prawno-techniczny leksykon lotniczy z akronimami -...

19
PRAWNO-TECHNICZNY LEKSYKON LOTNICZY Z AKRONIMAMI Zespół redakcyjny: Tomasz Balcerzak, Andrzej Fellner, Radosław Fellner, Mariusz Osowski, Eugeniusz Piechoczek, Paweł Szarama, Piotr Uchroński KATOWICE 2015

Upload: phungnga

Post on 10-Aug-2019

228 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

PRAWNO-TECHNICZNY LEKSYKON LOTNICZY Z AKRONIMAMI

Zespół redakcyjny:

Tomasz Balcerzak, Andrzej Fellner, Radosław Fellner, Mariusz Osowski,

Eugeniusz Piechoczek, Paweł Szarama, Piotr Uchroński

KATOWICE 2015

PRAWNO-TECHNICZNY LEKSYKON LOTNICZY Z AKRONIMAMI Korekta językowa i redakcja techniczna: mgr Radosław Fellner Recenzent: doc. dr inż. pil. Henryk Jafernik Projekt okładki: Katarzyna Fellner-Marciszka Wydanie II All Rights Reserved Copyright by Tomasz Balcerzak, Andrzej Fellner, Radosław Fellner, Mariusz Osowski, Eugeniusz Piechoczek, Paweł Szarama, Piotr Uchroński. Wszelkie uwagi i sugestie odnośnie niniejszej publikacji prosimy kierować: [email protected]. Wydawca: Wydawnictwo Pracowni Komputerowej Jacka Skalmierskiego Przygotowanie do druku i druk: Wydawnictwo Pracowni Komputerowej Jacka Skalmierskiego Ul. Pszczyńska 44 44-100 Gliwice

SPIS TREŚCI

WSTĘP .................................................................................................................................................... 5

CZĘŚĆ I DEFINICJE PODSTAWOWYCH TERMINÓW LOTNICZYCH ................................................. 6

ALFA - A .................................................................................................................................................. 6

BRAVO – B ............................................................................................................................................ 27

CHARLIE – C ......................................................................................................................................... 30

DELTA – D ............................................................................................................................................. 41

ECHO - E ............................................................................................................................................... 47

FOXTROT – F ........................................................................................................................................ 54

GOLF – G .............................................................................................................................................. 62

HOTEL - H ............................................................................................................................................. 66

INDIA – I ................................................................................................................................................ 69

JULIETT – J ........................................................................................................................................... 75

KILO – K ................................................................................................................................................ 76

LIMA – L ................................................................................................................................................. 77

MIKE – M ............................................................................................................................................... 82

NOVEMBER – N .................................................................................................................................... 89

OSCAR – O ........................................................................................................................................... 92

PAPA – P ............................................................................................................................................... 97

QUEBEC – Q ....................................................................................................................................... 101

ROMEO – R ......................................................................................................................................... 102

SIERRA – S ......................................................................................................................................... 108

TANGO – T .......................................................................................................................................... 118

UNIFORM – U ...................................................................................................................................... 126

VICTOR – V ......................................................................................................................................... 128

WHISKEY – W ..................................................................................................................................... 132

X-RAY – X ............................................................................................................................................ 134

YANKEE – Y ........................................................................................................................................ 134

ZULU – Z ............................................................................................................................................. 134

CZĘŚĆ II ROZWINIĘCIE AKRONIMÓW I SKRÓTÓW ........................................................................ 136

ALFA - A .............................................................................................................................................. 136

BRAVO – B .......................................................................................................................................... 182

CHARLIE – C ....................................................................................................................................... 189

DELTA – D ........................................................................................................................................... 224

ECHO - E ............................................................................................................................................. 248

FOXTROT – F ...................................................................................................................................... 263

GOLF – G ............................................................................................................................................ 278

HOTEL - H ........................................................................................................................................... 287

INDIA – I .............................................................................................................................................. 294

JULIETT – J ......................................................................................................................................... 311

KILO – K .............................................................................................................................................. 317

LIMA – L ............................................................................................................................................... 319

MIKE – M ............................................................................................................................................. 331

