WNIOSEK O DOFINANSOWANIE DLA PROJEKTÓW TRANSPORTOWYCH POIIŚ 2014-2020.

CZĘŚĆ ŚRODOWISKOWA

18 stycznia 2017 r.

Uchylone Wytyczne w zakresie dokumentowania postępowania w

sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć współfinansowanych

z krajowych lub regionalnych programów operacyjnych opracowane przez Ministra Infrastruktury

i Rozwoju

Wniosek o dofinansowanie informacje ogólne

NIE NIE DOTYCZY.

Maksymalna liczba znaków wskazanych w formularzu WoD

szerszy opis podsumowanie przeprowadzonej analizy, pełen opis w SW np. jako osobny rozdział studium w WoD poprawne odniesienie do rozdziału w SW, lub odniesienie do rozdziału z Raportu OOŚ

Spójność informacji

opis projektu w pkt. B.3.1 z zakresem DŚU oraz częścią F

Pkt. D, E oraz F

Dla projektów składających się z kilku zadań (w zależności od specyfiki projektu):

dla różnych grup przedsięwzięć ( z I gr. z II gr. z OOŚ; II gr. bez OOŚ; te które nie wymagają DŚU) – zaleca się wypełnienie odrębnych części F (poszczególne zadania należy pogrupować wg 4 grup wymienionych w nawiasie)

4

Nie zostawiamy pustych pól

Wniosek o dofinansowanie informacje ogólne

Projekt infrastrukturalny i zakupowy („mieszany”), powielamy punkt F i wypełniamy oddzielnie

Nie powielamy punktów F , których treść się nie zmienia (np. F.1, F.2, F.5, F.8 i F.9).

Jednak należy wskazać, które punkty stanowią część wspólną dla wszystkich przedsięwzięć.

„Przedsięwzięcie” to zamierzenie budowlane lub inna ingerencja w środowisko polegającą na przekształceniu lub zmianie sposobu wykorzystania terenu, w tym również na wydobywaniu kopalin. Przedsięwzięcie powiązane technologicznie kwalifikuje się jako jedno przedsięwzięcie, także jeżeli są one realizowane przez różne podmioty.

D.2.1, D.2.2, D.3.2, D.3.3, E.3.3, część F.1, F.2, F.7, F.8. Wypełniamy dla projektu zakupowego/nieinfrastrukturalnego

INSTRUKCJA

5

F.1. Zgodność projektu z polityką ochrony środowiska F.1.1. Należy opisać, w jaki sposób projekt przyczynia się do realizacji celów polityki ochrony środowiska, w tym w zakresie zmian klimatu opisanych we właściwych dokumentach strategicznych oraz w jaki sposób uwzględniono przedmiotowe cele w danym projekcie (w szczególności należy rozważyć następujące kwestie:

efektywną gospodarkę zasobami,

zachowanie różnorodności biologicznej i

usług ekosystemowych

zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych

odporność na skutki zmian klimatu itp.

Wypełniamy dla projektu zakupowego/nieinfrastrukturalnego

6

F.1.1 W zależności do rodzaju projektu można skorzystamy z dokumentów: Strategiczny Plan Adaptacji dla Sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do 2020 r.

(SPA 2020)– dla każdego rodzaju projektu należy odnieść się do celów określonych w SPA 2020 Krajowy Plan Działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych (2010); Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej dla Polski (2014); Ocena ryzyka na potrzeby zarządzania kryzysowego. Raport o zagrożeniach bezpieczeństwa

narodowego (2013); Polityka energetyczna Polski do 2030 roku (2009); Polityka klimatyczna Polski. Strategia redukcji emisji gazów cieplarnianych w Polsce do roku 2020

(2003); Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko (2014); Projekt Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej (2015). Większość wymienionych dokumentów w odniesieniu do działań związanych z łagodzeniem zmian klimatu opiera się na ustaleniach oraz celach wynikających z pakietu energetyczno-klimatycznego.

7

F.1.2. Należy opisać, w jaki sposób projekt jest zgodny z:

Zasadą ostrożności – udowadniamy, że działalność nie spowoduje zagrożenia dla środowiska. W przypadku, gdy wykazanie braku zagrożenia dla środowiska nie jest możliwe, konieczne jest podjęcie i opisanie działań chroniących środowisko.

Zasadą działania zapobiegawczego (prewencji) – rozważyć potencjalne skutki określonego działania i podjęcie, na podstawie tej analizy, działań zapobiegawczych. Przykładem stosowania tej zasady są przepisy dotyczące oceny oddziaływania przedsięwzięć na środowisko oraz planów i programów.

Zasadą naprawiania szkody u źródła - szkoda, która powstała w środowisku powinna być wyeliminowana na jak najwcześniejszym etapie realizacji projektu, a nie po jego zakończeniu. Zasada ta znajduje zastosowanie we wszystkich regulacjach ustanawiających standardy emisji szkodliwych substancji do powietrza i wód.

Zasadą zanieczyszczający płaci - sprawca, który spowodował szkodę w środowisku lub zagrożenie powstania szkody, powinien ponieść koszty naprawienia szkody lub wyeliminowania zagrożenia. Zgodnie z art. 273 ust. 1 ustawy – Prawo ochrony środowiska, podmioty korzystające ze środowiska są obowiązane do ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska, czyli za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, pobór wód oraz składowanie odpadów.

Wypełniamy dla projektu zakupowego/nieinfrastrukturalnego

8

F.2.1. Czy projekt jest realizowany w wyniku planu lub programu, innego niż program operacyjny?(np.: Regionalnego, Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020, Strategii Rozwoju Transportu do 2020 itp.)

