printed ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/d.i.t./logic...

60
Οι Διδάσκοντες Αντώνης Πασχάλης, Καθηγητής, Θεωρία Γραφείο: A39 (Αόροφος) Τηλ. 210-7275231 E-mail: [email protected] Χρήστος Κρανιώτης, ΕEΔΙΠ, Εργαστήριο Γραφείο: Εργαστήριο Ψηφιακής Σχεδίασης και Αρχιτεκτονικής Υπολογιστών (προαύλιο, δίπλα στην αίθουσα Ζ) Τηλ. 210-7275222 E-mail: [email protected]

Upload: others

Post on 14-Mar-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Οι Διδάσκοντες

Αντώνης Πασχάλης, Καθηγητής, ΘεωρίαΓραφείο: A39 (Α’ όροφος)Τηλ. 210-7275231E-mail: [email protected]

Χρήστος Κρανιώτης, ΕEΔΙΠ, ΕργαστήριοΓραφείο: Εργαστήριο Ψηφιακής Σχεδίασης καιΑρχιτεκτονικής Υπολογιστών(προαύλιο, δίπλα στην αίθουσα Ζ)

Τηλ. 210-7275222E-mail: [email protected]

Page 2: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Τίτλος: ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΧΕΔΙΑΣΗ

Παράλληλες Πηγές Μελέτης

ΘΕΩΡΙΑ 1 από 2

Διαθέτης (Εκδότης): Α. ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ& ΣΙΑ ΟΕ

Τύπος: ΣύγγραμμαISBN: 978-960-7182-66-1Συγγραφείς: Mano Morris, Ciletti MichaelΈκδοση: 4η έκδ./2010Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 9783

Page 3: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Διαθέτης (Εκδότης): ΕΚΔΟΣΕΙΣΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΕ

Τύπος: ΣύγγραμμαISBN: 960-209-728-0 Συγγραφείς: JOHN F. WAKERLY Έκδοση: 3η/2004

Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 13946

Τίτλος: ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΧΕΔΙΑΣΗ: ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

Παράλληλες Πηγές Μελέτης

ΘΕΩΡΙΑ 2 από 2

Page 4: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Διαθέτης (Εκδότης): ΔΙΑΥΛΟΣ Α.Ε. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΩΝ

Τύπος: ΣύγγραμμαISBN: 978-960-531-245-9 Συγγραφείς: Κρανιώτης Χρήστος Δ. Έκδοση: 1η έκδ./2009

Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 12209

Τίτλος: ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΨΗΦΙΑΚΩΝΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ

Παράλληλες Πηγές Μελέτης

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

Page 5: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Βιβλιογραφία – Άλλες Πηγές Μελέτης

Το μάθημα στο Διαδίκτυοhttp://dscal.di.uoa.gr (GR – Μαθήματα)user name : logicdesignpassword : pandora

ΕΚΕΙ ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ ΤΙΣ «ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ»

Άρθρα από τα πιο έγκυρα διεθνή επιστημονικάπεριοδικά του ΙΕΕΕ (Προαιρετικό)

ΙΕΕΕ Spectrum (www.spectrum.ieee.org)IEEE Computer (computer.org/computer)IEEE Design & Test (computer.org/dt)

Page 6: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Συνδυασμός κατανόησης βασικών αρχών στο μάθημακαι πραγματικής υλοποίησης στο εργαστήριο

σύμφωνα με το αρχαίο κινέζικο ρητό:

“Ακούω και ξεχνώ,βλέπω και θυμάμαι,

εφαρμόζω και κατανοώ – μαθαίνω”

Το Ρητό του Μαθήματος

Page 7: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Πανεπιστήμιο έναντι ΛΥΚΕΙΟΥ(Πως αποφεύγετε την αποτυχία)

ΤΑΙΡΙΑΣΜΑ

ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΜΕΝΗΜΕΛΕΤΗ

ΣΥΝΕΧΗΣ ΕΠΙΒΛΕΨΗ

ΜΙΚΡΗ ΥΛΗ

ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑΜΕΤΑ ΑΠΟ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

ΛΥΚΕΙΟΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΣ

ΕΛΕΥΘΕΡΗΜΕΛΕΤΗ

ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ

ΜΕΓΑΛΗ ΥΛΗ

ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑΜΕΤΑ ΑΠΟ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Page 8: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)
Page 9: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Ενότητα 1ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

Page 10: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Γενικές Γραμμές

Περί Ψηφιακών ΣυστημάτωνΜαθηματική Λογική - Λογική ΣχεδίασηΒασικές Λογικές Πύλες AND, OR, NOTΤεχνολογία ΥλοποίησηςVLSI κυκλώματα - System on Chip (SOC)Τεχνολογία Ψηφιακής Σχεδίασης

Δεν ακολουθώ κάποιο βιβλίο

Page 11: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)
Page 12: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)
Page 13: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Ψηφιακά Συστήματα (Ψ. Σ.)

Επεξεργάζονται δυαδικά ηλεκτρικά σήματαΤα δυαδικά σήματα λαμβάνουν δύο μόνο τιμές :

το Λογικό-0 (π.χ., από 0 Volt μέχρι 1 Volt περίπου), καιτο Λογικό-1 (π.χ., από περίπου 4 Volts μέχρι 5 Volts)

Volts

+5+4

+1+0

nsec

ΛΟΓΙΚΟ-1

ΛΟΓΙΚΟ-0

μεταβατικήπεριοχή

1 1 00

Page 14: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Αναλογικά Συστήματα (Α. Σ.)

Επεξεργάζονται συνεχή ηλεκτρικά σήματα, που μεταβάλλονται σαν συναρτήσεις του χρόνου

Volts

+5+4

+1+0

nsec

+3+2

Page 15: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

H Ψηφιακή Επανάσταση (I)

Συστήματα ΥπολογιστώνΣυστήματα EπικοινωνιώνΣυστήματα Επεξεργασίας ΣήματοςΣυστήματα Ελέγχου

ψηφιακή επεξεργασία δεδομένωνψηφιακή λήψη δεδομένωνψηφιακή απόκρισηαναλογική λήψη δεδομένων

• μετατροπή της πληροφορίας από αναλογική σε ψηφιακήμε Analog to Digital Converter – ADC(δειγματοληψία + κβαντοποίηση)

αναλογική απόκριση• μετατροπή της πληροφορίας από ψηφιακή σε αναλογικήμε Digital to Analog Converter - DAC

Volts+5+4

+1+0

nsec

+3+2

Page 16: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

H Ψηφιακή Επανάσταση (II)Η ψηφιακή επανάσταση εξαπλώθηκε σε πολλούς τομείςτης καθημερινής μας ζωής την τελευταία είκοσι χρόνια

Παραδείγματα ψηφιακών συστημάτων που ήσανπαλαιότερα αναλογικά συστήματα

Φωτογραφική μηχανή

Εγγραφή ήχου (CD) και βίντεο (DVD)

Καρμπιρατέρ (και όχι μόνο ...) αυτοκινήτου

Τηλεφωνικό σύστημα

Φωτεινοί σηματοδότες

Κινηματογραφικά εφέ

Page 17: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Πλεονεκτήματα των Ψηφιακών ΣυστημάτωνΑκρίβεια στην αναπαραγωγή των αποτελεσμάτων

Μικρή ευαισθησία σε θερμοκρασία, τάση τροφοδοσίαςΕυκολία στη σχεδίαση, ευελιξία και λειτουργικότητα

Λογική σχεδίαση χωρίς ιδιαίτερες μαθηματικές γνώσειςΔυνατότητα προγραμματισμού

Διατάξεις Προγραμματιζόμενης λογικής(Programmable Logic Devices - PLDs)Γλώσσες Περιγραφής Υλικού(Hardware Description Languages HDL)

Υψηλή συχνότητα λειτουργίαςΕπεξεργαστές σε GΗz

Υψηλή απόδοση με χαμηλό κόστοςSystems on Chip (SOC)

Σταθερά εξελισσόμενη τεχνολογία

Page 18: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Μαθηματική Λογική (Ι)

