pro-q-kine katern augustus 2010

Overtuigd van kwaliteit?

HOever staat Het prOject na 2 jaar?

kwaliteitslexicOn

Het pOrtfOliO

QUALITY IN PHYSICAL THERAPY

Kwaliteitspromotieaug | sept 2010KWALITE IT IN KINESITHERAPIE


02 kwaliteitspromotie|aUGUstUs|september|10|

K waliteitessentieelis


aan alle Kinesitherapeuten die er van overtuigd zijn dat

de voorbije 2 jaar hebben we samen met heel wat collega’s gewerkt aan het pilootproject “Kwaliteitsbevordering in de kinesitherapie”.

in het eindrapport zullen wij vanuit de resulta-ten van de deelprojecten en vanuit de realisaties die centraal werden gestuurd een aantal instru-menten voorstellen om kwaliteitsbevordering in de kinesitherapie op te starten.

axxon heeft steeds vooropgesteld dat de implementatie van een systeem voor kwaliteits-bevordering enkel aanvaardbaar is als er een (financiële) appreciatie tegenover staat.

deze appreciatie is vandaag nog niet mogelijk.het riziv en de verzekeringsinstellingen waarde-ren de visie en het geleverde werk en hebben in de overeenkomstencommissie geoordeeld dat voor een volgende fase financiële middelen kunnen voorzien worden voor verdere ont-wikkeling en voor een proefimplementatie in het werkveld.

ook nu willen wij het bottom up principe, ge-koppeld aan een centrale sturing aanhouden.

axxon gaat er van uit dat de enige te volgen weg voor de kinesitherapie deze van de kwaliteit is. op die manier zullen wij de ge-loofwaardigheid van dit unieke deeldomein van de gezondheidszorg kunnen opwaarderen. de kinesitherapeut die op een transparante manier zijn handelen onderwerpt aan zelfreflectie en hierdoor een kwaliteitslabel verwerft zal hier-voor geapprecieerd worden.

de waardering door zijn patiënten, door de voorschrijvers en door alle andere stakeholders moet ook resulteren in een betere honorering.

dit was en blijft voor ons de doelstelling van kwaliteitsbevordering in de kinesitherapie.

tekst Fons de schutter Coördinator pilootprojeCt

“kwaliteitsbevordering in de kinesitherapie”

Axxon gaat er van uit dat de enige te volgen weg voor de kinesitherapie

deze van de kwaliteit is

T


03kwaliteitspromotie|aUGUstUs|september|10|

een stand van zaKen

het eindrapport zal een synthese zijn van de realisaties en bevindingen van het pilootproject. het opzetten van bestuursstructuren en de opstart van de deelprojecten waren de eerste initiatieven.

15 deelprojecten werden gefinaliseerd .

De deelprojecten hebben volgen-de inhoudelijke themata bestudeerd en uitgetest:

- via zelfevaluatie en de evaluatie door patiënten komen tot een optimalisatie van de werking van de praktijk

- de goede of optimale werking van een groepspraktijk

- Communicatie tussen zorgverleners- Communicatie kinesitherapeut/patiënt

(anamnese) ➞ kinesitherapeutisch dossier

- gebruik van richtlijnen (ebM)- Zorgmanagement

volgende instrumenten (metho-dologie) kwamen aan bod:

- Zelfevaluatie- vorming- intercollegiaal overleg (toetsing)- peer review- samenwerking met experten (Fvib,

wvvk, Universiteiten en opleidingen, CebaM…)

een uitgebreid rapport werd ter beschikking gesteld aan de begeleidings-commissie van februari 2010.

Centraal werden volgende initiatie-ven genomen en uitgewerkt:

- realisatie krachtlijnen voor kwaliteits-zorg in de kinesitherapie

- oprichting en activatie lokk’s- opleiding stuurgroepleden en promo-

toren- overleg met andere zorgverstrekkers

(nationaal en internationaal)- pe-online (een partner om het

systeem van kwaliteitsbevordering conform de vooropgestelde doelstel-lingen te realiseren voor een zo groot mogelijk aantal kinesitherapeuten)

- realisatie van 4 peer reviews (2 Frans-talige en 2 nederlandstalige)

- Consensusrichtlijn communicatie kinesitherapeut/patiënt (werkgroep communicatie –wvvk)

de pijlers die als een rode draad doorheen het pilootproject “ kwaliteits-bevordering in de kinesitherapie” lopen waren:

• kennis en competentie• organisatie van de zorg en de praktijk• kwaliteit van de zorg• informatisering

het eindrapport zal, nadat het door de bevoegde instanties werd beoordeeld, ter beschikking gesteld worden.

de overeenkomstencommissie van de kinesitherapie heeft voorzien in een vervolg van het pilootproject. hiertoe zal axxon een projectvoorstel indienen dat, indien het goedgekeurd wordt door het verzekeringscomité, de mogelijkheid geeft om een aantal initiatieven af te ronden.

