program ochrony Środowiska - powiat-wyszkowski.pl · program ochrony środowiska dla powiatu...

ZLECENIODAWCA:

Zarząd Powiatu Wyszkowskiego

07 – 200 Wyszków

ul. Aleja Róż 2

WYKONAWCA:

GEO-CONSULTING-SYSTEM

05 – 825 Grodzisk Mazowiecki

ul. Kielecka 16 A

PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA

DLA POWIATU WYSZKOWSKIEGO

NA LATA 2008 – 2011

Z PERSPEKTYWĄ DO 2015 ROKU

(AKTUALIZACJA)

OPRACOWAŁ:

mgr Szymon Forst

Wyszków, 2009 r.

Program ochrony środowiska dla powiatu wyszkowskiego na lata 2008 – 2011 z perspektywą do 2015 roku – aktualizacja

1

SPIS TERŚCI:

STRESZCZENIE ........................................................................................................................ 3

WSTĘP ........................................................................................................................................ 5

1. CELE I ZASADY POLITYKI EKOLOGICZNEJ ......................................................... 7

1.1. Zasady polityki ekologicznej państwa ......................................................................... 7

1.2. Polityka ekologiczna na poziomie województwa ........................................................... 9

1.3. Uwarunkowania wynikające z polityki na poziomie powiatu ...................................... 14

1.4. Limity racjonalnego wykorzystania zasobów środowiska ............................................ 14

2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA POWIATU ......................................................... 16

2.1. Położenie powiatu ......................................................................................................... 16

2.2. Środowisko przyrodnicze powiatu ................................................................................ 16

2.3. Środowisko społeczno – gospodarcze powiatu ............................................................. 18

2.4. Infrastruktura techniczna na terenie powiatu ................................................................ 21

3. OCENA STANU ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO Z OKREŚLENIEM

STRATEGII DZIAŁAŃ NA RZECZ JEGO OCHRONY ........................................... 25

3.1. Powietrze atmosferyczne .............................................................................................. 25

3.1.1. Strategia działań ............................................................................................................ 27

3.2. Wody podziemne .......................................................................................................... 28


3.3. Wody powierzchniowe ................................................................................................. 30


3.4. Gleby ............................................................................................................................. 33

3.4.1. Strategia działania ......................................................................................................... 33

3.5. Gospodarka odpadami .................................................................................................. 34


3.6. Klimat akustyczny ........................................................................................................ 34


3.7. Promieniowanie elektromagnetyczne ........................................................................... 36


3.8. Tereny leśne oraz ochrona przyrody ............................................................................. 37


3.9. Nadzwyczajne zagrożenia środowiska ......................................................................... 41



2

4. POLITYKA EKOLOGICZNA POWIATU WYSZKOWSKIEGO ............................. 45

4.1. Cele polityki ekologicznej powiatu .............................................................................. 45

4.2. Priorytety ekologiczne powiatu .................................................................................... 46

4.3. Cele długoterminowe oraz kierunki działań przewidziane do realizacji do roku 2015 47

4.4. Cele krótkoterminowe oraz kierunki działań przewidziane do realizacji do roku 2011.51 48

5. UWARUNKOWANIA REALIZACYJNE PROGRAMU ........................................... 67

5.1. Instrumenty zarządzania ............................................................................................... 67

5.2. Monitoring .................................................................................................................... 68

5.3. Struktura zarządzania środowiskiem ............................................................................ 69

5.4. Główne działania w ramach zarządzania środowiskiem ............................................... 70

5.5. Zarządzanie Programem Ochrony Środowiska ............................................................ 70

6. FINANSOWANIE PROGRAMU ................................................................................ 72

7. SPOSOBY KONTROLI ORAZ DOKUMENTOWANIA REALIZACJI

PROGRAMU ................................................................................................................ 80

7.1. Opiniowanie Programu ................................................................................................ 80

7.2. Sprawozdanie z realizacji oraz aktualizacja Programu ................................................ 80

7.3. Monitoring Programu ................................................................................................... 81

8. WYTYCZNE DO SPORZĄDZANIA GMINNYCH PROGRAMÓW OCHRONY

ŚRODOWISKA ............................................................................................................ 84

9. ANALIZA ODDZIAŁYWANIA REALIZACJI PROGRAMU NA ŚRODOWISKO 87

10. MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE ........................................................................................ 89

SPIS TABEL ............................................................................................................................. 90


3

STRESZCZENIE

Niniejszy Program ochrony środowiska jest sporządzony zgodnie z zapisami ustawy z

dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 Nr 25, poz. 150 z późn.

zm.). W Programie zawarte są cele, priorytety i działania dla powiatu wyszkowskiego, które

przyczynią się do jego rozwoju zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Postawione przed

powiatem zadania mają być wykonane w okresie do roku 2011, uwzględniono również

perspektywę do roku 2015. Cele te spełniają wytyczne zawarte w strategicznych dokumentach

o znaczeniu krajowym, regionalnym, jak i lokalnym:

Polityka ekologiczna państwa na lata 2003 – 2006 z uwzględnieniem perspektywy na

lata 2007 – 2010

Projekt Polityki Ekologicznej Państwa na lata 2007 – 2010 z uwzględnieniem

perspektywy na lata 2011 – 2014

Strategia Rozwoju Kraju 2007 – 2015

Narodowa Strategia Spójności 2007 – 2013

Krajowego program zwiększania lesistości (aktualizacja, 2003)

Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego (2004)

Program Możliwości Wykorzystania Odnawialnych Źródeł Energii dla Województwa

Mazowieckiego (2006)

Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego do roku 2020

Programu ochrony środowiska Województwa Mazowieckiego na lata 2007 – 2010 z

uwzględnieniem perspektywy do 2014 r. (aktualizacja, 2007)

Program zwiększania lesistości dla Województwa Mazowieckiego do roku 2020 (2007)

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2007 – 2013

Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Wyszkowskiego na lata 2004 – 2006 z

uwzględnieniem kolejnego okresu programowania Unii Europejskiej na lata 2007 –

2013

Strategii zrównoważonego rozwoju powiatu wyszkowskiego do roku 2015 – aktualizacja

Program zapewnia poprawę standardu życia mieszkańców powiatu. Gwarantuje

wzrost gospodarczy i rozwój powiatu przy jednoczesnym zachowaniu istniejących miejsc

cennych przyrodniczo. Zadaniem Programu jest również wdrożenie wymogów Unii

Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska oraz polepszenie jakości środowiska. Cel ten

można osiągnąć poprzez realizację zadań szczegółowych.


4

Program zawiera ogólną charakterystykę powiatu: położenie geograficzne,

charakterystykę środowiska przyrodniczego oraz sytuację społeczno – gospodarczą i

charakterystykę w zakresie wyposażenia w infrastrukturę ochrony środowiska. Ponadto w

Programie znajduje się diagnoza stanu poszczególnych elementów środowiska: powietrza,

wód powierzchniowych i podziemnych, gleby oraz obszarów chronionych.

W Programie zawarto informacje dotyczące systemu zarządzania Programem i form

finansowania działań proekologicznych oraz harmonogram działań dla powiatu.

Na podstawie analizy stanu środowiska oraz biorąc pod uwagę zapisy dokumentów

wyższego szczebla oraz dokumentów lokalnych, w dalszej części Programu zostały

wyznaczone cele polityki ekologicznej powiatu wyszkowskiego:

Nadrzędnym celem polityki ekologicznej powiatu wyszkowskiego jest:

Ochrona środowiska przyrodniczego, poprawa jakości środowiska oraz poprawa

standardu życia i bezpieczeństwa ekologicznego mieszkańców powiatu wyszkowskiego

Cele główne Programu ochrony środowiska dla powiatu wyszkowskiego na lata

2008 – 2011 z perspektywą do 2015 roku:

1) ograniczenie emisji substancji i energii do środowiska,

2) ochrona środowiska przyrodniczego,

3) racjonalne gospodarowanie zasobami środowiska,

4) poprawa stanu bezpieczeństwa ekologicznego powiatu,

5) podnoszenie świadomości ekologicznej lokalnego społeczeństwa.

Cele te powinny być realizowane poprzez działania, według zamieszczonego

harmonogramu. Będą one wykonywane przez Starostwo Powiatowe, Urzędy Gmin i inne

instytucje (np. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, Regionalny Zarząd Gospodarki

Wodnej w Warszawie, Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad itd.) oraz jednostki

gospodarcze, przedsiębiorców, organizacje ekologiczne i Nadleśnictwa Wyszków oraz

Drewnica.

Załącznikiem do Programu ochrony środowiska jest opracowany Plan gospodarki

odpadami dla powiatu wyszkowskiego, w którym przedstawione są zadania powiatu w zakresie

poprawy gospodarki odpadami.


5

WSTĘP

Niniejszy dokument sporządzono zgodnie z zapisami ustawy z dnia 27 kwietnia

2001 r. – Prawo ochrony środowiska (tekst jedn. Dz. U. z 2008 Nr 25, poz. 150 z późn. zm.)

która wprowadziła obowiązek wykonywania programów ochrony środowiska dla województw,

powiatów i gmin. Uwzględniono przy tym zalecenia zawarte w „Wytycznych sporządzania

programów ochrony środowiska na szczeblu regionalnym i lokalnym” (Ministerstwo

Środowiska, 2002). Opracowanie to stanowi aktualizację wcześniej przyjętego Programu

ochrony środowiska dla powiatu wyszkowskiego na lata 2004 – 2011 (Uchwała Rady Powiatu

w Wyszkowie Nr XXIII/160/2005 z dn. 11 lutego 2005 r.).

Poniższy Program zawiera charakterystykę i ocenę środowiska przyrodniczego z

uwzględnieniem występujących zagrożeń środowiska. Jako opracowanie planistyczne nakreśla

on jednak przede wszystkim kierunki działań, które należy podejmować w celu poprawy

ochrony środowiska.

Zagadnienia omówione w Programie są zgodne z celami i zadaniami zawartymi w

„Programie Ochrony Środowiska Województwa Mazowieckiego na lata 2007 – 2010 z

uwzględnieniem perspektywy do 2014 r.”, który określa strategię ochrony, racjonalnego

wykorzystania zasobów i poprawy standardów jakości środowiska na terenie województwa,

ponadto formułuje cele i priorytety ekologiczne z wyszczególnieniem środków finansowych i

zakresem działań proekologicznych. Program ten zawiera również, stosownie do zaleceń

Ministra Środowiska, wytyczne do sporządzania programów powiatowych, co ułatwia

wykonanie analogicznego harmonogramu w powiatowym programie ochrony środowiska.

Cele ekologiczne zawarte w programie wojewódzkim są zgodne z polityką

ekologiczną państwa określoną w dokumentach: „Polityka ekologiczna państwa na lata 2003 –

2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007 – 2010”, „Projektem Polityki Ekologicznej

Państwa na lata 2007 – 2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011 – 2014”.

Dokumenty te precyzują sposoby osiągnięcia celów tej polityki w formie pakietów zadań

inwestycyjnych i pozainwestycyjnych, działań w sferze prawa, programowania, mechanizmów

ekonomicznych, planowania przestrzennego, badań naukowych, kontroli, monitoringu oraz

współpracy międzynarodowej.

Dla ujednolicenia polityk ekologicznych państw Unii Europejskiej przyjęto

czteroletnie okresy planowania wraz z przewidywaniem działań w perspektywie kolejnych

czterech lat. Zgodnie z ustawą – Prawo ochrony środowiska wojewódzkie, powiatowe i

gminne programy ochrony środowiska powinny przyjmować analogiczne przedziały czasowe.

Niniejsza aktualizacja Programu ochrony środowiska dla powiatu wyszkowskiego zakłada


6

realizację poszczególnych zadań priorytetowych w latach 2008 – 2011 z perspektywą do roku

2015.

Niniejszy Program stanowi podstawę dla działań samorządu powiatowego w zakresie

polityki ekologicznej i tworzenia innych programów na poziomie powiatu (np. program

usuwania wyrobów zawierających azbest) jak również gminnych programów ochrony

środowiska. Obejmuje on zadania własne powiatu, zadania koordynowane oraz szczegółowe

wytyczne do sporządzenia programów gminnych. Wyszczególnione tu zadania powinny być

uwzględnione przy tworzeniu listy priorytetów ekologicznych w planach funduszy ochrony

środowiska na różnych szczeblach (Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki

Wodnej, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej) oraz przy

udostępnianiu funduszy pomocowych.

Realizacja zadań w zakresie poprawy standardów jakości środowiska oraz jego

ochrony będzie wymagać współpracy samorządów na różnych szczeblach i współpracy z

podmiotami gospodarczymi.


7

1. CELE I ZASADY POLITYKI EKOLOGICZNEJ

1.1. Zasady polityki ekologicznej państwa

Polityka ekologiczna powiatu powinna być całkowicie zgodna z polityką ekologiczną

państwa i odzwierciedlać kierunki poprawy stanu środowiska oraz racjonalnego wykorzystania

zasobów naturalnych sformułowane w Programie ochrony środowiska województwa

mazowieckiego na lata 2007 – 2010 z uwzględnieniem perspektywy do 2014 r. Dodatkowo

Program ochrony środowiska dla powiatu wyszkowskiego na lata 2008 – 2011 z perspektywą

do roku 2015 – aktualizacja, zwany dalej Programem, powinien być zgodny z innymi

nadrzędnymi opracowaniami planistycznymi i programowymi takimi jak:

Polityka ekologiczna państwa na lata 2003 – 2006 z uwzględnieniem perspektyw na lata

2007 – 2010

Projekt Polityki Ekologicznej Państwa na lata 2007 – 2010 z uwzględnieniem

perspektywy na lata 2011 – 2014



Krajowego program zwiększania lesistości (aktualizacja, 2003)

Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego (2004)

Program Możliwości Wykorzystania Odnawialnych Źródeł Energii dla Województwa

Mazowieckiego (2006)

Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego do roku 2020

Program zwiększania lesistości dla Województwa Mazowieckiego do roku 2020 (2007)

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2007 – 2013.

Celem głównym polityki ekologicznej państwa jest, przyjęta w Konstytucji RP,

zasada zrównoważonego rozwoju. Zasada ta oznacza przyjęcie modelu rozwoju, w którym

zaspokajanie bieżących potrzeb społecznych oraz potrzeb przyszłych pokoleń będzie

traktowane równoprawnie i będzie udziałem wszystkich grup społecznych, a racje społeczne,

ekonomiczne i ekologiczne traktować należy równorzędnie.

Rząd realizując „Strategię zrównoważonego rozwoju Polski do 2025 r.” przyjął:

„Politykę ekologiczna państwa na lata 2003 – 2006 z uwzględnieniem perspektyw na lata 2007

– 2010” i „Projekt Polityki Ekologicznej Państwa na lata 2007 – 2010 z uwzględnieniem

perspektywy na lata 2011 – 2014”. W dokumentach tych określono cele i zasady realizacji


8

polityki państwa w zakresie ochrony środowiska z uwzględnieniem programów

wykonawczych, a także oszacowaniem nakładów na realizację tychże celów.

Celami realizacyjnymi „Polityki ekologicznej państwa na lata 2007 – 2010 z

uwzględnieniem perspektywy na lata 2011 – 2014” są:

wzmacnianie systemu zarządzania ochroną środowiska,

ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne wykorzystanie zasobów przyrody,

zrównoważone wykorzystanie materiałów, wody i energii,

dalsza poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego dla ochrony zdrowia

mieszkańców Polski,

ochrona klimatu.

Wymienione powyżej cele (oprócz pierwszego) zgodne są z celami VI Programu

Działań na Rzecz Środowiska UE (Decyzja 1600/2002/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z

dnia 22 lipca 2002 r. ustanawiająca szósty wspólnotowy program działań w zakresie

środowiska naturalnego) oraz Odnowioną Strategią UE dotyczącą Trwałego Rozwoju

(Odnowiona Strategia UE dotycząca Trwałego Rozwoju, dokument nr 10117/06 stanowiący

załącznik do noty Rady Unii Europejskiej z dnia 9 czerwca 2006 r.). W ten sposób realizacja

krajowej polityki ekologicznej wpisywać się będzie w osiąganie celów tej polityki na poziomie

całej Wspólnoty.


Strategia Rozwoju Kraju 2007 – 2015 jest podstawowym dokumentem strategicznym

na poziomie krajowym, który określa cele do osiągnięcia w obszarze rozwoju społeczno –

gospodarczego kraju oraz warunki, które powinny zapewnić ten rozwój. Strategia, jak i inne

dokumenty o charakterze strategicznym, programowym, planistycznym, sporządzona została

zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju czyli równorzędnego uwzględniania rozwoju

gospodarczego, społecznego i ochrony środowiska. Celem strategii, która uwzględnia też cele

Unii Europejskiej w zakresie zrównoważonego rozwoju, jest polepszenie jakości życia

mieszkańców Polski. Jednym z pięciu priorytetów Strategii jest poprawa infrastruktury

technicznej i społecznej. W ramach tego priorytetu wskazuje się na konieczność realizacji

inwestycji z zakresu ochrony środowiska służących ochronie zasobów wodnych, poprawie

czystości wód i powietrza, zapewniających oszczędność energii i zabezpieczających przed

katastrofami naturalnymi.


9

Ujęte w Strategii cele pozwolą na efektywne wykorzystania funduszy krajowych oraz

unijnych. Strategia jest źródłem odniesienia dla innych strategii i programów krajowych (w

tym do Narodowej Strategii Spójności), regionalnych i lokalnych.


NSS określa priorytety, obszary i system wdrażania funduszy unijnych takich jak:

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Społeczny, Fundusz

Spójności na lata 2007 – 2013.

Cel strategiczny NSS to zapewnienie warunków do wzrostu konkurencyjności

gospodarki. Realizacja NSS odbywa się poprzez Programy Operacyjne (zarządzane przez

Ministerstwo Rozwoju Regionalnego) i 16 Regionalnych Programów Operacyjnych

(zarządzanych przez zarządy województw).

Wśród PO wyróżnia się m.in. PO Infrastruktura i Środowisko, którego celem jest

wzrost atrakcyjności inwestycyjnej regionów Polski poprzez rozwój infrastruktury przy

uwzględnieniu zasad ochrony środowiska, zdrowia społeczeństwa, zachowania tożsamości

kulturowej i rozwoju spójności terytorialnej. W PO Infrastruktura i Środowisko określono 7

priorytetów związanych z ochroną środowiska:

1) Gospodarka wodno – ściekowa

2) Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi

3) Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska

4) Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska

5) Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych

6) Transport przyjazny środowisku

7) Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe

8) Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku

1.2. Polityka ekologiczna na poziomie województwa

Dokumentem nadrzędnym wytyczającym cele i kierunki działań m. in. w zakresie

polityki ekologicznej (ochrony środowiska) województwa jest Strategia rozwoju województwa

mazowieckiego do roku 2020. Cele sformułowane w Strategii zostały zaadaptowane dla

potrzeb wojewódzkiego programu ochrony środowiska. Zachowany jest więc ścisły związek

strategii z programem ochrony środowiska, który stanowi rozwinięcie strategii rozwoju

województwa w odniesieniu do ochrony środowiska. Poniższe cele określone w strategii są

jednocześnie celami głównymi polityki ekologicznej województwa, wynikającymi z polityki


10

ekologicznej państwa, ujętymi w Programie ochrony środowiska dla województwa

mazowieckiego:

1) zmniejszanie zanieczyszczeń środowiska

2) zrównoważone wykorzystanie materiałów, wody i energii

3) rozwój proekologicznych form działalności w gospodarce

4) utworzenie spójnego systemu obszarów chronionych, ochrona ekosystemów cennych

pod względem przyrodniczym, ochrona i rozwój ekosystemów leśnych

5) poprawa stanu bezpieczeństwa ekologicznego

6) podnoszenie poziomu wiedzy ekologicznej

W „Programie Ochrony Środowiska Województwa Mazowieckiego na lata 2007 –

2010 z uwzględnieniem perspektywy do 2014 r.” określono szereg zadań o charakterze

priorytetowym do zrealizowania do roku 2010. Część z nich dotyczy bezpośrednio powiatu

wyszkowskiego. Poniżej zostały one zaprezentowane. Oprócz nich w niniejszym programie

odniesiono się również do innych zadań ogólnie przesłanych do wszystkich powiatów.


11

Tabela nr 1. Kierunki działań przewidziane do realizacji do 2014 r. określone w

„Programie ochrony środowiska dla województwa mazowieckiego na lata 2007 – 2010 z

uwzględnieniem perspektywy do 2014 r.” odnoszące się do uwarunkowań powiatu

wyszkowskiego

Cel główny Kierunki działań do 2014 r.

Zmniejszanie

zanieczyszczeń środowiska

(wód powierzchniowych,

podziemnych, gleb,

powietrza, dotyczy to

również odpadów, hałasu i

promieniowania

elektromagnetycznego)

1. Budowa, rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków komunalnych i

systemów kanalizacji zbiorczej

2. Ograniczenie spływu zanieczyszczeń powierzchniowych z rolnictwa

3. Wspieranie realizacji indywidualnych systemów oczyszczania ścieków

4. Realizacja monitoringu ekologicznego gleby i ziemi

5. Wprowadzanie produkcji rolnej zgodnie z ustawą o rolnictwie

ekologicznym

6. Podnoszenie poziomu wiedzy użytkowników gleb i gruntów

7. Eksploatacja złóż surowców w oparciu o zasady racjonalnej gospodarki

8. Współdziałanie i współpraca z administracją samorządową, rządową,

przedsiębiorcami, organizacjami społecznymi, instytucjami kontrolnymi w

dziedzinie ochrony środowiska a zwłaszcza gospodarki odpadami

9. Ograniczenie emisji zanieczyszczeń z dużych źródeł spalania paliw -

pozwolenia zintegrowane

10. Eliminowanie węgla jako paliwa w kotłowniach lokalnych i

gospodarstwach domowych

11. Zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii w szczególności

energii geotermalnej i z biomasy

12. Promocja ekologicznych nośników energii

13. Minimalizacja emisji ponadnormatywnego hałasu do środowiska

14. Propagowanie rozwiązań technicznych i organizacyjnych zapobiegających

powstawaniu i przenikaniu hałasu do środowiska

15. Preferowanie małokonfliktowych lokalizacji obiektów przemysłowych przy

opracowywaniu planów zagospodarowania przestrzennego i w procedurach

inwestycyjnych

16. Wprowadzenie do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego

zapisów poświęconych ochronie przed polami elektromagnetycznymi

17. Opracowanie systemu informowania społeczeństwa o oddziaływaniu pól

elektromagnetycznych na danym terenie (media)


12

Zrównoważone

wykorzystanie materiałów,

wody i energii oraz

rozwój proekologicznych

form działalności

gospodarczej (w

szczególności w rolnictwie,

transporcie i eksploatacji

kopalin)

1. Optymalizacja zużycia wody poprzez propagowanie wśród indywidualnych

użytkowników oszczędnego korzystania z wody

2. Promocja najlepszych dostępnych technik (BAT) w zakresie zmniejszenia

materiałochłonności i odpadowości produkcji

3. Wspieranie podmiotów gospodarczych w zakresie racjonalnego

gospodarowania zasobami środowiska

4. Upowszechnianie wykorzystania odnawialnych źródeł energii

5. Wzmocnienie struktur zarządzania środowiskowego

6. Stosowanie zasad Dobrej Praktyki Rolniczej

7. Propagowanie rolnictwa ekologicznego i agroturystyki

8. Podnoszenie poziomu wiedzy rolników na temat stosowania nawozów

sztucznych i naturalnych

9. Ochrona przeciwhałasowa przy budowie nowych dróg i przebudowie

istniejących szlaków komunikacyjnych

10. Tworzenie warunków dla rozwoju ruchu rowerowego

11. Tworzenie warunków dla turystycznego wykorzystania szlaków wodnych

głównych rzek województwa mazowieckiego (Bug, Narew), jako element

realizacji europejskiego Programu Aktywizacji Dróg Wodnych

Utworzenie spójnego

systemu obszarów

chronionych, ochrona

ekosystemów cennych pod

względem przyrodniczym,

ochrona i rozwój

ekosystemów leśnych

1. Określenie obszarów predysponowanych do objęcia ochroną prawną

2. Włączenie obszarów cennych przyrodniczo do europejskiej sieci

ekologicznej NATURA 2000

3. Upowszechnianie biologicznych i ekologicznych metod ochrony lasów

4. Upowszechnianie funkcji edukacyjnych lasów

Poprawa bezpieczeństwa

ekologicznego (w zakresie

ochrony przed powodzią,

suszą, osuwiskami i

pożarami, a także

zmniejszenie ryzyka

związanego z transportem

substancji niebezpiecznych

oraz występowaniem awarii

przemysłowych)

1. Wdrożenie systemów ostrzegania i ochrony przeciwpowodziowej

2. Zwiększenie retencyjności zlewni oraz poprawa stanu technicznego i

urządzeń zabezpieczenia przeciwpowodziowego, realizacja „Programu

Małej Retencji Województwa Mazowieckiego”

3. Zwiększenie liczby inwestycji związanych z budową i modernizacją

obwałowań przeciwpowodziowych wzdłuż rzek Bug, Narew

4. Opracowanie systemu ratowniczo – gaśniczego na wypadek zaistnienia

awarii zakładu o zwiększonym ryzyku wystąpienia awarii przemysłowej

5. Opracowanie standardów prawidłowych zachowań społeczeństwa w

sytuacji wystąpienia zagrożenia środowiska z tytułu awarii przemysłowych,

w tym transportu materiałów niebezpiecznych i prowadzenie

konsekwentnej akcji edukacyjnej w mediach

6. Prowadzenie stałej informacji i szkoleń dla społeczeństwa w zakresie

zagrożeń wynikających z poważnych awarii przemysłowych


13

Wzrost poziomu wiedzy

ekologicznej (w zakresie

edukacji ekologicznej

społeczeństwa i w

działalności gospodarczej)

1. Rozszerzenie zakresu szkoleń dla pracowników administracji publicznej w

zakresie edukacji ekologicznej, podejmowania decyzji o realizacji

inwestycji mogących pogorszyć stan środowiska, współpracy z

organizacjami pozarządowymi i lokalnymi samorządami itp.