Λογικές μεταβλητές (Α, Β)Λογικές τιμές (ΑΛΗΘΕΣ και ΨΕΥΔΕΣ)Λογικές πράξεις (ΚΑΙ, Η, ΟΧΙ)Λογικές εκφράσεις (ΕΑΝ-ΤΟΤΕ)

Page 19: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Μαθηματική Λογική (ΙΙ)

Λογική πράξη (Α ΚΑΙ Β) - (Α ΑΝD Β)ΕΑΝ (Α = ΨΕΥΔΕΣ) ΚΑΙ (Β = ΨΕΥΔΕΣ) ΤΟΤΕ Ζ = ΨΕΥΔΕΣΕΑΝ (Α = ΨΕΥΔΕΣ) ΚΑΙ (Β = ΑΛΗΘΕΣ) ΤΟΤΕ Ζ = ΨΕΥΔΕΣΕΑΝ (Α = ΑΛΗΘΕΣ) ΚΑΙ (Β = ΨΕΥΔΕΣ) ΤΟΤΕ Ζ = ΨΕΥΔΕΣΕΑΝ (Α = ΑΛΗΘΕΣ) ΚΑΙ (Β = ΑΛΗΘΕΣ) ΤΟΤΕ Ζ = ΑΛΗΘΕΣ

Page 20: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Μαθηματική Λογική (ΙΙΙ)Λογική πράξη (Α ΚΑΙ Β) - (Α ΑΝD Β)

ΕΑΝ δεν πάρω τη βάση στη θεωρίαΚΑΙ δεν πάρω τη βάση στο εργαστήριοΤΟΤΕ δεν περνώ το μάθημα

ΕΑΝ δεν πάρω τη βάση στη θεωρίαΚΑΙ πάρω τη βάση στο εργαστήριοΤΟΤΕ δεν περνώ το μάθημα

ΕΑΝ πάρω τη βάση στη θεωρίαΚΑΙ δεν πάρω τη βάση στο εργαστήριοΤΟΤΕ δεν περνώ το μάθημα

ΕΑΝ πάρω τη βάση στη θεωρίαΚΑΙ πάρω τη βάση στο εργαστήριοΤΟΤΕ περνώ το μάθημα

Page 21: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Μαθηματική Λογική (ΙV)

Λογική πράξη (Α Ή Β) - (Α ΟR Β)ΕΑΝ (Α = ΨΕΥΔΕΣ) Ή (Β = ΨΕΥΔΕΣ) ΤΟΤΕ Ζ = ΨΕΥΔΕΣΕΑΝ (Α = ΨΕΥΔΕΣ) Ή (Β = ΑΛΗΘΕΣ) ΤΟΤΕ Ζ = ΑΛΗΘΕΣΕΑΝ (Α = ΑΛΗΘΕΣ) Ή (Β = ΨΕΥΔΕΣ) ΤΟΤΕ Ζ = ΑΛΗΘΕΣΕΑΝ (Α = ΑΛΗΘΕΣ) Ή (Β = ΑΛΗΘΕΣ) ΤΟΤΕ Ζ = ΑΛΗΘΕΣ

Page 22: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Μαθηματική Λογική (V)

Λογική πράξη (Α Η Β) - (Α ΟR Β)ΕΑΝ δεν πεινάω Η δεν διψάωΤΟΤΕ δεν θα πάω στην καντίνα

ΕΑΝ δεν πεινάω Η διψάωΤΟΤΕ θα πάω στην καντίνα

ΕΑΝ πεινάω Η δεν διψάωΤΟΤΕ θα πάω στην καντίνα

ΕΑΝ πεινάω Η διψάωΤΟΤΕ θα πάω στην καντίνα

Page 23: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Μαθηματική Λογική (VΙ)

Λογική πράξη (OXI Α) - (NOT Α)ΕΑΝ Α = ΨΕΥΔΕΣΤΟΤΕ OXI A = ΑΛΗΘΕΣΕΑΝ Α = ΑΛΗΘΕΣΤΟΤΕ OXI A = ΨΕΥΔΕΣ

ΟΧΙ δεν πεινάω = πεινάωΟΧΙ πεινάω = δεν πεινάω

Page 24: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Λογική Σχεδίαση Ψηφιακών ΣυστημάτωνΕφαρμογή της μαθηματικής λογικής στηλογική σχεδίαση των ψηφιακών συστημάτων(ονομάζεται και ψηφιακή σχεδίαση)

λογική μεταβλητή → δυαδικό σήμα

λογική τιμή ΑΛΗΘΕΣ → λογικό-1 (θετική λογική...)

