programma krw flevoland 2003-2006 filebij het huidige nederlandse waterbeleid, zijn er verscheidene...
TRANSCRIPT
Programma KRW Flevoland 2003-2006
Implementatie van de Europese Kaderrichtlijn Water in Flevoland
2
Inhoudsopgave programma KRW Flevoland 2003-2006
Samenvatting .................................................................................................................. 3 1 Inleiding .................................................................................................................... 6 2 Korte toelichting op de Europese Kaderrichtlijn Water ........................................... 6 2.1 Tijdstraject ............................................................................................................................. 6
2.2 Bestuurlijke implicaties .......................................................................................................... 8
2.3 Landelijke organisatie KRW .................................................................................................. 8
3 De implementatie van de KRW in Flevoland ........................................................ 10 3.1 Fasering ............................................................................................................................... 10
3.2 Acties en producten ............................................................................................................. 10
3.3 Taken en verantwoordelijkheden ........................................................................................ 10
3.4 Organisatie .......................................................................................................................... 12
3.5 Besluitvorming ..................................................................................................................... 14
3.6 Communicatie ...................................................................................................................... 15
3.7 Tijd en kosten ...................................................................................................................... 18
3.8 Risico’s ................................................................................................................................ 18
bijlage 1: Organisatievoorstel KRW Rijn Midden ................................................................................. 19
Bijlage 2: Personele invulling van de organisatie ................................................................................. 20
Bijlage 3: Uitvoering en planning .......................................................................................................... 21
3
Samenvatting
De Europese Kaderrichtlijn Water
In december 2000 heeft het Europese Parlement de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW)
vastgesteld. De KRW heeft als doel het water in de EU te beschermen en te verbeteren. Het gaat
hierbij om:
het bereiken van een goede (chemische en ecologische) kwaliteit van het grond- en
oppervlaktewater;
het duurzaam gebruik van water (zuinig omgaan met watervoorraden);
het bijdragen aan de afzwakking van de gevolgen van overstromingen en perioden van droogte.
De KRW zal, in combinatie met het programma ruimte voor water (WB21), de komende jaren de
bestuurlijke wateragenda bepalen. De gedachte hierbij is dat het gedachtegoed en de
stroomgebiedvisies van WB21 onderdeel uit gaan maken van de stroomgebiedbeheersplannen die
voor de KRW opgesteld gaan worden. Hoewel het gedachtegoed van de KRW in grote lijnen aansluit
bij het huidige Nederlandse waterbeleid, zijn er verscheidene nieuwe aspecten uit de kaderrichtlijn
voor Nederland te benoemen:
Een grensoverschrijdende en stroomgebiedsgerichte aanpak
Dit bevordert een meer integrale aanpak van het waterbeheer in Flevoland en in Nederland,
waarbij meer efficiëntie en (kosten)effectiviteit van het waterbeheer bereikt wordt. Deze meer
integrale aanpak ondersteunt zowel de doelstellingen van de KRW alsook die van WB21. De
rapportages en plannen in het kader van de KRW zullen ook onderdeel gaan uitmaken van de
Landelijke Nota Waterhuishouding, het Omgevingsplan Flevoland en het Waterbeheersplan.
Verdieping van ecologische doelstellingen (meer gekwantificeerd en toetsbaar)
Een economische analyse van het watergebruik
Professionalisering van het waterkwaliteitsbeleid en –beheer
De kaderrichtlijn bevat duidelijke mijlpalen voor het vaststellen van reële, meetbare doelstellingen
die binnen een bepaalde periode gehaald moeten worden, met kaders voor de uitvoering van
maatregelen. Er worden duidelijke deadlines gesteld aan het uitwerken en uitvoeren van het - voor
een groot deel bestaande - nationale en regionale beleid.
Met name dit laatste punt zal de manier waarop er met beleidsdoelstellingen in het waterbeheer wordt
omgegaan veranderen. De meer professionele werkwijze, die de KRW verlangt, maakt het uitvoeren
van het waterbeheer minder vrijblijvend. Voor bestuurders ligt hierbij de uitdaging om te komen tot
realiseerbare waterkwaliteitsdoelstellingen, waarbij er een gezonde balans is tussen ambitie en
realiseerbaarheid, en waarbij een brede maatschappelijke afweging heeft plaatsgevonden. Vervolgens
is het zaak deze waterkwaliteitsdoelstellingen ook te halen; Brussel zal afrekenen op resultaten en zal
boetes opleggen als afspraken niet nagekomen worden.
Organisatie landelijk
Flevoland ligt in het stroomgebied van de Rijn. Voor een effectieve implementatie van de KRW is het
stroomgebied van de Rijn in Nederland verdeeld in vier werkeenheden: Rijn Noord, Rijn Oost, Rijn
Midden en Rijn West (zie figuur 1.3). Binnen elk deelgebied wordt een organisatie opgezet die
verantwoordelijk is voor de afstemming met andere deelgebieden en het opleveren van de producten
uit de regio. Flevoland ligt in de deelregio Rijn Midden. Binnen de regio Rijn Midden zijn
vertegenwoordigd: de provincies Flevoland, Gelderland en Utrecht, Rijkswaterstaat Directie
IJsselmeer gebied en de waterschappen Veluwe, Zuiderzeeland en Vallei en Eem. Elke deelregio
heeft een Regionaal Bestuurlijk Overleg (RBO) en een Regionaal Ambtelijke Overleg (RAO). De
gedeputeerde Water van de provincie Flevoland is voorzitter van het RBO Rijn Midden. De dijkgraaf
van het waterschap Zuiderzeeland is ook in het RBO vertegenwoordigd.(zie verder hoofdstuk 2.3).
Voordat de producten door het Regionaal Bestuurlijk Overleg Rijn Midden worden vastgesteld, zullen
deze in de dagelijkse besturen van provincie en waterschap worden behandeld.
Organisatie Flevoland
Voor de implementatie van de KRW in Flevoland is dit programma opgesteld. Het programma maakt
inzichtelijk wanneer welke producten opgeleverd moeten zijn, hoe dit gaat gebeuren, wie hiervoor
verantwoordelijk is en hoeveel menskracht en geld hiervoor nodig is (zie onderstaande tabel). Het
programma zal ter goedkeuring voorgelegd worden aan Gedeputeerde Staten van Flevoland en
Dijkgraaf en Heemraden van het waterschap Zuiderzeeland. Deze fungeren daarmee als
opdrachtgever voor de KRW activiteiten binnen de regio Flevoland. Het programma wordt jaarlijks
geactualiseerd.
4
Voor de uitvoering van het programma is een projectorganisatie ingericht die aansluit bij de
organisatie in Rijn Midden en bij de projectorganisatie van WB21. Deze projectorganisatie en de wijze
waarop de producten in de dagelijkse besturen van provincie en waterschap worden gebracht blijkt uit
het onderstaande organogram. Een nadere toelichting van de werkstructuur staat in paragraaf 3.3.
Besluit (en advies): GS en/of DenH
informeren: POW, BO WB21, POCF
Werkgroep Communicatie
WB21 en KRW
Projectgroep KRW Projectgroep WB21
Projectgroep Flevolandse
waterkwal. doelstellingen
Werkgroep 1
karakteriseren en
doelstellingen
Werkgroep 2
menselijke
activiteiten
Werkgroep 3
monitoring
oppervlaktewater
Werkgroep 4
grondwater
Werkgroep 5
economische
analyse
Werkgroep 6
beschermde
gebieden
Ambtelijk overleg
WB21+ KRWWater platform Flevoland
Legenda:
Productie en besluitvorming KRW
Input, advies
Afstemming
Werkstructuur KRW regio FlevolandWerkstructuur KRW regio Flevoland
Figuur 1: organogram KRW Flevoland
Onderstaande bestuurlijke tijdsbalk maakt inzichtelijk op welke momenten bestuurlijke besluitvorming
zal plaatsvinden. In Rijn Midden zullen producten vastgesteld worden door het Regionaal Bestuurlijk
Overleg (RBO) Rijn Midden, in Flevoland door het college van Gedeputeerde Staten en/of door het
college van Dijkgraaf en Heemraden. Paragraaf 3.2 en 3.4 geven een nadere specificatie van taken
en bevoegdheden en de besluitvorming.
vaststellen pva RM en bestuurlijke
agendaKRW 2003-2004
Rijn Midden Regio Flevoland
vaststellen pva Regio Flevoland
2015
2019
2006
2008
2004
2012
Mrt
Sep/okt
Nov.
