praktyczna nauka zawodu sieci komputerowych

NO

WA

PO

DST

AWA

PR

OG

RA

MO

WA

PRA

KTYC

ZN

A N

AU

KA Z

AWO

DU

sieci komputerowych Pracownia

Kwalifi kacja E.13 • TECHNIK INFORMATYK• TECHNIK TELEINFORMATYK

Wszystkie nasze publikacje można zamówić w księgarni internetowej sklep.wsip.pl

Kształcimy zawodowo!Największa oferta publikacji zawodowych w Polsce

• podręczniki

• repetytoria i testy przygotowujące do egzaminów

• nowy cykl „Pracownia” do praktycznej nauki zawodu

• ćwiczenia do nauki języków obcych zawodowych

• dodatkowe materiały dla nauczycieli na uczę.pl

• wszystkie treści zgodne z nową podstawą programową

Skuteczne przygotowanie do nowych egzaminów potwierdzających kwalifi kacje w zawodzie

Kwalifi kacja E.13

Pracownia sieci kom

puterowych

REFO

RMA

2012

Kwali� kacja E.7.1

• TECHNIK ELEKTRYK

• ELEKTROMECHANIK• ELEKTRYK

Podręcznik do nauki zawodu

Maszyny elektryczne

REFO

RMA

2012

Konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych


• TECHNIK ELEKTRYK

• ELEKTROMECHANIK• ELEKTRYK


REFO

RMA

2012Montaż

instalacji elektrycznych


• TECHNIK ELEKTRYK• ELEKTRYK


REFO

RMA

2012

Konserwacjainstalacji elektrycznych


• TECHNIK ELEKTRYK• ELEKTRYK


TECHNIK ELEKTRYK


REFO

RMA

2012


Eksploatacjamaszyn i urządzeń elektrycznych

TECHNIK ELEKTRYK


REFO

RMA

2012


Eksploatacja instalacji elektrycznych

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne polecają publikacje do nauki zawodów: technik elektryk i elektryk oraz technik informatyk i technik teleinformatyk przygotowane zgodnie z nową podstawą programową.

Kształcimy zawodowo!

Kwalifikacja E.7.1Maszyny elektryczne

Kwalifikacja E.7.2 Konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych

Kwalifikacja E.8.1Montaż instalacji elektrycznych

Kwalifikacja E.8.2Konserwacja instalacji elektrycznych

Kwalifikacja E.24.1Eksploatacja maszyn i urządzeń elektrycznych

Kwalifikacja E.24.2 Eksploatacja instalacji elektrycznych

podręczniki

TECHNIK INFORMATYK

KwAlIFIKACjA E.12

EgzAMIN zAwOdOwY+ TEsTY

TECHNIK INFORMATYK TECHNIK TELEINFORMATYK


KwALIFIKACjA E.13

KwALIFIKAC

jA E.13

TECHNIK INFORMATYK


KwAlIFIKACjA E.14

KwAlIFIKAC

jA E.14

Kwalifikacja E.12Repetytorium i testy egzaminacyjne. Egzamin zawodowy. Technik informatyk



NO

WA

PO

DST

AW

A

PRO

GR

AM

OW

A

PRA

KTYC

ZN

A N

AU

KA Z

AWO

DU

urządzeń techniki komputerowej

Pracownia

Kwali kacja E.12 TECHNIK INFORMATYK

NO

WA

PO

DST

AW

A

PRO

GR

AM

OW

A

PRA

KTYC

ZN

A N

AU

KA Z

AWO

DU


Kwali� kacja E.13 • TECHNIK INFORMATYK• TECHNIK TELEINFORMATYK

Kwalifikacja E.12Pracownia urządzeń techniki komputerowej

Kwalifikacja E.13 Pracownia sieci komputerowych

publikacje do praktycznej nauki zawodu

repetytoria i testy egzaminacyjne

te i inne publikacje do nauki zawodów: technik informatyk i technik teleinformatyk (kwalifikacje E.12, E.13, E.14) można obejrzeć i kupić pod adresem sklep.wsip.pl

Bran

ża e

lekt

roni

czna

, inf

orm

atyc

zna

i ele

ktry

czna

Artur DzigańskiSzef Zespołu Szkolnictwa Zawodowego

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne

Szanowni Państwo, z przyjemnością przedstawiamy Państwu fragmenty nowego cyklu „Pracownia”, spełniającego wszystkie wymagania nowej podstawy programowej kształcenia zawodowego. Jest to publikacja gwarantująca skuteczne przygotowanie do egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie, napisana językiem zrozumiałym dla ucznia i wzbogacona o atrakcyjny materiał ilustracyjny. Prawdziwa nowość, warta Państwa uwagi.

1 września 2012 roku Ministerstwo Edukacji Narodowej rozpoczęło reformę szkolnictwa zawodowego, która wprowadziła nową klasyfikację zawodów oraz ich podział na kwalifikacje. Dla wszystkich wyodrębnionych zawodów przygotowano nowe podstawy programowe. Zmieniła się także formuła egzaminu zawodowego – wprowadzono egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie. Uczniowie, kończący naukę w zasadniczej szkole zawodowej i technikum oraz słuchacze szkół policealnych, po zdaniu egzaminów pisemnego i praktycznego otrzymują dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie.

Aby umożliwić Państwu zapoznanie się z naszym nowym cyklem, prezentujemy wykaz zawartych w nim treści oraz fragmenty wybranych rozdziałów.

Wierzymy, że przygotowana przez nas oferta umożliwi Państwu efektywną pracę oraz pomoże w skutecznym przygotowaniu uczniów i słuchaczy do egzaminu – zarówno w części pisemnej, jak i praktycznej.

Zapraszamy do korzystania z naszej „Pracowni”.

Z nami warto się uczyć!

Kształcimy zawodowo!

wsip – skuteczne przygotowanie do egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie

Publikacje:

• zgodne z nową podstawą programową

• z aprobatą mEn

• opracowane w podziale na kwalifikacje

• napisane przez specjalistów i nauczycieli praktyków

• z dużą liczbą ćwiczeń, przykładów praktycznych, tabel i schematów

• z wyróżnieniem najważniejszych treści, rysunkami i ilustracjami ułatwiającymi zapamiętywanie


PRA

KTYC

ZN

A N

AU

KA Z

AWO

DU

Tomasz KlekotKrzysztof Pytel

Projektowanie lokalnych sieci komputerowych i zarządzanie sieciami

Kwalifikacja E.13• TECHNIK INFORMATYK• TECHNIK TELEINFORMATYK

NO

WA

PO

DST

AWA

PR

OG

RA

MO

WA

Publikacja opracowana zgodnie z nową podstawą programową do nauczania zawodu technik informatyk do kształcenia w zakresie kwalifikacji E.13 (Projektowanie lokalnych sieci komputerowych i zarządzanie sieciami). Stanowi materiał dydaktyczny dla ucznia do praktycznej nauki zawodu do wykorzystania podczas zajęć w pracowni sieci komputerowych oraz przygotowujący do zdania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie kwalifikacji E.13.

© Copyright by Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o.Warszawa 2015

ISBN 978-83-02-15004-3

Opracowanie merytoryczne i redakcyjne: Zbigniew Dziedzic (redaktor koordynator)Konsultacja merytoryczna: dr inż. Mieczysław Rudnicki Konsultacja językowa i korekta: Anna RossaRedakcja techniczna: Elżbieta WalczakProjekt okładki: Dominik KrajewskiFotoedycja: Agata BażyńskaSkład i łamanie: Ledor

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 00-807 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 96Tel.: 22 576 25 00Infolinia: 801 220 555www.wsip.pl

Publikacja, którą nabyłaś / nabyłeś, jest dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, abyś przestrzegała / przestrzegał praw, jakie im przysługują. Jej zawartość możesz udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście znanym. Ale nie publikuj jej w internecie. Jeśli cytujesz jej fragmenty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło. A kopiując jej część, rób to jedynie na użytek osobisty.

Szanujmy cudzą własność i prawo.Więcej na www.legalnakultura.pl

Polska Izba Książki

SPIS TREŚCI 3

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

I. Podstawy lokalnych sieci komputerowych

1 Podstawowa terminologia sieci komputerowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 Topologie lokalnych sieci komputerowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 Media transmisyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184 Urządzenia sieciowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275 Protokoły sieciowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416 Podstawy adresowania w sieci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 487 Dobór elementów sprzętowych komputerowej sieci strukturalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

II. Administrowanie sieciowymi systemami operacyjnymi

8 Usługi sieciowe i korzystanie z usług sieciowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 649 Konfigurowanie usług katalogowych w systemach Novell NetWare . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7010 Zarządzanie kosztami użytkowników indywidualnych i grup w systemie Novell NetWare . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7611 Udostępnianie zasobów w sieci lokalnej Novell NetWare . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8112 Instalowanie sieciowych systemów operacyjnych na przykładzie Linuksa. Konfigurowanie interfejsów sieciowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8713 Zarządzanie użytkownikami w systemie Linux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9314 Instalowanie pakietów oprogramowania w systemie Linux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9915 Usługi zdalnego dostępu do serwera Linux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10416 Przygotowanie do pracy serwera DHCP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10917 Uruchomienie i korzystanie z usługi DNS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11518 Konfigurowanie usługi FTP w systemie Linux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12019 Konfigurowanie usługi WWW w systemie Linux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12620 Zarządzanie strukturą logiczną i przydziałami logicznymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13121 Udostępnianie zasobów systemu Linux klientom MS Windows . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13722 Konfigurowanie wybranych usług sieciowych w systemie Linux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14223 Podstawowe pojęcia związane z Active Directory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14824 Instalacja i wstępna konfiguracja Windows Server . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15225 Instalacja i konfiguracja kontrolera domeny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15826 Zarządzanie kontami komputerów i użytkowników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16327 Zarządzanie uprawnieniami w Windows Server . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16828 Konfigurowanie wybranych usług Windows Server . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17429 Konfigurowanie Internetowych Usług Informacyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18130 Monitorowanie działania użytkowników sieci komputerowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18631 Lokalizowanie i usuwanie usterek sieciowych systemów operacyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19132 Zdalne zarządzanie serwerami i stacjami roboczymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19733 Zabezpieczanie komputerów przed zawirusowaniem, niekontrolowanym przepływem informacji oraz utratą danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202

III. Projektowanie i montaż lokalnych sieci komputerowych

34 Zasady zarządzania projektem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21235 Projektowanie okablowania strukturalnego lokalnej sieci komputerowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21936 Projektowanie struktury adresów IP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22837 Zasady montażu okablowania strukturalnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23338 Pomiary okablowania strukturalnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24439 Pomiary i testy sieci logicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25040 Kosztorysowanie i dokumentacja powykonawcza sieci komputerowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25641 Podłączenie sieci lokalnej do internetu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26242 Modernizacja i rozbudowa lokalnej sieci komputerowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26743 Naprawa okablowania strukturalnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27144 Zabezpieczenia sprzętowe urządzeń sieciowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276

SPIS TREŚCI4

IV. Konfigurowanie i monitorowanie zasobów sieciowych

45 Konfigurowanie routerów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28246 Konfigurowanie przełączników lokalnych sieci komputerowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28947 Konfigurownie sieci wirtualnych VLAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29648 Konfigurowanie urządzeń dostępu do lokalnej sieci bezprzewodowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30249 Konfigurowanie wirtualnych sieci prywatnych (VPN) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30950 Konfigurowanie urządzeń telefonii internetowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31451 Monitorowanie pracy urządzeń lokalnych sieci komputerowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319

Klucz odpowiedzi do testów. Kwalifikacja E.13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326

Zestawienie efektów kształcenia z podstawy programowej realizowanych w poszczególnych rozdziałach . . . . . . . . . . . . 328

Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331

WSTĘP 5

WSTĘP

Przygotowanie publikacji Pracownia sieci komputerowych miało na celu pomoc uczniom w opanowywaniu przez nich praktycznych umiejętności związanych z budową i zadaniami lokalnych sieci komputerowych, administro-waniem sieciowymi systemami operacyjnymi, projektowaniem i montażem lokalnych sieci komputerowych oraz konfigurowaniem, zabezpieczaniem i monitorowaniem zasobów sieciowych.

