PRIRODNI SATELITI PLANETA

SUNČEVOG SISTEMA

Miloš Marjanović

Uvod Šta je satelit? Kako delimo satelite? Satelite nemaju Merkur i Venera

MESEC- Zemljin prirodni satelit

Hladan i suv, nema atmosferu, nema tečne H2O

Jedna strana snimljena 1959.(“Luna 3”), prva poseta 1969.

Udaljenost- 384 000km, eliptičnu putanju pređe za 28 dana, poluprečnik- 3476km

Izaziva plimu i oseku, Td=130°, Tn=-110°

Mars- Fobos, Dejmos Strah i užas, sive boje, svetlost odbijaju kao

meteoriti (ugljeničnih hondrita), smatra se da su zalutali iz spoljašnjih delova S.S

Razlike:Fobos- brazde(širina=100-200m) povezane

kraterom “Stikni”(R=10km)Dejmos- regolit u debljem sloju, krateri

(R=50m, prekriveni prašinom)

Jupiterovi sateliti Otkriće:Io, Evropa, Ganimed, Kalisto

(1610.)- Galilej i nezavisno od njega Simon Marius.

364. god pre n.e.- Ganimed (Gan De- Kina)

Sinhrona rotacija Retrogradna putanja-

Ananke, Karme, Pasife, Sinope (zarobljeni asteroidi)

Jupiterovi sateliti

3. po udaljenosti, 5. po veličini, crven(sumporna jedinjenja sa Io-a), oblika krompira

Krateri: Pan (najveća depresija), Gea

Mali Jupiterov satelit- AMALTEA

Jupiterovi sateliti

2. po redu od 4 velika satelita Jupitera Površina: svetla, reflektujuća, glatka Samo 5 kratera (R=20km) Struktura: led (100km), voda i razmekšan led,

kameno jezgro (Fe, Ni, kamen)

Evropa

Jupiterovi sateliti

Najveći od svih u S.S. Struktura: led (100km), voda i razmekšan led

(400-800km), kameno jezgro; gustina 2 puta veća od gustine H2O

Mapirano 80%površine sa rezolucijom od 5km i manje, tamna područja- krateri i blaga udubljenja (zauzimaju 60% mapirane površine)

Ganimed

Jupiterovi sateliti

Najbliži planeti, izrazito koloritan (crvena, narandžasta, bela boja)- od S i čvrstog SO2- debljine 4km, najčvršći od 4 velika satelita Jupitera, ima retku atmosferu od SO2, koju dodiruje Jupiterov prsten

8 eruptivnih zona- kao crne tačke od nekoliko desetina km, krater “Loki” (17°C)- tokovi lave su vidljivi

Io

Jupiterovi sateliti

Najtamniji i najmanje gustine, površina najstarija u S.S.

Struktura: Prljavi led (200-300km), voda i razmekšan led (1000km), kameno jezgro

Veliki broj kratera (plitki) Obeležje: multiprstenasta struktura

(VALHALA)- sastoji se iz centralne svetle zone (600km), koja je okružena koncentričnim krugovima u intervalu od 20- 100km

Kalisto

Saturnovi sateliti (33)

Najpoznatiji TITAN (Kristijan Hajgens- 1655.) Udaljenost- 1 221 830km, R=255km,

m=1,35x1023kg, sinhrona rotacija, T=-178°C Ima atmoseru- 02(94%), argon (6%), metan Viši slojevi atmosfere: metan+CO2

Sunce

ugljovodonici (kondenzuju se i nastaju narandžasti oblaci)

Vetrove pokreću plimine sile Struktura: led i stenje, jezgro (vruće)

Titan Različite boje- uticaj godišnjih doba Infracrvene fotografije Halovog teleskopa

Neptunovi sateliti (13)

Nereida (Kajper- 1949) i Triton (Vilijam Lasel) Nereida- najeksentričnija orbita (na najdaljem

rastojanju od Neptuna je čak 7 puta dalje nego na najbližem)

Triton Kruži retrogradno (suprotni smer od planete),

usporava se i priblžava planeti Ima veliku gustinu (formiran u drugom delu

S.S.) Ima reku atmosferu (azot) Ledena površina (reflektuje malo svetlosti),

T=-235°C (najhladniji objekat), vrlo mlada površina (malo kratera)

Ledeni vulkanizam- mešavina tečnog azota, metana i prašine se zamrzava i pada kao sneg

Uranovi sateliti

Ariel Belinda Kaliban i Sicorakas Kordelija Miranda Oberon Ofelija Rozalinda Titania Umbriel

Imena dobili po Šekspirovim delima

Uranovi sateliti

Najsvetliji satelit Urana Veliki kanjoni (dubine do 12km),

pukotine, krateri Unutrašnjost mu je bila vrela

Ariel

Uranovi sateliti

Deveti po udaljenosti Voyager 2 Nije fotografisana iz bliza

Belinda

Uranovi sateliti

Novootkriveni, najtamniji, nepravilnog oblika, vide se u crvenkastoj boji (organski molekuli)

Kaliban- R=60km, udaljenost= 7,1 mil. km Sicorakas- R=120km, udaljenost= 12,2 mil. km Odbijaju 7% svetlosti koja padne na njih

Kaliban i Sicorakas

Uranovi sateliti

Najmanji satelit S.S. Najbliži Uranu R=15km

Kordelija

Uranovi sateliti

Kjuper (1948) Pola led, pola stenje Bušotine od meteorita, planine do 5km,

kanjoni (20km), ima tektonskih pokreta R=470km, T=-187°C

Miranda

Uranovi sateliti

Vilijam Heršel (1787) Kao Umbrijel, ali manji Nema tektonskih pokreta, ali ima

najviše kratera od Uranovih satelita

Planinski venci (6km)

Oberon

Uranovi sateliti

Drugi po redu od Urana Grupa najmanjih satelita R=16km

Ofelija

Uranovi sateliti

Osmi od Urana Voyager 2 (1986)- malo se zna

Rozalinda

Uranovi sateliti

Najveći satelit Urana Malo kratera i stena Bila je topla

Titanija

Uranovi sateliti

Najtamniji Uranov satelit Kao Arijel

Umbriel

HVALA NA PAŽNJI

Knjaževac2007.