Pyetjet dhe pergjigjet per provimin e licences Mjekesi-Stomatologji 1. Parimet e kujdesit shendetsor Neni 12 12.1.Kujdesi shndetsor zbatohet duke u udhhequr nga parimet vijuese: a) Barazia; b) Cilsia; c) Ndershmria dhe prgjegjsia; d) Gjithprfshirja dhe jo diskriminimi; e) Financimi i qndrueshm; f) Financimi kosto-efektiv; g) Bashkfinancimi. 2. Te drejtat dhe detyrimet qytetare Neni 19 19.1.do qytetar: a) Duhet t ruaj dhe t prparoj shndetin personal dhe kolektiv; b) Duhet t rrespektoj t drejtn e tjetrit q sht e lidhur me ruajtjen dhe prparimin e shndetit, parandalimin e smundjeve si dhe me rehabilitimin pas tyre; c) Ka t drejt t siguroj informata t cilat i mundsojn ngritjen e aftsive pr prparimin dhe prmirsimin e shndetit, si dhe pr t marr vendime lidhur me shtjet q kan t bjn me shndetin e tij, n baz t t dhnave adekuate; d) Ka t drejt q t siguroj informata lidhur me veorit e shrbimeve shndetsore nga ofruesit e shrbimeve shndetsore, qasjen ndaj tyre, mnyrn e shfrytzimit, si dhe mbi t drejtat e qytetarve sa i prket kujdesit shndetsor, dhe mnyrs se si ato mund t realizohen; e) Ka t drejt prdorimi t gjuhs s tij ose t gjuhs s shenjave; f) Ka t drejt n sigurimin e ruajtjes s fshehtsis profesionale nga ana e puntorit shndetsor; g) sht i detyruar q n hapsirat e institucioneve publike tu shmanget mnyrave t sjelljes dhe t aktiviteteve pr t cilat, n baz t t dhnave shkencore, dihet mir se jan t rrezikshme pr shndetin e t tjerve; h) sht i detyruar t ofroj ndihm, brenda mundsive t tij, dhe t njoftoj ofruesin kompetent t shrbimeve shndetsore n rast se zbulon nj gjendje t emergjencs, ose n rast ka dijeni pr kt; i) sht i detyruar t mbshtes sistemin financiar t kujdesit shndetsor pran institucionit prkats, n pajtim me Ligjin. 3. Kujdesi i detyrueshem shendetsor ??? h) Qytetari sht i detyruar t ofroj ndihm, brenda mundsive t tij, dhe t njoftoj ofruesin kompetent t shrbimeve shndetsore n rast se zbulon nj gjendje t emergjencs, ose n rast ka dijeni pr kt; 19.2.shtjet lidhur me trajtimin dhe ose hospitalizimin e dhunshm t pacientve rregullohen me akt t veant ligjor.

1

4. Standardet e kujdesit shendetsor Neni 25 25.1.N zbatimin e kujdesit shndetsor institucionet shndetsore, puntort shndetsor, personat juridik dhe qytetart, brenda t drejtave dhe detyrimeve t tyre duhet t ndrmarrin masat e nevojshme pr sigurimin e standardeve cilsore dhe sasiore t kujdesit shndetsor. 25.2.Standardet cilsore t kujdesit shndetsor jan: a) Prparimi i mnyrs s shndosh t jetess; b) Prmirsimi i shndetit n prgjithsi; c) Prparimi i shndetit t fmijve, t rinjve dhe t t moshuarve; d) Prparimi i shndetit riprodhues e) Prparimi i shndetit mendor; f) Parandalimi i smundjeve ngjitse dhe i smundjeve jongjitse kronike; g) Rehabilitimi psikofizik i qytetarve; h) Zhvillimi i burimeve njerzore dhe institucionale; i) Prmirsimi i shndetit t personave me aftsi t kufizuara; j) Zbulimi i hershm i smundjeve malinje dhe parandalimi i tyre; 25.3.Standardet sasiore t kujdesit shndetsor jan: a) Rritja e mesatares s jetgjatsis; b) Zvoglimi i vdekshmris t foshnjeve dhe t nnave; c) Zvoglimi i smundshmris s prgjithshme dhe asaj specifike; d) Zvoglimi i shkalls s traumave; e) Zvoglimi i mungesave nga puna pr shkak t smundjeve ose t lndimeve. 5. Nivelet e organizimit te kujdesit shendetsor Neni 27 27.1.Kujdesi shndetsor organizohet n nivelin: a) Parsor, b) Dytsor dhe c) Tretsor. 6. Kujdesi paresor (pergjegjesi e Komunave permes mjeksise familjare) 28.4.Kujdesi parsor shndetsor prfshin: a) Prparimin, parandalimin, mjekimin, shrimin dhe rehabilitimin q kan t bjn me smundjet, rregullimet dhe me lndimet; b) Edukimin shndetsor, imunizimin dhe vaksinimin; c) Prcaktimin e diagnozs fillestare dhe kujdesin elementar shndetsor prfshir edhe ndrhyrjet e vogla kirurgjike; d) Promovimin e shndetit oral dhe kujdesin themelor stomatologjik; e) Kujdesin pr shndetin mendor t bazuar n bashksi; f) Rehabilitimin e bazuar n bashksi; g) Sigurimin e ujit dhe ushqimit cilsor. 29.1.Kujdesi parsor shndetsor sigurohet dhe zbatohet nga ekipi i mjeksis 2

