Polski rynek apteczny – szanse i

zagrożenia

Piotr Kula

Rynek apteczny – podsumowanie

Trendy sprzedaży głównych segmentów

Refundacja

Współpłacenie pacjentów

Średnie ceny sprzedaży leków

Marże apteczne

Rynek apteczny – sprzedaż we wskazaniach i zastosowaniach.

Stan magazynu

Rynek apteczny – największe firmy farmaceutyczne i największe

produkty

Dokąd zmierzamy w 2014 ?

AGENDA

Rynek Apteczny - podsumowanie

Dynamika zmian na rynku – ostatnie 3 lata

Kluczowe segmenty, wartość sprzedaży do

pacjenta w zł2013

Porównanie do roku

2012

Porównanie do roku

2011

Produkty refundowane 10 140 141,4 3,9% -19,6%

Produkty na receptę, pełnopłatne 6 159 957,9 4,7% 17,9%

Sprzedaż odręczna 11 267 678,3 5,3% 11,2%

Wartość refundacji 7 114 854,4 2,6% -18,0%

Wartość całego rynku - w cenach sprzedaży do pacjenta – osiągnęła

poziom 27,6 mld zł, co oznacza 4,6% wzrost w porównaniu do roku

2012, ale nadal mniej (o 1,3%) niż w roku 2011.

Ilość i wartość sprzedaży w głównych segmentach - trendy

Segment 2009 2010 2011 2012 2013 Trend

RX 17,4 17,9 18,9 15,8 16,4

OTC 5,7 5,5 5,7 5,6 5,9

SUPLEMENTY 1,8 2,0 2,3 2,2 2,4

KOSMETYKI 1,0 1,1 1,1 1,2 1,3

Wartość sprzedaży (mld zł)

Segment 2009 2010 2011 2012 2013 Trend

RX 692,9 692,8 731,7 634,1 652,1

OTC 584,3 539,8 517,6 484,0 486,9

SUPLEMENTY 126,6 137,0 146,5 136,5 145,9

KOSMETYKI 52,4 52,5 52,6 55,4 60,9

Ilość sprzedaży (mln opakowań)

Wzrost rynku w roku 2013 jest uwarunkowany sytuacją w poprzednich dwóch

latach. W grudniu 2011 roku odnotowano panikę zakupową, pacjenci wiedzieli, że

będą nowe regulacje prawne i masowo kupowali nie tylko leki na receptę, ale

także te bez recepty. Odbiło się to negatywnie na wyniku rynku w roku 2012.

Wzrost obrotu na rynku aptecznym w 2013 o 4,6% w stosunku do 2012 roku, ale w porównaniu

do roku 2011 (ostatni rok przed wprowadzeniem nowej ustawy refundacyjnej) spadek o 1,3%

Brak przewidywanego, gwałtownego spadku ilości aptek oraz rosnące usieciowienie rynku

aptecznego

Zmiany w serwisie hurtowni – kolejne obniżenie sztywnej marży hurtowej na leki refundowane

do poziomu do 5% w roku 2014 – może owocować utrudnieniami w dostępie do leków przez

pacjentów

Spadek rentowności sprzedaż leków refundowanych – spadek obrotu 2013 vs 2011 wynosi

prawie 20%, spadek marży o 8,6%

Oszczędności Refundatora: 18% w stosunku do roku 2011

Spadek udziału sprzedaży leków refundowanych w całości sprzedaży aptecznej (z 45% w 2011

do 35%)

Wzrosty obrotów (2013 vs 2011) w segmentach: recept pełnopłatnych o 17,9% oraz sprzedaży

odręcznej – o 11,2%.

