charakterystyka ekologiczna

Jest gatunkiem synantropijnym, a jego żerowiska zlokalizowane są najczęściej na obszarach leśnych, rzadziej na terenach otwartych. Poluje

m.in. na owady poruszające się w leśnej ściółce np. chrząszcze biegaczowate (Carabidae). Jego głównymi zimowiskami są sztolnie i innego

rodzaju podziemia. Jako gatunek ciepłolubny najczęściej spotykany jest w dużych kubaturowo schronieniach o stabilnym mikroklimacie.

Pojedyncze osobniki zimują również w małych, przydomowych piwniczkach, przepustach wodnych, szczelinach mostów i dziuplach. Letnie

schronienia kolonii rozrodczych to najczęściej ciepłe strychy budynków, sporadycznie jaskinie lub inne duże podziemia. Kolonie rozrodcze

mogą być bardzo duże, liczące nawet do dwóch tysięcy osobników. Najczęściej jednak spotyka się takie, w których liczba dorosłych samic nie

przekracza kilkudziesięciu. Migruje na średnie dystanse od 60 do 80 km, choć obserwowane są również dalsze przeloty – ponad 250 km.

3. Występowanie w Polsce

Występuje prawie w całym kraju, a zwarty zasięg geograficzny nocka dużego obejmuje południową, częściowo zachodnią i centralną Polskę.

Obecnie populacja krajowa wydaje się stabilna.

4. Stan zachowania siedliska w sieci Natura 2000

Stan zachowania zimowiska gatunku, jakim jest chłodnia w Cieszkowie, określono jako właściwy (FV). Prawdopodobnie w tym rejonie

istnieje stała, niezbyt liczna populacja tego gatunku. Podczas badań prowadzonych w chłodni w latach 1999-2005 zaobrączkowano 42 osobniki

tego gatunku. W ciągu ostatnich 10 lat obserwuje się niewielki wzrost liczebności nocków dużych w tym zimowisku (fot. 5.). Prawdopodobnie

wpływ na to mogą mieć łagodniejsze zimy, a co za tym idzie wyższa temperatura wewnątrz obiektu, co z kolei sprzyja hibernacji nocków

dużych. Najwyższa, zarejestrowana liczba osobników w zimowisku to 25 nocków dużych. W porównaniu do innych, znanych hibernakuli tego

gatunku w skali Polski, chłodnia nie stanowi dużego i ważnego stanowiska. Z drugiej jednak strony jest to największe, znane zimowisko tego

gatunku w tej części kraju a w związku z tym ważne dla zachowania lokalnych populacji.


32



Fot. 4. Mopek Barbastella barbastellus, styczeń 2006,


Fot. 5. Nocek duży Myotis myotis, styczeń 2004,



33



Moduł B

3. Stan ochrony przedmiotów ochrony objętych Planem

Podana poniżej waloryzacja wskaźników stanu populacji, stanu siedliska oraz perspektyw zachowania gatunków w obszarze została

przeprowadzona według wskaźników monitoringu opracowanych przez GIOŚ (Kepel 2010, Gottfried 2012 w opracowaniu). W opracowaniu

„Monitoring gatunków zwierząt. Poradnik metodyczny. Części I” znajdują się jednak tylko wskaźniki dla nocka dużego. W przypadku mopka

ogólnopolski monitoring tego gatunku rozpoczęto w roku 2011 i wskaźniki są w końcowym etapie opracowywania, co umożliwiło już

zastosowanie ich w tym planie zadań ochronnych.

Tab. 1. Ocena stanu ochrony gatunków stanowiących przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie według kryteriów i wskaźników przyjętych dla danego gatunku

w ramach monitoringu przyrodniczego GIOŚ. Symbol „A” oznacza zimowisko nietoperzy w chłodni, FV – stan właściwy, U1 – stan niewłaściwy, niezadowalający, U2 – stan zły. Przedmioty ochrony objęte Planem

Siedliska

przyrodnicze

Kod

Natura Stanowisko

Parametr

stanu Wskaźnik

Ocena stanu ochrony na

podstawie dostępnych

danych wg skali FV, U1, U2

Ocena stanu ochrony po

weryfikacji terenowej

wg skali FV, U1, U2

Ogólna ocena stanu

ochrony siedliska/gatunku

wg skali FV, U1, U2

Uwagi

Gatunki

Mopek

Barbastella

barbastellus

1308 A Parametry

populacji

liczebność U1 U1

U1 Brak

Parametry

siedliska

gatunku

powierzchnia FV FV

U1

zabezpieczenie przed

niepokojeniem FV FV

dostępność wlotów dla

nietoperzy FV FV

warunki

mikroklimatyczne

panujące w zimowisku

U1 U1

udział terenów

zalesionych w otoczeniu

schronienia (do 1 km)

FV FV

elementy liniowe w

otoczeniu schronienia

mające połączenie z

lasami

FV FV

Perspektywy

zachowania

gatunku

- FV FV


34



Nocek duży

Myotis

myotis

1324 A Parametry

populacji

liczebność FV FV

FV Brak

Parametry

siedliska

gatunku

powierzchnia FV FV

FV

zabezpieczenie przed

niepokojeniem FV FV

dostępność wylotów dla

nietoperzy FV FV

warunki

mikroklimatyczne


FV FV

Perspektywy

zachowania

gatunku

- FV FV

Na obszarze Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie znajduje się jedno schronienie gatunków nietoperzy stanowiących przedmiot ochrony obszaru.

Badania dotyczące zimowego monitoringu nietoperzy w tym schronieniu prowadzono zgodnie ze standardową metodyką. Szczególną uwagę

zwracano na wskaźniki określone w metodyce monitoringu gatunków w obszarach Natura 2000 realizowanego przez Główny Inspektorat

Ochrony Środowiska oraz Instytut Ochrony Przyrody PAN z Krakowa. Dokonano oceny szeregu wskaźników, pozwalających ocenić stan

zachowania gatunku i jego siedliska. Każdy z uwzględnionych wskaźników oceniany był w trójstopniowej skali (FV – stan właściwy, U1 – stan

niewłaściwy, niezadowalający, U2 – stan zły). Ocenę wskaźników określających stan gatunków nietoperzy stanowiących przedmioty ochrony

obszaru Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie przeprowadzono zgadnie z zaleceniami Ogólnopolskiego monitoringu gatunków, prowadzonego

przez GIOŚ. W związku z powyższym nie podano i nie oceniono wskaźników parametru „perspektywy zachowania gatunku”, zarówno

w przypadku mopka, jak i nocka dużego. W przypadku nietoperzy ocena tego parametru jest oceną ekspercką, będącą wypadkową aktualnego

stanu populacji i siedliska, aktualnych oddziaływań i spodziewanych zagrożeń gatunku na stanowisku. Dla tego parametru nie są określone

osobno wskaźniki waloryzacji i tym samym nie jest możliwa ocena tych wskaźników. Z podobnych względów, w przypadku nocka dużego nie

oceniono wskaźników „udział terenów zalesionych w otoczeniu schronienia” i „elementy liniowe w otoczeniu mające połączenie z lasami”. Dla

tego gatunku wskaźniki te nie są wymieniane w „Monitoringu gatunków zwierząt. Poradnik metodyczny. Część I” (Kepel 2010). W związku

z powyższym w projekcie plany zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie PLH020001 również tego typu wskaźniki

nie zostały określone.


35



Liczebność gatunków nietoperzy w chłodni, określono jako właściwą (FV) w przypadku nocka dużego i niezadowalającą w przypadku mopka

(U1). Na liczbę osobników zimującą w wymienionym powyżej zimowisku, wpływ mają warunki mikroklimatyczne panujące w obiekcie.

Podczas łagodnych zim obiekt nie jest wystarczająco wychładzany, by sprzyjać hibernacji mopków. Gatunek ten wymaga niskich temperatur

podczas zimowania 0-5ºC. Dlatego jeden ze wskaźników oceny siedliska (warunki mikroklimatyczne) w przypadku tego gatunku określono jako

niezadowalające (U1). W okresie, gdy w chłodni utrzymuje się wyższa temperatura, liczba zimujących osobników jest niska. Częściowo może to

wynikać również z niszczenia i zatykania kominów wentylacyjnych. Porównując wyniki uzyskane podczas zimowych liczeń mopków w tym

obiekcie, w ciągu ostatnich 10 lat obserwuje się duże wahania liczebności tego gatunku (rys. 2 i 3). Odwrotnie wygląda sytuacja, jeśli chodzi

o drugi gatunek stanowiący przedmiot ochrony tego obszaru – nocka dużego. Preferuje on w okresie hibernacji temperatury wysokie utrzymujące

się w przedziale 7-12ºC. W ciągu ostatnich 10 lat obserwuje się niewielki wzrost liczebności tego gatunku w chłodni. Poza warunkami

mikroklimatycznymi pozostałe wskaźniki oceny siedliska dla obu gatunków oceniono na właściwe. Obiekt jest prawidłowo zabezpieczony,

posiada wylot umożliwiające nietoperzom swobodny dostęp do obiektu. Poza tym chłodnia otoczona jest lasem, co zapewnia tym ssakom

bezpieczne trasy przelotu do miejsca zimowania i odbywania godów. Obszar Natura 2000 ma połączenie z innymi dużymi kompleksami lasów

oraz ze stosunkowo licznymi szpalerami roślinności stanowiącymi korytarze ekologiczne. Las otaczający schronienie stanowi również

żerowisko. Dostęp do blisko położonego żerowiska jest szczególnie ważny w okresie jesieni. Nietoperze przylatują do schronień zimowych

jeszcze przed rozpoczęciem hibernacji. Niska temperatura panująca w tego typu obiektach pozwala zaoszczędzić energię, a pobliskie żerowiska

umożliwiają dalsze jej magazynowanie na okres zimy.

Perspektywy zachowania obu gatunków określono jako właściwe (FV), gdyż istnieje możliwość poprawy warunków mikroklimatycznych

w obiekcie, dopasowując je do wymagań wszystkich gatunków, w tym zimnolubnych. Duże znaczenie ma tutaj również brak potencjalnych

zagrożeń mogących wynikać ze zmian uwarunkowań przyrodniczych, społecznych lub gospodarczych. Dotyczy to zwłaszcza braku

jakichkolwiek przesłanek mogących sugerować zmianę sposobu wykorzystywania terenu Obszaru w sposób inny niż związany z gospodarką

leśną.


36



Rys.2. Zmiany liczebności nietoperzy zimujących w chłodni w ostatnim

dziesięcioleciu.

Rys.3. Zmiany liczebności w okresie hibernacji gatunków będących

przedmiotem ochrony w ostatnim dziesięcioleciu.


37



Tab. 2. Waloryzacja wskaźników stanu populacji i siedliska mopka według kryteriów i wskaźników przyjętych dla gatunku w ramach

monitoringu przyrodniczego GIOŚ (Gottfried 2012 w opracowaniu) – schronienia zimowe. FV – stan właściwy, U1 – stan niewłaściwy,

niezadowalający, U2 – stan zły, XX – brak danych.

Wskaźnik/Ocena FV U1 U2 XX

Populacja

Liczebność Liczba osobników większa niż

80% liczby z ubiegłego roku +

jeśli dane dostępne, istotny

statystycznie średni spadek

liczebności z wielolecia nie

większy niż 5% rocznie.

