POLSKA W EUROPIE

Justyna yszczarzMagdalena KuczeraJagoda MatogaMarta MisztalJoanna Pasierbek

Europeistyka 3012

Rzeczpospolita Polska to europejskie pastwo pooone w centralnej czci kontynentu. Od 1 maja 2004 roku jest penoprawnym czonkiem Unii Europejskiej, zgodnie z czym wschodnie granice kraju stay si jednoczenie granicami wschodniej czci Wsplnoty. Polska zajmuje 312,7 tys. km2, co daje jej 9 miejsce w Europie i 63 na wiecie pod wzgldem wielkoci. Obszar ten jest zamieszkiwany przez 38,2 mln obywateli, co stanowi 5,3% ludnoci Europy i 0,65% ludnoci wiata. Przyrost naturalny jest dodatni i w 2010 roku wynosi 0,9%. Poprawa sytuacji ekonomicznej obywateli powoduje, e od kilku lat w kraju ronie wskanik dugoci trwania ycia. W 2009 roku wskanik przecitnej dugoci ycia rwna si 75,7 i by o 3,7 niszy ni wskanik dla caej Unii Europejskiej. Wyksztacenie odgrywa istotn rol w yciu przecitnego Polaka. wiadczy o tym fakt, i wrd ludzi modych w wieku 20 24 lata a 91,1% posiada co najmniej wyksztacenie zasadnicze zawodowe. Stopa bezrobocia w Polsce osigna 9,6% co stanowi dokadnie przecitn stop bezrobocia oglnie w UE. PKB Polski w 2010 roku wynosi 353,7 mld EURO, z czego 19.5% przeznaczone zostao na nakady brutto na rodki trwae. Produkcja przemysowa wzrosa o 10,8% w porwnaniu z rokiem 2009, a produkcja w budownictwie o 3,7% . W 2010 roku odnotowano, e wielko importu wyniosa 130,9 mld EURO, z czego 58,8% stanowiy obroty z krajami UE, natomiast wielko eksportu rwnaa si 117,4 mld EURO z czego 78,6% stanowiy obroty z krajami UE. Oglny bilans patniczy w 2010 roku wynis 4,5% PKB.Wedug artykuy The Economist z kwietnia 2011 r. Polska kwitnie, gwnie dziki przezwycieniu kryzysu w 2009 r., ktrego inne kraje UE nie zdoay unikn w gospodarkach swoich krajw. The Ecnomist zwraca uwag na fakt, e aby Polska uzyskaa znaczce miejsce w Europie musi podnie sobie poprzeczk. Pomimo ostatnich cakiem dobrych wynikw polskiej gospodarki nadal wykazuje ona wiele saboci. Niski wkad polskiego PKB na badania i rozwj (jedynie 0,7% PKB w 2011 r. , podczas gdy 3% to cel unii w tej dziedzinie). Artyku susznie zwraca uwag na obietnice reform wszystkich polskich rzdw, ktre z reguy nie s wcielane w ycie. Konkluzj The Economist jest brak ambicji Polski. Prawdziwy potencja kraju powinien by wykorzystany wanie teraz, kiedy jest do tego przygotowana lepiej ni kiedykolwiek.Na blogu Rzeczpospolitej ukaza si artyku pt. Kraj skazany na dryf krytykujcy tempo rozwoju Polski. Autorzy artykuu zwracaj uwag na brak ambitnej strategii rozwoju, ktra bdzie uwzgldniaa istniejce potrzeby i moliwoci. Wzrost gospodarczy nie zawsze rwna si rozwojowi, w przypadku Polski dotychczasowy jej rozwj zosta przez autorw porwnany do pijaka, ktry w swoim rozwalajcym si domu, dniami pije alkohol a nocami kaw. W naszym projekcie poddaymy analizie dwa obszary wymiaru polityczno-strategicznego oraz trzy tematu o charakterze spoeczno-ekonomicznym, ktre pozwol nam oceni dziaania Polski na rnych paszczyznach oraz przyjrze si satysfakcji z ycia Polakw.

