poradnik dla kierowców

36
Poradnik dla kierowców Praktyczne wskazówki dla klientów Bosch Service Warsztaty należące do sieci Bosch Car Service są przygotowane do tego, żeby obsługiwać auta zgodnie z zaleceniami producentów. Do ich wyposażenia należą wszystkie niezbędne do tego urządzenia diagnostyczne oraz odpowiednie oprogramowanie serwisowe. www.bosch-service.pl www.motobosch.pl

Upload: lamlien

Post on 11-Jan-2017

237 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

Page 1: Poradnik dla kierowców

Poradnik dla kierowców Praktyczne wskazówki dla klientów Bosch Service

Warsztaty należące do sieci Bosch Car Service są przygotowane do tego, żeby obsługiwać auta zgodnie z zaleceniami producentów. Do ich wyposażenia należą wszystkie niezbędne do tego urządzenia diagnostyczne oraz odpowiednie oprogramowanie serwisowe.www.bosch-service.plwww.motobosch.pl

Page 2: Poradnik dla kierowców

2 | Poradnik dla kierowców

Każdy samochód po określonym czasie i przebiegu wymaga dokładnego sprawdzenia wszystkich ważnych podzespołów oraz wymiany części i ma-teriałów eksploatacyjnych. Jak często należy wykonywać przeglądy i co po-winny one obejmować? To zależy od konkretnego modelu auta, a nawet od jego wersji czy rocznika. Jeśli warsztat oferuje standardowy „pakiet”, obej-mujący takie same czynności dla każdego samochodu, to lepiej do takiej oferty podejść z rezerwą, bowiem poszczególne auta mogą znacznie różnić się wymaganiami serwisowymi. Jeżeli mechanik twierdzi, że wykona prze-gląd na poczekaniu, w ciągu kilkunastu minut, to też lepiej poszukać innego warsztatu – solidne sprawdzenie auta musi trwać znacznie dłużej.

Przegląd dopasowany do wymagań konkretnego autaWarsztaty należące do sieci Bosch Car Service są przygotowane do tego, żeby obsługiwać auta zgodnie z zaleceniami producentów. Do ich obowiąz-kowego wyposażenia należą wszystkie niezbędne urządzenia diagnostyczne oraz – co niezmiernie ważne – odpowiednie oprogramowanie serwisowe. Dzięki niemu mechanik nie pracuje „po omacku”, czy też opierając się wy-łącznie na wyczuciu. Przed rozpoczęciem przeglądu fachowiec wprowadza do komputera dane samochodu (model, wersję, przebieg), a system przygo-towuje tzw. kartę przeglądu czyli zestawienie wszystkich czynności, które w tym konkretnym modelu powinny zostać wykonane. Nie ma obawy, że jaki-kolwiek ważny element lub czynność serwisowa zostaną pominięte. Dzięki temu, że firma Bosch jest jednym z najważniejszych dostawców roz-

Na rynku nie brakuje serwisów, które jako „przegląd” oferują wymianę oleju, filtrów i najwyżej pobieżne przejrzenie auta. Takie usługi bywają tanie, ale twoje auto potrzebuje czegoś więcej.

2 Przegląd 4 Ważne dla silnika filtry: powietrza, oleju, paliwa 6 Jak wybrać dobry filtr kabinowy? 8 Nie zapominaj o klimatyzacji! 10 Dobre światła: jak ważne są dobre żarówki i właściwe ustawienie reflektorów 14 Dlaczego nie warto oszczędzać

na wycieraczkach i jakie najlepiej wybrać? 16 Na co uważać przy wymianie opon?

19 Zadbaj o iskrę: świece, kable, cewka zapłonowa 21 Pasek rozrządu i inne ważne paski w aucie 24 Kiedy amortyzatory wymagają wymiany

i jak to się sprawdza? 26 Diagnostyka komputerowa 28 Jak wybrać odpowiedni akumulator? 31 Zadbaj o hamulce! 34 Alternatory i rozruszniki – wymiana, naprawa,

regeneracja

Spis treści

Przegląd to znacznie więcej niż wymiana oleju!

Page 3: Poradnik dla kierowców

Poradnik dla kierowców | 3

wiązań i podzespołów stosowanych przez większość producentów aut na świecie, warsztaty należące do sieci Bosch Car Service mają dostęp do pełnej i aktu-alnej dokumentacji serwisowej niemal wszystkich aut poruszających się po naszych drogach, dokumentacji zgodnej z zaleceniami producentów pojazdów. To bar-dzo ważne, bo czasem zdarza się, że producenci sa-mochodów zmieniają zalecenia serwisowe, np. skraca-ją okresy między wymianami określonych podzespołów (np. pasków rozrządu) lub wprowadzają nowe proce-dury rozwiązujące problemy, które ujawniły się w cza-sie eksploatacji aut.

Przeglądy aut na gwarancjiObowiązujące również w Polsce przepisy europejskie (tzw. GVO/MVBER) pozwalają na serwisowanie aut ob-jętych gwarancją producenta w serwisach nieautoryzo-wanych, bez ryzyka utraty gwarancji. Warunkiem utrzy-mania gwarancji jest w tym przypadku dokładne prze-strzeganie wszelkich zaleceń producenta. Przeglądy muszą się odbywać z zalecaną częstotliwością (liczą się nie tylko przebiegi, ale i czas między kolejnymi wizyta-mi w serwisie) i obejmować wszystkie czynności prze-widziane w kartach przeglądów przygotowanych przez producenta samochodu. Znaczenie ma też jakość uży-tych części i materiałów eksploatacyjnych, które muszą spełniać te same wymagania, co podzespoły stoso-wane przez ASO (co nie znaczy, że muszą być to takie same elementy, jak stosowane w serwisie dilerskim). Dodatkowo należy też zadbać o odpowiednią dokumen-tację przeglądu. W spornej sytuacji zwykły stempelek w książeczce serwisowej nie wystarczy, warto poprosić o szczegółową fakturę obejmującą wszystkie zalecane czynności i materiały.

Co powinien obejmować przegląd?W przypadku większości współczesnych aut lista czynności, które należy wykonać w czasie prze-glądu okresowego obejmuje zwykle kilkadziesiąt pozycji. Ze względu na to, że poszczególne mo-dele samochodów znacznie różnią się stosowa-nymi w nich rozwiązaniami technicznymi, nie da się stworzyć uniwersalnego zestawienia.Kompleksowy przegląd zwykle obejmuje m.in.:▶ wymianę oleju silnikowego wraz z filtrem▶ wymianę oleju w przekładni automatycznej

(raz na kilka przeglądów, po określonym prze-biegu)

▶ wymianę filtrów powietrza i paliwa▶ sprawdzenie kodów diagnostycznych zapisa-

nych w sterowniku▶ kontrolę hamulców, ewentualnie wymianę pły-

nu hamulcowego▶ sprawdzenie układu przeniesienia napędu▶ sprawdzenie elementów zawieszenia i układu

kierowniczego▶ kontrolę pasków napędu akcesoriów▶ wymianę świec zapłonowych▶ sprawdzenie akumulatora▶ sprawdzenie oświetlenia▶ kontrolę napędu rozrządu▶ smarowanie i konserwację zawiasów▶ kontrolę ogumienia▶ sprawdzenie/wymianę wycieraczek

Page 4: Poradnik dla kierowców

4 | Poradnik dla kierowców

Ważne dla silnika filtry: powietrza, oleju, paliwa

Aby spalić kilogram benzyny, silnik musi zużyć 14,7 kg powietrza. Jeśli przeliczyć masę paliwa i powietrza na objętość tych substancji, okaże się, że aby spalić litr benzyny silnik zużyje prawie 10 tys. litrów powie-trza! Tymczasem powietrze nie jest idealnie czyste: w miastach zawiera m.in. dużo cząsteczek sadzy (pochodzącej choćby z rur wydechowych samocho-dów, kominów, itp.), a na drogach gruntowych duże ilości zwykłego kurzu, drobinki piasku i inne. Gdyby to wszystko trafiało do silnika, łatwo sobie wyobrazić, jak niska byłaby jego trwałość. Pierścienie tłokowe szorujące po mieszance oleju i drobinek piasku, olej zmieszany z kurzem i sadzą „smarujący” panewki, szlam zatykający kanały olejowe... Tego żaden silnik na dłuższą metę by nie wytrzymał, dlatego powietrze zasysane przez silnik jest dokładnie filtrowane.

Filtr powietrza – czyste powietrze dla silnikaFiltr powietrza znajduje się w układzie dolotowym każdego samochodu. W zdecydowanej większości przypadków jest to filtr papierowy, choć w starszych modelach aut spotykane były filtry olejowe, w których materiałem filtrującym był olej. Obecnie stosuje się jednak zazwyczaj filtry papierowe, których olbrzymią zaletą jest łatwość i „higiena” wymiany: wystarczy otworzyć plastikową obudowę, wyjąć stary wkład

Wymieniając filtr, usuwamy nie tylko zużyty element, lecz także zanieczyszczenia, które w przeciwnym wypadku pozostałyby w silniku, powodując różne problemy techniczne.

filtrujący i założyć nowy. Warto jednak mieć też świa-domość, że filtr filtrowi nierówny. W przypadku filtra powietrza liczy się przede wszystkim zdolność do pochłaniania zanieczyszczeń, która wyraża się ilością cząsteczek, np. sadzy czy zwykłego kurzu, jaką filtr może przyjąć, zanim pojawią się problemy z jego drożnością i skutecznością filtracji. Dużą role odgry-wa uszczelnienie, które powinno być wykonane zespecjalnego tworzywa sztucznego zapewniającego gładkie i doskonałe dopasowanie filtra w całym okre-sie eksploatacji. W ten sposób unikniemy nieszczelno-ści spowodowanej porowatością elementówuszczelniających, a co za tym idzie przedostawania się do silnika zanieczyszczeń. Bardzo ważna jest także odpowiednia przepustowość filtra. Warto wiedzieć, że niższa niż wymagana przepustowość filtra spowo-duje niższe osiągi samochodu, wyższe zużycie paliwa oraz wydzielanie większej ilości sadzy w spalinach! Natomiast w przypadku zastosowania filtra o wyższej przepustowości może to doprowadzić do pogorszenia oczyszczania powietrza. Tylko produkty renomowa-nych producentów potrafią pogodzić ze sobą wymie-nione cechy.

Filtry powietrza Bosch są projektowane i produkowa-ne według wymagań producenta pojazdu.

Page 5: Poradnik dla kierowców

Poradnik dla kierowców | 5

Filtry kabinowe Bosch: wyższy komfort, lepsze zdrowie, większe bezpieczeństwo

Ochrona przed osadamiW silniku nie mniej ważny jest filtr oleju, który ma al-bo postać metalowej puszki wypełnionej papierowym lub syntetycznym wkładem filtrującym, nakręcanej z zewnątrz na odpowiedni króciec w silniku, albo jest wkładem, który umieszcza się w metalowej puszcze wielokrotnego użytku, będącej elementem osprzętu silnika. Przez wkład filtrujący przepływa olej, w któ-rym pojawiają się różne zanieczyszczenia, przede wszystkim produkty spalania paliwa czy samego oleju. Wychwycenie tych zanieczyszczeń jest bardzo ważne, bo zapobiega przedostawaniu się ich do sil-nika. W przeciwnym wypadku osadzałyby się one na różnych elementach, np. kanałach olejowych, stop-niowo ograniczając ich przepustowość, co musiałoby doprowadzić do zniszczenia silnika.Filtry oleju różnych producentów przeznaczone do te-go samego modelu samochodu potrafią się różnić wy-miarami zewnętrznymi, co nie znaczy jednak, że więk-szy jest lepszy. Liczy się to, co jest w środku i czego... nie możemy zobaczyć. By się upewnić, jak dużo wkładu filtrującego zawiera metalowa puszka, nale-żałoby ją rozciąć, co wiązałoby się z jej zniszczeniem. Jednocześnie i tak niewiele by nam to powiedziało: dopiero porównanie różnych produktów przekonało-by nas, że nie są one takie same. Renomowani produ-cenci nie mogą sobie pozwolić na oszczędności, które prowadzą do przyspieszonego zużycia silnika, co nie oznacza, że na rynku nie ma filtrów oleju o ograni-czonej skuteczności. Z reguły są wprawdzie tanie, ale jest to złudna oszczędność.

Czyste paliwoWażnym filtrem w samochodzie jest też filtr paliwa. W zależności od rodzaju zasilania (diesel, benzyna), filtry paliwa mają różne konstrukcje. Te przeznaczone do samochodów benzynowych są z reguły prostsze, te do diesli bywają dość rozbudowane i wyposażone w dodatkowe czujniki czy układy podgrzewające.

Zadaniem filtrów paliwa jest ochrona silnika przed przedostawaniem się ciał obcych, takich jak kurz, woda lub inne zanieczyszczenia znajdujące się w pa-liwie, które mogłyby uszkodzić układ wtryskowy oraz komponenty silnika. Układy wtryskowe współcze-snych samochodów są niezwykle precyzyjne i nawet najdrobniejsze zanieczyszczenia mogą być sprawcami poważnych usterek, a przynajmniej przyspieszonego zużycia układu zasilania.

