1

PROGRAMI I FORMIMIT VAZHDUES

TË SHKOLLËS SË MAGJISTRATURËS

2009-2012

PËR GJYQTARË E PROKURORË Për informacione të mëtejshme të interesuarit, mund të telefonojnë në numrat e poshtëshënuar, të kontaktojnë në adresën e postës elektronike ose të vizitojnë website-in e Shkollës së Magjistraturës si më poshtë: Tel: 042 364 943 Adresa: Tel: 042 363 914 Shkolla e Magjistraturës Fax: 042 363 940 Rruga e Elbasanit Email: info@magjistratura.edu.al Pranë Fakultetit Gjeologji-Miniera, Tiranë Website: www.magjistratura.edu.al

2

Tiranë, Nëntor 2009 Përmbajtja e lëndës: Editorial

Falënderim

Ligji i Shkollës së Magjistraturës lidhur me Programin e Formimit Vazhdues

Metodologjia e hartimit të Programit të Formimit Vazhdues 2009-20012

Metodologjia e trajnimit në Shkollën e Magjistraturës

Çështje praktike për mbarëvajtjen e Programit Trajnues

Përshkrimi i kurseve sipas kodeve

Modeli i certifikatës

Modeli i formularit të regjistrimit

Mënyra e përdorimit të këtij Programi

Përmes kodeve Përmes kalendarit

Kalendari i aktiviteteve për vitin akademik 2009-2010 Projekt kalendari i aktiviteteve për 2010-2011 dhe 2011-2012

Stafi administrativ përgjegjës për Programin e Formimit Vazhdues

Biblioteka

Laboratori i informatikës

ANEKSI I – Marrëveshja e mirëkuptimit me ekspertët dhe vendimi i Këshillit Drejtues

lidhur me tarifat e shpërblimit ANEKSI II – Marrëveshja e mirëkuptimit me lehtësuesit

ANEKSI III - Disa informacione lidhur realizimin e Programin e Formimit Vazhdues 2006-

2009 KY PUBLIKIM U MUNDËSUA ME MBËSHTETJEN FINANCIARE TË FONDACIONIT GJERMAN IRZ

3

EDITORIAL

Përshëndetje të nderuar gjyqtarë e prokurorë, Përshëndetje të nderuar ekspertë dhe kolegë!

Jeta profesionale dhe personale e gjithsecilit nga ne kalon në shtigje të njohura e të panjohura, disa prej tyre të lehta për t’u ngjitur e arritur dhe disa të tjerë më të vështirë. E rëndësishme është të kuptojmë, se çdo moment në jetën tonë është ecje dhe, në ecje e sipër ne mësojmë hap pas hapi. Ky proces vazhdon në çdo fazë të zhvillimit e të rritjes sonë, ne mësojmë nga njëri-tjetri, mësojmë nga puna, mësojmë nga shkolla, mësojmë nga arritjet, mësojmë edhe nga gabime e pësimet tona e të të tjerëve. Pikërisht një nga këto komponentë institucionalë, atë të mësimit e trajnimit të vazhdueshëm në çdo hap të rritjes sonë profesionale e qytetare realizon edhe Shkolla e Magjistraturës për gjyqtarët e prokurorët në detyrë. Me këtë botim, po ju vëmë në duar Programin trevjeçar të Trajnimit Vazhdues 2009-2012 të Shkollës së Magjistraturës së Republikës së Shqipërisë. Duke respektuar kërkesat tuaja, Këshilli Drejtues i Shkollës së Magjistraturës ka miratuar realizimin e rreth 80 aktivitete në vit të cilat bazohen në një kontribut të kombinuar të mbështetjes nga buxheti i shtetit dhe të partnerëve ndërkombëtarë, ku spikat i pari në raportin 5:1. Përfitoj nga ky rast që të falënderojmë për bashkëpunimin dhe mbështetjen institucionale UNDP, UNIFEM, OSBE, Këshilli i Evropës, MCC, Projekti Spanjoll, GTZ, UNICEF, e të tjerë partnerë, të cilët gjenden në një listë të plotë në këtë dokument. Gjithashtu jemi kujdesur që aktivitetet të diversifikohen në drejtim të rajonalizimit të tyre, përveç realizimit në standardin e zakonshëm në Tiranë, pranë Shkollës së Magjistraturës. Siç e vini re, programi është ambicioz edhe në sasinë e aktiviteteve edhe në cilësinë e tyre. Shkolla e Magjistraturës është tashmë një vend i mirënjohur për trajnimet vazhduese të gjyqtarëve dhe prokurorëve. Ky është programi i tretë trevjeçar i Trajnimit Vazhdues, ku faqe pas faqe dhe aktivitet pas aktiviteti, kalohet nga fushat më të rëndësishme të dhënies së drejtësisë nga fusha civile, pronësore e kontraktore në atë procedurale civile, nga fusha penale e dënimit, fajit dhe rrezikshmërisë shoqërore në atë procedurale penale, nga fusha familjare e mbrojtjes së familjes dhe e interesit të të miturit në atë administrative në gjykimit administrativ, të aktit administrativ e kontratave administrative, nga fusha kushtetuese në atë të bashkëpunimit ndërkombëtar, nga fusha e etikës profesionale tek ajo e shkrimit dhe arsyetimit ligjor, nga fusha e alternativave të zgjidhjes së konflikteve tek ajo e mbrojtjes së të drejtave të njeriut, e të tjera. Secili prej jush ka të drejtën e zgjidhjes së tij për aktivitetet ku do të marrë pjesë duke nisur nga nevojat dhe kërkesat personale e institucionale për trajnim. Kjo zgjedhje duhet të gërshetohet me detyrimin ligjor që çdo gjyqtar dhe prokuror të marrë pjesë në 12 ditë trajnim në vit, ose në gjashtë aktivitete. Jemi të sigurt që kërkesat dhe pritshmëritë tuaja për trajnim nuk lidhen vetëm me detyrimin ligjor për pjesëmarrje, por edhe me dëshirën e vazhdueshme për në trajnim. Procesi i trajnimit vazhdues në Shkollën e Magjistraturës synon të rritjen dhe përmirësimin e shprehive praktike të njohjes dhe të zbatimit të ligjit, prandaj në çdo sesion diskutimi i problemeve të përditshme praktike dhe shkëmbimi i eksperiencave, vlerësohet si një nga mundësitë praktike të unifikimit të zgjidhjeve ligjore. Duke ju falënderuar të gjithëve për bashkëpunimin dhe mbështetjen, mbetemi gjithmonë të mirëpritur për ide, komente e sugjerime që do të pasurojnë dhe përmirësojnë këtë program trajnimi dhe do të rrisin mundësitë për të plotësuar kërkesat e nevojat tuaja praktike për trajnime. Drejtore Prof. Dr. Mariana SEMINI-TUTULANI Nëntor 2009

4

FALENDERIM Për përgatitjen e programit dhe kalendarit të formimit vazhdues 2009-2012 u kujdesën veçanërisht: Mariana SEMINI – Drejtore e Shkollës së Magjistraturës Arta MANDRO – BALILI – Drejtuese e Programit të Trajnimit Vazhdues Shkolla e Magjistraturës falënderon ekspertët që përgatitën përshkrimet e përmbajtjes së kurseve të formimit vazhdues 2009-2012: Admir Thanza; Agron Lamaj; Agron Papajani; Albana Shtylla; Altin Binaj; Arben Dollapi; Arben Kraja; Arben Rakipi; Ardian Dvorani; Ardian Nuni; Arjan Muçaj; Arta Mandro; Artan Hajdari; Artan Hoxha; Artur Selmani; Aurela Anastasi; Bashkim Caka; Besnik Muçi; Besnik Ymeraj; Bojana Hajdini; Dashamir Kore; Elidon Laze; Elira Kokona; Emira Shkurti; Enkela Bajo; Etleva Temo; Evelina Qirjako; Fehmi Abdiu; Florina Tegu; Genci Çifligu; Halim Islami; Henrik Ligori; Ilir Panda; Ismet Elezi; Iva Zajmi; Kalter Serreqi; Kestrit Katro; Kostaq Beluri; Kostika Çobanaqi; Kristaq Traja; Liljana Gjonmemaj; Lindita Sinani; Maksim Haxhia; Mariana Dedi; Mariana Semini; Monika Çuhadari; Naim Isufi; Niazi Seferi; Petrit Çomo; Shamet Shabani; Sokol Berberi; Sokol Binaj; Sokol Sadushi; Spartak Bozo; Thimio Kondi; Valbona Vata; Vangjel Kosta; Valentina Kondili; Viktor Gumi; Vitore Tusha; Xhavit Curri; Xhezair Zaganjori. Shkolla e Magjistraturës shpreh mirënjohjen për ndihmën e dhënë në identifikimin e temave të këtij programi dhe kalendari duke falënderuar veçanërisht: Gjyqtarët dhe prokurorët që iu përgjigjen pyetësorëve të dërguar nga Shkolla e Magjistraturës

lidhur me vlerësimin e kërkesave për trajnim; Anëtarët e Këshillit Drejtues të Shkollës së Magjistraturës që vlerësuan me kujdes nevojat e

evidentuara dhe përzgjodhën ekspertizën e duhur; Komisionin për Përmirësimin e Vazhdueshëm Profesional të Konferencës Gjyqësore

Kombëtare. Ministrinë e Drejtësisë, Këshillin e Lartë të Drejtësisë, Gjykatën e Lartë, Prokurorinë e

Përgjithshme, Dhomën Kombëtare të Avokatisë, Institutin e Sigurimeve Shoqërore, OJF-të shqiptare si: Qendrën për Nisma Ligjore dhe Qytetare, Fondacionin Zgjidhja e Mosmarrëveshjeve me Pajtim, Klinikën për të miturit, etj.

Stafin Pedagogjik të brendshëm dhe të jashtëm të Shkollës së Magjistraturës të cilët ndihmuan në përpilimin e një programi tematik adekuat dhe në funksion të nevojave aktuale dhe perspektive të sistemit të drejtësisë.

Shkolla e Magjistraturës falënderon studentët aktual dhe ish-studentët e Shkollës së Magjistraturës, tashmë me detyrën e gjyqtarit ose të prokurorit, të cilët kontribuuan me përshkrime kursesh një pjesë e të cilave ndodhen në këtë program. Admir Belishta, Amarildo Laçi; Brunilda Kadi; Dritan Caka; Dritan Rreshka; Elda Vrioni; Enkelejdi Hajro; Ervin Metalla; Erviola Stoja; Fatjona Memçaj; Fatri Islamaj; Gentian Osmani; Gerd Hoxha; Gurali Brahimllari; Ina Rama; Klodian Rado; Luan Hazneziri; Manjola Xhaxho; Margarita Buhali; Marsela Balili; Marsida Xhaferllari; Nafije Curri; Niko Rapi; Olsian Çela; Sandër Simoni; Tereza Lani; Shkolla e Magjistraturës falënderon partnerët ndërkombëtarë:Këshillin e Evropës dhe Komisionin Evropian, Euralius, Opdat, Fondacionet Gjermane “IRZ, GTZ, Hans Seidel, Fridrich Ebert” , UNHCR,

5

OSBE, misionin PAMECA, UNDP, UNICEF, USAID, AECI, UNIFEM, EIPA, MMC Millenium Challenge Corporation Albania. Një falënderim i veçantë i rezervohet Stafit Administrativ mbështetës të trajnimit vazhdues të Shkollës së Magjistraturës të cilët në mënyrë të vazhdueshme kujdesen për mbarëvajtjen dhe cilësinë e tij, duke mbajtur peshën e një pune tepër voluminoze: Eva Cepa, Vera Rakipi, Ador Leka. Çdo program ka paraardhësin e vet, suksesi i të cilit siguron vazhdimësinë e të riut. Kështu, gjejmë më vend të falënderojmë të gjithë gjyqtarët dhe prokurorët që morën pjesë dhe u trajnuan në programin e trajnimit 2006-2009 dhe kontribuuan me sugjerime dhe vlerësime të tematikës për të ardhmen përmes plotësimit të rubrikës së pyetësorëve vlerësues të shpërndarë nga Shkolla e Magjistraturës në çdo aktivitet dhe të analizuar nga stafi i Shkollës së Magjistraturës; Shkolla e Magjistraturës falënderon të gjithë ekspertët shqiptarë të cilët kontribuuan në realizimin e suksesshëm të programit 2006-2009: Admir Belishta; Adnand Kosova; Albana Boksi; Albert Meça; Alion Cenolli; Altin Shkurti; Amarildo Laçi; Arben Kraja; Arben Rakipi; Ardian Dvorani; Ardian Nuni; Ardiana Kalo; Arqile Koca; Arta Mandro; Artan Hajdari; Artan Hoxha; Artur Kalaja; Artur Malaj; Artur Selmani; Asim Vokshi; Aurela Anastasi; Bashkim Caka; Bilbil Mete; Blerina Muçi; Brunilda Gega; Damian Gjiknuri; Dashamir Kore; Diana Stillo; Ditmir Bushati; Dritan Reshka; Edvin Kodili; Elda Vrioni; Elira Kokona; Ema Gashi; Enkela Bajo; Enkeled Alibeaj; Enkeleda Xhengo; Enkeledi Hajro; Ermira Shkurti; Ervin Metalla; Ervin Pollozhani; Erviola Stoja; Fatri Islamaj; Fjoralba Qinami; Florina Nuni; Gerd Hoxha; Halim Islami; Henrik Ligori; Ilir Panda; Ilir Toska; Ina Rama; Julian Haxhiu; Klodian Gega; Kristaq Ngjela; Kujtim Luli; Ledi Bianku; Lindita Mëneri; Luan Hazneziri; Mariana Semini; Manjola Xhaxho; Margarita Buhali; Marsela Balili; Marsida Xhaferllari; Mimoza Moçi; Nafije Curi; Naim Isufi; Nikolina Gjordeni; Olsian Çela; Rustem Gjata; Saida Dollani; Sandër Simoni; Skënder Kaçupi; Sokol Binaj; Sokol Çomo; Sokol Sadushi; Tefta Zaka; Teuta Hoxha; Thimjo Kondi; Valentina Kondili; Vangjel Kosta; Vasilika Hysi; Vjollca Meçaj; Xhezair Zaganjori; Ylvi Myrtja; Shkolla e Magjistraturës falënderon ekspertët e huaj të cilët kontribuuan në realizimin e programit 2006-2009: Alejandro Saiz Arnaiz, Alessandro Chiarabini, Alexis Bounoz, Amadeo Santasuosso, Andre Pentland, Armand Spataro, Athanassia Sykiotou, B. Vacotto, Benigno Martin – Seprona, C.Myes, Carlos Alemla Vich, Carlos Dier De Lirios, Carlos Redi, David Lewis, Dominique Jacques, E.Morin, Ernesto Aghina, Eva Konecna, Franz Prutsch, Gerd Heinrich Kemper, Guenther Bechtloff, Herbert Sauter, Jacques Tallineau, Javier Zaragoza, Jose Ricardo de Prada. Klaus Grammann, Knut Gueniker, Luca Perilli, Luis Burillo, M.Oelz, Mathias Hartwig, Michael Crook, Paolo Storari, Peter Korneck, Remco van Tooren, Rosario Aitala, Soren Stig Andersen, Syd Phelan, Vincent Coussirat-Coustere, Virginia Antonini, Jean Jacques Heintz, Martin Haselmayer, Guy Magnier, Christophe Boulenger, Bert Maan. Hatem Aly, Maria Gavouneli, Diego Ramirez Cardenas Dias, Peter Goldschmidt, Carla Botelho, Mariana Schmieder, Nadja Long, Christina Calanouli, Mariana Costoula, Maria Mousmouti, Sevim Sonmez, Stefan Tudorev, Mark Andrew Jones, Jose Castillo, Thomas Hamberberg, Juri Avotins. Gilles Charbonnier, Nadia Taran, Otilia Pacurari, Mihai Selegean, Lavinia Lefterache, Luca Perilli, Stefan Tudorel, Pasquale Profiti, Juri Avontins, Frank Dalton, Carla Botelho, Peter Goldschmidt, Eric Wennerstrom.

6

PERMBAJTJA E LIGJIT TE SHKOLLES SE MAGJISTRATURES LIDHUR ME TRAJNIMIN VAZHDUES

LIGJI Nr. 8136, datë 31.7.1996

“PËR SHKOLLEN E MAGJISTRATURES SE REPUBLIKES SE SHQIPERISE”

Ndryshuar me Ligjin Nr. 9414/20.05.2005 Në mbështetje të nenit 16 të ligjit nr. 7491, datë 29.04.1991 “Për dispozitat kryesore kushtetuese”, me propozimin e Presidentit të Republikës,

KUVENDI I REPUBLIKES SE SHQIPERISE

VENDOSI:

KREU I

QELLIMI DHE DETYRAT E SHKOLLES SE MAGJISTRATURES

Neni 1 Krijohet Shkolla e Magjistraturës, e cila është institucion publik buxhetor dhe gëzon cilësinë e personit juridik. Shkolla e Magjistraturës gëzon autonomi administrative, akademike dhe financiare për realizimin e qëllimeve dhe të detyrave të caktuara në këtë ligj. Qendra e Shkollës së Magjistraturës është në Tiranë.

Neni 2 Shkolla e Magjistraturës siguron formimin profesional të magjistratëve (gjyqtarë, prokurorë). Formimi profesional përfshin programin e formimit fillestar të kandidatëve për magjistratë dhe të formimit vazhdues të gjyqtarëve dhe prokurorëve në detyrë. Shkolla e Magjistraturës, në përputhje me ligjin ose me kërkesë të institucioneve të interesuara, në varësi të kapaciteteve të lira, që i krijohen nga veprimtaria për formimin fillestar dhe atë vazhdues të magjistratëve, si dhe të fondeve përkatëse, që i vihen në dispozicion nga institucionet përgjegjëse apo donatorët, realizon edhe veprimtari të formimit profesional të punonjësve të administratës gjyqësore, si dhe të profesioneve të tjera juridike, që lidhen me sistemin e drejtësisë.

KREU IV FUNKSIONIMI I SHKOLLES SE MAGJISTRATURES

Neni 23

Formimi plotësues Gjyqtarët dhe prokurorët e gjykatave e të prokurorive të shkallës së parë dhe të gjykatave të apeleve i nënshtrohen formimit vazhdues.

7

Periudha e formimit vazhdues nuk duhet të kalojë më shumë se 20 ditë në vit dhe jo më shumë se 60 ditë gjatë pesë vjetëve. Programi i formimit vazhdues hartohet nga Drejtori i Shkollës pasi të jetë marrë, paraprakisht, mendimi i Kryetarit të Gjykatës së Lartë, Prokurorit të Përgjithshëm, Ministrisë së Drejtësisë, Këshillit të Lartë të Drejtësisë dhe Këshillit Pedagogjik të shkollës. Programi i formimit vazhdues miratohet nga Këshilli Drejtues i Shkollës. Pjesëmarrja në këto trajnime është e detyrueshme. Shpenzimet e udhëtimit dhe të qëndrimit në këto veprimtari mbulohen me fonde buxhetore, të parashikuara për këtë qëllim, përkatësisht nga fondet e Zyrës së Administrimit të Buxhetit Gjyqësor, të Prokurorisë së Përgjithshme dhe nga burime të tjera ligjore, të paracaktuara për këto veprimtari.

Neni 24 Propozimet për pjesëmarrjen e secilit gjyqtar dhe prokuror në veprimtaritë konkrete të formimit vazhdues i bëhen Drejtorit të Shkollës së Magjistraturës, përkatësisht, nga Kryetari i Gjykatës së Shkallës së Parë ose Gjykatës së Apelit dhe nga drejtuesi i prokurorive pranë këtyre gjykatave. Me propozim të Drejtorit të Shkollës së Magjistraturës, Këshilli i Lartë i Drejtësisë, për gjyqtarët, dhe Prokurori i Përgjithshëm, për prokurorët, miratojnë listat me emrat e personave që do të marrin pjesë në trajnimin vazhdues, për një periudhë të paktën 1-vjeçare sipas veprimtarive përkatëse, të përcaktuara në programin e formimit vazhdues.

Neni 25 Gjyqtarët dhe prokurorët, që marrin pjesë në formimin vazhdues, pajisen me certifikatë, të lëshuar nga Drejtori i Shkollës. Një kopje e certifikatës vendoset në dosjen personale të gjyqtarëve dhe prokurorëve.

8

METODOLOGJIA E HARTIMIT TE PROGRAMIT TE TRAJNIMIT VAZHDUES 2009-2012

Të dashur gjyqtarë e prokurorë, ekspertë trajnues dhe të gjithë Ju që keni kontribuar e kontribuoni për Programin e Formimit Vazhdues, Është prioritet i Shkollës së Magjistraturës hartimi dhe realizimi i një programi formues sa më efektiv dhe në funksion të kërkesave unike por edhe diverse që paraqet çdo aktor i sistemit të drejtësisë. Me eksperiencën që kemi, disa elementë realizohen më lehtësisht, por kujdesi ndaj cilësisë mbetet ende një rrugë që kërkon bashkëpunim në rritje. Ky dokument që titullohet “Programi i Formimit Vazhdues 2009-2012” nuk është vepra e vetme e Shkollës së Magjistraturës, por hedhja, sipas një formati të caktuar e informacionit, kontributeve e kërkesave tuaja dhe të aktorëve potencialë të sistemit të drejtësisë. Pa dyshim që ka një procedurë të bërë evidente edhe në programet e tjera të trajnimit vazhdues, por e mendojmë si të rëndësishme që edhe në këtë botim t’ju ofrojmë informacionin e mjaftueshëm e të bëjmë transparente të gjithë procesin. Kjo edhe me arsyen e mundësisë së përmirësimit në të ardhmen. Kujdesi për identifikimin e nevojave është një proces i pandërprerë. Shkolla në vazhdimësi, edhe gjatë realizimit të programit 2006-2009 ka pasur në qendër të vëmendjes identifikimin e nevojave të gjyqtarëve dhe prokurorëve në detyrë si dhe prioritetet e tyre për shkak të kërkesave të reformës në drejtësi. Kjo ka bërë që PTV të ketë një karakter dualist: stabël dhe elastik. Në identifikimin e nevojave qëllimi i programit të trajnimit vazhdues ka qenë dhe është: Të realizohet një program adekuat duke plotësuar kërkesat për kualifikim profesional të

gjyqtarëve dhe prokurorëve; Të realizohet një program perspektiv parë nga këndvështrimi i strategjive të përqasjes dhe të

integrimit shumë dimensional; Të rritet niveli profesional dhe efektiviteti i trajnimeve; Të rritet pjesëmarrja dhe interesi për trajnim.

Në përcaktimin e përmbajtjes tematike të PTV janë realizuar disa procese, të tilla si: Analiza e rubrikave të pyetësorëve të vlerësimit të sesioneve trajnuese gjatë periudhës 2006-

2009. Në çdo pyetësor ka një rubrikë lidhur me kërkesat për trajnime të veçanta në vazhdimësi ose nevojën për përsëritje të të njëjtit trajnim mbi një nivel më të përparuar;

Evidentimi i nevojave bërë përmes takimeve në grup dhe individuale me gjyqtarë e prokurorë realizuar nga drejtuesit e trajnimit vazhdues në aktivitete të ndryshme trajnuese;

Analiza e përgjigjeve me shkrim të pyetësorëve dërguar çdo gjykate e prokurorie si dhe disa aktorëve të rëndësishëm të sistemit dhe reformave në drejtësi përfshi këtu edhe shoqatat respektive;

Kontributeve të Këshillit të Lartë të Drejtësisë; Kryetarit të Gjykatës së Lartë; Prokurorit të Përgjithshëm; Ministrit të Drejtësisë, Dhomës Kombëtare të Avokatisë; Avokaturës së Shtetit,

Analiza e problemeve të drejtësisë nisur nga çështjet e trajtuara në shtypin periodik; Kontribute të dhëna nga këshilli pedagogjik; Vlerësime të dhëna nga partnerët ndërkombëtarë

Pas përfundimit të procesit të vlerësimit të kërkesave dhe prioriteteve, një dokument gjithëpërfshirës iu paraqit Këshillit Drejtues të Shkollës me qëllim përcaktimin përfundimisht të:

a. Përmbajtjes tematike; b. Metodologjisë së trajnimit;

9

Përcaktimi i programit tematik, u pasua nga ripërsëritja e ftesës për të aplikuar si ekspert/trajnues në PTV. Kështu, Shkolla e Magjistraturës iu dërgoi ftesë të gjithë gjyqtarëve e prokurorëve me qëllim që këta të vet aplikojnë ose/dhe të sugjerojnë një listë trajnuesish për çdo temë. Të gjithë gjyqtarët dhe prokurorët që mendojnë se kanë ekspertizë personale në një nga fushat dhe temat e programit të formimit vazhdues 2009-20012, ose mendojnë se ndonjë prej kolegëve të tyre ka eksperiencë të gjithanshme për një temë të caktuar, kanë pasur mundësinë dhe informacionin e plotë mbi mënyrën se si duhet ti drejtohen Shkollës dhe Këshillit Drejtues me aplikime dhe dokumentacion shoqërues. Rendisim edhe një herë dokumentacionin e kërkuar për ekspert në PTV:

Një kopje të Curriculum Vitae duke specifikuar eksperiencën si gjyqtar ose prokuror dhe trajnimet e marra; Titullin e temës, çështjes apo nënçështjes që mendojnë të trajtojnë; Metodologjinë e trajnimit që do të përdorin (p.sh duke përdorur raste problemore e hipotetike, diskutime në grupe të vogla, demonstrime, simulime, pyetësorë paraprakë për të testuar njohuritë e auditorit, mjetet audio-vizive, etj.); Një përshkrim (të shkurtër) problemor të çështjeve të kursit trajnues apo çështjes që kanë zgjedhur (mini modul).

Listat e ekspertëve, pasi të miratohen nga Këshilli Drejtues, do të dërgohen për dijeni pranë çdo gjykate dhe prokurorie.

Pas miratimit të përmbajtjes tematike të PTV për vitin akademik 2009-2012 dhe listës së ekspertëve, stafi i pedagogëve të brendshëm të Shkollës së Magjistraturës, gjyqtarë, prokurorë, ekspertë e pedagogë të jashtëm kontribuuan në përshkrimin e kurseve sipas një formati uniform të përgatitur nga Shkolla për këtë qëllim. Sa i përket mbështetjes financiare duhet të nënvizoj se në aktivitetet ku realizimi nuk ka mbështetje prej partnerëve ndërkombëtare, është buxheti i Shkollës së Magjistraturës dhe vetë buxheti i gjykatave dhe prokurorive që mbështet aktivitetin. Ne bëjmë shumë kujdes që të shënojmë në çdo ftesë detaje lidhur me financimin e aktivitetit. Kur mbështetja financiare bëhet prej partnerëve ndërkombëtarë, duhet nënvizuar se Shkolla e Magjistraturës përfiton vetëm shërbimet dhe menaxhimi i fondeve bëhet kryesisht prej tyre. Në këtë program do të gjeni kalendarin e aktiviteteve për vitin akademik 2009-2010 dhe draftin e kalendarit për 2 vitet e ardhshme. Nisur nga karakteri elastik i PTV, mundet që gjatë vitit akademik të ketë edhe devijime apo shtime aktivitetesh. Pjesëmarrësit në aktivitet përzgjidhen nisur nga aplikimet e bëra nga çdo gjyqtar e prokuror. Bashkë me kopjen e kalendarit është dërguar edhe një formular aplikimi dhe sipas ligjit çdo kryetar gjykate ose prokuror rrethi dhe apeli dërgon me një shkresë përcjellëse listat emërore të gjyqtarëve a prokurorëve sipas kurseve në të cilat ata dëshirojnë të marrin pjesë, duke shënuar vetëm kodin. Kjo listë emërore shërben për hartimin e listave të pjesëmarrësve. Listat miratohen përfundimisht përkatësisht nga Këshilli i Lartë i Drejtësisë dhe Prokurori i Përgjithshëm. Kjo mundëson që të gjithë të hartojnë agjendat e punës dhe të marrin në kohë masat për pjesëmarrje në trajnim në datat e caktuara. Pas procesit të identifikimit të nevojave, vendosjes së prioriteteve në realizimin e kërkesave të paraqitura, hartimit të programit të formimit vazhdues, nis sfida e zbatimit të këtij programi. Këtu është fusha e të gjithëve për të kontribuar. Ekspertët nisin me përgatitjen e materialeve trajnuese, stafi i PTV nis veprimtarinë administrative dhe realizimin e aktivitetit, etj. Tani që ju e keni në dorë këtë program, jemi në fazën e realizimit të vitit të parë të PTV 2009-2012. Realizimi i suksesshëm i Programit të Trajnimit Vazhdues kërkon domosdoshmërish një kontribut të të gjithëve. Për këtë ne të gjithë kemi interesin që të mirëpresim sugjerime për të përmirësuar një detyrë tonën e të përbashkët. Faleminderit për mbështetjen!

10

Prof. Dr. Arta MANDRO -BALILI Përgjegjëse për Programin e Formimit Vazhdues Tiranë, Nëntor 2009 METODOLOGJIA E REALIZIMIT TË TRAJNIMEVE NË SHKOLLËN E MAGJISTRATURËS DHE KUPTIMI I TYRE Gjatë trajnimit do të synohet të jepen instruksione interaktive dhe praktike pa neglizhuar edhe cikle leksionesh të alternuara me të parat që merren me teorinë apo anën doktrinale të çështjeve të drejtësisë dhe të trajtimit të tyre. Gjatë trajnimit do të organizohen diskutime dhe punë e gjerë në grupe të krijuara nën mbikëqyrjen e një moderatori, i cili bën pyetje, stimulon debatin, fton pjesëmarrësit të tregojnë eksperiencat e tyre profesionale si edhe eksperiencat nga trajnimet e tjera, të shtrojnë pyetje, bëjnë analiza dhe rekomandime për të ardhmen. Format e realizimit të trajnimit do të jenë:

seminare ose sesione studimore: këto kurse do të organizohen si seminare të hollësishme që i kushtohen çështjeve teknike ligjore dhe në to do të ftohen kryesisht gjyqtarë dhe prokurorë dhe të tjerë aktorë të sistemit të drejtësisë. Seminaret do të zgjasin deri në 3 ditë. Në to do të përdoret metodologjia e lartpërmendur e trajnimit, ku prezantimet e temave do të pasohen nga puna kazuistike në grupe.

kurset institucionale: këto kurse synojnë të japin instruksione në fushën e temave institucionale dhe janë kryesisht te destinuara për prokurorë, gjyqtarë, policë gjyqësorë, avokatë, etj, që a) kanë për qëllim të ndryshojnë fushën e specializimit të tyre, b) që kërkojnë specializim me të detajuar dhe me të madh në çështje specifike c) kurse për individë që do të bëhen vetë trajnues. Këto kurse do të zgjasin 5 deri në 10 ditë dhe do të realizohen në bashkëpunim ndërmjet lektorëve shqiptarë dhe të huaj nën koordinimin e një përfaqësuesi të Shkollës së Magjistraturës që do të luajë rolin edhe të organizatorit dhe do të përgatitë një dokument përfundimtar mbi rezultatet e grupeve të punës.

kurse lokale ose rajonale: këto janë kurse të organizuara në rrethe të ndryshme jashtë Tiranës me qëllim decentralizimin e trajnimeve dhe trajtimin e çështjeve ne bazë të prioriteteve që një rajon i caktuar mund të ketë. Këto janë kurse 2 ose 3 ditore, ku jepen informacione teknike të gërshetuara me problemet ligjore.

konferenca: konsiston në sesione një ditore gjithë përfshirëse ose jo të aktorëve të çështjeve mbi drejtësinë. Tematika është e gjerë dhe sensibilizuese.

laboratorë ose workshops: që realizohen përmes diskutimeve të pavarura në grupe të vogla pune nën udhëheqjen e një konsulenti ku pjesëmarrësit do të fokusohen në tema të veçanta ligjore. Metoda dhe mënyra e organizimit të tyre do të jetë në funksion të tematikës. Kursi do të përfundojë me një dokument konkludues që synon rekomandime për të ardhmen. Këto janë zakonisht kurse 1 ditore.

Shkolla e Magjistraturës, në mënyrë që të ofrojë metodat sa më bashkëkohore për realizimin e sesioneve trajnuese, realizon me ekspertët trajnues sesione konsultative ku sugjeron aplikimin e teknikave të reja audio-vizive (power point; video) dhe pedagogjike (studim rastesh, brainstorming, punë në grupe; diskutime; demonstrime; simulime; etj). Shkolla e Magjistraturës bën të gjitha përpjekjet që të marrë nga audienca e të trajnuarve të gjitha kërkesat për një trajnim sa më efiçent, specifik për çështje të ndryshme. Programi i trajnimit Vazhdues parashikon realizimin sesioneve të Trajnimit të Trajnerëve me metodat më të avancuara pedagogjike të përshtatshme për auditorët e gjyqtarëve dhe prokurorëve.

11

ÇËSHTJE PRAKTIKE PËR MBARËVAJTJEN E PROGRAMIT TRAJNUES Po rendisim këtu disa çështje të cilat duhet mbajtur parasysh nga pjesëmarrësit me qëllim mbarëvajtjen e PTV. Të gjithë gjyqtarët dhe prokurorët e Shkallës së Parë dhe të Apeleve marrin falas një kopje të programit dhe kalendarit të formimit vazhdues. Lista e pjesëmarrësve në PTV përcaktohet nga Kryetarët e Gjykatave dhe Prokurorive të Rretheve dhe Apeleve duke marrë parasysh: Kërkesat individuale; Seksionin ku bën pjesë gjyqtari/prokurori; Nevojat e gjykatës/prokurorisë; Detyrimin dhe të drejtën që ka çdo gjyqtar/prokuror për trajnim. Vini re! Shkolla e Magjistraturës nuk harton lista pjesëmarrësish me iniciativën e vet dhe pa miratimin e Drejtuesve të Gjykatave/ Prokurorive. Në rastet kur paraqitet një temë e re dhe me interes e pa përfshirë në PTV, Shkolla e Magjistraturës realizon të gjitha kontaktet e mësipërme dhe përpilon listën e pjesëmarrësve. Lista emërore përfundimtare sipas kurseve përpilohet nga Shkolla mbi bazën e informacionit më sipër dhe i paraqitet për miratim Këshillit të Lartë të Drejtësisë dhe Prokurorit të Përgjithshëm. Lista e miratuar i dërgohet të gjitha gjykatave dhe prokurorive. Kryetarët dhe drejtuesit duhet t’jua bëjnë të ditur këtë listë të gjithë gjyqtarëve dhe prokurorëve. Kryetarët e çdo gjykate dhe drejtuesit e çdo prokurorie, bëjnë kujdes që të mos krijohen

vështirësi për pjesëmarrjen në kurse të prokurorëve/gjyqtarëve të miratuar. Mospjesëmarrja për arsye objektive bëhet evidente brenda një afati jo më shumë se 15 ditë

nga organizimi i kursit pranë stafit përgjegjës për trajnimin vazhdues. Shkolla pajis me certifikata vetëm pjesëmarrësit e të gjitha seancave. Shkolla raporton në çdo tre muaj lidhur me frekuentimin në sesionet trajnuese KLD-në dhe

Prokurorin e Përgjithshëm. Shkolla raporton në çdo tre muaj lidhur me pajisjen ose jo me çertifikatë KLD-në dhe

Prokurorin e Përgjithshëm. Çdo pjesëmarrës zbaton rregulloren e sesionit trajnues e cila lexohet përpara çdo kursi dhe

është e vendosur në sallën e trajnimit. Çdo pjesëmarrës paraqitet në trajnim në ditën, orën dhe vendin e caktuar. Çdo pjesëmarrës duhet të marrë me vete bazën ligjore të sugjeruar për çdo kurs trajnimi dhe

rastet e praktikës gjyqësore për të ilustruar. Çdo pjesëmarrësi i kërkohet që të marrë pjesë në mënyrë aktive në seancat e debatit dhe të

diskutimit. Çdo pjesëmarrës është i lutur që të komunikojë drejtpërdrejt me personat përgjegjës të

formimit vazhdues lidhur me çdo kërkesë, ankesë apo paqartësi. Ky program drejtohet nga Prof.dr Arta MANDRO-BALILI dhe asistohet nga Sekretarja Shkencore Eva CEPA.

Vetëm një bashkëpunim i nivelit të lartë do të bëjë të mundur që Shkolla të realizojë me profesionalizëm dhe me standarde bashkëkohore misionin e saj për rriten e nivelit profesional të sistemit të drejtësisë dhe gjyqtarët e prokurorët do të marrin shërbimin e kërkuar! Faleminderit për bashkëpunimin e mirëkuptimin!

12

Prof. Dr. Arta MANDRO - BALILI

PASQYRA E KURSEVE SIPAS KODEVE

KODI A E DREJTA CIVILE DHE E DREJTA PROCEDURALE CIVILE

Kursi A01: Shpërblimi i dëmit pasuror dhe jopasuror, (neni 625 i Kodit Civil). Dallimi midis dëmit

kontraktor dhe dëmit jashtëkontraktor. Mënyra dhe kriteret e shpërblimit të dëmit. Praktika gjyqësore dhe unifikuese lidhur me këto çështje.

Kursi A02: Kontrata e sigurimit të pasurisë dhe jetës. Sigurimi i detyrueshëm dhe vullnetar. Mënyra dhe kriteret e shpërblimit të dëmit që buron nga kontrata e sigurimit.

Kursi A03: Probleme teorike dhe të praktikës gjyqësore që lidhen me pavlefshmërinë e testamentit. Mosrespektimi i rezervës ligjore si shkak i pavlefshmërisë së testamentit.

Kursi A04: Paditë për mbrojtjen e së drejtës së trashëgimisë. Padia për kërkimin e trashëgimit, kthimin e pasurisë trashëgimore, njohjen e trashëgimtarit, rastet dhe kushtet e ngritjes së tyre.

Kursi A05: Ndryshimet e reja ne Kodin e Procedurës Civile. Disa nga problematikat me karakter teorik dhe praktik që kanë lindur ose mund të lindin në praktikën gjyqësore duke u fokusuar tek ekzekutimi i vendimeve gjyqësore.

Kursi A06: Roli i palëve dhe i gjykatës në fazën e veprimeve përgatitore, lidhur me formimin e drejtë të ndërgjyqësisë. Veprimet që duhet të kryhen për caktimin e vlerës së padisë, etj.

Kursi A07: Paditë që nuk i nënshtrohen parashkrimit; parashkrimi i posaçëm dhe parashkrimi i përgjithshëm; ndërprerja dhe pezullimi i parashkrimit; pasojat juridike që rrjedhin nga parashkrimi i padisë; dallimi i parashkrimit të padisë nga prekluziviteti ose dekadenca e të drejtave Praktika gjyqësore dhe problemet që kanë lindur nga interpretimi dhe zbatimi i ligjit për afatin e vënies në ekzekutim të vendimeve gjyqësore.

Kursi A08: Letërporosia ne fushën civile në të drejtën e brendshme dhe në të drejtën ndërkombëtare private.

Rëndësia e përcaktimit të momentit të marrjes së provës me anë të letërporosisë. Rastet dhe kushtet që determinojë marrjen e këtij vendimi nga ana e gjykatës, afatet dhe mënyra e plotësimit e letërporosisë.

Problemet teorike dhe praktike të dala nga praktika gjyqësore në të drejtën ndërkombëtare private në lidhje me letërporositë.

Kursi A09: Mënyrat e fitimit të pronësisë dhe dallimet e karakteristikat e tyre. Fitimi i pronësisë me testament si një nga mënyrat që ndeshen më shpesh në praktikë të fitimit të pronësisë.

Mënyrat e fitimit të pronësisë dhe dallimet e karakteristikat e tyre. Bashkimi dhe përzierja si mënyrë e fitimit të pronësisë.

Kursi A10: Kontrata e sipërmarrjes në fushën e ndërtimeve. Dallimi i saj nga kontrata e porosisë. Risku i sipërmarrjes dhe format e tij. Kalimi i pronësisë për sipërmarrjet në ndërtimin e sendeve të paluajtshme. Praktika gjyqësore lidhur me përmbushjen e detyrimeve nga kontrata e sipërmarrjes.

Kursi A11: Regjistrimi i titujve të pronësisë. Ligji për legalizimin e ndërtimeve informale dhe legjislacioni që lidhet me çështjet e urbanistikës.

Çështje që lidhen me ligjin për regjistrimin e pasurive të paluajtshme. Kursi A12: Heqja dhe kufizimi i zotësisë për të vepruar – veçoritë e gjykimit. Kursi A13: Zgjidhja e konflikteve që burojnë nga kontratat administrative dhe civile përmes

shqyrtimit të tyre në arbitrazhin ndërkombëtar dhe vendas. Rastet kur vendimet e arbitrazhit janë ankimuar në gjykatat e apelit brenda vendit dhe rastet e arbitrazhit

13

ndërkombëtar të Londrës dhe Parisit në rastet kur subjektet shqiptare kanë qenë palë në procedurat e arbitrazhit ndërkombëtar.

Kursi A14: Koncepti juridik i pasurive të paluajtshme. Sendet e paluajtshme, pjesët përbërëse dhe aksesorët e tyre. Çështje që lidhen me ligjin për regjistrimin e pasurive të paluajtshme dhe konfliktet gjyqësore.

Kursi A15: Masat e sigurimit civil të padisë. Ankimimi në rastin e rrëzimit të masës së sigurimit. Praktika gjyqësore dhe ajo unifikuese në lidhje me masat e sigurimit të padisë.

Kursi A16: Marrëdhëniet juridike me autoritetet e huaja. Njohje me aktet ndërkombëtare Marrëdhëniet juridiksionale me autoritetet e huaja ne fushën civile.

Kursi A17: Padia. Kuptimi i padisë, elementët e nevojshëm themelor dhe identifikues të padisë. Rëndësia e kuptimit dhe e përcaktimit të objektit dhe shkakut të padisë.

Kursi A18: Pronësia industriale, korniza ligjore, aktet nënligjore të Agjencisë së Markave dhe Patentave dhe praktika gjyqësore që lidhet me konfliktet që burojnë nga shkelja e të drejtave që burojnë nga markat tregtare, patentat dhe dizenjot profesionale. Legjislacioni doganor që lidhet me piraterinë e mallrave dhe produkteve.

Kursi A19: E drejta e autorit, procedurat administrative për mbrojtjen dhe administrimin e të drejtave të autorëve dhe procedurat gjyqësore. Praktika gjyqësore që lidhet konfliktet që burojnë nga shkelja e të drejtave që burojnë nga ligji për të drejtën e autorit.

Kursi A20: Kontrata e qirasë financiare. Ligji i veçantë dhe Kodi Civil. Kursi A21: Kontratat e reja. Ligji i koncesionit. Kontratat administrative. Kursi A22: Konfliktet me doganat dhe kuptimi i legjislacionit doganor nga gjyqtarët. Kursi A23: Konfliktet lidhur me tatimet dhe qëndrimi i Gjykatës së Lartë. Kursi A24: Titujt ekzekutivë në procedurën civile dhe titujt ekzekutivë në kuptimin e ligjit të

posaçëm. Praktika e GJEDNj lidhur me mosekzekutimin e detyrimeve të shtetit ndaj individëve. Detyrimet që burojnë prej vendimeve gjyqësore.

KODI B

E DREJTA PENALE DHE E DREJTA PROCEDURALE PENALE Kursi B01: Alternativat e dënimit pas reformës së sistemit të dënimeve (gjysëmliria, punë me

interes publik, qëndrimi në shtëpi, dënimi me kusht, shërbimi i provës) dhe ekzekutimi i tyre. Probleme të praktikës gjyqësore dhe përqasja me përvojën evropiane.

Kursi B02: Probleme teorike dhe praktike lidhur me shqyrtimin e kërkesave të të dënuarve në fazën e ekzekutimit të vendimeve penale. Jurisprudenca e GJEDNJ.

Kursi B03: Shkelja e rregullave të qarkullimit rrugor si rezultat i drejtimit të automjetit pa dëshmi, etj. Lidhja shkakësore në këtë vepër penale.

Kursi B04: Aspekte të jurisprudencës lidhur me institutin e sigurimit të provës në procesin penal. Probleme të pavlefshmërisë absolute dhe të papërdorshmërisë së provës së siguruar paraprakisht.

Kursi B05: Kriteret e vlerësimit të fakteve që burojnë nga pyetja e të pandehurit dhe nga deklarimet e të bashkëpandehurit ose të pandehurit në një procedim të lidhur. Regjimi përkatës i leximeve të lejueshme. Respektimi i kontradiktoritetit në përqasje me jurisprudencën e GJEDNJ.

Kursi B06: Parashkrimi i ndjekjes penale dhe i ekzekutimit të vendimeve penale. Kriteret dhe jurisprudenca e Gjykatës së Lartë.

Kursi B07: Vepra penale kundër veprimtarisë shtetërore të kryera nga punonjësit shtetërorë ose në shërbim publik. Korrupsioni aktiv dhe pasiv, në këndvështrimin e Konventave ndërkombëtare dhe të praktikës sonë gjyqësore.

Kursi B08: Njohja dhe ekzekutimi i vendimeve penale të huaja, ndikimi i konventave ndërkombëtare dhe marrëveshjeve dypalëshe. Jurisprudenca e Gjykatës së Lartë. Nocioni i urdhrit të arrestit ndërkombëtar dhe perspektiva e zbatimit të tij në të drejtën tonë të brendshme. Marrëdhëniet juridiksionale me autoritetet e huaja ne fushën penale.

14

Kursi B09: Trajtimi i të dënuarve me burgim dhe paraburgim. Koha e llogaritjes se dënimit. Ulja e dënimit. Ndryshimi i llojit të sigurisë së burgut.

Kursi B10: Aspekte teorike dhe praktike të krimit ekonomik e financiar, në përqasje me Konventat ndërkombëtare. Pastrimi i produkteve të krimit dhe veprat penale në shoqëritë tregtare.

Kursi B11: Mbrojtja penale e sipërmarrjes. Veprat penale të lidhura me shoqëritë tregtare dhe praktika gjyqësore lidhur me përgjegjësinë penale të personave juridikë.

Kursi B12: Drejtësia restauruese dhe ndërmjetësimi viktimë-kundërvajtës për të miturit. Trajnim bazik dhe i avancuar për gjyqtarë dhe prokurorë.

Kursi B13: Probleme të gjykimit në mungesë në procesin penal. Aspekte të jurisprudencës së Gjykatës së Lartë, në përqasje me vendimet e GJEDNJ.

Kursi B14: Probleme penalogjike dhe shoqërore të vrasjes për gjakmarrje. Përmasat e dukurisë dhe perspektiva e kufizimit të saj.

Kursi B15: Provat dhe llojet e tyre. Procesi i vlerësimit te tyre. Indiciet dhe kriteret e vlerësimit. Kursi B16: Akuzat e reja në procesin penal dhe roli i gjykatës. Orientimet e jurisprudencës së

Gjykatës së Lartë. Kursi B17: Aspekte teorike dhe praktike të trafikimit të qenieve njerëzore dhe praktika gjyqësore.

Dhënia ndihmë për kalim të paligjshëm të kufirit. Aspekte teorike dhe praktike, në këndvështrimin e Konventave ndërkombëtare.

Kursi B18: Normat për trafikimit e lëndëve narkotike. Aspekte të bashkëpunimit dhe të tentativës dhe kundërshtitë e praktikës gjyqësore.

Kursi B19: Kuptimi i formave të bashkëpunimit të posaçëm. Probleme praktike të dallimit ndërmjet grupit të strukturuar dhe organizatës kriminale, në përqasje me konventat ndërkombëtare dhe normativën e huaj.

Kursi B20: Probleme të pavlefshmërisë së akteve procedurale penale. Praktika gjyqësore dhe praktika unifikuese e Gjykatës së Lartë. Pavlefshmëria e njoftimeve.

Kursi B21: Letërporositë në gjykimin penal dhe aspekte të praktikës gjyqësore lidhur me vlerën e tyre provuese.

Kursi B22: Probleme të normativës ligjore dhe të praktikës gjyqësore lidhur me sekuestrimin dhe konfiskimin e aseteve kriminale. Kriteret që vendos vendimi unifikues i Gjykatës së Lartë.

Kursi B23: Provat e marra në kundërshtim me ligjin dhe kuptimi i nocionit të papërdorshmërisë. Kriteret e dallimit nga pavlefshmëria e akteve, në përqasje me doktrinën dhe jurisprudencën e Gjykatës së Lartë.

Kursi B24: Padia civile në procesin penal. Përvoja evropiane. Kursi B25: Struktura e arsyetimit dhe argumentimi i vendimeve gjyqësore, në çështje incidentale

dhe të themelit, në përqasje me raportin e OSBE për vitin 2007. Kursi B26: Veçori psikologjike të dëshmisë së të miturit në procesin penal. Kursi B27: Ekzekutimi i vendimeve penale. Ligji i ri dhe pozita procedurale e prokurorit. Shuarja e

masës së sigurimit. Restitucioni. Kursi B28: Kuptimi i kushteve dhe kritereve për caktimin e masave të sigurimit personal në

jurisprudencën e Gjykatës së Lartë. Prezumimi i pafajësisë. Vështrim krahasues me legjislacionin dhe praktikën e huaj dhe me jurisprudencën e GJEDNJ.

Kursi B29: Përditësim me vendimet e GJEDNJ me palë shtetin shqiptar, në lëndë penale. Kursi B30: Veprat penale kompjuterike Mashtrimet në siguracion, subvencione dhe kredi.

Mashtrimi kompjuterik. Kursi B31: Probleme te hetimit. Bashkëpunimi polici prokurori. Vendimmarrja, kompetencat dhe

afatet në hetim. Kursi B32: Mjetet e kërkimit të provës. Njohja dhe zbatimi i tyre.

KODI C E DREJTA FAMILJARE DHE E TE MITURVE

Kursi C01: Rëndësia e Vlerësimi psikologjik në çështjet familjare. Pozita procedurale e psikologut.

15

Kursi C02: Rritja e aksesit në drejtësi në çështjet me elementë të huaj në fushën familjare, martesore me fokus interesi më i lartë, pozita dhe të drejtat e fëmijës. Njohja dhe zbatimi i konventave ndërkombëtare të ratifikuara. Rasti i Shqipërisë dhe Italisë.

Kursi C03: Dhuna në familje dhe problematika ligjore në aspektin civil dhe penal. Çështje të mbrojtjes se fëmijës ndaj shfrytëzimit dhe abuzimeve seksuale.

Kursi C04: Pasojat e zgjidhjes së martesës mbi fëmijët. Kursi C05: Roli i Prokurorit sipas dispozitave te Kodit te Familjes. Kursi C06: Birësimi i fëmijëve. Roli i Komitetit Shqiptar të Birësimit dhe problemet e praktikës

gjyqësore në proceset e birësimit. Kursi C7: E drejta për jetë familjare sipas nenit 8 dhe 12 të KEDNj dhe praktika e gjykatave

shqiptare dhe GJEDNJ. Praktika gjyqësore që lidhet me këtë problem bazuar në Konventën përkatëse.

KODI D

E DREJTA ADMINISTRATIVE Kursi D01: Drejtësia Administrative në Shqipëri dhe ligji i ri për “Gjykimin e Mosmarrëveshjeve

Administrative dhe Organizimin e Drejtësisë Administrative. Kursi D02: Organizimi i Gjykatës Administrative. Kursi D03: Sistemi i Menaxhimit të Rasteve për Gjykatën Administrative të Tiranës. Kursi D04: Organizimi i Administratës Publike dhe Statuti i Nëpunësit Civil. Kursi D05: Ligji për Procedurat Tatimore. Kursi D06: Qendra Kombëtare e Regjistrimit. Kursi D07: Ligji “Për Prokurimin Publik”. Kursi D08: Qendra Kombëtare e Liçensimit. Kursi D09: Aktet administrative në fushën e sigurimeve shoqërore.

KODI E TRAJNIME SPECIFIKE

Kursi E01: Trajnimi specifik i prokurorë me funksione inspektimi dhe vlerësimi. Kursi E02: Trajnimi specifik i inspektorëve të KLD me funksione inspektimi dhe vlerësimi. Kursi E03: Trajnime të njësive hetimore antikorrupsion (prokurorë dhe oficerë të policisë

gjyqësore). Kursi E04: Zbatimi i standardeve ligjore dhe ndërkombëtare lidhur me barazinë gjinore. Praktika e

Gjykatës Evropiane të Drejtësisë (ECJ) dhe GJEDNJ. Kursi E05: Probleme të të drejtave dhe detyrimeve që burojnë nga anëtarësimi në NATO. Kursi E06: Nënshkrimi elektronik.

KODI F

ETIKA PROFESIONALE Kursi F01: Trajnimi për sjelljet dhe vlerat etike te prokurorisë. Sjelljet, detyrimet profesionale dhe

vlerat etike. trajnimin etik dhe deontologjik te prokuroreve. Kursi F02 Probleme të deontologjisë dhe të etikës në ushtrimin e ndjekjes penale dhe të

funksioneve gjyqësore.

16

KODI G

E DREJTA E PUNES Kursi G01: Rregullat e Kodit të Punës në Republikën e Shqipërisë që aplikohen në marrëveshjen

e punësimit me agjencitë publike. Kursi G02: Përdorimi i së drejtës ndërkombëtare në fushën e marrëdhënieve të punës nga e

drejta kombëtare.

KODI H E DREJTA TREGTARE

Kursi H01: Procedura e falimentimit ne këndvështrimin e ndryshimeve te fundit te ligjit “Për

falimentimin”. Kursi H02: Prishja dhe likuidimi i shoqërive tregtare. Rregullimi i pasojave. Regjimi tatimor i

tregtareve dhe shoqërive tregtare ne baze te legjislacionit ne fuqi. Kursi H03: Njohuri lidhur me ligjin mbi konkurrencën dhe çështje të praktikës gjyqësore shqiptare

dhe asaj ndërkombëtare.

KODI I E DREJTA KUSHTETUESE DHE TË DREJTAT E NJERIUT

Kursi I01: Njohja me MSA (dhe/ose marrëveshjet e tjera BE-Shqipëri). Aplikimi i tyre në zgjidhjen

e çështjeve konkrete në Shqipëri, me prioritet, kur bien ndesh me të drejtën e vendit. Roli i gjyqësorit në procesin e integrimit. Raporti ndërmjet të drejtës së brendshme dhe të drejtës ndërkombëtare. Marrëveshjet ndërkombëtare si instrumente të vetëzbatueshme.

Kursi I02: Kontrolli kushtetues dhe juridiksioni i zakonshëm. Gjykimi incidental një instrument i rëndësishëm i gjyqtarit në funksion të zbatimit të parimit të kushtetutshmërisë.

Referimi i çështjeve në gjykatën kushtetuese. Kursi I03: Shteti i së drejtës dhe roli i gjyqësorit në konsolidimin e tij. Kursi I04: Gjyqtari si interpretues i ligjit. Doktrina dhe teoritë e interpretimit të ligjit dhe aplikimi i

tyre në zgjidhjen e çështjeve gjyqësore. Kursi I05: Procesi i rregullt ligjor në gjykimin zakonshëm dhe evoluimi i jurisprudencës së

Gjykatës Kushtetuese. Vendimmarrja e GJK lidhur me kërkesat individuale. Kursi I06: Zbatimi i normave të së drejtës ndërkombëtare nga gjykatat kombëtare në fushën e të

drejtave të njeriut. Kursi I07: Ndikimi i jurisprudencës së GJEDNJ në juridiksionin gjyqësor dhe atë kushtetues. Kursi I08: Kuadri institucional i BE. Kursi I09: E drejta Evropiane materiale dhe katër liritë.

17

P Ë R S H K R I M I I K U R S E V E

T Ë P R O G R A M I T T Ë

F O R M I M I T V A Z H D UE S T Ë

S H K O L L ËS S Ë M A G J I S T R A T U R Ë S

2 0 0 9 – 2 0 1 2

18

KODI A

E DREJTA CIVILE DHE E DREJTA PROCEDURALE CIVILE

1. Shpërblimi i dëmit pasuror dhe jopasuror, (neni 625 i Kodit Civil). Dallimi midis dëmit

kontraktor dhe dëmit jashtëkontraktor. Mënyra dhe kriteret e shpërblimit të dëmit. Praktika gjyqësore dhe unifikuese lidhur me këto çështje.

Kursi: A01 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 4 sesione trajnimi 1,5 ditë Periudha: 25 – 26 Mars 2010; 2 sesione 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: sesione trajnimi Pjesëmarrësit: Gjyqtarë; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, Gjykatat. Përshkrimi i Kursit: Shkaktimi i dëmit jashtëkontraktor është një nga trajtimet juridike që paraqesin mjaft diskutime, si për rastin e dëmit pasuror, ashtu edhe për dëmin jopasuror. Në praktikën gjyqësore shpesh ka ngatërresa lidhur me dallimet midis dëmit jashtëkontraktor dhe dëmit kontraktor. Shkaktimi i dëmit jo rrallë ndeshet si objekt gjykimi në proceset civile për shkak të dëmtimit të pasurisë, të shëndetit apo të cenimit të nderit dhe të personalitetit të personave. Pikërisht këto arsye kanë ndikuar në parashikimin e një kursi të veçantë për shkaktimin e dëmit jashtëkontraktor, i cili do të organizohet në formën e një seminari dy ditor. Objektivat e kursit: Ky kurs synon të sqarojë: - kushtet e shkaktimit të dëmit dhe natyrën e dëmit, - format e dëmit pasuror, mënyrën e përcaktimit të tij dhe rolin e ekspertit në përllogaritjen e dëmit, - dëmin e jopasuror të shkaktuar shëndetit dhe mënyrën e llogaritjes së tij, - dëmin jopasuror të shkaktuar ndaj emrit, personalitetit dhe nderit të personave dhe kriteret e llogaritjes së tij, Përmbajtja e kursit: Kursi i mësipërm do të strukturohet në dy ditë: - do të trajtohen çështje që lidhen me bazën ligjore të shkaktimit të dëmit pasuror jashtëkontraktor, duke u bazuar kryesisht në Kodin Civil të Republikës së Shqipërisë. Krahas këtij trajtimi teorik do të diskutohen edhe probleme të ndryshme që ndeshen në praktikën gjyqësore lidhur me këto çështje. - do të trajtohen probleme teorike dhe praktike që lidhen me shkaktimin e dëmit jopasuror dhe praktikën gjyqësore me konflikte që kanë si objekt kompensimin e tij. Metoda pedagogjike: Kursi do të organizohet në formën e një seminari dhe do të konsistojë në:

Përgatitjen e materialeve apo temave paraprakisht nga ekspertet teorike dhe prezantimin e tyre në mënyrë interaktive,

Fotokopjimin dhe shpërndarjen e pjesëve të ndryshme nga literatura në këtë fushë, Prezantimin si nga ekspertët, ashtu edhe nga pjesëmarrësit të kazuseve nga praktika konkrete

gjyqësore,

19

Diskutime dhe shkëmbime mendimesh ndërmjet pjesëmarrësve lidhur me çështje të diskutueshme teorike dhe praktike.

Tërheqjen e mendimeve për kursin e organizuar dhe për të ardhmen, Shpërndarjen e dëshmive për pjesëmarrësit.

Baza Ligjore: Pjesëmarrësit në këtë kurs duhet të marrin me vete Kodin Civil, si dhe të jenë të përgatitur me disa raste konkrete nga praktika gjyqësore si dhe vendime Unifikuese të Gjykatës së Lartë lidhur me këto çështje. 2. Kontrata e sigurimit të pasurisë dhe jetës. Sigurimi i detyrueshëm dhe vullnetar. Mënyra

dhe kriteret e shpërblimit të dëmit që buron nga kontrata e sigurimit. Kursi: A02 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 3 workshop 1,5 ditë Periudha: 1- 2 Shkurt 2010; 1 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: workshop Pjesëmarrësit: Gjyqtarë; prokurorë Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat; Prokuroritë; Përshkrimi i kursit: Zhvillimi i tregut të sigurimeve për shkak të liberalizimit të jetës ekonomike është shoqëruar me kristalizimin e një kuadri ligjor dhe rregullator për këtë fushë mjaft të rëndësishme dhe komplekse siç është ajo e industrisë së shërbimeve financiare në Shqipëri. Prandaj është e domosdoshme njohja me problematikën dhe zgjidhjet ligjore që praktika e përditshme ofron. Objektivat e kursit: Evidentimi i problematikës dhe shkeljeve të vërejtura në praktikë (gjatë gjykimit), si dhe specifikat përkatëse të çdo kontrate sigurimi. Unifikimi i praktikës në shqyrtimin e çështjeve siguruese. Përmbajtja e kursit: • Kuptimi i kontratës së sigurimit. Kontrata e sigurimit të jetës. Kontrata e sigurimit të përfitimit reciprok.Kontrata e sigurimit dhe lojërat e fatit. • Ekzekutueshmëria dhe kushti. Kontratë Uberrimae Fidei. • Dëmshpërblimi, qëllim i vetëm i kontratës së sigurimit. • Ndershmëria dhe pandershmëria e kontratës së sigurimit. • Kërkesat për pavlefshmërinë e kontratës së sigurimit. Kontratat e bëra jo në përputhje me kërkesat ligjore. • Palët. Kush mund të jetë sigurues. Kush mund të jetë i siguruar. Të drejtat e siguruesve të huaj. • Format e shoqërive siguruese. • Të miturit dhe kontrata e sigurimit. Personat me të meta mendore dhe kontrata e sigurimit. • Koncepti i përgjithshëm mbi interesin e sigurueshëm. Interesi i sigurueshëm mbi pasurinë. Kur duhet të ekzistojë interesi i sigurueshëm në sigurimin e pasurisë. Interesi i sigurueshëm në sigurimin e jetës. • Interesi i kreditorit në sigurimin e jetës së debitorit. Cesionari dhe interesi i sigurueshëm. Pëlqimi i personit jeta e të cilit është siguruar. Format e kërkuara. • Pasojat ligjore të vonesës së siguruesit për të proceduar mbi kërkesën për marrjen në sigurim. • Kur një policë sigurimi bëhet e detyrueshme. Kushti i lëvrimit. Dokumentet që mund të përbëjnë pjesë të kontratës së sigurimit. Natyra e detyrimit. Kur primi mund të konsiderohet borxh. Pagesa e primit. Pasojat e mospagesës së primit. • Shuarja e të drejtave që rrjedhin nga kontrata. Shkaqet që justifikojnë mospagimin e primit. • Rastet kur primi është i kthyeshëm. Kur kontrata e sigurimit zgjidhet në mënyrë të padrejtë nga siguruesi.

20

• Doktrina e agjencisë në të drejtën e sigurimeve. Klasat e agjentëve dhe kompetencat e tyre. Nënagjentët e sigurimeve emërimi dhe të drejtat. Kufizimet mbi tagrat e agjentit. • Përfituesit në policën e jetës. Të drejtat e përfituesit. Ndryshimi i përfituesit formë e kërkuar. Rastet kur përfituesi vdes para të siguruarit. • E drejta e regresit. Interpretimi, polica standarde. • Afati i sigurimit. Objekti i sigurimit, përshkrimi. Objekti i sigurimit, vendndodhja. • Ndryshimi i interesit, titullit dhe posedimit. Procesi gjyqësor dhe risigurimi. • Eksplozioni, materialet e djegshme. Ndërtesa e pazënë dhe bosh. Shembja e ndërtesës. Klauzola e kutisë së hekurt. Masa e përgjegjësisë së siguruesit. • Vlerësimi dhe arbitrazhi. • Opsioni i rindërtimit. Polica e vlerësuar. Klauzolat e bashkëveprimit. • Njoftim dhe provat e humbjes. Parashikimi i padisë. Policat e aksidenteve personale dhe interpretimi i tyre. Dëmet aksidentale –mjetet aksidentale. Shenjat e jashtme dhe të dukshme të dëmtimit. • Profesioni dhe punësimi. • Rreziqet e përjashtuara.• Substancat toksike dhe kontakti me ta.• E drejta për autopsi.• Përcaktimi i përfituesit.• Deklarimi i moshës.• Vetëvrasja • Vdekje në duart e ligjit. Klauzola e pakundërshtueshmërisë • Klauzola e rinovimit • Klauzola e shëndetit të mirë • Policat e huave: Polica e Sigurimit të Përgjegjësisë ndaj palëve të treta e drejtuesit të Mjetit Motorik. Karakteristikat dhe specifikat e kësaj kontrate. Metodat pedagogjike: Materiale teorike të përgatitura dhe përmbledhura nga ekspertët. Prezantimi i rasteve praktike, studimi dhe diskutimi i tyre. Praktika siguruese gjyqësore të Gjykatës së Lartë. Shkëmbime mendimesh për perspektivën dhe problemet e lindura në praktikë. 3. Probleme teorike dhe të praktikës gjyqësore që lidhen me pavlefshmërinë e testamentit.

Mosrespektimi i rezervës ligjore si shkak i pavlefshmërisë së testamentit. Kursi: A03 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 3 sesione 2 ditore Lloji i kursit: sesione trajnimi; Periudha: 10 – 11 Qershor 2010; 1 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Pjesëmarrësit: Gjyqtarë; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, Gjykatat;

Përshkrimi i kursit:

Kodi Civil në fuqi sjell një vizion dhe një trajtim të ri të institutit të trashëgimisë në përgjithësi dhe të trashëgimisë testamentare në veçanti. Ndryshimet ligjore dhe zhvillimi i marrëdhënieve-juridike bazuar në pronën private ka sjellë rritje të rrethit të sendeve objekt trashëgimi dhe të rrethit të trashëgimtarëve testamentar. Kjo gjë ka sjellë një rritje të çështjeve me objekt lëshim dëshmi trashëgimie testamentare dhe të konflikteve gjyqësore lidhur me pavlefshmërinë e testamentit. Kuptimi dhe zbërthimi i formave të testamentit, zotësisë për të disponuar apo fituar me testament, i rezervës ligjore është i rëndësishëm për zgjidhjen e drejtë dhe ligjorë të çështjeve gjyqësore. Diskutimi teorik dhe paraqitja e rasteve të praktikës gjyqësore me objektet e mësipërme në zgjidhjet e tyre në tërë shkallët e sistemit gjyqësor do të shërbejë në ngritjen e kërkesave apo të kërkesë padive të bazuara si nga ana materiale dhe formale si dhe për zgjidhje gjyqësore të bazuara ligjërisht.

Objektivat e kursit:

21

-Trajtime teorike lidhur me rastet e gjykimit me objekt lëshim dëshmi trashëgimie. -Trajtime teorike lidhur me rastet e pavlefshmërisë së testamentit. - Evidentimi i problematikës të vërejtur në praktikë gjatë shqyrtimit gjyqësor të çështjeve të mësipërme. - Zbërthimi, kuptimi i formave të testamentit, zotësisë për të disponuar apo fituar me testament, i rezervës ligjore për zgjidhjen e drejtë dhe ligjorë të çështjeve gjyqësore.

Përmbajtja e kursit:

Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë : - Nocioni i testamentit dhe përmbajtja e testamentit; Format e testamentit; Zotësia për të bërë

testament dhe për të trashëguar me testament. - Rezerva ligjore. - Vështrim i shkurtër teorik dhe krahasues lidhur me trashëgiminë testamentare dhe pavlefshmërinë

e testamentit; Procedura për çeljen e testamentit dhe lëshimi i dëshmisë së trashëgimisë testamentare.

- Pavlefshmëria e testamentit. Kërkesëpadia me objekt pavlefshmëri testamenti. - Ekzekutimi dhe interpretimi i testamentit.

Metodat pedagogjike:

Materiale teorike të përgatitura dhe përmbledhura nga ekspertët. Prezantimi i rasteve praktike, studimi dhe diskutimi i tyre. Praktika gjyqësore. Shkëmbime mendimesh për perspektivën dhe problemet e lindura në praktikë. Kazuse praktike për të vlerësuar asimilimin e leksionit.