TAK do punktu F.2.2.

a) nietechniczne streszczenie sprawozdania dotyczącego środowiska oraz informacji wymaganych w art. 9 ust. 1 lit. b) dyrektywy SOOŚ (łącze internetowe albo kopię elektroniczną)

b) nietechniczne streszczenia prognozy oddziaływania na środowisko dokumentów, o których mowa w art. 43 ustawy OOŚ wraz z informacją o podaniu do publicznej wiadomości informacji o przyjęciu dokumentu - obwieszczenia (łącze internetowe albo kopię elektroniczną)

NIE do punktu F.2.2. NIE DOTYCZY

Rzetelna weryfikacja - wskazanie okoliczności wyłączające obowiązek przeprowadzenia SOOŚ dla danego planu lub programu (brak wymogu ustawowego w tym np. brak ram dla realizacji przedsięwzięć itd.) oraz w przypadku odstąpienia stosowne wyjaśnienia z wykorzystaniem informacji udostępnionych przez organ prowadzący ocenę na podstawie art. 48 ust. 3 ustawy ooś. Jeżeli SOOŚ jest w trakcie należy wskazać ten fakt wraz z krótką informacją o prowadzonej ocenie.

Wypełniamy dla projektu zakupowego/nieinfrastrukturalnego

9

F.3. Stosowanie dyrektywy 2011/92/UE Parlamentu Europejskiego i Rady („Dyrektywa OOŚ”) F.3.1 dla Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko warunek spełniony NIE DOTYCZY F.3.2. Czy projekt jest rodzajem przedsięwzięcia objętym:

Załącznikiem I do tej dyrektywy do punktu F.3.3.

Załącznikiem II do tej dyrektywy do punktu F.3.4

Żadnym z załączników wyjaśnienie i przejście do punktu F.4

Wypełniamy dla projektu zakupowego/nieinfrastrukturalnego – nie wymagającego DŚU

Przedsięwzięcia kwalifikujemy wg załączników dyrektywy OOŚ, nawet jeśli w polskim prawodawstwie dane przedsięwzięcie jest np. uznane za mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko a wg dyrektywy jest w załączniku II albo w ogóle nie zostało ujęte w załącznikach do dyrektywy

10

F.3.3. Jeżeli projekt objęty jest załącznikiem I do dyrektywy OOŚ, należy załączyć następujące dokumenty (w celu przedstawienia dodatkowych informacji i wyjaśnień należy skorzystać z pola tekstowego w pkt F.3.3.) Projekty zakupowe NIE DOTYCZY a)nietechniczne streszczenie raportu OOŚ albo cały raport OOŚ; b) informacje na temat konsultacji z organami ds. ochrony środowiska, ze społeczeństwem oraz w

stosownych przypadkach z innymi państwami członkowskimi przeprowadzonych zgodnie z art. 6 i 7 dyrektywy OOŚ - informacje te powinny znajdywać się w uzasadnieniu DŚU

c) decyzję właściwego organu wydaną zgodnie z art. 8 i 9 dyrektywy OOŚ (czyli DŚU), w tym informacje dotyczące sposobu podania jej do wiadomości publicznej – obwieszczenie o wydaniu decyzji (także o wydaniu pozwolenia na budowę)

6.1 - dokumenty dot. podpunktu a), 6.2 –dot. podpunktu b), 6.3 – dot. podpunktu c) ITD.

11

ZAŁĄCZNIK NR 6

F.3.3. W polu tekstowym umieszczamy: krótki opis dokumentów, w których znajdują się właściwe informacje numery załączników dokumentów numery stron DŚU wymienionych tam rozstrzygnięć, na których znajdują się informacje dotyczące

przeprowadzenia konsultacji społecznych dokumentację i informacje dotyczącą ponownej oceny oddziaływania na środowisko – (jeżeli

została przeprowadzana). W przypadkach gdy procedurę OOŚ zakończono prawnie wiążącą decyzją przed wydaniem zezwolenia na inwestycję w rozumieniu dyrektywy 2011/92/UE, wnioskodawca umieszcza w WoD oświadczenie, że zobowiązuje się do terminowego działania w celu uzyskania ww. zezwolenia na inwestycję oraz do rozpoczęcia prac dopiero po jego uzyskaniu. Pamiętamy o obwieszczeniach.

12

F.3.4. Jeżeli projekt objęty jest załącznikiem II do przedmiotowej dyrektywy, czy przeprowadzono ocenę oddziaływania na środowisko?

TAK

dokumenty oraz ścieżka postępowania jak w punkcie F.3.3

NIE

a) ustalenie wymagane w art. 4 ust. 4 dyrektywy OOŚ (w formie określonej mianem „decyzji dotyczącej preselekcji” lub „decyzji screeningowej”) – należy załączyć DŚU wydaną bez OOŚ oraz obwieszczenie o wydaniu tej decyzji;

b) progi, kryteria lub przeprowadzone indywidualne badania przedsięwzięć, które doprowadziły do wniosku, że OOŚ nie była wymagana (nie ma konieczności przedstawienia przedmiotowych informacji, jeżeli zawarto je już w decyzji wspomnianej w pkt a);

c) wyjaśnienie powodów, dla których projekt nie ma znaczących skutków środowiskowych, biorąc pod uwagę odpowiednie kryteria selekcji określone w załączniku III do dyrektywy OOŚ (nie ma konieczności przedstawienia przedmiotowych informacji, jeżeli zawarto je już w decyzji wspomnianej w pkt a)

Inwestycje składające się z co najmniej dwóch przedsięwzięć, dla których wydano decyzję bez oceny oddziaływania na środowisko, zalecane jest przedstawienie w jaki sposób wszystkie te przedsięwzięcia razem wpływają na stan środowiska (efekt skumulowany). W tym celu należy posłużyć się uzasadnieniami postanowień i decyzji, odmawiających przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, zgodnie z art. 63 ustawy ooś.

