presentation energy hedging

1

دانشکده مدیریت، دانشگاه امام صادق)ع(

1389 آذر 21

شاهین ایرانی نژاد

[email protected] آدرس پست الکترونیکی

مقدمه ای بر روشهای مدیریت و پوشش ریسک در بازارهای انرژی با استفاده

از ابزارهای مالی

04/13/20231389آذر 21 روشهای مدیریت و پوشش ریسک در بازارهای انرژی با

استفاده از ابزارهای مالیشاهین ایرانی

نژاد

فهرست مطالب

مقدمه•

بازار•

ریسک و مدیریت ریسک•

پوشش ریسک•

طراحی یک برنامه پوشش •ریسک

1

2

3

4

5

اسالید 2شماره

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید (1مقدمه)3شماره

،بیش1تر در اقتص1اد م1ورد بحث ق1رار می گ1رفت آنچ1ه ک1ه ن1وزدهم تا ق1رن ، من1ابع ا1نقالب ص1نعتی در اروپ1اب1ود. ام1ا1 ب1ه ت1در1یج و پ1س ا1ز ز1مین و مس1تغالت

ط1ب1یعی ن1یز م1ور1د1 تو1ج1ه اقتص1اد1دانا1ن1 ق1رار1 گ1ر1فت.1 د1ر 1ق1رن بیس1تم و ب1خص1وص دو1م جه1ان1ی جن1گ1 هرگو1ن1ه پس 1از ک1ه1 ش1دند1 مت1وج1ه1 ری1زا1ن1 رش1د 1برن1ام1ه

اک1ثر اق1تص1ادی در دا1رد. دس1ترس 1ب1و1دن 1م1ن1ابع 1ط1بی1عی1 1مالزم1ه ب1ا 1الج1ر1م س1ا1لها1ی1 ق1ر1ن بی1س1ت1م کس1ی ب1ه 1فک1ر1 آن1ک1ه ای1ن1 من1اب1ع م1ح1دود و1 پای1ان پ1ذ1یر اس1ت ن1ب1ود. 1ا1م1ا ا1ک1ن1ون ب1دون 1آ1نک1ه 1ب1ه1 عا1م1ل1 ک1ا1هش 1و 1پای1ان1 پ1ذ1یری1 1من1اب1ع 1ط1بیعی فک1ر

ن1 دا1شته با1شیم. ک1ن1یم، ن1م1ی ت1وان1ی1م 1تجزی1ه و تح1لیل1 1صحی1ح ا1ز 1ا1قت1صا1د1 کال1

تخص1یص اقتص1اد علم ک1ه ک1ردیم اقتص1اد مش1اهده در دروس در گذش1ته ب1ر اس1اس 1نظر1ی1ه ه1ای مختلفی ب1هین1ه بهین1ه م1ن1ابع کم1ی1اب 1اس1ت. تخ1ص1یص ص1و1رت می گ1یرد1 ک1ه در اقتص1اد خ1رد، 1کالن،1 سیاس1ی، بین المل1ل، ان1رژی و ط1بیعی من1ابع اقتص1اد دارد1. وج1ود1 ط1بیعی من1ابع1 اقتص1اد د1ر بخصص1وص تخص1ی1ص بهین1ه من1ابع ط1بیعی 1ب1رای ب1ر1آورده س1اختن ا1حتیاج1ات انس1ان را پی

گی1ری می1 کند.

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید (2مقدمه)4شماره

می توان1د م1ورد اس1تفاده عبارتن1د از آن دس1ته از مجموع1ه ه1ایی ک1ه من1ابع ط1بیعیو در1 ط1بیعت ان1س1ان1 ق1ر1ار 1گر1فت1ه )درحا1ل1یک1ه بش1ری1ت 1در ا1یج1اد آنه1ا 1نقش1ی ن1داش1ته1(

ق1رار اس1تفا1ده عمال1 ک1ه م1ورد م1ن1ابعی و ب1القو1ه م1ن1اب1ع1 الب1ت1ه 1م1ابین دا1رن1د.1 وج1و1د1 گرف1ته اند1، فاص1له بسی1اری وجود د1ارد.

از عبارتن1د ط1بیعی من1ابع مع1دنی، عم1ده س1نگ های س1نگ، ذغ1ال نفت، زمین، . سنگهای 1قیمت1ی، مو1جودات زند1ه دریا، و زیبایی های طبیعی

من1ابع پای1ان پ1ذیر عبارتن1د از من1ابعی ک1ه می ت1وان اس1تفاده های محتملی از آن رایاب1د مانن1د نفت، ذغ1ال س1نگ و س1نگهای ت1دریج ک1اهش ب1ه آن ی1افت1 ک1ه عر1ض1ه

معدنی. اقتص1اد سیاس1ی من1ابع پای1ان پ1ذیر ب1ر روی این موض1وع متمرک1ز اس1ت ک1ه ب1ا ازدی1اد

به1ره1 ب1ر1دا1ری ا1ز 1من1اب1ع پ1ای1ا1ن پ1ذیر1 ب1ه 1ت1دریج1 دا1رن1دگان ای1ن من1ابع ک1اه1ش می 1یابن1د و ه1ر چ1ه ا1ی1ن ک1ا1هش 1بیش1ت1ر 1ب1ا1ش1د، ا1ح1تم1ال 1آ1نک1ه1 کش1و1رهای ب1اقی1م1ان1د1ه ی1ک ک1ارت1ل1 را1

تشکی1ل دهند افزا1یش می1 یابد. و در ارتب1اط ب1ا نفت خ1ام افت1اد و س1ازمان کش1ورهای 1960این اتف1اق در ده1ه

ص1ادر 1کنن1ده 1نفت )ا1وپ1ک( تش1ک1یل ش1د و1 زم1انی ک1ه کش1ورهای ص1نعتی از لح1اظ تو1انس1ت 1 نف1تی1 کا1رت1ل ای1ن ب1رخوردن1د، ب1ه م1ش1کل خ1ا1م1 ن1فت1 ار1زان1 داخلی تول1ی1د

ر1ا راهبر1ی نماید. 1973شو1ک نفتی 1سال

1

2

3

4

5



نژاد

(3)

بازار انرژی بر سه رکن اساسی

»تکنولوژی، سرمایه و مدیریت«

.استوار می باشدتلقیق بازارهای انرژی و بازارهای سرمایه ،روابط متقابل بازار انرژی و سرمایه

تأثیر بازار سرمایه بر بازار انرژی p خصوصا

در ریس1ک پوش1ش و م1دیریت روش1های بازاره1ای ان1رژی ب1ا اس1تفاده از ابزاره1ای مالی

1

2

3

4

5




نژاد

(4مقدمه)

بازارهای سرمایه ریسک روشهای مواجهه و مدیریت ریسک تکنیک انتقالپوشش ریسک

1

2

3

4

5




نژاد


مقدمه•

بازار•




1

2

3

4

5




نژاد

بازار و انواع آن

بازارهای انحصاری

بازار انحصار چندجانبه

بازار رقابت انحصاری یا رقابت ناکامل

بازار رقابت کامل

1

3

4

5

2




نژاد

بازار

p عموم1ا اینک1ه وج1ود ب1ا ان1رژی ص1نعت در ص1احبان من1ابع پایانپ1ذیر همچ1ون نفت و گ1از تع1داد مع1دودی هس1تند و ه1دف آنه1ا ح1داکثر ک1ردن من1افع خ1ود هس1ت، ام1ا دیگ1ر ب1ازیگران این عرص1ه س1بب ش1دهاند ک1ه ص1احبان این ب1ازیگران مس1لط و زورگ1و در می1دان من1ابع عرص11ه در ب11ازیگران تم11امی و نباش11ند سیاس11ت علیالخص11وص و سیاس11تگذاری

قیمتگذاری نقش داشته باشند.

1

3

4

5

2




نژاد

بازار

ب1ه را ان1رژی ب1ازار اوپ1ک ک1ه میش1د تص1ور گذش1ته در

بازاری انحصاری تبدیل کرده است

اتحادی1ه جمل1ه از ان1رژی نهاده1ای دیگ1ر تش1کیل ب1ا لکن

از گرفت1ه ص1ورت تالشهای همچ1نین و ان1رژی بینالمللی

انحص1ارخارج ح1الت از ب1ازار این ب1ازیگران، دیگ1ر س1وی

ش1ده و ب1ه س1مت الگ1وی ب1ازار کورن1و و نش )الگ1وی ب1ازار

رقابتی( در حال گذار است.