NOVEMBER – N .................................................................................................................................. 365

OSCAR – O ......................................................................................................................................... 389

PAPA – P ............................................................................................................................................. 403

QUEBEC – Q ....................................................................................................................................... 428

ROMEO – R ......................................................................................................................................... 431

SIERRA – S ......................................................................................................................................... 448

TANGO – T .......................................................................................................................................... 482

UNIFORM – U ...................................................................................................................................... 506

VICTOR – V ......................................................................................................................................... 511

WHISKEY – W ..................................................................................................................................... 517

X-RAY – X ............................................................................................................................................ 522

YANKEE – Y ........................................................................................................................................ 523

ZULU – Z ............................................................................................................................................. 524

BIBLIOGRAFIA .................................................................................................................................... 526

WSTĘP

Wzrost znaczenia transportu lotniczego, dynamiczny rozwój technologii satelitarnych, postępująca integracja europejska przyniosły ze sobą szereg wyzwań związanych ze wspólnym użytkowaniem przestrzeni powietrznej. Aby im sprostać, konieczne stało się podejmowanie nie tylko kolejnych przedsięwzięć naukowo-badawczych przy towarzyszącej im reorientacji kierunków badań w stronę interdyscyplinarności, ale także podjęcie wyzwania dydaktycznego, jakimi jest niewątpliwie kształcenie młodych ekspertów. Praktyka wykazała jednak istotne braki w obszarze materiałów naukowych wspomagających kształcenie specjalistów z zakresu transportu lotniczego.

Unaocznił się przy tym problem w integracji lotniczego środowiska naukowego reprezentowanego przez fachowców różnych dziedzin i specjalności, którzy w swej pracy często operują całkowicie odmiennym aparatem pojęciowym. Aby choć w minimalnym stopniu przyczynić się do rozwiązania powyższych problemów, zespół autorów postanowił podjąć się trudu opracowania publikacji zawierającej podstawowe skróty i definicje używane w lotnictwie, a obejmującą swym zakresem terminologię prawniczą, techniczną, a także z zakresu procedur. Dlatego postanowiono uwzględnić szereg dokumentów powszechnie stosowanych w lotnictwie. Należą do nich m.in.: załączniki do Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, podręczniki ICAO, ustawa Prawo lotnicze wraz z aktami wykonawczymi, akty prawne Unii Europejskiej, dokumenty EASA, Eurocontrol, ECAC i IATA.

„Prawno-techniczny leksykon lotniczy z akronimami” składa się z dwóch części. Część I stanowi zestawienie podstawowych pojęć w języku polskim i angielskim oraz stosowne definicje. W części II znalazły się natomiast uzupełniające terminologię akronimy oraz ich rozwinięcia. W obu częściach treści ułożono według alfabetu lotniczego, który wygląda następująco: ALFA – A, BRAVO – B, CHARLIE – C, DELTA – D, ECHO – E, FOXTROT – F, GOLF – G, HOTEL – H, INDIA – I, JULIETT – J, KILO – K, LIMA – L, MIKE – M, NOVEMBER – N, OSCAR – O, PAPA – P, QUEBEC – Q, ROMEO – R, SIERRA – S, TANGO – T, UNIFORMA – U, VICTOR – V, WHISKEY – W, X-RAY – X, YANKEE – Y, ZULU – Z.

Zdaniem autorów, niniejsza publikacja stanowi interesujący punkt wyjścia dla dalszych prac nad ujednolicaniem terminologii z zakresu prawa lotniczego i procedur, a tym samym ułatwi współpracę między branżami związanymi z transportem lotniczym.

