pretpark poëzie 1
DESCRIPTION
Digitaal platform voor poëzieTRANSCRIPT
1
Nummer 0
1 2 0 1 6
2
Welkom op Pretpark Poëzie, een pretpark in aanbouw. Het begin is er! Wil je meewerken aan de verdere totstandkoming van Pretpark Poëzie? Graag! Op de laatste pagina’s lees je hoe dat kan.Het idee achter Pretpark Poëzie is dat er voortdurend gedichten toegevoegd worden. Gedichten kunnen ook weer afvallen. Gedichten zullen wel móéten afvallen, want er werd veel meer werk ingestuurd en geselecteerd dan werd verwacht.In december 2015 kwam het nulnummer van Pretpark Poëzie met de oproep om gedichten in te sturen. Daaraan is flink gehoor gegeven. Er kwamen meer dan vijftig gedichten binnen en nadat de selectie voor dit eerste nummer was afgerond nóg eens vijftig. Die worden in de komende periode door de redactie bekeken.
2
Uiteraard kan iemand niet in zijn eentje bepalen welke gedichten geschikt zijn voor opname in Pretpark Poëzie, en daar-om is een redactie gevormd: Jos van Hest (lees zijn gedicht op bladzijde 22), Kate Schlingemann (lees haar gedicht op bladzijde 7) en Ted van Lieshout.
Er zijn wat beginnersproblemen: als het goed is werken alle links, maar sommige zijn beter herkenbaar als link dan andere. In een later stadium hopen we daarin meer uniformiteit aan te kunnen brengen.
4
Ik ren door een veld vol rucola.Niemand weetdat ik besta.Ik ben dat beestjein de sla.
Jeanet Kingma
Onzichtbaar
4
Golf
Een grote golf verrastDe viskraam op de markt.De visboer watertrappeltmet zijn handen in de zij.
Zijn geslachte vissen worden levenden zwemmen om hem heen.Haringen glinsteren van zilveren palingen van goud.
De lekkerbekjes trekken hunkrokante jasjes uit. Dan lokkenze hem mee. De visboer roeptzijn vrouw. Zij haalt gauw
de kinderen. Zo vertrekken zenaar het zuiden en als de zeekraalin het warme water roert, kriebelt het onder hun armen. Kieuwen.
Jeanet Kingma
Onzichtbaar
6
Attractie
Wij waren al naar het Dolfinarium geweest en de Drunense Duinen en toen moesten we van mama ook nog naar de nieuwe vriendin van papa, die we van onszelf eigenlijk nergens
voor nodig hebben, en ze is ook helemaal geenattractie, maar gewoon iemand op wie papaverliefd is geworden toen het eindelijk mocht.Mama heeft gezegd dat papa heeft gezegd dat
tante, zoals we haar moeten noemen, hem inluttele dagen het geluk bracht dat mama in nog geen jaren voor elkaar kreeg. Wij weten niet wat luttel is, maar het zal wel iets te maken
hebben met lul, want dat is papa volgens mam, en wij vinden dat ook, want wij hóéven geen attractie. Wij willen meer zakgeld, maar dat kanniet omdat papa onze centen uitgeeft aan háár.
Dit gedicht is van Ted van Lieshout. Zijn nieuwste bundel is medio december verschenen bij uitgeverij Leopold en heet: Rond vierkant vierkant rond. Dit gedicht staat daar niet in.
Kermis Ligt vroeg in bed. Heeft genoeg gedronken.Hoort het lawaai van het kermisterrein.De mensen hebben er pret. Ze schietenop elkaar. Ze zijn, ze waren en ze stonken. Ze noemen dat genieten. Luidversterkt kondigt zich het einde aanen het begin van iedere nieuwe ronde.Je hebt er tenslotte voor betaald. Je maag draait zich nog eens omeen suikerspin, je sliert en slingertschreeuwt het uit. Braadworst.Je wordt er als vanzelf verdrietig van. Ik, die zich onbeweeglijk houdt,een vorst, die veinst nog wat te denken.Denkt stop. Denkt dorst. Een kamer verderopzijn lief: Victoria! Haar bed.Oordoppen in, slaapmasker op.Zij hebben nooit pret.Wij niet. Prijs God.
