(preparation for flow of labor in the asean community ... ·...

โครงการเตรยมการรองรบการเคลอนยายของแรงงานสการเปนประชาคมอาเซยน รายงานการศกษาฉบบสมบรณ (Preparation for Flow of Labor in the ASEAN Community) (Final Report)

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย 2-1

บทท 2 กรอบแนวคดและวธการศกษา

2.1 กรอบแนวคดการรวมกลมของประชาคมอาเซยน

ประชาคมอาเซยน (ASEAN Community : AC) เกดขนเนองจากสมาคมแหงประชาชาตเอเชยตะวนออกเฉยงใต (The Association of Southeast Asian Nations : ASEAN) หรอ "อาเซยน" ซงประกอบดวยสมาชก 10 ประเทศ ไดแก ไทย อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร เวยดนาม สปป.ลาว เมยนมาร บรไน และกมพชา ไดเลงเหนประโยชนรวมกนในการรวมกลมเพอใหมความเขมแขงมากขนเพอทจะรบมอกบการเปลยนแปลงทงดานเศรษฐกจ สงคม และการเมองของโลก ซงจะมผลกระทบตอภมภาคอาเซยนอยางหลกเลยงไมได ดงนนในป พ.ศ. 2540 อาเซยนจงไดก าหนดวสยทศนอาเซยน ค.ศ. 2020 (ASEAN Vision 2020) ขนโดยมเปาหมายใหอาเซยนเปนกลมหนสวนทมความสมานฉนท รวมกนพฒนาอยางเอออาทรซงกนและกนใหไดภายในป พ.ศ. 2563 ซงจากจดเรมของการก าหนดวสยทศนดงกลาวน จงเปนแรงขบเคลอนใหอาเซยนมพฒนาการอยางรวดเรวในการเตรยมตวเขาสรปแบบของประชาคมทมความเปนหนงเดยวกน

จนกระทงในเดอนตลาคม พ.ศ. 2546 ผน าอาเซยนไดรวมลงนามในปฏญญาวาดวยความ

รวมมออาเซยน หรอทเรยกวา “ขอตกลงบาหล 2” (Declaration of ASEAN Concord II หรอ Bali Concord II) เหนชอบใหจดตงประชาคมอาเซยน (ASEAN Community) คอ การใหอาเซยนรวมตวเปนชมชนหรอประชาคมเดยวกนใหส าเรจภายในป พ.ศ. 2563 (ค.ศ. 2020) แตตอมาไดตกลงรนระยะเวลาจดตงใหเสรจในป พ.ศ. 2558 (ค.ศ. 2015) เนองจากการแขงขนทางดานเศรษฐกจของโลกซงมความรนแรงมากขน เชน อตราการเตบโตทางดานเศรษฐกจของจนและอนเดยทมอตราการขยายตวทางเศรษฐกจอยางกาวกระโดด เปนตน ซงในการประชมสดยอดอาเซยนครงท 14 ทชะอ า หวหน เมอวนท 1 มนาคม พ.ศ. 2552 ผน าอาเซยนไดลงนามรบรองปฏญญาชะอ า หวหน วาดวยแผนงานจดตงประชาคมอาเซยน (ค.ศ. 2009 - 2015) เพอจดตงประชาคมอาเซยนภายในป พ.ศ. 2558 และกาวส าคญตอมาคอการจดท าปฏญญาอาเซยน หรอ “กฎบตรอาเซยน” (ASEAN Charter) ซงมผลใชบงคบแลวตงแตเดอนธนวาคม ป พ.ศ. 2552 นบเปนการยกระดบความรวมมอของอาเซยนเขาสมตใหมในการสรางประชาคม โดยมพนฐานทแขงแกรงทางกฎหมายและมองคกรรองรบการด าเนนการเขาสเปาหมายดงกลาวภายในป พ.ศ. 2558 โดยประชาคมอาเซยนจะประกอบดวยสามเสาหลกในการขบเคลอน ไดแก ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (รปท 2.1-1) โดยเปาหมายดงน


2-2 ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

รปท 2.1-1 สามเสาหลกในการขบเคลอนประชาคมอาเซยน 1) ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน (ASEAN Political - Security

Community : APSC) มงใหประเทศในภมภาคอยรวมกนอยางสนต มระบบแกไขความขดแยงระหวางกนไดดวยด มเสถยรภาพอยางรอบดาน มกรอบความรวมมอเพอรบมอกบภยคกคามความมนคงทงรปแบบเดมและรปแบบใหมๆ เพอใหประชาชนมความปลอดภยและมนคง โดยมคณลกษณะทส าคญ 3 ดาน คอ

- เปนประชาคมทมกฎเกณฑ บรรทดฐาน และคานยมรวมกน โดยสรางความแขงแกรง แกประชาธปไตย สงเสรมธรรมาภบาล และหลกนตธรรม สงเสรมและคมครองสทธมนษยชนและเสรภาพขนพนฐาน

- เปนภมภาคทมเอกภาพ สงบสข และมความแขงแกรง พรอมรบผดชอบรวมกน เพอแกไขปญหาความมนคงทครอบคลมทกมต โดยยดหลกความมนคง ทงรปแบบเดมและรปแบบใหม เชน มตเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และสงแวดลอม การปองกนความขดแยง การสรางความไวใจ และการทตเชงปองกน

- เปนภมภาคทมพลวต คงความเปนศนยกลาง และบทบาทของอาเซยน โดยการสงเสรมและรกษาความสมพนธทเปนมตรและเปนประโยชนกบประเทศภายนอก เพอสนตภาพ

ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน (APSC)

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC)

ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (ASCC)



ในโลก ตลอดทงด าเนนบทบาททส าคญในเวทระดบภมภาคและระดบระหวางประเทศ เพอสงเสรมผลประโยชนรวมกนของอาเซยน

2) ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community : AEC) มงใหเกดการรวมตวกนทางเศรษฐกจ และการอ านวยความสะดวกในการตดตอคาขายระหวางกน อนจะท าใหภมภาคมความเจรญมงคง และสามารถแขงขนกบภมภาคอนๆ ได เพอความอยดกนดของประชาชนในประเทศอาเซยน โดยมคณลกษณะทส าคญ 4 ดาน คอ

- การเปนตลาดและฐานการผลตเดยว เนนการเคลอนยายสนคา การบรการ การลงทน เงนทน และแรงงานมฝมอระหวางกนอยางเสร