OCENA POLSKIEJ REPREZENTACJI W INSTYTUCJACH UNIJNYCH

Wedle danych udostpnionych przez MSZ, w agencjach i instytucjach unijnych rok temu pracowao 2394 Polakw. Wikszo Polakw ktrzy posiadaj posady w instytucjach Unii Europejskiej nie pracuje na wysokich stanowiskach, wikszo z nich obsadzona jest przez obywateli tzw. Starej Unii. Jedyne wysze stanowiska urzdnicze, ktre obejmowane s przez Polakw to: dyrektor generalny w Dyrekcji Generalnej ds. Edukacji i Kultury (Jan Turczyski), dyrektor generalny w Sekretariacie Generalnym Rady Unii Europejskiej (Jarosaw Pietras), zastpca dyrektora generalnego w unijnej dyrekcji ds. rolnictwa KE (Jerzy Plewa) oraz zastpca sekretarza generalnego Europejskiej Suby Dziaa Zewntrznych (Maciej Popowski).W Brukseli nie stosuje si takiej samej miary w stosunku do iloci reprezentacji krajowych wobec wszystkich pastw czonkowskich, poniewa gdyby tak byo Polska miaaby porwnywaln do Hiszpanii liczb stanowisk. W praktyce jednak, najwysze stanowisko zajmuje jedynie jeden Polak natomiast z Hiszpanii s to cztery osoby. Wedug Rzeczpospolitej Hiszpania posiada 58 dyrektorw natomiast Polska tylko 14. Stanowiska o redniej randze urzdniczej obsadzone s przez 709 Hiszpanw i 56 Polakw.Polscy europosowie s jednak doceniani na arenie Unii Europejskiej. Wrd 51 polskich europosw znalazo si kilku ocenienionych jako najlepsi na podstawie wczeniejszego dowiadczenia politycznego, sztuki negocjacji, kontaktw midzynarodowych, uczestnictwa w sympozjach i konferencjach i utrzymywanych kontaktw z ministerstwami i samorzdowcami znaleli si:Jerzy Buzek (PO) - jest autorytetem parlamentarnym, specjalizuje si midzy innymi w walce z globalnym ociepleniem, pozyskiwaniem funduszy na badania naukowe oraz bezpieczestwem energetycznym. Przez lata zyska sobie szacunek wszystkich grup politycznych.Jacek Saryusz-Wolski (PO) jest szefem najwikszej polskiej delegacji PO oraz Komisji Spraw Zagranicznych o wysokim prestiu. Siln rk i niezwykle skutecznie walczy o interesy Polski.Marcin Libicki (PiS) jego gwnym osigniciem byo przeforsowanie raportu krytykujcego gazocig pnocny. Cechuje si klas i wysok kultur osobist.Jan Olbrycht (PO) bardzo dobrze przygotowany specjalista w dziedzinie unijnych funduszy pomocowych. Janusz Lewandowski (PO) znawca mechanizmw finansowych, ktry przez poow swojej kadencji by przewodniczcym komisji budetowej.Janusz Onyszkiewicz (Demokraci) prowadzi aktywne dziaania na rzecz niepodlegoci Tybetu i Tajwanu.Dariusz Rosati (SdPl) dyplomata wysokiej klasyLidia Geringer de Oedenberg (SLD) Genowefa Grabowska (SdPl) Konrad Szymaski (PiS) Wojciech Roszkowski (PiS)