F. Starik uit: STAAT (Amsterdam, Nieuw Amsterdam 2015)
6
Kate Schlingemann Kate Schlingemann is dichter en kinderboekenmaker. Werk is opgenomen in verschillende literaire tijdschriften en bloemlezingen, o.a. De Gids en Querido’s Poeziespektakel. In 2015 verscheen haar eerste bundel Wonder-middel. Ze ontwikkelt schrijfworkshops en geeft poëzieles, en is sinds 2016 als Schoolschrijver en -dichter ver-bonden aan verschillende basisscholen in Friesland.Klik hier voor een f lmpje over Kate
Kloof
We gingen met z’n allen. Mama had geen zin. Natuurlijk was dit typisch weer zo’n jullie-vaderding: niks zeggen over hoe en wat en waar preciesPapa zei: dat is juist het leuke, nietalles al te weten. Eenmaal daarbegon de klim naar boven. Mama protesteerde: alweer had papa het verkeerde jaargetij gekozen: zómer tussen hete rotsen en het waaide op die hoogte echt verschrikkelijk gemeendat hij nooit normaal eens liggen wou op zo’n palmenstrand beneden. Jij, zei papahad water moeten kopen, touw, een klep tegen de zon, anti-transpiratieschoenenom kilometers droog te lopenHij trok zijn veters zo strak aandat er geen speld meer tussen kon. Wij probeerden ongemerkt steeds verder achterop te komen. Maar ik, maar jij ging mama door...papa schreeuwde: Terug! Een kloof! Samen balanceerden zij en wij op afstand dachten allebei zullen wij een zetje geven, lekkerspugen in dat gat, roepen: Héis het leuk daar in de schaduw? Wij zijn jullie stomme ruzies namelijk helemaal zat!
8
8
10
Strand
Een roodaangelopen meneer en eenwitgebleven mevrouw zitten op het strand
in de zon en hij kijkt naar haar alsof zijde mooiste vrouw op aarde is. Iedereen ziet
dat het niet waar is, maar niemand zegt erwat van. Ik zou het dolgraag gaan vertellen
en ik zou het ook durven. Maar als er lateriemand komt die míj het mooist vindt, wil ik
óók niet dat er een kind aangehuppeld komtdat recht in zijn gezicht de waarheid zegt.
Dit gedicht van Ted van Lieshout is gebruikt voor het project Raadgedicht, waarbij één woord wordt weggelaten. De bedoeling is dat je dat woord raadt. Kom meer te weten over Raadgedicht door te klikken.
10
12
Uitvogelen
Leg alle brokstukken ontkreukeld voor je neer.Verschuif iets hier en daaren voor je ligt een vogel.
Je keert hem om en om tot hij kan staan, verschiktwat aan zijn staart en op een daggroeien er veertjes.
Je gaat op zoek naar goede zaden.Aarzelend eet hij uit je hand. Je praat, eerst woordjes, daarna hele zinnen. Als het donker wordt begint het zingen.
Je zwaait met je armen,en roept: ‘Vlieg dan.’ Dan wordt het ongelofelijke mogelijk:ineens klapwiekt hij zich los.
Maar ook wat je niet vermoedt gebeurt: hij slingert je op zijn rug en brengt je naar gebieden die je nooit eerder zag.
Speaker
Boven in de boom hangt een kastmet een ronde opening. Hij zendt tonen uit in hoge frequenties. Twee pimpelmezen ontvangen korte golf.
Stroomstootjes leggen honderden rupsen om. Ze verdwijnen in het gatals batterijen. Het geluid zwelt aan.
Straks groeit er vlees op vogelbotten en verlaat de laatste mees het nest. Moet je kijken wat een vlinders dat kost.De kast wordt er stil van.
Jeanet Kingma Jeanet Kingma
12
gisterenwas zo’n dagdat ik alles donker dachtdus vannachtdacht ik vlugzeven lieve liedjesdroomde me een flierefluitblies me zachthet donker uitnu heb ikal mijn kleuren terug
Luistervaardigheid
Een merelechtpaar had in Winterswijk begin april hun eerste nest gebouwd, op goede stand, een fiere wodanseik met mooie volle kruin en eeuwenoud. De meimaand bleef daar uitermate koud, toen juni aanbrak, lag er nog geen ei. Manlief werd woest: “Voor nop al dat gevrij! Ik stond de hele tijd in vuur en vlam!”
‘Ik zei het toch, je luistert nooit,’ zei zij, ‘ik wou naar Zomerdijk of Warmerdam!’