Zespół redakcyjny

CZĘŚĆ I DEFINICJE PODSTAWOWYCH TERMINÓW LOTNICZYCH ALFA - A

Akronim angielski

Termin angielski

Termin polski

Objaśnienie terminu

A Kod lotniska ICAO w strefie Antarktydy i Południowego Pacyfiku

Accuracy Dokładność Stopień zgodności między wartością ocenianego lub mierzonego parametru, to jest współrzędnych pozycji, prędkości, czasu, odległości itp., a jego rzeczywistą wartością w tym samym czasie, oceniany wartością błędu

Altitude (także ALT)

Wysokość Bezwzględna

Odległość pionowa poziomu, punktu lub przedmiotu rozpatrywanego jako punkt, mierzona od średniego poziomu morza

Amper Amper Amper jest takim stałym prądem elektrycznym, który, jeżeli jest utrzymywany w dwóch prostych, równoległych przewodnikach o nieskończonej długości, o pomijalnym okrągłym przekroju poprzecznym, oraz umieszczonych w odległości 1 metr od siebie w próżni, wytworzyłby pomiędzy tymi przewodnikami siłę równą 2 × 10-7 niutona na metr długości

Analysis Analiza Przetwarzanie informacji, proces poznawczy w całości polegający na zbadaniu jej elementów i ich wzajemnego oddziaływania; w odniesieniu do sił zbrojnych hierarchiczny układ pojęć przedstawia się następująco: szacowanie, analiza, ocena, walidacja i certyfikacja

Availability Dyspozycyjność/ Dostępność

Prawdopodobieństwo tego, że system jest w stanie gotowości do pracy w dowolnym czasie, w granicach deklarowanego obszaru działania

Azimuth (także AZ, AZM)

Azymut Kąt poziomy określony w danym punkcie, mierzony zgodnie z ruchem wskazówek zegara od określonego kierunku odniesienia do drugiego punktu

Search Area Obszar Poszukiwań

Powierzchnia morza lub oceanu przyjęta przez planistę jako prawdopodobne miejsce obiektu poszukiwania, która powinna zostać przeszukana przez jednostki poszukiwania i ratowania

A4A Airlines for America

Stowarzyszenie amerykańskich linii lotniczych; dawniej Air Transport Association of America

(ATA)

AAD Automatic Activation Device

Automatyczne urządzenie aktywujące spadochron

W spadochroniarstwie urządzenie służące do automatycznego otwierania spadochronu.

AAFCE Allied Air Forces Central Europe

Połączone Siły Powietrzne w Europie Środkowej

Oddział stacjonujący w niemieckim Ramstein

AAM Air-to-Air Missile Pocisk Rakietowy klasy Powietrze-Powietrze

Wystrzeliwany w powietrzu pocisk rakietowy, używany do zwalczania celów powietrznych

AAOR Air Area of Responsibility

Powietrzny Obszar Odpowiedzlalności

Wyznaczony w przestrzeni powietrznej obszar, w którym realizowane jest automatyczne powiadamianie przyległych posterunków o kursach obiektów stanowiących przedmiot zainteresowania

AAW Anti-Air Warfare Morska Obrona Powietrzna

Środki podejmowane w celu zapewnienia obrony sił morskich przed atakiem powietrznym środków uzbrojenia odpalanych ze statków powietrznych, okrętów nawodnych i podwodnych oraz wyrzutni naziemnych

AAWA Anti-Air Warfare Area

Obszar Obrony Powietrznej, rejon Przeciwlotniczych Działań Bojowych

Obszar zdefiniowany przez oficera dowodzenia szczebla taktycznego, który znajduje się pod ciągłą obserwacją sił i w ramach którego zwalczane jest wszelkie zagrożenie z powietrza

AB Axcess Baggage Nadbagaż bagaż, który przekracza wyznaczone przez linie lotnicze limity wagi, liczby lub rozmiaru, który podlega dodatkowej opłacie

A-band Pasmo A Pasmo częstotliwości standardu NATO od 0 do 250 MHz (długość fali do 1,2 m)

ABAS Airborne Based Augmentation System

Pokładowy System Wspomagania

Technika przetwarzania sygnałów awioniki lub integracji awioniki na pokładzie statku powietrznego

ABN Airborne Powietrznodesantowy

Wojska specjalnie wyszkolone do prowadzenia działań po przerzuceniu drogą powietrzną i zrzucie spadochronowym lub desantowaniu z pokładu statku powietrznego po przyziemieniu

Airborne Lotniczy, pokładowy

Sprzęt lotniczy używany do wykonania określonego zadania; przedmioty stanowiące integralną część statku powietrznego