4. Paditë për mbrojtjen e së drejtës së trashëgimisë. Padia për kërkimin e trashëgimit, kthimin

e pasurisë trashëgimore, njohjen e trashëgimtarit, rastet dhe kushtet e ngritjes së tyre. Kursi: A04 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 3 sesione 2 ditore Periudha: 11 – 12 Janar 2010; 1 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: sesion trajnimi; Pjesëmarrësit: Gjyqtarë; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Përshkrimi i kursit: Ndryshimi i sistemit ekonomiko – shoqëror, përcaktimi si një e drejtë themelore kushtetuese e të drejtës mbi pronën private si dhe garancia që jep ajo dhe legjislacioni civil në fuqi, për mbrojtjen juridike të saj, ka sjellë si pasojë edhe një sërë konfliktesh me natyrë juridike – civile që lindin nga marrëdhëniet juridike të trashëgimisë midis shtetasve. Të gjitha këto ndryshime kanë sjellë para gjykatave një sërë problemesh me natyrë civile trashëgimie dhe sidomos ato që lindin nga mbrojtja e të drejtave të pasurisë trashëgimore. Shumë konflikte paraqiten me natyre të posaçme dhe kanë të bëjnë me mohimin e të drejtave që rrjedhin nga trashëgimia. Për rrjedhojë del në pah domosdoshmëria e realizimit dhe mbrojtjes së këtyre të drejtave nga ana e trashëgimtarëve të vërtetë, duke shfrytëzuar mjetet e posaçme të mbrojtjes, që njeh instituti i trashëgimit, dhe që përcaktohet si padia e kërkimit të trashëgimit. Objektivat e kursit: -Evidentimi i problematikës së shfaqur në praktikën gjyqësore për padinë e kërkimit të trashëgimit. -Të bëhen përpjekje që të ndërgjegjësohen pjesëmarrësit për rëndësinë praktike dhe teorike që ka ngritja e kësaj padie si një mjet i posaçëm i mbrojtjes së të drejtave që rrjedhin nga trashëgimi.

22

-Të arrihet evidentimi i saktë i kushteve në të cilat ngrihet kjo padi si dhe dallimi që ekziston midis saj dhe padive të tjera me karakter real dhe padive me karakter të posaçëm. -Të bëhen përpjekje për unifikimin e qëndrimeve në lidhje me shqyrtimin e kësaj padie, përsa i përket problemeve të legjitimimit aktiv dhe atij pasiv, natyrës juridike dhe shkakut ligjor të padisë së kërkimit të trashëgimit. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë : -Realizimi i së drejtës trashëgimore nga ana e trashëgimtarit, nëpërmjet padisë së kërkimit të trashëgimit. Kushtet në të cilat ngrihet kjo padi sipas legjislacionit tonë civil. Probleme teorike dhe praktike. -Paditë posedimore në marrëdhënien juridike të trashëgimisë. Raporti i tyre me padinë e kërkimit të trashëgimit. Probleme teorike dhe praktike. -Karakteristikat e padisë së kërkimit të trashëgimit. (Universal, Mikst dhe Personal). -Qëllimi i ngritjes së padisë për kërkimin e trashëgimit (peticio hereditas). -Legjitimimi aktiv dhe legjitimimi pasiv në padinë e rivendikimit. Titulli që duhet të ketë i padituri, i cili e mban pasurinë trashëgimore, si trashëgimtar. -Objekti i padisë së kërkimit të trashëgimit. Natyra juridike dhe shkaku ligjor. -Padia e kërkimit të trashëgimit dhe paditë e tjera për realizimin e të drejtave të trashëgimtarit. -Raporti i padisë së kërkimit të trashëgimit me padinë për pjesëtimin e trashëgimit. -Padia e kërkimit të trashëgimit dhe disponimet testamentare absolutisht të pavlefshme. -Raporti midis padisë trashëgimore dhe padive të tjera të posaçme. -Probleme të neneve 122, 351 dhe 411 të K. Civil. “Anomalia” e Kodit Civil dhe “përplasja” në përmbajtjen e këtyre dispozitave. Metodat pedagogjike: Materiale teorike të përgatitura dhe përmbledhura nga ekspertët. Prezantimi i rasteve praktike, studimi dhe diskutimi i tyre. Praktika gjyqësore Shkëmbime mendimesh për perspektivën dhe problemet e lindura në praktikë. 5. Ndryshimet e reja në Kodin e Procedurës Civile. Disa nga problematikat me karakter teorik

dhe praktik që kanë lindur ose mund të lindin në praktikën gjyqësore duke u fokusuar tek ekzekutimi i vendimeve gjyqësore.

Kursi: A05 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 3 sesione 2 ditore Periudha: 22 – 23 Prill 2010; 1 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: sesione trajnimi Pjesëmarrësit: Gjyqtarë; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat; Përshkrimi i kursit: - Nga momenti i miratimit dhe hyrjes në fuqi të Kodit të Procedurës Civile kanë kaluar me shumë se 13 vjet, periudhe gjatë të cilës ky Kod ka pësuar disa ndryshime, të cilat jo gjithmonë kanë justifikuar qëllimin për të cilin janë kryer dhe jo gjithmonë i kanë rezistuar kohës. - Në kushtet e reja të zhvillimit ekonomiko - shoqëror dinamika e problemeve ka ndryshuar, për pasojë disa dispozita të së drejtës procedurale civile kanë nevojë për ndryshime, ku në thelb duhet të jetë krijimi i mekanizmave për Gjykatën me qëllim për të eliminuar zvarritjet për shkaqe artificiale dhe për të rritur shpejtësinë në gjykim, si edhe qartësimin e veprimeve konkrete në fazën përmbarimore, ligjshmërinë e këtyre veprimeve dhe kundërshtimin gjyqësish të çdo pretendimi për paligjshmëri të veprimeve përmbarimore. ( Mjetet ligjore të mbrojtjes kundër ekzekutimit të vendimeve ).

23

- Në kushtet kur intensiteti i gjykimeve apo i çështjeve në ekzekutim është më i lartë, duke pasur parasysh kërkesat e nevojat lidhur me përafrimin e legjislacionit të brendshëm me atë ndërkombëtar, në kushtet kur edhe pritshmëria e publikut ndaj Gjykatave dhe organeve të ekzekutimit është më e madhe, të gjitha këto e bëjnë dhe më të rëndësishëm trajnimin për disa aspekte procedurale që i shërbejnë synimeve te mësipërme. Objektivat e kursit: - Evidentimi i shkaqeve tipike që shkaktojnë zvarritjen e gjykimeve, detyrat dhe pozicioni procedural i gjykatës në këtë drejtim, sa i shërbejnë ndryshimet e fundit në Kodit e Procedurës Civile këtij aspekti. - Evidentimi i disa problemeve që lindin në fazën përmbarimore, aspekti i ligjshmërisë së veprimeve të përmbaruesit gjyqësor në krahasim me titullin objekt ekzekutimi, rritja e efiçencës gjatë fazës së ekzekutimit, sa i shërbejnë ndryshimet e fundit në Kodit e Procedurës Civile këtij aspekti. - Ndërgjegjësimi i pjesëmarrësve për të ofruar mendimet e tyre si punonjës të praktikës që njohim më mirë nevojat për ndryshimet e duhura procedurale, duke qenë se hasin shpesh situata të zvarritjes së gjykimeve, të vështirësive në ekzekutim, si edhe rrethanave të shqyrtimit gjyqësish të veprimeve përmbarimore. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi: 1. Disa nga shkaqet për zvarritjen e gjykimeve që hasen më shpesh në praktike, vështrimi i tyre në referim të ndryshimeve të fundit në Kodin e Procedurës Civile. 2. Pozicioni i gjykatës dhe mundësia për të shmangur zvarritjet e gjykimeve civile, raste të ndryshme të situatave procedurale, afatet maksimale të parashikuara për disa gjykime civile dhe mundësia që ato të realizohen efektivisht në praktikë. 3. Faza e ekzekutimit, problemet mbi disa veprime përmbarimore, çështjet ku këto veprime bëhen objekt i kundërshtimit në gjykatë (Mjetet ligjore të mbrojtjes kundër ekzekutimit të vendimeve ). 4. Gjykimet ku Zyra e Përmbarimit Gjyqësor del si palë inciuese e një gjykimi civil në fazën e ekzekutimit, diskutimi teorik dhe problemet në praktikë. 5. Vështrim krahasues të Kodeve të Procedurës Civile ndër vite për disa aspekte që lidhen me gjykimin civil dhe me fazën e ekzekutimit. 6. Shkaqet që çuan në marrjen e nismës për ndryshimet në Kodin e Procedurës Civile. Problemet e evidentuara në zbatimin e dispozitave lidhur me ekzekutimin e titujve ekzekutive, si dhe vështirësitë e hasura nga shërbimi përmbarimor gjatë ushtrimit të funksioneve të tyre. 7. Qëllimi në të cilin konsistonin ndryshimet ligjore, në momentin e hartimit të tyre. Metodat pedagogjike: Materiale teorike të shfrytëzueshme të përgatitura dhe përmbledhura nga ekspertët. Prezantimi i rasteve praktike, studimi dhe diskutimi i tyre në këndvështrimin procedural të ndryshimeve të fundit dhe nevojave për të ndryshuar disa dispozita procedurale. Diskutimi i rasteve të ndryshme të praktikës gjyqësore të sjella nga pjesëmarrësit. 6. Roli i palëve dhe i gjykatës në fazën e veprimeve përgatitore, lidhur me formimin e drejtë të

ndërgjyqësisë. Veprimet që duhet të kryhen për caktimin e vlerës së padisë, etj. Kursi: A06 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 2 Sesione trajnuese 2 ditore; Periudha:18-19 Janar 2010; 1 sesion 2010 – 2011; Lloji i kursit: sesione trajnimi Pjesëmarrësit: Gjyqtarë të Gjykatave të Shkallës së Parë dhe të Gjykatave të Apelit Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, Gjykatat;

24

Përshkrimi i kursit: Zhvillimi i një procesi të rregullt ligjor është detyrë funksionale, kushtetuese e ligjore për gjykatën. Ajo s’mund ta realizojë me sukses këtë funksion pa kuptuar rëndësinë e veçantë që ka në një proces të rregullt ligjor kryerja për çdo çështje me seriozitet e korrektësi të seancës përgatitore. Moskryerja me seriozitet i veprimeve përgatitore në seancën përgatitore, sidomos i veprimeve përkatëse për formimin e drejtë të ndërgjygjësisë, ashtu si edhe formalizmi i konstatuar në praktikën gjyqësore në këtë drejtim, ka sjellë dëmtime serioze në dhënien e drejtësisë nga gjykatat, zvarritje të pajustifikuara të gjykimeve si dhe cenim të imazhit të tyre. Praktika gjyqësore pas ndryshimeve të bëra në Kodin e Procedurës Civile, miratuar me ligjin nr. 8116/29.03.1996 ka treguar se llogaritja e shpenzimeve gjyqësore që lidhen me procesin e gjykimit në shkallë të parë dhe në shkallët e tjera, është një pjese e rëndësishme e hetimit gjyqësor qe lidhen me interesa jo te vogla ekonomike të palëve ndërgjyqës dhe personave te tjerë të lidhur me ta. Në mjaft raste shpenzimet gjyqësore janë bërë pjesë e konfliktit gjyqësor dhe njohja e interpretimi i drejtë i dispozitave që lidhen me to prej trupës gjyqësore i shërben dhënies së një vendimi gjyqësor të drejtë dhe të bazuar në ligj për të gjitha pjesët e tij. Objektivat e kursit: 1. Të evidentohen problemet ligjore dhe të praktikës gjyqësore që lidhen me kuptimin dhe zbatimin e dispozitave procedurale që përcaktojnë rolin e palëve dhe të gjykatës në fazën e veprimeve përgatitore dhe gjatë gjykimit lidhur me formimin e drejtë të ndërgjygjësisë, si dhe me caktimin e vlerës së padisë dhe të shpenzimeve të tjera gjyqësore. 2. Të ndërgjegjësojë pjesëmarrësit në trajnim si dhe gjyqtarët e të gjitha shkallëve të gjykimit për domosdoshmërinë e rëndësisë së zhvillimit të një procesi të rregullt gjyqësor për formim e një ndërgjyqësie të drejtë si dhe për vlerësimin e saktë të detyrimit të palëve në caktimin e vlerës së padisë dhe të shpenzimeve të tjera gjyqësore. 3. Te bëhen përpjekje që të unifikohet praktika gjyqësore lidhur me raste tipike e të ngjashme si në gjykimet në shkallë të parë ashtu dhe në shkallë të dytë. 4. Të ndërgjegjësohen gjyqtarët pjesëmarrës nga të dy nivelet e gjykatave mbi metodikat që përdoren gjatë hetimit gjyqësor në shkallë të parë e në apel për përllogaritjen e shpenzimeve gjyqësore. 5. Të njihen më mirë gjyqtarët me ndryshimet në legjislacionin që lidhet me shpenzimet gjyqësore dhe të punohet për unifikimin e interpretimit dhe zbatimit sa më drejtë të këtyre dispozitave. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë : 1- Rëndësia e veprimeve përgatitore për çdo çështje si garanci për të realizuar një gjykim të drejtë,

të paanshëm e brenda një afati të arsyeshëm. Përgjegjësia e palëve dhe e gjykatës në mënyrë të veçantë për formimin e drejtë të ndërgjyqësisë si dhe të përcaktimit të vlerës së padisë.

2- Mënyrat e krijimit dhe llojet e ndërgjyqësisë (bashkëndërgjygjësia dhe llojet e saj dhe personat e tretë në gjykimin civil).

3- Pasojat ligjore që mund t’i shkaktohen procesit gjyqësor në rastet kur nuk formohet drejtë ndërgjyqësia.

4- Çfarë duhet kuptuar me përcaktimin e parashikuar në nenin 467/d të KPrC-së sipas të cilit vendimi prishet nga gjykata e apelit dhe çështja dërgohet për rigjykim kur “nuk është formuar drejtë ndërgjyqësia”?

5- Roli dhe përgjegjësia e palëve dhe e gjykatës për formimin e drejtë të ndërgjygjësisë gjatë zhvillimit të procesit gjyqësor. Kuptimi i legjitimitetit të palëve në proces, veçanërisht në rastet e bashkëndërgjygjësisë aktive, pasive ose të përzier, dhe rëndësia e legjitimitetit të palëve në këto raste për të përcaktuar formim e drejtë të ndërgjygjësisë.

6- Përbërësit e shpenzimeve gjyqësore, struktura e tyre. 7- Mënyra e llogaritjes së secilit prej përbërësve të shpenzimeve gjyqësore. 8- Kuptimi i pagimit të shpenzimeve gjyqësore në përpjesëtim me masën e padisë së pranuar. 9- Taksa mbi aktet, kuptimi,llogaritja,pagimi. 10- Shpenzimet në lidhje me dëshmitarët, përkthyesit dhe ekspertet.

25

11- Përfaqësimi me avokat dhe shpenzimet e palëve në këtë rast, tarifat, kuadri ligjor, marrëveshja për përfaqësim.

12- Cilës palë i ngarkohen, kriteret, ngarkimi i përzier. 13- Shpenzimet gjyqësore dhe personi i tretë në gjykim. 14- Shpenzimet gjyqësore në lidhje me llojin e padisë, veçoritë në rastin e gjykimit të padisë dhe të

kërkesës pa pale. 15- Caktimi i shpenzimeve gjyqësore në rastet kur i padituri nuk është bërë shkak për ngritjen e

padisë, kriteret.. 16- Caktimi i shpenzimeve gjyqësore në rastet kur kemi bashkim të padive. Kompensimi në llogaritje. 17- Caktimi i shpenzimeve gjyqësore në rastet e veçimit të kërkimeve të objektit të padisë në dy a më

shumë gjykime më vete. 18- Shpenzimet gjyqësore për marrjen e provave të caktuara kryesisht nga gjykata. 19- Llogaritja e shpenzimeve gjyqësore në rastet e parashikuara nga pikat 3 dhe 4 të nenit 14 të ligjit

nr. 9669/18.12.2006 “Për masat ndaj dhunës në marrëdhëniet familjare”. Kuptimi i avokatit falas dhe ngarkimi i shpenzimeve gjyqësore personit që ka ushtruar dhunë.

20- Ankimi ndaj vendimit të gjykatës në lidhje me shpenzimet gjyqësore, mënyra, afatet, kufijtë e shqyrtimit.

21- Kërkimi i rregullimit të shpenzimeve gjyqësore pasi vendimi të ketë marrë formë të prerë. 22- Llogaritja e shpenzimeve gjyqësore në rastet e pushimit të gjykimit të çështjes. 23- Problemet që dalin me shpenzimet gjyqësore në rastet kur nga gjykata vendoset në seancë

përgatitore ose gjatë gjykimit, kthimi i padisë dhe i akteve të saj, konform nenit 154 dhe 154/a të Kodit të Procedurës Civile.

24- Mospagimi vullnetarisht i shpenzimeve gjyqësore të urdhëruara nga gjykata, veprimet e gjykatës. 25- Shpenzimet gjyqësore gjatë shtytjes me qëllim të një seance gjyqësore. 26- Shpenzimet gjyqësore gjatë një procesi gjyqësor me rigjykim. 27- Shpenzimet gjyqësore në rastet e rrëzimit të padisë. Vendimi përfundimtar si titull ekzekutiv. Metodat pedagogjike: Materiale teorike të përgatitura dhe përmbledhura nga ekspertët. Prezantimi i rasteve praktike, studimi dhe diskutimi i tyre. Praktika gjyqësore dhe vendime të Gjykatës së Lartë. Shkëmbime mendimesh për perspektivën dhe problemet e lindura në praktikë. 7. Paditë që nuk i nënshtrohen parashkrimit; parashkrimi i posaçëm dhe parashkrimi i

përgjithshëm; ndërprerja dhe pezullimi i parashkrimit; pasojat juridike që rrjedhin nga parashkrimi i padisë; dallimi i parashkrimit të padisë nga prekluziviteti ose dekadenca e të drejtave Praktika gjyqësore dhe problemet që kanë lindur nga interpretimi dhe zbatimi i ligjit për afatin e vënies në ekzekutim të vendimeve gjyqësore.

Kursi: A07 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 5 sesione trajnuese 2 ditore Periudha: 6-7 Prill 2010 dhe 2-3 Qershor 2010; 1 sesion 2010 – 2011; 2 sesione 2011 – 2012; Lloji i kursit: sesione trajnimi; Pjesëmarrësit: Gjyqtarë; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, Gjykatat; Përshkrimi i kursit: Në këtë kurs do të trajtohen kuptimi, bazat dhe shkaqet e rregullimit nga e drejta të institutit të parashkrimit të padisë; fusha e zbatimit të parashkrimit dhe paditë që nuk parashkruhen, ajo çka rezulton drejtpërsëdrejti nga ligji dhe ajo që vjen për shkak të natyrës së disa të drejtave si dhe problemet praktike që hasen; llojet e parashkrimit dhe afatet e parashkrimit; fillimi i ecjes së afatit të parashkrimit për padi të veçanta; pezullimi dhe ndërprerja e parashkrimit; rivendosja në afat;

26

disponimet e posaçme; llogaritja e afateve të parashkrimit; prekluziviteti, kuptimi dhe arsyet e rregullimit, karakteristikat dhe dallimet me parashkrimin; dekadenca ligjore dhe vullnetare; dekadenca konvencionale dhe dekadenca në interes të përgjithshëm. Objektivat e kursit : - Qartësimi i karakteristikave bazë, esencës dhe rolit të instituteve të parashkrimit dhe dekadencës në qarkullimin civil, në funksion të të kuptuarit dhe të zbatuarit në mënyrë uniforme të tyre; - Nxitja e debatit dhe arritja në konkluzione për disa probleme që kanë dalë në praktikën gjyqësore lidhur me dy institutet në trajtim; - Vështrimi i instituteve në mënyrë krahasuese si një mjet ndihmues i padiskutueshëm në zbatimin mirë të së drejtës së brendshme.

Përmbajtja e kursit: - Parashkrimi si fakt juridik me vërtetimin e të cilit vijnë pasoja me natyrë shuese, pasoja të lidhura me të drejtën subjektive të përdorimit të mjetit bazë dhe më të rëndësishëm të mbrojtjes së të drejtave civile – padisë. - Dallimi nga parashkrimi fitues. - Elementet përbërëse të parashkrimit: mosveprimi i titullarit. Rëndësia e qëndrimit subjektiv të mbajtësit të së drejtës subjektive në ardhjen e pasojës. - Elementet përbërëse të parashkrimit: kalimi i kohës. Kufizimi i ushtrimit të së drejtës me afate të caktuara kohore, të gjykuara (nga ligjvënësi) të arsyeshme dhe të mjaftueshme për ushtrimin e kësaj të drejte. - Parashkrimi dhe nevoja e sigurisë në marrëdhëniet juridike. Tendenca drejt barazimit të situatës juridike me gjendjen e faktit, evitimi i gjendjes së pasigurisë juridike. - E drejta dhe nevoja për drejtësi. Parashkrimi. Rregull apo përjashtim? - Padia në kuptimin material dhe procedural. Padia si shkresë. - Fusha e zbatimit të parashkrimit - objekti i parashkrimit. Të drejtat pasurore. Të drejtat personale jopasurore dhe parashkrimi i padisë - mundësia për të kërkuar dhe përfituar në çdo kohë mbrojtjen e një të drejte subjektive nga ana e organeve shtetërore kompetente kur kjo e drejtë është shkelur ose kundërshtuar. - Paditë që nuk parashkruhen - paditë e njohjes dhe karakteri deklarativ i vendimit gjyqësor korrespondues; padia e pjesëtimit dhe natyra juridike e bashkëpronësisë; padia për kthimin e shumave të depozituara në bankë; prapësimi themelor. - Padia mohuese. Pse e paparashkrueshme? - Padia për kërkimin e trashëgimit. Kontradikta e nenit 122 dhe nenit 351 të Kodit Civil. - Padia e rivendikimit. E parashkrueshme apo jo? Të përbashkëtat dhe dallimet me padinë për kërkimin e trashëgimit. Karakteri i vazhdueshëm i të drejtës së pronësisë dhe a është i mundur kufizimi me afate i mbrojtjes së saj. - Padia për shpërblimin e dëmit jopasuror (neni 625 i Kodit Civil). Konfuzioni lidhur me zbatimin e nenit 113/a të Kodit Civil. - Karakteri imperativ i normave mbi përfaqësimin. - Afatet e parashkrimit. Llojet e tyre. - Afati i posaçëm i nenit 103 të Kodit Civil dhe diskutimi lidhur me konvalidimin e veprimit juridik relativisht të pavlefshëm. A është e mundur që një veprim juridik të deklarohet i pavlefshëm edhe pse ka kaluar afati i parashikuar nga neni 103 i Kodit Civil, kur ky kalim nuk është pretenduar konform nenit 125 të Kodit Civil? - Llogaritja e afateve të parashkrimit. Lindja e të drejtës së padisë dhe fillimi i ecjes së afatit të parashkrimit: actioni non natal non praescribitur - paditë që nuk kanë lindur nuk parashkruhen. - Heqja dorë nga parashkrimi dhe ndalimi i nenit 126 të Kodit Civil. - Përmbushja e detyrimit pas plotësimit të afatit të parashkrimit. - Pezullimi dhe ndërprerja e parashkrimit. Ndryshimi midis pezullimit dhe ndërprerjes. - Pezullimi i parashkrimit. Karakteri tekstual i shkaqeve të pezullimit. Pasiviteti i justifikuar i titullarit të së drejtës. Shkaqet konkrete të pezullimit.

27

- Karakteri personal i pezullimit të parashkrimit - pezullimi ka efekte vetëm ndaj personit mbajtës të së drejtës subjektive, ndaj të cilit është vërtetuar shkaku pezullues por jo ndaj personave të tjerë pjesëmarrës në të njëjtën marrëdhënie juridike. Për të sqaruar më mirë karakterin personal të pezullimit na ndihmon paragrafi i dytë i nenit 433 të Kodit Civil: “Pezullimi i parashkrimit ndaj njërit debitor solidar ose ndaj njërit kreditor solidar, nuk ka efekte ndaj të tjerëve”. - Ndërprerja e parashkrimit. Pasiviteti i munguar dhe jo pasivitet i justifikuar si në rastin e pezullimit. - Rivendosja në afat e parashkrimit. - Çështja e disponimeve të posaçme. - Prekluziviteti (dekadenca e të drejtave) dhe nevoja objektive që ushtrimi i të drejtës të realizohet brenda një afati ta paracaktuar në mënyrë strikte, pa marrë parasysh rrethanat subjektive që kanë përcaktuar ecjen e afatit. - Prekluziviteti si shuarje e një të drejte për pasojë të mos ushtrimit të saj brenda një afati kohor të përcaktuar. Fakti objektiv i kalimit të kohës dhe përjashtimi i situatës subjektive të titullarit (mbajtësit të së drejtës subjektive). - Dekadenca dhe përjashtimi i ndërprerjes dhe pezullimit. Ushtrimi i të drejtës dhe rënia e arsyes së ekzistencës së dekadencës. - Dekadenca konvencionale ose në interes privat dhe dekadenca në interes të përgjithshëm. - Dekadenca ligjore dhe dekadenca vullnetare. - Dekadenca vullnetare dhe kufizimi i vendosur nga neni 138 i Kodit Civil. Metodat pedagogjike: Materiale teorike të përgatitura dhe përmbledhura nga ekspertët:trajtim dhe diskutim rastesh praktike dhe situatash hipotetike; Vështrime krahasuese; Diskutime lidhur me perspektivën e çështjeve të debatueshme. 8. Letërporosia në fushën civile në të Drejtën e Brendshme dhe në të Drejtën Ndërkombëtare

Private. Rëndësia e përcaktimit të momentit të marrjes së provës me anë të letërporosisë. Rastet dhe kushtet që determinojë marrjen e këtij vendimi nga ana e gjykatës, afatet dhe mënyra e plotësimit e letërporosisë. Problemet teorike dhe praktike të dala nga praktika gjyqësore në të drejtën ndërkombëtare private në lidhje me letërporositë.

Kursi: A08 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 2 sesione trajnuese 2 ditore; Periudha: 1 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: sesion trajnues; Pjesëmarrësit: Gjyqtarë; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat; Përshkrimi i kursit: Si rezultat i marrëdhënieve të shumëllojshme në fushën civile dhe tregtare midis shtetasve shqiptare dhe atyre të huaj, si brenda dhe jashtë vendit del i nevojshëm bashkëpunimi i ndërsjellët gjyqësor e shpejtimi i procedurave në marrjen e provave, dërgimin e dokumenteve me qëllim sqarimin e plotë të rrethanave të çështjeve. Objektivat e kursit: - Evidentimi i problemeve praktike lidhur me veprimet procedurale gjyqësore në dërgimin dhe marrjen e letërporosive nga autoritet e huaja sipas Kodit të Procedurës Civile. - Njohja dhe zbatimi i Konventave Ndërkombëtare në këtë fushë lidhur me ndarjen e kompetencave dhe bashkëpunimin e institucioneve në funksion të realizimit të ndihmës së ndërsjellët në çështjet civile dhe tregtare.

28

Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen në këtë seminar janë: 1. Rregullat procedurale që duhen zbatuar për dhënien e ndihmës juridike nga gjykatat e huaja. Rastet dhe kushte kur realizohet ajo, roli i Ministrisë së Drejtësisë si autoriteti qendror i përcjelljes së dokumentacionit dhe vendimet që merr gjykata. 2. Letërporosia për jashtë shtetit. Raste dhe kushtet që imponojnë marrjen e vendimeve nga gjykata në një situate të tilla. 3. Njoftimi i dokumenteve gjyqësore dhe thirrja për në gjyq sipas konventës “Për njoftimit dhe dorëzimin për jashtë shtetit të dokumenteve gjyqësore dhe jashtë gjyqësore”. Problemet praktike dhe afatet kohore për realizimin e tyre. Mënyrat e realizimit të njoftimeve sipas konventën në krahasim me rregullat e vendosura në Kodin e Procedurës civile (të përbashkëtat dhe ndryshimet). 4. Zbatimi i ligjit të huaj, kufijtë dhe kushtet e zbatimit të tij në çështjet civile që shtrohen për zgjidhje përpara gjykatës. 5. Juridiksioni i gjykatave shqiptare për personat fizik e juridik të huaj dhe përfaqësitë diplomatike. Problemet praktike në këtë drejtim. Fuqia juridike e vendimeve të dhëna nga gjykata e huaja, ndikimi i tyre mbi juridiksionin e gjykatave shqiptare për gjykimin e të njëjtës çështje. Evidentimi i problemeve të praktikës mbi ekzekutimin e vendimeve të dhëna nga gjykata të shteteve të ndryshme për të njëjtën çështje. Metodat pedagogjike: Materiale teorike të përgatitura dhe përmbledhura nga ekspertët: trajtim dhe diskutim rastesh praktike dhe situatash hipotetike; Vështrime krahasuese; Diskutime lidhur me perspektivën e çështjeve të debatueshme. 9. Mënyrat e fitimit të pronësisë dhe dallimet e karakteristikat e tyre. Fitimi i pronësisë me

testament si një nga mënyrat që ndeshen më shpesh në praktikë të fitimit të pronësisë. Mënyrat e fitimit të pronësisë dhe dallimet e karakteristikat e tyre. Bashkimi dhe përzierja si

mënyrë e fitimit të pronësisë. Kursi: A09 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 3 sesione trajnuese 1.5 dite Periudha: 1 – 2 Mars 2010; 1 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: sesion trajnimi Pjesëmarrësit: Gjyqtarë; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat; Përshkrimi i kursit: Mënyrat e fitimit të pronësisë dhe dallimet e karakteristikat e tyre. Fitimi i pronësisë me testament si një nga mënyrat që ndeshen më shpesh në praktikë të fitimit të pronësisë. Mënyrat e fitimit të pronësisë dhe dallimet dhe karakteristikat e tyre. Bashkimi dhe përzierja si mënyra të fitimit të pronësisë. Objektivat e kursit: - Trajtimi i problemeve të dala nga praktika gjyqësore në lidhje me mënyrat e fitimit të pronësisë, përsa i përket pasojave juridike civile lidhur me institutin e kalimit të pronësisë. Ky institut duhet të trajtohet lidhur me të drejtën e pronësisë si dhe të drejtat e tjera reale, të cilat janë të transferueshme përveç kur ndalohet nga ligji ose nga natyra e së drejtës. Në këtë drejtim ka rëndësi përcaktimi i faktit juridik konkret si rrethanë e njohur nga ligji që sjell si pasojë kalimin e pronësisë, por dhe mënyrat e

29

fitimit të pronësisë, të cilat në praktikë nuk zbatohen drejt dhe për rrjedhojë gjykimet e çështjeve civile të kësaj natyre bëhen mjaft të vështira. - Trajtimi i testamentit si veprim juridik i një lloji të veçantë, që sjell si pasojë krahas konstatimit të vdekjes së trashëgimlënësit, trashëgiminë testamentare. Dallimi i testamentit prej heqjes dorë nga trashëgimia. Forma dhe llojet e tij, pavlefshmëria e tij si dhe problemet që kanë dale në praktikë. - Trajtimi dy mënyrave të fitimit të pronësisë bashkimi dhe përzierja si dhe dallimi midis tyre. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë: -Kuptimi i kalimit të pronësisë si institut i së drejtës civile. Trajtimi i mënyrave të fitimit të pronësisë në përgjithësi, llojet e mënyrave të fitimit të pronësisë. -Fitimi i pronësisë në mënyrë origjinale dhe në mënyrë të prejardhur dhe rëndësia praktike e kësaj ndarjeje. -Përcaktimi i mënyrave të fitimit të pronësisë sipas Kodit civil. Karakteristikat e përgjithshme të tyre si dhe dallimet përkatëse. -Fitimi i pronësisë me testament si një nga mënyrat e fitimit të pronësisë për shkak vdekje, duke evidentuar nocionin juridik të vdekjes, si vdekje e vërtetë dhe vdekje e prezumuar. - - - Trajtimi i trashëgimisë testamentare si pasojë, marrëdhënie juridike civile, për shkak të konstatimit të dy fakteve juridike situatë që konsiderohet fakt i përbërë ose përbërje fakti. - Kuptimi i testamentit si veprim juridik i njëanshëm i llojit të veprimeve “intuitu personae”, llojet e tij. -Karakteristikat e përbashkëta dhe dallimet e testamentit si veprim juridik i njëanshëm lidhur me heqjen dorë nga trashëgimia. Informacion të shkurtër lidhur me konceptet leg, barrë dhe kusht, që janë të lidhura me testamentin. -Pavlefshmëria e testamentit dhe rastet e praktikës gjyqësore lidhur me rezervën ligjore ose për shkaqe të tjera. -Bashkimi dhe përzierja, dy mënyra të fitimit të pronësisë, karakteristikat e përbashkëta dhe dallimi midis tyre. Raste të praktikës gjyqësore. Metodat pedagogjike: Leksion teorik. Parashtrimi i rasteve të praktikës gjyqësore studimi diskutimi i tyre, duke organizuar punën në grup. Parashtrim të problemeve edhe nga ana e pjesëmarrësve për mënyrën e interpretimit dhe zbatimit të dispozitave ligjore lidhur me këto instituteve të së drejtës, debat dhe në përfundim konkluzione për këto çështje. 10. Kontrata e sipërmarrjes në fushën e ndërtimeve. Dallimi i saj nga kontrata e porosisë.

Risku i sipërmarrjes dhe format e tij. Kalimi i pronësisë për sipërmarrjet në ndërtimin e sendeve të paluajtshme. Praktika gjyqësore lidhur me përmbushjen e detyrimeve nga kontrata e sipërmarrjes.

Kursi: A10 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 3 sesione trajnimi nga 1.5 dite Periudha: 23 -24 Qershor 2010; 1 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: sesion trajnimi Pjesëmarrësit: Gjyqtar Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat; Përshkrimi i Kursit: Ekonomia e tregut prezanton një shumëllojshmëri kontratash dhe marrëdhëniesh kontraktore, me anë të të cilave realizohen interesat ekonomike, private dhe tregtare të subjekteve. Krahas kësaj, shpesh kontratat janë objekt gjykimi në proceset civile për shkak të mospërmbushjes së detyrimeve që palët kanë marrë përsipër, por dhe për shkak të mosnjohjes sa duhet të legjislacionit që lidhet me to.

30

Pikërisht këto dy arsye kanë ndikuar në parashikimin e një kursi të veçantë për kontratat në përgjithësi dhe të kontratës së shitjes dhe atë të dhurimit në veçanti. Kontrata e sipërmarrjes bashkë me shitblerjen janë ndër mjetet kryesore me anë të së cilës vishen një pjesë e konsiderueshme e veprimeve juridike civile dhe tregtare në ekonominë e tregut. Janë pikërisht këto lloj kontratash që shpesh ndeshen si objekt gjykimi në proceset civile për shkak të mospërmbushjes së detyrimeve që palët kanë marrë përsipër, por dhe për shkak të mosnjohjes sa duhet të legjislacionit që lidhet. Për këto arsye, në këtë kalendar është parashikuar një kurs i veçantë mbi kontratat, i cili do të organizohet në formën e një seminari dyditor. Objektivat e kursit: Ky kurs synon të sqarojë: - Kushtet thelbësore dhe të domosdoshme të kontratave të sipërmarrjes dhe lidhja e saj me shitjen definitive të objektit. - Mënyrën e lidhjes së kontratave dhe konfliktet që burojnë nga faza parakontraktore. - Mënyrën e ekzekutimit të detyrimeve kontraktore. - Mospërmbushjen e detyrimeve kontraktore dhe llojet e saj. - Pasojat që vijnë prej mosekzekutimit të kontratave. - Bazën ligjore që lidhet me kontratën. - Kushtet thelbësore të domosdoshme për lidhjen e sipërmarrjes. - Mënyrën e ekzekutimit të detyrimeve kontraktore, si dhe mospërmbushjen e detyrimeve. - Pasojat që vijnë prej mosekzekutimit të kontratës. Probleme teorike dhe praktike që lidhen me çastin e kalimit të pronësisë - Probleme që lidhen me pavlefshmërinë e shitjes, e kontratës së dhurimit etj. Përshkrimi i kursit: Kursi i mësipërm do të strukturohet në dy ditë: Ku do të trajtohen çështje që lidhen me bazën ligjore të kontratave dhe të mënyrës së lidhjes së tyre, duke u përqendruar në veçanti mbi kontratën e sipërmarrjes për ndërtimin e sendeve të paluajtshëm, duke u bazuar kryesisht në Kodin Civil të Republikës së Shqipërisë, në paketën ligjore që lidhet me regjistrimin e pasurive të paluajtshme dhe ligje të tjera që lidhen me shitjen e trojeve, livadheve, tokave bujqësore, etj. Krahas këtij trajtimi teorik do të diskutohen dhe probleme të ndryshme që ndeshen në praktikën gjyqësore lidhur me këto çështje. Metoda pedagogjike: Kursi do të organizohet në formën e një seminari dhe do të konsistojë në: Përgatitjen e materialeve apo temave paraprakisht nga ekspertet teorike dhe prezantimin e tyre në mënyrë interaktive. Prezantimin si nga ekspertët, ashtu dhe nga pjesëmarrësit të kazuseve nga praktika konkrete gjyqësore. Diskutime dhe shkëmbime mendimesh ndërmjet pjesëmarrësve lidhur me çështje të diskutueshme teorike dhe praktike. Baza ligjore: Pjesëmarrësit në këtë kurs duhet të marrin me vete Kodin Civil, si dhe të jenë të përgatitur me disa raste konkrete nga praktika gjyqësore, të cilat mund të jenë interesante për t’u diskutuar në grupe. 11. Regjistrimi i titujve të pronësisë. Ligji për legalizimin e ndërtimeve informale dhe

legjislacioni që lidhet me çështjet e urbanistikës. Çështje që lidhen me ligjin për regjistrimin e pasurive të paluajtshme.

Kursi: A11 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 3 sesione trajnimi 1. 5 dite;

31

Periudha: 11-12 Maj 2010; 1 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: sesion trajnimi; Pjesëmarrësit: Gjyqtarë; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat; Përshkrimi i kursit: Kuptimi i institutit të së drejtës së pronësisë si e drejtë reale themelore. Tagrat e pronarit. Lidhja dhe dallimi i së drejtës së pronësisë si e drejtë reale themelore me të drejtat reale të përkohshme. Kuptimi i padisë së kërkimit të sendit (rivendikimi), legjitimimi aktiv, e pasiv, procesi i të provuarit, padia mohuese, legjitimimi aktiv dhe pasiv, procesi i të provuarit. Dallimi midis dy lloj padive, si mjet mbrojtjeje i së drejtës së pronësisë, lidhur me tagrat që cenohen. Duke pasur parasysh ligjin për kthimin dhe kompensimin e pronave ky kurs do të japë një përshkrim të bazës ligjore, raste të praktikës gjyqësore dhe të praktikës administrative të KKKP. Në mënyrë të veçantë kursi do të ndalojë tek kompetencat e gjykatës dhe të KKKP për të parë juridiksionet përkatëse. Kursi do të analizojë edhe Vendimet e KKKP-ve dhe regjistrimet e tyre. Ne zbatim te ligjit Nr. 7843 “Për Regjistrimin e Pasurive të Paluajtshme”, një sistem i ri i regjistrimit të pasurive të paluajtshme, sipas legjislacionit civil modern po themelohet në Shqipëri mbi baza zonash regjistrimi. Kur ky sistem të bëhet operacional në çdo zonë regjistrimi, ai do të ketë një impakt të madh mbi proceset gjyqësore dhe përmbajtjen e çështjeve që përfshijnë mosmarrëveshje lidhur me pronësinë mbi pasuritë e paluajtshme. Kjo do te ndodhë pasi Sistemi i Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme ka për qellim të bëhet burimi ekskluziv dhe i pakundërshtueshëm i informacionit në lidhje me sa vijon:

Ekzistencën e parcelave të tokave, ndërtesave si objekte të legjislacionit civil; Përmasat dhe kufijtë e këtyre pasurive ; Identitetin e pronarëve të këtyre pasurive; dhe Identitetin e mbajtësve të të drejtave të tjera reale mbi këto pasuri dhe përmbajtjen e këtyre të

drejtave. Objektivat e kursit: Me trajtimin e problemeve që lidhen me përdorimin e këtyre dy lloj padive prej pronarit si mjet mbrojtjeje i së drejtës së pronësisë së pretenduar të cenuar synohet të realizohet: - Kuptimi i së drejtës së pronësisë, si e drejtë reale themelore. - Kuptimi i këtyre lloj padive si mjete për realizimin e mbrojtjes së të drejtës së pronësisë duke përdorur mënyrën e përgjithshme të mbrojtjes së të drejtës subjektive të pretenduar të shkelur, konkretisht të së drejtës së pronësisë, siç është paraqitja e padisë për shqyrtim në gjykatë. - Trajtimi teorik i tagrave të pronarit, duke evidentuar trajtimin teorik dhe problemet praktike që lidhen me cenimin e tagrave të posedimit dhe gëzimit, cenimi i të cilave legjitimon pronarin për paraqitjen e padive konkrete. - Elementet e përbashkëta dhe dallimi midis dy padive duke evidentuar sidomos problemet në lidhje me cenimin e tagrit të posedimit, zbatimin e institutit të parashkrimit etj. - Si të shkruajmë dhe të japim vendime të regjistrueshme dhe të ekzekutueshme të familjarizohen gjyqtarët me parimet të cilat janë të vendosura në Kodin Civil dhe ligje të tjera për të përdorur informacionin nga Sistemi i Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme në marrjen e vendimit lidhur me pasuritë e paluajtshme. Të kuptojnë sesi Sistemi i Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme prodhon dokumente të ndryshme me rëndësi ligjore. Përmbajtja e kursit: Seminari do t’i kushtohet trajtimit teorik të këtyre dy lloj padive si mjet mbrojtjeje të së drejtës së pronësisë, duke hedhur për debat mendime të ndryshme në lidhje me trajtime te veçanta të instituteve të së drejtës civile që lidhen me këto lloj padish. 1. Do të analizojë dispozitat e Kodit Civil, Kodit të Procedurës Civile dhe Ligjit “Për Regjistrimin e Pasurive të Paluajtshme”, Ligjit Për kthimin dhe kompensimin e Pronave”, si dhe ndryshimet përkatëse. Dokumentet kanë për qëllim të paraqesin një dëshmi të vlefshme “prima facie” ose statusin

32

e plotë përfundimtar mbi çështjet e pronësisë dhe ekzistencën dhe përmbajtjen e të drejtave reale. Procesi i regjistrimit ka për qëllim të jetë një fazë integrale dhe përfundimtare në kryerjen e transaksioneve mbi pasuritë e paluajtshme. 2. Do të sigurojë një rishikim të përgjithshëm të strukturës dhe funksioneve të Sistemit të Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme për të treguar sesi është strukturuar në mënyrë që të prodhojë të dhëna të sakta dhe të mjaftueshme në kohë dhe nga ana ligjore. Pjesëmarrësit do të konsiderojnë parimin e “prioritetit në kohë” të regjistrimit, do të shqyrtojnë mënyrat në të cilat të dhënat e këtij prioriteti janë siguruar në sistemin e regjistrimit të pasurive të paluajtshme. 3. Do të rishikojë formën dhe përmbajtjen e dokumenteve evidentuese të lëshuara nga zyra e regjistrimit të pasurive të paluajtshme. Kjo ndahet në dy kategori: a) certifikatat e pronësisë dhe të qiramarrjes; b) kopje të certifikuara të hartave dhe/ose regjistrimet që lidhen me objektet e pronësisë. Këto i sigurohen nga Regjistruesi palëve të ndryshme dhe kanë status të ndryshëm. Për këtë arsye, gjyqtarët duhet të njohin secilën prej tyre dhe kanë nevojë të kuptojnë “peshën” evidentuese dhe procesin e pranimit të secilit në raste të ndryshme. 4. Kjo do të hedhë një vështrim mbi formën dhe përmbajtjen dhe rëndësinë e dokumentacionit të zyrës së regjistrimit të pasurive të paluajtshme që duhet të shoqërojë transaksione të ndryshme dhe të diskutojë pasojat, të cilat do të rezultojnë nga mungesa e këtij dokumentacioni. Do t’i kushtohet trajtimit të praktikave gjyqësore dhe në veçanti praktikës së Gjykatës së Lartë. Metodat pedagogjike: - Materiali teorik në lidhje me trajtimin e padisë së rivendikimit dhe padisë mohuese. Material teorik nga literatura jonë në lidhje me trajtimin e këtyre lloj padive (E drejta civile, “Pronësia”, Prof. A. Nathanaili). “Disa çështje mbi pronësinë dhe trashëgiminë” A. Nathanaili, N. Papuli (botim i vitit 1961), “E drejta private” F. Galgano, botim i vitit 1999. - Praktika gjyqësore - Shkëmbim mendimesh dhe debate Baza Ligjore: Çdo pjesëmarrës duhet të ketë me vete Kodin Civil, raste konkrete të karakterit praktik, paketën ligjore që lidhet me regjistrimin e pasurive të paluajtshme dhe me kthimin dhe kompensimin e pronave. 12. Heqja dhe kufizimi i zotësisë për të vepruar – veçoritë e gjykimit. Kursi: A12 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1 sesion trajnimi 2 ditor; Periudha: 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: sesion trajnimi; Pjesëmarrësit: kandidatët për magjistratë viti i tretë Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Përshkrimi i kursit: Është një gjykim mjaft i rëndësishëm për shkak se ka të bëjë me kufizimin ose heqjen e të drejtave, që ligji i njeh një personi. Shkaqet për heqjen dhe kufizimin e zotësisë për të vepruar janë të parashikuara në nenet 6 - 11 të Kodit Civil, ku parashikohet se me vendim të gjykatës mund t’ju hiqet ose t’u kufizohet zotësia për të kryer veprime juridike. Kur lind zotësia për të vepruar, kur i mituri mund të kryejë ose kur këto veprime juridike ai mund t’i kryejë me anë të përfaqësuesit të tij ligjor. Një kërkesë për fillimin e këtij gjykimi i drejtohet gjykatës e cila duhet të argumentohet në mënyrë të plotë në rrethanat në të cilat ajo mbështetet dhe provat në bazë të të cilave vërtetohen këto rrethana, si dhe pyetjen e personit të cilit i hiqet zotësia për të vepruar dhe që i përket edhe e drejta e ushtrimit të të drejtave civile sepse thëniet e tij janë provë me rëndësi në këtë lloj gjykimi.

33

Objektivat e kursit: Ky trajnim do të ketë si objektiv rritjen e njohurive të pjesëmarrësve lidhur me çështjet që kanë të bëjnë me kërkesën për heqjen dhe kufizimin e zotësisë për të vepruar; me legjitimitetin e subjekteve që mund të paraqesin këtë kërkesë; cilat duhet të jenë procedurat e gjykimit për caktimin e kujdestarit; kur bëhet ankimi kundër vendimit të gjykatës dhe cili veprim juridik për heqjen dhe kufizimin e zotësise për të vepruar është i pavlefshme dhe cilat janë dispozitat referuese për kthimin e zotësisë për të vepruar, në bazë të KPC nenet 382 – 387. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë: - Analiza juridike e institutit të heqjes dhe kufizimit të zotësisë për të vepruar në procesin civil shqiptar. - Shkaqet për heqjen dhe kufizimin e zotësisë për të vepruar, personat që kanë të drejtë për t’ju drejtuar gjykatës. - Caktimi i kujdestarit për mbrojtjen e përkohëshme, për mbrojtjen gjatë gjykimit, marrjen në shqyrtim të provave që paraqesin rëndësi juridike. - Kur personit që kërkohet për t’ju hequr zotësia ose kufizimi i zotësisë për te vepruar mund të paraqitet ose jo përpara gjykatës. Ankimi i personit në këtë rast për të garantuar sa më mirë të drejtat e personit që do t’u hiqet ose kufizohet zotësia për të vepruar. - Kërkesa për kthimin e zotësisë për të vepruar. Kur shkaku i heqjes ose i kufizimit të zotësisë për të vepruar zhduket. Paraqitja e kërkesës. Rregullat e parashikuara në bazë të KPC. Metodat pedagogjike: Materiale teorike. Prezantimi i rasteve praktike, studimi dhe diskutimi i tyre. Shkëmbime mendimesh për praktikën gjyqësore, si dhe për perspektivën. Baza ligjore: Çdo pjesëmarrës në trajnim duhet të ketë me vete Kushtetuten e Shqiperise, KC, KPC, Ligji për gjendjen civile. 13. Zgjidhja e konflikteve që burojnë nga kontratat administrative dhe civile përmes

shqyrtimit të tyre në arbitrazhin ndërkombëtar dhe vendas. Rastet kur vendimet e arbitrazhit janë ankimuar në gjykatat e apelit brenda vendit dhe rastet e arbitrazhit ndërkombëtar të Londrës dhe Parisit në rastet kur subjektet shqiptare kanë qenë palë në procedurat e arbitrazhit ndërkombëtar.

Kursi: A13 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1 sesion trajnimi 2 ditor; Periudha: 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: sesion trajnimi; Pjesëmarrësit: Gjyqtar; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat; Përshkrimi i kursit: Trajtimi i kësaj teme është i një rëndësie të veçante dhe i domosdoshëm për vetë problematikën që paraqet, sepse vihet re një rritje e konflikteve të cilat burojnë nga kontratat administrative. Arbitrazhi ka për detyrë të zgjidhë të gjitha mosmarrëveshjet, në mbrojtje të ligjshmërisë në dobi të plotësimit të kontratave. Ai gjithashtu ka për detyrë ekzekutimin e detyrimeve kontraktore dhe jashtëkontraktore, si alternativë e zgjidhjes jashtëgjyqësisht të konflikteve. Në këtë seminar do të trajtohen ngjashmëritë

34

dhe ndryshimet e zgjidhjes së çështjes me arbitrazh nga zgjidhja e saj në procesin gjyqësor. Gjithashtu do të njihemi edhe me Konventat Evropiane mbi arbitrazhin tregtar ndërkombëtar, fushën e zbatimit të këtyre Konventave, të drejtën e të huajve për të qenë arbitra, mënyrën si është organizuar arbitrazhi, si dhe mjaft çështje të tjera praktike e teorike që kanë të bëjnë lidhur me këtë temë. Objektivat e kursit: Qëllimi i këtij kursi është që të artikulojë çështje që lidhen me arbitrazhin dhe mënyrat e tjera të zgjidhjeve ligjore jashtëgjyqësore të konflikteve, veçoritë e këtyre metodave, kushtet, cilësitë, fushat e zbatimit, procedurën dhe rregullat, përfundimin, efektet, zbatimin e vendimit, e të tjera. I gjithë ky trajtim do të bëhet në kushtet e një mosfillimi apo pezullimi të procedurave përkatëse në rast se palët e mosmarrëveshjes objekt gjykimi kanë rënë dakord të zgjedhin arbitrazhin. Gjithashtu do të arrihet të bëhet dallimi midis arbitrazhit ndërkombëtar dhe atij vendor, do të jepen njohuri për fushën e zbatimit të tij, etj. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen në lidhje me arbitrazhin janë: a. Kuptimi i përgjithshëm/ Llojet e arbitrazhit; b. Dallimi midis arbitrazhit ndërkombëtar dhe atij vendor; c. Kuadri ligjor i aplikueshëm; d. Praktika e arbitrazhit vendor dhe ndërkombëtar; e. Njohja e vendimit te arbitrazhit ndërkombëtar dhe atij të shtetit të huaj. Metodat pedagogjike: Materiale teorike. Prezantimi i rasteve praktike, studimi dhe diskutimi i tyre. Praktika gjyqësore Shkëmbime mendimesh për perspektivën dhe problemet e lindura në praktikë. 14. Koncepti juridik i pasurive të paluajtshme. Sendet e paluajtshme, pjesët përbërëse dhe

aksesorët e tyre. Çështje që lidhen me ligjin për regjistrimin e pasurive të paluajtshme dhe konfliktet gjyqësore.

Kursi: A14 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 2 sesione trajnuese 2 ditore Periudha: 1 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: seminar Pjesëmarrësit: Gjyqtarë, punonjës të zyrave të regjistrimit të pasurive, specialistë të Ministrisë së Drejtësisë që inspektojnë punën e zyrave të regjistrimit të pasurive dhe avokatë Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat; Përshkrimi i kursit: Në praktikën e punës të gjykatave konfliktet lidhur me pronësinë mbi sendet e paluajtshme (troje, toka bujqësore, kullota etj.) zënë një vend kryesor. Problematika lidhur me trajtimin e këtyre konflikteve është komplekse, sidomos përsa i përket veprimeve juridike për kalimin e pronësisë mbi këto sende, fitimit të pronësisë mbi këto sende, pjesëtimit të sendeve të paluajtshme, kthimit dhe kompensimit të pronave ish-pronarëve etj. Probleme të shumta janë evidentuar në praktikë edhe përsa i përket regjistrimit të sendeve të paluajtshme në regjistrat e pasurive. Këto probleme kanë qenë të lidhura kryesisht me regjistrimin fillestar të sendeve në sistemin e ri të regjistrimit të parashikuar nga ligji nr. 7843, datë 13.07.1994 “Për regjistrimin e pasurive të paluajtshme”. Objektivat e kursit:

35

- Nxjerrja në pah e problematikës dhe shkeljeve të vërejtura në praktikën e punës së gjykatave në shqyrtimin e çështjeve civile që kanë objekte të tilla si: pavlefshmëria e veprimeve juridike lidhur me pasuri të paluajtshme; pjesëtimi i sendeve të paluajtshme; fitimi i pronësisë mbi sendet e paluajtshme me parashkrim fitues; kundërshtimi i vendimeve të ZRKKP dhe AQKKP; kundërshtimi i akteve të nxjerra nga regjistruesit e pasurive etj. - Kuptimi dhe interpretimi i njëjtë i normave që rregullojnë sendet e paluajtshme, pjesët përbërëse dhe aksesorët e tyre, mënyrën e fitimit të pronësisë, regjistrimin e pasurive të paluajtshme dhe pjesëtimin gjyqësor të tyre. - Evidentimi i problematikës së punës së zyrave të regjistrimit të pasurive në zbatimin e ligjit nr. 7843, datë 13.07.1994 në funksion të unifikimit të praktikës së punës së këtyre zyrave lidhur me regjistrimin e pronësisë mbi sendet e paluajtshme. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë: - Trajtimi teorik i konceptit të sendit të paluajtshëm sipas Kodit Civil dhe literaturës juridike vendase

e të huaj. Pjesët përbërëse dhe aksesorët e sendeve të paluajtshme. Të drejtat reale mbi sendet e paluajtshme.

- Mënyrat e fitimit të pronësisë mbi sendet e paluajtshme. Parashkrimi fitues si mënyrë fitimi pronësie që ndeshet dhe ka sjellë diskutime në praktikën gjyqësore.

Regjistrimi i pasurive të paluajtshme dhe kundërshtimi i akteve të nxjerra nga regjistruesit . Praktika gjyqësore në lidhje me këto çështje. Metodat pedagogjike: Materiale teorike. Prezantimi i rasteve praktike, studimi dhe diskutimi i tyre. Shkëmbime mendimesh për praktikën gjyqësore, si dhe për perspektivën. 15. Masat e sigurimit civil të padisë. Ankimimi në rastin e rrëzimit të masës së sigurimit.

Praktika gjyqësore dhe ajo unifikuese në lidhje me masat e sigurimit të padisë. Kursi: A15 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 4 sesione trajnuese 2 ditore Periudha: 3-4 Shkurt dhe 7-8 Qershor 2010; 1 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: sesion trajnimi; Pjesëmarrësit: Gjyqtar; Prokuror; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat; Prokuroritë; Objektivat e kursit: Evidentimi i problematikes së lindur në praktikën e gjykatave në lidhje me kërkesat për sigurimin e padisë, ndryshimeve në qëndrimet e këtyre gjykatave për të njëjtën situatë dhe i interpretimeve të ndryshme të përcaktimeve të bëra nga ligji civil. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë; 1. Kuptimi i sigurimit të padisë në gjykimin civil. Rastet kur lejohet ky sigurim, shpjegimi i provës

shkresore dhe i rasteve të vënies së garancisë pasurore. Përcaktimi i kufijve të mos paragjykimit të çështjes. Procedura e marrjes së masës së sigurimit të padisë, rastet dhe mënyrat e revokimit të saj. Ndryshimet e fundit në Kodin e Procedurës Civile në lidhje me afatin, kuptimi dhe zbatimi i këtij afati në praktikë.

36

2. Ankimi në rastet e rrëzimit të kërkesës për vendosjen e masës së sigurimit të padisë. Kuptimi i ndalimit për këtë ankim nga ligji dhe rastet e praktikës.

3. Praktika gjyqësore dhe ajo unifikuese në lidhje me masat e sigurimit të padisë. Llojet e masave të sigurimit të padisë të përcaktuara në ligj dhe ato të vendosura nga gjykatat në praktikë. Pezullimi i aktit administrativ, një lloj mase sigurimi padie apo një masë e një lloji të veçantë, i përcaktuar si i tillë nga vendimi unifikues i Gjykatës së Lartë. Probleme të praktikës në lidhje me këtë aspekt dhe mënyrat e zgjidhjes së saj. Pezullimi i ekzekutimit të titullit me vendim të gjykatës (neni 615/a i Kodit të Procedurës civile) një masë sigurim padie apo një lloj mase e llojit të veçantë. Rastet e praktikës në lidhje me këtë masë.

Metodat pedagogjike: Materiale teorike dhe raste të praktikës së gjykatave dhe vendime Unifikuese të Gjykatës së Lartë . 16. Marrëdhëniet juridiksionale me autoritetet e huaja në fushën civile. Njohje me aktet

ndërkombëtare. Kursi: A16 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1 sesion trajnimi 1.5 ditë; Periudha: 13 – 14 Janar 2010 Lloji i kursit: sesion trajnimi; Pjesëmarrësit: Gjyqtar; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat; Përshkrimi i kursit: Kursi merr në analizë dispozitat normative kombëtare dhe ndërkombëtare që kanë të bëjnë me bashkëpunimin gjyqësor në fushën civile në kuadër të implementimit të MSA-së që synojnë lehtësimin e qarkullimit të njerëzve, mallrave si një nga shtyllat kryesore të ekonomisë, në një hapësirë të vetme evropiane. Objektivat e kursit: Bashkëpunimi gjyqësor në çështjet civile ka për qëllim të krijojë bashkëpunim të ngushte midis autoriteteve të shteteve, veçanërisht në kuadër të përmbushjes të objektivave të MSA. Objektivat e trajnimit konsistojnë në:

- Nxitja e bashkëpunimit gjyqësor për çështjet civile me qëllim garantimin e sigurisë juridike dhe përmirësimin e qasjes në drejtësi;

- Nxit njohjen reciproke të sistemeve ligjore dhe gjyqësore ndërmjet Shteteve Anëtare; - Të rrisë transparencën e gjyqësorit duke garantuar implementimin e ligjeve në përputhje me

instrumentet normativë komunitare; Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi janë:

- Prezantimi, identifikimi i lëndës dhe njohja me disa nga Konventat Ndërkombëtare të zbatueshme në lidhje me temën, si dhe zbatimi i detyrimeve sipas MSA-së;

- E drejta ndërkombëtare e detyrueshme për Shqipërinë – Aderimi në Konventat e Hagës dhe të OKB-së;

i. Bashkëpunimi gjyqësor në çështjet civile, ekzekutimi i letërporosive; ii. Zbatimi i ligjit të huaj nga gjykata shqiptare; iii. Arbitrazhi.

- Ndërveprimi i pjesëmarrësve mbi rastet e praktikës dhe diskutimi i tyre.

37

Metodat pedagogjike: Prezantimi i temës do të realizohet me cikël leksionesh të përgatitura nga eksperti, të shoqëruar me slide përmbledhëse, si dhe pjesëmarrja ndëraktive e të trajnuarve mbi rastet e praktikës gjyqësore. 17. Padia. Kuptimi i padisë, elementët e nevojshëm themelor dhe identifikues të padisë.

Rëndësia e kuptimit dhe e përcaktimit të objektit dhe shkakut të padisë. Kursi: A17 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vend i Trajnimit : Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e Kursit: 1 sesione trajnues 1.5 dite; Periudha: 1 sesion 2010 – 2011; Lloji i kursit: sesion trajnimi; Pjesëmarrësit: gjyqtare, avokate Mbështetja Financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat; Përshkrimi i kursit: Në këtë kurs do të trajtohen, padia dhe elementet e saj. Legjitimi aktiv dhe pasiv, material dhe procedural. Interesi i ligjshëm. Zëvendësimi dhe kalimi procedural, kuptimi, zbatimi dhe probleme të praktikës, rastet kur pala është person juridik. Kundërpadia, elementët substanciale dhe formale të saj. Ndarja dhe bashkimi i padive. Kuptimi dhe zbatimi në praktikë. Llojet e padive. Objekti dhe shkaku i padisë, rëndësia dhe kuptimi i përcaktimit të tyre. Shtimi, pakësimi, ndryshimi i objektit të padisë dhe shkakut ligjor. Shkaku dhe baza ligjore e padisë. Kuptimi dhe zbatimi i tyre në praktikë dhe qëndrimi Unifikues i Gjykatës së Lartë.

Objektivat e kursit:

- Të qartësohet rëndësia e kuptimit të padisë, e elementeve të saj në lidhje me inicimin e procesit si dhe të zhvillimit të shqyrtimit të saj në themel.

- Të nxiten debate dhe të synohet të arrihet në përfundime të drejta në lidhje me dallimet midis së Drejtës Shqiptare materiale dhe të Drejtës Shqiptare procedurale e padisë.

- Të kuptohet rëndësia e dallimit të padisë në kuptimin procedural dhe asaj në kuptimin material, padia si një e drejtë për një proces gjyqësor dha padia si një e drejtë për gjykimin e themelit.

Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë;

1. Kuptimi i padisë, padia si një e drejtë subjektive procedurale, lidhja dhe dallimi i saj nga e drejta subjektive materiale.

2. Padia si e drejtë e palës për të iniciuar një proces si dhe padia si detyrim i palës për të realizuar shqyrtimin e saj në themel.

3. Elementet e përmbajtjes së padisë dhe rëndësia e tyre për ecurinë e procesit gjyqësor. Të drejtat e detyrimet ose roli i padisë dhe i gjykatës (gjykatësit) për plotësimin e elementëve formal – procedural të padisë, në të gjitha fazat e procesit gjyqësor.

4. Kushti themelor i padisë, rëndësia e tyre për procesin gjyqësor, roli i padive dhe i gjykatës në verifikimin e ekzistencës së tyre.

5. Interesi për të ngritur padi dhe legjitimiteti për të vepruar. Interesi për të ngritur padi si domosdoshmëri për të arritur nga procesi gjyqësor, mbrojtjen e interesit material. Lidhja ose ndërvarësia e interesit procedural me interesin material të padive. Interesi për të ngritur padi dhe dallimi i tij nga shqyrtimi i themelit të çështjes, cila është përmbajtja e interesit për të ngritur padi.

38

6. Legjitimiteti për të vepruar, kuptimi dhe përmbajtja e tij. Përcaktimi i drejtë i legjitimitetit të padive dhe rëndësia e tij për formimin e drejtë të ndërgjyqësisë. Roli i padive dhe i gjykatës në përcaktimin e legjitimitetit si dhe rëndësia e tij për realizimin e një procesi të rregullt ligjor.

7. Kuptimi, rëndësia dhe problemet juridike që rezultojnë në rastet e zëvendësimit të padive të palegjitimuara. Rastet e legjitimitetit jo të zakonshëm.

8. Rëndësia e përcaktimit të juridiksionit konceptues, gjyq vlerësimi i zotësisë dhe legjitimitetit formal të padive për procesin e klasifikimi i padive dhe rëndësia e tyre dhe elementet identifikues të padive, paditësi, shumën, objekti.

9. Problemet teorike dhe praktikës gjyqësore në lidhje me të drejtën e padisë për të ndryshuar shkakun ose objektin e padisë.

10. Interpretimi i përmbajtjes drejtë të nenit 185 dhe 16 të Kodit të Procedurës Civile në përcaktimin e bazës juridike të padisë.

Metodat pedagogjike: materiale teorike, trajtim dhe diskutim rastesh praktike dhe situata hipotetike, diskutime lidhur me perspektivën e çështjeve të debatueshme. 18. Pronësia industriale, korniza ligjore, aktet nënligjore të Agjencisë së Markave dhe

Patentave dhe praktika gjyqësore që lidhet me konfliktet që burojnë nga shkelja e të drejtave që burojnë nga markat tregtare, patentat dhe dizenjot profesionale. Legjislacioni doganor që lidhet me piraterinë e mallrave dhe produkteve.

Kursi: A18 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1 sesion trajnues 1 ditor; Periudha: 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: sesion trajnimi; Pjesëmarrësit: Gjyqtarë, avokatë, përfaqësues të biznesit te madh, përfaqësues te organeve doganore, policisë se krimit ekonomik, prokurorisë. Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat; Prokuroritë; Përshkrimi i kursit: Fusha e Pronësisë Intelektuale (Pronësia Industriale së bashku me E Drejta e Autorit) është nga fushat më pak të prekura në të drejtën dhe jurisprudencën shqiptare. Çështjet që mbulohen nga kjo fushë po marrin gjithnjë e më shumë rëndësi të madhe praktike. Ligjet shqiptare të pronësisë industriale janë të reja dhe praktika gjyqësore me to është relativisht e pakët. Rastet gjyqësore të mbrojtjes së të drejtave të pronësisë industriale (të drejtat që burojnë nga shpikjet, markat tregtare, dizenjot industriale, treguesit gjeografike) në Shqipëri kanë qenë sporadike dhe nganjëherë të çuditshme, por fakti i rritjes së numrit të tyre dhe i përcaktimit gjithnjë e më mirë të asaj që kërkohet, dëshmon për rëndësinë dhe të ardhmen e fushës. Profesionalizmi në gjykimin e këtyre çështjeve dhe mbrojtja ligjore e pronarëve të të drejtave po bëhet imperative në kohën që po jetojmë. Përdorimi në mënyrë të paligjshme i të drejtave të fituara për patentat për shpikjet, markat tregtare nga pronarët e ligjshëm, dhe mbrojtja jo profesionale e këtyre të drejtave, sjell jo vetëm një dëm të madh ekonomik për pronarët e tyre, por devijon edhe interesat dhe prirjet e konsumatorit për cilësinë e produkteve. Objektivi i kursit; Qëllimi i kursit është njohja e disa kategorive kryesore të njohurive që kanë të bëjnë me “Pronësinë Intelektuale”, për sensibilizimin dhe ndërgjegjësimin e aktorëve të përfshirë në mbrojtjen e të drejtave të Pronësisë Industriale në rëndësinë që ka fitimi dhe mbrojtja e këtyre të drejtave, në zhvillimin e një konkurrence të ndershme dhe për arritjen e standardeve të ngjashme me ato të Bashkimit Evropian në fushën e Pronësisë Industriale.

39

Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të shqyrtohen gjatë trajnimit do të jenë: Markat tregtare - Funksionet e markës. - Marka të regjistrueshme dhe të paregjistrueshme. - Termat e vlefshmërisë. - Të drejtat e fituara nga regjistrimi kombëtar dhe ndërkombëtar i markës. - Procedurat e regjistrimit të markës. - Titulli i pronësisë mbi markën. - Licencimi i pronësisë mbi markën. - Ç’vlerësim dhe mbarimi i afatit të mbrojtjes. - Mbrojtja juridike dhe sanksionet. - Markat kolektive Patentat për shpikje - Funksionet e patentës dhe instrumentet alternative të mbrojtjes së rezultateve të shpikjes. - Shpikjet e patentueshme dhe të papatentueshme, përjashtimet nga patentueshmëria. - Kriteret për marrjen e patentës. - Të drejtat e fituara nga pronësia mbi patentën dhe kufizimet mbi to. - Interpretimi i patentës. - Licencimi i pronësisë mbi patentën, ç’vlerësimi dhe mbarimi i afatit të mbrojtjes. - Anulimi i patentës dhe licencimi i detyrueshëm - Mbrojtja juridike dhe sanksionet Njohuri të përgjithshme dhe aspekte të mbrojtjes së të drejtave për dizenjot industriale dhe emërtimet e origjinës Metodat pedagogjike: Prezantimi i çështjeve të mësipërme përmes ilustrimeve me “power point”. Materiale teorike të zgjedhura të fushës. Prezantimi i shumë “case-law”, studimi, diskutimi dhe këmbimi i opinioneve për zgjidhjen e tyre. Këmbimi i opinioneve për mundësitë e përmirësimit të kuadrit ligjor ekzistues. 19. E drejta e autorit, procedurat administrative për mbrojtjen dhe administrimin e të drejtave

të autorëve dhe procedurat gjyqësore. Praktika gjyqësore që lidhet konfliktet që burojnë nga shkelja e të drejtave që burojnë nga ligji për të drejtën e autorit.

Kursi: A19 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1 sesion trajnimi 1.5 ditë; Periudha: 1 sesion 2010 – 2011; Lloji i kursit: sesion trajnimi; Pjesëmarrësit: Gjyqtare; Prokuror; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat; Prokuroritë; Përshkrimi i kursit: Kursi do të strukturohet në dy ditë: Në kuadrin e negocimit të Marrëveshjes së Stabilizim – Asocimit, Shqipëria duhet të arrijë standardet e vendeve të Bashkimit Evropian në fushën e mbrojtjes së të drejtave të autorit. Së pari, duhen njohur më së miri parimet më themelore mbi të cilat mbështetet kjo fushë e së drejtës, duke e konkretizuar me rregullimin ligjor që ka bërë ligjvënësi shqiptar deri në këto momente.

