1

2

Πρόλογος

Η Διεθνής Ομοσπονδία Αντισφαίρισης, στην προσπάθεια της να προσελκύσει καινούργια πρόσωπα στο

άθλημα μας, πραγματοποίησε έρευνα για να δημιουργήσει προϋποθέσεις συμμετοχής ολόκληρου του κοινωνικού μας ιστού και κυρίως της οικογένειας στο χώρο μας.

Με την έρευνα αυτή δεδομένη προχώρησε στην έκδοση συγκροτημένου εντύπου αλλά και συνακόλουθων εργαλείων (μπάλες, ρακέτες κ.λ.π.) έτσι ώστε να απλοποιήσει την διδασκαλία του αθλήματος και να αυξήσει την ήδη πολύ μεγάλη συμμετοχή.

Με το πρόγραμμα που υλοποιείται είναι εφικτό να παίξουν και να ψυχαγωγηθούν, άμεσα, όλα τα μέλη της οικογένειας και οι φίλοι. Ταυτόχρονα η αγορά του τένις αυξάνεται και δημιουργεί περαιτέρω ανάπτυξη του αθλήματος. Η Ε.Φ.Ο.Α. στηρίζοντας την πρωτοβουλία της ITF «PLAY AND STAY» αποστέλλει σε όλα τα Σωματεία-μέλη της μετάφραση του εγχειριδίου και ταυτόχρονα διοργανώνει δύο ειδικές ημερίδες, για την ενημέρωση και προώθηση του προγράμματος σε όλη την Επικράτεια. Το σύνθημα μας είναι «ΚΑΝΟΥΜΕ ΤΟ ΤΕΝΙΣ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ»

Σπύρος Ζαννιάς Πρόεδρος Ε.Φ.Ο.Α.

Η Ε.Φ.Ο.Α. ευχαριστεί τον Λέκτορα Τ.Ε.Φ.Α.Α. του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Νίκο Γρίβα για την ευγενική του προσφορά στην μετάφραση και έκδοση του βιβλίου

3

Εισαγωγή στην ελληνική έκδοση

Οι αλλαγές που σημειώνονται παγκοσμίως επιβάλλουν την προσαρμογή του τρόπου διδασκαλίας στα

σύγχρονα δεδομένα και την υιοθέτηση πετυχημένων πρακτικών προηγμένων τενιστικά χωρών. Η μετάφραση του βιβλίου της ITF ‘Παίξε Τένις’, παράλληλα με την παρουσίαση του προγράμματος Play+Stay (Serve-Rally-Score), αποτελούν σημαντικό βοήθημα στα χέρια του Έλληνα προπονητή για την αύξηση των γνώσεων του και τη βελτίωση του τρόπου διδασκαλίας του τένις, ειδικά σε μικρά παιδιά αλλά και καινούργιους ενήλικες.

Η προσέλκυση καινούργιων παικτών στο τένις και η παραμονή τους στα γήπεδα αποτελεί πρωταρχικό σκοπό

για όλη την τενιστική οικογένεια. Είναι σημαντικό από το πρώτο μάθημα ο προπονητής να χρησιμοποιεί κατάλληλες δραστηριότητες και ασκήσεις που είναι παράλληλα κινητικές και ψυχαγωγικές και εξασφαλίζουν ότι οι παίκτες μυούνται στο τι περιλαμβάνει το τένις: σερβίς – ανταλλαγή – πόντος. Η χρησιμοποίηση της παιγνιδο-κεντρικής (play-oriented) ως μεθόδου εισαγωγής θεωρείται αποτελεσματικότερη της τεχνικο-κεντρικής (technique-oriented).

Ο προσεκτικός αναγνώστης θα διαπιστώσει ότι πολλά από όσα αναφέρονται στο βιβλίο ισχύουν και για την

προπόνηση σε μεγαλύτερες ηλικίες και αγωνιστικά επίπεδα. Μολονότι έγιναν κάποιες προσαρμογές του κειμένου στην ελληνική, στόχος της μετάφρασης ήταν να διατηρηθεί όσο το δυνατόν περισσότερο το ύφος και η γλώσσα του κειμένου στην αγγλική γλώσσα.

Ιδιαίτερες ευχαριστίες στον Δημήτρη Κόντο για την πολύτιμη βοήθεια του στο σχεδιασμό και το γενικότερο στήσιμο του βιβλίου.

Νίκος Γρίβας Λέκτορας ΤΕΦΑΑ

Πανεπιστημίου Αθηνών

4

Εισαγωγή

Στην σύγχρονη προπονητική ένας από τους βασικούς ρόλους του προπονητή είναι να οργανώσει τους παίκτες να παίξουν τένις. Στην περίπτωση των καινούργιων παικτών (starter players) που τώρα ξεκινούν αυτό σημαίνει να τους βάλει να σερβίρουν, να ανταλλάξουν μπάλες και να σκοράρουν – κερδίσουν πόντο από το πρώτο μάθημα. Η ικανότητα των προπονητών να διδάξουν την τεχνική δεν είναι τόσο σημαντική σε καινούργιους παίκτες, όσο η ικανότητα τους να επικοινωνήσουν, να ψυχαγωγήσουν και να οργανώσουν το μάθημα. Είναι πολύ σημαντικό ο προπονητής να χρησιμοποιεί τις κατάλληλες μπάλες, ρακέτες και διαστάσεις γηπέδου για να οργανώσει δραστηριότητες και ασκήσεις που εξασφαλίζουν ότι οι παίκτες σερβίρουν, ανταλλάσσουν, σκοράρουν και διασκεδάζουν. Σε πολλές περιπτώσεις αυτό σημαίνει ότι οι προπονητές θα διδάξουν το τένις σε παιδιά και ενήλικες, χρησιμοποιώντας μια από τις αργότερες κόκκινες πορτοκαλί και πράσινες μπάλες σε περιορισμένο γήπεδο και με μικρότερες ρακέτες για μικρά παιδιά.

Το πρώτο μάθημα πρέπει να είναι ταυτόχρονα ενεργητικό και ψυχαγωγικό για τους παίκτες. Η ITF

(International Tennis Federation - Διεθνής Ομοσπονδία Αντισφαίρισης) προτείνει ότι μολονότι η διδασκαλία της τεχνικής παραμένει σημαντική, οι προπονητές πρέπει πρώτα να επικεντρώνονται στο να μάθουν τους παίκτες να παίζουν το παιγνίδι και να δίνουν τις απαραίτητες και σχετικές τεχνικές και τακτικές οδηγίες για να τους βοηθήσουν να εξασκήσουν το παιγνίδι ακόμη καλύτερα.

Το εγχειρίδιο αυτό έχει σχεδιαστεί από την Επιτροπή Ανάπτυξης της ITF για προπονητές και δασκάλους οι οποίοι εισάγουν ενήλικες και παιδιά στο τένις. Παρέχει πρακτική προπονητική πληροφόρηση για το πώς μπορούν αποτελεσματικά να δουλέψουν με γκρουπ καινούργιων παικτών. Κύριος σκοπός της ITF και του προγράμματος της «Marketing of the Game» είναι να αυξήσει την συμμετοχή στο τένις, ελπίζει δε ότι αυτή η πληροφόρηση θα βοηθήσει τους προπονητές παγκοσμίως να αυξήσουν την συμμετοχή στο τένις στις χώρες τους.

Το εγχειρίδιο έχει γραφτεί για αυτούς οι οποίοι δουλεύουν ή πρόκειται να δουλέψουν με γκρουπ καινούργιων παικτών. Τέτοιοι παίκτες μπορούν να είναι γκρουπ Μίνι Τένις, εφήβων ή ενηλίκων. Το σεμινάριο και το εγχειρίδιο είναι κατάλληλα για: • Προπονητές οι οποίοι αναζητούν περισσότερες ιδέες για το πώς να οργανώσουν και να διδάξουν καινούργιους παίκτες χρησιμοποιώντας την παιγνιδο-κεντρική μέθοδο (game-based approach) • Δασκάλους, βοηθούς και εθελοντές οι οποίοι έχουν λίγη ή καθόλου εμπειρία ως προπονητές, αλλά θέλουν να γνωρίζουν πώς να διδάσκουν το τένις σε καινούργιους παίκτες με τέτοιο ενθαρρυντικό τρόπο, ώστε αυτοί να μπορούν να μάθουν πώς να σερβίρουν, ανταλλάσσουν και σκοράρουν.

Το εγχειρίδιο έχει σχεδιαστεί να υποστηρίξει την ύλη του σεμιναρίου ‘Παίξε Τένις’ και παρέχει πληροφόρηση σχετικά με: • Οργάνωση γκρουπ – Πώς να οργανώσεις δημιουργικές και παρακινητικές παιγνιδο-κεντρικές ασκήσεις, οι οποίες βοηθούν τους καινούργιους και τους παίκτες αναψυχής να βελτιώσουν τις ικανότητες τους ενώ εξασκούν το παιγνίδι. • Ικανότητες Επικοινωνίας. • Προσαρμογή ασκήσεων/καθηκόντων ώστε να εξασφαλιστεί η επιτυχία του μαθήματος/προπόνησης • Οργάνωση και διαχείριση διαφορετικών σχημάτων και ειδών αγώνων για καινούργιους παίκτες, συμπεριλαμβανομένου και το πώς να χρησιμοποιήσουν το International Tennis Number (ΙΤΝ) της ITF και την αντίστοιχη αξιολόγηση στο γήπεδο ώστε να κατατάξουν τους παίκτες, ως ένα μέσο ενθάρρυνσης αυτών, να παίζουν και να αγωνίζονται περισσότερο συχνά σε κατάλληλο επίπεδο.

Το σεμινάριο ‘Παίξε Τένις’ έχει σχεδιαστεί ως σεμινάριο το οποίο οι Εθνικές Ομοσπονδίες μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να δώσουν ιδέες του πως μπορεί να εφαρμοστεί η παιγνιδο-κεντρική μέθοδος σε καινούργιους παίκτες. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί με διάφορους τρόπους: • Ως ένα εισαγωγικό σεμινάριο για όσους επιθυμούν να παρακολουθήσουν Σχολή Προπονητών επιπέδου ITF Ι • Ως ένα σύντομο σεμινάριο για δασκάλους, βοηθούς και εθελοντές που επιθυμούν να αποκτήσουν ιδέες για το πώς να διδάξουν το τένις σε καινούργιους παίκτες. • Ως ένα σύντομο σεμινάριο για προπονητές που επιθυμούν να αποκτήσουν ιδέες για το πώς να χρησιμοποιούν την παιγνιδο-κεντρική μέθοδο στην οργάνωση παρακινητικών μαθημάτων για καινούργιους παίκτες.

Ελπίζουμε ότι αυτό το σεμινάριο και το συνοδευτικό εγχειρίδιο θα βοηθήσουν τα μέλη κράτη της ITF, να εκπαιδεύσουν περισσότερους προπονητές και να τους παρέχουν τις απαραίτητες ικανότητες για αποτελεσματική εισαγωγή και παραμονή περισσότερων παικτών στο υπέροχο παιγνίδι που λέγεται τένις. Σέρβιρε, αντάλλαξε και σκόραρε…. και διασκέδασε αυτό το ‘Παίξε Τένις’ εγχειρίδιο.

5

6

Περιεχόμενα Κεφάλαιο 1 – Οι ικανότητες του προπονητή

• Εισαγωγή - Ο ρόλος του προπονητή - Μάθηση και προπόνηση - Αρχές μάθησης

• Απαραίτητες προπονητικές ικανότητες - Επικοινωνία - Λεκτική επικοινωνία - Μη-λεκτική επικοινωνία - Διάφορα στυλ επικοινωνίας - Εναλλαγή στυλ επικοινωνίας για διαφορετικούς παίκτες - Αποτελεσματικές ερωτήσεις - Οργάνωση γκρουπ παικτών - Τροφοδοσία σε γκρουπ καινούργιων παικτών - Οργάνωση γκρουπ με μονό αριθμό παικτών

Κεφάλαιο 2 – Δημιουργία θετικού περιβάλλοντος μάθησης

Παιγνιδο-κεντρική προπόνηση - Δημιουργία περιβάλλοντος κινήτρων - Κλειδιά για επιτυχία με καινούργιους παίκτες - Ιδανική πρόκληση - Προσαρμογή εξοπλισμού και μαθήματος στον παίκτη - Οι βασικές αγωνιστικές καταστάσεις - Βασικές αρχές τακτικής για καινούργιους παίκτες - Διαφοροποίηση

Κεφάλαιο 3 – Βασική τακτική και τεχνική

Η παιγνιδο-κεντρική μέθοδος Βασική τακτική για να βοηθήσει την πρόοδο των παικτών Βασική τεχνική για να βοηθήσει την πρόοδο των παικτών

- Σερβίς - Επιστροφή - Φόρχαντ κτυπήματα εδάφους - Μπάκχαντ κτυπήματα εδάφους - Βολέ - Δεξιότητες αντίληψης

Κεφάλαιο 4 – Συναγωνιστικές και ανταγωνιστικές δραστηριότητες

Συναγωνιστικά και αγωνιστικά παιγνίδια και ασκήσεις Σχήματα αγώνων The International Tennis Number (ΙΤΝ)

Κεφάλαιο 5 5.1 – Φύλλο ελέγχου επικοινωνίας 5.2 – Παραδειγματικό πλάνο μαθήματος 5.3 - Ασκήσεις για τις τρεις αγωνιστικές καταστάσεις 5.4 - Ιδιαιτερότητες μπάλας και γηπέδου 5.5 – Σχήματα αγώνων για καινούργιους παίκτες Αναφορές

7

Κεφάλαιο 1 – Οι ικανότητες του προπονητή Σε αυτό το μέρος θα μάθουμε σχετικά με: • Γιατί οι άνθρωποι παίζουν τένις • Το ρόλο του προπονητή • Ικανότητες λεκτικής και μη λεκτικής επικοινωνίας • Εναλλαγή στυλ επικοινωνίας για διαφορετικούς παίκτες • Διάφορα στυλ επικοινωνίας • Αποτελεσματικές ερωτήσεις • Οργάνωση γκρουπ παικτών και ιδέες για εναλλαγή διαφόρων μεγεθών γκρουπ • Τροφοδοσία σε γκρουπ καινούργιων παικτών Γιατί οι άνθρωποι παίζουν τένις ; (FFT, 2004) 1.1 Εισαγωγή Το τένις είναι ένα από τα δημοφιλέστερα αθλήματα παγκοσμίως. Υπάρχουν πολλοί λόγοι που οι άνθρωποι διασκεδάζουν με το τένις: • Αγωνιστικός – πολλοί παίκτες διασκεδάζουν με το τένις ως αγωνιστική δραστηριότητα, όπου μπορούν να συμμετέχουν σε πρωταθλήματα και να παίζουν αγώνες. Όσο γρηγορότερα αυτοί μπορούν να σερβίρουν, ανταλλάσσουν και σκοράρουν τόσο νωρίτερα είναι έτοιμοι να αγωνιστούν. • Κοινωνικός – πολλοί παίκτες βλέπουν το τένις ως ένα θαυμάσιο μέσο να συναντήσουν άλλους ανθρώπους σε ένα κοινωνικό περιβάλλον. • Υγείας και φυσικής κατάστασης – η ανάγκη για άσκηση γίνεται ιδιαίτερα σημαντική παγκοσμίως και πολλοί άνθρωποι βλέπουν το τένις ως ένα θαυμάσιο δρόμο να παραμείνουν ενεργοί και υγιείς. Μόλις οι παίκτες μπορούν να σερβίρουν και να ανταλλάσσουν, το τένις προσφέρει μια άριστη επιβάρυνση για όλες τις ηλικίες. • Βελτίωση παιγνιδιού – πολλοί παίκτες θέλουν να βελτιώσουν το παιγνίδι τους και παρακολουθούν προπονητικά μαθήματα που τους βοηθούν να παίζουν περισσότερο αποτελεσματικά. • Το τένις είναι υπέροχο για όλες τις ηλικίες – οι άνθρωποι βλέπουν το τένις ως ένα άθλημα που μπορούν να εξασκούν ανεξαρτήτως της ηλικίας τους. Το τένις συνεχίζει να αναπτύσσεται. Ωστόσο σε μερικές από τις μεγάλες χώρες σε αριθμό συμμετοχής στο τένις, ο αριθμός των ατόμων που παίζουν τένις μειώνεται. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για αυτό:

• το τένις ανταγωνίζεται με πολλές άλλες νέες και παλαιές δραστηριότητες, πολλές από τις οποίες είναι εύκολες στο να τις ασκήσεις επιτυχημένα • πολλοί άνθρωποι βρίσκουν το τένις ως ένα δύσκολο για εκμάθηση παιγνίδι, συχνά γιατί οι χρησιμοποιούμενες μπάλες το κάνουν πολύ γρήγορο για τις βασικές ικανότητες των καινούργιων παικτών. Παίκτες που βρίσκονται στο αρχικό στάδιο συχνά βρίσκουν δύσκολο το να κοντρολάρουν την μπάλα, συνεπώς λείπει η σταθερότητα για να αναπτύξουν την ικανότητα ανταλλαγής. • μερικοί προπονητές χρησιμοποιούν μια πολύ τεχνική μέθοδο για να διδάξουν το τένις. Αυτό κάνει το παιγνίδι λιγότερο ενδιαφέρον για μάθηση, ενώ συχνά οι παίκτες περιμένουν αντί να παίζουν. Τις περισσότερες φορές οι καινούργιοι παίκτες θέλουν να μάθουν να παίζουν σε κατάλληλο για αυτούς επίπεδο, αντί να προσπαθούν να μάθουν τεχνικές που ίσως δεν θα εξασκήσουν ποτέ. • συνεχώς αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων έχει πολυάσχολη ζωή, όπου ο απαιτούμενος χρόνος για εξάσκηση του τένις συμπιέζεται εξαιτίας του εντατικού τρόπου ζωής. Χρειάζεται περισσότερη δουλειά για να τροποποιηθεί ο τρόπος οργάνωσης και διάδοσης

του τένις με σκοπό να ταιριάζει στο πολυάσχολο τρόπο ζωής. • άνθρωποι που επιθυμούν να αναπτύξουν την φυσική τους κατάσταση (fitnees) και να διάγουν υγιές τρόπο ζωής συχνά έλκονται από άλλες δραστηριότητες και αθλήματα. Είναι επομένως ξεκάθαρο ότι όλοι οι παίκτες έχουν τις δικές τους ανάγκες και λόγους που επιλέγουν να παίξουν τένις. Ωστόσο είναι σημαντικό όλοι οι προπονητές να είναι ενήμεροι αυτών των αναγκών. Η ITF αναγνωρίζει ότι πολλά πρέπει να γίνουν από τους προπονητές για να είναι το τένις ελκυστικό και προσβάσιμο για όλους τους δυνητικούς παίκτες, καθώς και ότι το τένις πρέπει να προσαρμοστεί για να ταιριάζει στον ‘πελάτη στην αγορά’, ταυτόχρονα τόσο στο πως διδάσκεται όσο και στο πως οι καινούργιοι παίκτες παραμένουν στο άθλημα.