A/C (także ACFT)

Aircraft Statek Powietrzny

Urządzenie, które jest zdolne do unoszenia się w atmosferze na skutek oddziaływania powietrza innego niż odbitego od od podłoża. Por. Samolot (Aeroplane) - statek powietrzny cięższy od powietrza, uzyskujący siłę nośną w

locie przede wszystkim na skutek sił aerodynamicznych występujących na jego powierzchniach, pozostających w stałym położeniu w danych warunkach lotu

AC Aerodrome Certificate

Certyfikat Lotniska

Certyfikat, który potwierdza spełnienie wymagań związanych z eksploatacją lotniska i zarządzaniem lotniskiem użytku publicznego

Air Carrier Przewoźnik Lotniczy

przedsiębiorstwo transportu lotniczego posiadające ważną licencję na prowadzenie działalności lub jej odpowiednik

Access Control Kontrola Dostępu

stosowanie środków, dzięki którym można zapobiec przedostaniu się nieupoważnionych osób lub nieupoważnionych pojazdów, lub zarówno nieupoważnionych osób, jak i nieupoważnionych pojazdów

Account Consignor

Uznany Nadawca

Nadawca, który wysyła ładunek lub pocztę na swój rachunek i którego procedury są zgodne ze wspólnymi zasadami i normami ochrony w stopniu wystarczającym, aby zezwolić na przewóz tego ładunku towarowym statkiem powietrznym lub aby zezwolić na przewóz tej poczty pocztowym statkiem powietrznym

Ac Altocumulus Altocumulus Typ chmur

ACA Airspace Control Authority

Organ Kontroli Przestrzeni Powietrznej

Dowódca wyznaczony do sprawowania pełnej odpowiedzialności za system kontroli w wyznaczonym obszarze przestrzeni powietrznej

ACARS Aircraft/Arinc Communications Addressing and Reporting System

Lotniczy system adresowania i przekazywania wiadomości

System służący do automatycznego przekazywania depesz za pomocą fal radiowych przez statki powietrzne

ACAS

Aircraft /Airborne Collision Avoidance System

Pokładowy System Zapobiegania Kolizji

System pokładowy statku powietrznego oparty na sygnałach Radaru Wtórnego Dozorowania (SSR), dostarczający informacji o potencjalnym zgrożeniu kolizją z innymi statkami powietrznymi wyposażonymi w transpondery SSR; działa niezależnie od urządzeń naziemnych

ACC Area Control Centre

Ośrodek Kontroli Obszaru Lotu

Organ ustanowiony do zapewnienia kontroli ruchu lotniczego w odniesieniu do lotów kontrolowanych w podległych obszarach

ACCIS Automated Ccommand and Control Information System

Zautomatyzowany System Informatyczny Dowodzenia i Kierowania NATO

Nazwa programu NATO obejmującego systemy informatyczne dowodzenia i kierowania dowódców NATO

PRAWNO-TECHNICZNY LEKSYKON LOTNICZY Z AKRONIMAMI

Zespół redakcyjny:

Tomasz Balcerzak, Andrzej Fellner, Radosław Fellner, Mariusz Osowski,

Eugeniusz Piechoczek, Paweł Szarama, Piotr Uchroński

KATOWICE 2015 PRAWNO-TECHNICZNY LEKSYKON LOTNICZY Z AKRONIMAMI

Korekta językowa i redakcja techniczna: mgr Radosław Fellner Recenzent: doc. dr inż. pil. Henryk Jafernik Projekt okładki: Katarzyna Fellner-Marciszka Wydanie II All Rights Reserved Copyright by Tomasz Balcerzak, Andrzej Fellner, Radosław Fellner, Mariusz Osowski, Eugeniusz Piechoczek, Paweł Szarama, Piotr Uchroński. Wszelkie uwagi i sugestie odnośnie niniejszej publikacji prosimy kierować: [email protected]. Wydawca: Wydawnictwo Pracowni Komputerowej Jacka Skalmierskiego Przygotowanie do druku i druk: Wydawnictwo Pracowni Komputerowej Jacka Skalmierskiego Ul. Pszczyńska 44 44-100 Gliwice

