PREDAVANJE 2

TEHNIČKI CRTEŽIKOTIRANJE, ŠRAFIRANJE

FORMATI PAPIRACAD KONCEPT

VRSTE LINIJA

široka puna

srednje široka

puna

uska puna

srednje široka

isprekidana

Konture delova objekta i

terena u preseku

Vidljive ivice objekta

Kotne linije, šrafure

Obeležavanje ravni

preseka, nevidljive ivice

objekta, otvori u plafonu

VRSTE LINIJA

Uska

isprekidana

široka tačka

crta

uska tačka

crta

tačkasta

Sporedne nevidljive

ivice i prekidi

Regulacione i

građevinske linije

Simetrale i ose

Delovi objekta koji se

ruše, sporedne linije

KOTIRANJE

Vrste kotnih linija

Način upisivanje kota

KOTIRANJE

Ispravno Neispravno

KOTIRANJE

Kote se postavljaju sa svih strana oko osnove

Bliže kote su pojedinačne, a spolja su kote preloma i ukupne

Rastojanje između kotnih linija, kao i veličina cifara, zavisi od veličine

crteža, razmere…

KOTIRANJE

Visinske kote se postavljaju u preseku, u osnovi i u izgledima.

Kota 0.00 predstavlja visinu gotovog poda prizemlja u stepenišnom

prostoru objekta.

- u preseku

- u osnovi (dubinska)

- u preseke

- u osnovi

KOTIRANJE U OSNOVI R 1:100

KOTIRANJE U PRESEKU R 1:100

ŠRAFURA MATERIJALA

- Armirani beton

R 1:100 R 1:50

- Laki beton

- Drvo u poprečnom

preseku

- Drvo u podužnom

preseku

- Metal u preseku

ŠRAFURA MATERIJALA

- Teren prirodni

R 1:100 R 1:50

- Nasuto tlo

- Zemlja (humus)

- Kamen

- Lomljeni kamen

- Šljunak

ŠRAFURA MATERIJALA

- Zid od kamena

R 1:100 R 1:50

- Opeka

- Beton

ELEMENTI TEHNIČKOG CRTEŽA - ZAGLAVLJE

- Zaglavlje (Pečat) na tehničkom crteţu je tabela u koju se unose osnovni podaci o crteţu, kao što su:

- Naziv projekta

- Projektant

- Naručilac

- Nivo projektne dokumentacije

- Naziv tehničkog crteţa

- Razmera

- Oznake projekta i crteţa ...

ELEMENTI TEHNIČKOG CRTEŽA - ZAGLAVLJE

OSTALI ELEMENTI TEHNIČKOG CRTEŽA

- Sastavnica

- Legenda materijala

- Napomene

VRSTE PAPIRA ZA CRTANJE

- Papir za štampače i mašine za kopiranje

- Gramatura 50 do 100 g/m2

- Hamer

- Tvrdi, neprozirni papir za crtanje olovkom i tušem

- Vrlo otporan na crtanje i korigovanje

- Gramatura 100, 150, 200, 250, 300 i 500 g/m2

- Paus

- Proziran papir za crtanje, pogodan za kopiranje i umnoţavanje

- Ne sme se ni malo navlaţiti jer se nabora i menja dimenzije

- Gramatura 40 do 155 g/m2

FORMATI PAPIRA ZA CRTANJE

- Veličine papira su normirane i odgovaraju ISO standardima (ISO 216) koji se primenjuju kao međunarodni standard

- Formati se označavaju slovom i brojem

- Za širinu i duţinu različitih formata papira vaţi da imaju isti odnos kao stranica kvadrata prema dijagonali (odnos širine i duţine je 1:√2=1:1.414)

FORMATI PAPIRA ZA CRTANJE

- Iz većeg formata na manji prelazi se polovljenjem – odnos površina susednih formata je 2:1

- Najveći format A0 ima površinu 1m2, A1 ima površinu od 0.5m2 itd.

- Širina većeg formata postaje duţina manjeg formata

DIMENZIJE RAZLIČITIH FORMATA PAPIRA

SLAGANJE CRTEŽA

- Savijanje crteţa (kako bi se sloţili u projekat) je precizno određeno posebnim pravilima:

- Svi formati veći od A4 savijaju se i dovode na format A4

- Prilikom savijanja, stranica na kojoj je zaglavlje mora biti sa gornje strane savijenog crteţa (zbog čega?)