familjare i prbr nga puntort shndetsor si vijon: a) doktori i mjeksis; b) doktori i stomatologjis; c) specialisti i mjeksis familjare; d) magjistri i farmacis; e) pediatri; f) gjinekologu-obstetr; g) specialisti i biokimis klinike; h) infermiert, mamit si dhe fizioterapeutt dhe teknikt mjeksor nga neni 86. 7. Kujdesi dytesor a) Kujdesin shndetsor jasht-spitalor: diagnostik, terapeutik dhe rehabilitues; b) Kujdesin shndetsor spitalor gjat 24 orve: diagnostik, terapeutik dhe rehabilitues; c) Edukimin shndetsor t pacientve; d) Prkrahjen profesionale pr nivelin e kujdesit parsor shndetsor; 8. Kujdesi tretesor 31.1.Kujdesi tretsor shndetsor prfshin shrbimet specialistike q ofrohen n institucionet shndetsore t autorizuara nga Ministria e Shndetsis ku zhvillohet procesi msimor universitar, puna krkimoro-shkencore dhe edukimi specialistik pasdiplomik. 31.2.Organizimi dhe funksionimi i institucioneve t kujdesit tretsor shndetsor prcaktohet me akt nnligjor t nxjerr nga Ministria e Shndetsis dhe Ministria e Arsimit, Shkencs dhe Teknologjis. 31.3.Shfrytzimi i shrbimeve t kujdesit tretsor shndetsor t cilat nuk mund t sigurohen brenda sistemit t shndetsis s Kosovs sigurohen dhe rregullohen me akt nn-ligjor t nxjerr nga Ministria e Shndetsis. 9. Themelimi dhe organizimi i institucioneve shendetesore Neni 40 40.1.Veprimtarin e kujdesit shndetsor e zbatojn institucionet shndetsore. 40.2.Me qllim t sigurimit t kujdesit shndetsor pr qytetart n territorin e Kosovs, institucionet shndetsore mund ti themelojn: a) Kuvendi i Kosovs, Qeveria e Kosovs, Ministria e Shndetsis, Kuvendi i Komuns, dhe personat juridik vendor n pajtim me kt Ligj dhe Planin e rrjetit t institucioneve publike shndetsore; b) Personat fizik dhe juridik, vendor dhe t huaj, n pajtim me kt Ligj dhe rregullativn pr veprimtarin private n shndetsi. 40.3. Rregullativn ligjore nga paragrafi paraprak e miraton Kuvendi i Kosovs. 10. Udheheqja dhe mbikqyrja e institucioneve shendetesore Neni 49 49.1.Institucionin shndetsor e udhheq Drejtori. 49.2.Mnyra e zgjedhjes, e shkarkimit dhe mandati i Drejtorit t institucionit shndetsor sigurohet n pajtim me rregullativn ligjore pr shrbimin civil. 49.3.Institucioni shndetsor mbikqyret nga Kshilli mbikqyrs. 3

49.4.Mnyra e zgjedhjes, e shkarkimit dhe mandati i Kshillit mbikqyrs t institucionit shndetsor sigurohet n pajtim me aktet nn-ligjore t nxjerra nga Ministria e Shndetsis. Neni 50 50.1.Aktet nn-ligjore t institucionit shndetsor jan Statuti ose aktet e tjera t prgjithshme. 50.2.Statuti sht Akt i prgjithshm me t cilin institucioni shndetsor prcakton organizimin, mnyrn e udhheqjes dhe t vendosjes, si edhe shtjet e tjera t lidhura me zbatimin e kujdesit shndetsor, si dhe punt e afarizmit, n pajtim me ligjin. 50.3.Statuti aprovohet nga themeluesi me propozim t institucionit shndetsor. 11. Kushtet dhe procedurat per zbatimin e kujdesit shendetesor Neni 51 Kujdesi shndetsor zbatohet n institucionin shndetsor, n vend t puns, n banes t qytetarit dhe n vende t tjera, kudo ku qytetari ka nevoj pr kujdes shndetsor. Neni 52 52.1.Kujdesi shndetsor n institucionin shndetsor zbatohet sipas kushteve dhe procedurave t caktuara me kt Ligj, si dhe me aktet e prgjithshme t institucionin shndetsor. 52.2.Kujdesi shndetsor n format e tjera t zbatimit, ushtrohet sipas kushteve dhe procedurave t prcaktuara pr institucion shndetsor. Neni 53 53.1.N rastet kur institucioni shndetsor nuk ka mundsi t siguroj kujdesin shndetsor nga fushveprimi i tij, qytetari duhet t udhzohet n institucionet shndetsore prkatse, shoqruar me dokumentacionin relevant mjeksor, duke e rrespektuar sistemin e referimit. 53.2.Gjat kohs s grevs, institucioni shndetsor duhet t ofroj minimumin e shrbimeve t kujdesit shndetsor t prcaktuar me akt nn-ligjor t nxjerr nga Ministria e Shndetsis. Neni 54 54.1.Puntori shndetsor brenda mundsive, dijes dhe prgjegjsive t tij duhet t ofroj ndihmn profesionale gjithmon dhe n do vend. 54.2. Puntori shndetsor i cili e ndihmon personin n vendin e fatkeqsis nuk mund t ndiqet n mnyr gjyqsore pr shrbimin e mangt profesional pr shkak t mungess s mjeteve t nevojshme pr ndihm. Neni 55 Rregullat lidhur me t dhnat e procedurs s trajtimit t qytetarit, si dhe me fshehtsin profesionale, prcaktohen me rregullativn ligjore t ciln e nxjerr Qeveria e Kosovs me propozim t Ministris s Shndetsis. 12. Financimi i kujdesit shendetesor 4

