PROF. DR. VOLKAN DEMİR: KOBİ’LERİN FİNANSAL YANLIŞLARI

İNTERNET NALBURU İLE SATIŞLARINI 10’A KATLADIDÜNYAYA ONLINE EĞİTİM SATACAK“DİJİTAL DÖNÜŞÜM DOĞRU ANLAŞILMIYOR”

EKONOMİST DERGİSİ’NİN PARASIZ EKİDİR. EEYYLLÜÜLL 22002200

İHRACATTAYENİ DÖNEM

� Pandemi sonrasıihracatın görünümü

� Yeni döneminihracat destekleri

� Yakın geleceğingözde pazarları

KAPAK_EKO_girisim_EYLUL:EKO_girisim_kapakKOBI 9/4/20 4:04 PM Page 1

HAFTALIKEKONOM‹VE S‹YAS‹HABER DERG‹S‹

EDİTÖR

YAYINCIDoğan Burda DergiYayıncılık ve Pazarlama A.Ş.

GENEL MÜDÜR Cem M. BaşarYAYIN DİREKTÖRÜ Sedef Seçkin BüyükYAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ (Sorumlu) Talip YılmazHABER MÜDÜRÜ Gözde Yeniova SaylakGÖRSEL YÖNETMEN Özcan ÇaycoşarHABER MERKEZİAyşegül Sakarya Pehlivan (Haber Editörü), Aram ekin Duran (Haber Editörü), Burcu Tuvay,Ceren Oral Balaban, Levent Gökmen Demirciler, Özlem Bay Yılmaz, Sibel Atik SAYFA UYGULAMA M. Engin Bilgin FOTOĞRAFLAR Hüseyin S. Öngen, Gökhan ÇelebiANKARA TEMSİLCİSİ Erdal İpekeşenTel: 0 312 207 00 71ekonomist@doganburda.comYÖNETİMSATIŞ VE DAĞITIM DİREKTÖRÜ Egemen Erkorol ÜRETİM PLANLAMA DİREKTÖRÜ(TÜZEL KİŞİ TEMSİLCİSİ) Yakup KurtulmuşFİNANS DİREKTÖRÜ Didem KurucuETKİNLİK VE PROJE DİREKTÖRÜ Ali Erman İleri

REKLAM GRUP BAŞKANI Nisa Aslı Erten ÇokçaREKLAM GRUP BAŞKAN YARDIMCISISeda Erdoğan Dal - Işıl Baysan Turan REKLAM SATIŞ KOORDİNATÖRÜ Neyran Çınar - Burcu Kevser Karaçam REKLAM SATIŞ MÜDÜRÜBurcu Acavut - Maya Yılmaz - Ecem ArdaTEKNİK MÜDÜR Ayfer Kaygun BukaTel: 0 212 336 53 61 - 62BÖLGELER SATIŞ MÜDÜRÜ Dilek ÜnlüTel: 0212 336 53 72 Faks: 0 212 336 53 91PROJE MÜDÜRÜ Selçuk ErgençTel: 0 212 336 53 60 (3 hat) Faks: 0 212 336 53 90REZERVASYONTel: 0 212 336 53 00/57/59 Faks: 0 212 336 53 92/93

ANKARA REKLAM SATIŞ MÜDÜRÜBeliz BalıbeyTel: 0 312 207 00 72/73

HEDEF SAYFALARTel: 0 212 336 53 70 Faks: 0 212 336 53 91

YÖNETİM YERİ Kuştepe Mahallesi, Mecidiyeköy Yolu Cad.No:12 Trump Towers Kule 2, Kat 21 - 22 - 23 34387 Şişli İstanbulTel: 0 212 410 32 00 Faks: 0 212 410 35 81

BASKIBilnet Matbaacılık ve Yayıncılık A.Ş.Dudullu Organize San. Bölgesi 1.Cad. No:16 Ümraniye-İSTANBULTel: 444 44 03 Faks: 0216 365 99 08/08www.bilnet.net.comSertifika No: 42716DAĞITIMTurkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş.YAYIN TÜRÜ Yerel, süreli, haftalık

üyesidir.® Ekonomist Dergisi Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve PazarlamaA.Ş. tarafından T.C. yasalarına uygun olarak yayımlanmaktadır.Ekonomist Dergisi’nin isim ve yayın hakkı Doğan Burda DergiYayıncılık ve Pazarlama A.Ş.’ye aittir. Dergide yayımlanan yazı,fotoğraf, harita, illüstrasyon ve konuların her hakkı saklıdır. İzinsiz, kaynak gösterilerek dahi alıntı yapılamaz.

DB OKUR HİZMETLERİ HATTI 0 212 478 0 300okurhizmetleri@doganburda.comDB ABONE HİZMETLERİ HATTITel: (0 212) 478 0 300 Faks: (0 212) 410 35 12-13ÇALIŞMA SAATLERİabone@doganburda.com / www.doganburda.comHergün saat 09.00-22.00 arasında hizmet verilmektedir.

Aram Ekin Duraneduran@ekonomist.com.tr

03EYLÜL 2020

Ekonomist

İhracatta toparlanma sinyalleriTürkiye ekonomisi, geçtiğimiz hafta yoğun bir veri

gündemi ile doluydu. Pandeminin iş hayatını en ağır etkilediğikarantina dönemi olan ikinci çeyreğe ait açıklanan büyümeverisi, ağustos ayı enflasyonu ve dış ticaret verileri, Covid-19salgınının ekonomide nasıl bir hasar yarattığını bir nebze dahanetleştirmiş oldu.

Türkiye ikinci çeyrekte yüzde 9,9’luk bir küçülme yaşasada özellikle üçüncü çeyrek ile birlikte ekonomidekitoparlanmanın hızlanacağı öngörülüyor. Bu noktada pek çokekonomiste göre, Türkiye 2020 yılını yaklaşık yüzde 2’lik birküçülme ile tamamlayacak. Özellikle ana ihracat pazarı olanAvrupa Birliği’nde talebin giderek canlanması, ihracat için yenidönemde fırsatları artırıyor. Büyük şirketlerin dış ticaretkonusundaki uzmanlığından yoksun olan KOBİ’ler için ise yenidönemin kuyruğunu yakalamak hayati önemde.

Açıklanan son ihracat verilerine bakarsak,Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM), ağustos ayı ihracat

verilerine göre, Türkiye’nin ihracatı 2020 yılı ağustos ayındayüzde 5,7 düşüşle 12 milyar 463 milyon dolar oldu. Bunakarşın, 8 sektör tarihinin en yüksek ağustos ayı ihracatınaulaşırken, 85 ülkeye ihracat 516 milyon dolar arttı. Aralarındaİngiltere, Almanya, Fransa ve Hollanda’nın da yer aldığı tam 14ülkeye her sektör ihracat gerçekleştirmeyi başardı.

Bu sonuçlar, ihracatın hızlı bir toparlanma içerisinde

olduğu şeklinde yorumlanıyor. Ancak hemen rehavetekapılmamak gerekiyor. Küresel talebi doğru okuyabilmek,pazarlara ve ürünlere ilişkin anlık verileri takip edebilmekbilhassa KOBİ’ler için artık olmazsa olmaz.

Ticaret Bakanlığı tarafından hayata geçirilen ‘Kolay İhracatPlatformu’ uygulaması bu nedenle çok önemli. Her TCvatandaşının kolaylıkla üye olup faydalanabildiği platformdayapay zeka uygulamalarıyla şirketlerin ihracat yapmak istediğipazarlara; hangi ürünler ile giriş yapabileceği sunulurken,ülkelerin ticari mevzuatlarına da yer veriliyor. Aynı zamandaistatistikler ve analizlerle; pazarda başarılı olmak için nasılhareket edilmesi gerektiğinin de ipuçları paylaşılıyor.

İhracat yapmak isteyen tüm KOBİ’lerin faydalanmasıgereken bu platformun verimli şekilde kullanılması, elbette‘nokta atışı’ ihracata da güç verecektir.

Bu sayımızda yine elimizden geldiğince siz okuyucularımızıtatmin edecek, doyurucu bir içerik hazırlamaya çalıştık. Herbiri kendi alanında fark yaratmış şirket hikayeleri ile işdünyasının yenilikçi girişimcileri sizlerle buluşturmak bizim enönemli misyonlarımızdan biri.

Bununla birlikte, bu sayımızda da yine kıymetliyazarlarımız birbirinden değerli bilgiler içeren yazılar kalemealdılar.

Keyifle okumanız dileğiyle…

EDITOR_EKO_girisim_EYLUL.qxp:Layout 1 9/4/20 4:31 PM Page 1

İÇİNDEKİLER

04 EYLÜL 2020

Nisan ve mayıs aylarında yüzde 40’ı aşan rekor düşüşünardından, Türkiye ihracatında denge arayışı hızlanıyor. Soniki ayda ihracattaki kayıp yüzde 6’lar seviyesine gerilerken,eylül sonrası geçen yılki rakamların yakalanacağına dairumutlar artıyor. Pandemi dönemi ile birlikte küresel ticaretteoyunun kuralları yeniden yazılırken, KOBİ’ler için yenidöneme uygun ihracat destekleri önem kazanıyor. İhracattageleneksel pazarlarının yanı sıra gelişen ekonomilereyönelik ticaret fırsatları da öne çıkıyor.

İngilizce öğretmenliğini bırakıp girişimci olmayı tercih eden MelihKahramaner, yatırımlarını yine eğitim odaklı yaptı. Dil okullarındananaokullarına kadar pek çok alanda şubeler açarak işlerini büyütenKahramaner, pandemi döneminde ise yeni şirketi aracılığıylauzaktan eğitime soyundu.

İngilizce dil gelişimini sağlamayı hedefleyen mobil uygulama Donut LanguageGame, ODTÜ’nün kurumsal partnerliğinde geliştirildi. Yapay zeka tabanlıuygulama, kısa sürede 15 bine yakın kullanıcıya ulaştı.

Dünya genelinde 300’den fazla fabrikanın dijital dönüşümünügerçekleştiren teknoloji şirketi Doruk, akıllı Üretim Yönetim SistemiProManage’a entegre olarak kullandığı yapay zeka uygulamalarıylaüretimi kestirimci (prediktif) hale getiriyor.

5 2021’de halka arzahazırlanıyor

6 KOBİ Gündemi8 KAPAK KONUSU

� İhracatta yeni dönem12 “Dijital dönüşüm

doğru anlaşılmıyor”14 İnternet nalburu ile

satışlarını 10’a katladı16 Dijitale 5 milyon TL’lik

yatırım yaptı18 Telekomünikasyonda

Türk - Alman evliliği19 Gelecek 5 yılda yüzde 400

büyüme hedefi koydu20 GARANTİ BBVA

PARTNERS“Her ay yüzde 30büyüme hedefliyoruz”

22 Tüketici araştırmalarınayapay zeka getirdi

24 Güney Amerika veKuzey Afrika’ya onlineeğitim satacak

26 Yapay zekaylaİngilizce öğretiyor

28 “Kullanıcı sayımızı1,5 milyona çıkaracağız”

30 Yeşil OSB, yatırımcılarınradarına girdi

31 Pandemiye rağmenbu yıl 20 mağaza açacak

32 “Gayrimenkulde ülkesınırlarını kaldırıyoruz”

34 Çalışan ücretlerinionline değerlendiriyor

36 Prof. Dr. Volkan Demir:KOBİ’lerin YapmamasıGereken Finansal Yanlışlar

38 Dr. Işıl Keskin Şahan: İK Seçme ve YerleştirmeSüreçlerinde TürbülansaDikkat

40 Cem Ener:Şirketini Satmayı DüşünenGirişimcilere Tavsiyeler

42 Vergi Takvimi

Almanya’nın önemli telekomünikasyon altyapı şirketi IGT SystemhausAG’nin yarısını satın alan Açık Holding şirketlerinden MikrolinkBilişim, Avrupa’da da büyümeye devam ediyor. Dünyanın 16ülkesinde faaliyet gösteren Mikrolink’in global pazarda hizmetverdiği baz istasyonu sayısı 40 bini aştı.

Son yıllarda giderek artan bir ilgi ile karşılanan yeni ödeme sistemleri,pandemi döneminde de tüketicilerin yoğun talepleri ile karşılaştı. ininalCEO’su Hakan Gonca, “Yılsonunda hacmimizi 1,5 milyar TL’ye, aktifkullanıcı sayımızı 1,5 milyon adede çıkarmayı hedefliyoruz” diyor.

ICINDE_INCE_EKO_girisim_EYLUL.qxp:Layout 1 9/4/20 4:32 PM Page 1

E-TİCARET

Bilişim sektöründe uzun yıllar boyunca el-de edilen bilgi ve tecrübe birikimiyle 2008yılında kurulan incehesap.com, bilgisayar-dan cep telefonuna, gaming unsurlarındanbeyaz eşyaya kadar binlerce ürün sunuyor.

Yabancı yatırımcılarla görüşüyorincehesap.com, Nurettin Erzen’in öne-

risiyle 2008 yılında bir aile şirketi olarak, ta-mamen kendi sermayeleriyle kuruldu. Bilişimsektöründe uzun yıllar boyunca elde ettik-leri bilgi ve tecrübe birikimini, teknoloji odak-lı bir e-ticaret sitesiyle yansıtma amacıyla yo-la çıkan Nurettin Erzen, bu iş modeline ge-lişen teknoloji ve pazarın dijitalleşeceğini ön-görerek karar verdi ve harekete geçti.Pandemiyle birlikte oldukça hızlı bir büyü-me kaydeden şirket, 2021 yılında halka ar-za hazırlanıyor. Yabancı yatırımcılarla da gör-üştüklerini söyleyen İncehesap.com KurucuOrtağı Nurettin Erzen, uygun koşulların sağ-lanması durumunda şirketin yüzde 100’ünüde satabileceklerini ifade ediyor.