Het pilootproject “kwaliteitsbevordering in de kinesitherapie” wordt eind september afgerond met een eindrapport.

Tweejaarkwaliteitsbevordering

volgende aandachtspunten zullen hier zeker aan bod komen:

de inhoud en de methodologie van de deelprojecten moet een leidraad zijn

- de uitbouw van een kwaliteitsinstituut- de ontwikkeling van een kwaliteitsre-

gister- het systeem van kwaliteitsbevordering

kan via een piloot uitgetest worden.

➞ website optimaliseren en met geïntegreerd systeem kwaliteitsbe-vordering organiseren (portfolio, zelfevaluatie, intercollegiale toet-sing…)

➞ vastleggen van regels➞ proeftoetsing bij selecte groep➞ rapportage proeftoetsing

- de deelprojecten en de contacten met de beroepsgroep (ronde tafel) hebben uitgewezen dat informatie op een directere manier bij de kinesithe-rapeut moet terecht komen.

➞ informatiecampagne naar alle kine-sitherapeuten

- de uitbouw van een netwerk waarin kwaliteitsbevordering met en naar partners gericht is.

- overleg met de partners (riziv, overheid, verzekeringsinstellingen…) is fundamenteel en zal structureel uitgebouwd worden.

Tijdspad: 01/11/2010 tot 31/10/2011

tekst Fons de schutter Coördinator pilootprojeCt

“kwaliteitsbevordering in de kinesitherapie”


04

A Accreditatie: formele erkenning dat de kinesitherapeut voldoet aan vooraf vastgestelde minimale kwaliteitsvereisten.

Automatisering: Zie informatiseren.

B Bottom-up: de kinesitherapeuten in het werkveld krijgen de kans om kwaliteitszorg op maat en volgens behoefte en mogelijkheden van de practicus uit te werken.

Baseline meting: (0-meting) het punt vanwaar de eer-

ste meting wordt gedaan en waarmee wordt vergeleken in alle volgende metingen.

C Competentie: de capaciteit om (theoretische en prak-tische) kennis, vaardigheden en attitudes in het kinesithe-rapeutisch handelen aan te wenden in functie van de con-crete dagelijkse en veranderende werksituatie.

Competentiemanagement: werkwijzen voor het be-

oordelen, in dit pilootproject via zelfevaluatie, en beoorde-ling door gelijken. bepaalde specifieke competenties, die in de basisopleiding tot kinesitherapeut onvoldoende aan bod komen, kunnen hierbij centraal staan, alsook werkwijzen om het eigen competentieprofiel op peil te houden en te bewijzen (bijv. via een portfolio, zie portfolio).

CEBAM: Centrum voor evidence based Medicine. Cebam helpt zorgverleners en patiënten om gebruik te maken van relevante en valide klinisch wetenschappelijke informatie en deze te integreren in de dagelijkse praktijk. als belgische tak van de Cochrane Collaboration bevordert Cebam het maken, onderhouden en verspreiden van systematische reviews. als centrum is Cebam een onafhankelijke beoor-delaar van klinische evidence-based praktijkrichtlijnen en geven zij mensen methodologische ondersteuning

(www.cebam.be).

Hieronder vindt u een verklarende woordenlijst met termen die u wellicht al vaak hebt gehoord maar die misschien toch nog enige uitleg vereisen.

Let wel, de verklaring die hieronder wordt gegeven kadert binnen het pilootproject ‘kwaliteitsbevor-dering in de kinesitherapie’. Bijgevolg zouden de woorden in een andere context waarschijnlijk ook anders omschreven worden.

kwaliteitspromotie|aUGUstUs|september|10|

Lexicon


05

D Deming (het wiel van): het wiel van deming bestaat uit 4 elementen: plan, do, Check, act. het wiel beschrijft deze 4 activiteiten die op alle verbeteringen in organisaties van toepassing zijn. de vier activiteiten zorgen voor een betere kwaliteit. het cyclische karakter garandeert dat de kwaliteitsverbetering continu onder de aandacht is. wordt ook pdca-cyclus genoemd.

