pravilnik o uslugama vazduhoplovne … aneks 3 pravilnik o... · na osnovu člana 121 stav 4 zakona...

91.

Na osnovu člana 121 stav 4 Zakona o vazdušnom saobraćaju („Službeni list CG“, br 30/12), uz saglasnost

Ministarstva saobraćaja i pomorstva, Agencija za civilno vazduhoplovstvo donijela je

PRAVILNIK

O USLUGAMA VAZDUHOPLOVNE METEOROLOGIJE, NAČINU PRIPREMANJA I

PRIBAVLJANJA METEOROLOŠKIH INFORMACIJA I NAČINU SLANJA

METEOROLOŠKIH INFORMACIJA

Član 1

Ovim pravilnikom se ureĎuje način pružanja usluga vazduhoplovne meteorologije, način pripremanja i

pribavljanja meteoroloških informacija i način slanja meteoroloških informacija: operatorima vazduhoplova,

letačkom osoblju, ATS - jedinicama, jedinicama za traganje i spašavanje, operatorima aerodroma i drugim

korisnicima vazduhoplovno meteoroloških usluga.

Član 2

Pružanje usluga vazduhoplovne meteorologije, pripremanje, pribavljanje i slanje meteoroloških informacija

vrši se u skladu sa ICAO Aneksom 3 – Meteorološke usluge za meĎunarodnu vazdušnu plovidbu

(meĎunarodni standardi i preporučena praksa) Konvencije o meĎunarodnom civilnom vazduhoplovstvu (u

daljem tekstu: Čikaška konvencija), koji je dat u Prilogu 1 ovog pravilnika.

Odstupanja od standarda i preporučene prakse iz Priloga 1 ovog pravilnika, moraju biti objavljena u

Zborniku vazduhoplovnih informacija i publikacija (AIP)- Crna Gora, u poglavlju GEN 1.7.

Član 3

Pružanje usluga vazduhoplovne meteorologije, pripremanje, pribavljanje i slanje meteoroloških informacija,

obavlja pružalac usluga u vazdušnoj plovidbi, koji pruža usluge vazduhoplovne meteorologije u vazdušnom

prostoru Crne Gore, u cilju sigurnog, nesmetanog i redovnog odvijanja vazdušnog saobraćaja.

Član 4

Danom stupanja na snagu ovog pravilnika, prestaje primjena Pravilnika o radu i instrumentalnoj opremi

meteoroloških stanica i drugih službi meteorološke pomoći vazduhoplovstvu na aerodromima otvorenim za

javni vazdušni saobraćaj („Službeni list SFRJ“, broj 45/67).

Član 5

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom listu Crne Gore“

Broj:01/2-2017/3-16

Podgorica: 24.01.2017. godine

Direktor,

Dragan Đurović, s.r.

PRILOG 1

MeĎunarodni standardi i preporučena praksa

Prevod Aneksa 3 na Konvenciju o meĎunarodnom civilnom vazduhoplovstvu

Meteorološke usluge za meĊunarodnu vazdušnu plovidbu

Dio I

Osnovni SARPs

Dio II

Prilozi i dodaci

U ovo izdanje ugraĎeni su svi amandmani koje je usvojio Savjet do 22. februara 2016. g. Od 10. novembra 2016. ono zamjenjuje sva prethodna izdanja Aneksa 3.

Informacije koje se odnose na primjenljivost "Standarda i preporučene prakse" date su u Predgovoru.

Devetnaesto izdanje

FEB 2016.

МeĎunarodna оrganizacija civilnog vazduhoplovstva

Naslov originala: International Standards and Recommended Practices

Annex 3 to the Convention on International Civil Aviation

Meteorological Service for International Air Navigation

Nineteenth Edition July 2016

ISPRAVKE

Broj Datum izdanja

Datum unosa

Unio

AMANDMANI

Amandmani se objavljuju u Supplement to the Catalogue of ICAO Publications koji su na raspolaganju na ICAO sajtu www.icao.int ; Donja tabela je predviĎena za ažuriranje daljih amandmana.

EVIDENCIJA AMANDMANA I ISPRAVKI

iii 10.11.2016.

AMANDMANI

Broj Datum primjenee

Datum unosa

Unio

1 do 77-A

UgraĎeni u ovo izdanje

http://www.icao.int/

10.11.2016.

GLAVA 1 ANEKS 3

SADRŢAJ

Strana

Predgovor vii

D I O I Osnovni SARPs

GLAVA 1. Definicije 1-1

1.1 Definicije 1-1 1.2 Izrazi koji su korišćeni sa ograničenim značenjem 1-7

GLAVA 2. Opšte odredbe 2-1

2.1 Cilj, odreĎenost i pružanje meteoroloških usluga 2-1

2.2 Snabdijevanje, korišćenje, menadžmen kvalitetom, i interpretacija meteoroloških informacija

2-2

2.3 Obavještenja koja se zahtijevaju od avio-prevozioca 2-3

GLAVA 3. Svjetski prognostički system i meteorološki biroi 3-1

3.1 Cilj svjetskog prognostičkog sistema 3-1 3.2 Svjetski prognostički centri (WAFCs) 3-1 3.3 Aerodromski Meteorološki biroi 3-2 3.4 Biroi za meteorološko bdenje 3-3 3.5 Savjetodavni centri za vulkanski pepeo (VAAC) 3-4 3.6 Državne opservatorije za osmatranje vulkana 3-5 3.7 Savjetodavni centri za tropske ciklone (TCAC) 3-5

GLAVA 4. Meteorološka osmatranja i izvještaji 4-1

4.1 Vazduhoplovne meteorološke stanice i osmatranja 4-1 4.2 Sporazum izmeĎu meteorološke i ATS vlasti 4-2 4.3 Redovna osmatranja i izvještaji 4-2 4.4 Specijalna osmatranja i izveštaji 4-3 4.5 Sadržaj izvještaja 4-3 4.6 Osmatranje i izvještavanje meteoroloških elemenata 4-4 4.7 Izvještavanje m eteoroloških informacija sa automatskih sistema za

osmatranje 4-6

4.8 Osmatranja i izvještaji o vulkanskoj aktivnosti 4-7

GLAVA 5. Osmatranja i izvještaji iz vazduhoplova 5-1

5.1 Obaveze država 5-1 5.2 Vrste osmatranja iz vazduhoplova 5-1 5.3 Redovna osmatranja iz vazduhoplova – označavanje 5-1 5.4 Redovna osmatranja iz vazduhoplova – izuzeci 5-2 5.5 Specijalna osmatranja iz vazduhoplova 5-2 5.6 Ostala neredovna osmatranja iz vazduhoplova 5-3 5.7 Izvještavanje o osmatranjima iz vazduhoplova u toku leta 5-3 5.8 Prenošenje izvještaja iz vazduha putem ATS jedinica 5-3

5.9 Bilježenje i izvještavanje (nakon leta) osmatranja iz vazduhoplova o vulkanskoj aktivnosti

5-3

v 10.11.2016.

ANEKS 3 GLAVA 1

GLAVA 6. Prognoze 6-1

6.1 Interpretacija i korišćenje prognoza 6-1 6.2 Prognoze za aerodrom 6-1 6.3 Prognoze za slijetanje 6-2 6.4 Prognoze za polijetanje 6-2 6.5 Prognoze za oblast za letove na malim visinama 6-3

GLAVA 7. SIGMET i AIRMET informacije, upozorenja za aerodrom i upozorenja na smicanje vjetra i alarmi

7-1

7.1 SIGMET informacije 7-1 7.2 AIRMET informacije 7-1 7.3 Upozorenja za aerodrom 7-2 7.4 Upozorenje na smicanje vjetra i alarmi 7-2

GLAVA 8. Vazduhoplovne klimatološke informacije 8-1

8.1 Opšte odredbe 8-1 8.2 Aerodromske klimatološke tabele 8-1 8.3 Aerodromski klimatološki pregledi 8-1 8.4 Kopije osmotrenih meteoroloških podataka 8-2

GLAVA 9 Informacije za avio-prevozioce i članove posade vazduhoplova 9-1

9.1 Opšte odredbe 9-1 9.2 Brifing, konsultacija i prikaz 9-3 9.3 Dokumentacija za let 9-3

9.4 Automatizovani pretpoletni informacioni sistemi za brifing, konsultacije, planiranje letenja i dokumentaciju za let

9-4

9.5 Informacije za vazduhoplove u letu 9-4

GLAVA 10. Informacije za službe vazdušnog saobraćaja, službu traganja i spasavanja i službu vazduhoplovnih informacija

10-1

10.1 Informacije za jedinice za pružanje usluga u vazdušnom saobraćaju 10-1 10.2 Informacije za jedinice službi traganja i spasavanja 10-1 10.3 Informacije za jedinice službi vazduhoplovnih informacija 10-1

GLAVA 11. Zahtjevi za komunikacijama i korišćenje komunikacija 11-1

11.1 Zahtjevi za komunikacijama 11-1 11.2 Korišćenje fiksnih vazduhoplovnih veza i interneta – meteorološki

bilteni 11.3 Korišćenje vazduhoplovne službe fiksnih komunikacija –produkti

Svjetskog prognostičkog sistema

11-2 11-2

11.4 Korišćenje mobilnih vazduhoplovnih veza 11-2 11.5 Sadržaj D-VOLMET-a 11-2 11.6 Korišćenje vazduhoplovnih radio emisija – sadržaj VOLMET emisija 11-3

10.11.2016. vi

GLAVA 1 ANEKS 3

DIO II PRILOZI I DODACI

PRILOG 1. Dokumentacija za let – modeli karata i obrazaca Prilog 1-1

PRILOG 2. Tehničke specifikacije koje se odnose na svjetski prognostički

sistem i meteorološke biroe

Prilog 2-1

1. Svjetski prognostički sistem Prilog 2-1 2. Aerodromski meteorološki biroi Prilog 2-3 3. Savjetodavni centri za vulkanski pepeo (VAAC) Prilog 2-4 4. Državne vulkanološke opservatorije Prilog 2-4 5. Savjetodavni centri za Tropske ciklone (TCAC) Prilog 2-6

PRILOG 3. Tehničke specifikacije koje se odnose na meteorološka

osmatranja i izvještaje

Prilog 3-1

1. Opšte odredbe koje se odnose na meteorološka osmatranja Prilog 3-1 2. Opšti kriterijumi koji se odnose na meteorološke izvještaje Prilog 3-1 3. Razmjena meteoroloških izvještaja Prilog 3-4 4. Osmatranje i izvještavanje meteoroloških elemenata Prilog 3-4

PRILOG 4. Tehničke specifikacije koje se odnose na osmatranja i

i izvještaje iz vazduhoplova

Prilog 4-1

1. Sadržaj izvještaja iz vazduha Prilog 4-1 2. Kriterijumi za izvještavanje Prilog 4-3

3. Razmjena izvještaja iz vazduha Prilog 4-7 4. Posebne odredbe koje se odnose na izvještavanje o smicanju vjetra i vulkanskom pepelu

Prilog 4-8

PRILOG 5. Tehničke specifikacije koje se odnose na prognoze Prilog 5-1

1. Kriterijumi koji se odnose na TAF Prilog 5-1 2. Kriterijumi koji se odnose na trend prognoze Prilog 5-5 3. Kriterijumi koji se odnose na prognoze za polijetanje Prilog 5-8

4. Kriterijumi koji se odnose na prognoze za oblast za letove na malim visinama

PRILOG 6. Tehničke specifikacije koje se odnose na SIGMET i AIRMET informacije, upozorenja za aerodrom i upozorenja na smicanje

vjetra i alarme

Prilog 5-9

Prilog 6-1

1. Specifikacije koje se odnose na SIGMET informacije Prilog 6-1 2. Specifikacije koje se odnose na AIRMET informacije Prilog 6-3 3. Specifikacije koje se odnose na specijalne izvještaje iz vazduha Prilog 6-5

4. Detaljni kriterijumi koje se odnose na SIGMET I AIRMET poruke i Specijalne izvještaje iz vazduha

Prilog 6-5

5. Specifikacije koje se odnose na upozorenja za aerodrom Prilog 6-6 6. Specifikacije koje se odnose na upozorenja na smicanje vjetra Prilog 6-7

vii 10.11.2016.

ANEKS 3 GLAVA 1

PRILOG 7. Tehničke specifikacije koje se odnose na vazduhoplovne klimatološke informacije

Prilog 7-1

1. Obrada vazduhoplovnih klimatoloških informacija Prilog 7-1 2. Razmjena vazduhoplovnih klimatoloških informacija Prilog 7-1 3. Sadržaj vazduhoplovnih klimatoloških informacija Prilog 7-1

PRILOG 8. Tehničke specifikacije koje se odnose na usluge za

avio- prevozioce i članove posada

Prilog 8-1

1. Načini dostavljanja i format meteoroloških informacija Prilog 8-1

2. Specifikacije koje se odnose na informacije za pretpoletno planiranje i replaniranje u letu

Prilog 8-1

3. Specifikacije koje se odnose na brifing i konsultacije Prilog 8-2

4. Specifikacije koje se odnose na dokumentaciju za let Prilog 8-2

5. Specifikacije koje se odnose na automatizovani pretpoletni informacioni sistem za brifing, konsultaciju, planiranje leta i dokumentaciju za let

Prilog 8-5

6. Specifikacije koje se odnose na informacije za vazduhoplove u letu Prilog 8-5

PRILOG 9. Tehničke specifikacije koje se odnose na informacije za službe vazdušnog saobraćaja, službu traganja i spasavanja i službu vazduhoplovnih informacija

Prilog 9-1

1. Informacije koje treba da se obezbijede za jedinice za pružanje

usluga u vazdušnom saobraćaju 2. Informacije koje se obezbijeĎuju za jedinice službi traganja i

spasavanja 3. Informacije koje se obezbijeĎuju za jedinice službe vazduhoplovnih

informacija

PRILOG 10. Tehničke specifikacije koje se odnose na zahtjeve za komunikacijama i korišćenje komunikacija

Prilog 9-1

Prilog 9-3

Prilog 9-3

Prilog 10-1

1. Posebni zahtevi za komunikacijama Prilog 10-1 2. Korišćenje fiksnih vazduhoplovnih veza i interneta Prilog 10-1 3. Korišćenje mobilnih vazduhoplovnih veza Prilog 10-3 4. Korišćenje vazduhoplovne data-link usluge D-VOLMET Prilog 10-3

5. Korišćenje vazduhoplovne usluge radio emisija VOLMET Prilog 10-4

DODATAK A — Poželjna operativna tačnost mjerenja ili osmatranja Dodatak A-1 DODATAK B — Poželjna operativna tačnost prognoza Dodatak B-1

DODATAK C — Odabrani kriterijumi koji se primjjenjuju na aerodromske

izvještaje Dodatak C-1

DODATAK D — Pretvaranje vrijednosti očitanih sa instrumenata u RVR i

vidljivost Dodatak D-1

10.11.2016. viii

GLAVA 1 ANEKS 3

PREDGOVOR

Istorijska pozadina

Savjet ICAO je prvi put usvojio „Standarde i preporučenu praksu― koji se odnose na meteorologiju 16. aprila 1948. godine, saglasno odredbama člana 37 Konvencije o meĎunarodnom civilnom vazduhoplovstvu (Chicago, 1944) i označio ih kao Aneks 3 na Konvenciju sa naslovom „Standardi i preporučena praksa – meteorološki ključevi― (Standards and Recommended practices – Meteorological Codes). „Standardi i preporučena praksa― su se zasnivali na preporukama Vanredne sjednice meteorološkog odjeljenja (Special Session of the Meteorological Division) koja je održana u septembru 1947. godine.

Tabela A prikazuje porijeklo kasnijih amandmana, zajedno sa pregledom glavnih subjekata od kojih potiču izmjene i datumima kada je Savjet usvojio ili odobrio Aneks i amandman, kada stupa na snagu i od kada je primjenljiv.

Postupak Drţava ugovornica

Obavještavanje o odstupanjima. Pažnja Država ugovornica usmjerena je na obaveze nametnute Članom 38 Konvencije kojim se od Država ugovornica zahtijeva da obavijeste Organizaciju o svakom odstupanju izmeĎu njihovih nacionalnih propisa i prakse i meĎunarodnih standarda koji su sadržani u ovom Aneksu (uključujući sve njegove amandmane). Države ugovornice su pozvane da prošire takvo obavještavanje i na sva odstupanja od „Preporučene prakse― koja je data u ovom Aneksu (uključujući sve njegove amandmane) uvijek kada je obavještavanje o tim odstupanjima važno za bezbjednost vazdušne plovidbe. Dalje, Države ugovornice se pozivaju da Organizaciju redovno informišu o svim odstupanjima koja mogu naknadno da se jave, ili o prestanku odstupanja o kojima su ranije obavijestile. Poseban zahtjev za obavještavanje o odstupanjima biće poslat Državama ugovornicama odmah posle usvajanja svakog novog amandmana na ovaj Aneks.

Pažnja Država, pored obaveza iz člana 38 Konvencije, usmjerena je takoĎe i na odredbe Aneksa 15 koje se odnose na objavljivanje odstupanja izmeĎu njihovih nacionalnih propisa i prakse i odgovarajućih ICAO „Standarda i preporučene prakse― putem Službe vazduhoplovnih informacija (AIS).

Objavljivanje informacija. Uspostavljanje, povlačenje ili promjena sredstava, usluga ili procedura koji utiču na letenje vazduhoplova, predviĎenih saglasno „Standardima i preporučenom praksom― datim u ovom Aneksu, treba da budu objavljeni i da stupe na snagu u skladu sa odredbama Aneksa 15.

Korišćenje teksta Aneksa u nacionalnim propisima. Savjet je 13. aprila 1948. godine usvojio rezoluciju kojom se Državama ugovornicama skreće pažnja na poželjenost upotrebe u njihovim nacionalnim propisima (koliko god je to moguće), preciznog jezika onih ICAO standarda koji su regulatornog karaktera, a takoĎe i ukazivanje na odstupanja od standarda, uključujući sve nacionalne propise koji su značajni za bezbjednost i redovnost vazdušne plovidbe. Kada god je to bilo moguće, odredbe ovog Aneksa pisane su tako da olakšavaju ugraĎivanje u nacionalno zakonodavstvo, uz minimalne tekstualne izmjene.

ix 10.11.2016.

ANEKS 3 GLAVA 1

Status djelova Aneksa

Aneks se sastoji od slijedećih pojedinačnih djelova koji imaju dolje naznačeni status, pri čemu ne mora svaki Aneks da sadrži sve navedene djelove.

1. – Materijal koji sadrže pojedini Aneksi:

a) Standardi i Preporučena praksa koje je usvojio Savjet prema odredbama Konvencije. Njihove definicije su:

Standard: Svaka definicija fizičkih karakteristika, konfiguracije, materijala, performansi, osoblja ili procedura, čija je jednoobrazna primjena neophodna za bezbjednost i redovnost meĎunarodne vazdušne plovidbe, kojoj će se Države ugovornice prilagoditi u skladu sa Konvencijom; u slučaju nemogućnosti pridržavanja standarda, prema Članu 38, obavezno je obavještavanje Savjeta.

Preporučena praksa: Svaka definicija fizičkih karakteristika, konfiguracije, materijala, performansi, osoblja ili procedura, čija je jednoobrazna primjena poželjna u interesu bezbjednosti, redovnosti i efikasnosti meĎunarodne vazdušne plovidbe, kojoj će Države ugovornice nastojati da se prilagode u skladu sa Konvencijom.

b) Prilozi predstavljaju materijal koji je radi lakšeg korišćenja posebno grupisan. Oni su dio „Standarda i preporučene prakse― koji je usvojio Savjet.

c) Definicije termina korišćenih u „Standardima i preporučenoj praksi― sa značenjem različitim od uobičajenog rečničkog značenja. Definicija nema nezavisan status i predstavlja osnovni dio svih „Standarda i preporučene prakse― u kojima je termin korišćen, jer će promjena značenja termina uticati na njegovo odreĎenje.

d) Tabele i Slike koje su dodate radi ilustracije „Standarda i preporučene prakse― i koje se odnose na njih, čine dio odgovarajućih „Standarda i preporučene prakse― i imaju isti status.

2. – Materijal koji je Sajvet odobrio za objavljivanje zajedno sa „Standardima i preporučenom

praksom―:

a) Predgovori sadrže istorijski materijal i pojašnjenja zasnovana na radu Savjeta koja uključuju objašnjenje obaveza Država u odnosu na primjenu „Standarda i preporučene prakse― koji su prateći dio Konvencije i Rezolucije o prihvatanju.

b) Uvodi Sadrže pojašnjenja koja su uvedena na početku djelova, glava ili sekcija Aneksa kao pomoć razumijevanju primjene teksta.

c) Napomene uključene u tekst, na odgovarajućim mjestima, radi davanja činjenica ili objašnjenja koja upućuju na „Standarde i preporučenu praksu―, nijesu sastavni dio „Standarda i preporučene prakse―.

d) Dodaci sadrže materijal dodat „Standardima i preporučenoj praksi― ili uključen kao uputstvo za njihovu primjenu

Izbor jezika

Ovaj Aneks usvojen je na pet jezika – Engleskom, Arapskom, Francuskom, Ruskom i Španskom. Od svake Države ugovornice traženo je da odabere jedan od tih tekstova radi nacionalne implementacije, kao i u druge svrhe koje proizilaze iz Konvencije, bilo direktnom upotrebom ili prevoĎenjem na njen nacionalni jezik, i da o tome obavesti Organizaciju (ICAO).

10.11.2016. x

GLAVA 1 ANEKS 3

UreĊivaĉka praksa

Radi omogućavanja lakšeg uvida u status svakog pasusa primjenjivana je sledeća praksa: tekst koji prestavlja Standard štampan je svijetlim uspravnim slovima; tekst koji prestavlja Preporučenu praksu štampan je svijetlim kosim slovima, a njegov status je označen prefiksom Preporuka; Napomene su štampane svijetlim kosim slovima, a njihov status je označen prefiksom Napomena.

U tekstu koji prestavlja Standard korišćen je oblik „će―, a u tekstu koji prestavlja Preporučenu praksu korišćen je oblik „treba da―.

Svako upućivanje na neki dio ovog dokumenta, koje je označeno brojem, uključuje sve pod-djelove označenog dijela.

Primjenljivost

„Standardima i preporučenom praksom― odreĎena je primjena Regionalnih dodatnih procedura (Regional Supplementary Procedures Doc 7030, Part 3 – Meteorology). U tom dokumentu mogu se naći iskazi regionalnog izbora gdje su takve opcije dopuštene ovim Aneksom.

Odgovornost

U skladu sa sličnom odredbom iz Predgovora Aneksa 6, Dio II, u slučaju meĎunarodne opšte avijacije odgovornost avio-prevozioca, u skladu sa odredbama Aneksa 3, pada na voĎu vazduhoplova.

Veza sa odgovarajućim WMO dokumentima

Regulativni materijal sadržan u Aneksu 3 je, osim nekoliko manjih ureĎivačkih razlika, identičan sa onim koji se javlja u Tehničkim propisima (Technical Regulations – Chapter C.3.1) Svjetske meteorološke organizacije (WMO).

Vazduhoplovne meteorološke ključeve, koji se pominju u Aneksu 3, razvila je Svjetska meteorološka organizacija na osnovu vazduhoplovnih zahtjeva koji su sadržani u ovom Aneksu ili koje je, s vremena na vrijeme, formulisao Savjet. Oblike vazduhoplovnih meteoroloških ključeva objavila je Svjetska meteorološka organizacija u svojoj publikaciji WMO No.306 – (Manual on Codes – Volume I).

xi 10.11.2016.

ANEKS 3 GLAVA 1

Tabela A. Amandmani na Aneks 3

Amandman

Izvor(i)

Pregled izmjena

Usvojeno/odobreno Stupa na snagu Primjenljivo

1. Izdanje Second Session of the Meteorology Division

Meteorološki kodovi za prenošenje meteoroloških podataka za vazduhoplovne potrebe.

16 April 1948 15 September 1948 1 January 1949

1 do 21 (2. izdanje)

Special Session of the Meteorology Division

Ažuriranje i poboljšavanje meteoroloških kodova. 17 September 1948 23 December 1948 1 January 1949

22 do 37 Third Session of the Meteorology Division

Upotreba otvorenog teksta i pojednostavljenog koda za uslove leta u izvještajima iz vazduha.

28 May 1951 1 October 1951 1 January 1952

38

(3. izdanje) First Air Navigation Conference

UvoĎenje radio-telefonskog ili radio-telegrafskog AIREP format izvještaja iz vazduha.

15 December 1953 1 August 1954 1 September 1954

39 First Air Navigation Conference

Izmijenjeni radio-telegrafski format POMAR koda za izvještaje iz vazduha.

18 May 1954 20 August 1954 1 September 1954

40 World Meteorological Organization

Novi vazduhoplovni meteorološki numerički kodovi u Dodatku, zamijenjuju one (osim POMAR koda) koji su se do tada pojavljivali u SARPs-u.

28 September 1954 1 January 1955 1 January 1955

41 Fourth Session of the Meteorology Division

UvoĎenje Standarda i preporučene prakse koji upravljaju obavezama država ugovornica, a koji se odnose na uspostavljanje takve meteorološke organizacije u svakoj državi, koja će zadovoljiti Članove 28 i 37 Konvencije; u skladu sa tim promena naslova Aneksa 3 u MeĎunarodni standardi i preporučena praksa – Meteorologija.

1 April 1955 1 August 1955 1 January 1956

42

(4. izdanje) Second Air Navigation Conference

Uprošćavanje detaljnog opisa metoda za odreĎivanje položaja u AIREP i POMAR formatu izvještaja iz vazduha.

8 May 1956 1 September 1956 1 December 1956

43 Third Air Navigation Conference

UvoĎenje pojma „SIGMET informacija― ka zamjena termina „savetodavna poruka― i „poruka upozorenja―; amandman na tabelu „Stanje mora― u POMAR kodu;

13 June 1957 1 October 1957 1 December 1957

44 Rules of the Air and Air Traffic Services/ Search and Rescue Divisions

Promene u listi elemenata u Sekciji 1 (Position report) u

AIREP formatu izvještaja iz vazduha brisanje elementa „Uslovi leta― i amandman na poslednji element u sekciji koji se čita „Sledeća pozicija i vreme preleta―;

18 February 1960 1 May 1960 1 August 1960

45 Rules of the Air and Air Traffic Services/ Search and Rescue Divisions

Amandman na AIREP i POMAR formate izvještaja iz vazduha kao posledica Amandmana 44.

18 February 1960 — 1 August 1960


Ažuriranje vazduhoplovnih meteoroloških numeričkih kodova, uvedenih od strane WMO-a, od 01. januara 1960.

8 June 1960 — 8 June 1960

47

(5. izdanje) Fifth Session of the Meteorology Division

Amandman na procedure; modifikovanje procedura za specijalna osmatranja i uvoĎenje zahtjeva za dodatna osmatranja; brisanje POMAR formata izvještaja iz vazduha; eliminacija meteorološkog bdenja za letenje i uvoĎenje službe meteoroloških prognoza na ruti kao dopuna meteorološkog bdenja u oblasti; amandman na odredbe koje se odnose na meteorološke uslove duž rute do alternativnog aerodroma.

2 December 1960 1 April 1961 1 July 1961

48 Fifth Session of the Meteorology Division

Amandman na AIREP format izvještaja iz vazduha koji reflektuje izmjene u procedurama za meteorološka osmatranja i izvještaje iz vazduhoplova kao posledica amandmana na PANS-RAC.

2 December 1960 — 1 July 1961

49 Fifth Session of the Meteorology Division

UvoĎenje definicije za „D-Vrednost―. 8 April 1963 1 August 1963 1 November 1963

10.11.2016. xii

GLAVA 1 ANEKS 3

Amandman

Izvor(i)

Pregled izmjena



Ažuriranje vazduhoplovnih meteoroloških numeričkih kodova, koje je uveo WMO, od 1. januara 1964.

18 March 1964 — 18 March 1964

51

(6. izdanje) Meteorology and Operations Divisional Meeting

UvoĎenje zahtjeva da se osmatranja vrše na mjestu sa koga će biti reprezentativni za oblast za koju su traženi; širenje kriterijuma za specijalne izvještaje iz vazduha da prekriju pojave tako da utiču na efikasnost u istoj mjeri kao i na bezbjednost; brisanje zahjteva za „dodatnim osmatranjima iz vazduhoplova― prema regionalno dogovorenim kriterijumima; brisanje D-vrednosti, vremena i oblaka kao standardnih tačaka iz izvještaja iz vazduha u AIREP formatu; uvoĎenje modifikovanog modela AIREP formata; izmene odredbi koje se odnose na formate meteoroloških poruka i koje predviĎaju razmjenu informacija u slikovnom formatu; uvoĎenje definicije „otvoreni tekst―.

31 May 1965 1 October 1965

10 March 1966


Ažuriranje vazduhoplovnih meteoroloških numeričkih kodova, koje je uveo WMO, od 10. marta 1966.

12 December 1966 — 12 December 1966

53 Meteorology and Operations Divisional Meeting

Dopuštenje regionalnog vazduhoplovnog sporazuma za upotrebu meteoroloških poruka u slikovnom formatu za disiminaciju prognoza; zamjena termina „ poruka u simboličnom formatu „ konkretnijim opisom formata poruke na koju se taj izraz odnosi.

12 December 1966 12 April 1967 24 August 1967


Ažuriranje vazduhoplovnih meteoroloških numeričkih kodova, koje je uveo WMO, od 1. januara 1968.

13 June 1967 — 1 January 1968

55 France Dopuštenje izmjena koje treba da se urade na izvještajima iz vazduha prije njihove diseminacije zemlja-zemlja.

16 December 1968 16 April 1969 18 September 1969

56

(7. izdanje) Sixth Air Navigation Conference

UvoĎenje: detaljnog opisa za oblasne prognostičke centre; opisa meteoroloških biroa, kao odgovor na rastuću centralizaciju; povećanog pokrivanja izvještaja iz vazduhoplova radi uključivanja nepovoljnih meteoroloških uslova za vrijeme početnog penjanja i završnog prilaza; redovno izvještavanje iz vazduhoplova „tačkastog― pre nego „srednjeg― vetra; poboljšanih kriterijuma za izvještavanje intenziteta turbulencije u-letu; nove definicije za „biro za izvještavanje službi vazdušnog saobraćaja― i promena u definiciji za „jedinicu službi vazdušnog saobraćaja―; izmjene vazduhoplovnih meteoroloških kodova, koje je uveo WMO, od 1. januara 1969.

15 May 1970 15 September 1970 4 February 1971

57 Second Meeting of the Technical Panel on Supersonic Transport Operations

Amandman na definiciju „SIGMET informacija― tako da se uzmu u obzir zahtjevi za SST letenje vazduhoplova; uvoĎenje odredbi za vršenje i zapisivanje specijalnih osmatranja kad god se za vrijeme transoničnog ili supersoničnog leta sretnu umjerena turbulencija, grad ili oblaci roda cumulonimbus.

19 March 1971 6 September 1971 6 January 1972


Ažuriranje vazduhoplovnih meteoroloških kodova, koje je uveo WMO, od 1. januara 1972.

19 March 1971 — 6 January 1972

59 Sixth Air Navigation Conference

Dopuštanje izostavljanja informacija u „sledeća pozicija i vrijeme preleta― iz Sekcije 1 izvještaja iz vazduha razmijenjenih izmeĎu meteoroloških biroa; uvoĎenje izmjena formata i skupova podataka u modelima izvještaja iz vazduha da bi se učinili pogodnim za direktan unos u računar.

24 March 1972 24 July 1972 7 December 1972

60

(8. izdanje) Sixth Air Navigation Conference. Eighth Air Navigation Conference. Meteorology Divisional Meeting (1974)

Kompletna revizija Aneksa 3, objedinjavanje PANS-MET, čije se specifikacije smatraju pogodnim za uključivanje u Aneks 3 kao Standarde i preporučenu praksu; revizija je uzela u obzir nedavno odobrene operativne zahtjeve i savremene metode za njihovo ispunjavanje; uvoĎenje novih Standarda i preporučene prakse koji se odnose na usluge za avio-prevozioce i članove posade, meteorološke informacije za službe vazdušnog saobraćaja i službe traganja i spašavanja, zajedno sa zahtevima za komunikacijama i njihovom upotrebom; naziv Aneksa 3 je u skladu sa tim izmijenjen u Meteorološke usluge za meĎunarodnu vazdušnu plovidbu

26 November 1975 26 March 1976 12 August 1976

xiii 10.11.2016.

ANEKS 3 GLAVA 1

Amandman

Izvor(i)

Pregled izmjena


61 Ninth Air Navigation Conference. Meteorology Divisional Meeting (1974)

Nove odredbe i revizija postojećih odredbi radi poboljšanja koordinacije izmeĎu meteoroloških biroa/stanica i jedinica za pružanje usluga u vazdušnom saobraćaju i snabdevanje jedinica za pružanje usluga u vazdušnom saobraćaju meteorološkim informacijama; nove odredbe za osmatranja i izvještaje za polijetanje i sletanje; uvoĎenje napomene koja upućuje na odredbe Aneksa 14 vezane za izgradnju i postavljanje opreme i instalacija na operativnim oblastima radi smanjenja opasnosti po vazduhoplove na minimum; zamjena izraza „supersonični transportni vazduhoplov― izrazom „supersonični vazduhoplov―; ažuriranje Dela 2, Priloga 2; revizija definicije „nefanaliza― i brisanje „(29.92

in.)― iz definicije „nivoa leta―; brisanje Dodatka D Vazduhoplovni meteorološki kodovi.

14 December 1977 14 April 1978 10 August 1978

62 Eighth Air Navigation Conference and ICAO Council

Uključivanje modela karata i formata, koje je razvio WMO na osnovu operativnih zahjteva sadržanih u Aneksu 3, u Prilog 1; prebacivanje oznaka podataka i geografskih oznaka iz Priloga 2 Aneksa 3 u Manual of Aeronautical Meteorological Practice (Doc 8896).

26 June 1978 26 October 1978 29 November 1979

63 MET Divisional Meeting (1974). ICAO Secretariat. Operational Flight Information Service Panel. Ninth Air Navigation Conference. Doc 9328

Definisanje „meteorološkog biltena―; korigovanje nedostataka pri zemlja-zemlja razmjeni izvještaja iz vazduha; smanjenje u SIGMET porukama koje se odnose na „aktivnu oblast sa grmljavinom―; brisanje napomene koja upućuje na „linije izveštavanja―; upućivanje na novi Manual of Runway Visual Range Observing and Reporting Practices.

23 March 1981 23 July 1981 26 November 1981

64 ICAO Secretariat. Nove odredbe i revizija postojećih odredbi radi zadovoljavanja operativnih zahtjeva za osmatranjem i izvještavanjem smicanja vejtra na malim visinama, uključujući uvoĎenje upozorenja na smicanje vjetra za vreme faza penjanja i prilaženja.

6 December 1982 6 April 1983

24 November 1983

65

(9. izdanje) Communications/ Meteorology Divisional Meeting (1982). Third Meeting of the ADAPT Panel

Nove odredbe i revizija postojećih odredbi koje se na uvoĎenje novog svjetskog oblasnog prognostičkog sistema; metode za razmjenu operativnih meteoroloških podataka; poboljšanje tačnosti procjene vidljivost duži PSS i izvještavanje.

10 June 1983 10 October 1983 22 November 1984

66

(10. izdanje) Communications/ Meteorology Divisional Meeting (1982). Second Asia/ Pacific Regional Air Navigation Meeting. Twenty-second and twenty-third meetings of the European Air Navigation Planning Group. World Meteorological Organization. Recommendations of the ANC relating to the method of reference date/time and units of measurement. ICAO Secretariat

Amandman na odredbe koje se odnose na prenos informacija o smicanju vjetra van aerodroma, kriterijumi za izdavanje izabranih specijalnih izvještaja, uključivanje informacija o oblacima u prognoze za aerodrom, dokumentacija za let koju treba obezbijediti za kratke letove, format SIGMET poruka i zaglavlja za meteorološke biltene; uvoĎenje definicije za „SIGMET informaciju―; usaglašavanje Aneksa 3 i Aneksa 5 po pitanju jedinica za mjerenje i referentnog vremena.


10.11.2016. xiv

GLAVA 1 ANEKS 3

Amandman

Izvor(i)

Pregled izmjena


67 Communications/ Meteorology Divisional Meeting (1982). Twenty- second and twenty- fifth meetings of the European Air Navigation Planning Group. World Meteorological Organization.

Amandman na odredbe koje se odnose na postavljanje intenziteta svijetala koja se koriste za procjenu RVR; odreĎivanje izabranih aerodroma i brisanje zahtjeva za temperaturnim krugovima na WAFS kartama; vrijeme prenosa prognoza od regionalnog oblasnog prognostičkog centra do korisnika; uvoĎenje odredbi za sastavljanje i diseminaciju upozorenja na vulkanski pepeo; uključivanje jedinica za brzinu vjetra u primjerima vazduhoplovnih meteoroloških numeričkih kodova; usaglašavanje Aneksa 3 i PANS-RAC po pitanju sadržaja elemenata u izvještajima iz vazduha; ureĎivački amandman na primjer SIGMET poruke.


68 Communications/ Meteorology Divisional Meeting (1982). ICAO Secretariat. World Meteorological Organization.

Amandman na odredbe koje se odnose na utvrĎivanje položaja za izvještavanje RVR; kriterijumi za izdavanje izabranih specijalnih izvještaja za promjene RVR-a; RVR vrijednost za zonu dodira za sve PSS raspoložive za sletanje koje treba da budu uključene u izvještaje koji idu u van- aerodromsku razmjenu; model karata i formati za dokumentaciju za let; izdavanje i ažuriranje SIGMET poruka koje se odnose na oblake vulkanskog pepela; jasne odredbe koje se odnose na potrebu snabdevanja jedinica službe vazduhoplovnih obavještenja MET informacijama; usaglašavanje sa Aneksom 10 po pitanju definicija za fiksnu vazduhoplovnu telekomunikacionu mrežu i vazduhoplovnu mobilnu službu; usaglašavanje sa PANS-OPS, Volume II, Part III, paragraf 6.3.1 po pitanju terminologije; uvodni amandmani na paragraf 3.3.7 o brisanju nivoa jednakog pritiska; primjer SPECI izvještaja; napomena u Dodatku B, deo 3, paragraf 1.4 b); i fusnota u Dodatku C koja se odnosi na vidljivost i RVR.


69

(11. izdanje) Communications/ Meteorology / Operations Divisional Meeting (1990). ICAO Secretariat

Amandman na odredbe koje se odnose na prelaz na finalnu fazu WAFS-a; vazduhoplovni meteorološki kodovi; i uputstvo za izabrane kriterijume za aerodromske izvještaje; vazduhoplovne klimatološke informacije; SIGMET informacije i odgovarajuća uputstva za izdavanje SIGMET- a; automatske meteorološke stanice; i usaglašavanje sa Aneksom 6, Part I i Part II po pitanju definicije za alternativni aerodrom.

23 March 1992 27 July 1992 12 November 1992; 1 July 1993

70

(12. izdanje) Communications/ Meteorology / Operations Divisional Meeting (1990). Limited North Atlantic (COM/MET/RAC) Regional Air Navigation Meeting (1992). Third Asia/ Pacific Regional Air Navigation Meeting (1993). Thirty-second meeting of the European Air Navigation Planning Group. ICAO Secretariat

Definicija AIRMET informacija, letenje povećanog doleta, GAMET prognoza za oblast; operativni nadzor i tropski ciklon; amandman na odredbe koje se tiču horizontalne rezolucije i oblik koda u kome svjetski prognostički centri treba da pripremaju prognoze vjetra i temperature na visini u tačkama mreže; izdavanje specijalnih izvještaja zbog promjene temperature na aerodromu; odredbe koje se odnose na izvještavanje i prognoziranje meteoroloških informacija na aerodromu na kojima su zasnovani novi meteorološki kodovi i sledstveno tome amandmani na Modele A1, A2, TA1, TA2 i SN radi uzimanja u obzir ažuriranih vazduhoplovnih meteoroloških kodova; automatizovano izvještavanje iz vazduha; pribavljanje informacija o meteorološkim pojavama opasnim za letove na malim visinama; uvoĎenje minimalne vrijednosti praga za maksimalnu brzinu prizemnog vjetra za koju treba da se izda SIGMET za tropski ciklon; osmatranje i izvještavanje smicanja vjetra uzimajući u obzir novu tehnologiju za merenje smicanja vetra opremom na zemlji; meĎu- regionalna razmjena METAR i SPECI izvještaja radi podrške letenja povećanog doleta i dugih letova koji se izvode pod centralizovanom operativnom kontrolom; uvodni amandmani za zamjenu „linije nepogode―; uvodni amandmani na Modele SWL i SN, radi usaglašavanja opisa nivoa zaleĎivanja i ureĎivačka korekcija Model A2; uključivanje simbola za „vulkansku erupciju―, „stanje mora „ i „temperaturu površine mora― u Model SN; ažuriranje operativno poželjne tačnosti mjerenja ili osmatranja; uvoĎenje kriterijuma za uključivanje jakih planinskih talasa u SIGMET informaciju.

17 March 1995 24 July 1995 1 January 1996

xv 10.11.2016.

ANEKS 3 GLAVA 1

Amandman

Izvor(i)

Pregled izmjena


71

(13. izdanje) Limited North Atlantic (COM/MET/RAC) Regional Air Navigation Meeting (1992). Third Asia/ Pacific Regional Air Navigation Meeting (1993). Thirty-eight meeting of the European Air Navigation Planning Group. (EANPG/38). United States. ICAO Secretariat

Definicije pojmova: automatski nadzor pozicije, elementi uticaja ljudskog faktora, meĎunarodno bdenje nad vulkanima na vazdušnim putevima, nivo, savjetodavni centar za tropske ciklone, savjetodavni centar za vulkanski pepeo i D-VOLMET; amandman na odredbe koje se odnose na indikaciju imenovane meteorološke vlasti u državnim AIP- ima; uvoĎenje uloge ljudskog faktora; uključivanje 6- časovnog i 36-časovnog važenja prognoza vjetra i temperature vazduha na visini, koje izraĎuje WAFS; uvoĎenje zahtjeva i novog modela za izvještaje o vulkanskom pepelu u grafičkom obliku; pojedinosti o frekvenciji ažuriranja izvještaja o vulkanskom pepelu i ulozi VAAC-ova i TCAC-ova; uvodni amandman da bi se obezbijedila doslednost upotrebe reči „RVR― i „RWY―; amandman na skraćenice za sadašnje vrijeme; uvoĎenje zahtjeva koji se odnose na „D-VOLMET―; uvodni amandmani vezani za izvještavanje iz vazduha; uključivanje „prognozirane temperature― u aerodromske prognoze; uvoĎenje zahtjeva za standardizaciju prognoza za oblast i dokumentaciju za let za letova na malim visinama i odgovarajući amandmani na Prilog – Modeli karata i obrazaca; brisanje upotrebe nacionalnog jezika u vezi sa SIGMET porukama; uvoĎenje pribavljanja meteoroloških informacija za centralizovano planiranje letenja za letenje povećanog doleta; kvantitativna definicija CB oblaka i grmljavinskih nepogoda za korišćenje na WAFS SIGWX kartama.


72

(14. izdanje) Limited Middle East (COM/MET/RAC) RAN Meeting (1996). Ninth meeting of the ASIA/PAC Air Navigation Planning and Implementation Regional Group. Thirty-sixth, thirty- ninth and fortieth meetings of the European Air Navigation Planning Group. International Air Transport Association. Secretariat

Izmjena u definicijama: član letačke posade, podaci u tačkama mreže u digitalnom obliku, voĎa vazduhoplova, regionalni oblasni prognostički centar i svjetski oblasni prognostički centar; uvoĎenje definicije za minimalnu sektorsku visinu, garanciju kvaliteta, kontrolu kvaliteta, upravljanje kvalitetom, sistem kvaliteta i vidljivost; uvoĎenje zahtjeva koji se odnose na globalnu razmjenu OPMET podataka; ažuriranje formata za savetodavne poruke za vulkanski pepeo i tropske ciklone; uvoĎenje zahtjeva za prenos informacija o akcidentalnom ispuštanju radioaktivnih materija, uključivanje simbola za radioaktivnost na WAFS SIGWX karte; ažuriranje operativnih zahtjeva za podacima svjetskog oblasnog prognostičkog centara (WAFS) koji se odnose na povećanje frekvencije izdavanja WAFS karata vjetra i temperature na visini na četiri puta dnevno; uključivanje FL 140 i vlage u globalne GRIB podatke, uvoĎenje BUFR koda, uključivanje simbola za „jak prizemni vetar― i―planine u oblaku― na SIGWX kartama za male visine; operativni zahtjjvi za vazduhoplovne MET kodove koji se odnose na uvoĎenje standardizovane VOLMET frazeologije, uniformnu upotrebu grupa za datum i vrijeme u METAR i TAF kodu, dodatni referentni nivo za visinu oblaka i nivo zaleĎivanja u GAMET porukama, pravljenje razlike izmeĎu poboljšanja i pogoršanja vidljivosti, baza oblaka i vertikalna vidljivost u izvještajima i prognozama za aerodrom; uvoĎenje obrazaca za lokalni meteorološki izvještaj, METAR/SPECI, TAF i SIGMET; algoritam za izvještavanje turbulencije i odredbe vezane za indeks turbulencije, i operativna interpretacija indeksa turbulencije; odredbe za MET komponente automatizovanog pred- poletnog informacionog sistema i harmonizovani AIS/MET pred-poletni brifing; odredbe koje se odnose na garanciju kvaliteta i kontrolu kvaliteta MET informacija; SIGMET informacija u grafičkom obliku i kvantitativni kriterijumi za SIGMET poruke; uvoĎenje fovard-sketermetara u odredbe vezane za RVR; i ureĎivački amandman.


10.11.2016. xvi

GLAVA 1 ANEKS 3

Amandman

Izvor(i)

Pregled izmjena


73

(15. izdanje) Meteorology (MET) Divisional Meeting (2002). Secretariat

Podjela Aneksa 3 u dva dijela; nove i dopunjene definicije; podizanje izvesnih odredbi sa „preporuke― na „standard―; eliminacija potrebe za izdavanjem WAFS produkata u obliku T4 karte; uvoĎenje zahtjeva za održavanjem integriteta WAFS prognoza; obavještavanje ACC, MWO i VACC o vulkanskoj aktivnosti od strane Državnih opservatorija za osmatranje vulkana; uvoĎenje odredbi koje dozvoljavaju izdavanje SIGMET poruka za vulkanski pepeo i tropske ciklone u grafičkom formatu pomoću WMO BUFR koda; uvoĎenje obrazaca za izvještaje iz vazduha, savjetodavne poruke za vulkanski pepeo i tropske ciklone, upozorenja za aerodrom i upozorenja na smicanje vjetra; uvoĎenje zahtjeva za početkom izdavanja METAR i SPECI izvještaja pijre nego na aerodromu počnu operacije letenja; brisanje Primera 2 za Model TB, uključivanje Primjera 3 i 4 u okviru Modela SWH, brisanje Dodatka A; uvoĎenje novog Dodatka C koji opisuje back-up procedure u WAFC-ovima; i ureĎivački amandman.

25 February 2004 12 July 2004 25 November 2004

74

(16. izdanje) World Area Forecast System Operations Group (WAFSOPSG). International Airways Volcano Watch Operations Group (IAVWOPSG). International Air Transport Association (IATA). ICAO Secretariat

Amandmani na definicije: „oblak od operativnog značaja― i „preovlaĎujuća vidljivost― i brisanje definicije „oblast zaduženja (svetski prognostički sistem)―; brisanje svih zahjteva za SST; uvoĎenje zahtjeva za back-up procedure za Savetodavni centar za vulkanski pepeo (VAAC); eliminisanje potrebe za izmjenama prognoza značajnog vremena (SIGWX); uvoĎenje prognoze apsolutne visine standardnih WAFS nivoa leta; eliminisanje zahtjeva za izdavanje specijalnih meteoroloških izvještaja (SPECI) kada se redovni meteorološki izvještaji (METAR) izdaju sa intervalom od pola sata; amandman na izvještavanje udara vjetra u lokalnim redovnim i specijalnim izvještajima kada su u primeni procedure za smanjenje buke; usaglašavanje kriterijuma za upotrebu grupa za promenu u TAF-u sa onima za izdavanje SPECI-ja; uvoĎenje klauzula koje omogućavaju upotrebu univerzalnog binarnog formata za predstavljanje meteoroloških podataka (BUFR) za diseminaciju METAR/SPECI i TAF-a na bilateralnoj osnovi; uvoĎenje linka podataka sa sekundarnog nadzornog radara (SSR) Mode S u automatsko meteorološko izveštavanje; eliminacija izgleda iz SIGMET-a koji se odnosi na vulkanski pepeo i tropske ciklone;uvoĎenje zahteva za obezbeĎivanje standardnih WAFS karata za fiksne oblasti prekrivanja; uvoĎenje odredbi koje sprečavaju izmenu meteorološkog sadržaja u WAFS prognozama; poboljšavanje odredbi koje imaju za cilj podsticanje korišćenja WAFS prognoza; eliminacija položaja fronta u prizemlju, zone konvergencije i oblaka (osim CB) sa SIGWX prognoza za velike i srednje visine; poboljšanje vodećeg vremena izdavanja SIGWX karata; harmonizacija formata izvještaja za vulkanski pepeo sa formatom izvještaja za tropske ciklone;uvoĎenje kriterijuma koji se odnose na izdavanje izvještaja za tropske ciklone; amandmani na izvještaje o tropskim ciklonima radi uvoĎenja 6-časovnih prognoza; izmjena definicije „blizina―; širenje upotrebe automatskih sistema na operativne časove; amandmani na automatsko izvještavanje turbulencije; uvoĎenje novog obrasca za GAMET poruke; povećavanje perioda važenja TAF-a da bi se ispunili zahtjevi za veoma duge letove; uvoĎenje odredbi za SIGMET u grafičkom obliku za sve pojave; ažuriranje obrasca za SIGMET uključivanjem radioaktivnog oblaka;uvoĎenje „cunamija― u upozorenja za aerodrom; usaglašavanje odredbi Aneksa 3 i Aneksa 11 koje se odnose na meteorološke informacije kojima se snabdevaju službe vazdušnog saobraćaja (ATS); amandman na kriterijume za uključivanje SIGMET-a i TAF-a u VOLMET i D-VOLMET; brisanje dostignute tačnosti osmatranja i mjerenja iz Dodatka A; ažuriranje poželjne tačnosti u dodatku B; i ureĎivački amandman.

21 February 2007 16 July 2007 7 November 2007; 5 November 2008

xvii 10.11.2016.

ANEKS 3 GLAVA 1

Amandman

Izvor(i)

Pregled izmjena


75

Meteorological Warnings Study Group (METWSG)

World Area Forecast System Operations Group (WAFSOPSG)

Meteorological Information Data Link Study Group (METLINKSG)

International Airways Volcano Watch Operations Group (IAVWOPSG)

Aerodrome Meteorological Observation and Forecast Study Group (AMOFSG)

Aviation Use of the Public Internet Study Group (AUPISG)

Required Navigation Performance Special Operational Requirements Study Group (RNPSORSG)

UvoĎenje odredbi koje se odnose na SIGMET informacije, upozorenja na smicanje vjetra, sistem menadžmenta kvalitetom; poboljšana čestina izdavanja, horizontalna i vertikalna rezolucija WAFS prognoza, uvoĎenje odredaba koje omogućavaju implementaciju poboljšanih WAFS prognoza oblaka roda cumulonimbus, zaleĎivanja i turbulencije; eliminacija redovnih izvještaja iz vazduha govornim komunikacijama; uvoĎenje odredaba koje omogućavaju grafičko predstavljanje MET informacija u kokpitu; povećano snabdevanje informacijama o vulkanskom pepelu i otrovnim materijama; omogućavanje korišćenja potpuno automatizovanih sistema za osamatranje za potrebe lokaknih izvještaja; zamjena jedinica za izvještavanje brzine vetra (km/h sa m/s). Uvode se odgovarajuća poboljšanja terminologije vezane za navigaciju zasnovanu na mogućnostima vazduhoplova i operativnu upotrebu javnog Interneta.

22 February 2010

12 July 2010

18 November 2010 15 November 2012

(za paragraf 2.2.2)

76

Special Operations Task Force (SOTF).

Aerodrome Meteorological Observation and Forecast Study Group (AMOFSG).

Meteorological Warnings Study Group (METWSG).

International Airways Volcano Watch Operations Group (IAVWOPSG).

World Area Forecast System Operations Group (WAFSOPSG).

Secretariat.

Amandman definicije ―alternativni aerodrom‖; pojašnjenje terminologije korišćene za meteorološke biroe; amandmen odredbi vezanih za meteorološke sisteme za automatsko osmatranje; pojašnjenje zahtjeva za izvještavanje oblaka u lokalnim redovnim i specijanim izvještajima; standardizacija vremena koje predhodi izdavanju aerodromskih prognoza (TAF); uključivanje zahteva za prognozu za poletanje na svim aerodromima; amandman zahtjeva za razmjenu OPMET informacija (METAR/SPECI, TAF i SIGMET) vezano za korišćenje proširivog jezika za označavanje (XML)/ geografskog jezika za označavanje (GML); pojednostavljenje izvještavanja vidljivosti duž poletno sletne staze usaglašavanjem SPECI kriterijuma sa operativnim pragovima korišćenim u Aneksu 6; brisanje zahtjeva za izvještavanje ledenih kristala; amandman zahtjeva za izvještavanje meteoroloških elemenata u METAR/SPECI i lokalnim izvještajima kada su automatski senzori u kvaru (nedostajući podaci); brisanje zahtjeva za izvještavanje prošlog vremena u slučaju kada se SPECI izdaje po odluci Države; amandman zahtjeva za izvještavanje stanja mora čime se omogućava alternativno izvještavanje visine talasa; usaglašavanje kriterijuma grupe za promjenu (TAF) sa onim za izdavanje SPECI; amandman za SIGMET vezano za osmatranje i prognoziranje intenziteta peščane oluje /prašinske oluje; pojašnjenje dokumentovanja lokacije opasnih pojava u SIGMET; eliminisanje reference na akcidentalnu prirodu ispuštanja radioaktivnih materija u atmosferu; brisanje web adrese u datim odredbama; uvoĎenje zahtjeva da se prate potencijalno aktivni vulkani u nadležnim Državama; unapreĎenje objašnjenja simbola za vulkansku erupciju i radioaktivne materije (za značajno vreme koje se koristi u documentaciji za let); uključivanje reference na obajveštenje za aviaaciju vulkanološke observatorije (VONA); uvoĎenje zahtjeva vezano za obavještenje Državne vulkanološke observatorije o prestanku vulkanske erupcije; uvoĎenje koncepta procjene vulkanskog pepela u Tabeli A2-1; uvoĎenje koncepta kojim

27 Februar 2013

15 Jul 2013

14 Novembar 2013

13 Novembar 2014 (za Dodatak 3, paragrafi 2.3.1 e) i 4.1.5.2 c) 1))

10.11.2016. xviii

GLAVA 1 ANEKS 3

Amandman

Izvor(i)

Pregled izmjena


je ceo FIR ili ceo CTA zahvaćen oblakom vulkanskog pepela i drugi novi zahtjevi u Tabeli A6-1 i sa tim vezani primjeri; uvoĎenje odredbi kojima se omogućavaju specifične prognoze vjetra/temperature povezane sa rutama; dodatni podaci vjetra i temperature za nivo leta (FL) 410 (175 hPa) i podaci o geopotencijalnim visinama za FL 270 (350 hPa) i FL 410 (175 hPa) u prognozama u tačkama mreže koje su pripremili svjetski prognostički centri (WAFCs); brisanje napomene vezano za trodimenzionalnu prirodu prognoza svjetskog prognostičkog sistema (WAFS) u tačkama mreže za zaleĎivanje, turbulenciju i oblake roda cumulonimbus; i revizija latitude i longitude za uglove karata generisanih iz digitalnih prognoza koje obezbeĎuje WAFS za fiksnu oblast pokrivenosti.

77-A

Meteorology (MET) Divisional Meeting (2014).

UvoĎenje, kao preporučena praksa, savjetodavnih poruka za vulkanski pepeo i tropske ciklone u digitalnom formatu, i snabdevanje METAR/SPECI, TAF, SIGMET i AIRMET informacijama u digitalnom obliku. UvoĎenje WAFS prognoza oblaka roda cumulonimbus, zaleĎivanja i turbulencije i dodatnih nivoa leta za WAFS prognoze u tačkama mreže. Zamjena satelitskog distributivnog sistema komunikacijama zasnovanim na internetu. Modifikacija GAMET prognoza. Pojašnjenje projcene RVR. Ostale manje važne izmjene i ureĎivačke popravke.

22 FEB 16 11 JUL 16 10 NOV 16

77-B

Friction Task Force (FTF) of the Aerodome Design and Operations Panel (ADOP)

Amandman o upotrebi globalnog formata za izvještavanje za ojcenjivanje i izvještavanje stanja piste

22 FEB 16 11 JUL 16 05 NOV 20

xix 10.11.2016.

MEĐUNARODNI STANDARDI I PREPORUĈENA PRAKSA

D I O I OSNOVNI

SARPs*

* SARPs - Standards and Recommended Practices - Standardi i preporučena praksa

GLAVA 1 ANEKS 3

GLAVA 1. DEFINICIJE

Napomena.- Oznaka (RR) u definicijama ukazuje na definiciju preuzetu iz Radio Regulations of the International Telecommunication Union (ITU) (videti Handbook on Radio Frequency Spectrum Requirements for Civil Aviation including statement of approved ICAO policies (doc 9718)).

1.1 Definicije

Kada su sledeći termini upotrebljeni u „Standardima i preporukama za meteorološke usluge za meĎunarodnu vazdušnu plovidbu―, oni imaju sledeće značenje.

Aerodrome. Aerodrom. Definisano područje na kopnu ili vodi (uključujući sve objekte, instalacije i opremu) koje je u cjelini ili djelimično namijenjeno za slijetanje, polijetanje ili kretanje vazduhoplova.

Aerodrome climatological summary. Aerodromski klimatološki pregled. Sažet pregled odreĎenih meteoroloških elemenata na aerodromu, zasnovan na statističkim podacima.

Aerodrome climatological table. Aerodromska klimatološka tabela. Tabela koja daje statističke podatke o osmotrenoj pojavi jednog ili više meteoroloških elemenata na aerodromu.

Aerodrome control tower. Aerodromski kontrolni toranj. Jedinica uspostavljena radi

pružanja usluge kontrole letenja za aerodromski saobraćaj.

Aerodrome elevation. Nadmorska visina aerodroma. Nadmorska visina najviše tačke na

površini za slijetanje.

Aerodrome meteorological office. Aerodromski meteorološki biro. Biro, odreĎen da pruža meteorološke usluge za aerodrome namijenjene za meĎunarodnu vazdušnu plovidbu.

Aerodrome reference point. Referentna tačka aerodroma. OdrеĎеni gеоgrаfski pоlоžај аеrоdrоmа

Aeronautical fixed service (AFS). Fiksne vazduhoplovne veze. Telekomunikacione veze, izmeĎu odreĎenih fiksnih tačaka, obezbijeĎene prevashodno za potrebe bezbjednosti vazdušne plovidbe, kao i za redovno, efikasno i ekonomično pružanje usluga u vazduhoplovstvu.

Aeronautical fixed telecommunication network (AFTN). Fiksna vazduhoplovna telekomunikaciona mreža (AFTN). Integrisani svjetski sistem vazduhoplovnih fiksnih veza namijenjena za razmjenu poruka i/ili digitalnih podataka izmeĎu vazduhoplovnih fiksnih telekomunikacionih stanica koje imaju iste ili kompatibilne komunikacijske karakteristike.

Aeronautical meteorological station. Vazduhoplovna meteorološka stanica. Stanica odreĎena da vrši meteorološka osmatranja i da izraĎuje meteorološke izvještaje za potrebe meĎunarodne vazdušne plovidbe.

Aeronautical mobile service. (RR S1.32) Mobilne vazduhoplovne veze. Mobilna usluga

1-1 10.11.2016.

ANEKS 3 GLAVA 1

kojom se ostvaruje veza izmeĎu vazduhoplovnih stanica na zemlji i stanica na vazduhoplovu ili izmeĎu stanica na vazduhoplovima u kojoj može učestvovati i stanica vazduhoplova za spasavanje. Radio predajnici (radio-far) koji se aktiviraju u slučaju udesa, takoĎe mogu da budu uključeni u ovu vezu, na frekvencijama predviĎenim za slučajeve opasnosti i vanredne situacije.

Aeronautical telecommunication station. Vazduhoplovna telekomunikaciona stanica.

Stanica u okviru vazduhoplovne telekomunikacione službe.

Aircraft. Vazduhoplov. Svaka naprava koja se održava u atmosferi usled reakcije vazduha, osim reakcije vazduha koji se odbija od površine zemlje.

Aircraft observation. Osmatranje iz vazduhoplova. Procjena jednog ili više meteoroloških

elemenata koja se vrši iz vazduhoplova u letu.

AIRMET information. AIRMET informacija. Informacija koju izdaje biro za meteorološko bdenje, a koja se odnosi na javljanje, ili očekivano javljanje, odreĎenih meteoroloških pojava na ruti, koje mogu uticati na bezbjednost letenja vazduhoplova na malim visinama i koje nijesu već uključene u izdatu prognozu za letove na malim visinama u datoj oblasti informisanja u letu ili njenoj pod-oblasti.

Air-report. Izvještaj iz vazduha. Izvještaj iz vazduhoplova u letu, pripremljen u skladu sa zahtjevima za izvještavanje pozicije i operativnim i/ili meteorološkim izvještavanjem.

Napomena. – Detalji o formi AIREP-a dati su u PANS-RAC (Doc 4444).

Air traffic services unit. Jedinica za pružanje usluga u vazdušnom saobraćaju. (ATS jedinica) Opšti pojam različitog značenja: jedinica kontrole letenja, centar informacija za letenje ili ATS biro za izvještavanje.

Alternate aerodrome. Alternativni aerodrom. Aerodrom na koji vazduhoplov može biti upućen kada postane nemoguće ili nepreporučljivo da produži ka, ili da sleti na aerodrom namjeravanog sletanja, na kom su dostupne neophodne usluge i sredstva, gjde mogu biti zadovoljeni zahtjevi performansi vazduhoplova i koji je u operativnoj upotrebi u očekivano vrijeme korišćenja. Alternativni aerodromi uključuju sledeće:

Take-off alternate. Alternativni aerodrom za aerodrom polijetanja. Alternativni aerodrom na koji će vazduhoplov moći da sleti, ako je to neophodno ubrzo nakon polijetanja, a nije moguće da koristi aerodrom polijetanja.

En-route alternate. Alternativni aerodrom na ruti. Alternativni aerodrom na koji vazduhoplov na ruti može sletjeti u slučaju da skretanje sa kursa postane neophodno.

Destination alternate. Alternativni aerodrom za aerodrom odredišta. Alternativni aerodrom na koji vazduhoplov može da sleti ukoliko na aerodromu namjeravanog slijetanja to postane nemoguće ili nepreporučljivo.

Napomena.- Aerodrom sa koga let započinje može, takoĎe, biti ―en-route‖ ili destinacioni alternativni aerodrom za taj let.