Wyniki pośrednie między FV i

U2

Liczba osobników mniejsza niż

50% liczby z ubiegłego roku lub

jeśli dane dostępne, istotny

statystycznie średni spadek

liczebności z wielolecia większy

niż 10% rocznie.

Brak porównywalnych danych

z ubiegłego roku i z wielolecia

lub brak danych z tego roku, lub

rodzaj obiektu uniemożliwia

wiarygodne policzenie nietoperzy

z dokładnością min. +/- 25%.

Siedlisko

Powierzchnia Powierzchnia zimowiska

dostępna i wykorzystywana

przez mopki nie uległa

zmniejszeniu lub została

powiększona w porównaniu

z okresem referencyjnym

(rokiem rozpoczęcia

monitoringu), lub mimo iż

uległa zmniejszeniu liczebność

jest FV.

Powierzchnia zimowiska


przez mopki uległa

zmniejszeniu, w porównaniu



monitoringu), jednak nie

dotyczy to fragmentów

o kluczowym znaczeniu dla

mopków, a liczebność gatunku

określono jako U1.



przez mopki uległa zmniejszeniu

w porównaniu z okresem

referencyjnym (rokiem

rozpoczęcia monitoringu),

o fragmenty o kluczowym

znaczeniu dla tego gatunku.


dostępna i wykorzystywana przez

mopki uległa zmniejszeniu



rozpoczęcia monitoringu), jednak

nie wiadomo, czy wyłączone

fragmenty miały znaczenie dla

mopków.

Zabezpieczenie przed

niepokojeniem nietoperzy

Schronienie jest zabezpieczone

i nietoperze nie są niepokojone

przez ludzi w trakcie hibernacji.

Dostęp ludzi do wnętrza

schronienia jest utrudniony,

jednak możliwy i zdarzają się

przypadki niepokojenia lub

dostęp nie jest zabezpieczony,

jednak presja jest niewielka.

Schronienie nie jest

zabezpieczone lub jest

zabezpieczone nieskutecznie

i presja ze strony ludzi jest

istotna lub potencjalnie istotna.

Dostęp ludzi do wnętrza

schronienia jest utrudniony lub

trudny do określenia i brak

danych umożliwiają-cych ocenę

istniejącej lub potencjalnej presji.

Dostępność

wlotów dla nietoperzy

Wloty są stale dostępne w

wystarczającej liczbie, w każdej

z oddzielnych części zimowiska,

i brak czynników utrudniających

korzystanie z nich przez mopki.

Znacząca część wlotów, w

każdej z oddzielnych części

zimowiska, przestała być

drożna, ale pozostałe wloty są

dostępne dla mopków.

Znacząca część wlotów,

w każdej z oddzielnych części

zimowiska, przestała być

drożna, ma utrudnienia lub

stanowi zagrożenie (np. kontuzje

lub presja drapieżników).

Liczba wlotów w którejkolwiek

z oddzielnych części zimowiska,

jest niewielka i są one trudno

dostępne, ale wciąż istnieją

i trudno ocenić, czy stanowi to

istotne utrudnienie dla mopków.


38



Warunki

mikroklimatyczne


We wszystkich oddzielnych

części zimowiska, zajmowanych

przez mopki warunki

mikroklimatyczne są zbliżone

lub lepsze w porównaniu



monitoringu).

Warunki mikroklimatyczne,



rozpoczęcia monitoringu),

w części lub całości schronienia

uległy pogorszeniu jednak nie

zaobserwowano wpływu tej

zmiany na liczebność

nietoperzy.

Warunki mikroklimatyczne,



rozpoczęcia monitoringu), we

fragmentach kluczowych dla

mopków lub w całości

schronienia uległy znacznemu

pogorszeniu co poskutkowało

zmniejszeniem liczebność

mopków.

Brak informacji o wcześniejszych

warunkach mikroklimatycznych

w stanowisku lub pogorszenie

warunków mikroklimatycznych

nastąpiło na niewielkiej części

stanowiska i trudno określić jego

wpływ na liczebność mopków.

Udział terenów

zalesionych w otoczeniu

schronienia (do 1 km)

Udział terenów zalesionych

w otoczeniu schronienia jest

zbliżony do tego, jaki

występował w okresie


rozpoczęcia monitoringu) lub

zmniejszył się o nie więcej niż

10 %.



zmniejszony o 10-50 %

w porównaniu do tego, jaki



rozpoczęcia monitoringu).



zmniejszony o więcej niż 50 %

w porównaniu do tego, jaki




Brak informacji umożliwiających

ocenę.

Elementy liniowe w

otoczeniu schronienia

mające połączenie z lasami

Liczba nieprzerwanych

(odległości nie większe niż 10m)

liniowych elementów

środowiska (aleje, krzewy,

żywopłoty itp.) zapewniających

bezpieczny przelot do lasów jest

zbliżona do tej w okresie

referencyjnym (roku







bezpieczny przelot do lasów

uległa zmniejszeniu do tej

w okresie referencyjnym (roku

rozpoczęcia monitoringu) o 10-

50 %.






bezpieczny przelot do lasów

uległa zmniejszeniu do tej

w okresie referencyjnym (roku

rozpoczęcia monitoringu)

o ponad 50 %.

Brak danych o elementach

liniowych połączonych z lasami

zapewniających bezpieczny

przelot mopków.

Perspektywy zachowania

gatunku

Perspektywy zachowania mopka według kryteriów i wskaźników przyjętych dla gatunku w ramach monitoringu przyrodniczego GIOŚ

(Gottfried 2012, w opracowaniu) – schronienia zimowe. Jest to ocena ekspercka. Przy ocenie tego parametru bierzemy pod uwagę aktualny

stan populacji i siedliska, aktualne oddziaływania i spodziewane zagrożenia gatunku na stanowisku (jak niepokojenie nietoperzy, wandalizm,

planowane zmiany w użytkowaniu obiektu, jak np. plan zagospodarowania podziemi). Przydatne mogą być też wywiady z właścicielem

obiektu i z lokalnymi mieszkańcami.


39



Tab. 3. Waloryzacja wskaźników stanu populacji i siedliska nocka dużego według kryteriów i wskaźników przyjętych dla gatunku w ramach

monitoringu przyrodniczego GIOŚ (Kepel 2010) – schronienia zimowe. FV – stan właściwy, U1 – stan niewłaściwy, niezadowalający, U2 – stan

zły, XX – brak danych.

Wskaźnik/Ocena* FV U1 U2 XX

Populacja

Liczebność Liczba osobników dorosłych

większa niż 80% liczby

z ubiegłego roku + jeśli dane

dostępne, istotny statystycznie

średni spadek liczebności

z wielolecia nie większy niż 5 %

rocznie.

Wyniki pośrednie między FV

i U2

Liczba osobników dorosłych

mniejsza niż 50% (w przypadku

zimowisk o liczbie referencyjnej

powyżej 1000 nocków dużych –

mniejsza niż 75 %) liczby

z ubiegłego roku lub jeśli dane

dostępne, istotny statystycznie

średni spadek liczebności

z wielolecia większy niż 10%

rocznie.

Brak porównywalnych danych

z ubiegłego roku i z wielolecia

lub brak danych z tego roku, lub

rodzaj obiektu uniemożliwia

wiarygodne policzenie

nietoperzy z dokładnością min.

+/- 25%.

Siedlisko

Powierzchnia Powierzchnia zimowiska


przez nocki duże i dostępna dla

nietoperzy nie uległa

zmniejszeniu w ciągu ostatnich

5 lat, a jeśli uległa zmniejszeniu

wcześniej, liczebność jest FV.


wykorzystywana przez nocki

duże i dostępna dla nietoperzy

w ciągu ostatnich 5 lat uległa

zmniejszeniu, jednak nie

dotyczy to fragmentów


nietoperzy, a jeśli uległa

zmniejszeniu przed 5 latami -

liczebność jest U1 lub XX.

W ciągu ostatnich 5 lat

powierzchnia zimowiska

wykorzystywana przez nocki

duże i dostępna dla nietoperzy

uległa uszczupleniu o fragmenty


nocków dużych, a jeśli miało to

miejsce przed 5 latami -

liczebność jest U2.

Powierzchnia schronienia

dostępna dla nietoperzy w ciągu

ostatnich 5 lat uległa

zmniejszeniu, jednak nie

wiadomo, czy wyłączone

fragmenty miały znaczenie dla

nocków dużych.

Zabezpieczenie przed

niepokojeniem nietoperzy

Stanowisko jest całkowicie

zabezpieczone przynajmniej

w okresie zimowym i nietoperze

nie są niepokojone przez ludzi

w trakcie hibernacji.

Dostęp ludzi do najważniejszych

dla nocków dużych części

obiektu jest utrudniony co

najmniej w okresie zimowym,

jednak możliwy i zdarzają się

przypadki wchodzenia osób

niepowołanych lub dostęp nie

jest zabezpieczony, jednak

presja jest niewielka.

Stanowisko lub jego

najważniejsze dla nocków

dużych części nie są

zabezpieczone lub są

zabezpieczone nieskutecznie

i presja ze strony ludzi jest

istotna lub potencjalnie istotna.

Dostęp ludzi do najważniejszych

dla nocków dużych części jest

utrudniony lub trudny do

określenia i brak danych

umożliwiających ocenę

istniejącej lub potencjalnej

presji.


40



Dostępność

wylotów dla nietoperzy

Wyloty są stale dostępne

w wystarczającej liczbie i brak

czynników utrudniających

korzystanie z nich przez

nietoperze lub ponad 3 lata temu

część wylotów została

zamknięta albo powstały w nich

utrudnienia, ale obecnie

liczebność nie jest mniejsza od

tej sprzed powstania tej

przeszkody.

W przypadku którejkolwiek

z oddzielnych części zimowiska

wykorzystywanej regularnie

przez nocki duże część ważnych

wylotów z niej w ciągu ostatnich

3 lat przestała być drożna,

a pozostałe wyloty mają

utrudnienia (np. kraty o gęsto

pionowych prętach, krzewy) lub

jest ich tak mało, że stanowi to

utrudnienie lub zagrożenie dla

nietoperzy.


z oddzielnych części zimowiska


przez nocki duże znacząca część

wylotów wykorzystywanych

niegdyś przez nietoperze

przestała być drożna, ma

utrudnienia lub stanowi

zagrożenie (np. presja

drapieżników) przy czym

zagrożenie to zostało

potwierdzone (np. znalezione

ranne nietoperze lub wyraźny

spadek liczebności w tej części

zimowiska).

Liczba dostępnych wylotów

w którejkolwiek z oddzielnych

części zimowiska


przez nocki duże uległa

zmniejszeniu lub powstały

w nich utrudnienia, ale wciąż

istnieją wyloty dostępne i trudno

ocenić, czy stanowi to istotne

utrudnienie dla nietoperzy, albo

brak danych na temat zmian

w dostępności wylotów w ciągu

ostatnich 3 lat.

Warunki

mikroklimatyczne


We wszystkich oddzielnych

częściach stanowiska regularnie

zajmowanych przez nocki duże

warunki mikroklimatyczne są

zbliżone do tych w okresie

referencyjnym lub lepsze albo

ponad 5 lat temu co najmniej

w jednej części stanowiska

uległy pogorszeniu, ale obecnie

liczebność na całym stanowisku

nie jest mniejsza od tej sprzed

tego pogorszenia.