13

Zgodnie ze stanowiskiem KE z dnia 5 grudnia 2016 r., Ares(2016) 6792669, w przypadku dużych projektów, wobec których przewiduje się zastosowanie tzw. modus operandi dopuszczono możliwość złożenia wniosku o dofinansowanie w sytuacji nieuzyskania wszystkich zezwoleń na inwestycję/decyzji budowlanych dla przedsięwzięć wchodzących w zakres rzeczowy projektu. Jeżeli modus operandi ma być stosowany w projekcie należy zawrzeć taką informację w polu tekstowym pkt F.3.3 WoD (F.3.4), poprzez wpisanie zdania „Do niniejszego projektu ma zastosowanie modus operandi zgodnie ze stanowiskiem KE z dnia 5 grudnia 2016 r., Ares(2016)6792669)”. Stosując ww. mechanizm Beneficjent powinien również zadeklarować, że nie rozpoczął prac budowlanych w odniesieniu do poszczególnych przedsięwzięć wchodzących w zakres rzeczowy projektu, dla których nie uzyskał jeszcze wykonalnej decyzji budowlanej (przez „decyzję budowlaną” należy rozumieć pozwolenia na budowę, decyzje o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej albo inne rozstrzygnięcia umożliwiające rozpoczęcie prac budowlanych, które stanowią „zezwolenie na inwestycję” (development consent) w rozumieniu art. 1 ust. 2 lit. c dyrektywy 2011/92/UE). Ponadto, powinien Beneficjent zobowiązać się do nierozpoczęcia prac budowlanych, o których mowa wcześniej, do czasu uzyskania dla danego przedsięwzięcia wykonalnej decyzji budowlanej.

14

F.3.5. Zezwolenie na inwestycję/ decyzja budowlana (w stosownych przypadkach)

Projekty zakupowe NIE DOTYCZY do punktu F.4

„Zezwolenie na inwestycję” w rozumieniu dyrektywy OOŚ w odniesieniu do prawa polskiego - zbiór decyzji koniecznych do uzyskania w procesie inwestycyjnym, którego ostatnim etapem jest decyzja budowlana (pozwolenie na budowę albo decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji), ewentualnie inna z decyzji administracyjnych kończących przygotowanie procesu inwestycyjnego.

Pozwolenie na budowę PnB

Decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID)

Zgłoszenie robót budowlanych

Decyzja środowiskowa DŚU (jeżeli wymagana) Decyzja budowlana - każda decyzja uprawniającą do rozpoczęcia robót budowlanych a także sytuację, kiedy w wyniku braku sprzeciwu właściwego organu, beneficjent jest uprawniony do realizacji przedsięwzięcia w oparciu o zgłoszenie robót budowlanych w trybie art. 30 ustawy Prawo budowlane.

15

F.3.5.1. Czy projekt/ przedsięwzięcie jest już na etapie budowy (co najmniej jedno zamówienie na roboty budowlane)?

TAK

F.3.5.2. Czy udzielono już zezwolenia na inwestycję/decyzji budowlanej w odniesieniu do danego projektu/przedsięwzięcia (w przypadku co najmniej jednego zamówienia publicznego na roboty budowlane)?

NIE Komisja Europejska nie dopuszcza projektów znajdujących się na etapie budowy, w przypadku których nie posiadano zezwolenia na inwestycje/decyzji budowlanej w odniesieniu do co najmniej jednego zamówienia na roboty budowlane w momencie przedstawienia ich Komisji Europejskiej!

F.3.5.1. Czy projekt/ przedsięwzięcie jest już na etapie budowy (co najmniej jedno zamówienie na roboty budowlane)?

TAK NIE

16

F.3.5.2. Czy udzielono już zezwolenia na inwestycję/decyzji budowlanej w odniesieniu do danego projektu/przedsięwzięcia (w przypadku co najmniej jednego zamówienia publicznego na roboty budowlane)?

TAK do punktu F.3.5.3.

podajemy datę (DD-MM-RRRR) pierwszej uzyskanej decyzji budowlanej lub zgłoszenia (bez dat wydanych decyzji wodnoprawnych)

NIE do punktu F.3.5.4. podajemy datę (DD-MM-RRRR) złożenia pierwszego wniosku o zezwolenie na inwestycję/decyzję budowlaną lub datę złożenia pierwszego zgłoszenia oraz wskazać organy do których złożono ww. wnioski

F.3.5.2

NIE do punktu F.3.5.5. określamy przeprowadzone już czynności administracyjne i opisujemy te, które zostały do przeprowadzenia

wskazujemy uzyskane DŚU (w odniesieniu do zakresu projektu objętego WoD) oraz określamy obecnie realizowany etap procesu przygotowania dokumentacji do WoD lub obecny etap procesu uzyskiwania zezwoleń na inwestycję/decyzji budowlanych.

wskazujemy czynności administracyjne niezbędne do wykonania w celu uzyskania ostatecznej/nych decyzji budowlanej/nych lub zgłoszeń (zezwoleń na realizacje inwestycji).

17

F.3.5.6. Kiedy oczekuje się wydania ostatecznego zezwolenia na inwestycję/decyzji budowlanej (lub ostatecznych zezwoleń na inwestycję/decyzji budowlanych)?

Projekty zakupowe NIE DOTYCZY Tylko data uzyskania ostatniego pozwolenia na budowę (zezwolenia na inwestycję).

Dotyczy także zgłoszeń robót budowlanych (w przypadku co najmniej jednego zamówienia publicznego na roboty budowlane)

F.3.5.7. Należy określić właściwy organ (lub właściwe organy), który wydał lub wyda zezwolenie na inwestycję/decyzję budowlaną.