2. Organizowanie akcji promocyjnych i konkursów w zakresie efektywności

energetycznej, oszczędzania wody ochrony przed hałasem oraz

zrównoważonego transportu

3. Upowszechnianie w społeczeństwie wiedzy o ochronie lasu

4. Działania na rzecz wzrostu świadomości ekologicznej społeczności

lokalnych, władz szczebla lokalnego w zakresie rozumienia celów ochrony

przyrody i różnorodności biologicznej, stałe podejmowanie działań

informacyjnych, promocyjnych, edukacyjnych w formie audycji i

publikacji w środkach masowego przekazu, kursów, szkoleń, wystaw,

konkursów, imprez masowych itp.

5. Wzmacnianie etatowe komórek ochrony środowiska i gospodarki wodnej

6. Wdrażanie zasad ekologizacji gospodarki leśnej

7. Promowanie podmiotów gospodarczych posiadających wdrożone systemy

zarządzania środowiskowego (EMAS, ISO 14001) i znaki jakości

8. Wspieranie zachowania i powstawania „zielonych” miejsc pracy

9. Wykorzystanie funduszy strukturalnych na cele modernizacji urządzeń

ochrony środowiska stanowiących integralną część wyposażenia

przedsiębiorstw


14

1.3. Uwarunkowania wynikające z polityki na poziomie powiatu

Na poziomie powiatu cele dotyczące szeroko pojętej ochrony środowiska zostały

sformułowane w „Strategii zrównoważonego rozwoju powiatu wyszkowskiego do roku 2015 –

aktualizacja” (załącznik do Uchwały Nr X/80/2007 Rady Powiatu w Wyszkowie z dnia

27 czerwca 2007 r.) w sposób następujący:

Cel nadrzędny: Rozwinięty Powiat Wyszkowski ze swoją kulturą i tradycjami,

bogactwem przyrody, ze zgodnym i zasobnym społeczeństwem

Cel główny: Zachowanie walorów przyrodniczych i krajobrazowo – kulturowych

Cele szczegółowe

1.1. Zachowanie walorów krajobrazowych, szczególnie dolin rzecznych

1.2. Utworzenie obszarów chronionych i nowych użytków ekologicznych

1.3. Likwidacja zagrożeń środowiska

1.4. Powiększanie lesistości i dbałość o stan sanitarny lasów

1.5. Edukacja ekologiczna – Podniesienie świadomości ekologicznej

1.6. Ochrona walorów kulturowo – krajobrazowych

W postaci działań powyższe cele zostały w pewnym stopniu skonkretyzowane w

„Planie Rozwoju Lokalnego Powiatu Wyszkowskiego na lata 2004 – 2006 z uwzględnieniem

kolejnego okresu programowania Unii Europejskiej na lata 2007 – 2013” (załącznik do

Uchwały Nr XXXI/214/2005 Rady Powiatu Wyszkowskiego z dnia 28 października 2005 r.).

1.4. Limity racjonalnego wykorzystania zasobów środowiska

W „Polityce ekologicznej państwa na lata 2003 – 2006 z uwzględnieniem

perspektywy na lata 2007 – 2010”, ustalone zostały następujące ważniejsze limity krajowe,

związane z racjonalnym wykorzystaniem zasobów naturalnych i poprawą stanu środowiska

(wszystkie dotyczą celów do osiągnięcia najpóźniej do 2010 r.):

1) zmniejszenie wodochłonności produkcji o 50% w stosunku do stanu w 1990 r.

(w przeliczeniu na PKB),


15

2) ograniczenie materiałochłonności produkcji o 50% w stosunku do 1990 r. w taki sposób,

aby uzyskać co najmniej średnie wielkości dla państw OECD (w przeliczeniu na

jednostkę produkcji, wartość produkcji lub PKB),

3) ograniczenie zużycia energii o 50% w stosunku do 1990 r. i 20% w stosunku do

2000 r. w przeliczeniu na jednostkę PBK),

4) dwukrotne zwiększenie udziału odzyskiwanych i ponownie wykorzystywanych

w procesach produkcyjnych odpadów przemysłowych w porównaniu ze stanem

z 1990 r.,

5) pełna (100%) likwidacja zrzutów ścieków nieoczyszczonych z miast i zakładów

przemysłowych,

6) zmniejszenie ładunku zanieczyszczeń odprowadzanych do wód powierzchniowych

w stosunku do stanu z 1990 r., z przemysłu o 50%, z gospodarki komunalnej (na terenie

miast i osiedli wiejskich) o 30% i ze spływu powierzchniowego – również o 30%,

7) ograniczenie emisji pyłów o 75%, dwutlenku siarki o 56%, tlenków azotu o 31%,

lotnych związków organicznych (poza metanem) o 4% i amoniaku o 8% w stosunku do

stanu w 1990 r.

Wymienione powyżej limity powinny być osiągnięte najpóźniej do 2010 r. i

stanowią one punkt odniesienia w zakresie realizacji celów wojewódzkiej i powiatowej

polityki ekologicznej. Zgodnie z wymogami polityki ekologicznej aspekty ekologiczne

powinny być uwzględniane we wszystkich politykach sektorowych oraz planach i programach

tworzonych na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym.

Zaznaczyć należy, że przedstawione wartości są limitami krajowymi, dotychczas nie

sporządzono limitów dla poszczególnych regionów.


16

2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA POWIATU

Biorąc pod uwagę fakt, iż niniejszy dokument stanowi aktualizację Programu

ochrony środowiska dla powiatu wyszkowskiego na lata 2004 – 2011, zawierającego szeroką

charakterystykę środowiska przyrodniczego (budowa geologiczna i ukształtowanie terenu,

warunki klimatyczne, zasoby glebowe, surowcowe i wodne oraz przyrodnicze i krajobrazowe)

w niniejszym dokumencie skupiono się w szczególności na analizie stanu jakości powyższych

zasobów przyrodniczych.

Ponadto przedstawiono społeczno – gospodarczą charakterystykę powiatu

wyszkowskiego oraz stopień wyposażenia jego obszaru w infrastrukturę techniczną.

2.1. Położenie powiatu

Powiat wyszkowski położony jest w północno – wschodniej części województwa

mazowieckiego, w odległości ok. 60 km od Warszawy. Administracyjnie powiat składa się

z sześciu gmin: jednej miejsko – wiejskiej (miasto i gmina Wyszków) oraz pięciu

wiejskich (gmina Brańszczyk, Długosiodło, Rząśnik, Somianka, Zabrodzie). W powiecie

jest 241 miejscowości łącznie z miastem, zorganizowanych w 170 sołectw. Siedzibą

powiatu jest miasto Wyszków.

Powiat wyszkowski rozciąga się między dolinami Bugu i Narwi, granicząc z

powiatami: wołomińskim, legionowskim, pułtuskim, makowskim, ostrołęckim, ostrowskim

i węgrowskim.

2.2. Środowisko przyrodnicze powiatu

Według podziału fizyczno – geograficznego Polski (Kondracki J, 2002 r.) powiat

wyszkowski położony jest w obrębie: makroregionu Nizina Północnomazowiecka oraz

mezoregionów: Dolina Dolnej Narwi, Międzyrzecze Łomżyńskie, Dolina Dolnego Bugu oraz

Równina Wołomińska.

Rzeźba terenu w obrębie powiatu jest konsekwencją budowy geologicznej

najmłodszych utworów, ukształtowanych w wyniku działalności akumulacyjnej lądolodu

zlodowacenia środkowopolskiego oraz działalności fluwioglacjalnej wód polodowcowych.

Obecnie istotnym czynnikiem kształtujący rzeźbę terenu powiatu wyszkowskiego jest

gospodarcza działalność człowieka.


17

Na podstawie wierceń geologicznych w podłożu stwierdzono występowanie osadów

związanych genetycznie z ostatnią epoką lodowcową. Reprezentują je: szara glina zwałowa

oraz wodno – lodowcowe piaski i żwiry. Występują tu również osady pochodzenia rzecznego,

piaski wydmowe, a w dolinie Bugu – namuły bagienne i torfy.

Warunki morfologii, geologiczne i wodne w obrębie powiatu wyszkowskiego są

niezbyt korzystne dla wytworzenia urodzajnych gleb rolniczych. Ogólny wskaźnik jakości

rolniczej przestrzeni produkcyjnej według szacunków własnych Instytutu Upraw, Nawożenia i

Gleboznawstwa w Puławach wynosi dla powiatu wyszkowskiego 48,9 (dla województwa

mazowieckiego – 59,4, dla kraju – 66,6). Gleby dobre i średnie (klasy III i IV) stanowią na

terenie powiatu ok. 30% użytków rolnych (w województwie mazowieckim – 55,7%, w kraju –

60,5%). Najwyższej jakości gleby występują na terenie gminy Somianka, najniższej – na

terenie gminy Długosiodło. Gleby I i II klasy bonitacyjnej w powiecie nie występują w ogóle.

Obszar powiatu wyszkowskiego nie jest obszarem zasobnym w surowce mineralne.

Wśród udokumentowanych złóż surowców mineralnych podstawową grupę stanowią kopaliny

pospolite, do których należą głównie kruszywa, surowce ilaste i piaski.

Zasoby wód powierzchniowych powiatu wyszkowskiego stanowią zasadniczo wody

płynące i ich starorzecza (wchodzące w skład zlewiska Wisły). Główne zasoby stanowi rzeka

Bug z lewobrzeżnym dopływem rzeką Liwiec. Uzupełnieniem zasobów są rzeka Narew oraz

mniejsze cieki powierzchniowe, m.in. Fiszor, Ruda, Prut, Tuchełka, Struga, Wymakracz,

Kabat, Kanał Zambski.

Długość rzeki Bug (III rzędowy lewobrzeżny dopływ Narwi) w obrębie powiatu

wyszkowskiego wynosi 29,85 km po lewej stronie (20+550 – 50+400 km) i 70,135 km po

prawej (4+950 – 75+085 km). Rzeka Liwiec (gmina Wyszków) charakteryzuje się płytką

doliną o zmiennej szerokości od ok. 5 do 50 m. Liwiec uchodzi do rzeki Bug w rejonie wsi

Kamieńczyk.

Rzeka Narew na przestrzeni ok. 15 km stanowi północno – zachodnią granicę

powiatu wyszkowskiego, a szerokość jej doliny w obrębie powiatu waha się od 1,5 km do 3,0

km. Na pograniczu doliny Narwi usytuowane są gminy Długosiodło i Rząśnik.

Wody podziemne na terenie powiatu wyszkowskiego związane są przede wszystkim

z utworami czwartorzędowymi i trzeciorzędowymi oraz kredowymi i jurajskimi. Ze względów

eksploatacyjnych największe znacznie posiada poziom czwartorzędowy, co ma związek z jego


18

łatwością odnawiania i płytkim występowaniem. W obrębie powiatu wyszkowskiego posiadają

lokalizację dwa główne zbiorniki wód podziemnych: GZWP nr 221 oraz GZWP nr 215A (wg

Kleczkowskiego).

Pierwszą warstwę wodonośną stanowią wody podskórne na ogół na głębokości do 1 –

5 m, o zwierciadle swobodnym, bardzo narażone na zanieczyszczenia pochodzące z

powierzchni terenu, w związku z czym praktycznie nieużytkowane. Drugi poziom wodonośny

występuje na głębokości 20 – 45 m p.p.t. i stanowią go wody o zwierciadle napiętym,

stabilizujące się na głębokości ok. 1 – 10 m. Trzeci poziom wodonośny występuje na

głębokości ok. 50 – 60 m p.p.t. i jest najbardziej zasobny w wodę. Są to wody o zwierciadle

napiętym, stabilizujące się na głębokości 1 – 4,5 m.

Lasy i tereny leśne stanowią w powiecie wyszkowskim ponad 32% całkowitej jego

powierzchni i charakteryzują się urozmaiconym składem gatunkowym oraz licznymi

stanowiskami gatunków rzadkich i chronionych (wskaźnik lesistości dla województwa

mazowieckiego wynosi 21,9%, dla kraju – 28,5%, dla Europy – 33%). Największy odsetek

lasów w strukturze użytkowania terenu charakteryzuje gminę Brańszczyk, najmniejszy –

gminę Somianka. W strukturze własnościowej lasów na terenie powiatu dominują lasy

państwowe ok. 80%.

W strukturze wiekowej drzewostanów w lasach państwowych dominują lasy

w II i III klasie wieku (20 – 60 lat). W lasach prywatnych przeważa drzewostan młody

w II klasie wieku (do 40 lat). Drzewostany powyżej 80 lat zajmują nie więcej niż 10%

powierzchni leśnych. Znaczny odsetek tutejszych lasów stanowi drzewostan nasadzony przez

człowieka. Dominującymi typami siedliskowymi są w obrębie powiatu: bór mieszany świeży,

las mieszany świeży oraz bór świeży.

Funkcje administratora w stosunku do lasów państwowych położonych na terenie

powiatu wyszkowskiego pełnią dwa Nadleśnictwa: Wyszków (po prawej stronie Bugu –

obejmuje gminy: Brańszczyk, Długosiodło, Rząśnik, Somianka oraz Wyszków) i Drewnica (po

lewej stronie Bugu – obejmuje gminy: Zabrodzie i Wyszków).

2.3. Środowisko społeczno – gospodarcze powiatu

Powiat wyszkowski jest powiatem typowo rolniczym, na strukturę przestrzenną,

którego składają się obszary zurbanizowane miasta Wyszków oraz tereny wiejskie

zróżnicowane pod względem zasobów i wyposażenia.

Sieć osadnicza ma w głównej mierze układ pasmowo – koncentryczny

z wykształconym ośrodkiem regionalnym, jaki stanowi miasto Wyszków oraz ze strefą


19

osadnictwa związanego z osią doliny Bugu. Funkcjonuje także pięć lokalnych ośrodków

obsługi mieszkańców, tj. miejscowości gminne: Brańszczyk, Długosiodło, Rząśnik, Somianka

oraz Zabrodzie.

Powiat wyszkowski zajmuje powierzchnię 87.649 ha. Zamieszkuje go 72.481

mieszkańców, a gęstość zaludnienia wynosi 82 osoby/ km2. Powierzchnię oraz liczbę ludności

i gęstość zaludnienia gmin wchodzących w skład powiatu wyszkowskiego przedstawia

poniższa tabela nr 2.

Tabela nr 2. Charakterystyka gmin powiatu wyszkowskiego

Lp. Charakterystyka

Bra

ńsz

czy

k

Dłu

go

sio

dło

Rzą

śnik

So

mia

nk

a

Wy

szk

ów

Za

bro

dzi

e

PO

WIA

T

1. powierzchnia [ha] 16.761 16.745 16.742 11.638 16.560 9.203 87.649

2. ludność [osoby] 8.367 8.052 6.882 5.496 38.093 5.591 72.481

3. gęstość zaludnienia

[osób/ km2]

49 48 41 47 228 61 82

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędów Gmin (na dzień 31 maja 2008 r.)

Pod względem użytkowania powierzchni terenu grunty orne zajmują 40%

powierzchni powiatu wyszkowskiego, zaś łąki i pastwiska – 19%. Lasy oraz tereny leśne

zajmują ponad 32% powierzchni powiatu. Poniższa tabela nr 3 przedstawia użytkowanie

terenu gmin wchodzących w skład powiatu wyszkowskiego.

Tabela nr 3. Użytkowanie terenu gmin powiatu wyszkowskiego

Lp. Gmina

Użytkowanie terenu [%]

grunty orne łąki i pastwiska lasy i tereny

leśne

pozostałe

grunty

1. Brańszczyk 27,0 18,0 46,0 9,0

2. Długosiodło 35,0 21,0 32,0 12,0

3. Rząśnik 34,0 23,0 38,0 5,0

4. Somianka 60,0 13,0 15,0 12,0

5. Wyszków 41,0 14,0 32,0 13,0

6. Zabrodzie 46,0 23,0 23,0 8,0

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędów Gmin (na dzień 31 maja 2008 r.)


20

Dominującą gałęzią gospodarki na terenie powiatu wyszkowskiego jest rolnictwo.

W produkcji zwierzęcej przeważa hodowla trzody chlewnej i bydła. W strukturze zasiewów

dominują zboża (ponad 30% powierzchni gruntów ornych). Ponadto w uprawie znajdują się

ziemniaki oraz w mniejszym stopniu rośliny przemysłowe, przede wszystkim buraki cukrowe.

Sady stanowią ok. 2 % ogólnej powierzchni użytków rolnych.

Działalność pozarolniczą na terenie powiatu wyszkowskiego prowadzi 5.478

podmiotów gospodarczych, których strukturę przedstawia poniższa tabela nr 4.

Tabela nr 4. Struktura podmiotów gospodarczych wg sekcji w gminach powiatu

wyszkowskiego

Sekcja gospodarcza

Liczba

Bra

ńsz

czy

k

Dłu

go

sio

dło

Rzą

śnik

So

mia

nk

a

Wy

szk

ów

Za

bro

dzi

e

rolnictwo, łowiectwo, rybołówstwo 8 0 0 15 b.d. 0

działalność produkcyjna 4 4 1 4 b.d. 23

zaopatrzenie w energię elektryczną, gaz i

wodę 0 0 0 0 b.d. 4

budowlane 100 170 130 68 b.d. 51

handel 60 80 48 54 b.d. 59

hotele i restauracje 5 4 1 0 b.d. 1

transport, łączność 40 38 70 32 b.d. 22

pośrednictwo finansowe 10 9 0 3 b.d. 8

obsługa nieruchomości 3 7 0 4 b.d. 0

administracja publiczna i obrona

narodowa 0 0 0 0 b.d. 0

edukacja 3 0 0 1 b.d. 0

ochrona zdrowia i opieka socjalna 10 1 6 9 b.d. 2

pozostała działalność usługowa 127 199 22 48 b.d. 98

RAZEM: 370 512 278 238 3.812 268

Źródło: dane Urzędów Gmin na dzień 31 maja 2008 r.

b.d. – brak danych (ze względu na brak prowadzenia ewidencji w oparciu o wymienione sekcje)

Na terenie powiatu wyszkowskiego brak ciężkiego przemysłu, dominują tu małe i

średnie zakłady produkcyjne oraz liczne zakłady usługowe, charakteryzujące się różnym

stopniem oddziaływania na środowisko przyrodnicze.


21

Ze względu na niezaprzeczalne walory przyrodnicze i krajobrazowe na terenie

powiatu wyszkowskiego coraz większe znaczenie posiadają usługi okołoturystyczne,

związane z rozwijającą się turystyką pobytową oraz turystyką pieszą, konną i wodną.

Aktywnie na terenie powiatu rozwijają się również gospodarstwa agroturystyczne.

2.4. Infrastruktura techniczna na terenie powiatu

Pod pojęciem infrastruktury technicznej rozumieć należy urządzenia, sieci

przesyłowe i związane z nimi obiekty świadczące niezbędne i podstawowe usługi dla

określonej jednostki przestrzenno – gospodarczej w zakresie m.in. dostarczania ciepła, wody,

usuwania ścieków i odpadów oraz transportu.

Przez teren powiatu wyszkowskiego przebiegają następujące odcinki dróg krajowych:

nr 8 prowadząca od przejścia granicznego do Czech w Kudowie – Słonem do przejścia

granicznego na Litwę w Budzisku przez Piotrków Trybunalski – Warszawę – Wyszków –

Białystok – Suwałki, jest jedną z głównych szlaków komunikacyjnych między południową

a wschodnią częścią kraju oraz droga nr 62 Strzelno – Radziejów – Włocławek – Płock –

Wyszogród – Nowy Dwór Mazowiecki – Wyszków – Węgrów – Siemiatycze. Droga

krajowa Nr 8 na terenie powiatu wyszkowskiego do 2013 r. zostanie drogą ekspresową.

Sieć dróg publicznych na terenie powiatu uzupełniają dwie drogi wojewódzkie: nr

618 Gołymin – Pułtusk – Wyszków oraz nr 694 Przyjmy – Brok – granica województwa, a

także drogi powiatowe i gminne.

Tylko część dróg na terenie powiatu ma dostosowane parametry techniczne do

normatywu szerokości i korony drogi. Zasadniczym problemem wszystkich dróg jest ich

niedostateczna nośność oraz zły stan nawierzchni lub podbudowy, wymagający ciągłej

modernizacji.

Ze względu na ochronę środowiska oraz jakość funkcjonowania lokalnych

społeczności najistotniejszym elementem infrastruktury technicznej są sieci wodno –

kanalizacyjne, których charakterystykę prezentują poniższe tabele nr 5 i 6.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Urz%C4%85dzenie

http://pl.wikipedia.org/wiki/Sie%C4%87_przesy%C5%82owa

http://pl.wikipedia.org/wiki/Sie%C4%87_przesy%C5%82owa

http://pl.wikipedia.org/wiki/Ciep%C5%82o

http://pl.wikipedia.org/wiki/Woda

http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Acieki

http://pl.wikipedia.org/wiki/Odpady

http://pl.wikipedia.org/wiki/Transport


22

Tabela nr 5. Charakterystyka sieci wodociągowej w gminach powiatu wyszkowskiego

Lp. Charakterystyka

Bra

ńsz

czy

k

Dłu

go

sio

dło

Rzą

śnik

So

mia

nk

a

Wy

szk

ów

Za

bro

dzi

e

PO

WIA

T

1. długość czynnej sieci

wodociągowej [km] 105,1 36,5 140,4 96,2 339,2 79,3 796,7

2. liczba przyłączy

wodociągowych [szt.] 2.309 562 2.053 1.145 5.222 902 12.193

3. procent zwodociągowania

gminy [%] 95,0 25,8 95,0 96,0 97,0 16,3 -

4. liczba mieszkańców

obsługiwanych przez sieć 7.620 2.100 6.882 5.400 36.800 3.600 62.402

5.

liczba mieszkańców

korzystających z innych

źródeł wody

747 5.952 0 96 1.150 1.991 10.079


Tabela nr 6. Charakterystyka sieci kanalizacyjnej w gminach powiatu wyszkowskiego

Lp. Charakterystyka

Bra

ńsz

czyk

Dłu

gosi

od

ło

Rzą

śnik

Som

ian

ka

Wysz

ków

Zab

rod

zie

PO

WIA

T

1. długość czynnej sieci

kanalizacyjnej [km] 16,4 11,41 24,2 3,0 108,8 12,2 176,01

2. liczba przyłączy

kanalizacyjnych [szt.] 632 303 545 118 2.170 187 3.955

3. procent skanalizowania

gminy [%] 25,0 9,2 31,0 7,0 75,0 3,3 -

4. liczba mieszkańców

obsługiwanych przez sieć 2.085 850 2.403 380 27.000 768 33.486


Poniższa tabela nr 7 prezentuje krótką charakterystykę gminnych oczyszczalni

ścieków, funkcjonujących na terenie powiatu wyszkowskiego.


23

Tabela nr 7. Charakterystyka gminnych oczyszczalni ścieków komunalnych na terenie

powiatu wyszkowskiego

Lp. Gmina/ Parametry

Ro

k

uru

cho

mie

nia

Ty

p

Prz

epu

sto

wo

ś

ć

ma

ksy

ma

lna

[m3/

d]

RL

M

1. Brańszczyk, ul. Przyjemna, gm.

Brańszczyk 1993 BIOBLOK – BIS 90 350 2.300

2. Udrzynek, gm. Brańszczyk 2003 CBR – FOS 260 710

3. Kornaciska, gm. Długosiodło 1998 APIS 500 3.750

4. Rząśnik, gm. Rząśnik 1996 BIOBLOK – BIS 400 400 1.930

5. Somianka Parcele,

gm. Somianka 2000 SBR 150 1.240

6. Rybienko Stare,

gm. Wyszków 1984 mechaniczno –

biologiczna 11.450 44.250

7. Zabrodzie, ul. Szkolna,

gm. Zabrodzie 1996 BIOBLOK – BIS 100 200 2.170


Powyższe oczyszczalnie pracują ze sprawnością pozwalającą osiągnąć dla

odprowadzanych do środowiska ścieków normy jakości wynikające z zapisów Rozporządzenia

Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy

wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie

szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137, poz. 984).

Obecnie na terenie powiatu wyszkowskiego posiadają lokalizację trzy gminne

składowiska odpadów komunalnych, których charakterystykę przedstawia tabela nr 8.


24

Tabela nr 8. Charakterystyka gminnych składowisk odpadów komunalnych

na terenie powiatu wyszkowskiego

Lp. Nazwa i adres obiektu,

właściciel

Po

wie

rzc

hn

ia [

ha

]

Ro

k u

ruch

om

ien

ia.

rok

za

mk

nię

cia

Po

jem

no

ść p

lan

ow

an

a

[Mg

]

Czy

sk

ład

ow

isk

o j

est

zrek

ult

yw

ow

an

e

Ak

tua

lna

ro

czn

a i

lość

skła

do

wa

ny

ch

od

pa

dó

w [

Mg

]

1. Składowisko w Bosewie Nowym –

Urząd Gminy w Długosiodle 0,85 1989 –

2009 27.500 NIE 100*

2. Składowisko w Jankach – Zakład

Gospodarki Komunalnej w Somiance 2,37 1982 –

2008 10.500 NIE 0

3. Składowisko w Tumanku –

ZADM w Wyszkowie 5,97 1971 –

2007 292.600 TAK 0

* - są to wyłącznie odpady z miejsc publicznych, tj. place, ulice, cmentarz i targowisko gminne


Na terenie powiatu nie posiadają lokalizacji żadne instalacje do unieszkodliwiania

bądź innego zagospodarowania odpadów komunalnych, w tym także sortownie odpadów.