Treść publikacji składa się głównie z zadań, ćwiczeń, przykładów zastosowań i kart pracy służących opanowaniu kompetencji praktycznych określonych przez nową podstawę programową w efektach kształcenia dla zawodów technik informatyk i technik teleinformatyk w zakresie kwalifikacji E.13 (Projektowanie lokalnych sieci komputero-wych i administrowanie sieciami).

Struktura każdego z 50 tematów składa się między innymi z takich elementów, jak:

•wprowadzenie teoretyczne do tematu (krótkie powtórzenie wiadomości);

•zestaw ćwiczeń, zadań, przykładów i kart pracy;

• test do samoewaluacji wiedzy i kompetencji;

•zadania praktyczne (ze wskazówkami rozwiązań) sprawdzające opanowanie określonych umiejętności;

• literatura przedmiotu.

Pracownia sieci komputerowych umożliwia nie tylko opanowanie umiejętności określonych w nowej podstawie programowej, ale również skuteczne przygotowanie się do części praktycznej egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie kwalifikacji E.13. Przykłady, zadania i ćwiczenia opracowane zostały zarówno na podstawie systemu MS Windows, jak i Linux.

W publikacji uczeń znajdzie również odniesienia – w rozwiązywanych zagadnieniach, zadaniach i pytaniach – do nowej podstawy programowej oraz dodatkowych podręczników przedstawiających omawiane treści w znacznie szerszym zakresie.

I Podstawy lokalnych sieci komputerowych

▪ Podstawowa terminologia sieci komputerowych ▪ Topologie lokalnych sieci komputerowych ▪ Media transmisyjne ▪ Urządzenia sieciowe ▪ Protokoły sieciowe ▪ Podstawy adresowania w sieci ▪ Dobór elementów komputerowej sieci strukturalnej

PODSTAWy LOKALNyCH SIECI KOMPUTEROWyCH8

EFEKTY KSZTAŁCENIA Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ: ■ PKZ(E.b)(8) posługuje się terminologią dotyczącą lokalnych sieci komputerowych.

W TYM ROZDZIALE: ■ przypomnisz sobie podstawową terminologię stosowaną w sieciach komputerowych; ■ nauczysz się rozróżniać funkcje sieci komputerowej; ■ poznasz elementy składowe sieci komputerowej; ■ powtórzysz i utrwalisz zdobyte wiadomości z zakresu terminologii sieciowej.

1 Podstawowa terminologia lokalnych sieci komputerowych

Wprowadzenie

ZAPAMIĘTAJSieć komputerowa – system komunikacyjny służący do przesyłania danych i udostępniania zasobów łączący co najmniej dwa systemy komputerowe (np. komputery PC). Sieć komputerowa składa się z zasobów sprzętowych i programowych systemów komputerowych oraz urządzeń sieciowych pasywnych i aktywnych umożliwiających utworzenie kanału komunikacyjnego.

Sieci komputerowe ze względu na obszar działania dzielimy na:1. PAN (Personal Area Network) – sieci personalne o zasięgu kilku metrów.2. LAN (Local Area Network) – lokalna sieć komputerowa obejmująca budynek lub pomieszczenie.3. MAN (Metropolitan Area Network) – sieć komputerowa obejmująca kampus lub aglomerację miejską.4. WAN (Wide Area Network) – sieć rozległa, globalna, o dużym zasięgu.

Do funkcji sieci komputerowych zaliczamy:•współdzielenie zasobów sprzętowych (np. drukarki);•współdzielenie danych lub programów (sieciowe bazy danych lub gry komputerowe online);•umożliwienie komunikacji między użytkownikami (Skype, Gadu-Gadu);•przesyłanie danych (poczta elektroniczna).

W zależności od sposobu pracy w sieci (tzw. architektury) rozróżnia się następujące rodzaje sieci:•peer-to-peer – gdzie wszystkie systemy komputerowe są równoprawne;•Klient–serwer – gdzie jeden z systemów komputerowych odgrywa rolę nadrzędną (tzw. serwer).

Każdą sieć komputerową charakteryzują następujące parametry:•pasmo, czyli maksymalna liczba informacji, jaką można przesłać przez dane medium transmisyjne; •przepustowość, która określa liczbę informacji, jaką można przesłać przez medium transmisyjne w danym czasie;• transfer, który określa, ile czasu potrwa przesyłanie danej liczby danych przez łącze dysponujące określonym

pasmem;•opóźnienie, które informuje, w jakim czasie dane osiągną swój cel;•dostępność, która określa, czy użytkownik może korzystać z zasobów sieci.

Szybkość transmisji danych podaje się w bitach na sekundę: [bps] lub [b/s]. Sposób organizacji elementów sieci nazywamy topologią sieciową. Rozmieszczenie elementów sieci opisuje

topologia f izyczna, natomiast sposób komunikacji urządzeń w sieci – topologia logiczna.Medium transmisyjne to nośnik transmisji danych. Wyróżnia się medium przewodowe i bezprzewodowe.Najpopularniejszym standardem pracy w sieciach lokalnych jest Ethernet. Opisuje on zasady dostępu do sieci.

Prezentuje też podział przesyłanych danych na ramki (frame).Każde urządzenie pracujące w sieci lokalnej musi posiadać niepowtarzalny adres sieciowy w celu identyfikacji

i adresacji danych.

LITERATURA

•K. Pytel, S. Osetek, Projektowanie i wykonywanie lokalnej sieci komputerowej, WSiP, Warszawa 2013.

PODSTAWOWA TERMINOLOGIA LOKALNyCH SIECI KOMPUTEROWyCH 9

SPRAWDŹ SWOJE UMIEJĘTNOŚCI

ZADANIE 1.

Obliczanie czasu transferu danychIle czasu potrzeba na przesłanie pliku o rozmiarze 7,20 GB przez kabel miedziany kategorii 5? Swoje obliczenia oraz wynik zapisz w tabeli 1.

Tabela 1.

ZADANIE 2.

Praca z internetemWyszukaj w internecie informacje na temat pasm charakteryzujących sieci budowane na podstawie medium radiowego i światłowodowego. Które z nich gwarantują lepszą szybkość transferu danych? Odpowiedź wraz z uzasadnieniem wpisz do tabeli 2.

Tabela 2.

ZADANIE 3.

Uzupełnij luki w zdaniach.

Karta sieciowa wysyła dane z określoną prędkością wyrażoną w Następnie są one prze-

syłane przez określone transmisyjne (np. światłowód). Dane trafiają do odbiorcy dzię-

ki temu, że posiada on określony sieciowy. W niektórych sieciach lokalnych pracuje

nadrzędny komputer zwany Stacje robocze to , które są do niego

podłączone. Jeżeli komputery i urządzenia sieciowe tworzą sieć w obrębie aglomeracji miejskiej, to mamy do

czynienia z siecią .



ZADANIE 4.

Opisz przykłady sieci, które spełniają warunki pozwalające zaliczyć je do rodzajów sieci podanych w tabeli 3.

Tabela 3.

Rodzaj sieci Przykład sieci

PAN

LAN

MAN

WAN

ZADANIE 5.

Parametry sieci lokalnego dostawcy internetuZapoznaj się z ofertą trzech dostawców usług internetowych w twoim miejscu zamieszkania. Wpisz do tabeli parametry dostępu do sieci i warunki korzystania z usług. Porównaj opisane oferty i omów na forum klasy.

Tabela 4.

Lp. Nazwa dostawcy usług Parametry oferty Warunki korzystania

1.

2.

3.

ZADANIE 6.

Prawda / FałszOkreśl, czy zapisane poniżej zdania są prawdziwe czy fałszywe.

Prawda lub Fałsz

1 Pojedynczy smartfon z uruchomioną opcją udostępniania internetu można nazwać siecią komputerową.

2 Sieć domowa jest zaliczana do sieci MAN.

3 Topologia fizyczna opisuje rozmieszczenie elementów sieci w danej strukturze sieciowej.

4 Jedną z funkcji sieci komputerowych jest udostępnianie zasobów sieciowych.

5 Dane w sieci są przesyłane między nadawcą a odbiorcą przez łącza komunikacyjne.

6 Profesjonalne urządzenia sieciowe są przystosowane do montażu w szafach dystrybucyjnych typu RACK.

PODSTAWOWA TERMINOLOGIA LOKALNyCH SIECI KOMPUTEROWyCH 11

PODSUMOWANIE

TEST 1. Część pisemna egzaminu zawodowego

Zadanie 1.Każde urządzenie pracujące w sieci posiada niepowtarzalny identyfikator. Identyfikator taki jest nazywany A. kodem pocztowym.B. adresem sieciowym.C. nazwą rozgłoszeniową.D. certyfikatem autentyczności.

Zadanie 2.Jednostką szybkości transferu danych w sieci komputerowej jestA. bps.B. M/s.C. VA.D. MB.

Zadanie 3.Sieć globalna jest oznaczana skrótem A. internet.B. LAN.C. MAN.D. WAN.

Zadanie 4.Szafa dystrybucyjna do montażu urządzeń sieciowych jest oznaczana jakoA. RACK.B. MAC.C. SCSI.D. IP.

Zadanie 5.Maksymalna ilość informacji, jaką można przesłać przez dane medium transmisyjne, toA. pasmo.B. transfer.C. przepustowość.D. częstotliwość.

WNIOSKI


EFEKTY KSZTAŁCENIA Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ: ■ E.13.1(1) rozpoznaje topologie lokalnych sieci komputerowych.