λογική τιμή ΨΕΥΔΕΣ → λογικό-0 (θετική λογική...)

λογική πράξη ΚΑΙ → λογική πύλη AND

λογική πράξη Ή → λογική πύλη ΟR

λογική πράξη OXI → λογική πύλη NOT

Page 25: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Ζ = Α ΑΝD B ή Ζ = A B ή Ζ = ΑΒ (λογικό “γινόμενο”)

Βασική Λογική Πύλη ΑΝD

Α

ΒΖ

Α Β Ζ

0 0 0

0 1 0

1 0 0

1 1 1

πίνακας αλήθειας

Α

ΒΖ

00

1

1

11

Page 26: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Ζ = Α OR B ή Ζ = A+B (λογική “πρόσθεση”)

Βασική Λογική Πύλη OR

Α

ΒΖ

Α Β Ζ

0 0 0

0 1 1

1 0 1

1 1 1

πίνακας αλήθειας

Α

ΒΖ

0

11

0

00

Page 27: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Z = NOT A ή Ζ = Α‘ ή Ζ = Α (συμπλήρωμα)

Βασική Λογική Πύλη NOT

Α ΖΑ Z

0 1

1 0

πίνακας αλήθειας

Αντιστροφέας (inverter)

Page 28: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Πύλες με Περισσότερες από Δύο Εισόδους

Οι λογικές πύλες AND και OR μπορούν να έχουνκαι περισσότερες από δύο εισόδους

ΑΒ Ζ = A+B+C

ΑΒ Ζ = ABCD

C

CD

Page 29: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Λογικά ΚυκλώματαΑποτελούνται από λογικές πύλεςΛαμβάνουν δυαδικά σήματα Αi (i=1,2,..n)Παράγουν δυαδικά σήματα Ζk (k=1,2,..m)Υλοποιούν λογικές συναρτήσεις Fk

Χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:Συνδυαστικά ΚυκλώματαΑκολουθιακά Κυκλώματα

….

A1A2

An

….

Z1Z2

Zm

ΛΟΓΙΚΟΚΥΚΛΩΜΑ

Είσοδος Α Έξοδος Ζ

Page 30: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Συνδυαστικά Κυκλώματα

Η έξοδος Ζ εξαρτάται μόνο από την τρέχουσα τιμήτης εισόδου ΑΓια κάθε σήμα εξόδου Ζκ ορίζεται η λογικήσυνάρτηση Zk = Fk(A1, A2, .., An), (k=1,2,..m)

….

A1A2

An

….

Z1Z2

Zk

ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΟΚΥΚΛΩΜΑ

Page 31: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Παράδειγμα Συνδυαστικού Κυκλώματος

Α

Β

C

Ζ

Z = F(A,B,C)= AB+C’

AB

C’

Υλοποιεί τη Λογική Συνάρτηση:

Page 32: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)
Page 33: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Ακολουθιακά Κυκλώματα (Ι)Η έξοδος Ζ εξαρτάται όχι μόνο από την τρέχουσατιμή της εισόδου Α, αλλά και από όλη τηνπαρελθούσα ακολουθία τιμών στην είσοδο Α.Το ακολουθιακό κύκλωμα διαθέτει μνήμη, δηλαδήέχει καταστάσεις (states) που του επιτρέπουν ναθυμάται όλη την παρελθούσα ακολουθία τιμώνπου λαμβάνει στην είσοδο Α. Η έξοδος Ζ εξαρτάται από την τρέχουσα τιμή τηςεισόδου Α και από την τρέχουσα κατάσταση S.Η επόμενη κατάσταση NS (next state) εξαρτάταιαπό την τρέχουσα τιμή της εισόδου Α και απότην τρέχουσα κατάσταση S.

