prawo cywilne zobowiązania 2
DESCRIPTION
Wykład prawa zobowiązań dla II roku prawa. Tym razem świadczenie.TRANSCRIPT
![Page 1: Prawo cywilne zobowiązania 2](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062313/55851c38d8b42aea748b48b4/html5/thumbnails/1.jpg)
Zobowiązania
Świadczenie
![Page 2: Prawo cywilne zobowiązania 2](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062313/55851c38d8b42aea748b48b4/html5/thumbnails/2.jpg)
Ogólnie
• Zachowanie dłużnika zgodne z treścią zobowiązania.
• Może polegać na:– Działaniu– Zaniechaniu– Gotowości do świadczenia
• Dawny podział: dare, facere, non – facere, pati
![Page 3: Prawo cywilne zobowiązania 2](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062313/55851c38d8b42aea748b48b4/html5/thumbnails/3.jpg)
Zobowiązania rezultatu i starannego działania
• Podział ze względu na sposób świadczenia– Zapewnienie określonego skutku– Zapewnienie dołożenia starań i podjęcia działań w
kierunku spełnienia świadczenia• Krytyka– w każdym zobowiązaniu jest jakiś rezultat– Należyta staranność także przy obietnicy rezultatu– Nieostre kryteria odróżnienia– Nie wpływa na ciężar dowodu
![Page 4: Prawo cywilne zobowiązania 2](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062313/55851c38d8b42aea748b48b4/html5/thumbnails/4.jpg)
Przesłanki
• Świadczenie powinno być– Możliwe do spełnienia– Oznaczone– Zgodne z prawem
![Page 5: Prawo cywilne zobowiązania 2](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062313/55851c38d8b42aea748b48b4/html5/thumbnails/5.jpg)
Możliwość spełnienia świadczenia
• Impossibilium nulla obligatio• Niemożliwość – pierwotna i następcza– Podmiotowa i przedmiotowa– Częściowa i całkowita– Trwała i przemijająca– Gospodarcza (historycznie)
• Niemożliwość a zmiana stosunków
![Page 6: Prawo cywilne zobowiązania 2](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062313/55851c38d8b42aea748b48b4/html5/thumbnails/6.jpg)
Skutki niemożliwości
• Skutki co do zobowiązania– Art. 387 par. 1– Art. 475 par 1– Art. 493 i 495
• Odszkodowanie – Strona która liczyła na zawarcie umowy– W granicach ujemnego interesu umownego
![Page 7: Prawo cywilne zobowiązania 2](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062313/55851c38d8b42aea748b48b4/html5/thumbnails/7.jpg)
Oznaczenie świadczenia
• Co świadczę?• Oznaczenie indywidualne lub rodzajowe• Pozwala określić treść zobowiązania• Reguła interpretacyjna: rzeczy średniej jakości• Świadczenie mogą oznaczyć– Strony– Osoby trzecie– Sąd lub organ
![Page 8: Prawo cywilne zobowiązania 2](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062313/55851c38d8b42aea748b48b4/html5/thumbnails/8.jpg)
Poszczególne sposoby oznaczenia świadczenia
• Wskazanie kryteriów jego bliższego ustalenia– Uprawnienie stron (np. sprzedaż, dzieło)– Problem precyzji podstaw
• Oznaczenie przez sąd– Granica wynika z przepisów (odszkodowanie)– Swobodne uznanie sędziowskie (waloryzacja,
zadośćuczynienie, przekształcenie świadczenia w związku z nadzwyczajną zmianą stosunków
![Page 9: Prawo cywilne zobowiązania 2](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062313/55851c38d8b42aea748b48b4/html5/thumbnails/9.jpg)
Administracyjne kształtowanie świadczeń
• Ustawa o cenach– Regulacja wyjątek– Transport + stany nadzwyczajne
• Ceny minimalne i maksymalne (prod. rolne)• Wysokość czynszu w lokalach komunalnych – Uchwała rady gminy/powiatu lub sejmiku– Ustala organ wykonawczy
![Page 10: Prawo cywilne zobowiązania 2](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062313/55851c38d8b42aea748b48b4/html5/thumbnails/10.jpg)
Administracyjne kształtowanie świadczeń
• Zatwierdzanie taryf przez organ administracji– Energetyka– Woda– Praktyki monopolistyczne
• Limitowanie produkcji• Jakość świadczenia – normalizacja• Decyzja administracyjna (wyjątek)
![Page 11: Prawo cywilne zobowiązania 2](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062313/55851c38d8b42aea748b48b4/html5/thumbnails/11.jpg)
Rodzaje świadczeń I
• Ze względu na sposób spełnienia– Jednorazowe– Okresowe – Ciągłe
• O nieoznaczonym charakterze– Jednorazowa zapłata czynszu– Zapłata skapitalizowanych odsetek– Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z
rzeczy
![Page 12: Prawo cywilne zobowiązania 2](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062313/55851c38d8b42aea748b48b4/html5/thumbnails/12.jpg)
Rodzaje świadczeń II
• Zobowiązania trwałe (ciągłe)– Zasadniczo bezterminowe– Możliwość wypowiedzenia
• Podzielne i niepodzielne– Mogą / nie mogą być spełniane częściami– Bez istotnej zmiany przedmiotu lub wartości– Skutki