E eKD: in het toekomstig ekd registreer je je kinesithera-peutisch handelen; dit is het middel om te communiceren via een dossierplatform operationeel via het web, waarbij voorschriften en communicatie met collega’s, de voorschrij-ver, notificaties, aanvragen en toestemming tot terugbeta-ling, … via elektronische weg kunnen verstuurd en ont-vangen worden. axxon ziet hierin een kans om – met het oog op de kwaliteit van de zorgen en een vereenvoudigde administratie – in samenwerking met de kinesitherapeuten, de voorschrijvers van kinesitherapie, de verzekeringsinstel-lingen, het riziv en het ehealth platform, dit ekd te ontwik-kelen op maat van de sector.

EBM (evidence-based medicine): geneeskunde op

basis van bewijs is het expliciet, oordeelkundig gebruik ma-ken van het best beschikbare wetenschappelijk bewijs voor een keuze van behandeling voor de patiënt.

EBP (Evidence-based practice): het uitvoeren van een (be)handeling door een beroepsbeoefenaar op zo`n wijze dat de uitvoering is gebaseerd op de best beschikbare wetenschappelijke informatie over doelmatigheid en doel-treffendheid.

I Indicator: is een meetbaar aspect van de zorg dat een aanwijzing geeft over de kwaliteit van de zorg; een indicator is uit te drukken in een getal, bijvoorbeeld in een percen-tage. voorbeelden van indicatoren zijn:

• de wachttijd voor een behandeling • het aantal valincidenten in een verzorgingstehuis

Intercollegiaal overleg: vindt bij voorkeur plaats binnen

een lokk (zie lokk) en bestaat uit het samen bekijken en beoordelen van een ontwerprichtlijn via een peer review (zie peer review), waarbij collega’s feedback geven op basis van hun kennis of expertise. bij intervisie als overlegvorm wordt vooral gefocust op feedback rond het persoonlijk handelen van de kinesitherapeut.

Informatiseren: het (geleidelijk aan) overstappen naar

gebruik van informatica voor het voeren van de administra-tie. dit is vooral nodig om de mogelijkheden van elektro-nisch dossierbeheer volledig te benutten.

K Kwaliteitsregister: het doel van het toekomstig regis-ter is om elke kinesitherapeut te stimuleren zich perma-nent te verrijken met actuele kennis zodat zijn/haar (be)handelen efficiënt gebeurt in een optimaal werkkader. de beroepsgroep(en), en de daaraan verbonden zorgverstrek-kers, die op die uitnodiging ingaan, verdienen dan ook een erkenning. het register zal toegankelijk zijn voor elke kine-sitherapeut en zal niet verplicht zijn. naast een erkenning door de overheid, zou ook een financiële honorering tot de toekomstmogelijkheden kunnen behoren.

Kwaliteitsinstituut: het toekomstige kwaliteitsinstituut

zal de kwaliteit in al zijn aspecten benaderen. het moet de motor zijn om de voorwaarden en mogelijkheden te cre-eren waardoor kinesitherapeutische zorg van goede kwa-liteit gerealiseerd wordt, die toegankelijk is voor de gehele belgische bevolking, met erkenning van de professionele deskundigheid van de kinesitherapeut. het kwaliteitsinsti-tuut voor kinesitherapie moet gedragen worden door de beroepsgroep en producten en diensten afleveren op maat van de kinesitherapeut.

L LOKK: een lokk (min. 8 en max. 12 kinesitherapeuten) is een lokale kwaliteitsgroep kinesitherapeuten die kan ge-organiseerd worden door de kring of door een groep van kinesitherapeuten met als doel kwaliteitsbevorderend te werken. daartoe komt deze groep regelmatig samen. het is belangrijk dat de kinesitherapeut zijn wetenschappelijke competentie (kennis, vaardigheid en attitude) op peil houdt en regelmatig actualiseert, teneinde op elk ogenblik het meest verantwoorde behandelconcept te kunnen aanwen-den. het is eveneens onontbeerlijk dat de kinesitherapeut gesensibiliseerd wordt voor problemen van deontologische en gezondheidseconomische aard, evenals over problemen rond de uitoefening van zijn beroep in de meest brede zin.