WymianaJak często wymienia się filtry w samochodzie? Filtr oleju (tu można przyjąć, że nie ma wyjątków) przy każdej wymianie oleju. To bardzo ważne: wymiana oleju bez wymiany filtra nie ma sensu. Jeśli chodzi o filtr powietrza, to albo trzymamy się interwału prze-widzianego przez producenta, albo – jeśli samochód używany jest w warunkach dużego zapylenia – czę-ściej, np. wraz z wymianą oleju. W tym przypadku decyzję o wymianie ułatwia wzrokowa ocena filtra – jego stan jest dobrze widoczny po otwarciu obudowy. Uwaga! Standardowych filtrów papierowych nie nale-ży czyścić ani wytrzepywać – w taki sposób nie da się usunąć zanieczyszczeń zgromadzonych w porach ma-teriału, które ograniczają przepustowość filtra. Filtr paliwa wymienia się najrzadziej, z reguły co kilkadzie-siąt tysięcy km, zgodnie z interwałem serwisowym przewidzianym przez producenta samochodu. Filtr kabinowy należy wymieniać zgodnie z zalecenia-mi producenta pojazdu. Bosch zaleca wymianę filtra kabinowego co 15 tys. km lub raz w roku.

Filtry oleju Bosch: aby silnik pracował jak należy

Filtry powietrza Bosch: stacja końcowa dla wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń

Page 6: Poradnik dla kierowców

6 | Poradnik dla kierowców

Jak wybrać dobry filtr kabinowy?

Producenci aut zalecają, żeby wymieniać filtry kabinowe nie rzadziej, niż co 15 tys. km lub raz w roku. Jakość tego filtra ma olbrzymie znaczenie dla komfortu i zdrowia jadących autem. Jaki filtr wybrać?

W ciągu ostatnich kilku lat filtry kabinowe stały się standardowym wyposażeniem większości aut. I dobrze, bo w kabinie samochodu pozbawionego tego elementu stężenie zanieczyszczeń jest nawet 6-krotnie wyższe niż na poboczu drogi! Warto jednak wiedzieć, że tylko sprawny, drożny filtr zapewnia po-prawę warunków jazdy w aucie. Jeśli filtr nie był od dawna wymieniany, może stanowić poważne zagro-żenie dla kierowcy i pasażerów. Dlaczego? Powodów jest kilka. Przede wszystkim zatkany wkład filtra ogranicza cyrkulację powietrza w kabinie samochodu. Nawet na najwyższym biegu dmuchawy powietrze z nawiewów ledwie wypływa, zaparowują szyby, w au-cie gromadzi się wilgoć, klimatyzacja pracuje z obcią-żeniem znacznie większym niż zwykle, a i tak okazuje się mało skuteczna. Sam zatkany filtr oraz niedosta-tecznie przewietrzany układ wentylacyjny auta stają się wylęgarnią szkodliwych drobnoustrojów: grzybów, pleśni, bakterii. W takich warunkach szczególnie pa-sażerowie cierpiący na alergie oraz dzieci narażeni są na poważne ryzyko!

Niedrogo i łatwoW większości modeli aut wymiana filtra kabinowego to czynność dość prosta. Największym problemem może być jego znalezienie. Zwykle znajduje się on na podszybiu auta pod plastikowymi osłonami lub pod schowkiem po stronie pasażera. Z zakupem nowego filtra w przypadku popularnych modeli aut nie ma żadnego problemu. Zwykle można wręcz wybierać spośród wielu różnych produktów – od najtańszych zamienników, aż po produkty markowe z wkładami węglowymi. Jaki filtr wybrać? W przypadku filtrów powietrza do silnika, kierowcy zwykle wybierają pro-dukty markowe, za to przy filtrach kabinowych często ulegają pokusie zakupu tych najtańszych. Niesłusznie! To, jakim powietrzem oddychamy, powinno być prze-cież ważniejsze od tego, jakie powietrze trafia do sil-nika. Tanie, niemarkowe filtry zazwyczaj wykonane są z materiałów, które szybko tracą swoje właściwości i łatwo wchłaniają wilgoć. Już po krótkim czasie mogą być niedrożne, a w dodatku tworzyć idealne warunki dla rozwoju pleśni i grzybów. Lepiej trochę dopłacić, ale korzystać z produktu markowego!

WĘGIEL AKTYWNY

1 gram węgla aktywnego ma wewnętrzną

powierzchnię około 1000 m²

1 łyżeczka węgla aktywnego równa się

powierzchni boiska piłkarskiego

średnica najmniejszej cząsteczki pyłku,

zatrzymywanej przez filtr kabinowy jest około 500 razy mniejsza niż

średnica ludzkiego włosa

Page 7: Poradnik dla kierowców

Poradnik dla kierowców | 7

Standardowe filtry pochodzące od renomowanych producentów skutecznie zatrzymują kurz, pyłki kwiatowe, sadzę, pył drogowy. Zmniejszają też ilość szkodliwych drobnoustrojów w kabinie, ponieważ te często „podróżują” na drobinach pyłu.

Filtry z węglem aktywnym są nieco droższe od stan-dardowych, ale zatrzymują znacznie więcej szkodli-wych dla pasażerów zanieczyszczeń. Zapobiegają przedostawaniu się do wnętrza spalin, nieprzy-jemnych zapachów, toksycznych chemikaliów itp. Stosując takie filtry należy się jednak liczyć z tym, że w autach, które poruszają się po zakurzonych drogach, w miejscach, gdzie spalin jest dużo, trze-ba je wymieniać nieco częściej niż filtry standardo-we. Alergicy, osoby przewożące w autach dzieci oraz wszyscy ci, którzy często stoją w korkach i chcą dbać o swoje zdrowie, nie powinni w żadnym wypadku oszczędzać na jakości filtrów, tym bardziej, że nawet te droższe zwykle nie są wcale dużym wydatkiem – do popularnych modeli aut można je kupić zwykle już za kilkadziesiąt złotych.

Filtry kabinowe Bosch zapewniają:zdrowie – poprzez odfiltrowanie niemal 100% wszystkich cząstek spalin i pyłów, pyłków roślin i bakteriikomfort – odczuwalnie czystsze powietrze bezpieczeństwo – brak zaparowanych szyb oraz lepsza koncentracja kierowcyoszczędności: ochrona i wydatne zwiększenie sprawności układu klimatyzacji

O tym warto pamiętać:1. Jeśli w aucie parują szyby, wentylacja i klimatyza-

cja działają słabo, poszukiwanie rozwiązania pro-blemu zacznij od wymiany filtra kabinowego!

2. Przykre zapachy w kabinie to też typowy objaw zatkanego, brudnego filtra.

3. Podczas wymiany filtra należy dokładnie wyczyścić jego obudowę i usunąć zebrany w niej pył, liście, igliwie.

4. Po wyjęciu starego filtra warto zaaplikować do wnętrza układu wentylacyjnego preparat odkażający.

5. W autach poruszających się po brudnych drogach, w pojazdach wożących alergików i dzieci filtry należy wymieniać nawet kilka razy w ciągu roku!

1

2 4

3

1 Filtr wstępny 3 Włóknina nośna2 Mikrowłóknina 4 Węgiel aktywowany

Kurz, pyłki roślin i cząsteczki zanieczyszczeńDrobny pył, sadza ze spalania oleju i bakterieSzkodliwe i nieprzyjemnie pachnące gazy

Page 8: Poradnik dla kierowców

8 | Poradnik dla kierowców

Nie zapominaj o klimatyzacji!

Każda samochodowa klimatyzacja, nawet jeśli jest zu-pełnie sprawna, z czasem działa coraz mniej wydaj-nie. Główną przyczyną tego zjawiska są ubytki czynni-ka chłodzącego. To stan zupełnie normalny – niewiel-kie ilości preparatu R134a, który znajduje się w więk-szości klimatyzacji, mogą przenikać nawet przez pory gumy, z której wykonane są niektóre przewody ukła-du, czy też przez stosowane w nim uszczelki. Rocznie z klimatyzacji może ubywać nawet do 15 proc. chło-dziwa i to w sytuacji, kiedy nie ma ona żadnych wy-krywalnych nieszczelności. Uwaga! To, że im mniej w układzie gazu, tym gorzej działa klimatyzacja, nie jest wcale najgorsze. Ignorowanie ubytków chłodziwa może mieć znacznie bardziej kosztowne konsekwen-cje – z czynnikiem chłodzącym wymieszany jest olej, który smaruje kompresor klimatyzacji oraz zawory układu. Jeśli go zabraknie, elementy zatrą się – wte-dy kompleksowa naprawa układu będzie kosztowa-ła co najmniej kilka tysięcy złotych! Znacznie rozsąd-niejszym rozwiązaniem są po prostu regularne wizyty w serwisie – to tańsze niż naprawa.

Układy klimatyzacji montowane w autach nie są wcale bezobsługowe. Z wizytą w serwisie nie należy zwlekać do chwili, kiedy „klima” przesta-nie działać.

Sprawdzaj przynajmniej raz w rokuNawet jeśli nie zaleca tego instrukcja obsługi auta, przynajmniej raz w roku warto zlecić wykonanie prze-glądu klimatyzacji. Jeśli układ działa poprawnie, tzn. włącza się, jego pracy nie towarzyszą żadne podej-rzane objawy, a najwyżej schładza powietrze nieco słabiej niż zwykle, to wystarczy mu standardowa obsługa polegająca w większości warsztatów na pod-łączeniu układu do automatycznego urządzenia do obsługi klimatyzacji. Taka maszyna odsysa stary czyn-nik chłodzący, filtruje go, uzupełnia i dodaje do niego porcję świeżego oleju smarującego układ. W czasie pracy urządzenie sprawdza też szczelność układu, odsysając jego zawartość i kontrolując, czy utrzymuje się w nim wytworzona w ten sposób próżnia. Warto jednak wiedzieć, że korzystając z tej metody nie da się wykryć wielu nieszczelności, które ujawniają się, kiedy ciśnienie gazu w klimatyzacji wzrasta.

Nie „nabijaj” nieszczelnej klimatyzacjiJeśli klimatyzacja nie działa wcale lub wstępna dia-gnostyka wykazuje, że brakuje w niej chłodziwa, to samo podłączenie automatycznego urządzenia do obsługi układu pomoże najwyżej na chwilę, jeśli w ogóle uda się ją napełnić. W takiej sytuacji należy przede wszystkim poszukać przyczyny ubytków chło-dziwa i koniecznie ją usunąć. Popularną metodą jest wpuszczenie do układu specjalnego barwnika, który świeci po oświetleniu go lampą UV. Jeśli układ jest gdziekolwiek nieszczelny, po włączeniu lampy miejsce wycieku stanie się doskonale widoczne. Lepiej unikać warsztatów, w których jedyną receptą na problemy z klimatyzacją jest jej „dobicie” – napeł-nianie nieszczelnego układu drogim gazem to starta czasu i niemałych pieniędzy!

Page 9: Poradnik dla kierowców

Poradnik dla kierowców | 9

Zleć wymianę osuszaczaJeśli układ był długo rozszczelniony, to przed ponow-nym napełnieniem go czynnikiem chłodzącym należy koniecznie wymienić tzw. osuszacz. Jest to zamonto-wany w układzie filtr zawierający substancję higrosko-pijną. Jego zadaniem jest pochłanianie wilgoci znaj-dującej się w układzie – nawet niewielka domieszka wody w chłodziwie może spowodować duże spu-stoszenia. Jeśli osuszacz ma kontakt z powietrzem, bardzo szybko wchłania z niego wilgoć i przestaje działać. W przypadku układów, które są sprawne i ni-gdy nie były rozszczelnione, warto profilaktycznie wy-mieniać osuszacz co 3-4 lata – taki zabieg na pewno wydłuży trwałość kosztownego kompresora.

Pamiętaj o filtrze kabinowymW czasie rutynowej obsługi klimatyzacji należy też za-wsze pamiętać o wymianie filtra kabinowego i odka-żeniu układu specjalnymi preparatami aplikowanymi do przewodów wentylacyjnych. Skuteczną metodą na

pozbycie się przykrych zapachów, które często poja-wiają się w autach z zaniedbaną klimatyzacją, jest też ozonowanie wnętrza. To prosty zabieg polegający na wstawieniu do wnętrza samochodu na kilkadziesiąt minut generatora ozonu – gazu, który przez swoje działanie utleniające skutecznie dezynfekuje nawet najgłębsze zakamarki kabiny i układu wentylacyjnego.

Nie tylko typowe usterkiWarto wiedzieć, że ograniczona skuteczność układu klimatyzacji może wynikać z różnych przyczyn i to, że poszczególne jego elementy są sprawne, a ilość czyn-nika prawidłowa, nie zawsze wystarczy do skuteczne-go działania. Problemem może być np. zabrudzenie skraplacza czyli chłodnicy klimatyzacji: jeśli układ nie jest w stanie oddać wytwarzanego przez siebie ciepła, nie może też „produkować” zimna. Zadaniem warsztatu jest jednak wychwytywanie takich proble-mów i usuwanie ich podczas przeglądu.