Wszystkie gminy powiatu wyszkowskiego w celu składowania odpadów

komunalnych wytwarzanych przez mieszkańców korzystają z usług składowisk zewnętrznych.


25

3. OCENA STANU ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO Z

OKREŚLENIEM STRATEGII DZIAŁAŃ NA RZECZ JEGO

OCHRONY

Głównym źródłem danych zawartych w niniejszym rozdziale są raporty

opracowywane przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Warszawie

dotyczące stanu środowiska w województwie mazowieckim. Najaktualniejsze dane pochodzą z

następujących opracowań:

„Roczna ocena jakości powietrza w województwie mazowieckim – raport za rok 2007”,

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie, 2008 r.

„Stan środowiska w województwie mazowieckim w 2006 r.”, Wojewódzki Inspektorat

Ochrony Środowiska w Warszawie, 2007 r.

3.1. Powietrze atmosferyczne

Powietrze, jako niezbędny do życia zasobnik tlenu, ma decydujący wpływ na zdrowie

człowieka i otaczającą go przyrodę. Z tego też powodu dbałość o dobrą jakość powietrza

stanowi jeden z istotniejszych priorytetów z zakresu ochrony środowiska.

W dokumentach określających politykę ekologiczną państwa określono

przedsięwzięcia prowadzące do poprawy standardów jakości powietrza oraz ustalono limity

emisji, które należy osiągnąć do 2010 r. W skali kraju osiągnięcie tych limitów nie stwarza

problemów, w skali powiatu należy dążyć do maksymalnego ograniczenia emisji

zanieczyszczeń do atmosfery.

Na jakość powietrza atmosferycznego w powiecie wyszkowskim największy wpływ

ma emisja zanieczyszczeń ze źródeł lokalnych oraz napływ zanieczyszczeń ze źródeł dalekiego

zasięgu, z aglomeracji warszawskiej i sąsiednich powiatów. Wśród lokalnych źródeł

zanieczyszczeń, największy wpływ mają:

emisja punktowa z podmiotów gospodarczych,

niska emisja z pieców węglowych w indywidualnych budynkach jednorodzinnych,

zakładów przemysłowych, gospodarstw ogrodniczych itp.,

transport samochodowy,

nielegalne spalanie odpadów (w piecach domowych i innych).


26

Do zwiększenia zanieczyszczenia atmosfery w powiecie przyczynia się również

emisja wywołana działalnością zakładów typu: huta szkła, wytwórnie mas bitumicznych,

zakład energetyki cieplnej.

Źródła energii odnawialnej, stanowiące istotny czynnik zmniejszenia emisji

zanieczyszczeń do atmosfery, niestety na terenie powiatu wyszkowskiego są one

wykorzystywane w bardzo ograniczonym zakresie (kolektory słoneczne na prywatnych

obiektach).

Na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 marca 2008 r. w sprawie

stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza (Dz. U. Nr 52, poz. 310) na terenie

województwa mazowieckiego wydzielono strefy, w których dokonywane są coroczne badania

jakości powietrza. Powiat wyszkowski nie stanowi odrębnej strefy, lecz wchodzi w skład

strefy ostrołęcko – ostrowskiej (PL.14.13.z.05).

Charakterystykę stanu jakości powietrza atmosferycznego na terenie powiatu

wyszkowskiego prezentują poniższe tabele nr 9 – 10.

Tabela nr 9. Klasyfikacja terenu powiatu wyszkowskiego z uwzględnieniem kryteriów

określonych w celu ochrony zdrowia

Substancja

Symbol klasy dla obszaru strefy nie obejmującego obszarów ochrony

uzdrowiskowej dla poszczególnych czasów uśredniania stężeń

1 godzina*/ 24 godziny** 24 godziny*/ rok ** wynikowa

dwutlenek siarki A* A* A

dwutlenek azotu A* A** A

pył zawieszony A** A** A

benzen - - A

ołów - - A

Źródło: „Roczna ocena jakości powietrza w województwie mazowieckim – raport za rok 2007”, Wojewódzki

Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie, 2008 r.


27


określonych w celu ochrony roślin

Substancja Symbol klasy dla

obszaru strefy

dwutlenek siarki A

dwutlenek azotu A

Źródło: „Roczna ocena jakości powietrza w województwie mazowieckim – raport za rok 2007”, Wojewódzki

Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie, 2008 r.

Reasumując powyższe należy stwierdzić, że obszar powiatu wyszkowskiego ze

względu na ochronę zdrowia oraz ze względu na ochronę roślin w oparciu o przeprowadzone

badania został zakwalifikowany dla klasy A, czyli strefy, w której poziom substancji

zanieczyszczających nie przekracza poziomu dopuszczalnego.

3.1.1. Strategia działań

Zgodnie z ustawą – Prawo ochrony środowiska ochrona powietrza polega na

zapewnieniu jak najlepszej jego jakości poprzez:

utrzymanie poziomów substancji poniżej dopuszczalnych dla nich poziomów lub co

najmniej na tych poziomach,

zmniejszenie poziomów substancji w powietrzu co najmniej do dopuszczalnych.

Przeciwdziałanie zanieczyszczeniom powietrza powinno polegać na ograniczaniu

emisji z głównych źródeł:

energetyki komunalnej i przemysłowej,

procesów technologicznych w małych i średnich przedsiębiorstwach,

emisji niezorganizowanej ze źródeł mobilnych (zanieczyszczenia komunikacyjne).

Zgodnie z art. 91 ustawy – Prawo ochrony środowiska dla stref, w których

stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych poziomów powiększonych o margines tolerancji

konieczne jest opracowanie Programów Ochrony Powietrza (POP), mających na celu

doprowadzenie do nie przekraczania norm w określonym czasie. Sytuacja ta nie ma miejsca w

powiecie wyszkowskim.


28

Utrzymanie wysokiej jakości powietrza atmosferycznego w powiecie można osiągnąć

poprzez wykonanie następujących działań krótko- i długookresowych:

inwentaryzacja i aktualizacja źródeł emisji substancji do powietrza i stworzenie bazy

danych na ten temat,

zwiększenie nadzoru nad podmiotami gospodarczymi odprowadzającymi

zanieczyszczenia do powietrza,

zamiana kotłowni węglowych i koksowych na kotłownie, w których nośnikiem ciepła

jest gaz i olej opałowy,

budowa sieci gazowej,

wprowadzanie do zakładów produkcyjnych, w których jeszcze nie zostało to

zastosowane, technologii ograniczających emisję zanieczyszczeń powietrza, w tym

większe wykorzystanie paliw ekologicznych np. ogrzewanie z wykorzystaniem biomasy,

opracowanie programu rozwoju energetyki odnawialnej na terenie powiatu,

promowanie i wykonywanie termoizolacji istniejących budynków,

prowadzenie monitoringu zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego,

ukształtowanie sprawnego lokalnego układu komunikacyjnego dla przemieszczania ludzi

i towarów (modernizacja infrastruktury drogowej, bezkolizyjne przejazdy, ograniczanie

ruchu samochodów ciężarowych w obszarze zabudowy zwartej, budowa ścieżek

rowerowych i tworzenie stref wolnych od ruchu samochodowego w dni wolne od pracy),

nasadzenia drzew wzdłuż szlaków komunikacyjnych.

edukacja społeczności lokalnej na rzecz odnawialnych źródeł energii.

Zadania powyższe odpowiadają działaniom przewidzianym w „Programie Ochrony

Środowiska Województwa Mazowieckiego na lata 2007 – 2010 z uwzględnieniem perspektywy

do 2014 r.”

3.2. Wody podziemne

Jakość wód podziemnych na terenie województwa mazowieckiego badana jest w

ramach monitoringu krajowego, prowadzonego przez Państwowy Instytut Geologiczny.

W powiecie wyszkowskim lokalizację posiadają dwa otwory obserwacyjno –

pomiarowe sieci krajowej monitoringu wód podziemnych: nr 1682 – zlokalizowany jest w

mieście Wyszków, gmina Wyszków oraz nr 1020 zlokalizowany jest w miejscowości

Brańszczyk, gmina Brańszczyk. Według ostatnich badań wody podziemne w obu otworach

obserwacyjno – pomiarowych zostały zakwalifikowane do klasy II – wody dobrej jakości


29

(według klasyfikacji zawartej w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 23 lipca

2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych – Dz. U. Nr 143, poz.

896).

Na terenie powiatu wyszkowskiego źródłem zanieczyszczenia wód gruntowych oraz

podziemnych mogą być: depozycja zanieczyszczeń z powietrza na powierzchni terenu oraz

naturalne procesy biologiczno – chemiczne, zachodzące w powierzchniowej warstwie profilu

glebowego. Ponadto zagrożeniem są przekształcenia powierzchni terenu i niekontrolowana

produkcja rolnicza i hodowlana. Należy pamiętać, że jakość wód gruntowych, a przez to

pośrednio poziomów podziemnych, może być zagrożona poprzez:

nieprawidłową gospodarkę wodno – ściekową,

braki w sieci kanalizacyjnej,

niezabezpieczone studnie kopane,

nieszczelne zbiorniki bezodpływowe,

dzikie składowiska odpadów.


Według „Polityki ekologicznej Państwa na lata 2003 – 2006 z uwzględnieniem

perspektywy na lata 2007 – 2010”, w dziedzinie ochrony wód podziemnych do 2010 r.

zadaniem priorytetowym jest zwiększenie skuteczności ochrony zasobów wód podziemnych,

zwłaszcza głównych zbiorników tych wód. Wody podziemne powinny być wykorzystywane

przede wszystkim dla zaopatrzenia ludności w wodę do picia, a ponadto do produkcji

żywności i środków farmaceutycznych. Wykorzystywanie wód podziemnych do innych celów

powinno być ograniczane i eliminowane. Konieczne jest też monitorowanie stanu ilościowego

i jakościowego głównych zbiorników wód podziemnych.

Osiągnięcie na terenie powiatu wyszkowskiego celu głównego, jakim jest

racjonalizacja gospodarki wodnej, postawionego w „Programie Ochrony Środowiska

Województwa Mazowieckiego na lata 2007 – 2010 z uwzględnieniem perspektywy do

2014 r.” wymaga przede wszystkim realizacji zadań dotyczących rozbudowy i modernizacji

sieci wodociągowej, kanalizacyjnej wraz z oczyszczalniami ścieków, jak również wspierania

systemów oczyszczania ścieków u użytkowników indywidualnych, ograniczenia spływu

zanieczyszczeń powierzchniowych z rolnictwa oraz promowania i wdrażania zamkniętych

obiegów wody.


30

3.3. Wody powierzchniowe

Nieracjonalna gospodarka zasobami wodnymi oraz wykorzystywanie cieków

wodnych jako odbiorników ścieków powoduje, że wody powierzchniowe są najsilniej

przekształconym i zdegradowanym elementem środowiska naturalnego w naszym kraju, także

w powiecie wyszkowskim.

Według danych WIOŚ w 2006 r. z terenu powiatu wyszkowskiego do wód

powierzchniowych oraz do ziemi odprowadzono ogółem 1,3 hm3 ścieków przemysłowych i

komunalnych. Szczegółowe dane dotyczące stanu ich oczyszczenia przedstawia poniższa

tabela nr 11.

Tabela nr 11. Ścieki przemysłowe i komunalne odprowadzane do wód powierzchniowych

lub do ziemi z terenu powiatu wyszkowskiego

Ogółem [hm3] 1,3

Oczyszczone [hm3]

razem 1,2

mechanicznie 0,0

chemicznie 0,0

biologicznie 1,2

z podwyższonym usuwaniem biogenów 0

Nieoczyszczone [hm3]

razem 0,1

z zakładów przemysłowych 0,0

siecią kanalizacyjną 0,1

Źródło: „Stan środowiska w województwie mazowieckim w 2006 r.”, Wojewódzki Inspektorat Ochrony

Środowiska w Warszawie, 2007 r.

Na terenie powiatu wyszkowskiego badaniami monitoringu jakości objęte są dwie

rzeki: Bug oraz Liwiec. Wyniki ostatnich badań monitoringowych (za rok 2006) dla

powyższych cieków przedstawia poniższa tabela nr 12.

Pozostałe cieki wodne, w tym rzeka Narew nie są objęte na terenie powiatu

wyszkowskiego badaniami monitoringu jakości.


31

Tabela nr 12. Ocena jakości wód płynących na terenie powiatu wyszkowskiego R

zek

a

Pu

nk

t p

om

iaro

wo

–

ko

ntr

ko

nt

Km

bie

gu

rzek

i

Gm

ina

Kla

sa o

gó

lna

Wyniki pomiarów wskaźników i substancji odpowiadających IV lub

V klasie jakości wód

na

zwa

wsk

aźn

ika

kla

sa w

ska

źnik

a

jed

no

stk

a

stężenia

śred

nio

-

rocz

ne

ma

ksy

ma

lne

min

ima

lne

Bu

g

Po

po

wo

11,7

So

mia

nk

a

IV

Zawiesina

BZT5

ChZT – Mn

ChZT – Cr

azot Kjeldahla

chlorofil „a”

Lb. b. coli fek.

barwa

selen

IV

IV

IV

IV

IV

IV

IV

V

V

mg/l

mg O2/l

mg O2/l

mg O2/l

mg N/l

µg/l

n/100 ml

mg Pt/l

mg Se/l

26,3

4,04

12,73

37,97

1,79

19,85

1499,2

49

0,049

112

9,0

20,4

59,8

2,98

51,1

4600

80

0,073

5

1,5

6,0

19,0

1,13

8,3

230

35

0,038

Liw

iec

Kam

ień

czy

k

0,5

Wy

szk

ów

V

barwa

BZT5

ChZT – Mn

ChZT – Cr

og.węg.org.

azot Kjeldahla

fosforany

żelazo

arsen

selen

Lb. b. coli fek.

og. lb. b. coli

IV

IV

IV

IV

IV

IV

IV

IV

V

V

V

V

mg Pt/l

mg O2/l

mg O2/l

mg O2/l

mg C/l

mg N/l

mg PO4/l

mg Fe/l

mg As/l

mg Se/l

n/100 l

n/100 l

27

3

8,658

26,775

10,13

2,235

0,476

0,662

0,21

0,025

4738,3

11997

55

9

16

52

21,5

3,19

1,05

1,33

0,21

0,053

46000

110000

15

1

4,98

15,5

4,75

1,7

0,294

0,209

0,21

0,011

230

930

Źródło: „Stan środowiska w województwie mazowieckim w 2006 r.”, Wojewódzki Inspektorat Ochrony

Środowiska w Warszawie, 2007 r.


Jednym z podstawowych celów polityki ekologicznej Polski w zakresie gospodarki

wodnej jest osiągnięcie właściwego stanu ekologicznego wód oraz zapobieganie

zanieczyszczeniom wód powierzchniowych, ze szczególnym naciskiem na zapobieganie w


32

miejscu ich powstawania. Do zadań priorytetowych państwa w zakresie ochrony wód

powierzchniowych, wg Polityki ekologicznej państwa na lata 2003 – 2006 z uwzględnieniem

perspektywy na lata 2007 – 2010, należą:

zmniejszenie ładunku zanieczyszczeń przemysłowych odprowadzanych do wód

powierzchniowych (w stosunku do stanu z 1990 r.) o 50% do 2010 r.,

zmniejszenie na terenie miast i osiedli wiejskich ładunku zanieczyszczeń komunalnych

odprowadzanych do wód powierzchniowych (w stosunku do stanu z 1990 r.) o 30% do

2010 r.,

zmniejszenie ładunku zanieczyszczeń pochodzących ze spływu powierzchniowego

odprowadzanych do wód powierzchniowych (w stosunku do stanu z 1990 r.) o 30% do

2010 r.

Ze względu na złą jakość wód powierzchniowych występujących na terenie powiatu,

działania na rzecz poprawy ich jakości powinny być traktowane jako jeden z priorytetów

programu ochrony środowiska. Jednakże, aby działania te były skuteczne muszą być

prowadzone we współpracy z sąsiednimi powiatami i gminami, gdyż na jakość płynących

przez teren powiatu wyszkowskiego cieków wpływają zanieczyszczenia odprowadzane do

wód także z obiektów zlokalizowanych poza jego obszarem.

Podstawowe działania własne i koordynowane dla powiatu, mające na celu poprawę

jakości wód w zakresie badanych parametrów, powinny polegać na:

rozbudowie sieci kanalizacyjnej,

modernizacji istniejących i budowie nowych oczyszczalni ścieków,

zlokalizowaniu i objęciu nadzorem podmiotów gospodarczych w zakresie ograniczenia

zrzutu ścieków nieoczyszczonych,

nadzorowaniu nad sposobem magazynowania i postępowania ze ściekami

gromadzonymi w zbiornikach bezodpływowych,

obudowie biologicznej brzegów cieków i zbiorników wodnych w celu ograniczenia

spływu powierzchniowego z pól,

zastosowaniu najlepszych dostępnych technik (BAT) w produkcji przemysłowej i rolnej

co pozwoli na zmniejszenie zapotrzebowania na wodę oraz ograniczy wielkość

ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych do odbiorników.


33

3.4. Gleby

Największy wpływ na jakość gleb na terenie powiatu wyszkowskiego mają:

motoryzacja,

powstawanie dzikich składowisk odpadów w miejscach do tego nie przeznaczonych,

nieuporządkowana gospodarka ściekowa, infiltracja zanieczyszczeń z nieszczelnych

zbiorników bezodpływowych oraz stosowanie naturalnych nawozów (np. obornik),

wysoka chemizacja rolnictwa oraz niewłaściwe i nadmierne stosowanie nawozów

i środków ochrony roślin,

sucha i mokra depozycja zanieczyszczeń z powietrza atmosferycznego,

poważne awarie przemysłowe np. wypadki związane z transportem substancji

niebezpiecznych.

Niestety brak jest szczegółowych danych na temat zanieczyszczenia gleb

występujących na terenie powiatu wyszkowskiego.

3.4.1. Strategia działania

W celu ochrony gleb przed zanieczyszczeniem rekomenduje się podjęcie działań

mających na celu:

rozpoznanie jakości gleb występujących na terenie powiatu,

likwidację dzikich składowisk odpadów,

ograniczanie nierolniczego i nieleśnego przeznaczenia gruntów,

prowadzenie zadrzewień i zakrzewień gruntów niskoprodukcyjnych, tj. gruntów rolnych

V i VI klasy bonitacji, zakładanie trwałych użytków zielonych, które wpływałyby także

na zmniejszenie erozji wiatrowej tworząc naturalne wiatrochrony,

przywracanie leśnego charakteru gruntom, które go utraciły,

stosowanie zasad Dobrej Praktyki Rolniczej,

wdrażanie programu rolno środowiskowego oraz rolnictwa ekologicznego,

dostosowanie formy zagospodarowania rolniczego lub leśnego do rodzaju gleb -

wapnowanie gleby i racjonalne stosowanie środków chemicznych i biologicznych

w produkcji rolnej,

rekultywacja gleb zdegradowanych oraz wyrobisk po eksploatacji kopalin,

wykonanie powiatowej mapy zanieczyszczenia gleb.


34

3.5. Gospodarka odpadami

Na terenie powiatu wyszkowskiego odpady wytwarzane są przez działające podmioty

gospodarcze, gospodarstwa domowe i obiekty infrastruktury. Szczegółowo gospodarka

odpadami na terenie powiatu została omówiona w „Planie gospodarki odpadami dla powiatu

wyszkowskiego na lata 2004 – 2008 z perspektywą do 2015 r.”.


Gospodarka odpadami na terenie powiatu wymaga wprowadzenia działań, które

pozwoliłyby na poprawę aktualnego stanu. Dlatego w ramach Planu Gospodarki Odpadami

zostały wyznaczone cele polityki ekologicznej, które obejmują następujące działania:

tworzenie ponadlokalnych struktur organizacyjnych w zakresie gospodarki odpadami

komunalnymi,

podniesienie skuteczności selektywnej zbiórki odpadów,

wprowadzenie zbiórki odpadów biodegradowalnych

udoskonalenie zbiórki odpadów niebezpiecznych,

ograniczenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na

składowiska odpadów,

ograniczenie masy odpadów opakowaniowych deponowanych na składowiskach

odpadów,

likwidacja dzikich składowisk,

kształtowanie świadomości ekologicznej w zakresie postępowania z odpadami.

3.6. Klimat akustyczny

Hałas, rozumiany jako każdy uciążliwy, przeszkadzający i szkodliwy dźwięk jest

jednym z bardziej istotnych czynników determinujących jakość środowiska. Powszechność

występowania hałasu powoduje wiele negatywnych skutków, szczególnie dla jakości życia i

zdrowia człowieka.

Na terenie powiatu wyszkowskiego, hałas występujący w środowisku można

podzielić na dwie kategorie: hałas przemysłowy (pochodzący od urządzeń i instalacji

przemysłowych) oraz hałas komunikacyjny (drogowy i kolejowy).


35

Hałas komunikacyjny (drogowy) na terenie powiatu, może stanowić poważny

problem dla obszarów zurbanizowanych, a w szczególności dla zabudowy mieszkaniowej.

Liniowym źródłem emisji hałasu jest również linia kolejowa Warszawa – Ostrołęka.

Warunkiem zachowania właściwego standardu akustycznego w budynkach

zlokalizowanych w strefach oddziaływania tras komunikacyjnych jest wprowadzenie

zabezpieczeń akustycznych.

Kolejne podstawowe źródło hałasu związane jest z działalnością produkcyjną

człowieka. Hałas wytwarzany przez środki produkcji występuje zarówno w obiektach

przemysłowych, jak też i na zewnątrz, przenikając do otoczenia z niedostatecznie izolowanych

hal przemysłowych lub nie izolowanych i nie wyciszonych maszyn.

Na obszarach o korzystnej sytuacji akustycznej należy podejmować przede

wszystkim działania prewencyjne celem niedopuszczenia do pogorszenia parametrów hałasu.

Należy przy tym stosować metody planistyczne poprzez wprowadzanie do miejscowych

planów zagospodarowania przestrzennego zapisów dotyczących ochrony przed hałasem, a

także poprzez wyznaczanie stref ograniczonego użytkowania wokół zakładów przemysłowych,

szlaków komunikacyjnych i innych obiektów, gdzie przekraczane są progowe wartości

poziomu hałasu.

Ograniczanie istniejącego hałasu polega w głównej mierze na wyciszeniu jego źródeł,

a więc np. na modernizacji technologii w przemyśle celem zmniejszenia hałaśliwości

wytwarzanych wyrobów. Dopiero w przypadkach trudności technicznych w wyciszaniu źródła

hałasu podejmować należy prace ograniczające jego rozprzestrzenianie się w środowisku.

Wykonuje się wówczas osłony, ekrany (w tym z wykorzystaniem zieleni wysokiej i niskiej)

lub dokonuje zmian konstrukcyjnych w budowie obiektów pozostających w strefie

oddziaływania źródeł hałasu.

Na terenie powiatu wyszkowskiego brak jest punktu monitoringu emisji hałasu do

środowiska w związku z czym ocena zagrożenia środowiska w tym zakresie nie jest możliwa.


Ze względu na brak danych dotyczących poziomu hałasu występującego na terenie

powiatu wyszkowskiego, należałoby dokonać rozpoznania miejsc zagrożonych nadmiernym

hałasem. Starosta jest zobowiązany do wykonania map akustycznych, w terminie do

30 czerwca 2012 roku dla aglomeracji powyżej 100 tys. mieszkańców (art. 14 ustawy

wprowadzającej ustawę – Prawo ochrony środowiska). Na terenie powiatu nie występują tak

duże aglomeracje, nie istnieje zatem potrzeba sporządzania mapy akustycznej przez starostę.


36

Działania własne i koordynowane mające na celu ograniczenie uciążliwości

akustycznej na terenie powiatu, powinny opierać się na:

inwentaryzacji źródeł uciążliwości akustycznej,

ograniczeniu ruchu samochodowego poprzez wydzielanie stref wolnych od ruchu

kołowego,

zwiększeniu nadzoru nad punktowymi źródłami hałasu, prowadzenie monitoringu

hałasu,

ograniczeniu prędkości pojazdów, np. poprzez budowę progów spowalniających;

zwiększeniu izolacyjności budynków w miejscach występowania przekroczeń wartości

progowych hałasu, w sytuacji gdy inne rozwiązania ograniczenia emisji hałasu nie dają

skutecznych rezultatów,

budowie ekranów akustycznych w miejscach występowania uciążliwości akustycznych

(szlaki komunikacyjne) dla mieszkańców,

poprawie stanu technicznego dróg w celu obniżenia emisji hałasu komunikacyjnego.

3.7. Promieniowanie elektromagnetyczne

Promieniowanie niejonizujące uważa się obecnie za jedno z poważniejszych

zanieczyszczeń środowiska. Powstaje ono w wyniku działania zespołów sieci i urządzeń

elektrycznych będących w powszechnym użyciu (kuchenki mikrofalowe, telefony komórkowe,

komputery, telewizory, lodówki itp.), urządzeń elektromedycznych do badań diagnostycznych

i zabiegów fizykochemicznych, jak również stacji nadawczych, urządzeń energetycznych,

telekomunikacyjnych, radiolokacyjnych i radionawigacyjnych. Obejmuje ono pola

elektromagnetyczne w zakresie 0 – 300 GHz.

Do najważniejszych czynników mających wpływ na oddziaływanie promieniowania

elektromagnetycznego na zdrowie człowieka (tzw. parametrów pola) należą: odległość od

źródła promieniowania, natężenie pola elektromagnetycznego i czas przebywania w tym polu

(tzw. czas ekspozycji).