2020 yılının 6 ayı sonunda 263 milyonTL’lik konsolide ciroya ulaşan İncehesap.com,ilk altı ayda, geçen yılın aynı dönemine oran-la bilgisayar satışlarını 12 kat, kulaklık ve mik-rofon satışlarını 2,8 kat, yazıcı satışlarını se2,7 kat arttırdı. 2020 yılının ilk altı ayının ge-tirdiği ivmeyle birlikte, bu seneyi 576 milyonTL ile kapatmayı hedeflediklerini söyleyenErzen, bu yılı yüzde 70 büyümeyle kapata-caklarını ifade ediyor.

Yurtdışında da büyüyecek2018 yılının ortalarından itibaren kâr-

lılık, brüt kârlılık gibi şirket değerini maksi-mize etmeye yönelik çalışmalarını ve altya-

05EYLÜL 2020

E-ticaret sitesi İncehesap.com, 2021 yılında halka arzahazırlanıyor. Yabancı yatırımcılarla da görüştüklerini söyleyenİncehesap.com Kurucu Ortağı Nurettin Erzen, uygun koşullarınsağlanması durumunda şirketin yüzde 100’ünü desatabileceklerini ifade ediyor.

2021’de halka arzahazırlanıyor

azınlık veya çoğunlukta içeriyestratejik yatırımcı alma planla-rımız bulunuyor. İlk etapta azın-lık veya çoğunluk hisse ile içe-riye yatırımcı alarak ikinci adı-mımızı birlikte planlamak isti-yoruz. Gelen yatırımcının şirke-te değer katması durumunda şir-ketin yüzde 100’ünü satmak dadeğerlendirilebilir.”

Özellikle gaming alanındauzun yıllara dayanan deneyim-lerini yurtdışına da sunmayı he-

deflediklerini vurgulayan Erzen, bir süre ön-ce ihracat çalışmalarına başladıklarını kay-dediyor. Şirket, önümüzdeki dönemde ABD,Avrupa ve MENA pazarlarına açılacak.Öncelikli olaraksa Amazon.com aracılığıylaABD pazarına açılımı planlanıyor.

pı yatırımlarını yaparak 2021 yılı için stra-tejik yatırımcı ile evlilik veya halka arz sü-recini başlattıklarını belirten Erzen, şu bil-gileri veriyor:

“Ekonominin gidişatını da göz önündebulundurarak esnek bir yaklaşımla halka arz,

Oyun satışları patladıPandemi döneminde, evlerinden çalışan profesyonellerin yanı sıra eğitimlerinievlerden sürdüren çocuk ve gençler dolayısıyla ürün satışlarında önemli artışkaydettiklerini söyleyen Nurettin Erzen, şöyle devam ediyor: “ Diğer yandan, boşvakitlerini keyifle geçirmek isteyenler de gaming (Oyun) teknolojilerine yoğun ilgigösterdiler. 2015 yılından bu yana satışlarımızda en yüksek ciroya sahip olan gamingekipmanları, pandemi döneminde de tüketicilerin yoğun ilgisiyle karşılaştı. Bukapsamda, İncehesap.com üzerinden her cuma akşamı düzenlediğimiz GamingGeceleri’ni takip eden süreçte satışlarımızda patlama yaşanıyor. Gaming Gecesi’ninolduğu cuma günü, çarşamba ve perşembe günleri yapılan normal satışlardan yüzde200 ile yüzde 300 oranında daha fazla satış gerçekleşiyor.”

Burcu Tuvay / btuvay@ekonomist.com.tr

NURETTİN ERZEN

ICINDE_INCE_EKO_girisim_EYLUL.qxp:Layout 1 9/4/20 4:32 PM Page 2

� Garanti BBVA, British Safety Council tarafından düzenlenen, iş sağlığı ve güvenliği alanındadünyadaki en prestijli ödüllerin başında gelen “Uluslararası İş Güvenliği Ödülleri (InternationalSafety Awards)” kapsamında, finans sektöründe Türkiye’den ödül alan ilk ve tek banka oldu.İstanbul Pendik’te bulunan genel müdürlük binasındaki uygulamalarıyla ödül almaya hakkazanan Garanti BBVA, iş sağlığı ve güvenliği konusunda önemli bir başarıya imza attı. Bu ödülkapsamında banka, teknik sağlık ve güvenlik önlemlerinin yanı sıra bu konu çerçevesinde üstyönetimin liderliği, acil durum yönetimindeki yetkinlik seviyesi, engelliler gibi kırılgan gruplarailişkin kurumsal yaklaşım, dinamikleri değişen dünya ve kurum ihtiyaçlarındaki değişim yönetimiolgunluğu, iç ve dış paydaşlarla iletişim ve riskleri değerlendirme yetkinliği gibi bir çok başlıktakapsamlı bir değerlendirmeye tabi tutuldu. Ödülle ilgili bilgi veren Garanti BBVA Genel MüdürYardımcısı Didem Dinçer Başer, “Sağlık ve iş güvenliğine dair standartların gelişmesinidestekleyen British Safety Council gibi dünyanın önde gelen bağımsız kuruluşundan ödülkazanmaktan mutluluk duyuyoruz" dedi.

06 EYLÜL 2020

KOBİ GÜNDEMİ

Başvurular için son 10 gün

� NN Hayat ve Emeklilik, Hackquarters işbirliği ile sağlık teknolojisialanında çalışan start up’ların buluştuğu NN Start Up Challenge’ınkazananları belli oldu. “When Healthtech Meets Insurance” adıylasağlık teknolojisine yönelik en iyi iş fikirlerinin değerlendirildiğietkinlikte, kazanan ilk üç girişim sırasıyla Enbiosis, Albert ve Vivooolurken, Healbe ve Autotrain isimli girişimler de özel ödüle layıkgörüldü. NN Start Up Challenge etkinliğini planlarken, sağlıkteknolojileri ve sigortacılık sektörüne yönelik girişimcilikekosistemini geliştirmeyi ve yeni girişim projelerinin iş modelineentegre edilerek ortaklık fırsatları yaratmayı amaçladıklarınıbelirten Genel Müdür Vekili Didem Özsoy Dirican, “Sürdürülebilirlikhedefimizin bir parçası olarak girişimcilere rehberlik etmek veonların fikirlerini destekleyerek sektörümüzü daha da ileriyetaşımayı hedefliyoruz” diyor.

Garanti BBVA’ya Uluslararasıİş Güvenliği Ödülü

NN Start Up Challenge’ın kazananları belli oldu

� Kurumsal bulut bilişim sektörününliderlerinden Nutanix (NASDAQ: NTNX), BainCapital Private Equity’nin şirketin büyümeamaçlı girişimlerine destek vermek için payadönüştürülebilir borç olarak 750 milyon ABDdoları yatırım yaptığını duyurdu. “Bain CapitalPrivate Equity teknoloji yatırımları konusundason derece tecrübeli ve şirketlerin ölçeğinibüyütmesine defalarca yardımcı olmuş birşirket” diyen Nutanix Başkanı, Kurucusu veCEO’su Dheeraj Pandey, sözlerini şöylesürdürdü: “Bain Capital Private Equity’ninyaptığı yatırım, hibrit bulut altyapısı (HCI)pazarındaki lider konumumuzu ve müşterimemnuniyeti kültürümüzü vurguluyor.”

Büyüme AmaçlıGirişimlereDestek Verecek

� Avrupa’nın lider elektronik perakendecisiMediaMarkt’ın gerçekleştirdiği “MediaMarkt StartupChallenge” projesinin üçüncü dönemi için başvurularbaşladı. Perakende dünyasında, inovatif değişikliklerlefark yaratan ve dönüştüren uygulamaları hayatageçirmeyi amaçlayan proje kapsamında girişimciler,11 Eylül tarihine kadar başvurularını yapabilecek.Başvurular mediamarktstartupchallenge.com adresiüzerinden gerçekleştirilecek. Dijitalleşmeyi işsüreçlerine adapte edebilen ve bu bağlamdaperakende sektörüne yönelik çözümler geliştirenprojeler arasından istenilen kriterlere uygun 10 projeise, 20 Ekim günü dijital olarak düzenlenecekMediaMarkt Startup Challenge Day etkinliğindeuzman jüriye sunumunu yapacak.

PANO_EKO_girisim_EYLUL.qxp:Layout 1 9/4/20 3:47 PM Page 1

Fintechgirişimleri için

büyük birfırsat

� Türkiye’de fintech sektörü 21 Ağustos’ta Resmî Gazete’deyayımlanan Türkiye CumhuriyetMerkez Bankası (TCMB)tarafından ‘Ödeme HizmetlerindeTR Karekodun Üretilmesi veKullanılması HakkındaYönetmelik’le birlikte canlanıyor.Karekod ile ödeme imkânısağlayan veya sağlamak isteyenödeme hizmeti sağlayıcılarınınilgili yönetmelik kapsamındakieksikliklerini 31 Aralık 2021’ekadar tamamlaması gerekiyor.Yönetmelik; ödeme sistemlerialtyapısına yönelik yenigelişmeleri destekleyen veödemelerde karekod kullanılmasısürecinde uyulması gerekenulusal karekod standartlarını dabelirlemiş oluyor. Yönetmeliğeilişkin değerlendirmelerdebulunan Finansal Teknoloji veİnovasyon Derneği (FINTR) AçıkBankacılık ve Fintech ÇalışmaGrubu Başkanı Sinem Cantürk;“Özellikle pandemi dönemi TRKarekod’un hayata geçirilmesinihızlandırdı, büyük küçük farketmeksizin ödeme alan tümişletmelerin kullanabileceği TRkarekod uygulaması Türkiye’dekifintech girişimcileri için de yenibir alan aslında" diye konuşuyor.

� Sanayi ve Teknoloji Bakanlığıtarafından onaylanan “İzQ GirişimcilikMerkezi Projesi” destek sözleşmesiİzmir Valisi ve İZKA Yönetim KuruluBaşkanı Yavuz Selim Köşger ile İzmirTicaret Odası (İZTO) Yönetim KuruluBaşkanı Mahmut Özgener’inkatılımıyla düzenlenen törendeimzalandı. İzmir Kalkınma Ajansı’nıngüdümlü proje desteği kapsamında 5milyon TL destek almaya hak kazananve toplam bütçesi 16 milyon TL olanproje ile İzmir yenilik ve girişimcilik ekosisteminin güçlendirilmesi hedefleniyor. Bu yıl içerisinde inşaatınabaşlanması öngörülen merkezin, 2021 yılı içerisinde hizmete alınması hedefleniyor. Bünyesinde girişimcilere yönelikpaylaşımlı ofis ve ortak kullanım alanlarının da yer alacağı merkez, girişimcilerin desteklenmesine yönelik yürüteceğifaaliyetler ile İzmir ekonomisinin rekabet gücüne olumlu yönde katkı sağlayacak.

07EYLÜL 2020

KOBi Gündemi

İzQ Girişimcilik Merkezi için geri sayım

� PMetro Türkiye’nin pandemi sürecinden etkilenen yeme-içme sektöründeki küçük işletmelere can suyuolmak üzere başlattığı “Küçük İşletmem İçin” Projesi ile toplam 1.500 işletmeye 8 milyon TL değerinde ürün ve

servis desteği sağlandı. Metro Türkiye, Gıda KurtarmaDerneği ve Dude Table iş birliğinde, Coca-Cola’nın anapartnerliği ve Unilever Food Solutions, Pepsico, P&G, Barilla,Orkide Yağ, Altınmarka, Reis Gıda, Dimes Türkiye, Upfield,Bursa Pazarı, Hekimoğlu Un, Dardanel ve Mikro Yazılım’ındestekleriyle hayata geçirilen proje kapsamında toplam 55farklı şehirdeki 1500 işletmeye destek paketi teslimatlarıbaşladı. Projeyle birlikte HoReCa sektöründeki işletmelerde10 bin kişilik istihdamın korunmasına ve 3 milyar TL’lik yerelekonominin canlandırılmasına katkıda bulunulacak.

1500 küçük işletmeye can suyu

� INTEL® ESL Gaming Festkapsamında düzenlenenTürkiye’nin en kapsamlı oyungirişimciliği yarışması Next GameStartup’ta toplamda 1 milyon 250bin TL değerinde ödülünkazananları 5 Eylül’de belli olacak.Finalistler birbirinden değerli jüriüyelerine oyunlarının tanıtımfilmlerini izletip sunumlarını

yaparak hayallerine ulaşmak için son virajı aşmaya çalışacaklar. Son yıllarda hızla büyüyen global oyunendüstrisinde, Türkiye’den çıkan girişimlerin başarılarını artırmak hedefiyle düzenlenen oyun girişimciliğiyarışması Next Game Startup’ın yarışmacıları; ekip yapısı, örnek ürün, finansal ve pazarlama alanındadeğerleme ve yatırım ihtiyacını bilme kriterlerine göre değerlendirilecek. İzmir İsmet İnönü Kültür Merkezi'ndegerçekleşecek final etkinliğinin ardından yapılacak ödül törenine İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer,İZTO Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Özgener ve İZFAŞ Genel Müdürü Canan Karaosmanoğlu katılacak.