Komisja Europejska zatrudnia w sumie 1415 osb. W ich skad wchodzi 1032 urzdnikw, 165 osb zatrudnionych na czas okrelony oraz 218 pracownikw kontraktowych. Wrd nich 686 osoby zaliczane s do kategorii AD czyli administratorzy a 511 osb to kategoria AST czyli asystenci. Istnieje rwnie grupa 29 osb zatrudnionych jako eksperci narodowi. W ramach KE polscy obywatele zajmuj rwnie stanowiska kierownicze wyszego szczebla (Dyrektor Generalny w Dyrekcji ds. Edukacji i Kultury, Zastpca Dyrektora Generalnego w Dyrekcji ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarw Wiejskich, Szef Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce, oraz 8 dyrektorw: w Sekretariacie Generalnym KE, DG ds. Energii (ENERG), Wsplnym Centrum Bada (JRC), DG. ds. Podatkw i Unii Celnej (TAXUD), Zdrowia i Konsumentw (SANCO), Spraw Wewntrznych (HOME), Zasobw Ludzkich (HR), Audytu Wewntrznego (IAS)) oraz szczebla redniego. Oprcz tego 24 Polakw pracuje w gabinetach Komisarzy. Co do samych 27 Komisarzy, reprezentantem Polski jest obecnie Janusz Lewandowski a jako wiceszef w jego gabinecie pracuje Piotr Serafin.Parlament Europejski zatrudnia ogem 313 Polakw, w tym: 165 urzdnikw, 21 pracownikw na czas okrelony, 30 pracownikw kontraktowych, 97 asystentw europarlamentarzystw. Wrd stanowisk kierowniczych wyszego szczebla, zajmowanych przez Polakw wyrnia si - Szefa Gabinetu (Dyrektor Generalny) Przewodniczcego Parlamentu Europejskiego oraz Dyrektora Biura PE w Waszyngtonie. Polacy zatrudnieni s rwnie na stanowiskach kierowniczych redniego szczebla, a mianowicie - Szef Biura Parlamentu Europejskiego w Warszawie oraz 2 Szefw Wydziau. Wedug liczby ludnoci naszego kraju otrzymalimy 50 mandatw co jest rwne 6,8 % wszystkich mandatw. Polscy europarlamentarzysci nale do czterech frakcji, wikszo z nich jest w Europejskiej Partii Ludowej (29), nastpnie Europejskich Konserwatystach i Reformatorach (11), w Postpowym Sojuszu Socjalistw i Demokratw (7) i na kocu w Europie Wolnoci i Demokracji (4)Sekretariat Generalny Rady Unii Europejskiej zatrudnia 92 Polakw oraz deleguje 15 osb do pracy jako eksperci narodowi. Na stanowisku kierowniczym wyszego szczebla znajduje si polski przedstawiciel penicy funkcj Dyrektora Generalnego Dyrekcji Generalnej I. Na stanowiskach kierowniczych redniego szczebla zatrudnione s 3 osoby jako Szefowi Wydziau. Trybuna Sprawiedliwoci / Sd ogem zatrudnia 68 osb: 48 urzdnikw, 18 pracownikw na czas okrelony oraz 2 pracownikw kontraktowych. Polacy zajmuj funkcj Sdziego Trybunau Sprawiedliwoci WE, Sdziego Sdu, Sdziego Sdu ds. Suby Cywilnej Unii Europejskiej oraz szefa wydziau.Komitet Ekonomiczno Spoeczny zatrudnia 28 Polakw: 23 urzdnikw, 4 osoby zatrudnione na czas okrelony i 1 pracownik kontraktowy. Do EKES jest oddelegowanych 2 ekspertw narodowych. W Komitecie Regionw pracuje 37 Polakw, z czego jedna osoba zatrudniona jest na stanowisku Szefa Wydziau. Europejski Trybuna Obrachunkowy zatrudnia ogem 40 Polakw. 34 osoby z tej grupy to urzdnicy, 5 osb zatrudnionych jest na czas okrelony oraz jedna osoba jest pracownikiem kontraktowym. Wrd tych osb wyrni mona Czonka Europejskiego Trybunau Obrachunkowego, szefa Gabinetu polskiego czonka ETO oraz szefa dziau. Europejski Bank Centralny zatrudnia 41 osb z czego 16 osb to pracownicy zatrudnieni na czas nieokrelony i 25 osb na czas okrelony. Polak w ramach EBC zosta wybrany na Czonka Rady Oglnej Europejskiego Banku Centralnego. W Europejskim Banku Inwestycyjnym mona odnale dwch obywateli Polski a mianowicie: Czonka Rady Gubernatorw Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz Czonka Rady Dyrektorw Europejskiego Banku Inwestycyjnego.Podsumowujc, reprezentacja Polski w instytucjach unijnych jest saba i powinno to da nam do mylenia. Nie jest to spowodowane liczb mieszkacw Polskich, gdy pastwa o znacznie mniejszej liczebnoci maj duo wicej swoich przedstawicieli w Unii na wysokich stanowiskach. Czy to oznacza, e Polacy nie sprawdzaj si na takich stanowiskach? S za sabo wyszkoleni? Czy moe co innego ma na to wpyw? A wic opinie s podzielone, a na pewno skada si na to nie tylko jeden czynnik lecz wiele z nich skumulowanych razem. Trzeba pamita, e nie jest to dla nas bezpieczne, gdy w takich sytuacjach mamy mniejszy wpyw nie tylko na losy Unii ale przede wszystkim na losy Polski.