1

3

4

5

2




نژاد

بازار

ب1ه در ب1ازیگران تم1امی وج1ود، این با رق1ابت یک1دیگر ب1ا ب1ازار آوردن در انحص1ار

میکنند. 1

3

4

5

2




نژاد


مقدمه•

بازار•




1

2

3

4

5




نژاد

ریسک تفک1ر اس1اس ب1ر گ1از و نفت جه1انی بازاره1ای

ه1ر پش1ت د1ر1 و1 ن1میکنن1د ح1رکت وعق1النی منط1قی معاملهای ترس و تردید

ص1نعتی ه1ر بس1تر در ک1ه اقتص1ادی فع1الیت هر هم1ر1اه ریس1ک1های 1مختل1فی ب1ا1 هم1راه گ1ی1رد ص1ورت

است، ریسکهایی اعم از؛ ریسک بازار

ریسک اعتباری

ریسک عملیاتی

ریسک نقدینگی

ریسک قانونی

1

2

3

4

5




نژاد

ریسک چیست؟

ریسک چیست؟ آیا ریسک همان عدم اطمینان است؟ تمی1یز ب1ا ع1دم اطمین1ان را چگون1ه ریس1ک

دهیم؟

1

2

3

4

5




نژاد

تعریف ریسک عدم اطمین1ان ش1رط الزم )و ن1ه ک1افی( ب1رای ریس1ک

است

نتیج1ه و ب1ازده موردانتظ1ار احتم1ال دهیم زم1انی ک1ه واقعی 1متف1اوت باش1د1 در واق1ع ب1ا ن1وع1ی ر1یس1ک مواج1ه

هستیم

م1ا ب1رای ک1ه اطمین1انی ع1دم از عبارتس1ت ریس1ک ا1همیت 1دارد چرا که بر1 روی1 ثر1وت ما ا1ثر میگذارد.

روی11دادهای ص11ورت ب11ه میت11وان را ریس11ک p ب1ه ص1ورت تغی1یر در 1ارز1ش غ1یرمنت1ظرهای1 ک1ه1 معم1وال

داراییها یا بده1ی ه1ا ا1ثر می1گذا1رد تعر1یف می کنند

1

2

3

4

5




نژاد

انواع ریسک

ریسکهای غیرسیستماتیک

ریسکهای سیستماتیک

1

2

3

4

5




نژاد

ریسکهای غیرسیستماتیک

بنگ1اه منظ1ر از ک1ه ریس1کها از دس1ته آن ایج1اد م1زیت رق1ابتی و ارزش اف1زوده ب1رای

سهامداران میکند. خ1اص خصوص1یات از ناش1ی ریس1ک این

س1اختار محص1ول، ن1وع جمل1ه از ش1رکت سرمایه و سهامداران عمده و غیره میباشد

این ریس1ک میت1وان برای ک1اهش و ح1ذف مناس1ب و متن1وع مجموع1ه ی1ک ایج1اد ب1ه

دنب1ال اش1اره ک1رد. ب1ه م1ا م1الی مقول1ه مش1تقات )در

حذف این ریسک هستیم.(


1

2

3

4

5



نژاد

ریسکهای سیستماتیکبنگاه بر آنها کنترلی ندارد و سیاس1ی محی1ط در بنی1ادی تغی1یرات نتیج1ه

اقتصادی هستند. ،پره1یز از این ن1وع ریس1ک مش1کل میباش1د. ام1ا غ1یرممکن نیس1ت

( در کس1ب وکاره1ای گون1اگون Expansion)ومیت1وان ب1ا توس1عه از )ب1ا اس1تفاده ب1ه ح1داقل رس1اند. ی1ا کش1ورهای متع1دد آن را

خاصیت پرتفولیو یا سبد مالی(

1

2

3

4

5




نژاد

مدیریت ریسک

مشخص1ههای معم1ول هم1ه اف1راد تمای1ل ب1ه»پرهیز از ریسک«


1

2

3

4

5



نژاد

اسالید ریسک گریزی21شماره

منظ1ور ان1دازهای اس1ت ک1ه اف1راد حاض1رندگ1رفتن ق1رار مع1رض خط1ر در کم1تر ب1رای

پرداخت کنند.

( تقاب11ل هنگ11ام Trade offدر و ( هزینهه11ا

اف1راد ( Risk & Return)مزای1ای ریس1ک، ک1اهش ریس1ک گری1ز ب1ه دنب1ال شانسهای کمریس1کتر

با همان بازده قبلی )موردانتظار( هستند.

ش11رایط در اف11راد این دیگ11ر بی11ان به کم یکس11ان بازدهه11ای ب11ا س11رمایهگذاری

ریسکترین آنها را ترجیح میدهند

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید مدیریت ریسک22شماره

ع11دم آن طی در ک11ه اس11ت فرآین11دی ب1111رای تص1111میمگیری در اطمین1111ان

از شناس1ایی ش1ده س1رمایهگذاری و س1پس ک1اهش و ی1ا پذیرفت1ه ش1ده س1وی س1رمایهگذار

میشود.داده

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید مرور چند اصطالح23شماره

(ریسک گریزیRisk Aversion)مدیریت ریسک(رفتنXرار گXک قXرض ریسXدر معRisk

Exposure)انواع معامله گران بازار

بازیگران بازار

آربیتراژگران پوشش دهندگان

ریسکسفته بازان

واسطهگران

دولت بنگاه خانوار

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید بنگاه و ریسک24شماره

:اهXاقتص1ادی بنگ عملک1رد ک1ه هس1تند س1ازمانهایی اولی1ه آنها ت1ولید 1کاالو 1ارا1ئه سرویس 1است.

ی1ا ی1ک ش1رکت تم1امی فعالیته1ای به ص1ورت مج1ازی ب1ه و دارد ق1رار ریس1ک ب1ا مواجه1ه مع1رض ب1نگ1اه 1در و ا1ساس1یترین از یکی1 پ1ذیرفتن 1ریس1ک خ1اطر همی1ن الی1نفکترین قس1مت1های فع1الیت ی1ک ش1رکت ب1زرگ است.

از اس1ت، مواج1ه آنه1ا ب1ا بنگ1اه ی1ک ک1ه ریس1کهایی س1ه1امداران1 عم1ده، طلبک1اران، مش1تریان، تأمینکنن1دگان، ح1ا1ل ش1ر1کت، 1ص1نع1ت 1در س1ر1ما1یه کا1رکن1ان، 1س1اختار

ف1عالیت د1ر1 آن و1 حتی دول1تها 1ن1شأت میگی1رد

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید (2بنگاه و ریسک)25شماره

بای1د ک1ار چ1ه ریس1ک ب1ا مواج1ه در بنگ1اه استفاده از خدمات سیستم )نظام( مالیکند؟

انتق1ال و م1دیریت در م1الی نظ1ام عملک1رد ریسک

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید فرآیند مدیریت ریسک26شماره

تحلی1ل ب1رای ک1ه سیس1تماتیکی فعالیته1ای ومواجهه با ریسک

ها ریسک شناسایی

ها ریسک ارزیابی

ریسک مدیریت تکنیک انتخاب

منتخب های تکنیک سازی پیاده

فرآیند مجدد مرور و نظارت

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید شناسایی ریسک27شماره

از کام1ل ص1ورت ب1ه p معم1وال بنگاهه1ا و شرکتها دارن1د، 1مطل1ع ق1رار1 مع1رض 1آن د1ر ک1ه ریس1که1ایی

نیستند:لXجهت شناس1ایی بهین1ه ریس1کهای ی1ک بنگ1اه، اص

س11ازمانی کالن1 نگ11اه از را1 ریس11ک1ها بای1س11تی موردارزیابی قرار دارد

ه1ر در ریس1کها شناس1ایی مس1ئول اف1راد ی1ا فرد از ب1ر ا1طالع کام1ل و1 ج1امع بایس1تی 1عالوه س1ازم1ان فناو1ریه1ای موج1ود در اقت1ص1ادی آن ص1نعت ش1رایط م1واد تهی1ه ب1را1ی اس1تفاده و 1من1ابع 1م1ورد ش1رکت،

p ا1ین 1اصل را م1دنظر داش1ته باشد. او1لیه، ال1زاما

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید ارزیابی ریسک28شماره

از را ش1ده شناس1ایی ریس1کهای بایس1تی ح1الت مف1اهیم کیفی ب1ه مف1اهیم کمی تب1دیل

ت1ا بت1وانیم ه1ر چ1ه به1تر و دقیقتر اث1رات آنه1ا را ب1ر نم1اییم. )روی درآمد و هزینههای شرکت مورد بررسی قرار دهیم.(

با توج1ه ب1ه پیچی1دگی این فرآین1د پیش1نهادمی ش1ود از کارشناس1ان و مش1اوران خ1بره

در این زمنیه استفاده شود.

1

2

3

4

5



نژاد


انتخاب تکنیک مناسب مدیریت ریسک

تکنیک های کاهش و مدیریت ریسک

( پرهیز از ریسک1

( کنترل و جلوگیری از 2ضرر

( پرداختن هزینه از جیب3

( انتقال ریسک4

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید یک مثال30شماره

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید ادامه مثال31شماره

ماده اولیه پاالیشگاه نفت خام مسئله تأمین نفت خام سه ماه آینده:راه حل ها

نفت خام را به قیمت روز خریداری کند

خری1د مق1دار زی1ادی نفت خ1ام و نگه1داری از آنه1ا در انباره1ای بزرگ

را حقیقت این پاالیش1گاه م1دیریت ک1ه معن1ا ب1دین ریس1ک، قب1ول م1اه آین1ده ق1یمت 1نفت خ1ام ب1اال ب1رود. 6م1یپ1ذیرد ک1ه ممکن ا1س1ت در 1

ا1م1ا هیچ 1ک1ار خاص1ی در ر1اس1تای ح1ذ1ف و ی1ا ک1اهش1 ای1ن ریس1ک انج1ام نمیدهد.