Next Game Startup’ın final tarihi açıklandı

PANO_EKO_girisim_EYLUL.qxp:Layout 1 9/4/20 3:47 PM Page 2

08 AĞUSTOS 2020

KAPAK KONUSU

İHRACATTAYENİ DÖNEM

Nisan ve mayıs aylarında yüzde 40’ı aşan rekor düşüşün ardından,Türkiye ihracatında denge arayışı hızlanıyor. Son iki ayda

ihracattaki kayıp yüzde 6’lar seviyesine gerilerken, eylül sonrasıgeçen yılki rakamların yakalanacağına dair umutlar artıyor.

Pandemi dönemi ile birlikte küresel ticarette oyunun kurallarıyeniden yazılırken, KOBİ’ler için yeni döneme uygun ihracat

destekleri önem kazanıyor. İhracatta geleneksel pazarlarının yanısıra gelişen ekonomilere yönelik ticaret fırsatları da öne çıkıyor.

KAPAK_KONUSU_EKO_girisim_EYLUL.qxp:Layout 1 9/4/20 4:37 PM Page 1

Türkiye ihracatı, Covid-19 pandemisininküresel ekonomide yarattığı felç sonra-sında nisan ve mayıs aylarında yüzde40’ı aşkın düşüş yaşamıştı. ÖzellikleTürkiye’nin ana ihracat pazarı olan Av-rupa Birliği ülkelerindeki talebin hızladüşmesi, ihracatçılarda şok etkisi yarat-mıştı. Haziran ayında yüzde 15,6 bü-yüme ile olumlu bir seyir izleyen ih-racat, temmuz ve ağustos dönemlerindeyine eksiye düşse de pandemi sonrasıdönem için ihracatta umutların yenidenyeşerdiğini de göstermiş oldu. Yüzde 40gibi rekor küçülmenin ardından, son ikiayda yaşanan yüzde 6 civarındaki ih-racat düşüşü dış ticarette toparlanmasinyali olarak yorumlandı. Otomotiv,kimya, tekstil, makine gibi ihracattaönde gelen pek çok sektörde eylül son-rasında toparlanmanın çok daha be-lirgin hale geleceği düşünülüyor. Biz debu süreçte KOBİ Girişim dergisi olarak,yeni dönemde ihracat yapmak isteyengirişimciler ve KOBİ’ler için ihracat dün-yasındaki yeni gelişmeleri, hazırlananyeni destek araçlarını ve fırsatları elealmak istedik.

Önce ihracattaki güncel rakamlarıvererek başlayalım. Türkiye İhracatçılarMeclisi’nin (TİM), ağustos ayı ihracat ve-rilerine göre, Türkiye’nin ihracatı 2020yılı ağustos ayında yüzde 5,7 düşüşle 12milyar 463 milyon dolar oldu. Bunakarşın, sekiz sektör tarihinin en yüksekağustos ayı ihracatına ulaşırken, 85 ül-keye ihracat 516 milyon dolar arttı. Ara-larında İngiltere, Almanya, Fransa veHollanda’nın da yer aldığı tam 14 ülkeyeher sektör ihracat gerçekleştirmeyi ba-şardı.

Bin 307 yeni firma ihracatçı olduAğustos ayının lideri 1 milyar 546

milyon dolarlık ihracat ile hazır giyimsektörü olurken, 1 milyar 545 milyondolar ihracat ile otomotiv sektörü ikinci,1 milyar 375 milyon dolar ihracat ilekimyevi maddeler üçüncü oldu. Ağustosayının en güçlü performansına imzaatanlar ise yüzde 39,3 artışla 92,8milyon dolar ihracata ulaşan fındık ve

mamülleri, yüzde 36,1 artışla 71,3milyon dolara ulaşan tütün, yüzde 18,6artışla 130,2 milyon dolara ulaşan yaşmeyve sebze sektörleri oldu. Öteyandan ağustos ayında ihracat ailesinebin 307 yeni firma katıldı. İhracata yenibaşlayan bu firmalar, ağustos ayında110 milyon 19 bin dolarlık ihracat ger-çekleştirdi. Firma özelinde bakıldığında,ağustos ayı içerisinde toplam 37 bin 475firma ihracat gerçekleştirdi.

Solunum cihazlarında yüzde 4097 artışCovid-19 ürünleri ihracatı, ağustos

ayında da hız kesmedi. Geçtiğimiz yılınaynı ayına göre; solunum cihazlarıyüzde 4097, maske ve önlük yüzde 641,tanı kitleri yüzde 178, dezenfektan ihra-catı ise yüzde 47 artış gösterdi. Toplam

Tıbbi Ürün ihracatı ise yüzde 312 artışla76 milyon dolar olarak gerçekleşti. Yılınsekiz aylık döneminde ise toplam tıbbıürün ihracatı 530 milyon dolara ula-şırken; 2019 yılının sekiz ayına göre,yüzde 208 artış sergiledi. İhracatın sondönemdeki seyrini değerlendiren TİMBaşkanı İsmail Gülle, “İhracatçılarımız,bu zorlu şartlarda dahi, geçen yılınağustos ayına oldukça yakın bir sevi-yede ihracat gerçekleştirdiler” diyor.Norveç’in ihracatının yüzde 24, Hindis-tan’ın ihracatının yüzde 22, Japonya’nınihracatının ise yüzde 16 düştüğü bir dö-nemde Türkiye’nin ihracatta pek çok ül-keye göre daha az hasarlı olduğunu vur-gulayan İsmail Gülle, “Son üç aydaki ih-racat rakamlarımız, yeni dönemin ihti-yaçlarına hızla adapte olduğumuzu gös-teriyor. Dalga dalga tüm dünyayı saranpandemi fırtınasından, adım adım güç-lenerek çıkıyoruz” şeklinde konuşuyor.

Kolay İhracat PlatformuYeni dönemde ihracatçıları, Covid-

19 sonrası küresel ticaretin ihtiyaçlarınacevap verecek bazı destekler de bek-liyor. Bunlardan en önemlisi Ticaret Ba-kanlığı tarafından yapay zeka desteklioluşturulan "Kolay İhracat Platformu"…

Geçtiğimiz günlerde Ticaret BakanıRuhsar Pekcan tarafından kamuoyunave ihracat dünyasına tanıtılan platformihracat yapmak isteyen şirketlerin; enuygun pazarları keşfetmesini, sektörelanalizlere ve güncel mevzuatlara ulaş-

Aram Ekin Duran / eduran@ekonomist.com.tr

09EYLÜL 2020

Kolay ihracat platformu hizmetleri neler?İhracat yapmak isteyen şirketler platform aracılığı ile şu bilgilere ulaşabiliyor:

� Gümrük vergisi oranları� Tarife dışı önlemler� Menşe belgesi örnekleri� Tercihli ticaret koşullarını sağlayan anlaşmalar � Ülkemizin Yurt dışındaki ticaret müşavirlerinin belirttiği güncel gelişmelerve ayrıntılar� Ülke ve sektör bazında ithalat ve ihracat verilerindeki değişim ve trendler� İhracatta zorunlu belgeler� Pazara girişteki temel koşullar, kriterler ve mevzuat

İSMAİL GÜLLE

KAPAK_KONUSU_EKO_girisim_EYLUL.qxp:Layout 1 9/4/20 4:37 PM Page 2

10 EYLÜL 2020

KAPAK KONUSU

masını kolaylaştırıyor. Platformda, şir-ketlerin ihracat yapmak istediği pazar-lara; hangi ürünler ile giriş yapabileceğisunulurken, ülkelerin ticari mevzuatla-rına da yer veriliyor. Aynı zamanda ista-tistikler ve analizlerle; pazarda başarılıolmak için nasıl hareket edilmesi gerek-tiğinin de ipuçları veriliyor. Yapay zekadestekli Kolay İhracat Platformu, kamudatası kullanılarak pazar önerisi yapılanilk algoritma olma özelliği taşıyor. Plat-form, 5 binden fazla Gümrük Tarife İsta-tistik Pozisyonu'na, 190'dan fazla ülkeile ilgili veriye sahip. 10'dan fazla yerlive uluslararası veritabanından eldeedilen bu veriler, makine öğrenmesi ile10 binden fazla etkili parametreyi or-taya çıkarıyor. Böylece platform 10 mil-yondan fazla hesaplama yaparak özel-leştirilmiş hedef pazar verileri sunuyor.İhracat yapmak isteyen şirketler plat-form sayesinde elindeki ürünlerin hangipazarlara uygun olabileceğini öğre-nirken, rakip firmaların tercih ettiği ül-keleri de görüntüleyebiliyor. Aynı şe-kilde ülkelere uygun ticaret ürünleri defirmalara gösteriliyor. Platform bunlarınyanı sıra Türkiye'nin ihracat ekosiste-

minden anlamlı değerler çıkararak; şir-ketlerin veriye dayalı kararlar almasınısağlıyor. Platform, güncel verilerin ana-lizi ile şirketleri uygun pazarlara yönlen-diriyor.

Platform nasıl kullanılıyor?Tüm Türkiye Cumhuriyeti vatandaş-

larının kullanımına açık olan platformukullanmak isteyenler, Kolayih-racat.gov.tr üzerinden e-devlet şifresiile giriş yapabiliyor. Kolay İhracat Plat-formu faz-1 kapsamında altı farklımodül ile hizmet veriyor. Bu modüllerşöyle sıralanıyor: Akıllı İhracat Robotu,Pazara Giriş Haritası, Ülke Sayfası,Sektör Sayfası, İhracat Kokpiti ve Mev-zuat Modülü. Özellikle ‘Pazara Giriş Ha-ritası’ modülü sayesinde 5 bin 400 ürünve 190 ülke özelinde farklılaşan bir mil-yonun üzerinde Pazara Giriş Haritası ileihracatçıların, ürünlerine en uygun pa-zara ilişkin karşılaştırmalı analizler,vergi oranları, tarife dışı engeller ve pa-zardaki rakiplerine ilişkin bilgi edinilebi-liyor. Kolay İhracat Platformu, İhracatKokpiti ile de her firmaya özel, kişisel-leştirilmiş veri ve içerikler sunuyor.

Platformda, her firma kendisine ait birprofil sayfasına sahip olabiliyor. Plat-form üzerinden hedef pazarlarındakialım taleplerine, ihale duyurularına vepotansiyel alıcı bilgilerine de anlıkolarak ulaşmak mümkün. Her firmayaözel olarak oluşan İhracat Kokpiti üze-rinden firmalar kendi ihracat geçmişle-rini detaylı bir şekilde analiz etme şan-sına kavuşuyor. Böylece ihracat strateji-lerini de iyileştirme fırsatı yakalıyor.Kolay İhracat Platformu’nun daha dagenişletilmiş ikinci fazı ise 2020 so-nunda devreye alınacak.

Kadın ihracatçılara özelÖte yandan kadın ihracatçılar öze-

linde de yeni bir gelişme yaşanıyor. Bi-lindiği gibi pandemi döneminde fiziki fu-arların yerini sanal fuarlar, ülkeler arasıticaret heyetlerinin yerini de sanal ti-caret heyetleri almış durumda. Bu kap-samda birçok ihracatçı şirket, Almanya,Kolombiya ve Meksika pazarlarında yeniiş birliklerine imza attılar. 21 Eylül – 2 Ekim tarihleri arasında ise kadın ihra-catçılara yönelik ilk sanal ticaret heyetiolan ve tüm sektörlerin katılımına açıkŞili, Peru, Kolombiya, Meksika SanalGenel Ticaret Heyeti gerçekleştirilecek.

Mikro ihracat avantajlarıDurgunluk döneminde Türkiye’deki

büyük şirketler bünyelerindeki dış ticaretdepartmanları ile ihracat süreçlerini yöne-tirken, KOBİ’ler ihracat konusunda reh-berliğe ihtiyaç duyuyor. Bu noktada düşüktutarlı ihracat işlemleri yaparak Türki-ye’den yurt dışına mal satmayı hedefleyenKOBİ’ler için ‘mikro ihracat’ kapsamındasağlanan önemli destekler bulunuyor.‘Mikro ihracat’, Türkiye'den yurtdışına ya-pılacak 15 bin Euro’dan ve 300 kg’dan azsatışları ifade ediyor. Mikro ihracatta,ürünlerin sadece Türkçe fatura aslı ve İn-gilizce nüshası ile birlikte yetkili kargo şir-ketlerine teslim etmek yeterli oluyor. Yet-kili kargo şirketi, “operatör” sıfatıyla gön-derici KOBİ adına herhangi bir ek ücret al-madan ürünlerin gümrük işlemlerinin ya-pılmasını sağlıyor.

KOBİ’ler için mikro ihracat platformları� Shipito.com: ABD'ye mikro ihracat yapan KOBİ'ler Shipito'dan çok cüziücretler karşılığında “fulfillment” hizmeti alabilir. Böylelikle ABD'deki hermüşterinize Türkiye'den ayrı ayrı paketler kargolamak yerine, tüm ürünlerihaftada bir veya iki haftada bir büyük kutular içerisinde gönderebilirsiniz.

� Incnow.com: Mikro ihracatta hedef pazar olarak ABD'yi seçtiyseniz, ABD'dekurulu bir şirketinizin olmasında büyük fayda var. ABD'de uzaktan şirketkurmak için Incnow.com'un danışmanlık hizmet paketinden yararlanabilirsiniz.

� Skype.com Skype Number: Yurtdışındaki müşterilerinizin sizi telefonlaaramalarını kolaylaştırmak için Skype üzerinden lokal telefon numaralarıkiralayabilirsiniz.

� Shopify.com: Shopify platformu üzerinde çok hızlı bir şekilde kendi e-ticaretweb sitenizi oluşturabilirsiniz.