57.1.Niveli themelor i kujdesit shndetsor pr t gjith qytetart garantohet nga burimet vijuese: a) Buxheti Qndror i Qeveris s Kosovs; b) Buxheti i Komunave; c) Fondi i sigurimeve shndetsore; d) Bashkpagesat nga shfrytzuesit e shrbimeve shndetsore; e) Tatimet e veanta t aprovuara nga Qeveria; f) Dhuratat dhe trashgimit e dhuruara nga qytetart individual; g) Donacionet n form t parave t gatshme ose t ngjashme; h) T ardhurat nga aktivitetet e autorizuara; i) T ardhurat nga sigurimet vendore dhe t jashtme t cilat realizohen nga shrbimet e specializuara t sigurimeve t prcaktuara me ligjet e tjera relevante. 57.2.Kujdesi shndetsor mund t sigurohet n institucionet e licencuara ose t lejuara t kujdesit shndetsor, n pajtim me kt ligj, t cilat mund t jen t financuara edhe nga: a) Organizatat e themeluara n baz t ligjit, t cilat ofrojn skema t sigurimeve private shndetsore, nprmjet kontributeve vullnetare; b) Pagesat e drejtprdrejta t qytetarve t cilt kan zgjedhur q t trajtohen si pacient privat, duke paguar nga mjetet vetanake mimin e plot t kujdesit shndetsor. 57.3.Organizatat e sigurimeve t prshkruara n nenin 57.1 pika c) dhe 57.2 pika a) themelohen dhe organizohen, n pajtim me ligjin pr sigurime shndetsore. 13. Sigurimi themelot shendetsor Neni 59 59.1.Vllimi i t drejtave nga Sigurimi themelor shndetsor lidhur me kujdesin shndetsor nga neni 22 i ktij ligji, prcaktohet do vit me pako t programit t veant, t ciln e nxjerr Qeveria e Kosovs. 59.2.Niveli dhe vllimi i kujdesit shndetsor themelor, me t drejta dhe detyrime pr t gjith qytetart, do t sigurohet dhe garantohet n Fondin e Sigurimeve Shndetsore (n tekstin e mtejshm Fondi). 59.3.N Fond, pr t gjith qytetart skema e sigurimeve themelore shndetsore do t bazohet n parimet e barazis, reciprocitetit dhe solidaritetit. 59.4.Fondi themelohet si institucion publik i pavarur me status juridik, t drejta dhe prgjegjsi t caktuara me ligjin pr Sigurimet Shndetsore t Kosovs. Sigurimi privat shndetsor Neni 60 Sigurimi privat shndetsor themelohet n baz t kontrats individuale ndrmjet qytetarit, organizats dhe institucioneve t sigurimeve shndetsore t autorizuara n baz t ligjit. 14. Sigurimi i mjeteve per pune te institucioneve shendetsore Neni 61 61.1.Institucionet shndetsore mund t financohen nga: a) Buxheti i Kosovs; b) Buxheti i Komunave; c) Fondi i sigurimeve shndetsore; d) Institucionet private t sigurimeve shndetsore; 5

e) Bashkpagesat e qytetarve; f) Grantet pr pun shkencore hulumtuese; g) Dhuratat n form t hollave t gatshme dhe t ngjashme; h) Donacionet dhe trashgimit; i) T ardhurat nga taksat speciale t prcaktuara nga Qeveria; j) T ardhurat nga sistemet e tjera t sigurimeve vendore dhe t jashtme. 61.2.Institucionet shndetsore dhe personat e tjer juridik dhe fizik, t cilt ushtrojn veprimtari shndetsore, sigurojn mjete pr pun duke zbatuar programin e kujdesit shndetsor n baz t: a) Llojeve, vllimit dhe cilsis s shrbimeve q vlersohen sipas mimit t shrbimeve; b) Numrit t banorve n territorin q mbulohet me shrbime t kujdesit shndetsor; ose c) Numrit t qytetarve t udhzuar n institucionet shndetsore. 61.3.Institucionet shndetsore dhe organizatat q marrin fonde publike pr zbatimin e kujdesit shndetsor, jan t detyruara t mbajn llogarit dhe evidencat n mnyrn e prcaktuar me ligj dhe t sigurojn informata t nevojshme pr organet relevante. 15. Sistemi informativ shendetsor Neni 62 68 Veprimtaria shndetsore siguron dhe zbaton sistemin informativ unik dhe t integruar. Institucionet shndetsore, si dhe personat prgjegjs juridik dhe fizik jan t detyruar t mbledhin t dhnat shndetsore dhe ti raportojn ato n mnyr periodike n Institutin e Shndetsis Publike t Kosovs, n pajtim me dispozitat e aktit nnligjor nga neni 68. Evidenca shndetsore zbatohet nprmjet grumbullimit dhe evidentimit t t dhnave n dokumentacionin shndetsor q mund t jet: a) Institucional q mbetet n institucionin q zbaton kujdesin shndetsor; b) Personal q mbetet n pronsi t qytetarit. Normat dhe standardet brenda sistemit unik informativ shndetsor i prcakton Ministria e Shndetsis n baz t propozimit t Institutit t Shndetsis Publike t Kosovs. Puntori dhe institucioni shndetsor raporton pr shrbimet e tij, me krkes t organit prgjegjs, duke mos cnuar t drejtat e pacientit dhe duke siguruar fshehtsin profesionale, prve n rastet e rregulluara me ligjin prkats. Neni 67 67.1.Secili puntor shndetsor, me nnshkrimin e tij, mban prgjegjsi pr saktsin e t dhnave t regjistruara n dokumentacionin dhe n evidencn shndetsore. 67.2.Mbikqyrjen e zbatimit t detyrimeve n lmin e sistemit unik informativ shndetsor e realizon Ministria e Shndetsis. 6