06

Met suggesties voor definiëren van begrippen kan je terecht bij Nicole Morre, e-mail: [email protected]


O On line bevraging: een vragenlijst via internet die ertoe dient om meer inzicht te geven in een bepaalde werkwijze.

P Pilootproject: overeenkomst in het kader van artikel 56 van het riZiv. dit proefproject ontwikkelt type-instrumenten voor kwaliteits-promotie. deze strategie wil de ki-nesitherapeuten stimuleren in hun creativiteit en in de reflex om deel te nemen aan het systeem en de organisatie ervan.

Peer Review: in het kader van lokk, verstaat men on-der peer review het overleg/de bespreking onder gelijken van een onderwerp uit hun professionele werksfeer. dit kan bijvoorbeeld betrekking hebben op: praktijkorganisatie, professionele samenwerking, communicatie met andere ac-toren, de implementatie van een nieuwe methodiek, … .

Portfolio: een elektronisch dossier dat wordt samenge-steld door de kinesitherapeut. hij bewaart hierin gegevens betreffende kwaliteitsbeheer zoals gevolgde bijscholing, deelname aan lokk, gelezen vakliteratuur, gepubliceerde stukken ... dit systeem wordt reeds gebruikt bij de opleidin-gen kinesitherapie.

R Richtlijnen: een richtlijn (guideline) is een praktisch advies voor de clinicus. deze aanbeveling berust op de resultaten van wetenschappelijk onderzoek met daarop gebaseerde discussie en aansluitende consensus. de auteurs hebben alle informatie over een bepaalde vraag al bij elkaar ge-zocht, op hun kwaliteit beoordeeld en samen besproken. in de praktijk spreken we over “richtlijnen voor klinische praktijkvoering”. vandaag worden richtlijnen gelabeld door Cebam (zie Cebam).

Recip-e: het project waaraan alle zorgverstrekkers deel-nemen met als doel een nationaal systeem voor het elek-tronisch medisch voorschrift te ontwikkelen, in overleg met betrokken actoren uit de sector en conform met de europese doelstelling om elektronisch voorschrijven in de europese lidstaten mogelijk te maken.

S SWOT analyse: swot staat voor strengths, weaknes-ses, opportunities and threats, oftewel: sterktes, Zwaktes, kansen en bedreigingen. de swot analyse is tegenwoor-dig een populair middel om de situatie van een organisatie in kaart te brengen. door eens goed na te denken over je sterke en zwakke punten en kansen en bedreigingen, krijg je een goed beeld van je organisatie en zie je waar de verbe-terpunten liggen. ook kun je een swot analyse uitvoeren over bepaalde projecten. Zo kun je een goed beargumen-teerde afweging maken of je een plan doorzet of afwijst.

T Toetsing: een ‘meting doen’ met een bijbehorende uit-spraak over de mate van beheersing van kennis en vaardig-heid.

V Verbetertraject: een in tijd beperkte periode die de ge-legenheid geeft om te verbeteren. deze verbetering kan afgestemd zijn op vooraf gemeten aspecten van je kinesi-therapeutisch functioneren. het traject kan de pdca-cyclus volgen (zie deming).

W WVVK: wetenschappelijke vereni-ging van vlaamse kinesitherapeuten vzw is een onafhankelijke vereniging. Zij is vooral de vereniging die de practicus wil ondersteunen in de uit-oefening van zijn/haar beroep, reke-ning houdend met wetenschappelijk onderbouwde standpunten in de meest brede betekenis. de vereniging heeft een partnerschap afgesproken met aXXon. (zie www.wvvk.be)

Z Zelfevaluatie: gekozen methode voor de kwaliteitsverbe-tering, gebeurt op basis van vragenlijsten, anoniem en online (ondersteunt de zelfreflectie over de praktijk, de organisatie en de communicatie).


