Postawy Polaków wobec Postawy Polaków wobec obrotu bezgotówkowegoobrotu bezgotówkowego

Prezentacja przygotowana dla

Warszawa, 29 marca 2010

Prezentacja przygotowana przez

Dr hab. Dominika Maison, prof. UW

METODOLOGIAMETODOLOGIA

Metodologia badaniaMetodologia badania

Metoda•Badanie sondażowe•CAPI (computer asisted personal interview)•Próba ogólnopolska, losowo-kwotowa

odzwierciedlająca strukturędemograficzną mieszkańców Polski

• Losowy dobór miejsc realizacji• Kwotowy dobór respondentów z

uwzględnieniem podstawowych zmiennych demograficznych

•Realizacja terenowa – 4P Research Mix, w dniach 28.11-11.12.2009 roku.

N=130N=75

N=60

N=50

N=30

N=70

N=30

N=80

N=15

N=40

N=90

N=65

N=140

N=35

N=30N=60

N=1000

WYNIKI OGÓLNEWYNIKI OGÓLNE

I. Konto bankowe – pierwszy I. Konto bankowe – pierwszy stopień zaawansowania stopień zaawansowania

bezgotówkowegobezgotówkowego

5

78% Polaków ma konto

• Osoby lepiej wykształcone• Pracujące (wśród pracujących na

pełen etat 91% ma konto, wśród bezrobotnych – 39%)

Kto ma konto?

Czynniki demograficzne

Czynniki psychologiczne• Niski kult gotówki• Wysokie zaufanie do banków• Wysoka protechnologiczność• Wysoka wiedza finansowa

(samoocena)• Wysoka samoocena sytuacji

materialnej

Posiadanie konta bankowegoPosiadanie konta bankowego

N = 1000

Dlaczego 22% Polaków nie ma Dlaczego 22% Polaków nie ma konta?konta?

N = 1000

7

Średni dochód:• Osoby zgadzające się: 1734zł• Osoby niezgadzające się: 2057zł

II. Karty płatnicze – wyższy II. Karty płatnicze – wyższy stopień zaawansowania stopień zaawansowania bezgotówkowegobezgotówkowego

8

Posiadane kartyPosiadane karty

9

Kto korzysta z kart?

Czynniki psychologiczne• Niski kult gotówki• Wysoka protechnologiczność

• Osoby z wyższym wykształceniem• Osoby z większym dochodem

Czynniki demograficzne

N = 784

Czynności wykonywane za pomocą Czynności wykonywane za pomocą kartykarty

N = 665

10

Gdzie?

Wypłacanie gotówki w bankomacie: 98%Płacenie za zakupy lub usługi: 86% (w tym 32% „tak, ale rzadko”)

Jaka kwota?

W dużych sklepach 55%

Przy zakupie dóbr trwałych 39%

Przy zakupie ubrań 32%

Na stacjach benzynowych 39%

W restauracjach, hotelach 16%

W małych sklepach 13%

Przy zakupach przez Internet 13%

Podczas wyjazdów zagranicznych 10%

Za usługi 9%

Tak, często

Argumenty za korzystaniem z karty Argumenty za korzystaniem z karty płatniczejpłatniczej

11

ma konto

nie ma konta

ma konto

nie ma konta

ma konto

nie ma konta

ma konto

nie ma konta

ma konto

nie ma konta

Warunki cenowe

Dostępność Kwota CSR Dobro państwa

Makonto

Nie ma konta

Mając karty płatnicze łatwo traci się kontrolę nad swoimi finansami 47% 57%

Płacenie kartą jest wygodniejsze niż płacenie gotówką 57% 26%

Wypłacanie pieniędzy z bankomatu jest niebezpieczne 39% 52%

Kiedy płaci się kartą to często trwa to długo i jest to krępujące dla płacącego 41% 45%

Przeszkadza mi, że w mojej okolicy zamieszkania jest za mało bankomatów 53% 26%

Kiedy płaci się kartą wydaje się więcej pieniędzy niż gdy płaci się gotówką 45% 46%