Inge Boulonoisuit: Lichte en Bonte Gedichten (Dordrecht, Liverse 2015)
Berdie Bartels
14
14
16
16
Een lichtblauw kleurpotlood
De zon is door de stad gezakt,de daken gloeien na.Er brandt iets aan de horizon,zie ik van waar ik sta.
Ik kijk nog even door het raamen zie het avondrood.Dan ga ik slapen en ik droomeen lichtblauw kleurpotlood.
En in de morgen is het donkerstilletjes weggegaan.De lucht is licht en heel misschienheb ík dat wel gedaan.
Dit gedicht van Ted van Lieshout is op muziek gezet, geanimeerd en gezongen door hemzelf. Je kunt het filmpje hier bekijken.
Hier stop ik even,want nu moet ik etenen de hond uitlatenen natuurlijk naar de wcen daarna weer mijn handen wassen en mijn moeder zal wel weer roepenvoor de afwasen morgen heb ik ook nog een proefwerken Goede Tijden Slechte Tijdenbegint...zo meteen.Maar ik ga echt verder hoor,vanavond in bed,als m’n zaklantaarn het nog doet.ik moet dus nu wel stoppen,als ik snel ben kan ik nog netnieuwe batterijen kopen.
Martin Bergsma
Hier stop ik even
18
Was
Ik kijk naar boven er hangt een lijn,ik kan er niet bij, ik ben te klein.Ik kijk naar boven van de was druipt water,ik kan niet bij de lijn misschien wel later.
Cato Weijermans (9 jaar)
18
Was
Ik kijk naar boven er hangt een lijn,ik kan er niet bij, ik ben te klein.Ik kijk naar boven van de was druipt water,ik kan niet bij de lijn misschien wel later.
20
B matched
je out-of-the-box-denken heeft je wereld vol vuur in vlam gezet en jebijna volledig opgebrand na de verhitting spiegelt zichwat overblijftuitgedoofde passie
Beeld: Gabriëlle Westra griet westra – sms poetry – 160
Een 160 is een sms-gedicht van precies 160 tekens, inclusief wit. Het genre is bedacht door Sofe Cerutti. www.precies160.nl.
20
Bubbalicious
als ik smakeloosen niet meerte pruimen benplak me danmaar op je muurvoor altijd gekleefdtussen bontgekleurdebubbelballenook uitgekauwdstimuleer ik jou
griet westra – sms poetry – 160Beeld: griet westra
22
22
Jos van HestBeeld: Jan ter HeideJos van Hest studeerde Nederlands en theaterwetenschappen. Hij is dichter, poëziedocent en publicist. Geeft workshops aan de School der Poëzie, leidt poëziedocenten op en presenteert het Open Podium aan de Openbare Bibliotheek Amsterdam. Is daarnaast ook veiling-meester en gids op een literaire rondvaartboot.
De wereldbollen willen naar buiteneen jaar lang draaien om de zonen dan weer en weer
dag en nacht dansen om hun eigen asen steeds en steeds
met al hun blauwe zeeën, zwarte steden,bruine bergen, groene wouden,met al hun vloeibaar donker vuur van binnen
planeten en kometen willen ze ziende Grote Beer, de Kleine Leeuw,het Zuiderkruis, de Slangendrageren het Zwaard van Orion
hup het heelal in!
24
alle dagen dromen
meester zegt me stil te zijn. nu wacht ik op mijn beurt. mijn stoel staat scheef. hard hoor ik hoe Harold hoest. ook zie ik Zoë’s zuchten zweven. ik ben al heel lang stil gebleven.iedereen pakt het etui. dus doe ik ook dat ik het zie. kil klikt het knopje van mijn pen. meester ziet hoe vlot ik ben. al heeft de groep iets opgeschreven. ik ben al heel lang stil gebleven.meester loopt langs iedereen. hij heeft een rechteroute. ik wiebel want ik wandel niet.daar heeft hij Harold’s neusdoek beet. Zoë zit evenopgekruld. ik schrijf een brokje ongeduld.iedereen is aan ’t doen. ziet niet dat ik dit steentjekies. plots plaatst het puntje van mijn stift.meester noemt dat goed op drift. heb ik de tijd juistingevuld? ik schrijf een brokje ongedulddie kiezel wachtte op haar beurt. toen kwam er ook een gaatje. daar keurig op de plaats geklemdvoel ik hoe kei zich vaster voegt. dat rots zich vlijtaan maatje. zo komt er dus een paadjeeen hele weg is bijna klaar. erin mijn klinker zonderhaast. pak ik de dop van mijn stylo.meester gaf een straat cadeau. etui weer in hetlaatje. zo komt er dus een paadje
school
er komt een lijstje met de post waaropwat ze nog niet goed kan en wat er dus noganders is aan haar.raar. gemiddeld is het zekerwaarals juf hoort hoe ze liedjes denkt zelfs zien zal dat ze op één been achter op de drager van mijn fiets staat daar mijn schouders vat en neuriet in mijn oor.hoor. gelukkig gaat zij daarmeedoor.wat afwijkt van hoe het gewoon is: iedereendoet net alsof zij zeker weten zijn zij geen van al vergetenhoe dat voelt. bijzonder. zij is ook een wereldwonder.
