Pogonski sistemi kod alatnih ma ina Pogoni sistema za glavno i pomo no kretanje

Pripremio:

Fati Esmer

Podjela pogonskih sistema

2Osnovna podjela pogonskih sistema prema namjeni koju izvr ava na alatnoj ma ini.

Pogoni sistema glavnih kretanja

3

Elektromotori

4

Osnovna podjela elektromotora prema vrsti struje: istosmjerni DC i izmjeni ni AC ( sinhroni i asinhroni elektromotori) Potreba za kontinuiranom regulacijom broja obrtaja kod NC alatnih ma ina dovela je do upotrebe istosmjernih elektromotora (DC motori) s regulacijom broja obrtaja. Do nedavno ovi motori su imali zna ajno mjesto kod NC alatnih ma ina no sada su ih uglavnom zamijenili asinhroni elektromotori (AC motori). PREDNOSTI AC (mane DC) PREDNOSTI DC (mane AC)

veliko podru je promjene broja obrtaja nema dijelova koji se tro e (klizni kontakti) jednostavnije upravljanje relativno manja cijena u inkovitije hla enje i odr avanje pove anje momenta i snage kod istih dimenzija i te ina

5

Hidrauli ni motori Hidrauli ni motori ili bolje re eno hidrauli ni pogoni (pumpa, hidromotor) koriste se na alatnim ma inama gdje je potrebna kontinuirana promjena broja obrtaja. Oni pretvaraju elektri nu energiju (elektromotor) u hidrauli nu (hidromotor) i na kraju u mehani ku energiju pomaka izvr nog organa (alata, obradak). Podjela hidromotora prema konstrukciji: 1. HIDROMOTORI SA KRILNIM JEDINICAMA: unutarnjom cirkulacijom vanjskom cirkulacijom 2. HIDROMOTORI SA KLIPNIM JEDINICAMA radijalni klipni aksijalni klipniPREDNOSTI kontinuirana promjena broja obrtaja miran rad sistemi su standardizirani (lahka zamjena sigurnosni ventili (osiguranje od preoptere enja) NEDOSTATCI kvalitetno ulje (viskoznost) mogu nost prodiranja zraka u sistem Visoka ta nost obrade svih dijelova

6

Pogoni glavnog kretanja kod CNC ma ina Pogoni modernih alatnih ma ina sve e e se baziraju na direktnim pogonima integriranim u strukturu ma ine motorvretena. Motorvretena su elektromotori ija je osovina ujedno i glavno vreteno alatne ma ine, tj. u jedno ku i te je integrisana osovina sa le ajevima, pogonski motor i dr a alata.

7Prikaz HSK sistema stezanja alata

Prednosti: Nema kliznih kontakata, manje izlo eni mehani kom tro enju(osim le ajeva) Ve a fleksibilnost Pove ajne brzine obrade (kra e vrijeme obrade) mogu nost modularne gradnje Nedostatci: Integrirani motor stvara dodatnu toplotu u vretenu Skuplja izrada

8

Pogonski sistemi pomo nih kretanja Kod alatnih ma ina sljede i pogoni posmi nih sistema se primjenjuju: a) Hidrauli ki CNC pogoni b) Sistemi sa servo motorima i c) Sistemi sa linearnim motorima

Kod CNC alatnih ma ina veliku primjenu nalaze linearni motori i torque (momentni) motori. 9

Kugli no navojno vreteno Kugli no navojno vreteno (KNV) s dvodjelnom maticom je mehani ka naprava za pretvaranje rotacijskog kretanje u linearno kretanje. Gra a kugli nog navojnog vretena prikazana je na slici ispod gdje je i prikazan princip anuliranja zra nosti izme u vretena i matice pomo u prednapona preko prstena postavljenog izmedu dvije matice.

vrlo malo trenje izme u matice i kugli nog navojnog vretena. elementi su napravljeni u malim tolerancijama, visoka preciznost temperaturniinterval od -20 do +100 C osjetljivi na prljav tinu i abrazivne estice

10

Linearni motori Linearni motor je posebni oblik elektromotora bez rotiraju ih dijelova odnosno rotora. Kao linearni motor se najvi e koristi asinhroni motor. Zamisli li se stator i rotor uzdu no presje en i razvijen u ravninu, kretanje motora prema statoru pretvara se u pravocrtno kretanje tako nastaje linearni motor.

Svojstva linearnih motora su da mogu razviti velike posmi ne brzine do 1200m/min, s izvanrednom precizno u pozicioniranja i superiornom dinamikom. Mogu nost ubrzanja je za razliku od pogona sa kugli nim navojnim vretenom je obrnuto proporcionalna linearno pokretanoj masi . Linearni motori dosta robusni i bez velikog tro enja tijekom eksploatacije kao i niskih tro kova odr avanja. Nedostatci su im manja mehani ka nosivost i njihova visoka cijena.

11

Osnovni dijelovi kliznog modula s linearnim motorom su: 1.Primarni namotaj 2.Sekundarni namotaj 3.Vodilice 4.Linearni sistem za mjerenje pozicije

Direktni pogoni s linearnim motorima omogu uju: brzine do 120 m/min, ubrzanja do 2 g, velika ta nost kontura i pozicioniranja, visoka jednoli nost brzine, visoka pogonska pouzdanost zbog nedostatka dijelova koji se tro e, tj. pogon ne treba odr avanje.

12

Torque (momentni) motori Torque motori su pogoni za zakretne osi alatnih ma ina. Rotacioni motori s direktnim pogonom se nazivaju torque motori, ako pri relativno niskoj frekvenciji obrtanja mogu raspolagati velikim obrtnim momentom. Osnova za to je pove an broja pari polova motora.

Torque motori su konstruirani kao direktni pogoni. Oni uklanjaju potrebu za zup anicima, pu nim pogonom i drugim mehani kim prijenosnim elementima i direktno povezuju preoptere enje na pogon.

13

Dinamika ovog pogona je velika i dopu ta vremensko pozicioniranje koje se s prija nim rje enjima ne mo e usporediti: Ubrzanje je 12 puta ve e nego kod prija njih pu nih pogona i 5 puta ve a vrijednost broja obrtaja to zna i i ve u produktivnost. Daljnja bitna karakteristika je visoka ta nost pozicioniranja i jednostavna ugradnja u strukturu stroja koja zauzima manji prostor.

Torque motori kod 5-osne glodalice

14

Literatura:1. 2. 3. 4. CNC alatne ma ine: Doc. dr. Ahmet eki , dipl.ma .ing. Posmi ni prigoni alatnih strojeva i njihovi mjerni sustavi- Seminar iz kolegija Numeri ki upravljani alatni strojevi, prof. dr. sc. Toma Udiljak Luka http://www.cnccentrum.com http://hstec.hr

15

Hvala na pa nji !

16