- การมขดความสามารถในการแขงขนสง เนนการด าเนนนโยบายการแขงขน การพฒนาโครงสรางพนฐาน การคมครองทรพยสนทางปญญา การพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (Information and Communication Technology : ICT) และพลงงาน

- การมพฒนาการทางเศรษฐกจทเทาเทยมกน โดยสงเสรมการมสวนรวมและการขยายตวของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ใหความชวยเหลอแกประเทศสมาชกใหม (CLMV) เพอลดชองวางของระดบการพฒนา

- การบรณาการเขากบเศรษฐกจโลกไดอยางสมบรณ เนนการจดท าขอตกลงเขตการคาเสร (Free Trade Agreement: FTA) และความตกลงวาดวยการใชอตราภาษพเศษทเทากน (Agreement on the Common Effective Preferential Tariff : CEPT) กบประเทศคเจรจา

3) ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (ASEAN Socio - Cultural Community : ASCC) มเปาหมายใหอาเซยนเปนประชาคมทมประชาชนเปนศนยกลาง สงคมทเอออาทรและแบงปน ประชากรอาเซยนมสภาพความเปนอยทดและมการพฒนาในทกดานเพอยกระดบคณภาพชวตของประชาชน สงเสรมการใชทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน รวมทงสงเสรมอตลกษณของอาเซยน โดยมคณลกษณะทส าคญ 5 ดาน คอ

- การพฒนามนษย โดยเนนการบรณาการดานการศกษา สรางสงคมความร พฒนาทรพยากรมนษย สงเสรมการจางงานทเหมาะสม สงเสรมเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ICT) การเขาถงวชาการและเทคโนโลย

- การคมครองและสวสดการสงคม โดยขจดความยากจน สรางเครอขายความปลอดภยทางสงคม สงเสรมความมนคงและความปลอดภยดานอาหาร การควบคมโรคตดตอ

- การสรางความยตธรรมและสทธ เนนคมครองสทธผดอยโอกาส แรงงานยายถนฐาน สงเสรมความรบผดชอบตอสงคมขององคกรธรกจ



- การสงเสรมความยงยนดานสงแวดลอม เนนการจดการปญหาสงแวดลอมของโลก ปญหามลพษทางสงแวดลอมขามแดน การเปลยนแปลงทางสภาพภมอากาศ สงเสรมการจดการทรพยากรธรรมชาต

- การสรางอตลกษณอาเซยน โดยการสรางความรสกเปนเจาของ อนรกษมรดกทางวฒนธรรมของอาเซยน สงเสรมการสรางสรรคดานวฒนธรรม และลดชองวางการพฒนา

เนองจากการแขงขนทางดานเศรษฐกจของโลกนบวนจะมความรนแรงมากขน ดงนนภายใตการ

พฒนาไปสประชาคมอาเซยน จงท าใหประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) มกจะไดรบความสนใจและกลาวถงเปนอยางมากในปจจบน เนองจากจะน ามาซงความเปลยนแปลงภายในภมภาคอยางกวางขวาง โดยเปนประชาคมทส าคญทจะท าใหอาเซยนกลายเปนเขตการผลตเดยว ตลาดเดยว (Single Market and Production Base) ซงหมายความวาอาเซยนจะมการเคลอนยายปจจยการผลตไดอยางเสรเสมอนอยในประเทศเดยวกน สามารถด าเนนกระบวนการผลตในประเทศสมาชกใดกได โดยใชทรพยากรทงวตถดบและแรงงานจากประเทศเพอนบานมาใชในการผลต ปราศจากอปสรรคในดานภาษและมาตรการทมใชภาษ ตลอดจนมการสรางมาตรฐานของสนคาและกฎระเบยบตางๆ รวมกน

การเปดเสรดานการเคลอนยายแรงงานจะเกดขนอยางเตมรปแบบในป พ.ศ. 2558 โดยจะมการเคลอนยายนกวชาชพ หรอแรงงานเชยวชาญ หรอผมความสามารถพเศษของอาเซยนไดอยางเสร ถอเปนการขบเคลอนกจกรรมทางเศรษฐกจในภมภาคอาเซยนทส าคญ โดยกลมสมาชกอาเซยนไดจดท าขอตกลงยอมรบรวมกนในเรองคณสมบตหรอมาตรฐานในแตละวชาชพ หรอ Mutual Recognition Arrangements: MRAs เพออ านวยความสะดวกในการเคลอนยายนกวชาชพหรอแรงงานเชยวชาญ หรอผมความสามารถพเศษของอาเซยนไดอยางเสร ปจจบนมขอตกลงยอมรบรวมในคณสมบตนกวชาชพของอาเซยน (MRAs) ทงหมด 7 สาขา คอ แพทย (Medical Practitioners) ทนตแพทย (Dental Practitioners) พยาบาล (Nursing Services) สถาปตยกรรม (Architectural Services) การส ารวจ (Surveying Qualifications) นกบญช (Accountancy Services) และวศวกรรม (Engineering Services) สวนสาขาอนๆ ยงอยระหวางการพจารณา ซงนกวชาชพดงกลาวหากมความสามารถและมคณสมบตผานตามเงอนไขทแตละประเทศก าหนด กจะสามารถไปท างานในกลมสมาชกอาเซยนไดอยางเสร

ดงนการศกษา ทบทวน และวเคราะห ขอมลการเคลอนยายแรงงาน ตลอดจนปจจย และปญหา/

อปสรรคตางๆ ทเกยวของกบการเคลอนยายแรงงานฝมอเสรในประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) จงเปนเรองส าคญ ทจะท าใหทราบถงทศทางการพฒนาดานแรงงานและการเตรยมความพรอมทางดานการบรหารจดการของไทย เพอรองรบกรอบความรวมมอของประชาคมอาเซยนตอไป