Nov.
Apr./mei
juni
Voortgang leveren producten en
toetsen (tussen)resultaten:
- gezamenlijke ambitie regio
- analyse menselijke belasting
- vaststellen gezamenlijke ambitie regio
- goedkeuren producten:
a: karakterisering stroomgebied
b: analyse menselijke belasting
- kennisnemen voorstel aanpassing
monitoringnetwerk
- kennisnemen voorstel pva fase 2
Vaststellen (integrale) regiorapportage
Vaststellen voorstel aanpassen
monitoringnetwerk
Vaststellen pva fase 2
Voorbereidende besluitvorming op
RBO van november 2003, inzake
Flevolandse deelproducten
Okt.
besluiten pva Rijn Midden en
instemmen pva Coördinatiebureau
Rijn & Maas
mei Voorbereidende besluitvorming op RBO
van juni 2004, inzake Flevolandse
deelproducten
Voorbereidende besluitvorming op
RBO van november 2004, inzake
Flevolandse deelproducten
2004
2003
Mrt
Figuur 2: bestuurlijke tijdsbalk KRW Flevoland en Rijn Midden
5
Tijd en kosten
Aan de hand de plannen van aanpak die in de werkgroepen opgesteld zijn is een tijd- en
kostenraming gemaakt voor de komende twee jaar. Elk jaar zal deze planning geactualiseerd worden.
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de inschatting van de totale tijdsbesteding en kosten die
de implementatie van de KRW voor de provincie Flevoland en het waterschap Zuiderzeeland met zich
mee zullen brengen in 2003 en 2004.
2003 2004
tijd (uur) geld (€) tijd
(uur)
geld (€)
Excl. BTW incl. BTW excl. BTW incl. BTW
Provincie Flevoland 1805 139.950 166.540 1155 67.600 80.445
waterschap
Zuiderzeeland
1765 (*1) 67.600 80.445 965 62.600 74.495
*1: Dit aantal is inclusief de benodigde uren voor de “beleidsvoorbereidende projecten doelstellingen” (200 uur)
die al zijn opgenomen in de planning van het waterbeheersplan
6
1 Inleiding In het voorliggende programma beschrijven de provincie Flevoland en het waterschap Zuiderzeeland
de projectorganisatie en de acties die ondernomen zullen worden om de Europese Kaderrichtlijn
(KRW) te implementeren in Flevoland. Door een duidelijke taakverdeling, afstemming en
samenwerking worden dubbelingen in werkzaamheden voorkomen en kunnen het waterschap en de
provincie zo effectief en efficiënt mogelijk te werk te gaan bij de implementatie van de KRW in
Flevoland.
Het programma KRW Flevoland richt zich voornamelijk op de eerste fase van de implementatie, die
loopt tot 2006, en geeft een doorkijk naar 2009 en 2015. In dit programma is aangegeven wanneer
welke producten opgeleverd moeten zijn, hoe dit gaat gebeuren, wie hiervoor verantwoordelijk is en
hoeveel menskracht en geld hiervoor nodig is. Het programma is te beschouwen als een
“koepelprogramma”; het is gebaseerd op de plannen van aanpak van vier Flevolandse KRW-
werkgroepen waar vakspecialisten van het waterschap Zuiderzeeland en de provincie Flevoland in
vertegenwoordigd zijn. In hoofdstuk 3 en bijlage XX van het programma worden deze werkgroepen en
de werkzaamheden van deze werkgroepen nader toegelicht. Het programma wordt ter goedkeuring
voorgelegd worden aan Gedeputeerde Staten van Flevoland en Dijkgraaf en Heemraden van het
waterschap Zuiderzeeland. Het programma wordt jaarlijks geactualiseerd.
Dit programma is van toepassing op de oppervlaktewateren ´binnen de dijken´, die in beheer zijn van
het waterschap Zuiderzeeland en waaraan de provincie Flevoland volgens de Wet op de
Waterhuishouding waterfuncties toekent. Voor grondwater wordt gekeken naar het gehele
beheersgebied van de grondwaterbeheerder, de provincie Flevoland. Dit programma is tot stand
gekomen in overleg met Rijkswaterstaat Directie IJsselmeergebied, de verantwoordelijke
Rijkswaterbeheerder voor de toepassing van de KRW in de oppervlaktewateren ´buiten de dijken´ in
Flevoland.
2 Korte toelichting op de Europese Kaderrichtlijn Water
In december 2000 heeft het Europese Parlement de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW)
vastgesteld. De KRW heeft als doel het water in de EU te beschermen en te verbeteren. Het gaat
hierbij om:
het bereiken van een goede (chemische en ecologische) kwaliteit van het grond- en
oppervlaktewater
het duurzaam gebruik van water (zuinig omgaan met watervoorraden)
het bijdragen aan de afzwakking van de gevolgen van overstromingen en perioden van droogte
2.1 Tijdstraject
De lidstaten van de Europese Unie hebben de wettelijke plicht om de KRW vast te leggen in hun
wetgeving en deze door te laten werken in hun plannen. De KRW is bindend wat betreft de te
Leeswijzer: Hoofdstuk 2 van het programma licht de Europese Kaderrichtlijn Water en de landelijke organisatie kort toe. Hoofdstuk 3 vormt de kern van dit programma. Dit hoofdstuk beschrijft op hoofdlijnen de relevante aspecten van de implementatie van de KRW in de regio Flevoland. De bijlagen (met name bijlage 3: Uitvoering en planning) voorzien u van gedetailleerde achtergrondinformatie.
7
2003: start uitvoering
2009: 1e SGBP
2015: bereiken doelen /
2e SGBP
2021: 3e SGBP
2027: deadline doelen /
4e SGBP
Belangrijkste mijlpalen KRW
2003
2015
2019 eventuele herziening KRW
2021
2027
2006 uitvoering monitoringprogramma
2008 ontwerp-SGBP / start inspraak
2009
2010 invoering nieuwe tarieven voor water
2004 beschrijving stroomgebieddistrict
2012 maatregelen programma operationeel
Mijlpalen KRW
2003: start uitvoering
2009: 1e SGBP
2015: bereiken doelen /
2e SGBP
2021: 3e SGBP
2027: deadline doelen /
4e SGBP
Belangrijkste mijlpalen KRW
2003
2015
2019 eventuele herziening KRW
2021
2027
2006 uitvoering monitoringprogramma
2008 ontwerp-SGBP / start inspraak
2009
2010 invoering nieuwe tarieven voor water
2004 beschrijving stroomgebieddistrict
2012 maatregelen programma operationeel
Mijlpalen KRW
bereiken resultaten. Deze resultaten moeten in december 2015 bereikt zijn. Deze datum kan, mits
voldoende onderbouwd, worden verlengd met twee periodes van 6 jaar. De uiteindelijke deadline is
2027.
Figuur 2.1 De mijlpalen van de KRW
Voor het bereiken van de doelstellingen van de KRW is een tijdstraject uitgezet. Na 3 jaar, in 2003,
moet de nationale wetgeving van de lidstaten aangepast zijn aan de KRW. In Nederland zijn de
wetsvoorstellen voor wijzigingen van onderdelen van de Wet op de waterhuishouding en de Wet
milieubeheer inmiddels behandeld door de Ministerraad. Na 4 jaar, in 2004, moet de eerste
inhoudelijke slag zijn gemaakt met een beschrijving van de kenmerken van de stroomgebieden. Over
onderstaande onderwerpen moet dan aan Brussel gerapporteerd worden:
- beschrijving stroomgebieddistrict
- inzicht in effecten menselijke activiteiten;
- economische analyse watergebruik;
- register beschermde gebieden (gebieden die door de Europese wetgeving beschermd zijn zoals
vogelrichtlijngebieden, grondwaterbeschermingsgebieden, zwemwatergebieden).
Na 9 jaar, in 2009, moeten de te bereiken resultaten
vastgelegd zijn in zogenaamde
Stroomgebiedbeheersplannen voor internationale
stroomgebieden. Nederland maakt deel uit van vier
van deze internationale stroomgebieden (Eems, Rijn,
Maas en Schelde). Flevoland ligt geheel in het
Rijnstroomgebied. In het stroomgebiedbeheersplan
zal verwezen worden naar onderliggende
planfiguren, zoals het provinciale Omgevingsplan en
het Waterbeheersplan van het waterschap.