Llojet, prmbajtja dhe mnyra e udhheqjes s evidencave, grumbullimi, prpunimi dhe shfrytzimi i t dhnave t grumbulluara, si dhe mnyra e raportimit brenda sistemit unik informativ shndetsor rregullohen me akt nn-ligjor q e nxjerr Qeveria e Kosovs, n propozim t Ministris s Shndetsis. 16. Institucionet shendetsore Institucionet shndetsore zbatojn veprimtarin shndetsore n pajtim me rregullativn e brendshme shndetsore. Neni 71 Standardet dhe normat q duhet ti plotsoj institucioni shndetsor sa i prket aspekteve t kuadrit, pajisjes, si dhe kushteve hapsinore dhe ndrtimore t objekteve n t cilat zhvillohet veprimtaria shndetsore, i prcakton Ministria eShndetsis me akt nn-ligjor. Neni 72 Liencimin dhe akreditimin e institucioneve shndetsore e bn Ministria e Shndetsis n baz t rregullativs ligjore nga neni 40.3 Neni 73 Fillimi i puns s institucionit shndetsor, pa marr parasysh llojin e pronsis, bhet n momentin kur me aktin e lshuar nga Ministria e Shndetsis vrtetohet ekzistimi i kushteve teknike dhe profesionale pr fillimin e puns dhe kur n baz t ksaj, institucioni prkats liencohet pr ushtrimin e veprimtaris nga organi i autorizuar me nenin 72. 17. Llojet e institucionet shendetsore Llojet e institucioneve publike shndetsore Neni 74 74.1.Institucionet shndetsore organizohen si institucione t nivelit parsor, dytsor dhe tretsor t kujdesit shndetsor. 74.2.Institucionet e nivelit parsor t kujdesit shndetsor jan: a) Qendra kryesore e mjeksis familjare; b) Qendra e mjeksis familjare; c) Ambulanca shndetsore; d) Qendra e mjeksis urgjente, n Komunat me m tepr se 150.000 banor; e) Barnatorja; f) Qendra e Rehabilitimit. 74.3.Institucionet e nivelit dytsor t kujdesit shndetsor jan: a) Spitali; b) Qendra diagnostike terapeutike; c) Qendra e shndetit oral dhe kujdesit dental; d) Qendra e shndetit mendor; e) Shtpia pr integrim n bashksi; f) Qendra speciale rehabilituese; 74.4.Institucionet e nivelit tretsor t kujdesit shndetsor jan institucionet e prcaktuara n nenin 31.1. Neni 75 Qendra Klinike Universitare e Kosovs riorganizohet n pajtim me aktin nn-ligjor t nxjerr nga Ministria e Shndetsis dhe nenin 122 t ktij ligji. Neni 76 7

Organizimi i brendshem dhe veprimtaria e institucioneve shndetsore n t gjitha nivelet prcaktohen me akte nn-ligjore t nxjerra nga Ministria e Shndetsis, si dhe me aktin themelues t institucionit shndetsor. Neni 77 Institucionet shndetsore n pronsi private organizohen n pajtim me kt ligj dhe rregullativn ligjore pr zbatimin e veprimtaris private n kujdesin shndetsor nga neni 40.3. Qendra referente Neni 78 78.1.Qendr referente sht institucioni shndetsor ose pjesa e tij q plotson standardet dhe normat e niveleve m t larta pr realizimin e formave t specializuara t kujdesit shndetsor. 78.2.Kushtet q duhet ti plotsoj institucioni shndetsor pr tu emruar si qendr referente dhe mnyra e emrimit prcaktohen me akt nn-ligjor t nxjerr nga Ministria e Shndetsis. Shrbimet profesionale shndetsore Neni 79 79.1.Me qllim t sigurimit t kujdesit t integruar shndetsor si dhe me qllim t zbatimit t detyrave me rndsi t veant pr sistemin e kujdesit shndetsor, Ministria e Shndetsis nprmjet aktit t veant nn-ligjor, do t organizoj Shrbimet profesionale shndetsore. 79.2.Parim themelor i organizimit t shrbimeve profesionale shndetsore sht integrimi i funksioneve n t gjitha nivelet e kujdesit shndetsor. 79.3.Shrbimet profesionale shndetsore bazohen n rekomandimet e Komiteteve profesionale t themeluara nga Ministria e Shndetsis. 79.4.Organizimi dhe veprimtaria e Komiteteve profesionale prcaktohen me akt nnligjor t nxjerr nga Ministria e Shndetsis. Neni 80 80.1.N kuadr t Ministris s Shndetsis organizohet dhe funksionon Inspektorati Sanitar si organi m i lart i kontrollit sanitar. 80.2.Punt, organizimi, autorizimet, detyrat, dhe kompetencat e Inspektoratit Sanitar prcaktohen me akt ligjor t miratuar nga Kuvendi i Kosovs. Kujdesi shndetsor n institucionet e prkujdesit social Neni 81 Masat e kujdesit shndetsor n institucionet e prkujdesit social i prcaktojn me akt nn-ligjor, Ministria e Shndetsis dhe Ministria e Puns dhe shtjeve Sociale. Institucionet shndetsore humanitare dhe format e tjera t organizimit t shoqris civile n lmin e shndetsis Neni 82 Shrbimet e kujdesit shndetsor n institucionet shndetsore humanitare dhe n format e tjera t organizimit t shoqris civile n lmin e shndetsis, prcaktohen me akt nn-ligjor t nxjerr nga Ministria e Shndetsis. Dispozitat n lidhje me t vdekurin dhe obduksionin Neni 83 83.1.Pr do person t vdekur konstatohet koha dhe shkaku i vdekjes, nprmjet ekzaminimit t kryer nga ana e mjekut. 83.2.Konstatimi i shkakut t vdekjes s personit i cili ka vdekur n institucionin shndetsor sht prgjegjsi e atij institucioni shndetsor. 83.3.Shkaku i vdekjes s personit, i cili ka vdekur jasht institucionit shndetsor 8