Nazwa i adres siedziby organu, który wyda/wydał zezwolenie na inwestycje/decyzje budowlane lub do którego dokonano zgłoszenia robót budowlanych oraz organ, który wydał DŚU

Nazwa organu nazwa urzędu

Organ: Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska.

wymieniamy decyzje, jakie jeszcze będą uzyskiwane oraz, które organy będą je wydawały umieszczamy informacje dotyczące zmian decyzji (jeśli dotyczy)

18

F.4. Stosowanie dyrektywy Rady 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (dyrektywa siedliskowa); ocena oddziaływania na obszary Natura 2000

F.4.1. Czy projekt może samodzielnie lub w połączeniu z innymi projektami znacząco negatywnie wpłynąć na obszary, które są lub mają być objęte siecią Natura 2000

TAK do punktu F.4.2

1. Decyzja właściwego organu oraz odpowiednia ocena przeprowadzona zgodnie z art. 6 ust. 3 dyrektywy siedliskowej - DŚU z wyjaśnieniem w uzasadnieniu, że przeprowadzono ocenę oddziaływania na Naturę 2000 i jakie były jej wyniki;

2. Jeżeli właściwy organ ustalił, że dany projekt ma istotny negatywny wpływ na jeden/więcej obszarów objętych lub które mają być objęte siecią Natura 2000,

a) Kopię standardowego formularza zgłoszeniowego „Informacje dla Komisji Europejskiej zgodnie z art. 6 ust. 4 dyrektywy siedliskowej, zgłoszenie Komisji lub;

b) Opinię Komisji zgodnie z art. 6 ust. 4 dyrektywy siedliskowej w przypadku projektów mających istotny wpływ na siedliska lub gatunki o znaczeniu priorytetowym, które są uzasadnione tak ważnymi względami jak nadrzędny interes publiczny inny niż zdrowie ludzkie i bezpieczeństwo publiczne lub korzystne skutki o podstawowym znaczeniu dla środowiska.

19

F.4.1.

NIE do punktu F.4.3

załączamy wypełnioną przez właściwy organ deklarację znajdującą się w załączniku I do WoD

mapę, na której wskazano lokalizację projektu i obszarów Natura 2000

Jeżeli przedsięwzięcie jest spoza I lub II załącznika Dyrektywy Ocenowej i zakłada interwencję fizyczną (budowa obiektu, przekształcenie powierzchni), ale nie będzie oddziaływać negatywnie na Naturę 2000

F.4.1.

NIE do punktu F.4.3

ZAŁĄCZAMY DEKLARACJĘ

Projekt zakupowy – bez ingerencji w środowisko wyjaśnienie

F.4.1.

NIE do punktu F.4.3

NIE ZAŁĄCZAMY DEKLARACJI

20

Tzw. przedsięwzięcia z III grupy (w pkt F.3.2 przyjęto odpowiedź trzecią: „Żadnym z powyższych załączników)

F.4.1. Czy projekt może samodzielnie lub w połączeniu z innymi projektami znacząco negatywnie wpłynąć na obszary, które są lub mają być objęte siecią Natura 2000

TAK do punktu F.4.2

W przypadku procedury oceny dla przedsięwzięć innych niż mogące znacząco oddziaływać na środowisko, (czyli w pkt F.3.2 przyjęto odpowiedź trzecią: „żadnym z powyższych załączników) tzw. grupa III, opisanej w rozdziale 5 ustawy OOŚ (tzn. przedsięwzięć, które nie są przedsięwzięciami mogącymi znacząco oddziaływać na środowisko ale mogą znacząco wpływać na obszary Natura 2000) wymaga się załączenia postanowienia o którym mowa w art. 98 ustawy OOŚ oraz kopii decyzji, o której mowa w art. 96 ust. 1 ustawy OOŚ wraz z informacją o jej podaniu do publicznej wiadomości w formie przewidzianej w art. 3 ust. 1 pkt 11 ustawy OOŚ. – załączamy : postanowienie uzgadniające RDOŚ

decyzję ostateczną (pozwolenia na budowę lub inną)

obwieszczenie.

21

F.5. Stosowanie dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady („ramowej dyrektywy wodnej”); ocena oddziaływania na jednolitą część wód F.5.1. W przypadku niespełnienia odpowiedniego warunku wstępnego zgodnie z art. 19 rozporządzenia(UE) nr 1303/2013, należy przedstawić łącze do zatwierdzonego planu działań. NIE DOTYCZY (warunek wstępny dla danego priorytetu inwestycyjnego POIiŚ jest spełniony lub żaden z warunków wstępnych nie dotyczy priorytetu inwestycyjnego w ramach którego projekt jest realizowany) W obszarze gospodarki wodnej kluczowym elementem wiążącym się ze spełnieniem warunków wstępnych jest przyjęcie aktualizacji Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy (aPGW), zgodnych z wymogami Ramowej Dyrektywy Wodnej (RDW). Ponadto w związku z oczekiwaniami KE, opracowano (zatwierdzone przez Radę Ministrów w dniu 26.08.2014 przejściowe dokumenty w gospodarce wodnej, tzw. Master Plany dla dorzeczy Wisły i Odry, stanowiące uzupełnienie obowiązujących Planów Gospodarowania Wodami (PGW) w zakresie inwestycji mogących spowodować nieosiągnięcie celów środowiskowych, dla których zastosowano odstępstwo zgodnie z art. 4 ust. 7 Ramowej Dyrektywy Wodnej.