In 2012 moet vervolgens een
maatregelenprogramma opgesteld zijn en uitgevoerd
worden. De kosteneffectiviteit van maatregelen moet
hierbij meegewogen zijn. In 2015 moeten de doelen,
zoals verwoord in het stroomgebiedbeheersplan, zijn
gehaald. Mits voldoende onderbouwd, kan een
verlenging van maximaal twee periodes van zes jaar
worden toegekend. De uiteindelijke deadline voor het
bereiken van de doelen is 2027.
8
Figuur 2.2 De 4 stroomgebieden waar Nederland deel van uitmaakt
De KRW is meer dan een richtlijn zoals bijvoorbeeld de vogelrichtlijn. De kaderrichtlijn brengt
samenhang tussen verschillende reeds bestaande richtlijnen (zwemwater, viswater, drinkwater, etc.)
en geeft daarnaast nieuwe kaders aan waarbinnen gekomen moet worden tot een goede (chemische
en ecologische) toestand van het water. Binnen deze kaders kunnen en moeten de lidstaten een
aantal keuzes maken bij de implementatie van de KRW. Dit in tegenstelling tot Europese richtlijnen als
de vogelrichtlijn, habitatrichtlijn en nitraatrichtlijn, die nauwelijks ruimte geven om keuzes te maken
over de wijze van toepassing.
2.2 Bestuurlijke implicaties De KRW zal, in combinatie met het programma ruimte voor water (WB21), de komende jaren de
bestuurlijke wateragenda bepalen. De gedachte hierbij is dat het gedachtegoed en de
stroomgebiedvisies van WB21 onderdeel uit gaan maken van de stroomgebiedbeheersplannen die
voor de KRW opgesteld gaan worden. Alhoewel het gedachtegoed van de KRW in grote lijnen
aansluit bij het huidige Nederlandse waterbeleid, zijn er verscheidene nieuwe aspecten uit de
kaderrichtlijn voor Nederland te benoemen:
Grensoverschrijdende en stroomgebiedsgerichte aanpak
Dit bevordert een meer integrale aanpak van het waterbeheer in Flevoland en in Nederland,
waarbij meer efficiëntie en (kosten)effectiviteit van het waterbeheer bereikt wordt. Deze meer
integrale aanpak ondersteunt zowel de doelstellingen van de KRW alsook die van WB21. De
rapportages en plannen in het kader van de KRW zullen ook onderdeel gaan uitmaken van de
Landelijke Nota Waterhuishouding, het Omgevingsplan Flevoland en het Waterbeheersplan.
Verdieping van ecologische doelstellingen (meer gekwantificeerd en toetsbaar)
Economische analyse van het watergebruik
Professionalisering van het waterkwaliteitsbeleid en –beheer
De kaderrichtlijn bevat duidelijke mijlpalen voor het vaststellen van reële, meetbare doelstellingen
die binnen een bepaalde periode gehaald moeten worden, met kaders voor de uitvoering van
maatregelen. Er worden duidelijke deadlines gesteld aan het uitwerken en uitvoeren van het - voor
een groot deel bestaande - nationale en regionale beleid.
Met name dit laatste punt zal de manier waarop er met beleidsdoelstellingen in het waterbeheer wordt
omgegaan veranderen. De meer professionele werkwijze, die de KRW verlangt, maakt het uitvoeren
van het waterbeheer minder vrijblijvend. Voor bestuurders ligt hierbij de uitdaging om te komen tot
realiseerbare waterkwaliteitsdoelstellingen, waarbij er een gezonde balans is tussen ambitie en
realiseerbaarheid, en waarbij een brede maatschappelijke afweging heeft plaatsgevonden. Vervolgens
is het zaak deze waterkwaliteitsdoelstellingen ook te halen; Brussel zal afrekenen op resultaten en zal
boetes opleggen als afspraken niet nagekomen worden.
2.3 Landelijke organisatie KRW Het maken van een stroomgebiedbeheersplan is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de
waterbeheerders (Rijkswaterstaat, provincies, waterschappen en gemeenten), waarbij het Ministerie
van Verkeer en Waterstaat (DG Water) coördinerend optreedt. Hiertoe heeft de Staatssecretaris van
Verkeer & Waterstaat een stroomgebiedcoördinator aangesteld.
Het stroomgebied van de Rijn in Nederland is verdeeld in vier deelgebieden: Rijn Noord, Rijn Oost,
Rijn Midden en Rijn West. Binnen elk deelgebied wordt een organisatie opgezet die verantwoordelijk
is voor de afstemming met andere deelgebieden en het opleveren van de producten uit de regio.
Flevoland ligt in de deelregio Rijn Midden. Binnen de regio Rijn Midden zijn vertegenwoordigd: de
provincies Flevoland, Gelderland en Utrecht, Rijkswaterstaat Directie IJsselmeer gebied en de
waterschappen Veluwe, Zuiderzeeland en Vallei en Eem.
9
Figuur 2.3: de vier regio’s waaruit het Nederlandse Rijnstroomgebied is opgebouwd
Figuur 2.4: vereenvoudigd organisatievoorstel Rijn Midden
In het Regionaal Bestuurlijk Overleg (RBO) Rijn Midden vindt besluitvorming plaats. Het RBO richt
zich met name op het goedkeuren van het plan van aanpak Rijn Midden, de gezamenlijke
ambitiestelling, (goedkeuring van) producten en rapportages. De provincie Flevoland is de voorzitter
van het RBO.
Het Regionaal Ambtelijk Overleg (RAO) beoordeelt de eindproducten van de Productteams en zorgt
voor interne (Rijn Midden) en externe (Rijn West, Rijn Noord en Rijn Oost) consistentie, onder andere
via afstemming via de zogenaamde ´blauwe knooppunten´ tussen de regio’s. Tevens bewaakt het
RAO verbanden met beleidsprocessen en –plannen (o.a. WB21 en Reconstructie Zandgronden). De
besluiten voor het RBO worden voorbereid in het RAO.
Regionaal Bestuurlijk
Overleg
Regionaal Ambtelijk
OverlegP
T4
: monito
ring
PT
3: eco
nom
ische
analy
se
PT
5: carto
grafie
PT
2: m
enselijk
han
delen
PT
1b
: ken
mek
ren
gro
ndw
ater
PT
1a: k
enm
erken
opp
ervlak
tewater
PT
6: co
mm
unicatie
/ particip
atie
10
De productteams (PT´s) coördineren het uitvoerende werk, sturen aan, maken keuzes over de inhoud,
bereiden opdrachten voor aan de uitvoeringsorganisaties of aan adviesbureaus en operationaliseren
taken/opdrachten van de KRW. Het uitvoerende werk wordt in principe uitgevoerd door de
waterbeheerders zelf, tenzij op basis van efficiëntie besloten wordt het uitvoerende werk op
onderdelen integraal uit te besteden (dit zal aan de orde zijn bij de producten op gebied van
grondwater). Het uitgebreide organisatievoorstel voor Rijn Midden vindt u in bijlage 1.
3 De implementatie van de KRW in Flevoland
3.1 Fasering
De uitvoering van de Kaderrichtlijn Water kan gezien worden als een project dat bestaat uit twee
fasen:
Fase 1: analysefase
a. Het beschrijven van de kenmerken van het stroomgebied, af te ronden voor 22
december 2004
b. Het opzetten van het monitoringprogramma, dat uiterlijk 22 december 2006
operationeel moet zijn.
c. Het uitvoeren van twee beleidsvoorbereidende projecten t.b.v. het bepalen van de
waterkwaleitsdoelstellingen in fase 2
Fase 2: planfase
De tweede fase van het project is de planfase, die in 2009 uitmondt in het
stroomgebiedbeheersplan voor het Rijndeltagebied. In 2008 moet dit plan inhoudelijk
afgerond zijn, waarna een inspraakprocedure van een jaar voorzien is. Het opstellen van
Flevolandse waterkwaliteitsdoelstellingen vormt een belangrijk onderdeel van deze fase. In
2012 moet het maatregelenprogramma afgerond zijn. Het project bevat een doorkijk naar
2015, het jaar waarin de doelen, zoals verwoord in het stroomgebiedbeheersplan, moeten
zijn gehaald. Zoals eerder aangegeven kan, mits voldoende onderbouwd, een verlenging
van maximaal twee periodes van zes jaar worden toegekend. De uiteindelijke deadline is
2027.