2.2 การทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ

ธนพฒน เลกเกยรตขจร1 ไดศกษาวเคราะหถงมตของความส าเรจและพฒนาการของสหภาพยโรปในการบรณาการความรวมมอระหวางประเทศ (International Cooperation Integration) โดยเปรยบเทยบกรณศกษาของอาเซยน พบวา ปจจยแหงความส าเรจของสหภาพยโรป คอ การกอตงองคการเหนอรฐ การวางโครงสรางองคกรหลก และการวางระบบกฎหมาย อยางเปนระบบชดเจน กลาวคอม Supra-National International Organization ทมอ านาจในการตดสนใจแทนรฐสมาชกภายในขอบอ านาจขององคการและมผลผกพนรฐสมาชก ในขณะทโครงสรางการท างานของอาเซยนนนเปนแบบ Intergovernmental Method ซงรฐแตละรฐมฐานะเทาเทยมกนและทรงไวซงอ านาจอธปไตย การตดสนใจและการขบเคลอนองคกรของอาเซยนจงเปนไปไดชา ดงนน หากอาเซยนตองการจะพฒนาองคการใหไดรวดเรว อาเซยนจะตองเรมจากการตดเงอนไขของความเทาเทยมกนของรฐสมาชก และพฒนาองคกรใหเปน Supra-National International Organization ซงเปนสงส าคญทจะท าใหเกดระบบกฎหมาย การก าหนดโครงสรางขององคกรหลก และมาตรการตางๆ ทมผลบงคบไดจรง จงจะสามารถบรณาการความรวมมอระหวางประเทศไดอยางรวดเรวและเปนรปธรรมมากขน

ปยากร หวงมหาพร (2552)2 ไดศกษาถงนวตกรรมการเรยนรตลอดชวตของสหภาพยโรป ซงใน

แงของการเคลอนยายประชากรหรอแรงงานพบวา สหภาพยโรปไดก าหนดยทธศาสตรขน เรยกวา “ยทธศาสตรลสบอน” โดยมวตถประสงคเพอปฏรปเศรษฐกจของยโรป ยทธศาสตรดงกลาวไดกลายเปนกรอบหรอแนวทางใหกบประเทศสมาชกสภาพยโรปปฏบต โดยเฉพาะอยางยงในดานการศกษาและการฝกอบรม กอใหเกดนวตกรรมการสรางใหเกดการเคลอนยายประชาชนระหวางประเทศสหภาพยโรปดวยกนเอง สหภาพยโรปวางแนวปฏบตใหประชาชนทหางานท าไมวาจะในประเทศตนเองหรอประเทศอนในสหภาพยโรป จะตองแสดงคณสมบตและทกษะตอนายจาง โดยมหนวยงานทชอวา Cedefop ซงบรการขอมลการใชภาษาถง 26 ภาษา ใหขอมลทเรยกวา Europass CV และ Europass Language Passport ซงระบความรความสามารถ ทกษะของประชาชน นอกจากนนยงม Europass Mobility บนทก ประสบการณการศกษาในตางประเทศ Europass Diploma Supplement เปนการใหการยกยองทางวชาการ ออกโดยองคการในระดบชาต และ Europass Certificate Supplement เปนใบรบรองในระดบอาชวศกษา เพอใชในการสมครงาน รวมทงสหภาพยโรปยงมระบบการถายโอนหนวยกต (ECTS : European Credit Transfer and Accumulation System) และหนวยกตสะสม ใชเพอใหเกดการเคลอนยายนกเรยนนกศกษาในสหภาพยโรป และระบบ ECVET (The European Credit system for Vocational Education and Training) เพอใหเกดการเคลอนยายในระดบอาชวศกษา ซงแนวปฏบตและ

1 ธนพฒน เลกเกยรตขจร, บทความ, ปจจยในความส าเรจและพฒนาการของสหภาพยโรป อาเซยนตองดละครแลวยอนดตว.

2 ปยากร หวงมหาพร, โครงการวจยเรองนวตกรรมการเรยนรตลอดชวตของสหภาพยโรป (The Innovation for Lifelong Learning of European Union), ศนยยโรปศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2552.



กลไกในการสงเสรมและสนบสนนการเคลอนยายประชาชนในสหภาพยโรปน จงกอใหเกดการเคลอนยายประชากรหรอแรงงานอยางเสร

อภญญา เลอนฉว (2554)3 ไดศกษาถงผลกระทบตอไทยจากการเคลอนยายแรงงานเสรในอาเซยน พบวา การเคลอนยายแรงงานเสรจะสงผลดทเหนไดชดตอตลาดแรงงาน กลาวคอ ตลาดแรงงานจะมความยดหยนมากขนโดยเฉพาะอยางยงเศรษฐกจทวโลกในปจจบนมแนวโนมทจะผนวกเขาหากน แรงงานในแตละประเทศจะมโอกาสเลอกท างานในสถานทหรอในประเทศทมโอกาสทแรงงานจะสามารถแสดงศกยภาพไดสงสด และกอใหเกดรายไดทสงขนตามไปดวย ซงจะท าใหประเทศมการขยายตวทางเศรษฐกจอยางกวางขวาง สวนผลเสยอนเกดจากการเคลอนยายแรงงานเสรนนกคอ อตสาหกรรมบางประเภทอาจไดรบผลกระทบจากการไหลเขาของแรงงานทมาจากประเทศอนซงเขามาแขงขนในอกประเทศหนง นายจางจะมทางเลอกทจะจางแรงงานของประชากรอาเซยนในประเทศใดประเทศหนงทมคาแรงถกกวา เกดปญหาระหวางคนในชาตและชาวตางชาต และท าใหเกดปญหาการเหยยดเชอชาตตามมา

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2553)4 ไดศกษากรอบความรวมมอการพฒนาศกยภาพก าลงแรงงานไทยใน 32 ต าแหนงงาน ภายใตขอตกลงอาเซยน โดยมวตถประสงคเพอก าหนดแนวทางในการพฒนาก าลงคนของประเทศใหมขดความสามารถในการแขงขนเพอรองรบการเคลอนยายแรงงานภายใตขอตกลงอาเซยน 32 ต าแหนงงานในสาขาการทองเทยว ซงจากการศกษาสามารถสรปไดวา ควรมการเรงรดการผลกดนยทธศาสตรดานการพฒนาก าลงแรงงานดานการทองเทยวใหทกภาคสวนมสวนรวมในการเรงพฒนาสมรรถนะใหไดมาตรฐานไมนอยกวาท MRAs ก าหนด ทงก าลงแรงงาน ในกลมแรงงานทอยในระบบการศกษาและกลมแรงงานทอยในก าลงแรงงาน เพอยกระดบทกษะฝมอกอนจะมการเคลอนยายแรงงานเสรในอาเซยนในป พ.ศ. 2558 โดยกระทรวงการทองเทยวและกฬา และกระทรวงแรงงาน ควรประสานงานกนและด าเนนการเตรยมการพฒนาก าลงแรงงานในสาขาการทองเทยวใหสอดคลองกบขอตกลง MRAs บคลากรวชาชพทองเทยวแหงอาเซยน เชน การพฒนามาตรฐานและหลกสตรมาตรฐานสมรรถนะ เปนตน ทงนสถาบนการศกษาควรมการทบทวนสาขาทผลตแรงงานดานการทองเทยวและโรงแรมเปนสาขาทเปนทกษะเชงลกตามความตองการของผประกอบการ รวมทงยกมาตรฐานดานภาษาตางประเทศใหเทยบเทามาตรฐานผไปท างานในตางประเทศ เนองจากทกษะในทางภาษาเปนจดออนของแรงงานไทย จงมความจ าเปนตองเรงพฒนาก าลงแรงงานทงในระบบการศกษาและแรงงานทอยในตลาดแรงงานใหมความสามารถในการสอสารดานภาษาและสมรรถนะทางภาษาเทยบเทา MRAs ตอไป