Page 10: Poradnik dla kierowców

10 | Poradnik dla kierowców

Dobre światła: jak ważne są dobre żarówki i właściwe ustawienie reflektorówNawet najlepsze reflektory nie zapewnią dobrego oświetlenia drogi, jeśli będą źle ustawione lub wyposażone w niskiej jakości żarówki.

Strumień świetlny żarówki samochodowej, a mówiąc prościej: całkowita ilość światła emitowanego przez żarówkę, zależy od jej rodzaju i jakości, a także stop-nia zużycia. Im większy strumień świetlny żarówki, tym większe szanse na dobre oświetlenie drogi przed autem. Ilość światła to jednak nie wszystko: liczy się bowiem także to, by wiązka świetlna miała właściwą geometrię. Jeśli jest ona nieprawidłowa, będziemy widzieć źle oraz oślepiać innych użytkowników ruchu, choć w wielu wypadkach możemy nie być tego świa-domi.

Ważna geometriaJeśli tuż przed maską auta widać białą, intensywną plamę światła, może nam się wydawać, że oświetle-nie samochodu jest wydajne. Jeśli jednak efektywny zasięg naszych reflektorów to zaledwie 30-40 m, jasna plama światła tuż przed maską niewiele nam pomoże, a wręcz będzie przeszkadzać. Wzrok ludzki skupia się na dobrze widocznych, blisko położonych obiektach i „dostraja się” do najjaśniejszych widocz-nych punktów. W efekcie obiekty położone dalej pozostają całkowicie niewidoczne. Tymczasem przy prędkości 100 km/h dystans 40 m pokonujemy w cza-sie poniżej 1,5 sekundy!

Page 11: Poradnik dla kierowców

Poradnik dla kierowców | 11

W zdecydowanej większości przypadków, by zapew-nić prawidłowe oświetlenie drogi przed autem, wy-starczy zadbać o dwie kwestie: po pierwsze, o dobre żarówki, a po drugie, o właściwe ustawienie reflek-torów. Zawsze powinniśmy zaczynać od właściwego doboru żarówek i nie chodzi tylko o typ pasujący do naszych reflektorów. Renomowani producenci mają w swojej ofercie żarówki o różnych właściwościach, które pozwalają dopasować charakterystykę oświetle-nia do indywidualnych potrzeb i preferencji kierowcy.

Bardziej trwałe czy szczególnie wydajne?W większości przypadków wystarczające oświetlenie drogi przed samochodem zapewnią dobrej jakości żarówki standardowe. Ich charakterystyka to kom-promis pomiędzy wydajnością, trwałością i ceną. Kierowcy mający gorszy wzrok mogą jednak zdecy-dować się na żarówki premium, zapewniające dzięki zmodyfikowanej geometrii żarnika od 30 do nawet 120 proc. więcej światła na drodze. Z kolei kierowcy, którym zależy przede wszystkim na wydłużonej trwałości, mogą zdecydować się na żarówki o zwiększonej odporności na zużycie, w tym wstrząsy mechaniczne. Wybierając żarówki trzeba jednak mieć świadomość, że zawsze zwiększonej wy-dajności towarzyszy przynajmniej minimalny spadek trwałości, a zwiększonej trwałości – przynajmniej nie-znacznie niższa wydajność.

By dało się ustawić światłaDobra, markowa żarówka, niezależnie od typu, za-pewnia możliwość takiego ustawienia reflektora, by jego zasięg był optymalny, a jednocześnie by nie dochodziło do oślepiania innych uczestników ruchu. To wcale nie jest jednak cecha wszystkich żarówek! Na rynku nie brakuje produktów, których wydajność świetlna jest niska, a geometria żarnika nie pozwala na optymalne ustawienie reflektora. W przypadku żarówek dwuwłóknowych typu H4, które mają dwa żarniki obsługujące odpowiednio światła mijania i drogowe, nieprawidłowe ich ustawienie względem siebie sprawia, że reflektor dobrze (lub zaledwie pra-wie dobrze) świeci w trybie świateł mijania, a już wiązka świateł długich oświetla korony drzew zamiast jezdni – albo odwrotnie! Z kolei w przypadku nieprawidłowych geometrycznie żarówek H1 czy H7 pojawia się problem z oślepianiem: pomimo krótkiego zasięgu reflektorów inni użytkownicy drogi odczuwają dyskomfort. Dochodzi też kwestia wydajności: tania żarówka niskiej jakości albo wyposażona w ciemną niebieską bańkę często wytwarza tak mało światła, iż nawet dobry reflektor wyposażony w taką żarówkę nie zapewni właściwego oświetlenia drogi.

Ustaw po wymianie!Jeśli wybór żarówek mamy już za sobą, pozostaje kwe-stia ustawienia reflektorów: optymalnym rozwiązaniem jest ustawienie ich po każdej wymianie żarówek. Wprawdzie w przypadku żarówek renomo-wanych producentów odchyłki w geometrii żarników zawsze mieszczą się w granicach tole-rancji, o jakiej mówią przepisy homologacyjne, jednak usta-wienie reflektorów z pewnością nie zaszkodzi. Z niezależnych badań przeprowadzonych w Polsce wynika, iż większość aut ma oświetlenie złe lub bar-dzo złe. Tymczasem wystarczy zadbać o dobre żarówki i opty-malne ustawienie reflektorów, by świeciły one właściwie, nie oślepiając przy tym innych kie-rowców. Warto to zrobić!

Page 12: Poradnik dla kierowców

12 | Poradnik dla kierowców

Szybko i łatwo można odnaleźć żarówkę naj-lepiej pasującą do naszych potrzeb ponie-waż oferta Bosch ma tylko cztery linie żarówek 12 V: Pure Light, Longlife Daytime, Gigalight Plus 120 oraz Xenon Silver.

Pure Light to standardowe żarowki 12 V porównywalne do tych montowanych fabrycznie w pojazdach.

Xenon Silver to linia żarowek o jasnym świetle, zbliżonym do dziennego.

Longlife Daytime zapewnia do 3 razy dłuższą żywotność w porównaniu z żarówkami standar-dowymi i dodatkowo do 10% więcej światła na drodze. Longlife Daytime to idealne rozwiązanie dla osób pokonujących duże ilości kilometrów. Zapewnia dłuższe i bezproblemowe użytkowa-nie, rzadsze wymiany oraz mniej postojów.

Gigalight Plus 120 to żarówki o największym zasięgu światła. Dzięki specjalnej konstrukcjiżarnika zwiększa się o 120% ilość światła oświetlają-cego drogę. Wydłużona wiązka światła zapewnia większy zasięg a wypeł-nienie żarówki mieszan-ką gazów xenonowych powoduje, że emitowa-ne światło jest dużo bar-dziej białe.

Page 13: Poradnik dla kierowców

Poradnik dla kierowców | 13

Żarówkowa apteczka bezpieczeństwaW ofercie Bosch nie może oczywiście zabraknąć zesta-wów żarówek zapasowych. W wielu krajach europej-skich jest to obowiązkowe wyposażenie pojazdu. Wybór najczęściej występujących w pojazdach żaró-wek oraz bezpieczników oferują dwa rodzaje zesta-wów: Minibox (w wersji H1, H4, H7) oraz Maxibox (H1, H4, H7, H1/H7). Niewielkie, plastikowe opakowanie ty-pu box pozwala na przechowywanie zestawu zapaso-wego w każdym aucie, a w sytuacji awaryjnej, kiedy jed-na z żarówek ulegnie przepaleniu, zapewnia bezpiecz-ną jazdę i duże oszczędności dzięki możliwości szyb-kiej wymiany. Zestaw zapasowy Bosch można śmiało określić mianem apteczki pierwszej pomocy w kategorii oświetlenia samochodowego.

Lampy wyładowcze Zupełnie odrębnym produktem z dziedziny oświetlenia są lampy wyładowcze Bosch, popularnie nazywane Xenonami.

Xenony Bosch charakteryzują się:– mniejszym zużyciem energii

w porównaniu ze zwykłymi żarówkami

– dłuższym czasem użytkowania dzięki nowoczesnej technologii stosowanej przy ich produkcji. Ich światło jest porównywalne do światła dziennego, dzięki czemu kierowca nie odczuwa zmęczenia tak mocno, jak w przypad-ku zwykłych żarówek.

Page 14: Poradnik dla kierowców

14 | Poradnik dla kierowców

Dlaczego nie warto oszczędzać na wycieraczkach i jakie najlepiej wybrać?Każdy, kto próbował usunąć rysy z przedniej szy-by samochodu, wie, że to właściwie niemożliwe. Tymczasem bardzo wiele takich uszkodzeń bie-rze się z powodu zaniedbania wymiany wyciera-czek lub użycia produktów niskiej jakości. Zużyte wycieraczki powodują też bardziej doraźny pro-blem i zagrożenie: ograniczoną widoczność w deszczu, która grozi wypadkiem!

Konstrukcja nie taka prostaWydaje się, że wycieraczka szyby to nic innego, jak kawałek gumy połączonej z metalowym stelażem. W rzeczywisto-ści konstrukcja wycieraczki jest bardziej złożona, a sam element gumowy wycieraczki – co dotyczy w każdym razie produktów klasy premium – zazwyczaj składa się z dwóch rodzajów gumy o różnych właściwościach. Miękka guma, z której wykonany jest grzbiet i przegub pióra, odpowiada za optymalne dopasowanie do profilu szyby i zapewnia równomierne oczyszczanie oraz cichą pracę bez skrobania i skrzypienia. Natomiast wykonana z twardej gumy krawędź wycieraczki, pokryta specjalną powłoką poślizgową zmniej-szającą siłę tarcia, odpowiada za optymalne zbieranie wody oraz wszelkich zabrudzeń z szyby.

Różne typy do wyboruRozsądni kierowcy nie kupują najtańszych produktów nie-znanego pochodzenia, ale wciąż – tak jest w przypadku wie-lu aut – muszą rozwiązać kwestię wyboru rodzaju wyciera-czek. Te starszego typu, tak zwane konwencjonalne, złożone są z metalowego stelaża, odpowiedzialnego za dopasowanie się pióra do szyby, te nowocześniejsze, tak zwane płaskie, mają niższy profil i są pozbawione przegubów. Taka kon-strukcja eliminuje ryzyko uszkodzenia stelaża oraz zapew-nia lepszą aerodynamikę pióra. Dzięki temu, że wycieracz-ki bezprzegubowe są niższe od tradycyjnych, w wielu samo-chodach, które są w nie wyposażone fabrycznie, w pozycji spoczynkowej chowają się one w szczelinie pomiędzy ma-ską a podszybiem, pozostając niemal niewidoczne. W takich autach niemożliwe jest zastąpienie wycieraczek bezprze-gubowych konwencjonalnymi. Bardzo często możliwa jest natomiast zamiana w drugą stronę: wycieraczki z tradycyj-nym stelażem można zastąpić bezprzegubowymi, dobiera-jąc odpowiedni, dopasowany do konkretnego modelu auta produkt z katalogu. Taką możliwość oferuje np. linia Bosch Aerotwin. Nie trzeba przy tym nic przerabiać, mocowanie wycieraczek płaskich pasuje do tradycyjnego ramienia.

Dobra wycieraczka to taka, która efektywnie oczyszcza szybę: po każdym cyklu pracy wycieraczki krople wody powinny zostać usunięte ze szkła nie pozostawiając smug i zacieków. Jednak to nie wszystko: wycie-raczka musi zapewnić kierowcy komfort akustyczny – piszczenie i przeskakiwanie jest wykluczone! Wycieraczka powinna też być trwała i na tyle elastyczna, by nie powo-dować żłobienia zarysowań w szkle. Szyby w pojazdach mają bowiem tę cechę, że sto-sunkowo łatwo je porysować, za to usunąć rys prawie nie sposób.

w górnej części wycieraczki cichą pracę

bez skrzypienia i piszczenia gwarantuje

miękka guma

twarda gumasprawia, że wycieraczka

czyści bez smug i zarysowań

powłoka poślizgowazmniejsza siłę

tarciaTechnologia TWIN

Page 15: Poradnik dla kierowców

Poradnik dla kierowców | 15

Ze spojlerem czy bez?Jeśli jednak decydujemy się na wycieraczki konwencjo-nalne, możemy wybierać wśród produktów wyposażonych w spojler lub bez niego. Tu ważna uwaga: w samochodach, które mają dwie wycieraczki przedniej szyby, pióro ze spoj-lerem powinno być zamontowane po stronie kierowcy, pod-czas gdy – z powodu charakterystyki strumienia powietrza opływającego maskę – pióro po stronie pasażera spojlera mieć nie powinno. Podobnie w samochodach z centralnie umieszczoną wycieraczką zasadniczo spojlerów się nie używa, gdyż przy większych prędkościach nie spełniają one swojej roli dociskania pióra do szyby. Tego problemu nie mają użytkownicy wycieraczek płaskich, które same w sobie stanowią aerodynamiczną konstrukcję, dodatkowe spojlery nie są potrzebne.

