prof. dr hab. cezary suszyński teoria przedsĘbiorstwa ... · istota funkcjonowania...
TRANSCRIPT
D(p)
S(p)
q*
Równowaga rynkowa
Q
p*
P
Równowaga:
D(p*)=S(p*)
W równowadze ilość
którą konsumenci chcą
kupić po danej cenie jest
równa ilości, którą
producenci chcą, po
danej cenie, dostarczyć.
7
D’ S’ S
p1
q1
D
p*
q*
Wzrost popytu i podaży
Kierunek zmian
ceny
równowagi nie jest
jednoznaczny
Wzrost ilości
w równowadze
S’’
p2
q2
15
Cele działalności przedsiębiorstwa Z ekonomicznego punktu widzenia celem działalności
przedsiębiorstw jest maksymalizacja zysku.
Zysk jest to różnica utargu całkowitego i kosztu całkowitego.
Utarg całkowity jest to wartość dóbr sprzedanych przez przedsiębiorstwo w pewnym okresie.
Koszt całkowity jest to suma wartości czynników produkcji zużytych w analizowanym okresie.
Dywidenda - część zysku netto (po opodatkowaniu podatkiem dochodowym) spółki kapitałowej przeznaczona do podziału pomiędzy akcjonariuszy lub udziałowców.
W ustalaniu wielkości zysku wygospodarowanego w pewnym okresie pomagają dokumenty finansowe przedsiębiorstwa, z których najważniejsze to rachunek wyników (ang. net income statement) i bilans (ang. balance sheet).
26
Krzywa możliwości produkcyjnych
Zbiór kombinacji różnych wielkości
produkcji dwóch dóbr, przy których
przedsiębiorstwo lub kraj w pełni
wykorzystuje posiadane zasoby
27
Czynniki przesuwające krzywą
możliwości produkcyjnych
- Zmiana wielkości zasobów
- Technologia
- Specjalizacja pracy
- Efekty skali
- Handel (wymiana zasobów)
29
Kształty krzywej dochodowości
2. 1.
y
x
A
B
y
x
A
B
Ilość jednego dobra, z której trzeba
zrezygnować, aby zwiększyć
produkcje drugiego dobra rośnie
wraz ze wzrostem produkcji
Ilość jednego dobra, z której trzeba
zrezygnować, aby zwiększyć
produkcje drugiego dobra jest
stała wraz ze wzrostem produkcji
30
Utargi
Utarg całkowity (ang. total revenue -
TR) jest to iloczyn liczby sprzedanych
jednostek dobra, Q, i ceny, P
(TR=P*Q).
Popyt i utarg całkowity przedsiębiorstwa wolnokonkurencyjnego 31
Jeśli warunkiem zwiększenia sprzedaży jest obniżenie
ceny, rynek jest rynkiem konkurencji niedoskonałej. Od
pewnej wielkości sprzedaży dalsze obniżanie ceny
powoduje zmniejszenie utargu (rys. b).
Popyt i utarg całkowity przedsiębiorstwa na rynku
konkurencji niedoskonałej
32
Koszty i funkcja produkcji
Koszt całkowity (ang. Total Cost-TC) jest to wartość zużytych czynników produkcji.
O poziomie kosztu całkowitego decyduje metoda produkcji i ceny czynników.
Metodę produkcji danej ilości dobra będziemy nazywali technicznie nieefektywną, jeśli wymaga ona zużycia większej ilości przynajmniej jednego czynnika produkcji i nie mniejszej ilości każdego innego czynnika, niż inne metody.
Funkcja produkcji przyporządkowuje technicznie efektywne metody wytwarzania poszczególnym wielkościom produkcji.
33
Przykład funkcji produkcji
NK – nakład kapitału
NP – nakład pracy
KK- koszt kapitału
KP – Koszt pracy
TC – Koszt całkowity
Na przykład, dla drugiej metody wytworzenia 15
jednostek dobra stosunek liczby zużytych jednostek
kapitału i pracy wynosi 2:6 = 1/3, a dla metody
pierwszej 4:4 = 1. Oznacza to, że metoda pierwsza jest
trzy razy bardziej kapitałochłonna od drugiej 34
Koszt całkowity produkcji
Punkty A, B, C odpowiadają ekonomicznie efektywnym metodom produkcji kolejno: 15,16 i 30 jednostek dobra.
35
Znając koszt całkowity produkcji różnych ilości produktu, możemy ustalić koszt krańcowy i koszt przeciętny odpowiadający kolejnym jednostkom produkcji.
Koszt krańcowy (ang. marginal cost - MC) jest to zmiana kosztu całkowitego, TC, spowodowana zwiększeniem się produkcji o jednostkę.