Altitude. Apsolutna visina. Vertikalno rastojanje nivoa, tačke ili objekta koji se smatra tačkom, mjereno od srednjeg nivoa mora (Mean Sea Level – MSL).

10.11.2016. 1 - 2

GLAVA 1 ANEKS 3

Approach control unit. Jedinica prilazne kontrole letenja. Jedinica kontrole letenja uspostavljena radi pružanja usluge kontrole letenja za kontrolisane letove u dolasku na ili odlasku sa jednog ili više aerodroma.

Appropriate ATS authority. Nadležni organ kontrole letenja. (Nadležna ATS vlast). Relevantna vlast, odreĎena od strane Države, odgovorna za pružanje usluga u vazdušnom saobraćaju u odreĎenom vazdušnom prostoru.

Area control centre. Centar oblasne kontrole letenja. Jedinica uspostavljena radi pružanja usluge kontrole letenja za kontrolisane letove u kontrolisanim oblastima pod njenom nadležnošću.

Area navigation (RNAV). Prostorna navigacija. Navigacijski metod koji omogućava vazduhoplovima da lete na bilo kojoj željenoj putanji leta u dometu zemaljskih ili satelitskih navigacionih sredstava ili u okviru granica sposobnosti sopstvenih navigacionih sistema ili njihovih kombinacija.

Napomena.- Prostorna navigacija uključuje PBN (Performance based navigation) kao i ostale navigacione operacije koje ne ispunjavaju kriterijume PBN.

Automatic dependent surveillance ― contract (ADS). Automatski zavisni nadzor pozicije ― ugovor. Način na koji će se, putem dejta-linka, razmjenjivati pоdаci dеfinisаni ADS-C spоrаzumоm, izmeĎu sistema na zemlji i vazduhoplova, odreĎujući pod kojim okolnostima će se ADS-C izvještaji pokretati i koji podaci će u njima biti sadržani.

Briefing. Brifing. Usmeni komentar o postojećim i/ili očekivanim meteorološkim uslovima.

Cloud of operational significance. Oblak od operativnog značaja. Oblak čija je baza ispod 1500 m (5000 ft) ili ispod najviše minimalne sektorske visine, u zavisnosti šta je veće, ili oblak roda cumulonimbus ili towering cumulus na bilo kojoj visini.

Consultation. Konsultacija. Razgovor sa prognostičarem ili drugim kvalifikovanim licem o postojećim i/ili očekivanim meteorološkim uslovima koji se odnose na let. Konsultacija uključuje odgovore na pitanja.

Control area. Kontrolisana oblast. Kontrolisani vazdušni prostor koji se prostire od odreĎene granice iznad zemlje naviše.

Cruising level. Nivo krstarenja. Nivo koji se zadržava najvećim dijelom leta.

Elevation. Nadmorska visina. Vertikalno rastojanje tačke ili ravni na površini zemlje,

izmjereno u odnosu na srednji nivo mora.

Extended range operation. Letjenje povećanog doleta. Bilo koji let vazduhoplova sa dva turbo motora, kada je vrijeme letjenja sa samo jednim motorom pri brzini krstarenja (u uslovima ISA i mirnog vazduha) od neke tačke na ruti do nekog odgovarajućeg alternativnog aerodroma, veće od najmanjeg vremena odobrenog od strane Države tog vazduhoplovnog korisnika.

Flight crew member. Član letačke posade. Licencirani član posade koji je tokom leta

zadužen za poslove od značaja za odvijanje leta vazduhoplova.

Flight documentation. Dokumentacija za let. Pisani ili štampani materijali, uključujući karte ili obrasce, koji sadrži meteorološke informacije za let.

Flight information centre. Centar za informisanje u letu (FIC). Jedinica uspostavljena da

1-3 10.11.2016.

ANEKS 3 GLAVA 1

obezbijedi uslugu informisanje vazduhoplova u letu (FIS) i uslugu uzbunjivanja (ALRS).

Flight information region. Oblast informisanja u letu (FIR). Vazdušni prostor odreĎenih

dimenzija u kojem se pružaju usluge informisanja vazduhoplova u letu i uzbunjivanja.

Flight level. Nivo leta. Površina konstantnog atmosferskog pritiska koja se odnosi na odreĎenu vrijednost pritiska, 1013.2 hPa, odvojena od drugih takvih površina odreĎenim intervalima pritiska.

Napomena 1.- Visinomer kalibrisan u saglasnosti sa Standardnom atmosferom:

a) kada je podešen na QNH, označavaće nadmorsku visinu;

b) kada je podešen na QFE, označavaće visinu iznad QFE referentnog nivoa;

c) kada je podešen na pritisak od 1013.2 hPa može se koristiti za označavanje nivoa leta.

Napomena 2.- Termini ―visina‖ i ―nadmorska visina‖, korišćeni u Napomeni 1. prije označavaju―visinomersku‖ nego geometrijsku visinu i nadmorsku visinu.

Forecast. Prognoza. Izvještaj o očekivanim meteorološkim uslovima za odreĎeno vrijeme ili

period i za odreĎenu oblast ili dio vazdušnog prostora.

GAMET area forecast. GAMET prognoza za oblast. Prognoza za oblast, u skraćenom otvorenom tekstu, za letove na malim visinama u oblasti informisanja u letu ili njenoj pod- oblasti, koju priprema vazduhoplovna meteorološka služba zadužena, od strane odgovarajućeg organa vlasti, za poslove bdenja u oblasti zaduženja i koju u skladu sa meĎusobnim dogovorom razmjenjuje sa meteorološkim službama u susjednim oblastima informisanja u letu.

Grid point data in digital form. Podaci u tačkama mreže u digitalnom obliku. Računarom obraĎeni meteorološki podaci za mrežu pravilno rasporeĎenih tačaka na karti, za prenošenje iz meteorološkog računara u drugi računar u kodiranom obliku koji je pogodan za automatsku upotrebu.

Napomena.- U većini slučajeva ovakvi podaci se prenose telekomunikacijama srednjih i velikih brzina.

Height. Visina (relativna). Vertikalno rastojanje nivoa, tačke ili objekta koji se smatra tačkom, izmjereno u odnosu na neku utvrĎenu ravan.

Human Factor principles. Aspekti ljudskog faktora. Načela koja se primjenjuju na projektovanje vazduhoplova, sertifikaciju, obuku osoblja, operacije i održavanje, a čiji je cilj bezbjedna interakcija izmeĎu čovjeka i komponenti drugih sistema uzimajući u obzir značaj ljudskih mogućnosti.

International airways volcano watch (IAVW). MeĎunarodno bdenje nad vulkanima na vazdušnim putevima. MeĎunarodni sporazumi o praćenju i obezbjeĎivanju upozorenja vazduhoplovima na vulkanski pepeo u atmosferi.

Napomena.- IAVW je bazirano na saradnji vazduhoplovnih i ne-vazduhoplovnih operativnih jedinica koje koriste informacije dobijene od osmatračkih izvora i mreža koje obezbijeĎuju Države. Tim bdenjem koordinira ICAO u saradnji sa drugim zainteresovanim meĎunarodnim organizacijama.

Level. Nivo. Opšti pojam koji se odnosi na vertikalnu poziciju vazduhoplova u letu i može značiti relativnu visinu, apsolutnu visinu ili nivo leta.

10.11.2016. 1 - 4

GLAVA 1 ANEKS 3

Meteorological authority. Meteorološka vlast. Vlast koja obezbijeĎuje ili organizuje obezbijeĎivanje meteoroloških usluga za potrebe meĎunarodne vazdušne plovidbe u ime Države ugovornice.

Meteorological bulletin. Meteorološki bilten. Tekst koji se sastoji od meteoroloških informacija kojima prethodi odgovarajuće zaglavlje.

Meteorological information. Meteorološka informacija. Meteorološki izvještaj, analiza, prognoza i svaki drugi iskaz koji se odnosi na postojeće ili očekivane meteorološke uslove.

Meteorological office. Meteorološki biro. Biro zadužen za vršenje meteoroloških usluga za potrebe meĎunarodne vazdušne plovidbe.

Meteorological report. Meteorološki izvještaj. Izvještaj o osmotrenim meteorološkim uslovima koji se odnose na odreĎeno vrijeme i lokaciju.

Meteorological satellite. Meteorološki satelit. Vještački Zemljin satelit koji vrši meteorološka osmatranja i prenosi ih na Zemlju.

Meteorological watch office. Biro za meteorološko bdenje. Biro dizajniran da obezbijedi informacije koje se odnose na javljanje ili očekivano javljanje odreĎenih meteoroloških i drugih pojava u atmosferi, koje mogu da utiču na bezbjednost operacija letjenja unutar njegove oblasti odgovornosti.

Minimum sector altitude. Minimalna sektorska visina. Najmanja apsolutna visina koja se može koristiti, a koja obezbijeĎuje minimum nadvišavanja od 300 m (1000 ft) iznad svih objekata u oblasti nekog sektora unutar kruga poluprečnika 46 km (25 NM) čiji je centar u radio-navigacionom sredstvu.

Navigation specification. Lista navigacionih zahtjeva. Skup zahtjeva koji se odnose na mogućnosti vazduhoplova i letačkog osoblja neophodnih za ispunjenje PBN (Performance based navigation) zahteva. Postoje dvije vrste navigacionih zahtjeva:

Required navigation performance (RNP) specification. Lista zahtijevanih navigacionih performansi. Skup navigacionih zahtjeva, baziranih na prostornoj navigaciji koji podrazumijeva i zahjtev za praćenje navigacionih performansi i upozoravanje letačkog osoblja na degradaciju navigacionih performansi ispod minimalno zahtjevanih za odreĎenu fazu leta, označenih prefiksom RNP (npr. RNP 4; RNP APCH).

Area Navigation (RNAV) specification. Lista navigacionih zahtjeva. Skup navigacionih zahtjeva, baziranih na prostornoj navigaciji koji ne podrazumijeva i zahtjev za praćenje navigacionih performansi i upozoravanje letačkog osoblja na degradaciju navigacionih performansi ispod minimalno zahtijevanih za odreĎenu fazu leta, označenih prefiksom RNAV (npr. RNAV 5; RNAV 1).

Napomena.- Navigacioni zahtjevi detaljno su opisani u Performance Based Navigation (PBN) Manual (ICAO Doc 9613), Vol.II.

Observation (meteorological). Meteorološko osmatranje. Procjena jednog ili više meteoroloških elemenata.

Operational control. Operativni nadzor. Vršenje nadzora nad primjenom propisa u vezi započinjanja, nastavljanja, odstupanja ili završavanja leta vazduhoplova u interesu bezbjednosti vazduhoplova, kao i redovnosti i efikasnosti.

1-5 10.11.2016.

ANEKS 3 GLAVA 1

Operational flight plan. Operativni plan leta. Plan avio-prevozioca za bezbjedno odvijanje leta zasnovan na mogućnostima vazduhoplova, ostalim operativnim ograničenjima i značajnim očekivanim uslovima na ruti i odgovarajućim aerodromima.

Operational planning. Operativno planiranje. Planiranje procedura letenja od strane avio- prevozioca.

Operator. Operater. (avio-prevozilac) Lice, organizacija ili preduzeće koji posluju ili nude svoje usluge poslovanja u vazdušnom saobraćaju.

Performance based navigation (PBN). Navigacija zasnovana na mogućnostima vazduhoplova. Prostorna navigacija zasnovana na mogućnostima vazduhoplova za let duž rute vazdušnog saobraćaja po instrumentalnoj proceduri prilaza ili u odreĎenom vazdušnom prostoru.

Napomena.- Zahtjevi koji se odnose na mogućnost vazduhoplova da koristi prostornu navigaciju (RNAV, RNP) izraženi su u terminima tačnosti, cjelovitosti, neprekidnosti, dostupnosti i funkcionalnosti za izvršenje namjeravanih operacija u okviru odreĎenog koncepta vazdušnog prostora.

Pilot-in-command. VoĎa vazduhoplova. Pilot kojeg je prevozilac (u slučaju opšte avijacije, vlasnik) odredio da upravlja vazduhoplovom i koji je zadužen za bezbjedno odvijanje leta.

Prevailing visibility. PreovlaĎujuća vidljivost. Najveća vrijednost vidljivosti, osmotrena u skladu sa definicijom „vidljivosti―, koja je dostignuta unutar barem polovine vidokruga ili unutar barem polovine površine aerodroma. Te oblasti mogu da sadrže susjedne ili nesusjedne sektore.

Napomena.- Ta vrijednost može biti procijenjena od strane osmatrača i/ili pomoću instrumentalnih sistema. Kada su instalirani instrumentalni sistemi, oni se koriste za postizanje najbolje projcene preovlaĎujuće vidljivosti.

Prognostic chart. Prognostička karta. Prognoza odreĎenog(ih) meteorološkog(ih) elemenata za odreĎeno vrijeme ili period i za odreĎenu površinu ili dio vazdušnog prostora, grafički prikazana na karti.

Quality assurance. ObezbjeĎenje kvaliteta. Dio menadžmenta kvalitetom usredsreĎen na obezbjeĎenje povjerenja u to da su ispunjeni zahtjevi kvaliteta. (ISO 9000*).

Quality control. Kontrola kvaliteta. Dio menadžmenta kvalitetom usredsreĎen na

ispunjavanje zahtjeva kvaliteta. (ISO 9000*).

Quality management. Menadžment kvalitetom. Koordinirane aktivnosti za voĎenje

organizacije u odnosu na kvalitet i upravljanje njome u tom smislu. (ISO 9000*).

Regional air navigation agreement. Regionalni vazduhoplovni sporazum. Sporazum

odobren od strane Savjeta ICAO, obično na predlog regionalnog vazduhoplovnog skupa.

Reporting point. Taĉka javljanja OdreĎena geografska lokacija u odnosu na koju se može

izvijestiti pozicija vazduhoplova.

Rescue coordination centre. Centar za koordinaciju spasavanja. Centar odgovoran za efikasnu organizaciju traganja i spasavanja i za koordinaciju izvoĎenja operacije traganja i spasavanja u oblasti traganja i spasavanja.

10.11.2016. 1 - 6

GLAVA 1 ANEKS 3

Runway. Poletno sletna staza (PSS). Definisana pravougaona površina na aerodromu

namijenjena za polijetanje i slijetanje vazduhoplova.

Runway visual range (RVR). Vidljivost duž poletno sletne staze (RVR). Udaljenost do koje pilot vazduhoplova, koji se nalazi na osi poletno-sletne staze vidi oznake na njenoj površini ili svijetla koja označavaju PSS ili odreĎuju njenu osu.

Search and rescue services unit. Jedinica službi traganja i spasavanja. Opšti pojam koji, u zavisnosti od slučaja, može biti centar za koordinaciju spasavanja, pod-centar za koordinaciju spasavanja ili služba za uzbunjivanje.

SIGMET information. SIGMET informacija. Informacija, koju izdaje biro za meteorološko bdenje, a koja se odnosi na javljanje ili očekivano javljanje, odreĎenih meteoroloških pojava na ruti, kao i drugih pojava u atmosferi, koje mogu uticati na bezbjednost operacija letenja.

Standard isobaric surface. Standardna izobarska površina. Izobarska površina koja se širom svijeta koristi za predstavljanje i analiziranje uslova u atmosferi.

State volcano observatory. Državne vulkanološke opservatorije. Vulkanološke opservatorije, koje su odreĎene regionalnim navigacionim sporazumom, radi praćenja aktivnih ili potencijalno aktivnih vulkana unutar države i obezbjeĎivanja informacija o vulkanskoj aktivnosti. Te informacije se dostavljaju pridruženim oblasnim kontrolama letenja / centrima za informisanje u letu, biroima za meteorološko bdenje i savjetodavnim centrima za vulkanski pepeo.

Threshold. Prag poletno-sletne staze. Početak dijela poletno-sletne staze koji se koristi za slijetanje.

Touchdown zone. Zona dodira. Dio poletno-sletne staze, smješten iza praga, na kome je

predviĎeno da vazduhoplov koji slijeće prvi put dodirne poletno-sletnu stazu.

Tropical cyclone. Tropski ciklon. Opšti pojam za bez-frontalni ciklon sinoptičkih razmera, koji nastaje iznad tropskih ili suptropskih mora, sa ureĎenom konvekcijom i odreĎenom ciklonskom cirkulacijom prizemnog vjetra.

Tropical cyclone advisory centre (TCAC). Savjetodavni centar za tropske ciklone. Meteorološki centar, odreĎen regionalnim vazduhoplovnim sporazumom, koji snabdeva biroe za meteorološko bdenje, svjetske prognostičke centre i meĎunarodne banke OPMET podataka savjetodavnim informacijama o poziciji, prognoziranom pravcu i brzini kretanja, pritisku u centru i maksimalnoj brzini prizemnog vjetra tropskog ciklona.

Upper-air chart. Visinska karta. Meteorološka karta koja se odnosi na odreĎenu površinu ili

sloj atmosfere na visini.

Visibility. Vidljivost. Pod vidljivošću se u vazduhoplovstvu podrazumijeva veće od sledeća

dva rastojanja:

a) najveće rastojanje sa kog se crni objekat pogodnih dimenzija, smješten blizu zemlje, može vidjeti i prepoznati kada se posmatra naspram svijetle pozadine;

b) najveće rastojanje sa kog se u okolini, naspram neosvijetljene pozadine, mogu vidjeti i identifikovati svijetla jačine 1000 kandela.

Napomena.- Ova dva rastojanja imaju različite vrijednosti u vazduhu date kroz koeficijent ekstinkcije (slabljenja). U slučaju b) rastojanje se mijenja sa promjenom osvjetljenja pozadine. Slučaj a) predstavlja meteorološku optičku vidljivost (MOR).

1-7 10.11.2016.

ANEKS 3 GLAVA 1

Volcanic ash advisory centre (VAAC). Savjetodavni centar za vulkanski pepeo. Meteorološki centar, odreĎen regionalnim vazduhoplovnim sporazumom, koji biroima za meteorološko bdenje, centrima oblasne kontrole, centrima za informisanje u letu, svjetskim prognostičkim centrima i meĎunarodnim bankama OPMET podataka obezbijeĎuje savjetodavne informacije o horizontalnom i vertikalnom obimu i prognoziranom kretanju vulkanskog pepela u atmosferi, koji prati erupciju vulkana.

VOLMET. VOLMET. Meteorološka informacija za vazduhoplove u letu.

Data-link-VOLMET (D-VOLMET). D-VOLMET. Dostavljanje tekućih redovnih aerodromskih meteoroloških izvještaja (METAR) i specijalnih aerodromskih meteoroloških izvještaja (SPECI), aerodromskih prognoza (TAF), SIGMET-a, specijalnih izvještaja iz vazduha (koji nijesu pokriveni SIGMET-om) i, gdje su na raspolaganju, AIRMET-a putem data-link-a (kanala za prenos podataka).

VOLMET broadcast. VOLMET radio-emisija. Dostavljanje, prema potrebi, tekućih METAR, SPECI, TAF i SIGMET informacija putem neprekidne govorne radio-emisije koja se stalno ponavlja.

World area forecast centre (WAFC). Svjetski prognostički centar (WAFC). Meteorološki centar odreĎen da priprema i izdaje globalne prognoze značajnog vremena i prognoze vjetra i temperature na visini u digitalnom obliku. Prognoze se direktno prosleĎuju državama korišćenjem fiksnih vazduhoplovnih veza i komunikacija zasnovanih na internetu.

World area forecast system (WAFS). Svjetski prognostički sistem (WAFS). Svjetski sistem preko koga svjetski prognostički centri obezbijeĎuju vazduhoplovne meteorološke prognoze na ruti u jednoobraznom standardizovanom formatu.

1.2 Izrazi koji su korišćeni sa ograniĉenim znaĉenjem

Za potrebe ovog Aneksa, slijedeći izrazi su korišćeni sa ograničenim značenjem kao što je niže naznačeno:

a) da bi se izbjegla konfuzija u odnosu na izraz ―service‖ izmeĎu ―meteorological service‖

u administrativnom smislu i usluga koje su obezbijeĎene, korišćeni su izrazi ―meteorological authority‖ (meteorološka vlast) za prvo i ―service‖ (usluga) za drugo;

b) ―provide‖ je korišćeno jedino u vezi sa snabdijevanjem (obezbeĎivanjem) usluga;

c) ―issue‖ je korišćeno jedino u vezi sa slučajevima gde je posebna obaveza pružanje

informacija njihovim slanjem korisniku;

d) ―make available‖ je korišćeno jedino u vezi sa slučajevima gdje obaveza prestaje činjenjem informacija dostupnim korisnicima;

e) ―supply‖ je korišćeno jedino u vezi sa slučajevima koji se odnose na c) ili d).

10.11.2016. 1 - 8

GLAVA 2 ANEKS 3

GLAVA 2. OPŠTE ODREDBE

Uvodna napomena 1.- Usvojeno je da su odredbe ovog Aneksa, u odnosu na meteorološke informacije, uslovljene saznanjem da je, prema članu 28 Konvencije, obaveza Države ugovornice da obezbijeĎuje meteorološke informacije, a da je korisnik odgovoran za korišćenje takvih informacija.

Uvodna napomena 2.- Iako su Konvencijom o meĎunarodnom civilnom

vazduhoplovstvu Državi registratoru dodijeljene izvjesne funkcije kojim je Državi dato pravo, ili joj je postavljena obaveza, da te funkcije izvršava, Skupština je rezolucijom A23-13 usvojila i mogućnost da Država registrator ne bude u stanju da ispuni svoje obaveze na odgovarajući način (u slučajevima kad neki avio-prevozilac ili druga Država zakupe, iznajme vazduhoplov ili izvrše zamjenu vazduhoplova – naročito bez posade) i mogućnost da se Konvencijom ne mogu na pravi način pobliže označiti prava i obaveze Države avio-prevozioca u slučajevima sve do onoga vremena kad član 83 bis ne bude stupio na snagu. Prema tome, Savjet se saglasio da, ukoliko u gore navedenim slučajevima, Država smatra da joj je nemoguće da na odgovarajući način izvršava funkcije koje su joj Konvencijom dodijeljene, ona onda delegira Državi avio-prevozioca (pod uslovom da ta druga Država to prihvati) one funkcije Države registratora koje Država avio-prevozioca može na bolji način da izvrši. Usvojeno je da, dok član 83 bis Konvencije ne stupi na snagu, prethodno navedena radnja bude samo stvar praktične pogodnosti i ne utiče na odredbe Čikaške konvencije, kojom se propisuju dužnosti Države registratora ili neke treće Države. MeĎutim, pošto je član 83 bis Konvencije stupio na snagu 20. juna 1997. godine, takvi sporazumi o prenosu će imati uticaja na Države ugovornice koje su ratifikovale protokol u vezi s time (Doc 9318), po ispunjenju uslova utvrĎenih u članu 83 bis.

Uvodna napomena 3.- U slučaju da se meĎunarodni letovi sprovode zajednički,

vazduhoplovima od kojih svi nisu registrovani u istoj Državi ugovornici, ništa iz ovoga Aneksa ne sprečava zainteresovane Države da stupe u sporazum za zajedničko izvršavanje funkcija koje Državi registratoru postavljaju odredbe ovog Aneksa.

2.1 Cilj, odreĊenost i pruţanje meteoroloških usluga

2.1.1 Cilj meteoroloških usluga za meĎunarodnu vazdušnu plovidbu treba da bude doprinos bezbjednosti, redovnosti i efikasnosti meĎunarodne vazdušne plovidbe.

2.1.2 Taj cilj će biti postignut snabdijevanjem meteorološkim informacijama, neophodnim za izvršavanje njihovih odgovornih funkcija, sledećih korisnika: avio-prevozioca, letačkog osoblja, ATS jedinica, jedinica za traganje i spasavanje, uprave aerodroma i svih ostalih subjekata koji su zainteresovani za voĎenje ili razvoj meĎunarodne vazdušne plovidbe.

2.1.3 Svaka od Država ugovornica će odrediti meteorološke usluge koje će da obezbijedi radi zadovoljavanja potreba meĎunarodne vazdušne plovidbe. Te usluge će biti saglasne odredbama ovog Aneksa, odredbama Regionalnog vazduhoplovnog sporazuma. Meteorološke usluge će biti organizovane tako da mogu da zadovolje potrebe meĎunarodne vazdušne plovidbe iznad meĎunarodnih voda i drugih oblasti koje leže izvan teritorije zainteresovane Države.

2-1 10.11.2016.

ANEKS 3 GLAVA 2

2.1.4 Svaka od Država ugovornica će ustanoviti vlast (u daljem tekstu – meteorološka vlast – meteorological authority), zaduženu da obezbijedi ili uredi pružanje meteoroloških usluga za potrebe meĎunarodne vazdušne plovidbe. Podaci o tako postavljenoj meteorološkoj vlasti biće uključeni u Državnu vazduhoplovnu informativnu publikaciju (AIP), u skladu sa Annex 15, Appendix 1, GEN 1.1.

2.1.5 Svaka od Država ugovornica garantovaće da se imenovana meteorološka vlast pridržava zahtjeva Svjetske meteorološke organizacije u pogledu kvalifikacija i obučenosti meteorološkog osoblja koje radi na obezbjeĎivanju meĎunarodne vazdušne plovidbe.

Napomena.- Zahtevi koji se odnose na kvalifikacije i obuku meteorološkog osoblja u vazduhoplovnoj meteorologiji dati su u WMO Publication No. 49, Technical regulation, Volume I – General Meteorological Standards and Recommended Practices, Chapter B.4 – Education and Training.

2.2 Snabdijevanje, korišćenje, menadţment kvalitetom,

i interpretacija meteoroloških informacija

2.2.1 IzmeĎu svih zaduženih za snabdijevanje i svih zainteresovanih za korišćenje meteoroloških informacija, održavaće se čvrsta veza o pitanjima koja utiču na pružanje meteoroloških usluga za potrebe meĎunarodne vazdušne plovidbe.

2.2.2 Svaka Država ugovornica će obezbijediti da odgovarajuća meteorološka vlast, navedena u tački 2.1.4, uspostavi i sprovodi pravilno organizovan sistem kvaliteta koji obuhvata procedure, procese i resurse neophodne za obezbjeĎivanje upravljanja kvalitetom i protokom meteoroloških informacija kojima se snabdjevaju korisnici navedeni u 2.1.2.

2.2.3 Preporuka.- Sistem kvaliteta uspostavljen u saglasnosti sa 2.2.2 treba da bude u

skladu sa standardima za obezbjeĎivanje kvaliteta serije 90001 MeĎunarodne organizacije za standarde (ISO), i treba da bude overen od priznate organizacije.

Napomena: - Standardi za obezbjeĎivanje kvaliteta serije 9000 MeĎunarodne organizacije za standarde (ISO) daju osnovni okvir za razvijanje programa za obezbjeĎivanje kvaliteta. Svaka Država treba da formuliše pojedinosti tog uspješnog programa, a u većini slučajeva one su jedinstvene za državnu organizaciju. Uputstvo za uspostavljanje i implementaciju sistema kvaliteta dato je u Manual on the Quality Management System for the Provision of Meteorological Service to International Air Navigation (Doc 9873).

2.2.4 Preporuka.- Ovaj sistem treba korisnicima da pruži garancije da je data meteorološka informacija u skladu sa formulisanim zahtjevima u pogledu geografskog i prostornog pokrivanja, formata i sadržaja, vremena i učestalosti izdavanja i vremena važenja, kao i u pogledu tačnosti mjerenja, osmatranja i prognoza. Tamo gdje sistem ukaže da meteorološka informacija koja se daje korisnicima nije u saglasnosti sa pomenutim zahtjevima, a procedure za automatsko ispravljanje grešaka nijesu podesne, takva informacija ne treba da se daje korisnicima, osim ako nije potvrĎena od strane autora informacije.

Napomena: - Zahtjevi u vezi sa geografskim i prostornim pokrivanjem, formatom i sadržajem, vremenom i učestalošću izdavanja i vremenom važenja meteoroloških informacija koje se izdaju vazduhoplovnim korisnicima dati su u Glavama 3, 4, 6, 7, 8, 9 i 10 i Prilozima 2, 3, 5, 6, 7, 8 i 9 ovog Aneksa i u odgovarajućim regionalnim vazduhoplovnim planovima. Uputstvo koje se odnosi na tačnost mjerenja i osmatranja i tačnost prognoza dato je u Dodacima A i B ovog Aneksa, respektivno.

1 Seriju ISO 9000 čine standardi: ISO 9000, ISO 9001, ISO 9004 i ISO 10011

10.11.2016. 2 - 2

GLAVA 2 ANEKS 3

2.2.5 Preporuka.- U pogledu razmjene meteoroloških informacija u operativne svrhe, sistemom kvaliteta treba da budu obuhvaćene procedure za verifikaciju, kao i resursi za kontrolisanje pridržavanja propisanih rasporeda za emitovanje pojedinačnih poruka i/ili biltena koje je potrebno razmjenjivati, i vremenu njihovog popunjavanja za emitovanje. Sistem kvaliteta treba da bude u mogućnosti da otkrije prekomjerno vrijeme prenosa primljenih poruka i biltena.

Napomena.- Zahtjevi koji se odnose na razmjenu operativnih meteoroloških informacija dati su u Glavi 11 i Prilogu 10 ovog Aneksa.

2.2.6 Redovno se provjerava podobnost sistema kvaliteta koji se primjenjuje. Ukoliko se utvrdi neusklaĎenost sistema, iniciraće se pokretanje mjera radi utvrĎivanja i otklanjanja uzroka. Svi nalazi provjere biće evidentirani i dokumentovani na odgovarajući način.

2.2.7 Zbog promjenljivosti meteoroloških elemenata u prostoru i vremenu, zbog ograničenja tehnika osmatranja i ograničenja prouzrokovanih definicijama nekih elemenata, odreĎene vrijednosti bilo kog elementa, koje su date u izvještaju primalac treba da shvati kao najbolju aproksimaciju stvarnih uslova u trenutku osmatranja.

Napomena. – Uputstvo o poželjnoj operativnoj tačnosti mjerenja i osmatranja dato je u Dodatku A.

2.2.8 Zbog promjenljivosti meteoroloških elemenata u prostoru i vremenu, ograničene mogućnosti prognostičkih tehnika i ograničenja uzrokovanih definicijama nekih elemenata, odreĎene vrijednosti elemenata date u prognozi treba razumjeti kao najvjerovatniju vrijednost koju će element imati u toku prognoziranog perioda. Slično, kada je u prognozi dato vrijeme javljanja ili promjene nekog elementa, ovo vrijeme treba prihvatiti kao najvjerovatnije vrijeme.

Napomena. – Uputstvo o poželjnoj operativnoj tačnosti prognoza dato je u Dodatku B.

2.2.9 Meteorološke informacije koje se dostavljaju korisnicima nabrojanim u 2.1.2 biće u skladu sa Aspektima ljudskog faktora i u obliku koji zahtijeva minimum napora korisnika za njihovu interpretaciju, kao što je naznačeno u narednim odjeljcima.

Napomena.- Uputstvo za primjenu Aspekata ljudskog faktora može se naći u Human Factors Training Manual (Doc 9683).

2.3 Obavještenja koja se zahtevaju od avio-prevozioca

2.3.1 Avio-prevozilac koji zahtijeva meteorološke usluge ili promjene u postojećim meteorološkim uslugama obavijestiće, dovoljno unaprijed nadležnu meteorološku vlast ili aerodromski meteorološki biro. Minimum obavještenja koja se zahtijevaju unaprijed će biti dogovoren izmeĎu meteorološke vlasti ili aerodromskog meteorološkog biroa i zainteresovanog avioprevozioca.

2.3.2 Avio-prevozilac će obavijestiti meteorološku vlast o svojim zahtjevima kada:

a) planira nove rute ili nove vrste letova;

b) u redu letenja vrši promjene trajnijeg karaktera;

c) planira druge promjene koje utiču na obezbjeĎivanje meteoroloških usluga.

Takve informacije sadržaće sve detalje koji su potrebni meteorološkoj vlasti za planiranje odgovarajućih aranžmana.

2-3 10.11.2016.

ANEKS 3 GLAVA 2

2.3.3 Kada se od strane vazduhoplovne vlasti, u konsultaciji sa korisnicima, tako zahtijeva avio-prevozilac ili član posade će obavijestiti nadležni aerodromski meteorološki biro:

a) o redu letenja;

b) kada će vanredni letovi biti izvršeni; i

c) kada su letovi odloženi, pomjereni unaprijed ili poništeni. 2.3.4 Preporuka.- Obavještenje aerodromskom meteorološkom birou o pojedinačnim letovima treba da sadrži sledeće informacije:

a) aerodrom polijetanja i očekivano vrijeme polaska;

b) odredište i očekivano vrijeme dolaska;

c) planirana ruta i očekivana vremena dolaska na i polaska sa svakog usputnog aerodroma;

d) alternativni aerodromi potrebni za kompletiranje operativnog plana leta uzeti sa važeće liste sadržane u regionalnom vazduhoplovnom planu;

e) nivo krstarenja;

f) vrsta leta (po pravilima vizuelnog ili instrumentalnog letjenja);

g) vrsta meteoroloških informacija koje zahtijevaju članovi posade (dokumentacija za let i/ili brifing ili konsultacija) i

h) vrijeme (vremena) u koje se zahtijeva brifing, konsultacija i/ili dokumentacija za let.

U slučaju redovnih letova, može se odustati od zahjteva za nekim ili svim gore navedenim informacijama, ako je tako dogovoreno izmeĎu aerodromskog meteorološkog biroa i zainteresovanog avioprevozioca.

10.11.2016. 2 - 4

GLAVA 3 ANEKS 3

GLAVA 3. SVJETSKI PROGNOSTIĈKI SISTEM I METEOROLOŠKI BIROI

Napomena.- Tehničke karakteristike i detaljni kriterijumi koji se odnose na ovu glavu dati su u Prilogu 2.

3.1 Cilj svjetskog prognostiĉkog sistema

Cilj svjetskog prognostičkog sistema je da snabdijeva meteorološke vlasti i druge korisnike sa globalnim vazduhoplovnim prognozama za rutu u digitalnom obliku. Taj cilj će biti dostignut kroz obiman, integrisan, širom svijeta rasprostranjen i, u mjeri u kojoj je to moguće, jednoobrazan sistem i na isplativ način, korišćenjem svih prednosti tehnologije koja se razvija.

3.2 Svjetski prognostiĉki centri

3.2.1 Država ugovornica, prihvatajući odgovornost za osnivanje svjetskog prognostičkog

centra (WAFC) unutar okvira svjetskog prognostičkog sistema, će urediti za taj centar:

a) da priprema globalne prognoze u tačakama mreže za sve zahtijevane nivoe:

1) vjetra na visini;

2) temperature vazduha i vlage na visini;

3) apsolutne visine nivoa leta;

4) nivoa leta i temperature tropopauze;

5) smjera i brzine maksimalnog vjetra i nivoa leta na kome se on javlja;

6) oblaka roda Cumulonimbus;

7) zaleĎivanja i

8) turbulencije;

b) da priprema globalne prognoze značajnog vremena (SIGWX);

c) da meteorološkim vlastima i drugim korisnicima izdaje prognoze koje se odnose na a) i b) u digitalnom obliku, kao što je odobrila Država ugovornica na prijedlog meteorološke vlasti;

d) da od regionalnog specijalizovanog WMO meteorološkog centra (RSMC) sa kojim je povezan prima informacije vezane za ispuštanje radioaktivnih materija u atmosferu, za obezbjeĎivanje produkata modela za transport zbog radiološkog upozorenje na vanredne situacije u čovjekovoj okolini, da bi te informacije bile uključene u SIGWX prognoze; i

e) da uspostavi i održava vezu sa VAAC-ovima radi razmjene informacija o vulkanskoj aktivnosti u cilju koordinacije uključivanja informacija o vulkanskim erupcijama u SIGWX prognoze.

3-1 10.11.2016.

ANEKS 3 GLAVA 3

3.2.2 U slučaju prekida rada WAFC-a, njegove funkcije će biti izvršene od strane drugog

WAFC.

Napomena.- Alternativne procedure koje će biti korišćene u slučaju prekida rada WAFC po potrebi ažurira World Area Forecast System Operations Group (WAFSOPSG); najnovija revizija se može naći na veb-sajtu ICAO WAFSOPSG.

3.3 Aerodromski meteorološki biroi

3.3.1 Svaka od Država ugovornica će osnovati jedan ili više aerodromskih i/ili drugih meteoroloških biroa koji će moći da obezbijede meteorološke usluge potrebne za zadovoljenje potreba meĎunarodne vazdušne plovidbe.

3.3.2 Aerodromski meteorološki biro će obavljati sve ili neke od sledećih funkcija neophodnih za zadovoljenje potreba operacija letjenja na aerodromu:

a) pripremanje i/ili pribavljanje prognoza i drugih značajnih informacija za letove za koje je nadležan; stepen njegove odgovornosti za pripremanje prognoza zavisiće od lokalne raspoloživosti i upotrebe prognostičkog materijala primljenog od drugih biroa za prognoze za rutu i prognoze za aerodrom.

b) pripremanje i/ili pribavljanje prognoza lokalnih meteoroloških uslova;

c) vršenje stalnog praćenja meteoroloških uslova iznad aerodroma za koje je nadležan da priprema prognoze;

d) obezbjeĎivanje brifinga, konsultacija i dokumentacije za let za članove posade i/ili drugo letačko osoblje;

e) dostavljanje potrebnih meteoroloških informacija vazduhoplovnim korisnicima;

f) prikazivanje raspoloživih meteoroloških informacija;

g) razmjenu meteoroloških informacija sa drugim aerodromskim meteorološkim biroima i

h) dostavljanje (u skladu sa dogovorom izmeĎu meteorološke službe, službe vazduhoplovnih obavještenja i nadležnih ATS vlasti) primljene informacije o pre- eruptivnoj aktivnosti vulkana, vulkanskoj erupciji ili oblaku vulkanskog pepela, pridruženoj ATS jedinici, službi vazduhoplovnih obavještavanja i birou za meteorološko bdenje.

3.3.3 Aerodromi od kojih se zahtijevaju prognoze za slijetanje biće odreĎeni Regionalnim

vazduhoplovnim sporazumom. 3.3.4 Za aerodrome na kojima nema aerodromski meteorološki biro:

a) nadležna meteorološka vlast će zvanično imenovati jedan ili više aerodromski(h)

meteoroloških biro(a) da ih snabdijeva(ju) zahtevanim meteorološkim informacijama; i

b) nadležna vlast će utvrditi način na koji će se zainteresovanim aerodromima dostavljati takve informacije.

10.11.2016. 3-2

GLAVA 3 ANEKS 3

3.4 Biroi za meteorološko bdenje

3.4.1 Država ugovornica, koja je prihvatila odgovornost za uspostavljanje službi vazdušnog saobraćaja unutar oblasti informisanja u letu ili kontrolisane oblasti, osnovaće, u skladu sa regionalnim vazduhoplovnim sporazumom, jedan ili više biroa za meteorološko bdenje, ili će tu obavezu prenijeti na drugu Državu ugovornicu.

3.4.2 Biro za meteorološko bdenje će:

a) vršiti neprekidno bdenje nad meteorološkim uslovima koji utiču na letjenje unutar njegove oblasti odgovornosti;

b) pripremati SIGMET i druge informacije koje se odnose na njegovu oblast odgovornosti;

c) dostavljati SIGMET informacije i, ako se zahtijeva, druge meteorološke informacije odgovarajućim ATS jedinicama;

d) razmjenjivati SIGMET informacije;

e) kada se to zahtijeva regionalnim vazduhoplovnim sporazumom (u saglasnosti sa tačkom 7.2.1):

1) pripremati AIRMET informacije koje se odnose na njegovu oblast odgovornosti;

2) dostavljati AIRMET informacije odgovarajućim ATS jedinicama i

3) razmijenjivati AIRMET informacije.

f) dostavljati svom pridruženom ACC/FIC (u skladu sa dogovorom zainteresovanih meteoroloških i ATS vlasti) i pridruženom VAAC (kao što je odreĎeno regionalnim vazduhoplovnim sporazumom), primljene informacije o pre-eruptivnoj aktivnosti vulkana, erupciji vulkana i oblaku vulkanskog pepela, za koje SIGMET nije već izdat i

g) snabdijevati pridruženi ACC/FIC primljenim informacijama o ispuštanju radioaktivnih materija u atmosferu, u oblasti za koju on neprekidno prati meteorološke uslove ili u susjednim oblastima, kako je dogovoreno izmeĎu meteorološke i ATS vlasti i jedinice vazduhoplovnog informisanja kako je dogovoreno izmeĎu meteorološke i civilne vazduhoplovne vlasti. Informacije će sadržati lokaciju, datum i vrijeme ispuštanja i prognozu trajektorija radioaktivnih materija.

Napomena.- Ove informacije obezbijeĎuju regionalni WMO meteorološki centri (RSMC) specijalizovani za pribavljanje produkata iz modela za transport za potrebe radiološkog upozorenja na vanredne situacije u čovjekovoj okolini, na zahtjev delegirane vlasti države u kojoj je došlo do ispuštanja radioaktivnog materijala u atmosferu ili MeĎunarodne agencije

za atomsku energiju (IAEA*). RSMC šalje informacije svakoj državi u sabirni centar nacionalne meteorološke službe. Ti sabirni centri imaju obavezu dalje re-distribucije RSMC produkata unutar svoje države. Štaviše, informacije obezbeĎuje IAEA do RSMC-a koji su kolocirani sa VAAC-om London (koji je dizajniran kao „fokal-point―)koji, zauzvrat, obavještava nadležne ACC-ove/FIC-ove o ispuštanju radioaktivnog materijala.

3.4.3 Preporuka.- Granice oblasti nad kojima se vrši meteorološko bdenje treba da se podudaraju sa granicama oblasti informisanja u letu ili kontrolisane oblasti ili njihovom kombinacijom.

* IAEA – MeĎunarodna agencija za atomsku energiju (International Atomic Energy Agency)

3-3 10.11.2016.

ANEKS 3 GLAVA 3

3.5 Savjetodavni centri za vulkanski pepeo (VAAC)

3.5.1 Država ugovornica, koja je prihvatila odgovornost da obezbijedi VAAC unutar okvira meĎunarodnog sistema neprekidnog praćenja vulkana na vazdušnim putevima, urediće da taj centar reaguje na obavještenje da je došlo do vulkanske erupcije, ili se očekuje da doĎe, ili je izviješten vulkanski pepeo u njegovoj oblasti odgovornosti, ureĎujući za taj centar da:

a) u oblasti za koju je nadležan prati značajne podatke sa geo-stacionarnih i polarno-

orbitalnih satelita i, gdje je to moguće, značajne prizemne i visinske podatke radi otkrivanja prisustva i rasprostranjenosti vulkanskog pepela u atmosferi;

Napomena. – Značajni prizemni i visinski podaci uključuju podatke dobivene Doplerovim radarom, silometrima, lidarima i pasivnim infracrvenim senzorima.

b) aktivira numerički model koji proračunava trajektorije i disperziju vulkanskog pepela radi prognoziranja kretanja svakog ―oblaka‖ vulkanskog pepela koji je otkriven ili prijavljen;

Napomena. – Numerički model može da bude vlastiti ili, po dogovoru, od drugog VAAC-a.

c) izdaje savjetodavne informacije o rasprostranjenosti i prognozi kretanja ―oblaka‖ vulkanskog pepela:

1) biroima za meteorološko bdenje, centrima oblasne kontrole letenja i centrima za informisanje u letu koji opslužuju oblast informisanja u letu u svojoj oblasti odgovornosti koja može biti zahvaćena;

2) drugim VAAC-ovima čije oblasti odgovornosti mogu biti zahvaćene;

3) svetskim prognostičkim centrima, meĎunarodnim bankama OPMET podataka, meĎunarodnim NOTAM biroima i centrima koji su regionalnim vazduhoplovnim sporazumom odreĎeni za funkcionisanje fiksnih vazduhoplovnih veza i komunikacija zasnovanih na internetu.

4) vazduhoplovnim kompanijama koje zahtevaju savjetodavne informacije putem AFTN adrese obezbijeĎene baš za ovu svrhu i

Napomena.- AFTN adrese koju će koristiti VAAC-ovi data je u Handbook of the International Airways Volcano Watch (IAVW) (Doc 9766) dostupnom na ICAO IAVWOPSG veb-sajtu.

d) emituje ažurirane savjetodavne informacije biroima za meteorološko bdenje, centrima

oblasne kontrole letenja, centrima informacija za letjenje i VAAC-ovima navedenim pod c), po potrebi, ali najmanje svakih šest sati sve dok:

1) se vulkanski ―oblak‖ može identifikovati na satelitskim snimcima i gdje je to moguće, iz prizemnih i visinskih podataka;

2) stižu izvještaji o vulkanskom pepelu u oblasti i

3) ima izvještaja o erupcijama vulkana.

3.5.2 Savjetodavni centri za vulkanski pepeo sprovodiće 24-časovno bdenje. 3.5.3 U slučaju prekida rada jednog VAAC-a, njegove funkcije preuzeće drugi VAAC ili drugi

meteorološki centar, imenovan od strane države koja je VAAC provajder.

10.11.2016. 3-4

GLAVA 3 ANEKS 3

Napomena.- Back-up procedure koje se koriste u slučaju prekida rada VAAC-a uključene su u Handbook on the International Airways Volcano Watch (IAVW) (Doc 9766).

3.6 Drţavne opservatorije za osmatranje vulkana

Države ugovornice sa aktivnim ili potencijalno aktivnim vulkanima će urediti da odabrane Državne vulkanološke opservatorije prate ove vulkane i da čim osmotre:

a) značajnu pre-eruptivnu vulkansku aktivnost ili njen prestanak,

b) vulkansku erupciju ili njen prestanak i/ili,

c) vulkanski pepeo u atmosferi,

informacije o tome pošalju svojim pridruženim ACC/FIC, MWO i VAAC.

Napomena1.- Pre-eruptivna aktivnost vulkana u ovom kontekstu znači neuobičajenu i/ili povećanu vulkansku aktivnost koja nagoveštava erupciju vulkana.

Napomena 2.— Doc 9766 sadrži materijal sa uputstvom vezano za aktivne ili potencijalno aktivne vulkane.

3.7 Savjetodavni centri za tropske ciklone (TCAC)

Države ugovornice su prihvatile odgovornost za uspostavljanje TCAC, pa će urediti da taj centar:

a) prati razvoj tropskih ciklona u svojoj oblasti odgovornosti koristeći podatke sa geo-

stacionarnih i polarno-orbitalnih satelita, radarske podatke i druge meteorološke informacije;

b) izdaje, u skraćenom otvorenom tekstu, savjetodavne informacije vezane za poziciju

centra ciklona, pravac i brzinu njegovog kretanja, pritisak u centru i maksimalni prizemni vjetar u blizini centra i dostavlja:

1) biroima za meteorološko bdenje u svojoj oblasti odgovornosti;

2) drugim TCAC, čije oblasti odgovornosti mogu biti zahvaćene i

3) svjetskim prognostičkim centrima, meĎunarodnim bankama OPMET podataka i centrima koji su regionalnim vazduhoplovnim sporazumom odreĎeni za funkcionisanje fiksnih vazduhoplovnih veza i komunikacija zasnovanih na internetu;

c) po potrebi, a najmanje svakih šest sati izdaje ažurirane savjetodavne informacije biroima za meteorološko bdenje za svaki tropski ciklon.

3-5 10.11.2016.

ANEKS 3 GLAVA 4

GLAVA 4. METEOROLOŠKA OSMATRANJA I IZVJEŠTAJI

Napomena.- Tehničke karakteristike i detaljni kriterijumi koji se odnose na ovu glavu dati su u

Prilogu 3.

4.1 Vazduhoplovne meteorološke stanice i osmatranja

4.1.1 Svaka Država ugovornica će na aerodromima na svojoj teritoriji formirati onakve vazduhoplovne meteorološke stanice kakve odluči da su neophodne. Vazduhoplovna meteorološka stanica može biti odvojena ili kombinovana sa sinoptičkom stanicom.

Napomena. – Vazduhoplovne meteorološke stanice mogu imati senzore instalirane izvan aerodroma, kada se to smatra opravdanim od strane meteorološke vlasti, da bi se obezbijedila usaglašenost meteoroloških usluga za meĎunarodnu vazdušnu plovidbu sa odredbama ovog Aneksa.

4.1.2 Preporuka.- Svaka od Država ugovornica treba da formira vazduhoplovne meteorološke stanice na konstrukcijama u blizini obale (priobalne platforme) ili na drugim lokacijama značajnim za obezbjeĎenje helikopterskih letova u priobalnom moru, ako je tako predviĎeno regionalnim vazduhoplovnim sporazumom.

4.1.3 Vazduhoplovna meteorološka stanica će vršiti redovna osmatranja u fiksnim intervalima vremena. Kad god nastupe odreĎene promjene prizemnog vjetra, vidljivosti, RVR, sadašnjeg vremena, oblačnosti i/ili temperature vazduha, redovna osmatranja na aerodromima biće dopunjena specijalnim osmatranjima.

4.1.4 Svaka Država ugovornica će da obezbijedi da se na njenim vazduhoplovnim meteorološkim stanicama vrši inspekcija rada, u intervalima dovoljno čestim da se obezbijedi održavanje visokog standarda osmatranja, tačno funkcionisanje meteoroloških instrumenata i svih njihovih indikatora, kao i kontrola da li se tačnost pokazivanja instrumenata značajno promijenila.

Napomena.- Uputstvo za inspekciju vazduhoplovnih meteoroloških stanica, uključujući i njihovu čestinu dato je u Manual on Automatic Meteorological Observing Systems at Aerodromes (Doc 9837).

4.1.5 Na aerodromima namijenjenim za operacije instrumentalnog slijetanja i prilaženja Kategorije II i III, biće instalirana oprema za mjerenje ili procjenjivanje, monitoring i prikazivanje na daljinu: prizemnog vjetra, vidljivosti, vidljivosti duž poletno-sletne staze (RVR), visine baze oblaka, temperature vazduha, temperature tačke rose i atmosferskog pritiska, radi podrške operacijama prilaženja, slijetanja i polijetanja. Ta oprema će biti integrisana u automatski sistem za prikupljanje, obradu, prenos i prikazivanje (u realnom vremenu) meteoroloških parametara koji utiču na operacije slijetanja i polijetanja. Integrisani automatski sistem će biti projektovan tako da se pridržava Aspekata ljudskih faktora i da uključuje rezervne procedure.

Napomena 1.- Kategorije operacija preciznog prilaženja i slijetanja definisane su u Annex 6, Part I.

4-1 10.11.2016.

GLAVA 4 ANEKS 3

Napomena 2.- Uputstvo za primjenu Aspekata ljudskih faktora može se naći u Human

Factors Training Manual (Doc 9683).

4.1.6 Preporuka.- Na aerodromima sa PSS namijenjenim za operacije instrumentalnog prilaženja i slijetanja Kategorije I, treba da bude instalirana oprema za mjerenje ili procjenjivanje, monitoring i prikazivanje na daljinu prizemnog vjetra, vidljivosti, vidljivosti poletno-sletne staze, visine baze oblaka, temperature vazduha, temperature tačke rose i atmosferskog pritiska, radi podrške operacijama prilaženja, slijetanja i polijetanja. Ta oprema treba da bude integrisana u automatski sistem za prikupljanje, obradu, prenos i prikazivanje (u realnom vremenu) meteoroloških parametara koji utiču na operacije slijetanja i polijetanja. Integrisani automatski sistem treba da bude dizajniran tako da se pridržava Aspekata ljudskih faktora i da uključuje rezervne procedure.

4.1.7 Preporuka.- Tamo gdje se za prenos/prikazivanje meteoroloških podataka koristi integrisani polu-automatski sistem, on treba da bude sposoban da prihvati ručno unošenje podataka koji obuhvataju one meteorološke elemente koji se ne mogu osmotriti automatskom opremom.

4.1.8 Osmatranja će činiti osnovu za pripremu izvještaja koji se dostavljaju u okviru aerodroma sa kojeg potiču i za izvještaje koji se dostavljaju izvan aerodroma sa kojeg potiču.

4.2 Sporazum izmeĊu meteorološke i ATS vlasti

Preporuka.- IzmeĎu meteorološke vlasti i odgovarajuće ATS vlasti treba da bude utvrĎen sporazum koji treba da pokrije, izmeĎu ostalog i:

a) snabdijevanje ATS jedinica pokazivačima koji su povezani sa integrisanim automatskim sistemom;

b) uporeĎivanje sa standardom (kalibraža) i održavanje tih pokazivača/instrumenata;

c) korišćenje tih pokazivača/instrumenata od strane ATS osoblja;

d) ako i gdje je potrebno, dopunska vizuelna osmatranja (na primer, meteoroloških pojava od operativnog značaja u zoni penjanja i zoni prilaza) ako i kada ih vrši ATS osoblje radi ažuriranja ili dopunjavanja informacija koje je dostavila meteorološka stanica;

e) meteorološke informacije dobijene od vazduhoplova koji polijeću ili slijeću (na primer: smicanje vetra) i

f) meteorološke informacije dobijene od meteorološkog radara na zemlji, ako se njima raspolaže.

Napomena. - Uputstvo za koordinaciju izmeĎu ATS i vazduhoplovne meteorološke službe sadržano je u Manual on Coordination between Air Traffic Services, Aeronautical Information Services and Aeronautical Meteorological Services (Doc 9377).

10.11.2016. 4-2

http://klportal/Eksterna%20dokumenta/ICAO/ICAO%20Doc/Doc%209683%20Human%20Factors%20Training%20Manual/Doc.9683.pdf

ANEKS 3 GLAVA 4

4.3 Redovna osmatranja i izjveštaji

4.3.1 Redovna osmatranja na aerodromu vršiće se u toku 24 časa svakog dana, osim ako je drugačije dogovoreno izmeĎu meteorološke vlasti, odgovarajuće ATS vlasti i zainteresovanih avio-prevozioca. Ta osmatranja vršiće se u intervalima od jednog sata ili, ako je tako odreĎeno regionalnim vazduhoplovnim sporazumom, u intervalima od pola sata. Na ostalim vazduhoplovnim meteorološkim stanicama, ta osmatranja vršiće se onako kako odredi meteorološka vlast, uzimajući u obzir zahteve ATS jedinica i operacije letenja.

4.3.2 Izvještaji o redovnim osmatranjima izdavaće se kao:

a) lokalni redovni izveštaji samo za potrebe aerodroma na kojem su nastali (namijenjeni za vazduhoplove koji polijeću i slijeću) i

b) METAR za van-aerodromsku razmjenu (namijenjen, prije svega, za planiranje letenja, VOLMET emisije i D-VOLMET).

Napomena. - Meteorološke informacije koje se koriste za ATIS (govorni-ATIS i D-ATIS) uzimaju se iz lokalnih redovnih izjveštaja u skladu sa Annex 11, 4.3.6.1 g).

4.3.3 Na aerodromima koji ne rade H24, u skladu sa 4.3.1 gore, sa izdavanjem METAR izvještaja počeće se prije početka operacija letjenja na aerodromu, u skladu sa regionalnim navigacionim sporazumu.

4.4 Specijalna osmatranja i izvještaji

4.4.1 Listu kriterijuma za specijalna osmatranja ustanoviće meteorološka vlast uz

konsultaciju sa odgovarajućom ATS vlašću, avio-prevoziocima i drugim zainteresovanima. 4.4.2 Izvještaji o specijalnim osmatranjima izdavaće se kao:

a) lokalni specijalni izvještaji, samo za potrebe aerodroma na kojem su nastali (namijenjeni za vazduhoplove koji polijeću i slijeću); i

b) SPECI za van aerodromsku razmjenu (namijenjeni, prije svega, za planiranje letjenja, VOLMET emisije i D-VOLMET) osim ako se METAR izdaje u polučasovnim intervalima.

Napomena. - Meteorološke informacije koje se koriste za ATIS (govorni-ATIS i D-ATIS) uzimaju se iz lokalnih specijalnih izveštaja u skladu sa Annex 11, 4.3.6.1 g).

4.4.3 Na aerodromima koji ne rade H24, u skladu sa 4.3.1 gore, SPECI će se izdavati, po

potrebi, nakon nastavljanja sa izdavanjem METAR izvještaja.

4.5 Sadrţaj izvještaja

4.5.1 Lokalni redovni izvještaji, specijalni izvještaji, METAR i SPECI sadržaće sledeće

elemente (naznačenim redom)

a) identifikaciju tipa izvještaja;

b) lokacijski indikator;

c) vrijeme osmatranja;

4-3 10.11.2016.

GLAVA 4 ANEKS 3

d) oznaku automatizovanog ili nedostajućeg izvještaja, kada je to primjenljivo;

e) smjer i brzinu prizemnog vjetra;

f) vidljivost;

g) RVR, kada je primjenljivo;

h) sadašnje vrijeme;

i) količinu, tip (samo za cumulonimbus i towering cumulus) i visinu baze oblaka ili, gdje se mjeri, vertikalnu vidljivost;

j) temperaturu vazduha i temperaturu tačke rose;

k) QNH i, kada se primjenjuje, QFE (QFE se uključuje samo u lokalne redovne i specijalne izveštaje).

Napomena. – Lokacijski indikatori koji se odnose na b) i njihovo značenje dati su u ICAO Doc 7910 – Location Indicators.

4.5.2 Preporuka.- Pored elemenata nabrojanih u 4.5.1 od a) do k), lokalni redovni izvještaji, lokalni specijalni izvještaji, METAR i SPECI mogu da sadrže i dodatne informacije koje se navode poslije elementa k).

4.5.3 Opcioni elementi će biti uključeni u METAR i SPECI u skladu sa regionalnim vazduhoplovnim sporazumom.

4.6 Osmatranje i izvještavanje meteoroloških elemenata

4.6.1 Prizemni vjetar

4.6.1.1 Mjeriće se srednji smjer i srednja brzina prizemnog vjetra, a isto tako i značajna odstupanja smjera i brzine vjetra, a izvještavaće se u stepenima, odnosno metrima u sekundi (ili čvorovima), respektivno.

4.6.1.2 Preporuka.- Kada se lokalni redovni i specijalni izvještaji koriste za vazduhoplove u polijetanju, osmatranja prizemnog vjetra za te izvještaje treba da budu reprezentativna za uslove duž PSS, a kada se lokalni redovni i specijalni izvještaji koriste za vazduhoplove u slijetanju osmatranja za te izvještaje treba da budu reprezentativna za zonu dodira (TDZ).

4.6.1.3 Preporuka.- Za METAR i SPECI, osmatranja prizemnog vjetra treba da budu reprezentativna za uslove iznad cijele PSS, gdje postoji samo jedna PSS, odnosno cijelog kompleksa poletno-sletnih staza, gdje postoji više od jedne PSS.

4.6.2 Vidljivost 4.6.2.1 Vidljivost, definisana kao u Glavi 1, će se mjeriti ili osmatrati, i izvještavaće se u metrima ili kilometrima.

Napomena. – Uputstvo za pretvaranje instrumentalnih očitavanja u vrijednost vidljivosti dato je u Dodatku D.

4.6.2.2 Preporuka.- Kada se lokalni redovni i specijalni izvještaji koriste za vazduhoplove u odlasku, osmatranja vidljivosti za te izvještaje treba da budu reprezentativna za uslove duž PSS; kada se lokalni redovni i specijalni izvještaji koriste za vazduhoplove u dolasku,

10.11.2016. 4-4

ANEKS 3 GLAVA 4

osmatranja vidljivosti treba da budu reprezentativna za zonu dodira (TDZ).

4.6.2.3 Preporuka.- Za METAR i SPECI osmatranja vidljivosti treba da budu reprezentativna za aerodrom.

4.6.3 Vidljivost duž PSS (RVR) Napomena. – Uputstvo o RVR sadržano je u Manual of Runway Visual Range Observing and Reporting Practices (Doc 9328).

4.6.3.1 RVR će se procjenjivati, kao što je definisano u Glavi 1, na svim PSS namijenjenim za operacije instrumentalnog prilaženja i slijetanja Kategorije II i III.

4.6.3.2 Preporuka.- RVR, kao što je definisano u Glavi 1, treba da se procjenjuje na svim poletno-sletnim stazama koje su planirane za korišćenje u periodima smanjene vidljivosti, uključujući:

a) PSS za precizno prilaženje koje su namijenjene za operacije instrumentalnog prilaženja i slijetanja Kategorije I i

b) PSS koje se koriste za polijetanje, a imaju ivična svijetla visokog intenziteta i/ili svijetla na osi.

Napomena. – PSS za precizno prilaženje definisane su u Annex 14, Volume I, Chapter 1,

pod Instrument runway . 4.6.3.3 RVR procenjena u skladu sa 4.6.3.1 i 4.6.3.2 izvještavaće se u metrima tokom

perioda u kojem je ili vidljivost ili RVR manja od 1500 m. 4.6.3.4 Procjena RVR biće reprezentativna za

a) zonu dodira PSS namijenjene za operacije nepreciznog instrumentalnog prilaženja i slijetanja ili za operacije instrumentalnog prilaženja i slijetanja Kategorije I;

b) zonu dodira i sredinu PSS (mid-point) namijenjene za operacije instrumentalnog prilaženja i slijetanja Kategorije II;

c) zonu dodira, sredinu (mid-point) i dalji dio poletno sletne staze (stop-end) namijenjene za operacije instrumentalnog prilaženja i slijetanja Kategorije III.

4.6.3.5 Jedinice koje obezbijeĎuju službu vazdušnog saobraćaja i službu vazduhoplovnih informacija za aerodrom biće, bez odlaganja, upoznate sa promjenama statusa ispravnosti automatizovane opreme koja se koristi za procenu RVR.

4.6.4 Sadašnje vrijme 4.6.4.1 Sadašnje vrijeme koje se javlja na aerodromu biće osmotreno i izvješteno ukoliko je potrebno. Kao minimum, moraju biti identifikovane sljedeće pojave sadašnjeg vremena: kiša, rosulja, snijeg i padavine koje se lede (uključujući njihov intenzitet), zamućenost, sumaglica, magla, magla koja se ledi i grmljavinske nepogode (uključujući grmljavinske nepogode u blizini).

4.6.4.2 Preporuka.- Za lokalne redovne i specijalne izvještaje informacije o sadašnjem vremenu treba da predstavljaju meteorološke uslove na aerodromu.

4.6.4.3 Preporuka.- Za METAR i SPECI, informacije o sadašnjem vremenu treba da

predstavljaju meteorološke uslove vremena na aerodromu, a za odreĎene pojave u

4-5 10.11.2016.

GLAVA 4 ANEKS 3

sadašnjem vremenu, u njegovoj blizini.

4.6.5 Oblačnost

4.6.5.1 Radi opisa oblačnosti koja je od operativnog značaja, osmatraće se i dok je potrebno izvještavati količina oblaka, tip i visina baze oblaka. Kada je nebo nevidljivo, umjesto količine oblaka, tipa i visine baze oblaka, osmatraće se i izvještavati vertikalna vidljivost, tamo gdje je izmjerena. Visina baze oblaka i vertikalna vidljivost će se izvještavati u metrima (ili u ft).

4.6.5.2 Preporuka.- Osmatranja oblačnosti za lokalne redovne i specijalne izvještaje treba da budu reprezentativna za prag piste u upotrebi.

4.6.5.3 Preporuka.- Osmatranja oblačnosti za METAR i SPECI treba da budu reprezentativna za aerodrom i njegovu okolinu.

4.6.6 Temperatura vazduha i temperatura tačke rose 4.6.6.1 Temperatura vazduha i temperatura tačke rose mjeriće se i izvještavati u stepenima Celsius-a.

