pravilnik o zaštiti na radu u građevinarstvu

8/13/2019 Pravilnik o zatiti na radu u graevinarstvu

1/45

P RV I D EO - P r eie ni t ek st

D ru gi d eo - O sn ov ni t ek st

Trei deo - I zm en e

Pra v iln ik o z a titi n a ra d u u g raevinarstvu

Pravilni k je objavlje n u "Slubenom listu SFRJ", br. 4 2 / 6 8 i4 5 / 6 8 . V i d i : l . 6 9 . Z a k o n a - R S , 4 2 / 9 1 - 1 6 4 9 . V i d i : l . 1 5 .

Prav iln ika - RS, 31/9 2-11 46.

I O P T E O D R E D B E

lan 1

Ovim pravilnikom propisuju s e p os eb ne m er e i normativi z a ti te n a rad u k oj i s e primenjuju priizvoe nj u r ad ov a i z o bl as ti g raevinarstva.

Radovi iz ob las ti graevinarstva ne obuhvataju radove koji s e i zv od e u pogonima ili pomonimr ad io ni ca ma n a g ra di li t u i n a d ru gi m m es ti ma , r ad i p ri pr em e, p re ra de i o br ad e g raevinskog materijala iligraevinskih elemenata koji se ugrauju u graevinske objekte.

lan 2.

Na oruima za r ad, u rea ji ma i d ru gi m s re ds tv im a z a r ad k oj i s e k or is te u g raevinarstvu sprovode sem er e i n or ma ti vi p re dv ie ni o vi m p ra vi ln ik om , k ao i o p te m er e i n or ma ti vi p ro pi sa ni P ra vi ln ik om oo p ti m m er am a i n or ma ti vi ma z a ti te n a r ad u n a o ruima za rad i urea j im a ( " Sl u b en i l is t S FR J ", b r.18/67).

I I M E R E I N O R M A T I V I Z A T I T E N A R A D U

1 U r ee n j e g r a d ili t a

lan 3

- pre st ao d a s e pr ime nj uj e -

+ Vidi:

l . 1 5. P ra v il n ik a - R S, 3 1/ 9 2- 11 4 6.


2/45

lan 4

Izvoe nj e r ad ov a n a g ra di li t u s me s e o tp oe ti t ek k ad j e g ra di li t e u ree no p re ma o dr ed ba ma o vo gpravilnika.

lan 5

S a v m a te r ij a l, u r ea ji , p os tr oj en ja i o pr em a p ot re bn a z a i zg ra dn ju i nv es ti ci on og o bj ek ta o dn os no z aizvoe nj e o dr ee no g r ad a n a g ra di li t u m or aj u k ad s e n e u po tr eb lj av aj u b it i s lo e ni t ak o d a j e o mo guenl ak p re gl ed i n es me ta no n ji ho vo r un o i li m eh an iz ov an o u zi ma nj e b ez o pa sn os ti o d r u en ja i s lino.

Na gradilitima na kojima ne postoji mogun o st z a u s kl ad i t en je g raevinskog materijala u potrebnimkoliinama, dozvoljeno je dopremanje materijala samo u koliinama koje se mogu sloiti bezzakra va nj a p ri la za i p ro la za i b ez o pa sn os ti o d r u en ja .

lan 6

Pomon e p og on e n a g ra di li t u, k ao t es ar sk e, s to la rs ke , b ra va rs ke i d ru ge r ad io ni ce , p o p ra vi lu , t re basmetati van opasnih zona na gradilitu. Ako to nije mogue, moraju se predvideti i obezbeditiodgovarajue m er e z a ti te n a r ad u r ad ni ka k oj i r ad e u t im p og on im a.

A ko su pomon i p og on i n a g ra di li t u i zr aeni u celini ili delimin o o d z ap al ji vo g m at er ij al a, m or aj u s en a g ra di li t u p re du ze ti p ot re bn e m er e z a z a ti tu o d p o ar a, s ho dn o v a eim propisima.

lan 7

D a b i b il i o be zb eeni odgovarajui radni uslovi u zatvorenim radnim prostorijama, moraju se preduzeti

z a ti tn e m er e r ad i s ma nj en ja te tn og d ej st va g as ov a i p ar e, v is ok e i li n is ke t em pe ra tu re , v la ge , p ra i ne ,o tr ov a, a tm os fe rs ko g p ri ti sk a, b uk e i v ib ra ci ja , e ks pl oz ij e g as ov a, s vi h v rs ta z raenja, kao i ostalih te tno st i, i njihovog sv oenja na granice doputene vaeim propisima o zatiti na radu od nos no

jugoslovenskim standardima.

Z a r ad ov e k oj i s e v r e u s lo bo dn om p ro st or u p od n ep ov ol jn im k li ma ts ki m, a tm os fe rs ki m i li d ru gi muticajima, r ad na organizacija svojim optim a kt om o dr euje mere zatite na radu za obezbeenjepotrebnih radnih uslova i predvia k or ienje odgovarajui h l in i h z a t it n ih s r ed s ta va o d no sn o o pr e mepri vrenju tih radova.

lan 8

Na svakom novom gradilitu moraju se jo pre poe tk a g raevinskih radova obezbediti higijensko-sanitarni ureaji, klozeti, umivaonici, instalacije za pijau v od u, p ro st or ij e z a b or av ak r ad ni ka z a v re mev re me ns ki h n ep og od a u t ok u r ad a i z a s u en je m ok re o dee i drugo, u skladu sa vaei m p ro pi si ma ozatiti na radu.

lan 9

Na svakom gradilitu mora se organizovati odgovarajua i e fi ka sn a s lu b a p rv e p om oi z a v r en je

h it ne i nt er ve nc ij e p ri p ov re da ma r ad ni ka n a r ad u.Z a vi s no o d s t ep e na o pa s no s ti , b ro j a r ad n ik a, l ok a ci j e g ra d il i t a i n je g ov e u d al j en os t i o d z d ra vs t ve n ih

u st an ov a, u sl ov a z a s me t aj p ov ree ni h r ad ni ka i d ru go , n a g ra di li t u s e m or aj u o be zb ed it i p ot re bn as an it ar na i d ru ga s re ds tv a i o dg ov ar aj ue s tr un o o so bl je z a p ru a nj e p rv e p om oi.


3/45

2 Zemljani radovi

lan 10

Pri izvoe nj u z em lj an ih r ad ov a n a d ub in i v eo j o d 1 0 0 cm m or aj u s e p re du zi ma ti z a ti tn e m er e p ro ti vruenja zemljanih naslaga sa bonih strana i protiv obruavanja iskopanog materijala.

Run o o tk op av an je z em lj e m or a s e i zv od it i o do zg o n an i e. S va ko p ot ko pa va nj e j e z ab ra nj en o.

K op an je z em lj e n a d ub in i v eo j o d 1 00 cm m or a s e i zv od iti p od k on tr ol om o dr eenog lica.

lan 11

P ri m a in sk om k op an ju z em lj e, r uk ov al ac m a in om i li p os lo voa radova moraju voditi rauna obezbednosti radnika koji rade ispred ili oko maine za iskop zemlje.

lan 12

Tesarski radovi na podgraivanju i razupiranju iskopa moraju se izvoditi struno, na osnovuodgovarajuih normativa ili statik ih p ro r au na i c rt e a.

lan 13

A ko s e i sk op z em lj e v r i n a m es tu g de p os to je i ns ta la ci je g as a, e le kt ri ke , v od e i li d ru ge , r ad ov i n ai sk op u m or aj u s e v r it i p o u pu ts tv im a i p od n ad zo ro m s tr un og l ic a o dr ee no g s po ra z um o m i zm euorganizacija kojima pripadaju odnosno koje odravaju te instalacije i izvoaa r ad o va .

A k o s e u t o k u i s k o p a v a n j a n a ie na instalacije, radovi se moraju obustaviti dok se ne obezbedin ad zo r i z s ta va 1 o vo g lana.

lan 14

Pre vrenja iskopa zemlje ili ie nj a z em l jo m z at r pa n ih j a m a , bu n a r a , k an a l a i d r u g o g , m o r a s eprethodno proveriti da li eventualno nema ugljen-monoksida odnosno drugih tetnih, zapaljivih ilieksplozivnih gasova.

lan 15

Z a s il a en je r ad ni ka u i sk op i i zl a en je i z i sk op a m or aj u s e o be zb ed it i v rs te l es tv e t ol ik e d u in e d aprelaze iznad ivice iskopa za najmanje 75 cm.

U me st o l es ta va i z s ta va 1 o vo g l an a m o e s e p re dv id et i i i zr ad a o dg ov ar aj ui h s te pe ni ca i li r am pi ,a ko j e t im e o be zb ee no s ig ur no k re ta nj e r ad ni ka i z a v re me p ad av in a.

lan 16

A ko s e i sk op z em lj e v r i m in ir an je m, r ad ov i s e m or aj u i zv od it i p re ma v a eim propisima o miniranju.

lan 17

P r e p oe tk a r ad a n a i sk op u z em lj e, a u ve k p os le v re me ns ki h n ep og od a, m ra ze va i li o ta pa nj a s ne ga i


4/45

l ed a, r uk ov od il ac i sk op av an ja m or a p re gl ed at i s ta nj e r ad o va i , p o p ot re bi , p re du ze ti o dg ov ar aj uez a ti tn e m er e p ro ti v o p as no st i o d o br u av an j a b on ih s tr an a i sk op a.

Kopanje rovova i kanala

lan 18

I sk op ze ml je u d ub in i o d 1 00 cm ( za t em el je , k ana le i s l.) m oe s e v ri ti i b ez r az upi ran ja, a ko tovrstoa z em lj e d oz vo lj av a. I sk op z em lj e u d ub in i v eo j o d 1 0 0 cm s me s e v r it i s am o u z p os tu pn oosiguravanje bonih strana iskopa.

R az up ir an je s tr an a i sk op a n ij e p ot re bn o a ko s u b on e s tr an e i sk op a u ree ne p od u gl om u nu tr a nj egt re nj a t la ( pr ir od ni n ag ib t er en a) u k om s e i sk op v r i, n it i p ri e ta n om k op an ju d o d ub in e v ee o d 2 0 0cm.

lan 19

R ov ov i i k an al i m or aj u s e i zv od it i u t ol ik oj ir in i k oj a o mo guu je n es me ta n r ad n a r az up ir an ju b onihs tr an a, k ao i r ad r ad ni ka u n ji ma .

Najmanja irina rovova odnosno kanala dubine do 100 cm odreu je s e s lo bo dn o. P ri d ub in i p re ko1 00 cm ir in a r ov a o dn os no k an al a m or a b it i t ol ik a d a i st a ir in a r ov a o dn os n o k an a la p o sl e i zv r e no gr az up ir an ja b ud e n aj ma nj e 6 0 cm .

lan 20

D rv o i d ru gi m at er ij al k oj i s e p ri i sk op av an ju u po tr eb lj av aj u z a r az up ir an je b on ih s tr an a r ov ov a i

k an al a m or aj u p o s vo jo j vrstoi i d im en zi ja ma o dg ov ar at i s vr si k oj oj s u n am en je ni , s ho dn o v a eimtehnikim propisima odnosno jugoslovenskim standardima.

Razupiranje rovova i kanala mora odgovarati geofizik im o so bi na ma r as tr es it os ti i p ri ti sk u t la u k om es e v r i i sk op , k ao i o dg ov ar aj uem statik om p ro raunu.

I sk op an i m at er ij al i z r ov ov a i k an al a m or a s e o db ac iv at i n a t ol ik o o ds to ja nj e o d i vi ce i sk op a d a n epostoji mogun os t o br u av an ja t og m at er ij al a u i sk op .

Razmak izmeu p oj ed in ih e le me na ta o pl at e s tr an a i sk op a m or a s e o dr ed it i t ak o d a s e s pr ei osipanjez eml je a u sk la du sa o so bi na ma t la i z s ta va 2 o vo g lana.

lan 21

O pl at a z a p od up ir an je b on ih s tr an a i sk op a ( ro v, k an al , j am a) m or a i zl az it i n aj ma nj e z a 2 0 cm iz na div ice i sko pa da bi se s prei o p ad m at er ij al a s a t er en a u i sk op .

Pri izbacivanju zemlje iz iskopa, a d ubi ne p rek o 2 0 0 cm moraju se upotrebljavati meupodovipoloeni na posebne podupirae. Meu po do vi s e n e s me ju o pt er eivati koliinom iskopanog materijalaveo m o d o d r ee ne , s a k oj om m or a r ad ni k b it i u po zn at p re p oe tk a r ad a i m or aj u i ma ti i vinu zatituv is ok u n aj ma nj e 2 0 c m.

S ki da nj e o pl at e i z as ip an je i sk op a m or a s e v r it i p o u pu ts tv u i p od n ad zo ro m s tr u

n og l ic a. A ko b ivae nj e o pl at e m og lo u gr oz it i b ez be dn os t r ad ni ka , o pl at a s e m or a o st av it i u i sk op u.

S re ds tv a z a s pa ja nj e i uvrivanje delova podupiraa k ao to s u k li no vi , o ko vi , z av rt nj i, e ks er i, ic a islino, moraju odgovarati vaeim jugoslovenskim standardima.