Beatrijs Verkiel-Vaessens Beatrijs Verkiel-Vaessens
24
school
er komt een lijstje met de post waaropwat ze nog niet goed kan en wat er dus noganders is aan haar.raar. gemiddeld is het zekerwaarals juf hoort hoe ze liedjes denkt zelfs zien zal dat ze op één been achter op de drager van mijn fiets staat daar mijn schouders vat en neuriet in mijn oor.hoor. gelukkig gaat zij daarmeedoor.wat afwijkt van hoe het gewoon is: iedereendoet net alsof zij zeker weten zijn zij geen van al vergetenhoe dat voelt. bijzonder. zij is ook een wereldwonder.
26
Inbreker
De inbreker kwam vragen hoe ik mij voelde. Hij hoordemij huilen onder de trap.
Mijn vader zat in ‘het zonneke’.Mijn moeder was met haar vriendin van de tennis, maareigenlijk haar vriend.
De inbreker zette de stereo weg,legde de autosleutels terug. Pakte eieren.Bakte pannenkoeken.
Stal mij.
Hij zei,ik steel alleen de dingen die niemand zal missen.
Bovenburen
De jongen boven het hoofd,hoor je zijn stem en zijn stemmingen?Het vegend slepen met de dingen,een lichaam en een bed.De vriendin wordt nu uit huis gezet.
Daaronder jij, in huis gehaald,uitgekleed, in bed gelegd,het licht gaat uit, je lome huid,blijft, want we beginnen net.
Rik Bakx Rik Bakx
26
28
28
30
Ontroerd is met een lepeltjeTr
oost
Ik st
apte
uit
de tr
ein
de sc
hem
erin
g in
mam
a lie
p tw
ee p
asse
n vo
or m
e ui
tde
win
d bl
ies d
e pl
asse
n ov
er d
e he
le st
oep
voor
de
tv in
het
hui
sje w
aar i
k na
ar b
inne
n ke
ekza
t een
man
zijn
kale
hoo
fd sc
huin
op
zijn
bors
tm
am, r
iep
ik fl
uist
eren
dis
‘ie d
ood?
de v
itrag
e w
as e
en b
eetje
vie
sde
foto
van
de
hond
ver
geel
dm
ama
pakt
e m
ijn h
and
hij s
laap
t, ze
i ze.
Ik d
acht
nie
t: zo
ein
dig
ik o
okik
dac
ht o
ok n
iet a
an p
apa
late
rof
aan
opa
miss
chie
n ha
d ik
gew
oon
med
elijd
enm
et ie
dere
en. H
eel e
rg.
Ik k
wam
thui
s en
keek
stil v
oor m
e ui
tm
ama
woe
lde
door
mijn
haa
ren
vro
eg ik
mee
gin
g na
ar d
e st
adie
ts m
et k
aars
jes d
ie a
vond
wat
ik n
orm
aal s
tom
vin
dik
fiet
ste
mee
, doo
r de
mie
zer
we
keke
n ho
e ze
de
licht
en u
itded
enen
de
kaar
sen
aan
en h
oe a
lles e
ruit
zag
als i
n 18
20(m
aar d
an zo
nder
de
wee
sjes e
n de
bee
nloz
e be
dela
ars d
ie g
evoc
hten
had
den
in e
en o
orlo
g te
gen
Nap
oleo
n).
Ik g
ing
naar
het
bin
nenb
adva
n de
glij
baan
met
drie
boc
hten
en sp
eeld
e co
mpu
ters
pelle
tjes m
et L
ars
en ik
las e
en b
oek
met
gek
ke g
rapj
esen
’s a
vond
s at i
k fr
iet.
En ik
snap
te v
oor h
et e
erst
waa
rom
we
het v
erzo
nnen
had
den
met
zijn
alle
nde
kaa
rsje
s, d
e sp
elle
tjes e
n de
glij
bane
n.