W porównaniu z okresem

referencyjnym co najmniej

w jednej oddzielnej części

stanowiska regularnie

zajmowanej przez nietoperze

w miejscu zimowania nocków

dużych w ciągu ostatnich 5 lat

parametry mikroklimatyczne

(temperatura, wilgotność lub

przewiew) uległy pogorszeniu

w stosunku do optimum dla

nocków dużych, ale wciąż

pozostaje na tyle dużo miejsc

o warunkach korzystnych, że nie

zaobserwowano jeszcze

negatywnego wpływu tej

zmiany na liczebność tych

nietoperzy.


z oddzielnych częściach

zimowiska wykorzystywanej

regularnie przez nocki duże


referencyjnym w miejscu

zimowania nocków dużych

parametry mikroklimatyczne

(temperatura, wilgotność lub

przewiew) uległy pogorszeniu

w stosunku do optimum dla

nocków dużych przy tym

dotyczy to albo większości

miejsc, w których zimują nocki

duże, albo wystąpił spadek

liczebności na tym stanowisku

wyraźnie związany z tą zmianą.

Brak informacji

o wcześniejszych warunkach

mikroklimatycznych na tym

stanowisku lub w ciągu ostatnich

5 lat zaszło pogorszenie w

niewielkiej części stanowiska

i trudno określić, czy mogło to

mieć wpływ na liczebność

nocków dużych.

Perspektywy zachowania

gatunku

Perspektywy zachowania nocka dużego według kryteriów i wskaźników przyjętych dla gatunku w ramach monitoringu przyrodniczego

GIOŚ (Kepel 2010) – schronienia zimowe. Jest to ocena ekspercka. Przy ocenie tego parametru bierzemy pod uwagę aktualny stan

populacji i siedliska, aktualne oddziaływania i spodziewane zagrożenia gatunku na stanowisku (jak niepokojenie nietoperzy, wandalizm,

planowane zmiany w użytkowaniu obiektu, jak np. plan zagospodarowania podziemi). Przydatne mogą być też wywiady z właścicielem

obiektu i z lokalnymi mieszkańcami.


41



4. Analiza zagrożeń

Tab. 1. Główne istniejące i potencjalne zagrożenia w odniesieniu do przedmiotów ochrony

L.p. Przedmiot ochrony Numer stanowiska Zagrożenia

Istniejące Potencjalne

1 1308

Mopek

Barbastella

barbastellus

{3b34b4dd-14d4-

4976-9632-

dda76121e80a}

409 – Inne typy zabudowy

740 Wandalizm

160 Gospodarka leśna - ogólnie

164 Wycinka lasu

166 Usuwanie martwych i umierających drzew

110 Stosowanie pestycydów

948 Pożar (naturalny)

240 Pozyskiwanie / Usuwanie zwierząt, ogólnie

243 Chwytanie, trucie, kłusownictwo

440 Składowanie materiałów

410 Tereny przemysłowe i handlowe

490 Inne rodzaje aktywności człowieka związane

z urbanizacją, przemysłem etc.

500 Sieć transportowa

511 Linie elektryczne

600 Infrastruktura sportowa i rekreacyjna

620 Sporty i różne formy czynnego wypoczynku,

uprawiane w plenerze

965 Drapieżnictwo


42



2 1324

Nocek duży

Myotis myotis

{06df8166-d9b4-

4115-bf0c-

9934bc6c56f2}

409 – Inne typy zabudowy

740 Wandalizm

160 Gospodarka leśna - ogólnie

164 Wycinka lasu

166 Usuwanie martwych i umierających drzew

110 Stosowanie pestycydów

948 Pożar (naturalny)

240 Pozyskiwanie / Usuwanie zwierząt, ogólnie

243 Chwytanie, trucie, kłusownictwo

440 Składowanie materiałów

410 Tereny przemysłowe i handlowe

490 Inne rodzaje aktywności człowieka związane

z urbanizacją, przemysłem etc.

500 Sieć transportowa

511 Linie elektryczne

600 Infrastruktura sportowa i rekreacyjna

620 Sporty i różne formy czynnego wypoczynku,

uprawiane w plenerze

963 Zawleczenie choroby

965 Drapieżnictwo


43



Tab. 2. Ocena istniejących zagrożeń z uwzględnieniem ich wpływu w odniesieniu do poszczególnych parametrów określających stan ochrony

mopka w obszarze Natura 2000. Kodowanie zagrożeń zgodne z Załącznikiem E do Standardowego Formularza Danych dla obszarów Natura

2000; wpływ oddziaływania: „+” – pozytywny, „-” – negatywny, „0” – neutralny; intensywność oddziaływania: A – silna, B – umiarkowana,

C - słaba

Istniejące zagrożenia

Kod Nazwa

działalności

Intensywność

A/B/C

Wpływ

+/0/-

Parametr Syntetyczny opis

409 Inne typy

zabudowy

B - populacja,

siedlisko, perspektywy

zachowania gatunku

Istniejącym zagrożeniem jest stan budowli (dawna chłodnia),

którą wykorzystują nietoperze. Budynek wymaga działań

naprawczych i zabezpieczających, a także dostosowania

wnętrza, aby zapewnić optymalne siedlisko dla nietoperzy.

740 Wandalizm A - populacja,


zachowania gatunku

Istotnym zagrożeniem jest wandalizm. Zdarzają się włamania

do chłodni i niepokojenie, a nawet zabijanie zimujących

nietoperzy. Niszczenie obiektu (drzwi, kominów

wentylacyjnych) powoduje pogorszenie warunków

zimowania nietoperzy (swobodny dostęp do obiektu,

niekorzystne zmiany mikroklimatu). Może powodować

przepłaszanie osobników albo przypadkowe czy celowe

zabijanie hibernujących nietoperzy.


44



Tab. 3. Ocena istniejących zagrożeń z uwzględnieniem ich wpływu w odniesieniu do poszczególnych parametrów określających stan ochrony

nocka dużego w obszarze Natura 2000. Kodowanie zagrożeń zgodne z Załącznikiem E do Standardowego Formularza Danych dla obszarów

Natura 2000; wpływ oddziaływania: „+” – pozytywny, „-” – negatywny, „0” – neutralny; intensywność oddziaływania: A – silna,

B – umiarkowana, C - słaba

Istniejące zagrożenia

Kod Nazwa

działalności

Intensywność

A/B/C

Wpływ

+/0/-

Parametr Syntetyczny opis

409 Inne typy

zabudowy

B - populacja,


zachowania gatunku

Istniejącym zagrożeniem jest stan budowli (dawna chłodnia),

którą wykorzystują nietoperze. Budynek wymaga działań

naprawczych i zabezpieczających, a także dostosowania

wnętrza, aby zapewnić optymalne siedlisko dla nietoperzy.

740 Wandalizm A - populacja,


zachowania gatunku

Istotnym zagrożeniem jest wandalizm. Zdarzają się włamania

do chłodni i niepokojenie, a nawet zabijanie zimujących

nietoperzy. Niszczenie obiektu (drzwi, kominów



niekorzystne zmiany mikroklimatu). Może powodować

przepłaszanie osobników albo przypadkowe czy celowe

zabijanie hibernujących nietoperzy.


45



Tab. 4. Ocena potencjalnych zagrożeń z uwzględnieniem ich wpływu w odniesieniu do poszczególnych parametrów określających stan ochrony

mopka w obszarze Natura 2000. Kodowanie zagrożeń zgodne z Załącznikiem E do Standardowego Formularza Danych dla obszarów Natura

2000; wpływ oddziaływania: „+” – pozytywny, „-” – negatywny, „0” – neutralny; intensywność oddziaływania: A – silna, B – umiarkowana,

C – słaba

Potencjalne zagrożenia

Kod Nazwa

działalności

Intensywność

A/B/C

Wpływ

+/0/- Parametr Syntetyczny opis

160 Gospodarka leśna -

ogólnie

B - siedlisko, perspektywy

zachowania gatunku

Większość potencjalnych zagrożeń dotyczy warunków siedliskowych

nietoperzy wokół chłodni. Las otaczający chłodnię zapewnia

bezpieczeństwo przylatującym do schronienia nietoperzom i umożliwia

dotarcie do podziemia. Potencjalnym zagrożeniem jest zmiana w

sposobach prowadzenie gospodarki leśnej w kierunku np.: odlesienia

i odsłonięcia chłodni, przerwania ciągłości drzewostanów, uproszczenia

struktury wiekowej.

164 Wycinka lasu B - siedlisko, perspektywy

zachowania gatunku

Wycinka drzew spowoduje zmniejszenie powierzchni leśnej oraz

odsłonięcie obiektu utrudnia dolot do zimowiska i może powodować

wzrost presji drapieżników.

166 Usuwanie

martwych

i umierających

drzew

B - populacja,


zachowania gatunku

Wycinka drzew obumierających i martwych w otoczeniu chłodni może

powodować ograniczenie potencjalnych kryjówek oraz może

prowadzić do przypadkowego zabijania chroniących się w nich

osobników.

110 Stosowanie

pestycydów

C - populacja, perspektywy

zachowania gatunku

Stosowanie w gospodarce leśnej pestycydów przeciw owadom

stanowiącym pokarm nietoperzy może powodować -poprzez

odkładanie się toksyn w organizmach nietoperzy- pogorszenie

kondycji, choroby lub śmierć.

948 Pożar (naturalny) B - populacja, siedlisko,

perspektywy zachowania

gatunku

Pożary lasów naturalne lub wywołane przez człowieka zagrażają

istnieniu lasów, a więc mają również wpływ na populację nietoperzy.

240 Pozyskiwanie/usuw

anie zwierząt,

ogólnie

B - populacja, perspektywy

zachowania gatunku

Znaczącym zagrożeniem może być obecność ludzi w schronieniu

w okresie zimy. Celowe pozyskiwanie w sposób legalny lub nielegalny

np. do celów badawczych, lub handlowych.

243 Chwytanie, trucie,

kłusownictwo


zachowania gatunku

Sama obecność ludzi niepokoi nietoperze i prowadzi do wybudzenia

z hibernacji, co może doprowadzić do wyczerpania zapasów i śmierci.

Możliwe jest zabijanie lub trucie osobników.


46



440 Składowanie

materiałów

B - populacja, siedlisko,


gatunku

Wykorzystanie chłodni i jej otoczenia do składowania materiałów może

spowodować zmianę mikroklimatu wewnątrz obiektu i przekształcenie

siedliska na zewnątrz, jak również może dochodzić do płoszenia bądź

przypadkowego zabijania nietoperzy. Składowanie materiałów

w otoczeniu obiektu może spowodować niekorzystne przekształcenia

w siedlisku i spowodować uszkodzenia lub zniszczenia chłodni.

410 Tereny

przemysłowe i

handlowe


zachowania gatunku

Zajęcie terenów leśnych może utrudniać dolot do zimowiska. Również

zbyt bliska lokalizacja może w wyniku generowania hałasu,

zanieczyszczeń lub z powodu oświetlenia płoszyć lub utrudniać dolot

490 Inne rodzaje

aktywności

człowieka

związane

z urbanizacją,

przemysłem etc.


zachowania gatunku

Lokalizacja farm wiatrowych w promieniu 3 km może powodować

zwiększoną śmiertelność wśród osobników migrujących do lub z

zimowiska oraz stanowiska godowe.