بهینهس1ازی مجموع1ه امکان1ات م1الی پاالیش1گاه و ک1اهش ریس1ک قاب1لپیش1بینی آن ب1ه ح1دا1قل 1ممکن ب1ا این1ک1ار می1توان1د از 1خ1دمات 1م1دیریت و

انتقال ریسک سیستم مالی بهره ببرد

1

2

3

4

5



نژاد


پیادهسازی تکنیک مدیریت ریسک

آنک1ه ب1ه دقت ی1ک برنام1ه م1دیریت بع1د از ریس1ک تهی1ه وت1دوین ک1ردیم ح1ال ن1وبت اج1را

و پیادهسازی آن است.

مرحل11ه این در اهمیت ح11ائز نکت11ه پیادهس1ازی برنام1ه ب1ا کمترین هزین1ه ممکن1ه

است.

1

2

3

4

5



نژاد


نظارت و مرور مجدد فرآیند

.مدیریت ریسک یک فرآیند پویا است مدیران و ی1ا کارشناس1ان ه1ر بنگ1اه بایس1تی

و ب1ازار بازخورده1ای منظم ص1ورت ب1ه ش1رایط بنگ1اه و در ح1الت کلیتر چه1ار مرحل1ه م11ورد را ریس11ک م11دیریت فرآین11د اولی11ه

بررسی و تجدیدنظر قرار دهند.

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید فرآیند مدیریت ریسک34شماره

از پنج مرحلهای( فرآین1د )خ1روجی ریس1ک م1دیریت برنامهه1ای هم1ه سط1وح باالیی 1سازمان شروع میشود.

ام1ا این ب1دان معن1ا نیس1ت ک1ه جزئی1ات و ریزمط1الب برنام1ه در س1طحی1ک دارای میبایس1تی ه1ر س1ازمان بل1ک1ه ع1الی مط1رح ش1ود1، م1دیرا1ن

1باش1د. ت1ا تم1امی ارک1ان س1ازمان فعالیته1ای س1یاس1تن1امه 1ریس1ک س1ا1زما1نیخ1ود را 1د1ر را1س1تای 1تحق1ق ا1ه1داف این1 س1یا1س1تنامه تص1حی1ح و تنظیم1 کنن1د.

ک1ه ریس1کهای س1ازمان، شXاملاین سیاس1تنامه پروفای1ل س1ازمان، ج1هتگ1یری ه1ای س1ازم1ان نس1بت ب1ه ب1ازار )و برگرفت1ه از تع1امالت ب1اال ب1ه

توس1ط هی1أت م1دیره پ1ایین1 و پ1ایین1 ب1ه 1ب1اال1 در س1ازمان( ا1س1ت، بایس1تی شرکت 1موردتأی1ید قر1ار 1گرفته و 1به ارک1ان 1پاییندستی ابالغ شود.

پس از ابالغ سیاس1تنامه ت1دوین و تأیی1د ش1ده، ب1ر اس1اس ان1دازه ش1رکتو1 فعال1یته1ای م1ا1لی آ1ن 1از ی1ک تیم1 گرفت1ه ت1ا 1ی1ک 1نف1ر1 ک1ه 1دار1ای تخص1ص و مه1ا1رت ک1ا1ف1ی ب1را1ی ب1رآ1وردن1 1نیازه1ای س1ازم1ان ا1س1ت ب1ه عن1وان1 مس1ئول

ا1مر م1دیر1یت و پوشش ر1یسک اس1تفاده1 میکنند.

1

2

3

4

5



نژاد

( پرهیز از ریسک1

( کنترل و جلوگیری از 2ضرر

( پرداختن هزینه از جیب3

( انتقال ریسک4

اسالید انتقال ریسک 35شماره

در روش انتق1ال ریس1ک، بنگ1اه ب1ا اس1تفادهاز خ1دمات نظام1اتی بخش ی1ا تم1ام ریس1کهای خ1ود را ب1ه شخص1ی دیگ1ر )اف1راد ریس1کپذیر(

منتقل میکند.

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید انتقال ریسک 36شماره

ف1روش ریس1ک، انتق1ال روش سادهترین دارایی ای است که سرمنشأ ریسک است.

ریس11ک انتق11ال عمومیتر، ح11الت در روش1های س1ازمان یافت1ه ش1ده زی1ر امکانپ1ذیر

هستند

پوشش ریسک

بیمه کردن در مقابل

ریسک

تنوع بخشیدن به

ریسک

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید پوشش ریسک37شماره

از قرارداده1ای آتی ب1ا اس1تفاده بنگ1اه در این روش )در س11ل1ف قر1ارداده11ای ی11ا و آتی( بازا1ره11ای )در

فرا1ب11ورس براب11ر OTC)بازاره11ای1 د1ر را خ11ود ))p ریس1ک تغی1یر1 قیمت( مص1ون ریس1کهای1 م1دنظر )عم1دتا1میکن1د. در 1عین ح1ال از من1افع1 محتم1ل ن1یز چشمپوش1ی

میکنند.1

پوش1ش( ریس1کگریز اقتص1ادی بنگ1اه ح1الت این در آتی/س1لف قرارداده1ای باا1س1تفاده 1از ریس1ک( دهن1د1ه )پیشخری1د ی1ا پیش1 ف1روش( ریس1ک را1 ب1ه ی1ک ش1خص ی1ا ب1نگ1اه ریس1کپذیر1 من1تق1ل1 ک1رد1ه و ا1مک1ان بهرهبرداری از

منا1فع محتمل را1 نی1ز به او م1نتقل میکند.

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید مثال پوشش ریسک38شماره

1

2

3

4

5



نژاد


بیمه کردن در مقابل ریسک

به معن1ای پ1رداخت ی1ک حقامتی1از /بیم1ه می باش1دب1رای اس1تفاده از پوش1ش بیم1ه ب1ه هنگ1ام ب1روز ض1رر

. و زیان در واق1ع در طی فرآین1د بیم1ه ک1ردن م1ا ی1ک ض1رر

ض1رر ی1ک ج1ایگزین را بیم1ه( ح1ق )هزین1ه قطعی محتم1ل )ب1اال/پ1ایین رفتن قیمت دارایی پای1ه ق1رارداد(

میکنیم. به عن1وان نمون1ه ب1ه ح1ق بیم1ه )ه1ر ن1وع بیم1ه( خ1ودرو

م1یت1وان اش1اره ک1ر1د. ب1ر1ای اس1تفاده 1از پوش1ش بیم1ه در 1صورت 1بروز ح1ادثه 1پرداخت م1یک1نیم.

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید تنوع بخشی به ریسک40شماره

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید تنوع بخشی به ریسک41شماره

آنک1ه ب1ه ج1ای p ن1یز م1ا عمال ب1ه ریس1ک تن1وع بخش1ی در خ11اص ی11ک 11دار1ای ب11ر 11ر1وی س11رم1ا1یه 11خ11ود1 11را ه1م11ه ریس1کی پای1ه چ1ن1د 1دا1رایی1 ب1ر روی1 ک1نیم س1رمایه1گذار1ی س1ر1م1ایه1گ1ذا1ر1ی ک1ر1ده و1 ی1ک 1س1بد م1ا1لی از1 1این د1ارایی1ه1ای تنوع1ب1خ1ش1ی 1ب1ه ح1ق1یق1ت1 در میده1یم.1 تش1کیل1 ر1یس1کی ریس1ک ب1اع1ث میش1ود ش1ما م1یزان مواجه1ه ب1ا ریس1ک را

محدود کنید. برای اینک1ار بنگاهه1ا میتوانن1د هم ب1ه ص1ورت مس1تقل و

)از غیر1مس1تقیم و و1ابس1ته ص1ورت ب1ه ه1م و مس1تقیم ص11ندوقهای ه1م1چ11ون مالی1ا1ی وا1س11طههای طری11ق

p توص1ی1ه میش1ود چن1انچ1ه ب1نگ1اه 1س1ر1م1ایهگذ1اری( 1اق1د1ام1 کنن1د. (1ک1ه مع1م1و1التخص1ص و م1ه1ارت 1ک1افی را1 1در1 این 1خص1وص ن1دا1رد،1 ب1ا1 س1رما1ی1هگذاری در ی1ک 1ص1ندوق

س1ر1مایهگذاری مسئولیت 1تش1کیل 1و 1نگهدا1ری 1س1بد مال1ی را1 به ا1و م1نتقل کند.1)

1

2

3

4

5



نژاد


مقدمه•

بازار•




1

2

3

4

5




نژاد

پوشش ریسک

بیمه کردن در مقابل

ریسک

تنوع بخشیدن به

ریسک


پوشش ریسک چیست؟(1)

.یکی از روشهای مدیریت ریسک میباشد فرآین1دی اس1ت ک1ه در طی آن ریس1ک تغی1یرات

قیم1ت در بازاره1ای نق1دی 1را از1 طری1ق حض1ور در 1بازا1رهای آتی جبر1ان میکن1یم.