OCENA POLSKIEJ PREZYDENCJI W UNII EUROPEJSKIEJ

Pocztki prezydencji sigaj powstania Europejskiej Wsplnoty Wgla i Stali. Wtedy to pojawia si konieczno okrelenia funkcji zarzdzania pracami Rady. W traktacie paryskim ustalono, i sprawuj j kolejno czonkowie Rady przez 3 miesice wedug porzdku alfabetycznego. Natomiast Traktat o ustanowieniu wsplnej Rady i wsplnej Komisji Wsplnot wprowadzi Komitet Staych Przedstawicieli pastw czonkowskich (COREPER), wspierajcy dziaania Rady. Skada si z ambasadorw pastw czonkowskich i ich zastpcw. Po rozszerzeniu Wsplnot w latach 70-tych i 80-tych zmieniono sposb sprawowania prezydencji. Kolejnym wanym wydarzeniem, jeeli chodzi o prezydencj byo powierzenie jej przygotowywania spotka Rady Europejskiej oraz upublicznianie ich w formie konkluzji. Ponadto w roku 1983 r. zostaa upowaniona do przedkadania Parlamentowi Europejskiemu sprawozda z dziaalnoci Rady Europejskiej kadego roku. Jednolity Akt Europejski sformalizowa uprawnienia prezydencji. Najistotniejsze zmiany nastpiy jednak wraz z wejciem w ycie Traktatu z Maastricht w 1992 roku. Wwczas to umocniono kompetencje prezydencji w filarach midzyrzdowych. Kolejne rozszerzenia przyniosy modyfikacj systemu sprawowania prezydencji. I tak w 2002 roku postanowiono, i prezydencj bd sprawowa na zasadzie rotacji przez 1,5 roku trzy pastwa (trio prezydencji) wedug okrelonych zasad, we wsppracy z Komisj Europejsk. Traktat Lizboski z 2009 roku ustanowi stanowisko Wysokiego Przedstawiciela ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczestwa, ktry reprezentuje UE na arenie midzynarodowej, co tak naprawd spowodowao ograniczenia kompetencji samej prezydencji. Obecnie (po zmianach jakie przynis Traktat Lizboski) moemy wyrni 5 zasadniczych funkcji prezydencji. Pierwsza z nich to funkcja mediacyjna polegajca na zabieganiu o osignicie kompromisu pomidzy pastwami czonkowskimi w spornych sprawach. Nastpnie funkcja administracyjna obejmujca midzy innymi proponowanie wstpnego porzdku obrad Rady. Funkcja planistyczna to przede wszystkim planowanie strategiczne. Kolejna funkcja to funkcja koordynacyjna, ktra jak sama nazwa wskazuje odnosi si do koordynacji prac w Radzie. Ostatnia to funkcja reprezentacyjna o zakresie reprezentacji wewntrznej, jak i zewntrznej.Przygotowania do polskiej prezydencji rozpoczy si ju w 2007 roku. Program naszej prezydencji zosta podzielony na cz strategiczn i operacyjn. Pierwsza z nich zaznacza, i polska prezydencja bdzie opiera si na trzech priorytetowych kwestiach, takich jak: integracja europejska jako rdo wzrostu, Bezpieczna Europa, Europa korzystajcana otwartoci. Ponadto podkrela si znaczenie zasobw kapitau intelektualnego Europy, zewntrznej polityki energetycznej, wzmocnienia zarzdzania gospodarczego, bezpieczestwa ywnociowego, Partnerstwa Wschodniego. Cz druga przedstawia kwestie takie jak: kolejne rozszerzenie, sprawy finansowe po 2013 roku, kwestie gospodarcze i dotyczce polityki jdrowej, stosunki zew. Unii, polityk handlow i transportow. Polska prezydencja oceniania jest bardzo rnie. Wedug Le Soir nasz kraj wykaza si zaangaowaniem, nie mniej jednak z powodu braku przynalenoci do strefy euro nie uczestniczya w rozwizywaniu problemw zwizanych z kryzysem euro. Polska staa si jedynie obserwatorem prb ratowania sytemu wsplnej waluty. The economist okrela z kolei Polsk prezydencj jako wiele zamieszania o nic. Podkrela ograniczone kompetencje pastw po Traktacie Lizboskim w kwestii sprawowania prezydencji. The economist ocenia Polsk prezydencj przez pryzmat chci pokazania si naszego kraju na arenie europejskiej, wskazuje na spory w polskiej polityce, le wpywajce na wizerunek kraju zagranic. Podkrela jednak znaczenie Polski w kwestiach Partnerstwa Wschodniego. Postpujce rozmowy w sprawie rozszerzenia UE o kolejny kraj- Chorwacj spotkay z entuzjastycznym nastawieniem samych Chorwatw do polskiej prezydencji. Oceniaj bowiem pozytywnie zmagania naszego kraju z kryzysem, wykorzystanie rodkw unijnych, a take polsk prezydencj (ktrej jedn z kwestii bya akcesja Chorwacji). Nasz kraj postrzegany jest jako Gwiazda w UE i przykad dla Chorwatw. Kolejna pozytywna ocena pada ze strony dziennika: Il Sole-24 Ore, w ktrym Polakom przypisuje si europejskiego ducha. Gazeta odnosi si przede wszystkim do wystpienia ministra spraw zagranicznych Radosawa Sikorskiego w Berlinie, ktre w naszym kraju raczej spotkao si z negatywn ocen. Zagraniczny dziennik natomiast dostrzega w Polakach po wielu cikich dowiadczeniach w historii naszego kraju odnalezion godno oraz ch pojednania. Sami Polacy w wikszoci, wedug bada uwaaj, i Polska w okresie sprawowania prezydencji wykaza si zbyt nisk aktywnoci, ale zarazem wydarzenie to poprawio nasz wizerunek poza granicami kraju. Organizacje chronice klimat do jednoznacznie wyraziy swoje zdanie, i Polska nie spenia oczekiwa zwizanych z polityk energetyczn i klimatyczn, zatrzymujc si jedynie na deklaracjach, zamiast na konkretnym dziaaniu oraz jedynie na aspektach bezpieczestwa energetycznego poza Uni. Warto przywoa opini USA na temat polskiej prezydencji, poniewa przedstawiona jest z pozaeuropejskiego punktu widzenia. Przede wszystkim z powodu nieobecnoci Polski w euro landzie ( a w dobie kryzysu euro jest to szczeglnie istotna kwestia dla Amerykanw) nasza prezydencja nie wywoaa szczeglnego zainteresowania za oceanem. Nie mniej jednak dostrzeono pozytywne aspekty, takie jak: sukcesy na polu ekonomicznym i w kwestiach Partnerstwa Wschodniego. Polsk prezydencj okrelono mianem okresu, w ktrym nasz kraj wydorola pod wzgldem europejskoci.Reasumujc, moemy zauway jak rnie oceniana jest prezydencja Polski w Unii Europejskiej. Wszyscy jednak w mniejszym lub wikszym stopniu podkrelaj, i wydarzenie to stanowi kolejny krok Polski, jeeli chodzi o znaczenie na polu midzynarodowym. Prezydencja przypada jednak na czas walki z kryzysem euro, co skupio uwag wrcz caego wiata.

