projekat sijacica

Udruenje poljoprivrednih proizvoaa grada Istono Sarajevo

ProjektOsavremenjavanje poljoprivredne mehanizacije na podruju grada Istono Sarajevo


SADRAJ

SADRAJ..................................................................................................................... 2 UVOD.......................................................................................................................... 3 CILJ PROJEKTA............................................................................................................. 4 GLAVNI DIO.................................................................................................................5 Opis i naini sjetve.................................................................................................. 5 Sejalice za strna ita............................................................................................7 Sejalice za okopavine...........................................................................................9 Mehanike sejalice.............................................................................................10 Pneumatske sejalice...........................................................................................10 Tehnika rjeenja.................................................................................................. 12 Prilog..................................................................................................................... 19

2


UVODUdruenje poljoprivrednih proizvodjaa grada Istono Sarajevo je novostvorena organizacija iji je cilj okupljanje i udruivanje poljoprivrednih proizvodjaa u jednu krovnu organizaciju na nivou grada s namjerom da ih pravno zastupa i pomogne u ostvarivanju njihovog zajednikog interesa i podsticaja u poljoprivredi te unaprjeenju njihovog rada i poslovanja. U skladu sa svojim osnovnim ciljevima i zadacima udruenje je pokrenulo inicijativu za nabavku poljoprivredne mehanizacije koja bi se koristila u sistemu mainskog prstena. Potreba za ovim se javila jer se proizvoai okreu sve intenzivnijem stoarstvu i proizvodnji stone hrane, koja dovodi do uvodjenja novih krmnih kultura. S obzirom na lou poziciju naeg proizvodjaa (nemogunost kupovine maine samo za svoje potrebe) dolo se na ideju da se ide sa prijedlogom nabavke jedne maine u ovom sluaju sejaice koja bi opsluivala sve lanove udruenja to jest njene korisnike. To je iskljuvo mogue iz razloga njene sezonske upotrebe u poljoprivrednoj proizvodnji (jedanput, eventualno dvaput u godini), velik uinak i mala potronja sjemena, dok sama cijena date maine koja prelazi 10000 KM u ovom sluaju daje veliku isplatljivost.

3


CILJ PROJEKTAProizvodnja krmnog bilja najbolje spaja biljnu i stoarsku proizvodnju. Jedan od bitnih faktora koji utie na stabilnost i produktivnost u stoarskoj proizvodnji upravo je stabilna proizvodnja stone hrane, tj. pravilno rijeena krmna baza. U takvim uslovima gajenja krmnog bilja mora biti adekvatno zastupljena i prilagodjena uslovima sredine. Prevelika ulaganja u proizvodnju krmnog bilja, tj. stone hrane, mogu uticati na rentabilnost stoarske proizvodnje i s tim u vezi na cijenu stoarskih proizvoda. Takodje svjedoci smo danas, veoma visokih cijena repromaterijala (mineralnog djubriva, kvalitetnog sjemena i sredstava njege i zatite). Upravo zbog tog razloga proizvodnja krmnog bilja mora biti prilagodjena uslovima sredine, gdje se mora voditi rauna o izboru krmnih kultura, nainu sjetve, gajenja i iskoriavanja. Novija nauna saznanja u proizvodnji kabaste stone hrane na oranicama daju mogunost jeftinije i kvalitetnije proizvodnje krmnog bilja. Iz gore navedenog moemo zakljuiti da savremena poljoprivreda i njen razvoj nezamisliv bez kvalitetne savremene mehanizacije i primjene novih nauno tehnikih proizvodnji je: usitnjen postojeih posjed, mini sitna farmi i ne za i razvijena ponovnu nabavku dostignua u ovoj oblasti. Na Sarajevsko romanijskoj regiji evidentan problem u stoarsko-ratarskoj poljoprivredna revitalizaciju i gazdinstva, nedostatak finansijskih sredstava

