presentación de powerpoint · • datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko bi mota...
TRANSCRIPT
![Page 1: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/1.jpg)
Ziber-Seguritatea
Julen GereñuSistema eta Segurtasun Arduraduna
www.grupogaratu.com
![Page 2: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/2.jpg)
• Zer da ziber-segurtasuna
• Pasahitzak
• Hatz Digitala
• Ordenagailu eguneratuak
• Antibirusa
• Enkriptazioa
• Zertifikatuak
• Wifia
• Balidazio prozesu bikoitza
Aurkibidea
www.grupogaratu.com
![Page 3: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/3.jpg)
• Erakunde batentzat balioa duten ezagutza eta datuak babestea
• Informazio digitala babestea
• Hacker ziber-segurtasun aditu bat da
• Espainiako enpresen segurtasun maila Europako batez bestekoaren azpitik dago
• WannaCry erasoa
Ziber-Segurtasuna
www.grupogaratu.com
![Page 4: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/4.jpg)
Pasahitza
www.grupogaratu.com
• Garrantzia duten datuak eta gailu elektronikoak babesteko erabiltzen dugu
• Hitz larri, xehe, sinbolo eta zenbakiak erabili
• Gero eta hiztegiko hitz gutxiago erabili hobe: trena, zapatila, ibaia,…
• Ez erabili datu pertsonalak: Julen, Mikel, 23, 1998,…
• Ez erabili ohiko pasahitzak: 1234,…
• Zenbakiak erabili hitz bezela
@ = a
0 = o Adibidez: P@s@h1tz@
1 = i
3 = e
![Page 5: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/5.jpg)
MvpemQcv
www.grupogaratu.com
![Page 6: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/6.jpg)
MvpemQcv(Más vale pájaro en mano, que ciento volando)
www.grupogaratu.com
![Page 7: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/7.jpg)
Mvp3mQcv
www.grupogaratu.com
![Page 8: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/8.jpg)
Mvp3m,Qcv.
www.grupogaratu.com
![Page 9: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/9.jpg)
• Kontuz nabigatzaileen pasahitzekin (cookies)
Mozilla Firefox
www.grupogaratu.com
![Page 10: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/10.jpg)
Google Chrome:
Configuración > Opciones Avanzadas > Contraseñas y formularios > Administrar Contraseña
www.grupogaratu.com
![Page 11: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/11.jpg)
Internet Explorer
www.grupogaratu.com
![Page 12: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/12.jpg)
• GARRANTZITSUENA:
Ez euki pasahitz bakarra
• Tresna bereziak daude pasahitzak gordetzeko (AES-256):
LastPass
1Password
KeePass
www.grupogaratu.com
![Page 13: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/13.jpg)
Nola funtzionatzen du
• Programa batek behatz punten “haran eta gailurren” posizioa baliatuz,
kodigo bakarra sortarazten du
• Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko
Bi mota nagusi daude
• Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez
• Kapazitazio irakurgailua (korronte elektrikoa), sensore bitartez
Abantailak
• Oso zailak falsifikatzen
• Ezin da galdu edo ahaztu pasahitza bezela
• Denbora aurreztea segurtasun maila galdu gabe
www.grupogaratu.com
Hatz Digitala
![Page 14: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/14.jpg)
• Periodikiko eguneratu
www.grupogaratu.com
Ordenagailu seguruak
![Page 15: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/15.jpg)
Antibirusa• Eguneratuta euki
www.grupogaratu.com
![Page 16: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/16.jpg)
Malware (malicious software)• Helburu bezela programa (software) baten bitartez sistema bati kalte
egitea da
• Pertsonaren presentzia gabe, normalean
• Birusa, troyano, ransonware, …