3 รองศาสตราจารย ดร.อภญญา เลอนฉว, “การเคลอนยายแรงงานเสรในอาเซยน : ผลกระทบอยางไรตอไทย”, 2554. 4 สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย, โครงการศกษากรอบความรวมมอการพฒนาศกยภาพก าลงแรงงานไทยใน 32 ต าแหนงงานภายใตขอตกลงอาเซยน, กองยทธศาสตรและเครอขายพฒนาฝมอแรงงาน กรมพฒนาฝมอแรงงาน กระทรวงแรงงาน, 2553.



ออทพย ราษฎรนยม และ ชมพนท โกสลากร เพมพนววฒน5 ไดศกษาแนวโนมตลาดแรงงานไทยในตางประเทศ พบวา ประเทศในกลมอาเซยนทมแรงงานไทยไปท างานมากทสดคอ สงคโปร รองลงมาคอมาเลเซย ซงตลาดแรงงานทมแนวโนมและนาจะเปนโอกาสในการสนบสนนการจดสงแรงงานไทยไปท างานในกลมประเทศอาเซยน คอ สงคโปร เนองจากสงคโปรเปนประเทศทยงมความตองการน าเขาแรงงานประเภททกษะฝมอและแรงงานไรฝมออยเปนจ านวนมาก โดยแรงงานจากไทยในสาขาการกอสราง แมบาน และแรงงานภาคเกษตร ยงมความตองการจากนายจางจากสงคโปร ส าหรบแรงงานฝมอทมความตองการนน สงคโปรตองการผทมความเชยวชาญทางดานการเงนการธนาคาร ธรกจการสอสาร และคอมพวเตอรอกเปนจ านวนมาก ซงควรมการสงเสรมพฒนา และยกระดบคณภาพแรงงาน ในประเดนดงน (1) เตรยมความพรอมและพฒนาดานทกษะฝมอใหกบแรงงาน (2) เตรยมความพรอมดานภาษาองกฤษและภาษาทองถนขนพนฐานใหกบแรงงานทเดนทางไปท างานตางประเทศ (3) เตรยมความพรอมการใหขอมลความรท งในดานขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรม และกฎระเบยบของประเทศทจะเดนทางไปท างาน (4) ยกระดบคณภาพแรงงานทมฝมอในการท างานไดหลากหลายรปแบบใหมทกษะและความช านาญใหสงขน (5) กระตนและสงเสรมอาชพใหมๆ ทเปนทตองการในตลาดตางประเทศปจจบน ทงในภาคธรกจ การเงน และบรการ และ (6) สงเสรมและสรางความรวมมอดานแรงงานในระดบทวภาคและพหภาค ทง ในดานการคมครองสทธตามกฎหมาย การพฒนาและสงเสรมดานสวสดการ การสรางหลกประกนทางสงคมและคณภาพชวต การคมครองแรงงานดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างาน 2.3 กรอบแนวคดในการศกษา ภายใตขอตกลงตามกรอบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ซงเปนหนงในสามเสาหลกของประชาคมอาเซยน ไดก าหนดใหมการเคลอนยายแรงงานฝมออยางเสรภายในภมภาคอาเซยน ซงจะมผลอยางเปนทางการในป พ.ศ. 2558 นน จะเปนการเปดโอกาสใหผประกอบวชาชพของไทยสามารถเขาไปท างานในประเทศอนในภมภาคอาเซยนไดเปนจ านวนมากขน โดยไดมการจดท า “ขอตกลงยอมรบรวมในคณสมบตนกวชาชพของอาเซยน หรอ MRAs (ASEAN Mutual Recognition Arrangement)” ซงเปนคณสมบตข นตนของแรงงานฝมอในสาขาตางๆ ทประเทศสมาชกอาเซยนยอมรบรวมกน เพอชวยใหนกวชาชพอาเซยนสามารถเขาไปท างานในประเทศสมาชกไดสะดวกมากขน โดยไมตองผานขนตอนการตรวจสอบคณสมบตพนฐาน แตยงคงตองด าเนนการตามวธการและขนตอนการน าเขาแรงงานของประเทศสมาชกในกลมอาเซยน สงผลใหมการเคลอนยายแรงงานระหวางประเทศเพมมากขนภายในภมภาคอาเซยน

5 ออทพย ราษฎรนยม และ ชมพนท โกสลากร เพมพนววฒน (มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ), แนวโนมตลาดแรงงานไทยในตางประเทศ, โครงการศกษาวจยเรองการพฒนาระบบการจดสงแรงงานไทยไปท างานตางประเทศ เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนในตลาดแรงงานโลก, กรมการจดหางาน กระทรวงแรงงาน



การเคลอนยายแรงงานระหวางประเทศเปนผลมาจากหลายสาเหต ทงเกดจากสาเหตทท าใหแรงงานเคลอนยายออกจากประเทศบานเกดของตนเอง และสาเหตทดงดดใหแรงงานเคลอนยายเขาสประเทศใดประเทศหนง ซงเปนไปตามความตองการเกยวกบชวตการท างานของแรงงาน เชน ความตองการรายไดทมากกวาในประเทศเมอเทยบกบอาชพเดยวกน ความตองการความกาวหนาในอาชพ เปนตน อยางไรกตาม การเคลอนยายแรงงานระหวางประเทศนจะสงผลกระทบทกอใหเกดทงผลดและผลเสย ทงในประเทศทแรงงานเคลอนยายเขา และประเทศทแรงงานเคลอนยายออก ดงนน เพอเปนการเตรยมการรองรบการเคลอนยายแรงงานฝมออยางเสรภายใตประชาคมอาเซยน การศกษานจงไดน าแนวคดเกยวกบการเคลอนยายแรงงานระหวางประเทศ คอ แนวคด “ปจจยผลกดน (Push Factor) - ปจจยดงดด (Pull Factor)” มาก าหนดเปนกรอบแนวคดในการศกษา ซงจะเปนเครองมอในการวเคราะหเพอน าไปสขอเสนอแนะทศทางการพฒนาของประเทศไทย และแนวทางการเตรยมการรองรบการเคลอนยายของแรงงานอยางเสรตอไป 2.3.1 แนวคดปจจยผลกดน (Push Factor) - ปจจยดงดด (Pull Factor)

