predyktory poznawcze wczesnej odpowiedzi na …a.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/spkn_poznan/plakat...
TRANSCRIPT
Angelika Słowioska1, Sandra Błędek1, Aleksandra Kobusiewicz1, Agnieszka Pawełczyk2, Tomasz Pawełczyk2, Jolanta Rabe-Jabłooska2
1 - Studenckie Psychiatryczne Koło Naukowe „ImPuls” przy Klinice Zaburzeo Afektywnych i Psychotycznych Katedry Psychiatrii UM w Łodzi2 - Klinika Zaburzeo Afektywnych i Psychotycznych Uniwersytetu Medycznego w Łodzi,
ul. Czechosłowacka 8/10, Kierownik Prof. dr hab. n. med. Jolanta Rabe-Jabłooska
Wprowadzenie
Najnowsze badania z wykorzystywaniem metod
neuroobrazowania mózgu wykazały u chorych
na depresję zmiany w aktywności neuronalnej w
obszarach odpowiedzialnych za sprawność
funkcji poznawczych, w tym rozpoznawanie
emocji. Osoby z depresją wykazują zmniejszoną
odpowiedź neuronalną na bodźce pozytywne
i obojętne a zwiększoną na bodźce
o negatywnym zabarwieniu emocjonalnym.
Podawanie leków przeciwdepresyjnych
moduluje odpowiedź neuronalną na te bodźce,
zwiększa się zwłaszcza rozpoznawanie bodźców
pozytywnych.
Cel
Celem badania była odpowiedź na pytanie
kliniczne o możliwość wczesnej predykcji
skuteczności leczenia przeciwdepresyjnego przy
pomocy Skali Inteligencji Emocjonalnej SIE-T
Metodologia badania
Do badania kwalifikowano pacjentów z rozpoznaniem epizodu
depresyjnego, którzy wymagali włączenia lub zmiany
dotychczasowej terapii. Rozpoznanie stawiano według kryteriów
ICD-10 po przeprowadzeniu badania psychiatrycznego przez
specjalistę psychiatrę. Z badania wykluczono osoby
z rozpoznaniem istotnych zaburzeń somatycznych mogących
wpływać na wyniki badania.
W badaniu wykorzystano Skalę Inteligencji Emocjonalnej – Twarze
(SIE-T).Badanych oceniano za pomocą ww. skali na początku
badania, tj. przed zmianą farmakoterapii (t0) oraz w pierwszym (t1)
i drugim (t2) tygodniu od jej rozpoczęcia. Nasilenie objawów
depresyjnych oceniano za pomocą Inwentarza Depresji Becka
przed zmianą farmakoterapii (t0) i w szóstym tygodniu od jej
rozpoczęcia (t5). Po zakończeniu badania obliczono procentową
zmianę nasilenia objawów depresyjnych w trakcie sześciu tygodni
trwania badania (dIDB t5-t0). Jako kryterium uzyskania POPRAWY
zastosowano ponad pięćdziesięcioprocentowe zmniejszenie
nasilenia objawów depresyjnych. Zmianę zdolności rozpoznawania
emocji obliczono odejmując wyniki uzyskane w skali SIE-T przez
każdego z badanych w 1 i 2 tygodniu od włączenia farmakoterapii
(t1, t2) od wyników początkowych (t0). Zmianę wyrażono następnie
w procentach wyjściowej zdolności rozpoznawania emocji
(dSIET_T1_Pr; dSIET_T2_Pr). W dalszych analizach wykorzystano
te ostatnie wskaźniki traktując je jako zmienne zależne.
W analizach statystycznych wykorzystano metody opisowe
i wnioskowania statystycznego. Zgodność rozkładów zmiennych
zależnych z rozkładem normalnym oceniano za pomocą testu
Shairo-Wilka. Istotność różnic procentowej zmiany zdolności
rozpoznawania emocji oceniano za pomocą nieparametrycznego
testu Manna-Whitneya. We wszystkich analizach przyjęto poziom
istotności alfa=0,05, jako maksymalne dopuszczalne
prawdopodobieństwo popełnienia błędu I rodzaju.