osavremenjavanje

kao

poljoprivredne mehanizacije koja bi u mnogome olakala, pojeftinila i unaprijedila proizvodnju to ratarskih, to krmnih biljaka, koje su bitan preduslov za stvaranje sopstvene proizvodjai krmne baze. Stvaranjem sopstvene krmne baze poljoprivredni primjenom u praksi savjeta strunjaka i novih naunih dostignua

mogu uticati na njen povean prinos i kvalitet a zajedno sa tim na poveanje proizvodnje po jedinici povrine to bitno utie na rentabilnost u govedarskoj proizvodnji. Svjesni da sami teko mogu opstati od strane konkurencije poljoprivredni proizvodjai su kroz udruenje vidjeli da mogu ostvariti neke svoje ciljeve i ojaati svoj poloaj. Iz svega navedenog ovim projektom se eli unaprijediti 4


ratarska proizvodnja koji je bitan inilac razvoja stoarstva u naoj regiji. Osnovni cilj ovog projekta je dakle nabavka sijaica i obuka farmera za njihovo korienje u sistemu mainskog prstena za potrebe 10 korisnika na teritoriji optine Pale.

GLAVNI DIOOpis i naini sjetveUzgoj svake poljoprivredne kulture poinje njenom sjetvom. Precizna sjetva moe se izvesti na uredno pripremljenom zemljitu pouzdanom mainom. Precizna sjetva je pola uspjeha u racionalnom uzgoju biljnih vrsta. Sjetvom treba obezbjediti svakoj biljci odgovarajui vegetacioni prostor rasporedom sjemena u trougao. Ovakav teko ostvaruje a najbolji je krug koji se ostvaruje sjemena-biljaka u praksi se raspored

pa se koristi sjetva sa veim razmakom izmeu redova a

manjim razmakom izmeu biljaka u redu. To omoguava pouzdaniji rad maina za njegu, zatitu i ubiranje. Optimalna povrina vegetacionog prostora odreuje broj biljaka po jedinici povrine - sklop. U zavisnosti od biljne vrste, uslova uzgoja, tehnologije i dr., sjetva se moe obaviti na vie naina: Sjetva omake je rasejavanje sjemena po povrini (rukom, rasipaem

mineralnih hraniva, avionom). Posijano sijeme se mijea sa zemljitem odgovarajuim oruem (rotofreza, tanjiraa, drljaa, sjetvosprema, a i plug za vrlo plitka oranja). To predstavlja najstariji i najprostiji nain sjetve. Sjetva po cjeloj povrini (omana sjetva) ima puno nedostataka ali se i danas runo primenjuje na malim povrinama, nekim nepristupanim terenima sa veim nagibom za rad sejalica ili zbog njihovog neposjedovanja. Teko da se moe govoriti o nekim prednostima ovakvog naina sjetve, sem u na poetku navedenim uslovima.To je najjeftiniji metod sjetve kome nije neophodna neka posebna kvalitetna obrada zemljita. Sav rad se obavlja 5


primitivnim oruima. Da bi se izvela tako kvalitetno i ravnomjerno, ako se izvodi runo, zahtjeva iskustvo sejaa. Nedostaci ovakvog naina sjetve su brojniji od prednosti i ogledaju se u sljedeem: obavlja se dvofazno (prvo sjetva, pa pokrivanje sjemena zemljitem); neravnomjeran raspored po povrini (negdje je pregusto negdje rijetko rasporeeno sjeme); sjeme se nalazi na razliitim dubinama poslije rada nekog od orua za pokrivanje, neki dio sjemena se ne pokrije i strada pod uticajem niskih temperatura (ozima ita); koliina sjemena za sjetvu je vea 20-30% od uobiajene mainske; runo izvoenje sjetve znatno je manjeg uinka. Svi navedeni nedostaci redovno dovode do smanjenja prinosa i tamo gdje ne moe drugaije da se seje, osim na ovaj nain, u principu treba izbjegavati i dati prednost mainskoj vrstanoj sjetvi. Sjetva u redove ili vrstana sjetva se najvie primjenjuje, moe da se obavlja runo, ali to se radi na malim povrinama. U njivskoj proizvodnji, jo ponegdje u nekim ekstenzivnim krajevima. Vrstana sjetva ili sjetva u vrste (redove) sa mainama sejalicama predstavlja znatno savremeniji nain sjetve. Postoje brojni mehanizmi za fino podeavanje sejalica, te se sjeme na ovaj nain mnogo bolje razmjeta u horizontalnom pravcu i vertikalno po dubini. Velika je tanost rada prilikom izbacivanja tanog broja semena na definitivno rastojanje, to u sutini smanjuje sjetvenu normu. Sjeme se odmah unosi, prekrije sa zemljitem i stavlja u povoljne uslove za klijanje. Na ovaj nain dobija se ravnomjerno nicanje i ujednaen usjev koji ravnomjernije koristi hraniva i vodu, mnogo konkurentniji u odnosu na korove. Najvaniji naini sjetve vide se na sljedeoj shemi:

6


1. Uskoredna 2. Unakrsna 3. Uskoredna sjetva u zbijene redove 4. irokoredna 5. Sjetva u pantljike (trake) 6. Punktirna 7. Sjetva u gnijezda 8. Kvadratna 9. Omana Ravnomjernost u porastu ima za posljedicu istovremeni prelazak svih biljaka iz jedne u drugu fazu porasta i razvia, uz ravnomjerno stasavanje i sazrijevanje. Gustina se moe vrlo dobro regulisati pri fiksnom meurednom rastojanju, lako se poveava ili smanjuje rastojanje izmeu biljaka u redu promjenom sjetvenih ploa. Kvalitet rada sejalice (pored ostalih pokazatelja) ocjenjuje se prema preciznosti polaganja sjemena na tano odreeni razmak zrna u redu. Kod nje se istiu dvije vrlo este varijante u zavisnosti od veliine rastojanja izmeu redova: 1. 2. sjetva u uske redove (gustoredna sjetva, razmak redova 12-15cm); sjetva u iroke redove (irokoredna sjetva, razmak izmeu redova 40-80cm).

Obe varijante sjetve se mogu izvoditi runo. Runa vrstana sjetva je zastupljena kod kukuruza i drugih okopavina. Zastupljena je dalje na manjim batenskim povrinama kod sjetve povra. Meutim, pravi smisao dolazi do izraaja tek pri upotrebi sejalica. Osim to se sejalicama sjeme moe staviti u povoljnije uslove za klijanje i pravilno nicanje, prednost je i u velikom uinku rada. Ovim nainom sjetve postie se znatna uteda sjemenskog materijala, a biljke se bolje obezbeuju osnovnim vegetacionim iniocima. Sejalice za strna ita Koriste se za sjetvu penice, jema, ovsa, djeteline, lucerke, trava i krmnog bilja. Prema principu rada nainu zahvatanja sjemena mogu biti mehanike, centrifugalne i pneumatske. Kod mehanike sejalice sjetveni aparat ima zadatak da odredjenu masu sjemena bez oteenja iznese u sjetvene cijevi. Najee se primjenjuju aparati valjkasto rebrastog tipa. Valjci su postavljeni na sjetvenu osovinu sa kojom u toku rada rotiraju. Sjetvena osovina dobija pogon od tokova sejalice. U primjeni sjetveni aparati su u obliku iljebljenih (grebenastih) valjaka ili tokia, postavljeni na sjetvenu osovinu. Svaki toki ima dva niza ozubljenja (za krupnije i sitnije sjeme). 7


Koliina sjetve zavisi od brzine okretanja sjetvene osovine koja pokree sjetvene aparate.