E.S. Lee (1966)6 ไดเสนอแนวคดเกยวกบปจจยดงดดและปจจยผลกดน (Pull and Push Theory) ขนมาเพออธบายเกยวกบการยายถนนน ภายหลงตอมาไดมนกเศรษฐศาสตรกลม Neo-Classic เชน E.G. Ravenstein ไดพฒนาสานตอแนวคดของ Lee ผลงานของ Ravenstein ในป 1976 ซงจดเปนแนวคดทางดานเศรษฐศาสตรแนวใหมเกยวกบดลยภาพดานเศรษฐกจ (The Neo-Classic Economic Equilibrium Perspective) ซงมองวา การยายถนเกดมาจากปจจยผลกดนและปจจยดงดดทกอใหเกดการยายถนของแรงงาน โดยปจจยทเปนตวผลกดนใหเกดการยายถน ไดแก ความยากจน การขาดแคลนทดน การมประชากรมากเกนไปของประเทศตนทาง สวนปจจยดงดดใหเกดการยายถน ไดแก โอกาสในการแสวงหางานท าทดกวา (Better Job Opportunity) คาจาง และความทนสมยของประเทศถนปลายทาง เปนตน

ดงนน การตดสนใจยายถนหรอไมยายถนเพอไปท างานนน ไมไดขนอยกบปจจยใดปจจยหนงโดยเฉพาะ แตจะขนกบปจจยหลายๆ อยางประกอบกน โดยทวไปแลว สามารถจ าแนกออกไดเปน 2 ปจจยหลกคอ

ปจจยผลกดน (Push Factor) หมายถง ปจจยทอยในทองถนเดมของผอยอาศย ซงเปนสาเหตกระตนใหเกดการยายถนออกจากถนทอยเดมเพอไปท างานในทองถนใหม ปจจยดงดด (Pull Factor) หมายถง ปจจยทอยภายนอกภมล าเนาของผยายถน ซงมผลใหผยายถนเกดความสนใจ และไดรบแรงดงดดใหยายถนเขาไปท างานในทองถนใหม

6 Lee, E.S. (1966). A Theory of Migration. Demography, 3(1), 47-57.



1) ปจจยผลกดนจากประเทศทแรงงานเคลอนยายออก ปจจยผลกดนจากประเทศทแรงงานเคลอนยายออกทกลาวถงกนโดยทวไป ไดแก 1.1) อตราการวางงานสงและการมงานท าต าระดบ ผทวางงานหรอท างานต าระดบม

แนวโนมอยางมากทจะเคลอนยายออกไปท างานในประเทศอน 1.2) ระดบคาจางและเงนเดอนทต ากวา เมอเปรยบเทยบกบตางประเทศในอาชพท

แรงงานมความคลองตวในการเคลอนยายสง 1.3) การขาดสงจงใจส าหรบความกาวหนาในอาชพทตองใชความรความช านาญสง 1.4) นโยบายก าลงคนทไมเหมาะสมในประเทศตางๆ ท าใหก าลงคนบางประเภทมมาก

เกนไปไมสมดลกบก าลงคนบางประเทศทมนอยไมเพยงพอกบความตองการ เปนเหตใหก าลงแรงงานบางสวนอาจกลายเปนแรงงานสวนเกนได แตขณะเดยวกนบางประเทศอาจตองการก าลงคนทเปนสวนเกนน ท าใหคนดงกลาวตองการเคลอนยายออกไปนอกประเทศ

1.5) ปจจยทางสงคมและการเมอง แรงงานบางสวนอาจตองการอพยพเคลอนยายไปตางประเทศ เนองจากไมพอใจในสภาพสงคมและการเมองทเปนอย

2) ปจจยดงดดในประเทศทแรงงานเคลอนยายเขา สาเหตดงดดในประเทศทแรงงานเคลอนยายเขา ไดแก

2.1) ระดบคาจางและเงนเดอนในอาชพประเภทเดยวกนในตางประเทศสงกวามาก กจะเปนสงดงดดใหแรงงานเหลาน ตองการอพยพออกเมอมโอกาสเพอแสวงหารายไดทสงขน

2.2) การขาดแคลนก าลงคนในบางสาขา ท าใหแรงงานในตางประเทศในประเภทเดยวกนกบทตองการ อาจถกดงดดใหเคลอนยายเขามาได ถาระดบคาจางและเงนเดอนสง

2.3) โอกาสส าหรบความกาวหนาของอาชพ ในประเทศทพฒนาแลวยอมมสงอ านวยความสะดวกในการคนควาวจย และยงเปนแหลงตนก าเนดของวทยาการแผนใหม นอกจากนนการใชวธการบรหารโดยใหความส าคญตอความสามารถของแรงงานเปนหลกในการตดสนใจ จงเปนสงดงดดใหผมความรความช านาญระดบสงจากประเทศดอยพฒนา เคลอนยายไปท างานในตางประเทศเพอโอกาสกาวหนาในอาชพของตนเอง อยางไรกตาม จากการเคลอนยายแรงงานระหวางประเทศทงจากปจจยผลกดนและปจจยดงดด ยอมกใหผลกระทบตอระบบเศรษฐกจและสงคมทงในประเทศปลายทางและตนทาง ซงจะสงผลกระทบทกอใหเกดผลด ผลเสย หรออาจเกดทงผลดและผลเสยพรอมๆ กน โดยในแตละประเทศอาจเกดผลทแตกตางกนไป ซงแนวคดเกยวกบผลกระทบของการเคลอนยายแรงงานระหวางประเทศ มดงน



1) ผลตอประเทศทมแรงงานเคลอนยายออก 1.1) อตราการวางงานและการท างานต าระดบลดลง ถาแรงงานทเคลอนยายออกเปนผ

ทวางงานและก าลงท างานต าระดบ กจะชวยแกปญหาการวางงานในประเทศ 1.2) การเคลอนยายแรงงานออกไปท างานในตางประเทศ อาจท าใหเกดการสญเสย