زم11انی ریس11ک پوش11ش ب11ه نی11از p معم11والب1ر 1قیمت کن1ترلی بن1گ1اه می1ش1ود 1ک1ه احس1ا1س

م1واد اولی1ه و/ی1ا محص1والت خ1ود نداش1ته باشد. ب1ه عن1وان فرآین1دی در نظ1ر به عب1ارت دیگ1ر را میت1وان

گ1رفت1 ک1ه م1ا را د1ر نگه1داری1 و مح1افظت ا1ز حا1ش1یه 1س1ود یاری میکند

1

2

3

4

5



نژاد


پوشش ریسک چیست؟(2)

چنانچ1ه بنگ1اه م1ا فروش1نده محص1والت ان1رژی باش1د ریس1کپیش1 روی 1م1ا ک1اه1ش ق1یم1ته1ا و چ1نانچ1ه1 خری1دار م1حص1والت ب1ه ب1رای 1م1ا اص1لی ریس1ک1 قیم1ت 1ان1رژی1 اف1زا1ی1ش باش1د،

حساب میآید.

در چ1نین زمانیس1ت ک1ه بازاره1ای م1الی و ابزاره1ای موج1وددر 1آنه1ا ب1ه ی1اری1 فع1الی1ن ع1رص1ه1 ان1رژ1ی1 آم1ده و 1ب1ا ج1ایگ1زین ب1ا 1خری1د1/ف1روش ف1رو1ش 1ق1طعی1 محص1و1الت خری1د1/ ک1ر1دن ق1رارداده1ای و آتی ق1رار1دا1ده1ای1 مع1ا1مالت 1آتی 1)ش1امل س1ل1ف( از 1طری1ق1 ا1نتق1ال ری1س1ک ب1ه 1دیگ1ران1 1)س1فته ب1ازان( خر1ی1دارا1ن 1و فروش1ن1دگ1ان وا1قعی )1پ1وششد1هندگان ریس1ک(

را 1در برابر این1 ر1یسک پوشش مید1هد.

1

2

3

4

5



نژاد


چه کسانی بایستی ریسک خود را پوشش

دهند؟ هر بنگ1اهی ک1ه حاش1یه س1ودش ب1ا اف1زایشق1رار ت1أثیر تحت ان1رژی ک1اهش قیمت ی1ا و

میگیرد.:دو سوال

ص1نعت( داریم م1ا حض1ور ک1ه در ص1نعت آی1ا ان1رژی( اس1تفاده از پوش1ش ریس1ک و انتق1ال

ریسک متداول است یا خیر؟

اگ1ر مت1داول اس1ت به1تر اس1ت بنگ1اه پوش1شعم1ده س1هامداران ی1ا ده1د انج1ام را ریس1ک

خود اینکار را انجام دهند؟

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید 1پاسخ سوال 46شماره

شرکتهای فع1ال در زمین1ه ان1رژی ج1زو فع1االن و خبرگ1انش1اهد وق1تی ک1ه چ1را میآین1د. ب1ه حس1اب م1الی بازاره1ای ب1ازاری هس1تیم ک1ه قیمته1ای ان1رژی در آن در ط1ول ی1ک م1اه،

بی ثب1اتی دارد و تغی1یرات ش1دیدی ی1ک هفت1ه، و ی1ا ی1ک روز، بی1داد میکن1د و نگه1داری از حاش1یه س1ود ک1ار ب1ازار این در

آسان و سادهای نیست.

1

2

3

4

5



نژاد


ی1ک ب1ه مرب1وط موض1وع ریس1ک پوش1ش گ1روه خ1اص از فع1الین ب1ازار ان1رژی نمیش1ود تم1ام در ریس1ک پوش1ش حاض1ر ح1ال در و موردنی1از خ1ام نفت ارزش زنج1یره مراح1ل

بوده و استفاده میشود

1

2

3

4

5

زنجیره ارزش نفت خامشکل



نژاد


یXا و دهXد انجXام را کXار این بنگXاه اسXت بهXتر سهامداران؟

مع1امالت اینگون1ه انج1ام هزینهه1ای معم1ول ص1ورت به بس1یار ب1اال ب1وده1 و ب1ر1ای حجمه1ای کم ص1ر1فه اقتص1ادی ن1دارد.

،ام1ا چنانچ1ه بنگ1اه ب1ه یکب1اره این مع1امالت را انج1ام ده1دp 1هزین1ه انج1ام مع1امالت1 ب1ه ص1ور1ت چ1ش1مگیری ک1اهش مع1م1وال

مییابد. پیش1نهاد میش1ود p ان1رژی معم1وال ب1ازار به همین خ1اطر در

بنگ1ا1ه ب1ه ج1ای س1هام1دارا1ن عم1ده مع1ام1الت ر1ا ب1رای پوش1ش ریسک انجام دهد.

1

2

3

4

5



نژاد


چرا از پوشش ریسک باید استفاده کنیم؟

وق1تی کس1ب و ک1ار ت1أثیر بس1یار ف1راوانی ازب1ه محافظهک1اری نی1از آین1ده میگ1یرد زم1ان

بیشتری را میطلبد. س1ه موض1وع این ش1دن ت1ر روش1ن برای

م1ورد را ب1ه عن1وان نمون1ه مط1رح خ1واهیم ک1رد ب1ه نی1از اص1لی دالی1ل عن1وان ب1ه آنه1ا از ک1ه

پوشش ریسک میتوان نام برد

1

2

3

4

5



نژاد


چرا از پوشش ریسک باید استفاده کنیم؟

:دالیل اصلی نیاز به پوشش ریسک1

2

3

4

5

انتشار آنی •اخبار و

اطالعات

1

افزایش • بی ثباتی

ریسک •2بازار و

ریسک پایه

3



نژاد

اسالید چند اصطالح 51شماره

بازارهای آتیبازارهای فرابورس)ابزارهای مشتقه )مشتقات مالی

1

2

3

4

5

قرارداد •آتی

قرارداد •سلف

اختیار •معامله

سوآپ•



نژاد

اسالید قرارداد آتی52شماره

:رسمی و جامع یک قرارداد آتی عبارتست از

قXرارداد آتی، قXراردادی اسXت کXه فروشXنده بXر اسXاس » آن مXتعهXد مXیشXود در سXررسXید معین،X مقXدار XمعیXنی اXز XدXمیکننX XیینXتعX انXنXآ قXیمXتیX XکXه رXا XبXه کXاالی مشخصXی بفروشXدX.X درX مقXابXلX طXرف دXیXگXر XمتXعهXد XمیشXودX آن کXاXال را بXا آن مXشخXصXات خXریXداXریX کنXدX. و XبXراXی جلوگXیرXی از بXهX صXورت قXراXرداد،X XطXرفXین ازX XانجXام XرفینXاع طXمتنXاشXرط ضXمXنX عقXد XمتعXهXد XمXیشXونXد مبلغXی Xرا بXه عنXواXن وجXه تضXمXین XنXزXد XاتXاق پXایاپXای بگXذارنXدX و XمتعهXدX XمیشXوند X ک ازXر یXمین هXتض XهXی از وجXشXرات بخXیXا تغیXب XبXمتناس XریXدیگ در XاختیXار تصXرف XهXاباح XوانXعن را XبXه XرفینXطقXرXار دهXد وX اXو XحXق اXسXتفاXده از Xآن راX خوXاهXد XدXاشXت تXا

در سررسید با Xهم تسXویهX کنند.«

1

2

3

4

5دارایی پایه• دارایی • حجم قرارداد• نوع

پایه

زمان سررسید• محل تحویل• نوع تحویل•



نژاد


مقایسه قرارداد آتی و سلف

1

2

3

4

5

قرارداد آتی قرارداد سلف

در بازار بورس مبادله می شود در بازار فرابورس مبادله می شود

شرایط قرارداد استاندارد شده استشرایط قرارداد با توافق طرفین

تنظیم می شود

زمان و مکان های متفاوتی برای تحویل فیزیکی امکان پذیر است

فقط در یک زمان و یک مکان از پیش توافق شده تحویل داده می شود

قراردادها به صورت روزانه و در اتاق پایاپای بورس تسویه حساب می شود

معموال یک جا و در سررسید تسویه حساب صورت می گیرد

معموال قراردادها قبل از سر رسید مسدود می شوند

قرارداد تا زمان سر رسید پا برجاست

با توجه به وجود اتاق پایاپای ریسک اعتباری)اعتبار طرفین قرارداد( وجود

ندارد

اعتبار طرفین نقش مهمی را در تمامی مراحل قرارداد ایفا می کند.



نژاد

اسالید (1اختیارهای معامله)54شماره

1

2

3

4

5

اختیارهای معامله

اختیار خریدفروش

اختیار فروشفروش

اختیار خریدخرید

اختیار فروشخرید



نژاد

اسالید (2اختیارهای معامله)55شماره

هXه بXای معاملXتفاده از اختیارهXای اسXک هXازات و ریسXامتیعنوان خریدار و فروشنده

1

2

3

4

5

امتیاز ریسک/ چالش

اختیXXXار خریXXXدار معامله

امتی1از خری1د منه1ای ح1ق ی1ک اختی1ار معامل1ه، دقیق1ا موض1ع اتخ1اذ ان1دازه ب1ه قرارداده11ای در خری11د س1ودآوری پتانس1یل آتی

دارد.

