poradnik dla druŻynowego gromady zuchowej dla druŻynowego... · 1 materiał przygotowany w ramach...

14
1 Materiał przygotowany w ramach próby podharcmistrzowskiej PORADNIK DLA DRUŻYNOWEGO GROMADY ZUCHOWEJ „Poradnik dla drużynowego GZ” to pozycja niezbędna w biblioteczce każdego drużynowego GZ. Każdy zuchmistrz, powinien czuć się wyjątkowym, gdyż, to od niego zależy, czy w tym małym jeszcze człowieku, uda się zaszczepić bakcyla harcerstwa. Praca z zuchami to jedno z najbardziej wdzięcznych zadań, jakie może otrzymać instruktor. To praca, która daje wiele satysfakcja, ale wymaga także wiele poświęceń. Dzieci w tym wieku, to istoty chłonące wiedzę całym sobą, mają niespożytą ilość energii, dlatego też praca z nimi wymaga przede wszystkim wielkiego zaangażowania i masy nowych pomysłów. Powstało już wiele książek, które mogą pomóc w prowadzeniu GZ lub wymyślaniu kolejnej zbiórki. Ja chciałabym oddać w Wasze ręce poradnik, w którym zebrałam wszystko to, co jest najważniejsze, a nie wymaga czytania całości od deski do deski, więc jest pomoce szczególnie wtedy, gdy potrzebujecie zasięgnąć porady z konkretnej dziedziny. Sama prowadziłam kilka lat gromadę zuchową, dlatego też wiem, jak jest to istotne. Dodatkowo, żyjemy w dobie Internetu, dlatego też Poradnik ten będzie dostępny wyłącznie w formie elektronicznej, co niejako wyróżnia go od pozostałych pozycji w biblioteczce drużynowego. Poradnik ten, jest według mnie, wszystkim tym, co pozwala na wzbudzenie zainteresowania zbiórką nie tylko u zuchów, ale również u prowadzącego ją. Pisząc to wszystko, starałam się patrzeć na niektóre sprawy z perspektywy drużynowego, który niejednokrotnie boryka się z wieloma wątpliwościami, dotyczącymi właśnie metodyki zuchowej, dlatego też ów poradnik zawiera nie tylko podstawowe informacje, ale także obszerne komentarze. Dzisiaj, po latach bycia drużynową 12 GZ „Bajkowe Stworki” patrzę na niektóre problemy inaczej, bardziej obiektywnie, niż przed laty. Z takiej też perspektywy, doświadczonego instruktora, chce przedstawić Wam wszystko to, co najważniejsze. Życzę Wam powodzenia na Wasze zuchowej drodze! I pamiętajcie „Kiedy zobaczysz iskrę w oczach zucha, dokonaj wszelkich starań, by nie zgasła i stała się wędrowniczą watrą”. Nie Was szlak harcerski prowadzi! Czuj, Czuj, Czuwaj! pwd. Kinga Żydek HO Namiestniczka Zuchowa Hufca Czechowice-Dziedzice

Upload: vutruc

Post on 28-Feb-2019

215 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

1

Materiał przygotowany w ramach próby podharcmistrzowskiej

PORADNIK DLA DRUŻYNOWEGO GROMADY ZUCHOWEJ

„Poradnik dla drużynowego GZ” to pozycja niezbędna w biblioteczce każdego drużynowego GZ. Każdy zuchmistrz, powinien czuć się wyjątkowym, gdyż, to od niego zależy, czy w tym małym jeszcze człowieku, uda się zaszczepić bakcyla harcerstwa.

Praca z zuchami to jedno z najbardziej wdzięcznych zadań, jakie może otrzymać instruktor. To praca, która daje wiele satysfakcja, ale wymaga także wiele poświęceń. Dzieci w tym wieku, to istoty chłonące wiedzę całym sobą, mają niespożytą ilość energii, dlatego też praca z nimi wymaga przede wszystkim wielkiego zaangażowania i masy nowych pomysłów.