5/45

lan 22

A k o s e i s k o p z e m l j e z a n o v o b j e k t v r i d o d u b i n e v ee od dubine temelja neposredno stojeego bj ek ta , t ak av r ad m or a s e v r it i p o p os eb no m p ro je kt u, u z o be zb ee nj e m er a z a ti te n a r ad u i m er a z aobezbee n je s u se d no g o b je k ta .+ Vidi:

Ispravku - 4 5 /6 8 -9 2 8.

lan 23

P ri m a in sk om k op an ju i sk op a m or a s e v od it i r auna o stabilnosti maine.

P ri li ko m m a in sk og k op an ja i sk op an u z em lj u t re ba o dl ag at i n a o ds to ja nj u k oj e n e u gr o av a s ta bi ln os tstrana iskopa, ako po izvrenom iskopu treba vriti i druge radove u iskopu. Ivice iskopa smeju seoptereivati mainama ili drugim tekim urea ji ma s am o a ko s u p re du ze te m er e p ro ti v o br u av an ja u sl edtakvih optereenja.

lan 24

A ko s e u r ov ov e i k an al e n er az up rt ih s tr an a i sk op a p ol a u c ev i, v od ov i i s lin o, n a m es ti ma n a k oj im aje neophodan pristup radnika na dno iskopa radi vrenja potrebnih radova na tim cevima, vodovima i sl.,

bone strane rova, odnosno kanala moraju se, u potrebnoj irini, obezbediti od obruavanjarazupiranjem, kako je predvieno u l an u 2 0 s ta v 2 o vo g p ra vi ln ik a.+ Vidi:

Ispravku - 4 5 /6 8 -9 2 8.

i ro ki i s ko p i

lan 25

Nagib bon ih s tr an a ir ok ih i sk op a o dr eu je s e p re ma o dr ed bi l an a 1 8 s ta v 2 o vo g p ra vi ln ik a.

I sk op i z a u se ke i z as ek e pr i g ra dn ji p ut eva i s lin o s me ju s e i zv od it i s am o n a o sn ov u o dg ov ar aj uegprojekta.

lan 26

P ut ev i i r am pe z a o dv o en je m at er ij al a m or aj u o dg ov ar at i vrstoi t er en a i p re vo zn im s re ds tv im a.Njihov nagib ne sme biti vei od 40%.

Utovarivanje materijala pomou utovarivaa i li d ru go g s re ds tv a m eh an iz ac ij e n a t er et no v oz il o n e s mes e v r it i p re ko k ab in e v oz il a, k ao t a k ab in a n ij e z a tie na o d m eh an ik og o t eenja.

lan 27

P o d up i r an j e b on ih s tr an a ir ok ih i d ub ok ih i sk op a k ao i i zv oe nj e s le pi h z id ov a ( za ga ta ), m or a s e

v r it i p o p la no vi ma i p re th od ni m p ro ra

unima, vode

i ra

una o mogu

n os ti p ro do ra v od e i p ov e

anihpritisaka u zidovima iskopa ili zagata.

lan 28


6/45

A ko s e i sk op v ri u b liz ini g rae vi ns ki h i d ru gi h o bj ek at a k oj i m og u u ti ca ti n a i zv oe nj e r ad ov a, o vir ad ov i s e m or aj u v r it i u z o be zb ee nj e m er a i zlana 22 ovog pravilnika.

Kopa nje buna ra, aht ova i jama

lan 29

K op an je b un ar a, ah to va i j am a, b ez o bz ir a n a n ji ho vu n am en u o dn os no u po tr eb u, k ao i r ad ov i n ao pr av ci i ie nj u b un ar a i ah to va , m or aj u s e v r it i p od n ad zo ro m o dr eenog strunog lica.

I nd us tr ij sk i b un ar i i ah to vi s me ju s e i zv od it i s am o n a o sn ov u p ro je kt a, k oj i o bu hv at a i o dg ov ar aj uem er e z a ti te n a r ad u.

lan 30

P re u la sk a u b un ar , ah t i li j am u m or a s e p re th od no p ro ve ri ti d a s e u n ji ma n e n al az e o pa sn i g as ov i.A ko s e u tv rd i p ri su st vo t ak vi h g as ov a, s il az ak r ad ni ka u b un ar , ah t i li j am u m o e s e d oz vo li ti t ek p os leo tk la nj an ja t ih g as ov a i p ro ve ra va nj a d a t ih g as ov a n em a.

Proveravanje prisustva opasnih gasova i njihovo otklanjanje vri odree no s tr un o l ic e.

lan 31

P ri k op an ju b un ar a, ah to va i j am a u b li zi ni u gl je no ko pa , f ab rikih gasnih cevovoda, gradske odnosnoindustrijske kanalizacije i slino, p o pravilu t re ba predvideti mogunost pojave opasnih gasova.P ro ve ra va nj e p ri su st va t ak vi h g as ov a u b un ar im a, ah to vi ma i li j am am a o ba ve zn o v r i o dr ee no s tr unolice odgovarajuim metodima i sredstvima.

lan 32

K op an je i r az up ir an je s tr an a b un ar a, ah to va i li j am a m or a s e v r it i n a o sn ov u s ta tikog prorau n a iprojekata koji sadri i odgovarajue m er e z a ti te n a r ad u.

lan 33

Radnici k o ji r ad e u b un ar im a, a hto vi ma i jamama m ora ju i ma ti zatitni p o j as s a k on op ce m za

izvla

e nj e i s ig na ln im k on op ce m z a d av an je s ig na la u s lu

aju opasnosti.lan 34

R ad i za t it e r ad ni ka k oj i r ad e n a d nu bu na ra , ah ta i li j am e o d m at er ij al a k oji p ada i z n ap rav e z aizvlae nj e i sk op an e z em lj e, m or a s e p os ta vi ti z a ti tn a n as tr e ni ca n a v is in i o d n aj ma nj e 2 00 cm o d d n aiskopa.

lan 35

A ko s e p ri k op an ju b un ar a, ah ta i li j am e k or is te b et on sk i i li m et al ni o br ui z a p o tk o pa v an j e, v is i napotkopa ne sme biti vea od 20 cm.

lan 36


7/45

R ad i s pr ea va nj a p ad an ja m at er ij al a u b un ar , ah t i li j am u, m or a s e p o o bi mu i vi ce p os ta vi ti p un az a ti tn a o gr ad a v is ok a n aj ma nj e 1 00 c m.

K ao z a ti tn a o gr ad a m o e p os lu i ti i z id b un ar a i li j am e s t im d a s e o n p ri e ve nt ua ln om o dr on ja va nj um or a s ta ln o d oz iivati.

lan 37

S il a en je n a d no b un ar a, ah ta i li j am e i i zl a en je u k or pi n ap ra ve z a i zv laenje materijala, zabranjenoje.

lan 38

e kr k o dn os no v it lo z a i zv lae nj e i s pu t an je m a te ri ja la m or a u p og le du z a ti tn ih m er a o dg ov ar at ivaei m p ro pi si ma o z a ti ti n a r ad u s a d iz al ic am a.

lan 39

Ako se kopanje bunara, ahtova ili jama vri miniranjem, moraju se, pored mera zatite na radupredvienih vaeim propisima o miniranju primenjivati i sledee m er e:

1 ) p al je nj e m in a s me s e v r it i s am o p om ou elektrin og u rea ja s a p ov r in e t er en a,

2 ) p r e u l a sk a u b un ar , ah t i li j am u p os le m in ir an ja m o ra s e p re th od no i zv r it i p ro ve tr av an je iproveravanje da nema gasova u bunaru, ahtu ili jami,

3 ) p re n as ta vl ja nj a r ad ov a p os le m in ir an ja t re ba p ro ve ri ti s ta nj e b on ih s tr an a b un ar a, ah ta i li j am eradi uklanjanja eventualne opasnosti od obruavanja.

lan 40

U k la n ja n je o p la t e i p o du p ir aa pri ozii va nj u b un ar a, ah to va i li j am a m or a s e v r it i o do zd o n av i e,postepeno sa napredovanjem oziivanja, ali tako da ne bude ugroena stabilnost preostalogpodupiranja.

A ko se radov i iz st ava 1 o vog l an a v r e u s ip ko m m at er ij al u, o pl at a s e n e s me v ad it i, n eg o s e m or auzidati.

3 Zidarski radovi

lan 41

P ri p os ta vl ja nj u p ro fi la i o be le a va nj u p ra vc a z id ov a p om ou ic a, m or aj u s e n a ic e u o dg ov ara juimrazmacima postaviti obojena upozorenja ili druge uoljive oznake.

lan 42

P ri la zi i p ro la zi z a s va r ad na m es ta n a k oj im a s e v r e z id ar sk i r ad ov i m or aj u d a b ud u i zv ed en i t ak o d as e p o n ji ma m og u b ez s me tn je k re ta ti r ad ni ci i p re no si ti i p re vo zi ti m at er ij al .

O st av lj an je m at er ij al a i d ru gi h s re ds ta va z a r ad n a p ro la zi ma i m es ti ma k oj a z a t o n is u o dr eena,zabranjeno je.


8/45

S la ga nj e m at er ij al a u z r ad na m es ta s me s e v r it i s am o u k ol ii na ma k oj e o dg ov ar aj u n os iv os ti ivelii ni r as po lo i vo g p ro st or a. V is in a n as la ga m or a o dg ov ar at i v rs ti m at er ij al a i n e s me p re la zi ti v is in ukoja bi ugroavala stabilnost materijala odnosno prouzrokovala ruenje sloenog materijala i time dovelau o p as n os t r a dn i ke .

Rad sa kreo m i p r i p r e m a n j e m a l t e r a

lan 43

K or it o z a g a en je k rea mora da se nalazi pored krene jam e i m ora b it i og raen o n a m est ima n ak oj im a p os to ji o pa sn os t d a r ad ni k k oj i g as i k re padne u krenu jamu.

Krena j am a m or a bi ti o graena v rs to m o gr ad om v is in e n aj ma nj e 1 00 cm s a s tr a ne k o jo m p ro l az eradnici.

M e s t o k o d k r ene jame sa koga se vadi gaeni kre m or a i ma ti r ad ni p od i b it i o be zb ee no p r ot i vpada radnika, a po potrebi, i osigurano vrstom ogradom.

A la t z a g a en je k rea i z a v ae nj e g a en og k rea m or a b it i o pr em lj en d ug om d rv en om d r ko m, r ad iz a ti te r ad ni ka o d p rs ka nj a i i sp ar av an ja p ri m e an ju i v ae nj u k rea.

lan 44

Hidratisani kre u a m b a l a i m o r a s e u va ti u s uv im p ro st or ij am a, r ad i b ez op as no g p re no e nj a n am e st o u po t re b e ( k or i to z a g a e n je ) .

S ud ov i il i n ap ra ve z a r un o p r en o e n je m a lt e ra m o ra j u b i t i p o de e ni z a l a k p r e no s m al t er a , bezprosipanja. Ukupna teina maltera i suda ne sme prelaziti 20 kg po radniku-mukarcu odnosno 15 kg po

radniku-eni ili omladini.

Grae n j e u i s k o p i m a

lan 45

M at er ij al p o tr eb an z a g rae nj e u i sk op im a ( te me lj i, k an al i, o kn a i s l. ) n e s me s e s la ga ti n a i vi ce i sk op ai li m es ta g de b i r u en je m at er ij al a m og lo p ro uz ro ko va ti o pa sn os t p o r ad ni ke u i sk op u.

S p u t an je m a te ri ja l a m or a s e v r i ti p o mou n ap ra va ( l eb ov i, l ev ci ) i li p om ou transportnih sredstava

( tr an sp or te ri d iz al ic e i s l. ), z av is no o d v rs te o bl ik a i t e in e m at er ij al a.S p u t an j e t e i h g r ae vi ns ki h e le me na ta m or a s e v r it i s a r ad ni ci ma o bue ni m z a t ak ve p os lo ve , p od

nadzorom odreenog strunog lica.

Grae n j e i z n a d t e r e n a

lan 46

Grae vi ns ki i d ru gi r ad ov i n a p ri ze mn im z gr ad am a i u u nu tr a nj os ti v i es pr at ni h o bj ek at a, v is ok im d o

4 5 0 c m i z n a d t e re n a o d n o s n o iz n a d p o d a m eu sp ra t ne k o ns tr uk ci je , m og u s e i zv od it i s a u po tr eb o mpomon ih s ke la i li l es ta va u z v ez iv an je r ad ni ka , a ko j e u z k or ie nj e t ak vi h s re ds ta va m og ue i zv od it i t er ad o ve b ez o pa s no s ti p o iv ot r ad n ik a.

Grae vi ns ki i d ru gi r ad ov i n a o bj ek ti ma v i im o d 4 50 cm i zn ad t er en a o dn os no p od a m euspratne


9/45

konstrukcije, moraju se izvoditi uz korienje odgovarajui h s ke la i li n a d ru gi p od es an i b ez be da n n ain.

lan 47

A ko p ri r ad ov im a i z l an a 4 6 o vo g p ra vi ln ik a p os to ji m og un os t d a r ad ni ci p ad nu v an o bj ek ta ,moraju se postaviti odgovarajue z a ti tn e n as tr e ni ce t ak o d a v is in a s a k oj e s e m o e p as ti n e p re la zi 3 00c m i r ad ni ci s e m or aj u v ez at i o dg ov ar aj uim zatitnim pojasom.

