pobierz kalendarz

Polacy w Sankt Petersburgu

2016

Numer specjalny 183

Autor idei: Teresa KonopielkoCzęść historyczna i siatka: Jadwiga Anders

Przygotowanie do druku: Stanisław KarpionokZdjęcia: arhiwum Gazety PetersburskiejOprawa plastyczna: Olga Owiczinnikowa

Отпечатано в типографии «Группа М»197022, Санкт-Петербург, ул. Профессора Попова, д. 4а, стр. 3

Подписано в печать: 25.12.2015 г.Напечатано: 30.12.2015 г.

Тираж 100 экз. ISSN 2219-9470№ заказа 5779

Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela

1Mieczysława, Mieszka

Nowy RokŚwiatowy Dzień Pokoju

Świętej Bożej Rodzicielki

2Izydora, Makarego

3Danuty, Genowefy

4Anieli, Eugeniusza

5 Edwarda, Szymona

6Kacpra, Melchiora, Baltazara

Trzech Króli(Objawienei Pańskie)Początek karnawału

7Juliana, Lucjana

8Seweryna, Teofila

9Weroniki, Juliana

10 Jana, Wilhelma

11 Matyldy, Honoraty

12Benedykta, Arkadiusza

13Weroniki, Bogumiły

14Feliksa, Hilarego

15Pawła, Izydora

16Marcelego, Włodzimierza

17Antoniego, Rościsława

18 Piotra, Małgorzaty

19 Henryka, Mariusza

20 Fabiana, Sebastiana

21Agnieszki, Jarosława

Dzień Babci

22Anastazego

Dzień Dziadka

23Idefonsa, Rajmunda

24Felicji, Tymoteusza

25 Pawła, Miłosza

26 Pauliny, Seweryna

27Jana, Przybysława

28 Walerego, Radomira

29 Zdzisława, Franciszka

30 Macieja, Martyny

31 Jana, Marceliny

STYCZEŃBronisława niżyńska

Numer specjalny 183

Bronisława niżyńska (1891–1972)Rosyjska tancerka i choreograf pochodzenia polskiego. Sio-stra słynnego tancerza rosyjskiego Wacława Niżyńskiego. W 1902 roku rozpoczęła naukę w Cesarskiej Szkole Teatral-nej w Petersburgu, gdzie kształciła cię pod kierunkiem Enrico Cecchettiego. Po ukończeniu szkoły baletowej w 1908 r. tań-czyła w Teatrze Maryjskim, w 1910 uczestniczyła wraz z bra-tem w zorganizowanym przez S. Diagilewa sezonie w paryskim Théâtre du Châtelet. Była solistką i choreografem w zespole S. Diagilewa, prowadziła własną szkołę baletową w Kijowie, w latach 1925–1927 współpracowała jako choreograf z Operą Paryską i Teatro Colon w Buenos Aires. Od 1937 baletmistrz i choreograf Polskiego Baletu Reprezentacyjnego. Za program występów przygotowanych na Wystawę Paryską (1937) zdo-była Grand Prix w dziedzinie sztuki tanecznej.

CyBulski napoleon nikodem


1Brygidy, Ignacego

2Marii, Mirosława

Ofiarowanie Pańskie (Matki Boskiej Gromnicznej)

3Błażeja, Hipolita

4Andrzeja, Weroniki

Tłusty czwartek

5Agaty, Adelajdy

6Doroty, Tytusa

Ostatnia sobota karnawału

7Ryszarda, Romualda

8Jana, Piotra

9Cyryla, Apolonii

Ostatki

10Jacka, Scholasty

Popielec

11Łazarza, Marii

12Eulalii, Modesta

13Grzegorza, Katarzyny

14Walentego, MetodegoDzień Zakochanych

(Walentynki)

15Faustyna, Józefa

16Danuty, Juliany

17Donata, Łukasza

18Symeona, Konstancjii

19Konrada, Arnolda

20Leona, Ludomiła

21Eleonory, Feliksa

Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego

22Marty, Małgorzaty

23Romany, Damiana

24Macieja, Bogusza

25Wiktora, Cezarego

26Mirosława, Aleksandra

27Gabriela, Anastazjii

28Teofila, Makarego

29Rufina, Hilarego

LUTY

Numer specjalny 183

CyBulski napoleon nikodem (1854–1919)Polski fizjolog, założyciel krakowskiej szkoły fizjologii, współ-odkrywca adrenaliny – hormonu 3xF i prądów czynnościowych mózgu (1890), jako jeden z pierwszych na świecie otrzymał za-pis EEG kory mózgowej, jeden z twórców endokrynologii i elek-troencefalografii, publicysta. Studiował medycynę w Akademii Wojskowo-Medycznej w Petersburgu. Zaprzyjaźnił się tam ze studiującym w tym samym czasie Iwanem Pawłowem. Dyplom lekarza otrzymał w 1880 roku cum eximia laude. W 1890 r. wy-nalazł przyrząd do mierzenia ilości ciepła wytwarzanego przez mięśnie – mikrokalorymetr i przyrząd mierzący szybkość prze-pływu krwi mający też zdolność rejestracji fotograficznej (fo-tohemotachometr). Wyprzedzając idee Freuda badał hipnozę (od strony naukowej). Uważany na świecie za jednego z naj-większych fizjologów. Autor około 100 prac naukowych w tym podręcznika „Fizjologia człowieka”. Jako publicysta zajmował się losem wiejskiej ludności w Galicji. Grał na wiolonczeli w kwartetach smyczkowych. W roku 1918 otrzymał Nagrodę Fundacji Erazma i Anny Jerzmanowskich przyznaną przez Pol-ską Akademię Umiejętności. Odznaczony pośmiertnie Krzy-żem Komandorskim Orderu Polonia Restituta.