Zakaz reklamy aptek

Częste zmiany obwieszczeń refundacyjnych z brakiem możliwości utrzymania starej ceny stoku

Erozja cen leków refundowanych – wyzwanie dla firm farmaceutycznych

Eksplozja cen leków/produktów poza refundacją

Wspomaganie substytucji aptecznej – planowane zmiany w nowelizacji ustawy

Restrukturyzacje w firmach farmaceutycznych, hurtowniach i aptekach

Zmiany na rynku aptecznym

Zmiany cen a wartość rynku

Średnia cena opakowanie w sprzedaży do

pacjenta w zł2013

Porównanie do roku

2012

Porównanie do roku

2011

Wszystkie produkty 16,5 2,0% 1,2%

Produkty refundowane 27,2 0,4% -1,5%

Produkty na receptę, pełnopłatne 21,9 2,7% 0,3%

OTC 11,2 2,7% 11,1%

Liczba opakowań w przypadku OTC oraz leków nierefundowanych spada a wartość

rynku w tych segmentach rośnie. Jedną z najważniejszych przyczyn takiego stanu

rzeczy jest wzrost cen.

Zmiany w marży aptecznej

Średnia marża w segmentach (%) 2013Porównanie do roku

2012

Porównanie do roku

2011

Wszystkie produkty 28% 3,4% 4,5%

Produkty refundowane 18% 0,3% -8,6%

Produkty na receptę, pełnopłatne 32% 4,4% 10,7%

Sprzedaż odręczna 36% 1,6% 9,9%

Średni, roczny, obrót apteki w 2013 wyniósł ok. 2 mln PLN, co oznacza wzrost o

5,1% w stosunku do 2012, ale nadal jest to o 2,3% mniej niż w roku 2011. Istnieją

istotne różnice pomiędzy aptekami sieciowymi (sieci 5+) i aptekami

indywidualnymi, te pierwsze średnio uzyskują ok.25% większy obrót w porównaniu

do statystycznej apteki w Polsce.

7000

8000

9000

10000

11000

12000

13000

14000

1 3 5 7 911 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Szacunkowa liczba aptek działających w Polsce o okresie 1998 - 2013 liczba aptek otwarych

Liczba aptek nie spada

Stan na grudzień 2013: 13 685

0

500

1 000

1 500

2 000

2 500

3 000

1 3 5 7 911 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

CAŁKOWITA WARTOŚĆ MIESIĘCZNEJ SPRZEDAŻY LEKÓW W APTEKACH OTWARTYCH W POLSCE W LATACH 2000 - 2013

sprzedaż w cenach detalicznych

sprzedaż odręczna

Wzrost sprzedaży odręcznej

0 zł

200 zł

400 zł

600 zł

800 zł

1 000 zł

1 200 zł

1 3 5 7 911 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Miliony CAŁKOWITA WARTOŚĆ MIESIĘCZNEJ REFUNDACJI W POLSCE W LATACH 1998 - 2013

0 zł

5 zł

10 zł

15 zł

20 zł

25 zł

30 zł

1 3 5 7 911 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

MIESIĘCZNE WYDATKI REFUNDACYJNE W PRZELICZENIU NA PACJENTA W LATACH 2000-2013 ( 38,5 mln ludność)

8,6 zł 11 zł 11,8 zł 13,3 zł 12,9 zł 13,51 zł 14,45 zł 14,13 zł 16,17 zł 17,88 zł

18,78 zł 15 zł

Efekt ustawy refundacyjnej – spadek wydatków

25%

35%

45%

55%

65%

75%

85%1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

POZIOM WSPÓŁPŁACENIA PACJENTA W CAŁKOWITYM OBROCIE I DLA LEKÓW PODLEGAJĄCYCH REFUNDACJI W LATACH 1998 - 2013

całkowity obrót

leki z wykazów

Współpłacenie na całym rynku nie spada, spada – w trendzie dla leków z wykazów

2011 2013

zrefundowano refundowany lek nie zrefundowano refundowanego leku

Jeden z mechanizmów wzrostu współpłacenia w części grup limitowych. Po wprowadzeniu

ustawy refundacyjnej, działający nawet jeżeli średnia cena leku refundowanego jest

obniżona w stosunku do roku 2011. Pacjenci kupują częściej leki z list płacąc 100%