duhet t konstatohet brenda afatit prej 12 orsh pas marrjes s informats pr vdekjen. 24 83.4.Nse vdekja sht shkaktuar nga smundja ngjitse, duhet t informohet inspektorati sanitar. 83.5.Nse vdekja sht shkaktuar n mnyr t dhunshme, duhet t informohet organi prkats ligjor. 83.6.Shkaku i vdekjes konstatohet n baz t dokumentacionit mjeksor, obduksionit dhe autopsis klinike. Neni 84 84.1.Obduksioni sht i detyrueshm nse: a) Shkaku i vdekjes s qytetarit i cili ka vdekur n institucion shndetsor, nuk sht i qart; b) Qytetari ka vdekur n institucionin shndetsor, t tipit spitalor, brenda 72 orve nga pranimi; c) Kt e krkon mjeku familjar i cili e ka mjekuar qytetarin para vdekjes; d) Krkohet nga organi kompetent ligjor pr shkaqe sanitare ose me krkes t gjykatsit hetues; e) Kt e krkon antari i ngusht i familjes ose prfaqsuesi i tij ligjor. 84.2.Shpenzimet e obduksionit i bart personi juridik ose fizik i detyruar me kt ligj q t paguaj shpenzimet e mjekimit t qytetarit, para vdekjes. 84.3.Shpenzimet e obduksionit me krkes t organeve ligjore barten n barr t buxhetit t komuns, banor i t cils ka qen qytetari, para vdekjes. 84.4.Rregullat lidhur me procedurat pr prcaktimin e shkakut t vdekjes dhe shrbimet e morgut prcaktohen me akt nn-ligjor, t nxjerr nga Ministria e Shndetsis. Dispozitat pr mbrojtjen nga rrezatimi radioaktiv dhe nga substancat kimike Neni 85 Organizimi dhe veprimtaria e shrbimit pr mbrojtjen nga efektet e dmshme t rrezatimit radioaktiv dhe nga substancat kimike, si dhe prgjegjsit lidhur me kt shtje prcaktohen me akt nn-ligjor t nxjerr nga Ministria e Shndetsis. 18. Licencimi i punetoreve shendetsor (udhezimi administrativ 10/2003 dhe 16/2003) Neni 90 Pas prfundimit t suksesshm t provimit profesional kuadri shndetsor duhet t regjistrohet dhe t licencohet pran Kshillit t Prgjithshm Profesional nga neni 100. Neni 91 Kujdesin shndetsor t qytetarve n do nivel dhe profil t shrbimit shndetsor mund ta zbatojn n mnyr t pavarur vetm puntori shndetsor i cili sht i regjistruar dhe i licencuar n pajtim me kt Ligj.

9

10

19. Kushtet dhe procedurat e licencimit (udhezimi administrativ 10/2003 dhe 16/2003)

11

12

13

20. Specializimet kushtet dhe procedurat e licencimit Neni 92 92.1.Pas regjistrimit dhe licencimit, puntori shndetsor me kualifikim universitar ka t drejt q t aftsohet m tutje n lmi t ndryshme t kujdesit shndetsor nprmjet specializimit. 92.2.Ministria e Shndetsis me propozim t Kshillit t Prgjithshm Profesional, 14