22

F.5.2. Czy projekt obejmuje nowe zmiany charakterystyki fizycznej części wód powierzchniowych (JCWP) lub zmiany poziomu części wód podziemnych (JCWPd), które pogarszają stan jednolitej części wód lub uniemożliwiają osiągnięcie dobrego stanu wód/potencjału?

TAK do punktu F.5.2.1. (ODSTEPSTWA od osiągnięcia celów środowiskowych z RDW)

przedstawiamy ocenę oddziaływania na JCW i szczegółowe wyjaśnienie sposobu, w jaki spełniono lub w jaki zostaną spełnione wszystkie warunki zgodnie z art. 4 ust. 7 ramowej dyrektywy wodnej

wskazujemy także, czy projekt jest wynikiem krajowej/regionalnej strategii w odniesieniu do danego sektora lub wynikiem planu gospodarowania wodami w dorzeczu, który uwzględnia wszystkie istotne czynniki (np. wariant korzystniejszy dla środowiska, oddziaływanie skumulowane itd.)? Jeżeli tak, należy podać szczegółowe informacje.

Projekt powinien być wcześniej zgłoszony do Masterplanów albo PGW

Spełnienie warunków określonych z art. 4 ust. 7 RDW w aPGW oraz potwierdzenie przez Komisję Europejską zgodności przygotowanych aPGW z wymogami RDW współfinansnowanie projektów.

art. 4 ust. 7 RDW

Realizacja przedsięwzięć

ustawa Prawo wodne

23

F.5.2. NIE do punktu F.5.2.2. przeprowadzono analizę w celu odpowiedzi na pytanie F.5.2 DEKLARACJA wypełniona przez właściwy organ (zał. nr 2) NIE do punktu F.5.2.2. nie przeprowadzono analizy NIE ZAŁĄCZAMY DEKLARACJI WYJAŚNIAMY projekty nieinfrastrukturalne (zakupowe, niezwiązane z ingerencją w środowisko, dotyczące systemu aplikacji telematycznych, modernizacji statków i taboru kolejowego, jeżeli proponowane projekty nie obejmują robót fizycznych (np. budowa konstrukcji wsporczej pod antenę), które mogą wpłynąć na obszary wód chronionych.

24

F.5.3. Należy wyjaśnić, w jaki sposób projekt pokrywa się z celami planu gospodarowania wodami w dorzeczu, które ustanowiono dla odpowiednich jednolitych części wód. określić jakie JCW znajduje się na terenie projektu oraz jakie są przypisane im cele środowiskowe określić czy realizacja projektu może wpłynąć na osiągnięcie celów środowiskowych dla

określonych JCW

Tym samym punkt ten będzie dotyczył projektów, które z racji swojego charakteru i zakresu będą pokrywały się z celami, które ustanowiono dla danej jednolitej części wód.

Wypełniamy dla projektu zakupowego/nieinfrastrukturalnego WYJAŚNIAMY neutralny dla JCW charakter projektu

25

F.6. W stosownych przypadkach, informacje na temat zgodności z innymi dyrektywami środowiskowymi F.6.1. - F.6.4 NIE DOTYCZY

budowa: oczyszczalni ścieków komunalnych, składowisk odpadów, instalacji do zbierania i przetwarzania odpadów, instalacji podlegających obowiązkowi uzyskania pozwolenia zintegrowanego budowy: oczyszczalni ścieków komunalnych, składowisk odpadów, instalacji do zbierania i przetwarzania odpadów, instalacji podlegających obowiązkowi uzyskania pozwolenia zintegrowanego F.6.1. Stosowanie dyrektywy Rady 91/271/EWG („dyrektywy dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych”) – projekty w sektorze usług zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowe odprowadzania ścieków komunalnych. F.6.2. Stosowanie dyrektywy 2008/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady („dyrektywy ramowej w sprawie odpadów”) – projekty w sektorze gospodarowania odpadami. F.6.3. Stosowanie dyrektywy 2010/75/UE Parlamentu Europejskiego i Rady („dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych”) – projekty wymagające udzielenie pozwolenia zgodnie z przedmiotową dyrektywą. F.6.4. Wszelkie inne odpowiednie dyrektywy środowiskowe. 26

F.7. Koszt rozwiązań na rzecz zmniejszenia lub skompensowania negatywnego oddziaływania na środowisko, w szczególności wynikającego z procedury OOŚ lub innych procedur oceny (tj. dyrektywa siedliskowa, ramowa dyrektywa wodna, dyrektywa w sprawie emisji przemysłowych) lub wymogów krajowych/ regionalnych

F.7.1. W przypadku takich kosztów, czy uwzględniono je w analizie kosztów i korzyści?

TAK do punktu F.7.2

Jeżeli przedmiotowe koszty uwzględnia się w kosztach całkowitych, należy oszacować udział kosztów związanych z uruchomieniem rozwiązań na rzecz zmniejszenia lub skompensowania negatywnego oddziaływania na środowisko.

% udział kosztów ochrony środowiska w kosztach całkowitych

pole tekstowe: opis rozwiązania

NIE do punktu F.7.2

pole tekstowe: NIE DOTYCZY

%: puste

Spójność informacji z pkt E.

27

F.8. PRZYSTOSOWANIE DO ZMIANY KLIMATU I ŁAGODZENIE ZMIANY KLIMATU, A TAKŻE ODPORNOŚĆ NA KLĘSKI ŻYWIOŁOWE

Zagadnienia klimatyczne powinny zostać przeanalizowane w ramach procedury oceny oddziaływania na środowisko przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (etap screeningu/raport ooś). Obowiązek takiej analizy został wprowadzony wraz z nowelizacja ustawy OOŚ 1 stycznia 2017 r.

Analiza ryzyka klimatycznego na etapach przygotowania projektu:

opracowanie koncepcji

wybór technologii

studium wykonalności

ocena oddziaływania na środowisko opracowania projektów

28

F.8.