4.6.6.2 Preporuka.- Osmatranja temperature vazduha i temperature tačke rose za lokalne redovne izvještaje, lokalne specijalne izvještaje, METAR i SPECI treba da budu reprezentativna za cio kompleks poletno-sletnih staza.

4.6.7 Atmosferski pritisak Atmosferski pritisak će se mjeriti, a vrijednosti QNH i/ili QFE izračunavati i izveštavati u hektopaskalima.

4.6.8 Dopunske informacije Preporuka.- Osmatranja koja se vrše na aerodromu treba da obuhvataju raspoložive dopunske informacije koje se odnose na značajne meteorološke uslove, naročito one u zoni prilaženja i zoni penjanja. Kada je to izvodljivo, dopunske informacije treba da sadrže lokaciju ovih meteoroloških uslova.

4.7 Izvještavanje meteoroloških informacija sa automatskih sistema za osmatranje

4.7.1 Preporuka. – METAR i SPECI sa automatskih sistema za osmatranje treba da koriste države koje su u mogućnosti da tako rade za vrijeme van operativnog radnog vremena aerodroma, i za vrijeme operativnog radnog vremena aerodroma ako je tako odredila meteorološka vlast u konsultaciji sa korisnicima na osnovu raspoloživosti i efikasne angažovanosti osoblja.

Napomena. – Uputstvo za korišćenje automatskih meteoroloških sistema za osmatranje dato je u Manual on Automatic Meteorological Observing Systems at Aerodromes (Doc 9837).

4.7.2. Preporuka. – Lokalni redovni i specijalni izvještaji sa automatskih sistema za osmatranje treba da koriste države koje su mogućnosti da tako rade za vrijeme radnog vremena aerodroma ako je tako odredila meteorološka vlast u konsultaciji sa korisnicima na osnovu raspoloživosti i efikasne angažovanosti osoblja.

10.11.2016. 4-6

ANEKS 3 GLAVA 4

4.7.3 Lokalni redovni izvještaji, lokalni specijalni izvještaji, METAR i SPECI sa automatskih

osmatračkih sistema biće označeni riječju AUTO

4.8 Osmatranja i izvještaji o vulkanskoj aktivnosti

Preporuka. – Pojavu pre-eruptivne vulkanske aktivnosti, erupcije vulkana i pojavu oblaka vulkanskog pepela treba bez odlaganja dojaviti pridruženoj ATS jedinici, službi vazduhoplovnog informisanja i birou za meteorološko bdenje. Izvještaj treba da bude napravljen u obliku izvještaja o vulkanskoj aktivnosti koji, naznačenim redom, obuhvata sledeće informacije:

a) tip izvještaja, VOLCANIC ACTIVITY REPORT;

b) identifikator stanice, lokacijski indikator ili ime stanice;

c) datum/vreme izvještaja;

d) lokacija vulkana i njegovo ime (ako se zna); i

e) sažet opis dogaĎaja, uključujući nivo intenziteta vulkanske aktivnosti, pojavu erupcije i njen datum i vrijeme i postojanje oblaka vulkanskog pepela u toj oblasti, zajedno sa njegovom visinom i pravcem kretanja.

Napomena. – Pre-eruptivna vulkanska aktivnost u ovom kontekstu označava neuobičajenu i/ili povećanu aktivnost vulkana koja može nagovijestiti erupciju vulkana.

4-7 10.11.2016.

GLAVA 5 ANEKS 3

GLAVA 5. OSMATRANJA I IZVJEŠTAJI

IZ VAZDUHOPLOVA

Napomena. – Tehničke karakteristike i detaljni kriterijumi koji se odnose na ovu glavu dati su u Prilogu 4.

5.1 Obaveze Drţava

Svaka od Država ugovornica će organizovati (u saglasnosti sa odredbama ove glave) da svi kod nje registrovani vazduhoplovi (koji lete na meĎunarodnim rutama) vrše osmatranja i bilj eže i javljaju rezultate tih osmatranja.

5.2 Vrste osmatranja iz vazduhoplova

Vršiće se sledeća osmatranja iz vazduhoplova:

a) redovna osmatranja u toku leta na ruti i u fazi penjanja; i

b) specijalna i druga neredovna osmatranja u toku bilo koje faze leta.

5.3 Redovna osmatranja iz vazduhoplova – oznaĉavanje

5.3.1 Preporuka.- Kada je u upotrebi data-link vazduh-zemlja i kada se primjenjuje sistem za automatski nadzor pozicije – ugovor (ADS-C) ili sekundarni nadzorni radar (SSR) mod S, automatizovana redovna osmatranja treba vršiti svakih 15 minuta u toku faze leta na ruti i svakih 30 sekundi u toku faze penjanja za prvih 10 minuta leta.

5.3.2 Preporuka.- Za letjenje helikoptera ka i sa aerodroma na platformama na otvorenom moru, redovna osmatranja treba vršiti iz helikoptera u tačkama i intervalima vremena utvrĎenim na osnovu dogovora izmeĎu meteoroloških vlasti i zainteresovanih operatera helikoptera.

5.3.3 U slučaju vazdušnih puteva sa velikom gustinom vazdušnog saobraćaja (npr. organizovanih puteva), odrediće se da jedan od vazduhoplova koji lete na svakom nivou leta vrši redovna osmatranja, u intervalima od približno jednog sata, u saglasnosti sa 5.3.1. Postupci za odreĎivanje vazduhoplova biće u skladu sa regionalnim vazduhoplovnim sporazumom.

5.3.4 U slučaju zahtjeva za izvještavanjem u toku faze penjanja, na svakom aerodromu će biti odreĎen jedan vazduhoplov da, u intervalima od približno jednog sata, vrši redovna osmatranja u saglasnosti sa tačkom 5.3.1.

5.4 Redovna osmatranja iz vazduhoplova – izuzeci

Vazduhoplovi koji nijesu opremljeni data-linkom vazduh-zemlja biće osloboĎeni vršenja redovnih osmatranja iz vazduhoplova.

5-1 10.11.2016.

ANEKS 3 GLAVA 5

5.5 Specijalna osmatranja iz vazduhoplova

Specijalna osmatranja iz vazduhoplova biće vršena kad god se susretnu ili osmotre sledeći uslovi:

a) umjerena ili jaka turbulencija; ili

b) umjereno ili jako zaleĎivanje; ili

c) jaki planinski talasi; ili

d) grmljavinske nepogode bez grada, koje su sakrivene, maskirane, široko rasprostranjene ili su duž linija nepogoda; ili

e) grmljavinske nepogode sa gradom, koje su sakrivene, maskirane, široko rasprostranjene ili su duž linija nepogoda; ili

f) jake prašinske ili jake pješčane oluje; ili

g) oblak vulkanskog pepela; ili

h) pre-eruptivna aktivnost vulkana ili erupcija vulkana.

Napomena. – Pre-eruptivna aktivnost vulkana u ovom kontekstu znači neuobičajenu i/ili povećanu aktivnost vulkana, koja bi mogla prethoditi erupciji vulkana.

5.6 Ostala neredovna osmatranja iz vazduhoplova

Kada susretne neke druge meteorološke uslove koji nijesu navedeni u 5.5, na primjer smicanje vjetra, a koji po mišljenju voĎe vazduhoplova mogu uticati na bezbjednost ili značajno uticati na efikasnost letjenja drugih vazduhoplova, voĎa vazduhoplova će obavijestiti odgovarajuću ATS jedinicu čim to bude moguće.

Napomena – ZaleĎivanje, turbulencija, i u velikoj mjeri smicanje vjetra, su elementi koji se za sada ne mogu na zadovoljavajući način osmatrati sa zemlje i za koje, u većini slučajeva, osmatranja iz vazduhoplova predstavljaju jedini raspoloživi dokaz.

5.7 Izvještavanje o osmatranjima iz vazduhoplova u toku leta

5.7.1 Osmatranja iz vazduhoplova dostavljaće se data-link-om vazduh-zemlja. Tamo gdje data-link vazduh-zemlja nije na raspolaganju ili nije podesan, specijalna i ostala neredovna osmatranja iz vazduhoplova u toku leta dostavljaće se govornim komunikacijama.

5.7.2 Osmatranja iz vazduhoplova biće dostavljana u toku leta u trenutku kada je osmatranje izvršeno ili čim to bude izvodljivo.

5.7.3 Osmatranja iz vazduhoplova biće dostavljana kao izvještaji iz vazduha (air-reports).

5.8 Prenošenje izvještaja iz vazduha putem ATS jedinica

Nadležna meteorološka vlast napraviće sporazum sa odgovarajućom ATS vlasti da osigura da po prijemu (u ATS jedinice):

10.11.2016. 5-2

GLAVA 5 ANEKS 3

a) specijalnih izvještaja iz vazduha putem govornih komunikacija, ATS jedinice bez odlaganja prosleĎuju te izvještaje svojim pridruženim biroima za meteorološko bdenje;

b) redovnih i specijalnih izvještaja iz vazduha putem dejta-linka, ATS jedinice će, bez

odlaganja, proslijediti te izvještaje svojim pridruženim biroima za meteorološko bdenje, WAFC-ovima i centrima koji su regionalnim vazduhoplovnim sporazumom odreĎeni za funkcionisanje fiksnih vazduhoplovnih veza i komunikacija zasnovanih na internetu..

5.9 Biljeţenje i izvještavanje (nakon leta) osmatranja iz

vazduhoplova o vulkanskoj aktivnosti

Specijalna osmatranja iz vazduhoplova o pre-eruptivnoj aktivnosti vulkana, erupciji vulkana ili oblaku vulkanskog pepela bilježe se na formularu za specijalne izvještaje iz vazduha o vulkanskoj aktivnosti. Kopija formulara uključuje se u dokumentaciju za let za letove koji se vrše na rutama koje bi, po mišljenju nadležne meteorološke vlasti, mogle biti pod uticajem oblaka vulkanskog pepela.

5-3 10.11.2016.

ANEKS 3 GLAVA 6

GLAVA 6. PROGNOZE


6.1. Korišćenje prognoza

Izdavanje nove prognoze od strane aerodromskog meteorološkog biroa, kao što je redovna prognoza za aerodrom, biće shvaćeno kao automatsko poništavanje bilo koje prethodno izdate prognoze istog tipa za isto mjesto i isti period važenja ili njegov dio.

6.2. Prognoze za aerodrom

6.2.1 Prognoze za aerodrom će pripremati aerodromski meteorološki biro zvanično imenovan od strane nadležne meteorološke vlasti, u skladu sa regionalnim vazduhoplovnim sporazumom,.

Napomena: Aerodromi za koje će biti pripremane aerodromske prognoze i period važenja ovih prognoza navedeni su u relevantnom dokumentu vezanom za implementaciju opreme i usluga (FASID).

6.2.2 Prognoza za aerodrom izdavaće se u precizirano vrijeme, ne ranije od jednog sata prije početka njenog perioda važenja i sastojaće se od sažetog iskaza o očekivanim meteorološkim uslovima na aerodromu za naznačeni period.

6.2.3 Aerodromske prognoze i njihove izmjene izdavaće se i razmjenjivati kao TAF i uključivaće, naznačenim redom, sledeće informacije:

a) oznaku tipa prognoze;

b) lokacijski indikator;

c) vrijeme izdavanja prognoze;

d) oznaku nedostajuće prognoze, kada je to primjenljivo;

e) datum i period važenja prognoze;

f) oznaku poništene prognoze, kada je to primjenljivo;

g) prizemni vjetar;

h) vidljivost;

i) pojave;

j) oblačnost; i

k) očekivane značajne promjene jednog ili više ovih elemenata u toku perioda važenja.

Opcioni elementi biće uključeni u TAF u saglasnosti sa regionalnim vazduhoplovnim sporazumom.

Napomena.- Vidljivost koja je uključena u TAF odnosi se na prognoziranu preovlaĎujuću vidljivost.

6-1 10.11.2016.

GLAVA 6 ANEKS 3

6.2.4 Aerodromski meteorološki biroi koji pripremaju TAF neprekidno će preispitivati ostvarenje prognoza i, kada je potrebno, odmah će izdati izmjene. Dužinu prognoze i broj promjena naznačenih u prognozi treba svesti na minimum.

Napomena.- Metode za neprekidno praćenje ostvarenja TAF-a date su u Manual of Aeronautical Meteorological Practice (Doc 8896), Chapter 3.

6.2.5 TAF koji ne može neprekidno da se prati biće poništen.

6.2.6 Preporuka.- Period važenja redovnog TAF-a ne treba da bude kraći od 6, niti duži od

30 sati; period važenja treba da bude odreĎen regionalnim vazduhoplovnim sporazumom. Redovni TAF koji važi manje od 12 sati treba da se izdaje svaka 3 sata a onaj koji važi od 12 do 30 sati treba da se izdaje svakih 6 sati.

6.2.7 Kada izdaje TAF, aerodromski meteorološki biroi će osigurati da nema više od jednog važećeg TAF-a za aerodrom u bilo koje dato vrijeme.

6.3 Prognoze za slijetanje

6.3.1 Prognoze za slijetanje će pripremati aerodromski meteorološki biro zvanično odreĎen od strane nadležne meteorološke vlasti kako je odreĎeno regionalnim vazduhoplovnim sporazumom; takve prognoze su namijenjene da se zadovolje zahtjevi lokalnih korisnika i vazduhoplova na oko jedan sat leta od aerodroma.

6.3.2 Prognoze za sletanje biće pripremane u obliku trend prognoza.

6.3.3 Trend prognoza sastojaće se od sažetog izvještaja o očekivanim značajnim promjenama meteoroloških uslova na tom aerodromu koji se dodaje lokalnom redovnom izvještaju, lokalnom specijalnom izvještaju, METAR ili SPECI izvještaju. Period važenja trend prognoze biće 2 sata od termina izvještaja, pri čemu je i sam izvještaj dio prognoze za slijetanje.

6.4. Prognoze za polijetanje

6.4.1 Prognoze za polijetanje će pripremati aerodromski meteorološki biro zvanično imenovan od strane nadležne meteorološke vlasti kako je dogovoreno izmeĎu meteorološke vlasti i zainteresovanih avioprevozioca.

6.4.2 Preporuka.- Prognoza za polijetanje treba da se odnosi na odreĎeni period vremena i treba da sadrži informacije o očekivanim uslovima vremena iznad kompleksa poletno-sletnih staza vezane za smjer i brzinu vjetra i njegove promjene, temperaturu, pritisak (QNH) i sve druge elemente prema lokalnom dogovoru.

6.4.3 Preporuka.- Prognoze za polijetanje treba da se dostavljaju avio-prevoziocima i članovima posade, na zahjtev, unutar perioda od 3 časa pre očekivanog vremena polijetanja.

6.4.4 Preporuka.- Aerodromski meteorološki biroi koji pripremaju prognoze za polijetanje treba neprekidno da preispituju ostvarenje prognoza i, kada je neophodno, treba odmah da izdaju izmjene.

10.11.2016. 6-2

ANEKS 3 GLAVA 6

6. 5 Prognoze za oblast za letove na malim visinama

6.5.1 Kada gustina saobraćaja koji se vrši ispod nivoa leta 100 (u planinskim oblastima do nivoa leta 150, ili više ako je to neophodno) opravdava redovno izdavanje i dostavljanje prognoza za oblast za takve letove, čestinu izdavanja, oblik i fiksno vrijeme ili period važenja tih prognoza i kriterijume za njihove izmjene odrediće meteorološka vlast uz konsultovanje korisnika.

6.5.2 Kada gustina saobraćaja koji se vrši ispod nivoa leta 100 opravdava izdavanje AIRMET informacija u saglasnosti sa tačkom 7.2.1, prognoze za oblast za takve letove biće pripremljene u formatu dogovorenom izmeĎu meteoroloških vlasti nadležnih država. Kada je u upotrebi skraćeni otvoreni tekst, prognoze će biti pripremljene kao GAMET prognoze za oblast, uz korišćenje odobrenih ICAO skraćenica i numeričkih vrednosti; kada je u upotrebi prognoza u obliku karte ona će se pripremati kao kombinacija prognoza vjetra i temperature na visini i prognoze SIGWX pojava. Prognoze za oblast izdavaće se tako da pokriju sloj izmeĎu tla i nivoa leta 100 (u planinskim oblastima do nivoa leta 150, ili više ako je to neophodno) i sadržaće informacije o meteorološkim pojavama na ruti opasnim za letove na malim visinama, kao pomoć u izdavanju AIRMET informacija, i dodatne informacije koje se zahtijevaju za letove na malim visinama.

6.5.3 Prognoze za oblast za letove na malim visinama pripremljene kao podrška izdavanju AIRMET informacija izdavaće se svakih 6 sati za period važenja 6 sati i prosleĎivati nadležnim biroima za meteorološko bdenje i/ili aerodromskim meteorološkim biroima ne kasnije od jedan sat prije početka perioda važenja.

6-3 10.11.2016.

GLAVA 7 ANEKS 3

GLAVA 7. SIGMET I AIRMET INFORMACIJE,

UPOZORENJA ZA AERODROM I UPOZORENJA NA SMICANJE VJETRA I ALARMI

Napomena. – Tehničke karakteristike i detaljni kriterijumi koji se odnose na ovu glavu

dati su u Prilogu 6.

7.1 SIGMET informacije 7.1.1 SIGMET informacije izdavaće biro za meteorološko bdenje i sadržaće sažet opis, u skraćenom otvorenom tekstu, osmotrenih i/ili očekivanih odreĎenih meteoroloških pojava na ruti, kao i drugih pojava u atmosferi, koje mogu uticati na bezbjednost letenja, i razvoj ovih pojava u prostoru i vremenu.

7.1.2 SIGMET informacija će biti poništena kada se pojave više ne javljaju ili se više ne

očekuje njihovo javljanje u oblasti.

7.1.3 Period važenja SIGMET poruke neće biti duži od 4 časa. U specijalnom slučaju SIGMET poruka za oblak vulkanskog pepela i tropske ciklone, period važenja biće proširen do 6 časova.

7.1.4 Preporuka.- SIGMET poruke koje se odnose na oblak vulkanskog pepela i tropski ciklon, treba da su zasnovane na savjetodavnim informacijama koje obezbijeĎuju VAAC-ovi i TCAC-ovi, respektivno, odreĎeni regionalnim vazduhoplovnim sporazumom.

7.1.5 IzmeĎu biroa za meteorološko bdenje i odgovarajućeg centra oblasne kontrole letenja (odnosno, centra za informisanje u letu), održavaće se tijesna saradnja da bi informacije o vulkanskom pepelu koje su uključene u SIGMET i NOTAM poruke bile konzistentne.

7.1.6 SIGMET poruka izdavaće se ne više od 4 časa prije početka perioda važenja. U specijalnom slučaju SIGMET poruka za oblak vulkanskog pepela ili tropske ciklone te poruke će se izdavati čim je to moguće ali ne više od 12 časova prije početka perioda važenja. SIGMET poruke za vulkanski pepeo i tropske ciklone obnavljaće se svakih 6 časova.

7.2 AIRMET informacije 7.2.1 AIRMET informacije izdavaće biro za meteorološko bdenje u skladu sa regionalnim vazduhoplovnim sporazumom, uzimajući u obzir gustinu vazdušnog saobraćaja ispod nivoa leta 100. AIRMET informacije sadržaće sažet opis (u skraćenom otvorenom tekstu) osmotrenih i/ili očekivanih odreĎenih meteoroloških pojava na ruti, koje nijesu obuhvaćene u Delu I prognoze za oblast za letove na malim visinama (izdate u saglasnosti sa Glavom 6, tačka 6.5) i koje mogu uticati na bezbjednost letova na malim visinama i razvoja tih pojava u vremenu i prostoru.

7.2.2 AIRMET informacija će biti poništena kada se pojave više ne javljaju ili se više ne očekuje njihovo javljanje u oblasti.

7.2.3 Period važenja AIRMET poruke neće biti duži od 4 časa.

7-1 10.11.2016.

ANEKS 3 GLAVA 7

7.3 Upozorenja za aerodrom 7.3.1 Upozorenja za aerodrom će izdavati aerodromski meteorološki biro koji je zvanično odreĎen od strane nadležne meteorološke vlasti i davaće sažete informacije o meteorološkim uslovima koji mogu nepovoljno uticati na vazduhoplove na zemlji, uključujući i parkirane vazduhoplove, i aerodromsku opremu i usluge.

7.3.2 Preporuka.- Upozorenja za aerodrom treba da budu poništena kada se uslovi za njih više ne javljaju, ili se više ne očekuje da će se javiti.

7.4 Upozorenje na smicanje vjetra i alarmi Napomena. – Uputstvo o smicanju vjetra sadržano je u Manual on Low-Level Wind Shear (Doc 9817). Alarmi za smicanje vjetra treba da upotpunjuju upozorenja na smicanje vjetra i zajedno su namijenjeni povećanju obaveštenosti o smicanju vjetra.

7.4.1 Upozorenja na smicanje vjetra će pripremati aerodromski meteorološki biro zvanično imenovan od strane nadležne meteorološke vlasti za aerodrome na kojima se smicanje vjetra smatra značajnim, u skladu sa lokalnim sporazumima sa odgovarajućom jedinicom ATS i datim avioprevoziocima. Upozorenja na smicanje će davati sažetu informaciju o osmotrenom ili očekivanom postojanju smicanja vjetra koje bi moglo nepovoljno uticati na vazduhoplove na putanji prilaza ili na putanji polijetanja ili tokom kružnog prilaza izmeĎu nivoa PSS i 500 m (1600 ft) iznad tog nivoa i na vazduhoplove na pisti tokom voženja poslije slijetanja ili zaleta. Tamo gdje se pokazalo da lokalna topografija uslovljava značajna smicanja vjetra na visinama preko 500 m (1600 ft) iznad nivoa piste, 500 m (1600 ft) neće biti smatrano restriktivnim.

7.4.2 Preporuka.- Upozorenje na smicanje vjetra za vazduhoplove u dolasku i/ili odlasku treba da bude poništeno kada izvještaji iz vazduhoplova pokažu da smicanje vjetra više ne postoji, ili alternativno, posle isteka dogovorenog vremena. Kriterijum za poništavanje upozorenja na smicanje vjetra treba da bude definisan posebno za svaki aerodrom dogovorom izmeĎu meteorološke i odgovarajuće ATS vlasti i zainteresovanih avio- prevozioca.

7.4.3 Na aerodromima na kojima se smicanje vjetra detektuje automatizovanom opremom na zemlji, izdavaće se alarmi za smicanje vjetra koji se generišu tom opremom. Alarmi za smicanje vjetra davaće koncizne, aktuelne informacije zasnovane na osmotrenom postojanju smicanja vjetra uključujući promjene čeonog/leĎnog vjetra od 7.5 m/s (15 kt) ili više, koje mogu nepovoljno uticati na vazduhoplov u završnom prilaženju ili početnom penjanju i na vazduhoplov koji je upravo sletio ili se zalijeće.

7.4.4 Preporuka.- Alarmi vezani za smicanje vjetra treba da se ažuriraju barem svake minute. Alarm treba da bude poništen kada promjena čeone/leĎne komponente vjetra padne ispod 7.5 m/s (15 kt).

10.11.2016. 7-2

GLAVA 8 ANEKS 3

GLAVA 8. VAZDUHOPLOVNE KLIMATOLOŠKE

INFORMACIJE


8.1 Opšte odredbe

Napomena.- U slučajevima kada Država nije u mogućnosti da ispuni zahtjeve za vazduhoplovnim klimatološkim informacijama u zemlji, sakupljanje, obrada i čuvanje osmotrenih podataka mogu se vršiti pomoću računarske opreme koja je na raspolaganju za meĎunarodnu upotrebu, a odgovornost za pripremu traženih vazduhoplovnih klimatoloških informacija može biti prenijeta na drugu Državu, kako je dogovoreno izmeĎu nadležnih meteoroloških vlasti.

8.1.1 Vazduhoplovne klimatološke informacije potrebne za planiranje letenja biće pripremljene u obliku aerodromskih klimatoloških pregleda i aerodromskih klimatoloških tabela. Takve informacije biće dostavljene vazduhoplovnim korisnicima prema dogovoru izmeĎu meteorološke vlasti i zainteresovanih korisnika.

Napomena.- Klimatološki podaci koji se zahtijevaju za potrebe planiranja na aerodromu dati su u: Annex 14, Volume I, 3.1.4 i Attachment A.

8.1.2 Preporuka.- Vazduhoplovna klimatološka informacija treba da se zasniva na osmatranjima vršenim u periodu od najmanje pet godina i taj period treba da se navede u informaciji.

8.1.3 Preporuka.- Prikupljanje klimatoloških podataka, koji se odnose na lokacije novih aerodroma ili na dodatne poletno-sletne staze na postojećim aerodromima, treba početi što je moguće ranije prije otvaranja tih aerodroma ili poletno slijetnih staza.

8.2 Aerodromske klimatološke tabele

Preporuka.- Svaka Država ugovornica treba da organizuje prikupljanje i čuvanje potrebnih

osmotrenih podataka i da omogući:

a) pripremanje aerodromskih klimatoloških tabela za sve redovne i alternativne aerodrome unutar svoje teritorije; i

b) raspoloživost klimatoloških tabela vazduhoplovnom korisniku, u vremenskom periodu dogovorenom izmeĎu meteorološke vlasti i zainteresovanog korisnika.

8-1 10.11.2016.

ANEKS 3 GLAVA 8

8.3 Aerodromski klimatološki pregledi

Preporuka.- Aerodromski klimatološki pregledi treba da prate procedure propisane od strane Svjetske meteorološke organizacije. Tamo gdje se raspolaže računarskom opremom za odlaganje, obradu i pretraživanje informacija, preglede treba objaviti ili na drugi način staviti na raspolaganje vazduhoplovnim korisnicima na zahtjev. Tamo gdje se ne raspolaže takvom računarskom opremom, pregledi treba da budu pripremani prema modelima datim od strane Svjetske meteorološke organizacije i treba da budu objavljivani i ažurirani prema potrebi.

8.4 Kopije osmotrenih meteoroloških podataka

Svaka meteorološka vlast, na zahtjev i u mjeri u kojoj je to moguće, staviće na raspolaganje avio-prevoziocima i drugim zainteresovanima za primjenu meteorologije u meĎunarodnoj vazdušnoj plovidbi, podatke meteoroloških osmatranja potrebne za istraživanje, ispitivanje ili operativne analize.

10.11.2016. 8-2

GLAVA 9 ANEKS 3

GLAVA 9. INFORMACIJE ZA AVIO-PREVOZIOCE I ĈLANOVE

POSADE VAZDUHOPLOVA

Napomena. – Tehničke karakteristike i detaljni kriterijumi koji se odnose na ovu glavu

dati su u Prilogu 8.

9.1 Opšte odredbe

9.1.1 Meteorološke informacije dostavljaće se avio-prevoziocima i članovima posada za:

a) pred-poletno planiranje od strane avio-prevozioca;

b) re-planiranje u letu, od strane avio-prevozioca, korišćenjem centralizovanog operativnog upravljanja letjenjem;

c) korišćenje prije odlaska, članovima posada vazduhoplova; i

d) vazduhoplove u letu. 9.1.2 Meteorološke informacije koje se daju avio-prevoziocima i članovima posada pokrivaće let u pogledu vremena, visine i geografskog prostora. Prema tome, informacije će se odnositi na odgovarajuće fiksno vrijeme, ili periode vremena, i proširiće se do aerodroma opredjeljenja, a obuhvataće i očekivane meteorološke uslove izmeĎu aerodroma namjeravanog slijetanja i alternativnih aerodroma odreĎenih od strane avio-prevozioca.

9.1.3 Meteorološke informacije date avio-prevoziocima i članovima posada vazduhoplova biće ažurne i obuhvatiće sledeće informacije, kako je dogovoreno izmeĎu meteorološke vlasti i zainteresovanih avio-prevozioca:

a) prognozu:

1) vjetra i temperature vazduha na visini;

2) vlage na visini;

3) geopotencijalnih visina nivoa leta

4) nivoa tropopauze (flight level) i temperature na tom nivou;

5) smjera i brzine maksimalnog vjetra i nivoa leta na kome se on javlja; i

6) SIGWX meteoroloških pojava i

7) oblaka roda Cumulonimbus, zaleĎivanja i turbulencije.

Napomena 1. – Prognoze vlage na visini i geopotencijalne visine nivoa leta koriste se samo pri automatskom planiranju letenja i ne moraju biti prikazane na displeju.

Napomena 2.- Prognoze oblaka roda Cumulonimbus, zaleĎivanja i turbulencije treba da budu obraĎene, i vizualizovane u skladu sa odreĎenim pragovima značajnim za operacije letjenja korisnika.

b) METAR ili SPECI (uključujući trend prognoze izdate u skladu sa regionalnim vazduhoplovnim dogovorom), za aerodrome polijetanja i namjeravanog slijetanja, za alternativne aerodrome polijetanja, za alternativne aerodrome na ruti i alternativne

9-1 10.11.2016.

ANEKS 3 GLAVA 9

aerodrome opredeljenja;

c) TAF, ili izmijenjeni TAF za aerodrome polijetanja i namjeravanog slijetanja, za alternativne aerodrome polijetanja, za alternativne aerodrome na ruti i alternativne aerodrome opredjeljenja;

d) prognoze za polijetanje,

e) SIGMET informacije i odgovarajuće specijalne izvještaje iz vazduha koje se odnose na cijelu rutu;

Napomena - Odgovarajući specijalni izvještaji iz vazduha su oni koji nijesu već korišćeni za pripremanje SIGMET-a.

f) savjetodavne informacije za vulkanski pepeo i tropske ciklone koje su od značaja za cijelu rutu;

g) kao što je odreĎeno regionalnim vazduhoplovnim sporazumom, GAMET prognoze za oblast i/ili prognoze za letove na malim visinama u obliku karata, pripremljene kao podrška za izdavanje AIRMET informacija, i AIRMET informacije za letove na malim visinama koje se odnose na cijelu rutu.

h) upozorenja za aerodrom za lokalni aerodrom;

i) meteorološke satelitske slike; i

j) meteorološke informacije sa zemaljskog radara.

9.1.4 Prognoze nabrojane gore pod 9.1.3 a) dobijaće se iz prognoza u digitalnom obliku koje obezbeĎuju WAFC-ovi kada god te prognoze pokrivaju planiranu putanju leta u odnosu na vrijeme visinu i geografski prostor, osim ako je drugačije dogovoreno izmeĎu meteorološke vlasti i zainteresovanog operatera.

9.1.5 Kada je na prognozi označeno da potiče od WAFC-a ne smije se mijenjati njen

meteorološki sadržaj. 9.1.6 Karte generisane iz prognoza u digitalnom obliku koje obezbjeĎuju WAFC-ovi biće na raspolaganju, u zavisnosti od zahtjeva avio-prevozioca, za odreĎene oblasti prekrivanja kao što prikazuju Slike A8-1, A8-2 i A8-3 u Prilogu 8.

9.1.7 Kada se prognoze vjetra i temperature na visini navedene pod 9.1.3 a) 1) daju u obliku karata, to će biti prognostičke karte za fiksni termin važenja za nivoe leta kao što je navedeno u Prilogu 2, 1.2.2 a). Kada se prognoze SIGWX meteoroloških pojava navedene pod 9.1.3 a) 6) daju u obliku karata, to će biti prognostičke karte za fiksni termin važenja za atmosferski sloj ograničen nivoima leta kao što je navedeno u Prilogu 2, 1.3.2 i u Prilogu 5, 4.3.2.

9.1.8 Prognoze vjetra i temperature na visini i SIGWX meteoroloških pojava iznad nivoa leta 100 koje avio-prevozioci traže za pred-planiranje i za re-planiranje u letu izdavaće se čim budu na raspolaganju, a najkasnije 3 časa pre polijetanja. Ostale meteorološke informacije koje avio-prevozioci traže za pred-planiranje i za re-planiranje u letu izdavaće se čim to praktično bude moguće.

9.1.9 Kad je potrebno, meteorološka vlast Države koja obezbjeĎuje usluge za avio- prevozioce i članove posada, iniciraće saradnju sa meteorološkim vlastima drugih Država u cilju pribavljanja zahtevanih izvještaja i/ili prognoza.

9.1.10 Avioprevozioci i članovi posada će biti snabdjevani meteorološkim informacijama na mjestu koje će biti odreĎeno od strane nadležne meteorološke vlasti, nakon konsultacija sa avioprevoziocima i u vrijeme koje će biti dogovoreno izmeĎu nadležnog aerodromskog meteorološkog biroa i avioprevozioca. Usluga za pred-poletno planiranje će biti ograničena

10.11.2016. 9-2

GLAVA 9 ANEKS 3

na letove koji počinju unutar teritorije date Države. Na aerodromu bez aerodromskog meteorološkog biroa na aerodromu, sporazum za snabdijevanje meteorološkim informacijama će biti dogovoren izmeĎu nadležne meteorološke vlasti i datog avioprevozioca.

9.2 Brifing, konsultacija i prikaz

Napomena.- Zahtjevi za korišćenje automatizovanih pretpoletnih informativnih sistema za obezbjeĎivanje brifinga, konsultacija i prikaza dati su u 9.4.

9.2.1 Brifing i/ili konsultacija obezbjeĎivaće se na zahtjev, članovima posada i/ili drugom letačkom osoblju. Njihova namjena će biti da se daju najnoviji raspoloživi podaci o postojećim i očekivanim meteorološkim uslovima na ruti na kojoj treba da se leti, na aerodromu opredjeljenja, alternativnim aerodromima i drugim aerodromima, ako su značajni, ili da se objasne i istaknu informacije sadržane u dokumentaciji za let, kao što je dogovoreno izmeĎu meteorološke vlasti i zainteresovanih avio-prevozioca, umesto dokumentacije za let.

9.2.2 Meteorološke informacije koje se koriste za brifing, konsultaciju i prikaz uključivaće neke od, ili sve elemente navedene u 9.1.3.

9.2.3 Ako aerodromski meteorološki biro izrazi mišljenje o razvoju meteoroloških uslova na aerodromu koje se znatno razlikuje od prognoze za aerodrom uključene u dokumentaciju za let, članovima posada će biti skrenuta pažnja na razliku. Dio brifinga koji se odnosi na razliku biće zabilježen (snimljen) tokom brifinga i taj zapis će biti stavljen na raspolaganje avioprevoziocu.

9.2.4 Zahtjevani brifing, konsultacija i/ili dokumentacija za let će uobičajeno biti obezbijeĎena od strane aerodromskog meteorološkog biroa na aerodromu polaska. Na aerodromu na kome ove usluge nisu na raspolaganju, sporazumi za zadovoljenje zahtjeva članova posada će biti takvi kako je dogovoreno izmeĎu meteorološke vlasti i datih avioprevozilaca. U izuzetnim slučajevima, kao što je značajno odlaganje leta, aerodromski meteorološki biro povezan sa datim aerodromom će obezbijediti, ili ako to nije moguće, urediti obezbjeĎivanje, ponovnog brifinga, konsultacije i/ili dokumentacije za let, kako je neophodno.

9.2.5 Preporuka.- Članovi posade ili drugo operativno letačko osoblje, za koje su brifing, konsultacija i/ili dokumentacija za let traženi, treba da doĎu u aerodromski meteorološki biro u vrijeme dogovoreno izmeĎu aerodromskog meteorološkog biroa i zainteresovanog avioprevozioca. Gdje lokalne okolnosti na aerodromu čine lični brifing ili konsultaciju nepraktičnim, aerodromski meteorološki biro treba da obezbijedi te usluge telefonom ili drugim pogodnim telekomunikacionom opremom.

9.3 Dokumentacija za let

Napomena.- Zahtjevi za korišćenje automatizovanog pred-poletnog informacionog sistema za obezbjeĎivanje dokumentacije za let dati su u 9.4.

9.3.1 Dokumentacija za let, koja treba da je na raspolaganju, obuhvatiće informacije nabrojane u 9.1.3 pod a) 1) i 6), b), c), e) f) i, ako je primjenljivo, g). MeĎutim, dokumentacija za let za letove koji traju 2 sata ili kraće, letove posle kraćeg meĎu-slijetanja ili zaokreta, biće ograničena na informacije koje su operativno potrebne, prema dogovoru izmeĎu meteorološke vlasti i zainteresovanog avio-prevozioca, ali u svakom slučaju dokumentacija za let sadržaće barem informacije iz 9.1.3 pod b), c), e), f) i, ako je primjenljivo pod g).

9-3 10.11.2016.

ANEKS 3 GLAVA 9

9.3.2 Uvijek kad postane očigledno da će se meteorološke informacije koje će biti uključene u dokumentaciju za let bitno razlikovati od onih stavljenih na raspolaganje pred-poletno planiranje i za re-planiranje u letu, avio-prevozilac će odmah biti obaviješten i, ako je praktično moguće, biće snabdjeven promijenjenim informacijama kako je dogovoreno izmeĎu avioprevozioca i datog aerodromskog meteorološkog biroa.

9.3.3 Preporuka.- U slučajevima gdje se potreba za izmjenom javi nakon što je dokumentacijom za let već snabdjeven (korisnik), a prije polijetanja vazduhoplova, aerodromski meteorološki biro treba da, kako je lokalno dogovoreno, izda neophodnu izmjenu ili ažurne informacije avioprevoziocu ili lokalnoj jedinici ATS, radi prenošenja vazduhoplovu.

9.3.4 Meteorološka vlast čuvaće informacije dostavljene članovima posada, u vidu štampanih primjeraka ili kompjuterskih datoteka, za period od najmanje 30 dana od dana izdavanja. Te informacije će, na zahtjev, biti dostupne za ispitivanje ili istraživanje i u te svrhe će se čuvati dok se ispitivanje ili istraživanje ne završi.

9. 4 Automatizovani pretpoletni informacioni sistemi

za brifing, konsultacije, planiranje letjenja i dokumentaciju za let

9.4.1 Kada meteorološka vlast koristi automatizovani pretpoletni informacioni sistem za davanje i prikazivanje meteoroloških informacija avio-prevoziocima i članovima posada za self-brifing, planiranje letjenja i za potrebe dokumentacije za let, izdate i prikazane informacije biće u skladu sa odgovarajućim pravilima koja su data u 9.1 do 9.3.

9.4.2 Preporuka.- Automatizovani pretpoletni informacioni sistemi koji avio-prevoziocima, članovima posada i drugom zainteresovanom vazduhoplovnom osoblju, obezbjeĎuju zajedničku tačku pristupa meteorološkim informacijama i informacijama službe vazduhoplovnih obavještenja, treba da budu uspostavljeni na osnovu dogovora izmeĎu meteorološke vlasti i civilne vazduhoplovne vlasti ili agencije na koju je prenijeto ovlašćenje za vršenje usluga u skladu sa Aneksom 15, 3.1.1 c).

Napomena.- Meteorološke i informacije službe vazduhoplovnih obavještenja, koje su od interesa za korisnike, specificirane su u Annex 3, 9.1 do 9.3 i Prilogu 8 i u Annex 15, 8.1 i 8.2, respektivno.

9.4.3 Kada se automatizovani pretpoletni informacioni sistemi koriste radi obezbjeĎivanja harmonizovane, zajedničke tačke pristupa meteorološkim informacijama i informacijama službe vazduhoplovnih obavještenja, avio-prevoziocima, članovima posada i drugom zainteresovanom vazduhoplovnom osoblju, nadležna meteorološka vlast će ostati odgovorna za kontrolu kvaliteta i upravljanje kvalitetom meteoroloških informacija obezbjeĎenih takvim sistemima u skladu sa Glavom 2, 2.2.2.

Napomena.- Obaveze, koje se odnose na informacije službe vazduhoplovnih obavještenja i kontrolu kvaliteta informacija i date su u Annex 15, Chapter 3.

10.11.2016. 9-4

GLAVA 9 ANEKS 3

9. 5 Informacije za vazduhoplove u letu

9.5.1 Vazduhoplovi u letu će biti snabdjevani meteorološkim informacijama od stane aerodromskog meteorološkog biroa ili biroa za meteorološko bdenje preko jedinica ATS sa kojom je taj biro povezan i preko D-VOLMET ili VOLMET radio-emisije kako je odreĎeno regionalnim vazduhoplovnim sporazumom. Za planiranje od strane avioprevozilaca za vazduhoplove u letu, avioprevozioci će biti snabdjevani meteorološkim informacijama na zahtjev, kako je dogovoreno izmeĎu meteorološke vlati ili nadležnih vlasti i avioprevozilaca.

9.5.2 Meteorološke informacije namijenjene vazduhoplovima u letu dostavljaće se ATS

jedinicama u skladu sa odredbama Glave 10.

9.5.3 Meteorološke informacije dostavljaće se preko D-VOLMET ili VOLMET radio-emisija u skladu sa odredbama Glave 11.

9-5 10.11.2016.

ANEKS 3 GLAVA 10

GLAVA 10. INFORMACIJE ZA SLUŢBE VAZDUŠNOG SAOBRAĆAJA, SLUŢBU TRAGANJA I SPASAVANJA

I SLUŢBU VAZDUHOPLOVNIH INFORMACIJA


10.1 Informacije za jedinice za pruţanje usluga u vazdušnom saobraćaju

10.1.1 Meteorološka vlast će zvanično imenovati aerodromski meteorološki biro ili biro za meteorološko bdenje koji će biti povezan sa svakom jedinicom ATS. Aerodromski meteorološki biro ili biro za meteorološko bdenje sa kojim je povezan će, poslije koordinacije sa jedinicom za pružanje usluga u vazdušnom saobraćaju, snabdijevati, ili urediti snabdijevanje ažurnim meteorološkim informacijama jedinice kako je neophodno za izvršenje njenih funkcija.

10.1.2 Preporuka.- Aerodromski meteorološki biro, zbog pribavljanja meteoroloških informacija, treba. da bude povezan sa aerodromskim kontrolnim tornjem ili prilaznom kontrolom.

10.1.3 Biro za meteorološko bdenje, zbog pribavljanja meteoroloških informacija, treba. da bude povezan sa centrom za informisanje u letu ili sa centrom oblasne kontrole letenja .

10.1.4 Preporuka.- Gdje je, uzimajući u obzir lokalne okolnosti, pogodno da dužnosti aerodromskog meteorološkog biroa ili biroa za meteorološko bdenje budu podijeljene izmeĎu dva ili više aerodromskih meteoroloških biroa odnosno biroa za meteorološko bdenje, podjela odgovornosti treba da bude odreĎena od strane meteorološke vlasti u konsultaciji sa odgovarajućom ATS vlašću.

10.1.5 Svaka meteorološka informacija, koju zahtijeva ATS jedinica u vezi sa vazduhoplovom u vanrednoj situaciji, biće dostavljena što je prije moguće.

10.2 Informacije za jedinice sluţbi traganja i spasavanja

Aerodromski meteorološki biroi ili biroi za meteorološko bdenje, u skladu sa regionalnim vazduhoplovnim sporazumom zvanično imenovani od strane meteorološke vlasti, će snabdijevati jedinice traganja i spasavanja meteorološkim informacijama koje zahtijevaju, u obliku koji je utvrĎen meĎusobnim sporazumom. U tu svrhu, zvanično imenovani aerodromski meteorološki biro ili biro za meteorološko bdenje će održavati vezu sa jedinicom traganja i spasavanja tokom operacije traganja i spasavanja.

10-1 10.11.2016.

GLAVA 10 ANEKS 3

10.3 Informacije za jedinice sluţbi vazduhoplovnih informacija

Meteorološka vlast će, u saradnji sa nadležnom vlašću civilnog vazduhoplovstva, organizovati dostavljanje najnovijih meteoroloških informacija relevantnim jedinicama službi vazduhoplovnih informacija u cilju vršenja njihovih funkcija.

10.11.2016. 10-2

ANEKS 3 GLAVA 11

GLAVA 11. ZAHTJEVI ZA KOMUNIKACIJAMA

I KORIŠĆENJE KOMUNIKACIJA

Napomena 1. – Tehničke karakteristike i detaljni kriterijumi koji se odnose na ovu

glavu dati su u Prilogu 10.

Napomena 2.- Svaka Država ugovornica treba da odluči, u zavisnosti od svoje interne organizacije i odgovornosti, o primjeni komunikacionih sredstava navedenih u ovoj Glavi.

11.1 Zahtjevi za komunikacijama

11.1.1 Pogodna telekomunikaciona oprema omogućiće aerodromskim meteorološkim biroima, i ako je potrebno vazduhoplovnim meteorološkim stanicama, da dostavljaju zahtjevane meteorološke informacije ATS jedinicama na aerodromu (za koje su ti biroi i stanice odgovorni), a naročito aerodromskim kontrolnim tornjevima, jedinicama prilazne kontrole i vazduhoplovnim telekomunikacionim stanicama koje opslužuju te aerodrome.

11.1.2 Pogodna telekomunikaciona sredstva omogućiće birou za meteorološko bdenje da dostavlja zahtjevane meteorološke informacije vezane za oblasti za informisanje u letu, kontrolisane oblasti i oblasti traganja i spasavanja (za koje je taj biro odgovoran), službama vazdušnog saobraćaja i jedinicama službe traganja i spasavanja, a naročito centrima za informisanje u letu, centrima oblasne kontrole i centrima za koordinaciju spasavanja i odgovarajućim vazduhoplovnim telekomunikacionim stanicama.

11.1.3 Pogodna telekomunikaciona sredstva omogućiće svjetskim prognostičkim centrima da zahtevanim produktima svjetskog prognostičkog sistema snabdijevaju aerodromske meteorološke biroe, meteorološku vlast i druge korisnike.

11.1.4 Telekomunikaciona oprema izmeĎu aerodromskih meteoroloških biroa i, ako je potrebno, vazduhoplovnih meteoroloških stanica i aerodromskih kontrolnih tornjeva ili jedinica prilazne kontrole će omogućiti komunikaciju direktnim govorom, brzina sa kojom se komunikacija uspostavlja je takva da se zahtevane tačke mogu uobičajeno povezati unutar približno 15 sekundi.

11.1.5 Preporuka.- Telekomunikaciona oprema izmeĎu aerodromskih meteoroloških biroa ili biroa za meteorološko bdenje i centara informisanja u letu, centara oblasne kontrole, centra za koordinaciju spasavanja i vazduhoplovnih telekomunikacionih stanica treba da omogući:

a) komunikaciju direktnim govorom tako da se komunikacija izmeĎu zahtijevanih tačaka može normalno uspostaviti za približno 15 sekundi;

b) komunikaciju koja omogućava štampanje, kada primalac zahtjeva zabiljeležen podatak, tako da vreme prenosa depeše ne prelazi 5 minuta.

Napomena. – U 11.1.4 i 11.1.5 „približno 15 sekundi― odnosi se na komuniciranje telefonom obuhvatajući operaciju uključenja, a „5 minuta― se odnosi na komunikaciju koja omogućava štampanje, uključujući re-transmisiju.

11-1 10.11.2016.

GLAVA 11 ANEKS 3

11.1.6 Preporuka.- Telekomunikaciona sredstva koja se zahtijevaju u saglasnosti sa 11.1.4 i

11.1.5 treba da se dopunjuju, ako i gde je potrebno, drugim oblicima vizuelnih ili audio komunikacija, na primjer internom televizijom ili posebnim informacionim sistemom za obradu podataka.

11.1.7 Preporuka.- Na osnovu sporazuma izmeĎu meteorološke vlasti i zainteresovanih avio-prevozioca, treba da se omogući postavljanje pogodnih telekomunikacionih sredstava za dobijanje meteoroloških informacija od aerodromskih meteoroloških biroa ili drugih odgovarajućih izvora.

11.1.8 Pogodna telekomunikaciona sredstva staviće se na raspolaganje meteorološkim biroima radi omogućavanja razmjene operativnih meteoroloških informacija sa drugim meteorološkim biroima.

11.1.9 Preporuka.- Telekomunikaciona sredstva koja se koriste za razmjenu operativnih meteoroloških informacija treba da budu fiksne vazduhoplovne veze, ili za razmjenu vremenski nekritičnih operativnih meteoroloških informacija, javni Internet, u zavisnosti od raspoloživosti, zadovoljavajućih operacija i bilateralnih/multilateralnih i/ili regionalnih vazduhoplovnih sporazuma.

Napomena 1. – Za podršku globalne razmjene operativnih meteoroloških informacija koriste se fiksne vazduhoplovne veze, komunikacije zasnovane na internetu kojima upravljaju Svjetski prognostički sistemi (WAFC) koji obezbijeĎuju globalno prekrivanje.

Napomena 2. – Objašnjenja u vezi sa vremenski nekritičnim operativnim meteorološkim informacijama i bitnim aspektima Interneta mogu se naći u ICAO Doc 9855 (Guidelines on the Use of the Public Internet for Aeronautical Applications).

11.2 Korišćenje fiksnih vazduhoplovnih veza i interneta

- meteorološki bilteni

Meteorološke biltene koji sadrže operativne meteorološke informacije za prenos putem fiksnih vazduhoplovnih veza ili Interneta sastavljaće odgovarajući meteorološki biro ili vazduhoplovna meteorološka stanica.

Napomena.- Meteorološki bilteni koji sadrže operativne meteorološke informacije odobrene za prenos putem fiksnih vazduhoplovnih veza navedeni su u Annex 10, Volume II, Chapter 4, zajedno sa značajnim prioritetima i indikatorima prioriteta.

11.3 Korišćenje vazduhoplovne sluţbe fiksnih komunikacija

- produkti svjetskog prognostiĉkog sistema

Preporuka.- Produkti svjetskog prognostičkog sistema u digitalnom obliku treba da se emituju korišćenjem komunikacijskih tehnika za prenos podataka u binarnom kodu. Metod i kanali koji se koriste za emitovanje produkata treba da budu u skladu sa regionalnim vazduhoplovnim sporazumom.

10.11.2016. 11-2

ANEKS 3 GLAVA 11

11.4 Korišćenje mobilnih vazduhoplovnih veza

Sadržaj i format meteoroloških informacija koje se prenose vazduhoplovima i putem vazduhoplova biće u skladu sa odredbama ovog Aneksa.

11.5 Sadrţaj D-VOLMET-a

D-VOLMET će sadržati tekuće METAR i SPECI izvještaje, zajedno sa trend prognozama (ako su na raspolaganju), TAF i SIGMET, specijalne izvještaje iz vazduha koji nijesu pokriveni SIGMET-om i AIRMET-e (gdje postoje).

Napomena.- Zahtjev za obezbjeĎivanjem METAR i SPECI izvještaja može biti ispunjen putem aplikacije ―data link flight information service‖ (D-FIS) nazvane ―Data link-aerodrome routine meteorological report (D-METAR) service‖; zahtev za obezbjeĎivanjem TAF-ova može biti ispunjen putem D-FIS aplikacije nazvane ―Data link-aerodrome forecast (D-TAF)service‖; a zahtev za obezbjeĎivanjem SIGMET i AIRMET poruka može biti ispunjen putem D-FIS aplikacije nazvane ―Data link-SIGMET (D-SIGMET) service‖. Pojedinosti o ovim aplikacijama dati su u Manual of Air Traffic Services Data Link Applications (Doc 9694).

11.6 Korišćenje vazduhoplovnih radio emisija

- sadrţaj VOLMET emisija

11.6.1 Neprekidne VOLMET emisije, obično na vrlo visokim frekvencijama (VHF), sadržaće tekuće METAR i SPECI izvještaje zajedno sa trend prognozama, gdje postoje.

11.6.2 Planirane VOLMET emisije, obično na visokim frekvencijama (HF), sadržaće tekuće METAR i SPECI izvještaje sa trend prognozama (kada su na raspolaganju) i gdje je tako odreĎeno regionalnim vazduhoplovnim sporazumom TAF i SIGMET.

11-3 10.11.2016.

MEĐUNARODNI STANDARDI I PREPORUČENA PRAKSA

D I O II

PRILOZI I DODACI

ANEKS 3 PRILOG 1

PRILOG 1.

DOKUMENTACIJA ZA LET – MODELI KARATA I OBRASCI

(Vidi Glavu 9 ovog Aneksa)

MODEL MODEL

A IS

OPMET informacije

Karta vejtra i temperature na visini za standardne izobarske površine

Primer 1 Strelice, perca i zastavice (Merkatorova projekcija)

Primer 2 Strelice, perca i zastavice (Polarna stereografska projekcija)

MODEL

SWH

Karta značajnog vremena (velike visine)

Primer Polarna stereografska projekcija (prikazuje vertikalno prostiranje

mlazne struje)

MODEL SWM Karta značajnog vremena (srednje visine)

MODEL

SWL

Karta značajnog vremena (male visine)

Primer 1

Primer 2

MODEL

TCG

Savjetodavne poruke o tropskom ciklonu u grafičkom obliku

MODEL

VAG

Savjetodavne poruke o vulkanskom pepelu u grafičkom obliku

MODEL

STC

SIGMET za tropski ciklon u grafičkom obliku

MODEL

SVA

SIGMET za vulkanski pepeo u grafičkom obliku

MODEL

SGE

SIGMET za meteorološke pojave, osim tropskih ciklona i vulkanskog pepela, u grafičkom obliku

MODEL

SN

Lista notacija koje se koriste u dokumentaciji za let

PRILOG 1 -1 10.11.2016.

PRILOG 1 ANEKS 3

OPMET informacije Model A

IZDAO ................................. METEOROLOŠKI CENTAR (DATUM, VREME UTC) ..........................................

INTENZITET

„ – „ (slab); bez oznake (umeren); „ + „ (jak, ili tornado/vodena pijavica u slučaju levkastih oblaka); koristi se da se označi prognozirani intenzitet odreĎenih meteoroloških pojava

SKRAĆENICE ZA OPIS

MI plitka PR djelimično BL visoka mećava TS grmljavina

BC u bancima DR niska mećava SH pljusak FZ koja se ledi

SKRAĆENICE ZA PROGNOZU ZNAĈAJNOG VREMENA

DZ rosulja BR sumaglica PO prašinski/pješčani vihor

RA kiša FG magla (prašinasti Ďavolčići)

SN snijeg FU dim SQ olujni udari vjetra

SG zrnast snijeg VA vulkanski pepeo FC levkasti oblak(ci) (tornado ili

IC ledene iglice (dijamantska prašina) DU rasprostranjena prašina vodena pijavica)

PL ledena zrnca SA pijesak SS pješčana oluja

GR grad HZ suva zamućenost DS prašinska oluja

GS sitan grad i/ili krupa PRIMERI

+SHRA jak pljusak kiše

FZDZ umjerena rosulja koja se ledi

+TSSNGR grmljavina sa jakim snijegom i gradom

TSSN grmljavinska sa umjerenim snijegom

SNRA umjeren snijeg i kiša

IZABRANI LOKACIJSKI INDIKATORI

CYUL Montreal Piere Elliot HECA Cairo/Intl OBBI Bahrain Intl EDDF Trudeau/Int HKJK Nairobi/Jomo Kenyatta RJTT Tokyo Intl

EGLL Frankfurt/Main KJFK New York/John F. Kennedy Intl SBGL Rio de Janeiro/Galeao Intl GMMC London/Heathrow LFPG Paris/Charles de Gaulle YSSY Sydney/Kingsford Smith Intl

Casablanca/Anfa NZAA Auckland Intl ZBAA Beijing/Capital

METAR CYUL 240700Z 27018G30KT 9999 SN FEW020 BKN045 M02/M07 Q0995=

METAR EDDF 240950Z 05015KT 9999 FEW025 04/M05 Q1018 NOSIG=

METAR LFPG 241000Z 07010KT 5000 SCT010 BKN040 02/M01 Q1014 NOSIG=

SPECI GMMC 220530Z 24006KT 5000 –TSGR BKN016TCU FEW020CB SCT026 08/07 Q1013=

TAF AMD NZAA 240855Z 2409/2506 24010KT 9999 FEW030 BECMG 2411/2413 VRB02KT 2000 HZ FM 2422 24010KT CAVOK=

TAF ZBAA 240440Z 2406/2506 13004MPS6000 NSC BECMG 2415/2416 2000 SN OVC040 TEMPO 2418/2421 1000 SN BECMG 2500/0501 32004MPS 3500 BR NSC BECMG 2503/2504 32008G15MPS CAVOK=

TAF YSSY 240443Z 2406/2506 05015KT 3000 BR SCT030 BECMG 2412/2416 33008KT FM 2422 04020KT CAVOK=

HECC SIGMET 2 VALID 240900/1200 HECA- HECC CAIRO FIR SEV TURB OBS N OF N27 FL 390/440 MOV E 25KMH NC

10.11.2016. PRILOG 1 - 2

ANEKS 3 PRILOG 1

KARTA VJETRA I TEMPERATURE NA VISINI ZA STANDARDNE IZOBARSKE POVRŠINE Model IS

Primer 1 Strelice, perca i zastavice (Merkatorova projekcija)

PRILOG 1 -3 10.11.2016.

PRILOG 1 ANEKS 3

KARTA VJETRA I TEMPERATURE NA VISINI ZA STANDARDNE IZOBARSKE POVRŠINE Model IS

Primer 2 Strelice, perca i zastavice (Polarna stereografska projekcija)

10.11.2016. PRILOG 1 - 4

ANEKS 3 PRILOG 1

KARTA ZNAĈAJNOG VREMENA (VELIKE VISINE) Model SWH

Primer Polarna stereografska projekcija (prikazuje vertikalno prostiranje mlazne struje)

PRILOG 1 -5 10.11.2016.

PRILOG 1 ANEKS 3

KARTA ZNAĈAJNOG VREMENA (SREDNJE VISINE) Model SWM

10.11.2016. PRILOG 1 - 6

ANEKS 3 PRILOG 1

KARTA ZNAĈAJNOG VREMENA (MALE VISINE) Model SWL

Primjer 1

PRILOG 1 -7 10.11.2016.

PRILOG 1 ANEKS 3

KARTA ZNAĈAJNOG VREMENA (MALE VISINE) Мodel SWL

Primjer 2

10.11.2016. PRILOG 1 - 8

ANEKS 3 PRILOG 1

SAVJETODAVNE PORUKE O TROPSKOM CIKLONU U GRAFIĈKOM OBLIKU

Мodel TCG

PRILOG 1 -9 10.11.2016.

PRILOG 1 ANEKS 3

SAVEJTODAVNE PORUKE O VULKANSKOM PEPELU U GRAFIĈKOM OBLIKU

Model VAG

10.11.2016. PRILOG 1 - 10

ANEKS 3 PRILOG 1

SIGMET ZA TROPSKI CIKLON U GRAFIĈKOM OBLIKU Model STC

PRILOG 1 -11 10.11.2016.

PRILOG 1 ANEKS 3

SIGMET ZA VULKANSKI PEPEO U GRAFIĈKOM OBLIKU Model SVA

10.11.2016. PRILOG 1 - 12

ANEKS 3 PRILOG 1

SIGMET ZA METEOROLOŠKE POJAVE, OSIM TROPSKIH CIKLONA I VULKANSKOG PEPELA, U GRAFIĈKOM OBLIKU Model SGE

PRILOG 1 -13 10.11.2016.

PRILOG 1 ANEKS 3

LISTA NOTACIJA KOJE SE KORISTE U DOKUMENTACIJI ZA LET Model SN

1 Simboli za znaĉajno vrijeme

Tropski ciklon

Rosulja

Jaka linija nepogoda1

Kiša

Umjerena turbulencija

Snijeg

Jaka turbulencija

Pljusak

Grad

Planinski talasi Rasprostranjena snijeţna

vejavica

Umjereno zaleĊivanje Jaka pješĉana/prašinska

zamućenost

Jako zaleĊivanje Rasprostranjena

pješĉana/prašinska oluja

Rasprostranjena magla Rasprostranjena zamućenost

Radioaktivne materije u atmosferi.2

Rasprostranjena sumaglica

Vulkanska erupcija3

Rasprostranjen dim

Planinski vrhovi nevidljivi

Padavine koje se lede4

1

U dokumentaciji za let za letove koji se izvode do FL 100. Simbol se odnosi na „liniju nepogode― (squall line).

2 Sledeće informacije treba da budu uključene u uokvirenom tekstu na karti: simbol za

radioaktivne materije u atmosferi; geografska širina/dužina mesta; datum i (ako je poznato) ime mesta koje je izvor radioaktivnosti. Dodatno, legenda SIGWX karte na kojoj je naznačeno oslobaĎanje radioaktivnosti treba da sadrži ―CHECK SIGMET AND NOTAM FOR RDOACT CLD‖. Centar simbola za radioaktivne materije u atmosferi, na karti značajnog vremena, treba da bude postavljen na mjesto geografske širine/dužine izvora radioaktivnosti.

3 Sledeće informacije treba da budu uključene u uokvirenom tekstu na karti: simbol za

vulkansku erupciju; ime (ako je poznato); i geografska širina/dužina erupcije. Dodatno, u

legendi SIGWX karte treba da je naznačeno ―CHECK SIGMET, ADVISORIES FOR TC AND

VA, AND ASHTAM AND NOTAM FOR VA‖. Tačka na osnovi simbola za vulkansku erupciju,

na karti značajnog vremena, treba da bude postavljen na mjesto geografske širine/dužine

dogaĎaja vezanog za vulkan.

4

Ovaj simbol se ne odnosi na zaleĎivanje koje nastaje kada padavine dolaze u kontakt sa

vazduhoplovom koji je na veoma niskoj temperaturi.

NAPOMENA: Oznake visina izmeĎu kojih se pojave očekuju daju se, kao u legendi karte, vrh iznad

baze.

10.11.2016. PRILOG 1 - 14

ANEKS 3 PRILOG 1

2. Frontovi, zone konvergencije i drugi korišćeni simboli

Hladni front na površini zemlje

Položaj, brzina i nivo maksimalnog vjetra

Topli front na površini zemlje

Linija konvergencije

Front okluzije na površini zemlje

Nivo zaleĎivanja

Kvazi-stacionarni front na površini zemlje

Inter-tropska zona konvergencije

Max. visina tropopauze

Stanje mora

Min. visina tropopauze

Temperatura površine mora

Nivo tropopauze Rasprostranjen jak prizemni vjetar

*

Strelice vjetra označavaju maksimalni vjetar u mlaznoj struji i FL na kome se on javlja. Ako je maksimalna brzina vjetra 60 m/s (120 kt) ili više, nivoi leta izmeĎu kojih je brzina vjetra iznad 40 m/s (80 kt) su naznačeni ispod nivoa maksimalnog vetra. U primeru, brzina vetra je iznad 40 m/s (80 kt) izmeĎu FL 220 i FL 400. Puna debela linija označava početak/kraj mlazne struje u tački u kojoj se prognozira minimalna brzina vjetra od 40 m/s (80 kt).

Simbol koristi se kad god se visina ose mlazne struje promeni za +/- 3000 ft ili se brzina promeni za

+/- 20kt.

* ovaj simbol se odnosi na rasprostranjen prizemni vjetar čija brzina prelazi 15 m/s (30

kt).

3. Skraćenice za opisivanje oblaĉnosti

3.1 Rod

CI = Cirrus AS = Altostratus ST = Stratus CC = Cirrocumulus NS = Nimbostratus CU = Cumulus CS = Cirrostratus SC = Stratocumulus CB = Cumulonimbus AC = Altocumulus

3.2 Koliĉina

Oblaci izuzev CB FEW = mala oblačnost (1-2 osmine) BKN = razbijeni (5-7) SCT = razbacani (3-4 osmine) OVC = potpuno oblačno (8 osmina)

Samo CB

ISOL = izolovani CB (pojedinačni) OCNL = jasno odvojeni CB (mestimični) FRQ = CB sa malo ili bez slobodnog prostora (učestali) EMBD = CB zamaskirani u slojeve drugih oblaka ili skriveni zbog zamućenosti

3.3 Visine

Na SWH i SWM kartama visine se izražavaju u nivoima leta (FL), vrhovi iznad baze. Kada su vrhovi ili baze izvan sloja atmosfere na koji se karta primjenjuje koristi se oznaka XXX.