nxjerr Planin afat-mesm t specializimeve duke u bazuar n planin e kuadrove shndetsor. 92.3.Njohjen dhe/ ose nostrifikimin e diplomave t specializimit e bn Ministria e Shndetsis nprmjet organeve t Kshillit t Prgjithshm Profesional, t prcaktuar me akt nn-ligjor. 92.4.Specializimet e puntorve shndetsor realizohen n pajtim me aktin nn-ligjor t nxjerr nga Ministria e Shndetsis 26 Neni 93 Specializimet mund t organizohen edhe pr shtetas t huaj n baz t aktit nn-ligjor t nxjerr nga Ministria e Shndetsis. 21. Edukimi i vazhdueshem profesional Neni 94 94.1.Puntort shndetsor jan t detyruar q t aftsohen n mnyr t vazhdueshme n pikpamjen profesionale qllim t ruajtjes dhe ngritjes s cilsis s kujdesit shndetsor. 94.2.Institucionet shndetsore, n t gjitha nivelet dhe t gjitha format e financimit, jan t detyruara q t mundsojn aftsimin e vazhdueshm profesional t puntorve t tyre shndetsor. Neni 95 Puntort shndetsor jan t detyruar q do 5 (pes) vjet ti nnshtrohen procedurs s ri-licencimit duke respektuar standardet dhe normat e prcaktuara nga Kshilli i Prgjithshm Profesional, n pajtim me aktin nn-ligjor t nxjerr nga Ministria e Shndetsis. Neni 96 Puntort shndetsor mund t ushtrojn veprimtari t pavarur shndetsore n institucionet e licencuara shndetsore nse jan antar t Kshillit t Prgjithshm Profesional, dhe nse jan t licencuar pr veprimtari t caktuar shndetsore. 22. Veprimtaria private shendetsore Neni 98 98.1.Puntori shndetsor nga neni 96 mund t jet themelues i vetm nj institucioni privat shndetsor . 98.2.Puntori shndetsor nga neni 86 i punsuar n orar t plot t puns n institucionin publik shndetsor mund t zbatoj veprimtari private n kujdesin shndetsor, vetm pas orarit t rregullt t puns. 27 98.3.Institucioni publik shndetsor, pas prfundimit t orarit t rregullt t puns, me qllim zbatimi t veprimtaris private n kujdesin shndetsor, mund t jap me qera hapsirat dhe pajisjet e tij, n pajtim me aktin nn-ligjor t nxjerr nga Ministria e Shndetsis. Neni 99 Veprimtaria private n kujdesin shndetsor organizohet dhe prcaktohet n baz t rregullativs ligjore t miratuar nga Kuvendi i Kosovs . 23. Licencimi i veprimtarive private shendetsore Ligji nr.2004/50 LIGJIN PR VEPRIMTARIN PRIVATE N SHNDETSI 15

Licencimi Neni 19 19.1. Themeluesi i Institucionit t nivelit dytsor dhe i nivelit tretsor t kujdesit shndetsor, duhet q fillimisht t siguroj plqimin pr themelimin e Institucionit nga Ministria, ndrsa themeluesi i Institucionit n nivelin e kujdesit parsor shndetsor duhet ta siguroj kt plqim nga Komuna. 19.2. Institucioni mund t ofroj shrbime shndetsore, nse i plotson kushtet e prcaktuara n Ligjin pr Shndetsin e Kosovs, kt Ligj,ligjet prkatse dhe aktet e tjera nnligjore. 19.3. Institucioni nuk mund t licencohet n rast se nuk e ka prmbushur detyrimin sipas paragrafit 5.1 (c) t ktij Ligji. 19.4. Licenca e lshuar nga Bordi sht kusht i domosdoshm q Institucioni t marr lejen e puns. Aplikimi pr licenc Neni 20 20.1. Aplikimi pr licenc bhet n Ministrin e Shndetsis me formular t veant duke br pagesn administrative, vlern e s cils e prcakton Ministria . 20.2. Lienca duhet t prmbaj kushtet t cilat krkohen t prmbushen dhe lshohet n formular t aprovuar nga Ministria. 20.3. Aplikimi pr Licenc bhet edhe n rast t ndryshimit/zgjerimit t veprimtaris. 20.4. Bordi mund t krkoj edhe prmbushjen e kushteve shtes, sipas standardeve dhe normave t prcaktuara nga Ministria. 20.5. Ministria prcakton afatin kohor pr prmbushjen e kushteve shtes; Vendimi pr licenc Neni 21 21.1. Lidhur me aplikimin pr licencim t Institucionit, Bordi mund t vendos pr: a). lejimin e licencs; b). refuzimin e dhnies s licencs. 21.2. Kundr vendimeve t Bordit, aplikuesi mund t paraqes ankes n Ministri. Ministria duhet ti prgjigjet me shkrim aplikuesit brenda nj afati jo m t gjat se tridhjet (30) dit. 21.3. Kundr vendimit t Ministris, aplikuesi mund t ushtroj ankes n gjykatn kompetente, n pajtim me ligjet prkatse.

24. Keshilli i pergjithshem profesional Neni 100 100.1.Kshilli i Prgjithshm Profesional (n tekstin e mtejm Kshilli i Prgjithshm) do t jet prgjegjs pr: a) regjistrimin dhe licencimin e profesionistve t kujdesit shndetsor; b) respektimin e normave etike dhe disiplinore, standardeve profesionale n zbatimin e aktiviteteve t kujdesit shndetsor, si dhe pr c) edukimin e vazhdueshm profesional t profesionistve shndetsor. 100.2.Prbrja dhe organizimi i Kshillit t Prgjithshm Profesional rregullohet me akt nn-ligjor t nxjerr nga organet prkatse. 25. Mbikeqyrja profesionale Neni 101 16