� PayU.com.tr: Shopify üzerinde kurduğunuz e-ticaret web sitenizdemüşterilerinizden kredi kartı ile tahsilat yapmak için PayU'nun hizmetindenyararlanabilirsiniz.

� Sellbrite.com: Amazon, eBay, Etsy gibi platformlardaki satışlarınızı ayrı ayrıekranlar üzerinden yönetmek yerine, tek bir ekran üzerinden yönetebilirsiniz.

KAPAK_KONUSU_EKO_girisim_EYLUL.qxp:Layout 1 9/4/20 4:37 PM Page 3

11EYLÜL 2020

2020’de beş cazip pazarAZERBAYCANSağlık ekipmanlarına ilgi büyükBugüne kadar ihracatı enerji ürünlerinden, ithalatı ise enerji sektörü içingerekli makine ve ekipmandan oluşan ülke, orta sınıfın gelişmesi vezenginleşmesi ile artık gıdadan perakendeye sağlıktan telekomünikasyonapek çok alanda fırsatlar barındırıyor. Başkent Bakü dışında Gence veLenkeran şehirleri de hızla gelişen pazarlar. Yakın dönemde hastaneekipmanları, medikal cihazlar, gıdada ise bisküvi, şekerli mamüller, kanatlıet, narenciye ve makarna alanında fırsatlar oluşacak.

ÇİNTicaret ve yatırım fırsatları artıyorBüyük holdinglerden küçük girişimlere kadar her boyutta şirket, Çin’e girişyolları arıyor. Çin'de ilk Yabancı Yatırım Yasası, 1 Ocak 2020'de yürürlüğegirdi. Yabancı Yatırım Yasası ile yabancı yatırımcılara yerli yatırımcılarlaeşit muamele ilkesi getirildi. Yeni dönemde Türk şirketler gıdadanelektroniğe, tekstilden beyaz eşyaya kadar pek çok alanda Çin’de yatırımfırsatlarını değerlendirmeye başlayacak.

ENDONEZYAHelal gıda için 200 milyonluk pazarEndonezya 200 milyonluk Müslüman nüfusu ile Türkiye açısından çokyakından takip edilen ülkelerin başında geliyor. Başta değirmen makineleri,gıda işleme ve paketleme makineleri, tekstil makineleri ve savunma sanayiürünleri konusunda ciddi talep var. Gıdada ise 200 milyonluk Müslümannüfusa yönelik helal gıda ihracatında büyük fırsatlar var. Talep edilenbaşlıca ürünler zeytinyağı, domates salçası, kuru ve sert kabuklu meyveler.

NİJERYAAfrika’nın lider ekonomisi olma yolundaNijerya’nın yüksek büyüme oranlarıyla önümüzdeki 15 yıl içinde GüneyAfrika’nın tahtına oturması bekleniyor. Bu durum ülke geliştikçe baştainşaat, mobilya, beyaz eşya ve demir-çelik olmak üzere pek çok sektördeihracat fırsatları yaratıyor. İkinci el araba ve traktörlere yoğun ilgigösterilen Nijerya’da oto yan sanayi ürünleri ithalatı her geçen gün artıyor.Ayrıca kalabalık genç nüfus ve artan doğurganlık oranı ile özellikle hijyenikhavlu ve bebek bezleri ihracatında fırsatlar var.

POLONYADoğu Avrupa’nın en büyük pazarıPolonya 320 milyar dolarlık perakende piyasası ve 400 bin mağazası ileAB’ye katılan yeni 10 ülke içerisinde en büyük pazara sahip. Özellikle hazırgiyim, ev tekstili ve gıda ürünlerinde önemli fırsatlar var. Çikolatamamülleri, bisküvi, tütün, yaş meyve sebze ve çay önde gelen ihraçürünleri haline gelebilir. Sanayide ise motorlu taşıt yedek parçaları,televizyon alıcıları ve monitörler, beyaz eşya, pamuklu kumaş ihracatında10 milyar doları aşan fırsat bulunuyor.

KAPAK_KONUSU_EKO_girisim_EYLUL.qxp:Layout 1 9/4/20 4:37 PM Page 4

EYLÜL 2020

DİJİTAL DÖNÜŞÜM

12

İnsanların yaptığı akıl ve yetenek gerektirenişlerin makine ve bilgisayarlar tarafından ya-pılmasını ifade eden yapay zeka teknoloji-si, dijital bir üretim sisteminin topladığı tümverilerden anlamlı sonuçlar çıkararak üre-time verim, kalite ve hız getiriyor. Türkiye’dede son yıllarda bu alandaki çalışmalar hız ka-zanırken, 21 yıldır yapay zeka üzerine ça-lışmaları ile dünyada adından söz ettiren Do-ruk firması, pandemi koşullarına özel ta-sarladığı ürünler ile hem Türkiye hem dedünyada etki alanını genişletmeye çalışıyor.2019 yılını yüzde 200 büyüme ve yaklaşık 30milyon TL ciro ile kapatan şirket, 2020’de deyüzde 200 büyüme hedefi ile yola çıkmış an-cak pandemi nedeni ile yılsonu ciro hedefi-ni 45 milyon TL olarak güncellemiş durum-da. Yeni dönem planlarını KOBİ Girişim’e an-latan Doruk Yönetim Kurulu Üyesi Aylin Tü-lay Özden, Türkiye’de şirketlerin ‘dijital dö-nüşüm’ ile ilgili kafa karışıklığı yaşadığını be-lirterek, “Eğer bir fabrika stratejik hedefinidoğru belirlememişse, dijital olarak tam oto-nom, karanlık fabrika kurmak bir işe yara-maz” diyor.

Doruk’un kuruluş hikayesinden bahse-der misiniz?

Doruk 1998 yılında sanayicilerin üre-

Dünya genelinde 300’den fazla fabrikanın dijitaldönüşümünü gerçekleştiren teknoloji şirketi Doruk,akıllı üretim yönetim sistemi ProManage’a entegreolarak kullandığı yapay zeka uygulamalarıyla üretimikestirimci (prediktif) hale getiriyor. Doruk YönetimKurulu Üyesi Aylin Tülay Özden, “Eğer bir fabrika stratejikhedefini doğru belirlememişse, dijital olarak tamotonom, karanlık fabrika kurmak bir işe yaramaz” diyor.

Aram Ekin Duran / eduran@ekonomist.com.tr

“Dijital dönüşüm doğru anlaşılmıyor”

ran Endüstri 4.0 ve dijital dönüşüm konu-larının ilk ayak sesleriydi diyebiliriz. Aynı za-manda Türkiye’nin sanayide dijitalleşme ala-nındaki ilk AR-GE çalışmalarını gerçekleş-tirmiş teknoloji şirketiyiz. Endüstriyel işlet-melerin üretim operasyonlarının dijital ola-rak yönetilmesi için akıllı ve dijital üretim yö-netimi sistemleri geliştirip kuruyoruz. Fab-rikaların gerçek durumundan otomatik ge-ri bildirimler alarak yeni kararlar verebilenakıllı üretim yönetimi sistemimiz ProMana-ge ile işletmeleri Endüstri 4.0 evresinde akıl-lı fabrika ve dijital fabrika olarak da adlan-dırılan yapıya dönüştürüyoruz.

Fabrikalara ne gibi avantajlar sağlıyor-sunuz?

Kağıtsız işletmelere geçiş sağlayanürün ve çözümlerimizle üretim planlama,üretim izleme, üretim performans takibi, du-ruş analizi ve kayıp analizi yaparak işlet-menin kayıplarını bulma ve yok etme fırsa-tı sunuyoruz. Fabrikalar ve üretim işletme-lerinde hız ve verimlilik artışı sağlayan busistemlerimiz, maliyetlerin azalmasına veteslim sürelerinin önemli ölçüde kısalması-na imkan tanıyor. Kimya, otomotiv, beyaz eş-ya, plastik, ilaç, gıda ve ambalaj başta olmaküzere pek çok farklı sektöre yüksek tekno-loji çözümler getiriyoruz. Sanayicilerin gün-cel ihtiyaç ve talepleri, teknolojik gelişme-ler ve uluslararası trendler ışığında üretimsistemlerini sürekli olarak yeniliyoruz. Sis-temlerimize yeni özellik ve işlevler eklenmesisayesinde sanayiciler dijital Üretim Ope-rasyonları Yönetimi’ni ve Üretim YönetimSistemleri’ni çağın gereklerine uygun şekil-de gerçekleştirebiliyor.

Sizin geliştirdiğiniz ‘ProManage’ hak-kında bize bilgi verebilir misiniz?

“Dünya, kayıpsızüretime gidiyor”“Sanayiciler için operasyonelyönetim en önemli konu.Kayıpsız üretime giden birsüreç yaşıyoruz şu an dünyada.Türk şirketler ne kadar erkenbu yaklaşımı benimserse,dünya pazarlarında ömürleri okadar uzun olur. Erken kalkanyol alıyor. Pandemi dönemindebunu çok daha iyi gördük. Yeniteknolojik üretim sistemleri,endüstri mühendisliğinde‘tüfeğin icadı’ kadar önemli.Artık kılıçla savaşanın yaşamaşansı yok.”

timlerini daha hızlı, çevik, kaliteli ve verimliyönetmeleri için dijital yazılım ve donanımaraçları geliştirmek hedefiyle kurulmuş birteknoloji şirketi. Bu doğrultuda 1998 yılın-da TÜBİTAK Teknoloji İzleme ve Değerlen-dirme Direktörlüğü tarafından desteklenenAR-GE projesi olarak dünyanın ilk prog-ramlanabilir veri terminallerinden birini ge-liştirerek yolculuğumuza başladık. Bu hedefbir bakıma markamızın kuruluşundan 15 yılsonra 2013 yılında dünyanın gündemine otu-

DORUK_EKO_girisim_EYLUL.qxp:Layout 1 9/4/20 3:48 PM Page 1

13EYLÜL 2020

Sanayide dijitalleşmenin henüz hiç ko-nuşulmadığı yıllarda Doruklu Türk mühen-disler tarafından uluslararası standartlardatasarlanmış bir akıllı üretim yönetim siste-mi olan ProManage, Production ve Mana-

liştirin) olan ProManage, işletmelerin ken-dilerini sürekli ve otomatik olarak gelişti-rebilmesine imkan tanıyor. Bu sayede iş-letmelerin dar boğazlarını, zayıf yönlerini,gelişime açık noktalarını sürekli olarak on-lara gösteriyor ve bu açıkların iyileştirilme-si için işletmeyi uyarı mesajları ve farklı yol-larla bilgilendiriyor. Dünya genelinde300’den fazla öncü sanayi kuruluşunda 21yıldan bu yana sürekli geliştirilerek kullanı-lan ProManage ile binlerce üretim yöneti-cisinin know-how ve taleplerini karşılıyoruz.Pandemi sonrası dönemde ProManage uy-gulamasının aylık versiyonunu da hazırlı-yoruz.

Fabrikalar ProManage ile nasıl bir so-mut fayda sağlıyor?

Sanayiciler ProManage’ı kullanmayabaşladıktan yaklaşık 2 ay sonra bu sistem içinyaptıkları yatırımı geri alabiliyor. İşletmeleryatırdıklarını Doruk’un verdiği eğitimlerdenbiri olan verimlilik parametresinde görebi-liyor. 2 ay sonunda minimum yüzde 10 ol-makla birlikte genellikle yüzde 20 verimli-lik artışı sağlanıyor. Yıl olarak düşünüldü-ğünde ise örneğin ayda 1 milyon Euro’luk gir-di maliyeti olan bir işletme için 10 ayda ya-pılan 10 milyon Euro’luk masraf 8 milyon Eu-ro’ya düşüyor ve işletme yılda 2 milyon Eu-ro tasarruf etmiş oluyor. Özetle, Doruk’unüretim yönetimi sistemi ProManage’ı kulla-nan firmalar, üretimlerini daha verimli ve çe-vik hale getiriyor, kayıplarını tespit edip azal-tarak maliyetlerini ve rekabetçiliklerini yö-netebiliyor.

Yurtdışı faaliyetlerinizden bahseder mi-siniz?

Markamızı Amerika’da yaygınlaştırmakve ProManage uygulamasını sanayicilereulaştırmak hedefiyle ABD’de şirket kurduk.Aynı zamanda Boeing, Tesla, Microsoft gibipek çok farklı sektörden dev firmanın yer al-dığı Chicago’daki MxD Teknopark bünyesindeyer alıyoruz. Amacımız bu firmalarla özel-likle üretim yönetim sistemleri alanında or-tak projeler gerçekleştirmek. Bugün ABD,Rusya, Belçika, Romanya, Bulgaristan, Ce-zayir, Sırbistan ve Tataristan’a ihracat ya-pıyoruz. Ayrıca Japonya merkezli ITO Cor-poration ile partnerlik anlaşması imzalaya-rak Asya Pasifik pazarına giriş yaptık. Çin’deTayland'da ofislerimiz var.

gement kelimelerinin birleşiminden oluşu-yor. ProManage, fabrikalarda üretime iliş-kin tüm operasyonların dijital araçlar ile yö-netimini sağlıyor. Mottosu “Auto-improve yo-ur business” (İşletmenizi otomatik olarak ge-

AYLİN TÜLAY ÖZDEN

DORUK_EKO_girisim_EYLUL.qxp:Layout 1 9/4/20 3:48 PM Page 2

EYLÜL 2020

E-TİCARET

14

Pandemi sürecinde insanların alışveriş alış-kanlıkları da değişti. Artık sosyal mesafeninkorunduğu, insanların temastan çekindiği birdünyada yaşıyoruz. Bu durum şirketleri, mar-kaların iş yapış süreçlerine de yansıdı. Ya-pı sektörünün 30 yıllık köklü kuruluşu Ney-zen Yapı Market’in dijital platformdaki yü-zü olan nalburdayim.com, kuruluşunun üze-rinden henüz bir yıl geçmeden başarılı birgrafik çiziyor. Pandemi sürecinde insanla-rın değişen ihtiyaçlarını hızlı okuyan plat-form, “Ne ararsan var!” sloganıyla ürün ska-lasına ateş ölçerden kamp malzemelerine ka-dar gündelik hayatın tamamlayıcısı ürüngruplarını da ekledi. Bu sayede satışlarını10’a katlamayı başardı. Sağlık destek ürün-lerinden, ateş ölçerlere, kişisel bakım ürün-lerinden, ev gereçlerine, kendin yap hobiürünlerinden, kamp ürünlerine varana ka-dar ihtiyaç duyulan binlerce ürünü tüketi-ciyle buluşturan platform, bu süreçte, Tür-kiye’de online alışverişin nabzını tutan mar-kalar arasında yerini aldı.