Pola elektromagnetyczne w przeciwieństwie do wielu fizycznych czynników

środowiska, jak np. hałas, nie są z reguły rejestrowane przez zmysły człowieka, co pomniejsza

świadomość występującego w związku z nimi zagrożenia. Ponadto, brak jest stałego

monitoringu w zakresie elektromagnetycznego promieniowania niejonizującego, co

uniemożliwia ocenę stopnia zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego wokół obiektów i

urządzeń będących jego źródłem.


37

Zgodnie z art. 123 i 124 ustawy – Prawo ochrony środowiska Wojewódzki Inspektor

Ochrony Środowiska w ramach państwowego monitoringu środowiska powinien prowadzić

okresowe badania kontrolne poziomów pól elektromagnetycznych oraz aktualizować

corocznie rejestr zawierający informacje o terenach, na których stwierdzono przekroczenie

dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych. Na terenie powiatu wyszkowskiego jak

dotąd nie są prowadzone badania emisji pól elektromagnetycznych do środowiska.

Na terenie powiatu stacje bazowe telefonii komórkowej zlokalizowane są:

gmina Brańszczyk – m. Białebłoto – Kurza, Nowa Wieś,

gmina Długosiodło – 2 wieże w m. Długosiodło, m. Chrzczanka Włościańska,

gmina Rząśnik – m. Rząśnik,

gmina Somianka – m. Somianka, m. Jasieniec,

gmina Zabrodzie – m. Głuchy,

gmina Wyszków – m. Wyszków, ul. Przemysłowa, ul. Strażacka, ul. Daszyńskiego, m.

Rybienko Stare.


W celu niedopuszczenia do przekroczenia obowiązujących standardów środowiska

podejmować jednak należy działania prewencyjne (w tym na poziomie gmin):

wyznaczać w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego obszarów

ograniczonego użytkowania wokół urządzeń elektroenergetycznych,

radiokomunikacyjnych i radiolokacyjnych,

prowadzić przemyślaną politykę lokalizacyjną dotyczącą nowych obiektów,

prowadzić monitoring pól elektromagnetycznych,

prowadzić nadzór nad źródłami emisji pól elektromagnetycznych,

podnosić świadomość społeczeństwa związaną z występowaniem źródeł promieniowania

i ich oddziaływaniem poprzez różnorodne media.

3.8. Tereny leśne oraz ochrona przyrody

W celu zachowania dobrego stanu lasu konieczne jest prowadzenie zrównoważonej

wielofunkcyjnej gospodarki leśnej, czyli wykonywanie zadań zmierzających do ukształtowania

struktury lasów i ich wykorzystania w sposób i tempie zapewniającym trwałe zachowanie ich

bogactwa biologicznego.


38

Według „Krajowego Programu Zwiększania Lesistości” lesistość kraju do roku 2020

ma wzrosnąć do 30%. W „Programie Ochrony Środowiska Województwa Mazowieckiego na

lata 2007 – 2010 z uwzględnieniem perspektywy do 2014 r.” sformułowany został cel –

zwiększenie lesistości i ochrona lasów. Wojewódzki Program Ochrony Środowiska planuje,

aby do 2011 r. lesistość województwa wzrosła do 25%.

W przyjętym przez Samorząd Województwa Mazowieckiego „Programie

zwiększania lesistości dla Województwa Mazowieckiego do roku 2020” określono skalę

zalesień w powiecie wyszkowskim na 4.625 ha.

Obszary chronione występujące na terenie powiatu wyszkowskiego, mają wysoką

wartość przyrodniczą i jednocześnie są ostoją dla różnych gatunków roślin i zwierząt, dlatego

konieczne jest stworzenie i utrzymanie warunków korzystnych do ich rozwoju. W „Programie

Ochrony Środowiska Województwa Mazowieckiego na lata 2007 – 2010 z uwzględnieniem

perspektywy do 2014 r.” sformułowany został cel główny – utworzenie spójnego systemu

obszarów chronionych.

Na terenie powiatu wyszkowskiego występują następujące formy ochrony przyrody:

pomniki przyrody (tabela nr 13), użytki ekologiczne (tabela nr 14) oraz obszary NATURA 2000

(tabele nr 15 i 16)

Tabela nr 13. Pomniki przyrody na terenie powiatu wyszkowskiego

Lp. Gmina Ilość

pomników Rodzaj pomnika

1. Brańszczyk 13 dąb szypułkowy (8), modrzew polski (2), lipa

drobnolistna (2), wiąz (1)

2. Długosiodło 1 dąb szypułkowy

3. Somianka 4 kasztan zwyczajny (2), lipa drobnolistna (1), klon

zwyczajny (1)

4. Rząśnik 1 topola czarna

5. Wyszków 18 dąb szypułkowy (18)

6. Zabrodzie 7 dąb szypułkowy (7)

Powiat wyszkowski 44

Źródło: Program ochrony środowiska dla Powiatu Wyszkowskiego na lata 2004 – 2011


39

Tabela nr 14. Użytki ekologiczne na terenie powiatu wyszkowskiego

Lp. Gmina Powierzchnia użytków

ekologicznych [ha]

Liczba użytków

ekologicznych

1. Brańszczyk 62,19 32

2. Długosiodło 14,48 21

3. Somianka 4,64 7

4. Rząśnik 3,36 12

Powiat wyszkowski 84,67 72

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Rozporządzenia Nr 221 Wojewody Mazowieckiego z dnia

10 lipca 2001 r. w sprawie wprowadzenia użytków ekologicznych na terenie województwa mazowieckiego

(Dz. U. Woj. Maz. Nr 162, poz. 2403)

Tabela nr 15. Obszary specjalnej ochrony ptaków na terenie powiatu wyszkowskiego

Obszar NATURA 2000

Bra

ńsz

czy

k

Dłu

go

sio

dło

Rzą

śnik

So

mia

nk

a

Wy

szk

ów

Za

bro

dzi

e

powierzchnia [ha]

Dolina Dolnego Bugu (PLB140001) 4.480,9 - - 2.582,9 5.248,0 1.102,3

Dolina Liwca (PLB140002) - - - - 271,5 -

Puszcza Biała (PLB140007) 9.742,3 10.799,3 9.093,4 834,6 561,5 -

Dolina Dolnej Narwi (PLB140014) - 604,9 1.176,3 - - -

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Środowiska

Tabela nr 16. Obszary ochrony siedliskowej na terenie powiatu wyszkowskiego

Lp. Obszar Gmina Powierzchnia

[ha]

Typy występujących

siedlisk

1. PLB140005 Ostoja

Nadbużańska

Brańszczyk

7.698,112

nadrzeczne zarośla wierzbowe,

starorzecza i inne naturalne

zbiorniki wodne, wydmy

śródlądowe z murawami

szczotlichowymi zalewane

muliste brzegi rzek,

Somianka

m. Wyszków

Wyszków

Zabrodzie

2.

PLB140015 Wydmy

Lucynowsko –

Mostowieckie

Wyszków 427,76

suche wrzosowiska oraz wydmy

śródlądowe z murawami

szczotlichowymi Zabrodzie

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Środowiska (aktualizacja 13.02.2008 r.)


40


Zadania mające na celu ochronę walorów przyrodniczych na terenie powiatu

wyszkowskiego powinny opierać się na:

prowadzeniu aktywnych prac ochronnych oraz egzekwowaniu przepisów ustawy o

ochronie przyrody w odniesieniu do ich użytkowników, respektowanie przez

użytkowników środowiska zasad ekorozwojowych na terenach cennych przyrodniczo i

krajobrazowo,

podniesieniu świadomości ekologicznej mieszkańców na rzecz ochrony przyrody,

wspieraniu gmin przy przygotowywaniu opracowań ekofizjograficznych ich obszarów,

uwzględnianie ochrony przyrody w decyzjach lokalizacyjnych, realizacja nadrzędności

ochrony przyrody wobec innych funkcji na terenach chronionego krajobrazu,

współpracy z wojewódzkim konserwatorem przyrody w celu wprowadzenia lepszych

procedur ochrony obszarów cennych przyrodniczo,

ochrona starodrzewów, parków wiejskich;

wspieranie działań gmin, organizacji ekologicznych i indywidualnych obywateli

mających na celu tworzenie nowych form ochrony przyrody;

motywowanie społeczności lokalnej do działań na rzecz utrzymania walorów

przyrodniczych terenów.

Do priorytetowych zadań w zakresie ochrony terenów leśnych należą:

wzbogacanie składu gatunkowego drzewostanów i obrzeży lasu,

uporządkowanie ewidencji gruntów zalesionych,

zalesienia na gruntach będących dotychczas słabymi gruntami rolnymi lub nieużytkami,

odnawianie lasu w miejscach, w których drzewa zostały wycięte lub uległy zniszczeniu

przez huragany, pożary itp.,

zabiegi pielęgnacyjne wykonywane w różnych fazach rozwojowych drzewostanów,

mające na celu kształtowanie struktury gatunkowej, wysokościowej i wzmaganie

procesów obiegu materii w drzewostanach;

zabiegi hodowlane mające na celu zastępowanie osłabionych i chorych drzew, młodymi

sadzonkami,

wyznaczenie, tworzenie, powiększanie zwartych kompleksów leśnych oraz leśnych

pasów izolacyjnych,

prowadzenie zgodnych z charakterystyką siedliskową nasadzeń,

prowadzenie kompleksowego monitoringu gospodarki leśnej,


41

uwzględnienie pozytywnej roli lasów i zadrzewień i planach zagospodarowania

przestrzennego.

3.9. Nadzwyczajne zagrożenia środowiska

Nadzwyczajne zagrożenia środowiska, spowodowane poważną awarią lub katastrofą

naturalną, mogą wywoływać znaczne zniszczenia w środowisku lub pogorszenie jego stanu,

a także stwarzać bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia ludzi.

W ustawie – Prawo ochrony środowiska określono instrumenty prawne służące

zapobieganiu wystąpienia awarii, sposób postępowania i obowiązki poszczególnych organów

administracji w przypadku wystąpienia awarii oraz wymagania wobec zakładów stwarzających

zagrożenie awarią. Poważne awarie podlegają zgłoszeniu do Głównego Inspektora Ochrony

Środowiska.

Klęską żywiołową, zgodnie z ustawą z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski

żywiołowej (Dz. U. nr 62, poz. 558), jest katastrofa naturalna lub awaria techniczna, której

skutki zagrażają życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo

środowisku na znacznych obszarach, a pomoc i ochrona mogą być skutecznie podjęte tylko

przy zastosowaniu nadzwyczajnych środków.

Na terenie powiatu wyszkowskiego występuje ryzyko zaistnienia nadzwyczajnych

zagrożeń środowiska, które mogą być zarówno wynikiem katastrof wywołanych przez siły

natury, jak również przez różnego typu awarie infrastruktury technicznej.

Zagrożenia będące następstwem katastrofy naturalnej obejmują na omawianym

obszarze przede wszystkim zagrożenia powodziowe i pożarowe.

Wszystkie gminy powiatu wyszkowskiego zagrożone są powodzią – głównie od

rzeki Bug na długości 75 km, rzeki Narew na odcinku 15 km oraz na końcowym odcinku

rzeki Liwiec. W poniższej tabeli nr 17 przedstawiono prognozowaną wielkość obszarów

zalewowych oraz liczbę zagrożonych osób.

Występujące na terenie powiatu wezbrania powodziowe zaliczane są do powodzi

opadowych oraz roztopowo – zatorowych, przede wszystkim na rzece Bug. Zjawiska

powodziowe występują na przełomie okresu zimowego i wiosennego, tj. od marca do połowy

kwietnia (zagrożenia roztopowe i zatorowe spowodowane przez szybko topniejące śniegi oraz

nasilające się zjawiska lodowe w rzekach) oraz w okresie letnim, na przełomie czerwca i lipca

(spowodowane przez ulewne deszcze).


42

Tabela nr 17. Prognozowane obszary zalewowe oraz potencjalna liczba osób zagrożonych

powodzią

Gmina Wielkość obszarów

zalewowego [ha]

Liczba zagrożonych osób

[szt.]

Gmina Brańszczyk 2500 374

Gmina Długosiodło 975 155

Gmina Rząśnik 1100 165

Gmina Somianka 200 369

Gmina Zabrodzie 703 72

Miasto i Gmina Wyszków 780 245

Źródło: „Program rozwoju lokalnego powiatu wyszkowskiego na lata 2004 – 2006”, 2005 r.

Zagrożenie pożarowe w powiecie wyszkowskim obejmuje przede wszystkim obszary

gmin: Brańszczyk, Długosiodło i Rząśnik oraz południową część gminy Wyszków. Jest to

związane z dużą powierzchnią użytków leśnych i rodzi ryzyko występowania tzw. pożarów

przestrzennych. Tereny leśne wchodzące w skład Nadleśnictwa Wyszków zaliczane są do II

kategorii zagrożenia pożarowego lasu, natomiast Nadleśnictwa Drewnica i Pułtusk do I

kategorii zagrożenia.

Szczególnie zagrożone są tereny lasów niepaństwowych, gdzie dominującym

drzewostanem jest sosna charakteryzująca się wysoką palnością. Ponadto zagrożenie powoduje

brak prowadzenia prac pielęgnacyjnych (zaleganie dużych ilości gałęzi, podsuszu, brak pasów

przeciwpożarowych), czasami zły stan dróg dojazdowych. Zagrożenie pożarowe lasów nasila

się w okresie wiosennym i letnim (kwiecień – październik).

Lokalnie zagrożenie pożarowe może stanowić zwarta zabudowa z układem wąskich

uliczek (szczególnie w m. Wyszków), co powoduje znaczne utrudnienie lub brak możliwości

manewrowania pojazdami straży pożarnej. Czynnikami zwiększającymi zagrożenie pożarowe

są również: rozwój infrastruktury oraz starzenie się instalacji elektrycznych na wsiach.

Należy również zauważyć, że w związku z dużą ilością nieużytków, poważne

zagrożenie stwarzają pożary traw, które niejednokrotnie przenoszą się na budynki i obszary

leśne.

Na terenie powiatu wyszkowskiego istnieje również ryzyko wystąpienia zagrożeń

cywilizacyjnych. Są one związane z transportem niebezpiecznych substancji, awarią

techniczną gazociągu, głównych magistral typu energetycznego, instalacji gazowej, a także z


43

awarią urządzeń przemysłowych. Zagrożenie mogą powodować zakłady, które magazynują

niebezpieczne substancje.

Na terenie gmin Wyszków i Brańszczyk potencjalne zagrożenie stanowi

rozszczelnienie lub awaria biegnącego przez ich tereny gazociągu.

Do lokalnych skażeń może również dojść w pobliżu stacji paliw, gdzie są

gromadzone znaczne ilości etyliny i oleju napędowego oraz znajdują się zbiorniki gazu propan

– butan. Na terenie powiatu wyszkowskiego znajduje się 7 stacji paliw, 7 stacji autogazu i

11 stacji paliw i autogazu. Eksplozja bądź pożar któregoś z tych obiektów powoduje

poważne niebezpieczeństwo dla okolicznej ludności oraz środowiska.

Podobna sytuacja występuje na terenie zakładu JB „Cosmetics” Ltd. w Kamieńczyku,

gdzie w procesie produkcji wykorzystywany jest propan – butan o technicznej nazwie

„Drivosol” (2 zbiorniki naziemne po 25 ton) oraz na terenie PPU „Pomel” w Wyszkowie,

gdzie znajdują się zbiorniki z 30 tonami propanu – butanu.

Na terenie powiatu istnieją zakłady, które wykorzystują TSP (toksyczne środki

przemysłowe) w procesie technologicznym. Są to:

Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Wyszkowie posiadająca w bieżącej eksploatacji

0,6 tony amoniaku w instalacji chłodniczej,

Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Wyszkowie posiadające w swych zbiornikach 2

tony kwasu siarkowego.

Istotnym zagrożeniem na terenie powiatu wyszkowskiego jest także transport

substancji niebezpiecznych, tj. amoniak, paliwa płynne, propan butan, materiały wybuchowe,

chlor, kwas siarkowy, kwas solny, kwas azotowy, ług sodowy (substancje, dla których

najczęściej rejestrowane były przejazdy przez teren powiatu). Szczególnie newralgicznym

punktem przejazdu powyższych substancji jest przeprawa mostowa na rzece Bug.


W celu zapewnienia skutecznej ochrony ludności i środowiska przed

nadzwyczajnymi zagrożeniami, należy prowadzić następujące działania:

modernizacje i okresowe przeglądy wałów przeciwpowodziowych oraz oczyszczanie

obszaru międzywala,

wyznaczenie i wprowadzenie do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego

granic obszarów bezpośredniego i potencjalnego zagrożenia powodzią,


44

współpraca ze służbami porządkowymi w celu bezwzględnego egzekwowania zakazu

transportu substancji niebezpiecznych trasami do tego nie przeznaczonymi (w tym z

centrów miast), kontrola transportu, nawiązanie współpracy z PKP w celu ustalenia

procedur bezpieczeństwa dotyczących przewozu koleją substancji niebezpiecznych,

propagowanie zasad przeciwdziałania zagrożeniu pożarowemu,

uporządkowanie leśnych dróg przeciwpożarowych (szczególnie w obrębie lasów

niepaństwowych),

uzupełnienie oznakowania terenów leśnych (wjazdy do lasu, parkingi leśne) tablicami

informacyjno – ostrzegawczymi dotyczącymi bezpieczeństwa,

budowa systemu ratownictwa ekologiczno – chemicznego (m.in. szkolenia jednostek

operacyjnych, zapewnienie specjalistycznego sprzętu),

wykonywanie corocznego przeglądu dotyczącego spełnienia wymogów bezpieczeństwa

w zakładach stanowiącym zagrożenie wystąpienia awarii przemysłowej,

sporządzenie planów operacyjno – ratowniczych dla gmin powiatu narażonych na skutki

poważnych awarii przemysłowych,

inwentaryzacja instalacji stanowiących potencjalne zagrożenia środowiska i zdrowia

ludzi, prowadzenie i aktualizacja przez WIOŚ elektronicznej bazy danych o zakładach

mogących powodować poważne awarie oraz o występujących poważnych awariach.


45

4. POLITYKA EKOLOGICZNA POWIATU WYSZKOWSKIEGO

W niniejszym rozdziale określono cel nadrzędny polityki ekologicznej powiatu

wyszkowskiego, cele główne oraz priorytety ekologiczne. Na ich podstawie sformułowane

zostały cele długoterminowe wraz z kierunkami działań na lata 2008 – 2015 oraz cele

krótkoterminowe wraz z działaniami przewidzianymi do realizacji na lata 2008 – 2011.

4.1. Cele polityki ekologicznej powiatu

Cele polityki ekologicznej powiatu wyszkowskiego zostały sformułowane na

podstawie poniższych kryteriów:

celów polityki ekologicznej określonych w dokumentach strategicznych o znaczeniu

krajowym, wojewódzkim i lokalnym, takich jak:

▪ Polityka ekologiczna państwa na lata 2003 – 2006 z uwzględnieniem perspektywy

na lata 2007 – 2010

▪ Polityki Ekologicznej Państwa na lata 2007 – 2010 z uwzględnieniem perspektywy

na lata 2011 – 2014

▪ Strategia Rozwoju Kraju 2007 – 2015

▪ Narodowa Strategia Spójności 2007 – 2013

▪ Krajowego program zwiększania lesistości (aktualizacja, 2003)

▪ Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego (2004)

▪ Program Możliwości Wykorzystania Odnawialnych Źródeł Energii dla

Województwa Mazowieckiego (2006)

▪ Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego do roku 2020

▪ Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2007 – 2013

▪ Programu ochrony środowiska Województwa Mazowieckiego na lata 2007 – 2010 z

uwzględnieniem perspektywy do 2014 r. (aktualizacja, 2007)

▪ Program zwiększania lesistości dla Województwa Mazowieckiego do roku 2020

(2007)

▪ Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Wyszkowskiego na lata 2004 – 2006 z


2013

▪ Strategia zrównoważonego rozwoju powiatu wyszkowskiego do roku 2015 –

aktualizacja


46

celów polityki ekologicznej przyjętych w poprzednim Programie Ochrony Środowiska

dla Powiatu Wyszkowskiego na lata 2004 – 2011.

Biorąc pod uwagę zapisy dokumentów wyższego szczebla oraz dokumentów

lokalnych, nadrzędnym celem polityki ekologicznej powiatu wyszkowskiego jest:

Ochrona środowiska przyrodniczego, poprawa jakości środowiska oraz poprawa

standardu życia i bezpieczeństwa ekologicznego mieszkańców powiatu wyszkowskiego

Uwzględniając aktualne uwarunkowania środowiskowe oraz społeczno –

gospodarcze powiatu określono następujące cele główne Programu:

6) ograniczenie emisji substancji i energii do środowiska,

7) ochrona środowiska przyrodniczego,

8) racjonalne gospodarowanie zasobami środowiska,

9) poprawa stanu bezpieczeństwa ekologicznego powiatu,

10) podnoszenie świadomości ekologicznej lokalnego społeczeństwa.

4.2. Priorytety ekologiczne powiatu

Podstawowymi kryteriami, branymi pod uwagę przy definiowaniu priorytetów

ekologicznych dla powiatu wyszkowskiego, poza zapisami przytoczonych powyżej

strategicznych dokumentów, były:

wymogi wynikające z najważniejszych ustaw z zakresu szeroko pojmowanej ochrony

środowiska, czyli ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach, ustawy -

Prawo Wodne i ustawy o ochronie przyrody,

wynegocjowane przez Polskę okresy przejściowe dotyczące implementacji dyrektyw

Unii Europejskiej,

dysproporcja pomiędzy stanem wymaganym a aktualnym,

ponadlokalny wymiar działania,

możliwość uzyskania wielokrotnej korzyści,

możliwość uzyskania zewnętrznego wsparcia finansowego.

Na podstawie przyjętych kryteriów ustalono następujące priorytety ekologiczne dla

powiatu wyszkowskiego:

1) gospodarka wodno – ściekowa oraz ochrona zasobów wodnych,

2) gospodarka odpadami,

3) ochrona powietrza atmosferycznego,


47

4) ochrona zasobów przyrody,

5) ochrona przed hałasem,

6) rozwój edukacji ekologicznej,

7) ochrona powierzchni ziemi i gleb,

8) zwalczanie nadzwyczajnych zagrożeń środowiska – naturalnych i cywilizacyjnych,

9) ochrona przed polami elektromagnetycznymi,

10) ochrona zasobów kopalin.

4.3. Cele długoterminowe oraz kierunki działań przewidziane do realizacji do

roku 2015

Mając na względzie cel nadrzędny oraz cele główne i priorytety ekologiczne

sformułowane dla powiatu wyszkowskiego w poniższej tabeli nr 18 przedstawiono

harmonogram rzeczowy realizacji celów długoterminowych wraz z kierunkami działań.

Ze względu na brak stosownych danych nie uwzględniono w nim szacunkowych kosztów

realizacji.