1Antoniny, Radosława

2Heleny, Pawła

3Tycjana, Kunegundy

4Kazimierza, Łucji

5Fryderyka, Wacława

6Róży, Wiktora

7Pawła, Tomasza

8Beaty

MiędzynarodowyDzień Kobiet

9Katarzyny, Franciszka

10Marcelego, Cypriana

Dzień Mężczyzn

11Konstantego, Benedykta

12Grzegorza, Bernarda

13Bożeny, Krystyny

14Leona, Matyldy

15Ludwiki, Klemensa

16Izabeli, Hilarego

17Zbigniewa, Patryka

18Cyryla, Edwarda

19Józefa, Bogdana

Uroczystość św.Józefa

20Eufemii, Klaudii

Niedziela PalmowaPoczątek astronomicznej

wiosny

21Benedykta, Lubomira

22Bogusława, Katarzyny

23Feliksa, Pelagii

24Marka, Gabriela

Wielki Czwartek

25Marii, Wieńczysława

Wielki Piątek

26Teodora, Emanueli

Wielka Sobota

27Lidii, ErnestaWielkanoc

Międzynarodowy Dzień Teatru

28Anieli, Sykstusa

Poniedziałek Wielkanocny

29Wiktora, Eustachego

30Amelii, Jana

31Balbiny, Gwidona

karol Józef lipiński

MARZEC

Numer specjalny 183

karol Józef lipiński (1790–1861)Genialny polski wirtuoz skrzypiec pierwszej połowy XIX wie-ku. Był nie tylko muzykiem orkiestrowym i kompozytorem, lecz również kameralistą, dyrygentem, pedagogiem i solistą. Na przełomie 1827–28 wystąpił z koncertami w Warszawie, po których otrzymał nominację na pierwszego skrzypka Dworu Królestwa Polskiego, a w 1831 Dworu Carskiego. W Warsza-wie ponownie koncertował w maju 1829 podczas uroczystości koronacji cara Mikołaja I gdzie zagrał z Paganinim. Karol Li-piński był jednym z największych wirtuozów skrzypiec co po-twierdziła i opinia samego Paganiniego, który na pytanie od-nośnie pierwszego skrzypka Europy odpowiedział: „Kto jest pierwszym – nie wiem, ale drugim jest z pewnością Lipiński”. W 1837 podjął starania o stanowisko pierwszego koncertmi-strza kapeli królewskiej oraz dyrektora muzyki kościelnej w Dreźnie, gdzie ponad 20 lat kierował jedną z najznakomitszych orkiestr ówczesnej Europy. Do historii muzyki wszedł jako naj-genialniejszy przed Henrykiem Wieniawskim skrzypek polski i jeden z największych wirtuozów pierwszej połowy XIX stule-cia. Może być także uważany za twórcę polskiej szkoły wioli-nistycznej. Podczas podróży koncertowych zawsze podkreślał swoje polskie pochodzenie. Swoją działalnością przyczynił się do spopularyzowania kultury polskiej, kultury narodu, które-go państwa nie było wówczas na mapie politycznej Europy. Zajmował się pracą pedagogiczną. Po przejściu na emerytu-rę w 1861 przeniósł się do swojego majątku Urłów koło Lwo-wa. Tu zorganizował szkołę muzyczną dla uzdolnionych dzieci chłopskich. W 1854, za wybitne zasługi dla dworu królewskiego, został od-znaczony Rycerskim Orderem księcia Alberta.


