UNIVERZITET U ZENICIUNIVERZITET U ZENICI ZDRAVSTVENI FAKULTEZDRAVSTVENI FAKULTE Postdiplomski studij:Postdiplomski studij: NAUČNO-ISTRAŽIVAČKI STUDIJ U BIOMEDICININAUČNO-ISTRAŽIVAČKI STUDIJ U BIOMEDICINI

Seminarski rad iz kolegija: InfekcijeSeminarski rad iz kolegija: Infekcije

INFEKCIJE UHAINFEKCIJE UHA

Studenti: Predavač:Studenti: Predavač: Dr Faruk Hodžić Doc.dr.sc. Selma Uzunović-KamberovićDr Faruk Hodžić Doc.dr.sc. Selma Uzunović-Kamberović Dr Aida ŠabanDr Aida Šaban

Epidemiologija infekcija- vanjsko uhoEpidemiologija infekcija- vanjsko uho

• Anatomska građa uhaAnatomska građa uha

• Lokalni faktori ( pretjerano čišćenje,češanja i pranje )Lokalni faktori ( pretjerano čišćenje,češanja i pranje )

• Mnoge sistemske bolesti, poput anemije, avitaminoze, Mnoge sistemske bolesti, poput anemije, avitaminoze,

endokrinih poremećaja i raznih oblika dermatitisaendokrinih poremećaja i raznih oblika dermatitisa

Epidemiologija infekcija- unutrašnje uhoEpidemiologija infekcija- unutrašnje uho

• Najčešći put infekcije je preko tube, rijetko hematogeni (kodNajčešći put infekcije je preko tube, rijetko hematogeni (kod

infektivnih bolesti) i egzogeni (kod rupture bubne opne)infektivnih bolesti) i egzogeni (kod rupture bubne opne)

• Usljed nepravilnog izduvavanja sekreta iz nosa Usljed nepravilnog izduvavanja sekreta iz nosa

• Djeca su češće izložena zbog manjeg promjera tube auditive i Djeca su češće izložena zbog manjeg promjera tube auditive i što je položena horizontalnije nego kod odraslihšto je položena horizontalnije nego kod odraslih

• Stanja koja dovode do opšteg pada imunitetaStanja koja dovode do opšteg pada imuniteta

UTVRĐIVANJE FIZIOLOŠKE FLORE LJUDSKOG TIJELAUTVRĐIVANJE FIZIOLOŠKE FLORE LJUDSKOG TIJELA

• SS. pneumoniae. pneumoniae - - naseljava nazofarings naseljava nazofarings

• može se izolirati kod 5-10% odraslih zdravih osoba i kod 20-može se izolirati kod 5-10% odraslih zdravih osoba i kod 20-40% zdrave djece40% zdrave djece

• jednom kada se nasele kod odraslih osoba, perzistiraju 4-6 jednom kada se nasele kod odraslih osoba, perzistiraju 4-6 sedmica pa čak i do 6 mjeseci.sedmica pa čak i do 6 mjeseci.

• S. aureusS. aureus je dio normalne ljudske flore je dio normalne ljudske flore

• koloniziraju 25-50 % zdravih osoba,trajno ili prolazno. koloniziraju 25-50 % zdravih osoba,trajno ili prolazno.

• procenat kolonizacije je viši kod imunokompromitiranih procenat kolonizacije je viši kod imunokompromitiranih osoba.osoba.

• uglavnom naseljavaju nos i dišne puteve,zatim , vaginu,axilu, uglavnom naseljavaju nos i dišne puteve,zatim , vaginu,axilu, perineum itd.perineum itd.

• te kolonije su potencijalni izvorili rezervor nastanka bolestite kolonije su potencijalni izvorili rezervor nastanka bolesti

STAPHYLOCOCCUS AURESSTAPHYLOCOCCUS AURES

STREPTOCOCCUS STREPTOCOCCUS PNEUMONIAEPNEUMONIAE

Prirodna odbrana čovjeka:Prirodna odbrana čovjeka:

NEIMUNOLOŠKI Ph kože,redovna higijena kože,anatomska građa uha i usne duplje, boravak na čistom zraku,zdrava i redovna ishrana itd.

IMUNOLOŠKI a.)humoralni imunitet (nosilac IgG)b.)celularni imunitet

Najčešći uzročnici:Najčešći uzročnici:

Streptococus pneumonie Otitis mediaAcute SinusitisTracheobronchitisPneumoniaEmpiema

Staphylococcus aureus, epydermidis

Folliculitis ,Furuncle, carbuncleCellulitisImpetigoMastitisSurgical wound infectionsHidradenitis suppurativa

Moraxella catarrhalis Otitis media

Haemophilus influenzae Otitis mediaInfluezae

Patogeneza:Patogeneza:

• Najčešći put infekcije srednjeg uha je preko tube Najčešći put infekcije srednjeg uha je preko tube

• Najčešći put infekcije vanjskog uha je preko vanjske okolineNajčešći put infekcije vanjskog uha je preko vanjske okoline

• U normalno sterilnim uslovima kakvi vladaju u U normalno sterilnim uslovima kakvi vladaju u sinusima,srednjem uhu,plućima itd. uzročnici aktiviraju sinusima,srednjem uhu,plućima itd. uzročnici aktiviraju komplementkomplement

• Tako stimulišu produkciju citokina koji privlače Tako stimulišu produkciju citokina koji privlače polimorfonuklearne leukocite.polimorfonuklearne leukocite.