Tabela nr 18. Harmonogram rzeczowy realizacji celów długoterminowych oraz działań

na lata 2008 – 2015

Cel główny Cele

długoterminowe Kierunki działań Realizatorzy

Źródła

finansowania

ograniczenie

emisji substancji

i energii

osiągnięcie lepszej

jakości powietrza

kontynuacja

termomodernizacji

budynków komunalnych,

produkcyjnych i

mieszkalnych na terenie

powiatu

gminy, powiat,

mieszkańcy,

przedsiębiorcy

środki własne gmin,

powiatu, mieszkańcy,

przedsiębiorcy,

fundusze celowe,

fundusze unijne

zamiana (w obiektach

samorządowych) kotłowni

węglowych i koksowych

na gazowe i olejowe

powiat, gminy

środki własne gmin i

powiatu, fundusze

celowe

promocja i wzrost

wykorzystania

odnawialnych źródeł

energii

gminy, powiat,

organizacje

ekologiczne,

przedsiębiorcy


powiatu,

przedsiębiorcy,

fundusze celowe

kontynuacja rozbudowy

sieci kanalizacyjnej gminy


fundusze celowe

promocja i wspieranie

budowy przydomowych

oczyszczalni ścieków

gminy środki własne gmin,

fundusze celowe


48

Cel główny Cele


Źródła

finansowania

ograniczenie

emisji substancji

i energii

osiągnięcie lepszej

jakości wód

ograniczenie spływu

zanieczyszczeń

azotowych ze źródeł

rolniczych

gminy, rolnicy rolnicy

ograniczenie/ eliminacja

zrzutu substancji

niebezpiecznych do wód

ze źródeł przemysłowych

przedsiębiorcy

przedsiębiorcy,

środki zewnętrzne,

fundusze celowe

optymalizacja

wykorzystania i

modernizacja istniejących

oraz budowa nowych

oczyszczalni ścieków

gminy,

przedsiębiorstwa

wodociągowo –

kanalizacyjne


fundusze celowe,

fundusze unijne

racjonalna

gospodarka

odpadami

doskonalenie selektywnej

zbiórki odpadów, w tym

odpadów

opakowaniowych,

odpadów wielko-

gabarytowych,

budowlanych,

biodegradowalnych oraz

niebezpiecznych

gminy, powiat


powiatu, fundusze

celowe, fundusze

unijne

usuwanie azbestu oraz

odpadów zawierających

azbest

podmioty

gospodarcze,

mieszkańcy, gminy,

powiat

przedsiębiorcy,

osoby fizyczne,


powiatu, fundusze

celowe

likwidacja dzikich

składowisk gminy


fundusze celowe

ograniczenie

uciążliwości hałasu

i promieniowania

elektro-

magnetycznego

uwzględnienie

oddziaływania pół

elektromagnetycznych i

hałasu w planach

zagospodarowania

przestrzennego i

decyzjach lokalizacyjnych

obiektów

gmin środki własne gmin

podnoszenie świadomości

społeczeństwa związanej

z występowaniem źródeł

promieniowania i ich

oddziaływania

WIOŚ, organizacje

ekologiczne, powiat,

gminy

środki własne gmin ,

powiatu, ,

organizacje

ekologiczne, budżet,

fundusze celowe

preferowanie rozwiązań

technicznych i

organizacyjnych

zapobiegających

powstawaniu hałasu

powiat, gminy,

mieszkańcy,

podmioty

gospodarcze


powiatu, mieszkańcy,

przedsiębiorcy,

fundusze celowe

usprawnianie systemu

komunikacyjnego w

szczególności poprzez

poprawę nawierzchni oraz

dostosowanie parametrów

technicznych dróg do

natężenia i rodzaju

realizowanego ruchu

gminy, powiat,

województwo,

GDDK i A,


powiatu,

województwa,

fundusze celowe,

fundusze unijne


49

Cel główny Cele


Źródła

finansowania

ochrona środowiska przyrodniczego

ochrona dziedzictwa przyrody i zachowanie

bioróżnorodności

tworzenie nowych form

ochrony przyrody, włączenie

planowanych obszarów do sieci NATURA 2000

gmina, powiat, Wojewódzki

Konserwator Przyrody

budżet, fundusze unijne

ochrona istniejących już

obszarów i obiektów

podlegających ochronie na mocy prawa oraz

respektowanie przez

użytkowników środowiska zasad ekorozwoju na

terenach cennych

przyrodniczo i krajobrazowo

gminy, osoby prywatne


fundusze celowe,

budżet, fundusze unijne

program odbudowy populacji

zwierzyny drobnej (zając, kuropatwa) na terenie

powiatu wyszkowskiego

powiat, koła łowieckie fundusze celowe

ochrona lasów i zwiększenie lesistości

powiatu

uporządkowanie ewidencji

gruntów zalesionych powiat, gminy


powiatu

ograniczenie nierolniczego i nieleśnego przeznaczenia

gruntów

gminy środki własne gmin

prowadzenie gospodarki

leśnej zgodnej z zasadami proekologicznymi

gminy, nadleśnictwa,

osoby prywatne

budżet, nadleśnictwa,

środki własne gmin, osoby prywatne

nadzorowanie procesu zalesiania równolegle z

działaniami prowadzącymi

do różnicowania struktury gatunkowej i wiekowej lasów

gminy, powiat, nadleśnictwa

budżet, nadleśnictwa,


powiatu

ochrona gleb

promowanie rolnictwa

ekologicznego, stosowanie zasad Dobrej Praktyki

Rolniczej, wdrażanie

programu rolnośrodowiskowego

powiat, gminy, ODR,

AR i MR


powiatu, ODR, AR i MR

przywracanie wartości

użytkowej glebom, które

uległy degradacji

województwo, powiat, gminy, osoby prywatne

budżet, środki własne

powiatu, gmin, osoby

prywatne

ochrona zasobów wód podziemnych

kontynuacja budowy sieci

wodociągowych oraz dalsza poprawa standardów

zaopatrzenia w wodę,

ograniczenie marnotrawstwa i strat w systemach

wodociągowych

gminy


fundusze celowe,

unijne, mieszkańcy

ochrona zasobów

kopalin

racjonalne wykorzystanie złóż oraz eliminacja

nielegalnego wydobycia

gminy, powiat,

przedsiębiorcy


powiatu, przedsiębiorcy


50

Cel główny Cele


Źródła

finansowania

racjonalne

gospodarowanie

zasobami

środowiska

ograniczenie

materiało-

chłonności,

wodochłonności,

energochłonności

i odpadowości

gospodarki

promowanie i wdrażanie

najlepszych dostępnych

technik (BAT) w zakresie

zmniejszania

materiałochłonności i

odpadowości produkcji,

oraz wprowadzanie

urządzeń służących w

ochronie wód i powietrza

przedsiębiorcy,

starostwo, gminy

przedsiębiorcy,

fundusze celowe,

kredyty

preferencyjne i

komercyjne

wspieranie działań

podmiotów

gospodarczych w zakresie

racjonalnego

gospodarowania zasobami

środowiska

gminy, powiat,

organizacje

ekologiczne


powiatu, fundusze

celowe, kredyty

preferencyjne i

komercyjne,

rozwój

proekologicznych

form działalności

gospodarczej

stosowanie zasad Dobrej

Praktyki Rolnej ODR, gminy, rolnicy

ODR, środki własne

gmin, rolnicy,

fundusze celowe

rozwój rolnictwa

ekologicznego i

agroturystyki

ODR, AR i MR,

gminy, rolnicy

ODR, AR i MR,


rolnicy, fundusze

celowe

wdrażanie „Programu

możliwości

wykorzystania

odnawialnych źródeł

energii dla województwa

mazowieckiego”

gminy,

przedsiębiorcy


przedsiębiorcy,

fundusze celowe

poprawa stanu

bezpieczeństwa

ekologicznego

powiatu

zapobieganie

występowaniu

nadzwyczajnych

zagrożeń

doposażenie jednostek

straży pożarnej w sprzęt

do ratownictwa

techniczno – chemiczno –

ekologicznego

gminy, powiat,

KP PSP


powiatu, WK PSP,

KP PSP, fundusze

celowe, Samorząd

Województwa

Mazowieckiego

wyznaczanie lub budowa

miejsc postojowych dla

pojazdów przewożących

substancje niebezpieczne

gminy, zarządcy dróg

budżet państwa,


fundusze strukturalne

propagowanie zasad

przeciwdziałania

zagrożeniu pożarowemu

gminy, nadleśnictwa,

KP PSP, OSP, szkoły


nadleśnictwa, KP

PSP, szkoły

opracowanie systemu

ratowniczo – gaśniczego

na wypadek zaistnienia

awarii, obejmującego

zakłady o zwiększonym i

dużym ryzyku

wystąpienia awarii

gminy, KP PSP środki własne gmin,

KP PSP

podnoszenie

świadomości

ekologicznej

lokalnej

społeczności

poprawa stanu

świadomości

ekologicznej

społeczeństwa

ciągłe organizowanie

szkoleń dla pracowników

samorządowych

gminy, organizacje

ekologiczne, powiat,

ODR, WFOŚ i GW,

MŚ


budżet, fundusze

celowe

edukacja rolników i kadr

w zakresie rolnictwa

ekologicznego, Dobrych

Praktyk Rolniczych,

programów

rolnośrodowiskowych

powiat, gminy, ODR


powiatu, ODR,

fundusze celowe


51

Cel główny Cele


Źródła

finansowania

podnoszenie

świadomości

ekologicznej

lokalnej

społeczności

poprawa stanu

świadomości

ekologicznej

społeczeństwa

wspieranie działań

organizacji

pozarządowych w

zakresie edukacji

ekologicznej

gminy, powiat


powiatu, fundusze

celowe, sponsorzy

wspieranie imprez

masowych o tematyce

ekologicznej: Dzień

Ziemi, Dzień Ochrony

Środowiska, Sprzątanie

Świata, ciągłe

podejmowanie działań

edukacyjnych,

promocyjnych w formie

publikacji, konkursów,

szkoleń, imprez

masowych

gminy, powiat,

organizacje

ekologiczne


powiatu, fundusze

celowe, sponsorzy

integracja systemów

informacji o środowisku i

jego zagrożeniach

gminy, powiat,

Wojewoda,

Marszałek, WIOŚ,

SANEPID, RZGW,

Nadleśnictwa


powiatu,

województwa,

fundusze celowe,

sponsorzy

zwiększanie

aktywności

społeczeństwa na

rzecz ochrony

środowiska

promocja walorów

przyrodniczych powiatu

na targach, wystawach,

imprezach o charakterze

lokalnym, regionalnym,

krajowym

gminy, powiat,

organizacje


powiatu, organizacje,

fundusze unijne

4.4. Cele krótkoterminowe oraz kierunki działań przewidziane do realizacji do

roku 2011

Cele krótkoterminowe oraz działania przewidziane do realizacji do roku 2011

podzielone zostały zgodnie z „Wytycznymi sporządzania programów ochrony środowiska na

szczeblu regionalnym i lokalnym” na cele (zadania) własne powiatu oraz cele (zadania)

koordynowane i przedstawione w poniższych tabelach nr 19 oraz 20, przy czym:

cele (zadania) własne powiatu (W) – są finansowane w całości lub częściowo ze

środków będących w dyspozycji powiatu,

cele (zadania) koordynowane (K) – to zadania związane z ochroną środowiska i

racjonalnym wykorzystaniem zasobów naturalnych, które są finansowane ze środków

przedsiębiorstw oraz ze środków zewnętrznych, będących w dyspozycji organów i

instytucji szczebla gminnego, wojewódzkiego i centralnego, bądź instytucji działających

na terenie powiatu, ale podległych bezpośrednio organom gminnym, wojewódzkim,

bądź centralnym.


52

Zadania własne powiatu podane zostały z zakresem informacji niezbędnym do

późniejszego kontrolowania postępów w realizacji Programu. Zadania koordynowane podane

zostały ze stopniem szczegółowości dostępnym na szczeblu powiatu rozszerzonym o

informacje uzyskane w różnorodnych instytucjach np. WIOŚ, MZDW, GDDK i A, WZM i

UW, nadleśnictwach itd. oraz w urzędach gmin wchodzących w skład powiatu

wyszkowskiego.

Przy konstruowaniu tabeli zadań własnych powiatu i zadań koordynowanych

zastosowano następujące zasady:

1) cele główne nawiązują do sensu wybranych celów głównych określonych w programie

wojewódzkim:

krótkoterminowe cele szczegółowe zamieszczone w programie powiatowym

swoim sensem nawiązują do wybranych celów szczegółowych z programu

wojewódzkiego,

2) zadania (przedsięwzięcia) do rozwiązania przypisane poszczególnym celom

szczegółowym wynikają z:

zapisów obowiązującego prawa (np. planów gospodarki odpadami),

umieszczenia w strategiach rozwoju powiatu lub województwa zadań podobnych,

związanych z ochroną środowiska,

analizy uwarunkowań lokalnych sygnalizowanych podczas zbierania materiałów

do projektu niniejszej aktualizacji programu,

3) potencjalne źródła finansowania należy traktować orientacyjnie. Podane sformułowania

oznaczają:

budżet – dotacje celowe przekazane z budżetu państwa lub województwa na

zadania realizowane przez powiat lub gminę,

fundusze celowe – środki Narodowego Fundusz Ochrony Środowiska

i Gospodarki Wodnej, WFOŚ i GW, PFOŚ i GW, AW i RSP, AR i MR i innych

funduszy celowych,

środki zewnętrzne – środki własne przedsiębiorstw, uczestników, organizacji,

dotacje uzyskane z różnych źródeł, kredyty i pożyczki,

fundusze unijne – środki zagraniczne, nie wchodzące w skład budżetu państwa

(fundusze przedakcesyjne, strukturalne, fundusz spójności)

4) okres realizacji zadań inwestycyjnych określony został w większości na podstawie

opracowanych już planów lub projektów technicznych. Niektóre okresy realizacji zadań

będących częścią zadań określonych w planie wojewódzkim lub polityce ekologicznej

państwa zostały wyznaczone w tych planach i nie mogą ulec zmianie. Kilka zadań


53

zostało umieszczonych w planie ze względu na wymogi ustawowe, z określonym w

ustawach terminem ich realizacji. Okres realizacji zadań, które powinny być

wykonywane nieprzerwanie, cyklicznie lub sporadycznie podczas całego okresu

realizacji programu, określono jako praca ciągła.

Szacunkowe koszty realizacji celów krótkookresowych określono wyłącznie dla

zadań własnych powiatu (ze względu na dostępność danych). Oszacowania dokonano na

podstawie ogólnej znajomości cen realizacji podobnych zadań, istniejących dokumentów

strategicznych, w szczególności Wieloletni Plan Inwestycyjny dla Powiatu Wyszkowskiego na

lata 2007 – 2013, Plan Rozwoju Dróg Powiatowych w latach 2007 – 2013 oraz danych

przekazanych przez Urzędy Gmin: Brańszczyk, Długosiodło, Rząśnik, Somianka, Wyszków i

Zabrodzie.


54

Tabela nr 19. Krótkoterminowy harmonogram rzeczowo – finansowy realizacja celów i

zadań własnych powiatu wyszkowskiego do roku 2011

Cel główny

Cele

szczegółowe

krótko-

terminowe

Działanie Termin

realizacji

Źródła

finansowania

Szacunkowe

koszty

ograniczenie

emisji

substancji

i energii

ograniczenie

niskiej emisji

wspieranie działań na rzecz

rozwoju odnawialnych źródeł

energii

2008 – 2011

środki własne

powiatu,

fundusze

celowe, unijne

4.000

termomodernizacje

budynków oraz wymiana

kotłowni węglowych na

bardziej przyjazne

środowisku (gazowe,

olejowe) w obiektach

powiatowych

2008 – 2011

środki własne

powiatu,

fundusze

celowe

50.000

modernizacja drogi 28

548 Wyszków –

Somianka – Popowo

Kościelne


542 Rząśnik – Somianka


526 od drogi nr 18 –

Długosiodło – Lubiel

Nowy – Rząśnik


523 Długosiodło –

Skarzyn – Czerwin


527 Knurowiec –

Długosiodło – Goworowo

– Ostrołęka


533 od drogi nr 18 –

Turzyn – Brańszczyk –

Niemiry – do drogi nr 18


556 Kuligów – Dręszew –

Niegów – Karolinów –

Sitne


535 Jegiel – Porządzie –

Obryte


536 Wyszków – Porządzie

– Długosiodło


Gładczyn – Popowo Kość.


532 Poręba Kocęby –

Tuchlin – Trzcianka


543 Wola Mystkowska –

Porządzie

2007 – 2013

środki własne

powiatu, gmin,

fundusze

unijne, wpłaty

mieszkańców

41.395.200


55

Cel główny

Cele

szczegółowe

krótko-

terminowe

Działanie Termin

realizacji

Źródła

finansowania

Szacunkowe

koszty

ograniczenie

emisji

substancji

i energii

osiągnięcie

lepszej jakości

wód w zakresie

badanych

parametrów

nawiązanie współpracy z

sąsiednimi powiatami, w

celu ustalenia strategii

ochrony rzeki Bug

2007 – 2011 środki własne

powiatu 2.000

wspieranie działań gmin w

zakresie zwiększenia

nadzoru nad

magazynowaniem ścieków

w zbiornikach

bezodpływowych oraz

kontrolą nad ich regularnym

wywozem

działanie

ciągłe

środki własne

powiatu 2.000

ograniczanie

uciążliwości

hałasu i

promieniowania

elektro-

magnetycznego

inwentaryzacja źródeł

uciążliwości akustycznej 2007 – 2011

środki własne

powiatu,

fundusze

celowe

10.000

nadzór nad źródłami emisji

pól elektromagnetycznych i

hałasu

działanie

ciągłe

środki własne

powiatu 15.000

ochrona

środowiska

przyrodniczego

ochrona

przyrody

i krajobrazu z

uwzględnieniem

wymogów UE

wspieranie przez samorząd

powiatu inicjatyw

dotyczących tworzenia

obszarów i obiektów

chronionych

działanie

ciągłe

budżet,

fundusze

celowe

15.000

uwzględnianie ochrony

przyrody w decyzjach

lokalizacyjnych, realizacja

nadrzędności ochrony

przyrody wobec innych

funkcji na terenach

chronionego krajobrazu

działanie

ciągłe

środki własne

powiatu bieżące środki

motywowanie społeczności

lokalnej do działań na rzecz

utrzymania walorów

przyrodniczych terenów

działanie

ciągłe

środki własne

powiatu,

fundusze

celowe

bieżące środki

zwiększenie

lesistości w

powiecie

aktualizacja oraz

uzupełnienie uproszczonych

planów urządzania i

inwentaryzacji lasów

prywatnych na terenie

powiatu

2008 – 2011

środki własne

powiatu,

fundusze

celowe

100.000

ustalenie i wyznaczenie

terenów przewidzianych do

zalesienia zgodnie z

założeniami „Programu

Zwiększania Lesistości dla

Województwa

Mazowieckiego do 2020 r.”

2008 – 2011

środki własne

powiatu,

fundusze

celowe i unijne

(PROW)

20.000

ochrona gleb wykonanie powiatowej

mapy zanieczyszczenia gleb 2009 – 2010

środki własne

powiatu,

fundusze

celowe

50.000


56

Cel główny

Cele

szczegółowe

krótko-

terminowe

Działanie Termin

realizacji

Źródła

finansowania

Szacunkowe

koszty

ochrona

środowiska

przyrodniczego

ochrona gleb

opracowanie i realizacja

powiatowego programu

rekultywacji

zdegradowanych gleb i

nielegalnych wyrobisk

2008 – 2011

środki własne

powiatu, budżet,

fundusze

celowe

200.000

racjonalne

gospodarowanie

zasobami

środowiska

usprawnienie

zarządzania

środowiskiem

kontynuacja szkolenia służb

ochrony środowiska w

zakresie prawa ochrony

środowiska i korzystania ze

wspólnotowych środków

finansowych

2008 – 2011

środki własne

powiatu, budżet,

fundusze

celowe

15.000

przygotowanie programów

(np. usuwania azbestu,

małej retencji, itp.) oraz baz

danych o istotnym

znaczeniu dla powiatu

2008 – 2011

środki własne

powiatu,

fundusze

celowe

20.000

poprawa stanu

bezpieczeństwa

ekologicznego

powiatu

zapobieganie

występowaniu

nadzwyczajny

ch zagrożeń

opracowanie systemu

ratowniczego na wypadek

wystąpienia NZŚ


powiatu 5.000

podnoszenie

świadomości

ekologicznej

lokalnej

społeczności

edukacja

ekologiczna

i podnoszenie

poziomu

świadomości

ekologicznej

mieszkańców

prowadzenie działań

mających na celu

podnoszenie świadomości

ekologicznej mieszkańców

2008 – 2011

środki własne

powiatu,

fundusze

celowe

10.000

wprowadzenie procedur

zapewniających szeroki

udział społeczeństwa w

postępowaniu w sprawach

ochrony środowiska

działania

ciągłe

środki własne


dalsze zapewnienie

społeczeństwu

powszechnego dostępu do

informacji o środowisku

działania

ciągłe

środki własne


dalsze wspieranie

wprowadzania programów

edukacyjnych dla uczniów

oraz organizacji konkursów

ekologicznych

działania

ciągłe

środki własne

powiatu,

fundusze

celowe

50.000

wspieranie organizacji

szkoleń i programów

edukacyjnych dla rolników,

przedsiębiorców i in.

praca ciągła

środki własne

powiatu, budżet,

fundusze

celowe, ODR

10.000

wspieranie imprez

masowych o tematyce

ekologicznej: Dzień Ziemi,

Dzień Ochrony Środowiska,

Sprzątanie Świata, Dni

Pola, itp.

2008 – 2011

środki własne

powiatu, budżet,

fundusze

celowe

40.000

zwiększenie

aktywność

społeczeństwa

na rzecz

środowiska

promowanie osób i

organizacji aktywnie

działających na rzecz

środowiska


powiatu 50.000

RAZEM (z wyłączeniem inwestycji drogowych): 668.000

RAZEM: 42.063.200


57

Tabela nr 20. Krótkoterminowy harmonogram rzeczowy realizacja celów i zadań

koordynowanych dla powiatu wyszkowskiego do roku 2011

Cel główny

Cele

szczegółowe

krótko-

terminowe

Działanie Termin

realizacji Realizatorzy

Źródła

finansowania

ograniczenie

emisji substancji

i energii

utrzymanie

standardów

jakości

powietrza oraz

dopuszczalnych

poziomów

emisji

inwentaryzacja i aktualizacja

źródeł emisji substancji do

powietrza i stworzenie bazy

danych na ten temat

2009 powiat, WIOŚ

środki własne

powiatu,

budżet

monitoring jakości powietrza

oraz emisji zanieczyszczeń ze

źródeł punktowych

2008 – 2011 WIOŚ,

przedsiębiorcy

budżet,

przedsiębiorcy,

nadzór nad podmiotami

gospodarczymi emitującymi

zanieczyszczenia do powietrza,

wspieranie ich działań na rzecz

zwiększenia skuteczności

oczyszczania gazów

odlotowych

2008 – 2011 WIOŚ,

powiat, gminy

środki własne

powiatu, gmin,

budżet

ograniczenie

niskiej emisji

modernizacje dróg krajowych,

wojewódzkich i gminnych w

celu ograniczenia emisji ze

źródeł komunikacyjnych

2008 – 2011 zarządcy dróg,

powiat, gminy

środki własne

powiatu, gmin,

fundusze

celowe,

fundusze

unijne,

zarządcy dróg

budowa sieci gazowej w

gminach, wymianę kotłowni

węglowych i koksowych na

gazowe, olejowe,

termomodernizacje budynków

2008 – 2011

powiat,

gminy,

mieszkańcy,

przedsiębiorcy

środki własne

powiatu, gmin,

przedsiębiorcy,

mieszkańcy,

fundusze

celowe,

fundusze

unijne

wykorzystanie

energii

odnawialnej

wspieranie działań podmiotów

prywatnych i publicznych na

rzecz zwiększenia

efektywności wykorzystania

energii

2008 – 2011

powiat,

gminy,

organizacje

ekologiczne

środki własne

powiatu, gmin,

fundusze

celowe

osiągnięcie

lepszej jakości

wód w zakresie

badanych

parametrów

inwentaryzacja i aktualizacja

źródeł emisji zanieczyszczeń

do wód i stworzenie bazy

danych na ten temat

2008 – 2011 WIOŚ, powiat budżet, środki

własne powiatu

budowa, modernizacja i

rozbudowa sieci

kanalizacyjnej, podział

kanalizacji ogólnospławnej na

kanalizację sanitarną i

kanalizację wód opadowych

2008 – 2011 gminy

środki własne

gmin, fundusze

celowe SPO

Rozwój

Obszarów

Wiejskich

budowa oczyszczalni ścieków

z dostosowaniem do wymogów

UE

2008 – 2011 gminy

środki własne

gmin, fundusze

celowe SPO

Rozwój

Obszarów

Wiejskich


58

Cel główny

Cele

szczegółowe

krótko-

terminowe

Działanie Termin


Źródła

finansowania

ograniczenie

emisji substancji

i energii

osiągnięcie

lepszej jakości

wód w zakresie

badanych

parametrów


powierzchniowego z pól do

rzek poprzez obudowę

biologiczną cieków

2008 – 2011 gminy, rolnicy

środki własne

gmin, fundusze

celowe

zwiększenie nadzoru nad

magazynowaniem ścieków w

zbiornikach bezodpływowych

oraz kontrola nad ich

regularnym wywozem

2008 – 2011 gminy środki własne

gmin


zanieczyszczeń azotowych ze

źródeł rolniczych przez

budowę płyt obornikowych i

zbiorników na gnojówkę

2008 – 2011 gminy, rolnicy środki własne

gmin, rolnicy

ograniczenie/ eliminacja

zrzutu substancji

niebezpiecznych do wód ze

źródeł przemysłowych

2008 – 2011 przedsiębiorcy

przedsiębiorcy,

środki

zewnętrzne,

fundusze

celowe

monitoring jakości wód

powierzchniowych

działanie

ciągłe WIOŚ budżet

osiągnięcie

maksymalnych

poziomów

odzysku

odpadów

i minimalizacja

ich składowania

oraz

wytwarzania

realizacja zadań określonych

w powiatowym i gminnych

planach gospodarki odpadami

(podniesienie skuteczności

selektywnej zbiórki odpadów,

prowadzenie zbiórki odpadów

biodegradowalnych, wielko-

gabarytowych i budowlanych,

udoskonalenie zbiórki

odpadów niebezpiecznych,

ograniczenie masy odpadów

opakowaniowych

deponowanych na

składowiskach, aktualizacja

inwentaryzacji i usunięcie

azbestu z terenu gmin,

likwidacja dzikich składowisk,

kształtowanie świadomości

ekologicznej w zakresie

postępowania z odpadami)