Ako se pri radovima na otvorenim ivicama spratova, balkona, terasa i dr. zatitna ograda izo pr av da ni h r az lo ga n e m o e p os ta vi ti i li a ko s u r ad ov i k oj i s e v r e n a t ak vi m m es ti ma m an je g o bi ma i lik ra tk ot ra jn i r ad ni ci k oj i v r e t e p os lo ve m or aj u b it i z a v re me r ad a p ri ve za ni p om ou z a ti tn og p oj as a ik on op ca d u in e n aj vi e 1 50 c m.

lan 48

P ri g rae nj u z id ov a z id an je s a r ad ne s ke le i li t la p o p ra vi lu , v r i s e d o v is in e o d n aj vi e 1 50 cm o dpoda skele ili tla.

O pe ke , m al te r i d ru gi p ot re ba n m at er ij al m or aj u n a r ad ni m m es ti ma i u z r ad no m es to z id ar a d a b ud uuredno, ravnomerno i stabilno sloeni.

lan 49

Z id ar sk e i o st al e g rae vi ns ke r ad ov e n a v is in i i li n a m es ti ma n a k oj im a p os to ji o pa sn os t o d p ad a ud ub in u, s me ju v r it i s am o k va li fi ko va ni z id ar i i g raevinski r ad ni ci , k oj i s u z dr av st ve no s po so bn i z aradove na visini.

Grae n j e f a b r ik i h d i m n j a k a

lan 50

Grae nj e, r e ko ns tr uk c ij a, m o nt a a i li p op ra vk a v is o ko g f ab rik og di mn jak a s me se v ri ti s am o n aosnovu dokumentacije koja sadri i odgovarajue m er e z a ti te n a r ad u.

lan 51

Grae nj e n ov i h i r ek o ns tr uk c ij u i p o pr av ke p os t oj eih visokih fabrik ih d im nj a ka s m ej u v r i ti s am o

l ic a k va li fi ko va na z a t ak av r ad , i t o p od n ep os re dn im n ad zo ro m o dr eenog strunog lica.

R ad ni ci k oj i g ra de i li m on ti ra ju v is ok e f ab rik e d i mn j ak e m o ra ju b i ti z dr a vs t ve no s p os o bn i z a r ad o vena visini.

P r e p oetka radova na graenju, rekonstrukciji, montai ili popravkama visokih fabrikih dimnjaka,radnici moraju biti podvrgnuti specijalistik om l ek ar sk om p re gl ed u r ad i u tv r ivanja njihove zdravstvenes po so bn os ti z a r ad n a v is in i.

lan 52

Visoki fabriki d im nj ac i m or aj u i ma li s ig ur an p r i st u p z a p e n ja n je n a d i mn j ak o d no s no s i la z ak s adimnjaka pri grae nj u i o pr av ka ma i z a o dr a va nj e d im nj ak a.

L es tv e z a p en ja nj e n a d im nj ak o dn os no s il az ak s a d im nj ak a m or aj u i ma ti p rek e o d o kr ug lo g el ez a


10/45

preni ka od n ajm anj e 1 8 mm, n a m eu so bn om v er ti ka ln om o ds to ja nj u k oj e n e s me i zn os it i v i e o d 3 00mm. ir in a l es ta va m or a d a b ud e n aj ma nj e 4 50 mm, a u da lj en os t p reke o d zi da m ora b iti 1 60 mm.

P rv a p rek a l es ta va z a p en ja nj e s a s po lj ne s tr an e d im nj ak a m or a d a b ud e u gr ae na na vis in i o d 3 00c m i zn ad t er en a.

Na lestvama za penjanje na fabriki dimnjak moraju se u razmacima od najvie 500 cm ugraditid v o s t r u ki l u k o v i sa r a z m a k om o d 2 0 0 mm - z a l en u z a ti tu o dn os no z a o dm ar an je p ri p en ja nj u i li

silaenju. Odstojanje izmeu s re di ne p reak a z a p en jan je i s re din e l uk ov a za len u z a ti tu t re ba d a i zn os iod 600 do 800 mm.

Na zidanim ili betonskim dimnjacima na kojima su prek e z a p enja nje i lukovi za len u z a ti tuugraeni u zid dimnjaka, mora se ugraditi elin o z a ti tn o u e z a p ri ve zi va nj e p ri p en ja nj u o dn os nosilaenju.

Z a tit no u e i z s tav a 5 o vog l an a n e m or a s e p os ta vl ja ti a ko j e l en a z a ti ta c el om d u in om l es ta vapostavljena na takvim razmacima da ne postoji opasnost da radnik padne nauznak.

lan 53

I zn ad p ro la za o dn os no r ad ni h m es ta o ko d im nj ak a u g rae nj u m or a s e p os ta vi ti n as tr e ni ca z a z a ti tur ad ni ka o d s lua jn og p ad a m at er ij al a o dn os no a la ta s a v is in e.

A ko s e d im nj ak g ra di s a n je go ve u nu tr a nj e s tr an e m or a s e n a s va ki h 2 00 cm v is in e p os ta vi ti r ad naplatforma, koja ujedno slui i kao zatita od pada materijala.

Graenje svodova i lukova

lan 54

Grae nj e s vo do va i l uk ov a s me s e i zv od it i s am o n a o sn ov u p la no va i s a k va li fi ko va ni m z id ar im a k oj im or aj u b it i u po zn at i s a o pa sn os ti ma k oj e i m p re te p ri t im r ad ov im a.

Uklanjanje podupiraa i o pla ta ko ji sl u e z a g rae nj e s vo do va i l uk ov a s me s e v r it i s am o p o n al og urukovodioca gradilita i pod njegovim nadzorom.

Montaa stepenic a

lan 55

Montaa stepenica sme se vriti samo na osnovu planova za montau i pismenih uputstavaprojektanta.

Z a v re me m on ta e s te pe ni ca n ji ho va u po tr eb a z a p ro la za k m or a s e s pr ei ti p om ou o d go v ar a juihbranika.

4 . T e s a r s k i r a d o v i

lan 56

Otra sei va t es ar sk og a la ta ( se ki re , t es te re , d le ta i s lin o) m or aj u p ri p re no su b it i n a p od es an n ainpokrivena, radi zatite radnika od povreivanja.


11/45

lan 57

R uk ov an je m a in am a i li m eh an iz ov an im a la to m z a o br ad u d rv et a n a g ra di li t u s me s e p ov er it i s am okvalifikovanim ili obue ni m r ad ni ci ma u po zn at im s a o pa sn os ti ma k oj e i m p re te p ri r ad u s a m a in am a i limehanizovanim alatom.

lan 58

Graa p os le s va ko g k or ie nj a n a g ra di li t u m or a s e p re gl ed at i, oi st it i o d e ks er a, o st at ak a o ko va id r. i s lo i ti . T ak o u ree na s me s e u po tr eb lj av at i z a n ov e t es ar sk e r ad ov e.

O b e z b ee n j e p r e l a z a

lan 59

U la zi , p re la zi i p ro la zi o k o o bj e k t a u g r ae nj u m or aj u b it i z a tie n i o d p a da m a te r ij a la s a v i si n e

zatitnim nastrenicama izrae ni m t ak o d a m og u i zd r at i p ad m at er ij al a i s pr ei ti n je go vo o db ij an je irasipanje po okolini.

V is in a z a ti tn e n as tr e ni ce o d t la , p o p ra vi lu , n e s me b it i m an ja o d 2 20 cm.

Rampe i kosi prilazi i prolazi

lan 60

R am pe i k os i p ri la zi i p ro la zi ( tr ep ne ) m or aj u b it i i zr aen i o d v rs to g i z dr av og m at er ij al a i o dr a va ni

za celo vreme grae nj a u i sp ra vn om s ta nj u. P os ta vl je ne r am pe , k os i p ri la zi i p ro la zi m or aj u b it i p reu po tr eb e i u t ok u r ad ov a p re gl ed an i o d r uk ov od io ca r ad ov a i li d ru go g o dr eenog lica.

R am pe i k os i p ri la zi i p ro la zi s as ta vl je ni o d v i e e le me na ta m or aj u d el ov at i k ao c el in a i b it i p od up re titako da se sprei prekomerni ugib odnosno ljuljanje.

M os ni ce ( fo sn e) , k ao i o st al i e le me nt i r am pi i k os ih p ri la za i p ro la za ( no sai i dr.), moraju se dobromeu so bn o i u c el in i p riv rs ti ti z a s vo je p od lo ge o dn os no o sl on ce .

A ko s e r am pe i k os i p ri la zi i p ro la zi u po tr eb lj av aj u z a p re no s m at er ij al a, n ji ho va ir in a n e s me b it im anj a od 6 0 cm.

Nagib rampi i kosih prilaza i prolaza ne sme biti vei od 40%.

I zu ze tn o p ri g rae nj u s ta mb en ih o bj ek at a n ag ib r ap i i k os ih p ri la za i p ro la za i z s ta va 5 o vo g lanamoe biti i vei , u z av is no st i o d v is in e s pr at a.

R am pe , k os i p ri la zi i p ro la zi n a g or nj oj p ov r in i m or aj u i ma ti p rivrene letvice dimenzije 28x46 mmu j ed na ki m r az ma ci ma d o n aj vi e 3 5 c m.

R am pe , k os i p ri la zi i p ro la zi n a v is in i v eo j o d 1 0 0 cm i zn ad t la o dn os no p od a e ta e i li s ke le m or aj ubiti ograeni vrstom zatitnom ogradom visine najmanje 100 cm.

lan 61

R am pe , k os i p ri la zi i p ro la zi m or aj u s e p os ta vl ja ti o dn os no n as la nj at i n a v rs te n o sae i zr ae ne p re mavaei m p ro pi si ma z a d rv en e n os ee k on st ru kc ij e i p re dv ie n om o p te r eenju.


12/45

Naslanjanje rampi i kosih prilaza i prolaza na nestabilne elemente objekta u gradnji ili na gomilematerijala zabranjeno je.

lan 62

R am pe , k os i p ri la zi i p ro la zi m or aj u s e o dr a va ti u i sp ra vn om s ta nj u i p ov re me no i st it i o d p ro s ut ogm at er ij al a. M ok ra i k li za va m es ta n a n ji ma m or aj u s e p os ip at i p es ko m i li n a d ru gi n ai n o be zb ed it i o d

klizanja.

Otee ne i n ed ov r en e r am pe , k os i p ri la zi i p ro la zi n e s me ju s e k or is ti ti .

Lestve

lan 63

Lestve koje se upotrebljavaju za pristup na skele i slin o, m or aj u p re la zi ti i vi cu p od a n a k oj u s un as lo nj en e n aj ma nj e z a 7 5 cm , m e re n o v e rt ik a ln o o d p od a .

S tr an e d rv en ih l es ta va m or aj u b it i i z j ed no g k om ad a o d o d ab r an o g d r ve t a. P re s ek s tr an e moraodgovarati duini i optereenju lestava.

Prek e d rv en ih l es ta va m or aj u b it i o d t vr do g d rv et a, o kr ug lo g i li k va dr at no g p re se ka i u sae ne i liu re za ne u s tr an e. ir in a l es ta va i zm eu s tr an a m or a b it i n aj ma nj e 4 5 cm. R az ma k iz meu i vic a preakane sm e b iti vei od 32 cm.

L e st v e d u e o d 4 0 0 cm m or aj u s e o si gu ra ti i el ez ni m u te ga ma .

lan 64

L es tv e k oj e s e p os ta vl ja ju n a g la tk u o dn os no k li za vu t vr du p od lo gu m or aj u b it i n a d on je m k ra juopremljene posebnim osloncima (papue i s l.) , k oj i s ig ur no s pr ea va ju k li za nj e a p o p ot re bi n a g or nj emkr aju - i k uka ma za z akaivanje.

P ri p os ta vl ja nj u l es ta va m or a s e v od it i r auna o uglu nagiba lestava da bi se spreilo prekomernosavijanje strana, lom lestava ili klizanje lestava po podlozi.

Zabranjena je upotreba lestava sa prekama prikovanim ekserima za strane, kao i lestava sapolomljenim ili nedostajui m p rekama ili drugim oteenjima (napukla strana ili prek a i sl.).

lan 65

D v ok r ak e l e st v e m o ra j u b i ti o s ig u ra n e p r ot i v p r ek o me r no g r a zm i ca n ja k r ak o va p o mou vrste vezeizmeu k ra ko va ( la na c, k ai , v rs to u e i s l. ).

Donji krajevi (oslonci) dvokrakih lestava moraju biti opremljeni posebnim osloncima (papua ma i s l.) ,r ad i s pr eavanja klizanja po podlozi.

Rad ni pod

lan 66

S va ki r ad ni p od ( pl at fo rm a z a r ad i s l. ) p os ta vl je n n a v is in i v eo j o d 1 0 0 cm m or a b it i i zr ae n o dzdravih dasaka, priljubljenih jedna uz drugu i poloenih vodoravno na v r st e n os ae.


13/45

ir in a ra dn og p od a m ora o dg ov ara ti p ri ro di p os la k oj i s e n a n je mu v r i, al i n e s me b it i m anj a o d 6 0cm a ko s e n a p od u v r i r ad b ez s la ga nj a i li p ri pr em an ja m at er ij al a.

A ko s e n a r ad no m p od u o dl a e m at er ij al , v r i p ri pr em an je m at er ij al a i li p os ta vl ja ju n og ar i i s lino, ir in u r ad no g p o d a t r e b a o d r e d i t i t a k o d a z a k r e t a n j e r a d n i k a p o n j e m u b u d e s l o b o d n og p r os t or an aj ma nj e 6 0 c m.