40

Se dyti, duhen evidentuar elementet përbërës të së drejtës së autorit, bazuar si në doktrinën shqiptare, ashtu edhe në atë të huaj, duke i trajtuar si përbërëse të kësaj fushe të së drejtës civile. Objektivat e kursit: Në fund të sesionit të trajnimit të ftuarit:

1. Të shpjegojnë çështjet kryesore të së drejtës së autorit, duke u fokusuar në konceptin e “ veprës” llojet e veprave, doktrinën e origjinalitetit etj.

2. Të demonstrojnë njohuri mbi konventat dhe traktatet ndërkombëtare, në të cilat ka aderuar RSH, në fushën e së drejtës së autorit.

3. Të krahasojë të drejtën e autorit në sistemin e së Drejtës Civile me atë të “Common Law” lidhur me aspekte të veçanta të tij.

4. Të përpilojë dhe të shkruajë vendime gjyqësore, bazuar në legjislacionin shqiptar, mbështetur mbi fakte dhe të dhëna të mara nga procese të ndryshme gjyqësore.

Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë:

1. Çështje të rëndësishme të së Drejtës së Autorit si: Subjektet, bashkautorësia, pronari i veprës, prodhuesi i veprës, subjektet e tjera, efektet e veprimit të ligjit ndaj subjekteve, Konventat/ traktatet ndërkombëtare.

2. Veprat si: Veprat origjinale dhe të prejardhura. Përjashtime nga mbrojtja e së Drejtës së Autorit. Regjistrimet e zërit dhe të muzikës. Veprat e dobishme dhe të padobishme.

3. Origjinaliteti si: Kuptimi i origjinalitetit. Raportimi i origjinalitetit me riprodhim. Origjinaliteti tek veprat e prejardhura.

4. Të Drejtat pasurore dhe jopasurore si: Kuptimi i të drejtave vetjake jopasurore dhe pasurore. Dallimi midis tyre. Kufizimet e të drejtës pasurore.

5. Pronësia dhe transferimi i saj si: Kuptimi i pronësisë, pronësia në veprat kolektive, mënyra e transferimit të pronësisë, veprat e krijuara nga kontratat e punës, Kontratat e pronësisë, e botimit e shkaqeve muzikore e teatrore, prodhuesit e fonogrameve, e veprave kinematografike, programet kompjuterike, veprat e arteve të bukura, baza e të dhënave, administrimi i së drejtës së autorit, kohëzgjatja e mbrojtjes.

6. Shkelja dhe mbrojtja e së drejtës së autorit.si: Kuptimi i shkeljes, kufijtë e kopjimit, procesi i të provuarit.

7. Aktet ndërkombëtare për të drejtën e autorit si: E Drejta e Autorit si e Drejte e Njeriut, Konventat e OMPIT dhe UNESCOS, Konventa e Bernës 1886, Konventat e Romës, detyrimet që rrjedhin nga TRIPS-i

Metodat pedagogjike: Materiale teorike; trajtim dhe diskutim rastesh praktike; vështrime krahasuese; diskutime lidhur me perspektivën e çështjeve të debatueshme. Baza ligjore: Çdo pjesëmarrës duhet të ketë me vete aktet ligjore e nënligjore që rregullojnë të drejtën e autorit, duke përfshire edhe aktet ndërkombëtare të ratifikuara nga Parlamenti i Shqipërisë. - Kodi Civil dhe Kushtetuta RSH - Praktike ( Vendime) Gjyqësore të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tirane dhe te Gjykatës se Apelit. - Vendime te Kolegjit Civil te Gjykatës se Larte me nr.545/04.05.2006, nr. 1867/09.12.2003; nr. 1301/24.06.2004. 20. Kontrata e Qirasë financiare. Ligji i veçantë dhe Kodi Civil. Kursi: A20 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës

41

Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1. 5 dite; Periudha: 1 sesion 2010 – 2011; Lloji i kursit: sesion trajnimi; Pjesëmarrësit: gjyqtarë; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; gjykatat; Përshkrimi i kursit: Trajtimi i qirasë financiare si një marrëdhënie juridike, do të mbështetet në dispozitat e Kodit Civil dhe në ligjin nr.9396, datë 12.5.2005, “Për qiranë financiare”, ndryshuar me ligjin nr. 9966, datë 24.7.2008, ku parashikohet se qiradhënësi i blen furnizuesit një send të përzgjedhur nga qiramarrësi pranë furnizuesit dhe ia jep atë qiramarrësit për ta përdorur për një afat të caktuar, kundrejt një çmimi të caktuar në kontratë dhe, me mbarimin e afatit të kontratës, qiramarrësi mund ta blejë sendin, të vazhdojë ta mbajë me qira për një afat tjetër ose t’ia kthejë atë qiradhënësit. Objektivat e kursit: Evidentimi i problematikës që ka të bëjë me Kontrata e qirasë financiare te cilat do të trajtohet në të gjitha llojet e format e saj ligjore dhe praktike, të tilla si: kontrata e qirasë financiare e drejtpërdrejtë apo e tërthortë, qiraja financiare vendase apo qiraja financiare ndërkombëtare, kontrata e qirasë financiare tregtare, apo kontrata e qirasë financiare civile ose jo tregtare, nënqiraja financiare, etj. Përmbjatja e kursit: Seminari do të përqëndrohet tek trajtimi i karakteristikave dhe elementëve të qirasë financiare si një lloj i veçantë qiraje, që në dallim nga qiraja tradicionale ka si pasojë kalimin e së drejtës së pronësisë mbi objektin e saj. Në këtë kuadër, do të ndalohet tek karakteristika që lidhet me kontratën e furnizimit që i referohet faktit të lidhjes së një marrëdhënie juridike midis furnizuesit të sendit me qiradhënësin për sendin e përzgjedhur nga qiramarrësi, në përputhje me përcaktimet e qiramarrësit dhe me kushtet e miratuara prej tij; mbikëqyrja e licencimi i veprimtarisë e qiradhënies financiare nga Banka e Shqipërisë; trajtimi i llojeve të objekteve që jepen me qira financiare dhe mënyra e përzgjedhjes së tij; do të trajtohet fakti se qiradhënës në këtë kontratë është vetëm person juridik; do të ndalohet tek e drejta e pronësisë mbi sendin dhe e drejta për ta mbajtur dhe përdorur për një afat të caktuar; mënyrat e pasojat kur kontrata zgjidhet para afatit për faj të qiramarrësit, kujt i takojnë të gjitha rreziqet që lidhen me sendin, përfshirë dëmtimin, humbjen rastësore, vjedhjen ose humbjen e parakohshme të përdorshmërisë së tij, etj. Cmimi i qirasë financiare dhe afati i qirasë kanë sanksionimet e tyre ligjore që do të trajtohen në këtë temë në varësi të objektit të kontratës, natyrës e llojit të tij. Kontrata e qirasë është një kontratë formale që lidhet me shkrim ose me akt noterial. Efektet e regjistrimit ose të mosregjistrimit të kontratës së qirasë financiare mbi pronësinë ose të drejtat e tjera të qiradhënësit dhe të palëve të treta mbështetur në ligjin “Për barrët siguruese” dhe të ligjit “Për regjistrimin e pasurive të paluajtshme” do të zënë një vend të rëndësishëm në këtë trajtim. Edhe detyrimet e palëve e kushtet e kontratës kanë specifikat e veta që në rast të përmbushjes apo mospërmbushjes së tyre shkaktojnë konflikte gjyqësore. Praktika gjyqësore do të zerë një vend të rëndësisshëm për të ilustruar karakteristika e kontratës apo vështirësitë e zbatimit në praktikë të saj. 21. Kontratat e reja. Ligji i koncesionit. Kontratat administrative. Kursi: A21 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 2 ditë;

42

Periudha: 1 sesion në vitin akademik 2009- 2010; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: sesion trajnimi: Pjesëmarrësit: Gjyqtarë; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat; Përshkrimi: Zhvillimi social ekonomik dhe aspiratat e integrimit të vendit në BE, kanë shndërruar Shqipërinë në një vend të hapur për investime ku çmohet dhe nxitet klima e biznesit ndërmjet operatorëve ekonomikë vendas dhe të huaj. Qëllimi i këtij sesioni trajnimi është që të shpjegojë kuadrin e nevojshëm ligjor që nevojitet në zbatimin e projekteve koncesionare që synon zhvillimin e mëtejshëm të parimeve të përgjithshme në lidhjen e kontratave nga autoritetet publike, nëpërmjet përcaktimit të procedurave të veçanta për dhënien e projekteve koncesionare, problematiken e praktikave koncesionare në RSH si dhe Kontratat Koncensionare dhe zgjidhja e tyre, kur bëhet ajo etj. Ky kurs do të ndalojë në mënyrë të veçantë tek marrëdhënia juridike që krijohet nga dhënia me koncesion, dallimi i saj nga qiradhënia, enfiteoza e uzufrukti, duke analizuar dispozitat e Kodit Civil dhe ato të ligjit për koncesionet. Po ashtu, do të trajtohen të drejtat dhe detyrimet që lindin nga koncesioni, si dhe llojet kryesore të koncesioneve në varësi të objekteve dhe subjekteve të tyre, si dhe në varësi të vlerës së objekteve e kohëzgjatjes së kontratës. Objektivat: Ky trajnim do të ketë si objektiv rritjen e njohurive të pjesëmarrësve lidhur me çështjet në zbatimin e projekteve koncesionare, fusha e zbatimit te tyre në bazë të ligjit ku përcaktohen kushtet, mënyrat, kriteret dhe procedurat e dhënies së koncensoneve në Shqiperi. Gjithashtu do të bëhet e njohur dhe identifikimi i koncesioneve të mundëshme dhe përzgjedhja e koncesionarit, procedurat e rishikimit administrativ, kontratat koncensionare si dhe zgjidhja e mosmarrëveshjeve koncensionare. Përmbajtja: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë: Koncesionet: a. Prezantim i përgjithshëm i ligjit te koncesioneve; b. Koncesionet dhe tranzicioni në RSH; c. Struktura qeverisëse e trajtimit te koncesioneve; d. Funksionimi i kuadrit ligjor te koncesioneve; e. Zbatimi i ligjit; f. dallimi nga qiraja, enfiteoza e uzufrukti; g. Problematika e praktikave koncesionare ne RSH Metodat pedagogjike: Materiale teorike. Prezantimi i rasteve praktike, studimi dhe diskutimi i tyre. Shkëmbime mendimesh për praktiken gjyqësore, si dhe për perspektivën. Baza ligjore: Çdo pjesëmarrës në trajnim duhet të ketë me vete bazën ligjore si KC, KPC, Ligji “Për Koncesionet“ Nr. 9663/18.12.2006. 22. Konfliktet me doganat dhe kuptimi i legjislacionit doganor nga gjyqtarët. Kursi: A22 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 2 sesione nga 1. 5 ditë Periudha: 3- 4 Mars 2010; 1 sesion 2011 – 2012;

43

Lloji i kursit: sesione trajnimi: Pjesëmarrësit: gjyqtarë, punonjës të doganave; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat; Përshkrimi i kursit: Aspiratat e vendit për integrim në BE, detyrimet që burojnë nga MSA, niveli i zhvillimit social ekonomik, ritmet e shkëmbimeve tregtare, import-eksportet etj, prekin në mënyrë të ndjeshme çështjet që lidhen me regjimin doganor dhe të drejtën përkatëse, si degë e së drejtës administrative, pjesë e së drejtës publike, në kontekstin e realizimit të funksioneve publike prej shtetit. Konfliktet që ndodhin në këtë realitet mund të jenë të natyrës administrative, civile ose penale, por zhvillimi i vrullshëm në këtë drejtim ka sjellë edhe probleme të mprehta në praktikën gjyqësore, gjë që do trajtojë në sens unifikues dhe sqarues ky kurs trajnimi. Objektivat e kursit: Aktualisht ndeshet një diversitet i natyrës së çështjeve të paraqitura para gjykatave shqiptare, qoftë lidhur me kontrabandën si vepër penale, gjë që implikon zbatimin e Kodit Penal dhe Kodit Doganor në mënyrë përplotësuese; qoftë lidhur me kontrabandën dhe kundërvajtjet administrative doganore, në kuptim të Kodit Doganor, qoftë me pagimin e padetyruar apo begatimin pa shkak, në kuptim të Kodit Civil, si dhe qoftë me pavlefshmërinë e titujve ekzekutivë, në kuptim të Kodit të Procedurës Civile. Objektivi mbetet kuptimi sa më i drejtë dhe i unifikuar në praktikë i këtyre rasteve, korrelacioni ndërmjet tyre, subsidiariteti dhe konkurrimi i përgjegjësisë, si dhe çështje të juridiksionit, si shprehje të së drejtës për akses në gjykatë, parashikuar nga neni 6 i KEDNJ dhe neni 42 i Kushtetutës. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë : - Aspekti civil i konflikteve doganore. Juridiksioni administrativ dhe ai gjyqësor. - Pavlefshmëria absolute e aktit administrativ doganor dhe pavlefshmëria relative. Lidhja përkatëse

me karakterin e detyrueshëm të shterimit të rrugës administrative. - Lidhja ndërmjet aktit administrativ doganor dhe konceptit të pavlefshmërisë së titullit ekzekutiv.

Raporti me pavlefshmërinë absolute në këtë aspekt. - A ka vend ngritja e padisë së kthimit të pagimit të padetyruar apo begatimit pa shkak, në rastet kur

subjekti i është nënshtruar detyrimit që buron nga një akt administrativ doganor i pakundërshtuar. - Aspekti penal i kontrabandës. Dallimi me kundërvajtjen administrative doganore. - Zgjidhja administrative e veprës penale të kontrabandës. Konkurrimi i përgjegjësisë administrative

me atë penale, si dhe evitimi i dënimit dy herë për të njëjtën vepër penale, në kuptim të KEDNJ dhe jurisprudencës së Strasburgut.

- Raporti ndërmjet procedimit administrativ dhe atij penal. Kuptimi i padisë civile në proceset gjyqësore penale të kontrabandës.

- Barra e provës në gjykimin e këtyre konflikteve, si dhe natyra e provave në raste specifike të komunikim,it me autoritetet doganore të shteteve të tjera.

Metodat pedagogjike: Në rrafshin e materialeve teorike, trajtime doktrinare të frymëzuara nga jurisprudenca, me synim përfshirjen në mënyrë interaktive të audiencës. Vizioni do të jetë krijimi i një forumi diskutimi sa më gjithëpërfshirës e reflektues. Prezantimi i rasteve praktike, studimi dhe diskutimi i tyre. Praktika gjyqësore dhe vendimet unifikuese të Gjykatës së Lartë, Gjykatës Kushtetuese dhe asaj të Strasburgut. Shkëmbime mendimesh për perspektivën dhe problemet e lindura në praktikë. 23. Konfliktet lidhur me tatimet dhe qëndrimi i Gjykatës së Lartë. Kursi: A23 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës

44

Kohëzgjatja e kursit: 2 sesione nga 1.5 dite Periudha: 8 – 9 Mars 2010: 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: seminar Pjesëmarrësit: gjyqtarë, punonjës të tatimeve; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat; Përshkrimi i kursit: Legjislacioni tatimor nga viti 1998 e deri më sot është karakterizuar nga ndryshime dinamike. Pothuajse çdo vit organi legjislativ i Republikës së Shqipërisë ka miratuar shtesa dhe ndryshime në paketën fiskale të cilat kanë pasur si qëllim rregullimin, organizimin dhe funksionimin e organeve tatimore, administrimin e detyrimeve tatimore, kanë përcaktuar qartë llojet e detyrimeve tatimore, mënyrën se si duhet të kundërshtohen aktet e nxjerra nga administrata tatimore etj.. Gjithë ky fluks ndryshimesh është bërë në kuadrin e përafrimit të legjislacionit të brendshëm me atë ndërkombëtar. Në vitin 2008 është miratuar Ligji nr. 9920/19.05.2008 “Për procedurat tatimore në Republikën e Shqipërisë” dhe Ligji Nr. 9975/28.07.2008 “Për sistemin e taksave kombëtare”. Gjithashtu gjatë viteve 2008 -2010 janë miratuar një sërë aktesh nënligjore të cilat kanë sjellë ndryshime në administrimin e detyrimeve tatimore etj. - Numri i çështjeve gjyqësore me objekt kundërshtimin e akteve administrative të organeve tatimore zë një vend të konsiderueshëm në grupin e çështjeve administrative që janë sot në proces gjyqësor në të gjitha shkallët e sistemit gjyqësor. Në varësi të kohës së lindjes së detyrimit tatimor që rrjedh nga një akt administrativ i organit tatimor përcaktohet edhe legjislacioni i aplikueshëm për zgjidhjen e mosmarrëveshjes objekt shqyrtimi gjyqësor, e duke qenë se legjislacioni tatimor ka pasur ndryshime të vazhdueshme në vite, në praktikë janë hasur probleme të ndryshme në lidhje me zbatimin e tij. - Në kushtet që legjislacioni tatimor ka qenë dinamik dhe mjaft aspekte procedurale të shqyrtimit administrativ dhe gjyqësor të çështjeve me objekt kundërshtimin e akteve administrative të organeve tatimore kanë ndryshuar lind e nevojshme njohja dhe përditësimi i gjyqtarëve, avokatëve, juristëve me legjislacionin tatimor si dhe diskutimi i rasteve konkrete në lidhje me sa më sipër që shqyrtohen nga gjykatat dhe qëndrimi i këtyre të fundit. Objektivat e kursit: - Njohja me legjislacionin tatimor në fuqi; njohja e akteve administrative të lëshuara nga administrata tatimore objekt kundërshtimi; kundërshtimi i tyre në rrugë administrative, kundërshtimi i akteve administrative të organeve tatimore në rrugë gjyqësore; - Evidentimi i problemeve që lindin gjatë ankimit administrativ të një akti administrativ të organit tatimor; Evidentimi i rasteve të pavlefshmërisë së ankimit administrativ ndaj aktit të organit tatimor, që ndikojnë në shqyrtimin gjyqësor të çështjeve me objekt kundërshtimin e aktit administrativ të organit tatimor. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi: - Aktet administrative; Elementët e vlefshmërisë së aktit administrativ; Pavlefshmëria relative dhe absolute e aktit administrativ; Mjetet e kundërshtimit të aktit administrativ në rrugë administrative dhe në rrugë gjyqësore. - Aktet administrative të organeve tatimore; Organizimi dhe funksionimi i administratës tatimore; Llojet e detyrimeve tatimore dhe administrimi i tyre; - Aktet administrative të organeve tatimore për mbledhjen me forcë të detyrimit tatimor; Mjetet e kundërshtimit të këtyre akteve administrative; - Kundërshtimi i akteve të administratës tatimore në rrugë administrative; Kushtet e vlefshmërisë së ankimit administrativ; - Rregulla të njoftimit të akteve administrative të organeve tatimore; Afatet ligjore për ankimin ndaj aktit administrativ të organit tatimor në rrugë administrative;

45

- Kundërshtimi në rrugë gjyqësore i akteve të organeve tatimore; Afatet ligjore për kundërshtimin e akteve administrative të organeve tatimore në rrugë gjyqësore; Pezullimi i ekzekutimit të një akti administrativ të organit tatimor gjatë procesit gjyqësor; - Probleme që hasen në praktikë në lidhje me administrimin e disa detyrimeve tatimore; - Probleme të përgjithshme të zbatimit të procedurave të administrimit tatimor dhe mosmarrëveshjet që mund të lindin gjatë këtij procesi, midis personave të tatueshëm dhe administratës tatimore. - Parimet bazë të administrimit tatimor dhe funksionet kryesore të administratës tatimore në ekuilibër me të drejtat dhe detyrimet e personave të tatueshëm. - Raste praktike të çështjeve gjyqësore nga Gjykata e Lartë me objekt mosmarrëveshje administrative në lidhje me detyrimet tatimore të lindura nga aktet administrative të organeve tatimore. Metodat pedagogjike: Materiale teorike të shfrytëzueshme. Paketa fiskale në fuqi. Prezantimi i rasteve praktike gjyqësore, studimi dhe diskutimi i tyre. 24. Titujt ekzekutivë në procedurën civile dhe titujt ekzekutivë në kuptimin e ligjit të

posaçëm. Praktika e GJEDNj lidhur me mosekzekutimin e detyrimeve të shtetit ndaj individëve. Detyrimet që burojnë prej vendimeve gjyqësore.

Kursi: A24 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1,5 ditë; Periudha: 8 – 9 Prill 2010; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: sesion trajnimi; Pjesëmarrësit: Gjyqtarë Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat; Përshkrimi i kursit: Sfida e integrimit të vendit në BE është ndërtimi i shtetit të së drejtës, ku një rol tejet të rëndësishëm zë procesi i rregullt ligjor, parashikuar nga neni 6 i KEDNJ dhe neni 42 i Kushtetutës. Tashmë jurisprudenca e Strasburgut, që është pjesë e rendit të brendshëm juridik dhe burim i së drejtës, ka elaboruar qartë dhe në mënyrë të konsoliduar qëndrimin se ekzekutimi i vendimeve gjyqësore është pjesë e procesit të rregullt ligjor, i cili nuk do të mund të kuptohej si i tillë, nëse do të mungonte garancia e fazës së ekzekutimit. GJEDNJ-ja ka një jurisprudencë të pasur në këtë drejtim edhe me Shqipërinë, ku çështjet që lidhen me ekzekutimin e detyrueshëm zënë vendin kryesor. Objektivat e kursit: Trajtimet në këtë kurs kanë për qëllim kuptimin më të mirë të titujve ekzekutivë të parashikuar nga Kodi i Procedurës Civile dhe në ligjet e veçanta. Veçanërisht do të ndalet në aktet administrative-tituj ekzekutivë, të parashikuar si të tillë nga vetë ligji, qoftë ato që lidhen me pronat, qoftë ato që lidhen me legjislacionin fiskal. Ky kuptim do synohet të qartësohet nëpërmjet shtjellimit të detyrimeve që burojnë nga vendimet e GJEDNJ. Gjithashtu rëndësi do i kushtohet edhe kuptimit të kundërshtimit të titujve ekzekutivë, në raport me cenimin e parimit të sigurisë juridike në shoqëri. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë : - Ekzekutimi i detyrueshëm, si pjesë e procesit të rregullt ligjor, në kuptim të nenit 6 të KEDNJ dhe

nenit 42 të Kushtetutës. - Titujt ekzekutivë sipas Kodi i Procedurës Civile, sipas legjislacionit fiskal (p.sh. Kodit Doganor),

legjislacionit të pronësisë etj.

46

- Pavlefshmëria e titujve ekzekutivë. Raporti i kësaj pavlefshmërie me pavlefshmërinë absolute të aktit administrativ-titull ekzekutiv.

- Kundërshtimi i veprimeve përmbarimore, natyra e këtij gjykimi, si dhe lidhja me procesin e rivendosjes në afat.

- Masat e sigurimit të padisë që mund të vendosen në këto procese dhe çështje që kanë të bëjnë me juridiksionin.

Metodat pedagogjike: Në rrafshin e materialeve teorike, trajtime doktrinare të frymëzuara nga jurisprudenca, me synim përfshirjen në mënyrë interaktive të audiencës. Vizioni do të jetë krijimi i një forumi diskutimi sa më gjithëpërfshirës e reflektues. Prezantimi i rasteve praktike, studimi dhe diskutimi i tyre. Praktika gjyqësore dhe vendimet unifikuese të Gjykatës së Lartë, Gjykatës Kushtetuese dhe asaj të Strasburgut. Shkëmbime mendimesh për perspektivën dhe problemet e lindura në praktikë.

47

KODI B

E DREJTA PENALE DHE E DREJTA PROCEDURALE PENALE 1. Alternativat e dënimit pas reformës së sistemit të dënimeve (gjysëmliria, punë me interes

publik, qëndrimi në shtëpi, dënimi me kusht, shërbimi i provës) dhe ekzekutimi i tyre. Probleme të praktikës gjyqësore dhe përqasja me përvojën evropiane.

Kursi: B 01 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 8 sesione trajnuese 2 ditore Periudha: 26 – 27 Nëntor 2009 ; 29- 30 Tetor 2009;16 – 17 Nëntor 2009;19 - 20 Nëntor dhe 8 – 9 Dhjetor 2009 ;10-11 Dhjetor 2009; Lloji i kursit: kurs institucional Pjesëmarrësit: Gjyqtarë, prokurorë, oficerë të policisë gjyqësore, punonjës të Shërbimit të Provës Mbështetja financiare: OSBE; UNICEF; Këshilli i Evropës (CoE). Përshkrimi i kursit: Ndryshimet në Kodin Penal dhe në ligjin nr. 8331/21.04.1998 “Për ekzekutimin e vendimeve penale” në përmbushje edhe të rekomandimeve të Këshillit të Evropës (R(92) 16, R (97)12 dhe R (2000)22 për reformimin e dënimeve alternative dhe prezantimin e institutit të Shërbimit të Provës i përgjigjen nevojave për zbatimin efikas të dënimeve alternative. Njohja e zbatuesve të ligjit me frymën e ligjit, me ndryshimet në ligjin material dhe me veprimtarinë e Shërbimit të Provës përbën një domosdoshmëri për të garantuar efektivitetin e zbatimit të ligjit. Objektivat e kursit: - Njohjen e llojeve të dënimeve alternative (gjysmëliria, qëndrimi në shtëpi, pezullimi i ekzekutimit të dënimit me burgim dhe vënia në provë me kusht, pezullimi i ekzekutimit të dënimit me burgim dhe kryerja e një pune me interes publik, si dhe lirimi me kusht) të prezantuara në Kodin Penal me qëllim përcjelljen e qëllimit të ligjit për të synuar kuptimin e drejtë të tyre dhe standardizimin e praktikës gjyqësore; - Njohjen me institutin e Shërbimit të Provës, organizimi dhe funksionimi i tij; - Pozita procedurale e Shërbimit të Provës dhe raportet e vlerësimit të përpiluara nga Shërbimi i Provës; - Llojet e vendimeve gjyqësore mbi caktimin e dënimeve alternative dhe ndryshimin/revokimin e tyre Përmbajtja e kursit : - Shpjegime mbi nevojën për reformimin e legjislacionit penal shqiptar në fushën e dënimeve alternative dhe vështrim krahasues i legjislacionit; - Standardet ndërkombëtare që përshkojnë dënimet alternative; - Llojet e dënimeve të reja alternative dhe kushtet për caktimin e tyre:

i. Gjysmëliria; ii. Qëndrimi në shtëpi; iii. Pezullimi i ekzekutimit të dënimit me burgim dhe vënia në provë me kusht; iv. Pezullimi i ekzekutimit të dënimit me burgim dhe kryerja e një pune me interes publik; v. Lirimi me kusht.

- Instituti i Shërbimit të Provës, organizimi dhe funksionimi i tij. Prezantimi i kuadrit ligjor që normon veprimtarinë e Shërbimit të Provës, detyrat e shërbimit të provës dhe parimet që udhëheqin veprimtarinë e tij. - Pozita procedurale e Shërbimit të Provës dhe vlera e raporteve të përpiluara prej tij; Fazat e procedimit penal ku thirret Shërbimi i Provës (gjatë hetimit paraprak, gjykimit dhe ekzekutimit të

48

vendimeve penale që përmbajnë dënime alternative). Rregullat procedurale penale të zbatueshme. Llojet dhe modelet e raporteve të vlerësimit që përpilon Shërbimi i Provës. Vlera e raporteve të vlerësimit në procedimin penal. - Llojet e vendimeve gjyqësore për caktimin e dënimeve alternative, si dhe për revokimin/ndryshimin e tyre. Metodat pedagogjike: Materiale teorike. Prezantime të rasteve praktike, studimi, diskutimi i tyre dhe praktika gjyqësore. Shkëmbime mendimesh për perspektivën dhe problemet e lindura në praktikë. 2. Probleme teorike dhe praktike lidhur me shqyrtimin e kërkesave të të dënuarve në fazën e

ekzekutimit të vendimeve penale. Jurisprudenca e GJEDNJ. Kursi: B 02 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës. Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës. Kohëzgjatja e kursit: 5 sesione trajnuese 2 ditore gjatë periudhës 2009-2012. Periudha: 6-7 Maj 2010; 14-15 Qershor 2010; 2 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: sesion trajnimi në fushën e të Drejtës Procedurale Penale. Pjesëmarrësit: Gjyqtarë, Prokurorë, Avokatë. Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat; Përshkrimi i kursit: Në momentin e përfundimit të fazës së gjykimit në procesin penal dhe marrjes formë të prere të vendimit penal të dënimit, “i pandehuri merr statusin e të dënuarit” dhe kalon në një fazë tjetër që është ajo e ekzekutimit të vendimit penal dhe që Kodi i Procedurës Penale. dhe ligjet specifike në fuqi i njohin një sërë të drejtash objekt kërkimi dhe objekt gjykimi njëkohësisht nga Gjykata për realizimin e tyre. Në kushtet kur një numër i konsiderueshëm personash në vendin tonë kanë statusin e të dënuarit dhe aktualisht vuajnë dënimin në Institucionet e ndryshme të Ekzekutimit të Vendimeve Penale, garantimi i të drejtave kushtetuese të tyre dhe veçanërisht e drejta për një proces të rregullt ligjor, nuk kushtëzohen vetëm me “procesin gjyqësor penal ku është ngritur një akuzë penale”, përkundrazi, praktika gjyqësore ka evidentuar që janë jo të pakta edhe kërkesat e tyre në Gjykatë në fazën e ekzekutimit, kërkesa për të realizuar të drejta që iu njeh legjislacioni ynë në fazën e ekzekutimit, që për vete shumëllojshmërinë e tyre në objekt, kanë sjellë si rrjedhojë edhe një problematike qoftë në aspektin procedural të shqyrtimit të tyre nga Gjykata apo të disponimit konkret të saj për shkak të mungesës shpesh herë të dispozitës përkatëse ligjore për zgjidhjen e rastit konkret, ashtu edhe me garancitë që realisht i ofron një proces gjyqësor të dënuarit në fazën e ekzekutimit të vendimit penal. Objektivat e kursit: - Kuptimi i rëndësisë së garantimit të të drejtave të personave të dënuar në proceset gjyqësore që lidhen me fazën e ekzekutimit të vendimit penal, si pjesë e pandarë e të drejtës për një proces të rregullt ligjor. Shumëllojshmëria e objekteve të kërkimit në proceset gjyqësore në fazën e ekzekutimit të vendimit penal. - Trajtimi i dinamikës së ligjeve specifike të zbatueshëm në shqyrtimin e kërkesave në fazën e ekzekutimit të vendimit penal, në raport me legjislacionin procedural penal dhe evidentimi i problematikës ligjore dhe praktikave të ndryshme të zbatuara nga Gjykatat në shqyrtimin e këtyre kërkesave. - Krijimi i një debati interaktiv me pjesëmarrësit për tërheqjen e mendimeve juridike dhe sugjerimeve lidhur me praktikat e evidentuara apo të zbatuara prej tyre në shqyrtimin e kërkesave të të dënuarve në fazën e ekzekutimit, ballafaqimin e këtyre praktikave të ndjekura duke pasur si kriter vlerësues bazueshmërinë e tyre në normat procedurale penale të aplikueshme dhe arritjen e përfundimeve për

49

një unifikim të mundshëm të këtyre praktikave në përzgjedhjen e atyre që sigurojnë interpretimin me të saktë të legjislacionit të aplikueshëm dhe garantojnë plotësisht një proces të rregullt ligjor në shqyrtimin e të drejtave të të dënuarit. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij Kursi do të jenë:

- Kuadri ligjor i zbatueshëm për shqyrtimin gjyqësor të kërkesave që lidhen me fazën e ekzekutimit të vendimit gjyqësor penal.

- Përcaktimi i Gjykatës kompetente për shqyrtimin e kërkesave në fazën e ekzekutimit të vendimit, referuar objektit të kërkesave dhe veçanërisht dispozitave të K.Pr.P dhe Ligjeve specifike të aplikueshëm.

- Llojet e kërkesave të personave të dënuar në fazën e ekzekutimit të vendimit. Kompleksiteti i kërkimeve, të drejtave të pretenduara në këtë fazë dhe evidentimi i problematikës ligjore dhe praktike gjatë shqyrtimit gjyqësor dhe disponimit të Gjykatës. Trajtimi i rasteve praktike lidhur me këto kërkesa, të vendimeve të Gjykatave të Rretheve Gjyqësore që kanë në juridiksion të tyre Institucione të Ekzekutimit të Vendimeve Penale (Tiranë, Elbasan, Krujë, Korçë etj).

- Kërkesa për caktimin e llojit të sigurisë së burgut. Cilat janë kriteret ligjore të zbatueshme. Cila është përbërja e trupit gjykues (1 apo 3 gjyqtarë në varësi të veprës penale). A është e limituar në kohë paraqitja e kësaj kërkese nga prokurori në raport me momentin kohor të marrjes formë të prerë të Vendimit penal të themelit i cili nuk ka një përcaktim të sigurisë së burgut?

- Kërkesa për ndryshimin e llojit të sigurisë së burgut. A ekzistojnë dhe nëse po cilat janë kriteret ligjore të zbatueshme. Juridiksioni Gjyqësor dhe Administrativ në shqyrtimin e këtyre kërkesave.

a. Lirimi me kusht. Cilat janë kriteret ligjore të zbatueshme. Trajtimi i nocionit “përsëritës” për shtetasin shqiptar të dënuar në Shqipëri dhe në një Shtet të huaj për dy vepra të ndryshme penale. Trajtimi i konceptit të “rehabilitimit” në kuptim të nenit 64 të Kodit Penal. Raporti i Shërbimit të Provës. Vlerësimi i këtij Raporti nga Gjykata, risitë e sjella prej tij në dobi të gjykimit dhe fuqia provuese e tij. A janë të detyrueshme për Gjykatën konkluzionet e këtij Raporti? A mund të vlerësohet dhe barazohet procedurialisht një Raport i tillë me një Akt-Ekspertimi? Pozita procedurale në gjykimin e specialistit të Shërbimit të Provës. Kufijtë ligjor të përcaktuar nga ligji specifik referues në elementet vlerësues objekt hetimi nga specialisti i Shërbimit të Provës.

b. Lirimi për shkak sëmundjeje. Kriteret ligjore të zbatueshme, aktet provuese ku bazohet si dhe dallimi nga kriteret ligjore të kërkuara dhe kufijtë e lejuar të objektit të të provuarit në shqyrtimin e kërkesave me objekt “Qëndrim në shtëpi” sipas nenit 59/a(c) të Kodit Penal.

c. Qëndrimi në shtëpi neni 59/a i K.P. Kriteret ligjore të zbatueshme dhe problematika lidhur me evidentimin e pushimit të ekzistencës së këtyre kritereve pas disponimit nga Gjykata me vendim si dhe përcaktimi i subjektit iniciues për të kërkuar revokimin e vendimit gjyqësor që ka disponuar për një dënim alternativ.

d. Uljet e dënimit. Mënyra e procedimit të tyre nga Gjykata. Palët pjesëmarrëse në procesin gjyqësor. Ekzekutimi i tyre.

e. Kërkesa të tjera (kërkesë me objekt Detyrim e Institucionit për të punësuar të dënuarin në I.E.V.P., Kërkesë për llogaritje të paraburgimit të vuajtur etj.)

- Palët pjesëmarrëse në gjykimet e kërkesave në fazën e ekzekutimit, mënyra e procedimit nga Gjykata, në varësi të objektit të kërkimit dhe Ligjit të aplikueshëm (p.sh: ndryshim lloji sigurie të burgut, lirim me kusht, ulje dënimi). A është e detyrueshme prania e kërkuesit në gjykim në procesin gjyqësor në fazën e ekzekutimit? Cila është pozita procedurale e tij? Mosparaqitja e tij e vullnetshme dhe e konfirmuar në gjykim, a bën të detyrueshme për Gjykatën zbatimin e dispozitave procedurale penale (nenet 351, 352) për deklarimin e mungesës së tij dhe procedimit në prezencë të një mbrojtësi qoftë i zgjedhur apo i caktuar nga Gjykata, apo do të trajtohen si kërkesa të një lloji të veçantë që nuk kërkojnë zbatimin e këtyre dispozitave procedurale penale? A gjen zbatim parimi i kontradiktoritetit në këto gjykime?

50

- Disponimi konkret i Gjykatës në rast të heqjes dorë nga kërkesa në fazën e ekzekutimit prej kërkuesit dhe referenca e munguar ligjore. Disponimi i Gjykatës në rast të mosparaqitjes pavarësisht dijenisë së kërkuesit.

- A konsiderohet faza e ekzekutimit të Vendimit Penal gjyqësor dhe proceset gjyqësore që shqyrtojnë kërkesa apo të drejta të pretenduara të subjektit të lidhura me këtë fazë, pjesë e procesit të rregullt ligjor në kuptim të nenit 6 të K.E.D.Nj-së? Jurisprudenca e Gj.E.D.Nj-së dhe interpretimi i saj proceset gjyqësore në fazën e ekzekutimit të vendimit.

Metodat pedagogjike: Vënia në dispozicion të Auditorit të Materiale teorike të trajtuara. Prezantimi i rasteve praktike, evidentimi i problematikës ligjore dhe praktike të konstatuar në rastet e trajtuara në praktikën gjyqësore të Gjykatave të ndryshme. Shkëmbim i mendimeve për zgjidhjet ligjore të sugjeruara nga auditori për përcaktimin e alternativave me të mira për zbatim në praktikën gjyqësore. 3. Shkelja e rregullave të qarkullimit rrugor si rezultat i drejtimit të automjetit pa dëshmi, etj.

Lidhja shkakësore në këtë vepër penale. Kursi : B 03 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 3 sesione trajnuese 1 ditore Periudha: 15 - 16 prill 2010; 1 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: Workshop Pjesëmarrësit: Gjyqtarë,prokurorë,oficerë të policisë gjyqësore të shërbimeve të qarkullimit rrugor Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, Gjykatat, Prokuroritë. Përshkrimi i kursit : Në kushtet e rritjes së numrit të automjeteve që qarkullojnë në akset rrugore shqiptare, shkelja e rregullave të qarkullimit rrugor në to ka shkaktuar një numër të konsiderueshëm të aksidenteve automobilistike me pasoja të rënda për jetën dhe shëndetin e personave të dëmtuar. Nga ana tjetër, në një numër të konsiderueshëm të rasteve, drejtuesit e automjeteve që shkelin rregullat e qarkullimit rrugor nuk janë të pajisur me dëshminë përkatëse për drejtimin e automjetit, apo i drejtojnë ato në gjendje të dehur. Objektivat e kursit : -Evidentimi i problematikës së çështjeve penale me objekt shkeljen e rregullave të qarkullimit rrugor, drejtimin e automjeteve pa dëshmi dhe në gjendje të dehur. -Përcaktimi i drejtë i lidhjes shkak-pasojë, në rastet e shkeljes së rregullave të qarkullimit rrugor. -Përcaktimi i dallimit midis kundravajtjes penale të drejtimit të automjetit në gjendje të dehur dhe kundravajtjes administrative në një rast të tillë. Përmbajtja e kursit : Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë: -Trajtimi i figurës së veprës penale të shkeljes së rregullave të qarkullimit rrugor, si një dispozite penale që të referon tek Kodi Rrugor i Republikës së Shqipërisë. -Kryerja e veprës penale në kushtet e drejtimit të automjetit pa dëshmi. -Trajtimi i pasojave të ardhura nga shkelja e rregullave të qarkullimit rrugor, si kusht i domosdoshëm për ekzistencën e vete veprës penale. -Trajtimi dhe dallimet midis formës së fajësisë me të cilën kryhet shkelja e rregullave të qarkullimit rrugor dhe pasojave të ardhura prej saj.

51

Metodat pedagogjike : Materiale teorike. Prezantimi i rasteve praktike, studimi dhe diskutimi i tyre. Praktika gjyqësore dhe shkëmbime mendimesh për problemet e lindura gjatë saj. Materiale teorike nga legjislacioni penal italian. 4. Aspekte të jurisprudencës lidhur me institutin e sigurimit të provës në procesin penal.

Probleme të pavlefshmërisë absolute dhe të papërdorshmërisë së provës së siguruar paraprakisht.

Kursi: B04 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1,5 ditë Periudha: 11 – 12 Shkurt 2010; 13 – 14 Maj 2010; 2 sesion 2010 – 2011; 3 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: sesion trajnimi; Pjesëmarrësit: gjyqtarë e prokurorë; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, Gjykatat, Prokuroria. Përshkrimi i kursit: - Në praktikën gjyqësore të gjykatave të shkallës së parë dhe të dytë, por edhe në atë të Kolegjeve të Gjykatës së Lartë, ndeshen raste ku aspekte të ndryshme të Institutit të Sigurimit të Provës kanë gjetur zgjidhje të diskutueshme, të cilat kanë diktuar edhe “fatin” e këtyre çështjeve. - Në vitet e fundit Instituti i Sigurimit të Provës / “paraprova” / është zbatuar shpesh dhe në disa raste rrjedha e një gjykimi penal ka qenë e kushtëzuar nga mënyra e respektimit ose jo me rigorozitet e fazave procedurale, me pasojë pavlefshmërinë dhe papërdorshmërinë e këtyre të dhënave, të gjitha këto e bëjnë dhe më të rëndësishëm trajnimin për disa aspekte procedurale. Objektivat e kursit: - Evidentimi i problemeve që lindin me rrethanat se kur sigurohet një provë, diskutimi i çështjeve të ndryshme lidhur me disponimin e gjykatës për sigurimin e provës dhe për seancën, pasojat në rast të mosrespektimit të kërkesave procedurale mbi vetë procedimin penal, situata kur mund të rimerret prova e siguruar. - Evidentimi i situatave të ndryshme për sa i përket përdorimit të provës së siguruar, aspekte të pavlefshmërisë dhe zgjidhja e ofruar nga gjykatat më të larta në këndvështrimin ligjor dhe kushtetues ( raste të Kolegjeve Penale të Gjykatës së Lartë, por edhe të Gjykatës Kushtetuese ). - Ndërgjegjësimi i pjesëmarrësve për të ofruar mendimet e tyre si punonjës të praktikës që njohin më mire problemet procedurale, duke qenë se hasin shpesh situata të diskutueshme për sigurimin e provës. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi: - Trajtim teorik për Institutin e Sigurimit të Provës, kuptimi dhe rëndësia e këtij instituti në kushtet e sotme. - Diskutime mbi disa nga rrethanat ku lejohet sigurimi i provës, si edhe i situatave kur rimerret një provë e siguruar (p.sh pyetja në gjykimin e themelit përsëri e një dëshmitari, thëniet e të cilit janë siguruar ). - Diskutimi i rasteve tipike që kanë sjellë në praktikën gjyqësore pavlefshmërinë absolute dhe papërdorshmërinë e provës së siguruar, situata konkrete të praktikës gjyqësore në këtë drejtim. - Vështrim krahasues të Kodeve të Procedurës Penale ndër vite për disa aspekte që lidhen me këtë institut.

52

Metodat pedagogjike: Materiale teorike të shfrytëzueshme. Prezantimi i rasteve të ndryshme të praktikës gjyqësore. 5. Kriteret e vlerësimit të fakteve që burojnë nga pyetja e të pandehurit dhe nga deklarimet e

të bashkëpandehurit ose të pandehurit në një procedim të lidhur. Regjimi përkatës i leximeve të lejueshme. Respektimi i kontradiktoritetit në përqasje me jurisprudencën e GJEDNJ.

Kursi: B 05 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 6 sesione trajnuese 2 ditore Periudha: 15-16 Shkurt; 1-2 Korrik 2010; 2 sesion 2010 – 2011; 2 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: workshop; Pjesëmarrësit: Gjyqtarë, Prokurorë Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, Gjykata, Prokuroritë; Përshkrimi i kursit: Në rendin e provave të procesit gjyqësor penal pyetja e te pandehurit, pyetja e të bashkëpandehurve, pohimi i të pandehurit apo mohimi zënë një vend të rëndësishëm dhe janë një nga çështjet më të diskutueshme të procesit të të provuarit. Fakte që burojnë nga pyetja e të pandehurit dhe marrja e pohimit ai si një mjet provues dhe mjet për njohjen e së vërtetës i nënshtrohen një vlerësimi të veçantë. Cila është natyra e pyetjes së të pandehurit, kur do pyeten të bashkëpandehurit, kur do lexohen deklarimet e të pandehurit gjatë hetimeve dhe si do vlerësohen ato, kjo e pa qartë në përqasje më praktikën gjyqësore vendase dhe atë ndërkombëtare, do jenë disa nga çështjet që do të trajtojë ky kurs trajnimi. Objektivat e kursit: Ky kurs trajnimi do të këtë si qëllim;

- Analizimin e natyrës së pyetjes së të pandehurit si një nga provat më të përdorshme në procesin e të provuarit.

- Evidentimin e trajtimeve teorike e të eksperiencës së legjislacioneve të ndryshme bashkëkohore mbi vendin që zë pyetja e të pandehurit në procesin e të provuarit.

- Cilat fakte synojmë të nxjerrim nga pyetja e të pandehurit. - Evidentimin e kritereve nga të cilat nisemi për të bërë vlerësimin e fakteve që përftohen nga

pyetja e të pandehurit. - Diskutimin e rrëgjimit të përdorimit të leximeve të lejueshme. - Studimin e rasteve praktike të gjykatave të niveleve të ndryshme duke u ndalur atë të

Gjykatës së Lartë, - Standardet ndërkombëtare në përdorimin e një provë të të tillë në kuadër të jurisprudencës së

GJEDNJ Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë:

- Pyetja e të pandehurit si një nga llojet e provave kryesore. - Natyra juridike e pyetjes së të pandehurit, parimi “nemo procedere se ipsum”, pyetja e të

pandehurit si mjet provues dhe si mjet për njohjen e së vërtetës. - Metodika e pyetjes së të pandehurit. - Pohimi i të pandehurit- “confessio, parimi confesio pro veritate habeteur.” - Pyetja e të bashkëpandehurit, ndalimi i përdorimit si provë, neni 152/3, pyetja e të pandehurit

në një procedim të lidhur, dallimi midis neneve 166 dhe 167 të KPrP.

53

- Rastet kur mund të bëhet leximi i deklarimeve të të pandehurit dhe vlerësimi i tyre, neni 370 i KPrP.

- Standardet në praktikën gjyqësore shqiptare - Analiza e vendimeve të GJEDNJ në aspekt të respektimit të të drejtës së pohimit apo mohimit

të të pandehurit Metodat pedagogjike: Materiale teorike i përgatitur paraprakisht nga ana e ekspertëve. Prezantimi i tij me power-point. Prezantimi i rasteve praktike, studimi dhe diskutimi i tyre në mënyrë interaktive mes pjesëmarrësve në kurs. Praktika gjyqësore dhe vendimet e Gjykatave të ndryshme dhe të Gjykatës së Lartë dhe Gjykatës Kushtetuese. Diskutim i rasteve të GJEDNJ dhe diskutimi i tyre. 6. Parashkrimi i ndjekjes penale dhe i ekzekutimit të vendimeve penale. Kriteret dhe

jurisprudenca e Gjykatës së Lartë. Kursi: B06 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1,5 ditë Periudha: 20 – 21 Prill 2010; 2 sesion 2010 – 2011; 2 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: Sesion trajnimi; Pjesëmarrësit: gjyqtarë e prokurorë; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, Gjykata e Prokuroritë. Rëndësia e trajnimit: Trajtimi i problemeve që lidhen me fazën e ekzekutimit të vendimeve penale paraqiten komplekse dhe pak të trajtuara. Debatimi dhe sqarimi i aspekteve teoriko-praktike të veprimtarisë së prokurorit dhe gjykatës në këtë fazë të procedimit lidhen ngushtë me respektimin e të drejtave dhe lirive të të dënuarit. Objektivat e kursit: Të evidentohen problemet që hasen në praktikë në lidhje me ekzekutimin e vendimeve. Të përcaktohen drejt gjykatat që janë kompetente për aspekte të ndryshme dhe kërkesa që lindin gjatë fazës së ekzekutimit. Të përcaktohen qartë të drejtat dhe detyrimet e prokurorisë në këtë fazë si dhe raportet mes prokurorive të vendit të vuajtjes së dënimit dhe vendit të dhënies së vendimit. Të sqarohen detyrimet që kanë institucionet që merren me zbatimin e vendimeve (kryesore dhe dënimeve plotësuese) procedurat e komunikimit dhe të kontrollit nga ana e prokurorit dhe gjykatës. Sqarimi i problemeve që kanë dalë në lidhje me parashkrimin e ekzekutimit të vendimeve. Përmbajtja e kursit: - Roli i prokurorit në ekzekutimin e vendimeve me burgim. Raportet që krijohen mes prokurorit,

gjykatës, të dënuarit, mbrojtësit të tij dhe institucioneve të vuajtjes së dënimit. - Çështjet që mund të lindin gjatë ekzekutimit të vendimit dhe gjykata kompetente për zgjidhjen e

tyre. Roli i prokurorit në këto gjykime. - Ekzekutimi i dënimeve penale me gjobë. Roli i gjykatës, prokurorit dhe përmbaruesit në këtë lloj

ekzekutimi. Mënyra e konvertimit të dënimit me gjobë dhe mënyra e ekzekutimit të vendimit të konvertuar.

- Ekzekutimi i dënimeve plotësuese. Raportet që krijohen mes institucioneve të detyruara për zbatim dhe organeve të drejtësisë.

- Ekzekutimi i menjëhershëm i urdhërimeve të gjykatës. Parashkrimi i ekzekutimit të dënimeve.

54

Burimet ligjore dhe materialet: Kushtetuta, Kodi i Procedurës Penale, Kodi Penal Ligji “Për ekzekutimin e vendimeve penale”, Raste të praktikës gjyqësore, Vendimi i Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë Modalitetet e zbatimit: Të bëhen rreth tre kurse me nga 25-30 pjesëmarrës në formën e një workshop-i. Vlerësimi i pjesëmarrësve mund të bëhet vetëm nëpërmjet nivelit të përfshirjes së tyre në temat që do të debatohen. 7. Vepra penale kundër veprimtarisë shtetërore të kryera nga punonjësit shtetërorë ose në

shërbim publik. Korrupsioni aktiv dhe pasiv, në këndvështrimin e Konventave ndërkombëtare dhe të praktikës sonë gjyqësore.

Kursi: B07 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1,5 ditë Periudha: 11 – 12 Mars 2010; 9-10 Qershor 2010; 2 sesion 2010 – 2011; 2 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: seminar Pjesëmarrësit: gjyqtarë e prokurorë Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, Gjykatat e Prokuroritë. Përshkrimi i kursit: Sfida kryesore që po kalojnë vendet e Evropës Juglindore, të cilat vazhdojnë të përjetojnë tranzicionin drejt demokracive perëndimore, mbetet ndërtimi i shtetit ligjor, ku rol esencial luan lufta ndaj korrupsionit, në veçanti dhe shpërdorimit të detyrës, në përgjithësi. Duke qenë ekonomi në zhvillim, funksionarët publikë në këto vende, përfshi edhe Shqipërinë, janë shfaqur vulnerabël ndaj këtij fenomeni. Kjo është përhapur aq shumë, sa në kuadër të sfidës së mijëvjeçarit, program ndihme i SHBA-së për vendet në zhvillim, janë krijuar task-forcë pranë çdo prokurorie, sipas shpërndarjes më qendër juridiksionet e apeleve, për hetimin e këtyre veprave. Objektivat e kursit: Praktika gjyqësore po zhvillohet gjithnjë e më tepër në drejtim të elaborimit të kuptimit të veprave penale të shpërdorimit të detyrës, korrupsionit pasiv, aktiv, ushtrimit të ndikimit etj. Në këtë drejtim ka ndihmuar edhe parashikimet e Konventës Penale dhe asaj Civile për korrupsionin, pjesë e rendit të brendshëm juridik. Pikërisht një kuptim më i drejtë i natyrës së këtyre veprave, si dhe i problemeve specifike që ndërthur hetimi historik dhe ai proaktiv, e bëjnë vendosjen e procedimin ndaj këtyre veprave penale mbi baza më objektive dhe efiçente. Po kështu, sqarimi i probleme të konkurrimit në këtë aspekt, që përbën matematikën e së drejtës penale, ndihmon operatorët e ligjit në këtë drejtim. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë : - Figura e përgjithshme e veprës penale të shpërdorimit të detyrës. Problemet që kanë dalë në

praktikën gjyqësore lidhur me cilësimin ligjor të kësaj vepre, kuptimin e subjektit të posaçëm, si dhe konkurrimin me figurat e veçanta të kësaj vepre penale, siç është, p.sh, vjedhja duke shpërdoruar detyrën etj.

- Figura e veprës penale të korrupsionit dhe format e veçanta të saj. Probleme të unifikimit të praktikës, sa i takon konkurrimit dhe dallimit me veprën penale të ushtrimit të ndikimit.

- Aspekte civile të procedimit penal kundër korrupsionit. Padia civile në procesin penal, shpërblimi i dëmit etj. Parashikimet e konventave në këtë drejtim.

- Masat e sigurimi të aplikueshme si më të përshtatshme. Lidhja e vendosjes së këtyre masave nga gjykata me natyrën e hetimit.

55

- Hetimi proaktiv dhe ai historik. Çështje që lidhen me përgjimet në këtë drejtim. Metodat pedagogjike: Në rrafshin e materialeve teorike, trajtime doktrinare të frymëzuara nga jurisprudenca, me synim përfshirjen në mënyrë interaktive të audiencës. Vizioni do të jetë krijimi i një forumi diskutimi sa më gjithëpërfshirës e reflektues. Prezantimi i rasteve praktike, studimi dhe diskutimi i tyre. Praktika gjyqësore dhe vendimet unifikuese të Gjykatës së Lartë, Gjykatës Kushtetuese dhe GJEDNJ. Shkëmbime mendimesh për perspektivën dhe problemet e lindura në praktikë. 8. Njohja dhe ekzekutimi i vendimeve penale të huaja, ndikimi i konventave ndërkombëtare

dhe marrëveshjeve dypalëshe. Jurisprudenca e Gjykatës së Lartë. Nocioni i urdhrit të arrestit ndërkombëtar dhe perspektiva e zbatimit të tij në të drejtën tonë të brendshme. Marrëdhëniet juridiksionale me autoritetet e huaja në fushën penale.

Kursi: B08 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1,5 ditë; Periudha: 16-17 Mars ; 16 – 17 Qershor 2010; 2 sesion 2010 – 2011; 2 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: workshop Pjesëmarrësit: Gjyqtarë dhe Prokurorë Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat dhe Prokuroritë; Përshkrimi i kursit: - Bashkëpunimi ndërmjet autoriteteve gjyqësore në fushën penale, ka marrë një rëndësi të posaçme në kushtet e një zhvillimi të vrullshëm dhe të ndërthurur të shoqërisë njerëzore në përgjithësi. Zhvillimi i vrullshëm ekonomik dhe social i vendeve bazuar mbi lëvizjen e lirë të individit dhe kapitaleve, ka bërë që dhe krimi të jetë më i lëvizshëm dhe më i organizuar. Nevoja për bashkëpunim mes autoriteteve gjyqësore është bërë një domosdoshmëri dhe metodë pune, tashmë e pranuar dhe e aplikuar gjerësisht. Shqipëria me miratimin e Kodit të Procedurës Penale dhe në veçanti me ratifikimin e një numri të akteve ndërkombëtare në këtë fushë, është bërë pjesë e këtij procesi dhe aktualisht ofron dhe kërkon bashkëpunim. - Legjislacioni penal ashtu sikurse çdo legjislacion dhe çdo fushë e veçantë e jetës po njeh zhvillime të rëndësishme që i dikton koha dhe zhvillimi i shoqërisë modernizimi ku përfshihen të gjitha aspektet e shoqërisë. Jetojmë në kohë të tilla ku parashikimi i lirive dhe të drejtave të njeriut dhe garantimi i tyre përbën një nga qëllimet kryesore të ligjshmërisë bashkëkohore. Kjo tendencë e përgjithshme reflektohet në ligjshmërinë që rregullon të gjitha fushat e jetës dhe kuptohet që kjo tendencë do të reflektohet edhe në legjislacionin penal si një aspekt i veçantë i tij. Sanksionet penale janë një nga çështjet themelore të së drejtës penale. Këto janë edhe pjesët më dinamike të kësaj dege të së drejtës. Gjatë historisë të së drejtës penale ndryshimet më të shpeshta dhe më të mëdha janë shprehur në këtë fushë. Caktimi nga gjykata ndaj autorit të veprës penale të llojit dhe masës së dënimit është një proces kompleks. Në këtë proces gjykata ka parasysh mbi të gjitha realizimin e qëllimit të dënimit si në planin e parandalimit të përgjithshëm edhe atij të posaçëm. Kjo mënyrë e caktimit të dënimit lidhet edhe me njohjen e vendimeve penale të gjykatave të huaja dhe qëndrimi ndaj akteve ndërkombëtare për këtë problem. Objektivat e kursit: - Njohja më e mirë nga pjesëmarrësit e problemeve teorike dhe praktike të bashkëpunimit gjyqësor në fushën penale, të përbashkëtat dhe dallimet mes formave të asistencës e për pasojë, edhe se si duhet përcaktuar aplikimi i secilës, diskutimi i problemeve dhe vështirësive që janë hasur në zbatim dhe nevojat që dalin për rregullime të mëtejshme në këtë fushë.

56

- Të evidentohen shkeljet që mund të jenë vërejtur në praktikën gjyqësore gjatë aplikimit të dënimeve. Të bëhen përpjekje për të ndërgjegjësuar gjyqtarët për rëndësinë e madhe që ka caktimi i dënimit për arritjen e qëllimit të tij. Të diskutohen aplikimet e llojeve të ndryshme të dënimeve dhe problemet juridike që janë shfaqur në praktikën gjyqësore të cilat duhen eliminuar. Përmbajtja e kursit: - Do të trajtohet nevoja e bashkëpunimit me autoritetet e huaja në fushën penale, format e këtij bashkëpunimi, trajtimi teorik dhe praktik i tyre dhe do të debatohet lidhur me to. - Do të jepen raste praktike dhe disa teza për një debat interaktiv. Në përfundim do të dilet me disa konkluzione. - kuptimi i dënimit penal, llojet e dënimeve, mënyrat e vuajtjes së dënimit, mënyrat e caktimit të dënimit, alternativat e dënimit, qëllimi i dënimit, njohja e vendimeve penale të gjykatave të huaja, aktet ndërkombëtare për këto probleme. Metoda pedagogjike: - Materialet teorike. Prezantimi i rasteve të praktikës gjyqësore, studimi dhe diskutimi i tyre,

evidentimi i problemeve që kanë dalë në praktikën gjyqësore. Shkëmbim mendimesh mbi perspektivën.

Baza ligjore: Çdo pjesëmarrës në trajnim duhet të ketë me vete materialet teorike ose rastet konkrete të praktikës gjyqësore si dhe Kodin Penal. 9. Trajtimi i të dënuarve me burgim dhe paraburgim. Koha e llogaritjes se dënimit. Ulja e

dënimit. Ndryshimi i llojit të sigurisë së burgut. Kursi: B09 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 3 sesione nga 1,5 ditë Periudha: 17 – 18 Maj 2010; 1 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: workshop Pjesëmarrësit: Gjyqtarë, Prokurorë, etj. Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat dhe Prokuroritë; Përshkrimi i kursit: Reformat e thella e të vazhdueshme demokratike, të ndërmarra në vendin tonë gjatë viteve të pluralizmit, sidomos pas miratimit të Kushtetutës, kanë sjellë ndryshime të rëndësishme të statusit të të dënuarve e të paraburgosurve. Këto ndryshime janë parashikuar në Legjislacionin përkatës, i cili ka pasur vazhdimisht ndryshime. Në kuadrin e të drejtës penale e procedurale penale, këto ndryshime kanë sjelle si domosdoshmëri përcaktimin sa më të drejtë të subjekteve (të dënuarve dhe të paraburgosurve), të kohës së llogaritjes së dënimit, të rasteve kur ulet dënimi, si dhe të rasteve kur mund të ndryshohet lloji i sigurisë së burgut. Objektivat e kursit: Evidentimi i problematikës dhe shkeljeve të vërejtura në praktikë, në shqyrtimin e çështjeve gjyqësore, kur kërkohet llogaritja e vuajtjes së dënimit, ulja e dënimit, ndryshimi i llojit të sigurisë së burgut, si dhe të drejtat e tjera të të dënuarve e të të paraburgosurve (e drejta e tyre për aktivitet, për punë, për takime, për mbrojte, për përfitime për shkak të punës në institucionin e vuajtjes së dënimit, duke përfituar dite ulje dënimi, etj.). Evidentimi i vakuumit ligjor në legjislacion, përsa i përket shkeljes së të drejtave të të dënuarve e të të paraburgosurve, nga subjektet e posaçme (punonjësit e burgjeve), si dhe të tjera. Unifikimi i praktikës gjyqësore në shqyrtimin e kërkesave të të dënuarve e të të paraburgosurve.

57

Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë : - Përcaktimi i subjekteve (të dënuarve e të paraburgosurve), dallimi ndërmjet tyre, si dhe dallimi me

subjekte të tjerë penale. - Zgjidhja sa më e drejtë ligjore e kërkesave të të dënuarve e të të paraburgosurve. Gjykimi korrekt i

kërkesave të tyre nga gjykata, sidomos në rastet kur iu janë shkelur të drejtat e përcaktuara, duke iu referuar Kushtetutës së Shqipërisë, KEDNJ, Kodi Penal, Kodi i Procedurës Penale, si dhe Legjislacionet e posaçme (Ligjit Nr.8328/16.4.1998, Për të Drejtat dhe Trajtimin e të dënuarve me burgim dhe të paraburgosurve, ndryshuar me ligjin nr. 8758/26.3.2001, me ligjin nr. 9071/22.5.2003, me ligjin nr. 9888/10.3.2008, me ligjin nr. 10087/26.2.2009, Ligjit Nr. 8331/21.4.1998, Për Ekzekutimin e Vendimeve Penale, ndryshuar me ligjin 10 024/27.11.2008).

- Unifikimi sa më i mirë i praktikës gjyqësore, i veprimeve të organit të Prokurorisë, të Policisë së Shtetit, si dhe të administratës së burgjeve.

Metodat pedagogjike: Materiale teorike. Prezantimi i rasteve praktike, studimi dhe diskutimi i tyre. Shkëmbime mendimesh për praktikën gjyqësore, si dhe për perspektivën. Baza ligjore: Çdo pjesëmarrës në trajnim duhet të ketë me vete Kushtetutën e Shqipërisë, KEDNJ, Kodin Penal dhe Kodin e Procedurës, Ligjin Nr.8328/16.4.1998, Për të Drejtat dhe Trajtimin e të dënuarve me burgim dhe të paraburgosurve (me gjithë ndryshimet përkatëse) dhe Ligjin Nr. 8331/21.4.1998, Për Ekzekutimin e Vendimeve Penale ( me gjithë ndryshimet përkatëse). 10. Aspekte teorike dhe praktike të krimit ekonomik e financiar, në përqasje me Konventat

ndërkombëtare. Pastrimi i produkteve të krimit dhe veprat penale në shoqëritë tregtare. Kursi: B10 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 5 sesione trajnuese dy ditore Periudha: 13 - 14 Prill 2010; 1 sesion 2010 – 2011; 3 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: Sesione trajnuese; Pjesëmarrësit e kursit: Gjyqtarë, Prokurorë, Oficerë të Policisë Gjyqësore nga Seksionet e Prokurorisë dhe Policisë së Shtetit, përfaqësues të administratës tatimore dhe doganore, të Drejtorisë së Parandalimit të Pastrimit të Parave, të BSH dhe të ILDKP-së. Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat & Prokuroritë; Përshkrimi i kursit: Gjatë njëzet viteve të një tranzicioni të gjatë Shqipëria është përballur me sfida të shumta, disa prej të cilave kanë qenë edhe lufta kundër krimit të organizuar, korrupsionit dhe krimit ekonomik dhe financiar. Integrimi gradual i Shqipërisë në komunitetin ndërkombëtar, globalizimi i sistemeve tregtare dhe financiare, zhvillimi dhe përsosja e teknologjisë së informacionit, lëvizja e lirë e njerëzve, e mallrave dhe e pajisjeve, përveç progresit krijojnë një ambient të përshtatshëm për shtimin e krimit me natyrë ekonomiko- financiare, pastrimit të produkteve të veprave penale dhe të financimit të terrorizmit. Kjo kategori krimesh cenon rëndë stabilitetin ekonomik e politik dhe progresin e vendit, forcimin e zbatimit të ligjit, sistemin financiar, konkurrencën e lirë në ekonominë e tregut si dhe stabilitetin e vendit në përgjithësi. Objektivat e kursit: -Të diskutohet dhe të evidentohet kuptimi i drejtë i kategorisë së krimeve me natyrë ekonomiko-financiare dhe në mënyrë të veçantë i dispozitës së pastrimit të produkteve të krimit;

58

-Të diskutohen format/tipologjitë e shfaqjes në praktikë të veprimeve që përfshihen në përmbajtjen e këtyre dispozitave, si dhe të arrihet një koncept i qartë lidhur me elementët që këto dispozita sanksionojnë; -Të bëhen përpjekje për ndërgjegjësimin e gjyqtarëve dhe prokurorëve dhe në përgjithësi të punonjësve të agjencive të zbatimit të ligjit për rëndësinë që paraqet kuptimi i drejtë i dispozitave në fjalë, si dhe të synohet unifikimi i praktikave të ndryshme lidhur me zbatimin e këtyre dispozitave. Përmbajtja e kursit: Gjatë këtij kursi do të trajtohen çështjet e mëposhtme: - Kategoria e krimeve ekonomiko – financiare, natyra e këtyre veprave, elementët në aspektin teorik

dhe praktik; - Përqasja e kësaj kategorie veprash penale dhe në mënyrë të veçantë e pastrimit të produkteve të

veprës penale me përcaktimet e bëra në Konventat e Këshillit të Evropës, Strasburgut për pastrimin, kapjen, sekuestrimin dhe konfiskimin e produkteve të krimit, datë 08.11.1990 dhe të Varshavës, datë 16.05.2005. Trajtimi i përmbajtjes së këtyre Konventave;

- Kuptimi i dispozitës së pastrimit të produkteve të veprës penale dhe shtrirja e zbatimit saj, domosdoshmëria ose jo e një vendimi fajësie për veprën penale kryesore/mëmë me qëllim provueshmërinë e procesit të pastrimit të produkteve, penalizimi i pastrimit të produkteve nga vetë autori i veprës penale nga burojnë produktet e krimit, zbatimi i kësaj dispozite edhe për rastet kur personi që ka kryer veprën prej së cilës burojnë produktet nuk mund të procedohet, sipas pikës 3 të nenit 287 etj.

- Trajtimi i rasteve praktike dhe evidentimi i problemeve të ndeshura gjatë zbatimit të dispozitave të mësipërme;

Metodat Pedagogjike Materiale teorike dhe prezantim i rasteve të praktikës gjyqësore, studim dhe diskutim i tyre. Shkëmbim mendimesh si dhe sugjerime për ndryshime dhe përmirësime në të ardhmen.