500 Sieć transportowa B - populacja, perspektywy

zachowania gatunku

Rozbudowa sieci transportowej może powodować zwiększoną

śmiertelność wśród osobników migrujących do lub z zimowiska oraz

stanowiska godowe.

511 Linie elektryczne C - siedlisko, perspektywy

zachowania gatunku

Budowa lub rozbudowa linii elektrycznych na terenach leśnych może

powodować fragmentację siedlisk oraz zmniejszenie udziału terenów

leśnych i struktur liniowych.

600 Infrastruktura

sportowa

i rekreacyjna



gatunku

Tworzenie w Obszarze lub bezpośrednim sąsiedztwie np. parkingów

lub miejsc biwakowych może powodować pogorszenie stanu zarówno

siedlisk jak i populacji w wyniku np. płoszenia.

620 Sporty i różne

formy czynnego

wypoczynku,

uprawiane

w plenerze



gatunku

Sporty uprawiane w terenie (np. jazda quadami, budowa parków

linowych) będą prowadzić do przepłaszania nietoperzy lub ubożenia

ich siedliska. Organizowanie infrastruktury związanej z aktywnymi

formami wypoczynku w Obszarze np. torów do jazdy quadami, parków

linowych, może powodować pogorszenie stanu zarówno siedlisk, jak i

populacji.

965 Drapieżnictwo B - populacja, perspektywy

zachowania gatunku

Liczne pojawianie się nietoperzy w okresie godów i zimowania może

powodować specjalizację drapieżników co może skutkować

zmniejszeniem liczebności populacji.


47



Tab. 5. Ocena potencjalnych zagrożeń z uwzględnieniem ich wpływu w odniesieniu do poszczególnych parametrów określających stan ochrony

nocka dużego w obszarze Natura 2000. Kodowanie zagrożeń zgodne z Załącznikiem E do Standardowego Formularza Danych dla obszarów

Natura 2000; wpływ oddziaływania: „+” – pozytywny, „-” – negatywny, „0” – neutralny; intensywność oddziaływania: A – silna,

B – umiarkowana, C – słaba

Potencjalne zagrożenia

Ko

d Nazwa działalności

Intensywność

A/B/C

Wpływ

+/0/- Parametr Syntetyczny opis

160 Gospodarka leśna -

ogólnie


zachowania gatunku

Większość potencjalnych zagrożeń dotyczy warunków siedliskowych

nietoperzy wokół chłodni. Las otaczający chłodnię zapewnia

bezpieczeństwo przylatującym do schronienia nietoperzom i umożliwia

dotarcie do podziemia. Potencjalnym zagrożeniem jest zmiana

w sposobach prowadzenie gospodarki leśnej w kierunku np.: odlesienia

i odsłonięcia chłodni, przerwania ciągłości drzewostanów, uproszczenia

struktury wiekowej.

164 Wycinka lasu B - siedlisko, perspektywy

zachowania gatunku

Wycinka drzew spowoduje zmniejszenie powierzchni leśnej oraz

odsłonięcie obiektu utrudnia dolot do zimowiska i może powodować

wzrost presji drapieżników.

166 Usuwanie martwych

i umierających

drzew

B - populacja,


zachowania gatunku

Wycinka drzew obumierających i martwych w otoczeniu chłodni może

powodować ograniczenie potencjalnych kryjówek oraz może prowadzić

do przypadkowego zabijania chroniących się w nich osobników.

110 Stosowanie

pestycydów

C - populacja, perspektywy

zachowania gatunku

Stosowanie w gospodarce leśnej pestycydów przeciw owadom

stanowiącym pokarm nietoperzy może powodować - poprzez odkładanie

się toksyn w organizmach nietoperzy- pogorszenie kondycji, choroby lub

śmierć.

948 Pożar (naturalny) B - populacja, siedlisko,

perspektywy

zachowania gatunku

Pożary lasów naturalne lub wywołane przez człowieka zagrażają

istnieniu lasów, a więc mają również wpływ na populację nietoperzy.

240 Pozyskiwanie/usuwa

nie zwierząt, ogólnie


zachowania gatunku

Znaczącym zagrożeniem może być obecność ludzi w schronieniu

w okresie zimy. Celowe pozyskiwanie w sposób legalny lub nielegalny

np. do celów badawczych, lub handlowych.

243 Chwytanie, trucie,

kłusownictwo


zachowania gatunku

Sama obecność ludzi niepokoi nietoperze i prowadzi do wybudzenia

z hibernacji, co może doprowadzić do wyczerpania zapasów i śmierci.

Możliwe jest zabijanie lub trucie osobników.


48



440 Składowanie

materiałów


perspektywy

zachowania gatunku

Wykorzystanie chłodni i jej otoczenia do składowania materiałów może

spowodować zmianę mikroklimatu wewnątrz obiektu

i przekształcenie siedliska na zewnątrz, jak również może dochodzić do

płoszenia bądź przypadkowego zabijania nietoperzy. Składowanie

materiałów w otoczeniu obiektu może spowodować niekorzystne

przekształcenia w siedlisku i spowodować uszkodzenia lub zniszczenia

chłodni.

410 Tereny przemysłowe

i handlowe


zachowania gatunku

Zajęcie terenów leśnych może utrudniać dolot do zimowiska. Również

zbyt bliska lokalizacja może w wyniku generowania hałasu,

zanieczyszczeń lub z powodu oświetlenia płoszyć lub utrudniać dolot

490 Inne rodzaje

aktywności

człowieka związane

z urbanizacją,

przemysłem etc.


zachowania gatunku

Lokalizacja farm wiatrowych w promieniu 3 km może powodować

zwiększoną śmiertelność wśród osobników migrujących do lub z

zimowiska oraz stanowiska godowe.

500 Sieć transportowa B - populacja, perspektywy

zachowania gatunku

Rozbudowa sieci transportowej może powodować zwiększoną

śmiertelność wśród osobników migrujących do lub z zimowiska oraz

stanowiska godowe.

511 Linie elektryczne C - siedlisko, perspektywy

zachowania gatunku

Budowa lub rozbudowa linii elektrycznych na terenach leśnych może

powodować fragmentację siedlisk oraz zmniejszenie udziału terenów

leśnych i struktur liniowych.

600 Infrastruktura

sportowa

i rekreacyjna


perspektywy

zachowania gatunku

Tworzenie w Obszarze lub bezpośrednim sąsiedztwie np. parkingów lub

miejsc biwakowych może powodować pogorszenie stanu zarówno

siedlisk jak i populacji w wyniku np. płoszenia.

620 Sporty i różne formy

czynnego

wypoczynku,

uprawiane w

plenerze


perspektywy

zachowania gatunku

Sporty uprawiane w terenie (np. jazda quadami, budowa parków

linowych) będą prowadzić do przepłaszania nietoperzy lub ubożenia ich

siedliska. Organizowanie infrastruktury związanej z aktywnymi formami

wypoczynku w Obszarze np. torów do jazdy quadami, parków linowych,

może powodować pogorszenie stanu zarówno siedlisk jak

i populacji.

963 Zawleczenie

choroby


zachowania gatunku

Zawleczenie choroby spowoduje spadek liczebności osobników licznie

zimujących w obiekcie.

965 Drapieżnictwo B - populacja, perspektywy

zachowania gatunku

Liczne pojawianie się nietoperzy w okresie godów i zimowania może

powodować specjalizację drapieżników co może skutkować

zmniejszeniem liczebności populacji.


49



Poniżej omówiono najważniejsze zagrożenia dla przedmiotów ochrony w Obszarze, rezygnując z opisu niektórych wymienionych zagrożeń

potencjalnych, ze względu na mniejsze ich prawdopodobieństwo wystąpienia i niewielką intensywność.


50



Ze względu na położenie obszaru Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie, jednym z głównych potencjalnych zagrożeń dla gatunków nietoperzy

stanowiących przedmioty ochrony tego obszaru jest gospodarka leśna. Las otaczający chłodnię zapewnia bezpieczeństwo przylatującym do

schronienia nietoperzom – chroni przed drapieżnikami oraz stanowi żerowisko. Umożliwia też dotarcie do podziemia, gdyż krótki zasięg sygnału

echolokacyjnego niektórych gatunków nietoperzy, w tym mopka, utrudnia im lub wręcz uniemożliwia przemieszczenie się po otwartej

przestrzeni. W spękaniach drzew, za odstającą korą czy w dziuplach nietoperze znajdują dla siebie schronienia. Tego typu struktury tworzą się

zazwyczaj w drzewach starszych, obumierających lub martwych, które były usuwane, przez co nietoperze utraciły część swoich schronień.

Mopki mogą także w dziuplach spędzać zimę. Z gospodarką leśną wiąże się również kolejne potencjalne zagrożenie – stosowanie pestycydów

w walce z owadami, których gradacja może zagrażać drzewostanom. W tkankach owadów odkładają się toksyny, które w wyniku żerowania na

owadach kumulują się w organizmach nietoperzy, powodując choroby czy nawet prowadząc do śmierci. Również pożary lasów jako czynniki

naturalne lub wywołane przez człowieka zagrażają istnieniu lasów, a więc mają również wpływ na populację nietoperzy. Tak więc z gospodarka

leśną wiąże się szereg zagrożeń potencjalnych dla nietoperzy.


51



Chłodnia w Cieszkowie obecnie jest zabezpieczona przed niekontrolowaną penetracją ludzi. Mimo to, zdarzają się włamania do obiektu. Jednym

z głównych zagrożeń dla nietoperzy zimujących w chłodni jest wandalizm oraz chęć schwytania, a w skrajnych przypadkach zabijania tych

ssaków, jak to miało miejsce przed zamknięciem obiektu. Znaczące oddziaływanie może mieć również sama obecność ludzi w schronieniu w

okresie zimy, która wywołuje niepokój u nietoperzy i prowadzi do wybudzenia z hibernacji. Nietoperze tracą więc niepotrzebnie energię co może

doprowadzić do wyczerpania zapasów i śmierci głodowej.


52



Dużym zagrożeniem może być składowanie materiałów wewnątrz obiektu, jaki również w jego pobliżu. Przetrzymywanie materiałów wewnątrz

może spowodować zmianę mikroklimatu obiektu, jak również w trakcie przekładania materiałów może dochodzić do płoszenia bądź

przypadkowego zabijania nietoperzy zimujących w chłodni. Z kolei składowanie materiałów w otoczeniu obiektu może spowodować

niekorzystne przekształcenia w siedlisku leśnym oraz spowodować uszkodzenia lub zniszczenia chłodni.


53



W ostatnich latach coraz bardziej popularne są różne sporty uprawiane w terenie (np. jazda quadami, budowa parków linowych), które powodują

zmiany w siedliskach, w nocy są oświetlane oraz generują hałas. Działania te będą prowadzić do przepłaszania nietoperzy lub ubożenia ich

siedliska.


54



Podobny skutek będzie wywierać rozwój przemysłu w pobliżu chłodni mogącego silnie wpływać na ekosystemy leśne. Na ubożenie siedlisk

będzie mieć wpływ również rozwój urbanizacji np. budowa nowych dróg, linii kolejowych czy elektrycznych. Struktury tego typu zagrażają

nietoperzom również w sposób bezpośredni. Ssaki te giną w wyniku kolizji z pojazdami. Inwestycje tego typu mają charakter liniowy i stanowią

również bariery utrudniające migrację. Dużym zagrożeniem będzie również budowa w promieniu do 3 km od chłodni farm wiatrowych.