Powstało już wiele książek, które mogą pomóc w prowadzeniu GZ lub wymyślaniu kolejnej zbiórki. Ja chciałabym oddać w Wasze ręce poradnik, w którym zebrałam wszystko to, co jest najważniejsze, a nie wymaga czytania całości od deski do deski, więc jest pomoce szczególnie wtedy, gdy potrzebujecie zasięgnąć porady z konkretnej dziedziny. Sama prowadziłam kilka lat gromadę zuchową, dlatego też wiem, jak jest to istotne. Dodatkowo, żyjemy w dobie Internetu, dlatego też Poradnik ten będzie dostępny wyłącznie w formie elektronicznej, co niejako wyróżnia go od pozostałych pozycji w biblioteczce drużynowego.

Poradnik ten, jest według mnie, wszystkim tym, co pozwala na wzbudzenie zainteresowania zbiórką nie tylko u zuchów, ale również u prowadzącego ją. Pisząc to wszystko, starałam się patrzeć na niektóre sprawy z perspektywy drużynowego, który niejednokrotnie boryka się z wieloma wątpliwościami, dotyczącymi właśnie metodyki zuchowej, dlatego też ów poradnik zawiera nie tylko podstawowe informacje, ale także obszerne komentarze. Dzisiaj, po latach bycia drużynową 12 GZ „Bajkowe Stworki” patrzę na niektóre problemy inaczej, bardziej obiektywnie, niż przed laty. Z takiej też perspektywy, doświadczonego instruktora, chce przedstawić Wam wszystko to, co najważniejsze.

Życzę Wam powodzenia na Wasze zuchowej drodze! I pamiętajcie „Kiedy zobaczysz iskrę w oczach zucha, dokonaj wszelkich starań, by nie zgasła i stała się wędrowniczą watrą”. Nie Was szlak harcerski prowadzi!

Czuj, Czuj, Czuwaj! pwd. Kinga Żydek HO

Namiestniczka Zuchowa Hufca Czechowice-Dziedzice

2

Materiał przygotowany w ramach próby podharcmistrzowskiej

1. KIM SĄ ZUCHY?

Zuchy to dzieci w wieku od 6-10 lat, zrzeszone w Gromadzie Zuchowej, czyli podstawowej jednostce organizacyjnej Związku Harcerstwa Polskiego.

Charakterystyczną formą aktywności zuchów jest zabawa w kogoś lub w coś. Zuchy spotykają się na zbiórkach, które przygotowane są przez animatora zabawy- drużynowego lub drużynową. Drużynowy to wódz będący autorytetem dla wszystkich zuchów. Prawą ręką drużynowego jest przyboczny/przyboczna, pomagająca w prowadzeniu zajęć i przygotowaniu zbiórki.

Nie ma co ukrywać, że zuchy są w takim wieku, że przywiązują się do ludzi, w których widzą autorytet. Często słyszy się potem od rodziców, że dzieci opowiadają, że tak ma być „bo tak mówiła moja druhna”. Zuchy są wierne i oddane. Często jednak wymagają jeszcze matczynej opieki, szczególnie w chwilach rozłąki z rodzicami.

2. FUNKCJONOWANIE ELEMENTÓW METODYKI ZUCHOWEJ:

Prawo i Obietnica Zucha Prawo i Obietnica Zucha to fundamenty pracy instruktora z zuchami. Z nich wynikają cele wychowawcze. Zuchy przyjmują Prawo wprost. Zapisy Prawa i Obietnicy Zucha są niekwestionowane, rozumiejąc Prawo i Obietnicę zuchy dążą do postępowania zgodnego z zapisami. Szczególnym okresem, w pracy gromady, zapoznawania zucha z Prawem i Obietnicą, są zbiórki “pierwszego miesiąca”, podczas których zuchy przypominają sobie każdy punkt prawa zucha.

System małych grup System małych grup realizowany jest przez podział na szóstki, wykorzystywany przy organizowaniu zabawy. Szóstki realizują powierzone im zadania w trakcie zbiórki gromady. Koedukacja nie występuje w szóstkach.