07

De medewerkers van de Kwaliteitspromotie geven u graag meer informatie.


tekst Karin van loonbewerking naar het nederlands michel schotte

KwaliTeiTspromoTie in De KinesiTherapie: voorbeeld van een portFolio

het portfolio is een eenvoudige tool die voor elke kinesitherapeut toegankelijk is. hij kan er zijn verbeteringstraject mee plannen en zelf evalueren.

ieder stelt zelf zijn portfolio samen, op zijn of haar eigen manier en dit gedurende de hele loopbaan. door de op eigen initiatief gevolgde opleidingen, na- en bijscholingen in kaart te brengen, krijgt het geheel een onmiskenbare waarde2. het is tevens een stimulans om eens stil te staan bij het gevolgde traject en welke competenties er nu bijkomend verworven werden of bijgewerkt.

deze formalisering van het professioneel par-cours is in belgië momenteel niet verplicht, maar het wordt wel aangemoedigd in het kader van het beheer van kwaliteitszorg.

hierbij een voorbeeld van een mogelijke portfo-lio, bestaande uit 3 delen:

1. deel 1: wat heb ik waar en wanneer gevolgd? registratie van deelname aan congressen,

cursussen, kringavonden, vormingen, lokk’s (lokale kwaliteitsgroep kinesitherapie) etc.

in dit deel worden bewijzen, deelnameattes-ten, etc opgelijst en bijgehouden.

2. deel 2: opleidingsgegevens in relatie tot mijn opleidingsplan3

Concreet is het de bedoeling dat men regelmatig (bijvoorbeeld een keer per jaar) zijn vormingsdoelstellingen en -behoeften op professioneel vlak vastlegt (bijv. ik vind persoonlijk dat ik mij zou kunnen verbeteren in mijn aanpak van chronische rugpatiënten, of ik wil eens bekijken hoe ik mij beter kan organiseren zodat mijn praktijk beter aansluit bij de behoeften van mijn patiënten). aan de behoeften en doelstellingen wordt dan een vormingstraject gekoppeld, en geregistreerd in deel 2.

3. deel 3: zelfevaluatie van mijn professioneel parcours

hier gaat het erom een kritische kijk te heb-ben op het eigen professionele parcours.

een eenvoudige manier om aan zelfevaluatie te doen is de swot-analyse (strengths, weaknesses, opportunities, threats).

de bedoeling is om sterktes en zwaktes om de vooropgestelde doelstellingen te bereiken te analyseren. hierbij wordt dan rekening gehouden met mogelijke opportuniteiten en bedreigingen. een voorbeeld van swot-ana-lyse is terug te vinden op de laatste pagina.

tenslotte laat het portfolio toe om in een enkel dossier (papier of elektronisch), meer zichtbaar-heid, transparantie en samenhang te garanderen in de permanente vorming, die we uiteindelijk allemaal nuttig en noodzakelijk achten.

Een portfolio is een verzameling van vormingsactiviteiten waaraan een beroeps-beoefenaar heeft deelgenomen en die “de actualisering, de verbetering of de verwerving van competenties1” op het beroepsvlak tot doel heeft.

1. Ordre professionnel de la physiothérapie du Québec. (2009).

2. Tardif J. (2006). L’évaluation des compétences : documenter le parcours de développement.

Montréal, Ed. Chenelière/ Didactique.3. Scallon G. (2009). L’évaluation des apprentissages

dans une approche par compétences.


08 kwaliteitspromotie|aUGUstUs|september|10|

Testjezelf!

Een aspect van je professioneel parcours zelf evalueren met SWOT-analyse.(Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats)

Het is de bedoeling om je sterktes en zwaktes te analyseren bij het bereiken van een vooropgesteld doel. Hierbij hou je ook rekening met kansen en bedreigin-gen van de omstandigheden en van de professionele omgeving.

probeer eens één van deze 3 voorbeelden:

1. is mijn praktijk goed bereikbaar voor patiën-ten? (denk aan openbaar vervoer, parking, afstand die te voet afgelegd moet worden, drempels, verlichting, andere…)

2. de laatste navorming die ik gevolgd heb: draagt deze bij aan mijn professionele prak-tijk? wat pas ik ervan toe?

wat is de weerslag ervan op mijn handelen?

3. hoe ga ik om met afspraken en beheer van mijn agenda? efficiëntie en tijdswinst in het beheer van afspraken.

tekst Karin van loon

verbonden

aan de persoon

STERKTES

1. ............................................................................

2. ............................................................................

3. ............................................................................

4. ............................................................................

ZWAKTES

1. ............................................................................

2. ............................................................................

3. ............................................................................

4. ............................................................................

verbonden aan

de proFessionele

context

KAnSEn

1. ............................................................................

2. ............................................................................

3. ............................................................................

4. ............................................................................

BEDREIgIngEn

1. ............................................................................

2. ............................................................................

3. ............................................................................

4. ............................................................................

pro-q-kine katern augustus 2010

Documents