PUTEVI AKTIVACIJE SISTEMA KOMPLEMENTAPUTEVI AKTIVACIJE SISTEMA KOMPLEMENTA

Klasični put aktivacije 1. Faza prepoznavanja2. Faza aktivacije3. Faza membranskog ataka

Alternativni put aktivacije

Lektinski put aktivacije

KARAKTERISTIKE IMUNOG ODGOVORAKARAKTERISTIKE IMUNOG ODGOVORA

• Imunogenost se može definisati kao kapacitet neke materije Imunogenost se može definisati kao kapacitet neke materije da se specifično veže sa celularnim receptorima ili da se specifično veže sa celularnim receptorima ili molekularnim antitijelima čije je stvaranje induciralamolekularnim antitijelima čije je stvaranje inducirala

• Da bi neka materija mogla biti antigenom i da bi mogla Da bi neka materija mogla biti antigenom i da bi mogla inducirati imuni odgovor mora imati molekularnu masu inducirati imuni odgovor mora imati molekularnu masu najmanje 10 000 daltona. Međutim, postoje materije sa najmanje 10 000 daltona. Međutim, postoje materije sa manjom molekularnom masom manjom molekularnom masom ( hapteni )( hapteni )

• Hapteni Hapteni inducirainducirajuju imunološku reakciju kada se vežu sa imunološku reakciju kada se vežu sa

drugom, proteinskom supstancom u organizmudrugom, proteinskom supstancom u organizmu

• iimuni sistem se sastoji od veoma složenog i velikog skupa muni sistem se sastoji od veoma složenog i velikog skupa elemenataelemenata

• imunološki sistem ima sposobnost da razlikuje sopstveno od imunološki sistem ima sposobnost da razlikuje sopstveno od stranogstranog

• ssposobnost razlikovanja sopstvenih antigena od stranih se posobnost razlikovanja sopstvenih antigena od stranih se dešava posredstvom specifičnog sistema prepoznavanja koji je dešava posredstvom specifičnog sistema prepoznavanja koji je svojstvo T i B limfocitasvojstvo T i B limfocita

• ppored specifičnih, imunološki sistem posjeduje i nespecifične ored specifičnih, imunološki sistem posjeduje i nespecifične efektorske mehanizme koje pojačavaju specifične reakcijeefektorske mehanizme koje pojačavaju specifične reakcije

• Tom sistemu pripadaju iTom sistemu pripadaju i polimorfonuklearni leukociti, polimorfonuklearni leukociti, mononuklearni fagociti i sistem komplementamononuklearni fagociti i sistem komplementa

• Specifični i nespecifini sistem reagovanja na strane antigene, Specifični i nespecifini sistem reagovanja na strane antigene, iako posredovan različitim ćelijama i medijatorima, iako posredovan različitim ćelijama i medijatorima, predstavlja jedinstven sistem odbrane organizma od stranih predstavlja jedinstven sistem odbrane organizma od stranih antitgenaantitgena

• vveza između ova dva sistema ostvaruje se putem interleukinaeza između ova dva sistema ostvaruje se putem interleukina (tzv. medijatori upale)(tzv. medijatori upale)

VVRSTE UPALARSTE UPALA

a)a) Upale vanjskog uhaUpale vanjskog uha::• Čir ( furunculus, otitis externa circumscripta )Čir ( furunculus, otitis externa circumscripta )

• Difuzne upaleDifuzne upale ( otitis externa diffusa ) ( otitis externa diffusa )

• Cerumen obturansCerumen obturans

• Exostosis meatus acustici externi (nije upala)Exostosis meatus acustici externi (nije upala)

VVRSTE UPALARSTE UPALAb) Upale srednjeg uha:b) Upale srednjeg uha:

• Postoje brojne klasifikacije kroničnih upala srednjeg uhaPostoje brojne klasifikacije kroničnih upala srednjeg uha

• Najjednostavnije ih je podijeliti na negnojne i gnojne kronične Najjednostavnije ih je podijeliti na negnojne i gnojne kronične upaleupale

• Negnojne mogu biti serozne ili adhezivneNegnojne mogu biti serozne ili adhezivne

DIJAGNOZADIJAGNOZA

Kako se postavlja dijagnoza upale vanjskog uha?Kako se postavlja dijagnoza upale vanjskog uha?• dijagnoza eksternog otitisa ne predstavlja problemdijagnoza eksternog otitisa ne predstavlja problem

iskusnom otorinolaringologuiskusnom otorinolaringologu

• ppacijent obično pokazujeacijent obično pokazuje karakteristične simptome karakteristične simptome infekcije kao što su bol, izlivi izinfekcije kao što su bol, izlivi iz spoljnog ušnog kanala, spoljnog ušnog kanala, osetljivost pri pomosetljivost pri pomjjeranju tragusa i aurikuleeranju tragusa i aurikule