8


Kod

pneumatske

sejalice koja

sjeme se do ulagaa nosi vazdunom poboljava mase strujom ravnomjernost Ovakva

zrna u redu i sjetvu male sjemena. konstrukcija omoguava

izvoenje sejalica sa velikim radnim zahvatom, do 7,5 m. Ispod ureaj toak cijevi. Pogon dobija od pogonskih tokova na sejalici. Vazdunu struju stvara radijalni ventilator pogonjen PV traktora. Potisna cijev na mjestu unoenja sjemena u vazdunu struju izvedena je na principu injektora. kraju valovitog (vertikalnog) dijela Na cijevi postavljen je centralni razdjeljiva koji otvora za sanduka je ima sa doziranje, ili valjak

rebrasti valjak ili ozubljeni lopaticama-rebrima. U toku rada valjak rotira, lopaticama zahvata sjeme i ubacuje u

rasporeuje sjeme u pojedine sjetvene cijevi. Za pouzdan rad pneumatske sejalice vazduna struja treba da je uvijek odreene konstantne jaine i jednaka u svim sjetvenim cijevima Sejalice za okopavine Koriste se za sjetvu sjemena u iroke redove sa razliitim razmakom izmeu biljaka u redu (kukuruz, eerna repa, soja, pasulj, graak, suncokret, lubenice, dinje). U upotrebi su sejalice za sjetvu pojedinanih zrna u redu. Po principu zahvatanja, transporta i raspodjeljivanja zrna na odreen razmak u redu, sejalice mogu biti: mehanike i pneumatske. Sejalice za okopavine su sekcijskog tipa; radni organi sejalice su grupisani u odvojene jedinice, sjetvene sekcije ili sjetvene aparate. Svaka sjetvena sekcija ili sjetveni aparat u principu, ima kutiju za sijeme, sjetveni aparat, ulaga i nagazni toak. Sjetveni aparati - sekcije su, za poprenu gredu rama, povezani zglobnom vezom u 9


obliku paralelograma koja omoguava kopiranje terena, odnosno podizanje i sputanje setvene sekcije, u zavisnosti od terena a da se pri tome ne mjenja ugao postavljanja radnih organa. Mehanike sejalice Mehanike sejalice se izrauju sa sjetvenim aparatom postavljenim horizontalno, koso ili vertikalno. Izvedeni su u obliku ploa sa otvorima, ploa sa kaikama (prstima), diskova sa elijama, vertikalnih cilindara sa rupama i dr. Sjetveni aparati sa horizontalnim sjetvenim ploama su najvie u upotrebi. Sjetvene ploe po obodu imaju otvore (okrugle. etvrtaste, ovalne) ili sa otvorima, izbueni blizu oboda ploe. U radu ploa rotira. Otvori prolaze pored istaa vika zrna (zadatak im je da propuste samo jednu sjemenku u jednom otvoru), donose po jedno zrno do otvora za isputanje zrna gdje, uz pomo izbacivaa, zrno pada u provodni kanal i kroz njega u brazdicu koju formira ulaga. Nedostatak mehanike sejalice sa horizontalnim ploama je to je velika visina padanja zrna (od otvora do brazdice) pa je neravnomeran raspored zrna u redu. Mehanikim sejalicama treba sejati samo kalibrirano sjeme. Dozvoljena brzina rada sejalice je do 6 km/h, a uinak od 0,8 1ha. Sjetveni aparati sa kosom ploom ostvaruju manju visinu padanja zrna pa je i sjetva preciznija. Aparati sa vertikalnim diskom koji po obodu ima udubljenja elije. U elije upada sjeme a skida vika sjemena omoguava sjetvu samo jedne sjemenke. Ovakav sjetveni mehanizam koristi se najvie za sjetvu eerne repe, a moe i sjetvu kukuruza. Pneumatske sejalice Osobina pneumatske sejalice je da po jedno zrno, potrebno za pojedinanu sjetvu, izdvaja iz mase sjemena (smeteno u kutiju, odnosno kuite sjetvenog aparata) pomou vazdune struje. Omana sjetva zahtjeva veu koliinu semena od 20 30% u odnosu na mainsku vrstanu. Osim toga mehanikom sejalicom, esto ispadne kroz isti otvor po nekoliko zrna i javlja se potreba za prorjeivanjem pa tako 10