Karty bankomatowe są mało przydatne dla osób o niskim dochodzie

46% 70%

Denerwuję się, gdy ktoś w kolejce przede mną płaci kartą 29% 41%

Ludzie często reagują negatywnie, gdy ktoś płaci kartą 39% 42%

Przekonania dotyczące kart Przekonania dotyczące kart płatniczychpłatniczych

Stwierdzenia, z którymi częściej

zgadzają się osoby posiadające konto

Stwierdzenie, z którymi częściej

zgadzają się osoby nieposiadające

konta

Nieróżnicujące posiadaczy i

nieposiadaczy konta

Suma odpowiedzi „raczej się zgadzam” i „zdecydowanie się zgadzam”

III. Płacenie za rachunki – III. Płacenie za rachunki – wyższy stopień wyższy stopień zaawansowania zaawansowania bezgotówkowegobezgotówkowego

13

Płacenie za rachunkiPłacenie za rachunki

80% Polaków zdarza się osobiście opłacać

rachunki lub dokonywać płatności

29% bezgotówkowo

73% 65%44% 42% 41% 32% 25% 18%

0%

25%

50%

75%

100%

W okienku na poczcie (płace

gotówką)

W kasie w banku/ agencji (płacę gotówką)

W banku (osobiście

zlecam przelew)

Przy kasie sklepowej

(płacę gotówką)

Przez Internet Zleceniem stałym /

poleceniem przelewu

Poleceniem zapłaty

Przy kasie sklpeowej

(kartą)

Metody opłacania rachunków

Gotówkowo czy

bezgotówkowo

N = 801

WSKAŹNIKI WSKAŹNIKI KORZYSTANIA I KORZYSTANIA I

ZAUFANIA DO OBROTU ZAUFANIA DO OBROTU BEZGOTÓWKOWEGOBEZGOTÓWKOWEGO

Konstrukcja wskaźników – wskaźniki Konstrukcja wskaźników – wskaźniki korzystaniakorzystania

Wskaźnik nieciągły (7 poziomów)

Wskaźnik ciągły (0-100)

Wskaźnik „lejkowy” – wskaźnik korzystania z obrotu bezgotówkowego

IKOB – Indeks Korzystania z Obrotu Bezgotówkowego

Wskaźnik ciągły (0-100)

IZOB – Indeks Zaufania do Obrotu Bezgotówkowego

Korzystanie

Zaufanie

I. Wskaźnik korzystania z obrotu I. Wskaźnik korzystania z obrotu bezgotówkowego – wskaźnik bezgotówkowego – wskaźnik

lejkowylejkowy

17

Wskaźnik „lejkowy”Wskaźnik „lejkowy”

18

Poziom 0 (21,6%)NIEZAGOSPODAROWANY POTENCJAŁ

Poziom 1 (4,2%)TYLKO KONTO

Poziom 2 (6%)KANAŁ BIERNY

Poziom 3 (8,2%)NIEAKTYWNI Z POTENCJAŁEM

Poziom 4 (39,2%)NISKIE ZAAWASOWANIE BEZGOTÓWKOWE

Poziom 5 (14,9%)ŚREDNIE ZAAWASOWANIE BEZGOTÓWKOWE

Poziom 6 (5,9%)NAJWYŻSZE ZAAWANSOWANIE

BEZGOTÓWKOWE

II. Wskaźnik IKOB II. Wskaźnik IKOB – indeks korzystania z obrotu – indeks korzystania z obrotu

bezgotówkowegobezgotówkowego

19

Wskaźnik IKOBWskaźnik IKOB

Średnia w Polsce (skala 0-100): 28

Brak konta

IKOB w różnych grupach IKOB w różnych grupach demograficznychdemograficznych

21

WYKSZTAŁCENIE DOCHÓD GOSPODARSTWA DOMOWEGO

WIEK

Korelacja:

r=0,333; p<0,001

Korelacja:

r=0,366; p<0,001

Korelacja:

r=-0,339; p<0,001

IKOB w grupach o różnych IKOB w grupach o różnych zachowaniach bezgotówkowychzachowaniach bezgotówkowych

22

POSIADANIE KARTY BANKOMATOWEJ

POSIADANIE KARTY KREDYTOWEJ

WYPŁACANIE GOTOWKI Z BANKOMATU

PŁACENIE KARTĄ ZA ZAKUPY

IKOB a IKOB a samoocena wiedzy samoocena wiedzy finansowej, sytuacji materialnej i finansowej, sytuacji materialnej i protechnologicznośćprotechnologiczność