1Zbigniewa, Grażyny

Prima Aprilis

2Franciszka, Władysława

3Ryszarda, Pankracego

Swięto Bożego Miłosierdzia

4Wacława, Izydora

Zwiastowanie Pańskie

5Ireny, Wincentego

6Celestyna, Wilhelma

7Donata, Rufina

8Dionizego, Januarego

9Marii, Marcelego

10Michała, Makarego

11Leona, Filipa

12Juliusza, Wiktora

13Przemysława, Hermenegildy

14Justyny, Waleriana

15Anastazji, Bazylego

16Julii, Benedykta

17Roberta, Patrycego

18Bogusławy, Bogumiły

19Adolfa, Tymona

20Czesława, Agnieszki

21Feliksa, Anzelma

22Leona, Łukasza

23Jerzego, Wojciecha

24Grzegorza, Aleksandra

24Marka, Jarosława

26Marii, Marcelego

27Zyty, Teofila

28Pawła, Walerii

29Piotra, Pawła

30Mariana, Katarzyny

stanisław ChleBowski

KWIECIEŃ

Numer specjalny 183

stanisław ChleBowski (1835–1884)Polski malarz, orientalista i podróżnik. Urodził się w 1835 roku w Odessie. W latach 1853–1859 studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu. Za obraz „Poselstwo kozackie u Kata-rzyny II” otrzymał rządowe stypendium, które umożliwiło studia malarskie w Paryżu u J. L. Gerome’a. W latach 1864–1876 był nadwornym malarzem sułtana Abd-ul-Aziza w Konstantynopo-lu. Malował obrazy historyczno-batalistyczne z dziejów Turcji, orientalne sceny rodzajowe, krajobrazy, portrety sułtana. Waż-ne jego dzieła to: Wjazd Mehmeda II do Konstantynopola, Przy bramie miejskiej, Turecki wartownik, Grajek przed meczetem w Konstantynopolu, Czas modlitwy, Sułtan Bajazyt w niewoli. W latach 1876–1881 przebywał w Paryżu. W 1881 roku powrócił na stałe do Polski i osiadł w Krakowie. Ponieważ przez więk-szość życia przebywał z dala od ojczyzny, jego twórczość jest w Polsce mało znana, a stworzone przez artystę obrazy znajdu-ją się głównie w muzeach i galeriach zagranicznych. Jednym z nielicznych wyjątków jest obraz Wjazd Mehmeda II do Konstan-tynopola, który wraz z kilkoma innymi dziełami artysty znajduje się w Muzeum Narodowym w Krakowie.


1Józefa, Filipa

Międzynarodowe Swięto Pracy

2Anatola, Zygmunta

Dzień Flagi Rzeczpospolitej Polskiej

3Marii, Aleksandra

Święto KonstytucjiTrzeciego Maja

NMP Królowej Polski

4Moniki, Floriana

5Ireny, Waldemara

6Jana, Judyty

7Ludmiły, Gizeli

8Stanisława, DezyderiiWniebowstąpienieDzień Zwycięstwa

9Bożydara, Grzegorz

Dzień Europy (Swięto Unii Europejskiej)

10Izydora, Antoniny

11Franciszka, Jakuba

12Dominika, Pankracego

13Roberta, Serwacego

14Bonifacego, Dobiesława

15Zofii, Jana

Zesłanie Ducha Swiętego(Zielone Swiątki)

16Andrzeja, WieńczysławaNMP Matki Kościoła

17Weroniki, Sławomira

18Feliksa, Aleksandry

Międzynarodowy Dzień Muzeów

19Piotra, Mikołaja

20Bernarda, Bazylego

21Wiktora, Tymoteusza

22Julii, Heleny

23Iwony, Dezyderego

24Joanny, Zuzanny

25Urbana, Grzegorza

26Filipa, PaulinyBoże Ciało, Dzień Matki

27Jana, Juliusza

28Augustyna, Jeromira

29Teodozjii, Magdaleny

30Feliksa, Ferdynanda

31Anieli, Petroneli

stefan drzewieCki

MAJ

Numer specjalny 183

stefan drzewieCki (1844–1938)Inżynier i najwybitniejszy z polskich wynalazców, słynny kon-struktor urządzeń stosowanych na ziemi, pod wodą i w powie-trzu. W 1867 r. zaprojektował pierwszy licznik kilometryczny (drogomierz). Jego dwa kolejne wynalazki: cyrkiel do prze-krojów stożkowych i regulator paraboliczny dla maszyn paro-wych zostały w 1872 r. nagrodzone na Powszechnej Wystawie Wiedeńskiej. Drzewiecki zaprezentował na wystawie jeszcze automatyczny sprzęg do wagonów własnej konstrukcji, reje-strator prędkości pociągów i dromograf – urządzenie samo-czynnie wykreślające na mapie kurs statku. Zaproszony został do Petersburga przez byłego namiestnika Królestwa Polskie-go, wielkiego księcia Konstantego Nikołajewicza. Przez 15 lat konstruktor pracował dla potrzeb rosyjskiej marynarki wojen-nej. W 1877 r. skonstruował jednoosobowy okręt podwodny. W marcu 1881 r. Aleksander III wyraził chęć obejrzenia wy-nalazku. Dnia 23 czerwca na Srebrnym Jeziorze w Gatczynie odbył się pokaz okrętu, po zakończeniu którego Drzewiecki wysiadł z „aparatu” i wręczył cesarzowej bukiet kwiatów ze słowami: „oto dar Neptuna dla Waszej Wysokości”. Za swe wynalazki otrzymał m.in. tytuł „the Naval Architect of Great Britain” (1913). Jego matematyczna metoda obliczania kształ-tu i wymiaru optymalnej śruby napędowej stosowana jest do dziś. Już w czasie pobytu w Petersburgu Drzewiecki zaintere-sował się aeronautyką i przyczynił się też znacznie do rozwo-ju lotnictwa. Opracował konstrukcję śmigła, według którego bracia Wright obliczali napęd do swojego pierwszego samolo-tu. W tym też czasie przyczynił się Drzewiecki do otwarcia w Saint Cyr pod Wersalem Instytutu Aerodynamicznego. Teoria napędów śmigłowych Drzewieckiego została ogólnie przyję-ta w nauce i nagrodzona przez francuską Akademię Nauki w 1920 roku. Stefan Drzewiecki, nazywany jest jeszcze polskim Edisonem jest twórcą przełomowych wynalazków, które są po dziś dzień stosowane na całym świecie. Przez całe życie pod-kreślał swe związki z polskością. W 2007 roku w parku cesar-skiej rezydencji w Gatczynie został wzniesiony pomnik „Łódki Drzewiecki”.