W TYM ROZDZIALE: ■ przypomnisz sobie wiadomości dotyczące podstawowych topologii lokalnej sieci komputerowej; ■ utrwalisz wiadomości na temat elementów topologii logicznej i fizycznej; ■ powtórzysz i utrwalisz zdobyte wiadomości z zakresu terminologii sieciowej.

Topologie lokalnych sieci komputerowych 2

Wprowadzenie

ZAPAMIĘTAJTopologia sieci określa sposób wykonania sieci oraz organizację pracy w jej strukturze. Topologia fizyczna przed-stawia strukturę połączenia elementów w sieci i ich wzajemną zależność. Topologia logiczna opisuje reguły ko-munikacji w sieci.

Topologia logicznaTopologia logiczna definiuje standardy komunikacji w sieci komputerowej. Topologie logiczne są opisywane przez standardy IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers).

ZAPAMIĘTAJNajczęściej spotykane standardy to: IEEE 802.3 (Ethernet), IEEE 802.5 (Token Ring), IEEE 802.11 (WLAN).

W zależności od sposobu wykorzystania łączy można wyróżnić dwa typy transmisji danych w sieci:• transmisja w paśmie podstawowym polegająca na utworzeniu w łączu tylko jednego kanału transmisyjnego,

przez który jest przesyłany jeden ciąg sygnałów;• transmisja szerokopasmowa polegająca na podziale łącza na wiele kanałów transmisyjnych.

Transmisja może być jednokierunkowa lub dwukierunkowa. Transmisję dwukierunkową dzielimy dodatko-wo na półdupleks (dwukierunkowa naprzemienna) i dupleks (dwukierunkowa jednoczesna).

W lokalnych sieciach komputerowych stosuje się następujące topologie logiczne:•rozgłaszania, gdzie urządzenie wysyła dane do wszystkich innych urządzeń w sieci;•przekazywania żetonu (token), gdzie dostęp do sieci ma urządzenie posiadające token.

Topologia f izycznaDo topologii fizycznych stosowanych w budowie lokalnych sieci komputerowych zaliczamy topologie:•magistrali,•pierścienia,•gwiazdy,•siatki,•rozszerzonej gwiazdy,•ad hoc (sieci bezprzewodowe),• infrastruktury (sieci bezprzewodowe).

TOPOLOGIE LOKALNyCH SIECI KOMPUTEROWyCH 13

Rys. 2.1. Topologia magistrali

Rys. 2.2. Topologia pierścienia

przełącznik (switch)

Rys. 2.3. Topologia gwiazdy


Każda topologia charakteryzuje się następującymi cechami:•rodzajem możliwego do zastosowania medium transmisyjnego;•rodzajem dostępu do sieci;•rodzajem wykorzystanych urządzeń aktywnych i pasywnych;•możliwością rozbudowy i naprawy;•długością segmentu sieci;•kosztem i niezawodnością;•przepustowością i transferem danych.

LITERATURA


NOTATKI

TOPOLOGIE LOKALNyCH SIECI KOMPUTEROWyCH 15


ZADANIE 1.

Elementy sieci o topologii magistraliWymień i zapisz w tabeli elementy i urządzenia, jakie są niezbędne, aby zbudować lokalną sieć komputerową na podstawie topologii magistrali.

Tabela 1.

Odpowiedź:

ZADANIE 2.

Zapisz w tabeli wady i zalety zastosowania w budowie lokalnej sieci komputerowej topologii gwiazdy.

Tabela 2.

Wady topologii gwiazdy Zalety topologii gwiazdy

ZADANIE 3.

Praca w grupie

UWAGA

Należy podzielić klasę na grupy i każdej grupie przydziela się jeden rodzaj topologii fizycznej. Po zakończeniu prezentacji prac jest zalecane przeprowadzenie oceny poszczególnych grup przez tajne głosowanie wszystkich uczniów.

Treść zadania:Pracujesz w grupie zajmującej się sprzedażą rozwiązań sieciowych. Twoim zadaniem będzie przygotowanie pre-zentacji multimedialnej o danej topologii fizycznej. Pamiętaj, że celem prezentacji jest przekonanie potencjal-nego klienta o wyższości twojej topologii nad innymi.Prezentację wykonaj za pomocą wybranego przez twoją grupę oprogramowania użytkowego. Po zakończeniu pracy zaprezentuj, wraz ze współpracownikami, ofertę topologii na forum klasy.


PODSUMOWANIE


Zadanie 1.Który z adresów IP zapisano według standardu IPv6?A. 2a01:110f:67c:2d00:88:cbf9:2d0d:30a2B. 2a01:110z:67c:2d00:88:cbf9:2d0d:30ć2C. 255.255.0.0D. 11111111.11111111.11111111.00000000

Zadanie 2.Jaka jest standardowa maska podsieci klasy B?A. 255.255.255.255B. 255.255.255.0C. 255.255.0.0D. 255.0.0.0

Zadanie 3.Jaki adres nazywamy adresem pętli zwrotnej?A. 127.0.0.0B. 192.168.1.1C. 255.255.255.255D. 127.0.0.1

Zadanie 4.Adres składający się z prefiksu i pola hosta oraz wykorzystujący maski sieciowe o różnej długości to adresA. klasowy.B. bezklasowy.C. maski podsieci.D. podsieci.

Zadanie 5.Jaki jest pierwszy możliwy do zaadresowania adres komputera w sieci, w której pracuje router o adresie 192.168.1.1 i masce 255.255.255.0?A. 192.168.1.0B. 192.168.1.2C. 192.168.1.254D. 255.255.255.1

ZADANIE EGZAMINACYJNE Część praktyczna egzaminu zawodowego

Wykonaj następujące czynności dotyczące analizy adresowania twojego stanowiska komputerowego:Za pomocą poleceń systemu operacyjnego określ parametry konfiguracyjne twojego interfejsu sieciowego. Uzy-skane informacje zapisz w tabeli 3.

Tabela 3.

Nazwa parametru Wartość

Nazwa komputera

Nazwa grupy roboczej lub domeny

Adres IP (IPv4) połączenia lokalnego

Adres IP (IPv6) połączenia lokalnego

Maska sieci połączenia lokalnego

PODSTAWy ADRESOWANIA W SIECI 55

PODSUMOWANIE

Wylicz adres sieciowy i adres rozgłoszeniowy. Wpisz uzyskane wartości do tabeli 4.

Tabela 4.

Adres sieci

Adres rozgłoszeniowy

Określ, ile adresów IP jest w twojej podsieci. Wynik zapisz w tabeli 5

Tabela 5.

Zakres adresów IP w podsieci

Odszukaj i zapisz w tabeli 6 adresy MAC urządzeń sieciowych tworzących twoją sieć lokalną.

Tabela 6.

Adresy MAC 1

2

3

Do wykonania zadania wykorzystaj stanowisko komputerowe z dowolnym systemem operacyjnym oraz podłą-czone do sieci lokalnej przez zarządzalny przełącznik z utworzonymi wirtualnymi podsieciami dla każdej grupy stanowisk lub każdego stanowiska.

Ocenie będzie podlegać poprawne wypełnienie tabel 3–6.

WNIOSKI


EFEKTY KSZTAŁCENIA Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ: ■ E.13.1(7) dobiera elementy komputerowej sieci strukturalnej, urządzenia i oprogramowanie sieciowe.

W TYM ROZDZIALE: ■ utrwalisz wiadomości na temat zasad doboru urządzeń sieciowych; ■ powtórzysz i utrwalisz zdobyte wiadomości dotyczące pasywnych i aktywnych urządzeń sieciowych.

Dobór elementów sprzętowych komputerowej sieci strukturalnej 7

WprowadzenieDobór elementów sieci komputerowej jest procesem występującym w etapach projektowania, wykonania i mo-dernizacji sieci komputerowej. Zasady doboru jej elementów powinny zatem być zbieżne z zasadami występu-jącymi w powyższych procesach.

Podstawową zasadą doboru elementów sieciowych jest ich zgodność z wybraną topologią i standardami trans-misji w sieci lokalnej. W praktyce równie istotny jest budżet, który mamy do dyspozycji na poszczególne urzą-dzenia pasywne i aktywne. Ponadto musimy wziąć pod uwagę takie cechy, jak:•długość segmentów sieci;•przepustowość łącza;•koszt instalacji;• łatwość konfiguracji;• jakość wykonania lub warunki gwarancji;•wsparcie techniczne;•odporność na zakłócenia elektromagnetyczne (posiadanie CE);•standard montażu;•wydajność;•dostępność;•kompatybilność z innymi urządzeniami;•zarządzalność;•możliwości diagnostyczne.

Podczas doboru urządzeń musimy pamiętać o cechach, które powinny charakteryzować każdą lokalną sieć komputerową, czyli o skalowalności i nadmiarowości.

Poszczególne grupy urządzeń sieciowych pasywnych i aktywnych posiadają dodatkowo szczegółowe parame-try, według których określamy ich przydatność do danej sieci komputerowej.

PRZYKŁAD 1.

OkablowaniePrzy doborze okablowania należy zwrócić uwagę na:•rodzaj rdzenia (linka lub drut);•sposób ekranowania – szczególnie istotny w miejscach, gdzie kabel może być narażony na działanie fal

elektromagnetycznych;•stopień konfekcjonowania – czy potrzebne nam są gotowe kable krosowe lub przyłączeniowe czy zwoje

kabla o długości 100 czy 305 m?•rodzaj wzmocnienia i izolacji zewnętrznej – szczególnie ważny przy doborze okablowania na zewnątrz

budynku lub kładzionego w kanałach gruntowych;•rodzaj kategorii kabla – musi być zgodny z wymaganiami technologicznymi projektu;•masę właściwą – jako parametr istotny przy konstrukcjach podwieszanych.

DOBóR ELEMENTóW SPRZęTOWyCH KOMPUTEROWEJ SIECI STRUKTUR ALNEJ 57

PRZYKŁAD 2.

Kanały kabloweSystemy prowadzenia kabli w infrastrukturze sieciowej stanowią obszerny i bardzo ważny zakres prac wykonywanych podczas projektowania i budowania lokalnej sieci komputerowej. Są one często planowane już na etapie projektu budynku wraz z instalacją elektryczną czy klimatyzacją. Wymaga to zaawansowanej wiedzy, a nierzadko odpowiednich uprawnień. W trakcie tworzenia małych sieci lokalnych czy sieci prywat-nych informatyk dobiera również system prowadzenia kabli. Powinien wtedy zwrócić uwagę na:•rodzaj korytek – napodłogowe, ścienne czy podwieszane;•wymiary korytek – zależą m.in. od liczby kabli, długości segmentów i miejsca instalacji;•separację kabli sieciowych i elektrycznych;•specjalne zastosowania – wymagania dotyczące montażu kasetonów, kolumn, szaf lub stojaków;•wpływ na parametry pracy medium;•kompatybilność z już istniejącym systemem w przypadku modernizacji infrastruktury sieciowej.