بیش1ترین ض1رری ک1ه متوج1ه اختی1ار معامل1ه می خری1دار امتی11از ح11ق هزین11ه ش11ود

است.

اختیXXار فروشXXنده معامله

بیش1ترین س1ود فروش1نده براب11ر معامل11ه اختی11ار

هزینه حق امتیاز است

اختی11ار فروش11نده ضرر نامح1دود می توان1د معامل1ه باش1د، ب1ه ج1ز آن مبلغی ک1ه دری1افت امتی1از ح1ق ب1ابت ی1ک ف1روش اس1ت، ک1رده ان1دازه ب1ه معامل1ه اختی1ار در ف1روش موض1ع اتخ1اذ ریس1ک دارای آتی ق1رارداد

است.



نژاد

اسالید مثال56شماره

دارای کنی1د شخص1ی این مس1ئله ف1رض به1تر برای درک ب1ر روی دارایی ب1ا موض1ع »پیش خری1د« آتی ی1ک ق1رارداد

دالر ب1ه زم1ان 86.20 ب1ه قیمت WTIپای1ه نفت خ1ام س1بک س1پتامبر ش1خص 2010سررس1ید ح1الت این در اس1ت.

متعه1د اس1ت ک1ه دارایی پای1ه تع1یین ش1ده را ب1ه قیمت و در زم1ان تع1یین ش1ده خری1داری نمای1د. ام1ا چنانچ1ه هم1ان ف1رد دارای ی1ک ق1رارداد اختی1ار خری1د ب1ا هم1ان مشخص1ات باش1د،

امتی1از را دارد ک1ه نفت خ1ام س1بک ب1ه قیمت WTIاین را بخرد یا خیر. 2010 دالر در سپتامبر 86.20

1

2

3

4

5



نژاد


اختیار معامله- قرارداد آتی

ی1ا ب1ه دارن1ده آن »ح1ق« اختی1ار معامل1ه یک ورق1ه »اختی1ار« انج1ام ک1اری )خری1د/ف1روش( را میده1د و ن1ه ا1ل1زام1. این ق1ابل1یت وج1ه ا1ص1لی 1تم1ایز1 بین قرارداده1ای آتی و اخ1تیاره1ای معامل1ه ا1س1ت. در ق1رارد1اده1ای آتی

دو طرف ق1رارداد ملزم1 به 1اجرای قرا1رداد1 هست1ند. در انعق1اد ق1رارداد آتی ب1ه ج1ز الزام1ات مرب1وط ب1ه

ح1س1اب 1و ودیع1ه 1)آورده ش1ده 1در تعری1ف ش1ورایعالی ب1ورس( هیچ ه1زینهای را نمی بایس1ت پ1رداخت ک1رد، ل1کن ی1ک س1رمایهگذا1ر ب1رای انعق1اد ی1ک ق1راردا1د اختی1ار م1عام1ل1ه مبلغی را1 ب1ابت ح1ق1 امتی1از بایس1تی پ1ر1داخت

کند.

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید سوآپ58شماره

ب1رای ش1رکت دو بین اس1ت قراردادی معاوض1ه جریانه1ای نق1دی در آین1ده و ... .این دورهه1ای و معاوض1ه ب1ازه ش1امل ق1رارداد همچ1نین و ب1ازه این ط1ول در معاوض1ه چگ1ونگی محاس1به جریان1ات نق1دی را ک1ه بای1د حاض1ر ح1ال در میباش1د. ش1ود، پ1رداخت عن111وان ب111ه معاوض111ه قرارداده111ای پرک1اربردترین ابزاره1ا در بازاره1ای فراب1ورس

به حساب میآیند.

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید معاملهگران59شماره

1

2

3

4

5

سفته بازان

آربیتراژگران

پوشش دهندهگان ریسک



نژاد

اسالید (1سفته بازان)60شماره

مع1املهگرانی ک1ه ب1ا ه1دف کس1ب س1ود ب1هگفت1ه س1فتهباز میرون1د، ریس1ک اس1تقبال

میشود. این دس1ته از مع1املهگران ه1ر زم1ان ب1ر پای1ه

ک1ه برس1ند نتیج1ه این ب1ه خ1ود محاس1بات آتی ق1رارداد قیمت آین1ده در اس1ت ممکن ک1اهش یاب1د اق1دام ب1ه ف1روش آن و ه1ر زم1ان آتی قرارداده1ای به1ای کنن1د پیشبینی ک1ه

افزایش مییابد اقدام به خرید آن میکنند

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید (2سفته بازان)61شماره

و گ1رمی ب1ه آتی بازاره1ای در س1فتهبازان حض1ور ت ب1ازار بو1رس کمک1 شایان1ی میکند. ر1ونق معامال1

،این گ1روه از مع1املهگران ب1ا حض1ور فع1ال در ب1ازارحجم 1مع1امالت را ا1ف1زایش داده 1و این امک1ان را ب1رای در بتوانن1د ک1ه1 میکنن1د ف1راهم ر1یس1ک پوششده1ندگان ز1م1ان دلخ1واه،1 م1و1قعیت م1ور1دنظر خ1و1د را ر1احتتر اتخ1اذ

کنند. از مع1املهگران در این دس1ته بی1ان دیگ1ر حض1ور به

عر1ص1ه ب1ازار، احتم1ال1 پی1دا ش1دن ط1رف1 دوم 1ق1رارداد )1خری1د1ار/ فروش1نده( را ب1را1ی پوششدهندگان ریس1کی ک1ه ب1ه دنب1ال ف1روش/ خری1د هس1تند را ا1ف1زایش میدهن1د.

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید (1آربیتراژگران)62شماره

این دس1ته از واس1طهگران م1الی اف1رادی هس1تند ک1ها1ز طری1ق و1رود همزم1ان 1در دو ی1ا چ1ن1د ب1ازا1ر اق1دام ب1ه

کسب سود بدون ریسک میکنند. نکت1ه اص1لی در بحث آربی1تراژ، بهرهبرداری از وج1ود

اخ1تالف قیمتها بین1 دو یا چند1 باز1ار 1مختلف است1. تف1اوت قیمت ک1ه اینس1ت ب1ر انتظ1ار به ط1ور معم1ول

کااله1ای یکس1ان در بازاره1ای مختل1ف زی1اد نباش1د. ام1ا ب1ه p ک1ارا1 نب1ودن د1لی1ل و1ج1ود 1اطالع1ات 1ن1اقص1 و همچ1نین1 ک1امال1فرآین1د ش1کلگیری در ع1وام1ل محیط1ی ت1أ1ثیر و با1زاره1ا ق1یمت، قیمته1ا بین باز1اره1ای مختل1ف 1بیش از 1هزینهه1ای

حمل و نقل با یکدیگر اختالف دارند.

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید (2آربیتراژگران)63شماره

ب1رای این اختالف قیمته1ا از آربی1تراژگران کس1ب س1ود اس1تفاده میکنن1د. ام1ا نکت1ه ح1ائز اهمیت اینس1ت ک1ه فرص1تهای آربی1تراژ ب1رای

مدت طوالنی استمرار نمییابند. تقاض1ای و عرض1ه نیروه1ای ب1ه توج1ه با

موج1ود در ب1ازار، خری1د در ی1ک ب1ازار و ف1روش ب1ازار دیگ1ر زمین1ه ک1اهش اختالف قیمت در در دو ب1ازار را ف1راهم میکن1د و ب1ه س1رعت دو یکس1ان ب1ازار دو در یکس1ان ک1االی قیمت گ1رفتن نظ1ر در ب1ا )البت1ه ش1د. خواه1د

هزینههای حمل و نقل(.

1

2

3

4

5



نژاد


راهبردهای پوشش (1ریسک)

موضXع 1. در ریسXک پوشXش راهXبرد فروش 1

2

3

4

5



نژاد


راهبرد پوشش ریسک در موضع معامالتی فروش

:فرض كنيدF۱قيمت اوليه قرارداد آتي = F۲قيمت نهايي قرارداد آتي = S۲قيمت نهايي دارايي = اتخ1اذ طري1ق از را دارايي ي1ك آتي ف1روش شما

موضع معامالتي فروش در.قرارداد آتيها پوشش ميدهيد:قيمت يك دارايي مساوي است با

1

2

3

4

5



نژاد


راهبردهای پوشش (2ریسک)

موضXع 2. در ریسXک پوشXش راهXبرد خرید 1

2

3

4

5



نژاد


راهبرد پوشش ریسک در موضع معامالتی خرید

:فرض كنيد

F۱قيمت اوليه قرارداد آتي = F۲قيمت نهايي قرارداد آتي = S۲قيمت نهايي دارايي = اذXاتخ طريXق از را يكXدارايي آتي خريXد شما

موضع معامالتي خريد در

.قرارداد آتيها پوشش ميدهيد

:هزينه يك دارایي مساوي است با

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید (1.)1مثال68شماره

روش قرارداد آتیXا فXک بXش ریسXرد پوشXعملک م1اه 6فرض کنی1د ی1ک ش1رکت تولیدکنن1ده نفت خ1ام قص1د دارد ب1رای م1دت