• Sposób spełnienia świadczenia• Odpowiedzialność kontraktowa• Wielość wierzycieli
![Page 13: Prawo cywilne zobowiązania 2](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062313/55851c38d8b42aea748b48b4/html5/thumbnails/13.jpg)
Rodzaje świadczeń III
• Oznaczone co do gatunku i tożsamości– Kryterium: zamienność w obrocie– Nieostrość kryterium podziału– Konkretyzacja przedmiotu świadczenia– Skutki prawne• Wybór przedmiotu świadczenia• Genus perire non censetur• Przejście ryzyka utraty rzeczy i tytułu prawnego
![Page 14: Prawo cywilne zobowiązania 2](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062313/55851c38d8b42aea748b48b4/html5/thumbnails/14.jpg)
Świadczenie pieniężne
• Pieniądz– Jednostka pieniężna– Suma pieniężna– Znak pieniężny
• Postaci – Pieniądz gotówkowy– Pieniądz bezgotówkowy
• Bankowy• Elektroniczny
– Quasiwaluty (Bitcoin)
![Page 15: Prawo cywilne zobowiązania 2](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062313/55851c38d8b42aea748b48b4/html5/thumbnails/15.jpg)
Spełnienie świadczenia
• Obowiązek przyjęcia zapłaty w gotówce• Pieniądz bezgotówkowy– Wola stron– Obowiązek ustawowy (biznes)
• Walutowość– Świadczenie spełniane zasadniczo w walucie
polskiej– Świadczenie w walucie obcej można przerachować
![Page 16: Prawo cywilne zobowiązania 2](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062313/55851c38d8b42aea748b48b4/html5/thumbnails/16.jpg)
Wartość pieniądza
• Wartość– Kruszcowa– Wymienna
• Nabywcza• Nominalna• Kursowa
• Nominalizm– Zapłata świadczenia według sumy nominalnej– Nie uwzględniamy zmiany siły nabywczej– Pewność, co do sumy dłużnej
![Page 17: Prawo cywilne zobowiązania 2](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062313/55851c38d8b42aea748b48b4/html5/thumbnails/17.jpg)
Waloryzacja
• Przedmiot świadczenia – „wartość ekonomiczna niezmienna w czasie wyrażona w pieniądzu” (Dybowski/Pyrzyńska)
• Waloryzacja umowna– Ustalenie wartości świadczenia według innego, niż
pieniądz miernika wartości– Miernik nie powinien ulegać wahaniom kursowym– Problem „kredytu frankowego”
![Page 18: Prawo cywilne zobowiązania 2](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062313/55851c38d8b42aea748b48b4/html5/thumbnails/18.jpg)
Waloryzacja sądowa
• Istotna zmiana siły nabywczej pieniądza• Po powstaniu zobowiązania• Sąd może– Zmienić wysokość świadczenia LUB– Zmienić sposób spełnienia świadczenia
• Nie stosuje się m. in. do– Odszkodowań pieniężnych– Bezpodstawnego wzbogacenia
![Page 19: Prawo cywilne zobowiązania 2](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062313/55851c38d8b42aea748b48b4/html5/thumbnails/19.jpg)
Odsetki
• Funkcja– Wynagrodzenie za korzystanie z kapitału– Odszkodowanie– Waloryzacja
• Rodzaje– Zwykłe– Za opóźnienie
• Świadczenie uboczne i okresowe
![Page 20: Prawo cywilne zobowiązania 2](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062313/55851c38d8b42aea748b48b4/html5/thumbnails/20.jpg)
Odsetki II
• Nabywca wierzytelności nabywa odsetki• Pokwitowanie zapłaty długu obejmuje też
odsetki (domniemanie)• Zarachowanie zapłaty – w pierwszym rzędzie
odsetki• Poręczenie obejmuje dług i odsetki• Zabezpieczenie wierzytelności hipoteką
obejmuje odsetki
![Page 21: Prawo cywilne zobowiązania 2](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062313/55851c38d8b42aea748b48b4/html5/thumbnails/21.jpg)
Odsetki III
• Wysokość odsetek– Ustawowe („cywilne” i „handlowe”)– Maksymalne
• Anatocyzm– Odsetki od odsetek niedopuszczalne, ALE• Doliczenie skapitalizowanych odsetek do sumy głównej• Pozew o skapitalizowane odsetki
– Nie dotyczy instytucji kredytowych udzielających kredytów/pożyczek długoterminowych
![Page 22: Prawo cywilne zobowiązania 2](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062313/55851c38d8b42aea748b48b4/html5/thumbnails/22.jpg)
Nakłady i wydatki
• Nakład – poświęcenie wartości majątkowej dla ochrony interesu innego podmiotu (Dybowski)
• Rodzaje– Konieczne– Użyteczne– Zbytkowne
• Zaspokojenie w naturze lub zwrot wartości• Roszczenie powstaje w chwili ich poniesienia
![Page 23: Prawo cywilne zobowiązania 2](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062313/55851c38d8b42aea748b48b4/html5/thumbnails/23.jpg)
Zobowiązanie przemienne
• Świadczenia ściśle określone, ale alternatywne• Wybór co do zasady należy do dłużnika • Niedokonanie wyboru może prowadzić do
przejścia uprawnienia na wierzyciela• Upoważnienie przemienne– Jedno świadczenie, którego może domagać się
wierzyciel– Dłużnik może spełnić inne świadczenie (zastępcze)