บคลากรทมความรความช านาญเปนพเศษในดานตางๆ ซงจะสงผลเสยตอการพฒนาประเทศ 1.3) ท าใหฐานะดลการช าระเงนของประเทศดขน เนองจากคนงานในตางประเทศได

สงเงนจากการท างานกลบประเทศ ท าใหมเงนตราตางประเทศไหลเขาประเทศมากขน 1.4) ผ ทเคลอนยายออกไปท างานในตางประเทศ เมอกลบมาท างานในประเทศใน

ระยะตอมา กจะเปนบคลากรทมความรความช านาญและประสบการณสงซงไดรบจากการท างานในตางประเทศ

2) ผลตอประเทศทมแรงงานเคลอนยายเขา

2.1) การเพมของทนมนษย แนวความคดในเชงเศรษฐศาสตรนนถอวา การยายถนมใชเพยงการยายแรงงานและมผลกระทบตอระบบเศรษฐกจในแงทเปนการโยกยายปจจยการผลตเทานน แตยงรวมพจารณาดวยวาการยายถนเปนการโยกยายทนมนษย ประเทศผรบแรงงานเขากจะมทนมนษยเพมขน ทงนเนองจากทกสงคมไดลงทนพฒนาประชากรของตนเขาสก าลงแรงงาน ถาประเทศหนงรบภาระตนทนเหลาน โดยประเทศอนเปนผเกบเกยวผลประโยชน กยอมเปนผลดตอประเทศหลง และถาแรงงานทเคลอนยายเขายงมความรความเชยวชาญเพยงใด ประเทศผรบกยงไดรบประโยชนมากขน ซงจะท าใหประเทศมการขยายตวทางเศรษฐกจอยางกวางขวาง

2.2) ตลาดแรงงานมความยดหย นมากขน โดยตลาดแรงงานสามารถปรบตวใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงของสภาพเศรษฐกจ เพอไมใหเกดแรงงานขาดแคลนหรอแรงงานลนตลาดมากเกนไป กลาวคอ ในชวงทเศรษฐกจตองการแรงงานมาก แตแรงงานในประเทศไมเพยงพอ การเคลอนยายแรงงานเขาจะชวยใหสามารถพฒนาเศรษฐกจไดอยางตอเนอง

2.3) อตสาหกรรมบางประเภทอาจไดรบผลกระทบจากการไหลเขาของแรงงานทมาจากประเทศอนซงเขามาแขงขนในอกประเทศหนง นายจางจะมทางเลอกทจะจางแรงงานของประชากรในประเทศใดประเทศหนงทมคาแรงถกกวา ซงอาจท าใหเกดปญหาแรงงานในมตเศรษฐกจและสงคมขน



รปท 2.3-1 แนวคดปจจยผลกดน (Push Factor) - ปจจยดงดด (Pull Factor)

ดงนน ในการด าเนนการศกษาโครงการเตรยมการรองรบการเคลอนยายของแรงงานสการเปน

ประชาคมอาเซยน จงใชแนวคดเกยวกบการเคลอนยายแรงงานระหวางประเทศ คอ แนวคด “ปจจยผลกดน (Push Factor) - ปจจยดงดด (Pull Factor)” มาก าหนดเปนกรอบแนวคดในการศกษา ซงจะเปนเครองมอในการวเคราะหถงแนวทางการเตรยมการรองรบการเคลอนยายของแรงงานอยางเสร โดยพจารณาจากปจจยทจะสงผลตอการเคลอนยายแรงงานฝมออยางเสรในอาเซยน ไดแก ตลาดแรงงานฝมอ ซงมผลตอความตองการของแรงงานและสามารถน ามาพจารณาถงแนวโนมการเคลอนยายของแรงงานในอาเซยน การพจารณาถงขอตกลงยอมรบรวมในคณสมบตนกวชาชพของอาเซยน (MRAs) ทเอออ านวยความสะดวกตอการเคลอนยายแรงงานไดอยางเสร การพจารณาความเปนไปไดของสาขาวชาชพอนเพมเตมทเหมาะสม นอกเหนอ 7 สาขาวชาชพทไดท าขอตกลงยอมรบรวมในคณสมบตนกวชาชพของอาเซยน (MRAs) ไปแลว เพอผลกดนเขาสการเคลอนยายแรงงานเสรในอาเซยนตอไป รวมถงการพจารณาปจจยดานนโยบาย วธการ และขนตอนการน าเขาแรงงานของประเทศอาเซยน ทงหมดน เพอน าไปสการวเคราะหและจดท าขอเสนอแนะทศทางการพฒนาของประเทศไทย แนวทางการเตรยมการรองรบการเคลอนยายของแรงงานเสรสการเปนประชาคมอาเซยน และขอเสนอแนะถงวชาชพอนเพมเตมทมความเหมาะสมในกรณทประเทศไทยจะเปดใหมการเคลอนยายอยางเสรตอไป (รปท 2.3-2)



รปท 2.3

-2 กรอ

บแนว

คดใน

การศ

กษา



2.4 ขอบเขตในการศกษา

การด าเนนงานศกษาครงนมเปาหมายสดทายในกรอบประเดนการเตรยมความพรอมของประเทศไทยเพอรองรบการเคลอนยายของแรงงานฝมอเสร การเพมขดความสามารถในการเคลอนยายของแรงงานฝมอ ทศทางการพฒนาทควรจะเปนและเหมาะสมสอดคลองกบสถานการณการเขาสการเปนประชาคมอาเซยน รวมถงการเผยแพรประชาสมพนธเพอเตรยมความพรอมดานแรงงาน โดยมขอบเขตการด าเนนการศกษาดงน

1) การจดประชมระดบเจาหนาทอาวโสอาเซยน เพอแลกเปลยนมมมองและหาแนวทาง

เกยวกบการด าเนนการทจ าเปนในการจดการกบประเดนตางๆ ทเกยวของกบการเคลอนยายแรงงานฝมอของประเทศสมาชกอาเซยน

2) ศกษาหลกการความรวมมอของประชาคมอาเซยน และวเคราะหเชงเปรยบเทยบกบการ

รวมกลมของสหภาพยโรป เพอเปนกรณศกษาในการเรยนรและเปนแนวทางการเตรยมความพรอมการเขาสประชาคมอาเซยนของไทย โดยการศกษาจะประกอบดวย

(1) ศกษาหลกการและทมาของการรวมกลมประชาคมอาเซยน ไดแก ขอมลเกยวกบความเปนมาของอาเซยนและประชาคมอาเซยน เปาหมาย แผนการด าเนนงาน ววฒนาการทผานมา และอนๆ ทเกยวของ