Częstym problemem są dziecięce kłótnie. Kadra musi być na to przygotowana. Uważam, że nie można pozwalać np. na zmianę szóstek w ciągu roku, bądź zmianę lidera. Dzieci muszą nauczyć się zdecydowania, gdy

3

Materiał przygotowany w ramach próby podharcmistrzowskiej

raz tak postanowią, to odwrotu nie ma. Jeśli dzieci mają problem z doborem w szóstki, szczególnie te nieśmiałe, trzeba ich przydzielić. Nikt nie może poczuć się odrzuconym.

Uczenie w działaniu Charakterystyczną formą aktywności zuchowej jest zabawa w kogoś lub w coś. Zuchowa zabawa w naturalny sposób kształtuje charakter dziecka i rozwija jego umiejętności.

Dzieci uwielbiają zamieniać się w dorosłych. Trzeba dać im taką możliwość. Urozmaicajcie zbiórki poprzez teatr samorodny, dzięki czemu dzieci będą mogły pokazywać siebie.

Stale doskonalony i pobudzający do rozwoju program Program pracy gromady powinien odpowiadać na specyficzną dla tego wieku ciekawość otaczającego świata oraz krótką koncentracją na jednym temacie. Program pracy gromady uwzględnia przede wszystkim: - potrzeby zuchów, - programy sprawności zespołowych i indywidualnych, - zadania gwiazdek zuchowych. Program jest tworzony przez drużynowego i przybocznych, którzy są również odpowiedzialni za jego realizację.

Program musi być atrakcyjny. W dzisiejszym świecie nie ma czasu na nudę. Dzieci muszą wiedzieć, że na zbiórkach zuchowych „jest fajnie”, że zawsze coś się dzieje, a rodzice, że jest to świetna alternatywa na spędzanie wolnego czasu. Pisząc program przypomnijcie sobie czasy swojego dzieciństwa, co wtedy Was interesowało. Mimo, iż pewne kwestie się zmieniły, dzieci nadal są takie same.

3. Instrumenty metodyczne

Gwiazdki zuchowe Zuchy realizują zadania gwiazdki na zbiórkach, w domu i w szkole. Drużynowy wraz z przybocznymi motywują i wspierają zucha w wykonywaniu zadań, nadzorują ich realizację, przy aktywnym wsparciu rodziców. Dla zapewnienia pełnego rozwoju stosowany jest system trzech gwiazdek: I gwiazdka - zuch ochoczy, II gwiazdka - zuch sprawny, III gwiazdka - zuch gospodarny.

4

Materiał przygotowany w ramach próby podharcmistrzowskiej

W różnych gromadach, zuchy mają rozmaite sposoby dokumentowania zdobywania kolejnych gwiazdek. Wszystko zależy od zwyczaju przyjętego w danym środowisku. Naczelną zasadą powinno być to, że każdy zuch, wychodząc z GZ, powinien być już „Zuchem trzeciej gwiazdki”.

ZUCH OCHOCZY

ZUCH SPRAWNY

ZUCH GOSPODARNY

Sprawności indywidualne - zdobywane indywidualnie wspierają rozwój zucha w zakresie samodzielnego podejmowania działań w określonej, wybranej przez niego dziedzinie. Zadania realizowane są na zbiórce i poza nią. Zdobywanie sprawności indywidualnych jest koordynowane przez drużynowego lub przybocznego.

W zdobywaniu sprawności wielką rolę odgrywają także rodzice, którzy na co dzień koordynują postępy dziecka. Sprawności indywidualne również powinny być zdobywane jednolicie w danym środowisku. Należy pamiętać, że to, jaką sprawność indywidualną dziecko będzie zdobywać, zależy wyłącznie od niego samego, co pozwala dziecku rozwijać swoje pasje i zdobywać nowe umiejętności.

Sprawności zespołowe - realizowane są przez całą gromadę jednocześnie w trakcie cyklu kilku zbiórek. Sprawności te uczą współpracy w grupie rówieśniczej i umożliwiają poznanie przez zucha otaczającego świata.

