PROZORI – adekvatna postavka dozvoljene vrijednosti U-koeficijenta

Doc. dr Darija Gajić, dipl. ing. arh.Arhitektonsko-građevinsko-geodetski fakultet Univerziteta u Banjoj Luci

ENERGETSKI INTENZITET – PPE/BDP – kako nacija efikasno koristi energijuENERGETSKI INTENZITET – PPE/BDP – kako nacija efikasno koristi energiju

Odnos potrošnje primarne energije i BDP-a po stanovniku- podaci Svjetske banke za 2009. godinu, http://data.worldbank.org/indicator/EG.GDP.PUSE.KO.PP.KD

Adekvatna postavka dozvoljenih vrijednosti U-koeficijenata elemenata omotača stambenih zgrada

u energetskim i ekonomskim uslovima Bosne i Hercegovine

- izvod iz detaljnih analiza energetskih ušteda i cijene koštanja primjenjenih mjera pri obnovi cjelokupnog omotača reprezentativnih uzoraka postojećih stambenih zgrada grada Banjaluka

- rezultati istraživanja primjenjeni u postavci novih U-koeficijenata za regiju Sjever u Pravilniku o minimalnim zahtjevima za energetske karakteristike zgrada Republike Srpske(Sl. Glasnik RS br. 30/15)

CILJ KONCEPT MJERE

Održavanje i dobijanje toplote

toplotna izolacija od transparentnih elemenata omotača

- odnos zastakljenja- kvalitet stakla

pasivno korištenje sunčevog zračenja

- zastakljenje lođa- transparentna termoizolacija

minimiziranje ventilacionih gubitaka

- vazduhopropusnost

Izbjegavanje pregrijavanja

redukovanje dolaznog sunčevog zračenja

- specijalna stakla- sistemi zasjenčenja

Raspodjeljivanje (decentralizacija) ventilacije

prirodna ventilacija - ventilacija preko otvora (prozora)

Korištenje dnevne svjetlosti

geometrijska optimizacija - odnos zastakljenja- raspored prozora

sistemi za dnevno osvjetljenje

prenošnje svjetlosti -reflektujući, preusmjeravajući-transparentno i translucentno

OPTIMIZACIJA TRANSPARENTNIH ELEMENATA OMOTAČA

Adekvatna postavka dozvoljene vrijednosti U-koeficijenta prozora

- za stambene zgrade prema klimatskoj zoni Sjever -

- sagledano tržište materijala i proizvoda za transparentne elemente omotača u BiH, Evropi i Americi

- istraženi reprezentativni uzorci postojećih stambenih zgrada grada Banjaluka, za određivanje karakterističnog postojećeg otvora/prozora,

- rangiranje materijala i proizvoda za karakteristični prozor,u BiH, sa njihovim energetskim karakteristikama i cijenom koštanja

• odabir jedinice zastakljenja

ODABIR ADEKVATNIH MATERIJALA I PROIZVODA ZA ENERGETSKU OPTIMIZACIJU TRANSPARENTNIH ELEMENATA OMOTAČA - PROZORA

Odnos U-koeficijenta i cijene bez PDV-a raznih jedinica termoizolacionog zastakljenja kod istog proizvođača u Bosni i Hercegovini (mart 2013. god.)

12,5%

U-koeficijent – AGC Glass Europe4mm na 6mm isti razmak – 3,5%4+12+4 ili 4+16+4 – 7%4+16+*4 ili 4+16+4 - 37%4+16+4 ili 4+16(90%Ar)+4 - 3,7%

21,4%15%

u zavisnosti od vrste prevlake U-koeficijenti – Guardian4+16+*4 - 1,3, 1,4 ili 1,6

smanjenje U-koeficijenta za 44% poveća cijenu za 96%

ODABIR ADEKVATNIH MATERIJALA I PROIZVODA ZA ENERGETSKU OPTIMIZACIJU TRANSPARENTNIH ELEMENATA OMOTAČA - PROZORA

• odabir cjelovitog prozora

Odnos U-koeficijenta i cijene sa PDV-om proizvođača prozora sa PVC okvirima (plava boja), drvenim (smeđa) i aluminijumskim (crna) okvirima na tržištu Bosne i Hercegovine (mart 2013.god.)