Baza ligjore Çdo pjesëmarrës në trajnim duhet të ketë me vete materiale teorike, raste konkrete të praktikës gjyqësore, Kodi Penal në fuqi (fotokopje të dispozitave) së bashku me ndryshimet përkatëse, kopje të Konventave të Këshillit të Evropës për pastrimin e produkteve të veprës penale (Këshillit të Evropës) ligjin nr. 9917/19.05.2008 “Për parandalimin e pastrimit të parave” etj. 11. Mbrojtja penale e sipërmarrjes. Veprat penale të lidhura me shoqëritë tregtare dhe praktika

gjyqësore lidhur me përgjegjësinë penale të personave juridikë. Kursi: B11 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 3 sesion trajnues 1 ditor Periudha: 11-12 Tetor 2010; 1 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: Sesion trajnimi: Pjesëmarrësit: Gjyqtarë, Prokurorë, Oficerë të Policisë Gjyqësore nga Seksionet e Prokurorisë dhe Policisë së Shtetit, përfaqësues të administratës tatimore. Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat & Prokuroritë; Përshkrimi i kursit: Liberalizimi i ekonomisë dhe zhvillimi gjithnjë e në rritje i biznesit privat është një dukuri që vjen në vazhdimësi në rritje në vendin tonë. Për t’ju përgjigjur këtij zhvillimi janë miratuar një numër i madh aktesh ligjore, të cilat rregullojnë marrëdhëniet në fushën e biznesit ndërmjet subjekteve private dhe ndërmjet tyre e shtetit. Miratimi në vitin 2008 i ligjit të ri “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare” ka

59

përcaktuar rregulla të reja për mënyrën e organizimit dhe funksionit të shoqërive tregtare. Zbatimi i dispozitave përkatëse të Seksionit IV të Kodit Penal që parashikon veprat penale në shoqëritë tregtare, apo i dispozitave të tjera që lidhen me aktivitetin e shoqërive tregtare, kërkon që organet e zbatimit të ligjit të njihen në vazhdimësi me ndryshimet dhe përmirësimet e akteve ligjore që rregullojnë aktivitetin e shoqërive tregtare. Nga ana tjetër miratimi në vitin 2007 i ligjit “Për përgjegjësinë penale të personave juridikë” ka krijuar mundësinë e ushtrimit të ndjekjes penale edhe ndaj personave juridikë. Dispozitat e këtij ligji parashikojnë për herë të parë ushtrimin e ndjekjes penal ndaj personave juridikë. Ky fakt e bën të domosdoshme diskutimin e koncepteve dhe njohjen e tyre, si dhe të praktikës gjyqësore të zbatuar deri tani. Objektivat e kursit: -Të diskutohet dhe të evidentohet kuptimi i drejtë i kategorisë së veprave penale të lidhura në shoqëritë tregtare; - Të diskutohet dhe të evidentohet kuptimi i drejtë i dispozitave të ligjit “Për përgjegjësinë penale të personave juridikë”; -Të diskutohen format/tipologjitë e shfaqjes në praktikë të veprimeve që përfshihen në përmbajtjen e këtyre dispozitave si dhe të arrihet një koncept i qartë lidhur me elementët që këto dispozita sanksionojnë; -Të bëhen përpjekje për ndërgjegjësimin e gjyqtarëve dhe prokurorëve dhe në përgjithësi për agjencitë e zbatimit të ligjit për rëndësinë që paraqet kuptimi i drejtë i dispozitave në fjalë, si dhe të synohet unifikimi i praktikave të ndryshme lidhur me zbatimin e këtyre dispozitave. Përmbajtja e kursit: Gjatë këtij kursi do të trajtohen çështjet e mëposhtme: - Kategoria e veprave penale të lidhura me shoqëritë tregtare, elementët në aspektin teorik dhe

praktik; - Koncepte të përgjithshme në lidhje me mënyrën e organizimit dhe funksionit të shoqërive tregtare,

sipas përcaktimeve të ligjit Nr.9901/2008 “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare”. - Koncepte të përgjithshme për mënyrën e rregullimit të fenomenit të falimentimit, sipas ligjit në fuqi

“Për falimentimin” - Veprat penale të kryera nga personat juridik dhe përgjegjësia penale e tyre sipas ligjit Nr.9754/

2007 “Për përgjegjësinë penale të personave juridikë”. - Praktika gjyqësore në lidhje me veprat penale të lidhura me shoqëritë tregtare dhe përgjegjësinë

penale të personave juridikë. Metodat Pedagogjike Materiale teorike dhe prezantimi i rasteve të praktikës gjyqësore, studimi dhe diskutimi i tyre. Shkëmbim mendimesh si dhe sugjerime për ndryshime dhe përmirësime në të ardhmen;

Baza ligjore Pjesëmarrësit në trajnim duhet të kenë me vete materiale teorike, si ligji “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare”, ligjin “Për falimentin”, ligjin “Për përgjegjësinë penale të personave juridikë”, raste konkrete të praktikes gjyqësore, Kodin Penal ne fuqi. etj. 12. Drejtësia restauruese dhe ndërmjetësimi viktimë-kundërvajtës për të miturit. Trajnim bazik

dhe i avancuar për gjyqtarë dhe prokurorë. Kursi: B12 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës

60

Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 2 sesione 2 ditore; Periudha: 13 – 14 Tetor 2009; 5 – 6 Nëntor 2009 Lloji i kursit: sesione trajnimi; Pjesëmarrësit: gjyqtarë, prokurorë; Mbështetja financiare: FZK; UNICEF; Përshkrimi i kursit: Një nga zhvillimet më të rëndësishme që lidhet me krimin dhe që ngjall më shumë interes në fushën e minimizimit të pasojave të një vepre apo kundravajtje penale është Teoria Restauruese e Drejtësisë, (Restorative Justice). U quajt drejtësi restauruese, sepse synon të “restaurojë“ individin që ka kryer veprën penale. Kjo do të thotë, që drejtësia restauruese duhet të synojë që ndëshkimi i të akuzuarit të luajë një rol riedukues dhe rehabilitues, për ta kthyer të akuzuarin mbas vuajtjes së dënimit në një pjesëtar të qytetëruar të komunitetit që nuk do t’i rikthehet krimit dhe burgut. Objektivat e kursit: Qëllimi i restaurimit të individit është që të ruajë entitetin e tij fizik, të ruajë ato vlera pozitive që ai mbart në vetvete dhe të punohet jo thjesht për ta ndëshkuar, por për të ndryshuar personalitetin e tij. Kur flasim për pjesë negative të karakterit apo personalitetit do të kemi parasysh që ato sjellje që manifestohen në mjedisin rrethues dhe që lidhen me kushtet ku është rritur njeriu, me personalitetin e tij, me karakterin e temperamentin, me fëmijërinë dhe kushtet familjare e kulturore, e të tjera dhe, në mënyrë të veçantë lidhen me mënyrën sesi individi menaxhon ndjenjat negative: urrejtjen, inatin, smirën, lakminë, etj dhe me mënyrën sesi menaxhon konfliktin në të cilin ka hyrë prej tyre. Përmbajtja e kursit: Drejtësia restauruese e vendos si viktimën, ashtu edhe shkelësin në ndikimin e zgjedhjes së problemeve, duke u fokusuar në përmirësimin e raportit midis humbjeve materiale dhe humbjeve psikologjike. Megjithëse i vështirë, dialogu dhe marrëveshja shërbejnë si elementë qendrorë dhe të mundshëm të restaurimit të drejtësisë. Ky është pikërisht thelbi kryesor i lehtësimit të pasojave të krimit, megjithë rritjen e numrit të shkelësve dhunues. Zgjedhja e llojit të dënimit dhe e masës së tij në varësi të çdo individi konkret, të moshës së tij, të llojit e të rrezikshmërisë së veprës penale, etj, përbëjnë çelësin e suksesit të drejtësisë restauruese, si një nga mundësitë për parandalimin dhe uljen e numrit të recidivistëve dhe të kriminalitetit në‘ përgjithësi. Gjykata, prokuroria, shërbimi i provës, shërbimi i ndërmjetësimit, etj luajnë një rol shumë të rëndësishëm në zbatimin e parimeve e standardeve të drejtësisë restauruese. Ndëshkimi është vetëm njëri aspekt i zbatimit të ligjit, riedukimi përmes punës, terapive, etj është aspekti i dytë po aq i rëndësishëm. Veçanërisht e rëndësishme është drejtësia restauruese në rastin e të miturve si kontingjent i kryerjes së veprave penale. 13. Probleme të gjykimit në mungesë në procesin penal. Aspekte të jurisprudencës së

Gjykatës së Lartë, në përqasje me vendimet e GJEDNJ. Kursi: B13 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 5 sesione trajnuese 1 ditore. Periudha: 18 - 19 mars dhe 19 – 20 maj 2010; 1 sesion 2010 – 2011; 2 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: sesione trajnimi; Pjesëmarrësit: Gjyqtarë, prokurorë, oficerë të policisë gjyqësore të shërbimeve të qarkullimit rrugor; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat & Prokuroritë;

61

Përshkrimi i kursit : Në këtë temë kursi do të vihet theksi në këto aspekte : -Kuptimi i drejtë i gjykimit në mungesë të të pandehurit gjatë procesit gjyqësor penal, posaçërisht ku mungesa është e varur ose jo nga vullneti i tij. -Dallimi i largimit të vullnetshëm të të pandehurit nga procesi gjyqësor, nga ai kur gjykimi zhvillohet në mungesë për shkak se i pandehuri i fshihet drejtësisë. -garancitë procedurale penale që gëzon i pandehuri që gjykohet në mungesë. Objektivat e kursit : -Evidentimi i problematikës që ndeshet në praktikën gjyqësore lidhur me gjykimin e të pandehurit në mungesë, - Respektimi me korrektesë i të gjitha të drejtave që ligji procedural penale i njeh të pandehurit në mungesë. - Trajtimi i këtyre problematikave në funksion të jurisprudencës së Gjykatës së Lartë dhe vendimeve të GJEDNJ, Përmbajtja e kursit : Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë : -Mungesa e të pandehurit në procesin e gjykimit, si pasojë e shkaqeve që e përjashtojnë nga përgjegjësia, -Mungesa e mbrojtësit të të pandehurit për të njëjtin shkak, -Mungesa dhe largimi i vullnetshëm i të pandehurit nga procesi i gjykimit, -Deklarimi i mungesës së të pandehurit, për shkak të mos paraqitjes së tij pa shkak të përligjur, -Deklarimi i mungesës së të pandehurit për shkak se ai i fshihet drejtësisë. -Të drejtat dhe garancitë procedurale për personin që gjykohet në mungesë. Metodat pedagogjike : Materiale teorike dhe botime zyrtare të praktikës gjyqësore, Kodi i Procedurës Penale dhe komentari i tij. Praktika gjyqësore e Gjykatës së Lartë dhe e vendimeve të GJEDNJ për gjykimin në mungesë. 14. Probleme penalogjike dhe shoqërore të vrasjes për gjakmarrje. Përmasat e dukurisë dhe

perspektiva e kufizimit të saj. Kursi: B14 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1. 5 ditë; Periudha: 1 sesion trajnues gjatë vitit akademik 2010 - 2011 Lloji i kursit: Workshop Pjesëmarrësit: gjyqtarë e prokurorë Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, gjykatat & prokuroritë; Rëndësia e problemit: Mbrojtja e jetës së njeriut. Qëllimi i temës: Sqarimi i problemeve që lidhen me fenomenin e gjakmarrjes, dallimi midis dy koncepteve. Kuptimi i vrasjes për gjakmarrje e hakmarrje, dallimi midis dy koncepteve.

1. Vrasje për gjakmarrje – fenomen historiko – shoqëror dhe jo biologjik. Kritika teorisë biologjike – të

shkollës së antropologjisë. 2. Vrasja për gjakmarrje ka karakter ndërkombëtar. Kanë qenë të përhapura në shumë vende të

botës. Zhdukja e tyre është bëre në vende të ndryshme, në kohë të ndryshme. 3. Veçoritë e Shqipërisë - vazhdoi më gjatë.

62

Shkaqet: Politike, shoqërore, ekonomike, arsimore, kulturore. - Veçanërisht: Pushtimet e huaja, krijimi me shume vonesë i shtetit shqiptar dhe i së drejtës pozitive. - Rregullimi i gjakmarrjes me anë të normave të së drejtës zakonore (kanuneve). - Shkaqet e rishfaqjes së vrasjeve për gjakmarrje në Shqipëri pas viteve 90-të. - Dinamika e vrasjeve për gjakmarrje. - Kritike teorive bashkëkohore antishqiptare për gjakmarrje. - Roli i Kodit Penal për luftimin e vrasjeve par gjakmarrje. Politika kriminale. - Masat parandaluese. Program strategjik - Ligji i vitit 2005, për luftimin e gjakmarrjes. - Roli i organeve të posaçme për luftimin e kriminalitetit në tërësi dhe vrasjeve për gjakmarrje, në veçanti. - Problemi i të ngujuarve – pasojat e vrasjeve për gjakmarrje. Masat që duhen marrë për nxjerrjen e tyre. - Ndërmjetësimi. Pajtimi i familjeve në gjak. Literatura Shih literaturën që përmban libri: “Vrasjet për gjakmarrje ne Shqipëri”, Tiranë 2000. Si edhe artikuj të tjerë në revista dhe gazeta, 2001-2009 15. Provat dhe llojet e tyre. Procesi i vlerësimit të tyre. Indiciet dhe kriteret e vlerësimit. Kursi: B15 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1,5 ditë; Periudha: 6-7 Janar 2010; 2 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: seminar Pjesëmarrësit: gjyqtarë, prokurorë, oficerë të policisë gjyqësore, avokat. Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, Gjykatat & Prokuroritë. Përshkrimi i Kursit: Në këtë temë do të vihet theksi në këto aspekte: - Domosdoshmëria e një kuptimi të drejtë të provave dhe të rëndësisë së tyre në procesin penal, si kusht i rëndësishëm për rritjen e luftës kundër krimit. - Njohuri teorike dhe praktike për provat në sistemin e ri procedural. - Shqyrtimi i provave përbën thelbin e debatit gjyqësor. - Nevoja e përmirësimit të cilësisë së hetimeve lidhur me provat. Të shmangim pavlefshmërinë e provave për shkak të shkeljeve procedurale gjatë marrjes së tyre.

Objektivat e kursit: Përmes këtij kursi do të synohet në thellimin e njohurive teorike e praktike për provat, për rëndësinë e tyre në procesin penal, për njohjen dhe respektimin e rregullave lidhur me gjetjen, marrjen, shqyrtimin dhe çmuarjen e provave, për njohjen e metodave dhe teknikave të hetimit gjatë punës për zbatimin e mjeteve të kërkimit të provës, duke u demonstruar konkretisht situatën aktuale, arritjet dhe të metat në punë e të hetimit, veçanërisht të policisë gjyqësore. Përmbajtja e kursit: Në këtë kurs do të trajtohen rregullat procedurale për provat dhe praktika gjyqësore lidhur me zbatimin e këtyre rregullave. Njohja me modelet e akteve për fiksimin e provave dhe puna konkrete me to. Më konkretisht do të flitet për: - objekti i të provuarit (konstatimi i të gjithë fakteve që kanë lidhje me rrethanat e çështjes, me fajësinë e të pandehurit, me caktimin e masave të sigurimit etj). - procesi i të provuarit (gjetja, fiksimi, marrja, shqyrtimi i provave dhe çmuarja e tyre).

63

- klasifikimi i provave (prova direkte dhe indirekte, origjinale dhe të prejardhura, personale dhe materiale etj.) Llojet e provave si : Dëshmia, Deklarimet e të pandehurit, Ballafaqimet, Njohjet, Eksperimenti, Ekspertimi, Provat materiale, Dokumentet, Mjetet e kërkimit të provës si: këqyrjet e personave, vendeve dhe sendeve; kontrollet; sekuestrimet; përgjimet. Metodat pedagogjike: Përcaktimi i literaturës dhe praktikës së Gjykatës së Lartë dhe njoftimi i tyre pjesëmarrësve. Përgatitja e tri temave të shkruara (për kuptimin dhe rëndësinë e provave, për llojet e provave dhe për mjetet e kërkimit të provës). Dy temat e para do të zhvillohen ditën e parë kurse tema e dytë dhe plotësimi i modeleve do të bëhen ditën e dytë. Referimi i temave në tri seanca nga 45 minuta dhe diskutimi e veprimet praktike nga 15 minuta. Baza ligjore: Çdo pjesëmarrës do të ketë me vete aktet ligjore dhe vendimet përkatëse të Gjykatës së Lartë. 16. Akuzat e reja në procesin penal dhe roli i gjykatës. Orientimet e jurisprudencës së

Gjykatës së Lartë. Kursi: B16 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 4 sesione trajnuese 1 ditore Periudha: 23 – 24 Mars; 24 – 25 Qershor 2010; 1 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: seminar; Pjesëmarrësit: Gjyqtarë dhe prokurorë. Mbështetja financiare: Gjykatat, Prokuroritë, Shkolla e Magjistraturës Përshkrimi i kursit: Parashikimi në Kodin e Procedurës Penale, në seksionin e IV të tij, të Akuzave të Reja (nenet 372 – 377 të K.Pr.Penale) ka sjellë dhe një praktikë gjyqësore gjatë aplikimit të këtyre dispozitave. Padyshim që rastet praktike kanë evidentuar dhe një problematikë të caktuar ligjore. Pikërisht diskutimi dhe ndarja e mendimeve mes kolegëve do përbëjë dhe thelbin e përshkrimit të këtij kursi. Objektivat e kursit: - Interpretimet teorike të këtyre grup dispozitave dhe rastet kur aplikohen ato. - Evidentimi i problemeve praktike të dala gjatë aplikimit të këtyre instituteve të së drejtës procedurale penale si: ndryshim akuze, akuza për një vepër penale tjetër, për një fakt të ri, ndryshimi i cilësimit juridik të veprës, apo kalimi i akteve prokurorisë. - Unifikimi i praktikës gjyqësore në lidhje me aplikimin e këtyre akuzave në proceset penale. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë : - Kuptimi i nenit 372 të K.Pr.Penale, i emërtuar “ndryshimi i akuzës”. Momenti procedural kur kryhet

një veprim i tillë nga prokurori dhe problemet e hasura nga praktika gjyqësore në lidhje me këtë dispozitë.

- Kuptimi i nenit 373 të K.Pr.Penale, i emërtuar “akuza për një vepër tjetër”. Momenti procedural kur prokurori kryen një veprim të tillë. Problematika e hasur në praktikë gjatë zbatimit të një dispozite të tillë procedurale.

- Kuptimi i nenit 374 të K.Pr.Penale, i emërtuar “akuza për një fakt të ri”. Problemet e hasura nga praktika gjyqësore në lidhje me nocionin juridik “fakt i ri”.

- Kuptimi i nenit 375 të K.Pr.Penale, i emërtuar “ndryshimi i cilësimit juridik të veprës”. Ecuria e praktikës gjyqësore në këtë drejtim dhe problemet e konstatuara gjatë aplikimit të kësaj dispozite.

64

- Kuptimi i nenit 376 të K.Pr.Penale, i emërtuar “të drejtat e palëve”. Afatet ligjore që palët kanë të drejtë me qëllim që të bëjnë mbrojtjen. Ecuria e deritanishme e praktikës gjyqësore në këtë drejtim.

- Kuptimi i nenit 377 të K.Pr.Penale, i emërtuar “kalimi i akteve prokurorit”. Momenti procedural kur prokurori disponon me një kërkesë të tillë dhe vendimmarrja e gjykatës në këtë drejtim. Ndryshimi juridik midis tërheqjes së dosjes (neni 374) dhe tërheqjes së akuzës (neni 377).

- Ilustrime me raste praktike për çdo dispozitë të analizuar. Metodat pedagogjike: Materiale teorike. Prezantimi i rasteve praktike, studimi dhe diskutimi i tyre. Praktika gjyqësore dhe vendimet unifikuese të Gjykatës së Lartë dhe Gjykatës Kushtetuese. Shkëmbime mendimesh për perspektivën dhe problemet e lindura në praktikë. 17. Aspekte teorike dhe praktike të trafikimit të qenieve njerëzore dhe praktika gjyqësore.

Dhënia ndihmë për kalim të paligjshëm të kufirit. Aspekte teorike dhe praktike, në këndvështrimin e Konventave ndërkombëtare.

Kursi: B17 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1 ditë; Periudha: 18 Qershor dhe 29 Shtator 2010; Lloji i kursit: workshop; Pjesëmarrësit: gjyqtarë e prokurorë; Mbështetja financiare: IOM/ USAID Rëndësia e trajnimit: Kalimi i paligjshëm dhe dhënia ndihmë për kalimin e paligjshëm prezantohen si aktivitete kriminale mjaft të përhapura. Problemet që paraqesin të kuptuarit, të hetuarit dhe të gjykuarit e veprës penale të dhënies ndihmë për kalimin e paligjshëm aktualisht janë të shumta dhe kanë çuar në qëndrime të ndryshme. Nënshkrimi i Konventës së Palermos dhe Protokollit të parë shtesë të tij mbi trafikun e emigrantëve janë jo shumë të njohura. Objektivat e kursit: Të evidentohen problemet që hasen në praktikë. Të jepet një këndvështrim sa më saktë mbi të kuptuarit e veprave penale. Të krahasohen dispozitat tona të K. Penal me konceptet e Protokollit të Parë Shtesë të Konventës së Palermos dhe Protokollit të Dytë mbi trafikimin e qenieve njerëzore. Të përcaktohen nevojat e ndryshimeve të mundshme në këto dispozita për të qenë në përputhje me aktet ndërkombëtare. Përmbajtja e kursit: Në lidhje me këtë temë do të trajtohen çështjet e mëposhtme: - Elementet e veprës penale të “Trafikimit të qenieve njerëzore”, sipas Kodit Penal në fuqi; - Kryerja e veprës penale të “Trafikimit të qenieve njerëzore” në rrethana cilësuese (në bashkëpunim, më shumë se njëherë, me dhunë fizike ose psikike, kur ka sjellë pasoja të rënda, (paragrafi i tretë i nenit 110/a të Kodit Penal); - Kryerja e veprës penale të “Trafikimit të qenieve njerëzore”, në rrethana cilësuese kur ka sjellë vdekjen e të dëmtuarit (paragrafi i katërt i nenit 110/a të Kodit Penal); - Kryerja e veprës penale të “Trafikimit të qenieve njerëzore” në rrethana cilësuese nga funksionaret shtetëror ose publik (paragrafi i 5-te i nenit 110/a të Kodit Penal); - Kryerja e veprës penale të “Trafikimit të qenieve njerëzore”, në rrethana cilësuese me anë të organizimit, drejtimit dhe financimit të kësaj vepre penale (paragrafi i 2-te i nenit 110/a të Kodit Penal);

65

- Dallimet mes veprës penale të “Trafikimit të qenieve njerëzore” dhe “Dhënia ndihmë për kalim të paligjshëm të kufirit”; - Elementët e veprës penale te “Dhënia ndihmë për kalim të paligjshëm të kufirit” dhe problemet e dala në praktikë në lidhje me zbatimin e kësaj vepre; - Trajtimi i veprës penale të “Trafikimit të qenieve njerëzore” sipas akteve ndërkombëtare dhe përqasja e tyre me legjislacionin në fuqi; - Trajtimi i veprës penale te “Dhënia ndihmë për kalim të paligjshëm të kufirit” sipas akteve ndërkombëtare dhe përqasja e tyre me legjislacionin në fuqi; - Raste praktike në lidhje me veprën penale të “Trafikimit të qenieve njerëzore”, dhe “Dhënia ndihmë për kalim të paligjshëm të kufirit” Burimet ligjore dhe Materialet e kursit: Kushtetuta, Kodi Penal, Komentari i KP, Konventa e Palermos dhe Protokollet shtesë, Ligji “Për migracionin”, Raste të praktikës gjyqësore, Vendime të Gjykatës së Lartë etj. Modalitetet e zbatimit: Të bëhen rreth tre kurse me nga 25-30 pjesëmarrës në formën e një workshop-i. Vlerësimi i pjesëmarrësve mund të bëhet vetëm nëpërmjet nivelit të përfshirjes së tyre në temat që do të debatohen. 18. Çështje të trafikimit e lëndëve narkotike. Aspekte të bashkëpunimit dhe të tentativës dhe

kundërshtitë e praktikës gjyqësore. Kursi: B18 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1,5 ditë Periudha: 3 – 4 Dhjetor 2009; 1 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: workshop; Pjesëmarrësit: gjyqtarë e prokurorë; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, gjykatat e prokuroritë; Përshkrimi i kursit: Në lidhje me këtë temë, mini moduli, mendojmë të përmbajë këto çështjeje: a) Elementët e veprës penale të “Trafikimit të narkotikëve”, dhe dallimi i kësaj vepre penale nga vepra penale e “Prodhimit dhe shitjes së narkotikëve”, sipas Kodit Penal në fuqi; b) Kryeja e veprës penale të “Trafikimit të narkotikëve”, në rrethana cilësuese (në bashkëpunim dhe më shumë se një herë) dhe problemet e praktikës gjyqësore në lidhje me përgjegjësinë penale të bashkëpunëtorëve; c) Organizimi i trafikimit të narkotikëve, si rrethanë cilësuese e veprës penale të “Trafikimit të narkotikëve” dhe dallimi nga vepra penale e “Organizimit, drejtimit të organizatave kriminale”, e parashikuar nga neni 284/a i Kodit Penal. ç) Metodika e hetimit të veprës penale të “Trafikimit të narkotikëve”,metodat speciale të hetimit si një element shumë i rëndësishëm në zbulimin dhe parandalimin e kësaj vepre penale. d) Bashkëpunimi ndërmjet institucioneve të përfshira në aplikimin e metodave speciale në hetimin dhe gjykimin e veprës penale të“Trafikimit të narkotikëve”. e) Konfliktet e praktikës gjyqësore në lidhje me faktin nëse vepra penale e “Trafikimit të narkotikëve”, ngel në tentativë dhe nëse po në cilat raste. f) Aspekte të trajtimit të veprës penale të “Trafikimit të narkotikëve”, sipas akteve ndërkombëtare dhe përqasja me Kodin Penal në fuqi. g) Raste praktike në lidhje me veprën penale të “Trafikimit të narkotikëve”.

66

19. Kuptimi i formave të bashkëpunimit të posaçëm. Probleme praktike të dallimit ndërmjet grupit të strukturuar dhe organizatës kriminale, në përqasje me konventat ndërkombëtare dhe normativën e huaj.

Kursi: B19 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 3 sesione trajnuese 2 ditore Periudha: 16 – 17 Dhjetor 2009; 1 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: kurs institucional; Pjesëmarrësit: Gjyqtarë, prokurorë, avokatë, përfaqësues të policisë gjyqësore, pranë Drejtorisë së Përgjithshme të policisë së shtetit dhe Drejtorive të policisë së qarqeve që merren me luftën kundër krimit të organizuar. Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, gjykatat e prokuroritë. Përshkrimi i kursit: Krimi, si kudo në vendet e tjera edhe në Shqipëri, gjithnjë e më shumë, po bëhet më i fuqishëm, agresiv dhe i organizuar. Hapja e vendit tonë me botën, krahas vlerave të pamohueshme pozitive, ka sjellë edhe përfshirjen e një numri të konsiderueshëm të shtetasve tanë edhe në veprimtari kriminale, të tilla si trafikimi i qenieve njerëzorë, trafikimi i drogave, i armëve, vjedhja e trafikimi i makinave luksoze; organizimi për qëllime fitimi i dhënies ndihmë për kalim të paligjshëm të kufijve etj. Këto vepra penale, në të shumtën e rasteve, kryhen në bashkëpunim dhe realizohen në kuadrin e krimit të organizuar. Është në natyrën e krimit të organizuar në përgjithësi dhe të organizatës kriminale në veçanti, që veprimtarinë në këtë kuadër e kryejnë me konspiracion të lartë, me strukturë hierarkie, me ndarje të qarta në role dhe detyra. Po kështu mes bashkëpunëtorëve ekziston besnikëria e verbër por edhe e imponuar nga i ashtuquajturi “ligji i heshtjes”, thyerja e të cilit sjell eliminimin e personit apo pasoja për të afërmit dhe familjen e tij. Prandaj, për zbulimin e goditjen e kësaj veprimtarie kriminale, ka vështirësi, prandaj nga ana e organeve të zbatimit të ligjit kërkohet durim, këmbëngulje dhe sakrifica, por edhe njohuri të thella të legjislacionit që trajton krimin e organizuar. Formë e veçantë e bashkëpunimit është edhe grupi i strukturuar kriminal, i cili dallohet nga bashkëpunimi i thjeshtë, por jo rrallë në praktikë ka qëndrime të ndryshme për ekzistencën e elementëve të secilës prej këtyre formave të bashkëpunimit. Po kështu edhe midis dy formave të krimit të organizuar, Organizatës kriminale dhe grupit të strukturuar kriminal, ekzistojnë përqasje, por mes tyre ka edhe dallime të rëndësishme. Për këto probleme, për të cilat ka pasur edhe më shumë debate e interpretime në praktikën gjyqësore, duke i parë nën optikën kësaj praktike, do të përpiqemi t’i bëjmë prezent, t’i trajtojmë dhe së bashku të debatojmë në këtë kurs. Objektivat e kursit: Kursi do të ndjekë qëllimet dhe objektivat e mëposhtme: - Të trajtojë për pjesëmarrësit evoluimin e koncepteve mbi format e bashkëpunimit të veçantë dhe të sqarojë elementët e tij sipas parashikimit të ligjit penal. - Të përmirësojë aftësinë e pjesëmarrësve për evidentimin, nëpërmjet rasteve praktike, të këtyre elementeve sipas qëndrimeve të mbajtura nga gjykata të niveleve të ndryshme. - Do të synohet që të ndërgjegjësohen pjesëmarrësit lidhur me ndryshimet dhe elementët dallues mes bashkëpunimit të thjeshtë dhe atij në formën e grupit të organizuar kriminal; të këtij të fundit dhe elementeve të organizatës kriminale; për veçoritë e bashkëpunimit në formën e bandës së armatosur dhe të organizatës terroriste.

67

- Do të njihen pjesëmarrësit, me konceptet e ndryshme për krimin e organizuar, me Konventat Ndërkombëtare që e trajtojnë krimin e organizuar dhe ndikimin e veçantë që pati në ndryshimin e ligjit penal, Konventa e Palermos. - Do t’ju prezantohen pjesëmarrësve të rejat që sjell ligji “Për parandalimin dhe goditjen e krimit të organizuar e trafiqeve”. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë : 1. Kriteret kryesore që shërbejnë për përcaktimin e formave të veçanta të bashkëpunimit dhe

evoluimi i tyre në të drejtën tonë penale. 2. Shkaqet që paraprinë ndryshimin e koncepteve për krimin e organizuar në arenën

ndërkombëtare, përkufizimi sipas Konventës së Palermos dhe ndikimi i saj në legjislacionin tonë.

3. Kuptimi i formave të veçanta të bashkëpunimit sipas legjislacionit aktual penal. 4. Dallimi mes përshkrimit dhe kuptimit aktual të formave të bashkëpunimit të veçantë dhe

parashikimit të tij në ligjin penal të vitit 1995. 5. Fushat e kryesore të veprimtarisë së krimit të organizuar në Shqipëri në periudhën 2000-2009

dhe tendenca e tij për të ardhmen. 6. Karakteristikat e organizatës kriminale, veçoritë e tiparet dalluese te saj. Teza e krimit te

organizuar. Rrjetet kriminale. Eksperienca Shqiptare 7. Banda e armatosur dhe organizata terroriste. Karakteristika dhe elementët dallues të tyre. 8. Karakteristikat e grupit të organizuar kriminal, elementet që e dallojnë atë nga bashkëpunimi i

thjeshte. Raste praktike të evidentimit të mungesës së elementëve përcaktues të grupit të strukturuar kriminal që ka sjell ndryshim të kualifikimit.

9. Të rejat që sjell ligji i ri “ Për goditjen dhe parandalimin e krimit të organizuar” për sekuestrimin dhe konfiskimin e aseteve kriminale.

Metodat pedagogjike: 1. Meqenëse pjesëmarrësit janë profesionistë të ligjit, sjellja në vëmendje e aspekteve teorike apo të evoluimit të koncepteve për bashkëpunimin e veçantë, do të synojë të gërshetohet me ndikimin e tyre në praktikë. 2. Të debatohet mbi tiparet dhe elementët dallues të formave të veçanta të bashkëpunimit në ligjin aktual. 3. Do të diskutohen rastet e paqartësisë së dispozitave të veçanta materiale e procedurale dhe do të ftohen pjesëmarrësit për të dhënë mendimin e tyre për to. 4. Prezantimi i rasteve të praktikës gjyqësore në Gjykatën për Krime të Rënda dhe qëndrimet e mbajtura nga Gjykata e Apelit dhe Kolegji penal i Gjykatës së Lartë. 5. Studimi, nxjerrja e problematikës dhe diskutimi i këtyre rasteve. 6. Shkëmbim i lirë mendimesh për perspektivën dhe problemet e lindura në praktikë. 7. Nevoja e parashtrimit të qëndrimit unifikues të Gjykatës së Larte dhe e ndryshimeve në legjislacion. Materiale teorike të shfrytëzuara nga trajnuesit: Instrumente ligjor dhe teknika të luftës kundër krimit të organizuar transnacional përballë përvojash, botuar prej UNICRI; Manual për luftën ndaj trafikimit të personave, botues USAID; E drejta Penale e RPSSH(Pjesa e Përgjithshme dhe Pjesa e Posaçme); Komentar i Kodit Penal të Republikës se Shqipërisë nga Prof.Dr.Ismet Elezi; Prof. Dr. Skënder Kaçupi dhe Dr.Maksim Haxhia; E drejta Penale, Pjesa e Përgjithshme nga Dr. Shefqet Muci; Komentar i Kodit Penal Italian; Komentar I Kodit Penal Gjerman; Krimi i organizuar, Alex Wright; E drejta penale, Pjesa e Përgjithshme nga Vllado Kambovski; Trafik dhe krime ne Ballkan nga Nicolas Miletitch; Prof. Dr. Ismet Elezi disa probleme në lidhje me Kodin Penal-Jeta Juridike Nr 1 viti 2005.

68

20. Probleme të pavlefshmërisë së akteve procedurale penale. Praktika gjyqësore dhe praktika unifikuese e Gjykatës së Lartë. Pavlefshmëria e njoftimeve.

Kursi: B20 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 6 sesione trajnuese 1,5 ditë; Periudha: 18 – 19 Shkurt 2010; 27 – 28 Prill 2010; 2 sesion 2010 – 2011; 2 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: kurs institucional; Pjesëmarrësit: gjyqtarë e prokurorë Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, gjykatat e prokuroritë; Rëndësia e trajnimit: Kjo temë ka rëndësi për t’u trajtuar pasi nëpërmjet saj do të jepet kuptimi i pavlefshmërisë së akteve procedurale, të cilat përbëjnë thelbin e procedimit gjyqësor. Kjo temë ka rëndësi pasi do të thellojë njohuritë teoriko-praktike për pavlefshmërinë e akteve procedurale në çdo fazë të procedimit gjyqësor. Gjithashtu trajtimi i drejtë dhe i thelluar i njoftimeve të akteve të pandehurit do të rrisë për auditorin pjesëmarrës, kuptimin e drejtë të këtij instituti të rëndësishëm procedural i cili përbën bazën e fillimit të procedimit gjyqësor. Përshkrimi i kursit:: Kuptimi i pavlefshmërisë. Pavlefshmëria absolute. Raste ligjore. Pasojat. Pavlefshmëria relative.

Raste ligjore. Pasojat. Subjektet procedurale që kërkojnë konstatimin e pavlefshmërisë. Afate kur mund të kërkohet. Çmuarja e pavlefshmërisë. Organi kompetent që vendos mbi pavlefshmërinë. Rastet përjashtimore.

Njoftimet e akteve, organet që kryejnë njoftimet dhe format procedurale të njoftimit. Njoftimet e të pandehurit të burgosur. Elementet e veçantë të tij. Procedura e njoftimit. Njoftimet e të pandehurit të lirë. Elementet e veçantë të njoftimit. Procedura e njoftimit. Njoftimet e të pandehurit kur nuk gjendet. Procedura e njoftimit. Vendimmarrja e organit procedurës lidhur me mosgjetjen e tij. Njoftimet e të pandehurit që ndodhet jashtë shtetit. Elementet e veçantë të njoftimit. Procedura e njoftimit.

Pavlefshmëria e njoftimeve. Kushtet ligjore të pavlefshmërisë. Trajtim i tyre i detajuar dhe i ilustruar me shembuj nga praktika. Pasojat ligjore të pavlefshmërisë së njoftimeve.

Objektivat e kursit: Të japë kuptimin e drejtë ligjor të pavlefshmërisë së akteve. Të bëjë të qartë dallimin midis pavlefshmërisë absolute nga ajo relative të akteve. Të përcaktojë drejt se cilat janë pasojat ligjore të këtyre pavlefshmërive. Përmbajtja e Kursit: - Tiparet themelore te aktit procedural penal. Dallimi nga dokumenti.

a. Forma dhe premisat. Akti procedural penal si akt i formës së përcaktuar b. Pavlefshmëria dhe natyra e saj taksative c. Format e pavlefshmërisë : Absolute; Relative

Papranueshmëria Papërdorshmëria Pavlefshmëria e prejardhur Mosekzistenca juridike, errores in iudicando, etj

d. Mënyrat e korrigjimit të akteve relativisht të pavlefshme. e. Njoftimet dhe pavlefshmëria e tyre. f. Diskutim i rasteve teorike dhe i praktikës së Kolegjit Penal i Gjykatës së Lartë. g. Diskutim i rasteve të paraqitura nga Kolegji Penal i Gjykatës së Rrethit Durrës. h. Përfundime

69

Burimet ligjore: Kodi i Procedurës Penale të Republikës së Shqipërisë; Vendimet e Gjykatës Kushtetuese si: Nr.

9/22.01.2001; Nr. 17/04.04.2001; Nr.23/23.04.2001. Praktika gjyqësore e Kolegjit Penal të Gjykatës së Lartë.

Materialet: Për ekspertët : Projektor për prezantimin e materialeve referuese 21. Letërporositë në gjykimin penal dhe aspekte të praktikës gjyqësore lidhur me vlerën e tyre

provuese. Kursi: B21 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 4 sesione trajnuese 1 ditore Periudha: 29 – 20 Mars 2010; 2 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: seminar; Pjesëmarrësit: Gjyqtarë, Prokurorë, përfaqësues të Drejtorisë së Marrëdhënieve me Jashtë në Ministrinë e Drejtësisë dhe në Prokurorinë e Përgjithshme. Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, gjykatat e prokuroritë; Përshkrimi i kursit: Në praktikën e punës së organeve të zbatimit të ligjit, gjithnjë e më shumë, ka lindur e lind nevoja e hetimit, e gjykimit dhe zgjidhjes përfundimtare të çështjeve gjyqësore vetëm nëse realizohet bashkëpunim i ngushtë ndërkombëtar. Jo rrallë ndodh që në gjykatat e rretheve gjyqësore, sidomos ato që veprojnë në territoret në kufij me shtetet e tjera, një nevojë e tillë të jete edhe për vepra penale të zakonshme, ndërsa në praktikën e punës së Prokurorisë dhe Gjykatës për Krime të Rënda, aplikimin e dispozitave ligjore procedurale që lidhen me Marrëdhëniet Juridiksionale me autoritetet e huaja, me dërgimin e Letërprosive Ndërkombëtare jashtë shtetit si dhe me shqyrtimin e vlerësimin e akteve të ardhura prej tyre ka qenë dhe është domosdoshmëri në shumicën e çështjeve penale. Po kështu, në një pjesë të çështjeve penale, organet tona të zbatimit të ligjit, kanë grumbulluar prova edhe në kuadrin e pranimit dhe ekzekutimit të Leterporosive nga Jashtë Shtetit (neni 505-508 i K.Pr.Penale) në favor të autoritetit të huaj gjyqësor. Në një pjesë të këtyre rasteve ka ndodhur që Prokuroria, pasi ka filluar çështjen penale pas ardhjes së kërkesës për ndihme nga autoriteti i huaj, krahas të tjerave, ka kërkuar paraqitjen e marrjen e tyre si provë edhe në gjykimin e zhvilluar në gjykatën tonë. Realizimi i procedurës në kryerjen e veprimeve e marrjen e provave nëpërmjet leterporosisë ndërkombëtare kërkon njohje jo vetëm të legjislacionit të brendshëm por edhe njohjes së Konventave Ndërkombëtare të ratifikuar nga shteti ynë, si p.sh Konventat e Këshillit të Evropës “Për transferimin e procedimeve në çështjet penale”; “Për Ndihmë të Ndërsjellët në Fushën Penale ”(me dy protokollet shtesë); “Konventa Evropiane për Vlefshmërinë Ndërkombëtare të Gjykimeve Penale” si dhe Konventat e Kombeve të Bashkuara “Kundër Trafikut të Paligjshëm të Drogave narkotike dhe lëndëve psikotrope”; “Kundër Krimit të Organizuar Ndërkombëtar dhe dy protokollet shtesë”etj. Plotësimi rigoroz i letërporosisë, përshkrimi i saktë i provave që kërkohen si dhe mënyra e marrjes së tyre, do të bënte më të lehtë, përmbushjen dhe ekzekutimin e saj nga autoriteti i huaj. Në varësi të përgatitjes së letërporosisë, shpesh është edhe përgjigja e shtetit të kërkuar si dhe vlera e provave të dërguara prej tij. Por ndodh edhe që autoriteti i huaj nuk e përmbush në kohë letërporosinë apo edhe kur e ekzekuton atë përsëri ka debat për vlerën e provave të dërguara prej tij.

70

Ligji i ri “Për bashkëpunimin penal me të huaj” (që është në proces miratimi në Parlament) sjell risi dhe pritet të lehtësojë më tej punën e organeve të zbatimit të ligjit në këtë fushë.

Objektivat e kursit: Nëpërmjet këtij kursi do të synohet që pjesëmarrësit : 1-Të njihen me ligjin e ri “Për bashkëpunimin penal me të huajt”, ndryshimet që sjell ai në krahasim me praktikën e deritashme. 2- Të konsolidojnë njohuritë për format e bashkëpunimit ndërkombëtar, nëpërmjet Letërporosise dhe llojet specifike të letërporosisë për jashtë shtetit; 3- Provat që kërkohen të merren nëpërmjet letërporosisë dhe vlera provuese e tyre në gjykim. 4-Nevoja e sqarimit për autoritetin e huaj gjyqësor të rezervës së Shtetit Shqiptar në procesin e nënshkrimit të marrëveshjes dhe ratifikimit të saj dhe ndikimi i zbatimit të procedurës në përputhje me këto rezerva. Pasoja për të kundërtën. 5-Pjesëmarrësit në përfundim të trajnimit të kenë aftësitë praktike për përgatitjen e një letërporosie si dhe të jenë në gjendje të bëjnë vlerësimin e duhur të akteve e provave të ardhura nga autoritetet e huaja gjyqësore. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë : -Ligji “Për bashkëpunimin penal me të huaj”, përmbajtja e tij. Ndryshimet që sjell ligji për praktikën gjyqësore. -Kuptimi i llojeve të letërporosisë sipas legjislacionit të zbatueshëm nga autoritetet tona gjyqësore. Forma specifike e letërporosisë për jashtë shtetit (pjesa hyrëse e përshkuese e saj, baza ligjore) dhe domosdoshmëria e përmbushjes së saj nga ana e shtetit të kërkuar. -Probleme praktike që ndeshen që në momentin e hartimit të Letërpororsisë, përshkrimit të saj nga ana formale, kërkesat specifike që letërporosisa duhet të përmbajë për autoritetin e huaj me qëllim që pas përmbushjes së saj, aktet e provat të jenë të vlefshme dhe të përdorshme në gjykim. -Llojet e provave dhe akteve që duhet të merren nëpërmjet letërporosise dhe vlera provuese e tyre. -Konceptet e ndeshura në praktike lidhur me vlerën e provave të marra nëpërmjet letërporosisë; parashikimi i nenit 332/ç të K.Pr.Penale dhe vlera e provave të marra si më sipër gjatë fazës së hetimeve paraprake. -Problematika e ndeshur gjatë gjykimit të çështjeve në Gjykatën e Krimeve të Rënda. -Specifika e marrjes së dëshmisë; e pyetjes së bashkë të pandehurve, të drejtat e palëve në gjykim për të parashtruar pyetjet dhe kujdesi i gjykatës, për të shmangur pyetjet sugjestive ose haptazi të panevojshme. -Nevoja e sqarimit për autoritetin e huaj gjyqësor të rezervës së Shtetit Shqiptar në procesin e nënshkrimit të marrëveshjes dhe ratifikimit të saj dhe ndikimi i zbatimit të procedurës në përputhje me këto rezerva. Pasoja për të kundërtën. -Kërkesa për autoritetin e huaj, që për aq sa të jetë e mundur, të respektojë procedurën e shtetit tonë në marrjen e provave (posaçërisht, autoriteti që zbaton letërporosinë duhet të jetë në përputhje, nëse është e mundur, me atë autoritet të shtetit tonë që dërgon Letërporosinë; të sqarohet statusi i bashkë të pandehurit e të drejtat e tij sipas neneve 166-167 të K.Pr.Penale; pyetja e të afërmve, të bashkëshortit, bashkëjetuesit sipas nenit 158 të K.Pr,Penale etj - E drejta e pjesëmarrjes së gjykatës dhe palëve në ekzekutim të letërporosisë dhe të drejtat e tyre në gjykimin që zhvillohet në autoritetin e huaj etj. -Efektet dhe pasojat në gjykim në rastet kur autoriteti i huaj gjyqësor nuk përmbush detyrimet procedurale të mësipërme (ose të tjera që mund të jenë të domosdoshme, pyetja e një të mituri të drejtat sipas ligjit tonë procedural etj). -Rastet praktike të aplikimit të Konventës “Për transferimin e procedimeve” dhe problemet e ndeshura në praktikë kur nuk akordohet “transferimi i procedimeve” dhe ndodh që në materialet e ardhura nëpërmjet Letërpororsisë gjendet edhe Vendimi penal i huaj ndaj të pandehurit në Gjykim, i cili nga autoriteti i huaj është gjykuar në mungesë. - Rastet e disa vendimeve të Kolegjit Penal të Gjykatës së Lartë , që ka konstatuar shkelja e parimit “Ne bis in idem”.(i pandehuri, ndonëse është dënuar nga Gjykata e huaj dhe nuk ka vuajtur asnjë dite burgim, është deklaruar i pafajshme dhe është liruar menjëherë).

71

Metodat pedagogjike: Materiale teorike: -Pjesëmarrësve do tu shpërndahet një pyetësor për njohuritë teorike mbi Ligjin “Për bashkëpunimin penal me të huajt”; - Do të paraqiten disa modele te Leterporosive te dërguara nga Gjykata e Krimeve te Renda dhe do te kërkohet nga pjesëmarrësit të diskutojnë për përmbajtjen e tyre (nga ana formale); -Nëse do të jetë e mundur, tema do të shoqërohet edhe me ilustrimin në DVD të zhvillimit të seancave gjyqësore; -Do shpërndahen disa vendime të gjykatave të shkallës së parë, të Gjykatës së Apelit dhe Gjykatës së Lartë, studimi e diskutimi për këto raste; -Shkëmbime mendimesh për perspektivën dhe problemet e lindura në praktikë. 22. Probleme të normativës ligjore dhe të praktikës gjyqësore lidhur me sekuestrimin dhe

konfiskimin e aseteve kriminale. Kriteret që vendos vendimi Unifikues i Gjykatës së Lartë Kursi: B22 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 4 sesion trajnues 2 ditor Periudha: 26 – 27 Maj 2010; 1 sesion 2010 – 2011; 2 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: Seminar Pjesëmarrësit: Gjyqtarë, Prokurorë, Oficerë të Policisë Gjyqësore nga Seksionet e Prokurorisë dhe Policisë së Shtetit, përfaqësues të Zyrës së Administrimit të Aseteve Kriminale, të Drejtorisë së Parandalimit të Pastrimit të Parave dhe të ILDKP-së Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, gjykatat e prokuroritë; Përshkrimi i kursit: Një nga sfidat më të mëdha të shoqërisë sonë aktualisht është përballja dhe lufta me krimin e organizuar. Krimi i organizuar si fenomen është negativ jo vetëm për pasojat e rënda që vijnë nga kryerja e veprave penale, por edhe për pasurinë e madhe joligjore që sigurohet nga autorët e kryerjes së këtyre veprave penale. Kodi Penal parashikon dispozita të qarta të dënimit të veprave penale në fushën e krimit të organizuar, si dhe detyrimin për konfiskimin e produkteve të veprave penale. Nga ana tjetër për të ndihmuar organet e zbatimit të ligjit në këtë drejtim është miratuar në vitin 2004 Ligji “Për parandalimin dhe goditjen e krimit të organizuar”, i cili përcakton procedura të thjeshtuara në dispozicion të organeve të zbatimit të ligjit për evidentimin, sekuestrimin dhe konfiskimin e aseteve kriminale. Gjatë zbatimit të këtij ligji Gjykata e Lartë miratoi një vendim unifikues për kuptimin dhe zbatimin e disa dispozitave të tij. Aktualisht është miratuar një ligj i ri, cili vendos norma të reja në këtë fushë. Të gjitha këto zhvillime e bëjnë të domosdoshme organizimin e seminareve për të trajnuar punonjësit e organeve të zbatimit të ligjit që merren posaçërisht me sekuestrimin e konfiskimin e aseteve kriminale dhe administrimin e tyre. Objektivat e kursit: -Të diskutohet dhe të evidentohet kuptimi i drejtë i koncepteve të ligjit të vitit 2004 në lidhje me sekuestrimin e konfiskimin e aseteve kriminale. - Të diskutohet dhe të evidentohet kuptimi i drejtë i kritereve që vendosi Vendimi Unifikues i Gjykatës së Lartë në këtë fushë. -Të diskutohet dhe të evidentohet kuptimi i drejtë i koncepteve të ligjit të vitit 2009 në lidhje me sekuestrimin e konfiskimin e aseteve kriminale. -Të diskutohen format/tipologjitë e shfaqjes në praktikë të veprimeve që përfshihen në përmbajtjen e këtyre dispozitave, si dhe të arrihet një koncept i qartë lidhur me elementët që këto dispozita sanksionojnë;

72

-Të bëhen përpjekje për ndërgjegjësimin e gjyqtarëve dhe prokurorëve dhe në përgjithësi të punonjësve të agjencive të zbatimit të ligjit për rëndësinë që paraqet kuptimi i drejtë i dispozitave në fjalë, si dhe të synohet unifikimi i praktikave të ndryshme lidhur me zbatimin e këtyre dispozitave. Përmbajtja e kursit: Gjatë këtij kursi do të trajtohen çështjet e mëposhtme: - Kategoria e subjekteve dhe e aseteve që kanë qenë objekt i ligjit të vitit 2004. Procedurat që

duheshin ndjekur për evidentimin, sekuestrimin dhe konfiskimin e aseteve kriminale; - Ndryshimet që solli vendimi Unifikues i Gjykatës së Lartë në këtë fushë; - Kuptimi i drejtë dispozitave të ligjit të ri, të vitit 2009 për sekuestrimin e konfiskimin e aseteve

kriminale; - Trajtim i koncepteve dhe procedurave të parashikuara në ligjin e vitit 2004 për administrimin e

aseteve të sekuestruara dhe të konfiskuara, si dhe trajtim i këtyre koncepteve bazuar në ligjin e ri, të miratuar në vitin 2009;

- Trajtimi i rasteve praktike dhe evidentimi i problemeve të ndeshura gjatë zbatimit të dispozitave të mësipërme, duke dhënë raste nga zbatimi i ligjit të vitit 2004 dhe për sa është e mundur raste nga zbatimi i ligjit të vitit 2009;

Metodat Pedagogjike Materiale teorike dhe prezantim i rasteve të praktikës gjyqësore, studim dhe diskutim i tyre. Shkëmbim mendimesh si dhe sugjerime për ndryshime dhe përmirësime në të ardhmen;

Baza ligjore Çdo pjesëmarrës në trajnim duhet të ketë me vete si materiale teorike ligjin e vitit 2004 “Për parandalimin dhe goditjen e krimit të organizuar”, Vendimin Unifikues të Gjykatës së Lartë, ligjin e vitit 2009 “Për parandalimin e goditjen e krimit të organizuar”, si dhe raste konkrete të praktikës gjyqësore. 23. Provat e marra në kundërshtim me ligjin dhe kuptimi i nocionit të papërdorshmërisë.

Kriteret e dallimit nga pavlefshmëria e akteve, në përqasje me doktrinën dhe jurisprudencën e Gjykatës së Lartë.

Kursi: B23 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 7 sesione 1,5 ditë Periudha: 24 – 25 Janar; 21- 22 Qershor 2010; 2 sesion 2010 – 2011; 3 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: kurs institucional Pjesëmarrësit: gjyqtarë e prokurorë Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, gjykatat e prokuroritë; Përshkrimi i Kursit: Zhvillimet demokratike të viteve 1990 e më pas sollën në Shqipëri një realitet krejt të ri në marrëdhëniet social-ekonomike politike në vend. Gjithashtu këto ndryshime u shoqëruan edhe me ndryshime të legjislacionit dhe sistemit të së drejtës në tërësi. Shumë ndryshime pësoi edhe Kodi i Procedurës Penale dhe këto ndryshime u finalizuan në vitin 1995 me daljen e Kodit të ri të Procedurës Penale. Ky kod bëri ndryshimin e sistemit procedural penal duke shndërruar sistemin inkuizitor me sistemin akuzator të procedimit penal. Në sistemin akuzator prova formohet në gjykim gjatë debatit të palëve. Çdo e dhënë e marrë gjatë hetimeve paraprake i nënshtrohet shqyrtimit gjyqësor dhe merr vlerë vetëm pas këtij verifikimi të kujdesshëm dhe të gjithanshëm. Por mund të ndodhë që të dhënat për veprën, për shkak të natyrës së tyre, të ndryshojnë ose të zhduken, për pasojë paraqitja e tyre në gjykim bëhet e pamundur.

73

Me qëllim që të ruhet vlera e të dhënave të konstatuara gjatë hetimeve paraprake është pranuar instituti i “sigurimit të provës”, sipas të cilit, në rastet e parashikuara në ligj, prova formohet në këtë fazë të procedimit por nëpërmjet marrjes së saj nga gjykata, me kërkesën e prokurorit, të dëmtuarit akuzues, ose të pandehurit.

Objektivat dhe qëllimi: - Qartësimi i rasteve kur mund të bëhet sigurimi i provës dhe vlera e tij për vazhdimin e mëtejshëm

të procesit; - Subjektet që mund të kërkojnë sigurimin e provës. - Evidentimi i rasteve kur praktika e Gjykatës së Lartë dhe e Gjykatës Evropiane për të Drejtat e

Njeriut është shprehur në lidhje me sigurimin e provës në procesin penal. - Të diskutohet mes të pranishmëve mbi aplikimin që i bëhet sigurimit të provës në praktikën

gjyqësore.

Përmbajtja e Kursit: Çështjet kryesore që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë: - Kuptimi i sigurimit të provës tërësinë e tij; - Rastet e sigurimit të provës; - Kërkesa për sigurimin e provës; - Disponimi i gjykatës mbi kërkesën për sigurimin e provës; - Marrja e provës; - Përdorimi i provave të marra; - Të drejtat e të pandehurit në sigurimin e provës. Burimet ligjore dhe Materialet e Kursit: Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë; Konventa Evropiane e të Drejtave të Njeriut dhe Jurisprudenca e Gjykatës së Strasburgut; Kodi i Procedurës Penale nenet 372 -377; Vendime të Gjykatës së Lartë; Komentari i Kodit të Procedurës Penale (H.Islami, A.Hoxha, I.Panda). 24. Padia civile në procesin penal. Përvoja evropiane. Kursi: B24 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 3 sesione trajnuese 1.5 ditë Periudha: 28-29 Janar 2010; 1 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: seminar Pjesëmarrësit: Gjyqtarë, prokurorë, avokatë Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat & Prokuroritë; Përshkrimi i kursit: Ndryshimi i sistemit ekonomik e shoqëror në vendin tonë u shoqërua me ndryshimin e mentalitetit në lidhje me pronës private dhe atë publike; në lidhje me rëndësinë, vendin dhe rolin e saj në demokraci. Ky ndryshim është pasqyruar në legjislacionin penal e procedural në lidhje me vlerësimin juridik të veprave penale, që me anë të kryerjes së tyre dëmtojnë pronës. Zbatimi rigoroz i legjislacionit përkatës për këtë qëllim bën të mundur jo vetëm dhënien e drejtësisë në lidhje me fajësinë e të gjykuarve, por edhe marrjen e masave efektive në lidhje me zëvendësimin e dëmit material të shkaktuar. Objektivat e kursit: Ky trajnim do të ketë si objektiv të tij si përsëritjen e konceptit kushtetues për mbrojtjen e pronësisë, evidentimin e elementëve përbërës të institutit të padisë civile në procesin penal shqiptar e të huaj, evidentimin e mangësive që vihen re në praktikën hetimore dhe gjyqësore, ashtu dhe ndërgjegjësimin

74

e pjesëmarrësve në lidhje me domosdoshmërinë e zbatimit në mënyrë rigoroze të dispozitave të Kodit të Procedurës Penale që kanë të bëjnë me padinë civile në procesin penal. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë: Analiza juridike e institutit të padisë civile në procesin penal shqiptar dhe të huaj, kërkesat për ekzistencën e saj, si: - Dëmi pasuror, lidhja e drejtpërdrejtë me ekzistencën e veprës penale, avantazhet e saj, etj. - Paditësi civil në procesin penal dhe të drejtat e tij si person dhe si pjesëmarrës në proces, dëmi i shkaktuar ndaj tij dhe e drejta e tij për të kërkuar shpërblimin e zëvendësimin e dëmit, koha e ngritjes së padisë e të drejtat procedurale të paditësit civil në proces. - Pozita procedurale e të paditurit civil në procesin penal, personi i akuzuar penalisht me këtë cilësi, prindi, kujdestari apo personi juridik që merr këtë cilësi. - Zgjidhja e padisë civile në procesin penal, lënia e padisë civile pa u shqyrtuar në këtë proces, veçimi i saj, rrëzimi apo pranimi i saj i pjesshëm dhe veçimi i padisë nga procesi penal. - Ndërvarësia e vendimit penal me pjesën e padisë civile në procesin penal dhe ndikimi i fajësisë apo pafajësisë së personit të akuzuar për padinë civile. - Disa mangësi që vihen re në praktikën gjyqësore në lidhje me këtë. Metoda që do të përdoret: - Do të përgatiten me shkrim 4 tema. - Do të prezantohen disa raste praktike vendimesh të gjyqtarëve të faktit, të apelit dhe të Gjykatës së Lartë në lidhje me këtë problem. - Do të evidentohen qëndrime të Gjykatës Kushtetuese në lidhje me standardet për mbrojtjen kushtetuese të pronës. - Do të shkëmbehen mendime me pjesëmarrësit në lidhje me problemet ligjore doktrinare e të praktikës gjyqësore që vihen re. - Mund të shfaqen mendime për nevojën e përsosjes së legjislacionit procedural. 25. Struktura e arsyetimit dhe argumentimi i vendimeve gjyqësore, në çështje incidentale dhe

të themelit. Kursi: B25 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 2 sesione trajnuese 1 ditore; Periudha: 1 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: sesion trajnues; Pjesëmarrësit: Gjyqtarë, Këshilltarë pranë gjykatave (GJL dhe GJK) Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, gjykatat e prokuroritë; Përshkrim i kursit: Arsyetimi i vendimeve gjyqësore, si standard kushtetues, imponon detyrime të veçanta për gjyqtarët/gjykatat. Respektimi i këtij standardi ka rëndësi jo vetëm për palët në një gjykim, por në të njëjtën kohë lidhet drejtpërsëdrejti me parimin e shtetit të së drejtës dhe me ruajtjen e besimit të publikut te gjyqësori. Në disa raporte të organizatave ndërkombëtare dhe vendase për gjyqësorin janë evidentuar probleme lidhur me cilësinë e arsyetimit të vendimeve gjyqësore. Trajnimi vazhdues me kursin “Struktura e arsyetimit dhe argumentimi i vendimeve gjyqësore, në çështje incidentale dhe të themelit, në përqasje me raportin e OSBE për vitin 2007” synon adresimin e këtyre problemeve nëpërmjet vënies në pah të praktikës gjyqësore më të mirë në këtë fushë, duke pasur si qëllim kryesor dhënien e drejtësisë në sistemin gjyqësor.

75

Objektivat e kursit: Programi i trajnimit synon që, në përfundim të tij pjesëmarrësit: a- të njohin dhe të zbatojnë në mënyrën e duhur kërkesat procedurale në shkrimin e vendimeve

gjyqësore; b- të njohin dhe të përdorin teknikat dhe metodat arsyetuese dhe interpretuese gjatë hartimit të

opinioneve gjyqësore; c- të njohin dhe të shkëmbejnë eksperiencat midis rretheve dhe juridiksioneve të ndryshme

gjyqësore duke përgjithësuar eksperiencat më pozitive; ç- t ë njohin dhe zbatojnë parimet e organizimit dhe interpretimit të instrumenteve ligjorë si dhe

teknikat e reja të zhvilluara në këtë fushë, ç’ka do të ndihmojë në zhvillimin e aftësive interpretuese.

Përmbajtja e kursit: Trajnimi është ndërtuar për t'u zhvilluar në tetë seanca, të ndara në dy ditë. Në ditën e parë paraqiten konceptet kryesore teorike duke u ndërthurur me praktikën shqiptare: Njohuri te përgjithshme për sistemin e shkrimit dhe arsyetimit ligjor; Llojet e ndryshme të dispozitave ligjore; Parimet e interpretimit; Analiza ligjore komplekse; Metoda IRAC e analizës si një nga metodat e shkrimit ligjor; Struktura e përgatitjes dhe shkrimit të vendimeve gjyqësore sipas nenit 310 të K.Pr.Civile dhe 383 të K.Pr.Penale; Problemet që janë ndeshur në praktikën shqiptare. Dita e dytë i kushtohet kryesisht ushtrimeve praktike: Ushtrime praktike për identifikimin e dobësive në shkrimin dhe arsyetimin e vendimeve gjyqësore (Ilustrim i metodës IRAC); diskutim me kazuse nga praktika gjyqësore..

Modalitetet e zbatimit: Një rëndësi të veçantë në organizimin dhe ndërtimin e kursit të trajnimit do të kenë ushtrimet për të pasur një pjesëmarrje aktive të të trajnuarve. Materiali teorik do të strukturohet në mënyre të tillë që t'i lerë më shumë kohë ushtrimeve, debateve dhe diskutimeve me pjesëmarrësit. Pjesa e dhënies së informacionit të ri, në një seancë do të përbëjë rreth 20-30 minuta, ndërsa pjesa tjetër do t’i lihet ushtrimeve për pjesëmarrësit si dhe debateve dhe sqarimeve. Për çdo temë do të ndërtohen ushtrime të veçanta. Vlerësimi 1. Në përfundim të trajnimit do të zhvillohet një test. Testi do të ndërtohet në mënyrë të tillë për të

vlerësuar në mënyrë objektive zhvillimin e aftësive dhe njohurive të pjesëmarrësve në trajnim. 2. Në fund të trajnimit do të kryhet edhe një vlerësim i kursit nga ana e pjesëmarrësve në trajnim.

Këto vlerësime do të konsiderohen shumë të rëndësishme për trajnuesit, për t’i pasur parasysh në trajnimet e tjera, duke synuar rritjen e efektivitetit dhe cilësisë së këtyre trajnimeve.

Rezultatet e pritshme: Në fund të kursit të trajnimit synohet të arrihen këto rezultate: 1. Gjyqtarët pjesëmarrës të njohin dhe zbatojnë parimet dhe rregullat e shkrimit të vendimeve

gjyqësore. 2. Gjyqtarët pjesëmarrës të njohin dhe zbatojnë rregullat dhe teknikat e arsyetimit të çështjeve

ligjore; 3. Gjyqtarët pjesëmarrës të njohin dhe zbatojnë praktikat më të mira në këtë fushë. 4. Në praktikën e hartimit të vendimeve gjyqësore zbatohen rregulla të unifikuara. 5. Gjyqtarët kanë më pak vendime të rrëzuara për mungesë të plotësimit të kërkesave ligjore

procedurale në shkrimin e vendimeve gjyqësore dhe për rrjedhojë një rritje të cilësisë në dhënien e drejtësisë.

Materialet e kursit Për përgatitjen e leksioneve janë shfrytëzuar këto materiale kryesore: Leksionet e përgatitura kursin e shkrimit dhe arsyetimit ligjor në Shkollën e Magjistraturës; materiale të përgatitura nga ABA/CEELI;

76

Raportet e OSBE-së lidhur me gjyqësorin për vitin 2007.; Rregulla të nxjerra nga autoritetet shqiptare për procesin e hartimit dhe miratimit të legjislacionit; ligje të ndryshme: Kodet e Procedurës, Vendimet e Gjykatës së Lartë, Vendimet e Gjykatës Kushtetuese. 26. Veçori psikologjike të dëshmisë së të miturit në procesin penal. Kursi: B26 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 4 sesione trajnuese 1 ditore Periudha: 1 sesion 2010 – 2011; Lloji i kursit: kurs institucional; Pjesëmarrësit: Gjyqtarë, Prokurorë, psikologë Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, Gjykatat dhe Prokuroritë; Përshkrimi i kursit: Objekti: Evidentimi dhe njohja e problematikës doktrinare, ligjore dhe të jurisprudencës në lidhje me procesin e marrjes në pyetje dhe intervistimit të të miturve, si dëshmitarë dhe të dëmtuar, në seancat hetimore dhe ato gjyqësore, në një procedim penal. 1. Fëmija në një proces penal, i dalluar në pozicionet e tij, dëshmitar dhe i dëmtuar nga vepra

penale; Ndërgjegjësimi për një proces tërësisht ndryshëm kur intervistohen të miturit. a. Trajtimi ligjor sipas Kodit Penal, Kodit të Procedurës Penale dhe akteve të tjera ligjore dhe

nënligjore. b. Njohja e jurisprudencës bashkëkohore vendase dhe të komunitetit evropian. c. Njohja e doktrinës në shkolla të ndryshme të së drejtës. Doktrina bashkëkohore, duke u bazuar në

ndryshimet në ligj, krijimi i seksioneve të miturve në Prokurori dhe Gjykatë. 2. Pjesëmarrja e subjekteve të tretë, ndihmës, në procesin penal në ndihme dhe përkrahje të

të miturit. a. Ushtrimi i ndikimit psikologjik dhe juridik të psikologut ne gjatë gjithë procesit hetimor dhe

gjyqësor. Karakteristikat zhvillimore të fëmijës në adoleshencë dhe prirjet për sjellje delinkuente dhe tregimin e të vërtetës.

b. Roli i organizmave të ndryshme dhe institucioneve të edukimit shkollor në mbrojtje të të miturit të përfshirë në një proces penal me cilësinë e dëshmitarit të dëmtuarit etj.

3. Bashkëpunimi midis seksionit të të miturve oficerëve të policisë gjyqësore, prokurorëve, gjyqtareve, prindërve të të miturve, mësuesve dhe psikologëve në të gjitha fazat e një procesi penal.

a. Ndarja e eksperiencës në këtë periudhë dy vjeçare, për seksionet e të miturve nga prokuroritë e gjykatat e këtyre seksioneve, për një bashkëpunim me institucionet arsimore dhe subjektet e tjerë.

b. Domosdoshmëria e ndryshimeve të ligjit penal dhe procedural për marrjen në pyetje të të miturve si dëshmitarë dhe të dëmtuar në një proces penal, për pjesëmarrjen e domosdoshme të psikologut në seanca hetimore dhe gjyqësore si dhe roli i psikologut ne këto procedura, etj.

c. Çfarë lloj vlerësimesh mund te kërkohen nga psikologu ne fazën hetimore te intervistimit te dëshmitari dhe te dëmtuarit ne një procedim penal?

d. Teknikat e intervistimit me te mitur dhe cilësitë e intervistuesit, konteksti intervistimit, ambienti fizik. e. Përgjigjet e mundshme të të intervistuarit, dhe probleme gjatë situatës së hetimit me rrëfimet e

vërteta dhe false. Kur duhet dhe nuk duhet të jenë prezent prindërit në këto procedura? 4. Aktet ndërkombëtare që rregullojnë të drejtat e të miturve, të përfshirë në një proces

gjyqësor. a. Konventa mbi të drejtat e fëmijës.

77

b. Karta Sociale Evropiane. c. Konventa Evropiane mbi Statusin Ligjor të Fëmijëve të Lindur jashtë martese. d. Konventa për moshën minimale 1973, me rekomandimet përkatëse. e. Konventa mbi ekzaminimin mjekësorë të të rinjve. f. Rregullat standard minimum të Kombeve të Bashkuara për Administrimin e Drejtësisë për të

miturit (Rregullat e Pekinit). g. Konventa Evropiane për Liritë dhe të Drejtat Themelore të Njeriut. Metodat pedagogjike: Leksione teorike, trajtime në forme esesh, bashkëbisedime dhe praktike gjyqësore, njohja me jurisprudencën. 27. Ekzekutimi i vendimeve penale. Ligji i ri dhe pozita procedurale e prokurorit. Shuarja e

masës së sigurimit. Restitucioni. Kursi: B27 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës; Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës; Koordinator: Shkolla e Magjistraturës; Kohëzgjatja e kursit: 1 sesione trajnuese 1 ditore; Periudha: 1 sesion 2011 – 2012; Pjesëmarrësit: Gjyqtarë dhe Prokurorë; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, Gjykatat dhe Prokuroritë; Rëndësia e trajnimit: Trajtimi i problemeve që lidhen me fazën e ekzekutimit të vendimeve penale paraqiten komplekse dhe pak të trajtuara. Debatimi dhe sqarimi i aspekteve teoriko-praktike të veprimtarisë së prokurorit dhe gjykatës në këtë fazë të procedimit lidhen ngushtë me respektimin e të drejtave dhe lirive të të dënuarit. Objektivat e kursit: Të evidentohen problemet që hasen në praktikë në lidhje me ekzekutimin e vendimeve. Të përcaktohen drejt gjykatat që janë kompetente për aspekte të ndryshme dhe kërkesa që lindin gjatë fazës së ekzekutimit. Të përcaktohen qartë të drejtat dhe detyrimet e prokurorisë në këtë fazë si dhe raportet mes prokurorive të vendit të vuajtjes së dënimit dhe vendit të dhënies së vendimit. Të sqarohen detyrimet që kanë institucionet që merren me zbatimin e vendimeve (kryesore dhe dënimeve plotësuese) procedurat e komunikimit dhe të kontrollit nga ana e prokurorit dhe gjykatës. Sqarimi i problemeve që kanë dalë në lidhje me parashkrimin e ekzekutimit të vendimeve. Përmbajtja e kursit: - Roli i prokurorit në ekzekutimin e vendimeve me burgim. Raportet që krijohen mes prokurorit,

gjykatës, të dënuarit, mbrojtësit të tij dhe institucioneve të vuajtjes së dënimit. - Çështjet që mund të lindin gjatë ekzekutimit të vendimit dhe gjykata kompetente për zgjidhjen e

tyre. Roli i prokurorit në këto gjykime. - Ekzekutimi i dënimeve penale me gjobë. Roli i gjykatës, prokurorit dhe përmbaruesit në këtë lloj

ekzekutimi. Mënyra e konvertimit të dënimit me gjobë dhe mënyra e ekzekutimit të vendimit të konvertuar.