utroimo vie sjemena nego sa pneumatskom preciznijom sejalicom, mogunost rada pri veim brzinama kretanja sjetvenog agregata pa je uinak znaajniji i kree se od 1,2 2ha. Prema nainu djelovanja vazdune struje, odnosno nainu izdvajanja zrna, postoje dva tipa ovih sejalica: sejalice sa podpritiskom i sejalice sa nadpritiskom. Najvie je u upotrebi sjetveni aparat sa podpritiskom i vertikalnom sjetvenom ploom smjetena u kuite sjetvene sekcije. Ploa je izbuena razliitom veliinom i rasporedom otvora u zavisnosti od biljne vrste koja se sije. Ploa pri radu rotira u smjeru rotiranja tokova sejalice i prolazei uz sjeme, usljed djelovanja usisne vazdune struje, zrno se vee uz svaki otvor. Na gornjoj strani kuita postavljen je skida vika sjemena koji vraa viak sjemena natrag a proputa samo jedno zrno na jednom otvoru na ploi. Na najniem dijelu kuita nema djelovanja vazdune struje i zrno sdobodno spada sa otvora na tlo i u brazdicu koju formira ulaga. Sila podpritiska treba da je odgovarajua i sa delovanjem u toku rada i u toku okretanja na uvratinama. Zato u toku traktora 540 o/min. rada treba odravati preporueni broj obrtaja PV

11


Sejalice sa sjetvenim aparatom na principu

nadpritiska manje su u upotrebi.

Najvie se koristi aparat u obliku vertikalnog diska. Na eonom dijelu diska izvedene su konusne elije koje na dnu zavravaju sa malim otvorom. Rotiranjem diska, elije sa zrnom prolaze pored izbacivaa koji potisne zrno sa dna elije tako da se dalje zrno nosi izmeu elija i kuita, kroz koji pada u brazdicu.

Tehnika rjeenjaU principu kao i u svakoj proizvodnji pravilno izvedena sjetva ima zadatak smjetaja sjemena u zemljite u projektovanoj koliini, na odreenu dubinu i razmak u agrotehnikim rokovima i pod uslovima koji omoguavaju zadovoljavajuu mehaniku klijanja. To je zadatak kvalitetne sjetve. Sagledavi sve prednosti sijaica moramo se osvrnuti i na neke ekonomske aspekte ovog projekta. Poljoprivredno zemljite predstavlja osnov za bavljenje ratarskom i stoarskom proizvodnjom. U Sarajevsko romanijskoj regiji obuhvata 79.887 ha, to predstavlja 38,66 % ukupne povrine. Podaci o povrinama pod poljoprivrednim zemljitem u regiji prikazani su tabeli.

12


Tabela

Struktura poljoprivrednog zemljita Sarajevsko romanijskoj regiji Nain korienja ha

prema

nainu

korienja

u

Optina

Oranice i bate 1.858,1 1 3.602,0 8 4.153,7 481,01 242,15 229,9 411,44 10.978, 39

Vonjaci 238,11 1.599,2 143,45 149,75 111,52 146,85 54,7 2.443,5 8

Livade 9.337,6 9 12.081, 73 15.257, 75 238,63 1.627,6 4 748,83

Obradivo 11.433,9 1 17.283,0 1 19.554,9 869,39 1.981,31

Panjaci 4.872,22 5.706,52 11.898,0 2 178,1 1.701,15 473,05

Bare i trstici 0,00 1,22 0,50 0,20 0,38 0,04 0,52 2,86

Ukupno 16.306, 13 22.990, 75 31.453, 42 1.047,9 3.682,8 4 1.598,6 7 2.807,5 6 79.887, 06

Pale Rogatica Sokolac I.Ilida I.S.Grad I.N.Sarajev o Trnovo Ukupno

1.125,58 1.009,2 6 40.301, 53 1.331,64 1.475,4 26.160,7 53.723,5

Nain korienja - % Optina Oranice i bate 11,4 15,7 13,21 45,91 6,58 14,38 Vonjaci 1,46 6,96 0,46 14,29 3,03 9,19 Livade 57,26 52,55 48,51 22,78 44,20 46,84 70,41 Obradivo 70,12 75,21 62,18 82,98 53,81 Panjaci 29,88 24,82 37,83 17,00 46,19 19,59 Bare i trstici 0,00 0,01 0,00 0,02 0,01 0,00 Ukupno 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00