W zakresie wpływu na klimat sugeruje się przeprowadzenie analizy emisji gazów cieplarnianych (analiza śladu węglowego) przedsięwzięć.

W zakresie odporności przedsięwzięć na zmiany klimatu zasadne jest przeprowadzenie analizy narażenia, wrażliwości i podatności na obecnie obserwowaną zmienność klimatu jak również prognozowane zmiany klimatu oraz właściwej analizy ryzyka, a także analizy i oceny opcji adaptacyjnych przedsięwzięć (np.: nawalne opady, fale upałów, susze, gwałtowne wiatry (trąby powietrze), itp.)

Przydatne dokumenty:

wytyczne KE (m.in. Wytyczne dla kierowników projektu: uodpornienie wrażliwych inwestycji na zmiany klimatu);

Poradnik przygotowania inwestycji z uwzględnieniem zmian klimatu, ich łagodzenia i przystosowania do tych zmian oraz odporności na klęski żywiołowe (Ministerstwo Środowiska, październik 2015)

Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030 (Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2013 r.)

Komisja Wspólnot Europejskich, BIAŁA KSIĘGA Adaptacja do zmian klimatu: europejskie ramy działania, Bruksela 2009

Portal klimada.mos.gov.pl

29

F.8.1. Należy wyjaśnić, w jaki sposób projekt przyczynia się do realizacji celów w zakresie zmian klimatu zgodnie ze strategią „Europa 2020”, w tym zawiera informacje na temat wydatków związanych ze zmianą klimatu zgodnie z załącznikiem I do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 215/2014. W zakresie odporności przedsięwzięć na zmiany klimatu zasadne jest przeprowadzenie analizy narażenia, wrażliwości i podatności na obecnie obserwowaną zmienność klimatu jak również prognozowane zmiany klimatu oraz właściwej analizy ryzyka, a także analizy i oceny opcji adaptacyjnych przedsięwzięć (np.: nawalne opady, fale upałów, susze, gwałtowne wiatry (trąby powietrze), itp.) Cele unijnej Strategii Europa 2020 w odniesieniu do zmian klimatu i związanego z zagadnieniami klimatycznymi zrównoważonego wykorzystania energii zostały sformułowane w odniesieniu do stanu na rok 2020 w sposób następujący: Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 20 % w stosunku do poziomu z 1990 r. (lub nawet o

30 %, jeśli warunki będą sprzyjające); Osiągnięcie 20% poziomu energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Wzrost efektywności energetycznej o 20%.

30

F.8.1.

W celu określenia wysokości wydatków klimatycznych w danym projekcie, należy:

przypisać współczynniki określone w tabeli 1 załącznika 1 do ww. rozporządzenia nr 215/2014 (współczynniki mogą wynieść 0%, 40% lub 100%) do odpowiednich kodów obszarów interwencji określonych dla projektu w punkcie B.2.1 (tabela w punkcie B.2.) WoD, a następnie

uwzględniając określone w tym punkcie (B.2.1.) kwoty przyporządkowane do poszczególnych kodów obszaru interwencji, wyliczyć wysokość wydatków na cele związane ze zmianami klimatu w projekcie.

Przykład Tab. B.2.1 wśród wymienionych tam kodów obszarów interwencji są np. dwa kody obejmujące wydatki klimatyczne, np.:

1. w kolumnie „KOD” wpisano „026” ( jest to kod obszaru interwencji nazwanego "Inne koleje"), a w kolumnie „FUNDUSZ SPÓJNOŚCI” podano wartość 100 mln PLN

2. w kolumnie KOD wpisano „090” ("Ścieżki rowerowe i piesze"), a w kolumnie „FUNDUSZ SPÓJNOŚCI” podano wartość 10 mln PLN to :

ww. kwotę 100 mln PLN pomniejszamy do 40 % (bo taki jest Współczynnik dla obliczania wsparcia na cele związane ze zmianami klimatu dla „Innych kolei” w Załączniku I rozporządzenia nr 215/2014)

a kwotę 10 mln PLN zachowujemy w 100 % (bo taki jest „Współczynnik” dla „Ścieżek rowerowych i pieszych”). Czyli zsumowana wysokość wydatków unijnych na cele związane ze zmianami klimatu wynosi: 40 mln PLN + 10 mln PLN = 50 mln PLN."

31

F.8.2. Należy wyjaśnić, w jaki sposób uwzględniono zagrożenia związane ze zmianami klimatu, kwestie dotyczące przystosowania się do zmian klimatu i ich łagodzenia oraz odporność na klęski żywiołowe.

W jaki sposób oceniono rozmiar efektów zewnętrznych gazów cieplarnianych i kosztów zewnętrznych węgla (emisji gazów cieplarnianych)? Jakie są koszty alternatywne gazów cieplarnianych i w jaki sposób włączono je do analizy ekonomicznej?

Czy rozważano alternatywne rozwiązania dotyczące mniejszego zużycia węgla (emisji związków węgla, tj. mniejszej emisji gazów cieplarnianych) lub oparte na źródłach odnawialnych?

Czy w trakcie przygotowania projektu przeprowadzono ocenę zagrożeń wynikających ze zmian klimatycznych lub kontrolę podatności (oceną ryzyka związanego z prognozowanymi zmianami klimatu lub analizę podatności)?

Czy w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko i oceny oddziaływania na środowisko uwzględniono kwestie związane ze mianami klimatu oraz czy dane kwestie zostały sprawdzone przez odpowiednie organy krajowe?

W jaki sposób kwestie klimatyczne zostały uwzględniono w analizie i rankingu odpowiednich wariantów? W jaki sposób projekt odnosi się do strategii krajowej lub regionalnej w zakresie przystosowania się do zmian klimatu?