Uwaga na nietypowe mocowania!Dobierając samodzielnie wycieraczki warto zwrócić uwagę na mo-cowania. Mimo że nowoczesne markowe produkty z reguły są wy-posażone w uniwersalne mocowania pasujące do większości lub wręcz do wszystkich modeli aut do jakich dana wycieraczka może być zastosowana, to jednak są wyjątki.

Niektóre modele mercedesów na przykład wymagają specjalnego mocowania, z blokadą zapobiegającą wysunięciu się pióra wycie-raczki z ramienia. Właściciele takich aut powinni poprosić sprze-dawcę o dobranie wycieraczki pasującej do danego modelu samo-chodu: lepiej nie eksperymentować, gdyż każdą wycieraczkę da się założyć do każdego ramienia, ale ryzyko porysowania szyby jest zbyt duże, by warto je podejmować. W większości wypadków jed-nak można dobrać pióra samodzielnie na podstawie ich długości. Bosch to lider innowacyjnych rozwiązań w dziedzinie wycieraczek do szyb samochodowych. Począwszy od Bosch Aerotwin, z naj-bardziej zaawansowaną bezprzegubową konstrukcją, poprzez linię Bosch Twin, w której zastosowano dwa rodzaje gumy, aż po korzystną cenowo linię Bosch Eco – wszystkie wycieraczki Bosch gwarantują dokładne oczyszczanie szyby, cichą pracę i bezawaryj-ność, które składają się na bezpieczeństwo i komfort jazdy.

Porównanie siły docisku

Page 16: Poradnik dla kierowców

16 | Poradnik dla kierowców

Na co uważać przy wymianie opon?Większość aut przynajmniej dwa razy do roku trafia do warsztatu na wymianę opon. Jak wybrać warsztat, który dobrze zadba o ogumienie? O czym należy pamiętać wymieniając opony?

Coraz mniej kierowców decyduje się na używanie jednego kompletu opon przez cały rok. I słusznie, bo ogumienie sezonowe, dopasowane do warunków panujących na drodze zapewnia większy margines bezpieczeństwa. Choć warsztatów zajmujących się obsługą ogumienia są tysiące, to nie znaczy, że można je wybierać w ciemno. Szczególnie wtedy, kiedy ruch w serwisach oponiarskich jest największy. Na począt-ku zimy, kiedy wszyscy chcą montować opony zimo-we oraz wiosną, gdy czas założyć opony letnie – jak grzyby po deszczu powstają punkty usługowe, które chcą na tym zarobić. W zasadzie nic w tym złego, tyle że prawidłowa obsługa ogumienia to wbrew pozo-rom wcale nie taka prosta sprawa. Młody mechanik po krótkim przyuczeniu, korzystający z najtańszych urządzeń może narobić wiele szkód, w tym również takich, które zwiększą ryzyko wypadku. Przy wyborze warsztatu, który wymieni koła w naszym aucie, nie należy kierować się wyłącznie ceną usługi – lepiej wy-brać serwis mający dobry sprzęt, przeszkolony per-sonel zajmujący się ogumieniem przez cały rok, a nie tylko w sezonie.

Podnoszenie auta Do pierwszych problemów może dojść już przy pod-noszeniu auta – mechanik powinien starannie wybrać punkty, pod które podstawi ramiona podnośnika. Nawet drobny błąd grozi np. zniszczeniem progów, uszkodzeniem warstwy zabezpieczającej przed koro-zją, a w najgorszym wypadku zsunięciem się samo-chodu z podnośnika.

Zdemontowane koła Po zdjęciu używanych kół z samochodu, przed od-stawieniem ich na kilka miesięcy, należy je umyć. Brud wiąże wilgoć, tymczasem opony i felgi po-winny być przechowywane w suchym otoczeniu.

Śruby lub nakrętki Jeśli w aucie montowane są na przemian obrę-cze stalowe i aluminiowe, warto pamiętać, że zwykle wymagają one używania innych śrub lub nakrętek. Śruby do kół stalowych są często za krótkie na to, żeby prawidłowo przykręcić nimi felgi aluminiowe. Inne są również gniazda w otwo-rach felg i tzw. stożki na śrubach.

Czyszczenie piast i obręczy Przed zamontowaniem koła piasta (tarcza lub bęben hamulcowy) musi zostać starannie wyczyszczona z brudu i rdzy. To samo dotyczy tej części felgi, która styka się z piastą. Bez tego nawet poprawnie wywa-żone koła mogą powodować w czasie jazdy uciążliwe drgania. Oczyszczone powierzchnie warto zabezpie-czyć smarem miedzianym – to zapobiegnie zapiecze-niu się koła i ułatwi kolejną wymianę.

Montaż opon na felgiNajwiększym wyzwaniem dla warsztatów jest montaż dużych, niskoprofilowych opon, szczególnie run-fla-tów (opon, na których można awaryjnie poruszać się nawet po utracie przez nie powietrza). Ze względu na ich bardzo sztywne boki i niski profil, wymagają one stosowania specjalnego sprzętu do montażu – uży-cie najtańszych lub po prostu starych maszyn grozi ich uszkodzeniem lub wręcz zniszczeniem. Częstym błędem jest również montaż opon zbyt zimnych, wyjętych prosto z nieogrzewanego magazynu. Są one bardzo twarde i narażone na uszkodzenia (na-wet mikrouszkodzenia) w trakcie montażu. Powinny one najpierw poleżeć i ogrzać się do temperatury kilkunastu stopni. Nieprofesjonalni mechanicy w źle wyposażonych warsztatach często „pomagają sobie” przy naciąganiu takich gum na obręcze łomami lub

Page 17: Poradnik dla kierowców

Poradnik dla kierowców | 17

metalowymi łyżkami. Grozi to nie tylko porysowaniem felg, ale też uszkodzeniem elementów nośnych opony, zwłaszcza na styku opony z obręczą. Szczególnie groźne jest to, że takie uszkodzenia po zamontowaniu opony są niewidoczne, bo kryją się pod krawędzią felgi, a mo-gą doprowadzić do rozerwania opony w czasie jazdy.Dwa komplety felg: decydując się na używanie dwóch kompletów opon (letnich i zimowych), warto zainwe-stować też w dodatkowy komplet felg. Zbyt częste przekładanie opon im nie służy!

Nowe zawory Przy wymianie opon warto za każdym razem popro-sić o zamontowanie nowych zaworów, jeśli są to za-wory gumowe. To bardzo niedoceniane elementy, któ-re pracują w bardzo ciężkich warunkach – podczas jazdy działają na nie olbrzymie siły odśrodkowe oraz wysokie temperatury. To powoduje utratę szczelno-ści na połączeniu zaworu z felgą. W przypadku zawo-rów metalowych (bardziej estetycznych, sto-sowanych często przy felgach aluminio-wych), warto wymienić wkład zawo-ru (wkręcany element ze sprężyn-ką). Niesprawne zawory są nie-mal równie częstą przyczyną

utraty powietrza przez oponę, co jej przebicie. Należy pamiętać również o nakrętce na zawór – chroni go ona przed zabrudzeniem oraz penetracją wnętrza opony przez wilgoć.

Wyważanie kółPrzy każdej wymianie ogumienia, nawet jeśli zakładamy kompletne koła, warto zlecić ich wyważenie. Uwaga! Przed wyważaniem opony i felgi muszą być czyste! Niewyważone koła powodują uciążliwe wibracje, po-garszają prowadzenie samochodu i powodują znacznie szybsze zużywanie się elementów zawieszenia samo-chodu. Nawet jeśli przed zdjęciem z auta, w poprzed-nim sezonie, koła nie „biły”, to i tak warto je sprawdzić, bowiem nawet podczas demontażu mogło dojść do zgubienia części ciężarków wyważających. Należy zwró-cić uwagę na efekty pracy mechanika, który wyważał koła. Jeśli obręcze są gęsto obklejone ciężarkami, to al-bo usługę wykonał partacz albo felga bądź opona nada-je się do wymiany.

Page 18: Poradnik dla kierowców

18 | Poradnik dla kierowców

Przykręcanie kółMechanicy chętnie korzystają z kluczy pneumatycz-nych, warto jednak wiedzieć, że nie wolno w ten sposób dokręcać kół. Można je co najwyżej wstępnie przykręcić, a następnie dokręcić kluczem dynamome-trycznym z odpowiednio dobranym dla konkretnego modelu samochodu momentem obrotowym.

Wiek oponPrzepisy określają, że minimalna dopuszczalna głębokość bieżnika wynosi 1,6 mm. Dla własnego bezpieczeństwa opony warto wymieniać jednak znacznie wcześniej – letnie, kiedy zużyją się do ok. 3 mm głębokości bieżnika, a zimowe przy głębokości bieżnika wynoszącej ok. 4 mm. Bardzo ważny jest też wiek ogumienia, bo guma z czasem sztywnieje i par-cieje. Zwykle do wymiany nadają się opony mające już 6-7 lat, nawet jeśli ich bieżnik nadal jest głęboki. Przechowywane w optymalnych warunkach opony po-winny wytrzymać maksymalnie do 10 lat.

Składowanie ogumienia Opony należy przechowywać w suchym, ciemnym i niezbyt ciepłym miejscu. W żadnym wypadku nie po-winny mieć kontaktu z agresywnymi chemikaliami, pa-liwami czy olejami. Wystawienie na światło słoneczne (promieniowanie UV) skraca trwałość gumy. Z kolei nadmiar wilgoci szkodzi metalowym elementom kon-strukcji nośnej opony – woda przenika przez pory gumy i powoduje ich korozję. Opony powinny być składowane w pozycji pionowej. Z kolei kompletne koła przechowuje się jedno na drugim (maksymalnie 4 szt.). Muszą być one napompowane, żeby uniknąć ich odkształceń. Z tego samego powodu samych opon nie wolno wieszać na hakach lub składować poziomo w zbyt dużych pryzmach, w których mogłyby się zde-formować.

Page 19: Poradnik dla kierowców

Poradnik dla kierowców | 19

Zadbaj o iskrę: świece, kable, cewka zapłonowaWypadanie zapłonów skutkujące szarpaniem podczas przyspieszania, podwyż-szone zużycie paliwa, niska kultura pracy silnika na wolnych obrotach a także problemy z rozruchem są często spowodowane zużytymi świecami zapłonowy-mi oraz złym stanem kabli wysokiego napięcia.

Kable nie lubią się z LPGSzczególnie trudne warunki pracy całego układu za-płonowego występują w silnikach zasilanych gazem. Do zapłonu mieszanki propanu-butanu z powietrzem niezbędne jest wyraźnie wyższe napięcie niż do za-płonu mieszanki powietrza z benzyną. To dlatego w wielu warsztatach przy montażu instalacji LPG w używanych samochodach domyślnie wymienia się komplet świec oraz kabli, a jednocześnie modyfikuje odstęp elektrod świec zapłonowych tak, by ułatwić im pracę w wyższych temperaturach. Nie zawsze jest to jednak możliwe, bo silnik zasilany autogazem musi zachować zdolność do spalania benzyny. Trwałość układu zapłonowego w silnikach zasilanych gazem jest zawsze mniejsza niż w przypadku zasilania benzyną. Ponadto szybciej pojawiają się tu wyraźnie odczuwalne objawy zużycia układu, np. szarpanie silnika podczas przyspieszania, szczególnie wyraźne w warunkach dużej wilgotności powietrza. O ile skra-ca się trwałość świec i kabli zapłonowych przy zasi-laniu gazowym? Nie ma uniwersalnego przelicznika, gdyż wiele zależy od tego, jaki „zapas wydajności” ma dany układ. W niektórych samochodach przy zasilaniu LPG kable zapłonowe wytrzymają 100 tys. km, w in-nych zużyją się już po 30 tys. km. Jeśli chodzi o same świece, to najlepiej jest przyjąć, że interwał pomiędzy ich wymianami w silnikach zasilanych LPG należy skrócić o „jeden przegląd”: jeśli zatem auto serwisu-jemy co 15 tys. km i trwałość świec obliczana jest na 60 tys. km, to warto wymienić je już po 45 tys. km. Dla samochodów zasilanych paliwami alternatywny-mi – jak LPG/CNG – Bosch opracował program świec platynowo-irydowych. Są to świece jednoelektrodo-we, w których stop platyny gwarantuje pewność za-płonu a stop irydu zapewnia większą trwałość.

Świece i kable zapłonowe zużywają się stopniowo. Jeśli nie spowodują np. uszkodzenia cewki zapło-nowej i całkowitego zaniku iskry na wszystkich lub choćby na jednym z cylindrów, możemy nie zauważyć pogarszającej się kultury pracy silnika, a przynajmniej nie powiązać jej z kiepskim stanem świec. Tymczasem świece zapłonowe to typowa część eksploatacyjna i w zależności od modelu samochodu wystarczają zaledwie na 30-60, a w wyjątkowych przypadkach na 100 tys. km.