Na SWL kartama:

- Visine su date u odnosu na srednji nivo mora (MSL); - Skraćenica SFC označava nivo zemlje (surface).

PRILOG 1 -15 10.11.2016.

PRILOG 1 ANEKS 3

4. Opisivanje linija i sistema na posebnim kartama

4.1 Modeli SWH i SWM – karte znaĉajnog vremena (velike i srednje visine)

Talasasta linija = razdvajanje oblasti značajnog vremena

Jaka isprekidana linija = označavanje oblasti turbulencije u vedrom vremenu (CAT)

Jaka neprekidna linija prekinuta strelicom vjetra i nivoom leta

= pozicija ose mlazne struje sa oznakom smjera vjetra, brzine u kt ili m/s i visine u nivoima leta. Vertikalno prostiranje mlazne struje označeno je (u nivoima leta) ispod nivoa leta, npr. FL270 praćeno sa 240/290 označava da se mlazna struja prostire od FL240 do FL290.

Cifre na strelicama = brzina premještanja frontalnih sistema u kt ili km/h

Nivoi leta unutar malih pravougaonika

= visina tropopauze u tačkama data u nivoima leta, npr. 340

Niske i visoke tačke topografije tropopauze označavaju se slovima L i H, respektivno, unutar petougla sa visinom datom u nivoima leta. Prikazuje FL za širinu JET-a i visinu tropopauze čak i kada su izvan prognoziranih granica.

4.2 Model SWL – karte znaĉajnog vremena (male visine)

X = položaj centra pritiska dat u hektopaskalima

L = centar niskog pritiska

H = centar visokog pritiska

Talasaste linije = razdvajanje oblasti značajnog vremena

Isprekidane linije = visina izoterme 00

C u stopama (stotine stopa) ili metrima

Napomena: nivo 00

C može se označavati i sa 00

: 060 tj. nivo 00

C je na apsolutnoj visini od 6000 ft.

Cifre na strelicama

= brzina premještanja frontalnih sistema, depresija ili anticiklona u kt ili

km/h Cifre unutar simbola za stanje mora = ukupna visina talasa u stopama ili

metrima Cifre unutar simbola za temperaturu površine

mora = temperatura površine mora u 0

0 C

Cifre unutar simbola za jak prizemni vetar = vjetar u kt ili m/s

4.3 Strelice, perca i zastavice

Strelice označavaju smer. Broj zastavica i/ili perca odgovara brzini. Primer:

2700/115 kt (ekvivalentno 57.5 m/s)

Zastavica predstavlja 50 kt ili 25 m/s Perce predstavlja 10 kt ili 5 m/s Polovina perca predstavlja 5kt ili 2.5 m/s

(korišćen je faktor pretvaranja 1kt=2m/s)

10.11.2016. PRILOG 1 - 16

ANEKS 3 PRILOG 2

PRILOG 2. TEHNIĈKE SPECIFIKACIJE KOJE SE ODNOSE NA SVJETSKI PROGNOSTIĈKI SISTEM

I METEOROLOŠKE BIROE


1. SVJETSKI PROGNOSTIĈKI SISTEM

1.1 Formati i kodovi

WAFC-ovi će usvojiti jednoobrazne formate i kodove za dostavljanje prognoza i izmjena prognoza.

1.2 Visinske prognoze u taĉkama mreţe

1.2.1 Prognoze vjetra, temperature i vlažnosti na visini, smjera i brzine maksimalnog vjetra i nivoa leta na kome se on javlja, temperature tropopauze i nivoa leta na kome se ona javlja, oblasti sa oblacima roda Cumulonimbus, zaleĎivanje, turbulencija u vedrom vremenu i u oblaku, i geopotencijalne visine nivoa leta, koje WAFC priprema četiri puta dnevno, važiće za fiksno vrijeme važenja u 6, 9, 12, 15, 18, 21, 24, 27, 30, 33 i 36 časova poslije termina sinoptičkih podataka (0000, 0600, 1200 i 1800 UTC) na kojima su te prognoze zasnovane. Diseminacija svake prognoze vršiće se, gore navedenim redom, i biće završena čim bude tehnički izvodljivo ali ne kasnije od 6 časova posle standardnog termina osmatranja.

1.2.2 Prognoze u tačkama mreže koje priprema WAFC sadržaće:

a) podatke o vetru i temperaturi za nivoe leta 50 (850 hPa), 80 (750 hPa), 100 (700 hPa), 140 (600 hPa), 180 (500 hPa), 210 (450 hPa), 240 (400 hPa), 270 (350 hPa), 300 (300 hPa), 320 (275 hPa), 340 (250 hPa), 360 (225 hPa), 390 (200 hPa), 410 (175 hPa), 450 (150 hPa), 480 (125 hPa) i 530 (100 hPa);

b) temperaturu tropopauze i nivo leta na kome se ona javlja;

c) smjer i brzinu maksimalnog vjetra i nivo leta na kojem se on javlja;

d) podatke o vlažnosti za nivoe leta 50 (850 hPa), 80 (750 hPa), 100 (700 hPa), 140 (600

hPa) i 180 (500 hPa);

e) horizontalne granice i nivoe leta koji odgovaraju bazi i vrhu Cumulonimbus-a;

f) zaleĎivanje u slojevima čija su središta na nivoima leta 60 (800 hPa), 100 (700 hPa), 140 (600 hPa), 180 (500 hPa), 240 (400 hPa) i 300 (300 hPa);

g) turbulencija u vedrom vremenu u slojevima čija su središta na nivoima leta 240 (400 hPa), 270 (350 hPa), 300 (300 hPa), 340 (250 hPa), 390 (200 hPa) i 450 (150 hPa);

h) turbulencija u oblaku u slojevima čija su središta na nivoima leta 100 (700 hPa), 140

(600 hPa), 180 (500 hPa), 240 (400 hPa), 300 (300 hPa); i

PRILOG 2 - 1 10.11.2016.

PRILOG 2 ANEKS 3

Napomena 1.– Slojevi čija su središta na nivoima leta koji se pominju pod f) i h) imaju debljinu 100 hPa.

Napomena 2.– Slojevi čija su središta na nivoima leta koji se pominju pod g) imaju debljinu 50 hPa.

i) podatke o geopotencijalnim visinama za nivoe leta 50 (850 hPa), 80 (750 hPa), 100

(700 hPa), 140 (600 hPa), 180 (500 hPa), 210 (450 hPa), 240 (400 hPa), 270 (350 hPa), 300 (300 hPa), 320 (275 hPa), 340 (250 hPa), 360 (225 hPa), 390 (200 hPa), 410 (175 hPa), 450 (150 hPa), 480 (125 hPa) i 530 (100 hPa).

1.2.3 Gore pomenute prognoze u tačkama mreže izdavaće WAFC u obliku binarnog koda korišćenjem GRIB koda koji je propisala WMO.

Napomena – Oblik GRIB koda dat je u WMO Publication No. 306, Manual on Codes, Volume I.2, Part B – Binary Codes.

1.2.4 Gore pomenute prognoze u tačkama mreže pripremaće WAFC za pravilnu mrežu, sa

horizontalnom rezolucijom od 1.250

geografske širine i dužine.

1.3 Prognoze znaĉajnog vremena (SIGWX)

1.3.1 Opšte odredbe 1.3.1.1 Prognoze značajnog vremena na ruti, pripremaće WAFC, kao SIGWX prognoze četiri puta dnevno i važiće za fiksne termine, 24 časa posle termina sinoptičkih podataka (0000, 0600, 1200 i 1800 UTC) na kojima se zasniva prognoza. Diseminacija svake prognoze završiće se čim je to tehnički mogućno, ali ne kasnije od 9 časova posle standardnog vremena osmatranja.

1.3.1.2 SIGWX prognoze izdavaće se u obliku binarnog koda, korišćenjem BUFR koda koji je propisala WMO.

Napomena – Oblik BUFR koda sadržan je u WMO Publication No. 306, Manual on Codes, Volume I.2, Part B – Binary Codes

1.3.2 Vrste SIGWX prognoza

SIGWX prognoze će se izdavati kao SIGWX prognoze za velike visine za nivoe leta izmeĎu 250 i 630.

Napomena – Izdavanje SIGWX prognoza za srednje visine za nivoe leta izmeĎu 100 i 250 za ograničene geografske oblasti, nastaviće se sve do vremena kada prognoze Cumulonimbus- a, zaleĎivanja i turbulencije, u tačkama mreže, ne budu u potpunosti zadovoljavale potrebe korisnika.

1.3.3 Elementi koji su uključeni u SIGWX prognoze

SIGWX prognoze uključivaće sledeće elemente:

a) tropski cikloni – samo ako se očekuje da maksimum brzine desetominutnog

srednjaka prizemnog vjetra dostigne ili premaši 17 m/s (34 kt);

10.11.2016. PRILOG 2 - 2

ANEKS 3 PRILOG 2

b) jake linije nepogoda;

c) umjerena ili jaka turbulencija (u oblaku ili vedrom vremenu);

d) umjereno ili jako zaleĎivanje

e) široko rasprostranjene pješčane/prašinske oluje;

f) oblaci roda cumulonimbus povezani sa grmljavinskim nepogodama i sa nekim elementima od a) do e) gore;

Napomena. – Oblasti sa ne-konvektivnim oblacima povezane sa umjerenom ili jakom turbulencijom u oblaku i/ili sa umjerenim ili jakim zaleĎivanjem, treba da budu uključene u SIGWX prognoze.

g) nivo leta na kome se javlja tropopauza;

h) mlazne struje;

i) informacije o lokaciji vulkanskih erupcija koje produkuju oblake pepela od značaja za operacije letenja, obuhvatajući: simbol za erupciju vulkana na lokaciji vulkana i, u uokvirenom tekstu na karti, simbol za vulkansku erupciju, ime vulkana (ako je poznato) i geografsku širinu/dužinu erupcije. Dodatno, u legendi SIGWX karte treba da je naznačeno ―CHECK SIGMET, ADVISORIES FOR TC AND VA, AND ASHTAM AND NOTAM FOR VA ‖

j) informacije o lokaciji ispuštanja radioaktivnih materija u atmosferu od značaja za operacije letenja, obuhvatajući: simbol za radioaktivne materije u atmosferi na mjestu ispuštanja i, u uokvirenom tekstu na karti, simbol za radioaktivne materije u atmosferi, geografsku širinu/dužinu mesta ispuštanja, i (ako je poznato) ime mjesta radioaktivnog izvora. Dodatno, legenda SIGWX karte na kojoj je naznačeno ispuštanje radijacije treba da sadrži ―CHECK SIGMET AND NOTAM FOR RDOACT CLD‖za datu oblast.

Napomena 1. – SIGWX prognoze za srednje visine uključuju sve gore navedene elemente;

Napomena 2. – Elementi koji se uključuju u SIGWX prognoze za male visine (t.j. za letove ispod nivoa leta 100) dati su u Prilogu 5.

1.3.4 Kriterijumi za uključivanje elemenata u SIGWX prognoze Na SIGWX prognoze primjenjivaće se sledeći kriterijumi:

a) stavke a) do f) u 1.3.3 biće uključene ako se očekuje da se jave izmeĎu donjeg i gornjeg nivoa SIGWX prognoza;

b) skraćenica „CB― biće uključena samo kada se odnosi na javljanje ili očekivano javljanje oblaka roda Cumulonimbus:

1) koji pokrivaju 50, ili više, procenata oblasti na koju utiču;

2) duž linije sa malo ili nimalo prostora izmeĎu pojedinačnih oblaka; ili

3) zamaskiranih u oblačnom sloju ili skrivenih zbog zamućenosti (haze);

c) uključivanje „CB― biće shvaćeno tako da obuhvata sve meteorološke pojave koje su obično povezane sa oblacima roda Cumulonimbus, grmljavinom, umjerenim ili jakim zaleĎivanjem, umjerenom ili jakom turbulencijom i gradom;

d) kada erupcija vulkana ili akcidentalno ispuštanje radioaktivnih materija u atmosferu

zahteva uključivanje odgovarajućeg signala u SIGWX prognoze, taj signal će biti uključen u SIGWX prognoze bez obzira na visinu do koje stub pepela ili radioaktivnog materijala doseže ili se očekuje da će dosegnuti; i

PRILOG 2 - 3 10.11.2016.

PRILOG 2 ANEKS 3

e) u slučaju istovremenog javljanja ili djelimičnog preklapanja elemenata a), i) i j) iz 1.3.3, najveći prioritet biće dat elementu i) a zatim j) i a). Element sa najvećim prioritetom biće postavljen na lokaciju dogaĎaja, a ostali elementi biće označeni korišćenjem strelice koja povezuje lokaciju dogaĎaja sa odgovarajućim simbolom ili poligonom sa tekstom.

2. AERODROMSKI METEOROLOŠKI BIROI

2.1 Korišćenje WAFS produkata

2.1.1 Aerodromski meteorološki biroi će pri pripremi dokumentacije za let koristiti prognoze koje izdaju WAFC-ovi kad god te prognoze pokrivaju nameravanu putanju leta u odnosu na vrijeme, nadmorsku visinu i geografski prostor, osim ako nije drugačije dogovoreno izmeĎu meteorološke vlasti i nadležnih operatera.

2.1.2 Da bi se obezbijedila jednakost i standardizacija dokumentacije za let, WAFS podaci primljeni u obliku GRIB i BUFR koda biće dekodirani u standardne WAFS karte u skladu sa odredbama ovog Aneksa, a meteorološki sadržaj i oznaka autora WAFS prognoza neće se mijenjati.

2.2 Obavještavanje nadleţnog WAFC-a o znaĉajnim neslaganjima

Aerodromski meteorološki biroi, koji koriste WAFS BUFR podatke, odmah će obavijestiti nadležni WAFC ako je registrovano ili izvešteno značajno neslaganje u odnosu na WAFS SIGWX prognoze koje se odnose na:

a) zaleĎivanje, turbulenciju, oblake roda Cumulonimbus koji su skriveni, učestali, zamaskirani ili se javljaju duž linije nepogode, i pješčane/prašinske oluje; i

b) vulkanske erupcije ili ispuštanje radioaktivnih materija u atmosferu značajne za operacije vazduhoplova.

Kada WAFC primi takvu poruku, potvrdiće njen prijem pošiljaocu zajedno sa kratkim komentarom na izvještaj i obavještenje o preduzetoj radnji, koristeći se istim sredstvima komunikacije kojima je poruku i primio.

Napomena.- Objašnjenja vezana za izveštavanje značajnih neslaganja mogu se naći u ICAO Doc 8896 (Manual of Aeronautical Meteorological Practice).

3. SAVJETODAVNI CENTRI ZA VULKANSKI PEPEO (VAAC)

3.1 Savjetodavna informacija o vulkanskom pepelu

3.1.1 Savjetodavna informacija o vulkanskom pepelu, izdata u skraćenom otvorenom tekstu, korišćenjem odobrenih ICAO skraćenica i brojnih vrijednosti, biće u skladu sa obrascem prikazanim u Tabeli A2-1. Ako ne odgovara nijedna ICAO skraćenica (svedeno na minimum) koristiće se razumljive riječi engleskog jezika.

3.1.2 Preporuka.- Pored izdavanja savjetodavnih informacija za vulkanski pepeo u obliku skraćenog otvorenog teksta, u skladu sa 3.1.1, Savjetodavni centri za vulkanski pepeo treba te savjetodavne informacije da izdaju i u digitalnom obliku.

10.11.2016. PRILOG 2 - 4

ANEKS 3 PRILOG 2

3.1.3 Savjetodavne informacije za vulkanski pepeo koje se razmjenjuju u digitalnom obliku, moraju biti formatirane u skladu sa globalnim interoperabilnim modelom za razmjenu informacija i koristiće XML/GML (extensible mark-up language/geography mark-up language).

3.1.4 Savjetodavne informacije za vulkanski pepeo koje se razmjenjuju u digitalnom obliku moraju biti praćene odgovarajućim meta-podacima.

Napomena.- Uputstvo o modelu za razmjenu informacija XML/GML i o profilu meta-podataka može se naći u Manual on the Digital Exchange of Aeronautical Meteorological Information (Doc 10003).

3.1.5 Kada se pripremaju u grafičkom obliku, savjetodavne informacije za vulkanski pepeo nabrojane u Tabeli A2-1, biće u skladu sa Prilogom 1 i izdavaće se korišćenjem PNG (portable network graphics) formata

4. DRŢAVNE VULKANOLOŠKE OPSERVATORIJE

4.1 Informacije od Drţavnih vulkanoloških opservatorija Preporuka.- Informacije za koje se zahtijeva da budu poslate od strane Državnih vulkanoloških opservatorija njihovim pridruženim ACC/FIC, MWO i VAAC treba da obuhvate:

a) za značajnu pre-eruptivnu aktivnost vulkana: datum/vreme (UTC) izvještaja; ime i (ako se zna) broj vulkana; položaj (geografska širina/dužina) i opis vulkanske aktivnosti;

b) za erupciju vulkana: datum/vreme (UTC) izvještaja i vrijeme erupcije (UTC) ako se razlikuje od vremena izvještaja; ime i (ako se zna) broj vulkana; položaj (geografska širina/dužina) i opis erupcije koji uključuje i da li je došlo do izbacivanja stuba vulkanskog pepela, ako jeste, procjenu visine stuba vulkanskog pepela i rasprostranjenosti svakog vidljivog oblaka vulkanskog pepela, za vrijeme i posle erupcije; i

c) za prestanak vulkanske erupcije: datum/vrijeme (UTC) izvještaja i vrijeme prestanka erupcije (UTC); ime i, ako je poznat, broj vulkana; i lokaciju (geografska širina/dužina).

Napomena 1.- Pre-eruptivna vulkanska aktivnost u ovom kontekstu označava neuobičajenu i/ili povećanu aktivnost vulkana koja može nagovestiti erupciju vulkana.

Napomena 2.- Državne vulkanološke opservatorije mogu da koriste format Obavještenja za vazduhoplovstvo o vulkanskim osmatranjima (VONA) da bi poslali informacije ACC/FIC, MWO i VAAC sa kojima su povezane. VONA format je uključen u Handbook on the International Airways Volcano Watch (IAVW) – Operational Procedures and Contact List (Doc 9766) koji je dostupan na ICAO IAVWOPSG vebsajtu.

PRILOG 2 - 5 10.11.2016.

PRILOG 2 ANEKS 3

5. SAVJETODAVNI CENTRI ZA TROPSKE CIKLONE

(TCAC)

5.1 Savjetodavna informacija o tropskom ciklonu

5.1.1 Savjetodavne informacije o tropskim ciklonima izdavaće se za tropske ciklone kod kojih se očekuje da maksimum 10-to minutnog srednjaka brzine prizemnog vjetra dostigne ili premaši 17 m/s (34 kt) u toku perioda obuhvaćenog tom informacijom.

5.1.2 Savetodavne informacije o tropskim ciklonima biće u skladu sa obrascem prikazanim u Tabeli A2-2.

5.1.3 Preporuka.- Pored izdavanja savjetodavnih informacija za tropske ciklone u obliku skraćenog otvorenog teksta, u skladu sa 5.1.2, savetodavni centri za vulkanski pepeo treba te savetodavne informacije da izdaju i u digitalnom obliku.

5.1.4, Savjetodavne informacije za tropske ciklone koje se razmijenjuju u digitalnom obliku, moraju biti formatirane u skladu sa globalnim interoperabilnim modelom za razmjenu informacija i koristiće XML/GML (extensible mark-up language/geography mark-up language).

5.1.5 Savjetodavne informacije za tropske ciklone koje se razmijenjuju u digitalnom obliku moraju biti praćene odgovarajućim meta-podacima.

Napomena.- Uputstvo o modelu za razmjenu informacija XML/GML i o profilu meta-podataka može se naći u Manual on the Digital Exchange of Aeronautical Meteorological Information (Doc 10003).

5.1.6 Kada se pripremaju u grafičkom obliku, savjetodavne informacije za tropske ciklone nabrojane u Tabeli A2-2, biće u skladu sa Prilogom 1 i izdavaće se korišćenjem PNG (portable network graphics) formata.

10.11.2016. PRILOG 2 - 6

ANEKS 3 PRILOG 2

Tabela A2-1. Obrazac za savjetodavnu poruku o vulkanskom pepelu

Legenda: M = obavezno uključivanje, dio svake poruke; O = opciono uključivanje = = dupla linija označava da tekst koji je slijedi treba da bude postavljen

u sledeći red;

Napomena 1. – Opsezi i rezolucije za numeričke elemente uključene u savjetodavne poruke o vulkanskom pepelu dati su u Prilogu 6, Tabela A6-4.

Napomena 2. – Objašnjenje skraćenica može se naći u Procedure for Air Navigation Services – ICAO Abbreviations and Codes (PANS-ABC, Doc 8400).

Napomena 3. – Uključivanje dvotački posle naziva svakog elementa je obavezno.

Napomena 4. – Brojevi 1 do 18 uključeni su samo zbog pojašnjenja i oni nijesu dio savjetodavne poruke, kao što je prikazano u primeru.

Element

Detaljniji sadržaj

Obrazac

Primeri

1

Oznaka vrste poruke (M)

Vrsta poruke

VA ADVISORY

VA ADVISORY

2

Vrijeme nastanka (M)

Godina, mjesec, dan i vrijeme u UTC

DTG: nnnnnnnn/nnnnZ

DTG: 20000402/0700Z

3

Ime VAAC (M)

Ime VAAC

VAAC: nnnnnnnnnnnn

VAAC: TOKYO

4

Ime vulkana (M)

Ime i IAVCEI1 broj vulkana

VOLCANO: nnnnnnnnnnnnnnnnnn nnnnnnili UNKNOWN ili UNNAMED

VOLCANO: USUZAN 805-03

VOLCANO: UNNAMED

5

Lokacija vulkana (M)

Lokacija vulkana u stepenima i min.

PSN: Nnnnn ili Snnnn Wnnnnn ili Ennnnn ili UNKNOWN

PSN: N430 E14048

PSN: UNKNOWN

6

Država ili region (M)

Država ili region ako pepeo nije iznad države

AREA: nnnnnnnnnnnnnnn

AREA: JAPAN

7

Visina vrha (M) Visina vrha u m (ili ft)

SUMMIT

ELEV: nnnnM (ili nnnnFT)

SUMMIT 732M ELEV:

8

Broj poruke (M)

Broj poruke: puna godina i broj poruke

ADVISORY

NR: nnnn/nnnn

ADVISORY

NR: 2000/432

9

Izvor informacije (M)

Izvor informacije upotrebom slobodnog teksta (M)

INFO slobodan tekst do 32 karaktera SOURCE:

INFO GMS-JMA SOURCE:

AIREP

10

Kod boje (O)

Vazduhoplovni kod boje

AVIATION RED ili ORANGE ili YELLOW ili COLOUR CODE: GREEN ili UNKNOWN ili NOT

GIVEN ili NIL

AVIATION COLOUR CODE: RED

PRILOG 2 - 7 10.11.2016.

PRILOG 2 ANEKS 3

Element

Detaljniji sadržaj

Obrazac

Primeri

11

Detalji o erupciji (M)

Detalji o erupciji (uključujući datum/vrijeme erupcije)

ERUPTION DETAILS: slobodan tekst do 64 karaktera ili UNKNOWN

ERUPTION DETAILS: ERUPTED 20000402/0641Z ERUPTION OBS VA TO ABV FL300

12

Vrijeme kad je osmotren

(ili procenjen) pepeo (M)

Datum i vrijeme (u UTC) kad je osmotren vulkanski pepeo

OBS (ili EST) VA DTG: nn/nnnnZ

OBS VA DTG: 23/0100Z

13

Osmotren ili procijenjen oblak pepela (M)

Horizontalna (u stepenima i minutima) i vertikalna rasprostranjenost u vrijeme osmatranja osmotrenog ili procijenjenog oblaka pepela ili, ako je baza nepoznata vrh osmotrenog ili procijenjenog oblaka pepela;

Kretanje osmotrenog ili procijenjenog oblaka pepela;

OBS VA CLD ili EST TOP FLnnn ili SFC/FLnnn ili VA CLD: FLnnn/nnn

nnKM WID LINE2 BTN (nnNM

WID LINE BTN)

Nnn nn ili Snn nn Wnnn nn ili

Ennn nn -


Ennn nn -


Ennn nn -


Ennn nn -


Ennn nn 3

MOV N nnKMH (ili KT) ili MOV NE nnKMH (ili KT) ili MOV E nnKMH (ili KT) ili MOV SE nnKMH (ili KT) ili MOV S nnKMH (ili KT) ili MOV SW nnKMH (ili KT) ili MOV W nnKMH (ili KT) ili MOV NW nnKMH (ili KT)4 ili

VA NOT IDENTIFIABLE FM SATELLITE DATA

WIND FLnnn/nnn nnn/nn n MPS (ili KT)4 ili WIND FLnnn/nnn VRBnnMPS (ili KT) ili

WIND SFC/FLnnn nnn/nn n MPS (ili KT) ili WIND SFC/FLnnn VRBnn MPS (ili KT)

OBS VA CLD: FL250/300 N54000 E15930 – N5400 E16100 – N5300 E15945 – MOV SE 20KT SFC/FL200 N5130 E16130- N5130 E16230- N5230 E16230- N5230 E16130 MOV SE 15KT

TOP FL240 MOV W 40KMH

VA NOT IDENTIFIABLE FM SATELLITE DATA WIND FL050/070 180/12MPS

14

Prognozirana visina i položaj oblaka pepela (+ 6 HR) (M)

Datum i vrijeme (u UTC) (6 časova od „Vremena kad je

osmotren (ili procijenjen) pepeo―)

Prognozirana visina i položaj (u stepenima i minutima) za svaku oblačnu masu za taj fiksni period važenja

FCST VA CLD+6HR: nn/nnnnZ

SFC ili FLnnn/ FL nnn


WID LINE BTN)


Ennn nn -


Ennn nn -


Ennn nn -


Ennn nn -


Ennn nn 3

ili NO VA EXP ili NOT AVBL ili NOT PROVIDED

FCST VA CLD+6HR: 23/0400Z FL250/350 N5130 E16030 – N5130 E16230 – N5330 E16230 – N5330E16030 SFC/FL180 N4830 E16330 – N4830 E16630 – N5130 E16630 – N5130 E16330

NO VA EXP

NOT AVBL

NOT PROVIDED

10.11.2016. PRILOG 2 - 8

ANEKS 3 PRILOG 2

Element

Detaljniji sadržaj

Obrazac

Primeri

15


Datum i vrijeme (u UTC ) (12 časova od „Vremena kad je

osmotren (ili procijenjen) pepeo―)


FCST VA CLD +12HR: nn/nnnnZ



WID LINE BTN)


Ennn nn -


Ennn nn -


Ennn nn -


Ennn nn -


Ennn nn 3


FCST VA CLD +12HR: 23/1300Z SFC/FL270 N4830 E16130 – N4830 E16600 – N5300 E16600 – N5300 E16130

NO VA EXP

NOT AVBL

NOT PROVIDED

16


Datum i vrijeme (u UTC) (12 časova od „Vremena kad je

osmotren (ili procenjen) pepeo―)


FCST VA CLD +18HR: nn/nnnnZ



WID LINE BTN)


Ennn nn -


Ennn nn -


Ennn nn -


Ennn nn -


Ennn nn 3


FCST VA CLD +18HR: 23/1900Z

NO VA EXP

NOT AVBL

NOT PROVIDED

17

Napomene (M)

Napomene, po potrebi

RMK: Slobodan tekst do 256 karaktera

ili

NIL

RMK: LATEST REP FM KVERT (0120Z) INDICATES ERUPTIONS HAS CEASED. TWO DISPERSING VA CLD ARE EVIDENT ON SATELLITE IMAGERY

NIL

18

Sledeća poruka (M)

Godina, mjesec, dan i vreme u UTC

NXT ADVISORY: nnnnnnnn/nnnnZ

ili NO LATHER THAN nnnnnnnn/nnnnZ ili NO FURTHER ADVISORIES ili WILL BE ISSUED BY nnnnnnnn/nnnnZ

NXT ADVISORY: 20080923/0730Z

NO LATHER THAN nnnnnnnn/nnnnZ

NO FURTHER ADVISORIES

WILL BE ISSUED BY nnnnnnnn/nnnnZ

PRILOG 2 - 9 10.11.2016.

PRILOG 2 ANEKS 3

Napomene .-

1. MeĎunarodna asocijacija za vulkanologiju i hemiju unutrašnjosti zemlje (International Association

of Volcanology and Chemistry of the Earth’s Interior); 2. Prava linija izmeĎu dvije tačke na karti u Merkatorovoj projekciji ili prava linija izmeĎu

dvije tačke koje sijeku linije longitude pod konstantnim uglom; 3. Do 4 izabrana nivoa; 4. Ako je pepeo izviješten (npr. AIREP) ali ga nije moguće utvrditi na osnovu satelitskih

podataka.

Primjer A2-1 Savjetodavna informacija za vulkanski pepeo FVFE01 RJTD 230130

VA ADVISORY

DTG: 20080923/0130Z

VAAC: TOKYO

VOLCANO: KARYMSKY 1000-13

PSN: N5403 E15927

AREA: RUSSIA

SUMMIT ELEV: 1536M

ADVISORY NR: 2008/4

INFO SOURCE: MTSAT-1R KVERT KEMSD

AVIATION COLOUR CODE:

RED

ERUPTION DETAILS: ERUPTION AT 20080923/0000Z FL300 REPORTED

OBS VA DTG: 23/0100Z

OBS VA CLD: FL250/300 N5400 E15930 – N5400 E16100 – N5300 E15945 MOV SE 20KT SFC/FL200 N5130 E16130 – N5130 E16230 – N5230 E16230 – N5230 E16130 MOV SE 15KT

FCST VA CLD + 6 HR: 23/0700Z FL250/350 N5130 E16030 – N5130 E16230 – N5330 E 16230 – N5330 E16030 SFC/FL180 N4830 E16330 – N4830 E16630 – N5130 E16630 – N5130 E16330

FCST VA CLD + 12 HR: 23/1300Z SFC/FL270 N4830 E16130 – N4830 E16600 – N5300 E16600 – N5300 E16130

FCST VA CLD + 18 HR: 23/1900Z NO VA EXP

RMK LATEST REP FM KVERT (0120Z) INDICATES ERUPTION HAS CEASED. TWO DISPERSING VA CLD ARE EVIDENT ON SATELLITE IMAGERY.

NEXT ADVISORY: 20080923/0730Z

10.11.2016. PRILOG 2 - 10

ANEKS 3 PRILOG 2

Tabela A2-2. Obrazac za sajvetodavnu informaciju o tropskom ciklonu

Legenda: = = dupla linija označava da tekst koji je sledi treba da bude postavljen u

sledeći red

Napomena 1. - Opsezi i rezolucije za numeričke elemente uključene u savjetodavne poruke o tropskom ciklonu dati su u Prilogu 6, Tabela A6-4.

Napomena 2. - Objašnjenje skraćenica može se naći u Procedure for Air Navigation Services – ICAO Abbreviations and Codes (PANS-ABC, Doc 8400)

Napomena 3. - Svi elementi su obavezni.

Napomena 4. - Uključivanje dvotački poslije naziva svakog elementa je obavezno.

Element

Detaljniji sadržaj

Obrazac

Primeri

Oznaka vrste poruke

Vrsta poruke

TC ADVISORY

TC ADVISORY

Vrijeme nastanka

Godina mjesec dan i vrijeme (u UTC) izdavanja

DTG: nnnnnnnn/nnnnZ

DTG: 20040925/1600Z

Ime TCAC

Ime TCAC (lokacijski indikator ili puno ime)

TCAC: nnnn ili nnnnnnnnnnnn

TCAC: YUFO1

TCAC: MIAMI

Ime tropskog ciklona

Ime tropskog ciklona ili „NN― za neimenovane tropske ciklone

TC: Nnnnnnnnnnnn ili NN

TC: GLORIA

Broj poruke

Broj poruke, počinje sa 01 za svaki ciklon

NR: nn

NR: 01

Pozicija centra

Pozicija centra TC (u stepenima i min.)

PSN: Nnn nn ili Snn nn Wnnn nn ili

Ennn nn

PSN: N2706 W07306

Pravac i brzina kretanja

Pravac i brzina kretanja u odnosu na 16 tačaka kompasa i km/h (kt), respektivno

ili sporo se kreće (6km/h (3kt)) ili

stacionira ( 2km/h (1kt))

N nnKMH (ili KT) ili MOV: NNE nnKMH (ili KT) ili

NE nnKMH (ili KT) ili ENE nnKMH (ili KT) ili E nnKMH (ili KT) ili ESE nnKMH (ili KT) ili SE nnKMH (ili KT) ili SSE nnKMH (ili KT) ili S nnKMH (ili KT) ili SSW nnKMH (ili KT) ili SW nnKMH (ili KT) ili WSW nnKMH (ili KT) ili W nnKMH (ili KT) ili WNW nnKMH (ili KT) ili NW nnKMH (ili KT) NNW nnKMH (ili KT) ili SLW ili STNR

MOV: NW 20KMH

Pritisak u centru

Pritisak u centru (u hPa)

C: nnnHPA

C: 965HPA

PRILOG 2 - 11 10.11.2016.

PRILOG 2 ANEKS 3

Element

Detaljniji sadržaj

Obrazac

Primeri

Maksimalni prizemni vjetar

Maksimalni prizemni vjetar u blizini centra (10-to minutni srednjak u m/s (ili kt))

MAX WIND: nn n MPS

(ili nn n KT)

MAX WIND: 22MPS

Prognoza pozicije centra (+ 6 HR)

Datum i vrijeme (u UTC) (6 časova od „DTG―)

Prognoza pozicije centra TC (u stepenima i minutima)

FCST PSN +6 HR: nn/nnnnZ


Ennn nn

FCST PSN +6HR: 25/2200Z N2748 W07350

Prognoza maksimalnog prizemnog vjetra (+ 6 HR)

Prognoza maksimalnog prizemnog vjetra (6 časova posle „DTG―)

FCST MAX WIND nn n MPS +6HR: (ili nn n KT)

FCST MAX WIND 22MPS +6HR:


Datum i vrijeme (u UTC ) (12 časova od „DTG―)

Prognoza pozicije centra TC (u stepenima i min.)

FCST PSN +12HR: nn/nnnnZ


Ennn nn

FCST PSN +12HR: 26/0400Z N2830 W07430


Prognoza maksimalnog prizemnog vjetra (12 časova od „DTG―)




Datum i vreme (u UTC ) (18 časova od „DTG―)




Ennn nn

FCST PSN +18HR: 26/1000Z N2852 W07500






Datum i vreme (u UTC ) (24 časa od „DTG―)




Ennn nn

FCST PSN +24HR: 26/1600Z N2852 W07500





Napomene

Napomene po potrebi

RMK: Slobodan tekst do 256 karaktera

ili

NIL

RMK: NIL

Očekivano vrijeme izdavanja sledeće poruke

Očekivano vreme izdavanja sledeće poruke: godina, mjesec, dan i vrijeme (u UTC)

NXT MSG: BFR nnnnnnnn/nnnnZ ili NO MSG EXP

NXT MSG: 20040925/2000Z

Napomene.-

1. Fiktivna lokacija.

10.11.2016. PRILOG 2 - 12

ANEKS 3 PRILOG 2

Primjer A2-2 Savjetodavna informacija za tropske ciklone TC ADVISORY

DTG: 20040925/1600Z

TCAC: YUFO

TC: GLORIA

NR: 01

PSN: N2706 W07306

MOV: NW 20KMH

C: 965HPA

MAX WIND: 22MPS

FCST PSN +6 HR: 25/2200Z N2748 W07350

FCST MAX WIND +6: 22MPS

FCST PSN +12 HR: 26/0400Z N2830 W07430


FCST PSN +18 HR: 26/1000Z N2852 W07500


FCST PSN +24 HR: 2671600Z N2912 W07530


RMK NIL

NXT MSG: 20040925/2000Z

PRILOG 2 - 13 10.11.2016.

PRILOG 3 ANEKS 3

PRILOG 3. TEHNIĈKE SPECIFIKACIJE KOJE SE ODNOSE NA METEOROLOŠKA OSMATRANJA I IZVJEŠTAJE


1. OPŠTE ODREDBE KOJE SE ODNOSE NA METEOROLOŠKA OSMATRANJA

1.1 Preporuka.- Meteorološki instrumenti koji se koriste na aerodromu treba da budu postavljeni tako da obezbijede reprezentativne podatke za oblast za koju se osmatranja traže.

Napomena.- Pojedinosti vezane za lokaciju i konstrukciju opreme i instalacija u zoni letjenja, a čiji je cilj da se opasnost po vazduhoplove svede na minimum, sadržane su u Annex 14, Volume I, Chapter 8.

1.2 Preporuka.- Meteorološki instrumenti na vazduhoplovnim meteorološkim stanicama treba da se postavljaju, upotrebljavaju i održavaju u saglasnosti sa praksama, postupcima i tehničkim karakteristikama koje je objavila Svjetska meteorološka organizacija.

1.3 Preporuka.- Osmatrači na aerodromu treba da se nalaze, koliko god je to moguće, na mjestu sa koga mogu da obezbijede podatke koji su reprezentativni za oblast za koju se osmatranja traže.

1.4 Preporuka.- Tamo gdje je automatizovana oprema dio integrisanog polu-automatskog osmatračkog sistema, prikazivanje podataka (koje je omogućeno lokalnim ATS jedinicama) treba da bude pod-sistem paralelan onom koji je omogućen jedinici lokalne meteorološke službe. Na tim pokazivačima, svaki meteorološki element treba da bude zabiljeležen tako da na odgovarajući način identifikuje lokaciju za koju je taj elemenat reprezentativan.

2. OPŠTI KRITERIJUMI KOJI SE ODNOSE

NA METEOROLOŠKE IZVJEŠTAJE

2.1 Format meteoroloških izvještaja

2.1.1 Lokalni redovni i specijalni izvještaji izdavaće se u skraćenom otvorenom tekstu, u

saglasnosti sa obrascem prikazanim u Tabeli A3-1. 2.1.2 METAR i SPECI će se izdavati u skladu sa obrascem prikazanim u Tabeli A3-2 i slati u

razmenu u obliku METAR i SPECI koda koji je propisala Svjetska meteorološka organizacija.

Napomena.- Oblik METAR i SPECI koda dat je u WMO Publication No. 306, Manual on Codes, Volume I.1, Part A – Alphanumeric Codes.

2.1.3 Preporuka.- Pored razmene METAR i SPECI izvještaja koja se vrši u skladu sa 2.1.2, METAR i SPECI treba da se razmijenjuju i u digitalnom obliku.

2.1.4 METAR i SPECI, koji se razmijenjuju u digitalnom obliku, biće formatirani u skladu sa globalnim interoperabilnim modelom za razmjenu podataka i koristiće XML/GML (Extensible Mark-up Language / Geography Mark-up Language).

PRILOG 3 - 1 10.11.2016.

ANEKS 3 PRILOG 3

2.1.5 Ako se METAR i SPECI razmijenjuju u digitalnom obliku biće praćeni odgovarajućim

meta-podacima.

Napomena.— Uputstvo za razmjenu informacija u XML/GML formatu i specifikacija meta- podataka dato je u Manual on the Digital Exchange of Aeronautical Meteorological Information (Doc 10003).

2.2 Upotreba skraćenice CAVOK

Kada u terminu osmatranja istovremeno postoje sledeći uslovi:

a) vidljivost, 10 km i veća, a nije izviještena najmanja vidljivost;

Napomena 1. – U lokalnim redovnim i specijalnim izvještajima, vidljivost se odnosi na vrednost(i) koje se izvještavaju u skladu sa 4.2.4.2 i 4.2.4.3; u METAR i SPECI, vidljivost se odnosi na vrijednost(i) koje se izvještavaju u skladu sa 4.2.4.4. i

Napomena 2. – Najmanja vidljivost se izvještava u skladu sa Prilogom 3, 4.2.4.4 a)

b) nema oblaka od operativnog značaja;

c) nema pojava značajnih za vazduhoplovstvo, kako je dato u tačkama 4.4.2.3, 4.4.2.5 i 4.4.2.5 niže;

podatke o vidljivosti, RVR, sadašnjem vremenu i količini, tipu i visini oblaka treba u meteorološkim izvještajima zameniti skraćenicom „CAVOK―.

2.3 Kriterijumi za izdavanje lokalnih specijalnih izvještaja i SPECI

2.3.1 Lista kriterijuma za izdavanje lokalnih specijalnih izvještaja uključivaće:

a) one vrijednosti koje najbliže odgovaraju operativnim minimumima koji se koriste na aerodromu;

b) one vrijednosti koje zadovoljavaju druge lokalne zahteve ATS jedinica i avio- prevozioca;

c) porast temperature vazduha za 2ºC ili više u odnosu na temperaturu datu u poslednjem izvještaju, ili za alternativni prag vrijednosti dogovoren izmeĎu meteorološke vlasti, odgovarajuće ATS vlasti i zainteresovanih avio-prevozioca;

d) raspoložive dopunske informacije koje se odnose na pojavu značajnih meteoroloških uslova u zonama prilaženja i penjanja kao što je dato u Tabeli A3-1;

e) kada se odstupanja od srednje brzine vjetra (udari), promijene za 2.5 m/s (5 kt) ili više od onih u poslednjem izvještaju, srednja brzina vjetra pre i/ili poslije promjene je 7.5 m/s (15 kt) ili veća, u skladu sa paragrafom 7.2.7 dokumenta PANS-ATM (Doc 4444), kada se primjenjuju procedure za smanjenje buke); i

f) one vrijednosti koje sačinjavaju kriterijume za SPECI. 2.3.2 Kada se to zahtijeva, u skladu sa 4.4.2 b) (Glava 4), SPECI će se izdavati kada god se

pojave promjene u skladu sa sledećim kriterijumima:

a) kada se srednji smjer prizemnog vjetra promenio za 600 ili više od onog datog u poslednjem izvještaju, srednja brzina prije i/ili poslije te promjene je 5 m/s (10 kt) ili veća;

b) kada se srednja brzina prizemnog vjetra promijenila za 5 m/s (10 kt) ili više od one date u poslednjem izvještaju;

10.11.2016. PRILOG 3 - 2

PRILOG 3 ANEKS 3

c) kada se odstupanje od srednjeg intenziteta brzine prizemnog vjetra (udari vjetra) promijenilo za 5 m/s (10 kt) ili više od onog datog u poslednjem izvještaju, srednja brzina prije i/ili poslije te promjene je 7.5 m/s (15 kt) ili veća;

d) kada počinje, prestaje ili mijenja intenzitet bilo koja od sledećih meteoroloških pojava ili njihovih kombinacija:

- padavine koje se lede - umjerene ili jake padavine (uključujući i njihove pljuskove) - grmljavinska nepogoda (grmljavina sa padavinama)

e) kada počinje ili prestaje bilo koja od sledećih meteoroloških pojava: - magla koja se ledi - grmljavinska nepogoda (grmljavina bez padavina)

f) kada se količina sloja oblaka ispod 450 m (1500 ft) menja:

1) sa SCT ili manje na BKN ili OVC; ili

2) sa BKN ili OVC na SCT ili manje; 2.3.3 Preporuka.- Kada se to zahtijeva u skladu sa 4.4.2 b) (Glava 4), SPECI treba izdati kada god se dese promjene u skladu sa sledećim kriterijumima:

a) kada se vjetar mijenja preko vrijednosti od operativnog značaja. Prag te vrijednosti odreĎuje meteorološka vlast uz konsultaciju sa odgovarajućom ATS vlašću i zainteresovanim avio-prevoziocima, uzimajući u obzir promjene vjetra koje bi:

1) zahtijevale promjenu poletno-slijetne(ih) staze(a) u upotrebi; 2) ukazivale da leĎne i bočne komponente vjetra na polijetno-slijetnoj stazi imaju promjene preko vrijednosti koje predstavljaju glavna operativna ograničenja za tipične vazduhoplove koji lete na aerodromu;

b) kada se vidljivost poboljšava i mijenja na ili prelazi preko jedne ili više od dolje navedenih vrijednosti, ili kada se vidljivost pogoršava i prelazi preko jedne ili više od dolje navedenih vrednosti:

1) 800, 1500 ili 3000 m;

2) 5000 m, u slučajevima gdje se značajan broj letova izvodi po pravilima vizuelnog letenja;

Napomena 1. – U lokalnim specijalnim izvještajima, vidljivost se odnosi na vrijednost(i) koja se izvještava u skladu sa 4.2.4.2 i 4.2.4.3; u SPECI, vidljivost se odnosi na vrijednost(i) koja se izvještava u skladu sa 4.2.4.4

Napomena 2. – Vidljivost se odnosi na „preovlaĎujuću vidljivost― osim u slučaju kada se izvještava samo najmanja vidljivost u skladu sa Prilogom 3, 4.2.4.4 b).

c) kada se RVR povećava i mijenja na, ili prelazi preko jedne ili više navedenih vrijednosti ili kada se RVR smanjuje i prelazi preko jedne ili više navedenih vrednosti: 50, 175, 300, 550 ili 800 m;

d) kada počinje, prestaje ili mijenja intenzitet bilo koja od sledećih meteoroloških pojava: - prašinska oluja - pješčana oluja - levkasti oblak (tornado ili vodena pijavica);

e) kada počinje ili prestaje bilo koja od sledećih meteoroloških pojava ili njihovih kombinacija:

- niska mećava prašine, pijeska ili snijega - visoka mećava prašine, pijeska ili snijega

- olujni udari vjetra;

PRILOG 3 - 3 10.11.2016.

ANEKS 3 PRILOG 3

f) kada se visina baze najnižeg sloja oblaka BKN ili OVC podiže i mijenja na ili prelazi preko jedne ili više od dolje navedenih vrijednosti, ili kada se visina baze najnižeg sloja oblaka BKN ili OVC spušta i prelazi preko jedne ili više od dolje navedenih vrijednosti:

1) 30, 60, 150 ili 300 m ( 100, 200, 500 ili 1000 ft);

2) 450 m (1500 ft), u slučajevima gdje se značajan broj letova izvodi prema pravilima vizuelnog letjenja;

g) kada je nebo nevidljivo i kada se vertikalna vidljivost poboljšava i mijenja na ili prelazi preko jedne ili više navedenih vrijednosti, ili kada se vertikalna vidljivost pogoršava i prelazi preko jedne ili više navedenih vrijednosti: 30, 60, 150 ili 300 m (100, 200, 500 ili 1000 ft) i

h) bilo koji drugi kriterijumi zasnovani na operativnom minimumu aerodroma, u skladu sa dogovorom izmeĎu meteorološke vlasti i zainteresovanih avio-prevozioca.

Napomena.- Dogovori za druge kriterijume zasnovane na operativnom minimumu aerodroma treba da se razmatraju paralelno sa dogovorima za slične kriterijume koji se koriste za grupe za promjenu i amandmane na TAF koji su dati u Prilogu 5, 1.3.2 j).

2.3.4 Kada je pogoršanje jednog meteorološkog elementa praćeno poboljšanjem drugog elementa, izdaje se jedan SPECI izvještaj koji će se tretirati kao izvještaj o pogoršanju.

3. RAZMJENA METEOROLOŠKIH IZVJEŠTAJA

3.1 METAR i SPECI

3.1.1 METAR i SPECI dostavljaće se meĎunarodnim bankama OPMET podataka i centrima koji su regionalnim vazduhoplovnim sporazumom odreĎeni za funkcionisanje fiksnih vazduhoplovnih veza i komunikacija zasnovanih na internetu, u saglasnosti sa regionalnim vazduhoplovnim sporazumom.

3.1.2 METAR i SPECI razmjenjivaće se sa drugim aerodromima u skladu sa regionalnim vazduhoplovnim sporazumom.

3.1.3 SPECI koji predstavlja pogoršanje uslova dostavljaće se odmah nakon osmatranja. SPECI koji predstavlja pogoršanje jednog meteorološkog elementa i poboljšanje drugog elementa dostavljaće se odmah nakon osmatranja.

3.1.4 Preporuka.- SPECI koji predstavlja poboljšanje uslova treba da se dostavlja samo ako se poboljšanje održava 10 minuta; on treba da se dopuni prije dostavljanja, ako je potrebno, tako da pokazuje preovlaĎujuće uslove na kraju tog deseto-minutnog perioda.

3.2 Lokalni redovni i specijalni izvještaji

3.2.1 Lokalni redovni izvještaji dostavljaće se lokalnim ATS jedinicama, a biće na

raspolaganju avio-prevoziocima i ostalim korisnicima na aerodromu. 3.2.2 Lokalni specijalni izvještaji izdavaće se lokalnim ATS jedinicama čim se propisani uslovi pojave. Ipak, prema dogovoru izmeĎu meteorološke vlasti i odgovarajuće, zainteresovane, ATS vlasti, ovi izvještaji ne moraju da se izdaju ako se odnose na:

10.11.2016. PRILOG 3 - 4

PRILOG 3 ANEKS 3

a) neki od elementa za koji u lokalnim ATS jedinicama postoji pokazivač, koji odgovara onom u meteorološkoj stanici, i gdje su na snazi dogovori o upotrebi tih pokazivača za „ažuriranje― informacija uključenih u lokalne redovne i specijalne izvještaje i

b) vidljivost duž poletno slijetne staze, kada svaka promjena za jedan ili više koraka na skali za izvještavanje koja je u upotrebi, biva izvještavana lokalnim ATS jedinicama od strane osmatrača na aerodromu.

Lokalni specijalni izvještaji će takoĎe biti dostupni avio-prevoziocima i ostalim korisnicima na aerodromu.

4. OSMATRANJE I IZVJEŠTAVANJE

METEOROLOŠKIH ELEMENATA

Uvodna napomena. – Odabrani kriterijumi koji se primenjuju na meteorološke informacije date pod 4.1 do 4.8. za uključivanje u aerodromske izveštaje dati su u tabelarnom obliku u Dodatku C.

4.1 Prizemni vjetar

4.1.1 Položaj

4.1.1.1 Preporuka.- Prizemni vjetar treba da se osmatra na visini od 10 1 m (30 3 ft) iznad zemlje.

4.1.1.2 Preporuka.- Reprezentativna osmatranja prizemnog vjetra treba da se dobijaju korišćenjem odgovarajuće postavljenih senzora. Senzori za osmatranja prizemnog vjetra za lokalne redovne i specijalne izvještaje treba da budu postavljeni tako da daju najbolji prikaz uslova duž PSS i zonama dodira (TDZ). Na aerodromu gdje topografija i preovlaĎujući meteorološki uslovi uzrokuju značajne razlike u prizemnom vjetru na različitim delovima PSS, treba da budu predviĎeni dodatni senzori.

Napomena.- Kako se u praksi prizemni vjetar ne može mjeriti direktno na PSS, očekuje se da osmatranja prizemnog vjetra za potrebe polijetanja i slijetanja budu najbolji mogući prikaz vjetra sa kojim će se vazduhoplov sresti za vrijeme polijetanja i slijetanja.

4.1.2 Pokazivači 4.1.2.1 Pokazivači prizemnog vjetra koji su povezani sa svakim senzorom, biće postavljeni u meteorološkoj stanici i u odgovarajućoj ATS jedinici. Pokazivači u meteorološkoj stanici i u ATS jedinici biće povezani sa istim senzorima, a gdje su potrebni posebni senzori, kao što je odreĎeno u 4.1.1.2, pokazivači će biti jasno označeni radi identifikacije PSS i dijela PSS koji se neprekidno osmatra svakim senzorom.

4.1.2.2 Preporuka.- Tamo gdje su postavljeni višestruki senzori, srednja vrijednost i značajna odstupanja smjera i brzine prizemnog vjetra za svaki senzor treba da se izračunavaju i prikazuju pomoću automatske opreme.

PRILOG 3 - 5 10.11.2016.

ANEKS 3 PRILOG 3

4.1.3 Osrednjavanje

4.1.3.1 Period osrednjavanja kod osmatranja prizemnog vjetra će biti:

a) 2 minuta za lokalne redovne i specijalne izvještaje i za pokazivače vetra u ATS jedinicama; i

b) 10 minuta za METAR i SPECI, osim kada je u 10-minutnom periodu uključen značajan diskontinuitet smjera i/ili brzine vetra. Za dobijanje srednjih vrijednosti treba da se koriste samo podaci dobijeni posle diskontinuiteta, tako da period osrednjavanja u ovim uslovima treba da bude odgovarajuće smanjen.

Napomena. – Značajan diskontinuitet vjetra se javlja kada postoji nagla i postojana promjena

smjera vjetra za 300 ili više (pri brzini vjetra od 5 m/s (10 kt) prije ili poslije te promjene); ili promjena brzine vjetra od 5 m/s (10 kt) ili više. Te promjene treba da traju najmanje 2 minuta.

4.1.3.2 Preporuka.- Period osrednjavanja za mjerenja odstupanja od srednje brzine vjetra (udari, koji se izvještavaju u skladu sa 4.1.5.2 c)) treba da bude 3 sekunde za lokalne redovne izvještaje, lokalne specijalne izvještaje, METAR, SPECI, kao i za pokazivače koji se koriste za prikazivanje odstupanja od srednje brzine vjetra (udara) u ATS jedinicama.

4.1.4 Tačnost mjerenja

Preporuka.- Smjer i brzina srednjeg prizemnog vjetra (koji su dati u izvještajima), kao i odstupanja od srednjeg prizemnog vjetra, treba da zadovoljavaju poželjnu tačnost mjerenja koja je data u Dodatku A.

4.1.5 Izvještavanje

4.1.5.1 U lokalnim redovnim izvještajima, lokalnim specijalnim izvještajima i u METAR i SPECI, smjer i brzina prizemnog vjetra će se izvještavati u jedinicama: 10 stepeni i 1 m/s (ili 1 kt), respektivno. Svaka osmotrena vrijednost koja nije prilagoĎena skali za izvještavanje, prilikom upotrebe biće zaokružena na najbližu stepenicu skale.

4.1.5.2 U lokalnim redovnim izvještajima, lokalnim specijalnim izvještajima i u METAR i SPECI:

a) biće naznačene jedinice koje su korišćene za mjerenje brzine vjetra;

b) odstupanja od srednjeg smjera vjetra u toku poslednjih 10 minuta izvještavaće se, kao što slijedi, ako je ukupno odstupanje 600 ili veće:

1) kada je ukupno odstupanje 600 ili veće a manje od 1800 a brzina vjetra 1.5 m/s (3 kt) ili veća, ovakva odstupanja smjera biće izražena kroz dva ekstremna smjera izmeĎu kojih je prizemni vjetar varirao; i

2) kada je ukupno odstupanje 600 ili veće a manje od 1800 a brzina vjetra manja od 1.5 m/s (3 kt), smjer vjetra će se izvještavati kao promjenljiv bez srednjeg smjera vjetra; ili

3) kada je ukupno odstupanje 1800 ili veće; smjer vjetra će se izvještavati kao promjenljiv bez srednjeg smjera vjetra.

c) odstupanja od srednje brzine vjetra (udari) u toku poslednjih 10 minuta izvještavaće se kada maksimalna brzine vjetra prevazilazi srednju brzinu za:

10.11.2016. PRILOG 3 - 6

PRILOG 3 ANEKS 3

1) 2.5 m/s (5 kt) ili više u lokalnim redovnim i specijalnim izvještajima kada se, u skladu sa paragrafom 7.2.7 dokumenta PANS-ATM (Doc 4444), primjenjuju procedure za smanjenje buke ili

2) 5 m/s (10 kt) ili više u ostalim slučajevima;

d) kada je izviještena brzina vjetra manja od 0.5 m/s (1 kt), to će se označiti kao tišina (calm);

e) kada je izviještena brzina vjetra od 50 m/s (100 kt) ili veća, to će se označiti kao veće od 49 m/s (99 kt); i

f) kada 10-minutni period uključuje značajan diskontinuitet u smjeru i/ili brzini vjetra, u izvještaj će biti uključena samo odstupanja od srednjeg smjera vjetra i srednje brzine vjetra koja su se javila poslije pojave diskontinuiteta.

Napomena. – Vidi napomenu ispod 4.1.3.1 gore. 4.1.5.3 U lokalnim redovnim i specijalnim izvještajima:

a) kada se prizemni vjetar osmatra na više lokacija duž PSS biće naznačene lokacije za koje su izmjerene vrijednosti reprezentativne.

b) tamo gdje je u upotrebi više PSS i osmatra se prizemni vjetar koji se odnosi na te PSS, davaće se raspoložive vrijednosti vjetra za svaku PSS i biće naznačeno na koju PSS se te vrijednosti odnose;

c) kada se u izvještaju daju odstupanja od srednjeg smjera vjetra u skladu sa 4.1.5.2 b) 2), daće se dva ekstremna smjera izmeĎu kojih je prizemni vjetar varirao;

d) kada se u izvještaju daju odstupanja od srednje brzine vjetra (udari) u skladu sa 4.1.5.2 c), ona će se davati kao maksimalna i minimalna vrijednost dostignute brzine vjetra.

4.1.5.4 Kada se u METAR i SPECI odstupanja od srednje brzine vjetra (udari) izvještavaju u skladu sa 4.1.5.2 c), izvjestiće se vrijednost maksimalno dostignute brzine vjetra.

4.2 Vidljivost

4.2.1 Položaj

4.2.1.1 Preporuka.- Kada se za mjerenje vidljivosti, koriste instrumentalni sistemi, vidljivost treba da se mjeri na visini od oko 2.5 m (7.5 ft) iznad PSS.

4.2.1.2 Preporuka.- Kada se za mjerenje vidljivosti, koriste instrumentalni sistemi, reprezentativna osmatranja vidljivosti treba da se dobijaju upotrebom odgovarajuće postavljenih senzora. Senzori za osmatranje vidljivosti za lokalne redovne i specijalne izvještaje treba da budu postavljeni tako da njihova očitavanja na najbolji mogući način predstavljaju vidljivost duž PSS i zone dodira (TDZ).

PRILOG 3 - 7 10.11.2016.

ANEKS 3 PRILOG 3

4.2.2 Pokazivači

Preporuka.- Kada se za mjerenje vidljivosti koriste instrumentalni sistemi, pokazivači za vidljivost koji se odnose na svaki senzor treba da budu postavljeni u meteorološkoj stanici i u odgovarajućim ATS jedinicama. Pokazivači u meteorološkoj stanici i u ATS jedinicama biće povezani sa istim senzorima, a tamo gdje se zahtijevaju odvojeni senzori (kao što je naznačeno gore u 4.2.1) pokazivači treba da budu označeni tako da jasno ukazuju na oblast (npr. PSS ili dio PSS) koju svaki od tih senzora nadzire.

4.2.3 Osrednjavanje

Preporuka.- Kada se za mjerenje vidljivosti, koriste instrumentalni sistemi, podaci koji se njima dobijaju treba da budu ažurirani barem svakih 60 sekundi radi obezbjeĎivanja tekućih reprezentativnih vrijednosti. Period osrednjavanja treba da bude

a) 1 minut za lokalne redovne i specijalne izvještaje i za pokazivače vidljivosti u ATS jedinicama i

b) 10 minuta za METAR i SPECI, ali kada je u 10-minutnom periodu koji neposredno prethodi osmatranju uključen značajan diskontinuitet u vidljivosti, za odreĎivanje srednjih vrijednosti treba da se koriste samo one vrijednosti koje su se javile posle diskontinuiteta;

Napomena.- Značajan diskontinuitet se javlja kada postoje nagle promjene vidljivosti koje traju najmanje 2 minuta i koje dostižu ili prelaze kriterijume za izdavanje SPECI izvještaja datih gore u 2.3.


4.2.4.1 U lokalnim redovnim izvještajima, lokalnim specijalnim izvještajima i METAR i SPECI, vidljivost će biti izvještavana u koracima od 50 m kada je vidljivost manja od 800 m; u koracima od 100 m kada je vidljivost 800 m ili veća (ali manja od 5 km); u koracima od 1 km kada je vidljivost 5 km ili veća (ali manja od 10 km); biće data kao 10 km kada je vidljivost 10 km ili veća, osim kada se primjenjuju uslovi za upotrebu CAVOK. Svaka osmotrena vrijednost koja nije prilagoĎena skali za izvještavanje, prilikom upotrebe biće zaokružena na najbližu nižu stepenicu skale.

Napomena.- Specifikacije koje se odnose na upotrebu skraćenice CAVOK date su gore u 2.2.

4.2.4.2 U lokalnim redovnim i specijalnim izvještajima vidljivost duž PSS izvještavaće se

zajedno sa jedinicama mjere korišćenim za označavanje vidljivosti. 4.2.4.3 Preporuka.- U lokalnim redovnim i specijalnim izvještajima, kada se za mjerenje

vidljivosti koriste instrumentalni sistemi:

a) ako se vidljivost osmatra sa više od jedne lokacije duž PSS, kao što je naznačeno u Glavi 4, 4.6.2.2 prvo treba da se izvještavaju vrijednosti reprezentativne za zonu dodira (TDZ), praćene, ako je potrebno, vrijednostima koje su reprezentativne za sredinu (mid-point) i dalji dio (stop-end) polijetno slijetne staze, i lokacije za koje su te vrijednosti reprezentativne treba da se naznače; i

b) ako je u upotrebi više od jedne PSS i vidljivost se osmatra u odnosu na te PSS, treba izvijestiti raspoložive vrijednosti vidljivosti sa svaku PSS i treba naznačiti na koju PSS se vrijednosti vidljivosti odnose.

10.11.2016. PRILOG 3 - 8

PRILOG 3 ANEKS 3

4.2.4.4 Preporuka.- U METAR i SPECI vidljivost treba da se izvještava kao preovlaĎujuća vidljivosti, kao što je definisano u Glavi 1. Kada vidljivost nije ista u svim smjerovima i

a) kada se najmanja vidljivost razlikuje od preovlaĎujuće vidljivosti i 1) manja je od 1500 m ili je 2) manja od 50% preovlaĎujuće vidljivosti i manja je od 5000 m; tada treba da se izvijesti i najmanja osmotrena vidljivost kao i, kada je to moguće, njen smjer u odnosu na referentnu tačku aerodroma, označen jednim od osam smjerova kompasa. Ako je najmanja vidljivost osmotrena u više smjerova, tada treba da bude izviješten smjer koji je operativno najznačajniji; i

b) kada se vidljivosti naglo koleba, a ne može se odrediti preovlaĎujuća vidljivost, treba da se izvještava samo najmanja vidljivost, bez oznake smjera.

4.3 Vidljivost duţ polijetno slijtne staze (RVR)

4.3.1 Položaj

4.3.1.1 Preporuka.- Kod instrumentalnih sistema, vidljivost duž polijetno slijetne staze treba da se procjenjuje na visini od oko 2.5 m (7.5 ft) iznad PSS, ili ukoliko procjenu radi osmatrač na visini od oko 5 m (15 ft) iznad PSS.