•SIE-T
• IDB
•Kwest. demograficzny
t0• SIE-
T
• IDBt1
• SIE-T
• IDBt2
• SIE-T
• IDBt3
• SIE-T
• IDBt4
• SIE-T
• IDBt5
Kryterium poprawy
Poprawa
dIDB ≥ 50 %
Brak poprawy
dIDB< 50%
5
17
2
11
3
6
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
mężczyźni kobiety
N Poprawa Brak poprawy
Wyniki
Pacjenci, którzy uzyskali > 50% zmniejszenie
nasilenia objawów depresyjnych w trakcie terapii
LPD (POPRAWA) różnili się istotnie w drugim
tygodniu terapii (t2) od pacjentów BEZ POPRAWY
procentową zmianą:
• Całkowitej zdolności rozpoznawania emocji
• Rozpoznawania emocji negatywnych
• Nierozpoznawania emocji negatywnych
• Nadrozpoznawania emocji negatywnych
Osoby, u których nie uzyskano poprawy
w zakresie objawów depresyjnych na końcu
badania (t5) charakteryzowały się w t2 istotnie
większą poprawą całkowitej zdolności
rozpoznawania emocji, poprawą zdolności
rozpoznawiania emocji negatywnych oraz
brakiem zmian nadrozpoznawania emocji
negatywnych. W tym samym punkcie czasowym
(t2) w grupie pacjentów, którzy na końcu badania
uzyskali poprawę objawów depresyjnych
obserwowano: istotnie niższą zmianę
procentową całkowitej zdolności rozpoznawania
emocji, obniżenie zdolności rozpoznawania
emocji negatywnych i istotnie obniżenie
zdolności nadrozpoznawania emocji
negatywnych.
Wnioski:
1. Uzyskane wyniki wskazują na możliwość predykcji skuteczności leczenia
przeciwdepresyjnego na podstawie zmian zdolności rozpoznawania emocji przy
pomocy Skali Inteligencji Emocjonalnej –Twarze SIE-T już w drugim tygodniu od
rozpoczęcia leczenia lekiem przeciwdepresyjnym.
2. Pacjenci, u których leczenie LPD nie okazało się skuteczne w 6 tyg. terapii (BEZ
POPRAWY), cechowali się:
a) istotnie wyższym wzrostem całkowitej zdolności rozpoznawania emocji,
b) Wyższym wzrostem zdolności rozpoznawania emocji negatywnych oraz
c) brakiem zmian nadrozpoznawania emocji negatywnych w drugim
tygodniu leczenia przeciwdepresyjnego.
Skala Inteligencji Emocjonalnej – Twarze (SIE-T) służy do oceny zdolności do rozpoznawaniaekspresji emocji na podstawie nie w pełni jednoznacznego wyrazu mimicznego twarzyprzedstawiającego pozytywne i negatywne emocje. Materiał testowy stanowi 18 fotografiitwarzy (na połowie widnieje mężczyzna, na połowie kobieta). Poszczególnym fotografiomprzypisane są zestawy sześciu nazw emocji pozytywnych i negatywnych. Badany makażdorazowo zdecydowad, czy widoczna na fotografii twarz wyraża wymienione emocje.Łączna liczba pozycji testowych wynosi 108 (18 fotografii x 6 emocji). Zdolnośd dorozpoznawania emocji na podstawie wyrazu mimicznego stanowi składnik inteligencjiemocjonalnej, łączy się z umiejętnością empatycznego angażowania się w przeżycia innychosób oraz znacząco wpływa na efektywnośd funkcjonowania społecznego.Dodatkowe informacje: [email protected] , [email protected] , [email protected]
NIE TAK
Poprawa w zakresie nasilenia objawów depresyjnych w 6.
tygodniu terapii LPD
0
5
10
15
20
25
30
35
Pro
ce
nto
wa
zm
ian
a c
ałk
ow
ite
j zd
oln
ości
rozp
ozn
aw
an
ia e
mo
cji w
t2-t
0
Mediana
25%-75%
NIE TAK
Poprawa w zakresie nasilenia objawów depresyjnych w 6.
tygodniu terapii LPD
-20
-10
0
10
20
30
40
50
Pro
cento
wa z
iana z
doln
ości ro
zpoznaw
ania
em
ocji
negaty
wnych t
2-t
0
Mediana
25%-75%
NIE TAK
Poprawa w zakresie nasilenia objawów depresyjnych w 6.
tygodniu terapii LPD
-60
-40
-20
0
20
40
60
Pro
cento
wa z
mia
na n
adro
zpoznaw
ania
em
ocji n
egaty
wnych t
2-t
0
Mediana
25%-75%
Tabela 1.
Rozkład procentowej
zmiany całkowitej
zdolności rozpoznawania
emocji w drugim tygodniu
terapii LPD w grupach
wyróżnionych ze względu
na poprawę w zakresie objawów depresyjnych
Tabela 2.
Rozkład procentowej zmiany rozpoznawania emocji negatywnych
ocenianych za pomocą testu SIE-T w drugim tygodniu terapii LPD w
grupach wyróżnionych ze względu na poprawę w zakresie objawów
depresyjnych
Tabela 3.
Rozkład procentowej
zmiany nadrozpoznawania
emocji negatywnych
ocenianych za pomocą
testu SIE-T w drugim
tygodniu terapii LPD w
grupach wyróżnionych ze
względu na poprawę w
zakresie objawów
depresyjnych
dT1= t1-to dT2= t2-t1