Im gorsze warunki, tym działają krócejNależy pamiętać, iż świece zapłonowe należy wymie-niać zgodnie z zaleceniami producenta. Warto też wiedzieć, że podawane przez producentów interwały wymiany świec zapłonowych dotyczą silników w niena-gannym stanie technicznym. Spalanie oleju, problemy z kompresją lub precyzyjnym dawkowaniem paliwa znacząco przyspieszają zużycie świec zapłonowych.Tymczasem wystarczy niewłaściwy odstęp elektrod świecy zapłonowej, by do zapłonu mieszanki paliwo-wej niezbędne było wyższe napięcie niż normalnie, co powoduje dodatkowe obciążenie kabli i cewki (lub cewek) zapłonowych. Takie zjawisko prowadzi do sto-sunkowo szybkiego zużycia kabli, które zdecydowanie nie są wieczne! W niektórych przypadkach żywotność kabli zapłonowych jest niewiele większa lub równa trwałości świec. Nie bez powodu producenci często stosują cewki zapłonowe połączone na stałe z kabla-mi – wymienia się je równocześnie. Coraz bardziej popularnym rozwiązaniem są także cewki „ołówko-we” montowane bezpośrednio na świece. W takim przypadku zostają całkowicie wyeliminowane przewo-dy zapłonowe.

Page 20: Poradnik dla kierowców

20 | Poradnik dla kierowców

Kiedy układ zapłonowy informuje o usterkach?Zużycie układu zapłonowego daje szczególnie wyraź-ne objawy w niskich temperaturach oraz przy dużej wilgotności powietrza – częściej zatem jesienią i zimą niż latem. Jeśli silnik podczas deszczowej pogody nie daje się uruchamiać tak łatwo, jak dawniej, warto zrobić test polegający na zroszeniu kabli i aparatu za-płonowego wodą: jeśli w okolicach wilgotnych świec, kabli zapłonowych i aparatu zapłonowego pojawi się widoczne w ciemności iskrzenie, to właściwie nie ma już wątpliwości, że kable zapłonowe (a w starszych pojazdach także palec i kopułka rozdzielacza) wyma-gają wymiany. Przy okazji warto skontrolować świece: oszczędności nie mają sensu, gdyż zużycie tych ele-mentów powoduje z reguły mierzalny wzrost spalania i spadek mocy. Ponadto słabość jednych elementów powoduje przeciążenie innych. Tymczasem usterka cewki zapłonowej – choćby tylko jednej z czterech – która może ucierpieć z powodu słabej kondycji kabli, to problem z dojechaniem do celu podróży i niepo-trzebne dodatkowe, często wysokie koszty.

Bosch – kompleksowe rozwiązanie dla każde-go autaBosch jest jednym z nielicznych producentów posiadających w swojej ofercie wszystkie ele-menty układu zapłonowego, takie jak:• Cewki zapłonowe• Przewody zapłonowe• Świece zapłonoweJego wieloletnie doświadczenie oraz jakość identyczna z częściami oryginalnymi potwier-dzona jest przez wielu producentów, którzy wy-brali części Bosch jako wyposażenie fabryczne.

Page 21: Poradnik dla kierowców

Poradnik dla kierowców | 21

Jak często wymieniać pasek?Najprostsza odpowiedź na to pytanie brzmi – przynaj-mniej tak często, jak zaleca to producent samochodu. Teoretycznie interwał powinien zawierać pewien mar-gines bezpieczeństwa, ale lepiej tego nie sprawdzać, tym bardziej, że często zdarzało się, że producen-ci zmieniali swoje wcześniejsze zalecenia, gdy okazy-wało się, że w części aut paski zrywały się przed pla-nowanym terminem wymiany. Olbrzymie znaczenie ma więc to, czy warsztat obsługujący nasz samochód ma dostęp do aktualnej dokumentacji serwisowej au-ta i czy na bieżąco otrzymuje informacje dotyczące ewentualnych zmian zaleceń. To wcale nie oznacza, że musi to być autoryzowany serwis producenta auta – warsztaty należące do sieci Bosch Service korzysta-ją z oprogramowania serwisowego, które jest na bie-żąco aktualizowane i informuje o ewentualnych zmia-nach. Czasem też dobrze jest zdać się na doświad-czenie mechanika, który może doradzić wymianę pa-ska wcześniejszą niż wynikałoby to z instrukcji i za-leceń. Choć wymiana napędu rozrządu oznacza zwy-kle spory wydatek, to warto pamiętać, że w tym przy-padku zawsze lepiej wykonać ją dużo za wcześnie, niż choćby o godzinę za późno. W nowoczesnych autach interwały między wymianami napędu rozrządu to zwy-kle od 80 do 200 tys. km.

Pasek rozrządu i inne ważne paski w aucieZerwanie paska rozrządu to zwykle jedna z najpoważniejszych i najdroższych w skutkach awarii, które mogą przytrafić się w aucie. Co zrobić, żeby jej uniknąć?

Pasek zębaty przekazujący napęd z wału korbowego na wałek rozrządu to jedna z najważniejszych części w całym silniku. Synchronizuje on ruch tłoków i zawo-rów względem siebie – jeśli się zerwie, to w większo-ści silników tłoki zderzają się z zaworami. Taka awaria często oznacza zniszczenie silnika – zawory gną się lub łamią, pękają tłoki, krzywią się korbowody, uszko-dzona zostaje głowica, a często też i blok silnika. Do tak poważnej awarii dojść może bez żadnego ostrzeżenia – o tym, że zbliżają się kłopoty nie po-informuje żadna kontrolka. W autach z rozrządem napędzanym łańcuchem zanim napęd rozrządu się ze-rwie, z reguły ostrzega o tym coraz głośniejszą pracą, jednak pasek zrywa się zazwyczaj nagle, bez żadnych zapowiadających katastrofę objawów. Jak uniknąć tego czarnego scenariusza? Należy przede wszystkim ściśle przestrzegać zaleceń producenta auta co do interwału wymiany paska i współpracujących z nim elementów.

Page 22: Poradnik dla kierowców

22 | Poradnik dla kierowców

W jakim przypadku należy wcześniej wymienić pasek?▶ Zalecenia producentów dotyczą całkowicie

sprawnych i doskonale utrzymanych jednostek napędowych. Warto jednak wiedzieć, że niekie-dy pozornie błahe usterki mogą znacznie skrócić żywotność paska. Poważnym zagrożeniem dla pasków zębatych są m.in. wycieki oleju lub pali-wa, a nawet płynu chłodzącego.

▶ Jeśli pasek zębaty miał z nimi kontakt, to nie wystarczy go wyczyścić – należy usunąć przyczy-nę wycieku i zamontować nowy pasek, nawet je-śli stary wyglądał na niezużyty.

▶ Do skrócenia żywotności paska mogą się też przyczynić usterki współpracujących z nim elementów, rolek, napinaczy, pompy wody czy pompy wtryskowej diesel. Jeśli którakolwiek z tych części pracuje nie tak, jak przewidział to producent – np. pompa wody stawia wyższe opory z powodu zużytego łożyska, albo wyro-bi się powierzchnia rolki i pasek wyciera się nierównomiernie – to należy ją niezwłocznie wymienić, oczywiście wraz ze współpracującymi z nią podzespołami.

Sam czy w komplecie?W większości przypadków producent zaleca, że-by podczas planowanej wymiany paska wymie-nić również rolki, napinacze oraz pompę wodną, jeśli jest ona napędzana przez pasek rozrządu. Wielu klientów niechętnie zgadza się na profilak-tyczną wymianę tak wielu elementów. Czasem na-wet doświadczeni mechanicy doradzają pozosta-wienie części, które wydają się niezużyte. To błąd, bo osprzęt współpracujący z paskiem ma zwykle trwałość zbliżoną do samego paska, a w dodatku zużywa się razem z nim. Koszt robocizny stanowi w tym przypadku znaczną część ceny całej usłu-gi. Jeśli tuż po wymianie paska rozrządu zajdzie np. potrzeba wymiany pompy wody, „oszczędny” klient zapłaci dwa razy i to pod warunkiem, że bę-dzie miał szczęście i że stara pompa nie spowo-duje zerwania nowego paska i zniszczenia silni-ka. Dodatkowo, poza kompletem elementów za-lecanych przez producenta, przy okazji wymiany napędu rozrządu warto też zlecić zamontowanie nowych uszczelniaczy wałów rozrządu w głowi-cy i wału korbowego. Po zdjęciu paska dostęp do nich jest łatwy, a ich wymiana zmniejszy ryzyko, że nowy pasek zostanie przedwcześnie zniszczony na skutek kontaktu z olejem.

Pierwszym objawem niesprawności pasków jest popiskiwanie, szczególnie tuż po uruchomieniu zim-nego silnika. Świadczy ono albo o zużyciu paska, lub też o jego niewłaściwym napięciu. W układach, które nie mają automatycznego napinacza paska, z jego ręcznym dociąganiem lepiej nie przesadzać – to nad-miernie obciąża łożyska napędzanych nim urządzeń.

Page 23: Poradnik dla kierowców

Poradnik dla kierowców | 23

Nie oszczędzaj na fachowcachW wielu autach wymiana rozrządu jest czyn-nością bardzo skomplikowaną i wymagającą odpowiedniego sprzętu i umiejętności. Profesjonalne warsztaty podczas wymiany stosują specjalne blokady, zapewniające że w czasie naprawy wałek rozrządu nie przemieści się względem wału korbowego. W wielu modelach to nie wystarczy, wła-ściwe położenie wałków trzeba ustawić korzystając np. z urządzenia diagnostycz-nego. Warsztaty, które nie dysponują odpo-wiednimi narzędziami próbują sobie radzić np. robiąc na elementach rozrządu znaki farbą, które mają pozwolić na ponowne ich ustawienie w pozycji wyjściowej. W wielu modelach aut wymagana jest tak duża pre-cyzja ustawienia, że stosowanie tej metody kończy się często zniszczeniem silnika.

Paski napędu osprzętu dodatkowegoPoza paskiem rozrządu w autach stosowane są również paski napędzające osprzęt: alternator, pompę wspomagania, kompresor klimatyzacji. Są to zwykle paski klinowe lub wielorowkowe. Choć nie pełnią one aż tak odpowiedzial-nej funkcji, jak pasek rozrządu, to nie znaczy, że wolno o nich zapominać. Doświadczeni mechanicy radzą, żeby wymieniać je razem z napędem rozrządu, mimo że teoretycznie elementy te ze sobą bezpośrednio nie współpracują. Tyle, że w większości aut zamontowano je bardzo blisko siebie i często zdarza się, że zerwany pasek napędu osprzętu uszkadza plastikową obudowę rozrządu i wkrę-ca się pod pasek zębaty powodując zniszczenie silnika.

Podobnie jak w przypadku paska rozrządu, elementom napędu osprzętu też bardzo szkodzi kontakt z olejami, paliwem oraz cieczą chłodzącą.

Jak wybrać części?Chociaż paski rozrzą-du, pompy wody, rolki, napinacze sprzedawa-ne są również osobno i mogą pochodzić od różnych producentów. Najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest zakup wszystkich potrzeb-nych części w formie zestawu dostarczonego przez renomowanego producenta, takiego jak firma Bosch. To daje gwarancję, że wszystkie podzespoły będą ze sobą poprawnie współpraco-wały, a trwałość poszcze-gólnych komponentów będzie zbliżona.

Page 24: Poradnik dla kierowców

24 | Poradnik dla kierowców

Kiedy amortyzatory wymagają wymiany i jak to się sprawdza?

Coroczne sprawdzenie amortyzatorów na stacji dia-gnostycznej obejmuje:

Po pierwsze – wzrokową kontrolę szczelności. Jeśli na amortyzatorach widoczne są ślady oleju, to znaczy, że należy je wymienić. Nawet jeśli wykazują jeszcze minimalną skuteczność tłumienia, to prawdo-podobnie wkrótce ona zaniknie.

Po drugie – sprawdzenie mocowań. Luzy w poduszkach lub mocowaniach amortyzatorów nie tylko powodują uciążliwy hałas, lecz także pogar-szają skuteczność tłumienia. W ostateczności amor-tyzator może zostać wyrwany z mocowania, co w nie-których konstrukcjach może spowodować gwałtowną utratę właściwej geometrii zawieszenia).