Dimenzije elemenata radnog poda moraju odgovarati predvienom maksimalnom opteree n ju p o da .

lan 67

A ko n as ta va k d as ak a r ad og p od a n ij e i zv ed en u i st om n iv ou n eg o p ol ag an je m d as ak a j ed ne n a d ru gu ,m or a s e n a s as ta vu d as ak a p riv rs ti t i t ro ug l as ta l et vi c a, r ad i s p rea v an j a s p ot i ca n ja r a dn i ka i o l ak an j aprelaska kolica prilikom prevoza.

lan 68

A ko se radn i p od post avlja uz a z id objek ta i n a v isini v e

o j o d 1 0 0 c m i zn ad t la i li p od a p ro st or ij ei vi ca r ad no g p od a n e s me b it i u da lje na o d z id a v i e o d 2 0 cm.

lan 69

P r en o en j e, p re vo en je i s l ag an je g rae vi ns ko g m at er ij al a i t e ih g rae vi ns ki h e le me na ta n a r ad ni mpodovima mora se vriti paljivo i bez bacanja.

S av p ot re ba n m at er ij al n a r ad no m p od u m or a b it i u re dn o s lo e n i r as po ree n p re ma p re dv ienojn os iv os ti i o p t e r ee nj u p o d a . Z a r a d ne p o d ov e p o s ta vl ja ne n a v is in i v eo j o d 2 0 0 cm, no si vo st iopteree nj e p od a m or aj u b it i n a o gr ad i p od a u ol ji vo o be le e ni ( ta bl a, n at pi s u b oj i i s l. ).

Zatit ne ograde

lan 70

S va r ad na m es ta n a v is in i v eo j o d 1 0 0 cm i zn ad t er en a i li p od a, k ao i o st al a m es ta ( pr el az i, p ro la zi is l. ) n a gradilitu i n a g rae vin sk om o b j ek t u s a k o j ih s e m o e p as ti , m o ra ju b it i o gr aena vrstomzatitnom ogradom visine najmanje 100 cm.

Z a ti tn a o gr ad a m or a b it i i zr aen a od z dr avo g i n eo tee n og d rv e ta i l i d r ug o g p o de s no g m a te ri j al a.Razmak i dimenzije stubia i o st a li h e le m en a ta o gr a de m o ra ju o d go v ar at i h o ri zo n ta l no m o p te ree nj u n ar uk o hv a tu o gr ad e o d n a jm a nj e 3 0 k p/ m.

V is in a z a ti tn e o gr ad e n e s me b it i m an ja o d 1 00 cm m er en o o d t la .

R az ma k e le me na ta p op un e z a ti tn e o gr ad e n e t re ba d a b ud e v ei o d 3 0 cm. P ri d nu z a ti tn e o gr ad e( na r ad no m p od u, s ke li i d r. ) m or a s e p os ta vi ti p un a i vin a z a ti ta ( da sk a) v is in e n aj ma nj e 2 0 c m.

U me st o u zd u ne p op un e o d d as ak a ( ko le ns ka z a ti ta ), z a p op un u z a ti tn e o gr ad e m o e s e k or is ti tiia na m re a s a o tv or im a o ka ca o d n aj vi e 2 x2 c m.

Z a z a ti tn e o gr ad e v eih duina i sa vei m o pt er ee nj im a i z a o gr ad e n a v el ik im v is in am a m or aj u s eizraditi odgovarajui n ac rt i i s ta tik i p ro rauni.

A ko s e z a ti tn a o gr ad a z bo g p ri ro de p os la m or a u t ok u r ad a p ri vr em en o u kl on it i, r ad ni ci n a t ak vi mr ad ni m m es ti ma m or aj u b it i p ri ve za ni z a z a ti tn e p oj as ev e i r ad s e m or a v r it i p od n ad zo ro m o dr eenog


14/45

strunog lica na gradilitu.

Zatita otvora

lan 71

Otvori u me

u sp ra tn im k on st ru kc ij am a g ra

evinskog o bj ek ta odn osn o u radnim platformama,prilazima i prolazima koji slue za prolazak radnika ili za prenoenje materijala, za vreme rada kao i zav re me p re ki da r ad a, m or aj u s e o gr ad it i v rs to m o gr ad om v is in e n aj ma nj e 1 00 cm s a s tr an e k oj e n is upotrebne za prolazak radnika i prenoenje materijala u toku rada, odnosno sa svih strana za vremeprekida rada.

O tv or i ko ji ne s lu e z a s vrh e i z st av a 1. o vog l an a m or aj u b it i s ta ln o p ok ri ve ni vrstim poklopcemugrae ni m n a o tv or t ak o d a s e n e m og u p om er at i, d im en zi on is an im z a p re dv ie na o pt er ee nj a n a n ji ma .

O tv or i u z id ov im a d o v is in e o d 1 00 cm o d p od a o dn os no r ad no g p at os a m or aj u s e o pr em it i z a ti tn omogradom odnosno odgovarajuom popunom.

P ri la zi ah to vi ma z a l if to ve i d ru go u o bj ek tu m or aj u s e n ar oi to o be zb ed it i p ro ti v p ad a r ad ni ka udubinu.

lan 72

O tv or i izmeu d rv en ih , b et on ski h, eleznih i drugih n os aa meu sp ra tn ih i li k ro vn ih k on st ru kc ij am or aj u s e n a m es tu r ad a i li u o ko li ni r ad ni h m es ta o be zb ed it i r ad ni m p la tf or ma ma i li p re la zi ma s a vrstomz a ti tn om o gr ad om n a s tr an i n a k oj oj p re ti o pa sn os t o d p ad a u d ub in u.

Ako otvore iz stava 1 ovog lana nije mogue obezbediti predvienim p la tf or ma ma o dn os no

prelazima (montana gradnja i sl.), ispod radnih mesta moraju se postaviti odgovarajue prihvatne mreen a d ub in i n e v eoj od 300 cm.

5 S k e l e

lan 73

P od s ke la ma , u s mi sl u o vo g p ra vi ln ik a, p od ra zu me va ju s e p om on e k on st ru kc ij e k oj e s lu e z a v r en jer ad ov a u g raevinarstvu na visini veo j o d 1 50 cm iznad tla.

lan 74

S ke le m or aj u b it i g rae ne i p os ta vl je ne p re ma p la no vi ma k oj i s ad r e d im en zi je s ke le i s vi h n je ni hs as ta v ni h e le me na t a, s re ds tv a z a m eu so b no s p aj an je s as ta vn ih e le me n at a, n ai n p rivri va nj a s ke le z ao bj ek t o dn os no t le , n aj vee doputeno opteree nj e v rs te m at er ij al a i n ji ho v k va li te t, s ta tik i p ro raunnosei h e le me na ta k ao i u pu ts tv o z a m on ta u i d em on ta u s ke le .

Z a t ip sk e s ke le s a a te st om o s ig ur no st i i u po tr eb lj iv os ti s ke le , d ok um en ta ci ja i z s ta va 1 o vo g lanad aj e s e u o bi mu k oj i o si gu ra va p ot pu nu b ez be dn os t r ad ni ka n a r ad u.

Dokumentacija iz st. 1 i 2 ovog

lana mora biti overena potpisom p ro jek ta nta skele odnosnoo dg ov or no g l ic a n a g ra di li t u, i m or a s e uvati do demontae skele na gradilitu.

lan 75


15/45

S ke le mogu postavljati, prepravljati, dopunjavati i demontirati samo struno obueni r adn ici ,z dr av st ve no s po so bn i z a r ad n a v is in i i t o p od n ad zo ro m o dr eenog strunog lica na gradilitu.

lan 76

A ko s e p ri p os ta vl ja nj u s ke le n aie n a e le kt rin e v od ov e i li d ru ge p re pr ek e, l ic e i z l an a 7 5 o vo gpravilnika mora obustaviti rad i preduzeti kod nadlene organizacije mere za iskljue n je s t ru j e o d no s nouklanjanje prepreka.

lan 77

Z a v ez iv an je p oj ed in ih e le me na ta s ke le s me ju s e u po tr eb lj av at i s am o t ip sk a s re ds tv a i li s red st vapredviena jugoslovenskim standardima (ekseri, zavrtnji, klanfe, spojnice i drugo).

Vezivanjem pojedinih elemenata skele u konstruktivnu celinu ne sme se umanjivati njihova predvienanosivost.

lan 78

Elementi p o da s k e le ( d a sk e , l imene p loe i drugo) m or aju s e p re upotrebe paljivo pregledati.Otee ni o dn os no d ot ra ja li e le me nt i n e s me ju s e u gr ai va ti u p od s ke le .

Elementi poda moraju u potpunosti ispunjavati prostor izmeu n os ei h s tu bo va s ke le .

O ds to ja nj e p od a s ke le o d z id a o bj ek ta n e s me b it i v ee od 20 cm.

i st a ir in a p od a s ke le n e s me b it i m an ja o d 8 0 cm.

lan 79

Z a t it na o g ra da n a s ke li m or a o dg ov ar at i o dr ed ba m a lana 70 ovog pravilnika.

I z u z e t n o o d o d r e d b e l an a 7 0 s ta v 4 o vo g p ra vi ln ik a, k od o gr ad e m et al ni h s ke la r az ma k i zm eue le me na ta p op un e n e s me b it i v ei od 35 cm.

lan 80

Na svaki sprat skele mora da bude izgraen siguran pristup odnosno silazak.

A ko s e z a p ri st up n a s va ki s pr at s ke le k or is te p ri la zi , o ni m or aj u o dg ov ar at i o dr ed ba ma l an a 6 0ovog pravilnika.

A ko s e z a p ri st up n a s va ki s pr at s ke le k or is te l es tv e, o ne m or aj u o dg ov ar at i o dr ed ba ma l an a 6 3ovog pravilnika.

lan 81

S kel a na g rae v in s ki m o b je k ti m a p o st a vl j en a n e po s re d no p o re d i l i i z na d s a ob r aa jn ic a m or a b it i n as po lj no j s tr an i p o c el oj d u in i i v is in i p re kr iv en a p ok ri vai ma ( tr sk a, j ut a, g us ta m et al na m re a i s l. ) k oj i

spreavaju padanje materijala u dubinu.

lan 82


16/45

I sp ra vn os t s ke le m or a s e p ro ve ra va ti o d s tr an e l ic a i z l an a 7 5 o vo g p ra vi ln ik a n aj ma nj e j ed an pu tmeseno, a naroi to p os l e v re m en sk ih n ep o go da , p re p ra vk i, o t een ja i s lino.

Proveravanje ispravnosti skele upisuje se u kontrolnu knjigu skele uz overu o dr eenog lica nagradilitu.

S k e l e n a n o g a r i m a

lan 83

Nogari na koje se postavlja radni pod moraju biti izrae ni t ak o d a m og u s a s ig ur no u d a p od no severtikalna i horizontalna optereenja.

Nastavljanje nogu nogara sme se vriti elementima istog preseka, uz povezivanje odgovarajuomv e zo m . P o vea va nj e v is in e n og ar a p od me ta nj em o pe ka , k li no va i li d ru gi h p ro vi zo rn ih p re dm et a, n ij edoputeno.

A k o je d e bl j in a d as k e ra d n og p o da n a jm a n je 5 0 mm, r a zm a k n o ga r a n e s m e b i ti v ei o d 2 0 0 c m

( me re no o d o so vi ne d o o so vi ne n os aa n o ga r a) .

lan 84

S ke le na n og ari ma m og u se p os ta vl jat i j edn e i zna d d ru ge n aj vi e u d va re da s t im da v is ina p od ag or nj e s ke le n e p re la zi 4 00 cm o d p od lo ge n a k oj oj s to je n og ar i.

Noge skele na nogarima moraju se letvama, papuama i slin o o be zb ed it i o d u zd u no g o dn os nopopren og p om er an ja n a p od lo zi n a k oj u s e p os ta vl ja ju .

lan 85

Nogari se smeju postavljati samo na vrstu i vodoravnu podlogu.

Nepropisno napravljeni ili otee ni n og ar i n e s me ju s e u po tr eb lj av at i.

P os ta vl ja nj e s ke le n a n og ar im a n a v is ee i k on zo ln e s ke le z ab ra nj en o j e.

P os ta vlj anj e dizalica ili drugih te kih ur eaja ili naprava na radni p od skele na nogarima nijed o pu t e no , a ko p o se b ni m s t at ik im p ro rau no m i p ro je kt om n ij e d ru k ije predvieno.

S k e l e n a l e s t v a m a

lan 86

Z a l ak e g rae vi n sk e r ad ov e n a o dr a v an ju i o p ra vk am a o b je ka ta ( ma lt e ri sa nj e, k ree nj e i d ru gi s liniradovi) sa upotrebom malih koliina materijala, mogu se koristiti skele na lestvama.

L es tv e z a n o en je r ad no g p od a ( sk el e m or aj u b it i i zr ae ne o d z dr av og d rv et a i i ma ti d ob ro uvreneo d no s no u s ae ne p rek e o d t vr do g d rv et a o si gu ra ne g vo zd en im z at eg am a k oj e v rs to v ez uj u o be s tr an elestava.

Nastavljanje lestava vri se samo pomou p re kl op a d u in e n aj ma nj e 1 50 cm, k oj i j e o si gu ra n vrstimzategama.