PRZYKŁAD 3.

Urządzenia aktywneSzczegółowe wymagania dotyczące urządzeń aktywnych w dużej mierze zależą od funkcji, jaką mają speł-niać oraz miejsca w hierarchii modelu sieci. Do najczęściej spotykanych czynników wpływających na wy-bór urządzeń zalicza się:•modularność budowy – dającą możliwość rozbudowy bez konieczności wymiany sprzętu;•funkcję w strukturze sieci – np. przełączniki szkieletowe i łączące grupy robocze, routery do środowisk

chmury czy łączników chmury, routery rdzenia czy brzegowe; •dostępne interfejsy sieciowe – np. możliwość połączeń realizowanych za pomocą skrętki lub światłowodu;•liczbę portów – 4, 8, 12, 24, 48;•dodatkowe funkcje – np. dotyczące bezpieczeństwa, zarządzania i monitorowania;•wersję oprogramowania i możliwości jego aktualizowania;•standard budowy – rack, kasetowa czy wolno stojąca;•wsparcie techniczne i renomę producenta.

Bardzo ważnym aspektem, szczególnie w przypadku sieci bezprzewodowych, jest bezpieczeństwo. Często warunki bezpieczeństwa narzuca polityka bezpieczeństwa firmy czy normy prawne, a nie wymagania technicz-ne projektu sieci.

LITERATURA


NOTATKI



KARTA PRACY 1.

Ważnym czynnikiem zapewniającym bezpieczeństwo punktu dystrybucyjnego w okablowaniu strukturalnym jest właściwy dobór zasilacza awaryjnego. Twoim zadaniem jest analiza mocy poszczególnych urządzeń oraz dobór właściwego zasilacza awaryjnego.1. Wylicz i zapisz w tabeli moc czynną aktywnych urządzeń sieciowych umieszczonych w wykazie w tabeli 1.

W obliczeniach przyjmij współczynnik mocy na poziomie 0,68.

Tabela 1.

Lp. Nazwa urządzenia Zasilanie Moc czynna

1 Server IBM xSeries 19” 230 V/2,7 A

2 Cisco Series Integrated Services Routers 230 V/0,7 A

3 Monitor LCD 19 V/2,5 A

4 Switch Cisco Catalyst 19” 230 V/0,5 A

2. Wylicz łączną minimalną moc czynną.

Łączna moc czynna: 3. Wylicz optymalną moc czynną zasilacza awaryjnego, przyjmując, że powinna być dwa razy większa od wyli-

czonej minimalnej mocy czynnej urządzeń w punkcie dystrybucyjnym.

Optymalna moc czynna UPS: 4. Korzystając z zasobów sieci internet oraz katalogów i ofert urządzeń sieciowych, dobierz zasilacz awaryjny

spełniający wyliczony parametr mocy oraz przeznaczony do montażu w szafie, w której są zamontowane po-dane powyżej (tabela 1) urządzenia sieciowe z wymienionymi parametrami montażowymi.

Proponowany UPS:

Opis parametrów wybranego zasilacza:

KARTA PRACY 2.

Otrzymałeś zapytanie ofertowe na wykonanie okablowania strukturalnego. Poniżej przedstawiono jego szczegóły.

Zapytanie ofertowe:W ramach umowy zamawiający przewiduje wykonanie okablowania strukturalnego kategorii 6 w sieci LAN w technologii Gigabit/Fast Internet.

Szczegółowe informacje:•Użyte kable kategorii 6 w konstrukcji F/UTP muszą spełniać normy TIA/EIA 568B.2-1.•Okablowanie powinno posiadać rdzeń w postaci drutu.•Okablowanie powinno wystarczyć na podłączenie 4 stanowisk komputerowych z punktem dystrybucyjnym

o odległościach odpowiednio: 60 m, 80 m, 77 m.•Należy dostarczyć do stanowisk gotowe kable połączeniowe o długości 1,5 m nieprzygotowywane ręcznie.•Wszystkie kable muszą być ułożone w korytach PCV 90x40 z separacją komory na okablowanie instalacji

elektrycznej P40.•Korytka PCV powinny być częścią systemu organizacji okablowania z gniazdami RJ-45, łącznikami i narożni-

kami.

Dla każdego komputera należy przygotować punkt abonencki składający się z 2 gniazd RJ-45 oraz 2 gniazda

DATA .

Twoim zadaniem jest wykonanie następujących czynności:1. Przygotowanie i wpisanie w tabeli 2 specyfikacji technicznej proponowanych elementów sieci.



Tabela 2.

NazwaProducent /

Nazwa systemu

Typ / model / oznaczenie /Parametry techniczne

potwierdzające zgodność z zapytaniem ofertowym.

Zdjęcie

Miejsce weryfikacji parametrów

(np. link do strony internetowej)

Kabel F/UTP

Koryta na kable

Gniazda abonenckie

Kable połączeniowe

2. Sporządzenie kalkulacji ceny za zaproponowane elementy sieci. Wyniki wyliczeń należy wpisać w komórki tabeli 3.

Tabela 3.

Lp.Nazwa

elementuLiczba

Jednostka miary

Cena jednostkowa netto

Wartość netto

Razem netto

3. Zapisanie wypełnionych tabel w dokumencie tekstowym o nazwie oferta na pulpicie twojego komputera i przedstawienie pliku wynikowego do oceny nauczycielowi. Pracę można wykonać indywidualnie lub w grupach.

Oferty można prezentować kolejno na forum klasy i wspólnie wybrać ofertę, która wygra przetarg. Należy uwzględnić następujące kryteria:•zgodność z zapytaniem ofertowym;•poprawność wyliczeń;•najniższa cena.

ZADANIE 1.

Uzupełnij luki w zdaniach:

1. mówi o maksymalnej liczbie pakietów, które router jest w stanie przeanalizować

w ciągu sekundy.

2. Każde urządzenie w sieci wprowadza pewne w przesyłaniu danych.

3. W urządzeniach można dodawać elementy rozszerzające ich funkcje.

4. W przełącznikach ilość powinna być większa od ilości obsługiwanych aktualnie połączeń.

5. W urządzeniach bezprzewodowych istotną sprawą jest połączenia.



ZADANIE 2.

Na podstawie zdjęcia routera scharakteryzuj jego funkcje według wymienionych niżej punktów.

1. Wymień możliwości podłączenia do sieci internet, jakie ma dany router.2. Wymień funkcje, jakie ma pokazany router.3. Ile komputerów można podłączyć przewodowo z tym routerem?

Odpowiedzi:

1.

2.

3.

NOTATKI


PODSUMOWANIE


Zadanie 1.Jak nazywa się np. dublowanie połączeń sieciowych między urządzeniami?A. Walidacja.B. Nadmiarowość.C. Skalowalność.D. Awaryjność.

Zadanie 2.Kable wchodzące w skład okablowania strukturalnego są najczęściej układane A. w korytkach PCV.B. w rurach żeliwnych.C. pod tynkiem.D. luzem.

Zadanie 3.Jako istotny parametr kabli sieciowych podwieszanych pod sufitem wymienia sięA. masę właściwą.B. kolor osłony izolacyjnej.C. rodzaj osłony wtyku.D. rodzaj rdzenia kabla.

Zadanie 4.Do organizacji kabli w salach konferencyjnych często używa sięA. wieszaków.B. kasetonów podłogowych.C. szaf typu rack.D. kabli kategorii 4.

Zadanie 5.Jak nazywają się krótkie kable do połączeń przełącznika z panelem krosowym?A. Kable krosowane.B. Patch cord.C. Switch.D. RJ-45.


Na rysunku przedstawiono budowę prywatnej sieci komputerowej z podłączeniem do internetu za pomocą złącza telefonicznego RJ-11 (np. Orange lub Netia). Komputery stacjonarne posiadają przewodowy interfejs sieciowy. Wykonaj następujące zadania:


PODSUMOWANIE

1. Narysuj schemat topologii takiej sieci, stosując symbole graficzne urządzeń sieciowych i połączeń. Wykorzy-staj dowolny edytor graficzny.

2. Dobierz urządzenia sieciowe do wykonania takiej sieci domowej. Opis urządzeń i uzasadnienie wyboru wpisz do tabeli według wzoru poniżej.

Wzór tabeli

Nazwaurządzenia

Model i opis parametrów technicznych

Ilość urządzeń

Uzasadnienie wyboru

ZdjęcieMiejsce weryfikacji

parametrów (np. link do strony internetowej)

Rezultat wykonania zadań umieść w dokumencie tekstowym i zapisz na pulpicie pod nazwą sieć_prywatna.pdf oraz przedstaw nauczycielowi do oceny.

Czas wykonania zadania wynosi 90 minut.

Rezultaty podlegające ocenie:•schemat narysowany zgodnie z topologią przedstawioną na rysunku oraz użyto właściwych symboli graficznych;•poprawnie wypełniona tabela ze specyfikacją dobranych urządzeń sieciowych: modem, router, karty sieciowe.

WNIOSKI

II Administrowanie sieciowymi systemami operacyjnymi

▪ Usługi sieciowe i korzystanie z usług sieciowych ▪ Konfigurowanie usług katalogowych w systemach Novell NetWare ▪ Zarządzanie kosztami użytkowników indywidualnych i grup w systemie Novell NetWare

▪ Udostępnianie zasobów w sieci lokalnej Novell NetWare ▪ Instalowanie sieciowych systemów operacyjnych na przykładzie Linuksa.Konfigurowanie interfejsów sieciowych

▪ Zarządzanie użytkownikami w systemie Linux ▪ Instalowanie pakietów oprogramowania w systemie Linux ▪ Usługi zdalnego dostępu do serwera Linux ▪ Przygotowanie do pracy serwera DHCP ▪ Uruchomienie i korzystanie z usługi DNS ▪ Konfigurowanie usługi FTP w systemie Linux ▪ Konfigurowanie usługi WWW w systemie Linux ▪ Zarządzanie strukturą logiczną i przydziałami logicznymi ▪ Udostępnianie zasobów systemu Linux klientom MS Windows ▪ Konfigurowanie wybranych usług sieciowych w systemie Linux ▪ Podstawowe pojęcia związane z Active Directory ▪ Instalacja i wstępna konfiguracja Windows Server ▪ Instalacja i konfiguracja kontrolera domeny ▪ Zarządzanie kontami komputerów i użytkowników ▪ Zarządzanie uprawnieniami w Windows Server ▪ Konfigurowanie wybranych usług Windows Server ▪ Konfigurowanie Internetowych Usług Informacyjnych ▪ Monitorowanie działania użytkowników sieci komputerowej ▪ Lokalizowanie i usuwanie usterek sieciowych systemów operacyjnych ▪ Zdalne zarządzanie serwerami i stacjami roboczymi ▪ Zabezpieczanie komputerów przed zawirusowaniem, niekontrolowanym przepływem informacji oraz utratą danych

ADMINISTROWANIE SIECIOWyMI SySTEMAMI OPER ACyJNyMI64

EFEKTY KSZTAŁCENIA Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ: ■ PKZ(E.b)(6) posługuje się terminologią dotyczącą lokalnych sieci komputerowych; ■ PKZ(E.b)(13) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; ■ E.13.1(3) rozpoznaje protokoły sieci lokalnych i protokoły dostępu do sieci rozległej; ■ E.13.3(12) przestrzega zasad udostępniania i ochrony zasobów sieciowych.