(2) ศกษาหลกการและทมาของการรวมกลมของประเทศในทวปยโรปทกลายเปนสหภาพยโรปในปจจบน รวมถงหลกเกณฑและมาตรการตางๆ ทสหภาพยโรปไดก าหนดขน

(3) ศกษาวเคราะหเชงเปรยบเทยบการรวมกลมของประชาคมอาเซยนและสหภาพยโรป เพอเปนกรณศกษาทประเทศไทยและกระทรวงแรงงานจะไดเรยนรและเตรยมความพรอมทจะเผชญตอไป

3) ศกษาทบทวนตลาดแรงงานฝมอทจะมการเคลอนยายอยางเสร และขดความสามารถในการ

เคลอนยายของแรงงานฝมอสการเปนประชาคมอาเซยน โดยการศกษาจะประกอบดวย (1) ศกษาทบทวนตลาดแรงงานฝมอทจะมการเคลอนยายอยางเสร ภายใตกรอบ

ประชาคมอาเซยน (2) ศกษาทบทวนการท าขอตกลงยอมรบรวมกนในเรองคณสมบตหรอมาตรฐานในแตละ

วชาชพ รวมถงวธการและขนตอนการน าเขาแรงงานในภาพรวมของประเทศในกลมอาเซยน



(3) ศกษาสถานภาพและศกยภาพของแรงงานฝมอไทยใน 7 สาขาวชาชพ ทจะมการเคลอนยายอยางเสรภายใตกรอบประชาคมอาเซยน รวมทงภาพรวมของวชาชพในภาคบรการ

(4) วเคราะหโอกาสและความเปนไปไดในการเคลอนยายแรงงานฝมอของไทย และแนวทางการเพมขดความสามารถในการเคลอนยายของแรงงานสการเปนประชาคมอาเซยน

(5) เสนอแนะสาขาวชาชพอนทเหมาะสมและมความพรอมในกรณทไทยตองการขยายการเปดเสรดานแรงงานฝมอตอไป

(6) ศกษาและวเคราะหผลกระทบทงเชงบวกและเชงลบทไทยจะไดร บจากการเคลอนยายแรงงานฝมอเสร รวมถงความพรอมและทศทางทควรจะเปนของประเทศไทยในการเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

4) เสนอแนะแนวทางการเตรยมความพรอมเพอรองรบการเคลอนของยายแรงงานฝมออยาง

เสร ภายใตการรวมกลมของประชาคมอาเซยน ดงน (1) ศกษาบทบาทหนาทของหนวยงานทมสวนเกยวของ ความคบหนาในการเตรยม

ความพรอมเพอรองรบการเคลอนยายแรงงานฝมอเสร (2) จดท าขอเสนอแนะแนวทางการรองรบการเคลอนยายของแรงงานฝมอเสร รวมถง

บทบาทหนาทของหนวยงานทเกยวของ เพอทจะเตรยมความพรอมส าหรบการเคลอนยายของแรงงานฝมอสการเปนประชาคมอาเซยน

5) เผยแพรประชาสมพนธการรวมกลมของประชาคมอาเซยนดานแรงงาน รวมถงการเตรยม

ความพรอมเพอรองรบผลกระทบทอาจจะเกดขนดานแรงงานจากการเขาสการเปนประชาคมอาเซยน (1) จดการสมมนาเพอเผยแพรประชาสมพนธการเตรยมความพรอมดานแรงงาน ใน

การเขาสการเปนประชาคมอาเซยน (2) จดท าสอสงพมพเพอเผยแพรประชาสมพนธการเตรยมความพรอมดานแรงงาน ใน

การเขาสการเปนประชาคมอาเซยน 2.5 กลมเปาหมายในการศกษา

ทกภาคสวนทเกยวของ เชน ผแทนจากประเทศสมาชกอาเซยน ขาราชการในสงกดกระทรวงแรงงาน กระทรวงทเกยวของ และแรงงาน/องคกร ทไดรบผลกระทบจากการเคลอนยายแรงงานฝมอเสร เปนตน



2.6 วธการศกษาและขนตอนในการด าเนนงาน

การด าเนนการศกษาครงนเปนการศกษาเชงคณภาพ มจดมงหมายเพอใหทราบถงปจจยตางๆ ทเกยวของ และผลกระทบดานแรงงานจากการเขาสการเปนประชาคมอาเซยน เพอเสนอแนะแนวทางการเตรยมความพรอมของประเทศไทยและกระทรวงแรงงานในการเพมขดความสามารถการเคลอนยายของแรงงานฝมอ ทศทางการพฒนาทควรจะเปนทเหมาะสมสอดคลองกบสถานการณการเขาสการเปนประชาคมอาเซยน รวมถงการเผยแพรประชาสมพนธเพอเตรยมความพรอม โดยมวธการศกษา ดงน 1) การทบทวนขอมลทตยภม (Secondary Data) โดยมแหลงทมาของขอมล เชน เอกสารความตกลงวาดวยความรวมมอในดานตางๆ แผนงานการรวมกลมของอาเซยน พระราชบญญต กฎหมาย กฎระเบยบ นโยบายและแผนการด าเนนงานของภาครฐและเอกชน ฐานขอมลสถต รายงานประจ าป รายงานผลการส ารวจ รายงานผลการวจย รายงานการประชม บทวเคราะห เอกสารประกอบการประชม/สมมนา และอนๆ ทเกยวของ ทงขอมลของประเทศไทยและประเทศในกลมอาเซยน เปนตน โดยมประเดนการศกษาทบทวนขอมลดงน

- หลกการความรวมมอของประชาคมอาเซยน - รปแบบความรวมมอของประเทศในกลมสหภาพยโรป (EU) - ขอตกลงยอมรบรวมกนของประเทศสมาชกอาเซยนในเรองคณสมบตหรอมาตรฐาน

ในแตละวชาชพ รวมถงขนตอนการน าเขาแรงงานในภาพรวมของประเทศในกลมอาเซยน

- ตลาดแรงงานฝมอทจะมการเคลอนยายอยางเสร ภายใตกรอบประชาคมอาเซยน - สถานภาพและศกยภาพของแรงงานฝมอไทย - บทบาทหนาทของหนวยงานทมสวนเกยวของ และความคบหนาในการเตรยมความ