- Ekzekutimi i dënimeve plotësuese. Raportet që krijohen mes institucioneve të detyruara për zbatim dhe organeve të drejtësisë.

- Ekzekutimi i menjëhershëm i urdhërimeve të gjykatës. Parashkrimi i ekzekutimit të dënimeve.

78

Burimet ligjore dhe Materialet e kursit: Kushtetuta, KPP, KP Ligji “Për ekzekutimin e vendimeve penale”,Raste të praktikës gjyqësore, Vendimi i Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë nr.7 datë 11.10.2002 etj. Modalitetet e zbatimit: Të bëhen rreth tre kurse me nga 25-30 pjesëmarrës në formën e një workshop-i. Vlerësimi i pjesëmarrësve mund të bëhet vetëm nëpërmjet nivelit të përfshirjes së tyre në temat që do të debatohen. 28. Kuptimi i kushteve dhe kritereve për caktimin e masave të sigurimit personal në

jurisprudencën e Gjykatës së Lartë. Prezumimi i pafajësisë. Vështrim krahasues me legjislacionin dhe praktikën e huaj dhe me jurisprudencën e GJEDNJ.

Kursi: B28 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës, Vlorë Kohëzgjatja e kursit: 3 sesione 1,5 ditë; Periudha: 29 – 30 Tetor 2009; 24- 25 Maj 2010; 7 -8 Qershor 2010; Lloji i kursit: seminar; Pjesëmarrësit: gjyqtarë, prokurorë; Mbështetja financiare: Fondacioni Gjerman “Hanns Seidel”; Përshkrimi i kursit: Në këtë kurs do të trajtohen masat e sigurimit personal, përmbajtja e kushteve dhe kritereve për caktimin e tyre. Jurisprudenca e Gjykatës së Lartë lidhur me verifikimin e kushteve dhe kritereve për caktimin e masave të sigurimit personal. Prezumimi i pafajësisë të personit ndaj të cilit është aplikuar masa e sigurimit personal. Vështrim krahasues me Legjislacionin dhe praktikën e huaj (Legjislacionin procedural penal, aktualisht në fuqi në shtetin Italian si dhe Jurisprudencën e Gjykatës së Kasacionit të këtij shteti). Vështrim krahasues me Jurisprudencën e Gjykatës Ndërkombëtare për të Drejtat e Njeriut. Objektivat e kursit: Në këtë kurs synohet që të trajtohen çështje si: 1. Kuptimi i masave të sigurimit, llojet e masave të sigurimit, masa e sigurimit personal sipas Kodit të Procedurës Penale. 2. Veçoritë e përbashkëta dhe dalluese për kërkesën dhe vendosjen e masave të sigurimit. Forma e saj. 3. Kushtet dhe kriteret ligjore për caktimin e masës së sigurimit “Arrest në burg” dhe asaj për vlerësimin e ndalimit apo arrestimin në flagrancë si dhe veçoritë e shqyrtimit gjyqësor të tyre. Procedura e zakonshme për caktimin e masave të sigurimit dhe procedura e veçantë për rastin e arrestimit në flagrancë dhe ndalimin e të dyshuarit. 4. Kohëzgjatja e masave të sigurimit, caktimi i masave të sigurimit me afat. Revokimi, zëvendësimi dhe shuarja e masave të sigurimit. Shkaqet ligjore. 5. Kompensimi për burgim të padrejtë. Përmbajtja: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi: 1. Masat e sigurimit personal të përcaktuara në Kodin e Procedurës Penale, llojet e tyre (ndarja në masa të karakterit shtrëngues dhe ndalues, dallimi midis tyre) 2. Caktimi i masave të sigurimit personal prej gjyqtarit për hetimet paraprake, mbi kërkesën e prokurorit, kompetenca.

79

3. Kushtet për caktimin e masave të sigurimit personal (përmbajtja dhe trajtimi teorik i tyre). 4. Kriteret për caktimin e masave të sigurimit personal (përcaktimi i nenit 229 të K.Pr.Penale) 5. Kriteret e veçanta për caktimin e masës së sigurimit personal “arrest në burg” 6. Zbatimi i masave të sigurimit personal (masës së “arrestit në burg”) 7. Ankimimi i masave të sigurimit personal (masës së “arrestit”) në kushtet e zbatimit të saj (rregulli) si dhe në rastet (përjashtimi) e moszbatimit të saj në kushtet e deklarimit të “ikjes” së personit ndaj të cilit është caktuar masa 8. Jurisprudenca e Gjykatës së Lartë, lidhur me trajtimin e “problematikës” së sipërcituar teorikisht në këtë punim, specifikisht për secilën pikë. 9. Prezumimi i pafajësisë së personit (ndaj të cilit zhvillohen hetimet për një vepër penale të caktuar) ndaj të cilit është aplikuar masa e sigurimit personal. 10. Vështrim krahasues në legjislacionin procedural penal të shtetit Italian, Kodi i Procedurës Penale italiane, kryesisht, përmbajtja e kushteve të përgjithshme të zbatueshmërisë së masave të sigurimit, Neni 273/1 i tij, si dhe me praktikën gjyqësore të Kolegjeve Penale të Gjykatës së Kasacionit, apo të Kolegjeve Penale të Bashkuara të kësaj Gjykate. 11. Vështrim krahasues me praktikën gjyqësore të Gjykatës Ndërkombëtare për të Drejtat e Njeriut Metodologjia e kursit: Material teorik i shpërndarë paraprakisht ne dispozicion te pjesëmarrësve, trajtim dhe diskutim rastesh praktike (Kryesisht vendime te Kolegjit Penal te Gjykatës se Lartë, mbi temën). Diskutime lidhur me trajtimin teorik te koncepteve ne material Baza Ligjore: Për këtë çdo pjesëmarrës duhet të ketë me vete në trajnim kodet si atë Penal dhe atë të PP dhe mundësisht të sjellë me vete edhe një rast praktik për diskutim. Vendime Gjyqësore. 29. Përditësim me vendimet e GJEDNJ me palë shtetin shqiptar, në lëndë penale. Kursi: B29; Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1 ditë; Periudha: 1 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: workshop Pjesëmarrësit: gjyqtarë e prokurorë; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, Gjykatat dhe Prokuroritë; Përshkrimi i kursit: Roli i praktikës së GJEDNJ po rritet përherë e më tepër në vendet anëtare të KE. Shqipëria për vetë faktin se KEDNJ dhe vendimet e GJEDNJ janë pjesë e sistemit të saj të brendshëm si dhe duke pasur parasysh rritjen e numrit të vendimeve te GJEDNJ në lidhje me Shqipërinë, kjo bën të nevojshme njohjen dhe zbatimin e këtyre vendimeve nga gjykatat vendase. Për më tepër në mënyrë që të kemi një efektshmëri sa më të madhe të mjeteve ligjore në shkallë të parë dhe apel gjyqtarët duhet të jenë përditësuar me praktikën e GJEDNJ. Objektivat e kursit: -Evidentimi i problematikave dhe shkeljeve të vërejtura në praktikë (gjatë gjykimit), në shqyrtimin e çështjeve penale në gjykimet në lidhje me vlerësimin e masave të sigurisë personale dhe pasurore si dhe gjykimet në themel. -Të bëhen përpjekje që të ndërgjegjësohen pjesëmarrësit lidhur me ndryshimet e praktikës së GJEDNJ në lidhje me problematikat më të ndjeshme të realitetit të gjyqësorit shqiptar. -Unifikimi i praktikës në lidhje me vendimet e fundit të GJEDNJ në lidhje me Shqipërinë.

80

Përmbajtja e kursit: Studimi dhe diskutimi i vendimeve më të fundit të Dhomës së Madhe dhe te Seksioneve te GJEDNJ ne fushën penale ne lidhje me aspekte te rëndësishme te procesit penal dhe vlerësimit te masave te arrestit dhe masave te sigurisë personale dhe pasurore. Metodat pedagogjike: Prezantimi i rasteve praktike, studimi dhe diskutimi i tyre; Praktika kombëtare dhe nderkombetare Shkëmbime mendimesh për perspektivën dhe problemet e lindura në praktikë. 30. Veprat penale kompjuterike. Mashtrimet në siguracion, subvencione dhe kredi. Mashtrimi

kompjuterik. Kursi: B30 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës; Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës; Kohëzgjatja e kursit: 5 sesione 2 ditore; Periudha: 25 – 26 Nëntor;14-15 Dhjetor 2009; 2 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: seminar; Pjesëmarrësit: gjyqtarë, prokurorë, studentë të magjistraturës; Mbështetja financiare: Fondacioni Gjerman “Hanns Seidel” Përshkrimi i kursit: Ndryshimet në Kodin Penal dhe në Kodin e Procedurës Penale, për përmbushjen e detyrimeve të Shqipërisë në kuadër të ratifikimit të Konventës së Këshillit të Evropës për Krimin Kibernetik dhe të Protokollit Shtesë të saj i përgjigjen zhvillimeve të fundit të kriminalitetit në fushën e teknikës së legjislacionit. Njohja e zbatuesve të ligjit me frymën e ligjit, me teknikat bashkëkohore dhe me konceptet e teknologjisë së informacionit për procedimin penal të këtyre veprave penale përbën një domosdoshmëri për të garantuar efektivitetin në luftën kundër tyre. Objektivat e kursit: - Njohjen e veprave penale të reja kompjuterike të prezantuara në Kodin Penal me qëllim përcjelljen e qëllimit të ligjit për të synuar kuptimin e drejtë të tyre dhe standardizimin e praktikës gjyqësore që në fillimet e veta; - Njohjen me procedurat për kërkimin dhe sekuestrimin e provave në procedimin penal të veprave penale kompjuterike; - Njohjen me konceptet teknike dhe juridike të teknologjisë së informacionit, si dhe lidhja e tyre me lirinë themelore të shprehjes dhe të të drejtës themelore të jetës private; - Unifikimi dhe standardizimi i praktikës gjyqësore bazuar në shpjegimin e koncepteve Përmbajtja: - Shpjegime mbi konceptet bazë teknike të teknologjisë së informacionit; - Veprimet e para që kryhen nga prokurori/oficeri i policisë gjyqësore në vendngjarje të veprave penale kompjuterike; - Procedurat për kërkimin dhe marrjen e provave me rëndësi në procedimin e veprave penale kompjuterike si:

i. Detyrimi për paraqitjen e të dhënave kompjuterike; ii. Sekuestrimi i të dhënave dhe sistemeve kompjuterike; iii. ruajtja e përshpejtuar dhe mirëmbajtja e të dhënave kompjuterike; iv. analizimi i provave kompjuterike, programet përkatëse të analizimit; v. kuptimi i provave kompjuterike për të lehtësuar punën për pyetjet që do t’iu shtrohen ekspertëve të fushës përkatëse;

vi. paraqitja e provave kompjuterike në gjykatë. - Llojet dhe elementët e veprave penale kompjuterike, diferencat midis tyre:

i. Zgjerimi i veprimit në hapësirë të ligjit penal shqiptar;

81

ii. Veprat penale të reflektuara sipas Protokollit të Konventës së Krimit Kibernetik (shpërndarja kompjuterike e materialeve pro gjenocidit ose krimeve kundër njerëzimit; kanosja kompjuterike për motive racizmi ose ksenofobie; shpërndarja kompjuterike e materialeve ksenofobe ose raciste; fyerja kompjuterike me motive racizmi ose ksenofobie.

iii. Veprat penale të reflektuara sipas Konventës së Krimit Kibernetik (mashtrimi kompjuterik, falsifikimi kompjuterik, hyrja e paautorizuar kompjuterike, përgjimi i paligjshëm i të dhënave kompjuterike, ndërhyrja në të dhënat kompjuterike, ndërhyrja në sistemet kompjuterike dhe keqpërdorimi i pajisjeve).

Metodat pedagogjike: Materiale teorike, të ilustruara me power point dhe material i printuar dhe ne forme elektronike për pjesëmarrësit. 31. Probleme te hetimit. Bashkëpunimi polici prokurori. Vendimmarrja, kompetencat dhe

afatet në hetim. Kursi: B31 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 2 sesione nga 1 ditë; Periudha: 1 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: seminar Pjesëmarrësit: Prokurorë. Drejtuesit e shërbimeve apo seksioneve të policive të ndryshme në rrethet prej nga do jenë edhe prokurorët pjesëmarrës Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, Gjykatat dhe Prokuroritë; Rëndësia e trajnimit: Ndjekja dhe procedimi penal zhvillohen nga prokurori apo nën drejtimin e tij. Paraqet rëndësi vendimtare puna e përbashkët e të gjitha hallkave të zinxhirit që siguron ndjekjen penale cilësore dhe finalizim të saj me procedim po të tillë. Objektivat dhe Qëllimi: Objektivi kryesor i seminarit është të rifreskoje dijet e marra nga prokurorët dhe oficerët e policisë gjyqësore gjatë ushtrimit të detyrave të tyre. Po ashtu i pritshëm është edhe objektivi që të sheshohen mosmarrëveshjet dypalëshe për mënyrën e ndjekjes penale, rolin e prokurorit gjatë hetimeve paraprake dhe pozicionin e oficerit të policisë gjyqësore në raport me rolin udhëheqës të prokurorit në hetim. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen: Materiali që do u serviret pjesëmarrësve do të përmbajë zhvillime të tilla si-mënyra e kalimit të informacionit paraprak nga shërbimet e policisë tek seksionet e saj pranë prokurorisë, hetimet përpara hetimeve paraprake që zhvillon policia gjyqësore, njoftimi i kryerjes së veprës penale tek prokurori, veprimet hetimore me iniciativë që kryhen nga policia edhe pas këtij njoftimi, veprimet e kryera sipas delegimeve që prokurori u jep oficerëve të policisë gjyqësore, roli i policisë gjyqësore në fazën e zhvillimit të gjykimit penal. Burimet ligjore: Burimi ligjor bazë është Kodi procedures Penale. Për të zhvilluar tërësisht përmbajtjen e kursit janë të nevojshme të shtjellohen edhe ligje të tjera si ai për policinë e shtetit, prokurorinë, policinë gjyqësore etj. Materiale teorike mund të shërbejnë komentarët shqiptarë apo edhe të huaj, kryesisht italiane.

82

Modalitetet e zbatimit: Mendoj që ky kurs të zhvillohet 4 herë me rreth 35-40 pjesëmarrës në secilin seminar. Përbërja të jetë 75-80 % prokurorë. Pjesa tjetër të jenë oficerë të policisë gjyqësore. Vlerësimi i tyre do të bëhet nisur nga angazhimi i tyre gjatë pjesës praktike të seminarit. Materialet e kursit: Ekspertët duhet të paraqesin materialin e tyre paraprakisht. Është e udhës që ekspertet të diskutojnë materialin e tyre paraprakisht me drejtuesit e institucionit. Ky seminar mund të marrë natyrën e një udhërrëfyesi për mënyrën se si duhet zhvilluar puna e tyre e përditshme. 32. Mjetet e kërkimit të provës. Njohja dhe zbatimi i tyre. Kursi: B32 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës; Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës; Kohëzgjatja e kursit: 3 Sesion trajnues 2 ditor; Periudha: 20 – 21 Janar 2010; 1 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: Seminar; Pjesëmarrësit: Gjyqtarë dhe Prokurorë; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, Gjykatat dhe Prokuroritë; Përshkrimi i kursit: Ndryshimi i legjislacionit dhe përshtatja e tij me atë të vendeve të BE-së pas evoluimit të ndryshimeve demokratike në vend ka sjelle edhe ndryshime në drejtim të mjeteve të kërkimit të provës të parashikuara nga legjislacioni ynë. Sistemi akuzator njeh dhe parashikon si mjete të kërkimit të provës ato që janë pasqyruar edhe në Kodin e Procedurës Penale të Republikës së Shqipërisë , KREU III, Seksioni I. Njohja dhe zbatimi i drejtë i këtyre mjeteve ka rëndësi thelbësore sepse nëpërmjet tyre mblidhen provat e ligjshme në një proces penal. Pa një zbatim korrekt të këtyre dispozitave provat e humbasin kuptimin e tyre ligjor dhe nuk mund të shërbejnë për akuzën e ngritur. Objektivat e kursit:

- Kuptimi i drejtë i mjeteve të kërkimit të provës si parakusht për të mbledhur prova të ligjshme në procesin penal.

- Evidentimi i rasteve praktike në lidhje me këtë problematikë. - Diskutime mbi kuptimin dhe aplikimin që ndeshet në praktikë për mjetet e ndryshme të

sigurimit të provave në fazën e hetimit paraprak. Përmbajtja e kursit: Çështjet kryesore që do të trajtohen janë: - Llojet e mjeteve të kërkimit të provës: Këqyrjet, kontrollet, sekuestrimet dhe përgjimet. - Kushtet dhe kriteret ligjore të kërkuara nga ligji procedural penal për secilin mjet të kërkimit të provës. - Forma procedurale e akteve ku pasqyrohen këqyrjet, kontrollet, sekuestrimet apo përgjimet - Detyrimet e organit të procedurës në këto raste dhe të drejtat e personave në rastet kur veprimet drejtohen ndaj tyre. - Raste të praktikës ku preken problemet e përmendura më lart. Burimet ligjore:

- Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë; Kodi i Procedurës Penale, nenet 198 – 226; Vendime të Gjykatës së Lartë, të Gjykatës Kushtetuese dhe jurisprudenca e Gjykatës së Strasburgut

- Komentari i Kodit të Procedurës Penale.

83

KODI C

E DREJTA FAMILJARE DHE E TË MITURVE

1. Rëndësia e vlerësimit psikologjik në çështjet familjare. Pozita procedurale e psikologut. Kursi: C01 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1.5 ditë Periudha: 1 sesion 2010-2011; 1 sesion 2011- 2012; Lloji i kursit: sesion trajnues Pjesëmarrësit: Gjyqtarë e prokurorë ku spikat pjesëmarrja e gjyqtarëve Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës dhe donatorë potencial; Rëndësia e trajnimit: Psikologu dhe roli i tij në rastet ku përfshihen interesat e të miturve dhe duhet bërë domosdoshmërisht vlerësimi i interesit të tyre ka një rëndësi të veçantë në dhënien e drejtësisë në çështjet familjare e martesore. Për gjyqtarët nuk është e lehtë që në çdo situatë të bëjnë lehtësisht dhe të vetëm këtë lloj vlerësimi e të këtij interesi dhe ndërkohë parimet e së drejtës familjare dhe ato që burojnë nga Konventat ndërkombëtare si Konventa për të Drejtat e Fëmijëve e OKB dhe të tjera e nënvizojnë rëndësinë dhe domosdoshmërinë e këtij profesionisti. Ndërkohë, raportet ndërmjet psikologut dhe gjyqësorit, çështje të vlerësimit të raportit psikologjik, pozita procedurale e psikologut dhe një mënyrë më e mirë bashkëpunimi ndërmjet tyre me qëllim dhënien e një drejtësie sa më pranë interesit më të lartë të fëmijës mbetet një çështje me rëndësi të veçantë. Roli i psikologut dhe marrja e mendimit të tij si edhe cilësia e këtij mendimi e raporti psikologjik është një çështje e një rëndësie më vete sidomos në rastin kur fëmija ndodhet jashtë shtetit dhe çështjet që implikojnë interesat e këtij gjykohen në Shqipëri. Pyetësorët dhe mënyrat e tjera të përdorura nga Shkolla e Magjistraturës për vlerësimin e nevojave për trajnim evidentuan këtë çështje si të rëndësishme për t’u përfshirë në këtë program dhe Këshilli Drejtues e miratoi këtë kërkesë.

Përshkrimi i kursit: Trajnimi me temë “Rëndësi e vlerësimit psikologjik në çështjet familjare. Pozita procedurale e psikologut” do të ketë si synim pikërisht njohjen e gjerë të rolit të psikologut sipas dispozitave të Kodit të Familjes me qëllim vlerësimin e interesit të fëmijës në mënyrë parësore dhe profesionale. Trajnimi synon të japë një koncept të qartë të rolit të psikologut sipas Kodit të Familjes në raport me dispozitat e Procedurës Civile dhe do të marrë në analizë vlerësimin e interesit më të lartë të fëmijës nisur nga standardet e përcaktuara edhe në jurisprudencën e Gjykatës së Strasburgut (GjEDNJ), KEDNj dhe akteve të tjera ndërkombëtare të ratifikuara në Republikën e Shqipërisë. Trajnimi synon të realizojë njohjen e plotë dhe të drejtë nga ana e pjesëmarrësve (prokurorë dhe gjyqtarë) të rolit të psikologut dhe pozitës së tij procedurale në zbatimin e Kodit të Familjes duke dhënë në mënyrë të hollësishme të gjitha rastet e parashikimit si subjekt të psikologut. Trajnimi do të synojë njohjen e ligjeve të tjera të lidhura me Kodin e Familjes si ligji “Për Gjendjen Civile”, ligji “Për masat ndaj dhunës në marrëdhëniet familjare” etj, dhe rastet e ndërhyrjes së psikologut në çështjet me të mitur. Trajnimi do të njohë me praktikën gjyqësore aktuale në këtë fushë me qëllim identifikimin e problemeve dhe gjetjen e zgjidhjeve më të mira praktike e ligjore. Objektivat e kursit:

84

1. Do të qartësohen aspekte teorike dhe praktike lidhur me rolin e psikologut në çështjet familjare e martesore ku implikohen apo vlerësohen interesat e të miturit

2. Do të realizohet mundësia e dhënies së eksperiencave më të përparuara qoftë në sistemin e brendshëm ashtu edhe në atë ndërkombëtar

3. Të sigurohet një kuptim i drejtë i pozitës procedurale të psikologut dhe të efekteve të raportit të përgatitur prej këtij.

4. Do të evidentohen problemet dhe vështirësitë e paraqitura në praktikën gjyqësore dhe do të diskutohet lidhur me alternativat e zgjidhjeve ligjore e racionale të tyre.

Metodologjia: Realizimi i këtij aktiviteti trajnues do të kërkojë një pjesëmarrje aktive në diskutime interaktive të pjesëmarrësve të drejtuara këto nga ekspertët/trajnuesit përmes të cilave këta do të ndajnë eksperiencat dhe do të ballafaqohen me praktikat më të mira të një roli sa më efektiv të psikologut. Teknikat e trajnimit do të përfshijnë të tilla si: Leksione të shkurtra; Diskutim-Ndarje eksperiencash ndërmjet pjesëmarrësve; Brainstorming – Rrahje mendimesh; Ushtrime praktike mbi vlerësimin psikologjik; Punë individuale dhe Punë në grup Materialet e kursit: Kodi i Familjes; Kodi i Procedurës Civile; Konventa Evropiane e të Drejtave të Njeriut. Ligji “Për masat ndaj dhunës në marrëdhëniet familjare”; Raporte psikologjike; Vendime gjyqësore; Rastet e vendimeve gjyqësore do të evidencohen paraprakisht dhe do të vihen në dispozicion të pjesëmarrësve.

2. Rritja e aksesit në drejtësi në çështjet me elementë të huaj në fushën familjare, martesore me fokus interesi më i lartë, pozita dhe të drejtat e fëmijës. Përgjegjësia prindërore, aspekte të rrëmbimit civil ndërkombëtar, etj. Njohja dhe zbatimi i konventave ndërkombëtare të ratifikuara. Rasti i Shqipërisë dhe Italisë.

Kursi: C02 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1.5 ditë Periudha: 1 sesion 2011-2012; Lloji i kursit: workshop Pjesëmarrësit: Gjyqtarë e prokurorë ku spikat pjesëmarrja e gjyqtarëve Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës dhe Cooperazione Italiana Rëndësia e trajnimit Ky trajnim paraqet një rëndësi të veçantë nisur nga fakti se çështjet me elementë të huaj në të drejtën familjare e martesore kanë marrë një përmasë të konsiderueshme dhe paraqiten me një sërë problemesh e vështirësish jo vetëm për palët në proces të përfshira në konflikt por edhe për gjyqtarët të cilët duhet të vlerësojnë interesat e tyre me vështirësitë që elementët e huaj paraqesin. Italia është një prej vendeve fqinjë ku shtetasit shqiptarë lidhin martesë ose çiftet shqiptare jetojnë dhe proceset e zgjidhjes së martesës e vlerësimit të interesit të fëmijës si edhe një sërë çështjesh të tjera që bëhen objekt i shqyrtimi gjyqësor kanë specifikat dhe sfidat e tyre në dhënien e drejtësisë. Pa dyshim që legjislacioni dhe konventat e ratifikuara si edhe marrëveshjet bilaterale ndërmjet shteteve kanë pjesën e tyre të meritës në lehtësimi e aksesit në drejtësi, por gjithsesi këto mbeten probleme me vështirësi edhe më të madhe. Kërkesa për këto sesione trajnimi është paraqitur si nevojë nga gjyqtarët shqiptarë por edhe partnerët ndërkombëtarë siç është rasti i Cooperazione Italiane me të cilin Shkolla e Magjistraturës ka në marrëveshje bashkëpunimi. Pyetësorët dhe mënyrat e tjera të përdorura nga Shkolla e Magjistraturës për vlerësimi e nevojave për trajnim evidentuan këtë çështje si të rëndësishme për tu përfshirë në këtë program dhe Këshilli Drejtues e miratoi këtë kërkesë.

85

Përshkrimi i kursit: Trajnimi me temë “Rritja e aksesit në drejtësi në çështjet me elementë të huaj në fushën familjare, martesore me fokus interesi më i lartë, pozita dhe të drejtat e fëmijës” do të ketë si synim problematikën që shfaqet në rastet familjare, martesore dhe të të miturve me elementë të huaj. Trajnimi synon të japë një koncept të qartë të rolit të konventave ndërkombëtare (OKB, Hagës, Këshillit të Evropës) dhe të marrëveshjeve me qëllim ndihmën e ndërsjellët juridike në çështjet familjare e martesore; në të do të trajtohen çështje që kanë të bëjnë me juridiksioni, ligjin e zbatueshëm, njohja e vendimeve të huaja dhe zbatimi i tyre si edhe bashkëpunimi, në lidhje me përgjegjësinë prindërore dhe masat për mbrojtjen e fëmijëve; çështje të aspekteve civile të rrëmbimit ndërkombëtar të fëmijëve, etj. Gjithashtu, trajnimi synon të realizojë njohjen e plotë dhe të drejtë nga ana e pjesëmarrësve (prokurorë dhe gjyqtarë) të mënyrës se si mund të përdoren instrumentet ndërkombëtare dhe se si mundet ti drejtohemi autoriteteve kompetente me qëllim ndihmën e ndërsjellët juridike në këto çështje dhe rritjen në këtë mënyrë të aksesit në drejtësi. Trajnimi do të përqendrohet në rastin e Italisë dhe Shqipërisë dhe synon që ekspertë të të dyja vendeve dhe pjesëmarrës nga të dy vendet të realizojnë një diskutim interaktiv profesional për mënyrat dhe praktikat më të mira për këtë bashkëpunim. Trajnimi do të njohë me praktikën gjyqësore aktuale në këtë fushë me qëllim identifikimin e problemeve dhe zgjidhjet më të mira praktike e ligjore nisur edhe nga jurisprudenca e GjEDNj Objektivat dhe qëllimi: 1. Do të qartësohen aspekte teorike dhe praktike lidhur me eksesin në drejtësi në rastin e çështjeve

familjare, martesore dhe të të miturve me elemente të huaj me qëllim dhënien e drejtësisë 2. Do të realizohet mundësia e dhënies së eksperiencave më të përparuara qoftë në sistemin e

brendshëm ashtu edhe në atë ndërkombëtar 3. Do të sigurohet një kuptim i drejtë rolit dhe përdorimit sa më të mirë të konventave ndërkombëtare

të ratifikuara nga vendi ynë dhe shtetet e tjera (rasti i Italisë). 4. Do të evidentohen problemet dhe vështirësitë e paraqitura në praktikën gjyqësore dhe do të

diskutohet lidhur me alternativat e zgjidhjeve ligjore e racionale të tyre duke përfshirë në këtë debat pjesëmarrës dhe ekspertë të të dyja shteteve me qëllim dhënien e përvojës dhe vështirësive të tyre.

Metodologjia: Realizimi i këtij aktiviteti trajnues do të kërkojë një pjesëmarrje aktive në diskutime interaktive të pjesëmarrësve të drejtuara këto nga ekspertët/trajnuesit përmes të cilave këta do të ndajnë eksperiencat dhe do të ballafaqohen me praktikat më të mira në çështjet me elemente të huaj. Teknikat e trajnimit do të përfshijnë të tilla si: Leksione të shkurtra; Diskutim-Ndarje eksperiencash ndërmjet pjesëmarrësve; Brainstorming – Rrahje mendimesh; Punë individuale dhe Punë në grup Materialet e kursit: Kodi i Familjes; Kodi i Procedurës Civile; Konventat e ratifikuara me impakt në çështjet familjare martesore dhe të të miturve (konventa e OKB për të Drejtat e Fëmijëve, Konventat e Hagës dhe Të Këshillit të Evropës); Vendime gjyqësore nga të dy shtetet dhe praktika e GjEDNj; Rastet e vendimeve gjyqësore do të evidencohen paraprakisht dhe do të vihen në dispozicion të pjesëmarrësve. 3. Dhuna në familje dhe problematika ligjore në aspektin civil dhe penal. Çështje të mbrojtjes së fëmijëve ndaj shfrytëzimit dhe abuzimeve seksuale Kursi: C03 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës

86

Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1.5 ditë Periudha: 1 sesion 2010-2011; 1 sesion 2011-2012; Lloji i kursit: sesion trajnues Pjesëmarrësit: Gjyqtarë e prokurorë ku spikat pjesëmarrja e gjyqtarëve Mbështetja financiare: UNICEF Rëndësia e trajnimit Ky trajnim paraqet një rëndësi të veçantë nisur nga fakti se çështjet e dhunës në familje ende mbeten çështje ku kujdesi dhe profesionalizmi i sistemit të drejtësisë është eminent në parandalimin e fenomenit, edukimin e dhunuesve dhe mbrojtjen e anëtareve të familjes, kryesisht grave, fëmijëve, të moshuarve dhe të kategorive që nuk janë në gjendje të vet mbrohen. Që nga viti 2006 që ligji i ri “Për masa ndaj dhunës në marrëdhëniet familjare” u miratua nga Kuvendi i Shqipërisë. praktika gjyqësore ka akumuluar eksperiencë të rëndësishme e cila vlen që të ridiskutohet me problematikën e re të shfaqur në të. Në këto çështje janë të përfshira me një dimension të veçantë jo vetëm prokurorët, gjyqtarët por edhe institucionet me natyrë administrative dhe suksesi në luftën ndaj fenomenit të dhunës varet shume nga koordinimi dhe bashkëveprimi ndërmjet tyre. Një vend të veçantë do të zërë në trajnim çështje që kanë të bëjnë me mbrojtjen e fëmijëve nga shfrytëzimi dhe abuzimi seksual duke i pajisur gjyqtarët me teknika të gjykimit të këtyre rasteve dhe mbi një analizë të Konventës së Këshillit të Evropës “Për mbrojtjen e fëmijëve nga shfrytëzimi apo abuzimi seksual” miratuar me ligjin nr. Nr.10 071/ 9.2.2009. Kërkesa për këto sesione trajnimi është paraqitur si nevojë nga gjyqtarët dhe prokurorët shqiptarë. Pyetësorët dhe mënyrat e tjera të përdorura nga Shkolla e Magjistraturës për vlerësimi e nevojave për trajnim evidentuan këtë çështje si të rëndësishme për tu përfshirë në këtë program dhe Këshilli Drejtues e miratoi këtë kërkesë.

Përshkrimi i kursit: Trajnimi me temë “Dhuna në familje dhe problematika ligjore në aspektin civil e penal” do të ketë si synim problematikën që shfaqet në rastet gjykimit të dhunës në familje si nj çështje me rëndësi të veçantë për mbrojtjen e veçantë të saj dhe të anëtarëve të saj. Trajnimi synon të japë ekspoze të praktikës gjyqësore të deritanishme me aspektet e veta pozitive e jo të tilla dhe të efektojë mbi një zbatim sa më efektiv të ligjit të posaçëm dhe të korrelacionit të tij me dispozitat e Kodit të Familjes e Kodit Penal. Gjithashtu, trajnimi synon të realizojë një bashkëpunim më të mirë me autoritetet administrative të cilat kanë rolin e tyre në marrjen e një vendimi gjyqësor, asistencën ndaj viktimës dhe ekzekutimin e vendimit. Një vend të veçantë do të zërë në trajnim çështje që kanë të bëjnë me mbrojtjen e fëmijëve nga shfrytëzimi dhe abuzimi seksual duke i pajisur gjyqtarët me teknika të gjykimit të këtyre rasteve. Këto janë çështje që jo domosdoshmërisht kanë lidhje me dhunën në familje e në këtë mënyrë do të jenë nj nënseksion i trajnimit Trajnimi do të njohë me praktikën gjyqësore aktuale në këtë fushë me qëllim identifikimin e problemeve dhe zgjidhjet më të mira praktike e ligjore nisur edhe nga jurisprudenca e GjEDNj Objektivat e kursit: 1. Do të qartësohen aspekte teorike dhe praktike lidhur me çështjet e dhunës në familje me qëllim që

sistemi i drejtësisë të luaj nj rol aktiv në parandalimin dhe luftën ndaj këtij fenomeni duke mbrojtur viktimat dhe ndëshkuar apo edukuar dhunuesit

2. Do të realizohet mundësia e dhënies së eksperiencave më të përparuara në dhënien e Urdhrit të Mbrojtjes dhe të Urdhrit të Menjëhershëm të Mbrojtjes duke specifikuar problemet materiale e procedurale

3. Do të sigurohet një kuptim i drejtë koordinimit dhe procedurave ndërmjet institucioneve dhe mbështetjes nga ana e tyre të sistemit të drejtësisë.

87

4. Do të evidentohen problemet dhe vështirësitë e paraqitura në praktikën gjyqësore dhe do të diskutohet lidhur me alternativat e zgjidhjeve ligjore e racionale të tyre duke përfshirë në këtë debat pjesëmarrës dhe ekspertët me qëllim dhënien e përvojës dhe vështirësive të tyre.

5. Një vend të veçantë do të zërë në trajnim çështje që kanë të bëjnë me mbrojtjen e fëmijëve nga shfrytëzimi dhe abuzimi seksual duke i pajisur gjyqtarët me teknika të gjykimit të këtyre rasteve.

Metodologjia: Realizimi i këtij aktiviteti trajnues do të kërkojë një pjesëmarrje aktive në diskutime interaktive të pjesëmarrësve të drejtuara këto nga ekspertët/trajnuesit përmes të cilave këta do të ndajnë eksperiencat dhe do të ballafaqohen me praktikat më të mira në çështjet e dhunës në familje. Teknikat e trajnimit do të përfshijnë të tilla si: Leksione të shkurtra; Diskutim-Ndarje eksperiencash ndërmjet pjesëmarrësve; Brainstorming – Rrahje mendimesh; Punë individuale dhe Punë në grup Materialet e kursit: Kodi i Familjes. Kodi Penal Kodi i Procedurës Civile dhe Kodi i Procedurës Penale Ligji për masa ndaj dhunës në marrëdhëniet familjare (2006) Konventa e Këshillit të Evropës “Për mbrojtjen e fëmijëve nga shfrytëzimi apo abuzimi seksual” miratuar me ligjin nr. Nr.10 071/9.2.2009. Rastet e vendimeve gjyqësore do të evidencohen paraprakisht dhe do të vihen në dispozicion të pjesëmarrësve. 4. Pasojat e zgjidhjes së martesës mbi fëmijët Kursi: C04 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1.5 ditë Periudha: 1 sesion 2010-2011; 1 sesion 2011-2012; Lloji i kursit: sesion trajnues Pjesëmarrësit: Gjyqtarë e prokurorë ku spikat pjesëmarrja e gjyqtarëve Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, Gjykatat dhe Prokuroritë; Rëndësia e trajnimit Zgjidhja e martesës përbën një çështje që haset rëndom në praktikën gjyqësore kryesisht në këto dy dekadat e fundit. Konstatohet lehtësisht se këto paraqiten përgjithësisht si procese “të lehta” dhe të shpejta, kur ndërkohë janë çështje tepër të komplikuara dhe me pasoja të rëndësishme për të gjithë anëtarët e familjes e kryesisht për fëmijët (nisa martesa ka pasur të tillë) interesat e të cilëve zbehen dhe mbeten në harresë duke u bërë kështu këta pasuesit kryesorë të kësaj shpërbërjeje të prindërve. Gjyqtarët shqiptarë, të njohur edhe me përvojën ndërkombëtare por edhe me vështirësitë e vlerësimit të interesit të fëmijës në rastet e zgjidhjes së martesës e kanë paraqitur këtë si një ndër kërkesat e tyre prioritare. Përvoja e deritanishme ka treguar se jo në të gjitha rastet bëhet një analizë e thellë cilësore e pasojave që sjell zgjidhja e martesës mbi fëmijët dhe e ndjekjes në dinamizëm të këtyre efekteve.

Përshkrimi i kursit: Trajnimi me temë “Pasojat e zgjidhjes së martesës mbi fëmijët” do të ketë si synim problematikën që shfaqet në rastet gjykimit të zgjidhjes së martesës sipas tri mënyrave të zgjidhjes së njohura nga Kodi i Familjes dhe efektet e vendimit mbi fëmijët. Trajnimi synon të japë ekspoze të praktikës gjyqësore të deritanishme me aspektet e veta pozitive e jo të tilla dhe të efektojë mbi një vlerësim sa më efektiv të

88

këtij interesi duke e bërë procesin gjyqësor dhe vendimin një model për mbrojtjen e fëmijëve dhe për edukimin e prindërve me përgjegjësitë prindërore pas zgjidhjes së martesës. Gjithashtu, trajnimi synon të sjellë në vëmendje të gjyqtarëve modele të praktikave më të përparuara të këtij vlerësimi dhe të njohurive të domosdoshme që duhet të zotëroje një gjyqtar në realizimin e këtij procesi. Trajnimi do të njohë me praktikën gjyqësore aktuale në këtë fushë me qëllim identifikimin e problemeve dhe zgjidhjet më të mira praktike e ligjore nisur edhe nga jurisprudenca e GjEDNj. Objektivat e kursit: 1. Do të qartësohen aspekte teorike dhe praktike lidhur me çështjet e pasojave që sjell mbi fëmijët

zgjidhja e martesës dhe rolit të veçantë të vet fëmijës, në varësi të moshës dhe të pjekurisë; rolit të prindërve dhe rolit të psikologut; në vlerësimin e këtij interesi;

2. Do të realizohet mundësia e dhënies së eksperiencave më të përparuara në vendimet e dhëna por edhe modele vendimesh problematike duke specifikuar problemet materiale e procedurale

3. Do të sigurohet një kuptim i drejtë i vlerësimit të interesit të fëmijëve si qenie në zhvillim me kërkesa të njëjta por edhe diverse

4. Do të evidentohen problemet dhe vështirësitë e paraqitura në praktikën gjyqësore dhe do të diskutohet lidhur me alternativat e zgjidhjeve ligjore e racionale të tyre duke përfshirë në këtë debat pjesëmarrës dhe ekspertët me qëllim dhënien e përvojës dhe vështirësive të tyre e duke e ballafaquar këtë qëndrim me rastet e vendeve të përparuara dhe të GJEDNJ

Metodologjia: Realizimi i këtij aktiviteti trajnues do të kërkojë një pjesëmarrje aktive në diskutime interaktive të pjesëmarrësve të drejtuara këto nga ekspertët/trajnuesit përmes të cilave këta do të ndajnë eksperiencat dhe do të ballafaqohen me praktikat më të mira në çështjet e zgjidhjes së martesës dhe përcaktimit të pasojave mbi fëmijët. Teknikat e trajnimit do të përfshijnë të tilla si: Leksione të shkurtra; Diskutim-Ndarje eksperiencash ndërmjet pjesëmarrësve; Brainstorming – Rrahje mendimesh; Punë individuale dhe Punë në grup Materialet e kursit: Kodi i Familjes. Kodi i Procedurës Civile Rastet e vendimeve gjyqësore do të evidencohen paraprakisht dhe do të vihen në dispozicion të pjesëmarrësve. Praktika e GJEDNj dhe vendeve të tjera të sistemin civil law dhe common law. 5. Roli i Prokurorit sipas dispozitave të Kodit të Familjes Kursi: C05 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1.5 ditë Periudha: 1 sesion 2010-2011; 1 sesion 2011-2012; Lloji i kursit: sesion trajnues; Pjesëmarrësit: prokurorë e gjyqtarë ku spikat pjesëmarrja e prokurorëve Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, Gjykatat dhe Prokuroritë; Përshkrimi i kursit: Prokurori është një subjekt “sui generis” në Kodin e Familjes. Ai është parashikuar si subjekt në marrëdhëniet familjare që në Kodin Civil të Zogut. Megjithatë roli dhe pozita e tij procedurale në marrëdhëniet familjare është shumë pak i njohur dhe i zbatuar në praktikën gjyqësore si nga vetë Prokuroria, ashtu dhe nga Gjykata ose subjektet e tjera të parashikuara nga Kodi i Familjes.

89

Prokurori është përfaqësuesi i shtetit në zbatimin e Kodit të Familjes dhe përfaqëson dhe mbron interesin publik dhe rendin publik në kuadër të kësaj fushe të të drejtës. Trajnimi me temë “Roli i Prokurorit në Kodin e Familjes” do të ketë si synim pikërisht njohjen e gjerë të rolit të prokurorit në Kodin e Familjes me qëllim zbatimin në praktikë të rasteve të parashikuara nga ky Kod. Objektivat e kursit: Trajnimi synon të japë një koncept të qartë të rolit të prokurorit në Kodin e Familjes në këndvështrimin e Kushtetutës, Konventës Evropiane të të Drejtave të Njeriut, jurisprudencës se Gjykatës së Strasburgut dhe akteve të tjera ndërkombëtare të ratifikuara në Republikën e Shqipërisë. Trajnimi synon të realizojë njohjen e plotë dhe të drejtë nga ana e pjesëmarrësve (prokurorë dhe gjyqtarë) të rolit të prokurorit dhe pozitës së tij procedurale në zbatimin e Kodit të Familjes duke dhënë në mënyrë të hollësishme të gjitha rastet e parashikimit si subjekt të prokurorit. Tema do të synojë të janë arsyet e parashikimit si subjekt të prokurorit në Kodin e Familjes dhe shkaqet e ndërhyrjes së tij në mbrojtje të interesit e rendit publik, si dhe të drejtave të shtetasve të parashikuara në Kodin e Familjes. Trajnimi do të synojë njohjen e ligjeve të tjera të lidhur me Kodin e Familjes si ligji “Për Gjendjen Civile”, ligji “Për masat ndaj dhunës në marrëdhëniet familjare” dhe Kodin Penal dhe rastet e ndërhyrjes së prokurorit në zbatimin e tyre lidhur me Kodin e Familjes. Trajnimi do të japë të qartë mënyrën e ndërhyrjes së prokurorit përpara organeve shtetërore administrative dhe përpara gjykatave sipas Kodit të Familjes dhe në zbatim të Kodit të Procedurës Civile. Trajnimi do të njohë me praktikën gjyqësore aktuale në këtë fushë me qëllim identifikimin e problemeve dhe gjetjen e zgjidhjeve më të mira ligjore. Përmbajtja e kursit: Gjatë këtij kursi do të trajtohen këto çështje: - Një vështrim i shkurtër historik i rolit të prokurorit në marrëdhëniet familjare në Shqipëri. - Pozita e organit të prokurorisë në bazë të Kushtetutës së 1998 dhe Konventës Evropiane të të Drejtave të Njeriut. Çështja Bajrami kundër Shqipërisë. - Prokurori në Kodin e Procedurës Civile dhe ligjin “Për organizimin dhe funksionimin e Prokurorisë në Republikën e Shqipërisë”. - Roli i Prokurorit në Kodin e Familjes, parimet e përgjithshme të Kodit të Familjes,. - Rastet e ndërhyrjes së prokurorit në Kodin e Familjes. - Prokurori dhe ligji “Për masat ndaj dhunës në marrëdhëniet familjare”. - Diskutim i rasteve të praktikës gjyqësore. Modalitetet e zbatimit: Pjesëmarrësit duhet të jenë jo më shumë se 20 gjyqtarë e prokurorë, për çdo kurs. Vlerësimi i ekspertëve për pjesëmarrësit mund të bëhet me anën e një relacioni të shkruar, duke u bazuar në dy kritere: 1) propozimet për diskutim nga pjesëmarrësit të çështjeve të debatueshme dhe gjetja e zgjidhjeve më interesante për problemet e diskutueshme; 2) shkalla e rolit aktiv gjatë kursit të trajnimit. Materialet e kursit: Kushtetuta e RSH; Konventa Evropiane e të Drejtave të Njeriut; Kodi i Familjes; Kodi i Procedurës Civile. Ligji “Për organizimin e funksionimin e prokurorisë në Republikën e Shqipërisë”; Ligji “Për masat ndaj dhunës në marrëdhëniet familjare”; Ligji “Për Gjendjen Civile” (2009) Rastet e vendimeve gjyqësore duhet të evidencohen paraprakisht dhe të vihen në dispozicion të pjesëmarrësve.

90

6. Birësimi i fëmijëve. Roli i Komitetit Shqiptar të Birësimit dhe problemet e praktikës

gjyqësore në proceset e birësimit Kursi: C06 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1.5 ditë Periudha: 1 sesion 2010-2011; 1 sesion 2011-2012; Lloji i kursit: kurs institucional Pjesëmarrësit: Gjyqtarë e prokurorë ku spikat pjesëmarrja e gjyqtarëve Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, Gjykatat dhe Prokuroritë; Rëndësia e trajnimit Qëllimi i birësimit është që ti sigurohet fëmijës që i është privuar ose jo mjedisi familjar mundësia të vendoset në mënyrë të përhershme në një familje birësuese. Kjo nuk është familja biologjike e fëmijës. Në këtë mënyrë fëmija do të rritet e edukohet në një mjedis familjar sikur të ishte fëmijë biologjik i birësuesit ose birësuesve nëse këta janë bashkëshortë. Pra, ajo çka përbën qëllimin dhe konsideratën kryesore të birësimit, është interesi më i lartë i fëmijës dhe mbrojtja e respektimi i të drejtave themelore të këtij. Në këtë proces roli i KSHB dhe i Gjykatës merr një rëndësi të veçantë në mbrojtjen e interesit të fëmijës të cilat verifikojnë e ri-verifikojnë këtë interes. Është detyrë e këtyre autoriteteve që të verifikojnë se të gjitha kushtet e domosdoshme janë plotësuar. Është e drejtë e tyre të refuzojnë ose lejojnë birësimin në varësi të kushteve dhe kritereve të vendosura nga ligji. Këto duhet të tregojnë një vëmendje e veçantë ndaj mbrojtjes së fëmijës nga çdo lloj përfitimi i padrejtë si edhe çdo lloj veprimtarie që synon rrëmbimin, shitjen dhe trafikimin e tyre. Legjislacioni shqiptar e shikon birësimin si një mundësi për jetë familjare të përhershme në familjen birësuesi si për fëmijën të cilit i mungon ose është i privuar nga mjedisi familjar ashtu edhe në rastin e fëmijës jo të privuar nga ky mjedis.

Përshkrimi i kursit: Trajnimi me temë “Birësimi i fëmijëve. Roli i Komitetit Shqiptar të Birësimit dhe problemet e praktikës gjyqësore në proceset e birësimit” do të trajtohet nga këndvështrimi i dispozitave të KF (2003) përkatësisht nenet 240 e vijues, nga Ligji 9695/19.3.2007 “Për procedurat e birësimit dhe Komitetin shqiptar të birësimit”, nga Konventa për të Drejtat e Fëmijës (KDF) e OKB kryesisht neni 21 dhe nga “Konventa e Hagës” me nr.33 "Për mbrojtjen e fëmijëve dhe bashkëpunimin për birësimet jashtë vendit" miratuar me ligjin nr.8624/15.6.2000. Në nivelin e Këshillit të Evropës kemi Konventën mbi Birësimin e fëmijëve [ETS.Nr.58] të vitit 1967 mbi bazën e të cilës është mbështetur pothuaj gjithë jurisprudenca e GJEDNj e cila është rishikuar dhe hapur për ratifikim nga shtetet anëtare të Këshillit të Evropës. Ky trajnim do të ketë si synim problematikën që shfaqet në rastet gjykimit të rasteve të birësimit të fëmijëve kur është fjala si për birësimin vendas ashtu edhe atë ndërvendas. Trajnimi synon të japë ekspoze të praktikës gjyqësore të deritanishme me aspektet e veta pozitive e jo të tilla dhe të efektojë mbi një vlerësim sa më efektiv të interesit të fëmijës që birësohet dhe vlerësimin e rreziqeve potenciale . Gjithashtu, trajnimi synon të sjellë në vëmendje të gjyqtarëve modele të praktikave më të përparuara të institutit të birësimit dhe të njohurive të domosdoshme që duhet të zotëroje një gjyqtar në realizimin e këtij procesi. Trajnimi do të njohë me praktikën gjyqësore aktuale në këtë fushë me qëllim identifikimin e problemeve dhe zgjidhjet më të mira praktike e ligjore nisur edhe nga jurisprudenca e GjEDNj.

91

Objektivat e kursit: 1. Do të qartësohen aspekte teorike dhe praktike lidhur me bazën ligjore, kuptimi dhe qëllimi i

institutit të birësimit çështjet e pasojave që sjell mbi fëmijët dhe rolit të veçantë të vet fëmijës, në varësi të moshës dhe të pjekurisë; rolit të KSHB, dhe rolit të psikologut në vlerësimin e këtij interesi;

2. Do të realizohet mundësia e dhënies së eksperiencave më të përparuara në vendimet e dhëna por edhe modele vendimesh problematike duke specifikuar problemet materiale e procedurale;

3. Do të sigurohet një kuptim i drejtë i procedurës së administrimit qoftë në aspektin administrativ qoftë në atë gjyqësor

4. do të trajtohen problemet në rastet e birësimit ndërvendas dhe vlerësimit të interesit të fëmijëve 5. Do të evidentohen problemet dhe vështirësitë e paraqitura në praktikën gjyqësore dhe do të

diskutohet lidhur me alternativat e zgjidhjeve ligjore e racionale të tyre duke përfshirë në këtë debat pjesëmarrës dhe ekspertët me qëllim dhënien e përvojës dhe vështirësive të tyre e duke e ballafaquar këtë qëndrim me rastet e vendeve të përparuara dhe të GJEDNJ

Metodologjia: Realizimi i këtij aktiviteti trajnues do të kërkojë një pjesëmarrje aktive në diskutime interaktive të pjesëmarrësve të drejtuara këto nga ekspertët/trajnuesit përmes të cilave këta do të ndajnë eksperiencat dhe do të ballafaqohen me praktikat më të mira në çështjet e birësimit dhe përcaktimit të pasojave mbi fëmijët. Teknikat e trajnimit do të përfshijnë të tilla si: Leksione të shkurtra; Diskutim-Ndarje eksperiencash ndërmjet pjesëmarrësve; Brainstorming – Rrahje mendimesh; Punë individuale dhe Punë në grup Materialet e kursit: Kodi i Familjes dhe legjislacioni e konventat përkatëse të përmendura në këtë përshkrim kursi Kodi i Procedurës Civile Rastet e vendimeve gjyqësore do të evidencohen paraprakisht dhe do të vihen në dispozicion të pjesëmarrësve. Praktika e GJEDNj dhe vendeve të tjera të sistemin Civil Law dhe Common Law 7. E drejta për jetë familjare sipas nenit 8 dhe 12 të KEDNj dhe praktika e gjykatave shqiptare

dhe GJEDNJ. Praktika gjyqësore që lidhet me këtë problem Kursi: C 07 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 2 sesione trajnuese 1 ditore Periudha: 1 sesion 2011-2012; Lloji i kursit: Seminar; Pjesëmarrësit: Gjyqtarë, avokatë, juristë, përfaqësues të institucioneve shtetërore që merren me çështjet e familjes Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, Gjykatat dhe Prokuroritë; Përshkrimi i kursit: Është e dukshme fakti se aktualisht Komuniteti i vendeve evropiane po përfshihet në një politikë sociale pluraliteti dhe diversiteti dhe ka përballë sfidën e ndryshimit të konceptit të familjes, ku familja tradicionale sado që dominuese sfidohet nga familjet e faktit dhe ato me një person. Në këtë kontekst është zhvilluar influenca e Konventës Evropiane të të Drejtave të Njeriut të vitit 1950 dhe të tërë plotësimeve të mëvonshme deri tek Traktati i Nicës, firmosur në shkurt të vitit 2001. Është e dukshme se kjo konvente ka luajtur rolin e stimuluesit në tërë vendet aderuese përsa i përket zhvillimit të konceptit të “familjes” nëpërmjet nenit 8 të saj, por rolin më të rëndësishëm në interpretimin e këtij “instrumenti të gjallë” e ka bërë GJEDNJ nëpërmjet vendimeve të saj. Është me vlerë të njohim jo

92

vetëm risitë e kësaj Konvente në kontekstin evropian, por edhe në atë shqiptar, qoftë influencën në legjislacionin shqiptar mbi familjen, por edhe mbi vendimet e gjykatave shqiptare mbi çështjet e të drejtës familjare. Objektivat:-

Të merret informacion i shkurtër mbi zhvillimin aktual të së drejtës ndërkombëtare dhe të drejtat e njeriut si pjesë e saj.

Të qartësohet zhvillimi i kuptimit të familjes aktualisht në të drejtën ndërkombëtare, veçanërisht në kuadrin e Konventës Evropiane të te Drejtave të Njeriut

Te njohim influencën e të Konventës Evropiane në zhvillimin e legjislacionit dhe praktikës gjyqësore në disa vende të Bashkimit Evropian dhe veçanërisht në Shqipëri.

Përmbajtja: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë : -Të drejtat pozitive dhe ato natyrore, zhvillimi i tyre pas viteve 1945. -Deklarata Universale e të Drejtave te Njeriut, paktet e mëvonshme. -Mbrojtja e të drejtave te njeriut në Evrope, Konventa Evropiane e të Drejtave të Njeriut. -Traktati I Nicës. -E drejta ndërkombëtare e familjes. -Modelet aktuale të familjeve -E drejta familjare dhe të drejtat e njeriut -Familja sipas nenit 8 të Konventës Evropiane të të Drejtave të Njeriut, lidhja mes neneve 8 dhe 12. -Jurisprudenca e Gjykatës Evropiane të të Drejtave te Njeriut dhe efekti I saj mbi vendet pjesëmarrëse në Konventën Evropiane të të Drejtave të Njeriut. -Detyrimet pozitive dhe negative sipas nenit 8 të Konventës. -Jeta familjare dhe jeta private në jurisprudence. -Influenca e Konventës Evropiane në të drejtën familjare dhe jurisprudencën e dy vendeve evropiane, Holandë dhe Itali, përshkrim I shkurtër. -E drejta familjare në Shqipëri dhe influenca e Konventës Evropiane të të Drejtave të Njeriut ne zhvillimin e legjislacionit dhe jurisprudencës. Metodat pedagogjike: Materiale teorike. Prezantimi i rasteve praktike, studimi dhe diskutimi i tyre duke i pare ne kuadrin e zhvillimit te se drejtës ndërkombëtare familjare. Praktika gjyqësore e GJEDNJ dhe e vendeve te tjera evropiane, praktika gjyqësore shqiptare ne fushën e se drejtës familjare, zhvillimi i saj, perspektivat dhe sfidat. Shkëmbime mendimesh për perspektivën dhe problemet e lindura në praktikë.

93

KODI D

E DREJTA ADMINISTRATIVE

1. Drejtësia Administrative në Shqipëri dhe ligji i ri për “Gjykimin e Mosmarrëveshjeve Administrative dhe Organizimin e Drejtësisë Administrative. Kursi: D01 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 3 deri ne 5 dite maksimumi për çdo grup Periudha: në varësi të miratimit të Ligjit për Gjykatat Administrative Lloji i kursit: kurs institucional Pjesëmarrësit: Gjyqtarë dhe stafi i Gjykatës Administrative, Juristë/ Avokatë që punojnë në Institucionet Publike dhe Juristë të Sektorit Privat Mbështetja financiare: Millenium Challenge (MCC); Projekti Spanjoll Disa informacione lidhur me këtë kurs: Trajnimi i parë do të realizohet me gjyqtarët e Gjykatës Administrative dhe më pas me stafin administrativ të kësaj Gjykate dhe në përfundim do të realizohet një sesion i Trajnimit të Trajnuesve. Personat që do të zhvillojnë kurrikulën e kursit duhet të jenë individët që kanë punuar në grupin i cili ka draftuar projekt-ligjin për “Gjykimin e Mosmarrëveshjeve Administrative dhe Organizimin e Drejtësisë Administrative”. Gjithashtu do të jetë edhe një ekspert ndërkombëtar, i cili do të ndihmojë me praktikat më të mira ndërkombëtare në fushën e të drejtës administrative. Ekspertët që propozojmë janë: Qëllimi i Trajnimit: Të sigurojë se ligji i ri për gjykimin e mosmarrëveshjeve administrative dhe organizimin e drejtësisë administrative kuptohet nga të gjithë profesionistët të cilët do të ndërveprojnë me sistemin e drejtësisë administrative dhe do të jenë aktorët kryesorë në këtë gjykatë. Objektivi i Trajnimit: • Të sigurojë një kuadër të përgjithshëm të sistemit të drejtësisë administrative në Shqipëri, përfshirë këtu edhe rolin e organeve qeveritare dhe natyrën e vendimeve që do të marrin këto organe, dhe që do të kalojnë nën shqyrtimin e Gjykatës Administrative. Për disa prej personave që do të trajnohen do të ketë disa çështje tërësisht të reja lidhur me sistemin e drejtësisë administrative, ose ata do të kenë vetëm një përvojë të kufizuar në një aspekt të veçantë të procesit. Ky kuadër do t’i ndihmojnë ata të kuptojnë kontekstin e ligjit të ri në sistemin e gjerë të drejtësisë administrative; • Të siguroje njohjen me ndryshimet në sistemin gjyqësor krijuar nga ligji i ri i gjykatave administrative dhe pozicionin e gjykatës administrative në sistemin gjyqësor shqiptar; • Të përkufizojë konceptet e reja që prezantohen në ligjin e ri për gjykatën administrative; • Të përcaktojë dhe të japë një dallim të qartë të juridiksionit të ri të gjykatës administrative kundrejt sistemit gjyqësor ; • Të shpjegojë termat e reja/afatet e reja kohore që janë të zbatueshme për rastet administrative; • Të shpjegojë procedurat e reja, që kërkohen për një çështje administrative dhe mënyrën se si ato ndryshojnë nga procedurat civile ose penale; • Të shpjegojë se si procesi i apelimit do të funksionojë për çështjet administrative dhe se si ky proces ndryshon nga ai për çështjet civile dhe penale; • Të ndërgjegjësojë mbi ndryshimet në Kodin e Procedurës Civile. Modulet e Mundshme: • Sistemi i drejtësisë administrative në Shqipëri: o Elementet e sistemit (organet kyçe qeveritare dhe proceset e tyre vendimmarrëse).

94

o Roli i gjykatave. • Prezantim mbi Ligjin e ri “Për gjykimin e mosmarrëveshjeve administrative dhe organizimin e drejtësisë administrative”: • Drejtësia administrative shqiptare dhe konteksti ndërkombëtare: o Konventa Evropiane për të Drejtat e Njeriut dhe jurisprudenca e Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut (Neni 6). o Praktikat më të mira ndërkombëtare në fushën e gjykimit administrative (Standardet dhe rekomandimet e Këshillit të Evropës). o Krahasimi me gjykata të tjera evropiane administrative dhe me sisteme të tjera të drejtësisë. • Pozita e Gjykatës Administrative në Sistemin Gjyqësor Shqiptar: o Organizimi territorial i Gjykatave Administrative. • Konceptet e reja që prezantohen në ligjin e ri për GjA: o Përcaktimi i kompetencave funksionale, territoriale e tematike të gjykatës administrative; Konflikti i kompetencave dhe mënyrat se si do të zgjidhet ai; E drejta për padi dhe për të marrë pjesë në një gjyq administrative; Paditë dhe aktet e bashkangjitura me to; Përbërja e panelit gjykues; Caktimi i rasteve; Ankesat administrative dhe paditë administrative; Palët në padi; Palët e treta pjesëmarrëse; Natyra e ankimit dhe materiali mbështetës; Termat e reja dhe afatet e reja kohore të zbatueshme për rastet administrative, që prezantohen në Ligjin e ri për Gjykatën Administrative; Ezaurimi i apelimeve administrative; Periudhat kohore për ngritjen e një padie administrative; Afatet kohore për apelim në një gjykatë të një shkalle më të lartë; Procedurat e reja që kërkohen për një gjyq administrativ; Veprimet përgatitore; Sigurimi i padisë; Sesioni gjyqësor; Barra e provës; Gjykimi rastësor i brendshëm; Gjykimi rastësor i referuar; Vendimet e Gjykatës Administrative: o Të zbatohet rregulli i barrës së provës për organin qeveritar; • Apelimet në gjykatat më të larta : o Afatet kohore për rishikim; Bazat për rishikim; o Konsideratat për apelim; Zgjidhja. • Ndryshimet në Kodin e Procedurave Civile Metodologji a e trajnimit: Ligjet e ndryshme, paketat e rregullave dhe parimeve që zbatohen në shumë aspekte të procesit gjyqësor administrativ, do të diskutohen deri në njëfarë mase. Aty ku është e nevojshme, do t’i bëhet referencë sistemit gjyqësor të Shteteve Anëtare të BE, Ligjit dhe Direktivave të Komunitetit Evropian, vendimeve të Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut (GjEDNj) lidhur me ligjin administrativ, standardeve dhe rekomandimeve të Këshillit të Evropës, ose praktikave të shteteve të tjera. Do të bëhen diskutime rreth praktikës shqiptare dhe ligjeve të tjera kombëtare, të cilat duhet të njihen nga gjyqtarët e GjA, Juristët/Avokatët Publikë dhe Juristët Privatë. Metodologjia e trajnimit do të jetë interaktive dhe do të shoqërohet me raste studimore. Rastet studimore do të përfshijnë raste nga Shqipëria dhe nga vende të tjera, të përzgjedhura në bazë të disa kritereve specifike. Materialet e Trajnimit: 1. Ligji i ri “Për gjykimin e mosmarrëveshjeve administrative dhe organizimin e drejtësisë administrative” 2. Kodi i Procedurës Civile 3. Kodi i Procedurave Administrative 4. Materialet përkatëse të ligjit administrativ të Bashkimit Evropian: a. Standardet dhe rekomandimet e Këshillit të Evropës; b. Materialet e drejtësisë administrative nga shtete të tjera evropiane. 5. Vendimet e Gjykatës së Lartë që shërbejnë si precedentë në ligjin administrativ (opsionalë, ose nëse ka lidhje me trajnimin)

95

2. Organizimi i Gjykatës Administrative. Kursi: D02 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 2 dite për çdo grup (sipas vlerësimit) Periudha: 2 sesione trajnuese 2010 – 2011; Lloji i kursit: kurs institucional; Pjesëmarrësit: Gjyqtaret dhe Personeli i Gjykatës Administrative Planifikimi: Trajnimi i pare do te behet me personelin, dhe me pas Gjyqtaret Mbështetja financiare: MCC (Programi i zhvillimit të Mijëvjeçarit USAID) Qëllimi i Trajnimit: Të siguroj që personeli i ri administrativ dhe gjykatësit e GJA-së të punësuar/emëruar në Gjykatën Administrative të kuptojnë si është e organizuar kjo gjykatë dhe funksionet e saj. Objektivi i Trajnimit: • Të kuptohet organigrama e Gjykatës Administrative ; • Të shpjegohen përgjegjësitë dhe detyrat e secilit anëtar të personelit administrativ; • Të krijohet funksioni i Njësisë Publike si një strukturë e re në administratën e kësaj gjykate; • Të ndërtohen strategjitë e brendshme dhe të jashtme të komunikimit në Gjykatën Administrative; • Të sqarohen procedurat buxhetore dhe procedurat e menaxhimit financiar; • Nevojiten raporte statistikore për Gjykatën Administrative dhe autoritetet mbikëqyrëse. Modulet e Mundshme: • Organigrama e Gjykatës Administrative: o Të sqarohet plani dhe autoritetet e linjës mes funksioneve administrative • Përgjegjësitë e secilit funksion administrativ: o Përshkrimi i punës për secilin nga pozicionet administrative në Gjykatën Administrative o Ndërveprimi mes pozicioneve të ndryshme në Gjykatën Administrative • Njësia Publike funksionon si një strukturë e re në administratën e kësaj gjykate; • Strategjitë e brendshme dhe të jashtme të komunikimit të GJA-së; • Procedurat buxhetore dhe procedurat e menaxhimit financiar; • Raportet statistikore dhe të menaxhimit që duhen kërkuar për të menaxhuar si duhet gjykatën: o Shpjegimi i nevojës dhe përdorimit të raporteve të ndryshme statistikore për GJA-në; o Raportet statistikore për institucionet e tjera dhe autoritetet e nevojshme si për shembull Ministria e Drejtësisë, Këshilli i Lartë i Drejtësisë, Presidenti etj. Materialet e Trajnimit: o Rregullorja Nr. 1830 e Ministrisë së Drejtësisë dhe amendamentet e saj moderne o Vendimi i Këshillit të Lartë të Drejtësisë lidhur me “Shortin” o Ligje dhe rregullore të ndryshme të aplikuara dhe të gjitha materialet e tjera të prodhuara nga projekti gjatë krijimit të Gjykatës Administrative. Këto materiale trajnimi do të varen gjithashtu nga vendimi i Ministrisë së Drejtësisë dhe Këshillit të Lartë të Drejtësisë për të modifikuar apo amenduar rregulloret ekzistuese dhe rregullat e aplikueshme për administratën e gjykatës. 3. Çështje të së drejtës Administrative. Kodi i Procedurave Administrative dhe reforma ligjore Kursi: D03 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës

96

Kohëzgjatja e kursit: 2 ditë; Periudha: 1 sesion trajnues 2009-2010; Lloji i kursit: kurs institucional; Pjesëmarrësit: : gjyqtarë; Pjesëmarrës të tjerë: Avokatë, Juristë të institucioneve Publike Mbështetja financiare: MCC (Programi i zhvillimit të Mijëvjeçarit USAID) Trajnuesit/ekspertet: ekspertë lokalë dhe ndërkombëtarë Qëllimi i trajnimit: 1. Të sigurohet njohja dhe kuptimi nga të gjithë profesionistet të cilët do të ndërveprojnë me sistemin

e drejtësisë administrative dhe do të jenë aktorët kryesorë në këtë gjykatë por edhe më gjerë, të teorisë dhe praktikave të së drejtës administrative dhe të reformës ligjore në këtë fushë, duke përfshirë këtu edhe modele përkatës ndërkombëtare.

2. Të kuptuarit e parimeve të përgjithshme dhe kërkesave themelore të Kodit të Procedurës Civile dhe zbatimi i kodit të Procedurave Administrative dhe ligjeve të reja në këtë fushë.

3. të kuptuarit drejt të çështjeve që mbërrijnë në gjykatë, përfshirë procedurat që institucioni shtetëror ka ndjekur për të mbërritur në vendimin e kontestuar.