OTOCZENIE BIZNESU W POLSCE

Proces zakadania ,a take rozwoju dziaalnoci gospodarczej staje si wyzwaniem dla kadego pastwa , ktre ma na celu stworzenie przyjaznego otoczenia dla rozwoju lokalnych przedsibiorstw. Zapewnienie atwiejszego dostpu do finansowania, zwikszenie przejrzystoci i skutecznoci prawodawstwa oraz rozwj kultury przedsibiorczoci i sieci wsparcia dla przedsibiorstw to elementy o zasadniczym znaczeniu w kontekcie zakadania i rozwoju przedsibiorstw. W perspektywie caej Europy stwarzanie takich warunkw wie si z przeksztaceniem jej obszaru w miejsce przynoszce korzyci z inwestowania oraz promocji skutkujcej popraw atrakcyjnoci jej obszaru.W 2012r. Polska pod wzgldem wolnoci gospodarczej zaja 62 miejsce w rankingu Doing business, ktry podda swej analizie 183 kraje. Tym samy pord czonkw Unii Europejskiej kraj zaj odlege, bo 22 miejsce wyprzedzajc, Grecj, Wochy, Rumuni oraz Republik Czesk. Na wskaniki opisujce klimat towarzyszcy rozpoczciu dziaalnoci gospodarczej skadaj si: liczba procedur wraz z czasem potrzebnym do zaoenia firmy oraz koszt jej zaoenia wraz z minimalnymi wymogami kapitaowymi. W Polsce czas niezbdny do zarejestrowania nieruchomoci to 32 dni, przy czym liczba procedur warunkujcych jej rejestracj wynosi 6. Warto zauway, i na przestrzeni ostatnich 5 lat liczb procedur charakteryzuj tendencja spadkowa z 10 w 2007 roku do 6 w roku ubiegym, podczas gdy ilo potrzebnego czasu pozostaje bez zmian. Koszt rejestrowana dziaalnoci, ktry mierzony jest jako procent dochodu gospodarki narodowej per capita wynosi 17,3% dochodu brutto na mieszkaca. Minimalne wymogi kapitaowe stanowi 14 % tych samych dochodw, ulegajc diametralnej zmianie w porwnaniu z rokiem 2007, kiedy to wielko ta liczya sobie okoo 200% dochodu brutto per capita.Poddajc analizie prowadzenie dziaalnoci gospodarczej, pierwszym czynnikiem j warunkujcym jest poziom ochrony inwestorw, ktry na terytorium Polski wynosi 6. Liczba procedur potrzebnych do pozyskania pozwolenia na budow liczy sobie 30 z kolei czas potrzebny na uzyskanie pozwolenia na budow to 301 dni. Oba te czynniki nie ulegy zmianie na przestrzeni ostatnich lat. Natomiast koszt uzyskania pozwolenia na budow mierzony w procentach dochodu brutto na mieszkaca stanowi 53,6% jego dochodw i jest mniejszy o okoo 20 punktw procentowych w porwnaniu z rokiem 2007. Wedug danych zawartych w raporcie czas niezbdny do zarejestrowania nieruchomoci na wasno wynosi 152 dni przy cznej liczbie procedur stanowicej 6. Z kolei koszt rejestracji takiej wasnoci wynosi 0,4% jej wartoci(wartoci nieruchomoci).Zakres wolnoci gospodarczej w Polsce w wynosi 64,2. Udzia pastwa w gospodarce, stanowi 40,3% jej dochodu narodowego, za dochody podatkowe w 74,4% generuj dochd narodowy kraju. Kracowa stawka podatku dochodowego od osb prawnych w roku biecym wynosi 19%, z kolei cakowita stawka podatkowa wynosi 34,3% zysku. Liczba patnoci podatkowych w roku 2012 wynosi 29 rocznie. Czas przeznaczony na tego rodzaju rozliczenia to 296 godzin, o 29 mniej anieli w roku poprzednim. Biorc pod uwag obrt midzynarodowy Polski w 2012 r. , czas potrzebny do wyeksportowania towaru wynosi 17 dni, podczas gdy liczba dokumentw w eksporcie stanowi 5. Koszt eksportu wynosi 1050 $ na kontener bdc jednoczenie wyszym o 166$ w porwnaniu do roku 2011. Biorc pod uwag import, liczba dokumentw jest taka sama jak w eksporcie. Czas potrzebny do jego rejestracji w 2012r. wynosi 16 dni bdc niszym od tego, jaki by potrzebny w roku poprzednim. Koszt importu to 1000$ za kontener (o 116 $ wyszy w porwnaniu z rokiem poprzednim)Liczba procedur przy egzekwowaniu nalenoci kontraktowych w Polsce wynosi 37. Czas niezbdny do ich wyegzekwowania to 830 dni podczas gdy koszt egzekwowania stanowi 12% roszczenia. Aby zakoczy dziaalno gospodarcz potrzebne s 3 lata. Koszt zakoczenia takiej dziaalnoci stanowi 15% wartoci przedsibiorstwa, podczas gdy stopa odzysku wynosi 31,5 bdc nisz od tej, jaka bya notowana w roku poprzednim o 4,3 punktu procentowego.