SPIS TREŚCI WSTĘP .................................................................................................................................................... 5

CZĘŚĆ I DEFINICJE PODSTAWOWYCH TERMINÓW LOTNICZYCH ................................................. 6

ALFA - A .................................................................................................................................................. 6

BRAVO – B ......................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

CHARLIE – C ...................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

DELTA – D .......................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

ECHO - E ............................................................................................ Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

FOXTROT – F ..................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

GOLF – G ........................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

HOTEL - H .......................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

INDIA – I ............................................................................................. Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

JULIETT – J ........................................................................................ Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

KILO – K ............................................................................................. Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

LIMA – L .............................................................................................. Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

MIKE – M ............................................................................................ Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

NOVEMBER – N ................................................................................. Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

OSCAR – O ........................................................................................ Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

PAPA – P ............................................................................................ Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

QUEBEC – Q ...................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

ROMEO – R ........................................................................................ Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

SIERRA – S ........................................................................................ Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

TANGO – T ......................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

UNIFORM – U ..................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

VICTOR – V ........................................................................................ Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

WHISKEY – W .................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

X-RAY – X ........................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

YANKEE – Y ....................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

ZULU – Z ............................................................................................ Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

CZĘŚĆ II ROZWINIĘCIE AKRONIMÓW I SKRÓTÓW .......................................................................... 17

ALFA - A ................................................................................................................................................ 17

BRAVO – B ......................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

CHARLIE – C ...................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

DELTA – D .......................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

ECHO - E ............................................................................................ Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

FOXTROT – F ..................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

GOLF – G ........................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

HOTEL - H .......................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

INDIA – I ............................................................................................. Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

JULIETT – J ........................................................................................ Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

KILO – K ............................................................................................. Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

LIMA – L .............................................................................................. Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

MIKE – M ............................................................................................ Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

NOVEMBER – N ................................................................................. Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

OSCAR – O ........................................................................................ Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

PAPA – P ............................................................................................ Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

QUEBEC – Q ...................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

ROMEO – R ........................................................................................ Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

SIERRA – S ........................................................................................ Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

TANGO – T ......................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

UNIFORM – U ..................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

VICTOR – V ........................................................................................ Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

WHISKEY – W .................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

X-RAY – X ........................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

YANKEE – Y ....................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

ZULU – Z ............................................................................................ Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

BIBLIOGRAFIA ................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

WSTĘP

Wzrost znaczenia transportu lotniczego, dynamiczny rozwój technologii satelitarnych,

postępująca integracja europejska przyniosły ze sobą szereg wyzwań związanych ze wspólnym użytkowaniem przestrzeni powietrznej. Aby im sprostać, konieczne stało się podejmowanie nie tylko kolejnych przedsięwzięć naukowo-badawczych przy towarzyszącej im reorientacji kierunków badań w stronę interdyscyplinarności, ale także podjęcie wyzwania dydaktycznego, jakimi jest niewątpliwie kształcenie młodych ekspertów. Praktyka wykazała jednak istotne braki w obszarze materiałów naukowych wspomagających kształcenie specjalistów z zakresu transportu lotniczego.

Unaocznił się przy tym problem w integracji lotniczego środowiska naukowego reprezentowanego przez fachowców różnych dziedzin i specjalności, którzy w swej pracy często operują całkowicie odmiennym aparatem pojęciowym. Aby choć w minimalnym stopniu przyczynić się do rozwiązania powyższych problemów, zespół autorów postanowił podjąć się trudu opracowania publikacji zawierającej podstawowe skróty i definicje używane w lotnictwie, a obejmującą swym zakresem terminologię prawniczą, techniczną, a także z zakresu procedur. Dlatego postanowiono uwzględnić szereg dokumentów powszechnie stosowanych w lotnictwie. Należą do nich m.in.: załączniki do Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, podręczniki ICAO, ustawa Prawo lotnicze wraz z aktami wykonawczymi, akty prawne Unii Europejskiej, dokumenty EASA, Eurocontrol, ECAC i IATA.

