praktijknetwerk: bodemverbetering bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · praktijknetwerk:...

29
Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale bodemDoor: Sjoerd Smits

Upload: others

Post on 24-Sep-2020

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Praktijknetwerk: bodemverbetering

“Bouwen aan een vitale bodem”

Door: Sjoerd Smits

Page 2: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Uitleg Netwerk:

• Goossens Flevoplant, Ens is bedenker & aanvrager van netwerk

• Doel: samen “bouwen” aan een “vitale bodem”, kennis uitwisseling binnen 4 gebieden met hetzelfde “einddoel”.

• De 4 gebieden, » Noord Oost Polder

» Noord Holland

» Noord-Oost Nederland (Drenthe, Groningen, Friesland)

» Zuid-Oost Nederland (Brabant, Limburg)

• 3 jarig project, 2011, 2012, 2013

• Noord-Oost Polder in 2010 al gestart… (loopt 1 jaar voor)

• Demo karakter: vooral veel praktijktesten en dit uitdragen / tonen

• Grote financiële en inhoudelijke bijdragen van deelnemers

• Wie: bloembollen, akkerbouw-breed, melkveehouderij

• Resultaten: direct opzetten in management / toepassing

Page 3: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Organische stof % verloop 2010

Page 4: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Hoe groeit een plant?

Door fotosynthese worden zonlicht (energie), CO2 ,

water en mineralen omgezet in GROEI / PRODUCTIE

Bladgroen

“vangt” zonlicht

Wortels nemen water

en mineralen op

Page 5: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Hendrikus Schraven, USA

Graszode: 4 mnd. 100+ cm groei

Gelegd 15 juli

Meting op 6 november

2x gemaaid op 1.25 cm

- Gebalanceerde grond, Ca:Mg

- Goed bodemleven via:

- Goede compost aangebracht

- Compost thee 1x

Praktijkvoorbeeld, graszode

Page 6: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Bodembalans analyse (alt. NPK)

• Wortel en bladgroen kunnen we promoten, echter zijn de

mineralen (Ca : Mg) in de juiste “balans” aanwezig?

Zuurstof voor bodemleven!!

H+

Ca

Mg

K

Na

Page 7: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Nova Bioscan Parameters:

• Bacteriën (Tot.)

• Schimmels (Tot.)

• Protozoën

• Nematoden

•Compost

•Compostthee

•Bodems

•Anaërobe m.o.

•Aërobe m.o.

Page 8: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Bodemleven:

Schimmeldraden!

Page 9: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Wat zit er allemaal in UW bodem?

Wit zand, “NIETS”

Page 10: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Kwaliteitsverschillen

GOED ZEER SLECHT Compostsoorten

AAN U DE KEUZE VOOR UW BODEM!!

Page 11: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Plantsapmetingen

Si. Silicium

Verminderen bemesting zonder

risico……

De grens opzoeken en dan op tijd

in grijpen…

Vitale bodem: elk jaar “later” ingrijpen, zelf regulerend systeem

Page 12: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Relatie nutriënten en ziektegevoeligheid

• Veel NH4 N minder p.p. schade

• Veel NO³ N meer p.p. schade

• Hoog NO³ N meer kans op meeldauw (HN)

• Hoog NO³ N meer kans Bacterie (HN)

• Hoog NO³ N meer kans Luizen (HN)

• Voldoende Koper in bodemminder P Cactorum

• Voldoende beschikbaar Silicium in bodem minder meeldauw

Page 13: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Resultaten demo: compost..

Page 14: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Bakkenproef gladiool 2010, OS 1,75 %

Page 15: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Bakken uitschudden

Page 16: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Spoelen + planten tellen

Page 17: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Resultaten 2010

91%

86%

100%

81%

91%

81%

90% 87% 88% 89%

81%

93%

82%

100% 100%

130%

121%

130% 129% 128%

136%

125%

136%

127%

60%

70%

80%

90%

100%

110%

120%

130%

140%

Gr bol

Gr wortel

Gr kralen

Gr blad

100% lijn

Page 18: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Resultaten 2011 (24 objecten) , OS 1,25 %

Page 19: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Resultaten 2011, opbrengst

Page 20: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

N verloop tulpen per deelnemer ‘10

Beste

kwaliteit,laagste N

VERLOOP BEMESTING VOLGEN

MET PLANTSAPMETINGEN

Page 21: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Aardbei:

Controle : Huminezuren Magnesium, vloeibaar

Page 22: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Noord-Holland, 1e resultaten:

• Rassenproef HZPC

Page 23: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Noord-Holland, 1e resultaten:

• Rassenproef HZPC: NO3 opname -> rasseneffect…

• Data verzameld d.m.v. PLANTSAPMETINGEN

Page 24: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Vandaag 1ex rassen uit bewaring..

Page 25: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Tulpen demo, ± 20 objecten..

Page 26: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Page 27: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Steelgewicht Tulp na uitbroei

Page 28: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

Rode lijn: meer met minder

• Minder meststoffen aan de basis

• Bijmesten “op maat” (sapmeting)

• Hierdoor beter / actiever wortelgestel

• Betere / meer wortels nemen meer:

– Water op

– Mineralen op

• Goede organische stof = buffer

• Bodemleven beschermd de plant

Page 29: Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale ......1997/04/09  · Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013 Hendrikus Schraven, USA Graszode: 4 mnd. 100+ cm

Praktijknetwerk: Bouwen aan een Vitale Bodem 31-1-2013

BEDANKT VOOR UW AANDACHT

VRAGEN?