Nalburdayim.com Yönetim Kurulu Baş-kanı Ozan Bük, pandemi sürecinde ürüngruplarına ihtiyaca yönelik yeni ürünler ek-lediklerini ve kısa sürede her kesimden in-san tarafından bilinirlik kazandıklarını söy-lüyor.

Son dönemde giderek yaygınlaşan in-ternet alışverişinin en temel ihtiyaçlarımı-zın bile karşılandığı platform haline geldi-

Yapı sektörünün 30 yıllık markası Neyzen Yapı Market’in dijital ayağı nalburdayim.com,bir yılı dolmadan tüketici bilinirliği elde etti. Pandemiyle birlikte “Ne ararsan var!”sloganıyla ürün skalasına ateş ölçerden kamp malzemelerine kadar gündelik hayatıntamamlayıcısı ürün gruplarını da ekleyip satışlarını 10’a katladı.

Levent Gökmen Demirciler / lgokmen@ekonomist.com.tr

İnternet nalburu ile satışlarını 10’a katladı

kat çekiliyor. Pandemi sürecinde tüketicininilk etapta cerrahi maske, siperlik, dezen-fektan ve ateş ölçer gibi ürün ihtiyaçları oluş-tu. Bu ihtiyacı karşılamaya yönelik hızlı ak-siyon alarak ürünlerin satışına başladıklarınıbelirten Ozan Bük, evde geçirilen sürenin art-masıyla birlikte hareketsiz yaşamın bir ne-ticesi olarak baskül talebinin artacağını he-sap ederek platformlarında ürün çeşitliliğioluşturup kampanya ile satışa sundukları-nı da vurguluyor.

Pandemi nedeniyle değişen tatil ihti-yaçları da en çok satışı yapılan ürünlere yan-sımış durumda. Örneğin sıkça tercih edilenotel tatilinin yerini; kamp, karavan gibi da-ha izole tatil imkanı sunan tatil planları al-dı. Kamp eşyaları, en çok satılan ürünleri-miz arasında ilk sıralara yükseldi. Camilerinibadete açılmasıyla tek ve tekrar kullanım-lık seccadeler satışa sunuldu. Dış mekanlarda

Bir yıl önce dijitale taşındıİlk şubesi Özyurtlar Holding tarafından, 1990 yılında Esenyurt’ta açılan NeyzenYapı Market’in dijtaldeki ayağı olan nalburdayim.com, yaklaşık bir yıldan buyana online alışveriş sektöründe faaliyet gösteriyor. Bahçe ve inşaatmalzemelerinden, bakım ve onarım malzemelerine, kişisel bakım aletlerinden,elektrikli ev aletlerine kadar 10 bin çeşit ürünü tüketici ile buluşturan platform,sunduğu 7/24 teknik danışmanlık hizmeti veriyor. Platform, hızlı karar verme vehızlı gönderim yeteneğine sahip. 100 TL üzeri alışverişe kargo ücreti almıyor.Yüzde 100 stoklu çalışan nalburdayim.com, Neyzen Yapı Market’in sahip olduğuEsenyurt Merkez, Bahçeşehir, Kıraç, Esenyurt ve Bahçeşehir Jotunmağazalarıyla tüketicilerin aradığı ürünü hızla temin ediyor.

ğine dikkat çeken Ozan Bük, şöyle devamediyor:

“Bu dönemde Türkiye’nin nöbetçi nal-buru kimliğine yeni bir boyut kazandıran nal-burdayim.com, ürün skalasına eklediği ye-ni ürünlerle her eve girdi. Bahçe ve inşaatgrubundan, bakım ve onarım malzemeleri-ne, kişisel bakım ve elektrikli ev aletlerinekadar 10 bin çeşit ürünü tüketici ile buluş-turuyoruz. “Ne ararsan var!” diyerek satış-larımızı 10’a katlamayı başardık. Kendiüretimimiz olan tek kullanımlık seccade sa-tışlarında hızlı aksiyon alarak da rekora im-za attık. Sadece üç günde 50 bin adet tekkullanımlık seccade sattık.”

Hızlı aksiyon aldıYeni kurulmasına karşın başarılı bir sa-

tış grafiği yakalayan şirketin bu başarısınınsırrının hızlı aksiyon alması olduğunu dik-

NALBUR_2_EKO_girisim_EYLUL.qxp:Layout 1 9/4/20 3:49 PM Page 1

15EYLÜL 2020

hijyen noktalarında kullanılabilen pedallı de-zenfektan standları satışına başlandı. Ev de-korasyonuna yönelen tüketiciler için de ken-din yap ahşap ürünleri satışa sunuldu.

Kadınlar alıyorSalgın nedeniyle evde geçirilen vakitler

kadınların ötelenen bakım ve onarım faali-yetlerine yönelmelerine ve internetten alımyapmalarına neden olmuş durumda.

nalburdayım.com’u Türkiye’nin nöbet-çi nalburu olarak adlandırdıklarını belirtenOzan Bük, “Koronavirüs, tüketim alışkan-lıklarımızı tamamen değiştirdi. Evde belki deaylardır bekleyen bakım ve onarım faali-yetleri, gündeme oturdu. Kadınların eşleri-ne defalarca hatırlattığı, yapılamayan ve şi-kayet unsuru olan bu işler, erkeklerin evdegeçirdikleri sürelerin artmasıyla bir bir ger-çekleşmeye başladı. Biz bunu yalıtım ve bo-ya grubu ürünlerimizin artışında çok net gö-rüyoruz” yorumunu yapıyor.

Satın alma işlemlerinde kadınların ha-kimiyetinin arttığı da gözlemlenen bir diğergelişme. Çünkü evin ihtiyacı her ne olursaolsun, ev söz konusu olduğunda karar veri-ci taraf her zaman kadınlar oluyor. Bük, uy-gulama kısmında erkekler iş başı yapsa dakadınların her zaman uygulatıcı pozisyo-nunda yer aldıklarını da vurguluyor.

İnternette boya ve yalıtım ürün gru-bunda satışa sunulan ürünlerin genellikle ya-rı mamül ürünler olduğuna dikkat çekenOzan Bük, “Bu ürünleri satışa sunan plat-formlar, gerekli teknik desteği de vermek zo-runda. Nalburdayım.com olarak güçlü alt-yapımızı kullanarak oluşturduğumuz teknikdanışmanlarımız aracılığıyla tüketicilerimi-ze bakım ve onarım işlemleri için yol hari-tası sunuyoruz. 7/24 sunduğumuz bu hiz-metimiz ile rakiplerimizden ayrışıyoruz”diye konuşuyor.

nalburdayim.com, sadece nalbur ürün-leriyle değil ürün skalasına eklediği eni ürün-lerle yaşamın tüm alanlarına dokunuyor. Evve iş yaşamının tüm ihtiyaçlarını barındırangeniş ürün yelpazesiyle her yaştan ve her ke-simden insanın alışveriş aktivitesinde ken-dine yer ediniyor. Mevsimsel nedenlerle bir-likte özel günlere ve bayramlara bağlı ola-rak değişen alışveriş eğilimine, müşteri da-tasından faydalanarak projeksiyon tutuyor.

OZAN BÜK

NALBUR_2_EKO_girisim_EYLUL.qxp:Layout 1 9/4/20 3:49 PM Page 2

EYLÜL 2020

YALITIM

16

Yalıtım sektörünün önde gelen firmalarındanbiri olan İzocam, gelişen teknolojiyle birlikte,iş yapış biçimlerinde çağın gerektirdiği deği-şime ayak uydurmak üzere dijitalleşme yatı-rımlarını sürdürüyor. Son olarak www.izo-cam.com.tr adresindeki web sitesini “Arkasındaİzocam var” sloganıyla mobil uyumlu ve kulla-nıcı odaklı olacak şekilde yenileyip pek çok ye-ni içerik ekledi. Mart ayında www.tekiz.com.tr ad-resindeki İzocam Tekiz web sitesini de yeni-leyen, bu yılın başında SAP uygulamasına ge-çen ve geçtiğimiz yıl İK alanında yeni dijital uy-gulamaları devreye alan marka, dijitalleşmeve yenilenme yolunda önemli birçok adım at-tı. İzocam Genel Direktörü Murat Savcı, ger-çekleştirilen bu yatırımların dijitalleşme ala-nında bugüne kadar yapılan çalışmaların de-vamı olduğunu söylüyor. Günümüzde değişimartık sürekli bir ihtiyaç olduğuna dikkat çekenSavcı, “Bu değişim dünyasında gücümüzü ko-rumak, sürekli değişen koşullar karşısında hız-la reaksiyon verebilmek, hızla uyum sağlaya-bilmek kısacası daha çevik hareket edebilmek

Toplamda 5 milyon TL’lik dijitalleşme yatırımı yapan İzocam, kurumsal web sitesiniyeniledi, SAP programını bu yılın başında devreye aldı. Dijital İK platformu ileçalışanlara yönelik profesyonel bir ortam oluşturuldu. İzocam Genel Direktörü MuratSavcı, “EBA, online ihale portalı gibi sistemler iş süreçlerini daha iyi takip etmek adınahayata geçirildi” diyor.

Levent Gökmen Demirciler / lgokmen@ekonomist.com.tr

Dijitale 5 milyon TL’likyatırım yaptı

jenin yanında EBA, online ihale portalı gibi sis-temleri iş süreçlerini daha iyi takip etmek adı-na hayata geçirdi.

Web sitesi, İzocam’ın yaptığı her işin vearz ettiği her ürünün arkasında olduğu mesajınıtaşıyan “Arkasında İzocam var” sloganı ileuyumlu söylem ve görsellerle birlikte yenilendi.Site, İzocam’ın sürdürülebilirlik misyonu ile işsağlığı ve güvenliği ile ilgili hedeflerini yansı-tacak şekilde, bugüne kadar arkasında oldu-ğu referans projeler gibi içeriklerle zengin-leştirdi. Ayrıca, insan kaynakları menü içeri-ği ve sayfa tasarımı güncellendi, İzocam’ın çev-re, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili anlayışını yan-sıtan yeni sayfalar kullanıma açıldı. Yenilenensitede ürünler ve uygulama örnekleri öne çı-karıldı, böylece son kullanıcının ürün içerik-lerine ve özelliklerine daha kolay erişmesi sağ-landı.

Bayilere destekİzocam’ın web sitesi sosyal medya he-

saplarıyla entegre çalışır hale getirildi. Gün-cel sosyal medya kullanıcı adedini anlık gös-teren ve ana sayfa üzerinden hesap erişimle-rine izin veren yeni web sitesinde siteye ge-len ziyaretçilerin doğrudan bayiye yönlendi-rilmesi için “Bayi” menüsü üst sıraya alındı. Ay-rıca, hem ana sayfadan hem de ürünler say-fasından “En yakın bayiyi bul” uygulamasıylaürünleri inceleyen ziyaretçilerin ilgili bayiyi ko-laylıkla bulması da sağlandı. İzocam bayi ad-

her zamankinden daha çok önem kazandı. Bunedenle geçen yılın ikinci yarısı ve bu yılın ilkyarısı dijital yatırımlara odaklandık ve yakla-şık 5 milyon TL’lik yatırım yaptık. Yaptığımızher işin ve sunduğumuz her ürünün arkasın-dayız” diye konuşuyor.

2019 yılında 503 milyon TL ciro yapan İzo-cam, bu yılı 570 milyon TL ciro ile kapamayıhedefliyor.

Verimliliğe odaklandıDijital dönüşümle İzocam, iş süreçlerinin

verimliliğini, kalitesini ve güvenilirliğini ar-tırmayı, erişilebilirliği ve farklı sistemler ara-sı veri alışverişini geliştirmeyi, müşteri mem-nuniyetini arttırmayı, operasyon maliyetleri-ni azaltmayı ve iş sürekliliğinin sağlanmasınıhedefliyor. İzocam, 2019 sonunda yaptığı ya-tırımlarıyla SAP programını bu yılın başındadevreye aldı ve Dijital İK platformu ile çalı-şanlardaki değişimleri ve yıl boyunca yaptık-ları çalışmaları değerlendirebilecekleri pro-fesyonel bir ortam oluşturdu. Bu iki ana pro-

IZOCAM_2_EKO_girisim_EYLUL.qxp:Layout 1 9/4/20 3:49 PM Page 1

17EYLÜL 2020

reslerinin yanı sıra Google maps üzerinden ad-res bulma kolaylığı da getirildi.

