PODZIAŁ MATERII MATERIA

SUBSTANCJE MIESZANINY

PROSTE ZŁOŻONE JEDNORODNE NIEJEDNORODNE

PIERWIASTKI ZWIĄZKI CHEMICZNE

WŁAŚCIWOŚCI METALI WŁAŚCIWOŚCI NIEMETALI

• Ciała stałe (wyjątek Hg – ciecz)•Srebrzysta lub szara barwa (wyjątki: Au – barwa żółta, Cu – barwa czerwonobrązowa, Cs – barwa złocista)•Metaliczny połysk•Kowalność•Ciągliwość•Dobre przewodnictwo cieplne i elektryczne•Wysokie temperatury wrzenia i topnienia•Niektóre metale oddziałują z magnesem (Fe, Co, Ni)

•Różne stany skupienia•Różne barwy•Zwykle brak połysku•Nie są kowalne•Zwykle nie przewodzą prądu elektrycznego i ciepła•Maja niskie temperatury wrzenia i topnienia•Nie oddziałują z magnesem

ZJAWISKO FIZYCZNE, A REAKCJA CHEMICZNAZJAWISKO FIZYCZNE REAKCJA CHEMICZNA

Przemiana, w której nie zmienia się rodzaj materii, a tylko pewne właściwości (np. stan skupienia, kształt, barwa)

Przemiana, w wyniku której powstają nowe substancje o innych właściwościach.

•Powstawanie szronu, mgły•Sublimacja jodu•Topienie parafiny, lodu•Parowanie wody•Mielenie kawy

•Spalanie magnezu, siarki, sodu itp.•Ogrzewanie cukru•Rdzewienie żelaza•Kwaśnienie mleka•Zobojętnianie kwasu zasadą

METODY ROZDZIELANIA MIESZANIN

1.Sączenie ( filtracja)Proces przepuszczania mieszaniny niejednorodnej przez sączek z bibuły umieszczony na lejku. Na sączku (filtrze pozostaje ciało stałe, a klarowna (przezroczysta) ciecz (przesącz) spływa do zlewki. (np. woda + piasek, filtracja wody wodociągowej)

2.DekantacjaProces polegający na oddzieleniu ciała stałego od cieczy przez zlanie klarownej cieczy znad osadu. ( np. woda + kreda)Sedymentacja – opadanie na dno naczynia cząsteczek ciała stałego w cieczy pod wpływem siły ciężkości.

3.DestylacjaProces polegający na rozdzieleniu składników mieszaniny ciekłej jednorodnej. Wykorzystuje się tu różnice temperatur wrzenia poszczególnych składników mieszaniny. Ciekłą mieszaninę jednorodną umieszcza się w kolbie destylacyjnej podłączonej do chłodnicy. Mieszaninę ogrzewa się, kontrolując na termometrze jej temperaturę. Składniki mieszaniny kolejno – w miarę wzrostu temperatury – zostają odparowane, a ich pary skraplają się w chłodnicy i ściekają do podstawionego naczynia (odbieralnika). (np. etanol + woda)

4. Zastosowanie rozdzielaczaUżycie rozdzielacza jest możliwe, gdy dwie ciecze nie mieszają się ze

sobą, tworząc mieszaninę ciekłą niejednorodną o wyraźnej granicy pomiędzy nimi (różne gęstości składników mieszaniny). (np. woda + olej)

5. Odparowanie do suchaPolega na ogrzewaniu mieszaniny, w wyniku którego ciecz odparowuje, a

w naczyniu pozostaje ciało stałe. (np. woda + sól)

6. Metody mechanicznePolegają na mechanicznym rozdzieleniu składników mieszanin

niejednorodnych, np. przy użyciu sita, magnesu. (np. siarka + żelazo)

7. Krystalizacja Polega na wydzielaniu się z roztworu nasyconego substancji w postaci

kryształków wskutek np. odparowania wody (lub innego rozpuszczalnika). (np. woda + sól)

PORÓWNANIE ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH I MIESZANIN

ZWIĄZEK CHEMICZNY MIESZANINASKŁAD Stały, ściśle określony

skład jakościowy i ilościowy

Zmienny skład jakościowy i ilościowy

WŁAŚCIWOŚCI Składniki nie zachowują swoich właściwości

Składniki zachowują pewne swoje właściwości

OTRZYMYWANIE Otrzymuje się go w wyniku reakcji chemicznej

Otrzymuje się ją w wyniku procesów fizycznych

ROZKŁAD Można go rozłożyć w wyniku reakcji chemicznej

Można ją rozdzielić w wyniku procesów fizycznych

POWIETRZE

CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH GAZÓW

AZOT TLEN TLENEK WĘGLA (IV) WODÓR

ZAPACH bezwonny bezwonny bezwonny bezwonny

BARWA bezbarwna bezbarwna bezbarwna bezbarwna

GESTOŚĆ WZGLĘDEM POWIETRZA

mniejsza większa większa mniejsza

ROZPUSZCZALNOŚĆ W WODZIE słaba słaba dobra słaba

PALNOŚĆ ---------- ------------ ------------- palny

WYKRYWANIEzapalone łuczywko

gaśnie

żarzące łuczywko zapala się

zapalone łuczywko gaśnie, woda wapienna

mętnieje

zapala się z charakterystycznym

dźwiękiem, a zmieszany z

powietrzem lub tlenem spala się

wybuchowo

OTRZYMYWANIE

TLEN• Reakcja rozkładu termicznego tlenku rtęci (II)

2HgO → 2Hg + O2↑

• Ogrzewanie manganianu (VII) potasu

KMnO4 → K2MnO4 + MnO2 + O2 ↑

WODÓR• Reakcja metalu aktywnego z kwasem

Mg + 2HCl → MgCl2 + H2 ↑

2Na + H2SO4 → Na2SO4 + H2 ↑

TLENEK WĘGLA (IV) (DWUTLENEK WĘGLA)• Spalanie węgla

C + O2 → CO2• Utlenianie tlenku węgla (II)

2CO + O2 → 2CO2• Rozkład termiczny węglanów

CaCO3 → CaO + CO2

GAZY SZLACHETNE

GAZY SZLACHETNE