Po trzecie – test skuteczności wykonany przyrzą-dem wprawiającym koło w drgania, a następnie określającym skuteczność amortyzatorów w procen-tach.Jeśli chodzi o to ostatnie badanie, to jego wynik wprowadza u wielu właścicieli aut niepokój: czy jeśli skuteczność amortyzatorów w moim samochodzie wynosi 50%, to należy już myśleć o ich wymianie? Tymczasem badanie to wykonane urządzeniem, które nie bierze pod uwagę modelu samochodu, daje tylko bardzo przybliżone wyniki. Ile procent skuteczności?W praktyce wynik na poziomie 60% lub więcej ozna-cza amortyzatory nowe lub działające jak nowe, wy-nik powyżej 80% to rzadkość, 100% w ogóle nie może się wydarzyć, bo taki wynik oznaczałby sztywne po-łączenie koła z nadwoziem. Wynik na poziomie 40% w wielu autach może być dobry, albo... bardzo dobry. Są samochody (szczególnie dotyczy to małych pojaz-dów z przednim napędem), w których tuż po wymia-nie amortyzatorów tylnej osi wynik badania oscyluje wokół 30% i wcale nie oznacza usterki czy choćby ni-skiej jakości amortyzatorów. W badaniu urządzeniem diagnostycznym równie ważne jak wynik określony w procentach jest równomierność działania amorty-

Amortyzatory rzadko psują się w sposób gwałtowny, ich skuteczność w tłumieniu wychyleń nadwozia spada stopniowo, do czego kierowca może się łatwo przy-zwyczaić. To bardzo niebezpieczne, gdyż zużycie amortyzatorów oznacza nie tylko problemy z prowadzeniem auta, lecz także wydłużoną drogę hamowania.

zatorów na kołach jednej osi. Różnica o 20% lub wię-cej pozwala podejrzewać usterkę amortyzatorów i oznacza, że wynik badania jest negatywny.

Tymczasem w badaniu amortyzatorów opisaną meto-dą ważny jest stan całego zawieszenia (ponieważ nie mierzy się skuteczności tłumienia amortyzatora wyję-tego z samochodu). Niezwykle ważne jest także... ci-śnienie powietrza w oponach. By test był miarodajny, należałoby to przed badaniem zweryfikować.

Page 25: Poradnik dla kierowców

Poradnik dla kierowców | 25

Każde auto działa inaczejZ powodów opisanych powyżej, znacznie bardziej miarodajne jest badanie skuteczności amortyzatorów urządzeniem, do którego przed testem wprowadza się dane samochodu. Jeśli interpretacja tłumienia i zanikania drgań kół samochodu odbywa się na podstawie danych producenta samochodu, stopień zużycia amortyzatorów można określić ze stosun-kowo dużą precyzją. W warunkach warsztatowych bardziej prawdopodobne jest także to, że przed testem skontrolowane zostanie ciśnienie powietrza w ogumieniu, co zresztą powinno być obowiązkowym punktem każdego przeglądu.

Okazuje się, że organoleptyczne zbadanie stanu amortyzatorów w bardzo wielu przypad-kach jest wystarczające: zazwyczaj amortyzatory, które tracą swoją skuteczność, mają widoczne wycieki lub luzy. We własnym zakresie każdy użytkownik może pobieżnie zbadać stan amortyzatorów poprzez silne naciśnięcie błotnika samochodu i obserwowanie, jak sku-tecznie tłumione są wychylenia nadwozia: jedno lub dwa „bujnięcia” oznaczają, że amorty-zatory działają, trzy lub więcej – że raczej nie. Tak naprawdę dużo o kondycji elementów tłu-miących mówi jazda po nierównej drodze: jeśli nadwozie bardzo się buja, nie stabilizuje się niemal natychmiast po wjechaniu na fragment równej nawierzchni, to można podejrzewać zużycie amortyzatorów. Również niepokojącym objawem jest podejrzana „czułość” układu ABS, który uruchamia się pozornie bez powodu podczas hamowania na nierównej drodze, szczególnie na „tarce” przed skrzyżowaniem. Zdarza się też, że już całkowicie pozbawione oleju amortyzatory stukają: to już naprawdę ostatnia chwila na ich wymianę.

Page 26: Poradnik dla kierowców

26 | Poradnik dla kierowców

Od kilkunastu lat wszystkie nowe samochody trafiające na rynek europejski muszą być obowiązkowo wyposażo-ne w układy diagnostyki pokładowej EOBD. Elektronika czuwa nad tym, czy prawidłowo przebiega proces spa-lania, czy nie doszło do usterek mogących spowodować zwiększenie emisji zanieczyszczeń. Żeby układy diagnos-tyczne mogły poprawnie działać, silnik oraz jego osprzęt muszą być wyposażone w czujniki monitorujące ich pra-cę. O tym, że coś działa nieprawidłowo, kierowca z regu-ły dowiaduje się, widząc na desce rozdzielczej pa lącą się kontrolkę ostrzegawczą lub odpowiedni komunikat.Zapalenie się kontrolki popularnie nazywanej „check engine” oznacza, że układ diagnostyki pokładowej od-notował usterkę, a informację o niej zapisał w pamięci sterownika silnika. Jeżeli usterka sama zniknie i nie po-wtórzy się w określonym czasie lub po określonej liczbie uruchomień silnika, kontrolka może zgasnąć, bo sterow-nik uzna, że problem się rozwiązał. Nie warto jednak na to czekać – zapalenie się kontrolki to sygnał, żeby udać się z autem do warsztatu.

Łatwiejsza diagnozaW serwisie można łatwo sprawdzić, co było powodem alarmu – wystarczy podłączyć komputer diagnostyczny do odpowiedniego gniazda i odczytać zapisane w pa-mięci sterownika usterki. Warto wiedzieć, że niezależnie od marki i modelu złącza diagnostyczne mają taki sam kształt, a podstawowe kody usterek również są ujednoli-cone. To celowy zabieg, którego celem było to, żeby np. diagności na stacjach kontroli pojazdów mogli w każdym

Diagnostyka komputerowaOdnośnie nowoczesnych aut panuje przekonanie, że bez odpowiedniego komputera mechanik nie powinien się nawet do nich zbliżać. Sporo w tym prawdy.

aucie skontrolować czy silnik pracuje poprawnie. Dotyczy to jednak tylko tych usterek, które mogą mieć wpływ na emisję spalin! Oznacza to, że do odczytania typowych błędów wystarczy niemal do-wolny skaner diagnostyczny. W wielu przypadkach nie wystarczy on jednak do dokładnego zdiagnozo-wania usterki.Komputery diagnostyczne potrafią jednak znacznie więcej niż tylko nadzorować to, czy spalanie prze-biega prawidłowo oraz czy działają poprawnie ele-menty układu oczyszczania spalin. W nowych kon-strukcjach pod kontrolą elektroniki pracuje nie-mal wszystko, poza silnikiem są to: skrzynia bie-gów, klimatyzacja, system audio, wyposażenie po-prawiające komfort, oświetlenie, hamulce, zabez-pieczenia antykradzieżowe, układ kierowniczy, po-duszki powietrzne a nawet sterowane elektronicz-nie zawieszenie. Do diagnozowania i obsługi tych zaawansowanych funkcji nie wystarczy już tani, prosty skaner diagnostyczny – do tego potrzebny jest sprzęt o znacznie większych możliwościach. Choć najtańsze czytniki błędów kosztują zaledwie kilkadziesiąt złotych, profesjonalne warsztaty uży-wają sprzętu wartego nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych, który w dodatku wymaga ciągłej, odpłat-nej aktualizacji oprogramowania.

Page 27: Poradnik dla kierowców

Poradnik dla kierowców | 27

Dodatkowe funkcjeKomputery diagnostyczne, poza możliwością odczytu błędów (czyli sytuacji, w których wskazania z określo-nych czujników odbiegają od zapisanej w sterowniku normy) pozwalają także monitorować bieżące para-metry pracy poszczególnych podzespołów: od tempe-ratury zasysanego powietrza, przez obroty, napięcie prądu w instalacji i w poszczególnych elementach instalacji elektrycznej. Jeśli posiadają odpowiednie oprogramowanie, pozwalają też na modyfikację usta-wień, włączanie i wyłączanie poszczególnych urzą-dzeń lub funkcji.

Komputera nie oszukaszSterowniki aut gromadzą niezwykle dużo informacji. Zgłaszając się do warsztatu, warto wiedzieć, że w no-woczesnym aucie specjalista z łatwością ustali np. od jak dawna pali się kontrolka check engine i w jakich warunkach wystąpiła usterka. Nie ma sensu np. wpro-wadzanie w błąd mechanika, że komunikat o uster-ce pojawił się przy spokojnej jeździe, tuż przed wizytą w serwisie, jeśli w rzeczywistości samochód zepsuł się wcześniej, podczas ostrej jazdy – sterowniki zapi-sują tzw. Freeze Frame, czyli dokładny zapis parame-trów, przy których doszło do zarejestrowanej, poważ-nej usterki.

Wizyta w profesjonalnym serwisie zajmującym się dia-gnostyką komputerową jest też dobrym pomysłem w przypadku oględzin auta używanego. Na podstawie odczytów ze sprzętu diagnostycznego można usta-lić, czy wszystkie podzespoły pracują poprawnie, w jakim stopniu zużyty jest np. filtr cząstek sta-łych. Często da się zweryfikować przebieg auta, nawet jeśli wskazania licznika zosta-ły skorygowane. Można sprawdzić, czy w samochodzie nie wystrzeliły wcze-śniej poduszki powietrzne oraz czy te zamontowane w aucie są sprawne.

Nie kasuj błędówNieprofesjonalne warsztaty często oferują usługę „kasowania błędów”, czyli wymazywania z pamięci sterownika informacji o zarejestrowanej usterce. Taki zabieg powoduje, że na jakiś czas zgaśnie kontrolka sygnalizująca awarię, ale nie usunie jej przyczyny. To szczególnie częste w przypadku aut z instalacjami gazowymi – nawet jeśli niektórzy mechanicy twierdzą, że jest inaczej, poprawnie zamontowana i zestrojona instalacja gazowa nie powinna powodować zapalania się kontrolki sygnalizującej awarię!

Page 28: Poradnik dla kierowców

28 | Poradnik dla kierowców

Pierwsze, na co musimy zwrócić uwagę, wybierając akumulator do auta, to jego rozmiar, kształt i roz-mieszczenie biegunów: jeśli akumulator będzie za szeroki, za wysoki lub będzie miał bieguny po niewła-ściwych stronach, nie da się go podłączyć do samo-chodu, a przynajmniej nie da się tego zrobić bez mniejszych lub większych przeróbek. Jeśli chodzi o rozmiary, to są one powiązane z po-jemnością akumulatora – im większa pojemność elek-tryczna, tym większy rozmiar. W niektórych samocho-dach (np. w pojazdach japońskich) stosowane są aku-mulatory o nietypowym kształcie – mają one mniejszą podstawę, ale są wyraźnie wyższe. Zdarza się, że ten sam model samochodu, może być wyposażony w fa-bryce w baterię „zwykłą” lub „wysoką” – dlatego za-nim kupimy nowy akumulator, należy upewnić się, jaki został zamontowany w naszym samochodzie.

Uwaga na różne zaciski!Jeśli chodzi o bieguny baterii, do których mocujemy klemy, mogą one być różnie rozmieszczone. Nie bez powodu akumulatory opisywane są często jako „pra-wy plus” albo „lewy plus” – samochody mają różnie rozmieszczone przewody i akumulator musi być do nich dopasowany. Przy okazji warto wspomnieć, że nie każdy akumulator ma zaciski cylindryczne (najpo-pularniejsze), mogą one być także zupełnie płaskie. Klemy „cylindryczne” nie będą pasować do zacisków „płaskich” i odwrotnie. By się przekonać, jak wygląda-ją zaciski akumulatora w naszym samochodzie i jak są rozmieszczone, w większości aut wystarczy otworzyć maskę i sprawdzić akumulator. W niektórych samo-chodach akumulator umieszczony jest pod kanapą albo w specjalnym schowku w bagażniku – wtedy potrzeba odrobinę więcej czasu, aby dostać się do naszego źródła prądu.

Ile zgromadzi prądu?Jeśli chodzi o pojemność elektryczną akumulato-ra, to niemal każdy producent samochodu pozwala nam na pewną swobodę i określa tylko przedział w ja-kim akumulator powinien się mieścić, np. 55-65 Ah. Pojemność akumulatora wyrażona w Ah określa, ile prądu można (maksymalnie, w sprzyjających warun-kach) zgromadzić w baterii, i tak np. 65 Ah oznacza, że całkowicie naładowany akumulator obciążony prą-dem o natężeniu 1A wyładuje się całkowicie po 65 go-dzinach. Rada: jeśli mamy w samochodzie dużo od-biorników prądu, szczególnie takich, które zużywają prąd na postoju (autoalarm, dodatkowe ogrzewanie, wentylator, radio), warto wybrać akumulator o maksy-malnie dużej dopuszczonej przez producenta pojem-ności, pamiętając jedynie, że ma on się zmieścić we wnęce, która jest na niego przeznaczona.

Jak wybrać odpowiedni akumulator?Pojemność akumulatora oraz jego wymiary zewnętrzne – najbardziej czytelne dla większości kierowców parametry – to dziś zdecydowanie za mało, by wybrać odpo-wiednią baterię do samochodu. Szczególnie auta wyposażone w systemy odzyski-wania energii wymagają akumulatorów o specyficznych właściwościach.