Koszt przeciętny (ang. average cost - AC) jest to część kosztu całkowitego, TC, przypadająca na jednostkę produktu.
36
Koszty stałe i zmienne
w krótkim okresie
Koszty stale się nie zmieniają, niezależnie
od wielkości produkcji. Koszty zmienne są
tym większe, im przedsiębiorstwo więcej
wytwarza. Koszty stałe plus koszty
zmienne równają się kosztom całkowitym
(FC+VC=TC)
FC – ang. fixed costs
VC – ang. variable costs
37
38
Prawo malejących przychodów
W krótkim okresie prawo malejących przychodów
powoduje, że w miarę zwiększania nakładów
zmiennego czynnika produkcji od pewnego momentu
wielkość produkcji rośnie coraz wolniej.
38
METODY PROGNOZOWANIA POPYTU
Metody prognozowania
Metody jakościowe (oparte na osądzie)
Metody ilościowe (statystyczne)
Intu
icja
oso
bis
ta
Dys
kusj
e p
an
elo
we
Ba
da
nia
ryn
ku
An
alo
gie
his
tory
czn
e
Met
od
a d
elfi
cka
Projekcyjne Przyczynowe
Śre
dn
ie z
wyk
łe
Śre
dn
ie r
uch
om
e
Wyg
ład
zan
ie w
ykła
dn
icze
Mo
del
sez
on
ow
ośc
i i
tren
du
Reg
resj
a lin
iow
a
Źródło: Kosieradzka A., Podstawy zarządzania produkcją. Ćwiczenia , Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa 2008, s.13
39
PROGNOZOWANIA PRZYCZYNOWE
Relacja liniowa między zmiennymi
Prognozowanie przyczynowe poszukuje przyczyn lub
związków, które można wykorzystać w prognozie
Współczynnik korelacji r odpowiada na pytanie, czy x i y są
związane liniowo
r = +1 – doskonała korelacja r = +1 – linia dobrze dopasowana 0,5<r<1 – linia coraz gorzej dopasowana
r = 0 – przypadkowe punkty r = -1 – doskonała negatywna korelacja r = -1 – linia dobrze dopasowana
40
Współczynnik determinacji
Współczynnik determinacji r2 zwraca uwagę na całkowite odchylenie
wartości zmiennych niezależnych od średniej
2222
2
yynxxn
yxxynr
Źródło: Kosieradzka A., Podstawy zarządzania produkcją. Ćwiczenia , Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa 2008, s.15
41
PROGNOZOWANIA PRZYCZYNOWE
y = a + bx
Współczynnik
b = tg
Przesunięcie a
Zmienna zależna y
Zmienna niezależna x
Relacja liniowa między zmiennymi
Źródło: Kosieradzka A., Podstawy zarządzania produkcją. Ćwiczenia , Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa 2008, s.15 42
PROGNOZOWANIE PROJEKCYJNE
n
DF
t
t
1
n
DDDF ntt
t111
1
.......
Średnia zwykła
Ft+1 – średnia z n analizowanych okresów
Dt – popyt w okresie t
t – numer okresu
n – liczba analizowanych
Średnia ruchoma
Ft+1 – prognoza dla okresu t+1
Dt – popyt w okresie t
t – numer okresu
n – liczba okresów z danymi historycznymi
Wygładzanie wykładnicze
1111 FDFFt lub po przekształceniu
1111 1 FDFFt
F1 – prognoza dla okresu t
Dt – rzeczywisty popyt w okresie t
t – numer okresu
– współczynnik (zwykle w przedziale 0,1-0,2)
Źródło: Kosieradzka A., Podstawy zarządzania produkcją. Ćwiczenia , Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa 2008, s.16-18
43
ZADANIE
1. Określić prognozę popytu dla kolejnych 4-miesięcy
metodą średnich stałych.
2. Określić prognozę popytu dla kolejnego miesiąca
metodą średnich ruchomych:
• dla: n=3, n=6, n=9
• dane przedstawić w tabeli i na wykresie
3. Określić prognozę popytu dla kolejnego miesiąca
metodą wygładzania wykładniczego:
• dla α = 0,1; 0,15; 0,2
• dane przedstawić w tabeli i na wykresie
4. Wyciągnąć wnioski dotyczące uzyskanych efektów
Okres
t 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
Program
F1
(sz./m-c)
Wielkość
popytu
D1(szt./m-c) 219 320 142 198 389 412 271 305 492 528 363 388 300
Dane tabelaryczne
44
SPOSÓB ROZWIĄZANIA
Okres
t 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
Program
F1
(sz./m-c)
Wielkość
popytu
D1(szt./m-c) 219 320 142 198 389 412 271 305 492 528 363 388 300
45