„Prawno-techniczny leksykon lotniczy z akronimami” składa się z dwóch części. Część I stanowi zestawienie podstawowych pojęć w języku polskim i angielskim oraz stosowne definicje. W części II znalazły się natomiast uzupełniające terminologię akronimy oraz ich rozwinięcia. W obu częściach treści ułożono według alfabetu lotniczego, który wygląda następująco: ALFA – A, BRAVO – B, CHARLIE – C, DELTA – D, ECHO – E, FOXTROT – F, GOLF – G, HOTEL – H, INDIA – I, JULIETT – J, KILO – K, LIMA – L, MIKE – M, NOVEMBER – N, OSCAR – O, PAPA – P, QUEBEC – Q, ROMEO – R, SIERRA – S, TANGO – T, UNIFORMA – U, VICTOR – V, WHISKEY – W, X-RAY – X, YANKEE – Y, ZULU – Z.

Zdaniem autorów, niniejsza publikacja stanowi interesujący punkt wyjścia dla dalszych prac nad ujednolicaniem terminologii z zakresu prawa lotniczego i procedur, a tym samym ułatwi współpracę między branżami związanymi z transportem lotniczym.

Zespół redakcyjny

CZĘŚĆ I DEFINICJE PODSTAWOWYCH TERMINÓW LOTNICZYCH ALFA - A

Akronim angielski

Termin angielski

Termin polski

Objaśnienie terminu

A Kod lotniska ICAO w strefie Antarktydy i Południowego Pacyfiku

Accuracy Dokładność Stopień zgodności między wartością ocenianego lub mierzonego parametru, to jest współrzędnych pozycji, prędkości, czasu, odległości itp., a jego rzeczywistą wartością w tym samym czasie, oceniany wartością błędu

Altitude (także ALT)

Wysokość Bezwzględna

Odległość pionowa poziomu, punktu lub przedmiotu rozpatrywanego jako punkt, mierzona od średniego poziomu morza

Amper Amper Amper jest takim stałym prądem elektrycznym, który, jeżeli jest utrzymywany w dwóch prostych, równoległych przewodnikach o nieskończonej długości, o pomijalnym okrągłym przekroju poprzecznym, oraz umieszczonych w odległości 1 metr od siebie w próżni, wytworzyłby pomiędzy tymi przewodnikami siłę równą 2 × 10-7 niutona na metr długości

Analysis Analiza Przetwarzanie informacji, proces poznawczy w całości polegający na zbadaniu jej elementów i ich wzajemnego oddziaływania; w odniesieniu do sił zbrojnych hierarchiczny układ pojęć przedstawia się następująco: szacowanie, analiza, ocena, walidacja i certyfikacja

Availability Dyspozycyjność/ Dostępność

Prawdopodobieństwo tego, że system jest w stanie gotowości do pracy w dowolnym czasie, w granicach deklarowanego obszaru działania

Azimuth (także AZ, AZM)

Azymut Kąt poziomy określony w danym punkcie, mierzony zgodnie z ruchem wskazówek zegara od określonego kierunku odniesienia do drugiego punktu

Search Area Obszar Poszukiwań

Powierzchnia morza lub oceanu przyjęta przez planistę jako prawdopodobne miejsce obiektu poszukiwania, która powinna zostać przeszukana przez jednostki poszukiwania i ratowania

A4A Airlines for America

Stowarzyszenie amerykańskich linii lotniczych; dawniej Air Transport Association of America

(ATA)

AAD Automatic Activation Device

Automatyczne urządzenie aktywujące spadochron

W spadochroniarstwie urządzenie służące do automatycznego otwierania spadochronu.