3.2 Acties en producten
Dit programma richt zich voornamelijk op de eerste fase van de toepassing van de KRW, die loopt tot
2006. De kern van dit programma vormt het ‘huiswerk’ dat eind 2004 aan Brussel aangeleverd moet
worden via het ministerie van Verkeer en waterstaat door het waterschap Zuiderzeeland en de
provincie Flevoland voor regionale wateren (binnen de dijken) en voor het grondwater. Overzichtstabel
3.1 geeft een overzicht van de activiteiten die uitgevoerd moeten worden, de deadlines die aan deze
activiteiten verbonden zijn en de bestuurlijke betrokkenheid bij deze activiteiten.
1.13.3 Taken en verantwoordelijkheden
Taakveld provincie Flevoland en waterschap Zuiderzeeland
De provincie Flevoland en het waterschap Zuiderzeeland zijn de hoofdverantwoordelijken voor de
implementatie KRW in de regionale wateren van Flevoland. Voor de toepassing van de KRW werken
de provincie Flevoland en het waterschap Zuiderzeeland samen, met inachtneming van ieder zijn
verantwoordelijkheden op de afzonderlijke taakvelden. Hierbij heeft de provincie Flevoland een taak
als grondwaterbeheerder. Daarnaast bepaalt zij de beleidskaders voor de regionale wateren, waarbij
zij de bevoegdheid heeft functies aan de wateren toe te kennen. Daarnaast draagt de provincie zorg
voor de relaties met andere beleidsterreinen op het gebied van de fysieke leefomgeving en heeft zij
van daaruit een algemene regierol. Het waterschap Zuiderzeeland is verantwoordelijk voor het
operationele oppervlaktewaterbeheer binnen het beheersgebied. Naast de uitvoerende rol als
waterbeheerder geeft zij in het waterbeheersplan een verdere uitwerking en detaillering van op
hoofdlijnen vastgestelde kaders.
Met opmaak: opsommingstekens ennummering
11
12
Relatie met de Rijkswateren in Flevoland
Voor de toepassing van de KRW in de Rijkswateren in het IJsselmeergebied is de Directie
IJsselmeergebied van Rijkswaterstaat (RDIJ) verantwoordelijk; in dit programma wordt hierop verder
niet ingegaan. Wel is een goede afstemming met RDIJ over doelstellingen en werkwijze van belang.
In principe vindt deze plaats binnen de overlegstructuur van Rijn Midden. Indien nodig wordt ad hoc
een trilateraal overleg gevoerd. RDIJ is een directe gesprekspartner bij de
afwentelingonderhandelingen over de kwaliteit van het ingelaten en uitgeslagen water. Voor provincie
Flevoland is een goede afstemming met RDIJ over de invulling KRW in de rijkswateren binnen de
provinciegrenzen tevens van belang in verband met beleid op het gebied van ruimtelijke ordening,
economie en natuur, waarvoor de provincie Flevoland bevoegd gezag is.
Overige betrokken organisaties
Afhankelijk van het onderwerp worden provinciale beleidsmedewerkers van aanverwante
beleidsvelden zoals de ruimtelijke ordening, economische zaken en milieubeleid uitgenodigd te
participeren in het project. Ook organisaties zoals gemeenten, regionale directies van LNV en VROM,
Hydron en terreinbeherende organisaties zullen betrokken worden bij de implementatie van de KRW.
Dit in het bijzonder ten behoeve van de maatschappelijke afweging die nodig is voor het bepalen van
de Flevolandse waterkwaliteitsdoelstellingen en voor de uitvoering van toekomstige maatregelen. Ook
belangenorganisaties als de NLTO en de MFF zullen bij het bepalen van de Flevolandse
waterkwaliteitsdoelstellingen betrokken worden.
1.23.4 Organisatie
Werkstructuur regio Flevoland
De werkstructuur voor het toepassen van de KRW is gemaakt aan de hand van de verschillende
acties die de KRW vereist. Deze acties zijn beschreven in overzichtstabel 3.1. Er wordt gewerkt met
verschillende werkgroepen, die de verantwoording hebben voor de uitvoering van een deel van de
KRW-taken. De Flevolandse werkstructuur sluit aan bij de werkstructuur van de regio Rijn Mdiden, en
is vergelijkbaar met de werkstructuur van WB21. Onderstaand organogram geeft de werkstructuur
weer.
Besluit (en advies): GS en/of DenH
informeren: POW, BO WB21, POCF
Werkgroep Communicatie
WB21 en KRW
Projectgroep KRW Projectgroep WB21
Projectgroep Flevolandse
waterkwal. doelstellingen
Werkgroep 1
karakteriseren en
doelstellingen
Werkgroep 2
menselijke
activiteiten
Werkgroep 3
monitoring
oppervlaktewater
Werkgroep 4
grondwater
Werkgroep 5
economische
analyse
Werkgroep 6
beschermde
gebieden
Ambtelijk overleg
WB21+ KRWWater platform Flevoland
Legenda:
Productie en besluitvorming KRW
Input, advies
Afstemming
Werkstructuur KRW regio FlevolandWerkstructuur KRW regio Flevoland
De werkgroepen economische analyse en register beschermde gebieden zijn met een doorbroken lijn
omlijnd omdat het hier taken betreft die met name nationaal opgepakt zullen worden. Voor de overige
vier werkgroepen is een werkgroepvoorzitter aangewezen die de verantwoording heeft over de tijdige
uitvoering van de activiteiten. Afhankelijk van taken en bevoegdheden is het voorzitterschap
toegekend aan de provincie Flevoland of aan het waterschap Zuiderzeeland. Werkgroep 1
(karakteriseren en doelstellingen) en werkgroep 4 (grondwater) worden voorgezeten door de provincie
Flevoland. Werkgroep 2 (menselijke activiteiten) en werkgroep 3 (monitoring oppervlaktewater)
worden voorgezeten door het waterschap Zuiderzeeland.
Met opmaak: opsommingstekens ennummering
13
De projectgroep Flevolandse waterkwaliteitsdoelstellingen is verantwoordelijk voor het proces om te
komen tot bestuurlijk vastgestelde Flevolandse waterkwaliteitsdoelstellingen. Binnen de grenzen die
de KRW stelt, vormt een maatschappelijke belangenafweging een onderdeel hiervan. De provincie
Flevoland is verantwoordelijk voor dit proces en zit deze projectgroep voor.
De werkgroepvoorzitters vertegenwoordigen de werkgroepen in de projectgroep KRW. De
projectgroep KRW wordt gezamenlijk voorbereid door de coördinatoren KRW van provincie en
waterschap, voorgezeten door de coördinator KRW van de provincie en genotuleerd door de
coördinator KRW van het waterschap. Het aanbieden van stukken aan het bestuur gaat altijd via de
coördinatoren KRW. De voorbereiding van bestuurlijke stukken kan wel door anderen (bijvoorbeeld de
werkgroepvoorzitters) verricht worden.
Aandachtspunten binnen de projectgroep KRW zijn:
inhoudelijke afstemming tussen de werkzaamheden van de verschillende werkgroepen
afstemming waar nodig in werkwijze en proces van de werkgroepen
afstemming over activiteiten in Rijn Midden verband
oplossen van eventuele knelpunten en problemen
bespreken van de bestuurlijke KRW-stukken (omwille van de voortgang hoeven de bestuurlijke
stukken niet door de projectgroep goedgekeurd te worden voordat ze aan het bestuur voorgelegd
worden, maar de projectgroep moet wel van alle bestuurlijke stukken op de hoogte zijn)
Bijlage 2 beschrijft de personele invulling van de projectgroep en de werkgroepen.
Ambtelijk Overleg (AO) WB21 + KRW
In het Ambtelijk Overleg WB21 + KRW worden de ontwikkelingen op het gebied van de KRW op
afdelingshoofdenniveau besproken. De coördinatoren KRW bereiden de stukken voor het AO WB21 +
KRW voor. Het is niet zo dat stukken eerst besproken moeten zijn in het AO WB21 + KRW voordat ze
ter besluitvorming, advies of informatie aan bestuur en bestuurlijke overleggen aangeboden kunnen
worden. Dit zou te veel vertraging met zich meebrengen. De coördinatoren KRW zorgen ervoor dat de
bestuurlijke stukken binnen de organisatie afgestemd zijn voordat ze naar het bestuur gaan. De
afdelingshoofden van de afdeling Milieu Planvorming van de provincie en van de afdeling Waterbeleid
van het waterschap zijn hierbij verantwoordelijk voor de kwaliteitsborging.