8

1.2. Ο ρόλος του προπονητή Στην σύγχρονη προπονητική η δουλειά του προπονητή είναι να μάθει τους παίκτες να παίξουν τένις (σερβίς, ανταλλαγή, πόντος) όσο το δυνατόν ενωρίτερα. Μόλις αρχίζουν να παίζουν, πρέπει να δίνονται σε αυτούς σχετικές τεχνικές και τακτικές οδηγίες, ώστε να τους βοηθήσουν να παίξουν το άθλημα καλύτερα. Ο προπονητής παίζει ένα ρόλο κλειδί διασφαλίζοντας ότι όλοι οι παίκτες συνεχίζουν να διασκεδάζουν παίζοντας τένις και προσπαθώντας να παροτρύνει περισσότερους παίκτες να επιλέξουν το τένις ως άθλημα. Ο προπονητής είναι συχνά υπεύθυνος για να σχεδιάσει και να υλοποιήσει προγράμματα για τους παίκτες. Ο προπονητής εκτελεί ένα αριθμό διαφορετικών ρόλων, όπως: • προπόνηση παικτών • σχεδιασμός, διαφήμιση και διάδοση μαθημάτων, προγραμμάτων και εκδηλώσεων • οργάνωση πρωταθλημάτων • φροντίδα πελάτη - σύνδεση με τους παίκτες ή με τα μέλη του κλαμπ • προϋπολογισμός – διαχείριση οικονομικών στο κλαμπ Ωστόσο ο ρόλος της προπόνησης παικτών αποτελεί την πρωταρχική υπευθυνότητα του προπονητή, και για αυτό απαιτείται ένα πλατύ εύρος ικανοτήτων. Οι επιτυχημένοι προπονητές οι οποίοι κρατούν τους παίκτες στο άθλημα και μπορούν να παροτρύνουν νέους παίκτες να έρθουν στο τένις είναι: • εμψυχωτές και ψυχαγωγοί, οι οποίοι δημιουργούν την αίσθηση της χαράς και της διασκέδασης σε κάθε μάθημα τένις. • καλοί επικοινωνιολόγοι, οι οποίοι μπορούν να εξηγήσουν τα καθήκοντα και να επιδείξουν τις ειδικές πλευρές του αθλήματος με απλό, ανάλογο, σχετικό και ενδιαφέρων τρόπο στους παίκτες. • οργανωτές, οι οποίοι μπορούν να σχεδιάσουν δραστηριότητες και πρακτικές, που εξασφαλίζουν ότι ο κάθε παίκτης εξασκείται, καθώς και ότι αυτοί καταλαβαίνουν τι κάνουν και πως το κάνουν. Αυτό σημαίνει διδασκαλία σε γκρουπ, όπου η ικανότητα να εναλλάσσεις παίκτες αποτελεσματικά και να δίνεις σε αυτούς διαφορετικά καθήκοντα και προκλήσεις (συχνά δια μέσου της χρήσης αργότερων μπαλών και μικρότερων γηπέδων) αποτελεί δεξιότητα κλειδί • δάσκαλοι, οι οποίοι καταλαβαίνουν πως οι άνθρωποι μαθαίνουν, πώς να δημιουργούν ένα θετικό περιβάλλον μάθησης διαμέσου διαφόρων μεθόδων και πώς να εξασφαλίσουν ότι ο καθένας διαπνέεται από ένα αίσθημα επιτυχίας παίζοντας τένις. • παρακινητικοί/ ενθαρρυντικοί, οι u959 οποίοι μπορούν να παροτρύνουν και να ενθαρρύνουν τους παίκτες να συνεχίσουν να διασκεδάζουν παίζοντας και μαθαίνοντας Αυτές οι δεξιότητες χρησιμοποιούμενες αποτελεσματικά, θα εξασφαλίσουν ότι το τένις διδάσκεται περισσότερο αποτελεσματικά και ότι οι καινούργιοι παίκτες ‘παίζουν τένις’ ….σερβίροντας, ανταλλάσσοντας και σκοράροντας από το πρώτο μάθημα. 1.3. Μάθηση και προπόνηση Μάθηση είναι η διαδικασία αλλαγής της συμπεριφοράς ή αύξησης της γνώσης. Με ποιο στενή έννοια είναι η απομνημόνευση της πληροφόρησης (Rogers, 2000). Σε ένα τενιστικό περιβάλλον, αυτό σημαίνει την απομνημόνευση πληροφόρησης (π.χ. τους κανονισμούς παιγνιδιού) και το σημαντικότερο την απομνημόνευση ενεργειών (π.χ. την τεχνική της από κάτω προς τα πάνω αιώρησης). Οι προπονητές πρέπει να καταλαβαίνουν: • πως οι άνθρωποι μαθαίνουν • πώς να επικοινωνούν και να δημιουργούν ένα περιβάλλον όπου οι άνθρωποι μπορούν να μάθουν ευκολότερα • πώς να εναλλάσσουν την επικοινωνία ώστε να ταιριάζει σε διαφορετικούς παίκτες και τους διάφορους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι μαθαίνουν 1.4. ‘Αρχές’ Μάθησης (Elderton, 2001) ι) Υπάρχουν τρεις ‘Αρχές’ μάθησης (Learning ‘laws’) που κάθε προπονητής πρέπει να ξέρει: • οι μαθητές μαθαίνουν με διαφορετικούς τρόπους. Κάθε άτομο μαθαίνει με ένα μοναδικό τρόπο. Κάθε ένας προσλαμβάνει, κατατάσσει και θυμάται την πληροφόρηση διαφορετικά.

9

• οι μαθητές μαθαίνουν με διαφορετικές ταχύτητες. Κάθε άτομο επεξεργάζεται την πληροφόρηση με διαφορετική ταχύτητα. Μερικοί αφομοιώνουν τις νέες πληροφορίες γρήγορα. Άλλοι καταλαβαίνουν σωστά από την αρχή αλλά παίρνει χρόνο για να συγχρονίσουν τις κινήσεις. Καταλαβαίνοντας ότι όλοι μαθαίνουν μέσω τριών διαφορετικών σταδίων θα σε βοηθήσει να επιταχύνεις τη μάθηση δια μέσω της αποτελεσματικής χρησιμοποίησης των ικανότητες των μαθητών στον αγώνα. • οι μαθητές χρειάζονται ένα λόγο για να μάθουν. Το κάθε άτομο έχει τους δικούς του λόγους συμμετοχής στο τένις. Μερικές φορές, όπως στην περίπτωση με τα μαθήματα εφήβων, ένα παιδί ίσως να μην θέλει να είναι εκεί. Ανεξαρτήτως ηλικίας, ένας προπονητής δεν πρέπει να περιμένει δέσμευση από την αρχή. Πρώτον, πρέπει να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον ώστε να ενθαρρύνει τον μαθητή να συμμετέχει. Ακολούθως, ο προπονητής προσθέτει συναισθηματικούς και διανοητικούς λόγους για να δημιουργήσει κίνητρο. Σε κάποιο σημείο το κίνητρο πρέπει να αλλάξει από εξωτερικό (προπονητής, γονείς κλπ) σε εσωτερικό (ο παίκτης θέλει να συμμετέχει από μόνος του). Η δέσμευση είναι το τελικό στάδιο και μπορεί να έρθει μόνο από τον συμμετέχοντα. ii) Εφαρμογή των ‘αρχών’ μάθησης στην προπόνηση καινούργιων παικτών. ‘Αρχές’ μάθησης Εφαρμογές για τον προπονητή Πρακτικές εφαρμογές για γκρουπ καινούργιωνπαικτών

1. οι μαθητές μαθαίνουν με διαφορετικούς τρόπους

1. επικοινώνησε οπτικά με διάφορους τρόπους 2. επικοινώνησε λεκτικά με διάφορους τρόπους

1. χρησιμοποίησε πολλές επιδείξεις 2. χρησιμοποίησε διάφορα στυλ προπόνησης 3. δώσε καθαρές οδηγίες, χρησιμοποίησε διαφοροποιήσεις στο τόνο, ένταση και έμφαση 4. άσε τους ανθρώπους να μάθουν ασκούμενοι. Σκοπός είναι η μεγιστοποίηση του καθαρού χρόνου, και η μείωση του χρόνου που ξοδεύεται σε ομιλίες, επεξηγήσεις και επιδείξεις

2. οι μαθητές μαθαίνουν με διαφορετικές ταχύτητες

1. αναγνώρισε πότε οι παίκτες προοδεύουν ή δυσκολεύονται - κατάλληλη πρόκληση 2. ο προπονητής πρέπει να ξέρει πώς να διαφοροποιήσει τα καθήκοντα

1. μάθε πώς να παρακινείς τους παίκτες – χρησιμοποίησε γρηγορότερες μπάλες, μεγαλύτερα γήπεδα ή τροποποίησε τους κανονισμούς για να το πετύχεις 2. διαφοροποίησε δραστηριότητες (διαφορετικές μπάλες, διαστάσεις γηπέδων ή κανονισμούς) έτσι ώστε κάθε παίκτης να παίζει σε επίπεδο κατάλληλο των ικανοτήτων του

3. οι μαθητές χρειάζονται ένα λόγο για να μάθουν

1. ενθάρρυνε τους παίκτες 2. παρακίνησε τους παίκτες 3. οι παίκτες ίσως αρχίσουν να δείχνουν μεγαλύτερη δέσμευση

1. μάθε πώς να βοηθήσεις τους παίκτες να σημειώνουν επιτυχίες – για να τους βοηθήσεις χρησιμοποίησε αργότερες μπάλες, μικρότερα γήπεδα ή τροποποιημένους κανονισμούς 2. δίδαξε τακτικές– βοήθησε τους παίκτες να μάθουν πώς να παίζουν το παιγνίδι 3. δίδαξε τους παίκτες πώς να σερβίρουν, ανταλλάσσουν και σκοράρουν, εάν είναι δυνατό από το πρώτο μάθημα 4. δίδαξε κατάλληλες απλές τεχνικές για να βοηθήσεις τους παίκτες να παίζουν το παιγνίδι καλύτερα

Σχήμα 1 – Οι ‘αρχές’ μάθησης και οι καινούργιοι παίκτες Απαραίτητες προπονητικές δεξιότητες 1.5. Επικοινωνία Έχει ήδη υπογραμμισθεί ότι οι προπονητές πρέπει να είναι καλοί στην επικοινωνία, θέτοντας και εξηγώντας καθήκοντα και επιδεικνύοντας ειδικές πλευρές του αθλήματος με απλό, σχετικό και ενδιαφέρων τρόπο στους παίκτες. Η καλή επικοινωνία απαιτεί κατανόηση των ‘αρχών’ μάθησης όπως αυτές παρουσιάσθηκαν στο προηγούμενο μέρος. Είναι επίσης σημαντικό για τους προπονητές να αναγνωρίσουν ότι η αποτελεσματική επικοινωνία μεταξύ προπονητή και παίκτη σχετίζεται με 3 συνδεδεμένα μεταξύ τους ζητήματα: τι, γιατί και πως – τι κάνει ο παίκτης, γιατί το κάνει και πώς το κάνει (Young, 2006).

10

Οι άνθρωποι μαθαίνουν μέσω της όρασης (οπτικά), της ακοής (ακουστικά) και της αίσθησης/ πράξης (κιναισθητικά). Ωστόσο, κάθε άτομο μαθαίνει χρησιμοποιώντας διαφορετικά ποσοστά από αυτούς τους τρόπους. Όταν οι προπονητές δίνουν οδηγίες, η αποτελεσματική προπόνηση περιέχει: • πολλές επιδείξεις, ολικές ή μερικές ενέργειες, καθήκοντα ή ασκήσεις • μερική επεξήγηση, χρησιμοποιώντας απλό και ξεκάθαρο λεξιλόγιο • πολλές ευκαιρίες για εξάσκηση ικανοτήτων

Κάθε ανθρώπινη ύπαρξη είναι διαφορετική και ο βαθμός σύνδεσης κάθε ατόμου με οπτικά, ακουστικά και κινητικά ερεθίσματα ποικίλει. Αυτό σημαίνει ότι ενώ ένα άτομο μαθαίνει καλύτερα ακούγοντας τι πρέπει να κάνει, ένα άλλο ίσως χρειάζεται να δει πρώτα τι πρέπει να κάνει. Ωστόσο είναι ξεκάθαρο ότι όλοι οι παίκτες χρειάζονται να εξασκηθούν για να γίνουν καλύτεροι αντί απλώς να βλέπουν ή να ακούν.

Οι δεξιότητες επικοινωνίας είναι μια βασική ικανότητα για όλους τους προπονητές. Η ικανότητα να διδάξεις, οργανώσεις, διασκεδάσεις και παρακινήσεις εξαρτάται άμεσα από την ικανότητα του προπονητή να επικοινωνεί. Η επικοινωνία είναι:

• λεκτική, όπου η πληροφόρηση και η ανατροφοδότηση δίνονται δια του λόγου, όπου οι παίκτες μαθαίνουν ακούγοντας ή απαντώντας σε ερωτήσεις • μη λεκτική, όπου η πληροφόρηση και η ανατροφοδότηση δίνονται δια μέσω επιδείξεων, γλώσσας σώματος, σημάτων και χειρονομιών Σχήμα 2 – Πως οι άνθρωποι μαθαίνουν (ITF, 1998)

Είναι σημαντικό για τους προπονητές να ξέρουν πώς να επικοινωνήσουν αποτελεσματικά, έτσι ώστε τα καθήκοντα να είναι ξεκάθαρα και κατανοητά. Αυτό επιτυγχάνεται ως εξής: • βρίσκοντας μια θέση όπου ο καθένας μπορεί να δει και να ακούσει, χωρίς να υπάρχουν εμπόδια μεταξύ ομιλητή και κοινού, έτσι ώστε όλοι να μπορούν να ακούν και να βλέπουν • περιμένοντας μέχρι το κοινό να συγκεντρωθεί και να είναι έτοιμο να ακούσει ή να δει. • κρατώντας την εξήγηση ή την επίδειξη σύντομη, έτσι ώστε κάθε ένας να μπορεί να συγκεντρώνεται • κάνοντας ερωτήσεις ελέγχοντας τον βαθμό κατανόησης Για μεγαλύτερο έλεγχο του βαθμού κατανόησης συχνά προτείνεται να ζητηθεί από έναν μαθητή να επιδείξει το καθήκον ή την οδηγία 1.6. Λεκτική επικοινωνία Ένα μεγάλο μέρος της λεκτικής επικοινωνίας που λαμβάνουμε κάθε μέρα ξεχνιέται. Είναι σημαντικό οι προπονητές να εξασφαλίσουν ότι η πληροφόρησης που δίνεται στους παίκτες είναι όχι μόνο απλή, αλλά ταυτόχρονα υψηλής ποιότητας και επομένως εύκολο να απομνημονευθεί. Οι παίκτες είναι πιο εύκολο να αφομοιώσουν την πληροφόρηση εάν ο προπονητής ακούγεται ενδιαφέρων και ελκυστικός. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί ως εξής:

• βεβαιώσου ότι κάθε ένας προσέχει και είναι έτοιμος να αποδεχθεί την πληροφόρηση • ενάλλασσε ένταση και τόνο φωνής, ώστε να δώσεις έμφαση σε λέξεις κλειδιά ή φράσεις • μίλα αργά και καθαρά, αφήνοντας περιστασιακές παύσεις • χρησιμοποίησε λέξεις τις οποίες οι παίκτες καταλαβαίνουν. Αυτό σημαίνει απλή γλώσσα εάν μιλάς σε νέα παιδιά και αποφυγή ‘αργκό’ ή τεχνικών όρων που οι άνθρωποι ίσως δεν καταλαβαίνουν. • κάνοντας ερωτήσεις που κάνουν το κοινό να σκέφτεται σχετικά με την πληροφόρηση που έχει μόλις δοθεί. .

11

1.7. Μη λεκτική πληροφόρηση – επιδείξεις και γλώσσα σώματος Οι άνθρωποι γενικά θυμούνται περισσότερο αυτά που βλέπουν. Οι επιδείξεις καθηκόντων και οι οδηγίες είναι ζωτικές για καινούργιους παίκτες, οι οποίοι μπορούν έτσι να δουν και να μιμηθούν τον προπονητή. Η μη λεκτική επικοινωνία επομένως είναι μια σημαντική ικανότητα για τους προπονητές. Η οπτική επικοινωνία περιέχει: • επιδείξεις, που πρέπει να χρησιμοποιηθούν για να δείχνουν στους μαθητές πώς να εκτελέσουν μια συγκεκριμένη δεξιότητα, πχ. ένα φόρχαντ κτύπημα εδάφους, ή πώς να εκτελέσουν μια συγκεκριμένη άσκηση ή πρακτική • γλώσσα του σώματος, η οποία δίνει μια ένδειξη του πως αισθανόμαστε. Η θετική γλώσσα σώματος είναι ένας σημαντικός τρόπος κινητοποίησης του παίκτη και δημιουργίας χαράς στις προπονήσεις. Παραδείγματα καλής γλώσσας σώματος περιέχουν: • χαμόγελο και διασκέδαση για προπόνηση και για τένις • σήματα με το χέρι ή χειρονομίες που δείχνουν πως ένας παίκτης έχει πετύχει τον σκοπό του • χαλαρή αλλά άγρυπνη στάση, που δείχνει ενεργητική, ενδιαφέρουσα και διασκεδαστική 1.8 Διαφορετικά στυλ επικοινωνίας (ITF, 2005α) Οι προπονητές επικοινωνούν με δύο βασικούς τρόπους: • άμεσο (συχνά γνωστό ως αυταρχικό «command») στυλ, όπου ο προπονητής παίρνει τις αποφάσεις και δίνει όλες τις οδηγίες. Αν και αυτός ο τρόπος είναι συχνά καλός για μικρά παιδιά, αφήνει λίγες δυνατότητες στους παίκτες για ανεξάρτητη σκέψη • ανακαλυπτικό (γνωστό και ως συνεργατικό «cooperative») στυλ, όπου προπονητής και παίκτης δουλεύουν μαζί ώστε να βοηθήσουν την εκμάθηση του παίκτη Δεν υπάρχει ένας ‘καλύτερος τρόπος’ επικοινωνίας. Ωστόσο για να είναι πιο αποτελεσματικοί οι προπονητές πρέπει να επικοινωνούν με διάφορους τρόπους, αλλάζοντας συχνά από άμεσο σε ανακαλυπτικό στυλ και το αντίθετο. Άμεσο στυλ Ανακαλυπτικό στυλ • ο προπονητής δίνει οδηγίες και οι παίκτες ακούν τον προπονητή • ο προπονητής λέει στους παίκτες πως θα επιτευχθεί ο σκοπός • υπάρχει επίδειξη ικανοτήτων ή δραστηριοτήτων • οι ικανότητες εξασκούνται πρώτα σε άσκηση και μετά πιθανά σε αγώνα • ο προπονητής δίνει ανατροφοδότηση στους παίκτες κατά την διάρκεια και μετά την άσκηση

• ο προπονητής δίνει στους παίκτες ένα τακτικό πρόβλημα για επίλυση • ο προπονητής και οι παίκτες συζητούν πως θα επιτευχθεί ο σκοπός • δεν υπάρχει επίδειξη ικανοτήτων, αλλά ίσως ο προπονητής επιδεικνύει το καθήκον • οι ικανότητες μαθαίνονται σε συνθήκες αγώνα • ο προπονητής κάνει ερωτήσεις για να βοηθήσει τους παίκτες να επιλύσουν τα προβλήματα

Πλεονεκτήματα: • καθαρό και γρήγορο για οργάνωση δραστηριοτήτων ή ασκήσεων, για ενασχόληση με μεγάλα γκρουπ ή για υπογράμμιση ζητημάτων ασφάλειας • απλό για χρησιμοποίηση με παίκτες που δεν έχουν εμπειρία επίλυσης προβλημάτων Μειονεκτήματα: • δεν ενθαρρύνει τους παίκτες να σκέφτονται ή να αντιδρούν • είναι δυσκολότερο για τον προπονητή να ξέρει τι γνωρίζει ο παίκτης

Πλεονεκτήματα: • ενθαρρύνει τους παίκτες να επιλύουν προβλήματα μέσα στον u945 αγώνα • βοηθά τους παίκτες να πάρουν απλές τακτικές αποφάσεις • καλό για μακροπρόθεσμη περίοδο μάθησης Μειονεκτήματα: • κάνει τους παίκτες να νοιώθουν άβολα εάν δεν συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων ή δεν απαντούν σε ερωτήσεις • απαιτεί περισσότερο χρόνο για να βρεθεί η λύση