94% 6%

PORÓWNANIE ŚREDNIEJ ILOŚCI OPAKOWAŃ LEKÓW W MAGAZYNIE

APTECZNYM W ROKU 2011 I 2012 DLA LEKÓW BĘDĄCYCH

PODSTAWĄ LIMITU NA WYKAZACH W STYCZNIU 2012 ORAZ

DLA LEKÓW BĘDĄCYCH PODSTAWĄ LIMITU DLA TOP 100 POD

WZGLĘDEM ILOŚCI SPRZEDANYCH OPAKOWAŃ W 2012 ROKU

83% 17%

W 247 PRZYPADKACH

SPADŁA DOSTĘPNOSĆ

W 51 PRZYPADKACH

WZROSŁA DOSTĘPNOŚC

Dostępność (zmiana średniej ilości

opakowań w magazynie) dla leków

będących podstawą limitu w

zbadanych 298 grupach limitowych

W 94 PRZYPADKACH

SPADŁA DOSTĘPNOSĆ

W 6 PRZYPADKACH

WZROSŁA DOSTĘPNOŚC

Dostępność (zmiana średniej ilości

opakowań w magazynie) dla TOP 100

leków będących podstawą limitu w

grupach limitowych (wg ilości

sprzedanych opakowań w 2012)

Wzrost ceny opakowania, rośnie szybciej niż inflacja

4 zł

6 zł

8 zł

10 zł

12 zł

14 zł

16 zł

18 zł

1 3 5 7 911 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

PORÓWNANIE ŚREDNIEJ CENY OPAKOWANIA W OBROCIE APTECZNYM 1998-2013

średnia cena 1 opk dostępnęgo w obrocie aptecznym

Wzrost cen motorem rozwoju rynku

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

55%

60%

1 3 5 7 911 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

UDZIAŁ SPRZEDAŻY REFUNDOWANEJ I ODRĘCZNEJ W CAŁKOWITYM OBROCIE APTEK W LATACH 1998 - 2013 sprzedaż odręczna leki z wykazów

Sprzedaż odręczna motorem wzrostu

3,35 4,06 4,28 4,28 4,41 4,88 4,17 4,39 4,26 4,33 4,29 3,96 3,76 4,25 4,10 4,37 4,31 4,40 4,39 4,35 4,20 4,35 4,33 4,02

12,01 11,80 11,95 11,94 11,82

11,75 11,76 11,76 11,89 12,08 12,16 12,32 12,36

12,39 12,37 12,25 12,21 12,08 12,07 12,02 12,21 12,33 12,20 12,67

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Podział średniej ceny leku na zapłatę pacjenta i dopłatę refundacyjną 2012 i 2013

Refundacja Zapłata pacjenta

60 000 zł

80 000 zł

100 000 zł

120 000 zł

140 000 zł

160 000 zł

180 000 zł

200 000 zł

220 000 zł

240 000 zł

1 3 5 7 911 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

WARTOŚĆ MIESIĘCZNEJ SPRZEDAŻY STATYSTYCZNEJ APTEKI W POLSCE 1998-2013

20,5%

21,0%

21,5%

22,0%

22,5%

23,0%

23,5%

24,0%

24,5%

25,0%

25,5%

26,0%

26,5%

27,0%

27,5%

28,0%

28,5%

1 3 5 7 911 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

PORÓWNANIE ŚREDNIEJ MARŻY PROCENTOWEJ DLA CAŁEGO OBROTU APTEK W LATACH 2000 - 2013 ( udział marży kwotowej w cenie zakupu) całość obrotu aptecznego