W TYM ROZDZIALE: ■ nauczysz się, z jakich usług można korzystać w sieci; ■ dowiesz się, co jest potrzebne do korzystania z usług w sieci; ■ nauczysz się, jak korzystać z usług w sieci.

Usługi sieciowe i korzystanie z usług sieciowych 8

Wprowadzenie W sieci komputerowej, zarówno lokalnej, jak i w internecie, może funkcjonować wiele usług odgrywających róż-ne role, np. serwis stron WWW, FTP, poczta elektroniczna, serwery news (grupy dyskusyjne), telnet, ssh. Więk-szość usług w sieciach komputerowych działa w architekturze klient–serwer (client–server). Urządzenia oferują usługi (serwery) lub korzystają z tych usług (klienci).

Najpopularniejszymi usługami w sieci są:•Serwis WWW (World Wide Web) – publicznie dostępny system informacyjny udostępniający informacje hiper-

tekstowe. Użytkownik przegląda dokumenty za pomocą przeglądarki internetowej, przemieszcza się między dokumentami za pomocą odnośników (linki), które przenoszą go do dokumentów udostępnianych na tym samym lub innym dowolnym serwerze dostępnym w sieci. Zasoby w sieci są jednoznacznie identyfikowane za pomocą adresów URL (Uniform Resource Locator). Poprawne odtwarzanie niektórych formatów plików wy-maga zainstalowania w przeglądarce wtyczki (plug-in) obsługującej dany format, np. Flash. Do wyszukiwania informacji w sieci służą wyszukiwarki internetowe.

•FTP (File Transfer Protocol) – służy do dwukierunkowej transmisji plików między serwerem i klientem. Użyt-kownik (klient) łączy się z serwerem FTP za pomocą specjalnego programu, nazywanego klientem FTP. Klient FTP może pracować w trybie tekstowym, być wbudowany w przeglądarkę internetową lub menedżera plików albo stanowić samodzielną aplikację. Sesja FTP składa się z trzech części: zalogowania się na koncie na serwerze FTP, wykonania operacji na plikach i zamknięcia sesji. FTP umożliwia korzystanie z konta lokal-nego (tworzonego przez administratora) lub publicznego (anonymous). Uprawnienia anonimowego użytkow-nika są zwykle ograniczone tylko do pobierania plików z wydzielonych, publicznych folderów, np. folderu pub (administrator może przyznać więcej uprawnień).

•Poczta elektroniczna (e-mail) – umożliwia wymianę wiadomości tekstowych oraz załączników w postaci plików innych formatów. Aby korzystać z poczty, należy posiadać klienta poczty oraz konto (skrzynkę pocztową) na serwerze poczty elektronicznej. Do wysyłania e-maili służy protokół SMTP (Simple Mail Transfer Protocol), a do odbioru protokoły POP3 (Post Off ice Protocol version 3) i IMAP (Internet Message Access Protocol).

•Grupy dyskusyjne (Usenet) – umożliwiają wysyłanie wiadomości do serwerów Usenetu, które automatycznie wymieniają je między sobą i udostępniają wszystkim użytkownikom konkretnej grupy. Każdy z członków grupy ma możliwość dopisywania swoich wiadomości, tworząc w ten sposób dyskusję na wybrany temat. Do korzystania z Usenetu jest potrzebny klient grup dyskusyjnych oraz konto poczty elektronicznej.

•Telnet – umożliwia wykonywanie poleceń na odległym komputerze w środowisku tekstowym. Wszystkie dane są przesyłane przez sieć w nieszyfrowanej postaci.

•SSH (Secure Shell) – oferuje te same usługi co telnet, ale transfer danych jest szyfrowany. •Bezpieczne kopiowanie plików SCP (Secure Copy) – umożliwia transfer plików między klientem a serwerem,

używając protokołu Secure Shell (SSH). WinSCP jest programem działającym w środowisku Windows, który umożliwia bezpieczne kopiowanie plików.

USŁUGI SIECIOWE I KORZySTANIE Z USŁUG SIECIOWyCH 65

ZAPAMIĘTAJKorzystanie z usług sieci może być niebezpieczne i powodować zagrożenia dla przesyłanych danych, np. niele-galne ich pozyskiwanie, oraz zagrożenia dla użytkowników, np. kradzież hasła lub tożsamości.

ZAPAMIĘTAJUżywaj tylko bezpiecznych protokołów we wszystkich przypadkach, w których musisz w sieci wprowadzić hasło lub inne informacje personalne.

LITERATURA

•K. Pytel, S. Osetek, Administrowanie sieciowymi systemami operacyjnymi, WSiP, Warszawa 2013: – rozdział 3, s. 11 – Korzystanie z usług sieciowych – serwis stron WWW; – rozdział 4, s. 13 – Korzystanie z usługi transferu plików; – rozdział 5, s. 19 – Korzystanie z poczty elektronicznej i grup dyskusyjnych; – rozdział 6, s. 23 – Korzystanie z usługi telnet; – rozdział 7, s. 25 – Korzystanie z usługi bezpiecznego terminalu; – rozdział 8, s. 27 – Korzystanie z usługi bezpiecznego kopiowania plików.

NOTATKI

ADMINISTROWANIE SIECIOWyMI SySTEMAMI OPER ACyJNyMI66


ZADANIE 1.

Korzystając z wyszukiwarki internetowej, wyszukaj informacje o pięciu przykładowych serwerach grup dysku-syjnych (serwery news). Uzyskane dane zapisz w tabeli.

Nazwa serwera Operator, miasto Wymagana rejestracja

□

□

□

□

□

ZADANIE 2.

Połącz się z dowolnym serwerem news. Korzystając z filtrów, wyszukaj nazwy grup spełniających warunki. Do-konaj subskrypcji trzech wybranych grup dyskusyjnych i zapoznaj się z wybranymi postami. Wpisz do tabeli odpowiednie informacje.

Nazwa serwera news

Filtr Liczba grup

linux.pl

Programowanie

pl.muzyka

Nazwa grupy Liczba postów

ZADANIE 3.

Korzystając w wyszukiwarki internetowej, wyszukaj informacje o przykładowych serwerach FTP oferujących do-stęp anonimowy. Za pomocą konsoli połącz się z serwerami. Uzyskane dane zapisz w tabeli.

Nazwa serwera Wersja serwera Nazwa konta Hasło

ftp.task.gda.pl

ftp.pg.gda.pl

ftp.man.lodz.pl

USŁUGI SIECIOWE I KORZySTANIE Z USŁUG SIECIOWyCH 67


ZADANIE 4.

Za pomocą telnetu i SSH połącz się ze szkolnym serwerem (informacje o serwerze, nazwie konta i haśle uzyskaj od nauczyciela). Wpisz do tabeli odpowiednie dane.

Nazwa / adres serwera telnet

Numer portu

Nazwa konta

Hasło

Logowanie zakończone sukcesem □

Nazwa / adres serwera SSH

Numer portu

Nazwa konta

Hasło

Logowanie zakończone sukcesem □

ZADANIE 5.

Za pomocą FTP i WinSCP prześlij na szkolny serwer przykładowe pliki o różnym rozmiarze (informacje o ser-werze, nazwie konta i haśle uzyskaj od nauczyciela). Wpisz do tabeli odpowiednie dane.

Nazwa / adres serwera FTP / SCP

Numer portu FTP

Nazwa konta FTP

Hasło FTP

Numer portu SCP

Nazwa konta SCP

Hasło SCP

Rozmiar pliku Czas transmisji [s] Prędkość transmisji [Mb/s]

FTP SCP FTP SCP

10 MB

20 MB

50 MB

Za pomocą dowolnego arkusza kalkulacyjnego sporządź wykres ilustrujący różnicę w prędkości transmisji mię-dzy protokołami FTP i SCP. Wykres dołącz do sprawozdania.Rozwiązania zadań umieść w dokumencie edytora tekstu i zapisz w pliku pod nazwą SK_8_nazwisko.doc. Przed-staw do oceny nauczycielowi.

ZABEZPIECZANIE KOMPUTERóW PRZED ZAWIRUSOWANIEM, NIEKONTROLOWANyM . . . 209

PODSUMOWANIE

Wykonaj wszystkie polecenia na stanowisku wyposażonym w:•nośnik z instalatorem systemu operacyjnego właściwym dla twojej szkoły wraz z kluczem produktu;•nośnik ze sterownikami do płyty głównej oraz instrukcją obsługi komputera lub jego elementów w formacie

PDF;•nośnik z dokumentacją urządzeń sieciowych;•nośnik z katalogiem zasilaczy UPS;•nośnik z instalatorem programu monitorującego napięcie w sieci.

Rezultaty podlegające ocenie:•sporządzenie listy urządzeń, które powinny być zabezpieczone przed przerwami w dostawach energii

elektrycznej;•ustalenie na podstawie dostępnej dokumentacji zapotrzebowania urządzeń na energię elektryczną;•dobór zasilacza UPS na podstawie katalogu producenta;• instalacja oprogramowania monitorującego napięcie w instalacji elektrycznej;•przebieg prac zgodny z zasadami bhp, ergonomii i organizacji pracy.

Czas przeznaczony na wykonanie zadania wynosi 45 minut.

ZADANIE EGZAMINACYJNE 2. Część praktyczna egzaminu zawodowego

Jako administrator szkolnej sieci zostałeś poproszony o skonfigurowanie zapory sieciowej na szkolnym ser-werze. Zapora powinna blokować próby nawiązania połączenia z serwera za pomocą Internet Explorera, ale jednocześnie umożliwiać nawiązywanie połączeń za pomocą innych przeglądarek. Ponadto należy zablokować możliwość nawiązywania połączeń ze standardowym portem usługi telnet (port 23).Twoim zadaniem jest:•włączenie zapory sieciowej właściwej dla systemu operacyjnego w twojej szkole;•skonfigurowanie reguły blokującej próby nawiązania połączenia za pomocą Internet Explorera;•skonfigurowanie reguły blokującej próby nawiązania połączenia z serwerem za pomocą telnetu (port 23);•przeprowadzenie testowania zapory sieciowej.Wykonaj wszystkie polecenia na stanowisku wyposażonym w:•nośnik z instalatorem systemu operacyjnego właściwym dla twojej szkoły wraz z kluczem produktu;•nośnik z instalatorem przeglądarki internetowej;•nośnik ze sterownikami do płyty głównej oraz instrukcją obsługi komputera lub jego elementów w formacie

PDF.