Σχήμα 3 – Άμεσο και ανακαλυπτικό στυλ (ITF 2005α) Θυμήσου ότι οι καλοί προπονητές συνδυάζουν διαφορετικά λεκτικά στυλ επικοινωνίας με επεξηγήσεις ώστε οι παίκτες να μπορούν να δουν τι να κάνουν Στο κεφάλαιο 5.1 παρατίθεται ένα φύλλο ελέγχου που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση λεκτικών και μη λεκτικών ικανοτήτων επικοινωνίας

12

1.9. Εναλλαγή στυλ επικοινωνίας για διαφορετικούς τύπους παικτών

Οι προπονητές πρέπει να είναι ικανοί να εναλλάσσουν τις μεθόδους επικοινωνίας τους ανάλογα με τη γνώση, τον βαθμό κατανόησης και την ωριμότητα των παικτών. Με άλλα λόγια, οι προπονητές πρέπει να μπορούν να εναλλάσσουν την επικοινωνία τους στα παρακάτω παραδείγματα:

Γκρουπ Στυλ Ζητήματα Μεγάλο γκρουπ από μικρά παιδιά (Μίνι Τένις)

Σε μεγάλο βαθμό άμεσο μερικώς ανακαλυπτικό

• περιορισμένη κατανόηση • μεγάλο γκρουπ – λίγος χρόνος για συζήτηση • ίσως χρειάζεται το άμεσο στυλ για διατήρηση ηγεσίας • μερικώς απλή χρησιμοποίηση ανακαλυπτικού – εκμάθηση του παιγνιδιού

Μικρό γκρουπ καινούργιων τζούνιορ

Συνδυασμός άμεσου και ανακαλυπτικού

• περιορισμένη κατανόηση • μικρό γκρουπ – περισσότερο χρόνος για συζήτηση • ίσως χρειάζεται το άμεσο στυλ για αντιστάθμιση της έλλειψης εμπειρίας • μερικώς απλή χρησιμοποίηση ανακαλυπτικού για επίλυση προβλημάτων – εκμάθηση του παιγνιδιού

Γκρουπ καινούργιων ενηλίκων

Συνδυασμός άμεσου και ανακαλυπτικού

• περιορισμένη κατανόηση η συζήτηση είναι απαραίτητη για φροντίδα ‘πελατών’ • ίσως χρειάζεται το άμεσο στυλ για αντιστάθμιση της έλλειψης εμπειρίας • οι ενήλικες ίσως περιμένουν περισσότερο άμεσο στυλ • μερικώς απλή χρησιμοποίηση ανακαλυπτικού για επίλυση προβλημάτων – εκμάθηση του παιγνιδιού

1.10. Αποτελεσματικές ερωτήσεις Η ικανότητα να θέτεις ερωτήσεις είναι πολύ σημαντική για τους προπονητές όταν χρησιμοποιούν το ανακαλυπτικό στυλ. Υπάρχουν δύο είδη ερωτήσεων : • Κλειστές ερωτήσεις, αποζητώντας ένα ‘ναι’ η ένα ΄όχι’-π.χ. «ήταν το σέρβις μέσα;» • Ανοικτές ερωτήσεις, οι οποίες απαιτούν σκέψη και/ η περιγραφή-π.χ.« που προσγειώθηκε το σερβίς;» Οι ανοικτές ερωτήσεις είναι σημαντικές επειδή προάγουν την διαδικασία ανταπόκρισης στην πληροφόρηση και σκέψης πριν την απάντηση. Οι ανοικτές ερωτήσεις είναι επίσης χρήσιμες για να ελέγξεις τον βαθμό κατανόησης. Οι αποτελεσματικές ερωτήσεις βοηθούν να κτιστεί η ανεξαρτησία και η αυτό- εμπιστοσύνη του μαθητή Οι ανοικτές ερωτήσεις δεν επιτρέπουν απλές απαντήσεις τύπου ‘ναι’ η ‘όχι’, οι οποίες συχνά δεν απαιτούν πολλή σκέψη ή αντίδραση. Οι ανοικτές ερωτήσεις αρχίζουν με:

• Γιατί; - γιατί έχασες το κτύπημα; • Πως; - πως μπορείς να βελτιώσεις την σταθερότητασου; • Πότε; - πότε μπορείς να κάνεις ένα κτύπημα λομπ; • Τι / ποιες; - ποιες είναι οι επιλογές όταν ο αντίπαλος σου προωθείται στο δίχτυ; Οι κλειστές ερωτήσεις συνήθως αρχίζουν με: • Είναι; - είναι η μπάλα στο σερβίς έγκυρη; • Υπάρχει; - υπάρχει στιγμή που μπορείς να προωθηθείς στο δίχτυ;

Σχήμα 4 - Εναλλαγή διαφορετικών στυλ επικοινωνίας ( ITF 2005α)

13

1.11. Οργάνωση γκρουπ παικτών Οι καλοί προπονητές πρέπει να είναι καλοί οργανωτές. Αυτό σημαίνει ότι είναι ικανοί να δουλεύουν αποτελεσματικά με γκρουπ ανθρώπων, έτσι ώστε ο καθένας να είναι δραστήριος, να καταλαβαίνουν τι αυτοί κάνουν και πως να το κάνουν, καθώς και να οργανώσουν μεγάλα γκρουπ παικτών γρήγορα και αποτελεσματικά. Οι προπονητές πρέπει να είναι ικανοί να οργανώνουν σε διάφορες καταστάσεις όπως: • οργάνωση δραστηριοτήτων γκρουπ, όπως προθέρμανση ή ασκήσεις σε μεγάλα γκρουπ • χωρισμός μεγάλων γκρουπ σε μικρότερα γκρουπ, έτσι ώστε οι παίκτες να μπορούν να δουλέψουν περισσότερο αποτελεσματικά στο γήπεδο • εναλλαγή παικτών, έτσι ώστε ο καθένας να εκτελεί ένα διαφορετικό ρόλο. Παραδείγματα πως μπορούν να γίνονται αλλαγές σε ένα γκρουπ 6 παικτών παρουσιάζονται στο σχήμα 5 • οργάνωση ενός γκρουπ παικτών σε τουρνουά, όπου οι παίκτες αλλάζουν ρόλους διαδοχικά παίζοντας και διαιτητεύοντας αγώνες

Σχήμα 5 - Μέθοδοι εναλλαγής σε γκρουπ 6 παικτών χρησιμοποιώντας τα μισά γήπεδα. Τα γήπεδα μπορούν να είναι κανονικά, μικρότερα (18Χ9m, 11Χ6m) ή απλώς χρησιμοποιώντας τα γήπεδα σέρβις. Ανάλογα με τις ικανότητες των παικτών μπορούν να χρησιμοποιηθούν αργότερες μπάλες

14

1.12. Η εναλλαγή παικτών μέσα στο γκρουπ Οι εναλλαγές μπορούν να οργανωθούν με διάφορους τρόπους : • Χρονικά – π.χ. οι παίκτες παίζουν και αλλάζουν θέση κάθε ένα λεπτό, όταν ο προπονητής δίνει το σύνθημα. • Εκπλήρωση καθήκοντος - οι παίκτες αλλάζουν όταν πετυχαίνουν το στόχο που έχει ορίσει ο προπονητής, π.χ. ο στόχος μπορεί να είναι ο σερβίρων και ο συμπαίκτης του να εκτελέσουν 3 ράλι όπου οι παίκτες, σερβίρουν και παίζουν το ράλι. Όταν ο σερβίρων έχει σερβίρει 3 φορές, οι παίκτες αλλάζουν ρόλους. • Νικητές και ηττημένοι - για παράδειγμα, όταν κατά τη διάρκεια των ανταλλαγών: - οι παίκτες κερδίσουν τον πόντο - οι παίκτες χάσουν τον πόντο - ο παίκτης κερδίσει συνολικά δύο πόντους Οι προπονητές πρέπει να είναι ικανοί να οργανώνουν τους παίκτες γρήγορα, έτσι ώστε όλοι να είναι συνεχή δράση και πρόκληση. Η οργάνωση μπορεί να βελτιωθεί ως εξής: • να είναι ικανοί να οργανώνουν και να αναδιοργανώνουν γρήγορα, έτσι ώστε να διατηρούνται τα επίπεδα της δραστηριότητας • εκ των προτέρων προγραμματισμός. Αυτό σημαίνει : - έχοντας ένα απλό πλάνο μαθήματος το οποίο δείχνει όλες τις ασκήσεις και τις εναλλαγές οι οποίες θα γίνουν στο μάθημα. Ένα παράδειγμα τέτοιου μαθήματος δίνεται στο Κεφάλαιο 5.2. - απλώς αφιερώνοντας χρόνο να σκεφτούν πριν δώσουν οδηγίες • έχοντας ικανοποιητικές ικανότητες επικοινωνίας, γεγονός που κάνει ακόμα ευκολότερη την επεξήγηση και την επίδειξη του πως οργανώνεται η άσκηση. Αυτό μπορεί να γίνει ως εξής: - οργανώνοντας το γκρουπ να πετύχει το σκοπό, ο οποίος ιδανικά περιέχει εξάσκηση του αθλήματος και μετά - προσωπική ομιλία με τους παίκτες και προσαρμογή των ασκήσεων σύμφωνα με τις ατομικές ανάγκες και ικανότητες των παικτών • είναι ικανός να αναγνωρίσει εάν η άσκηση δεν αποδίδει και είναι σε θέση να την αναδιοργανώσει γρήγορα. Π.χ. 2 παίκτες που δυσκολεύονται να αρχίσουν ή/ και να διατηρήσουν ένα ράλι, μπορούν γρήγορα να μεταφερθούν σε μικρότερο γήπεδο ή να τους δοθεί πιο αργή/ μαλακή μπάλα από τον προπονητή για να τους βοηθήσει να εκτελέσουν το καθήκον πιο αποτελεσματικά 1.13. Τροφοδοσία σε γκρουπ με καινούργιους παίκτες Ιδανικά οι προπονητές πρέπει να χρησιμοποιούν τις σωστές μπάλες, μικρότερα γήπεδα και ρακέτες οι οποίες θα επιτρέψουν στους καινούργιους παίκτες να παίζουν ο ένας με τον άλλον. Ωστόσο σε ειδικές περιπτώσεις όταν ο παίκτης δεν μπορεί να κάνει ανταλλαγή, πρέπει να χρησιμοποιηθεί η παρακάτω διαδικασία για τροφοδοσία: • τροφοδοσία με το χέρι - μια απλή τροφοδοσία από τον προπονητή (drop ή πέταγμα) ο οποίος στέκεται κοντά, μπροστά και ελαφρώς πλάγια από τον παίκτη. Αυτή είναι χρήσιμη για εντελώς αρχάριους ή όταν δουλεύεις για ιδανικό σημείο επαφής • μια - μια μπάλα από το καλάθι - ο προπονητής εισάγει την μπάλα με ρακέτα αλλά δεν την επιστρέφει. Μπορεί να γίνει από την απέναντι γραμμή σερβίς ή από τη βασική γραμμή • ράλι με τροφοδοσία - ο προπονητής κτυπά την μπάλα και παίζει ένα ράλι με τον παίκτη. Αυτό μπορεί να γίνει από την απέναντι βασική γραμμή ή από τη γραμμή σερβίς. Όταν η τροφοδοσία γίνεται από τη γραμμή σερβίς είναι πιθανό ο προπονητής να κάνει βολέ. Αυτή η μορφή τροφοδοσίας κάνει την άσκηση πιο προκλητική για τον παίκτη γιατί του δίνει λιγότερο χρόνο προετοιμασίας • τροφοδότηση ‘ζωντανών’ (live) μπαλών - ο προπονητής τροφοδοτεί την μπάλα με την οποία οι παίκτες παίζουν ράλι και έτσι εξασφαλίζει μικρότερη διακοπή στο παιχνίδι.

Η τροφοδοσία είναι μια σημαντική ικανότητα για την

τελειοποίηση του προπονητή. Όταν ο προπονητής δουλεύει με καινούργιους παίκτες πρέπει να έχει υπόψη του ταπαρακάτω:

• τροφοδότησε την μπάλα φιλικά έτσι ώστε ο παίκτης να έχει χρόνο να αντιληφθεί την μπάλα

Οι οργανωτικές ικανότητες είναι πολύ σημαντικές για αποτελεσματική τροφοδοσία • Οι παίκτες πρέπει να εναλλάσσονται συχνά έτσι ώστε κάθε παίκτης να έχει την ευκαιρία να παίξει με τον προπονητή, καθώς και με διαφορετικούς συμπαίκτες/ αντιπάλους • Οι παίκτες πρέπει να ξέρουν που να στέκονται όταν περιμένουν ώστε να αποφεύγονται ατυχήματα

15

• τροφοδότησε την μπάλα χρησιμοποιώντας ανάλογη πτήση έτσι ώστε ο παίκτης να έχει την ευκαιρία να κτυπήσει την μπάλα σε ένα άνετο ύψος • περιόρισε την περιστροφή στο ελάχιστο. Οι καινούργιοι παίκτες βρίσκουν δύσκολο να προσαρμοστούν στην αναπήδηση και στην τροχιά της μπάλας με περιστροφή • δώσε χρόνο ανάμεσα σε κάθε τροφοδοσία, έτσι ώστε ο παίκτης να έχει χρόνο να επαναφερθεί και να προετοιμαστεί για το επόμενο κτύπημα. Η καλή τροφοδοσία επιτρέπει στον προπονητή να δημιουργήσει αγωνιστική κατάσταση. Π.χ. εάν οι παίκτες μαθαίνουν να κάνουν ράλι από τη βασική γραμμή, η τροφοδοσία πρέπει να γίνεται από τη βασική γραμμή. Ωστόσο μερικές φορές ο προπονητής ίσως θέλει να σταθεί κοντύτερα στον παίκτη (στη γραμμή σερβίς) για να βλέπει καλύτερα και να μιλά ευκολότερα στον παίκτη.

16

Σχήμα 6 - Παράδειγμα τροφοδοσίας με ‘ζωντανή’ μπάλα με 6 παίκτες

1.14. Οργάνωση γκρουπ με μονό αριθμό παικτών Περιστασιακά υπάρχει μονός αριθμός παικτών στο γκρουπ. Αυτό δημιουργεί δυσκολίες τις οποίες οι προπονητές πρέπει να είναι ικανοί να ξεπεράσουν. Είναι σημαντικό να θυμάσαι ότι ο καθένας πρέπει να είναι δραστήριος με συγκεκριμένο καθήκον κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Σε περίπτωση μονού αριθμού η αλλαγή παικτών γίνεται με διαφορετικούς τρόπους. Έχοντας ένα γκρουπ 5 ή 7 παικτών σε ένα γήπεδο, η οργάνωση των παικτών γίνεται με τους τρόπους που περιγράφονται στα σχήματα 6 και 7. Πληροφόρηση για το πως μπορούν να οργανωθεί ένα γκρουπ με μικτές ικανότητες δίνεται στο Κεφάλαιο 2.

Σχήμα 7 – Μέθοδοι αλλαγής σε γκρουπ 5 παικτών χρησιμοποιώντας τα μισά γήπεδα. Τα γήπεδα μπορούν να είναι κανονικά, μικρότερα (18Χ9m, 11Χ6m) ή απλώς χρησιμοποιώντας τα γήπεδα σέρβις. Ανάλογα με τις ικανότητες των παικτών μπορούν να χρησιμοποιηθούν αργότερες μπάλες

17

Σχήμα 8 – Μέθοδοι αλλαγής σε γκρουπ 7 παικτών χρησιμοποιώντας τα μισά γήπεδα. Τα γήπεδα μπορούν να είναι κανονικά, μικρότερα (18Χ9m, 11Χ6m) ή απλώς χρησιμοποιώντας τα γήπεδα σέρβις. Ανάλογα με τις ικανότητες των παικτών μπορούν να χρησιμοποιηθούν αργότερες μπάλες.

Σημείωση: στο Κεφάλαιο 5.4. υπάρχουν ιδέες πως να σχεδιάζεις μικρότερα γήπεδα Θυμήσου ότι οι καλές διαπροσωπικές σχέσεις, η επικοινωνία, η οργάνωση και ο ενθουσιασμός είναι σημαντικοί παράγοντες για καινούργιους παίκτες που δεν πρέπει να υποτιμηθούν. Θυμήσου επίσης ότι οι παίκτες πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να σερβίρουν ανταλλάσσουν και σκοράρουν από το πρώτο τους μάθημα. Στο Κεφάλαιο 2 υπάρχουν ιδέες για το πως μπορούν να υλοποιηθούν αυτά.

18

Κεφάλαιο 2 - ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΜΑΘΗΣΗΣ Σε αυτό το κεφάλαιο θα μάθουμε για: • Παιγνιδο-κεντρική προπόνηση • Δημιουργία περιβάλλοντος κινήτρων • Ιδανική πρόκληση • Προσαρμογή του μαθήματος στον παίκτη • Τένις 10 βημάτων • Οι βασικές αγωνιστικές καταστάσεις • Βασικές τακτικές • Διαφοροποίηση Παιγνιδο-κεντρική προπόνηση Στην μοντέρνα προπονητική ένα σημαντικό έργο του προπονητή είναι να βάλει τους παίκτες να παίξουν τένις ( σερβίς, ανταλλαγή και πόντος ) όσο το δυνατόν ενωρίτερα. Μόλις αυτοί αρχίζουν να παίζουν πρέπει να δίνονται αντίστοιχες τεχνικές και οδηγίες τακτικής, ώστε να βοηθήσουν τους παίκτες να παίζουν το παιχνίδι καλύτερα. Είναι μερικές φορές εύκολο να ξεχάσεις ότι για πολλούς ανθρώπους το τένις είναι ένα παιχνίδι το οποίο τους αρέσει να παίζουν και να ανταγωνίζονται με φίλους στο κλαμπ. Για τους περισσότερους μαθητές είναι πιο σημαντικό το να εξασκούν το παιχνίδι από το να μαθαίνουν το εύρος της τεχνικής, το οποίο βρίσκουν δύσκολο να μάθουν και να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά. Οι προπονητές μπορούν ωστόσο να εξασφαλίσουν ότι οι τακτικές και οι τεχνικές μαθαίνονται ενώ ο παίκτης κτυπά πολλές μπάλες και παίζει το παιχνίδι. Οι προπονητές υιοθετώντας την παιχνιδο - κεντρική μέθοδο μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις διαφορετικές αγωνιστικές καταστάσεις και τις βασικές τακτικές του απλού παιχνιδιού για να βοηθήσουν τους παίκτες να μάθουν να παίζουν το παιχνίδι καλύτερα, ενώ μαθαίνουν τις βασικές τεχνικές και τακτικές οι οποίες είναι ανάλογες του επιπέδου τους. Οι διαφορετικές αγωνιστικές καταστάσεις επεξηγούνται αργότερα σε αυτό το μέρος. 2.1. Δημιουργία περιβάλλοντος κινήτρων Στο Κεφάλαιο 1 δόθηκε έμφαση στο ότι ο ρόλος κλειδί του προπονητή είναι να ενθαρρύνει και να παροτρύνει τους παίκτες να παίξουν το παιχνίδι. Προπονήσεις οι οποίες περιέχουν χαρά, συνεχή δραστηριότητα, ποικιλία ασκήσεων και αίσθηση βελτίωσης και επιτυχίας ελκύουν τους παίκτες. Η απουσία αυτών των παραγόντων από τα μαθήματα είναι οι λόγοι κλειδιά για τους οποίους οι παίκτες συχνά δεν συνεχίζουν να παίζουν τένις. Είναι επομένως καθοριστικό οι προπονητές να καταλάβουν ότι οι παίκτες έχουν διαφορετικές ικανότητες και ανάγκες. Αυτές οι διαφοροποιήσεις προκαλούνται λόγω:

• κινητικής εμπειρίας • ηλικίας • κινητικών ικανότητων όπως συγχρονισμός, κινητικότητα, επιδεξιότητα και δύναμη Ως επακόλουθο οι καινούργιοι παίκτες ίσως βρίσκουν το τένις ένα δύσκολο παιχνίδι να παίξουν, λόγω της ταχύτητας της μπάλας. Για τα παιδιά ίσως δημιουργούνται πρόσθετες δυσκολίες εξαιτίας της αναντιστοιχίας του μεγέθους τους σε σχέση με το μέγεθος του γηπέδου που πρέπει να καλύψουν, το ύψος της αναπήδησης της μπάλας και την περιορισμένη ανάπτυξη της δύναμης τους ώστε να είναι ικανοί να ελέγχουν τη ρακέτα.