Sprawności zespołowe powinny być zdobywane w cyklu sprawnościowym, na który zalicza się od 4-8 zbiórek. Nie można za szybko kończyć danego cyklu, bo dzieci muszą „wczuć się” w daną tematykę, ani też nie wolno „przedłużać” zdobywania jednej sprawności, bo to będzie z kolei wprowadzać nudę, co jest najgorszym wrogiem dobrej zbiórki.

4. Działanie gromady

5

Materiał przygotowany w ramach próby podharcmistrzowskiej

Zorganizowanie do działania Gromada jest jednostką koedukacyjną, działającą całością w formie systematycznych zbiórek (co jest bardzo ważne). Szóstki nie mają swoich zbiórek, jak robią to zastępy w drużynie harcerskiej. Zbiórka powinna opierać się na zasadach dobrej zbiórki. Charakterystycznymi elementami zbiórki powinno być obrzędowe rozpoczęcie i zakończenie zbiórki, a także krąg rady. Podczas kręgu rady, gromada rozstrzyga najważniejsze sprawy, konflikty i podejmuje wiążące decyzje. Ten, kto ma buławę głosu, ma prawo mówić. Jest to więc moment, podczas którego każdy może zabrać głos.

Zuchy muszą wiedzieć, że są stałe momenty, podczas których należy zachować pewną powagę, jak np. obrzędowe rozpoczęcie/zakończenie zbiórki.

Rola drużynowego

Drużynowy to wódz, autorytet, który koordynuje całą pracę gromady. Jedną z zasad dobrej zbiórki jest fakt, że drużynowy też się bawi i aktywnie uczestniczy w tym, co dzieje się na zbiórce.

Drużynowy to osoba, która niejednokrotnie musi podejmować ciężkie decyzję, a zuchy zwracają się do niego z najdrobniejszymi nawet problemami.

Drużynowy ma do pomocy przybocznych, o których rozwój cały czas dba. Wychowuje też swoje następcę, który w przyszłości przejmie gromadę. Ważne jest, by przyboczny był osobą pomocną, która jest tak samo ważnym autorytetem jak drużynowy.

Charakterystyczne formy pracy

W pracy gromady rozróżnia się następując rodzaje zbiórek:

a. normalne, b. kominek, c. turniej, d. wycieczka.

Podstawowymi formami pracy w gromadzie zuchowej są:

6

Materiał przygotowany w ramach próby podharcmistrzowskiej

a. zabawa tematyczna b. zwiad zuchowy, c. gawęda, d. piosenka i pląs, e. zuchowe zwyczaje, obrzędy i tajemnice, f. majsterka, g. zuchowy teatr, h. pożyteczne prace, i. gry i ćwiczenia.

5. OBIETNICA ZUCHA

Prawo i Obietnica Zucha to fundamenty pracy instruktora z zuchami. Z nich wynikają cele wychowawcze. Zuchy przyjmują Prawo wprost. Zapisy Prawa i Obietnicy Zucha są niekwestionowane, rozumiejąc Prawo i Obietnicę zuchy dążą do postępowania zgodnego z zapisami. Szczególnym okresem, w pracy gromady, zapoznawania zucha z Prawem i Obietnicą, są zbiórki "pierwszego miesiąca".

Obietnica Zucha: „Obiecuję być dobrym zuchem i zawsze przestrzegać Prawa Zucha”.

Obietnica Zucha to moment bardzo ważny dla każdego zucha. Warto podkreślać na każdym kroku, że to moment wyróżnienia. Warto z tego powodu zaprosić na tą uroczystość rodziców, dla których będzie to wielki zaszczyt i moment zintegrowania z gromadą, o której tak wiele słyszy od swojej pociechy.

6. PRAWO ZUCHA

Zuchy przyjmują Prawo wprost. Rozumiejąc każdy z punktów starają się postępować zgodnie z jego zasadami.

1. ZUCH KOCHA BOGA I POLSKĘ.

Punkt Pierwszy Prawa zucha ma ogólny wymiar. Zuch poprzez niego ma rozumieć, że należy akceptować siebie, innych ludzi, z którymi przyszło mu żyć. Należy cieszyć się z tego, co przynosi los. Zuch żyje nie tylko dla siebie, ale także dla rodziców i swoich bliskich.