Konzolne skele


17/45

lan 87

Konzolna (izboe na ) s ke la s me s e p os ta vl ja ti s am o z a v r en je l ak i h g rae vi ns ki h r ad ov a, a ko p os to jimogunost sigurnog uvrenja skele za objekt ili njegovu konstrukciju i ako je to crteima iproraunima dokazano.

Nosa

i k on zo ln ih s ke la m or aj u b it i o d z dr av og i n eo t e

enog materijala (drvo ili metal).U po tr eb a d as ak a ( fo sn i) z a n os ae konzolne skele, nije dozvoljena.

+ Vidi:

Ispravku - 4 5 /6 8 -9 2 8.

lan 88

Na konzolnoj skeli mora se na vidnom mestu istai u po zo re nj e o b ro ju l ic a i t e in i m at er ij al a k oj im a s eskela sme opteretiti.

S k e l e n a s t u b o v i m a

lan 89

O d st o ja n je izmeu nosei h s tu bo va skele na stubovima mora odgovarati dimenzijama stubova ipredvie n om o pt e ree nj u sk el e, a li n e s me b it i v ee o d 2 5 0 cm k od z id ar sk ih s ke la ( na n ov og ra dn ja ma )niti vee o d 3 5 0 cm k od s ke la z a o pr av ke i o dr a va nj e p os to jei h g rae v in s ki h o b je k at a , a k o s t at ikimprorau no m o dn os no p ro je kt om s ke le n ij e d ru k i je o dr eeno.

lan 90

Pren ik o bl og d rv en og s tu ba s ke le n a s tu bo vi ma n e s me n a g or nj em d el u b it i m an ji o d 8 0 mm.

P od lo ga s tu bo va m or a b it i u ree na t ak o d a o ne mo guuje njihova horizontalna i vertikalna pomeranja.

Nastavljanje stubova moe se vriti pomou preklopa duine najmanje 2 00 cm, uz sigurnopovezivanje odgovarajuim sredstvima (klanfama i dr.).

G or nj i k ra j s tu ba m or a d op ir at i i zn ad p re dv ie n e ( n a n o vo g ra d nj i ) o d no s no p o st o jee n a st r e n ic eo bj ek ta ( po pr av ke i o dr a va nj e) i m or a b it i v ez an z a v od or av nu g re du p rivre nu z a o bj ek t.

K od s as ta va d ve ju s ke la n a u gl u j ed no g g rae vi ns ko g o bj ek ta , u ga on i s tu b s a s po lj ne s tr an e s ke lem or a d a b ud e u dv os tr uen i po po tr eb i, u ko pa n u ze ml ju .

lan 91

U zd u ne g re de m or aj u b it i p ol o en e v od or av no u z s tu bo ve i li n a g re de n os aa ( ko nz ol e) i m or aj u b it iv rs to v ez an e z a n ji h. S po lj na m es ta p ro du e nj a i v ez e u zd u ni h g re da s me ju s e i zv od it i s am o i zn ads tu bo va i li n a n os aima poloenim preko stubova.

Popren e g re de s ke la m or aj u i ma ti i st i p re se k i m or aj u b it i p ol o en e n a u zd u ne g re de na istim

o d st o ja n ji m a. K o d j e dn o re d ni h s k el a n a s t ub o vi m a, p o pr en e g re de m or aj u s e o sl an ja ti n a z id u d u in io d n aj ma nj e 2 0 cm.

U po tr eb a d as ak a z a p op ren e n os ae , u me st o g re da , z ab ra nj en a j e.


18/45

Visee s ke le

lan 92

Visee s ke le s me ju s e k or is ti ti s am o z a r ad ov e n a o pr av ka ma i o dr a va nj u g raevinskih objekata.Izuzetno, visee s ke le s me ju s e u po tr eb lj av at i i z a v r en je l ak i h z id ar sk ih r ad ov a ( fa sa da i s lino).

lan 93

Visea s k e l a s m e s e k o r i s t i t i a k o s u n o s ai (drvene grede ili elin i p ro fi li ) k oj i s lu e z a n o en jeodnosno veanje visee s ke le p ol o en i p od p ra vi m u gl om n a z id o bj ek ta i a ko s u i sp un je ni o st al i u sl ov i i zlana 87 ovog pravilnika.

Upotreba vrea s a p e sk om i l i d r ug im m a te ri ja l om i n ag om i la va n je k ak vo g d r ug og n e ko mp a kt no gmaterijala radi opteree nj a i o dr a va nj a r av no te e n os aa v is ee s ke le z ab ra nj en i s u.

lan 94

S vi e le me nt i k oj i s lu e z a v ez iv an je i uvrivanje visee s k e l e z a n o s ae na objektu, moraju bitiizraeni o d a te st ir an og m at er ij al a i dim enzionirani prema najv ee m d oz vo lj en om o p te ree nj u v is eeskele.

V e an je r ad no g p od a v is ee skele za nosae mora se vriti sa dva nosea i d va s ig ur no sn a ( za t it na )elin a u e ta i st ih p re se ka .

elin a n os ea i s ig ur no sn a ( za t it na ) u a d v is ei h s ke la m or aj u u p og le du i zr ad e i k va li te ta m at er ij al aodgovarati vaeim jugoslovenskim standardima.

S ig ur no sn o ( za t it no ) u e m or a b it i n a g or nj em k ra ju d ob ro p rivre no za n os ae v is ee skele, a nad on je m k ra ju u si dr en o u t lo . H va tai (mak e) p rivre ni n a k ra je vi ma r ad no g p od a s ke le , m or aj u b it ii zv ed en i t ak o d a v rs to z ah va te ( uk lj e te ) s ig ur no sn o z a ti tn o u e u s luaju da nosee u e s ke le p op us tiili pukne.

Najvee d oz vo lj en o o pt er ee nj e n os ee g i s ig ur no sn og ( za t it no g) u e ta n e s me p re la zi ti 1 /1 0 j ainen a k id an je u e ta .

lan 95

ekrci i nosea u a d n a v i s ei m s ke l am a m or a ju u p og le d u z a t it n ih m e ra o dg o va ra ti o d re db am avaei h p ro pi sa o z a ti ti n a r ad u s a d iz al ic am a i o mo gua va ti n es me ta no i l ak o d iz an je i s pu t an je s ke le .

e kr ci i z s ta va 1 o vo g l an a m or aj u b it i p rivre ni z a n os eu konstrukciju skele gvozdenim vezamak oj e p ro la ze d o i sp od r ad ne p la tf or me a k oj e s u o do zd o d ob ro p rivrene i osigurane.

Konice e k rk a v i see s ke le m or aj u b it i p od e en e z a d r an je n aj veeg dozvoljenog opteree nj a s k el e(teina radne platforme sa teinom ljudi i materijala), sa koeficijentom sigurnosti od najmanje 1,5.

lan 96

P re u po tr eb e v is e

a s ke la s e m or a i sp it at i p ro bn im s ta ti

kim i dinami

k im o pt er e

enjem.P r ob n o s t at ik o o p t e r ee nj e v i see s k e l e v r i s e t e r e t o m v ei m z a 5 0% o d m ak si ma ln e n os iv os ti

s ke le s a r av no me rn o r as po ree ni m t er et om n a r ad no m p od u t ak o d a s e p la tf or ma p od ig ne n a v is in u o d1 0 cm i zn ad t la s a z ad r av an je m n a t oj v is in i n aj ma nj e 1 0 m in ut a, a p ot om s e s pu st i n a t le i p ro ve ra va ju


19/45

se eventualne deformacije na konstrukciji skele.

Probno dinamik o o p t e r ee nj e v is ee skele vri se teretom za 10% veim od maksimalne nosivostita ko da se sk el a po dign e o d t la do na jv ie tak e d iz an ja , a p ot om s e s pu st i.

O izvr enom ispitivanju iz st. 2 i 3 ovog l an a p o sl e s va k og p re m e ta n ja i p on o vn og p o st av l je nj avisee s ke le n a o bj ek tu , m or a s e v od it i u re dn a e vi de nc ij a u k on tr ol no j k nj iz i v is ee skele, uz overuodreenog strunog lica na gradilitu.

lan 97

Radni pod visee s k e l e m o r a b i t i s a s v i h s t r a n a o g r aen v rs to m i , p o p ra vi lu , p un o i zv ed en omzatitnom ogradom visine najmanje 100 cm.

A ko s e z a p op un u o gr ad e k or is te u zd u ne p rek e ( me ta ln e ip ke ) i li v rs ta ia na m re a , r ad ni p odm or a d a i ma n aj ma nj e 2 0 cm visoku punu ivin u z a ti tu ( da sk a, l im ) r ad i s pr eavanja padanja materijalai li a la ta s a p od a v is ee s ke le .

Na ogradi visee skel e mor a se priv rs ti ti t ab li ca s a p od ac im a o n aj veoj dozvoljenoj nosivosti skele

odree no j o d p ro iz voaa s ke le .

lan 98

Z a p oj ed in e l ak e i k ra tk ot ra jn e r ad ov e n a f as ad am a g rae vi n sk i h o bj e ka t a s me j u s e, u me s to v i sees ke l e, i zu ze t no u po tr e bl ja va ti i d ru g e n a pr av e, k a o p o kr et n e f as a dn e s ke le , p os eb n e k o a re i s l in o. O ven ap ra ve i k o ar e m or aj u b it i v rs to g rae ne i o si gu ra ne o d p ad a o dn os no p re vr ta nj a.

lan 99

Z a v rem e j aeg vetra mora se rad na viseo j s ke li o bu st av it i i s ke la s pu st it i n a t le i li o be zb ed it i o dn ji ha nj a v ez iv an je m z a o bj ek t i li n a d ru gi p od es an n ain.

U gr o en i p ro st or n a t lu i sp od v is ee s ke le m or a s e o gr ad it i z a ti tn om o gr ad om s a u po zo re nj em n aopasnost od eventualnog pada materijala.

Nosee s kel e

l an 10 0

Nosee skele za izvoe nj e b e to ns k ih , a r mi ra n o- b et on s ki h i s lin ih r ad ov a ( sk el e z a n o en je o pl at a) ,k ao i s ke le z a o bl ag an je f as ad a, z id ov a i p la fo na k am en om i d ru gi m m at er ij al om , n e s me ju s e k or is ti tia ko u s vem u n is u i zg rae n e p r em a o d re d ba m a lana 74 ovog pravilnika.

P os ta vl je ne s ke le i z s t a v a 1 o v o g l an a m or aj u s e za v re m e n o en j a p re dv ie no g o pt e reenja iizvoenja radova pregledati, a naroitu panju treba obratiti na elemente veza i oslonaca (klanfe,podupirai , u kr ue nj a i d ru go ).

A ko s e z a p od up ir ae k or is ti o bl a g raa , n ji ho v p renik ne t reb a d a bu de m an ji o d 8 0 mm.

Kvalitet materijala upotrebljenog za izradu nos eih skela mora u svemu odgovarati vaeim

jugoslovenskim standardima.

l an 10 1


20/45

Podupirai o pl at e z a b et on ir an je n os ei h p loa i li b et on sk ih n os aa m og u s e s as ta vl ja ti o d n aj vi e d vak om ad a d rv et a, s t im d a m es to s as ta vk a n e s me b it i u s re dn jo j t reini duine podupiraa.

Veza nastavka podupiraa iz stava 1 ovog lana mora odgovarati vaeim tehnikim propisima.

Broj nastavljenih podupiraa z a p od up ir an je o pl at e b et on sk e p loe n e s me p re la zi ti p ol ov in u, a k odnosee b et on sk e g re de - 1 /3 u ku pn og b ro ja p ot re bn ih p od up ir aa.

l an 10 2

Pri demontai noseih p od up ir aa oplate za betonske ploe odnosno grede, pored noseihpodupiraa m or aj u s e p os ta vi ti z a ti tn i p od up ir ai , r ad i o be zb eenja od eventualnog ruenja.

B ro j i r as po re d z a ti tn ih p od up ir aa o dr eu je s e p ro je kt om .

l an 10 3

Pri postavljanju nosee s ke le z a p od up ir an je o pl at e n a v is in i v eo j o d 30 0 cm i zn ad t er en a, t re ba , p o

potrebi, postaviti zatitne prihvatne skele, mreu i slino.Vrenje pojedinan ih k ra tk ot ra jn ih r ad ov a n a n o seim s ke la ma iz s ta va 1 o vo g lana bez postavljanja

zatitnih prihvatnih skela, mree i slin o, s me s e i zu ze tn o d op us ti ti , a li u z o ba ve zn o v ez iv an je r ad ni ka .

l an 10 4

S kidanje oplat e i demontaa no see skele ne sme se izvoditi bez pismenog naloga izdatog ododreenog strunog lica na gradilitu.

Zatitne nastrenice i zatitne prihvatne skele

l an 10 5

Z a t it ne n as tr e n ic e i z a t it ne p ri hv a tn e s ke le m or aj u b it i i zr ae ne i p os ta vl je ne t ak o d a u p ot pu no st izatiu ju r ad ni ke o d p ad a u d ub in u i o d p ad an ja m at er ij al a, a la ta i d ru gi h p re dm et a s a v is in e.