1بش1ک1ه نف1ت خ1ود 1ر1ا ب1ه قیمت اعالم ش1د1ه)ب1رای 3000ب1ه ص1ور1ت ماه1یان1ه 85.50د1ر1از م1دت( 1در زم1ان1 تحوی1ل، د1ر هنگ1ام1 ا1نع1ق1اد ق1رارداد ق1یمت ب1ازار

د1الر م1یبا1ش1د. ام1ا1 ا1ز آ1نج1ا1 1ک1ه 1ب1ر ا1س1اس 1پیشبینیهای ب1ازار1 در ح1ال تض1عیف 1)( ا1س1ت ش1ر1کت میخواه1د 1درآ1م1د خ1ود 1را از1 ری1س1ک ک1ا1هش 1ق1یم1ته1ا مص1و1ن کن1د. اس1تفاد1ه موض1ع 1ف1ر1وش د1ر1 ر1یس1ک1 پ1وش1ش راه1ب1رد از ش1رکت1 این پ1س1 م1یکن1د. ب1ه1 ه1مین خ1ا1طر 1ای1ن ش1رکت د1ر 1باز1ار1ه1ای 1آتی 1ب1رای1 مح1ص1ول خ1ود 1در ب1ا پ1نجم 1و1 شش1م و1ار1د 1قرار1داده1ای آتی1 ا1ول1، د1وم،1 س1وم1، چه1ارم، م1اهه1ای1

سرر1سید ماه 1دوم1، سوم،1 چهارم، پنج1م، ش1شم و هفتم میشود.

در ب1ازار نفت خ1ام اض1افی ، قیمت نفت خ1ام ت1ک محمول1ه س1ریعتر از نفتخ1ام د1ارز1 م1دت ک1اهش پی1دا1 می کن1د.)1ف1ارغ1 از اینک1ه قیمت نفت خ1ام دراز

( کاهش پیدا کند2( و1 یا سریع تر)س1ناریو1مد1ت آهسته1 تر)1سناریو

1

2

3

4

5



نژاد


نفت گ1الون ه1ر قیمت س1پتامبر هفتم در کنی1د ف1رض س1نت در 54 )س1نت( 1در بن1درگا1ه نیوی1ورک 1و 55ح1رارت1ی

بازا1ر نقدی 1معاملهگران 1سوخت باشد. 1 ک1ه میکن1د تواف1ق م1اه 000/168مع1املهگر در گ1الن

قی1مت ب1ه ت1حوی1ل 70د1س1امبر1 مش1تری 1خ1ود ب1ه س1نت س1پتامبر1 در چه1ار ق1رارداد آتی 7ده1د.1 ؟؟ 1م1وردنظر1 م1ا در

گ1الن میباش1د( 000/42نف1ت ح1ر1ارتی )ه1ر ق1رارداد1 ش1امل س1نت1 موض1ع خری1د م1یگ1یرد. هزین1ه 57ب1ه قیمت ه1ر گ1ا1لون

این 1موضوع 1از ای1ن قرار1 است: ؟ س1ناریو دو و 1حال اف1زایش در 2( را قیمت ک1اهش )

نظ1ر گرفت1ه و عم1لک1رد راه1برد ات1خ1اذ ش1ده1 از 1س1وی او رادر این دو حالت بررسی میکنیم.

1

2

3

4

5

. عملکرد پوشش 2مثالریسک با خرید قرارداد -های

(1آتی )



نژاد



(2آتی ) در :1سناریو قیمت: اف1زایش نوام1بر 25 ب1ه 000/168مع1املهگر نق1دی ب1ازار از را گ1الن

س1نت ب1رای ه1ر گ1الن )ه1ر گ1الن در بن1در 59قیمت تهی1ه 60نیوی1ورک نق1دی ب1ازار از اس1ت( س1نت

میکن1د. و چه1ار ق1رارداد آتی خ1ود ب1ه سررس1ید م1اه س1نت ب1رای ه1ر گ1الن خری1داری 57دس1امبر را ک1ه

س1نت ب1ه ازای ه1ر گ1الن ب1ه 60ک1رده ب1ود، ب1ه قیمت فروش میرساند.

1

2

3

4

5



نژاد



(2آتی ) کنی1د 2سناریو ف1رض قیمت: ک1اهش : 168/000 نوام1بر 25این ب1ار معامل1ه گ1ر در

گ1الون را از ب1ازار نق1دی محلی خ1ود ب1ه قیمت گ1الن )قیمت 49ه1ر کن1د. س1نت خری1داری

نیوی1ورک بن1در او 50نق1دی اس1ت(. س1نت چه1ار ق1رارداد آتی خ1ود را ب1ه قیمت ه1ر گ1الن

سنت میفروشد50

1

2

3

4

5



نژاد


عملکرد راهبردهای پوشش ریسک در موضع

خرید و فروش

1

2

3

4

5

بازار در حال رشد بازار در حال سقوط

وضXXXXXXXXXXXXXعیت آتی/نقدی

نقXXXدی قیمت قیمت از کمXتر

آتی رشد کند

نقXXدی قیمت از بیشXXXXXتر آتی قیمت

رشد کند

نقXXXدی قیمت قیمت از کمXتر آتی سقوط کند

نقXXXدی قیمت قیمت از کمXXتر

آتی سقوط کند

بXXازار در خریXXد نقدی/

بXازار در فXروش آتی

ضرر سود سود ضرر

بXXازار در فروش نقدی/

بXXازار در خریXXد آتی

سود ضرر ضرر سود



نژاد


مقدمه•

بازار•




1

2

3

4

5




نژاد


طراحی یک برنامه پوشش (1ریسک )

روش1های متع1ددی در ط1راحی ی1ک برنام1ه پوش1ش ریس1کوج1و1د دار1د ام1ا م1ا دراین1ج1ا 1قص1د داری1م برنامهای را ارائ1ه دنی1ای پوش1ش و د1ر اک1ثریت ش1رکتهای موف1ق ک1ه ک1ن1یم ش1روع ب1رای این 1برنام1ه1 از ن1وعی1 ب1ه ر1یس1ک م1د1یریت

ف1رآیندهای 1خود1 اس1تفاده کرده و میکنند. از آنج1ا ک1ه ه1دف پوش1ش ریس1ک نگه1داری و مح1افظت

از 1ح1اش1یه1 اس1ت 1و 1ن1و1ع ک1ا1ر م1ا1 ب1ا 1با1زر1گ1ان1ی 1متف1اوت1 اس1ت. )و ن1ب1ای1د این1 د1و ب1ا1 یک1دیگر1 اش1تباه گ1رفت1ه1 ش1وند1( ب1ه همین خ1ا1طر اولی1ن ف1اکتوری1 ک1ه1 بای1د 1در نظ1ر ب1گ1یریم نوس1انات قیمت از1 کج1ا نش1أ1ت میگ1یرد؟ و1 اث1ر1 نوس1انات قیمت ب1ر حاش1یه س1ود م1ا چق1در 1اس1ت؟1 م1یزان 1حساس1یت حاش1یه

سو1د ما 1به نوسانات 1قیمت 1چقدر1 است1؟

1

2

3

4

5



نژاد



لذا م1ا بایس1تی ب1رای ت1دوین برنام1ه خ1ود ب1ه س1هتع1یین آنه1ا را پرداخت1ه و عنص1ر اص1لی و اساس1ی

کنیم: 1

2

3

4

5

حجم دارایی

نوع داراییساختار قرارداد

آتی



نژاد



روی پیش ریس11کهای از یکی ک11ه ب11ودیم گفت11ه ن11یز پیش11تر معاملهگران آتی ریسک مبنا است.

مطل1وب در نظ1ر گرفت1ه ب1ودیم از جمل1ه p تاکنون م1ا ش1رایط را ک1امالت1اریخ و ق1رارداد موض1وع1 پ1ای1ه د1ارایی ن1وع ق1رارداد،1 ح1جم اینک1ه

تحویل )ساخ1تار ق1رارد1اد( همان گ1ونه است ک1ه ما انتظار داریم.

ام1ا در بازاره1ای آتی ش1رایط قرارداده1ای آتی اس1تاندارد ش1دهاند وای1ن ب1دا1ن مع1ناس1ت 1ک1ه 1حجم ه1ر1 1ق1را1رداد 1مش1خ1ص1، ن1وع1 دارایی پای1ه م1حد1و1د و1 زمان 1تح1ویل1 )تا1ریخ 1سررسی1د( ا1ز پیش تعیین ش1ده اس1ت.

از جمل1ه عوام1ل اص1لی ک1ه ریس1ک مبن1ا را در فرآین1د پوش1ش ریس1کتحت1 ت1أثیر 1ق1رار 1م1یده1د 1انت1خ1اب1 ش1ر1ایط 1ق1ر1اردا1د )حجم، ن1وع، ت1اریخ

تحوی1ل( ا1ست.