2008 – 2011 powiat, gminy

środki własne

powiatu, gmin,

fundusze

celowe, budżet,

fundusze

unijne

ograniczanie

uciążliwości

hałasu i

promieniowania

elektro-

magnetycznego

egzekwowanie założeń

miejscowych planów

zagospodarowania

przestrzennego w zakresie

hałasu i emisji

promieniowania

elektromagnetycznego

działanie

ciągłe gminy, WIOŚ

środki własne

gmin, budżet

zwiększenie nadzoru nad

punktowymi źródłami hałasu,

interwencje WIOŚ, w

przypadku stwierdzenia

poważnych naruszeń zasad

emisji hałasu przemysłowego

do środowiska, prowadzące

nawet do eliminacji źródeł

hałasu

działanie

ciągłe WIOŚ budżet


59

Cel główny

Cele

szczegółowe

krótko-

terminowe

Działanie Termin


Źródła

finansowania

ograniczenie

emisji substancji

i energii

ograniczanie

uciążliwości

hałasu i

promieniowania

elektro-

magnetycznego

prowadzenie monitoringu

hałasu i pól

elektromagnetycznych,

prowadzenie bazy danych

działanie

ciągłe WIOŚ, powiat

budżet, środki

własne powiatu

uwzględnienie oddziaływania

pół elektromagnetycznych i

hałasu w planach

zagospodarowania

przestrzennego i decyzjach

lokalizacyjnych obiektów,

prowadzenie przemyślanej

polityki lokalizacyjnej

dotyczącej nowych obiektów

działanie

ciągłe gminy

środki własne

gmin

poprawa stanu technicznego

dróg w celu obniżenia emisji

hałasu komunikacyjnego

działanie

ciągłe zarządcy dróg

zarządcy dróg,

fundusze

celowe,

fundusze

unijne

budowa ekranów

akustycznych w miejscach

występowania uciążliwości

akustycznych (szlaki

komunikacyjne) dla

mieszkańców

2008 – 2011

zarządcy dróg,

powiat, gminy

zarządcy dróg,

fundusze

celowe,

fundusze

unijne

zwiększenie izolacyjności

budynków w miejscach

występowania przekroczeń

wartości progowych hałasu, w

sytuacji gdy inne rozwiązania

ograniczenia emisji hałasu nie

dają skutecznych rezultatów

2008 – 2011

powiat,

gminy,

mieszkańcy,

podmioty

gospodarcze

środki własne

powiatu, gmin,

mieszkańcy,

podmioty

gospodarcze

ochrona

środowiska

przyrodniczego

i krajobrazu

ochrona

przyrody

i krajobrazu z

uwzględnieniem

wymogów UE

wspieranie gmin przy

przygotowywaniu opracowań

ekofizjograficznych ich

obszarów

2009 powiat

środki własne

powiatu,

fundusze

celowe

współpraca z wojewódzkim

konserwatorem przyrody w

celu wprowadzenia lepszych

procedur ochrony obszarów

cennych przyrodniczo

2008 – 2011 powiat, gminy środki własne

powiatu , gmin

popieranie działań gmin,

organizacji ekologicznych i

indywidualnych obywateli

mających na celu tworzenie

nowych form ochrony

przyrody

2008 – 2011 powiat

środki własne

powiatu,

fundusze

celowe

prowadzeniu aktywnych prac

ochronnych oraz

egzekwowanie przepisów

ustawy o ochronie przyrody w

odniesieniu do ich

użytkowników, respektowanie

przez użytkowników

środowiska zasad

ekorozwojowych na terenach

cennych przyrodniczo i

krajobrazowo

2008 – 2011

powiat,

gminy,

organizacje

ekologiczne,

mieszkańcy,

przedsiębiorcy

środki własne

powiatu ,gmin,

organizacje

ekologiczne,

fundusze

celowe


60

Cel główny

Cele

szczegółowe

krótko-

terminowe

Działanie Termin


Źródła

finansowania

ochrona

środowiska

przyrodniczego

i krajobrazu

ochrona

ekosystemów

leśnych

uporządkowanie ewidencji

gruntów zalesionych 2008 – 2011 powiat, gminy

środki własne

powiatu, gmin

wyznaczenie, tworzenie,

powiększanie zwartych

kompleksów leśnych oraz

leśnych pasów izolacyjnych

2008 – 2011 gminy,

nadleśnictwa

budżet, środki

własne gmin,

nadleśnictwa

prowadzenie kompleksowego

monitoringu gospodarki leśnej 2008 – 2011 nadleśnictwa

budżet,

nadleśnictwa

zwiększenie

lesistości

w powiecie

prowadzenie zalesień słabych

gruntów rolnych, nieużytków 2008 – 2011

gminy, AR i

MR,

nadleśnictwa

budżet, środki

własne gmin,

fundusze

unijne (PROW)

prowadzenie gospodarki leśnej

zgodnej z zasadami

proekologicznymi

(wzbogacanie składu

gatunkowego drzewostanów i

obrzeży lasu, zabiegi

pielęgnacyjne wykonywane w

różnych fazach rozwojowych

drzewostanów, mające na celu

kształtowanie struktury

gatunkowej i wiekowej,

prowadzenie zgodnych z

charakterystyką siedliskową

nasadzeń)

działania

ciągłe

gminy,

nadleśnictwa

AR i MR,

budżet,

nadleśnictwa,

środki własne

gmin

współdziałanie z

Nadleśnictwami w celu

ochrony istniejących lasów,

zahamowanie urbanizacji

terenów leśnych

2008 – 2011 gminy,

nadleśnictwa

budżet, środki

własne gmin

ochrona gleb

inwentaryzacji terenów

zdegradowanych i

wymagających rekultywacji

2008 – 2011 wojewoda wojewoda

stosowanie zasad Dobrej

Praktyki Rolniczej, wdrażanie

programu

rolnośrodowiskowego

2008 – 2011

powiat,

gminy, ODR,

AR i MR

środki własne

powiatu, gmin,

ODR,

AR i MR

rekultywacja gleb

zdegradowanych 2008-2011

powiat,

gminy, osoby

prywatne,

wojewoda

środki własne

gmin, osoby

prywatne,

fundusze

celowe

wojewoda

dalsze popieranie działań gmin

w zakresie likwidacji dzikich

składowisk odpadów

2008-2011 Powiat,

nadleśnictwa

fundusze

celowe,

nadleśnictwa


61

Cel główny

Cele

szczegółowe

krótko-

terminowe

Działanie Termin


Źródła

finansowania

ochrona

środowiska

przyrodniczego

i krajobrazu

ochrona

zasobów wód

podziemnych

ograniczenie wykorzystania

wód podziemnych do celów

innych niż zaopatrzenie

ludności w wodę do picia

2008 – 2011 powiat, gminy środki własne

powiatu, gmin

ograniczenie nadmiernego

zużycia wody podziemnej,

poprzez egzekwowanie

przyjętego regulaminu

zaopatrzenia w wodę i

odprowadzenia ścieków


powiatu, gmin

ochrona wód podziemnych

przed ich ilościową i

jakościową degradacją

działanie

ciągłe gminy

środki własne

gmin

racjonalne

gospodarowanie

zasobami

środowiska

ograniczenie

materiało-

chłonności,

wodo-

chłonności,

energo-

chłonności

i odpadowości

gospodarki

działania na rzecz

zmniejszenia ilości

wytwarzanych odpadów,

zarówno przez mieszkańców

jak i podmioty gospodarcze

2008 – 2011

gminy,

mieszkańcy,

organizacje

odzysku,

przedsiębiorcy

środki własne

gmin,

organizacje,

fundusze

celowe,

przedsiębiorcy

promowanie i wdrażanie

najlepszych dostępnych

technik (BAT) w zakresie

zmniejszania

materiałochłonności i

odpadowości produkcji,

wprowadzanie zamkniętych

obiegów wody w celu

zmniejszenia zapotrzebowania

na wodę i ograniczenia

wielkości ładunków

zanieczyszczeń

wprowadzanych

2008 – 2011

powiat,

gminy,

przedsiębiorcy

przedsiębiorcy,

fundusze

celowe,

kredyty

preferencyjne i

komercyjne

wspieranie działań sektora

prywatnego, mających na celu

budowę na terenie powiatu

instalacji opartych na

wykorzystaniu odnawialnych

źródeł energii

2008 – 2011 powiat, gminy

środki własne

powiatu, gmin,

fundusze

celowe,

fundusze

unijne

zmniejszenie

presji rolnictwa

na środowisko

promocja i ograniczenie

spływu zanieczyszczeń

azotanowych ze źródeł

rolniczych poprzez budowę

płyt obornikowych,

zbiorników na gnojówkę

2008 – 2011 ODR, gminy,

rolnicy

ODR,

AR i MR,

rolnicy,

fundusze

celowe

promocja i stosowanie zasad

Dobrej Praktyki Rolnej 2008 – 2011

ODR, gminy,

rolnicy

ODR, środki

własne gmin,

rolnicy,

fundusze

celowe

wspieranie rozwoju rolnictwa

ekologicznego i

zintegrowanego wg zasad

ujętych w „Programie rozwoju

rolnictwa ekologicznego na

lata 2005-2013” dla

województwa mazowieckiego

2008 – 2011

ODR,

AR i MR,

gminy, rolnicy

ODR,

AR i MR,

środki własne

gmin, rolnicy,

fundusze

celowe


62

Cel główny

Cele

szczegółowe

krótko-

terminowe

Działanie Termin


Źródła

finansowania

racjonalne

gospodarowanie

zasobami

środowiska

zmniejszenie

presji rolnictwa

na środowisko

promocja i utrzymanie

tradycyjnego, urozmaiconego

krajobrazu rolniczego poprzez

zachowanie tradycyjnych

praktyk gospodarczych na

terenach przyrodniczo

cennych

2008 – 2011

ODR,

AR i MR,

gminy,

rolnicy

ODR,

AR i MR,

środki własne

gmin, rolnicy ,

fundusze

celowe

wdrażanie programów

rolnośrodowiskowych 2008 – 2011

ODR,

AR i MR,

rolnicy

ODR,

AR i MR,

rolnicy,

fundusze

celowe

poprawa stanu

bezpieczeństwa

ekologicznego

powiatu

ochrona przed

powodzią

wyznaczenie i wprowadzenie

do miejscowych planów

zagospodarowania

przestrzennego granic

obszarów bezpośredniego i

potencjalnego zagrożenia

powodzią


gmin

modernizacja i konserwacja

oraz okresowe przeglądy

wałów przeciwpowodziowych

na Bugu i Narwi, oczyszczanie

terenu międzywala

2008 – 2011

urząd

wojewódzki,

powiat,

RZGW

urząd

wojewódzki,

środki własne

powiatu

RZGW

ochrona

przeciw-

pożarowa

propagowanie zasad

przeciwdziałania zagrożeniu

pożarowemu

działania

ciągłe

gminy,

nadleśnictwa,

KP PSP, OSP,

szkoły

środki własne

gmin,

nadleśnictwa,

KP PSP

uporządkowanie leśnych dróg

przeciwpożarowych,

uzupełnienie oznakowania

terenów leśnych tablicami

informacyjno-ostrzegawczymi

dotyczącymi bezpieczeństwa

pożarowego

działania

ciągłe nadleśnictwa

środki własne

nadleśnictwa

modernizacja sprzętu OSP,

doposażenie jednostek straży

pożarnej w sprzęt do

ratownictwa techniczno -

chemiczno - ekologicznego

2008 – 2011 gminy,

KP PSP

środki własne

gminy,

WK PSP, KP

PSP, fundusze

celowe,

Wojewoda

zapobieganie

nadzwyczajnych

zagrożeniom

środowiska

uwzględnienie w miejscowym

planie zagospodarowania

przestrzennego wymogów

ochrony przed

nadzwyczajnymi zagrożeniami

środowiska lub/i katastrofami

naturalnymi


gmin

wykonywanie corocznego

przeglądu dotyczącego

spełnienia wymogów

bezpieczeństwa w zakładach

stwarzających zagrożenie

wystąpienia awarii

przemysłowej

działanie

ciągłe PSP budżet


63

Cel główny

Cele

szczegółowe

krótko-

terminowe

Działanie Termin


Źródła

finansowania

poprawa stanu

bezpieczeństwa

ekologicznego

powiatu

zapobieganie

nadzwyczajnych

zagrożeniom

środowiska

sporządzenie planów

operacyjno – ratowniczych dla

gmin powiatu narażonych na

skutki poważnych awarii

przemysłowych

2008 – 2011 gminy, PSP,

PERN

budżet,

fundusze

unijne

prowadzenie i aktualizacja

przez WIOŚ elektronicznej

bazy danych o zakładach

mogących powodować

poważne awarie oraz o

występujących poważnych

awariach

2008 – 2011 powiat, WIOŚ budżet

podnoszenie

świadomości

ekologicznej

lokalnej

społeczności

edukacja

ekologiczna

i podnoszenie

poziomu

świadomości

ekologicznej

mieszkańców

wspieranie działań gmin w

zakresie prowadzenia edukacji

ekologicznej i tworzenia

centrum edukacji ekologicznej

2008 – 2011

powiat,

gminy,

organizacje

ekologiczne

środki własne

powiatu, gmin,

budżet,

fundusze

celowe

wspieranie wprowadzania

programów edukacyjnych dla

uczniów

2008 – 2011

gminy,

szkoły,

organizacje

ekologiczne

środki własne

gmin, powiatu,

organizacje

ekologiczne,

fundusze

celowe

tworzenie i budowa

ekologicznych ścieżek

dydaktycznych

2008 – 2011

powiat,

gminy,

organizacje

ekologiczne,

nadleśnictwa

środki własne

powiatu, gmin,

fundusze

celowe

wspieranie działań organizacji

pozarządowych w zakresie

edukacji ekologicznej

2008 – 2011

powiat,

gminy,

organizacje

ekologiczne,

środki własne

powiatu, gmin,

fundusze

celowe

realizacja szkoleń i

programów edukacyjnych dla

przedsiębiorców, nauczycieli

i in.

2008 – 2011

powiat,

gminy,

organizacje

ekologiczne,

ODR, MŚ

środki własne

powiatu, gmin,

fundusze

celowe, budżet

edukacja rolników i kadr w

zakresie rolnictwa

ekologicznego, Dobrych

Praktyk Rolniczych,

programów rolno-

środowiskowych

2008 – 2011 powiat,

gminy, ODR

środki własne

powiatu , gmin,

budżet,

fundusze

celowe

motywowanie gmin do

organizowania imprez

masowych o tematyce

ekologicznej: Dzień Ziemi,

Dzień Ochrony Środowiska,

Sprzątanie Świata, Dni Pola

2008 – 2011

powiat,

gminy,

organizacje

ekologiczne

środki własne

powiatu, gmin,

fundusze

celowe

zwiększenie

aktywność

społeczeństwa

na rzecz

środowiska

wspieranie rozwoju

gospodarstw

agroturystycznych

2008 – 2011 gminy,

powiat, ODR

środki własne

powiatu, gmin,

ODR,

przedsiębiorcy

promocja walorów

przyrodniczych powiatu na

targach, wystawach,

imprezach o charakterze

lokalnym, regionalnym,

krajowym

2008 – 2011

gminy,

powiat,

organizacje

środki własne

powiatu, gmin,

organizacje


64

Cel główny

Cele

szczegółowe

krótko-

terminowe

Działanie Termin


Źródła

finansowania

podnoszenie

świadomości

ekologicznej

lokalnej

społeczności

zwiększenie

aktywność

społeczeństwa

na rzecz

środowiska

realizacja Programu Praca i

Środowisko 2008 – 2011

samorząd

Województwa

Mazowieckiego

Wojewódzki

Urząd Pracy,

WZM i UW,

powiat

samorząd

Województwa

Mazowieckiego

Wojewódzki

Urząd Pracy,

WZM i UW,

środki własne

powiatu

organizowanie konkursów,

wystaw, imprez

aktywizujących

społeczeństwo do troski o

środowisko

2008 – 2011

powiat, gminy,

organizacje

ekologiczne

środki własne

powiatu , gmin,

fundusze celowe

promowanie osób i

organizacji aktywnie

działających na rzecz

środowiska

2008 – 2011 gminy, powiat środki własne

powiatu, gmin

promowanie podmiotów

gospodarczych

posiadających certyfikaty

ekologiczne, wspieranie

działań zmierzających do

osiągnięcia certyfikatów

2008 – 2011

gminy, powiat,

organizacje

ekologiczne

środki własne

powiatu, gmin

W poniższej tabeli nr 21 przedstawiono gminne zadania inwestycyjne, przewidziane

do realizacji w okresie programowania niniejszego Programu.

Tabela nr 21. Zadania inwestycyjne przewidziane do realizacji na terenie powiatu

wyszkowskiego w latach 2008 – 2015

Lp. Nazwa zadania

inwestycyjnego Realizujący

Termin

realizacji

Orientacyjna

wartość projektu

[tys. zł]

Udział

własny

[tys. zł]

1. Budowa kanalizacji sanitarnej w

gm. Rząśnik Gm. Rząśnik

2009 – 2012 4.200,0 1.050,0

2. 2012 – 2013 3.000,0 750,0


m. Niegów i Zabrodzie Gm. Zabrodzie 2009 – 2010 5.000,0 750,0

4. Budowa 300 przydomowych

oczyszczalni ścieków w m. Gaj,

Głuchy, Wysychy, Dębinki,

Lipiny

Gm. Zabrodzie 2010 – 2012 6.000,0 900,0

5. Budowa przydomowych

oczyszczalni ścieków na terenie

gminy Gm. Somianka

2008 – 2009 200,0 100,0

6. Budowa stacji uzdatniania wody

w m. Somianka

2009 – 2012 1.535,0 500,0


65

Lp. Nazwa zadania inwestycyjnego Realizujący Termin

realizacji

Orientacyjna

wartość projektu

[tys. zł]

Udział

własny

[tys. zł]

7. Rozbudowa oczyszczalni ścieków

i kanalizacji sanitarnej w m.

Długosiodło

Gm.

Długosiodło

2009 – 2011 4.000,0 1.000,0

8. Budowa stacji uzdatniania wody i

sieci wodociągowej w m. Stare

Bosewo

2009 - 2011 4.000,0 1.000,0

9. Rozbudowa sieci wodociągowej

na terenie gminy 2009 – 2016 10.000,0 2.000,0


m. Nowe Bosewo 2011 – 2016 10.000,0 2.000,0

11. Budowa przydomowych

oczyszczalni ścieków na terenie

gminy

2009 – 2016 1.000,0 200,0

12. Rekultywacja składowiska

odpadów komunalnych w m.

Nowe Bosewo

2009 – 2010 600,0 100,0

13. Budowa sieci kanalizacji

deszczowej w m. Długosiodło 2009 – 2011 600,0 200,0

14. Budowa oczyszczalni ścieków w

m. Trzcianka

Gm.

Brańszczyk

2008 4.375,0 656,2


m. Trzcianka i Niemiry – etap I 2008 3.280,4 492,0


m. Trzcianka i Niemiry – etap II 2009 3.280,4 492,0


m. Dudowizna 2009 2.845,2 711,3


m. Budykierz, Białebłoto Kobyla,

Białebłoto Kurza, Białebłoto Stara

Wieś, Nowa Wieś – etap I

2010 4.062,7 609,4




Wieś, Nowa Wieś – etap II

2011 4.062,7 609,4




Wieś, Nowa Wieś – etap II

2012 4.062,7 609,4

21. Budowa oczyszczalni ścieków w

m. Turzyn 2013 2.000,0 300,0


m. Turzyn 2013 2.333,8 350,0


m. Leszczydół Stary i Leszczydół

Pustki

Gm. Wyszków

2007 – 2010 2.253,5

udział

własny nie

przekroczy

50%

wartości

zadania


m. Tumanek, Lucynów i

Lucynów Duży

2007 – 2010 10.410,5


m. Rybno, Rybienko Stare,

Tulewo i Tulewo Górne

2007 – 2010 7.289,6


m. Rybienko Nowe 2007 – 2010 8.308,7


66

Lp. Nazwa zadania inwestycyjnego Realizujący Termin

realizacji

Orientacyjna

wartość projektu

[tys. zł]

Udział

własny

[tys. zł]


m. Wyszków, ul. I AWP

Gm. Wyszków

2007 – 2010 3.615,6

udział

własny nie

przekroczy

50%

wartości

zadania


m. Olszanka i Sitno 2011 – 2013 1.309,0


m. Leszczydół Pustki, Leszczydół

Działki i Leszczydół Podwielątki

2011 – 2013 2.111,1


m. Leszczydół Nowiny 2011 – 2013 1.413,4


m. Wyszków, osiedla Zakręzie 2011 – 2013 2.000,0


m. Wyszków, osiedla Na Skarpie 2011 – 2013 2.512,0


m. Wyszków, osiedla Nad

Bugiem

2011 – 2013 2.700,0


m. Suwiec – Kamieńczyk 2014 – 2015 4.297,6


m. Deskurów 2014 – 2015 2.000,0


m. Drogoszewo 2014 – 2015 2.000,0



67

5. UWARUNKOWANIA REALIZACYJNE PROGRAMU

5.1. Instrumenty zarządzania

Polityka ekologiczna na szczeblu regionalnym i lokalnym jest realizowana za pomocą

różnych instrumentów, tj.: instrumenty prawne, finansowe, społeczne.

Instrumentarium służące realizacji polityki ochrony środowiska wynika z szeregu

ustaw, wśród których najważniejsze to: prawo ochrony środowiska, prawo wodne, ustawa o

planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, o ochronie przyrody, o odpadach, prawo

geologiczne i górnicze, prawo budowlane.

Wśród instrumentów zarządzania ochroną środowiska można wyróżnić instrumenty o

charakterze politycznym (np. Polityka Ekologiczna Państwa, wojewódzkie / powiatowe i

gminne programy ochrony środowiska), instrumenty prawno – administracyjne oraz

instrumenty o charakterze horyzontalnym (systemy zintegrowanego zarządzania

środowiskiem, monitoring środowiska, system statystyki, społeczna partycypacja, działania

edukacyjne, narzędzia polityki technicznej i naukowej, konwencje, umowy i porozumienia

międzynarodowe).

Do instrumentów prawnych należą:

pozwolenia na wprowadzanie do środowiska substancji lub energii,

pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza oraz przyjmowanie

zgłoszeń instalacji nie wymagających pozwoleń,

pozwolenia na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi,

pozwolenia na wytwarzanie odpadów, zatwierdzanie programów gospodarki odpadami

niebezpiecznymi,

zezwolenia na odzysk, unieszkodliwianie, zbieranie i transport odpadów,

pozwolenia na emitowanie hałasu do środowiska,

pozwolenia na emitowanie pól elektromagnetycznych,

pozwolenia wodnoprawne,

pozwolenia zintegrowane,

koncesje geologiczne na rozpoznanie i eksploatację surowców mineralnych,

procedury oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięć mogących znacząco

oddziaływać na środowisko.


68

Poprzez system pozwoleń można bezpośrednio wpływać na ochronę środowiska

realizowaną w zakładach przemysłowych. Szczególnym instrumentem prawnym jest pomiar

stanu środowiska określany mianem monitoringu. Prowadzony on jest zarówno jako badania

jakości środowiska, jak też w odniesieniu do ilości i jakości zasobów środowiskowych.

Monitoring był zwykle zaliczany do instrumentów informacyjnych, jako bardzo ważna

podstawa analiz, ocen czy decyzji. Obecnie, wprowadzenie badań monitoringowych jako

obowiązujących przez zapisy w niektórych aktach prawnych czynią je instrumentem o

znaczeniu prawnym.

Do instrumentów finansowych należą:

opłaty za korzystanie ze środowiska,

administracyjne kary pieniężne,

odpowiedzialność cywilna, karna i administracyjna,

kredyty i dotacje z funduszy ochrony środowiska,

opłaty eksploatacyjne za pozyskiwanie kopalin.

Wśród instrumentów społecznych jako główny wyróżnić należy współdziałanie.

Ważnym elementem skutecznego zarządzania realizującego zasady zrównoważonego rozwoju

są uzgodnienia i usprawnienia instytucjonalne. Do kształtowania świadomości ekologicznej

społeczeństwa oraz przyjaznych dla środowiska nawyków i codziennych postaw, czyli szeroko

rozumianej edukacji ekologicznej, podejmowane są różnorodne działania. U podstaw

skuteczności tych działań leży rzetelnie i przystępnie przekazywana wiedza o stanie

środowiska. W społeczeństwie zaczyna istnieć coraz większa potrzeba posiadania takiej

wiedzy. Edukacja, informacja oraz komunikacja są ze sobą ściśle powiązane, bowiem dobra i

właściwa informacja potęguje proces edukacji. Z drugiej strony, w przypadku osiągnięcia

właściwego poziomu edukacji, komunikacja z grupami zadaniowymi jest łatwiejsza, a

przekazywane informacje są właściwie wykorzystywane. Rzetelna informacja o stanie

środowiska i działaniach na rzecz jego ochrony, a także umiejętność porozumiewania się ze

społeczeństwem są niezbędne dla sukcesu realizowanej edukacji ekologicznej.

5.2. Monitoring

Monitoring jest podstawą oceny efektywności wdrażania polityki środowiskowej, a

także dostarcza informacji, w oparciu o które można ocenić, czy stan środowiska ulega

polepszeniu czy pogorszeniu. Rozróżniamy dwa rodzaje monitoringu:


69

monitoring jakości środowiska,

monitoring polityki środowiskowej.

Monitoring środowiska może być traktowany jako system kontroli stanu środowiska,

dostarczający informacje o efektach wszystkich działań na rzecz ochrony środowiska. Jest

narzędziem wspomagającym prawne, finansowe i społeczne instrumenty zarządzania

środowiskiem.

Badanie stanu środowiska realizowane jest w ramach Państwowego Monitoringu

Środowiska, koordynowanego przez jednostki Inspekcji Ochrony Środowiska. Badanie to jest

systemem pozyskiwania, gromadzenia, przetwarzania i udostępniania informacji o środowisku

pozwalającym na ocenę prawidłowości realizowanej polityki ekologicznej. Należy tutaj

wymienić następujące segmenty podlegające ocenie:

monitoring wód powierzchniowych,

monitoring wód podziemnych,

monitoring wody pitnej,

monitoring jakości powietrza,

monitoring gleb,

monitoring hałasu.

Monitoring polityki ochrony środowiska oznacza, że wdrażanie Programu będzie

podlegało regularnej ocenie w zakresie:

określenia stopnia wykonania zadań,

określenia stopnia realizacji przyjętych celów,

oceny rozbieżności pomiędzy celami i zadaniami,

analizy przyczyn powstałych rozbieżności.

5.3. Struktura zarządzania środowiskiem

Zarządzanie środowiskiem odbywa się na poziomach wojewódzkim, powiatowym

oraz gminnym i obejmuje działania podejmowane odpowiednio w skali województwa, powiatu

i gminy. Działania na rzecz środowiska podejmowane są także przez podmioty gospodarcze

korzystające ze środowiska, które kierują się głównie efektami ekonomicznymi i zasadami

konkurencji rynkowej, ale także głosami opinii społecznej. Na tym szczeblu zarządzanie

środowiskiem odbywa się poprzez:

dotrzymywanie wymagań zawartych w pozwoleniach emisyjnych,


70

porządkowanie i modernizację technologii,

eliminowanie technologii uciążliwych dla środowiska,

instalowanie urządzeń ochrony środowiska,

stałą kontrolę emisji zanieczyszczeń.