Werkgroep Communicatie WB21 + KRW
In de werkgroep communicatie zijn communicatiedeskundigen van de provincie Flevoland, het
waterschap Zuiderzeeland, Rijkswaterstaat Directie Ijsselmeergebied en Hydron vertegenwoordigd.
De werkgroep communicatie WB21 + KRW adviseert over de communicatie rond dit programma. Ook
voert zij de redactie over de nieuwsbrief WB21 + KRW.
Waterplatform Flevoland
Het Waterplatform is een platform voor de inwoners van Flevoland. Het Waterplatform genereert
ideeën, dient als klankbord en levert zowel gevraagde als ongevraagde adviezen. In het
Waterplatform hebben zitting bestuurders, maatschappelijke organisaties en burgers.
Eerstverantwoordelijke voor het Waterplatform is het waterschap.
Projectgroep Flevolandse Waterkwaliteitsdoelstellingen
De projectgroep Flevolandse Waterkwaliteitsdoelstellingen bereidt de vaststelling van de
gebiedsgerichte, regionale waterkwaliteitsdoelstellingen voor. Dit gebeurt op integrale wijze; men
betrekt daarbij natuurlijke achtergrondgehalten, ecologische doelstellingen en ook maatschappelijke,
ruimtelijke en economische aspecten. De provincie Flevoland is verantwoordelijk voor dit proces en zit
deze projectgroep voor. Een plan van aanpak voor deze werkzaamheden wordt in 2003 uitgewerkt,
waarbij personele invulling en de nadere specificatie van de projectgroep binnen de
werkstructuur/organogram aan bod komen.
14
De relatie met de organisatie van Rijn Midden
De portefeuillehouder water van de provincie Flevoland is voorzitter van het Regionaal Bestuurlijk
Overleg (RBO), waarvan de dijkgraaf van het waterschap Zuiderzeeland ook lid is. De wethouder
water van de gemeente Dronten vertegenwoordigt de Flevolandse gemeenten in het RBO. De
coördinatoren KRW van de provincie en het waterschap vertegenwoordigen hun organisatie in het
Regionaal Ambtelijk Overleg (RAO). De indeling van de zogenoemde ‘productteams’ van Rijn Midden
sluit aan op de werkgroepindeling in Flevoland (zie ook hoofdstuk 3). De werkgroepvoorzitters
vertegenwoordigen de regio in deze productteams.
De relatie met de organisatie van het programma WB21
De uitvoering van de Kaderrichtlijn Water kan niet los worden gezien van reeds lopende activiteiten
onder regie van de provincies die gerelateerd zijn aan de uitvoering van bijvoorbeeld WB21. Veel van
de maatregelen om het watersysteem op orde te brengen met het oog op wateroverlast en droogte
worden in dat verband al voorbereid en uitgevoerd. Bij de uitvoering van de Kaderrichtlijn Water dient
aandacht geschonken te worden aan bestaande werkafspraken van WB21. Afstemming is tevens
nodig óver de grenzen van de WB21-deelstroomgebieden heen, binnen het stroomgebied Rijn. Met
name de relatie bovenstrooms-benedenstrooms en de relatie hoofdwatersysteem – regionaal
watersysteem verdient hierbij de aandacht.
1.33.5 Besluitvorming
De Staatssecretaris van V&W (met als gedelegeerde opdrachtgever DGW / stroomgebiedcoördinator
Rijn en Maas) is de formele opdrachtgever voor de implementatie van de KRW binnen Nederland. Het
programma KRW Flevoland 2003-2006 wordt vastgesteld door het college van Gedeputeerde Staten
en door het college van Dijkgraaf en Heemraden. Daarmee fungeren zij als directe opdrachtgever
voor de ambtelijke projectorganisatie KRW Flevoland.
De coördinatoren KRW zijn verantwoordelijk voor de inbreng t.a.v. de bestuurlijke besluitvorming. Het
zal hierbij met name gaan om:
rapporteren over de stand van zaken en ontwikkelingen
strategische beleidskeuzes n.a.v. (inter)nationale ontwikkelingen
de goedkeuring van de producten van de werkgroepen die aan Rijn Midden worden opgeleverd
voorbereiding standpuntinname RBO Rijn Midden
Figuur 3.1. geeft de bestuurlijke besluitvormingsmomenten in de tijd weer.
Afhankelijk van het onderwerp wordt het besluit voorgelegd aan Gedeputeerde Staten en/of Dijkgraaf
of Heemraden. Het Portefeuille Overleg Water zal over de voortgang van de uitvoering van het
programma geïnformeerd worden. Indien ook ruimtelijke kwesties spelen, zal het Bestuurlijk Overleg
WB21 geraadpleegd worden. Overzichtstabel 4.1. geeft per product aan op welke wijze de bestuurlijke
besluitvorming zal plaatsvinden, en welke bestuurlijke gremia benaderd worden voor advies of
geïnformeerd worden.
Met opmaak: opsommingstekens ennummering
15
vaststellen pva RM en bestuurlijke
agendaKRW 2003-2004
Rijn Midden Regio Flevoland
vaststellen pva Regio Flevoland
2015
2019
2006
2008
2004
2012
Mrt
Sep/okt
Nov.
Nov.
Apr./mei
juni
Voortgang leveren producten en
toetsen (tussen)resultaten:
- gezamenlijke ambitie regio
- analyse menselijke belasting
- vaststellen gezamenlijke ambitie regio
- goedkeuren producten:
a: karakterisering stroomgebied
b: analyse menselijke belasting
- kennisnemen voorstel aanpassing
monitoringnetwerk
- kennisnemen voorstel pva fase 2
Vaststellen (integrale) regiorapportage
Vaststellen voorstel aanpassen
monitoringnetwerk
Vaststellen pva fase 2
Voorbereidende besluitvorming op
RBO van november 2003, inzake
Flevolandse deelproducten
Okt.
besluiten pva Rijn Midden en
instemmen pva Coördinatiebureau
Rijn & Maas
mei Voorbereidende besluitvorming op RBO
van juni 2004, inzake Flevolandse
deelproducten
Voorbereidende besluitvorming op
RBO van november 2004, inzake
Flevolandse deelproducten
2004
2003
Mrt
Figuur 3.1: bestuurlijke tijdsbalk
3.6 Communicatie
Bij de communicatie richting burger en organisaties binnen de regio Flevoland spelen de eerder
genoemde werkgroep Communicatie WB21 + KRW en het Waterplatform Flevoland een belangrijke
rol. In de werkgroep communicatie zijn communicatiedeskundigen vertegenwoordigd van de provincie
Flevoland, het waterschap Zuiderzeeland, Rijkswaterstaat Directie Ijsselmeergebied en Hydron.
De werkgroep communicatie WB21 + KRW adviseert over de communicatie rond dit programma. De
communicatieactiviteiten zelf worden zoveel mogelijk uitbesteed. Begeleiding van de uitbesteding
vindt plaats door de werkgroep zelf of door andere medewerkers van de afdelingen communicatie.
Daarnaast voert de werkgroep communicatie WB21 + KRW de redactie van de nieuwsbrief WB21 +
KRW. Deze nieuwsbrief komt vier keer per jaar uit en wordt gebruikt om op bestuurlijk en ambtelijk
niveau bekendheid te geven aan het programma KRW en partners op de hoogte te stellen van de
stand van zaken.
Interessante ontwikkelingen en vraagstukken die de KRW met zich meebrengt voor Flevoland komen
aan de orde in het waterplatform Flevoland. Dit reizende platform heeft als doel dat er contact is
tussen de waterbestuurders, belangenorganisaties en burgers in Flevoland. De dijkgraaf van het
waterschap Zuiderzeeland zit het waterplatform voor. De portefeuillehouder water van de provincie
Flevoland en de directeur van Rijkswaterstaat Directie IJsselmeergebied zijn ook aanwezig bij de
bijeenkomsten van het platform.