2.2. Κλειδιά για επιτυχία με καινούργιους παίκτες Οι καινούργιοι παίκτες συχνά βρίσκουν το παιχνίδι σε όλο το γήπεδο με κανονική μπάλα πολύ δύσκολο, εξαιτίας του μεγέθους του γηπέδου, της ταχύτητας της μπάλας, του ύψους της αναπήδησης και της έλλειψης κατάλληλης τεχνικής για να ελέγχουν την μπάλα. Εξαιτίας αυτών των παραγόντων, οι προπονητές πρέπει να προσπαθούν να αλλάξουν το περιβάλλον παιχνιδιού για τους καινούργιους παίκτες με σκοπό να τους βοηθήσουν να παίξουν (σερβίς, ανταλλαγή και πόντος) όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Αυτός ο στόχος αναγνωρίζεται ως ένας θεμελιώδης στόχος της παιχνιδο-κεντρικής μεθόδου (ITF, 2005α). Σημαντικοί παράγοντες που βοηθούν στην απλοποίηση του παιχνιδιού είναι:

19

• ο τύπος της χρησιμοποιούμενης μπάλας • το μέγεθος του γηπέδου • η μέθοδος διδασκαλίας που χρησιμοποιείται • οι κανόνες οι οποίοι πρέπει να τροποποιηθούν ώστε να δίνουν την καλύτερη δυνατή πρόκληση • η επιλογή συναγωνιστικού ή ανταγωνιστικού στοιχείου κατά την εξάσκηση Εάν οι καινούργιοι παίκτες δεν μπορούν να σερβίρουν, ανταλλάξουν και σκοράρουν, τότε μπορεί να χρησιμοποιηθεί μια πιο μαλακή μπάλα. Αυτό επιτρέπει στους παίκτες να έχουν περισσότερο χρόνο για να αντιληφθούν την μπάλα, και κάνει την τεχνική ευκολότερη επειδή η αναπήδηση είναι χαμηλότερη. Η ITF εισάγει μια διαβάθμιση 3 επιπέδων, η οποία χρησιμοποιεί διαφορετικά μεγέθη γηπέδων και αργότερες μπάλες. i) Η μπάλα και το μέγεθος του γηπέδου Το περιβάλλον παιχνιδιού μπορεί εύκολα να τροποποιηθεί αλλάζοντας το μέγεθος του γηπέδου. Μικρότερο μέγεθος γηπέδου σημαίνει ότι οι παίκτες δεν χρειάζονται τόσο πολύ δύναμη για να κτυπήσουν τη μπάλα, και μπορούν επομένως να παίξουν ράλι με περισσότερο κοντρόλ. Στενότερο γήπεδο σημαίνει ότι η απόσταση που πρέπει να καλυφθεί μειώνεται, το οποίο επιτρέπει στον παίκτη να φτάσει περισσότερες μπάλες και να έχει καλύτερη ισορροπία όταν εκτελεί το κτύπημα.

Σχήμα 9: Διαφορετικές μπάλες και μεγέθη γηπέδων Η ITF αναγνωρίζει ότι σε μερικά μέρη του κόσμου δεν είναι πάντα εφικτή η ανεύρεση όλων των διαφορετικών μπαλών, οι οποίες επιτρέπουν στους καινούργιους παίκτες να προοδεύσουν από τη μια μπάλα στην άλλη. Ωστόσο είναι σημαντικό οι προπονητές των καινούργιων παικτών να χρησιμοποιούν τουλάχιστον ένα τύπο αργότερης μπάλας, ως ένα μέσο εισαγωγής αυτών στο παιχνίδι. Εφόσον οι παίκτες μπορούν με σταθερότητα να σερβίρουν, ανταλλάσσουν και σκοράρουν χρησιμοποιώντας αυτή την αργότερη μπάλα στο μικρότερο γήπεδο, μπορούν να μετακινούνται προς το μεγαλύτερο γήπεδο και πιθανά προς μια κανονική μπάλα. ii) Η μέθοδος διδασκαλίας η οποία χρησιμοποιείται Είναι πολύ σημαντικό οι καινούργιοι παίκτες να διδάσκονται πως να παίξουν ένα απλό παιχνίδι από την αρχή. Αυτό επιτυγχάνεται με τη χρησιμοποίηση της παιχνιδο-κεντρικής μεθόδου. Το σεμινάριο ‘Παίξε Τένις’ επιδεικνύει πως οι παίκτες μπορούν να διδαχθούν να σερβίρουν, να ανταλλάσσουν και να σκοράρουν από το πρώτο κιόλας μάθημα. Στο διάστημα αυτό οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται από τους παίκτες είναι λιγότερο σημαντικές από τους σκοπούς τακτικής.

«όταν ο τύπος της μπάλας αλλάξει, το ύψος του δίχτυ και το μέγεθος του γηπέδου πρέπει επίσης να τροποποιηθούν, διαφορετικά ο παίκτης δεν θα είναι ικανός να περάσει την μπάλα πάνω από το δίχτυ ή να φτάσει το τέλος του γηπέδου» (Mitchell and Stanbridge, 2000)

20

2.3. Ιδανική πρόκληση Οι προπονητές γενικά ανακαλύπτουν ότι οι παίκτες χάνουν το ενδιαφέρον τους εάν ο στόχος ή το παιχνίδι είναι είτε πολύ απλό είτε πολύ δύσκολο. Εάν ο στόχος είναι πολύ εύκολος, οι παίκτες βαριούνται, εάν είναι πολύ δύσκολος οι παίκτες γίνονται ανήσυχοι. Ένας από τους λόγους που πολλοί καινούργιοι παίκτες δεν πείθονται να παίξουν περισσότερο τένις είναι γιατί αντιλαμβάνονται το τένις ως ένα δύσκολο παιχνίδι για άσκηση. Ο σκοπός του προπονητή είναι να βρει το επίπεδο της ιδανικής πρόκλησης, το οποίο εξασφαλίζει ότι ο στόχος δεν είναι ούτε εύκολος ούτε υπερβολικά δύσκολος για τον παίκτη. Είναι σημαντικό να αναγνωριστεί ότι η επιτυχία του να παίζει κάποιος το παιχνίδι είναι αποτέλεσμα μεγαλύτερης αυτοπεποίθησης. Αυτό ενθαρρύνει τους καινούργιους παίκτες και κάνει ευκολότερο να κανονίσουν να παίξουν και με άλλους παίκτες εκτός προπονητικών μαθημάτων, το οποίο με τη σειρά του θα επιταχύνει τη μάθηση τους. Ο προπονητής θα αναγνωρίσει πότε οι παίκτες έχουν φθάσει στο επίπεδο της ιδανικής πρόκλησης εξαιτίας του ότι: • είναι ικανοί να διατηρήσουν την σταθερότητα των κτυπημάτων πολύ εύκολα • δεν χρειάζεται να μετακινούνται πάρα πολύ • είναι ικανοί να κερδίσουν πολλούς πόντους ενάντια στον αντίπαλο Οι προπονητές πρέπει να χρησιμοποιούν τις παρακάτω μεθόδους προσαρμογής ή αλλαγής των ασκήσεων και αλλαγής του επιπέδου της ιδανικής πρόκλησης:

• αύξηση ή μείωση του μεγέθους γηπέδου • αλλαγή σε μια γρηγορότερη ή αργότερη μπάλα • αλλαγή των κανονισμών της άσκησης ώστε να επιτρέπουν περισσότερη ή λιγότερη μετακίνηση • αλλαγή του σκορ ώστε να κάνει την άσκηση περισσότερο προκλητική • τροφοδοσία με σκοπό την παρακίνηση ή με αργότερη μπάλα • σχηματισμό ζευγαριών με καλύτερο ή πιο αδύνατο παίκτη • πραγματοποίηση της άσκησης με συναγωνιστικό αντί αγωνιστικό τρόπο

2.4. Προσαρμογή εξοπλισμού και μαθήματος στον παίκτη Είναι σημαντικό οι προπονητές να μπορούν να προσαρμόσουν τον εξοπλισμό ώστε να ταιριάζει στις ικανότητες και τις ανάγκες των παικτών. Αυτό σημαίνει την αλλαγή: • της μπάλας, ώστε να γίνει το παιχνίδι αργότερο και να ελαττωθεί το ύψος της αναπήδησης • του γηπέδου (μήκος και/ ή πλάτος), ελαττώνοντας την περιοχή που πρέπει να καλυφθεί και επιτρέποντας στους παίκτες να διατηρήσουν τον έλεγχο χωρίς να αναγκάζονται να κτυπούν τη μπάλα πολύ δυνατά • των κανονισμών, με σκοπό να απλοποιηθεί το παιχνίδι ή η άσκηση

21

Τένις 10 βημάτων (Tennant, 2005) Tα 10 βήματα ανταλλαγής για καινούργιους παίκτες Το τένις 10 βημάτων είναι μια διαβάθμιση 10 εύκολων βημάτων τα οποία επιτρέπουν σε καινούργιους παίκτες χωρίς καθόλου εμπειρία να αποκτήσουν τις ικανότητες ανταλλαγής (rally) πολύ γρήγορα. Μέχρι το τέλος κάθε παίκτης είναι ικανός να σερβίρει, ανταλλάσσει και σκοράρει σε μικρό γήπεδο. 1 Αυτό-τροφοδοσία • Οι παίκτες ζωγραφίζουν έναν κύκλο ενός μέτρου στο γήπεδο.

• Κτυπούν την μπάλα προς το ύψος του κεφαλιού ώστε αυτή να αναπηδήσει στον κύκλο. • Η μπάλα πρέπει να κτυπηθεί προς τα επάνω χρησιμοποιώντας ανοιχτό κεφάλι ρακέτας με μια μαλακή από κάτω προς τα πάνω κίνηση. Το φόλοου θρου πρέπει να ακολουθεί την μπάλα.

2 Όπως το 1 αλλά με μπάκχαντ. • Προοδευτικά σε διαδοχικά σετ των 5 χρησιμοποιώντας φόρχαντ και μπάκχαντ. • Να δίνεται έμφαση στο κτύπημα προς τα πάνω και στην επαφή ρακέτας και μπάλας μπροστά και πλάγια από το σώμα. 3 Ανταλλαγή με συμπαίκτη. • Οι παίκτες στέκονται σε απόσταση 1 μέτρου με έναν κύκλο ζωγραφισμένο μεταξύ αυτών. • Οι παίκτες κάνουν ανταλλαγές κτυπημάτων μέχρι το ύψος του κεφαλιού εξασφαλίζοντας την αναπήδηση μέσα στον κύκλο. Κάνουν 4 σετ από 5 κτυπήματα με το πίσω μέρος του χεριού να κοιτάει προς τα κάτω (φόρχαντ) και τέσσερα σετ από πέντε κτυπήματα με το πίσω μέρος του χεριού να κοιτάει προς τα επάνω (μπάκχαντ). 4 • Οι παίκτες βρίσκονται ένας απέναντι από τον άλλον με ένα κύκλο μπροστά από κάθε παίκτη έτσι ώστε η απόσταση μεταξύ των κύκλων να είναι 1 μέτρο. • Οι παίκτες κτυπούν διαδοχικά την μπάλα μέχρι το ύψος του κεφαλιού ώστε αυτή να αναπηδήσει στον κύκλο του άλλου παίκτη χρησιμοποιώντας φόρχαντ κτύπημα 5 Όπως το 4 αλλά τώρα κάνουν 4 σετ από 5 κτυπήματα μπάκχαντ. • Να δίνεται έμφαση στο κτύπημα προς τα πάνω και στην επαφή ρακέτας και μπάλας μπροστά και πλάγια από το σώμα. 6 Όπως το 4 αλλά οι παίκτες έχουν από 2 κύκλους οι οποίοι απέχουν μεταξύ τους 2 μέτρα. • Οι παίκτες κτυπούν την μπάλα στο ύψος του κεφαλιού έτσι ώστε να αναπηδά διαδοχικά στον αριστερό και δεξιό κύκλο του συμπαίκτη . • Κτύπα την μπάλα προς τα πάνω χρησιμοποιώντας ένα ανοιχτό πρόσωπο ρακέτας. Να δίνεται έμφαση στο κτύπημα προς τα πάνω και στην επαφή ρακέτας και μπάλας μπροστά και πλάγια από το σώμα. • Οι παίκτες εάν θέλουν μπορούν να χρησιμοποιούν δύο χέρια για να κρατήσουν τη ρακέτα στο μπάκχαντ. 7 Όπως το 6 αλλά οι παίκτες μπορούν να σκοπεύουν κατά βούληση όποιον κύκλο επιθυμούν. • Οι προπονητές πρέπει να ελέγχουν την ισορροπία των παικτών, το κτύπημα προς τα πάνω, την επαφή ρακέτας με μπάλα μπροστά και πλάγια από το σώμα και την επιστροφή στη θέση ετοιμότητας. 8 Όπως στο 6 με τους κύκλους 1 μέτρο ο καθένας από ένα απλό δίχτυ (σχοινί, γραμμή από κώνους κλπ). • Οι προπονητές πρέπει να ελέγχουν την ισορροπία των παικτών, το κτύπημα προς τα πάνω, την επαφή ρακέτας με μπάλα μπροστά και πλάγια από το σώμα και την επιστροφή στη θέση ετοιμότητας. 9 Όπως το 8 αλλά οι παίκτες παίζουν πάνω από ένα κανονικό δίχτυ σε ένα μικρό τετράγωνο γήπεδο δύο μέτρων αντί να χρησιμοποιούν κύκλους. Οι ανταλλαγές πρέπει αρχικά να γίνονται συναγωνιστικά, αλλά μπορούν να γίνονται και ανταγωνιστικά. • Ο προπονητής μπορεί να βάζει κανονισμούς για να επιτρέπει μόνο παιχνίδι εδάφους. • Άρχισε την ανταλλαγή με ένα ‘ευγενικό’ σερβίς κάτω από τον ώμο.

10 Όπως το 9 αλλά οι παίκτες παίζουν σε ένα μικρό τετράγωνο γήπεδο τεσσάρων μέτρων. • Ο προπονητής μπορεί να εισάγει ένα ‘ευγενικό’ πάνω από τον ώμο σερβίς για να εισάγει την αίσθηση ενός διαφορετικού σημείο επαφής. Σχήμα 10 - Τένις δέκα βημάτων (Tennant , 2005)

22

2.5. Διαβάθμιση μετά το τένις 10 βημάτων (Tennant , 2005) Όταν οι παίκτες μπορούν να σερβίρουν, ανταλλάσσουν και σκοράρουν μαζί σε ένα μικρό γήπεδο χρησιμοποιώντας μια πιο αργή μπάλα, το γήπεδο πρέπει να μεγαλώσει. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί η ίδια ή μια ελαφρώς γρηγορότερη μπάλα. Από το τένις 10 βημάτων σε ένα μεγαλύτερο γήπεδο Καθώς το γήπεδο γίνεται μεγαλύτερο (μακρύτερο και πλατύτερο) οι παίκτες χρειάζεται να κτυπούν τη μπάλα λίγο δυνατότερα και λίγο ψηλότερα πάνω από το δίχτυ. Επίσης πρέπει να μετακινούνται περισσότερο για να παίξουν το κάθε κτύπημα. Για τον σκοπό αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί η παρακάτω διαβάθμιση. 1. Οι παίκτες παίζουν σε ένα μικρό τετράγωνο γήπεδο 3 μέτρων. Ο προπονητής μπορεί να εισάγει ένα ‘ευγενικό’ πάνω από τον ώμο σερβίς για να εισάγει την αίσθηση ενός διαφορετικού σημείου επαφής. α. Το μικρό γήπεδο απαιτεί ‘ευγενικό’ ελεγχόμενο χτύπημα. Το σημείο επαφής πρέπει να είναι μπροστά από το σώμα. Η αιώρηση πρέπει να είναι μικρή και να εξασφαλίζει αρκετό ύψος πάνω από το δίχτυ.

2. Οι παίκτες παίζουν στο ενα γήπεδο σερβίς. α. Το μικρό γήπεδο απαιτεί ελαφρώς μεγαλύτερη αιώρηση από αυτή του γηπέδου 3 μέτρων. Το σημείο επαφής πρέπει να είναι μπροστά από το σώμα. Η αιώρηση πρέπει να είναι μεγαλύτερη από το 1 και να εξασφαλίζει αρκετό ύψος πάνω από το δίχτυ.

3. Οι παίκτες παίζουν σε μισό γήπεδο μήκους 18 μέτρων. α. Το γήπεδο 18 μέτρων απαιτεί μεγαλύτερη αιώρηση από ότι το κτύπημα στο γήπεδο σερβίς. Το σημείο επαφής πρέπει να είναι μπροστά από το σώμα . Η αιώρηση πρέπει να είναι μεγαλύτερη από το 2 και να εξασφαλίζει αρκετό ύψος πάνω από το δίχτυ.

4. Οι παίκτες παίζουν σε μισό κανονικού μήκους γήπεδο. α. Το κανονικό γήπεδο απαιτεί μεγαλύτερη αιώρηση από ότι το κτύπημα στο γήπεδο18 μέτρων. Το σημείο επαφής πρέπει να είναι μπροστά από το σώμα. Η αιώρηση πρέπει να είναι μεγαλύτερη από το 3 και να εξασφαλίζει αρκετό ύψος πάνω από το δίχτυ.