4.3.1.2 Preporuka.- RVR treba da se procjenjuje sa bočnog odstojanja od ose PSS koje nije veće od 120 m. Mjesto za osmatranje, reprezentativno za zonu dodira, treba da bude locirano duž PSS na oko 300 m od praga. Mjesta za osmatranja, reprezentativna za srednji i dalji dio PSS, treba da budu locirana duž PSS na rastojanju od 1000 do 1500 m od praga, odnosno na rastojanju od oko 300 m od drugog kraja PSS. Tačne pozicije ovih mjesta i, ako je potrebno, dodatnih mjesta treba odrediti nakon razmatranja vazduhoplovnih, meteoroloških i klimatoloških faktora, kao što su dugačke PSS, močvare i druge oblasti sklone maglama.

4.3.2 Instrumentalni sistemi

Napomena.- Pošto tačnost može da se mijenja od instrumenta do instrumenta, karakteristike performansi treba da se provjere prije izbora instrumenta za procjenu vidljivosti duž PSS. Kalibraža forvard-sketermetra mora imati zapis koji se može provjeriti standardima za transmisometre, čija je tačnost provjerena u planiranom operativnom opsegu. Uputstvo za upotrebu transmisometara i forvard-sketermetara u instrumentalnim sistemima za vidljivost duž PSS dato je u Manual of Runway Visual Range Observing and Reporting Practices (Doc 9328).

4.3.2.1 Za procjenjivanje RVR na PSS namijenjenim za operacije instrumentalnog prilaženja i slijetanja Kategorije II i III koristiće se instrumentalni sistemi zasnovani na transmisometrima ili fovard-sketermetrima.

4.3.2.2 Preporuka.- Za procjenjivanje RVR na PSS namijenjenim za operacije instrumentalnog prilaženja i slijetanja Kategorije I treba da se koriste instrumentalni sistemi zasnovani na transmisometrima ili fovard-sketermetrima.

PRILOG 3 - 9 10.11.2016.

ANEKS 3 PRILOG 3

4.3.3 Pokazivači

4.3.3.1 Kada se RVR odreĎuje pomoću instrumentalnih sistema, jedan pokazivač ili više njih, ako se zahtijeva, biće postavljen u meteorološkoj stanici sa odgovarajućim pokazivačima u ATS jedinicama. Pokazivači u meteorološkoj stanici i u ATS jedinicama biće povezani sa istim senzorima, a tamo gdje se zahtijevaju odvojeni senzori (kao što je naznačeno u 4.3.1.2 gore) pokazivači moraju biti označeni tako da jasno pokazuju PSS i dio PSS koji svaki od tih senzora nadzire.

4.3.3.2 Preporuka.- Kada RVR odreĎuje osmatrač, lokalne ATS jedinice treba da budu izviještene o RVR kad god postoji promjena vrijednosti koju treba izvijestiti u saglasnosti sa skalom za izvještavanje (osim kada se primjenjuju odredbe 3.2.2 a) ili b) gore). Prenošenje ovih izvejštaja trebalo bi da se završi u toku 15 sekundi posle završetka osmatranja.

4.3.4 Osrednjavanje

Kada se za odreĎivanje RVR koriste instrumentalni sistemi, njihova očitavanja će se ažurirati barem svakih 60 sekundi da bi se obezbijedilo dobijanje tekućih, reprezentativnih vrijednosti. Period osrednjavanja za vrijednosti RVR će biti:

a) 1 minut za lokalne redovne i specijalne izvještaje i za RVR pokazivače u ATS jedinicama; i

b) 10 minuta za METAR i SPECI, osim kada je u 10-minutnom periodu koji neposredno prethodi osmatranju uključen značajan diskontinuitet u vrijednosti RVR. U tom slučaju, za odreĎivanje srednjih vrijdnosti koristiće se samo one vrijednosti koje su se javile posle diskontinuiteta.

Napomena. – Značajan diskontinuitet se javlja kada postoje nagle i ustaljene promjene vrijednosti RVR koje traju najmanje 2 minuta i koje dostižu ili prelaze vrijednosti 800, 550, 300 i 175 m.

4.3.5 Intenzitet svijetla na PSS

Preporuka.- Kada se za odreĎivanje vidljivosti duž PSS koriste instrumentalni sistemi, za svaku raspoloživu PSS treba da se vrše posebna izračunavanja. Za lokalne redovne i specijalne izvještaje jačina svijetla koja se koristi za izračunavanje treba da bude:

a) za PSS sa uključenim svijetlima, pri jačini svijetla većoj od 3% od maksimalne

raspoložive jačine svijetla, jačina svijetla koja se trenutno koristi na toj PSS;

b) za PSS sa uključenim svijetlima, pri jačini svijetla od 3% ili manje od maksimalne raspoložive jačine svijetla, optimalna jačina svijetla koja bi odgovarala operativnoj upotrebi u preovlaĎujućim uslovima i

c) za PSS sa isključenim svijetlima (ili sa najslabijom jačinom do novog prihvatanja vazduhoplova), optimalna jačina svijetala koja bi odgovarala operativnoj upotrebi u preovlaĎujućim uslovima.

U METAR i SPECI, RVR treba da bude bazirana na maksimalno mogućoj jačini svijetla na PSS.

Napomena.- Uputstvo za pretvaranje instrumentalnih očitavanja u RVR dato je u Dodatku D.

10.11.2016. PRILOG 3 - 10

PRILOG 3 ANEKS 3


4.3.6.1 U lokalnim redovnim izvještajima, lokalnim specijalnim izvještajima i u METAR i SPECI, RVR će se izvještavati u koracima od po 25 m kada je RVR ispod 400 m; u koracima od po 50 m kada je RVR izmeĎu 400 m i 800 m i u koracima od po 100 m kada je RVR iznad 800 m. Svaka osmotrena vrijednost koja ne odgovara skali za izvještavanje, pri upotrebi će biti zaokružena naniže, na najbliži niži korak skale.

4.3.6.2 Preporuka.- Pedeset metara treba smatrati donjom a 2000 m gornjom granicom za RVR. Izvan ovih granica, u lokalnim redovnim izvještajima, lokalnim specijalnim izvještajima i u METAR i SPECI treba samo naznačiti da je RVR manja od 50 m ili veća od 2000 m.

4.3.6.3 U lokalnim redovnim izvještajima, lokalnim specijalnim izvještajima i u METAR i SPECI:

a) kada je RVR iznad maksimalne vrijednosti koja se može odrediti sistemom koji je u upotrebi, u lokalnim redovnim i specijalnim izvještajima to će biti izviješteno korišćenjem skraćenice „ABV―, a u METAR i SPECI skraćenice „P―, koju prati maksimalna vrijednost koja se tim sistemom može odrediti; i

b) kada je RVR ispod minimalne vrijednosti koja se može odrediti sistemom koji je u upotrebi, u lokalnim redovnim i specijalnim izvještajima to će biti izviješteno korišćenjem skraćenice „BLW―, a u METAR i SPECI skraćenice „M―, koju prati najmanja vrijednost koja se tim sistemom može odrediti.

4.3.6.4 U lokalnim redovnim i specijalnim izvještajima:

a) biće uključene jedinice koje su korišćene;

b) ako se RVR osmatra na samo jednom mjestu duž PSS, tj. u zoni dodira (TDZ), ona će biti uključena u izvještaj bez naznačivanja lokacije;

c) ako se RVR osmatra na više mjesta duž PSS, prvo će biti data vrijednost koja je reprezent za zonu dodira (TDZ), a zatim slijede vrijednosti koje odgovaraju sredini (mid-point) i daljem dijelu (stop-end) PSS. Mjesta za koja su te vrijednosti reprezentativne biće označena; i

d) kada se koristi više PSS, raspoložive vrijednosti RVR izvještavaće se za svaku PSS, uz naznaku PSS na koju se odreĎena vrijednost odnosi.

4.3.6.5 Preporuka.- U METAR i SPECI:

a) treba davati samo vrijednost koja je reprezentativna za zonu dodira, bez naznačivanja lokacije na PSS;

b) ako je za slijetanje na raspolaganju više PSS, vrijednost RVR reprezentativna za zonu dodira, treba da bude uključena za svaku PSS posebno, najviše do četiri, i PSS na koje se vrijednosti odnose treba da budu naznačene.

PRILOG 3 - 11 10.11.2016.

ANEKS 3 PRILOG 3

4.3.6.6 Preporuka.- Kada se za procjenjivanje RVR koriste instrumentalni sistemi, u METAR i SPECI treba da budu uključena odstupanja vrijednosti RVR u toku 10-minutnog perioda koji neposredno prethodi osmatranju ako vrijednost RVR u toku tog perioda pokazuje jasnu tendenciju promjene, takvu da srednja vrijednost, u toku prvih 5 minuta, odstupa 100 m ili više od srednje vrijednosti u toku drugih 5 minuta. Kada odstupanja vrijednosti RVR pokazuju tendencije povećanja ili smanjenja, to treba naznačiti skraćenicama "U" ili "D" respektivno. U uslovima kada stvarna odstupanja tokom 10-minutnog perioda ne pokazuju jasnu tendenciju, to treba naznačiti korišćenjem skraćenice "N". Kada indikacija tendencije nije na raspolaganju, ne treba uključiti ni jednu skraćenicu.

4.4 Sadašnje vrijeme

4.4.1 Položaj

Preporuka.- Kada se za osmatranje pojava u sadašnjem vremenu, nabrojanih niže u 4.4.2.3,

4.4.2.4 koriste instrumentalni sistemi, reprezentativne informacije treba da se dobijaju upotrebom odgovarajuće postavljenih senzora.


4.4.2.1 U lokalnim redovnim izvještajima, lokalnim specijalnim izvještajima osmotrene pojave u sadašnjem vremenu izvještavaće se u odnosu na vrstu i karakteristike pojave i, kada odgovara, biće označene u pogledu intenziteta.

4.4.2.2 U METAR i SPECI osmotrene pojave u sadašnjem vremenu izvještavaće se u odnosu na vrstu i karakteristike pojave i, kada odgovara, biće označene u pogledu intenziteta ili blizinu (udaljenost od aerodroma).

4.4.2.3 Preporuka.- U lokalnim redovnim izvještajima, lokalnim specijalnim izvještajima i u METAR i SPECI, treba izvještavati slijedeće vrste pojava u sadašnjem vremenu, korišćenjem njihovih odgovarajućih skraćenica i podesnih kriterijuma :

a) Padavine

Rosulja (Drizzle) DZ

Kiša (Rain) RA

Snijeg (Snow) SN

Zrnast snijeg ( Snow grains) SG

Ledena zrnca (Ice pellets) PL

Grad (Hail) GR

- Izvještava se samo kada je prečnik najvećih zrna grada 5 mm ili veći.

Sitan grad i/ili krupa (Small hail / snow pellets) GS

- Izvještava se kada je prečnik najvećih zrna grada

manji od 5 mm.

10.11.2016. PRILOG 3 - 12

PRILOG 3 ANEKS 3

b) Zamućenja ( hidrom et eor i) (O bscurat ions/ hydr omet eor s)

Magla (Fog) FG

- Izvještava se kada je vidljivost manja od 1000 m, osim kada se kvalifikuje kao „MI―, „BC―,‖BR‖ ili „VC― (videti niže u 4.4.2.6 i 4.4.2.7).

Sumaglica (Mist) BR

- Izvještava se kada je vidljivost najmanje 1000 m, ali ne veća od 5000 m.

c) Zamućenja ( lit omet eor i) (Obscurations/lithometeors)

Slijedeće skraćenice treba koristiti samo kada se zamućenje sastoji pretežno od litometeora i kada je vidljivost 5.000 m ili manja, osim za „SA― kada se kvalifikuje kao „DR― (videti 4.4.2.6) i vulkanski pepeo.

Pijesak (Sand) SA

Prašina (rasprostranjena) (Dust-widespread) DU

Zamućenost (Haze) HZ

Dim (Smoke) FU

Vulkanski pepeo (Volcanic ash) VA

d) Ostale pojave

Vihori prašine ili pijeska (prašinasti Ďavolčići) (Dust devils) PO

Olujni udari vjetra (Squall) SQ

Levkasti oblak (tornado ili vodena pijavica)(Funnel cloud) FC

Prašinska oluja (Duststorm) DS

Pješčana oluja (Sandstorm) SS

4.4.2.4 Preporuka.- U automatizovanim lokalnim redovnim izvještajima, lokalnim specijalnim izvještajima i METAR i SPECI, pored vrsta padavina nabrojanih u 4.4.2.3 a), skraćenica UP koristiće se za neidentifikovane padavine kada se pomoću automatizovanih sistema za osmatranje ne može odrediti vrsta padavina.

4.4.2.5 U lokalnim redovnim izvještajima, lokalnim specijalnim izvještajima i u METAR i SPECI sledeće karakteristike pojava u sadašnjem vremenu, prema potrebi, izvještavaće se korišćenjem njihovih odgovarajućih skraćenice i bitnih kriterijuma:

Grmljavinska nepogoda (Thunderstorm) TS

Koristi se da se izvijesti o grmljavini sa padavinama u skladu sa obrascem datim u Tabelama A3-1 i A3-2. Kada se grmljavina (grmljenje) čuje ili se osmotri munja na aerodromu u toku 10-minutnog perioda, koji prethodi vremenu osmatranja, ali nijesu osmotrene padavine na aerodromu, skraćenicu „TS― treba koristiti bez kvalifikatora.

Padavine koje se lede (Freezing) FZ

PrehlaĎene vodene kapljice ili padavine, koristi se sa meteorološkim pojavama u sadašnjem vremenu u skladu sa obrascem datim u Tabelama A3-1 i A3-2.

PRILOG 3 - 13 10.11.2016.

ANEKS 3 PRILOG 3

Napomena.- Na aerodromima na kojima postoje osmatrači, osmatranjima mogu biti pridodati podaci dobijeni opremom za detekciju munja. Za aerodrome sa automatizovanim sistemima za osmatranje, uputstvo za upotrebu opreme za detekciju munja, namijenjene za izvještavanje grmljavina, dato je u the Manual on Automatic Meteorological Observing Systems at Aerodromes (Doc 9837).

4.4.2.6 Preporuka.- U lokalnim redovnim izvještajima, lokalnim specijalnim izjveštajima i u METAR i SPECI sledeće karakteristike pojava u sadašnjem vremenu, prema potrebi, treba da se izvještavaju korišćenjem njihovih odgovarajućih skraćenice i značajnih kriterijuma:

Pljusak (Shower) SH

Koristi se da se izvijeste pljuskovi u skladu sa obrascem datim u Tabelama A3- 1 i A3-2. Pljuskovi osmotreni u blizini aerodroma (videti 4.4.2.8) treba da se izvještavaju kao „VCSH― bez kvalifikatora koji se odnosi na vrstu ili intenzitet

padavina.

Visoka mećava (Blowing) BL

Koristi se u skladu sa obrascem datim u Tabelama A3-1 i A3-2 sa meteorološkim pojavama u sadašnjem vremenu koje se vjetrom dižu na 2 m (6 ft) ili više iznad zemlje.

Niska mećava (Low drifting) DR

Koristi se u skladu sa obrascem datim u Tabelama A3-1 i A3-2 sa meteorološkim pojavama u sadašnjem vremenu koje se vjetrom dižu do 2 m (6 ft) iznad tla.

Plitka (Shallow) MI

Manje od 2 m (6 ft) iznad tla.

U bancima (Patches) BC

Magla u bancima, koja mjestimično pokriva aerodrom.

Djelimično (Partial) PR

Znatan dio aerodroma pokriven maglom, dok je ostatak čist.

4.4.2.7 Preporuka.- U automatizovanim lokalnim redovnim izvještajima, lokalnim specijalnim izvještajima i METAR i SPECI, kada pljuskovi (SH) pomenuti u 4.4.2.6 ne mogu biti odreĎeni na osnovu metoda koji uzima u račun prisustvo konvektivnih oblaka, padavine ne treba da budu označene kao SH.

4.4.2.8 Preporuka.- U lokalnim redovnim izvještajima, lokalnim specijalnim izvještajima i u METAR i SPECI odgovarajući intenzitet ili, ako odgovara, blizina aerodromu, pojave u sadašnjem vremenu o kojoj se izvještava, treba da bude označen na sledeći način:

(lokalni redovni i

specijalnim izvještaji) (METAR i SPECI)

Slab FBL -

Umjeren MOD bez oznake

Jak HVY +

Koristi se uz meteorološke pojave u sadašnjem vremenu u skladu sa obrascem datim u Tabelama A3-1 i A3-2. Oznaka za slab intenzitet koristi se samo za padavine.

10.11.2016. PRILOG 3 - 14

PRILOG 3 ANEKS 3

U blizini VC IzmeĎu približno 8 i 16 km od referentne tačke aerodroma i koristi se samo u METAR i SPECI sa meteorološkim pojavama u sadašnjem vremenu u skladu sa obrascem datim u Tabeli A3-2. kada nije izviješteno pod 4.4.2.5 i 4.4.2.6.

4.4.2.9 U lokalnim redovnim izvještajima, lokalnim specijalnim izvještajima i u METAR i SPECI

a) koristiće se jedna, dvije, a najviše tri skraćenice za sadašnje vrijeme date u 4.4.2.3 i 4.4.2.4 zajedno sa indikatorom za karakteristiku datim u 4.4.2.5 i 4.4.2.6 i intenzitet ili blizinu aerodromu, datim u 4.4.2.8 tako da izražavaju kompletan opis sadašnjeg vremena značajnog za letjenje vazduhoplova;

b) prvo će se davati odgovarajući indikator za intenzitet ili blizinu a njega će pratiti karakteristika i vrsta meteorološke pojave respektivno; i

c) kada su osmotrena dva različita tipa vremena, o njima će se izvještavati u dvije odvojene grupe, pri čemu se indikator za intenzitet ili blizinu odnosi na meteorološku pojavu koja ga prati. MeĎutim, različite vrste padavina koje se javljaju u vrijeme osmatranja izvještavaće se kao jedna grupa sa preovlaĎujućom vrstom padavina, koja se prva izvještava i kojoj prethodi samo jedan kvalifikator intenziteta koji se odnosi na intenzitet ukupnih padavina.

4.4.2.10 Preporuka.— U automatizovanim lokalnim redovnim izvještajima, lokalnim specijalnim izvještajima i u METAR i SPECI, sadašnje vrijeme treba da bude zamijenjeno sa ―//‖ kada sadašnje vrijeme ne može da bude osmotreno sistemom za automatsko osmatranje zbog privremenog kvara sistema/senzora.

4.5 Oblaĉnost

4.5.1 Položaj

Preporuka.- Kada se za mjerenje količine oblačnosti i visine baze oblaka, koriste instrumentalni sistemi, reprezentativne informacije treba da se dobijaju upotrebom odgovarajuće postavljenih senzora. Za lokalne redovne i specijalne izvještaje, u slučaju aerodroma sa PSS za precizni prilaz, senzori za osmatranje količine oblačnosti i visine baze oblaka treba da budu postavljeni tako da daju najbolju indikaciju količine oblačnosti i visine baze oblaka na pragu PSS u upotrebi. Iz tog razloga senzori treba da budu postavljeni na rastojanju manjem od 1200 m (4000 ft) prije praga za slijetanje

4.5.2 Pokazivači

Preporuka.- Kada se za mjerenje visine baze oblaka koriste instrumentalni sistemi, pokazivači za visinu baze oblaka treba da budu postavljeni u meteorološkoj stanici i u odgovarajućim ATS jedinicama. Pokazivači u meteorološkoj stanici i u ATS jedinicama biće povezani sa istim senzorima, a tamo gde se zahtijevaju odvojeni senzori (kao što je naznačeno gore u 4.5.1) pokazivači treba da jasno ukazuju na oblast koju svaki od tih senzora nadzire.

PRILOG 3 - 15 10.11.2016.

ANEKS 3 PRILOG 3

4.5.3 Referentni nivo

Visina baze oblaka izvještavaće se u odnosu na nadmorsku visinu aerodroma. Kada je u upotrebi PSS za precizno prilaženje, čiji je prag 15 m (50 ft) ili više ispod nadmorske visine aerodroma, lokalno će biti dogovoreno da se visina baze oblaka koja se dostavlja vazduhoplovima koji dolaze na slijetanje odnosi na nadmorsku visinu praga. U slučaju izvještavanja sa platformi na otvorenom moru, visina baze oblaka davaće se u odnosu na srednji nivo mora.


4.5.4.1 U lokalnim redovnim izvještajima, lokalnim specijalnim izvještajima i u METAR i SPECI visina baze oblaka će se izvještavati u koracima od po 30 m (100 ft) do visine od 3000 m (10000 ft). Svaka osmotrena vrijednost koja ne odgovara skali za izveštavanje, pri upotrebi će biti zaokružena naniže, na najbliži korak skale.

4.5.4.2 Preporuka.- Na aerodromima na kojima su uvedene procedure za smanjenu vidljivost (LVP-Low visibility procedures) za prilaženje i slijetanje, kao što je dogovoreno izmeĎu meteoroloških i zainteresovanih ATS vlasti, u lokalnim redovnim i specijalnim izvještajima visina baze oblaka treba da se izveštava u koracima od 15 m (50 ft) do, i uključujući, 90 m (300 ft) a za visine izmeĎu 90 m (300 ft) i 3000 m (10000 ft) u koracima od po 30 m (100 ft). Vertikalna vidljivost treba da se izvještava u koracima od 15 m (50 ft) do 90 m (uključujući i 90 m) (300 ft) a u koracima od po 30 m (100 ft) za visine izmeĎu 90 m (300 ft) i 600 m (2 000 ft).

4.5.4.3 Preporuka.- U lokalnim redovnim izvještajima, lokalnim specijalnim izvještajima i u

METAR i SPECI:

a) količina oblaka treba da se izvještava korišćenjem skraćenica „FEW― (1 do 2 osmine), „SCT― (3 do 4 osmine), „BKN― (5 do 7 osmina) ili „OVC― (8 osmina);

b) oblaci roda cumulonimbus i cumulus congestus (towering cumulus) treba da se označavaju sa „CB―, odnosno „TCU― respektivno;

c) vertikalna vidljivost treba da se izvještava u koracima od po 30 m (100 ft) do visine od 600 m (2000 ft);

d) ako nema oblaka od operativnog značaja i nema ograničenja zbog vertikalne vidljivosti, a skraćenica „CAVOK― se ne može primijeniti, treba koristiti skraćenicu „NSC―;

e) kada je osmotreno nekoliko slojeva ili masa oblaka od operativnog značaja, njihova količina i visina baze treba da se izvještava rastućim redom (u odnosu na visinu baze oblaka) i u skladu sa sledećim kriterijumima:

1) najniži sloj ili masa, bez obzira na količinu, izvještava se kao FEW, SCT, BKN ili OVC, prema tome šta odgovara;

2) sledeći sloj ili masa, ako pokriva više od 2/8 neba izvještava se kao SCT, BKN ili OVC, prema tome šta odgovara;

3) sledeći viši sloj ili masa, ako pokriva više od 4/8 neba, izvještava se kao BKN ili OVC, prema tome šta odgovara;

4) cumulonimbus i/ili towering cumulus, kad god su osmotreni, a nisu izviješteni u 1) do 3);

f) kada je baza oblaka razvučena (rasplinuta), iskidana ili se brzo mijenja, treba da se

10.11.2016. PRILOG 3 - 16

PRILOG 3 ANEKS 3

izvještava minimalna visina baze oblaka ili djelova oblaka; i

g) Kada se neki pojedinačni sloj (masa) oblaka sastoji od cumulonimbus-a i towering cumulus-a, sa jednakom bazom oblaka, tip oblaka treba izvještavati samo kao cumulonimbus.

Napomena. – Towering cumulus (TCU) označava oblake roda cumulus congestus velikog vertikalnog razvoja.

4.5.4.4 Svaka osmotrena vrijednost koja ne odgovara skali za izvještavanje, pri upotrebi treba da bude zaokružena naniže, na najbliži korak skale.

4.5.4.5 U lokalnim redovnim i specijalnim izvještajima,

a) biće naznačene jedinice za mjerenje visine baze oblaka i vertikalne vidljivosti; i

b) ako je u upotrebi više od jedne PSS i visine baza oblaka su osmatrane instrumentalno, za te PSS izvještavaće se raspoložive visine baze oblaka sa svaku PSS i biće naznačeno na koju PSS se te vrijednosti odnose.

4.5.4.6 Preporuka.- U automatizovanom lokalnim redovnim izvještajima, lokalnim specijalnim

izvještajima i u METAR i SPECI izvještaju:

a) kada se vrsta oblačnosti ne može osmatrati automatskim sistemom za osmatranje, vrsta oblaka u svakoj oblačnoj grupi treba da se zamijeni sa tri kose crte (///);

b) kada automatskim sistemom za osmatranje nijesu detektovani oblaci to treba označiti skraćenicom „NCD―; i

c) kada su automatskim sistemom za osmatranje detektovani oblaci roda CB ili TCU ali se ne može odrediti količina i/ili visina baze oblačnosti, količinu i/ili visinu baze oblačnosti treba zamijeniti sa―/// ‖ i

d) Vertikalna vidljivost treba da bude zamijenjena sa ―///‖ kada je nebo nevidljivo i vrijednost vertikalne vidljivosti ne može da bude odreĎena sistemom za automatsko osmatranje zbog privremenog kvara sistema/senzora.

4.6 Temperatura i temperatura taĉke rose

4.6.1 Pokazivači

Preporuka.- Kada se za mjerenje temperature vazduha i temperature tačke rose koriste instrumentalni sistemi, pokazivači za temperaturu vazduha i temperaturu tačke rose treba da budu postavljeni u meteorološkoj stanici sa odgovarajućim pokazivačima u ATS jedinicama. Pokazivači u meteorološkoj stanici i u ATS jedinicama biće povezani sa istim senzorima.


4.6.2.1 U lokalnim redovnim izvještajima, lokalnim specijalnim izvještajima i u METAR i SPECI, temperatura vazduha i temperatura tačke rose izvještavaće se u koracima od cijelog stepena Celsius-a. Svaka osmotrena vrijednost koja se ne uklapa u skalu za izvještavanje, pri upotrebi će biti zaokružena na najbliži cio stepen Celsius-a. Osmotrena vrijednost koja uključuje 0.5 biće zaokružena na najbliži veći cio stepen Celsius-a.

4.6.2.2 U lokalnim redovnim izvještajima, lokalnim specijalnim izvještajima i u METAR i SPECI

temperature ispod 00C biće označene.

PRILOG 3 - 17 10.11.2016.

ANEKS 3 PRILOG 3

4.7 Atmosferski pritisak

4.7.1 Pokazivači

Kada se za mjerenje atmosferskog pritiska, QNH (i, ako se u skladu sa 4.7.3.2 b), traži QFE) koristi automatska oprema, pokazivači koji se odnose na barometar biće postavljeni u meteorološkoj stanici sa odgovarajućim pokazivačima u ATS jedinicama. Kada se vrijednosti QFE prikazuju za više PSS, kao što je specificirano u 4.7.3.2 d), prikazi treba da budu označeni tako da jasno označavaju PSS na koju se prikazane vrednosti QFE odnose.

4.7.2 Referentni nivo

Preporuka.- Referentni nivo za izračunavanje QFE treba da bude nadmorska visina aerodroma. Za PSS za neprecizno prilaženje, čiji su pragovi 2 m (7 ft) ili više ispod nadmorske visine aerodroma i za PSS za precizno prilaženje, QFE se odnosi na nadmorsku visinu odgovarajućeg praga.


4.7.3.1 Za lokalne redovne, lokalne specijalne izvještaje i METAR i SPECI, QNH i QFE će se izračunavati u desetim djelovima hektopaskala a onda izvještavati u koracima od cijelog hektopaskala, korišćenjem četiri cifre. Svaka osmotrena vrijednost koja nije podešena skali za izvještavanje prilikom upotrebe biće zaokružena naniže na najbliži niži cio hektopaskal.

4.7.3.2 U lokalnim redovnim i specijalnim izvještajima:

a) QNH će biti uključen;

b) QFE će biti uključen na zahjev korisnika, ili kako je dogovoreno izmeĎu meteorološke i ATS vlasti i zainteresovanih korisnika, na regularnoj osnovi;

c) jedinice koje su korišćene za mjerenje QNH i QFE biće naznačene; i

d) ako se vrijednosti QFE zahtijevaju za više PSS, zahtjevane QFE vrijednosti za svaku PSS će biti izviještene i PSS na koje se te vrijednosti odnose će biti naznačene.

4.7.3.3 U METAR i SPECI biće uključene samo vrijednosti QNH .

4.8 Dopunske informacije


4.8.1.1 Preporuka.- U lokalnim redovnim izvještajima, lokalnim specijalnim izvještajima i u METAR i SPECI, slijedeće nedavne meteorološke pojave, t.j. meteorološke pojave osmotrene na aerodromu u toku perioda od poslednjeg izdatog redovnog izvještaja ili poslednjeg časa, u zavisnosti od toga šta je kraće, ali ne u vrijeme osmatranja, treba da se izvještavaju u dopunskim informacijama, sa najviše tri grupe, u skladu sa obrascem datim u Tabelama A3-

1 i A3-2:

10.11.2016. PRILOG 3 - 18

PRILOG 3 ANEKS 3

- padavine koje se lede

- umjerene ili jake padavine (uključujući i pljuskove)

- visoka sniježna mećava

- pješčana ili prašinska oluja

- grmljavinska nepogoda

- levkasti oblak (tornado ili vodena pijavica)

- vulkanski pepeo

Napomena.— Meteorološka vlast, u konsultaciji sa korisnicima, može da se složi da se ne obezbijeĎuju informacije o prošlom vremenu ako se izdaje SPECI

4.8.1.2 Preporuka.- U lokalnim redovnim i specijalnim izvještajima sledeći značajni meteorološki uslovi, ili njihove kombinacije, treba da se izvještavaju u dopunskim informacijama:

- cumulonimbus-i CB

- grmljavinska nepogoda TS

- umjerena ili jaka turbulencija MOD TURB, SEV TURB

- smicanje vjetra WS

- grad GR

- jaka linija nepogode SEV SQL

- umjereno ili jako zaleĎivanje MOD ICE, SEV ICE

- padavine koje se lede FZDZ, FZRA

- jaki planinski talasi SEV MTW

- prašinska ili pješčana oluja DS, SS

- visoka sniježna mećava BLSN

- levkasti oblak (tornado ili vodena pijavica) FC

Lokacija meteoroloških uslova treba da bude naznačena. Kada je to neophodno, dodatne informacije mogu se uključiti korišćenjem skraćenog otvorenog teksta.

4.8.1.3 Preporuka.- U automatizovanim lokalnim redovnim izvještajima, lokalnim specijalnim izvještajima i u METAR i SPECI pored nedavnih meteoroloških pojava nabrojanih u 4.8.1.1, kada nije moguće odrediti vrstu padavine pomoću automatskog sistema za osmatranje, nedavne padavine treba da se izvještavaju u skladu sa uzorkom prikazanim u Tabeli A3-2.

Napomena.— Meteorološka vlast, u konsultaciji sa korisnicima, može da se složi da se ne obezbijeĎuju informacije o prošlom vremenu ako se izdaje SPECI

4.8.1.4 Preporuka.- Tamo gdje lokalni uslovi to nalažu, u METAR i SPECI treba da budu

dodate informacije o smicanju vjetra. Napomena. – Lokalni uslovi koji se odnose na 4.8.1.4 (gore) uključuju (ali nijesu nužno ograničeni na) smicanje vjetra koje po prirodi nije prolazno (kratkotrajno), npr. smicanje vjetra povezano sa inverzijom temperature na maloj visini ili lokalnom topografijom.

PRILOG 3 - 19 10.11.2016.

ANEKS 3 PRILOG 3

4.8.1.5 Preporuka. U METAR i SPECI, sledeće informacije treba da budu uključene u

dopunske informacije, u skladu sa regionalnim vazduhoplovnim sporazumom:

a) informacije o temperaturi površine mora i stanju mora ili o značajnoj visini talasa koje se dobijaju sa vazduhoplovnih meteoroloških stanica koje su uspostavljene na platformama na otvorenom moru za obezbjeĎenje helikopterskih letova; i

b) informacije o stanju PSS, koje obezbjeĎuje odgovarajuća aerodromska vlast.

Napomena 1. – Stanje mora definisano je u WMO Publication No 306, Manuel on Codes, Volume I.1, Part A – Alphanumeric Codes, Code Table 3700.

Napomena 2. – Stanje PSS definisano je u WMO Publication No 306, Manuel on Codes,

Volume I.1, Part A – Alphanumeric Codes, Code Table 0366, 0519, 0919 i 1079.

10.11.2016. PRILOG 3 - 20

PRILOG 3 ANEKS 3

Tabela A3 – 1. Obrazac za lokalne redovne (MET REPORT) i lokalne specijalne

(SPECIAL) izvještaje

Legenda: M = obavezno uključivanje, dio svake poruke

C = moguće uključivanje, u zavisnosti od meteoroloških uslova

O = opciono uključivanje

Napomena 1.- Opsezi i rezolucije numeričkih elemenata uključenih u lokalne redovne i lokalne specijalne izvještaje dati su u Tabeli A3-4 ovog Priloga.

Napomena 2.- Objašnjenje skraćenica može se naći u Procedure for Air Navigation Services – ICAO Abbreviations and Codes PANS-ABC, Doc 8400).

Element prema

navodima iz Glave 4

Detaljniji sadržaj

Obrasci

Primjeri

Identifikacija tipa izvještaja (M)

Tip izveštaja

MET REPORT ili SPECIAL MET REPORT SPECIAL

Lokacioni indikator (M)

ICAO lokacioni indikator (M)

nnnn

YUDO1

Vreme osmatranja (M)

Datum i aktuelno vrijeme osmatranja u UTC

nnnnnnZ

221630Z

Označavanje automatizovanog izvještaja (C)

Oznaka automatizovanog izvještaja (C)

AUTO

AUTO

Prizemni vjetar (M)

Naziv elementa (M) WIND

WIND 240/4MPS (WIND 240/8KT)

WIND RWY 18 TDZ 190/6MPS (WIND RWY 18 TDZ 190/12KT)

WIND VRB1MPS WIND CALM (WIND VRB2KT) WIND VRB BTN 350/ AND 050/1MPS (WIND VRB BTN 350/ AND 050/2KT)

WIND 270/ABV49MPS (WIND 270/ABV99KT)

WIND 120/3MPS MAX9 MNM2 (WIND 120/6KT MAX18 MNM4)

WIND 020/5MPS VRB BTN 350/ AND 070/ (WIND 020/10KT VRB BTN 350/ AND 070/)

WIND RWY 14R MID 140/6MPS (WIND RWY 14R MID 140/12KT)

WIND RWY 27 TDZ 240/8MPS MAX14 MNM5 END 250/7MPS (WIND RWY 27 TDZ 240/16KT MAX28 MNM10 END 250/14KT)

PSS (O)2 RWY nn L ili RWY nn C ili RWY nn R

Deo PSS (O)3 TDZ

Smjer vjetra (M)

nnn/

VRB BTN nnn/ AND nnn/ ili VRB

C A L M

Brzina vjetra (M) ABV n n n MPS (ili ABV n n KT) Značajne promene

brzine vjetra (C)4

MAX ABV nn n MNMn n

Značajne promjene

smjera vjetra (C)5

VRB BTN nnn/ AND nnn/

Dio PSS (O)3 MID

Smjer vjetra (O)3 nnn/ VRB BTN nnn/ AND nnn/ ili VRB

C A L M

Brzina vjetra (O)3 ABV n n n MPS (ili ABV n n KT)

Značajne promjene

brzine vjetra (C)4

MAX ABV nn n MNM n n

Značajne promjene

smjra vjetra (C)5


Dio PSS (O)3 END

Smjer vjetra (O)3 nnn/ VRB BTN nnn/ AND nnn/ ili VRB C A L M

Brzina vjetra (O)3 ABV n n n MPS (ili ABV n n KT)

Značajne promjene

brzine vjetra (C)4

MAX ABV nn n MNM n n

Značajne promjene

smjera vjetra (C)5


PRILOG 3 - 21 10.11.2016.

ANEKS 3 PRILOG 3

Element prema navodima iz

Glave 4

Detaljniji sadržaj

Obrasci

Primjeri

Vidljivost (M)

Naziv elementa (M)

VIS C A V O K

VIS 350M CAVOK VIS 7KM VIS 10KM

VIS RWY 09 TDZ 800M END 1200M

VIS RWY 18 TDZ 6KM RWY 27 TDZ 4000M

PSS (O)2 RWY nn L ili RWY nn C ili RWY nn R

Dio PSS (O)3 TDZ

Vidljivost (M)

nn n n M ili n n KM

Dio PSS (O)3 MID

Vidljivost (O)3

nn n n M ili n n KM

Dio PSS (O)3 END

Vidljivost (O)3

nn n n M ili n n KM

Vidljivost duž PSS (C) 6 Naziv elementa (M) RVR RVR RWY 32 400M RVR RWY 20 1600M

RVR RWY 10L BLW 50M RVR RWY 14 ABV 2000M RVR RWY 10 BLW 150M RVR RWY 12 ABV 1200M

RVR RWY 12 TDZ 1100M MID ABV 1400M

RVR RWY 16 TDZ 600M MID 500M END 400M RVR RWY 26 500M RWY 20 800M

PSS (C)7 RWY nn L ili RWY nn C ili RWY nn R

Dio PSS (C)8 TDZ

RVR (M)

ABV ili BLW nn n n M

Dio PSS (C)8 MID RVR (C)8 ABV ili BLW nn n n M Dio PSS (C)8 END RVR (C)8 ABV ili BLW nn n n M

Sadašnje vrijeme (C)9,10

Intenzitet pojava sadašnjeg vremena (C)9

FBL ili MOD ili HVY

Karakteristika i vrsta pojava sadašnjeg vremena (C)9,11

DZ ili RA ili SN ili SG ili PL ili DS ili SS ili FZDZ ili FZRA ili FZUP12 ili FC13 ili SHGR ili SHGS ili SHRA ili SHSN ili SHUP12 ili TSGR ili TSGS ili TSRA ili TSSN ili TSUP12 ili UP12

FG ili BR ili SA ili DU ili HZ ili FU ili VA ili SQ ili PO ili TS ili FZFG ili BLSN ili BLSA ili BLDU ili DRSN ili DRSA ili DRDU ili MIFG ili BCFG ili PRFG ili //12

MOD RA HZ HVY TSRA FG HVY DZ VA FBL SN MIFG

HVY TSRASN FBL SNRA

FBL DZ FG HVY SHSN BLSN HVY TSUP

//

Oblačnost (M)14 Naziv elementa (M)

CLD

CLD NSC

CLD SCT 300M OVC 600M (CLD SCT 1000FT OVC 2000FT)

CLD OBSC VER VIS 150M (CLD OBSC VER VIS 500FT)

CLD BKN TCU 270M (CLD BKN TCU 900FT)

CLD RWY 08R BKN 60M RWY 26 BKN 90M (CLD RWY 08R BKN 200FT RWY 26 BKN 300FT)

CLD /// CB///M (CLD /// CB ///FT)

CLD /// CB 400M (CLD /// CB 1200FT) CLD NCD

PSS (O)2 RWY nn L ili RWY nn C ili RWY nn R Količina oblaka (M) ili vertikalna vidljivost (O)9

FEW ili SCT ili BKN ili OVC ili ///12

OBSC

NSC ili NCD12

Tip oblaka (C)9

CB ili TCU ili ///12

Visina baze oblaka ili vrijednost vertikalne

vidljivosti (C)9

n n n n M

(ili n n n n FT) ili ///M (ili ///FT)12

VER VIS

n n n M (ili VER VIS

n n n n FT)

ili VER VIS ///M (ili VER VIS ///FT)12

Temperatura vazduha (M)

Naziv elementa (M) T T17

TMS08

Temperatura vazduha (M)

MS nn

Temperatura tačke rose (M)

Naziv elementa (M) DP DP15

DPMS18 Temperatura tačke

rose (M)

MS nn

10.11.2016. PRILOG 3 - 22

PRILOG 3 ANEKS 3

Element prema

navodima iz Glave 4

Detaljniji sadržaj

Obrasci

Primjeri

Vijednosti pritiska (M)

Naziv elementa (M)

QNH

QNH 0995HPA QNH 1009HPA

QNH 1022HPA QFE 1001HPA QNH 0987HPA QFE RWY 18 0956HPA RWY 24 0955HPA

QNH (M)

nnnnHPA

Naziv elementa (O) QFE

QFE (O) RWY nn L ili RWY nn C ili RWY nn R nnnnHPA

RWY nn L ili RWY nn C ili RWY nn R nnnnHPA

Dopunske

informacije (C)9 Značajne

meteorološke pojave

(C)9

CB ili TS ili MOD TURB ili SEV TURB ili WS ili GR ili SEV SQL ili MOD ICE ili SEV ICE ili FZDZ ili FZRA ili

SEV MTW ili SS ili DS ili BLSN ili FC15

FC IN APCH WS IN APCH 60M-WIND 360/13MPS WS RWY12

REFZRA CB IN CLIMB-OUT RETSRA

Lokacija pojave (C)9

IN APCH [n[n][n][n]M-WIND nnn/n[n]MPS] ili

IN CLIMB-OUT [n[n][n][n]M-WIND nnn/n[n]MPS] (IN APCH [n[n][n][n]FT-WIND nnn/n[n]KT] ili IN CLIMB-OUT [n[n][n][n]FT-WIND nnn/n[n]KT]) ili RWY nn[L] ili RWY nn[C] ili RWY nn[R]

Nedavne

meteorološke pojave

(C)9,10

REFZDZ ili REFZRA ili REDZ ili RE SH RA ili RE SH SN ili RESG ili RESHGR ili RESHGS ili REBLSN ili RESS ili REDS ili RETSRA ili RETSSN ili RETSGR ili RETSGS ili REFC ili

REPL ili REUP12 ili REFZUP12 ili RETSUP12 ili RESHUP12 ili REVA ili RETS

Trend prognoza

(O)16

Naziv elementa (M) TREND

TREND NOSIG TREND BECMG FEW 600M

(TREND BECMG FEW 2000FT)

TREND TEMPO 250/18MPS MAX25 (TREND TEMPO 250/36KT MAX 50)

TREND BECMG AT1800 VIS 10KM NSW TREND BECMG TL1700 VIS 800M FG TREND BECMG FM1030 TL1130 CAVOK TREND TEMPO TL1200 VIS 600M BECMG AT 1230 VIS 8KM NSW CLD NSC

TREND TEMPO FM0300 TL0430 MOD FZRA TREND BECMG FM1900 VIS 500M HVY SNRA TREND BECMG FM1100 MOD SN TEMPO FM1130 BLSN

TREND BECMG AT1130 CLD OVC 300M (TREND BECMG AT1130 CLD OVC 1000FT)

TREND TEMPO TL1530 HVY SHRA CLD BKN CB 360M (TREND TEMPO TL1530 HVY SHRA CLD BKN CB 1200FT

Indikator promjene

(M)17

NOSIG

BECMG ili TEMPO

Period trajanja

promjene (C)9

FMnnnn i/ili TLnnnn ili ATnnnn

Vjetar (C)9 nnn/ ABV n n n MPS MAX ABV nn n

(ili nnn/ ABV n n KT MAX ABV nn )

Vidljivost (C)9

VIS nn n n M ili VIS n n KM

C A V O K

Meteorološke pojave:

intenzitet (C)9 FBL ili MOD ili HVY

NSW

Meteorološke pojave: karakteristike i vrsta

(C)9,10,11

DZ ili RA ili SN ili SG ili PL ili DS ili SS ili TSRA ili TSSN ili TSGR ili TSGS ili SHRA ili SHSN ili SHGR ili SHGS ili FZRA ili FZDZ ili

FG ili BR ili SA ili DU ili HZ ili FU ili VA ili SQ ili PO ili FC ili TS ili FZFG ili BLSN ili BLSA ili BLDU ili DRSN ili DRSA ili DRDU ili MIFG ili BCFG ili PRFG

Ime elementa (C)9 CLD

Količina oblaka i

vertikalna

vidljivost (C)9,14

FEW ili SCT ili BKN ili OVC

OBSC

NSC

Tip oblaka (C)9,14

Visina baze ili vrijednost vertikalne

vidljivosti (C)9,14

CB ili TCU

n n n n M (ili

n n n n FT)

VER VIS

n n n M (ili VER VIS

n n n n FT)

PRILOG 3 - 23 10.11.2016.

ANEKS 3 PRILOG 3

Napomene.-

1. Fiktivna lokacija. 2. Opciona vrijednost za jednu ili više PSS; 3. Opciona vrijednost za jedan ili više djelova PSS; 4. Uključuje se u skladu sa 4.1.5.2 c); 5. Uključuje se u skladu sa 4.1.5.2 b) 1);

6. Uključuje se ako je vidljivost ili vidljivost duž poletno-sletne staze 1500 m; 7. Uključuje se u skladu sa 4.3.6.4 d); 8. Uključuje se u skladu sa 4.3.6.4 c); 9. Uključuje se kad god je primjenljivo; 10. Jedna ili više grupa, maksimalno do tri u skladu sa 4.4.2.8 a), 4.8.1.1 i Prilogom 5, 2.2.4.3; 11. Vrste padavina nabrojane u 4.4.2.3 a) mogu se kombinovati u skladu sa 4.4.2.8 c) i Prilogom 5,

2.2.4.1. U trend prognoze se uključuju samo umjerene i jake padavine u skladu sa Prilogom 5, 2.2.4.1;

12. Samo za automatske izvještaje. 13. „Heavy― se koristi da označi tornado ili vodenu pijavicu; „moderate― se koristi da označi levkasti

oblak koji ne doseže do zemlje. 14. Do četiri oblačna sloja u skladu sa 4.5.4.3 e); 15. Skraćeni otvoreni tekst može da se koristi u skladu sa 4.8.1.2; 16. Uključuje se u skladu sa Glavom 6, 6.3.2; 17. Broj indikatora promjene treba držati na minimumu u skladu sa Prilogom 5, 2.2.1, normalno ne

prelazeći tri grupe.

10.11.2016. PRILOG 3 - 24

PRILOG 3 ANEKS 3

Tabela A3 – 2. Obrasci za METAR i SPECI


C = moguće uključivanje, u zavisnosti od meteoroloških uslova ili metoda osmatranja


Element prema navodima iz Glave 4

Detaljniji sadržaj

Obrasci

Primjeri

Identifikacija tipa izvještaja (M)

Tip izvještaja (M)

METAR, METAR COR, SPECI ili CPECI COR

METAR METAR COR SPECI



nnnn

YUDO1

Vrijeme osmatranja (M)

Datum i aktuelno vreme osmatranja u UTC (M)

nnnnnnZ

221630Z

Oznaka za automatizovani ili nedostajući izvještaj

(C)2

Oznaka automatizovanog ili nedostajućeg izvještaja (C)

AUTO ili NIL

AUTO NIL

Kraj METAR izvještaja ako izvještaj nedostaje

Prizemni vjetar (M)

Smjer vjetra (M)

nnn

VRB

24004MPS VRB01MPS (24008KT) (VRB02KT) 19006MPS (19012KT) 00000MPS (00000KT) 140P49MPS (140P99KT)

12003G09MPS (12006G18KT) 24008G14MPS (24016G28KT)

02005MPS 350V070 (02010KT 350V070)

Brzina vjetra (M)

P nn n

Značajne promjene brzine vjetra

(C)3

G P nn n

Jedinice mjerenja (M)

MPS ili KT

Značajne promjene

smjera vjetra (C)4

nnnVnnn

Vidljivost (M)

Preovlađujuća ili minimalna

vidljivost (M) 5

nnnn

C A V O K

0350 CAVOK 7000 9999 0800

2000 1200NW 6000 2800E

Minimalna vidljivost i

pravac minimalne

vidljivosti (C)6

nnnn N ili nnnn NE ili nnnn E ili nnnn SE

ili nnnn S ili nnnn SW ili nnnn W ili

nnnn NW

Vidljivost duž PSS

(C)7

Ime elementa (M)

R

R32/0400 R12R/1700 R10/M0050 R14L/P2000

R16L/0650 R16C/0500 R16R/0450 R17L/0450

R12/1100U R26/0550N R20/0800D R12/0700

PSS (M)

nn L / ili nn C / ili nn R /

RVR (M) P ili M nnnn

Tendencija RVR (C)8

U, D ili N

PRILOG 3 - 25 10.11.2016.

ANEKS 3 PRILOG 3


Detaljniji sadržaj

Obrasci

Primjeri

Sadašnje vrijeme

(C)2,9 Intenzitet ili blizina sadašnjeg

vremena (C)10

- ili +

VC

RA HZ VCFG +TSRA FG VCSH +DZ VA VCTS - SN MIFG VCBLSA

+TSRASN -SNRA

DZ FG +SHSN BLSN UP FZUP TSUP FZUP

//

Karakteristike i vrsta pojava

sadašnjeg vremena (M)11 DZ ili RA ili SN ili SG ili PL ili DS ili SS ili FZDZ ili FZRA

ili FZUP12 ili

FC13 ili SHGR ili SHGS ili SHRA ili SHSN ili

SHUP12 ili TSGR ili TSGS ili TSRA ili TSSN ili

TSUP12 ili

UP12

FG ili BR ili SA ili DU ili HZ ili FU ili VA ili SQ ili PO ili TS ili BCFG ili BLDU ili BLSA ili BLSN ili DRDU ili DRSA ili DRSN ili FZFG ili MIFG ili PRFG ili

//12

FG ili PO ili FC ili DS ili SS ili TS ili SH ili BLSN ili BLSA ili BLDU ili VA

Oblačnost (M)14

Količina oblaka i visina baze ili vertikalna vidljivost (M)

FEWnnn ili SCTnnn ili BKNnnn ili

OVCnnn ili

FEW///12 ili

SCT///12 ili

BKN///12 ili

OVC///12 ili

///nnn12 ili /////12

VVnnn ili

VV///12 NSC ili

NCD12

FEW015 VV005 OVC030 VV/// NSC

SCT010 OVC020

BKN/// ///015

BKN009TCU NCD SCT008 BKN025CB BKN025/// /////CB

Tip oblaka (C)2

CB ili

TCU ili ///12

Temperatura i temperatura tačke rose (M)

Temperatura i temperatura tačke rose (M)

M nn/ M nn

17/10 02/M08 M01/M10

Vrijednosti pritiska (M)

Ime elementa (M) Q

Q0995 Q1009 Q1022 Q0987

QNH (M)

nnnn

Dopunske informacije (C)

Nedavne meteorološke pojave

(C)2,10

REFZDZ ili REFZRA ili REDZ ili RE SH RA ili RE SH SN ili RESG ili RESHGR ili RESHGS ili REBLSN ili RESS ili REDS ili RETSRA ili RETSSN ili RETSGR ili RETSGS ili RETS ili

REFC ili REVA ili REPL ili REUP13 ili REFZUP13 ili RETSUP13

ili RESHUP13

REFZRA RETSRA

Smicanje vjetra (C)2 WS Rnn L ili WS Rnn C ili WS Rnn R ili WS ALL RWY WS R03 WS ALL RWY WS R18C

Temperatura površine mora i stanje mora ili značajna visina

talasa (C)15

W M nn/Sn ili W M nn/Hn n n W15/S2

W12/H15

Stanje

PSS (C)16 Oznaka PSS (M) Rnn L / ili Rnn C / ili Rnn R / R/SNOCLO

R99/421594 R/SNOCLO R14L/CLRD// Stanje PSS (M) n ili / CLRD//

Stepen pokrivenosti PSS (M)

n ili /

Debljina naslage (M)

nn ili //

Koeficijent trenja ili uslovi kočenja (M)

nn ili //

10.11.2016. PRILOG 3 - 26

PRILOG 3 ANEKS 3


Detaljniji sadržaj

Obrasci

Primjeri

Trend prognoza (O)17 Indikator promjene (M)18

NOSIG BECMG ili TEMPO

NOSIG BECMG FEW020

Period trajanja promjene (C)2 FMnnnn i/ili TLnnnn ili ATnnnn

Vjetar (C)2 nnn P nn n G P nn n MPS

(ili nnn P nn G P nn KT)

TEMPO 25018G25MPS (TEMPO 25036G50KT)

BECMG FM1030 TL1130 CAVOK

BECMG TL1700 0800 FG

BECMG AT1800 9000 NSW

BECMG FM1900 0500 +SNRA

BECMG FM1100 SN TEMPO

FM1130 BLSN

TEMPO FM0330 TL0430 FZRA

Preovlađujuća vidljivost (C)2 nnnn

C A V O K

Meteorološke pojave:

intenzitet (C)10

- ili +

N S W Meteorološke pojave:

karakteristika i vrsta (C)2,9,11

DZ ili RA ili SN ili SG ili PL ili DS ili SS ili TSRA ili TSSN ili TSGR ili TSGS ili SHRA ili SHSN ili SHGR ili SHGS ili FZRA ili FZDZ

FG ili BR ili SA ili DU ili HZ ili FU ili VA ili SQ ili PO ili FC ili TS ili FZFG ili BLSN ili BLSA ili BLDU ili DRSN ili DRSA ili DRDU ili MIFG ili BCFG ili PRFG

Količina oblaka i visina baze

ili vertikalna vidljivost (C)2

FEWnnn ili SCTnnn ili BKNnnn ili OVCnnn

VVnnn ili VV///

N S C

TEMPO TL1200 0600 BECMG AT1200 8000 NSW NSC

BECMG AT1130 OVC010

TEMPO TL1530 +SHRA BKN012CB

Tip oblaka (C)2

CB ili TCU

Napomena 1.- Opsezi i rezolucije numeričkih elemenata uključenih u METAR i SPECI dati su u Tabeli A3-5 ovog Priloga.

Napomena 2.- Objašnjenje skraćenica može se naći u Procedure for Air Navigation Services – ICAO Abbreviations and Codes PANS-ABC, Doc 8400).

Napomene.- 1. Fiktivna lokacija; 2. Uključuje se kad god je primenljivo; 3. Uključuje se u skladu sa 4.1.5.2 c); 4. Uključuje se u skladu sa 4.1.5.2 b) 1); 5. Uključuje se u skladu sa 4.2.4.4 b); 6. Uključuje se u skladu sa 4.2.4.4 a);

7. Uključuje se ako je vidljivost ili RVR 1500 m; za najviše četiri PSS u skladu sa 4.3.6.5 b); 8. Uključuje se u skladu sa 4.3.6.6; 9. Jedna ili više grupa, maksimalno do tri u skladu sa 4.4.2.8 a), 4.8.1.1 i Prilogom 5, 2.2.4.1; 10. Uključuje se kad god je primjenljivo; bez oznake za umjeren intenzitet u skladu sa 4.4.2.7;

11. Vrste padavina nabrojane pod 4.4.2.3 a) mogu se kombinovati u skladu sa 4.4.2.8 c) i Prilogom 5, 2.2.4.1. U trend prognoze se uključuju samo jake i umjerene padavine u skladu sa Prilogom 5, 2.2.4.1;

12. Samo za automatizovane izvještaje; 13. + se koristi da označi tornado ili vodenu pijavicu; FC bez kvalifikatora se koristi da označi levkasti

oblak koji ne doseže do zemlje. 14. Do četiri oblačna sloja u skladu sa 4.5.4.3 e); 15. Uključuje se u skladu sa 4.8.1.5 a); 16. Uključuje se u skladu sa 4.8.1.5 b); 17. Uključuje se u skladu sa 6.3.2 iz Glave 6; 18. Broj indikatora promjene treba da bude minimalan u skladu sa Prilogom 5, 2.2.1; obično ne prelazi

tri grupe.

PRILOG 3 - 27 10.11.2016.

ANEKS 3 PRILOG 3

Tabela A3 – 3. Upotreba indikatora promene u TREND prognozama

Indikator promjene

Indikator vremena i perioda

Značenje

NOSIG Nijesu prognozirane značajne promjene

BECMG

FMn1n1n1n1 TLn2n2n2n2

Prognozirano da promjena

započne u n1n1n1n1 UTC i da se završi do n2n2n2n2

UTC

TLnnnn započne na početku perioda važenja trend prognoze i da se završi do nnnn UTC

FMnnnn započne u nnnn UTC i da se završi na kraju perioda važenja trend prognoze

ATnnnn se javi u nnnn UTC (odreĎeno vreme)

a) započne na početku perioda trend prognoze i

završi se na kraju perioda trend prognoze; ili b) se desi u neodreĎeno vreme

TEMPO

FMn1n1n1n1 TLn2n2n2n2

Prognozirano da privremena kolebanja

započnu u n1n1n1n1 UTC i da se završe do n2n2n2n2

UTC

TLnnnn započnu na početku perioda važenja trend prognoze i da se završe do nnnn UTC

FMnnnn započnu u nnnn UTC i da se završe na kraju perioda važenja trend prognoze

započnu na početku perioda trend prognoze i završe se na kraju perioda trend prognoze

Tabela A3 4. Opsezi i rezolucije za numeriĉke elemente ukljuĉene u lokalne izjveštaje


Opseg

Rezolucija

PSS: 01 36 1

Smjer vjetra: 0

(u odnosu na sever) 010 360 10

Brzina vjetra: MPS

KT 1 99

*

1 199* 1 1

M

Vidljivost: M

KM KM

0 750

800 4900

5 9 10 -

50 100 1

0 (fiksna vrednost: 10 KM)

M Vidljivost duž PSS: M

M

0 375

400 750

800 2000

25 50

100

M

Vertikalna vidljivost: M FT FT

0 75**

90 600

0 250**

300 2000

15 30 50

100

M

Visina baze oblaka: M FT FT

0 – 75**

90 3000 0 – 250**

300 10000

15 30 50

100

Temperatura vazduha; 0C

Temperatura tačke rose:

80 +60

1

QNH; QFE: hPa 0500 1100 1

* U vazduhoplovstvu nema zahtijeva za izveštavanjem brzine vjetra od (ili preko) 50 m/s (100 kt), meĎutim postoji mogućnost za izveštavanje brzine vjetra veće od 99 m/s (199 kt) za nevazduhoplovne namene, ako je potrebno. ** U okolnostima navedenim u 4.5.4.2; u ostalim treba koristiti rezoluciju od 30 m (100 ft).

10.11.2016. PRILOG 3 - 28

PRILOG 3 ANEKS 3

Tabela A3-5. Opsezi i rezolucije za numeriĉke elemente ukljuĉene u METAR i SPECI

Element prema navodima iz Glave 4 Opseg Rezolucija

PSS: (nema jedinice) 01 36

1

Smjer vjetra: 0

(u odnosu na sever)

000 360

10

Brzina vjetra: MPS

KT

* 00 99 00 199*

1 1

M

Vidljivost: M

M M

0000 0750

0800 4900

5000 9000 10000 -

50 100

1000 0 (fiksna vrednost:

9999)

M Vidljivost duž PSS: M

M

0000 0375

0400 0750

0800 2000

25 50 100

Vertikalna vidljivost: 30 M (100 FT) 000 020 1

Oblaci: visina baze oblaka: 30 M (100 FT) 000 100 1

Temperatura vazduha; 0C

Temperatura tačke rose:

80 +60

1

QNH: hPa 0850 1100 1

Temperatura površine mora: 0C 10 +40 1

Stanje mora: (nema jedinice) 0 9 1

Značajna visina talasa M 0 - 999 0.1

Stanje PSS

Oznaka PSS: (nema jedinice)

01 36; 88; 99

1

Stanje PSS: (nema jedinice) 0 9

1

Stepen pokrivenosti PSS: (nema jedinice)

1; 2; 5; 9

Debljina naslage: (nema jedinice) 00 90; 92 99

1

Koeficijent trenja ili uslovi kočenja: (nema jedinice)

00 95; 99

1

* U vazduhoplovstvu nema zahtjeva za izvještavanjem brzine vjetra od (ili preko) 50 m/s (100 kt), meĎutim postoji mogućnost za izvještavanje brzine vjetra veće od 99 m/s (199 kt) za nevazduhoplovne namjene, ako je potrebno.

Primjer A3 – 1. Redovni izvještaj a) Lokalni redovni izvještaj (ista lokacija i uslovi vremena kao u METAR):

MET REPORT YUDO 221630Z WIND 240/4MPS VIS 600M RVR RWY 12 TDZ 1000M MOD DZ FG CLD SCT 300M OVC 600M T17 DP16 QNH 1018HPA TREND BECMG TL1700 VIS 800M FG BECMG AT1800 VIS 10KM NSW

b) METAR za YUDO (Donlon/International)*:

METAR YUDO 221630Z 24004MPS 0600 R12/1000U DZ FG SCT010 OVC020 17/16 Q1018

BECMG TL1700 0800 FG BECMG AT1800 9999 NSW

PRILOG 3 - 29 10.11.2016.

ANEKS 3 PRILOG 3

Značenje oba izvještaja:

Redovni izvještaj za Donlon/International* izdat 22-og dana u mjesecu u 1630 UTC;

prizemni vjetar iz 2400; intenzitet brzine vjetra 4 metra u sekundi; vidljivost (duž PSS u lokalnom redovnom izvještaju; odnosno, preovlaĎujuća vidljivost u METAR izveštaju) 600 metara; RVR koji se odnosi na zonu dodira PSS 12 je 1000 metara i vrednosti vidljivosti duž poletno sletne staze pokazuju tendenciju poboljšanja u prethodnih 10 minuta (tendencija RVR se uključuje samo u METAR izvještaj); umjerena rosulja i magla; razbacana oblačnost na visini 300 metara; potpuno oblačno na 600 metara; temperatura vazduha 17 stepeni Celsius-a; temperatura tačke rose 16 stepeni Celsius-a; QNH 1018 hektopaskala; tendencija za naredna dva sata: vidljivost (duž PSS u lokalnom redovnom izvještaju; odnosno, preovlaĎujuća vidljivost u METAR izvještaju) smanjena zbog magle povećava se na 800 metara do 1700 UTC; u 1800 UTC vidljivost (duž PSS u lokalnom redovnom izvještaju; odnosno, preovlaĎujuća vidljivost u METAR izvještaju) će biti 10 kilometara ili veća, bez značajnih pojava.

*Fiktivna lokacija

Napomena. – U ovom primjeru su, za brzinu vjetra i visinu baze oblaka, korišćene osnovne jedinice ―metar u sekundi‖ i ―metar‖, respektivno. MeĎutim, u skladu sa Aneksom 5, mogu se koristiti odgovarajuće alternativne ne-SI jedinice ―čvor‖ (knot) i ―stopa‖ (foot).