14%

16%

18%

20%

22%

24%

1 3 5 7 911 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11 1 3 5 7 9

11

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

PORÓWNANIE MARŻY PROCENTOWEJ DLA LEKÓW REFUNDOWANYCH W LATACH 2000 – 2013 ( udział marży kwotowej w cenie zakupu)

leki z wykazów

26,0%

28,0%

30,0%

32,0%

34,0%

36,0%

sty

czeń

ma

rzec

Ma

j

Lip

iec

Wrz

esie

ń

Lis

top

ad

sty

czeń

ma

rzec

ma

j

lipie

c

Wrz

esie

ń

Lis

top

ad

Sty

czeń

Ma

rzec

Ma

j

Lip

iec

Wrz

esie

ń

Lis

top

ad

Sty

czeń

Ma

rzec

Ma

j

Lip

iec

Wrz

esie

ń

Lis

top

ad

Sty

czeń

Ma

rzec

Ma

j

Lip

iec

Wrz

esie

ń

Lis

top

ad

Sty

czeń

Ma

rzec

Ma

j

Lip

iec

Wrz

esie

ń

Lis

top

ad

Sty

czeń

Ma

rzec

Ma

j

Lip

iec

Wrz

esie

ń

Lis

top

ad

Sty

czeń

Ma

rzec

Ma

j

Lip

iec

Wrz

esie

ń

Lis

top

ad

Sty

czeń

Ma

rzec

Ma

j

Lip

iec

Wrz

esie

ń

Lis

top

ad

Sty

czeń

Ma

rzec

Ma

j

lipie

c

Wrz

esie

ń

Lis

top

ad

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

PORÓWNANIE MARŻY APTECZNEJ DLA LEKÓW Z MARŻĄ UMOWNĄ WYDAWANYCH NA RECEPTY I LEKÓW OTC W LATACH 2004 - 2013 ( udział marży kwotowej w cenie zakupu)

Leki OTC z marżą umowną

leki na recepty pełnopłatne

Rynek apteczny – sprzedaż we

wskazaniach i zastosowaniach

Stan magazynów

25,4 24,3 22,4 20,2 19,0 15,6 15,3 15,3 15,0 14,3 14,0 14,0 14,0 10,5 10,4 9,7 8,1 8,0 7,7 7,5

1%

-3%

2%

4% 7%

0%

4%

10%

3%

0% 1%

2%

0%

-6%

0%

-5%

-11%

-17%

3%

-9%

-20%

-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

0

5

10

15

20

25

30

Miliony

TOP 20 MOLEKUŁ TOTAL ILOŚĆ SPRZEDAŻY WRAZ Z EWOLUCJĄ 2013 VS 2012

OBRÓT ILOŚCIOWY 2013 EWOLUCJA 2013 VS 2012

22,4 20,2 19,0 15,6 15,0 14,3 14,0 13,9 10,5 8,3 7,6 7,5 6,9 6,4 6,2 6,0 6,0 5,7 5,7 5,4

2% 4%

7%

0% 3%

0%

1%

8%

-6% -7% -9% -9%

7%

-3%

44%

0% 2% 1%

7%

-2%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

0

5

10

15

20

25

Miliony

TOP 20 MOLEKUŁ RX ILOŚĆ SPRZEDAŻY WRAZ Z EWOLUCJĄ 2013 VS 2012

OBRÓT ILOŚCIOWY 2013 EWOLUCJA 2013 VS 2012

140 145 149 154 151 147 145 150 161 171 162 137 150 152 153 154 157 161 161 169 186 183 183 176