- Primer:

savijanje papira formata A3

SLAGANJE CRTEŽA

- Primer savijanja papira većeg formata – produţeni A2

i

VRSTE PROJEKATA U GRAĐEVINARSTVU

- Projekti niskogradnje

- Projekti visokogradnje

- Projekti hidrogradnje

- Nivoi razrade projektne dokumentacije:

- Idejno rešenje

- Idejni projekat

- Glavni projekat

- Izvođački projekat

GLAVNI PROJEKAT- Glavni Projekat čine:

- GLAVNI ARHITEKTONSKI PROJEKAT

- GLAVNI PROJEKAT KONSTRUKCIJE

- GLAVNI PROJEKAT ELEKTRIČNIH INSTALACIJA

- GLAVNI PROJEKAT MAŠINSKIH INSTALACIJA (GREJANJE, VENTILACIJA, KLIMATIZACIJA I GASNE INSTALACIJE)

- GLAVNI PROJEKAT INSTALACIJA VODOVODA I KANALIZACIJE

- GLAVNI PROJEKAT ZAŠTITE OD POŢARA

- GLAVNI PROJEKAT LIFTA I ESKALATORA

- Utvrđuje građevinsko-tehničke, tehnološke i eksploatacione

karakteristike objekta, Tehničko-tehnološka i organizaciona rešenja za gradnju objekta, investicionu vrednost objekta kao i uslove odrţavanja objekta

GLAVNI PROJEKAT ELEKTRIČNIH INSTALACIJA

GLAVNI PROJEKAT INSTALACIJA VODOVODA I KANALIZACIJE

GLAVNI PROJEKAT ESKALATORA

GLAVNI PROJEKAT LIFTA

IZVOĐAČKI PROJEKAT

- Sadrţi razradu svih neophodnih detalja za građenje objekta prema glavnom projektu.

- Izrađuje se za potrebe izvođenja radova ako glavni projekat ne sadrţi detalje potrebne za izvođenje radova.

- Izvođački projekt mora biti izrađen u skladu s glavnim projektom.

RAČUNARSKO CRTANJE

- Pre CAD-a – papir i olovka

- Computer-aided design (CAD)

- CAD se javlja sredinom 70-ih

PREDNOSTI

- Tačnost

- Efikasnost

- Crtanje u seriji

- Biblioteke gotovih elemenata

- Automatizacija projektovanja

(crteži generisani na osnovu izlaza iz drugih programa)

GRAFIČKI OBJEKAT

- Element crteža koji se ponaša kao jedinstvena celina

- Prost / Složen

- Prosti grafički objekti: osnovni geometrijski elemenati

(tačka, linija, pravougaonik, poligon, luk, kružnica, elipsa...)

GRAFIČKI OBJEKAT

- Složeni grafički objekat (blok) - privremena ili trajna

grupa prostih grafičkih elemenata

- Elementi bloka se ponašaju kao jedan objekat

- Nad blokom se može izvršiti manje operacija

nego nad prostim grafičkim objektom

- Izgled i položaj grafičkih objekata jednoznačno određen

atributima (properties)

- Atributi mogu biti:

- Opšti (sloj, tip, boja / širina linije, ...)

- Geometrijski (pozicija na crtežu, skaliranje, površina, ...)

- Ostali (ime objekta, da li je zatvoren, ...)

GRAFIČKI OBJEKAT

POSTUPAK IZRADE CRTEŽA

- Razmera i dimenzija papira

- Grupisanje elemenata crteža u logičke celine i

kreiranje odgovarajućih slojeva

- Crtanje objekata

- Kotiranje

- Opisi

- Priprema za štampu

EFIKASNO CRTANJE OBJEKATA

- Simetrični objekti (Mirror)

- Objekata koji se ponavljaju (Copy, Offset, ...)

- Objekti koji se mogu dobiti izmenom postojećih objekata

(Scale, Stretch, Trim, Extend, ...)

RAČUNARSKO MODELOVANJE

- Building information modeling (BIM)

- BIM se javlja sredinom 80-ih

RAČUNARSKO MODELOVANJE

- Element u 3D modelu ima atribute (properties) koji imaju

značenje u arhitektonskograđevinskoj struci

- Veze među elementima u 3D modelu imaju fizičko

značenje u arhitektonskograđevinskoj struci

CAD VS. BIM

CAD VS. BIM

BIM - PREDNOSTI

- Integrisano projektovanje

- Bolja kontrola realizacije projekta

- Efikasno održavanje objekta