1Jakuba, Konrada

Międzynarodowy Dzień Dziecka

2Erazma, Marianny

3Klotyldy, Leszka

4Karola, Franciszka

5Walerii, Bonifacego

6Pauliny, Laury

7Wiesława, Roberta

8Maksyma, Medarda

9Pelagii, Felicjana

10Bogumiła, Małgorzaty

11Barnaby, Feliksa

12Jana, Onufrego

13Lucjana, Antoniego

14Walerego, Bazylego

15Wita, Jolanty

16Aliny, Justyny

17Laury, Adolfa

18Marka, Elżbiety

19Gewazego, Protazego

20Bogny, Florentyny

Pierwszy Dzień Lata – najdłuższy dzień roku

21Alicji, Alojzego

22Pauliny, Flawiusza

23Wandy, Zenona

Dzień OjcaNoc Swiętojańska

24Jana, Danuty

25Łucji, Wilhelma

26Jana, Pawła

27Marii, Władysława

28Leona, Ireneusza

29Piotra, PawłaUroczystość

św. Piotra i Pawła

30Lucyny, Emilii

andrzeJ pszeniCki

CZERWIEC

Numer specjalny 183

andrzeJ pszeniCki (1869–1941)Polski inżynier budowlany i konstruktor, autor konstrukcji wielu mostów i innych budowli stalowych. Studia odbył w Peters-burgu na wydziale fizyczno-matematycznym oraz w Instytu-cie Inżynierów Komunikacji. W latach 1898–1919 pracował w służbie mostowej zarządu Miejskiego Petersburga, w którym znajdowało się kilkaset mostów. Brał udział w budowie mo-stu Troickiego przez Newę (1903). W 1908 r. wygrał konkurs międzynarodowy na projekt zwodzonego mostu Pałacowego przez Newę w Petersburgu. Projektant większości konstrukcji mostowych w Petersburgu. Swoją karierę inżynierską związał z Rosją i Petersburgiem przez ponad 20 lat. Opiekował się kil-kuset mostami miasta i uczestniczył w projektowaniu aż 43 różnych mostów (w tym 27 stalowych). Pracował jednocześnie jako konstruktor mostów na całym terytorium Rosji. Uczestni-czył aktywnie w życiu Polonii, działając m.in. w radzie parafial-nej przy katolickiej parafii Św. Katarzyny w Petersburgu. Został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta oraz Orderem Korony Belgijskiej III klasy.