Yenilenen site sade ve mobil uyumlu birtasarıma, kullanıcı dostu bir menü yapısına sa-hip. Eklenen site içi arama modülü sitedeki içe-rikleri arama motoru optimizasyonuna (SEO)uygun şekilde sıralayan SEO’yu destekleyici biryazılımla çalışıyor. İzocam’ın Türkçe ve İngi-lizce olmak üzere iki dilde hizmet veren websitesi yıl içinde farklı fazlarda içerik ve alt ya-pı açısından geliştirilmeye devam edecek.

Mart ayında yenilenen ara yüzüyle hizmetvermeye başlayan www.tekiz.com.tr ise hemmasa üstü hem de mobil uyumlu geliştirildi.İzocam Tekiz ürünlerinin kullanıldığı referansprojelerin de yer aldığı sitede, ürünler ve uy-gulama alanları öne çıkarılırken, arama mo-dülü de site içi SEO’ya uyumlu olarak tasar-landı. “Bayi” menüsünün üst sıralara taşındı-ğı ve “En yakın bayiyi bul” uygulamasının yeraldığı sitede, kullanıcıların projeye uygunürün bilgisini en doğru şekilde İzocam Tekizbayilerinden alabilmeleri amaçlandı.

Çeviklik kazandıİzocam, şubat ayında müşterilerine hizmet sürelerini kısaltan ve verileringüvenliğini artıran SAP uygulamasını da devreye aldı. SAP sayesinde talimatsistemi kaldırıldı, müşterilere sunulacak hizmet taahhütnamelerini yerinegetirecek süreçler kurgulandı. Ayrıca, üretim planlama sürecini iyileştiren MRPsistemi kullanılmaya başlandı; kalite, çevre, iş sağlığı ve güvenliği gibifonksiyonlar iş süreçlerine entegre edildi. SAP sistemine geçişle birlikte,İzocam24 Bayi Portalı da SAP ile tam entegre bir sistem olarak yenilendi. İzocamgeçtiğimiz yıl, performans gelişimi, özlük işleri ve eğitim süreçleri gibi konularıçalışanların kendilerinin takip etmesine olanak veren dijital bir platform olan“Dijital İK” uygulamasına da başladı. Çalışanlardaki değişimleri ve yıl boyuncayapmış oldukları çalışmaları değerlendirebilecekleri profesyonel bir ortam olan,İzocam Tutum & Yetkinliklerini değerlendirmeyi ve çalışanın gelişim noktalarınaaçıklık getirmeyi, çalışanın isteklerini ve kariyer beklentilerini tanımlamayı,eğitim ihtiyaçlarını önceden belirlemeyi, geçmiş yılı değerlendirmeyi, kişiselhedeflerini belirlemeyi mümkün kılan Dijital İK, süreci izlenebilir vesürdürülebilir kılmak açısından da önemli bir işlev üstleniyor. İzocam büyükdijital projelerinin yanında, EBA süreç yönetim sistemi ve online ihale portalıgibi iş süreçlerini izlenebilir, ölçülebilir ve şeffaf temellere oturtacağı farklı dijitaluygulamaları da devreye aldı. Şu anda yeni dijital projelerin gündemlerindeolduğunu ve yıl boyunca farklı ihtiyaçlara yönelik dijital proje yatırımlarınadevam edeceklerini belirten İzocam Genel Direktörü Murat Savcı; “Dijitalleşmealanında yaptığımız yeni yatırımlar sayesinde artık sahalarda çok daha çevik vemüşteri odaklı bir İzocam var. Önümüzdeki dönemde de bu çevik yaklaşımıkoruma konusunda gerekli aksiyonları almaya, bu alanda öncü olmaya,yaptığımız işlerin arkasında durmaya devam edeceğiz” dedi.

MURAT SAVCI

IZOCAM_2_EKO_girisim_EYLUL.qxp:Layout 1 9/4/20 3:49 PM Page 2

EYLÜL 2020

TELEKOMÜNİKASYON

18

Açık Holding şirketlerinden Mikrolink Bilişim,Almanya’nın önemli telekomünikasyon alt-yapı şirketlerinden IGT Systenhaus AG’ninyüzde 50’sini satın alarak, Avrupa’da önem-li bir adım attı. “IGT MIKROLINK” adını alanşirketle Almanya’nın en önemli mobil ope-ratörlerinden Deutsche Telekom ve Telefo-nica Deutschland’ın da çözüm ortağı oldu.Geçtiğimiz ay her iki mobil operatörüyle işbirliği anlaşması imzalayan Mikrolink, yenişirketi IGT MIKROLINK ile tüm Almanya’damevcut altyapıların 5G standartına yüksel-tilmesi, çok sayıda yeni baz istasyonunun ku-rulum, bakım ve fiber kablo projelerini ha-yata geçirecek. Ayrıca, devam eden sözleş-meler çerçevesinde onlarca tren garı, havalimanı ve stadyumda iletişim hizmeti vere-cek.

Global pazarda da büyüyorTelekomünikasyon alanında 20 yıllık de-

neyime sahip Mikrolink Bilişim, İngilte-re’den Almanya’ya, Kazakistan’dan Katar’akadar 8 şirketiyle dünyanın 16 ülkesinde faa-liyet gösteriyor. Vodafone, Turkcell, Türk Te-lekom, Ericsson, Huawei ve Nokia gibi bü-yük mobil operatörlere altyapı, kurulum, ba-kım, denetim ve işletim hizmeti veren Mik-rolink, geçtiğimiz ay da Vodafone Türkiye’ninyenilenen Ege ve Akdeniz bölgeleri ile İs-tanbul ve Trakya bölgesi ihalesini kazanmıştı.

Almanya’nın önemli telekomünikasyon altyapı şirketi IGTSystemhaus AG’nin yarısını satın alan Açık Holdingşirketlerinden Mikrolink Bilişim, Avrupa’da da büyümeye devamediyor. Dünyanın 16 ülkesinde faaliyet gösteren Mikrolink’inglobal pazarda hizmet verdiği baz istasyonu sayısı 40 bini aştı.

TelekomünikasyondaTürk - Alman evliliği

Mikrolink’in Almanya operasyonundan son-ra yeni kurulacaklar hariç, hizmet verdiği vesorumluluk taşıdığı baz istasyonu sayısı 40binin üzerine çıktı. Konuyla ilgili bilgi verenMikrolink Avrupa CEO’su Selim Kuzu, yeni ya-tırımlar ve projelerle global pazarda büyü-meye devam edeceklerini belirterek, IGT

MIKROLINK’in sunduğu geniş port-föyle Global pazarın önemli oyun-cularından birisi olacağını söyledi.

Kuzu, IGT Systemhaus AG’ninAlmanya’da telekomünikasyon vebilişim sektörünün köklü ve önem-li şirketlerinden birisi olduğunu,bugüne kadar Deutsche Telekom,Telefonica ve Mannesmann için 20bine yakın baz istasyonu, hava li-manları, stadyumlar gibi büyükalanlarda erişim çözümleri sağ-layan projelere imza attğını be-lirterek, şu bilgileri verdi: “IGT şir-ketiyle yaptığımız evlilik her iki ku-rumun farklı deneyim ve yete-neklerini birleştirmesi adına çokönemli ve stratejik bir adım oldu.Bilişim ve mobil teknolojilerdekihızlı gelişim ve dijital dönüşüm pa-zarda yeni fırsatlar yaratıyor.Bunları çok yakından takip edi-yoruz.”

5G’yi hayata geçirecekAvrupa’da ve özellikle Almanya’da IGT MIKROLINK olarak, öncelikle eski altyapılarıngüncellenmesi, 5G sistemlerinin kurulumu ile fiber optik kablo altyapı projelerinihayata geçireceklerini söyleyen Selim Kuzu, “ Projelendirmeden kuruluma, işletmeden24 saat bakım hizmetine ve fiber kablo uygulamasına kadar tek elden yönetimleanahtar teslim iş yapacağız. Bugüne kadar olduğu gibi çalıştığımız mobil operatörlerinen güvenilir çözüm ortağı olma özelliğimizi Avrupa’da da sürdüreceğiz” dedi.

SELİM KUZU

IGT_OSEVIO_EKO_girisim_EYLUL.qxp:Layout 1 9/4/20 3:50 PM Page 1

MOBİL PLATFORM

Bankacılık ve ardından altı yılciceksepeti.com’da genel mü-dürlük yapan Cem Kara, ken-di girişimini kurdu. Hediyesektöründe pazaryeri olarakgeçen yıl kurulan Osevio.com,kısa zamanda ziyaretçi sayısı-nı 3 milyon kişiye taşımayı ba-şardı. Hediye platformu olarakkurulan ve her geçen gün bü-yüyen e-ticaret pazarındakiyerini alan Osevio.com, ürünkategorilerini de artırarak 5 yıl-

19EYLÜL 2020

Hediye sektöründe pazaryeri olarak geçen yıl kurulan Osevio.com, kısa zamanda ziyaretçisayısını 3 milyon kişiye taşıdı. Hediye platformu olarak kurulan ve her geçen gün büyüyen e-ticaret pazarındaki yerini alan Osevio.com, ürün kategorilerini de artırarak 5 yıllık süreçte 4 katbüyümeyi hedefliyor.

Beş yılda yüzde 400büyüme hedefi koydu

de hediye gönderimiyaptıklarını anlatıyor.İyi bir kargo ile hizmetverdiklerini ve 96 yerelpartnerle iş birliği için-de olduklarını ifadeeden Cem Kara, “He-defimiz yeni iş fikirleri-ne platformu açarakbir girişimcilik hareke-tine dönüştürmek” di-yor.

Sisteme dahil etti-ği yerel ortaklara özeleğitimler vererek yeni-likçi, özel ve özgün

aranjmanlara imza atan Osevio, yerel or-taklarının kurumsallaşmasına yönelik çalış-malarıyla satış sonrası hizmette de fark ya-ratıyor. Çiçek aranjmanları, özel tasarımla-rı ve hediye çeşitliliğiyle kısa sürede e-tica-retteki yerini alan Osevio.com, 900 adet fark-lı ürün grubu ile iddialı. Cem Kara, “Osevio,2020 yılında yüzde 70 büyüme ile ziyaretçisayısını 5 milyona çıkarmayı hedefliyor. 5 yıl-lık süreçte hedefi ise yüzde 400 büyüme veglobal pazarlara açılmayı istiyoruz” diye ko-nuşuyor. Ülkede yaşanan ekonomik sıkın-tılar birçok farklı sektörü olumsuz etkilesede çiçek & hediye alanındaki online satış ra-kamlarının negatif yönde etkilenmediğini ifa-de eden Cem Kara, online pazarda henüzdoygunluk oluşmadığını kaydediyor.

lık süreçte 4 kat büyümeyi hedefliyor. Os-evio.com’un kurucusu Cem Kara, sepet or-talamalarını da artıracak yenilikçi ürünleriylegeniş bir tüketici kitlesine ulaşmayı planla-dıklarını söylüyor.

5 yılda yüzde 400 büyüme hedefi2020 yılında 5 milyon ziyaretçi sayısı-

na ulaşmayı hedefleyen Osevio.com üze-rinden bu zamana 50 bin üzerinde kişiye çi-çek ve hediye ulaştı. Yarım milyon adet ile1 futbol sahasını kaplayacak gül satışı yapankariyerine finans sektöründe başlayıp yö-neticiliğe yükseldikten sonra tüm bilgi biri-kimini kendi girişimine aktaran genç bir gi-rişimci olarak büyük hedeflerle yola çıkanCem Kara, Türkiye’de 44 ile aynı gün için-

Sibel Atik / satik@ekonomist.com.tr

Pazar büyüyorTürkiye’de dijitalleşmenin güngeçtikçe artması ve bireylerin yeniteknolojileri kullanarak hayatlarınıkolaylaştıracak gelişmelere kısasürede adapte olması sonucu e-ticaret pazarı hızla büyüyor. Türkiyee-ticaret pazar büyüklüğü raporunagöre e-ticaret pazarı 2018 yılındayüzde 42 büyüme ile 59,9 milyarliralık hacme ulaştı. İnternettenalışveriş oranı ise geçen yıla göreyüzde 5 artış göstererek, yüzde 34’eçıkarken sepet büyüklükleri de hergeçen gün yükseliyor. Türkiye 500milyon TL büyüklüğe sahip çiçek &hediye e-ticaret sektörü ile globalpazarda ikinci sırada yer alıyor.Sektörde birinciliği Amerikasırtlanırken, Türkiye’den sonraİngiltere, Rusya ve Hollanda geliyor.

CEM KARA

IGT_OSEVIO_EKO_girisim_EYLUL.qxp:Layout 1 9/4/20 3:50 PM Page 2

20 EYLÜL 2020

GARANTİ BBVA PARTNERS

Televizyon ve radyo reklamlarının perfor-mansının ölçülebilmesini, analiz edilmesini veetkilerinin artırılmasını sağlayan Medialyzer,son dönemde adı sıkça duyulan bir girişim.TechOne ve twozero Ventures’tan 3,2 milyonTL değerleme ile tohum yatırım almayı başa-ran şirketin kurucuları Mustafa Güllü, Abdur-rahman Beşinci, Emre Gönültaş ve Can Üzüm.Medialyzer, yapay zeka destekli görüntü ta-nıma teknolojisi ile geleneksel medya rek-lamlarının analiz edilerek takip edilmesineimkan sunuyor. Garanti BBVA Partners prog-ramı içerisinde yer alan şirketin yeni dönemhedeflerini kuruculardan Mustafa Güllü ile ko-nuştuk.