Op korte termijn (mei/juni 2003) organiseren de provincie en het waterschap een workshop KRW voor
de organisaties in Flevoland die binnen het implementatietraject een rol hebben (gemeenten,
terreinbeheerders, Hydron, NLTO, etc.). Zaken die onder andere aan bod komen zijn: algemene
toelichting KRW, stand van zaken implementatie KRW in Flevoland, consequenties KRW voor
betreffende organisaties en vooruitblik.
Uitwisseling van gegevens en documenten binnen de werkorganisatie vindt plaats via een
gemeenschappelijk domein op internet (via projectplace.com).
16
Activiteiten tot 2006 Werkgroep Voorzitter Deadline
Flevoland
Deadline
Rijn Midden
Besluit Advies Informeren
1. Definiëren oppervlaktewaterlichamen
a. Karakteriseren oppervlaktewaterlichamen
- definiëren (begrenzen) waterlichamen
- categoriseren (kustwater, overgangswater, meer, rivier)
- typeren (methodiek Alterra)
- referentieomstandigheden (nog in ontwikkeling Alterra)
- bepalen voorlopige status (natuurlijk, sterk veranderd, kunstmatig)
Werkgroep 1 provincie
Flevoland
Okt. 2003
Okt. 2003
Okt. 2003
Okt. 2003
April 2004
Dec. 2003
Dec. 2003
Dec. 2003
Dec. 2003
Juni 2004
GS en
DenH
POW
b. Beleidsvoorbereidende projecten doelstellingen
- project natuurlijke achtergrond concentraties in Flevoland
- project ecologische doelstellingen in Flevoland
Werkgroep 1 provincie
Flevoland
Nov. 2003
juni 2004
geen
geen
GS en
DenH
c. Menselijke belastingen
Tabellen met significante belastingsbronnen
- punt- en diffuse bronnen
- oppervlaktewateronttrekkingen
- regulering waterstromen
- morfologie
- overige antropogene invloeden
- bodemgebruikspatronen
Analyse
- screenen
- prioriteren
- risicoanalyse doelrealisatie 2015
Werkgroep 2 waterschap
Zuiderzeeland
Mei 2004
Mei 2004
Mei 2004
Mei 2004
Mei 2004
Mei 2004
Mei 2004
April 2003
Nov. 2003
Maart 2004
Juli 2004
Juli 2004
Juli 2004
Juli 2004
Juli 2004
Juli 2004
Juli 2004
Juni 2003
Dec. 2003
April 2004
DenH GS
POW
2. Definiëring grondwaterlichamen
a. Karakteriseren grondwaterlichamen Nationaal en
werkgroep 4
provincie
Flevoland
Nov. 2003 Dec. 2003 GS DenH POW
b. Menselijke belastingen
- grondwateronttrekkingen
- verandering grondwaterstanden
- verontreinigingen
- afhankelijkheid oppervlaktewater
Werkgroep 4 provincie
Flevoland
Mei 2004
Mei 2004
Mei 2004
Mei 2004
Juli 2004
Juli 2004
Juli 2004
Juli 2004
GS DenH POW
3. Monitoring
a. Oppervlaktewater
- toestands- en trendmonitoring
- operationele monitoring, monitoring prioritaire stoffen en
beschermde gebieden
Werkgroep 3 waterschap
Zuiderzeeland
Start 2004
Start 2006
DenH GS POW
b. Grondwater Werkgroep 4 provincie
Flevoland
Start 2006 GS DenH POW
17
Activiteiten tot 2006 Werkgroep Voorzitter Deadline
Flevoland
Deadline
Rijn Midden
Besluit Advies Informeren
4. Economische analyse nationaal
- Trends
- Economisch belang watergebruik
- Prijsbeleid/huidig niveau kostenterugwinning
Nationaal en
coördinatoren KRW
Juni 2003
Dec. 2003
Juni 2004
GS en
DenH
POW
5. Register beschermde gebieden Nationaal en
coördinatoren KRW
nationaal Dec 2004 GS en
DenH
POW
6. Flevolandse waterkwaliteitsdoelstellingen Projectgroep
doelstellingen
provincie
Flevoland
Deadline
omgevingsplan
GS BO WB21
POCF
Overzichtstabel 3.1 Activiteiten, verantwoordelijke werkgroepen, deadlines en bestuurlijke betrokkenheid
18
3.7 Tijd en kosten
Aan de hand de plannen van aanpak die in de werkgroepen opgesteld zijn, is een tijd- en
kostenraming gemaakt voor de komende twee jaar. Elk jaar zal deze planning geactualiseerd worden.
Tabel 3.1. geeft een overzicht van de verwachte tijdsbesteding en kosten die de implementatie van de
KRW voor de provincie Flevoland (PF) en het waterschap Zuiderzeeland (ZZL) met zich mee zullen
brengen.
Activiteiten tot 2006 Tijd (in uren)
2003
Kosten incl. BTW
(in €)
2003
Tijd (in uren)
2004
Kosten incl.
BTW (in €)
2004
PF ZZL PF ZZL PF ZZL PF ZZL
1. Definiëren oppervlaktewaterlichamen
a. Karakteriseren oppervlaktewaterlichamen 220 500 11.900 35.700 p.m. p.m. p.m. p.m.
b. Beleidsvoorbereidende projecten doelstellingen 130 200 53.965 - 130 200 - 35.700
c. Analyse van menselijke belastingen 50 200 -. -. p.m. p.m. p.m. p.m.
2. Definiëring grondwaterlichamen
a. Karakteriseren grondwaterlichamen 80
- 14.280 - p.m. p.m. p.m. p.m.
b. Analyse menselijke belastingen 310 90 29.750 p.m. p.m. p.m. p.m.
3. Monitoring
a. Oppervlaktewater 90 230 - - 60 140 - -
b. Grondwater - - - 80 +
p.m.
80 +
p.m.
29.750
+ p.m.
-
4. Economische analyse
5. Register beschermde gebieden
6. Flevolandse waterkwaliteitsdoelstellingen
7. Diversen (communicatie, projectmanagement,
activiteiten Flevoland en Rijn Midden)
925 545 56.645 44.745 885 545 50.695 38.795
TOTAAL 1805 1765 166.540 80.445 1155 965 80.445 74.495
TOTAAL (exclusief BTW) 139.950 67.600
Tabel 3.2. Tijd- en kostenraming 2003-2004
3.8 Risico’s
Helaas zijn nog de nodige, met name technisch-inhoudelijke zaken onduidelijk bij het toepassen van
de KRW. Het Handboek Europese Kaderrichtlijn Water, dat eind 2002 in opdracht van de
Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat is uitgebracht, bevat nog witte vlekken die in een later
stadium worden ingevuld. De onduidelijkheden kunnen, gezien de strakke tijdsplanning van de KRW, de aanvang van de uitvoering niet in de weg staan. Daarnaast maakt de aanvang van de uitvoering
het mogelijk om de discussie over de wijze van implementatie actief te sturen vanuit ervaringen in de
praktijk. Dit programma entameert de uitvoering op hoofdlijnen en in detail voor zover mogelijk.
‘Werkendeweg’ zal de uitvoering van de Kaderrichtlijn Water duidelijker gestalte moeten krijgen.
19
bijlage 1: Organisatievoorstel KRW Rijn Midden
WB21 IJsselmeerpolders Provincie Flevoland Waterschap Zuiderzeeland
WB21 Gelderse Vallei Provincie Utrecht, Waterschap Vallei en eem, RDIJ
WB21 Veluwe Provincie Gelderland, Waterschap Veluwe, RDIJ/DON
RWS IJsselmeergebied
RBO: PFlevo, PGldland, PUT, RDIJ, Wschappen: Zuiderzeeland, Veluwe, Vallei en Eem, VNG Agendaleden: RWS-DON, LNV (NWest), VROM(?)
secret
a.ris voorzit
.
Vz RBO’s
Ambtelijk overleg RAO Vertegewoordigers van Provincies, Waterschappen, RWS,LNV regio, ..?
Stroomgebied- beheersplan
Rijn Midden
Coord Rijn Midden
Coord Rijn
Oost
Coord Rijn Noor
d
Coord Rijn
West
Coord Maas
Onafhankelijk Coördinatie-Bureau (OCB) Rijn en Maas
EU Stas
Rijn Oost Afstemmen op knoopppunt ‘IJssel’
Stroomgebied-beheersplan
Produktteam 5 Trekker coordbureau
Produktteam 4 Trekker RWS
(?)