Pale Rogatica Sokolac I.Ilida I.S.Grad I.N.Sarajev o

13


Trnovo Ukupno

14,65 13,74

1,95 3,06

35,95 50,45

52,55 67,25

47,43 32,75

0,02 0,00

100,00 100,00

Najzastupljenije su livade sa 50,45 %, zatim slijede panjaci sa 32,75 %, dok su kao poslijedica morfometrijskih i klimatskih odlika regije, oranice zastupljene sa svega 13,74 %. Posmatrajui udio povrina pod livadama i panjacima (83,2 %), koji za sada predstavljaju osnovnu voluminozne stone hrane, moe se konstatovati da Sarajevsko romanijska regija ima kvalitetne pretpostavke za poveanje obima ukupne stoarske proizvodnje. Karta korienja zemljita u Sarajevsko romanijskoj regiji

Iako zastupljene sa 10.978,39 ha ili svega 13,74 %, iskustva govore da se veoma mali dio oraninih povrina obrauje. Ovo je posebno vano za proizvodnju mlijeka, jer se kvalitetnija voluminozna hrana koja ini osnov zimskog obroka moe dobiti 14


jedino sa oranica. Raspoloive zemljine povrine predstavljaju vaan faktor stoarske proizvodnje. U narednoj tabeli prikazani su podaci o poljoprivrednim povrinama za gazdinstva iz uzorka.

Tabela

Korieno poljoprivredno zemljite u 2008. godini Sopstveno Kategorija Povri na 13,2 0,2 60,2 73,6 14,82 88,42 Ue e % 14,93 0,23 68,08 83,24 16,76 100,0 0 Zakupljeno Povri na 4 0 71,3 75,3 43,5 118,8 Ue e % 3,37 0,00 60,02 63,38 36,62 100,0 0 Ukupno Povri na 17,2 0,2 131,5 148,9 58,32 207,2 2 Ue e % 8,30 0,10 63,46 71,86 28,14 100,0 0

Oranice i bate Vonjaci Livade Obradivo Panjaci Poljoprivredno

Analizirajui podatke iz tabele vidljivo je da ukupne poljoprivredne povrine za deset gazdinstava iznose 88,42 ha ili 8,84 ha po gazdinstvu. Poto su istraivanja obavljena u brdsko planinskom podruju gdje gazdinstva posjeduju vee zemljine povrine, ne iznenauje injenica da je prosjena veliina gazdinstva vea za 2,5 puta od republikog prosjeka. Struktura korienja povrina za uzorak slina je podacima za regionalni nivo. U ovom sluaju najzastupljenije su livade i panjaci, koji u sopstvenim povrinama imaju uee od 84,84 %, dok se njihov udio u ukupnim (sopstveno + zakupljeno) povrinama poveava na 91,6 %. U procesu organizacije proizvodnje i racionalizacije trokova, veliki znaaj ima i isparcelisanost posjeda. S toga, u narednoj tabeli dat je prikaz podataka o broju i veliini parcela sopstvenog poljoprivrednog zemljita. 15


Tabela .

Isparcelisanost poljoprivrednog zemljita Povri na (ha) Oranice bate Vonjaci Livade Obradivo Panjaci Poljoprivre dno i 13,2 0,2 60,2 73,6 14,82 88,42 Prosjena parcele (ha) 0,73 0,20 2,08 1,53 2,12 1,61 veliina