พรอมเพอรองรบการเคลอนยายแรงงานฝมอเสร - ขอมลอนๆ ทเกยวของ

2) การจดการประชมเสวนาระดบเจาหนาทอาวโสอาเซยน เพอแลกเปลยนมมมองและหาแนวทางเกยวกบการด าเนนการทจ าเปนในการจดการกบประเดนตางๆ ทเกยวของกบการเคลอนยายแรงงานฝมอของประเทศสมาชกอาเซยน กระบวนการเตรยมความพรอม และการพฒนาสมรรถภาพแรงงาน เปนตน เพอใหทราบถงทาท มมมอง และแนวทางการด าเนนการทเกยวของกบการเคลอนยายแรงงานฝมอของประเทศสมาชกอาเซยน ตามพมพเขยวประชาคมอาเซยน (AEC Blueprint) โดยท าการจดประชมเสวนา 1 ครง ซงกลมเปาหมายผเขารวมประชมไดแก ตวแทนเจาหนาทระดบอาวโสของประเทศสมาชกอาเซยนทง 9 ประเทศ รวมทงตวแทนเจาหนาทหนวยงานทเกยวของของไทย สถานทจดประชมไดแก โรงแรมภายในกรงเทพมหานคร (นอกสถานทกระทรวงแรงงาน)



3) การจดท าแบบสอบถาม หรอการสมภาษณเชงลก (In-depth interview) ตวแทนหนวยงานทงภาครฐและเอกชนทเกยวของทมบทบาททางดานแรงงานของประเทศไทยและประเทศอาเซยน เพอใหไดขอคดเหนและขอเสนอแนะถงความตองการแรงงานฝมอของตลาดแรงงาน (Demand and Supply) ในประเทศสมาชกกลมอาเซยนและประเทศไทย เพอน ามาวเคราะหผลกระทบทงในทางบวกและทางลบดานแรงงานทไทยจะไดรบ รวมทงตลาดแรงงาน และการเพมขดความสามารถของการเคลอนยายแรงงานฝมอของไทยในภาพรวม โดยกลมเปาหมายในจดท าแบบสอบถามหรอการสมภาษณเชงลก ไดแก ผแทนจากหนวยงานทงภาครฐและเอกชนทมสวนเกยวของจ านวน 28 คน ดงน (ตารางท 2.6-1)

ตารางท 2.6-1 กลมเปาหมายในการจดท าแบบสอบถาม หรอการสมภาษณเชงลก (In-depth interview)

กลมเปาหมาย จ านวน (คน)

ตวแทนดานแรงงานหรอผทเกยวของของประเทศสมาชกในกลมอาเซยน (บรไน อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร กมพชา สปป.ลาว เมยนมาร และเวยดนาม)

9

ส านกงานบรหารแรงงานไทยไปตางประเทศ (กรมการจดหางาน กระทรวงแรงงาน) 1

ส านกบรหารแรงงานตางดาว (กรมการจดหางาน กระทรวงแรงงาน) 1

กรมพฒนาฝมอแรงงาน (กระทรวงแรงงาน) 1

กรมสวสดการและคมครองแรงงาน (กระทรวงแรงงาน) 1

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ (กระทรวงพาณชย) 1

ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (กระทรวงอตสาหกรรม) 1

กรมอาเซยน / ส านกเลขาธการอาเซยนแหงชาต (กระทรวงการตางประเทศ) 1

กระทรวงการทองเทยวและกฬา 1

หนวยงานวชาการ / ผเชยวชาญดานแรงงาน 2

สมาคมโรงแรมไทย 1

สมาคมนกมคคเทศกอาชพแหงประเทศไทย 1

แพทยสภา 1

สภาการพยาบาล 1

ทนตแพทยสภา 1

สภาสถาปนก 1

สภาวศวกร 1

สภาวศวกร (ชางส ารวจ) 1

สภาวชาชพบญช 1

รวม 28 คน



4) การประชมกลมยอย (Focus Group) เพอระดมความคดเหนจากหนวยงานทเกยวของ ทงภาครฐ และภาคเอกชน/องคกรภาคประชาชน เพอใหไดขอคดเหนและขอเสนอแนะถงประเดนการเตรยมความพรอมของประเทศไทย ปญหาและอปสรรค ทศทางการพฒนาทควรจะเปนทเหมาะสมสอดคลองกบสถานการณการเขาสการเปนประชาคมอาเซยนดานการเคลอนยายแรงงานฝมอเสร โดยท าการจดประชมกลมยอย 2 ครง ซงกลมเปาหมายผเขารวมประชมไดแกตวแทนของหนวยงานภาครฐทเกยวของและตวแทนจากภาคเอกชน/องคกรภาคประชาชน 5) ศกษาดงาน เพอศกษาการด าเนนการเตรยมความพรอมเพอรองรบการเคลอนยายแรงงานฝมอเสร จากการเขาสการเปนประชาคมอาเซยน เพอเพมพนความรและประสบการณในการพฒนาศกยภาพทางดานแรงงานของประเทศไทย 6) การวเคราะหและสงเคราะหขอมล ทงหมดโดยผเชยวชาญในสาขาทเกยวของ ถงตลาดแรงงาน การเตรยมความพรอมของประเทศไทย ทศทางการพฒนา และสาขาวชาชพ /อาชพอนเพมเตมทเหมาะสม ซงครอบคลมตามวตถประสงคของโครงการ อนน าไปสการก าหนดกรอบแนวทางการรองรบการเคลอนยายแรงงานฝมอเสรในการเขาสการเปนประชาคมอาเซยน 7) จดการประชมสมมนา เพอเผยแพรประชาสมพนธการเขาสการเปนประชาคมอาเซยนของไทยทางดานแรงงาน รวมถงการเตรยมความพรอมเพอรองรบผลกระทบทอาจจะเกดขน โดยท าการจดประชมสมมนา 1 ครง มกลมเปาหมายผเขารวมประชมทงภาครฐและเอกชนจ านวนประมาณ 200 คน สถานทจดประชมไดแก โรงแรมภายในกรงเทพมหานคร (นอกสถานทกระทรวงแรงงาน) 8) จดท าสอสงพมพ เพอประชาสมพนธ ภาษาไทย - องกฤษ จ านวนประมาณ 2,000 ชน



อนง จากวธการศกษาของโครงการฯ ทกลาวมาขางตน ทปรกษาไดน ามาสรปเปนขนตอนการด าเนนงานโครงการ (รปท 2.6-1) ดงน

รปท 2.6-1 ขนตอนในการด าเนนงาน

AC / EU

In-depth Interview

Focus Group

(preparation for flow of labor in the asean community ... ·...

Documents