Instytucje działające w ramach administracji odpowiedzialnych za wykonywanie i

egzekwowanie przepisów prawa ochrony środowiska mają na celu zapobieganie

zanieczyszczeniu środowiska przez:

racjonalne planowanie przestrzenne,

kontrolowanie gospodarczego korzystania ze środowiska,

porządkowanie działalności związanej z gospodarczym korzystaniem ze środowiska,

instalowanie urządzeń ochrony środowiska.

5.4. Główne działania w ramach zarządzania środowiskiem

Najważniejsze działania w ramach zarządzania środowiskiem dotyczą:

wdrażania Programu Ochrony Środowiska – koordynacja wdrażania Programu,

weryfikacja celów i ich realizacji, ocena wdrożenia celów, współpraca z różnymi

jednostkami,

edukacji i komunikacji ze społeczeństwem oraz systemu informacji o środowisku –

rozwój różnorodnych form edukacji ekologicznej, większy stopień wykorzystania

mediów w celu informowania społeczeństwa o planowanych działaniach z zakresu

ochrony środowiska w tym realizacji programu, wydawanie ulotek i broszur

informacyjnych itp.,

systemów zarządzania środowiskiem – stymulowanie zakładów oraz instytucji

wdrażających system zarządzania środowiskiem,

monitoringu stanu środowiska – monitoringu wód powierzchniowych i podziemnych,

monitoringu powietrza oraz kontroli narażenia mieszkańców na skutki zanieczyszczenia

powietrza, badań monitoringowych gleb.

5.5. Zarządzanie Programem Ochrony Środowiska

Podstawową zasadą realizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu

Wyszkowskiego powinna być zasada wykonywania zadań przez jednostki związane z


71

systemem zarządzania środowiskiem, świadome istnienia programu i ich uczestnictwa w nim.

Z punktu widzenia programu można wyodrębnić następujące podmioty:

uczestniczące w organizacji i zarządzaniu programem – jednostki administracji

rządowej, samorządowej, instytucje finansujące, organizacje pozarządowe, itp.,

realizujące zadania programu (gminy powiatu wyszkowskiego, zakłady przemysłowe,

nadleśnictwa, RZGW w Warszawie, itp.)

kontrolujące przebieg realizacji i efekty programu,

społeczność powiatu jako główny podmiot odbierający wyniki działań programu.

Głównym wykonawcą Programu jest Starostwo Powiatu Wyszkowskiego natomiast

bezpośrednim odbiorcą społeczeństwo lokalne. Bezpośrednim realizatorem Programu będą

podmioty gospodarcze planujące i realizujące inwestycje zgodnie z kierunkami nakreślonymi

przez program.

Proponuje się, aby Starosta wyznaczył osobę odpowiedzialną za wdrażanie Programu

(Kierownika Programu), która spełniłaby rolę koordynatora pomiędzy Radą Powiatu,

organizacjami pozarządowymi, przedsiębiorstwami i instytucjami monitorującymi stan

środowiska. Osoba ta byłaby również odpowiedzialna za monitorowanie efektów Programu i

uruchamianie procedur korygujących. Za realizację poszczególnych zadań odpowiadać będą

osoby lub jednostki organizacyjne, które po zakończeniu prac nad zadaniami zobowiązane

będą do sporządzenia sprawozdania z wykonania zadania, obejmującego m.in. przedmiot,

zakres i poniesione nakłady. Wspomaganie zarządzania środowiskiem oraz podejmowanie

decyzji w tym zakresie powinno być realizowane z wykorzystaniem narzędzi informatycznych

klasy GIS.


72

6. FINANSOWANIE PROGRAMU

Sytuacja budżetowa wielu jednostek samorządu terytorialnego jest bardzo trudna.

Większość z nich nie jest w stanie samodzielnie podołać finansowaniu inwestycji

ekologicznych, dlatego też działania ich ograniczają się do utrzymania stanu istniejącego. Z

powyższego wynika konieczność poszukiwania zewnętrznych źródeł środków na realizację

inwestycji. Dla samorządu powiatowego potencjalne możliwości finansowania inwestycji i

działań proekologicznych stwarzają:

środki własne inwestorów,

pożyczki, dotacje i dopłaty do oprocentowania preferencyjnych kredytów udzielane

przez Narodowy i Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,

kredyty preferencyjne udzielane np. przez Bank Ochrony Środowiska,

z dopłatami do oprocentowania lub ze środków donatorów, kredyty komercyjne,

kredyty międzynarodowych instytucji finansowych (Europejski Bank Odbudowy i

Rozwoju, Bank Światowy),

obligacje komunalne,

zagraniczna pomoc finansowa udzielana poprzez fundacje i programy pomocowe (np. z

ekokonwersji poprzez EKOFUNDUSZ, fundusze Unii Europejskiej).

Realizacja zadań wymienionych w Programie wymaga koncentracji znacznych

środków w krótkim czasie. Zakłada się stosowanie takich metod realizacji poszczególnych

zadań Programu, które charakteryzują się uzyskaniem optymalnych efektów ekologicznych i

ekonomicznych. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez sporządzanie analiz finansowo –

ekonomicznych oraz ekologicznych każdego z zadań. Taki tryb postępowania pozwoli na

wybór optymalnych rozwiązań technicznych, organizacyjnych i finansowych. Zakłada się, że

profesjonalne planowanie zadań ochrony środowiska, umożliwi osiągnięcie odpowiednich

wskaźników finansowych i ekonomicznych, a co za tym idzie – dofinansowanie z dostępnych

instrumentów finansowych Unii Europejskiej.

Priorytetem Programu jest pozyskanie jak największego ich udziału w realizacji

poszczególnych działań.

W poniższej tabeli nr 22 przedstawiono wybrane źródła finansowania przedsięwzięć

inwestycyjnych i pozainwestycyjnych z zakresu ochrony środowiska.


73

Tabela nr 22. Wybrane źródła finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych i

pozainwestycyjnych z zakresu ochrony środowiska

Źródło

finansowania Formy, warunki i przedmiot udzielania dotacji Wysokość dofinansowania

Narodowy Fundusz

Ochrony

Środowiska

i Gospodarki

Wodnej

www.nfosigw.gov.pl

dotacje, pożyczki, pożyczki płatnicze, kredyty udzielane ze

środków Narodowego Funduszu przez banki, dopłaty do

oprocentowania preferencyjnych kredytów i pożyczek,

umorzenia.

Dotacje mogą być udzielane na:

przygotowanie dokumentacji niezbędnej do wystąpienia o

dofinansowanie przedsięwzięć z funduszu Spójności oraz

dokumentacji niezbędnej do przygotowania inwestycji do

realizacji budowy, rozbudowy i modernizacji oczyszczalni

ścieków i kanalizacji spełniających warunki określone w

Krajowym programie oczyszczania ścieków komunalnych,

przedsięwzięcia realizowane w ramach priorytetowego

programu Kształtowanie ekologicznych postaw i zachowań

społeczeństwa oraz profilaktyka zdrowotna dzieci i młodzieży

z obszarów, na których występują przekroczenia standardów

jakości środowiska,


programu Wspieranie działalności pozarządowych

organizacji ekologicznych,


programu Ochrona przyrody i krajobrazu,


programu Zwiększenie lesistości kraju oraz ochrona zasobów

leśnych,


programu Zapobieganie klęskom żywiołowym i poważnym

awariom oraz usuwanie ich skutków,


programu Gospodarka wodna,


programu Ochrona powierzchni ziemi i wód poprzez

zapobieganie,

powstawaniu odpadów, ich zagospodarowywanie oraz

rekultywację terenów zdegradowanych,


programu Ochrona powietrza przed zanieczyszczeniem

poprzez zapobieganie i ograniczenie emisji zanieczyszczeń

oraz oszczędzanie surowców i energii

Minimalna wysokość dotacji

jest określona w kryteriach

wybory przedsięwzięć.

Pożyczki

nie może przekroczyć 80%

kosztów przedsięwzięcia.

W razie finansowania

przedsięwzięcia jednocześnie

ze środków Narodowego

Funduszu i z niepodlegających

zwrotowi

środków zagranicznych,

wysokość dofinansowania nie

może przekroczyć 80%

różnicy pomiędzy

planowanymi

kosztami inwestycyjnymi

przedsięwzięcia a

dofinansowaniem ze środków

zagranicznych


74

Źródło


Wojewódzki

Fundusz Ochrony

Środowiska i

Gospodarki Wodnej

w Warszawie

www. wfosigw.pl

Dotacje, preferencyjne pożyczki, częściowe umorzenie

udzielonej pożyczki, dopłaty do oprocentowania kredytów

bankowych, kredyt w bankowych liniach kredytowych.

proekologiczne zadania inwestycyjne i modernizacyjne (w

tym również zakupy inwestycyjne) realizowane przez

jednostki sfery budżetowej i jednostki samorządowe oraz

inne jednostki organizacyjne prowadzące działalność w

zakresie ochrony zdrowia, profilaktyki zdrowotnej, pomocy

społecznej, oświaty i kultury, kompleksowej gospodarki

odpadami,

edukacja ekologiczna, ochrona przyrody, monitoring

środowiska, ochrona lasów i zalesienia, badania naukowe,

zapobieganie i likwidacja skutków nadzwyczajnych zagrożeń

środowiska, inwestycje w gospodarce wodnej zgodne z

zasadami ochrony środowiska, utrzymanie i rewaloryzacja

zabytkowych parków oraz zieleni chronionej, a także

obiektów i zespołów o szczególnych walorach

przyrodniczych i krajobrazowych, mających zasadnicze

znaczenie z punktu widzenia ochrony przyrody w

województwie mazowieckim,

opracowanie planów służących gospodarowaniu zasobami

przyrodniczymi, wodnymi oraz innych – wynikających z

ustaw, utworzenie katastru wodnego,

inne przedsięwzięcia o istotnym znaczeniu dla ochrony

środowiska i gospodarki wodnej w województwie

mazowieckim, po zatwierdzeniu przez Radę Nadzorczą.

Dotacje standardowo wynoszą

do 50% kosztu całkowitego

przedsięwzięcia, ale w

uzasadnionych przypadkach

poziom ten może być wyższy.

Pożyczka na dofinansowanie

wkładu krajowego nie może

przekroczyć:

• 20% kosztów

przedsięwzięcia

realizowanego w ramach

ZPORR,

SPO – Restrukturyzacja

Sektora Żywnościowego oraz

Rozwój Obszar Wiejskich,

SPO – Wzrost

Konkurencyjności

Przedsiębiorstw, Inicjatywy

Wspólnoty, Mechanizm

Finansowy Europejskiego

Obszaru Gospodarczego,

• 10% kosztów

przedsięwzięcia

realizowanego z Funduszu

Spójności.

Wysokość pożyczek na

opracowanie dokumentacji nie

może wynosić więcej niż:

• 90% kosztów opracowania –

dla dokumentacji projektowej,

• 90% kosztów opracowania i

nie więcej niż 100 000 pln –

dla dokumentacji niezbędnej

do przygotowania wniosku

w ramach ZPORR,

• 90% kosztów opracowania i

nie więcej niż 300 000 pln –

dla dokumentacji niezbędnej

do przygotowania wniosku do

Funduszu Spójności.

Agencja

Restrukturyzacji i

Modernizacji

Rolnictwa w

Warszawie

www.arimr.gov.pl

Dopłaty, kredyty.

Dopłaty do upraw roślin energetycznych

Kredyt na realizację przedsięwzięć inwestycyjnych w rolnictwie,

przetwórstwie rolno-spożywczym i usługach dla rolnictwa

Wysokość dopłat w danym

roku ustala się jako iloczyn

deklarowanej przez

producenta rolnego

powierzchni plantacji wierzby

lub róży bezkolcowej

wykorzystywanych na cele

energetyczne i stawek dopłat

do 1 ha powierzchni takiej

plantacji. Stawki dopłat do 1

ha ustala corocznie Rada

Ministrów w drodze

rozporządzenia.

Kwota kredytu nie może

przekroczyć 80% wartości

nakładów inwestycyjnych

składających się na

działalność w zakresie

agroturystyki, nie więcej

jednak niż 4 mln pln.


75

Źródło


Europejski Fundusz

Rozwoju Wsi

Polskiej

www.efrwp.com.pl

Obecnie Fundusz realizuje trzynaście regularnych programów

operacyjnych, obejmujących jedenaście preferencyjnych linii

kredytowych m.in.:

kredyty na inwestycje w zakresie budowy, modernizacji i

remontu dróg publicznych, gminnych i powiatowych,

leżących na terenach zamiejskich,

kredyty na inwestycje z zakresu zbiorowego zaopatrzenia

wsi w wodę, zlokalizowane na wsi i w miastach do 10 tys.

mieszkańców, związane z: budową lub modernizacją sieci

wodociągowych, budową lub modernizacją stacji

wodociągowych, inwestycje wymienione powyżej,

realizowane łącznie, tzn. obejmujące łącznie ujęcie wody i

stację wodociągową. inwestycje w zakresie zbiorowego

odprowadzania i oczyszczania ścieków, zlokalizowane na

wsi i w miastach do 10 tys. mieszkańców, związane z

budową, modernizacją i wyposażeniem inwestycyjnym:

oczyszczalni ścieków komunalnych, kanalizacji ściekowej

do odprowadzania i transportu ścieków komunalnych,

ochrona środowiska na terenach wiejskich.

W zakresie ochrony środowiska na terenach wiejskich Fundusz

udziela dotacji obejmujących:

budowę i wyposażenie (kompaktory, wagi, urządzenia do

sortowania i inne specjalistyczne urządzenia) gruntowych

składowisk odpadów wiejskich,

zakup kontenerów (pojemników) do gromadzenia odpadów

(z wyłączeniem koszy na śmieci, worków foliowych) na

terenach wiejskich z zastrzeżeniem, że kontenery

(pojemniki) zakupione ze środków Funduszu będą stanowiły

własność inwestora w okresie równym okresowi amortyzacji

środka

Kredyty mogą być udzielane

do wysokości 70% wartości

kosztorysowej zadania

inwestycyjnego, jednakże

maksymalna jednostkowa

kwota kredytu nie może

przekroczyć 400 tys. pln.

Kredyt może być przyznany

tylko w przypadku, gdy

inwestor posiada – z

uwzględnieniem

ewentualnego kredytu

Fundacji – pełne,

udokumentowane pokrycie

finansowe zadania

inwestycyjnego.

Kredyty mogą być udzielane

do wysokości 70% wartości

kosztorysowej zadania

inwestycyjnego, jednakże

maksymalna jednostkowa

kwota kredytu nie może

przekroczyć 700 tys.pln.

Kredyt może być przyznany

tylko w przypadku, gdy

inwestor posiada – z

uwzględnieniem

ewentualnego kredytu

Fundacji

– pełne, udokumentowane

pokrycie finansowe zadania

inwestycyjnego.

subwencje:

dla przedsięwzięć o wartości

do 20 000 pln maksymalna

wysokość dotacji nie może

przekraczać 50% kosztów

netto inwestycji. W kwocie

bezwzględnej jednostkowa

kwota dotacji na jedno

zadanie inwestycyjne nie

może przekraczać:

• 100 tys. pln - gdy inwestycję

realizuje jedna gmina,

• 120 tys. pln - gdy inwestycję

realizuje związek/

porozumienie międzygminne.

Fundacja Na Rzecz

Rozwoju Wsi

Polskiej „Polska

Wieś 2000” im.

Macieja Rataja

Warszawa

Kredyty: budowa i modernizacja urządzeń grzewczych

zasilanych gazem lub olejem opałowym.

na projekt do 40 tys. pln.


76

Źródło


Fundacja

Wspomagania Wsi

www.fww.org.pl

Celem działania Fundacji jest wspieranie inicjatyw

gospodarczych i społecznych mieszkańców wsi i małych miast

związanych z poprawą stanu infrastruktury obszarów wiejskich.

Zadania w zakresie ochrony środowiska mogą być finansowane

w ramach programu Małe elektrownie wodne w Polsce, który

stawia sobie za cel odtworzenie zdewastowanych jazów, zapór,

młynów i innych obiektów rzecznych oraz promocję

ekologicznie czystej energii.

Wysokość pożyczki nie może

przekroczyć 50% wartości

nakładów inwestycyjnych lub

200.000 pln.

Fundusz Spójności

Instytucja

Zarządzająca:

Ministerstwo

Gospodarki i Pracy,

Departament

Koordynacji

Funduszu Spójności

www.fundusz

wspolpracy.org.pl

W ramach Funduszu Spójności w ochronie środowiska

wspierane będą następujące rodzaje projektów:

poprawa jakości wód powierzchniowych, czyli budowa,

rozbudowa i/ lub modernizacja systemów kanalizacji

zbiorczej i oczyszczalni ścieków

polepszenie jakości i dystrybucji wody przeznaczonej do

spożycia, czyli budowa nowych i modernizacja istniejących

oczyszczalni ścieków komunalnych oraz unowocześnienie

urządzeń uzdatniania wody pitnej,

poprawa jakości powietrza, czyli instalacje ochronne w

miejskich przedsiębiorstwach ciepłowniczych i

energetycznych, służące ograniczeniu emisji dwutlenku

siarki i tlenków azotu

racjonalizacja gospodarki odpadami, czyli budowa,

modernizacja i rekultywacja składowisk odpadów

komunalnych i przemysłowych (niebezpiecznych) oraz

rekultywacja składowisk wyłączonych z eksploatacji,

wybudowanie instalacji do biologicznego i termicznego

przetwarzania odpadów, wybudowanie instalacji do odzysku

i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych,

wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów, w tym

odpadów niebezpiecznych, komunalne systemy zbiórki,

transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów,

zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego

Pomoc z Funduszu Spójności

na określony projekt może

wynieść maksymalnie od 80%

do 85%. Pozostałe co

najmniej 15% musi zostać

zapewnione przez

beneficjenta.

Środki te mogą pochodzić np.

z: budżetu gminy; środków

własnych przedsiębiorstw

komunalnych; środków

NFOŚIGW (dotacji,

kredytów); budżetu państwa;

innego niezależnego źródła

(np. z Europejskiego Banku

Inwestycyjnego,

Europejskiego Banku

Odbudowy i Rozwoju).

Program Aktywizacji

Obszarów Wiejskich

www.fapa.com.pl/jkp

Dotacje, mikrokredyty, pożyczki

Projekty infrastrukturalne w zakresie: wodociągów wiejskich,

kanalizacji wsi, systemów gospodarki odpadami stałymi, dróg

gminnych i dróg powiatowych

Maksymalny udział dotacji:

• 30% – dla wodociągów,

• 50% – dla kanalizacji,

odpadów, dróg gminnych i

powiatowych.

Zintegrowany

Program Operacyjny

Rozwoju

Regionalnego

W programie znajdują się 4 działania, w ramach których można

realizować inwestycje w zakresie ochrony środowiska:

Działanie 1.2 Infrastruktura ochrony środowiska,

Działanie 3.1 Obszary wiejskie,

Działanie 3.2 Obszary podlegające restrukturyzacji,

Działanie 3.3 Zdegradowane obszary miejskie,

poprzemysłowe i powojskowe.

Dofinansowanie mogą

uzyskać projekty, które ze

względu na mniejszą skalę

oddziaływania

(wartość projektu poniżej 10

mln euro) nie kwalifikują się

do Funduszu Spójności, co

pozwala małym gminom

korzystać

ze środków unijnych na

inwestycje służące ochronie

środowiska.

http://www.fundusz/


77

Źródło


Europejski Bank

Odbudowy i

Rozwoju

www.ebrd.com

EBOR poprzez autoryzowane banki krajów Europy Środkowej

finansuje projekty z zakresu ochrony środowiska poprzez

kredyty dla gmin, przedsiębiorstw komunalnych oraz władz

lokalnych czy związków gminnych. Specjalizuje się również w

Partnerstwie Publiczno – Prywatnym, prowadzi Program

Finansowania Inwestycji Infrastrukturalnych przeznaczony dla

miast poniżej 100 tys. mieszkańców, jak również współpracuje z

bankami partnerskimi.

Przedmiot kredytowania: wodociągi, kanalizacja, odpady stałe,

transport miejski i rewitalizacja.

Powyżej 5 milionów euro.

Bank Współpracy

Europejskiej S.A.

www.bwe.pl

Kredyt termomodernizacyjny może być przeznaczony na

finansowanie przedsięwzięć termo realizowanych w celu:

zmniejszenia rocznego zapotrzebowania na dostarczaną

energię,

zmniejszenia rocznych strat energii pierwotnej w lokalnym

źródle ciepła i lokalnej sieci ciepłowniczej,

zmniejszenia kosztów zakupu ciepła dostarczanego do

budynków,

zamiany konwencjonalnych źródeł energii na

niekonwencjonalne.

wysokość kredytu jest ściśle

powiązana z wielkościami

wynikającymi z audytu

energetycznego, jest to 80%

wartości

przedsięwzięcia termo,

określonego w

przedmiotowym audycie,

udział własny klienta musi

być zachowany na poziomie

20% przedsięwzięcia

Bank Inicjatyw

Społeczno-

Ekonomicznych

www.bise.pl

Kredyt na realizację długofalowych projektów ekologicznych.

Kredyt na przedsięwzięcia termo modernizacyjne mające na

celu:

zmniejszenie rocznego zapotrzebowania na energię

dostarczaną do budynków mieszkalnych lub służących do

wykonywania zadań publicznych przez jednostki samorządu

terytorialnego,

zmniejszenie rocznych strat energii w lokalnym źródle

ciepła i lokalnej sieci ciepłowniczej,

wykonanie przyłączy technicznych do scentralizowanego

źródła ciepła w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła

w celu zmniejszenia kosztów ogrzewania budynków,

zamianę konwencjonalnych źródeł energii na źródła

niekonwencjonalne.

Możliwość udzielenia kredytu

do 70% ogólnej sumy

nakładów inwestycyjnych

realizowanej inwestycji.

Kredyt na termomodernizację:


przekroczyć 80% kosztów

realizacji przedsięwzięcia.


78

Źródło


Bank Gospodarstwa

Krajowego

www.bgk.com.pl

Kredyty, premia termomodernizacyjna.

Kredyt przeznaczony jest na częściowe sfinansowanie

przygotowanych przez gminy i ich związki projektów inwestycji

komunalnych przewidzianych do współfinansowania z funduszy

Unii Europejskiej. Do projektów tych zalicza się studium

wykonalności inwestycji, analizę kosztów i korzyści oraz

pozostałą dokumentację projektową, analizy, ekspertyzy i studia

niezbędne do przygotowania realizacji inwestycji.


przekroczyć:

• 500 000 złotych na jeden

projekt,

• 80% zaplanowanych

kosztów netto.

Kredyt może być wypłacany

jednorazowo lub w ratach.

Udział własny kredytobiorcy

stanowi nie mniej niż 20%

wartości

przedsięwzięcia.

Premia termomodernizacyjna

jest formą pomocy państwa

dla inwestora realizującego

przedsięwzięcie

termomodernizacyjne.

Jest ona przyznawana przez

Bank Gospodarstwa

Krajowego w wysokości 25%

kwoty kredytu

wykorzystanego

na realizację przedsięwzięcia.

Premia termomodernizacyjna

stanowi spłatę części kredytu

zaciągniętego przez inwestora.

Bank Ochrony

Środowiska S.A.

www.bosbank.pl

Kredyt na zakup lub montaż urządzeń i wyrobów służących

ochronie środowiska

Kredyty na przedsięwzięcia z zakresu termomodernizacji

Kredyty dla firm realizujących inwestycje w formule „Trzeciej

strony”

Kredyty na zbiorowe zaopatrzenie w wodę wsi i miast do 10 tys.

mieszkańców

Kredyty na instalacje gazowe w wiejskich obiektach

użyteczności publicznej

Kredyty BOŚ S.A. udzielane we współpracy z wojewódzkimi

funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej

Inwestycyjne przedsięwzięcia proekologiczne:

których celem jest uzyskanie oszczędności energii

elektrycznej, energii cieplnej, zużycia wody lub z tytułu

zmniejszenia opłat za gospodarcze korzystanie ze

środowiska,

służące składowaniu lub zagospodarowywaniu odpadów,

oczyszczaniu ścieków lub uzdatnianiu wody i których efekty

ekologiczne w wyrazie finansowym zapewniają spłatę

kredytu.

Przedmiot kredytowania: urządzenia służące do ujęcia i poboru

wody, jej magazynowania i rozprowadzania (budowa lub

modernizacja stacji i sieci wodociągowych).

Przedmiot kredytowania: Budowa i modernizacja urządzeń

grzewczych zasilanych gazem lub olejem w wiejskich obiektach

użyteczności publicznej (szkoły, ośrodki zdrowia, remizy, kluby

rolnika itp.).

Maksymalna kwota kredytu –

do 100% kosztów zakupu i

kosztów montażu, przy czym

koszty montażu mogą być

kredytowane

w jednym z poniższych

przypadków:

• gdy sprzedawca, z którym

Bank podpisał porozumienie

jest jednocześnie wykonawcą,

• gdy wykonawca jest

jednostką autoryzowaną przez

sprzedawcę, z którym Bank

podpisał porozumienia,

• gdy Bank podpisał z

wykonawcą porozumienie

dotyczące montażu urządzeń i

wyrobów zakupionych

wyłącznie na

zasadach obowiązujących dla

niniejszego produktu.


do 80% kosztów zadania.


400 000 pln, lecz nie więcej

niż 70% wartości

kosztorysowej zadania.


40.000 pln (do 50% wartości

kosztorysowej zadania).