AAFCE Allied Air Forces Central Europe

Połączone Siły Powietrzne w Europie Środkowej

Oddział stacjonujący w niemieckim Ramstein

AAM Air-to-Air Missile Pocisk Rakietowy klasy Powietrze-Powietrze

Wystrzeliwany w powietrzu pocisk rakietowy, używany do zwalczania celów powietrznych

AAOR Air Area of Responsibility

Powietrzny Obszar Odpowiedzlalności

Wyznaczony w przestrzeni powietrznej obszar, w którym realizowane jest automatyczne powiadamianie przyległych posterunków o kursach obiektów stanowiących przedmiot zainteresowania

AAW Anti-Air Warfare Morska Obrona Powietrzna

Środki podejmowane w celu zapewnienia obrony sił morskich przed atakiem powietrznym środków uzbrojenia odpalanych ze statków powietrznych, okrętów nawodnych i podwodnych oraz wyrzutni naziemnych

AAWA Anti-Air Warfare Area

Obszar Obrony Powietrznej, rejon Przeciwlotniczych Działań Bojowych

Obszar zdefiniowany przez oficera dowodzenia szczebla taktycznego, który znajduje się pod ciągłą obserwacją sił i w ramach którego zwalczane jest wszelkie zagrożenie z powietrza

AB Axcess Baggage Nadbagaż bagaż, który przekracza wyznaczone przez linie lotnicze limity wagi, liczby lub rozmiaru, który podlega dodatkowej opłacie

A-band Pasmo A Pasmo częstotliwości standardu NATO od 0 do 250 MHz (długość fali do 1,2 m)

ABAS Airborne Based Augmentation System

Pokładowy System Wspomagania

Technika przetwarzania sygnałów awioniki lub integracji awioniki na pokładzie statku powietrznego

ABN Airborne Powietrznodesantowy

Wojska specjalnie wyszkolone do prowadzenia działań po przerzuceniu drogą powietrzną i zrzucie spadochronowym lub desantowaniu z pokładu statku powietrznego po przyziemieniu

Airborne Lotniczy, pokładowy

Sprzęt lotniczy używany do wykonania określonego zadania; przedmioty stanowiące integralną część statku powietrznego

A/C (także ACFT)

Aircraft Statek Powietrzny

Urządzenie, które jest zdolne do unoszenia się w atmosferze na skutek oddziaływania powietrza innego niż odbitego od od podłoża. Por. Samolot (Aeroplane) - statek powietrzny cięższy od powietrza, uzyskujący siłę nośną w

locie przede wszystkim na skutek sił aerodynamicznych występujących na jego powierzchniach, pozostających w stałym położeniu w danych warunkach lotu

AC Aerodrome Certificate

Certyfikat Lotniska

Certyfikat, który potwierdza spełnienie wymagań związanych z eksploatacją lotniska i zarządzaniem lotniskiem użytku publicznego

Air Carrier Przewoźnik Lotniczy

przedsiębiorstwo transportu lotniczego posiadające ważną licencję na prowadzenie działalności lub jej odpowiednik

Access Control Kontrola Dostępu

stosowanie środków, dzięki którym można zapobiec przedostaniu się nieupoważnionych osób lub nieupoważnionych pojazdów, lub zarówno nieupoważnionych osób, jak i nieupoważnionych pojazdów

Account Consignor

Uznany Nadawca

Nadawca, który wysyła ładunek lub pocztę na swój rachunek i którego procedury są zgodne ze wspólnymi zasadami i normami ochrony w stopniu wystarczającym, aby zezwolić na przewóz tego ładunku towarowym statkiem powietrznym lub aby zezwolić na przewóz tej poczty pocztowym statkiem powietrznym

Ac Altocumulus Altocumulus Typ chmur

ACA Airspace Control Authority

Organ Kontroli Przestrzeni Powietrznej

Dowódca wyznaczony do sprawowania pełnej odpowiedzialności za system kontroli w wyznaczonym obszarze przestrzeni powietrznej

ACARS Aircraft/Arinc Communications Addressing and Reporting System

Lotniczy system adresowania i przekazywania wiadomości

System służący do automatycznego przekazywania depesz za pomocą fal radiowych przez statki powietrzne

ACAS

Aircraft /Airborne Collision Avoidance System

Pokładowy System Zapobiegania Kolizji

System pokładowy statku powietrznego oparty na sygnałach Radaru Wtórnego Dozorowania (SSR), dostarczający informacji o potencjalnym zgrożeniu kolizją z innymi statkami powietrznymi wyposażonymi w transpondery SSR; działa niezależnie od urządzeń naziemnych