Page 34: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Ακολουθιακά Κυκλώματα (ΙΙ)Για κάθε σήμα εξόδου Ζκ ορίζεται η λογική συνάρτηση (ΛΣ)Zk = Fk(A1, A2, .., An, S1, S2, .., St), (k=1,2,..m)Για κάθε σήμα επόμενης κατάστασης NSj ορίζεται η ΛΣNSj = Gj(A1, A2, .., An, S1, S2, .., St), (j=1,2,..t)

A1A2

An

…Z1Z2

ZmΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΟΚΥΚΛΩΜΑ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΝΗΜΗΣFlip-flops

τρέχουσακατάσταση

επόμενηκατάσταση

… …

ανάδρασηclock

S1

St

NS1

NSt

είσοδος έξοδος

Page 35: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Αλλαγή ΚατάστασηςΣύγχρονα ακολουθιακά κυκλώματα

αλλάζουν κατάσταση συνήθως στην ανερχόμενη ακμή (από 0 σε 1) ή στην κατερχόμενη ακμή (από 1 σε 0)του σήματος του ρολογιού (clock - CLK)(η ανάδραση ελέγχεται από το σήμα του ρολογιού)

Ασύγχρονα ακολουθιακά κυκλώματααλλάζουν κατάσταση σε κάθε χρονική στιγμή(η ανάδραση δεν ελέγχεται από το σήμα του ρολογιού)

Volts

nsec

CLKσήμα ρολογιού

ανερχόμενη ακμή κατερχόμενη ακμή

Page 36: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)
Page 37: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Τεχνολογίες Υλοποίησης Στο Υλικό1930 : ρελέδες (relays)1940 : λυχνίες (tubes)

ΕΝΙΑC 18.000 tubes, 30x3x1 m3, 140 KW1950 : transistors1960 : ολοκληρωμένα κυκλώματα(integrated circuits – ICs):

μερικές πύλες σε ένα chip1970 : μικροεπεξεργαστές, μνήμες

1971 i4004, 1972 i8080, 1978 i80861980-00 : VLSI κυκλώματα

ASIC, CPLD, FPGA, DSP, MCM, ...2000+ : System on Chip (SOC)

Η πλακέτα του σήμερα το chip του αύριο2000+ : Πολλές τεχνολογίες σε ένα VLSI κύκλωμα

FPGA + μνήμες + επεξεργαστές + ... σε 2-D ή 3-D

Page 38: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

ENIAC

Εισαγωγή προγράμματοςΕπισκευή λυχνίας

Page 39: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Oλοκληρωμένα Κυκλώματα – ICsSSI (small scale integration) : 1-20 πύλες

74x04 6 πύλες ΝΟΤ σε ένα chipMSI (medium scale integr.) : 20-200 πύλες

αποκωδικοποιητές, καταχωρητές, μετρητέςLSI (large scale integr.) : 200-200.000 πύλες

μνήμες, μικροεπεξεργαστές (μPs), PLDsVLSI : > 500.000 transistors

Application Specific Integrated Circuits - ASICs• υλοποίηση με standard-cells και custom design

Field-Programmable Gate Arrays - FPGAsComplex Programmable Logic Devices - CPLDsDigital Signal Processors - DSPsMulti-Chip Modules - MCMs

Page 40: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Oλοκληρωμένα Κυκλώματα – ICs2-D 3-D

Το μέλλον(2020;)

ΦωτονικοίΥπερυπολογιστές

Page 41: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Επίπεδα Υλοποίησης Στο Υλικό

Επίπεδο πλακέτας, PCB (printed circuit board)Επίπεδο Chip, IC, VLSI κυκλώματος:

FPGA/CPLDASIC

Επίπεδο System on Chip (SoC)

Page 42: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Τρόποι Υλοποίησης VLSI Κυκλωμάτων