www.grupogaratu.com
![Page 17: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/17.jpg)
Birusa• Helburua, kodigoa aldatuz gailu elektronikoen funtzionamendu
egokia eraldatzea da
• Fitxategiak deuseztu
• Pertsonak eragiten du
• “ILOVEYOU”
“Gusano”• Sarea erabiltzen duen programa da
• Birusaren antzekoa baino gailuz gailu salto egiten sahiatzen dena
• Pertsonaren presentziarik gabekoa
www.grupogaratu.com
![Page 18: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/18.jpg)
Troyano
• Pertsonaren presentziarik gabe atzetik ateak irikitzea da kalte egiteko, erabiltzailea konturatu gabe
• Zure defentsak deuseztea du helburu
Ransomware
• Helburua, datuak enkriptatu diru kopuru baten ordez
• Fitxategiak enkriptatu eta gero, sistema blokeatu egiten da
www.grupogaratu.com
![Page 19: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/19.jpg)
Antibirusaz gain, firewall ere
Unix eta Mac ordenagailuetan beharrezkoa
• iptables
• Gufw
• rkhunter
• Little Snith
Tresnak
• Malwarebytes
• Ccleaner
• AdwCleaner
www.grupogaratu.com
![Page 20: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/20.jpg)
Enkriptazioa• Enkriptazioa datuak babesteko egiten den prozesu bat da• Datuak zifratu egiten dira
Enkriptatzea ez da ezkutatzearen berdina
• Datuak ezkutatzen ditugunean, ez dugu atzera joan nahi• Datuak enkriptatzen ditugunean, jatorrizko datuak lortzeko
atzera joan behar degu• Datuak ezkutatu, probetarako• Datuak enkriptatu, babesteko
www.grupogaratu.com
![Page 21: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/21.jpg)
i k a s t o l a p a n t a i l a
a l o t s a k i s d p w d l o d
(atzetik aurrera) (gehitu 3 posizio)
Bihar goizean erosketak egin behar ditut
asdfs fglklkw fsdcfapso djsb fsfldf dsmd <= Hash
------------------------------------------------------
sdknsdfljbalsldksdfksdfñksdlnnfsñdfmsdf
www.grupogaratu.com
![Page 22: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/22.jpg)
Hash algoritmo desberdinak: 3DES, MD5, SHA-1, SHA-2, PGP, RSA,…
Neurri desberdineskoak: 56bit, 128bit, 160bit, 256bit,…
Firma digitalak:
• Erabilera erraza
• Ezinezkoa da jatorrizko testua ateratzea
• Datu desberdinen artean, ezinezkoa firma digital berdina aurkitzea
• Sortzaileak erabili dezake
www.grupogaratu.com
![Page 23: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/23.jpg)
Enkriptazio tresnak• AxCrypt
• Fort File Encryption
• AES Crypt
• 7-Zip
• TrueCrypt
• Cloudfogger
• Challenger
• Conceal
• Camouflage
www.grupogaratu.com
![Page 24: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/24.jpg)
Datu Seguruak
www.grupogaratu.com
![Page 25: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/25.jpg)
www.grupogaratu.com
![Page 26: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/26.jpg)
www.grupogaratu.com
![Page 27: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/27.jpg)
www.grupogaratu.com
![Page 28: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/28.jpg)
www.grupogaratu.com
![Page 29: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/29.jpg)
Zertifikatuak• Internet zertifikatuak
• Korreo zertifikatuak
• Zertifikatu pertsonalak (NAN)
Komunikazio seguruak egiteko erabiltzen dira
Klabe publiko (zifratu) eta pribatuak (deszifratu)
https, internet komunikazioa zifratzeko balio du
www.grupogaratu.com
![Page 30: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/30.jpg)
www.grupogaratu.com
![Page 31: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/31.jpg)
www.grupogaratu.com
![Page 32: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/32.jpg)
www.grupogaratu.com