Korelacja:r=0,432; p<0,001

Korelacja:r=0,342; p<0,001

Korelacja:r=0,521; p<0,001

Samoocena wiedzy finansowej

Postawa wobec nowych technologii: protechnologiczność

Samoocena sytuacji materialnej

IKOB a IKOB a postawa wobec bankówpostawa wobec banków

Korelacja:r=-0,442; p<0,001

Korelacja:r=-0,216; p<0,001

Korelacja:r=0,264; p<0,001

Kult gotówki

Negatywne emocje wobec banków

Zaufanie wobec banków

IKOB

Wykształcenie

Wielkość miejscowości zamieszkania

-0,1970,074

-0,093

Na podstawie analizy regresji, R-kwadrat=0,373

zagrożenia internetu

kult gotówki

Zmienne demograficzne i postawy Zmienne demograficzne i postawy wpływające na IKOBwpływające na IKOB

negatywne emocje wobec banków

zaufanie wobec banków

miara wartości człowieka

środek do celu

Dochód na osobę w rodzinie

0,110 0,160

0,353

0,151

0,102

0,065

protechnologiczność -0,139

miara nieuczciwości

Wiek

Pode

jści

e do

now

ych

tech

nolo

gii

Podejście do pieniędzy

Podejście do banków

D

emog

rafia

III. Indeks Zaufania do Obrotu III. Indeks Zaufania do Obrotu Bezgotówkowego – IZOBBezgotówkowego – IZOB

26

Wskaźnik IZOBWskaźnik IZOB

Średnia w Polsce (skala 0-100): 57

28

IZOB w różnych grupach IZOB w różnych grupach demograficznychdemograficznych

Korelacja:

r=0,287; p<0,001

Korelacja:

r=-0,255; p<0,001

Korelacja:

r=0,348; p<0,001

WYKSZTAŁCENIE DOCHÓD GOSPODARSTWA DOMOWEGO

WIEK

29

IZOB w grupach o różnych IZOB w grupach o różnych zachowaniach bezgotówkowychzachowaniach bezgotówkowych

POSIADANIE KARTY BANKOMATOWEJ

POSIADANIE KARTY KREDYTOWEJ

WYPŁACANIE GOTOWKI Z BANKOMATU

PŁACENIE KARTĄ ZA ZAKUPY

IZOB a IZOB a samoocena wiedzy samoocena wiedzy finansowej i protechnologicznośćfinansowej i protechnologiczność

30

Korelacja:r=0,442; p<0,001

Korelacja:r=0,775; p<0,001

Samoocena wiedzy finansowej

Postawa wobec nowych technologii: protechnologiczność

IZOB a IZOB a postawa wobec bankówpostawa wobec banków

31

Korelacja:r=-0,909; p<0,001

Korelacja:r=-0,648; p<0,001

Korelacja:r=0,498; p<0,001

Kult gotówki

Negatywne emocje wobec banków

Zaufanie wobec banków

IZOB

Wykształcenie

Wiek

Dochód na osobę

0,339

0,190

0,114

-0,200

Na podstawie analizy regresji, R-kwadrat=0,423

Używanie kart płatniczych

Korzystanie z bezgotówkowych form płatności rachunków

0,128

Zmienne demograficzne i postawy Zmienne demograficzne i postawy wpływające na IZOBwpływające na IZOB

Korzystanie z konta internetowegoWielkość miejscowości

zamieszkania

IV. Zaufanie a korzystanie.IV. Zaufanie a korzystanie.Porównanie trzech wskaźników: Porównanie trzech wskaźników:

„lejkowy”, IKOB i IZOB „lejkowy”, IKOB i IZOB

33

Wskaźniki IZOB, IKOB, lejkowy - Wskaźniki IZOB, IKOB, lejkowy - korelacjakorelacja

34

IZOB – IKOB: r = 0,52, p<0,001

IZOB – lejkowy: r = 0,56, p<0,001

Korelacje wskaźnika zaufania do płatności bezgotówkowych IZOB ze wskaźnikami korzystania:

lejkowym i IKOB

Lejkowy - IKOB: r = 0,83, p<0,001

Korelacje dwóch wskaźników korzystania z obrotu bezgotówkowego: lejkowy i IKOB

Dominika MaisonDominika Maisontel. 501-129-622tel. 501-129-622

d.maison@maison.pldominika@psych.uw.edu.pl

35