Primer A3 – 2. Specijalni izvještaj a) Lokalni specijalni izvještaj (ista lokacija i uslovi vremena kao u SPECI) :

SPECIAL YUDO 151115Z WIND 050/25KT MAX37 MNM10 VIS 1200M RVR RWY 05 ABV 1800M HVY TSRA CLD BKN CB 500FT T25 DP22 QNH 1018HPA TEMPO TL1200 VIS 600M BECMG AT1200 VIS 8KM NSW NSC

b) SPECI za YUDO (Donlon/International)*:

SPECI YUDO 151115Z 05025G37KT 3000 1200NE+TSRA BKN005CB 25/22 Q1008 TEMPO TL1200 0600 BECMG AT1200 8000 NSW NSC

Značenje oba izvještaja :

Specijalni izvještaj za Donlon/International* izdat 15-og u mjesecu u 1115 UTC; smjer prizemnog vjetra 050 stepeni; intenzitet brzine vjetra 25 čvorova sa udarima izmeĎu 10 i 37 čvorova (minimalna intenzitet brzine vjetra ne uključuje se u SPECI); vidljivost 1200 metara (duž PSS u lokalnom specijalnom izvještaju); preovlaĎujuća vidljivost 3000 metara (u SPECI) sa minimalnom vidljivošću 1200 m u pravcu sjeveroistoka (odstupanja po pravcu uključuju se samo u SPECI); vidljivost duž poletno sletne staze iznad 1800 metara na PSS 05 (vidljivost duž poletno sletne staze se ne zahteva u SPECI uz preovlaĎujuću vidljivost od 3000 metara); grmljavina sa jakom kišom; razbijeni cumulonimbus-i na 500ft; temperatura vazduha 25 stepeni Celsius-a; temperatura tačke rose 22 stepena Celsius-a; QNH 1008 hektopaskala; tendencija za naredna dva sata: povremeno od 1115 do 1200 vidljivost (duž PSS u lokalnom specijalnom izvještaju; odnosno, preovlaĎujuća vidljivost u SPECI izvještaju) 600 metara, počev od 1200 UTC vidljivost (duž PSS u lokalnom specijalnom izvještaju; odnosno, preovlaĎujuća vidljivost u SPECI izvještaju) se popravlja na 8 km, grmljavina prestaje i nema ni značajnih pojava ni značajnih oblaka.

*Fiktivna lokacija

Napomena. – U ovom primjeru su, za brzinu vjetra i visinu baze oblaka, korišćene ne-SI jedinice „čvor― i „stopa―, respektivno. MeĎutim, u skladu sa Aneksom 5, umesto njih se mogu koristiti odgovarajuće

osnovne jedinice ―metar u sekundi‖ i ―metar‖.

10.11.2016. PRILOG 3 - 30

PRILOG 3 ANEKS 3

Primer A3 – 3. Izvještaj o vulkanskoj aktivnosti VOLCANIC ACTIVITY REPORT YUSB* 231500 MT TROJEEN* VOLCANO N5605 W12652 ERUPTED 231445 LARGE ASH CLOUD EXTENDING TO APPROX 30000 FEET MOVING SW

Značenje:

Izvještaj o vulkanskoj aktivnosti koji je izdala meteorološka stanica Siby/Bistock 23-ćeg u mesecu u 1500 UTC. U 1445 UTC 23-ćeg tekućeg meseca došlo je do erupcije vulkana na planini Trojeen (56 stepeni i 5 m inuta SGŠ i 126 stepeni i 52 minuta ZGD). Osmotren je veliki oblak pepela koji se prostire do približno 30.000 stopa i kreće se u pravcu jugozapada.

*Fiktivna lokacija

PRILOG 3 - 31 10.11.2016.

ANEKS 3 PRILOG 4

PRILOG 4. TEHNIĈKE SPECIFIKACIJE KOJE SE ODNOSE NA OSMATRANJA I IZVEŠTAJE IZ VAZDUHOPLOVA


1. SADRŢAJ IZVJEŠTAJA IZ VAZDUHA

1.1 Redovni izvještaji iz vazduha pomoću data-link-a vazduh-zemlja

1.1.1 Kada je u upotrebi data-link vazduh-zemlja i kada se primenjuje automatski nadzor pozicije − ugovor (ADS−C) ili sekundarni nadzorni radar (SSR) S-mod, u redovnim izvještajima iz vazduha biće sadržani slijedeći elementi:

Oznaka vrste poruke

Identifikacija vazduhoplova Blok podataka 1

Geografska širina Geografska dužina Nivo Vrieme

Blok podataka 2

Smjer vjetra Brzina vjetra Oznaka kvaliteta vjetra (wind quality flag) Temperatura vazduha Turbulencija (ako je na raspolaganju) Vlažnost (ako je na raspolaganju)

Napomena – Kada se primjenjuje ADS−C ili SSR S-mod, zahtjevi za redovnim izvještajima iz vazduha mogu biti zadovoljeni kombinacijom osnovnog ADS−C/SSR S-mod bloka podataka (blok podataka 1) i bloka podataka sa meteorološkim informacijama (blok podataka 2), dostupnih iz ADS−C ili SSR S-mod izvještaja. Format ADS−C poruke je dat u PANS-ATM (Doc 4444), 4.11.4 i Chapter 13 a format SSR S-mod poruke u Annex 10, Volume III, Part I – Digital Data Communication Systems, Chapter 5.

1.1.2 Kada je u upotrebi data-link vazduh-zemlja, a ADS−C i SSR S-mod se ne primjenjuju, u

redovnim izvještajima iz vazduha biće sadržani slijedeći elementi:

Oznaka vrste poruke

Odjeljak 1 (Informacije o poziciji)

Identifikacija vazduhoplova Pozicija ili geografska širina i dužina

PRILOG 4 - 1 10.11.2016.

PRILOG 4 ANEKS 3

Vrijeme Nivo leta ili apsolutna visina Slijedeća pozicija i njeno vrijeme preleta Slijedeće značajne tačke

Odjeljak 2 (Operativne informacije)

PredviĎeno vrijeme dolaska Autonomija

Odjeljak 3 (Meteorološke informacije)

Temperatura vazduha Smjer vjetra Brzina vjetra Turbulencija ZaleĎivanje vazduhoplova Vlažnost (ako je na raspolaganju)

Napomena – Kada je u upotrebi data-link vazduh-zemlja, a ADS−C i SSR S-mod se ne primjenjuju, zahtjevi za redovnim izvještajima iz vazduha mogu biti zadovoljeni putem

CPDLC* aplikacije nazvane ―Izvještaj o poziciji‖ (―Position report‖). Pojedinosti o toj data-link aplikaciji naznačeni su u ICAO Doc 9694 (Manual of Air Traffic Services Data Link Applications) i u Annex 10, Volume III, Part I.

1.2 Specijalni izvještaji iz vazduha pomoću data-link-a vazduh-zemlja

Kada je u upotrebi data-link vazduh-zemlja u specijalnim izvještajima iz vazduha biće sadržani slijedeći elementi:

Oznaka vrste poruke

Identifikacija vazduhoplova Blok podataka 1

Geografska širina Geografska dužina Nivo Vrijeme

Blok podataka 2

Smjer vjetra Brzina vjetra Oznaka kvaliteta vjetra (wind quality flag) Temperatura vazduha Turbulencija (ako je na raspolaganju) Vlažnost (ako je na raspolaganju)

Blok podataka 3

Uslovi koji zahtijevaju hitno izdavanje specijalnog izvještaja iz vazduha (bira se jedan od uslova sa liste date u Tabeli A4-1).

* CPDLC - Controller Pilot Data Link Communication – link veza za komunikaciju izmeĎu kontrolora i pilota

10.11.2016. PRILOG 4 - 2

ANEKS 3 PRILOG 4

Napomena 1 – Zahtjevi za izdavanjem specijalnih izvještaja iz vazduha mogu biti zadovoljeni putem D-FIS (Data link flight information service – data-link usluga informacija za letjenje) aplikacije nazvane ―Usluga specijalnih izvještaja iz vazduha‖ (―Special air-report service‖). Pojedinosti o toj link aplikaciji naznačeni su u Doc 9694.

Napomena 2 – U slučaju specijalnog izvještaja iz vazduha o pre-eruptivnoj aktivnosti vulkana, erupciji vulkana ili oblaku vulkanskog pepela, dodatni zahjevi su naznačeni u tački 4.2.

1.3 Specijalni izvještaji iz vazduha pomoću govornih komunikacija

Kada su u upotrebi govorne komunikacije, u specijalnim izvještajima iz vazduha biće sadržani sledeći elementi:

Oznaka vrste poruke

Odjeljak 1 (Informacije o poziciji)

Identifikacija vazduhoplova Pozicija ili geografska širina i dužina Vrijeme Nivo ili opseg nivoa

Odjeljak 3 (Meteorološke informacije)

Uslovi koji zahtijevaju hitno izdavanje specijalnog izvještaja iz vazduha biraju se iz liste date u Tabeli A4-1.

Napomena 1 – Izvještaji iz vazduha se smatraju redovnim. Za specijalne izvještaje iz vazduha oznake vrste poruke odreĎene su u PANS-ATM, (Doc 4444), Appendix 1.

Napomena 2 – U slučaju specijalnog izvještaja iz vazduha o pre-eruptivnoj aktivnosti vulkana, erupciji vulkana ili oblaku vulkanskog pepela, dodatni zahtjevi su naznačeni u 4.2.

2. KRITERIJUMI ZA IZVJEŠTAVANJE

2.1 Opšte

Kada se koristi data-link vazduh-zemlja, smjer vjetra, brzina vjetra, oznaka kvaliteta vjetra, temperatura vazduha, turbulencija i vlažnost vazduha koji se uključuju u izvještaje iz vazduha treba da se izvještavaju u skladu sa sledećim kriterijumima:

2.2 Smjer vjetra

Smjer vjetra se izveštava u stepenima, u odnosu na sjever, zaokružen na najbliži cio stepen.

PRILOG 4 - 3 10.11.2016.

PRILOG 4 ANEKS 3

2.3 Brzina vjetra

Brzina vjetra se izvještava u metrima u sekundi ili čvorovima, zaokružena na najbliži cio m/s (čvor), pri čemu se moraju naznačiti korišćene mjerne jedinice.

2.4 Oznaka kvaliteta vjetra (wind quality flag)

Oznaka kvaliteta vjetra izvještava se kao 0 kada je ugao poprečnog nagiba manji od 5 stepeni i kao 1 kada je ugao poprečnog nagiba 5 stepeni ili veći.

2.5 Temperatura vazduha

Temperatura vazduha se izvještava u najbližem desetom dijelu stepena Celsius-a.

2.6 Turbulencija

Turbulencija se izvještava u jedinicama kubnog korena brzine vrtložne disipacije EDR (Eddy Dissipation Rate).

2.6.1 Redovni izvještaji iz vazduha

Turbulencija se izvještava tokom faze leta na ruti i odnosi se na 15-to minutni period koji neposredno prethodi osmatranju. Osmatraju se obje vrijednosti turbulencije (srednja i maksimalna) zajedno sa vremenom javljanja maksimalne vrijednosti (izraženim u najbližoj minuti). Srednja i maksimalna vrijednost turbulencije izražavaju se u obliku kubnog korijena iz EDR. Vrijeme javljanja maksimalne vrijednosti turbulencije izvještava se u skladu sa tabelom A4-2. Turbulencija se izvještava u toku faze penjanja za prvih 10 minuta leta a odnosi se na period od 30 sekundi koji neposredno prethodi osmatranju. Obavezno se osmatra maksimalna vrijednost turbulencije.

2.6.2 Interpretacija izvještaja o turbulenciji

Turbulencija se smatra:

a) jakom kada maksimalna vrijednost kubnog korijena iz EDR premašuje 0.7;

b) umjerenom kada je maksimalna vrijednost kubnog korijena iz EDR iznad 0.4 i ispod ili jednaka 0.7;

c) slabom kada je maksimalna vrijednost kubnog korijena iz EDR iznad 0.1 i ispod ili jednaka 0.4; i

d) smatra se da nema turbulencije kada je maksimalna vrijednost kubnog korijena iz EDR ispod ili jednaka 0.1.

Napomena.- EDR je mjera turbulencije koja je nezavisna od vrste vazduhoplova. MeĎutim veza izmeĎu EDR vrijednosti i percepcije turbulencije je u funkciji tipa vazduhoplova, njegove mase, apsolutne visine, konfiguracije i brzine. Gore data EDR vrijednost opisuje nivoe jačine turbulencije za transportne avione srednje veličine pod tipičnim uslovima na ruti (npr. apsolutna visina, brzina vazduha i težina).

10.11.2016. PRILOG 4 - 4

ANEKS 3 PRILOG 4

2.6.3 Specijalni izvještaji iz vazduha

Specijalni izvještaji iz vazduha koji se odnose na turbulenciju sastavljaju se za vrijeme bilo koje faze leta uvijek kada maksimalna vrijednost kubnog korijena iz EDR premaši 0.4. Specijalni izvještaj iz vazduha za turbulenciju odnosi se na jednominutni period koji neposredno prethodi osmatranju. Osmatraju se obje vrijednosti turbulencije (srednja i maksimalna). Srednja i maksimalna vrijednost turbulencije izražavaju se u obliku kubnog korijena iz EDR. Specijalni izvještaji iz vazduha izdaje se svake minute sve dok maksimalna vrijednost kubnog korijena iz EDR ne padne ispod 0.4.

2.7 Vlaţnost vazduha

Vlažnost vazduha se izvještava kao relativna vlažnost zaokružena na najbliži cio procenat.

Napomena.- Opsezi i rezolucije za meteorološke elemente koji su uključeni u izvještaje iz vazduha dati su u Tabeli A4-3.

3. RAZMJENA IZVJEŠTAJA IZ VAZDUHA

3.1 Odgovornosti biroa za meteorološko bdenje

3.1.1 Biro za meteorološko bdenje proslijediće bez odlaganja, specijalne izvještaje iz vazduha primljene putem govornih komunikacija, WAFC-ovima i centrima koji su regionalnim vazduhoplovnim sporazumom odreĎeni za funkcionisanje vazduhoplovnih fiksnih veza i komunikacija zasnovanih na internetu.

3.1.2 Biro za meteorološko bdenje proslijeĎivaće nadležnim VAAC-ovima, bez odlaganja, primljene specijalne izvještaje iz vazduha o pre-eruptivnoj aktivnosti vulkana, erupciji vulkana ili oblaku vulkanskog pepela.

3.1.3 Kada biro za meteorološko bdenje primi specijalni izvještaj iz vazduha, a prognostičar smatra da pojava koja uzrokuje taj izvještaj neće biti trajna i da zato nije potrebno izdavati SIGMET, specijalni izvještaj iz vazduha biće dostavljen na isti način na koji se dostavljaju SIGMET poruke u saglasnosti sa tačkom 1.2.1 iz Priloga 6, tj. biroima za meteorološko bdenje, WAFC-ovima i drugim meteorološkim biroima u skladu sa regionalnim vazduhoplovnim sporazumom.

Napomena. – U Prilogu 6 u Tabeli A6-1B dat je uzorak za specijalne izvještaje iz vazduha koji se dostavljaju vazduhoplovu u letu.

3.2 Odgovornosti svjetskih prognostiĉkih centara

WAFC će primljene izvještaje iz vazduha prosleĎivati dalje kao osnovne meteorološke podatke.

Napomena – Distribucija osnovnih meteoroloških podatka redovno se vrši putem WMO globalnog telekomunikacionog sistema (GTS).

PRILOG 4 - 5 10.11.2016.

PRILOG 4 ANEKS 3

3.3 Dopunsko dostavljanje izvještaja iz vazduha

Preporuka.- Tamo gdje se zahteva da dopunsko dostavljanje izvještaja iz vazduha zadovolji posebne vazduhoplovne ili meteorološke zahteve, takvo dostavljanje treba da bude organizovano i dogovoreno od strane zainteresovanih meteoroloških vlasti.

3.4 Format izvještaja iz vazduha

Izvještaji iz vazduha razmjenjivaće se u onom formatu (obliku) u kom su primljeni.

4. POSEBNE ODREDBE KOJE SE ODNOSE NA IZVJEŠTAVANJE

O SMICANJU VJETRA I VULKANSKOM PEPELU

4.1 Izvještavanje o smicanju vjetra

4.1.1 Preporuka.- Kada se izvještava osmatranje iz vazduhoplova o smicanju vjetra koje se susretne u toku faze penjanja ili faze prilaženja treba uključiti i tip vazduhoplova.

4.1.2 Preporuka.- Kada je smicanje vjetra za fazu penjanja ili fazu prilaženja bilo javljeno ili prognozirano, a nije osmotreno, voĎa vazduhoplova o tome treba da obavijesti odgovarajuću ATS jedinicu čim je to moguće, osim ako voĎa vazduhoplova nije saznao da je odgovarajuću jedinicu o tome već obavijestio prethodni vazduhoplov.

4.2 Izvještavanje o vulkanskom pepelu poslije leta

Napomena.- Detaljno uputstvo za snimanje i izvještavanje osmatranja vulkanske aktivnosti dato je u PANS-ATM (Doc 4444), Apendix 1.

4.2.1 Posle slijetanja na aerodrom, član posade ili avio-prevozilac će bez odlaganja uručiti aerodromskom meteorološkom birou kompletan izvještaj o vulkanskoj aktivnosti ili, ako do tog biroa nije lako doći, na drugi pogodan način koji je odreĎen na osnovu lokalnog dogovora meteorološke vlasti i avio-prevozioca.

4.2.2 Kompletan izvještaj o aktivnosti vulkana koji je primio aerodromski meteorološki biro će bez odlaganja biti prosleĎen birou za meteorološko bdenje koji je odgovoran za obezbjeĎivanje meteorološkog bdenja u oblasti informisanja u letu u kojoj je osmotrena vulkanska aktivnost.

10.11.2016. PRILOG 4 - 6

ANEKS 3 PRILOG 4

Tabela A4–1. Obrazac za specijalni izvještaj iz vazduha (koji se dostavlja iz

vazduhoplova)

Legenda: M = obavezno uključivanje, dio svake poruke;

C = moguće uključivanje, uključuje se uvijek kada je na raspolaganju.

Napomena.- Poruka koju prenosi pilot. Trenutno samo stanje ―SEV TURB‖ može da bude

automatizovano (vidi 2.6.3).

Elemenat prema navodima iz Glave 5

Detaljniji sadržaj Obrasci Primeri

Oznaka vrste poruke (M) Vrsta izvještaja iz vazduha (M) ARS ARS

Identifikacija vazduhoplova (M)

Radio-telefonska pozivna oznaka vazduhoplova (M)

nnnnnn

VA812

BLOK PODATAKA 1

Geografska širina (M) Geografska širina u stepenima i minutima (M)

Nnnnn ili Snnnn

S4506

Geografska dužina (M) Geografska dužina u stepenima i minutima (M)

Wnnnnn ili Ennnnn

E01056

Nivo (M) Nivo leta (M) FLnnn ili FLnnn do FLnnn FL330

FL280 do FL310

Vrijeme (M) Vrijeme javljanja u satima i minutima (M) OBS AT nnnnZ OBS AT 1216Z

BLOK PODATAKA 2

Smjer vjetra (M) Smjer vjetra u stepenima (M) nnn/ 262/

Brzina vjetra (M)

Brzina vjetra u m/s (ili kt) (M)

nnnMPS (ili nnnKT) 40MPS

(080KT)

Oznaka kvaliteta vjetra (wind quality flag) (M)

Oznaka kvaliteta vjetra (M)

n

1

Temperatura vazduha (M) Temperatura vazduha u desetim djelovima

stepeni C (M)

T M nnn T127

TM455

Turbulencija (C) 2/3 -1

Turbulencija u stotinama m s i vrijeme

javljanja maksimalne vrijednosti (C)4

EDRnnn/nn

EDR064/08

Vlažnost (C) Relativna vlažnost u procentima (C) RHnnn RH054

BLOK PODATAKA 3

Uslovi koji zahtijevaju hitno izdavanje specijalnog izvještaja iz vazduha (M)

SEV TURB EDRnnn2

ili

SEV ICE ili SEV MTW ili

TS 3

ili

GR 3

TS ili

HVY 4

ili

SS

VA CLD FL nnn/nnn ili

VA5

MT nnnnnnnnnnnnnnnnnnn

ili MOD TURB EDRnnn 2 ili

MOD ICE

SEV TURB EDR076

VA CLD FL050/100

PRILOG 4 - 7 10.11.2016.

PRILOG 4 ANEKS 3

Napomene. –

1. Vrijeme javljanja izvještava se u skladu sa Tabelom A4-2; 2. Turbulencija se izvještava u skladu sa 2.6.3; 3. Skrivene, zamaskirana ili široko rasprostranjene grmljavinske nepogode ili linije nepogode; 4. Prašinska ili pješčana oluja; 5. Pre-eruptivna vulkanska aktivnost ili vulkanska erupcija.

Tabela A4 2. Vrijeme javljanja maksimalne vrijednosti koju treba izvijestiti

Maksimalna vrijednost turbulencije za vreme jednominutnog perioda ....... minuta prije

osmatranja

Vrijednost koju treba izvijestiti

0 1 0

1 2 1

2 3 2

..... .....

13 14 13

14 15 14

Informacije o vremenu osmatranja nijesu na raspolaganju 15

Tabela A4 3. Opsezi i rezolucije za meteorološke elemente ukljuĉene u izvještaje iz

vazduha

Elemenat prema navodima iz Glave 5

Opseg

Rezolucija

Smjer vjetra: 0

(u odnosu na sever) 000 360

1

Brzina vjetra: MPS

KT 00 125

00 250 1 1

Oznaka kvaliteta vjetra *

(wind quality flag) (indeks)

0 1

1

Temperatura vazduha: 0C

80 +60

0.1

Turbulencija: redovni izvještaj m2/3

s-1

iz vazduha (vreme pojavljivanja)*

0 2

0 15 0.01

1

Turbulencija: specijalni izvještaj 2/3 -1

iz vazduha m s

0 2

0.01

Vlažnost: % 0 100 1

*Bezdimenzionalno

10.11.2016. PRILOG 4 - 8

ANEKS 3 PRILOG 5

PRILOG 5. TEHNIĈKE SPECIFIKACIJE KOJE SE ODNOSE NA PROGNOZE


1. KRITERIJUMI KOJI SE ODNOSE NA TAF

1.1 TAF format

1.1.1 TAF će se izdavati u skladu sa obrascem prikazanim u Tabeli A5-1, a razmjenjivaće se u obliku TAF koda koji je propisala Svjetska meteorološka organizacija.

Napomena.- TAF kod sadržan je u WMO Publication No. 306, Manual on Codes, Volume I.1, Part A – Alphanumeric Codes.

1.1.2 Preporuka:- Pored razmjene TAF izvještaja koja se vrši u skladu sa 1.1.1. TAF treba

da se razmijenjuje i u digitalnom obliku. 1.1.3 Ako se TAF razmijenjuje u digitalnom obliku moraju biti formatirane u skladu sa globalnim interoperabilnim modelom za razmjenu i koristiće XML/GML format (extensible mark-up language/geography mark-up language).

1.1.4 Ako se TAF razmijenjuje u digitalnom obliku biće praćen odgovarajućim meta-podacima.

Napomena.— Uputstvo za razmjenu informacija u XML/GML formatu i specifikacija meta- podataka dato je u Manual on the Digital Exchange of Aeronautical Meteorological Information (Doc 10003).

1.2 Ukljuĉivanje meteoroloških elemenata u TAF

Napomena.- Uputstvo o poželjnoj operativnoj tačnosti prognoza dato je u Dodatku B.


U prognozi prizemnog vjetra davaće se očekivani preovlaĎujući smjer. Kada nije moguće prognozirati preovlaĎujući smjer prizemnog vjetra zbog njegovih očekivanih promjena, na primjer u uslovima slabog vjetra (brzina manja od 1.5 m/s (3 kt)) ili za vrijeme grmljavinskih nepogoda, smjer prognoziranog vjetra označavaće se kao promjenljiv, korišćenjem „VRB―. Kada se prognozira da će brzina vjetra biti manja od 0.5 m/s (1 kt), ta brzina će biti označena kao tišina (bez vjetra). Kada prognozirani maksimum brzine vjetra (udar) prelazi za 5 m/s (10 kt) ili više prognoziranu srednju brzinu vjetra, prognozirana maksimalna brzina vjetra će biti naznačena. Kada se prognozira da će brzina vjetra biti 50 m/s (100 kt) ili veća, to će biti naznačeno kao 49 m/s (99 kt).

PRILOG 5 - 1 10.11.2016.

PRILOG 5 ANEKS 3

1.2.2 Vidljivost

Preporuka.- Kada se prognozira da će vidljivost biti manja od 800 m, treba da se izražava u

koracima od po 50 m; biti 800 m ili veća, ali manja od 5 km, u koracima od po 100 m; biti 5 km ili veća, ali manja od 10 km, u koracima od 1 kilometra;biti 10 km ili veća izražava se kao 10 km, osim kada se prognozira da će postojati uslovi za CAVOK; Treba da se prognozira preovlaĎujuća vidljivost. Kada se prognozira da će vidljivost varirati u različitim pravcima, a preovlaĎujuća vidljivost ne može da se prognozira, treba dati najmanju prognoziranu vidljivost.

1.2.3 Meteorološke pojave

Jedna ili više (maksimalno do tri) od sledećih meteoroloških pojava ili njihovih kombinacija (zajedno sa njihovim karakteristikama i, gde odgovara intenzitetom) biće prognozirane, ako se očekuje da će se javiti na aerodromu:

- padavine koje se lede - magla koja se ledi - umjerene ili jake padavine (uključujući i pljuskove) - niska mećava prašine, pijeska ili snijega - visoka mećava prašine, pijeska ili snijega - prašinska oluja - pješčana oluja - grmljavinska nepogoda (grmljavina sa ili bez padavina) - olujni udari vjetra - levkasti oblak (tornado ili vodena pijavica) - druge meteorološke pojave date u tački 4.4.2.3 u Prilogu 3, kao što je dogovoreno

izmeĎu meteorološke vlasti, odgovarajuće ATS vlasti i zainteresovanih operatera.

Očekivani kraj ovih pojava biće označene skraćenicom „NSW―.

1.2.4 Oblaci

Preporuka.- Količinu oblaka treba prognozirati korišćenjem skraćenica „FEW―, „SCT―, „BKN― ili „OVC―. Ako se očekuje da će nebo ostati ili postati nevidljivo i oblaci se ne mogu prognozirati, a raspolaže se informacijom o vertikalnoj vidljivosti na aerodromu, vertikalnu vidljivost treba prognozirati u obliku korišćenjem skraćenice „VV―, koju prati vrijednost prognozirane vertikalne vidljivosti. Kada je prognozirano nekoliko slojeva ili masa oblaka, njihova količina i visina baze treba da budu uključene sledećim redom:

a) najniži sloj ili masa, bez obzira na količinu, prognozirana kao FEW, SCT, BKN ili OVC, prema tome šta odgovara;

b) sledeći sloj ili masa, ako pokriva više od 2/8 neba, prognozirana kao SCT, BKN ili OVC, prema tome šta odgovara;

c) sledeći viši sloj ili masa, koja pokriva više od 4/8 neba, prognozirana kao BKN ili OVC, prema tome šta odgovara;

d) cumulonimbus i/ili towering cumulus kad god se prognozira, a nije već uključen u a), b) ili c).

Informacije o oblacima treba da budu ograničene na oblake koji su od operativnog značaja; kada nijesu prognozirani oblaci od operativnog značaja, a „CAVOK― ne odgovara, treba koristiti skraćenicu „NSC―.

10.11.2016. PRILOG 5 - 2

ANEKS 3 PRILOG 5

1.2.5 Temperatura

Preporuka.- Kada su, u saglasnosti sa regionalnim vazduhoplovnim sporazumom, uključene prognozirane temperature, treba davati maksimalne i minimalne temperature za koje se očekuje da će se javiti u toku perioda važenja TAF-a, zajedno sa odgovarajućim očekivanim vremenom javljanja.

1.3 Upotreba grupa za promjene

Napomena.- Uputstvo o upotrebi indikatora za promjenu i indikatora za vreme u TAF-u dato je u Tabeli A5-2.

1.3.1 Kriterijumi koji se koriste za uključivanje grupa za promene u TAF-u ili u njegove izmjene biće zasnovani na prognozi da će bilo koja od dolje nabrojanih pojava ili njihovih kombinacija početi, prestati ili promijeniti intenzitet:

- magla koja se ledi - padavine koje se lede - umjerene ili jake padavine (uključujući i pljuskove) - grmljavinska nepogoda (grmljavina) - prašinska oluja - pješčana oluja

1.3.2 Preporuka.- Kriterijumi koji se koriste za uključivanje grupa za promjene u TAF-u ili u njegove izmjene treba da budu zasnovani na slijedećem:

a) kada se prognoziraju promjene srednjeg smjera prizemnog vjetra za 60 stepeni ili više, pri čemu je srednja brzina vjetra prije i/ili poslije promene 5 m/s (10 kt) ili veća;

b) kada se prognozira promjena srednje brzine prizemnog vjetra za 5 m/s (10 kt) ili više;

c) kada se prognozira da se odstupanje od srednje brzine prizemnog vjetra (udari) promijeni za 5 m/s (10 kt) ili više; pri čemu je srednja brzina vjetra prije i/ili posijle promjene 7.5 m/s (15 kt) ili veća;

d) kada se prognoziraju promjene prizemnog vjetra preko vrijednosti od operativnog značaja. Granične vrijednosti odreĎuje meteorološka vlast u konsultaciji sa odgovarajućom ATS vlašću i zainteresovanim korisnicima, uzimajući u obzir promjene vjetra koje bi:

1) zahtijevale promjenu poletno-sletne staze u upotrebi; i

2) ukazivale da će leĎne i bočne komponente vjetra (u odnosu na PSS) imati promjene preko vrijednosti koje predstavljaju glavna operativna ograničenja za vazduhoplove koji lete na tom aerodromu;

e) kada se prognozira da se vidljivost poboljšava i mijenja na, ili prelazi preko jedne ili više od dolje navedenih vrijednosti, ili kada se prognozira da se vidljivost pogoršava i prelazi preko jedne ili više od dolje navedenih vrijednosti:

1) 150, 350, 600, 800, 1500 ili 3000 m; ili

2) 5000 m u slučaju gdje se značajan broj letova izvodi po pravilima vizuelnog letenja;

PRILOG 5 - 3 10.11.2016.

PRILOG 5 ANEKS 3

f) kada prognozira da će početi ili prestati bilo koja od slijedećih meteoroloških pojava ili njihovih kombinacija:

- niska mećava prašine, pijeska ili snijega - visoka mećava prašine, pijeska ili snijega - olujni udari vjetra - levkasti oblak (tornado ili vodena pijavica);

g) kada se prognozira da se visina baze najnižeg sloja ili mase oblaka pokrivenosti BKN ili OVC podiže i mijenja na, ili prelazi preko jedne ili više od dolje navedenih vrijednosti, ili kada se prognozira da se visina baze najnižeg sloja oblaka BKN ili OVC spušta i prelazi preko jedne ili više od dolje navedenih vrijednosti:

1) 30, 60, 150 ili 300 m (100, 200, 500 ili 1000 ft); ili

2) 450 m (1500 ft), u slučaju kada se značajan broj letova izvodi po pravilima vizuelnog letjenja;

h) kada se prognozira da će se količina sloja ili mase oblaka ispod 450 m (1500 ft) mijenjati:

1) od NSC, FEW ili SCT na BKN ili OVC; ili

2) od BKN ili OVC na NSC, FEW ili SCT;

i) kada se prognozira da se vertikalna vidljivost poboljšava i mijenja na, ili prelazi preko jedne ili više navedenih vrijednosti, ili kada se prognozira da se vertikalna vidljivost pogoršava i prelazi preko jedne ili više navedenih vrijednosti: 30, 60, 150 ili 300 m (100, 200, 500 ili 1000 ft);

j) bilo koji drugi kriterijumi zasnovani na operativnom minimumu aerodroma, u skladu sa dogovorom izmeĎu meteorološke vlasti i zainteresovanih avio-prevozioca.

Napomena.- Drugi kriterijumi zasnovani na lokalnom operativnom minimumu aerodroma treba da se razmatraju paralelno sa dogovorima za slične kriterijume za izdavanje SPECI izvještaja koji su razvijeni kao odgovor na Prilog 3, 2.3.3 h).

1.3.3 Preporuka.- Kada je potrebno da se označi promjena bilo kog elementa datog u tački 6.2.3 Glave 6, u skladu sa kriterijumima datim gore u 1.3.2, treba koristiti indikatore promjene „BECMG― ili „TEMPO―, praćene periodom vremena u toku kojeg se očekuje da se promjena dogodi. Period vremena treba da bude označen kao početak i kraj perioda u cijelim časovima UTC. Iza indikatora promjene uključuju se samo oni elementi čije se značajne promijene očekuju. MeĎutim, u slučaju značajnih promjena vezanih za oblake, označavaju se sve grupe oblaka, uključujući i slojeve ili mase oblaka čije se promjene ne očekuju.

1.3.4 Preporuka.- Indikator promene „BECMG― i pridruženu grupu za vrijeme treba koristiti za opisivanje promjena kod kojih se očekuje da će meteorološki uslovi dostići ili preći preko odreĎene granične vrijednosti u pravilnim ili nepravilnim intervalima u neodreĎeno vrijeme tokom perioda prognoze. Vremenski period ne bi trebalo da je duži od dva sata, ali ni u kom slučaju ne treba da prelaziti četiri sata.

1.3.5 Preporuka.- Indikator promjene „TEMPO― i pridruženu grupu za vrijeme treba koristiti za opisivanje očekivane česte ili rijetke povremene fluktuacije meteoroloških uslova koji će dostići ili preći odreĎene granične vrijednosti i trajati u periodu kraćem od jednog sata, u svakom pojavljivanju, i ukupno obuhvatiti manje od jedne polovine prognostičkog perioda u toku koga se očekuju da se jave promjene. Ako se očekuje da povremene fluktuacije traju jedan sat ili duže, treba upotrebiti grupu za promjene „BECMG― u skladu sa 1.3.4 gore, ili podijliti period važenja na pod-periode u skladu sa 1.3.6 niže.

10.11.2016. PRILOG 5 - 4

ANEKS 3 PRILOG 5

1.3.6 Preporuka.- Kada se očekuje da će se jedno preovlaĎujuće stanje meteoroloških uslova značajno mijenjati i, manje ili više, potpuno promijeniti u drugačije stanje, period važenja treba podijeliti na samostalne pod-periode koristeći skraćenicu "FM" neposredno praćenu sa šest cifri grupe za vrijeme u cijelim danima, satima i minutima UTC koji označavaju vrijeme u kojem se očekuje javljanje promjene. Pod-period praćen skraćenicom "FM" treba da bude samostalan, a svi prognozirani uslovi dati ispred skraćenice treba da budu zamijenjeni onim posle skraćenice.

1.4 Upotreba grupa za vjerovatnoću

Preporuka.- Vjerovatnoću javljanja alternativne vrijednosti prognoziranog elementa ili elemenata, ako je potrebno, treba označiti upotrebom skraćenice „PROB―, praćene vjerovatnoćom u desetinama procenata i periodom vremena u toku koga se očekuje da se alternativna(e) vrijednost(i) primjenjuje. Informacija o vjerovatnoći se stavlja posle prognoziranog elementa (ili elemenata) i prati je alternativna vrijednost elementa (elemenata). Vjerovatnoću prognoze povremenih fluktuacija meteoroloških uslova treba označavati, ako je neophodno, upotrebom skraćenice „PROB―, praćene vjerovatnoćom u desetinama procenata, ispred indikatora promjene „TEMPO― i odgovarajuće grupe za vrijeme. Vjerovatnoća alternativne vrijednosti ili promjene koja je manja od 30 procenata ne smatra se dovoljno značajnom da bi bila označena. Vjerovatnoću alternativne vrijednosti ili promjene od 50 procenata ili veće, za potrebe avijacije, ne treba smatrati vjerovatnoćom nego, kada je potrebno, treba upotrebiti indikatore promene „BECMG― ili „TEMPO― ili podeliti period važenja upotrebom skraćenice „FM―. Grupu za vjerovatnoću ne treba koristiti za označavanje indikatora promjene „BECMG―, niti indikatora za vrijeme „FM―.

1.5 Broj grupa za promjene i grupa za vjerovatnoću

Preporuka.- Broj grupa za promjene i grupa za vjerovatnoću treba da bude minimalan obično

ne bi trebalo da prelazi pet grupa.

1.6 Razmjena TAF-a

TAF-ovi i njihove izmjene dostavljaće se meĎunarodnim bankama OPMET podataka i centrima koji su regionalnim vazduhoplovnim sporazumom imenovani za funkcionisanje vazduhoplovne fiksne veze i komunikacija zasnovanih na internetu, u saglasnosti sa regionalnim vazduhoplovnim sporazumom.

2. KRITERIJUMI KOJI SE ODNOSE NA TREND PROGNOZE

2.1 Format trend prognoza

Trend prognoze će se izdavati u skladu sa obrascem prikazanim u Prilogu 3, Tabele A3-1 i A3-2. Jedinice i skale koje se koriste u trend prognozi biće iste kao i one koje se koriste u izvještaju kojem je trend prognoza dodata.

Napomena.- Primjeri trend prognoza dati su u Prilogu 3.

PRILOG 5 - 5 10.11.2016.

PRILOG 5 ANEKS 3

2.2 Ukljuĉivanje meteoroloških elemenata u trend prognoze

2.2.1 Opšte odredbe

Trend prognoza će ukazivati na značajne promjene jednog ili više elemenata: prizemni vjetar, vidljivost, značajno vrijeme i oblačnost. Uključiće se samo oni elementi za koje se očekuje značajna promjena. MeĎutim, u slučaju značajnih promjena koje se odnose na oblake, davaće se sve grupe oblaka, uključujući i slojeve ili mase za koje se ne očekuje promjena. U slučaju značajne promjene vidljivosti, daće se i pojava koja uzrokuje smanjenje vidljivosti. Kada se ne očekuju nikakve promjene, to će se označiti izrazom „NOSIG―.


U trend prognozi naznačiće se promjene prizemnog vjetra koje obuhvataju:

a) promjenu srednjeg smjera vjetra od 600 ili više, ako je srednja brzina prije i/ili poslije promjene bila 5 m/s (10 kt) ili veća;

b) promjenu srednje brzine vjetra za 5 m/s (10 kt) ili više; i

c) promjene vjetra preko vrijednosti od operativnog značaja. Graničnu vrijednost treba da odredi meteorološka vlast konsultujući odgovarajuću ATS vlast i zainteresovane avio- prevozioce, uzimajući u obzir promjene vjetra koje bi:

1) zahtijevale promjenu poletno-sletne(ih) staze u upotrebi; i

2) ukazivale da će se leĎne i bočne komponente vjetra (u odnosu na PSS) mijenjati preko vrijednosti koje predstavljaju glavna operativna ograničenja za vazduhoplove koji lete na tom na aerodromu.

2.2.3 Vidljivost Kada se očekuje da se vidljivost poboljšava i mijenja na, ili prelazi preko jedne ili više navedenih vrijednosti, ili kada se očekuje da se vidljivost pogoršava i prelazi preko jedne ili više navedenih vrijednosti: 150, 350, 600, 800, 1500 ili 3000 m, ta će se promjena naznačiti u trend prognozi. Kada se značajan broj letova vrši prema pravilima vizuelnog letenja, u prognozi će se dodatno naznačiti promjene na ili prelasci preko 5000 m.

Napomena.- U trend prognoze, koje se dodaju lokalnim redovnim i specijalnim izvještajima, vidljivost se odnosi na prognoziranu vidljivost duž PSS; u trend prognoze, koje se dodaju METAR i SPECI izvještajima, vidljivost se odnosi na prognoziranu preovlaĎujuću vidljivost.

2.2.4 Meteorološke pojave

2.2.4.1 Trend prognoza označiće očekivani početak, prestanak ili promjenu u intenzitetu

jedne (ili više) od sledećih meteoroloških pojava ili njihovih kombinacija:

- padavine koje se lede - umjerene ili jake padavine (uključujući i njihove pljuskove) - grmljavinska nepogoda (grmljavina sa padavinama) - prašinska oluja - pješčana oluja - druge meteorološke pojave date u tački 4.4.2.3 Priloga 3, kao što je dogovoreno sa

ATS vlašću i zainteresovanim operaterima.

10.11.2016. PRILOG 5 - 6

ANEKS 3 PRILOG 5

2.2.4.2 Trend prognoza označiće očekivani početak ili prestanak jedne (ili više) od sledećih meteoroloških pojava ili njihovih kombinacija:

- magla koja se ledi - niska mećava prašine, pijeska ili snijega - visoka mećava prašine, pijeska ili snijega - grmljavinska nepogoda (grmljavina bez padavina) - olujni udari vjetra - levkasti oblak (tornado ili vodena pijavica).

2.2.4.3 Ukupan broj meteoroloških pojava izveštenih u 2.2.4.1 i 2.2.4.2 ne smije da preĎe tri.

2.2.4.4 Očekivani kraj ovih pojava biće označen skraćenicom „NSW―.

2.2.5 Oblačnost

Kada se očekuje da se visina baze sloja oblaka pokrivenosti BKN ili OVC podiže i mijenja na ili prelazi preko jedne ili više od navedenih vrijednosti (ili kada se očekuje da se visina baze oblaka BKN ili OVC spušta i prelazi preko jedne ili više od navedenih vrijednosti): 30, 60, 150, 300 i 450 m (100, 200, 500, 1000 i 1500 ft) te promjene će biti naznačene u trend prognozi.

Kada je visina baze sloja oblaka ispod ili se očekuje da se spusti ispod, odnosno podigne iznad, 450 m (1500 ft), u trend prognozi će biti naznačene i promjene u količini oblaka:

- povećanje od FEW ili SCT na BKN ili OVC, ili

- smanjenje od BKN ili OVC na FEW ili SCT.

Kada nisu prognozirani oblaci od operativnog značaja, a „CAVOK― ne odgovara, koristi se skraćenica „NSC―.

2.2.6 Vertikalna vidljivost

Kada se očekuje da će nebo ostati (ili postati nevidljivo) a na raspolaganju su osmatranja vertikalne vidljivosti na aerodromu, i prognozirano je da se vertikalna vidljivost poboljšava i mijenja na ili prelazi preko jedne ili više navedenih vrijednosti, ili kada je prognozirano da se vertikalna vidljivost pogoršava i prelazi preko jedne ili više navedenih vrijednosti: 30, 60, 150 ili 300 m (100, 200, 500 ili 1000 ft), trend prognoza označiće te promjene.

2.2.7 Dodatni kriterijumi

Kriterijumi za označavanje promjena zasnovani na operativnom minimumu aerodroma, uz one date u 2.2.2 do 2.2.6, koristiće se u skladu sa dogovorom izmeĎu meteorološke vlasti i zainteresovanih avio-prevozioca.

2.3 Upotreba grupa za promjene

Napomena: Uputstvo za primenu indikatora za promene u trend prognozama dato je u Tabeli A3-3.

PRILOG 5 - 7 10.11.2016.

PRILOG 5 ANEKS 3

2.3.1 Kada se očekuje neka promjena, trend prognoza će početi sa jednim od indikatora promene „BECMG― ili „TEMPO―.

2.3.2 Indikator promjene „BECMG― koristiće se za opisivanje prognoziranih promjena kada se očekuje da meteorološki uslovi dostignu ili preĎu odreĎene vrijednosti u pravilnim ili nepravilnim intervalima. Označiće se period tokom koga, ili vrijeme u kome, će se dogoditi prognozirana promjena, koristeći odgovarajuće skraćenice „FM―, „TL― ili „AT―, svaka praćena grupom za vrijeme u časovima i minutima.

- Kada se prognozira da promjena počne i potpuno prestane u toku perioda trend prognoze, početak i kraj promjene označiće se korišćenjem skraćenica „FM― i „TL―, respektivno, sa pridruženim grupama za vrijeme.

- Kada se prognozira da će promjena započeti na početku perioda trend prognoze, a završiti pre kraja tog perioda, skraćenica „FM― i njoj pridružena grupa za vrijeme će se izostaviti i koristiće se samo skraćenica „TL― i njoj pridružena grupa za vrijeme.

- Kada se prognozira da pojava počne tokom perioda trend prognoze i završi se na kraju tog perioda, skraćenica „TL― i njoj pridružena grupa za vrijeme će se izostaviti i koristiće se samo „FM― i pridružena grupa za vrijeme.

- Kada se prognozira da se promjena dogodi u odreĎeno vrijeme u toku perioda trend prognoze, koristiće se skraćenica „AT― praćena pridruženom grupom za vrijeme.

- Kada se prognozira da promjena započne na početku perioda trend prognoze i završi se na kraju perioda ili kada se prognozira da se promjena dogodi u toku perioda trend prognoze, ali u neodreĎeno vrijeme, indikator promjene „BECMG― koristiće se sam, a biće izostavljene skraćenice „FM―, „TL― ili „AT― i njima pridružene grupe za vrijeme.

2.3.3 Indikator promjene „TEMPO― koristiće se za opisivanje prognoziranih povremenih fluktuacija meteoroloških uslova koji dostižu ili prelaze odreĎene vrijednosti, traju kraće od jednog sata u svakom pojavljivanju, a ukupno pokrivaju manje od polovine perioda u kome je prognozirano da se fluktuacija dogode. Period za vrijeme kog se prognozira da se dogode povremena fluktuacija označiće se upotrebom odgovarajućih skraćenica „FM― i/ili „TL― praćenih grupom za vrijeme u časovima i minutima.

- Kada se prognozira da period povremenih fluktuacija meteoroloških uslova počne i potpuno se završi u toku perioda trend prognoze, početak i kraj povremenih fluktuacija označiće se korišćenjem skraćenica „FM― i „TL― respektivno, sa odgovarajućim pridruženim grupama za vrijeme.

- Kada se prognozira da period povremenih fluktuacija počne na početku perioda trend prognoze i završi se prije kraja tog perioda, skraćenica „FM― i njoj pridružena grupa za vrijeme će se izostaviti i koristiće se samo „TL― i njoj pridružena grupa za vrijeme.

- Kada se prognozira da period povremenih fluktuacija počne tokom perioda trend prognoze i završi se na kraju tog perioda izostaviće se skraćenica „TL― i njoj pridružena grupa za vrijeme i koristiće se samo „FM― i njoj pridružena grupa za vrijeme.

- Kada se prognozira da period povremenih fluktuacija počne na početku perioda trend prognoze i završi se na kraju tog perioda, obe skraćenice i njima pridružene grupe za vrijeme će se izostaviti, a koristiće se samo indikator promene „TEMPO―.

2.4 Upotreba indikatora za vjerovatnoću

U trend prognozi se neće upotrebljavati Indikator „PROB―.

10.11.2016. PRILOG 5 - 8

ANEKS 3 PRILOG 5

3. KRITERIJUMI KOJI SE ODNOSE NA PROGNOZE ZA POLIJETANJE

3.1 Format prognoza za polijetanje

Preporuka.- Prognoze za polijetanje treba da budu u obliku dogovorenom izmeĎu meteorološke vlasti i zainteresovanih avio-prevozioca. Red elemenata i terminologija, jedinice i skale koje se koriste u prognozama za polijetanje treba da budu iste kao i one koje se koriste u izvještajima za isti aerodrom.

3.2 Izmjene prognoza za polijetanje

Preporuka.- Kriterijumi za izdavanje izmjena ili dopuna prognoza za polijetanje za smjer i brzinu prizemnog vjetra, temperaturu i pritisak i neke druge lokalno dogovorene elemente, treba da budu dogovoreni izmeĎu meteorološke vlasti i zainteresovanih avio-prevozioca. Ti kriterijumi treba da budu u skladu sa odgovarajućim kriterijumima za specijalne izvještaje, koji su ustanovljeni za taj aerodrom u saglasnosti sa tačkom 2.3.1, Prilog 3.

4. KRITERIJUMI KOJI SE ODNOSE NA PROGNOZE ZA OBLAST ZA LETOVE NA MALIM VISINAMA

4.1 Format i sadrţaj GAMET prognoze za oblast

Kada su pripremljene u GAMET formatu, prognoze za oblast će se sastojati iz dva dijela:

Dio I odnosi se na informacije o meteorološkim pojavama na ruti, opasnim za letove na malim visinama, pripremljen kao pomoć u izdavanju AIRMET informacija; i

Dio II koji se odnosi na dodatne informacije potrebne za letove na malim visinama.

Sadržaj i red elemenata u GAMET prognozi za oblast biće u skladu sa uzorkom prikazanim u Tabeli A5-3. Dodatni elementi u Dijelu II biće uključeni u saglasnosti sa regionalnim vazduhoplovnim sporazumom. Elementi koji su već pokriveni SIGMET porukom biće izostavljeni iz GAMET prognoze za oblast.

4.2 Izmjene GAMET prognoza

Kada je u GAMET prognozu za oblast uključena neka meteorološka pojava opasna za letove na malim visinama, a prognozirana pojava se ne javlja ili se više ne prognozira, izdaće se GAMET AMD koji ispravlja samo dotični meteorološki element.

Napomena. – Pojedinosti koje se odnose na izdavanje AIRMET informacija koje izmjenjuju ili dopunjuju prognozu za oblast u odnosu na meteorološke pojave opasne za letove na malim visinama date su u Prilogu 6.

4.3 Sadrţaj prognoza za oblast za letove na malim visinama u obliku karata

4.3.1 Kada se, za letove na malim visinama, koriste prognoze za oblast u obliku karata, prognoza vjetra i temperature na visini izdavaće se za tačke koje su na rastojanju ne većem od 500 km (300 NM) i barem za sledeće visine: 600, 1500, i 3000 m (2000, 5000 i 10000 ft), i 4500 m (15000 ft) u planinskim oblastima.

PRILOG 5 - 9 10.11.2016.

PRILOG 5 ANEKS 3

4.3.2 Kada se, za letove na malim visinama, koriste prognoze za oblast u obliku karata,

prognoza SIGWX pojava izdavaće se kao SIGWX prognoza za male visine za nivoe leta do 100 (ili do nivoa leta 150 u planinskim oblastima, ili više ako je neophodno). SIGWX prognoza za male visine će sadržati sledeće elemente:

a) pojave koje zahtijevaju izdavanje SIGMETA, kao što je dato u Prilogu 6 i za koje se očekuje da će uticati na letova na malim visinama; i

b) elemente uključene u prognoze za oblast za letove na malim visinama kao što je dato u Tabeli A5-4 osim elemenata koji se odnose na:

1) vjetar i temperaturu na visini; i

2) prognozirani QNH.

Napomena. – Uputstvo o upotrebi „ISOL―, „OCNL― i „FRQ― vezano za oblake roda cumulonimbus i towering cumulus i grmljavinske nepogode dato je u Prilogu 6.

4.4 Razmjena prognoza za letove na malim visinama

Prognoze za oblast za letove na malim visinama, koje se pripremaju kao pomoć u izdavanju AIRMET informacija, razmjenjivaće se izmeĎu aerodromskih meteoroloških biroa i/ili biroa za meteorološko bdenje odgovornih za izdavanje dokumentacije za let za letove na malim visinama u nadležnim FIR-ovima.

10.11.2016. PRILOG 5 - 10

ANEKS 3 PRILOG 5

Tabela A5-1. Obrasci za TAF


C = moguće uključivanje, u zavisnosti od meteoroloških uslova ili metoda osmatranja


Napomena 1.- Opsezi i rezolucije numeričkih elemenata uključenih u TAF dati su u Tabeli A5-4 ovog Priloga.

Napomena 2.- Objašnjenje skraćenica može se naći u PANS-ABC, Doc 8400 (Procedure for Air

Navigation Services – ICAO Abbreviations and Codes).


Detaljniji sadržaj

Obrasci

Primjeri

Oznaka tipa prognoze (M)

Tip prognoze (M) TAF ili TAF AMD ili TAF COR TAF TAF AMD



nnnn YUDO1

Vrijeme izdavanja prognoze (M)

Datum i vrijeme izdavanja prognoze u UTC (M)

nnnnnnZ 160000Z

Oznaka da prognoza nedostaje (C)

Oznaka da prognoza nedostaje (C)

NIL

NIL

KRAJ TAF-a AKO PROGNOZA NEDOSTAJE

Dani i period važenja prognoze (M)

Dani i period važenja prognoze u UTC (M)

nnnn/nnnn 1606/1624 0812/0918

Oznaka za poništenu prognozu (C)

Oznaka poništene prognoze (C)

CNL CNL

KRAJ TAF-a AKO JE PROGNOZA PONIŠTENA

Prizemni vjetar (M) Smjer vjetra (M) nnn ili VRB2 24004MPS; VRB01MPS (24008KT); (VRB02KT) 19005MPS; (19010KT)

00000MPS; (00000KT) 140P49MPS; (140P99KT)

12003G09MPS (12006G18KT)

24008G14MPS (24016G28KT)

Brzina vjetra (M) P nn n

Značajne promjene brzine vjetra (C)3

G P nn n

Jedinice mjerenja (M) MPS (ili KT)

Vidljivost (M) Preovlađujuća vidljivost (M)

nnnn C A V O K

0350 CAVOK 7000 9000 9999

PRILOG 5 - 11 10.11.2016.

PRILOG 5 ANEKS 3


Detaljniji sadržaj

Obrasci

Primjeri

Pojave (C)4,5 Intenzitet meteoroloških pojava (C)6

ili +

Karakteristika i vrsta meteoroloških pojava (C)7

DZ ili RA ili SN ili SG ili PL ili DS ili SS ili FZDZ ili FZRA ili SHGR ili SHGS ili SHRA ili SHSN ili TSGR ili TSGS ili TSRA ili TSSN

FG ili BR ili SA ili DU ili HZ ili FU ili VA ili SQ ili PO ili FC ili TS ili BCFG ili BLDU ili BLSA ili BLSN ili DRDU ili DRSA ili DRSN ili FZFG ili MIFG ili PRFG

RA HZ +TSRA FG -FZDZ PRFG

+TSRASN

SNRA FG

Oblačnost (M)8 Količina oblaka i visina baze ili vertikalna vidljivost (M)


VVnnn ili

VV///

NSC FEW010 VV005 OVC020 VV/// NSC

SCT005 BKN012

SCT008 BKN025CB Vrsta oblaka (C)4 CB ili TCU

Temperatura (O)9 Ime elementa (M) TX TX25/1013Z TN09/1005Z

TX05/2112Z TNM02/2103Z Maks. temperatura (M) M nn/

Dan i vrijeme javljanja maks. temperature (M)

nnnnZ

Ime elementa (M) TN

Minim. temperatura (M) M nn/

Dan i vrijeme javljanja min. temperature (M)

nnnnZ

Očekivane značajne promjene jednog ili više gornjih elemenata za vrijeme perioda važenja (C)4,10

Indikator promene ili verovatnoće (M)

PROB30 TEMPO ili PROB40 TEMPO ili BECMG ili TEMPO ili FM

TEMPO 0815/0818 25017G25MPS (TEMPO 0815/0818 25034G50KT) TEMPO 2212/2214 17006G13MPS 1000 TSRA SCT010CB BKN020 (TEMPO 2212/2214 17012G26KT 1000 TSRA SCT010CB BKN020)

BECMG 3010/3011 00000MPS 2400 OVC010 (BECMG 3010/3011 00000KT 2400 OVC010)

PROB30 1412/1414 0800 FG

BCMG 1412/1414 RA

TEMPO 2503/2504 FZRA

TEMPO 0612/0615 BLSN

PROB40 TEMPO 2923/3001 0500 FG

Period pojavljivanja ili promjene (M)

11

nnnn/nnnn ili nnnnnn

Vetar (C)4 nnn P nn n G P nn n MPS ili VRBnnMPS

(ili nnn P nn G P nn KT ili VRBnnKT)

Preovlađujuća vidljivost (C)4

nnnn C A V O K Meteorološke pojave:

intenzitet (C)6

ili +

Meteorološke pojave: karakteristika i vrsta (C)4,7

DZ ili RA ili SN ili SG ili PL ili DS ili SS ili FZDZ ili FZRA ili SHGR ili SHGS ili SHRA ili SHSN ili TSGR ili TSGS ili TSRA ili TSSN

FG ili BR ili SA ili DU ili HZ ili FU ili VA ili SQ ili PO ili FC ili TS ili BCFG ili BLDU ili BLSA ili BLSN ili DRDU ili DRSA ili DRSN ili FZFG ili MIFG ili PRFG

NSW

Količina oblaka i visina baze ili vertikalna vidljivost (C)4


VVnnn ili VV///

NSC FM051230 15015KMH 9999 BKN020 (FM051230 15008KT 9999 BKN020)

BECMG 1618/1620 8000 NSW NSC

BECMG 2306/2308 SCT015CB BKN020 Vrsta oblaka (C)4 CB ili TCU

10.11.2016. PRILOG 5 - 12

ANEKS 3 PRILOG 5

Napomene.-

1. Fiktivna lokacija; 2. Koristi se u skladu sa 1.2.1; 3. Uključuje se u skladu sa 1.2.1; 4. Uključuje se kad god je primjenljivo; 5. Jedna ili više grupa, maksimalno do tri u skladu sa 1.2.3; 6. Uključuje se kad god je primjenljivo u skladu sa 1.2.3; bez oznake za umeren intenzitet;

7. Meteorološke pojave uključuju se u skladu sa 1.2.3; 8. Do četiri oblačna sloja u skladu sa 1.2.4; 9. Uključuje se u skladu sa 1.2.5, sastoji se od najviše četiri temperature (dve maksimalne i dve

minimalne temperature); 10. Uključuje se u skladu sa 1.3, 1.4 i 1.5. 11. Koristi se samo sa FM.

Tabela A5 2. Upotreba indikatora promjene i vremenskih indikatora u TAF

Indikator promjene ili vremenski indikator

Vremenski period

Značenje

FM

ndndnhnhnmnm

koristi se da se označi značajna promjena većine meteoroloških elemenata koja će se javiti ndnd dana u nhnh časova i nmnm minuta (UTC); svi elementi dati pre „FM― treba da budu uključeni iza „FM― (t.j. svi oni se zamjenjuju onima koji slede iza skraćenice)

BECMG

nd1nd1nh1nh1/nd2nd2nh2nh2

promjena u prognozi koja započinje nd1nd1 dana u nh1nh1 časova i završava se do nd2nd2 dana u nh2nh2 časova (UTC); samo oni elementi za koje je prognozirana promjena biće dati iza „BECMG―; vremenski period nd1nd1nh1nh1nd2nd2nh2nh2 treba da bude kraći od 2 časa a ni u kom slučaju ne bi smio da bude duži od 4 časa

TEMPO


povremena kolebanja koja su prognozirana da započinju nd1nd1 dana u nh1nh1 časova i da se završe do nd2nd2 dana u nh2nh2 časova (UTC); samo oni elementi čije kolebanje je prognozirano biće dati iza „TEMPO―; povremena kolebanja treba da traju do jednog časa u svakom pojavljivanju, a u ukupnom trajanju treba da prekrivaju manje od polovine perioda nd1nd1nh1nh1/ nd2nd2nh2nh2

PROBnn

nd1nd1nh1nh1/nd2nd2nh2nh2 vjerovatnoća pojavljivanja (u %) alternativne vrijednosti prognoziranog elementa ili elemenata; nn = 30 ili nn = 40 (samo ove vrijednosti) stavlja se posle elementa (elemenata) na koji(e) se odnosi

TEMPO


vjerovatnoća pojavljivanja povremenih kolebanja

PRILOG 5 - 13 10.11.2016.

PRILOG 5 ANEKS 3

Tabela A5-3. Obrasci za GAMET


C = moguće uključivanje, u zavisnosti od meteoroloških uslova


= = dupla linija označava da tekst koji sledi treba da bude postavljen u sledeći red

Element Detaljniji sadržaj Obrazac Primjeri

Lokacijski indikator FIR/CTA (M)

ICAO lokacijski indikator ATS jedinice koja opslužuje FIR ili CTA na koju se GAMET odnosi (M)

nnnn YUCC1

Oznaka (M) Oznaka poruke (M) GAMET GAMET Period važenja (M) Grupe za datum i vrijeme, koje

označavaju period važenja u UTC (M)

VALID nnnnnn/nnnnnn VALID 220600/221200

Lokacijski indikator aerodromskog meteorološkog biroa ili biroa za meteorološko bdenje (M)

Lokacijski indikator aerodromskog meteorološkog biroa ili biroa za meteorološko bdenje koji sastavlja poruku, praćen crticom za razdvajanje (M)

nnnn- YUDO-1

Ime FIR/CTA ili njegovog dela (M)

Lokacijski indikator i ime FIR/CTA ili njegovog dijela za koji se izdaje GAMET (M)

nnnn nnnnnnnnnn FIR /n BLW FL nnn ili

nnnn nnnnnnnnnn CTA /n BLW FL nnn YUCC AMSWELL FIR/2 BLW FL120

YUCC AMSWELL FIR

Element

Detaljniji sadržaj Obrazac

Primjeri Oznaka i

vrijeme

Lokacija

Sadržaj

Oznaka početka Sekcije I (M)

Oznaka početka Sekcije I (M)

SECN I SECN I

Prizemni vjetar (C) Široko rasprostranjen prizemni vjetar koji prelazi 15 m/s (30 kt)

SFC WIND:

nn/nn N OF Nnn

ili Snn ili

S OF Nnn

ili Snn ili

W OF Wnnn ili

Ennn ili

E OF Wnnn ili

Ennn ili

nnnnnnnnn 2

nnn/ n nn MPS

(ili nnn/ n nn KT) SFC WIND: 10/12 310/16MPS

SFC WIND: E OF W110 050/40KT

Prizemna vidljivost (C) Široko rasprostranjena prizemna vidljivost ispod 5000 m, uključujući i pojavu koja uzrokuje smanjenje vidljivosti

SFC VIS:

nn/nn nnnnM FG ili BR ili SA ili DU ili HZ ili FU ili VA ili PO ili DS ili SS ili DZ ili RA ili SN ili SG ili FC ili GR ili GS ili PL ili SQ

SFC VIS: 06/08 N OF N51 3000M BR

Značajno vrijeme (C) Značajni meteorološki uslovi koji obuhvataju grmljavinske nepogode, jake pješčane i prašinske oluje i vulkanski pepeo

SIGWX:

nn/nn ISOL TS ili OCNL TS ili

FRQ TS ili OBSC TS ili EMBD TS ili HVY DS ili HVY SS ili SQL TS ili ISOL TSGR ili OCNL TSGR ili FRQ TSGR ili OBSC TSGR ili EMBD TSGR ili SQL TSGR ili VA

SIGWX: 11/12 ISOL TS

SIGWX: 12/14 S OF N35 HVY SS

Skrivenost planina (C) Skrivenost planina (Planina neuočljiva u određenom sloju)

MT OBSC:

nn/nn nnnnnnnnnn2 MT OBSC: S OF N48 MT PASSES

10.11.2016. PRILOG 5 - 14

ANEKS 3 PRILOG 5

Element

Detaljniji sadržaj

Obrazac Primjeri

Oznaka i vrijeme

Lokacija

Sadržaj

Oblačnost (C) Rasprostranjene oblasti BKN ili OVC oblačnosti sa visinom baze nižom od 300 m (1000 ft) iznad nivoa terena (AGL) ili iznad srednjeg nivoa mora (AMSL) i/ili svaka pojava cumulonimbus-a (CB) ili towering cumulus-a (TCU)

SIG CLD:

nn/nn —

BKN ili OVC

n nnn/ n nnnM

(ili n nnn/ n nnnFT) AGL ili AMSL ISOL ili OCNL ili FRQ ili OBSC ili EMBD CB3 ili TCU3

n nnn/ n nnnM

(ili n nnn/ n nnnFT) AGL ili AMSL

SIG CLD: 06/09 N OFN51 OVC 800/1100FT AGL 10/12 ISOL TCU 1200/8000FT AGL

Zaleđivanje (C) Zaleđivanje (osim onog koje se javlja u konvektivnim oblacima i jakog zaleđivanja za koje je SIGMET poruka već izdata)

ICE: nn/nn MOD FLnnn/nnn ili MOD ABV FLnnn ili SEV FLnnn/nnn ili SEV ABV FLnnn

ICE: MOD FL050/080

Turbulencija (C) Turbulencija (osim one koja se javlja u konvektivnim oblacima i jake turbulencije za koju je SIGMET poruka već izdata);

TURB:

nn/nn MOD FLnnn/nnn ili

MOD ABV FLnnn ili SEV FLnnn/nnn ili SEV ABV FLnnn

TURB: MOD ABV FL090

Planinski talasi (C) Planinski talasi (osim jakih planinskih talasa za koje je SIGMET poruka već izdata)

MTW: nn/nn MOD FLnnn/nnn ili

MOD ABV FLnnn ili SEV FLnnn/nnn ili SEV ABV FLnnn

MTW: N OF N63 MOD ABV FL080

SIGMET (C) SIGMET poruke koje su primenljive na dotični FIR/CTA ili njihove pod-oblasti, za koje važi prognoza za oblast

SIGMET APPLICABLE

n n n4 SIGMET APPLICABLE: 3, A5, B06

ili Nema opasnih meteoroloških pojava (C)4,5 HAZARDOUS WX NIL HAZARDOUS WX NIL

Oznaka početka Sekcije II (M)

Oznaka početka Sekcije II (M) SECN II SECN II

Centri pritiska i frontovi (M)

Centri pritiska i frontovi i njihovo očekivano kretanje i razvoj

PSYS: nn Nnnnn ili Snnnn Wnnnn ili Ennnn ili Nnnnn ili Snnnn Wnnnn ili Ennnn TO Nnnnn ili Snnnn Wnnnn ili Ennnn

L n nnnHPA ili H

n nnnHPA Ili

FRONT Ili NIL

PSYS: 06 N5130 E01000 L 104HPA MOV NE 25KT WKN

MOV N ili MOV NE ili MOV E ili MOV SE ili MOV S ili MOV SW ili MOV W ili MOV NW nnKMH (ili nnKT) WKN ili NC ili INTSF

PRILOG 5 - 15 10.11.2016.