OCENA WPYWU FUNDUSZY EUROPEJSKICH NA ROZWJ SPOECZNO-EKONOMICZNY POLSKI

Fundusze Europejskie mona okreli si napdow polskiej gospodarki. Ich nieoceniony wpyw mona dostrzec prawie w kadej dziedzinie ycia spoeczno ekonomicznego. Niemniej dopiero na lata 2013 2015 przewiduje si najwiksze wykorzystanie unijnego wsparcia finansowego, oferowanego w ramach polityki spjnoci. Analizujc poziom PKB polskiej gospodarki, mona zauway, e jego wzrost by wynikiem czynnikw popytowych, a dokadnie, e korzystajc z funduszy europejskich nastpio zwikszenie popytu globalnego. Wedug oblicze, dziki unijnemu wsparciu PKB wzroso o ok. 0.6-0.8pp. wicej, ni gdyby nie skorzystano z pomocy funduszy, a poziom PKB ( w cenach biecych) mg wzrosn od 3.7% do 5.6%. Jeli w cigu najbliszych lat Polska bdzie otrzymywaa stabilne wsparcie funduszy, to ich oddziaywanie moe powodowa 0.5pp. wzrostu realnego PKB. Przewiduje si, e w wyniku akumulacji kapitau publicznego oraz prywatnego i spowodowanego tymi dziaaniami wzrostu produktywnoci pracy ujawni si rwnie efekty podaowe. Polityka spjnoci bdzie realnie wpywaa na wzrost gospodarczy, tak e pod koniec 2015 r. warto PKB moe wzrosn 5,7 7,4 %. Fundusze unijne s narzdziem eliminujcym rnice rozwojowe midzy Polsk a UE. Obliczono, e w 2011r., za pomoc wsparcia unijnego, dystans midzy PKB per capita w Polsce a PKB per capita UE 27 zmniejszy si od 1,6pp. do 3,4pp. Natomiast w 2015r. rnica ta ma spa jeszcze od 3,1pp. do 4,8pp., co moe doprowadzi do osignicia PKB per capita w wysokoci blisko 69% redniej unijnej. Pozytywny wpyw funduszy europejskich mona dostrzec analizujc sytuacj rynku pracy w latach 2004 2011. Korzystanie z funduszy unijnych przyczynio si do wzrostu poziomu zatrudnienia osb w wieku produkcyjnym od 0,7pp. do 4,1pp. i redukcji stopy bezrobocia od 1,2pp. do 3,2pp., w porwnaniu do sytuacji bez uzyskania funduszy. Dziki funduszom europejskim doszo do znaczcego oywienia inwestycyjnego w Polsce. Ich wykorzystanie przyczynio si w 2011r. do zwikszenia nakadw brutto na rodki trwae o 17,1 32,4%, a w latach kolejnych maj wzrosn od 18% do 35,4% . Wzrost inwestycji jest nierozerwalnie zwizany ze wzrostem PKB, dlatego te nie mona jednoznacznie przewidzie ich skutku dla stopy inwestycji. Szacuje si, e w 2011r., dziki funduszom europejskim stopa inwestycji wzrosa o 2,7 4,2pp. Jednak to na lata 2012 2013 przewiduje si najwikszy wzrost stopy inwestycji od 3,0 do 4,7pp. Polityka spjnoci znaczco wpywa take na zmiany sektorowej struktury gospodarki. W latach 2004 2011 wyraao si to wzrostem udziau sektora II ( przemysu i budownictwa) w wartoci dodanej brutto o 0,7 0,8pp. W 2015r. wpyw funduszy europejskich ma spowodowa wzrost udziau sektora II o 1,1pp. Fundusze europejskie nie maj istotnego wpywu na poziom cen towarw i usug konsumpcyjnych. Na lata 2004 2015 nie przewidziano rnic w sytuacji wykorzystania lub nie rodkw oferowanych w ramach polityki spjnoci. Pozytywny wpyw funduszy europejskich, w dugim okresie, obserwuje si w dziedzinie finansw publicznych, ktrych stabilno jest mierzona poziomem deficytu do PKB. Istnieje jednak moliwo, e w krtkim okresie doprowadz do spadku wielkoci badanego wskanika. Wedug jednego z modeli rwnowagi oglnej, fundusze europejskie w 2011r. spowodoway obnienie deficytu o 0,9pp., co wyeliminowao wszelkie negatywne skutki, za wedug innego modelu, w pocztkowo analizowanym okresie, skutki negatywne przewyszay korzyci, ale od 2011 r. mona odnotowywa tylko pozytywne wpywy funduszy. Dziki funduszom europejskim odnotowuje si take zmniejszenie deficytu publicznego, a co za tym idzie poprawia si relacja dugu publicznego do PKB, oraz umacnia si pozycja polskiej waluty. Fundusze europejskie niekorzystnie wpywaj na stan rwnowagi zewntrznej gospodarki Polski. Z jednej strony powoduj wzrost PKB, z drugiej jednak wzrasta import bezporedni i spada eksport. Naley jednak oczekiwa e w dugim okresie fundusze bd pozytywnie oddziayway na eksport i ograniczony zostanie ich wpyw na wielko importu. Fundusze europejskie maj istotny wpyw na rozwj regionalny Polski. Ich pozytywne dziaania mona zauway we wszystkich polskich regionach, ktre coraz bardziej zbliaj si do poziomu regionw UE-27. Najwiksze korzyci pynce z polityki spjnoci, w latach 2004 2015, odnotowuje wojewdztwo lubuskie, warmisko-mazurskie i witokrzyskie. Z funduszy czepi rwnie wojewdztwa najlepiej rozwinite jak lskie, mazowieckie czy pomorskie. Pozytywny ale zrnicowany wpyw funduszy mona zauway analizujc regionaln dynamik PKB w cenach biecych. Najbardziej korzystaj wojewdztwa witokrzyskie, lubuskie, podkarpackie i warmisko mazurskie, najmniej mazowieckie, dzkie i dolnolskie. Dziaanie funduszy obserwuje si rwnie analizujc rynek pracy w poszczeglnych regionach. Ich pozytywne oddziaywanie najbardziej uwidacznia si w wojewdztwie lubuskim, warmisko- mazurskim i witokrzyskim.