feliks antoni miChał Jasiński. Автор: Félix Vallotton, 1887

LIPIECPoniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela

1Haliny, Mariana

2Marii, Urbana

Dzień Dziennikarza

3Jacka, Anatola

4Teodora, Innocentego

5Karoliny, Antoniego

6Łucji, Dominika

7Cyryla, Metodego

8Elżbiety, Prokopa

9Zenona, Weroniki

10Filipa, Amelii

11Olgi, Pelagii

12Jana, Gwalberta

13Ernesta, Małgorzaty

14Marceliny, Bonawentury

15Henryka, Włodzimierza

16Marii, Benedykta

17Bogdana, Aleksego

18Kamila, Szymona

19Wincentego, Wodzisława

20Czesława, Hieronima

21Daniela, Andrzeja

22Magdaleny, Bolesława

23Bogny, Apolinarego

24Kingi, Krystyny

25Jakuba, Krzysztofa

26Anny, Mirosławy

27Julii, Natalii

28Wiktora, Innocentego

29Marty, Olafa

30Julity, Ludmiły

31Ignacego, Heleny

Numer specjalny 183

feliks antoni miChał Jasiński (1856–1899)Polski inżynier kolejnictwa, budowniczy kolei Petersburg-Mo-skwa, konstruktor mostów, profesor Instytutu Inżynierów Ko-munikacji w Petersburgu. W roku 1872 wyjechał do Petersbur-ga, gdzie zdał egzaminy do Instytutu Dróg Komunikacji (Institut Putiej Soobszczenija). Edukację zakończył w roku 1877 w wie-ku 21 lat, objął stanowisko technika dystansu pskowskiego petersbursko-warszawskiej linii kolejowej i przeprowadził mo-dernizację tej linii. W 1889 roku zbudował na peronach stacji Gatczyna pierwsze w Rosji trójprzegubowe stalowe łuki krato-we, a także zaprojektował oryginalne pilaste przykrycie dacho-we, którego model w 1900 r. prezentowano na wystawie świa-towej w Paryżu. Od 1892 roku Jasiński zajmował się głównie pracą naukową. Był autorem prac z teorii sztywności prętów ściskanych w tym pracy naukowej pt. Badania nad sztywno-ścią prętów ściskanych, która przyniosła mu światowy rozgłos. Wzory i zestawione przez Jasińskiego tablice obliczeń są do dziś stosowane w praktyce inżynierskiej na całym świecie. Pu-blikacja została nagrodzona w 1894 roku rosyjską nagrodą im. P. Andriejewa, przyznawaną co 10 lat najlepszemu inżynierowi. Podczas pracy nad teorią sprężystości udoskonalił stosowane wówczas urządzenie służące do pomiaru odkształceń – tenso-metr. W 1896 roku został profesorem Instytutu Inżynierów Ko-munikacji, gdzie prowadził wykłady na temat statyki budowli i teorii sprężystości. Równocześnie wykładał także w Instytucie Inżynierów Cywilnych oraz Instytucie Górniczym. Ogłosił dru-kiem około 50 prac na tematy inżynierii lądowej.

stanisław kierBedź

SIERPIEŃPoniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela

1Piotra, Justyny

Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego

2Gustawa, Alfonsa

3Lidii, Augusta

4Dominika, Protazego

5Marii, Stanisława

6Sławy, Jakuba

Przemienienie Pańskie

7Doroty, Kajetana

8Emila, Cyryla

9Romana, Romualda

10Borysa, Wawrzyńca

11Zuzanny, Filomeny

12Klary, Hilarego

13Hipolita, Diany

14Alfreda, Euzebiusza

15Marii, Napoleona

Dzień Wojska PolskiegoWniebowzięcie Najżwiętszej

Maryi Panny

16Rocha, Joachima

17Jacka, Mirona

18Heleny, Bronisławy

19Bolesława, Juliana

20Bernarda, Sobiesława

21Joanny, Franciszka

22Cezarego, Tymoteusza

23Filipa, Apolinarego

24Jerzego, Bartłomieja

25Ludwika, Luizy

26Marii, Zefiryny

27Józefa, Moniki

28Augustyna, Patrycjii

29Sabiny, Jana

30Róży, Szczęsnego

31Bogdana, RajmundaDzień Solidarnoóci i

Wolności


1Piotra, Justyny

Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego

2Gustawa, Alfonsa

3Lidii, Augusta

4Dominika, Protazego

5Marii, Stanisława

6Sławy, Jakuba

Przemienienie Pańskie

7Doroty, Kajetana

8Emila, Cyryla

9Romana, Romualda

10Borysa, Wawrzyńca

11Zuzanny, Filomeny

12Klary, Hilarego

13Hipolita, Diany

14Alfreda, Euzebiusza

15Marii, Napoleona

Dzień Wojska PolskiegoWniebowzięcie Najżwiętszej

Maryi Panny

16Rocha, Joachima

17Jacka, Mirona

18Heleny, Bronisławy

19Bolesława, Juliana


21Joanny, Franciszka

22Cezarego, Tymoteusza

23Filipa, Apolinarego

24Jerzego, Bartłomieja

25Ludwika, Luizy

26Marii, Zefiryny

27Józefa, Moniki

28Augustyna, Patrycjii

29Sabiny, Jana

30Róży, Szczęsnego

31Bogdana, RajmundaDzień Solidarnoóci

i Wolności

Numer specjalny 183

stanisław kierBedź (1810–1899)Polski inżynier komunikacji, budowniczy żelaznych mostów kratownicowych. W 1831 roku ukończył Instytut Korpusu Inży-nierów Komunikacji, w którym później wykładał budownictwo i mechanikę praktyczną. Od 1834 roku prowadził w Petersbur-gu działalność wykładowczą na kursach oficerskich Głównej Szkoły Inżynieryjnej, w Instytucie Górniczym, w Szkole Głów-nej Inżynierów Polowych, w Szkole Korpusu Morskiego i na Uniwersytecie. Postawił pierwszy, słynny, z żelaza lanego most Błagowiesz-czeński (potem Mikołajewski), o siedmiu przęsłach stałych, a jednym zwodzonym, 342 m długi, a 20 m szeroki. W czasie bu-dowy wykazał też K. wybitne zdolności administracyjne i han-dlowe w zawieraniu korzystnych umów o dostawy i w ich eg-zekwowaniu; w tych też sprawach jeździł w r. 1848 ponownie do Anglii. Na zakończenie prac Mikołaj I polecił wybić okolicz-nościowy medal, a w dniu otwarcia mostu (18 XI 1850) Kier-bedź otrzymał nominację z majora na generał-majora. Równo-cześnie Petersburska Akademia Nauk powołała go w r. 1850 na członka korespondenta (w dziale fizyki i matematyki), a w r. 1858 na członka honorowego. Kiedy rząd przystąpił do projektowania Kolei Petersbursko--Warszawskiej, dyrektorem robót mianowano gen. K. Gerstfel-da, zastępcą Kierbedzia, a głównym inżynierem Polaka W. Bo-gusławskiego. Linia ta wymagała zbudowania większej ilości mostów, dział ten złożono w ręce Kierbedzia i delegowano go w r. 1852 za granicę dla zbadania nowoczesnego budownictwa mostów żelaznych. Kierbedź zaznajomił się przede wszystkim z nowymi mostami belkowymi, kratowymi w Anglii. W latach 1853–7 zbudował pierwszy w Rosji most kratowy na rzece Łudze (o rozpiętości przęsła 55 m) i zaprojektował pierwsze w Rosji mosty o dźwigarach parabolicznych na Dźwinie zachod-niej i rzece Wielikaja. W związku z prowadzonymi budowami w l. 1853–4 Kierbedź wyjeżdżał do Niemiec, Anglii, Austrii i Belgii. W latach 1856–9 kierował budową kolei żelaznej z Pe-tersburga do Peterhofu (dziś Pietrodworiec), z odnogą do Kra-snego Sioła. W historię Polski Kierbedź wpisał się jako konstruktor i budow-niczy pierwszej stałej żelaznej przeprawy przez Wisłę – mostu Aleksandryjskiego (od cara Aleksandra II), choć warszawiacy woleli nazywać przeprawę nazwiskiem inżyniera. Otwarcie mo-stu zbiegło się w czasie z upadkiem powstania styczniowego.