23

2.6. Οι βασικές αγωνιστικές καταστάσεις Είναι γενικά παραδεκτό ότι υπάρχουν πέντε αγωνιστικές καταστάσεις στον αγώνα απλού. Ωστόσο για να απλοποιηθεί το παιχνίδι για καινούργιους παίκτες αυτές μπορούν να ελαττωθούν σε τρεις. Η παρατήρηση δύο παικτών που παίζουν αγώνα απλού δείχνει ότι σε κάθε στιγμή οι δύο παίκτες: • σερβίρουν ή υποδέχονται, • παίζουν κτυπήματα εδάφους, • προσεγγίζουν το δίχτυ, ή κάνουν πέρασμα ή λόμπ στον αντίπαλο Αυτές οι 3 καταστάσεις είναι γνωστές ως αγωνιστικές καταστάσεις και μπορούν να παικτούν σε κάθε διαστάσεων γήπεδο, χρησιμοποιώντας ποικιλία διαφορετικών μπαλών. Οι 3 αγωνιστικές καταστάσεις έχουν μεγάλη σημασία για τους προπονητές, επειδή καθορίζουν το ρόλο του κάθε παίκτη σε κάθε στιγμή του αγώνα, και επομένως είναι ευκολότερο για τους προπονητές να αποσαφηνίσουν τις περιοχές στις οποίες οι παίκτες είναι είτε επιτυχημένοι είτε αποτυχημένοι. Είναι σημαντικό οι προπονητές να χρησιμοποιούν ασκήσεις που ενθαρρύνουν τους παίκτες να παίξουν σε κάθε διαφορετική αγωνιστική κατάσταση, με σκοπό αυτοί να κτίσουν ένα αποτελεσματικό παιχνίδι σε όλες τις ζώνες του γηπέδου, το οποίο να τους επιτρέπει να σερβίρουν και να ανταλλάσσουν με οποιονδήποτε αντίπαλο, Στα παραρτήματα 3 και 4 περιγράφονται παραδειγματικές ασκήσεις σε κάθε μία από τις 3 αγωνιστικές καταστάσεις. 2.7. Οι βασικές τακτικές για καινούργιους παίκτες Το τένις είναι ένα παιχνίδι τακτικής. Ανεξαρτήτως των 3 αγωνιστικών καταστάσεων, οι παίκτες χρησιμοποιούν διαφορετικές τακτικές προσπαθώντας να κερδίσουν περισσότερους πόντους. Οι βασικές τακτικές για αγώνα απλού είναι: • σταθερότητα. Αυτό σημαίνει πέρασμα της μπάλας πάνω από το δίχτυ και τοποθέτηση της εντός του γηπέδου περισσότερο συχνά από ότι ο αντίπαλος • μετακίνηση του αντιπάλου. Αυτό σημαίνει κτύπημα της μπάλας εντός του γηπέδου (ή εντός του γηπέδου σερβίς στο σερβίς) και κατόπιν σε τέτοιο χώρο ώστε να αναγκάζει τον αντίπαλο να μετακινηθεί • διατήρηση καλής τοποθέτησης γηπέδου. Αυτό σημαίνει να εξασφαλίσεις ότι ο αντίπαλος δεν μπορεί να κτυπήσει την μπάλα σε χώρο όπου σε αναγκάζει να μετακινηθείς υπερβολικά • χρησιμοποίηση προσωπικών όπλων. Οι παίκτες τείνουν να διατηρούν σταθερότητα και ακρίβεια εάν χρησιμοποιούν τα κτυπήματα τα u959 οποία μπορούν να παίξουν καλύτερα. Για καινούργιους παίκτες είναι περισσότερο πιθανόν το φόρχαντ να είναι μεγαλύτερο όπλο από το μπάκχαντ. • εκμετάλλευση αδυναμιών του αντιπάλου. Οι παίκτες μπορούν να κερδίζουν περισσότερους πόντους πιέζοντας τον αντίπαλο για λάθη, αναγκάζοντας τους να χρησιμοποιούν τα κτυπήματα από τις αδύνατες πλευρές τους. Σε πολλές περιπτώσεις καινούργιων παικτών αυτό σημαίνει το μπάκχαντ. 2.8. Διαφοροποίηση Διαφοροποίηση είναι η ικανότητα να προσαρμόζεις το σκοπό στο επίπεδο του παίκτη, εξασφαλίζοντας ένα επίπεδο ιδανικής πρόκλησης για κάθε παίκτη της ομάδας. Αυτό σημαίνει, όταν δουλεύεις με παίκτες διαφορετικών ικανοτήτων μέσα στο ίδιο γκρουπ, να μπορείς να εξασφαλίσεις ότι : • ο καθένας δουλεύει στο επίπεδο πρόκλησης το οποίο είναι απαραίτητο για το δικό του επίπεδο παιχνιδιού • ο καθένας συμμετέχει στην ίδια δραστηριότητα, αλλά ασκείται σε διαφορετικό επίπεδο δυσκολίας Συστήνεται η δημιουργία γκρουπ με παίκτες ιδίου επιπέδου, αλλά αυτό δεν είναι πάντα εύκολο. Οι προπονητές που εργάζονται με καινούργιους παίκτες πρέπει επομένως να είναι ικανοί να διεξάγουν διαφοροποιούμενες δραστηριότητες. Ένα τυπικό γκρουπ τζούνιορ ή ενηλίκων μπορεί να αποτελείται από διάφορους παίκτες όπου : • κάποιοι έχουν εμπειρία από τένις και κάποιοι μπορούν ήδη να ανταλλάσσουν • κάποιοι έχουν εμπειρία από άλλα αθλήματα, αλλά όχι από τένις. Αυτοί οι παίκτες ίσως είναι καλοί αθλητές και έχουν εμπειρία από άλλα αθλήματα. Τέτοιοι παίκτες μπορούν π.χ. να έχουν καλή αίσθηση της μπάλας • κάποιοι παίκτες δεν έχουν καθόλου εμπειρία, ούτε τένις ούτε άλλου αθλήματος, επομένως υπάρχει έλλειψη συγχρονισμού και αίσθησης της μπάλας • κάποιοι παίκτες έχουν βαθμό αναπηρίας

24

Είναι πολύ σημαντικό ο προπονητής να είναι ικανός να οργανώνει δραστηριότητες και πρακτικές για παίκτες όλων των επιπέδων από το πρώτο μάθημα. Ενώ η παραδοσιακή μέθοδος χρησιμοποιούσε την εκμάθηση της τεχνικής σε βάθος με περιορισμένο επίπεδο δραστηριότητας, σήμερα είναι αποδεκτό ότι είναι δυνατόν να εισάγεις ένα βασικό σερβίς και ανταλλαγή με ένα απλό σκορ από το πρώτο μάθημα. Το πλεονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι ότι οι παίκτες μπορούν αμέσως να αρχίσουν να μαθαίνουν το παιχνίδι και να μπορούν να παίξουν και εκτός του μαθήματος, γεγονός που αυξάνει τη βελτίωση του επιπέδου παιχνιδιού τους. Μια τέτοια προσέγγιση απαιτεί από τον προπονητή να καταλάβει πως να διαφοροποιήσει το άθλημα έτσι ώστε να ταιριάζει σε κάθε παίκτη. Η διαφοροποίηση μπορεί να επιτευχθεί με : • χρησιμοποίηση διαφορετικού τύπου μπάλας. Η χαμηλής πίεσης μπάλα ταξιδεύει πιο αργά, δίνοντας στον παίκτη περισσότερο χρόνο να αντιδράσει και να μετακινηθεί, ενώ έχει και μικρότερη αναπήδηση. Για τους νεότερους παίκτες μια χαμηλότερης πίεσης μπάλα είναι ασφαλώς λιγότερο βαριά για να κτυπηθεί. Οι καινούργιοι παίκτες θα βρουν ότι μπορούν να πετύχουν μεγαλύτερης διάρκειας και πιο σταθερά ράλι χρησιμοποιώντας αργότερες μπάλες • χρησιμοποίηση διαφορετικού μεγέθους γηπέδου. Τα μικρότερα γήπεδα με χαμηλότερο δίχτυ επιτρέπουν στους παίκτες να κτυπήσουν χρησιμοποιώντας περισσότερο κοντρόλ και λιγότερο δύναμη, το οποίο βοηθά να επιτευχθεί ένα μεγαλύτερο και πιο αποτελεσματικό ράλι. Για τους νεότερους παίκτες, ένα μικρότερο γήπεδο επίσης σημαίνει λιγότερο χώρο γηπέδου που πρέπει να καλυφθεί κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. • τροποποίηση της άσκησης. Η προσαρμογή της άσκησης είναι υπευθυνότητα του προπονητή. Αυτές οι προσαρμογές βασίζονται στις παρατηρήσεις που γίνονται από τον προπονητή για την ικανότητα των παικτών του να παίξουν το παιχνίδι. Η δυνατότητα εκτέλεσης σερβίς κάτω από τον ώμο, για παράδειγμα, θα επιτρέψει σε καινούργιους παίκτες μια ευκολότερη έναρξη του ράλι. Κάνοντας το ράλι από ανταγωνιστικό συναγωνιστικό, μπορεί να επιτρέψει στους παίκτες να κτίσουν καλύτερες δεξιότητες ανταλλαγής κτυπημάτων. • αλλαγή του σκορ και των κανονισμών της άσκησης ή του αγώνα • αλλαγή σε συναγωνιστική αντί για ανταγωνιστική άσκηση.

Σχήμα 11- Παραδείγματα διαφοροποιημένης δραστηριότητας: • Σκοπός μαθήματος - σταθερότητα σερβίς και επιστροφή σερβίς. • Γήπεδο 1 - 2 σερβίρουν για ακρίβεια και 2 επιστρέφουν για βάθος, χρησιμοποιώντας ολόκληρο το γήπεδο και κανονικές μπάλες. • Γήπεδο 2 - 2 σερβίρουν για σταθερότητα και 2 επιστρέφουν για σταθερότητα, χρησιμοποιώντας όλο το γήπεδο και πράσινες ή πορτοκαλί μπάλες. • Γήπεδο 3 - 2 σερβίρουν για σταθερότητα και 2 επιστρέφουν για σταθερότητα, χρησιμοποιώντας τα γήπεδα σερβίς και πορτοκαλί μπάλες.

Θυμήσου ότι οι καλές διαπροσωπικές σχέσεις, η επικοινωνία, η οργάνωση και ο ενθουσιασμός είναι σημαντικοί παράγοντες για καινούργιους παίκτες που δεν πρέπει να υποτιμόνται. Θυμήσου επίσης ότι ιδανικά πρέπει να δοθεί στους παίκτες η δυνατότητα για σερβίς, ανταλλαγή και πόντος από το πρώτο τους μάθημα.

Η ITF αναγνωρίζει ότι η προσιτότητα και το κόστος των αργότερων μπαλών ποικίλλει παγκοσμίως. Η ITF είναι υποχρεωμένη να βοηθήσει να αυξηθεί η διαθεσιμότητα και να περιοριστεί το κόστος. Ωστόσο είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι σε κάθε δυνατή περίπτωση, οι προπονητές πρέπει να χρησιμοποιήσουν οτιδήποτε μέσο και εξοπλισμό διαθέτουν, για να βοηθήσουν να γίνει ευκολότερο το παιχνίδι για καινούργιους παίκτες. Αυτό σημαίνει διαφοροποίηση δια μέσου της χρήσης : • αργότερων μπαλών • μικρότερων γηπέδων • μικρότερων ρακετών • διαφορετικών κανονισμών και ασκήσεων Ο ιδανικός συνδυασμός ωστόσο μπορεί να είναι ένας συνδυασμός όλων των παραπάνω.

25

Κεφάλαιο 3 - ΒΑΣΙΚΗ ΤΑΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗ Σε αυτό το μέρος θα μάθουμε γιά: • βασική τακτική που βοηθά τους παίκτες να βελτιωθούν • βασική τεχνική που βοηθά τους παίκτες να βελτιωθούν 3.1. Σερβίς, ανταλλαγή και πόντος – Η παιγνιδο-κεντρική μέθοδος Το εγχειρίδιο αυτό έχει ήδη προτείνει ότι μια πολύ τεχνική μέθοδος διδασκαλίας δεν είναι η καλύτερη για καινούργιους παίκτες , πολλοί από τους οποίους θέλουν απλώς να παίξουν. Επομένως προτείνεται μια περισσότερο παιχνιδο-κεντρική μέθοδος προπόνησης ως πιο κατάλληλη για την εκμάθηση των καινούργιων παικτών. Η παιχνίδο-κεντρική μέθοδος σημαίνει: • βάσισε την δραστηριότητα γύρω από τις 3 αγωνιστικές καταστάσεις : - σερβίς ή επιστροφή - κτυπήματα εδάφους,ή - προσέγγιση ή δίχτυ ή πέρασμα ή λομπ αντιπάλου • δημιούργησε ένα εύρος βασικών ράλι-δραστηριοτήτων οι οποίες εξασφαλίζουν ότι οι παίκτες αξιοποιούν το χρόνο τους κτυπώντας μπάλες και όχι σπαταλώντας τον ακούγοντας τεχνικές οδηγίες ή σε πολύ επαναλαμβανόμενες ασκήσεις • χρησιμοποίησε διαφορετικού μεγέθους γήπεδα και ρακέτες και αργότερες μπάλες για να βοηθήσεις τους παίκτες να κάνουν ράλι ανάλογα με το επίπεδο τους • δώσε οδηγίες καθώς οι παίκτες παίζουν. Αυτό σημαίνει γύρνα σε όλα τα γήπεδα βοηθώντας και ενθαρρύνοντας τους παίκτες, δίνοντας απλές τεχνικές και τακτικές οδηγίες ώστε να παίξουν καλύτερα. • έχε κατά νου ότι βελτίωση του παιχνιδιού δεν σημαίνει μόνο τεχνική. Ένας παίκτης ίσως επωφεληθεί περισσότερο από το να του δοθεί η οδηγία να κατευθύνει την μπάλα ψηλότερα πάνω από το δίχτυ όταν παίζει ένα φόρχαντ, γεγονός που θα αυξήσει τη σταθερότητα και θα κρατήσει τον αντίπαλο στο πίσω μέρος του γηπέδου. 3.2. Βασική τακτική που βοηθά τη βελτίωση των παικτών Για πολλούς καινούργιους παίκτες, η ικανότητα να παίζουν το βασικό παιχνίδι του τένις είναι αυτό το οποίο τους κρατά στο άθλημα. Ενώ η τάση είναι να γίνονται συχνά τεχνικές διορθώσεις στους παίκτες, η παροχή άλλων προτάσεων σχετικά με το που και πότε να κτυπήσουν ίσως είναι περισσότερο αποτελεσματικό από το πως να κτυπήσουν.

Στο Κεφάλαιο 2 αυτού του εγχειριδίου παρουσιάστηκε η βασική τακτική του απλού: • σταθερότητα • μετακίνηση αντιπάλου • διατήρηση καλής θέσης γηπέδου • παίζοντας τις προσωπικές δυνατότητες • παίζοντας στις αδυναμίες του αντιπάλου Η απλή τακτική παρατήρηση μπορεί να συμπεριλάβει ορισμένες απλές ερωτήσεις που θα βοηθήσουν τους καινούργιους παίκτες να παίζουν το παιχνίδι πιο αποτελεσματικά χωρίς να κάνουν μεγάλες τεχνικές αλλαγές.

Η παιχνιδο- κεντρική μέθοδος σχετίζεται με το να βάζεις τους παίκτες να παίζουν το παιχνίδι: • βάσισε την δραστηριότητα γύρω από τις 3 αγωνιστικές καταστάσεις • δημιούργησε ένα εύρος από βασικές ράλι-δραστηριότητες • χρησιμοποίησε διαφορετικού μεγέθους γήπεδα και αργότερες μπάλες που βοηθούν τους παίκτες να παίζουν ράλι ανάλογα με το επίπεδο τους • δώσε τακτικές και τεχνικές οδηγίες καθώς οι παίκτες παίζουν Η τεχνική παραμένει πολύ σημαντική αλλά πρέπει να διδάσκεται για να εφαρμόζεται η τακτική ( δηλ. να παιχτεί το παιχνίδι πιο αποτελεσματικά ) «Η τακτική του παιχνιδιού υπαγορεύει την τεχνική του παιχνιδιού. Με άλλα λόγια κάποιος πρέπει να γνωρίζει τι να κάνει πριν διδαχθεί πως να το κάνει» (Elderton, 2001)

«Η τακτική του παιχνιδιού υπαγορεύει την τεχνική του παιχνιδιού. Με άλλα λόγια κάποιος πρέπει να γνωρίζει τι να κάνει πριν διδαχθεί πως να το κάνει» (Elderton, 2001)

26

Στόχοι Τακτικής ( σερβίς) Οι παίκτες …..;

Ακρίβεια • κτυπούν ψηλότερα πάνω από το δίχτυ για

να έχουν μεγαλύτερη ασφάλεια;

Μετακίνηση αντιπάλου • κτυπούν διαγώνια και στο κέντρο για να κρατούν τον αντίπαλο σε επαγρύπνηση;

Διατήρηση καλής θέσης ισορροπίας • επιστρέφουν σε κεντρική θέση ή αφήνουν μεγάλα σημεία όπου οι αντίπαλοι μπορούν να στείλουν την μπάλα; • προσεγγίζουν το δίχτυ μετά το σερβίς;

Χρησιμοποίηση προσωπικών όπλων • χρησιμοποιούν σταθερό, ακριβή ή γρήγορο σερβίς για να επιτεθούν στον αντίπαλο;

Εκμετάλλευση αδυναμιών αντιπάλου • βρίσκουν τις αδυναμίες των αντιπάλων; • σερβίρουν με ακρίβεια και σταθερότητα στην αδύνατη πλευρά του αντιπάλου;

Στόχοι Τακτικής Οι παίκτες …..; (κτυπήματα εδάφους) • κτυπούν ψηλότερα πάνω από το δίχτυ για

να έχουν μεγαλύτερη ασφάλεια; • κτυπούν βαθύτερα για να κρατήσουν τον αντίπαλο πίσω;

Ακρίβεια • κτυπούν προς τις γραμμές για να κάνουν τον αντίπαλο να μετακινείται περισσότερο; • κτυπούν βαθιά για να κάνουν τον αντίπαλο να μετακινείται περισσότερο; • χρησιμοποιούν ντροπ σοτ;

Μετακίνηση αντιπάλου • επιστρέφουν σε κεντρική θέση ή αφήνουν μεγάλα σημεία όπου ο αντίπαλος μπορεί να στείλει την μπάλα; • μετακινούνται εντός του γηπέδου όταν εκτελούν ένα επιθετικό κτύπημα;

Διατήρηση καλής θέσης ισορροπίας μετακινούνται για να εκτελέσουν φόρχαντ από την μπάκχαντ πλευρά εάν αυτή είναι η δυνατότερη πλευρά;

Χρησιμοποίηση προσωπικών όπλων • βρίσκουν τις αδυναμίες του αντιπάλου; Αυτό μπορεί να είναι ένα συγκεκριμένο κτύπημα αλλά μπορεί να είναι και η μετακίνηση ή η φυσική κατάσταση του!

Σχήμα 12 - Ερωτήσεις-παρατηρήσεις τακτικής που βοηθούν τους παίκτες να παίζουν πιο αποτελεσματικά. Οι προπονητές μπορούν να κάνουν πολλά για να βοηθήσουν τους καινούργιους παίκτες μέσω απλών προτάσεων τακτικής ώστε να καταλάβουν και να παίξουν το παιχνίδι καλύτερα. Αξίζει να σημειωθεί ότι αν οι παίκτες αρχίζουν να σκέφτονται τέτοιες ερωτήσεις όταν ο προπονητής τους ρωτά στη προπόνηση, θα αρχίσουν να κάνουν ερωτήσεις στον εαυτό τους όταν παίζουν αγώνες!

27

3.3. Βασικές τεχνικές που βοηθούν τη βελτίωση των παικτών (LTA 2004, ITF 2005α) Η καλή βασική τεχνική είναι σημαντική για τους καινούργιους παίκτες, επειδή θα τους βοηθήσει να παίξουν το παιχνίδι. Η καλή βασική τεχνική περιέχει: • έγκαιρη προετοιμασία η οποία περιέχει τη μετακίνηση προς τη μπάλα και τη μεταφορά της ρακέτας πίσω νωρίς, ώστε να κτυπηθεί η μπάλα μπροστά από το σώμα. • σταθερά σημεία επαφής, τα οποία είναι πλάγια και μπροστά από το σώμα, σε ένα άνετο ύψος. • καλή ισορροπία, έτσι ώστε να διατηρείται το κοντρόλ του κτυπήματος. • αποφυγή ακραίων λαβών. Ωστόσο οι καινούργιοι παίκτες ίσως να χρησιμοποιούν ‘ακατάλληλες’ λαβές που τους βοηθούν να επιτύχουν πρώιμη επιτυχία. Για παράδειγμα είναι πιο αποτελεσματικό για έναν καινούργιο παίκτη να σερβίρει χρησιμοποιώντας την ανατολική (eastern) φόρχαντ λαβή. • Δεξιότητες αντίληψης, οι οποίες θα βοηθήσουν τους παίκτες να καταλάβουν και να υπολογίσουν την πτήση της μπάλας πιο αποτελεσματικά. Είναι πολύ σημαντικό να κατανοηθεί ότι η παιχνιδο-κεντρική προπόνηση δεν σημαίνει παραμέληση της τεχνικής. Η παιχνιδο-κεντρική προπόνηση είναι απλώς ένας τρόπος εξασφάλισης ότι οι τεχνικές οι οποίες διδάσκονται είναι ανάλογες και κατάλληλες των ικανοτήτων του παίκτη. Επίσης διασφαλίζεται ότι αυτές οι τεχνικές μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε απλές ασκήσεις, βοηθώντας τους παίκτες να παίζουν το παιχνίδι καλύτερα. Υπάρχουν δύο είδη τεχνικής στο τένις. Αυτές είναι: • δεξιότητες αντίληψης και • ικανότητες κτυπήματος Δεξιότητες αντίληψης Υπάρχουν γενικοί κανόνες οι οποίοι είναι θεμελιώδεις για όλες τις βασικές τεχνικές και για όλα τα κτυπήματα.