OCENA JAKOCI I SATYSFAKCJI Z YCIA W POLSCE NA TLE INNYCH PASTW UE

Tradycyjnie krajowy dobrobyt jest mierzony poprzez PKB lub PKB per capita. The Legatum Prosperity Index wychodzi poza te ramy i ocenia dobrobyt krajowy na paszczyznach pomylnoci gospodarczej i jakoci ycia. The Legatum Prosperity Index obejmuje 8 obszarw, ktre s podstaw dobrobytu w pastwie, s to: owiata, suba zdrowia, podstawy gospodarki, przedsibiorczo i zdolno innowacji, praworzdnoci i demokratyczno instytucji publicznych, bezpieczestwo, zakres swobd i wolnoci obywatelskich, kapita spoeczny.

Tabela 1.Oglny ranking dobrobytu pastw europejskich w 2011 r.1.Dania2.Szwecja3.Finlandia4.Holandia5.Irlandia6.Wielka Brytania7.Austria8.Niemcy9.Belgia10.Francja11.Sowenia12.Hiszpania13.Portugalia14.Czechy15.Polska16.Wochy17.Sowacja18.Estonia19.Wgry20.Grecja21.Litwa22.Bugaria23.otwa24.Rumunia

W 2011 r. w oglnym rankingu The Legatum Prosperity Index Polska uplasowaa si na 15 miejscu wrd krajw nalecych do Unii Europejskiej. Polska znalaza si w grupie krajw z wysokim wskanikiem dobrobytu spoecznego (pastwa zaznaczone kolorem zielonym w tabeli 1.). cznie z Polsk w tej grupie znalazo si 16 pastw UE. Na pierwszy miejscu spord krajw czonkowskich UE znalaza si Dania. Natomiast rednim wskanikiem dobrobytu spoecznego (pastwa pdznaczone na to w tabeli 1.) charakteryzuje si 8 pastw czonkowskich, a najniszy wynik zanotowaa Rumunia.W rankingu nie zostay uwzgldnione : Malta, Cypr i Luksemburg. Warto przyjrze si jak Polska wypada na tle innych krajw UE w kadym z mierzonych obszarw.Podstawy gospodarki stabilna oraz rozwijajca si gospodarka przyczynia si do wzrostu PKB per capita i promuj oglny dobrobyt obywateli. Wskanik ten mierzy gospodarki krajw na czterech paszczyznach : polityka makroekonomiczna, satysfakcja ekonomiczna i oczekiwania, fundamenty dla wzrostu oraz efektywno sektora finansowego. Najwyszym wspczynnikiem charakteryzuje si Szwecja, natomiast najgorzej przedstawia si sytuacja gospodarcza otwy. Polska uplasowaa si na niskiej 18 pozycji. Przedsibiorczo i zdolno innowacji - silny przedsibiorczy klimat pozwala obywatelom danego pastwa na realizacj nowych pomysw co daje moliwo poprawy ich poziomu ycia a to z kolei przyczynia si do wyszego poziomu przychodw i zarazem poprawy samopoczucia. Polska odnotowaa niski wskanik i znalaza si dopiero na 20 pozycji. Najwyszy wskanik naley do Dania a najniszy do Rumunii. Praworzdno i demokratyczno instytucji publicznych - dobrze rzdzone pastwo przyczynia si do krajowego wzrostu gospodarczego a take do dobrobytu obywateli. W tej kategorii Polska znalaza si na 16 miejscu. Najwyszy wynik zanotowaa Danii a ostatnie miejsce przypado Bugarii.Owiata - edukacja jest uznawana jako podstawa dla zamonych spoeczestw. Nienajgorzej w tej kategorii wypada Polska, gdy znalaza si na 14 pozycji. Najlepsz owiat charakteryzuj si Finlandia a najgorzej sytuacja edukacji przedstawi si w Bugarii. Suba zdrowia i sprawna infrastruktura zdrowotna jest ogromnie wana do tego aby obywatele mogli si cieszy dobrym zdrowiem fizycznym i psychicznym co prowadzi