maria matylda krzesińska

WRZESIEŃPoniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela

1Bronisława, Idziego

Rocznica Wybuchu II Wojny Swiatowej

Pierwszy Dzień SzkołyDzień Weterana

2Stefana, Juliana

3Izabeli, Szymona

4Rozali, Róży

5Doroty, Wawrzyńca

6Beaty, Eugeniusza

7Reginy, Melchiora

8Marii, Ariadny

9Piotra, Mikołaja


11Jacka, Piotra

12Marii, Gwidona

13Filipa, Eugenii

14Cypriana, Bernarda

15Albina, Nikodema, Filipa,

Eugenii

16Edyty, Kornela

17Justyna, Franciszki

18Ireny, Józefa

19Januarego, Konstancji

20Filipiny, Eustachego

21Hipolita, Mateusza

Międzynarodowy Dzień Pokoju

22Tomasza, Maurycego

Początek Astronomicznej Jesieni

23Tekli, Bogusława

24Gerarda, Teodora

25Aurelii, Ładysława

26Justyny, Cypriana

27Kosmy, Damiana

28Marka, Wacława

29Michała, Michaliny

30Zofii, HieronimaDzień Chłopaka

Międzynarodowy Dzień Tłumacza

Numer specjalny 183

maria matylda krzesińska (1872–1971)Cała jej rodzina związana była z baletem. Jej dziadek, Jan Chrzciciel Felicjan Krzesiński był tenorem Opery Warszawskiej, którego Stanisław August Poniatowski nazywał: „mój słowik”, a ojciec Feliks – utalentowanym tancerzem, cenionym wyko-nawcą polskich tańców narodowych. Matylda kontynuowała artystyczne tradycje rodziny. W wieku 8 lat przyjęta została do Cesarskiej Szkoły Teatralnej i już po roku nauki, będąc jesz-cze uczennicą, zatańczyła na scenie Teatru Wielkiego. Matyl-da wyróżniała się nie tylko nieprzeciętnym talentem i wielką urodą. ale była również niezwykle ambitną osobą. Rozkocha-ła w sobie trzech Romanowów: carewicza Mikołaja i dwóch wielkich książąt Sergiusza i Andrzeja. Jako siedemnastolatka została metresą carewicza, „Niki”, przyszłego Mikołaja II. Od tej pory kariera ambitnej Matyldy rozwijała się w zawrotnym tempie. Jest primabaleriną Cesarskiego Teatru Maryjskiego, tańczy m.in. w „Dziadku do orzechów”, „Esmeraldzie”, „Śpią-cej królewnie”, występuje też w zespołach Michaiła Fokina i Siergieja Diagilewa, partneruje Wacławowi Niżyńskiemu, bywa częstym gościem Szalapina, przyjaźni się z Isadorą Duncan, występuje podczas uroczystości koronacyjnych Mikołaja II. A sam maestro Piotr Czajkowski akompaniuje jej podczas prób, obiecując, że kolejny balet napisze z myślą o Polsce. Świeciła triumfy w Warszawie, Paryżu, Monte Carlo, na scenie londyńskiego Covent Garden. W ciągu 5 lat uzyskała najwyż-szy tytuł, jaki może uzyskać baletnica carskiego teatru, Prima Ballerina Assoluta. Była osypywana podarkami, klejnotami od Fabergé i Cartiera, Sergiusz sprezentował jej daczę w Strielnie pod Petersburgiem, Andrzej kupił dom na Lazurowym Wybrze-żu – willę Alam (anagram od jej zdrobniałego imienia Mala), a w Petersburgu zbudował jej pałacyk „osobniak Krzesinskoj”. Matylda pozostała wierna Cesarskiemu Teatrowi Maryjskiemu chociaż miała wiele ciekawych propozycji ze strony znanych teatrów. Otworzyła swoją szkołę baletową. Na emigracji Ma-tylda i Andrzej pobrali się, głównie ze względu na syna Władi-mira. Po ślubie młoda para otrzymała gratulacje od cesarzowej Marii, matki zamordowanego Mikołaja II, co oznaczało, że Ro-manowowie przyjęli ją jako nowego członka rodziny. Zmarła w 1971 roku w Paryżu w wieku 99 lat. Spoczywa na pa-ryskim cmentarzu komunalnym Sainte-Geneviève-des-Bois – najsłynniejszym cmentarzu rosyjskim poza granicami Rosji, gdzie chowano elitę porewolucyjnej emigracji.