Rezultaty podlegające ocenie:•włączenie zapory sieciowej właściwej dla systemu operacyjnego w twojej szkole;•skonfigurowanie reguły blokującej próby nawiązania połączenia za pomocą Internet Explorera;•skonfigurowanie reguły blokującej próby nawiązania połączenia z serwerem za pomocą telnetu (port 23);•przeprowadzenie testowania zapory sieciowej;•przebieg prac zgodny z zasadami bhp, ergonomii i organizacji pracy.


WNIOSKI

III Projektowanie i montaż lokalnych sieci komputerowych

▪ Zasady zarządzania projektem ▪ Projektowanie okablowania strukturalnego lokalnej sieci komputerowej ▪ Projektowanie struktury adresów IP ▪ Zasady montażu okablowania strukturalnego ▪ Pomiary okablowania strukturalnego ▪ Kosztorysowanie i dokumentacja powykonawcza sieci komputerowej ▪ Podłączenie sieci lokalnej do internetu ▪ Modernizacja i rozbudowa lokalnej sieci komputerowej ▪ Naprawa okablowania strukturalnego ▪ Zabezpieczenia sprzętowe urządzeń sieciowych

PROJEKTOWANIE I MONTAż LOKALNyCH SIECI KOMPUTEROWyCH 212

EFEKTY KSZTAŁCENIA Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ: ■ PKZ(E.b)(12) przestrzega zasad zarządzania projektem w trakcie organizacji i planowania pracy; ■ PKZ(E.b)(13) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; ■ E.13.1(6) wykonuje projekt lokalnej sieci komputerowej.

W TYM ROZDZIALE: ■ utrwalisz wiadomości na temat zasad zarządzania projektami.

Zasady zarządzania projektem 34

Wprowadzenie Projekt to indywidualne lub zespołowe, przygotowane i zaplanowane działanie, które może łączyć wiele powią-zanych operacji, prowadzące do realizacji założonych celów w określonym czasie.

Zarządzanie projektem to praca polegająca na planowaniu, analizowaniu, tworzeniu harmonogramów oraz przydzielaniu prac i kontroli nad wykonaniem zadań niezbędnych do osiągnięcia celów projektu.

Projekt okablowania strukturalnego dla jednej klasy w szkole różni się od projektu wykonywanego dla kil-kunastopiętrowego biurowca. Większe projekty infrastruktury sieciowej stanowią często część projektowania budynków czy całych kompleksów. W takich przypadkach projekty wykonują specjalistyczne biura projektowe posiadające odpowiednie uprawnienia. Jednak projektowanie lokalnych, małych struktur sieciowych jest równie odpowiedzialnym zadaniem i powinno opierać się na takich samych zasadach zarządzania i tworzenia projek-tów, co duże programy projektowe.

Do najważniejszych etapów zarządzania projektem sieci komputerowej zaliczamy niżej wymienione etapy.•Etap 1 – Identyfikacja projektu polegająca na analizie stanu obecnego, problemów, potrzeb, modelu ER, moż-

liwości technicznych (plany budynku, przepustowość sieci) oraz istniejącej infrastruktury. Należy zwrócić uwagę na bieżące i przyszłe procedury informatyczne, bezpieczeństwa lub obrotu dokumentami jawnymi i niejawnymi. Ważne są również wymagania oprogramowania czy systemu informatycznego, jaki ma działać w sieci. Jeżeli realizacja projektu jest wynikiem udziału w przetargu, istotna jest dokładna analiza zapytania ofertowego. Efektem analizy jest określenie celów i rezultatów oraz metod i wskaźników osiągnięcia tych celów. Wynikiem analizy może być również wstępna oferta, na podstawie której zostanie podpisana umowa na wykonanie sieci komputerowej.

•Etap 2 – Organizacja projektu obejmująca definiowanie poszczególnych części projektu, tworzenie zespołu projektowego, przydzielenie prac, opracowanie harmonogramu działań i określenie źródeł finansowania. Na tym etapie jest również możliwa weryfikacja dokumentacji przez dokonanie wstępnego obmiaru z natury. Warunkiem przystąpienia do realizacji etapu 2. jest sporządzenie umowy na wykonanie dzieła ze zlecenio-dawcą lub inwestorem.

•Etap 3 – Wykonanie projektu, co obejmuje:a) Projekt logiczny sieci określający logiczną topologię, standardy transmisji, plan adresacji i niezbędne pro-

tokoły, model hierarchii warstw sieci oraz model bezpieczeństwa sieci.b) Projekt fizyczny sieci dotyczący propozycji fizycznej topologii, doboru urządzeń sieciowych i opisu ich

specyfikacji, planu rozmieszczenia punktów dystrybucyjnych i innych urządzeń sieciowych.c) Projekt okablowania strukturalnego będący wizualizacją projektu fizycznego z podziałem na okablowanie

pionowe i poziome.d) Kosztorys wstępny zakresu planowanych prac i niezbędnych urządzeń, narzędzi oraz materiałów.e) Wykaz wartości określonych parametrów do uzyskania podczas testów i pomiarów sieci.f ) Skompletowanie dokumentacji projektu wraz z niezbędnymi planami, instrukcjami, procedurami pomia-

rowymi, certyfikatami itp.•Etap 4 – Wdrożenie projektu, etap obejmujący wykonanie instalacji sieciowej według planów, zakup, instala-

cję i konfigurację urządzeń sieciowych, podział sieci na podsieci, adresację hostów, wprowadzenie procedur bezpieczeństwa, przeprowadzenie testów i pomiarów. Wszystko na bieżąco powinno podlegać kontroli jakości i zgodności z założonym harmonogramem. Często etap wdrażania jest połączony ze szkoleniem personelu.

ZASADy ZARZąDZANIA PROJEKTEM 213

•Etap 5 – Zakończenie projektu i ewaluacja, etap obejmujący sporządzenie protokołu odbioru, kosztorysu koń-cowego i dokumentów księgowych rozliczających umowę wykonawstwa i wdrażania projektu. Rozpoczyna się też etap ewaluacji, czyli nanoszenia poprawek do projektu na podstawie uzyskanych testów, pomiarów, analizy dokumentacji powykonawczej i uwag użytkowników lub inwestora.

Jest wiele metod zarządzania projektami, nie ma jednak jednej, która byłaby uniwersalna. Odpowiednią metodę należy dobrać do określonych warunków projektowych. Do metod zarządzania projektem można zali-czyć: UPMM (Unified Project Management Methodology), kamienie milowe czy 9 kroków projektu.

Rys. 34.1. Budowa diagramu PERT

Do zarządzania projektami wykorzystuje się systemy informatyczne. Duże ułatwienie wprowadza wyko-rzystanie wykresów Gantta i diagramów PERT, PDM lub sieciowych. Pozwalają one na wyznaczanie ścieżki krytycznej.

Rys. 34.2. Przykład diagramu sieciowego z zaznaczoną ścieżką krytyczną

Poniżej przedstawiono zestawienie norm wykorzystywanych podczas tworzenia i zarządzania projektem.

Projektowanie i montaż lokalnych sieci komPuterowych 214

Tabela 34.1. normy dotyczące projektowania

Projektowaniebudynku

Projektowanie okablowania

Planowanie Implementacja Funkcjonowanie

EN 50310

Sieć wspólnej masy w budynku, system rozdziału zasilania i połączenie przewodu ochronnego z masą

EN 50173-1

Topologia, wydajność kanału transmisyjnego, wymagania dotyczące medium transmisyjnego, podłączanego osprzętu oraz kabli przyłączeniowych, a także wymagania co do granic wydajności połączeń

EN 50174-1

Opracowanie specyfikacji, jakość i administracja

EN 50174-2

Wymagania dotyczące bezpieczeństwa, wykonawstwo połączeń miedzianych i światłowodowych

EN 50174-3i EN 50310

(dla połączeń wyrównawczych)


EN 50174-1

Dokumentacja i administracja okablowania

EN 50174-2

Wymagania dotyczące bezpieczeństwa, wykonawstwo połączeń miedzianych i światłowodowych

EN 50174-3i EN 50310

(dla połączeń wyrównawczych)


EN 50346Wymagania ogólne dotyczące parametrów pomiarowych okablowania symetrycznego i światłowodowego

EN 50174-1

Jakość, administracja oraz naprawy i konserwacja okablowania

LITERATURA

•k. Pytel, s. osetek, Projektowanie i wykonywanie lokalnej sieci komputerowej, wsiP, warszawa 2013.

NOTATKI



ZADANIE 1.

Jednym z etapów projektowania lokalnej sieci komputerowej jest projekt logiczny sieci. Opisz elementy, jakie powinien zawierać taki projekt. Każdy opisywany element zilustruj przykładem.Odpowiedź:

ZADANIE 2.

Nadzorujesz wdrożenie projektu lokalnej sieci komputerowej w małej firmie handlowej. Odpowiadasz za wyko-nanie instalacji sieciowej według planów, zakup, instalację i konfigurację urządzeń sieciowych, podział sieci na podsieci, adresację hostów, wprowadzenie procedur bezpieczeństwa, przeprowadzenie testów i pomiarów. Wy-pisz poszczególne czynności w tabeli 1 oraz spróbuj określić, komu zleciłbyś ich wykonanie. Określ, jakie kwali-fikacje lub zawód powinien mieć pracownik wykonujący wyszczególnione czynności.

Tabela 1.

Nazwa czynności Kompetencje pracownikaZawód lub osiągnięte kwalifikacje

(np. E.13)

ZADANIE 3.

Uzupełnij luki w zdaniach:

1. Warstwa gromadzi dane otrzymywane z przełączników z warstwy dostępu

przed ich transmisją do warstwy rdzenia.

2. Podatność sieci komputerowej na rozbudowę nazywamy .

3. Plany, kosztorysy, specyfikacje zaliczamy do projektu.

4. Harmonogram prac projektowych można przedstawić za pomocą wykresu .

5. Za niewykonanie prac projektowych w terminie może być naliczona kara .

KARTA PRACY 1.

Korzystając z podręcznika oraz z zasobów sieci internet, dopasuj odpowiednie oprogramowanie do wymienio-nych etapów projektowania sieci komputerowej.

Etap projektowania Nazwa programu Opis funkcjiWeryfikacja wyboru programu (np. link do strony internetowej)

Opracowanie harmonogramu prac

Kosztorysowanie prac

Projekt okablowania pionowego i poziomego



Etap projektowania Nazwa programu Opis funkcjiWeryfikacja wyboru programu (np. link do strony internetowej)

Zarządzanie projektem

Sporządzenie schematu topologii sieci

Sporządzenie oferty oraz umowy

ZADANIE 4.