Produktteam 6 Trekker coordbureau
Produktteam 3 Trekker coordbureau
Produktteam 2 Trekker RWS
Produktteam 1 Trekker Wschap/Prov
20
Bijlage 2: Personele invulling van de organisatie
Portefeuille Overleg Water
Portefeuillehouder Water Flevoland W.G. de Raad
Dijkgraaf waterschap Zuiderzeeland H. Tiesinga
Wethouders “water” van gemeenten
Water Platform Flevoland
voorzitter H. Tiesinga (Dijkgraaf waterschap Zuiderzeeland)
vice voorzitter W.G. de Raad (Gedeputeerde “water” van provincie
Flevoland)
secretaris A. Grent (beleidsmedewerker waterschap Zuiderzeeland)
Ambtelijk Overleg WB21 en KRW
provincie Flevoland Roel van Wolfswinkel (plv. afdelingshoofd Milieu Planvorming)
waterschap Zuiderzeeland Peter Paul Verbrugge (afdelingshoofd Waterbeleid)
Rijkswaterstaat Directie IJsselmeergebied
Gemeenten
Werkgroep communicatie
provincie Flevoland Herald van Heerde
Bert Kappe
waterschap Zuiderzeeland Jan Jaap Andre
Arjen Grent
Rijkswaterstaat Directie IJsselmeergebied Annelies Bouwmeester
Hydron Margriet Papma
Projectgroep KRW
Voorzitter: Floor Huis in ’t Veld
1e aanspreekpunt vanuit waterschap: Rens Huisman
Overige leden: Werkgroepvoorzitters
Agendalid: Paul Licht (RDIJ)
Werkgroep 1: karakterisering en doelstellingen:
Voorzitter: Pepijn Abbink Spaink
1e aanspreekpunt vanuit waterschap: Ruurd Maasdam
Overige leden: Christoffel Klepper , Coert van Dam, Jeroen Roos, Marieke
Wagenaar, Martijn Hokken
Werkgroep 2: effecten van menselijke activiteiten
Voorzitter: Willy Keijzer
1e aanspreekpunt vanuit provincie: Christoffel Klepper
Overige leden: Ruurd van Maasdam, Menno Keijzer, Martijn Hokken
Werkgroep 3: monitoring oppervlaktewater
Voorzitter: Ruurd Maasdam
1e aanspreekpunt vanuit provincie: Christoffel Klepper
Overige leden: Coert van Dam, Jeroen Roos, Marijke Jaarsma
Werkgroep 4: grondwater
Voorzitter: Robert Bolmer
1e aanspreekpunt vanuit waterschap: Marijke Jaarsma
Overige leden: Christoffel Klepper, Gerben Ekelmans, Bart Hamer
21
Bijlage 3: Uitvoering, producten en planning
De activiteiten voor de implementatie van de KRW in Flevoland worden uitgevoerd door werkgroepen.
De beschrijving van de werkzaamheden binnen dit werkprogramma is dan ook gegroepeerd op
werkgroepniveau. De werkgroepen leveren een detailplanning voor 2003 aan en actualiseren het plan
jaarlijks om zo als input voor de begroting (vanaf april) en werkplannen (okt./nov.) van provincie en
waterschap te dienen. Bij de implementatie van de KRW wordt zoveel mogelijk aangesloten bij
bestaande activiteiten en organisatieverbanden (rwsr, WB21).
De beschrijving in deze paragraaf is gebaseerd op afzonderlijke plannen van aanpak die elke
werkgroep heeft opgesteld. Voor detailinformatie wordt u naar deze plannen van aanpak verwezen. U
kunt deze opvragen bij de coördinatoren KRW.
werkgroep 1: karakteriseren stroomgebied en doelstellingen
Karakteriseren bestaat uit de volgende stappen: begrenzen van waterlichamen; toewijzen aan een
categorie (natuurlijk, sterk veranderd, kunstmatig); toekennen van een type en daarbij passende
referentieomstandigheden en tot slot bepalen van de voorlopige status.
Om te komen tot Flevolandse waterkwaliteitsdoelstellingen zal de werkgroep de technisch inhoudelijke
informatie over het watersysteem en de onderbouwing van het ecologische potenties verzorgen. Eind
2004 zal de werkgroep hierover rapporteren.
De werkgroep levert de volgende producten:
GIS instrumentarium (juli 2003)
typering oppervlaktewater (o.b.v. GIS analyse) (okt. 2003)
rapportage karakterisering waterlichamen Flevoland (okt. 2003)
rapportage waterkwaliteitsdoelstellingen Flevoland (dec. 2004)
2003 2004
tijd (uur) geld (€) tijd
(uur)
geld (€)
Excl. BTW incl. BTW excl. BTW incl. BTW
Provincie Flevoland 220 10.000 11.900 130
Waterschap Zuiderzeeland 500 30.000 35.700 200 30.000 35.700
werkgroep 2: beoordeling effecten menselijke activiteiten op oppervlaktewatersystemen
De menselijke belasting1 is de belangrijkste oorzaak voor het afwijken van de natuurlijke en
ongestoorde goede toestand van watersystemen. Beperking van zowel omvang als de effecten van
verschillende vormen van belasting op watersystemen zal daarom ook een belangrijk onderdeel
vormen van de voorgenomen beheermaatregelen in het stroomgebiedbeheersplan.
Een inventarisatie van significante belastingen en effecten van menselijke activiteiten op de toestand
van oppervlaktewater (en grondwater) is daarvoor nodig. Deze inventarisatie vormt de input voor de
analyse van waterlichamen.
Binnen deze werkgroep wordt alleen het oppervlaktewater behandeld. De beoordeling van de
menselijke activiteiten op het grondwater komt in werkgroep 4 aan bod.
De volgende producten (kaarten, tabellen, (model-)berekeningen) worden opgeleverd in het kader van
dit project:
1 de volgende zaken worden onderscheiden:
raming van de effecten uit diffuse en puntbronnen
raming wateronttrekkingen
inventarisatie regulering waterstromen
schatting morfologische veranderingen
inventarisatie andere menselijke invloeden.
bodemgebruikspatronen
22
kaarten, tabellen en (model)berekeningen van de grove selectie van bronnen van significante
menselijke beïnvloeding, alsmede een notitie/rapportage (april 2003)
kaarten, tabellen en (model)berekeningen van de nadere selectie van bronnen van significante
menselijke beïnvloeding, alsmede een notitie/rapportage (nov. 2003)
kaarten, (deel)stroomgebiedbeschrijving, risicoanalyse met betrekking tot haalbaarheid
referenties, goede toestand en maximaal ecologisch potentieel, alsmede een notitie/rapportage
(maart 2004)
2003 2004
tijd (uur) geld (€) tijd
(uur)
geld (€)
excl. BTW incl. BTW excl. BTW incl. BTW
Provincie Flevoland 50 - - pm pm pm
Waterschap Zuiderzeeland 200 - - pm pm pm
De inzet voor deze werkgroep is vooralsnog gering, omdat veel gegevens op dit moment al
voorhanden zijn.
werkgroep 3: monitoring en prioritaire stoffen
De goede ecologische toestand die in 2015 in stroomgebieden moet zijn bereikt is in de KRW vertaald
in een groot aantal biotische en abiotische kwaliteitselementen. Om te kunnen toetsen of de
doelstellingen gehaald worden en om het beleid en de genomen maatregelen te beoordelen is het
nodig dat een monitoringsprogramma wordt opgesteld.
Binnen deze werkgroep wordt alleen het oppervlaktewater behandeld. De monitoring van het
grondwater komt in werkgroep 4 aan bod.