Pracujące turbiny zabijają nietoperze, które giną w wyniku uderzenia łopatą wirnika bądź z powodu barotraumy (szoku ciśnieniowego -

rozerwanie pęcherzyków płuc następuje w wyniku, dostania się w obszar obniżonego ciśnienia powstającego za obracającą się łopatą wirnika).

Potencjalne zagrożenie stanowi również możliwość zawleczenia choroby. Dotyczy to w szczególności nocka dużego, gdyż obecnie znana jest

choroba grzybicza zwana syndromem białego nosa, którą wykryto w Stanach Zjednoczonych. W roku 2010 potwierdzono u osobników tego

gatunku w Czechach. Brak do tej pory doniesień, aby infekcja grzybem z rodzaju Geomyces mogła być przyczyną śmierci europejskich

nietoperzy. Możliwe, że infekcja grzybicza jest oportunistyczna i wtórna do właściwej przyczyny choroby zwierząt. Infekcja sprawia, że podczas

zimowego snu nietoperze szybciej spalają tkankę tłuszczową, co powoduje przedwczesne przerwanie hibernacji. W niskiej temperaturze nie są

jednak w stanie zdobyć pożywienia, przez co umierają z głodu.


55



Ponadto zagrożenie dla nietoperzy korzystających z chłodni mogą stanowić drapieżniki. Dotychczas nie odnotowano dużej presji drapieżników

na przebywające na Obszarze nietoperze. Jednak obecność dużego skupiska nietoperzy może powodować specjalizacje ssaków drapieżnych lub

sów w polowaniu na przylatujące np. w porze godów osobniki.

Nie przewiduje się, aby obecne kierunki zmian zarówno w sferze uwarunkowań przyrodniczych, jak i społecznych lub gospodarczych mogły

negatywnie wpływać na przedmioty ochrony. Brak jest też przesłanek mogących sugerować, aby w okresie obowiązywania planu zadań

ochronnych mogły nastąpić znaczące zmiany w tych uwarunkowaniach. Dotyczy to zwłaszcza braku jakichkolwiek przesłanek mogących

sugerować zmianę sposobu wykorzystywania terenu Obszaru w sposób inny niż związany z gospodarką leśną. Jedynie w przypadku dalszej

edukacji zmianie będzie podlegać negatywny wizerunek nietoperzy w społeczeństwie na rzecz ich akceptacji oraz zrozumienia potrzeby ochrony.

5. Cele działań ochronnych

Proponowane działania ochronne dla obszaru Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie mają na celu:

utrzymanie lub wzrost populacji gatunków nietoperzy stanowiących przedmioty ochrony obszaru – mopka i nocka dużego;

utrzymanie lub poprawa stanu zimowiska chronionych gatunków;

utrzymanie lub poprawa stanu otoczenia obiektu, które m.in. stanowi żerowisko chronionych gatunków;

zachowanie drożności istniejących korytarzy ekologicznych;

podnoszenie wiedzy i świadomości lokalnego społeczeństwa o obszarze Natura 2000 leżącym na terenie ich gminy, powiatu oraz

przedmiotach jego ochrony.

Realizacja wyznaczonych celów działań ochronnych umożliwi utrzymanie liczebności gatunków w zimowisku, a wręcz powinna doprowadzić

do jej wzrostu. Powinna zostać zachowana lub poprawiona jakość siedliska otaczającego chłodnię. Dzięki działalności edukacyjnej powinno

wzrosnąć bezpieczeństwo gatunków nietoperzy stanowiących przedmiot ochrony obszaru.

pojawienie się nowej choroby

szybkie rozprzestrzenianie się ze względu na duże nagromadzenie osobników

zwiększona śmiertelność i zmniejszenie liczby nietoperzy


56



Tab. 1 Cele proponowanych działań ochronnych

Przedmiot ochrony Numer stanowiska Stan ochrony Cele działań ochronnych

Perspektywa osiągnięcia

właściwego stanu

ochrony

1308 Mopek

Barbastella barbastellus

{3b34b4dd-14d4-4976-

9632-dda76121e80a}

U1 1. utrzymanie lub wzrost liczebności

gatunku w zimowisku,

2. utrzymanie lub poprawa stanu

zimowiska,


otoczenia obiektu,

4. zachowanie drożności istniejących

korytarzy ekologicznych,

5. wzrost wiedzy i świadomości

lokalnego społeczeństwa o obszarze

Natura 2000 i przedmiotach jego

ochrony.

10 lat

1324 Nocek duży

Myotis myotis

{06df8166-d9b4-4115-

bf0c-9934bc6c56f2}

FV 1. utrzymanie lub wzrost liczebności

gatunku w zimowisku,


zimowiska,


otoczenia obiektu,

4. wzrost wiedzy i świadomości

lokalnego społeczeństwa o obszarze

Natura 2000 i przedmiotach jego

ochrony.

10 lat


57



Moduł C

6. Ustalenie działań ochronnych

Przedmiot

ochrony

Działania ochronne

Nr i nazwa

Zakres prac

Miejsce

realizacji

Termin

wykonania

Szacunkowe

koszty

(w tys. zł)

Podmiot

odpowiedzialny

za wykonanie

1308

Mopek

Barbastella

barbastellus

1324

Nocek duży

Myotis myotis

Nr Działania związane z ochroną czynną

1 Zachowanie lub

poprawa stanu

zimowiska

nietoperzy.

Działanie jednorazowe.

Naprawa i zabezpieczenie

kominów wentylacyjnych.

Chłodnia w Cieszkowie,

obiekt położony w

wydzieleniu leśnym nr

11 Obręb Cieszków,

Nadleśnictwo Milicz, na

działce ewidencyjnej nr

125/11, współrzędne

geograficzne:

N 51º37'20,9”,

E 17º22'1,48”.

Działanie

przeprowadzić w

ramach potrzeb

w terminie 1

maj-31 lipiec.

Naprawa

kominów to

działanie jedno-

razowe. Co roku,

w październiku

należy spraw-

dzać drożność

kominów.

1 Nadleśnictwo

Milicz,

sprawujący

nadzór nad

Obszarem przy

współpracy z

lokalnymi

organizacjami

ekologicznymi,

2 Konserwacja

drzwi

zabezpieczających

wejście do

obiektu.

Naprawa powłok

antykorozyjnych na

metalowych częściach,

naprawa zużytych lub

uszkodzonych elementów.


obiekt położony w






geograficzne:

N 51º37'20,9”,

E 17º22'1,48”.

Konserwację

przeprowadzać w

terminie 1 maj -

31 lipiec,

natomiast

uszkodzenia

usuwać na

bieżąco.

1 Nadleśnictwo

Milicz,

sprawujący

nadzór nad

Obszarem


58



3 Poprawa

warunków

mikroklimatycz-

nych zimowiska

Jeśli działania podjęte w roku

2010 nie przyniosą oczekiwa-

nego efektu może zaistnieć

konieczność udrożnienia

kolejnych kominów

wentylacyjnych i/lub wycięcie

niewielkich otworów w dolnej

partii metalowych drzwi, co

powinno usprawnić wymianę

powietrza wewnątrz

zimowiska.

Utrzymanie basenu z wodą

oraz jego zabezpieczenia w

postaci siatki rozpiętej nad

basenem na drewnianych

belkach, co zabezpiecza

nietoperze przed utonięciem.


obiekt położony w






geograficzne:

N 51º37'20,9”,

E 17º22'1,48”.

Jednorazowo.

Działania

przeprowadzić w

okresie 1 maj -

31 lipiec.

Raz na 10-12 lat.

Wymianę

uszkodzonych

żerdzi

przeprowadzić w

okresie 1 maj -

31 lipiec.

3-5

-

Nadleśnictwo

Milicz,

sprawujący

nadzór nad

Obszarem przy

współpracy z

placówkami

naukowymi i

lokalnymi

organizacjami

ekologicznymi,

4 Usuwanie drzew

rosnących na

chłodni.

Regularne usuwanie drzew,

których korzenie mogą

powodować uszkodzenia

stropu chłodni – po kontroli

terenowej z udziałem

przedstawiciela Nadleśnictwa

Milicz i specjalisty -

chiropterologa.


obiekt położony w





125/11.

Stale - Nadleśnictwo

Milicz

5 Prowadzenie

działalności

edukacyjnej

lokalnej

społeczności.

Organizacja „Dnia nietoperza”

w Szkole Podstawowej i

Gimnazjum w Cieszkowie;

przeprowadzenie

prelekcji/warsztatów na

obszarze powiatu.

Obszar powiatu

milickiego.

Raz w roku

2/rok

Placówki

naukowe, lokalne

organizacje

ekologiczne,

Nadleśniczy

Nadleśnictwa


59



Wydanie materiałów

informacyjnych.

Jednorazowo

10

Milicz, organ

sprawujący

nadzór nad

obszarem Natura

2000

Nr Działania związane z ochroną bierną -

Nr Działania związane z utrzymaniem lub modyfikacją metod gospodarowania

1 Utrzymanie

obecnego sposobu

gospodarowania

terenem.

Utrzymanie obecnego sposobu

gospodarowania w obszarze i

nie wyznaczanie w granicach

obszaru miejsc biwakowych,

miejsc na ogniska czy parkingi

Cały obszar Natura

2000: wydzielenie leśne

nr 11 Obręb Cieszków,

Nadleśnictwo Milicz,

działka ewidencyjna nr

125/11, 122/10, 62.


Milicz, Starosta

Milicki

2 Prowadzenie

gospodarki leśnej

bez zrębów

zupełnych a

preferującej

rębnie złożone.

Prowadzenie gospodarki

leśnej bez stosowania zrębów

zupełnych a preferującą rębnie

złożone oraz w promieniu 50

m od chłodni stosowanie

odnowień pod osłona

drzewostanu.



125/11, 122/10.


Milicz

3 Przebudowa

drzewostanu.

Zwiększenie w otoczeniu

chłodni udziału drzew

liściastych, zwłaszcza buka i

dębu.



125/11, 122/10.


Milicz

4 Konserwacja

cieku

niezmieniająca

jego parametrów.

Czyszczenie brzegów i dna w

taki sposób, by nie zmieniać

parametrów cieku – jego

głębokości i szerokości.



125/11, 62.

Stale - Zarządca cieku

5 Zachowanie

drożności

Zachowanie lub poprawa stanu

struktur liniowych (alei,

Obszar gminy Cieszków Stale - Gmina Cieszków


60



korytarzy

ekologicznych

szpalerów drzew i cieków

wodnych).

Nr Działania monitoringu stanu przedmiotów ochrony oraz monitoringu realizacji celów działań ochronnych

1 Zimowe liczenia

nietoperzy

w chłodni

w Cieszkowie.

Zimowe liczenia nietoperzy w

chłodni w Cieszkowie. Ocena

stanu siedliska i populacji

gatunku prowadzona zgodnie z

PMŚ GIOŚ.


obiekt położony w






geograficzne:

N 51º37'20,9”,

E 17º22'1,48”.

Corocznie dwie

kontrole – jedna

od 15.12-30.12,

druga od 15.01.

do 15.02.

0,6/rok Organ

sprawujący

nadzór nad

obszarem Natura

2000 przy

współpracy z

placówkami

naukowymi

i lokalnymi

organizacjami

ekologicznymi

2 Kontrola

zimowiska oraz

otoczenia chłodni.