1,0-1,6 W/m²K

1,5-1,9 W/m²K

1,9-3,4 W/m²K

20cm kutija za roletnu sa U=0,85 W/m²K

ODABIR ADEKVATNIH PARAMETARA ZA ENERGETSKU OPTIMIZACIJU ELEMENATA OMOTAČA ZGRADA

Odnos cijene obnove omotača (EUR) i potrošnje energije za grijanje nakon obnove omotača (kWh/m²) reprezentativnog uzorka (2013.)

ELEMENTI OMOTAČA

U-koef.W/(m²K)

ZID 0,3

PROZOR 1,6

KROV – kosi / ravni 0,3 / 0,2

POD 0,3

ELEMENTI OMOTAČA ZGRADE NORVEŠKA NJEMAČKA

EKONOMSKI VIJEK TRAJANJA (U GODINAMA)

MIN. MAX.

OMOTAČ ZGRADE U CJELINI 30 20 60

IZOLACIJA 30 - -

PROZORI 30 25 40

TERMOIZOLACIONO STAKLO - 20 35

ZAPTIVNA MASA 5 - -

RAVNI KROVOVI - 20 40

KOSI KROVOVI - 40 60

ZAVRŠNI SLOJ NA FASADI - 30 60

TRAJNOST / TEHNIČKI VIJEK TRAJANJA TERMOIZOLACIONOG STAKLA 50 godinaEN 1279-5:2005 - Glass in buildings – insulating glass unitsMORA OBEZBIJEDITI TRAJANJE NAJMANJE 25 GODINA

ODABIR ADEKVATNIH PARAMETARA ZA ENERGETSKU OPTIMIZACIJU ELEMENATA OMOTAČA ZGRADA

VREMENSKI PERIOD OD 30 GOD. – EKONOMSKI ŽIVOTNI VIJEK MJERA NA OMOTAČU

STVARNA KAMATNA STOPA ZA BIH 4,3%nominalna kamatna stopa 7,6%

stopa inflacije 3,2%

CIJENA TOPLOTNE ENERGIJE 0,068 EUR/kWh

Prikaz ekonomske isplativosti energetske optimizacije omotača reprezentativnog uzorka, pojedinačnih mjera i svih mjera zajedno (2013.)

• preko energetske i ekonomske analize

Uf = 1,3 W/m²KUg = 1,4 W/m²K - (4+16(100% vazduh)+*4)Ψg = 0,07 W/mK

g = 0,63

- dvokrilni prozor 180x140cm –

Uw = 1,57 W/m²K

ODABIR ADEKVATNIH PARAMETARA ZA ENERGETSKU OPTIMIZACIJU ELEMENATA OMOTAČA - PROZORA

- najveći efekat uštede energije i isplativosti mjera, ako se obnovi cjelokupni omotač

BAS EN ISO 10077-1 – Thermal performance of windows, doors and shutters, Calculation of thermal transmittance, Part 1-General

BAS EN ISO 10077-1 – Thermal performance of windows, doors and shutters, Calculation of thermal transmittance, Part 1-General

b

e

a

cd

f

h i

d

k j l

ZAKLJUČAK

- najpovoljnija dozvoljena vrijednost U-koeficijenta za otvore naomotaču stambenih zgrada (prozore i balkonska vrata) na područjuBosne i Hercegovine za oblast (regiju) Sjever je Uw = 1,60 W/m²K

- materijali/proizvodi za energetsku optimizaciju omotača moraju posjedovaticertifikat o usklađenosti proizvoda, na kojem bi trebali biti navedeni, osimfizičkih i tehničkih karakteristika i uslovi u kojima je materijal ispitan.

- Evropska unija sa deklaracijama proizvoda o uticaju na životnusredinu (EPD- Environmental Product Declaration) ukazuje da će bitineophodno za adekvatnu ekološku analizu istražiti koliki je utrošakprimarne energije (neobnovljive) i potencijal globalnog zagrijavanja zagrađevinske materijale koji se proizvode u Bosni i Hercegovini

Materijali iz Evropske unije koji posjeduju ekološke deklaracije, a na tržištu suBosne i Hercegovine, moraju se ponovo analizirati na području Bosne iHercegovine, zbog udaljenosti proizvodnog pogona i potencijalnog enormnogutroška energije za transport istog.

ZAHVALJUJEM VAM NA PAŽNJI!

Doc. dr Darija Gajić, dipl. ing. arh.Arhitektonsko-građevinsko-geodetski fakultet Univerziteta u Banjoj Luci

dgajic@aggfbl.org