Troost
Sanne Rooseboom
30
Ontroerd is met een lepeltje
Troo
st Ik
stap
te u
it de
trei
nde
sche
mer
ing
inm
ama
liep
twee
pas
sen
voor
me
uit
de w
ind
blie
s de
plas
sen
over
de
hele
stoe
pvo
or d
e tv
in h
et h
uisje
waa
r ik
naar
bin
nen
keek
zat e
en m
anzij
n ka
le h
oofd
schu
in o
p zij
n bo
rst
mam
, rie
p ik
flui
ster
end
is ‘ie
doo
d?de
vitr
age
was
een
bee
tje v
ies
de fo
to v
an d
e ho
nd v
erge
eld
mam
a pa
kte
mijn
han
dhi
j sla
apt,
zei z
e. Ik
dac
ht n
iet:
zo e
indi
g ik
ook
ik d
acht
ook
nie
t aan
pap
a la
ter
of a
an o
pam
issch
ien
had
ik g
ewoo
n m
edel
ijden
met
iede
reen
. Hee
l erg
. Ik
kw
am th
uis e
n ke
ek sti
l voo
r me
uit
mam
a w
oeld
e do
or m
ijn h
aar
en v
roeg
ik m
ee g
ing
naar
de
stad
iets
met
kaa
rsje
s die
avo
ndw
at ik
nor
maa
l sto
m v
ind
ik fi
etst
e m
ee, d
oor d
e m
ieze
rw
e ke
ken
hoe
ze d
e lic
hten
uitd
eden
en d
e ka
arse
n aa
nen
hoe
alle
s eru
it za
g al
s in
1820
(maa
r dan
zond
er d
e w
eesje
s en
de b
eenl
oze
bede
laar
s die
gev
ocht
en h
adde
n in
een
oor
log
tege
n N
apol
eon)
. Ik
gin
g na
ar h
et b
inne
nbad
van
de g
lijba
an m
et d
rie b
ocht
enen
spee
lde
com
pute
rspe
lletje
s met
Lar
sen
ik la
s een
boe
k m
et g
ekke
gra
pjes
en ’s
avo
nds a
t ik
frie
t. En
ik sn
apte
voo
r het
eer
stw
aaro
m w
e he
t ver
zonn
en h
adde
nm
et zi
jn a
llen
de k
aars
jes,
de
spel
letje
s en
de g
lijba
nen.
Roer en Deel
Roer en DeelIk en jijWanneer jij deeltRoer je mij
Atelier van de DingenBeeld: Atelier van de Dingen
Ontroerd is met een lepeltje:Ted van Lieshout(uit: Een lichtblauw kleurpotlood,Leopold 1997)
32
Inge Boulonoisuit: Lichte en Bonte Gedichten (Dordrecht, Liverse 2015)
Boomkwatrijn
32
Inge BoulonoisKlik op de titel om het filmpje te zien.
Autoweg
34
34
Blokgedicht gemaakt door de kinderen van groep 7b van Christelijke Basisschool De Bron in Bolsward
36
36
38
38
40
40
42
42
44
Spelregels:- stuur je gedicht of ander werk naar: [email protected] zorg dat deze informatie erbij staat: je naam, je woonplaats, je leeftijd, en als je dat wilt, een wetenswaardigheidje over jezelf of je werk, of iets dat je na aan het hart ligt- de redactie besluit of je werk geplaatst wordt en daar is geen correspondentie over mogelijk
44
- inzendingen van kinderen worden op een andere manier beoordeeld dan inzendingen van volwassenen, maar voor beiden geldt: ze moeten goed zijn!- je mag ook met de hele klas insturen- als je meewerkt aan PP doe je dat als sponsor; er is geen financiële vergoeding mogelijk voor het plaatsen van je werk, omdat Pretpark Poëzie gratis toegankelijk is.
46
Redactie: Jos van Hest, Ted van Lieshout, Kate SchlingemannTekeningen: Ludwig VolbedaOpmaak en vormgeving: Ted van LieshoutDigitale adviezen: Gijs van der Hammen
46
Het meest recente nummer van Pretpark Poëzie is altijd te vinden op pretparkpoezie.nl. Wil je eerdere nummers bekijken, ga dan naar tedvanlieshout.nu en klik in de zijkolom op Pretpark Poëzie of ga er rechtstreeks naartoe.
Werk insturen?Contact?