79

Źródło


Bank Ochrony

Środowiska S.A.

www.bosbank.pl

Przedsięwzięcia termomodernizacyjne, w wyniku których

następuje zmniejszenie:

rocznego zapotrzebowania na energię zużywaną na potrzeby

ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej, dostarczaną do

budynków mieszkalnych i budynków służących do

wykonywania przez jednostki samorządu terytorialnego

zadań publicznych,

co najmniej 10% – w budynkach, w których modernizuje się

jedynie system grzewczy,

co najmniej 15% – w budynkach, w których w latach 1985-

2001 przeprowadzono modernizację systemu grzewczego,

co najmniej 25% – w pozostałych budynkach,

co najmniej 25% rocznych strat energii pierwotnej w

lokalnym źródle ciepła i lokalnej sieci ciepłowniczej, czyli:

▪ kotłowni lub węźle cieplnym, z których nośnik ciepła

jest dostarczany bezpośrednio do instalacji ogrzewania

i ciepłej wody w budynku,

▪ ciepłowni osiedlowej lub grupowym wymienniku

ciepła wraz z siecią ciepłowniczą o mocy nominalnej

do 11,6 MW, dostarczającej ciepło do budynku lub

lokalnej sieci ciepłowniczej, jeżeli budynki, do których

dostarczana jest z tych sieci energia, spełniają

wymagania w zakresie oszczędności energii określone

odpowiednimi przepisami lub zostały podjęte działania

mające na celu zmniejszenie zużycia energii

dostarczanej do tych budynków,

wykonanie przyłączy technicznych do scentralizowanego

źródła ciepła, w związku z likwidacją lokalnego źródła

ciepła, prowadzące do zmniejszenia kosztów ciepła

dostarczanego do budynków o co najmniej 20% w stosunku

rocznym,

całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii z

konwencjonalnych na niekonwencjonalne (w tym

odnawialne), realizowane zgodnie z projektem budowlanym

wykonanym na podstawie audytu energetycznego.

Maksymalne kwota kredytu –

do 80% kosztów zadania

Źródło: opracowanie własne


80

7. SPOSOBY KONTROLI ORAZ DOKUMENTOWANIA REALIZACJI

PROGRAMU

Zarząd Powiatu Wyszkowskiego odpowiada za wdrożenie systemu opracowanego

w Programie ochrony środowiska i jest zobowiązany do opracowania oraz wdrożenia systemu

monitoringu. Monitorowanie realizacji planu umożliwi ocenę prawidłowości i efektywności

działań oraz szybkie i elastyczne reagowanie na zmiany. Monitoring ochrony środowiska

polegał będzie głównie na działaniach organizacyjno – kontrolnych.

System monitoringu i oceny zadań oraz celów zawartych w Programie obejmuje:

obligatoryjne terminy zawarte w aktach prawnych, system sprawozdawczości organów

urzędowych i podmiotów gospodarczych. Kontrola realizacji Programu wymaga także oceny

stopnia realizacji przyjętych w nim celów i działań, przewidzianych do wykonania w

określonym terminie. Należy systematycznie oceniać też stopień rozbieżności między

założeniami, a realizacją programu oraz analizować przyczyny tych niespójności.

7.1. Opiniowanie Programu

Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach, niniejsza

aktualizacja powiatowego programu ochrony środowiska powinna zostać uchwalona przez

radę powiatu do końca 2008 r. Proces ten poprzedzony jest etapem opiniowania. Projekt

Programu ochrony środowiska podlega zaopiniowaniu przez zarząd województwa i organy

gmin. Organ ten udziela opinii w terminie nie dłuższym niż 2 miesiące od dnia otrzymania

projektu. Nie udzielenie opinii w tym terminie uznaje się za opinię pozytywną.

7.2. Sprawozdanie z realizacji oraz aktualizacja Programu

Zarząd Powiatu ma obowiązek sporządzać co 2 lata raport z realizacji programu

ochrony środowiska. Raport z realizacji Programu powinien obejmować:

ocenę stopnia realizacji określonych w Programie celów i kierunków działań,

sprawozdanie z wykonanych zadań pozainwestycyjnych i inwestycyjnych,

zgodność wykonanych zadań z harmonogramem prac,

sprawozdanie z realizacji harmonogramu finansowania założonych przedsięwzięć.

podsumowanie z wnioskami i ewentualną rekomendacją nowelizacji Programu.


81

Sprawozdanie może zawierać także informacje dotyczące zaistniałych zmian w

aktach prawnych, założeniach podstawowych, programach wyższego rzędu, itp., co będzie

powodować konieczność weryfikacji planu i jego aktualizację.

Ustawa o odpadach wymaga, aby programy ochrony środowiska aktualizowane były

nie rzadziej niż raz na 4 lata. Oznacza to, że następny program ochrony środowiska powinien

zostać zaktualizowany do końca 2012 r. Jeżeli zmiany w dziedzinie ochrony środowiska będą

znaczące, lub będzie wymagała tego sytuacja lokalna, program ochrony środowiska powinien

być zaktualizowany przed tym terminem.

Proces aktualizacji powinna poprzedzić weryfikacja dokumentu w celu oceny, które

części Programu wymagają aktualizacji i w jakim zakresie. Weryfikacji podlega cały

Program, tj. aktualny stan, wytyczone cele i działania, program krótko i długoterminowy,

określone zadania i harmonogram ich realizacji. Przy aktualizacji Programu niezbędna będzie

weryfikacja danych wyjściowych przyjętych przy opracowywaniu niniejszego dokumentu

poprzez:

udoskonalenie lub wprowadzenie nowej metodyki szacowania,

ewentualnie: zamianę danych szacowanych przez dane pomierzone,

uzupełnienie o dane uprzednio niedostępne lub nieuwzględnione, w szczególności w

oparciu o informacje pozyskane drogą monitoringu i kontroli.

7.3. Monitoring Programu

Przebieg realizacji Programu musi być systematycznie kontrolowany

(monitorowany). Starosta odpowiada za wdrożenie systemu przedstawionego w Programie i

jest zobowiązany do opracowania oraz wdrożenia systemu monitoringu. Monitoring ten ma

istotne znaczenie informacyjne. Monitorowanie realizacji programu umożliwi ocenę

prawidłowości i efektywności działań oraz szybkie i elastyczne reagowanie na zmiany.

Dotyczy to zarówno działań bieżących, jak i okresowo dokonywanych ocen i aktualizacji

celów i priorytetów.

Kontrola przebiegu realizacji Programu oraz oceny realizacji Programu w aspekcie

realizacji założonych celów opierać się będzie o:

1) monitoring wdrażania Programu, który polegał będzie na:


82

określeniu stopnia realizacji przyjętych celów oraz ocenie realizacji projektów

inwestycyjnych w ochronie środowiska,

określeniu stopnia rozbieżności (%) pomiędzy przyjętymi celami i działaniami, a

ich wykonaniem,

analizie przyczyn tych rozbieżności.

2) monitoring skutków realizacji Programu, w tym monitoring świadomości społecznej,

który prowadzony będzie poprzez ocenę:

poprawy standardów jakości środowiska,

poprawy poziomu i jakości życia mieszkańców.

Analiza przyczyn rozbieżności powinna obejmować ocenę w zakresie:

możliwości finansowych realizacji działań i poszczególnych zadań,

możliwości technicznych wykonania zadań (m.in. zasoby ludzkie, wyposażenie

techniczne),

stopnia zaangażowania instytucji odpowiedzialnych za realizację działań,

reakcji społeczeństwa na propozycje działań zawartych w Programie,

aktualnych możliwości prawnych,

aktualnych priorytetów, określonych w dokumentach rządowych i wojewódzkich.

Dla niniejszej aktualizacji Programu wskaźniki monitoringu przyjęto za wskaźnikami

określonymi w Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Wyszkowskiego na lata 2004 –

2011 oraz „Programie Ochrony Środowiska Województwa Mazowieckiego na lata 2007 –

2010 z uwzględnieniem perspektywy do 2014 r.”, w którym określony został zestaw mierników

z zaleceniem ich stosowania do monitorowania zmian stanu środowiska w skali województwa.

W dostosowaniu do powiatu wyszkowskiego przyjęto mierniki przedstawione w poniższej

tabeli nr 23.


83

Tabela nr 23. Wskaźniki monitoringu dla Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu

Wyszkowskiego na lata 2008 – 2015

Lp. Wskaźnik Jednostka miary Źródło informacji

o wskaźniku

Mierniki ekologiczne

1. jakość wód powierzchniowych i podziemnych % udziału wód

pozaklasowych WIOŚ

2. długość sieci wodociągowej na terenie powiatu km powiat, gmina

3. % zwodociągowania powiatu % powierzchni powiat, gmina

4. długość sieci kanalizacyjnej na terenie powiatu km powiat, gmina

5. % skanalizowania powiatu % powierzchni powiat, gmina

6. ludności obsługiwanej przez oczyszczalnię ścieków % ogółu ludności GUS, powiat, gmina

7. liczba przyzagrodowych oczyszczalni ścieków szt. gmina

8. wielkość emisji zanieczyszczeń gazowych Mg WIOŚ, GUS, powiat

9. wielkość emisji zanieczyszczeń pyłowych Mg

10. liczba instalacji produkujących i wykorzystujących energię

odnawialną szt. powiat, gmina

11. powierzchnia terenów zdegradowanych ha WIOŚ, powiat, gmina

12. udział gleb kwaśnych i bardzo kwaśnych % Stacja Chemiczno –

Rolnicza, WIOŚ

13. ogólna powierzchnia terenów leśnych % powierzchni

gminy

nadleśnictwo, powiat,

gmina, GUS

14. powierzchnia terenów leśnych na 1 mieszkańca ha/ osobę nadleśnictwo, gmina

15. powierzchnia obszarów nowo zalesionych ha nadleśnictwo, gmina

16. % powierzchni objęty prawną ochroną przyrody %

Urząd Wojewódzki

(Konserwator

Przyrody), powiat

17. liczba pomników przyrody szt.

18. liczba użytków ekologicznych szt.

19. powierzchnia użytków ekologicznych ha

20. powierzchnia innych form ochrony przyrody ha

Mierniki społeczne

1. liczba projektów zrealizowanych na rzecz edukacji

ekologicznej szt. powiat, gmina

2. stopień uspołecznienia procesów decyzyjnych ilość powiat, gmina

3. akcje informacyjno – edukacyjnych ilość powiat, gmina

Mierniki ekonomiczne

1. jednostkowe koszty inwestycyjne poniesione na

osiągnięcie zakładanego efektu ekologicznego zł gmina

2. jednostkowe koszty eksploatacyjne ponoszone dla

utrzymania uzyskanego efektu ekologicznego zł gmina


84

8. WYTYCZNE DO SPORZĄDZANIA GMINNYCH PROGRAMÓW

OCHRONY ŚRODOWISKA

W celu zapewnienia ciągłości i spójności działań związanych z ochroną środowiska,

samorządy sporządzają wojewódzkie, powiatowe i gminne programy ochrony środowiska,

które następnie są przyjmowane do realizacji w drodze uchwały sejmiku województwa albo

rady powiatu lub gminy. Programy te, podobnie jak Politykę ekologiczną państwa, sporządza

się co 4 lata, z tym, że przewidziane w niej działania obejmują w perspektywie kolejne 4 lata.

Z uwagi na ustawowe terminy wykonania programów obowiązuje zasada, zgodnie z którą

programy wyższego rzędu zawierają wskazówki i wytyczne dla programów niższego rzędu.

Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Środowiska przy sporządzaniu gminnych

programów ochrony środowiska należy uwzględniać co najmniej ustalenia zawarte w

dokumentach:

Polityce ekologicznej państwa na lata 2003 – 2006 z uwzględnieniem perspektywy na

lata 2007 – 2010,

Programie wykonawczym do II Polityki ekologicznej państwa,

Programie ochrony środowiska Województwa Mazowieckiego na lata 2007 – 2010

z uwzględnieniem perspektywy do 2014 r.,

Programie ochrony środowiska powiatu wyszkowskiego na lata 2008 – 2011 z

uwzględnieniem lat 2012 – 2015,

Programie możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii na Mazowszu,

Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego do roku 2020,

Programie zwiększania lesistości dla Województwa Mazowieckiego do roku 2020,

Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Mazowieckiego 2007 – 2013.

W gminnym programie ochrony środowiska muszą być uwzględniane wszystkie

wymagania obowiązujących przepisów prawnych (ustaw i przepisów wykonawczych), które

będą obowiązywać na dzień sporządzania programu i będą dotyczyć zagadnień ochrony

środowiska i racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych. W związku z koniecznością

dokonania harmonizacji polskiego prawa ochrony środowiska z prawem Unii Europejskiej,

przepisy zawarte w unijnych aktach prawnych w tym zakresie tj. w rozporządzeniach,

dyrektywach, decyzjach i uchwałach, są systematycznie transponowane do prawa krajowego.

Ponadto, gminne programy ochrony środowiska powinny być skoordynowane z:

miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego,

http://www.mazovia.pl/?a=news&id=2905&gm=0&sm=87





85

lokalnymi planami rozwoju infrastruktury (jeśli są): mieszkalnictwa, transportu,

zaopatrzenia w energię, rozwoju gospodarki wodno – ściekowej, itd,

gminnymi planami gospodarki odpadami sporządzonymi zgodnie z ustawą o odpadach,

innymi dokumentami strategicznymi, sporządzonymi na poziomie gminy.

Cele i zadania ujęte w wymienionych dokumentach powinny być wykorzystywane

przy sporządzaniu gminnych programów ochrony środowiska jako:

podstawa wyjściowa do konkretyzacji zadań (np. do sporządzenia na szczeblu gminnym

konkretnego wykazu planowanych do budowy lub modernizacji oczyszczalni ścieków,

składowisk odpadów, systemu segregacji odpadów itd.),

analogia do sformułowania lokalnych celów, planowanych do uzyskania,

inspiracja do wprowadzenia podobnego zadania na szczeblu lokalnym, jeśli zadanie

ujęte w wymienionych wyżej dokumentach jest sformułowane ogólnie bądź dotyczy

wyższego szczebla.

Gminne programy ochrony środowiska powinny określać cele ekologiczne,

priorytety, rodzaj i harmonogram działań proekologicznych oraz środki niezbędne do

osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno – ekonomiczne i finansowe.

Struktura gminnego programu ochrony środowiska powinna nawiązywać do struktury

„Polityki ekologicznej państwa na lata 2003 – 2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata

2007 – 2011”, a więc powinna zawierać, co najmniej następujące rozdziały:

Racjonalne użytkowanie zasobów naturalnych (zmniejszanie materiałochłonności,

energochłonności i wodochłonności gospodarki, ochrona gleb, racjonalna eksploatacja

lasów),

Poprawa jakości środowiska (ochrona wód, ochrona powietrza, gospodarowanie odpadami,

hałas, pola elektromagnetyczne, nadzwyczajne zagrożenia środowiska, ochrona przyrody

i bioróżnorodności),

Narzędzia i instrumenty realizacji programu (ramy prawa – także w zakresie prawa

lokalnego i decyzji organów samorządowych, planowanie przestrzenne, powiązania

formalne i merytoryczne z analogicznymi programami niższego i wyższego szczebla

administracyjnego, mechanizmy finansowania ochrony środowiska),

Nakłady na realizację programu (wielkość nakładów i źródła finansowania),

Kontrola realizacji programu (procedury kontroli, mierniki realizacji programu, procedury

weryfikacji programu).


86

Program gminny powinien uwzględniać:

zadania własne (pod zadaniami własnymi należy rozumieć te przedsięwzięcia, które będą

finansowane w całości lub częściowo ze środków będących w dyspozycji gminy),

zadania koordynowane (pod zadaniami koordynowanymi należy rozumieć pozostałe

zadania, związane z ochroną środowiska i racjonalnym wykorzystaniem zasobów

naturalnych, które są finansowane ze środków przedsiębiorstw oraz ze środków

zewnętrznych, będących w dyspozycji organów i instytucji szczebla powiatowego,

wojewódzkiego i centralnego).

Zadania własne powinny być w programie ujęte z pełnym zakresem informacji

niezbędnej do kontroli ich realizacji (opis przedsięwzięcia, terminy realizacji, instytucja

odpowiedzialna, koszty, źródła finansowania). Zadania koordynowane powinny być w

programie ujęte z takim stopniem szczegółowości, jaki jest dostępny na terenie gminy.

Gminne programy ochrony środowiska muszą spełniać warunki pozyskania wsparcia

finansowego z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności, które w głównej mierze

udzielane będzie jednostkom samorządu terytorialnego na realizację inwestycji ekologicznych.

Szczegółowe zagadnienia związane z opracowywaniem programów ochrony

środowiska na szczeblu wojewódzkim, powiatowym oraz gminnym zostały zawarte w

„Wytycznych sporządzania programów ochrony środowiska na szczeblu regionalnym i

lokalnym” wydanych w 2002 roku przez ministerstwo Środowiska. Opracowanie to jest

dostępne na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska: www.mos.gov.pl


87

9. ANALIZA ODDZIAŁYWANIA REALIZACJI PROGRAMU NA

ŚRODOWISKO

Przewidywane korzyści dla środowiska w wyniku realizacji aktualizacji

Programu ochrony środowiska dla powiatu wyszkowskiego na lata 2008 – 2011 z

perspektywą do 2015 roku określono w sposób następujący:

ochrona powietrza atmosferycznego – nastąpi zmniejszenie „niskiej” emisji gazów

szczególnie pyłu zawieszonego oraz poprawa stanu jakości powietrza

ochrona przed hałasem – nastąpi poprawa stanu technicznego dróg, a tym samym

obniży się emisja hałasu komunikacyjnego,

ochrona przed polami elektromagnetycznymi - nastąpi wzrost świadomości

mieszkańców w zakresie zagrożeń jakie stwarzają pole elektromagnetyczne,

ochrona zasobów wodnych - nastąpi zwiększenie liczby mieszkańców objętych siecią

kanalizacyjną oraz zwiększenie ilości oczyszczanych ścieków. Nastąpi polepszenie

jakości wód powierzchniowych. W wyniku zastosowania technologii zamkniętego

obiegu wody zmniejszy się zużycie tego cennego surowca,

ochrona gleb - nastąpi rekultywacja zdegradowanych terenów oraz poprawa jakości gleb

poprzez m.in. zastosowanie rolnictwa ekologicznego,

ochrona przyrody - nastąpi wzrost powierzchni obszarów objętych ochroną, powstaną

plany ochrony umożliwiające skuteczniejszą ochronę przyrody, zwiększy się

świadomość ekologiczna społeczeństwa, zahamowana zostanie degradacja obszarów

cennych przyrodniczo i odbudowana populacja rodzimej zwierzyny drobnej (zająca oraz

kuropatwy)

ochrona lasów - powierzchnia terenów zalesionych ulegnie zwiększeniu, wzrośnie

odporność drzewostanu, zahamuje się niekorzystną antropopresję na najcenniejsze

tereny,

bezpieczeństwo ekologicznego - wzrośnie stopień ochrony przeciwpowodziowej

obszarów wzdłuż Bugu i Narwi, nastąpi poprawa stanu urządzeń wodnych, wzrośnie

świadomość społeczeństwa w zakresie zagrożeń naturalnych i cywilizacyjnych, rozwinie

się nowoczesny system ratownictwa ekologiczno – techniczno – chemicznego,

zarządzanie środowiskiem - nastąpi wzrost świadomości ekologicznej społeczeństwa,

samorządowców, wzrośnie aktywność mieszkańców w zakresie podejmowania działań

służących ochronie środowiska, zmaleje bezrobocie, wzrośnie ilość przedsiębiorstw

posiadających certyfikaty ekologiczne


88

Przewidywane zagrożenia dla środowiska w wyniku realizacji aktualizacji

Programu ochrony środowiska dla powiatu wyszkowskiego na lata 2008 – 2011 z

perspektywą do 2015 roku.

Najważniejszym zagrożeniem dla środowiska związanym z realizacją Programu może

być nieterminowe realizowanie zapisanych w nim działań. Poza tym negatywnie na

środowisko mogą oddziaływać niektóre zaproponowane przedsięwzięcia inwestycyjne tj.

promocja walorów przyrodniczych zwiększy presję turystów, a to będzie wymagać rozwoju

infrastruktury turystycznej – w wyniku realizacji której nastąpi zajęcie gruntu pod nowe

obiekty kubaturowe itp., zwiększy się ilość turystów penetrujących obszary chronione, a co za

tym idzie wzrośnie presja człowieka na środowisko, może dojść do nieprawidłowego

zagospodarowywania odpadów.

Zaznaczyć należy jednak, że zarówno w/w inwestycje, jak i inne np. modernizacja dróg

czy budowa nowych sieci kanalizacyjnych będą oddziaływać na środowisko lokalnie.

W celu minimalizacji oddziaływania tych obiektów na środowisko należy już na etapie

projektowania zapewnić rozwiązania prowadzące do ograniczenia negatywnego oddziaływania

przedsięwzięcia na środowisko. W trakcie realizacji przedsięwzięcia, jak i w czasie jego

eksploatacji należy zwracać uwagę na minimalizowanie negatywnego oddziaływania tych

obiektów na środowisko np. poprzez prawidłowe zagospodarowanie odpadów, ograniczenie

emisji hałasu, zabezpieczenie terenu budowy, oszczędność wody, energii i surowców.


89

10. MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE

1) Obowiązujące akty prawne

2) Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003 – 2006 z uwzględnieniem perspektywy na

lata 2007 – 2010

3) Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2007 – 2010 z uwzględnieniem perspektywy na

lata 2011 – 2014

4) Program wykonawczy do II Polityki Ekologicznej Państwa na lata 2002 – 2010

5) Programie Ochrony Środowiska Województwa Mazowieckiego na lata 2007 – 2010 z

uwzględnieniem perspektywy do 2014 r.

6) Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego do roku 2020

7) Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego

8) Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2007 – 2013

9) Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Wyszkowskiego na lata 2004 – 2006 z


2013

10) Program ochrony środowiska dla Powiatu Wyszkowskiego na lata 2004 – 2011

11) Strategii zrównoważonego rozwoju powiatu wyszkowskiego do roku 2015 – aktualizacja

12) Wieloletni Plan Inwestycyjny dla Powiatu Wyszkowskiego na lata 2007 – 2013

13) Plan Rozwoju Dróg Powiatowych w latach 2007 – 2013

14) Powiaty w Polsce, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2007 r.

15) Stan środowiska w województwie mazowiecki w 2006 r. Raport Wojewódzkiego

Inspektoratu Ochrony Środowiska, Warszawa 2007 r.

16) Roczna ocena jakości powietrza w województwie mazowieckim – raport za rok 2007,

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie, 2008 r.

17) Wytyczne sporządzania programów ochrony środowiska na szczeblu regionalnym i

lokalnym. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2002 r.


90

SPIS TABEL:

Tabela nr 1. Kierunki działań przewidziane do realizacji do 2014 r. określone w „Programie

ochrony środowiska dla województwa mazowieckiego na lata 2007 – 2010 z uwzględnieniem

perspektywy do 2014 r.” odnoszące się do uwarunkowań powiatu wyszkowskiego ............... 11

Tabela nr 2. Charakterystyka gmin powiatu wyszkowskiego ................................................... 19

Tabela nr 3. Użytkowanie terenu gmin powiatu wyszkowskiego ............................................. 19

Tabela nr 4. Struktura podmiotów gospodarczych wg sekcji w gminach powiatu

wyszkowskiego ......................................................................................................................... 20

Tabela nr 5. Charakterystyka sieci wodociągowej w gminach powiatu wyszkowskiego ......... 22

Tabela nr 6 Charakterystyka sieci kanalizacyjnej w gminach powiatu wyszkowskiego .......... 22

Tabela nr 7. Charakterystyka gminnych oczyszczalni ścieków komunalnych na terenie

powiatu wyszkowskiego ............................................................................................................ 23

Tabela nr 8. Charakterystyka gminnych składowisk odpadów komunalnych na terenie powiatu

wyszkowskiego ......................................................................................................................... 24


określonych w celu ochrony zdrowia ........................................................................................ 26


określonych w celu ochrony roślin ............................................................................................ 27

Tabela nr 11. Ścieki przemysłowe i komunalne odprowadzane do wód powierzchniowych lub

do ziemi z terenu powiatu wyszkowskiego ............................................................................... 30

Tabela nr 12. Ocena jakości wód płynących na terenie powiatu wyszkowskiego .................... 31

Tabela nr 13. Pomniki przyrody na terenie powiatu wyszkowskiego ....................................... 38

Tabela nr 14. Użytki ekologiczne na terenie powiatu wyszkowskiego ..................................... 39

Tabela nr 15. Obszary specjalnej ochrony ptaków na terenie powiatu wyszkowskiego ........... 39

Tabela nr 16. Obszary ochrony siedliskowej na terenie powiatu wyszkowskiego ................... 39

Tabela nr 17. Prognozowane obszary zalewowe oraz potencjalna liczba osób zagrożonych

powodzią ................................................................................................................................... 42

Tabela nr 18. Harmonogram rzeczowy realizacji celów długoterminowych oraz działań na lata

2008 – 2015 ............................................................................................................................... 47


91

Tabela nr 19. Krótkoterminowy harmonogram rzeczowo – finansowy realizacja celów i zadań

własnych powiatu wyszkowskiego do roku 2011 ..................................................................... 54

Tabela nr 20. Krótkoterminowy harmonogram rzeczowy realizacja celów i zadań

koordynowanych dla powiatu wyszkowskiego do roku 2011 ................................................... 57

Tabela nr 21. Zadania inwestycyjne przewidziane do realizacji na terenie powiatu

wyszkowskiego w latach 2008 – 2015 ...................................................................................... 64

Tabela nr 22. Wybrane źródła finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych i

pozainwestycyjnych z zakresu ochrony środowiska ................................................................. 73

Tabela nr 23. Wskaźniki monitoringu dla Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu

Wyszkowskiego na lata 2008 – 2015 ......................................................................................... 83

program ochrony Środowiska - powiat-wyszkowski.pl · program ochrony środowiska dla powiatu...

Documents