• ponekad povišena temperatura i celulitis ponekad povišena temperatura i celulitis

• preovladavajući simptomi mogu biti svrab, gubitak sluha, preovladavajući simptomi mogu biti svrab, gubitak sluha, zapušenostzapušenost uha ili izluha ili izljevjev

DIJAGNOZADIJAGNOZA

• Suva, ljuskava koža povezana sa Suva, ljuskava koža povezana sa svrabomsvrabom spoljnog spoljnog kanala ukazuje na prisustvo seboreičnog dermatitisakanala ukazuje na prisustvo seboreičnog dermatitisa

• SvrabSvrab takođe može da karakteriše površinsku takođe može da karakteriše površinsku gljivičnu infekciju, kontaktnigljivičnu infekciju, kontaktni dermatitis ili ekcemdermatitis ili ekcem

• Neurodermatitis, koga najverovatnije uzrokuje Neurodermatitis, koga najverovatnije uzrokuje hroničnohronično trljanje ili češanje kože, obično se trljanje ili češanje kože, obično se dijagnostikuje na osnovudijagnostikuje na osnovu anksioznosti koju ispoljava anksioznosti koju ispoljava pacijent, zadebljanoj koži spoljnogpacijent, zadebljanoj koži spoljnog ušnog kanala i ušnog kanala i drugim flekama neurodermatitisa na tdrugim flekama neurodermatitisa na tijeijelu lu

• OsOsjjećanjeećanje zapušenosti i svraba u uhu može biti znak zapušenosti i svraba u uhu može biti znak otomikoze otomikoze u spoljnom ušnomu spoljnom ušnom kanalu.kanalu.

DIJAGNOZADIJAGNOZA

Kako se postavlja dijagnoza upale srednjeg uha?Kako se postavlja dijagnoza upale srednjeg uha?

• nnastupaju porast temperature, pulsirajući bol, posebno noću, astupaju porast temperature, pulsirajući bol, posebno noću, nagluvostnagluvost

• zujanje i osetljivost mastoidnog nastavkazujanje i osetljivost mastoidnog nastavka

• Otoskopski se vidiOtoskopski se vidi hiperemija bubne opne sa gubitkom vidljivosti hiperemija bubne opne sa gubitkom vidljivosti elemenataelemenata

• baloniranost bubne opne i nekad pulsacijebaloniranost bubne opne i nekad pulsacije

DIJAGNOZADIJAGNOZA• ppurulentni eksudat možeurulentni eksudat može spontano procureti kroz bubnu opnu, spontano procureti kroz bubnu opnu,

što vodi smanjenju bola.što vodi smanjenju bola.

• ootoskopski se vidi purulentan sekret u kanalutoskopski se vidi purulentan sekret u kanalu

• pposloslijije 2-4 nedeljee 2-4 nedelje dolazi do komplentne rezolucije procesa, sa dolazi do komplentne rezolucije procesa, sa gubitkom sekreta igubitkom sekreta i zarastanjem eventualne perforacije zarastanjem eventualne perforacije

• rijrijetko se perforacija zatvaraetko se perforacija zatvara debelim vezivnim tkivom sa debelim vezivnim tkivom sa priraslicama i rezidualnom nagluvošću ilipriraslicama i rezidualnom nagluvošću ili perforacija postaje perforacija postaje stalnastalna

• nnakon uzimanja brisa,vrši se zasađivanje kolonija na hranjivu akon uzimanja brisa,vrši se zasađivanje kolonija na hranjivu podlogu.podlogu.

TERAPIJATERAPIJA

• osnovna terapija infekcije uha ( vanjskog i unutrašnjeg ) su osnovna terapija infekcije uha ( vanjskog i unutrašnjeg ) su antibiotici bilo u čvrstom ili polučvrstom oblikuantibiotici bilo u čvrstom ili polučvrstom obliku

• lijek izbora Penicilinlijek izbora Penicilin

• alternative:Nafcillin, Oxacillin, Cefazolin itd.alternative:Nafcillin, Oxacillin, Cefazolin itd.

• popraviti kvalitet ishrane ( dovoljan unos vitamina )popraviti kvalitet ishrane ( dovoljan unos vitamina )

• redovno održavat ličnu higijenuredovno održavat ličnu higijenu

PREVENCIJAPREVENCIJA

• ne zadirati u prirodne obrambene mehanizme samog ne zadirati u prirodne obrambene mehanizme samog zvukovoda, dakle ne gurati razne predmete u zvukovod, niti zvukovoda, dakle ne gurati razne predmete u zvukovod, niti njima vršiti "čišćenje" istog njima vršiti "čišćenje" istog

• izbjegavanje faktora rizika izbjegavanje faktora rizika

• konstantno raditi na edukaciji stanovništva i promociji zdravljakonstantno raditi na edukaciji stanovništva i promociji zdravlja

• redovna vakcinacija djece i općenito zdrava ishrana redovna vakcinacija djece i općenito zdrava ishrana

HVALA NA PAŽNJI !!!HVALA NA PAŽNJI !!!