maliszewski witold

PAŹDZIERNIKPoniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela

1Danuty, Remigiusza

2Teofila, Dionizego

3Gerarda, Teresy

4Rozalii, Franciszka

5Apolinarego, Placyda

Światowy Dzień Nauczyciela

6Artura, Brunona

7Marii, Marka

8Brygidy, Pelagii

9Ludwika, Dionizego

10Pauliny, Franciszka

11Emila, Aldony

12Eustachego, Maksymiliana

13Edwarda, Teofila

14Bernarda, FortunatyDzień Nauczyciela

(Dzień Edukacji Narodowej)

15Jadwigi, Teresy

16Gawła, Ambrożego

Dzień Papieża Jana Pawła II

17Wiktora, Małgorzyty

18Łukasza, Juliana

19Piotra, Ziemowita

20Ireny, Kleopatry

21Urszuli, Hilarego

22Filipa, Kordulii

23Teodora, Seweryna

24Rafała, Marcina

Dzień Organizacji Narodów Zjednoczonych

25Kryspina, Ingi

26Lucjana, Ewarysta

27Sabiny, Iwony

28Szymona, Tadeusza

29Euzebii, Narcyza

30Zenobii, Przemysława

Zmiana czasu z letniego na zimowy

31Urbana, Augusta

Numer specjalny 183

maliszewski witold (1873–1939)Kompozytor, pedagog i dyrygent. W latach 1898–1902 podjął studia muzyczne w petersburskim konserwatorium u A. Bern-hardta (teoria) i N. Rimskiego-Korsakowa (kompozycja) a form muzycznych uczył go A. Głazunow. Jako student dorabiał so-bie korepetycjami z matematyki i był wychowawcą w insty-tucie dla sierot w Gatczynie gdzie pracował i po ukończeniu Konserwatorium. Na koncercie dyplomowym wykonano jego „Wielką kantatę biblijną”. Maliszewski współpracował z najwy-bitniejszymi artystami ówczesnej epoki. Był ściśle związany z tzw. „Kółkiem Bielajewa”, nieformalną organizacją muzycz-ną, mającą na celu propagowanie wykonawstwa kameralne-go i twórczości kompozytorów rosyjskich. W swoim lipskim wydawnictwie Bielajew wydał drukiem utwory Maliszewskiego w tym „Sonatę na skrzypce i fortepian”. Pobyt w Petersburgu wpłynął na rozwój talentu kompozytorskiego Maliszewskiego, ukształtował też jego postawę ideową, opartą na przekonaniu o wysokim posłannictwie sztuki muzycznej i odpowiedzialno-ści artysty wobec społeczeństwa. Maliszewski stale podtrzy-mywał związki z Polską, śledził wydarzenia muzyczne, intere-sował się osiągnięciami M. Karłowicza i K. Szymanowskiego. W 1921 r. powrócił do Polski. Dostał posadę profesorską w Konserwatorium warszawskim. Jednym z jego uczniów był Witold Lutosławski. Był dyrektorem Warszawskiego Towarzy-stwa Muzycznego, współorganizatorem i jurorem I Konkursu Chopinowskiego (1927), współzałożycielem Instytutu im. Fry-deryka Chopina. Za swoją działalność na rzecz rozwoju pol-skiej kultury muzycznej otrzymał w r. 1931 Państwową Nagro-dę Muzyczną.

adelaJda (adela) Bolska

LISTOPADPoniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela

1Seweryna, Wiktoryny

Wszystkich Świętych

2Bohdana, BożydaraDzień Zaduszny

(Zaduszki)