4. Të kuptuarit e asaj çfarë kërkohet dhe/ose lejohet të bëjë institucioni shtetëror në marrjen e vendimeve të veta.

Objektivi i Trajnimit: • Kuadër i përgjithshëm mbi juridiksionin dhe kompetencat administrative: o Regjistrimi i biznesit, licencimi dhe rregullorja; Përfitimet publike, pensionet etj; Vendimet administrative të qeverisë lokale; Shkeljet administrative; Veprimet e tjera administrative • Kodi i Procedurave Administrative dhe ndikimet në shqyrtimin gjyqësor të vendimmarrjes administrative: o procedurat administrative; aktet administrative dhe natyrën dhe kategoritë e tyre; ankesat administrative; Të shpjegojë natyrën dhe impaktin e apelit administrativ dhe kërkesën për kryerje. • vendimmarrjea administrative nga organe të rëndësishme shtetërore (ata që kanë shumë të ngjarë të apelohen në gjykatat e reja administrative); • një përshkrim i mënyrës se si organe të ndryshme shtetërore adoptojnë akte nënligjore (rregulla dhe rregullore) dhe rrethanat përmes të cilave këto akte kanë shkuar për shqyrtim në gjykata. Modulet e Mundshme: Ky aktivitet trajnues mund të organizohet në disa module. Kështu, në një modul do të sigurohen njohuri me elementet e Kodit të Procedurës Administrative me shembuj përmbledhës nga veprimtaria e organeve të ndryshme shtetërore. Në një modul tjetër do të ndalemi në proceset specifike të vendimmarrjes të agjencive të veçanta, vendimet e të cilave zakonisht vijnë në gjykatë. Në secilin qëndrim, një modul përfundimtar mund të përfshijë standarde dhe shembuj ndërkombëtarë. Çështjet e trajtuara do të përfshijnë: • Prezantim mbi Ligjin e ri Administrativ/Kodin e Procedurave Administrative; • Rregullat e përgjithshme në juridiksionin administrativ dhe kompetencat e organeve publike: o Zgjidhja e konflikteve mbi juridiksionin dhe kompetencat; delegimi dhe zëvendësimi i kompetencave • Procedimi administrativ; • Akti Administrativ: Vlefshmëria e akteve administrative; Hyrja në fuqi e akteve administrative; Pavlefshmëria e akteve administrative; Shfuqizimi dhe revokimi i akteve administrative; Ekzekutimi i akteve administrative; • Ankesat administrative brenda organeve publike; • Aktet në Diskrecion; • Aktet Reale; • Kontratat Administrative.

97

Programi i trajnimit mund të përfshijë edhe module të tjera që mund të gjykohen si të rëndësishme dhe të nevojshme nga eksperti, nga Shkolla e Magjistraturës ose nga gjyqtarët e GjA (nëse këta të fundit janë emëruar në kohë). Metodologjia e trajnimit do të jetë interaktive dhe do të shoqërohet me raste studimore. Materialet e Trajnimit: Kodi i Procedurave Administrative; Rregullat e procedurës së organeve përfaqësuese shtetërore; Kodi i Procedurës Civile; Ligji i ri “Për gjykimin e mosmarrëveshjeve administrative dhe organizimin e drejtësisë administrative”; Materialet përkatëse të ligjit administrativ të BE; Vendimet e Gjykatës së Lartë që shërbejnë si precedentë në ligjin administrativ; Vendime të tjera të gjykatës shqiptare që zbatojnë apo interpretojnë Kodin e Procedurave Administrative; Raste të përgatitura studimore të çështjeve administrative që zbulojnë procesin nga veprimi fillestar i agjencisë deri tek zgjidhja përfundimtare gjyqësore. 4. Organizimi i Administratës Publike dhe Statuti i Nëpunësit Civil. Kursi: D04 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: Maksimumi 2-3 ditë për secilin grup (sipas vlerësimit) Periudha: 1 sesion trajnues 2011- 2012; Lloji i kursit: kurs institucional; Pjesëmarrësit: Gjykatësit e Gjykatës Administrative Mbështetja financiare: MCC (Programi i zhvillimit të Mijëvjeçarit USAID) Planifikimi : Trajnimi mund të kryhet gjatë periudhës së krijimit të Gjykatës Administrative apo pasi ajo të ketë nisur së funksionuari Qëllimi i Trajnimit: Për shkak të zgjerimit të kompetencave/juridiksionit të gjykimit të Gjykatës Administrative, paditë që rrjedhin nga statuti i nëpunësit civil do t’i nënshtrohen gjykimit administrativ. Situata aktuale e zgjidhjes së të gjitha mosmarrëveshjeve që rezultojnë nga statuti i nëpunësit civil do të ndryshojë me hyrjen në fuqi të projektligjit për Gjykatën Administrative. Ndërkohë që Komisioni i Nëpunësit Civil do të shkrihet, këto mosmarrëveshje do të trajtohen nga gjykatat administrative, kështu që është shumë e rëndësishme dhe e nevojshme që gjykatësit e këtyre gjykatave të kenë njohuri të kënaqshme lidhur me tematikën. Projekti duhet të ofrojë dhe të sigurojë që gjykatësit administrativë të njohin konceptet bazë lidhur me organizimin dhe funksionimin e administratës publike në Shqipëri dhe Statutin e Nëpunësit Civil të nëpunësve publikë. Objektivi i Trajnimit: • Prezantimi i agjencive të pavarura kushtetuese; • Konsolidimi i njohurive lidhur me organizimin dhe funksionimin e administratës publike; • Sigurimi i njohurive lidhur me ligjin për Statutin e Nëpunësit Civil dhe legjislacione të tjera që kanë lidhje me të Modulet e Mundshme: • Organizimi i administratës publike sipas kushtetutës së Republikës së Shqipërisë dhe ligje e rregullore të tjera; • Agjencitë e pavarura kushtetuese; • Administrata publike dhe ekzekutivi; • Organizimi dhe funksionimi i qeverisë lokale; • Statuti i Nëpunësit Civil;

98

Materialet e Trajnimit: 1. Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë; 2. Ligji për Funksionimin e Këshillit të Ministrave; 3. Ligji për Funksionimin e Qeverisë Lokale dhe Ligji për Prefektin; 4. Ligji për Nëpunësin Civil dhe legjislacione të tjera që lidhen me të. 5. Ligji për Procedurat Tatimore. Kursi: D05 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 2- 3 ditë për secilin grup (sipas vlerësimit) Periudha: 2 sesione trajnuese 2009 – 2010; 2 sesione trajnuese 2011 – 2012; Lloji i kursit: kurs institucional; Pjesëmarrësit: Gjykatësit e Gjykatës Administrative; Mbështetja financiare: MCC Planifikimi: trajnimi mund të kryhet gjatë periudhës së krijimit të Gjykatës Administrative apo pasi ajo të ketë nisur së funksionuari Qëllimi i Trajnimit: fusha tatimore do të përfshihet në gjykimin administrativ dhe është e rëndësishme që gjykatësit administrativë do të kenë njohuritë e nevojshme për të gjykuar çështje të komplikuara me karakter tatimor. Objektivi i Trajnimit: • Vështrim i përgjithshëm i ligjit për Procedurat Tatimore (2008) në kontekstin e ligjeve të tjera tatimore; • Prezantimi i koncepteve të reja që shfaq Ligji për Procedurat Tatimore; • Nënvizimi i koncepteve më të rëndësishme dhe procedurave në fushën tatimore; Modulet e Mundshme: • Prezantimi i Ligjit për Procedurat Tatimore dhe legjislacionit sekondar të hartuar për zbatimin e tij: o Rëndësia e Ligjit për Procedurat Tatimore mes ligjeve të tjera thelbësore tatimore dhe legjislacionit tatimor; Parimet bazë dhe praktikat më të mira ndërkombëtare në këtë ligj; Legjislacioni sekondar i hartuar për zbatimin e këtij ligji për shembull:Udhëzimi i Ministrisë së Financave lidhur me Ligjin për Procedurat Tatimore; • Konceptet e reja që paraqet ky ligj: o Shpjegimi në tërësi i nenit 10 “vendimet teknike” • Llogaritja tatimore sipas Ligjit për Procedurat Tatimore dhe vendimeve të tjera të Ministrisë së Financave (MF) dhe Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve (DPT); • Auditi tatimor sipas Ligjit për Procedurat Tatimore dhe vendimeve të tjera të nxjerra nga MF-ja dhe DPT-ja; • Mbledhja e tatimeve sipas Ligjit për Procedurat Tatimore dhe vendimeve të tjera të MF-së dhe GDT-së; • Forcimi i masave i vendosur nga Ligji për Procedurat Tatimore; • Procesi i investigimit tatimor sipas Ligjit për Procedurat Tatimore dhe legjislacioni sekondar përkatës bashkangjitur me të, përfshirja e Kodit të Procedurave Penale dhe Kodi Penal; • Procedurat e Ankimimit Tatimor dhe Njësia e Ankimimit Tatimor brenda DPT-së. Materialet e Trajnimit: Kurrikulat për këtë trajnim do të bazohen në modulet e trajnimit dhe materialet e përgatitura nga programi i parë prag i Korporatës së Sfidës së Mijëvjeçarit (MCATA) për trajnimet e personelit të DPT-së; Ligji për Procedurat Tatimore; Udhëzimi i Ministrisë së Financave lidhur me Ligjin për Procedurat

99

Tatimore”; Urdhri i Ministrit të Financave lidhur me Njësinë e Investigimit Tatimor; Ligji për TVSH-në; Ligji për të Ardhurat Tatimore; Ligji Tatimor për Bizneset e Vogla; Legjislacioni tjetër përkatës tatimor që nevojitet. 6. Qendra Kombëtare e Regjistrimit. Kursi: D06 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 2- 3 ditë për secilin grup (sipas vlerësimit) Periudha: 1 sesion trajnimi 2010 – 2011; 1 sesion trajnimi 2011 – 2012; Planifikimi: Trajnimi mund të kryhet gjatë periudhës së krijimit të Gjykatës Administrative apo pasi ajo të ketë nisur së funksionuari Lloji i kursit: Kurs institucional; Pjesëmarrësit: Gjykatësit e Gjykatës Administrative apo juristë te institucioneve publike dhe ata privatë. Mbështetja financiare: MCC Qëllimi i Trajnimit: Paditë lidhur me regjistrimin në Qendrën Kombëtare të Regjistrimit do t’i nënshtrohen juridiksionit/kompetencës së Gjykatës Administrative. Në këto rrethana, gjykatësit administrativë duhet të kenë njohuri të thella për procedurat e reja të regjistrimit të biznesit, ku përgjegjësia kalon nga gjykatat tek Qendra Kombëtare e Regjistrimit. Objektivi i Trajnimit: • Mbikëqyrja e Ligjit për Qendrën Kombëtare të Regjistrimit, regjistrimi I konsideruar si proces administrativ; • Prezantimi i procedurave të reja për regjistrimin e bizneseve; • Të kuptuarit e çregjistrimit si një proces shumë i rëndësishëm përfshirë vendimet e GJA-së; • Të shpjeguarit e shkëmbimit të informacionit mes QKR-së dhe agjencive të tjera publike. Modulet e Mundshme: • Prezantimi i procedurës së regjistrimit të biznesit si procedurë administrative: o Parimet e përcaktuara nga Ligji për QKR-në; o Ndryshimet në legjislacionin tregtar dhe legjislacioni sekondar që lidhet me të; • Prezantimi i QKR-së, funksionet dhe përgjegjësitë; • Regjistri tregtar dhe procedurat e regjistrimit; • Regjistrimi simultan për qëllime të tjera; Numri Unik i Identifikimit; publikimi dhe lëshimi i certifikatës; • Procesi i çregjistrimit; • Ankesat administrative brenda QKR-së dhe gjobat Materialet e Trajnimit: 1. Kurrikulat për këtë trajnim do të bazohen në modulet dhe materialet e përdorura nga projekti MCATA 1 për trajnimin e personelit të QKR-së; 2. Ligji për Qendrën Kombëtare të Regjistrimit; 3. Ligji i ri për Kompanitë; 4. Legjislacioni sekondar i përgatitur për zbatimin e Ligjit për QKR-në; 5. Direktiva të tjera të BE-së që lidhen me të, të përdorura në procesin e hartimit të Ligjit për QKR-në. 7. Ligji “Për Prokurimin Publik”. Kursi: D07 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës

100

Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 2 ditë për çdo grup (sipas vlerësimit Periudha: 2 sesione trajnuese 2009 – 2010; 2 sesione trajnuese 2011 – 2012; Lloji i kursit: kurs institucional; Pjesëmarrësit: Gjyqtarët e Gjykatës Administrative Mbështetja financiare: MCC (Programi i zhvillimit të Mijëvjeçarit USAID) Planifikimi: Trajnimi mund të realizohet gjatë periudhës së krijimit të Gjykatës Administrative, ose pasi kjo gjykatë të jetë bërë operative Hartuesi/Trajnuesi: Projekti i Sfidës së Mijëvjeçarit për Shqipërinë II, do të përdore ekspertet e tij të cilët kanë hartuar curriculat dhe zhvilluar trajnimet gjatë fazës së pare të projektit për këtë temë. Qëllimi i Trajnimit: Duke qenë se prokurimi publik do të përfshihet në juridiksionin e gjykimit të Gjykatave Administrative, duhet të sigurohet se gjyqtarët administrativë do të kenë njohuritë e nevojshme mbi procedurat e reja për prokurimin publik, si për prokurimet elektronike, ashtu edhe ato në formë shkresore, që përdoren nga qeveria për kontratat publike. Objektivi i Trajnimit: • Kuadër i përgjithshëm i ligjit për prokurimin publik dhe ndryshimet e tij më të fundit; • Prezantimi i koncepteve dhe procedurave të reja, të parashikuara në ligjin për prokurimin publik; • Kuadër i përgjithshëm i Zyrës së Avokatit të Prokurimit Publik; • Shpjegimi i mekanizmit të ankimit për prokurimet publike brenda agjencive qeveritare. Modulet e Mundshme: • Prezantim i ‘Ligjit për Prokurimin Publik” dhe ndryshimet e tij; • Konceptet e reja dhe parimet bazë të përcaktuara në ligjin për prokurimin publik; • Procedurat standarde të prokurimit publik; • Procedurat elektronike të prokurimit; • Implementimi/ekzekutimi i kontratave; • Ankesat administrative lidhur me prokurimin publik brenda sistemit administrativ; • Zyra e Avokatit të Prokurimit Publik. Materialet e Trajnimit: 1. Ligji për prokurimin publik; 2. Materialet e trajnimit që projekti MCATA ka përdorur për paketat e ndryshme të trajnimit gjatë fazës së tij të parë; 3. Legjislacioni dytësor i nxjerrë nga qeveria, për implementimin e ligjit për prokurimin publik. 8. Qendra Kombëtare e Liçensimit. Kursi: D08 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1. 5 dite Periudha: 1 sesion trajnues 2009 – 2010; Lloji i kursit: kurs institucional; Pjesëmarrësit: gjyqtarë, prokurorë, punonjës të Qendrës Kombëtare të Liçensimit; Mbështetja financiare: MCC (Programi i zhvillimit të Mijëvjeçarit USAID)

Përshkrimi i kursit: Reforma në administratën publike shqiptare synoi, ndër të tjera, edhe krijimin e një mjedisi të favorshëm për nismën e lirë (program i Qeverise Shqiptare, 2005-2009, e në vijim). Synimi i kufizimit

101

të pengesave administrative për një biznes, që nga krijimi e deri në mbyllje, e njohur si Reforma Rregullatore, pjesë e përafrimit të legjislacionit shqiptar me “aquis communautaire”, bëri që të miratoheshin një sërë aktesh ligjore, ngriheshin institucione të reja (apo përmirësoheshin ekzistueset), krijoheshin disa lehtësi procedurale e fiskale. etj. Kështu, u ngrit në vitin 2007, Qendra Kombëtare të Regjistrimit (QKR), e cila bën regjistrimin e një biznesi për qëllimin e regjistrit tregtar, fiskal, te sigurimeve shoqërore dhe ato të punës sipas modelit “te qendrës me një ndalese” brenda 1 dite. Më tej, u përmirësua sistemi ligjor i licensimit të bizneseve për ofrimin e shërbimeve të caktuara. Kështu, deri në vitin 2008 u reduktuan licencat/lejet nga mbi 300 kategori në 70 të tilla. Më tej, me Ligjin nr. 10081/23.2.2009 “Për licencat, autorizimet dhe lejet ne Republikën e Shqipërisë”; Ligjin nr 10137/11.5.2009 ”Për disa ndryshime ne legjislacionin ne fuqi për licencat, autorizimet dhe lejet ne Republikën e Shqipërisë”, VKM-në Nr. 538/26.5.2009 “Për licencat dhe lejet që trajtohen nga apo nëpërmjet qendrës kombëtare të licencimit dhe disa rregullime të tjera nënligjore të përbashkëta”, si dhe aktet nënligjore për Ngritjen e Qendrës Kombëtare te Licencimit (QKL), u krijua edhe sistemi elektronik i thjeshtëzuar sipas modelit te ‘qendrës me një ndalese’ për licencat, lejet dhe autorizimet ne Republikën e Shqipërisë. QKL u ngrit me vendim te Këshillit te Ministrave ne dhjetor 2008 dhe filloi te ofroje shërbimet për bizneset me 9.6.2009. Kjo reformë siguron një klimë të thjeshtuar për bizneset, por në të njëjtën kohë krijon institucione të reja me gjendje juridike të caktuar si dhe procedura të reja për marrjen e lejes për të ofruar një shërbim në interes të publikut, përfshirë këtu edhe proceset ankimore. Pra është krijuar një kuadër i ri ligjor i cili nevojitet të kuptohet drejt.

Objektivat e kursit: Ky trajnim do të ketë si objektiv të tij diskutimin e sistemit të ri të licencimit në vendin tonë, kuptimin e kuadrit ligjor administrativ si në lidhje me krijimin e strukturës përkatëse administrative, përfshirë këtu juridiksionin e kompetencat e saj, evidentimin e procedurës vendimmarrëse përfshirë këtu elementët e procesit të rregullt që ajo duhet të respektojë, evidentimin e problematikave që mund të vihen re përgjatë procesit të licencimit, qasjen me acqui communitaire në këtë fushë. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë: Sesioni 1: Ndryshimi nga regjimi i vjetër i licencimit tek regjimi i ri

- Rolet dhe përgjegjësitë; Regjistri Kombëtar i licencave dhe lejeve. Sesioni 2: Rregullimi ligjor:

- Ligji mbi licencat, autorizimet dhe lejet; Aktet nënligjore dhe ndryshimet në legjislacionin sektorial; Parimet kryesore; Roli dhe përdorimi i "pëlqimit të heshtur"

Sesioni 3: Procedurat dhe Kriteret e Aplikimit - Kriteret për Licencimin / lejet; Rruga Procedurale – diskutim Rasti

Sesioni 4: Veprimet - Funksionet, rregulloret dhe procedurat e QKL; Shërbime të tjera të QKL; Sistemi i rishikimit

periodik; Strukturat rajonale; Rregullimi ligjor i strukturës së QKL; Punonjësit: rolet dhe përgjegjësitë

Metoda që do të përdoret: Do të përgatiten me shkrim 4 tema sipas sesioneve të paraqitura më sipër: Do të prezantohet qëllimi i legjislatorit (i reformës rregullatore) si dhe struktura dhe rregullimi që bën ligji. Do të evidentohen proceset e aplikimit për leje/licenca dhe vendimmarrjes administrative në QKL në qasje kjo edhe me legjislacionin në fuqi e kryesisht Kodin e Procedurave Administrative. Do të kuptohet organizimi i brendshëm strukturor i QKL përfshirë edhe rregullimin e marrëdhënieve të punës. Do të evidentohet procesi i animimit ndaj vendimmarrjes së QK. Do të shkëmbehen mendime me pjesëmarrësit në lidhje me çështjet që paraqiten për analizë e diskutim. Do të përdoret edhe metoda e rastit studimor: pra do diskutohen raste konkrete aplikimi dhe/ose ankimimi. 9. Aktet administrative në fushën e sigurimeve shoqërore.

102

Kursi: D09 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1. 5 dite; Periudha: 2 sesione trajnuese 2010 – 2011; 2 sesione trajnuese 2011 – 2012; Lloji i kursit: kurs institucional; Pjesëmarrësit: gjyqtarë; prokurorë; punonjës të sigurimeve shoqërore; Mbështetja financiare: MCC (Programi i zhvillimit të Mijëvjeçarit USAID) Përshkrimi i kursit: Mendoj të trajtojë si problematike atë që shfaqet shpesh edhe në praktikën gjyqësore që ka të bëje me natyrën e këtyre akteve dhe afatin parashkrues të ankimit në gjykatë, rrugën e ankimit administrativ, mënyra e të provuarit, barra e provës. Një problem që paraqet rëndësi është edhe ai në lidhje me vendimmarrjen e gjykatës dhe zgjidhjen në themel të çështjes nga gjykata. Pra, gjykata do të mjaftohet me shfuqizimin/anulimin e aktit administrativ dhe për pasojë do detyrohen organet e sigurimeve shoqërore të nxjerrin aktin në përputhje me ligjin apo gjykata do zgjidh çështjen dhe do të vendos përfundimisht për të drejtën që i takon ankuesit.

- Kushtet dhe kriteret për lidhjen e pensioneve të pleqërisë, pensionit shëndetësor, për barrë lindje etj. Procedura e vendimmarrjes prej Drejtorive Rajonale të Sigurimeve Shoqërore dhe Komisioneve Apeluese në lidhje me këto përfitimeve

- Ankimi gjyqësor i vendimeve të Drejtorisë Rajonale të Sigurimeve Shoqërore dhe të Komisioneve të Apelimit qoftë pranë DRSSH, qoftë pranë ISSH. (Duke u shqyrtuar në mënyrë të veçantë problemet e juridiksionit dhe kompetencës së gjykatës nisur nga raste praktike).

- Natyra e afatit të parashkrimit në rastet e ankimeve (është apo jo e parashkruar padia – në kuptimin administrativ - nisur nga fakti se e drejta për përfitim pensioni nuk parashkruhet).

- Natyra e zgjidhjes së konfliktit gjyqësor. P.sh. Gjykata vendos vetëm në lidhje me paligjshmërinë e aktit apo vendos edhe në lidhje me detyrimin e organit për të lidhur pensioni në një masë të caktuar.

- Probleme të praktikës gjyqësore në lidhje me çështje si: njohjen e vërtetësisë apo pavërtetësisë së dokumenteve si libreza pune, apo regjistra themeltar punonjësve pranë ndërmarrjeve të ndryshme; vërtetimin e faktit juridik të vjetërsisë në punë etj…, të cilat kanë lidhje me të drejtën për pension të individëve.

- Praktika e Gjykatës së Strasburgut në lidhje me Shtetin Shqiptar në këtë drejtim

Metodologjia Prezantimi do të jetë: Power-point. - Do të trajtohen problemet nëpërmjet gërshetimit të njohurive teorike dhe rasteve të praktikës gjyqësore dhe për temën e natyrës administrative do të mbahen parasysh edhe raste të praktikës së organeve administrative. - Do t’i lihet hapësirë pjesëmarrësve të paraqesin raste për diskutim dhe probleme të shfaqura gjatë praktikës së tyre gjyqësore duke synuar në dhënien e alternativave për zgjidhjen e çështjeve. Do të ketë hapësirë për rast-studimor domethënë raste ushtrimore hipotetike për zgjidhje duke organizuar pjesëmarrësit në punë në grupe. Do të ketë hapësirë kohore për pyetje dhe diskutime.

103

KODI E

TRAJNIME SPECIFIKE 1. Trajnimi specifik i prokurorë me funksione inspektimi dhe vlerësimi. Kursi: E01 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1 sesion trajnues 1 ditor Periudha: 10-12 Shkurt 2010 Lloji i kursit: Seminar Pjesëmarrësit: Gjyqtarë, prokurorë, avokatë, Inspektorë të Drejtorisë së Inspektimit të Prokurorisë në Ministrinë e Drejtësisë. Mbështetja financiare: Projekti Spanjoll Përshkrimi i kursit: Funksioni inspektues është aktivitet i orientuar për të lokalizuar, identifikuar parregullsitë gjatë ushtrimit të detyrës së Prokurorit. Identifikimi i parregullsive do të çojë në fillimin e një procedimi disiplinor, por jo çdo parregullsi është shkak për fillimin e një procedimi disiplinor. Gjithashtu inspektimi ka edhe një aspekt tjetër që është inspektimi për efekt të vlerësimit të punës së Prokurorit. Realizimi i këtyre aktiviteteve, që në thelb kanë natyrë administrative kërkon një specializim të veçantë të Prokurorëve të cilët kanë funksione inspektuese. Objektivat; - Thellimi i njohjes së detyrimeve profesionale të Prokurorëve inspektues gjatë ushtrimit të funksioneve inspektuese. Rritja e kapaciteteve vlerësues të prokurorëve gjate inspektimit. -Njohja e prokurorëve të të gjitha shkallëve juridiksionale me procedurat disiplinore, shkeljet dhe sanksionet. Përmbajtja: Funksionet inspektuese, përmbajtja, kufijtë dhe koordinimi. Parimet bazë të së Drejtës Disiplinore.

- Njohja e detyrimeve profesionale të Prokurorëve inspektues dhe parimet bazë që duhet të frymëzojnë ushtrimin e funksioneve inspektuese: ligjshmëria, paanshmëria, proporcionaliteti etj.

- Procedimi disiplinor, shkeljet dhe sanksionet. 2. Teknikat e Inspektimit: përmbajtja, zhvillimi dhe modalitetet. Protokollizimi i veprimtarisë

inspektuese. - Njohja e metodave dhe rregullores së inspektimit në shkallët juridiksionale të Prokurorisë. - Formalizimi i dosjeve disiplinore, aktiviteti paraprak. (formalitetet informative).

3. Vlerësimi profesional i prokurorëve, metodologjia dhe analiza e sistemeve të ndryshme - Zhvillimit dhe zbatimi i sistemit të vlerësimit parashikuar në ligj, vështirësitë në përdorimin,

menaxhimin dhe zbatimin i tij . - Njohja dhe funksionimi i sistemit të vlerësimit në disa shtete të Evropës.

Metodat pedagogjike: Gjatë kursit do të përdoret metodë pedagogjike mikse, duke prezantuar materiale teorike dhe raste praktike të ndryshme, të lidhura me temën që trajtohet. Rastet e përzgjedhura do të jenë të simuluara, si dhe raste të nxjerra nga realiteti, të cilat do ti nënshtrohen debatit dhe analizës kritike nga pjesëmarrësit. Nëpërmjet debatit do te rritet interesi dhe do të realizohet shkëmbimi i ideve të pjesëmarrësve në trajnim. Referati do të jetë me shkrim, me referenca bibliografike që do t’ju shpërndahet pjesëmarrësve. Gjithashtu do të shpërndahen edhe rastet praktike që do të diskutohen.

104

2. Trajnimi specifik i inspektorëve të KLD me funksione inspektimi dhe vlerësimi. Kursi: E02 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1. 5 dite Periudha: 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: kurs institucional; Pjesëmarrësit: gjyqtare; inspektore te KLD Mbështetja financiare:KLD; Shkolla e Magjistraturës; Rëndësia e trajnimit. Pushteti gjyqësor në Republikën e Shqipërisë vazhdimisht ka qenë objekt i kritikave nga organizmat ndërkombëtare dhe jo rrallë është konstatuar një mungesë besimi dhe rënie e autoritetit të gjyqësorit tek publiku i gjerë. Shtetasit që janë përballur me procese të ndryshme gjyqësore, kanë adresuar në drejtim të gjyqtarëve e të gjykatave akuza për dhënie të vendimeve gjyqësore në kundërshtim me ligjin si pasojë e paaftësisë apo edhe më keq si pasojë e kryerjes së veprimeve korruptive. Në këtë kontekst, një rol të rëndësishëm luan kontrolli i veprimtarisë gjyqësore të gjyqtarëve të gjykatave të shkallës së parë dhe të apeleve nëpërmjet verifikimit të ankesave të shtetasve, inspektimeve të gjykatave apo të gjyqtarëve si dhe vlerësimi periodik i aftësive profesionale të gjyqtarëve. Objektivat. -Të trajtohen në mënyrë të detajuar dispozitat ligjore dhe nënligjore në lidhje me çështjet dhe nënçështjet që janë pjesë përbërëse e trajnimit; -Të njihen pjesëmarrësit me vendimet e Gjykatës së Apelit Tiranë, të Gjykatës së Lartë dhe të Gjykatës Kushtetuese në lidhje me temën e kursit; -Të njihen pjesëmarrësit me praktika të ndryshme të rezultuara nga verifikimi i ankesave të shtetasve, inspektimet e gjykatave apo të gjyqtarëve si dhe nga vlerësimi i aftësive profesionale të gjyqtarëve. Çështjet që do të trajtohen. 1. Verifikimi i ankesave:

- Subjektet që mund të parashtrojnë ankesë në drejtim të veprimtarisë gjyqësore; - Trajtimi paraprak i ankesës; - Procedura e verifikimit të ankesave.

2. Inspektimi i gjykatave dhe i gjyqtarëve: - Rëndësia e inspektimeve të vazhdueshme të gjyqtarëve dhe të gjykatave; - Llojet e inspektimeve të gjyqtarëve dhe të gjykatave; - Procedura e realizimit të inspektimeve.

3. Vlerësimi i aftësive profesionale të gjyqtarëve: - Kuadri ligjor dhe aktet e miratuara në zbatim të ligjit që rregullojnë vlerësimin e aftësive

profesionale të gjyqtarëve; - Procedurat e vlerësimit nga Inspektorati i Këshillit të Lartë të Drejtësisë; - Vlerësimi i aftësive profesionale të gjyqtarëve nga Këshilli i Lartë të Drejtësisë.

Burimet ligjore.

- Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë; - Ligji Nr.8811/17.05.2001 “Për organizimin e dhe funksionimin e Këshillit të Lartë të Drejtësisë”; - Ligji Nr.9877/18.02.2008 “Për organizimin e pushtetit gjyqësor në Republikën e Shqipërisë”; - Akte nënligjore të miratuara nga Këshilli i Lartë i Drejtësisë; - Vendime të Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë, të Gjykatës së Apelit Tiranë dhe të

Gjykatës Kushtetuese me objekt kundërshtimin e vendimeve të Këshillit të Lartë të Drejtësisë.

105

3. Trajnime të njësive hetimore antikorrupsion (prokurorë dhe oficerë të policisë gjyqësore). Kursi: E03 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: Sesion trajnues 2 ditor Periudha: 1 sesion trajnues 2009 – 2010; 1 sesion trajnues 2011 – 2012; Lloji i kursit: kurs institucional; Pjesëmarrësit: 25 pjesëmarrës, gjyqtarë, prokurorë, por sugjerohen edhe inspektorë të KLD-së, avokatë Mbështetja financiare:OPDAT Përshkrimi i kursit: Shqipëria rezulton si një nga vendet ku fenomeni i korrupsionit është i zhvilluar. Ky fakt është bërë prezent nga studimet e ndryshme që kanë bërë organizata jofitimprurëse, organizma monitorimi ndërkombëtare që veprojnë në vendin tonë, nga mediat elektronike dhe shtypi i shkruar, etj. Kjo kategori krimesh cenon rëndë stabilitetin ekonomik e politik dhe progresin e vendit, forcimin e zbatimit të ligjit, sistemin financiar, konkurrencën e lirë në ekonominë e tregut si dhe stabilitetin e vendit në përgjithësi. Për të rritur efikasitetin e luftës kundër këtij fenomeni negativ institucionet e zbatimit të ligjit në vendin tonë kanë krijuar struktura të përbashkëta hetimit të krimit ekonomik dhe korrupsionit. Këto struktura janë quajtur Njësi të Përbashkëta Hetimore dhe janë krijuar pranë Prokurorive të Rretheve Gjyqësore Tiranë, Shkodër, Durrës, Fier, Vlorë, Gjirokastër dhe Korçë. Njësitë e Përbashkëta Hetimore përbëhen nga prokurorë dhe oficerë të policisë gjyqësore nga prokuroria, policia e shtetit, doganat dhe tatimet. Nisur nga objekti i punës rezulton e domosdoshme trajnimi i vazhdueshëm i këtyre strukturave, por edhe i gjyqtarëve të gjykatave pranë të cilave ushtrojnë funksionet këto njësi. Ditën e parë trajnimi do të përfshijë diskutimet mbi nenin 245/1 të Kodit Penal dhe ditën e dytë diskutimet mbi subjektin e veprave penale të korrupsionit. Objektivat: -Të diskutohet dhe të evidentohet kuptimi i drejtë i veprës penale të parashikuar nga neni 245/1 i Kodit Penal. -Të diskutohen format/tipologjitë e shfaqjes në praktikë të veprimeve që përfshihen në përmbajtjen e kësaj dispozitave, si dhe të arrihet një koncept i qartë lidhur me elementët që kjo dispozita sanksionon; -Të bëhen përpjekje për ndërgjegjësimin e gjyqtarëve dhe prokurorëve për rëndësinë që paraqet kuptimi i drejtë i dispozitës në fjalë, si dhe të synohet unifikimi i praktikave të ndryshme lidhur me zbatimin e kësaj dispozite. - Të diskutohet dhe të evidentohet kuptimi i drejtë për subjektin e veprave penale të korrupsionit dhe ndarja e tij sipas dispozitave përkatëse të Kodit Penal që parashikojnë korrupsionin. Përmbajtja: Gjatë këtij kursi do të trajtohen çështjet e mëposhtme: - Vepra penale e ushtrimit të ndikimit të paligjshëm ndaj personave që ushtrojnë funksione publike, elementët në aspektin teorik dhe praktik; - Përqasja e kësaj vepre penale me përcaktimet e bëra në Konventat e OKB dhe Këshillit të Evropës mbi korrupsionin. - Kuptimi i subjektit të veprës penale të korrupsionit dhe ndarja e tij sipas dispozitave përkatëse të Kodit Penal që e parashikojnë këtë vepër penale. - Trajtimi i rasteve praktike dhe evidentimi i problemeve të ndeshura gjatë zbatimit të dispozitave të mësipërme; Metodat Pedagogjike

106

Materiale teorike dhe prezantim i rasteve të praktikës gjyqësore, studim dhe diskutim i tyre; Shkëmbim mendimesh si dhe sugjerime për ndryshime dhe përmirësime në të ardhmen;

Baza ligjore Çdo pjesëmarrës në trajnim duhet të ketë me vete materiale teorike, raste konkrete të praktikës gjyqësore, Kodi Penal në fuqi. 4. Zbatimi i standardeve ligjore dhe ndërkombëtare lidhur me barazinë gjinore. Praktika e ECJ

dhe GJEDNJ. Kursi: E04 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1. 5 ditë; Periudha: 1 sesion 2010 – 2011; 2 sesione trajnuese 2011-2012; Lloji i kursit: kurs institucional; Pjesëmarrësit: gjyqtarë, prokurorë, punonjës social; Mbështetja financiare: UNIFEM Përshkrimi i kursit: Që nga viti 2004 Shqipëria ka bërë hapa të konsiderueshme përpara në luftën ndaj dhunës dhe diskriminimit gjinor. Pas ratifikimit të Konventës për Eliminimin e të Gjitha Formave të Diskriminimit ndaj Gruas, Shqipëria miratoi Kodin e ri të Familjes, një ligj të posaçëm “Për masa ndaj dhunës në marrëdhëniet familjare”, ligjin “Për barazinë gjinore në shoqëri”, si dhe Kodin e ri Elektoral, i cili sanksionoi kuotat e pjesëmarrjes së balancuar të të dy gjinive në proceset zgjedhore. Pa dyshim, një numri të konsiderueshëm profesionistësh iu dalin detyra nga ky kuadër ligjor, përfshi edhe organet e drejtësisë. Është domosdoshmëri e kohës që, në veçanti magjistratët, por edhe profesionistë të tjerë të fushës së drejtësisë të njihen me këto standarde të reja ligjore si dhe të kuptojnë përgjegjësitë e reja që po dalin në kuadër proceseve të integrimit të Shqipërisë në strukturat e BE-së. Objektivat e kursit: Synimet e këtij sesioni trajnues janë të dyfishta: Së pari, të ndërtojë ose përmirësojë aftësitë teknike të pjesëmarrësve për interpretimin e ligjeve dhe normave që lidhen me barazinë gjinore; Së dyti, të rrisë shkallën e ndërgjegjësimit të tyre lidhur me barazinë gjinore dhe parimet e mosdiskriminimit, duke i lidhur ato dhe me aspekte të etikës gjyqësore. Përmbajtja e kursit: Konceptet kryesore që lidhen me barazinë gjinore Problemet gjinore dhe lidhja e tyre me fushën e së drejtës Situata e barazisë gjinore në Shqipëri - një panoramë e përgjithshme: rezultatet e arritura dhe

sfidat Të drejtat e grave dhe barazia gjinore: standardet e UN, BE dhe të KE Promovimi i barazisë gjinore dhe ligji i ri për barazinë gjinore në shoqëri – cili është roli i

organeve të drejtësisë? Një analizë e përmbajtjes së ligjit “Për barazinë gjinore në shoqëri.” Barazia gjinore dhe proceset e vendimmarrjes. Kodi zgjedhor dhe ligji i barazisë gjinore Barazia gjinore dhe marrëdhëniet e punës. Kodi i punës dhe ligji i barazisë gjinore Analiza e rasteve hipotetike dhe e rasteve të GJEDNJ Disa konkluzione nga jurisprudenca e gjykatës së Luksemburgut Situata konkrete e paraqitur përpara organeve të drejtësisë.

107

Metodat pedagogjike: Sesioni sjell një kombinim metodash: prezantim teorik të kuadrit normativ, punë në grupe për analizën e rasteve të Gjykatës Evropiane të Drejtësisë, diskutim mbi rastet e Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut dhe diskutime nga pjesëmarrësit për të shkëmbyer informacion lidhur me situatën reale të paraqitur para organeve të drejtësisë. 5. Probleme të të drejtave dhe detyrimeve që burojnë nga anëtarësimi në NATO. Kursi: E05 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1. 5 ditë; Periudha: 1 sesion 2010 – 2011; Lloji i kursit: kurs institucional; Pjesëmarrësit: gjyqtarë; prokurorë; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat & Prokuroritë; Përshkrimi i kursit: Çështje teorike dhe praktike që lidhen me të drejtat e detyrimet që burojnë nga anëtarësimi në NATO. Qëllimi i këtij kursi është njohja me të drejtat dhe detyrimet pas anëtarësimit në këtë organizëm. Seminari do të trajtojë njohjen me korpusin juridik të të drejtave dhe detyrimeve të kësaj organizate, me analizat e kryera nga Strategjia e Sigurisë Kombëtare mbi format, forcat, burimet, mjetet e nevojshme për garantimin e sigurisë së vendit, si dhe në përvojën kombëtare dhe atë të vendeve të tjera në zhvillimin e dokumenteve të tilla. Një vend të rëndësishëm do të zënë trajtimet e koncepteve dhe situatave që lidhen me operacionalitetin dhe ndërveprueshmërinë, mënyrën e menaxhimit të Emergjencave Civile dhe Operacioneve Paqeruajtëse e Humanitare, të cilat janë në funksion dhe në përputhje të plotë me Artikullin nr.5, të Traktatit të NATO-s, si dhe me kërkesat kombëtare, si dhe njohja me praktik[n dhe raste të vendimeve të kësaj organizate. Objektivat e kursit: Synimi në përmbushjen e disa qëllimeve dhe objektivave kryesore, të cilat janë: 1. Përgatitja me njohuritë dhe konceptet bazë;

- me parimet më të rëndësishme të zhvillimit dhe përdorimit të Forcave të Armatosura, për arritjen e objektivave të politikës së mbrojtjes;

- që rrjedhin nga Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë dhe Strategjia e Sigurisë Kombëtare;

- lidhur me objektivat, kapacitetet e kërkuara dhe burimet, për krijimin e një force të aftë për realizimin e misionit të saj kushtetues;

2. Përgatitja me njohuritë dhe konceptet bazë, lidhur me praninë e NATO-s, dhe organizmave të tjerë ndërkombëtarë në rajon për:

- konsolidimin e stabilitetit dhe nxitjen e bashkëpunimit e të mirëkuptimit midis vendeve të tij;

- bashkëpunimin rajonal në kuadër të programeve të këtyre organizmave; - rolin e rëndësishëm në zhvillimin e besimit dhe të politikës së hapur në rajon.

3. Përgatitja me njohuritë më të domosdoshme bazë të lëndës. 4. e të tjera. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë: Të drejtat e anëtarësimit;

108

- E drejta e pjesëmarrjes në vendimmarrje; - E drejta e vetos; - E drejta e pajisjes me teknologji të NATO-s; - E drejta e kërkimit të mbrojtjes së përbashkët në rast konflikti të armatosur.

Detyrimet: - Detyrimi i pjesëmarrjes në veprimtari ushtarake të organizatës; - Detyrimi për vënie në dispozicion të aleancës, të territorit, bazave ushtarake; - Detyrimi i modernizimit të ushtrisë sipas standardeve të NATO-s në tre drejtime 1.

Kalimi në ushtri kryesisht profesioniste; 2. Pajisja me teknologjinë e standardeve të NATO-s dhe arritja e zërit shpenzime për mbrojtjen jo më pak se 2% të GDP; 3. Pagimi i kuotizacionit të anëtarësimit;

- Administrimi dhe Menaxhimi i kufirit, sipas standardeve të NATO-s. Metodat pedagogjike: Materiale teorike. Prezantimi i bazave konceptore në nivelin strategjik, të strategjisë ushtarake dhe përdorimi i tyre në nivelin operacional; Burimet e krijimit të një force të aftë për realizimin e misionit të saj kushtetuese, e cila rrjedh nga Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë dhe Strategjia e Sigurisë Kombëtare;Njohja me korpusin e akteve bazë, të Organizatës së Traktatit të Atlantikut të Veriut (NATO).Praktika dhe raste të vendimeve të kësaj organizate. 6. Nënshkrimi elektronik. Kursi: E06 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1. 5 ditë; Periudha: 1 sesion trajnues 2010 – 2011; Lloji i kursit: kurs institucional; Pjesëmarrësit: Gjyqtare; prokurore; Mbështetja financiare: GTZ Përshkrimi i kursit: Ndryshimet që kanë ndodhur në fushën e komunikimeve elektronike, kanë bërë të domosdoshme që si dokument i vlefshëm të jetë edhe dokumenti i cili qarkullon ndërmjet palëve në formën elektronike. Rregullimet e reja ligjore përsa i përket e-government (qeverisjes elektronike), kanë përfshirë edhe nënshkrimin elektronik, si mjet i cili bën të mundur identifikimin dhe njohjen e personi i cili vendos marrëdhënie me persona të tjerë nëpërmjet komunikimeve elektronike. Objektivat:- Kuptimi i nënshkrimit elektronik si një formë elektronike, e cila u bashkëlidhet ose shoqërojnë logjikisht të dhëna të tjera elektronike, që shërbejnë si një mënyrë e vërtetimit të identitetit të nënshkruesit dhe e vërtetësisë së dokumentit të nënshkruar; Të bëhen përpjekje të ndërgjegjësohen pjesëmarrësit lidhur me nocionin e nënshkrimit elektronik, në mënyrë për zbatimin e ligjit dhe zgjidhjet e rasteve kur ndodhemi përpara një dokumentit të nënshkruar me anë të nënshkrimit elektronik. Përmbajtja: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë :

- Vlefshmëria ligjore e dokumenteve të nënshkruara me nënshkrimin elektronik. - Nënshkrimi elektronik si provë që shërben për të vërtetuar marrjen përsipër të të drejtave dhe

detyrimeve që rrjedhin nga një dokument i nënshkruar me anë të nënshkrimit elektronik. - Nënshkrimi elektronik i kualifikuar i kontratës

109

- Pavlefshmëria e nënshkrimeve elektronike - Detyrimet ligjore dhe përgjegjësia e secilës palë në transmetimin nëpërmjet komunikimeve

elektronike të dokumenteve të nënshkruar me nënshkrimin elektronik. - Marrja e provave për një dokument të nënshkruar me nënshkrimin elektronik. - Llogaritja e afateve për veprimet e kryera me një dokument të nënshkruar me anë të

nënshkrimit elektronik.

Metodat pedagogjike: Materiale teorike. Prezantimi i rasteve praktike, nga praktika e vendeve të cilat e aplikojnë këtë forme komunikimi. Shkëmbime mendimesh për perspektivën dhe problemet që mund të lindin në praktikë.

110

KODI F

ETIKA PROFESIONALE

1. Trajnimi për sjelljet dhe vlerat etike te prokurorisë. Sjelljet, detyrimet profesionale dhe

vlerat etike, trajnimin etik dhe deontologjik te prokuroreve. Kursi: F01 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1 sesion trajnues 1 ditor Periudha: 8 – 9 Shkurt 2010; Lloji i kursit: Seminar Pjesëmarrësit: Gjyqtarë, prokurorë, avokatë. Mbështetja financiare: Projekti Spanjoll, Prokuroria e Përgjithshme Përshkrimi i kursit: Etika profesionale është një ndër element esencial të dhënies së drejtësisë, të integritetit dhe besueshmërisë së pushtetit gjyqësor. Në fazën e sotme të zhvillimit social të vendit tonë, ku opinioni shoqëror është shumë i ndjeshëm ndaj dhënies së drejtësisë, etika profesionale merr një kuptim të veçantë. Shumë çështje kanë qenë të diskutueshme në kuptimin nëse janë në përputhje me etiken profesionale: Si duhet të sillet prokurori në ambientet e punës dhe jashtë saj; sa është “i lire” një prokuror; cilët janë kufijtë e normave të sjelljes; cila sjellje e tij quhet etikë dhe cila përbën shkelje disiplinore. Koncepti i etikës profesionale është zhvilluar për shkak të ndërgjegjësimit gjithnjë e më të madh mbi rëndësinë e funksionit që ushtrojnë prokurorët dhe përgjegjësinë për një pushtet gjyqësor me integritet të lartë. Objektivat e kursit: - Ndërgjegjësimi i prokurorëve për rëndësinë e zbatimit të rregullave të etikës brenda dhe jashtë veprimtarisë profesionale, pasi vetëdisiplinimi profesional është thelbësor për sjelljen etike të prokurorëve dhe gjyqtarëve. - Evidentimi i efekteve të zbatimit të normave të etikës në lidhje me përgjegjësinë disiplinore të prokurorëve si dhe vlerësimi etik dhe profesional i tyre. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë : - Parimet e etikës sipas Kodit të Etikës së Prokurorëve - legjislacionit procedural - ligji organik dhe rëndësia e tyre. - Fuqia e Kodit të Etikës së Prokurorëve dhe zbatimi i tij. - Sistemi profesional i vlerësimit dhe parimet e etikës. Shkeljet disiplinore dhe ato etike. Dallimi mes tyre. - Praktika disiplinore mbi shkeljet e parimeve të etikës gjyqësore nga ana e Prokurorëve. Disa rastet të shkeljes së etikës nga prokurorët. Metodat pedagogjike: Gjatë kursit do të përdoret metodë pedagogjike mikse, duke prezantuar materiale teorike dhe raste praktike të ndryshme, të lidhura me temën që trajtohet. Rastet e përzgjedhura do të jenë të simuluara, si dhe raste të nxjerra nga realiteti, të cilat do ti nënshtrohen debatit dhe analizës kritike nga pjesëmarrësit. Nëpërmjet debatit do te rritet interesi dhe do të realizohet shkëmbimi i ideve të pjesëmarrësve në trajnim. Referati do të jetë me shkrim, me referenca bibliografike që do t’ju shpërndahet pjesëmarrësve. Gjithashtu do të shpërndahen edhe rastet praktike që do të diskutohen.

111

2. Probleme të deontologjisë dhe të etikës në ushtrimin e ndjekjes penale dhe të funksioneve gjyqësore.

Kursi: F02 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 2 sesion trajnues 1 ditor Periudha: 1 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: seminar Pjesëmarrësit: Gjyqtarë, prokurorë, avokatë. Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës, gjykatat e prokuroritë; Përshkrimi i kursit: Etika profesionale është një ndër elementët esencial të dhënies së drejtësisë, të integritetit dhe besueshmërisë së pushtetit gjyqësor. Në fazën e sotme të zhvillimit social të vendit tonë, ku opinioni shoqëror është shumë i ndjeshëm ndaj dhënies së drejtësisë, etika gjyqësore merr një kuptim të veçantë. Shumë çështje kanë qenë të diskutueshme në kuptimin nëse janë në përputhje me etiken profesionale: Si duhet të sillet prokurori apo gjyqtari në ambientet e punës dhe jashtë saj; sa është “i lire” një prokuror a gjyqtar; cilët janë kufijtë e normave të sjelljes; cila sjellje e tij quhet etikë dhe cila përbën shkelje disiplinore. Koncepti i etikës gjyqësore është zhvilluar për shkak të ndërgjegjësimit gjithnjë e më të madh mbi rëndësinë e funksionit që ushtrojnë gjyqtarët dhe prokurorët dhe përgjegjësinë për një pushtet gjyqësor me integritet të lartë. Objektivat e kursit: - Ndërgjegjësimi i gjyqtarëve dhe prokurorëve për rëndësinë e zbatimit të rregullave të etikës brenda dhe jashtë veprimtarisë profesionale, pasi vetë disiplinimi profesional është thelbësor për sjelljen etike të prokurorëve dhe gjyqtarëve. - Evidentimi i efekteve të zbatimit të normave të etikës në lidhje me përgjegjësinë disiplinore të prokurorëve dhe gjyqtarëve si dhe vlerësimi etik dhe profesional të tyre. - Thellimi i njohjes për rolin e Komisionit të Etikes. Fuqia e vendimeve të këtij komisioni në lidhje me konstatimin e shkeljeve të etikës nga gjyqtarët, raporti i tij me KLD-në, Gjykatën e Lartë dhe me gjyqtarët. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë : - Parimet e etikës sipas Kodit të Etikës së Prokurorëve dhe Kodit Etik Gjyqësor, legjislacionit procedural - ligjet organike dhe rëndësia e tyre. - Fuqia e Kodit të Etikës së Prokurorëve dhe Kodit Etik Gjyqësor dhe zbatimi i tij. - Sistemi profesional i vlerësimit dhe parimet e etikës. Shkeljet disiplinore dhe ato etike. Dallimi mes tyre. - Roli i Komisionit të Etikës. - Praktika gjyqësore mbi shkeljet e parimeve të etikës gjyqësore nga ana e gjyqtarëve. Disa rastet të shkeljes së etikës nga prokurorët. Metodat pedagogjike: Gjatë kursit do të përdoret metodë pedagogjike mikse, duke prezantuar materiale teorike dhe raste praktike të ndryshme, të lidhura me temën që trajtohet. Praktika gjyqësore dhe vendime të Gjykatës së Lartë dhe Gjykatës Kushtetuese. Rastet e përzgjedhura do të jenë të simuluara, si dhe raste të nxjerra nga realiteti, të cilat do ti nënshtrohen debatit dhe analizës kritike nga pjesëmarrësit. Nëpërmjet debatit do te rritet interesi dhe do të realizohet shkëmbimi i ideve të pjesëmarrësve në trajnim. Referati do të jetë me shkrim, me referenca bibliografike që do t’ju shpërndahet pjesëmarrësve. Gjithashtu do të shpërndahen edhe rastet praktike që do të diskutohen.

112

KODI G

E DREJTA E PUNES 1. E Drejta e Punës dhe Marrëdhëniet e Punës dhe Punësimit. Rregullat e Kodit të Punës në Republikën e Shqipërisë të aplikueshme në marrëveshjen e punësimit me agjencitë publike Kursi: G01 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 2 ditë Periudha: 1 sesion 2011 - 2012 Lloji i kursit: sesion trajnues; Pjesëmarrësit: Gjyqtare (Gjyqtarë të Gjykatës Administrative), avokate, përfaqësues te strukturave juridike dhe te burimeve njerëzore te administratës publike Mbështetja financiare: MCC ( Programi i Zhvillimit të mijëvjeçarit USAID); Trajnuesit: lokalë dhe ndërkombëtarë Qëllimi i Trajnimit: Një nga kompetencat lëndore të Gjykatës Administrative do të jetë gjykimi i padive që rrjedhin nga Kodin i Punës në Republikën e Shqipërisë, ku organi publik në fjalë është punëdhënësi. Në këtë rast, gjyqtarëve administrative do t’u nevojitet ekspertizë në fushën dhe te drejtën e punës. Përveç kësaj, amendamentet e fundit në Kodin e Punës kanë sjellë një interpretim të ri juridik të disa aspekteve të kontratës së punësimit. Për pasojë trajnimi synon të sigurojë që gjyqtaret administrativë të jenë të azhurnuar me zhvillimet e fundit në fushën e punësimit. Objektivi i Trajnimit: • Prezantimi i ndryshimeve të fundit në Kodin e Punës të Republikës së Shqipërisë; • Të kuptuarit e përfundimit të kontratës së punësimit; • Detyrimet dhe të drejtat e palëve. Modulet e Mundshme: • Përfundimi i kontratës së punësimit: o Përfundimi i kontratës së punësimit për shkaqe të arsyeshme; o Përfundimi abuziv i kontratës së punësimit për shkaqe të paarsyeshme; o Përfundimi i kontratës së punësimit jo në afatin e duhur; o Përfundimi i kontratës së pacaktuar të punësimit; o Përfundimi i kontratës së punësimit me efekt të menjëhershëm; o Pagesa e ndërprerjes së marrëdhënieve të punës • Detyrimi i punëmarrësit; • Detyrimi i punëdhënësit. Materialet e Trajnimit: Kodi i Punës dhe materiale të tjera përkatëse që mund të jenë të dobishme për trajnimin të përgatitura këto të fundit nga ekspertët. 2. Përdorimi i së drejtës ndërkombëtare në fushën e marrëdhënieve të punës nga e drejta

kombëtare. Kursi: G02 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës

113

Kohëzgjatja e kursit: 1. 5 ditë; Periudha: 1 sesion 2011 - 2012 Lloji i kursit: sesion trajnues; Pjesëmarrësit: gjyqtarë; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat; Përshkrimi i kursit: Kursi do të shërbejë për gjyqtarët dhe avokate, për formimin e përgjithshëm dhe specifik të tyre lidhur me aktet ndërkombëtare në fushën e marrëdhënieve të punës dhe zbatimin e tyre në të drejtën e brendshme. Aktet Ndërkombëtare në fushën e marrëdhënieve të punës, në brendinë e tyre kanë dispozita që bëjnë trajtime specifike për marrëdhëniet juridike individuale të punës. Sipas nenit 122 të Kushtetutës, marrëveshjet ndërkombëtare të ratifikuara përbëjnë pjesë të sistemit të brendshëm juridik dhe në momentin e hyrjes në fuqi të tyre ato janë akte ligjore të cilat kanë prioritet në raport me legjislacionin tjetër të brendshëm. Marrëveshjet Ndërkombëtare zbatohen drejtpërdrejt nëse janë të vetëzbatueshme, përveç rasteve kur zbatimi i tyre kërkon nxjerrjen e një ligji. Objektivat e kursit: 1. Njohuri të detajuara mbi aktet ndërkombëtare në fushën e marrëdhënieve të punës, veçanërisht të ILO dhe Kartën Sociale Evropiane të Rishikuar; 2. Ndikimi i akteve ndërkombëtare në fushën e marrëdhënieve të punës në krijimin dhe zbatimin e marrëdhënies juridike individuale të punës; 3. Unifikim i praktikave gjyqësore për trajtimin dhe referimin e zgjidhjes së tyre në aktet ndërkombëtare në të cilat RSh është palë, në rastet kur një marrëdhënie juridike individuale pune është lidhur në kundërshtim me këto akte, ose nëse ndërmjet palëve nuk ka një marrëdhënie pune të formalizuar nga pikëpamja juridike. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen në kurs do të ndihmojnë gjyqtarët dhe avokatët për interpretimin e drejtë të dispozitave, të akteve ndërkombëtare në të cilat RSh është palë, si dhe në referimin e saktë në to në rastet e një shqyrtimi gjyqësor. 1. Kushtetuta e RSh dhe përcaktimet e saj lidhur me aktet ndërkombëtare në të cilat RSh është palë. 2. Konventat e Organizatës Ndërkombëtare të Punës dhe Karta Sociale Evropiane e Rishikuar; 3. Vështrim krahasues i shprehjes së parimeve dhe rregullimeve të veçanta të akteve ndërkombëtare në fushën e marrëdhënieve të punës në legjislacionin kombëtar; 4. Rregullimi juridik i marrëdhënieve individuale të punës, korrelacioni i dispozitave të brendshme dhe rregullimeve ndërkombëtare në fushën e marrëdhënieve të punës; 5. Praktika gjyqësore në referimin e akteve ndërkombëtare në fushën e marrëdhënieve të punës. Metodat pedagogjike: Materiale teorike: Aktet ndërkombëtare të ratifikuara nga RSh në fushën e marrëdhënieve të punës. Prezantimi i rasteve praktike, studimi dhe diskutimi i tyre. Praktika gjyqësore dhe vendimet unifikuese të Gjykatës së Lartë dhe Gjykatës Kushtetuese (nëse ka të tilla). Shkëmbime mendimesh për perspektivën dhe problemet e lindura në praktikë.

114

KODI H

E DREJTA TREGTARE 1. Procedura e falimentimit në këndvështrimin e ndryshimeve të fundit të ligjit “Për

falimentimin”. Kursi: H01 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 3 sesion trajnues (1 ditor) Periudha: 7 – 8 Korrik 2010; 1 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 - 2012 Lloji i kursit: sesion trajnues; Pjesëmarrësit: gjyqtare, avokatë. Numri i pjesëmarrësve të mos jetë me shumë se 15 Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat; Përshkrimi i kursit: Ligji "Për falimentimin" është pjesë shumë e rëndësishme e legjislacionit tregtar, sepse mundëson zgjidhjen ligjore të të tëra çështjeve që rrjedhin nga detyrimet e palëve në një mosmarrëveshje të natyrës së falimentimit. Siç dihet, në kushtet kur nuk ka para të mjaftueshme në qarkullim dhe kur nuk mund të realizohen sipas parashikimit të gjitha planet e biznesit të subjekteve tregtare, mund të lindin probleme dhe, si pasojë, edhe mosmarrëveshje për shlyerjen e detyrimeve nga ana e subjekteve tregtare; ligji duhet të përcaktojë mënyrën si do të shlyhen detyrimet përkatëse, kohën etj. Është ligji ai që duhet të vendosë se kush duhet të marrë mbi vete rrezikun dhe është e qartë se, në të tilla raste, ka gjithmonë të fituar dhe të humbur. Si në çdo rast tjetër, zgjidhja ligjore nuk mund të shmanget, as të cenohet ose të ngatërrohet. Në falimentim është e vështirë të ndash në hollësi se deri ku qëndrojnë detyrimet e secilës palë, megjithatë zgjidhja ligjore duhet ta arrijë detyrimisht këtë. Kjo është arsyeja pse legjislacioni i falimentimit është një nga treguesit e rëndësishëm të qëndrueshmërisë së sistemit ligjor në lidhje me zhvillimet përkatëse ekonomike dhe, si rrjedhim, edhe përbërësi më i diskutueshëm dhe i më rëndësishëm i të gjitha disiplinave të sistemit ligjor tregtar. Objektivat e kursit: Evidentimi i problematikës dhe shkeljeve të vërejtura në praktikë (gjatë gjykimit), në shqyrtimin e çështjeve që kanë të bëjnë me procedurën e falimentimit. Unifikimin e praktikës në shqyrtimin e rasteve te çeljes së procedurës së falimentimit si të personave fizikë, ashtu edhe atyre juridikë. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë: - Subjektet e falimentimit; - Falimentimi ndërkufitar; - Kur mund të cilësohet si i falimentuar "de facto" një subjekt; Analizimi i shkaqeve të falimentimit; - Shqyrtimi i çështjes dhe dhënia e vendimit për hapjen e procedurës së falimentimit; - Pasojat e vendimit gjyqësor për hapjen e procedurës së falimentimit; - Administratori i përkohshëm dhe administratori i falimentimit; - Masa e falimentimit. - Kreditorët e falimentimit. Radha e preferencës së kreditorëve të falimentimit. Çështje të dala nga praktika gjyqësore që kanë bëjnë me kreditorët e siguruar. - Mënyrat e përfundimit te procedurës se falimentimit: A) shitja e debitorit B) shpëtimi (riorganizimi i shoqërisë) C) likuidimi i debitorit.

115

Metodat pedagogjike: Materiale teorike. Prezantimi i rasteve praktike, studimi dhe diskutimi i tyre. Praktika gjyqësore dhe vendimet unifikuese të Gjykatës së Lartë dhe Gjykatës Kushtetuese. Shkëmbime mendimesh për perspektivën dhe problemet e lindura në praktikë. 2. Prishja dhe likuidimi i shoqërive tregtare. Rregullimi i pasojave. Regjimi tatimor i tregtarëve

dhe shoqërive tregtare në bazë të legjislacionit në fuqi. Kursi: H02 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: Sesion trajnues 1 ditor Periudha: 10 – 11 Mars 2010; 1 sesion 2010 – 2011; 1 sesion 2011 - 2012 Lloji i kursit: sesion trajnues; Pjesëmarrësit: Gjyqtarë të seksioneve tregtare dhe administrative Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës Përshkrimi i kursit: Zhvillimi i vazhdueshëm i marrëdhënieve të shumëllojshme me natyrë tregtare dhe civile, brenda dhe jashtë vendit, dhe nevoja për forcimin e qëndrueshmërisë financiare të shtetit shqiptar është shoqëruar edhe me ndryshimet të vazhdueshme përkatëse në legjislacionin tatimor. Këto ndryshime të vazhdueshme të legjislacionit fiskal dhe forcimi i kapaciteteve në strukturat e administratës tatimore shqiptare ka sjellë si rrjedhojë edhe një sërë konfliktesh juridike midis shtetit dhe qytetarëve dhe subjekteve privatë në lidhje me legjislacionin fiskal. Këto kanë sjellë edhe një trysni edhe mbi gjyqësorin pasi qytetarët dhe subjektet private i drejtohen gjykatës për të zgjidhur konfliktet e tyre me administratën tatimore shqiptare. Kursi do të trajtojë çështje mbi rolin e gjykatës në këto konflikte si dhe do të synoje rritjen e njohurive mbi aspekte të veçanta të rëndësishme te legjislacionit fiskal. Po kështu në këtë kurs do të trajtohet dhe çështja e prishjes dhe e likuidimit të shoqërive tregtare, duke e parë atë të lidhur ngushtë me pasojat që sjell kjo gjendje e shoqërisë dhe si reflektohet kjo në organet përkatëse tatimore. Një vend të veçantë do të ketë trajtimi i çështjeve praktike që kanë të bëjnë me likuidimin e shoqërive tregtare dhe dallimi i likuidimit vullnetar me atë të detyruar. Objektivat e kursit: - Evidentimi i problematikës së vërejtur në praktikë (gjatë gjykimit), në shqyrtimin e çështjeve që kanë të bëjnë me prishjen dhe likuidimin e personave juridike. - Evidentimi i problematikës së vërejtur në praktikë (gjatë gjykimit), në shqyrtimin e çështjeve administrative tatimore. - Të rritet shkalla e njohurive të specializuara të gjyqtarëve mbi legjislacionin tregtar dhe tatimor. - Unifikimi i praktikës gjyqësore në shqyrtimin e çështjeve që kanë të bëjnë me prishjen dhe likuidimin e shoqërive tregtare dhe akteve administrative të organeve tatimore. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë : - Çështje në lidhje me prishjen dhe likuidimin e shoqërive tregtare; - Likuidimi vullnetar dhe likuidimi i detyruar i shoqërive tregtare. Pasojat e tyre; - Çështje të reja në lidhje me regjistrimin e subjekteve tregtare për efekte tatimore përfshirë edhe Përfaqësuesin Tatimor ; - Raporti midis legjislacionit tatimor dhe praktikave të administratës tatimore; - Njoftim Vlerësimi për Detyrimet dhe rëndësia e tij në apelimin tatimor; - Ankimi administrativ dhe gjyqësor; - Çështje në lidhje me përdorimin e ekspertit në çështjet fiskale; - Çështje në lidhje me disa tatime të rëndësishme (veçanërisht TVSH); - Çështje në lidhje me përjashtimet tatimore; -Çështje në lidhje me Marrëveshjet e Shmangies së Tatimit të Dyfishtë (DTT) dhe Marrëveshjet e tjera Ndërkombëtare të ratifikuara nga Kuvendi

116

Metodat pedagogjike: Materiale teorike. Prezantimi i rasteve praktike, studimi dhe diskutimi i tyre. Praktika gjyqësore dhe vendimet përkatëse të Gjykatës Kushtetuese. Shkëmbime mendimesh për problemet e lindura në praktikë. Referenca në legjislacionin shqiptar dhe komentarët e OECD dhe UN. 3. Njohuri lidhur me ligjin mbi konkurrencën dhe çështje të praktikës gjyqësore shqiptare dhe

asaj ndërkombëtare. Kursi: H03 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 2 sesione trajnuese 1 ditore Periudha: 1 sesion 2010-2011; Lloji i kursit: sesion trajnues; Pjesëmarrësit: Gjyqtarë, avokatë, përfaqësues të autoriteteve administrative relevante. Mbështetja financiare: Gjykatat, Prokuroritë, Shkolla e Magjistraturës Përshkrimi i kursit: Zhvillimi social ekonomik dhe aspiratat i integrimit të vendit në BE, kanë shndërruar Shqipërinë në një vend të hapur për investime dhe një vend ku çmohet dhe nxitet klima e biznesit dhe fryma e konkurrencës ndërmjet operatorëve ekonomikë vendas dhe të huaj. Kjo e fundit paraqitet në mjaft raste, madje edhe në vende të zhvilluara, si mjaft e sofistikuar. Vetëm njohja e mirë e problemit dhe legjislacionit të fushës, mund ta bëjë vendin më të aftë për ta përballuar. Aq më tepër që Shqipëria ka nënshkruar MSA-në dhe pret të fitojë statusin e vendit kandidat. Konkurrenca shihet si promotori i ekzistencës së një ekonomie tregu. Dështimet e mundshme të tregut, kërkojnë ndërhyrjen e autoriteteve rregullatorë nëpërmjet mekanizmave ligjorë dhe institucional. Këto dështime ndeshen më së shumti në ekonomitë në tranzicion sikurse është ekonomia Shqiptare. Konkurrenca është një fenomen kompleks që i referohet një situate të një ekonomie të lirë të tregut në të cilën firmat në mënyrë të pavarur përpiqen të fitojnë sa më shumë blerës për të arritur objektivat e tyre. Veç legjislacionit merr rëndësi edhe familjarizimi me jurisprudencën e Gjykatës Evropiane të Drejtësisë ne Luksemburg. Objektivat e kursit: -Identifikimi i problemeve kyç që hasen në kuptimin dhe njohjen më të mirë të ligjit për konkurrencën. -Kuadri ligjor në fushën e konkurrencës, Politika e konkurrencës, -Njohja dhe kuptimi i drejtë i detyrimeve që burojnë nga MSA-ja; -Kuptimi i formave të shfaqjes në praktikë të situatave anti-konkurrenciale. Format e kufizimeve (Kartelet, Abuzimi me pozitën dominuese, kontrolli i përqendrimeve), -Interpretimi i legjislacionit vendas në përputhje me të drejtën komunitare të konkurrencës, vështrim krahasimor. -Njohja më e plotë me jurisprudencën e Luksemburgut. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë : -Trajtimi i nocioneve të përmbajtura në ligjin shqiptar për konkurrencën, Kultura e konkurrencës. -Lidhja e legjislacionit në këtë fushë me atë të mbrojtjes së konsumatorit, legjislacionit falimentimit etj. -Rastet udhërrëfyese të GJED-së lidhur me abuzimin e pozitës dominuese në treg etj. Metodat pedagogjike: Materiale teorike. Prezantimi i rasteve praktike, studimi dhe diskutimi i tyre. Praktika gjyqësore, përfshi jurisprudencën e GJED, Gjykatës së Lartë dhe Gjykatës Kushtetuese. Shkëmbime mendimesh për perspektivën dhe problemet e lindura në praktikë.