• ο παίκτης πρέπει να είναι ικανός να αναγνωρίζει την πτήση και την κατεύθυνση της ερχόμενης μπάλας όσο το δυνατόν νωρίτερα. • ο παίκτης πρέπει να είναι ικανός να κινείται μπάλας γρήγορα προς τη μπάλα και να προετοιμάζεται να εκτελέσει το κτύπημα. • ο παίκτης πρέπει να έχει καλή ισορροπία κατά τη διάρκεια του κτυπήματος • η ρακέτα πρέπει να έχει την κατάλληλη ορμή (momentum) και ταχύτητα κεφαλής της ρακέτας για το κτύπημα • ο παίκτης πρέπει να είναι ικανός να επιστρέφει σε καλή θέση στο γήπεδο αναλόγως της πρόβλεψης του επόμενου κτυπήματος του αντιπάλου Οι δεξιότητες αντίληψης είναι πολύ σημαντικές γιατί: • βοηθούν ____τους παίκτες να υπολογίσουν που κατευθύνεται η μπάλα και επομένως να μετακινηθούν έγκαιρα και σε κατάλληλη θέση για να εκτελέσουν το κτύπημα • επιτρέπουν στον παίκτη να προετοιμαστεί έγκαιρα φέρνοντάς τη ρακέτα στη φάση προετοιμασίας • δίνουν την δυνατότητα στον παίκτη να εκτελέσει το κτύπημα από θέση ισορροπίας • επιτρέπουν στον παίκτη να κτυπήσει την μπάλα μπροστά από το σώμα του χρησιμοποιώντας την κατάλληλη κίνηση

28

29

Οι ικανότητες εκτέλεσης κτυπημάτων Οι παίκτες χρειάζονται να μάθουν τις ικανότητες εκτέλεσης υποχρεωτικά για να μπορούν να παίζουν και να ελέγχουν τα διάφορα κτυπήματα σε κάθε αγωνιστική κατάσταση. Αυτό περιέχει τη χρήση διαφορετικών ενεργειών ανάλογα με τη θέση από όπου εκτελείται το χτύπημα. Σερβίς Στο αρχικό επίπεδο το σερβίς είναι μια αγωνιστική κατάσταση κλειδί, αφού με αυτό αρχίζει το ράλι. Μολονότι ο αρχικός και βασικός σκοπός πρέπει να είναι να τοποθετηθεί η μπάλα μέσα για να αρχίσει ο πόντος, ο παίκτης πρέπει βαθμιαία να σκέφτεται το σερβίς ως ένα δυνητικό κτύπημα με σκοπό να εξασκήσει πίεση στον αντίπαλο του από την πρώτη στιγμή.

• κατάλληλη στάση που παρέχει στον παίκτη ισορροπία και μια μεγάλη βάση για την κίνηση ρίψης. Αυτή είναι συνήθως διαγώνια προς τη βασική γραμμή με τα πόδια ανοιχτά όσο το μήκος των ώμων. Το δεξί πόδι είναι σχεδόν παράλληλο προς τη βασική γραμμή. Το αριστερό πόδι δείχνει προς το δεξιό στύλο του δίχτυ • Ο ρυθμός της κίνησης πρέπει να είναι απλός και ομαλός. Οι κινήσεις της ρακέτας και του χεριού που τοποθετεί την μπάλα πρέπει να συγχρονίζονται σε μία κίνηση για τον καινούργιο παίκτη. • Η κίνηση ρίψης της ρακέτας γίνεται προς τα επάνω προς την μπάλα. • Η τοποθέτηση της μπάλας πρέπει να είναι αρκετά ψηλά ώστε να επιτρέπει στον παίκτη να συναντήσει την μπάλα με το χέρι που κρατά τη ρακέτα πλήρως τεντωμένο. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι για εντελώς αρχάριους, και ειδικά για μικρά παιδιά, είναι προτιμότερη η εκτέλεση σερβίς κάτω από το ύψος των ώμων πριν προχωρήσουν σε ένα σερβίς πάνω από τον ώμο. Στην περίπτωση αυτή η μπάλα αφήνεται (drop) και το σερβίς εκτελείται χρησιμοποιώντας κίνηση αιώρησης, ενώ η επαφή ρακέτας με μπάλα γίνεται πριν την αναπήδηση. Επιστροφή Η επιστροφή του σερβίς είναι ένα παραμελημένο μέρος του παιχνιδιού. Ο λαμβάνων (receiver) πρέπει να επιστρέψει το σερβίς πίσω με σκοπό να παραμείνει στο ράλι. Γι αυτό ο κύριος σκοπός της επιστροφής πρέπει να είναι να κρατήσει την μπάλα στο παιχνίδι. Ωστόσο πιθανά το παιχνίδι μπορεί να αρχίσει βάζοντας κάποια πίεση στον σερβίροντα με μια επιθετική επιστροφή. Σε αρχικό επίπεδο η τεχνική της επιστροφής είναι ίδια με αυτή του φόρχαντ και μπάκχαντ κτυπημάτων εδάφους.

30

Φόρχαντ κτυπήματα εδάφους

• θέση ετοιμότητας - η ρακέτα είναι μπροστά από το σώμα, στη μέση μεταξύ της φόρχαντ και της μπάκχαντ πλευράς με ανατολική (eastern) λαβή. Το αριστερό χέρι κρατά το λαιμό της ρακέτας. • η διαδρομή της προς τα πίσω αιώρησης (φάση προετοιμασίας) ποικίλλει, αλλά πρωταρχικός σκοπός είναι η δημιουργία ορμής για την προς τα μπροστά αιώρηση. • η προς τα πίσω και προς τα εμπρός αιώρηση πρέπει να είναι μια απλή κίνηση • ο τρόπος μετακίνησης και η κίνηση των ποδιών πρέπει να επιτρέπουν στον παίκτη να διατηρήσει την ισορροπία του δια μέσου της κίνησης, συμπεριλαμβανομένου και του φόλοου θρου. • το σημείο επαφής πρέπει να είναι πλάγια και μπροστά από το σώμα. • επιστροφή σε θέση ετοιμότητας έτοιμος για την εκτέλεση του επόμενου κτυπήματος. Μπάκχαντ κτυπήματα εδάφους (με δύο χέρια)

• θέση ετοιμότητας • οι ώμοι στρέφονται για να έρθει η ρακέτα προς τα πίσω. • η μετακίνηση και η δουλειά των ποδιών πρέπει να επιτρέπουν στον παίκτη να διατηρήσει την ισορροπία του και να είναι στην κατάλληλη θέση για να κτυπήσει την μπάλα. • το σημείο επαφής πρέπει να είναι πλάγια και μπροστά από το σώμα - η απόσταση ποικίλλει ανάλογα με τις λαβές. • η ρακέτα συνεχίζει την πορεία της (φόλοου φρου) - επιστροφή για το επόμενο κτύπημα.

31

Μπάκχαντ κτυπήματα εδάφους (με ένα χέρι)

• θέση ετοιμότητας. • οι ώμοι πρέπει να γυρίσουν και το μη κυρίαρχο χέρι χρησιμοποιείται για να φέρει τη ρακέτα πίσω • η προς τα πίσω και προς τα εμπρός αιώρηση πρέπει να είναι μια απλή κίνηση. • η μετακίνηση και η εργασία των ποδιών πρέπει να επιτρέπουν στον παίκτη να διατηρήσει την ισορροπία του. • το σημείο επαφής πρέπει να είναι πλάγια και μπροστά από το σώμα. • η ρακέτα συνεχίζει την πορεία της (φόλοου θρου)- επιστροφή για το επόμενο κτύπημα. Βολέ (Φόρχαντ)

• η σωστή αρχική θέση για το βολέ πρέπει να είναι μια θέση ετοιμότητας με τους αγκώνες περισσότερο ψηλά, έτσι ώστε ο παίκτης να μετακινηθεί προς τα μπροστά και να συναντήσει την ερχόμενη μπάλα. • το σημείο επαφής πρέπει να είναι μπροστά και πλάγια από το σώμα. • το φόλοου θρου πρέπει να είναι πολύ μικρό και σταθερό και να επιτρέπει στον παίκτη να επιστρέψει γρήγορα.

Βολέ (Μπάκχαντ)

• η σωστή αρχική θέση για το βολέ πρέπει να είναι με την ρακέτα μπροστά από το σώμα και τους αγκώνες περισσότερο ψηλά, έτσι ώστε ο παίκτης να μετακινηθεί προς τα μπροστά και να συναντήσει την ερχόμενη μπάλα • οι ώμοι γυρίζουν χρησιμοποιώντας το μη κυρίαρχο χέρι που κρατά το κεφάλι της ρακέτας σταθερό. • το σημείο επαφής πρέπει να είναι μπροστά και πλάγια από το σώμα. • Το φόλοου θρου πρέπει να είναι σύντομο και πολύ σταθερό και να επιτρέπει στον παίκτη να επιστρέψει γρήγορα.

32

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι καινούργιοι παίκτες δεν έχουν εμπειρία και ειδική αντίληψη, μετακίνηση, συγχρονισμό και τεχνικές ικανότητες για να παίξουν το παιχνίδι σε υψηλό επίπεδο. Επίσης πρέπει να θυμόμαστε ότι οι παίκτες έρχονται να παίξουν το παιχνίδι, επομένως οι τεχνικές πρέπει να διδάσκονται χρησιμοποιώντας την παιγνιδο-κεντρική μέθοδο, όπου διδάσκονται μόνο τεχνικές που βοηθούν τον παίκτη να παίζει καλύτερα. Η καλή βασική τεχνική είναι σημαντική για τους καινούργιους παίκτες, επειδή τους βοηθά να παίξουν το παιχνίδι. Η καλή βασική τεχνική περιέχει : • έγκαιρη προετοιμασία • σταθερά σημεία επαφής • καλή ισορροπία • αποφυγή ακραίων λαβών • δεξιότητες αντίληψης, οι οποίες βοηθούν τους παίκτες να αντιληφθούν και να κρίνουν την πτήση της μπάλας Συνηθισμένα προβλήματα καινούργιων παικτών

Πιθανές λύσεις

Αναμονή σε θέση ετοιμότητας • Βεβαιώσου ότι οι παίκτες είναι έτοιμοι νοητικά και σωματικά

Ο αντίπαλος κτυπά την μπάλα Ανάγνωση της πτήσης της ερχόμενης μπάλας • Οι καινούργιοι παίκτες βρίσκουν δύσκολο να εκτιμήσουν την ταχύτητα, το ύψος, το βάθος και την αναπήδηση της μπάλας

• Χρησιμοποίησε μια αργότερη μπάλα που δίνει περισσότερο χρόνο για εκτίμηση της μπάλας • Ξεκίνησε από μικρότερο γήπεδο έτσι ώστε η απόσταση και η περιοχή που πρέπει να καλυφθούν να είναι περιορισμένες

Έναρξη μετακίνησης προς εκεί όπου αναμένεται η μπάλα • Αριστερά • Δεξιά • Πίσω • Μπροστά • Παραμονή

Δίδαξε τους παίκτες να μετακινούνται αμέσως μόλις αναγνωρίσουν που πρόκειται να πάει η μπάλα: • Η μετακίνηση σε διαφορετικές κατευθύνσεις περιλαμβάνει μεγαλύτερα βήματα για να καλυφθεί η απόσταση - και μικρότερα βήματα όταν πλησιάζεις την μπάλα

Προετοιμασία ρακέτας χρησιμοποιώντας ενέργεια ανάλογη της αγωνιστικής κατάστασης • Μεγάλη αιώρηση • Μικρή αιώρηση • Punch

Οι καινούργιοι παίκτες δεν χρειάζονται πολλές λεπτομέρειες τεχνικής. Ωστόσο έλεγξε ότι ο παίκτης: • Καταλαβαίνει τα σωστά σημεία επαφής • Χρησιμοποιεί ανάλογη κίνηση από το μέρος του γηπέδου όπου πρέπει να κτυπηθούν οι μπάλες • Δεν χρησιμοποιεί ακραίες λαβές

Διατήρηση ισορροπίας και θέσης - Κτύπημα μπάλας • Επιστροφή • Κτυπήματα εδάφους • Βολέ • Πέρασμα ή λομπ

Η ισορροπία είναι σημαντική επειδή βοηθά τους παίκτες να ελέγξουν το κτύπημα • Βοήθησε τους παίκτες να μετακινούνται σε κατάλληλη θέση έγκαιρα, με την ρακέτα πίσω έτοιμοι για να εκτελέσουν το κτύπημα

Επιστροφή ή διατήρηση καλής θέσης στο γήπεδο • Επιστροφή στη βασική γραμμή • Προσέγγιση στο δίχτυ • Αναμονή σε θέση ετοιμότητας

• Δίδαξε τους παίκτες που να τοποθετηθούν μετά το κτύπημα τους. Η ιδέα του ‘κτυπώ και μετακινούμαι’ είναι σημαντική κατά την εκμάθηση του ράλι

Σε όλες τις περιπτώσεις μια αργότερη μπάλα χρησιμοποιούμενη σε μικρότερο γήπεδο μπορεί να βοηθήσει τους καινούργιους παίκτες να σερβίρουν και να ανταλλάσσουν πιο αποτελεσματικά Σχήμα 14- Συνηθισμένα προβλήματα και λύσεις για καινούργιους παίκτες.

33

Κεφάλαιο 4 - ΣΥΝΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Σε αυτό το μέρος θα μάθουμε για: • Συναγωνιστικές και ανταγωνιστικές ασκήσεις και δραστηριότητες • Σχήματα αγώνων • Τhe Ιnternational Tennis Number (ITN) 4.1. Συναγωνιστικές και ανταγωνιστικές ασκήσεις και δραστηριότητες Το τένις είναι ένα ανταγωνιστικό παιχνίδι. Αυτό σημαίνει ότι είναι πολύ σημαντικό όλοι οι παίκτες να μάθουν πως να παίζουν το παιχνίδι στις διάφορες αγωνιστικές καταστάσεις που περιλαμβάνονται σε αυτό το εγχειρίδιο. Είναι επίσης σημαντικό οι καινούργιοι παίκτες να ενθαρρύνονται να μάθουν να παίζουν αγώνες και να αγωνίζονται σε επίπεδο ανάλογο των ικανοτήτων τους. Είναι ευθύνη του προπονητή να αποφασίσει ποιο είδος δραστηριότητας είναι κατάλληλο για τους παίκτες. Αυτές οι δραστηριότητες μπορούν να είναι : • Συναγωνιστικές, όπου ο σκοπός της άσκησης είναι να εξασκηθεί μια συγκεκριμένη αγωνιστική κατάσταση με τρόπο ο οποίος βοηθά κάθε παίκτη να κτίσει τις ικανότητες παιχνιδιού του, χωρίς αυτό να σχετίζεται με νίκη ή ήττα. Αυτή η προσέγγιση είναι ιδιαίτερα επιτυχημένη με καινούργιους παίκτες οι οποίοι ίσως έχουν έλλειψη αυτοπεποίθησης και διστάζουν να αγωνιστούν εξαιτίας του ρίσκου της ήττας. • Ανταγωνιστικές, όπου ο σκοπός είναι η εξάσκηση μιας συγκεκριμένης αγωνιστικής κατάστασης προσπαθώντας να κερδίσεις πόντους εναντίον ενός άλλου παίκτη. • Ένας συνδυασμός των δύο, όπου για παράδειγμα, δύο παίκτες πρέπει να κάνουν ένα ράλι τεσσάρων διαδοχικών συναγωνιστικών κτυπημάτων, πριν οι παίκτες αρχίσουν να παίζουν για το ποιος θα κερδίσει τον πόντο Αγωνιστική κατάσταση Συναγωνιστικές Συναγωνιστικές/

ανταγωνιστικές Ανταγωνιστικές

Σερβίς και επιστροφή 2 παίκτες παίζουν μαζί για να δουν πόσα σερβίς και επιστροφές μπορούν να κάνουν στο γήπεδο

Το σερβίς και η επιστροφή είναι συναγωνιστικά και ο πόντος γίνεται ‘ζωντανός’ μετά το τρίτο κτύπημα του ράλι

2 παίκτες παίζουν τάι μπρέικς για να δουν πως μπορούν να χρησιμοποιήσουν το σερβίς και την επιστροφή για να κερδίσουν πόντους ο ένας εναντίον του άλλου

Κτυπήματα εδάφους 2 παίκτες παίζουν ράλι για να δουν πόσα κτυπήματα εδάφους μπορούν να κάνουν σε μια καθορισμένη περιοχή

2 παίκτες κάνουν κτυπήματα εδάφους. Όταν η μπάλα προσγειώνεται σε Προκαθορισμένη περιοχή οι παίκτες χρησιμοποιούν παραλλαγές των κτυπημάτων εδάφους για να κερδίσουν τον πόντο

2 παίκτες ανταλλάσσουν κτυπήματα εδάφους προσπαθώντας να κερδίσουν τον πόντο

Προσέγγιση και πέρασμα

2 παίκτες παίζουν ράλι, όπου ο ένας παίκτης προσεγγίζει το δίχτυ μετά από ένα καθορισμένο αριθμό κτυπημάτων

2 παίκτες κάνουν ράλι όπου ο ένας παίκτης προσεγγίζει το δίχτυ όταν η μπάλα κτυπήσει σε ένα στόχο βαθιά στο γήπεδο. Ο πόντος μετά γίνεται ‘ζωντανός’

2 παίκτες κάνουν ράλι, όπου ο πόντος μπορεί να κερδιθεί μόνο με βολέ, λόμπες ή περάσματα

Σχήμα 15- Συναγωνιστικές και ανταγωνιστικές δραστηριότητες

«Χωρίς συναγωνισμό, οι παίκτες δεν έχουν κανένα λόγο να κάνουν προπόνηση η εξάσκηση. Αυτοί εξασκούνται για να βελτιώσουν το επίπεδο του παιχνιδιού τους" (ITF, 1999)

34

Οι προπονητές χρησιμοποιούν τις ίδιες δραστηριότητες, αλλά απλώς με την πρόσθεση σκορ μπορούν να αλλάξουν τη δραστηριότητα από συναγωνιστική σε ανταγωνιστική. Παραδείγματα παιχνιδο-κεντρικών συναγωνιστικών, συναγωνιστικών - ανταγωνιστικών και ανταγωνιστικών δραστηριοτήτων για τις 3 αγωνιστικές καταστάσεις περιέχονται στο Κεφάλαιο 5.3. 4.2. Σχήματα αγώνων Ο αγώνας του τένις είναι πολύ διασκεδαστικός. Οι παίκτες όλων των ικανοτήτων μπορούν να αγωνιστούν και υπάρχουν σχήματα αγώνων και συστήματα μέτρησης τα οποία ταιριάζουν σε όλους τους τρόπους ζωής. Η ITF ενθαρρύνει τους προπονητές να διασφαλίσουν ότι όλοι οι καινούργιοι παίκτες αγωνίζονται ( σερβίς, ανταλλαγή και πόντος) από το πρώτο μάθημα και ότι οι καινούργιοι παίκτες που δεν μπορούν να παίξουν σε ολόκληρο γήπεδο με κανονική μπάλα, παίζουν αγώνα χρησιμοποιώντας τις αργότερες κόκκινες, πορτοκαλί και πράσινες μπάλες σε μικρότερα γήπεδα. Η συμμετοχή σε αγώνες δίνει τη δυνατότητα σε καινούργιους παίκτες να γνωρίσουν άλλους παίκτες παρόμοιων ικανοτήτων σε χαρούμενη και φιλική ατμόσφαιρα. Για καινούργιους παίκτες η ITF προτείνει σχήματα που περιέχουν συμμετοχή σε περισσότερα από έναν αγώνα (ένας εναντίον όλων, πολλαπλής κατάταξης, εμπρός–πίσω κ.λ.π). Αντίθετα η ITF δεν προτείνει αγώνες με σύστημα μονού αποκλεισμού για καινούργιους παίκτες. Σήμερα οι κανονισμοί του τένις επιτρέπουν πολλά νέα και εναλλακτικά συστήματα μέτρησης. Αυτές οι αλλαγές που έχουν εισαχθεί από το 2000 επιτρέπουν στους συλλόγους και τους προπονητές να ‘ράψουν’ τους αγώνες στις ανάγκες, τα στυλ ζωής και τα χρονικά περιθώρια των παικτών.