do wyszego poziomu dochodw i zarazem lepszego samopoczucia. W tej kategorii Polsce przypado 18 miejsce. Pierwsza lokata naley do Niemiec a ostatnia do Rumunii. Bezpieczestwo spoeczestwa, ktrych bezpieczestwo narodowe i osobiste jest zagroone nie bd charakteryzowa si wysokim wzrostem przecitnego poziomu dochodw. Polska pod wzgldem bezpieczestwa zajmuje 13 pozycj. Najbezpieczniejszym pastwem zostaa Irlandia a najmniej bezpiecznym Rumunia.Zakres swobd i wolnoci obywatelskich kraje , w ktrych obywatele mog korzysta z prawa do wyraania opinii, wolnoci religijnej i autonomii osobistej bd odznacza si wyszym poziomem dobrobytu spoecznego. Polska uplasowaa si na miejscu 14. Najlepiej w tej kategorii wypada Dania, natomiast najgorzej Grecja.Kapita spoeczny - bezporedni wpyw na dobrobyt kraju ma take zaufanie pord ludzi w spoeczestwie oraz sieci powiza midzy obywatelami. W tej kategorii Polska zaja najwysze miejsce (miejsce 10) spord wszystkich omiu badanych obszarw. Najlepszym kapitaem spoecznym charakteryzuje si Dania a najgorszym otwa.

OECD better life index rwnie ocenia dobrobyt spoeczestwa na podstawie szerszego obszaru ni tylko PKB. Pod uwag branych jest 11 grup tematycznych, natomiast w projekcie odniesiemy si tylko do rankingu dotyczcego satysfakcji z ycia. W rankingu bior udzia 34 kraje a w tym 21 pastw z UE. Wskanik zadowolenia z ycia mierzy jak ludzie oceniaj swoje ycie jako cao a nie jako tylko stan obecnych uczu. Satysfakcja z ycia mierzona jest w skali od 0 do 10.

Wykres 1.Poziom satysfakcji z ycia w wybranych pastwach UE (2011 r.)Wykres1

7.8

7.5

7.5

7.4

7.3

7

7

7

6.9

6.9

6.7

6.5

6.3

6.1

6

5.9

5.6

5.5

5.4

5.2

4.9

Satysfakcja z ycia

Arkusz1

Satysfakcja z yciaSeria 2Seria 3

Dania7.82.42

Holandia7.54.42

Austria7.51.83

Finlandia7.42.85

Szwecja7.3

Luksemburg7

Belgia7

Francja7

Irlandia6.9

Wielka Brytania6.9

Niemcy6.7

Hiszpania6.5

Czechy6.3

Wochy6.1

Sowenia6

Sowacja5.9

Polska5.6

Estonia5.5

Grecja5.4

Portugalia5.2

Wgry4.9

rdo: opracowanie wasne na podstawie OECD better life index

Polska w rankingu uplasowaa si bardzo nisko, poniewa dopiero na 17 pozycji z wynikiem 5,6. Jest to wynik niszy od redniego wyniku, ktry wynosi 6.5, dla wszystkich pastw UE poddanych analizie w rankingu OECD. Najbardziej zadowolonym z ycia narodem s Duczycy. Zaraz po Danii wysokim wskanikiem odznaczaj si pastwa : Holandia, Austria, Finlandia, Szwecja. Najniszym poziomem satysfakcji z ycia charakteryzuj si Wgry. Poziom satysfakcji z ycia Polakw moemy porwna do poziomu zadowolenia z ycia Estoczykw, ktrzy uplasowali si zaraz po Polsce w rankingu. Niska pozycja Polski w rankingu jest niejako odzwierciedleniem dopiero 15 pozycji w rankingu The Legatum Prosperity Index, badajcym dobrobyt spoeczestwa w danym kraju. Bliskie powizanie rankingw moemy dostrzec take poprzez pierwsz lokat Danii w obu rankingach. Co wicej pastwa z grupy krajw charakteryzujcych si rednim wskanikiem dobrobytu spoecznego rwnie w rankingu dot. satysfakcji z ycia uplasoway si na niskich pozycjach, np. Wgry, Grecja, Estonia.