117

KODI I

E DREJTA KUSHTETUESE 1. Njohja me MSA (dhe/ose marrëveshjet e tjera BE-Shqipëri). Aplikimi i tyre në zgjidhjen e çështjeve konkrete në Shqipëri, me prioritet, kur bien ndesh me të drejtën e vendit. Roli i gjyqësorit në procesin e integrimit. Raporti ndërmjet të drejtës së brendshme dhe të drejtës ndërkombëtare. Marrëveshjet ndërkombëtare si instrumente të vetzbatueshme. Kursi: I 01 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 2 sesione trajnuese 2 ditore Periudha: 19 – 20 Nëntor 2009; 23-24 Nëntor 2009; 10 – 11 Dhjetor 2009 Lloji i kursit: Trajnim Trajnerësh; Pjesëmarrësit: Gjyqtarë Mbështetja financiare: Fondacioni Gjerman “Hanns Seidel”; GTZ Hyrje: Raportet që krijohen midis drejtësisë kushtetuese dhe asaj të zakonshme, përbëjnë një çështje mjaft të rëndësishme për mbrojtjen e parimit të kushtetutshmërisë dhe për garantimin e të drejtave dhe lirive themelore të sanksionuara në Kushtetutë. Në këtë kuadër, kontrolli incidental i referimit, si aspekti më i rëndësishëm i kontrollit kushtetues konkret në modelin shqiptar, përfaqëson një nga pikat kyçe të marrëdhënieve që krijohen midis Gjykatës Kushtetuese dhe gjykatave të zakonshme për dhënien e drejtësisë. Prandaj, inicimi i një procesi kushtetues nga gjyqtari i zakonshëm kërkon ndërgjegjësimin dhe aftësimin e mëtejshëm të këtij të fundit, për rolin që ka në mbrojtjen e kushtetutshmërisë dhe për ndjekjen e procedurave korrekte, me qëllim që të mos dëmtohen interesat e ligjshme të palëve në proces. Nga ana tjetër, gjyqtari i zakonshëm duhet të njohë edhe procesin kushtetues në çështjen paragjykimore, si dhe fuqinë e vendimit të gjykatës kushtetuese, më qëllim që të pozicionojë më mirë rolin e tij në të gjithë procesin e kontrollit incidental. Qëllimi dhe objektivat e kursit: Qëllimi kryesor i trajnimit mbetet aftësimi i gjyqtarëve për zbatimin e nenit 145/2 të Kushtetutës dhe ndërgjegjësimi i tyre për rolin e rëndësishëm që kanë në ushtrimin e kontrollit incidental të referimit. Kursi ka objektivat që vijojnë: -Të evidentohen çështjet dhe kushtet që duhet të përmbushen nga gjyqtarët gjatë zbatimit të nenit 145/2 të Kushtetutës, për inicimin e procesit kushtetues. -Të diskutohet mbi raportin e të drejtës ndërkombëtare me të drejtën e brendshme. Roli i gjyqtarit të zakonshëm në zbatimin e normës ndërkombëtare. -Të diskutohet për të evidentuar problemet procedurale që lindin gjatë këtij procesi në gjykatat e zakonshme dhe mbi mundësinë e përmirësimit të praktikave të ndjekura. -Të diskutohet mbi rolin e gjyqtarit të zakonshëm gjatë procesit kushtetues për shqyrtimin e çështjes paragjykimore; të evidentohen problemet e ndeshura në praktikë si dhe rrugët për zgjidhjen e tyre në të ardhmen. -Të diskutohet mbi problemet e shfaqura gjatë zbatimit të vendimit të GJK, në çështjen paragjykimore. -Të njihen legjislacionet dhe praktikat e ndjekura në vende të tjera, mbi bazën e të cilave mund të përfitohet nga ballafaqimi i përvojave. Përmbajtja e Kursit: 1. Kuptimi dhe rëndësia e Kontrollit incidental të referimit dhe Çështjes paragjykimore. Përmbajtja e

tij, karakteristikat dhe dallimet nga kontrollet e tjera të kushtetutshmërisë së normës juridike.

118

2. Rregullat që duhet të respektojë gjyqtari i zakonshëm për inicimin e procesit kushtetues në bazë të nenit 145/2 të Kushtetutës.

3. Zbatimi i procedurave nga gjyqtari i zakonshëm për përgatitjen e çështjes paragjykimore. Diskutimi i problemeve të evidentuara në të tria shkallët e gjykimit.

4. Shqyrtimi i çështjes paragjykimore nga Gjykata Kushtetuese, roli i gjyqtarit të zakonshëm dhe i subjekteve të interesuara.

5. Efektet e vendimit të Gjykatës Kushtetuese në procedurën konkrete. Rastet e mospranimit të kërkesës incidentale dhe pasojat në proces.

6. Raste nga Praktika. Diskutimi në grup i rasteve. Metodologjia: Trajnimi do të zhvillohet i ndarë në 5 seanca që do të zhvillohen në formën e workshop-it. Gjyqtarët janë të lutur të jenë njohur paraprakisht me materialet e rekomanduara dhe të kenë përgatitur shembuj nga praktika e tyre. Temat që do të referohen do të shoqërohen me diskutime aktive dhe me pyetja nga të interesuarit. Metoda analitike do të shoqërohet me metodën e krahasuar. Burimet Ligjore:

1. Kushtetuta e RSH, 1998 2. Ligji nr. 8577, dt. 10.2.2000, “Për organizimin dhe funksionimin e Gjykatës Kushtetuese të

RSH” 3. Vendime te Gjykatës Kushtetuese te RSH (përmbledhje sipas viteve) 4. Informacion nga Interneti: www.gjk.gov.al

Materialet e Kursit: 1. Aurela Anastasi, Luan Omari “E drejta Kushtetuese”, Tiranë, 2008; 2. Kristaq Traja, “Drejtësia Kushtetuese”, Tiranë, 2000; 3. Sokol Sadushi, “Kontrolli Kushtetues”, Tiranë, 2004 2. Kontrolli kushtetues dhe juridiksioni i zakonshëm. Gjykimi incidental një instrument i

rëndësishëm i gjyqtarit në funksion të zbatimit të parimit të kushtetutshmërisë. Referimi i çështjeve në Gjykatën Kushtetuese.

Kursi: I 02 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 2 sesione trajnuese 1 ditore Periudha: 15 – 16 Prill 2010; Lloji i kursit: sesion trajnues; Pjesëmarrësit: Gjyqtarë, Avokatë, Juristë Mbështetja financiare: UNIFEM Përshkrimi i kursit: Në një perspektivë të mirëfilltë Kelseniane, Kushtetutë bërësi Shqiptar është shprehur se Kushtetuta është norma më e lartë ligjore në Shqipëri. Për të garantuar këtë supremaci, si dhe të të drejtave themelore që ajo përmban, Kushtetutë bërësi ka krijuar Gjykatën Kushtetuese, si organin që bën interpretimin përfundimtar të Kushtetutës dhe si garantin më të rëndësishëm të të drejtave dhe lirive themelore. Njohja në hollësi të fushës së Kontrollit Kushtetues dhe juridiksionit të Gjykatës Kushtetuese është e domosdoshme, pasi procedura përpara kësaj Gjykate nuk ngjason me atë përpara juridiksioneve të zakonshme gjyqësore. Një rast thellësisht i ndryshëm është për shembull, ai i vënies në lëvizje të Gjykatës Kushtetuese me anë të një gjykimi incidental. Në këtë rast, Gjykata Kushtetuese gjykon vetëm mbi bazën e argumenteve të paraqitura në vendimin e gjykatës kërkuese, e cila nuk paraqitet përpara Gjykatës Kushtetuese për t’i mbrojtur gojarisht ato, si dhe subjekteve të interesuara të përcaktuara nga vetë Gjykata Kushtetuese. Një gjykim kaq specifik duhet të njihet

119

hollësisht nga gjyqtarët dhe avokatët në mënyrë që kërkesat që ata paraqesin përpara Gjykatës Kushtetuese të përmbushin standardet e nevojshme në themel dhe procedurë. Në Jurisprudencën Kushtetuese shqiptare ka pasur mjaft raste të kontrollit incidental të kushtetutshmërisë. Konkretisht, nga viti 1998 deri sot, janë gjykuar 24 raste. Në gjykim, për vitin 2009 janë edhe 3 raste te tjera. Pavarësisht se, disa prej tyre nuk janë pranuar, në tërësi ato kanë dhënë një kontribut të rëndësishëm në kontrollin e ligjit dhe interpretimin e tij. Si rezultat i tij, janë dhënë disa vendime që shënojnë kthesa të rëndësishme në Jurisprudencën Shqiptare, si për shembull, vendimi mbi papajtueshmërinë me Kushtetutën të dispozitave të Kodit Penal të RSh-së, që parashikojnë dënimin me vdekje në kohë paqeje. Kontrolli incidental merr një rëndësi të madhe, veçanërisht për faktin se nuk i nënshtrohet afateve të parashkrimit të Kontrollit kushtetues. Pra, kur për subjektet e tjera që vënë në lëvizje Gjykatën Kushtetuese, bëhet e pamundur paraqitja e kërkesës për shkak të parashkrimit të afateve, Gjyqtari ka privilegjin që ta paraqesë atë në çdo kohë që çmon se ligjet vijnë në kundërshtim me Kushtetutën. Në këtë mënyrë ai bëhet një mbrojtës i mirë i parimeve dhe vlerave të Kushtetutës. Nga përvoja e deritanishme, kemi pasur raste të ushtrimit të Kontrollit incidental për mbrojtjen e parimit të barazisë dhe mosdiskriminimit. Por, në asnjë rast ai nuk është ushtruar në mënyrë të veçantë, lidhur me parimin e barazisë gjinore dhe mosdiskriminimit për shkak të gjinisë. Prandaj, përgatitja e gjyqtarëve për të njohur mirë aspektet e barazisë gjinore dhe mënyrën e mbrojtjes së saj, është një detyrë e rëndësishme për gjyqtarët. Objektivat e kursit: - Evidentimi i problematikës të vërejtur në praktikë gjatë shqyrtimit të çështjeve nga Gjykata Kushtetuese në ushtrim të kontrollit Kushtetues dhe juridiksionit të zakonshëm të saj. - Zbërthimi dhe shpjegimi i mekanizmit të gjykimit incidental përpara Gjykatës Kushtetuese si instrument që kërkon përmbushjen e disa standardeve të larta kushtetuese. - Evidentimi i praktikave për mbrojtjen e parimit të barazisë gjinore dhe mosdiskriminimit gjinor, në vështrim të krahasuar. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë: 1. Kuptimi dhe rëndësia e Kontrollit Kushtetues si garant i supremacisë së Kushtetutës. 2. Juridiksioni i Gjykatës Kushtetuese. - rationae personae - rationae materiae - rationae temporis 3. Procedura përpara Gjykatës Kushtetuese. - Gjykimi në Kolegj të Gjyqtarëve. - Gjykimi në seancë 4. Standardet e nevojshme Kushtetuese që duhet të përmbushen për kalimin e çështjes në seancë. - Legjitimimi i kërkuesit - Shterimi i mjeteve juridike në dispozicion të kërkuesit - Pretendime të natyrës kushtetuese 5. Instrumenti i Gjykimit Incidental - Mekanizmi - Standardet Kushtetuese - Problemet kushtetuese të vetë këtij instrumenti në lidhje me parimin e një procesi të rregullt ligjor. 6. Mbrojtja e parimit të barazisë gjinore përmes kontrollit incidental. 7. Mbrojtja e parimit të barazisë gjinore nga Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë dhe Gjykata Evropiane për të Drejtat e Njeriut.

120

Metodat pedagogjike: Materiale teorike: Do të shpërndahen paraprakisht dhe do të diskutohen në mënyrë interaktive nga ekspertët dhe pjesëmarrësit. Shkëmbime mendimesh për perspektivën dhe problemet e lindura në praktikë. Praktika gjyqësore, vendimet e Gjykatës Kushtetuese, të RSh, të gjykatave Kushtetuese të vendeve të tjera, si dhe vendimet e GJND-së e të GJEDNJ-së. Prezantimi i rasteve praktike, studimi dhe diskutimi i tyre. Kazuse praktike dhe punë në grup për të vlerësuar asimilimin e materialeve të trajnimit. 3. Shteti i së drejtës dhe roli i gjyqësorit në konsolidimin e tij. Kursi: I 03 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i aktivitetit: Për tu percaktuar Kohëzgjatja e kursit: 1 ditë; Periudha: 10- Maj 2011; Lloji i kursit: Konferencë Pjesëmarrësit: pedagog të shkollës; kandidatë për gjyqtarë; prokurorë; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykata e Lartë; Objektivat: Programi i trajnimit synon që, në përfundim të tij, pjesëmarrësit: a- të njohin trajtimet teorike bashkëkohore lidhur me parimin e shtetit të së drejtës; përmbajtjen dhe elementët thelbësorë të këtij parimi; b- të njohin dhe të vlerësojnë në mënyrë kritike qëndrimet normative dhe jurisprudencën kushtetuese lidhur me referimin në shtetin e së drejtës si një standard kushtetues; c- të njohin kuptimin dhe përmbajtjen e sigurisë juridike; zbatimin e këtij parimi në dhënien e drejtësisë; detyrimet që rrjedhin nga ky parim për gjyqtarin gjatë ushtrimit të detyrës. Përmbajtja: Çështjet kryesore që do të trajtohen në këtë temë janë: Kuptimi dhe përmbajtja e parimit të shtetit të së drejtës; trajtimet teorike bashkëkohore; parimi i shtetit të së drejtës në Kushtetutën e RSH-së; Siguria juridike si element thelbësor i shtetit të së drejtës; shteti i së drejtës (siguria juridike, të drejtat e fituara, pritshmëritë legjitime) dhe jurisprudenca e Gjykatës Kushtetuese; siguria juridike dhe juridiksioni i zakonshëm gjyqësor; detyrimet që rrjedhin nga parimi i sigurisë juridike në të drejtën procedurale dhe atë materiale, për gjyqtarin në dhënien e drejtësisë. Metodologjia: Ndër metodat kryesore që do të përdoren gjatë trajnimit janë: raste problemore/hipotetike; diskutime në grupe të vogla, të cilët do të mbrojnë dhe argumentojnë qëndrime të ndryshme; analizë kritike të rasteve gjyqësore. Organizimi dhe ndërtimi i programit të trajnimit do të synojë realizimin e një pjesëmarrjeje aktive të të trajnuarve. Materiali teorik do të strukturohet në mënyrë të tillë që ti lërë më shumë kohë ushtrimeve, debateve dhe diskutimeve me pjesëmarrësit. Pjesa e dhënies së informacionit të ri, në një seancë do të përbëjë rreth 20-30 minuta ndërsa pjesa tjetër do t’i lihet ushtrimeve për pjesëmarrësit si dhe debateve dhe sqarimeve. Për çdo temë do të ndërtohen ushtrime të veçanta. 4. Gjyqtari si interpretues i ligjit. Doktrina dhe teoritë e interpretimit të ligjit dhe aplikimi i tyre

në zgjidhjen e çështjeve gjyqësore. Kursi: I 04 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës

121

Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1.5 ditë; Periudha: 31 Maj- 1 Qershor 2010; 1 sesion 2010 - 2011 Lloji i kursit: sesion trajnues; Pjesëmarrësit: gjyqtarë; inspektorë të KLD dhe Ministrisë së Drejtësisë; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat; Përshkrim i kursit: Çështjet kryesore që do të trajtohen në këtë temë janë: Trajtime bashkëkohore teorike lidhur me interpretimin e ligjit nga gjyqtari; teoritë e interpretimit të kushtetutës (teoritë origjinaliste, tekstualiste, realiste, moraliste, etj.); kultura dhe llojet e interpretimit në juridiksionin e zakonshëm gjyqësor (literal, teleologjik, me analogji, historik, etj..); kriteret në përzgjedhjen e llojit të interpretimit; analizë e rasteve të veçanta nga jurisprudenca kushtetuese dhe ajo gjyqësore. Objektivat: Programi i trajnimit synon që, në përfundim të tij, pjesëmarrësit: - të njohin dhe të vlerësojnë në mënyrë kritike teoritë dhe trajtimet bashkëkohore lidhur me interpretimin e ligjit nga gjyqtari; - të njohin dhe të vlerësojnë në mënyrë kritike teoritë e interpretimit të kushtetutës (teoritë origjinaliste, tekstualiste, realiste, moraliste, etj.) ; - të njohin dhe të përdorin teknikat dhe metodat arsyetuese dhe interpretuese gjatë hartimit të opinioneve gjyqësore; - të njohin dhe të shkëmbejnë eksperiencat midis rretheve dhe juridiksioneve të ndryshme gjyqësore duke përgjithësuar eksperiencat më pozitive.

Modalitetet e zbatimit Ndër metodat kryesore që do të përdoren gjatë trajnimit janë: raste problemore/hipotetike; diskutime në grupe të vogla, të cilët do të mbrojnë dhe argumentojnë qëndrime të ndryshme; analizë kritike të rasteve gjyqësore. Organizimi dhe ndërtimi i programit të trajnimit do të synojë realizimin e një pjesëmarrjeje aktive të të trajnuarve. Materiali teorik do të strukturohet në mënyre të tillë që t'i lerë më shumë kohë ushtrimeve, debateve dhe diskutimeve me pjesëmarrësit. Pjesa e dhënies së informacionit të ri, në një seancë do të përbëjë rreth 20-30 minuta, ndërsa pjesa tjetër do t’i lihet ushtrimeve për pjesëmarrësit si dhe debateve dhe sqarimeve. Për çdo temë do të ndërtohen ushtrime të veçanta. Vlerësimi Në përfundim të trajnimit do të zhvillohet një test. Testi do të ndërtohet në mënyrë të tillë për të vlerësuar në mënyrë objektive zhvillimin e aftësive dhe njohurive të pjesëmarrësve në trajnim. Në fund të trajnimit do të kryhet edhe një vlerësim i kursit nga ana e pjesëmarrësve në trajnim. Këto vlerësime do të konsiderohen shumë të rëndësishme për trajnuesit, për t’i pasur parasysh në trajnimet e tjera, duke synuar rritjen e efektivitetit dhe cilësisë së këtyre trajnimeve. 5. Procesi i rregullt ligjor në gjykimin zakonshëm dhe evoluimi i jurisprudencës së Gjykatës

Kushtetuese. Vendimmarrja e GJK lidhur me kërkesat individuale. Kursi: I05 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1. 5 ditë; Periudha: 1 sesion 2010-2011; 1 sesion 2011-2012 Lloji i kursit: sesion trajnues; Pjesëmarrësit: gjyqtarë; prokurorë;

122

Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat & Prokuroritë; Përshkrimi i kursit: Evoluimi i jurisprudencës së Gjykatës Kushtetuese në evidentimin e elementeve të procesit të rregullt ligjor, sipas optikës së jurisprudencës së Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut ka krijuar një problematikë tepër të pasur në drejtim të zbatimit të këtij standardi kushtetues në gjykimet e zakonshme. Objektivat e kursit: Qëndrimet që mbahen nga jurisprudenca kushtetuese krijon mundësitë që individët të orientohen drejtë në kërkimet e tyre për të parashtruar pretendimet e tyre për një proces të rregullt ligjor gjatë zhvillimit të gjykimit në gjykatat e faktit. Evidentimi i problematikës dhe shkeljeve të vërejtura në praktikën gjyqësore lidhur me lidhur me respektimin e këtij standardi kushtetues. Ndërgjegjësimi i pjesëmarrësve në drejtim të parandalimit të shkeljeve për rregullsinë e procesit ligjor në të gjitha shkallët e gjykimit. Unifikimi i praktikës në drejtim të elementeve që përfshihen në konceptin kushtetues të të drejtës për një proces të rregullt ligjor. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi? Një përshkrim i detajuar i çështjeve dhe nënçështjeve - Ankimi kushtetues i individit dhe shtrirja e tij në vende të ndryshme. Një vështrim krahasues. - Individi si një aplikant përpara Gjykatës Kushtetuese për respektimin e të drejtës për një proces të

rregullt ligjor. - Procesi i rregullt ligjor në kuptimin material dhe substancial. - Jurisprudenca e Gjykatës Kushtetuese në evidentimin e procesit të rregullt ligjor në kuptimin

procedural. - Procesi i rregullt substancial- një orientim drejt të cilit duhet të shkojë jurisprudenca

kushtetuese. Metodat pedagogjike: Ndër metodat kryesore që do të përdoren gjatë trajnimit janë: raste problemore/hipotetike; diskutime në grupe të vogla, të cilët do të mbrojnë dhe argumentojnë qëndrime të ndryshme; analizë kritike të rasteve gjyqësore. Organizimi dhe ndërtimi i programit të trajnimit do të synojë realizimin e një pjesëmarrjeje aktive të të trajnuarve. Materiali teorik do të strukturohet në mënyre të tillë që t'i lerë më shumë kohë ushtrimeve, debateve dhe diskutimeve me pjesëmarrësit. Pjesa e dhënies së informacionit të ri, në një seancë do të përbëjë rreth 20-30 minuta, ndërsa pjesa tjetër do t’i lihet ushtrimeve për pjesëmarrësit si dhe debateve dhe sqarimeve. Për çdo temë do të ndërtohen ushtrime të veçanta. 6. Zbatimi i normave të së drejtës ndërkombëtare nga gjykatat kombëtare në fushën e të

drejtave të njeriut. Kursi: I06 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1. 5 ditë; Periudha: 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: sesion trajnues; Pjesëmarrësit: Gjyqtarë, prokurorë; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat;

123

Përshkrimi i kursit: Mendoj të bëhet fillimisht një prezantim teorik të problemit të zbatueshmërisë së normave të së Drejtës Ndërkombëtare në fushën e të drejtave politike civile ekonomike sociale dhe kulturore. Nisur nga komentet e përgjithshme të komiteteve, organe të krijuara për interpretimin e këtyre të drejtave të krijuara dhe mbikëqyrjen e zbatimit të tyre – për të drejtat të parashikuara në instrumentet ndërkombëtare si ICCPR, ICESCR, CEDAW etj, si dhe të Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut. Ndikimi i jurisprudencës së gjykatave ndërkombëtare -rasti i Gjykatës së Strasburgut në raport me gjykatat shqiptare qoftë edhe ajo kushtetuese në vendimmarrjen e tyre në zbatim të normave ndërkombëtare. Një trajtim të veçantë do të marrë edhe rregullimi kushtetues dhe vendi që zënë normat ndërkombëtare në fushën e të drejtave të njeriut në kuadrin e sistemit ligjor të brendshëm. Trajtimi do të ketë referencë rregullimet ligjore dhe praktikat në drejtim të të drejtave të njeriut të OKB-së dhe Këshillit të Evropës dhe BE-së. A. Trajtimi sesi e Drejta Ndërkombëtare e sheh këtë problem (teoritë në lidhje me vullnetin e shtetit

dhe të drejtën zakonore ndërkombëtare – Konventa e Vjenës për të Drejtën e Traktateve 1969 dhe trajtimi i Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë, Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut dhe të Organeve të OKB-së pranë Konventave të të Drejtave të Njeriut, siç janë Komiteti i të Drejtave të Njeriut etj.)

B. Trajtimi sesi e drejta e brendshme e trajton këtë problem. Rregullimi kushtetues dhe ligjor. C. Vetë zbatueshmëria e normave ndërkombëtare në fushën e të Drejtave të Njeriut. Marrja e

masave të natyrës legjislative apo ekzekutive për të bërë zbatueshmërinë e normave ndërkombëtare në fushën e të drejtave të njeriut në praktikë.

D. Gjykueshmëria e të Drejtave të Njeriut. Problemet në lidhje me natyrën e të drejtave civile dhe politike nga njëra anë dhe ekonomike shoqërore dhe kulturore nga ana tjetër në këtë drejtim.

E. Praktika gjyqësore në këtë fushë ( Raste të Gjykatës Kushtetuese).

Metodat pedagogjike: Prezantimi do te jetë: Powerpoint. Do të trajtohen problemet nëpërmjet gërshetimit të njohurive teorike dhe rasteve të praktikës gjyqësore dhe për temën e natyrës administrative do të mbahen parasysh edhe raste të praktikës së organeve administrative. Do t’i lihet hapësirë pjesëmarrësve të paraqesin raste për diskutim dhe probleme të shfaqura gjatë praktikës së tyre gjyqësore duke synuar në dhënien e alternativave për zgjidhjen e çështjeve. Do të ketë hapësirë për rast-studimor domethënë raste ushtrimore hipotetike për zgjidhje duke organizuar pjesëmarrësit në punë në grupe. Do të ketë hapësirë kohore për pyetje dhe diskutime. 7. Ndikimi i jurisprudencës së GJEDNJ në juridiksionin gjyqësor dhe atë kushtetues.

Përditësim me vendimet e GJEDNJ me palë shtetin shqiptar, në lëndë civile. Kursi: I07 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Pogradec Kohëzgjatja e kursit: 2 sesione trajnuese 1 ditore Periudha: 29 – 30 Prill 2010; Lloji i kursit: seson trajnues; Pjesëmarrësit: Gjyqtarë, avokatë, përfaqësues Mbështetja financiare: Fondacioni Gjerman “Hanns Seidel”

124

Përshkrimi i kursit: Qëllimi i këtij kursi është njohja me rregulla të detyrueshme referimi për gjykatat shqiptare të përcaktuara dhe evidentuara nga Vendimet e Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut. Seminari do të trajtojë njohjen me korpusin juridik të Konventës Evropiane të të Drejtave të Njeriut dhe të kompetencave juridike detyruese të Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut. Çështje teorike por kryesisht praktike që lidhen me të drejtat e detyrimet që burojnë nga ndikimi i jurisprudencës së Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut do të përbëjnë thelbin e këtij sesioni. Një vend të rëndësishëm do të zënë trajtimet e koncepteve dhe situatave që lidhen me ndikimin e vendimeve të këtij organizmi për gjykatat shqiptare nisur edhe nga rastet e paraqitura kryesisht kundër shtetit shqiptar. Objektivat: Synimi është përmbushja e disa qëllimeve dhe objektivave kryesore, të cilat janë konsistojnë kryesisht në: 1. Rivizitimin e disa njohurive dhe koncepteve bazë dhe thellimi në disa të reja kryesisht lidhur me: - Vendimet e GjEDNJ, të cilat prevalojnë dhe përcaktojnë rregulla të detyrueshme referimi për gjykatat shqiptare dhe atë Kushtetuese; - Vendimet e GjEDNJ, si burim teorik për zbërthimin dhe kuptimin e normave kushtetuese për gjykatën Kushtetuese, duke u kthyer si “burim i së drejtës” kushtetuese për Gjykatën Kushtetuese dhe gjykatat shqiptare; - Ndikimin e GjEDNJ në gjykatat shqiptare, ndikim i cili vjen jo nëpërmjet urdhërimeve të detyrueshme për gjykatat shqiptare, por nëpërmjet zbërthimit të të drejtave kushtetuese dhe autoritetit të saj për gjykimin në instancë të fundit të këtyre objektivave të gjykimit; - Nevojën e përditësimit të interpretimeve dhe vendimeve të GjEDNJ, si në fushën e të drejtave njerëzore, ashtu dhe detyrimeve civile kur palë është shteti shqiptar. Zbërthimi dhe aplikimi. 2. Çështje të tjera të evidentuara nga praktika e GjEDNJ dhe ajo e gjykatave shqiptare por edhe e shteteve të tjera në lëndë civile. Përmbajtja: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë: 1. Njohja me rolin e institucioneve në mbrojtje të KEDNj nisur nga këndvështrimin se: - I gjithë sistemi juridik i Konventës është bazuar në pranimin nga shteti të detyrimit për të garantuar të drejtat e njeriut për të gjithë. Shteti disponon mjete që i japin garanci të kufizojë efektivitetin e sistemit duke paraqitur rezerva ose derogime. Të gjitha këto mjete prekin drejtpërsëdrejti të drejtën substantive të garantuara nga konventa. Ka edhe mjete të tjera si pranimi i së drejtës për ankim individual në Gjykatën Evropiane të të Drejtave të Njeriut, dhe njohja e juridiksionit të detyrueshëm të gjykatës që shkojnë në mundësinë për shqyrtimin e pretendimeve për shkeljen e të drejtave. 2. Njohja e detajuar me Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut dhe veprimtarinë e saj: - Përbërja, struktura dhe juridiksioni i gjykatës. Procedurat nën Konventën Evropiane për të Drejtat e Njeriut, e drejta e ankimit individual; juridiksioni i detyrueshëm i gjykatës. Procedurat e gjykatës, Kushtet e pranueshmërisë; shterimi i mjeteve ligjore të brendshme për rivendosjen e së drejtës; rregulli i afatit gjashtëmujor; kushtet e pranueshmërisë për aplikimet individuale; procedurat për shqyrtimin në themel, procedura të tjera të gjykatës. 3. Njohja me katër liritë themelore të Bashkimit Evropian dhe me parimin e reciprociteti; - Në bazë të MSA përfituesi final është personi fizik dhe juridik si titullar i katër lirive themelore të Bashkimit Evropian dhe palët duhet të angazhohen tu sigurojnë ekses të njëjtë, personave fizikë dhe juridikë me shtetasit e tyre në gjykatat kompetente dhe organet administrative për të mbrojtur të drejtat e tyre individuale dhe të pronës; - Shtetet kandidate për aderim në BE, duhet të adaptojnë gjithçka që është realizuar në kuadrin e Bashkimit Evropian. Ata duhet tu përgjigjen detyrimeve që rrjedhin nga krijimi i tregut të përbashkët si dhe politikave mbështetëse. Marrëveshja e Stabilizim Asocimit u imponon shteteve të asociuara të

125

integrojnë në sistemet e tyre juridike acquis-në. Për këtë qëllim MSA parashikon dispozita të përbashkëta të zbatueshme për palët të cilat kanë të bëjnë me liberalizimin e shkëmbimeve me lirinë e qarkullimit të personave, me përafrimin e legjislacionit dhe me bashkëpunim në fusha prioritare. - Efektiviteti i të drejtës ndërkombëtare, e drejta ndërkombëtare e të drejtave të njeriut si nënndarje e së drejtës ndërkombëtare, bazohet në parimin e reciprociteti, ajo bazohet në një sistem konventash shumëpalëshe që vendosin standarde objektive. Metodat pedagogjike: Leksioni interaktiv dhe diskutime/debatime të drejtuara nga trajnuesit mbi çështjet e evidentuara nga jurisprudenca e GJEDNJ në lëndë civile. Materiale teorike dhe një set me rastet më të rëndësishme do të jenë në dispozicion të pjesëmarrësve në të cilat do të gjendet prezantimi i bazave konceptore në nivelin e njohjes së jurisprudencës së Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut dhe aplikimi i tyre në të drejtën ndërkombëtare e për tu mbajtur në konsideratë nga gjyqtarët shqiptarë; 8. Kuadri institucional i BE. Kursi: I 08 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës Kohëzgjatja e kursit: 1. 5 ditë; Periudha: 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: sesion trajnues; Pjesëmarrësit: gjyqtarë; prokurorë; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat & Prokuroritë; Përshkrimi i kursit: Çështje teorike dhe praktike që lidhen me të drejtat e detyrimet që burojnë nga ndikimi i institucioneve të BE-së dhe ndikimi i tyre në të drejtën e brendshme. Qëllimi i këtij kursi është njohja me strukturat institucionale, sistemin normativ instrumentet ligjorë dhe procedurat e vendimmarrjes; - Seminari do të trajtojë njohjen me rastet specifike, që lidhen me kuadrin institucional të Komunitetit Evropian dhe të Bashkimit Evropian, si dhe me traktatet ndërkombëtare që kanë sanksionuar rregulla të rëndësishme në fushën organizative e institucionale në këtë drejtim. - Trajnimi do të ndalojë edhe në kuadrin normativ, duke analizuar procesin e hartimit të së drejtës komunitare, si dhe instrumentet ligjorë dhe procedurat e vendimmarrjes. - Marrëdhëniet ndërmjet të drejtës së brendshme të vendeve anëtare dhe të drejtës komunitare do të jenë në qendër të diskutimit, për të bërë]ë të qartë për pjesëmarrësit rolin e gjyqtarëve në njohjen dhe zbatimin e akteve ndërkombëtare si pjesë e së drejtës së brendshme dhe hartimin e vendimeve gjyqësore me të gjitha standardet e së drejtës evropiane. - Një vend të rëndësishëm do të zënë trajtimet e koncepteve dhe situatave që lidhen me vende që kërkojnë të integrohen në BE (Shqipëria..etj) si dhe vende të cilat nuk janë pjesë e integrimit në BE si Zvicra, Norvegjia (arsyet; i neutraliteti, struktura federale, pavarësia ekonomike, politika e peshkimit, politikat tregtare me jashtë) Objektivat: Synimi në përmbushjen e disa qëllimeve dhe objektivave kryesore, të cilat janë: Përgatitja me njohuritë dhe konceptet bazë 2. Aspekte të përgjithshme dhe institucionale të Komunitetit Evropian (KE) dhe Bashkimit

Evropian (BE): - Zhvillimet historike, nga tri traktatet tek Komuniteti Evropian, natyra dhe efektet e të drejtës

Komunitare, qëllimi dhe rishikimi i Traktatit të Romës, personaliteti juridik i Komunitetit, selitë e

126

institucioneve dhe regjimi gjuhësor, struktura e traktatit të Mastrihtit, mungesa e personalitetit juridik të BE-së.

2. Konferenca Ndër-Qeveritare (KNQ), Traktati i Amsterdamit, Traktati i Nisës. - Shtylla e dytë (politika e përbashkët e jashtme dhe e sigurimit pas Mastrihtit dhe Amsterdamit). - Shtylla e tretë (Bashkëpunimi në fushat e drejtësisë dhe Çështjeve të Brendshme pas Mastrihtit

dhe Amsterdamit. 3. Struktura institucionale, Institucionet e KE: - Parlamenti Evropian; - Këshilli i Ministrave; - Këshilli Evropian; - Komisioni; - Gjykata Evropiane e Drejtësisë; - Gjykata e Shkallës së Parë. 4. Sistemi normativ, Procesi i hartimit të së drejtës komunitare, natyra dhe efektet e saj,

instrumentet ligjorë dhe procedurat e vendimmarrjes: - Rregulloret, direktivat, vendimet, hyrja në fuqi dhe zbatimi, konsultimi bashkëpunimi

bashkëvendimarrja dhe pajtimi. Marrëdhëniet ndërmjet të drejtës së brendshme të vendeve anëtare dhe të drejtës

komunitare; - Rendi ligjor i komunitetit, efekti i drejtpërdrejtë dhe prioriteti, efekti vertikal dhe horizontal i

dispozitave të traktatit, të rregulloreve, të direktivave. - Përgatitja me njohuritë më të domosdoshme bazë të lëndës. - e të tjera. Përmbajtja: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë: Njohja me strukturat e BE parë në këndvështrimin e; 1. Aspekteve të përgjithshme dhe institucionale të Komunitetit Evropian (KE) dhe Bashkimit Evropian (BE): - Zhvillimet historike, nga tri traktatet tek Komuniteti Evropian, natyra dhe efektet e të drejtës

Komunitare, qëllimi dhe rishikimi i Traktatit të Romës, personaliteti juridik i Komunitetit, selitë e institucioneve dhe regjimi gjuhësor, struktura e traktatit të Mastrihtit, mungesa e personalitetit juridik të BE-së.

2. Konferencës Ndër-Qeveritare (KNQ), Traktatit të Amsterdamit, Traktatit të Nisës. - Shtylla e dytë (politika e përbashkët e jashtme dhe e sigurimit pas Mastrihtit dhe Amsterdamit). - Shtylla e tretë (Bashkëpunimi në fushat e drejtësisë dhe Çështjeve të Brendshme pas Mastrihtit

dhe Amsterdamit. 3. Struktura institucionale, Institucionet e KE: - Parlamenti Evropian; - Këshilli i Ministrave; - Këshilli Evropian; - Komisioni; - Gjykata Evropiane e Drejtësisë; - Gjykata e Shkallës së Parë. 4. Sistemi normativ, Procesi i hartimit të së drejtës komunitare, natyra dhe efektet e saj,

instrumentet ligjorë dhe procedurat e vendimmarrjes: - Rregulloret, direktivat, vendimet, hyrja në fuqi dhe zbatimi, konsultimi bashkëpunimi

bashkëvendimarrja dhe pajtimi. 5. Marrëdhëniet ndërmjet të drejtës së brendshme të vendeve anëtare dhe të drejtës

komunitare; - Rendi ligjor i komunitetit, efekti i drejtpërdrejtë dhe prioriteti, efekti vertikal dhe horizontal i

dispozitave të traktatit, të rregulloreve, të direktivave.

127

Metodat pedagogjike: Materiale teorike. Prezantimi i bazave konceptore në nivelin e njohjes së institucioneve të BE, të drejtës materiale dhe aplikimi i tyre ndërmjet të drejtës së brendshme të vendeve anëtare dhe të drejtës së komunitetit; Debate bashkëkohore lidhur me të drejtën Evropiane; Njohja me marrëveshjen e Stabilizim Asocimit, krijimit të zonave të shkëmbimit të lirë dhe të bashkimeve doganore, marrëdhëniet me Këshillin e Evropës dhe me KEDNJ; Praktika dhe raste të vendimeve të kësaj organizate dhe ndikimi i tyre në të drejtën e brendshme. 9. E drejta Evropiane materiale. 4 liritë. Kursi: I 09 Koordinator: Shkolla e Magjistraturës; Vendi i trajnimit: Shkolla e Magjistraturës; Kohëzgjatja e kursit: 1 sesion trajnues 1 ditor; Periudha: 1 sesion 2011 – 2012; Lloji i kursit: sesion trajnimi; Pjesëmarrësit: Gjyqtarë, avokatë, përfaqësues të organeve Tatimore, Doganore, Policisë së Ndërtimit; Mbështetja financiare: Shkolla e Magjistraturës; Gjykatat & Prokuroritë; Përshkrimi i kursit: Integrimi Evropian ka nisur fillimisht me realizimin e një tregu të përbashkët mes vendeve anëtare që në thelb do të thotë heqja e të gjitha pengesave të brendshme dhe krijimi i mundësive ligjore për ushtrimin e katër lirive themelore ekonomike: të qarkullimit të mallrave, të njerëzve ose punëtoreve, të shërbimeve (përfshi ndërmarrjet) dhe të kapitalit. Edhe pas krijimit të Bashkimit Evropian në 1992 Tregu i Përbashkët bashkë me monedhën e vetme mbeten themeli më i sigurte i integrimit evropian. Meqenëse Shqipëria ka marrë ndërkohe statusin vendit kandidat zyrtar për anëtarësim në BE dhe meqë kemi tashmë detyrime konkrete kontraktore me këtë organizatë të shprehura në kuadrin e Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit, ku barrën kryesore të detyrimeve ligjore e zëne ato lidhur me krijimin e tregut të përbashkët mes Shqipërisë dhe BE dhe vendeve të tij anëtare, njohja e kuadrit rregullues të tregut të vetëm është me rëndësi themelore për zbatuesit e ligjit në Shqipëri. Objektivat e kursit: - Të kuptohet themeli ekonomik i integrimit Evropian. - Të sqarohet se procesi i integrimit është një reforme e thellë ligjore dhe administrative. - Të kuptohet se në këtë proces rolin drejtues e kanë institucionet Evropiane bazuar në ligjin Evropian dhe shtetet janë bashkëpunuese me to për qëllime të ngritjes së tregut të vetëm; - Të kuptohen detyrimet konkrete që burojnë nga ushtrimi i secilës liri për shtetet e veçanta karshi të tjerëve dhe bashkësisë meqë detyrime të ngjashme i përkasin Shqipërisë ndaj BE në këtë drejtim. - Të sqarohet se fryma Traktatit të BE dhe përmbajtja e MSA janë direkt të zbatueshme nga gjykatat, administrata apo Parlamenti Shqiptar. Përmbajtja e kursit: Çështjet që do të trajtohen gjatë këtij kursi do të jenë :

- Ideja e integrimit Evropian pas Luftës së Dytë Botërore bazuar në integrimin funksional; - Pengesat për realizimin e tregut të përbashkët dhe strategjia për kapërcimin e tyre; - Qarkullimi i lirë i mallrave; - Qarkullimi i lire i kapitalit. Bashkimi ekonomik dhe monetar ose futja e monedhës së vetme; - Qarkullimi i lirë i punëtorëve. Qytetaria e Bashkimit Evropian. - Liria e qarkullimit të shërbimeve dhe liria e vendosjes së aktivitetit ekonomik.

128

- Marrëveshja e Stabilizim Asociimit Shqipëri-BE dhe detyrimet lidhur me liberalizimin e tregut të brendshëm.

Metodat pedagogjike: Materiale teorike. Prezantimi i legjislacionit evropian të traktatit të KE dhe direktivat që e plotësojnë atë. Paraqitja e rasteve të praktikës së Gjykatës Evropiane të Drejtësisë.

129

- MODELI ÇERTIFIKATËS

CC EE RR TT II FF II KK AA TT ËË

I J E P E T Z./ZNJ.________________________

PËR PJESËMARRJE NË TRAJNIMIN ME TEMË:

“__________________________________________________________” TIRANË, MË (data,muaji.viti)

ORGANIZUAR NGA SHKOLLA E MAGJISTRATURES

Prof. dr. Mariana SEMINI

130

DREJTORE

MODEL FORMULAR REGJISTRIMI

REPUBLIKA E SHQIPERISE SHKOLLA E MAGJISTRATURES

SESION TRAJNUES

Tema: “Çështje të Hetimit dhe të Gjykimit të Veprave Penale që lidhen me Korrupsionin. 24-25 Maj 2004

(Ju lutem plotësoni këtë formular me shkronja kapitale dhe rikthejeni pranë Shkollës së Magjistraturës në adresat e mëposhtme brenda datës 20 Maj. (adresa : Rruga e Elbasanit, pranë Fakultetit të Gjeologji-Miniera, Tiranë, ose Fax : 04 2363 914 ; 04 2364 943 ose dërgoni mesazh në adresën e postës elektronike : eva_cepa@yahoo.com ose evacepa@magjistratura.edu.al

131

Emri: _____________________ Mbiemri:____________________ Funksioni: _____________________________________________ Gjykata/Prokuroria:____________________________________ Adresa Postare: ________________________________________ _________________________________________________________ Telefon: ________________________________________________ Email: _________________________________________________ Ju lutem vendosni shenjën X, për përgjigje pohuese. Unë nuk do të marr pjesë në këtë sesion trajnues ______ � Unë do të marr pjesë në këtë sesion trajnues ___________ � Nëse Ju do të merrni pjesë në trajnim Ju lutem specifikoni duke vendosur shenjën X për përgjigje pohuese. Do të marr pjesë vetëm ditën e parë të trajnimit _______ � Do të marr pjesë vetëm ditën e dytë të trajnimit _______ � Do të marr pjesë të dyja ditët e trajnimit _______________ � Ju lutem vendosni shenjën X, për përgjigje pohuese. Kërkoj të rezervohet hotel vetëm për ditën e parë _____ � Kërkoj të rezervohet hotel vetëm për datën e dytë ____ � Kërkoj të rezervohet hotel për të dy datat _____________ � Faleminderit për bashkëpunimin ! Emri _____________________ Mbiemri ______________________ Firma: ____________________ PS: Ju rikujtojmë se do të pajisen me certifikatë për pjesëmarrjen vetëm ata persona që frekuentojnë plotësisht seancat e sesionit trajnues.

MËNYRA E PËRDORIMIT TË KËTIJ PROGRAMI

Përmes kodeve Përmes kalendarit

132

PTV mund të përdoret në dy mënyra. Mënyra e parë, ajo përmes kodeve ka për qëllim që të përzgjedhim temën që ka më shumë interes për formimin profesional. Për këtë mjafton që të kemi të qartë ndarjen në kode A, B. C, etj të cilat tashmë janë unifikuar me PTV të mëparshme sipas fushave. Mënyra e dyta krijon avantazhin që të kombinojmë këtë me kohën (në kuptimin e ditëve të muajit brenda një viti akademik ose viteve akademike). Kjo e fundit është e lidhur me faktin se disa prej temave, për shkak të kërkesave të gjyqtarëve e prokurorëve kanë përsëritje brenda tri vjecarit të aplikimit të këtij programi.

133

134

Kalendari i aktiviteteve për vitin akademik 2009-2010

REPUBLIKA E SHQIPËRISË SHKOLLA E MAGJISTRATURËS

KËSHILLI DREJTUES

Nr.____ Prot. Tiranë, më ___.___. 2010

M I R A T O H E T SHPRESA BEÇAJ KRYETARE E KËSHILLIT DREJTUES

PASQYRA E KURSEVE, PËR VITIN AKADEMIK 2009-2010 (PERIUDHA TETOR 2009 – KORRIK 2010)

NR PERIUDHA DONATORET EKSPERTET KURSI TEMA E SESIONIT TRAINUES VEREJTJE

KOMENTE Vendi i

aktivitetit TETOR 1 13-14 Tetor FZK

UNICEF Arta Mandro Flutura Tafaj Mariana Semini Skënder Kaçupi

B 12 Drejtësia restauruese dhe ndërmjetësimi viktimë-kundërvajtës për të miturit. Trajnim bazik dhe i avancuar për gjyqtarë dhe prokurorë.

ShM

2 26-27 Tetor OSCE UNICEF

Gerd Hoxha Stefan Scherrer

B 01 Alternativat e dёnimit pas reformёs sё sistemit tё dёnimeve(gjysmёliria, punё me interes publik, qёndrimi nё

ShM

135

Stefan Thier Ioana Van Nieuwkerk

shtёpi, dёnimi me kusht, shёrbimi i provёs) dhe ekzekutimi i tyre. Probleme tё praktikёs gjyqёsore dhe pёrqasja me pёrvojёn evropiane.

3 29-30 Tetor OSCE UNICEF

Gerd Hoxha Stefan Scherrer Stefan Thier Ioana Van Nieuwkerk

B 01 Alternativat e dёnimit pas reformёs sё sistemit tё dёnimeve(gjysmёliria, punё me interes publik, qёndrimi nё shtёpi, dёnimi me kusht, shёrbimi i provёs) dhe ekzekutimi i tyre. Probleme tё praktikёs gjyqёsore dhe pёrqasja me pёrvojёn evropiane.

Shkodër – Grand Hotel

4 29-30 Tetor Hanns-Seidel Sokol Binaj Agron Papajani

B 29 Kuptimi i kushteve dhe kritereve për caktimin e masave të sigurimit personal në jurisprudencën e Gjykatës së Lartë. Prezumimi i pafajësisë. Vështrim krahasues me legjislacionin dhe praktikën e huaj dhe me jurisprudencën e GJEDNJ

SHM

NENTOR 5 05-06 Nëntor FZK

UNICEF Arta Mandro Mariana Semini Skënder Kaçupi

B 12 Drejtësia restauruese dhe ndërmjetësimi viktimë-kundërvajtës për të miturit. Trajnim bazik dhe i avancuar për gjyqtarë dhe prokurorë.

ShM

6 16-17 Nëntor OSCE UNICEF

Admir Belishta Stefan Scherrer Stefan Thier Ioana Van Nieuwkerk

B 01 Alternativat e dёnimit pas reformёs sё sistemit tё dёnimeve(gjysmёliria, punё me interes publik, qёndrimi nё shtёpi, dёnimi me kusht, shёrbimi i provёs) dhe ekzekutimi i tyre. Probleme tё praktikёs gjyqёsore dhe pёrqasja me pёrvojёn evropiane.

Vlorë – New York Hotel

7 18 Nëntor AECID Z.Manuel Ballbe Prof.Katedratik

Perpunimi i nje programi formimi (trajnimi)fillestar dhe i vazhdueshem mbi te drejten administrative ne Shkollen e Magjistratures

ShM

8 19-20 Nëntor OSCE UNICEF

Marsida Xhaferllari Stefan Scherrer Stefan Thier Ioana Van Nieuwkerk

B 01 Alternativat e dёnimit pas reformёs sё sistemit tё dёnimeve(gjysmёliria, punё me interes publik, qёndrimi nё shtёpi, dёnimi me kusht, shёrbimi i provёs) dhe ekzekutimi i tyre. Probleme tё praktikёs gjyqёsore dhe pёrqasja me pёrvojёn evropiane.

Durrës – Hotel

Leonardo

9 19-20 Nëntor GTZ Steven Blockmans I 01 Njohja me MSA (dhe/ose marrëveshjet e tjera BE-Shqipëri). Aplikimi i tyre në zgjidhjen e çështjeve konkrete në Shqipëri, me prioritet, kur bien ndesh me të drejtën e vendit. Roli i gjyqësorit në proçesin e integrimit. Raporti ndërmjet të drejtës së brendshme dhe të drejtës ndërkombëtare. Marrëveshjet ndërkombëtare si instrumente të vetzbatueshme. (TOT)

ShM

10 23 – 24 Nëntor

Hanns-Seidel

Aurela Anastasi Klodian Rado

I 01 Njohja me MSA (dhe/ose marrëveshjet e tjera BE-Shqipëri). Aplikimi i tyre në zgjidhjen e çështjeve konkrete në Shqipëri, me prioritet, kur bien ndesh me të drejtën e vendit. Roli i gjyqësorit në proçesin e integrimit. Raporti ndërmjet të drejtës së brendshme dhe të drejtës ndërkombëtare. Marrëveshjet ndërkombëtare si instrumente të vetzbatueshme.

SHM

11 25 – 26 Nëntor

Hanns - Seidel Marsida Xhaferllari

B 31 Veprat penale kompjuterike. Mashtrimet në siguracion, subvencione dhe kredi. Mashtrimi kompjuterik.

SHM

136

Arjan Muçaj DHJETOR 12 2-3 Dhjetor QSHPLI Klodian Gega

Holta Kotherja

C ” Zbatimi i Kodit te Familjes dhe Legjislacionit Civil ne Lidhje me Ceshtjet per te Miturit”

Hotel “New York”-Vlorë

13 3 Dhjetor DPK USAID

Elira Kokona Kërkimet për Çështjet e Gjykatës Europiane të të Drejtave të Njeriut.

Në rrethe

14 3-4 Dhjetor Luan Hasneziri (Hasani) Besnik Muçi

B 18 Normat për trafikimit e lëndëve narkotike. Aspekte të bashkëpunimit dhe të tentativës dhe kundërshtitë e praktikës gjyqësore.

ShM

15 4 Dhjetor DPK USAID

Elira Kokona Kërkimet për Çështjet e Gjykatës Europiane të të Drejtave të Njeriut.

Në rrethe

16 7 Dhjetor DPK USAID

Elira Kokona Kërkimet për Çështjet e Gjykatës Europiane të të Drejtave të Njeriut.

Në rrethe

17 8 Dhjetor DPK USAID

Elira Kokona Kërkimet për Çështjet e Gjykatës Europiane të të Drejtave të Njeriut.

Në rrethe

18 8-9 Dhjetor CoE Admir Belishta Robert Canton Guy Schmit

B 01 Alternativat e dёnimit pas reformёs sё sistemit tё dёnimeve(gjysmёliria, punё me interes publik, qёndrimi nё shtёpi, dёnimi me kusht, shёrbimi i provёs) dhe ekzekutimi i tyre. Probleme tё praktikёs gjyqёsore dhe pёrqasja me pёrvojёn evropiane.

ShM

19 9 Dhjetor DPK USAID

Elira Kokona Kërkimet për Çështjet e Gjykatës Europiane të të Drejtave të Njeriut.

ShM

20 10-11 Dhjetor CoE Marsida Xhaferllari Robert Canton Guy Schmit

B 01 Alternativat e dёnimit pas reformёs sё sistemit tё dёnimeve(gjysmёliria, punё me interes publik, qёndrimi nё shtёpi, dёnimi me kusht, shёrbimi i provёs) dhe ekzekutimi i tyre. Probleme tё praktikёs gjyqёsore dhe pёrqasja me pёrvojёn evropiane.

ShM

21 10-11 Dhjetor GTZ Steven Blockmans I 01 Njohja me MSA (dhe/ose marrëveshjet e tjera BE-Shqipëri). Aplikimi i tyre në zgjidhjen e çështjeve konkrete në Shqipëri, me prioritet, kur bien ndesh me të drejtën e vendit. Roli i gjyqësorit në proçesin e integrimit. Raporti ndërmjet të drejtës së brendshme dhe të drejtës ndërkombëtare. Marrëveshjet ndërkombëtare si instrumente të vetzbatueshme. (TOT)

Hotel Tirana Internationa

l, Salla Blu

22 11 Dhjetor DPK USAID

Elira Kokona Kërkimet për Çështjet e Gjykatës Europiane të të Drejtave të Njeriut.

Në rrethe

23 14-15 Dhjetor Hanns-Seidel Marsida Xhaferllari Arjan Muçaj

B 31

Veprat penale kompjuterike. Mashtrimet në siguracion, subvencione dhe kredi. Mashtrimi kompjuterik.

SHM

24 15-16 Dhjetor QSHPLI Klodian Gega Holta Kotherja

C ” Zbatimi i Kodit te Familjes dhe Legjislacionit Civil ne Lidhje me Ceshtjet per te Miturit”

Hotel “Lyhnidas”- Pogradec

137

25 16-17 Dhjetor Gurali Brahimllari Olsian Çela

B 19 Kuptimi i formave të bashkëpunimit të posaçëm. Probleme praktike të dallimit ndërmjet grupit të strukturuar dhe organizatës kriminale, në përqasje me konventat ndërkombëtare dhe normativën e huaj

ShM

26 21 Dhjetor DPK USAID

Elira Kokona Kërkimet për Çështjet e Gjykatës Europiane të të Drejtave të Njeriut.

ShM

JANAR 27 06-07 Janar Henrik Ligori

Olsian Çela B 15 Provat dhe llojet e tyre. Procesi i vlerësimit te tyre. Indiciet dhe

kriteret e vlerësimit. ShM

28 11-12 Janar Monika Çuhedari Artan Hajdari Lehtësues: Sokol Ibi

A 04 Paditë për mbrojtjen e së drejtës së trashëgimisë. Padia për kërkimin e trashëgimit, kthimin e pasurisë trashëgimore, njohjen e trashëgimtarit, rastet dhe kushtet e ngritjes së tyre.

ShM

29 11-12 Janar OPDAT Sharon Kurn Heather Cartwright Gentian Trenova Gurali Brahimllari Erida Lamka Marjana Meshi

Ndihma ndaj viktimave dhe dëshmitarëve në proceset penale. Të drejtat dhe shërbimet ndaj viktimave dhe dëshmitarëve.

Prokuroria e Përgjithshm

e

30 13-14 Janar Enkelejdi Hajro Etleva Temo Lehtësues: Izet Shameti

A 17

Marrëdhëniet juridike me autoritetet e huaja. Njohje me aktet ndërkombëtare Marrdhëniet juridiksionale me autoritetet e huaja ne fushen civile.

ShM

31 14-15 Janar OPDAT

Sharon Kurn Heather Cartwright Gentian Trenova Gurali Brahimllari Erida Lamka Brikena Puka

Ndihma ndaj viktimave dhe dëshmitarëve në proceset penale. Të drejtat dhe shërbimet ndaj viktimave dhe dëshmitarëve.

Hotel Internationa

l Vlorë

32 18-19 Janar Kostika Çobanaqi Dashamir Kore

A 06 Roli i palëve dhe i gjykatës në fazën e veprimeve përgatitore, lidhur me formimin e drejtë të ndërgjyqësisë. Veprimet që duhet të kryhen për caktimin e vlerës së padisë, etj.

ShM

33 19 Janar OPDAT EURALIUS

Tryezë e rrumbullakët

Ligji Anti-Mafia. Tiranë

34 20-21 Janar Ened Nakuçi B 33 Mjetet e kërkimit të provës. Njohja dhe zbatimi i tyre. ShM

35 28-29 Janar

Fehmi Abdiu Lindita Sinani Agron Lamaj

B 25 Padia civile në procesin penal. Përvoja evropiane ShM

SHKURT 36 1-2 Shkurt Adrian Dvorani A 02 Kontrata e sigurimit të pasurisë dhe jetës. Sigurimi i ShM

138

Naim Isufi detyrueshëm dhe vullnetar. Mënyra dhe kriteret e shpërblimit të dëmit që buron nga kontrata e sigurimit.

37 3-4 Shkurt Brunilda Kadi Vangjel Kosta

A 16 Masat e sigurimit civil të padisë. Ankimimi në rastin e rrëzimit të masës së sigurimit. Praktika gjyqësore dhe ajo unifikuese në lidhje me masat e sigurimit të padisë.

ShM

38 8-9 Shkurt Projekti i binjakëzimit (Spanjollët)

Arben Dollapi F 01 Trajtime mbi çështje te etikës profesionale të prokurorëve. (TOT)

Prokurori të Përgjithshme

39 10-12 Shkurt Projekti i binjakëzimit (Spanjollët)

Arben Dollapi

E 01 Teknikat e inspektimit të prokurorëve. (TOT) Prokurori të Përgjithshme

40 11-12 Shkurt Niko Rapi Halim Islami

B 04 Aspekte të jurisprudencës lidhur me institutin e sigurimit të provës në procesin penal. Probleme të pavlefshmërisë absolute dhe të papërdorshmërisë së provës së siguruar paraprakisht.

ShM

41 15-16 Shkurt Arben Rakipi Sandër Simoni

B 05 Kriteret e vlerësimit të fakteve që burojnë nga pyetja e të pandehurit dhe nga deklarimet e të bashkëpandehurit ose të pandehurit në një procedim të lidhur. Regjimi përkatës i leximeve të lejueshme. Respektimi i kontradiktoritetit në përqasje me jurisprudencën e GJEDNJ.

ShM

42 18-19 Shkurt Henrik Ligori Erviola Stoja Lehtësues: gjyqësori

B 20 Probleme të pavlefshmërisë së akteve proçedurale penale. Praktika gjyqësore dhe praktika unifikuese e Gjykatës së Lartë. Pavlefshmëria e njoftimeve.

ShM

43 22-26 Shkurt OPDAT Roger Stefin Kimberly Moore Cynthia Eldridge Melissa Schraibman Sadihe Gashi Florin Vertopi Agron Qalaj Besim Kelmendi Sultan Dobraj Lavdim Krasniqi Suela Salavaci

Përfaqësimi në gjyq (Trial Advocacy) ShM

MARS 44 1-2 Mars Admir Thanza

Valentina Kondili A 09 Mënyrat e fitimit të pronësisë dhe dallimet e karakteristikat e

tyre. Fitimi i pronësisë me testament si një nga mënyrat që ndeshen më shpesh në praktikë të fitimit të pronësisë Mënyrat e fitimit të pronësisë dhe dallimet e karakteristikat e tyre. Bashkimi dhe përzierja si mënyrë e fitimit të pronësisë

ShM

45 3-4 Mars Ervin Metalla Shamet Shabani

A 23 Konfliktet me doganat dhe kuptimi i legjislacionit doganor nga gjyqtarët.

ShM

139

46 8-9 Mars Evelina Qirjako Xhavit Curri

A 24 Konfliktet lidhur me tatimet dhe qëndrimi i Gjykatës së Lartë ShM

47 10-11 Mars Altina Xhoxhaj Ardiana Kalo

H 02 Prishja dhe likuidimi i shoqërive tregtare. Rregullimi i pasojave. Rregjimi tatimor i tregtareve në bazë të legjislacionit në fuqi.

ShM

48 11-12 Mars Ervin Metalla Fatjona Memcaj

B 07 Vepra penale kundër veprimtarisë shtetërore të kryera nga punonjësit shtetërorë ose në shërbim publik. Korrupsioni aktiv dhe pasiv, në këndvështrimin e Konventave ndërkombëtare dhe të praktikës sonë gjyqësore

ShM

49 16 – 17 Mars Artan Hoxha Erviola Stoja

B 08 Njohja dhe Ekzekutimi i vendimeve penale të huaja, ndikimi i konventave ndërkombëtare dhe marrëveshjeve dypalëshe. Jurisprudenca e Gjykatës së Lartë. Nocioni i urdhrit të arrestit ndërkombëtar dhe perspektiva e zbatimit të tij në të drejtën tonë të brendshme Marrdhëniet juridiksionale me autoritetet e huaja ne fushen penale

ShM

50 18 – 19 Mars Dhurata Haveri Agron Papajani

B 13 Probleme të gjykimit në mungesë në procesin penal. Aspekte të jurisprudencës së Gjykatës së Lartë, në përqasje me vendimet e GJEDNJ

ShM

51 23 – 24 Mars Ina Rama Admir Belishta

B 16 Akuzat e reja në procesin penal dhe roli i gjykatës. Orientimet e jurisprudencës së Gjykatës së Lartë

ShM

52 25 – 26 Mars Thimjo Kondi Adrian Dvorani Lehtesues: Rezarta Mataj

A 01 Shpërblimi i dëmit pasuror dhe jopasuror, (neni 625 i Kodit Civil). Dallimi midis dëmit kontraktor dhe dëmit jashtëkontraktor. Mënyra dhe kriteret e shpërblimit të dëmit. Praktika gjyqësore dhe unifikuese lidhur me këto çështje.

ShM

53 29 – 30 Mars Gurali Brahimllari Marsida Xhaferllari

B 21 Letërporositë në gjykimin penal dhe aspekte të praktikës gjyqësore lidhur me vlerën e tyre provuese.

ShM

54 31 Mars FZK/UNICEF Tryeze e rrumbullaket

Drejtësia restauruese dhe ndërmjetësimi viktimë-kundërvajtës për të miturit, si një alternativë ndaj nalimit.

Hotel “Mondial”

Tiranë PRILL 55 6 – 7 Prill Brunilda Kadi

Adrian Nuni A 07 Paditë që nuk i nënshtrohen parashkrimit; parashkrimi i

posaçëm dhe parashkrimi i përgjithshëm; ndërprerja dhe pezullimi i parashkrimit; pasojat juridike që rrjedhin nga parashkrimi i padisë; dallimi i parashkrimit të padisë nga prekluziviteti ose dekadenca e të drejtave. Praktika gjyqësore dhe problemet që kanë lindur nga interpretimi dhe zbatimi i ligjit për afatin e vënies në ekzekutim të vendimeve gjyqësore.

ShM

56 6-10 Prill OPDAT Michael J.Balas Mary M.R Amjad I.Qaqish

Teknikat e hetimit financiar. Durrës

140

57 8 – 9 Prill Enkelejdi Hajro Ervin Metalla

A 26 Titujt ekzekutivë në procedurën civile dhe titujt ekzekutivë në kuptimin e ligjit të posacëm. Praktika e GJEDNj lidhur me mosekzekutimin e detyrimeve të shtetit ndaj individëve. Detyrimet që burojnë prej vendimeve gjyqësore

ShM

58 9 Prill FZK/UNICEF Tryeze e rrumbullaket

Drejtësia restauruese dhe ndërmjetësimi viktimë-kundërvajtës për të miturit, si një alternativë ndaj nalimit.

Hotel “Univers” Elbasan

59 13 – 14 Prill

Arben Kraja Dritan Reshka

B 10 Aspekte teorike dhe praktike të krimit ekonomik e financiar, në përqasje me Konventat ndërkombëtare. Pastrimi i produkteve të krimit dhe veprat penale në shoqëritë tregtare.

ShM

60 13-16 Prill OPDAT/USAID Michael J.Balas Mary M.R Amjad I.Qaqish

Teknikat e hetimit financiar. Tiranë

61 15 – 16 Prill

UNIFEM Aurela Anastasi Admir Thanza

I 02 Kontrolli kushtetues dhe juridiksioni i zakonshëm. Gjykimi incidental një instrument i rëndësishëm i gjyqtarit në funksion të zbatimit të parimit të kushtetutshmërisë. Referimi i çështjeve në Gjykatën Kushtetuese.

ShM

62 15 – 16 Prill Altin Binaj Admir Belishta

B 03 Shkelja e rregullave të qarkullimit rrugor si rezultat i drejtimit të automjetit pa dëshmi, etj. Lidhja shkakësore në këtë vepër penale.

ShM, salla e gjyqit

imitues 63 16 Prill FZK/UNICEF Tryeze e

rrumbullaket Drejtësia restauruese dhe ndërmjetësimi viktimë-kundërvajtës

për të miturit, si një alternativë ndaj nalimit. Hotel

“Koloseu” Shkodër

64 19 Prill USAID/ROLP Harold Selan Frederick Yeager

Kërkimi, shkrimi dhe arsyetimi i vendimeve gjyqësore. ShM

65 20 Prill USAID/ROLP Harold Selan Frederick Yeager

Kërkimi, shkrimi dhe arsyetimi i vendimeve gjyqësore. ShM

66 20 – 21 Prill Artur Selmani Besnik Ymeraj Lehtësues:Eugen Papandile

B 06 Parashkrimi i ndjekjes penale dhe i ekzekutimit të vendimeve penale. Kriteret dhe jurisprudenca e Gjykatës së Lartë

ShM

67 23 Prill OSBE-ODHIR Frenk Dalton Aurela Anastasi

Respektimi i të drejtave të viktimave në proçes. E drejta për kompensim. Standartet ndërkombëtare dhe situata e legjislacionit dhe e praktikës në Shqipëri.

Hotel “Arvi” Durrës

68 22-23 Prill Niko Rapi Markelian Koca

A 05 Ndryshimet e reja ne Kodin e Proçedurës Civile. Disa nga problematikat me karakter teorik dhe praktik që kanë lindur ose mund të lindin në praktikën gjyqësore duke u fokusuar tek ekzekutimi i vendimeve gjyqësore.

ShM

69 27 – 28 Prill Henrik Ligori Erviola Stoja Lehtesues: gjyqësori

B 20 Probleme të pavlefshmërisë së akteve proçedurale penale. Praktika gjyqësore dhe praktika unifikuese e Gjykatës së Lartë. Pavlefshmëria e njoftimeve

ShM

70 28 Prill FZK/UNICEF Tryeze e Drejtësia restauruese dhe ndërmjetësimi viktimë-kundërvajtës Hotel “Arvi”

141

rrumbullaket për të miturit, si një alternativë ndaj nalimit. Durrës 71 29 – 30 Prill Hanns-Seidel Viktor Gumi

Kristaq Traja

I 07 Ndikimi i jurisprudences se GJEDNJ ne juridiksionin gjyqesor dhe ate kushtetues. Perditesim me vendimet e GJEDNJ me pale shtetin shqiptar, ne lende civile.

Hotel “Lyhnidas” Pogradec

MAJ 72 6 – 7 Maj Tereza

Merkaj(Lani) Artur Selmani

B 02 Probleme teorike dhe praktike lidhur me shqyrtimin e kërkesave të të dënuarve në fazën e ekzekutimit të vendimeve penale. Jurisprudenca e GJEDNJ.

ShM

73 11 – 12 Maj Ardian Nuni Elidon Laze

A 11 Rregjistrimi i titujve të pronësisë. Ligji për legalizimin e ndërtimeve informale dhe legjislacioni që lidhet me çështjet e urbanistikës. Çështje që lidhen me ligjin për regjistrimin e pasurive të paluajtshme

ShM

74 11-13 Maj OPDAT Luke Dembosky Glenn Bard Cynthia Eldridge

Krimi kompiuterik. Hotel “Rogner” Tiranë

75 13 – 14 Maj Niko Rapi Halim Islami

B 04 Aspekte të jurisprudencës lidhur me institutin e sigurimit të provës në procesin penal. Probleme të pavlefshmërisë absolute dhe të papërdorshmërisë së provës së siguruar paraprakisht.

ShM

76 17 – 18 Maj Petrit Como Njazi Seferi

B 09 Trajtimi i të dënuarve me burgim dhe paraburgim. Koha e llogaritjes se dënimit. Ulja e dënimit. Ndryshimi i llojit të sigurisë së burgut.

ShM

77 19 – 20 Maj Dhurata Haveri Agron Papajani

B 13 Probleme të gjykimit në mungesë në procesin penal. Aspekte të jurisprudencës së Gjykatës së Lartë, në përqasje me vendimet e GJEDNJ

ShM

78 24 – 25 Maj Henrik Ligori Adrian Dvorani

B 24 Provat e marra në kundërshtim me ligjin dhe kuptimi i nocionit të papërdorshmërisë. Kriteret e dallimit nga pavlefshmëria e akteve, në përqasje me doktrinën dhe jurisprudencën e Gjykatës së Lartë

ShM

79 24-25 Maj

Hanns -Seidel Sokol Binaj Agon Papajani

B 29 Kuptimi i kushteve dhe kritereve për caktimin e masave të sigurimit personal në jurisprudencën e Gjykatës së Lartë. Prezumimi i pafajësisë. Vështrim krahasues me legjislacionin dhe praktikën e huaj dhe me jurisprudencën e GJEDNJ

Hotel “Vlora Internationa

l”, Vlorë

80 26-27 Maj Arben Kraja Besnik Muçi

B 22 Probleme të normativës ligjore dhe të praktikës gjyqësore lidhur me sekuestrimin dhe konfiskimin e aseteve kriminale. Kriteret që vendos vendimi unifikues i Gjykatës së Lartë

ShM

81 28 Maj FZK/UNICEF Tryeze e rrumbullaket

Drejtësia restauruese dhe ndërmjetësimi viktimë-kundërvajtës për të miturit, si një alternativë ndaj nalimit.