Kısaca şirketinizden bahsedebilir misi-niz? Ne zaman kuruldu? Nasıl bir fikirle yolaçıktınız?

Medialyzer, TV ve radyo reklamlarınınperformansını dijital veriler üzerinden ölçerekmedya yatırımlarını daha kârlı hale getirenbir analiz aracıdır. Eskiden TV’ye yapılan ya-tırımlar sonucu reklam verenler sadece rey-ting, yani izlenme sayısıyla ilgili fikir edinebi-liyorlardı. Dijital reklam platformlarının aksinesatış gibi iş sonuçlarına dair herhangi bir veriellerine geçmiyordu. Bu eksikliği gidermekadına, medya ölçümleme alanında yüksek tek-noloji üretme vizyonuyla şirketimizi bu yıl içe-risinde kurduk ancak AR-GE faaliyetlerimizgeçen seneden bu yana devam ediyor. İlk

etapta bir hafta sonu projesi olarak başladık,bugün buradayız. Reyting gibi geleneksel yön-temlerin aksine verinin niteliğini ön planda tu-tuyoruz. Makine öğrenmesi ve video tanımateknolojisiyle reklam verenlere yeni bir öl-çümleme perspektifi sağlıyoruz.

Şirket olarak müşterilerinize ne gibi hiz-metler veriyorsunuz?

TV ve Radyo reklam vereni müşterileri-mize yayınladıkları her bir reklam sonucu eldeettikleri iş sonuçlarına dair detaylı raporlarsağlıyoruz. Birlikte çalışacağımız reklam ve-renlerin satış, form doldurma veya uygulamaindirme gibi bir online hedefi olması bizim öl-çümleme yapabilmemiz için yeterli. Tvlyzer

Yapay zeka destekli görüntü tanıma teknolojisi ile geleneksel medya reklamlarının analiz edilerek takipedilmesine imkan sunan Medialyzer, henüz ilk yılında 3,2 milyon TL değerleme ile tohum yatırım almayıbaşardı. Şirketin kurucularından Mustafa Güllü, “Start upların başarılı olabilmesi için çok çok hızlıbüyümesi gerekiyor. İlk yılımız olduğu için büyümeyi aylık takip ediyoruz ve hedefimiz aydan aya yüzde30’un üzerinde büyümek” diyor.

“Her ay yüzde 30 büyüme hedefliyoruz”

ve Radiolyzer ürünleriyle haftanın hangi günü,günün hangi saati daha verimli, en iyi sonuçveren kanal veya programlar neler net bir şe-kilde ortaya koyuyoruz. Bu sayede reklam ve-renler medya yatırımlarının kârlılığını artıra-biliyorlar. Verimlilik artışı sağlamak içinöncelikle ölçme ve analiz edebilme yetisi ge-rekiyor. Makine öğrenmesiyle müşterilerimizeait datayı anlamlı hale getiriyor ve hedeflerinigerçekleştirme imkânı sağlıyoruz. Ayrıca ra-kiplerinin medya yatırımlarını takip etmek is-teyen müşterilerimiz için de TV Tracking hiz-meti sağlıyoruz. Herhangi bir TV reklamıyayına girdiği anda video tanıma teknoloji-siyle bunu tespit edebiliyoruz.

Aram Ekin Duran / eduran@ekonomist.com.tr

“Garanti BBVA ile ticari referansımız güçlendi”“Garanti BBVA Partners programına dahil olmuş girişimlerden biriyiz. Ofiskullanımından, eğitimlere, mentorluk alma fırsatına kadar pek çok farklıalanda desteğe ücretsiz olarak erişebiliyoruz. Garanti BBVA’nın desteklediğigirişimlerden biri olmak bize çok ciddi bir ticari referans da sağlıyor. AyrıcaGaranti BBVA’nın kredi kartı Shop&Fly’ın TV kampanyasında Tvlyzerürünümüz kullanıldı. TV’de yayınlanan 3 bin civarı spotun her birininwebsitesi ziyareti ve online kart satışına katkısını ölçtük. Böylece yüzde 35daha düşük TV bütçesiyle ilgili online kanallardan yüzde 26 daha çok kartbaşvurusu elde ederek verimliliğimizi yüzde 93 artırdık. Bu sonuçla Nielsen vePazarlamasyon.com’un Şubat ayında düzenlediği Martech Awardsseromonisinde ‘En İyi Veri Kullanımı’ dalında Garanti BBVA ile birlikte ödülaldık. Aynı gece ‘En İyi Martech Start-up’ı’ ve ‘En İyi Ölçümleme Teknolojisi’dallarında da ödüllere layık görüldük.”

PARTNERS_EKO_girisim_EYLUL.qxp:Layout 1 9/4/20 3:51 PM Page 1

21EYLÜL 2020

Reklam algısı ve içeriği yeni dönemde na-sıl bir değişim geçiriyor?

İnternete ve mobil cihazlara erişimin art-masıyla medya tüketimi artık çoklu ekranlarüzerinden simultane bir şekilde gerçekleşiyor.Kullanıcılar TV’de gördükleri veya radyodadinledikleri ürün veya hizmetler ilgilerini çe-kerse leptop, tablet veya çoğunlukla akıllı te-lefonları üzerinden hemen arama yapıyorhatta satın alma işlemini ger-çekleştiriyorlar. Dolayısıyla ar-tık online ve offline reklamcılıkçok iç içe geçmiş durumda. Geç-mişte TV ve radyo reklamlarısadece bilinirlik sağlamak içinyapılır, dijital reklamlardan on-line satış getirmesi beklenirdi.Ama kullanıcılar online satınalma kararlarını verirken TV veradyo gibi mecralardan da et-kileniyor. Artık reklam veren-lerin çok kanallı ve çok ekranlımedya tüketim serüvenini bütünsel olarakele alması gerekiyor. Biz de tam olarak bualanda hizmet veriyor, offline ve online rek-lamcılık arasında bir köprü kuruyoruz.

Aldığınız tohum yatırımlardan bahsedermisiniz?

TechOne ve twozero fonlarının katıldığıturda 3,2 milyon TL değerlemeyle yatırım al-

dık. Henüz ilk yılımızda aldığımız bu destekaslında yatırımcılarımızın ekibimize ve viz-yonumuza olan güvenini gösteriyor. Kendi-lerine bir kez daha teşekkür ediyorum. Yenigirişimlerin pek çoğu maalesef gerekli fi-nansman desteğine erişemediği için erkenaşamada faaliyetlerine son veriyor. Biz bukonuda şanslıydık. Yatırım sermayesi kısıtlıbir ülkeyiz. Bizim gibi katma değerli teknoloji

üretimi yapan, ihracat potansiyeli olan fir-malara yatırım yapılması aslında ülkemizinkalkınmasına ciddi katkı sağlıyor. Bu bilinç vesorumlulukla kısa sürede globaldeki rakiple-rimizle boy ölçüşebilecek, e-ihracat ile ülke-mizin cari açığına katkı sağlayan, sürekli bü-yüyen bir teknoloji firması olmayıhedefliyoruz.

Önümüzdeki dönemde yeni projelerinizvar mı?

Video on Demand gün geçtikçe popüle-ritesini artırıyor. Bizde de Netflix kullanımıhızla yaygınlaşıyor. Ülkemizde kısıtlı sayıdaservis sağlayıcı olsa da globalde Amazon Pri-me’dan Disney Plus’a çok fazla seçenek mev-cut ve bu platformlardan bazılarında reklamgösterimi yapılıyor. İlerleyen dönemde

VoD’ye yönelik Videolyzer ürü-nümüzü lanse edeceğiz. Para-lelde Streetlyzer ürününü geliş-tiriyoruz. Bu sayede neredeysehiçbir ölçümleme yapılamayanaçık hava mecrasında da marka-lara verimlilik sağlayacağız. Birteknoloji şirketi olarak durmak-sızın devam eden bir yazılım ge-liştirme faaliyeti içerisindeyiz veböyle olmaya devam edeceğiz.

2020’yi ne kadarlık bir bü-yüme ile kapatmayı hedefliyor-

sunuz?2020 yılı içerisinde her sektörden reklam

verenle çalışarak müşteri portföyümüzü ge-nişletmek istiyoruz. Start upların başarılı ola-bilmesi için çok çok hızlı büyümesi gerekiyor.İlk yılımız olduğu için büyümeyi aylık takipediyoruz ve hedefimiz aydan aya yüzde 30’unüzerinde büyümek.

PARTNERS_EKO_girisim_EYLUL.qxp:Layout 1 9/4/20 3:51 PM Page 2

EYLÜL 2020

YAZILIM

22

Tüketici araştırmaları alanında faaliyet gös-teren bir veri analitiği şirketi olan Kimola,insan davranış ve tutumlarını anlamaya yö-nelik teknolojiler geliştiriyor ve tüketiciaraştırmalarındaki insan gücü gereksinimiazaltan yazılım ürünleri sunuyor. Bu ürün-ler, kurumların hedeflediği tüketici grupla-rının yaşam biçimini ve bir konu hakkında-ki fikirlerini, geleneksel yöntemlere göre çokdaha hızlı, derinlemesine ve sürdürülebiliryöntemlerle anlamalarını sağlıyor.

Kimola, Microsoft’un Türkiye’de des-teklediği dört projeden birisi olarak çalış-malarına Microsoft İnovasyon Merkezi’ndebaşladı ve 2014 yılında burada şirketleşti.Türkiye’de gösterdiği faaliyetlerin yanında2019 yılında San Francisco’da ilk yurtdışı ofi-sini kurdu. Bugün ABD başta olmak üzere İn-giltere ve Brezilya gibi aktif satış faaliyetigösterdiği ülkelerin süreçlerini de buradanyürütüyor.

Küresel pazara açılabilmek için yaptığıçalışmaları hızlandırmak amacıyla 2018Mayıs ayında StartersHub, 500 Startups veUğur Şeker’in katıldığı bir turla 225 bin do-lar değerindeki ilk yatırımını aldı. MustafaSavaş’ın kurduğu ekibe 2018 yılında BeybinEsen katıldı.

Yapay zeka kullanıyorYalnızca tüketici araştırmalarına odak-

lanan Kimola, bu kapsamda herkesin inter-

İnsan davranış ve tutumlarını anlamaya yönelik teknolojiler üreterek şirketlerin dahaetkili stratejiler geliştirmesini ve satışlarını artırmasını sağlayan Kimola, bu yıl yüzde30 büyüme yakaladı. Gelirlerin yüzde 15’inin yurtdışından geldiğini söyleyen KimolaKurucusu ve CEO’su Mustafa Savaş, “Hedefimiz kısa vadede yurtdışı gelirlerin ciroiçindeki payını yüzde 40’a çıkartmak” diyor.

Ayşegül Sakrya Pehlivan / asakarya@ekonomist.com.tr

Tüketici araştırmalarınayapay zeka getirdi

soru sormadan direkt hedef kitleyi belirle-yerek yapabilirsiniz” diyor.

Bu yıl yüzde 30 büyüme yakalayan Ki-mola’nın gelirlerinin yüzde 15’i yurtdışındangeliyor. Önümüzdeki dönemde yurtdışı bü-yümesinin hızlanması bekleniyor. ŞirketinCOO’su (Chief Operating Officer-OperasyonDirektörü) Beybin Esen, “İngiltere ilk hedefpazarımız değildi ama Türkiye’de beraber ça-lıştığımız partnerlerimizden bir tanesi bizi İn-giltere’de satmaya başladı hiç ortada yok-ken İngiltere pazarına açıldık. Amerikayı da-ha küçük ülkeleri düşünürken bir anda açıl-dık. Hedefe doğru yürürken fırsat çıkıyor. Busene İngiltere pazarında büyümeyi hedefli-yoruz” diyor.

Girişimcilerin hedefi kısa vadede yurt-dışı gelirlerin ciro içindeki payını yüzde 40’açıkartmak. Kimola Kurucusu ve CEO’su Mus-tafa Savaş, “Kendimize koyduğumuz hede-

“Araştırma sektörü değişecek”Kimola tüketici iç görüsüne odaklı veri analitiği şirketi. Veri analitiği çok genişbir kavram ve herşeyin analitiğini yapmak mümkün. Kimola, tüm gücünütüketici iç görüsü üretmeye harcıyor. Savaş bunun sebebini ise şu şekildeaçıklıyor: “Konvansiyonel tüketici araştırmalarının artık değişeceğinidüşünüyoruz. Telefonla arayalım, sokağa çıkalım soru soralım y da web siteleriüzerinden panellerle insanları soru soralım gibi yöntemler değişecek. Biz sorusorduğunuzda alacağınız cevabın yeterli olmadığını düşünüyoruz. Size sorusormak yerine sizi bir hafta izleyerek tercihlerinizi anlamak daha etkili olacak.Araştırma endüstrisinin buraya evrileceğini düşünüyoruz. Biz o geleceğinpeşinden koşuyoruz” diyor.

net üzerinden ücretsiz deneyimleyip satınalabildiği, hızlı ve kolay kullanımlı yazılımürünleri geliştiriyor. Makine öğrenimi ve ya-pay zeka algoritmalarının kullanıldığı ürün-ler tüketici araştırmalarında farklı konulardakullanılabiliyor. Makine öğrenimi, milyon-larca tüketici görüşünü otomatik olarak sı-nıflandırırken, yapay zeka algoritmaları dayapılan araştırma için en uygun sosyal med-ya üyeliklerini belirliyor ve insanlar ile bot-ları birbirinden ayırabiliyor.