Czy projekt w połączeniu ze zmianami klimatu będzie miał jakikolwiek pozytywny lub negatywny wpływ na otoczenie? Czy zmiany klimatu wpłynęły na lokalizację projektu?

32

F.8.2.

w syntetyczny sposób wskazujemy zastosowaną metodę oszacowania emisji i kosztów GHG oraz sposób włączenia ich do analizy ekonomicznej, opisać, w jaki sposób kwestie związane ze zmianami klimatu były uwzględniane na poszczególnych etapach przygotowania projektu, opisać analizy oraz oceny podatności, a także analizy i oceny ryzyka oraz procesu wyboru i sposobu włączenia do projektu opcji adaptacyjnych (z przywołaniem zastosowanej metody i uzyskanych wyników).

podsumowujemy procedury SOOŚ oraz OOŚ w kontekście zmian klimatycznych.

Informacje przedstawione w pkt. F.8.2. to podsumowanie informacji z pkt. D i E w zakresie aspektów klimatycznych.

F.8.3. Należy wyjaśnić, jakie rozwiązania przyjęto w celu zapewnienia odporności na bieżącą zmienność klimatu i przyszłe zmiany klimatu w ramach projektu.

określamy w jaki sposób uwzględniono zmiany klimatu podczas opracowywania projektu i jego części składowych np. w odniesieniu do sił zewnętrznych (np. obciążenie wiatrem, obciążenie śniegiem, różnice temperatury) i oddziaływań (np. fale upałów, drenaż, zagrożenie powodziowe, jak również przedłużające się okresy suszy wpływające np. na właściwości gleby).

33

Zagadnienia związane ze zmianami klimatu i podatności projektu na zmiany klimatyczne uwzględniamy w: pkt D.2. dotyczącym analizy wariantów projektu, pkt D.3. dotyczącym wykonalności wybranego wariantu projektu, pkt E.2. dotyczącym analizy ekonomicznej, pkt E.3. dotyczącym oceny ryzyka i analizy wrażliwości. Spójność informacji z pkt F (F.1. i F.8.)

34

D.2.1. Należy wskazać alternatywne warianty rozpatrywane w ramach studiów wykonalności (maksymalnie 2-3 strony), zgodnie z podejściem określonym w załączniku III (Metodyka przeprowadzania analizy kosztów i korzyści) do Rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 2015/207 z dn. 20 stycznia 2015 r. Uwzględniamy co najmniej: d) ryzyko związane z poszczególnymi wariantami alternatywnymi, w tym ryzyko związane ze skutkami zmiany klimatu i ekstremalnymi zdarzeniami pogodowymi; (…) wskazujemy czy i w jaki sposób podczas procesu wariantowania brano pod uwagę możliwości minimalizacji ryzyk klimatycznych i pogodowych oraz działań adaptacyjnych w tym zakresie (ze wskazaniem scenariusza zmian i rodzaju analizowanych zdarzeń) na etapie projektowania, etapu inwestycyjnego, eksploatacji oraz zamykania projektu (jeśli dotyczy). Wypełniamy dla projektu zakupowego/nieinfrastrukturalnego

35

D.2.2. Należy określić kryteria rozpatrywane przy wyborze najlepszego rozwiązania (w kolejności według ich znaczenia i metody ich oceny, odzwierciedlając wyniki oceny narażenia na zmianę klimatu i oceny ryzyka zmiany klimatu, a także w stosownych przypadkach procedur OOŚ/SEA pkt. F) oraz przedstawić krótkie uzasadnienie wybranego wariantu zgodnie z załącznikiem III (Metodyka przeprowadzania analizy kosztów i korzyści) do Rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 2015/207 z dn. 20 stycznia 2015 r. . (……) wypełniamy zgodnie z ogólnymi zapisami Instrukcji do punktu D.2. konieczne jest również uwzględnienie kryteriów klimatycznych z oceny podatności na zmiany

klimatu oraz oceny ryzyka zmian klimatu, przyjętych z Non-paper Guidelines for Project Managers: Making vulnerable investments climate resilient

Szersze wskazówki dotyczące zagadnień klimatycznych, w tym zagadnień związanych z uodpornianiem inwestycji na zmiany klimatu portal KLIMADA „Poradnik przygotowania inwestycji z uwzględnieniem zmian klimatu, ich łagodzenia i przystosowania do tych zmian oraz odporności na klęski żywiołowe”.

36

D.3.3. Aspekty związane z ochroną środowiska i łagodzeniem zmiany klimatu (emisje gazów cieplarnianych) oraz przystosowaniem się (w stosownych przypadkach). Wybrany wariant przedsięwzięcia powinien być odporny i przystosowany zarówno do

obserwowanej zmienności, jak i prognozowanych zmian klimatu, na poziomie, dla którego znaczące ryzyka klimatyczne zostały obniżone do akceptowalnych wartości.

W odniesieniu do emisji gazów cieplarnianych wariant powinien również charakteryzować się ograniczeniem ryzyka klimatycznego do akceptowalnej wartości.

Należy opisać, w jaki sposób i przy wyborze jakich rozwiązań, a w tym infrastrukturalnych (rzeczowych) i „miękkich”, wymienione ryzyka zostały ograniczone zarówno w kontekście emisji gazów cieplarnianych jaki i zapewnienia odpowiedniego poziomu adaptacji do zmian klimatu.