101.1.Mbikqyrja profesionale siguron zbatimin e normave etike, profesionale, si dhe t standardeve bashkkohore n shndetsi. 101.2.Veprimtaria profesionale e institucioneve shndetsore dhe e puntorve shndetsor, pa marr parasysh mnyrn e financimit dhe llojin e pronsis, i nnshtrohet mbikqyrjes profesionale, t brendshme dhe t jashtme. Mbikqyrja e jashtme profesionale inspektorati shndetsor Neni 102 102.1.Mbikqyrja e jashtme profesionale zbatohet nga ana e inspektoratit shndetsor. 102.2. Inspektorati shndetsor sht organ administrativ i Ministris s Shndetsis. 102.3.T drejtat, detyrat, prgjegjsit dhe organizimi i inspektoratit shndetsor pr ushtrimin e mbikqyrjes s zbatimit t ktij ligji dhe ligjeve tjera nga lmi i shndetsis rregullohen me Ligjin mbi Inspektoratin shndetsor. Mbikqyrja e brendshme profesionale Neni 103 Mbikqyrjen e brendshme profesionale, e organizon dhe e siguron prgjegjsi i institucionit shndetsor duke u bazuar n rregullativn e tij ligjore. Neni 104 Mbikqyrjen e brendshme dhe t jashtme profesionale nuk mund ta zbatojn puntort shndetsor q kan kualifikime m t ulta se sa puntori q sht subjekt i mbikqyrjes. Neni 105 Mbikqyrjen profesionale n institucionet nga neni 81 dhe 82 e siguron Ministria e Shndetsis. 26. Nderprerja e shtatzenise dhe sterilizimi artificial Neni 107 107.1.Ndrprerja e shtatzanis pr shkaqe t planifikimit t familjes nuk lejohet pas javs s dhjet, prve n rastet e prcaktuara me paragrafin 107.2 t ktij neni. 107.2. Ndrprerja e shtatznis pas javs s dhjet lejohet vetm n rast t shkaqeve serioze shndetsore t nns dhe/ose t frytit , ose kur shtatznia sht rezultat i dhunimit ose incestit t vrtetuar nga organet e autorizuara me ligj. 107.3.Shkaqet mjeksore nga paragrafi 107.2 i ktij neni duhet t prcaktohen nga komisioni tre-antarsh i mjekve specialist t prbr nga dy gjinekolog-obstetr dhe nj psikiatr. Neni 108 shtjet lidhur me ndrprerjen e shtatzanis rregullohen me ligj t veant. Sterilizimi Artificial Neni 109 109.1. Sterilizimi artificial mund t kryhet te personat e t dy gjinive me krkes t tyre, ose me rekomandim t mjekve ekspert n rastet kur rrezikohet shndeti i tyre. 109.2.N rastin kur nuk mund t sigurohet plqimi nga paragrafi 109.1 i ktij neni, zbatohen dispozitat e nenit 21 t ktij ligji. 27. Kujdesi shendetsor gjate gjendjes se jashtezakonshme Neni 112 17

112.1.Gjat gjendjes s jashtzakonshme, sigurimi i kujdesit shndetsor zbatohet n pajtim me aktin nn-ligjor t nxjerr nga Qeveria e Kosovs. 112.2.Ministria e Shndetsis siguron q dispozitat ligjore t kujdesit shndetsor t cilat duhet t vihen n fuqi n rast t gjendjes s jashtzakonshme, t jen t gatshme pr shpallje. 112.3.N aktivitetet e kujdesit shndetsor n rastin e gjendjes s jashtzakonshme prfshihen: a) Zbatimi i dispozitave ligjore q jan n fuqi; b) Transformimi i sistemit t sigurimit t kujdesit shndetsor n masn e nevojshme; c) Koordinimi i aktiviteteve t Ministris s Shndetsis me sektorin e shndetsis s Trupave Mbrojtse t Kosovs; d) Zbatimi i ndryshimeve n sistemin e udhzimit dhe t udhheqjes me qllim t eliminimit t gjendjes s jashtzakonshme; e) Sigurimi i shrbimit t kujdesit shndetsor pr qytetart; f) Veprimi i institucioneve t prkohshme shndetsore dhe g) Aktivizimi i kapaciteteve plotsuese dhe i rezervave. 112.4.Ngjarja cilsohet si gjendje e jashtzakonshme me vendim t Ministrit t Shndetsis me propozim t Institutit t Shndetsis Publike t Kosovs. 30 Neni 113 Gjat gjendjes s jashtzakonshme, t drejtat e qytetarve t prkufizuara n kt ligj dhe n aktet prcjellse nn-ligjore vlejn deri n masn q nuk e rrezikojn efikasitetin e masave t ndrmarra pr tejkalimin e gjendjes s jashtzakonshme, por q rrespektojn n trsi dinjitetin e qytetarit. Neni 114 114.1.sht detyr e Qeveris q t siguroj dhe t financoj zbatimin e kujdesit shndetsor gjat gjendjes s jashtzakonshme. 114.2.Detyrimi i Qeveris sht organizimi dhe kryerja e aktiviteteve t prgatitjes pr realizimin e kujdesit shndetsor n rrethana t gjendjes s jashtzakonshme. 114.3.Aktivitetet prgatitore t Qeveris pr sigurimin e kujdesit shndetsor n rast t gjendjes s jashtzakonshme prfshijn: a) Sigurimin e aktiviteteve planifikuese; b) Prcaktimin e strukturave t udhheqjes; c) Prkufizimin e detyrimit t bashkpunimit midis autoriteteve sektoriale dhe atyre komunale; d) Zhvillimin e rregullativs ligjore dhe administrative; e) Sigurimin e stoqeve pr realizimin e kujdesit shndetsor n kuadr t rezervave t Kosovs pr shndetsi; f) Prtrirjen e rezervave t Kosovs pr shndetsi deri n masn e nevojshme; g) Sigurimin e ushtrimeve t kujdesit shndetsor pr rastin e gjendjes s jashtzakonshme. Neni 115 Udhheqsit e institucioneve t autorizuara t kujdesit shndetsor, t emruar nga Ministria e Shndetsis jan t detyruar t zhvillojn plane pr gjendjet e jashtzakonshme. Kushtet formale t ktyre planeve prcaktohen nga Ministria e Shndetsis n akt nn-ligjor. 28. Pergjegjesite diciplinore te punetoreve shendetsor 18