Gates

Routing Channel

Gates

Routing Channel

Gates

StandardALU

Standard Registers

Gates

Cus

tom

Con

trol

Log

ic

CustomRegister File

Custom Design Standard Cell Gate Array

CustomALU

ΑπόδοσηΣχεδιαστική πολυπλοκότητα

μακρινές διασυνδέσειςαπλωμένη σχεδίαση

κοντινές διασυνδέσειςμαζεμένη σχεδίαση

Page 43: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Διαδικασία Βιομηχανικής Παραγωγής VLSI

Slicer

Blank wafers

20 to 30 processing steps

Patterned wafersIndividual dices

Dietester

×

××

Bond die topackage

Packaged dices

Parttester ×

Tested packaged dices

Ship to customers

×

×

×

Page 44: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)
Page 45: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Εξέλιξη των Επεξεργαστών (Ι) Νόμος του Moore(1965, εκ των ιδρυτών της Intel):

"Η πυκνότητα σε transistorsενός επεξεργαστήδιπλασιάζεταικάθε 18-24 μήνες"

Σε 29 χρόνια ο αριθμός των transistors ενός μP έχει αυξηθεί > 900.000 φορέςαπό τα 2.250 (4004, 1971) στα 2,046 Δις (2010, Tukwila).

Page 46: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Εξέλιξη των Επεξεργαστών (ΙΙ)

Υψηλή κλίμακαολοκλήρωσης

Μεγάληπυκνότητα

Μεγάληταχύτητα

tr/cm2 (Μ) tr/μP (Μ)

Nanometer

Ρολόι (MHz)

811

1421

2476

40200

64520

1001400

250 180 130 100 70 50

750 1250 2100 3500 6000 10000

Χαρακτηριστικά 1997 1999 2002 2005 2008 2011

Μία πρόγνωση του 2000 πόσο έχει επαληθευτεί;

2502000

32

4000

2010

Page 47: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Albert Yu, Επικεφαλής του τομέα μικροεπεξεργαστών της IntelIEEE Micro, 1996: “The Future of Microprocessors”

«...Η απόδοση θα συνεχίσει να αυξάνεται, έως ότου φτάσουμεστο εξωπραγματικό νούμερο των 400.000.000 transistors

σε ένα ολοκληρωμένο διαστάσεων 1.7 inch το 2006.…Θα συναντήσουμε τρομερές τεχνολογικές δυσκολίες τις οποίεςπρέπει να ξεπεράσουμε για να επιτύχουμε αυτό το επίτευγμα.

Χρειάζεται να γνωρίζουμε πως θα συνδέσουμε, θα τροφοδοτήσουμε, θα ψύξουμε και θα ελέγξουμετην ορθή λειτουργία 400,000,000 transistors…»

Αλλά και τα Προβλήματα

Page 48: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Το Πρόβλημα της Κατανάλωσης Ισχύος

Page 49: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Το Πρόβλημα της Κατανάλωσης Ισχύος οδηγείστους Πολυπύρηνους Επεξεργαστές

Ισχύς = φορτίο χωρητικότητας x τάση2 x συχνότητα λειτουργίας

Σε 20 χρόνια οι τάσεις μειώθηκαν από τα 5V στο 1V, ενώ η συχνότητα λειτουργίας αυξήθηκε 1000 φορές. Με αυτόν τον τρόπο η ισχύς αυξήθηκε μόνο 30 φορές.Δεν υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω μείωση τηςτάσης λόγω αύξησης των ρευμάτων διαρροήςΔεν υπάρχουν περιθώρια για αύξηση της συχνότηταςλειτουργίας λόγω μείωσης της αξιοπιστίας και αύξησηςτου κόστουςΟι πολυπύρηνοι επεξεργαστές προσφέρουν βελτίωσητης απόδοσης χωρίς περαιτέρω αύξηση τηςσυχνότητας λειτουργίας

Page 50: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

IBM Power 4: Καταναλώνει 115 Watts

Floatingpointunits

Ζεστάσημεία

Cachelogic

Θερμοκρασία: από 66.8 C μέχρι 82 C

Page 51: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

O Επεξεργαστής Itanium 2 της Intel

Server Processor

των 592 M transistors

(9M)