ACC Area Control Centre

Ośrodek Kontroli Obszaru Lotu

Organ ustanowiony do zapewnienia kontroli ruchu lotniczego w odniesieniu do lotów kontrolowanych w podległych obszarach

ACCIS Automated Ccommand and Control Information System

Zautomatyzowany System Informatyczny Dowodzenia i Kierowania NATO

Nazwa programu NATO obejmującego systemy informatyczne dowodzenia i kierowania dowódców NATO

CZĘŚĆ II ROZWINIĘCIE AKRONIMÓW I SKRÓTÓW ALFA - A

Akronimy I skróty

Rozwinięcie w języku angielskim Rozwinięcie w języku polskim

A Amber Bursztynowy

A2 Algorithmic Architecture

Anti-Armor

A2AT Anti-Armor Advanced Technology Demonstration

A2C2 Army Airspace Command and Control

A2MAM Anti-Armor Mission Area Analysis

A3 Armor Anti-Armor

A3STF Armor Anti-Armor Special Task Force

A/A

Air to Air

A&A Astronomy and Astrophysics

AA Abbreviated Analysis

Air Armament Uzbrojenie Lotnicze

Air to Air Powietrze-Powietrze

AAA Anti-Aircraft Artillery Artyleria Przeciwlotnicza

AAAA Army Aviation Association of America

AAAE American Association of Airport Executives

AAAF Association Aeronautique et Astronautique de France

AAAS American Association for the Advancement of Science

(lub AAB, AAC… itd., w kolejności)

Amended meteorological message

AABCP Advanced Airborne Command Post

AABNCP Advanced Airborne National Command Post

AAC ACCS Advisory Committee

Army Acquisition Corps

AACAA Arab Air Carriers Organisation

AACC Ataf Airspace Coordination Centre

AACE Airfield Approach Control Element

AACOMS Army Area Communications System

AACS Airways and Air Communications Service

AAD Advanced Ammunition Depot

Assigned Altitude Deviation Odchylenie od wyznaczonej Wysokości Bezwzględnej

AADC Advanced Avionics Digital Computer Komputer Lotniczy Nowej Generacji

Area Air Defence Commander Dowódca Rejonu Obrony Powietrznej

AADCOM Army Air Defence Command

AADCP Army Air Defence Command Post

AADEOS Advanced Air Defence Electro-Optical System

AADGE Allied Command Europe Air Defence Ground Environment

AADINTREP

Army Air Defence Intelligence Report

AADNS Automatic Air Defence Notification System

AADSACCS

Army Air Defence Surveillance and Command and Control System

AAE Above Aerodrome Elevation Nad Poziomem Lotniska

A&AEE UK Aircraft and Armament Experimental Establishment

AAF Army Air Field Lotnisko Wojskowe

Army Air Force Siły Powietrzne

Auxiliary Air Force Pomocnicze Siły Powietrzne

AAFIF Automated Air Facilities Information File

AAFNE Allied Air Forces Northern Europe

AAG Aeromedical Airlift Group

AAGR Average Annual Growth Rate Średnioroczny Współczynnik Wzrostu

AAH Advanced Attack Helicopter Śmigłowiec Bezpośredniego Wsparcia

AAI Angle of Attack Indicator

Attack-Attack Interface

AAIB Air Accidents Investigation Branch Brytyjska Komisja ds. Badania Wypadków Lotniczych

AAIG ACE Annual Infrastructure Guidance

AAIM Aircraft Autonomous Integrity Monitoring

Autonomiczne Monitorowanie Integralności Statku Powietrznego

AAIMUG Army Acquisition Information Management Users Group

AAIP ACE ACCIS Implementation Plan

AAIS ACE ACCIS Implementation Strategy

AAITT Advanced AI Technology Testbed (US)

AAL Above Aerodrome Level Nad Poziomem Lotniska

ATM Adaptation Layer

AALC Advanced Airdrop for Land Combat

AALPS Automated Aircraft Load Planning System

AAMAA Army Aviation Mission Area Analysis

AAMG Anti-Aircraft Machine Gun Przeciwlotniczy Karabin

Maszynowy