Σχήμα 16 - Εναλλακτικά συστήματα μέτρησης Στο Κεφάλαιο 5.5 παρουσιάζονται τρία απλά σχήματα αγώνων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν με καινούργιους παίκτες. Το ITF Εγχειρίδιο Σχημάτων Αγώνων (ITF 1999) δίνει επίσης ιδέες για διάφορα σχήματα και είδη αγώνων. 4.3. The International Tennis Number (ITN) (ITF 2002) Το ITN είναι ένας ‘Διεθνής Τενιστικός Δείκτης’ ο οποίος αντιπροσωπεύει το γενικό επίπεδο παιχνιδιού ενός παίκτη. Μελλοντικά ελπίζεται ότι κάθε παίκτης παγκοσμίως θα έχει ένα ΙΤΝ. Σύμφωνα με αυτό το σύστημα όλοι οι παίκτες κατηγοριοποιούνται από το ΙΤΝ 1 έως το ΙΤΝ 10. Το ΙΤΝ 1 αντιπροσωπεύει το υψηλότερο επίπεδο παικτών (όσοι έχουν ATP/WTA βαθμούς ή αντίστοιχο αγωνιστικό επίπεδο) και το ΙΤΝ 10 αντιπροσωπεύει ένα νέο παίκτη στο άθλημα. Τα ΙΤΝ 10.3, 10.2 και 10.1 είναι για καινούργιους παίκτες οι οποίοι δεν μπορούν να παίξουν ( σέρβις, ανταλλαγή και πόντος ) με κανονική μπάλα. Κάθε μία από τις δέκα κατηγορίες περιλαμβάνει συγκεκριμένο επίπεδο ικανοτήτων

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με σχήματα αγώνων και συστήματα μέτρησης, στο www.tennisplayandstay.com

• Χωρίς πλεονέκτημα (no-ad) σύστημα μέτρησης : στην ισοπαλία, ο ένας καθοριστικός πόντος παίζεται για να βγει ο νικητής του γκειμ. Ο λαμβάνων αποφασίσει από ποιο γήπεδο σερβίς θα παικτεί ο τελευταίος πόντος. • Μικρότερα σετ: ο πρώτος παίκτης/ ομάδα που θα κερδίσει τέσσερα γκειμς κερδίζει το σετ, εφόσον υπάρχει διαφορά δύο γκειμς από τον αντίπαλο. Εάν το σκορ γίνει τέσσερα όλα, τότε παίζεται ένα τάι-μπρέικ. • Τελικό τάι-μπρέικ γκειμ (7 πόντοι): όταν το σκορ σε ένα ματς είναι ένα σετ όλα, ή 2 σετ όλα σε αγώνα best of five sets, ένα τάι-μπρέικ γκειμ θα παιχθεί για να καθοριστεί ο νικητής. Το τάι-μπρέικ αντικαθιστά το τελικό καθοριστικό σετ. Ο παίκτης που θα κερδίσει εφτά πόντους θα κερδίσει το τάι- μπρέικ και τον αγώνα, εφόσον υπάρχει διαφορά δύο πόντων από τον αντίπαλο. • Τελικό τάι-μπρέικ αγώνα (10 πόντοι): όταν το σκορ σε ένα ματς είναι ένα σετ όλα, ή 2 σετ όλα σε αγώνα best of five sets, ένα τάι-μπρέικ γκειμ θα παιχθεί για να καθοριστεί ο νικητής. Το τάι-μπρέικ αντικαθιστά το τελικό καθοριστικό σετ. Ο παίκτης που θα κερδίσει δέκα πόντους θα κερδίσει το τάι- μπρέικ και τον αγώνα, εφόσον υπάρχει διαφορά δύο πόντων από τον αντίπαλο.

35

Οι σκοποί του ΙΤΝ είναι: • Η ενθάρρυνση περισσότερων ανθρώπων να παίξουν τένις • Η ενοποίηση του τένις κάτω από μια κοινή γλώσσα κατηγοριοποίησης • Η ενθάρρυνση των Εθνικών Ομοσπονδιών να εφαρμόσουν σύστημα κατάταξης στις δικές τους χώρες • Η προώθηση ποικιλίων αγωνιστικών σχημάτων τένις, τα οποία συνδέονται με το σύστημα κατηγοριοποίησης • Η παροχή περισσότερων δυνατοτήτων για εύρεση κατάλληλων αγωνιστικών αντιπάλων και επομένως περισσότερο διασκεδαστικό αγωνιστικό παιχνίδι • Η ενθάρρυνση της μετακίνησης όλων των επιπέδων παικτών μεταξύ των χωρών

Όλοι οι καινούργιοι παίκτες ενθαρρύνονται να εξεταστούν για να καθορίσουν το δικό τους ΙΤΝ. Για να επιταχυνθεί η κατηγοριοποίηση των παικτών η ITF έχει δημιουργήσει μια περιγραφή των επιπέδων και μία αντικειμενική εντός γηπέδου αξιολόγηση, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να κατατάξουν τους παίκτες όταν δεν υπάρχουν τα αγωνιστικά αποτελέσματα. Παρακάτω παρατίθενται μια περίληψη των δέκα επιπέδων κατηγοριοποίησης, με σκοπό την εύκολη κατανόηση και χρησιμοποίηση τόσο από τους παίκτες όσο και από τον εξεταστή (προπονητή/ διοικητικό). Το σεμινάριο ‘Παίξε Τένις’ έχει σχεδιαστεί για προπονητές οι οποίοι δουλεύουν με παίκτες ΙΤΝ από 10.3-9

ITN 1 Αυτός ο παίκτης έχει πολύ μεγάλη προπονητική ηλικία και συμμετοχή σε εθνικά τουρνουά σε επίπεδα τζούνιορ και ενηλίκων, καθώς και μεγάλη εμπειρία επαγγελματικού τένις. Έχει ή είναι ικανός να έχει ATP/WTA κατάταξη και η κύρια πηγή εισοδήματος του είναι τα έπαθλα των τουρνουά. ITN 2 Αυτός ο παίκτης έχει δύναμη και/ ή σταθερότητα ως μεγάλο όπλο. Είναι σε θέση να ποικίλλει τις στρατηγικές και τα στυλ παιχνιδιού του σε μια αγωνιστική κατάσταση. Είναι συνήθως παίκτης με εθνική κατάταξη. ITN 3 Αυτός ο παίκτης έχει καλή αντίληψη κτυπημάτων και συχνά έχει ένα καθοριστικό κτύπημα ή συμπεριφορά γύρω από το οποίο έχει βασίσει το παιχνίδι του. Μπορεί τακτικά να κτυπά νικηφόρα κτυπήματα και να εξαναγκάζει σε λάθη όταν υπάρχουν αδύνατα κτυπήματα. Μπορεί να τελειώνει με βολέ και σμας και έχει ποικιλία από σερβίς στα οποία βασίζεται. ITN 4 Αυτός ο παίκτης χρησιμοποιεί τη δύναμη και τις περιστροφές και έχει αρχίσει να ελέγχει τη ταχύτητα. Έχει καλή κίνηση ποδιών, ελέγχει το βάθος των κτυπημάτων και μπορεί να ποικίλει το αγωνιστικό του πλάνο ανάλογα με τον αντίπαλο. Εκτελεί το πρώτο σερβίς με δύναμη και μπορεί να βάλει περιστροφή στα δεύτερα σερβίς. ITN 5 Αυτός ο παίκτης έχει αξιόπιστα κτυπήματα, καθώς και έλεγχο κατεύθυνσης και βάθους και στα δύο κτυπήματα εδάφους. Έχει την ικανότητα να χρησιμοποιεί λόμπες, σμας, κτυπήματα προσέγγισης και βολέ με μερική επιτυχία. ITN 6 Αυτός ο παίκτης επιδεικνύει περισσότερο επιθετικό παιχνίδι στο δίχτυ, έχει βελτιωμένη κάλυψη γηπέδου, βελτιωμένο έλεγχο κτυπημάτων και καλή ομαδικότητα στα διπλά. ITN 7 Αυτός ο παίκτης είναι συνήθως σταθερός όταν κτυπάει μεσαίας ταχύτητας κτυπήματα, αλλά δεν είναι ακόμα άνετος με όλα τα κτυπήματα. Υπάρχει έλλειψη ελέγχου όσον αφορά το βάθος, την κατεύθυνση και την δύναμη. ITN 8 Αυτός ο παίκτης είναι ικανός να κρίνει/ ελέγχει που πάνε οι μπάλες και να διατηρήσει ένα σύντομο ράλι. ITN 9 Αυτός ο παίκτης χρειάζεται εμπειρία στο γήπεδο και τα κτυπήματα του μπορούν να εκτελεσθούν με μερική επιτυχία.

Οι παίκτες κατηγοριοποιούνται από επίπεδο ΙΤΝ 1 (επίπεδο ATP/WTA ή ανάλογο) έως 10 (καινούργιοι παίκτες). Κάτω από το ΙΤΝ 10 υπάρχουν 3 ακόμη κατηγορίες για παίκτες δέκα ετών αλλά και μεγαλύτερους : • 10.1 για παίκτες που χρησιμοποιούν πράσινες μπάλες σε κανονικού μεγέθους γήπεδο • 10.2 για παίκτες που χρησιμοποιούν πορτοκαλί μπάλες σε γήπεδο δεκαοχτώ μέτρων • 10.3 για παίκτες που χρησιμοποιούν κόκκινες μπάλες σε γήπεδο δώδεκα μέτρων

36

Η σημασία της κατηγορίας ΙΤΝ 10 Όταν οι Εθνικές Ομοσπονδίες χρησιμοποιήσουν το ΙΤΝ, θα συνειδητοποιήσουν ότι έχουν ένα μεγάλο αριθμό από καινούργιους παίκτες στα αρχικά επίπεδα του συστήματος. Το μέλλον του τένις εξαρτάται πάρα πολύ από τους παίκτες αυτής της κατηγορίας (10.3 έως 10) και την ικανότητα τους να παίξουν το τένις αγωνιστικά. Η εμπειρία έχει δείξει ότι ο καλύτερος τρόπος για παιδιά και αρχάριους ενήλικες είναι να μάθουν το τένις δια μέσου μιας τροποποιημένης μορφής του τένις / Μίνι Τένις (τένις το οποίο παίζεται σε μικρότερα γήπεδα με αργότερες μπάλες). Το Μίνι Τένις όχι μόνο βοηθά στην αποτελεσματική εισαγωγή ανθρώπων στο άθλημα αλλά επίσης διασφαλίζει ότι οι καινούργιοι παίκτες θα μάθουν το ράλι και το παιχνίδι του τένις όσο το δυνατόν συντομότερα, γεγονός που κάνει την εκμάθηση του τένις περισσότερο εύκολη και διασκεδαστική. Το ΙΤΝ και οι παίκτες κάτω των 10 ετών Οι παίκτες κάτω των 10 ετών μαθαίνουν κανονικά το παιχνίδι χρησιμοποιώντας μπάλες, ρακέτες αλλά και γήπεδα τροποποιημένα στο δικό τους μεγέθους. Μόλις αυτοί φτάσουν την ηλικία των 10 μπορούν να αποκτήσουν το κατάλληλο ΙΤΝ. Μια ΙΤΝ αξιολόγηση εντός γηπέδου (on-court assessment) έχει δημιουργηθεί για να χρησιμοποιηθεί ως ένας αντικειμενικός τρόπος αρχικής κατηγοριοποίησης παικτών αναψυχής.

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις κατηγορίες και το ITN μπορείς να βρεις στο www.itftennis.com/ITN

37

Η ΙΤΝ εντός γηπέδου αξιολόγηση Η ΙΤΝ εντός γηπέδου αξιολόγηση είναι ένα σημαντικό εργαλείο για την γενική επιτυχία του ΙΤΝ. Αυτή η αξιολόγηση μετρά την σταθερότητα, την ακρίβεια (πρώτη αναπήδηση) και την δύναμη (δεύτερη αναπήδηση) συγκεκριμένα κτυπημάτων κλειδιών. Περιέχει επίσης ένα τεστ κινητικότητας. Τα διάφορα μέρη της αξιολόγησης και ο μέγιστος αριθμός πόντων περιγράφονται παρακάτω: 1 2 3 4

Αξιολόγηση κινητικότητας – Ανώτατη βαθμολογία: 76

Ανώτατη συνολική βαθμολογία αξιολόγησης = 430 βαθμοί 1) Αξιολόγηση βάθους κτυπημάτων εδάφους: 10 διαδοχικά φόρχαντ και μπάκχαντ κτυπήματα εδάφους 2) Αξιολόγηση βάθους κτυπημάτων βολέ : 8 διαδοχικά φόρχαντ και μπάκχαντ βολέ 3) Αξιολόγηση ακρίβειας κτυπημάτων εδάφους: 6 διαδοχικά φόρχαντ και μπάκχαντ παράλληλα και 6 διαδοχικά φόρχαντ και μπάκχαντ διαγώνια κτυπήματα 4) Αξιολόγηση σερβίς: 12 σερβίς συνολικά, 3 σερβίς σε κάθε περιοχή στόχου: το δεύτερο σερβίς (χρησιμοποιείται όταν το πρώτο σέρβις έχει χαθεί) μετρά μέχρι 50% του σκορ του πρώτου σερβίς 5) Αξιολόγηση κινητικότητας: μετρά τον απαιτούμενο χρόνο για να μαζέψουν οι παίκτες πέντε μπάλες και να επιστρέψουν σε ειδική περιοχή. • Βαθμολογία ακρίβειας: Δίνονται βαθμοί για κάθε κτύπημα με βάση το που προσγειώνεται η μπάλα εντός του γηπέδου απλού • Βαθμολογία Δύναμης: Δίνεται 1 έξτρα βαθμός όταν η δεύτερη αναπήδηση προσγειώνεται μεταξύ της βασικής γραμμής και της έξτρα γραμμής. Δύο βαθμοί δίνονται όταν η δεύτερη αναπήδηση προσγειώνεται πέρα από την έξτρα γραμμή. • Βαθμολόγηση Σταθερότητας: Δίνεται 1 επιπλέον βαθμός για κάθε έγκυρο κτύπημα.

Βάθος κτυπημάτων βολέ Ανώτατη βαθμολογία: 72

Βάθος κτυπημάτων εδάφους Ανώτατη βαθμολογία: 84

Σερβίς Ανώτατη βαθμολογία: 108

Βάθος κτυπημάτων εδάφους Ανώτατη βαθμολογία: 90

38

Η ΙΤΝ εντός γηπέδου αξιολόγηση είναι : • αντικειμενική εντός-γηπέδου αξιολόγηση που βασίζεται σε ένα καθορισμένο αριθμό δοκιμασιών. • αντικειμενικός τρόπος κατηγοριοποίησης καινούργιων παικτών (ITN 10.3 - ITN 9). • εργαλείο μέτρησης του ελέγχου, της ακρίβειας και της δύναμης σε ένα σύνολο δοκιμασιών. • αντικειμενικό εργαλείο αξιολόγησης για διαφοροποίηση μεταξύ παικτών παρομοίων ικανοτήτων. • εργαλείο που επιτρέπει στους παίκτες να βρουν το δικό τους τενιστικό επίπεδο ως προς τους άλλους παγκοσμίως. • εργαλείο που επιτρέπει στους παίκτες να προγραμματίσουν την βελτίωση τους με έναν αντικειμενικό τρόπο. • εργαλείο επιβράβευσης και αναγνώρισης. • εργαλείο ενθάρρυνσης της συμμετοχής στο τένις όλων των ηλικιών και των επιπέδων. • εργαλείο που παρακινεί τους παίκτες να βελτιωθούν/ παρακολουθήσουν μαθήματα. • εργαλείο που επιτρέπει στους ελεγκτές να αποκτούν εισόδημα από την εξεταστική διαδικασία. • εργαλείο που βοηθά την προώθηση του ITN. Επειδή το τένις είναι ένα άθλημα το οποίο απαιτεί τεχνική ικανότητα, τακτική επιδεξιότητα, κινητική ικανότητα, αποφασιστικότητα και έχει πολλή πίεση, είναι πολύ δύσκολο κάποιο τεστ ή αξιολόγηση να έχει 100% επιτυχημένη πρόβλεψη του αγωνιστικού επιπέδου του παίκτη. Ο καλύτερος τρόπος να ελέγξεις το αγωνιστικό επίπεδο του παίκτη είναι δια μέσου του αγώνα. Ωστόσο όταν δεν υπάρχουν αγωνιστικά αποτελέσματα, η ΙΤΝ εντός γηπέδου αξιολόγηση είναι μια λογική ακριβής μέθοδος υπολογισμού της αρχικής βαθμολογίας του παίκτη αναψυχής. Οι τακτικές ενός παίκτη αναψυχής που μετρώνται δια μέσου της ΙΤΝ εντός γηπέδου αξιολόγησης είναι: • Σταθερότητα • Βάθος • Κίνηση αντιπάλου / εκμετάλλευση αδυναμιών αντιπάλου. Η ΙΤΝ εντός γηπέδου αξιολόγηση δεν είναι: • ακριβής πρόβλεψη του πως ο παίκτης θα αγωνιστεί σε συνθήκες αγώνα. • αξιολόγηση της τεχνικής ικανότητας του παίκτη. • αξιολόγηση του στυλ του παίκτη. • αντικατάσταση του αγώνα.