Z a ti tn e n as tr e ni ce i p ri hv at ne z a ti tn e s ke le m or aj u s e p os ta vl ja ti d o n aj vi e 3 00 cm i sp od m es taizvoenja radova odnosno eventualnog padanja materijala.

irina zatitne n as tr e ni ce o dn os no zatitne prihvatne s ke le o dr euje s e zavisno o d vertikalnog

odstojanja izmeu s ke le i m es ta p ad a, i t re ba d a i zn osi z a o dst oj an ja o d 2 00 cm n ajm an je 1 30 cm, a zao ds to ja nj a o d 3 00 cm n aj ma nj e 1 50 cm.

l an 10 6

K o d v i e sp ra tn i h o b je ka ta n e s me s e v r i ti d em on t a a z a t it ne n as tr e n ic e o d no sn o z a ti t ne p r ih va tn es ke le d ok s e n e i zg ra di n ov a n a o dg ov ar aj uem odstojanju.

Grae vi ns ki m at er ij al k oj i j e n ap ad ao n a z a ti tn u n as tr e ni cu o dn os no z a ti tn u p ri hv at nu s ke lu m or a s eredovno uklanjati.

l an 10 7

Ako pri radovima na visini ne postoji mogunost upotrebe prihvatnih skela, a rad se ne vri


21/45

pojedinano (pri graenju industrijskih o bj ek at a na halama, dvoranama i slino) moraju se ispodugroenih radnih mesta postaviti mree za prihvatanje radnika u slua ju p ad a.

P rolazak r ad ni ka i sp od m re e m or a s e , p o po tr eb i, ograniiti ili z ab ra ni ti , a ko p os to ji o pa sn os tprobijanja mree usled pada materijala odnosno radnika.

Metalne skele

l an 10 8

M et al ne s ke le m og u s e p os ta vl ja ti i u po tr eb lj av at i s am o u s kl ad u s a p re dv ie no m n am en om i n aosnovu dokumentacije iz lana 74 ovog pravilnika.

Sastavni delovi metalnih skela (elini tapovi, cevi, spojne i vorne veze i drugo) moraju bitimeusobno vrsto vezani u stabilnu i jedinstvenu konstruktivnu celinu.

Elementi metalnih skela, u pogledu oblika, dimenzija i kvaliteta materijala, moraju odgovarati vaeimjugoslovenskim standardima.

l an 10 9

Z a s as ta v lj an j e m e ta l ni h s ke l a s me ju s e u p ot re b lj av a ti s am o r a vn e i n eo teene elin e c ev i, ta po vi idrugi elementi.

S va ki e le me nt m et al ne s ke le m or a s e p re u gr ai va nj a u s ke lu d et al jn o p re gl ed at i. R om i li n a dr ug inai n o t ee ni e le me nt i m et al ni h s ke la n e s me ju s e u gr aivati.

l an 11 0

Vertikalni nosei ta po vi m et al ne s ke le m or aj u b it i p ol o en i n a p os eb ne e le me nt e s ke le (oslonci,papue ), p rivre ne n a r av nu p od lo gu s ke le ( gr ed ic e, b et on , p loa i d ru go ).

S vi v er ti ka ln i ta po vi s tu bo va s ke le m or aj u b it i u u zd u no m i p op reno m p ra vc u v eza ni i uvrenipomou d ij ag on al ni h v ez a p os ta vl je ni h p od u gl om o d 4 5 u o ba p ra vc a.

Odstojanje izmeu nosei h v e rt ik a ln i h ta p ov a o d reu je s e p ro je kt om s ke le z av is no o d p re dv ienihopteree nj a i v is in e s ke le .

l an 11 1

P ri s as ta vl ja nj u m et al ni h s ke la m or a s e s a s as ta vn im d el ov im a, a n ar oi to s a s po jn ic am a (vorita) zameu so bn o s pa ja nj e ta po va , p a lj iv o p os tu pa ti . K od s po jn ic a s a v ij ci ma , z at ez an je v ij ak a m or a s e v r it ipomou momentnih kljue va o dn os no p re ma u pu ts tv u p ro iz voaa.

Zatezanje vijaka spojnica metalne skele nastavljenim kljuevima (pomou c e v i i s l in o) , z a br a nj e no j e .

Vertikalnost i horizontalnost elin ih ta po va m or a s e p ro ve ra va ti u t ok u p os ta vl ja nj a s ke le i p os lezavretka skele.

l an 11 2

Samostojee m et al ne s ke le i m et al ne s ke le i ja j e v is in a v ea o d o bj ek ta u g ra dn ji i li d ru go g o bje kta uneposrednoj blizini skele, moraju biti zatien e o d ud ar a gr om a p o va eim tehnikim propisima.


22/45

6 Radovi na betoniranju

l an 11 3

B e to n sk i r ad o vi v ee g o bi ma n a v is in am a i u d ub in am a ( hi dr oc en tr al e, b ra ne , v is ok o gr ad nj e i d ru go )mogu se izvoditi samo sa struno obuenim i zdravstveno sposobnim radnicima, upoznatim s ao pa sn os ti ma p ri t im r ad ov im a, i p od n ad zo ro m o dr ee no g s tr unog lica na gradilitu.

l an 11 4

P r e p oe tk a b et on ir an ja s vi o t ri v rh ov i i li i vi ce s re ds ta va z a s pa ja nj e p oj ed in ih d el ov a s ke le ( ek se ri ,s po ne , ic e i d ru go ), k oj i v ir e i z o pl at e i d ru gi h d el ov a d rv en e k on st ru kc ij e s ke le z a b et on ir an je , m or aj use podviti ili pokriti.

l an 11 5

S a r ad ov im a n a b et on ir an ju s me s e p oe ti t ek p o p ro ve ra va nj u o d s tr an e o dr eenog struno g l ic a n ag ra di li t u d a l i j e n os ea s ke la p ro pi sn o i zr ae na i d a l i s u i zv r en i s vi p ot re bn i p re th od ni r ad ov i.

l an 11 6

Nasilno skidanje (u pa n je ) o pl a te p om ou dizalice ili drugih urea j a, n i je d o pu t e no .

P ri k li za nj u i s ki da nj u o pl at e p om ou p os eb ni h u rea ja z a d iz an je ( di za li ce T ir fo r i s l. ) z ab ra nj en o j es ta ja nj e r ad ni ka n a n ap ra vi z a p ri hv at an je o pl at e ( sa on ic e i s l. ).

7 Pripremanje i izrada armature

l an 11 7

M et al ne ip ke z a i zr ad u a rm at ur e, k ao i g ot ov a a rm at ur a, m or aj u b it i p re gl ed no i p re ma d im en zi ja mas lo e ne n a g ra di li t u t ak o d a r ad s a n ji ma n e p ro uz ro ku je o pa sn os t z a r ad ni ke .

Ispravljanje, see nj e, s av ij an je i o st al i r ad ov i n a o br ad i ip ki z a a rm at ur u m or a s e v r it i n a n ar oi to z ato odree no m m es tu n a g ra di li t u, s a o dg ov ar aj ui m u rea ji ma , n ap ra va ma i a la to m i u z p re du zi ma nj eodgovarajuih zatitnih mera predvienih vaei m p ro pi si ma o z a ti ti n a r ad u p ri p re ra di i o br ad i m et al a.

S a p ol ag an je m a rm at ur e s me s e o tp oe ti t ek p os le i zv r en ja m er a i z l . 1 14 i 1 15 o vo g p ra vi ln ik a.+ Vidi:

Ispravku - 4 5 /6 8 -9 2 8.

8 R a d o v i n a k r o v o v ima

l an 11 8

R ad ov e n a k ro vo vi ma s me ju d a v r e s am o r ad ni ci z a t o s tr un o o sp os o bl je ni i z dr av s tv en o s po s ob ni

z a r ad n a v is in am a.O si gu ra nj e r ad ni ka o d p ad a s a k ro va , p o p ra vi lu , v r i s e p ri ve zi va nj em r ad ni ka n a z a ti tn i p oj as i

zatitno ue, ili pomou p ri hv at ni h s ke la , k ao i d ru gi m m er am a u z av is no st i o d v rs te k ro va .


23/45

l an 11 9

Na krovovima pokrivenim salonitom, limom i slinim p ok ri vaima (industrijski k ro vo vi) , k oj i nepodnose vea o p t e r ee n j a , m o r a j u s e p r e p oe t k a r a d o v a s p r o v e s t i p o s e b n e m e r e r a d i s p r eavanjaloma krovnog pokrivaa i p ad a ra dn ik a u d ub in u.

Na ravnim krovovima i krovovima sa padom, pokrivenim pokrivaima iz stava 1 ovog lana

( in du st ri js ke h al e i s l. ), m or aj u s e p os ta vi ti s ig ur ni p re la zi , p ro la zi i r ad ne p la tf or me z a b ez be da n r ad p ripokrivanju krova i drugim graevinskim radovima na krovu.

P r e l a z i i r a d n e p l a t f o r m e i z s t a v a 2 o v o g l an a m or aj u b it i ir ok i n aj ma nj e 8 0 cm, a p o p o t r eb isnabdeveni i vrstom zatitnom ogradom.

Svetlarnici i o kn a s a staklenim pokrivaem koji lee iznad industrijskih i drugih hala odnosnoprostorija, moraju biti iznad ravnine krova.

P r i ie n j u s n e g a i l i o d r a v a n j u k r o v a k o d s v e t l a r n i k a i o k a n a i z s t a v a 4 o v o g l an a m or aj u s epreduzeti zatitne mere za obezbee nj e r ad ni ka o d e ve n tu al no g p ro p ad an ja .

l an 12 0

S vi i nd us tr ij sk i k ro vo vi , b ez o bz ir a n a n ji ho v o bl ik i v rs tu p ok ri vaa , m or aj u i ma ti s ig ur an p ri st up is ta ln e b ez be dn e p re la ze ( me ta ln e l es tv e, r am pe i s lino).

P r os t or i s po d k r ov a o d no s no o d go v ar a jui p ro st or o ko o bj ek ta m or a b it i o be zb ee n o d p ri st up a l ic akoja nisu zapoljena na gradilitu.

9 M o n t a n o g r ae n j e

l an 12 1

Montano grae nj e s me s e i zv od it i s am o n a o sn ov u p os eb no i zr aenog programa.

P r o g r a m i z s t a v a 1 o v o g l a n a m o r a s a d r a t i i m e r e z a t i t e n a r a d u p r i s v i m r a d o v i m a k o j i inemontanu g ra dn ju ( pr i izradi i o pr em an ju poje dinih mo ntan ih d el ov a, u to va ru i istovaru montanihel em en ata , dizanju, nametanju i uvrivanju montanih elemenata, ob ra di i d ora di ve ugraenihmontanih elemenata na objektu i drugo).

Mon ta n o g raenje na gradilitu sme se izvoditi samo p od neposrednim nadzorom o dr eenog

stru

nog lica na gradilitu.

l an 12 2

O bl ik i d im en zi je m on ta n ih e le me na ta m or aj u b it i p od e en i z a l ak o i b ez be dn o p re no e nj e d o m es taugrai va nj a i z a s ig ur no p rivri va nj e n a o bj ek tu .

Prilikom p re no sa n ekv al ite tn o izraenih kao i napuklih ili na drugi nain oteenih montanihe le me na ta , k ao i p ri li ko m r uk ov an ja t ak vi m e le me nt im a, m or aj u s e p re du ze ti p os eb ne m er e z a ti te n aradu.

l an 12 3

Mon ta n o g raenje sme se izvoditi samo uz upotrebu odgovarajuih i za tu svrhu podeenihmehanizovanih tr anspor tnih s re ds ta va , k ao i ur ea ja za dizanje, pre no enje i sputanje montanih


24/45

elemenata.

l an 12 4

S a st av lj an je i p rivri va nj e m on ta n ih e le me na ta i d ru ge m on ta n e r ad ov e n a o bj ek tu s me ju v r it is am o l ic a z dr av stv en o s po so bn a z a r ad n a v is in am a, k oja s u u z t o i s tr un o o sp os ob lj en a z a v r en jemontanih radova.

O p r e m a n j e , t r a n s p o r t i m o n t a a e l e m e n a t a

l an 12 5

S va ki m on ta n i e le me nt m or a b it i n a o dg ov ar aj ui nain, vidno i pogodno obeleen, u skladu saprogramom montanog grae nj a. P or ed t e o zn ak e, n a e le me nt u m or a b it i o zn ae n i d at um i zr ad e i t e in aelementa u kilogramima.

M on ta n i e le me nt i n a g ra di li t u m or aj u b it i u re dn o i p re ma p ro gr am u m on ta e s lo e ni n a o dr eenom

mestu.

l an 12 6

S va ki m on ta n i e le me nt m or a, p or ed m et al ni h d el ov a z a u gr ai va nj e i p rivri va nj e e le me nt a n ao b je kt u , i m at i p o mon e m et al ne d el ov e k oj i o mo gua va ju s ig ur no p re no e nj e i u gr aivanje elementa nam es tu m on ta e ( ku ke i s lino).

l an 12 7

T ra ns po rt e le me na ta o d m e st a n ji ho ve i zr ad e d o g ra di li t a o dn os no m es ta ugrai va nj a m or a bitiorganizovan ta ko d a s e montani elementi mogu bez zastoja ugraivati u obj ekt bez zatrpavanjagradilita.