Page 52: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Ο πιο σύνθετος επεξεργαστής (Intel Tukwila : 4 Core Itanium 2με 2,046 δισεκατομμύρια transistors σε ένα die των 7 cm2)

O Επεξεργαστής Tukwila της Intel

Page 53: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Το Μέλλον; Νανο-Τεχνολογίαμε Οργανικά Μόρια

Page 54: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Το Μέλλον; Νανο-Τεχνολογίαμε Οργανικά Μόρια

Page 55: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Επίπεδα Ψηφιακής Σχεδίασης

Αρχιτεκτονική σχεδίασηστο υψηλό επίπεδο της συμπεριφοράς του συστήματος

Λειτουργική σχεδίασηστο επίπεδο μεταφοράς καταχωρητών – register transfer level (RTL)

Λογική σχεδίασηστο επίπεδο των πυλών

Φυσική σχεδίασηστο χαμηλό επίπεδο των transistor

Page 56: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)
Page 57: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Τεχνολογία Ψηφιακής Σχεδίασης (Ι)

Γλώσσες Περιγραφής Υλικού(Hardware Description Languages)

VHDLVerilogC-like, C++-like

H σχεδίαση του υλικού έχει αρκετές ομοιότητεςμε τη σχεδίαση του λογισμικού

Page 58: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Τεχνολογία Ψηφιακής Σχεδίασης (ΙΙ)

Εργαλεία λογισμικού (CAD tools)schematic entryHDL editorslogic & time simulators – test benches HDL design compilers – synthesizers (VHDL, Verilog) test & power compilerscompilers for PLDs και FPGAsbehavioral synthesis compilershardware-software co-design toolsvalidation and verification tools

Για να κατανοήσετε ότι δεν γνωρίζετε το αντικείμενο

Page 59: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

Τεχνολογία Ψηφιακής Σχεδίασης (ΙΙΙ)Σύνθεση συστημάτων σε υψηλό επίπεδο

Φορμαλιστική προδιαγραφή συμπεριφοράςΣυ-σχεδίαση υλικού και λογισμικού

• Αλγόριθμοι λογισμικού σε C και υλοποίησημε ενσωματωμένους επεξεργαστές (embedded processors)

• Αλγόριθμοι υλικού σε HDL και απευθείας υλοποίηση στο υλικόμε FPGAs ή ASICs

• πρωτόκολλο επικοινωνίας

H σύνθεση συστημάτων σε υψηλό επίπεδο συνδυάζειτην παράλληλη σχεδίαση του υλικού και του λογισμικούκαι στοχεύει στην υλοποίηση των SOCΕνσωματωμένα SoC συστήματα

Page 60: PRINTED ldn 2010 unit 01 - Εθνικόν και …users.uoa.gr/~sdi1100150/D.I.T./Logic Design/PRINTED ldn...OλοκληρωμέναΚυκλώματα–ICs SSI (small scale integration)

ΣυμπεράσματαΗ τεχνολογία των ολοκληρωμένων κυκλωμάτων (Ο.Κ.) οδηγεί τηβιομηχανία των υπολογιστώνΌσο εξελίσσεται η τεχνολογία των Ο.Κ. τόσο :

αυξάνεται η χωρητικότητα (υλοποίηση Systems-on-Chip)αυξάνεται η απόδοσηγίνεται πιο πολύπλοκη η διαδικασία της σχεδίασης και του ελέγχουαυξάνεται το κόστος υλοποίησηςπρέπει να περιορισθεί η κατανάλωση ισχύος

Πρέπει κατά τη σχεδίαση των συστημάτων να λαμβάνονται υπόψηοι περιορισμοί στην απόδοση, στην πακετοποίηση, στο κόστος, στην κατανάλωση ισχύος και στη δοκιμαστικότητα,Πρέπει να αντιμετωπίζουμε το hardware και το software σαν μίαολότητα και όχι σαν χωριστά τμήματα