37

E.2. Aspekty klimatyczne w analizie ekonomicznej Przygotowując analizę społeczno-ekonomiczną projektu należy pamiętać o obowiązkowym uwzględnieniu w katalogu korzyści/kosztów ekonomicznych problemu emisji gazów cieplarnianych. W analizie ekonomicznej należy ocenić i uwzględnić (jeśli to możliwe ilościowo) korzyści wynikające z działań podjętych w celu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych lub zwiększenia odporności na zmiany klimatu i ekstremalne zdarzenia pogodowe oraz inne klęski żywiołowe. E.2.1. Aspekty klimatyczne w analizie ekonomicznej przedstawiamy krótki opis metodyki, kluczowych założeń przyjętych przy wycenie kosztów (w tym odpowiednie uwzględnione składniki kosztów – koszty inwestycji, koszty odtworzenia, koszty operacyjne), korzyści gospodarczych i efektów zewnętrznych, w tym tych związanych z ochroną środowiska, łagodzeniem zmiany klimatu (w tym w stosownych przypadkach narastająca emisja gazów cieplarnianych wyrażona w ekwiwalencie dwutlenku węgla) oraz odpornością na zmianę klimatu i klęski żywiołowe przedstawiamy opis głównych ustaleń analizy społeczno-gospodarczej oraz w stosownych przypadkach wyjaśnić powiązanie z analizą oddziaływania na środowisko.

38

E.3.3. Ocena ryzyka przedstawiamy krótkie podsumowanie oceny ryzyka, w tym wykaz różnych rodzajów ryzyka, jakie mogą wystąpić w trakcie projektu matrycę ryzyka, interpretację i proponowaną strategię ograniczania ryzyka podmiot odpowiedzialny za ograniczanie głównych rodzajów ryzyka, takich jak przekroczenie kosztów, opóźnienia w czasie, spadek popytu, spadek przychodów szczególną uwagę należy zwrócić na zagrożenia dla środowiska, rodzaje ryzyka związane ze zmianą klimatu oraz inne rodzaje ryzyka związane z klęskami żywiołowymi przedstawiamy właściwą dla projektu analizę ryzyka i wszelkie potencjalne dodatkowe działania adaptacyjne (uwzględniające np. wiatr, temperatury poniżej 0°C itp.). informacje na temat ryzyka związanego ze zmianą klimatu, klęskami żywiołowymi Spójność informacji z pkt F (F.1. i F.8.) i D

39

Analiza ryzyka wykonana z wykorzystaniem danych z portalu KLIMADA dla każdego analizowanego zdarzenia pogodowego, na ile jest ono istotne dla danego projektu wskazujemy działania adaptacyjne (mogły one być już uwzględnione na etapie

przygotowania/projektowania przedsięwzięcia, niemniej trzeba wskazać, czy są one wystarczające), a następnie zidentyfikować i ocenić ryzyka rezydualne, w szczególności w fazie operacyjnej.

Rekomendowaną przez Komisję Europejską metodyką przeprowadzania i prezentowania działań związanych z uodpornieniem inwestycji na zmiany klimatu jest metodyka wskazana w 'Guidelines for project managers: Making vulnerable investment climate resilient”.

40

Dla „projektów przygotowanych” (dojrzałych), dla których pełna analiza ryzyka klimatycznego nie została przeprowadzona na poszczególnych etapach przygotowania projektu konieczne jest przeanalizowanie tej tematyki „ex post”. W tym celu należy dokładnie opisać wraz z podaniem wiarygodnego uzasadnienia zawierającego odpowiednie dowody na to, że kwestie dotyczące zapewnienia odporności projektu na zmiany klimatu oraz zagadnienia związane z łagodzeniem zmian klimatu zostały uwzględnione oraz że realizacja projektu nie niesie za sobą znaczącego ryzyka klimatycznego, to jest zarówno ryzyka znaczącego wpływu na klimat, jak i ryzyka braku lub niedostatecznego poziomu odporności na zmiany klimatu. Projekt przygotowany” - jest to projekt, dla którego wnioski o wydanie DŚU zostały złożone przed publikacją Instrukcji do wypełnienia WoD, to jest przed dniem 10 września 2015 r. (przedmiotowa data dotyczyć powinna również wniosków o przeprowadzenie ponownej oceny oddziaływania na środowisko).

41

Analiza „ex post”

Wymaga przeanalizowania np. dokumentacji projektowej, OOŚ oraz pozostałej dokumentacji dotyczącej projektu pod kątem określenia, w jaki sposób ryzyka klimatyczne (zarówno w wymiarze adaptacji do zmian klimatu jak i emisji gazów cieplarnianych wpływu na klimat) zostały wzięte w tej dokumentacji pod uwagę, nawet jeżeli nie zawiera ona jednoznacznych wskazań na ten temat. Opis przedstawiający taką analizę może znaleźć się także w studium wykonalności lub innych właściwych załączanych do WoD. W miarę potrzeby może być konieczne wykonanie bądź zlecenie do wykonania przez beneficjenta dodatkowych analiz bądź prac badawczych w przedmiotowym zakresie i załączenie ich do wniosku o dofinansowanie.

42

F.9. Obowiązek przekazywania informacji na potrzeby rejestrów prowadzonych w Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska

NIE DOTYCZY NIE

dotyczy projektów, w których wnioskodawcą jest organ, uprawniony do wydawania DŚU (np. Prezydent miasta Burmistrz, Wójt itd.) oraz do wyznaczania obszarów ochrony przyrody

ZAŁĄCZAMY OŚWIADCZENIE o nie zaleganiu z informacją wobec rejestrów prowadzonych w Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska

43

Dziękujemy za uwagę

Centrum Unijnych Projektów Transportowych Plac Europejski 2, 00-844 Warszawa

tel. (22) 262 05 00, fax (22) 262 05 01

www.cupt.gov.pl, e-mail: cupt@cupt.gov.pl, intermodal@cupt.gov.pl