U go vo r, p re voz i i st ov ar montanih elem enata na gradilitu s m e s e vriti s amo o dg ov ar ajuim ii sp ra vn im p re vo zn im s re ds tv im a, u z p ri me nu z a ti tn ih m er a p ro pi sa ni h P ra vi ln ik om o z a ti ti n a r ad u p riu to va ru t er et a u t er et na m ot or na v oz il a i i st ov ar u t er et a i z t ak vi h v oz il a ( "S lu b en i l is t S FR J" , b r. 1 7/ 66 ).

l an 12 8

Zakai va nj e e le me na ta z a k uk u i n ji ho vo o tk aivanje sa kuke dizalice pri utovaru montanih elemenatau p re v oz na s re d st va ( mo t or na i d ru g a v oz il a ) i i s to va ru m o nt a n ih e le m en at a i z p re v oz ni h s r ed st av a , p opravilu, treba vriti bez penjanja radnika na prevozno sredstvo odnosno na elemente.

Z a v re me s pu t an ja i d iz an ja m on ta n ih e le me na ta n a m ot or no v oz il o p om ou d iz al ic e, v oz a n e s mebiti u kabini vozila.

Z a v re me d iz an ja , p re no e nj a i s pu t an ja m on ta n og e le me nt a n a v oz il o, s ig na li st n e s me s ta ja ti n avozilu.

l an 12 9

Ugraivanje svakog pojedinog montanog elementa u graevinski objekt mora se vriti poodree no m r ed u, p re ma p ro gr am u m on ta n og g raenja.


25/45

M on ta a e le me na ta v i eg s pr at a n a o bj ek tu n e s me p oe ti p re n eg o to s e o be zb ed i s ig ur an p ri la z n at aj s pr at ( po mon o s te pe ni t e s a s ig ur no m o gr ad om i s lino).

Ugrai va n je t e k i h m o nt a n i h e le m en a ta ( p loa , g r e d e i d r u g o ) s m e s e v r i t i s a m o p o p r e t h o d n o jpripremi pomonih sredstava za prenoenje, postavljanje i uvrivanje tih elemenata na objektu( ja rm ov i, o kv ir i z a p re no s i d ru go ).

Pomon a s re ds tv a i z s ta va 3 o vo g l an a m or aj u s e p re u po tr eb e p re gl ed at i a , p o p ot re bi , i i sp it at i n a

optereenje.

l an 13 0

P r i p re n o en ju , p o st av lj an ju i p rivri va nj u s va ko g p oj ed in og m on ta n og e le me nt a n a o bj ek t, l ic ek oj e d aj e z na ko ve d iz al ia ru ( si gn al is t) i d iz al ia r m or aj u p a lj iv o p ra ti ti p ut m on ta n og e le me nt a d omesta ugrai va nj a k ao i r ad m on te ra n a p os ta vl ja nj u i uvrivanju tog elementa.

Monter iz stava 1 o vo g lana m or a j av it i p osebn im znako m signali stu o dn os no dizalia r u d a j eo pe ra c ij a p re n o en ja i u g raivanja elementa u objekt zavrena.

l an 13 1

Delovi armature koji izlaze iz elementa posle izvrene montae i koji bi mogli prouzrokovati zapinjanjeodee i povrei va nj e r ad ni ka m or aj u s e n a p od es an n ain otkloniti (odsecanjem, savijanjem i slino).

O tv or i u p od ov im a i z id ov im a s pr at ov a n a k oj im a s e r ad i m or aj u s e p ok ri ti vrstim poklopcima iliograditi zatitnim ogradama.

A k o s e p r i m o nt a i e le me n at a k or is te l es t ve , o ne m or a ju o d go va ra t i o d re db am a l . 6 3 d o 6 5 o v o gpravilnika i biti obezbee ne o d k li za nj a.

l an 13 2

P ri i zv oe nj u m on ta n ih r ad ov a n a o bj ek tu g de p os to ji m og unost pada radnika, odree no l ic e n ag ra d il i tu d u n o j e p ri m en it i o dr e db e l . 1 05 d o 1 07 o vo g p ra vi ln ik a a , p o p ot re bi , i v ez iv an je r ad ni kazatitnim opasae m i u e to m.

l an 13 3

A ko s e s pa j an je a rm at ur e i drugih metalnih d el ov a mo nt an ih el em ena ta v r i p om ou gasnog ili

elektrinog zavarivanja, primenie s e z a ti tn e m er e p ro pi sa ne P ra vi ln ik om o z a ti ti n a r ad u i o t eh nikimm er am a z a r az vi jae a ce ti le na i a ce ti le ns ke s ta ni ce ( "S lu b en i l is t S FR J" , b r. 6 /6 7) , k ao i d ru gi v a eitehniki propisi.

1 0 G r ae v in s k o - z a n a t s k i r a d o v i

l an 13 4

Izvoai graevinsko-zanatskih i drugih montanih radova na gradilitu (opreme, instalacije i slino) i

o rga ni za ci ja k o ja g ra di investicioni o bj ek t o dn os no i nv es ti to r s po ra zu mn o o be zb euju s pr ov oenjez a ti tn ih m er a n a r ad u k ao i o dg ov or no l ic e z a n ji ho vo s pr ov oenje na gradilitu.

Ako odgovorno lice iz stava 1 ovog lana primeti da izvoa graevinsko-zanatskih ili drugihm on ta n ih r ad ov a n e p ri me nj uj e p oj ed in e z a ti tn e m er e p ri s vo m r ad u, z ab ra nie mu dalji rad dok ne


26/45

s p ro v ed e t e m er e z a t it e .

1 1 R u e n j e o b j e k t a

l an 13 5

Z a r u en je o bj ek ta i li n ek og n je go vo g d el a, b ez o bz ir a d a l i s e r u en je v r i r u

n o, p om o

u maina ilim i ni r an ja , m o ra s e p r et h od n o i zr a di ti o d go v ar a jui p ro gr am r ad ov a i m er a z a ti te n a r ad u, z av is no o dv rs te o bj ek ta i s te pe na o pa sn os ti k oj e p ri t om r ad u p re te .

l an 13 6

Pre p oetka ruenja mora se ugroeno podruje ograditi zatitnom ogradom ili obezbediti naodgovarajui nain , z avi sno o d n ai n a r u e nj a . Z a t it a u gr o e no g p od r uja mora trajati do zavretkar ad ov a n a r u en ju .

l an 13 7

R u en je o bj ek ta s me s e v r it i s am o s a r ad ni ci ma s tr un o o sp os ob lj en im i o bue ni m z a o dn os ni n ainr u en ja i p od n ep os re dn im i s ta ln im n ad zo ro m o dr ee no g s tr unog lica na radilitu.

l an 13 8

Run o r u en je o bj ek ta m or a s e i zv od it i p os te pe no o do zg o n an i e. P oj ed in i d el ov i z id ov a i d im nj ac i n es me ju s e o st av lj at i n ep or u en i, n eg o s e m or aj u r u it i i st ov re me no s a o st al im d el ov im a o bj ek ta .

R u e n je m e

u s pr a tn e o d no s no t a va n sk e k on s tr u kc i je s me o t po

e ti t ek p o r u en ju i u kl an ja nj u s vi hporuenih delova iznad nivoa te konstrukcije.

Run o r u e nj e s l ob o dn o s to j ee g z id a ( ob im ni i p re gr ad ni z id , o gr ad a, s tu b i s lin o) s me s e i zv od it is am o p o mou odgovarajuih radnih skela.

Ruenje zidova potkopavanjem, zabranjeno je.+ Vidi:

Ispravku - 4 5 /6 8 -9 2 8.

l an 13 9

Demontirane grede, nosai i d ru gi t e ki i li g lo ma zn i d el ov i k on st ru kc ij e s me ju s e s a o bj ek ta u kl an ja tio dn o sn o s pu t at i s am o p o mou odgovarajui h n ap ra va i li u reaja (e kr k, d iz al ic a, r am pa i d ru go ).

U kl an ja nj e r as tr es it og i p ra i na st og m at er ij al a s a r u ev in e n a t lo s me s e v r it i s am o p om ou p ot pu nopokrivenih drvenih korita, kroz metalne limene cevi ili na drugi nai n k oj i s pr eava irenje praine.

Pri ruenju viespratnih o bj ek at a prikupljanje poruenog materijala na pojedinim spratovima,zabranjeno je.

l an 14 0

A ko s e r u en je o bj ek ta o dn os no n je go vi h d el ov a v r i p om ou m a i n a ( t ra k to r -g u se n ia r i d ru go ),m a in a s e m or a n al az it i n a o ds to ja nj u k oj e j e n aj ma nj e z a 1 ,5 p ut v ee o d v is in e o bj ek ta o dn os no d el ak oj i s e r u i.


27/45

Jai na n a k id an je elin og u e ta p om ou koga se pren osi vun a s na ga p ot re bn a z a r u en je o bj ek ta ,m or a b it i n aj ma nj e t ri pu t v ea o d v une snage maine.

Vun a s na ga m a in e m or a s e n a p ov r in u o bj ek ta o dn os no n je go vo g d el a k oj i s e r u i ( zi d, s tu b idrugo) prenositi ravnomerno pomou p od me tn ut ih d as ak a, g re da i s lino.

Izvlae n je z a tr p an i h b e to n sk i h s t ub o va , elin ih n os aa i d ru gi h d el ov a o bj ek ta i z r u ev in e p om oumaina, bez prethodnog oslobaa nj a o d o st al og p or u en o g m at er i ja la , z ab ra nj en o j e.

Korie n j e t r a kt o r a- t ok a a z a r u en je i li i zv lae nj e t e ki h d el ov a g raevinskog objekta, zabranjenoje.

l an 14 1

P ri r u en ju p oj ed in ih d el ov a i li c el og g raevinskog objekta miniranjem, primenjuju se vaei p rop isi ozatitnim merama pri rukovanju eksplozivnim sredstvima i miniranju.

1 2 G r aenje puteva

l an 14 2

Ako se pri grae nj u p ut ev a v r i r uno iskopavanje zemlje, moraju se pri tom radu primenjivati zatitnem er e i z lana 10 ovog pravilnika.

A ko s e z a z em lj an e r ad ov e p ri g raenju puteva koriste mehanik a s re d st va , m o ra ju s e, p o re d z a ti tn i hmera predvie ni h u l an u 1 1. o vo g p ra vi ln ik a, p ri me nj iv at i i z a ti tn e m er e n a m a in am a p re dv iene ovimpravilnikom.

P ri li ko m z em lj an ih r a d o v a p r i g r ae nj u p ut ev a p omou m eh an ik i h s r ed s ta v a ( b ul d o er , s kr ep er ,g re jd er , p la ne r i d ru go ), r uk ov an je m a in am a s me s e p ov er it i s am o r ad ni ci ma s tr uno obue ni m z a t ajposao i upoznatim sa opasnostima koje prete pri tom radu.

l an 14 3

P ri g rae nj u p ot po rn ih z id ov a i p ro pu st a s a s tr mi m n ag ib om v is in e v ee o d 1 0 m , m o r a j u s e z ad op re ma nj e k am en a i d ru go g g raevinskog materijala izraditi odgovarajue u st av e ( ka sk ad e) .

l an 14 4

A k o s e r un i p re vo z m at er ij al a v r i v ag on et im a p o r ad no m k ol os ek u ( de ko vi lj sk i k ol os ek ) p re koskela (privremeni mostovi), skele moraju biti vrsto izgrae ne i k ol os ek o si gu ra n o d i sk li zn ua v ag on et apri prelasku preko njih. Ako je kolosek izgrae n p od p ad om , v ag on et i m or aj u i ma ti k onice.

P ri run om p r ev oz u m at er ij al a v ag on et im a n a r ad no m k o lo se ku , b rz in a v a go ne ta n e s me b it i v ea od1 5 km n a s at .

R ad ni k ol os ek m or a s e o dr a va ti s ta ln o u i sp ra vn om s ta nj u z a s ao br aaj.

l an 14 5

P ri o pr av ci p ut ev a p re ko k oj ih s e u t ok u r ad ov a s ao br aa j n e p re ki da , m or aj u s e p re du ze ti m er e d ase radnici na delu puta koji je u grae nj u z a ti te o d v oz il a. U t u s vr hu d eo p ut a ( po lo vi na p ut a) m or a s ezatvoriti i obeleiti uoljivim saobraajnim znakovima.


28/45

Na jako frekventnim saobraa jn ic am a ( au to -p ut , s av re me ni p ut , u li ca i d ru go ) g de s e s ao br aaj nemoe sasvim obustaviti, m or aj u s e p os tav it i na o b a k r aj a d e on ic e k oj a s e o pr av lj a u v ar i k o ji eupravljati saobraajem na polovini deonice, naizmenin o u o ba p ra vc a.

l an 14 6

D ro bi li ce s e m or aj u p os ta vl ja ti n a v rs to k am en o, b et on sk o i li d rv en o p os to lj e i z a n je ga b it i d ob ro

privrene.

A ko j e d ro bi li ca p ok ri ve na n as tr e ni co m, n je na v is in a n e s me b it i m an ja o d 2 00 cm i zn ad g or nj eggabarita drobilice.

Cilindrina sita, elevatori i konvejeri moraju biti dobro uvreni na posebnim postoljima ili zakonstrukciju pogona drobilice.

l an 14 7

A ko s e p ri pr em an je k am en a - t uc an ik a v r i u p os eb no m p og on u ( dr ob il ic a, s it a - g ra nu la to ri , e le va to rii t ra ns po rt er i) , m or aj u s e i zm eu p oj ed in ih u rea ja o st av it i p ro la zi ir ok i n aj ma nj e 1 00 cm, a p o p o tr e bipostaviti i radne platforme za odravanje i opravku tih ureaja.