7

Materiał przygotowany w ramach próby podharcmistrzowskiej

Kochać to znaczy czuć więź nie tylko z Polską, jako ojczyzną, ale także z tym, wszystkim co nas otacza na co dzień. Punkt ten uczy zuchy poczucia przynależności do kręgu kulturowego i do swojej małej ojczyzny. Wpaja zuchom poczucie dumy z tego, kim jest.

2. ZUCH JEST DZIELNY.

Zuch jest dzielny, czyli odważny i zaradny. Dodatkowo wyróżnia się siłą, nie tylko zewnętrzną, ale także wewnętrzną, która pozwala mu działać. Poza tym zuch jest prawy, odpowiedzialny i staję się niejako wzorem do naśladowania wśród rówieśników.

3. ZUCH MÓWI PRAWDĘ.

Zuch mówi prawdę, gdyż nie musi kłamać, nie chce kłamać i nie kłamie. Zuch nie umie kłamać, kieruję się zawsze sprawiedliwością i tym, by być lojalnym wobec innych.

4. ZUCH PAMIĘTA O SWOICH OBOWIĄZKACH.

Zuch jest odpowiedzialny i zaradny, czym przynosi pociechę swoim rodzicom i przełożonym. Pamięta o obowiązkach, które powinien wykonywać.

5. WSZYSTKIM JEST Z ZUCHEM DOBRZE.

Kto nie potrafi kochać siebie, nie umie współżyć z otaczającym go światem i ludźmi. Potrafi być czuły i spolegliwy, opiekuńczy dla młodszego rodzeństwa, sprawiedliwy i pogodny.

6. ZUCH STARA SIĘ BYĆ CORAZ LEPSZY.

Zuch stara się być coraz lepszy każdego dnia, we wszystkim, co robi. Ciągłe dążenie wzwyż, podporządkowanie wartościom zapisanym w Prawie i Obietnicy Zucha pozwala budować wspólnotę myśli i działań, szukać prawdy o świecie, życiu, o nas samych, znajdować sens życia.

Naczelną zasadą dobrego planu pracy GZ są „zbiórki pierwszego miesiąca”. To czas, kiedy co roku należy przypomnieć każdy kolejny punkt Prawa Zucha. Po okresie wakacyjnym dzieci będą na pewno mało pamiętały, dlatego też należy to jak najszybciej zmienić. Przy okazji, nowe zuchy, po akcji naborowej zostaną wprowadzone w tą tematykę.

8

Materiał przygotowany w ramach próby podharcmistrzowskiej

7. ZNACZEK ZUCHA

Znaczek zucha jest nie mniej ważny, niż krzyż harcerski. Jest to znak przynależności do organizacji ZHP. Należy uczyć zuchy, że mają dumnie prezentować znaczek zucha, a gdy będą przechodzić do drużyny harcerskiej, należy go przepiąć na prawą kieszeń munduru, by zawsze przypominał im o zuchowej przygodzie, z przed lat.

SŁOŃCE - radość i pogoda ducha PROMIENIE SŁONECZNE - to gotowość służenia i niesienia pomocy innym, świecenie przykładem i oddziaływanie na nich NIEBO - pogoda ducha ORZEŁ - odwaga, męstwo i dzielność, jakimi powinien wykazywać się zuch

NAPIS "ZUCH" - określa przynależność do ZHP

8. ZUCHOWY MUNDUR

Każdy zuch, ten młodszy, czy ten starszy musi umieć prawidłowo ubrać mundur i go złożyć. Drużynowy musi dbać także o to, by zuchy wiedziały, jak założyć nakrycie głowy, czy na którym rękawie mają być przyszyte zdobyte sprawności.