Sistem, tüketiciye soru sorulmadanyapay zeka ve makine öğrenimi ile insan-ların problemlerinden çıkarım yapabiliyor.Kimola Kurucusu ve CEO’su Mustafa Savaş,“Bugün bir hedef kitlenin hangi ünlüyü ençok sevdiğini bulmak için kalkıp sokak so-kak insanlara sormanıza gerek yok. Aslın-da sahada çıkıp iki ayda yapacağınız bir araş-tırmayı Kimola’nın platformunda hiç kimseye

KIMOLA_2_EKO_girisim_EYLUL.qxp:Layout 1 9/4/20 3:52 PM Page 1

23EYLÜL 2020

fi geçen sene fazlasıyla aştık. Bu yıl cirodaönceki yıla kıyasla yüzde 80’nin üzerinde bü-yüme bekliyoruz” diyor.

Satışları yüzde 210 arttıKimola markalara, araştırma şirketlerine

ve reklam ajanslarına iki farklı model su-nuyor. İlkinde şirketler özel ekranları kulla-nıyor ve kendi bünyelerindeki ilgili ekiplerveriyi analiz ediyor. İkinci modelde ise Ki-mola danışman konumunda yer alıyor veanalizleri gerçekleştirerek pazarlama stra-tejisinde kullanılabilecek bilgileri açığa çı-karıyor.

Kimola’nın ürünleri sağlık, tütün, ban-kacılık, otomotiv başta olmak üzere pek çoksektörden kurumlar tarafından pazarlamave tüketici araştırmaları süreçlerini kolay-laştırmak üzere kullanılıyor. Hali hazırda şir-ket, Pfizer ve Nova Nordisk, Japan TobaccoInternational, Samsung ve BKM gibi şir-ketlerle çalışıyor.

Nike, farklı 15 hedef kitlenin yaşam sti-lini aynı anda takip edebilmek adına Kimo-la’nın Sosyal Araştırma Platformu’nu kul-landı. Beybin Esen, “Nike bir mağazasını fut-bol temasına dönüştürmeyi planlıyordu.Bunun için Taksim mağazası planlanıyordu.Biz yaptığımız araştırmayla 50 bin adet fut-

pında JTI için yapılan bütün pazarlama odak-lı aksiyonlar arasında Global Best Practiceödülünü aldı.

Sistem nasıl işliyor? Kimola’nın araştırma sektöründe ya-

rattığı farklılık tüketici araştırmalarını yazı-lım kullanarak dijital veri ile modellemesi.Yazılım web ortamında kendi kriterlerine gö-re seçtiği kimi zaman 10 bin kimi zaman binkişinin hesaplarının bilgilerini toplayıp on-ları analiz ederek bir sonuca ulaşıyor. Sis-tem insanların profiline gidip etkileşimleri-ne, takip ettiklerine, beğenilerine bakarakburadan bazı çıkarımlar yapıyor. Kişisel ve-rilerin gizliliği konusunda bir sorun olma-dığını söyleyen Mustafa Savaş, “Kişisel ve-rilerin gizliliği noktasında da bu bilgiler kim-liksiz toplanıyor. Herhangi bir kişi verisi ol-madığı gibi çok daha kalabalık kimliksizleş-tirdiğimiz topluluğun hareketleri izleniyor”diyor.

Kimola büyüme hedefleri doğrultusun-da 2020 yılında yeni yatırım için round’a çık-mayı planlıyordu. 2020’nin belirsizliğindendolayı yıl sonunda açıklamayı düşündükle-rini söyleyen Savaş, “ Belirsizlikten kastımızmarkaların ne zaman sahaya çıkıp artık es-kisi gibi aktif bir şekilde pazarlama ve ileti-şim yapacağı ile ilgili. Bu da önümüzdeki dö-nemde netleşir” diyor.

bol sever seçtik ve onların hangi lokasyon-larda check in yaptığına bakarak kategori-ze ettik. İlk beşin içinde en uygun en şaşır-tıcı olanı Bayrampaşa bunun üzerine oradaki mağaza dönüştürüldü” diyor. Bu mağa-za yüzde 210 satış başarısı yakaladı. Kimo-la aynı zamanda JTI Türkiye için geliştirdi-ği veri odaklı satış stratejileri ile dünya ça-

MUSTAFA SAVAŞ

BEYBİN ESEN

KIMOLA_2_EKO_girisim_EYLUL.qxp:Layout 1 9/4/20 3:52 PM Page 2

EYLÜL 2020

EĞİTİM

24

Öğretmen, içinde bulunduğu toplumun kül-türünü, değerlerini gelecek nesillere akta-rır. Aynı zamanda toplumun gelişmesinin,çağdaşlaşmasının itici gücüdür. Onun için-dir ki Atatürk, "Milletleri kurtaranlar yalnızve ancak öğretmenlerdir. Öğretmenler, ge-lecek nesil sizlerin eseriniz olacaktır" de-miştir. Çocukları aklın ve bilimin ışığında ye-tiştiren, onları hayata hazırlayan ve toplu-ma faydalı bireyler olmaları gayretindeolan öğretmenler, kuşkusuz en kutsal mes-leği icra ediyor. Bir dönem bu saygın mes-leği yapan ama zaman içinde iş dünyasınageçiş yapan birçok isim var. Bugün ayakka-bıdan tekstile, taşımacılıktan akaryakıtakadar pek çok farklı alanda milyar dolarlıkşirketlere sahip olan ve binlerce kişiye is-tihdam sağlayan pek çok iş insanının ilk mes-leklerinin öğretmenlik olduğunu biliyormuydunuz? Koton’un kurucu ortaklarındanGülden Yılmaz’dan, Opet'in kurucuları Fikretve Nurten Öztürk’e kadar pek çok isim ha-yatlarının bir döneminde öğretmenlik yapıp,iş hayatlarına ticaret ile devam etmeyi ter-cih elmişler.

İzmirli girişimci Melih Kahramaner deonların izinden gitmeyi tercih eden bir isim.Yedi yıl kadar farklı kurumlarda İngilizce öğ-retmenliği yapan Kahramaner, bu sektör-de birçok iş koluna giriş yapmış durumda.Öyle ki 2004 yılında bilgisayar eğitim mer-kezi ile başlayan girişim yolculuğunu za-

İngilizce öğretmenliğini bırakıp girişimci olmayı tercih eden Melih Kahramaner,yatırımlarını yine eğitim odaklı yaptı. Dil okullarından anaokullarına kadar pek çokalanda şubeler açarak işlerini büyüten Kahramaner, pandemi döneminde ise yenişirketi aracılığıyla uzaktan eğitime soyundu. Türkiye dışında Güney Amerika ve KuzeyAfrika’da da online eğitim satacak.

Özlem Bay Yılmaz / obay@ekonomist.com.tr

Güney Amerika ve Kuzey Afrika’ya online eğitim

Spor tesisi de varHafta sonları çocukları kurs kurs dolaştıran velilerin bu konudakimağduriyetlerini görüp bir aile kulübü konsepti de geliştiren Melih Kahramaner,üç yıl önce 3 milyon dolarlık bir yatırımla Carrera Mistral Fitness&SPA’yı dafaaliyete geçişmiş bulunuyor. Aile üyeliği ile hizmet veren Carrera’nın bugün 5bin 500 aktif üyesi var. Velilerin spor salonu, SPA, restoran, cafe gibiimkanlardan yararlanırken çocukların da yabancı dilden spora kadar pek çokaktiviteye katılabildiğini söyleyen Kahramaner, “Saat 9.00 – 17.00 arasındaçocuklar ilgi alanlarına göre eğitim görürken aileleri de keyifli zamangeçirebiliyor” diyor.

MELIH_2_EKO_girisim_EYLUL.qxp:Layout 1 9/4/20 3:52 PM Page 1

25EYLÜL 2020

manla dil okulları, anaokulları, uzaktaneğitim ve kariyer hizmetleri ile sürdürmüşbulunuyor. Tüm şirketlerinde toplam 790 ki-şiye istihdam sağlıyor.

Anadolu’da büyüyor1997 – 2004 yılları arasında öğretmenlik

mesleğini icra eden Melih Kahramaner’inkendi işini kurması ise istifasının ardındanoluyor.2004 yılında İzmir Çankaya’da ikiderslikli ‘Bemar Kariyer Okulu’ adı altındabilgisayar kursu açıyor. İşlerin zaman için-de büyümesi ile birlikte Alsancak’ta 12derslikli yeni bir şube daha faaliyete geçi-yor. Ardından British Town Dil Okulları’nıdevreye sokuyor. İzmir’de hızla büyüyen dilokullarını Anadolu’ya da açtıklarını belirtenKahramaner, şöyle devam ediyor: “Büyük şe-hirlerde dil okulu bolluğu söz konusuydu. Onedenle biz Anadolu’da fırsat gördük. İz-

mızdan. ‘Sanatla öğreten anaokulu’ kon-septiyle hizmet veriyoruz. Resim, müzik, ti-yatro, drama, bale, parma kültürel tarım uy-gulamaları gibi alanlarda çocuklara eğitim-ler veriyoruz. Şu anda iki şubemiz İzmir, birşubemiz de Aydın’da. 2021 eğitim yılındanitibaren anaokulu sayımız artacak. Dört yıl-da 40 şube hedefliyoruz. Anaokulu işinde şu-be açmak daha rahat. Çünkü her semtte ikişube açabiliyorsunuz. Okulların kapasitesi ise100 öğrenci ile sınırlı. Yeni şubelerimizin15’ini kendimiz açacağız, kalanını franchisevereceğiz. Önceliği İzmir, Aydın, Denizli, Bur-sa , Kütahya gibi illere vereceğiz. Franchi-se koşullarımız ise şöyle:

Eğitim standartlarına uyum sağlayabi-lecek, çift dil eğitim ve sanatla öğreten ana-okulu konseptini benimseyecek. Fiziki ko-şulları görsel standartlarımıza uyan veya uy-gun hale getirilebilecek mekana sahip veyakiralayabilecek ve tercihen eğitim kökenli ki-şiler bizler için daha uygun.”

Mesleki eğitimBemar Kariyer Okulları ise mesleki eğitim

konusunda eğitim veriyor. Kendi elemanları-nın gelişimi için girdikleri bu iş kolunda za-manla dışarıya da hizmet vermeye başladık-larını dile getiren Melih Kahramaner, “Sekizyıldır kişisel gelişimden mesleki gelişime ka-dar online eğitimler veriyoruz. Bunlar arasındasatış pazarlama, sosyal medya, dış ticaret, ik-na etme becerisi gibi pek çok alan var. Talepgelince farklı sektörlerden şirketlere de hiz-met vermeye başladık” diye ekliyor.

Melih Kahramaner’in diğer bir girişimiise yayıncılık şirketi Edunova. Bu şirket ya-yınladığı İngilizce kitapları hem kendi dilokullarına hem de diğer eğitim kurumları-na satıyor. Pandemi döneminde bu şirketinfarklı bir uzantısını devreye aldıklarını ifa-de eden Melih Kahramaner, şunları ekliyor:“Edunova Global adında yeni bir şirket kur-duk. Online eğitim üzerine çalışıyor. Dünyadabu alanda uzman ELSA Speak, Cloud Lab veMilton şirketleri ile anlaştık. Onların tem-silciliklerini aldık. Onların online içerikleri-ni Türkiye dışında yurtdışında da pazarla-yacağız. Şu anda Türkiye’deki okullardan vekurslardan yoğun talep alıyoruz. Güney Ame-rika, Kuzey Afrika temsilcilikleri de bizde. Mı-sır, Kolombiya ve Meksika’da ofisler açtık.”

mir’de büyüdükten sonra ilk Anadolu açılı-mımızı Kütahya’dan yaptık. Sonra Denizli, Ay-dın, Isparta, Bursa gibi iller geldi. Bugün top-lam 48 şubemiz var. Bunun 14’ü kendimizeait. Anadolu’daki şubelerimizin çoğu isefranchise. British Town tarafında her yıl 30bin mezun veriyoruz. Franchise adaylarınıneğitim kökenli olmasını tercih ediyoruz. Bu-nun dışında görsel konseptimize ve iç -dışdekorasyon konseptimizin birebir uyulma-sı gibi franchise koşullarımız var. ”

40 şubeye ulaşacakİddialı oldukları diğer bir alan ise ana-

okulu. Kızlarına anaokulu arayışı sırasındakriterlerine uyan bir anaokulu bulamadık-larını ve kendi anaokullarını açmaya kararverdiklerini belirten Melih Kahramaner,sonraki gelişmeleri şöyle anlatıyor: “Kırmı-zı Otobüs Anaokulları” en yeni markaları-

MELİH KAHRAMANER

MELIH_2_EKO_girisim_EYLUL.qxp:Layout 1 9/4/20 3:52 PM Page 2

EYLÜL 2020

MOBİL UYGULAMA

26

Donut Language Game, her birisi konusunda uzman üçODTÜ’lü girişimcinin projesi olarak doğdu. ODTÜ Yaban-cı Diller Meslek Yüksekokulu Modern Diller Bölümü Öğ-retim Görevlisi Jason Steinberg ve ODTÜ Bilgisayar Mü-hendisliği öğrencisi, yazılım geliştiricisi Orçun Çevrim vesosyolog Başak Temel’in kurduğu Donut Language Ga-me, yapay zeka tabanlı bir mobil uygulama. ODTÜ’nünkurumsal partner olarak gelişimine destek verdiği giri-şim, robot İngilizce koçu ile t