Ocena

prowadzona

zgodnie z PMŚ

GIOŚ.

Kontrola w celu

zweryfikowania stanu obiektu

i otaczających go siedlisk.

Podczas kontroli należy

sprawdzić zabezpieczenia

obiektu, drożność wylotów dla

nietoperzy do wnętrza

zimowiska, drożność kominów

wentylacyjnych. W otoczeniu

chłodni należy zwrócić

szczególną uwagę na siedlisko

w promieniu do 100m od

chłodni, czy sam obiekt nie

został odsłonięty w wyniku np.

zrębu i czy na chłodni nie

rosną drzewa, które mogą

uszkadzać strop obiektu czy

kominy wentylacyjne.

Cały obszar Natura





125/11, 122/10, 62.

Raz w roku.

Kontrola

zimowiska w

okresie wrzesień –

październik.

0,3/rok Organ

sprawujący

nadzór nad

obszarem Natura

2000 przy

współpracy

z placówkami

naukowymi

i lokalnymi

organizacjami

ekologicznymi


61



3 Sprawdzenie

skuteczności

działalności

edukacyjnej

wśród lokalnej

społeczności.

Przeprowadzenie ankiety

wśród społeczności lokalnej

sprawdzającej poziom wiedzy

na temat obszaru Natura 2000

i przedmiotów ochrony.

Obszar powiatu

milickiego.

Co najmniej raz w

okresie 5 lat

1-1,5 Placówki

naukowe, lokalne

organizacje

ekologiczne,

Nadleśniczy

Nadleśnictwa

Milicz, organ

sprawujący

nadzór nad

obszarem Natura

2000

Nr Uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiotach ochrony i uwarunkowaniach ich ochrony

1 Inwentaryzacja

otoczenia

zimowiska.

Inwentaryzacja nietoperzy w

okresie godów.

Cały obszar Natura





125/11, 122/10, 62.

Co najmniej 3-4

kontrole nocne w

okresie 15.08-

30.09 raz na 5 lat.

1,5 Organ

sprawujący

nadzór nad

obszarem Natura

2000 przy

współpracy z

placówkami

naukowymi

i lokalnymi

organizacjami

ekologicznymi

Nr Zwiększenie powierzchni siedlisk / siedlisk gatunku objętych ochroną w ramach obszaru Natura 2000

- - - - - -

Poniżej omówiono działania ochronne odnoszące się do głównych stwierdzonych zagrożeń.

Z punktu widzenia gatunków nietoperzy stanowiących przedmioty ochrony obszaru Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie kluczowe znaczenie

w utrzymaniu lub wzroście stanu ich populacji ma zachowanie bądź poprawa stanu zimowiska nietoperzy i jego otoczenia. Należy zachować

zabezpieczenie obiektu oraz w części korytarzy utrzymać a w części chłodni zmienić wewnętrzny mikroklimat. Obniżenie temperatury w części

obiektu do 3-5ºC stworzy lepsze warunki hibernacji dla mopków, co powinno poskutkować zwiększeniem ich liczebności w zimowisku.


62



Z drugiej strony zachowanie w innych partiach chłodni wyższej temperatury (7-12ºC) będzie zapewniać dobre warunki hibernacji dla nocków

dużych. Jeśli działania podjęte w roku 2010 (udrożnienie i podmurowanie części kominów wentylacyjnych) nie przyniosą oczekiwanego efektu,

może zaistnieć konieczność udrożnienia kolejnych kominów wentylacyjnych i/lub wycięcie niewielkich otworów w dolnej partii metalowych

drzwi, co powinno usprawnić wymianę powietrza wewnątrz zimowiska. Niezwykle ważna jest również ochrona stropu chłodni polegająca na

usuwaniu drzew, których system korzeniowy mógłby zagrażać trwałości chłodni. Również upadek starszych drzew mógłby spowodować

uszkodzenie stropu.

Dla zapewnienia nietoperzom możliwości korzystania z chłodni należy nie tylko dbać o sam obiekt, ale również o jego otoczenie. Aby las

stanowiący otoczenie chłodni zapewniał bezpieczeństwo nietoperzom przylatującym do obiektu oraz stanowił żerowisko, należy prowadzić

gospodarkę leśną preferującą rębnie złożone na całym obszarze Natura 2000 oraz odnowienia pod osłoną górną drzewostanu w promieniu 50 m

od zimowiska. Dzięki tak prowadzonej gospodarce leśnej chłodnia będzie osłonięta zwartym lasem, a co za tym idzie nietoperze będą miały

łatwiejszy do niej dostęp, będą bezpieczniejsze, a poza tym zostanie zachowane dobre żerowisko w otoczeniu obiektu. Wskazane jest również

zwiększenie ilości drzew liściastych, zwłaszcza buka i dębu, co zaowocuje poprawą jakości żerowisk (wzrostem bioróżnorodności owadów,

którymi żywią się krajowe nietoperze) a z biegiem lat zwiększeniem dostępności schronień letnich, na które nietoperze wybierają miejsca za

odstającą korą drzew, w szczelinach drzew czy dziuplach.

W granicach obszaru Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie znajduje się niewielki ciek wodny. Ze względów na zabezpieczenie przed

podtopieniami domostw oraz pół i łąk rowy melioracyjne, cieki są regularnie oczyszczane. By nie zaburzyć stosunków wodnych panujących na

obszarze Natura 2000 oraz nie wpłynąć na zmianę siedliska należy utrzymać obecną szerokość i głębokość cieku, który biegnie przez fragment

obszaru.

Dla zachowania właściwego stanu ochrony gatunków stanowiących przedmiot ochrony ważne jest również utrzymanie obecnego sposobu

gospodarowania terenem. Zmiany mogą negatywnie wpływać na otoczenie chłodni. Należy więc utrzymać obecny sposób gospodarowania

w obszarze i nie wyznaczać w granicach obszaru Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie miejsc biwakowych, miejsc na ogniska czy parkingi.

Należy zadbać o zachowanie w odpowiednim stanie istniejących struktur liniowych (aleje, szpalery drzew i krzewów oraz cieki wodne)

łączących Obszar z sąsiednimi kompleksami leśnymi oraz obszarami chronionymi.

Od kilku lat na terenie gminy Cieszków i powiatu Milickiego prowadzona jest edukacja mieszkańców, podnosząca ich wiedzę o obszarze Natura

2000 Chłodnia w Cieszkowie i przylatujących do chłodni nietoperzach. Należy nadal edukować lokalne społeczeństwo, zwłaszcza młodzież, by

odczuwała dumę z walorów przyrodniczych występujących na terenie ich gminy, powiatu i poczuła się odpowiedzialna za ich ochronę.

Lokalizacja działań ochronnych zestawionych w powyższej tabeli dołączona została w postaci pliku *.shp oraz przedstawiona w Załączniku 3 .


63



7. Ustalenie działań w zakresie monitoringu stanu ochrony przedmiotów ochrony

Cel Parametr Wskaźnik Zakres prac

monitoringowych

Terminy/

częstotliwość

Miejsce Podmiot

odpowiedzialny

Szacowany koszt

(w tys. zł)

Utrzymanie lub

wzrost

liczebności

gatunku w

zimowisku.

Populacja Liczebność Określenie liczby

zimujących mopków

oraz nocków dużych.

Corocznie dwie

kontrole – jedna od

15.12-30.12, druga

od 15.01. do 15.02.

Chłodnia w

Cieszkowie,

współrzędne

geograficzne:

N 51º37'20,9”,

E 17º22'1,48”.

Placówki naukowe

i lokalne

organizacje

ekologiczne oraz

sprawujący nadzór

nad Obszarem.

W czasie liczenia

zimowego w

ramach działań

dotyczących

monitoringu

realizacji działań

ochronnych.

Utrzymanie lub

poprawa stanu

zimowiska.

Siedlisko Powierzchnia Określenie powierzchni

zimowiska dostępnej

dla nietoperzy.

Ocena podczas

zimowego liczenia

nietoperzy.

Chłodnia w

Cieszkowie,

współrzędne

geograficzne:

N 51º37'20,9”,

E 17º22'1,48”.

Placówki naukowe

i lokalne

organizacje

ekologiczne oraz

sprawujący nadzór

nad Obszarem.

W czasie liczenia

zimowego w

ramach działań

dotyczących

monitoringu


ochronnych.

Zabezpiecze-

nie przed

niepokoje-

niem

nietoperzy.

Kontrola systemu

zabezpieczeń obiektu.

Ocena podczas

zimowego liczenia

nietoperzy.

Chłodnia w

Cieszkowie,

współrzędne

geograficzne:

N 51º37'20,9”,

E 17º22'1,48”

Placówki naukowe

i lokalne

organizacje

ekologiczne oraz

sprawujący nadzór

nad Obszarem.

W czasie liczenia

zimowego w

ramach działań

dotyczących

monitoringu


ochronnych.

Dostępność

wylotów dla

nietoperzy.

Kontrola wylotów dla

nietoperzy.

Ocena podczas

zimowego liczenia

nietoperzy.

Chłodnia w

Cieszkowie,

współrzędne

geograficzne:

N 51º37'20,9”,

E 17º22'1,48”.

Placówki naukowe

i lokalne

organizacje

ekologiczne oraz

sprawujący nadzór

nad Obszarem.

W czasie liczenia

zimowego w

ramach działań

dotyczących

monitoringu


ochronnych.


64



Warunki

mikroklima-

tyczne

panujące w

zimowisku.

Pomiar temperatury i

wilgotności powietrza

wewnątrz obiektu

prowadzony zgodnie z

PMŚ GIOŚ.

Ocena podczas

zimowego liczenia

nietoperzy.

Chłodnia w

Cieszkowie,

współrzędne

geograficzne:

N 51º37'20,9”,

E 17º22'1,48”.

Placówki naukowe

i lokalne

organizacje

ekologiczne oraz

sprawujący nadzór

nad Obszarem.

W czasie liczenia

zimowego w

ramach działań

dotyczących

monitoringu


ochronnych.

Utrzymanie lub

poprawa stanu

otoczenia

obiektu

Siedlisko Udział

terenów

zalesionych w

otoczeniu

schronienia

(do 1 km)

Ocena prowadzona

zgodnie z PMŚ GIOŚ.

Raz w roku. Ocena

podczas zimowego

liczenia nietoperzy

lub w ramach

kontroli obiektu we

wrześniu lub

październiku.

Obszar Natura

2000 wraz z

otoczeniem.

Placówki naukowe

i lokalne

organizacje

ekologiczne oraz

sprawujący nadzór

nad obszarem.

W czasie liczenia

zimowego w

ramach działań

dotyczących

monitoringu


ochronnych.

Elementy

liniowe w

otoczeniu

schronienia

mające

połączenie z

lasami.

Ocena prowadzona

zgodnie z PMŚ GIOŚ.

Raz w roku. Ocena

podczas zimowego

liczenia nietoperzy

lub w ramach

kontroli obiektu we

wrześniu lub

październiku.

Obszar Natura

2000 wraz z

otoczeniem.

Placówki naukowe

i lokalne

organizacje

ekologiczne oraz

sprawujący nadzór

nad Obszarem.

W czasie liczenia

zimowego w

ramach działań

dotyczących

monitoringu


ochronnych.