PRILOG 5 ANEKS 3

Element

Detaljniji sadržaj

Obrazac Primjeri

Oznaka i vreme

Lokacija

Sadržaj

Vjetar i temperatura na visini (M)

Vjetar i temperatura na visini, barem za sledeće visine: 600, 1500 i 3000 m (2000, 5000 i 10000ft)

WIND/T: Nnnnn ili Snnnn

Wnnnn ili Ennnn

ili

N OF Nnn

ili Snn

ili

S OF Nnn

ili Snn

ili

W OF Wnnn ili

Ennn

ili

E OF Wnnn ili

Ennn

ili

nnnnnnnnn 2

n nnnM (ili n nnnFT)

nnn/ n nnMPS

(ili nnn/ n nnKT) PSnn ili MSnn

WIND/T: 2000FT N5500 W01000 270/18MPS PS03 5000 FT N5500 W01000 250/20MPS MS02 10000FT N5500 W01000 240/22MPS MS11

Oblačnost (M) Informacije o oblacima koje nisu uključene u sekciju I. Daje se količina i rod oblačnosti i visine baza i vrhova u odnosu na površinu zemlje (AGL) ili u odnosu na srednji nivo mora (AMSL)

CLD: nn/nn FEW ili SCT ili BKN ili OVC

ST ili SC ili CU ili AS ili AC ili NS

n nnn/ n nnnM (ili

n nnn/ n nnnFT) AGL ili AMSL ili NIL

CLD: BKN SC 2500/8000FT AGL

CLD NIL

Nivo zaleđivanja (M) Visina(e) nivoa 00 C iznad površine zemlje (AGL) ili srednjeg nivoa mora (AMSL), ako je niži od vrha vazdušnog prostora za koji je prognoza izdata

FZLVL ABV n nnnFT AGL ili AMSL

FZLVL: 3000FT AGL

Prognoza QNH (M) Prognoza najnižeg QNH u toku perioda važenja

MNM QNH: n nnnHPA MNM QNH: 1004HPA

Temperatura površine mora i stanje mora (O)

Temperatura površine mora i stanje mora ako to zahtijeva regionalni vazduhoplovni sporazum

SEA: Tnn HGT n nM SEA: T15 HGT 5M

Vulkanske erupcije (M) Ime vulkana VA: nnnnnnnnnn ili NIL VA: ETNA

VA: NIL

Napomene:

1. Fiktivna lokacija; 2. Slobodni tekst koji opisuje dobro poznate geografske lokacije treba svesti na

minimum; 3. Lokacija CB i/ili TCU naglašava se dodatno pored široko rasprostranjenih oblasti

razbijene ili potpune oblačnosti kao što je dato u primjeru; 4. Ponoviti ako je potrebno, razdvajajući zarezom;

5. Kada nijedan element nije uključen u Sekciju I.

10.11.2016. PRILOG 5 - 16

ANEKS 3 PRILOG 5

Tabela A5 4. Opsezi i rezolucije za numeriĉke elemente ukljuĉene u TAF


Opseg

Rezolucija

Smjer vjetra: 0

(u odnosu na sever) 000 360 10

Brzina vjetra: MPS

KT

* 00 99

00 199*

1 1

M

Vidljivost: M

M M

0000 0750

0800 4900

5000 9000

10000

50

100 1000

0 (fiksna vrednost: 9999)

Vertikalna vidljivost: 30 M (100 FT) 000 020 1

Oblačnost: visina baze oblaka: 30 M (100 FT) 000 100 1

Temperatura vazduha 0C

(maksimalna i minimalna): -80 +60

1

* U vazduhoplovstvu nema zahtjeva za izvještavanjem brzine vetra od (ili preko) 50 m/s (100 kt); meĎutim postoji mogućnost za izvještavanje brzine vjetra veće od 99 m/s (199 kt) za nevazduhoplovne namene, ako je potrebno.

Primjer A5-1. TAF

TAF za YUDO (Donlon/International)*:

TAF YUDO 151800Z 1600/1618 13005MPS 9000 BKN020 BECMG 1606/1608 SCT015CB BKN020 TEMPO 1608/1612 17006G12MPS 1000 TSRA SCT010CB BKN020 FM161230 15004MPS 9999 BKN020

Značenje prognoze:

TAF za Donlon/International* izdat 15-tog u mesecu u 1800 UTC važi od 0000 UTC do 1800 UTC 16-tog u mesecu; smjer prizemnog vjetra 130 stepeni; brzina vjetra 5 metara u sekundi; vidljivost 9 kilometara, razbijena oblačnost na 600 metara; izmeĎu 0600 UTC i 0800 UTC 16-tog u mesecu, razbacani cumulonimbus-i na 450 metara i razbijena oblačnost na 600 metara; povremeno izmeĎu 0800 UTC i 1200 UTC 16-tog u mjesecu, smjer prizemnog vjetra 170 stepeni, brzina vjetra 6 metara u sekundi sa udarima do 12 metara u sekundi, vidljivost 1000 metara pri grmljavini sa umjerenom kišom, razbacani cumulonimbus-i na 300 metara i razbijeni oblaci na 600 metara; od 1230 UTC 16-tog u mjesecu, smjer prizemnog vjetra 150 stepeni; brzina vetra 4 metra u sekundi; vidljivost 10 kilometara ili veća; i razbijena oblačnost na 600 metara.

Napomena – U ovom primjeru korišćene su osnovne jedinice „metar u sekundi― i „metar― za brzinu vjetra i visinu baze oblaka respektivno. MeĎutim, u saglasnosti sa Aneksom 5, umjesto njih mogu se koristiti i odgovarajuće ne-SI jedinice „čvor― i „stopa―.

Primjer A5-2. Poništavanje TAF-a

Poništavanje TAF-a za YUDO (Donlon/International)*:

TAF AMD YUDO 161500Z 1600/1618CNL

Značenje prognoze:

Izmijenjeni TAF za Donlon/International* izdat 16-tog u mjesecu u 1500 UTC poništava prethodno izdat TAF koji važi od 0000 UTC do 1800 UTC 16-tog u mjesecu; * Fiktivna lokacija

PRILOG 5 - 17 10.11.2016.

PRILOG 5 ANEKS 3

Primjer A5-3. GAMET prognoza za oblast

YUCC GAMET VALID 220600/221200 YUDO-

YUCC AMSWELL FIR/2 BLW FL120

SECN I

SFC WIND: 10/12 310/16MPS

SFC VIS: 06/08 N OF N51 3000M BR

SIGWX: 11/12 ISOL TS

SIG CLD: 06/09 N OF N51 OVC 800/1100FT AGL 10/12 ISOL TCU 1200/8000FT AGL

ICE: MOD FL050/080

TURB: MOD ABV FL090

SIGMETS APPLICABLE: 3,5

SECN II

PSYS: 06 N5130 E01000 L 1004 HPA MOV NE 25KT WKN

WIND/T: 2000FT N5500 W01000 270/18MPS PS03 5000FT N5500 W01000 250/20MPS MS02 10000FT N5500 W01000 240/22MPS MS11

CLD: BKN SC 2500/8000FT AGL

FZLVL: 3000FT AGL

MNM QNH: 1004HPA

SEA: T15 HGT 5M

VA: NIL

Značenje: Prognoza za oblast za letove na malim visinama (GAMET) koju je izdao Donlon/International* aerodromski meteorološki biro (YUDO) za pod-oblast dva u FIR Amswell* (označen sa YUCC centar oblasne kontrole Amswell) za letove na visini ispod nivoa leta 120; poruka važi od 0600

UTC do 1200 UTC 22-og u mesecu;

Dio I:

brzina prizemnog vjetra i smjer:

izmeĎu 1000 UTC i 1200 UTC smjer prizemnog vjetra 310 stepeni; brzina 16 metara u sekundi;

prizemna vidljivost: izmeĎu 0600 UTC i 0800 UTC sjeverno od pedesetprvog stepena sjeverne geografske širine

3000 metara (zbog sumaglice);

značajne meteorološke

pojave:

izmeĎu 1100 UTC i 1200 UTC izolovane grmljavinske nepogode bez grada;

značajni oblaci: izmeĎu 0600 UTC i 0900 UTC sjeverno od pedesetprvog stepena sjeverne geografske širine potpuno oblačno sa bazom oblaka na 800 ft i vrhom na 1100 ft iznad površine zemlje; izmeĎu 1000 UTC i 1200 UTC izolovani cumulus congestus (towering cumulus) sa bazom na 1200 ft i vrhom na 8000 ft iznad površine zemlje;

zaleĎivanje: umjereno izmeĎu nivoa leta 050 i 080;

turbulencija: umjerena iznad nivoa leta 090 (barem do nivoa leta 120);

SIGMET poruke: 3 i 5 su primjenljive za ovaj period važenja i za datu pod-oblast

Dio II

barski sistemi: u 0600 nizak pritisak od 1004 hektopaskala na 51,50

SGŠ i 10,00

IGD, očekuje se kretanje u pravcu sjeveroistoka brzinom 25 čvorova i slabljenje

vjetrovi i temperature: na visini 2000 ft iznad površine zemlje na 550

SGŠ i 100

ZGD smjer vjetra iz 2700; brzina 18 metara

u sekundi; temperatura +30

Celsius-a; na visini 5000 ft iznad površine zemlje na 550

SGŠ i 100

ZGD smjer vjetra iz 2500; brzina 20 metara u sekundi; temperatura -2

0 Celsius-a; na visini 10000 ft

iznad površine zemlje na 550

SGŠ i 100

ZGD smjer vjetra iz 2400; brzina 22 metara u sekundi;

temperatura -110 Celsius-a;

oblaci: razbijeni stratocumulus, baza na 2500 ft, vrh na 8000 ft iznad površine zemlje

nivo zaleĎivanja: 3000 ft iznad površine zemlje

minimum QNH: 1004 hektopaskala

more: temperatura površine 150 Celsius-a; i stanje mora 5 metara;

vulkanski pepeo: nema

*Fiktivna lokacija

Napomena – u gornjem primjeru sve visine su u odnosu na površinu zemlje (AGL).

10.11.2016. PRILOG 5 - 18

ANEKS 3 PRILOG 6

PRILOG 6. TEHNIĈKE SPECIFIKACIJE KOJE SE ODNOSE NA SIGMET I AIRMET INFORMACIJE, UPOZORENJA

ZA AERODROM I UPOZORENJA NA SMICANJE VJETRA I ALARME


Napomena. – Oznake vrste podataka koje se koriste u skraćenom zaglavlju za SIGMET, AIRMET i savjetodavne poruke o tropskim ciklonima i vulkanskom pepelu date su u WMO Publication No. 386, Manual on the Global Telecommunication System.

1. SPECIFIKACIJE KOJE SE ODNOSE NA SIGMET INFORMACIJE

1.1 Format SIGMET poruka

1.1.1 Sadržaj i redosled elemenata u SIGMET poruci biće u skladu sa obrascem prikazanim u Tabeli A6-1A.

1.1.2 Poruke koje sadrže SIGMET informaciju prepoznaće se kao „SIGMET―.

1.1.3 Redni broj, pomenut u obrascu u Tabeli A6-1A, odgovaraće broju SIGMET poruka izdatih za oblast informacija za letjenje (FIR) od 0001 UTC tog dana. Biroi za meteorološko bdenje čija oblast odgovornosti obuhvata više od jednog FIR-a i/ili CTA izdavaće posebne SIGMET poruke za svaki FIR i/ili CTA unutar svoje oblasti odgovornosti.

1.1.4 U skladu sa obrascem u Tabeli A6-1A, u SIGMET poruku će biti uključena samo jedna od sledećih pojava, korišćenjem dolje navedenih skraćenica:

Na nivoima krstarenja (bez obzira na nadmorsku visinu):

Grmljavinska nepogoda

─ skrivena OBSC TS

─ zamaskirana EMBD TS

─ učestala FRQ TS

─ u formaciji linije nepogode SQL TS

─ skrivena sa gradom OBSC TSGR

─ zamaskirana sa gradom EMBD TSGR

─ učestala sa gradom FRQ TSGR

─ u formaciji linije nepogode sa gradom SQL TSGR

Tropski ciklon

─ tropski ciklon sa 10-minutnom srednjom brzinom prizemnog vjetra 17 m/s (34 kt) ili većom

Turbulencija

TC (+ ime ciklona)

─ jaka turbulencija SEV TURB

PRILOG 6 - 1 10.11.2016.

PRILOG 6 ANEKS 3

ZaleĎivanje

─ jako zaleĎivanje SEV ICE

─ jako zaleĎivanje zbog kiše koja se ledi SEV ICE (FZRA)

Planinski talasi

─ jaki planinski talasi SEV MTW

Prašinska oluja

─ jaka prašinska oluja HVY DS

Pješčana oluja

─ jaka pješčana oluja HVY SS

Vulkanski pepeo

─ vulkanski pepeo VA (+ ime vulkana, ako se zna)

Radioaktivni oblak RDOACT CLD

1.1.5 SIGMET informacija neće sadržati nepotreban opisni materijal. U opisivanju meteoroloških pojava zbog kojih je SIGMET izdat neće biti uključen nikakav dodatni opis u odnosu na onaj dat u tački 1.1.4 gore. SIGMET informacija koja se odnosi na grmljavinske nepogode i tropske ciklone neće sadržati obavještenja o pratećoj turbulenciji i zaleĎivanju.

1.1.6 Preporuka.- Biroi za meteorološko bdenje, treba da izda SIGMET informaciju i u digitalnom obliku, kao dodatak SIGMET informaciji izdatoj u skraćenom otvorenom tekstu, u skladu sa 1.1.1.

1.1.7 Ako se SIGMET razmjenjuje u digitalnom obliku biće formatiran u skladu sa globalno primenljivim modelom za razmjenu (globally interoperable information exchange model) i koristiće XML/GML (extensible mark-up language/geography mark-up language).

1.1.8 Ako se SIGMET razmenjuje u digitalnom obliku biće propraćen odgovarajućim meta- podacima.

Napomena.— Uputstvo za model za razmenu informacija, XML/GML i struktura meta- podataka dato je u Manual on the Digital Exchange of Aeronautical Meteorological Information (Doc 10003).

1.1.9 Preporuka.- Kada se izdaje u grafičkom obliku, SIGMET treba da bude kao što je odreĎeno u Prilogu 1 uključujući upotrebu primjenljivih simbola i/ili skraćenica.

1.2 Razmjena SIGMET poruka

1.2.1 SIGMET poruke dostavljaće se birou za meteorološko bdenje, WAFC-ovima i drugim meteorološkim biroima, u skladu sa regionalnim vazduhoplovnim sporazumom. SIGMET poruke za vulkanski pepeo dostavljaće se i VAAC-ovima.

1.2.2 SIGMET poruke dostavljaće se meĎunarodnim bankama OPMET podataka i centrima koji su regionalnim vazduhoplovnim sporazum imenovani za funkcionisanje fiksnih vazduhoplovnih veza i komunikacija zasnovanih na internetu, u saglasnosti sa regionalnim vazduhoplovnim sporazumom.

10.11.2016. PRILOG 6 - 2

ANEKS 3 PRILOG 6

2. SPECIFIKACIJE KOJE SE ODNOSE NA AIRMET INFORMACIJE

2.1 Format AIRMET poruka

2.1.1 Sadržaj i redosled elemenata u AIRMET poruci biće u skladu sa obrascem prikazanim u Tabeli A6-1A.

2.1.2 Redni broj pomenut u obrascu u Tabeli A6-1A odgovaraće broju AIRMET poruka izdatih za oblast informacija za letjenje (FIR) od 0001 UTC tog dana. Biroi za meteorološko bdenje čija oblast odgovornosti obuhvata više od jednog FIR-a i/ili CTA izdavaće posebne AIRMET poruke za svaki FIR i/ili CTA unutar svoje oblasti odgovornosti.

2.1.3 Ako je potrebno oblast informacija za letjenje će biti podeljena na pod-oblasti.

2.1.4 U skladu sa obrascem u Tabeli A6-1A, u AIRMET poruku će biti uključena samo jedna od slijedećih pojava, korišćenjem dolje navedenih skraćenica: Na nivoima krstarenja ispod nivoa leta 100 (ili ispod nivoa leta 150 u planinskim oblastima, ili više ako je neophodno):

brzina prizemnog vjetra

- rasprostranjena srednja brzina prizemnog vjetra iznad 15 m/s (30 kt)

prizemna vidljivost

- rasprostranjene oblasti sa vidljivošću smanjenom na manje od 5000 m, uključujući i vremenske pojave koje uzrokuju to smanjenje vidljivosti

grmljavinske nepogode

SFC WSPD (+ brzina vjetra,smjer i jedinice)

SFC VIS (+ vidljivost) (+ jedna od meteoroloških pojava ili njihovih kombinacija: BR, DS, DU, DZ, FC, FG, FU, GR, GS, HZ, PL, PO, RA, SA, SG, SN, SQ, SS ili VA)

- izolovane grmljavinske nepogode bez grada ISOL TS

- povremene grmljavinske nepogode bez grada

OCNL TS

- izolovane grmljavinske nepogode sa gradom ISOL TSGR

- povremene grmljavinske nepogode sa gradom

skrivenost planina

OCNL TSGR

- planina neuočljiva MT OBSC

oblačnost

- rasprostranjene oblasti razbijene ili potpune oblačnosti sa visinom baze manjom od 300 m (1000 ft) iznad terena:

- razbijena BKN CLD (+visina baze i vrha i jedinice)

- potpuna OVC CLD (+visina baze i vrha i jedinice)

- oblaci roda cumulonimbus:

PRILOG 6 - 3 10.11.2016.

PRILOG 6 ANEKS 3

- izolovani

- povremeni - česti

- oblaci roda towering cumulus:

- izolovani

- povremeni

- česti

zaleĎivanje

- umjereno zaleĎivanje (osim zaleĎivanja u konvektivnim oblacima)

turbulencija

- umerena turbulencija (osim turbulencije u konvektivnim oblacima)

planinski talasi

ISOL CB

OCNL CB FRQ CB

ISOL TCU

OCNL TCU

FRQ TCU

MOD ICE

MOD TURB

- umjereni planinski talasi MOD MTW 2.1.5 AIRMET informacija neće sadržati nepotreban opisni materijal. U opisivanju meteoroloških pojava zbog kojih je AIRMET izdat neće biti uključen nikakav dodatni opis u odnosu na onaj dat u tački 2.1.4. AIRMET informacija koja se odnosi na grmljavinske nepogode ili oblake roda cumulonimbus neće sadržati obaveštenja o pratećoj turbulenciji i zaleĎivanju.

Napomena.- Specifikacije za SIGMET informaciju koje su takoĎe primenljive i na letove na malim visinama date su u tački 1.1.4.

2.1.6 Preporuka.- Pored izdavanja AIRMET-a u skraćenom otvorenom tekstu, u skladu sa

2.1.1, meteorološki biro treba da izdaje AIRMET i u digitalnom obliku.

2.1.7 Ako se AIRMET razmjenjuje u digitalnom obliku, onda će biti formatiran u skladu sa globalnim interoperabilnim modelom za razmjenu i koristiće se XML/GML jezik (Extensible Mark-up Language/Geography Mark-up Language).

2.1.8 Ako se AIRMET razmenjuje u digitalnom obliku, onda će biti praćen odgovarajućim meta-podacima.

Napomena.- Uputstvo o modelu za razmenu, XML/GML i profilu meta-podataka obezbeĎeno je u Manual on the Digital Exchange of Aeronautical Meteorological Information (Doc 10003).

2.2 Razmena AIRMET poruka

2.2.1 Preporuka.- AIRMET poruke treba da se dostavljaju biroima za meteorološko bdenje u susjednim oblastima informisanja u letu (FIR) i drugim biroima za meteorološko bdenje ili aerodromskim meteorološkim biroima, prema dogovoru nadležnih meteoroloških vlasti.

2.2.2 Preporuka.- AIRMET poruke treba da se dostavljaju meĎunarodnim bankama OPMET podataka i centrima koji su regionalnim vazduhoplovnim sporazumom imenovani za funkcionisanje fiksnih vazduhoplovnih veza i komunikacija zasnovanih na internetu, u skladu sa regionalnim vazduhoplovnim sporazumom.

10.11.2016. PRILOG 6 - 4

ANEKS 3 PRILOG 6

3. SPECIFIKACIJE KOJE SE ODNOSE NA

SPECIJALNE IZVJEŠTAJE IZ VAZDUHA

Napomena.- Ovaj Prilog se bavi dostavljanjem specijalnih izvještaja iz vazduha vazduhoplovima u letu. Opšte odredbe koje se odnose na specijalne izvještaje iz vazduha date su u Prilogu 4.

3.1 Preporuka.- Specijalni izvještaji iz vazduha treba da se dostavljaju vazduhoplovima u toku 60 minuta od njihovog izdavanja.

3.2 Preporuka.- Informacije o vjetru i temperaturi uključene u automatizovani specijalni izvještaj iz vazduha ne moraju biti proslijeĎene do drugih vazduhoplova u letu.

4. DETALJNI KRITERIJUMI KOJE SE ODNOSE

NA SIGMET I AIRMET PORUKE I SPECIJALNE IZVJEŠTAJE IZ VAZDUHA

4.1 UtvrĊivanje oblasti informacija za letjenje (FIR)

Preporuka.- U slučajevima kada je vazdušni prostor podijeljen na oblast informacija za letjenje (FIR) i gornju oblast informacija za letjenje (UIR), SIGMET se identifikuje po lokacijskom indikatoru ATS jedinice koja opslužuje FIR.

Napomena.- SIGMET poruka se primenjuje na cio vazdušni prostor unutar bočnih granica FIR-a, t.j. i na FIR i na UIR. Posebne oblasti i/ili nivoi leta na koje utiče meteorološka pojava koja iziskuje izdavanje SIGMET-a dati su u tekstu poruke.

4.2 Kriterijumi koje se odnose na pojave ukljuĉene u SIGMET i AIRMET poruke i specijalne izvještaje iz vazduha

4.2.1 Preporuka.- Oblast grmljavinskih nepogodama ili cumulonimbus-a treba smatrati:

a) skrivenom (OBSC) ako je skrivena zbog zamućenosti ili dima ili se ne može jasno uočiti zbog mraka;

b) zamaskiranom (EMBD) ako je zamaskirana unutar oblačnih slojeva i ne može se jasno raspoznati;

c) izolovanom (ISOL), ako se sastoji od pojedinačnih ćelija koje utiču, ili se prognozira da će uticati, na oblast sa maksimalnom prostornom prekrivenošću manjom od 50% u odnosu na posmatranu oblast (u fiksno vreme ili tokom perioda važenja prognoze); i

d) povremenom (OCNL), ako se sastoji od dobro-odvojenih ćelija koje utiču, ili se prognozira da će uticati, na oblast sa maksimalnom prostornom prekrivenošću izmeĎu 50 i 75% posmatrane oblasti (u fiksno vreme ili tokom perioda važenja prognoze).

PRILOG 6 - 5 10.11.2016.

PRILOG 6 ANEKS 3

4.2.2 Preporuka.- Oblast sa grmljavinskim nepogodama treba smatrati učestalom (FRQ) ako je unutar te oblasti malo (ili nema) slobodnog prostora izmeĎu susjednih nepogoda pri čemu maksimalna prostorna prekrivenost prelazi 75% oblasti koja je zahvaćena, ili se prognozira da će biti zahvaćen, tom pojavom (u fiksno vrijeme ili tokom perioda važenja prognoze).

4.2.3 Preporuka.- Linija nepogode (SQL) treba da označava grmljavinske nepogode u liniji sa malo ili bez slobodnog prostora izmeĎu pojedinačnih oblaka.

4.2.4 Preporuka.- Grad (GR) treba da se koristi za dalji opis grmljavinske nepogode.

4.2.5 Preporuka.- Jaka i umjerena turbulencija (TURB) treba da se odnosi samo na: turbulenciju na malim visinama povezanu sa jakim prizemnim vjetrom; rotorno strujanje ili turbulenciju, bilo da je u oblaku ili pri vedrom vremenu (CAT). Turbulenciju ne treba naznačavati ako je povezana sa konvektivnom oblačnošću.

4.2.6 Turbulencija će se smatrati:

a) jakom kada maksimalna vrijednost kubnog korijena iz EDR prelazi 0.7; i

b) umjerenom kada je maksimalna vrijednost kubnog korijena iz EDR veća od 0.4 i manja ili jednaka 0.7.

4.2.7 Preporuka.- Jako i umjereno zaleĎivanje (ICE) treba da se odnosi na zaleĎivanje u oblacima koji nisu konvektivni. Kiša koja se ledi (FZRA) treba da se odnosi na uslove jakog zaleĎivanja uzrokovane kišom koja se ledi.

4.2.8 Preporuka.- Planinski talas (MTW) treba da se smatra:

a) jakim uvijek kada je praćen nisponim strujanjem (downdraft) od 3.0 m/s (600 ft/min) ili jačim i/ili je osmotrena ( ili prognozirana) jaka turbulencija;

b) umjerenim uvijek kada je praćen nisponim strujanjem (downdraft) od 1.75 – 3.0 m/s (350 – 600 ft/min) i/ili je osmotrena ( ili prognozirana) umjerena turbulencija.

4.2.9 Preporuka.— Pješčanu oluju/prašinsku oluju treba smatrati:

a) jakom uvijek kada je vidljivost ispod 200 m i nebo nevidljivo; i

b) umjerenom uvek kada je vidljivost:

1) ispod 200 m i nebo je vidljivo;ili

2) izmeĎu 200 m i 600 m.


UPOZORENJA ZA AERODROM

5.1 Format i dostavljanje upozorenja za aerodrom

5.1.1 Upozorenja za aerodrom izdavaće se u skladu sa obrascem iz Tabele A6-2 tamo gdje to zahtijevaju avio-prevozioci ili aerodromske službe i dostavljaće se zainteresovanima u skladu sa lokalnim dogovorima.

5.1.2 Redni broj koji se spominje u uzorku u Tabeli A6-2 odgovaraće broju upozorenja za

aerodrom izdatih za dotični aerodrom počev od 0001 UTC dana na koji se odnose.

10.11.2016. PRILOG 6 - 6

ANEKS 3 PRILOG 6

5.1.3 Preporuka.- U skladu sa obrascem iz Tabele A6-2 upozorenja za aerodrom treba da

se odnose na javljanje ili očekivano javljanje jedne (ili više) od slijedećih pojava:

- tropski ciklon (biće uključen ako se očekuje da deseto-minutna srednja vrijednost prizemnog vjetra na aerodromu bude 17 m/s (34 kt) ili veća

- grmljavina - grad - snijeg (uključujući očekivanu ili osmotrenu visinu novonapalog snijega) - padavine koje se lede - inje ili slana - pješčana oluja - prašinska oluja - pijesak ili prašina koji se dižu u vis - jak prizemni vjetar i udari - oluja - mraz - vulkanski pepeo - cunami - taloženje vulkanskog pepela - toksične materije - druge pojave koje su lokalno dogovorene.

Napomena. – Upozorenja za aerodrome koja se odnose na javljanje ili očekivano javljanje cunamija se ne zahtijevaju kada je dotični aerodrom uključen u nacionalni javni bezbjednosni plan za cunami.

5.1.4 Preporuka.- Korišćenje teksta mimo skraćenica nabrojanih u obrascu u Tabeli A6-2 treba biti minimalno. Taj tekst treba da bude u obliku skraćenog otvorenog teksta i u njemu treba koristiti odobrene ICAO skraćenice i numeričke vrijednosti. Ako ne odgovara nijedna ICAO skraćenica treba koristiti razumljive riječi na engleskom jeziku.

5.2 Kvantitativni kriterijumi za upozorenja za aerodrom

Preporuka.- Kada su potrebni kvantitativni kriterijumi za izdavanja upozorenja za aerodrom, na primer, za očekivani maksimalni intenzitet brzine vjetra ili ukupne sniježne padavine, ti kriterijumi treba da budu kako je dogovoreno izmeĎu aerodromskog meteorološkog biroa i zainteresovanih korisnika.

6. SPECIFIKACIJE KOJE SE ODNOSE NA UPOZORENJA NA SMICANJE VJETRA

6.1 Otkrivanje smicanja vjetra

Preporuka.- Dokaz o postojanju smicanja vjetra trebalo bi izvoditi iz:

a) opreme na zemlji za daljinsko očitavanje smicanja vjetra (na primer Doppler-radar);

b) opreme na zemlji za otkrivanje smicanja vjetra (na primjer sistem senzora za prizemni vjetar i/ili pritisak, lociranih duž PSS, koji kontroliše odreĎenu poletno sletnu stazu ili poletno sletne staze i pridružene putanje prilaženja i odlaženja);

c) osmatranja iz vazduhoplova u toku faze penjanja ili faze prilaženja, koja treba da se vrše u saglasnosti sa Glavom 5; ili

PRILOG 6 - 7 10.11.2016.

PRILOG 6 ANEKS 3

d) drugih meteoroloških informacija, na primjer, od odgovarajućih senzora postavljenih na postojeće stubove ili tornjeve u okolini aerodroma ili u obližnjim oblastima sa višim terenom.

Napomena. – Uslovi smicanja vjetra su obično povezani sa sledećim pojavama:

─ grmljavinske nepogode, mikroizlivi (microburst), levkasti oblak (tornado ili vodena pijavica) i udarni frontovi (gust fronts)

─ frontalne površine ─ jaki prizemni vjetrovi povezani sa lokalnom topografijom ─ frontovi vjetra s mora (sea breeze fronts) ─ planinski talasi (uključujući i rotore na malim visinama u terminalnoj oblasti) ─ inverzije temperature na malim visinama.

6.2 Format i dostavljanje upozorenja na smicanje vjetra i alarme

Napomena.- Informacije o smicanju vjetra treba takoĎe uključiti kao dopunske informacije u lokalne redovne izvještaje, lokalne specijalne izvještaje, METAR i SPECI u saglasnosti sa obrascima datim u tabelama A3-1 i A3-2.

6.2.1 Upozorenja na smicanje vjetra izdavaće se u skladu sa obrascem datim u Tabeli A6-3 i

dostavljati u saglasnosti sa lokalnim dogovorima zainteresovanih. 6.2.2 Redni broj koji se spominje u uzorku u Tabeli A6-3 odgovaraće broju upozorenja na smicanje vjetra izdatih za dotični aerodrom počev od 0001 UTC dana na koji se odnose.

6.2.3 Preporuka.- Korišćenje teksta mimo skraćenica nabrojanih u obrascu u Tabeli A6-3 treba biti minimalno. Taj tekst treba da bude u obliku skraćenog otvorenog teksta i u njemu treba koristiti odobrene ICAO skraćenice i numeričke vrijednosti. Ako ne odgovara nijedna ICAO skraćenica treba koristiti razumljive reči na engleskom jeziku.

6.2.4 Preporuka.- Kada se izvještaj iz vazduhoplova koristi za pripremu upozorenja na smicanje vjetra, ili za potvrdu prethodno izdatog upozorenja, odgovarajući izvještaj iz vazduhoplova, uključujući tip vazduhoplova, treba da bude dostavljen u nepromijenjenom obliku u saglasnosti sa lokalnim dogovorima zainteresovanih.

Napomena 1.- Mogu postojati dva različita upozorenja na smicanje vjetra, jedno za vazduhoplove u dolasku, a drugo za vazduhoplove u odlasku.

Napomena 2.- Specifikacija javljanja intenziteta smicanja vjetra je još uvek u fazi razvoja. Poznato je, meĎutim, da piloti kada javljaju smicanje vjetra koriste izraze „umjereno― („moderate―), „jako― („strong―) ili „žestoko― („severe―) zasnovane u velikoj mejri na njihovoj subjektivnoj proceni intenziteta smicanja vjetra koji su susreli.

6.2.5 Alarmi za smicanje vetra će se slati direktno sa automatske opreme na zemlji za otkrivanje ili daljinsko očitavanje smicanja vetra u skladu sa lokalnim dogovorom zainteresovanih.

6.2.6 Preporuka.- Kada je osmotren microburst, izvješten od strane pilota ili otkriven pomoću zemaljske opreme za detekciju smicanja vjetra ili opreme za daljinsko ispitivanje, upozorenje na smicanju vjetra i alarm za smicanje vjetra treba da sadrži posebnu napomenu o microburst-u.

10.11.2016. PRILOG 6 - 8

ANEKS 3 PRILOG 6

6.2.7 Tamo gdje se za pripremu alarma za smicanje vjetra koriste informacije od opreme na zemlji za otkrivanje ili daljinsko očitavanje smicanja vjetra, alarm će, ako je izvodljivo, da se odnosi na odreĎene djelove PSS i rastojanja duž putanje prilaženja ili putanje polijetanja, u skladu sa dogovorom izmeĎu meteorološkog biroa, odgovarajuće ATS vlasti i zainteresovanih avio-prevozioca.

Tabela A6 1A. Obrazac za SIGMET i AIRMET poruke

Legenda:

M = obavezno uključivanje, dio svake poruke

C = moguće uključivanje, uključuje se kad god je primjenljivo

= = dupla linija označava da tekst koji sledi treba da bude postavljen u sledeći red

Napomena 1.- Opsezi i rezolucije numeričkih elemenata uključenih u SIGMET/AIRMET izvještaje i specijalne izvještaje iz vazduha prikazani su u Tabeli A6 – 4 ovog priloga.

Napomena 2.- U skladu sa 1.1.5 i 2.1.5, umjereno ili jako zaleĎivanje i umjerena ili jaka turbulencija (SEV ICE, MOD ICE, SEV TURB, MOD TURB) povezana sa grmljavinskim nepogodama, cumulonimbus-ima i tropskim ciklonima, neće se uključivati.

Element

Detaljniji sadržaj

SIGMET obrazac

AIRMET obrazac

Primjeri za SIGMET

Primjeri za AIRMET

Lokacijski indikator

FIR/CTA (M) 1

ICAO lokacijski indikator ATS jedinice koja opslužuje FIR ili CTA na koji se SIGMET/ AIRMET odnosi

nnnn YUCC2

YUDD2

Oznaka poruke (M)

Oznaka poruke i redni

broj 3 SIGMET n n n AIRMET n n n SIGMET 1

SIGMET 01 SIGMET A01

AIRMET 9 AIRMET 19 AIRMET B19

Period važenja (M)

Grupe za dan i vrijeme koje označavaju period važenja u UTC

VALID nnnnnn/nnnnnn VALID 010000/010400 VALID 221215/221600 VALID 101520/101800 VALID 251600/252200 VALID 152000/160000 VALID 192300/200300

Lokacijski indikator MWO (M)

Lokacijski indikator MWO koji je autor poruke sa crticom za razdvajanje

nnnn YUDO 2

YUSO 2

Ime FIR/CTA (M)

Lokacijski indikator i

ime FIR/CTA4 za koji je

SIGMET/ AIRMET izdat

nnnn nnnnnnnnnn FIR /UIRili nnnn nnnnnnnnnn CTA

nnnn nnnnnnnnnn FIR /n YUCC AMSWELL FIR3

YUDD SHANLON

FIR/UIR2

YUDD SHANLON CTA2

YUCC AMSWELL

FIR/22

YUDD SHANLON FIR2

AKO SIGMET ILI AIRMET TREBA DA BUDE PONIŠTEN VIDJETI POJEDINOSTI NA KRAJU OBRASCA

PRILOG 6 - 9 10.11.2016.

PRILOG 6 ANEKS 3

Element

Detaljniji sadržaj

SIGMET obrazac

AIRMET obrazac

Primjeri za SIGMET

Primjeri za AIRMET

Pojave (M)5 Opis pojave koja iziskuje izdavanje SIGMET/ AIRMET

OBSC6 TS GR7

EMBD8 TS GR7

FRQ9 TS GR7

SQL10 TS GR7

TC nnnnnnnnnn

PSN Nnn nn ili Snn nn

Wnnn nn ili Ennn nn CB ili TC NN11


Wnnn nn ili Ennn nn CB

SEV TURB12

SEV ICE13

SEV ICE (FZRA)13

SEV MTW14

HVY DS HVY SS

VA ERUPTION

MTnnnnnnnnnn


Ennn nn ili Wnnn nn VA CLD

RDOACT CLD

SFC WIND nnn/nn n MPS

(ili SFC WIND nnn/nn n KT)

SFC VIS nnnnM (nn)15

ISOL16 TS GR7

OCNL17 TS GR7

MT OBSC

BKN CLD nnn/ ABV nnnnM (ili

BKN CLD nnn/ ABV n nnnnFT)

Ili BKN CLD SFC/ ABV nnnnM (ili

BKN CLD SFC/ ABV n nnnnFT)

OVC CLD nnn/ ABV nnnnM (ili

OVC CLD nnn/ ABV n nnnnFT)

ili OVC CLD SFC/ ABV nnnnM (ili

OVC CLD SFC/ ABV n nnnnFT)

ISOL16 CB18

OCNL17CB18

FRQ9 CB18

ISOL16 TCU18

OCNL17 TCU18

FRQ9 TCU18

MOD TURB12

MOD ICE13

MOD MTW14

OBSC TS OBSC TSGR EMBD TS EMBD TSGR FRQ TS FRQ TSGR SQL TS SQL TSGR

TC GLORIA TC NN PSN S2030 E06030

SEV TURB SEV ICE SEV ICE (FZRA) SEV MTW

HVY DS HVY SS

VA ERUPTION MT ASHVAL2 PSN S15 E073 VA CLD

RDOACT CLD

SFC WIND 040/40MPS SFC WIND 310/20KT

SFC VIS 1500M (BR)

ISOL TS ISOL TSGR OCNL TS OCNL TSGR

MT OBSC

BKN CLD 120/900M BKN CLD 400/3000FT BKN CLD SFC/3000M BKN CLD SFC/ABV10000FT

OVC CLD 270/ABV3000M OVC CLD 900/ABV10000FT OVC CLD SFC/3000M OVC CLD SFC/ABV10000FT

ISOL CB OCNL CB FRQ CB

ISOL TCU OCNL TCU FRQ TCU

MOD TURB MOD ICE MOD MTW

Osmotrene ili prognozirane pojave (M)

Oznaka da li je informacija osmotrena i očekuje se da se nastavi, ili je prognozirana

OBS AT nnnnZ

ili

FCST AT nnnnZ

OBS AT 1210Z

OBS

FCST

FCST AT 1815Z

Položaj (C)19 Položaj (u odnosu na geografsku dužinu i širinu (u stepenima i minutima)

Nnn nn Wnnn nn ili Nnn nn Ennn nn ili

Snn nn Wnnn nn ili Snn nn Ennn nn

ili

N OF Nnn nn ili S OF Nnn nn ili

N OF Snn nn ili S OF Snn nn ili

AND

W OF Wnnn nn ili E OF Wnnn nn ili

W OF Ennn nn ili E OF Ennn nn

ili

N OF Nnn nn ili N OF Snn nn AND S OF Nnn nn

ili S OF Snn nn

ili

W OF Wnnn nn ili W OF Ennn nn AND E OF Wnnn nn

ili E OF Ennn nnili N OF LINE23 ili NE OF LINE23 ili E OF LINE23 ili SE OF LINE23 ili S OF LINE23 ili SW OF LINE23 ili W OF LINE23 ili NW OF LINE23

Nnn nn ili Snn nn Wnnn nn ili Ennn nn ―

Nnn nn ili Snn nn Wnnn nn ili Ennn nn [―Nnn[nn] ili Snn[nn] Wnnn[nn] ili Ennn[nn]] [― Nnn[nn] ili Snn[nn] Wnnn[nn] ili Ennn[nn]] [AND N OF LINE23 ili NE OF LINE23 ili E OF LINE23 ili SE OF LINE23 ili S OF LINE23 ili SW OF LINE23 ili W OF LINE23 ili NW OF LINE23 Nnn[nn] ili Snn[nn] Wnnn[nn] ili Ennn[nn] ― Nnn[nn] ili Snn[nn] Wnnn[nn] ili Ennn[nn] [―Nnn[nn] ili Snn[nn] Wnnn[nn] ili Ennn[nn]]]

N48 E010 N2020 W07005 S60 W160 S0530 E16530

N OF N50 S OF N5430 N OF S10 S OF S4530 W OF W155 W OF E15540 E OF W 45 E OF E09015

N OF N1515 AND W OF E13530; S OF N45 AND N OF N40

N OF LINE S2520 W11510 ― S2520 W12010

SW OF LINE N50 W005 ― N60 W020

SW OF LINE N50 W020 ―N45 E010 AND NE OF LINE N45 W020 ― N40 E010

WI N6030 E02550 ― N6055 E02500 ― N6050 E02630 ― N6030 E02550

PSN N10 W060 CB

10.11.2016. PRILOG 6 - 10

ANEKS 3 PRILOG 6

Element

Detaljniji sadržaj

SIGMET obrazac

AIRMET obrazac

Primjeri za SIGMET

Primjeri za AIRMET

ili

WI23, 25 Nnn nn ili Snn nn Wnnn nn ili Ennn nn ―



Nnn nn ili Snn nn Wnnn nn ili Ennn nn

ili APRX nnKM WID LINE23 BTN (ili nnNM WID LINE23 BTN) Nnn[nn] ili Snn[nn] Wnnn[nn] ili Ennn[nn] ― Nnn[nn] ili Snn[nn] Wnnn[nn] ili Ennn[nn] [―Nnn[nn] ili Snn[nn] Wnnn[nn] ili Ennn[nn]] [―Nnn[nn] ili Snn[nn] Wnnn[nn] ili Ennn[nn]]]

ili ENTIRE FIR[/UIR]4

ili ENTIRE CTA

ili21

WI nnnKM (ili nnnNM) OF TC CENTRE

APRX 50KM WID LINE BTN N64 W017 − N60 W010 − N57 E010

ENTIRE FIR

ENTIRE FIR/UIR

ENTIRE CTA

WI 400KM OF TC CENTRE

WI250NM OF TC CENTRE

Nivo (C) 19 Nivo leta ili apsolutna visina

SFC/ FLnnn ili

SFC/ nnnnM (ili SFC/ [n]nnnnFT) ili FLnnn/nnn ili TOP FLnnn ili

TOP ABV FLnnn ili [nnnn/]nnnnM (ili [[n]nnnnFT) ili [nnnnM/]FLnnn (ili [[n]nnnnFT/]FLnnn)

ili21

TOP[ABV ili BLW] FLnnn

FL180 SFC/FL070 SFC/3000M SFC/10000FT FL050/080 TOP FL390 ABV FL250 TOP ABV FL100 3000M 2000/3000M 8000FT 6000/12000FT 2000M/FL150 10000FT/FL250 TOP FL500 TOP ABV FL500 TOP BLW FL450

Kretanje ili očekivano kretanje (C)19,26

Kretanje ili očekivano kretanje (smer i brzina) u odnosu na šesnaest smjerova kompasa, ili stacionarno

MOV N nnKMH ili MOV NNE nnKMH ili MOV NE nnKMH ili

MOV ENE nnKMH ili MOV E nnKMH ili MOV ESE nnKMH ili

MOV SE nnKMH ili MOV SSE nnKMH ili MOV S nnKMH ili

MOV SSW nnKMH ili MOV SW nnKMH ili MOV WSW

nnKMH ili MOV W nnKMH ili MOV WNW nnKMH ili MOV

NW nnKMH ili MOV NNW nnKMH

(ili MOV N nnKT ili MOV NNE nnKT ili MOV NE nnKT ili

MOV ENE nnKT ili MOV E nnKT ili MOV ESE nnKT ili MOV

SE nnKT ili MOV SSE nnKT ili MOV S nnKT ili MOV SSW

nnKT ili MOV SW nnKT ili MOV WSW nnKT ili MOV W

nnKT ili MOV WNW nnKT ili MOV NW nnKT ili MOV NNW

nnKT )

ili STNR

MOV SE

MOV NNW

MOV E 40KMH MOV E 20KT)

MOV WSW 20KT

STNR

Promjene intenziteta (C)19

Očekivane promjene intenziteta

INTSF ili

WKN ili

NC

INTS

WKN

NC

Prognozirano vrijeme (C) 26

Oznaka za prognozirano vrijeme pojave

FCST AT nnnnZ — FCST AT 2200Z —

PRILOG 6 - 11 10.11.2016.

PRILOG 6 ANEKS 3

Element

Detaljniji sadržaj

SIGMET obrazac

AIRMET obrazac

Primjeri za SIGMET

Primjeri za AIRMET

Prognozirani položaj (C) 19,26,28

Prognozirani položaj pojave na kraju perioda važenja SIGMET izvještaja

Nnn nn Wnnn nn ili

Nnn nn Ennn nn ili

Snn nn Wnnn nn ili

Snn nn Ennn nn

ili N OF Nnn[nn] ili S OF Nnn[nn] ili N OF Snn[nn] ili S OF Snn[nn] [AND] W OF Wnnn[nn] ili E OF Wnnn[nn] ili W OF Ennn[nn] ili E OF Ennn[nn]

ili N OF Nnn[nn] ili N OF Snn[nn] AND S OF Nnn[nn] ili S OF Snn[nn]

ili W OF Wnnn[nn] ili W OF Ennn[nn] AND E OF Wnnn[nn] ili E OF Ennn[nn] ili

N OF LINE23 ili NE OF LINE23 ili E OF LINE23 ili SE OF LINE23 ili S OF LINE23 ili SW OF LINE23 ili W OF LINE23 ili NW OF LINE23

Nnn[nn] ili Snn[nn] Wnnn[nn] ili Ennn[nn] – N[nn] ili Snn[nn] Wnnn[nn] ili Ennn[nn]

[―Nnn nn ili Snn nn

Wnnn nn ili Ennn nn ] [AND N OF LINE23 ili NE OF LINE23 ili E OF LINE23 ili SE OF LINE23 ili S OF LINE23 ili SW OF LINE23 ili W OF LINE23 ili

NW OF LINE23 Nnn nn ili

Snn nn Wnnn nn ili

Ennn nn ― Nnn nn ili

Snn nn Wnnn nn ili

Ennn nn [―Nnn nn ili

Snn nn Wnnn nn ili

Ennn nn ] ili WI23,25 Nnn[nn] ili Snn[nn] Wnnn[nn] ili Ennn[nn] – Nnn[nn] ili Snn[nn] Wnnn[nn] ili Ennn[nn] – Nnn[nn] ili Snn[nn] Wnnn[nn] ili Ennn[nn] –

Nnn[nn] ili Snn[nn] Wnnn[nn] ili Ennn[nn]]

ili APRX nnKM WID LINE2523

BTN (nnNM WID LINE23

BTN)

N30 W170

N OF N30

S OF S50 AND W OF E170

S OF N46 AND N OF N39

NE OF LINE N35 W020 ― N45 W040

SW OF LINE N48 W020 ― N43 E010 AND NE OF LINE N43 W020 ― N38 E010

WI N20 W090 ― N05 W090 ― N10 W100 ― N20 W100 ― N20 W090

APRX 50KM WID LINE BTN N64 W017 ― N57 W005 ― N55 E010 ― N55 E030

ENTIRE FIR

ENTIRE FIR/UIR

ENTIRE CTA

TC CENTRE PSN N2740 W07345

NO VA EXP

10.11.2016. PRILOG 6 - 12

ANEKS 3 PRILOG 6

Element

Detaljniji sadržaj

SIGMET obrazac

AIRMET obrazac

Primjeri za SIGMET

Primjeri za AIRMET

Nnn nn ili Snn nn

Wnnn nn ili Ennn nn

― Nnn nn ili Snn nn

Wnnn nn ili Ennn nn


Wnnn nn ili Ennn nn


Wnnn nn ili Ennn nnili

ENTIRE FIR/UIRili ENTIRE CTA24

ili21

TC CENTRE


Wnnn nn ili Ennn nn

ili22

NO VA EXP

Ponavljanje elemenata (C)24

Ponavljanje elemenata uključenih u SIGMET poruku za vulkanski pepeo ili tropski ciklon

AND 24 AND

ILI

Poništavanje SIGMET-a/

AIRMET-a (C)27

Poništavanje SIGMET-a/ AIRMET-a u odnosu na njegovu oznaku

CNL SIGMET n][n n nnnnnn/nnnnnn

ili22

CNL SIGMET

n][n n nnnnnn/nnnnnn

VA MOV TO nnnn FIR

CNL AIRMET n][n n nnnnnn/nnnnnn

CNL SIGMET 2 101200/101600

CNL SIGMET A13 251030/251430 VA

MOV TO YUDO FIR2;

CNL AIRMET 05 151520/151800

Napomene.-

1. Vidi 4.1; 2. Fiktivna lokacija;

3. U skladu sa 1.1.3 i 2.1.2; 4. Vidi 2.1.3; 5. U skladu sa 1.1.4 i 2.1.4; 6. U skladu sa 4.2.1 a);

7. U skladu sa 4.2.4; 8. U skladu sa 4.2.1 b); 9. U skladu sa 4.2.2; 10. U skladu sa 4.2.3;

11. Koristi se za neimenovane tropske ciklone (cikloni kojima još nije dodeljeno ime); 12. U skladu sa 4.2.5 i 4.2.6; 13. U skladu sa 4.2.7; 14. U skladu sa 4.2.8;

15. U skladu sa 2.1.4; 16. U skladu sa 4.2.1 c); 17. U skladu sa 4.2.1 d); 18. Upotreba cumulonimbusa (CB) i towering cumulus-a, (TCU), ograničena je na AIRMET poruke u skladu sa

2.1.4;

19. U slučaju da vulkanski pepeo ili tropski ciklon pokriva više od jedne oblasti unutar FIR-a, ti elementi mogu biti ponovljeni ako je potrebno;

20. Samo za SIGMET poruke za vulkanski pepeo i tropske ciklone; 21. Samo za SIGMET poruke za tropske ciklone;

22. Samo za SIGMET poruke za vulkanski pepeo; 23. Prava linija se koristi izmeĎu dvije tačke na karti u Merkatorovoj projekciji ili izmeĎu dvije tačke

koje presecaju longitudinalne linije pod konstantnim uglom; 24. Koristi se kada dva oblaka vulkanskog pepela ili dva centra tropskih ciklona istovremeno zahvataju

posmatrani FIR; 25. Broj koordinata treba da bude minimalan i obično ne prelazi sedam. 26. Elementi ―Prognozirano vrijeme― i „Prognozirani položaj― ne treba da se koriste zajedno sa elementom

„Kretanje ili očekivano kretanje―.

27. Kraj poruke (kada se SIGMET/AIRMET poruke poništavaju).

28. Nivoi pojava ostaju stalni tokom prognoziranog perioda.

PRILOG 6 - 13 10.11.2016.

PRILOG 6 ANEKS 3

Tabela A6 1B. Obrazac za specijalne izveštaje iz vazduha

Napomena 1.- Opsezi i rezolucije numeričkih elemenata uključenih u SIGMET/AIRMET izvještaje i specijalne izvještaje iz vazduha prikazani su u Tabeli A6 – 4 ovog priloga.

Element

Detaljniji sadržaj

Obrazac1,2

Primjeri

Oznaka (M)

Oznaka poruke

ARS

ARS

Oznaka vazduhoplova (M)

Pozivni znak vazduhoplova

nnnnnn

VAS8123

Osmotrena pojava (M)

Opis osmotrene pojave koja uzrokuje izdavanje specijalnog izvještaja4

TS TSGR

SEV TURB SEV ICE

SEV MTW

HVZ SS

VA CLD

VA [MTnnnnnnnnnn]

MOD TURB MOD ICE

TS TSGR

SEV TURB SEV ICE

SEV MTW

HVZ SS

VA CLD VA VA MT ASHVAL5

MOD TURB MOD ICE

Vrijeme osmatranja (M)

Vrijeme kad je pojava osmotrena

OBS AT nnnnZ

OBS AT 1210Z

Lokacija (C)

Lokacija (longituda i latituda (u stepenima i minutima)) osmotrene pojave

NnnnnWnnnnn ili NnnnnEnnnnn ili SnnnnWnnnnn ili SnnnnEnnnnn

N2020W07005

S4812E01036

Nivo (C)

Nivo leta ili visina na kojoj je osmotrena pojava

FLnnn ili FLnnn/nnn ili nnnnM (ili [n]nnnnFT)

FL390 FL180/210 3000M 12000FT

Napomene.-

1. Informacije o vjetru i temperaturi ne proslijeĎuju se linkom do drugih vazduhoplova u letu u skladu sa 3.2;

2. Vidi 3.1; 3. Fiktivni pozivni znak; 4. U slučaju specijalnih izvještaja iz vazduha za oblak vulkanskog pepela, može se koristiti

vertikalno rasprostiranje (ako je osmotreno) i ime vulkana (ako je poznato);

5. Fiktivna lokacija;

10.11.2016. PRILOG 6 - 14

ANEKS 3 PRILOG 6

Tabela A6 2. Obrazac za upozorenja za aerodrom


C = moguće uključivanje, uključuje se kad god je primjenljivo

Napomena 1.- Opsezi i rezolucije numeričkih elemenata uključenih u upozorenja za aerodrom prikazani su u Tabeli A6-4 ovog priloga.

Napomena 2.- Objašnjenje skraćenica može se naći u Procedure for Air Navigation Services – ICAO Abbreviations and Codes (PANS-ABC, Doc 8400).

Element

Detaljniji sadržaj

Obrazac

Primjeri

Lokacijski indikator aerodroma (M)

Lokacijski indikator aerodroma

nnnn YUCC1

Oznaka vrste poruke (M) Vrsta poruke i redni broj AD WRNG n n AD WRNG 2

Period važenja (M) Dan i vrijeme u UTC VALID nnnnnn/nnnnnn VALID 211230/211530

AKO UPOZORENJE ZA AERODROM TREBA DA SE PONIŠTI – VIDI DETALJE NA DNU OBRASCA.

Pojava (M)2 Opis pojave koja iziskuje izdavanje upozorenja za aerodrom

TC3 nnnnnnnnnn ili HVY TS ili GR ili

HVY SN nnCM 3 ili HVY FZRA ili

HVY FZDZ ili RIME4 ili HVY SS ili

HVY DS ili SA ili DU ili

SFC WSPD nn n MPS MAX nn n

(SFC WSPD nn n KT MAX nn n ) ili

SFC WIND nnn/nn n MPS MAX nn n

(SFC WIND nnn/nn n KT MAX nn n ) ili

SQ ili FROST ili TSUNAMI ili VA DEPOili TOX CHEM ili Slobodan tekst do 32 karaktera5

TC ANDREW

HVY SN 25CM

SFC WDSPD 20MPS MAX 30

VA

TSUNAMI

Osmotrena ili prognozirana pojava (M)

Oznaka da li je pojava osmotrena i da li se očekuje da se nastavi ili je prognozirana

OBS AT nnnnZ ili FCST

OBS AT 1200Z

OBS

Promjene intenziteta (C) Očekivane promjene intenziteta

INTSF ili WKN ili NC WKN

ILI

Poništavanje upozorenja za aerodrom6

Poništavanje upozorenja za aerodrom pozivajući se na njegovu oznaku

CNL AD WRNG n nnnnnn/nnnnnn

CNL AD WRNG 2

211230/2115306

Napomene.-

1. Fiktivna lokacija; 2. Jedna pojava ili kombinacija pojava, u skladu sa 5.1.3; 3. U skladu sa 5.1.3; 4. Inje ili slana u skladu sa 5.1.3;

5. U skladu sa 5.1.4; 6. Kraj poruke (kada se upozorenje za aerodrom poništava).

PRILOG 6 - 15 10.11.2016.

PRILOG 6 ANEKS 3

Tabela A6 3. Obrazac za upozorenja na smicanje vjetra

Legenda:

M

C

= obavezno uključivanje, dio svake poruke

= moguće uključivanje, uključuje se kad god je primjenljivo

Napomena 1.- Opsezi i rezolucije numeričkih elemenata uključenih u upozorenja na smicanje vjetra prikazani su u Tabeli A6-4 ovog priloga.

Napomena 2.- Objašnjenje skraćenica može se naći u Procedure for Air Navigation Services – ICAO Abbreviations and Codes (PANS-ABC, Doc 8400).

Element

Detaljniji sadržaj

Obrazac

Primjeri

Lokacijski indikator aerodroma (M)

Lokacijski indikator aerodroma

nnnn YUCC1

Oznaka vrste poruke (M)

Vrsta poruke i redni broj WS WRNG n n WS WRNG 1

Datum i vrijeme nastanka i period važenja (M)

Datum i vreme izdavanja, i, gde je primjenljivo, period važenja u UTC

nnnnnn VALID TL nnnnnn ili

VALID nnnnnn/nnnnnn 211230 VALID TL 211330 211200 VALID 221215/221315

AKO UPOZORENJE NA SMICANJE VETRA TREBA DA SE PONIŠTI – VIDI DETALJE NA DNU OBRASCA.

Pojava (M) Oznaka pojave i njena lokacija

MOD ili SEV WS IN APCH ili

MOD ili SEV WS APCH RWYnnn ili

MOD ili SEV WS IN CLIMB-OUT ili

MOD ili SEV WS CLIMB-OUT RWYnnn ili MBST IN APCH ili

MBST APCH RWYnnn ili MBST IN CLIMB-OUT ili MBST CLIMB-OUT RWYnnn

WS APCH RWY12

MOD WS RWY34

WS IN CLMB-OUT

MBST APCH RWY26

MBST IN CLIMB-OUT

Osmotrena, prijavljena ili prognozirana pojava (M)

Oznaka da li je pojava osmotrena ili prijavljena i da li se očekuje da se nastavi ili je prognozirana

REP AT nnnn nnnnnnnn ili

OBS AT nnnn ili

FCST

REP AT 1510 B747 OBST AT 1205 FCST

Detalji o pojavi (C)2 Opis pojave koja iziskuje izdavanje upozorenja na smicanje vjetra

SFC WIND: nnn/nnMPS (ili nnn/nnKT) nnnM (nnnFT)-WIND: nnn/nnMPS (ili nnn/nnKT) ili

nnKMH (ili nnKT) LOSS nnKM (ili nnNM) FNA RWYnn ili

nnKMH (ili nnKT) GAIN nnKM (ili nnNM) FNA RWYnn

SFC WIND: 320/5MPS 60M-WIND: 360/13MPS (SFC WIND: 320/10KT 200FT-WIND: 360/26KT)

60KMH LOSS 4KM FNA RWY13 (30KT LOSS 2NM FNA RWY13)

ILI

Poništavanje upozorenja na smicanje vjetra3

Poništavanje upozorenja na smicanje vjetra pozivajući se na njegovu oznaku

CNL WS WRNG n n nnnnnn/nnnnnn CNL WS WRNG 1 211230/2113303

Napomene.-

1. Fiktivna lokacija; 2. U skladu sa 6.2.3.;

3. Kraj poruke (kada se upozorenje na smicanje vetra poništava).

10.11.2016. PRILOG 6 - 16

ANEKS 3 PRILOG 6

Tabela A6 4. Opsezi i rezolucije za numeriĉke elemente ukljuĉene u savjetodavne poruke za vulkanski pepeo i tropske ciklone, SIGMET/AIRMET poruke, upozorenja za aerodrom i upozorenja na smicanje vjetra

Elemenat prema navodima iz Priloga 2 i 6

Opseg

Rezolucija

Visina vrha M

FT 000 – 8100

000 – 27000 1 1

Broj savetodavne poruke za VA (index)* za TC (index)*

000 – 2000 00 – 99

1 1

Maksimalni prizemni vjetar MPS

KT 00 – 99

00 – 199 1 1

Pritisak u centru hPa

850 – 1050

1

Brzina prizemnog vjetra: MPS

KT 15 49

30 99 1 1

Prizemna vidljivost: M

M

0000 0750

0800 5000 50

100

Visina baze oblaka: M

FT 000 300

000 1000 30

100

M

Visina vrha oblaka: M

FT FT

000 2970

3000 20000

000 9900

10000 60000

30 300 100

1000

0 (stepeni)

Geografska širina ’ (minute)

00 90

00 60 1 1

0 (stepeni)

Geografska dužina ’ (minute)

000 180

00 60 1 1

Nivoi leta 000 650 10

Kretanje KMH

KT 0 300

0 150 10 5

* Bezdimenzionalno

Primer A6-1. SIGMET i AIRMET poruke i odgovarajuće poništavanje

SIGMET

Poništavanje SIGMET-a

YUDD SIGMET 2 VALID 101200/101600 YUSO- YUDD SHANLON FIR/UIR OBSC TS FCST S OF N54 AND E OF W012 TOP FL390 MOV E 20KT WKN

YUDD SIGMET 3 VALID 101345/101600 YUSO- YUDD SHANLON FIR/UIR CNL SIGMET 2 101200/101600

AIRMET

Poništavanje AIRMET-a

YUDD AIRMET 1 VALID 151520/151800 YUSO- YUDD SHANLON FIR ISOL TS OBS N OF S50 TOP ABV FL100 STNR WKN

YUDD AIRMET 2 VALID 151650/151800 YUSO- YUDD SHANLON FIR CNL AIRMET 1

151520/151800

PRILOG 6 - 17 10.11.2016.

PRILOG 6 ANEKS 3

Primjer A6-2. SIGMET poruka za tropski ciklon

YUCC SIGMET 3 VALID 251600/252200 YUDO- YUCC AMSWELL FIR TC GLORIA PSN N2706 W07306 CB OBS AT 1600Z WI 250NM OF TC CENTRE TOP FL500 NC FCST 2200Z TC CENTRE PSN N2740 W07345

Značenje: treća SIGMET poruka za oblast informacija za letjenje (FIR) AMSWELL*

(označenu sa YUCC Amswell oblasni centar kontrole letenja) koju je, počev od 0001 UTC, izdao biro za meteorološko bdenje Donlon/International (YUDO); period važenja poruke je od 1600 UTC do 2200 UTC 25-tog u tekućem mjesecu; tropski ciklon Glorija na 27 stepeni i 6 minuta sjeverne geografske širine i 73 stepena i 6 minuta zapadne geografske dužine; cumulonimbus je osmotren u 1600 UTC unutar 250 nautičkih milja od centra tropskog ciklona sa vrhovima na nivou leta 500; promene intenziteta se ne očekuju; u 2200 UTC centar tropskog ciklona prognoziran je da bude na 27 stepeni i 40 minuta SGŠ i 73 stepena i

45 minuta ZGD.