Wykorzystując dowolny program do wspomagania zarządzania projektami, sporządź diagram PDM przedsta-wiający czynności wchodzące w skład etapu wykonania projektu (projektowania) lokalnej sieci komputerowej w twojej szkole.Plik z gotowym diagramem zapisz pod nazwą projektowanie na pulpicie twojego profilu i przedstaw nauczycie-lowi do oceny.

ZADANIE 5.

Napisz, czym różni się diagram Gantta od diagramu PDM. W jakich przypadkach powinno się wykorzystywać te diagramy?Odpowiedź:

NOTATKI


PODSUMOWANIE


Zadanie 1.Jak nazywa się jedna z metod zarządzania projektem?A. UPNM.B. Kamienie milowe.C. Gantta.D. E-R.

Zadanie 2.Etap wdrożenia projektu nie obejmuje A. wykonania instalacji sieciowej.B. konfiguracji urządzeń sieciowych.C. analizy potrzeb klienta.D. wprowadzenia procedur bezpieczeństwa.

Zadanie 3.Indywidualne lub zespołowe, przygotowane i zaplanowane działanie, które może łączyć wiele powiązanych ope-racji, prowadzące do realizacji założonych celów w określonym czasie nazywa sięA. zadaniem.B. czynnością.C. operacją.D. projektem.

Zadanie 4.Ewaluacja projektu dotyczy jegoA. programowania.B. modernizacji.C. rozliczenia.D. integracji.

Zadanie 5.Jak nazywa się model budowy sieci przełączanej dzielący ją na warstwy?A. Poziomy.B. Dystrybucji.C. Pionowy.D. Hierarchiczny.


Zarządzasz projektem lokalnej sieci komputerowej. W ramach swoich obowiązków wykonaj następujące zadania:1. Sporządź harmonogram prac wymienionych w tabeli 2, korzystając z wykresu Gantta.

Tabela 2.

Wiercenie otworów pod montaż korytek PCV

Instalacja gniazd RJ-45

Ułożenie kabli w korytkach

Instalacja szafy wiszącej typu Rack

Montaż korytek PCV

Zakup kabla kat. 5e

Podłączenie kabli do panelu krosowego

Przyłączenie komputerów do gniazd naściennych kablem przyłączeniowym

PROJEKTOWANIE OKABLOWANIA STRUKTUR ALNEGO LOKALNEJ SIECI KOMPUTEROWEJPROJEKTOWANIE I MONTAż LOKALNyCH SIECI KOMPUTEROWyCH 218

PODSUMOWANIE

Testowanie kabli

Wiercenie przejścia dla kabli w ścianie serwerowni i pracowni

Osadzenie kabli w gniazdach naściennych RJ-45

2. Określ i wypisz zadania krytyczne.

3. Zdefiniuj i zaznacz na diagramie sieciowym kolorem czerwonym przebieg ścieżki krytycznej dla czynności z tabeli 1.

Do wykonania zadania wykorzystaj stanowisko komputerowe z zainstalowanym systemem operacyjnym oraz pakietem biurowym i dowolnym oprogramowaniem do tworzenia diagramów (np. DIA, SmartDraw, MS Visio).

Rezultaty podlegające ocenie:•sporządzony harmonogram w postaci wykresu Gantta z wyszczególnionymi wszystkimi czynnościami

z tabeli 1;•wymienione poprawnie co najmniej jedno zadanie krytyczne;•sporządzony na podstawie harmonogramu (zgodny z nim) diagram sieciowy zawierający wszystkie czynności

z tabeli 1 i z wyznaczoną poprawnie ścieżką krytyczną w kolorze czerwonym.


WNIOSKI

PROJEKTOWANIE OKABLOWANIA STRUKTUR ALNEGO LOKALNEJ SIECI KOMPUTEROWEJ 219

EFEKTY KSZTAŁCENIA Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ: ■ E.13.1(6) wykonuje projekt lokalnej sieci komputerowej; ■ PKZ(E.b)(13) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.

W TYM ROZDZIALE: ■ utrwalisz wiadomości na temat zasad projektowania okablowania strukturalnego; ■ powtórzysz i utrwalisz zdobyte wiadomości i umiejętności dotyczące sporządzania dokumentacji projektowej schematów sieci, rzutów pionowych i poziomych.

Projektowanie okablowania strukturalnego lokalnej sieci komputerowej 35

Wprowadzenie Jednym z etapów projektowania lokalnej sieci komputerowej jest projektowanie okablowania strukturalnego. Projekt okablowania strukturalnego powinien obejmować wskazanie traktów kablowych z obliczonymi długo-ściami kabli (w ramach budynków i między nimi), rozmieszczenie punktów dystrybucyjnych oraz gniazdek abonenckich i ich numerację.

NormyKażdy projekt okablowania strukturalnego powinien przede wszystkim być zgodny z normami. Wśród norm europejskich najistotniejsze w tym zakresie są następujące normy:•EN 50173 – okablowanie strukturalne budynków;•EN 50167 – okablowanie poziome;•EN 50168 – okablowanie pionowe;•EN 50169 – okablowanie krosowe i stacyjne.

Elementy okablowania strukturalnegoW okablowaniu strukturalnym wyróżnia się:•okablowanie kampusowe,•okablowanie pionowe,•okablowanie poziome.

Ponadto w projekcie powinien znajdować się opis takich elementów, jak:•kampusowy punkt dystrybucyjny (CD) – jest centralnym punktem sieci, z którego jest rozprowadzane kam-

pusowe okablowanie szkieletowe; •kampusowy kabel szkieletowy to okablowanie łączące kampusowy punkt dystrybucyjny z budynkowymi; •budynkowy punkt dystrybucyjny (MDF);•budynkowy kabel szkieletowy to kabel łączący budynkowy punkt dystrybucyjny z piętrowym (poziomym)

punktem dystrybucyjnym; •piętrowy punkt dystrybucyjny (IDF); •kabel poziomy, który łączy punkt piętrowy dystrybucyjny z punktem abonenckim;•punkt abonencki to zakończenie okablowania poziomego.

Dokumentacja projektu okablowania strukturalnego powinna zawierać:1. Informacje dotyczące wykonawcy i inwestora.2. Spis treści, rysunków i tabel.3. Założenia projektowe obejmujące podstawę prawną, zakres projektu, proponowane technologie i standardy,

opis używanych pojęć.4. Opis techniczny uwzględniający:

a) wymagania dotyczące okablowania strukturalnego;b) wymagania dotyczące dedykowanej sieci elektrycznej;c) schemat ogólny sieci oraz opis standardu i podziału okablowania strukturalnego na podsystemy;d) wyniki obmiarów i wyliczeń technicznych;e) opis zasad numeracji gniazd;f ) opis bezpieczeństwa okablowania strukturalnego (przeciwprzepięciowe i przeciwporażeniowe);


g) opis bilansu mocy;h) opis pomiarów i certyfikacji;i) wykaz szaf dystrybucyjnych i ich wyposażenie;j) wykaz wszystkich urządzeń pasywnych i aktywnych oraz materiałów;k) procedury odbioru.

5. Schematy i rysunki:a) schemat i opis punktu centralnego z opisem okablowania kampusowego;b) schematy i opisy poszczególnych punktów dystrybucyjnych (szaf wiszących lub stojących);c) rzuty pionowe budynku z opisem okablowania pionowego;d) rzuty poziome pięter budynku z opisem okablowania poziomego;e) ewentualnie projekt dedykowanej instalacji elektrycznej (wykonawca projektu musi posiadać uprawnienia

w tym zakresie);f ) schemat montażowy zespołów przyłączeniowych (system prowadzenia kabli);g) certyfikaty.

6. Harmonogram realizacji projektu.7. Kosztorys projektu.8. Dokumentacja powykonawcza:

a) wyniki testów i pomiarów,b) protokół odbioru,c) opis numeracji gniazd i paneli krosowych,d) dokumenty finansowo-księgowe,e) gwarancje.

Zalecenia dotyczące projektowania okablowania strukturalnego:•Na każde 1000 m2 powierzchni lub na jedno piętro powinien przypadać jeden piętrowy punkt rozdzielczy.•Na każde 10 m2 powierzchni biurowej powinien przypadać jeden punkt abonencki.•Punkt abonencki jest wyposażony w gniazda RJ-45 i gniazda sieci elektrycznej DATA. •W obrębie całej sieci powinna być wprowadzona jednolita numeracja elementów sieci według wzoru X-y-Z,

gdzie X to numer szafy IDF, y to numer panelu krosowego oraz Z – numer gniazda w punkcie abonenckim. Należy wykonać dokumentację sporządzonej numeracji, która powinna być przechowywana i aktualizowana przez administratora sieci.

•Kable teleinformatyczne muszą przebiegać minimum 1 m od silników, minimum 30 cm od opraw świetlów-kowych oraz 90 cm od przewodów elektrycznych 5 kVA.

• Jeżeli kable zasilające i teleinformatyczne są prowadzone w tych samych korytkach, muszą zawierać separację komór.

• Jeżeli okablowanie jest prowadzone w podniesionej podłodze lub podwieszanym suficie, kanały kablowe po-winny być montowane z zachowaniem minimum 5 cm dystansu.

•Należy przestrzegać maksymalnej siły naciągu kabla podanej przez producenta.•Należy stosować nadmiar kabla w szafie IDF.•Nie umieszczać kabli luzem na suficie podwieszanym i nie mocować do konstrukcji sufitu.•Na kablu nie powinny powstawać silne skręcenia lub węzły.

odcinek B

odcinek C

KROSOWNICA

PRZEŁĄCZNIK

odcinek A

PUNKT ABONENCKI

STACJAROBOCZA

Rys. 35.1. Zasady dotyczące długości kabli w okablowaniu poziomym (skrętka)


Programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań projektowychDo wykonania schematów i projektów należy wykorzystać odpowiednie oprogramowanie użytkowe. Można je podzielić na następujące grupy:1. Oprogramowanie do tworzenia dokumentacji opisowej – edytory tekstu:

a) MS Word,b) Writer,c) Pages.

2. Oprogramowanie do tworzenia diagramów i wykresów:a) MS Excel,b) Draw,c) Numbers,d) Smartdraw,e) Dia,f ) Ganttproject.

3. Oprogramowanie do kosztorysów prostych i według KNR:a) MS Excel,b) Calc,c) Numbers,d) Norma PRO,e) Zuzia.

4. Oprogramowanie do sporządzania rzutów poziomych, pionowych itp.:a) AutoCAD,b) A9CAD,c) Dia,d) Smartdraw,e) QCad.

Istnieją również programy branżowe wspomagające np. dobór elementów systemu prowadzenia kabli.

Symbole i piktogramyPodczas tworzenia schematów i rysunków okablowania pionowego i poziomego należy korzystać z symboli zgodnych ze standardami projektowania. Poniżej przedstawiono przykłady symboli używanych w projektowa-niu sieci zaczerpnięte z podręcznika Projektowanie i wykonywanie lokalnej sieci komputerowej (WSiP, Warszawa 2013).