Page 29: Poradnik dla kierowców

Poradnik dla kierowców | 29

Duży silnik, odpowiedni akumulatorJeśli chodzi o prąd rozruchowy akumulatora, to najprościej rzecz ujmując, jest to ilość prądu, jaką może oddać akumulator w określonym czasie. Jest to ważne przede wszystkim w dużych silnikach wy-sokoprężnych, w których montowane są rozruszniki o wysokiej mocy i występuje duże chwilowe zapo-

trzebowanie na prąd. Prąd rozruchowy akumula-tora podawany jest w A (amperach). Kupując aku-mulator warto zwrócić uwagę na normę, w jakiej wyrażony jest prąd rozruchu. Na rynku znajdziemy akumulatory w normie SAE, DIN, IEC, JIS lub EN (norma europejska). Jeśli więc akumulator ma prąd rozruchowy na poziomie np. 680 A wg SAE, to nie jest to to samo co 680 A wg DIN! Na szczę-ście zarówno w instrukcjach aut, jak i w parame-trach akumulatorów często znajdujemy wartość prądu rozruchowego podaną według różnych norm, a ponadto – w razie potrzeby – dostępne są (np. w internecie) specjalne przeliczniki.

Specjalna konstrukcja pokrywy labiryntowejDwuczęściowa pokrywa akumulatora o konstrukcji labiryntowej gwarantuje, że opary elektrolitu pozostają wewnątrz akumulatora. Dzięki temu akumulator jest w 100% bezobsługowy, jak również zabezpieczony przed wydostaniem się elektrolitu.

Technologia PowerFrame i pokrywa labiryntowa

Osłony biegunów Zabezpieczenie przed zwarciem.

Ergonomiczne uchwytyŁatwiejsze przenoszenie i montaż akumulatora.

Akumulatory Bosch wykonane w technologii Power Frame odznaczają się nie tylko wysoką mocą rozrucho-wą i dłuższą żywotnością. Zawierają też szereg rozwią-zań, które gwarantują maksimum komfortu i bezpieczeń-stwa.

Nawet w najtrudniejszych warunkach pogodowychstanowią niezawodne źródło zasilania zapewniając na-wet do 30% większą moc rozruchową zimnego silnika oraz o 20% dłuższą żywotność w porównaniu z akumu-latorem tradycyjnym.

Mikroporowate separatory kopertowePrzepuszczające jony mikroporowate separatory zapobiegają zwarciu płyty dodatniej i ujemnej, wydłużając żywotność akumulatora i zwiększając jego moc rozruchową.

Zestaw płyt ze wzmocnionymi połączeniami Wzmocnione połączenie płyt poprawia mocowanie ograniczając ryzyko ich oberwania. Dodatkowo obniża ich oporność zapobiegając stratom mocy.

▶ Opatentowana kratka wykonana w technologii PowerFrame – optymalny przepływ prądu i zmniejszona podatność na korozjęKonstrukcja kratki ołowianej, charakteryzująca się skróconymi drogami przepływu prądu, zapewnia szybszy przepływ energii i pobór prądu, gwarantując pewny rozruch silnika i wydłużoną żywotność akumulatora. Specjalny stop ołowiu zwiększa odporność na korozję i zapewnia niski stopień samorozładowania.

Adapter stopkiRedukuje liczbę typów akumulatorów.

Page 30: Poradnik dla kierowców

30 | Poradnik dla kierowców

dostosowane do wielokrotnych wyładowań oraz szyb-kiego ładowania. Są to akumulatory w technologii AGM, przeznaczone do układów Start/Stop z funkcją rekuperacji oraz EFB do mniej skomplikowanych sys-temów Start/Stop. W przypadku nowszych pojazdów może się zdarzyć, że podczas wymiany akumulatora trzeba będzie zakodować nową baterię w samo-chodzie. Warto wtedy skorzystać z opcji wymiany w warsztacie, który przeprowadzi operację wymiany akumulatora.

A może AGM lub EFB?Coraz bardziej restrykcyjne normy emisji spalin powodują, iż w samochodach spotykamy rozwiąza-nia mające na celu ograniczenie emisji CO2. Wśród nowoczesnych samochodów wzrasta liczba modeli wyposażonych w system Start/Stop a także układy odzyskiwania energii. By takie układy mogły działać bezawaryjnie i wydajnie, potrzebne są specjalne aku-mulatory zdolne do przyjmowania i oddawania dużych porcji energii w krótkim czasie. Zwykły akumulator w aucie z systemem odzyskiwania energii (zwanym rekuperacją) mógłby ulec zużyciu po kilku tygodniach pracy! Na rynku są już dostępne akumulatory Bosch

Program akumulatorów Bosch to możliwość wyboru akumulatora najlepiej dopasowanego do indywidual-nych wymagań każdego pojazdu.

Dzięki bardzo szerokiej ofercie i dużej liczbie referencji bez problemu można znaleźć tu akumulator do niemalże każdego pojazdu. Minimalny poziom samorozładowania zapewnia odpowiednią rezerwę mocy nawet po dłuższym okresie postoju.

Page 31: Poradnik dla kierowców

Poradnik dla kierowców | 31

Zadbaj o hamulce!

Stan układu hamulcowego ma olbrzymie znaczenie dla bezpieczeństwa – to oczywiste. Warto sobie uświado-mić, w jak trudnych warunkach pracują wszystkie jego elementy. Żeby zatrzymać auto, hamulce zamieniają je-go energię kinetyczną na... ciepło. Muszą być przy tym znacznie wydajniejsze od silnika – przeciętne nowe auto jadąc z prędkością 100 km/h zatrzymuje się po ok. 3 sekundach hamowania, czyli znacznie szybciej niż rozpędza się do takiej prędkości. A moc potrzebna do zatrzymania pojazdu jadącego z prędkością 200 km/h to ok. 400 KM, podczas gdy przeciętne auto dysponuje mocą niewiele ponad 100 KM.

Ze względu na olbrzymie obciążenia hamulce należą do najszybciej zużywających się elementów samo-chodu. Nie ma żadnych przewidzianych przez pro-ducentów interwałów wymiany elementów ciernych układu hamulcowego – zawsze należy je wymienić po przekroczeniu dopuszczalnego zużycia (grubość tarczy czy klocka hamulcowego lub średnicy bębna hamulcowego). W czasie rutynowego przeglądu może się zdarzyć, że mechanik zasugeruje zamontowanie nowych klocków bądź tarcz, nawet jeśli dotychczaso-we nie są jeszcze do końca zużyte. Dzieje się tak, jeśli zdaniem fachowca zamontowane w aucie części mo-głyby nie wytrzymać do kolejnego, planowego prze-glądu. Chodzi o to, żeby nie narażać klienta na ryzyko jazdy z niesprawnymi, zagrażającymi bezpieczeństwu hamulcami i nie skazywać go na niezaplanowaną wi-zytę w serwisie oraz dodatkowe koszty.

W przypadku kilku modeli Mercedesa wyposażonych w hamulce elektrohydrau-liczne (SBC) zawsze należy udać się do wykwalifikowa-nego warsztatu, gdyż prace przy tego ro-dzaju układzie hamulcowym można wyko-nywać tylko i wyłącznie po jego dezaktywacji.

Sprawne hamulce w aucie są ważniejsze nawet od kondycji jego silnika. Co zrobić, żeby działały właściwie przez cały okres użytkowania?

W autach wyposażonych w elektryczny hamulec po-stojowy do wymiany tarcz i klocków potrzebny jest komputer diagnostyczny z oprogramowaniem, umożli-wiającym cofnięcie tłoczków w zaciskach.

Bosch – dostawca kompletnych układów zapewnia-jących bezpieczeństwo i komfort jazdyUkłady hamulcowe w nowoczesnych pojazdach wy-korzystywane są nie tylko do zatrzymywania pojazdu, ale także do podnoszenia bezpieczeństwa i komfortu podróżowania. Począwszy od systemu ABS, wprowa-dzonego do produkcji seryjnej już w 1978 roku, roz-poczęła się era wprowadzania elektroniki do układu hamulcowego. Obecnie niektóre pojazdy są w stanie same hamować lub nawet zatrzymać się w przypadku wykrycia zagrożenia.

Bosch jako jedyny dostawca wdrożył koncepcję FBS (Full Brake System) polegającą na dostarczaniu produ-centom wszystkich komponentów hamulcowych, począw-szy od klocków i tarcz, a kończąc na radarach czy kame-rach wykorzystywanych np. w aktywnym tempomacie.

Mechanizmy uruchamiająceUkład przeniesienia siłyHamulce kółElektroniczne systemy bezpieczeń-stwa jazdy ABS, ASR, ESP®

Page 32: Poradnik dla kierowców

32 | Poradnik dla kierowców

Klocki i tarcze hamulcoweNiemal wszystkie samochody poruszające się po dro-gach są wyposażone w hamulce tarczowe na przed-niej osi. W takich układach zużywającymi się elemen-tami są zarówno tarcze, jak i klocki, choć zwykle bywa tak, że jeden komplet tarcz wystarcza na dwa-trzy komplety klocków. To jednak nie jest regułą, gdyż na skutek nieumiejętnej eksploatacji tarcz można je bar-dzo łatwo zepsuć. Wystarczy np. zbyt długo jeździć ze zużytymi klockami, aby na tarczy pojawiły się głębokie rysy. Takie porysowane tarcze należy wymienić na no-we. Tarczę może też zniszczyć przegrzanie (na skutek zbyt ostrej jazdy lub zakleszczenia się klocka hamul-cowego w zacisku powodując, że klocek nieustannie trze o tarczę). O ile przy wymianie klocków nie zawsze trzeba zmieniać także tarcze, o tyle, jeżeli konieczna jest wymiana tarcz, to zawsze należy montować je z no-wymi klockami. Wybierając części, należy się liczyć z tym, że klocki i tarcze pochodzące od różnych producentów mogą ze sobą nie najlepiej współpraco-wać. Pewniejszym rozwiązaniem jest zamontowanie kompletu części od tego samego dostawcy. Warto też dopłacić kilkanaście–kilkadziesiąt zł za nowy tzw. ze-staw montażowy, składający się z blaszek, sprężynek i szpilek oraz zawleczek. Stare, zużyte, często zardze-wiałe elementy mogą powodować np. blokowanie się hamulców.

Zaciski hamulcowePrzy okazji wymiany elementów ciernych należy do-kładnie przyjrzeć się również zaciskom hamulcowym. Jeśli np. klocki zużywają się nierównomiernie, albo tarcze wyglądają na przegrzane mimo spokojnej jaz-dy, to może to oznaczać awarię zacisków. Często jej przyczyną są po prostu zanieczyszczenia oraz korozja. Wtedy, żeby usunąć awarię, wystarczy je porządnie wyczyścić. Jeśli zacisk został przegrzany, uszkodze-nia mogą być poważniejsze, np. zniszczyć się mogły uszczelnienia tłoczków. Jeśli na zacisku widać ślady wycieków płynu hamulcowego, to należy go wymienić lub oddać do regeneracji. W ofercie Bosch znajdują się zaciski regenerowane. Regeneracja przeprowadza-na jest na liniach produkcyjnych nowych zacisków, co gwarantuje jakość i czas użytkowania identyczny z no-wymi oryginalnymi.

Page 33: Poradnik dla kierowców

Poradnik dla kierowców | 33

Bębny i szczęki hamulcoweW nowych autach hamulce bębnowe bywają stoso-wane najwyżej na tylnej osi. Z reguły wystarczają na znacznie dłużej niż przednie hamulce tarczowe – wynika to z tego, że siła hamowania jest rozdzielna między osiami w stosunku 70% na oś przednią a tylko 30% na oś tylną. Pomimo tego, te 30% jest bardzo ważne, gdyż tylne koła nie tylko hamują, ale także, a może przede wszystkim, są odpowiedzialne za stabilność pojazdu w trakcie hamowania. W tym przy-padku najczęstszą przyczyną problemów jest nie zu-życie, ale zablokowanie elementów przez brud i rdzę. Dlatego przy okazji przeglądu mechanik powinien za każdym razem zdjąć bęben, wyczyścić go, a jeśli to konieczne, nasmarować mechanizmy. Przy okazji war-to też skontrolować stan mechanizmu i linki hamulca ręcznego.

Przewody hamulcoweZarówno metalowe (sztywne), jak i elastyczne prze-wody hamulcowe narażone są na uszkodzenia. Tym pierwszym najbardziej doskwiera rdza, z kolei prze-wody gumowe mogą się przecierać lub parcieć. Jeśli widać na nich jakiekolwiek uszkodzenia, to należy jeniezwłocznie wymienić na nowe.