1

2

3

4

5



نژاد



پیش از آنک1ه در م1ورد انتخ1اب ش1رایط ی1کریس1ک پوششدهندگان ب1رای آتی ق1رارداد

ی1ک ب1پردازیم ب1ر نمون1ه م1روری ب1ه عن1وان ق1رارداد نفت خ1ام س1بک دری1ای ش1مال ب1رنت

خواهیم داشت.NYMEXدر بازار بورس خ1ام نفت ب1رنت، ش1مال دری1ای س1بک خ1ام نفت

ش1اخص ب1رای تع1یین قیمت قیمت نفت در بازاره1ای نفت WTIجه1انی اس1ت. و نفت خ1ام س1بک ش1یرین

بازاره1ای در نفت قیمت تع1یین ب1رای خ1ام ش1اخص ایاالت متحده است.

1

2

3

4

5



نژاد


قرارداد نفت خام سبک دریای شمال برنت

1

2

3

4

5

عنوان توضیحات

نام قرارداد WTIقرارداد آتی نفت خام سبک شیرین نشان محصول CL

محل مبادله اتاق پایاپای بورس کاالی شیکاگو

تاالر بورس نیویورک

ساعات مبادله CME Clear port از س1اعت لغ1ایت 18یکش1نبه-جمعه ب1ا 17:15 45 دقیقه استراحت روزانه

NY Open Outcry 14:30 لغایت 9دوشنبه-جمعه از ساعت

اندازه هر قرارداد

بشکه نفت خام1000

واحد قیمت دالر آمریکا و سنت آمریکا برای هر تن

حداقل نوسان قیمت

سنت( به ازای هر بشکه1دالر) 0.01

نوع تسویه حساب

تحویل فیزیکی

زمان تحویل 2011ژانویه

قیمت توافقی دالر89.13



نژاد


انتخاب شرایط قرارداد آتی

انتخاب نوع دارایی پایه از یکی پای1ه دارایی ریس1ک، پوش1ش ب1رای م1ا م1وردنظر دارایی چنانچ1ه

پای1ه مش1کلی دارایی ن1وع انتخ1اب در باش1د، ب1ازار در م1وج1ود آتی قرا1رداده1ای ندا1ریم.

ام1ا زم1انی ک1ه ش1رایط ب1دین ص1ورت نیس1ت، بایس1تی ب1ا دقت و ظ1رافت خاص1یاق1د1ام ب1ه ا1نتخ1ا1ب ن1وع دار1ایی پای1ه1 کرد.اساس1یترین ک1ار در این ش1رایط اینس1ت ب1ا آن قیمته1ای 1آتی انتخ1اب 1ک1نیم1 را ق1ر1ار1دادی موج1ود،1 ق1رارداد1ه1ای 1آتی ت1ح1لی1ل

همبستگی 1)( باالی1ی با قیمت د1ارایی مدن1ظر ما داشته باشد. هر چ1ه این همبس1تگی بیش1تر )نزدی1ک ت1ر ب1ه ی1ک( باش1د، این ق1رارداد، ق1رارداد

p مق1دار مب1ن1ا )مبن1ا براب1ر اس1ت ب1ا قیمت نق1دی ی1ک دارایی ب1ه1تری خ1واه1د ب1ود1. معم1والق1رارداد 1آتی قیمت1 اس1ت1 1منه1ای1 ری1س1ک 1پوش1ش1 1داده 1ش1ده م1ق1اب1ل د1ر ک1ه مو1ردا1س1تفاد1ه( ب1ه هن1گ1امی 1ک1ه دا1رایی پای1ه در1 ق1رارد1اد آتی و دارایی پای1ه در1 ح1ال

پ1وشش1 ری1سک1 یک1سا1ن ب1اشند،1 1در ت1اریخ1 انقضای ق1رارد1اد آتی صفر م1یباشد. ،ام1ا پیش از ت1اریخ سررس1ید چنانچ1ه دارایی پای1ه م1ا کااله1ای اساس1ی )نفت، گن1دم

p ق1یمت آ1تی کم1تر از 1قیمت نق1دی ب1ود1ه و 1در نتیج1ه مبن1ا ذر1ت1 و 1... ( با1ش1د معم1و1المثبت است

1

2

3

4

5



نژاد

انتخاب نوع دارایی پایه پای1ه م1ا ت1اریخ سررس1ید چنانچ1ه دارایی ام1ا پیش از

باش1د ) ... و ذرت گن1دم، )نفت، اساس1ی کااله1ای در و ب1وده نق1دی قیمت از کم1تر آتی قیمت p معم1وال

نتیجه مبنا مثبت است


انتخاب شرایط قرارداد (2آتی )

1

2

3

4

50 1 2 3 4 5 6 7

78

80

82

84

86

88

90

نقدی قیمتآتی قیمت

زمان



نژاد



انتخاب ماه تحویل برای قرارداد برای انتخ1اب م1اه تحوی1ل ق1رارداد آتی دو انتخ1اب

وجود دارد. نزدی11ک آتی قرارداده11ای ب11ا ریس11ک پوش11ش

قرارداده1ا ن1وع این ب1ه م1دت( کوت1اه )سررس1ید ق1درت نق1دینگی بس1یار ب1االیی دارن1د و ب1ه وف1ور در

بازار یافت میشوند و به جلو غلتاندن آنها دور آتی قرارداده11ای ب11ا ریس11ک پوش11ش

)سررسید بلندمدت( با به جلو غلتاندن کمتر. از آنج1ایی ک1ه ریس1ک مبن1ا ب1ا سررس1ید ق1رارداد

آتی رابط1ه مس1تقیم دارد ، هرچ1ه سررس1ید ق1رارداد ق1رارداد آن مبن1ای ریس1ک باش1د ت1ر ط1والنی آتی

بیشتر است.

1

2

3

4

5



نژاد



انتخاب ماه تحویل برای قرارداد شواهد ن1ادری در ب1ازار مب1نی ب1ر تغی1یرات غیرع1ادی قیمت

در ط1ول م1ا1ه تح1وی1ل 1ق1را1ر1دا1د وج1و1د د1ا1رد. ب1ه ه1می1ن خ1اطر و ب1را1ی جل1و1گ1یر1ی از1 1مواجه1ه1 1ب1ا 1نو1س1ا1ن1ات غ1ی1ر1مطلوب1 قیمت

آت1ی1 را 1 ان1قض1ای1 ق1ر1ار1دا1د نزدیکترین پ1یش1نها1د 1میش1ود زم1ان زم1ان بعد 1از ز1مان پ1ای1ان فر1آیند پ1و1شش ریس1ک1 1قرار1 1د1هیم1

به عن1وان مث1ال اگ1ر م1ا ب1ه ی1ک میلی1ون ش1بکه س1وخت جت درب1ا زم1ان آتی ب1ه ج1ای 1انت1خ1اب ق1را1رداد نی1از1 دار1یم م1اه ژان1وی1ه فوری1ه سرر1س1ید1 آتی 1ب1ا ق1رار1داد از 1ی1ک ژانوی1ه1 س1ررس1ید

استفا1ده کرد1، اما د1ر ژا1نویه مو1ضع خود1 را مسدود 1کنیم.

1

2

3

4

5



نژاد



تعداد قرادهای آتی مورد نیاز در بای1د ک1ه دارایی م1یزان ک1ه اس1ت بس1یار ش1ایع اتف1اق این

آت1ی قر1ارداده1ای ان1دازه ب1ا ش1ود1 پوش1ش 1داده1 ری1س1ک مقا1ب1ل دو ص1ورت ب1ه p معم1وال ن1باش1د 1ک1ه )Over Hedge )1منطب1ق

)1زم1انی ک1ه 1م1وقع1یت اتخ1ا1ذ ش1ده در ب1ازا1ر آتی ب1زرگ1تر از 1م1وقعیت 1)هن1گ1امی Under Hedge( 2م1وج1ود در1 ب1ازار1 نق1دی باش1د1( و )

ک1ه 1م1وقعیت1 1مو1ج1ود1 د1ر1 ب1ا1زار1 نق1د1ی ب1زرگ1ت1ر از م1و1قعیت در ب1از1ار آ1تی 1ب1اش1د( 1د1ر این 1ح1الت1 س1ع1ی میش1ود 1ت1ا 1ح1د 1امک1ان1 ب1ااس1ت1فاد1ه ا1ن1داز1ه1 ه1ر 1دو 1م1وض1ع 1ر1ا 1 ا1ن1دازه1 1معم1ول1 ب1ا1 آت1ی1 از 1ق1ر1ارد1ا1د1ه1ای

می1ن1ی ق1ر1ارد1اد1ه1ای ب1ا 1اس1ت1ف1اده 1از ر1ا1 ام1ا 1م1اب1ق1ی ی1کس1ان 1ک1ر1د1

پوشش میدهند.