Rys. 35.2. Przykład symboli używanych w planach okablowania strukturalnego

Projektowanie i montaż lokalnych sieci komPuterowych 222

Poniżej przedstawiono przykładowy fragment rzutu poziomego z naniesionym okablowaniem strukturalnym.

Rys. 35.3. Przykład planu okablowania poziomego

więcej przykładowych planów znajdziesz w podanym niżej podręczniku.

LITERATURA

•k. Pytel, s. osetek, Projektowanie i wykonywanie lokalnej sieci komputerowej, wsiP, warszawa 2013.

NOTATKI



ZADANIE 1.

W celu aktualizacji dokumentacji infrastruktury sieci lokalnej w szkole należy sporządzić aktualny plan okablo-wania strukturalnego pracowni komputerowej. Musisz wykonać następujące zadania:1. Sporządzić obmiar z natury wybranej pracowni komputerowej.2. Sporządzić rzut poziomy pracowni komputerowej według obmiaru.3. Nanieść na plan rozmieszczenie punktów abonenckich, przebieg okablowania oraz urządzenia sieciowe.

Gotową dokumentację zapisać w pliku pracownia.pdf na pulpicie swojego profilu i przedstawić do oceny nauczycielowi.


ZADANIE 2.

Częścią dokumentacji projektowej okablowania strukturalnego jest schemat rozmieszczenia aktywnych urzą-dzeń sieciowych w punkcie dystrybucyjnym.Właściciel firmy, dla której należy wykonać dokumentację, dostarczył wykaz sprzętu stanowiącego wyposażenie punktu dystrybucyjnego.Wykaz wyposażenia MDF:•szafa stojąca typu RACK o szerokości 19’; • listwa zasilająca (1U);•serwer plików (2U); •przełącznik (1U) 2 szt.;•panel krosowy (1U);•router (1U).•zasilacz awaryjny UPS (4U).Twoim zadaniem jest sporządzenie schematu rozmieszczenia aktywnych urządzeń sieciowych w punkcie MDF z wykorzystaniem dowolnego oprogramowania do projektowania 2D. Rozmieszczenie urządzeń należy uzasadnić opisem w tabeli 1 (ok. 200 wyrazów).

Tabela 1.

Gotowy schemat zapisz pod nazwą MDF na pulpicie i przedstaw nauczycielowi do oceny.


KARTA PRACY 1.

Twoim zadaniem jest przygotowanie oferty dla klienta indywidualnego na stworzenie infrastruktury sieciowej. Plan mieszkania klienta jest zamieszczony w załączniku 1. Modem bez funkcji routera znajduje się tuż przy wej-ściu do mieszkania. Do komputerów A i B należy doprowadzić kabel sieciowy kategorii 5e z rdzeniem typu lin-ka. Ponadto w miejscu, gdzie znajduje się modem, należy zaplanować umieszczenie bezprzewodowego punktu dostępowego (AP), aby swoim zasięgiem obejmował całe mieszkanie.



W ramach oferty wykonaj następujące zadania:1. Sformułuj założenia do oferty. Wypisz je w tabeli 2.

Tabela 2.

Założenia:

2. Sporządź listę niezbędnych elementów sieciowych, określ ich liczbę oraz cenę. Wszystkie wartości wprowadź do tabeli 3.

Tabela 3.

Nazwa IlośćCena jednostkowa

nettoWartość

nettoWartość podatku

VAT (23%)Wartość brutto

Razem brutto

3. Korzystając z planu mieszkania z załącznika 1, narysuj przebieg okablowania i miejsce instalacji poszczegól-nych urządzeń sieciowych. Gotowy plik zapisz pod nazwą plan.


Załącznik 1.Skala 1 : 50


PODSUMOWANIE


Zadanie 1.Jakie oznaczenie ma norma europejska dotycząca okablowania poziomego?A. EN 50168.B. EN 50166.C. EN 50167.D. EN 50169.

Zadanie 2.Skrót IDF oznaczaA. pośredni punkt dystrybucyjny.B. główny punkt dystrybucyjny.C. poziome okablowanie strukturalne.D. lokalny punkt dystrybucyjny.

Zadanie 3.Jak nazywa się element okablowania strukturalnego pokazany na rysunku?A. Uziemienie.B. Bezpiecznik sieciowy.C. Oprawa lampy sufitowej.D. Gniazdo telekomunikacyjne.

Zadanie 4.Jeden punkt abonencki powinien przypadać na każdeA. 20 m2

B. 10 m2

C. 17 m2

D. 22 m2

Zadanie 5.Dokumentacja powykonawcza powinna obejmować równieżA. wykaz sprzętu i materiałów.B. audyt wstępny.C. wyniki pomiarów i testów.D. opis źródeł finansowania.


Firma komputerowa zleciła tobie, jako podwykonawcy, sporządzenie niektórych elementów projektu okablowa-nia strukturalnego. Według zawartej umowy należy: 1. Zainstalować dostępne na stanowisku komputerowym oprogramowanie do projektowania 2D.2. Przeprowadzić analizę załączonego planu piętra budynku (załącznik 3) oraz warunków określonych przez

zleceniodawcę (opisanych w załączniku 1).3. Sporządzić listę założeń do projektu okablowania strukturalnego wynikających z analizy dokumentacji. Re-

zultat w postaci pliku o nazwie założenia.pdf zapisać w folderze PROJEKT na dysku C:\.4. Sporządzić plan rozmieszczenia urządzeń sieciowych i ułożenia okablowania z wykorzystaniem rysunku pię-

tra. Rzut należy sporządzić zgodnie z normami i symboliką stosowaną w projektach. Rezultat w postaci pliku o nazwie okablowanie_poziome.pdf zapisać w folderze PROJEKT na dysku C:\.

5. Wykonać specyfikację urządzeń i materiałów według załącznika 2 na podstawie założeń, planu oraz wymiaro-wania rysunku. Rezultat w postaci pliku o nazwie wykaz.pdf zapisać w folderze PROJEKT na dysku C:\.

Do wykonania zadania wykorzystaj przygotowane stanowisko komputerowe z zainstalowanym systemem opera-cyjnym oraz pakietem biurowym. Na stanowisku przygotowano ponadto nośnik z programem do projektowania 2D oraz linijkę.

331LITER ATUR A

LITERATURA

1. K. Pytel, S. Osetek, Projektowanie i wykonywanie lokalnej sieci komputerowej, WSiP, Warszawa 2013.2. K. Pytel, S. Osetek, Konfigurowanie urządzeń sieciowych, WSiP, Warszawa 2013.3. K. Pytel, S. Osetek, Administrowanie sieciowymi systemami operacyjnymi, WSiP, Warszawa 2013.

Źródła fotograf ii i ilustracjiOkładka: Piotr Kryspin CićkiewiczTekst główny: s. 11 – Dominik Krajewski; s. 17 – Krzysztof Pytel; s. 18 – Krzysztof Pytel; s. 19 – Roman Kirilenko; s. 20 – Dominik Krajewski; s. 22 – Roman Kirilenko; s. 23 – Roman Kirilenko; s. 26 – Siemon, Nexams, ZidaTech, Krzysztof Pytel, Sino Optic, SpeaKa Professional, Connectzone; s. 27 – Krzysztof Pytel; s. 28 – Wikipedia/ CC-BY-SA 3.0, D-Link; s. 29 – Data/Fax/Voice, TP-Link; s. 30 – TP-Link, Krzysztof Pytel; s. 31 – D-Link, Krzysztof Pytel, Conrad; s. 34 – Roman Kirilenko; s. 36 – D-Link, Krzysztof Pytel, Data/Fax/Voice; s. 38 – Dominik Krajewski; s. 44 – Dominik Krajewski; s. 58 – Tomasz Klekot; s, 59 – Sławomir Skryśkiewicz; s. 211 – Roman Kirilenko; s. 218 – Dominik Krajewski; s. 220 – Roman Kirilenko; s. 222 – Roman Kirilenko; s. 225 – Roman Kirilenko; s. 231 – Krzysztof Pytel, Lumberg, Seim, PHOENIX CONTACT; s. 232 – Roman Kirilenko, Pantex; Krzysztof Pytel; s. 233 – Roman Kirilenko, Tomasz Klekot; s. 234 – Roman Kirilenko, Tomasz Klekot; s. 236 – Tomasz Klekot; s. 238 – Tomasz Klekot; s. 240 – Krzysztof Pytel; s. 243 – Fluke Networks; s. 242 – Krzysztof Pytel; s. 245 – Tomasz Klekot; s. 246 – Tomasz Klekot, Yokogawa/Wikipedia/CC BY 3.0; s. 248 – Fluke Networks; s. 248 – Fluke Networks, s. 264 – Tomasz Klekot; s. 271 – Krzysztof Pytel; s. 272 – Tomasz Klekot; s. 276 – HSK Data; s. 286 – Dominik Krajewski; s. 292 – Dominik Krajewski.

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne oświadczają, że podjęły starania mające na celu dotarcie do właścicieli i dysponentów praw autorskich wszystkich zamieszczonych utworów. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, przytaczając w celach dydaktycznych utwory lub fragmenty, postępują zgodnie z art. 29 ustawy o prawie autorskim. Jednocześnie Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne oświadczają, że są jedynym podmiotem właściwym do kontaktu autorów tych utworów lub innych podmiotów uprawnionych w wypadkach, w których twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.

Klub Nauczyciela uczę.pl cenną pomocą dydaktyczną!

Co można znaleźć w Klubie nauczyciela?

•podstawy programowe

•programy nauczania

• materiały metodyczne: rozkłady materiału, plany nauczania, plany wynikowe, scenariusze przykładowych lekcji

• materiały dydaktyczne i ćwiczeniowe

• klucze odpowiedzi do zeszytów ćwiczeń

NO

WA

PO

DST

AWA

PR

OG

RA

MO

WA

PRA

KTYC

ZN

A N

AU

KA Z

AWO

DU


Kwalifi kacja E.13 • TECHNIK INFORMATYK• TECHNIK TELEINFORMATYK

Wszystkie nasze publikacje można zamówić w księgarni internetowej sklep.wsip.pl

Kształcimy zawodowo!Największa oferta publikacji zawodowych w Polsce

• podręczniki

• repetytoria i testy przygotowujące do egzaminów

• nowy cykl „Pracownia” do praktycznej nauki zawodu

• ćwiczenia do nauki języków obcych zawodowych

• dodatkowe materiały dla nauczycieli na uczę.pl

• wszystkie treści zgodne z nową podstawą programową

Skuteczne przygotowanie do nowych egzaminów potwierdzających kwalifi kacje w zawodzie

Kwalifi kacja E.13

Pracownia sieci kom

puterowych

praktyczna nauka zawodu sieci komputerowych

Documents