De volgende producten worden opgeleverd in het kader van dit project:
een rapportage waarin de informatiebehoefte vanuit de KRW wordt beschreven in relatie tot de
huidige monitoringspraktijk in Flevoland. In deze rapportage worden eveneens aanbevelingen
gedaan over de aanvullingen van de monitoringspraktijk op `blauwe knooppunten’ (eind 2003)
een rapportage met de bevindingen van de controle van in 2004 uitgevoerde monitoring. In de
rapportage zal worden aangegeven in hoeverre de in 2004 uitgevoerde monitoring al
aanvullingen/aanpassingen heeft als gevolg van de KRW en waar nog lacunes in de dan
bestaande praktijk aanwezig zijn (eind 2004)
een rapportage met de aanbevelingen voor de invulling van monitoringsverplichtingen vanuit de
Kaderrichtlijn Water in de regio Flevoland (eind 2006)
2003 2004
tijd (uur) geld (€) tijd
(uur)
geld (€)
excl. BTW incl. BTW excl. BTW incl. BTW
Provincie Flevoland 90 - - 60 - -
Waterschap Zuiderzeeland 230 - - 140 - -
noot: deze werkgroep geeft advies t.a.v. het KRW-proof maken van de monitoring, de kosten t.g.v. dit
advies blijken te zijner tijd en staan nu dus niet in deze tabel
werkgroep 4: grondwater
In 2003 zal voor Flevoland een eerste karakterisering van alle grondwaterlichamen moeten
plaatsvinden en zullen de effecten van menselijke activiteiten op het grondwater beoordeeld moeten
worden. In 2006 zullen de programma’s voor de grondwatermonitoring beschikbaar moeten zijn.
de werkgroep levert de volgende producten:
Rapport met de karakterisering van de grondwaterlichamen (evt. met kaartmateriaal in ArcView).
(nov. 2003)
GIS-bestanden (Arcview) met grondwateronttrekkingen, beoordeling effecten op stijghoogten en
grondwaterkwaliteit (aug. 2003)
rapportage inrichting ondiep grondwatermeetnet kwantiteit (2004)
rapportage inrichting kwaliteitsmeetnet grondwater (2004)
23
2003 2004
tijd (uur) geld (€) tijd
(uur)
geld (€)
excl. BTW incl. BTW excl. BTW incl. BTW
Provincie Flevoland 390 (*1) 37.000 (*1) 44.030 80 +
pm
25.000 +
pm
29.750 +
pm
Waterschap Zuiderzeeland 90 (*1) - - 80 +
pm
pm pm
*1: binnen de werkgroep grondwater is het nog onzeker welke activiteiten gezamenlijk op nationaal
niveau worden uitgevoerd en welke door de regio, voor 2004 gelden pm posten. Er is vanuit gegaan
dat de activiteiten door de regio uitgevoerd worden; de benodigde kosten/uren moeten daarom als
een maximum worden beschouwd.
werkgroep 5: economische analyse van het watergebruik
Voor de 2004-verplichtingen wordt, gezien de beperkte beschikbare tijd, zoveel mogelijk gebruik
gemaakt van beschikbare gegevens in nationale bestanden, aangevuld met gegevens uit de regio. Op
basis van deze gegevens wordt op nationaal niveau (werkgroep uitvoering) de analyse uitgewerkt
naar de vier stroomgebieddistricten.
De activiteiten voor 2004 lijken voor het waterschap en de provincie dus mee te vallen. Misschien dat
(één van) beide organisaties een verzoek tot aanleveren van bepaalde gegevens krijgt. Vooralsnog
wordt daar niet van uitgegaan.
Projectgroep Flevolandse Waterkwaliteitsdoelstellingen
Sinds 1994 is de provincie voornemens Flevolandse waterkwaliteitsdoelstellingen op te stellen. In het
omgevingsplan is dit als speerpunt opgenomen. Ten opzichte van de generieke landelijke
waterkwaliteitsnormen zullen Flevolandse waterkwaliteitsdoelstellingen meer op de regionale situatie
zijn toegesneden. In meer detail wordt aangegeven aan welke chemische en ecologische kwaliteit het
oppervlaktewater moet voldoen om goede randvoorwaarden te bieden voor ecologie, economie en
volksgezondheid in de provincie.
Sinds 2000 is de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) van kracht. De Kaderichtlijn Water is in wezen
een juridisch document dat de lidstaten van de Europese Unie opdraagt om in de eigen wetgeving
vast te leggen hoe een aantal doelen gerealiseerd moet worden. Daarbij gevoegd is een vrij
uitgebreide systematiek voor de planvorming en de definitie van doelen. Binnen het programma KRW
Flevoland 2003-2006 worden voor de Flevolandse oppervlaktewateren zowel chemisch als
ecologische waterkwaliteitsdoelen geformuleerd door de projectgroep Flevolandse
waterkwaliteitsdoelstellingen.
De waterkwaliteitsdoelen zullen het resultaat zijn van een integrale afweging en als bouwsteen dienen
voor het nieuwe omgevingsplan in 2006.
Om te komen tot Flevolandse waterkwaliteitsdoelstellingen betrekt de projectgroep de uitkomsten van
het project “Natuurlijke Achtergrond Gehalten”, het project “ecologische doelstellingen Flevoland” en
de risicoanalyse doelrealisatie 2015 (vanuit werkgroep 2: menselijke belasting). Ook vindt een brede
maatschappelijke en economische afweging plaats; zijn bepaalde functies verenigbaar met de
betreffende waterkwaliteitsdoelstellingen, is het halen van een bepaald waterkwaliteitsniveau
economisch verantwoord, etc..
De kernactiviteiten van de projectgroep Flevolandse Waterkwaliteitsdoelstellingen worden in 2004
actueel. Een plan van aanpak voor de werkzaamheden van de projectgroep wordt in 2003 uitgewerkt,
waarbij ook de plaats van de projectgroep binnen de werkstructuur nader wordt gespecificeerd.
Procesmatige en projectondersteunende activiteiten
Voor het goede verloop van een project met de grootte als die van de KRW is aandacht voor
procesmatige en projectondersteunende activiteiten noodzakelijk. Zowel de provincie als het
waterschap heeft een coördinator KRW. Deze verzorgen het opstellen (en actualiseren) van een
gezamenlijk programma, interne afstemming (tussen waterschap en provincie, tussen werkgroepen,
24
richting besturen, etc.), externe afstemming (richting Rijn Midden), controleren de voortgang van
projecten en de aanlevering van producten, etc. De afdelingsleiding van provincie (milieuplanvorming)
en waterschap (waterbeleid) zorgen voor de kwaliteitsbewaking en het beschikbaar stellen van geld
en personeel.
De interne en externe communicatie krijgen ook bijzondere aandacht. Een speciaal ingerichte project-
site zorgt voor inzicht en structuur in de werkafspraken, geleverde (tussen)producten, producten en
informatie vanuit ander gremia, e.d. Externe communicatie krijgt vorm door een te organiseren
workshop voor relevante organisaties in Flevoland en via integratie met de werkgroep communicatie
van WB21.
De provincie en het waterschap nemen deel aan het Rijn Midden platform. Daar vindt afstemming
over te leveren producten plaats. De werkorganisatie van Flevoland sluit goed aan op die van Rijn
Midden. Het kan zijn dat op Rijn Midden niveau wordt besloten om een bepaalde activiteit
(gezamenlijk) uit te besteden. Van de provincie en het waterschap wordt een inbreng in Rijn Midden
verwacht die evenredig is met hun belang bij een bepaalde zaak.
2003 2004
tijd (uur) geld (€) tijd
(uur)
geld (€)
excl. BTW incl. BTW excl. BTW incl. BTW
Provincie Flevoland 925 47.600 56.644 885 42.600 50.695
Waterschap Zuiderzeeland 545 37.600 44.744 545 32.600 38.795
De totale middelen voor het uitvoeringsprogramma bedragen
2003 2004
tijd (uur) geld (€) tijd
(uur)
geld (€)
Excl. BTW incl. BTW excl. BTW incl. BTW
Provincie Flevoland 1805 139.950 *1,2 166.540 1155 67.600 *2 80.445
Waterschap
Zuiderzeeland
1765 67.600 *2 80.445 965 62.600 *2 74.495
*1: bij dit bedrag is € 45.350 (excl. BTW) opgeteld, wat nodig is voor het project Natuurlijke Achtergrond Gehalten, dat een sterk
raakvlak heeft met KRW-activiteiten
*2: bij dit bedrag zijn PM posten opgenomen, het betreft:
ondersteuning werkgroep communicatie WB21
onderzoek ondiep grondwater kwaliteit
bijdragen aan werkprocessen op Rijn Midden niveau waar Flevoland belang heeft
risicoanalyse doelrealisatie 2015 (in 2004)
algemene noot: de inschattingen voor 2004 zijn minder nauwkeurig dan voor 2003. De raming wordt jaarlijks aangepast. Een
gedetailleerder overzicht van de uren- en kosteninschatting per activiteit is te verkrijgen bij de coördinatoren KRW van de
provincie en het waterschap.