Kategorija

Broj parcela

18 1 29 48 7 55

Podaci iz predhodne tabele ukazuju da se radi o relativno povoljnoj situaciji kada je u pitanju isparcelisanost posjeda. Kao to se moglo i oekivati, parcele sa najveom povrinom su zastupljene kod panjaka 2,12 ha, zatim kod livada 2,08 ha, te kod oranica 0,73 ha. Sve to skupa nam govori da nabavka poljoprivredne mehanizacije u ovom sluaju sijaice za strna ita i okopavine itekako opravdana, naroito raunajui na to, da e se proizvoai opredjeljivati na poveanje oraninih povrina u sluaju koritenja mehanizacije. Predmet ovog projekta je rentabilnost ulaganja u mehanizaciju odnosno nabavku sijaica. Poznato je pravilo u proizvodnji da su nova i savremena mehanizacija poeljan uslov svakog tehnolokog rjeenja. Angaovanje novanog kapitala za nabavku mehanizacije, kao tehnikog faktora proizvodnje, znai slojevite zahtjeve za proizvode i proizvodnju, tehnoloku opremljenost gazdinstava, podrazumjevajui i subjektivne faktore kao objektivne organizacione i drutvene uslove u smislu postignutog nivoa drutvene produktivnosti. Uloen kapital u mehanizaciju je dio angaovanog kapitala u obliku sredstava za rad. Specifinost ovih sredstava jeste da se ona u cjelini unose u reprodukciju, a troe se u nizu reprodukcija, odnosno godina. Proizvodni ciklus u poljoprivrednoj proizvodnji je definisan biolokim svojstvima konkretne proizvodnje. Mehanizacija, kao tehniko rjeenje savremene 16


proizvodnje, podreena je karakteristikama i zahtjevima proizvodnje. Ciklus reprodukcije mehanizacije u ratarskoj proizvodnji, tj. prenos "utroene" vrijednosti na proizvodnju odvija se tokom vie ekonomskih ciklusa. Stoga je angaovani kapital vei od utroene vrijednosti (amortizacija) mehanizacije u jednom proizvodnom ciklusu. Tako na primjeru mehanike univerzalne sejaice IMT 634.773 ija je cijena 5350KM a predvieni vijek korienja 5 godina godinji iznos amortizacije e iznositi: Amk = = 1070 KM , = 20%

a godinja stopa Ams =

Kod etveroredne pneumatske sejaice za okopavine OLT PSK-4 ija je osnovna cijena 12420KM amortizacija e iznositi: Amk = = 2484KM, a amortizaciona stopa Ams = = 20%

Obzirom da e navedena mehanizacija pokrivati 6 optina grada Istono Sarajevo a poznato je da grad Istono Sarajevo pokriva itavu Sarajevsko-romanijsku regiju, zbog same regionalne i geografske specifinosti u projektu bi se ilo na nabavku etiri gore pomenute sijaice (dvije pneumatske za okopavine i dvije uskoredne za strna ita i krmno bilje) upravo zbog smanjenja trokova prevoza i samog habanja mehanizacije prilikom transporta iz gornjih u donje dijelove grada i obrnuto, to podie vrijednost ovog projekta na 35540KM. Medjutim ako bi sagledali koje sve prednosti bi pomenute maine donijele proizvodjaima, pogotovo zato to e se vriti usluge u sistemu mainskog prstena opravdanost svakako postoji: prvo iz razloga trenutnog ne postojanja date mehanizacije na prostoru grada Istono Sarajevo, to za sobom povlai injenicu da se proizvodjai ne opredjeljuju za uzgoj krmnih kultura kao to su silani kukuruz, repa, strnine; drugo, same prednosti upotrebe mehanizacije u poljoprivrednoj proizvodnji tj. sjetvi to je ve opisano u glavnom dijelu ovog projekta (koliina utroenog sjemena, uinak itd); tree, s obzirom da e mehanizacija biti vlasnitvo udruenja, mogunost zapoljavanja jednog ili dva lica koje e odravati i obuavati proizvodjae za rukovanje nabavljenom mehanizacijom.

17


Ako uzmemo da je teoretski uinak jedne pneumatske sijaice u sezoni sjetve 250ha a znamo da je cijena kotanja po hektaru obavljene sjetve 100KM, udruenje kao vlasnik maine moi e da uzima i odredjenu naknadu za rad sijaica koja bi se koristila za njihovo odravanje i servisiranje. Naziv maine Univerzalna sijaica IMT 634.773 OLT pneumatska sijaica PSK4 Ukupna vrijednost projekta Komada 2 2 Vrijednost u KM 10700 24840 35540

18


Prilog

19


20

projekat sijacica

Documents