Salla e Konferencav

e, TV ALPO,

Gjirokastër 82 31 Maj– 1

Qeshor Sokol Berberi

Kristaq Traja I 04 Gjyqtari si interpretues i ligjit. Doktrina dhe teoritë e

interpretimit të ligjit dhe aplikimi i tyre në zgjidhjen e çështjeve gjyqësore.

ShM

142

QERSHOR 83 2 – 3 Qershor Brunilda Kadi

Adrian Nuni A 07 Paditë që nuk i nënshtrohen parashkrimit; parashkrimi i

posaçëm dhe parashkrimi i përgjithshëm; ndërprerja dhe pezullimi i parashkrimit; pasojat juridike që rrjedhin nga parashkrimi i padisë; dallimi i parashkrimit të padisë nga prekluziviteti ose dekadenca e të drejtave. Praktika gjyqësore dhe problemet që kanë lindur nga interpretimi dhe zbatimi i ligjit për afatin e vënies në ekzekutim të vendimeve gjyqësore.

ShM

84 4 Qershor FZK/UNICEF Tryeze e rrumbullaket

Drejtësia restauruese dhe ndërmjetësimi viktimë-kundërvajtës për të miturit, si një alternativë ndaj nalimit.

Hotel “New York”, Vlorë

85 7 – 8 Qershor Brunilda Kadi Vangjel Kosta

A 16 Masat e sigurimit civil të padisë. Ankimimi në rastin e rrëzimit të masës së sigurimit. Praktika gjyqësore dhe ajo unifikuese në lidhje me masat e sigurimit të padisë.

ShM

86 7 – 8 Qershor Hanns - Seidel Sokol Binaj Agon Papajani

B 29 Kuptimi i kushteve dhe kritereve për caktimin e masave të sigurimit personal në jurisprudencën e Gjykatës së Lartë. Prezumimi i pafajësisë. Vështrim krahasues me legjislacionin dhe praktikën e huaj dhe me jurisprudencën e GJEDNJ

Hotel “Vlora Internationa

l”, Vlorë

87 9 – 10 Qershor

Ervin Metalla Fatjona Memcaj

B 07 Vepra penale kundër veprimtarisë shtetërore të kryera nga punonjësit shtetërorë ose në shërbim publik. Korrupsioni aktiv dhe pasiv, në këndvështrimin e Konventave ndërkombëtare dhe të praktikës sonë gjyqësore

ShM

88 10-11 Qershor

Admir Thanza Elda Vrioni

A 03

Probleme teorike dhe të praktikës gjyqësore që lidhen me pavlefshmërinë e testamentit. Mosrespektimi i rezervës ligjore si shkak i pavlefshmërisë së testamentit.

ShM

89 11 Qershor FZK/UNICEF Tryeze e rrumbullaket

Drejtësia restauruese dhe ndërmjetësimi viktimë-kundërvajtës për të miturit, si një alternativë ndaj nalimit.

Hotel “Koci Belli” Korçë

90 14 – 15 Qershor

Tereza Merkaj(Lani) Artur Selmani

B 02 Probleme teorike dhe praktike lidhur me shqyrtimin e kërkesave të të dënuarve në fazën e ekzekutimit të vendimeve penale. Jurisprudenca e GJEDNJ.

ShM

91 16 – 17 Qershor

Artan Hoxha Kalter Serreqi

B 08 Njohja dhe Ekzekutimi i vendimeve penale të huaja, ndikimi i konventave ndërkombëtare dhe marrëveshjeve dypalëshe. Jurisprudenca e Gjykatës së Lartë. Nocioni i urdhrit të arrestit ndërkombëtar dhe perspektiva e zbatimit të tij në të drejtën tonë të brendshme Marrdhëniet juridiksionale me autoritetet e huaja ne fushen penale

ShM

92 18 Qershor IOM/USAID Luan Hasneziri (Hasani) Iva Zajmi Nicoletta Giordano Anila Trimi Marjana Meshi

B 17 Aspekte teorike dhe praktike të trafikimit të qenieve njerëzore dhe praktika gjyqësore. Dhënia ndihmë për kalim të paligjshëm të kufirit. Aspekte teorike dhe praktike, në këndvështrimin e Konventave ndërkombëtare.

ShM

93 21 – 22 Elira Kokona B 24 Provat e marra në kundërshtim me ligjin dhe kuptimi i ShM

143

Qershor Maksim Haxhia

nocionit të papërdorshmërisë. Kriteret e dallimit nga pavlefshmëria e akteve, në përqasje me doktrinën dhe jurisprudencën e Gjykatës së Lartë

94 23-24 Qershor

Markelian Koca Mariana Semini

A 10 Kontrata e sipërmarrjes në fushën e ndërtimeve. Dallimi i saj nga kontrata e porosisë. Risku i sipërmarrjes dhe format e tij. Kalimi i pronësisë për sipërmarrjet në ndërtimin e sendeve të paluajtshme. Praktika gjyqësore lidhur me përmbushjen e detyrimeve nga kontrata e sipërmarrjes.

ShM

95 24 – 25 Qershor

Ina Rama Admir Belishta

B 16 Akuzat e reja në procesin penal dhe roli i gjykatës. Orientimet e jurisprudencës së Gjykatës së Lartë

ShM

KORRIK 96 1 – 2 Korrik Arben Rakipi

Sander Simoni B 05 Kriteret e vlerësimit të fakteve që burojnë nga pyetja e të

pandehurit dhe nga deklarimet e të bashkëpandehurit ose të pandehurit në një procedim të lidhur. Regjimi përkatës i leximeve të lejueshme. Respektimi i kontradiktoritetit në përqasje me jurisprudencën e GJEDNJ

ShM

97 5-9 Korrik TOT 98 7-8 Korrik Florina Tegu

Enkela Bajo H 01 Proçedura e falimentimit në këndvështrimin e ndryshimeve të

fundit të ligjit “Për falimentimin” ShM

99 Hanns- Seidel I 03 Shteti i së drejtës dhe roli i gjyqësorit në konsolidimin e tij. Konferencë + diplomimi i studenteve

Hotel Tirana Internationa

l

D R E J T O R E Prof. dr. Mariana SEMINI

144

Projekt kalendari i aktiviteteve për 2010-2011 dhe 2011-2012

REPUBLIKA E SHQIPËRISË

SHKOLLA E MAGJISTRATURËS KËSHILLI DREJTUES

Nr.____ Prot. Tiranë, më ___.___. 2010

M I R A T O H E T _______________ KRYETARE E KËSHILLIT DREJTUES

PROJEKT - PASQYRA E KURSEVE, PËR VITIN AKADEMIK 2010-2011

(PERIUDHA SHTATOR 2010 – QERSHOR 2011)

NR PERIUDHA DONATORET KURSI TEMA E SESIONIT TRAINUES VEREJTJE KOMENTE

Vendi i aktivitetit

SHTATOR 1 29 Shtator IOM

USAID B 17 Aspekte teorike dhe praktike të trafikimit të qenieve

njerëzore dhe praktika gjyqësore. Dhënia ndihmë për kalim të paligjshëm të kufirit. Aspekte teorike dhe praktike, në këndvështrimin e Konventave ndërkombëtare

ShM

145

TETOR

2 7-8 Tetor A 04 Paditë për mbrojtjen e së drejtës së trashëgimisë. Padia për kërkimin e trashëgimit, kthimin e pasurisë trashëgimore, njohjen e trashëgimtarit, rastet dhe kushtet e ngritjes së tyre.

ShM

3 12 Tetor B 11 Mbrojtja penale e sipërmarrjes. Veprat penale të lidhura me shoqëritë tregtare dhe praktika gjyqësore lidhur me përgjegjësinë penale të personave juridikë.

ShM

4 13-14 Tetor B 09 Trajtimi i të dënuarve me burgim dhe paraburgim. Koha e llogaritjes se dënimit. Ulja e dënimit. Ndryshimi i llojit të sigurisë së burgut.

ShM

5 20-21 Tetor A 08 Letërporosia ne fushën civile në të drejtën e brendshme dhe në të drejtën ndërkombëtare private. Rëndësia e përcaktimit të momentit të marrjes së provës me anë të letërporosisë. Rastet dhe kushtet që determinojë marrjen e këtij vendimi nga ana e gjykatës, afatet dhe mënyra e plotësimit e letërporosisë. Problemet teorike dhe praktike të dala nga praktika gjyqësore në të drejtën ndërkombëtare private në lidhje me letërporositë.

ShM

6 25-26 Tetor B 23 Provat e marra në kundërshtim me ligjin dhe kuptimi i nocionit të papërdorshmërisë. Kriteret e dallimit nga pavlefshmëria e akteve, në përqasje me doktrinën dhe jurisprudencën e Gjykatës së Lartë

ShM

7 27-28 Tetor A 11

Rregjistrimi i titujve të pronësisë. Ligji për legalizimin e ndërtimeve informale dhe legjislacioni që lidhet me çështjet e urbanistikës. Çështje që lidhen me ligjin për regjistrimin e pasurive të paluajtshme

ShM

NËNTOR

8 2-3 Nëntor B 24 Padia civile në procesin penal. Përvoja evropiane ShM 9 3-5 Nëntor Francezët 10 4-5 Nëntor Hanns-

Seidel I 01 Njohja me MSA (dhe/ose marrëveshjet e tjera BE-

Shqipëri). Aplikimi i tyre në zgjidhjen e çështjeve konkrete në Shqipëri, me prioritet, kur bien ndesh me të drejtën e vendit. Roli i gjyqësorit në proçesin e integrimit. Raporti ndërmjet të drejtës së brendshme dhe të drejtës ndërkombëtare. Marrëveshjet ndërkombëtare si instrumente të vetzbatueshme.

Durrës

146

11 8-9 Nëntor Francezët Pronësia industriale. 12 10-11 Nëntor Francezët Teknikat për shkrimin dhe arsyetimin ligjor.

13 10-11 Nëntor B 20 Probleme të pavlefshmërisë së akteve proçedurale penale. Praktika gjyqësore dhe praktika unifikuese e Gjykatës së Lartë. Pavlefshmëria e njoftimeve.

ShM

14 15-16 Nëntor A 01 Shpërblimi i dëmit pasuror dhe jopasuror, (neni 625 i Kodit Civil). Dallimi midis dëmit kontraktor dhe dëmit jashtëkontraktor. Mënyra dhe kriteret e shpërblimit të dëmit. Praktika gjyqësore dhe unifikuese lidhur me këto çështje.

ShM

15 17 Nëntor B 03 Shkelja e rregullave të qarkullimit rrugor si rezultat i drejtimit të automjetit pa dëshmi, etj. Lidhja shkakësore në këtë vepër penale.

ShM

16 22-23 Nëntor B 15 Provat dhe llojet e tyre. Procesi i vlerësimit te tyre. Indiciet dhe kriteret e vlerësimit.

ShM

17 24-25 Nëntor B 16 Akuzat e reja në procesin penal dhe roli i gjykatës. Orientimet e jurisprudencës së Gjykatës së Lartë

ShM

18 30 Nëntor - 1 Dhjetor

I 04 Gjyqtari si interpretues i ligjit. Doktrina dhe teoritë e interpretimit të ligjit dhe aplikimi i tyre në zgjidhjen e çështjeve gjyqësore.

ShM

DHJETOR

19 2-3 Dhjetor B 30 Veprat penale kompjuterike Mashtrimet në siguracion, subvencione dhe kredi. Mashtrimi kompjuterik.

ShM

20 6-7 Dhjetor A 02 Kontrata e sigurimit të pasurisë dhe jetës. Sigurimi i detyrueshëm dhe vullnetar. Mënyra dhe kriteret e shpërblimit të dëmit që buron nga kontrata e sigurimit.

ShM

21 8-9 Dhjetor B 21 Letërporositë në gjykimin penal dhe aspekte të praktikës gjyqësore lidhur me vlerën e tyre provuese.

ShM

22 13-14 Dhjetor A 21 Kontratat e reja. - Ligji i koncesionit - Kontratat administrative

ShM

23 15-16 Dhjetor B 18 Normat për trafikimit e lëndëve narkotike. Aspekte të bashkëpunimit dhe të tentativës dhe kundërshtitë e praktikës gjyqësore.

ShM

24 16 Dhjetor Njësia e Manaxhimit të Projektit Ekipi PACA

Trajnim 2 ditor Tema: Hetimi I korrupsionit. Hetimi I pastrimit të parave. Zbulimi i përfitimeve, nga krimi- aspektet e hetimit dhe sekuestrimit të përfitimeve nga krimi dhe bashkëpunimi ndërkombëtarpër këto çështje.

25 20-21 Dhjetor A 14 Koncepti juridik i pasurive të paluajtshme. Sendet e ShM

147

paluajtshme, pjesët përbërëse dhe aksesorët e tyre. Çështje që lidhen me ligjin për regjistrimin e pasurive të paluajtshme dhe konfliktet gjyqësore.

26 22-23 Dhjetor C 01 Rëndësia e vlerësimit psikologjik në çështjet familjare. Pozita procedurale e psikologut

ShM

JANAR

27 10-11 Janar I 05 Procesi i rregullt ligjor në gjykimin zakonshëm dhe evoluimi i jurisprudencës së Gjykatës Kushtetuese. Vendimmarrja e GJK lidhur me kërkesat individuale

ShM

28 12-13 Janar B 04 Aspekte të jurisprudencës lidhur me institutin e sigurimit të provës në procesin penal. Probleme të pavlefshmërisë absolute dhe të papërdorshmërisë së provës së siguruar paraprakisht.

ShM

29 17-18 Janar A 06 Roli i palëve dhe i gjykatës në fazën e veprimeve përgatitore, lidhur me formimin e drejtë të ndërgjyqësisë. Veprimet që duhet të kryhen për caktimin e vlerës së padisë, etj.

ShM

30 19-20 Janar B 20 Probleme të pavlefshmërisë së akteve proçedurale penale. Praktika gjyqësore dhe praktika unifikuese e Gjykatës së Lartë. Pavlefshmëria e njoftimeve.

ShM

31 21 Janar B 31 Probleme te hetimit. Bashkëpunimi polici prokurori. Vendimmarrja, kompetencat dhe afatet në hetim.

ShM

32 24-25 Janar A 15 Masat e sigurimit civil të padisë. Ankimimi në rastin e rrëzimit të masës së sigurimit. Praktika gjyqësore dhe ajo unifikuese në lidhje me masat e sigurimit të padisë

ShM

33 26-27 Janar GTZ E 06 Nënshkrimi elektronik

SHKURT

34 Shkurt UNDP Ligji antidiskriminim. (4 trajnime)

35 1-2 Shkurt B 07 Vepra penale kundër veprimtarisë shtetërore të kryera nga punonjësit shtetërorë ose në shërbim publik. Korrupsioni aktiv dhe pasiv, në këndvështrimin e Konventave ndërkombëtare dhe të praktikës sonë gjyqësore

ShM

36 3-4 Shkurt B 08 Njohja dhe Ekzekutimi i vendimeve penale të huaja, ndikimi i konventave ndërkombëtare dhe marrëveshjeve dypalëshe. Jurisprudenca e Gjykatës së Lartë.

ShM

148

Nocioni i urdhrit të arrestit ndërkombëtar dhe perspektiva e zbatimit të tij në të drejtën tonë të brendshme Marrdhëniet juridiksionale me autoritetet e huaja ne fushen penale

37 7-8 Shkurt B 22 Probleme të normativës ligjore dhe të praktikës gjyqësore lidhur me sekuestrimin dhe konfiskimin e aseteve kriminale. Kriteret që vendos vendimi unifikues i Gjykatës së Lartë

ShM

38 9-10 Shkurt B 23 Provat e marra në kundërshtim me ligjin dhe kuptimi i nocionit të papërdorshmërisë. Kriteret e dallimit nga pavlefshmëria e akteve, në përqasje me doktrinën dhe jurisprudencën e Gjykatës së Lartë

ShM

39 15-16 Shkurt UNIFEM E 04 Zbatimi i standardeve ligjore dhe ndërkombëtare lidhur me barazinë gjinore. Praktika e ECJ dhe GJEDNJ

40 17-18 Shkurt B 02 Probleme teorike dhe praktike lidhur me shqyrtimin e kërkesave të të dënuarve në fazën e ekzekutimit të vendimeve penale. Jurisprudenca e GJEDNJ.

ShM

40 22-23 Shkurt B 30 Veprat penale kompjuterike Mashtrimet në siguracion, subvencione dhe kredi. Mashtrimi kompjuterik.

ShM

41 24-25 Shkurt B 15 Provat dhe llojet e tyre. Procesi i vlerësimit te tyre. Indiciet dhe kriteret e vlerësimit.

ShM

MARS

42 1-2 Mars C 03 Dhuna në familje dhe problematika ligjore në aspektin civil dhe penal

ShM

43 3-4 Mars A 03 Probleme teorike dhe të praktikës gjyqësore që lidhen me pavlefshmërinë e testamentit. Mosrespektimi i rezervës ligjore si shkak i pavlefshmërisë së testamentit.

ShM

44 10-11 Mars B 05 Kriteret e vlerësimit të fakteve që burojnë nga pyetja e të pandehurit dhe nga deklarimet e të bashkëpandehurit ose të pandehurit në një procedim të lidhur. Regjimi përkatës i leximeve të lejueshme. Respektimi i kontradiktoritetit në përqasje me jurisprudencën e GJEDNJ

ShM

149

45 15-16 Mars A 07 Paditë që nuk i nënshtrohen parashkrimit; parashkrimi i posaçëm dhe parashkrimi i përgjithshëm; ndërprerja dhe pezullimi i parashkrimit; pasojat juridike që rrjedhin nga parashkrimi i padisë; dallimi i parashkrimit të padisë nga prekluziviteti ose dekadenca e të drejtave. Praktika gjyqësore dhe problemet që kanë lindur nga interpretimi dhe zbatimi i ligjit për afatin e vënies në ekzekutim të vendimeve gjyqësore.

ShM

46 23-24 Mars A 01 Shpërblimi i dëmit pasuror dhe jopasuror, (neni 625 i Kodit Civil). Dallimi midis dëmit kontraktor dhe dëmit jashtëkontraktor. Mënyra dhe kriteret e shpërblimit të dëmit. Praktika gjyqësore dhe unifikuese lidhur me këto çështje.

ShM

47 25 Mars B 29 Përditësim me vendimet e GJEDNJ me palë shtetin shqiptar, në lëndë penale

ShM

48 28-29 Mars B 10 Aspekte teorike dhe praktike të krimit ekonomik e financiar, në përqasje me Konventat ndërkombëtare. Pastrimi i produkteve të krimit dhe veprat penale në shoqëritë tregtare.

ShM

49 30-31 Mars B 32 Mjetet e kërkimit të provës. Njohja dhe zbatimi i tyre. ShM PRILL

50 5-6 Prill A 05 Ndryshimet e reja ne Kodin e Proçedurës Civile. Disa nga problematikat me karakter teorik dhe praktik që kanë lindur ose mund të lindin në praktikën gjyqësore duke u fokusuar tek ekzekutimi i vendimeve gjyqësore.

ShM

51 7-8 Prill A 17 Padia. Kuptimi i padisë, elementët e nevojshëm themelor dhe identifikues të padisë. Rëndësia e kuptimit dhe e përcaktimit të objektit dhe shkakut të padisë.

ShM

52 12-13 Prill B 21 Letërporositë në gjykimin penal dhe aspekte të praktikës gjyqësore lidhur me vlerën e tyre provuese.

ShM

53 14-15 Prill B 06 Parashkrimi i ndjekjes penale dhe i ekzekutimit të vendimeve penale. Kriteret dhe jurisprudenca e Gjykatës së Lartë

ShM

55 20 Prill B 25 Struktura e arsyetimit dhe argumentimi i vendimeve gjyqësore, në çështje incidentale dhe të themelit, në përqasje me raportin e OSBE për vitin 2007

ShM

56 21-22 Prill A 10 Kontrata e sipërmarrjes në fushën e ndërtimeve. Dallimi i saj nga kontrata e porosisë. Risku i

ShM

150

sipërmarrjes dhe format e tij. Kalimi i pronësisë për sipërmarrjet në ndërtimin e sendeve të paluajtshme. Praktika gjyqësore lidhur me përmbushjen e detyrimeve nga kontrata e sipërmarrjes.

57 26-27 Prill C 04 Pasojat e zgjidhjes së martesës mbi fëmijët. ShM 58 28-29 Prill A 09

Mënyrat e fitimit të pronësisë dhe dallimet e karakteristikat e tyre. Fitimi i pronësisë me testament si një nga mënyrat që ndeshen më shpesh në praktikë të fitimit të pronësisë Mënyrat e fitimit të pronësisë dhe dallimet e karakteristikat e tyre. Bashkimi dhe përzierja si mënyrë e fitimit të pronësisë

MAJ

59 3-4 Maj A 20 Kontrata e Qirasë financiare. Ligji i veçantë dhe Kodi Civil

ShM

60 5-6 Maj B 04 Aspekte të jurisprudencës lidhur me institutin e sigurimit të provës në procesin penal. Probleme të pavlefshmërisë absolute dhe të papërdorshmërisë së provës së siguruar paraprakisht.

ShM

61 9-10 Maj B 07 Vepra penale kundër veprimtarisë shtetërore të kryera nga punonjësit shtetërorë ose në shërbim publik. Korrupsioni aktiv dhe pasiv, në këndvështrimin e Konventave ndërkombëtare dhe të praktikës sonë gjyqësore

ShM

62 10 Maj Hanns-Seidel I 03 Shteti i së drejtës dhe roli i gjyqësorit në konsolidimin e tij

63 11 Maj B 26 Veçori psikologjike të dëshmisë së të miturit në procesin penal

ShM

64 12 Maj H 03 Njohuri lidhur me ligjin mbi konkurrencën dhe çështje të praktikës gjyqësore shqiptare dhe asaj ndërkombëtare

ShM

65 16-17 Maj C 05 Roli i prokurorit sipas dispozitave të Kodit të Familjes. ShM 66 18-19 Maj D 06 Qendra Kombëtare e Regjistrimit ShM 67 20 Maj H 02 Prishja dhe likuidimi i shoqërive tregtare.

Rregullimi i pasojave. Regjimi tatimor i tregtareve dhe shoqërive tregtare ne baze te legjislacionit ne fuqi .

ShM

68 24-25 Maj B 06 Parashkrimi i ndjekjes penale dhe i ekzekutimit të vendimeve penale. Kriteret dhe jurisprudenca e

ShM

151

Gjykatës së Lartë 69 27 Maj F 02 Probleme të deontologjisë dhe të etikës në ushtrimin e

ndjekjes penale dhe të funksioneve gjyqësore ShM

QERSHOR

70 2-3 Qershor B 05 Kriteret e vlerësimit të fakteve që burojnë nga pyetja e të pandehurit dhe nga deklarimet e të bashkëpandehurit ose të pandehurit në një procedim të lidhur. Regjimi përkatës i leximeve të lejueshme. Respektimi i kontradiktoritetit në përqasje me jurisprudencën e GJEDNJ

ShM

71 6-7 Qershor B 08 Njohja dhe Ekzekutimi i vendimeve penale të huaja, ndikimi i konventave ndërkombëtare dhe marrëveshjeve dypalëshe. Jurisprudenca e Gjykatës së Lartë. Nocioni i urdhrit të arrestit ndërkombëtar dhe perspektiva e zbatimit të tij në të drejtën tonë të brendshme Marrdhëniet juridiksionale me autoritetet e huaja ne fushen penale

ShM

72 8 Qershor B 13 Probleme të gjykimit në mungesë në procesin penal. Aspekte të jurisprudencës së Gjykatës së Lartë, në përqasje me vendimet e GJEDNJ

ShM

73 13-14 Qershor C 06 Birësimi i fëmijëve. Problemet e praktikës gjyqësore në proceset e birësimit.

ShM

74 15 Qershor H 01 Proçedura e falimentimit ne këndvështrimin e ndryshimeve te fundit te ligjit “Për falimentimin”.

ShM

75 16-17 Qershor E 05 Probleme të të drjtave dhe detyrimeve që burojnë nga anëtarësimi në NATO

ShM

76 20-21 Qershor B 02 Probleme teorike dhe praktike lidhur me shqyrtimin e kërkesave të të dënuarve në fazën e ekzekutimit të vendimeve penale. Jurisprudenca e GJEDNJ.

ShM

77 22-23 Qershor B 19 Kuptimi i formave të bashkëpunimit të posaçëm. Probleme praktike të dallimit ndërmjet grupit të strukturuar dhe organizatës kriminale, në përqasje me konventat ndërkombëtare dhe normativën e huaj

ShM

78 27-28 Qershor A 19 E drejta e autorit, procedurat administrative për mbrojtjen dhe administrimin e të drejtave të autorëve dhe procedurat gjyqësore. Praktika gjyqësore që lidhet konfliktet që burojnë nga shkelja e të drejtave që burojnë nga ligji për të drejtën e autorit.

ShM

79 29-30 Qershor B 14 Probleme penalogjike dhe shoqërore të vrasjes për ShM

152

gjakmarrje. Përmasat e dukurisë dhe perspektiva e kufizimit të saj

Datat mbeten për t’u përcaktuar në varësi të miratimit të Ligjit “Për Gjykatat Administrative” 80 MCC

Potencialisht: Projekti Spanjoll

D 01 Drejtësia Administrative në Shqipëri dhe ligji i ri për “ Gjykimin e Mosmarrëveshjeve Administrative dhe Organizimin e Drejtësisë Administrative “ .

81 MCC

D 02 Organizimi i Gjykatës Administrative.

82 MCC

D 03 Sistemi i Menaxhimit të rasteve për Gjykatën Administrative të Tiranës.

83 MCC

D 04 Organizimi i Administratës Publike dhe Statuti i Nëpunësit Civil

84 MCC

D 05 Ligji për Procedurat Tatimore

85 MCC

D 07 Ligji “Për Prokurimin Publik”

86 MCC

D 08 Qëndra Kombëtare e Liçensimit.

87 MCC

D 09 Aktet administrative në fushën e sigurimeve shoqërore.

D R E J T O R E Prof. dr. Mariana SEMINI

153

REPUBLIKA E SHQIPËRISË SHKOLLA E MAGJISTRATURËS

KËSHILLI DREJTUES

Nr.____ Prot. Tiranë, më ___.___. 2011

M I R A T O H E T _______________ KRYETARE E KËSHILLIT DREJTUES

PROJEKT - PASQYRA E KURSEVE,

PËR VITIN AKADEMIK 2011-2012 (PERIUDHA TETOR 2011 – KORRIK 2012)

NR PERIUDHA DONATORET KURSI TEMA E SESIONIT TRAINUES VEREJTJE KOMENTE

Vendi i aktivitetit

TETOR 1 12-13 Tetor B 23 Provat e marra në kundërshtim me ligjin dhe kuptimi i

nocionit të papërdorshmërisë. Kriteret e dallimit nga pavlefshmëria e akteve, në përqasje me doktrinën dhe jurisprudencën e Gjykatës së Lartë

ShM

2 17-18 Tetor B 08 Njohja dhe Ekzekutimi i vendimeve penale të huaja, ndikimi i konventave ndërkombëtare dhe marrëveshjeve dypalëshe.

ShM

154

Jurisprudenca e Gjykatës së Lartë. Nocioni i urdhrit të arrestit ndërkombëtar dhe perspektiva e zbatimit të tij në të drejtën tonë të brendshme Marrdhëniet juridiksionale me autoritetet e huaja ne fushen penale

3 19-20 Tetor B 04 Aspekte të jurisprudencës lidhur me institutin e sigurimit të provës në procesin penal. Probleme të pavlefshmërisë absolute dhe të papërdorshmërisë së provës së siguruar paraprakisht.

ShM

4 24-25 Tetor A 04 Paditë për mbrojtjen e së drejtës së trashëgimisë. Padia për kërkimin e trashëgimit, kthimin e pasurisë trashëgimore, njohjen e trashëgimtarit, rastet dhe kushtet e ngritjes së tyre.

ShM

5 26 Tetor Njësia e Manaxhimit të Projektit Ekipi PACA

Trajnim 2 ditor Tema: Hetimi i korrupsionit. Hetimi i pastrimit të parave. Zbulimi i përfitimeve, nga krimi- aspektet e hetimit dhe sekuestrimit të përfitimeve nga krimi dhe bashkëpunimi ndërkombëtarpër këto çështje.

6 26-27 Tetor E02 Trajnimi specifik i inspektorëve të KLD me funksione inspektimi dhe vlerësimi.

ShM

NËNTOR

7 2-3 Nëntor I 05 Procesi i rregullt ligjor në gjykimin zakonshëm dhe evoluimi i jurisprudencës së Gjykatës Kushtetuese. Vendimmarrja e GJK lidhur me kërkesat individuale

ShM

8 4 Nëntor C 07 E drejta për jetë familjare sipas nenit 8 dhe 12 të KEDNj dhe praktika e gjykatave shqiptare dhe GJEDNJ. Praktika gjyqësore që lidhet me këtë problem bazuar në Konventën përkatëse.

ShM

9 8-9 Nëntor C 06 Birësimi i fëmijëve dhe problemet e praktikës gjyqësore në proceset e birësimit.

ShM

10 10-11 Nëntor B 21 Letërporositë në gjykimin penal dhe aspekte të praktikës gjyqësore lidhur me vlerën e tyre provuese.

ShM

11 15-16 Nëntor B 02 Probleme teorike dhe praktike lidhur me shqyrtimin e kërkesave të të dënuarve në fazën e ekzekutimit të vendimeve penale. Jurisprudenca e GJEDNJ.

ShM

12 17-18 Nëntor A 22 Konfliktet me doganat dhe kuptimi i legjislacionit doganor nga gjyqtarët.

ShM

13 21-22 Nëntor A 03 Probleme teorike dhe të praktikës gjyqësore që lidhen me pavlefshmërinë e testamentit. Mosrespektimi i

ShM

155

rezervës ligjore si shkak i pavlefshmërisë së testamentit.

14 23-24 Nëntor A 07 Paditë që nuk i nënshtrohen parashkrimit; parashkrimi i posaçëm dhe parashkrimi i përgjithshëm; ndërprerja dhe pezullimi i parashkrimit; pasojat juridike që rrjedhin nga parashkrimi i padisë; dallimi i parashkrimit të padisë nga prekluziviteti ose dekadenca e të drejtave. Praktika gjyqësore dhe problemet që kanë lindur nga interpretimi dhe zbatimi i ligjit për afatin e vënies në ekzekutim të vendimeve gjyqësore.

ShM

15 27 Nëntor Njësia e Manaxhimit të Projektit Ekipi PACA

Trajnim 2 ditor Tema: Hetimi I korrupsionit. Hetimi I pastrimit të parave. Zbulimi i përfitimeve, nga krimi- aspektet e hetimit dhe sekuestrimit të përfitimeve nga krimi dhe bashkëpunimi ndërkombëtarpër këto çështje.

DHJETOR

16 1-2 Dhjetor B 23 Provat e marra në kundërshtim me ligjin dhe kuptimi i nocionit të papërdorshmërisë. Kriteret e dallimit nga pavlefshmëria e akteve, në përqasje me doktrinën dhe jurisprudencën e Gjykatës së Lartë

ShM

17 5-6 Dhjetor B 24 Padia civile në procesin penal. Përvoja evropiane ShM 18 7-8 Dhjetor D 06 Qendra Kombëtare e Regjistrimit ShM 19 12-13 Dhjetor B 19 Kuptimi i formave të bashkëpunimit të posaçëm.

Probleme praktike të dallimit ndërmjet grupit të strukturuar dhe organizatës kriminale, në përqasje me konventat ndërkombëtare dhe normativën e huaj

ShM

20 14-15 Dhjetor A 16 Masat e sigurimit civil të padisë. Ankimimi në rastin e rrëzimit të masës së sigurimit. Praktika gjyqësore dhe ajo unifikuese në lidhje me masat e sigurimit të padisë

ShM

21 19-20 Dhjetor A 02 Kontrata e sigurimit të pasurisë dhe jetës. Sigurimi i detyrueshëm dhe vullnetar. Mënyra dhe kriteret e shpërblimit të dëmit që buron nga kontrata e sigurimit.

ShM

22 21-22 Dhjetor A 08 Letërporosia ne fushën civile në të drejtën e brendshme dhe në të drejtën ndërkombëtare private. Rëndësia e përcaktimit të momentit të marrjes së provës me anë të letërporosisë. Rastet dhe kushtet që determinojë marrjen e këtij vendimi nga ana e gjykatës, afatet dhe mënyra e plotësimit e letërporosisë. Problemet teorike dhe praktike të dala nga praktika gjyqësore në të drejtën ndërkombëtare private në lidhje me letërporositë.

ShM

156

23 28 Dhjetor Njësia e Manaxhimit të Projektit Ekipi PACA

Trajnim 2 ditor Tema: Hetimi I korrupsionit. Hetimi I pastrimit të parave. Zbulimi i përfitimeve, nga krimi- aspektet e hetimit dhe sekuestrimit të përfitimeve nga krimi dhe bashkëpunimi ndërkombëtarpër këto çështje.

JANAR

24 10-11 Janar B 18 Çështje të trafikimit të lëndëve narkotike. Aspekte të bashkëpunimit dhe të tentativës dhe kundërshtitë e praktikës gjyqësore.

ShM

25 12-13 Janar B 07 Vepra penale kundër veprimtarisë shtetërore të kryera nga punonjësit shtetërorë ose në shërbim publik. Korrupsioni aktiv dhe pasiv, në këndvështrimin e Konventave ndërkombëtare dhe të praktikës sonë gjyqësore

ShM

26 16 Janar I 09 Kuadri institucional i BE ShM 27 17-18 Janar Cooperazione

italiana C 02 Rritjen e aksesit në drejtësi në çështjet me elementë të

huaj në fushën familjare, martesore me fokus interesi më i lartë, pozita dhe të drejtat e fëmijës. Njohja dhe zbatimi i konventave ndërkombëtare të ratifikuara. Rasti i Shqipërisë dhe Italisë

28 19 Janar A 18 Pronësia industriale, korniza ligjore, aktet nënligjore të Agjencisë së Markave dhe Patentave dhe praktika gjyqësore që lidhet me konfliktet që burojnë nga shkelja e të drejtave që burojnë nga markat tregtare, patentat dhe dizenjot profesionale. Legjislacioni doganor që lidhet me piraterinë e mallrave dhe produkteve.

ShM

29 24-25 Janar A 11

Rregjistrimi i titujve të pronësisë. Ligji për legalizimin e ndërtimeve informale dhe legjislacioni që lidhet me çështjet e urbanistikës. Çështje që lidhen me ligjin për regjistrimin e pasurive të paluajtshme

ShM

30 26-27 Janar A 09

Mënyrat e fitimit të pronësisë dhe dallimet e karakteristikat e tyre. Fitimi i pronësisë me testament si një nga mënyrat që ndeshen më shpesh në praktikë të fitimit të pronësisë Mënyrat e fitimit të pronësisë dhe dallimet e karakteristikat e tyre. Bashkimi dhe përzierja si mënyrë e fitimit të pronësisë

ShM

31 30-31 Janar C 05 Roli i prokurorit sipas dispozitave të Kodit të Familjes. ShM

157

SHKURT 32 1-2 Shkurt UNIFEM E 04 Zbatimi i standardeve ligjore dhe ndërkombëtare lidhur

me barazinë gjinore. Praktika e ECJ dhe GJEDNJ ShM

33 3 Shkurt H 02 Prishja dhe likuidimi i shoqërive tregtare. Rregullimi i pasojave. Regjimi tatimor i tregtareve dhe shoqërive tregtare ne baze te legjislacionit ne fuqi .

ShM

34 7-8 Shkurt C 03 Dhuna në familje dhe problematika ligjore në aspektin civil dhe penal

ShM

35 9-10 Shkurt B 20 Probleme të pavlefshmërisë së akteve proçedurale penale. Praktika gjyqësore dhe praktika unifikuese e Gjykatës së Lartë. Pavlefshmëria e njoftimeve.

ShM

36 13-14 Shkurt A21 Kontratat e reja. - Ligji i koncesionit - Kontratat administrative

ShM

37 15 Shkurt B 03 Shkelja e rregullave të qarkullimit rrugor si rezultat i drejtimit të automjetit pa dëshmi, etj. Lidhja shkakësore në këtë vepër penale.

ShM

38 16 Shkurt B 29 Përditësim me vendimet e GJEDNJ me palë shtetin shqiptar, në lëndë penale

ShM

39 20-21 Shkurt B 06 Parashkrimi i ndjekjes penale dhe i ekzekutimit të vendimeve penale. Kriteret dhe jurisprudenca e Gjykatës së Lartë

ShM

40 22-23 Shkurt B 10 Aspekte teorike dhe praktike të krimit ekonomik e financiar, në përqasje me Konventat ndërkombëtare. Pastrimi i produkteve të krimit dhe veprat penale në shoqëritë tregtare.

ShM

41 27-28 Shkurt B 04 Aspekte të jurisprudencës lidhur me institutin e sigurimit të provës në procesin penal. Probleme të pavlefshmërisë absolute dhe të papërdorshmërisë së provës së siguruar paraprakisht.

ShM

MARS

42 1-2 Mars B 23 Provat e marra në kundërshtim me ligjin dhe kuptimi i nocionit të papërdorshmërisë. Kriteret e dallimit nga pavlefshmëria e akteve, në përqasje me doktrinën dhe jurisprudencën e Gjykatës së Lartë

ShM

43 5-6 Mars B 16 Akuzat e reja në procesin penal dhe roli i gjykatës. Orientimet e jurisprudencës së Gjykatës së Lartë

ShM

44 7 Mars B 27 Ekzekutimi i vendimeve penale. Ligji i ri dhe pozita procedurale e prokurorit. Shuarja e masës së sigurimit. Restitucioni

ShM

158

45 9 Mars B 13 Probleme të gjykimit në mungesë në procesin penal. Aspekte të jurisprudencës së Gjykatës së Lartë, në përqasje me vendimet e GJEDNJ

ShM

46 12-13 Mars I 09 E drejta Evropiane materiale. 4 liritë. ShM 47 15-16 Mars B 04 Aspekte të jurisprudencës lidhur me institutin e

sigurimit të provës në procesin penal. Probleme të pavlefshmërisë absolute dhe të papërdorshmërisë së provës së siguruar paraprakisht.

ShM

48 19-20 Mars A 24 Titujt ekzekutivë në procedurën civile dhe titujt ekzekutivë në kuptimin e ligjit të posacëm. Praktika e GJEDNj lidhur me mosekzekutimin e detyrimeve të shtetit ndaj individëve. Detyrimet që burojnë prej vendimeve gjyqësore

ShM

49 21 Mars H 01 Proçedura e falimentimit ne këndvështrimin e ndryshimeve te fundit te ligjit “Për falimentimin”.

ShM

50 27-28 Mars G02 Përdorimi i së drejtës ndërkombëtare në fushën e marrëdhënieve të punës nga e drejta kombëtare.

ShM

51 29-30 Mars A 23 Konfliktet lidhur me tatimet dhe qëndrimi i Gjykatës së Lartë

ShM

PRILL

52 3-4 Prill A 07 Paditë që nuk i nënshtrohen parashkrimit; parashkrimi i posaçëm dhe parashkrimi i përgjithshëm; ndërprerja dhe pezullimi i parashkrimit; pasojat juridike që rrjedhin nga parashkrimi i padisë; dallimi i parashkrimit të padisë nga prekluziviteti ose dekadenca e të drejtave. Praktika gjyqësore dhe problemet që kanë lindur nga interpretimi dhe zbatimi i ligjit për afatin e vënies në ekzekutim të vendimeve gjyqësore.

ShM

53 5-6 Prill A 12 Heqja dhe kufizimi i zotësisë për të vepruar – veçoritë e gjykimit

ShM

54 10-11 Prill B 32 Mjetet e kërkimit të provës. Njohja dhe zbatimi i tyre. ShM 55 12-13 Prill B 30 Veprat penale kompjuterike Mashtrimet në siguracion,

subvencione dhe kredi. Mashtrimi kompjuterik. ShM

56 17-18 Prill B 22 Probleme të normativës ligjore dhe të praktikës gjyqësore lidhur me sekuestrimin dhe konfiskimin e aseteve kriminale. Kriteret që vendos vendimi unifikues i Gjykatës së Lartë

ShM

57 19-20 Prill B 11 Mbrojtja penale e sipërmarrjes. Veprat penale të lidhura me shoqëritë tregtare dhe praktika gjyqësore lidhur me përgjegjësinë penale të personave juridikë.

ShM

159

58 24-25 Prill A 13 Zgjidhja e konflikteve që burojnë nga kontratat administrative dhe civile përmes shqyrtimit të tyre në arbitrazhin ndërkombëtar dhe vendas. Rastet kur vendimet e arbitrazhit janë ankimuar në gjykatat e apelit brenda vendit dhe rastet e arbitrazhit ndërkombëtar të Londrës dhe Parisit në rastet kur subjektet shqiptare kanë qenë palë në procedurat e arbitrazhit ndërkombëtar.

ShM

59 26-27 Prill B 05 Kriteret e vlerësimit të fakteve që burojnë nga pyetja e të pandehurit dhe nga deklarimet e të bashkëpandehurit ose të pandehurit në një procedim të lidhur. Regjimi përkatës i leximeve të lejueshme. Respektimi i kontradiktoritetit në përqasje me jurisprudencën e GJEDNJ

ShM

MAJ

60 1-2 Maj C 01 Rëndësia e vlerësimit psikologjik në çështjet familjare. Pozita procedurale e psikologut

ShM

61 3-4 Maj A 05 Ndryshimet e reja ne Kodin e Proçedurës Civile. Disa nga problematikat me karakter teorik dhe praktik që kanë lindur ose mund të lindin në praktikën gjyqësore duke u fokusuar tek ekzekutimi i vendimeve gjyqësore.

ShM

62 7-8 Maj A 14 Koncepti juridik i pasurive të paluajtshme. Sendet e paluajtshme, pjesët përbërëse dhe aksesorët e tyre. Çështje që lidhen me ligjin për regjistrimin e pasurive të paluajtshme dhe konfliktet gjyqësore.

ShM

63 9-10 Maj B 07 Vepra penale kundër veprimtarisë shtetërore të kryera nga punonjësit shtetërorë ose në shërbim publik. Korrupsioni aktiv dhe pasiv, në këndvështrimin e Konventave ndërkombëtare dhe të praktikës sonë gjyqësore

ShM

64 14-15 Maj B 13 Probleme të gjykimit në mungesë në procesin penal. Aspekte të jurisprudencës së Gjykatës së Lartë, në përqasje me vendimet e GJEDNJ

ShM

65 16 Maj B 25 Struktura e arsyetimit dhe argumentimi i vendimeve gjyqësore, në çështje incidentale dhe të themelit, në përqasje me raportin e OSBE për vitin 2007

ShM

66 17 Maj B 31 Probleme te hetimit. Bashkëpunimi polici prokurori. Vendimmarrja, kompetencat dhe afatet në hetim.

ShM

67 18 Maj F 02 Probleme të deontologjisë dhe të etikës në ushtrimin e ShM

160

ndjekjes penale dhe të funksioneve gjyqësore

68 21-22 Maj B 30 Veprat penale kompjuterike Mashtrimet në siguracion, subvencione dhe kredi. Mashtrimi kompjuterik.

ShM

69 23-24 Maj I 08 Kuadri institucional i BE

ShM

70 28-29 Maj B 15 Provat dhe llojet e tyre. Procesi i vlerësimit te tyre. Indiciet dhe kriteret e vlerësimit.

ShM

71 30-31 Maj C 04 Pasojat e zgjidhjes së martesës mbi fëmijët ShM QERSHOR

72 4-5 Qershor A 10 Kontrata e sipërmarrjes në fushën e ndërtimeve. Dallimi i saj nga kontrata e porosisë. Risku i sipërmarrjes dhe format e tij. Kalimi i pronësisë për sipërmarrjet në ndërtimin e sendeve të paluajtshme. Praktika gjyqësore lidhur me përmbushjen e detyrimeve nga kontrata e sipërmarrjes.

ShM

73 6-7 Qershor B 05 Kriteret e vlerësimit të fakteve që burojnë nga pyetja e të pandehurit dhe nga deklarimet e të bashkëpandehurit ose të pandehurit në një procedim të lidhur. Regjimi përkatës i leximeve të lejueshme. Respektimi i kontradiktoritetit në përqasje me jurisprudencën e GJEDNJ

ShM

74 11-12 Qershor B 09 Trajtimi i të dënuarve me burgim dhe paraburgim. Koha e llogaritjes se dënimit. Ulja e dënimit. Ndryshimi i llojit të sigurisë së burgut.

ShM

75 13-14 Qershor B 10 Aspekte teorike dhe praktike të krimit ekonomik e financiar, në përqasje me Konventat ndërkombëtare. Pastrimi i produkteve të krimit dhe veprat penale në shoqëritë tregtare.

ShM

76 18-19 Qershor B 20 Probleme të pavlefshmërisë së akteve proçedurale penale. Praktika gjyqësore dhe praktika unifikuese e Gjykatës së Lartë. Pavlefshmëria e njoftimeve.

ShM

77 20-21 Qershor B 30 Veprat penale kompjuterike Mashtrimet në siguracion, subvencione dhe kredi. Mashtrimi kompjuterik.

ShM

78 25-26 Qershor B 22 Probleme të normativës ligjore dhe të praktikës gjyqësore lidhur me sekuestrimin dhe konfiskimin e aseteve kriminale. Kriteret që vendos vendimi unifikues i Gjykatës së Lartë.

ShM

79 27-28 Qershor A 01 Shpërblimi i dëmit pasuror dhe jopasuror, (neni 625 i Kodit Civil). Dallimi midis dëmit kontraktor dhe dëmit

ShM

161

jashtëkontraktor. Mënyra dhe kriteret e shpërblimit të dëmit. Praktika gjyqësore dhe unifikuese lidhur me këto çështje.

80 28-29 Qershor I 06 Zbatimi i normave të së drejtës ndërkombëtare nga gjykatat kombëtare në fushën e të drejtave të njeriut.

ShM

KORRIK

81 2-3 Korrik B 06 Parashkrimi i ndjekjes penale dhe i ekzekutimit të vendimeve penale. Kriteret dhe jurisprudenca e Gjykatës së Lartë

ShM

82 4-5 Korrik B 08 Njohja dhe Ekzekutimi i vendimeve penale të huaja, ndikimi i konventave ndërkombëtare dhe marrëveshjeve dypalëshe. Jurisprudenca e Gjykatës së Lartë. Nocioni i urdhrit të arrestit ndërkombëtar dhe perspektiva e zbatimit të tij në të drejtën tonë të brendshme Marrdhëniet juridiksionale me autoritetet e huaja ne fushen penale

ShM

83 9-10 Korrik G01 Rregullat e Kodit të Punës në Republikën e Shqipërisë që aplikohen në marrëveshjen e punësimit me agjencitë publike

ShM

D R E J T O R E Prof. dr. Mariana SEMINI

162

DETYRA TË STAFIT ADMINISTRATIV PËRGJEGJËS PËR PROGRAMIN E TRAJNIMIT VAZHDUES Departamenti i Programit të Trajnimit Vazhdues i Shkollës ofron një shërbim eficent dhe një angazhim shumë serioz për realizimin me sukses të programit të trajnimit vazhdues 2009–2012, për ta realizuar këtë qëllim të saj ky staf ofron: 1. Njoftimet për ekspertet shqiptar dhe të huaj moderatorët dhe lehtësuesit për sesionet trajnuese për të cilat janë angazhuar

dhe miratuar nga Bordi i Drejtimit të Shkollës. 2. Hapjen e dosjes dhe pajisjen e pjesëmarrësve në sesionet trajnuese me materialet që shpërndahen në këto sesione. 3. Thirrjen e gjyqtarëve e të prokurorëve në bazë të kërkesave të tyre për temat e ofruara nga Shkolla e Magjistraturës. 4. Pajisjen e pjesëmarrësve në sesionet trajnuese me certifikatën përkatëse sipas rregullit. 5. Njoftimet e ndryshme për gjyqtarët dhe prokurorët në të gjitha gjykatat dhe prokuroritë përkatëse për çdo aktivitet të ri; 6. Bërjen e një raporti përfundimtar dhe në bazë të formularëve të shpërndara si dhe raportimit të bërë nga lehtësuesit dhe

mendimet e ndryshme të çdo pjesëmarrësi për çdo sesion trajnues. 7. Përmbush çdo detyrë tjetër që mund të dalë gjatë zhvillimit të sesioneve trajnuese. Kushdo që ka nevojë për më shumë informacion apo asistencë, është i lutur të na drejtohet në:

163

Biblioteka e Shkollës ofron literaturë dhe materiale teorike dhe praktike në përputhje me temat që zhvillohen në sesionet trajnuese për gjyqtarët dhe prokurorët. Pjesëmarrësit pajisen me kodet përkatëse sipas temës që trajtohen në seminar. Në të tjera biblioteka ve në dispozicion materiale të tjera ndihmëse apo sqaruese për temat e trajtuara. Gjatë kohës së pushimit ndërmjet sesioneve, biblioteka ve në dispozicion te pjesëmarrësve sallën e saj te leximit për ta që të shfrytëzojnë më mirë literaturën apo për veprimtari individuale. Njëkohësisht salla vihet në dispozicion të drejtuesve apo ekspertëve të sesionit trajnues nëse lind nevoja për një gjë të tillë.

164

BIBLIOTEKA Për probleme që dalin nga diskutimet shpesh pjesëmarrësit ndihmohen edhe me materiale të nxjerra nga interneti të përkthyera në gjuhën shqipe. Shfrytëzohen raste praktike nga literatura të huaja duke bërë krahasime me raste të ngjashme në vendin tonë. Salla është në dispozicion të tyre gjatë gjithë kohës që zhvillohet sesioni trajnues.

165

LABORATORI I INFORMATIKËS

Shkolla e Magjistraturës ka në dispozicion të studentëve dhe të pjesëmarrësve në PTV një laborator informatike në të cilin ndodhen 25 kompjuterë. Të gjithë kompjuterët janë të lidhur në rrjet dhe kanë akses të plotë në internet. Përveç studentëve laboratori informatik është vënë në dispozicion edhe për pjesëmarrësit e sesioneve trajnuese të ndryshme që zhvillohen nga shkolla. Në laborator ata kanë mundësinë të përdorin internetin për të parë postën e tyre elektronike, për të parë faqe të ndryshme juridike dhe printojnë materiale që nxjerrin nga interneti.

166

ANEKSI I: MODEL I AKT MARRËVESHJES SË LIDHUR ME EKSPERTËT TRAJNUES Akt – Marrëveshje E lidhur sot më datë __.___._____

midis Shkollës së Magjistraturës dhe Z./Znj. __________ me cilësinë e Ekspertit trajnues për sesionin trajnues: 1. ______________________ 2. ______________________ me objekt: “Për mbarëvajtjen e sesioneve trajnuese nga pikëpamja substanciale dhe formale” Shkolla e Magjistraturës dhe Ekspertet e programit të trajnimit vazhdues, për vitin akademik 2009-2012, me qëllim realizmin me sukses te sesionit trajnues kanë marrë përsipër përmbushjen e detyrave dhe ranë dakord si më poshtë vijon1: Detyra të Shkollës së Magjistraturës: Ekspertët për çdo fushë dhe temë do të caktohen në fillim të vitit akademik nga Shkolla e Magjistraturës dhe do të miratohen nga

Këshilli Drejtues. 1 Këto detyra janë pjesë e marrëveshjes që Shkolla ka me Ekspertët dhe për të cilën të dyja palët, ne parim, kanë rënë dakord në takimin e Shtatorit 2003 të organizuar në Shkollën e Magjistraturës me stafin pedagogjik dhe të ekspertëve trajnues.

167

Ekspertët dhe/ose grupi i ekspertëve do të informohen mbi fushën e trajnimit nga Shkolla e Magjistraturës në fillim të vitit akademik. Ekspertët do të rikujtohen një muaj para trajnimit për datën, orën dhe vendin e trajnimit nga Shkolla e Magjistraturës. Shkolla e Magjistraturës do të vërë në dispozicion të ekspertëve gjithë teknikën e disponueshme (një sekretare, kompjuter, lastrat,

PowerPoint, flipchart, projektues, disketa për kopje elektronike të temës, bazë materiale, etj.), për të lehtësuar dhe asistuar ekspertët për përgatitjen e tyre.

Shkolla do të emërojë një lehtësues (nga radhët e ish studentëve të Shkollës së Magjistraturës, me rezultatet më të larta) dhe një sekretare, të cilët do të jenë të pranishëm dhe do të luajnë rolin e tyre në çdo sesion trajnues.

Me kërkesë të trajnuesve, do të shihet edhe mundësia e përfshirjes së një moderatori. Ekspertët do të paguhen mbas trajnimit sipas tarifave të përcaktuara ose nga Këshilli Drejtues i Shkollës së Magjistraturës

ose VKM 2 (ne proces kjo vendimmarrje) Detyra të ekspertëve: Ekspertët në bashkëpunim me njëri tjetrin dhe asistencën e Shkollës së Magjistraturës do të hartojnë programin e trajnimit të cilin do ta

depozitojnë pranë Shkollës jo më vonë se 45 ditë para trajnimit. Ekspertët do të depozitojnë pranë Shkollës së Magjistraturës temën e përgatitur në kopje edhe elektronike, një listë me rubrikë

pyetjesh për auditorin, një listë sintetike bibliografie (të asaj ku janë mbështetur dhe të asaj që sugjerohet për studime të mëtejshme), një listë kazusesh dhe vendimesh unifikuese të Gjykatës së Lartë dhe vendime të gjykatave ndërkombëtare të rëndësishme për çështjen si dhe bazën ligjore që gjyqtarët dhe prokurorët duhet të disponojnë gjatë trajnimit.

Ekspertët do të jenë të pranishëm në mënyrë permanente gjatë të gjithë trajnimit. Ekspertët duhet të njoftojnë Shkollën e Magjistraturës për çdo pamundësi jo më vonë se 1 muaj nga dita e trajnimit. Në një rast të tillë

ekspertët duhet të rekomandojnë ekspertin zëvendësues të mundshëm, duke pasur në konsideratë standardet e Shkollës së Magjistraturës.

Dy javë para çdo trajnimi do të thirret në shkollë grupi i ekspertëve, moderatorëve, lehtësuesve dhe i sekretarisë së shkollës për të kooperuar dhe diskutuar lidhur me mbarëvajtjen e trajnimit

Ekspertët do të mbajnë shënime lidhur me: Sugjerime dhe vërejtje të audiencës mbi tematikën aktuale dhe perspektive të trajnimit ecurinë,

Metodologjinë e mësimdhënies të sugjeruar nga audienca dhe ata vetë. Sugjerime për modifikime e ndryshime të legjislacionit të dala nga seancat “diskutime dhe debat”. Të gjitha këto dhe të tjera që lidhen me trajnimin vazhdues do t’i paraqesin në një “procesverbal” pranë Shkollës së Magjistraturës, jo më vonë se 2 javë pas trajnimit.

Ekspertët do të realizojnë detyrën sipas standardeve të përcaktuara nga Shkolla. Lidhur me metodologjinë e trajnimit ekspertët/moderatorët duhet: të zhvillojnë një metodë interaktive trajnimi ku auditori do të trajtohet si partner.

2 Pwr programet e mëparshme shpërblimi wshtw bwrw nw bazw tw Vendimit nr. 7/1 datë 26.07.2004 “Për shpërblimin e veprimtarisë drejtuese e mësimdhënëse në Shkollën e Magjistraturës”. Sipas këtij vendimi: “ Ekspertët e trajnimit vazhdues të shpërblehen 16 orë për përgatitjen e materialeve dhe 16 orë për pjesëmarrje në trajnim. Në rast se përsëritet e njëjta temë trajnimi të shpërblehen vetëm për pjesëmarrje në trajnim.

168

të bëjnë përpjekje për të ruajtur një ekuilibër mes trajtimit teorik dhe praktik të çështjeve objekt diskutimi. të kujdesen për ndërhyrje konstruktive, të shpërndara dhe jo dominuese, duke i lënë hapësirë të bollshme diskutimeve nga

pjesëmarrësit. Për Shkollën e Magjistraturës Eksperti Trajnues

169

Aneksi II - Marrëveshja e mirëkuptimit me lehtësuesit Lista e lehtësuesve hartohet nga Shkolla e Magjistraturës dhe miratohet nga Këshilli Drejtues

Akt – Marrëveshje E lidhur sot më datë ___.___.______

midis Shkollës së Magjistraturës dhe Z./Znj. _________ me cilësinë e lehtësuesit të sesionit trajnues me objekt: “Për mbarëvajtjen e sesioneve trajnuese nga pikëpamja substanciale dhe formale dhe rolin e lehtësuesve” Shkolla e Magjistraturës dhe Lehtësuesit e programit të trajnimit vazhdues, për vitin akademik 2009-2012, me qëllim realizmin me sukses të sesionit trajnues kanë marrë përsipër përmbushjen e detyrave dhe ranë dakord si më poshtë vijon: Detyra te Shkollës se Magjistraturës:

Lehtësuesit për çdo fushë dhe temë do të caktohen në fillim të vitit akademik nga Shkolla e Magjistraturës dhe do të miratohen nga Këshilli Drejtues.

Lehtësuesit dhe/ose grupi i eksperteve do të informohen mbi fushën e trajnimit nga Shkolla e Magjistraturës ne fillim te vitit akademik.

Lehtësuesit do të rikujtohen një muaj para trajnimit për datën, orën dhe vendin e trajnimit nga Shkolla e Magjistraturës. Shkolla e Magjistraturës do të vërë në dispozicion të lehtësuesit gjithë teknikën e disponueshme (një sekretare, kompjuter, lastrat,

PowerPoint, flipchart, projektues, disketa për kopje elektronike të temës, bazë materiale, etj.) për të lehtësuar dhe asistuar ekspertët për përgatitjen e tyre.

Shkolla e Magjistraturës parashikon që kjo veprimtari të ofrohet edhe në mënyrë vullnetare dhe/ose me një pagesë të përcaktuar sipas rastit nga Këshilli Drejtues/ose me VKM

Detyra të lehtësuesit:

Lehtësuesit në bashkëpunim me ekspertët dhe asistencën e Shkollës së Magjistraturës do të hartojnë programin e trajnimit të cilin do ta depozitojnë pranë Shkollës jo më vonë se 45 ditë para trajtimit.

Lehtësuesit do të depozitojnë pranë Shkollës së Magjistraturës, një listë me rubrikë pyetjesh për auditorin, një listë sintetike bibliografie (të asaj ku janë mbështetur dhe të asaj që sugjerohet për studime të mëtejshme), një listë kazusesh dhe vendimesh unifikuese të Gjykatës së Lartë dhe vendime të gjykatave ndërkombëtare të rëndësishme për çështjen si dhe bazën ligjore që gjyqtarët dhe prokurorët duhet të disponojnë gjatë trajnimit.

Lehtësuesit do të jenë të pranishëm në mënyrë permanente gjatë të gjithë trajnimit. Lehtësuesit duhet të njoftojnë Shkollën e Magjistraturës për çdo pamundësi jo më vonë se 1 muaj nga dita e trajnimit.

170

Dy javë para çdo trajnimi do të thirret në shkollë grupi i ekspertëve, moderatorëve, lehtësuesve dhe i sekretarisë së shkollës për të kooperuar dhe diskutuar lidhur me mbarëvajtjen e trajnimit

lehtësuesit do të mbajnë shënime lidhur me: Sugjerime dhe vërejtje të audiencës mbi tematikën aktuale dhe perspektive të trajnimit ecurinë, Metodologjinë e mësimdhënies të

sugjeruar nga audienca dhe ata vetë. Sugjerime për modifikime e ndryshime të legjislacionit të dala nga seancat “diskutime dhe debat”. Të gjitha këto dhe të tjera që lidhen me trajnimin vazhdues do t’i paraqesin në një “procesverbal” pranë Shkollës së Magjistraturës, jo më vonë se 2 javë pas trajnimit.

Lehtësuesit në bashkëpunim me ekspertët do të realizojnë detyrën sipas standardeve të përcaktuara nga Shkolla. Lehtësuesit do të jenë pjesë e panelit së bashku me ekspertët. Lehtësuesit do të kujdesen që metodologjia e aplikuar në trajnim nga ana e ekspertët/moderatorët :

të jetë një metodë interaktive trajnimi ku auditori do të trajtohet si partner. të bëjnë përpjekje për të ruajtur një ekuilibër mes trajtimit teorik dhe praktik të çështjeve objekt diskutimi të kujdesen për ndërhyrje konstruktive, të shpërndara dhe jo dominuese, duke i lënë hapësirë të bollshme diskutimeve nga

pjesëmarrësit. Për Shkollën e Magjistraturës Lehtësuesi

171

Aktivitetet ne tri vite program TV. 2006-2009.Rritja e

Fluksit vit pas viti

4557

64

0

20

40

60

80

Viti I Viti II Viti III

aktivitetet ne tri

vite program

Perseritja e sesioneve te Trainimit

Sesione trajnimi gjithsej, 65

Sesione trajinimi te perseritura, 13

Sesione trajnimi gjithsej

Sesione trajinimi teperseritura

Aneksi III

Disa informacione lidhur me Programin e formimit vazhdues 2006-2009

I. Aktivitetet në tri vite PTV 2006-2009.

Në këtë paraqitje grafike, kemi treguar në aspekt sasior numrin e aktiviteteve të realizuara gjatë vitit akademik 2006-2009. Sic vihet re lehtësisht, këto aktivitete kanë ardhur në rritje nga njëri vit në tjetri. Kjo është e lidhur me kërkesën e gjyqtarëve dhe prokurorëve por edhe më disa tema të cilat janë parashtruar si domosdoshmëri në kushtet e proceseve të reformës në sistemin e drejtësisë dhe atyre integruese. I/a. Përsëritja e sesioneve të trajnimit në vitet 2006 – 2009

Arsyeja e përsëritjes së disa sesioneve trajnuese është e lidhur me kërkesën e një grupi të madh gjyqtarësh e prokurorësh për të marrë pjesë në to. Shkolla e Magjistraturës ka bërë kujdes që ekspertët të rimodelojnë modulet në rastet e përsëritjes së aktiviteteve mbi një bazë më të avancuar dhe duke marrë në konsideratë kërkesat dhe parashtrimet e bëra nga grupi i mëparshëm.

172

Sesionet e Trainimit te ndara sipas muajve 2008-2009

4

10 9 8

4

7 7

3

75

102468

1012

Shtator

Tetor

Nentor

Dhjetor

Jana

rShk

urt

Mars Prill MajQers

hor

Korrik

I/b. Fluksi i sesioneve te trajnimit 2008-2009

Përmes këtij grafiku kemi dhënë shpërndarjen vetëm në një vit kalendarik të aktiviteteve. Kjo demonstron se Shkolla e fillon aktivitetin e PTV më herët se PFF dhe e mbyll më vonë. Nga ana tjetër shohim se në cdo muaj ka pothuaj hapësira ditore të kufizuara që në shkollë të mos kemi gjyqtarë e prokurorë që ndjekin sesionet e përzgjedhura. Ka raste që ne nj muaj të kemi edhe 10 aktivitete. Në këtë situatë ndodhe që kemi dy aktivitete të ndryshme në ditë. Herë herë këto i realizijmë në Shkollë herë të tjera, e kur mbështeten me donatorë, sigurohet qeraja e një salle jashtë mjediseve të shkollës. III. Mbështetja në PTV nga donatorët.

Nga ana financiare, u arrit realizimi i suksesshëm i aktiviteteve me ndihmën dhe mbështetjen e drejtpërdrejtë të organizmave dhe të institucioneve të huaja, si: Komisioni Evropian dhe Keshilli i Evropes, Unicef, Fondacioni Hans Seidel, Fondacioni Gjerman GTZ etj. Në këto sesione trajnuese, Shkolla e Magjistraturës ka luajtur një rol të rëndësishem duke koordinuar këto aktivitete dhe duke u kujdesur për anën administrative të organizimit të tyre. Me konkretisht, kontributi i Shkollës në këto sesione trajnuese konsistoi në hartimin e programit dhe të kalendarit të formimit vazhdues, në ofrimin e ambienteve të duhura për zhvillimin e sesioneve, të paisjeve të përkthimit simultan, në rregullimin e shërbimeve aksesore lehtësuese për realizimin e kurseve, në pajisjen me materialet e fotokopjuara për çdo temë të përgatitur, hartimin e listave të pjesëmarrësve, ftesat për pjesemarrësit, moderimin dhe vlerësimin e seancave trajnuese, pagat e punonjësve, shpenzimet administrative dhe mirëmbajtjes së ambienteve, sigurimit të karburantit (gjeneratori), shpenzimet e postimit të ftesave, telefonat, etj.

173

Raporti i financimit te PTV

Donatore86%

Shkolla14%

174

Kontributi i donatoreve

11

24 5

7

11

1 1

65

2 1

02468

1012

K.E.EIPA

DPKOSBE

PNUD

Austria

ket

TAIEXFMN

QSHPLI

QNLQ

Hans S

aidel IR

Z

III.I Detajimi i kontributeve të donatorëve për sesionet e trajnimit 2008 – 2009. Partnerët ndërkombëtarë janë një mbështetje e rëndësishme për Shkollën e Magjistraturës. Përmes tyre sigurohet jo thjesht mbështetja financiare e aktivitetit por, në radhë të parë, sigurimi i një ekspertie profesionale ndërkombërtare. Grafiku paraqet këtë kontribut sipas numrit të aktiviteteve dhe mbështetjes së tyre nga partnerë të cilët efektojnë me mbështetjen e tyre edhe në institucionet të tjera brenda sistemit të drejtësisë.

IV. Frekuentimi i sesioneve trajnuese.

Në këto dy grafikë është paraqitur situata e frekuentimit. Shkolla e Magjistraturës e formaton PTV në varësi të numrit të gjyqtarëve/prokurorëve që aplikojnë. Ndodh që ka një moskonseguencë midis aplikueve dhe pjesëmarrësve, e justifikuar kjo me ngarkesën dhe pamundësinë e aranzhimit të agjendës por edhe të tjera të karakterit objektiv e subjektiv.

Frekuentimi i Prokuroreve

Ftuar, 586

Ardhur, 262

Paisur certifikat, 235

FtuarArdhurPaisur certifikat

Frekuentimi i Gjyqtareve

Te ftuar, 1556

Te ardhur, 903

Paisur certifikat, 732

Te ftuarTe ardhurPaisur certifikat

175

V. Ekspertiza Lokale sipas kategorive për v. 2008 – 2009 Këtu jemi ndalur në kategoritë e ekspertizës që i bashkohen PTV. Sic vihet re edhe nga grafiku, spikat pjesëmarrja si ekspertë e gjyqtarëve e prokurorëve por nuk kanë munguar edhe alternime me kategori të tjera . Komponenti “Te tjerë” janë përfshirë specialiste te fushës pranë administratës shtetërore, si dhe eksperte nga sektori privat.

Lista e Eksperteve sipas kategorive

Gjyqtare, 13

Prokurore, 8

Profesore, 5

Te Tjere, 7

GjyqtareProkuroreProfesoreTe Tjere

176

V. Përkatësia Gjinore Raporti femra/meshkuj në Gjykata dhe Prokurori 2008- 2009;

Raporti meshkuj/ femra ne prokurori

Total Prokurorë,

Meshkuj, 71%

Total Prokurorë,

Femra, 29%

Meshkuj

Femra

V.I. Raporti meshkuj/femra për të ftuarit, pjesëmarrësit dhe të pajisur me certifikata në sesionet e trajnimit

177

Raporti meshkuj/femra per sesionet e trajnimit per gjyqtare

1556

683 732 880382 376

0200400600800

10001200140016001800

Ftuar Gyqtare Ftuar Gjyqtarefemra

Paisur mecertifikat

ArdhurGjyqtare

Ardhurgjyqtare femra

Paisur mecertifikat femra

V.II Raporti midis ekspertëve meshkuj/femra në sesionet e trajnimit. K një lloj balance midis ekspertëve sa i përket përkatësisë gjinore të tyre. 48% me 52 % është një ndarje pothuaj e barabartë e rolit të ekspertit. Shkolla e Magjistraturës ka bërë kujdes në ruajtjen e këtij raporti.

Raporti meshkuj/femra ne sesionet e trajnimit per prokurore

586

203 189262

91 91

0100200300400500600700

Ftuar Prokurore Ftuar prokuroreFemra

Paisur mecertifikate

Femra

ArdhurProkurore

Ardhur Prok.Femra

Paisur mecertifikate

Femra

178

Pjesemarresit ne aktivitetetrajnuese2008-2009

880

262

16 3791 440

100200300400500600700800900

1000

gjyqtare prokurore of.Policie Avokat Sh.M. Te Tjere

Meshkuj52%

Femra48%

VIII. Pjesa e gjyqtareve, prokuroreve dhe oficereve te policisë gjyqësore trajnuar gjate PTV vazhdues 2008 – 2009