6%

10% 8%

5% 4%

7%

15%

22%

16%

-2%

7% 8%

10% 10% 12%

15% 15%

21%

33% 31% 31%

26%

4%

2% 3%

-2% -3% -1%

3%

7% 7%

-5%

-16%

10%

1% 1% 0% 2% 3%

0%

5%

10%

-1% 0%

-4%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

2000

1.2

01

2

02

.20

12

03

.20

12

04

.20

12

05

.20

12

06

.20

12

07

.20

12

08

.20

12

09

.20

12

10

.20

12

11

.20

12

12

.20

12

01

.20

13

02

.20

13

03

.20

13

04

.20

13

05

.20

13

06

.20

13

07

.20

13

08

.20

13

09

.20

13

10

.20

13

11

.20

13

12

.20

13

Miliony

RYNEK TOTAL W POLSCE W LATACH 2012-2013 WG MAGAZYN

MAGAZYN EWOLUCJA KUMULOWANA EWOLUCJA PPG

Rynek apteczny – największe firmy

farmaceutyczne i największe produkty

Największe pod względem sprzedaży koncerny farmaceutyczne

2013 – sprzedaż apteczna

Rx Sanofi

Polpharma

GSK

Teva

Sandoz

KRKA

Adamed

Servier

Novo Nordisk

Gedeon Richter

Pfizer

Bayer

Valeant

Astellas

Abbott

MSD

Novartis

Roche

AstraZeneca

Egis

OTC i Suplementy Aflofarm

USP Zdrowie

Polpharma

Teva

Novartis

GSK

Hasco-Lek

Sanofi

Reckitt B.

Berlin-Ch.

Herbapol Wrocław

Bayer

WZF Polfa

(Polpharma)

Takeda

Sandoz

Axellus

Merck

Valeant

Medagro/Angellini

Największe pod względem sprzedaży leki/produkty

2013 – sprzedaż apteczna

Rx Clexane

Accu-Check

Tritace

Gensulin

Prestarium

Seretide

Bisocard

Novomix

Spiriva

Rispolept

Humalog

Atoris

Abilify

Mixtard

Neulasta

Contour TS

Eligard

Pulmicort

Novorapid

Alvesco

OTC i Suplementy Rutinoscorbin

Polocard

Essentiale F.

Tantum Verde

Acard

APAP

Flegamina

Nurofen (Dz.)

Diohespan Max

Ibuprom Zat.

Otrivin

Espumisan

Gripex Max

Theraflu ExtraG.

Ibuprom Max

Ranigast Max

Urofuraginum

Amol

Cyclo Forte

Diosminex

Apteka w ciągu tygodnia i dnia

0

1 000

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000

7 000

8 000

Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela

Wielkość obrotu statystycznej apteki w poszczególnych dniach (porównanie do ubiegłego roku Bieżący miesiąc

Poprzedni rok

Obraz statystycznej apteki ogólnodostępnej

Weekend = ca. połowa potencjału dnia roboczego

0

2

4

6

8

10

12

14

0 - 1

1 - 2

2 - 3

3 - 4

4 - 5

5 - 6

6 - 7

7 - 8

8 - 9

9 - 1

0

10 - 1

1

11 - 1

2

12 - 1

3

13 - 1

4

14 - 1

5

15 - 1

6

16 -1

7

17 - 1

8

18 - 1

9

19 - 2

0

20 - 2

1

21 - 2

2

22 - 2

3

23 - 2

4

ILOŚĆ PACJENTÓW W ROZBICIU NA PRZEDZIAŁY GODZINOWE W ŚREDNIEJ APTECE W DNIU POWSZEDNIM

Dynamika transakcji w ciągu dnia

2014

2014?

Prognozy wskazują, że rynek w 2014 może nawet nie urosnąć. Przyczynami

takiego stanu rzeczy mogą być:

„sztuczny wzrost” w 2013 spowodowany paniką zakupową w końcu

2011 roku i – co za tym idzie – zapaścią sprzedaży na początku 2012

roku (niska baza do porównań)

Ponadprzeciętny „sezon przeziębieniowy” na początku 2013 roku, taka

sytuacja może się nie powtórzyć

Dalsza erozja cen leków refundowanych – negocjacje w Ministerstwie

Zdrowia mogą spowodować obniżenie wartości sprzedaży na całym

rynku o 1-2%

Ewentualne zahamowanie wzrostu cen dla produktów

nierefundowanych, te segmenty rosły w dużej mierze dzięki wzrostowi

cen

Spadek marży hurtowej do 5% w 2014

„Aby stać się lepszym, nie musisz

czekać na lepszy świat.” Phil Bosmans

Dziękuję!