3Sylwii, Huberta

4Karola, Olgierda

5Sławomira, Elżbiety

6Feliksa, Leonarda

7Antoniego, Ernesta

8Sewera, Gotfryda

9Ursyna, Teodora

10Andrzeja, Ludomira

11Bartłomieja, MarcinaNarodowe Święto

Niepodległości

12Renaty, Witolda

13Stanisława, Mikołaja

14Serafina, Rogera

15Alberta, Leopolda

16Gertrudy, Edmunda

17Grzegorza, Salomei

Międzynarodowy Dzień Studenta

18Anieli, Romana

19Elżbiety, Seweryna

20Feliksa, Anatola

21Janusza, Konrada

22Marka, Cecylii

23Klemensa, Amelii

24Jana, Flory

25Konrada, Sylwestra

26Waleriana, Maksymiliana

27Grzegorza, Zdzisława

28Błażeja, Saturnina

30Andrzeja, Konstantego

Andrzejki

Numer specjalny 183

adelaJda (adela) Bolska (1863–1930)Z domu Skąpska – polska śpiewaczka operowa i pedagog. W latach 1883–1888 studiowała w konserwatorium moskiew-skim u Giacomo Galvaniego i Fiodora Komisarżewskiego. W okresie studiów występowała na koncertach Rosyjskiego Towarzystwa Muzycznego, także pod dyrekcją Piotra Czaj-kowskiego. Po powrocie z Włoch do Rosji i z rekomendacji Czajkowskiego rozpoczęła występy w moskiewskim Teatrze Wielkim pod nazwiskiem Skąpskiej. W Paryżu doskonaliła umiejętności u Caroline Miolan-Carvalho. Jules Massenet do-radził jej przybranie pseudonimu scenicznego. Adela wybra-ła pseudonim Adela Bolska nawiązujący do powieści Victora Cherbulieza L’aventure de Ladislas Bolski (1869). W roku 1896 za namową przyjaciół powróciła do występów koncertowych. Z wielu propozycji wybrała zaproszenie Teatru Maryjskiego w Petersburgu. W Teatrze Maryjskim występowała do roku 1918. W roku 1901 gdy car Mikołaj II zapragnął nagrodzić ją za wy-stępy w Rosji, Adela Bolska poprosiła go o zgodę na wzniesie-nie w Warszawie pomnika Chopina. Wraz z mężem utworzyła komitet budowy pomnika i przeznaczyła na ten cel dochody z koncertów. W roku 1923 wyjechała do Warszawy, gdzie rozpo-częła pracę dydaktyczną w Konserwatorium.

Józef kozłowski

GRUDZIEŃPoniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela

1Natalii, Eligiusza

2Rafała, Balbiny

3Franciszka, Ksawerego

4Krystiana, Barbary

Barbórka(Dzień Górnika, Naftowca

i Gazownika)

5Kryspina, Saby

Międzynarodowy Dzień Wolontariusza

6Mikołaja, Emiliana

Dzień św.Mikołaja(Mikołajki)

Dzień Anioła

7Ambrożego, Marcina

8Marii, Wirgiliusza

Uroczystość Niepokolanego Poczęcia Najświętszej

Maryi Panny

9Wiesława, Wiesławy, Leokadii

10Julii, Daniela

11Damazego, Waldemara

12Adelajdy, Aleksandra

13Łucjii. Otylii

14Alfreda, Izydora

15Celiny, Waleriana

16Euzebiusza, Zdzisławy

17Olimpii, Łazarza

18Gracjana, Bogusława

19Urbana, Dariusza

20Bogumiła, Dominika

21Tomasza, Tomisława

Początek astronomicznej zimy – najkrótszy dzień

w roku

22Zenona, Honoraty

23Wiktorii, Sławomiry

24Adama i Ewy

Wigilia Bożego Narodzenia

25Eugenii, AnastazjiBoże Narodzenie(pierwszy dzień)

26Dionizego, Szczepana

Boże Narodzenie(drugi dzień)

27Kosmy, Damiana

28Cezarego, Teofila

Międzynarodowy Dzień Pocałunku

29Dawida, Tomasza

30Eugeniusza, Sabiny

31Sylwestra, Sebastiana

Sylwester

Numer specjalny 183

Józef kozłowski (1757–1831)Muzyk, pianista i kompozytor. Kozłowski spopularyzował polo-neza na dworze carskim, był autorem jednego z hymnów Rosji „Niech rozgrzmiewa pieśń zwycięstwa” oraz twórcą rosyjskie-go romansu jako gatunku muzycznego. Pochodził z polskiej rodziny ziemiańskiej. W Warszawie otrzymał podstawowe wy-kształcenie muzyczne. Około 1773 roku został nauczycielem muzyki u ks. Michała Kleofasa Ogińskiego późniejszego pol-skiego kompozytora, senatora rosyjskiego, działacza emigra-cyjnego i kawalera maltańskiego. W 1780 roku wyjechał do Ro-sji, gdzie w latach 1786–96 służył w wojsku rosyjskim w randze oficera i brał udział w wojnie z Turcją. Od 1791 roku przebywał w Petersburgu. Dzięki protekcji Potiomkina został dyrektorem teatrów carskich w Petersburgu. Od 1799 roku piastował sta-nowisko inspektora muzyki, zaś w latach 1803–1819 dyrek-tora muzycznego w dyrekcji carskich teatrów. W roku 1819 Kozłowski przeszedł na emeryturę jako radca dworu. W latach 1822–1823 przebywał w Polsce a w 1824 roku powrócił do Rosji i zamieszkał w Petersburgu. Pisał polonezy na orkiestrę, liczne msze, był autorem muzyki do kilku dramatów i sławne-go „Requiem Esmoll op. 14” na śmierć Stanisława Augusta Poniatowskiego, a jego uwertura do tragedii „Finga” uważana jest w polskiej literaturze muzycznej za najcenniejsze dzieło tego rodzaju.

pobierz kalendarz

Documents