Mundur zuchowy dziewcząt składa się z: 1. Koszula mundurowa żeńska (szara) wg wzorów ZHP. 2. Spódnica (szara), spodenki (szare lub czarne) lub długie spodnie wg wzorów ZHP. Kolor spodni i spodenek jednolity dla dziewcząt w gromadzie. Dopuszcza się noszenie innych długich spodni oliwkowych, czarnych lub

9

Materiał przygotowany w ramach próby podharcmistrzowskiej

granatowych (o jednolitej barwie), jednolicie w całej gromadzie, 3. Pas harcerski parciany (czarny) lub skórzany według wzoru ZHP. Typ pasa jednolity w całej gromadzie. 4. Chusta w kolorze ustalonym przez gromadę. 5. Do krótkich spodenek opcjonalnie skarpety lub getry, w kolorze ustalonym przez gromadę. 6. Kapelusz zuchowy lub czapka zuchowa wg wzorów ZHP, w kolorze wybranym przez gromadę. Nakrycie głowy nie jest obowiązkowe - jednolicie w całej gromadzie.

Zuchy - chłopcy Mundur zuchowy chłopców składa się z: 1. Koszula mundurowa męska (zielona) według wzorów ZHP, 2. Spodenki (zielone) lub długie spodnie (zielone, lub czarne) wg wzorów ZHP. Kolor spodni i spodenek jednolity dla chłopców w gromadzie. Dopuszcza się noszenie innych długich spodni oliwkowych, czarnych lub granatowych (o jednolitej barwie) jednolicie w całej gromadzie, 3. Pas harcerski parciany (zielony) lub skórzany według wzoru ZHP. Typ pasa jednolity w całej gromadzie. 4. Chusta w kolorze ustalonym przez gromadę. 5. Do krótkich spodenek opcjonalnie skarpety lub getry, w kolorze ustalonym przez gromadę. 6. Czapka zuchowa wg wzorów ZHP, w kolorze wybranym przez gromadę. Nakrycie głowy nie jest obowiązkowe - jednolicie w całej gromadzie.

10

Materiał przygotowany w ramach próby podharcmistrzowskiej

2. Prawy rękaw 2.3 Oznaczenia sprawności. (...) Oznaką sprawności zuchowych jest trójkąt równoboczny o boku 3,5 cm. Wzory sprawności określają: (...) regulamin sprawności zuchowych. 3. Prawa kieszeń 3.3 Plakietki okolicznościowe w formie paska 3.4 Pozostałe odznaki 3.5 Plakietki okolicznościowe 3.6 Odznaki noszone na pasku: a. Znaczek zucha Znaczek zucha na pasku noszony jest przez instruktorów pracujących z zuchami. 4. Lewa kieszeń 4.1 Odznaka organizacyjna c. Znaczek zucha, Znaczek zucha noszony jest przez zuchy po złożeniu Obietnicy Zucha. Po przejściu do drużyny harcerskiej można nosić znaczek zucha jako odznakę pamiątkową na prawej patce kieszeni. 4.5 Logo ZHP i flaga Polski 4.6 Plakietka WOSM/WAGGGS/ISGF Plakietki WOSM noszone są przez zuchy - chłopców, harcerzy, harcerzy starszych, wędrowników i instruktorów. Plakietki WAGGGS noszone są przez zuchy - dziewczynki, harcerki, harcerki starsze, wędrowniczki i instruktorki. 4.7 Gwiazdki zuchowe 5. Lewy rękaw 5.1 Oznaki środowiska, herb miasta, oznaczenie funkcji szóstkowego w gromadzie zuchowej

11

Materiał przygotowany w ramach próby podharcmistrzowskiej

2. Załączniki 5. Wzór oznaczeń stopni zuchowych

9. ZUCHOWE FORMY PRACY:

a. Zuchowe znaki, zwyczaje, obrzędy i tajemnice

„Obrzędy to symboliczna forma działania drużyny lub drużynowego. Zwyczaj to taki obrzęd, który jest stałym sposobem postępowania w danej sytuacji. Znaki to widoczne (nie zawsze graficzne) symbole pewnych faktów, wydarzeń, osób lub miejsc. Wreszcie tajemnice to fakty które znane są tylko gromadzie. Zwykle zarówno znaki jak zwyczaje i tajemnice są obrzędami. Przykładem zwyczaju może być tu np. śpiewanie piosenki gromady na zakończenia zbiórki czy okrzyk na rozpoczęcie zbiórki. Przykładem znaku będzie totem lub plakietka gromady. Przykładem tajemnicy może być szyfr lub tajemne miejsce gromady. Zaś do takich zwyczajnych obrzędów możemy zaliczyć pasowanie na rycerzy przy sprawności „Bolkowego Woja" czy otwarcie galerii zuchowej sztuki w trakcie sprawności „Fantast" itp.” (Krąg Rady)