Primjer A6-3. SIGMET poruka za vulkanski pepeo

YUDD SIGMET 2 VALID 211100/211700 YUSO- YUDD SHANLON FIR/UIR VA ERUPTION MT ASHVAL PSN S1500 E07348 VA CLD OBS AT 1100Z APRX 50KM WID LINE BTN S1500 E07348 – S1530 E07642 FL 310/450 FCST 1700Z APRX 50KM WID LINE BTN S1506 E07500 – S1518 E08112 – S1712 E08330

Značenje: druga SIGMET poruka za oblast informisanja u letu (FIR) SHANLON* (označenu

sa YUDD Shanlon* oblasni centar kontrole letenja/gornja oblast informisanja u letu) koju je, počev od 0001 UTC, izdao biro za meteorološko bdenje Shanlon/International (YUSO); period važenja poruke je od 1100 UTC do 1700 UTC 21-vog u tekućem mjesecu; erupcija

vulkanskog pepela na planini Ashval* locirana na 15 stepeni JGŠ i 73 stepena i 48 minuta IGD; oblak vulkanskog pepela osmotren u 1100 UTC u oblasti približno 50 km široka linija izmeĎu 15 stepeni JGŠ i 73 stepena i 48 minuta IGD i 15 stepeni i 30 minuta JGŠ i 76 stepena i 42 minuta IGD; izmeĎu nivoa leta 310 i 450, prognozira se da će u 1700 UTC oblak vulkanskog pepela biti lociran, u približno 50 km širokoj liniji izmeĎu 15 stepeni i 6 minuta JGŠ i 75 stepeni IGD, 15 stepeni i 18 minuta JGŠ i 81 stepen i 12 minuta IGD, i 17 stepeni i 12 minuta JGŠ i 83 stepena.

* Fiktivna lokacija

Primjer A6-4. SIGMET poruka za radioaktivni oblak

YUCC SIGMET 2 VALID 201200/201600 YUDO- YUCC AMSWELL FIR RDOACT CLD OBS AT 1155Z WI S5000 W14000 – S5000 W13800 – S5200 W13800 – S5200 W14000 – S5000 W14000 SFC/FL100 WKN FCST 1600Z WI S5200 W14000 –

S5200 W13800 – S5300 W13800 – S5300 W14000 – S5200 W14000

10.11.2016. PRILOG 6 - 18

ANEKS 3 PRILOG 6

Značenje: Druga SIGMET poruka koju je, počev od 0001 UTC, izdao meteorološki biro aerodroma Donlon/International* (YUDO) za FIR Amswell* (označen sa YUCC centar oblasne kontrole Amswell); poruka je važeća od 1200 UTC do 1600 UTC 20-og u mjesecu; radioaktivni oblak je osmotren u 1155 UTC unutar oblasti ograničenoj slijedećim tačkama:50 stepeni 0 minuta JGŠ i 140 stepeni 0 minuta ZGD, 50 stepeni 0 minuta JGŠ i 138 stepeni 0 minuta ZGD, 52 stepena 0 minuta JGŠ i 138 stepeni 0 minuta ZGD, 52 stepena 0 minuta JGŠ i 140 stepeni 0 minuta ZGD i 50 stepeni 0 minuta JGŠ i 140 stepeni 0 minuta ZGD i izmeĎu zemljine površine i nivoa leta 100; očekuje se da radioaktivno oblak ostane stacionaran i slabljenje njegovog intenziteta; prognozirano je da se radioaktivni oblak u 1600 UTC nalazi unutar oblasti ograničene sa 52 stepena 0 minuta JGŠ i 140 stepeni 0 minuta ZGD, 52 stepena 0 minuta JGŠ i 138 stepeni 0 minuta ZGD, 53 stepena 0 minuta JGŠ i 138 stepeni 0 minuta ZGD, 53 stepena 0 minuta JGŠ i 140 stepeni 0 minuta ZGD, 52 stepena 0 minuta JGŠ i 140 stepeni 0 minuta ZGD.

* Fiktivna lokacija

Primjer A6-5. SIGMET poruka za jaku turbulenciju

YUCC SIGMET 5 VALID 221215/221600 YUDO- YUCC AMSWELL FIR SEV TURB OBS AT 1210Z N2020 FL250 INTSF FCST AT 1600Z S OF N2020 AND E OF W06950

Značenje: peta SIGMET poruka koju je, počev od 0001 UTC, izdao meteorološki biro aerodroma Donlon/International* (YUDO) za FIR Amswell* (označen sa YUCC centar oblasne kontrole Amswell); poruka je važeća od 1215 UTC do 1600 UTC 22-gog u mjesecu; jaka turbulencija je osmotrena u 1210 UTC 20 stepeni i 20 minuta SGŠ i 70 stepeni i 5 minuta ZGD na nivou leta 250; očekuje se povećanje intenziteta turbulencije; prognozirana je jaka turbulencija u 1600 UTC na lokaciji: južno od 20 stepeni i 20 minuta SGŠ i istočno od 69 stepeni i 50 minuta ZGD.

* Fiktivna lokacija

Primjer A6-6. AIRMET poruka za umjerene planinske talase

YUCC AIRMET 2 VALID 221215/221600 YUDO-

YUCC AMSWELL FIR MOD MTW OBS AT 1205Z N48 E010 FL080 STNR NC

Značenje: druga AIRMET poruka koju je, počev od 0001 UTC, izdao meteorološki biro aerodroma Donlon/International* (YUDO) za FIR Amswell* (označen sa YUCC centar oblasne kontrole Amswell); poruka je važeća od 1215 UTC do 1600 UTC 22-gog u mjesecu; umjereni planinski talasi osmotreni u 1205 UTC na 48. stepenu sjeverne geografske širine i 19. stepenu istočne dužine na nivou leta 080; očekuje se da planinski talasi ostanu stacionarni i da se ne mijenjaju.

* Fiktivna lokacija

PRILOG 6 - 19 10.11.2016.

PRILOG 7 ANEKS 3

PRILOG 7. TEHNIĈKE SPECIFIKACIJE KOJE SE ODNOSE NA

VAZDUHOPLOVNE KLIMATOLOŠKE INFORMACIJE


1. OBRADA VAZDUHOPLOVNIH KLIMATOLOŠKIH INFORMACIJA

Preporuka. – Meteorološka osmatranja za redovne i alternativne aerodrome treba da se prikupljaju, obraĎuju i čuvaju u obliku pogodnom za izradu aerodromskih klimatoloških informacija.

2. RAZMJENA VAZDUHOPLOVNIH KLIMATOLOŠKIH INFORMACIJA

Preporuka.- Vazduhoplovne klimatološke informacije treba da se razmijenjuju izmeĎu meteoroloških vlasti, na zahtjev. Avio-prevozioci i drugi vazduhoplovni korisnici kojima su potrebne takve informacije mogu ih pribaviti od meteorološke vlasti koja je odgovorna za njihovo pripremanje.

3. SADRŢAJ VAZDUHOPLOVNIH

KLIMATOLOŠKIH INFORMACIJA

3.1 Aerodromske klimatološke tabele

3.1.1 Preporuka.- Aerodromska klimatološka tabela treba da sadrži:

a) srednje vrijednosti i odstupanja, uključujući maksimalne i minimalne vrijednosti,

meteoroloških elemenata (na primer, temperature vazduha); i/ili

b) učestalost javljanja vremenskih pojava koje utiču na letjenje na aerodromu (na primjer, pješčana oluja); i/ili

c) učestalost javljanja odreĎenih vrijednosti jednog ili kombinacije dva ili više elemenata (na primjer, kombinacija slabe vidljivosti i niske oblačnosti).

3.1.2 Preporuka.- Aerodromske klimatološke tabele treba da sadrže informacije potrebne za

pripremu aerodromskih klimatoloških pregleda u skladu sa tačkom 3.2 dole.

3.2 Aerodromski klimatološki pregledi

Preporuka.- Aerodromski klimatološki pregledi treba da sadrže:

a) čestine javljanja vidljivosti duž piste (RVR), odnosno, vidljivosti i/ili visine baze najnižeg oblačnog sloja količine BKN ili OVC ispod odreĎenih vrijednosti u odreĎenom vremenu;

b) čestine vidljivosti ispod odreĎenih vrijednosti u odreĎenom vremenu c) čestine visine baze najnižeg oblačnog sloja količine BKN ili OVC ispod odreĎenih

PRILOG 7 - 1 10.11.2016.

ANEKS 3 PRILOG 7

vrijednosti u odreĎenom vremenu

d) čestine istovremenog javljanja smjera i brzine vjetra unutar odreĎenih vrijednosti;

e) čestine javljanja temperature vazduha pri tlu u odreĎenim intervalima od po 50 u odreĎeno vrijeme, i

f) srednje vrijednosti i njihove varijacije (uključujući maksimalne i minimalne vrijednosti) meteoroloških elemenata potrebnih za operativno-planske zadatke,uključujući i proračune za polijetanje.

Napomena.- Modeli klimatoloških tabela prema navedenom od a) do e) dati su u WM Publication No. 49, Technical Regulations, Vol. II, C.3.2.

10.11.2016. PRILOG 7 - 2

PRILOG 8 ANEKS 3

PRILOG 8. TEHNIĈKE SPECIFIKACIJE KOJE SE ODNOSE NA USLUGE ZA AVIO-PREVOZIOCE I ĈLANOVE POSADA


Napomena.- Specifikacije koje se odnose na dokumentaciju za let (uključujući modele

karata i obrazaca) nalaze se u Prilogu 1.

1. NAĈINI DOSTAVLJANJA I FORMAT METEOROLOŠKIH INFORMACIJA

1.1 Meteorološke informacije dostaviće se avio-prevoziocima i članovima posada na jedan ili više dolne navedenih načina, prema dogovoru izmeĎu meteoroloških vlasti i zainteresovanih avio-prevozioca (donji redosled ne znači prioritet):

a) pisani ili štampani materijal, uključujući odreĎene karte i obrasce;

b) podaci u digitalnom obliku;

c) brifing;

d) konsultacija;

e) prikaz; ili

f) umnesto od a) do e), pomoću automatizovanog pretpoletnog informacionog sistema koji omogućava self-brifing i dokumentaciju za let, istovremeno, avio-prevozioci i članovi posada zadržavaju pristup, ako je potrebno, konsultacijama sa aerodromskim meteorološkim biroom, u skladu sa 5.1 dolje.

1.2 Meteorološka vlast će, u dogovoru sa avio-prevoziocom, odrediti:

a) vrstu i oblik meteoroloških informacija koje se dostavljaju; i

b) metode i načine dostavljanja tih informacija. 1.3 Preporuka.- Na zahtjev operatera, meteorološke informacije koje se daju za planiranje letjenja treba da uključuju i podatke za odreĎivanje najnižeg upotrebljivog nivoa leta.

2. SPECIFIKACIJE KOJE SE ODNOSE NA INFORMACIJE ZA

PRETPOLETNO PLANIRANJE I REPLANIRANJE U LETU

2.1 Format visinskih podataka u taĉkama mreţe

Visinski podaci u tačkama mreže, za pretpoletno planiranje i replaniranje u letu, koje izdaju WAFC-ovi, biće u obliku GRIB koda.

Napomena.- GRIB kod je sadržan u WMO Publication No. 306, Manual on Codes, Volume I.2, Part B –Binary Codes.

PRILOG 8 - 1 10.11.2016.

ANEKS 3 PRILOG 8

2.2 Format podataka o znaĉajnom vremenu Podaci o značajnom vremenu, za pretpoletno planiranje i replaniranje u letu, koje izdaju WAFC-ovi, biće u obliku BUFR koda.

Napomena.- BUFR kod je sadržan u WMO Publication No. 306, Manual on Codes, Volume I.2, Part B –Binary Codes.

2.3 Posebne potrebe za letenje helikoptera

Preporuka.- Meteorološke informacije za pretpoletno planiranje i za replaniranje u letu avio- prevozioca za helikoptere koji lete do priobalnih platformi treba da uključuju podatke za slojeve od morskog nivoa do FL 100. Posebno treba istaći očekivanu prizemnu vidljivost, količinu, vrstu (kada je moguće), bazu i vrhove oblaka ispod FL 100, stanje mora i temperaturu površine mora, srednji pritisak na nivou mora i javljanje i očekivano javljanje turbulencije i zaleĎivanja kao što je odreĎeno regionalnim vazduhoplovnim sporazumom.


BRIFING I KONSULTACIJE

3.1 Informacije za koje se zahtjeva da budu prikazane

Preporuka.- Izloženi materijal treba da je pristupačan članovima posada i drugom

zainteresovanom letačkom osoblju.


DOKUMENTACIJU ZA LET

4.1 Prezentacija informacija

4.1.1 Dokumentacija za let koja se odnosi na prognozu vjetra i temperature na visini i prognozu SIGWX pojava biće predstavljena u obliku karata. Za letove na malim visinama, alternativno, koristiće se GAMET prognoza za oblast.

Napomena.- Modeli karata i formulara koji se koriste za pripremu dokumentacije za let dati su u Prilogu 1. Te modele i metode za njihovo upotpunjavanje razvila je Svjetska meteorološka organizacija na osnovu relevantnih operativnih zahtjeva koje je postavila MeĎunarodna organizacija za civilno vazduhoplovstvo.

4.1.2 Preporuka.— Dokumentacija za let koja se odnosi na prognoze vjetra i temperature na visini za specifične povezane rute, obezbeĎuje se kao što je dogovoreno izmeĎu meteorološke vlasti i datog avioprevozioca.

Napomena – Uputstvo za izgled, sadržaj i korišćenje povezanih karata dato je u Manual of Aeronautical Meteorological Practice (Doc 8896).

10.11.2016. PRILOG 8 - 2

PRILOG 8 ANEKS 3

4.1.3 METAR i SPECI (uključujući trend prognoze i koje se izdaju u skladu sa regionalnim vazduhoplovnim sporazumom), TAF, GAMET, SIGMET, AIRMET i savetodavne informacije o vulkanskom pepelu i tropskim ciklonima biće predstavljene u skladu sa uzorcima datim u Prilozima 1, 2, 3, 5 i 6, respektivno. Takve meteorološke informacije primljene od drugih meteoroloških biroa, uključiće se u dokumentaciju za let bez izmjena.

Napomena.- primjeri forme u kojoj se predstavljaju METAR/SPECI i TAF dati su u Prilogu 1.

4.1.4 Preporuka.- U dokumentaciji za let treba da budu objašnjene skraćenice i lokacijski indikatori koji su korišćeni.

4.1.5 Preporuka.- Obrazac i legenda karata treba da budu štampani na engleskom, francuskom, ruskom ili španskom jeziku. Kada je to podesno, treba da se koriste odobrene skraćenice. Sve korišćene jedinice, za bilo koji elemenat, treba da budu naznačene. One treba da budu u skladu sa Aneksom 5.

4.2 Karte u dokumentaciji za let

4.2.1 Karakteristike karata

4.2.1.1 Preporuka.- Karte koje se uključuju u dokumentaciju za let treba da imaju visok stepen jasnoće i čitljivosti i slijedeće fizičke karakteristike:

a) zbog podesnosti, najveća veličina karata treba da bude oko 42x30 cm (standardna veličina A3), a najmanja veličina oko 21x30 cm (standardna veličina A4). Izbor izmeĎu ovih veličina zavisiće od dužine rute i količine detalja koje je potrebno dati na karti, kao što je dogovoreno izmeĎu meteoroloških vlasti i zainteresovanih korisnika;

b) glavne geografske odrednice, kao što su linija morske obale, veće rijeke i jezera treba da se lako uočavaju;

c) na kartama koje izraĎuje računar, meteorološki podaci treba da imaju prednost nad osnovnim podacima karte, tamo gdje god se preklapaju, osnovni podaci karte se brišu;

d) glavni aerodromi treba da budu prikazani kao tačka i identifikovani po prvom slovu imena grada kome aerodrom pripada, kao što je dato u Tabeli AOP pripadajućeg regionalnog vazduhoplovnog plana;

e) geografska mreža treba da bude prikazana meridijanima i paralelama predstavljenim

tačkastim linijama na svakih 100 geografske širine i dužine; rastojanje izmeĎu tačaka treba da bude jedan stepen;

f) vrednosti geografske širine i dužine treba da budu označene na različitim mjestima na karti (tj. ne samo na ivicama);

g) oznake na kartama za dokumentaciju za let treba da su jasne i jednostavne i da na nedvosmislen način pokažu ime svjetskog prognostičkog centra (ili za produkte koje ne izraĎuje WAFC naziv centra koji ih je izradio), vrstu karte, datum i vrijeme važenja i, ako je potrebno, vrstu korišćenih jedinica.

4.2.1.2 Meteorološke informacije koje su uključene u dokumentaciju za let biće predstavljene na sledeći način:

PRILOG 8 - 3 10.11.2016.

ANEKS 3 PRILOG 8

a) vjetar na karti biće ucrtan strelicama sa percima i osjenčenim zastavicama u dovoljno gustoj mreži tačaka;

b) temperature će biti ucrtane kao brojevi u dovoljno gustoj mreži tačaka;

c) vjetar i temperatura izabrani iz nizova podataka primljenih od svjetskog prognostičkog centra biće ucrtani u dovoljno gustoj mreži geografske širine/dužine i

d) strelice za vjetar imaće prednost nad temperaturom, a oboje prednost nad pozadinom karte;

4.2.1.3 Preporuka.- Za kratke letove treba pripremati karte koje pokrivaju zahtjevane ograničene oblasti razmere 1:15 x 106.

4.2.2 Komplet karata koje se obezbijeĎuju

4.2.2.1 Minimalni broj karata za letove izmeĎu nivoa leta 250 i 630 obuhvatiće:

a) SIGWX kartu za velike visine (nivo leta 250 do 630) i

b) kartu prognoze vjetra i temperature na 250 hPa.

Aktuelne karte koje se obezbijeĎuju za pretpoletno planiranje i planiranje u toku leta i za dokumentaciju za let biće u skladu sa sporazumom meteoroloških vlasti i zainteresovanih korisnika.

4.2.2.2 Karte, koje se obezbijeĎuju, izdvajaće se iz prognoza u digitalnom obliku koje obezbeĎuju WAFC-ovi kad god te prognoze pokrivaju namjeravanu putanju leta u odnosu na vrijeme, nadmorsku visinu i geografski prostor, osim ako nije drugačije dogovoreno izmeĎu meteorološke vlasti i nadležnih operatera.

4.2.3 Označavanje visina

Oznake visine u dokumentaciji za let davaće se na sledeći način:

a) sve visine koje se odnose na meteorološke uslove na ruti, kao što su oznake visine turbulencije, vjetra na visini, ili baze i vrhova oblaka, prvenstveno će se izražavati u nivoima leta; one se mogu izražavati i pomoću barometarske visine (visina po pritisku), pritiska, apsolutne visine ili, za letove na malim visinama, visine iznad nivoa zemlje.

b) sve visine koje se odnose na meteorološke uslove na aerodromu, kao što je oznaka visine baze oblaka, izražavaće se kao visine iznad aerodroma.

4.3 Specifikacije koje se odnose na letove na malim visinama

4.3.1 U obliku karata

Preporuka.- Kada su prognoze date u obliku karata, za letove na malim visinama, koji se vrše do nivoa leta 100 (u planinskim oblastima do nivoa leta 150, ili više ako je to neophodno) uključujući i letove koji se obavljaju po pravilima vizuelnog letenja, dokumentacija za let treba da, podesno letu, sadrži:

10.11.2016. PRILOG 8 - 4

PRILOG 8 ANEKS 3

a) informacije iz SIGMET i AIRMET poruka značajnih za let;

b) karte jvetra i temperature na visini kao što je dato u Prilogu 5, 4.3.1; i

c) karte značajnog vremena kao što je dato u Prilogu 5, 4.3.2.

4.3.2 U obliku skraćenog otvorenog teksta

Preporuka. – Kada prognoze koje se daju za letove na malim visinama, koji se vrše do nivoa leta 100 (u planinskim oblastima do nivoa leta 150, ili više ako je to neophodno) uključujući i letove koji se obavljaju po pravilima vizuelnog letenja, nijesu u obliku karata, dokumentacija za let treba da, podesno letu, sadrži:

a) SIGMET i AIRMET informacije; i

b) GAMET prognoze za oblast.

Napomena.- Primer GAMET prognoze za oblast dat je u Prilogu 5.

5. SPECIFIKACIJE KOJE SE ODNOSE NA AUTOMATIZOVANI PRETPOLETNI INFORMACIONI SISTEM ZA BRIFING, KONSULTACIJU,

PLANIRANJE LETA I DOKUMENTACIJU ZA LET

5.1 Pristup sistemu

Automatizovani pretpoletni informacioni sistem koji obezbijeĎuje mogućnost selfbrifinga obezbijediće, ako je potrebno, pristup avioprevozioca i članova posada konsultacijama sa aerodromskim meteorološkim biroom telefonom ili nekim drugim pogodnim telekomunikacionim sredstvom.

5.2 Detaljne specifikacije sistema

Preporuka. – Automatizovani pretpoletni informacioni sistem za davanje meteoroloških

informacija za self-brifing, pretpoletno planiranje i za dokumentaciju za let treba da:

a) obezbijedi neprekidno i blagovremeno ažuriranje sistemske baze podataka i monitoring važenja i ispravnosti arhiviranih meteoroloških informacija;

b) dozvoli avio-prevoziocima i članovima posada (kao i drugim zainteresovanim vazduhoplovnim korisnicima) pristup sistemu pouzdanim telekomunikacionim sredstvima;

c) koristi pristup i procedure ispitivanja bazirane na skraćenom otvorenom tekstu i, po potrebi, ICAO lokacijskim indikatorima i vazduhoplovnim meteorološkim ključevima, propisanih od strane WMO, ili bazirane na korisničkim interfejsima sa menijima ili drugim odgovarajućim mehanizmima prema dogovoru izmeĎu meteorološke vlasti i zainteresovanih avio-prevozioca; i

d) obezbijedi brz odgovor na zahtjev korisnika za informacijama. Napomena.- ICAO skraćenice i kodovi i lokacijski indikatori dati su, respektivno, u ICAO DOC 8400 (PANS – ABC) i ICAO DOC 7910 (Location Indicator). Oznake vrste podataka („data-type designators―) date su u WMO Publication No.386, Manual on the Global Telecomunitation System.

PRILOG 8 - 5 10.11.2016.

ANEKS 3 PRILOG 8


INFORMACIJE ZA VAZDUHOPLOVE U LETU

6.1 Dostavljanje informacija koje zahtijevaju vazduhoplovi u letu

Preporuka. – Ako, vazduhoplov u letu zahtijeva meteorološke informacije, aerodromski meteorološki biro ili biro za meteorološko bdenje koji primi zahtjev treba da organizuje dostavljanje tih informacija uz pomoć, ako je potrebno, drugog aerodromskog meteorološkog biroa ili biroa za meteorološko bdenje.

6.2 Informacija avio-prevoziocima za planiranje za vazduhoplove u letu

Preporuka. – Meteorološke informacije koje služe operaterima za planiranje za vazduhoplove u letu treba da se dostavljaju u toku perioda leta i obično treba da sadrže neke ili sve dolje navedene stavke:

a) METAR i SPECI (uključujući trend prognoze koje se izdaju u skladu sa regionalnim vazduhoplovnim sporazumom);

b) TAF i izmenjeni TAF;

c) SIGMET i AIRMET informacije i specijalne izvještaje iz vazduha značajne za taj let, osim ako ovi poslednji nijesu predmet SIGMET poruke;

d) podatke o vjetru i temperaturi vazduha na visini;

e) savjetodavne informacije o vulkanskom pepelu i tropskim ciklonima koje su značajne za let; i

f) druge meteorološke informacije u alfa-numeričkom ili grafičkom formatu kao što je dogovoreno izmeĎu meteorološke vlasti i zainteresovanih operatera.

Napomena. – Uputstvo o prikazu grafičkih informacija u kokpitu nalazi se u ICAO DOC 8896 (Manuel of Aeronautical Meteorological Practice).

10.11.2016. PRILOG 8 - 6

PRILOG 8 ANEKS 3

Slika A8-1. Fixed areas of coverage of WAFS forecasts in chart form —

Mercator projection

PRILOG 8 - 7 10.11.2016.

ANEKS 3 PRILOG 8

Slika A8-2. Fixed areas of coverage of WAFS forecasts in chart form — Polar stereographic projection (northern hemisphere)

10.11.2016. PRILOG 8 - 8

PRILOG 8 ANEKS 3

Slika A8-3. Fixed areas of coverage of WAFS forecasts in chart form —

Polar stereographic projection (southern hemisphere)

PRILOG 8 - 9 10.11.2016.

ANEKS 4 PRILOG 9

PRILOG 9. TEHNIĈKE SPECIFIKACIJE KOJE SE ODNOSE NA INFORMACIJE ZA SLUŢBE VAZDUŠNOG SAOBRAĆAJA,

SLUŢBU TRAGANJA I SPASAVANJA I SLUŢBU VAZDUHOPLOVNIH INFORMACIJA


1. INFORMACIJE KOJE TREBA DA SE OBEZBIJEDE ZA JEDINICE ZA PRUŢANJE USLUGA U VAZDUŠNOM SAOBRAĆAJU

1.1 Informacije za aerodromski kontrolni toranj

Pridruženi aerodromski meteorološki biro će, prema potrebi, dostavljati aerodromskom kontrolnom tornju slijedeće meteorološke podatke:

a) lokalne redovne izvještaje, lokalne specijalne izvještaje, METAR, SPECI, TAF, trend prognoze i izmjene ovih prognoza, za aerodrom na koji se odnose;

b) SIGMET i AIRMET informacije, alarme i upozorenja na smicanje vjetra i upozorenja za aerodrom;

c) druge meteorološke informacije, prema lokalnom dogovoru, kao što su prognoze prizemnog vjetra za odreĎivanje mogućih promena piste u upotrebi;

d) primljene informacije o oblaku vulkanskog pepela, za koje SIGMET još nije izdat, prema dogovoru nadležnih meteoroloških i ATS vlasti; i

e) primljene informacije o pre-eruptivnoj aktivnosti vulkana i/ili vulkanskoj erupciji prema dogovoru nadležne meteorološke i ATS vlasti.

1.2 Informacije za jedinicu prilazne kontrole letjenja

Pridruženi aerodromski meteorološki biro će, prema potrebi, dostavljati jedinici prilazne kontrole slijedeće meteorološke podatke:

a) lokalne redovne izvještaje, lokalne specijalne izvještaje, METAR, SPECI, TAF, trend prognoze i izmjene ovih prognoza, za aerodrom(e) za koji(e) je zadužena prilazna kontrola;

b) SIGMET i AIRMET poruke, alarme i upozorenja na smicanje vjetra i odgovarajuće specijalne izvještaje iz vazduha za vazdušni prostor za koji je zadužena prilazna kontrola i upozorenja za aerodrom;

c) druge meteorološke informacije, prema lokalnom dogovoru;

d) Primljene informacije o oblaku vulkanskog pepela, za koje SIGMET nije još izdat, prema dogovoru nadležnih meteoroloških i ATS vlasti; i

e) primljene informacije o pre-eruptivnoj aktivnosti vulkana i/ili vulkanskoj erupciji prema dogovoru nadležne meteorološke i ATS vlasti.

PRILOG 9 - 1 10.11.2016.

PRILOG 9 ANEKS 3

1.3 Informacije za centar oblasne kontrole letenja i centar informacija za letjenje

Pridruženi biro za meteorološko bdenje će, prema potrebi, dostavljati centru informacija za letjenje ili centru oblasne kontrole slijedeće meteorološke podatke:

a) METAR i SPECI, uključujući tekuće podatke o pritisku za aerodrome i druge lokacije, TAF i trend prognoze kao i njihove izmjene, pokrivajući oblast informisanja u letu ili kontrolisanu oblast i, ako to zahtijevaju centar informisanja u letu ili centar oblasne kontrole, podatke koji pokrivaju aerodrome u susednim oblastima informisanja u letu, kao što je odreĎeno regionalnim vazduhoplovnim sporazumom;

b) prognoze vjetra i temperature na visini, prognoze značajnih meteoroloških pojava na ruti i izmene tih prognoza, naročito onih koje bi mogle onemogućiti primjenu pravila vizuelnog letjenja, SIGMET i AIRMET informacije i odgovarajuće specijalne izvještaje iz vazduha za oblast informisanja u letu ili kontrolisanu oblast i, ako je tako odreĎeno regionalnim vazduhoplovnim sporazumom i zahtijeva se od centara informisanja u letu ili centra oblasne kontrole, za susjedne oblasti informisanja u letu;

c) druge meteorološke informacije koje zahtijevaju centar informisanja u letu ili centar oblasne kontrole radi zadovoljenja zahtjeva vazduhoplova u letu; ako biro za meteorološko bdenje ne raspolaže traženim informacijama, on će za izdavanje meteoroloških informacija tražiti pomoć drugog meteorološkog biroa;

d) primljene informacije o oblaku vulkanskog pepela za koje SIGMET još nije izdat, prema dogovoru nadležnih meteoroloških i ATS vlasti;

e) primljenim informacijama koje se odnose na ispuštanje radioaktivnih materija u atmosferu, prema dogovoru izmeĎu nadležne meteorološke i ATS vlasti;

f) savjetodavne informacije o tropskim ciklonima koje je izdao TCAC za svoju oblast odgovornosti;

g) savjetodavne informacije o vulkanskom pepelu koje je izdao VAAC za svoju oblast odgovornosti; i

h) primljene informacije o pre-eruptivnoj aktivnosti vulkana i/ili vulkanskoj erupciji prema dogovoru nadležne meteorološke i ATS vlasti.

1.4 Dostavljanje informacija vazduhoplovnim telekomunikacionim stanicama

Kada je u svrhu informacija za letjenje potrebno, tekući meteorološki izvještaji i prognoze biće dostavljeni odreĎenim vazduhoplovnim telekomunikacionim stanicama. Kopija takvih informacija biće proslijeĎena, na zahtjev, centru informisanja u letu ili centru oblasne kontrole.

1.5 Format informacija

1.5.1 Preporuka.- Lokalni redovni izvještaji, lokalni specijalni izvještaji, METAR, SPECI, TAF, trend prognoze, SIGMET i AIRMET informacije, prognoze vjetra i temperature vazduha na visini i izmjene ovih prognoza treba da se dostavljaju ATS jedinicama u obliku u kom su pripremljeni, dostavljeni drugim meteorološkim biroima ili biroima za meteorološko bdenje ili primljeni od drugih meteoroloških biroa ili biroa za meteorološko bdenje, osim ako je lokalno, drugačije dogovoreno.

10.11.2016. PRILOG 9 - 2

ANEKS 4 PRILOG 9

1.5.2 Preporuka.- Kada se visinski podaci u tačkama mreže, obraĎeni računarom, stavljaju na raspolaganje ATS jedinicama u digitalnom obliku za korišćenje u računarima službi vazdušnog saobraćaja, format i način prenosa odreĎuje se sporazumom izmeĎu meteorološke i odgovarajuće zainteresovane ATS vlasti. Podaci bi trebalo da se dostavljaju po završetku izrade prognoze, čim pre je to moguće.

2. INFORMACIJE KOJE SE OBEZBIJEĐUJU ZA

JEDINICE SLUŢBI TRAGANJA I SPASAVANJA

2.1 Lista informacija

Informacije koje se daju centrima za koordinaciju spasavanja obuhvatiće meteorološke uslove koji su postojali na poslednjoj poznatoj poziciji nestalog vazduhoplova i duž planirane rute sa posebnim osvrtom na:

a) značajne pojave na ruti;

b) količinu i rod oblaka, naročito cumulonimbus-e, visine baza i vrhova oblaka;

c) vidljivost i pojave koje smanjuju vidljivost;

d) prizemni i visinski vjetar;

e) stanje tla, a naročito sniježni pokrivač ili poplave;

f) temperaturu površine mora, stanje mora, ledeni pokrivač (ako postoji) i morske struje, ako su značajne za oblast traganja i

g) podatke o pritisku na nivou mora.

2.2 Informacije koje se obezbijeĊuju na zahtjev

2.2.1 Preporuka.- Na zahtjev centra za koordinaciju spasavanja, ovlašćeni aerodromski meteorološki biro ili biro za meteorološko bdenje treba da organizuje pribavljanje svih pojedinosti vezanih za dokumentaciju za let koja je izdata nestalom vazduhoplovu, zajedno sa svim izmjenama prognoze koje su dostavljene vazduhoplovu u toku leta.

2.2.2 Preporuka.- Da bi se olakšala operacija traganja i spasavanja, ovlašćeni aerodromski meteorološki biro ili biro za meteorološki bdenje treba da, na zahtjev, dostavi:

a) kompletne i detaljne informacije o tekućim i prognoziranim meteorološkim uslovima u oblasti traganja; i

b) tekuće i prognozirane uslove na ruti koji pokrivaju let vazduhoplova za traganje od aerodroma sa kog se traganje vrši i natrag.

2.2.3 Preporuka.- Na zahtjev centra za koordinaciju spasavanja, ovlašćeni aerodromski meteorološki biro ili biro za meteorološko bdenje treba da dostavi ili da organizuje dostavljanje meteoroloških informacija brodovima koji su uključeni u operacije traganja i spasavanja.

PRILOG 9 - 3 10.11.2016.

PRILOG 9 ANEKS 3

3. INFORMACIJE KOJE SE OBEZBIJEĐUJU ZA

JEDINICE SLUŢBE VAZDUHOPLOVNIH INFORMACIJA

3.1 Lista informacija

Slijedeće informacije će se, po potrebi, dostavljati jedinici službi vazduhoplovnih informacija:

a) informacije o meteorološkim uslugama za potrebe meĎunarodne vazdušne plovidbe, u cilju njihovog uključivanja u odgovarajuće zbornike vazduhoplovnih informacija;

Napomena.- Detalji u vezi takvih informacija dati su u ANNEX 15, Appendix I, Part 1, GEN 3.5 i Part 3, AD 2.2, 2.11, 3.2 i 3.11.

b) informacije potrebne za pripremanje NOTAM ili ASHTAM uključujući, naročito, informacije o:

1) osnivanju, ukidanju i značajnim promjenama u radu vazduhoplovnih meteoroloških službi. Te informacije je potrebno dostaviti službi vazduhoplovnih informacija dovoljno prije datuma stupanja na snagu, da bi bilo moguće izdavanje NOTAM-a u saglasnosti sa Aneksom 15, 5.1.1 i 5.1.1.1;

2) pojavi vulkanske aktivnosti.

Napomena.- Potrebne specifične informacije date su u tački Glavi 3, 3.3.2 i Glavi 4, 4.8.

3) ispuštanju radioaktivnih materija u atmosferu, prema dogovoru izmeĎu nadležne meteorološke vlasti i civilne vazduhoplovne vlasti.

Napomena.- OdreĎene informacije koje se zahtijevaju date su u Glavi 3, 3.4.2 g).

c) informacije koje su neophodne za pripremu vazduhoplovnih informativnih cirkulara

(AIC) uključujući naročito informacije o:

1) očekivanim značajnim promjenama u vazduhoplovnim meteorološkim

2)

procedurama, radu i opremi, i

uticaju odreĎenih meteoroloških pojava na let vazduhoplova.

10.11.2016. PRILOG 9 - 4

ANEKS 3 PRILOG 10

PRILOG 10. TEHNIČKE SPECIFIKACIJE KOJE SE ODNOSE NA

ZAHTJEVE ZA KOMUNIKACIJAMA I

KORIŠĆENJE KOMUNIKACIJA


1. POSEBNI ZAHTJEVI ZA KOMUNIKACIJAMA

1.1 Vrijeme koje se zahtijeva za prenos

informacija

AFTN depeše i bilteni koji sadrže operativne meteorološke informacije moraju da postignu vrijeme prenosa manje od 5 minuta. Regionalnim vazduhoplovnim sporazumom može biti odreĎeno da to vrijeme bude i manje od 5 minuta.

1.2 Podaci u taĉkama mreţe za ATS i avio-prevozioce

1.2.1 Preporuka.- Kada su računarima službi vazdušnog saobraćaja na raspolaganju visinski podaci u tačkama mreže u digitalnom obliku, uslovi prenosa podataka treba da budu utvrĎeni sporazumom izmeĎu meteorološke vlasti i nadležne ATS vlasti.

1.2.2 Preporuka.- Kada su avio-prevoziocima, za planiranje letjenja pomoću računara, na raspolaganju visinski podaci u tačkama mreže u digitalnom obliku, uslovi prenosa podataka treba da budu utvrĎeni sporazumom izmeĎu nadležnog WAFC-a meteorološke vlasti i zainteresovanih avio-prevozioca.

2. KORIŠĆENJE FIKSNIH VAZDUHOPLOVNIH VEZA I INTERNETA

2.1 Meteorološki bilteni u alfa-numeriĉkom obliku

2.1.1 Sastav biltena

Preporuka.- Kad god je moguće, razmjena operativnih meteoroloških informacija treba da se vrši u objedinjenim biltenima sa istim tipovima meteoroloških informacija.

2.1.2 Vrijeme za sastavljanje biltena

Preporuka.- Meteorološki bilteni koji su zahtijevani za prenos po utvrĎenom rasporedu treba da budu sastavljeni ispravno i u propisano predviĎeno vrijeme. METAR treba da bude spreman za prenos najkasnije 5 minuta poslije stvarnog vremena osmatranja. TAF treba da bude spreman za prenos ne ranije od jedan čas prije početka njegovog perioda važenja.

PRILOG 10 - 1 10.11.2016.

PRILOG 10 ANEKS 3

2.1.3 Zaglavlja biltena

Meteorološki bilteni koji sadrže operativne meteorološke informacije za prenos preko vazduhoplovnih fiksnih veza ili interneta sadržaće zaglavlje koje se sastoji od:

a) identifikatora od četiri slova i dve cifre;

b) ICAO lokacijskog indikatora od četiri slova koji odgovara geografskom položaju meteorološkog biroa koji sastavlja ili koji pribavlja meteorološki bilten;

c) grupe za dan i vrijeme; i

d) ako se zahtijeva, troslovnog indikatora. Napomena 1.- Detaljna specifikacija formata i sadržaja zaglavlja data je u WMO Publication No. 386, Manual on the Global Telecommunications System, Volume I, a reprodukovana u ICAO DOC 8896 ( Manual of Aeronautical Meteorological Practice).

Napomena 2.- ICAO lokacioni indikatori navedeni su u ICAO Doc 7910 – Location Indicators.

2.1.4 Struktura biltena

Meteorološki bilteni koji sadrže operativne meteorološke informacije za prenos preko AFTN biće ugraĎeni u tekstualni deo formata AFTN depeše.

2.2 Produkti svjetskog prognostiĉkog sistema

2.2.1 Telekomunikacije za dostavljanje WAFS produkata

Preporuka.- Telekomunikaciona oprema koja se koristi za dostavljanje podataka svjetskog prognostičkog sistema treba da budu fiksne vazduhoplovne veze ili Internet.

2.2.2 Zahtjevi koji se odnose na kvalitet karata

Preporuka.- Tamo gdje se produkti svjetskog prognostičkog sistema emituju u obliku karata, kvalitet primljenih karata treba da bude takav da omogućava reprodukciju dovoljno čitljivu za potrebe planiranja letjenja i dokumentacije za let. Primljene karte moraju biti čitljive na preko 95% svoje površine.

2.2.3 Zahtjevi koji se odnose na prenos produkata

Preporuka.- Prenos produkata treba da bude takav da osigurava da prekidi ne traju duže od deset minuta u toku perioda od šest časova.

2.2.4 Zaglavlja biltena koji sadrže WAFS produkte

Meteorološki bilteni koji sadrže WAFS produkte u digitalnom obliku radi prenosa putem vazduhoplovnih fiksnih veza ili Interneta sadržavaće zaglavlje propisano gore u 2.1.3.

10.11.2016. PRILOG 10 - 2

ANEKS 3 PRILOG 10

3. KORIŠĆENJE MOBILNIH VAZDUHOPLOVNIH VEZA

3.1 Sadrţaj i format meteoroloških poruka

3.1.1 Sadržaj i format izvještaja, prognoza i SIGMET informacija koje se prenose

vazduhoplovima, biće usaglašeni sa odredbama Glava 4, 6, i 7 ovog Aneksa.

3.1.2 Sadržaj i format izvještaja iz vazduha koji se prenose iz vazduhoplova biće usaglašeni

sa odredbama Glave 5 ovog Aneksa i sa PANS-ATM (Doc 4444), Appendix I.

3.2 Sadrţaj i format meteoroloških biltena

Sadržaj i format meteorološkog biltena koji se prenosi mobilnim vazduhoplovnim vezama ostaće nepromijenjen u odnosu na onaj sadržan u biltenu iz kog potiče

4. KORIŠĆENJE VAZDUHOPLOVNE DATA-LINK USLUGE D-VOLMET

4.1 Detaljan sadrţaj meteoroloških informacija

koje su na raspolaganju za D-VOLMET

4.1.1 Regionalnim vazduhoplovnim sporazumom biće odreĎeni aerodromi koji treba da imaju na raspolaganju METAR, SPECI i TAF radi prosleĎivanja linkom do vazduhoplova.

4.1.2 Regionalnim vazduhoplovnim sporazumom biće odreĎene oblasti informacija za letjenje koje treba da imaju na raspolaganju SIGMET i AIRMET poruke radi prosleĎivanja linkom do vazduhoplova.

4.2 Kriterijumi koji se odnose na informacije

koje su na raspolaganju za D-Volmet

4.2.1 Preporuka.- Za prosleĎivanje linkom do vazduhoplova, treba da budu korišćeni najnoviji raspoloživi METAR, SPECI i TAF, i važeći SIGMET i AIRMET.

4.2.2 Preporuka.- TAF prognoze koje su uključene u D-VOLMET treba da budu izmijenjene, ako je potrebno, da bi se osiguralo da prognoze, koje su na raspolaganju za proslijeĎivanje linkom do vazduhoplova u letu, predstavljaju najnovije mišljenje nadležnog aerodromskog meteorološkog biroa.

4.2.3 Preporuka.- Ako nema nijedne važeće SIGMET poruke za oblast informisanje u letu, u D-VOLMET treba da bude uključena oznaka ―NIL SIGMET‖.

4.3 Format informacija koje su na raspolaganju za D-VOLMET

Sadržaj i oblik izvještaja, prognoza i SIGMET i AIRMET informacija uključenih u D-VOLMET biće usaglašen sa odredbama Glava 4, 6 i 7 ovog Aneksa.

PRILOG 10 - 3 10.11.2016.

PRILOG 10 ANEKS 3

5. KORIŠĆENJE VAZDUHOPLOVNE USLUGE RADIO EMISIJA VOLMET EMISIJE

5.1 Detaljan sadrţaj meteoroloških informacija

koje se ukljuĉuju u VOLMET emisije

5.1.1 Regionalnim vazduhoplovnim sporazumom odrediće se aerodromi za koje se u VOLMET emisiju uključuju METAR, SPECI i TAF, redosled kojim se oni emituju kao i vrijeme emisije.

5.1.2 Oblasti informisanja u letu, za koje se SIGMET poruke uključuju u planirane VOLMET emisije, biće odreĎene regionalnim vazduhoplovnim sporazumom. Gdje je to učinjeno, SIGMET poruka će se prenositi na početku emisije ili u toku peto-minutnog bloka.

5.2 Kriterijumi koji se odnose na informacije koje se ukljuĉuju u VOLMET emisije

5.2.1 Preporuka.- Kada izvještaj sa nekog aerodroma ne stigne na vrijeme za emisiju,

u emisiju treba da se uključi poslednji raspoloživi izvještaj zajedno sa vremenom osmatranja. 5.2.2 Preporuka.- Izmjene (ako je potrebno) TAF prognoze uključene u planirane VOLMET emisije treba da se daju tako da emitovana prognoza sigurno izražava poslednje mišljenje nadležnog aerodromskog meteorološkog biroa.

5.2.3 Preporuka.- Kada su SIGMET poruke uključene u redovne VOLMET emisije, oznaka

„NIL SIGMET― treba da se prenosi ako nema na raspolaganju nijedne važeće SIGMET poruke za odgovarajuću oblast informisanja u letu.

5.3 Format informacija koje se ukljuĉuju u VOLMET emisije

5.3.1 Sadržaj i format izvještaja, prognoza i SIGMET poruka uključenih u VOLMET emisije

biće usklaĎeni sa odredbama Glava 4, 6 i 7 ovog Aneksa.

5.3.2 Preporuka.- VOLMET emisije treba da koriste standardnu radio-telefonsku frazeologiju.

Napomena.- Uputstvo koje se odnosi na standardnu radio-telefonsku frazeologiju koja se koristi u VOLMET emisijama dato je u ICAO DOC 9377 (Manual on Coordination between Air Traffic Services, Aeronautical Information Services and Aeronautical Meteorological Services), Appendix 1.

10.11.2016. PRILOG 10 - 4

DODATAK A ANEKS 3

DODATAK A. – POŢELJNA OPERATIVNA TAĈNOST

MJERENJA ILI OSMATRANJA

Napomena.- Uputstvo sadržano u ovoj tabeli odnosi se na Glavu 2 – Snabdevanje, korišćenje, menadžment kvalitetom, i interpretacija meteoroloških informacija, a posebno na 2.2.7, i na Glavu 4 – Meteorološka mjerenja i izvještaji.

Element koji se osmatra Poželjna operativna tačnost merenja ili osmatranja*

Srednji prizemni vjetar Smjer: ± 100

Brzina: ± 0.5 m/s (1kt) do 5 m/s (10 kt) ± 10 % iznad 5 m/s (10 kt)

Odstupanja od srednjeg prizemnog vjetra ± 1 m/s (2kt), u odnosu na uzdužnu i bočnu komponentu

Vidljivost ± 50 m do 600 m

± 10 % izmeĎu 600 m i 1500 m ± 20 % iznad 1500 m

RVR ± 10 m do 400 m ± 25 m izmeĎu 400 m i 800 m ± 10 % iznad 800 m

Količina oblaka ± 1 osmina

Visina oblaka ± 10 m (33 ft) do 100 m (330 ft)

± 10 % iznad 100 m (330 ft)

Temperatura vazduha i temperatura tačke rose

± 1 0C

Vrednost pritiska ± 0,5 hPa

*

Poželjna operativna tačnost ne predstavlja operativni zahtjev; nju treba shvatiti kao cilj koji su izrazili

avio- prevozioci.

Napomena.- Uputstvo za nepouzdanost mjerenja ili osmatranja može se naći u WMO

Publication No. 8 Guide to Meteorological Instruments and Methods of Observation.

DODATAK A - 1 10.11.2016.

DODATAK B ANEKS 3

DODATAK B – POŢELJNA OPERATIVNA TAĈNOST PROGNOZA

Napomena 1. Uputstvo sadržano u ovoj tabeli odnosi se na Glavu 2 – Snabdijevanje, korišćenje, menadžment kvalitetom, i interpretacija meteoroloških informacija, a posebno na 2.2.8, i na Glavu 6 – Prognoze.

Napomena 2. Ako se tačnost prognoza nalazi u granicama poželjne operativne tačnosti prikazane u drugoj koloni, za procenat slučajeva datih u trećoj koloni, uticaj grešaka u prognozi se ne smatra ozbiljnim u poreĎenju sa uticajem grešaka u navigaciji i drugim operativnim nepouzdanostima.

Element koji se prognozira Poželjna operativna tačnost prognoza

Minimalni procenat slučajeva unutar granice tačnosti

TAF

Smjer vjetra 200 80% slučajeva

Brzina vjetra 2.5 m/s (5 kt) 80% slučajeva

Vidljivost 200 m do 800 m

30% izmeĎu 800 m i 10 km

80% slučajeva

Padavine Pojava, ili nema pojave 80% slučajeva

Količina oblaka Jedna kategorija ispod 450 m (1500 ft)

Javljanje ili nejavljanje BKN ili OVC izmeĎu 450 m (1500 ft) i 3000 m (10000 ft)

Visina oblaka 30 m (100 ft) do 300 m (1000 ft)

30% izmeĎu 300 m (1000 ft)i 3000 m (10000 ft)

70% slučajeva

70% slučajeva

Temperatura vazduha 1 0C 70% slučajeva

TREND PROGNOZA

Smjer vjetra 20

0 90% slučajeva

Brzina vjetra 2.5 m/s (5 kt)

90% slučajeva

Vidljivost 200 m do 800 m

30% izmeĎu 800 m i 10 km

90% slučajeva

Padavine Pojava, ili nema pojave 90% slučajeva

Količina oblaka Jedna kategorija ispod 450 m (1500 ft)

Javljanje ili nejavljanje BKN ili OVC izmeĎu 450 m (1500 ft) i 3000 m (10000 ft)

Visina oblaka 30 m (100 ft) do 300 m (1000 ft)

30% izmeĎu 300 m (1000 ft) i 3000 m (10000

ft)

90% slučajeva

90% slučajeva

DODATAK B - 1 10.11.2016.

ANEKS 3 DODATAK B

Element koji se

prognozira Poželjna operativna tačnost prognoza

Minimalni procenat slučajeva unutar granice

tačnosti

PROGNOZA ZA POLETANJE

Smjer vjetra

Brzina vjetra

200

2.5 m/s (5 kt)

12.5 m/s (25 kt)

90% slučajeva

90% slučajeva

Temperatura vazduha

Vrijednost pritiska (QNH)

1 0C

1 hPa

90% slučajeva

90% slučajeva

Temperatura vazduha na visini

PROGNOZE ZA OBLAST, LET I RUTU

20C (Srednjak za 900 km (500 NM)) 90% slučajeva

Relativna vlažnost 20 % 90% slučajeva

Vjetar na visini 5 m/s (10 kt) (Moduo vektora razlike za 900 km (500 NM))

90% slučajeva

Značajne meteorološke pojave i oblaci na ruti

Pojava ili nema pojave 80% slučajeva

Lokacija: 100 km (60 NM) 70% slučajeva

Vertikalna razvijenost: 300 m (1000 ft) 70% slučajeva

Nivo leta tropopauze: 300 m (1000 ft) 80% slučajeva

Nivo maksimalnog vjetra: 300 m (1000 ft) 80% slučajeva

10.11.2016. DODATAK B - 2

DODATAK C ANEKS 3

a

DОDАТАK C - ОDАBRАNI KRIТЕRIЈUМI KОЈI SЕ PRIМЕNјUЈU NА АЕRОDRОМSKЕ IZVЕŠТАЈE

Vidlјivоst duž pоlеtnо slеtnе stаzе

1

A B C (OBS

Pојаve u

Оblаčnоst

Pritisаk

Dоdаtne

Prizеmni vеtаr Vidlјivоst (VIS) -10 -5

(Vrеmе, MIN)

TIМЕ) sаdаšnjеm vrеmеnu

Kоličina Vrst

2

Теmpеrаtura (QNH, QFE) infоrmаciје

Spеcifikаcije

3 Оdstupаnja pо prаvcu

60

0 i 180

0

3 Prоmеne brzine

4 Оdstupаnja vidlјivоsti pо prаvcu

Spеciјаlni slučајеvi Мinimаlna VIS ≠ PrеovlаĎuјuća VIS

5 Prošlа tеndеncija

R5( AB ) R5( BC )

Slојеvi kојi sе izvеštаvаju аkо prеkrivaјu

Izveštеni paramеtri

Ažurirаn (updаted) аkо su

prоmеne оd

Paramеtаr kојi trеbа uklјučiti

Srеdnja brzinа 1800 Мinimаlna VIS

Fluktuaciјe VIS i 6 dоgоvоrеne

1.5 m/s (3 kt)

1.5 m/s (3 kt)

Prеlаze srеdnju brzinu zа

5 m/s (10 kt)

Оpštе prаvilo

1500m ili

50% od prеovlаĎuјuće VIS

prеovlаĎuјuća VIS sе nе mоgu

оdrеditi < 100 m

100 m

Nеma оpštih

kritеriјuma kојi sе

Nајniži slој

Slеdеći

slој

Slеdеći viši slој CB ili TCU Idеntifikаcija vrеdnоsti

Lоkаlni rеdоvni i spеciјаlni

2/10

min

7 2/10 min

7 8 2 min 10 min 1 min

N/A N/A

1 min primеnjuјu nа WX

pојаve (zа

Uvеk 2/8 4/8 Uvеk

CB

Nеma kritеriјuma

QNH 10

Da izvеštајi

VRB + 2 еkstrеmnа prаvca

srеdnji + 2 еkstrеmnа prаvca

VRB (bеz ekstrema)

Мinimаlna i mаksimаlna brzinа

8

VIS duž PSS N/A8

pоsеbne kritеriјume vidеti

Prilоg 3 - 4.4.2)

TCU 9 QFE

Svi

METAR/

10 min 10 min 10 min 10 min 10 min PrеovlаĎuјuća VIS i

10 min

Теndеncija niје

Pоvеćаnje ("U") ili smаnjеnje ("D")

CB

TCU

QNH Ne Nеdаvno WX kоје

SPECI VRB (bеz srеdnji + 2 VRB (bеz Маksimаlna PrеovlаĎuјuća minimаlna VIS + Мinimаlna VIS оsmоtrеna (―N‖) Uvеk 2/8 4/8 Uvеk je оd оpеrаtivnоg

ekstrema) еkstrеmnа prаvca

еkstrеmа) brzinа VIS prаvаc

Теndеncija niје nа rаspоlаganju, tеndеncija sе izostаvlја

znаčајa i smicаnjе 12

vеtrа

Skаle zа izvеštаvаnje zа

Prаvаc sа tri cifre zаоkružеn nа nајbližih 10 stеpеni

Brzinа u 1 m/s ili 1kt

Brzinа

аkо je:

VIS 800 m

800 m VIS 5000 m

5000 m VIS 10 km

Primеnjuјe sе kоrаk : 50 m : 100 m : 1 km

Аko je:

RVR 400 m

Primеnjuјe sе kоrаk : 25 m

N/A

Аko je: Bаzа 3000 m (5000 ft)

Primеnjuјe sе kоrаk : 30 m (100 ft)

Zаоkružеna nа

cео stеpеn (decimаlа 5

15 U cеlim hPa

zаokružеnim nаniže

N/A

svе izvеštајe (zаokruživаnjе: 10

- 40

nаniže,

50

- 90

naviše)

2 0.5 m/s (1kt)

оznаčаva sе kао VIS 10 km : Nеma ga, dајe sе kао 400 m RVR 800 m

10 km ili je оbuhvаćеnа 800 m RVR 2000 m

: 50 m 13

: 100 m

(Rеfеrеntni nivо: Nаdmоrska visinа 14

zаokružuje sе

naviše)

zа decimаlе 1-9

аеrоdrоma ili srеdnji nivо mоrа zа CALM CAVOK-оm priobаlne plаtfоrme)

Nаpоmеnе .-

1. Pоsmаtrа sе pоslеdnjih 10 minuta (izuzеtаk: аkо 10-minutni pеriоd kојi uklјučuје znаčајаn diskоntinuitеt (t.j. vidlјivоst duž pоlеtnо slеtnе stаzе sе mеnja nа ili

prеlаzi 175, 300, 550 ili 800 m, u trаjаnju 2 minuta), trеbа kоristiti sаmо pоdаtke pоsle diskоntinuitеta). zа ilustrаciјu tih dеlоvа 10-minutnоg pеriоda, kојi prеthоdi оsmаtrаnju kоје sе оdnоsi nа kritеriјume zа vidlјivоst duž pоlеtnо slеtnе stаzе, kоristi sе јеdnostаvni šematski prikаz t.j. AB, BC i AC.

9. QFE trеbа dа sе uklјuči аkо sе zаhtеva. Rеfеrеntna visinа zа QFE trеbа dа bude аеrоdrоmskа nаdmоrska visinа оsim zа PSS sа prеciznim prilаzоm, i PSS sа

nеprеciznim prilаzоm kаdа je visinа prаga 2m (7ft) ispоd ili iznаd аеrоdrоmskе nаdmоrske visinе, tаdа rеfеrеntna visinа trеbа dа bude оdgоvаrајuća nаdmоrska visinа prаga.

10. Kао štо je nаbrојаno u Prilоgu 3, 4.8.

2. Slој kојi sе sаstоji оd CB i TCU sа zајеdničkоm bаzоm trеbа izvеštаvаti kао CB. 11. Prеmа WMO Manual on Codes (WMO-No. 306), Volume I.1, Part A - Alphanumеric Codes, paragraph 15.5.5, "prеpоručuјe sе dа sistеm zа mеrеnje vеtrа bude tаkаv dа mаksimаlni udаri vеtrа prеdstаvlјаju kао tro-sеkundni srеdnjaci".

3. Pоsmаtrа sе pоslеdnjih 10 minuta (izuzеtаk: аkо 10-to minutni pеriоd kојi uklјučuје znаčајаn diskоntinuitеt (t.j. prоmеne prаvca 300

pri brzini 5 m/s ili prоmеne

brzine 5 m/s u trаjаnju 2 minuta), trеbа kоristiti sаmо pоdаtke pоsle diskоntinuitеta).

12. Kао i tеmpеrаtura pоvršinе mоrа i stаnjе mоrа ili znаčајnа visinа tаlаsа sа priobаlnih plаtfоrmi, u sklаdu sа rеgiоnаlnim vаzduhоplоvnim spоrаzumоm. http://www.kurir.rs/zabava/tech/sigurno-je-imate-na-svom-telefonu-ovu-aplikaciju-odmah-izbrisite-sa-androida-evo-zbog-cega-clanak-

1669435http://www.kurir.rs/zabava/tech/sigurno-je-imate-na-svom-telefonu-ovu-aplikaciju-odmah-izbrisite-sa-androida-evo-zbog-cega-clanak-1669435

4. Аko pоstојi više smеrоvа, kоristi sе smеr kојi je оd nајvеćеg оpеrаtivnоg znаčајa. 13. Izvеštаva sе аkо je vidlјivоst duž pоlеtnо slеtnе stаzе i/ili VIS 1500 m, grаnice zа izrаčunavаnjе su 50 i 2000 m.

5. R 5 AB 5-minutna srеdnja vrеdnоst vidlјivоsti duž pоlеtnо slеtnе stаzе u tоku pеriоda AB i R 5 BC 5-minutna srеdnja vrеdnоst vidlјivоsti duž pоlеtnо slеtnе

stаzе u tоku pеriоda BC.

14. Zа slеtаnjе nа аеrоdrоmimа sа PSS sа prеciznim prilаzоm i sа nаdmоrskоm visinоm prаga 15 m ispоd nаdmоrske visinе аеrоdrоma,

nаdmоrska visinа prаga trеbа dа sе kоristi kао rеfеrеntna visinа

6. CB (cumulonimbus) i TCU (towering cumulus = cumulus congestus vеlikоg vеrtikаlnоg rаzvoja) аkо vеć nisu nаznаčеni kао jedаn оd оstаlih slојеva. 15. Меrеnо u 0.1 hPa.

7. Vrеmе оsrеdnjаvаnja zа srеdnjе vrеdnоsti i, аkо je primеnlјivo, dаti pеriоd zа еkstrеmnе vrеdnоsti nаznаčаvа sе u gоrnjеm lеvоm uglu.

8. N/A niје primеnlјivo.

DODATAK C - 1 10.11.2016.

http://www.kurir.rs/zabava/tech/sigurno-je-imate-na-svom-telefonu-ovu-aplikaciju-odmah-izbrisite-sa-androida-evo-zbog-cega-clanak-

http://www.kurir.rs/zabava/tech/sigurno-je-imate-na-svom-telefonu-ovu-aplikaciju-odmah-izbrisite-sa-androida-evo-zbog-cega-clanak-

http://www.kurir.rs/zabava/tech/sigurno-je-imate-na-svom-telefonu-ovu-aplikaciju-odmah-izbrisite-sa-androida-evo-zbog-cega-clanak-1669435

DODATAK D ANEKS 3

DODATAK D - PRETVARANJE VRIJEDNOSTI OĈITANIH SA

INSTRUMENATA U RVR I VIDLJIVOST

(Vidi Prilog 3, 4.3.5 ovog Aneksa)

1. Pretvaranje očitanih instrumentalnih vrijednosti u RVR i vidljivost zasniva se na Košmidereovom (Koschmieder) ili Alardovom (Allard) zakonu u zavisnosti od toga da li će pilot za vizuelno voĎenje upotrebljavati oznake PSS ili svijetla duž PSS. U interesu standardizacije procene RVR, ovaj dodatak obezbijeĎuje uputstvo o upotrebi i primjeni glavnih faktora za pretvaranje koji se koriste u ovim izračunavanjima.

2. U Košmidereovom zakonu, jedan od faktora koji se uzima u obzir je pilotov prag kontrasta. Dogovorena konstanta koja se za to koristi je 0.05 (bezdimenzionalna).

3. U Alardovom zakonu, odgovarajući faktor je prag iluminacije (osvetljavanja). On nije konstanta, već neprekidna funkcija koja zavisi od jačine osvetljavanja pozadine. Dogovoren odnos koji se koristi kod instrumentalnih sistema sa neprekidnim podešavanjem praga iluminacije, sa senzorom za jačinu osvetljenja pozadine, dat je krivom na slici D-1. Bolje je upotrebljavati kontinualnu funkciju koja aproksimira stepenastu funkciju kao što je prikazano na slici D-1, zbog njene veće tačnosti u odnosu na stepenasti odnos opisan u 4.

4. Kod instrumentalnih sistema bez neprekidnog podešavanja praga iluminacije, pogodna je upotreba (mada ona smanjuje tačnost) četiri podjednako razmaknute vrijednosti praga iluminacije sa dogovorenim odgovarajućim rasponom jačine osvetljavanja pozadine. Te četiri vrijednosti su prikazane na slici D-1 u obliku stepenaste funkcije; one su tabelarno prikazane u Tabeli D-1. radi veće jasnoće.

Napomena 1.- Materijali o informacijama i uputstvu za svijetla PSS koja se koriste za procjenu RVR sadržani su u Manual of Runway Visual Range Observing and Reporting Practices (Doc 9328).

Napomena 2.- U saglasnosti sa definicijom vidljivosti za vazduhoplovne svrhe, intenzitet svijetala koja se koriste za odreĎivanje vidljivosti u okolini je 1000 cd.

Tabela D-1 Koraci praga iluminacije

Uslovi Prag iluminacije (lx) Jačine osvetljenja pozadine (cd/m2)

Noć 8 x 10-7 50

Srednja vrijednost

(prelaz izmeĎu dana i noći)

10-5

51 – 999

Normalan dan 10-4 1000 – 12000

Svijetao, vedar dan 10-3

12000

DODATAK D - 1 10.11.2016.

Pra

g ilu

min

acije

(lx

)

ANEKS 3 DODATAK D

Jačina osvjetljenja pozadine (cd/m2)

Slika D-1. Odnos praga iluminacije ET (lx) i jaĉine osvjetljenja pozadine B (cd/m2)

10.11.2016. DODATAK D - 2

pravilnik o uslugama vazduhoplovne … aneks 3 pravilnik o... · na osnovu člana 121 stav 4 zakona...

Documents