S te pe ni ce i r ad ne p la tf or me o ko u rea ja za p re ra du k am en a n a v is in i v eo j o d 1 0 0 cm o d p o damoraju imati v rs te o gr ad e v is ok e n aj ma nj e 1 00 cm.

l an 14 8

ie nj e i p od m az iv an je s vi h u rea ja z a d ro bl je nj e i p ri pr em an je k am en a s me ju s e v r it i k ao k ad s umaine zaustavljene.

l an 14 9

Na drobilicama kamena i drugim ureajima za pripremanje tucanika (cilindrin a i d ru ga s it a, k on ve je ri ,e le va to ri i d ru go ) m or aj u b it i i st ak nu ta u pu ts tv a o z a ti tn im m er am a, a u s am om p og on u p ri pr em an jak am en a - i u pu ts tv o o p rv oj p om oi u s l ua j u p o vr ed e r a dn i ka .

l an 15 0

K od d ro bi li ca k am en a t re ba z a ti ti ti r ad ni ka o d i sk ak an ja k am en a i z e l ju s ti d r ob i li c e, o d z a hv a tapogonskog remena drobilice, od zahvata lanca elevatora od pada niz tucanik na elevator ili konvejer i odpada izmeu konstrukcije drobilice.

Z ab ra nj en o j e s ta ja ti n ep os re dn o k od o tv or a d ro bi li ce z a u ba ci va nj e k am en a i u vl ait i r uk e u o tv or r ad i v aenja zaglavljenog kamena. Za odglavljivanje kamena treba koristiti posebne kuke.

O tv or z a u ba ci va nj e k am en a m or a b it i o be zb een vrstom radnom platformom, sa ogradom visokomn aj m an je 1 00 cm .

l an 15 1

R ad ni ci k oj i r ad e n ep os re dn o n a d ro bi li ci m or aj u b it i z a tie ni o d k am en e p ra i ne r es pi ra to ri ma i lipolivanjem kamena vodom, kao i zatitnim naoarima.

Korienje zatitnih naoa ra m or a s e r ed o vn o k on tr ol is at i .


29/45

l an 15 2

Materijal koji s e koristi pri asfaltiranju puteva (bitumen, katr an i drugi derivati nafte) smeju s ezagrevati samo u posebnim zatvorenim sudovima.

Z ag re va nj e m at er ij al a i z s ta va 1 o vo g l an a u o tv or en im s ud ov im a, b ez o bz ir a n a m es to u po tr eb e,zabranjeno je.

l an 15 3

K o tl o vi u rea ja z a z ag re va nj e a sf al tn ih m as a m or aj u i ma ti p ok lo pc e, r ad i s pr ea va nj a p rs ka nj a t em as e i i zb ij an ja p o ar a.

Z a p o sl u i v an j e k o tl a o d no s no u r ea ja m or aj u b it i p os ta vl je ne r ad ne p la tf or me s a vrstom zatitnomogradom.

P o de sn i m r a zm e ta j em v i e u rea ja z a z ag re va nj e i m e an je a sf al tn e m as e n a g ra di li t u, m or a s eonemogui ti p re no e nj e o dn os no ir en je p o ar a i li e ks pl oz ij e s a j ed no g u rea ja n a d ru gi .

l an 15 4

Loite pei k ot la m or a b it i z a tien o tak o da je n emo gue izbijanje plamena iz loita napolje.

Vozilo na kome je ugraen ko ta o za zagrevanje asfaltne mase mora biti opremljeno sigurnimkonicama.

l an 15 5

Z ah va ta nj e v re le r as to pl je ne a sf al tn e m as e s me s e v r it i s am o p om ou za to izraenih sudova.

V re la r as to pl je na a sf al tn a m as a s me s e p re no si ti s am o u p os eb no i zr aenim sudovima sa poklopcima.O vi s ud ov i n e s me ju s e p re pu nj av at i.

l an 15 6

O t v o r k o t l a z a p u n j e n j e k r en im b ra n om , a gr eg at om t uc an ik a i s mo lo m n a u rea ju z a k uv an je im e an je a sf al tn e m as e m or a i ma ti z a ti tn i p ok lo pa c, r ad i s pr ea va nj a ir en ja p ra i ne i te tn ih g as ov a.

Ureaji iz stava 1 ovog lana moraju imati odgovarajue n ap ra ve z a o dv oe nj e g as ov a, d im a i p ra i neiz neposredne okoline radilita.

l an 15 7

P re ma zi va nj e i k va e nj e v al jk a z a r av na nj e a sf al ta v r i s e p om ou n ar oito za to izraene naprave.

Z ab ra nj en o j e d a r ad ni k i dui i sp re d m ot or no g v al jk a z a r av na nj e i st i p re ma zu je i k va si .

l an 15 8

Z ap al je na a sf al tn a m as a u s ud ov im a n e s me s e g as it i v od om .

S re ds tv a z a g a en je z ap al je ne a sf al tn e m as e ( pe sa k, c ir ad e i d ru go ) m or aj u s e u na pr ed p ri pr em it i istajati na raspolaganju u blizini radova.


30/45

R ad ni ci k oj i r ad e s a z ag re ja no m a sf al tn om m as om m or aj u b it i o bueni u gaenju zapaljenih asfaltnihsmola.

l an 15 9

Asfalterske ra dov e smeju vriti samo zdravstveno s po so bn a i z a t e r ad ov e p os eb no o buena iopremljena lica.

Za lica iz stava 1 ovog l an a m or a s e n a r ad il i tu o be zb ed it i t op la v od a z a u mi va nj e p os le z av r en ograda.

1 3 G r ae n j e mo s t o v a

Kesonski radovi

l an 16 0

P ri pn eum atikom fundiranju stubova za mostove, kesoni p o svojoj konstrukciji, u pogledubezbednosti, moraju odgovarati savremenim tehnikim dostignuima.

U nutr anja upljina k es on a ( ke so ns ka k om or a) m ora imati visinu o d najmanje 2 , 2 0 m, sa belokree ni m z id ov im a r ad i b ol je v id lj iv os ti . K es on sk a k om or a m or a b it i n a o dg ov ar aj ui nain osvetljena.A ko k es on i ma e le kt rino osvetljenje, elektrin a i ns ta la ci ja m or a b it i o si gu ra na d a n e d oe d o p al je nj aeksplozivnih smesa ("S" izrada) ako postoji opasnost od eksplozivnih gasova.

l an 16 1

P r e t k o m or a i l i v a z d u n a k o m or a k e so n a t r eb a d a i m a z a pr e m i n u o d n a j m a n je 2 , 5 m3 i visinu odn a jm a nj e 1 ,8 5 m.

Radna temperatura u komori i pretkomori kesona mora biti umerena i stalna i kontrolisanaodgovarajuim termometrima.

R ad i o dr a va nj a u sl ov a i z s ta va 2 o vo g l an a t re ba l et i k or is ti ti p od es ne z ak lo ne o d s un ca ( mo kr evree i d ru go) , a z im i - el ek tr in e g re ja li ce i s lino.

l an 16 2

K om pr es or z a s na bd ev an je k es on a v az du ho m p od p ri ti sk om , m or a i ma ti a ut om at sk i s ig ur no sn i v en ti lza s ig ur no z at va ra nj e d al je g d ov od a v az du ha im s e postigne granini p ri ti sa k p re dv ien z a r a d ukesonu.

A ko s e z a p og on k om pr es or a k or is ti e le kt rin a e n er g ij a, m o ra p o st oj a ti r ez e rv n i k o mp re s or z a i ji s epogon koristi motor sa unutranjim sagorevanjem.

D ov od na c ev k om pr im ir an og v az du ha m or a n a s vo m u la zu u k es on i ma ti a ut om at sk i v en ti l z a s ig ur nozatvaranje u slua ju k va ra n a k om pr es or u.

Za kontrolu vazdunih pritisaka u kesonskoj komori i pretkomori moraju se spolja postaviti

manometri.

K es on sk a k om or a i p re tk om or a m or aj u i ma ti u reaje za telefonsku i signalizacionu vezu (svetlosna ilizvun a) s a s po lj ni m s ve to m o dn os no o dr eenim licem na gradilitu.


31/45

P r e p oe tk a s va ko g r ad a u k es on u m or a b it i i sp it an a i sp ra vn os t i ns ta la ci je z a d ov oe nj e v az du ha isignalizacionih ureaja.

l an 16 3

K om pr es or i z a stv aran je va zdu no g p ri ti sk a u k es on u i e lek trini agregat z a p og on i osvetljenjek es on a, p o p ra vi lu , p os ta vl ja ju s e n a o ba li , a u i zu ze tn im s luajevima na plovnom objektu.

S vi u rea ji p ot re bn i z a n es me ta n r ad u k es on u m or aj u i ma ti r ez er vn e d el ov e.

O p ra v ke u r ea ja i i ns ta la ci je z a o dr a va nj e o dr ee ni h p ri ti sa ka , p ri k oj im a s e r em et e t i p ri ti sc i u t ok ur ad a u k es on u, n e s me ju s e i zv od it i.

l an 16 4

S te pe ni ce k oj e v od e u r ad nu k om or u m or aj u b it i d ov ol jn o ir ok e i u ve k d ob ro o sv et lj en e e le kt rinimosvetljenjem. Za slua j k va ra o sv et lj en ja s va ki r ad ni k m or a i ma ti r unu elektrinu lampu. Za eventualnoizvlae nj e r ad ni ka i z k es on a m or a b it i p ri pr em lj en o o dg ov ar aj ue vrsto ue.

l an 16 5

V az du h k oji s e ub ac uj e u k es on mo ra b it i sv e i i st . Z a s va ko g r ad ni ka z ap o lj en og u k es on u m or ad a s e o be zb ed i n aj ma nj e 3 0 m2 v azd uha na sa t. U to ku r ad a, a na roi to z a v re me b et on ir an ja , m or aj u s ev r it i a na li ze v az du ha r ad i u tv r ivanja kolii ne u gl je n- di ok si da i d ru gi h te tn ih g as ov a u v az du hu r ad nek om or e i p re tk om or e. P ri r ad ov im a u p or oz no m m at er ij al u i li u z em lj i tu s a o rg an sk im p ri me sa ma , t re bao be zb ed it i j ak u v en ti la ci ju . A tm os fe rs ki v az du h t em pe ra tu re i zn ad 2 5 C i li i sp od 1 0 C m o ra s e v e t akihladiti odnosno zagrevati.

l an 16 6

P re la za k r ad ni ka i z s lo bo dn e a tm os fe re n or ma ln og p ri ti sk a u v az du n u o dn os no r ad nu k om or u s aodreenim vazdunim pritiskom iznad normalnog pritiska (natpritisak), i obratno, mora se vriti paljivo iprema odredbama lana 167 ovog pravilnika.

l an 16 7

P ri u la sk u r ad ni ka u r ad nu k om or u

1 ) s a n at pr it is ko m u r ad no j k om or i d o 1 a tm os fe re , v re me z ad r av an ja r ad ni ka u p re tk om or i o dn os novreme za izjednaa va nj e n at pr it is ak a u p re tk om or i i r ad no j k om or i n e s me b it i k rae od 8 minuta,

2 ) s a n a tp r it i sk o m u r a d n oj k o m o ri i z n ad 1 a t mo s fe r e, v r em e z a dr av a nj a r a dn i ka u p r et k om o rio dn os no v re me z a i zj ed naa va nj e n at pr it is ak a u p re tk om or i i r ad no j k om or i p ro du a va s e z a p o 3 0s ek un di ( po sl e i st ek a 8 m in ut a) z a s va ku d al ju d es et in u ( 0, 1 a tm ) n at pr it is ka i zn ad 1 a tm os fe re .

P ri ti sa k s e m or a p ov ea va ti p os te pe no i r av no me rn o u v re me ns ki m i nt er va li ma i z s ta va 1 o vo g lana.

l an 16 8

P ri i zl as ku r ad ni ka i z r ad ne k om or e

1 ) s a n at pr it is ko m u r ad no j k om or i o d 1 a tm os fe re , v re me z ad r av an ja r ad ni ka u p re tk om or i o dn os novreme za izjednaa va nj e n at pr it is ak a ra dn oj k om or i i p re tk om or i n e s me b it i k rae od 10 minu ta,


32/45

2 ) s a n a tp r it i sk o m u r a d n oj k o m o ri i z n ad 1 a t mo s fe r e, v r em e z a dr av a nj a r a dn i ka u p r et k om o rio dn os no v re me z a i zj ed naa va nj e n at pr it is ak a u r ad no j k om or i i p re tk om or i p ro du a va s e z a 2 m in ut a( po sl e i st ek a 1 0 m in ut a) z a s va ku d al ju d es et in u ( 0, 1 a tm ) n at pr it is ka i zn ad 1 a tm os fe re .

P ri ti sa k s e m or a s ma nj iv at i p os te pe no i r av no me rn o u v re me ns ki m i nt er va li ma i z s ta va 1 o vo g lana.

V re me z a d ov oe nj e n at pr it is ka u p re tk om or i, n a n or ma la n p ri ti sa k n e s me b it i k rai od

5 m in ut a z a n at pr it is ak d o 0 ,5 at m,1 0

pravilnik o zaštiti na radu u građevinarstvu

Documents