presentatie voor veiligheidsnetwerk grote steden bertjan doosje … · 2016-05-17 ·...

34
Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden 1 Bertjan Doosje 20 november 2014

Upload: others

Post on 10-Jul-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

Radicalisering van (moslim)jongeren:Herkenning en handeling

Presentatie voorVeiligheidsnetwerk Grote Steden

1

Bertjan Doosje20 november 2014

Page 2: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

Overzicht

1. Wat is radicalisering?2. Hoe ontstaat het?3. Wie herkent het? Wat te doen?4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?5. Beleidsimplicaties

2

Page 3: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

1: Wat is radicalisering?

3Den Haag, 4 aug 2014; bron: nos.nl

Page 4: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

Trappenhuis Model (Moghaddam, 2005)

4

1: Wat is radicalisering?

Page 5: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

Overzicht

1. Wat is radicalisering?2. Hoe ontstaat het?3. Wie herkent het? Wat te doen?4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?5. Beleidsimplicaties

5

Page 6: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

2: Hoe ontstaat radicalisering?

Het model van de 3 I’s:

- Identiteit: “Wie ben ik?”

- Ideologie: “Wat wil ik?”

- Instrumentaliteit: “Hoe bereik ik dit?”

6

Page 7: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

Determinanten Attitudes Geweld

Onzekerheid Goedkeuring Geweld door

Anderen

Politiek Wantrouwen

WaargenomenGroeps-dreiging

WaargenomenOnrecht-

vaardigheid

In-GroupSuperioriteit

Afstand Anders-

denkenen

SocialeIsolatie

EigenGewelds-intentie

77(Doosje, Loseman, & van den Bos, 2013)

2: Hoe ontstaat radicalisering?

Page 8: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

8

2: Hoe ontstaat radicalisering?Onrechtvaardigheid

Page 9: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

9

2: Hoe ontstaat radicalisering?Onrechtvaardigheid terugpakken

Page 10: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

2: Hoe ontstaat radicalisering?

Onrechtvaardigheid door uitsluiting

10

Au!

Page 11: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

2: Hoe ontstaat radicalisering

Onrechtvaardigheid door uitsluiting

11

Page 12: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

2: Hoe ontstaat radicalisering?

12

Page 13: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

Samenvatting oorzaken radicalisering

13

1. 3 I’s: Identiteit, ideologie en instrumentele motieven2. Alle radicale groepen: in-group superioriteit & politiek

wantrouwen

Page 14: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

Overzicht

1. Wat is radicalisering?2. Hoe ontstaat het?3. Wie herkent het? Wat te doen?4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?5. Beleidsimplicaties

14

Page 15: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

3. Wie herkent het? Wat te doen?

15

- Signalen: afsluiting, minachting overheid …- Herkenning: ouders, leraren, politie, jongerenwerkers …- Wanneer doe je wat?

- Vrijheid van meningsuiting versus gevaar voor de samenleving

Page 16: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

3. Wie herkent het? Wat te doen?

16

Specificiteit van de dreiging:- “Alle Joden moeten dood” vs “Ik ga Bram vermoorden”

- Geen centraal meldpunt- Wel plannen- Lokale meldpunten

Page 17: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

3. Wie herkent het? Wat te doen?

17

Page 18: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

3. Wie herkent het? Wat te doen?

18

Page 19: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

Overzicht

1. Wat is radicalisering?2. Hoe ontstaat het?3. Wie herkent het? Wat te doen?4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?5. Beleidsimplicaties

19

Page 20: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?

20

- Onthoofdingvideo’s (James Foley, 20 aug 2014) of 9/11- Wat zijn de effecten?

Page 21: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

21

- Bombaderen van “I.S.-huizen” in Syrie (23 sept 2014)- Wat zijn de effecten?

4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?

Page 22: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

Terror Management Theory(Pyszczynski, Solomon, & Greenberg (2002): 1. Mensen willen voortbestaan2. Maar … zij zijn zich bewust van eigen sterfelijkheid3. Dit zorgt voor (extreme) angst (“terror”)4. Deze moet “gemanaged” worden5. Hoe?

22

4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?

Page 23: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

1. Identificatie met de eigen groep2. Beschermen van eigen cultuur (o.a. normen en waarden,

maar ook leiders) ook met geweld3. Negatief afschilderen van mensen met andere

wereldbeelden (o.a. leden van andere groepen)

23

4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?

Page 24: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

Bijbel en de Amerikaanse vlag uitverkocht na 9/11!

24

4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?

Page 25: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

Bush na 9/11:“You're either with us or against us in the fight against terror.” Inmenging in Afghanistan en Irak

Obama na onthoofdingvideo’s:“Americans are repulsed by their barbarism, we will not be intimidated, their horrific acts only unite us” Inmenging in Irak en Syrie

25

4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?

Page 26: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

Muhajiri Shaam alias Abu Mohammed (23 sept 2014): “Deze aanvallen maken ons alleen vastberadener.”“Zie hier hoe jullie broeders zijn aangevallen door Amerika en haar bondgenoten. Sta op en doe iets .… En desnoods verricht je een sterke, stevige daad tegen de Nederlandse overheid.”

26

4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?

Page 27: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

Heeft dat te maken met doodsangst?

27

4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?

Page 28: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

- Geweld kan voor “verbroedering” binnen in-group zorgen- Extreem geweld vraagt vaak om een extreem antwoord- Rol van eigen sterfelijkheid- Dus: Pas op voor Jihad-terugkeerders

28

Samenvatting gevolgen van geweld

Page 29: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

Overzicht

1. Wat is radicalisering?2. Hoe ontstaat het?3. Wie herkent het? Wat te doen?4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?5. Beleidsimplicaties

29

Page 30: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

5. Beleidsimplicaties

30

1. Voorkom ervaringen van discriminatie, groepsdreiging en onzekerheid2. Gun jongeren idealen – blijf met ze in gesprek

Page 31: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

5. Beleidsimplicaties

31

3. Voorkom isolatie: inclusie, niet exclusie4. Laat zien dat in democratie minderheden ook tellen

Page 32: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

5. Beleidsimplicaties

5. Geweld lokt geweld uit, waarschijnlijk door doodsangst (en wraakgevoelens) dus inderdaad zorgvuldig omgaan met ex-Syriëgangers. Ook rekening houden met acties tegen NL vanwege inmenging van NL in Irak.

32

Page 33: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

5. Beleidsimplicaties

6. Zorg voor een goede informatiehuishouding: wie meldt wat waar? Maak het niet onnodig ingewikkeld!

33

Page 34: Presentatie voor Veiligheidsnetwerk Grote Steden Bertjan Doosje … · 2016-05-17 · Radicalisering van (moslim)jongeren: Herkenning en handeling Presentatie voor Veiligheidsnetwerk

Bedankt voor uw aandacht

[email protected] 34