Płyn hamulcowyPłyn hamulcowy jest higroskopijny, co oznacza, że nieustannie wchłania wilgoć z otoczenia. Jest to jego zaleta. Co prawda w wyniku tego obniżają się jego parametry eksploatacyjne, ale wchłaniając wilgoć zabezpiecza elementy metalowe i chroni je przed korozją. Im bardziej jest zawodniony, tym gorsze ma parametry. Tymczasem układ hamulcowy nie jest wcale hermetyczny, a wilgoć może się dostawać do płynu nawet przez pory gumy elastycznych przewo-dów hamulcowych. Dlatego tak ważny jest ich stan. Pomiar zawodnienia płynu wykonywany specjalnym testerem też nie daje pełnych informacji o jakości płynu – w zbiorniczku wyrównawczym może on być w lepszym stanie niż tuż przy zaciskach, gdzie narażo-ny jest na wysoką temperaturę. Już przy zawodnieniu wynoszącym ok. 3% znacząco spada temperatura wrzenia płynu. To bardzo niebezpieczne zjawisko, bo przy intensywnym hamowaniu może się on w układzie zagotować. Wtedy w przewodach hamulcowych two-rzą się pęcherzyki gazu, a płyn gorzej przenosi siłę hamującą z pedału hamulca na tłoczki w zaciskach. Pedał staje się miękki, „wpada w podłogę” a skutecz-ność hamulców drastycznie spada. Zawodniony płyn powoduje również korozję elementów układu hamul-cowego.

Większość producentów aut zaleca, żeby płyn wy-mieniać co dwa lata. Należy używać tylko produktów pochodzących od renomowanych wytwórców, o para-metrach zgodnych z zalecanymi. Uwaga! Nieużywany płyn przechowywany w rozhermetyzowanym opako-waniu też wchłania wilgoć z powietrza i traci swoje właściwości. Należy także pamiętać, aby nie mieszać płynów hamulcowych i stosować tylko takie, jakie za-leca producent.

Warto wiedzieć, że w nowoczesnych autach wyposażo-nych w systemy ABS i ESP wymagania wobec jakości pły-nu są dużo wyższe niż były w starszych konstrukcjach!

Page 34: Poradnik dla kierowców

34 | Poradnik dla kierowców

Alternator – urządzenie odpowiedzialne za dostar-czenie odpowiedniej ilości energii elektrycznej do zasilania osprzętu silnika i wyposażenia samochodu – po kilku, a najpóźniej kilkunastu latach użytkowa-nia potrafi odmówić posłuszeństwa. Zdarzają się też nagłe usterki jego pojedynczych elementów – czy to z powodu zwarcia w instalacji, czy też np. gwałtowne-go zalania wodą.

Wymieniać czy naprawiać?Najprostszą metodą naprawy alternatora jest jego wymiana, ale nawet w takim przypadku pojawiają się wątpliwości: czy lepiej kupić nowy, najtańszy element dostępny na rynku, czy też markowy regenerowany, który potrafi być... droższy? Zazwyczaj dobry regene-rowany alternator wytrzyma znacznie dłuższy okres eksploatacji niż tani azjatycki produkt, których bar-dzo wiele pojawiło się w ostatnich latach na rynku. Podzespoły Bosch fabrycznie regenerowane, takie jak np. alternator, to produkty, w których wszystkie

jakkolwiek wadliwe czy też wykazujące ślady zużycia elementy zostały wymienione na nowe. W alterna-torach w razie potrzeby można wymienić obudowę, mostek prostowniczy, czy też sam regulator napięcia, łożyska, szczotki, pierścienie ślizgowe, uszczelnienia. Takie elementy jak łożyska i pierścienie ślizgowe, a także elementy typowo eksploatacyjne, jak szczot-ki, wymienia się w alternatorach regenerowanych każdorazowo, niezależnie od stopnia ich zużycia. Cel regeneracji jest bowiem taki, by przy maksymalnym wykorzystaniu dobrych elementów uzyskać podze-spół, który ma wszystkie cechy nowego. On nawet wygląda jak nowy, ponieważ obudowa podczas proce-su regeneracji poddawana jest specjalnemu proceso-wi czyszczenia i chemicznej konserwacji. Tymczasem tani, niemarkowy alternator jest często urządzeniem wyprodukowanym najtańszym kosztem i jego główną zaletą jest to, iż jest on właśnie tani.

Alternatory i rozruszniki – wymiana, naprawa, regeneracjaOd czasu, gdy alternatory zastąpiły w samochodach niewydajne prądnice, sporo się zmieniło. Współczesne alternatory to urządzenia o wysokim stopniu komplika-cji, czasami nawet chłodzone cieczą, a także wyposażone w koła pasowe ze sprzę-głem, pozwalające oszczędzać energię. Fabrycznie nowe alternatory są często bar-dzo drogie, jednak (szczególnie markowe produkty) są przystosowane do naprawy i kompleksowej regeneracji.

Page 35: Poradnik dla kierowców

Poradnik dla kierowców | 35

Rozrusznik też się zużywaPodobna zasada dotyczy rozruszników: są to urządze-nia, które poddawane są bardzo dużym obciążeniom. Dość powiedzieć, że rozrusznik w samochodzie ma moc od kilkuset do kilku tysięcy W, w zależności od wielkości i rodzaju silnika (jednostki wysokoprężne z reguły wymagają zastosowania rozrusznika o więk-szej mocy). Wprawdzie rozrusznik pracuje każdorazo-wo krótko, ale np. jego łożyska podlegają ogromnym obciążeniom. Zużycie całego urządzenia uzależnione jest wprost od tego, jak często z niego korzystamy: w autach eksploatowanych w mieście postępuje szyb-ciej, w samochodach używanych na dłuższych trasach – wolniej. Zawsze jednak, gdy rozrusznik po przekrę-ceniu kluczyka obraca się z trudem, jeśli nie wynika to ze stanu akumulatora czy połączeń elektrycznych, należy podejrzewać zużycie rozrusznika. Rozrusznik, w którym zużyły się np. łożyska, zużywa więcej prądu niż normalnie, ale nie zawsze jest w stanie doprowa-dzić do uruchomienia silnika – szczególnie zimą. Na szczęście rozrusznik, podobnie jak alternator, pozwa-la się kompleksowo regenerować, można w nim także wymieniać poszczególne elementy. Gdy trudno go wyjąćJeśli chodzi o koszty naprawy czy też samej wymiany rozrusznika oraz alternatora, to są one bardzo różne. W autach, szczególnie starszych, w których dostęp do alternatora jest łatwy, jego demontaż i ponowny montaż wprawnemu mechanikowi zajmuje kilkana-ście minut. W takim wypadku można sobie pozwolić na wymianę pojedynczego elementu, np. regulatora napięcia (co w niektórych wypadkach nie wymaga na-wet wyjęcia alternatora z samochodu!). Nieco inaczej jest w samochodach, w których, aby wyjąć alternator czy rozrusznik, należy wyjąć silnik, a przynajmniej od-kręcić jego mocowania, by wysunąć nieco jednostkę napędową z komory silnika. Jeśli dodatkowo koniecz-ne jest „rozpięcie” układu chłodzenia albo demontaż innych podzespołów i instalacji, łatwo sobie wyobra-zić, że koszt usługi stanowi lwią część rachunku. W takiej sytuacji, gdy wyjęty rozrusznik czy alterna-tor mamy już na stole, nie warto wymieniać tylko tej części, która unieruchomiła samochód: urządze-nie przed zamontowaniem w samochodzie musi być w stanie idealnym, by nie trzeba było operacji wkrót-ce powtarzać. W takiej sytuacji mechanicy często pro-ponują kupno części regenerowanej oraz zwrot sta-rej (co obniża cenę), która zostanie wykorzystana przez dostawcę do „wyprodukowania” kolejnego re-generowanego rozrusznika czy alternatora. W sytu-acji, gdy wymiana części jest czasochłonna, szczegól-nie ryzykowny jest montaż podzespołu niskiej jakości. Oszczędności mogą się szybko zemścić, zresztą w re-

nomowanych warsztatach mechanicy mają tego świa-domość i nie proponują montażu najtańszych zamien-ników, za których jakość nie mogą wziąć odpowie-dzialności.

Alternatory i rozruszniki dostępne w programie wy-miany Bosch eXchange są regenerowane fabrycznie, przy użyciu takich samych technologii i reżimów jako-ściowych, jak dla nowych produktów Bosch. Kupując produkt regenerowany należy oddać identyczny uży-wany podzespół.

Zalety ▶ Regeneracja strukturalna a nie powierzchniowa▶ Regeneracja odbywa się w fabrykach,

w których produkuje się nowe podzespoły,▶ Gwarancja jak na nowy produkt.

Rozrusznik przed i po regeneracji

Page 36: Poradnik dla kierowców

Bosch Car Service oferuje kompleksowe usługi w za-kresie elektrotechniki, elektroniki samochodowej, napraw układów ABS/ASR/ESP, diagnostyki silników benzynowych, wysokoprężnych i układów hamulco-wych, elektroniki pokładowej i podwozia, przeglądów okresowych, obsługi klimatyzacji i napraw typowo mechanicznych, jak wymiana: pasków rozrządu, kloc-ków i tarcz hamulcowych oraz sprzęgieł.

Wybrane punkty Bosch Car Service posiadają prze-chowalnie opon, serwis blacharsko-lakierniczy, pomoc drogową, stacje kontroli pojazdów. Część serwisów montuje i obsługuje instalacje gazowe. Oprócz usług naprawczych, w każdej stacji Bosch Car Service dostępna jest szeroka gama części i akceso-riów samochodowych firmy Bosch: świece zapłonowe i żarowe, akumulatory samochodowe i motocyklowe najnowszej generacji, wycieraczki, żarówki, paski na-pędowe, pompy paliwowe, filtry, elementy układów hamulcowych, przewody wysokiego napięcia oraz wiele innych produktów stosowanych również na wyposażeniu fabrycznym wszystkich producentów samochodów osobowych i ciężarowych.Bosch Diesel Centrum i Bosch Diesel Service to spe-cjalistyczne warsztaty diagnozujące i naprawiające systemy zasilania silników wysokoprężnych w samo-chodach osobowych, dostawczych, ciężarowych i au-tobusach.

Początki sieci sięgają 1921 r., a w Polsce 1992 r. Sieć Bosch Service zrzesza blisko 17 000 serwisów na świecie i prawie 300 w Polsce. Znaczna część z nich wdrożyła system ISO 9001:2008 w zakresie naprawy pojazdów. Obsługuje zarówno klientów indywidual-nych, jak i flotowych. Mając do dyspozycji bardzo do-brze wyposażone serwisy i wyszkolony personel, jest w stanie oferować korzystniejszą o 20-40% cenę ob-sługi pojazdów niż ASO producentów pojazdów, rów-nież w okresie gwarancji pojazdu zgodnie z obowią-zującymi obecnie przepisami MVBER. Dodatkowym atutem jest najlepiej w kraju rozmieszczona sieć punktów – Bosch Service jest po prostu bliżej klien-tów, których liczba regularnie wzrasta.

Wzrasta również liczba warsztatów przynależących do sieci, mimo rygorystycznych kryteriów jakościo-wych egzekwowanych poprzez częste audyty, wizyty „tajemniczego klienta” w serwisach oraz obowiązko-we szkolenia pracowników warsztatowych i Punktu Obsługi Klienta.

Każdy Bosch Service korzysta z jednakowych wzorów wizytówek, papierów firmowych, odzieży, druków zleceń, przywieszek przeglądowych, kart kontrolnych oraz książeczek serwisowych. Standardem jest sto-sowanie podczas naprawy ochraniaczy na błotniki, siedzenia, kierownicę i dźwignię zmiany biegów.Sukces Bosch Service został doceniony przez orga-nizacje konsumenckie, które przyznały sieci wiele nagród. W roku 2014 sieć Bosch Service otrzymała Złotą Kierownicę – prestiżowe wyróżnienie tygodnika „Auto Świat”, Złoty Laur Klienta w ogólnopolskim plebiscycie popularności marek w kategorii serwisy samochodowe oraz Złote Godło w programie organi-zowanym pod patronatem Ministerstwa Gospodarki, Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, Klubu Polskie Forum ISO 9000 i Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.

Dziękujemy Państwu za okazane zaufanie życząc jed-nocześnie bezpiecznych podróży sprawnym autem.Zapraszamy do skorzystania z aktualnych promocji obowiązujących w sieci Bosch Car Service. Szczegóły w naszych serwisach oraz na stronie internetowej www.bosch-service.pl

Robert Bosch Sp. z o.o.ul. Jutrzenki 10502-231 Warszawawww.bosch-service.pl

Sieć autoryzowanych serwisów samochodowych Bosch Service – marka z gwarancją wysokiej jakościBosch Service to marka z wieloletnią tradycją – sieć serwisów samochodowych administrowanych przez Robert Bosch Sp. z o.o. słynąca w świecie z wysokiego standardu oferowanych usług motoryzacyjnych. Sieć Bosch Service skupia zarówno serwisy kompleksowo obsługujące pojazdy wszystkich marek – pod nazwą Bosch Car Service – jak też serwisy specjalistyczne, pod nazwą Bosch Diesel Service i Bosch Diesel Centrum.