Neni 118 118.1.Institucionit shndetsor, ose nj pjese t tij i prcaktohet masa e vrejtjes me shkrim, n rastet kur konstatohet: a) Shkelje thelbsore e kodit t etiks mjeksore; b) Shkelje thelbsore e normave nga aspekti i siguris teknike dhe mjeksore; c) Lshim gjat mjekimit dhe mos-zbatim i masave t kujdesit shndetsor; d) Mos-sigurim i kushteve pr zbatim t kujdesit shndetsor dhe e) Marrdhnie jo-korrekte me qytetart. 118.2.N rastet, kur prkundr vrejtjes me shkrim institucioni shndetsor nuk i eviton lshimet n pun brenda afatit t prcaktuar, institucionit dhe Drejtorit t institucionit u shqiptohet masa disiplinore n baz t aktit nn-ligjor nga neni 119.1. 118.3.N rast se n institucionin shndetsor edhe m tutje konstatohen parregullsit nga paragrafi 118.1 i ktij neni, institucionit privat dhe miks shndetsor ose nj pjese t tij i shqiptohet masa e ndalimit t ushtrimit t puns ndrsa n institucionin publik shndetsor ndrmirret masa e vendosjes s administrimit t drejtprdrejt nga ana e themeluesit. 118.4.Masat nga paragrafi 118.3 i ktij neni, mund ti propozojn pundhnsi, Kshilli i Prgjithshm Profesional, inspekcioni prkats, dhe themeluesi. 118.5.Vendimin pr ndrprerje t puns e nxjerr Ministria e Shndetsis. 29. Kodi etik mjeksor ??? Betimi i Hipokratit?! 30. Rastet per kundervajtje dhe shkeljeve administrative nga indtitucionet shendetsore 119.1.N pajtim me kt ligj me gjob prej 2.000 deri n 8.000 dnohet pr kundrvajtje institucioni shndetsor n rastet kur: a) Nuk siguron kujdesin shndetsor t qytetarve nga neni 22 i ktij ligji; b) Nuk udhzon qytetarin n institucionet e tjera t kujdesit shndetsor sipas nenit 53.1 t ktij ligji; c) Nuk siguron minimumin e kujdesit shndetsor gjat grevs, sipas nenit 53.2 t ktij ligji; d) Ushtron veprimtarin shndetsore pa prmbushur kushtet sipas nenit 46 t ktij ligji; e) Nuk siguron evidencat dhe dokumentacionin mjeksor, si dhe nuk i prcjell ato n pajtim me dispozitat e nenit 64 t ktij ligji; f) Nuk siguron obduksionin e t vdekurit sipas nenit 84 t ktij ligji; g) Nuk harmonizon organizimin dhe aktet normative me kt ligj, sipas nenit 121; h) Nuk i siguron kushtet pr mbikqyrje profesionale, ose e pengon organin e autorizuar n kryerjen e mbikqyrjes profesionale 31. Rastet per kundervajtje dhe shkeljeve administrative nga punetoret shendetsore 119.2.Personi prgjegjs n institucionin shndetsor nga paragrafi 119.1 dnohet pr kundrvajtje me gjob prej 500 deri n 1.500 . 119.3.Puntori shndetsor dnohet me gjob prej 500 deri n 1.000 n rastet e kundrvajtjeve, kur: a) Nuk siguron kujdesin shndetsor, sipas nenit 22 t ktij ligji; 19

b) Ndrmerr trajtim pa leje t qytetarit apo t personit t autorizuar nga ai, duke shkelur dispozitat e aktit ligjor nga neni 21 i ktij ligji prve n rastet emergjente kur vihet n rrezik jeta e tyre; c) Nuk siguron dokumentacionin e puns dhe evidencat prkatse t puns, sipas nenit 64 t ktij ligji; d) Ushtron kujdesin shndetsor duke mos iu prmbajtur parimeve etike dhe profesionale; e) Prcakton mimin e shrbimit shndetsor jasht mimores t prcaktuar. 119.4.Mjetet e mbledhura nga gjobat derdhen n Buxhetin e Konsoliduar t Kosovs. Procedura penale e qytetarit ndaj institusionit/punetorit shendetsor Neni 120 120.1.Qytetari ose organi i autorizuar mund t filloj procedurn civile ose penale kundr institucionit shndetsor ose/dhe puntorit shndetsor n rastet kur: a) Procedura diagnostike ose terapeutike ndrmirret pa plqimin e qytetarit ose personit t autorizuar nga ai n kundrshtim me dispozitat e nenit 19.2 dhe nenit 21 t ktij ligji me prjashtim t rasteve emergjente kur vihet n rrezik jeta e tij; b) Shkaktohet vdekje ose paaftsi e prhershme e pacientit si pasoj e lshimeve profesionale dhe organizative; c) Shkelen dispozitat n lidhje me ndrprerjen e shtatznis nga neni 119 dhe neni 120 i ktij ligji. 120.2.Dispozitat e procedurs penale zbatohen edhe n rastin kur personi i cili nuk sht puntor shndetsor, ofron kujdes shndetsor. 32. Edukimi themelor profesional dhe 33. Provimi i licences (provimi profesional)

20

21

22