Zachowanie

siedliska i

populacji

gatunku w

stanie niepogor-

szonym lub

poprawa stanu

populacji i

siedliska

Perspektywy

zachowania

gatunku

Stan populacji

gatunku i jego

siedliska

Ocena stanu siedliska i

populacji gatunku

prowadzona zgodnie z

PMŚ GIOŚ.

Raz w roku. Ocena

podczas zimowego

liczenia nietoperzy

Obszar Natura

2000.

Placówki naukowe

i lokalne

organizacje

ekologiczne oraz

sprawujący nadzór

nad Obszarem.

W czasie liczenia

zimowego w

ramach działań

dotyczących

monitoringu


ochronnych.


65



Planowane działania w zakresie monitoringu dostarczą aktualnej wiedzy o przedmiotach ochrony obszaru Natura 2000 i pozwolą ocenić

skuteczność realizowanych zabiegów ochronnych i ewentualnie modyfikować ich zakres w zależności od aktualnego stanu populacji gatunków

nietoperzy i ich siedliska.

Monitoring, wskaźnika „Zabezpieczenie przed niepokojeniem nietoperzy” pozostawiono również w tabeli w punkcie 7 w działaniach w zakresie

monitoringu stanu ochrony przedmiotów ochrony, mimo iż podobny zakres prac zaproponowano w działaniach ochronnych (tabela punkt 6). Jest

to jeden ze wskaźników oceny parametru - stanu siedliska zaproponowany w ogólnopolskim monitoringu zimowych stanowisk nocka dużego

i mopka i powinien być oceniany jednocześnie z pozostałymi wskaźnikami.


66



8. Wskazania do dokumentów planistycznych

Dokumentacja planistyczna Wskazania do zmian w dokumentach planistycznych niezbędne do utrzymania bądź

odtworzenia właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin

i zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000

(Art. 28 ust 10 pkt 5 ustawy o ochronie przyrody)


przestrzennego. Uchwała nr XI/59/07 Rady

Gminy Cieszków z dnia 28 grudnia 2007

roku w sprawie uchwalenia miejscowego

planu zagospodarowania przestrzennego

wsi Cieszków, gmina Cieszków.

Podczas aktualizacji istniejącego planu wprowadzić informację o lokalizacji, granicach i

przedmiotach ochrony obszaru Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie oraz umieścić zapis „żadne

inwestycje lub zmiana sposobu gospodarowania w granicach obszaru Natura 2000 lub w jego

bezpośrednim sąsiedztwie nie mogą wpływać negatywnie na sam obszar ani na gatunki nietoperzy

będące przedmiotem ochrony, w tym na stan ich populacji i siedliska”. Należy również wprowadzić

informację o pozostawieniu terenu obszaru Natura 2000 w dotychczasowym sposobie

gospodarowania, nie wyznaczania w granicach Obszaru miejsc biwakowych, miejsc na ogniska i

parkingi oraz o konieczności ochrony chłodni jako stanowiska zwierząt chronionych. Należy

uwzględnić również istniejące korytarze ekologiczne i zachować ich drożność, zwłaszcza w związku

z planowanymi inwestycjami (np. inwestycje liniowe, elektrownie wiatrowe).


przestrzennego. Uchwała nr XI/60/07 Rady

Gminy Cieszków z dnia 28 grudnia 2007

roku w sprawie uchwalenia miejscowego

planu zagospodarowania przestrzennego

wsi Biadaszka, gmina Cieszków.

Podczas aktualizacji istniejącego planu wprowadzić informację o lokalizacji, granicach i




będące przedmiotem ochrony, w tym na stan ich populacji i siedliska”. Należy również wprowadzić







67



Studium uwarunkowań i kierunków

zagospodarowania przestrzennego Gminy

Cieszków zatwierdzone Uchwałą Rady

Gminy Cieszków XIII/83/2000 z dnia

09.03.2000.

Podczas aktualizacji istniejącego studium wprowadzić informację o lokalizacji, granicach i




będące przedmiotem ochrony, ani na ich liczebność i siedlisko”. Należy również wprowadzić






Wskazania do dokumentów planistycznych są niezbędne dla utrzymania lub poprawy stanu siedlisk przyrodniczych i gatunków nietoperzy

uznanych za przedmioty ochrony w Obszarze. Dla przetrwania populacji chronionych gatunków nietoperzy, niezbędny jest odpowiedni sposób

gospodarowania w samym Obszarze, jak również odpowiednie planowanie przestrzenne na terenie gminy, gdyż stanowiska letnie tych zwierząt

oraz korytarze ekologiczne znajdują się poza Obszarem.

9. Przesłanki sporządzenia planu ochrony

Sporządzenie planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie nie jest konieczne. Plan zadań ochronnych jest wystarczającym

narzędziem do zapewnienia ochrony obu gatunkom nietoperzy będących przedmiotem ochrony w obszarze.


68



10. Projekt weryfikacji SDF obszaru i jego granic

L.p. Zapis SDF Proponowany zapis SDF Uzasadnienie do zmiany

1 1.5 Powiązania z innymi obszarami Natura

2000

PLH300002

Mopki obrączkowane w Chłodni w

Cieszkowie odnajdowano na obszarze

Dąbrowy Krotoszyńskie PLH300002

2 pkt. 1.6 instytucja lub osoba przygotowująca

wniosek:

R. Szkudlarek, Polskie Towarzystwo Przyjaciół

Przyrody "pro Natura", Wrocław; Instytut

Ochrony Przyrody PAN, Kraków;

Departament Ochrony Przyrody MŚ (p. 4.3,

6.1); UNEP-GRID W-wa.

Rafał Szkudlarek, Polskie Towarzystwo Przyjaciół

Przyrody "pro Natura", ul. Podwale 75, 50-449

Wrocław; Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków;

Departament Ochrony Przyrody MŚ (p. 4.3, 6.1);

UNEP-GRID W-wa.; Iwona Gottfried, Ekoznawca,

ul. Wilanowska 77/13, 51-206 Wrocław.

Należy uzupełnić wykaz o autora

danych użytych w ramach PZO.

3 W punkcie 3.2.c. SSAKI:

1308 Barbastella barbastellus, populacja

zimująca: 200; , C, B, C, C

1324 Myotis myotis, populacja zimująca: 10-15

; C, B, C, C

1308 Barbastella barbastellus, populacja zimująca:

100-200 osobników, populacja przelotna 1500

osobników; C, A, C, B

1324 Myotis myotis, populacja zimująca: 15-25

osobników, populacja przelotna 50 osobników; C, A,

C, B.

W przypadku obu gatunków zmiany

wynikają z analizy zmian liczebności

gatunków w chłodni z ostatnich 10 lat.

4 W punkcie 3.3. Inne ważne gatunki zwierząt i

roślin. SSAKI:

Eptesicus serotinus R C

Myotis daubentonii C C

Myotis nattereri C C

Plecotus auritus C C

Plecotus austriacus V C

Myotis nattereri, 20i, motywacja C

Myotis mystacinus, 5i, motywacja C

Myotis daubentonii, 100i, motywacja C

Eptesicus serotinus, 10i motywacja C

Pipistrellus pipistrellus, 10i, motywacja C

Pipistrellus nathusii, 10i, motywacja C

Nyctalus noctula, 20i, motywacja C

Plecotus auritus 500i, motywacja C

Plecotus austriacus 10i, motywacja C

Uwzględnienie aktualnych danych.

Gatunki obecne na obszarze Natura

2000 w okresie letnim choć nie

zimujące w chłodni.

5 W punkcie 4.1. Ogólna charakterystyka

obszaru. Klasy siedlisk:

lasy iglaste 94%,

lasy mieszane 100%

Zmiana w wyniku zmiany przebiegu

granic obszaru Natura 2000 oraz

uwzględnienia aktualnych danych.


69



siedliska rolnicze (ogólnie) 6%

6 W punkcie 4.2. Jedno z większych zimowisk

nietoperzy w Polsce. Stwierdzono tu dwa

gatunki z Załącznika II Dyrektywy Rady

92/43/EWG. Największe zimowisko mopka na

Dolnym Śląsku. Poza rolą hibernakulum,

chłodnia ma również znaczenie dla nietoperzy

odbywających migracje. Późnym latem i

jesienią obserwuje się tu znaczną liczbę

osobników nie spotykanych potem w okresie

zimowym, dla których jest to stanowisko

godowe.

Jedno z większych zimowisk nietoperzy w płd.-zach.

Polsce oraz ważne stanowisko godowe. Stwierdzono

tu dwa gatunki z Załącznika II Dyrektywy Rady

92/43/EWG. Chłodnia stanowi jedno z największych

zimowisk mopka w Polsce, a korzystająca z obiektu

populacja stanowi około 1% znanej populacji

krajowej. W przypadku nocka dużego jest to ważne

stanowisko w tym regionie. W skali Polski liczba

osobników wykorzystująca chłodnię stanowi mniej

niż 1% populacji. Poza rolą hibernakulum, chłodnia

ma również duże znaczenie dla nietoperzy jako

stanowisko godowe. Późnym latem i jesienią

obserwuje się tu znaczną liczbę osobników nie

spotykanych potem w okresie zimowym. W

przypadku mopka liczba ta co roku wynosi co

najmniej 1500 osobników.

Mopek – ocena ogólna B, w tym:

Populacja: 100-200 osobników, co stanowi ok. 1%

populacji krajowej (Gottfried 2012 w opracowaniu) –

ocena C;

Zachowanie: ocena A, w tym:

stopień zachowania siedliska: – zimowisko

zachowane w doskonałym stanie (zabezpieczone

przed niekontrolowaną penetracją ludzi, otoczone

terenami leśnymi),

możliwość odtworzenia: nie oceniano;

Izolacja: ocena C.

Nocek duży – ocena ogólna B, w tym:

Populacja: 15-25 osobników, co stanowi mniej niż 1%

populacji krajowej – ocena C;

Zachowanie: ocena A, w tym:

Uwzględnienie aktualnych danych

oraz uzasadnienie ocen populacji

nietoperzy będących przedmiotem

ochrony.


70



stopień zachowania siedliska: – zimowisko

zachowane w doskonałym stanie (zabezpieczone

przed niekontrolowaną penetracją ludzi, otoczone

terenami leśnymi),

możliwość odtworzenia: nie oceniano;

Izolacja: ocena C.

7 W punkcie 4.3.

Niekontrolowana penetracja i zmiany

mikroklimatu. W związku z częstymi aktami

wandalizmu, obiekt został zamknięty.

Gospodarka leśna – ogólnie. Wycinka drzew

powodująca odsłonięcie obiektu utrudnia dolot do

obiektu i może powodować wzrost presji

drapieżników. Nie usuwanie drzew rosnących na

chłodni, a powodujących uszkodzenia budowli (np.

kominów wentylacyjnych) co z czasem może nawet

zagrażać jej istnieniu (uszkodzenie stropu przez

wzrost korzeni lub upadek dużych drzew). Wpływ

średni, negatywny.

Usuwanie martwych i umierających drzew. Wycinka

w otoczeniu chłodni powoduje ograniczenie

potencjalnych kryjówek oraz może prowadzić do

przypadkowego zabijania chroniących się w nich

osobników. Wpływ niewielki, negatywny.

Wandalizm. Niszczenie obiektu (drzwi, kominów



niekorzystne zmiany mikroklimatu). Może

powodować przepłaszanie osobników albo

przypadkowe czy celowe zabijanie hibernujących

nietoperzy. Wpływ silny, negatywny.