Wszelkie zwyczaje, obrzędowości i tajemnice zależą od środowiska i kreatywności drużynowego i kadry danej GZ. To od Was zależy jak to wszystko będzie wyglądać.

b. Gawęda

Gawęda jest niejako wprowadzeniem do tematyki zbiórki. Jest więc koniecznym elementem każdej dobrej zbiórki. Często jest też zmorą wszystkich funkcyjnych, którzy jak ognia boją się wygłaszania tej gawędy. Należy zdać sobie sprawę, że gawęda nie jest tak straszna, jak się by wydawać mogło. Oprócz podstawowej formy opowiadania, można wykorzystywać wymienne formy gawędy takie jak np. słuchowisko, widowisko, fragment książki czy gawęda opowiadana przez wszystkich. Nieważna jest forma, ważne jest jednak podsumowanie gawędy, która

12

Materiał przygotowany w ramach próby podharcmistrzowskiej

musi przekazywać coś istotnego, bądź to wprowadzać do tematu spotkania, bądź dawać do myślenia.

„Dobra gawęda:

§ musi być interesująca dla słuchaczy i opowiadającego (zgodna z zainteresowaniami zuchów)

§ jest związana z tokiem zbiórki § powinna zawierać sens wychowawczy, ale nie przekazany wprost, lecz

symboliczny § temat powinien być dobrany do tematu zbiórki § słuchacz powinien dowiedzieć się z niej czegoś nowego § nie powinna zawierać zbyt wielu przygód § nie powinna być poprzedzona zdradzającym wszystko tytułem np. "Jak

Kuba uratował księżniczkę i w nagrodę został królem" § powinna być zwięzła i prosta bez zbędnych słów § trwa nie dłużej niż 5-10 minut § powinna być dobrze wykonana (gesty, mimika, słowa itd.)

Dobry gawędziarz:

§ Przygotowuje się starannie (zbiera tematy, zawsze przemyśli, po co, chce opowiadać gawędę i co z tego wynika)

§ Powinien jasno wiedzieć, co chce przekazać § Powinien znać dobrze treść, aby nie wahać się w czasie opowiadania § Mówi zrozumiałym dla dzieci językiem § Potrafi wykorzystywać mimikę, ruchy i gesty (oczywiście umiarkowanie,

żeby nie rozpraszać lub by nie wywoływać śmiechu) § Powinien być pochłonięty emocjonalnie zarówno bajką, jak i dzieckiem oraz

powinien odczuwać wartość, jaką może oznaczać dla niego opowiadana historia. Powinien wzbogacać ją swoją osobą

§ Po skończeniu opowiadania powinien jeszcze przez chwilę utrzymać specjalną atmosferę, pozwalając słuchaczowi pobyć w milczeniu, a następnie...

§ Powinien potrafić dopasować gawędę do tematu i toku zbiórki i wykorzystać wewnętrzne przeżycia zuchów w dalszych działaniach

§ Dobrze gra intonacją głosu i tempem (mówi wolno w momentach grozy, szybko w razie niebezpieczeństwa, głośno w chwilach radości, ciszej w smutku, najciekawsze fragmenty poprzedza pauzą)

13

Materiał przygotowany w ramach próby podharcmistrzowskiej

§ Mówi wolno i wyraźnie, nie jak katarynka § Powinien stwarzać okoliczności sprzyjające słuchaniu. Zapewnią wygodną

pozycję ciała słuchaczom. Zapewnić słuchaczom kontakt wzrokowy z opowiadającym

§ Powinien stworzyć miły nastrój, odpowiednią atmosferę np. zapalona świeca, oryginalny przedmiot skupiający uwagę, cicha muzyka w tle. Powinien pozwolić, by dzieci odpowiedziały fantazją na fantazję