1

2

3

4

5



نژاد



تعداد قرادهای آتی مورد نیاز آتی قرارداده1ای تع1داد انتخ1اب روش1های از یکی

و ب1رای موض1عهای عملی1اتی پوش1ش ریس1ک موردنی1از ریس1ک 1ب1ا 1توج1ه 1ب1ه کمترین مع1رض1 در گ1رف1تن ق1را1ر تی، روش »نس1بت 1پوش1ش ر1یس1ک ح1جم موض1ع م1ع1امال1

حداقل واریانس« میباشد. ریس1ک پوش1ش نس1بت میش1ود تالش روش این در (h ک1ه عبا1رتس1ت از:1 "نس1بت حج1م موض1ع مع1امالتی- )1*

ق1را1رداد1 آتی ب1ه 1مق1دار ریس1کی 1ک1ه د1ر مع1رض 1آن ق1رار دارد"1- ب1ه نح1وی بهینهس1از1ی ش1و1د ک1ه واری1ا1نس موض1ع

تی پو1ششدهند1ه ری1سک را حداقل کند. م1عامال1

1

2

3

4

5

F

Sh



نژاد



تعداد قرادهای آتی مورد نیاز بین همبس1تگی : ض1ریب δS و δF دارایی )اگ1ر

ب1را1ی م1ورد1ن1ظر پ1ای1ه دارای1ی ب1ا ق1رارد1اد 1آتی پ1ای1ه = 1خواهد1بود( 1پ1وشش ریسک1 برابر 1باشد،1

δS زم1انی دوره ی1ک در نق1دی قیمت تغی1یرات : برابر با دوره زمانی پوشش ریسک

δF تغی1یرات قیمت نق1دی در ی1ک دوره زم1انی براب1ر :با دوره زمانی پوشش ریسک

σ s انحراف معیار : δS

σ F انحراف معیار : δF

1

2

3

4

5

F

Sh



نژاد

تعداد قرادهای آتی مورد نیاز با توج1ه ب1ه نس1بت پوش1ش ریس1ک بهین1ه(h )*

*( را از Nمیت1وان ت1ع1داد ب1هین1ه قرا1رداده1ای آت1ی )فرمول زیر تعیین کرد:

رابط1ه این در NA موقعی1تی ک1ل براب1ر حجم ا1س1ت ک1ه 1بای1س1تی1 تحت1 پ1وش1ش1 ری1س1ک ق1ر1ار گ1یرد

ن1یز حج1م یک قرا1رد1ا1د آتی )1واحد( می1باشد. QFو1



1

2

3

4

5

F

A**

Q

NhN



نژاد

اسالید (1مثال)93شماره

در را خ1ود گازوئی1ل ف1روش میخواه1د پاالیش1گاه یک نوس1انات 1قی1مت ری1س1ک برا1ب1ر د1ر را ن1ایمک1س ب1ازار ب1رای را ک1ار1 دارد 1این پ1االیش1گ1اه 1قص1د ده1د. پو1ش1ش

م1ا1ه آی1ن1ده کن1د1. )ام1ر1وز ه1ش1تم 6ف1ر1و1ش مح1ص1ول خ1ود1 د1ر س1ال قص1د 1دارد1 1ریس1ک 20101م1ه یش1گا1ه1 پا1ال1 و ب1وده1

از اس1تفاده ب1ا را1 نوا1م1ب1ر د1ر ف1روش ن1وس1ان 1قیمت1 قرا1رداده1ای آتی بر1 روی نفت خا1م، پوشش1 دهد.

فرض کنی1د ش1ما م1دیر پاالیش1گاه میباش1ید و تنه1ا ج1دولاخ1تی1ار داری1د. 1و میدا1نی1د ک1ه در آین1ده 6زی1ر1 را1 در 1م1اه

ف1روش 1 را 1داری1د1. 540/000ق1ص1د گ1ا1زوئی1ل بش1ک1ه مش1خ1ص کنی1د پ1االیش1گاه1 1بایس1ت1ی1 در 1چ1ه تع1داد ق1رارداد

آتی نف1ت خام مو1ضع فروش1 بای1د بگی1رد:

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید (2مثال)94شماره

1

2

3

4

5

-امnماه ( F)تغییرات در قیمت آتی(anهر بشکه نفت خام)

تغییرات قیمت گازوئیل در هر بشکه

(bn)

1 0.025 0.014

2 (0.036) (0.034)

3 (0.029) (0.019)

4 0.053 0.047

5 0.019 0.009

6 (0.028) (0.030)



نژاد


تعیین اهداف پوشش (1ریسک)

،ریس1ک پوش1ش برنام1ه ط1راحی ب1ااهمیت مراح1ل از یکی

تعی1ن هدف1 از پوشش 1ریسک است 1)تعیین کمی(

( کام1ل ریس1ک پوش1ش ی1ک ب1ه ح1تی 100دس1تیابی و )%

% نا1ممکن است.90-801پوشش ریسک 1در حدو1د

پس در این مرحل1ه بایس1تی واقعبینان1ه ب1ه مس1ئله نگ1اه ک1نیم. و

میخ1واهیم1 p م1ثال ک1ن1یم ی1ا 40تع1یین م1یزان %50 از ... ی1ا %

قیمت ریس1ک 1نوس1انات م1قاب1ل در خ1ود 1را خری1د ف1روش1/

م1دتی ب1رای چ1ه ک1نیم بایس1تی م1ش1خص ا1لبت1ه دهیم1. پ1وش1ش

م1اه؟ 6 م1اه؟ 3 م1اه؟ 1قص1د1 داریم این ک1ا1ر را انج1ام د1هیم. )1

ماه1؟ ( 12

1

2

3

4

5



نژاد



عی1نی و مش1خص p بایس1تی ک1امال در این مرحل1ه م1ا اه1داف ر1ا تع1یین ک1نیم، 1ت1ا بت1و1انیم1 اه1داف خ1ود را از

پو1شش ری1سک به درستی 1تعریف1 کن1یم. اینک1ار از آن جهت اهمیت دارد ک1ه وق1تی م1ا اه1داف

خ1ود ر1ا مش1خ1ص میک1نی1م بایس1ت1ی خ1ود را1 آم1اده ارائ1ه ط1رح و برن1ام1ه پوش1ش1 ری1س1ک و پاس1خگ1ویی د1ر قب1ال

آن 1به تیم 1مدیریتی بنگ1اه کنیم1. برای تع1یین اه1داف پوش1ش ریس1ک م1دلهای متع1دد و

ف1را1وانی د1ر ب1ازار وج1و1د دارد 1ک1ه ه1ر ک1دا1م ب1ا توج1ه ب1ه راس1تا این در م1ا 1را متع1د1دی و مت1ف1او1ت م1عیاره1ای

یاری میکنند.

1

2

3

4

5



نژاد



پیادهس1ازی و اه1داف ب1ه ب1رای دس1تیابی آخ1ر، گ1ام از پیش ب1ه1 نی1از خ1و1د پوXشXش ریسXک برنام1ه مناس1ب اسXتراتژXی

دا1ریم. این اس1تراتژی میتوان1د ش1امل اس1تفاده از بازاره1ای ب1ورس و

فراب1ور1س، ا1س1تفاده از 1ابزاره1ا1ی مش1تقه و حض1ور مس1تقیم در بازاره1ای نق1دی باشد.1

در داش1تیم ریس1ک م1دیریت فرآین1د در پیش1تر ک1ه هم1انطور انت1های ف1رآیند بایست1ی به باز1بینی و1 مور1د فرآیند میپرداختیم.

ب1ه بایس1تی ریس1ک( پوش1ش برنام1ه )ط1راحی اینج1ا در ب1ه الاق1ل و ح1س1اس 1باش1یم ب1ازار اتفاق1ات و عکسالعم1لها ص1و1رت 1روز1ا1ن1ه وض1عیت1 خ1و1د1 ر1ا1 ب1ا ش1ر1ای1ط ب1از1ار تط1بیق داد1ه و ض1م1ن 1برر1س1ی و 1تح1ل1ی1ل1 ش1رایط1 کلی و1 1اخب1ار و ا1تفاق1ات1 جد1ی1د

p اعمال نماییم. باز1ار تغیی1رات الزم1 را1 سریعا

1

2

3

4

5



نژاد

اسالید (1مرور)98شماره

1

2

3

4

5

پوشش ریسک در بازار انرژی

بازار

بازار رقابت کامل

بازار رقابت انحصاری

ریسک

بازار انحصار چندجانبه

بازارهای انحصاری



نژاد


1

2

3

4

5

ریسک

غیر سیستماتیک

فرار از ریسک

مدیریت ریسک

پیادهسازی تکنیک

ارزیابی ریسکها

نظارت و مرور مجدد

شناسایی ریسکها

تکنیکهای مدیریت ریسک

در معرض ریسک قرار

گرفتن

سیستماتیک



نژاد


1

2

3

4

5

تکنیک مدیریت ریسک

انتقال ریسک

پوشش ریسک

چیستی؟ چگونگی؟چرایی؟

تنوع بیمه کردن بخشیدن

پرداخت هزینه

ریسک از جیب

کنترل و جلوگیری از

ضرر

پرهیز از ریسک



نژاد

اسالید (4مرور )101شماره

1

2

3

4

5

چگونگی

سوآپ اختیار معامله قرارداد آتی

ساختار قرارداد

عرضه )آتی

حجم دارایی پایه

نوع دارایی پایه

قرارداد سلف



نژاد

اسالید با سپاس فراوان102شماره

دانشکده مدیریت، دانشگاه امام صادق)ع(

1389 آذر 21

شاهین ایرانی نژاد

[email protected] آدرس پست الکترونیکی

presentation energy hedging

Documents

na n h

risk aversion risk exposure

risk trade

sfs s shf f f4192012

cme clear port ny open

hedge 1underhedge4192012