39

40

Κεφάλαιο 5 5.1 - Φύλλο ελέγχου επικοινωνίας 5.2 - Παραδειγματικό πλάνο μαθήματος 5.3 - Ασκήσεις για τις τρεις αγωνιστικές καταστάσεις 5.4 - Ιδιαιτερότητες γηπέδου και μπάλας 5.5 - Σχήματα αγώνων για καινούργιους παίκτες

41

5.1- Φύλλο ελέγχου επικοινωνίας (προσαρμοσμένο από ITF, 1998)

Συνολική Αξιολόγηση

42

5.3 - Ασκήσεις για τις τρεις αγωνιστικές καταστάσεις Το εγχειρίδιο αυτό δίνει έμφαση στη σημασία της προπόνησης με ένα τρόπο ο οποίος επιτρέπει στους καινούργιους παίκτες να κτυπήσουν πολλές μπάλες. Στο πρώτο μάθημα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα στους παίκτες για σερβίς, ανταλλαγή και πόντο. Η παιχνιδο-κεντρική μέθοδος που χρησιμοποιεί την κατάλληλη μπάλα και γήπεδο βοηθά να συμβούν τα παραπάνω. Το τένις δέκα βημάτων στο Κεφάλαιο 2 (Σχήμα 7) δείχνει πως οι καινούργιοι παίκτες μπορούν να αναπτύξουν τις ικανότητες για ράλι σε μικρό χρονικό διάστημα, χρησιμοποιώντας μικρά γήπεδα και μαλακές αργότερες μπάλες. Μόλις οι παίκτες μπορούν να σερβίρουν, ανταλλάσσουν και σκοράρουν σε ένα μικρό γήπεδο, το ITF ‘Παίξε Τένις’ σεμινάριο εισάγει έξι παραδειγματικές απλές ασκήσεις έτσι ώστε οι καινούργιοι παίκτες να μπορούν να μάθουν το παιχνίδι με έναν ενεργητικό και παρακινητικό τρόπο, ενώ την ίδια στιγμή μαθαίνουν τη βασική τακτική του παιχνιδιού. Οι ασκήσεις αυτές παρουσιάζονται στις επόμενες σελίδες. Υπάρχουν έξι βασικές ασκήσεις, οι οποίες καλύπτουν τις τρεις αγωνιστικές καταστάσεις. Παράλληλα δίνονται ιδέες πως να τροποποιήσεις αυτές τις ασκήσεις, ώστε να γίνονται συναγωνιστικές ή ανταγωνιστικές. Περισσότερες ιδέες για το πως μπορούν να τροποποιηθούν αυτές οι ασκήσεις χρησιμοποιώντας τα παρακάτω κριτήρια καλύπτονται στο σεμινάριο: • Τακτική - οι καινούργιοι παίκτες χρειάζεται να κτίσουν σταθερότητα. Αυτή η ικανότητα είναι πολύ σημαντική επειδή τους επιτρέπει να παραμένουν στο ράλι. Ωστόσο μπορούν να χρησιμοποιηθούν διαβαθμίσεις της άσκησης για να βοηθήσουν τους παίκτες να μάθουν τις διαφορετικές συμπεριφορές τακτικής, όπως μετακίνηση αντιπάλου και παίζοντας στις αδυναμίες του αντιπάλου. Το σχήμα 8 δείχνει πως οι παίκτες μπορούν να βελτιώσουν την τακτική τους χωρίς υποχρεωτικά να αλλάξουν τις τεχνικές τους. • Αριθμός - τα διαγράμματα δείχνουν μια εξάσκηση με 6 παίκτες ανα γήπεδο. Ο αριθμός των παικτών και των γηπέδων ποικίλλει και οι προπονητές πρέπει να είναι ικανοί να προσαρμόσουν τις δεδομένες ασκήσεις στον αριθμό των αθλητών και των γηπέδων που διαθέτουν, χωρίς να χάσουν τα επίπεδα της δραστηριότητας τα οποία παρακινούν τους παίκτες • Διαφοροποίηση και ιδανική πρόκληση - τα διαγράμματα u948 δείχνουν τις ασκήσεις τακτικής σε κανονικό γήπεδο. Ωστόσο εάν είναι απαραίτητο μπορεί να αλλάξει το μέγεθος των γηπέδων και της μπάλας ώστε να απλοποιηθεί το παιχνίδι. Άλλες ιδέες για το πως να αλλάξουν οι κανονισμοί και το σκορ μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν. Είναι σημαντικό να κατανοηθεί ότι αυτές οι ασκήσεις μπορούν να γίνουν σε κάθε μέγεθος γηπέδου χρησιμοποιώντας οποιαδήποτε μπάλα. Ωστόσο είναι πιθανότερο οι καινούργιοι παίκτες να παίξουν ένα καλύτερο παιχνίδι σε ένα μικρότερο γήπεδο με μια πιο αργή μπάλα. • Συναγωνιστικές, συναγωνιστικές/ανταγωνιστικές και ανταγωνιστικές ασκήσεις - οι ασκήσεις συχνά αρχίζουν με τους παίκτες να παίζουν με συναγωνιστικό τρόπο, ο οποίος τους βοηθά να ανταλλάσσουν. Ωστόσο οι προπονητές μπορούν να αλλάξουν την άσκηση κάνοντας την περισσότερο συναγωνιστική ή περισσότερο ανταγωνιστική. Παρακάτω παρέχονται ιδέες για το πως μπορεί να γίνει αυτό. Εάν οι προπονητές είναι ικανοί να θέτουν απλές ασκήσεις όπως αυτές, καταλαβαίνοντας πότε και πως να τις αλλάζουν, έτσι ώστε να ταιριάζουν στις ανάγκες των παικτών τους, και να διεξάγουν τις ασκήσεις με ενθουσιασμό και ενεργητικότητα, τότε το τένις θα είναι ένα κατάλληλο άθλημα για να παίζουν οι καινούργιοι παίκτες.

43

Ασκήσεις για τις τρεις αγωνιστικές καταστάσεις Αγωνιστική κατάσταση : σερβίς και επιστροφή (κόκκινες ή πορτοκαλί μπάλες και γήπεδα) Σκοπός τακτικής: σταθερότητα

S - Σερβίρων R – Λαμβάνων

Άσκηση 1

Σκοπός: η ανάπτυξη της σταθερότητας κατά τη διάρκεια του σερβίς και της επιστροφής Περιγραφή: Οι παίκτες παίζουν στο μισό γήπεδο. Ο σερβίρων εκτελεί σερβίς (αυτό μπορεί να γίνει πάνω από τον ώμο ή κάτω από τον ώμο), και ο λαμβάνων επιστρέφει τη μπάλα. Ο σκοπός της άσκησης είναι η σταθερή εκτέλεση σερβίς και επιστροφής και η δημιουργία ράλι κρατώντας σκορ. Οι σερβίροντες και λαμβάνοντες αλλάζουν κάθε 3 λεπτά.

44

Αγωνιστική κατάσταση : κτυπήματα εδάφους (κόκκινη ή πορτοκαλί μπάλα και γήπεδα ) Σκοπός τακτικής: σταθερότητα

S - Σερβίρων R – Λαμβάνων

Άσκηση 2

Σκοπός: διατήρηση σταθερού ράλι κτυπημάτων εδάφους Περιγραφή: Οι παίκτες παίζουν στα μισά γήπεδα. Μετά το σερβίς ( κάτω από τον ώμο ή πάνω από τον ώμο) οι παίκτες παίζουν ράλι χρησιμοποιώντας κτυπήματα εδάφους. Οι παίκτες μετρούν πόσα ράλι των δέκα κτυπημάτων μπορούν να κάνουν χωρίς λάθος. Μετά το τέλος του ράλι οι 2 σερβίροντες αλλάζουν με τους 2 που περιμένουν να σερβίρουν. Οι σερβίροντες επίσης αλλάζουν με τους λαμβάνοντας μετά από 3 λεπτά.

45

Αγωνιστική κατάσταση: Προσέγγιση και βολέ (κόκκινες ή πορτοκαλί μπάλες και γήπεδα) Σκοπός τακτικής: σταθερότητα

S - Σερβίρων R – Λαμβάνων

Άσκηση 3

Σκοπός: δημιουργία ράλι που επιτρέπει στους παίκτες την προσέγγιση του δίχτυ και την εκτέλεση βολέ Περιγραφή: Οι παίκτες παίζουν στα μισά γήπεδα. Μετά το σερβίς ( κάτω από τον ώμο ή πάνω από τον ώμο) οι παίκτες παίζουν ένα ράλι χρησιμοποιώντας κτυπήματα εδάφους. Κάθε παίκτης μπορεί να προσεγγίσει το δίχτυ εάν η μπάλα προσγειωθεί εντός της γραμμής σερβίς. Λόμπες δεν επιτρέπονται. Οι σερβίροντες αλλάζουν μετά από κάθε ράλι. Οι σερβίροντες επίσης αλλάζουν με τους λαμβάνοντας μετά από 3 λεπτά.

46

Αγωνιστική κατάσταση: Προσέγγιση και βολέ (κόκκινες ή πορτοκαλί μπάλες και γήπεδα) Σκοπός τακτικής: σταθερότητα

S - Σερβίρων R – Λαμβάνων

Άσκηση 4

Σκοπός: κτίσιμο σταθερότητας στο σερβίς και την επιστροφή Περιγραφή: Οι παίκτες παίζουν στο μισό γήπεδο. Ο σερβίρων εκτελεί σερβίς (πάνω από τον ώμο ή κάτω από τον ώμο), και ο λαμβάνων επιστρέφει τη μπάλα. Ο σκοπός της άσκησης είναι η σταθερή εκτέλεση σερβίς και επιστροφής και η επίτευξη ράλι κρατώντας σκορ. Οι σερβίροντες και λαμβάνοντες αλλάζουν κάθε 3 λεπτά .

47

Αγωνιστική κατάσταση: Κτυπήματα εδάφους (πράσινες μπάλες και γήπεδο) Σκοπός τακτικής: σταθερότητα και μετακίνηση του αντιπάλου

S - Σερβίρων R – Λαμβάνων

Άσκηση 5

Σκοπός: εκτέλεση σερβίς και επιστροφής και μετά αγώνας με ράλι κτυπώντας βαθιά κτυπήματα εδάφους τα οποία προσγειώνονται πίσω από τη γραμμή σερβίς Περιγραφή: οι παίκτες παίζουν στο μισό γήπεδο. Ο σερβίρων εκτελεί σερβίς (πάνω από τον ώμο ή κάτω από τον ώμο) και οι παίκτες παίζουν το ράλι χρησιμοποιώντας κτυπήματα εδάφους. .

48

Αγωνιστική κατάσταση: Κτυπήματα εδάφους (πράσινες μπάλες και γήπεδο) Σκοπός τακτικής: σταθερότητα και μετακίνηση του αντιπάλου

Τ - Προπονητής

Άσκηση 6

Σκοπός: εκμάθηση της προσέγγισης του δίχτυ και πέρασμα Περιγραφή: Οι παίκτες παίζουν στο μισό γήπεδο. Ο προπονητής τροφοδοτεί μπάλες και οι παίκτες 1 και 2 προσεγγίζουν. Το αντικείμενο για τους 5 και 6 είναι να προσπαθούν να κάνουν πέρασμα. Οι παίκτες 1-4 αλλάζουν μετά από 3 πόντους .

49

5.4 - Ιδιαιτερότητες μπάλας και γηπέδου Η ITF αναγνωρίζει τη σημασία ‘του να κάνεις το παιχνίδι να ταιριάζει στον παίκτη’. Αυτό το σχεδιάγραμμα δείχνει πως τροποποιημένα γήπεδα μπορούν να χρησιμοποιηθούν με διαφορετικά είδη μπάλας, ώστε να κάνουν ένα μάθημα του τένις απλό και εύκολο για καινούργιους παίκτες όλων των ηλικιών. Παρότι η ιδανική περίπτωση είναι όλα τα τροποποιημένα γήπεδα να έχουν συγκεκριμένες διαστάσεις, το μέγεθος των γηπέδων και το είδος της μπάλας που χρησιμοποιούνται μπορούν να τροποποιούνται ρεαλιστικά ώστε να ταιριάζουν τόσο στις ικανότητες όσο και στον υπάρχοντα εξοπλισμό, στο μέγεθος των γκρουπ και στο είδος της άσκησης που πραγματοποιείται. Τέτοιοι σχεδιασμοί γηπέδων επιδεικνύονται και χρησιμοποιούνται στο σεμινάριο.

50

5.5 - Είδη Αγώνων για καινούργιους παίκτες Επάνω και κάτω (Up & Down) / Ασανσέρ (Escalator) Δημιουργία Αυτή η εύκολη μορφή είναι μια καλή κοινωνική εκδήλωση διπλού επειδή επιτρέπει στους παίκτες να παίξουν με πολλούς διαφορετικούς αντιπάλους. Σε κάθε γύρο η ομάδα παίζει με έναν διαφορετικό αντίπαλο. Ο νικητής είναι η τελευταία ομάδα η οποία θα κερδίσει στο επάνω γήπεδο. Σχήμα αγώνα Ο αριθμός αυτών που περιμένουν δεν μπορεί να ξεπεράσει το αριθμό αυτών που παίζουν. Για παράδειγμα σε ένα γήπεδο όπου αγωνίζονται δύο ομάδες μπορεί να υπάρχει μόνο μια ομάδα που περιμένει. Ο αριθμός των γηπέδων καθορίζεται από τον αριθμό των παικτών. 2 γήπεδα μπορούν να έχουν 6 ομάδες - 4 ομάδεςπαίζουν και 2 περιμένουν. 4 γήπεδα μπορούν να έχουν 12 ομάδες - 8 ομάδες παίζουν και 4 περιμένουν. Οι ομάδες που δεν παίζουν μπορούν να περιμένουν σε μια καθορισμένη περιοχή κοντά στο κάθε γήπεδο. Παραλλαγές: • Απλά ή διπλά με ανάλογη χρησιμοποίηση του παρεχομένου χρόνου. • 30 λεπτά στο μάθημα ή εκδήλωση μισής ημέρας. Η μικρότερη χρονική περίοδος απαιτεί μικρότερο αγωνιστικό σχήμα και σύστημα μέτρησης. • Καθορισμένη περίοδος χρόνου. Η ομάδα με τα περισσότερα γκειμς ή πόντους στο τέλος του χρόνου είναι η νικήτρια ομάδα. Οργάνωση και σκορ Οι νικήτριες ομάδες μετακινούνται αντίθετα της ροής του ρολογιού/ αριστερά προς το επάνω γήπεδο και οι ομάδες που χάνουν μετακινούνται σύμφωνα με τη ροή του ρολογιού/ δεξιά προς το κάτω γήπεδο. Οι νικητές στο επάνω γήπεδο παραμένουν μέχρι να ηττηθούν. Δεν χρειάζεται φύλλο αγώνος

51

Σύστημα ρολόι (Clock System) Τοποθέτηση Ο καθένας παίζει εναντίον όλων. Αυτή είναι μια καλή μορφή είτε για απλά είτε για διπλά και ο μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων είναι 12 παίκτες ή ομάδες. Μπορούν να υπάρχουν μέχρι τέσσερις παίκτες/ομάδες ανά γήπεδο, έτσι υπάρχει και χρόνος για ξεκούραση. Σχήμα αγώνα • μια ώρα με μικρότερο σύστημα μέτρησης • 3 ώρες ή ολόκληρη μέρα χρησιμοποιώντας μεγαλύτερες μεθόδους μέτρησης. Το σύστημα μέτρησης που χρησιμοποιείται καθορίζεται από τον διαθέσιμο χρόνο και τον αριθμό των γηπέδων. Οργάνωση Κάθε παίκτης αντιστοιχεί σε ένα νούμερο. Ο παίκτης 1 παραμένει στην ίδια θέση για όλον τον αγώνα ενώ οι άλλοι παίκτες μετακινούνται μια θέση. Η μετακίνηση αυτή μπορεί να δειχθεί σε πίνακα πριν την έναρξη έτσι ώστε οι παίκτες να ξέρουν προς τα που μετακινούνται. Σε περίπτωση μόνο αριθμού παικτών χρησιμοποιείται το μηδέν και κάθε ομάδα έχει ένα bye. Σκορ Ο νικητής καθορίζεται: • από τον αριθμό των νικηφόρων αγώνων • προσθέτοντας το συνολικό αριθμό των νικηφόρων γκειμς ή πόντων. Στο τέλος Οι/η παίκτες/ομάδα με το μεγαλύτερο σύνολο ανακηρύσσονται νικητές. Το διάγραμμα παρακάτω δείχνει τη μετακίνηση.

52

Σύστημα ένας εναντίον όλων (Round Robin) Οργανωτικά ζητήματα 1. Τοποθέτηση Διαίρεσε τους παίκτες σε γκρουπ των τεσσάρων ( η διαίρεση γίνεται αναλόγως του αριθμού γηπέδων και παικτών) 2. Σχήμα αγώνα Κάθε παίκτης παίζει ένα μικρότερο σετ αγώνα (ο πρώτος στα 4 γκειμς, με ένα τάι μπρέικ στο 4-4) εναντίον του άλλου 3. Οργάνωση Σε κάθε γκρουπ παικτών χρησιμοποίησε το παρακάτω σχήμα 1ος γύρος 2ος γύρος 3ος γύρος Γήπεδο 1 Α εναντίων Β Α εναντίων Γ Α εναντίων Δ Γήπεδο 2 Δ εναντίων Γ Β εναντίων Δ Γ εναντίων Β 4. Σκορ Οι παίκτες είναι υπεύθυνοι να κρατούν το σκορ στους δικούς τους αγώνες Οι παίκτες δίνουν τα σκορ τους στον οργανωτή των αγώνων στο τέλος κάθε αγώνα. Τα σκορ γράφονται στο φύλλο αγώνος. 5. Στο τέλος Νικητής είναι ο παίκτης με τον μεγαλύτερο αριθμό νικών. Η πλήρης κατάταξη των παικτών, γίνεται σύμφωνα με την παρακάτω σειρά: α. μεγαλύτερος αριθμός νικηφόρων αγώνων β. μεγαλύτερος αριθμός πόντων γ. μικρότερος αριθμός αρνητικών πόντων δ. το αποτέλεσμα του αγώνα μεταξύ των δύο παικτών που ισοβαθμούν

53

Σύστημα ένας εναντίον όλων (Round Robin) Φύλλο αγώνος ( για 4 παίκτες )

Α Β Γ Δ Νίκες Ήττες Βαθμοί Κατάταξη Α

Β

Γ

Δ Σειρά Αγώνων

Α - Γ Β - Δ Α - Δ Β - Γ Γ - Δ Α - Β Φύλλο αγώνος ( για 6 παίκτες )

Α Β Γ Δ Ε

ΣΤ Νίκες Ήττες Βαθμοί Κατάταξη

Α

Β

Γ

Δ

E

ΣΤ Σειρά Αγώνων

Α - Δ Γ - Ε Β - ΣΤ Α - Ε Δ - ΣΤ Γ - Β Α - ΣΤ Ε - Β Δ - Γ Α - Β ΣΤ - Γ Ε - Δ Α - Γ Β - Δ ΣΤ - Ε

Μεγαλύτερο εύρος σχημάτων αγώνων για διαφορετικές ηλικίες, διάρκεια και μέγεθος γκρουπ μπορείς να βρεις στο www.tennisplayandstay.com

54

Βιβλιογραφία Elderton (2001) 21st Century Coaching: Learner-Centered principles for the game-based approach. www.acecoach.com FFT(2004) Adult Tennis Programme; teaching and experiencing tennis differently. French Tennis Federation DVD ITF (1998) Advanced Coaches Manual, International Tennis Federation ITF (1999) ITF Competition Formats Manual, International Tennis Federation ITF (2002) Rating the World. The International tennis Number (ITN). A guide to the ITF International Tennis Rating System ITF (2005a) Coaching beginner and intermediate tennis players. A manual of the ITF Coaching programme ITF (2005b) www.ITFTennis.com/abouttheitf International Tennis Federation website LTA (2004) Development Coach Award Handbook, CD-ROM version 2004 Mitchell, S and Stanbridge, K. (2000) Equipment characteristics and skill acquisition in young tennis players. Sports Technology Group. Loughborough University, 2000. Rogers, A. (2000) Teaching adults. Open University Press Tennant, M (2005) 10 – step tennis. Unpublished Young, Dr. J, ‘Look and listen before you leap: keys to effective communications with players. In ITF Coaching and Sports Science review, Issue 38, pp3-5

55