§ Powinien obserwować słuchaczy, tak, aby w razie potrzeby skrócić nużącą opowieść, powinien umieć odszyfrowywać reakcje słuchaczy na słowa i gesty

§ Powinien zbierać pomysły § Ćwiczy się w sztuce mówienia

Jak na jednego biednego drużynowego to sporo wymagań. Nie można się jednak urodzić z darem opowiadania gawęd. Żeby do perfekcji opanować wywijanie języka, trzeba ćwiczyć i to nie raz czy dwa, czy też tydzień czy miesiąc. Trzeba ćwiczyć do perfekcji. Ale jak to robić?”

c. Piosenki i pląsy

Chyba jedne z najbardziej popularnych form pracy, szczególnie wśród zuchów. Ważne jest jednak, by zuchy nie śpiewały wyłącznie jednej piosenki, czy ciągle brały udział w tym samym pląsie. Najważniejsza zasada- zmienność!

d. Gra, zabawa i ćwiczenie

ĆWICZENIE

Ważnym elementem jest wyłonienie zwycięzcy. Nie chodzi jednak o zwycięstwo nad przeciwnikiem ale nad samym sobą i swoimi słabościami.To właśnie w ćwiczeniach zuch ma możliwość sprawdzenia swoich możliwości.. Ćwiczenia często stanowią naturalną formę przygotowania do gier, a niekiedy mogą nawet stanowić ich fragment.

ZABAWA

Zabawa nie jest skomplikowana, nie posiada także fabuły. Nie wymaga też podziału na zespoły, więc nie ma elementu rywalizacji. Często jednak to jedna osoba (drużynowy czy też zuch) staje się przeciwnikiem dla pozostałych

14

Materiał przygotowany w ramach próby podharcmistrzowskiej

uczestników zabawy i stara się jak najszybciej zmienić swoją rolę z inna osobą. Zabawa tak może trwać w nieskończoność, dlatego też kończy się ją, gdy znuży uczestników lub też, gdy ogarnie ich zmęczenie. Jednak pamiętać należy, żeby nie wprowadzono nudy.

GRA

e. W grze musi być współzawodnictwo- indywidualne, lub zespołowe, dlatego też mus być podział na dwóch lub więcej uczestników/zespołów. Istotny jest także skład poszczególnych zespołów. Przede wszystkim w każdym z nich powinna się znajdować jednakowa liczba uczestników. W przypadku zuchów warto zwrócić również uwagę by dzieci w poszczególnych zespołach miały zbliżone możliwości motoryczne czy intelektualne, żeby szanse były wyrównane.

f. Przed rozpoczęciem każdej gry trzeba ściśle określić zasady jej przebiegu i wyłaniania zwycięzców. Trzeba również upewnić się, że każde z dzieci dokładnie je zrozumiało, by nie było żadnych nie porozumień i problemów w czasie gry. Określony musi być również czas trwania lub moment zakończenia (np. gdy wszyscy uczestnicy z jednego z zespołu zostali złapani). Bardzo pomocne może okazać się określenie sygnału kończącego grę nie zależnie od tego czy warunki zakończenia gry zostały dotrzymane (np. chcemy zakończyć grę wcześniej z powodu deszczu, mogą to być np. trzy gwizdki). Drużynowy powinien czuwać nad prawidłowym przebiegiem całej gry, zażegnywać wszystkie konflikty i pilnować by nikt nie łamał wcześniej ustalonych zasad. Pamiętajcie też, że nie wolno zmieniać tych zasad w trakcie samej gry.

g. Gra często jest ubierania w bogata fabułę (posiada cel fabularny), więc przed rozpoczęciem należy wprowadzić w nią uczestników. W takim wypadku niezbędne będą przeróżne materiały i rekwizyty, które trzeba przygotować wcześniej.