![Page 33: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/33.jpg)
Wifi seinalearen frekuentzia eta potentzia
Gero eta frekuentzia baxuagoa ordun eta distantzia handiagoa baino kalitategutxiagokoa
Wifi kanalak
• 2,4 GHz: 14 kanal
• 5 GHz: 23 kanal
www.grupogaratu.com
![Page 34: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/34.jpg)
www.grupogaratu.com
![Page 35: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/35.jpg)
• a seinalea• Seinale zabala baina ahula
• b seinalea• Interferentezia gutxiko seainalea
• Kalitate hobea
• Barneko seinale indartsua (50 metro)
• g seinalea• Barne ta kanpoko seinale haunditzea
• n seinalea• MIMO sarea (4 kanal)
• Barne eta kanpoko seinale ona (150m, 300m)
• ac seinalea• Beamforming teknologia (8 kanal)
• Wifi konexioen azkartasuna
• Seinale “garbiak”
• a seinalea• 1999-an sortua• 5 GHz• 54 Mbit/s
• b seinalea• 1999-an sortua• 2,4 GHz• 11 Mbit/s
• g seinalea• 2003-an sortua• 2,4 GHz• 54 Mbit/s
• n seinalea• 2009-an sortua• 2,4 GHz• 300 Mbit/s (600 Mbit/s)
• ac seinalea• 2013-an sortua• 5 GHz• 1,3 Gbit/s
www.grupogaratu.com
Protokoloak
![Page 36: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/36.jpg)
Wifi Segurtasuna• Algoritmoak
• WEP: Ahula, ez da segurua• WPA: Nahiko ahula, gaur egun ez egonkorra• WPA2: Seguruena, naiz eta ezin hobea ez den
• Enkriptazio moduak• TKIP
• Temporal Key Integrity Protokol• Protokolo zaharragoa, WEP enkriptazioaren antzekoa
• AES• Advanced Encryption Standard• WAP2 protokoloetan erabilia• Iada ez da wifiarentzako estandar bat bakarrik
www.grupogaratu.com
![Page 37: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/37.jpg)
Wifi aukera desberdinak• Irekia
• Oso arriskutsua. Edonorri datu pertsonalaklapurtzeko ateak irekitzen ari zea
• Ez erabili
• WEP• Protokolo zaharra eta erasotzeko erraza.• Ez erabili
• WPA-PSK (TKIP)• WAP protokoloaren jaiotzea. Gaur egun
WAP2 protokoloaregatik ordezkatua• Ez erabili
• WPA-PSK (AES)• Jatorrizko WPA erabiltzen du baino AES zifra• Gomendioa, ahal bada ez erabili
www.grupogaratu.com
• WPA2-PSK (TKIP)
• Ez da guztiz segurua, TKIP erabiltzen bait du
• Gailuaren arabera (gailuzaharrak)
• WPA2-PSK (AES)
• Aukerarik seguruena
• Hau erabili
• WPA2-PSK (TKIP/AES)
• WPA eta WPA2 erabiltzeakoaukera, baita TKIP eta AES
• Bategarritasun gehien, edozein gailuarentzat
Aukera ona ez egiteak, sare motelagoa eta segurtasungutxiagokoa dakar
![Page 38: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/38.jpg)
Aholkuak• Wifi konexio automatikoak ezabatu
• Sahiestu online erosketa egiten
• Wifi seinale ofiziala dela egiaztatu
• Leku publikoen ikuslegoa zaindu
• Ordenagailua eguneratua izan
www.grupogaratu.com
![Page 39: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/39.jpg)
• Segurtasun maila bat gehiago
• Pasahitzaz gain segurtasun kodigo bat
www.grupogaratu.com
Balidazio prozesu bikoitza
![Page 40: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/40.jpg)
Orokorrean
• Gauzak zentzuz egitea
• Ez jakintasunaren aurrean, pentsatu
• Bizkortasuna eta erabilgarritasuna vs segurtasuna
www.grupogaratu.com
![Page 41: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/41.jpg)
www.grupogaratu.com
![Page 42: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/42.jpg)
www.grupogaratu.com
![Page 43: Presentación de PowerPoint · • Datu base batean gordetzen dira, konparaketak egiteko Bi mota nagusi daude • Optika irakurgailua (argi seinalea), argi eta itzelen bitartez •](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022041603/5e3222b8c690f970911dca61/html5/thumbnails/43.jpg)