Uwzględnienie aktualnych danych o

zagrożeniach

8 W punkcie 4.6. Dokumentacja – źródła

danych:

Dudek I., Paszkiewicz R., Szkudlarek R. 1999.

Aktywność nietoperzy w schronieniach

podziemnych w sezonie nie zimowym.


Aktywność nietoperzy w schronieniach podziemnych

w sezonie nie zimowym. W: Materiały konferencyjne,

XIII Ogólnopolska Konferencja Chiropterologiczna,

Błażejewko, 5 - 7 XI 1999. PTOP Salamandra,

Uaktualnienie literatury.


71



W: Materiały konferencyjne, XIII

Ogólnopolska Konferencja Chiropterologiczna,

Błażejewko, 5 - 7 XI 1999. PTOP Salamandra,

Poznań. s. 16-17.

Dudek I., Szkudlarek R. 1999. Czynna ochrona

zimowych i letnich stanowisk nietoperzy. W:

Studia biologiczne. Bogucki, Wyd.

Nauk, Poznań. s. 161-164.

Jarno A., Szkudlarek R., Paszkiewicz R., Mika

D. 1997. Sztuczne hibernaculum kolonii

nietoperzy w Cieszkowie. Dynamika kolonii,

ochrona. Ogólnopol. Konf. Chiropt., Gdańsk.

2001. s. 56.

Paszkiewicz R. 2002. Dane niepublikowane

(unpublished data).

Szkudlarek R. 2001. Warsztaty: Tworzenie

sztucznych schronień jako metoda ochrony

nietoperzy. XV Ogólnopolska

Konferencja Chiropterologiczna. Gdańsk. 56.

Szkudlarek R. 2002. Dane niepublikowane

(unpublished data).

Szkudlarek R., Paszkiewicz R., Hebda G.,

Gottfried T., Cieślak M., Ruszlewicz A. 2002.

Atlas rozmieszczenia nietoperzy w

południowo-zachodniej Polsce - stanowiska

zimowe. Nietoperze. 3.

Poznań. s. 16-17.


Wyniki obrączkowania nietoperzy w chłodni w

Cieszkowie w latach 1999 -2004. Materiały XVIII

Ogólnopolskiej Konferencji Chiropterologicznej,

Toruń 2004.

Gottfried I. 2012. Mopek Barbastella barbastellus.

W: Makomaska-Juchiewicz M. (red.). Monitoring

gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny. Część II

w przygotowaniu. GIOŚ, Warszawa.

Gottfried I. 2009. Use of underground hibernacula by

the barbastelle (Barbastella barbastellus) outside the

hibernation season. Acta Chiropterologica, 11(2):

363-373.

Gottfried I., Szkudlarek R. 2007. Off-winter activity

of Barbastella barbastellus (Chiroptera) at a

hibernation site. Nietoperze 8 (1-2): 13-25.

Gottfried I. 2012. Dane niepublikowane

Jarno A., Szkudlarek R., Paszkiewicz R., Mika D.

1997. Sztuczne hibernaculum kolonii nietoperzy w

Cieszkowie. Dynamika kolonii, ochrona.

Ogólnopolska. Konferencja Chiropterologiczna,

Gdańsk. 2001. s. 56.

Szkudlarek R., Paszkiewicz R., Hebda G., Gottfried

T., Cieślak M., Ruszlewicz A. 2002. Atlas

rozmieszczenia nietoperzy w południowo-zachodniej

Polsce - stanowiska zimowe. Nietoperze. 3.

9 W punkcie 6.1. Wpływy i działalność na

terenie obszaru

160 Gospodarka leśna – ogólnie B 100 % -

166 Usuwanie martwych i umierających drzew B

99 % -

740 Wandalizm A 0,5 % -

Uzupełnienie danych.


72



10 W punkcie 6.1. Wpływy i działalność wokół

obszaru

160 Gospodarka leśna – ogólnie C 100 % -

Uzupełnienie danych.

11 W punkcie 6.2. Sprawujący nadzór:

RDLP we Wrocławiu, 50-357 Wrocław, ul.

Grunwaldzka 90, tel. (0-71) 377-17-00;

Nadleśnictwo Milicz, 56-300 Milicz, ul.

Trzebnicka 18, tel. (0-71) 384-00-82

Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska we

Wrocławiu.

Uaktualnienie danych.

12 W punkcie 7 Mapy obszaru, Mapy fizyczne

obszaru

Mapa topograficzna w skali 1:5000 Wstawienie brakującej mapy.

13 W punkcie 8 Zdjęcia obszaru

Dwa zdjęcia chłodni Dołączenie dokumentacji

fotograficznej.

L.p. Proponowany przebieg granicy

na tle istniejących granic

obszaru

Uzasadnienie do zmiany

Plik PDF mapy i wektorowa

warstwa informacyjna GIS

Konieczna zmiana granic polegająca na ich dociągnięciu do istniejących granic działek ewidencyjnych, w

tym również pojedynczych wydzieleń leśnych, z wyłączeniem z obszaru fragmentów działek nie mających

znaczenia dla utrzymania lub poprawienia stanu ochrony przedmiotów ochrony w obszarze (np. działki

rolne, drogi). Ponadto dociągnięcie granic obszaru do istniejących granic działek mocno ułatwi

zaplanowanie i wykonanie właściwych działań ochronnych poprzez ułatwienie lokalizacji w terenie i

rozmaitych dokumentach planistycznych granic powierzchni realizacji docelowych działań. Szczególnie

może to być ważne dla jednostek samorządowych i zarządców gruntów zobligowanych do realizacji

wskazanych działań ochronnych, jak również dla organów nadzorujących ich przebieg i efekty.

W przypadku zmiany granic obszaru w nowym (zmodyfikowanym) SDF Obszaru należy zmienić następujące zapisy

L.p. Zapis SDF Proponowany zapis SDF Uzasadnienie do zmiany

1 W punkcie 2.2 powierzchnia obszaru

18,7 ha

18,54 ha

Zmiana powierzchni w wyniku

zmiany przebiegu granic

Obszaru.


73



Propozycja zmian przebiegu granic obszaru Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie


74



11. Zestawienie uwag i wniosków

L.p. Uwagi i wnioski Podmiot zgłaszający Sposób rozpatrzenia / odpowiedź

Moduł A

Moduł B

Moduł C


75



12. Literatura

Adamski P., Bartel R., Bereszyński A., Kepel A., Witkowski Z. (red.) 2004. Gatunki zwierząt z wyjątkiem ptaków). Poradnik ochrony siedlisk i

gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa. T. 6: 363-367, 381-385.

Dudek I. 2005. Po co mopkom Barbastella barbastellus podziemia w okresie pozazimowym. Materiały XIX Ogólnopolskiej Konferencji Chirop

terologicznej, Pokrzywna 2005: 13.

Dudek I., Furmankiewicz J., Kohyt J., Postawa T. 2005. Sex albo jedzenie – wybór należy do ciebie: zależność między aktywnością nietoperzy

podczas rojenia a zmianą ich masy ciała. Materiały XIX Ogólnopolskiej Konferencji Chiropterologicznej, Pokrzywna 2005: 14-15.

Dudek I., Furmankiewicz J., Kohyt J., Postawa T. 2005. Sex or ford – the choince is your: the relation of swarming activity and mass changes.

Proceedings of the European Bat Research Conference, Ireland, September 2005.

Dudek I., Paszkiewicz R., Szkudlarek R. 2003. Wstępne wyniki zimowego odczytywania obrączek mopków Barbastella Barbastellus i gacków

brunatnych Plecotus auritus zimujących w chłodni w Cieszkowie (powiat Krotoszyn, Polska SW). Materiały IV Ogólnopolskiej Konfer

encji Ekologii Behawioralnej Ssaków, Siedlce 2003.

Dudek I., Paszkiewicz R., Szkudlarek R. 2004. Wyniki obrączkowania nietoperzy w chłodni w Cieszkowie w latach 1999 -2004. Materiały

XVIII Ogólnopolskiej Konferencji Chiropterologicznej, Toruń 2004.

Dudek I., Wrona M. 2005. W Cieszkowie zimują … nietoperze. Dolnośląskie ścieżki, 2005 (10/11): 35-36.

Ekiert T., Dolata P. T. 2009. Pierwsze stwierdzenie stanowiska rozrodu mopka Barbastella barbastellus (Schreber, 1774) w Wielkopolsce oraz

zimowiska tego gatunku w powiecie ostrowskim. Nietoperze 10 (1-2): 75-78.

Gottfried I. 2012. Mopek Barbastella barbastellus. W: Makomaska-Juchiewicz M. (red.). Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik

metodyczny. Część II w przygotowaniu. GIOŚ, Warszawa.

Gottfried I. 2009. Use of underground hibernacula by the barbastelle (Barbastella barbastellus) outside the hibernation season. Acta

Chiropterologica, 11(2): 363-373.

Gottfried I., Szkudlarek R. 2007. Off-winter activity of Barbastella barbastellus (Chiroptera) at a hibernation site. Nietoperze 8 (1-2): 13-25.


76



Kepel A. 2010. Nocek duży Myotis myotis (Borkhausen, 1797). W: Makomaska-Juchiewicz M. (red.). Monitoring gatunków zwierząt.

Przewodnik metodyczny. Część I. GIOŚ, Warszawa.

Kondracki J. 2001. Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Kuczyńska I. 1997. Geobotaniczny podział Śląska (60 B, opracowanie zespołowe). - [W:] Atlas Śląska Dolnego i Opolskiego Uniwersytet

Wrocławski – PAN, Wrocław.

Matuszkiewicz J.M. 1993. Krajobrazy roślinne i regiony geobotaniczne Polski. Prace geogr. 158, PAN, Instytut Geografii i Przestrzennego

Zagospodarowania, ss. 107.

Postawa T., Furmankiewicz J., Dudek I. 2004. Swarming behaviour of bats in southern Poland. II conference: “The bats of the Sudetes”. Czeska

Lipa, 17 – 18 IX 2004.

Postawa T., Furmankiewicz J., Dudek I. 2004. Swarming behaviour of bats in southern Poland. Proceedings of the International Bat Research

Conference, Mikołajki 2004, Poland.

Postawa T., Furmankiewicz J., Dudek I. 2005. Fenologia i znaczenie rojenia nietoperzy w południowej Polsce. Materiały XIX Ogólnopolskiej

Konferencji Chiropterologicznej, Pokrzywna 2005: 23-24.

Sachanowicz K., Ciechanowski M. 2005. Nietoperze Polski. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2005.

Starkel L. 1999. Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze. Wydawnictwo PWN, Warszawa 1999.

Szafer W. 1972. Podstawy geobotanicznego podziału Polski. Szata roślinna Polski niżowej. [W:] W. Szafer, K. Zarzycki (red.). Szata roślinna

Polski II, PWN, Warszawa: 9-189.

Trampler T., Kliczkowska A., Dmytreko E., Sierpińska A. 1990. Regionalizacja przyrodniczo-leśna na podstawach ekologiczno-

fizjograficznych. PWRiL, Warszawa.

Tyszko-Chmielowiec P. (red.). Aleje Doliny Baryczy. Inwentaryzacja zadrzewień liniowych w krajobrazie otwartym Doliny Baryczy.

plan zadań ochronnych - regionalna dyrekcja ochrony...

Documents